Raport Środowiskowy Grupy Azoty za 2012 rok

RAPORT ŚRODOWISKOWY GRUPY AZOTY | 2012

grupaazoty.com

raport Siła Tworzenia

RAPORT ŚRODOWISKOWY GRUPY AZOTY | 2012

Zajmujemy się chemią od dawna.

Zrozumieliśmy więc, że zasadą życia jest harmonia.

Pomiędzy tym, co było, a tym, co będzie.

Między nauką a naturą.

Między ryzykiem a bezpieczeństwem.

Między siłą a elastycznością.

Dlatego tak wielką wagę przywiązujemy do zasad zrównoważonego rozwoju.

Publikujemy ten raport, żeby opowiedzieć, jak rozumiemy harmonię i odpowiedzialność.

Zajmujemy się chemią od dawna.

Zrozumieliśmy więc, że zasadą życia jest harmonia.

Pomiędzy tym, co było, a tym, co będzie.

Między nauką a naturą.

Między ryzykiem a bezpieczeństwem.

Między siłą a elastycznością.

Dlatego tak wielką wagę przywiązujemy do zasad zrównoważonego rozwoju.

Publikujemy ten raport, żeby opowiedzieć, jak rozumiemy harmonię i odpowiedzialność.

Raport Ĺšrodowiskowy Grupy Azoty

2012

Biznes to patrzenie w przyszłość – im dalej, tym lepiej. Żeby spojrzeć w przyszłość naprawdę daleko, powinniśmy ją oglądać oczami naszych dzieci.

Zrozumiemy wtedy, że od nas zależy, w jakim świecie będą żyć.

2 Raport środowiskowy 2012

Si ł a oz nac z a od pow i edz i al noś ć

Rok 2012 jest datą wyjątkową dla całej polskiej branży chemicznej. Budując wspólną identyfikację wizualną 5 grudnia tego roku wprowadziliśmy nową markę – Grupa Azoty – pod którą od tego momentu działają wszystkie nasze spółki.

Niedługo później, kończąc kolejny ważny etap trwającego od kilku lat procesu konsolidacyjnego, połączyliśmy się z Zakładami Azotowymi Puławy – w ten sposób weszliśmy do europejskiej i światowej czołówki największych firm chemicznych.

Dziś jesteśmy znacznie silniejsi i bezpieczniejsi. I skupieni na celu, bo dzięki strategii, którą obraliśmy na najbliższe lata, wiemy, w jakim kierunku chcemy podążać. Wiemy też, jakimi zasadami chcemy się w tej drodze kierować. Jedną z nich jest zasada odpowiedzialności. Im więcej możemy, im więcej potrafimy, tym bardziej czujemy się odpowiedzialni za nasze decyzje, za satysfakcję klientów i akcjonariuszy, za zadowolenie pracowników… i za szeroko rozumiane środowisko, w którym działamy.

Dlatego tak ważna jest dla nas zasada zrównoważonego rozwoju – harmonijnego godzenia celu, jakim jest budowanie wartości Grupy, z troską o minimalizację naszego wpływu na środowisko naturalne.

O tym, jak rozumiemy zasadę odpowiedzialności, oraz o tym, jak ją wprowadzamy w życie, chcielibyśmy opowiedzieć w niniejszym raporcie.

Paweł Jarczewski

Prezes Zarządu Grupy Azoty S.A.

3 Raport środowiskowy 2012

Nie działamy w próżni. Działamy wśród ludzi. W krajobrazie.

Siła zobowiązuje do delikatności.

Dlatego uczymy się wciąż przewidywać skutki każdego naszego kroku.

4 Raport środowiskowy 2012

Polityka Odpowiedzialności

5 Raport środowiskowy 2012

Jesteśmy chemikami. Ale od zawsze wytwarzaliśmy nawozy. Pomagaliśmy ziemi i tym, którzy na niej pracują.

Dlatego lepiej od innych rozumiemy mechanizm wzrostu. Lepiej rozumiemy życie. Przyrodę. Ludzi.

6 Raport środowiskowy 2012

M i s ja G r u py A zot y

Dodajemy ziemi życia, a życiu barw.

Dzięki nabytym doświadczeniom i rozwijanym kompetencjom sprawiamy, że chemia jest bezpieczna i użyteczna dla ludzi. Ciągle dążymy do wzrostu wartości Grupy Azoty, efektywnie wykorzystując wszelkie synergie i innowacje.

W i z ja G r u py A zot y

Przed upływem dekady: notowani ▪▪będziemy w podstawowym indeksie Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, Akcjonariuszom ▪▪zapewnimy spółek jeden z najwyższych w branży zwrot z powierzonego kapitału, trwałą pozycję ▪▪utrzymamy jednego z trzech największych producentów nawozów na europejskim rynku.

7 Raport środowiskowy 2012

Trzeba mieć zaufanie do świata.

Do natury.

Ale zaufanie musi być wzajemne.

Dlatego tak staramy się o budowanie więzi i troszczymy się o ich trwałość.

8 Raport środowiskowy 2012

Zrów nowa żony roz wój Jednym z najważniejszych elementów strategii Grupy jest odpowiedzialność za otoczenie, w którym ona działa. Wierząc, że rozwój technologii zawsze może iść w parze z dbałością o środowisko naturalne i pozytywnymi wynikami ekonomicznymi, Grupa podejmuje szereg inicjatyw mających na celu osiągnięcie harmonii i równowagi z otaczającym ją światem.

Grupa Azoty w sposób strategiczny traktuje kwestie zrównoważonego rozwoju. Opierając się na przyjętej biznesowej „Strategii Grupy Kapitałowej Azoty Tarnów na lata 2012-2016” Grupa opracuje oraz będzie realizować strategię zrównoważonego rozwoju i społecznej odpowiedzialności na podstawie modelowego rozwiązania przyjętego w Grupie Azoty S.A., jakim jest „Strategia Zrównoważonego Rozwoju Azotów Tarnów na lata 2012-2016”.

Przyjęta strategia jest pełnym odzwierciedleniem zintegrowanego podejścia do wszystkich zadań podejmowanych w zakresie efektywności ekonomicznej, odpowiedzialności względem zatrudnionych ludzi oraz relacji z otoczeniem. Strategiczne podejście wskazuje, w jaki sposób Grupa Azoty będzie wypracowywać wartość dla interesariuszy przy jednoczesnej realizacji celów ekonomicznych.

Zarządzanie zrównoważonym rozwojem odbywa się na poziomie strategicznym, co przekłada się na poprawę procesów w kluczowych obszarach funkcjonowania Grupy.

Grupa Azoty prowadzi działalność na dużą skalę i swym zasięgiem obejmuje liczne kraje, dlatego podejmowane działania są raportowane w sposób usystematyzowany, przejrzysty i rzetelny w raportach rocznych oraz środowiskowych.

Wdrażanie zasad społecznej odpowiedzialności opiera się na trzech filarach.

Cele strategiczne Grupy Azoty w obszarze „zrównoważona produkcja” to: oddziaływania ▪▪minimalizacja środowiskowego spółek wchodzących w skład Grupy Azoty, współpracy ▪▪rozwijanie z jednostkami naukowymi, świadomości ▪▪budowa ekologicznej, produktów ▪▪tworzenie zrównoważonych, zaangażowania ▪▪kontynuacja w ramach Programu „Odpowiedzialność i Troska”, będącego dobrowolnym zobowiązaniem firm branży chemicznej do aktywności zapewniającej przestrzeganie zasad ekoetyki, poprawę warunków pracy, wzrost bezpieczeństwa funkcjonowania instalacji oraz stały kontakt z otoczeniem.

Cele strategiczne Grupy Azoty w obszarze „dialog i budowanie relacji” to: rozwoju lokalnej ▪▪wspieranie społeczności, formuły dialogu ▪▪przyjęcie z każdą z kluczowych grup interesariuszy, budowa skutecznej komunikacji dotyczącej obszaru zrównoważonego rozwoju, etycznej kultury ▪▪budowa Grupy Azoty.

Cele strategiczne Grupy Azoty w obszarze „miejsce pracy” to:

▪▪poprawa satysfakcji pracowników, poziomu bezpieczeństwa ▪▪poprawa i zdrowia pracowników, działań w zakresie ▪▪inicjowanie rozwoju swoich pracowników.

9 Raport środowiskowy 2012

Zrów nowa żony roz wój Grupa Azoty S.A.

Główne spółki wchodzące w skład Grupy Azoty w sposób szczególny troszczą się o najbliższe otoczenie oraz bezpieczeństwo.

Grupa Azoty S.A. (jednostka dominująca) wypracowała strategiczne podejście do zrównoważonego rozwoju.

Spółka, świadoma swojego wpływu na otoczenie, opracowała „Strategię Zrównoważonego Rozwoju Azotów Tarnów na lata 2012-2016”.

Grupa Azoty S.A. od początku swojego istnienia, czyli już od 1927 r., w sposób kompleksowy odnosi się do rozwoju nowych technologii, uwzględniając jednocześnie potrzeby najbliższego otoczenia. Charakter miastotwórczy Spółki sprawił, że kwestie związane z rozwojem społeczności lokalnej są mocno wpisane w jej działania, a samo rozumienie odpowiedzialności względem otoczenia ewoluowało w Spółce, podobnie jak na świecie ewoluowała sama idea CSR, osiągając charakter strategiczny.

„Strategia Zrównoważonego Rozwoju Azotów Tarnów na lata 2012-2016” została wypracowana w oparciu o dotychczasowe dobre praktyki Spółki oraz badania i analizy zarówno wewnątrz Spółki, jak i wśród interesariuszy, a jej fundamentem jest strategia biznesowa. Dzięki takiemu podejściu, Grupa Azoty S.A. podnosi swoją wartość ekonomiczną, jednocześnie budując wartość dla interesariuszy.

„Strategia Zrównoważonego Rozwoju Azotów Tarnów na lata 2012-2016” zbudowana jest na trzech filarach i wskazuje, w jaki sposób Grupa Azoty S.A. będzie kreować wartość dla interesariuszy. Jest to możliwe dzięki wypracowaniu celów strategicznych oraz działań, które w długim okresie pozwolą na zrównoważony rozwój Spółki.

Strategia spółki jest podstawą do budowy strategii dla całej grupy kapitałowej.

Fil ary strategii zrównoważonego rozwoju Grupy Azoty S.A.

Zrównoważona Produkcja

oddziaływania ▪▪minimalizacja środowiskowego i tworzenie produktów zrównoważonych

▪▪budowa świadomości ekologicznej

Dialog i budowanie relacji

aktywnego ▪▪prowadzenie dialogu ze wszystkimi grupami interesariuszy

▪▪wdrożenie kodeksu etyki

10 Raport środowiskowy 2012

Miejsce pracy

▪▪poprawa satysfakcji pracowników ▪▪poprawa poziomu bezpieczeństwa

Zrów nowa żony roz wój Grupa Azoty Zakł ady Chemiczne „Police” S.A.

W Grupie Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. odpowiedzialność za otaczające środowisko naturalne jest jednym z najważniejszych elementów strategii.

Postępując zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, Spółka przeznacza ogromne

nakłady finansowe na inwestycje proekologiczne. W 2012 r. było to 180 mln zł. Podczas planowania każdej inwestycji i modernizacji, a także w bieżącym funkcjonowaniu wszystkich obszarów przedsiębiorstwa, dokładane są starania, aby minimalizować oddziaływanie

zakładów na środowisko. Spółka prowadzi systematyczne działania na rzecz zapewnienia najwyższych norm bezpieczeństwa i ochrony środowiska naturalnego oraz działania popularyzatorskie związane z ekologią.

Grupa Azoty Zakł ady Azotowe Kędzierzyn S.A.

Grupa Azoty ZAK S.A. dba o najwyższą jakość produktów przy zachowaniu wzorcowych standardów bezpieczeństwa.

W swojej działalności Grupa Azoty ZAK S.A. opiera się na ponad 65-letnim doświadczeniu, które łączy z nowoczesnością i innowacyjnością.

Grupa Azoty ZAK S.A. zwiększa wartość firmy i inwestuje w rozwój, szanując środowisko naturalne, w którym funkcjonuje.

równowagi między ekonomią a etyką.

Kultura organizacyjna firmy powinna dawać wszystkim interesariuszom firmy poczucie bezpieczeństwa we wzajemnych relacjach, co w następstwie buduje jej prestiż i wiarygodność, a pracownikom poczucie dumy i satysfakcji. Dlatego tak ważną rolę odgrywają elementy natury etycznej, które w szczególny sposób wpływają na budowanie wzajemnego zaufania.

Grupa Azoty ZAK S.A. to firma odpowiedzialna społecznie, kreująca postawy szanujące naturę, z myślą o przyszłych pokoleniach. Jednym z najważniejszych elementów rozwoju Grupa Azoty ZAK S.A. jest budowanie

Mając powyższe na uwadze, Grupa Azoty ZAK S.A. od 15 września 2009 r. stosuje Kodeks Etyczny, który jest zbiorem zasad postępowania w procesie realizacji strategii Grupy Azoty ZAK S.A. oraz deklaracją

11 Raport środowiskowy 2012

zachowań etycznych, w zgodzie z obowiązującym prawem, z poszanowaniem potrzeb wszystkich interesariuszy firmy (akcjonariusze, klienci, pracownicy, dostawcy, administracja samorządowa, rządowa, media, organizacje społeczne i inni), ochrony środowiska oraz bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, bezpieczeństwa wyrobów oraz procesów, w oparciu o które realizowane są wizja i misja Grupy Azoty ZAK S.A.

R e spec t I n d e x

Dowodem troski o zrównoważony rozwój Grupy Azoty i odpowiedzialne zarządzanie jest fakt, iż nieprzerwanie od 19 listopada 2009 r. Grupa Azoty S.A. jest notowana w RESPECT Index.

Wybór spółek, które ostatecznie wchodzą w skład Indeksu odbywa się zgodnie z procedurą zakładającą trzyetapowość tego procesu. Analizie poddawane są kwestie finansowe, strategia i zasady zarządzania organizacją, czynniki środowiskowe, polityka pracownicza i relacje z pracownikami oraz wpływ na rynek, a także relacje z klientami.

Grupa Azoty S.A. znajduje się tym samym w gronie stabilnych i godnych zaufania organizacji. Fakt ten stanowi dodatkowe potwierdzenie dla inwestorów, że Grupa Azoty S.A. jest stabilna, bezpieczna i zarządzana zgodnie z najwyższymi standardami opartymi o zasady zrównoważonego rozwoju.

12 Raport środowiskowy 2012

S tan dar dy z ar z ądz an i a Polityka Zarządzania Korporacji

Od kwietnia 2013 r. w Grupie Azoty obowiązuje Polityka Zarządzania Korporacji.

Dokument ten precyzuje ogół zamierzeń i kierunków działań Grupy Azoty. Znowelizowana Polityka Zarządzania Korporacji przedstawia misję i wizję oraz cele strategiczne spółek wchodzących w skład Grupy, które realizowane są w oparciu o systemy zarządzania zgodne z najwyższymi międzynarodowymi standardami.

Dokument jest równocześnie deklaracją dotyczącą intencji i zasad odnoszących się do wysokiej jakości, dbałości o bezpieczeństwo techniczne i środowisko, bezpieczeństwo zdrowotne żywności, minimalizowanie strat środowiskowych, priorytetowe traktowanie klienta. Opublikowana Polityka Zarządzania Korporacji jest bazą do ustalania celów i zadań doskonalących na wszystkich szczeblach zarządzania w Spółkach Grupy. Realizacja celów jest monitorowana i oceniana zgodnie z zasadami funkcjonowania systemów zarządzania. Cele wskazane w Polityce Zarządzania Korporacji są wytycznymi do kierowania organizacją, stanowią wytyczne do podejmowania codziennych decyzji w pracy.

Pozwalają na zapewnienie spójności postępowania w kwestiach istotnych dla Grupy Azoty.

Dla wypełniania przyjętej misji wyznaczyliśmy następujące cele strategiczne: skali operacji ▪▪zwiększanie prowadzonych w obszarach domeny Grupy poprzez rozwój wewnętrzny oraz alianse, fuzje i akwizycje w Polsce i poza granicami kraju, integracji ▪▪pogłębianie pomiędzy podmiotami Grupy, co w konsekwencji umożliwi maksymalizację efektów synergii, wrażliwości Grupy ▪▪zmniejszanie na koszty energii poprzez wykorzystywanie efektywnych rozwiązań technologicznych i energetycznych, wrażliwości ▪▪zmniejszanie na zmiany faz cykli koniunkturalnych oraz na ceny gazu ziemnego i surowców petrochemicznych, poprzez wydłużanie łańcuchów produktowych,

13 Raport środowiskowy 2012

kosztów wytwarzania, ▪▪obniżanie poprzez modernizacje głównych ciągów produkcyjnych, budowa stabilnych i efektywnych ▪▪więzi z klientami, wzmacnianie świadomości wiodących marek produktowych Grupy oraz optymalizacja systemów logistyki i dystrybucji produktów, efektywności ▪▪zwiększanie kluczowych procesów oraz gromadzenie i skuteczne zarządzanie kapitałem intelektualnym, dostosowywanie jakości ▪▪ciągłe produktów oraz oferowanego asortymentu do wymagań odbiorców, pokrewna, ▪▪dywersyfikacja wykorzystująca efekty synergii z elementami dotychczasowego portfela produktowego, doskonalenie własnych ▪▪ciągłe produktów i usług przy wykorzystaniu innowacyjnych technologii.

Spółki wchodzące w skład Grupy realizują cele strategiczne w oparciu o systemy zarządzania, zgodne z najwyższymi międzynarodowymi standardami. Priorytety działalności, takie jak wysoka jakość, dbałość o bezpieczeństwo techniczne i środowisko, bezpieczeństwo zdrowotne żywności, minimalizowanie strat środowiskowych, priorytetowe traktowanie klienta, są skutecznie nadzorowane i zapewniają efektywne zarządzanie.

W prowadzonych działaniach przestrzegamy przepisów prawnych i innych oraz dążymy do ciągłego doskonalenia efektów naszej działalności, a także minimalizowania związanego z nią ryzyka.

S ys t emy Z ar z ądz an i a

Grupa Azoty realizuje Politykę Zarządzania, która gwarantuje, że cele strategiczne osiągane są w oparciu o zintegrowany system zarządzania, zgodny z międzynarodowymi standardami.

W Grupie Azoty S.A. obowiązują: Zarządzania Jakością ▪▪System zgodny z normą ISO 9001:2008, Zarządzania ▪▪System Środowiskowego zgodny z normą ISO 14001:2004, Zarządzania ▪▪System Bezpieczeństwem i Higieną Pracy zgodny z normami PN-N18001:2004 i BS OHSAS 18001:2007,

Priorytety działalności: wysoka jakość, dbałość o bezpieczeństwo techniczne i środowisko są skutecznie nadzorowane i zapewniają efektywne zarządzanie. Zintegrowany System Zarządzania jest zbudowany w oparciu o zasady priorytetowego traktowania klienta, minimalizowania strat środowiskowych i ryzyka zagrożeń oraz ciągłego doskonalenia.

Systemy zarządzania bazują na koncepcji ciągłego doskonalenia poprzez:

▪▪ustalenie polityki, działań w celu ▪▪zaplanowanie realizacji polityki, warunków wykonania ▪▪stworzenie zaplanowanych działań,

▪▪sprawdzanie efektów działań, na podstawie ▪▪doskonalenie okresowych ocen osiąganych

Zarządzania ▪▪System Bezpieczeństwem Żywności zgodny z normą ISO 22000:2005, Zarządzania PN-EN ISO/ ▪▪System IEC 17025:2005 (kompetencje laboratoriów badawczych i wzorcujących), Zarządzania Jakością dla ▪▪System branży motoryzacyjnej wdrażany wg wymagań ISO/TS 16949:2009, System Zarządzania ▪▪Ramowy Responsible Care zgodny z wytycznymi Europejskiej Rady Przemysłu Chemicznego, Grupa Azoty przystąpiła ▪▪w 2013 r. do zaprojektowania i wdrożenia systemu zarządzania ryzykiem korporacyjnym.

wyników.

