n<äs¡>={Ϻq eTùV≤wt |òüdtº \Tø˘ {≤©e⁄&é dü÷|üsY kÕºsY eTùV≤wtu≤ãT ‘êC≤ ∫Á‘·+ ªªÄ>∑&ÉTμμ |òüdtº \Tø˘ ]©CŸ nsTT´+~,Ä \Tø˘ ˝À eTùV≤wt n~] b˛j˚T˝≤ ñHêï&ÉT. mHéøö+≥sY ôdŒwü*dtº>± q{ÏdüTÔqï eTùV≤wt nkÕ+|òæTø£ X¯≈£îÔ\qT @]bÕπsj·T&ÜìøÏ edüTÔqï≥T¢>± Á>±+&é \Tø˘ Çdü÷Ô dæ+Vü≤+˝≤ edüTÔqï dæº˝Ÿ eTùV≤wt n_Ûe÷qT\qT $X‚wü+>± n\]k˛Ô+~. dü÷|üsY kÕºsY ø£èwüí |ü⁄{Ϻqs√E |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì $&ÉT<ä\ #˚dæq |òüdtº \Tø˘ n<äs¡>=&ÉT‘√+~. <ë+‘√bÕ≥T ]©C…’q {°»sY ≈£L&Ü Ä>∑&ÉT dæìe÷ô|’ uÛ≤Ø n+#·Hê\qT ô|+#·T‘√+~. <ä÷≈£î&ÉT e+{Ï dü÷|üsY Væ≤{Ÿ ‘·sê«‘· eT∞fl ÁoqT yÓ’≥¢ <äs¡Ùø£‘·«+˝À 14Ø˝Ÿ‡ m+≥sY f…ÆHÓà+{Ÿ |ü‘êø£+ô|’ s¡÷bı+<äT‘·Tqï á ∫Á‘·+˝À eTùV≤wtøÏ CÀ&ç>± $T©ÿ ã÷´{° ‘·eTHêï q{ÏdüTÔ+&É>± q~j·÷ eTs√ eTTK´ bÕÁ‘·˝À q{Ïk˛Ô+~. ‘·eTHé dü+^‘·+ n+~düTÔqï á ∫Á‘·+ ôdô|º+ãsY˝À ]©CŸ #˚j·T&ÜìøÏ düHêïVü‰\T #˚düTÔHêïs¡T.
Edited, Printed, Published and Owned by Murali Mohan Ravi, Printed at Kala Jyothi Process Pvt Ltd, 1-1-60/5, RTC X Roads, Hyderabad - 500020. Published At Flat # 410, D-Block, Keerthi Apartments, Yellareddyguda, Hyderabad-500073 EDITOR: MURALI MOHAN RAVI RNI: APTEL/2013/10076 JUNE 2014
{≤©e⁄&é 3
ñj·÷´\yê&É qs¡dæ+Vü‰¬s&ç¶>± ∫s¡T? dæìe÷\≈£î >∑T&éu…’ #Ó|æŒ sê»ø°j·÷˝À¢øÏ yÓ[flq ∫s¡+J$ eT∞fl dæ˙ s¡+>∑+˝ÀøÏ Ø m+Á{° Çe«qTHêï&ÉT. sêuÀj˚T ◊<˚fi¯ófl ∫s¡TøÏ @ |üì ˝Òø£b˛e&É+‘√ ø±+Á¬>dt bÕغ |òüTÀs¡ |üsê»j·T+ bÕ\T ø±e&É+‘√ Çø£ ‘·q düeTj·÷ìï dæìe÷\ ø√dü+ $ìjÓ÷–+#·qTHêïs¡T ∫s¡T. >∑‘· ø=+‘· ø±\+>± 150e ∫Á‘·+ Ç~>√ n~>√ n+≥÷ }]düTÔqï ∫s¡T m≥ºπø\≈£î ‘·q 150e ∫Á‘êìøÏ |ü#·Ã C…+&Ü }bÕ&ÉT. Á|üdüTÔ‘·+ Ádæÿ|tº |üqT\T »s¡T>∑T‘·THêïj·T≥! $|ü¢e Ms¡T&ÉT ªªñj·÷´\yê&É qs¡dæ+Vü‰¬s&ç¶μμ J$‘· ø£<∏ä Ä<Ûës¡+>± á ∫Á‘·+ s¡÷bı+<äqT+~. >∑‘·+˝ÀH˚ ªªñj·÷´\yê&É qs¡dæ+Vü‰¬s&ç¶μμ bÕÁ‘· #˚j·÷\˙ ∫s¡+J$ nqT≈£îHêïs¡T ø±˙ @B ø±s¡´s¡÷|ü+ <ë\Ã˝Ò<äT. Çø£ ∫s¡T sê»ø°j·÷\˝ÀøÏ yÓfi¯fl&É+‘√ n~ eTs¡T>∑Tq |ü&ç+~. Ä>∑dtº˝À ∫s¡+J$ |ü⁄{Ϻqs√E sêuÀ‘·T+&É≥+‘√ ∫s¡T |ü⁄{Ϻq s√E dü+<äs¡“¤+>± 150e ∫Á‘êìï ÁbÕs¡+_Û+#ê\ì düHêïVü‰\T #˚düTÔHêïs¡T. á ∫Á‘êìøÏ j·÷ø£åHé, bòÕ´ø£åHé ∫Á‘ê\qT ‘·q<Ó’q XË’*˝À rj·T>∑\ <äs¡Ù≈£î\T $$ $Hêj·Tø˘ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#·qTHêï&ÉT nì ‘Ó\Tk˛Ô+~. 4
{≤©e⁄&é
u≤\j·T´ì sê´–+>¥ #˚kÕÔq+≥Tqï q{Ï u≤\j·T´ Ç|ü⁄Œ&ÉT m+m˝Ÿ@ nj·÷´&ÉT Äj·Tq mø£ÿ&ÉHêï ø£ì|æùdÔ sê´–+>¥ #˚kÕÔ nì n+{À+~ e÷J V”≤s√sTTHé düTVü‰dæì. 80e <äX¯ø£+˝À {≤|t V”≤s√ \sTTq s¡»˙ø±+‘Y, n+ãØwt, ∫s¡+J$, u≤\ø£èwüí\‘√ bÕ≥T Hê>±s¡T®q yÓ+ø£fÒwt, sê»X‚KsY\‘√ ≈£L&Ü q{Ï+∫q ˇø£|üŒ{Ï nÁ>∑ ø£<∏ëHêsTTø£ düTVü‰dæì ‘êC≤>± dü∫Hé (f…+&É÷\ÿsY ø±<äT) ∫Á‘·+˝À q{ÏdüTÔqï dü+<äs¡“¤+>± MT&çj·÷‘√ eTT#·Ã{Ïdü÷Ô bÕ‘· C≤„|üø±\qT HÓeTs¡T y˚düT≈£îHêïs¡T düTVü‰dæì. n+ãØwt, ∫s¡+J$ πø+Á<äeT+Á‘·T\T nj·÷´s¡ì n+<äTπø ªª@+ $TìdüºsYμμ n+≥÷ düs¡<ë>± Ä≥|ü{ϺkÕÔqì n˝≤π> Ç|ü⁄Œ&ÉT u≤\j·T´ ≈£L&Ü m+m˝Ÿ@ ø±e&É+‘√ Äj·Tìï ≈£L&Ü sê´–+>¥ #˚kÕÔqì n+{À+~ düTVü‰dæì. Ç|ü⁄Œ&ÉTqï V”≤s√sTTHé\ ø£+fÒ e÷πø eT+∫ bÕÁ‘·\T e#êÃj·Tì, e÷ V”≤s√\T ≈£L&Ü e÷‘√H˚ Vü‰sTT>± ñ+<äì n+≥T+{≤s¡ì #ÓãT‘√+~.
dü˙ï‘√ s=e÷Hé‡ #˚j·TqTqï eTH√CŸ X¯è+>±s¡ ‘ês¡ dü˙ï *jÓ÷Hé Çø£ ‘Ó\T>∑T‘Ós¡ô|’ ≈£L&Ü dü+#·\Hê\qT qyÓ÷<äT #˚j·T&ÜìøÏ dæ<ä›eTsTT´+~. u≤©e⁄&é ‘Ós¡ô|’ ‘·q n+<ë\qT uÛ≤Ø>± |ü]∫ Áù|ø£å≈£î\qT |æ#ÓÃøÏÿdüTÔqï dü˙ï ‘êC≤>± ‘Ó\T>∑T Áù|ø£å≈£î\≈£î ≈£L&Ü ø£¬s+{Ÿ n+fÒ @$T{À ìs¡÷|æ+#·qT+~. eT+#·T eTH√CŸ V”≤s√>± õ. Hêπ>X¯«sY¬s&ç¶ <äs¡Ùø£‘·«+˝À s¡÷bı+<äT ‘·Tqï ∫Á‘·+ ªªø£¬s+{Ÿ r>∑μμ. á ∫Á‘·+˝À eTH√CŸ düs¡düq V”≤s√sTTHé>± s¡≈£î˝Ÿ Á|”‘Y dæ+>¥ q{ÏdüTÔ+&É>± z ø°\ø£ bÕÁ‘·˝À ø£¬s+{Ÿr>∑≈£î ø£¬s+{Ÿ n+~+#˚ bÕÁ‘·˝À dü˙ï *jÓ÷Hé q{Ï+#·&ÜìøÏ ¬s&û nsTT´+<ä≥. dü˙ï *jÓ÷Hé n+<ë\T uÛ≤s¡rj·T ‘Ós¡qT u≤>± Á|üuÛ≤$‘·+ #˚k˛Ô+~, b˛sYï ∫Á‘ê˝À¢ q{Ï+∫q á uÛ≤eT≈£î n+<ë\qT Äs¡uÀj·T&É+, q>∑ï+>± q{Ï+#·&É+ #ê˝≤ ∫qï|üì n+<äTπø H˚qT m˝≤¬>’Hê q{Ï+#·&ÜìøÏ ,#·÷|æ+#·&ÜìøÏ ¬s&û n+{À+~. ÇHêïfi¯ófl Ç+≥sY HÓ{Ÿ˝À u≤©e⁄&é ‘Ós¡ô|’ #·÷dæq dü˙ïì ‘Ó\T>∑T ‘Ós¡ô|’ ¬s+&ÉT ø£fi¯flqT Äs¡Œ≈£î+&Ü #·÷ùd+<äT≈£î Áù|ø£å≈£î\T ≈£L&Ü ¬s&û nsTTb˛‘·THêïs¡T.
{≤©e⁄&é 5
]\j·THé‡≈£î ø£*kı∫Ãq eTq+ uÛ≤s¡‘· <˚X¯+˝À Á|üeTTK+>± yÓ\T>=+<äT‘·Tqï dü+düú ]\j·THé‡.
‘Ó\T>∑T dæìe÷ s¡+>∑+˝À uÛ≤Ø m‘·TÔq ô|≥Tºã&ÉT\T ô|{Ϻq|üŒ{Ïø° #ê˝≤ ∫Á‘ê\T |üsê»j·T+ bÕ\e&É+‘√ qcÕº˝Ò $T–˝≤sTT Ä dü+düú≈£î. ‘êC≤>± nqï|üPs¡í dü÷º&çjÓ÷dt dü+düú ‘√ ˇ|üŒ+<ä+ ≈£î<äTs¡TÃø=ì ªªeTq+μμ ∫Á‘·+˝À ô|≥Tºã&ç ô|{Ϻq ]\j·THé‡ dü+düú≈£î eTq+ eT+∫ ù|s¡T‘√ bÕ≥T ˝≤uÛ≤\qT ≈£L&Ü ‘Ó∫à ô|&ÉT‘√+~. nøÏÿH˚ì ∫e] ∫Á‘·+ ø±e&É+‘√ Hê>±s¡T®q Á|ü‹cÕº‘·àø£+>± s¡÷bı+~+#ês¡T yê] n+#·Hê\≈£î ‘·>∑Z≥T¢>± yÓTT<ä{Ï Ä≥ qT+&˚ bÕõ{Ïyé {≤ø˘‘√ <ä÷düT≈£î b˛‘√+~ eTq+. B+‘√ eTq+ eT+∫ ˝≤uÛ≤\qT ‘Ó∫à ô|≥º&É+ U≤j·T+>± ø£ì|æk˛Ô+~. Ç|üŒ{Ïes¡≈£î #ê˝≤ ∫Á‘ê\˝À ô|≥Tºã&ÉT\T ô|{Ϻq|üŒ{Ïø° ˇø£ÿ ªªn‘êÔ]+{ÏøÏ <ëπs~μμ ∫Á‘·+ e÷Á‘·y˚T uÛ≤Ø ˝≤uÛ≤\qT ‘Ó∫à ô|{Ϻ+~, Çø£ Ä πs+CŸ˝À ø±ø£b˛sTTHê eTq+ ≈£L&Ü uÛ≤Ø>± ˝≤uÛ≤ \qT rdüT≈£î sêqT+&É≥+‘√ Çø£ ]\j·THé‡≈£î n<äèwüº+ ø£*dæ e∫ÃqfÒ¢ nì nqT≈£î+≥THêïs¡T.
