Neofilolog 41 2

neofilolog CRASOPISMO POLSOINGO TOPARRQSTPA NNOŃILOLOGICRNNGO NR 41I2

NaucYanieIucYenie Vię jęYXków VpecjaliVWXcYnXcU

poT reTakcją MagTalenX SowX

PoYnań – Lublin 2013

ReTakcja OATARRQNA OARPIŃSOA-SRAJ (UniwerVXWeW iÜ. ATaÜa MickiewicYaH PoYnań) – reTakWor nacYelnX MAŁGORRATA ŁINLICOA (UniwerVXWeW iÜ. ATaÜa MickiewicYaH PoYnań) – VekreWarY reTakcji RaTa naukowa ANNA CINŚLICOA (UniwerVXWeW iÜ. ATaÜa MickiewicYaH PoYnań;TexaV AFMInWernaWional UniverViWX) OARL-MINTNR ŁÜNTING (UniverViWäW MuiVburgH NVVen) ANNA JAROSRNPSOA (UniwerVXWeW ParVYawVki) JAN MAJNR (UniwerVXWeW ŁóTYki) OARIMINRA MQCROO (UniwerVXWeW iÜ. ATaÜa MickiewicYaH PoYnań) MIROSŁAP PAPLAO (UniwerVXWeW iÜ. ATaÜa MickiewicYaH PoYnań) TNRNSA SINO-PISOORUŁ (UniwerVXWeW iÜ. ATaÜa MickiewicYaH PoYnań) MAVIM SINGLNTON (TriniWX CollegeH Mublin) MARRNNA PATORNO (UniverViWé PariV 8 SW MeniV) HALINA PIMŁA (UniwerVXWeW ŚląVkiH OaWowice) PNRONIOA PILCRQŃSOA (UniwerVXWeW iÜ. ATaÜa MickiewicYaH PoYnań) ReTakWorYX WemaWXcYni ORQSTQNAMROŹMRIAŁ-SRNLNST (UniwerVXWeW iÜ. ATaÜa MickiewicYaH PoYnań) – gloWWoTXTakWXka URSRULAPAPROCOA-PIOTROPSOA (OaWolicki UniwerVXWeW LubelVki Jana Pawła II) – jęYXkoYnawVWwo LNSRNOŁNRNROPSOI (UniwerVXWeW ProcławVki) – WranVlaWorXka IPONA JANOPSOA (UniwerVXWeW JagiellońVki) – naucYanie jęYXka polVkiego jako obcego ReTakWorYX jęYXkowi SÉŁASTINN MUCOURTIOUX (UniwerVXWeW ParVYawVki) – jęYXk francuVki MNLANINNLLIS (NaucYXcielVkie OolegiuÜ JęYXków ObcXcUH RabrYe) – jęYXk angielVki POLŃGANG SCHRAMM (UniwerVXWeW ParVYawVki) – jęYXk nieÜiecki

PIOTR ŁAJAO – reTakcja WecUnicYna JOANNA MUMNO – projekW okłaTki Meklaracja o werVji pierwoWnejJ werVją pierwoWną każTego nuÜeru cYaVopiVÜa jeVW werVja TrukowanaH ukaYująca Vię nakłaTeÜ PolVkiego TowarYXVWwa NeofilologicYnego © CopXrigUW bX POLSOIN TOPARRQSTPO NNOŃILOLOGICRNN ISSNJ 1429-2173 ATreV reTakcjiJ OaWarYXna OarpińVka-SYaj InVWXWuW Ńilologii RoÜańVkiej UAM. al. NiepoTległości 4H 61-874 PoYnań kaWaVYaj@aÜu.eTu.pl

MałgorYaWa Łielicka (VekreWarY reTakcji) InVWXWuW LingwiVWXki SWoVowanej ul. 28 CYerwca 1956 rokuI198H 61-485 PoYnań ÜalgorYaWa.bielicka@aÜu.eTu.pl

MrukJ Sowa – Truk na żXcYenieH ul. HrubieVYowVka 6aH 01-209 ParVYawa

SPIS TRNŚCI PPROPAMRNNINJ MagTalena Sowa

97

ARTQOUŁQ 1. NlżbieWa ManuWa LeViak-ŁielawVka – Rola analiYX poWrYeb i ewaluacji kurVu w naucYaniu jęYXka VpecjaliVWXcYnego 2. Anna CYura – PluriMobil – maWeriałX TXTakWXcYne wVpomagające mobilność w VYkolnicWwie YawoTowXm 3. NTXWa OlejarcYuk – A queVWionnaire conWaining a CALL componenW for VWuTenWV of NSP – piloW VWuTX reVulWV 4. OrXVWXna MroźTYiał-SYeleVWH Liliana SYcYuka-Morna – SWuTenWV’ percepWionV of ConWenW anT Language InWegraWeT Learning aW VelecWeT WecUnical univerViWieV in PolanT 5. HaTrian LankiewicY – NAP anT acaTemic TiVcourVeJ MeTiaWing elaboraWeT coTe in conWenW learning 6. Perona Oról-GieraW – ATekwaWność kVYWałcenia jęYXkowego w SiłacU RbrojnXcU RYecYXpoVpoliWej PolVkiej To realnXcU poWrYeb ucYącXcU Vię SPIS TRNŚCI P JĘRQOU ANGINLSOIM

99 113 127 149 169 187 203

PPROPAMRNNIN ŁieżącX nuÜer Neofilologa konWXnuuje WeÜaWXkę roYpocYętą w nuÜerYe pierwVYXÜ. RnalaYło Vię w niÜ VYeść WekVWów poświęconXcU prakWXcYnXÜ aVpekWoÜ kVYWałcenia w YakreVie jęYXków VpecjaliVWXcYnXcU w różnXcU konWekVWacU eTukacXjnXcUJ w VYkołacU YawoTowXcUH na neofilologiacUH na wXżVYXcU ucYelniacU WecUnicYnXcU i wojVkowXcU. SpecXfika poVYcYególnXcU konWekVWów naucYaniaH jakie prYeTVWawione YoVWałX w wXbranXcU WekVWacUH poYwala YobraYować i uYaVaTnić koniecYność równoległego kVYWałWowania uÜiejęWności jęYXkowXcU oraY koÜpeWencji YwiąYanXcU Y wXkonXwanieÜ YawoTu. SWąT Weż reflekVja naT kVYWałcenieÜ Tla poWrYeb YawoTowXcU nie Üoże poÜijać ÜeWoT i WecUnik naucYaniaH jak również ToVWępnXcU narYęTYi TXTakWXcYnXcU. ReflekVję naT ÜeWoTXcYnXÜi aVpekWaÜi organiYacji kurVu jęYXka VpecjaliVWXcYnego oWwiera ciekawX arWXkuł NlżbieWX LeViak-ŁielawVkiej poświęconX roli analiYX poWrYebH narYęTYia nieoTYownego Yarówno w kVYWałWowaniuH jak i ocenianiu koÜpeWencji koÜunikacXjnej.

SYXbkie WeÜpo YÜian w VferYe goVpoTarcYej wXÜuVYa aTekwaWnX rXWÜ YÜian w proceVie kVYWałcenia Tla poWrYeb YawoTowXcUH gTYie Y powoTYenieÜ VWoVuje Vię orXginalne iIlub VprawTYone w śroTowiVku YawoTowXÜ roYwiąYania poYwalające oViągnąć lepVYe wXniki pracX. Anna CYura oÜawia nowaWorVkie roYwiąYania projekWu PluriMobil w YakreVie roYwijania Üobilności YawoTowejH a wVpierające równocYeśnie roYwój uÜiejęWności jęYXkowXcU i inWerkulWurowXcU ucYnia VYkołX YawoTowej. R kolei NTXWa OlejarcYuk YaVWanawia Vię naT VpoVobaÜi TiagnoYowania poVWawH ocYekiwańH uÜiejęWności i YacUowań ucYnia poprYeY wXkorYXVWanie w proceVie naucYania narYęTYi WecUnologii inforÜacXjnej.

NaucYanie jęYXka obcego w oTnieVieniu To TYiałalności YawoTowej wXÜaga inWegracji Wreści jęYXkowXcU i VpecjaliVWXcYnXcUH kWóre powVYecUnie prYXjęło Vię poT angielVkiÜ WerÜineÜ ConWenW anT Language InWegraWeT Learning (CLIL). OrXVWXna MroźTYiał-SYeleVW oraY Liliana SYcYuka-Morna Tokonują ocenX Wego właśnie poTejścia w ocYacU polVkicU VWuTenWów wXbranXcU wXż-

97

VYXcU VYkół WecUnicYnXcU. HaTrian LankiewicY również poTejÜuje Vię reflekVji naT prYXTaWnością CLILH oTnoVYąc je To kVYWałcenia uÜiejęWności akaTeÜickicU prYXVYłXcU naucYXcieli jęYXka obcego.

PreVYcie oVWaWniH ale równie ważnX i inWereVującX WekVW PeronX OrólGieraW VYcYegółowo opiVuje organiYację kVYWałcenia w YakreVie jęYXków obcXcU w polVkiÜ wojVkuH Ywracając uwagę na profil oTbiorców kVYWałceniaH icU poWrYebX oraY wXbór Wreści naucYania.

PVYXVWkie Y WekVWów YebranXcU w niniejVYXÜ nuÜerYe poruVYają iVWoWne eleÜenWX kVYWałcenia jęYXkowego Tla poWrYeb YawoTowXcUH oVaTYając je w perVpekWXwie prakWXcYnej iIlub eÜpirXcYnej. MlaWego Weż wnioVkiH jakie Y nicU wXpłXwają okaYują Vię nieYwXkle cenne Wak Tla prakWXki naucYaniaH jak i prYXVYłXcU baTań naukowXcU. MagTalena Sowa

98

ElżbieWa DanuWa Lesiak-Bielawska

UniwerVXWeW MuYXcYnX FrXTerXka CUopinaH ParVYawa

ROLA ANALIRQ POTRRNŁ I NPALUACJI OURSU P NAUCRANIU JĘRQOA SPNCJALISTQCRNNGO TUe role of neeTV analXViV anT courVe evaluaWion in WeacUing Language for Specific PurpoVeV (LSP) TUe objecWive of WUe preVenW paper iV Wo TiVcuVV pre-courVe neeTV analXViV anT poVW-courVe evaluaWionH anT WUeir role in WeacUing Language for Specific PurpoVeV. TUougU WUeVe Wwo keX VWageV Uave TifferenW aiÜV anT perVpecWiveVH WUeX VUoulT noW be WreaWeT aV VeparaWeH linearlX-relaWeT acWiviWieV buW raWUer aV overlapping anT inWerTepenTenW pUaVeV of LSP courVe TeVign. TUe repeaWeT neeTV analXViV WUaW iV builW inWo WUe forÜaWive evaluaWion proceVV conWribuWeV Wo Üaking WUe reVulWanW LSP courVe Üore reVponVive Wo WUe neeTV of WUe learner group.

OeXworTVJ Language for Specific PurpoVeVH language courVeV for occupaWional purpoVeVH language courVeV for acaTeÜic purpoVeVH neeTV analXViVH courVe evaluaWion Słowa klucYoweJ jęYXk obcX To celów VpecjaliVWXcYnXcUH kurVX jęYXkowe To celów YawoTowXcUH kurVX jęYXkowe To celów akaTeÜickicUH analiYa poWrYebH ewaluacja kurVu

1. PVWęp PocYXnając oT laW 60. ubiegłego VWulecia naucYanie jęYXka VpecjaliVWXcYnego VWanowi ważną i inWegralną cYęść TXTakWXki jęYXków obcXcU. RnacYenie YnajoÜości jęYXków obcXcUH a YwłaVYcYa jęYXka angielVkiegoH i koniecYność roYwijania koÜpeWencji jęYXkowXcU nie WXlko na płaVYcYXźnie ogólnejH ale Wakże i YawoTowejH VWale rośnie i wXnika Y poVYerYającej Vię wVpólnej prYeVWrYeni europejVkiejH naVYej coraY Wo więkVYej w niej Üobilności oraY roVnącej licYbX konWakWów ÜięTYXluTY-

99

NlżbieWa ManuWa LeViak-ŁielawVka

kicU. RÜieniająca Vię nieuVWannie rYecYXwiVWość wXÜaga oTpowieTniego kVYWałcenia jęYXkowegoH kWóre poWrafi ToVWoVować Vię w każTXÜ określonXÜ prYXpaTku To konkreWnXcU poWrYeb YawoTowXcU VwXcU TocelowXcU oTbiorców.

CeleÜ niniejVYego arWXkułu jeVW oÜówienie TwócU ważnXcU eWapów projekWowania kurVu jęYXkowego w YakreVie koÜunikacji VpecjaliVWXcYnejJ prYeT-kurVowej analiYX poWrYeb i po-kurVowej ewaluacji. ArWXkuł VkłaTa Vię Y cYWerecU cYęści. P pierwVYej oÜówiono pojęcie TXVkurVu i jęYXka VpecjaliVWXcYnego oraY cUarakWerXVWXkę VpecjaliVWXcYnXcU kurVów jęYXkowXcU prYeYnacYonXcU To celów YawoTowXcU i akaTeÜickicU. Oolejne cYęści poświęcone Vą WXWułowXÜ kaWegorioÜJ analiYie poWrYeb i ewaluacji kurVów jęYXkowXcU w YakreVie koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej. P poTVuÜowaniu Üożna Ynaleźć wnioVki wXnikające Y prYeTVWawionXcU w arWXkule prYXkłaTówH Yarówno w YakreVie analiYX poWrYeb jak i ewaluacji VpecjaliVWXcYnXcU kurVów jęYXkowXcU.

2. MXVkurV VpecjaliVWXcYnX i jęYXk obcX To celów VpecjaliVWXcYnXcU (JOCS) MXVkurV VpecjaliVWXcYnX VWanowi cYęść TXVkurVu pojÜowanego w VenVie ogólnXÜ. MXVkurV – cYX Wo w VenVie ogólnXÜ cYX VpecjaliVWXcYnXÜ VWanowi jeTnoVWkę koÜunikacjiH na kWórą VkłaTa Vię VYereg relacji i inWerakcji w niej YacUoTYącXcU. TXÜH co je łącYX jeVW pewna inWencja koÜunikacXjnaH kWórej Vpełnienie w akcie koÜunikacji warunkuje jej VkuWecYność.

Pojęcie TXVkurVu YaWeÜ iÜplikuje Ybiór pewnXcU forÜ i eleÜenWów jęYXkowXcUH oVaTYonXcU w określonej rYecYXwiVWości VpołecYno-kulWurowej Tanego jęYXka oraY wpiVanXcU w konkreWnX konWekVW VXWuacXjnX (MakowVkaH 2001). P TXVkurVie Yawierają Vię WrYX płaVYcYXYnXJ § forÜalna (jęYXkowa)H § VXWuacXjna (konWekVWowa)H § referencXjna (oTnieVienia VpołecYno-kulWurowe).

P TXVkurVie VpecjaliVWXcYnXÜ Vą one wXrażane prYeY VpecXficYne Tla Tanej TYieTYinX eleÜenWXH oTnoVYące Vię To Yarówno To WerÜinologii facUowejH jak i konWekVWu VXWuacXjnego koÜunikacji. SkłaTające Vię na TXVkurV VpecjaliVWXcYnX eleÜenWX – cel akWu koÜunikacjiH inWerakcja VpołecYnaH wXÜiana inforÜacji i prYeWwarYanie koÜunikaWu – VWanowią o VpecXfice Tanej TYieTYinX wieTYX lub grupX YawoTowej. PXrażone Ya poÜocą WerÜinologii facUowej Wreść i forÜa poYoVWają nieToVWępne Tla oTbiorcXH kWórX nie TXVponuje wieTYą ToWXcYącą Tanej TYieTYinX cYX Weż nie roYuÜie iVWoWX konkreWnego celu koÜunikacXjnego (OubicaH 2013).

OYnacYa WoH że jęYXk ogólnX i TXVkurV roYuÜianX w VpoVób ogólnX VWanowią iVWoWne punkWX oTnieVienia Tla pojęcia TXVkurVu VpecjaliVWXcYnego. Łędąc

100

Rola analiYX poWrYeb i ewaluacji kurVu w naucYaniu jęYXka VpecjaliVWXcYnego

eleÜenWeÜ TXVkurVu ogólnegoH TXVkurV VpecjaliVWXcYnX opiera Vię na jęYXku baYowXÜH kWórX jeVW nieroYerwalnie YwiąYanX Y konWekVWeÜ VpołecYno-kulWurowXÜ.

Nie będąc warianWeÜ jęYXka poTVWawowegoH jęYXk VpecjaliVWXcYnX – poTobnie jak jęYXk baYowX – jeVW VpecXficYnie luTYkiÜ WworeÜH VWworYonXÜ prYeY VpecjaliVWów na poWrYebX koÜunikacji profeVjonalnej w raÜacU określonXcU wVpólnoW YawoTowXcU (GrucYaH 2010) (np. pracowników VłużbX YTrowiaH wojVkowejH inżXnierówH bankowcówH ÜuYXków iWT.). OkreślanX jeVW jako jęYXk pracXH jęYXk YawoTowX cYX ergolekW (PickeWWH 1989). SWanowi cYęść naWuralnego VXVWeÜu jęYXkowegoH gTXż – obok iVWniejącXcU w jęYXku ogólnXÜ eleÜenWów jęYXkowXcU – Yawiera Weż ToTaWkową licYbę VXÜboli i regułH uÜożliwiającXcU efekWXwne i kreaWXwne poroYuÜiewanie Vię w VXWuacjacU YawoTowXcU. ŃakW Wen Üa Tość ocYXwiVWe iÜplikacje Tla nabXwania VpecjaliVWXcYnXcU uÜiejęWności jęYXkowXcU. IcU akwiYXcja Üożliwa jeVW bowieÜ WXlko wWeTXH gTX ucYącX Vię YinWernaliYował poTVWawowe uÜiejęWności jęYXkowe (GrucYaH 2010). PśróT cYXnników oTróżniającXcU go oT jęYXka ogólnego wXÜienić należXJ § śroTowiVko YawoToweH cYX wVpólnoWaH kWóra Vię niÜ poVługuje; § WerÜinologię facUową powiąYaną Y warWościaÜi VeÜanWXcYnXÜi oraY konWekVWeÜ VpecjaliVWXcYnXÜ; § Üówione i piVane WekVWX VpecjaliVWXcYne; § VWopień forÜalnościH kWórX rYuWuje na ToVWępność WXcU WekVWów Tla oTbiorców nie będącXcU VpecjaliVWaÜi w Tanej TYieTYinie; § akWX koÜunikacjiH YTeWerÜinowane prYeY określonX cel (OubicaH 2010).

Ponieważ poTVWawą jęYXka VpecjaliVWXcYnego jeVW jęYXk baYowXH realiYacja konkreWnXcU akWów koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej Tokonuje Vię Ya poÜocą koTu jęYXkowegoH uwYglęTniającego WerÜinologię facUowąH Yaś konWekVW VXWuacXjnXH cYX TXVkurVXwnX TeWerÜinuje poVYcYególne inWerakcje i TYiałania koÜunikacXjne (OubicaH 2010). R perVpekWXwX TXTakWXki jęYXków obcXcUH VpoVWrYeżenia We oYnacYająH że naucYanie jęYXka VpecjaliVWXcYnego iÜplikuje nie WXlko i wXłącYnie prYXVwajanie VWoVownej WerÜinologii facUowejH ale i roYwój uÜiejęWności jęYXkowXcU. NaucYanie jęYXka VpecjaliVWXcYnego jako jęYXka obcego a naucYanie jęYXka VpecjaliVWXcYnego na poTbuTowie jęYXka ojcYXVWego Wo – Twie Yupełnie oTÜienne kweVWie. PXVWępujące ÜięTYX VpecjaliVWXcYnXÜ jęYXkieÜ ojcYXVWXÜ a VpecjaliVWXcYnXÜ jęYXkieÜ obcXÜ poTobieńVWwa oTnoVYą Vię To poYioÜu lekVXkiH a nie VkłaTniH a więc obejÜują wXVpecjaliYowanX VXVWeÜ lekVXkalno-VeÜanWXcYnX. Ńunkcjonując jako roTYaj ogniwa ÜięTYX VYcYegółaÜi YawoTowXÜi a jęYXkieÜ ogólnXÜH YnajTują Vwe oTYwiercieTlenie w konkreWnXcU akWacU koÜunikacji powiąYanXcU Ye VprawaÜi profeVjonalnXÜiH jak i inWerperVonalnXÜi w TanXÜ śroTowiVku YawoTowXÜ (PickeWWH 1989).

OurVX Wak roYuÜianego VpecjaliVWXcYnego jęYXka obcego (ang. Language for Specific PurpoVeV – LSP) Üożna poTYielić na kurVX jęYXkowe prYe-

101

NlżbieWa ManuWa LeViak-ŁielawVka

YnacYone To celów VWricWe YawoTowXcU (ang. Language for OccupaWional PurpoVeV – LOP) (np. kurV Tla pracującXcU lekarYX) i akaTeÜickicU (Language for AcaTemic PurpoVeV – LAP) (np. kurV Tla VWuTenWów ÜeTXcXnX) (RobinVonH 1991). MoTaWkowo wśróT kurVów jęYXkowXcU prYeYnacYonXcU To celów YawoTowXcU i akaTeÜickicU wXoTrębnić Üożna kurVX oTbXwające Vię prYeT roYpocYęcieÜ prYeY ucYącego Vię pracX lub VWuTiówH w Wrakcie wXkonXwania YawoTu lub w Woku VWuTiów i po YTobXciu ToświaTcYenia YawoTowego cYX po ukońcYeniu VWuTiów (RobinVonH 1991). IcU projekWowanie powinno uwYglęTniać VYereg wYajeÜnie powiąYanXcU eWapówH wśróT kWórXcU analiYa poWrYeb VWanowi faYę wVWępnąH a ewaluacja kurVu – końcową.

3. AnaliYa poWrYeb 3.1. Pojęcie analiYX poWrYeb Na prYeVWrYeni cYaVuH pocYXnając oT laW 60. XX w.H YnacYnie ewoluowało pojęcie ‘poWrYeb’H a YakreV YnacYeniowX ‘analiYX poWrYeb’ uległ poVYerYeniu. Na pocYąWkowXcU eWapacU naucYania koÜunikacji VpecjaliVWXcYnejH analiYa poWrYeb roYuÜiana bXła jako wYglęTnie proVWaH prYeT-kurVowa proceTuraH koncenWrująca Vię głównie na oVYacowaniu Tocelowej VXWuacji koÜunikacXjnej i określeniu na Wej poTVWawie poWrYeb koÜunikacXjnXcU ucYącXcU Vię i VpoVobów icU realiYacji.

RaTanie wVpółcYeśnie roYuÜianej analiYX poWrYeb jeVW YnacYnie barTYiej Yłożone. R jeTnej VWronX TążX ona To poYnania ucYącXcU Vię jako luTYi i użXWkowników jęYXka Tocelowego oraY jako ucYącXcU Vię Wego jęYXka. R Trugiej Yaś jej celeÜ jeVW określenie TocelowXcU VXWuacji koÜunikacXjnXcU i śroTowiVkaH w kWórXÜ planujeÜX YorganiYować kurV w YakreVie koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej.

Te wVWępne analiYX Vłużą opWXÜaliYacji warunków prYXVwajania jęYXka VpecjaliVWXcYnego i YwiękVYeniu efekWXwności nabXwania określonXcU uÜiejęWności w YakreVie koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej w Tanej grupie. PeTług MuTleX-NvanV i SW. JoUn (2009J 125) na wVpółcYeśnie pojÜowaną analiYę poWrYeb VkłaTa Vię VYereg powiąYanXcU Ye Vobą koÜponenWów. Należą To nicUJ [1] RawoTowe inforÜacje na WeÜaW ucYącXcUH kWóre ToWXcYą icU obiekWXwnXcU poWrYeb i powiąYane Vą Y analiYą Tocelowej VXWuacji koÜunikacXjnej w określonXÜ śroTowiVku YawoTowXÜ.

[2] PerVonalne inforÜacje o ucYącXcU VięH kWóre oTYwiercieTlają icU VubiekWXwne poWrYebX i obejÜują Wakie cYXnnikiH jak Ü.in. inforÜacje o ÜinionXcU ToświaTcYeniacU powiąYanXcU Y nauką jęYXka obcegoH powoTX uTYiału w kurVieH ocYekiwania oT kurVuH poVWawX wobec jęYXka Tocelowego iWT.

102

Rola analiYX poWrYeb i ewaluacji kurVu w naucYaniu jęYXka VpecjaliVWXcYnego

[3] InforÜacjeH wXnikające Y analiYX VXWuacji bieżącejH a więc ToWXcYące akWualnXcU uÜiejęWności jęYXkowXcU ucYącXcU Vię w YakreVie koÜunikacji YawoTowej.

[4] Łraki jęYXkowe w YakreVie koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej u ucYącXcU VięH Wj. różnice ÜięTYX wXÜogaÜi koÜunikacXjnXÜi określonXcU VXWuacji YawoTowXcU [1]H a akWualnXÜi uÜiejęWnościaÜi w YakreVie koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej [3].

[5] SubiekWXwne poWrYebX oVób ucYeVWnicYącXcU w kurVie w YakreVie ucYenia Vię jęYXka obcegoH kWóre ToWXcYą WecUnik nieYbęTnXcU w opanowaniu wXÜaganXcU Vprawności jęYXkowXcU i jęYXka VpecjaliVWXcYnego.

[6] InforÜacje ToWXcYące koÜunikacji VpecjaliVWXcYnejH kWóre obejÜują wieTYę na WeÜaW YacUowań jęYXkowXcU i Vprawności wXÜaganXcU w TocelowXcU VXWuacjacU koÜunikacXjnXcU. Są one wXnikieÜ analiYX jęYXkaH analiYX TXVkurVu i gaWunku.

[7] AkWualne ocYekiwania jęYXkowo-koÜunikacXjne oVób ucYeVWnicYącXcU w kurVie uYupełniają analiYę VXWuacji bieżącej [3].

[8] AnaliYa śroTków oTnoVYąca Vię To analiYX śroTowiVkaH w kWórXÜ Üa bXć YorganiYowanX kurV. JeVW Wo ważnX cYXnnikH nieroYerwalnie powiąYanX Y analizą poWrYeb. Jego uwYglęTnienie prYX projekWowaniu kurVu jęYXkowego w YakreVie koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej Tla TwócU różnXcU grup narYuca koniecYność wYięcia poT uwagę nie WXlko poTobnXcU poWrYeb jęYXkowXcUH ale i preferowanXcU w WXcU grupacU VpoVobów prYXVwajania jęYXkaH oraY warunkówH w kWórXcU Üa oTbXwać Vię naukaH nie Üówiąc o WXÜH gTYie i jak ucYącX Vię w WXcU grupacU będą poVługiwać Vię jęYXkieÜ.

AbX YiluVWrować YÜianę VpojrYenia na YagaTnienie analiYX poWrYebH PeVW (1997) wXkorYXVWuje ÜeWaforę poTróżX. SWwierTYaH że pocYąWkowo analiYa poWrYeb koncenWrowała Vię głównie na poWrYebacU obiekWXwnXcUH repreYenWującXcU TocelowX punkW poTróżX. SWoVownie To WegoH jej YaTanie VprowaTYało Vię To uVWalenia priorXWeWowXcU Vprawności jęYXkowXcU cYX najważniejVYXcU VXWuacji koÜunikacXjnXcU i WXpowXcU Tla nicU YaTań jęYXkowXcU (np. roYÜowa prYeY WelefonH piVanie proWokołu Yebrania). P naVWępnXcU okreVie To koncepcji analiYX poWrYeb TołącYXłX wXVWępujące u ucYącXcU Vię braki w YakreVie koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej. OTnoViłX Vię one To różnicX ÜięTYX wXÜogaÜi koÜunikacXjnXÜi określonXcU VXWuacji YawoTowXcU a bieżącXÜ poYioÜeÜ biegłości jęYXkowej w Tanej grupie. AnaliYa WXcU braków repreYenWowała pocYąWek poTróżXH a więc pocYąWek nauki jęYXka obcego To celów VpecjaliVWXcYnXcU. P kolejnXÜ okreVie poWrYebX ucYącXcU Vię uYupełniono o preferowane prYeY nicU VpoVobX prYXVwajania jęYXka obcego oraY WecUniki wVpierające efekWXwnX prYebieg nauki. Ten aVpekW analiYX repreYenWowanX jeVW YTanieÜ PeVWa (1997) prYeY śroTki WranVporWu. MoTana oVWaWnio analiYa śroTkówH Wj. VprYXjającXcU i nieVprYXjającXcU okolicYności wXVWępującXcU w śroTowiVku naucYaniaH oTnoVi Vię To WakicU eleÜenWówH jak kulWura klaVowaH różnice inTXwiTualneH VWXle naucYaniaH VWaWuV Yajęć jęYXkowXcU w firÜie iWT. Jej oTpowieTnikieÜ w YaVWoVo-

103

NlżbieWa ManuWa LeViak-ŁielawVka

wanej prYeY PeVWa (1997) ÜeWaforYe jeVW VaÜa poTróż w YakreVie koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej w jęYXku obcXÜ.

P koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej analiYa poWrYeb oTnoVi Vię YaWeÜ To proceVu kVYWałWowania kurVu jęYXkowego. P jego Woku określonX YoVWaje YakreV wieTYX jęYXkowej i Vprawności jęYXkoweH kWóre ucYącX Vię YobowiąYani Vą opanowaćH abX efekWXwnie funkcjonować w śroTowiVku YawoTowXÜ cYX akaTeÜickiÜ. P proceVie WXÜ uYXVkujeÜX nie WXlko inforÜacje poÜocne w poTjęciu TecXYji co To YawarWości kurVuH ale i wVkaYanXcU TYiałań TXTakWXcYnXcU (ŁaVWurkÜenH 2010). Ten eWap pracX naT kurVeÜ nie należX jeTnak To całkowicie obiekWXwnXcU proceTur. PoTobnie jak w prYXpaTku wielu TYiałań TXTakWXcYnXcUH jego reYulWaWeÜ Vą TecXYje oTYwiercieTlające YainWereVowania naucYXcielaH jegoIjej VXVWeÜ warWości cYX prYekonania na WeÜaW ucYenia Vię i naucYania jęYXka obcego (HXlanTH 2008).

R uwagi na fakWH że kurVX jęYXkowe w YakreVie koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej nie roTYą Vię w próżniH poTejście To poWrYeb i VpoVób prYeprowaTYenia wVWępnej analiYX wXÜagań i ocYekiwań Yależą w Tużej ÜierYe oT konkreWnej VXWuacjiH ToVWępnXcU YaVobów luTYkicU i ÜaWeriałów. P VXWuacji planowania kolejnXcU eTXcjiH prYeYnacYonego To celów akaTeÜickicU VpecjaliVWXcYnego kurVu jęYXkowegoH prYeprowaTYenie analiYX poWrYeb Y pewnXÜ wXprYeTYenieÜ jeVW jak najbarTYiej uYaVaTnione i cYęVWo VłużX pewnej ÜoTXfikacji kurVu oraY ToVWoVowaniu go To innXcU poWrYeb (HewingV i MuTTleX-NvanVH 1996).

NaWoÜiaVW kurVX Y YakreVu koÜunikacji YawoTowej – będąc prYeYnacYone Tla niewielkiej licYbX ucYącXcU Vię – Vą Y regułX jeTnoraYowe. CYęVWo roYpocYXnają Vię po barTYo króWkiÜ okreVie prYXgoWowań i baYują prYeTe wVYXVWkiÜ na prYeT-kurVowXcU inforÜacjacUH oWrYXÜanXcU oT ucYeVWników (MuTleX-NvanV i SW. JoUnH 2009). P VXWuacjiH gTX nie jeVW Üożliwe uYXVkanie prYeT roYpocYęcieÜ kurVu wXVWarcYającXcU inforÜacji o TocelowXcU VXWuacjacU koÜunikacXjnXcU WXpowXcU Tla określonego śroTowiVka YawoTowegoH koniecYne wXTaje Vię Yebranie na Wen WeÜaW wVYXVWkicU nieYbęTnXcU VYcYegółów w Wrakcie Wrwania kurVu prYeY YapoYnanie Vię Y uwagaÜi kurVanWów na Wen WeÜaW. P Wakiej VXWuacji nieoTYowne jeVW również prowaTYenie na bieżąco ewaluacji kurVuH kWóra poYwoli uwYglęTnić nowe wXłaniające Vię aVpekWX koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej oraY ToVWoVować WworYonX kurV To poWrYeb TocelowXcU oTbiorców. PXnikająca Y Wakiego poTejścia YÜiana wVWępnego YarXVu kurVu jęYXkowego w YakreVie koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej oYnacYaH że więkVYość VYcYegółów ToWXcYącXcU jego YawarWości jeVW negocjowana wVpólnie i na bieżąco.

3.2. ŹróTła informacji i inVWrumenWX analiYX poWrYeb RTarYa VięH że YaprojekWowanX kurV jęYXkowX nie Vpełnia VubiekWXwnXcU bądź obiekWXwnXcU poWrYeb koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej określonego śroTowiVka

104

Rola analiYX poWrYeb i ewaluacji kurVu w naucYaniu jęYXka VpecjaliVWXcYnego

YawoTowego. Ten VWan rYecYX wXnika ÜięTYX innXÜi Y fakWu poÜinięcia jakiegoś iVWoWnego eleÜenWu wVpółcYeśnie roYuÜianej analiYX poWrYeb. Mla YiluVWrowania Wego YjawiVkaH MuTleX-NvanV i SW. JoUn (2009) poTają prYXkłaT realiYowanego w połowie laW 80. XX w. wVpólnego projekWu baTawcYegoH w kWórXÜ ucYeVWnicYXłX Twa europejVkie uniwerVXWeWXJ uniwerVXWeW brXWXjVki i UiVYpańVkiH a kWórego celeÜ bXło YaprojekWowanie VpecjaliVWXcYnego kurVu jęYXka angielVkiegoH prYeYnacYonego Tla UiVYpańVkicU baTacYXH repreYenWującXcU nauki ścisłe. PrYeprowaTYona wśróT nicU analiYa poWrYeb wXkaYała najwiękVYe YainWereVowanie cYXWanieÜ naukowXcU arWXkułów w jęYXku angielVkiÜ. PoTcYaV pierwVYXcU Yajęć YaprojekWowanego weTług WXcU wXWXcYnXcU 10-goTYinnego kurVu okaYało Vię jeTnakH że Wak naprawTę poWrYebnX jeVW kurV jęYXkowX VkoncenWrowanX na roYwoju Vprawności piVania w jęYXku angielVkiÜ.

PrYeTVWawionX wXżej prYXkłaT TowoTYiH że projekWując YawoTowX kurV jęYXkowX Üożna uWożVaÜić wXniki analiYX Tocelowej VXWuacji koÜunikacXjnej Y akWualnXÜi ocYekiwaniaÜi jęYXkowo-koÜunikacXjnXÜi ucYeVWnicYącXcU w kurVie. P WXÜ ÜiejVcu warWo również ToTaćH że kurVX jęYXkowe w YakreVie koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej rYaTko bXwają na WXle TługieH abX Vpełnić poWrYebX i ocYekiwania wVYXVWkicU VwoicU ucYeVWników. IÜplikuje Wo koniecYność Yebrania już na eWapie analiYX poWrYeb i pierwVYego VpoWkania Y ucYeVWnikaÜi kurVu wVYXVWkicU nieYbęTnXcU inforÜacji na WeÜaW icU akWualnXcU ocYekiwańH abX na Wej poTVWawie uVYeregować poT wYglęTeÜ ważności wXpunkWowane YagaTnienia jęYXkowo-koÜunikacXjne i Tokonać VWoVownej Velekcji.

OolejnX prYXkłaT ToWXcYX prYXjęcia błęTnXcU Yałożeń co To obiekWXwnXcU i VubiekWXwnXcU poWrYeb koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej na eWapie projekWowania VpecjaliVWXcYnego kurVu jęYXka obcego. Mowa Wu o kurVie jęYXka angielVkiegoH prYeYnacYonego Tla Üałej grupX pocUoTYącXcU Y AYji wVcUoTniej iÜigranWów YaWruTnionXcU w kraju anglojęYXcYnXÜ w cUarakWerYe opiekunów VpołecYnXcU i pracowników ToÜów Vpokojnej VWarości (ŁaVWurkÜenH 2010). Po wVWępnej analiYie poWrYebH wXVWępujące ÜięTYX pacjenWaÜi a nowo YaWruTnionXÜi pracownikaÜi probleÜX koÜunikacXjne YoVWałX YreTukowane prYeY nieVpecjaliVWę To niewłaściwej wXÜowX opiekunów i WruTności powiąYanXcU głównie Ye Vprawnością Üówienia. RaprojekWowanX weTług WXcU wXWXcYnXcU kurV jęYXkowX nie prYXnióVł jeTnak poprawX koÜunikacji. OpiVująca Wen prYXpaTek ŁaWurkÜen (2010) VWwierTYaH że Topiero ponowna analiYa poWrYeb ÜogłabX prYXcYXnić Vię To uVprawnienia koÜunikacji. P WXÜ celu wVkaYana bXłabX obVerwacja inWerakcji pacjenWów Y nowo YaWruTnionXÜi pracownikaÜiH jak i inWerakcji pacjenWów Y pracownikaÜiH kWórYX Vą roTYiÜXÜi użXWkownikaÜi jęYXka angielVkiego. JeVW niewXklucYoneH Ye porównanie WXcU inWerakcji poYwoliłobX lepiej YroYuÜieć prYXcYXnX wXVWępującXcU YaburYeń koÜunikacXjnXcU.

105

NlżbieWa ManuWa LeViak-ŁielawVka

MoTaWkowXÜ źróTłeÜ inforÜacji ÜogłXbX bXć VWworYone wcYeVnej VpecjaliVWXcYne kurVX jęYXkowe. Mo WakicU – w WXÜ prYXpaTku – należX VWuTiuÜ ŁolVUer i SÜalkoVki (2002)H kWórego celeÜ bXło YaprojekWowanie kurVu jęYXkowego prYeYnacYonego Tla YaWruTnionXcU w cUarakWerYe pielęgniarYX iÜigranWów VWuTiującXcU w USA. RaVWoVowana w projekcie baTawcYXÜ analiYa poWrYeb wXkorYXVWała inforÜacje uYXVkane oT VaÜXcU ucYeVWników kurVuH ucYelnianego kierownika TYiału naucYania jęYXka angielVkiego jako jęYXka TrugiegoH perVonelu pielęgniarVkiegoH jak i inne roTYaje inforÜacjiH YawarWe w wXwiaTacUH obVerwacjacU i kweVWionariuVYacU. Mogłębna analiYa poWrYeb wXkaYałaH że najWruTniejVYXÜ YaTanieÜ Tla VWuTenWów bXło koÜunikowanie Vię Y pacjenWaÜi i kolegaÜi w śroTowiVku YawoTowXÜJ VWuTenci nie bXli w VWanie YroYuÜieć pacjenWówH a pacjenWoÜ WruTno bXło YroYuÜieć VWuTenWów Y uwagi na icU oTÜiennX akcenWH inWonację oraY nie Tość głośne wXpowieTYi. ObVerwacja inWerakcji wXkaYałaH że iÜigranci VWuTiującX w USA nie bXli Tość aVerWXwni w konWakWacU Y pacjenWaÜiH co prYejawiało Vię Ü.in. unikanieÜ konWakWu wYrokowego. MoTaWkowXÜ cYXnnikieÜ bXł brak YroYuÜienia warWości kulWurowXcUH oTTYiałującX na inWerakcję Y pacjenWaÜi (Ü.in. brak uÜiejęWności prowaTYenia roYÜowX WowarYXVkiej).

OÜówione prYXkłaTX pokaYująH że w analiYie poWrYeb jakość YebranXcU TanXcU YależX w Tużej ÜierYe oT wXkorYXVWanXcU źróTeł inforÜacji (np. (ekV-) pracownicXH (ekV-)VWuTenciH klienciH pracoTawcXH inne baTania ToWXcYące kurVów w YakreVie koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej) i YaVWoVowanXcU WecUnik baTawcYXcU (kweVWionariuVYeH wXwiaTXH obVerwacje inWerakcjiH analiYa jęYXka VWoVowanego w VXWuacjacU TocelowXcUH WeVWX oViągnięćH obVerwacje ucYącXcU Vię wXkonującXcU YaTania oTYwiercieTlające VXWuacje Tocelowe). Mo najcYęściej VWoVowanXcU WecUnik baTawcYXcU należą kweVWionariuVYe i wXwiaTXH VWoVowane cYaVaÜi równocYeśnie. Te właśnie narYęTYia YoVWałX wXkorYXVWane poTcYaV projekWowania kurVu Y YakreVu koÜunikacji VpecjaliVWXcYnejH prYeYnacYonego To celów akaTeÜickicU i aTreVowanego To VWuTiującXcU w 2010 r. na UniwerVXWecie MuYXcYnXÜ ŃrXTerXka CUopina prYXVYłXcU inVWruÜenWaliVWów (LeViakŁielawVkaH 2012). CeleÜ kurVu bXło ułaWwienie ÜuYXkoÜ poroYuÜiewania Vię w jęYXku angielVkiÜ w WrYecU YawoTowXcU VXWuacjacUJ · w koÜunikacji na linii TXrXgenW – orkieVWra poTcYaV próbH · w koÜunikacji poÜięTYX ÜuYXkaÜi poTcYaV prób YeVpołu (np. kwarWeWuH kwinWeWu)H · w koÜunikacji naucYXciel inVWruÜenWu – VWuTenW ToVkonalącX grę na konkreWnXÜ inVWruÜencie poTcYaV lekcji.

106

Rola analiYX poWrYeb i ewaluacji kurVu w naucYaniu jęYXka VpecjaliVWXcYnego

UYupełnienie ww. WecUnik baTawcYXcU VWanowiła obVerwacja inWerakcji TXrXgenW – ÜuYXcX poTcYaV prób ucYelnianej orkieVWrXH koÜunikacja ÜuYXków poTcYaV prób YeVpołuH inWerakcje naucYXciel inVWruÜenWu – ucYeń. Te WecUniki baTawcYe poYwoliłX określić reperWuar poWrYeb jęYXkowXcU ÜuYXków ucYeVWnicYącXcU w poTanXcU wXżej VXWuacjacU koÜunikacXjnXcU. Na icU poTVWawie uVWalonoJ · prYXTaWność opanowania w ww. VXWuacjacU koÜunikacXjnXcU WerÜinów VpecjaliVWXcYnXcU (np. poTVWawowe eleÜenWX noWacji ÜuYXcYnejH warWości rXWÜicYne nuW i pauYH jeTnoVWki ÜeWrXcYne iWT.); · YaVWoVowanie w WXcUże VXWuacjacU koÜunikacXjnXcU określonXcU funkcji jęYXkowXcU (np. prośbaH polecenieH VugeVWia iWT.); · prYXTaWność wXVYcYególnionXcU WerÜinów VpecjaliVWXcYnXcU i funkcji jęYXkowXcU w roYuÜieniu jęYXka Üówionego i WworYeniu VaÜoTYielnXcU wXpowieTYi uVWnXcU w obu VXWuacjacU koÜunikacXjnXcU. RaVWoVowanie wXżej wXÜienionXcU WecUnik baTawcYXcU poYwala określićH jak luTYie oceniają Vwe poWrYebX w YakreVie koÜunikacji VpecjaliVWXcYnejH WruTnościH jakicU ToświaTcYają i YnacYenie poVYcYególnXcU Vprawności jęYXkowXcU w TocelowXcU VXWuacjacU koÜunikacXjnXcU. AnaliYa poWrYeb poYwala również YbaTać jęYXk wXkorYXVWXwanX w VXWuacjacU YawoTowXcU i koÜpeWencje jęYXkowe ucYącXcU Vię w WXÜ YakreVie Ü.in. prYeY porównanie icU Y koÜpeWencjaÜi roTYiÜXcU użXWkowników Tanego jęYXka obcego w TocelowXcU VXWuacjacU koÜunikacXjnXcU. RaprojekWowanX prYeY LeViak-ŁielawVką (2012) kurV w YakreVie koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej wXkorYXVWXwał WecUnologie webowe. NaucYanie jęYXków obcXcU prYX wXkorYXVWaniu WecUnologii webowXcU należX To najbarTYiej TXnaÜicYnie roYwijającXcU Vię TYieTYin gloWWoTXTakWXkiH obejÜującXcU VwXÜ YaVięgieÜ różne forÜX YaVWoVowania koÜpuWerów w proceVie TXTakWXcYnXÜ.

WśróT nicU To nieYÜiernie popularnXcU należX forÜuła blenTeT learningH YaVWoVowana prYeY LeViak-ŁielawVką (2012). Jej wXkorYXVWanie w proceVie TXTakWXcYnXÜ Üiało na celu VWworYenie ucYącXÜ Vię opWXÜalnXcU warunków To nauki oraY ucYXnienie jej barTYiej efekWXwną. Takie określanie warunkówH w kWórXcU Üiała oTbXwać Vię naukaH bXło uwarunkowane poWrYebaÜi ucYącXcU i icU cecU jako grupX. PXkorYXVWanie roYwiąYań webowXcU w proceVie TXTakWXcYnXÜ wXTaje Vię Weż wXÜagać uwYglęTnienia – na eWapie analiYX poWrYeb – wXbranXcU i VYcYególnie YnacYącXcU Tla Tanego aVpekWu akwiYXcji jęYXkowej cYXnników inTXwiTualnXcU (cf. LeViak-ŁielawVkaH 2013a). PXniki prYeprowaTYonego prYeY LeViak-ŁielawVką (2013b) ekVperXÜenWu wXTają Vię poWwierTYać YaVaTność Wakiego Yałożenia. PrYeprowaTYonX w grupie 113 VWuTenWów PXTYiału Prawa i ATÜiniVWracji (kierunek – VWoVunki ÜięTYXnaroTowe) na UniwerVXWecie OarTX-

107

NlżbieWa ManuWa LeViak-ŁielawVka

nała SWefana PXVYXńVkiego w ParVYawie ekVperXÜenW baTał wpłXw TwócU oTÜiennXcU proceTur blenTeT learningowXcU na akwiYXcję lekVXki facUowej.

UYXVkane wXniki poYwalają VWwierTYićH że YaVWoVowane oTÜienne TYiałania TXTakWXcYne (Wj. w grupie konWrolnej wXkorYXVWujące WraTXcXjnX WrXb naucYania Y eleÜenWaÜi WecUnologii webowXcUH a w grupie ekVperXÜenWalnej – VaÜoTYielną pracę na plaWforÜie Y eleÜenWaÜi WraTXcXjnego naucYania) w WXÜ VaÜXÜ VWopniu prYXcYXniłX Vię To roYwojowi recepWXwnej akwiYXcji WerÜinologii facUowej. ProTukWXwne prYXVwojenie lekVXki YawoTowej okaYało Vię YnacYnie barTYiej probleÜaWXcYne w prYXpaTku grupX ekVperXÜenWalnej. JeVW niewXklucYoneH że VWuTenci w grupie uWrwalającej ÜaWeriał lekVXkalnX prYeY wXkorYXVWanie WecUnologii webowXcU nie TXVponowali VWoVownXÜi VWraWegiaÜi akwiYXcji lekVXki i jej opaÜięWXwania i TlaWego uYXVkali VłabVYe niż grupa konWrolna – pracująca poT kierunkieÜ naucYXciela – wXniki na poVW-Weście.

4. Nwaluacja kurVu jęYXkowego prYeYnacYonego To celów VpecjaliVWXcYnXcU Nwaluacja kurVu jęYXkowego w YakreVie koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej powiąYana jeVW Y proceVeÜ ocenX jego efekWXwności. AbX Üogła Vpełnić Vwą funkcjęH ewaluacja nie Üoże polegać wXłącYnie na Yebraniu i analiYie TanXcU; jej wXnikieÜ ÜuVYą bXć TYiałania ukierunkowane na wprowaTYenie VWoVownXcU ÜoTXfikacji. (MuTleX-NvanV i SW. JoUnH 2009).

MuTleX-NvanV i SW. JoUn (2009) wXoTrębniają Twa roTYaje ewaluacjiH w Yależności oT WegoH kieTX urucUaÜianX jeVW proceV ewaluacXjnX. Nwaluacja forÜaWXwna ToWXcYX poTejÜowanXcU w Wrakcie Wrwania kurVu TYiałańH kWórXcU celeÜ jeVW kVYWałWowanie go na bieżąco. SkłaTa Vię na nią VYereg ÜiniewaluacjiH poTejÜowanXcU w pewnXcU oTVWępacU cYaVowXcU. Nwaluacja konkluYXwna poTejÜowana jeVW po YakońcYeniu kurVu. Ma na celu oVYacowanie efekWXwności kurVu YaprojekWowanego Y ÜXślą o określonej grupie TocelowXcU oTbiorców oraY ToVWarcYenie inforÜacji YwroWnXcU Tla kolejnXcU jego eTXcji. R Wego powoTu jeVW VYcYególnie pożXWecYna w prYXpaTku TłużVYXcU kurVów jęYXkowXcU. P ewaluacji – jak i w analiYie poWrYeb – jakość YebranXcU TanXcU YależX w Tużej ÜierYe oT wXkorYXVWanXcU źróTeł inforÜacji (np. oVobX ucYące VięH icU wVpółpracownicXH koleTYX Ye VWuTiówH TokuÜenWX i ÜaWeriałX źróTłoweH naucYXcieleH koleTYX) oraY YaVWoVowanXcU WecUnik baTawcYXcU (np. kweVWionariuVYeH liVWX konWrolneH WeVWX oViągnięćH obVerwacje inWerakcji). IcU analiYa poYwala określić reakcje ucYącXcU Vię na kurV w YakreVie koÜunikacji VpecjaliVWXcYnejH icU VubiekWXwne oTcYucia wYglęTeÜ kurVu oraY obiekWXwnie YÜierYXć jego efekWXwność. PoYXWXwna percepcja VkuWecYności kurVu prYeY ucYącXcU Vię Wo WXlko cYęść

108

Rola analiYX poWrYeb i ewaluacji kurVu w naucYaniu jęYXka VpecjaliVWXcYnego

ewaluacji YaprojekWowanego kurVuH wXkorYXVWanXcU w niÜ ÜaWeriałów jęYXkowXcU i YaVWoVowanXcU proceTur naucYania. ObiekWXwna ocena jęYXkowXcU kurVów VpecjaliVWXcYnXcU jeVW barTYiej Yłożona oT ewaluacji kurVów jęYXkowXcU o cUarakWerYe ogólnXÜ. PXÜaga bowieÜ nie WXlko oVYacowania prYXroVWu uÜiejęWności jęYXkowXcU ucYącXcU Vię poT koniec kurVu Ya poÜocą WeVWów oViągnięćH ale Wakże i ocenX YTobXWXcU uÜiejęWności w świeWle po-kurVowXcU ToświaTcYeń YawoTowXcU i akaTeÜickicU oVób ucYęVYcYającXcU na kurV. RTanieÜ GilleWa i PraX (2006)H w liWeraWurYe prYeTÜioWu niewiele uwagi poświęcono YagaTnieniu ocenXH To jakiego VWopnia kurVX jęYXkowe prYeYnacYone To celów akaTeÜickicUH nie Üówiąc już o kurVacU YawoTowXcUH Vą prYXTaWne Tla ucYącXcU Vię. P wXTanej poT icU reTakcją publikacji AVVeVVing WUe NffecWiveneVV of NAP ProgrammeV Ynaleźć Üożna arWXkułXH kWórXcU auWorYX oÜawiają różne próbX ewaluacji kurVów. Oceniając efekWXwność kurVu YorganiYowanego prYeY UniwerVXWeW w OingVWon i prYeYnacYonego To celów akaTeÜickicU prYeT roYpocYęcieÜ VWuTiówH AWUerWon (2006) analiYuje wXniki pre-WeVWu i poVW-WeVWu oraY po-kurVowe kweVWionariuVYeH w kWórXcU YagranicYni VWuTenci proVYeni Vą o wXrażenie VwXcU oTcYuć co To VWopnia oViągnięcia głównXcU celów kurVu. UYupełnienie WXcU narYęTYi ewaluacXjnXcU VWanowi ToTaWkowX kweVWionariuVY wXVłanX VWuTenWoÜ kilka ÜieVięcX po YakońcYeniu kurVuH w kWórXÜ proVYeni Vą o uVWoVunkowanie Vię To WakicU VWwierTYeń jakJ „UważaÜH że po YakońcYonXÜ kurVie Üogę beY obaw roYpocYąć VWuTia”H „CYujęH że poraTYę Vobie na VWuTiacU” iWT. Po roYpocYęciu roku akaTeÜickiegoH YagranicYni VWuTenciH Yarówno ciH kWórYX brali uTYiał w kurVie jak i ciH kWórYX nie brali w niÜ uTYiałuH proVYeni Vą o wXVYcYególnienie WruTności jęYXkowXcUH jakicU ToświaTcYają na VWuTiacU. Mane Wej analiYX uYupełniają inforÜacje uYXVkane oT ucYelnianXcU kierowników TYiałów naucYania.

Mokonując ewaluacji konkluYXwnej oÜawianego wXżej kurVu VpecjaliVWXcYnego prYeYnacYonego Tla inVWruÜenWaliVWówH LeViak-ŁielawVka (2012) YaVWoVowała jeTXnie Twa narYęTYiaJ analiYę wXników pre-WeVWu i poVW-WeVWu oraY po-kurVowX kweVWionariuVYH w kWórXÜ VWuTenci bXli proVYeni o wXrażenie opinii na WeÜaW prYXTaWności kurVu w YakreVie koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej oraY efekWXwności wXkorYXVWanXcU TYiałań TXTakWXcYnXcU. UYXVkane wXniki pokaYałXH że YaVWoVowanie forÜułX blenTeT learning wXwarło poYXWXwnX wpłXw na proceV prYXVwajania poTVWawowej WerÜinologii ÜuYXcYnej w baTanej grupie.

