CKS

budynek biurowo-usługowy przy zbiegu ulic Zwierzynieckiej, Roosevelta i Bukowskiej autor: Tomasz Wojciechowski | promotor: mgr inż. arch. Maciej Miłobędzki

INFO

[7]

cel projektu

[9]

dizajn

[ 13 ]

ankieta

[ 39 ]

analizy

[ 65 ]

PROJEKT

[ 131 ]

koncepcja

[ 135 ]

inspiracje

[ 147 ]

funkcja

[ 155 ]

forma

[ 161 ]

konstrukcja

[ 175 ]

informacje dodatkowe

[ 179 ]

+

spis ilustracji

[ 193 ]

bibliografia

[ 195 ]

7

9 obiekt biurowo–usługowy przy zbiegu ulic Zwierzynieckiej, Roosevelta i Bukowskiej

Celem projektu jest zaprojektowanie obiektu o funkcji biurowo-usługowej u zbiegu ulic Zwierzynieckiej, Roosevelta i Bukowskiej, stanowiącego wraz z istniejącą, zabytkową drukarnią Concordia, Wielkopolskie Centrum Designu.

Obiekt, poprzez proponowany program funkcjonalny, ma wspierać rozwój szeroko rozumianego dizajnu jako istotnego czynnika postępu gospodarczego i kulturalnego Wielkopolski oraz ważnego elementu promocji regionu.

Ma przy tym stanowić ważny i aktywny ośrodek promocyjny i edukacyjny dla przedsiębiorców, projektantów i studentów kierunków związanych z projektowaniem, a zarazem być ważnym i atrakcyjnym miejscem kojarzonym z kulturą i edukacją dla wszystkich mieszkańców miasta i regionu. Ma stać się miejscem interakcji pomiędzy producentami, projektantami i odbiorcami, co w rezultacie ma doprowadzić do wzrostu świadomości znaczenia dizajnu wśród użytkowników i podniesienia kompetencji projektantów oraz producentów.

Lokalizacja działki w centralnym punkcie miasta, przy jednym z największych węzłów komunikacyjnych, rondzie Kaponiera i na osi ulicy Św. Marcin, oraz aktualny stan struktury przestrzennej, na obszarze objętym projektem, determinują rozwiązania formalne i funkcjonalne, które porządkują układ przestrzenny miejsca, organizują funkcjonowanie przestrzeni publicznej oraz zwiększają walory widokowe struktury w skali miasta.

dizajn

ilu. 01 | Łódź Design Festiwal 2008 |

13

analiza zagadnienia

ilu. 02 | infografika: przedmioty |

15 rozumienie dizajnu

O dizajnie mówi się w Polsce coraz więcej. Dizajn stał się nie tylko interesującym tematem dla różnego rodzaju magazynów lifestyl’owych, ale również elementem wspierającym wizerunkowo najróżniejsze przedsięwzięcia i kampanie promocyjne. Pojawiają się nowe pisma, a także specjalne wydania istniejących tytułów, które prezentują rodzime i zagraniczne dokonania w dziedzinie dizajnu. Powstają nowe marki, firmy i sklepy, które określają siebie i swoje działania jako silnie związane z dizajnem. W końcu mamy w Polsce festiwale i wystawy, dzięki którym nie tylko możemy podziwiać na żywo najwspanialsze osiągnięcia rodzimych i zagranicznych dizajnerów, ale co najważniejsze, zapewniają nam one bezpośredni, osobisty kontakt ze środowiskiem projektantów, stając się platformą wymiany wiedzy i doświadczeń. Zdawać by się mogło, że w końcu doceniamy i rozumiemy jako społeczeństwo niezwykle ważną rolę dobrze zaprojektowanych przedmiotów i usług. Zdajemy sobie sprawę z zakresu i roli dizajnu. Okazuje się jednak, że nadal panuje przekonanie, że dizajn jest wartością dodaną, najczęściej rozumianą jako upiększenie ,bądź stylizacja, za którą producent, bądź usługodawca, będzie kazał nam dodatkowo zapłacić. Tezę tę potwierdza chociażby określenie „dizajnerski”, coraz częściej używane do opisu przedmiotów wyróżniających się materiałem, bądź formą od innych powszechnie dostępnych na rynku. Ubrani zatem w dizajnerską odzież, z dizajnerskim zegarkiem na ręku, siedzimy na dizajnerskim fotelu, w dizajnerskiej restauracji, do której przyjechaliśmy na naszym nowym, dizajnerskim rowerze. Czy w takim wypadku „zwykły” rower nie ma nic wspólnego z dizajnem? Taki stan świadomości społecznej wynika najprawdopodobniej z podejścia mediów do tematyki dizajnu, w tym w dużej mierze wyżej wymienionych magazynów lifestyl’owych, które ukazują go głównie jako rodzaj trendu, mody, pomijając złożone problemy funkcjonalne, kulturowe, ergonomiczne, społeczne, innowacyjne, wytwórcze czy ekonomiczne1. Nie bez znaczenia jest również aktualna sytuacja, gdzie polskim projektantom znacznie trudniej przekładać swoje pomysły na masowo, przemysłowo tworzone obiekty, których większość została wytworzona gdzie indziej – w centrach (projekt) i na peryferiach (produkcja) zglobalizowanego świata. Przez to skupiają się głównie na projektowaniu graficznym i wizualnym oraz dizajnie „wysokim” (art design), którego drogie i produkowane w krótkich seriach obiekty dekoracyjne, meble i gadżety, eliminują inne rozumienia i formy twórczej praktyki jaką jest dizajn2.

_1 _2

Czesława Frejlich, Piękno na co dzień; W: 2+3D nr I (22)/2007 Marek Krajewski, Spotkanie z obcym; W: Monika Rosińska Przemyśleć u/życie, Warszawa Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana 2010

16

brrr -10째

wolno

B

A ilu. 03 | infografika: co to jest dizajn? 1/2 |

17 definicja

Dizajn jest wszechobecny, dlatego też jakakolwiek próba dokładnego zdefiniowania zjawiska, określenia granic, bądź cech charakterystycznych, okazuje się za każdym razem nieprecyzyjna, wykluczając pewne jego formy i procesy. Starając się jednak zaprojektować przestrzeń, budynek, którego funkcja ma być ściśle związana z dizajnem, niezbędne wydaje się zrozumienie złożoności i elementów składowych tego pojęcia.

W komentarzu do wystawy „dIZAJN! dIZAJN!” Michał Drożdż3, charakteryzuje dizajn nie jako rzeczy, lecz sposób ich używania, jako budowanie sytuacji, nastroju, ułatwianie lub utrudnianie komunikacji, budowanie obrazu czegoś i kogoś. Zwraca również uwagę, że nie tylko rewolucyjne projekty mają wpływ na nasze życie, ale każdy otaczający nas drobiazg kształtuje sposób codziennego funkcjonowania człowieka. Jedna z najbardziej wpływowych instytucji zajmujących się problematyką i promocją dizajnu, brytyjska Rada Dizajnu (Design Council), powołana do życia w 1944 roku, starając się jak najszerzej opisać charakterystykę dizajnu, przedstawia pola jego oddziaływania. Dizajn jest tu zatem tym, co wpływa na naszą decyzję o zakupie konkretnego mebla, zapewnia zrozumiałą nawigację po szpitalach, bądź lotniskach, dzięki niemu możemy dziś korzystać z bankowości internetowej i dużo łatwiej wsiadać i wysiadać z londyńskiej taksówki. Dizajn może być zatem postrzegany jako proces przetłumaczenia określonej idei, pomysłu, na użyteczny projekt, bez znaczenia, czy jest to samochód, budynek, grafika, bądź określona usługa4. Tezę tę potwierdza definicja, którą przedstawia Sir George Cox, były prezes Design Council: „Dizajn jest tym, co łączy kreatywność i innowacyjność.

Zmienia pomysły na praktyczne i atrakcyjne propozycje dla użytkowników i klientów. Dizajn może być zdefiniowany jako kreatywność zastosowana do określonego celu”5. Bardziej precyzyjnie stara się zdefiniować pojęcie Harvard Graduate School of Design, za dizajn uznając „zintegrowany proces projektowy, _3 _4 _5

wystawa „dIZAJN! dIZAJN!” Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biała 6.04 – 5.05.2002 Design Council, What is design, (publikacja elektroniczna: http://www0.hku.hk/bse/ interdisciplinary/what_is_design.pdf) Sir George Cox, Cox Review of Creativity in Business: building on the UK’s strengths, (publikacja elektroniczna: http://www.hm-treasury.gov.uk/d/Cox_review-foreworddefinition-terms-exec-summary.pdf)

ilu. 04 | infografika: co to jest dizajn? 2/2 |

lam

( P ro

duc t)

t at i

e me

(Sum nt)

esu

ma r

on)

t i on )

it u) e nt a p ro c r t is

n ie dve

ow a

pl e m

i n– s

t)

me n

i ng)

t i on ) al i z

me n t i ng

el op

oc u

ept u ja (D

(I m

a (A

su m

P ro d uk t

Re k

Po d

e n ie

f)

fica

h) pe c i on c

(Tes

( De v

n t ac

ania Wdr oż

Ba d

w ój

u me

ja (C

ja (S

e a rc

s)

Br i e ly s i

ig n

(Res k ac ce pc

R oz

Dok

De s

(A n a a n ie

l iza

ysł (

c y fi K on

S pe

Ba d

A na

P om

y of

p ro c

ess)

18

dizajn przed produkcją dizajn w czasie produkcji dizajn po wyprodukowaniu

19 definicja

wykorzystujący trzy dziedziny: kreację artystyczną, technologię, a także marketing, którego celem jest zwiększenie konkurencyjności firmy oraz podniesienie jakości życia ludzi”6. Dizajn może być zatem uznany za dziedzinę ściśle związaną z rozwojem przemysłu, nauki, inżynierii, technologii i sztuki. Służy uzyskaniu określonych cech przedmiotów, procesów, usług i powiązań między nimi, obejmując swoim zasięgiem pięć kategorii: (1) produkty (rozumiane jako efekt działalności firmy), (2) komunikację (logo, opakowania, reklamę), (3) informacje i interfejs (oznakowanie przestrzeni publicznej, system komunikacji z urządzeniami, nawigacja, wyszukiwanie), (4) otoczenie (miejsce pracy, architektura, przestrzeń publiczna), (5) usługi (restauracje, procesy bankowe, ubezpieczenia, służba zdrowia)7.

Złożoność procesu jakim jest dizajn można również spróbować wyjaśnić opierając się na Modelu Racjonalnym (The Rational Model). Wyodrębnia on kolejne fazy procesu projektowania zaliczając je do trzech głównych grup: dizajn przed produkcją, dizajn w czasie produkcji i dizajn po wyprodukowaniu8. Każda faza stanowi niezależny element, korzysta jednak z rezultatów etapów znajdujących się przed, wpływając zarazem na procesy następujące po niej, jest zatem integralną i niezbędną częścią całości. Kolejnym etapom możemy przypisać grupę specjalistów, osób, których pomysły, wynikające z posiadanej wiedzy, dotychczasowych doświadczeń i obserwacji, w różnym stopniu wpływają na całość procesu. Powstała w ten sposób złożona zależność pomiędzy kolejnymi fazami (grupami), wymaga na każdym etapie efektywnej i zrozumiałej wielokierunkowej komunikacji oraz jasno sprecyzowanego celu. Naukowcy wynajdą nową technologię, producenci wyprodukują produkt, inżynierowie mogą sprawić, by odpowiednio funkcjonował, a specjalista od marketingu będzie potrafił go wypromować i sprzedać, lecz tylko projektant, specjalista, rozumie i wnika w każdą z tych dziedzin (grup), zmieniając koncepcję w coś pożądanego, wykonalnego, odnoszącego komercyjny sukces oraz wnoszącego nową jakość i wartość do ludzkiego życia9.

Czym jest zatem dizajn? Uwzględniając wiele jego koncepcji można stwierdzić, że jest to złożony proces twórczy, łączący i wykorzystujący wiedzę, doświadczenie, obserwacje i emocje wszystkich zaangażowanych osób, którego jednym z najważniejszych składników jest komunikacja, zarówno zewnętrzna jak i wewnętrzna, a rezultatem zaspokojenie potrzeby odbiorcy. _6 _7 _8 _9

Marek Bańczyk, Dizajn. A co to właściwie jest?; W: Metropolia nr 4 (5)/2007 informacje za stroną internetową: http://www.wsnhid.pl/design-managementdm-799/co-to-jest-design.html informacje za stroną internetową: http://en.wikipedia.org/wiki/Design#cite_ref-12 Design Council, What is design, dz. cyt.

proporcja różnicy kosztów naprawy błędu w czasie projektowania produktu, do kosztów naprawy błędu po wprowadzeniu produktu na rynek

22

firmy, które wykorzystują dizajn, zwiększają swój udział w rynku średnio o ponad …

...6,3%

12 %

26 %

33 % 4%

każde £100 zainwestowane w dizajn zwiększa obrót o £225

£225 £100 20 mies.

200% akcje firm wykorzystujących dizajn przewyższają indeksy innych kluczowych spółek giełdowych o …

firmy wykorzystujące dizajn firmy nie wykorzystujące dizajnu

ilu. 05 | infografika: opłacalność dizajnu |

23 opłacalność

Dizajn jest dziś nie tylko atrybutem nowoczesnych kapitalistycznych gospodarek, jest podstawą ekonomicznej konkurencyjności i nowoczesności. Skład czołowej dziesiątki gospodarek świata, w 80% pokrywa się z zestawieniem czołowej dziesiątki państw o najwyższym zastosowaniu dizajnu w gospodarce10. Gospodarka oparta na sektorach wykorzystujących dizajn, podobnie jak tradycyjna, przeżywa momenty lepsze i gorsze, jednak w każdym momencie radzi sobie dużo lepiej. Co jednak ciekawsze, gospodarki tradycyjne, w swoim najlepszym momencie, osiągają gorszy wynik, niż gospodarki oparte na dizajnie w najgorszym stadium11.

Wnikliwe badania przeprowadzone wśród brytyjskich firm przez Radę Dizajnu (Design Council), dowodzą opłacalności wykorzystania dizajnu jako elementu zwiększającego konkurencyjność i wyniki finansowe przedsiębiorstwa. Najważniejsze fakty zawarte w raporcie podsumowującym badania12: • Każde £100 zainwestowane w dizajn zwiększa obrót firmy o £225.

• Ponad 75% przedsiębiorstw, w których dizajn jest integralnym elementem każdej operacji, zwiększyło swoją konkurencyjność i obrót.

• Mniej niż 50% przedsiębiorstw, uważających dizajn za integralny element swoich działań, konkuruje z innymi ceną, w porównaniu do 67% przedsiębiorstw, które nie wykorzystują dizajnu.

• Akcje firm wykorzystujących dizajn przewyższają indeksy innych kluczowych spółek giełdowych o 200%.

• Przedsiębiorstwa, których dizajn jest integralnym elementem, dwukrotnie częściej tworzyły nowe produkty i usługi.

• Firmy, które wykorzystują dizajn, zwiększyły swój udział w rynku, średnio o 6,3 %.

• Przedsiębiorstwa, które ulepszyły swoje produkty i usługi poprzez dizajn, zauważyły znaczną poprawę wyników rynkowych.

Prezentowane powyżej wyniki potwierdzają rolę dizajnu jako jednego z istotnych czynników decydujących o konkurencyjności zarówno produktów, jak i całych przedsiębiorstw. Niestety wiele polskich firm nadal traktuje inwestycje w dizajn jako zwykły (a co gorsze – niepotrzebny!) koszt, a nie długofalową, opłacalną inwestycję. _ 10 _ 11 _ 12

Marek Bańczyk, Dizajn na świecie; W: Metropolia nr 4 (5)/2007 Tomasz Achrem, Dizajn się opłaca. Skąd to wiadomo?; tamże Design Council, The Value of Design. Factfinder report, (publikacja elektroniczna: http://www.designfactfinder.co.uk:8080/ design-council/pdf/TheValueOfDesignFactfinder.pdf)

ilu. 06 | fotografia ICON 067 01/2009 |

25 4. największy wytwórca mebli na świecie – Polska

26

ilu. 07 | aparat Alfa |

27 aktualna sytuacja

Na początku trzeba zaznaczyć, posiłkując się zdaniem Józefa A. Mrozka, że nie istnieje coś takiego jak „polskie wzornictwo”, nie posiada ono żadnych cech wspólnych, które mogły by je określać, nie jest to żaden styl narodowy, a jedynie „wzornictwo w Polsce”13.

Pod koniec XIX wieku został zainicjowany przez Stanisława Witkiewicza tzw. styl zakopiański. Później, już w XX wieku, zaczął pojawiać się styl dworkowy. „W dwudziestoleciu międzywojennym najciekawsze polskie projekty znalazły swoje miejsce na wystawach światowych” (m.in. w 1925 roku polski pawilon na Wystawie Sztuk Dekoracyjnych w Paryżu dostał mnóstwo nagród; w 1937 roku na Wystawie Światowej, także w Paryżu, swoje projekty przedstawiali Barbara Brukalska i Jan Bogusławski)14. Jednakże największy wkład w historię polskiego dizajnu miały dwa awangardowe ugrupowania – Blok i Praesens. Blok wniósł projektowanie graficzne ,a Praesens skupiał architektów, których działania obejmowały projektowanie wszystkiego, co się we wnętrzach budynków mieściło. Przed II wojną światową pojawiła się grupa projektujących inżynierów (projekty bombowców, lokomotyw, samochodów, motocykli itp.). Po wojnie rozwój polskich projektantów wyglądał inaczej niż rozwój tej dziedziny na świecie – wszelkie działania zostały podporządkowane gospodarce centralnie sterowanej. Pomimo to w latach 1945-1989 powstało wiele interesujących rzeczy – m.in. program Wandy Teklowskiej zainicjowany przy Instytucie Wzornictwa Przemysłowego, według którego źródła wszelkiej sztuki tkwią w twórczości ludowej. IWP udzielił też wsparcia twórcom, którzy po 1956 roku odwoływali się do sztuki nowoczesnej, dodatkowo władza udzielała przyzwolenia na projektowanie towarów na rynek, takich jak artykuły gospodarstwa domowego, sprzęt fotograficzny, motocykle i samochody (m.in. krzesła Teresy Kruszewskiej, wyroby z Zakładów Porcelany Stołowej „Ćmielów”, samochód Smyk, aparat fotograficzny Alfa). W latach 70., gdy wydawało się, że projektanci wypracowali sobie miejsce w systemie, większość produktów, w najlepszym wypadku, była co najwyżej poprawna. Trudniej także o wybijające się projekty w latach 80.; najciekawszymi działaniami były podejmowane przez designerów produkcje własnych projektów.

Jak pisze autor tekstu „Wzornictwo przemysłowe w Polsce”: „Na początku lat 90. XX wieku wzornictwo przemysłowe zostało zaliczone przez ekspertów międzynarodowych do grupy dziedzin mających w Polsce największe perspektywy rozwoju. (…), ale nie istniała polityka państwa dotycząca wzornictwa przemysłowego”15. _ 13 _ 14 _ 15

Józef A. Mrozek, Najciekawsze polskie projekty 1890-1990, w: Maciej Trzebeński, O! To design. Spotkanie z polskim designem, Fabryka Sztuki w Łodzi, Łódź 2010, s. 8-9.

Ibidem, s. 9.

Michał Stefanowski, Wzornictwo w Polsce dzisiaj, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Warszawa 2007, s. 3.

28

Po przełomie 1989/1990 zmiany, które zauważamy to pojawienie się aspektu rynkowego, przemiany wewnątrz zawodu, bezpośrednia konfrontacja z techniką i technologią światową, zmiana w technikach wspomagających projektowanie (głównie zastosowanie komputerów). Te zmiany kulturowo-cywilizacyjne spowodowały przemiany we wzornictwie, stylu życia, ilości i jakości produktów, a co za tym idzie zmieniła się ich forma wizualna. Lata 1989-2006 to przede wszystkim dynamiczny rozwój gospodarki polskiej, który powinien powodować zwrot ku dizjnowi ponieważ co raz więcej przedsiębiorstw potrzebuje współpracy z projektantami (z której niedostatecznie jednak korzysta).