14 Raport środowiskowy 2012

W Grupie Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. obowiązują: Zarządzania Jakością ▪▪System zgodny z normą ISO 9001:2008, Zarządzania ▪▪System Środowiskowego zgodny z normą ISO 14001:2004, Zarządzania ▪▪System Bezpieczeństwem i Higieną Pracy zgodny z normami PN-N 18001:2004 oraz BS OHSAS 18001:2007, Zarządzania ▪▪System Bezpieczeństwem Żywności zgodny z normą ISO 22000:2005, Zarządzania PN-EN ISO/ ▪▪System IEC 17025:2005 (kompetencje laboratoriów badawczych i wzorcujących), System Zarządzania ▪▪Ramowy Responsible Care zgodny z wytycznymi Europejskiej Rady Przemysłu Chemicznego.

S ys t emy Z ar z ądz an i a

System Zarządzania Środowiskowego zgodny z normą ISO 14001:2004 wspomaga działania związane z ochroną środowiska i zapobieganiem zanieczyszczeniom w sposób wyważony z potrzebami społeczno-ekonomicznymi.

W Grupie Azoty Zakłady Azotowe Kędzierzyn S.A. obowiązują: Zarządzania Jakością ▪▪System zgodny z normą ISO 9001: 2008, Zarządzania ▪▪System Środowiskowego zgodny z normą ISO 14001:2004, Zarządzania ▪▪System Bezpieczeństwem i Higieną Pracy PN-N-18001:2004, OHSAS 18001: 2007, jakości wg PN-EN ISO/ ▪▪System IEC:2005, Świadectwo Uznania

System obowiązuje w kluczowych zakładach Grupy Azoty, w tym w największych spółkach – Grupie Azoty S.A., Grupie Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. oraz Grupie Azoty ZAK S.A. System kładzie nacisk na zobowiązanie do oceny zgodności z odpowiednim ustawodawstwem i przepisami prawnymi oraz do ciągłej poprawy funkcjonowania spółek wobec środowiska.

Laboratorium nr LBU-059/16 wydane przez Urząd Dozoru Technicznego oraz Świadectwo Podwykonawcy Urzędu Dozoru Technicznego nr LB-059/16 przyznane Laboratorium Badań Materiałowych. Ponadto pracownicy Laboratorium posiadają indywidualne certyfikaty stopnia II i III wg PN-EN 473:2008 w zakresie badań wizualnych, penetracyjnych, magnetycznoproszkowych, radiograficznych i ultradźwiękowych,

Aspekty środowiskowe występujące w obszarach objętych Systemem Zarządzania Środowiskowego są zidentyfikowane we wszystkich możliwych elementach środowiska naturalnego, takich jak:

zarządzania zgodny ▪▪System z normą PN-EN ISO/IEC 17025:2005 obowiązujący w Jednostce Usług Laboratoryjnych. Funkcjonowanie systemu zostało potwierdzone Certyfikatem Akredytacji AB 672 przyznanym przez Polskie Centrum Akredytacji,

▪▪emisja do powietrza, ▪▪zrzuty do wody, ▪▪gospodarka odpadami, podłoża ▪▪zanieczyszczenie gruntowego,

koszerności – dla ▪▪Certyfikat produktów Grupy Azoty ZAK S.A.,

▪▪oddziaływanie na społeczeństwo, surowców ▪▪wykorzystanie i zasobów naturalnych,

System Zarządzania ▪▪Ramowy Responsible Care zgodny z wytycznymi CEFIC.

lokalne kwestie ▪▪inne środowiskowe.

15 Raport środowiskowy 2012

Łączenie pierwiastków wymaga wiedzy.

Wymaga też wdzięku.

Bo jeśli go zabraknie, stracimy kontrolę nad siłami, które zaprzęgamy do pracy.

16 Raport środowiskowy 2012

w ymagan i a pr aw n e Grupa Azoty S.A.

Spółki tworzące Grupę Azoty na podstawie ustawy „Prawo ochrony środowiska” zobowiązane są do dostosowania posiadanego pozwolenia do wymagań wynikających z obowiązujących aktów prawnych.

W poszczególnych spółkach w 2012 r. uzyskano następujące dycyzje:

Marszałka Województwa ▪▪Decyzja Małopolskiego znak SR-II-1.7222.1.1.2012 z dnia 20.06.2012 r. w sprawie udzielenia pozwolenia zintegrowanego dla Zakładów Azotowych w TarnowieMościcach dla Instalacji Wodoru, obowiązuje do 19.06.2022 r.; Wojewody Małopolskiego ▪▪Decyzja znak ŚR.XIV.JI.6663-6-05 z dnia 16.02.2007 r. w sprawie udzielenia pozwolenia zintegrowanego dla Zakładów Azotowych w TarnowieMościcach dla Kompleksu Park Infrastruktura, obowiązuje dla instalacji ECII do 30.06.2016 r., dla pozostałych instalacji do 31.12.2016 r. (zmiana pozwolenia znak: SR-II-1.7222.1.3.2011 z dnia 29.07.2011 r. oraz znak: SR-II-1.7222.1.7.2012 z dnia 11.09.2012 r.); Marszałka Województwa ▪▪Decyzja Małopolskiego znak SW.II.1.AJ.7673-11/08 z dnia 01.12.2010 r. w sprawie udzielenia pozwolenia zintegrowanego dla Zakładów Azotowych w TarnowieMościcach dla Kompleksu Wytwórczego Kaprolaktamu i Poliamidów, obowiązuje do 31.12.2016 r. (zmiana pozwolenia znak: SR-II-1.7222.1.2.2011 z dnia 29.07.2011 r. oraz znak: SRII-1.7222.1.2.2012 z dnia 16.06.2012 r. i znak: SR-II-1.7222.1.5.2012 z dnia 20.06.2012 r.);

17 Raport środowiskowy 2012

Marszałka Województwa ▪▪Decyzja Małopolskiego znak SR-II-1.7225.1.2012 z dnia 13.09.2012 r. w sprawie udzielenia zezwolenia na uczestnictwo we wspólnotowym systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych dla elektrociepłowni znajdującej się na terenie Zakładów Azotowych w Tarnowie-Mościcach, obowiązuje do 12.09.2022 r., zmieniona decyzją Marszałka Województwa Małopolskiego znak SR-II-1.7225.4.2012 z dnia 20.12.2012 r.; Marszałka Województwa ▪▪Decyzja Małopolskiego znak SRII-1.7225.1.2.2011 z dnia 30.06.2011 r. w sprawie udzielenia zezwolenia na uczestnictwo we wspólnotowym systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych z instalacji produkcji kwasu azotowego, amoniaku oraz chemikaliów organicznych luzem przez krakowanie, reformowanie, utlenianie albo przez podobne procesy o zdolności produkcyjnej ponad 100 Mg/dobę, obowiązuje do 29.06.2021 r., zmieniona decyzją Marszałka Województwa Małopolskiego znak SRII-1.7225.5.2012 z dnia 20.12.2012 r.; Marszałka Województwa ▪▪Decyzja Małopolskiego znak SR-IV.1.7328.1.2013.MG z dnia 08.04.2013 r. w sprawie ustanowienia strefy ochronnej bezpośredniej dla ujęcia wody podziemnej i powierzchniowej.

w ymagan i a pr aw n e Grupa Azoty Zakł ady Chemiczne „Police” S.A.

Wojewody ▪▪Decyzja Zachodniopomorskiego znak SRŚ-6/6619/1/04 z dnia 27.02.2004 r. w sprawie udzielenia pozwolenia zintegrowanego na prowadzenie instalacji zlokalizowanych na terenie Zakładów Chemicznych „Police” S.A., obowiązuje do 27.02.2014 r. (zmiany: znak SR-Ś-6/6619/6/04 z dnia 14.09.2004 r., znak SR-Ś6/6619/5/05 z dnia 14.02.2005 r., znak SR-Ś-6/6619/33/06 z dnia 9.10.2006 r., znak SR-Ś-6/6619/28/07 z dnia 16.05.2007 r., znak WRiOŚ.III. MG/7740/29/08 z dnia 29.05.2008 r., znak WRiOŚ.III.MG/7740/32/08 z dnia 16.06.2008 r., znak WRiOŚ.III. MG/7740/43/08 z dnia 4.09.2008 r., znak WRiOŚ.II.MG - 7740/9-4/09 z dnia 24.07.2009 r., znak WRiOŚ.II.MG - 7740/17-2/09 z dnia 19.10.2009 r., znak WRiOŚ.II.MG - 7740/7-2/10 z dnia 24.05.2010 r., znak WOŚ.

II.7222.9.5.2011.MG z dnia 16.05.2011 r., znak WOŚ.II.7222.30.4.2011.MG z dnia 27.02.2012 r., znak WOŚ.

II.7222.30.4.2011.MG z dnia 6.11.2012, znak WOŚ.II.7222.1.2.2013.

MG z dnia 14.02.2013 r., znak WOŚ.II.7222.5.5.2013.MG z dnia 12.04.2013 r.); Zachodniopomorskiego ▪▪Decyzja Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska Nr 93/2011/ OD, znak WI.OD0933/33-4.2/2011 z dnia 08.12.2011 r. określająca zakres i harmonogram działań niezbędnych do usunięcia przyczyn i skutków stwierdzonych zagrożeń dla środowiska w związku z użytkowaniem składowiska siarczanu żelaza (II), obowiązuje do 30.04.2015 r. (zmiany: Nr 41/2012/ IP znak: WI.OD0933/33-4.4/2011 z dnia 20.06.2012 r., Nr 33/2013/EMA znak WI.OD0933/33-4.7/2011 z dnia 31.05.2013 r.);

Wojewody ▪▪Decyzja Zachodniopomorskiego znak SRŚ-12-6621/13/02 z dnia 3.12.2002 r. zatwierdzająca instrukcję eksploatacji składowiska fosfogipsu, bezterminowa (zmiany: znak WRiOŚ/ II/IB/7716/6-2/10 z dnia 11.06.2010 r., znak WOŚ.II.7241.5.2.2011.

AM z dnia 10.02.2012 r., znak WOŚ.II.7241.4.2.2012.AM z dnia 24.04.2012 r., znak WOŚ.

II.7241.7.2.2012.AM z dnia 29.06.2012 r.); Starosty Polickiego znak ▪▪Decyzja SR.6122.1.212.BS z dnia 01.06.2012 r. określająca kierunek rekultywacji składowiska odpadów fosfogipsów w Zakładach Chemicznych „Police” S.A., bezterminowa; Marszałka Województwa ▪▪Decyzja Zachodniopomorskiego znak WOŚ.II.7225.10.2.2012.AM z dnia 30.11.2012 r. w sprawie uchylenia Decyzji Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 02.03.2006 r. znak SR-Ś-12-6610/1/06 – zezwolenia na uczestnictwo w systemie handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji ze zm.; Marszałka Województwa ▪▪Decyzja Zachodniopomorskiego znak WOŚ.II.7225.2.1.2011.AM z dnia 28.06.2011 r. zezwolenie na emisję gazów cieplarnianych z instalacji do produkcji nawozów wraz z post. o sprostowaniu błędów znak WOŚII.7225.2.2.2011.AM z dnia 12.07.2011 r., obowiązuje do 28.06.2021 r. (zmiana: znak WOŚ.II.7225.5.2.2012.AM 21.12.2012 r.– zatwierdzenie planu monitorowania emisji z instalacji do produkcji nawozów);

18 Raport środowiskowy 2012

Marszałka Województwa ▪▪Decyzja Zachodniopomorskiego znak WOŚ.

II.7225.1.2.2011.IB z dnia 28.06.2011 r.

– zezwolenie na emisję gazów cieplarnianych z instalacji do produkcji amoniaku wraz z post. o sprostowaniu błędów z dnia 12.07.2011 r. znak: WOŚ-II.7225.1.3.2011.

IB, obowiązuje do 28.06.2021 r. (zmiana: znak WOŚ.II.7225.6.2.2012.

AM z dnia 21.12.2012 r. – zatwierdzenie planu monitorowania emisji z instalacji do produkcji amoniaku); Marszałka Województwa ▪▪Decyzja Zachodniopomorskiego znak WOŚ.

II.7225.3.2011.IB z dnia 28.06.2011 r.

– zezwolenie na emisję gazów cieplarnianych z instalacji do produkcji bieli tytanowej wraz z post. o sprostowaniu błędów z dnia 12.07.2011 r. znak: WOŚ-II.7225.3.2.2011.

IB, obowiązuje do 28.06.2021 r. (zmiana: znak WOŚ.II.7225.7.2.2012 r.

AM z dnia 21.12.2012 r.

– zatwierdzenie planu monitorowania emisji z instalacji do produkcji bieli tytanowej); Marszałka Województwa ▪▪Decyzja Zachodniopomorskiego znak WOŚ.II.7225.11.2.2012.AM z dnia 30.11.2012 r. – zezwolenie na emisję gazów cieplarnianych z instalacji elektrociepłowni EC I, obowiązuje do dnia 30.11.2022 r.(zmiana: znak WOŚ.II.7225.8.2.2012 AM z dnia 21.12.2012 r. – zatwierdzenie planu monitorowania emisji z instalacji elektrociepłowni EC I); Marszałka Województwa ▪▪Decyzja Zachodniopomorskiego znak WOŚ.II.7225.12.2.2012.AM z dnia 30.11.2012 r. – zezwolenie na emisję gazów cieplarnianych z instalacji elektrociepłowni EC II, obowiązuje do dnia 30.11.2022 r. (zmiana: znak WOŚ.II.7225.9.2.2012.AM z dnia 21.12.2012 r. – zatwierdzenie planu monitorowania emisji z instalacji elektrociepłowni EC II).

w ymagan i a pr aw n e Grupa Azoty Zakł ady Azotowe Kędzierzyn S.A.

Marszałka Województwa ▪▪Decyzja Opolskiego nr DOŚ.7222.48.2011.

MJ z dnia 15.10.2012 r. zmieniająca decyzję Wojewody Opolskiego nr ŚR.III-MJ-6610-1-28/06 z dnia 29.12.2006 r. udzielającą pozwolenia zintegrowanego dla instalacji do produkcji amoniaku (łącznie z kompresorownią gazu syntezowego), kwasu azotowego TK I (łącznie z węzłem azotynu i azotanu sodu), kwasu azotowego TK IV, saletrzaku, mocznika i kwasu azotowego TK V – obowiązująca do 29.12.2016 r. (zmienianą wcześniej decyzjami: nr DOŚ.MWo.7636-47/08 z dn. 26.03.2009 r., DOŚ.III-MJ-7636-50/09 z dn. 22.12.2009 r., DOŚ.III-MJ-7636-51/09 z dn.

13.10.2010 r., DOŚ.MWi.7636-45/10 z dn. 23.12.2010 r.); Marszałka Województwa ▪▪Decyzja Opolskiego nr DOŚ.7222.62.2011.

MJ z dnia 21.01.2013 r. zmieniająca decyzję Wojewody Opolskiego nr ŚR.III-MJ-6610-1-34/06 z dnia 29.12.2006 r. udzielającą pozwolenia zintegrowanego dla instalacji gazu syntezowego, aldehydów i alkoholi, bezwodnika kwasu ftalowego, bezwodnika kwasu maleinowego, ciągłej ftalany dwuoktylu i okresowej ftalanów – obowiązująca do 29.12.2016 r. (zmienioną wcześniej decyzjami: nr ŚR.III.MW-6610-1/19/07 z dn. 28.05.2007 r., nr DOŚ.III.TŁ.763631/09 z dn. 10.12.2009 r.);

Marszałka Województwa ▪▪Decyzja Opolskiego nr DOŚ.III.7225.20.2012.

BG z dnia 15.02.2013 r. udzielająca zezwolenia na emisję gazów cieplarnianych – dwutlenku węgla (CO2) z Elektrociepłowni, tj. instalacji spalania paliw o nominalnej mocy cieplnej 395 MWt – czas obowiązywania zezwolenia 14.02.2023 r.; Marszałka Województwa ▪▪Decyzja Opolskiego nr DOŚ.7225.2.2013.

BG z dnia 26.02.2013 r. zmieniająca Decyzję Marszałka Województwa Opolskiego nr DOŚ.III.7225.10.2011.

BG z dnia 30.06.2011 r. udzielającą zezwolenia na emisję gazów cieplarnianych tj. podtlenek azotu (N2O) – z instalacji produkcji kwasu azotowego TK IV i TK V, dwutlenku węgla (CO2) – z instalacji produkcji amoniaku, instalacji produkcji gazu syntezowego oraz instalacji produkcji aldehydów i alkoholi– zezwolenie obowiązuje do dnia 29.06.2021 r.; Marszałka Województwa ▪▪Decyzja Opolskiego nr DOŚ.7241.1.3.2012.

IR z dnia 21.01.2013 r. zmieniająca decyzję Marsza Województwa Opolskiego nr DOŚ.IV.AKu.7638-4-1/08 z dnia 12.02.2008 r. wyrażającą zgodę na zamknięcie składowiska osadów ściekowych przy Centralnej Mechaniczno – Biologicznej Oczyszczalni Ścieków (zmienioną wcześniej decyzją nr DOŚ.IV.AKu-7638-4-8/09 z dn.

05.08.2009 r.).

19 Raport środowiskowy 2012

W naszej branży odpowiedzialność nie kończy się na wytworzeniu produktu.

Zaczyna się znacznie wcześniej i kończy znacznie później.

Dlatego o bezpieczeństwo troszczymy się nieustannie.

20 Raport środowiskowy 2012

B e z pi ec z eńs t wo

Grupa Azoty prowadzi działalność, która wymaga zachowania najwyższych standardów w zakresie bezpieczeństwa, minimalizujących ryzyko wystąpienia awarii przemysłowych. Stosowane w spółkach rozwiązania zapewniają odpowiednie warunki wytwarzania, składowania, transportu oraz dystrybucji substancji w celu zachowania wymogów ochrony środowiska naturalnego. Spółki Grupy działają w branży chemicznej i zaliczane są do zakładów o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej.

Spółki, będąc świadomymi możliwych konsekwencji prowadzonej działalności, dążą do ograniczania negatywnego oddziaływania na środowisko.

Dzięki wdrożeniom najnowszych rozwiązań technologicznych, spółki aktywnie działają na rzecz ochrony środowiska naturalnego, niejednokrotnie odnosząc korzyści bilansowe z tego tytułu.

Fundamentalną zasadą obowiązującą w Grupie jest prowadzenie procesów produkcyjnych w sposób odpowiedzialny oraz bezpieczny.

Spółki Grupy opracowały i wdrożyły odpowiednie programy zapobiegania awariom oraz regularnie raportują kwestie związane z bezpieczeństwem.

Na terenach zakładów Grupy Azoty obowiązują ponadto odpowiednie plany ratownicze oraz systemy zarządzania bezpieczeństwem.

Ze względu na charakter prowadzonej działalności Grupa Azoty podlega przepisom Prawa Ochrony Środowiska, Prawa Wodnego, Ustawy o odpadach oraz innym uregulowaniom prawnym w zakresie ochrony środowiska. Powyższe akty normatywne nakładają na spółki Grupy zobowiązania w zakresie prowadzonej działalności produkcyjnej, inwestycyjnej, rekultywacji zanieczyszczonych gruntów oraz zapewnienia odpowiednich warunków wytwarzania, składowania, transportu oraz dystrybucji substancji w celu zachowania wymogów ochrony środowiska naturalnego.

Spółki Grupy Azoty posiadają odpowiednie środki techniczne i organizacyjne w postaci systemów monitoringu, zabezpieczeń oraz procedur służących zapobieganiu wystąpienia awarii i ograniczenia jej skutków. Zakłady utrzymują dobrze wyszkolone zakładowe straże pożarne, zdolne do podjęcia skutecznych działań ratowniczych, wspierane dodatkowo przez ratowników chemicznych oraz inne służby.

