&Ü´Hé‡ e÷düºsY nsTTq m˙ºÄsY j·T+>¥ f…Æ>∑sY m˙ºÄsY &Ü´Hé‡ e÷düºsY ne‘ês¡+ m‘êÔ&ÉT. ‘êC≤>± m˙ºÄsY q{ÏdüTÔqï ∫Á‘·+ ª s¡uÛÑdüμ . á ∫Á‘·+˝À m˙ºÄsY Ç+Á≥&Éø£åHé kÕ+>¥ ∫Árø£]düTÔHêïs¡T. ◊‘˚ á bÕ≥øÏ &Ü´Hé‡ ø£+b˛CŸ #˚dæ+~ mes√ ø±<äT Eìj·Tπs q≥! dü«‘·Vü‰>± eT+∫ &Ü´q‡sY nsTTq m˙ºÄsY≈£î ≈£L∫|üP&ç, uÛÑs¡‘· Hê≥´+˝À eT+∫ ÁbÕMD´+ ñ+&É≥+‘√ á bÕ≥øÏ ‘·H˚ &Ü´Hé‡ ø£+b˛CŸ #˚j·÷\˙ nqT≈£îHêïs¡≥. nqT≈£îqï<˚ ‘·&Ée⁄>± &Ü´Hé‡ ø£+b˛CŸ #˚dæ n_Ûe÷qT\qT n\]+#·&ÜìøÏ ¬s&û ne⁄‘·THêï&ÉT m˙ºÄsY. Á|üdüTÔ‘·+ s¡uÛÑdü wüO{Ï+>¥ ∫e] <äX¯˝À ñ+~. m˙ºÄsY düs¡düq düeT+‘·, Á|üD°‘· HêsTTø£ \T>± q{ÏdüTÔHêïs¡T. ‘·eTHé dü+^ ‘·+ n+~düTÔHêï&ÉT. Ä>∑düTº 14q á ∫Á‘·+ $&ÉT<ä\ ø±qT+~. Edited, Printed, Published and Owned by Murali Mohan Ravi, Printed at Kala Jyothi Process Pvt Ltd, 1-1-60/5, RTC X Roads, Hyderabad - 500020. Published At Flat # 410, D-Block, Keerthi Apartments, Yellareddyguda, Hyderabad-500073 EDITOR: MURALI MOHAN RAVI RNI: APTEL/2013/10076 JULY 2014
{≤©e⁄&é 3
∫*|æ ø√]ø£ rs¡TÃ≈£îqï n+<ë\ ì‘ê´ u§<äT›>∑TeTà ì‘ê´ MTqHé Ç{°e\ ‘·q≈£î e∫Ãq z ∫*|æ ø√]ø£ì rs¡TÃ≈£î+<ä≥! Ç+‘·ø° Ä ∫*|æ ø√]ø£ @+≥+fÒ wüO{Ï+>¥ »s¡T>∑T ‘·Tqï düeTj·T+˝À Á{≤©ì HÓ{≤º\H˚ ø√]ø£ ø£*–+<ä≥ Ä˝À#·q e∫Ã+<˚ ‘·&Ée⁄>± Á{≤© HÓ≥º&ÜìøÏ yÓfi¯fl>± j·T÷ì{Ÿ düuÛÑT´\T ˇ|ü⁄Œø√˝Ò<ä≥. MTs¡T Á{≤© HÓ≥º&É+ @$T≥ì, e<äT› y˚T&É+ nì ìyê]+#·&É+ ‘√ ãT+>∑eT÷‹ ô|≥Tºø=ì ø=~› ùd|ü⁄ z eT÷\q ≈£îs¡TÃ+<ä≥. n+<äyÓTÆq V”≤s√sTTHé n˝≤ ãT+>∑eT÷‹ ô|≥Tºø=ì eT÷\q ≈£Ls√Ãe&É+ ‘√ Çø£ #˚ùd~ ˝Òø£ j·T÷ì{Ÿ düuÛÑT´\T yÓ[¢ Á{≤© HÓ≥º &ÜìøÏ ˇ|ü⁄Œ≈£îHêïs¡≥ ø±˙ z wüs¡‘·T ô|{≤ºs¡≥! n~ @+≥+fÒ Á{≤© HÓ{Ϻq+<äT≈£î >±qT e÷≈£î z 5y˚\T Çe«+&Éì wüs¡‘·T ô|≥º&É+‘√ dü+‘√wü+>± ˇ|ü⁄Œø=ì Á{≤© HÓ{Ϻ ‘·q ∫*|æ ø√]ø£ H˚s¡y˚s¡TÃ≈£î+<ä≥! n+‘˚ ø±≈£î+&Ü 5 y˚\≈£î ã<äT \T>± 20y˚\T Ç∫à Á>±+&é>± bÕغ #˚düTø√+&ç nì #Ó|æŒ+<ä≥ nB $wüj·T+.
4
{≤©e⁄&é
ÇHêïfi¯ófl mìï y˚ cÕ\T y˚dæHê sêì >∑T]Ô+|ü⁄ ˇø£ÿ ªªeTq+μμ ∫Á‘·+‘√ e∫Ã+<äì dü+‘√wü+>± ñ+~ Á•j·÷ X¯s¡Hé. eTq+˝À q{Ï+#·&É+ Hê n<äèwüº+ n+<äT˝À q{Ï+#·&É+ e˝Ò¢ yÓ+ø°, |üeHé\ ªª>√bÕ\ >√bÕ\μμ ∫Á‘·+˝À q{Ï+#˚ neø±X¯+ e∫Ãq≥T¢ #ÓãT‘√+~. eTq+ ∫Á‘·+ ˝Àì bÕÁ‘·\≈£î m+‘· eT+∫ ù|s¡T e∫Ã+<√ n+‘·ø£+fÒ m≈£îÿy˚ á >√bÕ\ >√bÕ\ ∫Á‘·+ <ë«sê edüTÔ+<äì dü+‘√wü+>± ñ+~ Á•j·÷. >√bÕ\ >√bÕ\ ∫Á‘·+˝À yÓ+ø£fÒwt≈£î »‘·>± q{Ïk˛Ô+~. eT<Ûä´‘·s¡>∑‹ eTVæ≤fi¯>± Ä es¡Z+˝Àì á‹ uÛ≤<ä\qT Á|ü<ä]Ù+#˚ eTs√ #·ø£ÿì neø±X¯+ \_Û+∫+<äì n+{À+~. eTq+ ∫Á‘·+≈£î eTT+<äT Á•j·÷ f…Æ+ ndü‡\T u≤>√˝Ò<äT #˚dæq Á|ü‹ dæìe÷ |òü{Ÿ eTq&É+‘√ ìsêX¯˝À ñqï düeTj·T+˝À eTq+‘√ >√˝…¶Hé #êHé‡ \_Û+∫qf…Æ¢+~.
dü+‘√wü+>± ñqï Á•j·÷ X¯s¡Hé
u§e÷à* ‘√ s=e÷Hé‡ #˚düTÔqï s¡»˙ uÛ≤Ø n+<ë\ u§e÷à* nqTwüÿ‘√ dü÷|üsY kÕºsY s¡»˙ø±+‘Y sêyÓ÷J |òæ*+ dæ{° ˝À s=e÷Hé‡ #˚düTÔHêï&ÉT. n‘·´+‘· uÛ≤Ø ã&Ó®{Ÿ‘√ uÛ≤Ø ‘êsê>∑D+ ‘√ ‘Ós¡¬ø≈£îÿ‘·Tqï ∫Á‘·+ ªª*+>±μμ. s¡»˙ ~«bÕÁ‘ê_Ûqj·T+ b˛wædüTÔ+&É>± eTT‘·TÔ, qs¡dæ+Vü‰ e+{Ï dü+#·\q ∫Á‘ê\≈£î <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫q πømdt s¡$≈£îe÷sY á ∫Á‘êìøÏ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤düTÔHêïs¡T. kÕ*&é n+<ë\ u≤©e⁄&é uÛ≤eT k˛HêøÏådæHêΩ á ∫Á‘·+˝À eTs√ eTTK´yÓTÆq bÕÁ‘·˝À q{Ï+#·qT+~. Á|üdüTÔ‘·+ á ∫Á‘·+ sêyÓ÷J |òæ*+dæ{°˝À wüO{Ï+>¥ »s¡T|ü⁄≈£î+{À+~. s¡»˙, nqTwüÿ\T bÕ˝§Z+≥Tqï düìïy˚XÊ\T ∫Árø£]düTÔHêïs¡T. @ÄsY ¬sVü≤e÷Hé á ∫Á‘êìøÏ dü+^‘·+ n+~düTÔqï á ∫Á‘·+˝À eTs√ ø°\ø£ bÕÁ‘·˝À »>∑|ü‹u≤ãT ≈£L&Ü q{ÏdüTÔHêï&ÉT.
øÏ&Üï|t Á&Üe÷‘√ dæìe÷ {≤©e⁄&é dü÷|üsY kÕºsY eTùV≤wt u≤ãTì øÏ&Üï|t #˚j·TuÀ‘·Tqï≥T¢>± #·÷|æ+#˚ Vü‰dü´ ø£<∏ë+X¯+‘√ ‘Ós¡¬øøÏÿq ∫Á‘·+ªª dü÷|üsY kÕºsY øÏ&Üï|tμμ. düTXÊ+‘Y¬s&ç¶ nH˚ q÷‘·q <äs¡Ù≈£î&ÉT <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤düTÔqï á ∫Á‘êìï |æ.#·+<äT, @. dü‹Ô¬s&ç¶ dü+j·TTø£Ô+>± ì]àdüTÔHêïs¡T. Á|üdüTÔ‘·+ ∫Á‘· ìsêàD+ yÓTT‘·Ô+ |üPs¡ÔsTT´+~, b˛dtº Ábı&Éø£åHé |üqT\T »s¡T>∑T‘·THêïsTT. ‘·«s¡˝ÀH˚ nìï ø±s¡´Áø£e÷\T |üP]Ô#˚dæ p˝…’ ˝À Ä&çjÓ÷ ]©CŸ #˚dæ ôdô|º+ãsY ˝À dæìe÷ì ]©CŸ #˚j·T&ÜìøÏ düHêïVü‰\T #˚düTÔHêïs¡T. kÕsTT ø±ØÔø˘ dü+^‘·+ n+~+#·>± |ü\Te⁄s¡T Á|üeTTK q≥T\T Á|ü<Ûëq bÕÁ‘·\T b˛wæ+#ês¡≥! ◊‘˚ á ∫Á‘·+ øÏ&Üï|t n+X¯+ #·T≥÷º n\T¢ø√e&É+‘√ q{°q≥T\ $esê\T >√|ü´+>± ñ+#·T‘·THêïs¡T <äs¡Ùø£ ìsêà‘·\T.
{≤©e⁄&é 5
Hê>¥ì #·÷dæ eTT#·Ã≥ |ü&ÉT‘·Tqï uÛ≤eT u≤©e⁄&é uÛ≤Ø Ád”ÿHé \ô|’ uÛ≤Ø n+<ë\qT uÛ≤Ø>± |ü]#˚dæ Áù|ø£åø£ ˝Àø±ìï yÓTÆø£+˝À |ü&˚dæq n+<ë\ eTT<äT›>∑TeTà $<ë´ u≤\Hé Hê>±s¡T®qqT #·÷dæ eTT#·Ã≥ |ü&ÉT‘·T+<ä≥. u≤; C≤dü÷dt ∫Á‘· Á|üyÓ÷wüHé ø√dü+ ôV’≤<äsêu≤<é $#˚Ãdæq $<ë´ |üì˝À |üì>± Hê>±s¡T®qì ≈£L&Ü ø£*dæ+<ä≥! Hê>¥ s¡÷bı+~ düTÔqï MT˝À mes¡T ø√{°X¯«s¡T&ÉT nH˚ ø±s¡´Áø£e÷ìøÏ yÓ[¢ Hê>¥ì ø£*dæ n‘·&ç >±¢eTsYì #·÷dæ |òæ<ë nsTT´+<ä≥. Hê>¥ Ç+ø± eTqà<ÛäT&ç>±H˚ ø£ì|ædüTÔHêï &Éì u≤; C≤dü÷dt ∫Á‘· Á|üyÓ÷wüHé ø√dü+ Á|ükÕ<é‡ ◊e÷ø˘‡≈£î e∫Ãq á uÛ≤eT n+{À+~. n+<äs¡÷ $<ë´ yÓ+≥ |ü&ÉT‘·T+fÒ ‘·qT e÷Á‘·+ Hê>¥ n+≥÷ ø£\e]k˛Ô+~.
p˝…’ 11q |ü+#·$T ˇπø ˇø£ bÕÁ‘·‘√ ‘Ós¡¬øøÏÿq ∫Á‘·+ ªª|ü+#·$Tμμ. ns¡Ãq V”≤s√sTTHé>± q{Ï+∫q á ∫Á‘êìï düTC≤‘· <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#·>± Áoø±+‘Y ì]à+#ês¡T. nìï ø±s¡´Áø£e÷\T |üP]Ô#˚düT≈£îqï á ∫Á‘êìï p˝…’ 11q ]©CŸ #˚j·T&ÜìøÏ düHêïVü‰\T #˚düTÔHêïs¡T <äs¡Ùø£ ìsêà‘·\T. ˇπø bÕÁ‘·‘√ s¡÷bı+~q á ∫Á‘·+˝À ns¡Ãq >±¢eTsYì ≈£L&Ü ˇ*øÏìÃ+<ä≥! eTìwæøÏ eTs¡D+ ˝Ò≈£î+&Ü ñ+&Ü\ì n+<äTø√dü+ ÄyÓT @+ #˚dæq›H˚<˚ á ∫Á‘· ø£<∏ä nì nHêïs¡T ìsêà‘· Áoø±+‘Y. Çø£ ˇπø bÕÁ‘·‘√ s¡÷bı+~q á dæìe÷ Áù|ø£å≈£î\qT m˝≤ n\]düTÔ+<√ ø±˙ j·TT‘Yì Äø£]¸+#·&ÜìøÏ ns¡Ãq ‘·q <ä>∑Zs¡ ñqï n+<ë\qT uÛÑ˝Ò>± |ü]∫+<ä≥! 6
{≤©e⁄&é
#·ø£ÿ>± ‘Ó\T>∑T˝À z Væ≤≥Tº z |òü≥Tº n+≥÷ uÛ≤Ø dæìe÷\T #˚dü÷Ô u≤>±H˚ ≈£L&Éu…&ÉT‘·Tqï $T©ÿ ã÷´{° ‘·eTHêï u≤©e⁄&éøÏ yÓ[¢ »+&Ü bÕ‘Ój·÷´\ì nqT≈£î+~ nqT≈£îqï<˚ ‘·&Ée⁄>± u≤©e⁄&é≈£î #Óπøÿdæ+~ ªªVæ≤eTà‘Y yê˝≤μμ nH˚ ∫Á‘·+˝À q{Ï+∫q|üŒ{Ïø° Ä dæìe÷ |üsê»j·T+ bÕ\T ø±e&É+‘√ <äs¡Ù≈£î\T kÕõ<éU≤Héì n+{Ï ô|≥Tºø=ì #˚dæq eTs√ dæìe÷ ªªVü≤yéT X¯ø£˝Ÿ‡μμ á dæìe÷ ≈£L&Ü u≤ø±‡|ò”dt e<ä› u≤©Ã ‘·H˚ïdæ+~! <ë+‘√ á uÛ≤eT≈£î ¬s+&√kÕ] ≈£L&Ü <Óã“ |ü&ç+~. #˚dæq ¬s+&ÉT ∫Á‘ê\T ≈£L&Ü |üsê»j·T+bÕ\T ø±e&É+‘√ ‘·eTHêï ÄX¯\T n&çj·÷dü\T nj·÷´sTT. á ∫Á‘êìøÏ ÁøÏ{Ïø˘‡ qT+&ç |òüTÀs¡yÓTÆq $eTs¡Ù\T e#êÃsTT, n$ |üø£ÿq ô|&ç‘˚ ø£˝…ø£åqT¢ ≈£L&Ü ìsêX¯ì ø£*–+#êsTT. Á|üdüTÔ‘·+ ‘·eTHêï eTùV≤wtu≤ãT‘√ Ä>∑&ÉT dæìe÷ #˚k˛Ô+~.