Dzisiejszą sytuację w tekście „Subiektywny raport o stanie polskiego wzornictwa” Czesława Frejlich określa jako zmieniającą się z roku na rok na coraz lepszą, która spowodowana jest osiągnięciem i utrzymywaniem dobrego poziomu wytwórczości16. Drugim ważnym czynnikiem jest wdrażany przez rząd program pt. „Narodowa strategia rozwoju w latach 2007-2013”, gdzie uwzględniono wzornictwo. Jest coraz więcej dobrze wykształconych absolwentów, których kształci się na siedmiu akademiach sztuk pięknych, na dwóch politechnikach i czterech uczelniach prywatnych, powstają także nowe ośrodki kształcenia (jak Akademia Designu w Poznaniu); istnieją także studia podyplomowe czy wykłady z zakresu wzornictwa. Od nowego roku akademickiego 2011/2012 pierwszych studentów przyjmie nowo powstała School of Form w Poznaniu.

Jak dowiadujemy się ze strony szkoły: „Studia stacjonarne I stopnia trwają cztery lata, a po ich ukończeniu absolwenci i absolwentki uzyskają tytuł licencjata Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej na kierunku wzornictwo. Nowatorska koncepcja School of Form zakłada połączenie nauki praktycznych umiejętności projektowych z humanistycznym rozumieniem świata”. Studenci będą się kształcić pod okiem projektantów i wykładowców z kraju i z zagranicy. Do dyspozycji będą mieli bardzo dobrze wyposażone laboratoria fotograficzne, filmowe i poligraficzne z dostępem do najnowszych technologii oraz oprogramowania. Bądą mieli także możliwość skorzystania z warsztatów stolarskich, ślusarskich oraz z pracowni ceramicznej i krawieckiej. Będą mieli także możliwość odbywania staży i praktyk w firmach o profilach zgodnych z wybraną specjalizacją studiów17. Zatem co roku mamy bilans ok. 320 osób, które zdają licencjata i 440 osób, które otrzymuje tytuł magistra dizajnu. A jak dodaje Anna Bates w tekście umieszczonym w styczniowym numerze czasopisma „Icon” z 2009 roku: dizajnerzy _ 16

_ 17

Czesława Frejlich, Subiektywny raport o stanie polskiego wzornictwa, w: Maciej Trzebeński, O! To design . Spotkanie z polskim designem, Fabryka Sztuki w Łodzi, Łódź 2010, s.14.

Informacje za stroną internetową: http://www.sof.edu.pl/index.php/school-of-form

29 aktualna sytuacja

w Polsce szkoleni są aby myśleć jak artyści18. Większość z tych osób jednak później i tak pracuje potem w reklamie... Szacuje się, że w naszym kraju zawód projektanta uprawia ok. 5-7 tysięcy osób (90% pracuje na zlecenie a 10% na etatach). Zarówno firmy, jak i freelancerzy utrzymują się nie tylko z wzornictwa, ale także z dziedzin pokrewnych. Największa grupa projektantów współpracuje z polskim przemysłem meblarskim, który jest czwartym na świecie producentem mebli – niestety ilość bierze tutaj górę nad jakością, w szczególności wzorniczą. Firmy, dla których projektuje się meble to Iker, Vox, Noti, Comfort Living, Profi-m. Rzadko zleca się tutaj badania użytkowe. Polska to także największy producent mebli Ikea. Inne firmy współpracujące z polskimi firmami przy produkcji mebli nie podają nawet miejsca produkcji swoich wyrobów.

Są to po prostu sprawy, które są trzymane w sekrecie przed resztą świata. Rutynowo w naszym kraju zatrudnia się projektantów w przemyśle AGD, w firmach Amica i Zelmer. Wiele małych i średnich przedsiębiorstw produkujących wszelakie urządzenia, a także firmy transportowe, korzysta z usług profesjonalistów w dziedzinie wzornictwa. Coraz lepszą kondycję przejawia branża odzieżowa i obuwnicza. Jak dalej w tekście „Subiektywny raport o stanie polskiego wzornictwa” zauważa Czesława Frejlich: „Choć liczba firm zatrudniających projektantów nie jest imponująca, to należy zauważyć tendencję wzrostową. Projekty, które akceptują zleceniodawcy, mieszczą się na średnim poziomie światowych rozwiązań i rzadko widać odważniejsze propozycje”19. Inna grupa projektantów tworzy dla własnych marek (krótkie serie sprzedawane w sklepach), a jeszcze następna kwalifikowana jest do grona designu konceptualnego lub jako obiekt sztuki (ich prace wykorzystują środki charakterystyczne dla wzornictwa, ale wystawiane są w galeriach).

Istotnymi wydarzeniami dla polskiego designu był „szereg inicjatyw oddolnych, inicjowanych przez środowisko projektantów, SPFP, wykładowców wyższych uczelni, i wydawców czasopism branżowych, mających na celu zwrócenie uwagi społeczeństwa, mediów i władz na znaczenie wzornictwa i zmianę podejścia do tej dziedziny”20. Został zorganizowany polski aneks do wystawy włoskiego designu IDoT w Warszawie w 2003 roku, w 2004 roku na Biennale Projektowania w St-Etienne zorganizowano prezentację prac młodych polskich projektantów nagrodzonych Grand Prix, także w 2004 roku zorganizowano wystawy polskiego wzornictwa we Frankfurcie i Budapeszcie, w 2006 roku odbyła _ 18 _ 19

_ 20

Anna Bates, Insight Poland, „Icon”, nr 1/2009, s.51.

Czesława Frejlich, Subiektywny raport o stanie polskiego wzornictwa, w: Maciej Trzebeński, O! To design . Spotkanie z polskim designem, Fabryka Sztuki w Łodzi, Łódź 2010, s.16.

Michał Stefanowski, Wzornictwo w Polsce dzisiaj, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Warszawa 2007, s. 4.

30

się konferencja „Wzornictwo – kultura i gospodarka” a także odbyła się międzynarodowa konferencja stowarzyszenia Cumulus i towarzysząca jej wystawa Design PL. Wydarzenia te miały miejsce w Warszawie i w głównej mierze były inicjatywą SPFP – Stowarzyszenia Projektantów Form Przemysłowych (jest to pozarządowa organizacja społeczna). Inną organizacją, zrzeszającą twórców młodszego pokolenia jest utworzone w 2004 roku – STGU – Stowarzyszenie Twórców Grafiki Użytkowej. Zrzesza ono czynnych projektantów wzornictwa, organizuje szereg profesjonalnych seminarium z udziałem zagranicznych gości oraz wystaw pokazujących potencjał twórczy swoich członków.

Od 2006 roku zmieniła się sytuacja w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego (założony w 1950 roku prze prof. Wandę Telakowską), który od wielu lat przeżywał zastój – dyrekcja rozpoczęła wdrażanie ambitnego programu zmieniającego tą instytucję i umożliwiającego autentyczny wpływ na sytuację wzornictwa w Polsce. Od 2006 roku dyrektorem jest Beata Bochińska, a od 2008 roku został on przekształcony w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Jego działania koncentrują się na doradztwie i szkoleniach dla przedsiębiorstw, administracji rządowej i samorządowej. Wprowadzono także program „Dobry Wzór” (program promocji polskich producentów i wzornictwa) oraz „Design Młodych”. Z innych działań IWP należy wymienić: digitalizację i udostępnienie przez internet zbiorów swojej biblioteki, wznowienie wydawania biuletynu, opracowanie publikacji branżowych, modernizację przestrzeni wystawienniczej, wprowadzenie programu „Zaprojektuj Swój Zysk”.

Od 2005 roku aktywnie zaczął działać Śląski Zamek Sztuki i Przedsiębiorczości w Cieszynie. Do jego zadań statutowych należy rozwój przedsiębiorczości i promocja wzornictwa przemysłowego (ale odnoszącego się do regionu śląskiego). Inicjatywa ta jest modelowym przykładem sukcesu. Projekt realizuje szereg wystaw oraz warsztatów, a także pomaga młodym projektantom poprzez działania promocyjne oraz praktyczną pomoc przy założeniu własnej firmy. Skupia i angażuje wokół siebie środowisko polskich projektantów, a także nawiązuje sieć kontaktów międzynarodowych i współpracuje z wieloma wiodącymi ośrodkami tego typu w Europie.

Od 2006 roku organizuje konkurs „Śląska Rzecz”, który promuje produkty i realizacje graficzne pochodzące z regionu śląskiego.

Inną inicjatywą jest Pomorskie Centrum Designu

31 aktualna sytuacja

zorganizowane w Gdyni, Design Centrum w Kielcach oraz planowane Wielkopolskie Centrum Designu w Poznaniu.

Od 1979 roku gromadzeniem spuścizny polskiego designu zajmuje się Ośrodek Wzornictwa Nowoczesnego utworzony przy Muzeum Narodowym w Warszawie. Gromadzi on ponad 24 tysiące obiektów, głównie z okresu wczesnej działalności IWP, rzadko udostępnianych jednak szerszej publiczności. Niestety od pewnego czasu gromadzi niewiele nowych obiektów. A ostatnią ciekawą, aczkolwiek dość niewielką jak na zbiory mieszczące się podobno w zakurzonych piwnicach, była ekspozycja: Chcemy być nowocześni. Polski design 1955-1968 z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie (14.02-17.04.2011).

Od 2007 Ministerstwo Gospodarki wprowadziło program Innowacyjna Gospodarka przewidziany na lata 2007-2013.

Na stymulowanie działalności B+R w przedsiębiorstwach oraz wsparcie w zakresie wzornictwa przemysłowego przeznaczono 186 mln euro. Dizajn zaczął być zauważany przez media i władze, atmosfera wokół niego wyraźnie się poprawiła izwiększyło się też zrozumienie czym ta dziedzina jest.

W obszarze czasopism warto zwrócić uwagę na właściwie jedynie profesjonalnie wydawany i branżowy „2+ 3D”, a tak to teksty o polskim designie pojawiają się na łamach innych czasopism w tym kraju tylko, że incydentalnie. Istnieje także polskie wydanie „Elle Decoration” jednak z roku na rok jego poziom się obniża a materiały w większości i tak są przedrukami z pierwotnych wydań.

Jeżeli chodzi o targi, gdzie prezentowane są efekty pracy polskich uczelni projektowych to należy wymienić Międzynarodowe Targi Poznańskie oraz targi odbywające się w Centrum Targowym EXPO XXI w Warszawie. Przy promocji polskiego designu zaangażowany był także Instytut Adam Mickiewicza dzięki, któremu odbyły się wcześniej wymienione wystawy w kraju i za granicą (także w 2004 roku pod nazwą „Made in Poland” została zorganizowana wystawa we Frankfurcie, a w nowej formule została zaprezentowana podczas „Design Mai” w Berlinie w 2007 roku). W Bielsku-Białej ponownie organizowany jest konkurs „Arting”, a cieszyński Zamek wespół z „2+3D” organizuje „Najlepszy Dyplom”, IWP w nowej formule organizuje „Dobry Wzór” (kategorie: dom, praca, sfera publiczna), gdzie wybierane są najlepsze wyroby z poprzedniego roku wyprodukowane oraz dystrybuowane w Polsce. „Śląska Rzecz” to ponownie inicjatywa cieszyńskiego Zamku, która jest

32

German Design Council Internationales Design Zentrum

Design-Initative Nord

Design Zentrum Mecklenburg-Vorpommern

Hamburgunddesign

Designlabor Bremerhaven Design Zentrum Bremen

International Forum Design Hannover Design Transfer Braunschweig Designzentrum Sachsen-Anhalt Design Zentrum Nordrhein Westfalen Designserver Sachsen Institut für Mediengestaltung

Weimar Design Center Hessen Design Bayern Design

Design Center Stuttgart Design Zentrum Saar Design Zentrum München

Designzentrum Ludwigshafen Niemcy

Instytut Wzornictwa Przemysłowego

Pomorski Park Naukowo-Technologiczny

Wielkopolskie Centrum Designu

Śląski Zamek Sztuki i Przedsiębiorczości

Polska

ilu. 08 | infografika: porównanie instytucji związanych z dizajnem |

33 centra dizajnu w Polsce i w Niemczech

Niemcy

Polska

34

odpowiednikiem „Dobrego Wzoru” przeniesionego na region śląski.

Innym przykładem działań promocyjnych/wspierających polski dizajn jest działający przy Wydziale Architektury i Wzornictwa byłej poznańskiej ASP (obecnie Uniwersytet Artystyczny) Program Edukacyjno-Projektowy (PE-P), którego celem jest przygotowanie studentów do współpracy z odbiorcą – producentem, przemysłem i klientem.

Promowaniu polskiego designu sprzyja sytuacja międzynarodowa, gdzie polskie środowisko zaczyna uczestniczyć w festiwalach, targach, wystawach, konkursach czy konferencjach (m.in. nagroda w konkursie „Red Dot”, wystawa „Polska! Year” w Londynie iMediolanie, „UnPolished – Young Design From Poland” – wystawa pokazywana w Brukseli w 2009 roku, w Berlinie w 2010 i Neumünster w 2010 roku; w 2010 podczas festiwalu DMY w Berlinie duża liczba polskich młodych twórców wystawiała swoje prace).

Zaczęto też organizować cykliczne imprezy o charakterze festiwali poświęconych designowi. W październiku w Łodzi można uczestniczyć w Łódź Design – jest to największa i najbardziej dynamicznie rozwijająca się impreza tego typu wPolsce.

Festiwalowi towarzyszy konkurs „make me!”. Gdynia Design Days to propozycja festiwalu organizowanego wmiesiącach letnich przez IWP. Jak czytamy na stronie internetowej organizatora: „Celem GDD jest budowanie przestrzeni wymiany myśli między środowiskiem biznesu kreatywnego, pasjonatami wzornictwa, mieszkańcami i turystami Trójmiasta, oraz wszystkimi poszukującymi inspiracji i mądrej rozrywki”21.

Następną imprezą jest Arena Design organizowana przez Międzynarodowe Targi Poznańskie (pojawia się tu konkurs „Top Design”). Organizatorzy podają, czym jest to wydarzenie: „Arena DESIGN to projekt dedykowany wzornictwu iarchitekturze, będący unikatowym w swej formule spotkaniem polskich i zagranicznych projektantów, ekspertów w dziedzinie wzornictwa przemysłowego i przedsiębiorców świadomych kluczowej roli design w strategii firmy”22.

Z tej okazji odbyło się wiele spotkań, wykładów, wystaw, prezentacji, dyskusji. W tym roku wydarzeniu towarzyszyły też Targi Designu moodFORM dla firm inwestujących w dobre wzornictwo oraz Targi Wnętrz HOME DECOR wraz z Salonem _ 21 _ 22

Informacje za stroną internetową: http://www.gdyniadesigndays.eu/index.php? option=com_content&view=article&id=2&Itemid=4&lang=pl).

Informacje za stroną internetową: http://www.arenadesign.pl/pl/arenadesign _kompendium/o_arenie_design_2011/

35 aktualna sytuacja

Oświetlenia i Techniki Oświetleniowej LUMINEXPO. Dodatkowo wtym roku (2011) po raz pierwszy nagrodzeni zostali młodzi twórcy – studenci i absolwenci uczelni wyższych i policealnych o profilu technicznym i artystycznym. Zadaniem uczestników konkursu future generation było opracowanie wizjonerskiej koncepcji dowolnie wybranego, niezrealizowanego do tej pory produktu lub obiektu architektonicznego wokół tematu FORMY PRZYSZŁOŚCI. Choć zdawać by się mogło, że na polskiej scenie projektowej jest wiele miejsc, instytucji, które zaspokajają potrzeby wszystkich zainteresowanych to nadal istnieje wielka luka, którą trzeba zapełnić, wypełnić czy uzupełnić. W dużej mierze wynika to z braku sprawnie działającej i współpracującej ze sobą sieci instytucji, wpierających wdrażanie projektów innowacyjnych, edukację projektantów, przedsiębiorców jak również odbiorców, wytworzonych dóbr.

Idzie ku lepszemu, cofać w rozwoju się już nie powinniśmy.

Zauważyliśmy wzrost zainteresowania dizjajnem ze strony mediów i decydentów. Polityka państwa też powinna ulegać radykalnej poprawie .Teraz tylko trzeba umiejętnie połączyć ze sobą wszystkie już istniejące miejsca czy idee, trzeba w jak największym stopniu wykorzystać potencjał. A tym bardziej jeżeli chodzi o sytuację, która lada moment będzie miała możliwość narodzić się w Poznaniu – mowa tu zarówno o School of Form, jak i o Arena Design.

Dlatego potrzebne jest stworzenie centrum, które jest niezbędne w przestrzeni miasta, aktóre pomoże w promocji dizajnu, edukacji, kontaktach na szczeblu krajowym i przede wszystkim na arenie międzynarodowej. Miejsce, które będzie skupiało ludzi i myśli bezpośrednio związane z polskim dizajnem. Podstawy tworzymy od dawna, a teraz potrzeba soczewki, która będzie skupiała w sobie wszelkie potrzebne czynniki do dalszego rozwinięcia i ciągłego rozwijania się dizajnu. Polska i polscy projektanci nadal niestety jakby obawiali się swojej siły, siły tego co tworzą i siły dizajnu po prostu. Dopiero co przełamuje się bariera jaką producenci musieli przełamać i uświadomić sobie jak ważny jest dizajn w szeroko pojmowanym przemyśle, biznesie, czy też wcodziennym funkcjonowaniu każdego z nas i po prostu zacząć „pełną parą” pracować we współpracy z projektantami (rzec można nowych idei – sic!). Polska to nie kraj sprzed 1989 rokiem, tylko kraj, który oddycha już innym powietrzem, wyrasta w innej atmosferze i przed naszym państwem otwierają się bardzo obiecujące perspektywy.