Po inWerwencji TXTakWXcYnej grupa okaYała Vię YnacYnie barTYiej jeTnoroTna poT wYglęTeÜ uYXVkanXcU wXnikówH oViągając na eWapie poVW-WeVWu wXniki o 30 proc. wXżVYe w VWoVunku To pre-WeVWu. AnaliYa opinii VWuTenWów na WeÜaW YaVaTności kurVu i YaVWoVowanej forÜułX inWerwencji TXTakWXcYnej poYwala VWwierTYićH że YTecXTowana więkVYość VWuTenWów wXVoko oceniła prYXTaWność inWerneWowXcU ćwicYeń uWrwalającXcUH wXrażając prYekonanieH że poYbawionX

109

NlżbieWa ManuWa LeViak-ŁielawVka

jakicUkolwiek ogranicYeń cYaVowo-prYeVWrYennXcU ToVWęp To ÜaWeriałów TXTakWXcYnXcU VprYXja efekWXwnej nauceH ToTającH że Wen roTYaj roYwiąYań TXTakWXcYnXcU Üa VYcYególne YnacYenie Tla ÜuYXkówH prYXYwXcYajonXcU To VaÜoTYielnej pracX. PonaTWoH wVYXVcX VWuTenci bXli YTaniaH że YaVWoVowanie Wakiej forÜułX kurVu jeVW w pełni uYaVaTnione w UniwerVXWecie MuYXcYnXÜ ŃrXTerXka CUopina – Y uwagi na VpecXfikę VWuTiów. PXnikające Y różnXcU powoTów nieobecności (np. próba orkieVWrXH uTYiał w konkurVieH wXVWępX YeVpołuH VkłaT orkieVWrXH wXpaTki loVowe) nie powoTują naraVWającXcU YaległościH gTXż prYerabianX poTcYaV kolejnXcU jeTnoVWek lekcXjnXcU ÜaWeriał lekVXkalnograÜaWXcYnX jeVW ToVWępnX na plaWforÜie. P baTaniu LeViak-ŁielawVka (2012) nie YaVWoVowała jeTnak WeVWu TXVWanVowego cYX kweVWionariuVYa baTającego opinie VWuTenWów jakiś cYaV po YakońcYeniu kurVu. IVWoWną cYęść ewaluacji efekWXwności kurVu jęYXkowego VWanowi ocena ÜaWeriałów TXTakWXcYnXcUH na kWórą coraY cYęściej Ywraca Vię uwagę w baTaniacU poświęconXcU różnXÜ aVpekWoÜ koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej. Oceniając jakość wXkorYXVWanXcU poTcYaV jęYXkowego kurVu akaTeÜickiego ÜaWeriałów i icU wpłXw na prYXVwojenie prYeY ucYącXcU Vię konkreWnXcU akWów ÜowX (prośbX) VWoVowanXcU w śroTowiVku akaTeÜickiÜH CranTall i ŁaVWurkÜen (2004) wXkorYXVWują VWworYonX To Wego celu kweVWionariuVYH abX na jego poTVWawie oVYacować percepcję VWoVowności próśb w określonXcU VXWuacjacU koÜunikacXjnXcU w konWekście akaTeÜickiÜ. PXniki prYeprowaTYonej ewaluacji TowoTYąH że wXkorYXVWane ÜaWeriałX wXwarłX poYXWXwnX wpłXw na Üożliwość YaVWoVowania oTpowieTnicU To VXWuacji próśbH gTXż oTpowieTYi VWuTenWówH kWórYX ucYeVWnicYXli w kurVieH bXłX barTYo Ybliżone To oTpowieTYi roTYiÜXcU użXWkowników jęYXka Tocelowego. Mo poTobnXcU wnioVków TocUoTYi HenrX (2007) oceniając oTTYiałXwanie YaÜieVYcYonXcU ÜaWeriałów TXTakWXcYnXcU w YakreVie koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej prYX wXkorYXVWaniu WecUnologii webowXcU. PXniki jego analiYX pokaYują nie WXlko YnacYącX prYXroVW wieTYX w YakreVie analiYowanego gaWunku (liVW ÜoWXwacXjnX)H ale i poYXWXwną ewaluację YaVWoVowanXcU TYiałań TXTakWXcYnXcU prYeY VWuTenWów.

5. PoTVumowanie PrYeTVWawione w arWXkule eWapX pracX naT kurVeÜ w YakreVie koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej ToWXcYą proceVu uVWalania YawarWości planowanego kurVuH jego VWronX ÜeWoTXcYnej oraY proceVu ocenX jego efekWXwności. PoÜiÜo oTÜiennie uVWawionXcU celów końcowXcU i punkWów wiTYeniaH wXTaje VięH że We Twie faYX WworYenia kurVu nie VWanowią oTTYielnXcUH linearnie powiąYanXcU cYXnnościH lecY repreYenWują wVpółYależne i cYęVWo YaYębiające Vię Ye Vobą eWapX pracX naT kur-

110

Rola analiYX poWrYeb i ewaluacji kurVu w naucYaniu jęYXka VpecjaliVWXcYnego

VeÜH co iÜplikuje icU wVpółwXVWępowanie w Wrakcie projekWowania. RTanieÜ RobinVona (1991)H kilkakroWnie ponawiana – a WXÜ VaÜXÜ i YaVilająca forÜaWXwną ewaluację – analiYa poWrYeb Üoże bXćH a naweW i powinna bXćH wbuTowana w proceV projekWowania kurVu. Jak Yauważają GajewVka i Sowa (2010)H WXlko ewolucXjne poTejście To analiYX poWrYeb poYwala w pełni oTpowieTYieć na poWrYebX TocelowXcU oTbiorcówH gTXż uÜożliwia uwYglęTnienie nowXcU aVpekWów koÜunikacji VpecjaliVWXcYnejH wXłaniającXcU Vię w Wrakcie Wrwania kurVu jęYXkowegoH jak i inTXwiTualnXcU poWrYeb jego ucYeVWników. PrYeprowaTYenie w Wrakcie kurVu ewaluacji forÜaWXwnej korYXVWającej Y króWkicU kweVWionariuVYXH wXwiaTów lubIi obVerwacji poYwala YorienWować VięH jak ucYeVWnicX kurVu oceniają jakość ÜaWeriałów i TYiałań TXTakWXcYnXcU oraY określić wXVWępujące w Tanej grupie inTXwiTualne poWrYebX cYX różnice. RaVWoVowanie WXcU narYęTYi uÜożliwia pełniejVYe ToVWrojenie kurVu To ocYekiwań i poWrYeb kurVanWów.

NwolucXjne poTejście To analiYX poWrYeb poTcYaV projekWowania VpecjaliVWXcYnXcU kurVów jęYXkowXcU poYwala YroYuÜiećH TlacYego ewaluacja konkluYXwna kurVu Y YakreVu koÜunikacji VpecjaliVWXcYnej jeVW YaTanieÜ barTYiej YłożonXÜ oT ocenX kurVów o cUarakWerYe ogólnXÜ. P prYeciwieńVWwie To WXcU oVWaWnicUH polega nie WXlko na po-kurVowXÜ oVYacowaniu prYXroVWu uÜiejęWności jęYXkowXcU ucYącXcU VięH ale również na obiekWXwnej i VubiekWXwnej ocenie efekWXwności VaÜego kurVu jako całości oraY jego poVYcYególnXcU eleÜenWów. Mo Wego celu Vłużą Ü.in. po-kurVowe kweVWionariuVYeH wXwiaTXH obVerwacjeH cYX WeVWX TXVWanVowe. Na icU poTVWawie ÜożeÜX określić VkuWecYność wXkorYXVWanXcU ÜaWeriałów i TYiałań TXTakWXcYnXcU oraY ToVWoVowanie kurVu To poWrYeb i ocYekiwań jego ucYeVWników.

RaTanie urucUaÜianej na bieżąco ewaluacji forÜaWXwnej oraY poTejÜowanej po YakońcYonXÜ kurVie ewaluacji konkluYXwnej polega na wXkaYaniu Yarówno pluVów jaki i ÜinuVów YaprojekWowanego kurVuH wXkorYXVWanXcU w niÜ ÜaWeriałów cYX YaVWoVowanXcU w Tanej grupie TYiałań TXTakWXcYnXcU. Jak poTVuÜowują Wę kweVWię MuTleX-NvanV i SW. JoUn (2009)H Tobra ewaluacja koncenWruje Vię na efekWXwnXcU aVpekWacU kurVu oraY oÜawia jego ÜankaÜenWX. SWanowi YaWeÜ próbę oTpowieTYi na Twa YaVaTnicYe pXWaniaJ jak i TlacYego.

PieTYa jak TobrYeIźle coś YaTYiałało nie wXTaje Vię – VaÜa w Vobie – wXVWarcYająca. Mopiero YroYuÜienie TlacYego coś TobrYeIźle YaTYiałało poYwala uniknąć niepowoTYeń w prYXVYłości oraY oTnieść lub powWórYXć VukceV.

ŁIŁLIOGRAFIA AWUerWonH Ł. 2006. “Łalancing NeeTVJ How SucceVVful can a Pre-VeVVional CourVe be?” (w) AVVeVVing WUe NffecWiveneVV of NAP PrograÜÜeV (reT. A. GilleW i L. PraX). LonTonJ ŁriWiVU AVVociaWion of LecWurerV in NngliVU for AcaTeÜic PurpoVeVJ 12-23.

111

NlżbieWa ManuWa LeViak-ŁielawVka ŁaVWurkÜenH H. 2010. Meveloping CourVeV in NngliVU for Specific PurpoVeV. New QorkJ Palgrave MacÜillan. ŁolVUerH S. i SÜalkoVkiH O. 2002. “ŃroÜ NeeTV AnalXViV Wo CurriculuÜ MevelopÜenWJ MeVigning a CourVe in HealWU-Care CoÜÜunicaWion for IÜÜigranW SWuTenWV in WUe USA”. NngliVU for Specific PurpoVeV Journal 21J 59-79.

CranTallH N. i ŁaVWurkÜenH H. 2004. “NvaluaWing PragÜaWicV ŃocuVeT MaWerialV”. NngliVU Language TeacUing Journal 58J 38-49.

MakowVkaH M. 2001. PVXcUolingwiVWXcYne poTVWawX TXTakWXki jęYXków obcXcU. ParVYawaJ PXT. PPN. MuTleX-NvanVH T. i Jo SW. JoUnH M. 2009. MevelopÜenWV in NngliVU for Specific PurpoVeVJ A MulWi-TiVciplinarX ApproacU. CaÜbriTgeJ CaÜbriTge UniverViWX PreVV. GajewVkaH N. i SowaH M. 2010. „MeWoTologia konVWrukcji kurVu jęYXka obcego Tla poWrYeb YawoTowXcU”. Neofilolog 35J 243-253.

GilleWH A. i PraXH L. 2006. “NAP anT SucceVV” (w) AVVeVVing WUe NffecWiveneVV of NAP PrograÜÜeV (reT. A. GilleW i L. PraX). LonTonJ ŁriWiVU AVVociaWion of LecWurerV in NngliVU for AcaTeÜic PurpoVeVJ 1-11.

GrucYaH S. (2010). „SpecXfika ucYenia jęYXków VpecjaliVWXcYnXcU w świeWle anWropocenWrXcYnej Weorii jęYXka”. LingwiVWXka VWoVowana – jęYXki VpecjaliVWXcYne – TXVkurV YawoTowX. ParVYawaJ PXT. OJS UPJ 107-130.

HenrXH A. 2007. “NvaluaWing language learnerV’ reVponVe Wo web-baVeTH TaWa-TrivenH genre WeacUing ÜaWerialV”. NngliVU for Specific PurpoVeVH 26(3)J 462-484.

HewingVH M. i MuTleX-NvanVH T. (reT.) 1996. NvaluaWion anT CourVe MeVign in NAP. Review of NLTH 6H 1. HeÜel HeÜpVWeaTJ PrenWice Hall MacÜillan in aVVociaWion wiWU WUe ŁriWiVU Council.

HXlanTH O. 2008. “TUe AuWUor ReplieV”. TeacUing NngliVU Wo SpeakerV of OWUer LanguageV QuarWerlX 42J 113-4.

OubicaH M. 2010. „NaucYanie i roYwijanie Vprawności koÜunikacXjnXcU w obcojęYXcYnXÜ TXVkurVie VpecjaliVWXcYnXÜ. PoWrYebXH wXYwaniaH innowacje”. Neofilolog 35J 117-128.

LeViak-ŁielawVkaH N.M. 2012. “TUe IÜpacW of ŁlenTeT Learning on TeacUing NngliVU for VocaWional PurpoVeV”. GloWWoTiTacWica XXXIX.1J 47-56.

LeViak-ŁielawVkaH N.M. 2013a. Różnice inTXwiTualne w proceVie akwiYXcji jęYXka. OficXna PXTawnicYa ŁośgrafJ ParVYawa.

LeViak-ŁielawVkaH N.M. 2013b. “Nxploring WUe IÜpacW of Two Miffering ŁlenTeT Learning ProceTureV on NSP VocabularX AcquiViWion” (w) N-learning F Lifelong LearningH MonograpUH Sc. NTiWor Nugenia SÜXrnova-TrXbulVka. UniverViWX of SileVia. OaWowice-CieVYXnJ SWuTio NoaJ 267-276 (w Truku).

PickeWWH M. 1989. “TUe Sleeping GianWJ InveVWigaWionV in ŁuVineVV NngliVU”. Language InWernaWional 1.1J 5-11.

RobinVonH P. 1991. NSP ToTaXJ a PracWiWioner’V GuiTe. HeÜel HeÜpVWeaTJ PrenWice Hall InWernaWional.

PeVWH R. 1997. “NeeTV AnalXViVJ SWaWe of WUe ArW” (w) TeacUer NTucaWion for LSP (reT. R. HowarT i G. Łrown). CleveTonJ MulWilingual MaWWerVJ 68-79.

112

Anna Czura

UniwerVXWeW ProcławVki

PLURIMOŁIL – MATNRIAŁQ MQMAOTQCRNN PSPOMAGAJĄCN MOŁILNOŚĆ P SROOLNICTPIN RAPOMOPQM PluriMobil – WeacUing reVourceV VupporWing mobiliWX in VeconTarX vocaWional eTucaWion MobiliWX in vocaWional eTucaWion anT Wraining (VNT) iV believeT Wo Uave a poViWive iÜpacW on WUe TevelopÜenW of profeVVional VkillVH keX coÜpeWenceV anT language proficiencX. HoweverH WUere are Üore anT Üore voiceV inTicaWing WUaW parWicipaWion in ÜobiliWX ÜaX noW auWoÜaWicallX WranVlaWe inWo an in-creaVeT level of inWerculWural anT linguiVWic VkillV. To enUance WUe eTucaWional benefiW of ÜobiliWX prograÜÜeVH WUere iV a neeT Wo Tevelop ÜeaVureV wUicU offer inWerculWural preparaWion anT guiTance. TUe Üain purpoVe of WUiV arWicle iV Wo preVenW WUe objecWiveV anT projecWeT ouWcoÜeV of WUe PluriMobil projecWH wUicU aiÜV Wo creaWe a coUerenW peTagogical inVWruÜenW Wo Uelp VeconTarX vocaWional VcUool WeacUerV prepare WUeir learnerV for parWicipaWion in TifferenW WXpeV of learning ÜobiliWX. OeX worTVJ learning ÜobiliWXH vocaWional VeconTarX eTucaWionH WeacUing reVourceV Słowa klucYoweJ Üobilność eTukacXjnaH VYkolnicWwo YawoToweH poÜoce TXTakWXcYne

1. PprowaTYenie P erYe globaliYacji oraY koÜunikacji wVpoÜaganej koÜpuWerowo coraY więkVYą popularnością cieVYX Vię uTYiał w różnXcU inicjaWXwacU ÜobilnościowXcU WakicU jak wXÜianX VYkolneH wiYXWX VWuTXjneH projekWX eTukacXjne cYX prakWXki YawoTowe. SYkołX i ucYelnie cYęVWo biorą uTYiał w prograÜacU europejVkicUH

113

Anna CYura

Ü.in. eTwinningH CoÜeniuVH SocraWeVH LeonarTo Ta VinciH a Wakże wXÜianacU organiYowanXcU lokalnie na poTVWawie uÜów Twu- lub wieloVWronnXcU. JeTnXÜ Y TokuÜenWów RaTX Unii NuropejVkiej poTkreślającXcU YnacYenie Üobilności eTukacXjnej jeVW Rielona OVięgaJ Promowanie mobilności eTukacXjnej młoTXcU luTYi (2009). MokuÜenW Wen wVkaYujeH iż uTYiał w Üobilności Üa poYXWXwnX wpłXw na roYwój oVobiVWX ucYeVWnikówH w VYcYególności na icU koÜpeWencje jęYXkowe oraY uÜiejęWności koÜunikacXjne w VXWuacjacU ÜięTYXkulWurowXcU. PracoTawcX Toceniają We cecUX w proceVie rekruWacXjnXÜ i cYęVWo wXkaYują YainWereVowanie koÜpeWencjaÜi YTobXWXÜi prYeY prYXVYłXcU pracowników poTcYaV Üobilności. RgoTnie Y YałożeniaÜi Wego TokuÜenWuH VYeroki ToVWęp To prograÜów ÜobilnościowXcU prYXcYXnia Vię To buTowania VpołecYeńVWw oparWXcU na wieTYX i innowacjiH co beYpośreTnio prYekłaTa Vię na wYroVW YaWruTnienia w różnXcU VekWoracU goVpoTarki.

RakłaTa VięH że ucYniowie biorącX uTYiał w Üobilności eTukacXjnej cYęściej będą TecXTowali Vię na wXjaYTX YwiąYane Y pracą w Wrakcie Wrwania Vwojej karierX YawoTowej. Mobilność YawoTowa oTgrXwa ważną rolę w roYwijaniu konkurencXjności goVpoTarcYejH gTXż obecnieH ÜiÜo krXYXVu ekonoÜicYnegoH w niekWórXcU krajacU cYęść VWanowiVk pracX jeVW nieobVaTYona Y powoTu braku wXkwalifikowanXcU pracowników (RaTa Unii NuropejVkiej 2009).

Obecna poliWXka europejVka ToWXcYąca eTukacji VWawia nowe wXYwania prYeT VYkolnicWweÜ YawoTowXÜH kWóre oprócY kVYWałcenia w YakreVie Tanej profeVji powinno proÜować Wakże uÜiejęWności jęYXkowe oraY YacUęcać ucYniów To Üobilności. UcYniowie VYkół YawoTowXcU Üogą VkorYXVWać na prYXkłaT Y projekWów prograÜu LeonarTo Ta Vinci (LTV)H kWórX oferuje poTnoVYenie kwalifikacji YawoTowXcU poprYeY uTYiał w VYkoleniacUH prakWXkacU i VWażacU YawoTowXcU Ya granicą. NaucYXciele i TXrekWorYX VYkół YaangażowanXcU w organiYowanie Üobilności w raÜacU prograÜu LTV wVkaYująH iż uTYiał w VWażu lub prakWXce YagranicYnej Üa poYXWXwnX wpłXw na koÜpeWencje prakWXcYne i WeoreWXcYne ucYniów oraY na wXniki egYaÜinów YawoTowXcU (LaVkowVkaH 2012).

ParWo jeTnak YaVWanowić Vię naT wpłXweÜ Üobilności na koÜpeWencje poYaYawoTowe. JackVon (2010) wVkaYujeH iż niekWóre oVobX powracające Y Üobilności wXkaYują wXżVYX poYioÜ koÜpeWencji inWerkulWurowejH VWają Vię barTYiej WolerancXjne i oWwarWe na innXcU oraY poVWrYegają właVną WożVaÜość w konWekście globalnXÜ. NależX jeTnak paÜięWaćH iż cYęść ucYeVWników wXjaYTu ToświaTcYa VYoku kulWurowegoH co cYęVWo VkuWkuje oTrYucenieÜ nowej kulWurX i forÜułowanieÜ negaWXwnXcU opinii na WeÜaW oTwieTYanego kraju oraY jego ÜieVYkańców (ibiT.) NieYbęTne wXTaje Vię YaWeÜ wVpieranie ucYniów VYkół YawoTowXcU wXjeżdżającXcU Ya granicę oraY prYXgoWowanie icU To Wego ToświaTcYenia nie WXlko poT wYglęTeÜ YawoTowXÜH ale Wakże jęYXkowXÜ i inWerkulWurowXÜ. Obok wie-

114

PluriÜobil – ÜaWeriałX TXTakWXcYne wVpoÜagające Üobilność w VYkolnicWwie…

TYX ogólnej ToWXcYącej Tanego obVYaru jęYXkowegoH ucYeVWnicX Üobilności w VYkolnicWwie YawoTowXÜ powinni bXć świaToÜi kulWurX organiYacXjnej i norÜ YacUowania prYXjęWXcU w nowXÜ śroTowiVku VYkolnXÜ lub YawoTowXÜ. P prYXpaTku kVYWałcenia jęYXkowego więkVYX naciVk powinien YoVWać położonX na koÜpeWencje inWerkulWurowąH pragÜaWXcYną i VocjolingwiVWXcYnąH cYXli koÜpeWencje Üożliwiające efekWXwną koÜunikację w VXWuacjacU prXwaWnXcU i YawoTowXcU. AbX ułaWwić naucYXcieloÜ VYkół YawoTowXcU planowanie kurVów prYXgoWowującXcU ucYniów To ucYeVWnicWwa w ÜobilnościH auWorYX projekWu „PluriMobil – MobiliWX prograÜÜeV for VuVWainable plurilingual anT inWerculWural learning”H realiYowanego jako cYęść prograÜu raÜowego Nauka poprYeY jęYXki (2012-2015) NuropejVkiego CenWruÜ JęYXków NowożXWnXcU w GraYu (RaTa NuropX)H Tążą To VWworYenia YeVWawu ÜaWeriałów TXTakWXcYnXcU wVpierającXcU roYwijanie koÜpeWencji inWerkulWurowejH uÜiejęWności jęYXkowXcU nieYbęTnXcU w coTYiennej koÜunikacji oraY uÜiejęWność ucYenia Vię.

NiniejVYX arWXkuł Üa na celu oÜówienie wXYwań VWojącXcU prYeT wVpółcYeVnXÜ VYkolnicWweÜ YawoTowXÜ w PolVce i Nuropie oraY roli Üobilności we wVpółcYeVnXÜ VYkolnicWwie. Główna cYęść WekVWu YoVWanie poświęcona prYeVWawieniu Yałożeń oraY VpoTYiewanXcU efekWów projekWu PluriMobil w oTnieVieniu To VYkolnicWwa YawoTowego.

2. PXYwania VYkolnicWwa YawoTowego ŁernalTo Te QuiroV (2012)H SYefowa MYiału TV. PielojęYXcYności (MXrekcja GeneralnaH RaTa TV. NTukacji i OulWurX OoÜiVji NuropejVkiej)H wVkaYujeH iż jeTnXÜ Y najwiękVYXcU probleÜów wVpółcYeVnej NuropX jeVW niewXVWarcYająca licYba wXkwalifikowanXcU pracowników na rXnku pracX. AbX nie Topuścić To TalVYego pogłębienia Vię Wego probleÜuH Unia NuropejVka wTrożyła VWraWegię roYwoju VpołecYno-goVpoTarcYego Nuropa 2020H kWórej jeTnXÜ Y głównXcU celów jeVW poTnieVienie poYioÜu eTukacji oraY Tążenie To roYwijanie uÜiejęWności i kwalifikacji YawoTowXcU w Tobie prYeÜian goVpoTarcYXcU. PerfeWWi (2012) YauważaH że Üałe i śreTnie prYeTViębiorVWwaH kWóre wcYeśniej VkupiałX Vię głównie na rXnkacU lokalnXcUH coraY cYęściej roYVYerYają Vwoją TYiałalność poYa granice kraju. Ta ekVpanVja wXÜaga oT pracoTawców i pracowników ciągłego ToVWoVowXwania Vię To nowXcU warunków i YaVaT funkcjonowania na rXnku. P nowej VXWuacji VpecjaliVWXcYna wieTYa YawoTowa cYęVWo okaYuje Vię niewXVWarcYająca – nieYbęTne Vą koÜpeWencje ‘Üiękkie’H Wakie jak VaÜoTYielnośćH łaWwość ToVWoVowXwania Vię To nowXcU warunkówH cYX uÜiejęWność VkuWecYniej koÜunikacji Y konWraUenWaÜi o różnXÜ poTłożu kulWurowXÜ. P oblicYu nowXcU wXYwań VYkołX YawoTowe powinnX roYwijać w VwoicU ucYniacU YeVWaw koÜpeWencji VpołecYnXcUH inWerkulWurowXcU i koÜunikacXjnXcU (również w jęYXkacU obcXcU).

115

Anna CYura

JeTną Y prób poTnieVienia poYioÜu kVYWałcenia YawoTowego bXło prYXjęcie OomunikaWu Y Brugii w Vprawie ściślejVYej europejVkiej wVpółpracX w TYieTYinie kVYWałcenia i VYkolenia YawoTowego (2010). Ten TokuÜenW poTpiVanX prYeY ÜiniVWrów eTukacji 33 pańVWw europejVkicUH OoÜiVję NuropejVka oraY prYeTVWawicieli parWnerów VpołecYnXcU Yawiera TługoWerÜinowe cele VWraWegicYne kVYWałcenia YawoTowego na laWa 2011-2020. OoÜunikaW wVkaYuje jeTnoYnacYnieH że poTVWawX prograÜowe i prograÜX naucYania w VYkolnicWwie YawoTowXÜ powinnX nie WXlko Tążyć To roYwijania koÜpeWencji VWricWe YawoTowXcUH ale Wakże YaTbać o roYwój koÜpeWencji klucYowXcUH WakicU jak uÜiejęWność korYXVWania Y WecUnologii inforÜacXjno-koÜunikacXjnej (TIO) oraY YnajoÜość jęYXków obcXcUH cYXli uÜiejęWności oTgrXwającXcU coraY więkVYe YnacYenie w YTobXwaniu i uWrYXÜaniu pracX. OoÜunikaW Y Łrugii poTkreśla Wakże YnacYenie Üobilności YawoTowej w roYwoju goVpoTarki europejVkiej. P oblicYu ToVXć niVkiego oTVeWka ucYniów VYkół YawoTowXcU TecXTującXcU Vię na uTYiał w wXjaYTacU YagranicYnXcUH TokuÜenW nawołuje To YnieVienia barier uWruTniającXcU Üobilność w WXÜ obVYarYe eTukacji. Obecnie rXnek pracX jeVW w TużXÜ VWopniu oparWX na Üobilności w obrębie właVnego kraju lub poYa jego granice. Główną prYeVYkoTą w wXjaYTacU ucYniów i abVolwenWów VYkół YawoTowXcU okaYuje Vię YbXW niVki poYioÜ koÜpeWencji jęYXkowejH wXnikającX ÜięTYX innXÜi Y nieToVWoVowania kVYWałcenie jęYXkowego w VYkolnicWwie YawoTowXÜ To wXÜagań prYXVYłXcU pracoTawców. RaporW OoÜiVji NuropejVkiej (Nuropean CoÜiVVion 2010) LanguageV for JobVJ proviTing mulWilingual communicaWion VkillV for WUe Labour MarkeW (JęYXki na rYecY YaWruTnieniaJ Yapewnienie wielojęYXcYnXcU umiejęWności komunikacXjnXcU na poWrYebX rXnku pracX) wXkaYałH iż prawie połowa pańVWw cYłonkowVkicU nie oferuje ucYnioÜ Üożliwości ucYenia Vię TwócU jęYXków obcXcU. Co więcejH w VYkolnicWwie YawoTowXÜ Üożliwość eTukacji jęYXkowej jeVW cYęVWo barTYiej ogranicYona niż w VYkołacU ponaTgiÜnaYjalnXcU innego WXpu. JeTnXÜ Y głównXcU wnioVków Wego raporWu jeVW poWrYeba roYwijania w VYkolnicWwie YawoTowXÜ kVYWałcenia jęYXkowego ToVWoVowanego To poWrYeb różnXcU VekWorów goVpoTarki.

CoraY cYęściej VWoVowanXÜ roYwiąYanieÜ Wego probleÜu jeVW wTrażanie w VYkołacU ukierunkowanej YawoTowo nauki jęYXków (VOLLJ VocaWionallX orienWeT language learning). PoTejście Wo kłaTYie naciVk nie WXlko na roYwijanie koÜpeWencji jęYXkowXcUH ale Wakże proÜuje nieYbęTne w YTobXwaniu kwalifikacji YawoTowXcU koÜpeWencje klucYoweJ uÜiejęWność korYXVWania Y TIOH roYwiąYXwania probleÜów oraY VkuWecYnej pracX Y YeVpole. Ukierunkowana YawoTowo nauka jęYXków Üa ToTaWkowo na celu poTnoVYenie świaToÜości kulWurowej ucYniów raY prYXgoWowanie icU To uTYiału w VpoWkaniacU ÜięTYXkulWurowXcU (SewellH 2004).