6
{≤©e⁄&é
|üesY kÕºsY |üeHé ø£fi≤´DY ø±+Á¬>dt bÕغì #êe⁄<Óã“ rkÕs¡T. ø±+Á¬>dt Vü≤{≤y√.... <˚XŸ ã#êy√ nqï~ |üeHé ìHê<ä+ Ä ìHê<ëìï q\T~X¯˝≤ yê´|æ+|ü CÒùd˝≤ m\T¬>‹Ô #ê{Ïq |üeHé ø£fi≤´DY ‘·q \øå±´ìï kÕ~Û+#ê&ÉH˚ #Ó|üŒe#·TÃ. »qùdq nH˚ sê»ø°j·T bÕغì ô|{Ϻ z≥T¢ N\≈£î+&Ü _C…|æ-{Ï&ç|æ ≈£L≥$TøÏ eT<䛑·T Ç∫Ã Ä bÕغ \≈£î kÕºsY ø±´+ô|sTTqsY>± e´eVü≤]+∫ Á|ü»\qT, n_Ûe÷qT\qT eTy˚Tø£+ #˚j·T&É+˝À dü¬ø‡dt nj·÷´&ÉT |üeHé. yÓ÷&ûì
ø±+Á¬>dtì #êe⁄ <Óã“ rdæq |üeHé Á|ü<Ûëì>±,u≤ãT ì eTTK´eT+Á‹>± #·÷&Ü\ì Ä•+∫q |üeHé ø£fi≤´DY Ä \øå±´ìï kÕ~Û+∫ |ü<ä$ì ‘·èDÁbÕj·T+>± e~˝ÒkÕ&ÉT. sêÁwüº $uÛÑ»q dü¬s’q Ø‹˝À »s¡>∑˝Ò<äì uÛ≤$düTÔqï |üeHé ø±+Á¬>dt bÕغì HêeT s¡÷bÕ˝Ò¢≈£î+&Ü #˚j·÷\˙ ø£+ø£D+ ø£≥Tº≈£îHêï&ÉT,n˝≤π> d”e÷+Á<ä˝À »>∑Hé bÕغ eùdÔ nsê#·ø±\T »s¡T>∑T‘êj·Tì n+<äTπø d”e÷+Á<ä ìsêàD+ »s¡>±\+fÒ n~ u≤ãT e˝Ò¢ kÕ<Ûä´eTÚ‘·T+<äì ø±\T≈£î ã\|ü+ ø£≥Tº≈£îì eTØ ‹]– n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ rdüT≈£îsêe&ÜìøÏ nìï $<Ûë˝≤ Á|üj·T‹ï+#ê&ÉT |üeHé ø£fi≤´DY. d”e÷+Á<ä˝À ø±+Á¬>dt≈£î >∑T+&ÉT düTHêï sê>± »>∑Hé n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ sê≈£î+&Ü n&ÉT¶ø=ì ‘·q \øå±´ìï #˚sê&ÉT |üeHé ø£fi≤´DY.
eT\j·÷fi¯+˝À ≈£L&Ü #˚kÕÔ&É≥ ã˙ï ôd’º*wt kÕºsY n\T¢ ns¡T®Hé ‘Ó\T>∑T˝ÀH˚ ø±≈£î+&Ü eT\j·÷fi¯+ ˝À ≈£L&Ü kÕºsY V”≤s√H˚. ‘·$Tfi¯+ ‘√ bÕ≥T ‘Ó\T>∑T˝À ≈£L&Ü e÷¬sÿ{Ÿ ì @s¡Œs¡#·T≈£îqï dü÷s¡´ ˝≤>± nqïe÷≥! n\T¢ ns¡T®Hé ‘·q Á|ür dæìe÷ì eT\j·÷fi¯+ ˝ÀøÏ &ÉuŸ #˚j·T&É+ nø£ÿ&É eT+∫ edü÷fi¯¢qT kÕ~ÛdüTÔ+&É≥+‘√ ‘êC≤>± πsdüT>∑TÁs¡+ ∫Á‘êìï ≈£L&Ü ]©CŸ #˚kÕs¡T Çø£ÿ&É˝≤π> nø£ÿ&É ≈£L&Ü uÛ≤Ø edü÷fi¯¢qT kÕ~Ûk˛Ô+~. á H˚|ü<∏ä´+˝À C≤jYT n\Tø±ÿdt Áu≤+∫ zô|ì+>¥øÏ nø£ÿ&É n&ÉT>∑Tô|{Ϻq n\T¢ ns¡T®Hé ‘·«s¡˝À eT\j·÷fi¯+˝À z dæìe÷ #˚kÕÔqì nHêï&ÉT. nX‚wü n_Ûe÷qT\ eT<ä´ »]–q y˚&ÉTø£˝À ‘·q≈£î eT\j·÷fi¯+˝À ≈£L&Ü q{Ï+#ê\ì ñ+<äì n+<äTπø Hê≈£î dü]|ü&Ü düu…®ø˘ºì rdüT≈£î eùdÔ ‘·|üŒ≈£î+&Ü #˚kÕÔqì nø£ÿ&ç <äs¡Ù≈£î\≈£î uÛ≤Ø Ä|òüsY Ç#êÃ&ÉT. nqï≥T¢ eTH√&ÉT Çø£ÿ&É n\T¢ ns¡T®Hé ◊‘˚ eT\ j·÷fi¯+˝À e÷Á‘·+ ªªeT\T¢ ns¡T®Héμμ nH˚ ù|s¡T‘√ n_Ûe÷q+>± |æ\T#·T≈£î+{≤s¡T.
{≤©e⁄&é 7
eTq+ ˝À #˚j·T&É+ Hê n<äèwüº+: düeT+‘· eTq+ dæìe÷˝À #˚j·T&É+ Hê n<äèwüº+ n+{À+~ n+<ë\ düeT+‘·. nøÏÿH˚ì Hêπ>X¯«sY sêe⁄, Hê>±s¡T®q, Hê>∑#Ó’‘·q´ á eTT>∑TZs¡T ø£*dæ q{Ï+∫q ∫Á‘·+˝À Hê≈£î #ê˝≤ eT+∫ bÕÁ‘· \_Û+∫+<äì, á ∫Á‘·+˝À ¬s+&ÉT bÕÁ‘·˝À¢ q{Ï+#êqì ˇø£{Ï Vü≤ÀMT¢>± ñ+fÒ eTs=ø£{Ï ã;¢ ø±´¬sø£ºsY nì Hê>∑#Ó’‘·q´‘√ ‘·qøÏ~ eT÷&Ée ∫Á‘·eTì e÷ eT<ä´ eT+∫ ¬ø$TÁd”º ≈£î~]+<äì n+{À+~ düeT+‘·. ˝…C…+Á&û q≥T&ÉT Hêπ>X¯«sYsêe⁄ >±]‘√ q{Ï+#·&É+ ‘·q n<äèwüºeTì Äj·Tq >∑T]+ ∫ e÷{≤¢&˚+‘· kÕúsTT Hê≈£î ˝Ò<äì ø±˙ H˚qT ÇHé ôd≈£L´sY>± |ò”˝Ÿ nsTTq|ü⁄Œ&ÉT @mHéÄsY >±s¡T Hê ô|sꌤ¬sàHé‡ >∑T]+∫ e÷{≤¢&çq $wüj·÷\qT j·T÷≥÷´uŸ˝À #·÷dæ kÕ«+‘·q #Ó+<äT‘êqì n+{À+~ eTT<äT›>∑TeTà düeT+‘·.
m&ç{Ï+>¥ |üqT˝À¢ u≤VüQã* V”≤s√ Á|üuÛ≤dt uÛÑTC≤ìøÏ X¯ÁdüÔ ∫øÏ‘·‡ »s¡>∑&É+‘√ HÓ\s√E\≈£î ô|’>± wüO{Ï+>¥≈£î >±´|t sêe&É+‘√ Ä düeTj·÷ìï #·ø£ÿ>± $ìjÓ÷–+#·T≈£î+≥THêï&ÉT »ø£ÿqï. m&ç{Ï+>¥ |üqT˝À¢ _J >± ñHêï&ÉT <äs¡Ù≈£î\T sê»eTÚ[, »]–q wüO{Ï+>¥ ‘ê\÷≈£î |òü⁄fÒõì m&ç{Ï+>¥ #˚ùd |üqT˝À¢ ñHêï&ÉT. á U≤∞ düeTj·T+˝À <ë<ë|ü⁄ m&ç{Ï+>¥ yÓTT‘·Ô+ ø£+|”¢{Ÿ #˚j·÷\˙ uÛ≤$düTÔHêï&É≥ »ø£ÿqï. Á|üuÛ≤dt ø√\T≈£îHêïø£ m˝≤>∑÷ wüO{Ï+>¥ ˝À _J >± ñ+{≤&ÉT ø±ã{Ϻ á ˝À|ü⁄ Ä |üqT\T ø±ì#˚ÃdüTÔHêïs¡T. n‘·´+‘· uÛ≤Ø ã&Ó®{Ÿ‘√ uÛ≤Ø ‘êsê>∑D+ ‘√ s¡÷bı+<äT‘·Tqï ∫Á‘·+ ªªu≤VüQã*μμ. Á|üuÛ≤dt ~«bÕÁ‘ê_Ûqj·T+ #˚düTÔ+&É>± nqTwüÿ, ‘·eTHêï, s¡eT´ø£èwüí, sêHê ‘·~‘·s¡T\T q{ÏdüTÔHêïs¡T. 8
{≤©e⁄&é
n<äs¡>=&ÉT‘·Tqï nøÏÿH˚ì eTq+ eTVü‰q≥T&ÉT nøÏÿH˚ì Hêπ>X¯«sY sêe⁄ q{Ï+∫q ∫e] ∫Á‘·+ ªªeTq+μμ. $&ÉT<ä˝…’ bÕõ{Ïyé {≤ø˘‘√ <ä÷düT≈£îb˛‘·T+~. nøÏÿH˚ì eT÷&ÉT ‘·sê\ ø£<∏ëHêj·T≈£î\T ø£*dæ q{Ï+#·&É+‘√ á dæìe÷ô|’ uÛ≤Ø mø˘‡ ô|πøºwüHé‡ @s¡Œ&ܶsTT. n+<ä] n+#·Hê\qT Ø#Y ø±e&Éy˚T ø±≈£î+&Ü uÛ≤Ø $»j·T+ kÕ~Ûk˛Ô+~. ˇπø ∫Á‘·+˝À @mHéÄsY, Hê>±s¡T®q, Hê>∑#Ó’‘·q´\qT #·÷dæq n_Ûe÷qT\ Äq+<ëìøÏ n+‘˚˝Ò≈£î+&Ü b˛sTT+~. $Áø£yéT≈£îe÷sY <äs¡Ùø£‘·«+, nq÷|t dü+^‘·+, q{°q≥T\ ô|sꌤ¬sàHé‡ n˙ï düeTbÕfi¯fl˝À ≈£î<äs¡&É+‘√ dæìe÷ì mø£ÿ&√ ì\u…{≤ºsTT. ‘Ó\T>∑T Áù|ø£å≈£î\≈£î ≈£L&Ü #ê˝≤ ø±\+ ‘·sê«‘· z #·ø£ÿì ∫Á‘êìï #·÷kÕeTqï |ò”˝Ÿì n+~düTÔ+~ ªªeTq+μμ. ì»+>± eTq+<äs¡+ >∑s¡«+>± #Ó|ü⁄Œ≈£îH˚ dæìe÷ ªªeTq+μμ. n˝≤π> eTs√ ôV’≤˝…{Ÿ @$T≥+fÒ nœ˝Ÿ ≈£L&Ü ¬ø’¢e÷ø˘‡˝À yÓTs¡T|ü⁄˝≤ ø£ì|æ+∫ n_Ûe÷ qT\qT n\]+#ê&ÉT, eTs√ düìïy˚X¯+˝À neT\ ≈£L&Ü ø£ì|æ+#·&É+‘√ nøÏÿH˚ì n_Ûe÷qT\T dü+‘√wü+>± ñHêïs¡T.
¬s∫Ãb˛‘·Tqï¬sJHê n_Ûqj·÷ìøÏ ÁbÕ<Ûëq´+ ñqï bÕÁ‘·\H˚ #˚kÕÔqì nqï ¬sJHê Çø£ yê{Ïì |üø£ÿq ô|{Ϻ ¬s∫Ãb˛yê\ì ìs¡ísTT+ #·T≈£îqï≥T¢+~. s={°Hé \yé kıºØ ∫Á‘·+˝À dü+B|t‘√ s=e÷Hé‡ #˚dæq ¬sJHê ‘êC≤>± eTs√kÕ] dü+B|t ‘√H˚ |òü÷≥T s=e÷Hé‡ #˚k˛Ô+~. dæìe÷ ù|s¡T ≈£L&Ü ªªsêsê ø£èwüíj·T´μμ ø±e&É+‘√ n+<ë\T Äs¡uÀdü÷Ô sêsê ø£èwüíj·T´ n+≥÷ >∑{Ϻ>± yêfÒdüT≈£î+{À+~. Ç{°e\ ]©CŸ nsTTq ø=ìï dæº˝Ÿ‡ Ä dæìe÷˝Àì |òü÷≥T s=e÷Hé‡ì ‘Ó\T|ü⁄‘√+~. dü+B|tì >∑{Ϻ>± yêfÒdüT ø=ì ñqï Ä dæº˝Ÿ‡ì #·÷ùdÔ Çø£ ¬sJHê sêuÀj˚T ø±\+˝À eT]+ ‘·>± ¬s∫à b˛e&É+ U≤j·T eTH˚ nì|æk˛Ô+~.
{≤©e⁄&é 9
|üeHéì bı–&çq yÓ÷&û |üesY kÕºsY |üeHé ø£fi≤´DYì uÛ≤s¡‘· Á|ü<Ûëì qπs+Á<ä yÓ÷&û ù|s¡T #Ó|üŒ≈£î+&Ü bı>∑&ÉÔ\‘√ eTT+#Ó‘êÔs¡T. »qùdq bÕغ ô|{Ϻq|üŒ{Ïø° mìïø£˝À¢ b˛{° #˚j·T≈£î+&Ü _C…|æ-{Ï&ç|æ ≈£L≥$TøÏ eT<䛑·T Ç∫Ãq |üeHé ø£fi≤´DYì mHé&ç@˝À uÛ≤>∑kÕ«$T>± #˚s¡TÃ≈£îHêïs¡T yÓ÷&û. bÕs¡¢yÓT+{Ÿ ôd+Á≥˝Ÿ Vü‰˝Ÿ˝À »]–q düe÷y˚X¯+˝À |üeHéì ñ<ëVü≤]dü÷Ô sê»ø°j·T bÕغ ô|{Ϻq|üŒ{Ïø° mìïø£˝À¢ b˛{° #˚j·T≈£î+&Ü e÷ ≈£L≥$T $»j·T+ ø√dü+ ÁX¯$T+∫q n+<ä]ø° ø£è‘·„‘·\T, e÷ $»j·T+ ø√dü+ |üì #˚dæq ˇø£ÿ ù|s¡T #Ó|üŒ ˝ÒqT m+<äTø£+fÒ ˇø£ ù|s¡T #Ó_‘˚ eTs=ø£s¡T Çã“+~ |ü&˚ neø±X¯+ ñ+~ n+<äTπø e÷ $»j·T+ ø√dü+ ÁX¯$T+∫q yê]ø° Hê ø£è‘·»„‘·\T nì |üeHéø£fi≤´DY ù|s¡T #Ó|üŒ≈£î+&ÜH˚ |üeHé≈£î <∏ë+ø˘‡ #ÓbÕŒ&ÉT yÓ÷&û. ø=‘·Ô bÕغ ô|{Ϻ b˛{° #˚j·Tì~ ˇπø ˇø£ÿs¡T |üeHé ø£fi≤´DY k˛ Ä <∏ë+ø˘‡ |üeHé≈£î nqïe÷≥.