Niezbędne są zatem miejsca, obiekty, w których edukacja, komunikacja i doświadczanie dizajnu będą wspierane i promowane.

ankieta

39

za pomocą serwisu webankieta.pl w dniach16-23.12.2008 / 105 osób

40

ilu. 09 | nogi |

41 branża / zawód / wiek

10 4 architektura /29% architektura wnętrz /10% formy przemysłowe /4%

29 28

sektory kreatywne 70%

11

grafika użytkowa /11% multimedia /8% moda /1% 8

reklama /7% finanse / bankowość /2%

1

branża

7 2

usługi prawne /0% inna /28%

15

23

osoby aktywne zawodowo 73%

wolny zawód/freelancer /23%

7

przedsiębiorca/biznesmen /15% pracownik etatowy /27%

1

19

praktykant/stażysta /8% 27

student /19% uczeń /1%

8

zawód

inny /7%

76

os ob y

4 2

poniżej 21 /4% 21 – 35 /76%

w w ie

9

46 – 60 /9%

wiek ilu. 10 | infografika: respondenci |

powyżej 60 /2%

9

36 – 45 /9%

k u mo

bil n y

m 8 5%

42

100%

75%

50%

25%

0%

Zaha Hadid Vitra UNITED NUDE Symbioza SONY Rosenthal Noti Kler Jean Nouvel IKEA H&M HAY Camper Build Apple AMS

100% ilu. 11 | infografika: znajomość marki |

75%

50%

25%

0%

43 zaznacz wszystkie Tobie znane

48

65

10

96

4 pkt. /10% 2 pkt. /48% 1 pkt. /65% 0 pkt. /96%

dla każdej marki/firmy została przypisana określona ilość punktów: 0 punktów – powszechnie znane i rozpoznawalne, o silnej pozycji na rynku 4 punkty – nowe lub oferujące swe usługi/produkty ściśle określonej grupie

inna cecha 9%

np. „musi być symbol słonia z podniesioną trąbą”

opakowanie 8% producent/projektant 42%

wpływ na środowisko 19%

materiał/kolor 29%

zaawansowanie techniczne 22%

ergonomia 22%

ilu. 12 | infografika: cechy produktu |

45 decydujące o zakupie, zaznacz 3 najważniejsze

cena 71%

funkcjonalność 70%

cechy odpowiadające za właściwości użytkowe produktu

forma/wygląd 78%

46

ciekawe

milutko

PRZEMYSLANY

dobrany

przydatne

egg

moda moda moda

ekskluzywny

modelowanie

empatia

może rodzaj sztuki użytkowej

styl styl STYL

estetyka forma forma forma forma forma forma forma forma forma forma forma FORMA

myśl myśl nowatorstwo nowatorstwo nowoczesnosc nowoczesność

funkcjonalnośc funkcjonalność funkcjonalność głupie pytanie! grafika innowacja innowacja innowacyjność innowacyjność innowcja

ładne ładny ładny

ilu. 13 | infografika: słowo charakteryzujące dizajn |

sztuka SZTUKA ściema

niemcyesność

unikalność

oprawa

uzyteczność użyteczność

orginalność oryginalność oryginalność oryginalność piękno pomysł pomysł pomysł pomysł pomysł pomysłowość

wieloplaszczyznowy wyglad wyglad wygląd wygląd wygląd wygląd wygląd

ponadczasowość

wyobraźnia wzornictwo wzornictwo wzornictwo

poszukiwanie

wzornictwo przemysłowe

praca

wzór

projekt projekt projekt projekt PROJEKT

zabawa

konstrukcja

kształt kształt

szaleństwo

ŚWIEŻOŚĆ

jakość

kreatywność

symbioza symbioza

nowoc

formatka funkcja

snobizm

PROSTOTA przedmiot

zaskoczenie

47

po

my s

ł/

6%

1%

a /1

wygl

for m

ąd /7 %

podaj słowo, które najlepiej charakteryzuje dizajn

kt

je pro

/5%

innow

%

acja /5

or yginalność /4

%

wzor

fun

kcj

on

ład

ny /

3%

aln

ość

/3

nict

%

wo /

4%

da

mo %

/3

sty l /3 %

2%

/ myśl

2% rstwo /

nowato

/2%

nowoczesność /2%

sztuka

ność /2%

7%

symbioza /2%

użyt ecz

e /3

inn

48

ilu. 14 | infografika: państwo – dizajn |

49 które najbardziej kojarzy się z dizajnem Finlandia Norwegia Szwajcaria Polska Zjednoczone Emiraty Arabskie

inne /5%

Hiszpania/4% Wielka Brytania/5%

Szwecja /5%

Japonia /5%

Stany Zjednoczone /6%

Niemcy /6%

Francja /8%

Holandia /12%

Dania /16%

Włochy /29%

50

ilu. 15 | infografika: miasto – dizajn |

51

Monocle, 2007

Kopenhaga Monachium Tokyo Zürich Helsinki Wiedeń Sztokholm Vancouver Melbourne Paryż Sydney Honolulu Madryt Berlin Barcelona Montreal Fukuoka Amsterdam Minneapolis Kyoto

Mercer Consulting, 2008

Zürich Wiedeń Geneva Vancouver Auckland Düsseldorf Monachium Frankfurt Bern Sydney Kopenhaga Wellington Amsterdam Bruksela Toronto Berlin Melbourne Luxemburg Ottawa Sztokholm

Konsorcjum Metropolia, 2006

które najbardziej kojarzy się z dizajnem

Londyn Wiedeń Praga Antwerpia Salzburg Madryt Lizbona Berlin Liege Lipsk

Mediolan /29% Londyn /12% Kopenhaga /8% Nowy Jork /7% Berlin /6%

Amsterdam

Tokyo /6%

Brasilia

Paryż /4%

Dessau

Barcelona /3%

Dubaj

Łódź /2%

Eindhoven

Sztokholm /2%

Hamburg

Wenecja /2%

Helsinki

inne /15%

Hong Kong Kraków Los Angeles Poznań Rotterdam Turyn Weimar Wrocław

52

odpowiedzi

Andersia Poznań Apple Store 5th avenue New York City ASP Poznań ul.Wolnica 8 bauchaus Bauhaus Bilbao muzeum budka z kurczakami przy kupcu poznańskim budynek bauhausu budynki Zahy Hadid butik w Seulu, projekt biura Mass Studies Byker Wall, Newcastle Casa Batlló w Barcelonie centrum Bilbao Centrum Designu design museum london Disney Center Hall, Los Angeles, USA Dworzec MPK, os. Sobieskiego, Poznań fabryka Vitry w Wiedniu Gugenheim Museum Ny guggenheim Hauptbanhof hotel Park Inn W Krakowie przy ul. Monte Cassino Hotel SAS Jacobsena, Kopenhaga japoński szeregowiec - Hiszpania Katedra zaprojektowana przez Gaudiego w Barcelonie Krzywy dom Kunsthaus Graz ,Peter Cook, Austria LLoyd's Building Londyn Miejska Biblioteka Publiczna; Jaworzno Rynek MOMA Moma iw New York Museum of Modern Art - NewYork muzeum dizajnu w londynie Muzeum Gugenheima, Bilbao muzeum guggenheima, nowy jork Muzeum Guggenheima w Bilbao Muzeum Guggenheima w Bilbao muzeum sztuki nowoczesnej Kiasma w Helsinkach muzeum sztuki współczesnej, SANAA muzeum w bilbao muzeum w Bilbao Muzeum w Groningen Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Centrum Pompidou, Paryż New Museum of Contemporary Art Nowy Jork nowa siedziba MoMA, NYC, USA np. Villa Berkel, Veenendaal, Holandia Okrąglak , Poznań opera w Sydney villa tugendhat w Brnie Pod Orłami Warszawa Prada Aoyama Boutique Prada Building Tokyo, Communications Tower Barcelona, prada (NY, tokio) private residence LENNY KRAVITZ sala koncertowa w Millenium Park w Chicago Siedziba Agory, Warszawa siedziba vitra w wiel am rheim Siedziba WWF, Zeist(Holandia) Spalarnia śmieci- (Hundertwasser) Wiedeń Spot Dolna Wilda Poznań Stadion olimpijski w Pekinie stara drukarnia stary browar/ poznan stary browar, poznań Stary Browar, Poznań Stary Browar w Poznaniu Stary Browar w Poznaniu Swiss Re HQ, Londyn tate modern Unite d'Habitation Walt Disney Concert Hall willa Faling Water w Bear Run willa nad wodospadem - chyba Corbusier W Poznaniu Okrąglak Zamek Sztuki i Przeds.Cieszyn Złote Tarasy Złote tarasy Warszawa Złote Tarasy Warszawa Zona Tortona Vitra Design Museum Franka Gehryego ilu. 16 | infografika: budynek – dizajn |

53 który najbardziej kojarzy się z dizajnem

54

DOBRYM DESIGNEM

kontekstu niedocenionej prostoty lat 60. i 70.

Dostępnością dla każdej grupy społecznej.

nienaganna architektura, jednocześnie kontrowersyjna i prowokująca

duza powierzchnia wystawiennicza, aula konferencyjna, park maszynowy, biblioteka materiałowa, ksiegarnia duza przestrzen ekspozycyjna byc opartym na prosty ale nowatorskim pomysle zainteresowac przechodni swoja ciekawa formą badz nietypowym wygladem byc otwartym na ludzi-przechodni pozawlając im wchodzic i spedzac czas wewnatrz a jednoczesnie w prosty sposob edukując ich estetycznie (by doceniali wartosc zaprojektowanych rzeczy)

Ale co to w ogóle ma być Centrum Dizajnu? Jak mogę cokolwiek pisać, jak nic nie wiem o jakichklioliek założeniach. TYa ankieta jest w ty miejscu bezsensowna.

nie przytłaczająco efekciarski chociaż nowatorski w wypadku poznania oczekuje się chyba nowej wizytówki/ ikony

elastycznością, plastyczością, możliwością dostowowania formy do funkcji. pozdrawiam i życzę pwoodzenia z dyplomem

nowoczesna forma funkcjonalnosc

ergonomia ergonomia,sympatyczny,zachechecajacy wyglad,swiezosc

Być czystą ścianą w galerii.

formą

być dobrze zaprojektowany pod względem bryły (ale w nawiązaniu do już istniejących budynków) i komunikacji wizualnej wewnątrz.

FUNKCJONALNOSCIA

być funkcjonalny i przeźroczysty

Funkcjonalność, prezencja

Być przykładem dobrej architektury, stylu, funkcjonalności.

funkcjonalny szalony

Centrum designu to budynek- symbol. Znak nowoczesności, otwartości na nowe niekonwencjonalne, jeszcze nie odkryte rozwiązania.

Niekoniecznie ultranowoczesny, ale przyciągający uwagę. Obiekt przyjazny ludziom i środowisku, otwarty, zachęcający do odwiedzin. ciekawa forma Ciekawa nowoczesną formą i funkcjonalnością.

Ciekawą architektuą pełną designerskich rozwiązań , dużymi przestrzeniami wystawowymi ogólno dostępnymi dla zwiedzających, jakąś przestrzenią typu muzeum designu, multimedialną bazą ofert pracy z całego świata dla designerów,informacje o różnych konkursa z całego świata, krótko mówiąc dobrze przemyslany program funkcjonalny budynku, przejrzystość przestrzenii Ciekawą formą i funkcjonalnością ciekawą nowoczesną formą ciekawą , oryginalną formą, dostępność, Dla mnie przede wszystkim powinien czymś zaskoczyć - zarówno formą, jak i programem. Powinien wypełnić dizajnerską pustkę w Poznaniu.

nie mam zielonego pojecia

duża, nieograniczona, dostępna przestrzeń

byc zaprojektowany przez uznanego architekta np przez pania Zaha Hadid

Być w Poznaniu, bo to blisko mojego miejsca zamieszkania. Sławić wybitne polskie osiągnięcia designerskie dwudziestolecia międzywojennego oraz lat sześćdziesiątych.

niepowtarzalny, nadający nową tożsamość miejscu, o zróżnicowanej kubaturze. na pewno musi występować podział na open space, połączony z wystawami. funkcja budynku powinna być podzielona od otwartej przestrzeni do zamkniętych mniejszych kubatur, od głośnej do cichej przestrzeni

nowoczesnoscia i roznymi pomyslami, ktore sa wszech widoczne dla ‘normalnego’ przechodnia nowoczesnością nowoczesnością Nowoczesność , bez przesadnej awangardy , połączona z ergonomią i co najważniejsze aby nie kontrastował za mocno z otoczeniem.

Funkcjonalnością, wygodą i estetyką. nowoczesny bardzo winien być

Idealnym polaczeniem funkcjonalnosci, estetyki oraz komunikacji wizualnejdodatkowo wyrozniac sie forma..materialami..nietypowymi rozwiazaniami..a wszystko w odpowiednich ilosciach jestem wzrokowcem, więc bardzo chetnie nacieszę oczy. Dla mnie wiele znaczy tzw. pierwsze wrazenie. Powinien być dobrze zaprojektowany, najlepiej w nowoczesnym stylu z małym dodatkiem kiczu, lecz bardzo gustownym :) jestem minimalistką w każdej postaci, więc niech będzie jak najmniej niepotrzebnych dodatków, które często psują cały wizerunek budynku... Może wyszukana kolorystyka? koniecznie wyszukany kształt.

nowoczesny, kontrowersyjny, powinien rzucać się w oczy Nowoczesny, oryginalny, zwracający uwagę ale nie „krzyczący”, prosty, będący tłem dla sztuki w nim prezentowanej, w miejscu przestrzennym, otwartym, nie narzucającym formy, lub stary budynek np poprzemysłowa przestrzeń NOWOCZESNY, ŚWIEŻY, CHARAKTERYSTYCZNY, ZASKAKUJĄCY, ZABAWNY odpowiadać na potrzeby zaznaczone w pkt 11+ przestrzeń publiczna+ nowatorski projekt Oryginalną formą budynku. Surowa tkankowość Oryginalny, niepowtarzalny wygląd

każdy jego element powinien pełnić przemyślaną fukncje,jak i łaczyć się z resztą w jednolitą całość! moim zdaniem budynek ten powinnien byc prosty jak opakowanie do mleka poniewaz w ten sposob podkresli swoje wnetrze i pokaze jego specyfike.

Powinnien tez zawierac nowinki i niekonwencjonalne rozwiazania np drzi ktore sie nie otwieraja tylko znikaja w scianach podlogach czym tam jeszce . mysle tu o prostej bryle ale i tez zaskaujacej. Fasada? niech fasade tworza towary tam dostepne . Mowie karton do mleka:) Niczym - powinien być nieaktywny - niewidoczny (w sensie miejsca i kontekstu - wpasowany w zastany bałągan urbanistyczny, komentujący krótkowzroczne decyzje miejskich decydentów, podważający kompetencje urzędników, wyznaczający nowy/stary standard miejsca publicznego z funkcjami docelowymi, z szacunkiem do

oszczędnośc w formie, wnętrzach. szacunek dla otoczenia. logika funkcji, sprytna i całościowa komunikacja wizualna. przestrzenie jasne, dobrze doświetlone, wielofunkcyjne. otwartością na młodych projektantów i powinien edukować jak największą rzeszę konsumentów Otwartością na nowości , chęcią zapraszania do współpracy osób młodych i zdolnych. otwartością, nowoczesnością, funkcjonalnością, luzem, profesjonalizmem, rzetelnością, interdyscyplinarnością, dostępnością, wygodą, elementem zaskoczenia pomysłem, ideą, funkcjonalnością powienien utożsamiać sie z miejscem w jakim

55 czym powinien się charakteryzować

by powstał , powinien miec ciekawą oryginalna formę pownien byc zaprojektowany przez kilku architektów

Powinien byc jak facet- miec cos w sobie ;) Powinien byc oryginalny. Nie mozna przejsc obok niego obojetnie.

stopniu mieli wpływ na jego powstawanie /patrz Byker Wall-Erskina/. Dobrze by było gdyby mieli oni możliwość „customizacji”/ nie znam niestety polskiego określenia/ chociażby części budynku, poprzez możliwość malowania, lub oklejania np toalet, korytazy itd. Z drugiej strony, powinien też promować osiągnięcia polskiego i światowego designu, gdyż wydaje sie że w Polsce nie wszyscy wiedzą co to właściwie jest/starsze pokolenia

Powinien byc latwo dostepny i zachecajacy.

Powinien sam w sobie świadczyć o dizajnie.

powinien byc nietypowy, wyrozniajacy sie formą

Powinien się charakteryzować tym, że jak wejdzie do niego Anglik to powie „wonderful”, a jak wejdzie Polak to powie „o kurwa”.

powinien byc inny, forma

powinien byc odjechany, przestrzenny, jasny powinien być funkcjonalny, nowatorski, zachęcać do odwiedzania, zachwycać, mieć dobry rozkład sal itd., powinien być kojarzony z nowoczesną sztuką i architekturą

Śmiały nowoczesny projekt architektoniczny (z wykorzystaniem multimediów, sterowanego oświetlenia, nowoczesnych technologii,) obiekt mający szanse stać się wizytówką miasta (nawet jeśli jego skala nie jest duża)a z drugiej strony przyciągnąć mieszkańców. Budynek będący symbolem odrodzenia designu w Polsce i jego nowego znaczenia jako narzędzia napędzającego gospodarkę a także rzeczy demokratycznej, dostępnej dla ludzi. Otwarty, funkcjonalny układ (nie „budynek-twierdza” ale obiekt wchodzący w relację z człowiekiem, zapraszający go do środka). wyglądem wyglądem, funkcjonalnością

powinien wyrozniac sie na tle wiekszosci polskich budynkow, zatem odpowiedni dizajn Powinien zachęcać do wejścia,raczej prosty,stanowiący oprawę zawartości,czytelny z dużą ilością wygodnych miejsc do posiedzenia. Może jakiś taras,ogród ,atrium etc.

wygląd, funkcjonalność Wygląd powinien mnie zaskoczyć, funkcjonalność, atrakcje zwiazane z designem, wystawy, warsztaty. wyjątkowa oryginalność

Powinien być nowoczesny w formie, sam w sobie powinien być dizajnerski! Przyjemnością powinno być już samo oglądanie go z zewnątrz, a także przebywanie w jego wnętrzu. Powinien inspirować i wywoływać chęć działania, rozwoju powinien być: - sam w sobie dziełem designu z zewnątrz - być neutralny i być tylko tłem dla designerskich „działań” i wystaw, które dzieją sie wewnątrz Powinien miec otwarty, luzny charakter,np. zaadaptowanej fabryki, nigdy nie powinien byc dokonczony, powinien się zawsze zmiezniać - żyć.

Prostota formy. Budynek pomimo swojej prostej formy, a zarazem nietypowej powinien zaskakiwać rozwiązaniami funkcjonalnymi jak i zastosowanymi materiałami. Powinien wykorzystywać zasoby energii odnawialnej np. takie jak zakłada się przy projektowaniu nowoczesnych samochodów. Budynek powinen również powstać w podobnej technologii jak powstaja projekty designerskie. Taka „filozofie” wykożystałam robiąc mój dyplom. Mój projekt był wynikem analizy poszczególnych detali samochów porsche. Moim tematem była Korelacja form indrustrialnych i architektury - salon Porsche w Poznaniu.

PROSTOTA I FUNKCJONALNOSC

Powinien mieć ciekawa bryłe, funkcjonalne i nie tuzinkowe wnetrze, być przyjazny dla ludzi i srodowiska.

Powinien mieć historię - po starej fabryce lub biurach i zaskakująco odmienioną funkjonalność, a jesli byłby to budynek budowany od nowa, to powinien być przyjazny - ekologicznypod względem zastosowanych materiałów, kolorystycznie przyjemny, dobrze zaprojketowany. Musi zawierać w sobie przynajmniej kilka pomysłów, ktore sprawią, że stanie się miejscem kultowym (np. jak hotel na trasie W-wa Katowice zbudowany z odpadów budowlanych). Sama forma budynku powinna jednak być minimalistyczna, by nie przytłaczać prezentowanych prac artystów.

Powinien mieć przestrzeń sprzyjającą prezentowaniu projektów: osobiście lubię gdy nowoczesne osiągnięcia projektantów prezentowane są w atmosferze starych, surowych, ceglanych murów.

Architektura budynku powinna być stonowana, by lepiej eksponować nowości ze świata designu.

Dobrze by przestrzeń była także dostosowana do tego by jak najlepiej rozładować przepływ osób odwiedzających Centrum.

Powinien przynosić ludziom RADOŚĆ, inspirację do projektowania swojej własnej przestrzeni życiowej, obudzić w ludziach kreatywne działania w walce z szarością i codzienną monotonią.

Powinien być przestrzenią otwartą dla ogółu i byłoby wspaniale gdyby poznaniacy w jakimś

prostotą form lech bez monotonności, tło dla ekspoxycji różnego rodzaju designu Prostotą, niepowtarzalnością

wyrozniajacym sie projektem architektonicznym, prostotą, funkcjonalnoscia wystawy i prezentacje najlepszych markowych producentów i projektantów zaskakującą formą, odzwierciedleniem aktualnych trendów, wysoką jakością materiałów, powinien się wyróżniać, drażnić z odbiorcą z zewnątrz, natomiast wewnątrz powinien stanowić jedynie tło dla prezentowanych przedmiotów czy funkcji.

Znajac zapedy czesci polskich architektow chcialbym aby budynek nie odstraszal. Najlepiej zeby mi szczeka opadla na jego widok.

Z zewnątrz powinien zostać w oryginalnej formie, to w środku powinno się dziać. Powinna być w łatwy sposób możliwość zmiany aranżacji, wygodny, przestronny, funkcjonalny ciekawy

Prostotą, wazne co bedzie w srodku :) Przede wszystkim wnętrzem zaprojektowanym w taki sposób, by mogło pomieścić i pogodzić jak najwięcej z powyższych propozycji programowych, wnętrzem o nowoczesnym charakterze, czytelnym, prostym, układzie, w którym przemieszczanie odbywa się w sposób intuicyjny, naturalny.