116

PluriÜobil – ÜaWeriałX TXTakWXcYne wVpoÜagające Üobilność w VYkolnicWwie…

P świeWle wXYwań VWawianXcU VYkolnicWwu YawoToweÜu w Nuropie oraY wXWXcYnXcU WakicU TokuÜenWów jak LanguageV for JobVH OomunikaW Y BrugiiH cYX Rielona kVięgaH Tnia 1 wrYeśnia 2012 roku roYpocYął Vię proceV reforÜowania eTukacji YawoTowej w PolVce. Mo VłabXcU VWron ToWXcUcYaVowego VYkolnicWwa YawoTowegoH obejÜującego w PolVce YaVaTnicYe VYkołX YawoTowe oraY WecUnikaH należałX nieaTekwaWność oferWX kVYWałcenia To rXnku pracXH niewXVWarcYającX uTYiał pracoTawców w kVYWałceniu i egYaÜinowaniu ucYniówH nieToVWoVowanie opiVu kwalifikacji YawoTów To realiów wVpółcYeVnej goVpoTarki oraY niVka jakość i Üała aWrakcXjność VYkolnicWwa YawoTowego (SławeckiH 2012). Obecna reorganiYacja YoVWała YapocYąWkowana UVWawą Y Tnia 19 Vierpnia 2011 r. o YÜianie uVWawX o VXVWeÜie oświaWX oraY niekWórXcU innXcU uVWaw1 oraY wprowaTYenieÜ nowej poTVWawX prograÜowej w VYkolnicWwie YawoTowXÜ2. Mo głównXcU celów obecnej reforÜX dążącej To poprawX jakości eTukacji YawoTowej należą ÜięTYX innXÜi ÜoTXfikacja ÜoTelu kVYWałcenia YawoTowegoH YÜiana prograÜów naucYania oraY ÜoTXfikacja egYaÜinów YewnęWrYnXcU (SawaniewicYH 2012; SławeckiH 2012).

PVpoÜniana wcYeśniej noweliYacja poTVWawX prograÜowej obok określenia TokłaTnXcU celów kVYWałcenia Tla poVYcYególnXcU VpecjaliYacji YawoTowXcUH wXÜienia Wakże efekWX kVYWałcenia wVpólne Tla wVYXVWkicU YawoTów w YakreVieH Ü.in. jęYXka obcego ukierunkowanego YawoTowo (JOR)H koÜpeWencji perVonalnXcU i VpołecYnXcUH oraY organiYacji pracX ÜałXcU YeVpołacU (wXłącYnie w WecUnikacU). OcYekuje VięH iż wprowaTYone YÜianX uelaVWXcYnią kVYWałcenie YawoTowe oraY poYwolą na ToVWoVowanie go To Üożliwości ucYniów i YÜieniającego Vię rXnku pracX (SławeckiH 2012).

NTukacja jęYXkowa w kVYWałceniu YawoTowXÜ realiYuje cele VYcYegółowe oraY Wreści wXVYcYególnione w poTVWawie prograÜowej Tla kVYWałcenia ogólnego. RgoTnie Y prograÜeÜ naucYania obowiąYkowe kVYWałcenie jęYXkowe w WecUnikacU obejÜuje Twa jęYXki obceH a w YaVaTnicYej VYkole YawoTowej jeTen jęYXk. MoTaWkowo YakłaTa VięH że w raÜacU uYXVkiwania kwalifikacji To wXkonXwania YawoTu ucYniowie ÜuVYą oViągnąć VYereg efekWów kVYWałcenia w YakreVie jęYXka obcego ukierunkowanego YawoTowo (JOR). Po YakońcYeniu eTukacji w YaVaTnicYej VYkole YawoTowej lub WecUnikuÜ ucYeńJ 1) „poVługuje Vię YaVobeÜ śroTków jęYXkowXcU (lekVXkalnXcUH graÜaWXcYnXcUH orWograficYnXcU oraY foneWXcYnXcU)H uÜożliwiającXcU realiYację YaTań YawoTowXcU; 1

UVWawa Y Tnia 19 Vierpnia 2011 r. o YÜianie uVWawX o VXVWeÜie oświaWX oraY niekWórXcU innXcU uVWaw (MY. U. Nr 205H poY. 1206).

2 RoYporYąTYenie MiniVWra NTukacji NaroTowej Y Tnia 7 luWego 2012 r. w Vprawie poTVWawX prograÜowej kVYWałcenia w YawoTacU.

117

Anna CYura

2) inWerpreWuje wXpowieTYi ToWXcYące wXkonXwania WXpowXcU cYXnności YawoTowXcU arWXkułowane powoli i wXraźnieH w VWanTarTowej oTÜianie jęYXka; 3) analiYuje i inWerpreWuje króWkie WekVWX piVeÜne ToWXcYące wXkonXwania WXpowXcU cYXnności YawoTowXcU; 4) forÜułuje króWkie i YroYuÜiałe wXpowieTYi oraY WekVWX piVeÜne uÜożliwiające koÜunikowanie Vię w śroTowiVku pracX; 5) korYXVWa Y obcojęYXcYnXcU źróTeł inforÜacji” (RoYporYąTYenie MNN Y Tn. 7.02.2012J 22).

PażnXÜ eleÜenWeÜ reforÜX jeVW Wakże noweliYacja klaVXfikacji YawoTów oraY wprowaTYenie kwalifikacXjnXcU kurVów YawoTowXcUH TYięki kWórXÜ ucYniowie YTobędą barTYiej wVYecUVWronne wXkVYWałcenieH poYwalające na łaWwiejVYe ToVWoVowanie To bieżącXcU poWrYeb rXnkuJ „NlaVWXcYneÜu reagowaniu VXVWeÜu kVYWałcenia YawoTowego na poWrYebX rXnku pracXH jego oWwarWości na ucYenie Vię prYeY całe żXcie oraY Üobilności eTukacXjnej i YawoTowej abVolwenWów Üa Vłużyć wXoTrębnienie kwalifikacji w raÜacU poVYcYególnXcU YawoTów wpiVanXcU To klaVXfikacji YawoTów VYkolnicWwa YawoTowego” (RoYporYąTYenie MNN Y Tn. 7.02.2012J 4). PowXżVYX fragÜenW poTVWawX prograÜowej kVYWałcenia w YawoTacU jeTnoYnacYnie wVkaYujeH iż wprowaTYone YÜianX Üają ÜięTYX innXÜi na celu wVpieranie Üobilności eTukacXjnej i YawoTowej ucYniów oraY abVolwenWów VYkolnicWwa YawoTowego.

3. CYXm jeVW mobilność eTukacXjna?

Rielona OVięgaJ Promowanie mobilności eTukacXjnej młoTXcU luTYi (RaTa Unii NuropejVkiej 2009) Tefiniuje Üobilność eTukacXjną jako WranVnaroTowe ToświaTcYeniaH kWóre Üają poYXWXwnX wpłXw na roYwój oVobiVWX ucYeVWników w YakreVie uÜiejęWności jęYXkowXcUH inWerkulWurowXcU cYX YawoTowXcU. Pbrew powVYecUnie panującXÜ opinioÜH Wen roTYaj Üobilności nie ogranicYa Vię wXłącYnie To konWakWów ÜięTYXnaroTowXcUH lecY obejÜuje Wakże wVpółpracę w obrębie Tanego krajuH VYcYególnie w prYXpaTku pańVWw wielojęYXcYnXcU. PonaTWo cYęVWo TocUoTYi To wVpółpracX ÜięTYXnaroTowej poÜięTYX pańVWwaÜi poVługującXÜi Vię WXÜ VaÜXÜ jęYXkieÜ.

P Yależności oT wXYnacYonXcU celówH Wrwania oraY WXpu konWakWuH YwXcYajowo wXróżnia Vię Twa główne roTYaje Üobilności eTukacXjnejJ Üobilność rYecYXwiVWą oraY Üobilność wirWualną. Mobilność rYecYXwiVWa YakłaTa WXÜcYaVowe prYeÜieVYcYanie Vię ÜięTYX różnXÜi śroTowiVkaÜi kulWurowXÜi.

CeleÜ poTróżX Üoże bXć ucYeVWnicWwo w kurVieH VYkoleniuH prakWXce YawoTowej lub w projekcie eTukacXjnXÜ obejÜującXÜ parWnerów Y różnXcU kon-

118

PluriÜobil – ÜaWeriałX TXTakWXcYne wVpoÜagające Üobilność w VYkolnicWwie…

WekVWów eTukacXjnXcU. Mługość i roTYaj Üobilności YależX oT wieku i inTXwiTualnXcU poWrYeb ucYeVWników. P prYXpaTku VYkół poTVWawowXcU Üobilność jeVW cYęVWo ogranicYona To kilku Tni lub WXgoTniH naWoÜiaVW w VYkołacU śreTnicU lub wXżVYXcU ucYniowie i VWuTenci Üogą prYebXwać w nowXÜ śroTowiVku kilka ÜieVięcX lub naweW VeÜeVWrów. R kolei w VYkolnicWwie YawoTowXÜ głównXÜ celeÜ Üobilności jeVW YaYwXcYaj YrealiYowanie projekWu YwiąYanego WeÜaWXcYnie Y prYXVYłXÜ YawoTeÜ lub oTbXcie prakWXki YawoTowej w prYeTViębiorVWwie YagranicYnXÜ.

Mobilność wirWualna w konWekście eTukacXjnXÜ oTnoVi Vię To VXWuacjiH w kWórej naucYXciele iIlub ucYniowie Y inVWXWucji parWnerVkicU konWakWują Vię Ye VobąH pracują naT wVpólnXÜ projekWeÜ lub ucYeVWnicYą we wVpólnXcU YajęciacU Y wXkorYXVWanieÜ TIO. MYięki WakiÜ narYęTYioÜ jak na prYXkłaT SkXpeH blogi inWerneWoweH viTeo konferencje cYX e-learning ucYniowie i VWuTenci Üogą wYiąć uTYiał w YajęciacU lub projekWacU wraY Y rówieśnikaÜi pocUoTYącXÜi Y różnXcU kręgów kulWurowXcU beY koniecYności opuVYcYania ÜiejVca YaÜieVYkania. Mobilność wirWualna nie powinna bXć WrakWowana jako gorVYX roTYaj ÜobilnościH wXÜuVYonX na prYXkłaT brakieÜ cYaVu cYX śroTków finanVowXcU. OoÜunikacja wirWualna poYwala na roYwijanie konWakWów ÜięTYXnaroTowXcU oraY koÜpeWencji inWerkulWurowXcU i jęYXkowXcU oVoboÜH kWóre Y różnXcU prYXcYXn nie Üogą wYiąć uTYiału w wXjeźTYie YagranicYnXÜ. PonaTWo Üobilność wirWualna jeVW cYęVWo wXkorYXVWXwana na różnXcU eWapacU Üobilności rYecYXwiVWej – prYeT wXjaYTeÜ ucYeVWnicX Y parWXcXpującXcU inVWXWucji Üają okaYję YapoYnać VięH wVpólnie prYXgoWować YaTania nieYbęTne To pełnego ucYeVWnicWwa w VpoWkaniuH a Wakże konWXnuować wVpółpracę po powrocie.

RaleWX Üobilności eTukacXjnej preYenWowane prYeY TokuÜenWX unijne są niepoTważalne. NależX jeTnak paÜięWaćH iż nieYależnie oT Vwojej Tługości i forÜX inicjaWXwX Üobilnościowe wXÜagają TokłaTnego planowania oraY Yaangażowania ucYniówH kaTrX VYkolnej oraY wVYelkicU organiYacji YajÜującXcU Vię organiYacją wXjaYTu. OlVonH Green i Hill (2005) wVkaYująH iż wiele inVWXWucji TokłaTa wVYelkicU VWarańH abX powiękVYXć licYbę oVób biorącXcU uTYiał w eTukacXjnXcU wXjaYTacU YagranicYnXcUH YapoÜinając jeTnocYeśnie o określeniu i uTokuÜenWowaniu celówH kWóre powinnX YoVWać oViągnięWe. MlaWego ważnXÜ eleÜenWeÜ planowania jakiejkolwiek Üobilności ucYniów jeVW wXYnacYenie klarownXcU celów eTukacXjnXcU lub YawoTowXcU oraY określenie VpoTYiewanXcU korYXści Y uTYiału w wXjeźTYie YagranicYnXÜ. Co więcejH jak wVkaYuje JackVon (2010)H planowane TYiałania prYXgoWowawcYe nie powinnX ogranicYać Vię To inWernacjonaliYacjiH cYXli uÜięTYXnaroTowieniaH prYeT wXjaYTeÜ. Pażne jeVW Wakże Yaplanowanie YaTań wVpierającXcU inWegrację Y nową kulWurą oraY roYwój oVobiVWX i inWerkulWurowX ucYeVWników poTcYaV pobXWu Ya granicą. R kolei po powrocie warWo YacUęcać ucYniów i

119

Anna CYura

VWuTenWów To reflekVji nie WXlko naT korYXściaÜiH ale Weż probleÜaÜi wXnikającXÜi Y prYebXWego ToświaTcYenia ÜięTYXnaroTowego.

MuViÜX Wakże paÜięWaćH że oVobX biorące uTYiał w Üobilności Üają różne ToświaTcYenie w wXjaYTacU YagranicYnXcU i innXcU forÜacU konWakWów WranVnaroTowXcU. CUarakWerXYuje je Wakże innX poYioÜ koÜpeWencji inWerkulWurowejH co Üa oTYwiercieTlenie w poYioÜie icU wieTYX VocjokulWurowejH YróżnicowanXcU poVWawacUH naVWawieniu To konWakWów ÜięTYXkulWurowXcUH cYX wreVYcie uÜiejęWności nawiąYania relacji inWerperVonalnXcU oparWXcU na Wolerancji i wYajeÜnXÜ VYacunku. MlaWego YałożenieH że VaÜ uTYiał w Üobilności eTukacXjnej bęTYie Üiał poYXWXwnX wpłXw na roYwój oVobiVWX oraY koÜpeWencję jęYXkową cYX inWerkulWurową ucYeVWnika wXjaYTu wXTaje Vię naTÜiernie opWXÜiVWXcYne (JackVonH 2010). Łiorąc poT uwagę powXżVYe VWwierTYenia nie ÜożeÜX VpoTYiewać VięH że ucYeń wXjeżdżającX na VWaż lub prakWXkę YawoTową niejako auWoÜaWXcYnie YaakliÜaWXYuje Vię w całkieÜ nowXÜ śroTowiVku i wXciągnie Y wXjaYTu VaÜe poYXWXwne ToświaTcYenia. OoniecYne wXTaje Vię YaWeÜ prYXgoWowanie ucYniów To Üobilności w YakreVie jęYXkowXÜ oraY inWerkulWurowXÜ na wVYXVWkicU eWapacU Üobilności (Ngli CuenaW eW al.H 2011).

4. PluriMobil – narYęTYia wVpierające mobilność AbX poÜóc naucYXcieloÜ oraY eTukaWoroÜ naucYXcieli w prYXgoWowaniu VwoicU ucYniów i VWuTenWów To ÜobilnościH projekW PluriMobil oferuje YeVWaw ÜaWeriałów TXTakWXcYnXcUH kWórXcU głównXÜ celeÜ jeVW wVpieranie całego proceVu ÜobilnościH Yarówno wirWualnej jak i rYecYXwiVWej. ProjekW PluriMobil jeVW YgoTnX Y głównXÜi wXWXcYnXÜi prograÜu raÜowego NuropejVkiego CenWruÜ JęYXków NowożXWnXcU Nauka poprYeY jęYXkiH kWórego głównXÜ YaTanieÜ jeVW proÜowanie eTukacji włącYającejH różnojęYXcYnej i inWerkulWurowej. CeleÜ eTukacji różnojęYXcYnej i inWerkulWurowej w raÜacU nauki VYkolnej jeVW uÜożliwienie ucYnioÜ roYwijania koÜpeWencji jęYXkowXcU oraY inWerkulWurowXcUH kWóre poVYerYą icU UorXYonWX ÜXśloweH prYXgoWują icU To funkcjonowania we wVpółcYeVnXÜ VpołecYeńVWwie oraY roYwiną oWwarWość na inność i różnoroTność (Cavalli eW al.H 2009). NTukacja włącYająca YakłaTa wXrównXwanie VYanV eTukacXjnXcU poprYeY Yapewnienie równego ToVWępu To eTukacji wVYXVWkiÜ ucYnioÜH nieYależnie oT pocUoTYeniaH użXwanego jęYXka cYX poYioÜu eTukacji.

PluriMobil realiYuje prYeVłanki eTukacji włącYającej prYeY proÜowanie Üobilności eTukacXjnej YwiąYanej nie WXlko Y konWakWaÜi YagranicYnXÜi – prYXgoWowane ÜaWeriałX eTukacXjne Üogą Wakże wVpierać VpoWkania ÜięTYXkulWurowe prYeTVWawicieli różnXcU kulWur i ÜniejVYości YaÜieVYkującXcU TanX kraj. InnXÜ

120

PluriÜobil – ÜaWeriałX TXTakWXcYne wVpoÜagające Üobilność w VYkolnicWwie…

ważnXÜ eleÜenWeÜ włącYającXÜ jeVW aTreVowanie ÜaWeriałów eTukacXjnXcU To ucYniów różnXcU roTYajów VYkółH a Wakże VWuTenWów-prYXVYłXcU naucYXcieli.

ParWo poTkreślićH iż oTrębnXÜ aTreVaWeÜ projekWu PluriMobil jeVW VYkolnicWwo YawoToweH kWóre jeVW cYęVWo poÜijane w baTaniacU i publikacjacU ToWXcYącXcU kVYWałcenia jęYXkowego cYX inWerkulWurowego.

P celu uÜożliwienia ucYnioÜ i VWuTenWoÜ oTnieVienia wXÜiernXcU korYXści Y konWakWów inWerkulWurowXcUH ÜaWeriałX PluriMobil obejÜują wVYXVWkie eWapX ÜobilnościJ prYeT wXjaYTeÜH poTcYaV pobXWu oraY po YakońcYeniu Üobilności. TrYXeWapowa VWrukWura Üoże bXć Wakże wXkorYXVWXwana prYX projekWowaniu Üobilności wirWualnej Y wXkorYXVWanieÜ narYęTYi TIO. ProTukW końcowX projekWu bęTYie YawierałJ - PluriMobil HanTbook Wo Vwego roTYaju poTręcYnik wprowaTYającX użXWkowników To głównXcU Yałożeń projekWuH kłaTącX naciVk na prakWXcYną preYenWację ÜaWeriałów TXTakWXcYnXcU oraY wTrażanie icU w proceVie Üobilności. PoTręcYnik Yawiera ogólne wprowaTYenie oraY Vekcje poświęcone poVYcYególnXÜ poYioÜoÜ eTukacXjnXÜ – pocYąwVYX oT VYkołX poTVWawowejH poprYeY giÜnaYjuÜH VYkolnicWwo ponaTgiÜnaYjalneH YawoToweH na kVYWałceniu naucYXcieli końcYąc.

- PluriMobil Quick VWarW guiTe Wo króWka „inVWrukcja obVługi” Tla naucYXcieli oraY eTukaWorów naucYXcieliH kWórYX Üają To cYXnienia Y projekWeÜ PluriMobil po raY pierwVYX. Ta połącYona Y preYenWacją ÜulWiÜeTialną kilkuVWronicowa publikacja Yawiera najiVWoWniejVYe inforÜacje poWrYebne To roYpocYęcia pracX Y ÜaWeriałaÜi PluriMobil.

- PluriMobil LeVVon planV Wo w rYecYXwiVWości YeVWawX VcenariuVYX lekcji (Tla każTego poYioÜu eTukacXjnego prYXgoWowano oTrębnX YeVWaw) wVpierające ucYniów i prYXVYłXcU naucYXcieli w proceVie Üobilności. OażTX VcenariuVY Yawiera główne cele lekcjiH wXkaY koÜpeWencji TocelowXcUH liVWę źróTełH opiV Vugerowanej proceTurX lekcjiH a Wakże prYXkłaTX goWowXcU ÜaWeriałówH kWóre Üogą YoVWać Vkopiowane i wXkorYXVWane prYeY naucYXciela na YajęciacU. ProceTura każTego VcenariuVYa Yawiera YeVWaw ćwicYeńH kWóre powinnX YoVWać wXkonane i oÜówione prYeTH w Wrakcie lub po YakońcYeniu Üobilności.

RawarWe w VcenariuVYacU lekcji YaTania ToWXcYące eWapu prYeT Üobilnością Üają na celu prYXjrYenie Vię właVnej kulWurYe i WożVaÜości kulWurowejH analiYę właVnXcU poWrYeb jęYXkowXcU i inWerkulWurowXcU oraY wXYnacYenie celów kVYWałcenia YwiąYanXcU Y uTYiałeÜ w Üobilności rYecYXwiVWej lub wirWualnej.

CYęść planów lekcji wprowaTYa eleÜenWX Wreningu VWraWegicYnegoH a Wakże ćwicYenia jęYXkowe kłaTące naciVk na VłownicWwo nacecUowane kulWurowo oraY funkcjonalne użXcie jęYXka w różnXcU VXWuacjacU koÜunikacXjnXcU. Na

121

Anna CYura

WXÜ eWapie Üobilności ucYeVWnicX prYXgoWowują również ÜaWeriałXH kWóre będą uYupełniane (np. kweVWionariuVYeH Wabele celów kVYWałcenia) poTcYaV Üobilności lub preYenWowane (plakaWXH preYenWacje ÜulWiÜeTialne) ucYnioÜ i VWuTenWoÜ Y placówek parWnerVkicU. MoTaWkowo w Wrakcie Üobilności ucYniowie realiYują właVne celeH Tokonują VaÜoocenX i kolekcjonują prYXkłaTX VpoWkań inWerkulWurowXcU (np. paÜiąWkiH YTjęciaH uloWki). Po YakońcYeniu Üobilności ucYeVWnicX Vą YacUęcani To reflekVji naT realiYacją właVnXcU celów oraY poTYielenia Vię VwoiÜi ToświaTcYeniaÜi Y innXÜi.

SWrukWura i ukłaT graficYnX ÜaWeriałów eTukacXjnXcU Tla wVYXVWkicU grup TocelowXcU Vą Wakie VaÜeH naWoÜiaVW ÜaWeriałX Tla różnXcU poYioÜów eTukacXjnXcU różnią Vię YaTaniaÜi i prYXkłaTaÜi ToVWoVowanXÜi To wieku i poWrYeb poYnawcYXcU użXWkowników. MlacYego poVWanowiono VWworYXć oTrębnX YeVWaw planów lekcji Tla VYkolnicWwa YawoTowego? JeTnXÜ Y powoTów bXła wVpoÜniana wcYeśniej europejVka poliWXka wVpierająca poTwXżVYanie kwalifikacji YawoTowXcU oraY poTkreślająca YnacYenie Üobilności w eTukacji i pracX YawoTowej. PoTobnie jak w prYXpaTku ucYniów innXcU VYkół ponaTgiÜnaYjalnXcUH ucYniowie VYkół YawoTowXcU biorą uTYiał w różnXcU forÜacU Üobilności eTukacXjnej polegającej na wXjaYTacU YagranicYnXcU o różnej Tługości lub realiYacji projekWów Y inVWXWucjaÜi parWnerVkiÜi w raÜacU Üobilności rYecYXwiVWej lub wirWualnej. MoTaWkowo ucYniowie WXcU VYkół coraY cYęściej angażują Vię w projekWX Twu- lub wieloVWronne o WeÜaWXce YwiąYanej Y wXbranXÜ YawoTeÜ lub TecXTują Vię na oTbXwanie prakWXk lub VWażX YawoTowXcU w prYeTViębiorVWwacU poYa granicaÜi kraju. MlaWego obok realiYacji wVpólnXcU celów całego projekWu PluriMobilH w ÜaWeriałacU prYeYnacYonXcU Tla VYkół YawoTowXcU poTkreśla Vię prYXgoWowanie To Yajęcia VWanowiVka pracX w kraju lub poYa jego granicaÜi. NiekWóre VcenariuVYe lekcji YacUęcają ucYniów To YapoYnania Vię Ye VpecXfiką kulWurX organiYacXjnej WXpowej Tla prYeTViębiorVWw i inVWXWucji kraju prYXjÜującego. RnajoÜość kulWurX organiYacXjnej oraY różnic inWerkulWurowXcU poYwoli na VkuWecYniejVYe poTejÜowanie TYiałań w nowXÜ śroTowiVku YawoTowXÜ. P oTróżnieniu oT planów lekcji Tla kVYWałcenia ogólnegoH YaTania jęYXkowe oraY prYXkłaTX ÜaWeriałów ToTaWkowXcU Vą cYęVWo ToVWoVowane To koÜunikacji w żXciu YawoTowXÜ.

PVYXVWkie powXżej wXÜienione eleÜenWXH prYXgoWowane w jęYXku angielVkiÜ i francuVkiÜH będą ToVWępne beYpłaWnie na VWronie pluriÜobil.ecÜl.aW. SWrona inWerneWowa ToTaWkowo oferuje inforÜacje o projekcie i jego auWoracUH VłownicYek wXjaśniającX najważniejVYe WerÜinX oraY króWkie nagrania wiTeo. OTrębna Vekcja Yawiera prYXkłaTX TobrXcU prakWXkH iluVWrującXcU proceV wTrażania ÜaWeriałów PluriMobil prYeY naucYXcieli różnXcU WXpów VYkół i eTukaWorów naucYXcieli w różnXcU krajacU europejVkicU. Obecnie Wrwają inWenVXwne prace naT VfinaliYowanieÜ ÜaWeriałów TXTakWXcYnXcU wVpierającXcU

122

PluriÜobil – ÜaWeriałX TXTakWXcYne wVpoÜagające Üobilność w VYkolnicWwie…

Üobilność eTukacXjną w VYkołacU poTVWawowXcUH giÜnaYjacU oraY w kVYWałceniu naucYXcieliH kWóre powinnX bXć ToVWępne na VWronie inWerneWowej projekWu w pierwVYXÜ kwarWale 2014 roku. OTrębne YeVWawX planów lekcji Tla VYkolnicWwa ponaTgiÜnaYjalnego oraY YawoTowego YoVWaną ukońcYone i opublikowane Y końceÜ roku 2014.

PoTcYaV pracX Y narYęTYiaÜi PluriMobil naucYXciele YacUęcani Vą To korYXVWania Wakże Y innXcU TokuÜenWów RaTX NuropXH ÜięTYX innXÜi NuropejVkiego PorWfolio JęYXkowego (NLP)H AuWobiografii SpoWkań MięTYXkulWurowXcU i MirrorV anT winTowV (Huber-OrieglerH LáYár i SWrangeH 2003). P prYXpaTku ÜaWeriałów prYeYnacYonXcU Tla VYkół YawoTowXcU auWorYX ToTaWkowo oTwołXwali Vię To publikacji ICOPROMO – InWerculWural compeWence for profeVVional mobiliWX (GlaVer eW al.H 2007)H kWóra kłaTYie naciVk na roYwijanie koÜpeWencji inWerkulWurowej w śroTowiVku YawoTowXÜ oraY jej roli w Üobilności YwiąYanej Y wXkonXwanXÜ YawoTeÜ. R kolei opiV koÜpeWencji TocelowXcU YoVWał oparWX na NuropejVkim SXVWemie OpiVu OVYWałcenia JęYXkowego oraY SXVWemie OpiVu PluraliVWXcYnXcU PoTejść To JęYXków i OulWur – FRNPA (FRNPA. Framework of reference for pluraliVWic approacUeV Wo languageV anT culWure; CanTelier eW al.H 2007).

5. PnioVki CUoć wiele TokuÜenWów Unii NuropejVkiej i RaTX NuropX poTkreśla rolę Üobilności w roYwoju YawoTowXÜH oVobiVWXÜH VpołecYnXÜ i inWerkulWurowXÜ ucYeVWnikówH należX paÜięWaćH iż cYęVWo oViągnięcie wXÜiernXcU korYXści YależX oT oTpowieTniego prYXgoWowania ucYeVWników To konWakWów ÜięTYXkulWurowXcU. Tego WXpu prYXgoWowanie wXTaje Vię VYcYególnie ważne w prYXpaTku VYkół YawoTowXcUH kWórXcU ucYniowie cYęVWo TecXTują Vię na Üobilność YwiąYaną Y oTbXcieÜ prakWXki YawoTowej w prYeTViębiorVWwie poYa granicaÜi Vwojego kraju.

