Różne języki - jedna muzyka

Aula Magna Pałacu Branickich 1.09.2016 (czwartek) godz. 19:00

Różnejęzyki -jedna muzyka

Barokowa muzyka liturgii Kościoła Wschodniego i Zachodniego

—

w programie utwory

Marcina Mielczewskiego, Mikołaja Dyleckiego, Tomasza Szewarowskiego

Występują: Chór Kameralny

A CAPELLA LEOPOLIS kierownik artystyczny: Ludmiła KAPUSTINA dyrygent: Tomasz ŚLUSARCZYK w składzie:

Soprany Nataliia KLIUCHYNSKA Olesia URBAN Ludmiła KAPUSTINA

Tenory Volodymyr GADZALO Nazar GRYB Bohdan YASKEVYCH

Alty Romanna HUNKO Vasylyna PIDHREBELNA Liubomyra TYKHAN

Basy Taras HRUDOVYY Ihor KOHUT Volodymyr ANDRUSHCHAK Zespołu Muzyki Dawnej

DILETTO

kierownik artystyczny, dyrygent: Anna MONIUSZKO w składzie:

CHÓR I (concertans)

CHÓR II (ripieni)

Sopran I - Marta WRÓBLEWSKA Sopran II - Małgorzata TROJANOWSKA Alt - Jan MĘDRALA Tenor I - Przemysław BORYS Tenor II - Szymon SZETELA Bas - Maciej FALKIEWICZ

Sopran I - Bożena BOJARYN-PRZYBYŁA Sopran II - Marta ANTKOWIAK Alt - Sławomir BRONK Tenor I - Jakub GRABOWSKI Tenor II - Paweł FUNDAMENT Bas - Adam BAŃKOWSKI

Skrzypce - Paweł POLAK (koncertmistrz), Anna POLAK, Jadwiga KORZEŃ, Julia DOMBEK Puzony - Grzegorz PYTLIK (altowy), Andrzej TKACZYK (tenorowy), Bartłomiej WITEK (tenorowy) Wiolonczela - Krzysztof DOMBEK Kontrabas - Rafał MAKARSKI Fagot - Szymon JÓZEFOWSKI Teorba - Klaudyna ŻOŁNIERCZYK Pozytyw - Rafał SULIMA Męski Zespół Wokalny

SCHOLA GREGORIANA SANCTI CASIMIRI kantor, dyrygent - Mariusz PERKOWSKI w składzie:

Marcin SZACIŁOWSKI, Karol KOMENDA, Łukasz OLECHNO, Paweł CICHOŃSKI, Piotr RAFAŁOWSKI

Koncert Różne języki - jedna muzyka to muzyczna wyprawa do czasów XVII wiecznej Rzeczpospolitej i jej kresów. Prezentowane podczas dzisiejszego wieczoru utwory pochodzą z dwóch obrządków funkcjonujących w ówczesnej Rzeczpospolitej Obojga Narodów – łacińskiego oraz bizantyjskiego rozpowszechnionego na terenach dzisiejszej Białorusi i Ukrainy. Języki używane w ramach liturgii kościołów zachodniego i wschodniego (łacina i starocerkiewno–słowiański) łączyły mieszkańców różnych narodowości i stawały się pewnym remedium na pomieszanie języków występujące na terenie ówczesnej Europy. Ich odrębność nikła jednakże na niwie sztuki muzycznej i powstałych wówczas kompozycji o charakterze sakralnym. Mimo odmiennych liturgii i języków wykazują one wiele wspólnych cech z zakresu struktury, środków wyrazu czy stylistyki wykonawczej. Fakt ten ukazuje muzykę jako wypowiedź artystyczną przekraczającą granice, nie tylko pod względem geograficznym, ale przede wszystkim - społecznym.

Muzyka staje się bowiem spoiwem – wspólnym językiem łączącym ludzi różnej narodowości, wiary i przekonań.

Ta wspólnota niejednokrotnie przybierała również osobisty wymiar, o czym świadczą liczne kontakty artystyczne, jakie mieli nawiązać między sobą kompozytorzy, których dzieła zostaną zaprezentowane podczas dzisiejszego koncertu.

W pierwszej części usłyszą Państwo utwory kompozytorów tzw. szkoły Wileńskiej, które zostały odnalezione w ostanim czasie przez białoruskiego muzykologa Irinę Gerasimową. Jako pierwsze zabrzmią zachowane części Wieczerni a 8 Mikołaja Dyleckiego, znanego kompozytora i teoretyka, który po raz pierwszy w historii muzyki narysował kwintowy krąg tonalności w swojej Gramatyce Muzycznej. Dylecki wykształcenie zdobywał w Wilnie, a następnie studiował w Warszawie. W roku 1667 przybył na zaproszenie bojara Jerzego Stroganowa do Moskwy i od tej pory związał swą działalność (głównie) z tym miastem. Jest jednym z pierwszych twórców, których historia muzyki cerkiewnej wymienia z imienia i nazwiska. We wspomnianym traktacie Gramatyka Muzyczna powołuje się on na znajomość z polskim twórcą - Marcinem Mielczewskim, którego kompozycje wypełnią drugą część koncertu. Wpływ polskiego mistrza widoczny jest w fascynacji Dyleckiego zdobyczami szkoły weneckiej, czyli techniki polichóralnej oraz stylem koncertującym, które zdominowały twórczość kompozytorów polskich tego okresu. Przeniesienie powyższych elementów na grunt muzyki cerkiewnej zaowocowało dziełami, których struktura i budowa jawi się jako unikat w historii bizantyjskiej muzyki liturgicznej, łączący osiągnięcia łacińskiej kultury muzycznej z monodią wschodnią.

Wraz z twórczością Dyleckiego, w pierwszej części koncertu usłyszymy również Litanię do Najświętszej Marii Panny jego ucznia - Tomasza Szewarowskiego, który działał jako muzyk w Soborze św. Trójcy w Wilnie, Warszawie i Białej Podlaskiej.