»>∑Héì z<ëπsà <Óes¡T! yÓ’mdt eTs¡D+‘√ >∑T+&Ó Ä–b˛sTT #·ìb˛sTTq yêfi¯fl ≈£î≥T+u≤\qT Ä<äTø=ì z<ës¡Ã&ÜìøÏ yÓ[flq »>∑Hé ªªz<ës¡TŒ j·÷Á‘·μμ‘√ z ø=‘·Ô dü+#·\HêìøÏ ‘Ós¡rkÕ&ÉT. ø±+Á¬>dt n~ÛHêj·Tø£‘ê«ìï m<äT]+∫ ãj·T≥≈£î e∫à bÕغ ô|≥Tºø=ì d”e÷+Á<ä ˝À n~Ûø±s¡+ Hê<˚ nì }Vü‰ ˝Àø±˝À¢ ‘˚*b˛sTTq »>∑Hé≈£î ø£fi¯ófl u…’s¡T¢ ø£y˚Tà˝≤ Á|ü»\T rs¡TŒìe« &É+‘√ Çø£ »>∑Hé z<ës¡TŒ j·÷Á‘·ì |üø£ÿq ô|&ç‘˚ Çø£ Ç|ü⁄Œ&ÉT »>∑Hé≈£î z<ës¡TŒ ø±yê\ì n+≥T Hêïs¡T. ÇHêïfi¯Sfl uÛ≤Ø Vü≤+>±e÷‘√ z<ës¡TŒ j·÷Á‘· #˚dæq »>∑HéqT Ç|ü⁄Œ&ÉT z<ëπsà <Óes¡T nì sê»ø°j·T esêZ˝À¢ #·s¡Ã »s¡T>∑T‘√+~. 10
{≤©e⁄&é
m˙ºÄsY dæìe÷˝À dü˙ï *jÓ÷Hé Ç+&√-¬øHÓ&çj·THé b˛sYïkÕºsY dü˙ï *jÓ÷Hé ‘êC≤>± eTs√ ‘Ó\T>∑T ∫Á‘·+˝À q{Ï+#·qTqï≥T¢ ‘Ó\Tk˛Ô+~. Ç|üŒ{Ïπø u≤©e⁄&é˝À z }|ü⁄ }ù|dæq dü˙ï ‘·$Tfi¯+˝À ≈£L&Ü ªe&Éø£ÁØμ nH˚ dæìe÷˝À ◊f…+ kÕ+>¥ #˚k˛Ô+~. Çø£ Ç|ü⁄Œ&ÉT j·T+>¥ f…Æ>∑sY m˙ºÄsY‘√ ◊f…+ kÕ+>¥ y˚düTø√e&ÜìøÏ ¬s&û ne⁄‘√+ <ä≥. Á|üdüTÔ‘·+ |üP] »>∑Hêï<é dü˙ïì ˝…’H√¢ ô|fÒº |üqT˝À¢ ñHêï&É≥! ‘·«s¡˝ÀH˚ m˙ºÄsY-|üP] »>∑Hêï<é ø±+_H˚wüHé˝À z uÛ≤Ø ∫Á‘·+ s¡÷bı+<äqTqï dü+>∑‹ ‘Ó*dæ+<˚! Ä ∫Á‘·+˝À dü˙ï *jÓ÷Hé #˚‘· z X¯è+>±s¡ ^‘·+˝À q{Ï+|ü #˚j·÷\ì Á|üj·T‹ïdüTÔHêïs¡T. ô|’>± |üP] ‘·q Á|ür ∫Á‘·+˝À z ôdŒwü˝Ÿ ◊f…+ uÛ≤eTì rdüT≈£îsêe&É+ ‘Ó*dæ+<˚! n+<äT˝À uÛ≤>∑+>± m˙ºÄsY‘√ ø£*dæ ôdº|ü⁄Œ\T y˚sTT+#·&ÜìøÏ dü˙ïì rdüT≈£î sêe&ÜìøÏ düHêïVü‰\T #˚düTÔHêïs¡T. Çø£ dü˙ïì ‘Ó\T>∑T ‘Ós¡ô|’ #·÷dæ m+‘·>± |üs¡e•+∫ b˛qTHêïs√ ‘Ó\T>∑T Áù|ø£å≈£î\T.
{≤©e⁄&é 11
düeT]Œ+#·T≈£î+≥Tqï Á|æj·÷+ø£ eT<ÛäTsY ã+&Üs¡ÿsY #Ó|æŒq ø£<∏ä q#·Ã&É+‘√ q{Ï+#·&Éy˚T ø±≈£î+&Ü ìsêà‘·>± ≈£L&Ü e´eVü≤]+#·&ÜìøÏ dæ<ä›|ü&ç+~ Á|æj·÷+ø£ #√ÁbÕ. ◊f…+ kÕ+>¥ &Ü´q‡sY nsTTq z nHêeT≈£îsê\T sê»ø°j·T Hêj·T≈£îsê *>± m˝≤ m~–+~ nqï ø£<∏ë+X¯+>± s¡÷bı+ <äqTqï ªªy˚T&É+ Jμμ ∫Á‘êìï ì]à+#·&ÜìøÏ eTT+<äT≈£î e∫Ã+~ Á|æj·÷+ø£. Ç+‘·≈£îeTT+<äT eT<ÛäTsY <äs¡Ùø£‘·«+˝À q{Ï+∫q ªªbòÕ´wüHéμμ ∫Á‘·+ Á|æj·÷+ø£ J$‘êìï eT\T|ü⁄ ‹|üŒ&É+‘√ eT<ÛäTsYô|’ eT+∫ qeTàø£+ @s¡Œ&É≥+‘√ <ëìøÏ ‘√&É÷ á ∫Á‘· ø£<∏ä q#·Ã&É+‘√ ‘·qì düeT]Œ+#·Tø√e&ÜìøÏ ¬s&û nsTT´+~. J$‘·+˝À m|ü⁄Œ&ÉT @$T nì|ædüTÔ+<√ ‘Ó*j·T<äT nì|æ+∫q|ü⁄Œ&ÉT n~ yÓ+≥H˚ #˚j·÷*‡+<˚!á ∫Á‘· ø£<∏ä q∫Ã+~. n+<äTπø ìsêà‘·>± e÷s¡T‘·THêïqT nì n+{À+~. V”≤s√ sTTHé>± Hê\T>∑T sêfi¯Sfl yÓqπødüT≈£î+ ≥Tqï Á|æj·÷+ø£ Ä |üì #˚düTø√ø£ á |üì ÄyÓT¬ø+<äT≈£î nì n+≥THêïs¡T eT]ø=+<äs¡T.
nœ˝Ÿ m+Á{° Ç#êÃ&ÉT >∑Ts¡÷ ! nøÏÿH˚ì nœ˝Ÿ ªªeTq+μμ ∫Á‘·+˝À m+Á{° Ç#êÃ&ÉT >∑Ts¡÷! ne⁄qT ì»y˚T nœ˝Ÿ eTq+˝À n˝≤ z yÓTs¡T|ü⁄ yÓTs¡eqTHêï&ÉT nì Ç+‘·≈£îeTT+<äT #Ó|ü⁄Œ≈£îqïfÒ¢ eTq+ ∫Á‘·+˝À ¬ø’¢e÷ø˘‡˝À m+Á{° Ç∫à uÛÑfi≤ nì|æ+#·T≈£îHêï&ÉT. nøÏÿH˚ì e+X¯+˝À ‘=*kÕ] z e÷dt V”≤s√ n|”Œ˝Ÿ Ç#êÃ&ÉT nœ˝Ÿ. nœ˝Ÿ ø£ì|æ+#˚~ ø±ùdù| nsTTHê ø±¢dt ‘√ bÕ≥T e÷dt n|”Œ˝Ÿì n+~+∫ eT...eT...e÷dt nì|æ+#ê&ÉT. u≤ø±‡|ò”dtì <äTH˚ïj·T&ÜìøÏ edüTÔHêï n+≥÷ z \TπøÿkÕ&ÉT nœ˝Ÿ. nœ˝Ÿ eTq+˝À ñHêï&Éì MT&ç j·÷˝À ø£<∏äHê\T e∫Ãq|üŒ {Ïø° nuÒ“! n+≥÷ K+&ç+ #ês¡T ø±˙ ∫e]øÏ n<˚ ì»eTsTT´+~. nøÏÿH˚ì ∫e] ∫Á‘·+ ø±e&É+‘√ Ä eTT#·Ã≥ rs¡TÃ≈£îHêïs¡T Hê>±s¡T®q. 12
{≤©e⁄&é
Ä dæìe÷˝À *|t ˝≤ø˘ ˝Ò < ä ≥ ! ‘· $Tfi¯ ∫Á‘·+ ªª|üPC…’μμ˝À q{ÏdüTÔqï X¯è‹Vü‰düHé ‘êC≤>± u≤©e⁄&é ∫Á‘·+ ªª2 ùdº{Ÿ‡μμ Øy˚Tø˘˝À q{Ï+#·qTqï≥T¢ yês¡Ô\T sêe&É+‘√ düŒ+~+∫q X¯è‹ Á|üdüTÔ‘·+ H˚qT $XÊ˝Ÿ V”≤s√>± s¡÷bı+ <äT‘·Tqï ªª |üPC…’ μμ˝À q{ÏdüTÔHêïqT. Çø£ u≤©e⁄&é Øy˚Tø˘ ∫Á‘·+˝À e÷Á‘·+ H˚qT q{Ï+#·fÒ¢<äT ˇø£y˚fi¯ H˚qT q{ÏdüTÔqï≥¢sTT‘˚ ‘·|üŒ≈£î+&Ü MT≈£î #ÓãT‘êqT. Á|üdüTÔ‘êì¬ø’‘˚ H˚qT Ä dæìe÷˝À q{Ï+#·&É+ ˝Ò<äT nì n+{À+~. Çø£ $XÊ˝Ÿ‘√ q{ÏdüTÔqï dæìe÷˝À *|t ˝≤ø˘ d”qT¢ ˝Òeì #ÓãT‘√+~. $XÊ˝Ÿ ‘·q Á|ür dæìe÷˝À |òü÷≥T s=e÷Hé‡≈£î dü+ã+~Û+∫q düìïy˚XÊ\T ˇø£{À ¬s+&√ ñ+&˚˝≤ #·÷düT≈£î+{≤&ÉT ø±˙ ªª|üPC…’μμ Ádæÿ|tº Á|üø±s¡+ *|t ˝≤ø˘\≈£î #êHé‡ ˝Ò<äì n+≥THêïs¡T. eT] á yês¡Ô $qï n_Ûe÷qT\ ÄX¯\T >∑\¢+‘˚Hê !
sêuÀj˚T ø±˝≤ìøÏ ø±uÀj˚T ©&ÉsY |üeH˚q≥ düMT|ü uÛÑ$wü´‘Y ˝À á sêÁcÕºìøÏ |üeHé ø£fi≤´DY Hêj·T≈£î&ÉT ø±qTHêï&Éì n+≥THêï&ÉT nÁ>∑ ìsêà‘· nX¯«ì<ä‘Y. ≈£î≥T+ã düy˚T‘·+>± $»j·Tyê&É neTà yê]ì <ä]Ù+#·T≈£îqï nX¯«ì<ä‘Y MT&ç j·÷‘√ e÷{≤¢&ÉT‘·÷ |üeHé ø£fi≤´DY dæìe÷˝À¢ e÷Á‘·y˚T ø±<äT ãj·T≥ ≈£L&Ü V”≤s√ nì|æ+ #·T≈£îHêïs¡ì ‘·q #·]kÕà‘√ _C…|æ-{Ï&ç|æ ≈£L ≥$T n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ sêe&ÜìøÏ ø£èwæ #˚kÕ&Éì uÛÑ$wü´‘Y˝À á sêÁcÕºìøÏ n‘·H˚ Hêj·T≈£î&ÉT ne⁄‘ê&Éì n+≥THêï&ÉT. ‘Ó\T>∑T˝À uÛ≤Ø ∫Á‘ê\qT ì]à+∫ nÁ>∑ìsêà‘·>± yÓ\T >=+<äT‘·Tqï nX¯«ì<ä‘Y es¡Tdü |üsê»j·÷\ ø±s¡D+>± Á|üdüTÔ‘·+ ∫Á‘· ìsêàD≤ìøÏ <ä÷s¡+>± ñHêïs¡T. |üeHé‘√ u≤\T nH˚ ∫Á‘êìï nX¯«ì<ä‘Y ì]à+∫q $wüj·T+ ‘Ó*dæ+<˚.
{≤©e⁄&é 13
Áù|j·Tdæ‘√ ø£*dæ q>∑ï+>± bò˛õ∫Ãq s√Hê˝Ÿ¶ b˛s¡TÃ>∑˝Ÿ |òü⁄{Ÿu≤˝Ÿ ù|¢j·TsY ÁøÏdæºj·÷H√ s=Hê˝Ÿ¶ q>∑ï+>± bò˛õ∫à dü+#·\q+ düèwæº+#ê&ÉT.‘·qT e÷Á‘·y˚T q>∑ï+>± ñ+&É≥y˚T ø±≈£î+&Ü ‘·q Áù|j·Tdæ‘√ ø£*dæ q>±ï+>± bò˛E*∫à s=Hê˝À¶ dü+#·\q+ düèwæº+#ê&ÉT. Áø°&Üø±s¡T\‘√ yêDÏ»´ Á|üø£≥q\T #˚sTT+#·&É+ e÷eT÷˝Ò. ◊‘˚ Ç˝≤ yêDÏ»´ Á|üø£≥q\ ø√dü+ q>∑ï+>± nB Áù|j·Tdæ Á|æj·TT\T ø£*dæ #˚j·T&É+ ns¡T<Ó’q dü+|òüT≥q ø±e&É+ $X‚wü+. b˛s¡TÃ>∑˝Ÿ |òü⁄{Ÿu≤˝Ÿ ù|¢j·TsY nsTTq ÁøÏdæºj·TH√ s=Hê˝Ÿ¶ ‘·q Áù|j·Tdæ ÇØHê ùwø˘‘√ z yêDÏ»´ Á|üø£≥q ø√dü+ q>∑ï+>± bò˛CÀ∫à n+<ä]˙ ÄX¯Ãs¡´ |ü]#ês¡T.
z |ü+C≤; M&çjÓ÷ eT÷´õø˘ Ä\“+ ø√dü+ Ns¡ n+fÒ @$T{À ‘Ó*j·Tì dü˙ï *jÓ÷Hé Ns¡ ø£{Ϻ+<ä≥. n|ü⁄Œ&Ó|ü⁄Œ&√ CÀ´‹ \øÏåà Ns¡ ø£{Ϻ+~ Ns¡πø dæπ>Zdæ+~ nì bÕ&ÉT≈£îHêï+ ø±˙ ‘êC≤>± ≈£L&Ü Ä bÕ≥ y˚düTø√yê*‡+<˚ ! m+<äTø£+fÒ ˇ+{Ïô|’ q÷\T b˛>∑T ñ+fÒH˚ |üs¡eT ∫sê≈£î |ü&˚ dü˙ï *jÓ÷Hé @ø£+>± Ns¡ ø£{Ϻ q]Ô+∫+~. ◊‘˚ á Ns¡ eT+<äyÓTÆq~ @$T ø±<äT »dtº ñ*¢ bıs¡˝≤+{Ï Ns¡qï e÷≥ ñ*¢bıs¡ ˝≤+{Ï Ns¡ nsTT‘˚H˚ ø£ì|æ+#ê*‡q$ ø£ì|ækÕÔsTT, #·÷&Ü*‡q$ #·÷ kÕÔ+ ø±ã{Ϻ Ä Ns¡ ø£{Ϻ ej·÷´sê\T ˇ\ø£ uÀdæ+<ä≥ dü˙ï. á M&çjÓ÷ n\“+ì <äTu≤jYT˝À ∫Árø£]+#ês¡≥! Ns¡ ø£≥Tºø=ì q{Ï+#·&É+ Hê≈£î ø=‘·Ô>± ñ+<äì kÕ+>¥ #ê˝≤ u≤>± e∫Ã+<äì ‘·|üŒ≈£î+&Ü n+<ä]ø° q#·TÑ·T+<äì n+{À+~ dü˙ï *jÓ÷Hé. á |ü+C≤uŸ M&çjÓ÷ n\“+ pHé 3q $&ÉT<ä\ ø±qT+~ dü˙ï Ns¡˝Àì n+<ë\T m˝≤ ñHêïjÓ÷ #·÷&Ü\+fÒ n|üŒ{Ï es¡≈£î m<äTs¡T #·÷&Ü*‡+<˚!