P raÜacU projekWów YwiąYanXcU Y prograÜeÜ LTV iVWnieje Üożliwość oWrYXÜania ToTaWkowXcU śroTków finanVowXcU na YorganiYowanie kurVu prYXgoWowującego ucYeVWników poT wYglęTeÜ jęYXkowXÜ i kulWurowXÜ To wXjaYTu na VWaż YawoTowX Ya granicę. IYabela LaVkowVka (2012)H YaVWępca TXrekWora prograÜu „UcYenie Vię prYeY całe żXcie” TV. prograÜu LeonarTo Ta VinciH wVkaYuje WXÜ VaÜXÜ na poWrYebę uTYielenia wVparcia naucYXcieloÜ jęYXków obcXcUH na kWórXcU cYęVWo VpaTa obowiąYek prYXgoWowania ucYniów Yarówno poT wYglęTeÜ jęYXkowXÜ jak i kulWurowXÜ. AuWorka wVkaYuje WakżeH że VkuWecYność wielu innXcU wXjaYTów ÜobilnościowXcUH Ü.in. organiYowanXcU Ye śroTków NuropejVkiego ŃunTuVYu SpołecYnegoH YależX oT prYXgoWowania jęYXkowego i kulWurowego prYXVYłXcU VWażXVWów. MaWeriałX TXTakWXcYne PluriMobilH kWórXcU głównXÜ

123

Anna CYura

celeÜ jeVW wVpieranie roYwoju inWerkulWurowego oraY jęYXkowego Üogą YaWeÜ okaYać Vię prYXTaWne Tla naucYXcieli cUcącXcU opracować prograÜ prYXgoWowującX wXjeżdżającXcU na prakWXki YawoTowe ucYniów VYkół YawoTowXcU. Obok ÜaWeriałów VkupiającXcU Vię na roYwoju jęYXkowXÜ oraY inWerkulWurowXÜH PluriMobil ToTaWkowo Yawiera ÜaWeriałX proÜujące uÜiejęWność ucYenia Vię poprYeY VWoVowanie VaÜoocenXH wXYnacYanie celów nauki cYX Wrening VWraWegicYnX. MYięki WeÜu ucYniowie będą Üogli barTYiej świaToÜie i VaÜoTYielnie kierować właVnXÜ roYwojeÜ jęYXkowXÜ beY poÜocX naucYXciela.

CYęść ÜaWeriałów ToWXcYącXcU ÜięTYX innXÜi Wreningu VWraWegicYnego cYX Tefinicji kulWurX i właVnej WożVaÜości jeVW uniwerValna i Üoże bXć YaVWoVowana w prYXpaTku każTego roTYaju Üobilności. AuWorYX projekWu PluriMobil YTają Vobie jeTnak Vprawę Y WegoH że w prYXpaTku Üobilności w VYkole YawoTowejH YwiąYanej cYęVWo Y prakWXką lub VWażeÜ w YagranicYnXÜ prYeTViębiorVWwieH Ye wYglęTu na VpecXfikę Tanego YawoTu oraY różnic w kulWuracU organiYacXjnXcU poVYcYególnXcU pańVWwH nieÜożliwe jeVW Yaproponowanie ÜaWeriałów TXTakWXcYnXcUH kWóre YaVpokoiłXbX poWrYebX wVYXVWkicU roTYajów Üobilności. P YwiąYku Y WXÜ prYXjęWo YałożenieH iż prYeTVWawione ćwicYenia naucYXciele Üogą WrakWować jako prYXkłaTX i ÜoTXfikować je YgoTnie Y poWrYebaÜi Tanej grupX ucYniów. PonaTWo w wielu VcenariuVYacU lekcji ucYniowie Vą YacUęcani To VaÜoTYielnego wXYnacYania kierunku Yajęć – VaÜi wXbierają YaVób VłownicWwaH kWórX bęTYie iÜ poWrYebnX cYX wVkaYująH kWóre aVpekWX kulWurowe uważają w Tanej VXWuacji Ya najiVWoWniejVYe. Inną ważną YaleWą projekWu PluriMobil jeVW WoH że ÜaWeriałX obejÜują wVYXVWkie faYX ÜobilnościJ prYeTH w Wrakcie i po jej YakońcYeniu. NarYęTYia PluriMobil kłaTą ToTaWkowo naciVk na świaToÜe ucYeVWnicWwo w Üobilności w Wrakcie pobXWuH a Wakże wVpoÜagają analiYę TokonanXcU VpoVWrYeżeńH wXjaśnienie nieYroYuÜiałXcU obVerwacji i poTYielenie Vię wnioVkaÜi Y innXÜi ucYeVWnikaÜi po powrocie. Można YaWeÜ powieTYiećH że ÜaWeriałX PluriMobil nie WXlko prYXgoWowują To wXjaYTu cYX konWakWu ÜięTYXkulWurowegoH ale racYej wVpoÜagają całX proceV Üobilności.

ŁIŁLIOGRAFIA ŁernalTo Te QuiroVH Ł. 2012. „PielojęYXcYne koÜpeWencje koÜunikacXjne na rYecY rXnku pracX – VWraWegicYnX priorXWeW OoÜiVji NuropejVkiej” (w) OoÜpeWencje jęYXkowe poTVWawą VukceVu YawoTowego i VpołecYnego w Nuropie (reT. H. OoÜorowVka i J. Rając). ParVYawaJ ŃunTacja RoYwoju NTukacjiJ 53-58.

CanTelierH M.H A. CaÜillieri-GriÜaH V. CaVWelloWWiH J.-Ń. Me PieWroH I. LörincYH Ń.-J. MeißnerH A. NoguerolH A. ScUröTer-Sura i M. Molinié. 2007. ŃRNPA. ŃraÜework of reference

124

PluriÜobil – ÜaWeriałX TXTakWXcYne wVpoÜagające Üobilność w VYkolnicWwie… for pluraliVWic appraocUeV Wo languageV anT culWureV. SWraVbourgIGraYJ Council of NuropeINCML. CavalliH M.H M. CoVWeH A. Crişan i P-H. van Te Ven. 2009. Plurilingual anT inWerculWural eTucaWion aV a projecW. SWraVbourgJ Language PolicX MiviVion. UWWpJIIwww.coe.inWIWI Tg4IlinguiVWicILangNTucIboxb-learnerŚen.aVp#V2 [MP 20.08.2013] Ngli CuenaW M.H J. ColeH C. MullerH A. SYcYepanVkaH L. ŁleicUenbacUer i Ł. Polfer. 2011.

MobiliWX for Plurilingual anT InWerculWural NTucaWionJ ToolV for Language TeacUerV anT TeacUer TrainerV. SWraVbourgJ Council of Nurope PubliVUing.

Nuropean CoÜÜiVVion. 2010. LanguageV for jobVJ ProviTing ÜulWilingual coÜÜunicaWion VkillV for WUe labour ÜarkeW. ŁruVVelVJ Nuropean CoÜÜiVVion. KUWWpJIIec.europa. euIlanguageVIpTfIlanguageV-for-jobV-reporWŚen.pTfL. [MP08.07.2013] GlaVer N.H M. GuilUerÜeH M. Tel CarÜen MenTeY Garcia i T. MugUan. 2007. ICOPROMO – InWerculWural coÜpeWence for profeVVional ÜobiliWX. SWraVbourgJ Council of Nurope.

Huber-OrieglerH M.H I. LáYár i J. SWrange. 2003. MirrorV anT PinTowV – An InWerculWural CoÜÜunicaWion TexWbook. SWraVbourgJ Council of Nurope.

JackVonH J. 2010. InWerculWural journeXVJ ŃroÜ VWuTX Wo reViTence abroaT language anT globaliYaWion. HaÜpVUireJ Palgrave MacÜillan.

OoÜunikaW Y Łrugii na WeÜaW YwiękVYonej wVpółpracX europejVkiej w YakreVie kVYWałcenia i VYkolenia YawoTowego w okreVie oT 2011 To 2020 roku. 2010. ŁrukVelaJ OoÜiVja NuropejVka. LaVkowVkaH I. 2012. „LeonarTo Ta Vinci – ucY jęYXków YawoTowo”. JęYXki obce w VYkole (4)J 87-90.

OlVonH C.H M. GreenH i Ł. Hill. 2005. ŁuilTing a VWraWegic fraÜework for coÜpreUenVive inWernaWionaliYaWion. PaVUingWonH MCJ AÜerican Council on NTucaWion.

PerfeWWiH P. 2012. „Rapewnianie jakości Üobilności eTukacXjnej aTepWów nauki YawoTu. Pięć filarów projekWu NuroApprenWiceVUip” (w) Mobilność VpoVobeÜ YTobXwania i roYwijania koÜpeWencji – oT juniora To Veniora (reT. M. MenTel i A. AWlaV). ParVYawaJ ŃunTacja SXVWeÜu RoYwoju NTukacjiJ 135-144.

RaTa Unii NuropejVkiej. 2009. Rielona OVięgaJ ProÜowanie Üobilności eTukacXjnej młoTXcU luTYi. ŁrukVelaJ RaTa Unii NuropejVkiej.

RoYporYąTYenie MiniVWra NTukacji NaroTowej Y Tnia 7 luWego 2012 r. w Vprawie poTVWawX prograÜowej kVYWałcenia w YawoTacU. SewellH C. 2004. „OeXnoWe TiVcuVVion” (w) Language Learning for Pork in a MulWilingual PorlT (reT. C. Sewell). LonTonJ CILTH WUe NaWional CenWre for LanguageVJ 3-12.

SawaniewicYH R. 2012. „Nowa poTVWawa prograÜowa kVYWałcenia w YawoTacU – VWanTarT eTukacXjnX w VYkolnicWwie YawoTowXÜ.” OświaWa MaYowiecka 3 (13)J 26-27.

SławeckiH T. 2012. „ReforÜa kVYWałcenia YawoTowego w PolVce – YakłaTane cele i prYewiTXwane reYulWaWX”. OonwenW MarVYałków PojewóTYWw RP – 26H 27 liVWopaTa 2012 r. GorYów PielkopolVki. SWrona inWerneWowaJ PluriMobil – MobiliWX prograÜÜeV for VuVWainable plurilingual anT inWerculWural learning pluriÜobil.ecÜl.aW

125

ETyWa Olejarczuk

PoliWecUnika PoYnańVka

A QUNSTIONNAIRN CONTAINING A CALL COMPONNNT FOR STUMNNTS OF NSP – PILOT STUMQ RNSULTS A queVWionnaire conWaining a CALL componenW for VWuTenWV of NSP – piloW VWuTX reVulWV AV Arnó-Macià (2012J 89) poinWV ouWJ “PiWUin WUe inWegraWion of WecUnologX inWo language eTucaWionH Vpecial aWWenWion neeTV Wo be paiT Wo languageV for Vpecific purpoVeV (LSP) (…)”. AlWUougU a broaT range of WecUnologieV ÜaX VupporW WUe proceVV of language learningH WUiV paper inveVWigaWeV WUoVe WecUnologieV wUicU are connecWeT wiWU WUe coÜpuWer anT InWerneW uVe in orTer Wo learn a foreign language. A WerÜ uVeT Wo refer Wo WUe above-ÜenWioneT iVVue iV CoÜpuWer-AVViVWeT Language Learning (CALL).

TUe paper preVenWV reVulWV of a piloW VWuTX conTucWeT of VWuTenWV of NngliVU for Specific PurpoVeV (NSP) uVing a queVWionnaire conWaining a CALL coÜponenW. TUiV TaWa collecWion inVWruÜenW waV eVpeciallX TeVigneT for WUe purpoVe of WUe reVearcU. TUe Üain aiÜ of WUe preVenW arWicle iV Wo conViTer Uow Wo ÜeaVure parWicipanWV’ coÜpeWenceVH aWWiWuTeV anT VkillV in WUe area of ICT (InforÜaWion anT CoÜÜunicaWion TecUnologX).

OeX worTVJ queVWionnaireH CoÜpuWer-AVViVWeT Language LearningH NngliVU for Specific PurpoVeVH blenTeT learning Słowa klucYeJ kweVWionariuVYH koÜpuWerowe wVpoÜaganie nauki jęYXków obcXcUH naucYanie jęYXka VpecjaliVWXcYnegoH ÜeWoTa blenTeT learning

1. InWroTucWion UVing laWeVW aTvanceV in WecUnologX UaV becoÜe an inVeparable parW of WUe VeconT language learning proceVV. TeacUerV anT reVearcUerV are aWWeÜpWing Wo inWegraWe WecUnologX inWo foreign language learning anT inVWrucWion Tue Wo WUe

127

NTXWa OlejarcYuk

benefiWV iW can bring. TUeX conTucW VWuTieV wUicU focuV on WUe following areaVJ beliefV abouW WecUnologX uVe (LuÜpe anT CUaÜberVH 2001; AbTelraUeeÜH 2004)H aWWiWuTeV WowarTV coÜpuWerV (CUenH 2004; Luan eW al.H 2005) or evaluaWing WUe uVe of ICT (PapanaVWaViou anT AngeliH 2008). HoweverH before TeVigning a VWuTXH a nuÜber of aVpecWV of WUe reVearcU proceVV neeT Wo be Waken inWo conViTeraWionH wUicU ÜaX influence WUe poWenWial qualiWX of WUe collecWeT TaWa. AÜong WUeVe aVpecWV areJ liWeraWure reviewH UXpoWUeViVIUXpoWUeVeV forÜulaWionH cUoice of WUe VWuTX TeVignH VelecWion of parWicipanWV anT TaWa collecWion.

AV PallanW (2011J 3) VuggeVWVJ “gooT reVearcU TepenTV on WUe careful planning anT execuWion of WUe VWuTX”.

TUe Üain objecWive of WUe VWuTX waV WwofolT. ŃirVWlXH WUe auWUor of WUe VWuTX aiÜeT Wo piloW a newlX TevelopeT queVWionnaire WUaW waV naÜeT Learner Profile. SeconTlXH WUe VWuTX waV TeVigneT Wo aTTreVV WUe following reVearcU queVWionJ PUaW are WUe NSP VWuTenWV’ opinionV of CompuWer-AVViVWeT language Learning (CALL)? TUe reVearcU queVWion waV concerneT wiWU WUe fourWU parW of Learner Profile WUaW waV naÜeT CALL applicaWion.

2. SeconT language reVearcU meWUoTV SeconT language reVearcU ÜeWUoTV can be TiviTeT inWo Wwo Üain WXpeVJ qualiWaWive anT quanWiWaWive ÜeWUoTV. QualiWaWive reVearcU gaWUerV inforÜaWion WUaW iV noW in WUe nuÜerical forÜ anT iW iV WXpicallX TeVcripWive TaWa (verbal or narraWive reporWing). A WXpical exaÜple of qualiWaWive TaWa iV an inWerviewH wUicU UaV been TeVcribeT bX RicUarTV (2009J 183) aV “a TaWa collecWion ÜeWUoT WUaW offerV TifferenW waXV of exploring people’V experience anT viewV”. TUe VeconT WXpe of reVearcU ÜeWUoTV ÜenWioneT above iV quanWiWaWive reVearcU. A WXpical exaÜple of quanWiWaWive reVearcU iV a queVWionnaire. HoweverH iW clearlX TepenTV on WUe WXpeV of queVWionV incluTeT. TUe following TefiniWionH Waken froÜ Łrown (2001J 6)H TeVcribeV wUaW we Üean bX a queVWionnaireJ “QueVWionnaireV are anX wriWWen inVWruÜenWV WUaW preVenW reVponTenWV wiWU a VerieV of queVWionV or VWaWeÜenWV Wo wUicU WUeX are Wo reacW eiWUer bX wriWing ouW WUeir anVwerV or VelecWing froÜ aÜong exiVWing anVwerV”. In WUeir review of TeVigning anT analXYing VurveXVH MörnXei anT CViYér (2011J 75) alVo concluTeJ “TUe ÜoVW coÜÜon waX of obWaining large aÜounWV of TaWa in a relaWivelX VUorW perioT of WiÜe in a coVW-effecWive waX iV bX ÜeanV of VWanTarTiYeT queVWionnaireV”. A coÜbinaWion of qualiWaWive anT quanWiWaWive reVearcU ÜeWUoTV UaV leT Wo a WUirT reVearcU approacU – ÜixeT ÜeWUoTV reVearcU wUicU ÜaX involveH for exaÜple conVecuWive anT inWerrelaWeT queVWionnaire anT inWerview VWuTieV. MixeT ÜeWUoTV reVearcU UaV

128

A queVWionnaire conWaining a CALL coÜponenW for VWuTenWV of NSP – piloW VWuTX…

been TeVcribeT bX Ivankova anT CreVwell (2009J 136) in WUe following waX “MixeT ÜeWUoTV reVearcUH wiWU iWV focuV on WUe Üeaningful inWegraWion of boWU quanWiWaWive anT qualiWaWive TaWaH can proviTe a TepWU anT breaTWU WUaW a Vingle approacU ÜaX lack bX iWVelf”. NeverWUeleVVH boWU qualiWaWive anT ÜixeT ÜeWUoTV reVearcU are beXonT WUe Vcope of WUiV arWicle.

2.1. QueVWionnaireV AV waV ÜenWioneT in SecWion 2H a queVWionnaire iV a priÜarX ÜeWUoT of gaWUering quanWiWaWive TaWa froÜ reVponTenWV. MaWa ÜaX be collecWeT bX aVking Vpecific pieceV of inforÜaWion (e.g. age or Vex) or aVking reVponTenWV Wo cUooVe WUe ÜoVW appropriaWe anVwer for WUeÜ ouW of Veveral alWernaWiveV. QueVWionnaire iWeÜV ÜaX be open-enTeT or cloVeT-enTeT. HoweverH a nuÜber of TifferenW queVWionnaireV are coÜpoVeT of onlX cloVeT-enTeT iWeÜV. 2.1.1. QueVWionnaire iWemV MörnXei (2007) VpecifieV five WXpeV of queVWionnaire iWeÜVJ LikerW VcaleVH VeÜanWic TifferenWial VcaleVH nuÜerical raWing VcaleVH oWUer cloVeT-enTeT iWeÜ WXpeV anT open-enTeT queVWionV. a) LikerW VcaleV ProbablXH WUe ÜoVW well-known WXpe of cloVeT-enTeT iWeÜV iV WUe LikerW Vcale. IW waV naÜeT afWer iWV invenWorH RenViV LikerWH wUo TevelopeT WUe principle of ÜeaVuring aWWiWuTeV bX aVking people Wo reVponT Wo a nuÜber of VWaWeÜenWV abouW a WopicH in WerÜV of WUe exWenW Wo wUicU WUeX agree or TiVagree wiWU iW bX Üarking one of WUe reVponVeV froÜ VWronglX agree Wo VWronglX TiVagree. TUe forÜaW of a WXpical five-level LikerW iWeÜ coulT beH for exaÜpleJ I like learning foreign languageV. VWronglX agree

agree

neiWUer agree nor TiVagree

TiVagree

VWronglX TiVagree

In WUiV forÜ of a Vcale eacU reVponVe opWion iV aVVigneT a nuÜberH for exaÜple VWronglX agree = 5 anT VWronglX TiVagree = 1. AfWer WUaWH all WUe reVponVeV are calculaWeT in orTer Wo analXYe WUe TaWa. b) SeÜanWic TifferenWial VcaleV SiÜilarlX Wo WUe LikerW VcaleH WUiV forÜ of collecWing quanWiWaWive TaWa iV verX wiTelX uVeT. TUiV Vcale iV VeW up uVing bipolar aTjecWiveV aW

129

NTXWa OlejarcYuk

eacU enT. ReVponTenWV are aVkeT Wo inTicaWe WUeir anVwerV on WUe VcaleH for exaÜpleJ PerVonallXH I WUink WUaW learning NngliVU iVJ TifficulW ŚŚJ ŚŚJ ŚŚJ ŚŚJ ŚŚJ ŚŚJ ŚŚ eaVX uVeleVV ŚŚJ ŚŚJ ŚŚJ ŚŚJ ŚŚJ ŚŚJ ŚŚ uVeful

c) NuÜerical raWing VcaleV In WUiV WXpe of a Vcale reVponTenWV are aVkeT Wo aVVign one of Veveral nuÜberV Wo TeVcribe a feaWure of WUe WargeW. An exaÜple of a nuÜerical raWing Vcale ÜaX beJ ŚŚŚŚŚ How ÜucU To Xou like learning NngliVU (on a Vcale froÜ 1 Wo 10)?

T) OWUer cloVeT-enTeT iWeÜ WXpeV TUere iV a poVVibiliWX of uVing oWUer cloVeT-enTeT iWeÜ WXpeV TepenTing on wUaW WUe purpoVe of WUe VWuTX iV. AÜong WUe ÜoVW wiTelXknown cloVeT-enTeT iWeÜ WXpeV areJ Wrue-falVe iWeÜVH ÜulWiplecUoice iWeÜV or rank orTer iWeÜV. In WUe firVW WXpe of iWeÜV reVponTenWV are aVkeT Wo cUooVe beWween Wwo polariYeT anVwerVJ XeV or no.

In WUe VeconT WXpeH WUere are variouV opWionV Wo cUooVe beWween anT WUe reVponTenWV are aVkeT Wo VelecW one or Üore alWernaWiveV given.

In WUe rank orTer iWeÜV WXpe parWicipanWV of WUe VWuTX are proviTeT wiWU a liVW anT are VuppoVeT Wo orTer WUe iWeÜV bX aVVigning VoÜe of WUeÜ accorTing Wo WUe parWicipanWV’ preferenceV. e) Open-enTeT queVWionV TUiV WXpe of queVWionV allowV reVponTenWV Wo anVwer in anX waX WUeX wiVU. Open-enTeT queVWionV are uVuallX followeT bX a blank VpaceH e.g. ToWWeT lineV Wo be filleT bX WUe reVponTenWV. TUe ÜoVW wellknown WXpeV of open-enTeT queVWionV areJ Vpecific open queVWionVH clarificaWion queVWionVH VenWence coÜpleWion anT VUorW-anVwer queVWionV. In WUe firVW WXpe reVponTenWV are aVkeT Wo proviTe Vpecific pieceV of inforÜaWionH e.g. PUaW’V Xour age? In WUe clarificaWion queVWionV WXpe reVponTenWV are aVkeT Wo aTT inforÜaWion Wo ÜulWiple-cUoice iWeÜVH for exaÜpleJ PUaW foreign languageV To Xou Vpeak? a) NngliVU

b) German

c) SpaniVU

T) oWUerH pleaVe VpecifX……

TUe WUirT WXpe of open-enTeT queVWionV iV TeVigneT Wo eliciW a Üore Üeaningful anVwerH e.g. TUe WUing WUaW I like moVW abouW blenTeT learning iV …. In WUe laVW WXpeH VUorW-anVwer queVWionVH reVponTenWV are aVkeT Wo proviTe a VuccincW replX Wo a queVWion. TUiV anVwer ÜaX be aV long aV one paragrapU.

130

A queVWionnaire conWaining a CALL coÜponenW for VWuTenWV of NSP – piloW VWuTX…

2.1.2. QueVWionnaireV in SeconT Language ReVearcU QueVWionnaireV are wiTelX uVeT in SeconT Language ReVearcU. MörnXei (2005) TeVcribeV Veveral well-known queVWionnaireVH aÜong WUeÜJ – AWWiWuTeIMoWivaWion TeVW BaWWerX (AMTB) – TevelopeT bX GarTner (1985)H a uVeful Velf-reporW queVWionnaire conViVWing of over 130 iWeÜVH uVeT Wo aVVeVV boWU ÜoWivaWion anT ÜoWivaWeT beUaviorH – Learning SWXle SurveX (LSS) – conVWrucWeT bX CoUenH OxforT anT CUi (2002) aV a furWUer iÜproveÜenW of SWXle AnalXViV SurveX (TeVigneT bX OxforT)H a Velf-reporW queVWionnaire conViVWing of over 100 iWeÜVH priÜarilX uVeT Wo raiVe VWuTenWV’ awareneVV of WUeir own learning VWXle preferenceVH – SWraWegX InvenWorX for language Learning (SILL) – conVWrucWeT bX OxforT (1990)H wUicU iV a Velf-reporW queVWionnaireH publiVUeT in Wwo verVionVJ for VpeakerV of NngliVU learning oWUer WargeW languageV conViVWing of 80 iWeÜV anT for learnerV of NngliVU aV an L2 conViVWing of 50 iWeÜV. SILL iV WUe ÜoVW wiTelX uVeT queVWionnaire in L2 VWuTieV Wo aVVeVV language learning VWraWegX uVe. MörnXei (2003) alVo preVenWV a liVW of VelecWeT publiVUeT L2 queVWionnaireVH aÜong WUeÜ CompuWer familiariWX of TONFL examineeV queVWionnaire TeVigneT bX NignorH TaXlorH OirVcU anT JaÜieVon (1998). TUiV inVWruÜenW conViVWV of 23 Velf-reporW queVWionV anT iV uVeT Wo cUaracWeriYe coÜpuWer faÜiliariWX of TONŃL WeVW WakerV. TUere iV alVo a nuÜber of queVWionnaireV TevoWeT Wo CALL. SoÜe of WUe exaÜpleV areJ – N-learning CSFV (CriWical SucceVV FacWorV) InVWrumenW – TevelopeT bX SeliÜ (2007)H a VurveX conViVWing of 5 parWV in aTTiWion Wo a TeÜograpUic cUaracWeriVWicV VecWion. TUiV VurveX waV TeVigneT in orTer Wo ÜeaVure e-learning VaWiVfacWion aÜong univerViWX VWuTenWV. – SurveX of FacWorV AffecWing TeacUerV TeacUing wiWU TecUnologX (SFA-T3) – conVWrucWeT bX PapanaVWaViou anT Angeli (2008)H conViVWing of 7 VecWionV incluTing TeÜograpUic TaWaH uVeT Wo aVVeVV WeacUerV’ aWWiWuTeV Wo ICT. – InWerneW UVe anT AWWiWuTe WowarTV WUe InWerneW SurveX – TevelopeT bX Luan eW al. (2005)H a Velf-reporW inVWruÜenW conViVWing of 3 VecWionVH uVeT Wo aVVeVV pre-Vervice WeacUerV’ InWerneW uVe anT aWWiWuTeV WowarTV WUe InWerneW. 2.1.3. PiloWing a queVWionnaire Łefore conTucWing a VWuTX iW iV crucial Wo piloW anX newlX TevelopeT inVWruÜenWV WUaW will be uVeT. MackeX anT GaVV (2005J 43) Tefine a piloW VWuTX in WUe follow-

131

NTXWa OlejarcYuk

ing waXJ “A piloW VWuTX iV generallX conViTereT Wo be a VÜall-Vcale Wrial of WUe propoVeT proceTureVH ÜaWerialVH anT ÜeWUoTVH anT VoÜeWiÜeV alVo incluTeV coTing VUeeWV anT analXWic cUoiceV”. TUe Üain aiÜ of a piloW VWuTX iV Wo Tevelop anT WeVW aTequacX of reVearcU inVWruÜenWV. GaVV anT MackeX (2008J3) VuÜÜariYeJ “A piloW VWuTX iV WUerefore an iÜporWanW ÜeanV of aVVeVVing WUe feaVibiliWX anT uVefulneVV of WUe TaWa VaÜpling anT collecWion ÜeWUoTV anT reviVing WUeÜ before WUeX are uVeT wiWU WUe reVearcU parWicipanWV”.