W czasach I RP miał on …słynąć w całym Królestwie i na Rusi jako wytrawny muzyk i kapelista. Co ciekawe - dwa głosy z jego litanii zachowały się w zbiorach muzycznych w Klasztorze w Supraślu k. Białegostoku. Jest to jedna z niezwykle rzadkich kompozycji muzyki cerkiewnej, przeznaczonych na wokalno – instrumentalny aparat wykonawczy.

Pierwszą część koncertu dopełni wykonanie odnalezionej zaledwie trzy lata temu Liturgii Organowej anonimowego kompozytora działającego w kręgu Dyleckiego, choć niekiedy bywa także i jemu samemu przypisywana. Stanowi ona niebywały skarb muzyki sakralnej - jest to jedyna zachowana kompozycja cerkiewna, gdzie w partyturze istnieje adnotacja o użyciu instrumentów: organów i puzonów. Zostanie ona uzupełniona o śpiew monodyczny ektenii i innych modlitw na święto Narodzenia NMP (Rożdiestwo Prieswiatoj Bohorodicy) obchodzone 8 – 21 września zarówno przez kościoły wschodnie i zachodni.

W drugiej części naszego muzycznego spotkania zaprezentowane zostaną dzieła Marcina Mielczewskiego, którego wpływ tak wyraźnie zaznacza się w kompozycjach Dyleckiego i jego wychowanków. Był on najbardziej rozpoznawalnym w Europie polskim kompozytorem XVII w. Jego utwory znano w ośrodkach niemieckich, w Danii, Gdańsku, na Śląsku, Morawach i Słowacji, Ukrainie, w Rosji, a także przypuszczalnie we Francji.

Był nadwornym muzykiem króla Władysława IV Wazy, by następnie objąć stanowisko kapelmistrza Karola Ferdynanda Wazy (najmłodszego brata Władysława IV, biskupa wrocławskiego i płockiego).

Białostocka publiczność będzie miała przyjemność usłyszeć Missa Sancta Anna (przeznaczoną na 2 chóry i orkiestrę). Kompozycja zostanie przedstawiona jako rekonstrukcja XVII – wiecznej liturgii, w którym części stałe mszy uzupełnione zostaną o chorałowe części zmienne (proprium) z Graduale Romanum (Piotrkowczyka) będącego w użyciu w XVII wieku na terenie I Rzeczypospolitej. Na zakończenie zabrzmi Magnificat Tertii Toni M. Mielczewskiego, w którego wykonaniu wezmą udział wszyscy wykonawcy dzisiejszego wieczoru. Życzymy miłych wrażeń.

Część I Chór Kameralny

A CAPELLA LEOPOLIS Orkiestra Zespołu Muzyki Dawnej

DILETTO

Dyrygent: Tomasz ŚLUSARCZYK

Mikołaj DYLECKI (1630?-1690?)

Wieczernia a 8 - zachowane części: Switetychyj, Hospod’ wocarysia, Kyrie eleison, Nyniotpuszczajeszy

Tomasz SZEWAROWSKI (1640?-1699) Litania a 6

ANONIM z XVII w.

Liturgia “Organowa”

Dyrygent: Tomasz ŚLUSARCZYK

Antyfona liturgii

Mała ektenia

Wejście przed ewangelią (małe wejście) Trysagion Alleluja

Ektenia usilnego błagania

Pieśn cherubinów Anafora

Hymn anielski

Słowa ustanowienia Anamenza

Hymn do Bogurodzicy

Część II Zespół Muzyki Dawnej

DILETTO

Dyrygent: Anna MONIUSZKO

Męski Zespół Wokalny

SCHOLA GREGORIANA SANCTI CASIMIRI kantor: Mariusz PERKOWSKI

Marcin MIELCZEWSKI (1600 - 1651) Missa Sancta Anna Missa In Nativitatis BMV „Salve Sancta Parens” - chorał gregoriański

Introitus: Salve Sancta Parens Kyrie - Missa Sancta Anna M. Mielczewski Gloria - Missa Sancta Anna M. Mielczewski

Graduale: Benedicta et venerabilis

Alleluia: Felix es sacra Virgo Maria Credo - Missa Sancta Anna M. Mielczewski

Offertorium: Beata es Virgo Sanctus - Missa Sancta Anna M. Mielczewski

Agnus Dei - Missa Sancta Anna M. Mielczewski

Communio: Beata viscera Mariae

Benedicamus Domino Zespół Muzyki Dawnej

DILETTO

Chór Kameralny

A CAPELLA LEOPOLIS Dyrygent: Anna MONIUSZKO

Antyfona do Magnificat: Nativitas tua Marcin MIELCZEWSKI (1600 - 1651) Magnificat Tertii Toni

Fragmenty chorałowe zostały zaczerpnięte z Graduale Romanum oraz Antiphonarium (Piotrkowczyka) Cracoviaetypis Collegii Majoris Universitatis Cracoviensis A.D. 1740

CZĘŚĆ I Mikołaj DYLECKI (1630?-1690?)

Wieczernia a 8 - zachowane części: Hymn: Swietie Tichij Pogodna światłości Ojca świętej chwały, Nieśmiertelnego Pana niebiosów i ziemi, Jezu Chryste. Pod zachód dzień nam dobiegł cały, I gwiazdę już wieczorną oczami naszymi Oglądamy w niebie, ku czci Twojej, Boże, Ojcze, Synu, i Duchu świętości, śpiewamy, Boś godzien jest, o Panie, by o każdej porze, Głoszono Twoją chwałę zbożnymi pieśniami, O wielki Synu Boży, Tyś życia szafarzem, Przeto Ci świat pieśń chwały wdzięcznie składa w darze.