Ns¡ ø£{Ϻq dü˙ï *jÓ÷Hé
14
{≤©e⁄&é
$ù|ŒdüTø=ì e÷{≤¢&ç‘˚ u≤>∑T+≥T+<ä≥ e+{Ïô|’ ã≥º\T y˚düTø√e&ÉeT+fÒ |üs¡eT ∫sê≈£î |ü&˚ &Éغ >∑sY¢ |üPq+ bÕ+&˚ ‘êC≤>± ôdø˘‡ bÕsƒê\T e*¢k˛Ô+~. qcÕ nH˚ u≤©e⁄&é ∫Á‘·+˝À q{Ï+∫q|üŒ{Ïø° dü¬ø‡dt sêø£b˛e&É+‘√ n&É$ ø±∫q yÓHÓï˝Ò nsTT´+~ neTà&ç |ü]dæú‹. Çø£ dæìe÷\T #˚‹˝À ˝Òø£b˛e&É+‘√ k˛wü˝Ÿ MT&çj·÷ ñ+~ ø£<ë nì #˚‹˝À ôd˝Ÿ bò˛Hé ñ+&É≥+‘√ ≈£îÁs¡ø±s¡Tì ¬s#·Ã>=fÒº˝≤ <ë<ë|ü⁄>± n+<ë\˙ï Äs¡uÀdü÷Ô bò˛{À\≈£î bò˛õdü÷Ô yê{Ïì k˛wü˝Ÿ MT&çj·÷ ˝À ô|&ÉT‘·÷ Äq+<ä+ bı+~+~. ‘êC≤>± Ä&É eT>∑ n+fÒ ôdø˘‡ ˇø£ÿfÒ ø±<äT @ø±+‘·+>± ñqï|ü⁄Œ&ÉT ôdø˘‡ >∑T]+∫ e÷Á‘·y˚T Ä˝À∫kÕÔs¡T nì nqT≈£î+{≤s¡T ø±˙ Vü‰sTT>± eTqdüT\T $|æŒ e÷{≤¢&ÉT≈£î+fÒ, eTs√ Ä‘·à‘√ eTq n_ÛÁbÕj·÷\T ùwsY #˚düT≈£î+fÒ Ä Vü‰sTT y˚s¡T nì n+{À+~ Vü‰{Ÿ uÛ≤eT |üPq+ bÕ+&˚.
u≤©e⁄&é ˝ÀøÏ edüTÔqï eTs√ b˛sYï kÕºsY u≤©e⁄&é ˝ÀøÏ eTs√ b˛sYï kÕºsY sêqT+~. dü˙ï *jÓ÷Hé b˛sYï ∫Á‘ê\qT+&ç u≤©e⁄&é ˝ÀøÏ n&ÉT>∑T ô|{Ϻq≥T¢ >± XÊ+‹ &Ó’qyÓT{Ÿ nH˚ b˛sYï kÕºsY ‘·«s¡˝À u≤©e⁄&é ∫Á‘ê˝À¢ q{Ï+#·&ÜìøÏ ¬s&û nsTTb˛‘√+~. b˛sYï ∫Á‘ê˝À¢ $#·Ã\$&ç>± X¯è+>±sêìï |ü+&ç+#˚ á uÛ≤eT\≈£î u≤©e⁄&é ‘Ós¡ô|’ n+<ë\T ns¡uÀj·T&É+ ô|<ä› |üH˚+ ø±ø£b˛e&É+‘√ b˛sYï kÕºsY\≈£î uÛÑ˝Ò –sêø° <=s¡T≈£î ‘√+~. u≤©e⁄&é <äs¡Ù≈£î&ÉT sêπøXŸ s¡÷bı+~+#·uÀj˚T ∫Á‘·+˝À eTT>∑TZs¡T $<˚o eì‘·\T ø±yê\≥ <ëìøÏ ‘√&É÷ n&É÷¶ n<äT|ü⁄ ˝Òì $<Ûä+>± X¯è+>±s¡ düìïy˚ XÊ\T #ê˝≤H˚ ñHêïj·T≥ Ä ∫Á‘·+˝À. n+<äTπø XÊ+‹ &Ó’qy˚T{Ÿì @]ø√] m+#·T≈£îHêï&É≥ sêπøXŸ. Çø£ XÊ+‹ ≈£L&Ü Á|üXÊ+‘·+>± ‘·q n+<ë\qT Äs¡uÀj·T&ÜìøÏ Ç+πøyÓTÆHê #˚j·T&ÜìøÏ ≈£L&Ü ¬s&û ø±e&É+‘√ ‘·«s¡˝ÀH˚ XÊ+‹ n+<ë\qT #·÷&É{≤ìøÏ ¬s&û ne«+&ç Çø£.
{≤©e⁄&é 15
HÓ+ãsY eHé eTùV≤X‚ q≥
ªª
{≤©e⁄&é dü÷|üsY kÕºsY eTùV≤wt u≤ãT ‘·q Á|ü‘˚´ø£‘·ì eTs√kÕ] #ê≥T≈£îHêï&ÉT. 2013 dü+e‘·‡sêìøÏ >±qT f…ÆyéT‡ Ä|òt Ç+&çj·÷ »]|æq b˛˝Ÿ ˝À yÓ÷dtº &çC…’s¡ãT˝Ÿ e÷Hé>± mqTï≈£îHêïs¡T. >∑‘·+˝Àq÷ ‘·q Á|ü‘˚´ø£‘·ì #ê≥T≈£îqï eTùV≤wt ‘êC≤>± »]–q düπs«˝À u≤©e⁄&é V”≤s√\qT ôd’‘·+ yÓqøÏÿ HÓ{Ϻ nÁ>∑ kÕúHêìøÏ m>∑u≤ø±&ÉT. Á|üdüTÔ‘·+ eTùV≤wt Ä>∑&ÉT dæìe÷ wüO{Ï+>¥ ˝À _J >± ñHêïs¡T. ÁoqT yÓ’≥¢ <äs¡Ùø£‘·«+˝À s¡÷bı+<äT‘·Tqï á ∫Á‘·+ ôdô|º+ãsY˝À $&ÉT<ä\ #˚j·T&ÜìøÏ düHêïVü‰\T #˚düTÔHêïs¡T. á ∫Á‘·+˝À eTùV≤wt mHé øö+≥sY ôdŒwü*dtº>± q{ÏdüTÔHêï&ÉT.
,,
16
{≤©e⁄&é
Ä~ >±*|ü≥+ |üP]Ô Ä~ V”≤s√>± qMHé >±+BÛ <äs¡Ùø£‘·«+˝À dü+|ü‘Y q+~ ì]àdüTÔqï ∫Á‘·+ ªª>±*|ü≥+μμ. á ∫Á‘·+ Ç{°e˝Ò ôV’≤<äsêu≤<é˝Àì kÕs¡~Û dü÷º&çjÓ÷˝À Á|üyÓ÷wüq˝Ÿ kÕ+>¥ ∫Árø£s¡D »s¡T|ü⁄≈£î+~. Ä~ ,n+<ë\ sêø£ådæ ù|ò+ sêVüQ˝Ÿ V”≤s√sTTHé \T m]ø± ô|òsêï+&˚CŸ, ÁøÏdæºHê nFyê, Á|”‹ sêHê\‘√ bÕ≥T |ü\Te⁄s¡T &Ü´q‡sY\ô|’ á Á|üyÓ÷wüq˝Ÿ kÕ+>¥ ∫Árø£]+#ês¡T. ;ÛyéT‡ dü+^‘·+ n+~düTÔHêï&ÉT. á bÕ≥‘√ <ë<ë|ü⁄>± ∫Á‘· ìsêàD+ |üP]Ô #˚düTø√qT+~, ‘·«s¡˝ÀH˚ Ä&çjÓ÷ ]©CŸ #˚dæ p˝…’˝À dæìe÷ì ]©CŸ #˚j·÷\˙ uÛ≤$düTÔHêïs¡T. #·s¡DY‘√ s¡#·Ã e+{Ï Væ≤{Ÿ ∫Á‘êìøÏ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫q dü+|ü‘Y q+~ ‘·«s¡˝À |üeHé ø£fi≤´DY V”≤s√>± >∑ã“sY dæ+>¥ 2 ∫Á‘êìøÏ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#·qTHêïs¡T.
$&Ü≈£î\≈£î dæ<ä›yÓTÆq ø£]cÕà <äXÊã›+
ÁøÏ‘·+ Vü‰{Ÿ Çy˚TCŸ ‘√ ≈£îÁs¡ø±s¡T >∑T+&Ó˝À¢ eT+≥\T πs|æq ø£]cÕà ø£|üPsY >∑‘· ø=+‘·ø±\+>± uÛÑs¡Ô ≈£î <ä÷s¡+>± ñ+{À+~,‘êC≤>± n‘·&ç‘√ $&çb˛e&ÜìøÏ ìs¡ísTT+#·Tø=ì $&Ü≈£î\ ø√dü+ ø√s¡Tº >∑TeTà+ møÏÿ+~. yê´bÕs¡y˚‘·Ô dü+»jYT ì 2003˝À ô|fi≤fl&ç+~ ø£]cÕà, dæìe÷\≈£î >∑T&é u…’ #Ó|æŒ Vü‰sTT>± uÛÑs¡Ô‘√ ø±|ü⁄sê ìøÏ yÓ[flq ø£]cÕà ≈£î Ç<ä›s¡T |æ\¢\T nsTTq ‘·sê«‘· dü+ »jYT #·÷|ü⁄\T |üø£ÿ<ë] |ü≥º &É+‘√ eTs=ø£]ì ‘·>∑T\Tø√e &É+‘√ $düT¬>‹Ôq ø£]cÕà ‘·q eTø±+ì eTT+u…’øÏ e÷]Ã+~. ‘·*¢ <ä>∑Zπs ñ+≥÷ uÛÑs¡Ô≈£î <ä÷s¡+>± ñ+{À+~ ø=~› ø±\+>±. Çø£ uÛÑs¡Ô‘√ $&Ü≈£î\T rdüTø√e&Éy˚T u…≥s¡ì uÛ≤$+∫ &Ûç©¢ ˝À $&Ü≈£î\ ø√dü+ nô|’¢ #˚dæ+~. dü+»jYT ≈£L&Ü ø£]cÕà qT+&ç $&Ü≈£î\T rdüTø√e&ÜìøÏ ¬s&û ø±e&É+‘√ ‘·«s¡˝ÀH˚ á Ç<ä›]ø° $&Ü≈£î\T eT+ps¡T ø±qTHêïsTT.
{≤©e⁄&é 17
n\T¢ ns¡T®Hé düeT+‘·, Á|üD°‘·
düeT+‘·, Á|üD°‘·\‘√ s=e÷Hé‡ #˚j·TqTqï
ã˙ï 18
{≤©e⁄&é
\‘√ s=e÷Hé‡ #˚j·T&ÜìøÏ dæ<ä›eTj·÷´&ÉT. Á‹$Áø£yéT <äs¡Ùø£‘·«+˝À s¡÷bı+<äqTqï ∫Á‘·+˝À ã˙ï düs¡düq q{Ï+#·&ÜìøÏ á Ç<ä›s¡T eTT<äT›>∑TeTà\T ¬s&û nj·÷´s¡T. á ∫Á‘·+˝À eTT>∑TZs¡T V”≤s√sTTHé\T ø±>± düeT+‘· ‘√ bÕ≥T ‘·q ÄkÕúq V”≤s√sTTHé Á|üD°‘·ì ≈£L&Ü ôd˝…ø˘º #˚kÕ&ÉT <äs¡Ù≈£î\T Á‹$Áø£yéT. á Ç<ä›]‘√ bÕ≥T eT÷&√ V”≤s√sTTHé>± eTùV≤wt b˛] ø£è‹ düqHéì ≈£L&Ü m+|æø£ #˚dæq≥T¢ ‘Ó\Tk˛Ô+~. á ∫Á‘·+˝À eTT>∑TZs¡T eTT<äT›>∑TeTà\‘√ düj·÷´≥ Ä&ÉqTHêï&É≥ ôd’º*wt kÕºsY . ã˙ï Á‹$Áø£yéT \ ø±+_H˚wüHé ˝À E˝≤sTT e+{Ï Væ≤{Ÿ ∫Á‘·+ ‘·sê«‘· s¡÷bı+<äT‘·Tqï ∫Á‘·+ ø±e&É+‘√ ã˙ï n_Ûe÷qT\T dü+‘√wü+>± ñHêïs¡T. e#˚à HÓ\˝À á ∫Á‘·+ ¬s>∑T´\sY wüO{Ï+>¥ »s¡T|ü⁄ø√qT+~.
u≤\j·T´ì yÓT#·TÃ≈£î+≥Tqï »ø£ÿqï q≥dæ+Vü≤+ q+<äeT÷] u≤\ø£èwüí Væ≤+<ä÷|ü⁄s¡+ m+m˝Ÿ@ >± mìï¬ø’q H˚|ü<∏ä´+˝À u≤\j·T´ ¬>\T|ü⁄ ‘·|üŒ≈£î+&Ü n_Ûq+~+#ê*‡+<˚ n+≥THêï&ÉT <äs¡Ùø£ BÛs¡T&ÉT mdt mdt sê»eTÚ[. ndü\T $wüj·T+ @$T≥+fÒ mìïø£˝À¢ &ÉãT“\T |ü+#·&É+ ø±eTHé nsTT´+~ ø±˙ u≤\j·T´ e÷Á‘·+ ô|’kÕ ≈£L&Ü |ü+#·˝Ò<ä≥ m+<äT ø£+fÒ z≥s¡¢qT &ÉãT“≈£î Á|ü˝ÀuÛÑ ô|{Ϻ z≥T y˚sTT+#·T ø√e<äT› n˝≤ #˚ùdÔ n≥Te+{Ï z≥T Hê≈£î nedüs¡+ ˝Ò<äT nì #Ó|üŒ&Éy˚T ø±≈£î+&Ü &ÉãT“ |ü+#·T‘êeTì nqï yêfi¯flqT ≈£L&Ü yê]+#ês¡≥ u≤\j·T´. n+<äTπø u≤\j·T´ ‘·≈£îÿe yÓTC≤]{°‘√ ¬>*#ê&ÉT ø±˙ Á|üC≤kÕ«e÷´ìï s¡øÏå+#ê&Éì <ëì e\¢ sêuÀj˚T s√E˝À¢ eT]+‘·>± z≥s¡¢qT #Ó’‘·q´e+‘·T\qT #˚j·Te#·Ãì n_ÛÁbÕj·T |ü&ÉT‘·THêïs¡T. $#·Ã\ $&ç>± &ÉãT“, eT<ä´+ |ü+ #·T‘·÷ z≥s¡¢ì Á|ü˝ÀuÛÑ ô|&ÉT‘·Tqï á s√E˝À¢ u≤\j·T´ ø=‘·Ô sê»ø°j·÷\≈£î Áoø±s¡+ #·T≥º&É+ eT+∫<äsTT´+<äì n+≥THêï&ÉT »ø£ÿqï.