{≤©e⁄&é 7
Hê>¥ì ãT≥º˝À y˚düTÔqï nqdü÷j·T {°$ j·÷+ø£sY>± u≤>± ù|òeTdt nsTTq ø£‹Ô˝≤+{Ï nqdü÷j·T ‘êC≤>± eTqà<ÛäT&ÉT nøÏÿH˚ì Hê>±s¡T®qì ãT≥º˝À |ü&˚j·T&ÜìøÏ ‘Ó>∑ Á|üj·T‘êï\T #˚k˛Ô+~. »ãs¡›dtÔ Áb˛Á>±+ <ë«sê u≤>± bÕ|ü⁄\sY nsTTq nqdü÷j·T ‘êC≤>± ‘·&ÜK nH˚ Áb˛Á>±+ #˚k˛Ô+~, n≥T ãT*¢‘Ós¡ô|’ j·÷+ø£sY>± Ç≥T |ü\T Ä&çjÓ÷ |òü+ø£åq¢ ≈£î yê´U≤´‘·>± e´eVü≤]dü÷Ô ¬s+&ÉT #˚‘·T˝≤ u≤>±H˚ kıeTTà #˚düT≈£î+{À+~. ◊‘˚ ãT*¢‘Ós¡‘√ bÕ≥T á neTà&çøÏ yÓ+&ç‘Ós¡ô|’ ≈£L&Ü eTeTø±s¡+ m≈£îÿy˚ ø±e&É+‘√ Hê>±s¡T®q ‘√ ø£*dæ q{Ï+#ê\H˚ ÄX¯ì e´ø£Ô+ #˚dæ+<ä≥! >∑T]Ô+|ü⁄ ñqï bÕÁ‘· ∫qï<Ó’Hê #˚kÕÔqT ø±˙ n˝≤ e∫Ã Ç˝≤ b˛j˚T bÕÁ‘· ◊‘˚ #˚ùd~ ˝Ò<äT nì ≈£L&Ü #ÓãT‘√+~. Hê>¥ì ø£\e&Éy˚T ø±≈£î+&Ü z bò˛{À rdüTø=ì Ä bò˛{Àì k˛wü˝Ÿ MT&çj·÷˝À ô|fÒºdæ ‘·q dü+‘√cÕìï |ü+#·T≈£î+{À+~. á s¡ø£+>±HÓ’q Hê>¥ ‘·q ‘·<äT|ü] dæìe÷˝À z eT+∫ y˚wü+ Ç|æŒkÕÔ&˚yÓ÷ #·÷&Ü*.
Ä~ >±*|ü≥+ |òüdtº \Tø˘ Ä~ V”≤s√>± <äs¡Ù≈£î\T dü+|ü‘Yq+~ ì]àdüTÔqï ∫Á‘·+ ªª>±*|ü≥+μμ. >∑ã“sYdæ+>¥ 2øÏ ø=~›s√E\T >±´|t sêe&É+‘√ á ∫Á‘êìøÏ ìsêà‘·>± e÷] Ä~ì V”≤s√>± ô|{Ϻ ‘·q $TÁ‘·T&çì <äs¡Ù≈£î&ç>± |ü]#·j·T+ #˚dü÷Ô ì]àdüTÔHêï&ÉT. Ä~øÏ Ç~ ‘·|üŒìdü]>± yÓ¬s’{° Ádæÿ|tº ne⁄‘·T+<äì qeTàø£+>± ñHêï&ÉT. á ∫Á‘· |òüdtº \Tø˘ì <äs¡Ù≈£î\T $$ $Hêj·Tø˘ ]©CŸ #˚kÕs¡T. u≤´qsY ˝À>√ì kÕsTT≈£îe÷sY <ä+|ü‘·T\T Ä$wüÿ]+#ês¡T. á dü+<äs¡“¤+>± $Hêj·Tø˘ e÷{≤¢&ÉT‘·÷ Ä~ V”≤s√>± dü+|ü‘Y q+~ ì]àdüTÔqï á ∫Á‘·+ eT+∫ Væ≤{Ÿ nsTT n+<ä]øÏ eT+∫ ù|s¡T rdüT≈£îsêyê\ì nHêïs¡T. ‘·«s¡˝ÀH˚ Áf…Æ\sYì, Ä&çjÓ÷ì ]©CŸ #˚kÕÔeTì nHêïs¡T dü+|ü‘Y q+~. 8
{≤©e⁄&é
‘Ó \ T>∑ T ˝À eTs√ eT©º kÕº s ¡ s Y <ë
<ë|ü⁄ ¬s+&ÉT <äXÊu≤›\ ‘·sê«‘· ‘Ó\T>∑T˝À eT©º kÕºs¡sY ∫Á‘ê\≈£î }|ü⁄ì∫Ãq V”≤s√ $ø£ºØ yÓ+ø£fÒwt. eTùV≤wt u≤ãT‘√ ø£*dæ #˚dæq d”‘·eTà yêøÏ{À¢ dæ]eT˝…¢ #Ó≥Tº eT+∫ Væ≤{Ÿ ø±e&É+‘√ eT∞fl eT©º kÕºs¡sY ∫Á‘ê\≈£î }|ü⁄ e∫Ã+~. Çø£ Ä ‘·sê«‘· j·T+>¥ V”≤s√ sêyéT‘√ ªªeTkÕ˝≤μμ ∫Á‘êìï #˚kÕ&ÉT yÓ+ø° Ä dæìe÷ #˚<äT |òü*‘êìï Ç∫Ãq|üŒ{Ïø° ‘êC≤>± |üeHé ø£fi≤´DY‘√ ªª>√bÕ\ >√bÕ\μμ nH˚ ∫Á‘êìï #˚düTÔHêï&ÉT yÓ+ø£fÒwt. Ä ∫Á‘·+ Á|üdüTÔ‘·+ wüO{Ï+>¥ <äX¯˝À ñ+~. Ç~˝≤ ñ+&É>± |òæ*+q>∑sY˝À z yês¡Ô $ì|æk˛Ô+~. yÓ+ø£fÒwt-s¡$‘˚»\ ø±+_H˚wüHé˝À eT©º kÕºs¡sY ∫Á‘·+ sêqT+<äì Ä ∫Á‘êìï düTπswt Ábı&Éø£åHé‡ |ü‘êø£+ô|’ düTπswtu≤ãT ì]à+#·qTHêïs¡≥! s¡$‘˚» Á|üdüTÔ‘·+ |üesY ∫Á‘·+˝À q{ÏdüTÔHêï&ÉT.
p˝…’ 24q edüTÔqï u…\¢+ø=+&É düTπswt ‘·qj·TT&ÉT kÕsTT Áoìyêdt V”≤s√>± düeT+‘· ø£<∏ëHêsTTø£>± $$ $Hêj·Tø˘ <äs¡Ùø£‘·«+˝À s¡÷bı+<äT‘·Tqï ∫Á‘·+ ªªn\T¢&ÉT oqTμμ. uÛ≤Ø ã&Ó®{Ÿ ‘√ s¡÷bı+<äT‘·Tqï á ∫Á‘· Ä&çjÓ÷ì á HÓ\ 29q ]©CŸ nsTT´+~. p˝…’ 24q dæìe÷ì ]©CŸ #˚j·T&ÜìøÏ düHêïVü‰\T #˚düTÔHêïs¡T. $T©ÿ ã÷´{° ‘·eTHêï z ôdŒwü˝Ÿ kÕ+>¥ #˚dæq á ∫Á‘·+˝À ÁãVü‰àq+<ä+ ø±yÓT&û ôV’≤˝…{Ÿ >± ì\TdüTÔ+<ä≥! kÕsTT Áoìyêdt q≥q˝À, &Ü´Hé‡, ô|ò’{Ÿ‡\˝À •ø£åD bı+~q ‘·sê«‘· á ∫Á‘êìï ì]àdüTÔHêïs¡T. ‘·qj·TT&çì V”≤s√>± |ü]#·j·T+ #˚dü÷Ô ì]àdüTÔqï ∫Á‘·+ ø±e&É+‘√ uÛ≤Ø>± Ks¡Tà ô|&ÉT‘·THêïs¡T u…\¢+ø=+&É. Áoìyêdt u≤>± #˚düTÔHêï&Éì ‘·|üŒ≈£î+&Ü ô|<ä› V”≤s√ nj˚T´ \ø£åD≤\TñHêïj·Tì <äs¡Ù≈£î\T $Hêj·Tø˘ nHêïs¡T. Ç{°e\ ]©CŸ nsTTq á ∫Á‘· |òüdtº \Tø˘ á dæìe÷ $»j·T+ U≤j·TeTH˚ BÛe÷ e´ø£Ô+ #˚k˛Ô+~. {≤©e⁄&é 9
150 ø√≥¢ô|’ ø£H˚ïdæq dü÷s¡´ ‘·$Tfi¯+‘√ bÕ≥T ‘Ó\T>∑T˝À ≈£L&Ü e÷¬sÿ{Ÿ ì @s¡Œs¡#·T≈£îqï V”≤s√ dü÷s¡´. ‘·q Á|ür dæìe÷ ‘·$Tfi¯+ ‘√ bÕ≥T ‘Ó\T>∑T˝Àq÷ ]©CŸ ne⁄‘·÷ u≤>±H˚ edü÷˝Ÿ #˚k˛Ô+~. ◊‘˚ ‘êC≤>± á ¬s+&ÉT uÛ≤wü\‘√ bÕ≥T Væ≤+B˝À ≈£L&Ü ‘·q e÷¬sÿ{Ÿì eT]+‘·>± ô|+#·Tø√e&ÜìøÏ ªªn+C≤Héμμ‘√ edüTÔHêï&ÉT dü÷s¡´. *+>∑TkÕ«$T <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫q á ∫Á‘·+˝À dü÷s¡´ düs¡düq düeT+‘· q{Ï+∫+~. á ∫Á‘êìøÏ düeT+‘· >±¢eTsY ≈£L&Ü n<äq|ü⁄ Äø£s¡¸D ø±qT+~. m+<äTø£+fÒ ‘·q>∑‘· ∫Á‘ê\ ø£+fÒ m≈£îÿe yÓ÷‘ê<äT˝À X¯è+>±sêìï ˇ*øÏ+#·&Éy˚T ø±≈£î+&Ü n+<ë\qT Äs¡uÀdü÷Ô Áù|ø£å≈£î\qT u≤>±H˚ ¬s#·Ã>=&ÉT‘√+~. á ∫Á‘·+ <˚X¯ yê´|üÔ+>± Ä>∑dtº 15q ]©CŸ #˚j·T&ÜìøÏ düHêïVü‰\T #˚düTÔHêïs¡T. ‘Ó\T>∑T ,‘·$Tfi¯+‘√ bÕ≥T Væ≤+B˝À ≈£L&Ü ]©CŸ ne⁄‘·Tqï+<äTq K∫Ñ·+>± 150ø√≥T¢ ø=\¢>=≥º&É+ U≤j·TeTì n+≥THêïs¡T. <ëìøÏ ‘√&É÷ <äs¡Ùø£ ìsêà‘·\T ≈£L&Ü Ä ~X¯>± uÛ≤Ø>± ]©CŸ #˚j·T&ÜìøÏ düHêïVü‰\T #˚düTÔHêïs¡T. ‘·$Tfi¯ dæìe÷ e+<ä ø√≥¢qT m|ü⁄Œ&√ #˚s¡T≈£î+~. Çø£ u≤©e⁄&é˝À HÓ’‘˚ e+<ä ø√≥T¢ nH˚~ #ê˝≤ ∫qï $wüj·T+ nsTTbısTT+~. dü÷s¡´≈£î eT+∫ e÷¬sÿ{Ÿ ñ+&É≥+‘√ 150ø√≥T¢ ô|<ä› ø£wüº+ ø±<äT nì nqT≈£î+≥THêïs¡T. ?