Prokimen: Hospod’ wocarysia Pan zakrólował, w majestat jest obleczony Obleczony jest Pan, przepasany potęgą A świat, który umocnił, nie zachwieje się Domowi Twemu, Panie, przystoi świętość po wszystkie dni Kyrie eleison Panie zmiłuj się Kantyk Symeona: Nyniotpuszczajeszy Teraz, o Panie, pozwól odejść swemu słudze w pokoju, według słowa Twojego, Bo moje oczy ujrzały Twoje zbawienie, któreś przygotował wobec wszystkich narodów: Światło na oświecenie pogan i chwałę ludu Twego, Izraela.

Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu.

Jak była na początku, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen.

Tomasz SZEWAROWSKI (1640?-1699) Litania a 6 Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison.

Chryste, usłysz modlitwy nasze Chryste, wysłuchaj modlitwy nasze Ojcze z nieba, Boże, zmiłuj się nad nami Synu, Odkupicielu świata, Boże, zmiłuj się nad nami Duchu Święty, Boże, zmiłuj się nad nami Święta Trójco, Jedyny Boże, zmiłuj się nad nami

Święta Maryjo, módl się za nami do Boga Najświętsza Boża Rodzicielko Święta Panno nad pannami, módl się za nami do Boga Matko Chrystusowa Matko naszej radości, módl się za nami do Boga Matko najczystsza Matko najpiękniejsza, módl się za nami do Boga Matko, Matko, Matko, Matko!!!

Matko nienaruszona Matko niepokalana, módl się za nami do Boga Matko, Matko, Matko, Matko!!!

Matko pełna miłości Matko przecudna, módl się za nami do Boga Matko Stworzyciela Matko Zbawiciela, módl się za nami do Boga Panno pełna mądrości, módl się za nami do Boga Panno czcigodna Panno chwalebna, módl się za nami do Boga Dziewico Królowo, pełna łaski Panno wierna, módl się za nami do Boga Zwierciadło prawdy i sprawiedliwości, módl się za nami do Boga Tronie mądrości, módl się za nami do Boga Przyczyno naszej radości, módl się za nami do Boga Naczynie najczystsze Naczynie duchowne Naczynie pobożne, módl się za nami do Boga Kwiecie duchowny Wieżo Dawidowa Wieżo z kości słoniowej, módl się za nami do Boga Świątynio złota Arko przymierza Bramo niebieska Gwiazdo zaranna Chorych uzdrowienie Ucieczko grzesznych Pocieszycielko strapionych Wspomożenie wierzących, módl się za nami do Boga Królowo aniołów Królowo patryjarchów Królowo proroków, módl się za nami do Boga Królowo, Królowo apostołów Królowo męczenników Królowo wyznawców Królowo dziewic świętych, módl się za nami do Boga Królowo, Królowo, Królowo wszystkich świętych, módl się za nami do Boga Baranku Boży gładzący grzechy świata, przepuść nam Panie Baranku Boży gładzący grzechy świata, usłysz nas Panie Baranku Boży gładzący grzechy świata, zmiłuj się nad nami Chryste racz przyjąć modlitwy nasze Chryste wejrzyj, wejrzyj na modlitwy nasze Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison.

Liturgia „Organowa” 1. Antyfona liturgii Sława Otcu i Synu i Swiatomu Duchu, i nynie i prisno i wo wieki wiekow, amiń.

Jedinorodnyj Synie i Słowie Bożyj, Biessmiertien syj, i izwoliwyj spasienija naszeho radi wopłotitisia ot swiatyja Bohorodicy i Prisnodiewy Marii, nieprełożno wocziełowiecziwyjsia, raspnyjsia że, Christie Boże, smiertiju smiert’ poprawyj, jedin Syj Swiatyja Troicy, sprosławlajemyj Otcu i Swiatomu Duchu, spasi nas.

Chwała Ojcu i Synowi i Świętemu Duchowi, i teraz i zawsze i na wieki wieków, amen.

Jednorodzony Synu i Słowo Boga, Ty, Nieśmiertelny, zechciałeś dla naszego zbawienia przyjąć ciało od Najświętszej Bogurodzicy i zawsze Dziewicy Maryi, i stałeś się człowiekiem bez żadnej zmiany, Ty, Chryste Boże, ukrzyżowany, śmiercią śmierć zniszczyłeś, Ty, jedna z osób Świętej Trójcy, wychwalany na równi z Ojcem i Duchem Świętym, zbaw nas.

2. Mała ektenia 3. Wejście przed ewangelią (małe wejście) Priiditie, pokłonimsia i pripadiem ko Christu.

Spasi ny, Synie Bożyj, wo swiatych diwien syj Woskresyj iż miertwych) pojuszczija Ti: alliłuia.

Przyjdźcie, pokłońmy się i upadnijmy przed Chrystusem. Zbaw nas, Synu Boży przedziwny w świętych śpiewających Ci: alleluja.

4. Trysagion Swiatyj Boże, swiatyj Krepkij, swiatyj Biessmiertnyj, pomiłuj nas.

Święty Boże, święty Mocny, święty Nieśmiertelny, zmiłuj się nad nami.

5. Alleluja 6. Ektenia usilnego błagania 7. Pieśn cherubinów Iże Chieruwimy tajno obrazujuszczie i żywotworaszcziej Troice triswiatuju piesń pripiewajuszczie, wsiakoje nynie otłożym popieczienije.

Będąc w niepojęty sposób ikoną Cherubinów i życiodajnej Trójcy śpiewając po trzykroć święty hymn, oddalmy teraz wszystkie troski doczesnego życia.

8. Anafora Dostojno i prawiedno jest’ [pokłaniatisia Otcu i Synu i Swiatomu Duchu, Troice jedinosuszczniej i nierazdielniej].

Godne to i sprawiedliwe [kłaniać się Ojcu i Synowi i Świętemu Duchowi, Trójcy współistotnej i niepodzielnej].

9. Hymn anielski Swiat, swiat, swiat Hospod’ Sawaof; ispołn’ niebo i ziemla sławy Twojeja: osanna w wysznich, błahosłowien hradyj wo imia Hospodnie, osanna w wysznich

Święty, Święty, Święty Pan Bóg Zastępów; pełne są niebiosa i ziemia chwały Twojej.