#Ó’‘·÷øÏ ø£*kı∫Ãq 7e dæìe÷ ‘Ó\T>∑T ∫Á‘· s¡+>∑+˝À j·TTe V”≤s√\≈£î 7e dæìe÷ u≤>± ø£*kı∫Ã+~,Ç~ ôd+{ÏyÓT+{Ÿ s¡+>∑+ n+<äTHê @ s¡ø£+>± #·÷dæHê 7e dæìe÷ #ê\ eT+~ V”≤s√\≈£î ø£*dæ e∫Ã+~. ‘êC≤>± Hê>∑#Ó’‘·q´ øÏ ≈£L&Ü 7e dæìe÷ nsTTq eTq+ ô|<ä› Væ≤{Ÿ nsTT´ Ä ôd+{ÏyÓT+{Ÿ ì eTs√kÕ] ì»+ #˚dæ+~. |üeHé ø£fi≤´DY 7e dæìe÷ KTwæ eTùV≤wt u≤ãT 7e dæìe÷ ˇø£ÿ&ÉT m˙ºÄsY 7e dæìe÷ dæ+Vü‰Á~ n˝≤π> #·s¡DY 7e dæìe÷ me&ÉT Ç˝≤ nÁ>∑ V”≤s√\ ∫Á‘ê\T dü÷|üsY Væ≤{Ÿ nsTT Ä ôd+{ÏyÓT+{Ÿì ì»+ #˚j·T>± ‘êC≤>± eTq+ ∫Á‘·+‘√ #Ó’‘·÷ ≈£L&Ü eTs√kÕ] ìs¡÷|æ+#ê&ÉT Ä ôd+{ÏyÓT+{Ÿì.
{≤©e⁄&é 23
kÂ+<äs¡´ì Á|üX¯+dæ+∫q ø£eT˝Ÿ
s¡»˙ø±+‘Y
V”≤s√>± s¡÷bı+~q n‘·´+‘· uÛ≤Ø Á|ü‹cÕº‘·àø£ ∫Á‘·+ ªªø=#êÃ&Ó’j·÷Héμμ. yÓ÷wüHé ø±´|üÃsY f…ø±ï\J‘√ s¡÷bı+~q á ∫Á‘êìøÏ s¡»˙ ≈£L‘·Ts¡T kÂ+<äs¡´ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#ês¡T. Á|ü|ü+#· yê´|üÔ+>± uÛ≤Ø m‘·TÔq ]©CŸ nsTTq á ∫Á‘·+ $TÁX¯eT |òü*‘êìï #·$ #·÷dæq|üŒ{Ïø° yÓTT<ä{Ï eT÷&ÉT s√E\≈£î >±qT 42ø√≥T¢ edü÷˝Ÿ #˚dæ ÄX¯Ãsê´ìøÏ >∑T] #˚dæ+~. nsTT‘˚ ‘Ó\T>∑T˝À e÷Á‘·+ $Áø£eTdæ+Vü≤ ˙s¡düyÓTÆq edü÷fi¯flqT kÕ~Ûk˛Ô+~. ◊‘˚ uÛ≤s¡‘· <˚X¯+˝À yÓTT<ä{Ï dü]>± á yÓ÷wüHé ø±´|üÃsY f…ø±ï\J‘√ s¡÷bı+~+∫q ∫Á‘·+ ø±ã{Ϻ s¡»˙ düeTø±©≈£î&ÉT ø£eT˝Ÿ Vü‰düHé≈£î á ∫Á‘êìï Á|ü‘˚´ø£+>± c˛ y˚XÊs¡T. á dæìe÷ì #·÷dæq ø£eT˝Ÿ s¡»˙ ≈£L‘·Ts¡T kÂ+<äs¡´ì yÓT#·TÃø√≈£î+&Ü ñ+&É˝Òø£ b˛j·÷&É≥! f…ø±ï\J >∑T]+∫ ne>±Vü≤q ñqï ø£eT˝Ÿ á ∫Á‘êìï #·÷dæ kÂ+<äs¡´ ø£èwæì Á|ü‘˚´ø£+>± Á|üX¯+dæ+#ê&É≥. nsTT‘˚ Ç~ u§eTà\ dæìe÷ nH˚ {≤ø˘ sêe&É+‘√ ø£˝…ø£åqT¢ ‘·>∑TZeTTK+ |ü{≤ºsTT.
24
{≤©e⁄&é
$Tdt Ç+&çj·÷‘√ ø£fi≤´DY sêyéT 2012 dü+e‘·‡sêìøÏ>±qT $Tdt Ç+&çj·÷>± mìï¬ø’q eq´ $TÁXÊ‘√ s=e÷Hé‡ #˚j·TqTHêï&ÉT q+<äeT÷] ∫H√ï&ÉT ø£fi≤´DY sêyéT. ‘êC≤>± ø£fi≤´DYsêyéT q{ÏdüTÔqï ∫Á‘·+ ªªùwsYμμ á ∫Á‘êìøÏ >±qT #ê˝≤ eT+~ V”≤s√sTTHé \qT #·÷dæq|üŒ{Ïø° mes¡÷ ôd{Ÿ ø±ø£b˛e&É+‘√ e&Éb˛dæ e&Éb˛dæ ∫e]øÏ e÷J $Tdt Ç+&çj·÷ nsTTq eq´ $TÁXÊì V”≤s√sTTHé >± m+|æø£ #˚kÕs¡T. eq´ $TÁXÊ Á|üdüTÔ‘·+ Ç+»˙]+>¥ #˚k˛Ô+~. ˇø£yÓ’|ü⁄ dæìe÷\T #˚dü÷ÔH˚ #·<äTe⁄ì ≈£L&Ü ø=qkÕ–+ #ê\ì uÛ≤$k˛Ô+~. ‘Ó\T>∑T‘√ bÕ≥T u≤©e⁄&é ∫Á‘ê˝À¢ ≈£L&Ü q{Ï+#·&ÜìøÏ ¬s&û nsTT´+~ á uÛ≤eT.
eT<ÛäTXÊ*ìô|’ es¡à≈£î ø±düÔ Áù|yÓT≈£îÿy˚! dü+#·\q <äs¡Ù≈£î\T sê+>√bÕ˝Ÿ es¡à ‘·q dæìe÷˝À¢ V”≤s√sTTHé\≈£î neø±XÊ*dü÷Ô ñ+{≤&ÉT ø±˙ m≈£îÿeø±\+ yê]ì ø=qkÕ–+#·&ÉT. ø±˙ $∫Á‘·+>± eT<ÛäTXÊ*ì øÏ e÷Á‘·+ ‘·q dæìe÷˝À¢ n&ÉbÕ <ä&ÉbÕ neø£XÊ\T Çdü÷ÔH˚ ñHêï&ÉT. ‘êC≤>± eT+#·T $wüßí V”≤s√>± s¡÷bı+<äT‘·Tqï ∫Á‘·+˝À eT<ÛäTXÊ*ìøÏ »s¡ï*dtº ø±´¬sø£ºsY Ç∫à Áb˛‘·‡Væ≤+#ê&ÉT. Ç+‘·≈£îeTT+<äT ≈£L&Ü ‘·q ∫Á‘ê˝À¢ eT<ÛäTXÊ*ìøÏ #êHé‡ *#êÃ&ÉT es¡à. eT<ÛäTXÊ*ì Vü‰{Ÿ Çy˚TCŸ ø√s¡T≈£îqï|üŒ{ÏøÏ dü¬s’q neø£ø±XÊ\T e÷Á‘·+ sêe&É+ ˝Ò<äT. es¡à≈£î eT<ÛäTXÊ*ì n+fÒ ø±düÔ Áù|eT m≈£îÿe ñ+&É≥+‘√ Ç+ø± #êHé‡\T Çdü÷ÔH˚ ñHêï&ÉT sê+>√bÕ˝Ÿes¡à.
{≤©e⁄&é 25
ÄyÓT ˇfi¯ófl VüAq+ nsTT´+<ä≥ kÕ*&é n+<ë\ uÛ≤eT nqTwüÿ ˇfi¯ófl VüAq+ nsTT´+<ä≥, ne⁄qT sêÁ‘·qø£, |ü>∑\qø£ wüO{Ï+>¥\T #˚düTÔ+&É≥+‘√ <ëìøÏ ‘√&É÷ s¡TÁ<äeT<˚$ ∫Á‘·+˝À j·TT<ä› düìïy˚XÊ˝À¢ q{Ï+#·&É+ e\¢ u≤&û ô|sTTHé‡ sêe&É+‘√ Á|üdüTÔ‘·+ |ü⁄‘·÷Ôs¡T ‘Ó’\+ e+{ÏøÏ sêdüT≈£î+≥÷ Vü‰sTT>± ùd<ä rs¡T‘√+<ä≥. |ü⁄‘·÷Ôs¡T ‘Ó’\+ ‘√ efi¯fl+‘ê eTs¡›Hê #˚düTø=ì kÕ«+‘·q bı+<äT‘√+~ nqTwüÿ. Hê\T>∑T uÛ≤Ø ∫Á‘ê˝À¢ q{Ïdü÷Ô #ê˝≤ _J>± ñ+~. ˇø£yÓ’|ü⁄ u≤VüQã*, s¡TÁ<äeT<˚$ ∫Á‘ê\‘√ bÕ≥T dü÷|üsY kÕºsY s¡»˙ø±+‘Y ‘√ ªª*+>±μμ ∫Á‘·+˝À n˝≤π> eTs√ ‘·$Tfi¯ V”≤s√ nõ‘Y ‘√ eTs√ uÛ≤Ø ∫Á‘·+˝À q{Ïdü÷Ô #ê˝≤ _J>± ñ+~ nqTwüÿ. Ç{°e˝Ò nõ‘Y ‘√ eT÷&ÉT s√E\ |ü≥T u…&é s¡÷+ ˝À X¯è+>±s¡ düìïy˚XÊ\T ∫Árø£]+#ês¡≥, ø√©e⁄&é˝À Ç<=ø£ Vü‰{Ÿ {≤|æø˘ nsTT´+~. 26
{≤©e⁄&é
s¡$‘˚» -düTπs+<äsY¬s&ç¶\‘√ ø£fi≤´DYsêyéT øÏø˘
e+{Ï dü÷|üsY Væ≤{Ÿ ‘·sê«‘· s¡$‘˚» -düTπs+<äsY¬s&ç¶\ ø±+_H˚wüHé˝À eTs√ uÛ≤Ø ∫Á‘·+ sêuÀ‘√+~. á ∫Á‘êìï V”≤s√ q+<äeT÷] ø£fi≤´DY sêyéT ì]à+#·&É+ $X‚wü+. y˚T 28 q+<äeT÷] ‘ês¡ø£sêe÷sêe⁄ |ü⁄{Ϻqs√E ì |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì á ø=‘·Ô dæìe÷ì mHÍHé‡ #˚kÕs¡T ø£fi≤´DY sêyéT. ‘ê‘·>±] ù|s¡T MT<ä kÕú|æ+∫q u≤´qsY˝À Äj·Tq »j·T+‹ s√Eq ø=‘·Ô dæìe÷ Á|üø£{Ï+#·&É+ e÷≈£î #ê˝≤ Äq+<ä+>± ñ+~. s¡$‘˚» - düTπs+<äsY¬s&ç¶ ø±+_H˚wüHé˝À e∫Ãq øÏø˘ ø£+fÒ ô|<ä› Væ≤{Ÿ nj˚T´˝≤ á ∫Á‘êìï ì]à+#·uÀ‘·THêïeTì pHé ˝À dæìe÷ì ÁbÕs¡+_Û+∫ Ä>∑dtº qT+&ç ¬s>∑T´\sY wüO{Ï+>¥ »s¡T|ü⁄‘êeTì, Ç~ øÏø˘ ∫Á‘êìøÏ d”¬ø«˝Ÿ ø±<äì nHêïs¡T. πsdüT>∑TÁs¡+ e+{Ï u≤¢ø˘ ãdüºsYì Ç∫Ãq düTπs+<äsY ¬s&ç¶ ø£fi≤´DY sêyéT ªªn‘·H=ø£ÿ&˚μμ ∫Á‘·+ <ë«sê <äs¡Ù≈£î&ç>± |ü]#·j·T+ nsTTq dü+>∑‹ ‘Ó*dæ+<˚ !
düTBsY es¡à - #Ó’‘·÷\ dæìe÷ p˝…’˝À kÕ«$T
sêsê e+{Ï Væ≤{Ÿ ∫Á‘êìøÏ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫q düTBsY es¡à‘√ Hê>∑#Ó’‘·q´ V”≤s√>± #˚j·TqTqï ∫Á‘·+ p˝…’˝À ÁbÕs¡+uÛÑ+ ø±qT+~. uÀ>∑e*¢ Á|ükÕ<é á ∫Á‘êìï ì]à+#·qTHêï&ÉT. Ç~ &ç|òü¬s+{Ÿ ø£<∏ë+X¯+‘√ s¡÷bı+<äT‘·Tqï j·÷ø£åHé ∫Á‘·eTì ‘·|üŒ≈£î+&Ü n+<ä]ø° q#·TÑ·T+<äì, á ∫Á‘·+ ø√dü+ H˚qT ≈£L&Ü m+‘√ á>∑sY>± yÓsTT{Ÿ #˚düTÔHêïqì n+≥THêï&ÉT Hê>∑#Ó’‘·q´. kÕ«$T sêsê ∫Á‘·+ Hê≈£î u≤>± q∫Ã+<äì n‘·ì‘√ dæìe÷ m|ü⁄Œ&Ó|ü⁄Œ&ÉT #˚kÕÔHê nì #·÷düTÔ Hêïqì n+≥THêï&ÉT #Ó’‘·q´. eTq+ Ç∫Ãq dü¬ø‡dt CÀwt˝À ñHêï&ÉT #Ó’‘·÷ .