V”≤s√sTTHé düÿsYºì ˝≤>∑T‘·Tqï dü˝≤àHé u≤©e⁄&é u≤∫\sY dü˝≤àHé U≤Hé V”≤s√sTTHé y˚düT≈£îqï düÿsYºì ‘·q |üfi¯fl‘√ |ü≥Tºø=ì ˝≤>∑T‘·THêï&ÉT. á Áf…Æ\sY Ç|ü⁄Œ&ÉT ô|<ä› <äTe÷s¡y˚T ˝Ò|ü⁄‘√+~. dü˝≤àHé U≤Hé ‘êC≤>± q{ÏdüTÔqï ªªøÏø˘μμ ∫Á‘·+ Áf…Æ\sY Ç{°e\ ]©CŸ nsTTq $wüj·T+ ‘Ó*dæ+<˚! z kÕ+>¥˝À V”≤s√sTTHé C≤¬ø«˝…Hé ô|òsêï+&˚CŸ düÿsYºì ‘·q |üfi¯fl‘√ |ü≥Tºø=ì ˝≤>∑T‘·THêï&ÉT. á d”Hé ø=+‘·eT+~øÏ Ç+|ü⁄>± ø£ì|æùdÔ eT]ø=+‘·eT+~øÏ ø£+|ü⁄>± ø£ì|æk˛Ô+~. Ä V”≤s√sTTHé y˚düT≈£îH˚<˚ @<√ ñ+&û ˝Òq≥T¢>± ñ+&˚ ø±dü÷º´yéT‡ n~ ≈£L&Ü ‘·q |üfi¯fl‘√ ˝Òù|ùdÔ m˝≤ n+≥THêïs¡T. Áo\+ø£ uÛ≤eT C≤πø«˝ÒHé ô|òsêï+&˚CŸ n+<ë\ Äs¡uÀ ‘·≈£î yÓqø£&ÉT>∑T y˚ùd~ ˝Ò<äT n+<äTπø <˚ì¬ø’Hê ¬s&û n+{À+~ á uÛ≤eT. ‘Ó\T >∑T˝À s¡$‘˚» V”≤s√>± e∫Ãq dü÷|üsY Væ≤{Ÿ ∫Á‘·+ øÏø˘ ∫Á‘êìøÏ~ Øy˚Tø˘. á ∫Á‘·+‘√ u≤©e⁄&é u≤ø±‡|ò”dtì ã<ä›\T ø={≤º\ì uÛ≤$düTÔHêï&ÉT dü˝≤àHé. 10
{≤©e⁄&é
&çÁdæºã÷´wüHé s¡+>∑+˝ÀøÏ ìsêà‘· ¬ø.düTπswtu≤ãT l •ebÕs¡«‹ ø£+u…’Hé‡ |ü‘êø£+ô|’ ø£èwüßí&ÉT V”≤s√>± ªHê≈£L z \es¡T+~μ e+{Ï bòÕ´$T© m+≥sY f…ÆqsYqT ì]à+∫q j·TTe ìsêà‘· ¬ø.düTπswtu≤ãT Ä ∫Á‘·+ ‘·sê«‘· bò˛¢¬s’&é düeTdü´ì H˚|ü<∏ä´+>± rdüT ø=ì j·TTe‘·≈£î dü÷Œ¤]Ôì#˚à $<Ûä+>± ª<äøÏåD eT<Ûä´ uÛ≤s¡‘· »≥Tºμ nH˚ ∫Á‘êìï ì]àdü÷Ô eT+∫ n_Ûs¡T∫ >∑\ ìsêà‘·>± Ç+&ÉÁd”º˝À ù|s¡T ‘Ó#·TÃ≈£îHêïs¡T. Ç|ü⁄Œ&ÉT ∫Á‘· ìsêàD+˝ÀH˚ ø±ø£ |ü+|æD° s¡+>∑+˝ÀøÏ ≈£L&Ü m+≥sY nj·÷´s¡T. •ebÕs¡«‹ |òæ*+ &çÁdæºã÷´≥sY‡ ù|s¡T‘√ ø±sê´\j·÷ìï ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. á ÁbÕs¡+uÛÀ‘·‡yêìøÏ |ü\Te⁄s¡T ∫Á‘· Á|üeTTKT\T $#˚Ãdæ ìsêà‘· düTπswt u≤ãT≈£î X¯óuÛ≤ø±+ø£å\T ‘Ó*bÕs¡T. ‘·qT yÓTT<ä{Ï Á|üj·T‘·ï+>± ªe÷j·÷ eTVü≤˝Ÿμ ∫Á‘êìï •ebÕs¡«‹ |òæ*+ &çÁdæºã÷´≥sY‡ <ë«sê |ü+|æD° #˚düTÔ Hêïs¡T. á ∫Á‘·+ p˝…’˝À Áù|ø£å≈£î\ eTT+<äT≈£î sêqT+~. yÓTT<ä{Ï ∫Á‘·+‘√ eT+∫ ìsêà‘·>± ù|s¡T ‘Ó#·TÃ≈£îqï düTπswtu≤ãT e÷{≤¢&ÉT‘·÷.. Hê≈£L z \es¡T+~ e+{Ï bòÕ´$T© m+≥sY f…ÆqsYqT rdæq H˚qT ¬s+&√ Á|üj·T ‘·ï+>± bò˛¢¬s’&é düeTdü´ H˚|ü<∏ä´+˝À ª<äøÏåD eT<Ûä´ uÛ≤s¡‘· »≥Tºμ ∫Á‘êìï ì]àdüTÔHêïqT. á ∫Á‘êìï ì]àdüTÔqï+ <äT≈£î Á|ü»\‘√bÕ≥T |ü\Te⁄s¡T Á|üeTTKT\ n_Ûq+<äq\T n+<äT ø=HêïqT. n+<äT≈£î Hê≈£î #ê˝≤ dü+‘√wü+>± ñ+~. Ç~ ø±≈£î+&Ü eTs√ ¬s+&ÉT ∫Á‘ê\T ≈£L&Ü ìsêàD <äX¯˝À ñHêïsTT nì nHêïs¡T.
{≤©e⁄&é 11
2 $T*j·Tq¢‘√ »ø£ÿqï ]ø±sY¶ n|ü»j·TyÓTs¡T>∑ì <äs¡Ùø£ BÛs¡T&ÉT mdt mdt sê»eTÚ[ ‘êC≤>± ù|dt ãTø˘ ˝À 2$T*j·Tq¢ ˝…’ø˘\‘√ ]ø±sY¶ düèwæº+#ê&ÉT. ù|dt ãTø˘˝À Ç+‘·>± Ä<ä]düTÔqï HÓ{Ï»q¢≈£î ø£è‘·„‘·\T ‘Ó*bÕ&ÉT »ø£ÿqï. m|üŒ{Ï ø£|ü⁄Œ&ÉT ‘·q ∫Á‘· $X‚cÕ\qT k˛wü˝Ÿ MT&çj·÷˝À b˛dtº #˚dü÷Ô HÓ{Ï»q¢‘√ ≥#Y˝À ñHêï&ÉT sê»eTÚ[. k˛wü˝Ÿ MT&çj·÷˝À 20 \ø£å\ ˝…’ø˘‡ <ë≥&É+‘√ n+<ä] ø£+fÒ {≤|t πs+CŸ˝À <ä÷düT≈£îb˛j·÷&ÉT »ø£ÿqï. <äs¡Ù≈£î\˝À Ç+‘· bòÕ´Hé bòÕ˝ÀsTT+>¥ ñqï <äs¡Ù≈£î&ÉT eTs=ø£s¡T ˝Òs¡+fÒ n‹X¯jÓ÷øÏÔ ø±<äT. n+‘·>± HÓ{Ï»q¢qT Äø£]¸düTÔHêï&ÉT »ø£ÿqï. Á|üdüTÔ‘·+ n‘·´+‘· uÛ≤Ø ã&Ó®{Ÿ‘√ u≤VüQã*ì ‘Ós¡¬øøÏÿdüTÔHêï&ÉT sê»eTÚ[, á ∫Á‘·+ sêyÓ÷J |òæ*+dæ{°˝À wüO{Ï+>¥ »s¡T|ü⁄≈£î+{À+~.
|üeHé ø£fi≤´DY e÷$T&ç |üfi¯ófl u≤>∑THêïj·T≥ |üesYkÕºsY |üeHé ø£fi≤´DY dæìe÷˝À¢ q{Ï+#·&Éy˚T ø±<äT ‘·q e´ekÕj·T ‘√≥˝À ‘·H˚ z ≈£L*>± |üì#˚düTÔ+{≤&ÉT nqï $wüj·T+ ‘Ó*dæ+<˚! ‘·q bòÕ+ Vü≤ÖCŸ˝À s¡ø£s¡ø±\ |ü+≥\qT <ä>∑Zs¡T+&ç eTØ #·÷düT≈£î+{≤&É≥ |üeHé ,‘·qπøe÷Á‘·+ düeTj·T+ <=]øÏHê Ä bòÕ+ Vü≤ÖCŸH˚ ÄÁX¯sTTdüTÔ+{≤&ÉT. ◊‘˚ Ä bòÕ+ Vü≤ÖCŸ˝À e÷$T&ç #Ó≥T¢ ≈£L&Ü u≤>±H˚ ñHêïsTT. ‘·q e´ekÕj·T πøåÁ‘·+˝À |ü+&çq e÷$T&ç |üfi¯flqT ‘·q≈£î düìïVæ≤‘·T\≈£î |ü+|ædüTÔ+{≤&É≥ |üeHé. Á|ür dü+e‘·‡s¡+ ˝≤π> á @&ÉT ≈£L&Ü ‘·q ‘√≥˝À |ü+&çq e÷$T&ç |üfi¯flqT dæìe÷s¡+>∑+˝Àì |ü\Te⁄]øÏ |ü+|æ+#ê&É≥! ◊‘˚ á $wüj·÷ìï |üeHé Msê_Ûe÷ì V”≤s√ ì‹Hé {°«{Ÿ #˚j·T&É+‘√ ãj·T≥≈£î bıøÏÿ+~. Á|ür dü+e‘·‡s¡+ ˝≤π> á dü+e‘·‡s¡+ ≈£L&Ü |üeHé ø£fi≤´DY kÕsY e÷$T&ç |üfi¯flqT |ü+|æ+#ê&ÉT n$ #ê˝≤ #ê˝≤ fÒd”º>± ñHêïsTT n+≥÷ ì‹Hé {°«{Ÿ #˚kÕ&ÉT. 12
{≤©e⁄&é
Vü‰{Ÿ uÛ≤eT‘√ <äs¡Ùq$T∫Ãq ì‘ê´q+<ä Vü‰{Ÿ uÛ≤eT s¡+õ‘·‘√ |ü&Éø£ >∑~˝À ùde #˚sTT+#·T≈£îqï Ä<Ûë´‹àø£ >∑Ts¡Te⁄ kÕ«$T ì‘ê´q+<ä >∑‘·ø=~› ø±\+>± nC≤„‘·+˝À ñ+≥Tqï $wüj·T+ ‘Ó*dæ+<˚! ◊‘˚ ÇHêïfi¯ófl ãj·T≥≈£î sêì ì‘ê´q+<ä n‘·&ç düVü‰j·T≈£îsê\T q{Ï s¡+õ‘·‘√ ø£*dæ Ç{°e\ ‹s¡TeT\˝À Á|ü‘·´ø£åeTj·÷´s¡T. ‹s¡TeT\ Áoyê]ì <ä]Ù+#·Tø√e&ÜìøÏ ‘·q •wü´ ãè+<ä+‘√ s¡+õ‘·‘√ kÕ«$T yê]ì <ä]Ù+#·T≈£îHêïs¡T. ø±>± <äøÏåD≤~q |ü\T ∫Á‘ê˝À¢ q{Ï+∫q s¡+õ‘· Ç{°e˝Ò düHê´dü+ d”«ø£]+∫+~. ‘·q ù|s¡Tì ªªÄq+<äeTsTTμμ>± e÷s¡TÃ≈£î+~. ì‘ê´q+<ä, s¡+õ‘·\ e´eVü‰s¡+ ô|<ä› <äTe÷s¡+ ˝Ò|æq dü+>∑‹ ‘Ó*dæ+<˚! Ä ‘·sê«‘· |ü\T Hê≥ø°j·T |ü]D≤e÷\T #√≥T #˚düTø√e&É+ ,ì‘ê´q+<ä nC≤„‘·+ ˝ÀøÏ yÓfi¯fl&É+ #·ø£#·ø± »]–b˛j·÷sTT. eT∞fl ÇHêïfi¯fl≈£î s¡+õ‘·‘√ düVü‰ ‘·q •wü´ ãè+<ä+‘√ ‹s¡TeT\ <äs¡Ùq+ ø√dü+ u≤Vü≤´ Á|ü|ü+#·+˝ÀøÏ e#êÃs¡T.
uÛÑs¡Ô≈£î <ä÷s¡+>± ñ+&É˝Òq+≥Tqï ø£ØHê ˇø£{Ï ø±<äT ¬s+&ÉT ø±<äT @ø£+>± eT÷&ÉT HÓ\\ bÕ≥T ø£≥Tº≈£îqï uÛÑs¡Ô≈£î <ä÷s¡+>± ñ+&Ü\+fÒ e÷≥˝≤ nuÀ“ ! Hê e\¢ ø±<äT uÛÑs¡Ô≈£î <ä÷s¡+>± ñ+&É≥+ n+<äTπø Ä dæìe÷ì e<äT\T≈£îHêïqT nì n+{À+~ Js√ ôd’CŸ n+<ë\ uÛ≤eT ø£ØHê ø£|üPsY. uÛÑs¡Ô ôd’|òt Ä©U≤Hé≈£î <ä÷s¡+>± eT÷&ÉT HÓ\\bÕ≥T ñ+&Ü\qï }Vü≤H˚ uÛÑ]+#·˝Òø£ b˛‘√+~ ø£ØHê. Ä dæìe÷ì m+<äT≈£î e<äT\T≈£îHêïq+fÒ Hê≈£î n+≥÷ z dü+kÕs¡+ ñ+~. uÛÑs¡Ô≈£î ‘·–q düeTj·T+ πø{≤sTT+#ê*, m˝≤ |ü&ç‘˚ n˝≤ ñ+&É{≤ìøÏ H˚qT ˇ+≥]ì ø±<äT e÷ Äj·Tqì #·÷düTø√yê*‡q u≤<Ûä´‘· ñ+~ n+≥÷ u≤>±H˚ #ÓãT‘√+~ Js√ uÛ≤eT. ndü\T $wüj·T+ @$T≥+fÒ ì» J$‘·+˝À ≈£L&Ü nø±ÿ ‘·eTTà˝…’¢q ø£ØHê, s¡D;sY ø£|üPsY \T z dæìe÷˝À nø±ÿ ‘·eTTàfi¯ófl>±H˚ q{Ï+#·&ÜìøÏ ˇ|ü⁄Œ≈£îHêïs¡T ø±˙ Ä dæìe÷ $<˚XÊ˝À¢ es¡Tdü>± eT÷&ÉT HÓ\\ bÕ≥T wüO{Ï+>¥ ñ+&É≥+‘√ n+‘·ø±\+ uÛÑs¡Ô≈£î <ä÷s¡+>± ñ+&É˝Òø£ Ä dæìe÷ì e<äT\T≈£î+~.
{≤©e⁄&é 13
¬sJHê Ç˝≤ ¬s∫Ãb˛‘√+~ @+{Ï #ÓbÕà ¬sJHê u≤>± ¬s∫Ãb˛‘√+~,ìqï yÓTTqï{Ï es¡≈£î kÕ+Á|ü<ëj·T ã<ä›+>± q{Ï+∫q á uÛ≤eT Çø£ n˝≤ q{ÏùdÔ ˝≤uÛÑ+ ˝Ò<äì nqT≈£î+<√ @yÓ÷ ã]‘Ó–+|ü⁄øÏ |üsêø±wüº>± ªªsêsê ÁøÏwüïj·T´μμ ∫Á‘·+˝À q{Ïk˛Ô+~. Vü≤<äT›\T ˝Òì eTT<äT›\‘√ u≤>±H˚ ¬s∫Ãb˛‘√+~. |òü÷&É #·T+ãHê\‘√, |òü÷≥T øö–*+‘·\‘√ sêsê ø£èwüíj·T´ Hê n+<ë\˙ï <√#·T≈£î b˛sê n+≥÷ |òü÷≥T øö–*+‘·qT Çe«&Éy˚T ø±≈£î+&Ü ne÷+‘·+ V”≤s√ dü+B|t ô|’øÏ møÏÿ eTØ s=e÷Hé‡ #˚k˛Ô+~ ¬sJHê. á dæº˝Ÿ #·÷&É+&ç ns¡ø=s¡ ã≥º\T y˚düTø=ì, n+<ë\qT Äs¡uÀdü÷Ô ì\TyÓ˝≤¢ ø£¬s+{Ÿì bÕdt #˚sTTk˛Ô+~. á πs+CŸ˝À s=e÷Hé‡ì ≈£î]|æùdÔ Çø£ ‘·≥Tºø√e&É+ kÕ<Ûä´e÷ ! Ç+‘·>± πs∫Ãb˛‘˚H˚ kÕºsY V”≤s√sTTHé ne⁄‘êqì qeTàø£+‘√ ñ+~ ø±uÀ\T n+<äTπø Ç˝≤ ¬s∫Ãb˛‘·÷ eT>∑sêj·TTfi¯¢qT ¬s#·Ã>=&ÉT‘√+~.