Hosanna na wysokościach. Błogosławiony, który [wciąż] przychodzi w imię Pańskie. Hosanna na wysokościach.

10. Słowa ustanowienia 11. Anamneza Tiebie pojem, Tiebie błahosłowim, Tiebiebłahodarim, Hospodi, i molim Ti sia, Boże nasz.

Tobie śpiewamy, Ciebie błogosławimy, Tobie, Panie, dzięki składamy, Ciebie błagamy, Boże nasz.

12. Hymn do Bogurodzicy Dostojno jest’ jako woistinu błażyti Tia Bohorodicu prisnobłażennuju i preneporocznuju i Matier Boha naszeho.

Cziestniejszuju Chieruwim i sławniejszuju biez srawnienija Serafim, biez istlenija Boha Słowa rożdszuju, suszcziuju Bohorodicu Tia wieliczajem

Prawdziwie godne to i sprawiedliwe wysławiać Ciebie, Bogurodzico, zawsze chwalebną i nieskalaną i Matkę naszego Boga.

Czcigodniejszą od Cherubinów i nieporównanie sławniejszą od Serafinów, któraś w dziewictwie Boga Słowo zrodziła, Ciebie, prawdziwie Bogurodzicę, uwielbiamy.

CZĘŚĆ II Ordinarium Missae - Missa Sancta Anna Marcin MIELCZEWSKI (1600 - 1651) Propium Missae - Chorał Gregoriański ze Święta Narodzenia NMP

Introitus Salve, sancta Parens, eníxa puérpera Regem: qui coelum terrámque regit in saecula sæculórum.

Introit Bądź pozdrowiona święta Rodzicielko, Panno, któraś zrodziła Króla, co niebem i ziemią rządzi na wieki wieków.

Ps 44:2 Eructávit cor meum verbum bonum: dico ego ópera mea Regi.

V. Glória Patri, et Fílio, et Spirítui Sancto.

R. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, et in saecula saeculórum. Amen

Ps 44:2 Z mego serca płynie piękne słowo, pieśń moją śpiewam dla Króla.

V. Chwała Ojcu, i Synowi i Duchowi Świętemu. R. Jak była na początku, teraz i zawsze i na wieki wieków. Amen.

Salve, sancta Parens, eníxa puérpera Regem: qui coelum terrámque regit in saecula sæculórum.

Bądź pozdrowiona święta Rodzicielko, Panno, któraś zrodziła Króla, co niebem i ziemią rządzi na wieki wieków.

Kyrie Kýrie, eléison.

Christe, eléison.

Kýrie, eléison.

Kyrie Panie, zmiłuj się.

Chryste, zmiłuj się.

Panie, zmiłuj się.

Gloria Gloria in excelsis Deo Et in terra pax homínibus bonæ voluntátis. Laudámus te. Benedícimus te. Adorámus te. Glorificámus te. Grátias ágimus tibi propter magnam glóriam tuam. Dómine Deus, Rex coeléstis, Deus Pater omnípotens. Dómine Fili unigénite, Iesu Christe. Dómine Deus, Agnus Dei, Fílius Patris. Qui tollis peccáta mundi, miserére nobis. Qui tollis peccáta mundi, súscipe deprecatiónem nostram.

Qui sedes ad déxteram Patris, miserére nobis. Quóniam tu solus Sanctus. Tu solus Dóminus. Tu solus Altíssimus, Iesu Christe. Cum Sancto Spíritu in glória Dei Patris. Amen.

Gloria Chwała na wysokości Bogu, a na ziemi pokój ludziom dobrej woli. Chwalimy Cię.

Błogosławimy Cię. Wielbimy Cię. Wysławiamy Cię. Dzięki Ci składamy, bo wielka jest chwała Twoja. Panie Boże, Królu nieba, Boże Ojcze wszechmogący. Panie, Synu Jednorodzony, Jezu Chryste.

Panie Boże, Baranku Boży, Synu Ojca.

Który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami. Który gładzisz grzechy świata, przyjm błaganie nasze. Który siedzisz po prawicy Ojca, zmiłuj się nad nami. Albowiem tylko Tyś jest święty. Tylko Tyś jest Panem. Tylko Tyś Najwyższy, Jezu Chryste. Z Duchem Świętym w chwale Boga Ojca. Amen.

Graduale Benedícta et venerábilis es, Virgo Maria: quæ sine tactu pudóris invénta es Mater Salvatóris.

Graduał Błogosławionaś i godna uwielbienia Panno Maryjo: któraś bez zmazy dziewictwa stała się Matką Zbawiciela.

V. Virgo, Dei Génetrix, quem totus non capit orbis, in tua se clausit víscera factus homo.

V. Panno Bogarodzico! Ten, którego świat ogarnąć nie zdoła, w Twoim się zamknął łonie, stawszy się człowiekiem.

Allelúia, allelúia.

V. Felix es, sacra Virgo María, et omni laude digníssima: quia ex te ortus est sol iustítiæ, Christus, Deus noster. Allelúia.

Alleluja, alleluja.

V. Najszczęśliwszaś święta Panno Maryjo i wszelkiej chwały najgodniejsza: z Ciebie bowiem wzeszło Słońce sprawiedliwości, Chrystus, Bóg nasz. Alleluja.