W 2012 r. w Grupie Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. został zaktualizowany Program Zapobiegania Awariom oraz Raport o Bezpieczeństwie dla Zakładów Chemicznych „Police” S.A. Dokumenty te, zaakceptowane przez Wojewódzkiego Inspektora

21 Raport środowiskowy 2012

Ochrony Środowiska i zatwierdzone decyzją z dnia 31.05.2012 r. przez Zachodniopomorskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej potwierdzają, że ryzyko wystąpienia awarii jest ograniczone do minimum, a w zakładzie funkcjonuje system bezpieczeństwa w ramach Zintegrowanego Systemu Zarządzania.

Obszar bezpieczeństwa procesowego jest priorytetem działań spółek, a podejmowane działania niejednokrotnie przekraczają wymagania obowiązujących przepisów. Wśród podejmowanych dodatkowych inicjatyw wymienić należy organizowane w Grupie Azoty ZAK S.A. oraz Grupie Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. comiesięczne spotkania w ramach Dnia Bezpieczeństwa Pracy, szeroki program bezpłatnej profilaktyki zdrowotnej dla pracowników, ogólnozakładowe kampanie promujące bezpieczeństwo.

Ponadto w 2012 r. w Grupie Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. uruchomiono w ramach Programu „Zero wypadków” program „STOP wypadkom” wg licencyjnego scenariusza firmy DuPont. Uzyskano znaczącą poprawę wskaźnika poziomu wypadkowości. Wysiłki spółek Grupy Azoty w obszarze poprawy warunków pracy, bezpieczeństwa i ochrony człowieka w środowisku pracy zostały w poprzednich latach niejednokrotnie docenione przez instytucje zewnętrzne, m.in. w 2010 r. Grupa Azoty ZAK S.A. po raz trzeci została uhonorowana Złotą Kartą Lidera Bezpiecznej Pracy. Forum Liderów Bezpiecznej Pracy przedłużyło Grupie Azoty ZAK S.A. posiadaną kartę na lata 2011-2012. W 2012 r. Grupie Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. przyznano także po raz trzeci „Złotą Kartę Lidera Bezpiecznej Pracy, z kolei Grupa Azoty S.A. po raz trzeci została uhonorowana Srebrną Kartą Lidera Bezpiecznej Pracy, przyznawaną przez Komisję Wyboru Liderów Bezpiecznej Pracy przy Forum Liderów Bezpiecznej Pracy. Spółki doceniono za uzyskane przez nią wyniki w zakresie poprawy warunków pracy, bezpieczeństwa i ochrony człowieka w środowisku pracy.

B e z pi ec z eńs t wo

REACH Wchodzące w skład Grupy Azoty spółki postępują zgodnie z przepisami, których celem jest dokonanie gruntownego przebadania pod kątem właściwości niebezpiecznych wszystkich substancji chemicznych, znajdujących się w obrocie oraz wprowadzenie zasad ich stosowania, a w uzasadnionych przypadkach także ograniczeń i zakazów.

Rozporządzenie REACH nakłada na wszystkich europejskich producentów i importerów substancji chemicznych, począwszy od 1 czerwca 2007 r., obowiązek ich zarejestrowania. W przypadku niektórych substancji należących do grupy tzw. wysokiego ryzyka konieczne jest uzyskanie zezwolenia na ich stosowanie. W celu rejestracji substancji konieczne jest przedłożenie Europejskiej Agencji Chemikaliów odpowiedniej dokumentacji, zawierającej wyniki badań oraz ocenę bezpieczeństwa chemicznego.

Produkty Grupy Azoty zgodnie z prawem traktowane są jako substancje lub mieszaniny chemiczne i podlegają przepisom Rozporządzenia (WE) 1907/2006 REACH. Przepisy te zobowiązują producentów do odpowiedniej oceny bezpieczeństwa stosowania produkowanych substancji. Nie ma możliwości wprowadzania na rynek substancji bez ich wcześniejszej rejestracji zgodnie z REACH.

Spółki Grupy Azoty dopełniły obowiązku rejestracji wszystkich wytwarzanych substancji. W tym celu opracowały i opublikowały dokumenty zgodne z wymaganiami Rozporządzenia REACH dla wszystkich produktów wprowadzanych do obrotu i na bieżąco dokonują niezbędnych aktualizacji tych dokumentów. Rejestracja wymagała dokonania oceny ryzyka, która w przypadku substancji niebezpiecznych (np. nawozów, chemikaliów, monomerów) oparta była na szerokim spektrum badań laboratoryjnych i danych epidemiologicznych. Na podstawie tych danych sporządzony został Raport bezpieczeństwa substancji.

Raport obejmował cały „cykl życia” substancji. Odnosił się do zagrożeń na etapie produkcji, stosowania w przemyśle, stosowania przez konsumentów, sposobów utylizacji.

Raport dotyczył zagrożeń dla ludzi oraz środowiska.

Zgodnie z przepisami REACH stosujący substancje mają obowiązek informować o zagrożeniach, które wystąpiły w związku ze stosowaniem produktu, a które nie zostały zidentyfikowane przez producenta w ramach rejestracji. Informacje o zagrożeniach związanych z substancjami i mieszaninami chemicznymi przekazywane są odbiorcom przy pomocy kart charakterystyki produktów. W Grupie Azoty ustanowiono procedury opracowywania i aktualizowania kart oraz system zapewnienia pełnej ich dostępności dla odbiorców.

22 Raport środowiskowy 2012

W Grupie zostały określone procedury dotyczące znakowania produktów (środków transportu oraz opakowań). Wdrożone zostały w tym zakresie przepisy rozporządzenia REACH oraz rozporządzenia 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin (CLP). Uwzględniona została nowa klasyfikacja wynikająca z badań w ramach rejestracji REACH. Grupa Azoty na bieżąco realizuje obowiązki wynikające z roli dalszego użytkownika substancji chemicznych.

W 2012 r. kontynuowano rozpoczęty proces konsolidacji i ściślejszej współpracy działów REACH w spółkach Grupy Azoty. Zgodnie z decyzją Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA) w 2012 r. dokonano wymaganych aktualizacji i rejestracji chemikaliów i substancji chemicznych.

Zakres dokonanej dotąd rejestracji odpowiada aktualnemu zakresowi działalności spółek Grupy.

W kolejnych terminach, wynikających z Rozporządzenia REACH (lata 2013 i 2018), przewiduje się konieczność rejestracji kolejnych substancji. Są to substancje o mniejszej skali produkcji (poniżej 1000 t/r) i mniejszym znaczeniu dla przychodów Grupy.

B e z pi ec z eńs t wo

SPOT

AEO

W trosce o bezpieczeństwo ludzi i ich mienie oraz środowisko zakłady Grupy Azoty z Tarnowa, Polic oraz Kędzierzyna-Koźla służą swoją pomocą przy awariach związanych z transportem materiałów niebezpiecznych. W 2000 r. Grupa Azoty ZAK S.A. wraz z innymi producentami chemikaliów oraz Polską Izbą Przemysłu Chemicznego utworzyła Stowarzyszenie System Pomocy w Transporcie Materiałów Niebezpiecznych (SPOT). Rok później do stowarzyszenia przystąpiła Grupa Azoty S.A., a w 2002 r. przystąpiła Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A., przyjmując tym samym do realizacji jego ideę.

(Authorised Economic Operator) Świadectwo Upoważnionego Przedsiębiorcy AEO (Authorised Economic Operator) posiadają dwie spółki – Grupa Azoty S.A. oraz Grupa Azoty ZAK S.A. Świadectwo uprawnia do korzystania z ułatwień kontroli celnej, dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony oraz uproszczeń celnych. AEO uznawane jest w całej Unii Europejskiej, dlatego wdrożenie standardu i dostosowanie do wymogów unijnych ma wpływ na wzrost wartości spółek w dłuższym okresie. Obie spółki spełniły wszystkie wymagania, do których zobowiązuje unijna, jak i polska administracja celna z zakresu nie tylko finansów, produkcji i logistyki, ale także systemów informatycznych i polityki personalnej oraz transportu towarów, włączając w to ich zabezpieczanie i przechowywanie.

Celem systemu jest pomoc przy usuwaniu skutków awarii, związanych z transportem materiałów niebezpiecznych. System służy poprawie bezpieczeństwa przewozu na terytorium naszego kraju, a w przypadku zaistnienia zagrożenia pozwala na skuteczne usunięcie jego skutków połączonymi siłami i środkami krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego i podmiotów, wchodzących w skład systemu SPOT. Aktywne zapobieganie ewentualnym zagrożeniom i stratom materialnym oraz udzielanie pomocy służbom ratowniczym, sprawia, że transport materiałów niebezpiecznych może być realizowany w sposób pewny i bezpieczny.

Posiadanie świadectwa jest potwierdzeniem, że spółki są godnymi zaufania i wiarygodnymi partnerami biznesowymi.

23 Raport środowiskowy 2012

Nie pracujemy dla nagród.

Pracujemy dla ludzi.

Ale tym bardziej nam miło, gdy ludzie doceniają naszą pracę.

24 Raport środowiskowy 2012

I s tot n e nagrody

Grupa Azoty S.A. w 2012 r. dwukrotnie pozytywnie przeszła weryfikację i otrzymała certyfikat potwierdzający obecność Spółki w elitarnym gronie spółek giełdowych wchodzących w skład Indeksu RESPECT. Była to IV i V edycja projektu, który zapoczątkowany został w 2009 r., a jego celem jest weryfikacja spółek pod względem spełniania najwyższych standardów w zakresie odpowiedzialnego zarządzania wśród wszystkich spółek notowanych na parkiecie podstawowym Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.

Nagroda Gospodarcza Stowarzyszenia Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego w kategorii „Lokomotywa Przedsiębiorczości” dla Grupy Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. to uhonorowanie zakładów za zasługi dla poprawy sytuacji gospodarczej regionu.

Okręgowy Inspektorat Pracy w Opolu nagrodził opolskich pracodawców, społecznych inspektorów pracy oraz uczniów kształcących się w Centrach Kształcenia Praktycznego. W konkursie o tytuł „Najaktywniejszego zakładowego społecznego inspektora pracy” na Opolszczyźnie, wyróżnienia otrzymali: Leszek Kasperski, Zakładowy Społeczny Inspektor Pracy w Grupie Azoty ZAK S.A., wydziałowi społeczni inspektorzy pracy w Grupie Azoty ZAK S.A.: Barbara Mościcka, Bronisław Bieleń, Romuald Skotarczyk oraz Wiesław Nietubyć.

Spółki Grupy Azoty zostały ujęte na „Liście 2000 najlepszych innowacyjnych przedsiębiorstw w Polsce za rok 2011”. Grupa Azoty S.A. znalazła się na 44. miejscu, Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. na 124. miejscu, a Grupa Azoty ZAK S.A. na 163. miejscu.

W 2012 r. Grupie Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. przyznano, także po raz trzeci, „Złotą Kartę Lidera Bezpiecznej Pracy”, z kolei Grupa Azoty S.A. po raz trzeci została uhonorowana „Srebrną Kartą Lidera Bezpiecznej Pracy”, przyznawaną przez Komisję Wyboru Liderów Bezpiecznej Pracy przy Forum Liderów Bezpiecznej Pracy.

Grupa Azoty ZAK S.A. otrzymała nagrodę specjalną w konkursie Solidarności pt. „Społeczna Odpowiedzialność Biznesu”.

25 Raport środowiskowy 2012

Czyste niebo, czysta woda, czysta Ziemia.

Tak, nam również na tym zależy.

Przede wszystkim na tym.

Jednym z ważniejszych programów, w którym biorą udział spółki Grupy jest program „Odpowiedzialność i Troska”.

Powstała w 1984 roku w Kanadzie inicjatywa od prawie trzech dekad wspomaga tworzenie systemów działania firm chemicznych, mających na celu ograniczenie oddziaływania na środowisko naturalne, wzrost bezpieczeństwa procesów wytwórczych oraz prewencyjne zarządzanie systemem zdrowia.

Grupa Azoty S.A., Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. oraz Grupa Azoty Zakłady Azotowe Kędzierzyn S.A. aktywnie angażują się w działalność programu.

Spółki corocznie składają deklaracje działań do realizacji w ramach Programu „Odpowiedzialność i Troska”.

26 Raport środowiskowy 2012

Program Odpowiedzialność i Troska

27 Raport środowiskowy 2012

Progr am Od pow i edz i al noś ć i Trosk a Rozliczenie dział ań zadekl arowanych na rok 2012 w Grupie Azoty S.A.

I. Działania w zakresie ochrony środowiska: 1. Instalacja do kompleksowego odbioru popiołu z EC II. Kontynuacja zadania z 2011 r. Rozruch instalacji pneumatycznego transportu popiołu spod elektrofiltrów do zbiorników oraz instalacji załadunku i dystrybucji popiołów.

Przekazanie instalacji suchego odbioru popiołu do eksploatacji w czerwcu 2012 r.

2. Budowa wytwórni wodoru 8000 Nm3/h.

Kontynuacja zadania z 2011 r.

Realizowanie budowy wytwórni wodoru 8000 Nm3/h etapami w latach 2010-2012. W roku 2012 po zakończeniu prac montażowych, przeprowadzenie prób kompleksowych oraz rozruch technologiczny. Przekazanie instalacji do eksploatacji wstępnej, a następnie przekazanie do eksploatacji właściwej dnia 1.09.2012 r.

3. Wymiana izolacji na głównych kolektorach pary 0,9 MPa. Kontynuacja zadania z 2011 r.

Remont izolacji ciepłochronnej polegał na zdjęciu starej izolacji cementowo-azbestowej i jej utylizacji oraz montażu nowej izolacji w postaci wełny mineralnej prasowanej i pianki izolacyjnej PIR w otulinie z blachy cynkowanej.

Do tej pory zrealizowano ok. 90% wymiany izolacji. Zadanie będzie kontynuowane i dokończone w 2013 r.

4. Zasilanie Głównych Punktów Zasilania (GPZ-ów) w Azotach Tarnów.

Budowa systemu elektroenergetycznego 110 kV, rozruch instalacji oraz jej przekazanie do eksploatacji.

W lipcu 2012 r. włączono do pracy I sekcję rozdzielni 110 kV, zaś w styczniu 2013 r. II sekcję rozdzielni 110 kV EC II.

5. Wybór sposobu likwidacji hal elektrolizy rtęciowej i zagospodarowania terenu po ich wyburzeniu.

Realizacja zadania za pośrednictwem specjalistycznej firmy zewnętrznej. W ramach umowy wykonany został I etap pracy – opracowanie koncepcji zagospodarowania byłego Zakładu Elektrolizy Rtęciowej na terenie Azotów Tarnów. Następnie przeprowadzono negocjacje z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w sprawie rewitalizacji terenu Zakładu Elektrolizy.

Dodatkowo zewnętrzny instytut wykonał badania na zawartość rtęci w murach i posadzkach hal elektrolizy E3 i B4 oraz w powietrzu atmosferycznym.

Uzyskane wyniki całkowitej zawartości rtęci i wartości wymywania w tym materiale potwierdziły badania wykonane w 2006 r. W 2012 r. wyczyszczono kanalizację przy halach oraz zlikwidowano oczyszczalnię ścieków rtęciowych zlokalizowaną w pobliżu hal. Powstały odpad zawierający rtęć w ilości ok. 30 Mg zostanie przekazany do odzysku.

Zadanie będzie kontynuowane w kolejnych latach.

6. Wymiana rurociągu oleum z instalacji WKS do Wydziału Laktamu.

Wykonanie nowego rurociągu oleum DN 125 wraz z elektrycznym ogrzewaniem towarzyszącym oraz izolacją ochronną, od Wytwórni Kwasu Siarkowego do Wydziału Laktamu.

7. Modernizacja chłodni wentylatorowej obiegu K-11A – etap pierwszy z sześciu (Celka nr 6).

Zadanie polega na modernizacji obiegu chłodniczego wraz z podniesieniem wydajności chłodzenia, zastosowaniu automatycznego sterowania w zależności od warunków atmosferycznych. Wykonano dokumentację. Usunięto stare

28 Raport środowiskowy 2012

elementy 6-tej celki chłodni obiegu K11A. Wykonano prace budowlano-montażowe.

II. Działania w zakresie poprawy bezpieczeństwa procesowego i bezpieczeństwa pracy: 1. Remont odcinka estakady na ciągach II i III. Kontynuacja zadania z 2011 r.

Remont przeprowadzono w oparciu o ekspertyzę po awarii przęsła żelbetowego na ciągu II. Realizacja na podstawie opracowanej technologii naprawy przęseł i słupów. W roku 2012 przeprowadzono remont fundamentów oraz słupów i dźwigarów estakady (na II ciągu – 8 przęseł wraz ze słupami).

Rozpoczęto remont na III ciągu – 6 przęseł wraz ze słupami. Prace na ciągu III będą kontynuowane w 2013 i 2014 r.

2. Zakup stanowiska załadowczego do big-bagów na Wydziale Magazynów i Ekspedycji Nawozów.

Kontynuacja zadania z 2011 r.

Przeprowadzenie prób kompleksowych i oddanie do eksploatacji stałej linii do bigbagowania nawozów w magazynie nr 2 Wydziału Magazynów i Ekspedycji Nawozów. Protokół z dnia 6.02.2012 r. z Rady Technicznej w sprawie przekazania do eksploatacji linii pakowania nawozów do opakowań typu big-bag.

3. Budowa magazynu nawozów luzem.

Zadanie inwestycyjne realizowane będzie w latach 2013-2015.

W roku 2012 prowadzono prace koncepcyjne nad budową nowego magazynu nawozów luzem o pojemności 10 tys. Mg (opracowano Koncepcję Techniczno-Kosztową). Nowy magazyn będzie elementem ciągu technologicznego produkcji nawozów. Produkt z magazynu po sezonowaniu

Progr am Od pow i edz i al noś ć i Trosk a Rozliczenie dział ań zadekl arowanych na rok 2012 w Grupie Azoty S.A.

będzie ekspediowany luzem na wagony, samochody i pakowany do big-bagów. Nowy magazyn nawozów saletrzanych luzem będzie umożliwiał sezonowanie oraz załadunek składowanych nawozów w sposób w pełni zautomatyzowany, równocześnie kilkoma rodzajami transportu (transport kolejowy, transport samochodowy).

4. Utworzenie bazy danych o zaistniałych defektach i awariach w spółkach Grupy Kapitałowej Azoty Tarnów.

W dniach 29-30.03.2012 r. zorganizowano w Azotach Tarnów spotkanie z udziałem przedstawicieli ZAK S.A. i Z.Ch. „Police”, na którym omówiono m.in. sposób zgłaszania awarii w Grupie Azoty. Na spotkaniu w dniach 5-6.06.2012 r. omówiono propozycje formularzy awaryjnych oraz ustalono harmonogram ich weryfikacji i wdrożenia. W dniu 1.10.2012 r. wdrożono instrukcję systemów zarządzania I-12 „Zasady sporządzania formularzy awaryjnych” obejmującą działania korporacyjne. W instrukcji określono m.in.: zasady dokonywania zgłoszeń awarii w Grupie Azoty, ustalono definicje awarii, wdrożono formularz zgłoszenia awarii w Grupie Azoty i protokołu z awarii. Zgodnie z zapisami ww. instrukcji Biuro Zarządzania i Koordynacji Produkcji prowadzi rejestr awarii dla Grupy Azoty.

III. Działania w zakresie zdrowia i profilaktyki zdrowotnej: 1. Realizacja programu profilaktyki zdrowotnej pracowników Azotów Tarnów.

Wykonano dodatkowe profilaktyczne szczepienia pracowników Azotów Tarnów przeciw grypie. Akcją w IV kwartale 2012 roku objęto grupę 112 pracowników.

IV. Działania w zakresie komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej dot. obszaru tematycznego Programu „Odpowiedzialność i Troska”: 1. Publikacja i rozpowszechnienie wydawnictwa firmowego: Raport Środowiskowy.

Opublikowano Raport Środowiskowy w nakładzie 1100 egz. zawierający m.in. Deklarację na 2012 r. i Rozliczenie zadań za 2011 r. Przeprowadzono kampanię informacyjną – Raport zamieszczono na stronie internetowej Azotów Tarnów, rozesłano do jednostek wewnętrznych oraz na zewnątrz firmy.