Forma zewnetrzna takiego obiektu schodzi na drugi plan. Unikać rozwiązań jak z wystaw w drukarni Concordia - ciekawy historyczny budynek, a wewnątrz bród, kurz, odrapane tynki, i witająca nas kartka A4 przyklejona taśmą klejącą oznajmiająca „wystawa piętro wyżej” (może trafiłem na jakiś okres przejściowy, lub kiepską organizację, ale zapowiadana wystawa międzynarodowa to nie była). Kontrast ornamentalnego zewnętrza i surowego wnętrza z pewnością celowy, jednak czasy takich zabiegów już minęły. Współcześni wymagają pewnego poziomu estetyki.

Przejrzysty, zaskakujący Przyjemny dla oka modernistyczny budynek willowy. równie dobrze mogło by go niebyć

funkcjonalnością (jesli bede osoba odwiedzajaca Centum chcialabym w latwy i szybki sposob dostac sie w zaplanowane miejsce - sklep, sala konferencyjna, czytelnia itp. - prosta komunikacja wewnatrz) - prosta, nowoczesna forma (bryła kształt) - przystosowanie do potrzeb kazdego człowieka (osoby niepełnosprawne) - „nieskrepowana” szeroka przestrzen

56

konferencje /26%

baza wdrożeń nowych technologii /21% warsztaty /45%

konsulting prawny /13%

konsulting finansowy /6%

inkubator dla firm projektowych /17% park technologiczny /26%

baza danych projektantów i firm /34%

forum wymiany doświadczeń /14%

prezentacje case study /25% ilu. 17 | infografika: elementy programu |

57 zaznacz 5, z których najcześciej będziesz korzystał

festiwal dizajnu /60%

sklep /52%

kawiarnia / restauracja /41%

wystawy /88% księgarnia / czytelnia /56%

58

Pawilon Reprezentacyjny 1928–1929 Roger Sławski

hotel Sheraton 2005–2006 Biuro Architektoniczne MAT

hotel Mercure (Merkury) 1963–1965 Jan Cieśliński Jan Węgławski Henryk Grochulski

dom studencki Jowita 1960–1963 Witold Milewski Zygmunt Skupniewicz

59 przy rondzie Kaponiera (%)

drukarnia Concordia koniec XIX w.

60

ilu. 18 | ludzie |

61 podsumowanie

Materiał zgromadzony dzięki ankiecie internetowej, jaką przeprowadziłem dostarczył niezwykle cennych informacji na temat oczekiwań, przyszłych użytkowników względem budynku funkcjonującego jako Centrum Designu u zbiegu ulic Roosevelta, Bukowskiej i Zwierzynieckiej.

Wielu respondentów podkreśla, że planowany budynek powinien nawiązywać do istniejącej zabudowy, być przezroczysty i wpasowany w panujący w tej lokalizacji „bałagan urbanistyczny”.

Wielokrotnie podkreślana jest otwartość i łatwość dostępu, jak również przestronność i funkcjonalność wnętrz. Pojawiają się skrajne opinie dotyczące formy. Wiele osób uważa, że budynek związany z dizajnem powinien być nowoczesny i zwracający uwagę, nietypowy, podkreślający swoją funkcję, poprzez bryłę, bądź zastosowane technologie. Powinien stanowić samym sobą dzieło dizajnu. Niemniej jest jednak wiele opinii sugerujących, żeby forma była znacząco uproszczona, nieagresywna, „wycofana”. Ma to być budynek dla ludzi, przyjazny dla nich i środowiska w jakim ma zostać zbudowany.

Pytanie dotyczące programu funkcjonalnego, planowanego centrum, pomogło w dużym stopniu przewidzieć potrzeby przestrzenne określonych funkcji budynku. Najwięcej osób uczestniczyć będzie, w wystawach (88 %) i festiwalach (60 %) organizowanych w przestrzeniach projektowanego budynku. Ponad połowa respondentów chętnie odwiedzi sklep (52 %) jak również księgarnię / czytelnię (56 %). Wielu uda się do kawiarnii (41 %) oraz weźmie udział w różnego rodzaju warsztatach (45 %) organizowanych przez centrum.

W najbliższym sąsiedztwie planowanego budynku znajduje się kilka znaczących, w skali struktury urbanistycznej jak i całego miasta, obiektów architektonicznych. Jako najbardziej wartościowy budynek wskazana została drukarnia Concordia (48%). Najmniejszą wartość dla przestrzni ma, według respondentów, dom studencki Jowita (4 %).

analizy

ilu. 19 | przedmioty wykorzystane w terenie podczas analiz |

65

narzędzia

66

ilu. 20 | ortofotomapa |

67 ortofotomapa + schemat

dzielnice Stare Miasto Jeżyce Grunwald Wilda obręby Centrum Jeżyce Łazarz Wilda

ilu. 21 | schemat lokalizacji projektu |

N

ilu. 22 | sytuacja – stan obecny |

69 1:500

przejście podziemne

05

04

06 03

01 hotel Merkury

hotel Mercure 1963–1965 Jan Cieśliński Jan Węgławski Henryk Grochulski

02 dom studencki Jowita

1960–1963 Witold Milewski Zygmunt Skupniewicz 03 drukarnia Concordia

koniec XIX w.

ilu. 23 | schemat wysokości i model przestrzenny – stan obecny |

04 hotel Sheraton

2005–2006 Biuro Architektoniczne MAT 05 bloki mieszkalne Vesty

1936 Marian Andrzejewski 06 Pawilon Reprezentacyjny

1928–1929 Roger Sławski

pow. działki: 7 336 m2 pow. drukarni: 1283 m2 pow. zieleni: 757 m2 pow. hotelu Sheraton: 1992 m2 pow. kwartału: 31 367 m2 pow. zabudowy: 11 136 m2

71 schemat wysokości / model przestrzenny

02

01

ilu. 24 | rondo Kaponiera 2006 – widok ogólny |

73 widok og贸lny

ilu. 25 | (E) widok od strony centrum |

ilu. 26 | (S) widok od strony dworca PKP |

74

ilu. 27 | (N) widok od strony mostu Teatralnego |

ilu. 28 | (W) widok od strony ulicy Zwierzynieckiej |

75

widoki N,S,E,W

76

ilu. 29 | elewacje od dworca Zachodniego do ulicy DÄ…browskiego |

77 elewacje budynków wzdłuż ulicy Roosevelta

ilu. 30 | rondo Kaponiera 1970 |

79

80

ilu. 31 | Poznań 1871 |

ilu. 32 | Poznań 1900 |

ilu. 33 | Poznań 1910 |

81 funkcja i zagospodarowanie działki w przeszłości

W XIX wieku Poznań był stolicą najdalej na wschód posuniętej prowincji państwa pruskiego graniczącej z Cesarstwem Rosyjskim i w związku z tym władze wyznaczyły temu miastu rolę twierdzy, co prawie do końca wieku hamowało jego naturalny rozwój. W 1828 roku rozpoczęto prace fortyfikacyjne, które ukończono w latach siedemdziesiątych; miasto otoczono murami, a jeszcze na początku XX wieku wstęp do miasta odbywał się poprzez 12 bram. Na zewnątrz znajdowały się liczne forty, a na północy górująca nad miastem Cytadela.

Według Najwyższego Regulaminu Promieniowego z 1847 roku teren projektu jako leżący na przedwale należał do I rejonu obostrzeń fortecznych, co w praktyce oznaczało, że nie mogła tam powstawać jakakolwiek trwała zabudowa, która mogłaby w razie wojny zapewniać ochronę obcym wojskom.

Wszystkie obiekty poza obszarem ufortyfikowanego miasta musiały mieć nietrwałą konstrukcję: drewnianą lub ryglową (tzw. mur pruski). Rozwój urbanistyczny w kierunku zachodnim, oprócz wspomnianych już murów obronnych, ograniczały też (od 1872-1873) tory Towarzystwa Kolei Górnośląskiej (18461848), które ułożono w obszernym wykopie tuż za murami miasta. W 1889 roku nastąpiło pewne złagodzenie wymogów wojskowych i mogły tam już powstawać budynki szachulcowe do dwóch pięter. Władze miasta intensywnie zabiegały w Berlinie o złagodzenie lub całkowite zniesienie ograniczeń militarnych, ale udało się to osiągnąć dopiero nadburmistrzowi Richardowi Wittingowi (sprawował urząd w latach 1891-1902), co znalazło ostateczne potwierdzenie w 1902 roku, kiedy to przybyły do Poznania cesarz Wilhelm II w przemówieniu zapowiedział likwidację murów23. Stało się to wkrótce potem. W tym samym czasie przyłączono do Poznania na interesującym nas terenie dawniejsze wsie, m.in. Łazarz (St. Lazarus) oraz Jeżyce (Jersitz).

To, że przed 1900 rokiem „nasz” teren administracyjnie nie należał jeszcze do miasta, nie oznaczało, że ziemie tu położone leżały odłogiem. Przeciwnie – był tu dworzec kolejowy, cmentarz, _ 23

Jakub Skutecki, Poznań na przełomie wieków XIX i XX, fotografie sprzed lat, Wydawnictwo – Księgarnia Bestseller, Poznań 1992, s.5

82

ilu. 34 | Królewska Szkoła Rzemiosł i Gospodarstwa Domowego – 1903 |

ilu. 35 | widok z Kaponiery w stronę terenów MTP / 1907 |

83 funkcja i zagospodarowanie działki w przeszłości

Królewska Szkoła Rzemiosł i Gospodarstwa Domowego dla Dziewcząt, kilka okazałych wielomieszkaniowych kamienic, w których znalazły swoją siedzibę Spółdzielnia Mieszkaniowa Urzędników Niemieckich (narożnik ulicy Zwierzynieckiej i Roosevelta), Spółdzielnia Mieszkaniowa Urzędników Kolei (północna część ul. Roosevelta) oraz najstarszy w Polsce ogród zoologiczny – powstał w 1874 roku. Pod koniec XIX wieku wytyczono tu dzisiejszą ulicę Roosevelta, która początkowo nosiła nazwę Breslauer Chausse, Glogauer Strasse, a później, od 1903 Budde Strasse. Po jej zachodniej stronie rozciągały się pola i łąki wsi Jeżyce. Pod koniec XIX wieku przy dzisiejszej ulicy Roosevelta powstawały tzw. ogródki rozrywkowe, czyli restauracje i piwiarnie wyposażone często w kręgielnie, gdzie mieszkańcy – w bezpośredniej bliskości murów obronnych i bram – spędzali, jak byśmy dziś powiedzieli, czas wolny. Zachowała się pocztówka światłodrukowa z przełomu wieków przedstawiająca jeden z ogródków rozrywkowych – Wilhelma Klandego, ulokowany na narożniku dzisiejszej ul. Dąbrowskiego nr 1 i Roosevelta nr 11: ogródek „(...) restauratora Klandego składał się z szachulcowych budynków i obszernego ogrodu o przecinających się pod kątem prostym ścieżkach ze stolikami ustawionymi w głębi parceli.

Do krytej gontem parterowej knajpki przylegał wyższy budynek z pruskiego muru nakryty dwuspadowym dachem, w którym mieściła się sala z długimi stołami, gdzie biesiadowano i urządzano tańce. Budynki od ulicy odgrodzono płotem z drewnianych sztachet.

Ogródek działał niemal do 1903 r., gdy został zlikwidowany, a na jego miejscu powstała narożna kamienica nr 11.”24 Na charakter rejonu ulic: Głogowskiej, Roosevelta, Ronda Kaponiera, Zwierzynieckiej, Bukowskiej, Grunwaldzkiej, wpłynęły imprezy wystawowo-targowe. Pierwsza z nich, czyli Prowincjonalna Wystawa Przemysłowa odbyła się w 1895 roku, a wzięło w niej udział 630 wystawców, w tym 173 firm polskich25. Wystawa ta odbyła się nieco na północ od dzisiejszych terenów targowych. Niedaleko dworca kolejowego, czyli już tam, gdzie targi odbywają się do dzisiaj, w 1911 roku otwarto Wschodnioniemiecką Wystawę Przemysłu, Rzemiosła i Rolnictwa, prezentującą dorobek wschodnich prowincji państwa pruskiego, a w 1917 Wystawę Zdobyczy Wojennych. Od 1921 roku corocznie odbywał się Targ Poznański, który począwszy od piątej edycji w 1925 roku uzyskał nazwę Międzynarodowy Targ Poznański.

W 1929 roku powierzono Poznaniowi organizację Powszechnej Wystawy Krajowej (PeWuKa), która miała pokazać osiągnięcia _ 24 _ 25

Dorota Leśniewska, Ulica Roosevelta w Poznaniu – przeszłość, teraźniejszość, przyszłość, Jacek Jackowski, Najstarsze pocztówki poznańskie, Filokartysta, nr 1-2, 1998, s. 15

84

ilu. 36 | nieistniejący budynek kina Bałtyk |

ilu. 37 | Kino Bałtyk zburzone |

85 funkcja i zagospodarowanie działki w przeszłości

pierwszego dziesięciolecia niepodległej Polski. Wtedy to na 65 hektarach terenów targowych powstało 112 budynków zaprojektowanych przez architektów z całej Polski. Pieczę nad całością sprawował poznański architekt Roger Sławski. Od strony ulicy Bukowskiej powstał tzw. Pawilon Reprezentacyjny, zwany też Rządowym z charakterystyczną wieżą, który istnieje do dziś. W ciągu 138 dni odwiedziło PeWuKę 4,5 miliona osób...

Po drugiej stronie ulicy Bukowskiej w 1910 roku dla niemieckiej firmy Posener Buchdrukerei und Verlagsstalt wzniesiono budynek drukarni Concordia, który istnieje do dziś.

Zapewne z powodu PeWuKi w bezpośredniej bliskości targów na narożniku Bukowskiej i Roosevelta w ciągu zaledwie pierwszych 6 miesięcy 1929 roku (to zasługa firmy budowlanej inżyniera Maksymiliana Garsteckiego) według projektu warszawskiego architekta Juliusza Zalewskiego powstał obszerny czteropiętrowy budynek Pocztowej Kasy Oszczędności (PKO) wraz z salą kinową na 1100 miejsc. Na parterze mieściło się sześć pomieszczeń sklepowych, kino i trzy mieszkania.

Wyżej zaplanowano już tylko mieszkania pracowników PKO, od kawalerek do mieszkań pięciopokojowych, wszystkie wyposażono we wszelkie wygody, z centralnym ogrzewaniem włącznie. Autorem projektu wnętrz kina, w którym mieścił się też Teatr Rewiowy, był. m.in. Jan Marcin Szancer.

Interesujący nas teren bardzo ucierpiał podczas II wojny światowej, wpierw we wrześniu 1939 roku od bombardowania niemieckiego (kiedy został kompletnie zniszczony dzie- więtnastowieczny budynek żeńskiej szkoły handlowo-przemysłowej) oraz na Wielkanoc 1944, podczas bombardowania aliantów (w halach targowych mieściły się niemieckie zakłady lotnicze Focke-Wulff, dlatego zniszczenia poszczególnych hal oszacowano po wojnie na 70-100%). Dalsze zniszczenia, zwłaszcza budynków mieszkalnych przypadły na styczeń/luty 1945, kiedy toczyły się ciężkie walki o Cytadelę.

W efekcie – z powodu znacznych zniszczeń zabudowy ulicy Roosevelta, w panoramie Jeżyc pojawiła się luka widoczna ze Śródmieścia. Usilnie zastanawiano się nad tym, czym ma stać się ten obszar26. Odżyła idea „City”, która narodziła się jeszcze w latach 20. i 30. i która zakładała rozszerzenie śródmieścia Poznania m.in. o tereny położone wzdłuż ul. Roosevelta. W City miałyby znajdować się nowoczesne, dominujące w pejzażu budynki pełniące funkcje administracyjne, handlowe, gastronomiczne _ 26

Więcej na ten temat – Dorota Leśniewska, Ulica Roosevelta w Poznaniu – przeszłość, teraźniejszość, przyszłość, w: Monument t. II, red. Tadeusz Morysiński, Krajowy Ośrodek Badań Dokumentacji i Zabytków, Warszawa 2006

86

ilu. 38 | koncepcja struktury zabudowy ulicy Roosevelta – 1945 |

ilu. 39 | Plan OgĂłlnego Zagospodarowania Przestrzennego z 1946 |

87 funkcja i zagospodarowanie działki w przeszłości

i usługowe. Już w 1945 roku wykreowano wizję odbudowy ulicy Roosevelta, zgodnie z którą poszczególne kwartały miała wypełnić zabudowa obrzeżna. Wyjątkiem miał być róg ulic Roosevelta i Dąbrowskiego, gdzie na pustym placu po zniszczonej kamienicy miał powstać wieżowiec, górujący nad sąsiednimi budynkami.

Według Planu Ogólnego Zagospodarowania Przestrzennego z 1946 (Płończak, Tomaszewski) projektowany obszar został oznaczony jako przeznaczony pod zabudowę handlową. Całe śródmieście zostało podzielone na: Stare Miasto, City Handlowe (miasto XIXwieczne), Dzielnicę Sądową, Dzielnicę Uczelni oraz Plan Zachodni (Ośrodek Zachodni). Ten ostatni, to zbieg ulic Zwierzynieckiej, Gajowej i Bukowskiej, który miał pełnić funkcję placu rozjazdowopostojowego, zbierającego ruch z zachodniej części Poznania, a silnym akcentem funkcjonalnym i architektonicznym na osi ul. Święty Marcin miał być Dom Ludowy, czyli kompleks kulturalny z teatrem, salą koncertową, restauracją, kawiarnią, czytelnią, kinem, muzeum i konserwatorium. Plan Zachodni jako jedyny nie posiadał połączenia z lasami. Zakładano również, że nowe ośrodki wszystkich dzielnic powinny posiadać dominanty wysokościowe.

Ogłoszony w 1951 roku Plan Perspektywiczny Poznania (Płończaka) także zakładał włączenie Jeżyc, a zwłaszcza rejonu ulic Bukowskiej, Zwierzynieckiej i Roosevelta w strukturę śródmieścia. Ustalał ponadto, że wysokość zabudowy powinna wzrastać wraz ze zbliżaniem się do centrum, by obniżyć się ponownie w obszarach przyległych do budowli zabytkowych. Płończak ustalił także, gdzie powinno się lokalizować wieżowce. Według niego najlepiej nadają się do tego wschodnie obrzeże Jeżyc (czyli interesujący nas teren przy ul. Roosevelta i Zwierzynieckiej), południowe Winogrady, zachodnia część Rataj oraz północna Wilda.

Plan Generalny Poznania z 1961 (Paszka) również postulował rozszerzanie centrum miasta w kierunku zachodnim o zabudowie śródmiejskiej. W koreferacie do tego Planu Władysław Czarnecki stwierdził m.in., że dawne śródmieście, czyli miasto XIX-wieczne zdominowane przez funkcje komunikacyjne, straciło przestrzenie publiczne, czyli tradycyjne miejsca spotkań i wymiany poglądów mieszkańców i w związku z tym postulował, aby nowoczesne centrum miasta powstało w okolicach ul. Zwierzynieckiej i na terenach kolejowych przy ul. Towarowej27. „Miasto urządza się dla ludzi” – zakończył swoje wystąpienie W. Czarnecki. _ 27 Szczegółowy Plan Śródmieścia z 1969 (Bureta, Pudelewicz, Gałecki, Tatarkiewicz) zawierał rezygnację z koncepcji nowoczesnego City na terenach kolejowych i tym samym powiązania ciągu handlowo-usługowego z ul. Święty Marcin z ul. Roosevelta poprzez przykrycie wykopu kolejowego płytami żelbetowymi.