Credo Credo in unum Deum, Patrem omnipoténtem, factórem coeli et terræ, visibílium ómnium et in visibílium. Et in unum Dóminum Iesum Christum, Fílium Dei unigénitum. Et ex Patre natum ante ómnia saecula. Deum de Deo, lumen de lúmine, Deum verum de Deo vero. Génitum, non factum, consubstantiálem Patri: per quem ómnia facta sunt. Qui propter nos hómines et propter nostram salútem descéndit de coelis. Et incarnátus est de Spíritu Sancto ex María Vírgine: Et homo factus est. Crucifíxus étiam pro nobis: sub Póntio Piláto passus, et sepúltus est. Et resurréxit tértia die, secúndum Scriptúras. Et ascéndit in coelum: sedet ad déxteram Patris. Et íterum ventúrus est cum glória iudicáre vivos et mórtuos: cuius regni non erit finis. Et in Spíritum Sanctum, Dóminum et vivificántem: qui ex Patre Filióque procédit. Qui cum Patre et Fílio simul adorátur et conglorificátur: qui locútus est per Prophétas.

Et unam sanctam cathólicam et apostolicam Ecclésiam. Confíteor unum baptísma in remissiónem peccatórum. Et exspécto resurrectiónem mortuórum. Et vitam ventúri saeculi. Amen.

Credo Wierzę w jednego Boga, Ojca wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi, wszystkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych. I w jednego Pana Jezusa Chrystusa, Syna Bożego Jednorodzonego, który z Ojca jest zrodzony przed wszystkimi wiekami. Bóg z Boga, światłość ze światłości. Bóg prawdziwy z Boga prawdziwego.

Zrodzony, a nie stworzony, współistotny Ojcu, a przez Niego wszystko się stało. On to dla nas, ludzi i dla naszego zbawienia zstąpił z nieba. I za sprawą Ducha Świętego przyjął ciało z Maryi Dziewicy i stał się człowiekiem. Ukrzyżowany również za nas, pod Poncjuszem Piłatem został umęczony i pogrzebany. I zmartwychwstał trzeciego dnia, jak oznajmia Pismo.

I wstąpił do nieba; siedzi po prawicy Ojca.

I powtórnie przyjdzie w chwale sądzić żywych i umarłych: A Królestwu Jego nie będzie końca. Wierzę w Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela, który od Ojca i Syna pochodzi. Który z Ojcem i Synem wspólnie odbiera uwielbienie i chwałę. Który mówił przez Proroków. Wierzę w jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół. Wyznaję jeden chrzest na odpuszczenie grzechów.

I oczekuję wskrzeszenia umarłych. I życia wiecznego w przyszłym świecie. Amen.

Offertorium Beáta es, Virgo María, quæ ómnium portásti Creatórem: genuísti qui te fecit, et in ætérnum pérmanes Virgo.

Ofiarowanie Błogosławiona jesteś Panno Maryjo, któraś nosiła Stwórcę wszystkich. Pozostając na wieki Dziewicą, porodziłaś Tego, który Cię stworzył.

Sanctus Sanctus, Sanctus, Sanctus Dóminus, Deus Sábaoth. Pleni sunt coeli et terra glória tua. Hosánna in excélsis.

Benedíctus, qui venit in nómine Dómini.

Hosánna in excélsis.

Święty Święty, Święty, Święty Pan Bóg Zastępów!

Pełne są niebiosa i ziemia chwały Twojej.

Hosanna na wysokości.

Błogosławiony, który idzie w imię Pańskie.

Hosanna na wysokości.

Agnus Dei Agnus Dei, qui tollis peccáta mundi: miserére nobis.

Agnus Dei, qui tollis peccáta mundi: miserére nobis.

Agnus Dei, qui tollis peccáta mundi: dona nobis pacem.

Baranku Boży Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, obdarz nas pokojem.

Communio Beáta víscera Maríæ Vírginis, quæ portavérunt ætérni Patris Fílium.

Komunia Błogosławione wnętrzności Maryi Dziewicy, które nosiły Syna Ojca Przedwiecznego.

Conclusio V. Benedicamus domino.

R. Deo gratias.

Zakończenie V. Błogosławmy Panu.

R. Bogu dzięki.

Antyfona ze Święta Narodzenia NMP Magnificat Tertii Toni Marcin MIELCZEWSKI (1600 - 1651)

Ant. Nativitas tua, Dei Genitrix Virgo, gaudium annuntiavit universo mundo: ex te enim ortus est sol justitiae, Christus Deus noster: qui solvens maledictionem, dedit benedictionem, et confundens mortem, donavit nobis vitam sempiternam.

Ant. Narodzenie Twoje, Bogarodzico, Dziewico, zwiastowało wesele całemu światu, z Ciebie bowiem narodziło się słońce sprawiedliwości Chrystus, Bóg nasz, który zmazując przekleństwo, rozdał błogosławieństwo i poniżając śmierć, obdarzył nas żywotem wiecznym.

Magníficat * ánima mea Dóminum.

Et exsultávit spíritus meus: * in Deo, salutári meo.

Quia respéxit humilitátem ancíllæ suæ: * ecce enim ex hoc beátam me dicent omnes generatiónes.

Quia fecit mihi magna, qui potens est: * et sanctum nomen ejus.

Et misericórdia ejus, a progénie in progénies: * timéntibus eum.

Fecit poténtiam in bráchio suo: * dispérsit supérbos mente cordis sui.

Depósuit poténtes de sede: * et exaltávit húmiles.

Esuriéntes implévit bonis: * et dívites dimísit inánes.

Suscépit Israel púerum suum: * recordátus misericórdiæ suæ.

Sicut locútus est ad patres nostros: * Ábraham, et sémini ejus in sǽcula.

Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.

Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, * et in sǽcula sæculórum. Amen.

Wielbij * duszo moja, Pana.

I rozradował się duch mój: * w Bogu, Zbawicielu moim.

Iż wejrzał na niskość służebnice swojéj: * albowiem oto odtąd błogosławioną mię zwać będą wszystkie narody.

Albowiem uczynił mi wielkie rzeczy, który możny jest: * i święte imię jego.

A miłosierdzie jego od narodu do narodów: * bojącym się jego.

Uczynił moc ramieniem swojem: * rozproszył pyszne myśli serca ich.

Złożył mocarze z stolice: * a podwyższył niskie. Łaknące napełnił dobrami: * a bogacze z niczem puścił.