2. Wdrożenie „Strategii Zrównoważonego Rozwoju Azotów Tarnów na lata 2012-2016”.

Działania prowadzone w związku ze strategią: prowadzenie komunikacji wewnętrznej oraz zewnętrznej nt. strategii oraz podejmowanych działań (m.in. uruchomienie serwisu internetowego grupaazoty.com, uruchomienie dotychczas nieistniejącej zakładki „zrównoważony rozwój” w odniesieniu do całej Grupy Azoty, wydanie raportu rocznego oraz raportu środowiskowego spółek wchodzących w skład Grupy Azoty, wspieranie wydarzeń wpisujących się w strategię zrównoważonego rozwoju itp.),

▪▪

terminu kluczowych ▪▪określenie działań wynikających ze strategii, uwzględnienie w „Strategii Grupy ▪▪Kapitałowej Azoty Tarnów 20122020” wytycznych dotyczących wypracowania Strategii Zrównoważonego Rozwoju Grupy Azoty oraz określenie jej trzech filarów, rozwoju społeczności ▪▪wspieranie lokalnej poprzez wspieranie inicjatyw sportowych, kulturalnych, naukowych i innych,

29 Raport środowiskowy 2012

„Programu ▪▪uruchomienie Stypendialnego” dla młodzieży wybitnie zdolnej z zakresu chemii i innych nauk związanych z podstawową działalnością spółki.

3. Organizacja tarnowskiej edycji akcji „Drzewko za butelkę” (X edycja).

Przeprowadzono akcję w tarnowskich szkołach podstawowych, gimnazjach i przedszkolach. Dokonano nasadzeń 850 sztuk drzew w szkołach uczestniczących w akcji. Przygotowano audycje w radiowęźle zakładowym (np. relacja z finału akcji) oraz opublikowano 2 artykuły w biuletynie „Tarnowskie Azoty”.

Ufundowano wyjścia do kina dla 140 dzieci. W Akcji wzięło udział 32 placówki oświatowe, w tym 8 188 uczestników. Zebrano 435 135 sztuk butelek typu PET. Akcja miała na celu poszerzenie świadomości prośrodowiskowej wśród dzieci i młodzieży szkolnej.

Sfinalizowaniem Akcji było nasadzenie 450 sztuk drzewek we wszystkich placówkach uczestniczących w Akcji.

4. Konkurs fotograficzny „Złap zająca”.

Przeprowadzono kampanię medialną nt. konkursu fotograficznego „Złap zająca” w biuletynie „Tarnowskie Azoty” i zakładowym radiowęźle.

Zebrano łącznie 54 fotografie od uczestników konkursu (8 pracowników). Zakwalifikowano 15 zdjęć do udziału na szczeblu krajowym w trzech kategoriach: „Z życia roślin”, „Z życia zwierząt” i „Krajobraz i jego elementy”.

Wyniki tegorocznej edycji na szczeblu krajowym ogłoszono podczas Forum Ekologicznego Branży Chemicznej w Toruniu w dniu 26.09.2012 r. wyłoniono zwycięzców i przyznano nagrody przez Sekretariat Programu.

Progr am Od pow i edz i al noś ć i Trosk a Rozliczenie dział ań zadekl arowanych na rok 2012 w Grupie Azoty S.A.

7. Współorganizacja XVI Konferencji „Trendy Ekorozwoju w Przemyśle Chemicznym”.

Objęcie patronatu i współorganizacja Konferencji „Trendy Ekorozwoju w Przemyśle Chemicznym” (zamieszczenie banerów firmowych oraz przekazanie upominków firmowych prelegentów, pomoc w przygotowaniu i bieżąca aktualizacja strony internetowej konferencji, pomoc w przygotowaniu i dystrybucji zaproszeń, 2 artykuły w biuletynie „Tarnowskie Azoty”, 2 artykuły w „Magazynie Police” i 3 reklamy konferencji w prasie).

5. Współorganizacja konkursu ekologicznego dla uczniów szkół licealnych ziemi tarnowskiej w ramach obchodów Dnia Ziemi.

Współpraca przy organizacji konkursu (udział w komisji, przygotowanie pytań).

Współorganizowano konkurs ekologiczny dla uczniów szkół licealnych ziemi tarnowskiej w ramach obchodów Dnia Ziemi.

Kolejna XXI edycja konkursu dla szkół ponadgimnazjalnych odbyła się w dniu 13.04.2012 r. pod hasłem: „Ochrona wód”. Tematyka pytań konkursowych dotyczyła ochrony środowiska, realizacji Programu „Odpowiedzialność i Troska”, ekologii oraz przyrody ziemi tarnowskiej i parków krajobrazowych. W konkursie wzięło udział 16 drużyn tj.

47 uczniów ze szkół regionu tarnowskiego.

6. Wydanie dodatku ekologicznego do biuletynu „Tarnowskie Azoty”.

Przygotowano publikację w nakładzie 3 000 egzemplarzy poszerzającą wiedzę czytelników nt. działań proekologicznych, zaprezentowaną w dodatku do biuletynu „Tarnowskie Azoty” nr 6 z dnia 11.06.2012 r. (m.in. informacje dot. Działań zadeklarowanych na rok 2012 w ramach Programu „Odpowiedzialność i Troska” i Rozliczenie zadań za 2011 r., Systemu Zarządzania Środowiskowego, finału X edycji akcji „Drzewko za butelkę” w Tarnowie).

30 Raport środowiskowy 2012

Progr am Od pow i edz i al noś ć i Trosk a Dział ania zadekl arowane na rok 2013 w Grupie Azoty S.A.

I. Działania w zakresie ochrony środowiska: 1. Budowa turbiny niskoprężnej.

Optymalizacja kosztów wytwarzania ciepła i energii elektrycznej.

2. Wybór sposobu likwidacji hal elektrolizy rtęciowej i zagospodarowania terenu po ich wyburzeniu.

Realizacja zadania za pośrednictwem specjalistycznej firmy zewnętrznej.

3. Wymiana izolacji na głównych kolektorach pary 0,9 MPa. Kontynuacja zadania z 2012 r.

Demontaż istniejącej i montaż nowej izolacji ciepłochronnej na wybranych ciągach kolektorów pary 0,9 MPa (1A i 2B).

II. Działania w zakresie poprawy bezpieczeństwa procesowego i bezpieczeństwa pracy: 1. Realizacja zaleceń analiz bezpieczeństwa procesowego oraz Hazop Study dla instalacji utleniania cykloheksanonu.

Montaż dodatkowych zabezpieczeń automatycznych poprawiających prowadzenie procesu.

2. Remont odcinka estakady na ciągach III. Kontynuacja zadania z 2012 r.

Przeprowadzenie remontu fundamentów oraz słupów i dźwigarów estakady. Planowana realizacja w latach 2012-2014.

3. Budowa magazynu nawozów luzem o pojemności 15 tys. Mg z możliwością rozbudowy.

Kontynuacja zadania z 2012 r.

Zadanie inwestycyjne realizowane będzie etapami w latach 20122015. Prace nad kompleksową dokumentacją wykonawczą budowy magazynu nawozów luzem o pojemności 15 tys. Mg.

4. Modernizacja węzła kruszenia kamienia dolomitowego w obiekcie C-38a.

Zastąpienie nowymi istniejących urządzeń do kruszenia kamienia dolomitowego w układzie dwustopniowym.

4. Współorganizacja XVII Konferencji „Trendy Ekorozwoju w Przemyśle Chemicznym”.

Objęcie patronatu i współorganizacja Konferencji „Trendy Ekorozwoju w Przemyśle Chemicznym”.

III. Działania w zakresie zdrowia i profilaktyki zdrowotnej:

V. Inne:

1. Realizacja programu profilaktyki zdrowotnej pracowników Azotów Tarnów.

Profilaktyczne szczepienia pracowników Azotów Tarnów przeciw grypie.

IV. Działania w zakresie komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej dot. obszaru tematycznego Programu „Odpowiedzialność i Troska”: 1. Publikacja i rozpowszechnienie wydawnictwa firmowego: Raport Środowiskowy.

Publikacja Raportu Środowiskowego zawierającego m.in. Deklarację na 2013 r. i Rozliczenie zadań za 2012 r.

2. Wdrożenie „Strategii Zrównoważonego Rozwoju Azotów Tarnów na lata 2012-2016”.

Komunikacja wewnętrzna i zewnętrzna nt. przyjętej „Strategii Zrównoważonego Rozwoju Azotów Tarnów na lata 20122016”. Opracowanie materiałów operacyjnych, w tym m.in. kart projektów oraz harmonogramów oraz powołanie zespołów projektowych. Rozpoczęcie realizacji pierwszych projektów wynikających ze strategii.

3. Wydanie dodatku ekologicznego do biuletynu „Tarnowskie Azoty”.

Przygotowanie artykułów do biuletynu „Tarnowskie Azoty”.

31 Raport środowiskowy 2012

1. Wdrożenie systemu zarządzania ryzykiem korporacyjnym w Grupie Azoty.

Zaprojektowanie i wdrożenie rozwiązań organizacyjnoproceduralnych składających się na system zarządzania ryzykiem korporacyjnym w Grupie Azoty.

Następnie zgodnie z nimi systematycznie podejmowanie działań w ramach identyfikowania, oceny i zarządzania niepewnościami i zagrożeniami jakie mogą wpłynąć na działalność Grupy.

Progr am Od pow i edz i al noś ć i Trosk a Rozliczenie dział ań zadekl arowanych na rok 2012 w Grupie Azoty Zakł ady Chemiczne „Police” S.A.

I. Działania w zakresie ochrony środowiska: 1. Budowa instalacji neutralizacji siarczanu żelaza II. Wybudowanie instalacji pozwoli na neutralizację do 18 000 ton zakwaszonego monohydratu siarczanu żelaza rocznie, co umożliwi jego gospodarcze wykorzystanie jako środka redukującego jony Cr6+ w przemyśle cementowym.

Zakończenie zadania planowane jest w 2013 r.

II. Działania w zakresie poprawy bezpieczeństwa procesowego i bezpieczeństwa pracy: 1. Modernizacja systemu odpylania na ciągu A i B na instalacji NPK II. Wymiana skorodowanych i zniszczonych elementów układu odpylania oraz wykonanie nowych rurociągów odpylających zmniejszy zapylenie, co wpłynie na poprawę warunków środowiska dla pracownika.

Zakończenie realizacji projektu według planu nastąpi w 2013 r.

2. Modernizacja systemu zabezpieczeń na rurociągach.

Montaż dodatkowych zabezpieczeń w formie osłon (typu rura na rurze) na odcinkach rurociągów transportujących kwasy na instalacjach nawozowych poprawi bezpieczeństwo pracowników.

Zakończenie realizacji projektu według planu nastąpi w 2014 r.

32 Raport środowiskowy 2012

Progr am Od pow i edz i al noś ć i Trosk a Dział ania zadekl arowane na rok 2013 w Grupie Azoty Zakł ady Chemiczne „Police” S.A.

III. Działania w zakresie komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej dot. obszaru tematycznego Programu „Odpowiedzialność i Troska”:

I. Działania w zakresie ochrony środowiska: 1. Rozbudowa układu odsiarczania gazów pokalcynacyjnych.

Rozbudowa funkcjonującej instalacji odsiarczania gazów pokalcynacyjnych Sulfacid o dwa dodatkowe reaktory katalicznego odsiarczania gazów poprawi skuteczność ograniczania emisji tlenków siarki.

1. Publikacja i rozpowszechnienie wydawnictwa firmowego: Raport Środowiskowy.

Publikacja Raportu Środowiskowego zawierającego m.in. Deklarację działań na 2012 r. i Rozliczenie zadań za 2011 r.

2. Wymiana płuczek absorpcyjnych oraz roztworu absorpcji na wytwórni PN1.

Wymiana płuczek metalowych na plastikowe poprawi sprawność techniczną urządzeń absorpcji gazów.

2. Konkurs fotograficzny „Złap zająca”.

Przeprowadzenie ekologicznego fotograficznego konkursu „Złap zająca” wśród pracowników Grupy Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. Organizacja na terenie firmy wystawy najciekawszych prac konkursowych.

3. Zabezpieczenie odpływu z kanału technologicznego kompresorowni.

Zabezpieczenie środowiska gruntowo-wodnego przed możliwością przedostania się substancji ropopochodnych z obiektu do kanalizacji wód opadowych.

II. Działania w zakresie poprawy bezpieczeństwa procesowego i bezpieczeństwa pracy: 1. Wykonanie podestów obsługowych do zaworów zlokalizowanych na wydziale Stokażu Amoniaku.

Wykonanie podestu obsługowego do zaworu poprawi warunki pracy oraz bezpieczeństwo związane z obsługą zaworów.

33 Raport środowiskowy 2012

Progr am Od pow i edz i al noś ć i Trosk a Rozliczenie dział ań zadekl arowanych na rok 2012 w Grupie Azoty Zakł ady Azotowe Kędzierzyn S.A.

I. Działania w zakresie ochrony środowiska: 1. Zakończono realizację zadania polegającego na wymianie rurociągu przesyłowego fazy wodnej z procesu aldolizacji z instalacji produkcji aldehydów na CMBOŚ.

2. Wykonano nową tacę pod zbiornikiem skroplin z gazów zrzutowych z ww. Instalacji wraz z nowym odpływem do szczelnego zbiornika.

3. Kontynuowano proces rekultywacji składowiska osadów ściekowych przy oczyszczalni ścieków „Piskorzowiec”, wykonano wszystkie prace ziemne z użyciem sprzętu ciężkiego i częściowe nasadzenie roślinności – zakończenie prac nastąpi w 2013 r.

II. Działania w zakresie poprawy bezpieczeństwa procesowego i bezpieczeństwa pracy: 1. Kontynuowano realizację zadania poprawiającego bezpieczeństwo pracy dla 15 pracowników poprzez poprawę oświetlenia na stanowiskach pracy Wydziału Rozdzielni.

4. Przeprowadzono modernizację monitoringu na stacji rozładowczej propylenu oraz zbiornikach propylenu, uzyskując poprawę bezpieczeństwa w węźle rozładunku i magazynowania propylenu dla 8 pracowników.

5. Rozpoczęto montaż monitoringu na instalacjach produkcyjnych oktanolu i butanoli, co zapewni poprawę bezpieczeństwa dla 40 pracowników.

III. Działania w zakresie zdrowia i profilaktyki zdrowotnej: 1. Przeprowadzono wśród pracowników bezpłatne i dobrowolne programy promocji zdrowia i specjalistycznej profilaktyki: 119 pracowników ▪▪przebadano w ramach programu profilaktyki schorzeń gruczołu piersiowego, 137 pracowników ▪▪przebadano w ramach profilaktyki niewydolności krążenia mózgowego, 112 pracowników ▪▪przebadano w ramach profilaktyki niewydolności krążenia obwodowego.

2. Zakończono realizację zadania polegającego na poprawie oświetlenia na stanowiskach pracy w pomieszczeniach nastawni Wydziału Rozdzielni, co zapewni poprawę warunków pracy dla 10 pracowników.

2. Zakończono rozbudowę w przyzakładowej przychodni zdrowia specjalistycznych świadczeń medycznych – rozszerzono profilaktyczną opiekę medyczną dla pracowników Spółki oraz społeczności miasta.

3. Kontynuowano prace poprawiające bezpieczeństwo pracy pracowników poprzez prowadzenie prac antykorozyjnych barierek, drabin, kładek, konstrukcji pomostów ogólnozakładowych, co zapewni poprawę bezpieczeństwa pracy dla 10 pracowników Spółki oraz pracownikom firm obcych.

IV. Działania w zakresie obrotu chemikaliami (w tym dystrybucji i transportu): 1. Wybudowano nowe stanowisko załadunku ciekłego bezwodnika kwasu ftalowego do autocystern oraz zabezpieczono teren w miejscu załadunku i pod zbiornikami magazynowymi, co skutecznie zapobiegnie zanieczyszczaniu środowiska gruntowo-wodnego w miejscu załadunku i pod zbiornikami magazynowymi oraz ograniczy emisję bkf podczas napełniania autocystern.

34 Raport środowiskowy 2012

V. Działania w zakresie komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej dot. obszaru tematycznego Programu „Odpowiedzialność i Troska”: 1. Przeprowadzono konkurs fotografii ekologicznej „Złap zająca” skierowany do pracowników firmy.

Najciekawsze prace konkursowe zaprezentowano na wystawie pokonkursowej, w konkursie wzięło udział 15 pracowników.

2. W ramach edukacji ekologicznej najmłodszych przeprowadzono konkurs „Ekologia na wesoło”, w którym uczestniczyło 8 placówek, warsztaty ekologiczne dla szkół oraz zorganizowano letni obóz ekologiczny dla 5 uczniów zaangażowanych w działalność ekologiczną.

VI. Inne: 1. Zakończono zadanie polegające na zmniejszeniu energochłonności produkcji gazu syntezowego, uzyskując ograniczenie zużycia energii elektrycznej w procesie produkcji gazu syntezowego o 1 708 936 KWh/rok.

Progr am Od pow i edz i al noś ć i Trosk a Dział ania zadekl arowane na rok 2013 w Grupie Azoty Zakł ady Azotowe Kędzierzyn S.A.

I. Działania w zakresie ochrony środowiska: 1. Remont kanalizacji deszczowej polegający na wymianie rur kanalizacyjnych odprowadzających ścieki – na odcinku 70 m.

2. Zakończenie rekultywacji składowiska osadów ściekowych przy oczyszczalni ścieków „Piskorzowiec”.

3. Kolejne prace związane z usuwaniem azbestu z terenu zakładu.

II. Działania w zakresie poprawy warunków pracy: 1. Kontynuacja zadania polegającego na poprawie oświetlenia na stanowiskach pracy dla 15 pracowników Wydziału Rozdzielni.

2. Kontynuacja zadania polegającego na poprawie warunków higieniczno – sanitarnych dla 12 pracowników Wydziału Cieplnego.

3. Wymiana okien i drzwi wejściowych w sterowni w celu wyciszenia pomieszczenia oraz podniesienia temperatury otoczenia w sezonie zimowym dla 20 pracowników Wydziału Amoniaku.

III. Działania w zakresie poprawy bezpieczeństwa pracy na instalacjach: 1. Dalsze zabezpieczanie antykorozyjne pomostów ogólnozakładowych, co poprawi bezpieczeństwo pracy obsługi dla 10 pracowników Spółki oraz pracownikom firm obcych.

2. Kontynuacja wykonania monitoringu instalacji produkcyjnych oktanolu i butanoli na wydziale alkoholi, co poprawi bezpieczeństwo na instalacjach produkcyjnych dla 40 pracowników wydziału.

3. Zmodernizowanie sterowania chłodniami wentylatorowymi, wymianę prysznica bezpieczeństwa oraz modernizację układów elektrycznych znajdujących się w studzienkach p.pożarowych na Wydziale Aldehydów.

4. Montaż nowego systemu zabezpieczeń na cyrkulatorze gazu obiegowego, modernizacja oświetlenia hal maszyn i budynków pompowni, wykonanie drabin wejściowych/zejściowych z estakady, wykonanie ogrzewania elektrycznego i zaizolowanie oczomyjek wraz z prysznicem bezpieczeństwa na Wydziale Amoniaku.

2. Kontynuacja konkursu ekologicznego „Ekologia na wesoło” oraz warsztatów ekologicznych, jako akcji skierowanych bezpośrednio do uczniów kędzierzyńskich szkół (zaplanowano uczestnictwo w konkursie co najmniej 6 placówek i warsztaty dla 50 osób).

3. Wydanie książeczki informacyjnej o działaniach Grupy Azoty ZAK S.A. w zakresie edukacji ekologicznej (ok. 100 szt.).

4. W związku z obchodami 65-lecia istnienia firmy przeprowadzenie konkursu ekologicznego wśród pracowników.

VII. Inne:

IV. Działania w zakresie zdrowia i profilaktyki zdrowotnej: 1. Kontynuacja programów promocji zdrowia i specjalistycznej profilaktyki dla załogi Grupy Azoty ZAK S.A. V. Działania w zakresie obrotu chemikaliami: 1. Kontynuacja montażu nowych nalewaków na stanowisku załadunku wody amoniakalnej do cystern kolejowych i autocystern – obniżenie emisji amoniaku.