>∑T+&ÉT ø={Ϻ+#·T≈£îqï V”≤s√ V”≤s√ dæ<ë›sYú≈£î >∑‘· ø=+‘· ø±\+>± dü¬s’q Væ≤{Ÿ ˝Òø£b˛e&É+‘√ ‹s¡TeT\ Áoyê]ì <ä]Ù+#·Tø=ì ‘·\ ˙˝≤\T düeT]Œ+#·T≈£îHêïs¡T. ‘Ó\T>∑T ‘·$Tfi¯ Áù|ø£å≈£î\≈£î düT|ü]∫‘·T&Ó’q dæ<ë›sYú≈£î ø=+‘·ø±\+>± $»j·÷\T ˝Òø£b˛e&Éy˚T ø±≈£î+&Ü uÀ˝…&ÉT ‘·\H=|ü⁄Œ\T edüTÔ+&É≥+‘√ Ä uÛ≤<Ûä\qT+&ç $eTTøÏÔ bı+<ä&ÜìøÏ Áoyê]ì <ä]Ù+#·Tø=ì ‘·q yÓTT≈£îÿì rs¡TÃ≈£îHêï&ÉT. á s¡ø£+>±HÓ’Hê ‘·q u≤<Ûä\T eT≥Te÷j·T+ ne⁄‘êj·Tì uÛ≤$düTÔHêï&˚yÓ÷ dæ<ë›sYú. dæ<ë›sYú düeT+‘·\ s=e÷Hé‡ >∑T]+∫ s√Eø√ s¡ø£+>± yês¡Ô\T edüTÔ+&É≥+‘√ ‘Ó>∑ Çã“+~ |ü&ÉT‘·THêï&É≥. 14
{≤©e⁄&é
nôd+;¢˝À ôdŒwü˝Ÿ mÁ{≤ø£åHé>± u≤\j·T´ ,s√C≤ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ nôd+;¢ düe÷y˚XÊ˝À¢ mìï¬ø’q düuÛÑT´\+‘ê Á|üe÷D d”«ø±s¡+ #˚kÕs¡T. nôd+;¢˝À u≤\j·T´ ,s√C≤ ôdŒwü˝Ÿ mÁ{≤ø£åHé >± ì*#ês¡T. dæ˙ s¡+>∑+˝À eT+∫ Væ≤{Ÿ ô|sTTsY nì|æ+#·T≈£îqï á Ç<ä›s¡T ≈£L&Ü nôd+;¢ øÏ ø=‘·Ô>± mìïø£ ø±e&É+‘√ Á|ü‘˚´ø£ Äø£s¡¸D>± ì*#ês¡T. q≥dæ+Vü≤+ q+<äeT÷] u≤\ø£èwüí dæìe÷ s¡+>∑+˝À ‹s¡T>∑T˝Òì e÷dt V”≤s√>± ‘·+Á&çøÏ ‘·>∑Z ‘·qj·TT&ÉT nì|æ+#·Tø√e&Éy˚T ø±≈£î+&Ü sê»ø°j·÷˝À¢ ≈£L&Ü n&ÉT>∑Tô|{Ϻ Væ≤+<ä÷|ü⁄s¡+ nôd+;¢ kÕúq+ qT+&ç {Ï&ç|æ nuÛÑ´]Δ>± ¬>*∫ nôd+;¢˝À n&ÉT>∑T ô|{≤ºs¡T. Çø£ s√C≤ >∑‘· |ü<˚fi¯fl qT+&ç ‘·q n<äècÕºìï |üØøÏå+#·T≈£î+≥÷ nôd+;¢˝À n&ÉT>∑T ô|{≤º\qï ‘·q ø√]ø£ ì m≥ºπø\≈£î HÓs¡y˚s¡TÃ≈£î+~. ∫‘·÷ÔsY õ˝≤¢˝Àì q>∑] nôd+;¢ kÕúq+ qT+&ç yÓ’mdtÄsY ø±+Á¬>dt bÕغ ‘·s¡T|ü⁄q ¬>*∫+~. á Ç<ä›s¡T ≈£L&Ü |ü\T ∫Á‘ê˝À¢ q{Ï+∫ Áù|ø£å≈£î\qT n\]+#ês¡T. dæìe÷ y˚s¡T sê»ø°j·T+ y˚s¡T eT] n˝≤+{Ï~ nôd+;¢˝À... Á|üC≤ J$‘·+˝À... m˝≤ HÓ>∑TZ≈£î ekÕÔs√ #·÷<ë›+ !
Ä>∑dtº˝À n$T‘êuŸ πø_dæ ø=‘·Ô dæØdt <˚X¯ yê´|üÔ+>± dü+#·\q+ düèwæº+∫q ø±s¡´Áø£eT+ ªªøöHé ãH˚>± ø£s√&é |ü‹μμ 8e dæØdt Ä>∑dtº˝À ÁbÕs¡+uÛÑ+ ø±qT+<äì *$+>¥ ˝…C…+&é n$T‘êuŸ {Ï«≥ºsY˝À ù|s=ÿHêïs¡T. Ç|üŒ{Ïes¡≈£î »]–q @&ÉT dæØdt \˝À ˇø£kÕ] e÷Á‘·y˚T cÕs¡TUŸ U≤Hé Vü≤Àdtº>± e´eVü≤]+#·>± $T>∑‘ê Äs¡T dæØdt \qT n$T‘êuŸ ÄdüøÏÔ ø£s¡+>± q&ç|æ+#ês¡T. Ä>∑dtº qT+&ç ø=‘·Ô ø±s¡´Áø£eT+ ÁbÕs¡+uÛÑ+ ø±qTqï≥T¢ n$T‘êuŸ k˛wü˝Ÿ MT&çj·÷ ˝À ù|s=ÿ+≥÷ Ç~ πø_dæ ø=‘·Ô Äø±s¡+, øöHé ãH˚>± ø£s√&é |ü‹ ø=‘·Ô ø±s¡´Áø£eT+ Ä>∑dtº˝À ÁbÕs¡+uÛÑ+ ø±qT+~ 2000e dü+e‘·‡s¡+ qT+&ç Ç|üŒ{Ïes¡≈£î nìï ≈£L&Ü $»j·Te+‘·+>± »]>±sTT. M{Ï˝À ˇø£ÿ dæØdt ‘·|üŒ nìï{ÏøÏ H˚H˚ Vü≤Àdtº>± e´eVü≤]+#êqT. Çø£ÿ&É πøe\+ &ÉãT“\T e÷Á‘·y˚T ¬>\T#·Tø√e&É+ ø±<äT Vü≤è<äj·÷\qT ôd’‘·+ ¬>\T#·T≈£î+{≤s¡T nì nHêïs¡T. á ø±s¡´Áø£eT+ <ë«sê n$T‘êuŸ #ê˝≤ eT+~ì \øå±~Ûø±s¡T\qT ,ø√{°X¯«s¡T\qT ‘·j·÷s¡T #˚kÕs¡T.
{≤©e⁄&é 15
Ä ∫Á‘·+˝À Vü‰{Ÿ d”qT¢ #ê˝≤H˚ ñHêïj·T≥ dæ<ë›sYú eT˝À¤Á‘ê-ÁX¯<ë› ø£|üPsY\T ø£*dæ q{Ï+∫q ∫Á‘·+ ªª@ø˘ $\Héμμ. á ∫Á‘·+˝À j·TT‘YøÏ ø±e\dæq Vü‰{Ÿ d”qT¢ #ê˝≤H˚ ñHêïj·T≥! dæ<ë›sYú -ÁX¯<ë›\ eT<ä´ *|t ˝≤ø˘ eT]+‘· |òü÷&É‘·ì s¡T∫ #·÷|ædüTÔ+<ä≥. á ∫Á‘êìï @ø±Ô ø£|üPsY ì]àk˛Ô+~ ,dü<äs¡T ìsêà‘· ˝Ò&û nsTTq|üŒ{Ïø° ÄyÓT dæìe÷\˙ï |òü÷≥T s=e÷Hé‡ ñqïy˚ ø±e&É+ >∑eTqs¡+. n˝≤π> á dæìe÷˝À ≈£L&Ü u…&é s¡÷+˝À |òü÷≥T düìïy˚XÊ\‘√ bÕ≥T Ç+ø± &û|t>± ñ+&˚ düìïy˚XÊ\T mH√ï ñHêïj·T≥! Ç{°e\ »]–q ôdHê‡sY ø±s¡´Áø£e÷˝À¢ @ø£+>± 7d”qT¢ ø£{Ÿ #ÓbÕŒs¡≥ ôdHê‡sY yêfi¯ófl n+fÒ m+‘·>± ¬s∫Ãb˛‘˚ u≤©e⁄&é dæìe÷˝À ø£{Ÿ‡ e#êÃj·T+fÒ ns¡Δ+ #˚düTø√e#·TÃ. ù|s¡TøÏ @ø˘ $\Hé dæìe÷ ø±˙ dæìe÷ yÓTT‘·Ô+ |òü÷≥T s=e÷Hé‡ ñ+<ä≥ ! Çø£ <ë+‘√ j·TT‘YøÏ }... ˝≤\.... ñ˝≤˝≤ n+≥÷ qj·THêq+<ä+ bı+<äqTHêïs¡T.
40ø√≥¢ e÷sYÿ˝À nøÏÿH˚ì eTq+ Áù|ø£å≈£î\ ˙sê»Hê\qT n+<äT≈£î+≥÷ 40ø√≥¢ e÷sYÿ≈£î #˚s¡TesTT´+~ nøÏÿH˚ì Á|ü‹cÕº‘·àø£ ∫Á‘·+ ªªeTq+μμ. nøÏÿH˚ì Hêπ>X¯«sY sêe⁄, Hê>±s¡T®q, Hê>∑#Ó’‘·q´ ø£*dæ q{Ï+∫q á ∫Á‘·+ j·÷e‘Y ‘Ó\T>∑T Áù|ø£å≈£î\qT Äq+<ä kÕ>∑s¡+˝À eTT+#Ó‹Ô+~. nøÏÿH˚ì V”≤s√\≈£î z uÛ≤Ø $»j·÷ìï n+~+#·&Éy˚T ø±≈£î+&Ü... nøÏÿH˚ì V”≤s√˝À¢ 35ø√≥T¢ <ë{Ïq yÓTT<ä{Ï ∫Á‘·+>± ì*∫ nøÏÿH˚ì e+XÊ_Ûe÷qT\≈£î |ü+&É>∑˝≤ ì*∫+~. n<äT“¤‘·yÓTÆq ø£<∏ä, ø£<∏äq+ eTq+ ∫Á‘êìøÏ ‘√&Ée&É+‘√ Áù|ø£å≈£î\T ˙sê»Hê\T |ü{≤ºs¡T. 35ø√≥¢ e÷sYÿì <ë{Ïq á ∫Á‘·+ ‘·«s¡˝ÀH˚ 40ø√≥¢ì ≈£L&Ü Áø±dt #˚dæ 50ø√≥¢qT #˚s¡T≈£î+≥T+<äì qeTTà‘·THêïs¡T. Ç|üŒ{ÏøÏ ≈£L&Ü u≤ø±‡|ò”dt e<ä› dü¬s’q dæìe÷ ˝Òø£b˛e&É+‘√ eT]ø=~› s√E\T eTq+ eT]ìï dü+#·\Hê\T qyÓ÷<äT #˚j·T&É+ U≤j·T+>± ñ+~. ze؇dt ˝ÀqT uÛ≤Ø edü÷fi¯¢qT kÕ~Ûdü÷Ô <ä÷düTπø\T‘√+~. 16
{≤©e⁄&é
|üì˝Òì |ü⁄*sêE Vü‰dü´ q≥T\T>± m+‘√ ø=+‘· ù|s¡T sê>±H˚ V”≤s√\ y˚wü+ y˚dü÷Ô ø=+‘·eT+~ Væ≤{Ÿ ø=&ÉT‘·T+fÒ eT]ø=+‘·eT+~ #·‹øÏ\ ã&ÉT‘·THêïs¡T. ‘Ó\T>∑THê≥ á Á|üÁøÏj·T nHê~>± »s¡T>∑T‘·÷H˚ ñ+~. sê»u≤ãT, πs\+– e+{Ï ‘=*‘·s¡+ ø£yÓT&çj·TqT¢ yÓTT<ä\T ìqï{Ï ÁãVü‰àq+<ä+, n©, y˚DTe÷<Ûäyé\ es¡≈£î n+<äs¡÷ ø±yÓT&û y˚cÕ\T y˚dü÷ÔH˚ V”≤s√>± ≈£L&Ü q{Ï+#ês¡T. Ä *düTº˝À <ÛäqsêCŸ, ‘ê>∑TuÀ‘·T s¡y˚Twt\T ≈£L&Ü #˚]b˛j·÷s¡T @πø sêe⁄ |”πø sêe⁄ dæìe÷‘√ Çø£ Ä dæìe÷ ]»˝Ÿº dü+>∑‹ |üø£ÿq ô|&ç‘˚ ‘êC≤>± <ÛäqsêCŸ V”≤s√>± ªª|üì˝Òì |ü⁄*sêEμμ nH˚ dæìe÷ì s¡÷bı+~+#·uÀ‘·THêïs¡T #ê#ê nH˚ <äs¡Ù≈£î&ÉT. Ç‘·qT Ç+‘·≈£îeTT+<äT eTd”Ô nH˚ s=e÷+{Ïø˘ Vü≤Ás¡sY ∫Á‘êìøÏ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#ê&ÉT. Çø£ Ä dæìe÷ì |òæ*+ »s¡ï*dtº nsTTq |ü⁄qï+ s¡$ ì]àdüTÔHêïs¡T. |üP]Ô Vü‰dü´ uÛÑ]‘·+>± s¡÷bı+<äqTqï á ∫Á‘·+˝À <ÛäqsêCŸ |üì˝Òì |ü⁄*sêE>± q{Ï+#·qTHêï&ÉT.
eTT+u…’˝À •ø£åD rdüT≈£î+≥Tqï ã˙ï n\T¢ ns¡T®Hé >√q>∑Hêï¬s&ç¶ bÕÁ‘· b˛wædüTÔqï $wüj·T+ ‘Ó*dæ+<˚! Ä bÕÁ‘· rs¡T ‘ÓqTï\ ø√dü+ nVü≤s¡+ ÁX¯$TdüTÔHêïs¡T. Á|üdüTÔ‘·+ eTT+u…’˝À >∑TÁs¡|ü⁄ kÕ«] ,ø£‹Ô j·TT<ë›ìøÏ dü+ã+~Û+∫ •ø£åD bı+<äT‘·THêï&ÉT ã˙ï. uÛ≤Ø ã&Ó®{Ÿ‘√ >∑TDX‚KsY Á|ü‹kÕº‘·àø£+>± s¡÷bı+~düTÔqï ªªs¡TÁ<äeT<˚$μμ ∫Á‘·+˝À >√q>∑Hêï¬s&ç¶ bÕÁ‘· b˛wæ+#·qTHêï&ÉT. >√q>∑Hêï¬s&ç¶ sê_Hé VüQ&é ˝≤+{Ï bÕÁ‘· ø±e&É+‘√ <ëìøÏ dü+ã+~+∫q nìï $wüj·÷˝À¢ ‘·ØŒ¤<äT bı+<äT‘·THêï&ÉT ã˙ï. nqTwüÿ Á|ü<Ûëq bÕÁ‘· b˛wædüTÔqï á ∫Á‘·+˝À sêHê q{ÏdüTÔ+&É>± ã˙ï düs¡düq πø<∏ä]Hé q{Ï+#·qT+~.