Przyjął Izraela, sługę swego: * wspomniawszy na miłosierdzie swoje.

Jako mówił do ojców naszych: * Abrahamowi i nasieniu jego na wieki.

Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.

Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.

Anna MONIUSZKO Dyrygent, ukończyła Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w klasie dyrygowania prof. Bożenny Sawickiej, emisji głosu – prof. Cezarego Szyfmana (2002) oraz Podyplomowe Studium Chórmistrzowskie w Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy (2004) otrzymując dyplomy z wyróżnieniem. W roku 2010 otrzymała stopień doktora, zaś w 2015 – doktora habilitowanego w specjalności Dyrygentura.

W roku 2003 rozpoczęła pracę zawodową w białostockiej Filii AMFC (obecnie Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina) jako asystent w klasie dyrygowania prof. Bożenny Sawickiej oraz objęła funkcję asystenta dyrygenta Chóru Akademii Medycznej w Białymstoku, z którym jako dyrygent zdobyła I miejsce na Międzynarodowym Konkursie Chóralnym w Łodzi (Canto Lodzensis 2007),I miejsce i Nagrodę dla Najlepszego Dyrygenta na Międzynarodowym Festiwalu Chóralnym w Prevezie (Grecja 2008), I miejsce w III Międzynarodowym Wrocławskim Festiwale Chóralnym Wratislavia Sacra (2013), Srebrny Dyplom w Międzynarodowym Konkursie Chóralnym w Rimini (Włochy) i I miejsce oraz Złoty Dyplom w VII Międzynarodowym Konkursie SlovakiaCantat 2015 w Bratysławie, a także Nagrodę Specjalną dla Najlepszego Dyrygenta.

Jako śpiewak – kameralista współpracowała z zespołami muzyki dawnej tj.: Camerata Podlaska, Sine Nomine oraz

Subtilior Ensemble. W roku 2005 założyła Zespół Muzyki Dawnej Diletto, który specjalizuje się w wykonawstwie utworów epoki renesansu i baroku.

Anna Moniuszko jest laureatką Stypendium dla Młodych Twórców (2009) oraz Stypendium dla Twórców Profesjonalnych (2010) ufundowanych przez Prezydenta Miasta Białegostoku. Jest pomysłodawcą i koordynatorem białostockiego cyklu koncertów Muzyka Mistrzów Baroku, prezentujących twórczość dawnych kompozytorów w historycznych wnętrzach Białegostoku. Jest również Dyrektorem Artystycznym Festiwalu Sztuk DawnychImieniny Izabeli Branickiej, którego ideą jest przybliżenie współczesnej publiczności kultury i sztuki z czasów świetności dworu Branickich w Białymstoku. Obecnie pracuje jako adiunkt w swojej macierzystej uczelni oraz pełni funkcję II Dyrygenta Chóru Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.

W bieżącym roku została uhonorowana Nagrodą Artystyczną Prezydenta Miasta Białegostoku za całokształt działalności artystycznej.

Tomasz ŚLUSARCZYK

MARIUSZ PERKOWSKI

Dyrygent I części koncertu, urodzony w Przemyślu, absolwent Zespołu Szkół Muzycznych w Przemyślu i Akademii Muzycznej w Krakowie (dyplom z wyróżnieniem), od 1991 roku związany był z orkiestrami: Capellą Cracoviensis i Radiową Orkiestrą Symfoniczną, z którą dokonał licznych nagrań dla Polskiego Radia i Telewizji. Współpracuje z wieloma orkiestrami w kraju i za granicą: Orkiestrą Filharmonii Krakowskiej, Orkiestrą Filharmonii Poznańskiej, Orkiestrą Opery i Filharmonii w Białymstoku, Warszawską Operą Kameralną. Od 2005 roku współpracuje ze słynną Orkiestrą XVIII Wieku w Amsterdamie. Koncertował jako solista i kameralista na wielu festiwalach w Rosji, Irlandii, Niemczech, na Ukrainie, w Korei i Wielkiej Brytanii. Zapraszany jest do współpracy przez znakomitych muzyków, takich jak F. Bruggen, P. Esswood, Ch. Hogwood, M. Toporowski. Pod jego kierownictwem artystycznym Polska Orkiestra XVIII Wieku dokonała szeregu nagrań muzykaliów jasnogórskich. Zaangażowany jest także w badania źródeł muzyki cerkiewnej na terenach dawnej Rzeczypospolitej.

Często zasiada jako juror podczas krajowych i zagranicznych konkursów.

Kantor, dyrygent Schola Gregoriana Sancti Casimiri, ukończył studia w Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie, Filię w Białymstoku w klasie dyrygentury ad. Ewy Rafałko i emisji głosu ad. Cezarego Szyfmana. Współpracował jako wokalista z wieloma zespołami specjalizującymi się w stylowym wykonawstwie muzyki dawnej m.in. z chórem kameralnym Sine Nomine i orkiestrą barokową Concerto Polacco prowadzonymi przez Marka Toporowskiego, Zespołem Wokalnym Subtilior Ensemble Piotra Zawistowskiego, Zespołem Instrumentów Dawnych Ars Nova Jacka Urbaniaka oraz z Zespołem Wokalnym Diletto Anny Moniuszko. Mariusz Perkowski jest absolwentem Podyplomowego Studium Chórmistrzowskiego w Bydgoszczy ukończył także studia na Papieskim Wydziale Teologicznym w Warszawie oraz studia doktoranckie w Instytucie Muzykologii KUL w katedrze Monodii Liturgicznej. Prowadził także zajęcia emisji głosu w Archidiecezjalnym Wyższym Seminarium Duchownym w Białymstoku a także wykłady z chorału gregoriańskiego, liturgiki na specjalności Muzyka Kościelna w białostockiej filii Akademii Muzycznej im. F. Chopina. W roku 2010 powołał do życia Fundację Pro Anima w ramach której koordynuje realizację koncertów i festiwali prezentujących wykonawstwo muzyki dawnej w sposób historycznie poinformowany.