VI. Działania w zakresie komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej dot. obszaru tematycznego Programu „Odpowiedzialność i Troska”: 1. Przeprowadzenie wśród pracowników Grupy Azoty ZAK S.A. kolejnej edycji konkursu przyrodniczego „Złap zająca” oraz zorganizowania konkursu wśród dzieci pracowników „Złap zająca – junior”.

35 Raport środowiskowy 2012

Optymalizacja energochłonności procesu produkcji bezwodnika ftalowego w celu uzyskania ograniczenia zużycia energii elektrycznej.

36 Raport środowiskowy 2012

I n i c jat y w y prośrod ow i skow e r e al i zowan e pr z e z spó ł ki G r u py A zot y

Konkurs fotograficzny „ ZŁAP ZAJĄCA” Konkurs fotograficzny „Złap zająca”, zainicjowany przez Grupę Azoty ZAK S.A., a obecnie organizowany przez Sekretariat Programu „Odpowiedzialność i Troska” to projekt polegający na „upolowaniu” za pomocą dowolnego sprzętu fotograficznego, interesujących przykładów polskiej fauny i flory. Zabawa skierowana jest do wszystkich pracowników skupionych w programie. Rywalizacja podczas konkursu sprzyja integracji i dialogowi. Dzięki zwiększaniu świadomości, realizowany jest kluczowy cel w postaci działań proekologiczych. Osoby zaangażowane w przedsięwzięcie, będą mogły zwrócić większą uwagę na otaczające ich środowisko naturalne.

Konkurs odbywa się w dwóch etapach: lokalnym i krajowym.

Za przeprowadzenie konkursu na szczeblu lokalnym odpowiada firma – realizator Programu „Odpowiedzialność i Troska”, natomiast etap ogólnopolski przeprowadzany jest przez Sekretariat Programu „Odpowiedzialność i Troska”.

Program edukacyjny dl a dzieci i młodzieży Program jest realizowany przez Grupę Azoty ZAK S.A. Zajęcia edukacyjne obejmują warsztaty ekologiczne, olimpiady, konkursy i seminaria, które pokazują uczniom wartości, jakie płyną ze stosowania proekologicznych rozwiązań i zachowań w życiu codziennym.

Forum ekologiczne Forum Ekologiczne Branży Chemicznej, zainicjowane przez realizatorów Programu „Odpowiedzialność i Troska” jest ważnym wydarzeniem dla krajowego przemysłu chemicznego. Każdego roku kadra menedżerska zakładów chemicznych, dystrybucyjnych i recyklingowych, pracowników naukowych, administracji państwowej, a także ekspertów zajmujących się zagadnieniami ochrony środowiska spotyka się, w celu omówienia kluczowych kwestii. Podczas szeregu wystąpień i dyskusji poruszane są ważne tematy z zakresu ochrony środowiska i bezpieczeństwa pracy w kontekście inicjatywy „Responsible Care”. Bardzo istotnym aspektem poruszanym podczas forum jest implementacja prawodawstwa unijnego do krajowych wymogów prawa ekologicznego. Forum Ekologiczne Branży Chemicznej ma kilkuletnią tradycję i rokrocznie gromadzi wiele osób reprezentujących polską branżę chemiczną.

Wycieczki dl a uczniów Organizacja wizyt szkolnych została stworzona z myślą o zapoznaniu dzieci i młodzieży ze specyfiką działalności Grupy Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. W projekcie biorą udział uczniowie szkół województwa zachodniopomorskiego. Celem programu jest również przekazanie informacji o proekologicznych inicjatywach firmy. W ramach przedsięwzięcia odbywają się zaplanowane wycieczki po terenie firmy i ogólna prezentacja poszczególnych wydziałów produkcyjnych. Dzięki temu dzieci i młodzież mogą zapoznać się z funkcjonowaniem zakładowej oczyszczalni ścieków, a także tzw. Osadników, czyli terenów zasiedlonych przez ptaki.

37 Raport środowiskowy 2012

Wizyty są jednym z wielu działań zmierzających do zmiany przestarzałych, lecz wciąż pojawiających się stereotypów na temat Grupy Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. oraz ich funkcjonowaniu w środowisku.

Dodatkową kwestią jest ukazanie stanu środowiska naturalnego otaczającego firmę.

Dodatkowo spółki angażowały się w inne akcje i programy ekologiczne, np. Drzewko za butelkę, Trendy Ekorozwoju. Grupa Azoty S.A. wzięła udział w konkursach związanych z: Dniem Wody – dzień, ▪▪Światowym który przypomina nam o tym, że woda to jeden z najcenniejszych zasobów naturalnych na świecie, Dniem ▪▪Międzynarodowym Świadomości Zagrożenia Hałasem – święto ustanowione przez Ligę Niedosłyszących (League for the Hard of Hearing) w celu zwrócenia uwagi na powszechne występowanie hałasu w życiu ludzi, jego wpływu na zdrowie i zwiększanie świadomości występowania tego szkodliwego zjawiska, Dniem ▪▪Międzynarodowym Ochrony Środowiska – przedsięwzięcie, którego celem jest zwiększenie świadomości społeczeństw dotyczącej stanu środowiska i jego degradacji, Dniem Rzucania ▪▪Światowym Palenia – propagowanie zagadnień prośrodowiskowych, Dniem Zdrowia – pod ▪▪Światowym hasłem „Zdrowe bicie serca”, a temat przewodni to nadciśnienie tętnicze, Chemika – z inicjatywy ▪▪Dniem SITPChem – święto branżowe.

Są sprawy wymagające wielkiego skupienia.

Sprawy drobne i sprawy wielkie. Żeby móc się cieszyć sprawami drobnymi, trzeba być wyjątkowo uważnym w sprawach wielkich. Im silniejsi jesteśmy, tym lepiej to rozumiemy.

38 Raport środowiskowy 2012

Odpowiedzialny rozwój

39 Raport środowiskowy 2012

Życie to jedna z największych zagadek świata.

Ale to nie znaczy, że nie można z niej nic zrozumieć.

Staramy się – i wiemy o życiu coraz więcej.

40 Raport środowiskowy 2012

Od pow i edz i al ny roz wój Badania i rozwój

W branży chemicznej szczególnie istotne jest nieustanne poszukiwanie nowych rozwiązań. Grupa Azoty dzięki posiadanemu zapleczu badawczemu oraz doświadczonej kadrze inżynieryjnej ma ku temu doskonałe warunki. We współpracy z cenionymi ośrodkami naukowo-badawczymi Grupa Azoty nieustannie poszukuje najnowszych i najefektywniejszych rozwiązań technologicznych oraz jest aktywnym uczestnikiem innowacyjnych programów badawczych.

Poprzez długofalową współpracę z uczelniami technicznymi i jednostkami naukowymi spółki należące do Grupy wypracowały sobie opinię zaufanego i solidnego partnera. Doświadczenie i wiedza zatrudnionych w Grupie Azoty ekspertów są również wykorzystywane przy projektach technologicznych prowadzonych poza granicami kraju.

Istotnym przedsięwzięciem w obszarze B&R w Grupie Azoty będzie utworzenie Chemicznego Centrum Technologii i Rozwoju.

Zgodnie z przyjętą Strategią Grupy rozpoczęte zostały prace nad utworzeniem Ośrodka BadawczoRozwojowego Grupy Azoty. Głównym celem nowego przedsięwzięcia będzie poszukiwanie i wdrażanie najnowszych i najbardziej efektywnych rozwiązań we wszystkich spółkach Grupy. W podpisanym 13 listopada 2012 r. liście intencyjnym w sprawie współpracy nakreślono podstawowe cele przyjętej inicjatywy.

Pod dokumentem podpisali się przedstawiciele Grupy Azoty, prezydent miasta Tarnowa oraz wicemarszałek województwa małopolskiego. Nadrzędnym celem nowego Centrum ma być nie tylko podniesienie poziomu innowacyjności, lecz także aktywne budowanie przewagi konkurencyjnej Grupy. Chemiczne Centrum Technologii i Rozwoju będzie również służyć pogłębianiu więzi pomiędzy środowiskami naukowymi i biznesowymi.

41 Raport środowiskowy 2012

W tym kontekście planowane jest także nawiązanie współpracy z Międzynarodowym Centrum ds. Bezpieczeństwa Chemicznego w Tarnowie (ICCSS) na bazie najnowszych rozwiązań stosowanych w światowym przemyśle chemicznym i promowanie współpracy międzynarodowej w tym zakresie.

Strony zamierzają wspierać rozwój innowacyjności związanej z branżą chemiczną poprzez fundusze zalążkowe, pożyczki i poręczenia, a także rozwój przedsiębiorczości.

Grupa Azoty, dysponując własnym zapleczem badawczym, do którego należą m.in. Laboratorium Rozwoju Technologii, Laboratorium Tworzyw Sztucznych oraz Laboratorium Aplikacji Bieli Tytanowej, koncentruje się na ciągłym podwyższaniu jakości oferowanych produktów oraz na badaniach nad poszukiwaniem nowych, przyszłościowych wyrobów i technologii. Dzięki temu wprowadzanie na rynek nowych produktów i dostosowywanie asortymentu do zmieniających się potrzeb klientów przebiega sprawnie i efektywnie.

Zgodnie z przyjętą w 2012 r. Strategią Grupy na lata 2012-2020 kluczowym celem działalności badawczej i rozwojowej Grupy jest zbudowanie przewag konkurencyjnych opartych na wiedzy, co w konsekwencji umożliwi podniesienie poziomu innowacyjności oferowanego portfela produktów, procesów oraz technologii. Wielkość zaangażowania finansowego Grupy w działalność badawczo-rozwojową wynosić będzie do 1% przychodów Grupy.

Od pow i edz i al ny roz wój Grupa Azoty S.A.

W 2012 r. w Grupie Azoty S.A. w ramach prac badawczych i rozwojowych zrealizowano prace, których wdrożenie będzie miało korzystny wpływ na środowisko naturalne:

W 2013 r. w Grupie Azoty S.A. w ramach prac badawczych i rozwojowych realizowane będą prace, których wdrożenie będzie miało korzystny wpływ na środowisko naturalne:

1. Optymalizacja procesu wytwarzania Kaprolaktamu.

W ramach tego zadania prowadzono prace związane z modernizacją wybranych węzłów technologicznych, pod kątem możliwości obniżenia energochłonności procesu wytwarzania Kaprolaktamu.

1. Optymalizacja procesu wytwarzania Kaprolaktamu.

Kontynuowane są prace związane z doskonaleniem technologii otrzymywania kaprolaktamu ukierunkowane na poprawę jakości i obniżenia zużycia ciepła w procesie wytwarzania Kaprolaktamu.

2. Optymalizacja pracy palników w instalacji V Konwersji Metanu.

W ramach zadania wykonano audyt pracy palników oraz pieca reform era, którego celem było zidentyfikowanie możliwych do wykonania zadań pozwalających na poprawę pracy instalacji VRM m.in. poprzez obniżenie zużycia gazu ziemnego do procesu.

2. Modernizacja technologii wytwarzania katalizatora żelazowochromowego.

Rozpoczęto prace związane z modernizacją technologii otrzymywania katalizatora żelazowo-chromowego, którego celem jest poprawa własności produktu i minimalizacja jego oddziaływania na środowisko.

3. Doskonalenie procesu produkcji Tarnoformu.

W ramach prac prowadzono badania nad optymalizacją procesu produkcji Tarnoformu, pod kątem poprawy jakości uzyskiwanych produktów, m.in. obniżenie emisji resztkowego formaldehydu oraz obniżenia zużycia surowców do procesu.

3. Doskonalenie procesu produkcji Tarnoformu.

Kontynuowane są prace związane z poprawą jakości oferowanych produktów na bazie Tarnoformu oraz obniżeniem kosztów ich wytwarzania.

4. Audyt energetyczny i elektryczny instalacji i sieci przemysłowych.

Został przeprowadzony audyt energetyczny i elektryczny instalacji i wewnętrznych sieci przemysłowych Grupy Azoty S.A., którego głównym celem była analiza stanu obecnego oraz określenie możliwych rozwiązań pozwalających na obniżenie zużycia energii cieplnej i elektrycznej w Spółce.

42 Raport środowiskowy 2012

Od pow i edz i al ny roz wój Grupa Azoty Zakł ady Chemiczne „Police” S.A.

W 2012 r. w Grupie Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. w ramach prac badawczych i rozwojowych zrealizowano prace, których wdrożenie wyników będzie miało korzystny wpływ na środowisko naturalne: 1. Zmiana technologii produkcji kwasu fosforowego z dwuhydratowej na technologię dwuhydratowo-półhydratową.

W ramach tego zadania prowadzono prace badawcze w szerokiej skali, wykonując badania laboratoryjne i próby przemysłowe z użyciem różnych surowców fosforowych, w obu przypadkach uzyskano pozytywne wyniki. Zastosowanie nowej technologii pozwoli zmniejszyć ilość odpadowego fosfogipsu kierowanego na składowisko.

2. Opracowanie technologii produkcji siarczanu amonu z odpadów tej instalacji: kwasu pohydrolitycznego i monohydratu siarczanu żelaza II. Przeprowadzono próby w skali pilotowej i przemysłowej z wykorzystaniem do produkcji siarczanu amonu odpadowy kwas pohydrolityczny, natomiast próby w skali laboratoryjnej wykonano używając odpadowy monohydrat siarczanu żelaza II. W ramach tego obszaru prowadzono także badania w skali pilotowej nad opracowaniem technologii otrzymywania jakościowych gipsów z odpadów ciekłych instalacji bieli tytanowej.

3. Dostosowanie instalacji do wymagań Dyrektywy IED. Prowadzono prace związane z przystosowaniem poszczególnych instalacji produkcyjnych do spełnienia wymagań Dyrektywy IED dot. emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola).

Zakres działań obejmował instalacje nawozowe, kwasu fosforowego i siarkowego, bieli tytanowej, mocznika i amoniaku.

4. Audyt energetyczny i elektryczny instalacji i obiektów Spółki.

Wykonano audyt, którego celem była ocena stanu energetycznego i elektrycznego oraz nakreślenie kierunków zmian pozwalających na optymalizację zużycia czynników energetycznych i energii elektrycznej.

W 2013 r. w Grupie Azoty Zakłady Chemiczne Police S.A. w ramach prac badawczych i rozwojowych realizowane będą prace, których wdrożenie wyników będzie miało korzystny wpływ na środowisko naturalne: 1. Opracowanie założeń dla instalacji odzysku fosfogipsu w kierunku wytwarzania beztermicznego kruszywa do stosowania w budownictwie drogowym oraz do rekultywacji.

2. Przejście z jednostopniowego na trójstopniowy układ wyparny (Wydział Kwasu Fosforowego).

3. Ocena możliwości zastosowania neutralizowanego monohydratu siarczanu (VI) żelaza (II) jako wypełniacza w produkcji granulowanych nawozów wieloskładnikowych.

4. Wykonanie audytu energetycznego dla obiegu wody chłodzącej CCW i TCW. 5. Modernizacja Przegrzewaczy Pary 11/12 B-304 na Wydziale Przygotowania Gazu w zakresie doboru i wymiany palników z modernizacją wnętrza przegrzewacza.

6. Analiza techniczno-ekonomiczna dla zoptymalizowania pracy zespołów turbinowych na terenie Jednostki Biznesowej Nitro.

7. Badania właściwości produktów ubocznych, odpadów oraz półproduktów, Jednostki Biznesowej Pigmenty pod kątem określenia oraz spełniania wymagań prawnych, klasyfikacji i bezpieczeństwa stosowania.

43 Raport środowiskowy 2012

8. Przejście z jednostopniowego na trójstopniowy układ wyparny (JB Pigmenty).

9. Przeprowadzenie badań w skali laboratoryjnej procesu zagospodarowania monohydratu siarczanu żelaza po filtrach świecowych w kierunku otrzymania roztworu siarczanu amonu oraz związków żelaza w formie stałej.

10. Badania nad otrzymaniem jakościowych gipsów, możliwych do zastosowania w budownictwie, w wyniku neutralizacji kwasu pohydrolitycznego i wybranych strumieni ścieków. Etap II próby w skali pilotowej.

Opracowanie technologii produkcji gipsu syntetycznego z odpadów z instalacji bieli tytanowej, etap drugi – badania w skali pilotowej.

11. Audyt części przepływowej turbozespołów 13UK32, TUK14, TUK12, TUP12.

12. Opracowanie koncepcji wraz z analizą techniczno-ekonomiczną doboru urządzeń (falowniki) do sterowania pracą agregatów pompowych (pompy Sigma i diagonalne) napędzanych silnikami dużej mocy, pod kątem regulacji wydajności pomp oraz optymalizacji zużycia energii elektrycznej.

Mamy za sobą długą historię.

Zgromadziliśmy wiele doświadczeń.

Wiele zrozumieliśmy – i teraz chcemy przekazać to kolejnym pokoleniom.

44 Raport środowiskowy 2012

Od pow i edz i al ny roz wój Grupa Azoty Zakł ady Azotowe Kędzierzyn S.A.

W 2012 r. w Grupie Azoty ZAK S.A. w ramach prac badawczych i rozwojowych zrealizowano prace, których wdrożenie będzie miało korzystny wpływ na środowisko naturalne:

W 2013 r. w Grupie Azoty ZAK S.A. w ramach prac badawczych i rozwojowych realizowane będą prace, których wdrożenie będzie miało korzystny wpływ na środowisko naturalne:

1. Opracowanie technologii zamiennej produkcji ftalanu i tereftalanu dioktylu wraz z przeprowadzeniem próby przemysłowej.

W wyniku przeprowadzonej próby przemysłowej uzyskano potwierdzenie wymaganych właściwości aplikacyjnych nowego nieftalanowego plastyfikatora.

Regulacje prawne REACH eliminują z wielu obszarów zastosowań ftalan dioktylu. Nowy plastyfikator nieftalanowy uzyskany w wyniku próby przemysłowej może skutecznie zastąpić we wrażliwych obszarach zastosowań, dotychczas stosowane ftalanowe plastyfikatory.

1. Opracowanie technologii zamiennej produkcji ftalanu i tereftalanu dioktylu.

Aktualnie trwają prace przygotowawcze dotyczące uruchomienia ciągłej produkcji OXOPLAST®u OT na nowej instalacji.

2. Rozdział purge-gazu na membranach.

W związku z dużymi stratami m. in. wodoru, jakie za sobą niesie aktualnie stosowany zawrót purge-gazu, uzasadnione jest zastosowanie w Wytwórni Amoniaku rozdziału purge-gazu i oddzielnie skierowanie do procesu wydzielonych frakcji (wodorowej i metanowej).

Na instalacji membranowej strumień purge-gazu z istniejącej instalacji do produkcji amoniaku będzie kierowany na membrany, do wydzielania wodoru.

Drugą frakcją otrzymywaną na membranach będzie frakcja metanowa. Amoniak usunięty z purge-gazu będzie wykorzystany do otrzymywania wody amoniakalnej. Natomiast wydzielone strumienie wodoru i frakcji metanowej zostaną skierowane do procesu. Dzięki temu rozwiązaniu obniżeniu powinny ulec wskaźniki zużycia gazu ziemnego, gazu koksowniczego, tlenu i energii elektrycznej na tonę produkowanego amoniaku oraz ciśnienie na tłoczeniu kompresora tlenu.

Projekt jest kontynuowany – obecnie trwają prace przedinwestycyjne w zakresie projektowania przystosowania istniejącej periodycznej instalacji estrów do produkcji TFDO z planowanym terminem uruchomienia produkcji w IV kwartale 2012 r. Inwestycja na instalacji periodycznej została zakończona i przekazana do eksploatacji.

45 Raport środowiskowy 2012

3. Koncepcja Modernizacji Wytwórni Gazu Syntezowego.

Badane rozwiązanie ma na celu wyeliminowanie węzła niskociśnieniowego półspalania gazu ziemnego do produkcji gazu syntezowego i zastąpienie go procesem ciśnieniowym.