{≤©e⁄&é 17
|üeHéô|’ ø√|ü+>± ñqï düeT+‘· |üesY kÕºsY |üeHé ø£fi≤´DY ô|’ V”≤s√sTTHé düeT+‘· ø√|ü+>± ñ+~ ◊‘˚ ‘·q dæìe÷˝À eTs√ neø±X¯+ Çe«q+<äT≈£î ø±<äT ‘·q e÷$T&ç ‘√≥˝À |ü+&çq e÷$T&ç |üfi¯flqT ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝Àì düìïVæ≤‘·T\≈£î |ü+|æ+#ê&ÉT |üeHé ø±˙ düeT+‘·≈£î e÷Á‘·+ Ä e÷$T&ç |üfi¯ófl n+<ä˝Ò<ä≥ <ë+‘√ Hê≈£î e÷$T&ç|üfi¯ófl n+fÒ #ê˝≤ #ê˝≤ ÇwüºeTì n‘êÔ]+{ÏøÏ <ëπs~ düeTj·T+˝À #ÓbÕŒqì n|ü⁄Œ&ÉT ‘·|üŒ≈£î+&Ü Hê ‘√≥˝Àì |üfi¯flqT |ü+|ækÕÔqì nHêï&É≥ ! ø±˙ rsê düeTj·÷ìøÏ me¬se]ø√ |ü+|æ+∫ Hê≈£î |ü+|æ+#·˝Ò<äT nì nì ãT+>∑eT÷‹ ô|≥Tº≈£î+<ä≥ düeT+‘·. ‘·q e÷$T&ç ‘√≥˝À |ü+&çq e÷$T&ç |üfi¯flqT ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝Àì düìïVæ≤‘·T\≈£î |ü+|æ+#·&É+‘√ V”≤s√ ì‹Hé |üeHé düsY Hê≈£î e÷$T&ç |üfi¯ófl |ü+|æ+#ê&ÉT nì {°«{Ÿ #˚j·T&É+‘√ á $wüj·T+ n+<ä]øÏ ‘Ó*dæ+~. n<˚ Ç|ü⁄Œ&ÉT ô|<ä› <äTe÷s¡y˚T πs|ü⁄‘√+~. Çø£ düeT+‘· ‘·q≈£î e÷$T&ç|üfi¯ófl |ü+|æ+#·ø£ b˛e&É+‘√ z ñ‘·Ôsêìï sêj·÷\ì nqT≈£î+{À+~. eT] Ä ñ‘·ÔsêìøÏ |üeHé m˝≤ düŒ+~kÕÔ&√ #·÷&Ü*. 18
{≤©e⁄&é
*|t ˝≤ø˘\ô|’ yÓqøÏÿ ‘·π>Z~ ˝Ò<ä+≥Tqï Bøå± y˚<ä+ ∫Á‘·+˝À ôd’º*wt kÕºsY n\T¢ ns¡T®Hé‘√ *|t ˝≤ø˘ d”Hé˝À q{Ï+∫ yÓT|æŒ+∫q uÛ≤eT Bøå± ùd<∏é. Ä ∫Á‘· ø£<∏ä &çe÷+&é #˚j·T&É+‘√ Ä *|t ˝≤ø˘ d”H√¢ q{Ï+#êqì n˝≤π> ø£<∏ä &çe÷+&é #˚ùdÔ @ dæìe÷˝À nsTTHê *|t ˝≤ø˘ \ô|ò’ yÓqøÏÿ ‘·π>Z~ ˝Ò<äì n+{À+~. ‘Ó\T>∑T, ‘·$Tfi¯+˝À mìï ∫Á‘ê˝À¢ q{Ï+∫q|üŒ{Ïø° á uÛ≤eT ì n<äèwüº+ e]+#·˝Ò<äT. dü¬ø‡dt |òü⁄˝Ÿ V”≤s√sTTHé nì|æ+#·Tø√e&É+ ø√dü+ mìï Á|üj·T‘êï\T #˚dæq|üŒ{Ïø° kÕ<Ûä´+ ø±ø£b˛e&É+‘√ Á|üdüTÔ‘·+ ‘·q Á<äTwæº n+‘ê u≤©e⁄&éô|’ ô|{Ϻ+~. sêCŸ ø£|üPsY e+X¯ yês¡düT&ÉT nsêàHé C…’Hé ‘√ ø£*dæ ª ˝…ø£sY Vü≤yéT ByêHê ~˝Ÿμ nH˚ ∫Á‘·+˝À q{Ïk˛Ô+~. á ∫Á‘·+ <ë«sê ‘·q n<äècÕºìï |üØøÏå+#·Tø√qT+~ Bøå±.
{≤©e⁄&é 23
eT∞fl Áù|eT˝À |ü&çq qj·Tq‘ês¡? n+<ë\ uÛ≤eT qj·Tq‘ês¡ eT∞fl Áù|eT˝À |ü&ç+<ä≥ ◊‘˚ ‘·÷#Y n~ Áù|e÷ ^e÷ ø±<äT »dtº Áô|ò+&é wæ|t e÷Á‘·y˚T nì n+≥THêï&ÉT qj·Tq‘ês¡ düVü≤ q≥T&ÉT >∑DÒwt yÓ+ø£Á{≤eTHé. Ç|üŒ{Ïπø •+ãT ,Á|üuÛÑT<˚yê \‘√ |”ø£˝À¢‘·T Áù|e÷j·TD≤ìï kÕ–+∫ es¡Tdü <Óã“\T s¡T∫ #·÷dæq qj·Tq‘ês¡≈£î Ä ‘·sê«‘· eTs√ Ç<ä›]‘√ ≈£L&Ü düìïVæ≤‘·+>± ñ+≥T+<äì yês¡Ô\T e∫Ãq|üŒ{Ïø° ne˙ï ≈£L&Ü ‘˚*b˛j·÷sTT ø±˙ eT∞fl ÇHêïfi¯fl≈£î eTs√ q≥T&ç ‘√ eT∞fl Áù|eT˝À |ü&ç+<äH˚ |ü⁄ø±s¡T¢ #ÓHÓ’ï˝À wæø±s¡T #˚düTÔHêïsTT. qj·Tq‘ês¡ ‘êC≤>± »j·T+ s¡$ düs¡düq z ‘·$Tfi¯ ∫Á‘·+˝À b˛*dt n~Ûø±]>± q{Ïk˛Ô+~. Ä ∫Á‘·+˝À ‘·q düVü≤ q≥T&ÉT >∑DÒwt yÓ+ø£Á{≤eTHé‘√ ø=ìï ø°\ø£ düìïy˚XÊ\T ∫Árø£]düTÔqï düeTj·T+˝À @s¡Œ&çq #·qTe⁄ Áø£y˚THê eTØ X¯è‹$T+#˚˝≤ k˛~ #Ó|ü⁄Œ≈£î+≥÷ ø£ì|ædüTÔ+&É≥+‘√ #ÓHÓ’ï˝À >∑Tdü>∑Tdü\T yÓTT<ä\j·÷´sTT. ◊‘˚ á >∑Tdü>∑Tdü\T >∑DÒwt yÓ+ø£Á{≤eTHé #Ó$ì ≈£L&Ü ‘êø£&É+‘√ nuÒ“ ! y˚TeTT »dtº ùdïVæ≤‘·T\+ e÷Á‘·y˚T, e÷ Ç<ä›] eT<ä´ ùdïVü≤+ ‘·|üŒ eTs=ø£{Ï ˝Ò<äT nì Ä yês¡Ô\qT K+&çdüTÔHêï&ÉT. #ÓHÓ’ï esêZ\T e÷Á‘·+ nuÒ“ ! Ç~ ùdïVü≤+ e÷Á‘·+ ø±<äT nì n+≥THêïs¡T. #·÷<ë›+ n~ @+{À ! 24
{≤©e⁄&é
ôdø£+&é Çìï+>¥‡øÏ ¬s&û n+≥Tqï uÛÑ÷$Tø£ jÓ÷>± >∑Ts¡Tì Áù|$T+∫ ô|[¢ #˚düT≈£îqï V”≤s√sTTHé uÛÑ÷$Tø£ eT∞fl dæìe÷˝À¢øÏ sêe&ÜìøÏ Á|üj·T‘êï\T #˚k˛Ô+~. ô|[¢ #˚düTø=ì ø=+‘·ø±\+ dæìe÷\≈£î <ä÷s¡yÓTÆq uÛÑ÷$Tø£ Ç{°e˝Ò ‘·*¢ ≈£L&Ü nsTT´+~. >∑‘·ø=+‘· ø±\+>± dæìe÷\≈£î <ä÷s¡+>± ñqï uÛÑ÷$Tø£ Çø£ eT∞fl q{Ï+#·&ÜìøÏ ¬s&û ne⁄‘√+~. Ä y˚Ts¡≈£î <äs¡Ùø£ ìsêà‘·\qT ø£*dæ d”ìj·TsY V”≤s√\ düs¡düq q{Ï+#·&ÜìøÏ H˚qT ¬s&û nì n˝≤>∑ì ø±´¬sø£ºsY s√˝Ÿ‡ e÷Á‘·+ #˚j·Tqì Ç+bÕ¬sºHé‡ ñqï bÕÁ‘·\qT ,d”ìj·TsY V”≤s√\ düs¡düq q{Ï+#·&ÜìøÏ m≥Te+{Ï nuÛÑ´+‘·s¡+ ˝Ò<äì #ÓãT‘√+~ ø±˙ Ç|ü⁄Œ&ÉT @ V”≤s√\÷ neø±X¯+ ÇkÕÔs¡H˚~ #·÷&Ü* m+<äTø£+fÒ >∑‘·+˝À dæ+Vü‰ dæìe÷˝À u≤\j·T´ düs¡düq qj·Tq‘ês¡ b˛wæ+∫q bÕÁ‘· yÓTT<ä≥ uÛÑ÷$Tø£H˚ e]+∫+~ ø±˙ ÄyÓT Ä bÕÁ‘· #˚j·T&ÜìøÏ ìsêø£]+∫+~. ø±˙ rsê #·÷ùdÔ Ä dæìe÷ ô|<ä› Væ≤{Ÿ nsTT´ qj·Tq‘ês¡≈£î eT+∫ ù|s¡T rdüT≈£î e∫Ã+~. Ç|ü⁄Œ&ÉT d”ìj·TsY V”≤s√\‘√ #˚kÕÔq+fÒ yêfi¯ófl m˝≤ düŒ+~kÕÔs√ #·÷&Ü*.
õyéT˝À ø£wüº|ü&ÉT‘·Tqï Ä~ kÕsTT≈£îe÷sY ‘·qj·TT&ÉT Ä~ Áù|eTø±yê* n+≥÷ ‘Ó\T>∑T Áù|ø£å≈£î\ Áù|eT #·÷s¡>=Hêï&ÉT ø±˙ Ç|üŒ{Ïes¡≈£î #˚dæq dæìe÷˝À¢ Áù|eTø±yê* ‘·|üŒ @B Væ≤{Ÿ ø±˝Ò<äT. ‘êC≤>± ]©CŸ nsTTq bÕ´sY y˚T |ü&çb˛j·÷H˚ ≈£L&Ü e∫à b˛sTT+~ ‘·|üŒ Á|üjÓ÷»q+ X¯Sq´+. Áù|eT ø£<∏ä\‘√ bÕ≥T e÷dt ∫Á‘ê\T ≈£L&Ü #˚dæ e÷dt Áù|ø£å≈£î\≈£î <ä>∑Zs¡ ø±yê\ì Ä•düTÔHêï&ÉT Ä~. ‘êC≤>± Ä~ V”≤s√>± q{ÏdüTÔqï ∫Á‘·+ªªs¡|òtμμ düTu≤“¬s&ç¶ <äs¡Ùø£‘·«+˝À s¡÷bı+<äT‘·Tqï á ∫Á‘·+˝À s¡≈£î˝Ÿ Á|”‘Y dæ+>¥ V”≤s√sTTHé>± q{Ïk˛Ô+~. á ∫Á‘·+ ø√dü+ u≤&û _\¶|t #˚düTÔHêï&ÉT Ä~. e÷dt V”≤s√>± øÏ¢ø˘ nyê«\ì õyéT˝À u≤>±H˚ ø£wüº|ü&ÉT‘·÷ ø£+&É\qT ô|+#·T‘·THêï&ÉT.
{≤©e⁄&é 25
#·+{Ï bÕ|ü‘√ ùd<ä rs¡T‘·Tqï eT+#·T \øÏåà <äøÏåD≤~q dü+#·\q+ düèwæº+∫q ‘ês¡ eT+#·T \ø°åà. düs√>∑dæ <ë«sê z _&ɶ≈£î ‘·*¢ nsTTq \ø°åà ‘·q #·+{Ï bÕ|ü‘√ ùd<ä rs¡T‘√+~. ‘êC≤>± #·+{Ï bÕ|üì ˇ˝À¢ô|≥Tºø=ì ùd<ä rs¡T‘·Tqï bò˛{Àì c˛wü˝Ÿ MT&çj·÷˝À b˛dtº #˚dæ+~ eT+#·T \ø°åà. uÛÑs¡Ô n+&û Áoìyêdt‘√ ô|[¢ »]– #ê˝≤ ø±\+ nsTTq|üŒ{Ïø° |æ\¢\T ˝Òø£b˛e&É+‘√ eTqdüT $ø£\yÓTÆq eT+#·T \ø°åà |æ\¢\ ø√dü+ mH√ï s¡ø±\T>± Á|üj·T‹ï+∫ ∫es¡≈£î düs√>∑dæ $<Ûëq+ u≤>∑T+<äì Ç+{À¢ yêfi¯fl+<ä]ì ˇ|æŒ+∫ ‘·qT nqT≈£îqï $<Ûä+>± ‘·*¢ ne&É+‘√ eT+#·T ≈£î≥T+ã+ n+‘ê #ê˝≤ dü+‘√wü+>± ñHêïs¡T.