Ludmiła KAPUSTINA Kierownik artystyczny zespołu A Capella Leopolis, ukończyła Lwowską Akademię Muzyczną im. M. Lysenki w 2000 r. W tym samym roku, jako studentka i absolwentka akademii, dokonała szereg współczesnych lwowskich prawykonań arcydzieł muzyki dawnej, jak Msza Notre Dame Machauta (ze studenckim chórem Akademii Muzycznej), Magnificat J. S. Bacha (z chórem i solistami akademii i orkiestrą Szkoły Muzycznej im. S. Kruszelnickiej), kantaty Furwahr, er trugunsere Krankheit Buxtehudego (z chórem Gloria i orkiestrą SSM im. S. Kruszelnickiej) i in. Brała udział w warsztatach interpretacji muzyki dawnej pod kierownictwem H. M. Beuerle, D. Horringy, M. Pospisila, G. Mattesa, B. Szweda, T. Polt-Lucenko i innych. Uczy dyrygentury w Szkole Muzycznej II stopnia im. S. Ludkiewicza. Jest dyrygentką zespołu A cappella Leopolis od czasu jego założenia, występowała z nim na estradach Lwowa, Lucka, Kijowa, Krakowa, Przemyśla, Sanoka, Łodzi, Warszawy, Szczecina, Freiburga, Monachium i innych miast. Zrealizowała z A cappella Leopolis szereg nagrań płytowych na CD.

Zespół Śpiewaczy A CAPPELLA LEOPOLIS Założony w r. 2003 i składa się z 8-15 śpiewaków. Wykonując muzykę różnych historycznych epok, członkowie zespołu dążą do stylizacji dawnych manier śpiewu. Śpiewacy zespołu uczestniczyli w warsztatach fundacji La Pellegrina (2001), Michaela Pospisila (2002, 2003, 2004), Tetiany Polt-Lucenko (2004, 2008, 2011), Bogdana Szweda (2005, 2012), Tadeusza Czechaka (2004, 2007), Paul’a Esswood’a (2009).

Zespół brał udział w Starosądeckim Festiwalu Muzyki Dawnej (2003-2008), w Festiwalu Muzyki Dawnej we Lwowie (20032014), w cyklach koncertowych Muzyka na dworach Europy i Muzyka w Pałacu biskupa Erazma Ciolka w Krakowie (2005, 2007), w Międzynarodowym Forum Muzyki Młodych i w Gogol Fest w Kijowie (2007), w Szczecińskim Festiwalu Muzyki Dawnej (2007, 2009), w Fest der Innenhoefe & Museumsnaechte (Freiburg, 2007), w Wędrownym Festiwalu Filharmonii Łódzkiej Kolory Polski (2008, 2009), w Ekumenicznym Festiwalu Jeden Bóg – Wiele Kultur w Sanoku (2008, 2009), w Festiwalu Muzyki Cerkiewnej Salezjańskie Lato w Przemyślu (2008-2012), w Chóralnym Festiwalu Na Królewskim Trakcie w Warszawie (2010), w Chóralnej Asamblei w Chmelnyckim (2011), w Festiwalu Kultury Ukraińskiej Ukrainska Wiosna w Poznaniu (2012), w Festiwalu Muzyki Sakralnej w Gdyni (2012), w Międzynarodowym Festiwalu Muzycznym w Mielcu (2012),

w Festiwalu Muzyki Cerkiewnej Szlakiem Cerkwi Drewnianych w Polanie (2013), Warszawskich Spotkaniach Muzycznych (2014), Wirtuozi we Lwowie (2015). Zespół współpracowal z zespołami Ritornello (Praga), Dekameron (Warszawa), Ortino Musicale i Ars Leonis Basel (Basel), Consortium Sedinum (Szczecin), z Polską Orkiestrą XVIII wieku (Kraków), Orkiestrą Leopolis (Lwów), zespołem Starck Compagnay (Kraków), chórem Piotra Zawistowskiego (Warszawa) i RegioChorem (Binningen/Basel), z dyrygentami Bogdanem Szwedem, Pawłem Osuchowskim, Stanisławem Welanykiem, Markiem Toporowskim, Tomaszem Ślusarczykiem. W repertuarze zespołu są programy chorałów gregoriańskich i pieśni średniowiecznych, programy z muzyki sakralnej Monteverdiego, Schuetza, Buxtehude, Haendla, Mozarta i polskich kompozytorów XVI-XIX w., operowej muzyki Bortnianskiego, muzyki kościelnej i świeckiej z epoki ukraińskego baroku, w tym 12-głosowe anonimy pocz.

XVIII w. – koncerty pokutne i pogrzebowe, program europejskich kolęd Idziemy do Betlejem. Najbardziej reprezentatywny program zespołu obejmuje cerkiewne utwory Dyleckiego, 12-głosowe anonimowe koncerty z XVIII w., kompozycje Berezowskiego i Wedla, psalmy lirnickie – wiekszość z nich otrzymały współczesne prawykonania dzięki zespołowi A cappella Leopolis i należą wyłacznie do repertuaru owego zespołu. Zespół nagrał płyty CD Side Adam priamo Raja (UkrMusic, 2007),

Snaczaladnespoutru rano (Lida, 2010), Requialna Liturgia i inne utwory Mikołaja Dyleckiego/Z nowo odnalezionych nutowych rękopisów” (Nasz Format, 2015), uczestniczył w nagraniach CD Muzyka dawnego Lwowa (Atlantic Records, 2006), Musica Claromontana: Jasnogorska Muzyka Dawna, vol. 42 (DUX, 2008), Muzyka dawnej Rzeczypospolitej (Lida, 2008). Zespół A cappella Leopolis zostal nominowany do nagrody słuchaczów w czołowej dziesiątce zespołów w kategorii Grupy wokalne/Chóry 2009 roku w III Programie Polskiego Radia.