88

ilu. 40 | dom studencki Jowita |

ilu. 41 | hotel Merkury |

ilu. 42 | rondo Kaponiera w 1970 |

89 funkcja i zagospodarowanie działki w przeszłości

Lata 60. i 70. to okres największych zmian na omawianym obszarze. Rozpoczęło się w 1960 roku od oddania do użytku 8-piętrowego budynku usługowo-mieszkalnego zakładu przetwórstwa spożywczego Amino (projektanci: Jerzy Liśniewicz i Henryk Grochulski). Na parterze znajdowała się kawiarnia, a na piętrach mieszkania pracowników. W 1964 zrealizowano kolejny „wieżowiec” przy Zwierzynieckiej, czyli dom akademicki „Jowita”. Jego projektantami byli Witold Milewski i Zygmunt Skupniewicz z poznańskiego Miastoprojektu. W trzynastu kondygnacjach naziemnych i dwóch podziemnych mieściły się dwuosobowe pokoje studenckie, pomieszczenia administracji oraz słynna galeria „Akumulatory”, klub studencki i stołówka.

Rok później, czyli w 1965 roku rozpoczął działalność orbisowski Hotel Merkury, najbardziej charakterystyczny budynek interesującego nas obszaru. Powstał według projektu Jana Cieślińskiego, Jana Węcławskiego i Henryka Grochulskiego.

Budynek zakomponowano jako dwukondygnacyjną część niższą i siedmiokondygnacyjną część hotelową na planie litery Y. Ściany zewnętrzne oblicowano płytkami ceramicznymi, które wraz z oknami utworzyły ciekawy wzór szachownicowy.

Główne wejście przekryto ekspresyjnym zadaszeniem.

Kolejnym „drapaczem chmur”, jaki powstał na rogu ul.

Zwierzynieckiej i Gajowej był zbudowany w latach 1963-1967 11-piętrowy biurowiec Zjednoczenia Przemysłu Ceramiki Budowlanej. Jego projektantem była Aleksandra Hubert. Ze względu na inwestora, elewacja została obłożona płytkami ceramicznymi.

Najważniejszą i najdłużej trwającą inwestycją w tym rejonie była przebudowa Ronda Kaponiera, podjęto ją w 1962, a ukończono w 1973. Zakres prac był bardzo szeroki i obejmował m.in. budowę wiaduktu kolejowego, nowej skarpy kolejowej od Kaponiery do Mostu Teatralnego, tunelu i przejścia podziemnego dla pieszych oraz pierwszego w Poznaniu podziemnego parkingu na 95 samochodów. 19 maja 1973 rondo zostało otwarte, a z okazji 500. rocznicy urodzin nazwano je Rondem Mikołaja Kopernika.

Podziemny parking nigdy nie był w pełni wykorzystywany, dlatego w 1996 roku w nieużywanej części otwarto Muzeum Motoryzacji.

W 2003 roku rozebrano budynek kina Bałtyk, czyli dawniejszy budynek Pocztowej Kasy Oszczędności, „robiąc miejsce” dla hotelu Sheraton. Z budynków historycznych w interesującym nas terenie pozostała jedynie drukarnia Concordia, o której powstaniu w 1911 roku pisałem wcześniej. Ze względu na to, że projektowany budynek ma wspierać funkcję, jaką drukarnia

90

ilu. 43 | rondo Kaponiera w 1973 |

91 funkcja i zagospodarowanie działki w przeszłości

pełni obecnie, postanowiłem przypomnieć w skrócie historię tego budynku28. W czasie II wojny światowej budynek został znacznie uszkodzony, a po 1945 roku przejęła go Drukarnia Świętego Wojciecha. Po odbudowie, już w lutym 1945 roku uruchomiono tu druk prasy codziennej. W latach następnych w budynku mieściły się Poznańskie Zakłady Graficzne, które według wpisu do ksiąg wieczystych z 1951 roku miały drukować: gazety codziennie, czasopisma, formularze, a także miały prowadzić handel książkami.

W 1969 roku PZG połączyły się zakładami Graficznymi im.

M. Kasprzaka funkcjonując tak do października 1994 roku, kiedy to przetarg na drukarnię wygrał Big Bank Gdański. W grudniu 1997 roku Big Bank sprzedał drukarnię firmie Nederpol Development & Investment z siedzibą w Sopocie. W 2001 roku firma ta założyła spółkę z miastem Poznań o nazwie Centrum Obsługi Biznesu, która stała się właścicielem omawianego budynku. W 2008 roku nowym właścicielem budynku stała się firma Pro Design – spółka, której celem jest stworzenie w drukarni Centrum Designu.

Patrząc na dzieje obszaru, na którym mógłby powstać projektowany budynek, warto zauważyć, że dążeniem wielu pokoleń urbanistów, architektów i władz miasta, teren między ulicami Bukowską, Zwierzyniecką, Roosevelta i Kaponierą, będącą dzisiaj bodajże najważniejszym węzłem komunikacyjnym centrum Poznania, od

ilu. 44 | wejście pod rondo Kaponiera |

ponad stu lat, było stworzenie w tym miejscu przestrzeni publicznej umożliwiającej wymianę myśli i poglądów. Projektowany budynek, wspomagający „biurowo” i wystawowo pobliskie Centrum Dizajnu, jest, jak pokazałem, mocno osadzony w historii tego miejsca.

_ 28

http://www.pro-design.com.pl/index.php/historia-budynku.html

ilu. 45 | rondo Kaponiera 2009 |

93

95 notatki

Jeżyce – przeważa zabytkowa zabudowa o funkcjach mieszkalnych (od wiejskich zagród do secesyjnych kamienic) uzupełniona o: dwie świątynie i liczne budowle użyteczności publicznej służące: administracji, lecznictwu i opiece społecznej, szkolnictwu oraz kulturze. Pozostałością po stacjonujących wojskach jest zabudowa koszarowa kwartału pomiędzy ulicami Bukowską i M.Jackowskiego. Do dziś funkcje dydaktyczne spełnia ogród zoologiczny, a w części płn. i płd.wsch. znajdują się obszary przemysłowe.

Występuje tu przenikanie funkcji i różnych typów zabudowy.

Uzupełnienie stanowią funkcje ogólnomiejskie i centrotwórcze, w tym o charakterze ponadlokalnym – specjalistyczne usługi handlu (MTP).

Na obszarze występuje niekorzystne nagromadzenie zanieczyszczeń atmosferycznych.

Obszar znajduje się pomiędzy trzema strefami koncentracji zanieczyszczenia powietrza: Centrum, Jeżyce i Grunwald.

W podstrefie obowiązuje zasada przenikania zabudowy o różnych wysokościach.

Obowiązuje zasada wyznaczania krawędzi na skraju jednorodnych układów urbanistycznych tj. Wilda, Jeżyce, Łazarz. Średni procent zab. działki budowlanej dla terenów brutto określono od 5 - 55%. W podstrefie następuje dogęszczanie zabudowy.

Iglica Międzynarodowych Targów Poznańskich zamykająca ulicę Towarową, jest bardzo silnym wyznacznikiem przestrzennym zarówno samego śródmieścia jak i całego miasta Poznania.

W obrębie podstrefy powstało kilka współczesnych budynków wysokich, które konkurują z istniejącymi historycznymi dominantami niszcząc ład przestrzenny charakterystyczny dla śródmieścia.

Głównie dotyczy to pojedynczych dominant wysokościowych takich jak: domy studenckie przy ulicy Przybyszewskiego i Zwierzynieckiej, wieżowiec zakładu przemysłowego przy ulicy Dąbrowskiego, czy budynek wysoki przy ulicy Gajowej. Obiekty te ze względu na swoje gabaryty wprowadzają dysonans w odbiorze historycznej tkanki miasta.

Hałas samochodowy: ulica Roosevelta – 76-80 dB, ulica Grunwaldzka – 71-75 dB, Zwierzyniecka – 66-70 dB. Na terenie przewaga obiektów średniowysokich do 5 kondygnacji (MTP – przewaga budynków niskich do 4 kondygnacji).

Liczne obiekty wysokie i wysokościowe: hotel Mercure, dom studencki Jowita, iglica MTP, biurowiec Delta i biurowiec przy Gajowej.

Tereny PKP wzdłuż ulicy Roosevelta oznaczone jako główne ograniczenie liniowe.

Rondo Kaponiera i Most Teatralny oznaczone jako „bramy centrum miasta” o pozytywnym odbiorze.

Obszar został oznaczony jako struktura kompletna – zamknięty układ kompozycyjny o strukturze czytelnej, kompletnej, jednorodnej, harmonijnej, z możliwościami uzupełnienia pojedynczymi działkami.

Dom studencki Jowita, biurowiec Delta i biurowiec przy ulicy Gajowej oznaczone jako obiekty wysokie i wysokościowe o negatywnym oddziaływaniu – nie wpisują się w istniejące układy urbanistyczne, nie krystalizują i nie identyfikują przestrzeni miasta.

Hotel Mercure i iglica MTP oznaczone jako obiekty wysokie i wysokościowe o pozytywnym oddziaływaniu – wpływają pozytywnie na kształtowanie tkanki miejskiej, krystalizują przestrzeń, identyfikują miejsce oraz wpisują się pod względem wizualnym w otoczenie.

Należy wykształcić krawędzie dzielnic Jeżyce i Wilda wzdłuż ulic I ramy, zachowując obszary zieleni zorganizowanej centrum oraz określając system miejsc szczególnych tzw. „bram centrum miasta”.

Należy dążyć do promowania nowych potencjalnych miejsc lokalizacji funkcji centrotwórczych, wykorzystujących walory projektowanego układu komunikacyjnego miasta. Potencjalny teren pod poszerzenie centrum na obszarze tzw. Wolnych Torów – kreowanie nowoczesnego centrum, poprzez czytelne wkomponowanie w przestrzeń miasta i powiązanie z centrum historycznym.

Utrzymanie i koncentracja atrakcyjnych usług centrotwórczych i ogólnomiejskich, w szczególności wzdłuż ważnych przestrzeni publicznych.

Wprowadzenie różnorodności funkcjonalnej, w tym usług handlu o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2 (w formie domów towarowych, galerii), kierowanych głównie do mieszkańców korzystających ze środków transportu zbiorowego.

Poszerzanie stref dla ruchu pieszego, m.in. wskazanie ulic o dominacji handlu, jako ulic o priorytecie dla ruchu pieszego.

m2 w rejonach ulic Gajowa, Zwierzyniecka, Kraszewskiego, Sienkiewicza.

W ramach podkreślania indywidualnej specyfiki podstrefy, istnieje konieczność sprecyzowania i wyznaczenia tzw. miejsc bramowych zlokalizowanych przy głównych wjazdach komunikacyjnych do centrum. Z tego względu świadomych działań urbanistycznych i architektonicznych wymagaja skrzyżowanie ulic F.D.Roosevelta – Św.

Marcin (rondo Kaponiera).

Ustala się zakaz sytuowania budynków wysokich i wysokościowych, z wyjątkiem obszaru tzw.

Wolnych Torów oraz rejonu ul. Roboczej (teren użytkowany przez Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego), na których istnieje możliwość lokalizacji grup budynków wysokich pod warunkami wynikającymi z obowiązku sporządzenia analiz obsługi komunikacyjnej całego terenu. Możliwość powstania budynków wysokich należy uzależnić od stopnia ich ingerencji w krajobraz miasta, tak aby nie okaleczał sylwety miasta.

Miejsca, gdzie występują budynki lub zespoły budynków wysokich i wysokościowych oddziaływujące negatywnie, po zdekapitalizowaniu się masy budowlanej należy zagospodarować lub zabudować obiektami o charakterze i parametrach obowiązujących na danym terenie. Dotyczy to przede wszystkim zespołu wieżowców przy ulicy Norwida oraz pojedynczych dominant takich jak: dom studencki przy ulicy Przybyszewskiego, wieżowce przy ulicy Dąbrowskiego i przy ulicy Gajowej. Budynki te ze względu na swoje gabaryty wprowadzają dysonans w odbiorze historycznej tkanki miasta.

Należy bezwzględnie chronić istniejące, historyczne panoramy miasta widoczne z następujących punktów i ciągów widokowych: most Teatralny, most Uniwersytecki, most Dworcowy, ciąg widokowy od mostu Teatralnego do mostu Dworcowego.

Najważniejsze przestrzenie publiczne (ciągi i miejsca) to między innymi ciąg wzdłuż ulicy Roosevelta od mostu Dworcowego do mostu Teatralnego – zapewniający wgląd na historyczną panoramę centrum miasta.

Sposób zagospodarowania na terenach objętych formą ochrony zabytków lub w miejscach o szczególnym znaczeniu dla kształtowania przestrzeni miejskiej, należy rozpatrywać indywidualnie z uwzględnieniem specyfiki miejsca i szerokiego kontekstu przestrzennego.

Na terenie obecnego ogrodu zoologicznego przy ulicy Zwierzynieckiej ZP*, funkcję podstawową stanowi zieleń publiczna. Dopuszcza się utrzymanie i wprowadzenie funkcji towarzyszącej: zoologicznej, kultury, wystawienniczej, edukacyjnej, gastronomicznej, itp.

Zabudowę podstrefy należy kształtować w formie uzupełnień w pierzejach wzdłuż ulic i w zabudowie kwartałowej, nawiązując do charakteru kamienic śródmiejskich, z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych dzielnic wielkomiejskich.

Dopuszcza się lokalizowanie obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000

*Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania – 18.01.2008

ilu. 46 | analiza studium 1:2500 |

97 1:2500 zabudowa śródmiejska zgrupowanie intensywnej, zwartej zabudowy na obszarze funkcjonalnego śródmieścia

zabudowa blokowa teren charakteryzujący się zabudową wolno stojącą, blokową, nie tworzącą układów kwartałowych, na którym wykształcona jest jedynie przestrzeń publiczna – przestrzenie o innym charakterze występują w minimalnym stopniu

zabudowa wielkogabarytowa teren ze znacznymi powierzchniami parkingowymi, na którym przeważa zabudowa wielkogabarytowa albo halowa

zabudowa o charakterze tymczasowym obszar wymagający przekształceń funkcjonalnoprzestrzennych

zabudowa kwartałowa wielorodzinna

tereny Starego ZOO obszar wskazany do zmiany przeznaczenia na park o powierzchni zabudowy nie przekraczającej 15%, dopuszcza się wprowadzenie funkcji towarzyszącej: zoologicznej, kultury, wystawienniczej, edukacyjnej, gastronomicznej, itp.

tereny zamknięte w przypadku wyłączenia tych obszarów z terenów zamkniętych ich zagospodarowanie powinno zapewniać ciągłość powiązań funkcjonalnoprzestrzennych, reaktywacja obszau tzw. Wolnych Torów poprzez zmianę przeznaczenia i charakteru zabudowy na śródmiejską, dopuszcza lokalizację grup budynków wysokich

obszary z możliwością lokalizacji obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2

obiekty wysokie i wysokościowe o pozytywnym oddziaływaniu obiekty wysokie i wysokościowe o negatywnym oddziaływaniu

ciągi widokowe punkty widokowe osie widokowe

„bramy centrum miasta”

główne liniowe ograniczenia

krawędź dzielnicy Jeżyce

lokalizacja projektu

*Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania – 18.01.2008

ilu. 47 | struktura zabudowy 1:8500 |

99 1:8500

JeĹźyce

lokalizacja projektu

MTP

PKP

dzielnica Zamkowa

ilu. 48 | elementy struktury miasta 1:8500 |

101 1:8500

stary rynek

stare miasto

miasto XIX w.

lokalizacja projektu

ilu. 49 | elementy układu komunikacyjnego 1:8500 |

103 1:8500

stary rynek

lokalizacja projektu

rekreacyjne / tereny zielone

obszary aktywne

MTP

ZOO wybrane obiekty o funkcji linie tramwajowe

lokalizacja projektu ilu. 50 | obszary aktywności 1:8500 |

105 1:8500

ilu. 51 | ortofotomapa 1:4000 |

107 1:4000

01 hotel Merkury

hotel Mercure 1963–1965 Jan Cieśliński Jan Węgławski Henryk Grochulski

02 dom studencki Jowita

1960–1963 Witold Milewski Zygmunt Skupniewicz 03 drukarnia Concordia

koniec XIX w.

04 hotel Sheraton

2005–2006 Biuro Architektoniczne MAT 05 bloki mieszkalne Vesty

1936 Marian Andrzejewski 06 Pawilon Reprezentacyjny

1928–1929 Roger Sławski 07 Dom Technika NOT

1960–1963 Henryk Jarosz Jerzy Liśniewicz Jan Wellenger 08 Akademia Królewska

Collegium Minus UAM 1907–1909 Eduard Fürstenau

09 Bank Spółek Reiffeisena

Collegium Iurdicum UAM 1907–1908 Hartmann & Schlenzig

10 Dom Ewangelicki

Akademia Muzyczna 1907–1908 1995–1997 Johannes Jerzy Gurawski

11 budynek biurowo-usługowy Delta

2004 Ewa i Stanisław Sipiński 12 Zamek cesarski

Centrum Kultury Zamek 1905–1910 Franz Schwechten Gotthold Riegelmann

13 Centrum ALFA

1963–1972 Jerzy Liśniewicz Tadeusz Płończak Zygmunt Waschko 14 Wyższa Szkoła Handlowa

Akademia Ekonomiczna 1927–1932 Adam Ballenstedt

15 Collegium Altum AE

1976–1990 Witold Milewski Zygmunt Skupniewicz Lech Sternal

109

01

02

03

05

04

06

ilu. 52 | waĹźne budynki 1:2500 |

13 07

111 1:2500

07

12 08

09

13

10

14

15

11

lokalizacja projektu

ilu. 53 | struktura zabudowy 1:2500 |

113 1:2500

ilu. 54 | układ komunikacyjny 1:2500 |

115 1:2500

drogi

linie autobusowe (dzienne)

przystanki autobusowe

linie tramwajowe

przystanki tramwajowe

PKP

planowane drogi rowerowe

strefa wysokiego natęşenia ruchu

parking

lokalizacja projektu

ilu. 55 | ciągi piesze – zieleń – przestrzeń publiczna 1:2500 |

117 1:2500

zieleń niska

zieleń średnia i wysoka

ciągi piesze główne

ciągi piesze podrzędne

przejścia podziemne

przestrzeń publiczna

lokalizacja projektu

ilu. 56 | inwentaryzacja funkcji 1:2500 |

119 1:2500

zabudowa mieszkaniowa usługi handlu, administracji, biura i banki usługi szkolnictwa wyższego i nauki hotele obiekty produkcyjne, bazy i składy MTP

MPK

PKP

ZOO

usługa w parterze

lokalizacja projektu

ilu. 57 | strefy 1:2500 |

121 1:2500

strefa mieszkaniowa

strefa komercyjna

strefa pojazd贸w

strefa piesza

strefy inne

lokalizacja projektu

ilu. 58 | waloryzacja otoczenia 1:2500 |

123 1:2500

elewacja atrakcyjna

elewacja nieatrakcyjna

dominanta wysokościowa

dominanta formalna otwarcie widokowe na centrum miasta dominująca oś obszary napływu ruchu pieszego główne węzły kounikacyjne

obszary nieatrakcyjne

abcdefgh

obszary miasta mające znaczący wpływ na projektowany obiekt lokalizacja projektu

ilu. 59 | Contemporary Art Museum, Kanazawa, SANAA |

125 analiza programu planowanego Wielkopolskiego Centrum Designu (materiały konkursowe udostępnione przez firmę VOX)

126

sklep księgarnia kawiarnia restauracja administracja obsługa techniczna wystawy konferencje seminaria warsztaty forum wymiany doświadczeń baza danych projektantów i firm baza wdrożeń nowych technologii sieć transferu innowacji udostępnienie nowych technologii biblioteka materiałowa biblioteka materiałowa studio foto wystawiennictwo targi designu konkursy biuletyn serwis on-line prezentacja case study udanych wdrożeń inkubator dla firm projektowych konsulting ekonomiczny konsulting finansowy

administracja obsługa techniczna

WCD

inkubator dla firm projektowych konsulting ekonomiczny konsulting finansowy

01

02

WCD

promocja baza wdrożeń nowych technologii sieć transferu innowacji udostępnienie nowych technologii biblioteka materiałowa biblioteka materiałowa studio foto

wsparcie

technologia usługi

wystawy konferencje seminaria warsztaty forum wymiany doświadczeń baza danych projektantów i firm

edukacja

ilu. 60 | infografika: grupy docelowe Wielkopolskiego Centrum Designu |

wystawiennictwo targi designu konkursy biuletyn serwis on-line prezentacja case study udanych wdrożeń

sklep księgarnia kawiarnia restauracja

127 grupy docelowe

04

administracja

kuratorzy przedsiębiorcy

doradcy i konsultanci

technolodzy

obsługa usług użytkownicy designu wykładowcy

projektanci

projektanci

studenci

03

WCD

promocja wsparcie

przedsiębiorcy

technologia usługi użytkownicy designu edukacja

projektanci

studenci

128

ilu. 61 | widok obszaru lokalizacji projektu |

129 wnioski

Przeprowadzone analizy potwierdzają strategiczne znaczenie obszaru objętego projektem w skali lokalnego układu urbanistycznego, jak również w skali miasta.