Spowoduje to wyłączenie z eksploatacji przestarzałego węzła bazującego na procesie niskociśnieniowym eliminując tym samym emisję towarzyszącą gromadzeniu gazu procesowego w gazometrze na ssaniu sprężarki tego gazu, jak również eliminując emisję, ścieki i odpady w otoczeniu tej sprężarki. Po etapie prac badawczo-rozwojowych nastąpi etap przygotowania inwestycji, a w nim opracowanie Technicznego Studium Wykonalności modernizacji.

I nw e s t yc j e proekolog i c z n e

Grupa Azoty S.A.

1. Instalacja oczyszczania spalin w Grupie Azoty S.A. Realizacja projektu związana jest z wymaganiami dostosowania przemysłowych obiektów energetycznego spalania do standardów emisji określonych rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji oraz Dyrektywą IED. Projekt polegać będzie na modernizacji istniejącej infrastruktury elektrociepłowni EC II oraz dostosowaniu obecnej instalacji do nowych standardów emisji. Realizacja projektu spowoduje zmniejszenie ładunku zanieczyszczeń wprowadzanych do środowiska oraz poprawi jakość powietrza poprzez obniżenie wielkości emisji zanieczyszczeń z instalacji spalania paliw. Realizacja projektu przewidywana jest w latach 2013-2015.

2. Modernizacja Wytwórni Kwasu Siarkowego.

Zadanie ma charakter odtworzeniowo-modernizacyjny.

W ramach projektu przewiduje się m.in. budowę nowego węzła aparatu kontaktowego wraz z wymiennikami ciepła i ekonomizerami oraz budowę pieca do spalania siarki wraz z kotłem utylizatorem. Efektami realizacji projektu będą poprawa wskaźników ekologicznych i zwiększenie wskaźnika produkcji pary wodnej oraz zwiększenie zdolności produkcyjnej instalacji. Ukończenie realizacji projektu przewidywane jest w roku 2013.

3. Modernizacja wnętrz reaktorów syntezy amoniaku.

Celem projektu jest obniżenie kosztów wytwarzania amoniaku w Grupie Azoty S.A. Realizacja projektu pozwoli, przy utrzymaniu istniejącej produkcji, na uzyskanie obniżki kosztów produkcji amoniaku, wynikających z obniżenia zużycia energii elektrycznej potrzebnej do sprężania gazu syntezowego oraz amoniaku chłodniczego, lepszego wykorzystania ciepła reakcji do produkcji pary wodnej oraz obniżenia zużycia zimna. Ukończenie realizacji projektu przewidywane jest w roku 2014.

4. Destylacja pozostałości z rektyfikacji cykloheksanonu z palladu.

Celem projektu jest obniżenie kosztów wytwarzania cykloheksanonu z fenolu. Realizacja projektu pozwoli na uzyskanie oszczędności, wynikających z obniżenia wskaźników zużycia fenolu i mediów energetycznych (energia elektryczna, para 0,9 MPa, para 1,7 MPa, frigorie, gaz ziemny i woda obiegowa) w procesie produkcji cykloheksanonu.

Ukończenie realizacji projektu przewidywane jest w roku 2013.

46 Raport środowiskowy 2012

I nw e s t yc j e proekolog i c z n e

Grupa Azoty Zakł ady Chemiczne „Police” S.A. 1. Instalacja neutralizacji siarczanu żelaza II „MONOHYDRAT”.

Inwestycja ma na celu zagospodarowanie odpadu z instalacji bieli tytanowej. Zneutralizowany monohydrat siarczanu żelaza (II) jako produkt będzie wykorzystywany do redukcji chromu (VI) w przemyśle cementowym. Zakończenie realizowanej inwestycji przewidziane jest w 2013 r.

2. Węzeł oczyszczania spalin wraz z modernizacją EC II. Realizacja inwestycji związana jest z wymaganiami dostosowania przemysłowych obiektów energetycznego spalania do standardów emisji określonych rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji oraz Dyrektywą IED. Celem inwestycji jest modernizacja istniejącej infrastruktury elektrociepłowni EC II oraz dostosowanie obecnej instalacji do nowych standardów emisji.

Realizacja inwestycji przewidywana jest w latach 2013-2015.

3. Budowa instalacji do neutralizacji ścieków przemysłowych z instalacji bieli tytanowej.

Realizacja inwestycji wynika z konieczności dostosowania parametrów emisji do wód jonów siarczanowych z instalacji produkcyjnej bieli tytanowej do Dyrektywy Unijnej IED, gdzie wymagany poziom emisji wynosi 550 kg SO42-/t TiO2. Celem inwestycji jest wybudowanie niezależnej instalacji do neutralizacji ścieków z instalacji bieli tytanowej, która pozwoli skutecznie obniżyć zawartość jonów siarczanowych emitowanych do wód i spełnić wymagania stawiane przez Dyrektywę IED dla instalacji bieli tytanowej.

4. Budowa instalacji do neutralizacji szlamów porozkładowych.

Podobnie jak ww. inwestycja ma na celu realizację dostosowania parametrów emisji do wód

Grupa Azoty Zakłady Azotowe Kędzierzyn S.A. jonów siarczanowych z instalacji produkcyjnej bieli tytanowej do Dyrektywy Unijnej IED, gdzie wymagany poziom emisji wynosi 550 kg SO42-/t TiO2. Realizacja inwestycji przewidywana jest w latach 2013-2014.

5. Rozbudowa instalacji odsiarczania gazów pokalcynacyjnych o dwa nowe reaktory.

Celem inwestycji jest zwiększenie wydajności oczyszczania gazów pokalcynacyjnych.

Zadanie inwestycyjne związane z dostosowaniem instalacji do zaostrzonych wymagań emisyjnych Dyrektywy IED dotyczących emisji SO2 z instalacji bieli tytanowej (≤ 6 kg/t TiO2).

Realizacja inwestycji planowana w roku 2013.

6. Modernizacja systemu oczyszczania gazów porozkładowych.

Zadanie inwestycyjne związane także z dostosowaniem instalacji do zaostrzonych wymagań emisyjnych Dyrektywy IED dotyczących emisji SO2 z instalacji bieli tytanowej (≤ 6 kg/t TiO2). Celem inwestycji jest zmniejszenie emisji SO2 oraz ograniczenie emisji mgieł kwasu siarkowego z węzła rozkładu surowca na instalacji bieli tytanowej. Realizacja inwestycji jest planowana w latach 2013-2014.

7. Ciągły monitoring SO2 i pyłów.

Dyrektywa IED narzuca na producentów bieli „co najmniej monitorowanie” emisji do powietrza gazowego dwutlenku i trójtlenku siarki uwalnianych w trakcie rozkładu i kalcynacji z instalacji zatężania odpadowego kwasu i pyłu z głównych źródeł.

W celu spełnienia wymogów Dyrektywy IED konieczne jest zainstalowanie niezbędnych pomiarów emisji SO2 i pyłów.

Realizacja inwestycji planowana jest w latach 2013-2014.

47 Raport środowiskowy 2012

1. Modernizacja obiektów C.M.O.Ś.

Przedmiotem inwestycji jest Modernizacja Mechanicznej Oczyszczalni Ścieków o aktualnym maksymalnym obciążeniu ściekami, wynoszącym 500 m3/h. Głównymi celami inwestycji są osiągnięcie poprawy skuteczności wstępnego oczyszczania ścieków i uzyskanie lepszych parametrów ścieków oczyszczonych w części mechanicznej oczyszczalni. Ukończenie realizacji projektu przewidywane jest w roku 2013.

2. Nowa energetyka dla Grupy Azoty ZAK S.A. Realizacja projektu wynika z konieczności dostosowania obiektu spalania energetycznego do wymaganych dyrektywą IED ograniczeń zanieczyszczeń oraz znacznego zużycia technicznego podstawowych urządzeń i instalacji eksploatowanych w obecnej elektrociepłowni od ponad 50 lat.

Efektami realizacji będą zwiększenie sprawności wytwarzania ciepła i energii elektrycznej i ograniczenie emitowanych do atmosfery zanieczyszczeń. Realizację projektu zakłada się w latach 2014-2016, z przekazaniem do eksploatacji w roku 2016 (I etap).

Ochrona środowiska jest integralną częścią zarówno aktualnie prowadzonej działalności, jak i planów modernizacyjnych i rozwojowych Grupy Azoty. Spółki wchodzące w skład Grupy Azoty ze względu na charakter prowadzonej działalności podlegają restrykcyjnym przepisom prawa w zakresie ochrony środowiska i bezpieczeństwa. Aspekty środowiskowe zostały zidentyfikowane przez Grupę we wszystkich możliwych elementach, takich jak emisja zanieczyszczeń do powietrza, zrzuty do wody, gospodarka odpadami, zanieczyszczenie podłoża gruntowego, wykorzystanie surowców i zasobów naturalnych, inne lokalne kwestie środowiskowe, oddziaływanie na społeczeństwo.

48 Raport środowiskowy 2012

Rozwiązania na rzecz środowiska

49 Raport środowiskowy 2012

Wiemy, jak brać od świata to, co potrzebne ludziom, i oddawać to, co im niepotrzebne, w taki sposób, żeby woda pozostała wodą, a powietrze powietrzem.

Na tym polega chemia.

Na tym polega odpowiedzialność.

50 Raport środowiskowy 2012

Gospodar k a wod no -ś ci ekowa Grupa Azoty S.A.

Woda w Grupie Azoty S.A. wykorzystywana jest do celów technologicznych, chłodniczych, celów pitnych, jako surowiec do produkcji wód specjalnych oraz do celów ochrony przeciwpożarowej.

Grupa Azoty S.A. czerpie wodę z dwóch źródeł: z ujęcia powierzchniowego na prawym brzegu rzeki Dunajec i ujęcia podziemnego z utworów czwartorzędowych, z pierwszego poziomu wodonośnego.

kierowane są ścieki przemysłowe zawierające substancje biologicznie rozkładalne. Ten rodzaj ścieków jest dodatkowo przesyłany do oczyszczenia w oczyszczalni ścieków Tarnowskich Wodociągów.

Wody opadowe i pochłodnicze z terenu Grupy Azoty S.A. odprowadzane są oddzielnym kolektorem EF+A0 poprzez zbiornik retencyjny i przelew „Sutro” do wód powierzchniowych rzeki Dunajec.

Pozwolenia wodno-prawne regulują wielkość poboru wody.

Grupa Azoty S.A. jest odpowiednio przygotowana na wypadek ewentualnej awarii. W celu zapobiegania przedostania się zanieczyszczeń istnieje możliwość całkowitego zamknięcia przez zasuwę odpływu z kolektora wód opadowych i przepompowanie całej objętości ścieków do Centralnej Oczyszczalni. Istnieje również możliwość przekazania całej objętości generowanych przez Grupę Azoty ścieków do Zakładu Oczyszczalni Ścieków Tarnowskich Wodociągów.

W wyniku prowadzonych procesów produkcyjnych na terenie Grupy Azoty S.A. generowane są ścieki, które dzielą się na następujące rodzaje: technologiczne, bytowo-gospodarcze, wody pochłodnicze i wody opadowe. Ścieki kierowane są podziemną kanalizacją przemysłową oraz rurociągami umieszczonymi na estakadach do oczyszczalni.

W zależności od ich specyfiki kierowane są w celu oczyszczenia do Centralnej Oczyszczalni Ścieków (COŚ) i Biologicznej Oczyszczalni Ścieków (BOŚ). Do Centralnej Oczyszczalni Ścieków kierowane są ścieki przemysłowe wraz ze ściekami socjalnymi, gdzie są oczyszczane przy użyciu procesów mechaniczno-chemicznych. Z kolei do Biologicznej Oczyszczalni Ścieków

Parametry ścieków monitorowane są na bieżąco w poszczególnych punktach sieci kanalizacyjnej za pomocą automatycznych analizatorów. Na bieżąco z określoną częstotliwością prowadzone są analizy laboratoryjne zanieczyszczeń w ściekach.

51 Raport środowiskowy 2012

Gospodar k a wod no -ś ci ekowa GrupA Azoty Zakł ady Chemiczne „Police” S.A.

Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. prowadzi gospodarkę wodno-ściekową w sposób zrównoważony, przy jednoczesnym spełnianiu standardów emisyjnych zgodnych z posiadanym Pozwoleniem Zintegrowanym poprzez nadzór nad procesem oczyszczania ścieków.

Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. w 2012 r. pobierała wodę z ujęć powierzchniowych na rzekach Odrze i Gunicy oraz wodę podziemną ze studni znajdującej się na terenie Ośrodka Wczasowego „Brzózki”.

Woda ta jest wykorzystywana do celów technologicznych, chłodniczych oraz pitnych.

W efekcie procesów zachodzących na terenie zakładu powstają cztery rodzaje ścieków: przemysłowe (technologiczne), bytowogospodarcze, wody pochłodnicze i opadowe. W lokalnej oczyszczalni biologicznej oczyszczane są ścieki bytowo-gospodarcze z ośrodka wczasowego „Brzózki”, natomiast ścieki przemysłowe i bytowo-gospodarcze kierowane są do zakładowej oczyszczalni ścieków. Wody opadowe i pochłodnicze z terenu zakładu odprowadzane są bezpośrednio do wód powierzchniowych rzeki Odry. Z tego powodu wody pochłodnicze podlegają stałemu automatycznemu monitoringowi pH, na wypadek ich zakwaszenia.

52 Raport środowiskowy 2012

Gospodar k a wod no -ś ci ekowa GrupA Azoty Zakł ady Azotowe Kędzierzyn S.A.

Grupa Azoty ZAK S.A. dla prawidłowego funkcjonowania we wszystkich sferach prowadzonej działalności korzysta z zasobów wód powierzchniowych z rzeki Odry i potoku Łącza oraz podziemnych ze studni głębinowych z utworów trzecio i czwartorzędowych, jak również dokonuje zakupu wód z odwadniania Kopalni Piasku „Kotlarnia”. Spółka prowadzi systematyczny monitoring ilości oraz jakości pobieranych i zużywanych wód. Wody używane są do celów energetycznych, produkcyjnych, gospodarczych, socjalno-bytowych.

Z uwagi na różnorodne przeznaczenie, produkowane są różne rodzaje wód. Na Wydziale Produkcji Wody produkowana jest woda przemysłowa i pitna, a w obiektach nowoczesnej Stacji Uzdatniania Wód do Celów Energetycznych produkowana jest woda filtrowana, woda zdemineralizowana.

W celu ograniczenia poboru wody w Grupie Azoty ZAK S.A. funkcjonuje układ zawrotu wód z kanalizacji deszczowej do produkcji wody przemysłowej. Wody te, na ogół wspólnie z częścią ścieków oczyszczonych, kierowane są na stację uzdatniania wody przemysłowej.

W przeważającej części roku mieszanina wód z kanalizacji deszczowej oraz oczyszczonych ścieków jest zawracana, jedynie w przypadkach wyższego zapotrzebowania na wodę lub stanów powodziowych dobierana jest woda z rzeki Odry.

Różnorodność procesów produkcyjnych realizowanych w Grupie Azoty ZAK S.A. wiąże się z powstawaniem ścieków technologicznych zawierających zanieczyszczenia zarówno w postaci związków azotu, jak i związków organicznych. Z tego względu system oczyszczania ścieków w Grupie Azoty ZAK S.A. oparto na wieloetapowym układzie, z wyselekcjonowaniem poszczególnych strumieni ścieków i możliwie szerokim zastosowaniem oczyszczania ścieków „u źródła”.

W skład systemu ściekowego w Grupie Azoty ZAK S.A. należy zaliczyć wewnętrzną rozdzielczą sieć kanalizacyjną (deszczową i przemysłową), lokalne podczyszczalnie ścieków, Centralną Mechaniczną Oczyszczalnię Ścieków, Centralną Mechaniczno-Biologiczną Oczyszczalnię Ścieków oraz Oczyszczalnię „Piskorzowiec”.

W pierwszym etapie ścieki przemysłowe i sanitarne poddawane są oczyszczaniu w lokalnych, umiejscowionych na terenie instalacji produkcyjnych, podczyszczalniach.

Z podoczyszczalni ścieki odprowadzane są do kanalizacji ścieków przemysłowych. W drugim etapie sumaryczny strumień ścieków kierowany jest do obiektów Centralnej Mechanicznej Oczyszczalni Ścieków (C.M.O.Ś.), skąd, po usunięciu zanieczyszczeń mechanicznych i olejowych, ścieki przetłaczane są do oczyszczania docelowego w Centralnej MechanicznoBiologicznej Oczyszczalni Ścieków (C.M.B.O.Ś.).

Oczyszczone ścieki przemysłowe kierowane są częściowo do układu zawrotu wód z kanalizacji deszczowej do produkcji wody przemysłowej.

Pozostała ilość ścieków oczyszczonych kierowana jest na oczyszczalnię „Piskorzowiec” i ostatecznie do rzeki Odry.

53 Raport środowiskowy 2012

Grupa Azoty ZAK S.A. prowadzi stały monitoring odprowadzanych ścieków, zarówno w zakresie ich ilości jak i jakości.

W tym celu Grupa Azoty ZAK S.A. na przestrzeni ostatnich lat zrealizowała szereg zadań, zmierzających do zmniejszenia oddziaływania zakładu na środowisko. Wymienić tu należy przede wszystkim: nowej Stacji Uzdatniania ▪▪budowę Wody (SUW), nowoczesnych obiegów ▪▪budowę chłodniczych, modernizacji ▪▪rozpoczęcie Centralnej Mechanicznej Oczyszczalni Ścieków.

Atutem w zakresie gospodarki ściekami jest wieloetapowy, systematycznie modernizowany układ oczyszczania i odprowadzania ścieków, dzięki któremu Grupa Azoty ZAK S.A. jest samowystarczalna w zakresie oczyszczania ścieków.

Modernizacja Centralnej Mechaniczno-Biologicznej Oczyszczalni Ścieków w kierunku usuwania związków azotu umożliwiła skierowanie części oczyszczonych ścieków do wdrożonego wcześniej układu zawrotu wód z kanalizacji deszczowej do produkcji wody przemysłowej. Obecnie trwają prace nad opracowaniem koncepcji dalszej modernizacji C.M.B.O.Ś. w celu intensyfikacji rozkładu zanieczyszczeń. Grupa Azoty ZAK S.A. przyjmuje również do oczyszczania ścieki innych podmiotów. W trosce o zapewnienie poprawności procesu oczyszczania ścieków w umowach określane są warunki i parametry przyjmowanych ścieków.

Gospodar k a wod no -ś ci ekowa

Zestawienie gospodarki wodno -ściekowej w trzech głównych spółkach grupy azoty

Spółka

Źródło wody

Sposób wykorzystania

Rodzaj ścieków

Brak (rów EF+A0 przez przelew „Sutro” do rz. Dunajec)

Cele chłodnicze

Grupa Azoty S.A.

Woda powierzchniowa Woda podziemna

Cele technologiczne Do produkcji wód specjalnych Cele przeciwpożarowe

Ścieki przemysłowe Wody pochłodnicze Ścieki bytowo-gospodarcze

Woda powierzchniowa Woda podziemna

Cele chłodnicze Cele technologiczne Cele pitne i gospodarcze

Ścieki technologiczne Wody pochłodnicze Wody opadowe

Ścieki przemysłowe Woda powierzchniowa Grupa Azoty ZAK S.A.

Woda podziemna Woda kupowana z Kopalni Piasku Kotlarnia

Produkcja wody przemysłowej Produkcja wody filtrowanej oraz zdemineralizowanej na nowej SUW Produkcja wody pitnej

Wody pochłodnicze Ścieki bytowogospodarcze Ścieki z hydrotransportu mieszanek popiołowożużlowych Ścieki deszczowe

54 Raport środowiskowy 2012

Mechanicznochemiczne (Centralna Oczyszczalnia Ścieków) Biologiczne (Biologiczna Oczyszczalnia Ścieków)

Produkcja wody pitnej

Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A.

Oczyszczanie ścieków

Zakładowa Oczyszczalnia MechanicznoChemiczna Oczyszczalnia Biologiczna O.W. Brzózki (1 listopada 2012 roku O.W. „Brzózki” został sprzedany)

Lokalne podczyszczalnie ścieków Centralna Mechaniczna Oczyszczalnia Ścieków Centralna MechanicznoBiologiczna Oczyszczalnia Ścieków Oczyszczalnia Ścieków „Piskorzowiec”

Gospodar k a wod no -ś ci ekowa

Pobór wody w trzech głównych spółkach Grupy Azoty w l atach 2006 -2012 (dane w tys. m 3 ) Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A.