{≤©e⁄&é 27
_sê´˙ n+fÒ #ê˝≤ ÇwüºeT≥! ‘·q≈£î _sê´˙ n+fÒ #ê˝≤ ÇwüºeTì @ ÁbÕ+‘êìøÏ yÓ[‘˚ Ä ÁbÕ+‘· _sê´˙ ‹+{≤qì n+≥THêï&ÉT $\ø£åD q≥T&ÉT,<äs¡Ù≈£î&ÉT Á|üø±wt sêCŸ . Á|üø±wt sêCŸ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫ q{Ï+∫q ªªñ\e#ês¡T _sê´˙μμ pHé 6 q $&ÉT<ä\ ne⁄‘·Tqï dü+<äs¡“¤+>± MT&çj·÷ ‘√ e÷{≤¢&çq Á|üø±wt sêCŸ ñ\e#ês¡T _sê´˙ #ê˝≤ dü+‘·è|æÔ ø£s¡+>± e∫Ã+<äì ‘·|üŒ≈£î+&Ü Áù|ø£å≈£î\T dæìe÷ #·÷dæq ‘·sê«‘· eT+∫ dæìe÷ #·÷kÕeTqï dü+‘·è|æÔ‘√ ãj·T≥≈£î ekÕÔs¡ì nHêïs¡T. ùdïVü≤ n<äT“¤‘·yÓTÆq q{Ï nì ÄyÓT q≥qì #·÷dæ ÄX¯Ãs¡´ b˛j·÷qì ‘·q~ á dæìe÷˝À z eTTK´ bÕÁ‘· nì, #ê˝≤ s√E\ ‘·sê«‘· z eT+∫ ∫Á‘êìøÏ dü+^‘·+ n+~+#˚ neø±X¯+ ø£*Œ+#êe⁄sê nì Çfi¯j·TsêC≤ yÓT#·TÃ≈£îHêïs¡ì, n<äT“¤‘·yÓTÆq dü+^‘·+, Ø -]ø±]¶+>¥ ‘√&Ée&É+ ‘√ dæìe÷ #ê˝≤ u≤>± e∫Ã+<äì dæìe÷˝À¢ q{Ï+#·&É+ ø£+fÒ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#·&É+ n+fÒH˚ Hê≈£î #ê˝≤ ÇwüºeTì πømdt sêe÷sêe⁄ ‘√ ø£*dæ á ∫Á‘êìï ì]à+#·&É+ dü+‘√wü+>± ñ+<äì nHêïs¡T Á|üø±wt sêCŸ .
es¡TDY ¬s+&√ dæìe÷øÏ sê»eTÚ[! yÓT>± bòÕ´$T© qT+&ç edüTÔqï eTs√ V”≤s√ Hê>∑u≤ãT ‘·qj·TT&ÉT es¡TDY ‘˚CŸ ¬s+&√ dæìe÷øÏ <äs¡Ùø£ BÛs¡T&ÉT sê»eTÚ[ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#·qTHêï&É≥! Ä y˚Ts¡≈£î Hê>∑u≤ãT »ø£ÿqï ‘√ e÷{≤¢&É≥ ≈£L&Ü. Á|üdüTÔ‘·+ Áoø±+‘Y n&ܶ\ <äs¡Ùø£‘·«+˝À ªª>=\¢uÛ≤eTμμ nH˚ ∫Á‘·+˝À q{ÏdüTÔHêï&ÉT es¡TDY. d”‘·eTà yêøÏ{À¢ dæ]eT˝Ò¢ #Ó≥Tº e+{Ï dü÷|üsY Væ≤{Ÿ ∫Á‘êìï s¡÷bı+~+∫q Áoø±+‘Y n&ܶ\‘√ es¡TDY ‘˚CŸì V”≤s√>± |ü]#·j·T+ #˚düTÔqï Hê>∑u≤ãT ‘·qj·TT&ç ¬s+&√ dæìe÷ e÷Á‘·+ <äs¡Ùø£ BÛs¡T&ÉT sê»eTÚ[ ì #˚j·TeTì ø√sê&É≥ <ëìøÏ sê»eTÚ[ qT+&ç yÓ+≥H˚ #˚<ë›+ nì düe÷<Ûëq+ sêø£b˛sTTHê #˚<ë›+ nì e÷Á‘·+ nHêïs¡≥ ! #·s¡DY ¬s+&√ dæìe÷ #˚dæq sê»eTÚ[ #·s¡DY ¬øØsY˝À XÊX¯«‘·+>± ì*∫ b˛j˚T ªªeT>∑BÛs¡μμì Ç#êÃ&ÉT. k˛ es¡TDYøÏ ≈£L&Ü n˝≤ ì*∫ b˛j˚T u≤¢ø˘ ãdüºsY ø±yê\ì ø√s¡T≈£î+≥THêï&ÉT Hê>∑u≤ãT. 28
{≤©e⁄&é
nøÏÿH˚ì >∑Ts=Ô∫à @&çÃq ø£eT˝Ÿ eTq+ ∫Á‘êìï Á|ü‘˚´ø£+>± MøÏå+∫q ø£eT˝Ÿ Vü‰düHé nøÏÿH˚ìì ‘·\#·Tø=ì Äj·Tq‘√ ñqï nqTuÛÑ+<ëìï HÓeTs¡Ty˚düTø=+≥THêï&ÉT. eTq+ ∫Á‘·+ n<äT“¤‘·+>± ñ+<äì, Ä ∫Á‘·+ #·÷düTÔqï+‘· ùd|ü⁄ n+<äs¡÷ qe⁄«‘·÷+fÒ Hê≈£î e÷Á‘·+ @mHéÄsY‘√ ñqï nqTuÛÑ+<ä+ >∑Ts¡TÔø=∫à @&ÉT bı∫Ã+~. H˚qT •yêJ>±] n_Û e÷ìì n˝≤π> @mHêïsY n+fÒ ≈£L&Ü #ê˝≤ Çwüº+. Hêπ>X¯«sY sêe⁄, Hê>±s¡T®q, Hê>∑#Ó’‘·q´ ø£*dæ q{Ï+#· &É+ u≤>∑T+<äì yê] >∑T+&Ó˝À¢ nøÏÿH˚ì XÊX¯«‘·+>± ì*∫ b˛j·÷s¡ì... n˝≤π> Hê >∑T+&Ó˝À¢ ≈£L&Ü nøÏÿH˚ì ì*∫ b˛‘ês¡ì ù|s=ÿHêïs¡T. eTq+ e+{Ï >=|üŒ ∫Á‘êìï ì]à+∫q+<äT≈£î nøÏÿH˚ì n_Ûe÷ì>± Ä ≈£î≥T+u≤ìøÏ ø£è‘·»„‘·\T #ÓãT‘·THêï&ÉT ø£eT˝ŸVü‰düHé.
◊wt˝À ôdø£‡|”Œ˝Ÿ ‘·>∑Z˝Ò<äT ˙*ø£fi¯fl düT+<ä], e÷J $Tdtes¡˝Ÿ¶ ◊X¯«sê´sêjYT z _&ɶøÏ ‘·*¢ nsTTq|üŒ{Ïø° ‘·q˝À @e÷Á‘·+ ôdø£å|”Œ˝Ÿ ‘·>∑Z˝Ò<äì ‘êC≤>± πøHé‡ #·\q ∫Á‘√‘·‡e+ ˝À bÕ˝§Zì ìs¡÷|æ+∫+~. Á|ür @{≤ ìs¡«Væ≤+#˚ á y˚&ÉTø£\≈£î n+<ë\ ◊X¯«sê´ sêjYT yÓfi¯fl&É+ e÷eT÷˝Ò nsTTq|üŒ{Ïø° >∑‘· |òü+ø£åq¢øÏ Ç|ü⁄Œ&ÉT »s¡T>∑T‘·Tqï |òü+ø£åq¢øÏ #ê˝≤ ‘˚&Ü ñ+~. Ç+‘·≈£îeTT+<äT ‘·*¢ ø±ø£ eTT+<äT bÕ˝§Z+fÒ Ç|ü⁄Œ&˚yÓ÷ z _&ɶøÏ ‘·*¢ nsTT ñ+&É>±, eTs√yÓ’|ü⁄ j·T+>¥ V”≤s√sTTHé\T ôdø°‡ Á&Ódt\‘√ ¬s#·Ã>√&ÉT‘·T+&É>± ◊wt e÷Á‘·+ yÓTT<ä{Ï ¬s+&ÉT s√E\T n+‘·+‘· e÷Á‘·y˚T yÓT|æŒ+∫+<ä≥, zVt≤ ◊wt Ç+‘˚Hê nì n+<äs¡÷ ì≥÷ºs¡TŒ $&ÉTdüTÔ+fÒ ‘·q dü‘êÔ @+{À #·÷|æ+#ê\ì eT<äq |ü&ɶ ◊wt eT‘·‡ø£q´ Á&Ódt˝À ‘·q n+<ë\qT eT]+‘· ~«>∑TD° ø£è‘·+ #˚düTø=ì #·÷|üs¡T\ eT‹ b˛>={Ϻ+<ä≥. Ä Á&Ódt˝À ◊wtì #·÷dæq yêfi¯ófl ◊wt˝À Ç+ø± ôdø£å|”Œ˝Ÿ ‘·>∑Z˝Ò<äì ‘·<˚ø£+>± #·÷düTÔ+&ç b˛j·÷s¡≥.
{≤©e⁄&é 29
ôdô|º+ãsY˝À #·s¡DY -ÁoqT yÓ’≥¢ dæìe÷ sê+#·s¡DY
‘˚CŸ - ÁoqT yÓ’≥¢ ø±+_H˚wüHé˝À ø=‘·Ô dæìe÷ ôdô|º+ãsY˝À ÁbÕs¡+uÛÑ+ ø±qT+~,á ∫Á‘êìï Hêj·Tø˘ e+{Ï Væ≤{Ÿ ∫Á‘êìï ì]à+∫q &ç$$ <ëqj·T´ ì]à+#·qTHêïs¡T. j·÷ø£åHé‘√ bÕ≥T $H√<ëìï y˚Tfi¯$+∫ ÁoqT yÓ’≥¢ ‘·s¡Vü‰˝À s¡÷bı+<äqTqï á ∫Á‘·+˝À #·s¡DY ø±´¬sø£ºsY #ê˝≤ &ç|òü¬s+≥>± ñ+≥T+<ä≥. Á|üdüTÔ‘·+ #·s¡DY ø£èwüíe+o <äs¡Ùø£‘·«+˝À ªª>√$+ <äT&ÉT n+<ä] yê&˚˝Òμμ ∫Á‘·+˝À q{ÏdüTÔHêï&ÉT. ø=~› s√E\T>± wüO{Ï+>¥ >±´|t˝À ñqï á ∫Á‘·+ pHé 5 qT+&ç uÛ≤Ø ôw&É÷´˝Ÿ »s¡>∑qT+~. á dæìe÷ |üP]Ô #˚dæ ôdô|º+ãsY˝À ÁoqT yÓ’≥¢ dæìe÷˝À bÕ˝§ZqqTHêï&ÉT #·s¡DY. ÁoqT yÓ’≥¢ ≈£L&Ü Á|üdüTÔ‘·+ eTùV≤wt‘√ Ä>∑&ÉT ∫Á‘·+‘√ _J>± ñ+&É≥+‘√ p˝…’ Hê{Ïø° Ä dæìe÷ì |üP]Ô #˚dæ #·s¡DY dæìe÷øÏ ¬s&û ø±qTHêï&ÉT.
ãVüQeT‘·T\T e<ä›+≥Tqï neT˝≤ bÕ˝Ÿ Áù|$T+∫ ô|[¢ #˚düT≈£î+≥Tqï neT˝≤ bÕ˝Ÿ ‘·q ô|[fløÏ e#˚Ãyêfi¯ófl ãVüQeT‘·T\T rdüT≈£î sêe<ä›ì ˇø£y˚fi¯ me¬s’Hê ãVüQeT‹ Çyê«\ì uÛ≤$ùdÔ e÷Á‘·+ ªªm_*{° bòÂ+&˚wüHéμμ≈£î $sêfi¯+>± Çe«+&Éì ø√s¡T‘√+~ ø=‘·Ô ô|[¢ ≈£L‘·Ts¡T. ‘·$Tfi¯ <äs¡Ù≈£î&ÉT @m˝Ÿ $»jYT ‘√ ì+&Ü Áù|eT˝À eTTì–q á u≤¢ø˘ ã÷´{° pHé 12q ô|[fløÏ ¬s&û nsTT´+~. ô|[¢ #˚düT≈£îqï ‘·sê«‘· ø=~› s√E\ bÕ≥T dæìe÷\≈£î <ä÷s¡+>± ñ+&ÉqT+~. Çø£ ô|[¢ nq>±H˚ kÕ<Ûës¡D+>± s¡ø£s¡ø±\ ãVüQeT‘·T\T |ü≥Tº≈£îsêe&É+ düVü≤»+ ø±e&É+‘√ n˝≤ ‘Ó#˚à yês¡T me¬s’Hê ñ+fÒ e÷Á‘·+ kÕe÷õø£ ùdyê ø±s¡´Áø£e÷\≈£î $ìjÓ÷–+#·&ÜìøÏ bòÂ+&˚wüHé yêfi¯fl≈£î $sêfi¯+ ÇeTàì n+{À+~. á e÷≥‘√ á q\¢ uÛ≤eT~ m+‘· eT+∫ eTqk˛ n+≥÷ b˛–&˚düTÔHêïs¡≥ ! 30
{≤©e⁄&é
eTq+ì Øy˚Tø˘ #˚j·TqTqï n$T‘êuŸ *$+>¥ ˝…C…+&é n$T‘êuŸ ã#·ÃHé ‘Ó\T>∑T˝À dü÷|üsY Væ≤{Ÿ nsTTq nøÏÿH˚ì ªªeTq+μμ ∫Á‘êìï u≤©e⁄&é ˝À Øy˚Tø˘ #˚j·T&ÜìøÏ düHêïVü‰\T #˚düTÔHêïs¡T. Hê>±s¡T®q‘√ ñqï kÕìïVæ≤‘·´+‘√ eTq+ ∫Á‘·+˝À n‹~∏ bÕÁ‘·˝À q{Ï+∫q $wüj·T+ ‘Ó*dæ+<˚! eTq+ ∫Á‘·+ |òüTq$»j·T+ kÕ~Û+#·&É+‘√ <ëìøÏ‘√&ÉT n<ÛäT“‘·yÓTÆq Ádæÿ|tº ≈£î<äs¡ &É+‘√ eTq+ ∫Á‘êìï yÓT∫Ãq n$T‘êuŸ Ä ∫Á‘êìï u≤©e⁄&é˝À Øy˚Tø˘ #˚j·TqTHêïs¡T. nøÏÿH˚ì b˛wæ+∫q bÕÁ‘·ì n$T‘êuŸ Væ≤+B ∫Á‘·+˝À b˛wæ+#·qT Hêïs¡T. ze؇dt˝ÀqT eTq+ ∫Á‘·+ uÛ≤Ø ø£\ø£åq¢ì kÕ~Ûk˛Ô+~. Çø£ Ç+&çj·÷˝À ≈£L&Ü uÛ≤Ø edü÷fi¯¢qT kÕ~Ûdü÷Ô $eTs¡Ù≈£î\ Á|üX¯+dü\T bı+<äT‘√+~.