¬s∫Ãb˛‘·Tqï düeT+‘· #Ó˝…¢\T d”‘·eTà yêøÏ{À¢ dæ]eT˝…¢#Ó≥Tº
∫Á‘·+˝À düeT+‘· #Ó˝…¢\T>± q{Ï+∫q ‘˚»dæ«ì ∫Hêï ∫‘·ø± y˚cÕ\T Ç+ø± mHêïfi¯ófl y˚kÕÔ+ nì nqT≈£î+<√ @yÓ÷ ! es¡à dæìe÷˝À V”≤s√sTTHé >± neø±X¯+ nq>±H˚ m–] >∑+‘Ódæq≥T¢+~. Ç+πøeTT+~ es¡à dæìe÷˝À V”≤s√sTTHé #êHé‡ nq>±H˚ @+ #˚j·T&Üì¬ø’Hê ¬s&û n+≥÷ n+<ë\qT bÕs¡uÀj·T&ÜìøÏ ¬s&û nsTTbısTT+~. ªª◊dt Áø°yéTμμ nH˚ dæìe÷˝À ‘·q |üs¡Tyê\qT |ü]#˚dü÷Ô s¡#·Ã s¡#·Ã #˚k˛Ô+~. Ç{°e\ $&ÉT<ä˝…’q Áf…Æ\sY ˝À n+<ë\ Äs¡uÀ‘· ≈£î |üsêø±wüº>± m<ä uÛ≤>±\qT ãj·T≥ |ü&˚dæq ‘˚»dæ«ì ‘êC≤>± ø=ìï dæº˝Ÿ‡ ]©CŸ nsTTq$ #·÷ùdÔ zesY HÓ’{Ÿ kÕºsY&É+ ø±yê\ì ø£fi¯\T ø£+≥Tqï≥T¢+~ n+<äTπø n&ÉT¶ n<äT|ü⁄ ˝Ò≈£î+&Ü nìï+{Ïì Äs¡uÀdü÷Ô H˚qT <˚ì¬ø’Hê dæ<ä›+ n+≥÷ dü+πø‘ê*düTÔqï≥T¢+~ neTà&ç |ü]dæú‹. á HÓ\˝ÀH˚ á ◊dt Áø°yéT $&ÉT<ä\ #˚j·T&ÜìøÏ düHêïVü‰\T #˚düTÔHêïs¡T. á neTà&ç n+<ë\ $\Te @+{À m|ü⁄Œ&˚ Áù|ø£å≈£î\T ‘˚\ÃqTHêïs¡T.
26
{≤©e⁄&é
|ü_¢dæ{° |æ∫à |ü≥Tº≈£îqï |üPq+ bÕ+&˚ s¡ø£s¡ø±\T>± ‘·q Á|ü‘˚´ø£‘·ì Á|ü<ä]Ùdü÷ÔH˚ ñ+~. Á|üdüTÔ‘·+ Á|ü|ü+#·eT+‘ê kÕø£sY |ò”esY‘√ ñ+~ ø±ã{Ϻ eT∞fl ‘·qT k˛wü˝Ÿ MT&çj·÷øÏ mø£ÿ&É+ áJ nsTTbısTT+~. kÕø£sY |òü⁄{Ÿ u≤˝Ÿ ø√dü+ ‘êC≤>± z M&çjÓ÷ì s¡÷bı+~+∫+~ á uÛ≤eT. Ç|üŒ{Ïπø #ê˝≤ kÕs¡T¢ ‘·q n+<ë\qT ãVæ≤s¡Z‘·+ #˚dæq |üPq+ eT∞fl eT∞fl Ä bÕ‘· n+<ë\qT #·÷|ædü÷Ô Ç+ø=+‘·eT+~ ì ¬s#·Ã>=&ÉT‘·÷H˚ ñ+~. πøe\+ ¬s+&ÉT ñ*¢ bıs¡˝≤¢+{Ï˝À <äTdüTÔ\qT y˚dæ |òü⁄{Ÿ u≤˝Ÿ Ä≥ Ä&ÉT‘·÷ ¬s∫Ãb˛sTT+~. |üPq+ì Ç˝≤ #ê˝≤ kÕs¡T¢ #·÷dæq yêfi¯ó¢ nu≤“ ! n+≥÷ ô|<ä$ $s¡TdüTÔHêïs¡T neTà&ç ©\qT #·÷dæ. ◊‘˚ Çe˙ï |üPq+øÏ nedüs¡+ ˝Ò<äT ø£<ë! ‘·qøÏ ø±yê*‡+~ |ü_¢dæ{° m˝≤>∑÷ dæìe÷\T ˝Òe⁄ n+<äTπø Ç˝≤ ¬s∫Ãb˛‘·÷ bò˛E ø=&ÉT‘√+~.
|üPq+ Ç+ø± #·÷|æ k˛Ô+~
˝Ò{Ÿ HÓ’{Ÿ bÕغ˝À n+»* V”≤s√sTTHé n+»* ˝Ò{Ÿ HÓ’{Ÿ bÕغ˝À CÀs¡T>± ùdº|ü⁄Œ˝Òdæ n+<ä]˙ ÄX¯Ãs¡´+˝À eTT+#Ó‹Ô+<ä≥. ÄyÓT VüQXÊs¡Tì #·÷dæ ‘Ó>∑ eTT#·Ã≥ |ü&ܶs¡≥ ! ìqïyÓTTqï{Ï es¡≈£î es¡Tdü dü+|òüT≥q\‘√ #ê˝≤ Çã“+<äT\T m<äTs=ÿqï ÄyÓTøÏ z ìsêà‘· n+&É>± ñ+&É≥+‘√ ø±düÔ ñ|üX¯eTq+ bı+<äT‘√+<ä≥. Ä ˝Ò{Ÿ HÓ’{Ÿ bÕغ˝À }s¡ e÷dt &Ü´H金√ n+<ä]˙ n\]+∫+<ä≥. d”‘·eTà yêøÏ{À¢ dæ]eT˝…¢#Ó≥Tº ∫Á‘·+‘√ Ç+{Ï*¢bÕ~ì ‘·q n_Ûe÷qT\T>± e÷s¡TÃ≈£îqï n+»* Ä dæìe÷ ‘·sê«‘· nqT≈£îqï dæìe÷\T sêø£b˛e&É+ e∫Ãq$ Væ≤{Ÿ ø±ø£b˛e&É+‘√ ‘Ó\T>∑T˝À ìsêX¯>±H˚ ñ+~.
{≤©e⁄&é 27
‘Ó\T>∑T˝À |òüTq$»j·T+ kÕ~Û+∫q nøÏÿH˚ì eT÷&ÉT ‘·sê\
‘·$Tfi¯+˝ÀøÏ &ÉuŸ ne⁄‘·Tqï eTq+ 28
{≤©e⁄&é
Á|ü‹cÕº‘·àø£ ∫Á‘·+ ªªeTq+μμì ‘êC≤>± ‘·$Tfi¯+˝ÀøÏ &ÉuŸ #˚j·T&ÜìøÏ düHêïVü‰\T #˚düTÔHêïs¡T. Vü≤è<äj·÷ìøÏ Vü≤‘·TÔ≈£îH˚˝≤ á ∫Á‘êìï r]à ~<ë›s¡T <äs¡Ù≈£î\T $Áø£yéT ≈£îe÷sY. nøÏÿH˚ì ∫e] ∫Á‘·+ ≈£L&Ü ø±e&É+ ,Hê>±s¡T®q, Hê>∑#Ó’‘·q´, nœ˝Ÿ ≈£L&Ü q{Ï+#·&É+‘√ á ∫Á‘êìøÏ ôdŒwü˝Ÿ ÁπøCŸ e∫Ã+~. ◊‘˚ nøÏÿH˚ì Hêπ>X¯«sYsêe⁄ bÕÁ‘·øÏ ø£eT˝ŸVü‰düHé #˚‘· &É_“+>¥ #Ó|æŒ+#ê\ì Á|üj·T‘êï\T #˚düTÔHêïs¡≥! ø£eT˝Ÿ≈£î nøÏÿH˚ì n+fÒ Á|ü‘˚´ø£yÓTÆq n_Ûe÷q+ ñ+~ n+‘˚ø±≈£î+&Ü eTq+ ∫Á‘êìï #·÷dæ nøÏÿH˚ì‘√ ‘·q≈£îqï nqTuÛÑ+<ëìï HÓeTs¡Ty˚düT≈£îHêïs¡T. ø±ã{Ϻ ø£eT˝Ÿ ‘·|üŒ≈£î+&Ü nøÏÿH˚ìøÏ yêsTTdt ÇkÕÔ&Éì Ä•düTÔHêïs¡T. ˇø£y˚fi¯ n<˚ ì»yÓTÆ‘˚ ‘·$Tfi¯Hê≥ ≈£L&Ü á ∫Á‘êìøÏ eT+∫ ÁπøCŸ sêe&É+ U≤j·T+.
p˝…’ 5q dü÷s¡´-düeT+‘·\ n+C≤Hé {°»sY ãVüQu≤cÕ q≥T&ÉT dü÷s¡´-düeT+‘·\ ø±+_H˚wüHé˝À *+>∑TkÕ«$T <äs¡Ùø£‘·«+˝À s¡÷bı+<äT‘·Tqï ∫Á‘·+ ªªn+C≤Héμμ. á ∫Á‘· {°»sY p˝…’ 5q ]©CŸ #˚j·T&ÜìøÏ düHêïVü‰\T #˚düTÔHêïs¡T. ‘·$Tfi¯+ ‘√ bÕ≥T ‘Ó\T>∑T,Væ≤+B uÛ≤wü\˝À ≈£L&Ü ]©CŸ ø±qTqï á ∫Á‘·+ uÛ≤Ø ã&Ó®{Ÿ ‘√ ‘Ós¡¬ø≈£îÿ‘√+~. p˝…’ 5q {°»sYì ]©CŸ #˚dæ Ä>∑dtº 15q <˚X¯ yê´|üÔ+>± uÛ≤Ø m‘·TÔq ]©CŸ #˚j·T&ÜìøÏ düHêïVü‰\T #˚düTÔHêïs¡T <äs¡Ùø£ ìsêà‘·\T. düeT+‘· ‘·q >±¢eTsY‘√ á dæìe÷˝À u≤>±H˚ ¬s∫Ãb˛sTT q{Ï+∫+~ Ç|üŒ{Ïπø ]©CŸ nsTTq b˛düºs¡T¢, dæº˝Ÿ‡\˝À düeT+‘· ‘·q n+<ë\qT u≤>±H˚ |ü]#˚dæ+~.
Ä uÛ≤eT≈£î #·s¡DY n+fÒ ÇwüºeT≥ sê+ #·s¡DY ‘˚CŸ n+fÒ z u≤©e⁄&é uÛ≤eT≈£î #ê˝≤ #ê˝≤ ÇwüºeT≥! #·s¡DY n+fÒ Hê≈£î #ê˝≤ Çwüº+ n‘·&ç‘√ q{Ï+#ê\ì ñ+~ nì n+{À+~ ÇcÕ>∑TbÕÔ. ªªVü≤yéT X¯ø£˝Ÿ‡μμ nH˚ u≤©e⁄&é ∫Á‘·+˝À ˇø£ V”≤s√sTTHé>± q{Ï+∫+~ ÇcÕ>∑TbÕÔ. Ç<˚ dæìe÷˝À eTq $T©ÿ ã÷´{° ‘·eTHêï ≈£L&Ü q{Ï+∫+~. Ä ∫Á‘· Á|üyÓ÷wüHé˝À uÛ≤>∑+>± e÷{≤¢&ÉT‘·÷ ô|’ $<Ûä+>± düŒ+~+∫+~. #·s¡DY‘√ neø±X¯+ eùdÔ ‘·|üŒ≈£î+&Ü q{ÏkÕÔqì n˝≤π> ‘·eTHêï Hê≈£î eT+∫ ùdïVæ≤‘·Tsê\T nì n+{À+~. #·s¡DY u≤©e⁄&é˝À z ∫Á‘·+ #˚dæq|üŒ{Ïø° n~ bòÕ¢|t nsTTq $wüj·T+ ‘Ó*dæ+<˚! dæìe÷ |üsê»j·T+ #Ó+~q|üŒ{Ïø° eTH√&ç ù|s¡T u≤>±H˚ ù|*b˛sTT ñ+≥T+~. ˝Ò≈£î+fÒ á uÛ≤eT n+‘·>± #·s¡DY HêeT düàs¡D #˚k˛Ô+<ä+fÒ y˚πs #ÓbÕŒ˝≤ !
{≤©e⁄&é 29
ÄyÓT≈£î eTùV≤wt, Hê>¥ ‘·|üŒ @ V”≤s√ ‘Ó*j·T<ä≥ Hê≈£î eTùV≤wt u≤ãT, Hê>±s¡T®q ‘·|üŒ eT¬ses¡T Çø£ÿ&É ‘Ó*j·T<äì n+{À+~ sê•KHêï. q≥T&ÉT nedüsê\ Áoìyêdt <äs¡Ùø£‘·«+˝À s¡÷bı+~q ªª}Vü≤\T >∑Tdü >∑Tdü˝≤&˚μμ ∫Á‘·+˝À V”≤s√sTTHé>± q{Ï+∫+~. sê• KHêï. Ç{°e\ $&ÉT<ä˝…’ eT+∫ $»j·T+ kÕ~Û+∫+<äì ‘·q Äq+<ëìï e´ø£Ô+ #˚dü÷Ô.. ‘·q≈£î {≤©e⁄&é dü÷|üsY kÕºsY eTùV≤wtu≤ãT, eTqà<ÛäT&ÉT nøÏÿH˚ì Hê>±s¡T®q ‘·|üŒ Çø£ÿ&É mes¡÷ ‘Ó*j·T<äì ø±˙ Ç+ø± #ê˝≤eT+~ >∑T]+∫ $Hêïqì ‘·|üŒ≈£î+&Ü $T>∑‘ê yê] >∑T]+∫ ≈£L&Ü ‘Ó\TdüT≈£î+{≤qì n+{À+~.
Áu≤ >±H˚ #·÷ô|&ÉT‘·Tqï uÛ≤eT q≥dæ+Vü≤+ q+<äeT÷] u≤\ø£èwüí‘√ ˝…C…+&é ∫Á‘·+˝À q{Ï+∫q u≤©e⁄&é ãø£ÿ |ü\T#·ì uÛ≤eT k˛Hê˝Ÿ #ÍVü‰Hé Ç{°e\ »]–q z |òü+ø£åH√¢ Áu≤ ˝Ò≈£î+&Ü ‘·q ˝À|ü* n+<ë\qT ãj·T≥≈£î ø£ì|æ+#˚˝≤ u≤>±H˚ &çC…’Hé #˚düTø=ì eTØ Ä y˚&ÉTø£≈£î e∫Ã+~. Ç|üŒ{Ïπø #ê˝≤ kÕs¡T¢ _øÏ˙ y˚dæ ‘·q n+<ë\qT ñ<ës¡+>± Äs¡uÀdæq á uÛ≤eT ‘êC≤>± ¬ø’ô|øÏÿ+#˚ n+<ë\‘√ ‘·q m<ä uÛ≤>±ìï ø£ì|æ+#˚˝≤ Á&Ódt y˚düTø=ì sêe&É+ ‘√ Mø£å≈£î\T ‘·eT ø£fi¯flqT |üø£ÿ≈£î ‹|ü⁄Œø√˝Òø£ b˛j·÷s¡≥! á neTà&ÉT ≈£L&Ü qe⁄«‘·÷ ‘·Tfi¯ófl‘·÷ e÷{≤¢&ÉT‘·T+&É≥+‘√ Ä n+<ë\T eT]+‘·>± ¬s#·Ã>=fÒº˝≤ ø£ì|ædü÷Ô ñ+&˚ dü]øÏ ø=+‘·eT+~ eT‹ b˛sTT+<ä≥. n≥T Ç≥÷ ø£<äT\T‘·Tqï|ü⁄Œ&ÉT eT]+‘·>± Ä ø£<ä*ø£\T ¬s#·Ã>={≤ºj·T≥! 30
{≤©e⁄&é
u≤\j·T´ e+<√ dæìe÷˝À yÓ÷ø£å»„ ? q≥dæ+Vü≤+ q+<äeT÷] u≤\ø£èwüí ‘·q e+<√ dæìe÷˝À ‘·qj·TT&ÉT yÓ÷ø£å»„ì z yÓTs¡T|ü⁄˝≤+{Ï bÕÁ‘·˝À q{Ï+|ü CÒj·TqTHêï&ÉT nì |òæ*+q>∑sY esêZ˝À¢ CÀs¡+<äT≈£î+~. nøÏÿH˚ì eTq+ ∫Á‘·+˝À nœ˝Ÿ ‘Ós¡+π>Á≥+˝≤ u≤\j·T´ e+<√ dæìe÷˝À yÓ÷ø£å»„ ≈£L&Ü z yÓTs¡T|ü⁄˝≤+{Ï bÕÁ‘·˝À ø£ì|æùdÔ n≥T n_Ûe÷qT\≈£î Ç≥T Áù|ø£å≈£î\≈£î ø£qT$+<äT ø±e&É+ U≤j·T+. n+<äTπø n˝≤ Ä˝À#·q #˚düTÔHêïs¡≥! Á|üdüTÔ‘·+ u≤\j·T´ Á|üC≤ Á|ü‹ì~Û>± ‘·qe+‘·T u≤<Ûä´‘·\qT ìs¡«]ÔdüTÔHêïs¡T. Á|üdüTÔ‘·+ >±&˚‡ ∫Á‘·+ ¬s>∑T´\sY wüO{Ï+>¥ »s¡T|ü⁄ø=+{À+~.