Grupa Azoty S.A.

Źródło

Rok

Pobór wody powierzchniowej

Pobór wody podziemnej

Pobór wody ODRA

Pobór wody GUNICA

Grupa Azoty Zakłady Azotowe Kędzierzyn S.A. Pobór wody powierzchniowej

Zakup od innego podmiotu (KPP Kotlarnia)

2012

11 961

555

161 860,4

370,8

3 332,5

1 849,9

4 749,1

2011

12 706

556

165 342,9

421,6

3 912,6

1 585,3

4 402,4

2010

14 415

702

144 742,1

23,5

2 353,3

2 223,7

6 547,7

2009

13 166

621

108 697,6

501,3

1 557,3

2 508,3

3 299,7

2008

14 617

676

167 758,8

856,9

1 873,2

2 368,2

2 983,8

2007

14 763

752

173 929,5

295,1

3 836,3

2 342,9

3 789,6

2006

14 859

857

170 628,1

873,3

2 777,2

2 275,9

3 416,1

Ścieki odprowadzone do wszystkich oczyszczalni w trzech głównych spółkach Grupy Azoty w l atach 2006 -2012 (w tys. m 3 ) Rok

Pobór wody podziemnej

Grupa Azoty S.A.

Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A.

Grupa Azoty Zakłady Azotowe Kędzierzyn S.A.*

2012

5 049

42 062,5

4 749

2011

5 285

39 099,2

4 402

2010

6 441

36 609,7

6 548

2009

5 614

27 412,2

3 300

2008

6 047

35 657,4

2 984

2007

6 981

36 668,2

3 790

2006

7 105

35 497,6

3 416

*ścieki odprowadzane do odbiornika

55 Raport środowiskowy 2012

Gospodar k a od padam i Grupa Azoty S.A.

Głównym odpadem powstającym w Grupie Azoty są popioły i żużle.

Obecnie na składowisko trafia około 55 tys. ton mokrego popiołu rocznie, a około 33,5 tys. ton popiołu jest odbierane w formie suchej z kotłów elektrociepłowni.

wykorzystywane są do produkcji nowego oleju. W zakresie unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych (odpady zawierające rtęć) w 2012 r. wyczyszczono kanalizację przy wyłączonych z eksploatacji halach Elektrolizy E3 i B4 oraz zlikwidowano oczyszczalnię ścieków rtęciowych, zlokalizowaną w pobliżu hal. Powstały odpad w ilości 18 ton został przekazany do utylizacji.

Grupa Azoty zrealizowała budowę „Instalacji kompleksowego odbioru popiołu z kotłów zakładowej elektrociepłowni EC II”.

Ujęty w suchej postaci popiół jest sprzedawany zewnętrznym podmiotom zainteresowanym jego gospodarczym wykorzystaniem.

Inwestycja ma na celu redukcję oddziaływania Spółki na środowisko oraz bezpośrednie oszczędności, związane ze zmniejszeniem kosztów ponoszonych z tytułu składowania odpadów. Od drugiej połowy 2012 r. w Grupie Azoty składowana jest wyłącznie część żużlowa pozostałości poprodukcyjnych elektrociepłowni. Inwestycja ma nie tylko duże znaczenie w dążeniu do spełnienia wymogów środowiskowych, ale również ma potencjał i może przynieść spore zyski w przypadku zawarcia umów na odbiór popiołów przez firmy, wykorzystujące odpad do produkcji materiałów budowlanych lub jako materiał do stabilizacji powierzchni w budownictwie drogowym.

Odpady tworzyw sztucznych w Grupie Azoty S.A. poddawane są procesowi odzysku w instalacjach produkcyjnych Compoundingu PA6 oraz Compoundingu POM. W 2012 r. poddano odzyskowi w ww. instalacjach około 100 ton tworzyw sztucznych.

Grupa Azoty S.A. prowadzi także selektywną zbiórkę surowców wtórnych (m.in. makulatury, tworzyw sztucznych, drewna, szkła, zużytych baterii, sprzętu elektrycznego i elektronicznego). Grupa Azoty, mając na uwadze aspekty środowiskowe, we wszystkich umowach zawieranych z firmami zewnętrznymi w zakresie odbioru odpadów oraz wykonywania usług związanych z wytworzeniem odpadów zawiera klauzulę, zgodnie z którą odpady przejęte od spółki mają być zagospodarowane lub unieszkodliwione zgodnie z wymogami prawa ochrony środowiska i ustawy o odpadach.

Grupa Azoty współpracuje z Branżową Organizacją Odzysku w celu realizacji obowiązku uzyskania odpowiednich poziomów odzysku i recyklingu opakowań.

W 2012 r. Grupa Azoty wytworzyła 98 354 tony odpadów, w tym 147 ton odpadów niebezpiecznych. 1/3 odpadów niebezpiecznych stanowiły zużyte oleje i smary, które w całości przekazywane były do MIS-Polska, a następnie do rafinerii, gdzie

56 Raport środowiskowy 2012

Gospodar k a od padam i Grupa Azoty Zakł ady Chemiczne „Police” S.A.

Głównym odpadem wytwarzanym w Grupie Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. jest fosfogips, który wraz z odpadami energetycznymi składowany jest selektywnie na zakładowym składowisku fosfogipsu.

jest odbiorcom, natomiast odciek ze składowiska siarczanu żelaza II stosowany jest jako koagulant w procesie oczyszczania ścieków w zakładowej oczyszczalni ścieków. W instalacji nawozów sztucznych następuje odzysk kwasu pohydrolitycznego, który również wraz z zużytymi katalizatorami poddawany jest odzyskowi w wytwórni kwasu fosforowego.

W 2012 r. Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. wytworzyła 3 616 034 ton odpadów innych niż niebezpieczne i jest to poziom nieco niższy w stosunku do 2011 r. Ponadto Spółka wytworzyła w 2012 r. 76 335 ton odpadów niebezpiecznych, z których 72 509 ton stanowił kwas pohydrolityczny w całości zagospodarowany w instalacjach Grupy Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A.

Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. prowadzi segregację m.in. takich odpadów jak: makulatura, tworzywa sztuczne, drewno, szkło, zużyte opakowania, zużyte baterie i akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny.

Odpady te wraz z innymi odpadami, których nie udało się zagospodarować w instalacjach Grupy Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. przekazywane są do zagospodarowania podmiotom zewnętrznym, posiadającym stosowne zezwolenia na gospodarowanie odpadami.

Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. prowadzi we własnym zakresie m.in. odzysk oraz unieszkodliwienie odpadów wytwarzanych przez siebie oraz przez obce podmioty. Odpady żużla wykorzystywane są do utwardzania powierzchni terenów oraz dróg i placów, odpadowy siarczan żelaza II po wysuszeniu w instalacji suszenia siarczanu żelaza II sprzedawany

57 Raport środowiskowy 2012

Gospodar k a od padam i Grupa Azoty Zakł ady Azotowe Kędzierzyn S.A.

Grupa Azoty ZAK S.A. jest wytwórcą odpadów powstających zarówno w toku produkcji, jak i z działalności socjalno-bytowej. Do głównych rodzajów odpadów należą mieszanki popiołowo-żużlowe, stanowiące w poszczególnych latach od ok. 85% do ok. 95% ogółu wytwarzanych odpadów. Ponadto wśród odpadów znajdują się osady z ciągu oczyszczania ścieków, pozostałości podestylacyjne, zużyte jonity, oleje, katalizatory, opakowania, odpady z czyszczenia zbiorników, złom stalowy i metali kolorowych.

Grupa Azoty ZAK S.A. posiada pięć zakładowych składowisk odpadów, jedno w fazie eksploatacji, natomiast pozostałe cztery zostały zamknięte, z czego dwa już zrekultywowano, a na kolejnym prace rekultywacyjne zakończone zostaną w 2013 r.

W Grupie Azoty ZAK S.A. przyjęto zasadę zawierania w umowach na świadczenie usług remontowych oraz prac związanych z realizacją inwestycji zapisów ustalających świadczącego usługę – wytwórcą odpadów oraz zobowiązujących te podmioty do postępowania z odpadami zgodnie z wymogami prawa ochrony środowiska i ustawy o odpadach, jak również do zagospodarowania odpadów poza terenem Spółki.

W 2012 roku wytworzono 91 580,5 Mg odpadów, w tym 3 162,3 Mg odpadów klasyfikowanych jako niebezpieczne.

Generalnie odpady przekazywane są odbiorcom zewnętrznym do odzysku. Po raz pierwszy od kilku lat, w 2012 r. przekazano do składowania ok. 2,7 tys. ton odpadów, tj. mieszanek popiołowożużlowych. Jedynym rodzajem odpadu przekazanym do składowania poza Grupą Azoty ZAK S.A. były niesegregowane odpady komunalne.

Prowadzona od kilku lat współpraca z organizacją odzysku zapewnia Grupie Azoty ZAK S.A. wymagany przepisami poziom recyklingu i odzysku opakowań.

Wszystkie odpady wytwarzane w Grupie Azoty ZAK S.A. poddawane są selektywnej zbiórce i magazynowaniu w miejscach uzgodnionych stosownymi decyzjami – w wydziałowych miejscach magazynowania na poszczególnych instalacjach, w centralnych miejscach magazynowania.

58 Raport środowiskowy 2012

Gospodar k a od padam i Główne odpady wyt warzane w głównych spółkach Grupy Azoty w 2012 r.

Grupa Azoty S.A.

paleniskowe, żużle ▪▪popioły i pyły z kotłów lotne z węgla ▪▪popioły osady ściekowe ▪▪odpady tworzyw sztucznych ▪▪inne oleje silnikowe ▪▪żelazo i stal ▪▪odpady betonu oraz gruz betonowy ▪▪opakowania z drewna ▪▪materiały izolacyjne ▪▪opakowania z tworzyw sztucznych ▪▪zużyte katalizatory zawierające ▪▪niebezpieczne metale przejściowe

Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A.

popioły paleniskowe ▪▪żużle, i pyły z kotłów lotne z węgla ▪▪popioły fosfogipsy wymieszane ▪▪z żużlami, popiołami paleniskowymi i pyłami z kotłów

siarczan żelazowy ▪▪odpadowy osady z zakładowych oczyszczalni ▪▪ścieków siarkowy i siarkawy ▪▪kwas inne kwasy ▪▪zużyte katalizatory zawierające ▪▪niebezpieczne metale przejściowe (2) lub ich niebezpieczne związki

59 Raport środowiskowy 2012

Grupa Azoty Zakłady Azotowe Kędzierzyn S.A.

popiołowo-żużlowe ▪▪mieszanki osady z ciągu oczyszczania ścieków ▪▪pozostałości podestylacyjne ▪▪zużyte jonity ▪▪zużyte oleje ▪▪zużyte katalizatory ▪▪odpady z czyszczenia zbiorników ▪▪zużyte opakowania ▪▪złom stalowy i metali kolorowych ▪▪

El ek t ro ci epłow n i a Grupa Azoty S.A.

Elektrociepłownia (ECII) została wybudowana w dwóch etapach w latach 1957-1959 oraz 1965-1967.

Obecnie w ECII eksploatowane są cztery kotły oraz cztery turbiny. Podstawowym zadaniem Elektrociepłowni jest zapewnienie ciągłości i niezawodności dostaw ciepła i energii elektrycznej na potrzeby produkcyjne i bytowe Grupy Azoty S.A. oraz na potrzeby taryfowych odbiorców zewnętrznych.

W ECII wytwarzane jest: ciepło dla instalacji technologicznych, woda grzewcza dla przedsiębiorstwa i odbiorców zewnętrznych energia elektryczna w kondensacji i w skojarzeniu, która jest zużywana w przedsiębiorstwie.

Realizowane i przewidywane modernizacje instalacji elektrociepłowni mają na celu przede wszystkim zapewnić samowystarczalność energetyczną przedsiębiorstwa jak również spełnić warunki wynikające z zapisów prawa w zakresie ochrony środowiska.

▪▪ ▪▪ ▪▪

Działalność Jednostki Biznesowej Energetyka (JBE) prowadzona jest w sposób odpowiedzialny, z zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju, ze szczególnym naciskiem na odpowiedzialność za środowisko i na efektywność. Troska o otaczające środowisko naturalne znajduje odzwierciedlenie w realizowanych od lat inwestycjach proekologicznych. Środki finansowe angażowane są również w działalność z zakresu odpowiedzialności społecznej, polegającej przede wszystkim na minimalizacji skutków aktywności przemysłowej.

Dla JBE szczególne znaczenie mają działania związane z redukcją emisji CO2. Ten efekt był uzyskiwany w przeszłości poprzez spalanie biomasy, a obecnie jest uzyskiwany poprzez wzrost efektywności procesów oraz zmniejszenie potrzeb własnych. Redukcja emisji pozwala obniżyć koszty produkcji mediów energetycznych.

Obecnie instalacje Elektrociepłowni w pełni spełniają wymagania przepisów ekologicznych.

Wytwarzanie mediów energetycznych charakteryzuje wysoka sprawność i efektywność. Znacząca ilość ciepła wytwarzana jest w kogeneracji z wytwarzaniem energii elektrycznej w stopniu pozwalającym na zaliczenie do ciepła kwalifikującego się do uzyskania świadectw pochodzenia tzw. czerwonych certyfikatów.

Dzięki procesowi skojarzenia wytwarzania energii elektrycznej i ciepła energia chemiczna paliwa jest pełniej wykorzystywana, a tym samym ograniczany jest wpływ na środowisko naturalne.

Głównym celem działań JBE jest utrzymanie i dalsza poprawa konkurencyjności wytwarzanego ciepła i energii elektrycznej.

Istniejące jednostki wytwórcze w Elektrociepłowni zostały poddane ocenie stanu technicznego oraz prognozom przyszłościowym, dotyczącym możliwości produkcyjnych i eskalacji kosztów. Strategiczne kierunki eksploatacji Elektrociepłowni sprowadzają się do wykonywania na bieżąco remontów oraz podnoszenia bezpieczeństwa energetycznego i zwiększania możliwości wykorzystania zdolności produkcyjnych, a także dostosowania elektrowni do spełnienia wymogów środowiskowych, jakie będą obowiązywały po 2015 r.

Planowana zabudowa turbiny niskoprężnej spowoduje dociążenie obecnie eksploatowanych turbin przeciwprężnych oraz istniejących kotłów, a także pozwoli na zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego, w szczególności w zakresie wytwarzania par technologicznych, oraz spowoduje zaspokojenie zapotrzebowania na energię elektryczną przedsiębiorstwa w całości przez własną elektrociepłownię. Do końca 2015 r. Elektrociepłownia zostanie wyposażona w nowoczesne instalacje ekologiczne do odsiarczania i odazotowania spalin z kotłów.

60 Raport środowiskowy 2012

Nowoczesna instal acja Znaczną inwestycją ukierunkowaną na ochronę środowiska, zrealizowaną przez Grupę Azoty, była budowa „Instalacji kompleksowego odbioru popiołu z kotłów zakładowej elektrociepłowni EC II”. Instalacja umożliwia odbiór popiołu w suchej postaci. Taki popiół jest sprzedawany zewnętrznym podmiotom zainteresowanym jego gospodarczym wykorzystaniem.

Inwestycja ma na celu redukcję oddziaływania Spółki na środowisko oraz bezpośrednie oszczędności, związane ze zmniejszeniem kosztów ponoszonych z tytułu składowania odpadów. Zrealizowana instalacja suchego ujęcia popiołu dostosowuje Grupę Azoty S.A. do wymogów prawa wspólnotowego, które m.in. narzuca konieczność zapobiegania lub ograniczania produkcji odpadów oraz ich szkodliwości, jak również odzysku odpadów w drodze recyklingu lub ponownego wykorzystania.

Inwestycja została zrealizowana z dofinansowaniem z unijnych środków pomocowych Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w wyniku podpisania stosownej umowy z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Od kilku lat wdrażany jest program inwestycji szybko zwrotnych, wdrażane są energooszczędne zadania inwestycyjne, takie jak zabudowa pomp zasilających ze sprzęgłami hydrokinetycznymi czy zabudowa falowników.

W oparciu o wnioski z opracowań dotyczących planów modernizacji ECII zostały podjęte działania inwestycyjne w zakresie rekonstrukcji systemu elektroenergetycznego przedsiębiorstwa na napięciu 110 kV łącznie z modernizacją układów pomiarowo-rozliczeniowymi oraz systematycznej kompleksowej modernizacji pól zasilających i odpływowych w rozdzielniach 6 kV. Ocena obecnego stanu technicznego określa możliwość eksploatacji Elektrociepłowni do 2030 r.

El ek t ro ci epłow n i a Grupa Azoty Zakł ady Chemiczne „Police” S.A.

Energetyka eksploatowana w Grupie Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. prowadzi działalność w oparciu o następujące koncesje wydane przez Prezesa URE: koncesja na wytwarzanie energii elektrycznej WEE,

Elektrociepłownia wytwarza ciepło i energię elektryczną w systemie rozdzielonym, a paliwem jest węgiel kamienny. Kotły wyposażone są w multicyklony, brak instalacji odsiarczania spalin. Kocioł wyposażony jest w emiter spalin – komin żelbetonowy o wysokości 100 m. Z uwagi na sprzedaż kotłów OR – 32 i planowaną likwidację kotłów WR-25 nie przewiduje się budowy instalacji oczyszczania spalin w celu spełnienia norm emisyjnych Dyrektywy IED.

▪▪

koncesja na obrót energią ▪▪elektryczną OEE, koncesja na dystrybucję energii ▪▪elektrycznej PEE, koncesja na wytwarzanie ciepła ▪▪WCC,

Elektrociepłownia 2 powstała w 1983 r. produkuje ciepło i energię elektryczną w skojarzeniu. Parametry energii cieplnej produkowanej w tej elektrociepłowni to para wodna o 13,8 MPa oraz 0,8 MPa. Elektrociepłownia 2 wyposażona jest w dwa kotły parowe OP-230 o wydajności 230 t/h pary. Zainstalowano w niej dwa turbozespoły 13 UK 32 upustowokondensacyjne o mocy elektrycznej 32 MWe. Elektrociepłownia opalana jest węglem kamiennym.

koncesja na przesył i dystrybucję ▪▪ciepła PCC,

▪▪koncesja na obrót ciepłem OCC.

Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. eksploatuje dwie elektrociepłownie produkujące:

▪▪ciepło w postaci pary wodnej, ▪▪energię elektryczną.

Elektrociepłownia 1 powstała w 1969 r. produkuje energię cieplną w postaci pary wodnej o ciśnieniach 3,8, 2,2, 0,8, 0,35 MPa oraz wodę grzewczą w wymiennikach ciepłowniczych.

Wyposażona jest w cztery kotły parowe OR – 32 o wydajności 32 t/h oraz dwa kotły wodne WR-25.

Kotły wyposażone są w elektrofiltry firmy ABB (po 1 elektrofiltrze na kocioł), mogą one pracować blokowo lub kolektorowo. Emiter spalin znajduje się w kominie żelbetonowym o wysokości 200 m.

W 2013 roku doszło do transakcji sprzedaży kotłów Elektrociepłowni firmie zewnętrznej, w 2013 roku sprzedano 2 kotły, w roku 2014 planowana jest sprzedaż 1 kotła oraz do końca roku 2016 ostatniego kotła – OR – 32. Kotły WR-25 zostały wycofane z eksploatacji z zamiarem ich likwidacji.

W celu spełnienia wymagań Dyrektywy IED na Elektrociepłowni 2 rozpoczęto realizację inwestycji polegającej na dostosowaniu do tej Dyrektywy emitowanych do atmosfery związków siarki, azotu oraz pyłów, a także przebudowę komina i rewitalizację kotłów OP-230.

Na 2015 r. zaplanowano zakończenie inwestycji.