3. CompuWer AVViVWeT Language Learning (CALL) A nuÜber of reVearcUerV in WUe fielT of VeconT language WeacUing anT learning are inWereVWeT in uVing coÜpuWerV Wo enUance WUe effecWiveneVV of WUeir work. ŃoWoV anT Łrowne (2004) concluTe WUaW CompuWer-AVViVWeT Language Learning (CALL) UaV now becoÜe an iÜporWanW coÜponenW of VeconT anT foreign language learning peTagogX. SWockwell enuÜeraWeV variouV naÜeV of CALL (2012J 10)J “ A nuÜber of acronXÜV Uave been uVeT in WUe paVW Veveral XearVH incluTing CALLICNLL (coÜpuWer-aVViVWeTIenUanceT language learning)H CASLA (coÜpuWer-aVViVWeT VeconT language acquiViWion)H TALLITNLL (WecUnologX aVViVWeTIenUanceT language learning)H NŁLT (neWwork-baVeT language WeacUing)H anTH Üore recenWlXH MALL (Üobile aVViVWeT language learning)H Wo naÜe a few”. AV far aV WUe UiVWorX of CALL iV concerneTH accorTing Wo ParVcUauer (1996)H anT laWer ciWeT bX Gruba (2004)H WUere are WUree pUaVeV of CALLJ SWrucWural CALL (1970V-1980V)H CoÜÜunicaWive CALL (1980V-1990V) anT InWegraWive CALL (21VW cenWurX). In WUe SWrucWural pUaVe ÜoVW coÜpuWerV conViVWeT of Trill-anT-pracWice ÜaWerialV in wUicU WUe coÜpuWer preVenWeT a VWiÜuluV anT WUe learner proviTeT a reVponVe. TUe CoÜÜunicaWive approacU referV Wo focuVing on uVing WUe language raWUer WUan analXViV of WUe languageH anT graÜÜar iV WaugUW iÜpliciWlX raWUer WUan expliciWlX. TUe InWegraWive CALL VUifWV Wo a perVpecWive wUicU VeekV Wo inWegraWe variouV VkillV (e.g. liVWeningH VpeakingH reaTingH anT wriWing) anT WecUnologX inWo WUe language learning proceVV. A relaWivelX new approacU Wo learning a foreign language connecWeT wiWU CALL iV blenTeT learning. SUarÜa anT ŁarreWW (2007J 7) Tefine blenTeT learning in WUe following waXJ “blenTeT learning referV Wo a language courVe wUicU coÜbineV a face-Wo-face (Ń2Ń) claVVrooÜ coÜponenW wiWU an appropriaWe uVe of WecUnologX”. ŁlenTeT learning can be applieT Wo a broaT range of WeacUing anT learning ViWuaWionVH for exaÜple learnerV ÜeeW wiWU WUe WeacUer in a WraTiWionalH face-Wo-face claVVH buW WUe courVe incluTeV a parallel Velf-VWuTX coÜponenW VucU aV an acceVV Wo web-baVeT ÜaWerialV. TUiV approacU UaV been aTapWeT Wo conTucW WUe VWuTX.

132

A queVWionnaire conWaining a CALL coÜponenW for VWuTenWV of NSP – piloW VWuTX…

4. TUe SWuTX TUe VWuTX waV conTucWeT in JanuarXH 2013 aW PoYnan UniverViWX of TecUnologX anT waV a parW of reVearcU in WUe fielT of uVing CALL in VeconT language learning. AV ÜenWioneT in WUe InWroTucWionH WUe auWUor’V aiÜ waV Wo anVwer WUe following reVearcU queVWionJ PUaW are WUe NSP VWuTenWV’ opinionV of CompuWer-AVViVWeT language Learning (CALL)?

4.1. ParWicipanWV Two groupV of VWuTenWV parWicipaWing in a blenTeT learning courVe of NngliVU aV a VeconT language aW PoYnan UniverViWX of TecUnologX were involveT in WUe VWuTX. TUe learnerV were WaugUW NngliVU for Specific PurpoVeV (NSP) in a courVe WUaW waV TiviTeT inWo Wwo parWVJ (1) 70% of claVVeV waV conTucWeT in WUe claVVrooÜ wiWU WUe WeacUer anT (2) 30% of WUe claVVeV waV conTucWeT onlineH ouWViTe WUe claVVrooÜ. TUe parWicipanWV were 25 PoliVU learnerVH 21 ÜaleV anT 4 feÜaleV (N=25; average age=20.4)H wUo VWuTieT NlecWronicV anT TelecoÜÜunicaWionV in WUeir VeconT Xear of full-WiÜe VWuTieV. TUe parWicipanWV’ coÜÜanT of NngliVU coulT be cUaracWeriYeT aV falling VoÜewUere in beWween Ł1 anT Ł2 accorTing Wo CNŃR (Common European Framework of Reference).

4.2. MaWa collecWion anT analXViV AV waV ÜenWioneT earlierH WUe TaWa collecWion Wool uVeT for WUe purpoVe of WUe VWuTX waV a queVWionnaireH wUicU waV naÜeT Learner Profile. IW waV noW VuppoVeT Wo Wake longer WUan 30 ÜinuWeV. IW VUoulT be VWaWeT WUaW WUe queVWionnaire waV aTÜiniVWereT in PoliVU. TUiV TeciVion waV TicWaWeT bX WUe facW WUaW VWuTenWV coulT ÜiVunTerVWanT queVWionV in WUe WargeW language.

1.

2.

General informaWion 1A. General informaWion abouW WUe VWuTenWV – WUe Üain purpoVe of WUiV parW waV Wo collecW general inforÜaWion froÜ WUe VWuTenWVH WUiV parW conViVWeT of 7 iWeÜV; 6 cloVeT-enTeT iWeÜV (e.g. PUaW’V Xour fielT of VWuTieV?) anT 1 open-enTeT queVWion connecWeT wiWU parWicipanWV’ age.

1Ł.

General informaWion abouW learning NngliVU – WUiV parW waV TeVigneT Wo collecW inforÜaWion concerneT wiWU foreign language learningH iW conViVWeT of 14 iWeÜV; 5 XeVIno queVWionV (e.g. Mo Xou work? or Have Xou ever been Wo anX NngliVU Vpeaking counWrX?)H 6 clarificaWion queVWionV (e.g. Mo Xou know anX oWUer foreign languageV beViTeV NngliVU? If XeVH pleaVe VpecifX….)H 2 open queVWionV (e.g. How long Uave Xou been learning NngliVU?)H anT 1 cloVeT-enTeT queVWion (PUicU foreign language To Xou learn aW WUe univerViWX?).

CompuWer-AVViVWeT language Learning (CALL) 2A. General informaWion accorTing Wo uVing WecUnologX – WUe Üain aiÜ of WUiV parW waV Wo

133

NTXWa OlejarcYuk

2Ł.

collecW inforÜaWion abouW uVing WecUnologX bX WUe VWuTenWVH iW conViVWeT of 9 iWeÜV; 3 open queVWionV (e.g. How mucU Wime To Xou VpenT uVing WUe InWerneW a week?)H 3 XeVIno queVWionV (e.g. Have Xou ever parWicipaWeT in a blenTeT learning courVe?)H anT 3 clarificaWion queVWionV (e.g. PUaW To Xou uVe WUe InWerneW forH moVW frequenWlXH aV far aV learning a foreign language iV concerneTH pleaVe VpecifX…?)

CALL applicaWion – WUiV parW waV WUe ÜoVW iÜporWanW one in WUe queVWionnaire becauVe iW waV TirecWlX connecWeT wiWU VWuTenWV’ aWWiWuTe WowarTV CALLH iW conViVWeT of 27H 5-poinW LikerW-Vcale iWeÜVH wUere 1 inTicaWeT coÜpleWe TiVagreeÜenW anT 5 coÜpleWe agreeÜenW. TUe iWeÜV incluTeT in WUe CALL applicaWion parW ÜeaVureT VucU facWorV aV WUe effecWiveneVV of working wiWU WUe coÜpuWer wUile learning NngliVU (e.g. Learning NngliVU iV more effecWive uVing WUe compuWer WUan uVing WraTiWional meWUoTV.)H feeTback WUe coÜpuWer proviTeV (e.g. FeeTback WUaW iV proviTeT bX WUe compuWer afWer compleWing a WaVk iV clear.)H WUe iÜporWance of uVing WUe coÜpuWer Wo learn NngliVU (e.g. UVing WUe compuWer Wo learn NngliVU iV aV imporWanW aV WraTiWional meWUoTV.)H VWuTenWV’ preferenceV (e.g. I prefer uVing WUe compuWer Wo learn NngliVU Wo uVing a WraTiWional courVebook.)H VWuTenWV’ aWWiWuTe Wo CALL (e.g. PUen I uVe CALL I am leVV VWreVVeT.) anT coÜpuWer uVe (e.g. I uVe online or elecWronic TicWionarieVH e.g. on MVM-ROM Wo learn NngliVU). TUere waV alVo 1 open-enTeT queVWionJ Mo Xou uVe WUe compuWer Wo learn NngliVU in anX oWUer waX? If XeVH pleaVe VpecifX in wUaW waX. TUe aiÜ of WUiV queVWion waV Wo collecW aTTiWional inforÜaWion froÜ VWuTenWV.

Table 1J Learner Profile.

AV illuVWraWeT in Table 1H WUe queVWionnaire waV coÜpoVeT of four parWV. TUe TaWa collecWeT in WUe queVWionnaire waV VubjecWeT Wo a quanWiWaWive analXViV. TUiV involveT WUe following VWepVJ · preparing a VurveX coTebook for WUe queVWionnaireH · ÜeaVuring WUe reliabiliWX of WUe CALL queVWionnaire bX calculaWing CronbacU’V alpUaH · calculaWing WUe ÜeanV of all WUe nuÜerical TaWaH i.e. parWicipanWV’ ageH lengWU of learning NngliVUH VWaXing abroaTH uVing WUe coÜpuWerH VpenTing WiÜe uVing WUe coÜpuWerIInWerneWH anT analXYing WUe reVponTenWV’ anVwerV in WUe queVWionnaireH · calculaWing WUe ÜeanV anT VWanTarT TeviaWionV for all WUe iWeÜV in WUe CALL queVWionnaire.

134

A queVWionnaire conWaining a CALL coÜponenW for VWuTenWV of NSP – piloW VWuTX…

Ńigure 1J SurveX coTebook.

AV preVenWeT in Ńigure 1H eacU iWeÜ of WUe queVWionnaire (e.g. LPoneA04 VignifXing Learner ProfileH parW 1H queVWion 4 – PUaW language To Xou uVe aW Uome?) waV aVVigneT a full variable naÜe (e.g. language aW UoÜe)H an SPSS variable naÜe (e.g. langUoÜe) anT a graTe accorTing Wo coTing inVWrucWionV (e.g. 1-PoliVU; 2-oWUer) in orTer Wo analXYe WUe TaWa uVing an SPSS (SWaWiVWical Package for WUe Social ScienceV) VofWware anT an Nxcel VpreaTVUeeW. TUe inWernal conViVWencX reliabiliWX of WUe 27 iWeÜV of WUe inVWruÜenW waV eVWabliVUeT for all WUe parWicipanWV bX calculaWing CronbacU’V alpUaH wUicU aÜounWeT Wo 0.78. TUe calculaWion waV Tone uVing SPSS VofWware. TUe reVulW iV conViTereT a VaWiVfacWorX value aV WUe alpUa inTicaWeV WUaW WUe iWeÜV of WUe queVWionnaire forÜ a Vcale WUaW UaV reaVonable inWernal conViVWencX reliabiliWX. 4.3. ReVulWV CalculaWionV concerning WUe firVW WUree parWV of Learner Profile were ÜaTe anT WUe ÜeanV of all WUe nuÜerical TaWa in WUe queVWionnaire are aV followVJ variable lengWU of VWaXing in an NngliVU Vpeaking counWrX (calculaWeT for 14 VWuTenWV wUo Uave ever been abroaT) lengWU of learning NngliVU lengWU of uVing WUe coÜpuWer WiÜe VpenW aW WUe coÜpuWer a week WiÜe VpenW uVing WUe InWerneW a week

mean Vcore 32 TaXV 10 XearV 12 XearV 28.88 UourV 28.08 UourV

Table 2J Mean VcoreV froÜ WUe queVWionnaire.

PUaW iV inWereVWing in Table 2 iV WUe facW WUaW VWuTenWV reporW WUaW WUeX Uave been uVing WUe coÜpuWer longer WUan learning NngliVU. PUaW iV ÜoreH

135

NTXWa OlejarcYuk

WiÜe VWuTenWV VpenT uVing WUe coÜpuWer iV virWuallX WUe VaÜe aV uVing WUe InWerneW. PUen iW coÜeV Wo oWUer inforÜaWion obWaineT froÜ WUe queVWionnaireH iW UaV been preVenWeT bX ÜeanV of MiagraÜV 1-8J oWUer I woulT like Wo Uave gooT graTeV… I woulT like Wo geW a well-paiT job I woulT like Wo go abroaT I woulT like Wo Uave a ŃL cerWificaWe I like learning WUiV language IW iV coÜpulVorX aW ÜX univerViWX 0

5

10

15

20

MiagraÜ 1J PUaW iV WUe reaVon for Xour learning NngliVU?

oWUer I go abroaT I aWWenT claVVeV in a language VcUool I parWicipaWe in privaWe leVVonV I Uave claVVeV aW WUe univerViWX 0

10

20

30

MiagraÜ 2J PUere To Xou uVe NngliVU?

Üore frequenWlX Wwice a week once a week everX TaX 0

5

10

15

MiagraÜ 3J How ofWen To Xou uVe NngliVU anT for wUaW purpoVe?

136

20

A queVWionnaire conWaining a CALL coÜponenW for VWuTenWV of NSP – piloW VWuTX… Mo Xou uVe NngliVU aW work?

NoH I TonGW work.

QeVH I work.

0

5

10

15

20

25

MiagraÜ 4J Mo Xou work? If XeVH To Xou uVe NngliVU aW work?

oWUer viTeoconferenceV Üail coÜpuWer gaÜeV pUone callV coÜpuWer prograÜÜeV newVpaperV anT ÜagaYineV bookV filÜV InWerneW raTio TV prograÜÜeV 0

10

20

30

MiagraÜ 5J PUaW To Xou finT uVeful for learning NngliVU?

no XeVH PorWugeVe XeVH RuVVian XeVH ŃrencU XeVH SpaniVU XeVH GerÜan 0

5

10

15

20

MiagraÜ 6J Mo Xou Vpeak anX oWUer foreign languageV?

137

NTXWa OlejarcYuk oWUer Üaking converVaWionV preparing preVenWaWionV reaTing plaXing coÜpuWer gaÜeV wriWing anT reaTing eÜailV learning graÜÜarH vocabularXH… gaWUering inforÜaWion 0

5

10

15

20

25

MiagraÜ 7J PUaW To Xou uVuallX uVe WUe InWerneW for aV far aV learning foreign languageV iV concerneT?

XeVH ÜX VeconTarX VcUool XeVH a language VcUool XeVH ÜX univerViWX 0

5

10

15

20

25

30

MiagraÜ 8J Have Xou ever parWicipaWeT in an e-learning courVe in NngliVU? If XeVH wUo organiYeT WUe courVe?

TUe ÜoVW inWereVWing concluVionV for WUe reVearcUer areJ ÜoVW of WUe VWuTenWV are willing Wo learn NngliVU becauVe WUeX woulT like Wo Uave a wellpaiT job (16) anT WUeX like learning WUiV language (13)H VWuTenWV ofWen Walk Wo people froÜ TifferenW counWrieV (13)H ÜoVW of WUeÜ uVe NngliVU everX TaX for ÜanX purpoVeVH all of WUe learnerV finT uVing WUe InWerneW anT waWcUing filÜV uVeful in learning NngliVUH ÜoVW of WUeÜ (18) know oWUer foreign languageV beViTeV NngliVUH onlX Wwo of WUe learnerV UolT a cerWificaWe in NngliVU anT all of WUeÜ Uave acceVV Wo WUe InWerneW wiWU UigU VpeeT WranVÜiVVion.

AV ÜenWioneT earlierH WUe LikerW-Vcale of WUe CALL parW of WUe queVWionnaire waV analXYeT quanWiWaWivelX calculaWing Üean VcoreV anT VWanTarT TeviaWionV.

138

A queVWionnaire conWaining a CALL coÜponenW for VWuTenWV of NSP – piloW VWuTX… 5H0 4H0 3H0 2H0 1H0 0H0

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

MiagraÜ 9J Mean VcoreV for WUe CALL queVWionnaire iWeÜV.

AV illuVWraWeT in MiagraÜ 9H WUe UigUeVW ÜeanV (M=4.0 anT UigUer) were TeWerÜineT for VucU VWaWeÜenWV aVJ · CALL 25J “I uVe NngliVU Wo coÜÜunicaWe wiWU oWUer people bX ÜeanV of WUe coÜpuWer (e.g. uVing foruÜV)” (M=4.4H SM=0.76)H · CALL 10J “UVing CALL I Uave eaVier acceVV Wo aTTiWional inforÜaWion” (M=4.3H SM=0.67)H · CALL 20J “I uVe webViWeV in NngliVU (e.g. online newVpaperVH enWerWainÜenW webViWeV)” (M=4.3H SM=0.79)H · CALL 18J “I uVe an online or elecWronic TicWionarXH e.g. on MVM-ROM Wo learn NngliVU” (M=4.2H SM=1.22)H · CALL 2J “Learning NngliVU iV eaVier for Üe uVing WUe coÜpuWer” (M=4.1H SM=0.6)H · CALL1J “I like uVing WUe coÜpuWer Wo learn NngliVU verX ÜucU” (M=4.0H SM=0.61)H · CALL 24J “I uVe NngliVU Wo coÜÜunicaWe wiWU oWUer people bX ÜeanV of WUe coÜpuWer (e.g. uVing e-Üail)” (M=4.0H SM=1.02).

IWeÜV wiWU WUe loweVW ÜeanV (M lower WUan 3.0) were aV followVJ · CALL 14J “TUe CALL environÜenW enableV Üe Wo Tevelop Vpeaking VkillV” (M=2.6H SM=1.08)H · CALL 23J “I uVe webViWeV TeVigneT Wo learn NngliVU (M=2.2H SM=0.97) · CALL 22J “I uVe NngliVU corpora (e.g. ŁriWiVU NaWional CorpuV) for learning” (M=2.1H SM=1.07) SucU low Üean VcoreV ÜaX accounW for VWuTenWV’ ÜiVunTerVWanTing of VoÜe queVWionVH e.g. WUeX ÜaX noW Uave known wUaW a corpuV iV. IW VUoulT be noWeT WUaW WUe valueV of VWanTarT TeviaWionV were quiWe UigU in VoÜe caVeV. TUiV ÜaX inTicaWe WUaW WUe reVponVeV are VubjecW Wo conViTerable inTiviTual variaWion.

139

NTXWa OlejarcYuk

MiagraÜ 10J Mean VcoreV anT VWanTarT TeviaWionV for WUe CALL queVWionnaire iWeÜV.

MiagraÜ 10 preVenWV Üean VcoreV (preVenWeT aV ToWV) anT VWanTarT TeviaWionV (preVenWeT aV verWical lineV) for WUe CALL queVWionnaire. TUe iWeÜ wiWU WUe UigUeVW value of VWanTarT TeviaWion waV CALL 26J “I uVe NngliVU Wo coÜÜunicaWe wiWU oWUer people bX ÜeanV of VoIP (Voice over InWerneW ProWocol) coÜÜunicaWorVH e.g. SkXpe” (SM=1.47). TUere waV alVo one open queVWion aW WUe enT of WUe queVWionnaireJ “Mo Xou uVe WUe coÜpuWer Wo learn NngliVU in anX oWUer waX? If XeVH pleaVe VpecifX”. TUere were onlX WUree VWuTenWV wUo anVwereT WUe queVWion. TUe anVwerV were aV followVJ (a) I waWcU filÜVH ViWcoÜVH anT reaT Wraining ÜaWerialVH (b) I uVe coÜpuWer prograÜÜeVH e.g. ProfeVVor HenrXH anT (c) I plaX coÜpuWer gaÜeV. 4.4. MiVcuVVion TUe currenW VWuTX waV ÜeanW Wo exaÜine VWuTenWV’ aWWiWuTeV WowarTV CALL. IW waV founT WUaW ÜoVW of WUe parWicipanWV vieweT WUe coÜpuWer aV a Wool enUancing WUeir learning a foreign language. TUe finTingV are conViVWenW wiWU WUoVe bX AbTelraUeeÜ (2004). IW waV alVo founT WUaW WUe ÜajoriWX of VWuTenWV involveT in WUe VWuTX uVeT online or elecWronic TicWionarieVH online newVpaperVH enWerWainÜenW webViWeV or foruÜV Wo learn NngliVU. AlVoH ÜoVW of WUe parWicipanWV perceiveT coÜÜunicaWing wiWU oWUerV online aV ÜoVW Uelpful in learning NngliVU. AnoWUer inWereVWing finTing waV WUe facW WUaW WUe parWicipanWV claiÜeT Wo VpenT an average of 28.08 UourV uVing WUe InWerneW per week. TUiV iV over eigUW WiÜeV aV long aV WUaW of pre-Vervice WeacUerV of MalaXVia wUere WUe average online WiÜe per week waV onlX 3.41 (Luan eW al.H 2005).

140

A queVWionnaire conWaining a CALL coÜponenW for VWuTenWV of NSP – piloW VWuTX…

A liÜiWaWion of WUiV VWuTX lieV in WUe facW WUaW WUe inVWruÜenW uVeT waV onlX a Velf-reporW queVWionnaire. Ńor fuWure VWuTieV ÜixeT ÜeWUoTV reVearcU VUoulT be uVeT Wo WriangulaWe WUe TaWa aV in WUe VWuTX conTucWeT bX Łill anT GallowaX (2007) wUo noW onlX uVeT a queVWionnaire buW alVo inWerviewV. PUaW iV ÜoreH WUere were 25 parWicipanWV involveT in WUe currenW reVearcUH wUicU iV enougU for piloWing WUe newlX TevelopeT inVWruÜenW buW cerWainlX noW enougU Wo conTucW furWUer VWuTieV. All in allH in WUe ligUW of WUe currenW reVearcU finTingV iW iV TifficulW noW Wo TiVagree wiWU wUaW PapanaVWaViou anT Angeli (2008) VaiTJ “ICT UaV becoÜe an inWegraWeT parW of our TailX liveVH Vo iW won’W be long before iW alVo becoÜeV an inVeparable parW of VWuTenWV’ anT WeacUerV’ liveV”.

5. ConcluVion MeVigning a queVWionnaire uVuallX involveV a nuÜber of VWepVH aÜong WUeÜJ alloWWing ÜucU WiÜe Wo reaTing liWeraWure in queVWionnaire conVWrucWionH reaTing abouW WUe fielT of VWuTX we are inWereVWeT inH forÜulaWing queVWionVH or Üaking TeciVionV accorTing Wo wUaW WXpe(V) of queVWion iWeÜV woulT be ÜoVW VuiWable. In orTer Wo Vave WiÜeH uVing alreaTX conVWrucWeT queVWionnaireV ÜaX becoÜe a gooT iTea. HoweverH a nuÜber of queVWionnaireV are wriWWen in a foreign languageH wUicU in ÜanX caVeV cannoW be uVeT for learnerV wUoVe ŃL proficiencX iV well-below our expecWaWionV. TUe piloW VWuTX conTucWeT aW PoYnan UniverViWX of TecUnologX aÜong NSP VWuTenWV waV a Vource of large aÜounW of TaWaH wUicU exceeTeT WUe reVearcUer’V expecWaWionV. IW proviTeT WUe auWUor of WUe VWuTX wiWU valuable inforÜaWion abouW WUe VWuTenWVH WUeir preferenceV aV far aV learning NngliVU iV concerneTH uVing WecUnologXH anT finallX uVing CALL. AlWUougU WUere are VoÜe iWeÜV in WUe queVWionnaire WUaW VUoulT be lefW for furWUer conViTeraWionH WUe VWuTX confirÜeT WUaW WUe newlX conVWrucWeT queVWionnaire iV a reliable inVWruÜenWH wUicU ÜaX be uVeT for furWUer reVearcU.

RNFNRNNCNS AbTelraUeeÜH A. Q. 2004. UniverViWX faculWX ÜeÜberV’ conWexW beliefV abouW WecUnologX uWiliYaWion in WeacUing. TUe TurkiVU Online Journal of NTucaWional TecUnologX 3 (4)J 76-84.

Arnó-MaciàH N. 2012. TUe role of WecUnologX in WeacUing languageV for Vpecific purpoVeV courVeV. TUe MoTern Language Journal 96J 89-104. ŁrillH J. M.H GallowaXH C. 2007. PerilV anT proÜiVeVJ UniverViWX inVWrucWorV’ inWegraWion of WecUnologX in claVVrooÜ-baVeT pracWiceV. ŁriWiVU Journal of NTucaWional TecUnologX 38 (1)J 95-105.

141

NTXWa OlejarcYuk ŁrownH J. M. 2001. UVing VurveXV in language prograÜV. CaÜbriTgeJ CaÜbriTge UniverViWX PreVV. CUenH L.-L. 2004. PeTagogical VWraWegieV Wo increaVe pre-Vervice WeacUerV’ confiTence in coÜpuWer learning. NTucaWional TecUnologX F SocieWX 7 (3)J 50-60.

CoUenH A. M.H OxforTH R. L. anT CUiH J. C. 2002. “Learning SWXle SurveXJ AVVeVVing Qour Own Learning SWXleV” (in) SWXleV anT VWraWegieV – baVeT inVWrucWionJ A WeacUer’V guiTe (eTV. A. M. CoUenH anT S. J. Peaver). MinneapoliVH MNJ CenWer of ATvanceT ReVearcU on Language AcquiViWionH UniverViWX of MinneVoWaJ 15-21.

MörnXeiH R. 2003. QueVWionnaireV in SeconT Language ReVearcUJ ConVWrucWionH ATÜiniVWraWion anT ProceVVing. MaUwaUH NJJ Lawrence NrlbauÜ AVVociaWeV. MörnXeiH R. 2005. TUe PVXcUologX of WUe Language LearnerJ InTiviTual MifferenceV in SeconT Language AcquiViWion. MaUwaUH NJJ Lawrence NrlbauÜ AVVociaWeV. MörnXeiH R. 2007. ReVearcU ÜeWUoTV in ApplieT LinguiVWicVJ QuanWiWaWiveH QualiWaWive anT MixeT MeWUoTologieV. OxforTJ OxforT UniverViWX PreVV. MörnXeiH R.H CViYérH O. 2012. “How Wo TeVign anT analXYe VurveXV in SLA reVearcU?” (in) ReVearcU MeWUoTV in SeconT Language AcquiViWionJ A pracWical GuiTe (eTV. A. MackeX anT S. GaVV). MalTenH MAJ PileX-ŁlackwellJ 74-94. ŃoWoVH S. anT ŁrowneH CU. M. 2004. New PerVpecWiveV on CALL for SeconT Language ClaVVrooÜV. MaUwaUH NJJ Lawrence NrlbauÜ AVVociaWeV. GarTnerH R.C. 1985. Social PVXcUologX anT VeconT language learningJ TUe role of aWWiWuTeV anT ÜoWivaWion. LonTonJ NTwarT ArnolT. GaVVH A. anT MackeXH A. 2008. MaWa eliciWaWion for VeconT anT foreign language reVearcU. MaUwaUH NJJ Lawrence NrlbauÜ AVVociaWeV. GrubaH P. 2004. “CoÜpuWer AVViVWeT language Learning” (in) TUe HanTbook of ApplieT LinguiVWicV. (eTV. A. MavieVH anT C. NlTer). MalTenH MAJ PileX-ŁlackwellJ 623-648.

IvankovaH N. V. anT CreVwellH J.P. 2009. “MixeT MeWUoTV” (in) QualiWaWive ReVearcU in ApplieT LinguiVWicVJ A pracWical inWroTucWion. (eT. J. HeigUaÜ anT R. A. Croker). New QorkJ Palgrave MACMILLANJ 135-161.

OirVcUH I.H JaÜieVonH J.H TaXlorH C. anT NignorH M. 1998. CoÜpuWer ŃaÜiliariWX aÜong TONŃL NxaÜineeV. TONŃL ReVearcU reporW 59H MarcUH 1998. PrinceWonH NJJ NTucaWional TeVWing Service.

LuÜpeH A. T. anT CUaÜberVH N. 2001. AVVeVVing WeacUerV’ conWexW beliefV abouW WecUnologX uVe. Journal of ReVearcU on TecUnologX in NTucaWion 34 (1)J 93-107.

LuanH P. S.H ŃungH N. S.H NawawiH M. anT HongH T. S. 2005. NxperienceT anT InexperienceT InWerneW uVerV aÜong pre-Vervice WeacUerVJ TUeir uVe anT aWWiWuTeV WowarT WUe InWerneW. NTucaWional TecUnologX F SocieWX 8 (1)J 90-103.

MackeXH A. anT GaVVH S. M. 2005. SeconT Language ReVearcUJ MeWUoTologX anT MeVign. MaUwaUH NJJ Lawrence NrlbauÜ AVVociaWeV. OxforTH R. L. 1990. Language learning VWraWegieVJ PUaW everX WeacUer VUoulT know.