eTs√kÕ] $yê<ëdüŒ<äyÓTÆq ôdø°‡ ìsêà‘· u≤©e⁄&é˝À n&É˝Ÿº ø£+f…+{Ÿ‘√ ∫Á‘ê\qT s¡÷bı+~kÕÔs¡ì ù|s¡Tqï ôdø°‡ ìsêà‘· @ø±Ô ø£|üPsY eTs√kÕ] $yê<ëdüŒ<äeTj·÷´s¡T. ‘êC≤>± á u§<äT›>∑TeTà ì]àdüTÔqï ∫Á‘·+ ªª@ø˘ $\Héμμ á dæìe÷˝À ≈£L&Ü n&É˝Ÿº ø£+f…+{Ÿ |òü⁄\T¢>±H˚ ñ+~, n˝≤π> z uÛ≤Ø *|t ˝≤ø˘ Áù|ø£å≈£î\qT u≤>±H˚ Äø£≥Tº≈£îH˚˝≤ ∫Árø£]+#ês¡≥! ◊‘˚ Ç|ü⁄Œ&ÉT $yê<ëdüŒ<ä+ nsTT+~ Ä $wüj·T+˝À ø±<äT z bÕ≥˝À z es¡Z+ ÁbÕs¡ΔHê eT+~sê\ ù|s¡T ñ+&É≥+‘√ ø=+‘·eT+~ á $wüj·T+ô|’ ø√s¡Tº¬øø±ÿs¡T. ◊‘˚ Ä es¡Z+ ù|s¡Tì ‘=\–+#·&ÜìøÏ á ôdø°‡ uÛ≤eT n+^ø£]+#·&É+‘√ <ë<ë|ü⁄>± $yê<ä+ dü<äT›eTDÏ– qfÒ¢ nì uÛ≤$düTÔHêïs¡T. yÓTTVæ≤‘Y dü÷] <äs¡Ùø£‘·«+˝À ÁX¯<ë› ø£|üPsY, dæ<ë›sYú eT˝À¤Á‘ê »+≥>± q{Ï+∫q á ∫Á‘· Áf…Æ\sY Ç|üŒ{Ïπø n&É˝Ÿº ø£+f…+{Ÿ‘√ <ä÷düT≈£îb˛‘√+~.
{≤©e⁄&é 31
eT∞fl eTùV≤wt -#·s¡DY\ b˛s¡T eT∞fl kÕºsY V”≤s√\ b˛s¡T yÓTT<ä\T ø±qT+~. Ç+‘·≈£îeTT+<äT ¬s+&ÉTkÕs¡T¢ b˛{Ï|ü&ç ‘·eT dü‘êÔ #ê{Ïq Ç<ä›s¡T V”≤s√\T eT∞fl eTT#·Ã≥>± eT÷&√kÕ] ≈£L&Ü b˛{° |ü&ÉqTHêï&ÉT. {≤©e⁄&é dü÷|üsY kÕºsY eTùV≤wt u≤ãT, yÓT>± |üesY kÕºsY sê+ #·s¡DY ‘˚CŸ\T Ç+‘·≈£îeTT+<äT d”‘·eTà yêøÏ{À¢ dæ]eT˝…¢#Ó≥Tº, Hêj·Tø˘ ∫Á‘ê\‘√ yÓTT<ä{Ï kÕ] b˛{Ï|ü&ç Ç<ä›s¡T ≈£L&Ü |òüTq$»j·T+ kÕ~Û+#ês¡T. Çø£ ¬s+&ÉekÕ] á dü+e‘·‡s¡+˝À eTùV≤wt ªª1μμ H˚H=ø£ÿ&çH˚‘√ sê>± #·s¡DY ªªme&ÉTμμ‘√ e∫à u≤ø±‡|ò”dt e<ä› #·s¡DY ô|’#˚sTT kÕ~Û+#ê&ÉT. Çø£ eTT#·Ã≥>± eT÷&√kÕ] ≈£L&Ü á b˛{Ï nìyês¡´+ ø±qT+~. eTùV≤wt ªªÄ>∑&ÉTμμ‘√ edüTÔ+&É>± ø=~›s√E\T ‘˚&Ü‘√ #·s¡DY ≈£L&Ü ªª>√$+<äT&ÉT n+<ä]yê&˚˝Òªª ∫Á‘·+‘√ sêqTHêï&ÉT. ôdô|º+ãsY 19q eTùV≤wt edüTÔ+&É>± #·s¡DY nø√ºãsY 1q edüTÔHêï&ÉT. ¬s+&ÉT yêsê\ ‘˚&Ü‘√ ¬s+&ÉT uÛ≤Ø ∫Á‘ê\T edüTÔ+&É≥+‘√ u≤ø±‡|ò”dt ø£fi¯ø£fi¯˝≤&ÉqT+~.
32
{≤©e⁄&é
|üeHé‘√ q{Ï+#ê\qT+<ä+≥Tqï ø±»˝Ÿ |üesYkÕºsY |üeHé ø£fi≤´DY‘√ q{Ï+#ê\ì ñ+~ n+{À+~ ø±»˝Ÿ n>∑sê«˝Ÿ. ‘Ó\T>∑T˝À {≤|t V”≤s√sTTHé>± yÓ\T>=+<äT‘·Tqï ø±»˝Ÿ Ç|üŒ{Ïes¡≈£î |üeHé ø£fi≤´DY‘√ e÷Á‘·+ q{Ï+#·˝Ò<äT. {≤©e⁄&é {≤|t V”≤s√˝…’q eTùV≤wt u≤ãT, m˙ºÄsY, sê+ #·s¡DY ,n\T¢ ns¡T®Hé, Á|üuÛ≤dt e+{Ï V”≤s√\‘√ ø±»˝Ÿ q{Ï+∫q|üŒ{Ïø° |üeHé ø£fi≤´DY‘√ e÷Á‘·+ Ç|üŒ{Ïes¡≈£î q{Ï+#·˝Ò<äT,Ä neø±X¯+ ø√düy˚T m<äTs¡T#·÷k˛Ô+~ á uÛ≤eT. |üeHé ø£fi≤´DY‘√ q{Ï+#˚ #êHé‡ eùdÔ e÷Á‘·+ ndü‡\T e<äT\Tø√qì, Äj·Tq‘√ q{Ï+#ê\ì m+‘√ ÄX¯>± m<äTs¡T#·÷düTÔHêïqT nì n+{À+~ ø±»˝Ÿ n>∑sê«˝Ÿ. sêuÀj˚T s√E˝À¢ ‘·|üŒ≈£î+&Ü |üeHé‘√ q{Ï+#˚ neø±X¯+ edüTÔ+<äì Ä•düTÔqï ø±»˝Ÿ ø√]ø£ HÓs¡y˚sê\ì Ä•<ë›+. Á|üdüTÔ‘·+ sê+ #·s¡DY düs¡düq ªª>√$+<äT&ÉT n+<ä]yê&˚˝μμ ∫Á‘·+˝À q{Ïk˛Ô+~.
,,
{≤©e⁄&é 33
|üeHéì n_Ûe÷ìdüTÔqï u≤©e⁄&é V”≤s√ |üesY kÕºsY |üeHé ø£fi≤´DY ù|s¡T #Ó_‘˚ #ê\T j·TT‘Y |üPqø£+ e∫Ãq≥T¢ }–b˛‘ês¡T n+‘·>± yêfi¯flqT Á|üuÛ≤$‘·+ #˚düTÔHêï&ÉT |üeHé ø£fi≤´DY. ◊‘˚ Ä n_Ûe÷qT˝À¢ ìqïyÓTTqï{Ï es¡≈£î {≤©e⁄&é, ø√©e⁄&é V”≤s√\T e÷Á‘·y˚T ñ+&É>± ‘êC≤>± z u≤©e⁄&é V”≤s√ ≈£L&Ü #˚]b˛j·÷&ÉT. ‘Ó\T>∑T˝À s¡ø£Ô#·]Á‘· ∫Á‘·+ <ë«sê ‘Ó\T>∑T Áù|ø£å≈£î\≈£î <ä>∑Z¬s’q u≤©e⁄&é V”≤s√ $y˚ø˘ ˇu…sêjYT. |ü]{≤\ s¡$ bÕÁ‘·˝À ø£ì|æ+∫ ‘Ó\T>∑T Áù|ø£å≈£î\qT n\]+∫q $y˚ø˘ ˇu…sêjYT á eT<ä´ #·+Á<äu≤ãT eTTK´eT+Á‹>± Á|üe÷D d”«ø±sêìøÏ Vü‰»¬s’ |üeHé |üø£ÿH˚ ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT.H˚qT |üeHé n_Ûe÷ìqì Äj·Tq ‘√ Ç+‘·≈£îeTT+<˚ e÷{≤¢&Üqì m+‘√ ÄbÕ´j·T‘·‘√ e÷{≤¢&É‘ês¡ì nHêïs¡T. ‘·qT Hê≈£î nqïj·T´ ˝≤+{Ï yê&ÉT ‘·«s¡˝ÀH˚ ôV’≤<äsêu≤<é eTs√kÕ] e∫à |üeHé dü\Vü‰\T rdüT≈£î+{≤qì H˚qT ≈£L&Ü ø=ìï kÕeTõø£ ùdyê ø±s¡´Áø£e÷\T #˚düTÔHêïqì nHêïs¡T $y˚ø˘ ˇu…sêjYT.
ÄyÓTì eT+<äT ‘ê>=<ä›ì yê]ï+>¥ Ç#êÃ&É≥ ‘·$Tfi¯ q≥T&ÉT X¯s¡‘Y≈£îe÷sY eTT<äT›\ ≈£L‘·Ts¡T es¡\øÏåà V”≤s√sTTHé>± q{ÏdüTÔqï $wüj·T+ ‘Ó*dæ+<˚! ◊‘˚ ÄyÓTøÏ ˇø£ ns¡T<Ó’q neø±X¯+ \_Û+∫+~ ‘·q ¬øØsY˝À $_Ûqï ∫Á‘ê\qT #˚dæq <äs¡Ù≈£î\T u≤\ ∫Á‘·+˝À q{Ï+#·&ÜìøÏ ˇø£ n<äT“¤‘·yÓTÆq neø±X¯+ e∫Ã+~ ◊‘˚ Ä bÕÁ‘· y˚Ts¡≈£î es¡\øÏåà bı≥º uÛ≤>∑+ ø±düÔ ‘·≈£îÿe ñ+&Ü\≥ ø±˙ ø£¢uŸ, |üuŸ \+≥÷ ‹]π> dü<äs¡T uÛ≤eT es¡\øÏåàøÏ ø±düÔ bı≥º m≈£îÿy˚>±H˚ ñ+<ä≥. Ä m≈£îÿe ñqï uÛ≤>±ìï ‘·–Z+#ê\ì n+<äT≈£î ø£¢uŸ, |üuŸ \+≥÷ yÓfi¯fl&É+ ≈£î<äs¡<äì ˇø£y˚fi¯ yÓ[flHê eT+<äT e÷Á‘·+ ndü‡\T eTT≥º e<ä›ì yê]ï+>¥ Ç#êÃ&É≥ <äs¡Ù≈£î\T u≤\. n‘·>±&ç dü\Vü‰ y˚Ts¡≈£î ø£¢uŸ, |üuŸ\≈£î <ä÷s¡+>±, eT+<äTì ≈£L&Ü eTT≥º≈£î+&Ü <ë<ë|ü⁄ 12πøJ\T ‘·–Z+<ä≥ es¡\øÏåà . 34
{≤©e⁄&é
yÓT>± Áã<äsY Hê>∑u≤ãT ‘·qj·TT&ÉT es¡TDY ‘˚CŸ V”≤s√>± Áoø±+‘Y n&ܶ\ <äs¡Ùø£‘·«+˝À sƒê>∑÷sY eT<ÛäT, q\¢eT\T|ü⁄ ãTõ® dü+j·TTø£Ô+>± ì]àdüTÔqï ∫Á‘·+ ªª>=\¢uÛ≤eTªª. á ∫Á‘·+ Ç{°e\ ‘ê&˚|ü*¢ >∑÷&Ó+ $e÷HêÁX¯j·T+ |ü]düsê˝À¢ wüO{Ï+>¥ »s¡T|ü⁄≈£î+~. msTTsY b˛sYº s¡Hé y˚ |üø£ÿq z ãTs¡<ä >∑T+≥˝À bÕ≥ì ∫Árø£]+#ês¡T. yÓ÷ø±fi¯fl˝À‘·T ãTs¡<ä˝À á bÕ≥ì V”≤s√ es¡TDY ‘˚CŸ‘√ bÕ≥T n‘·ì ãè+<ä+ô|’ &ÜHé‡ e÷düºsY düT+<äsY H˚‘·è‘·«+˝À Áoø±+‘Y n&ܶ\ |üs¡´y˚ø£åD˝À ∫Árø£]+#ês¡T. ø=‘·Ô ã+>±s¡T˝Àø£+, d”‘·eTà yêøÏ{À¢ dæ]eT˝…¢#Ó≥Tº e+{Ï Væ≤{Ÿ ∫Á‘ê\qT n+~+∫q Áoø±+‘Y n&ܶ\ <äs¡Ùø£‘·«+˝À s¡÷bı+<äT‘·Tqï á ∫Á‘·+ es¡TDY≈£î eT+∫ ÁuÒø˘ ìdüTÔ+~ nì qeTTà ‘·THêïs¡T. $Tø°ÿ CÒ y˚Tj·TsY dü+^‘·+ n+~düTÔHêï&ÉT.