W Elektrociepłowni 1 zainstalowano 3 turbozespoły: – 12 upustowo-przeciwprężny ▪▪TUP o mocy znamionowej elektrycznej 11,7 MWe, – 12 upustowo-kondensacyjny ▪▪TUK o mocy znamionowej elektrycznej 12,1 MWe, – 14 upustowo-kondensacyjny ▪▪TUK o mocy znamionowej elektrycznej 13,8 MWe.

61 Raport środowiskowy 2012

El ek t ro ci epłow n i a Grupa Azoty Zakł ady Azotowe Kędzierzyn S.A.

Eksploatowana w Jednostce Biznesowej Energetyka Elektrociepłownia w Grupie Azoty ZAK S.A. prowadzi działalność w oparciu o koncesje: WCC, PCC, WEE, OEE, PEE, OPG, PPG.

Każdy kocioł wyposażony jest w elektrofiltr elektrostatyczny dwupolowy. Elektrofiltry jako urządzenia ochrony powietrza zostały zmodernizowane w latach 20022007. Zakres modernizacji zawierał wymianę elektrod, układu zasilania i sterowania elektrofiltru. Celem modernizacji było zmniejszenie emisji pyłu. Kotły nie są wyposażone w instalację odsiarczania spalin.

Minimalizacja emisji związków siarki jest realizowana przez dobór i spalanie węgla o niskiej zawartości siarki.

W związku z eksploatacją Elektrociepłowni, Grupa Azoty ZAK S.A. jest producentem energii cieplnej w postaci pary wodnej o ciśnieniu 7.0, 1.5, i 0.6 MPa oraz wody grzewczej.

Elektrociepłownia produkuje energię cieplną i energię elektryczną w skojarzeniu, nie wytwarza energii elektrycznej w kondensacji.

Paliwem wykorzystywanym w elektrociepłowni jest węgiel kamienny. Urządzeniami spalającymi węgiel są kotły parowe pyłowe produkcji firmy Pauker o wydajności do 100 t/h pary. W elektrociepłowni wykorzystywane jest pięć kotłów.

Jednostki kotłowe zostały zainstalowane w latach 1956-1959.

Zasadniczym zamierzeniem jest budowa nowoczesnej i ekologicznej nowej elektrociepłowni, pracującej na potrzeby Grupy Azoty ZAK S.A. i innych odbiorców. Paliwem wykorzystywanym w nowej elektrociepłowni będzie węgiel kamienny. Dotychczasowa stara elektrociepłownia zostanie wyłączona po wykorzystaniu okresu derogacji.

Kotły pracują na dwa emitory w postaci ceramicznych kominów o wysokości 80 m w układzie trzy kotły na emitor pierwszy i dwa kotły na emitor drugi. Każdy z emitorów wyposażony jest w system ciągłego monitoringu emisji. Informacje z systemu monitoringu, oprócz obligatoryjnego raportowania, wykorzystywane są do prowadzenia ruchu i spalania na kotłach w sposób minimalizujący emisję szkodliwych związków.

62 Raport środowiskowy 2012

Em i s j e Grupa Azoty S.A.

Grupa Azoty S.A. wdrożyła wiele rozwiązań, które mają pozytywny wpływ na ochronę środowiska w obszarze emisji zanieczyszczeń do atmosfery.

Dzięki zastosowanym urządzeniom ochrony powietrza możliwe jest zmniejszenie odprowadzanych gazów i pyłów do powietrza: emisji pyłu możliwa ▪▪redukcja jest dzięki zastosowaniu płuczek wodnych, cyklonów, multicyklonów i elektrofiltrów, emisji zanieczyszczeń ▪▪redukcja w gazach możliwa jest dzięki absorberom oraz reduktorom termicznym.

Grupa Azoty S.A. prowadzi pomiary emisji oraz pomiary stężeń odprowadzanych zanieczyszczeń do powietrza na emitorach odprowadzających znaczące ładunki zanieczyszczeń. Pomiary emisji prowadzi się w sposób ciągły (elektrociepłownia, instalacja kwasu azotowego dwuciśnieniowego) oraz okresowo na wytypowanych emitorach instalacji technologicznych.

Pomiary emisji i stężeń substancji dla poszczególnych emitorów są wykonywane zgodnie z wymaganiami prawnymi i administracyjnymi. Z uwagi na uczestnictwo w systemie handlu emisjami zakładowej elektrociepłowni od 2005 r. Spółka dokonuje corocznej weryfikacji raportów rocznych i uzyskuje nadwyżki uprawnień.

W trosce o czyste powietrze Grupa Azoty S.A. systematycznie monitoruje powietrze w pięciu punktach pomiarowych na terenie Tarnowa.

Lokalizacja poszczególnych punktów pomiarowych ma na celu objęcie kontrolą szerokiego obszaru, jaki może być poddany oddziaływaniu pyłów i gazów emitowanych z terenu zakładu. Punkty pomiarowe na terenie Tarnowa:

▪▪Stadnina Koni w Klikowej, Mieszkaniowa ▪▪Spółdzielnia „Jaskółka” na ul. Hodowlanej, ▪▪Pompownia G, Tarnowskie Wodociągi sp. z o.o.

▪▪Zakład Oczyszczania Ścieków, Podstawowa nr 18, ▪▪Szkoła na Osiedlu Klikowskim.

Projekt Wspólnych Wdrożeń Wraz z końcem 2012 r. z sukcesem zakończono rozpoczęty w II półroczu 2008 r. Projekt Wspólnych Wdrożeń.

Projekt realizowany przez Grupę Azoty S.A. we współpracy z japońską firmą Mitsubishi Corporation był efektem podpisania protokołu z Kioto i dotyczył ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, m.in. podtlenku azotu, który jest emitowany z instalacji KDC. Przez cały okres trwania projektu w latach 2008-2012 rzeczywista wielkość wygenerowanych jednostek ERU wyniosła 2.670.356, co w konsekwencji przełożyło się na zysk przewyższający 100 mln zł.

Ze względu na wagę projektu, cały okres jego trwania wymagał ciągłego monitoringu i nadzoru zarówno ze strony kierownictwa, jak i pracowników obsługujących instalacje. Wygenerowane Jednostki ERU były wielokrotnie weryfikowane przez firmę zewnętrzną i dopiero końcowy raport, potwierdzający stosowanie wymaganych norm i metodyk, umożliwiał przekazanie jednostek do sprzedaży.

Od 2013 r. spółka nadal redukuje emisję podtlenku azotu, jako jednego z gazów cieplarnianych, do poziomu jak podczas realizacji Projektu Wspólnych Wdrożeń. Jest to działalność, którą Grupa Azoty S.A. prowadzi jako jeden z elementów spełniania kryteriów BAT (najlepszych dostępnych technologii).

63 Raport środowiskowy 2012

Em i s j e Grupa Azoty Zakł ady Chemiczne „Police” S.A.

Istotnym elementem zintegrowanego systemu zarządzania Grupy Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. jest redukcja oraz bieżący monitoring emisji do powietrza. Spółka wdrożyła wiele rozwiązań, które mają pozytywny wpływ na ochronę środowiska w tym obszarze.

Pomiary wykonywane są dla trzech substancji (SO2, zw.F, NH3) w układzie ciągłym jako stężenia 24-godzinne.

Prowadzony monitoring pozwala na uzyskanie informacji o aktualnym stanie zanieczyszczenia powietrza, co stanowi podstawę do działań zmierzających do ograniczenia emisji pyłów i gazów do powietrza.

Jest to możliwe dzięki m.in. urządzeniom ochrony powietrza:

Pomiary emisji i stężeń substancji dla poszczególnych emitorów są wykonywane zgodnie z wymaganiami prawnymi i administracyjnymi.

emisji pyłów jest ▪▪redukcja możliwa poprzez zastosowanie płuczek, cyklonów, multicyklonów i elektrofiltrów, emisji zanieczyszczeń ▪▪redukcja w gazach możliwa jest dzięki absorberom, skruberom i demisterom (odemglaczom świecowym).

Ponadto Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. posiadają monitoring stężeń jakości powietrza.

Odbywa się on w trzech punktach pomiarowych usytuowanych wokół zakładu.

64 Raport środowiskowy 2012

Em i s j e Grupa Azoty Zakł ady Azotowe Kędzierzyn S.A.

Wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza realizowane jest w Grupie Azoty ZAK S.A. zgodnie z prawem na podstawie posiadanych decyzji-pozwoleń zintegrowanych dla instalacji produkcyjnych i elektrociepłowni oraz zgłoszeń dla instalacji, dla których były wymagane (Stacja Uzdatniania Wody, laboratoria na podstawie wcześniejszych przepisów).

Z instalacji Grupy Azoty ZAK S.A. emitowanych jest ok. 30 substancji do powietrza, zanieczyszczenia gazowe (SO2, NOx, CO, CO2, podtlenek azotu, benzen, amoniak, aldehydy, alkohole, węglowodory aromatyczne i alifatyczne, metan, kwasy organiczne i ich pochodne, inne) oraz zanieczyszczenia pyłowe (pył azotanu amonu, mocznik, dolomit, pyły ze spalania paliw). Źródłami emisji w Grupie Azoty ZAK S.A. są: instalacje produkcyjne, elektrociepłownia, dygestoria w laboratoriach, składowisko odpadów poremontowych i komunalnych. Monitorowanie ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych do powietrza odbywa się poprzez pomiary ciągłe (elektrociepłownia, benzen), pomiary okresowe (istotne emitory instalacji produkcyjnych), bilanse ładunków.

Eksploatacja instalacji obywa się łącznie z pracą urządzeń ochronnych, które zapewniają maksymalną sprawność usuwania emitowanych zanieczyszczeń. W Grupie Azoty ZAK S.A. funkcjonuje ok. 30 urządzeń ochronnych: elektrofiltry,

Praca instalacji przebiega zgodnie z zasadami określonymi w pozwoleniach, a także dokumentach zintegrowanego systemu zarządzania (m.in. dążenie do ograniczenia ilości emitowanych zanieczyszczeń poprzez ograniczanie lub eliminowanie wydmuchów w czasie rozruchów i zatrzymań instalacji, załadunku i rozładunku surowców i produktów, zapobieganie sytuacjom awaryjnym i prawidłowe reagowanie w przypadku awarii).

Podkreślenia wymaga fakt, że tak znaczne zmiany wielkości emisji zanieczyszczeń związane są przede wszystkim z zakończonymi działaniami inwestycyjnymi, m.in. oddanie do eksploatacji nowej instalacji kwasu azotowego TK V wpłynęło na znaczne ograniczenie emisji tlenków azotu, podtlenku azotu i pyłów (przy równoczesnym pojawieniu się niewielkiej emisji kwasu siarkowego). Ponadto nadmienić należy, iż nastąpiło istotne ograniczenie ilości emitowanych pyłów i gazów spalinowych z zakładowej elektrociepłowni, co było wynikiem ujednolicenia dostaw węgla oraz stabilnej pracy kotłów. Nastąpił także znaczny spadek emisji benzenu, co było spowodowane ograniczeniem pracy instalacji produkcji bezwodnika kwasu maleinowego.

▪▪ ▪▪filtry tkaninowe, ▪▪cyklony, ▪▪skrubery, ▪▪adsorbery, katalitycznego ▪▪urządzenia dopalania, do spalania ▪▪urządzenia (pochodnie).

65 Raport środowiskowy 2012

Z uwagi na uczestnictwo zakładowej elektrociepłowni w systemie handlu emisjami od 2005 r. Spółka dokonuje corocznej weryfikacji raportów rocznych i uzyskuje nadwyżki uprawnień.

W roku 2012 prowadzono działania przygotowawcze do uczestnictwa w systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych w III okresie rozliczeniowym (2013-2020).

Ponadto w grudniu 2012 r. Opolski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska potwierdził uzyskanie zakładanego efektu ekologicznego dla zrealizowanego w poprzednich latach projektu „Budowa nowej instalacji technicznego kwasu azotowego wraz z instalacją neutralizacji”.

Em i s j e

Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A.

Grupa Azoty S.A.

Substancja

Amoniak Benzen Chlorowodór Dwutlenek siarki Dwutlenek węgla (Mg)

Emisja w kg

Emisja w kg

Wzrost/ spadek

Emisja w kg

Emisja w kg

Grupa Azoty Zakłady Azotowe Kędzierzyn S.A.

Wzrost/ spadek

Emisja w kg

Emisja w kg

Wzrost/ spadek

2011

2012

%

2011

2012

%

2011

2012

%

100 963

191 259

89

1 066 846

1 012 395

-5

493 753

445 919

-9,7

727

875

20

0

0

0

4 035

350

-91,3

57

54

-5

0

0

0

0,03

0,03

0

3 484 433 3 704 058

6

3 050 684

4 079 109

34

2 238 590

1 909 941

-14,7

1 033 515

1 104 908

7

1 140 338

1 399 249

23

973 693

921 454

-5,4

86 871

80 098

-8

101 059

54 451

-46

51

18,33

-64,1

548

534

-2

0

0

0

-

-

-

145 579

162 959

12

687 410

645 781

-6

369 632

278 757

-24,6

1 173 236

1 525 446

30

0

0

0

704 697

349 203

-50,4

Pyły nawozów

80 425

169 027

110

135 857

120 248

-11

204 554

190 361

-6,9

Pyły mocznika

0

0

-

116 289

121 168

4

74 061

71 236

-3,8

Pyły wapna

0

0

-

318

298

-6

-

-

-

137 180

188 049

37

95 575

171 285

79

2 466 152

2 673 805

8,4

5 854 232

6 252 693

7

959 076

1 703 095

78

1 786 705

1 129 838

-36,8

Węglowodory alifatyczne

17 948

53 808

200

38

36

-5

42

53

25,3

Związki fluoru

0

0

-

8 881

6 709

-24

-

-

-

Kwas siarkowy Metanol Pył ogółem Podtlenek azotu

Tlenek węgla Tlenki azotu

66 Raport środowiskowy 2012

ha ł a s Grupa Azoty S.A.

Procesy produkcyjne często wiążą się z emitowaniem hałasu, dlatego w spółkach Grupy Azoty już na etapie projektowania instalacji dobierane są urządzenia o odpowiednich parametrach.

Zgodnie z pozwoleniami zintegrowanymi poziom hałasu nie może przekraczać dopuszczalnych wartości.

Dotyczy to zarówno hałasu na stanowisku pracy, jak i tego, który jest emitowany do środowiska. Grupa Azoty prowadzi monitoring hałasu w środowisku.

Dobór urządzeń o właściwych parametrach emisji hałasu lub metod jego ograniczenia dotyczy zarówno hałasu na stanowisku pracy, jak i tego, który jest emitowany do środowiska.

Zgodnie z pozwoleniami zintegrowanymi poziom hałasu nie może przekraczać dopuszczalnych wartości.

Do podstawowych źródeł hałasu mających wpływ na klimat akustyczny należą m.in. źródła związane z funkcjonowaniem instalacji (kompresory, sprężarki i turbosprężarki, mieszadła reaktorów i destylatorów, napędy granulatorów), źródła związane z pracą węzłów pomocniczych (takich jak rurociągi przesyłowe, układy pompowe, wentylatory, chłodnie, transportery ślimakowe i taśmowe), źródła związane z pracą maszyn i urządzeń podczas procesów rozruchu i zatrzymania instalacji.

Stosuje się typowe sposoby ograniczania uciążliwości akustycznej takie jak: zabudowa kabin dźwiękochłonnych,

▪▪

urządzeń ▪▪umiejscowienie w budynkach lub osłonach, hałasu na wydmuchach ▪▪tłumiki do atmosfery.

Przeprowadzone w 2012 r. pomiary emisji hałasu wokół Grupy Azoty S.A. (zgodnie z wymogami zawartymi w pozwoleniach zintegrowanych) nie wykazały przekroczeń dopuszczalnych norm.

67 Raport środowiskowy 2012

ha ł a s Grupa Azoty Zakł ady Chemiczne „Police” S.A.

Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. zinwentaryzowała znaczące źródła hałasu w eksploatowanych instalacjach.

Przeprowadzone działania wykazały, iż w oddziaływaniu akustycznym zakładu biorą udział następujące rodzaje źródeł hałasu: kubaturowe ▪▪źródła (m.in. hale produkcyjne),

▪▪źródła punktowe (m.in. silniki), ▪▪źródła liniowe (m.in. taśmociągi).

Od szeregu lat, w celu zmniejszenia uciążliwości akustycznej, Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. stosuje urządzenia dźwiękochłonne.

W Spółce obowiązuje zasada dążenia do minimalizacji emisji hałasu do środowiska poprzez stosowanie urządzeń ochronnych i tłumiących hałas.

Według wykonywanych pomiarów hałasu w środowisku Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. spełnia wymogi zawarte w pozwoleniu zintegrowanym z dnia 27 lutego 2004 r. z późniejszymi zmianami.

68 Raport środowiskowy 2012

ha ł a s Grupa Azoty Zakł ady Azotowe Kędzierzyn S.A.

W Spółce obowiązuje zasada dążenia do minimalizacji emisji hałasu do środowiska. Stosowanie urządzeń ochronnych maszyn i urządzeń, będących głównymi źródłami emisji hałasu, skutecznie obniża jego poziom. W Grupie Azoty ZAK S.A. przyjęto również, iż nowo projektowane i w miarę możliwości istniejące źródła wyposażane są w urządzenia tłumiące hałas. Stosuje się typowe sposoby ograniczania uciążliwości akustycznej, takie jak:

Do podstawowych źródeł hałasu mających wpływ na klimat akustyczny Grupy Azoty ZAK S.A. należą: związane z funkcjonowaniem ▪▪Źródła instalacji, tzn. pracą urządzeń i maszyn obsługujących węzły produkcyjne, tj.: – kompresory, – sprężarki i turbosprężarki, – mieszadła reaktorów i destylatorów, – napędy granulatorów,

kabin ▪▪zabudowa dźwiękochłonnych,

związane z pracą węzłów ▪▪Źródła pomocniczych, takich jak:

urządzeń ▪▪umiejscowienie w budynkach lub osłonach,

– rurociągi przesyłowe, – układy pompowe,

hałasu na wydmuchach ▪▪tłumiki do atmosfery.

– wentylatory, – chłodnie,

Monitoring hałasu obejmuje pomiary poziomu emisji poza terenem Spółki, w kilku miejscach na granicy zabudowy mieszkaniowej. Uzyskiwane wyniki potwierdzają dotrzymanie standardów akustycznych.

– transportery ślimakowe i taśmowe, związane z pracą maszyn ▪▪Źródła i urządzeń podczas procesów rozruchu i zatrzymania instalacji.

69 Raport środowiskowy 2012

Mamy za sobą długą drogę.

Przed nami – jeszcze dłuższą.

Spisujemy naszą historię.

Projektujemy naszą przyszłość.

70 Raport środowiskowy 2012

O r apo rci e

Raport środowiskowy to dokument opisujący nasze starania o to, by rozwój naszej Grupy – jednego z największych koncernów chemicznych Europy – nie kolidował z zasadą troski o otaczający nas świat.

Raport za rok 2012 dotyczy trzech największych spółek Grupy, z wyłączeniem zakładów w Puławach, które należą do Grupy Azoty od 2013 roku i wydały za ubiegły rok własny raport zintegrowany.

Zebrane w tegorocznym raporcie informacje przedstawiają więc jedynie pewien wycinek aktualnej działalności Grupy w zakresie zrównoważonego rozwoju.

Grupa Azoty S.A. ul. Eugeniusza Kwiatkowskiego 8 33-101 Tarnów

Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. ul. Kuźnicka 1 72-010 Police

Grupa Azoty Zakłady Azotowe Kędzierzyn S.A. ul. Mostowa 30 A, skr. poczt. 163 47-220 Kędzierzyn-Koźle

71 Raport środowiskowy 2012

Grupa Azoty S.A. ul. Eugeniusza Kwiatkowskiego 8, 33-101 Tarnów

grupaazoty.com Raport środowiskowy 2012

Raport opracowany przez Biuro Korporacyjne Public Relations.

Opinie i pytania prosimy kierować na adres: redakcja@grupaazoty.com

Realizacja wydawnicza | Projekt graficzny © grupa tomami | www.tomami.pl

grupaazoty.com