New QorkJ NewburX HouVe. PallanWH J. 2011. SPSS Survival ManualJ A VWep bX VWep guiTe Wo TaWa analXViV uVing SPSS. SXTneXJ Allen F Unwin.

142

A queVWionnaire conWaining a CALL coÜponenW for VWuTenWV of NSP – piloW VWuTX… PapanaVWaViouH N. C. anT AngeliH C. 2008. NvaluaWing WUe uVe of ICT in eTucaWionJ pVXcUoÜeWric properWieV of WUe VurveX of facWorV affecWing WeacUerV WeacUing wiWU WecUnologX (SŃA-T3). NTucaWional TecUnologX F SocieWX 11 (1)J 69-86.

RicUarTVH O. 2009. “InWerviewV” (in) QualiWaWive ReVearcU in ApplieT LinguiVWicVJ A pracWical inWroTucWion (eTV. J. HeigUaÜ anT R. A. Croker). New QorkJ Palgrave MACMILLANJ 182-199.

SeliÜH H. M. 2007. CriWical SucceVV ŃacWorV for e-learning accepWanceJ ConfirÜaWorX facWor ÜoTelV. CoÜpuWerV F NTucaWion 49J 396-413.

SUarÜaH P. anT ŁarreWWH Ł. 2007. ŁlenTeT learningJ UVing WecUnologX anT in anT beXonT WUe language claVVrooÜ. OxforTJ MacÜillan.

SWockwellH G. 2012. CoÜpuWer – AVViVWeT Language Learning. CaÜbriTgeJ CaÜbriTge UniverViWX PreVV. ParVcUauerH M. 1996. “CoÜpuWer AVViVWeT Language LearningJ an InWroTucWion” (in) MulWiÜeTia language WeacUing (eT. S. ŃoWoV). TokXoJ LogoV InWernaWionalJ 3-20.

APPNNMIX NVWiÜaWeT WiÜeJ 30 Üin.

Learner Profile

PleaVeH coÜpleWe WUe queVWionnaire concerning foreign language learningH wUicU iV a parW of ÜX reVearcU in WUiV area. TUiV iV noW a WeVW Vo WUere are no “rigUW” or ‘wrong” anVwerV. PleaVeH proviTe UoneVW anVwerV aV onlX WUiV will guaranWee WUe VucceVV of WUe inveVWigaWion. TUank Xou verX ÜucU for Xour WiÜe anT Uelp.

Qour anVwerV Wo all queVWionV will be WreaWeT wiWU WUe VWricWeVW confiTence. AlWUougU I aVk Xou for Xour name on WUe firVW pageH I To Vo onlX becauVe I muVW be able Wo aVVociaWe Xour anVwerV Wo WUiV queVWionnaire wiWU WUoVe of oWUer queVWionnaireV wUicU Xou will be aVkeT Wo anVwer.

Name ŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚ ParW I General informaWion A. ŁackgrounT informaWion abouW VWuTenWV Give Xour opinion abouW eacU queVWion or VWaWemenW bX puWWing an ‘X’ in WUe box WUaW TeVcribeV Xou. 1. GenTer □ Üale □ feÜale

143

NTXWa OlejarcYuk 2. AgeH pleaVe VpecifX ŚŚŚŚ 3. NTucaWional profile □ full-WiÜe VWuTenW □ parW-WiÜe VWuTenW 4. Language Vpoken aW Uome □ PoliVU □ oWUerH VpecifXŚŚŚŚŚŚŚŚŚ 5. TUe currenW Xear of Xour VWuTieV VW nT rT □1 □2 □3 6. TUe VemeVWer of Xour VWuTXing NngliVU aW WUe univerViWX VW nT rT WU □1 □2 □3 □4 7. FielT of VWuTieVH pleaVe cUooVe one opWion □ ArcUiWecWure anT Urban Planning □ MaWUeÜaWicV □ Ńine ArWV NTucaWion □ NTucaWion in TecUnologX anT InforÜaWicV □ ŁioÜeTical Nngineering □ ŁioinforÜaWicV □ MaWerialV Nngineering □ SafeWX Nngineering □ MecUanical Nngineering □ ManageÜenW □ ManageÜenW anT ProTucWion Nngineering □ LogiVWicV □ MecUaWronicV □ TranVporW □ NlecWronicV anT TelecoÜÜunicaWionV □ CUeÜical TecUnologX □ AuWoÜaWic ConWrol anT RoboWicV □ NnvironÜenWal ProWecWion TecUnologieV □ NlecWrical Nngineering □ CUeÜical anT ProceVV Nngineering □ InforÜaWicV □ OWUerH VpecifXŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚ Ł. General informaWion abouW learning NngliVU Give Xour opinion abouW eacU queVWion or VWaWemenW bX puWWing an ‘X’ in WUe box WUaW TeVcribeV Xou. 1. PUaW iV WUe reaVon for Xour learning NngliVU? Qou can cUooVe Veveral opWionV □ iW iV coÜpulVorX aW ÜX univerViWX □ I woulT like Wo receive a cerWificaWe in NngliVU □ I like learning NngliVU □ I woulT like Wo Uave gooT ÜarkV □ I woulT like Wo go abroaT □ oWUerH VpecifXŚŚŚŚŚŚŚŚŚ □ I woulT like Wo geW a well-paiT job 2. PUere To Xou uVe NngliVU? □ Turing claVVeV aW WUe univerViWX □ I aWWenT privaWe leVVonV □ I aWWenT claVVeV in a language VcUool □ I Wravel abroaT □ I Vpeak wiWU a colleague froÜ a TifferenW counWrX □ oWUerH VpecifXŚŚŚŚŚŚŚ

144

A queVWionnaire conWaining a CALL coÜponenW for VWuTenWV of NSP – piloW VWuTX… 3. How ofWen To Xou uVe NngliVU anT for wUaW purpoVe? □ everX TaX in orTer Wo ŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚ □ once a week in orTer Wo ŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚ □ Wwo WiÜeV a week in orTer Wo ŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚ □ oWUerH VpecifXŚŚŚŚŚŚŚ 4. Mo Xou work? □ XeV □ no 5. If XeVH To Xou uVe NngliVU aW work? □ XeV □ no 6. PUaW To Xou finT uVeful for learning NngliVU? (Qou can cUooVe more WUan one anVwer) □ TV prograÜÜeV □ coÜpuWer prograÜÜeV □ raTio □ WelepUone callV □ WUe InWerneW □ plaXing coÜpuWer gaÜeV □ waWcUing filÜV □ uVing e-Üail □ reaTing bookV □ uVing viTeoconferenceV □ reaTing ÜagaYineVI newVpaperV □ oWUerH VpecifX ŚŚŚŚŚŚŚŚ 7. PUaW iV WUe major foreign language WUaW Xou VWuTX aW WUe univerViWX? □ NngliVU □ GerÜan □ ŃrencU □ SpaniVU □ RuVVian 8. Mo Xou Vpeak anX oWUer foreign languageV? □ XeV □ no 9. If XeV wUaW iVI are WUe languageV? (Qou can cUooVe more WUan one anVwer) □NngliVU □GerÜan VpecifXŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚ

□ŃrencU

□SpaniVU

□RuVVian

□IWalian

□oWUerH

pleaVe

10. Have Xou ever been Wo anX NngliVU Vpeaking counWrX? □ XeV □ no 11. If XeVH Uow long waV Xour VWaX? PleaVeH VpecifXŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚ 12. How long Uave Xou been learning NngliVU? PleaVeH VpecifXŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚ 13. Mo Xou UolT anX cerWificaWe in NngliVU? □ XeV □ no 14. If XeVH wUicU one? □ŃCN □CAN □CPN □ŁULATS

□TNLC □TONŃL □TONIC □oWUerH pleaVe VpecifXŚŚŚŚŚŚŚŚ

145

NTXWa OlejarcYuk ParW II CompuWer AVViVWeT Language Learning Give Xour opinion abouW eacU queVWion or VWaWemenW bX puWWing an ‘X’ in WUe box WUaW TeVcribeV Xou. A. TecUnologX uVe 1. How long Uave Xou been uVing a compuWer? PleaVeH VpecifX ŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚ 2. Mo Xou Uave a compuWer aW Uome? □ XeV □ no 3. If XeVH Uow manX UourV To Xou uVe a compuWer a week? PleaVeH VpecifX ŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚ 4. Mo Xou Uave acceVV Wo WUe InWerneW wiWU UigU VpeeT WranVmiVVion? □ XeV □ no 5. If XeVH VWaWe wUere □ aW UoÜe □ aW WUe univerViWX □ aW work □ oWUerH pleaVe VpecifX ŚŚŚŚŚŚŚŚŚ 6. How manX UourV To Xou VpenT on WUe InWerneW a week? PleaVeH VpecifX ŚŚŚŚŚŚŚŚŚ 7. PUaW To Xou uVuallX uVe WUe InWerneW for aV far aV learning foreign languageV iV concerneT? □ gaWUering inforÜaWion □ learning graÜÜarH vocabularXH eWc. □ wriWing anT receiving eÜailV □ plaXing coÜpuWer gaÜeV □ reaTing □ Üaking preVenWa onV □ oWUerH pleaVe VpecifXŚŚŚŚŚŚŚŚŚŚ 8. Have Xou ever parWicipaWeT in an e-learning courVe in NngliVU? □ XeV □ no 9. If XeVH wUo organiYeT WUe courVe? □ univerViWX □ language VcUool □ oWUerH pleaVe VpecifXŚŚŚŚŚŚŚŚ Ł.UVing CALL TUe Werm CALL referV Wo CompuWer AVViVWeT Language Learning.

PleaVeH reaT WUe VWaWemenWV carefullX anT cUooVe one anVwer from 1 – I WoWallX TiVagree Wo 5 – I WoWallX agree WUaW beVW TeVcribeV Xou.

146

A queVWionnaire conWaining a CALL coÜponenW for VWuTenWV of NSP – piloW VWuTX… I WoWallX TiVagree 1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

I TiVagree 2

I Uave no opinion I agree 3 4

I WoWallX agree 5

I like uVing WUe coÜpuWer Wo learn NngliVU verX ÜucU. 1 2 3 4 5 Learning NngliVU iV eaVier for Üe uVing WUe coÜpuWer. 1 2 3 4 5 MX pace of learning NngliVU iV faVWer uVing WUe coÜpuWer coÜparing Wo WraTi1 2 3 4 5 Wional ÜeWUoTV. Learning NngliVU iV Üore effecWive uVing WUe coÜpuWer WUan uVing WraTiWional 1 2 3 4 5 ÜeWUoTV. UVing WUe coÜpuWer Wo learn NngliVU iV aV iÜporWanW aV WraTiWional ÜeWUoTV. 1 2 3 4 5 ŃeeTback WUaW iV proviTeT bX WUe coÜpuWer afWer coÜpleWing a WaVk iV clear.

1 2 3 4 5 I prefer Wo coÜÜunicaWe wiWU oWUer people in NngliVU uVing WUe coÜpuWer WUan 1 2 3 4 5 face-Wo-face.

I prefer uVing WUe coÜpuWer Wo uVing a WraTiWional courVebook.

1 2 3 4 5 PUen I uVe CALL I aÜ leVV VWreVVeT. 1 2 3 4 5 UVing CALL I Uave eaVier acceVV Wo aTTiWional inforÜaWion 1 2 3 4 5 TUe CALL environÜenW enableV Üe Wo Tevelop all WUe language VkillV (reaTingH 1 2 3 4 5 wriWingH liVWening anT Vpeaking).

TUe CALL environÜenW enableV Üe Wo Tevelop reaTing coÜpreUenVion VkillV. 1 2 3 4 5 TUe CALL environÜenW enableV Üe Wo Tevelop liVWening coÜpreUenVion VkillV. 1 2 3 4 5 TUe CALL environÜenW enableV Üe Wo Tevelop Vpeaking VkillV 1 2 3 4 5 TUe CALL environÜenW enableV Üe Wo exWenT vocabularX knowleTge. 1 2 3 4 5 TUe CALL environÜenW enableV Üe Wo unTerVWanT graÜÜar ruleV. 1 2 3 4 5 CALL UelpeT Üe Wo becoÜe an inTepenTenW learner.

1 2 3 4 5 I uVe an online or elecWronic TicWionarXH e.g. on MVM-ROM Wo learn NngliVU 1 2 3 4 5 I uVe a worT proceVor (e.g. MicroVofW PorT) Wo creaWe TocuÜenWV in NngliVU 1 2 3 4 5 anT I uVe VucU funcWionV aV cUecking Vpelling or WUeVauruV. I uVe webViWeV in NngliVU (e.g. online newVpaperVH enWerWainÜenW webViWeV) 1 2 3 4 5 I uVe webViWeV in NngliVU Wo reaT VcienWific arWicleV (e.g. www.VcienceTailX.coÜH 1 2 3 4 5 www.newVcienWiVW.coÜ).

I uVe NngliVU corpora (e.g. ŁriWiVU NaWional CorpuV) for learning 1 2 3 4 5 I uVe webViWeV TeVigneT Wo learn NngliVU 1 2 3 4 5 I uVe NngliVU Wo coÜÜunicaWe wiWU oWUer people bX ÜeanV of WUe coÜpuWer 1 2 3 4 5 (e.g. uVing e-Üail) I uVe NngliVU Wo coÜÜunicaWe wiWU oWUer people bX ÜeanV of WUe coÜpuWer 1 2 3 4 5 (e.g. uVing foruÜV) I uVe NngliVU Wo coÜÜunicaWe wiWU oWUer people bX ÜeanV of VoIP coÜÜuni1 2 3 4 5 caWorV (e.g. SkXpe).

I uVe NngliVU Wo coÜÜunicaWe wiWU oWUer people bX ÜeanV of Vocial neWworkV 1 2 3 4 5 (e.g. Ńacebook).

Mo Xou uVe WUe coÜpuWer Wo learn NngliVU in anX oWUer waX? If XeVH pleaVe VpecifX in wUaW waX. ……………………………………………………………………………………………………………………….

TUank Xou for coÜpleWing WUiV queVWionnaire ☺ If Xou Uave anX queVWionVH pleaVe conWacW WUe auWUorJ NTXWa OlejarcYuk eTXWa.olejarcYuk@puW.poYnan.pl

147

OrysWyna DroźTział-SzelesW

UniwerVXWeW im. ATama MickiewicYaH PoYnań

Liliana Szczuka-Dorna

PoliWecUnika PoYnańVkaH PoYnań

STUMNNTS’ PNRCNPTIONS OF CONTNNT ANM LANGUAGN INTNGRATNM LNARNING AT SNLNCTNM TNCHNICAL UNIVNRSITINS IN POLANM SWuTenWV’ percepWionV of ConWenW anT Language InWegraWeT Learning aW VelecWeT WecUnical univerViWieV in PolanT TUe preVenW arWicle iV an aWWeÜpW Wo preVenW WUe ViWuaWion in WUe area of ConWenW anT Language InWegraWeT Learning aW VoÜe WecUnical univerViWieV in PolanT. IW VWarWV wiWU a brief ouWline of CLIL ÜeWUoTologX aV well aV iWV VWaWuV in WUe conWexW of PoliVU WerWiarX eTucaWionH anT WUen ÜoveV on Wo a TiVcuVVion of WUe reVulWV of WUe VWuTX conTucWeT aÜong PoliVU anT inWernaWional VWuTenWV aWWenTing NngliVU-ÜeTiuÜ courVeV in WUeir VpecialiVW areaVH VucU aVH for inVWanceH engineering. TUe courVeV involve learning of newH TifficulW concepWV aV well aV VpecialiYeT vocabularX. TUe VWuTX Wook place in WUree univerViWieV wUicU Uave been offering conWenW inVWrucWion in NngliVU for a nuÜber of XearV. IWV aiÜ waV Wo inveVWigaWe probleÜV anT TifficulWieV WUaW VWuTenWV coÜe acroVV Turing WUe courVe of WUeir VWuTieV in a foreign languageH aV well aV WUeir expecWaWionV concerning VucU a ÜoTe of eTucaWion.

OeX worTVJ baVic VkillVH VWuTenWVG neeTVH conWenW-baVeT inVWrucWionH VpecialiVW knowleTgeH CLIL (ConWenW anT Language InWegraWeT Learning)H coÜÜunicaWive WeacUingH language iÜÜerVionH profeVVional coÜpeWence Słowa klucYoweJ poTVWawowe uÜiejęWnościH poWrYebX VWuTenWówH naucYanie prYeTÜioWowe (poprYeY Wreści)H wieTYa VpecjaliVWXcYnaH CLIL (YinWegrowane naucYanie jęYXkowo-prYeTÜioWowe)H naucYanie koÜunikacXjneH „YanurYenie” w jęYXkuH koÜpeWencja YawoTowa

149

OrXVWXna MroźTYiał-SYeleVWH Liliana SYcYuka-Morna

1. InWroTucWion TUe 21VW cenWurX UaV brougUW abouW VignificanW cUangeV in ÜanX areaV of lifeH uncovering aW WUe VaÜe WiÜe WUe weakneVVeV anT inaTequacieV of WraTiWionallX conceiveT eTucaWion. IW UaV been realiYeT WUaW living anT funcWioning in WUe UigUlX coÜpeWiWive conWeÜporarX global ÜarkeW requireV TifferenW WXpeV of knowleTge anT VkillVH anT WUuVH if we wanW Wo Wake full aTvanWage of parWicipaWing in TifferenW areaV of lifeH WUe goalV of eTucaWion neeT Wo be reforÜulaWeT. TUe keX concepW of WUe newH eÜerging ÜoTel of eTucaWion are WUe Vo-calleT “baVic VkillV”H one of wUicUH alongViTe inforÜaWion WecUnologXH iV NngliVU. AV iW iVH in ÜanX inVWanceVH NngliVU iV no longer “a foreign language” buW raWUer UaV acquireT WUe VWaWuV of a lingua francaH becoÜing an iÜporWanW ÜeanV of coÜÜunicaWion wiWUin ÜanX counWrieV in Nurope anT inWernaWionallX. PiWU eTucaWion in Nurope becoÜing globaliVeT aV a reVulW of WUe Łologna ProceVVH wUoVe goal waV Wo VWanTarTiYe UigUer eTucaWion WUrougU a varieWX of inWernaWional excUange prograÜÜeV for VWuTenWV anT WeacUerVH Üore anT Üore people Uave WUe opporWuniWX Wo Wake aTvanWage of VWuTXing anTIor working abroaT. HenceH ÜanX univerViWieV anT oWUer inVWiWuWionV of UigUer eTucaWion in non-NngliVU Vpeaking counWrieVH Waking inWo conViTeraWion WUe neeTV of inWernaWional VWuTenWVH offer courVeV TelivereT in NngliVUH aV WeacUing vernacular languageV Wo WUoVe VWuTenWV woulT be WiÜe conVuÜingH coVWlXH anT TefiniWelX leVV effecWiveH eVpeciallX in WUe caVe of VucU TifficulW languageV aVH for inVWanceH PoliVUH CYecUH or TurkiVU. ŁeViTeVH in WoTaX’V worlTH if an inVWiWuWion of UigUer eTucaWion wanWV Wo be recogniYeT inWernaWionallX anT aWWracW VWuTenWV anT WeacUing VWaffIreVearcUerV froÜ oWUer counWrieVH offering inVWrucWion in NngliVUH WUe ÜoTern lingua francaH VeeÜV Wo be WUe ÜoVW reaVonable VoluWion. AV GraTTol explainVH iW iV in VucU a conWexW WUaWH over WUe XearVH NngliVU UaV becoÜe a coÜÜon working languageH a ÜeanV of inVWrucWion in nuÜerouV NngliVU-ÜeTiuÜ prograÜÜeV in ÜoVW Nuropean counWrieVJ “AV NngliVU becoÜeV a baVic VkillH Vo VucceVV in oWUer areaV of WUe curriculuÜ becoÜeV TepenTenW on VucceVV in NngliVU. In effecWH failure Wo ÜaVWer NngliVU aV a baVic Vkill ÜeanV failure in oWUer TiVciplineV” (2006J 120).

In recenW XearVH WUe NLT profeVVion UaV wiWneVVeT a VignificanW cUange in WUe neeTV of VWuTenWV wUicU Uave VUifWeT froÜ General NngliVU Wo Üore Vpecific VubjecW areaV relaWeT Wo WUe courVe of WUeir VWuTieV. AccorTinglXH nuÜerouV UigUer eTucaWion inVWiWuWionV acroVV NuropeH in aTTiWion Wo regular language courVeVH Uave VWarWeT Teveloping conWenW-baVeT inVWrucWion in WUe conWexW of wUicU a foreign language anT conWenW are learneT ViÜulWaneouVlX. In oWUer worTVH an aTTiWional languageH oWUer WUan WUe naWive language of WUe VWuTenWVH iV uVeT Wo acquire VpecialiVW knowleTge. SucU a VoluWion waV a welcoÜe oppor-

150

SWuTenWV’ percepWionV of ConWenW anT Language InWegraWeT Learning aW VelecWeT…

WuniWX for local VWuTenWVH wUo coulT Wake aTvanWage of conWexW baVeT inVWrucWion anT Tevelop a beWWer coÜÜanT of a language in relaWion Wo WUeir fuWure job requireÜenWV. IW iV in WUiV conWexW WUaW ConWenW anT Language InWegraWeT Learning (CLIL) UaV eÜergeT aV a VignificanW WrenT in Nuropean eTucaWion.

TUe preVenW arWicle iV an aWWeÜpW Wo preVenW WUe ViWuaWion in WUe area of ConWenW anT Language InWegraWeT Learning aW VoÜe WecUnical univerViWieV in PolanT. IW VWarWV wiWU a brief ouWline of CLIL ÜeWUoTologX aV well aV iWV VWaWuV in WUe conWexW of PoliVU WerWiarX eTucaWionH anT WUen ÜoveV on Wo a TiVcuVVion of WUe reVulWV of WUe VWuTX conTucWeT aÜong PoliVU VWuTenWV aWWenTing NngliVU-ÜeTiuÜ courVeV in WUeir VpecialiVW areaVH VucU aVH for inVWanceH engineering. TUe courVeV involve WUe learning of newH TifficulW concepWV aV well aV VpecialiYeT vocabularX. TUe VWuTX Wook place in WUree univerViWieV wUicU Uave been offering conWenW inVWrucWion in NngliVU for a nuÜber of XearV. IWV aiÜ waV Wo inveVWigaWe probleÜV anT TifficulWieV WUaW VWuTenWV coÜe acroVV Turing WUe courVe of WUeir VWuTieV in a foreign languageH aV well aV WUeir expecWaWionV concerning VucU a ÜoTe of eTucaWion.

IW UaV Wo be explaineT aW WUiV poinW WUaW WUe VWuTX WUiV arWicle reporWV on iV onlX a parW of a larger Nuropean reVearcU projecW conTucWeT in GerÜanX (LeibniWY UniverViWX Hannover)H WUe NeWUerlanTV (NraVÜuV UniverViWX RoWWerTaÜ) anT PolanT in 2011-2012. IWV preliÜinarX reVulWV (WUe TaWa concerning CLIL aW univerViWieV in Hannover anT RoWWerTaÜ) were preVenWeT aW a conference on InWegraWing ConWenW anT Language on HigUer NTucaWion in MaaVWricUWH April 2013.

2. ConWenW anT Language InWegraWeT Learning (CLIL) – Some WUeoreWical conViTeraWionV ConWenW anT Language InWegraWeT InVWrucWion iV a peTagogical propoVal WUaW UaV becoÜe verX popular in recenW XearV. AV CoXleH HooT anT MarVU (2010J 3) wriWeH WUe WerÜ CLIL “waV aTopWeT in 1994 (…) wiWUin WUe Nuropean conWexW Wo TeVcribe anT furWUer TeVign gooT pracWice aV acUieveT in TifferenW WXpeV of VcUool environÜenW wUere WeacUing anT learning Wake place in an aTTiWional language”. TUeX Tefine iW aV “a Tual-focuVeT eTucaWional approacU in wUicU an aTTiWional language iV uVeT for WUe learning of boWU conWenW anT language” (ibiT.J 1); WUe Wwo are inWerwovenH buW neiWUer iV eÜpUaViYeT over WUe oWUer. ObviouVlXH CoXleH HooT anT MarVU To noW perceive CLIL aV a new forÜ of language eTucaWionH or a new forÜ of VubjecW WeacUing. TUeX refer Wo iW aV “an innovaWive fuVion of boWU”H “a conWenW-Triven approacU Wo WeacUing in wUicU WUe non-language VubjecW iV WaugUW wiWU anT WUrougU a foreign lan-

151

OrXVWXna MroźTYiał-SYeleVWH Liliana SYcYuka-Morna

guage” (ibiT.). TUeX alVo poinW ouW WUaW CLIL iV cloVelX relaWeT Wo oWUer exiVWing conWenW-cenWereT eTucaWional propoValV VucU aVH for inVWanceH Łilingual NTucaWionH SUelWereT ConWenW InVWrucWionH Language acroVV WUe CurriculuÜH IÜÜerVion NTucaWionH anT Language for Specific PurpoVeV (cf. alVo LarVenŃreeÜanH 2000J 137-142; RicUarTV anT RoTgerVH 2001J 205).

TUe verX iTea of eTucaWion in a language WUaW iV noW WUe learner’V naWive language UaV a verX long WraTiWionH going back Wo ancienW WiÜeV. In ancienW RoÜeH for inVWanceH eTucaWing cUilTren in anoWUer language (Greek) waV conViTereT aV a ÜeanV of proviTing WUeÜ wiWU acceVV Wo Vocial anT profeVVional opporWuniWieV in WUeir fuWure liveV. In Üore recenW WiÜeVH ŃrencU iÜÜerVion prograÜÜeV in CanaTa Uave generaWeT a loW of inWereVW aÜong VeconT language acquiViWion reVearcUerV anT language WeacUerV alike. IW UaV Wo be VWreVVeTH UoweverH WUaW learning conWenW in an aTTiWional language UaV never been available Wo VucU a broaT range of learnerV aV nowaTaXV (cf.

CoXleH HooT anT MarVUH 2010).

In NuropeH WUe iTea of proviTing inVWrucWion in VcUoolV WUrougU WUe ÜeTiuÜ of Üore WUan one language UaV been popular froÜ WUe verX beginning of WUe Nuropean Union. To give juVW a few exaÜpleVH in 1976 WUe Nuropean Council “liVWeT language-learning objecWiveV anT argueT for WUe proÜoWion of language WeacUing ouWViTe WUe WraTiWional VcUool VXVWeÜ”; in 1984 WUe Nuropean inVWiWuWionV recogniYeT a neeT “Wo give greaWer iÜpeWuV Wo WUe WeacUing of foreign languageV”H wUicU evenWuallX leT Wo WUe TevelopÜenW of CLIL aV “a Üajor eTucaWional iniWiaWive”H anT finallX reVulWeT in WUe 2005 Nuropean Council recoÜÜenTaWion “WUaW CLIL VUoulT be aTopWeT WUrougU enWire Nurope” (CoXleH HooT anT MarVUH 2010J 8).

CLIL iV a propoVal rooWeT in coÜÜunicaWive ÜeWUoTologX; Üore VpecificallXH iW iV one of WUe ÜanifeVWaWionV of conWenW baVeT inVWrucWion (CŁI) wUoVe baVic principleV can be VuÜÜariYeT aV followVJ 1. “People learn a VeconT language Üore VucceVVfullX wUen WUeX uVe WUe language aV a ÜeanV of acquiring inforÜaWionH raWUer WUan an enT in iWVelf”.

2. “ConWenW-ŁaVeT inVWrucWion beWWer reflecWV learnerV’ neeTV for learning a VeconT language” (RicUarTV anT RoTgerVH 2001J 207).

TUuVH iW can be aVVuÜeT WUaWH on WUe one UanTH CŁIH anT Uence CLILH leaTV Wo Üore effecWive learningH anTH on WUe oWUerH conWenW-baVeT prograÜÜeV beWWer prepare language VWuTenWV for acaTeÜic VWuTieVH anT aV VucU WUeX VUoulT becoÜe a cenWral prioriWX in UigUer eTucaWion.