Działka objęta projektem, będąc krawędzią dzielnicy Jeżyce, graniczy od strony północnej z Międzynarodowymi Targami Poznańskimi, monostrukturą funkcjonalną i przestrzenną, wprowadzającą monotonię i silne ograniczenia komunikacyjne.

Lokalizacja przy rondzie Kaponiera, dużym węźle komunikacji publicznej i prywatnej, wpływa na silny poziom hałasu i zanieczyszczeń oraz powoduje dodatkowe ograniczenia komunikacyjne. Projektowany obszar stanowi rodzaj półwyspu ograniczonego ulicami Bukowską, Roosevelta i Zwierzyniecką.

Napływ ruchu pieszego odbywa się z trzech głównych kierunków: • wzdłuż ulicy Zwierzynieckiej dojście bezpośrednio do obszaru lokalizacji projektu, bez znaczących ograniczeń komunikacyjnych, • od strony ulicy Głogowskiej dojście ograniczone ulicą Bukowską, zapewnione przez naziemne pasy dla pieszych (3 stopniowe) • od strony Mostu Teatralnego i ulicy Św. Marcin dostęp silnie ograniczony przez rondo Kaponiera, zapewniony poprzez system komunikacji podziemnej (8 wejść/wyjść) Tereny PKP wzdłuż ulicy Roosevelta („Wolne Tory”), będące nieatrakcyjnym, silnym ograniczeniem liniowym tej części miasta, zapewniają szerokie otwarcie widokowe (ciąg widokowy od mostu Teatralnego do mostu Dworcowego) na centrum i znaczące dominanty wysokościowe i formalne struktury przestrzennej miasta.

Obszar objęty projektem, zdominowany jest przez, ustawioną w stronę centrum miasta pustą ścianą, masywną bryłę hotelu Sheraton oraz akademik Jowita, który skierowany dłuższą elewacją prostopadle do osi ulicy Św. Marcin, ogranicza atrakcyjność (głębię) perspektywy widokowej od strony centrum.

Analiza aktywności i historyczna potwierdzają konieczność wprowadzenia na obszarze objętym projektem, obiektu o funkcji centrotwórczej z rozbudowaną przestrzenią publiczną, będącą elementem wprowadzającym do ścisłego centrum miasta.

131

koncepcja

134

ilu. 62 | rezultaty pracy koncepcyjnej |

135 poszukiwanie optymalnego rozwiązania

Podczas procesu koncepcyjnego, w celu znalezienia optymalnego rozwiązania, przeprowadzone zostały liczne studia funkcjonalne i formalne, próbując jak najlepiej odpowiedzieć na wymagania stawiane przed projektowanym obiektem.

Szukałem programu funkcjonalnego, spełniającego złożone potrzeby budynku, który stanowić ma część Wielkopolskiego Centrum Design, a przy tym być miejscem atrakcyjnym i dostępnym dla każdego użytkownika przestrzeni miasta. Stanowić „zaplecze” wspierające działania Centrum, jako nowoczesnej jednostki będącej platformą współpracy dla projektantów i przedsiębiorców, lecz nie być miejscem przeznaczonym wyłącznie dla ściśle wyspecjalizowanego odbiorcy. Projektowany obiekt powinien być maksymalnie otwarty i zapraszać do interakcji osoby znajdujące się w jego otoczeniu. Zapewniać wysoką jakość wnętrza, a także poprawiać funkcjonowanie przestrzeni publicznej, umożliwiając nieograniczoną interakcję pomiędzy poszczególnymi użytkownikami obiektu i miastem.

Na przebieg procesu koncepcyjnego wpłynęła również, w dużym stopniu, niezwykle skomplikowana przestrzennie lokalizacja, która zmuszała do licznych analiz koncepcji formy założenia. Poszukiwałem struktury przestrzennej, która zdominuje przeskalowaną bryłę hotelu Sheraton, uprzestrzenni widok struktury na osi wzdłuż ulicy Św. Marcin, wyeksponuje zabytkowy budynek drukarnii Concordia, nie wprowadzając niepotrzebnych napięć formalnych do wystarczająco skomplikowanej sytuacji przestrzennej miejsca.

Liczne badania, próby przestrzenne doprowadziły ostatecznie do rozwiązania, które w dużym stopniu rozwiązuje, wcześniej wspomniane problemy i zadania. Upraszcza trudną sytuację przestrzenną miejsca, zapewniając przy tym odpowiednie funkcje wspierające zadania Wielkopolskiego Centrum Designu. Stanowi atrakcyjny obiekt z rozbudowaną przestrzenią publiczną, podnosząc tym samym jakość przestrzenną i funkcjonalną obszaru, stając się miejscem, bramą wprowadzającą do ścisłego centrum miasta.

136

ilu. 63 | szkice koncepcyjne 1/3 |

137 szkice koncepcyjne

138

ilu. 64 | szkice koncepcyjne 2/3 |

139 szkice koncepcyjne

140

ilu. 65 | szkice koncepcyjne 3/3 |

141 szkice koncepcyjne

142

ilu. 66 | makiety robocze |

143 makiety robocze

insp iracje

146

Novartis Office Building | Bazylea | SANAA [ilu. 67]

Galeria Południe | Katowice | Medusa Group [ilu. 68]

Orange Office | Venice | Sander Architects [ilu. 69]

Stephen Lawrence Centre | Londyn | David Adjaye [ilu. 70]

Deichtor-Centre | Hamburg | Bothe Richter Teherani [ilu. 71]

Saxo Bank | Hellerup | 3XN [ilu. 72]

147 praca, spotkanie, konferencje, wykłady, warsztaty, infocenter

Custoias Civic Centre | Matosinhos | Guilherme Machado Vaz [ilu. 73]

Creative Exchange | St Neots | 5th Studio [ilu. 74]

MUDESA | Gardabaer | Palmar Kristmundsson [ilu. 75]

IDEA Store Whitechapel | Londyn | David Adjaye [ilu. 76]

148

strijp-x | Eindhoven | [ilu. 77]

Contemporary Art Museum | Kanazawa | SANAA [ilu. 78]

Ginkgo Lounge | Portim達o | Tiago Rosado [ilu. 79]

Sarugaku | Tokyo | Akihisa Hirata [ilu. 80]

Supermarket | Belgrad | reMiks [ilu. 81]

Supermarket | Belgrad | reMiks [ilu. 82]

149 wystawy, prezentacje, zakupy, konsumpcja, odpoczynek

High Line | Nowy Jork | Scofidio + Renfro [ilu. 83]

The Rooftop Cinema | Melbourne | Grant Amon Architects [ilu. 84]

Supermarket | Belgrad | reMiks [ilu. 85]

Supermarket | Belgrad | reMiks [ilu. 86]

ilu. 87 | ludzie 2 |

151

funkcja

154

ilu. 88 | budynki Wielkopolskiego Centrum Designu |

155 strefy funkcjonalne budynku

Program funkcjonalny29 projektowanego budynku biurowousługowego został skonstruowany na podstawie analizy programu planowanego Wielkopolskiego Centrum Designu30, analizy funkcji aktualnie modernizowanego budynku drukarni Concordia31, analizy odbiorców projektowanego założenia (s. 126) oraz wyników z przeprowadzonej ankiety (s. 57).

Projektowany budynek Centrum Kreatywnych Spotkań, będący wraz z drukarnią Concordia strukturą przestrzenną tworzącą Wielkopolskie Centrum Designu, składa się z dwóch części wysokich zlokalizowanych w skrajnych obszarach obiektu (przy hotelu Sheraton oraz przy domu studenckim Jowita), które spoczywają na dwupoziomowym łączniku rozciętym w strefie centralnej bryły. W wyniku przeprowadzenia nacięcia struktury, obiekt został podzielony na dwie niezależne jednostki przestrzenne, połączone funkcjonalnie poprzez strukturę programu funkcjonalnego złożonego z przenikających i wspierających się trzech głównych stref : • strefa biznesu – zlokalizowana w części wysokiej budynku A od strony Międzynarodowych Targów Poznańskich, przy hotelu Sheraton, przeznaczona do obsługi użytkowników biznesowych, oferuje przestrzeń roboczą i prezentacyjną wspomagającą kontakty i współpracę pomiędzy przedsiębiorcami i projektantami, zapewnia elastyczną powierzchnię biurową i zaplecze konferencyjne do organizacji spotkań i prezentacji, umożliwia wynajęcie pojedynczych jednostek roboczych (Private Office, Shared Office, Study Booth), małych i dużych sal typu open-office (Team Room, Team Space), bądź całego zespołu biurowego, oferowane są również sale spotkań (Meeting Point, Small Meeting i Large Meeting), każdy zespół biurowy wyposażony jest dodatkowo w ogólnodostępną strefę socjalną (Cafe & Lounge), obszar przechowywania i punkt ksero, zlokalizowane w najniższej kondygnacji strefy (poziom 4) dwie sale konferencyjne o zróżnicowanej pojemności, wraz z funkcją gastronomiczną i przestrzenią tarasową, znajdującą się poniżej, w strefie promocji, zapewniają rozbudowane zaplecze do organizacji atrakcyjnych spotkań firmowych, prezentacji biznesowych i imprez towarzyszących targom na terenach MTP. • strefa edukacji – zlokalizowana w części wysokiej budynku B, przy domu studenckim Jowita oraz głównym wejściu do budynku drukarni Concordia, przeznaczona do obsługi młodych projektantów, studentów kierunków projektowych oraz osób zainteresowanych zdobyciem wiedzy na temat szeroko rozumianego dizajnu, stanowi _ 29 _ 30 _ 31

szczegółowe zestawienie powierzchni poszczególnych kondygnacji budynku str. 177 materiały konkursowe udostępnione przez VOX: http://www.voxdesign.pl/ informacje na stronie: http://www.pro-design.com.pl/

156

wystawy / imprezy

biura

biura

coworking 10 os.

coworking 20 os.

warsztaty biura

wykłady biura

infocenter (digital)

sale konferencyjne

infocenter (print)

bar / taras

kawiarnia / taras

wystawy wystawy

zakupy / wystawy zakupy / wystawy

ilu. 89 | aksonometria struktury funkcjonalnej budynku |

157 strefy funkcjonalne budynku

poszerzenie programu funkcjonalnego oferowanego projektantom przez budynek drukarni (prototypownia, studio foto, sala premier), zadaniem tej strefy jest zapewnienie i zwiększenie interakcji pomiędzy młodymi projektantami (biura coworkingowe) oraz udostępnienie powierzchni warsztatowych i wystawienniczych o charakterze promocyjnym, w tej strefie zlokalizowane zostało centrum informacyjno-edukacyjne, w skład którego wchodzą: infocenter (print + digital) i sale wielofunkcyjne (wykłady i warsztaty), powyżej centrum znajdują się biura coworkingowe o różnym standardzie powierzchni oraz, na najwyższym piętrze sala wielofunkcyjna, zapewniająca atrakcyjne miejsce dla wystaw, promocji projektów i nowowdrażanych produktów, bądź imprez o charakterze integracyjnym • strefa promocji – zlokalizowna w niższych, dwupoziomowych częściach budynków A i B, stanowi łącznik pomiędzy strefą biznesu i edukacyjną, zapewniając rozszerzenie ich struktury funkcjonalnej, przeznaczona do obsługi wszystkich grup docelowych obiektu, otwarta i ogólnodostępna, stanowi obszar interakcji pomiędzy przedsiębiorcami, projektantami, studentami oraz użytkownikami dizajnu, strefa promocji została podzielona na trzy poziomy, na których zlokalizowana została: poziom 0 – powierzchnia handlowousługowa oparta na modelu kuratorskim, wydzielone obszary dla sklepów tymczasowych (pop-up shop), strefy promocji nowych produktów oraz punkty informacyjne i obsługi użytkowników budynku, poziom 1 – wielofunkcyjna powierzchnia o charakterze otwartym, z wydzielonymi obszarami dla wystaw, prezentacji, spotkań, pokazów multimedialnych i wykładów, zapewniająca atrakcyjną przestrzeń do organizacji festiwali i imprez towarzyszących tematycznym targom MTP, poziom 2 – funkcja gastronomiczna połączona z wielofunkcyjnymi tarasami widokowymi dostępnymi z otwartych, przeszklonych klatek schodowych wewnątrz budynku, proponowany układ funkcjonalny strefy ma za zadanie zaprosić i wprowadzić użytkowników (chcących skorzystać z oferty komercyjnej, bądź dostać się na taras, nie zainteresowanych bezpośrednio odbywającymi się, na poziomie 1, wystawami i prezentacjami) do struktury obiektu i przeprowadzić przeszkloną klatką schodową przez przestrzeń wystawienniczą, co w rezultacie może nakłonić ich do skorzystania z tej części programu budynku, pośrednio wpływając na ich edukację i poszerzenie wiedzy na temat dizajnu, W programie funkcjonalnym obiektu przewidziano również dwupoziomowy parking podziemny z wydzieloną strefą przeznaczoną dla motocykli oraz parking rowerowy z zapleczem technicznym i higieniczno-sanitarnym.

forma

160

ilu. 90 | rozplanowanie przestrzenne budynk贸w |

161 budowa struktury przestrzennej

Głównymi czynnikami wpływającymi znacząco na formę projektowanego obiektu były: opisywany w poporzednim rozdziale trójstrefowy program funkcjonalny, zastana, bardzo skomplikowana sytuacja przestrzenna struktury urbanistycznej oraz atrakcyjne położenie działki pod względem widokowym.

Krawędzie planowanego budynku zostały wytyczone na podstawie analiz struktury najbliższej zabudowy, biorąc również pod uwagę granice działki oraz wymagania komunikacyjne układu. Uzyskany w ten sposób rysunek został podniesiony do górnej krawędzi nadwieszonej części bryły hotelu Sheraton. Prostopadłe usytuowanie części bryły, znajdującej się przy hotelu, zapewniło stopniowe powiększenie się przestrzeni publicznej od strony południowej w stronę hotelu Mercure, zapewniając w ten sposób szerszą perspektywę na ulicę Roosevelta dla osób poruszających się od strony mostu dworcowego w kierunku centrum miasta. Zewnętrzna krawędź części bryły znajdującej się przy domu studenckim Jowita, ze względu na przebieg granicy działki, przesuwa się w stronę wnętrza układu co wpływa pozytywnie na poszerzenie perspektywy widokowej na centrum miasta. Aby wyeksponować budynek drukarni Concordia, część pomiędzy skrajnymi strefami bryły została obniżona na wysokość zapewniającą widoczność części górnej kondygnacji i dachu budynku drukarni. Na podstawie analizy struktury przestrzennej otoczenia oraz badań widoków obszaru, nastąpiła korekta wysokości skrajnych stref projektowanego układu przestrzennego, w wyniku której, wysokość części układu zlokalizowanej przy hotelu

ilu. 91 | widoki struktury |

162

ilu. 92 | fazy powstawania bryły budynku |

163 budowa struktury przestrzennej

Sheraton, została zwiększona i zrównana z wysokością hotelu Mercure. Szczyt drugiej, wysokiej części bryły został wyrównany z krawędzią domu studenckiego Jowita. Aby uniknąć efektu „wiszącego dachu” drukarni Concordia, niższa część struktury, została rozcięta, co zapewniło wgląd do wnętrza układu z obszaru ronda Kaponiera oraz w perspektywie ulicy Św. Marcin. Dodatkowo, aby maksymalnie połączyć wewnętrzną część przestrzeni układu z miastem, a także zapewnić wgląd do wnętrza struktury jak największej ilości użytkowników przestrzeni wokół budynku, masa bryły w części parterowej została w znacznym stopniu usunięta.

Powstały w ten sposób układ przestrzenny składa się z dwóch brył, silnie akcentujących trzy najważniejsze strefy komunikacyjne i funkcjonalne struktury urbanistycznej, zapewnia dużą powierzchnię przestrzeni publicznej, eksponuje budynek drukarni, dominuje, częściowo przysłaniając, hotel Sheraton oraz uprzestrzennia widok struktury w perspektywie ulicy Św. Marcin.

Na bazie uzyskanej bryły, wprowadzając niezbędne korekty wymuszone układem konstrukcyjnym i programem funkcjonalnym, powstała ostateczna forma przestrzenna budynku Centrum Kreatywnych Spotkań.

Przestrzenny rysunek monolitycznej bryły budynku został uzyskany dzięki pokryciu, wykończonej szkłem, montowanym w systemie słupowo-ryglowym elewacji stalową siatką o zmiennej wielkości otworów, wykluczając fragmenty układu, które zostały wybrane, bądź wycięte.

ilu. 93 | rysunek powłoki zewnętrznej budynku |

164

ilu. 93 | szczelina widokowa |

165 szczeliny i punkty widokowe

Szklana powłoka części parterowej budynku od strony Międzynarodowych Targów Poznańskich i domu studenckiego Jowita, została cofnięta w głąb budynku, podkreślając, w ten sposób strefy wejściowe do obiektu oraz zwiększając powierzchnię komunikacji pieszej przed budynkiem.

W miejscu usytuowania klatek schodowych prowadzących na taras, szklana elewacja, części parterowej, została „wciśnięta” do wnętrza budynku i owinięta wokół konstrukcji schodów.

Zewnętrzna powłoka z siatki stalowej została podzielona na strefy widokowe, w miejscu których pojawiły się nacięcia, szczeliny.

Moduły stalowej powłoki elewacji znajdujące się bezpośrednio przy szczelinie widokowej posiadają większe otwory niż moduły nie stykające się z nacięciami. Dodatkowo w modułach szyb zespolonych znajdujących się w odległości równej dwóm modułom i większej od szczeliny widokowej, zastosowano szkło półprzeźroczyste. Dzięki temu wewnątrz pojawiają się rozświetlone obszary, atrakcyjne widokowo, na zewnątrz powstaje złudzenie rozmywania się zewnętrznej powłoki w kierunku nacięć.

Na elewacjach budynku, gdzie nastąpiło wycięcie bądź rozcięcie bryły, powtarzalny moduł szklanej elewacji został zaburzony poprzez wprowadzenie punktów widokowych o szerokości trzech modułów, zapewniając przez to szersze perspektywy na panoramę miasta.

ilu. 94 | punkt widokowy |

166

ilu. 95 | widok na budynek A od strony MTP |

167 detal elewacji

Na odbiór zewnętrznej formy budynku w dużym stopniu wpłynęło również rozwiązanie detalu elewacji, wprowadzone z uwagi na przepisy przeciwpożarowe dotyczące obiektów wielokondygnacyjnych, które wymagają umieszczenia w ścianach zewnętrznych budynku pasa izolacji przeciwpożarowej między kondygnacjami o wysokości co najmniej 0,8 m. Aby spełnić powyższy wymóg, w projekcie wprowadzona została „puszka” z izolacją (będąca rodzajem „korka” przeciwogniowego), która została szczelnie połączona ze stropem oraz ryglem (konstrukcji słupowo-ryglowej elewacji) na poziomie podłogi wyższej kondygnacji.