Zespół Muzyki Dawnej DILETTO Powstał w 2005 roku, jako wyraz zainteresowań i poszukiwań dotyczących wykonawstwa muzyki dawnej. Jego skład tworzą zarówno muzycy wokaliści, jak i instrumentaliści. Kierownictwo artystyczne sprawuje założyciel i dyrygent Anna Moniuszko. W repertuarze zespołu znajdują się utwory instrumentalne oraz wokalno – instrumentalne epoki baroku, w tym wielkie oratoria: Mesjasz i Izrael w Egipcie G. F. Händla, Oratorium na Wniebowstąpienie: Lobet Gott in seinen Reichen J. S. Bacha, a także pasje: J.S. Bacha - Pasja według św. Jana i Borckes Passion G. F. Hündla oraz ody: H. Purcella – Hail, bright Cecilia! i G. F. Händla Eternalsource of lightdivine. Dorobek artystyczny DILETTO stanowią również wykonania sceniczne dzieł operowych H. Purcella (Dido and Eneas oraz The FairyQueen), G. B. Pergolesiego (La Serva Padrona), J. Blowa (Venus and Adonis), N. Piccinniego (polskie prawykonanie La buonafigliuola) oraz A. Sacchiniego (polskie prawykonanie opery La Contadina in corte).

Ideą, która przyświeca artystom wchodzącym w skład zespołu jest prezentacja muzyki dawnej zgodnie z wymogami historycznej stylistyki wykonawczej. W swej działalności Diletto dużą uwagę zwraca na propagowanie twórczości dawnych kompozytorów polskich, w tym nowo odkrytych, których dzieła wciąż pozostają nieznane szerszej publiczności. W tym

nurcie zespół Diletto, nagrał dwie płyty pt. Andrzej Siewiński – opera omnia oraz Dawni Mistrzowie – nowo odkryci, które ukazały się w prestiżowej serii wydawniczej Polska Muzyka Dawna (Polish Early Music) wytwórni DUX. Zespół bierze regularny udział w festiwalach, w tym m.in.: Wschód Kultury – Inny Wymiar (część Europejskiego Stadionu Kultury), Festiwal Sztuk Dawnych – Imieniny Izabeli Branickiej oraz Forum Musicum we Wrocławiu.

Męski Zespół Wokalny SCHOLA GREGORIANA SANCTI CASIMIRI Schola Gregoriańska Świętego Kazimierza powstała w 2008 roku z inicjatywy Mariusza Perkowskiego – muzyka, wokalisty i dyrygenta związanego z muzyką kościelną. Tworzą ją śpiewacy interesujący się wykonawstwem tradycyjnej muzyki kościelnej - chorału gregoriańskiego.

Zadebiutowała występując na Festiwalu Pieśni Sakralnej Łapskie Te Deum w 2008 roku. W roku 2010 nagrała płytę Passio ze śpiewami liturgicznymi Wielkiego Czwartku i Wielkiego Piątku. Uczestniczyła też w koncertach będących próbą rekonstrukcji Nieszporów Damiana Stachowicza (w 2010 i 2011 r.) oraz Marcina Mielczewskiego (w 2012 r.) z XVII w. wraz z Zespołem Muzyki Dawnej Diletto w ramach cyklu koncertów Muzyka Mistrzów Baroku oraz z Polską Orkiestrą XVIII wieku pod dyr. Paula Esswooda. Schola wielokrotnie wykonywała chorał gregoriański jako oprawę muzyczną Mszy Świętej z XVII wieku m.in. podczas Festiwalu Rekonstrukcyjno - Historycznego Bitwa pod Białymstokiem A.D. 1768 oraz podczas czterech edycji Festiwalu Sztuk Dawnych Imienin Izabeli Branickiej. Zespół wykonał również koncert inauguracyjny podczas VIII Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej im. ks. Wacława Rabczyńskiego w Wasilkowie w 2012 roku oraz podczas III edycji Monieckich Międzynarodowych Wieczorów Muzycznych u św. Alberta.

Od roku 2013 zespół wykonuje koncerty z Polską Muzyką Średniowieczną trzech okresów liturgicznych – Bożonarodzeniowego, Wielkopostnego i Wielkanocnego (Supraśl, Łapy, Białystok, Dobrzyniewo, Kozińce, Ełk i inne) z towarzyszeniem instrumentów średniowiecznych. Zespół wykonał koncert Średniowiecznych Pieśni Pasyjnych podczas inauguracji I Festiwalu Mysterium Fidei w 2013 roku a w 2014 roku schola wzięła udział w koncercie inauguracyjnym VI edycji Koncertów Muzyki Organowej i Kameralnej w Ełku z programem średniowiecznych pieśni wielkanocnych. W 2015 roku Schola przygotowała i wykonała Koncert Pieśni Nabożnych na 190 rocznicę śmierci Franciszka Karpińskiego oraz na Festiwalu Twórczości Religijnej Fide et Amore w Żorach a w najbliższym czasie ukaże się z tym programem płyta. Schola dokonała również nagrań części chorałowych do Officium Parvum Andrzeja Siewińskiego dla wytwórni DUX wraz Zespołem Muzyki Dawnej Diletto a w lipcu 2014 roku ukazała się płyta Andrzej Siewiński – opera omnia. Schola cyklicznie śpiewa podczas Mszy Świętych odprawianych w nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego w ramach Duszpasterstwa Wiernych Tradycji Łacińskiej Archidiecezji Białostockiej śpiewając zazwyczaj wszystkie gregoriańskie części stałe i zmienne przeznaczone na poszczególne Msze uzupełniając oprawę muzyczną o tradycyjne pieśni kościelne.

Chór A Capella Leopolis i Zespół Muzyki Dawnej Diletto - Izrael w Egipcie G.F. Handel Wschód Kultury - Inny Wymiar 27.08.2015

ORGANIZATORZY

PATRONI MEDIALNI