πs≥T ô|+∫q X¯è‹ Vü‰düHé Vü‰{Ÿ ã÷´{° X¯è‹Vü‰düHé ‘·q πs≥Tì ne÷+‘·+ ô|+#˚dæ ìsêà‘·\≈£î #·Tø£ÿ\T #·÷|æk˛Ô+~. yÓTTqï{Ï es¡≈£î ◊s¡Hé ˝…>¥ eTTÁ<ä y˚sTT+#·Tø=ì dü¬ø‡dt ˝Òì X¯è‹ yÓT>± bòÕ´$T© V”≤s√\‘√ es¡Tdü>± #˚dæq eT÷&ÉT dæìe÷\T |üeHé‘√ >∑ã“sY dæ+>¥, #·s¡DY‘√ me&ÉT, n\T¢ ns¡T®Hé‘√ πsdüT >∑TÁs¡+ ô|<ä› Væ≤{Ÿ ne&É+‘√ ‘·q πs≥Tì u≤>± ô|+#˚dæ+~. Çø£ Ç|ü⁄Œ&ÉT ˇø√ÿ dæìe÷≈£î ø√{Ï s¡÷bÕj·T\T &çe÷+&é #˚k˛Ô+<ä≥ X¯è‹. n+<ë\T ns¡uÀj·T &É+‘√ bÕ≥T eT+∫ dü¬ø‡dt˝À ñqï X¯è‹øÏ ÄyÓT πs≥T Çe«&ÜìøÏ ìsêà‘·\T yÓqø£ &ÉT>∑T y˚j·Tø£b˛e&É+‘√ u≤>±H˚ kıeTTà #˚düT≈£îH˚ |üì˝À |ü&ç+~. Á|üdüTÔ‘·+ ‘Ó\T>∑T ∫Á‘ê\‘√ bÕ≥T ‘·$TfiŸ, Væ≤+B ∫Á‘ê˝À¢ ≈£L&Ü q{Ïk˛Ô+~ X¯è‹ Vü≤düHé.
{≤©e⁄&é 31
m˙ºÄsY -Hê>¥\ dæìe÷ Ä>∑dtº qT+&ç nøÏÿH˚ì Hê>±s¡T®q-j·T+>¥ f…Æ>∑sY m˙ºÄsY\ ø±+_H˚wüHé˝À z uÛ≤Ø eT©º kÕºs¡sY dæìe÷ Ä>∑dtº˝À ÁbÕs¡+uÛÑ+ ø±uÀ‘√+~. e+o ô|’&ç|ü*¢ <äs¡Ùø£‘·«+˝À s¡÷bı+<äqTqï á ∫Á‘·+˝À Hê>±s¡T®q ø±´¬sø£ºsY #ê˝≤ &ç|òü¬s+{Ÿ>± ñ+≥T+<ä≥ ,á $wüj·÷˙ï Hê>±s¡T®q dü«j·T+>± |üÁ‹ø£\ yê]‘√ eTT#·Ã{Ïdü÷Ô #ÓbÕŒs¡T. 80e <äX¯ø£+˝À eT©º kÕºs¡sY ∫Á‘ê\T $|üØ‘·+>± e#˚Ã$ ø±\Áø£eT+˝À Ä ∫Á‘ê\ }ùd ˝Ò≈£î+&Ü b˛sTT+~. eT∞fl ¬s+&ÉT <äXÊu≤›\ ‘·sê«‘· yÓ+ø° -eTùV≤wt\ ø±+_H˚wüHé˝À ªªd”‘·eTà yêøÏ{À¢ dæ]eT˝Ò¢ #Ó≥Tºμμ nH˚ ∫Á‘·+ sêe&É+‘√ eT∞fl eT©º kÕºs¡sY ∫Á‘ê\ CÀs¡T yÓTT<ä˝…’+~. Ä ø√e˝À uÛ≤>∑+>± Hê>±s¡T®q -m˙ºÄsY\ ø±+_H˚wüHé˝À e+o ô|’&ç|ü*¢ z uÛ≤Ø ∫Á‘êìï s¡÷bı+~+#·&ÜìøÏ ¬s&û nj·÷´&ÉT. á ∫Á‘·+ Ä>∑dtº qT+&ç wüO{Ï+>¥ »s¡T|ü⁄ø√qT+<ä≥. á yês¡Ô ì»+>±H˚ q+<äeT÷] - nøÏÿH˚ì e+XÊ\ n_Ûe÷qT\≈£î X¯óuÛÑyêπsÔ !
nej·Te <ëq+ #˚düTÔqï Á‹wü {≤≥Tº uÛ≤eT Á‹wü ‘·q ùdyê uÛ≤yêìï eTs√kÕ] #ê≥T≈£î+~. ‘·q eTs¡D≤q+‘·s¡+ ‘·q nej·Tyê\qT <ëq+ #˚düTÔqï≥T¢ nej·Te <ëq |üÁ‘·+ô|’ dü+‘·ø±\T #˚dæ+~ Á‹wü. Á|ür @{≤ ‘·q |ü⁄{Ϻqs√Eq #Ó≥¢qT Hê≥&É+, nHê<Ûä |æ\¢\‘√ >∑&É|ü&É+, nqï<ëq ø±s¡´Áø£e÷\T ìs¡«Væ≤+#·&É+ ≈£îø£ÿ\ dü+s¡ø£åD≤ u≤<ä´‘·\T #·÷düTø√e&É+ e+{Ï kÕe÷õø£ ùdyê ø±s¡´Áø£e÷\T #˚ùd Á‹wü ‘êC≤>± ‘·q ‘·<äHêq+‘·s¡+ ‘·q nej·Tyê\qT <ëq+ #˚j·T&ÜìøÏ ˇ|ü⁄Œ≈£î+~ nì ‘Ó*dæq dæ˙ Á|üeTTKT\T Á‹wüì n_Ûq+<äq\‘√ eTT+#Ó‘·TÔ ‘·THêïs¡T. á n+<ë\ uÛ≤eT ‘·«s¡˝À >±&˚‡ ∫Á‘·+˝À u≤\j·T´‘√ CÀ&ç ø£≥ºqT+~. 32
{≤©e⁄&é
ÄyÓT≈£î q#·Ã˝Ò<ä≥... ˝Ò<ä+fÒ..! Hê≈£î neø±XÊ\T sê˝Ò<äT nì n+<äs¡÷ nqT≈£î+≥T Hêïs¡T, Hê≈£î #ê˝≤ neø±XÊ\T e#êÃsTT ø±˙ Hêπø q#·Ã˝Ò<äT ˇø£y˚fi¯ e∫Ãq Á|ü‹ dæìe÷ ˇ|ü⁄Œø=ì ñ+fÒ #Ó|üŒ&ÜìøÏ dü+K´ dü]b˛<äT nì ô|<ä› &Ü+_ø±\≈£î b˛‘√+~ dü˝≤àHé V”≤s√sTTHé »¬s’Hé U≤Hé. ªªMsYμμ ∫Á‘·+ <ë«sê u≤©e⁄&éøÏ |ü]#·j·T+ nsTTq á eTT<äT›>∑TeTà dü˝≤àHéU≤Hé‘√ q{Ï+∫q|üŒ {Ïø° dü¬s’q neø±XÊ\T ˝Òø£ dü‘·eT‘·eTÚ‘√+~. ø£Á‹Hê¬ø’|òt‘√ dü\T¢uÛ≤jYTøÏ bıdü>∑ø£ b˛e&É+‘√ bÕøÏkÕÔHéøÏ #Ó+~q »¬s’Hé U≤Héì u≤©e⁄&é ≈£î |ü]#·j·T+ #˚kÕ&ÉT ø±˙ Ä dæìe÷ bòÕ¢|t ø±e&É+‘√ ô|<ä›>± #êHé‡ ˝ÒMT sê˝Ò<äT ∫Hêï ∫‘·ø± e∫ÃHê n$ Væ≤{Ÿ ø±ø£b˛e&É+‘√... dæìe÷\T edüTÔHêïsTT ø±˙ ø£<∏ä q#·Ãø£, ø£<∏ä q∫Ñ˚ Hê bÕÁ‘· q#·Ãø£ #˚j·T&É+ ˝Ò<äT nì n+{À+~. ◊‘˚ ‘êC≤>± z |ü+C≤; dæìe÷˝À q{Ï+∫+<ä≥ n~ eT+∫ Væ≤{Ÿ nsTT´+<äì #ÓãT‘√+~ á eTT<äT›>∑TeTà.
‘Ó\+>±D≤˝À ‘Ó\+>±D≤ sêÁwüº dü$T‹ n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ e∫Ãq+<äT≈£î ñ<ä´eT Hêj·T≈£î&ÉT πødæÄsY ≈£î X¯óuÛ≤ø±+ø£å\T ‘Ó*bÕs¡T ‘Ó\+>±D≤ eT÷´õø˘ &Ó’¬sø£ºsY‡ nk˛dæj˚TwüHé düuÛÑT´\T. 14 @fi¯¢ düTBs¡È b˛sê≥+ #˚dæ \øå±´ìï kÕ~Û+#·&Éy˚T ø±≈£î+&Ü n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ ≈£L&Ü e∫Ãq dü+<äs¡“¤+>± á |òüTq $»j·÷ìøÏ eT÷\ ø±s¡≈£î&ÉT ˇπø ˇø£ÿ&ÉT e÷ πødæÄsY nì nHêïs¡T nk˛dæj˚TwüHé n<Ûä´≈£åî\T ã˝Ò¢|ü*¢ yÓ÷Vü≤Hé . uÛÑ÷$T ø√dü+ uÛÑTøÏÔ ø√dü+ ‘Ó\+>±D≤ $eTTøÏÔ ø√dü+ »]–q eTs√ dü«‘·+Á‘· b˛sê≥+ Ç<äì, dü«j·T+ bÕ\q ø√dü+ Ä‘·à >ös¡e+ kÕ–q b˛sê≥+ Ç<äì Ä \øå±´ìï kÕ~Û+∫q πødæÄsY ‘=* eTTK´eT+Á‹>±
πødæÄsY≈£î X¯óuÛ≤ø±+ø£å\T ‘Ó*|æq dü+^‘· <äs¡Ù≈£î\T
Á|üe÷D d”«ø±s¡+ #˚j·TqTqï dü+<äs¡“¤+>± X¯óuÛ≤ø±+ø£å\T ‘Ó*bÕs¡T ‘Ó\+>±D eT÷´õø˘ &Ó’¬sø£ºsY‡ nk˛dæj˚TwüHé. πødæÄsYì ø£*dæq yê]˝À |ü\Te⁄s¡T dü+^‘· <äs¡Ù≈£î\T >√s¡+≥¢ ø£èwüí, eTT¬øÿs¡ s¡y˚Twt, Ä<äsYÙ s¡$, dæ]eT˝…¢ $wüßí ø√XÀsY, s¡$ ø£fi≤´DY ‘·~‘·s¡T\T ñHêïs¡T.
{≤©e⁄&é 33
nø√ºãsY 1q edüTÔqï #·s¡DY ∫Á‘·+ yÓT>± |üesY kÕºsY sê+ #·s¡DY ‘˚CŸ - ø±»˝Ÿ n>∑sê«˝Ÿ »+≥>± s¡÷bı+<äT‘·Tqï ≈£î≥T+ã ø£<∏ë ∫Á‘·+ ªª>√$+<äT&ÉT n+<ä] yê&˚˝Òμμ. Áoø±+‘Y - ø£$T*ì eTTKØ® eTs√ »+≥>± q{ÏdüTÔqï á ∫Á‘êìï ø£èwüíe+o <äs¡Ùø£‘·«+˝À ã+&É¢ >∑DÒwt ì]àdüTÔHêïs¡T. pHé 5 qT+&ç eTs√ ôw&É÷´˝Ÿ »s¡>∑qT+~ ,Ä ‘·sê«‘· bÕ≥\ ∫Árø£s¡D ø√dü+ \+&ÉHé yÓfi¯¢qTHêïs¡T. j·TTeHé X¯+ø£sY sêC≤ dü+^‘·+ n+~düTÔqï á ∫Á‘· Ä&çjÓ÷ ôdô|º+ãsY˝À ]©CŸ#˚dæ nø√ºãsY 1q $&ÉT<ä\ #˚j·T&ÜìøÏ düHêïVü‰\T #˚düTÔHêïs¡T <äs¡Ùø£ ìsêà‘·\T. Á|üø±wt sêCŸ - »j·TdüT<Ûä\T ø°\ø£ bÕÁ‘·\T b˛wædüTÔqï á >√$+<äT&ÉT n+<ä] yê&˚˝Ò ∫Á‘·+ ≈£î≥T+ã $\Te\qT #ê{Ï #Óù|Œ $<Ûä+>± s¡÷bı+<äT‘·T+~. Çø£ sêyéT #·s¡DY ‘˚CŸ -ø±»˝Ÿ n>∑sê«˝Ÿ\T »+≥>± q{ÏdüTÔqï eT÷&√ ∫Á‘·+ ø±e&É+‘√ ‘·|üŒ≈£î+&Ü Vü‰´Á{Ïø˘ kÕ~ÛkÕÔeTì BÛe÷>± ñHêïs¡T. eT>∑BÛs¡, Hêj·Tø˘ ∫Á‘ê\‘√ es¡Tdü $»j·÷\T kÕ~Û+∫q sê+#·s¡DY ø±»˝Ÿ\≈£î á ∫Á‘·+ eT÷&Ée~ ø±e&É+ $X‚wü+.
34
{≤©e⁄&é
Ä V”≤s√sTTHé≈£î |üeHé n+fÒ ÇwüºeT≥ ∫Hêï] ô|[¢ ≈£L‘·Ts¡T>± ãT*¢‘Ós¡ Áù|ø£å≈£î\qT $X‚wü+>± n\]+∫q Äq+~ n*j·÷dt n$ø± >√sY ªªñj·÷´˝≤ »+bÕ\μμ ∫Á‘·+‘√ yÓ+&ç‘Ós¡≈£î |ü]#·j·TyÓTÆ eT+∫ $»j·÷ìï kÕ~Û+#·&Éy˚T ø±≈£î+&Ü ‘êC≤>± ªª\ø°åà sêy˚ e÷ Ç+{ÏøÏμμ ∫Á‘·+˝À q{Ïk˛Ô+~. ◊‘˚ ñj·÷´˝≤ »+bÕ\ ∫Á‘·+ Væ≤{Ÿ ‘·sê«‘· á neTà&çøÏ u≤>±H˚ neø±XÊ\T ekÕÔj·Tì n+<äs¡÷ uÛ≤$+#ês¡T ø±˙ neø±XÊ\T e÷Á‘·+ e∫à |ü&É˝Ò<äT m+<äTø£+fÒ d”]j·T˝Ÿ‡˝À q{Ï+∫q á uÛ≤eT≈£î &Ó’© ù|yÓT+{Ÿ ø±yê\ì n˝≤ ˝…ø£ÿ ø£&ç‘˚ ô|<ä› yÓTT‘·Ôy˚T ne⁄‘·T+&É≥+‘√ ø=ìï neø±XÊ\T $Tdt ne«>±... Çø£ ô|<ä› V”≤s√\ ∫Á‘ê˝À¢ #êHé‡\T ekÕÔj˚TyÓ÷ nì Ä•+∫q á uÛ≤eT≈£î nø£ÿ&É ≈£L&Ü ìsêX¯ ‘·|üŒ˝Ò<äT. ◊‘˚ Hê≈£î |üeHé ø£fi≤´DY n+fÒ #ê˝≤ ÇwüºeTì |üeHé‘√ q{Ï+#˚ neø±X¯+ ø√dü+ m<äTs¡T #·÷düTÔHêïqì n+{À+~. |üeHé ø£fi≤´DY n$ø±øÏ #êHé‡ ÇkÕÔ&Ü n+fÒ &ÍfÒ n+≥THêïs¡T,m+<äTø£+fÒ |üeHé |üø£ÿq ∫Hêï] ˝≤π> ñ+≥T+<äì nqT≈£î+≥THêïs¡T #·÷&Ü* eT] neTà&ç ÄX¯ rs¡T‘·T+<√ !˝Ò<√ !
m+m˝Ÿ@ô|’ πødüT ô|{Ϻq Vü‰{Ÿ uÛ≤eT u≤©e⁄&é uÛ≤eT ôd©Hê C…’{°¢ z m+m˝Ÿ@ô|’ πødüT ô|{Ϻ+~. dæìe÷\T e÷H˚dæ U≤∞>± ñqï ôd©Hê≈£î @<√ ˇø£ |üì ñ+&Ü* ø£<ë! |üì ˝Òø£b˛‘Ó ‘·H˚ |üìì düèwæº+#·T≈£î+≥T+~. dü«*+>∑ dü+|üs¡Tÿ\ Vü≤≈£îÿ\ ø√dü+ m\T¬>‹Ô #ê≥&Éy˚T ø±≈£î+&Ü yê] ø√dü+ mH√ï ø±s¡´Áø£e÷˝À¢ bÕ˝§Zì n+<ä]˙ ÄX¯Ãs¡´ |ü]∫+~. Çø£ ndü\T $wüj·÷ìøÏ eùdÔ $qjYT ø√sY nH˚ m+m˝Ÿ@ zπø @qT>∑TqT ô|+#·T≈£î+≥THêï&É≥! @qT>∑TqT ô|+#·Tø√e&É+ u≤>±H˚ ñ+~ ø±˙ <ëìï dü]>± #·÷düTø√e&É+ ˝Ò<äì ø√s¡Tº ¬øøÏÿ+~ á uÛ≤eT ôd©Hê |òæsê´<äT‘√ dü<äs¡T Á|üC≤Á|ü‹ì~Û øÏ H√{°düT\T |ü+|æ+#ês¡≥ <ë+‘√ Ä m+m˝Ÿ@ n–ZMT<ä >∑T–Z\+ ne⁄‘·THêï&É≥ ôd©Hê n+fÒ.