Rygiel został dodatkowo uszczelniony i zaizolowany od spodu tak, aby cały układ spełniał wymagany minimalny czas odporności ogniowej. Opisywana wcześniej „puszka” została wycofana względem modułu szyby zespolonej, umożliwiając połączenie szyb pomiędzy kondygnacjami „na styk”, poszerzając w ten sposób spektrum transparentności zewnętrznej powłoki obiektu, pośrednio podkreślając jego wielopoziomową strukturę, nie wprowadzając jednak silnego kontrastu na zewnętrznej powierzchi elewacji.

ilu. 96 | szkic detalu elewacji |

168

ilu. 97 | widok na budynek A od strony skrzyĹźownia ulicy Roosevelta z BukowskÄ… |

169 widoki na podstawie modelu 3D

ilu. 98 | widok na budynek A od strony ronda Kaponiera |

170

ilu. 99 | widok na budynek B od strony ulicy Zwierzynieckiej |

171 widoki na podstawie modelu 3D

ilu. 100 | widok na budynek A od strony ronda Kaponiera |

konstrukcja

175 układ konstrukcyjny i technologia elewacji

Budynek posadowiony na płycie żelbetowej grubości 80 cm, ściany garażu podziemnego grubości 60 cm, układ konstrukcyjny słupowo–płytowy złożony ze stropów żelbetowych w technologii Cobiax32 o grubości 50 i 70 cm, oraz słupów żelbetowych o przekroju prostokątnym 40 x 80 cm i kwadratowym 60 x 60 cm (rozstaw minimalny 540 cm, rozstaw maksymalny 1080 cm).

Część nadziemna budynku zaprojektowana została w konstrukcji słupowo–płytowej składającej się ze słupów żelbetowych o przekroju okrągłym i średnicy 40 cm i 50 cm (rozstaw minimalny 540 cm, rozstaw maksymalny 1080 cm) oraz stropów żelbetowych w technologii Cobiax o grubości 40 cm. Ustrój ten został usztywniony przez monolityczne trzony żelbetowe mieszczące klatkę schodową, windę oraz pionowe kanały instalacyjne.

Elewacje budynku zostały wykonane w oparciu o aluminiową konstrukcję słupowo-ryglową z użyciem modułów szyb zespolonych (2 x niskowęglowe szkło laminowane 8 mm / pustka powietrzna 14 mm / niskowęglowe szkło laminowane LOW-E 6 mm), przysłoniętych stalowymi modułami blachy perforowanej otworami w kształcie rombu w układzie diagonalnym instalowanej na konstrukcji aluminiowej, w częściach elewacji nie pokrytych modułami stalowymi zastosowana została dodatkowa warstwa szkła niskowęglowego 10 mm, w modułach o zmniejszonej transparentności zastosowano szkło półprzezroczyste laminowane (Stadip).

Dach wykonany w technologii warstw odwróconych, minimalna wysokość warstwy izolacyjnej 40 cm, spadek minimalny 2%, odwodnienie dachu za pomocą wpustów wewnętrznych.

Taras pokryty betonowymi płytami o grubości 8 cm podpartymi na aluminiowej konstrukcji przestrzennej, izolacja termiczna (min. 40 cm) i przeciwwodna w układzie warstw odwróconych, spadek minimalny 2%.

_ 32

więcej informacji na stronie: http://www.baumat.com.pl/stropy-cobiax_.html

informacje dodatkowe

178

powierzchnia użytkowa 3097,8 m2 powierzchnia zabudowy 551,4 m2 kubatura 13.700,8 m3

powierzchnia użytkowa 6564,2 m2 powierzchnia zabudowy 1531,2 m2 kubatura 26.345,3 m3

powierzchnia działki 7336 m2 powierzchnia zabudowy drukarni 1283 m2 powierzchnia zabudowy projektowanych budynków 2082,6 m2

179

P.0

budynek A funkcja: usługowo-handlowa zestawienie powierzchni: 0.1 _ wiatrołap _ 12,6 m2 0.2 _ strefa ekspozycji _ 41,7 m2 0.3 _ pom. techniczne _ 4,9 m2 0.4 _ przedsionek _ 2,7 m2 0.5 _ w.c. _ 3,5 m2 0.6 _ w.c. _ 2,1 m2 0.7 _ przedsionek _ 3,5 m2 0.8 _ schowek _ 2,7 m2 0.9 _ pom. socjalne _ 19,1 m2 0.10 _ klatka schodowa _ 14,5 m2 0.11 _ przedsionek _ 10,4 m2 0.12 _ winda _ 4,5 m2 0.13 _ winda _ 4,5 m2 0.14 _ korytarz _ 14,0 m2 0.15 _ umywalnia _ 3,9 m2 0.16 _ umywalnia _ 3,9 m2 0.17 _ przedsionek _ 3,8 m2 0.18 _ przedsionek _ 2,7 m2 0.19 _ w.c. _ 1,1 m2 0.20 _ w.c. _ 1,1 m2 0.21 _ w.c. _ 1,1 m2 0.22 _ schowek _ 4,6 m2 0.23 _ zaplecze _ 4,6 m2 0.24 _ bar _ 16,1 m2 0.25 _ punkt obsługi _ 20,1 m2 0.26 _ klatka schodowa _ 18,1 m2 0.27 _ pow. usługowo-handlowa _ 1035,8 m2 0.28 _ magazyn _ 17,0 m2 0.29 _ magazyn _ 17,0 m2 0.30 _ klatka schodowa _ 25,1 m2 0.31 _ klatka schodowa _ 28,3 m2 0.32 _ punkt obsługi _ 14,9 m2 0.33 _ wiatrołap _ 11,5 m2 — SUMA: 1371,4 m2

budynek B funkcja: usługowo-handlowa zestawienie powierzchni: 0.1 _ wiatrołap _ 5,7 m2 0.2 _ pow. usługowo-handlowa _ 360,5 m2 0.3 _ klatka schodowa _ 25,1 m2 0.4 _ punkt obsługi _ 25,5 m2 0.5 _ klatka schodowa _ 10,8 m2 0.6 _ przedsionek _ 2,9 m2 0.7 _ klatka schodowa _ 14,6 m2 0.8 _ winda _ 3,1 m2 0.9 _ winda _ 4,4 m2 0.10 _ winda _ 4,4 m2 0.11 _ strefa ekspozycji _ 7,2 m2 0.12 _ przedsionek _ 2,9 m2 0.13 _ wiatrołap _ 5,7 m2 — SUMA: 472,8 m2

180

P.1

budynek A funkcja: administracja / wystawiennicza zestawienie powierzchni: 1.1 _ biuro 1 os. _ 17,3 m2 1.2 _ sala grupowa _ 67,8 m2 1.3 _ poczekalnia _ 7,9 m2 1.4 _ punkt obsługi _ 16,0 m2 1.5 _ biuro 2 os. _ 16,2 m2 1.6 _ biuro 2 os. _ 17,3 m2 1.7 _ punkt kawiarniany _ 9,2 m2 1.8 _ korytarz _ 28,9 m2 1.9 _ przedsionek _ 3,2 m2 1.10 _ w.c. _ 2,0 m2 1.11 _ przedsionek _ 5,9 m2 1.12 _ umywalnia _ 6,3 m2 1.13 _ w.c. _ 1,1 m2 1.14 _ w.c. _ 1,1 m2 1.15 _ w.c. _ 4,1 m2 1.16 _ w.c. _ 1,1 m2 1.17 _ w.c. _ 1,1 m2 1.18 _ przedsionek _ 4,1 m2 1.19 _ w.c. _ 1,1 m2 1.20 _ w.c. _ 1,1 m2 1.21 _ umywalnia _ 6,5 m2 1.22 _ korytarz _ 13,1 m2 1.23 _ schowek _ 3,6 m2 1.24 _ schowek _ 5,8 m2 1.25 _ punkt obsługi _ 17,1 m2 1.26 _ klatka schodowa _ 14,5 m2 1.27 _ przedsionek _ 10,4 m2 1.28 _ winda _ 4,5 m2 1.29 _ winda _ 4,5 m2 1.30 _ klatka schodowa _ 18,1 m2 1.31 _ strefa Light Spot _ 63,6 m2 1.32 _ pow. wielofunkcyjna _ 735,2 m2 1.33 _ strefa Light Spot _ 63,6 m2 1.34 _ strefa Light Spot _ 63,6 m2 1.35 _ klatka schodowa _ 17,6 m2 1.36 _ strefa Light Spot _ 63,6 m2 1.37 _ strefa Light Spot _ 63,6 m2 1.38 _ klatka schodowa _ 17,6 m2 1.39 _ strefa Light Spot _ 50,3 m2 — SUMA: 1449,6 m2

budynek B funkcja: wystawiennicza zestawienie powierzchni: 1.1 _ strefa Light Spot _ 18,1 m2 1.2 _ klatka schodowa _ 17,6 m2 1.3 _ pow. wielofunkcyjna _ 297,2 m2 1.4 _ klatka schodowa _ 10,8 m2 1.5 _ punkt obsługi _ 23,6 m2 1.6 _ sklep _ 47,3 m2 1.7 _ przedsionek _ 2,9 m2 1.8 _ klatka schodowa _ 14,6 m2 1.9 _ winda _ 3,6 m2 1.10 _ winda _ 4,4 m2 1.11 _ schowek _ 4,4 m2 1.12 _ przedsionek _ 3,6 m2 1.13 _ w.c. _ 1,6 m2 1.14 _ w.c. _ 1,6 m2 1.15 _ przedsionek _ 2,8 m2 1.16 _ w.c. _ 3,3 m2 1.17 _ korytarz _ 25,1 m2 — SUMA: 482,5 m2

181

P.2

budynek A funkcja: bar / taras zestawienie powierzchni: 2.1 _ sala _ 260,0 m2 2.2 _ bar _ 27,0 m2 2.3 _ zmywalnia _ 5,2 m2 2.4 _ przedsionek _ 7,6 m2 2.5 _ kuchnia _ 17,6 m2 2.6 _ korytarz _ 10,5 m2 2.7 _ magazyn _ 8,4 m2 2.8 _ sala VIP _ 28,0 m2 2.9 _ pom. socjalne _ 8,0 m2 2.10 _ magazyn _ 5,9 m2 2.11 _ korytarz _ 9,1 m2 2.12 _ w.c. _ 3,4 m2 2.13 _ umywalnia _ 3,9 m2 2.14 _ umywalnia _ 3,9 m2 2.15 _ w.c. _ 2,0 m2 2.16 _ przedsionek _ 2,3 m2 2.17 _ przedsionek _ 3,8 m2 2.18 _ przedsionek _ 2,7 m2 2.19 _ w.c. _ 1,1 m2 2.20 _ w.c. _ 1,1 m2 2.21 _ w.c. _ 1,1 m2 2.22 _ klatka schodowa _ 14,5 m2 2.23 _ przedsionek _ 10,4 m2 2.24 _ winda _ 4,5 m2 2.25 _ winda _ 4,5 m2 2.26 _ klatka schodowa _ 18,1 m2 2.27 _ taras _ 924,8 m2 2.28 _ klatka schodowa _ 18,1 m2 2.29 _ klatka schodowa _ 18,1 m2 — pow. wewn.: 464,6 m2 taras: 961,0 m2 — SUMA: 1425,6 m2

budynek B funkcja: kawiarnia / taras zestawienie powierzchni: 2.1 _ taras _ 232,3 m2 2.2 _ klatka schodowa _ 18,1 m2 2.3 _ klatka schodowa _ 10,8 m2 2.4 _ sala _ 145,3 m2 2.5 _ przedsionek _ 2,9 m2 2.6 _ klatka schodowa _ 14,6 m2 2.7 _ winda _ 3,1 m2 2.8 _ winda _ 4,4 m2 2.9 _ zaplecze _ 4,4 m2 2.10 _ bar _ 13,0 m2 2.11 _ przedsionek _ 3,6 m2 2.12 _ w.c. _ 1,6 m2 2.13 _ w.c. _ 1,6 m2 2.14 _ przedsionek _ 2,8 m2 2.15 _ w.c. _ 3,3 m2 2.16 _ schowek _ 3,5 m2 2.17 _ korytarz _ 21,2 m2 — pow. wewn.: 236,1 m2 taras: 250,4 m2 — SUMA: 486,5 m2

182

P.3-7

poziom 03 funkcja: konferencyjna zestawienie powierzchni: 3.1 _ magazyn _ 13,1 m2 3.2 _ zaplecze _ 11,9 m2 3.3 _ punkt obsługi _ 8,5 m2 3.4 _ poczekalnia _ 71,4 m2 3.5 _ umywalnia _ 6,5 m2 3.6 _ w.c. _ 4,1 m2 3.7 _ umywalnia _ 6,3 m2 3.8 _ w.c. _ 1,1 m2 3.9 _ w.c. _ 1,1 m2 3.10 _ przedsionek _ 4,1 m2 3.11 _ w.c. _ 1,1 m2 3.12 _ w.c. _ 1,1 m2 3.13 _ w.c. _ 1,1 m2 3.14 _ w.c. _ 1,1 m2 3.15 _ przedsionek _ 5,8 m2 3.16 _ magazyn _ 7,3 m2 3.17 _ zaplecze _ 6,8 m2 3.18 _ sala konferencyjna _ 139,0 m2 3.19 _ poczekalnia _ 49,1 m2 3.20 _ punkt obsługi _ 7,1 m2 3.21 _ sala konferencyjna _ 82,1 m2 3.22 _ winda _ 4,5 m2 3.23 _ winda _ 4,5 m2 3.24 _ przedsionek _ 10,4 m2 3.25 _ klatka schodowa _14,5 m2 — SUMA: 463,6 m2

poziom 04 i 06 funkcja: biurowa zestawienie powierzchni: 4.1 [6.1] _ biuro 1 os. _ 17,3 m2 4.2 [6.2] _ poczekalnia _ 8,1 m2 4.3 [6.3] _ punkt obsługi _ 16,2 m2 4.4 [6.4] _ biuro 2 os. _ 16,2 m2 4.5 [6.5] _ biuro 2 os. _ 17,2 m2 4.6 [6.6] _ korytarz _ 77,0 m2 4.7 [6.7] _ schowek _ 4,3 m2 4.8 [6.8] _ w.c. _ 3,4 m2 4.9 [6.9] _ przedsionek _ 3,8 m2 4.10 [6.10] _ w.c. _ 1,1 m2 4.11 [6.11] _ umywalnia _ 3,9 m2 4.12 [6.12] _ w.c. _ 1,1 m2 4.13 [6.13] _ w.c. _ 1,1 m2 4.14 [6.14] _ przedsionek _ 2,7 m2 4.15 [6.15] _ umywalnia _ 3,9 m2 4.16 [6.16] _ zaplecze tech. _ 15,3 m2 4.17 [6.17] _ sala grupowa _ 70,6 m2 4.18 [6.18] _ strefa socjalna _ 22,5 m2 4.19 [6.19] _ biuro 1 os. _ 11,6 m2 4.20 [6.20] _ biuro 1 os. _ 11,6 m2 4.21 [6.21] _ biuro 1 os. _ 11,6 m2 4.22 [6.22] _ biuro 1 os. _ 11,6 m2 4.23 [6.23] _ biuro 1 os. _ 25,1 m2 4.24 [6.24] _ sala spotkań _ 26,1 m2 4.25 [6.25] _ poczekalnia _ 7,5 m2 4.26 [6.26] _ punkt spotkań _ 8,2 m2 4.27 [6.27] _ punkt spotkań _ 8,2 m2 4.28 [6.28] _ biuro 1 os. _ 20,9 m2 4.29 [6.29] _ klatka schodowa _ 14,5 m2 4.30 [6.30] _ przedsionek _ 10,4 m2 4.31 [6.31] _ winda _ 4,5 m2 4.32 [6.32] _ winda _ 4,5 m2 — SUMA: 462,0 m2

poziom 05 i 07 funkcja: biurowa zestawienie powierzchni: 5.1 [7.1] _ biuro 1 os. _ 25,1 m2 5.2 [7.2] _ poczekalnia _ 8,2 m2 5.3 [7.3] _ punkt obsługi _ 16,2 m2 5.4 [7.4] _ punkt spotkań _ 8,7 m2 5.5 [7.5] _ korytarz _ 63,9 m2 5.6 [7.6] _ strefa socjalna _ 31,8 m2 5.7 [7.7] _ schowek _ 4,3 m2 5.8 [7.8] _ w.c. _ 3,4 m2 5.9 [7.9] _ przedsionek _ 3,8 m2 5.10 [7.10] _ w.c. _ 1,1 m2 5.11 [7.11] _ umywalnia _ 3,9 m2 5.12 [7.12] _ w.c. _ 1,1 m2 5.13 [7.13] _ w.c. _ 1,1 m2 5.14 [7.14] _ przedsionek _ 2,7 m2 5.15 [7.15] _ umywalnia _ 3,9 m2 5.16 [7.16] _ zaplecze tech. _ 15,3 m2 5.17 [7.17] _ sala grupowa _ 150,2 m2 5.18 [7.18] _ biuro 1 os. _ 25,1 m2 5.19 [7.19] _ biuro 1 os. _ 22,9 m2 5.20 [7.20] _ sala spotkań _ 38,4 m2 5.21 [7.21] _ klatka schodowa _ 14,5 m2 5.22 [7.22] _ przedsionek _ 10,4 m2 5.23 [7.23] _ winda _ 4,5 m2 5.24 [7.24] _ winda _ 4,5 m2 — SUMA: 465,0 m2