ãTs¡<ä˝À Ä&ÉT‘·Tqï yÓT>± yês¡düT&ÉT dæ«≥®sê¢+&é ˝À bÕ≥\T |üP]Ô#˚düT≈£îqï #Ó’‘·÷ Hê>∑#Ó’‘·q´ -|üPC≤ ôV≤π>¶ »‘·>± s¡÷bı+<äT ‘·Tqï ∫Á‘·+ ªªˇø£ ˝…’˝≤ ø√dü+μμ. >∑T+&Ó C≤] >∑\¢+‘·sTT´+<˚ e+{Ï Væ≤{Ÿ ∫Á‘·+ ‘·sê«‘· $»jYT ≈£îe÷sY ø=+&Ü <äs¡Ùø£‘·«+˝À s¡÷bı+<äT‘·Tqï ∫Á‘·$T~. dæ«≥®sê¢+&é ˝À eT÷&ÉT bÕ≥\ ∫Árø£s¡D »s¡T|ü⁄≈£î+~. Hê>∑#Ó’‘·q´, |üPC≤ ôV≤π>¶\ô|’ eT÷&ÉT bÕ≥\qT n+<äyÓTÆq ˝Àπøwüq¢˝À ∫Árø£]+#ês¡T. nqï|üPs¡í dü÷º&çjÓ÷dt |ü‘êø£+ ô|’ á ∫Á‘·+ s¡÷bı+<äT‘√+~. dæ«≥®sê¢+&é˝À eT÷&ÉT bÕ≥\T |üP]Ô#˚kÕeTì Çø£ Ç+&çj·÷øÏ ‹]– edüTÔHêïeTì ù|dtãTø˘ ˝À b˛dtº #˚kÕ&ÉT <äs¡Ù≈£î\T $»jYT ≈£îe÷sY ø=+&Ü. s=e÷+{Ïø˘ m+≥sY f…ÆqsY>± ‘Ós¡¬ø≈£îÿ‘·Tqï á ∫Á‘·+ ‘·|üŒ≈£î+&Ü #Ó’‘·÷øÏ Hê≈£î eT+∫ Væ≤{Ÿ ne⁄‘·T+<äì BÛe÷ e´ø£Ô+ #˚düTÔHêï&ÉT <äs¡Ù≈£î\T $»jYT ≈£îe÷sY ø=+&Ü . {≤©e⁄&é 35
&Ó’\e÷˝À n\¢] qπswt ø±y˚T&ç y˚cÕ\T y˚dü÷Ô Vü‰sTT>± n+<ä]˙ q$«dü÷Ô u≤>±H˚ kıeTTà #˚düT≈£îqï n\¢] qπswt Ç|ü⁄Œ&ÉT qe⁄«\ bÕ\T ne⁄‘·THêï&ÉT. es¡Tdü |üsê»j·÷\‘√ n≥T Áù|ø£å≈£î\qT Ç≥T ìsêà‘·\qT ,&çÁdæºã÷´≥sY \qT ìsêX¯ |üs¡TdüTÔHêï&ÉT. ìqï{Ï es¡≈£î n\¢] qπswt dæìe÷\+fÒ $TìeTyéT >±´s¡+{° dæìe÷ nH˚ ù|s¡T+&˚~ ø±˙ Ç|ü⁄Œ&ÉT d”Hé ]esY‡ nsTT+~. düT&ç>±&ÉT dæìe÷ |òüTq$»j·T+ kÕ~Û+∫+~ nqï Äq+<ä+ eT≥Te÷j·T+ nsTT´ ‘·q ¬øØsY düT&ç>±* ˝À |ü&çb˛sTT+~. Ä dæìe÷ ‘·sê«‘· e∫Ãq dæìe÷\˙ï es¡Tdü>± bòÕ¢|t ne⁄‘·T+&É≥+‘√ ø±düÔ ìsêX¯>± ñHêï&ÉT qπswt. ‘êC≤>± e∫Ãq »+|t õ˝≤ì ≈£L&Ü bòÕ¢|t C≤_‘ê˝À #˚]b˛e&É+‘√ Ç+ø± ìsêX¯˝À ñHêï&ÉT. $TìeTyéT >±´s¡+{° nH˚ ù|s¡T b˛e&É+‘√ <äs¡Ùø£ ìsêà‘·\T ≈£L&Ü ø=+‘· yÓqø£&ÉT>∑T y˚düTÔHêïs¡≥ m+<äTø£+fÒ Ç+‘·≈£îeTT+<äT Ä V”≤s√ ¬seTT´qπswüHé ø±düÔ Ø»qãT˝Ÿ>± ñ+&˚~ ø±˙ düT&ç>±&ÉT Væ≤{Ÿ‘√ ne÷+‘·+ ô|+#˚kÕ&ÉT Ç|ü⁄Œ&˚yÓ÷ Çø£ bòÕ¢|t\ MT<ä bòÕ¢|t\T Çdü÷Ô ñHêï&ÉT nì.
dü˝≤àHéì yÓ+{≤&ÉT‘·Tqï
j·÷øχ&Ó+{Ÿ πødüT u≤©e⁄&é ø£+&É\ Ms¡T&ÉT dü˝≤àHé U≤Héì ø±s¡T j·÷øχ&Ó+{Ÿ Ç+ø± yÓ+{≤&ÉT‘·÷H˚ ñ+~. 2002 ôdô|º+ãsY 28q »]–q Á|üe÷<ä+ ˝À ˇø£s¡T eTs¡DÏ+#·>± eTs√ q\T>∑Ts¡T >±j·T|ü&ɶ dü+>∑‹ ‘Ó*dæ+<˚! Ä πødüT ‘êC≤>± eTs√kÕ] ø√s¡Tº eTT+<äT≈£î e∫Ã+~. Ä s√E »]–q j·÷øχ&Ó+{Ÿ≈£î eTT+<äT dü˝≤àHé U≤Hé ‘·q ùdïVæ≤‘·T\‘√ ø£*dæ u≤sY≈£î e#êÃ&Éì ø±˙ ‘ê>±&√ ˝Ò<√ e÷Á‘·+ ‘Ó*j·T<äì u≤sY y˚TH˚»sY ø√s¡Tº≈£î $qï$+#ês¡T. u≤sY y˚TH˚»sY dü˝≤àHéì >∑T]Ô+#·&É+‘√ Ä s√E dü˝≤àHé ‘ê>±&Ü ˝Ò<ë nH˚ $wüj·÷˙ï ìsê›]+#˚ |üì˝À |ü&ܶs¡T. á πødüT ø£qTø£ ì»+ nsTT‘˚ dü˝≤àHéøÏ >∑]wüº+>± |ü~ dü+e‘·‡sê\T •ø£å |ü&ÉqT+~. 36
{≤©e⁄&é
50\ø£å\ ˝…’ø˘\‘√<ä÷düT≈£îb˛‘·Tqï ã˙ï ôd’º*wt kÕºsY n\T¢ ns¡T®Hé ù|dt ãTø˘˝À 50\ø£å\ ˝…’ø˘ \‘√ me]ø° n+<äq+‘· m‘·TÔ˝À <ä÷düT≈£îb˛‘·THêï&ÉT. k‘Y Ç+&çj·÷˝À Ç+‘·>± ù|dtãTø˘˝À bÕ|ü⁄\¬s’q q≥T&ÉT eTs=ø£s¡T ˝Òs¡+fÒ n‹X¯jÓ÷øÏÔ ø±<äT. yÓT>± n_Ûe÷qT\‘√ bÕ≥T Ç‘·s¡T\ n_Ûe÷Hêìï #·÷s¡>=q&É+‘√ ã˙ï á ns¡T<Ó’q |ò”{Ÿ kÕ~Û+#ê&ÉT. Á|üdüTÔ‘·+ s¡TÁ<äeT<˚$ ∫Á‘·+ ø√dü+ ‘·ØŒ¤<äT bı+<äT‘·THêïs¡T n\T¢ ns¡T®Hé, á ∫Á‘·+˝À >√q>∑Hêï¬s&ç¶ bÕÁ‘·˝À q{Ï+#·&ÜìøÏ ˇ|ü⁄Œ≈£îqï $wüj·T+ ‘Ó*dæ+<˚! πsdüT>∑TÁs¡+ u≤¢ø˘ ãdüºsY ‘·sê«‘· ã˙ï #˚düTÔqï ∫Á‘·+ s¡TÁ<äeT<˚$. Bì ‘·sê«‘· Á‹$Áø£yéT <äs¡Ùø£‘·«+˝À #˚ùd ∫Á‘·+ ¬s>∑T´\sY wüO{Ï+>¥ »s¡>∑qT+~.
u≤©e⁄&é V”≤s√ ôd’|òt Ä©U≤Hé #Ó˝…¢\T k˛Vü‰ Ä©U≤Hé
(ÄyÓT ≈£L&Ü V”≤s√sTTHé ˝…+&ç )nqï |üs¡Te⁄qT ãC≤s¡T ø°&ÉTdüTÔ+<ä≥! Vü‰{Ÿ Vü‰{Ÿ>± _øÏì˝À bò˛E*dü÷Ô ‘·eT |üs¡Te⁄qT eT+≥ >±\T|ü⁄‘·THêïyé n+≥÷ #Ó˝…¢* e´eVü‰s¡+ô|’ eT+&ç|ü&ÉT‘·THêï&ÉT ôd’|òt. Ç{°e\ z Ç+^¢wt y˚T>∑C…’Hé ø√dü+ πøe\+ ˝À<äTdüTÔ\T e÷Á‘·y˚T y˚düTø=ì s¡ø£s¡ø±\ uÛÑ+–eT˝À¢ bò˛õ∫Ã+~ k˛Vü‰ Ä©U≤Hé. >∑‘·+˝À ≈£L&Ü Ç˝≤π> ¬s∫Ãb˛sTT bò˛{À\≈£î bò˛õe«&É+, eT∞fl ‘êC≤>± z y˚T>∑C…’Hé ø√dü+ eT∞fl ñ+&û ˝Òq≥T¢>± ñ+&˚ ¬s+&ÉT |”*ø£\T y˚düTø=ì dæ«$Tà+>¥ |üP˝Ÿ <ä>∑Zs¡ ‘·eT |üs¡Te⁄ì ˙fi¯fl ÁbÕj·T+ #˚j·T&É+‘√ n–ZMT<ä >∑T–Z\+ nj·÷´&É≥ nqï ôd’|òt. n+‘˚ Ç+{ÏøÏ #Ó*¢ì |æ*∫ #Ó&Ü eT&Ü ‹{Ϻ yê]ï+>¥ Ç#êÃ&É≥ ! yê]ï+>¥ Ç#êÃ&ÉT ø±˙ neTà&ÉT $+≥T+<ë #Ó|üŒ+&ç.
ÄyÓT n‘·&ç |üs¡Te⁄ rk˛Ô+<ä≥
{≤©e⁄&é 37
eTÚq+ M&çq <äs¡Ù≈£î&ÉT ‘Ó\T>∑T ∫Á‘· s¡+>∑+˝À $•wüº kÕúHêìï bı+~q <äs¡Ù≈£î\˝À <äs¡Ùπø+Á<äT&ÉT sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ XË’* Á|ü‘˚´ø£yÓTÆq~. dæ˙ s¡+>∑+˝ÀøÏ e∫à <ë<ë|ü⁄ 50@fi¯ófl nsTTq dü+<äs¡“¤+>± z #êq˝Ÿ ø√dü+ ªªkÂ+<äs¡´\Vü≤]μμ nH˚ ø±s¡´Áø£eT+ #˚dü÷Ô ‘·q eTqdüT˝Àì uÛ≤yê\qT ‘Ó*j·TCÒdü÷Ô, ÇHêïfi¯ófl y˚~ø£\ MT<ä m+<äT≈£î e÷{≤¢&É˝Òø£ b˛j·÷qT nH˚ $wüj·÷˙ï düŒwüº+>± #ÓbÕŒ&ÉT eTÚqeTTì sê|òüTy˚+Á<äT&ÉT. ÇH˚ïfi¯fl dæ˙ ¬øØsY˝À m|ü⁄Œ&ÉT y˚~ø£\ô|’ e÷{≤¢&É≈£î+&Ü eTÚqeTTì˝≤ ñqï sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ Á|ü‘˚´ø£+>± z c˛ H˚ ìs¡«Væ≤düTÔHêïs¡T. sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ c˛ ìs¡«Væ≤düTÔHêïs¡T nq>±H˚ dæ˙ s¡+>∑+˝Àì yêfi¯ófl n+<äs¡÷ ÄX¯Ãs¡´b˛j·÷s¡T. ÇH˚ïfi¯fl ‘·q nqTuÛÑyê\qT, nqTuÛÑ÷‘·T\qT |ü+#·T≈£î+{≤qì, Çø£ dæìe÷ y˚&ÉTø£˝À¢ e÷{≤¢&Éø£ b˛e&ÜìøÏ ø±s¡D+ #ÓãT‘·÷ $&ÉT<ä\j˚T´eTT+<äT Ä dæìe÷ >∑T]+∫ @<˚<√ e÷{≤¢&É‘ê+ ø±˙ dæìe÷ ]©CŸ nj·÷´ø£ |òü*‘·+ eTs√˝≤ ñ+fÒ eTq+ >=|üŒ\T #Ó|ü⁄Œ≈£îqï≥T¢ ñ+≥+~ n+<äTπø H˚qT e÷{≤¢&É˝Ò<äT n˝≤ Hê≈£î Çwüº+ ñ+&É<äT n+≥÷ #Ó|ü⁄Œø=#êÃ&ÉT. ì»+>± sê|òüTy˚+Á<äT&ç nqTuÛÑyê\T Ç|üŒ{Ï yê]øÏ ‘·|üŒ≈£î+&Ü bÕsƒê\T>± ñ|üjÓ÷>∑|ü&É‘êsTT nì K∫Ñ·+>± #Ó|üŒe#·TÃ.
ñ<äjYT -qØZdt $&çb˛j·÷s¡≥ <Ûä÷yéT dæØdt V”≤s√ ñ<äjYT #√ÁbÕ -qØZdt |òüÁøÏ <ë<ë|ü⁄>± $&çb˛j·÷s¡≥! >∑‘· ø=H˚ïfi¯ófl>± #Ó{≤º |ü{≤º˝ÒdüTø=ì ‹]–q á Ç<ä›s¡T Ç|ü⁄Œ&ÉT m&ÉyÓTTVü≤+ ô|&ÉyÓTTVü≤+>± ñHêïs¡T. y˚T$T<ä›s¡+ Áù|$T+#·T≈£î+≥THêï+ nì ãVæ≤s¡+>∑+>± Á|üø£{Ï+#·ø£ b˛sTTHê á Ç<ä›s¡÷ ø£*dæ e÷©›e⁄\˝À ø=‘·Ô dü+e‘·‡s¡+ y˚&ÉTø£\qT @ø±+‘·+>± »s¡T|ü⁄≈£îHêïs¡T. n+‘˚ø±≈£î+&Ü |òü÷≥T s=e÷Hé‡ #˚dü÷Ô #ê˝≤kÕs¡T¢ <=]øÏb˛j·÷s¡T ◊‘˚ ñ<äjYT #√ÁbÕ qØZdt‘√ ˝≤+>¥ ]˝ÒwüHé ø=qkÕ>±\ì nqT≈£îqï|üŒ{Ïø° qØZdt e÷Á‘·+ ‘·q≈£î ¬øØsY eTTK´eTì ñ<äjYT Á|ü‹bÕ<äqì ‹s¡düÿ]+∫+<äì n+<äTe\¢ á Ç<ä›] Áù|eT e´eVü‰s¡+ u…&çdæ ø={Ϻ+<äì eTT+u…’ esêZ\ ø£<∏äHê\T $ì|ædüTÔHêïsTT. 38
{≤©e⁄&é