{≤©e⁄&é 35
s¡»˙-ø£eT˝Ÿ ø£*dæ q{Ï+#·qTHêïsê dü÷|üsY kÕºsY s¡»˙ø±+‘Y-$\ø£åD q≥T&ÉT ø£eT˝Ÿ Vü‰düHé á Ç<ä›s¡T nÁ>∑ V”≤s√\T ø£*dæ q{Ï+#·qTHêïsê n+fÒ WqH˚ n+≥THêïsTT ø√*e⁄&é esêZ\T. Á|üU≤´‘· <äs¡Ù≈£î\T Ä Ç<ä›s¡T dü÷|üsY kÕºsY‡ >∑Ts¡Te⁄ nsTTq πø. u≤\#·+<äsY á ∫Á‘êìøÏ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#· qTHêïs¡≥! ◊‘˚ ø£eT˝Ÿ Vü‰düHé |üP]ÔkÕúsTT bÕÁ‘·˝À q{ÏdüTÔ+&É>± s¡»˙ e÷Á‘·+ ¬>dtº bÕÁ‘·˝À ø£ì|æ+ #·qTqï≥T¢ ‘Ó\Tk˛Ô+~. ◊‘˚ á ∫Á‘êìøÏ Ç+ø± düeTj·T+ |ü≥º e#·Tà m+<äTø£+fÒ Á|üdüTÔ‘·+ á Ç<ä›s¡T V”≤s√\T ‘·eT ‘·eT ∫Á‘ê \‘√ _J>± ñHêïs¡T. ¬øØsY ‘=* Hêfi¯fl˝À s¡»˙-ø£eT˝Ÿ ø£*dæ q{Ï+#ês¡T ø±˙ kÕºs¡¶+ e∫Ãq ‘·sê«‘· ø£*dæ q{Ï+#ê\ì nqT≈£î qï|üŒ{Ïø° ≈£î<äs¡ø£ b˛e &É+‘√ eT∞fl Ä ø±+_H˚wüH√¢ dæìe÷ sê˝Ò <äT. ø±˙ u≤\#·+<äsY Á|üj·T‘êï\T z ø=*øÏÿ e∫à eT©º kÕºs¡sY dæì e÷ ø£qTø£ #˚ùdÔ n_Ûe÷qT\ Äq+<ëìøÏ n+‘˚ ˝Ò≈£î+&Ü b˛‘·T+~.
ÁøϬø≥sYì X¯è‹ Vü‰düHé \yé #˚k˛Ô+<ä≥! Á|üeTTK ÁøϬø≥sY düTπswt ¬s’Hê‘√ X¯è‹ Vü‰düHé s=e÷Hé‡ #˚k˛Ô+<ä≥! ◊|æm˝Ÿ˝À düTπswt Ms¡u≤<äT&ÉT u≤<äT ‘·THêï&É+fÒ <ëìøÏ ø±s¡D+ X¯è‹ Ç∫Ãq Áb˛‘ê‡Vü≤y˚T ø±s¡DeT≥. >∑‘· ◊|æm˝Ÿ˝À bÕ˝§Zqï X¯è‹ ¬s’Hê≈£î <ä>∑Zs¡ ø±e&É+‘√ Ä |ü]#·j·T+ eT]+‘·>± ô|]– Ç<ä›]eT<ä´ Áù|eT>± e÷]+<äì eTT+u…’ |üÁ‹ø£ $TÁs¡sY ø£<∏äHê\T Á|ü#·T] k˛Ô+~. á Ç<ä›s¡÷ #ê˝≤ _J>± ñqï|üŒ {Ïø° r]ø£ #˚düTø=ì eTØ ø£\TdüTÔHêïs¡≥. ◊‘˚ á Ç<ä›] Áù|eT e´eVü‰s¡+ #ê˝≤ eTT~] q|üŒ{Ïø° ø=+‘·eT+~ düìïVæ≤‘·T\≈£î ‘·|üŒ $T>∑‘ê yêfi¯fl≈£î n+‘·>± ‘Ó*j·Tø£ b˛e&É+‘√ ÇHêïfi¯fl≈£î >±ì ãj·T≥≈£î bıø£ÿ˝Ò<äT á Áù|eT e´eVü‰s¡+. düTπswt ¬s’Hê Ç+‘·>± CÀs¡T #·÷|ædüTÔHêï&É+fÒ X¯è‹ Ç∫Ãq ã\y˚T n+≥THêïs¡T. @~ @yÓTÆHê á Ç<ä›s¡T ≈£L&Ü Áù|eT e´eVü‰sê\qT y˚πs yêfi¯¢‘√ HÓ]|æ ‘êC≤>± á Ç<ä›s¡÷ Áù|eT˝À |ü&ܶs¡T. eT] ãj·T≥|ü&ɶ á Áù|eTì Áù|eT>± ˇ|ü⁄Œ≈£î+{≤s√ ˝Òø£ nuÒ“! y˚T+ »dtºÁô|ò+&é‡ nì n+{≤s√ #·÷&Ü*. 36
{≤©e⁄&é
eTs√ $Tdt Ç+&çj·÷‘√ |üeHé s=e÷Hé‡ |üesY kÕºsY |üeHé ø£fi≤´DY≈£î m≥ºπø\≈£î V”≤s√sTTHé ôd{Ÿ nsTT´+~. >∑‘·ø=+‘· ø±\+>± |ü¬sŒ¤ø˘º V”≤s√sTTHé ø√dü+ m+‘·>±H√ m<äTs¡T #·÷düTÔqï ìØø£åD≈£î ‘Ós¡|ü&ç+~. >∑ã“sYdæ+>¥ 2 <äs¡Ù≈£î\T dü+|ü‘Y q+~ eTT+u…’ yÓ[¢ e&Éb˛dæ eTØ ∫es¡≈£î $Tdt Ç+&çj·÷ nsTTq qe˙‘Y øösY ~˝≤dt nH˚ |ü¬sŒ¤ø˘º ne÷àsTTì ôd˝…ø˘º #˚kÕ&É≥! 2013˝À $Tdt Ç+&çj·÷ øÏØ{≤ìï bı+~q qe˙‘Y Çø£ |üeHé ‘√ s=e÷Hé‡ #˚j·T&ÜìøÏ ¬s&û ne⁄‘√+~. Á|üdüTÔ‘·+ ‘·q uÛ≤sê´ |æ\¢\‘√ bÕ]dt˝À ñqï |üeHé Ç+&çj·÷øÏ sê>±H˚ eTT+<äT>± yÓ+ø°‘√ ø£*dæ z yÓTÆ>±&é wüO{Ï+>¥ ˝À bÕ˝§ZqqTHêï&ÉT. Ä ‘·sê«‘· qe˙‘Y øösY ~˝≤dt‘√ ø£*dæ >∑ã“sYdæ+>¥ ne‘ês¡+ m‘·ÔqTHêï&ÉT. Ç+‘·≈£îeTT+<äT |ü+C≤ ∫Á‘·+‘√ e÷J $Tdt Ç+&çj·÷ nsTTq kÕsêì ~>∑TeT‹ #˚düT≈£îqï |üeHé >∑ã“sYdæ+>¥ ø√dü+ qe˙‘Yì rdüT≈£î sêqTHêï&ÉT.
{≤©e⁄&é 37
>√q >∑Hêï¬s&ç¶>±
n\T¢ ns¡T®Hé >∑TDX‚KsY
d”«j·T <äs¡Ùø£‘·«+˝À s¡÷bı+ <äT‘·Tqï uÛ≤Ø Á|ü‹cÕº‘·àø£ ∫Á‘·+ ªªs¡TÁ<äeT<˚$μμ. ôV’≤ f…øÏïø£˝Ÿ yê\÷´dt‘√ ‘Ós¡¬ø≈£îÿ‘·Tqï á ∫Á‘·+˝À >√q>∑Hêï¬s&ç¶ >± ôd’º*wt kÕºsY n\T¢ ns¡T®Hé q{ÏdüTÔHêï&ÉT. á bÕÁ‘· ø√dü+ eTùV≤wt, m˙ºÄsY, s¡$‘˚» Ç˝≤ #ê˝≤eT+~ ô|<ä› V”≤s√\ ù|s¡T¢ $ì|æ+∫q|üŒ{Ïø° ∫e]øÏ n\T¢ ns¡T®Héì Ä bÕÁ‘· e]+∫+~. nqTwüÿ f…Æ{Ï˝Ÿ bÕÁ‘· b˛wædüTÔqï á ∫Á‘·+˝À ø£èwüí+ sêE, sêHê, Á|üø±wt sêCŸ, ì‘ê´ MTqHé ,düTeTHé, πø<∏ä]Hé ‘·~‘·s¡T\T q{ÏdüTÔHêïs¡T. ø±ø£rj·TT\ #·]Á‘·˝À s¡TÁ<äeT<˚$‘√ bÕ≥T ∫s¡kÕúsTT>± »q+ >∑T+&Ó˝À¢ ì*∫ b˛sTTq bÕÁ‘· >√q >∑Hêï¬s&ç¶. »q+ ø√dü+ s¡TÁ<äeT<˚$ ‘√H˚ sê_HéVüQ&é˝≤ b˛sê&˚ bÕÁ‘· ø±e&É+ ‘√ n≥Te+{Ï >=|üŒ bÕÁ‘· ø√dü+ ã˙ï ì n&É>∑>±H˚ ˇ|ü⁄Œø=ì qqTï Áb˛‘·‡Væ≤+∫q ã˙ïøÏ, n\T¢ ns¡$+<é >±]øÏ ø£è‘·„‘·\T nì nHêïs¡T <äs¡Ù≈£î\T >∑TDX‚KsY. Á|üdüTÔ‘·+ á ∫Á‘·+ ø√dü+ n\T¢ ns¡T®Hé >∑TÁs¡|ü⁄ kÕ«Ø, ø£‹Ô kÕeTT˝À¢ •ø£åD rdüT≈£î+≥THêï&É≥, p˝…’ Hê{ÏøÏ ∫Árø£s¡D |üP]Ô #˚dæ á dü+e‘·‡s¡+˝ÀH˚ ]©CŸ #˚kÕÔeTì n+≥THêï&ÉT >∑TDX‚KsY .
nπsjYT ! eTTdü˝À&Ü nì nq˝Òø£ b˛j·÷&É≥! ‘ê‘·j·T´ì nπsjYT ! eTTdü˝À&Ü nì ˇø£ d”Hé˝À nHê* ø±˙ H˚qT n˝≤ nq&ÜìøÏ #ê˝≤ Çã“+~ |ü&ܶqT Hê Çã“+~ì >∑eTì+∫q ‘ê‘·j·T´ |üs¡yê˝Ò<äT ˝Òsê n+‘ê eTqy˚T ø£<ë nì nqeTHêïs¡T nì ‘·q ‘ê‘·j·T´ C≤„|üø±\qT HÓeTs¡T y˚düT≈£î+≥THêï&ÉT j·T+>¥ V”≤s√ Hê>∑#Ó’‘·q´. eTq+ |òüTq$»j·T+ kÕ~Û+∫q H˚|ü<∏ä´+˝À #Ó’‘·q´ MT&çj·÷‘√ e÷{≤¢&ÉT‘·÷ ‘ê‘·j·T´‘√ Hêqï‘√ ø£*dæ #˚j·T&É+ eT+∫ mø˘‡ |”]j·THé‡ nì, ¬ø’¢e÷ø˘‡˝À nœ˝Ÿ bÕÁ‘· >∑T]+∫ $Áø£yéT #Ó|æŒq|ü⁄Œ&ÉT <ë+‘√ H˚qT yÓ+≥H˚ #˚j·TeTì #ÓbÕŒqT nœ˝Ÿ≈£î m+<äTø£+fÒ Ç+‘·ø£+fÒ >=|üŒ neø±X¯+ m|ü⁄Œ&ÉT sê<äì #Ó|üŒ&É+‘√ ‘·qT ≈£L&Ü Ä˝À∫+#·Tø=ì #˚kÕ&ÉT nœ˝Ÿ bÕÁ‘·≈£î ÁãVü‰à+&ÉyÓTÆq ¬skÕŒHé‡ ek˛Ô+~ ,k˛˝À>± #˚dæ ñ+fÒ Ç+‘· ô|<ä› nbÕ¢CŸ e∫à ñ+&˚~ ø±<äT nì n+≥THêï&ÉT #Ó’‘·q´. eTq+ ∫Á‘·+ ô|<ä› $»j·T+ kÕ~Û+#·&Éy˚T ø±≈£î+&Ü Áù|ø£å≈£î\ >∑T+&Ó˝À¢ XÊX¯«‘·+>± ì*#˚˝≤ r]Ã~~›q <äs¡Ù≈£î\T $Áø£yéT≈£îe÷sY≈£î ø£è‘·»„‘·\T ‘Ó*bÕ&ÉT Hê>∑#Ó’‘·q´. 38
{≤©e⁄&é