183

P.3-9

poziom 03 funkcja: infocenter (print) zestawienie powierzchni: 3.1 _ przedsionek _2,9 m2 3.2 _ klatka schodowa _ 14,6 m2 3.3 _ winda _ 3,1 m2 3.4 _ winda _ 4,4 m2 3.5 _ schowek _ 4,4 m2 3.6 _ przedsionek _ 3,4 m2 3.7 _ w.c. _ 1,6 m2 3.8 _ w.c. _ 1,6 m2 3.9 _ przedsionek _ 2,8 m2 3.10 _ w.c. _ 3,3 m2 3.11 _ korytarz _ 11,4 m2 3.12 _ sala infocenter _ 171,7 m2 3.13 _ punkt obsługi _ 11,6 m2 — SUMA: 236,8 m2 poziom 04 funkcja: infocenter (digital) zestawienie powierzchni: 4.1 _ przedsionek _ 2,9 m2 4.2 _ klatka schodowa _ 14,6 m2 4.3 _ winda _ 3,1 m2 4.4 _ winda _ 4,4 m2 4.5 _ schowek _ 4,4 m2 4.6 _ przedsionek _ 3,4 m2 4.7 _ w.c. _ 1,6 m2 4.8 _ w.c. _ 1,6 m2 4.9 _ przedsionek _ 2,8 m2 4.10 _ w.c. _ 3,3 m2 4.11 _ korytarz _ 20,8 m2 4.12 _ study booth _ 10,3 m2 4.13 _ sala infocenter _ 150,9 m2 4.14 _ punkt obsługi _ 12,3 m2 — SUMA: 236,4 m2

poziom 05 i 06 funkcja: wykłady / warsztaty zestawienie powierzchni: 5.1 [6.1] _ przedsionek _ 2,9 m2 5.2 [6.2] _ klatka schodowa _ 14,6 m2 5.3 [6.3] _ winda _ 3,1 m2 5.4 [6.4] _ winda _ 4,4 m2 5.5 [6.5] _ zaplecze _ 4,4 m2 5.6 [6.6] _ przedsionek _ 3,4 m2 5.7 [6.7] _ w.c. _ 1,6 m2 5.8 [6.8] _ w.c. _ 1,6 m2 5.9 [6.9] _ przedsionek _ 2,8 m2 5.10 [6.10] _ w.c. _ 3,3 m2 5.11 [6.11] _ korytarz _ 11,4 m2 5.12 [6.12] _ poczekalnia _ 57,3 m2 5.13 [6.13] _ punkt obsługi _ 7,1 m2 5.14 [6.14] _ sala grupowa _ 65,2 m2 5.15 [6.15] _ sala grupowa _ 52,7 m2 — SUMA: 235,8 m2 poziom 07 funkcja: coworking (20 os.) zestawienie powierzchni: 7.1 _ przedsionek _ 2,9 m2 7.2 _ klatka schodowa _ 14,6 m2 7.3 _ winda _ 3,1 m2 7.4 _ winda _ 4,4 m2 7.5 _ zaplecze _ 4,4 m2 7.6 _ przedsionek _ 3,4 m2 7.7 _ w.c. _ 1,6 m2 7.8 _ w.c. _ 1,6 m2 7.9 _ przedsionek _ 2,8 m2 7.10 _ w.c. _ 3,3 m2 7.11 _ korytarz _ 11,4 m2 7.12 _ strefa warsztatowa _ 38,4 m2 7.13 _ strefa coworkingowa _ 144,9 m2 — SUMA: 236,8 m2

poziom 08 funkcja: coworking (10 os.) zestawienie powierzchni: 8.1 _ przedsionek _ 2,9 m2 8.2 _ klatka schodowa _ 14,6 m2 8.3 _ winda _ 3,1 m2 8.4 _ winda _ 4,4 m2 8.5 _ schowek _ 4,4 m2 8.6 _ w.c. _ 3,3 m2 8.7 _ strefa socjalna _ 21,9 m2 8.8 _ strefa warsztatowa _ 38,4 m2 8.9 _ strefa coworkingowa _ 127,7 m2 8.10 _ punkt spotkań _ 16,8 m2 — SUMA: 237,5 m2 poziom 09 funkcja: wystawy / imprezy zestawienie powierzchni: 9.1 _ przedsionek _ 2,9 m2 9.2 _ klatka schodowa _ 14,6 m2 9.3 _ winda _ 3,1 m2 9.4 _ winda _ 4,4 m2 9.5 _ zaplecze _ 4,4 m2 9.6 _ przedsionek _ 3,4 m2 9.7 _ w.c. _ 1,6 m2 9.8 _ w.c. _ 1,6 m2 9.9 _ przedsionek _ 2,8 m2 9.10 _ w.c. _ 3,3 m2 9.11 _ korytarz _ 11,4 m2 9.12 _ punkt obsługi _ 7,1 m2 9.13 _ sala wielofunkcyjna _ 176,3 m2 — SUMA: 236,9 m2

184

P.-1

poziom -1 funkcja: garaż podziemny [auta + motocykle] zestawienie powierzchni: -1.1 _ w.c. _ 2,0 m2 -1.2 _ w.c. _ 2,0 m2 -1.3 _ przedsionek _ 3,3 m2 -1.4 _ przedsionek _ 3,3 m2 -1.5 _ pom. socjalne _ 12,6 m2 -1.6 _ ochrona _ 14,8 m2 -1.7 _ przedsionek _ 22,0 m2 -1.8 _ przedsionek _ 2,9 m2 -1.9 _ winda _ 3,1 m2 -1.10 _ winda _ 4,4 m2 -1.11 _ winda _ 4,4 m2 -1.12 _ klatka schodowa _ 14,6 m2 -1.13 _ serwerownia _ 8,0 m2 -1.14 _ pom. obsługi technicznej _ 16,9 m2 -1.15 _ korytarz _ 16,1 m2 -1.16 _ wentylatornia _ 56,2 m2 -1.17 _ przyłącze elektryczne _ 19,4 m2 -1.18 _ stacja trafo _ 40,4 m2 -1.19 _ śmietnik _ 10,0 m2 -1.20 _ schowek _ 4,4 m2 -1.21 _ parking (samochody) _ 1854,0 m2 -1.22 _ parking (motory) _ 257,0 m2 -1.23 _ rampa _ 796,6 m2 -1.24 _ serwerownia _ 12,7 m2 -1.25 _ pom. obsługi technicznej _ 12,3 m2 -1.26 _ pom. socjalne _ 18,5 m2 -1.27 _ przedsionek _ 2,0 m2 -1.28 _ w.c. _ 1,9 m2 -1.29 _ ochrona _ 8,9 m2 -1.30 _ śmietnik _ 10,3 m2 -1.31 _ przedsionek _ 44,1 m2 -1.32 _ klatka schodowa _ 14,5 m2 -1.33 _ przedsionek _ 10,4 m2 -1.34 _ przedsionek _ 6,4 m2 -1.35 _ schowek _ 4,9 m2 -1.36 _ winda _ 4,5 m2 -1.37 _ winda _ 4,5 m2 -1.38 _ korytarz _ 17,1 m2 -1.39 _ wentylatornia _ 62,8 m2 -1.40 _ magazyn _32,9 m2 — SUMA: 3437,1 m2

185

P.-2

poziom -2 funkcja: garaż podziemny [auta + rowery] zestawienie powierzchni: -2.1 _ magazyn _ 39,8 m2 -2.2 _ magazyn _ 12,4 m2 -2.3 _ strefa obsługi parkingu _ 50,3 m2 -2.4 _ ochrona _ 22,5 m2 -2.5 _ schowek _ 4,8 m2 -2.6 _ przedsionek _ 2,0 m2 -2.7 _ w.c. _ 1,9 m2 -2.8 _ klatka schodowa _ 14,6 m2 -2.9 _ winda _ 4,4 m2 -2.10 _ przedsionek _ 2,9 m2 -2.11 _ winda _ 3,1 m2 -2.12 _ winda _ 4,4 m2 -2.13 _ przedsionek _ 21,6 m2 -2.14 _ szatnia _ 22,3 m2 -2.15 _ w.c. _ 1,8 m2 -2.16 _ przedsionek _ 3,2 m2 -2.17 _ prysznic _ 4,0 m2 -2.18 _ w.c. _ 1,8 m2 -2.19 _ przedsionek _ 3,2 m2 -2.20 _ prysznic _ 4,0 m2 -2.21 _ szatnia _ 22,3 m2 -2.22 _ parking (rowery) _ 427,8 m2 -2.23 _ wentylatornia _ 90,1 m2 -2.24 _ korytarz _ 23,1 m2 -2.25 _ parking (samochody) _ 1603,8 m2 -2.26 _ rampa _ 787,2 m2 -2.27 _ przyłącze wody _ 23,8 m2 -2.28 _ węzeł cieplny _ 33,9 m2 -2.29 _ przedsionek _ 44,1 m2 -2.30 _ klatka schodowa _ 14,5 m2 -2.31 _ przedsionek _ 10,4 m2 -2.32 _ przedsionek _ 6,4 m2 -2.33 _ schowek _ 4,9 m2 -2.34 _ winda _ 4,5 m2 -2.35 _ winda _ 4,5 m2 -2.36 _ korytarz _ 17,1 m2 -2.37 _ magazyn _ 30,3 m2 -2.38 _ magazyn _ 31,2 m2 -2.39 _ magazyn _ 32,9 m2 — SUMA: 3437,8 m2

187 warunki ochrony przeciwpożarowej

Budynki zakwalifikowane do kategorii zagrożenia życia ZL III, o klasie odporności ogniowej „B”.

W obu budynkach przewidziano zastosowanie czujek dymowych oraz stałe, samoczynne urządzenia gaśnicze i oddymiające.

Dopuszczalna powierzchnia strefy pożarowej to 2500 m2, największa kondygnacja budynku: 1449,6 m2 Długość dróg ewakuacyjnych nie przekracza 40 m.

Przedsionki przeciwpożarowe o wymiarach powyżej 1,4 x 1,4 m.

W budynkach zastosowano dźwigi przystosowane do potrzeb ekip ratowniczych o wymiarach 1,1 x 2,1 m i nośności 1000 kg.

W częściach wysokich budynków zastosowano jedną klatkę schodową ze względu na powierzchnię rzutu nie przekraczającą 750 m2.

Klatki schodowe i przedsionki przeciwpożarowe wyposażone w urządzenia zapobiegające zadymieniu.

Okładzina elewacyjna i jej mocowanie mechaniczne wykonana z materiałów niepalnych.

Materiał pokrycia zastosowany na tarasach nierozprzestrzeniający ognia, konstrukcja podtrzymująca niepalna.

W garażu podziemnym zastosowano stałe urządzenia gaśnicze tryskaczowe oraz samoczynne urządzenia oddymiające.

Drzwi łączące garaż z budynkiem zaprojektowano tak, aby spełniały warunek o klasie odporności ogniowej co najmniej E I 30, a drzwi oddzielające dźwig minimum E I 60.

189 przystosowanie do potrzeb osób niepełnosprawnych

Dostęp do projektowanych budynków został zapewniony poprzez drzwi wejściowe, bezprogowe o szerokości 130 cm.

Punkty informacji i obsługi użytkowników budynku zostały umieszczone możliwie najbliżej stref wejściowych, co zapewnia ewentualną szybką pomoc osobom niepełnosprawnym.

Wszystkie dźwigi zainstalowane w budynku spełniają wymogi użytkowe osób niepełnosprawnych, dzięki czemu został tym osobom zapewniony nieograniczony dostęp do wszystkich użytkowych kondygnacji obiektu.

W każdej strefie higieniczno-sanitarnej zostało wydzielone pomieszczenie przystosowane dla osób niepełnosprawnych, w którym zapewniona została przestrzeń manewrowa o wymiarach 1,5 x 1,5 m, zainstalowano przystosowane dla osób niepełnosprawnych umywalki i ustępy oraz uchwyty ułatwiające korzystanie z wyżej wymienionych urządzeń higieniczno-sanitarnych.

Do pomieszczeń prowadzą drzwi bez progów o szerokości 100 cm.

W parkingu podziemnym zostały umieszczone, możliwie najbliżej stref komunikacji pionowej, miejsca postojowe o szerokości 350 cm.

192

nr | opis | źródło

ilu. 01 ilu. 02 ilu. 03 ilu. 04 ilu. 05 ilu. 06 ilu. 07 ilu. 08 ilu. 09 ilu. 10 ilu. 11 ilu. 12 ilu. 13 ilu. 14 ilu. 15 ilu. 16 ilu. 17 ilu. 18 ilu. 19 ilu. 20 ilu. 21 ilu. 22 ilu. 23 ilu. 24 ilu. 25 ilu. 26 ilu. 27 ilu. 28 ilu. 29 ilu. 30 ilu. 31 ilu. 32 ilu. 33 ilu. 34 ilu. 35 ilu. 36 ilu. 37 ilu. 38 ilu. 39 ilu. 40 ilu. 41 ilu. 42 ilu. 43 ilu. 44 ilu. 45 ilu. 46 ilu. 47 ilu. 48 ilu. 49 ilu. 50 ilu. 51

| Łódź Design Festiwal 2008 | własne | infografika: przedmioty | własne | infografika: co to jest dizajn? 1/2 | własne | infografika: co to jest dizajn? 2/2 | własne | infografika: opłacalność dizajnu | własne | fotografia ICON 067 01/2009 | własne | aparat Alfa | http://zsah.blox.pl/ | infografika: porównanie instytucji związanych z dizajnem | własne | nogi | http://www.flickr.com/photos/superlocal/180403527/ | infografika: respondenci | własne | infografika: znajomość marki | własne | infografika: cechy produktu | własne | infografika: słowo charakteryzujące dizajn | własne | infografika: państwo – dizajn | własne | infografika: miasto – dizajn | własne | infografika: budynek – dizajn | własne | infografika: elementy programu | własne | ludzie | http://www.flickr.com/photos/jess3saves/3113377639/ | przedmioty wykorzystane w terenie podczas analiz | własne | ortofotomapa | http://www.geoportal.gov.pl | schemat lokalizacji projektu | własne | sytuacja – stan obecny | własne | schemat wysokości i model przestrzenny – stan obecny | własne | rondo Kaponiera 2006 – widok ogólny | http://static.panoramio.com/photos/original/471668.jpg | (E) widok od strony centrum | http://www.voxdesign.pl/projekty/ | (S) widok od strony dworca PKP | http://www.voxdesign.pl/projekty/ | (N) widok od strony mostu Teatralnego | http://www.voxdesign.pl/projekty/ | (W) widok od strony ulicy Zwierzynieckiej | http://www.voxdesign.pl/projekty/ | elewacje od dworca Zachodniego do ulicy Dąbrowskiego | własne | rondo Kaponiera 1970 | http://i38.photobucket.com/albums/e137/tresor2/poznan4570/image20.jpg | Poznań 1871 | http://www.walkowiak.pl/Poznan_mapy/poznan1871.jpg | Poznań 1900 | http://www.walkowiak.pl/Poznan_mapy/poznan1900.jpg | Poznań 1910 | http://www.walkowiak.pl/Poznan_mapy/poznan1910.jpg | Królewska Szkoła Rzemiosł i Gospodarstwa Domowego – 1903 | Skutecki J., Jańczak M., Piskorski T., Ulicami Poznania | widok z Kaponiery w stronę terenów MTP / 1907 | Skutecki J., Jańczak M., Piskorski T., Ulicami Poznania | nieistniejący budynek kina Bałtyk | fot. Maciej Kuszela | Kino Bałtyk zburzone | fot. Waldemar Śliwczyński | koncepcja struktury zabudowy ulicy Roosevelta – 1945 | Jakimowicz T. (red.), Architektura i Urbanistyka Poznania w XX wieku | Plan Ogólnego Zagospodarowania Przestrzennego z 1946 | Jakimowicz T. (red.), Architektura i Urbanistyka Poznania w XX wieku | dom studencki Jowita | http://i38.photobucket.com/albums/e137/tresor2/poznan80/Image40.jpg | hotel Merkury | http://i38.photobucket.com/albums/e137/tresor2/poznan80/Image39.jpg | rondo Kaponiera w 1970 | http://i38.photobucket.com/albums/e137/tresor2/poznan4570/Image34.jpg | rondo Kaponiera w 1973 | Książkiewicz-Bartkowiak D., Bony, dzwony, betony. Poznań w latach 70. XX wieku. | wejście pod rondo Kaponiera | Książkiewicz-Bartkowiak D., Bony, dzwony, betony. Poznań w latach 70. XX wieku. | rondo Kaponiera 2009 | własne | analiza studium 1:2500 | własne | struktura zabudowy 1:8500 | własne | elementy struktury miasta 1:8500 | własne | elementy układu komunikacyjnego 1:8500 | własne | obszary aktywności 1:8500 | własne | ortofotomapa 1:4000 | http://www.geoportal.gov.pl

spis ilustracji

193

ilu. 52 | ważne budynki 1:2500 | własne ilu. 53 | struktura zabudowy 1:2500 | własne ilu. 54 | układ komunikacyjny 1:2500 | własne ilu. 55 | ciągi piesze – zieleń – przestrzeń publiczna 1:2500 | własne ilu. 56 | inwentaryzacja funkcji 1:2500 | własne ilu. 57 | strefy 1:2500 | własne ilu. 58 | waloryzacja otoczenia 1:2500 | własne ilu. 59 | Contemporary Art Museum, Kanazawa, SANAA | http://www.serpentinegallery.org/kanazawa%20close%20up.jpg ilu. 60 | infografika: grupy docelowe Wielkopolskiego Centrum Designu | własne ilu. 61 | widok obszaru lokalizacji projektu | własne ilu. 62 | rezultaty pracy koncepcyjnej | własne ilu. 63 | szkice koncepcyjne 1/3 | własne ilu. 64 | szkice koncepcyjne 2/3 | własne ilu. 65 | szkice koncepcyjne 3/3 | własne ilu. 66 | makiety robocze | własne ilu. 67 | Novartis Office Building, Bazylea, SANAA | http://baumat.com.pl/img/szkielet.jpg ilu. 68 | Galeria Południe, Katowice, Medusa Group | http://bi.gazeta.pl/im/8/6411/z6411898X.jpg ilu. 69 | Orange Office, Venice, Sander Architects | http://www.archdaily.com/wp-content/uploads/2009/07/006.jpg ilu. 70 | Stephen Lawrence Centre, Londyn, David Adjaye | http://www.building.co.uk/Pictures/web/t/t/q/stephenlawrence_2_.jpg ilu. 71 | Deichtor-Centre, Hamburg, Bothe Richter Teherani | http://farm3.static.flickr.com/2510/3743307403_e2fbe542ba_o.jpg ilu. 72 | Saxo Bank, Hellerup, 3XN | http://www.archdaily.com/wp-content/uploads/2009/04/301647959_saxo-bank-3xn-06.jpg ilu. 73 | Civic Centre, Matosinhos, Guilherme Machado Vaz | http://www.archdaily.com/5991/custoias-civic-centre-guilherme-machado/ ilu. 74 | Creative Exchange, St Neots, 5th Studio | http://www.e-architect.co.uk/cambridge/st_neots_creative_exchange.htm ilu. 75 | MUDESA, Gardabaer, pk arkitektar | http://www.pk.is/imgs/projects/ad840615b89e187ee5218ae252667005.jpg ilu. 76 | IDEA Store Whitechapel, Londyn, David Adjaye | http://farm4.static.flickr.com/3418/3387848989_81f3537f8a_b.jpg ilu. 77 | strijp-x, Eindhoven | własne ilu. 78 | Contemporary Art Museum, Kanazawa, SANAA | http://www.serpentinegallery.org/kanazawa%20close%20up.jpg ilu. 79 | Ginkgo Lounge, Portimão, Tiago Rosado | http://www.archdaily.com/wp-content/uploads/2009/03/146424431_picture-75.jpg ilu. 80 | Sarugaku, Tokyo, Akihisa Hirata | http://www.archdaily.com/wp-content/uploads/2008/10/694814477_sketch.jpg ilu. 81 | Supermarket, Belgrad, reMiks | http://designeast.eu/wp-content/2009/03/img_2095.jpg ilu. 82 | Supermarket, Belgrad, reMiks | http://www.dezeen.com/wp-content/uploads/2009/03/img_2021-2.jpg ilu. 83 | High Line, Nowy Jork, Scofidio + Renfro | http://www.archdaily.com/uploads/2009/06/1240904550_dsr-highline-09-06-5189.jpg ilu. 84 | The Rooftop Cinema, Melbourne, Grant Amon Architects | http://avc.blogs.com/photos/2008/01/04/movie_in_melbourne.jpg ilu. 85 | Supermarket, Belgrad, reMiks | http://hellodesignhungary.files.wordpress.com/2009/03/supermarket_design_daily_2151.jpg ilu. 86 | Supermarket, Belgrad, reMiks | http://hellodesignhungary.files.wordpress.com/2009/03/supermarket_design_daily_1979.jpg ilu. 87 | ludzie 2 | ilu. 88 | budynki Wielkopolskiego Centrum Designu | własne ilu. 89 | aksonometria struktury funkcjonalnej budynku | własne ilu. 90 | rozplanowanie przestrzenne budynków | własne ilu. 91 | widoki struktury | własne ilu. 92 | fazy powstawania bryły budynku | własne ilu. 93 | rysunek powłoki zewnętrznej budynku | własne ilu. 93 | szczelina widokowa | własne ilu. 94 | punkt widokowy | własne ilu. 95 | widok na budynek A od strony MTP | własne ilu. 96 | szkic detalu elewacji | własne ilu. 97 | widok na budynek A od strony skrzyżownia ulicy Roosevelta z Bukowską | własne ilu. 98 | widok na budynek A od strony ronda Kaponiera | własne ilu. 99 | widok na budynek B od strony ulicy Zwierzynieckiej | własne ilu. 100 | widok na budynek A od strony ronda Kaponiera | własne ilu. 101 | Centrum Kreatywnych Spotkań | własne

ilu. 101 | Centrum Kreatywnych Spotkań |