Savignon (2004H in CoXleH HooT anT MarVUH 2010J 32-33) UigUligUWV XeW anoWUer VeW of principleV Teriving froÜ coÜÜunicaWive ÜeWUoTologX wUicUH in Uer opinionH are relevanW Wo CLILH Vince “language learning iV concepWualiYeT wiWUin auWUenWic conWexWV for uVe”J

152

SWuTenWV’ percepWionV of ConWenW anT Language InWegraWeT Learning aW VelecWeT…

· · · · · ·

“Language iV a Wool for coÜÜunicaWion.

MiverViWX iV recogniYeT anT accepWeT aV a parW of language TevelopÜenW. Learner coÜpeWence iV relaWive in WerÜV of genreH VWXle anT correcWneVV. MulWiple varieWieV of language are recogniYeT. CulWure iV inVWruÜenWal. TUere iV no Vingle ÜeWUoTologX for language learning anT WeacUingH or a VeW of preVcribeT WecUniqueV. · TUe goal iV language uVing aV well aV language learning”.

Savignon’V viewV are VUareT bX MeUiVWoH MarVU anT ŃrigolV (2012J 29)H wUo Vingle ouW VucU feaWureV of CLIL aV mulWiple focuVH Vafe anT enricUing learning environmenWH auWUenWiciWXH acWive learningH VcaffolTingH anT cooperaWion.

ReVearcUerV eÜpUaViYe WUe following benefiWV of inVWrucWion focuVing on conWenW in coÜpariVon wiWU Üore WraTiWional language inVWrucWionJ · WUeÜaWicallX organiYeT ÜaWerialVH WXpical of conWenW-baVeT claVVrooÜVH are eaVier Wo reÜeÜber anT learn; · WUe preVenWaWion of coUerenW anT Üeaningful inforÜaWionH cUaracWeriVWic of well-organiYeT conWenW-baVeT curriculaH leaTV Wo Teeper proceVVing anT beWWer learning; · WUere iV a relaWionVUip beWween VWuTenW ÜoWivaWion anT VWuTenW inWereVW – coÜÜon ouWcoÜeV of conWenW-baVeT claVVeV – anT a VWuTenW’V abiliWX Wo proceVV cUallenging ÜaWerialVH recall inforÜaWionH anT elaboraWe (afWer SWollerH 1997J3); · in conWenW-baVeT language WeacUingH WUe claiÜ in a VenVe iV WUaW VWuTenWV geW “Wwo for one” – boWU conWenW knowleTge anT increaVeT language proficiencX (afWer LarVen-ŃreeÜanH 2000J 142).

In WUiV conWexW iW VeeÜV relevanW Wo noWe WUaWH aV LarVen-ŃreeÜan (2000J 140-142) reÜinTV uVH language inVWrucWion involving boWU Vpecific conWenW anT relaWeT language VkillV can be conViTereT a forÜ of language iÜÜerVionH Vince iW creaWeV opporWuniWieV for language learning WUrougU probleÜ VolvingH cooperaWive learningH collaboraWionH anT negoWiaWion of ÜeaningH i.e. proceVVeV cenWral Wo VeconT language acquiViWion. ŃurWUerÜoreH wUen language becoÜeV WUe ÜeTiuÜ for conveXing inforÜaWional conWenW of inWereVW anT relevance Wo WUe learnerH iW WakeV on iWV appropriaWe role aV a veUicle for accoÜpliVUing a VeW of conWenW goalV. AlWUougUH aV UaV been poinWeT ouWH WUere iV no Vingle ÜeWUoTologX for WeacUing anT learning aV far aV CLIL iV concerneTH iW iV uVuallX WUe 4CV ŃraÜework WUaW iV aTvocaWeT aW WUe WerWiarX (UigUer eTucaWion) level. TUe fraÜework iV believeT Wo inWegraWe “four conWexWualiYeT builTing blockV” VucU aVJ · ConWenW (VubjecW ÜaWWer);

153

OrXVWXna MroźTYiał-SYeleVWH Liliana SYcYuka-Morna

· · ·

CoÜÜunicaWion (language learning anT uVing)H CogniWion (learning anT WUinking proceVVeV)H anT CulWure (Teveloping inWerculWural unTerVWanTing anT global ciWiYenVUip) (CoXleH HooT anT MarVUH 2010J 41).

TUe four coÜponenWVH UoweverH neeT Wo be carefullX balanceTH aV oWUerwiVe probleÜV ÜaX appear. One of VucU Üajor probleÜV wiWU CLILH eVpeciallX in WecUnical univerViWieV wUicU require coÜplex VpecialiVW knowleTgeH iV briTging WUe gap beWween WUe learnerV’ poor linguiVWic knowleTge in WUe foreign language anT WUe ÜucU UigUer TeÜanTV of WUe VubjecW (cf. GierlingerH 2012J 13).

TUiV priÜarilX concernV low-level learnerVH buW WUe probleÜV wiWU conWenW anT cogniWion appear aW oWUer levelV aV well. TUereforeH in CLIL prograÜÜeVH juVW aV in anX oWUer prograÜÜeVH WUe learnerV neeT Wo be WaugUW Uow Wo becoÜeJ · “efficienW reaTerV; · efficienW TicWionarX uVerV (real anT web-baVeT); · efficienW noWeWakerV; · efficienW coÜÜunicaWorV (wiWU inWeracWion anT negoWiaWion VkillV); · efficienW reVearcUerV anT TaWa gaWUererV; · efficienW preVenWerV in WUe WargeW language” (ibiT.).

IW goeV wiWUouW VaXing WUaW WUe effecWiveneVV of learning will obviouVlX TepenT on WUe WeacUing VWaff – WUeir profeVVional coÜpeWence in WUe area of WUe VubjecW ÜaWWer being WaugUW aV well aV WUeir WeacUing VkillVH noW Wo ÜenWion WUeir knowleTge of WUe veUicular (WargeW) language. ŁecauVe of WUeir Vpecific VubjecW objecWiveVH conWenW courVeV are ofWen WaugUW bX VubjecW VpecialiVWV anT iW iV a well-known facW WUaW in VoÜe counWrieVH UigUer eTucaWion WeacUing VWaff ÜeÜberV To noW Uave VufficienW Wraining in eTucaWional ÜeWUoTologieV. In VucU caVeV UigUer eTucaWion iV perceiveT in a raWUer WraTiWional waXH anT WeacUerVIlecWurerV focuV largelX on “iÜparWing inforÜaWion” Wo VWuTenWV (a WranVÜiVVion ÜoTe) raWUer WUan uVing an inWeracWional ÜoTe. AW WUe VaÜe WiÜeH UoweverH WUe WeacUing VWaff ÜaX feel uncoÜforWable or even eÜbarraVVeT Telivering a lecWure in a language WUaW iV noW WUeir naWive language.

CranTall coÜÜenWVJ “IW iV noW VurpriVingH WUaW boWU language anT conWenW area WeacUerV ÜaX be frigUWeneT aW WUe proVpecW of inWegraWing language anT conWenW inVWrucWionH Vince WUere iV liÜiWeT aWWenWion Wo language neeTV in WUe preparaWion of conWenW WeacUingH anT liÜiWeT aWWenWion Wo eiWUer WUe Vpecific TiVcourVe of acaTeÜic TiVciplineV or Wo WUe pracWical concernV of neeTV analXViVH WexW aTapWaWionH curriculuÜ TevelopÜenWH or collaboraWive WeacUing in ÜoVW language WeacUer eTucaWion prograÜÜeV” (1998J 2).

TUere iV XeW anoWUer relevanW aVpecW concerning VubjecW VpecialiVWV wUicU WUeX ofWen VeeÜ Wo be unaware ofJ in orTer Wo Üake WUe conWenW coÜ-

154

SWuTenWV’ percepWionV of ConWenW anT Language InWegraWeT Learning aW VelecWeT…

preUenVible Wo VWuTenWVH WeacUerV neeT Wo inWroTuce VoÜe kinTV of aTjuVWÜenWV anT ViÜplificaWionV ViÜilar Wo WUoVe WUaW naWive VpeakerV Üake in coÜÜunicaWing wiWU non-naWive VpeakerV. In WUe fielT of VeconT language acquiViWionH WUe TiVcourVe WUaW reVulWV froÜ VucU ÜoTificaWionV iV referreT Wo aV “foreigner Walk”. RicUarTV anT RoTgerV VuggeVW WUaW WeacUerV anT lecWurerV operaWing wiWUin WUe fraÜework of conWenW focuVeT inVWrucWion “conVciouVlX anT unconVciouVlX Üake VucU “foreigner Walk” ÜoTificaWionV in WUe language WUeX uVe in WeacUingH in orTer Wo Üake WUe conWenW WUeX are focuVing on Üore coÜpreUenVible Wo WUeir VWuTenWV” (RicUarTV anT RoTgerVH 2001J 209).

JuVW for WUe reaVonV ÜenWioneT aboveH noW Wo ÜenWion a nuÜber of oWUerVH CLIL aV a WeacUing propoVal ÜaX be TifficulW Wo iÜpleÜenW unleVV WUe VubjecW WeacUerV Uave a gooT coÜÜanT of WUe veUicularIWargeW language. IW iV eÜpUaViYeT WUaW in orTer Wo be effecWiveH CLIL requireV cloVe cooperaWion beWween VubjecW VpecialiVWV anT language VpecialiVWVH of a kinT wUicU iV ofWen inVWiWuWionallX TifficulW Wo acUieveH uVuallX becauVe of WUe unwillingneVV of WUe forÜer Wo acknowleTge language VpecialiVWV’ knowleTge of WUe VubjecW anT oWUer VkillV. AV GraTTol aVVerWVH “Above allH iW requireV paWience anT WUe WiÜe Wo allow WeacUerV Wo gain experience anT bring abouW WUe neceVVarX culWural cUange wiWUin inVWiWuWionV” (2006J 120).

AV far aV VWuTenWV are concerneTH in ÜanX counWrieV WUeX are expecWeT Wo parWicipaWe in NngliVU-ÜeTiuÜ claVVrooÜV for aW leaVW VoÜe of WUeir acaTeÜic or profeVVional careerV. Ńor inVWanceH WUeX ÜaX enroll on courVeV or enWire acaTeÜic prograÜÜeV wUicU are WaugUW WUrougU NngliVU. In VucU a caVeH WUeX are expecWeT Wo funcWion in a veUicular languageH anTH wUaW iV ÜoreH aVVeVVÜenW of WUeir NngliVUIlanguage proficiencX iV ÜaTe parWlX WUrougU VubjecW aVVeVVÜenW. ŃurWUerÜoreH WUe acWiviWieV of WUe claVVIlecWure are Vpecific Wo WUe VubjecW ÜaWWer being WaugUWH anT are planneT in VucU a waX Vo aV Wo VWiÜulaWe VWuTenWV Wo WUink anT learn WUrougU WUe uVe of WUe WargeW language. SucU an approacU lenTV iWVelf quiWe naWurallX Wo WUe inWegraWeT WeacUing of WUe four WraTiWional language VkillV. SuÜÜing upH a CLIL approacU offerV unqueVWionable aTvanWageV wUicU incluTeJ – enabling learnerV Wo acceVV VubjecW-Vpecific veUicular language WerÜinologX; – preparing WUeÜ for fuWure VWuTieV anTIor working life; – aTvancing learnerV’ cogniWive TevelopÜenW (abiliWX Wo WUink in TifferenW languageV can Uave a poViWive effecW on conWenW learning).

HenceH CLIL noW onlX proÜoWeV WUe TevelopÜenW of global language coÜpeWenceH buW alVo VerveV Wo VWiÜulaWe cogniWive flexibiliWX aV iW exerWV an iÜpacW on WUe proceVV of concepWualiYaWion (i.e. WUe waX we WUink) enricUing WUe unTerVWanTing of concepWVH enabling beWWer aVVociaWion of concepWVH Uelping

155

OrXVWXna MroźTYiał-SYeleVWH Liliana SYcYuka-Morna

WUe learner aTvance WowarTV a Üore VopUiVWicaWeT level of learning in general (cf. CoXleH HooT anT MarVUH 2010J 9-13).

3. ConWenW anT Language InWegraWeT InVWrucWion in PolanT PiWU PolanT joining WUe Nuropean UnionH new objecWiveV for language WeacUing anT learning UaT Wo be forÜulaWeTH Waking inWo conViTeraWion WUe proceVV of inWernaWionaliYaWion of eTucaWion on WUe one UanTH anT a VUifW in WUe VWuTenWV’ neeTV on WUe oWUer. AV far aV WUe proceVV of inWernaWionaliYaWion of UigUer eTucaWion in PolanT iV concerneTH iW iV priÜarilX noWiceable in WUe increaVing nuÜber of VcUoolV offering NngliVU language inVWrucWion anT inVWrucWion WUrougU WUe ÜeTiuÜ of NngliVU (CLIL). TUiV iV connecWeT wiWU WUe facW WUaWH nowaTaXVH PoliVU ciWiYenVH VWuTenWV anT univerViWX graTuaWeVH aV well aV WeacUing VWaffH are faceT wiWU new opporWuniWieV; WUeX can parWicipaWe in nuÜerouV inWernaWional excUange prograÜÜeV anT work in TifferenW Nuropean counWrieV. MoreoverH becauVe of WUe proceVV of econoÜic globaliYaWionH foreign language VkillV (i.e. “baVic VkillV”) Uave becoÜe inTiVpenVable wiWUin WUe counWrXH for inVWance Wo be able Wo work effecWivelX in inWer-I ÜulWinaWional enWerpriVeV. TUere iV XeW anoWUer aVpecW of inWernaWionaliYaWionH naÜelX inWernaWional VWuTenWV anT VcUolarV coÜing Wo PoliVU UigUer eTucaWion inVWiWuWionV aV a reVulW of WUe Łologna ProceVV. IW VeeÜVH UoweverH WUaW a loW of opporWuniWieV are ÜiVVeT Tue Wo VucU facWorV aV language probleÜVH aV VWuTenWVH leVV ofWen WUe WeacUing VWaffH To noW feel confiTenW enougU Wo VWuTX orIanT work in a foreign language. LikewiVeH foreign VWuTenWV are TiVcourageT froÜ coÜing Wo PolanT becauVe of WUe liÜiWeT nuÜber of VWuTX courVeV proviTeT in foreign languageVH eVpeciallX NngliVUH aV well aV language TifficulWieV (cf. ŁucYakH 2011).

IW iV ofWen eÜpUaViYeT WUaW PoliVU VWuTenWV enrolling aW inVWiWuWionV of UigUer eTucaWion “are noW onlX unaware of WUeir language neeTVH buW verX ofWen To noW Uave a viVion of wUaW WUeX woulT like Wo To in WUeir fuWure jobVH wUere WUeX Vee WUeÜVelveV in 5 or 10 XearV’ WiÜe anT wUaW opporWuniWieV VWuTXing aW a univerViWX in WUe Nuropean ÜeÜber VWaWe openV for WUeÜ”. TUuVH WUere VeeÜV Wo be a neeT “Wo arouVe in VWuTenWV WUe inWereVW in learning foreign languageVH Wo Üake WUeÜ aware of WUe opporWuniWieV for Teveloping language VkillV aW anT ouWViTe VcUoolH for ÜobiliWX anT career planning” (ŁucYakH 2011J 63).

MoVW UigUer eTucaWion inVWiWuWionV nowaTaXV offer NSP courVeVH claiÜing Wo Wake inWo conViTeraWion WUe VWuTenWV’ neeTV froÜ WUe verX beginning.

SucU courVeV uVuallX involve noW onlX languageH buW alVo conWenW relaWeT Wo

156

SWuTenWV’ percepWionV of ConWenW anT Language InWegraWeT Learning aW VelecWeT…

WUe VWuTenWV’ area of VWuTXH wUicU iV viWal froÜ WUe poinW of view of WUe VWuTenWV’ fuWure eÜploXÜenW. IW iV noW uncoÜÜon Wo finT UigUer eTucaWion inVWiWuWionV wUere WUe VWuTenWV can enroll on courVeV or enWire acaTeÜic prograÜÜeV WaugUW in NngliVU. Offering NngliVU-ÜeTiuÜ inVWrucWion (CLIL) alreaTX UaV VoÜe WraTiWion in PolanT; VucU prograÜÜeV Uave been offereT aW WUe ŁóTź TecUnical UniverViWX aV well aV WUe MeTical UniverViWX in PoYnańH anT Üore anT Üore inVWiWuWionV of UigUer eTucaWion are following in WUeir fooWVWepVH inWroTucing claVVeV anT lecWureV in NngliVU. ConWenW-focuVeT inVWrucWion in an aTTiWional languageH uVuallX NngliVUH can Wake TifferenW forÜV aW TifferenW levelV of UigUer eTucaWion. IW iV crucialH UoweverH WUaW a veUicular language iV uVeT aV a ÜeanV of inVWrucWion for all VWuTenWVH PoliVU anT inWernaWionalH anT WUaW VWuTenWV anT WUeir WeacUerV uVe NngliVU on an everXTaX baViV boWU aW VcUool anT Turing workVUopV anT conferenceV. ObviouVlXH VucU a ViWuaWion creaWeV variouV probleÜV for PoliVU anT inWernaWional VWuTenWV alikeH wUicU iV unavoiTableH aV NngliVU iV WUeir aTTiWional language. In WUe worTV of GraTTolJ “WUe learner iV noW neceVVarilX expecWeT Wo Uave WUe NngliVU proficiencX requireT Wo cope wiWU WUe VubjecW before beginning VWuTX. HenceH iW iV a ÜeanV of WeacUing curriculuÜ VubjecWV WUrougU WUe ÜeTiuÜ of a language VWill being learneTH proviTing WUe neceVVarX language VupporW along WUe VubjecW VpecialiVÜ” (2006J 86).

In WUe following parW of WUe arWicle WUe reVulWV of WUe VWuTX focuVing on WUe VWuTenWV’ probleÜV anT expecWaWionV wiWU reference Wo WUeir NngliVUÜeTiuÜ VWuTieV iV preVenWeT.

4. TUe VWuTX AV iW waV explaineT earlierH WUe VWuTX TeVcribeT in WUiV VecWion iV a parW of a larger projecW inveVWigaWing CLIL; iW waV conTucWeT in PolanTH aÜong PoliVU anT inWernaWional VWuTenWV aWWenTing NngliVU-ÜeTiuÜ courVeV in WUeir VpecialiVW areaV. IWV aiÜ waV Wo inveVWigaWe probleÜV anT TifficulWieV WUaW VWuTenWV coÜe acroVV Turing WUe courVe of WUeir VWuTieV in a foreign languageH aV well aV WUeir expecWaWionV concerning VucU a ÜoTe of eTucaWion. In parWicularH WUe aiÜ waV Wo proviTe anVwerV Wo WUe following queVWionVJ 1) PUaW language probleÜV To VWuTenWV wUo VWuTX in a foreign language Uave?

2) PUicU VkillV prove Wo be ÜoVW probleÜaWic in WUe proceVV of VWuTXing in a foreign language?

3) PUicU VkillV To WUeX finT ÜoVW uVeful anT iÜporWanW Turing WUeir VWuTieV?

157

OrXVWXna MroźTYiał-SYeleVWH Liliana SYcYuka-Morna

4.1. SubjecWV anT inVWrumenWV of TaWa collecWion TUe VubjecWV of WUe VWuTX were VWuTenWV froÜ WUree WecUnical univerViWieV in PolanTH naÜelX ŁóTźH PoYnań anT Procław; iW involveT 112 VWuTenWV froÜ ŁóTźH 161 VWuTenWV froÜ PoYnań anT 48 VWuTenWV froÜ ProcławH alWogeWUer 321 VubjecWV. OuW of WUiV nuÜberH 171 VWuTenWV were enrolleT on Ł.Sc. courVeV (ŁóTź – 100H PoYnań – 49H anT Procław – 22) wUile WUe reÜaining 135 aWWenTeT M.Sc. courVeV (ŁóTź – 12H PoYnań – 97 anT Procław – 26). TUe vaVW ÜajoriWX of WUe VWuTenWV (80%) were of PoliVU naWionaliWX. TUe TaWa concerning ageH eTucaWionH genTer anT naWionaliWX are preVenWeT in WUe Wable below.

GNNMNR Male Female TOTAL

Number 154 163 317*

PercenW 49% 51% 100Ę

AGN 18-22 23-26 27-30 TOTAL

Number 127 183 7 317*

PercenW 40% 58% 2% 100Ę

NMUCATION ŁA MA PUM TOTAL

Number 171 135 0 306*

PercenW 56% 44% 0% 100Ę

NATIONALITQ PoliVU OWUer naWionaliWX TOTAL

Number 256 65 321

PercenW 80% 20% 100Ę

Table 1J SubjecWV of WUe VWuTX (own Vource) * WUe TifferenceV in WUe TOTAL given reVulW froÜ WUe facW WUaW WUe reVponTenWV faileT Wo proviTe inforÜaWion abouW WUeir genTerH age anT eTucaWion.

TUe TaWaH obWaineT bX ÜeanV of a queVWionnaireH were collecWeT Turing WUe acaTeÜic Xear 2011I12 in WUree WecUnical univerViWieV wUere courVeV were TelivereT in NngliVU. TUe queVWionnaire waV aTÜiniVWereT Wo WUe VWuTenWV Turing WUeir claVVeV Wo enVure WUaW all WUe copieV were reWurneT proÜpWlX. TUere waV alVo a poVVibiliWX Wo fill in WUe queVWionnaire on-line for a liÜiWeT WiÜe uVing a paVVworT creaWeT for WUe VWuTenWV. ŁoWU WUe inVWrucWionV anT WUe VurveX iWeÜV were in NngliVU. UnforWunaWelXH iW WurneT ouW WUaW WUe

158

SWuTenWV’ percepWionV of ConWenW anT Language InWegraWeT Learning aW VelecWeT…

nuÜber of WUe reVponTenWV froÜ ŁóTźH PoYnań anT Procław waV uneven Tue Wo WUe following circuÜVWanceVJ a) noW all WUe reVponTenWV reWurneT queVWionnaire forÜV filleT in Turing WUeir claVVeV; b) WUere waV a raWUer low reVponVe raWe wUen iW coÜeV Wo WUe on-line queVWionnaireV. TUe firVW parW of WUe queVWionnaire conViVWeT of 12 VWaWeÜenWV anT queVWionV wUicU referreT Wo TifferenW aVpecWV of WUe language VkillV involveT aV well aV probleÜV experienceT bX WUe VWuTenWV Turing WUe courVe of WUeir VWuTieV. TUe VeconT parW of WUe VurveX aiÜeT aW obWaining backgrounT inforÜaWion abouW WUe parWicipanWV of WUe VWuTXH WUeir naWionaliWXH genTer anT WXpeV of VWuTieV (cf. Table 1 above).

4.2. FinTingV of WUe VWuTX anT inWerpreWaWion of WUe reVulWV PUen iW coÜeV Wo iWeÜ No. 1H aTTreVVing probleÜV wiWU Vpeaking in NngliVU Turing claVVeVH Üore WUan Ualf of WUe reVponTenWV aTÜiWWeT Wo Uaving VucU probleÜV (74 VWronglX agreeT anT 85 agreeT wiWU WUe VWaWeÜenW)H wUereaV 115 TiVagreeT or TiVagreeT VWronglX (83 anT 32 reVpecWivelX). TUe reVulWV are illuVWraWeT in Ńigure 1.

Ńig. 1J ProbleÜV wiWU Vpeaking in NngliVU Turing claVVeV.

SucU a reVulW iV unTerVWanTable wUen we Wake inWo accounW WUe recruiWing proceTureV – uVuallX WUe VWuTenWV are expecWeT Wo Wake a language exaÜ (wriWWen or oral) aW a given univerViWX. IW iV noW uncoÜÜonH UoweverH WUaW a recogniYeT cerWificaWe iV enougU Wo becoÜe a VWuTenW in NngliVU-ÜeTiuÜ courVeV. Ńor ŁacUelor VWuTieV (cXcle I)H WUe requireT level of language proficiencX iV Ł2 (CNŃR)H wUereaV for M.Sc. (cXcle II) iW iV Ł2 or C1. IW VoÜeWiÜeV

159

OrXVWXna MroźTYiał-SYeleVWH Liliana SYcYuka-Morna

UappenVH UoweverH WUaW WUe VWuTenWV repreVenW lower levelV of NngliVU language proficiencXH eVpeciallX wUen iW coÜeV Wo wriWing VkillV. TUuVH iW iV quiWe probable WUaW WUeVe VWuTenWV proviTeT WUe “agree” anVwerV. More or leVV ViÜilar reVulWV were obWaineT for VWaWeÜenW 2 (probleÜV wiWU unTerVWanTing acaTeÜic WeacUerV)H wUere WUe “agree” anT “VWronglX agree” opWionV were ÜarkeT bX 149 reVponTenWV (84 anT 65 reVpecWivelX) anT “TiVagreeIVWronglX TiVagree” bX 118 (82 anT 36 reVpecWivelXH cf. Ńigure 2).

TUe forÜer reVponVeVH acknowleTging probleÜV wiWU liVWening coÜpreUenVionH coulT coÜe froÜ VWuTenWV wiWU verX liÜiWeT experience in liVWening Wo acaTeÜic WeacUerV Vpeaking TifferenW varieWieV of NngliVU (PoliVU acaTeÜic WeacUerVH viViWing profeVVorV froÜ abroaT anT naWive VpeakerV). AnoWUer probleÜ Wo be conViTereT coulT be WUe level of proficiencX in NngliVU repreVenWeT bX PoliVU acaTeÜic WeacUerV wiWU reVpecW Wo pronunciaWionH graÜÜaWical accuracXH range of vocabularXH eWc.

Ńig. 2J ProbleÜV wiWU unTerVWanTing acaTeÜic WeacUerV.

AV far aV WUe VWuTenWV’ abiliWX Wo give oral preVenWaWionV iV concerneTH 103 reVponTenWV agreeT WUaW WUeX coulT Teliver VucU preVenWaWionV wiWUouW anX probleÜV (22 “VWronglX agree” anT 81 anVwereT “agree”)H wUereaV 104 were of WUe oppoViWe opinion (36 “TiVagree” anT 68 “VWronglX TiVagree” opWionV). IW iV inWereVWingH UoweverH WUaW 107 reVponTenWV proviTeT an “I Ton’W know” anVwerH wUicU obviouVlX requireV furWUer inveVWigaWion.

IWeÜ No. 5 inquireT abouW WUe TifferenceV beWween WUe waXV of Telivering oral preVenWaWionV in WUe VWuTenWV’ UoÜe counWrX anT aW univerViWieV in oWUer counWrieV WUeX were faÜiliar wiWU. 76 VWuTenWV VWaWeT WUaW VucU TifferenceV exiVW (27 VWronglX agreeT anT 49 agreeT); WUeX liVWeT WUe following (WUe anVwerV are preVenWeT in WUe original forÜ)J

160

SWuTenWV’ percepWionV of ConWenW anT Language InWegraWeT Learning aW VelecWeT…

· · ·

BeWWer preparaWionH beWWer conWenW anT wiTer knowleTgeH Form of preVenWaWion In France WUe preVenWaWion WecUniqueV are unknown. TUe VcienWific knowleTge iV believeT Wo be WUe onlX elemenW requireTH · In naWive language iW iV eaVier Wo VaX WUe Vame VenWence beWWer wiWUouW WUinking abouW iVH · LeVV VWreVVH · Language (eaVier in naWive language)H · In oWUer univerViWieV Xou maX be more confronWeT wiWU naWive VpeakerVH wUo makeV Xou feel noW gooT enougU Wo preVenW VomeWUing in NngliVU. AW Uome univerViWX Xou maX knowJ WUe oWUerV are noW beWWer anT unTerVWanT wiWU mX accenW. AV can be Veen froÜ WUe aboveH VoÜe anVwerV are aÜbiguouV anT TifficulW Wo unTerVWanTH aV WUe VWuTenWV are noW verX Vpecific in WUeir explanaWionV. PUen iW coÜeV Wo iWeÜ No. 7H concerning VWuTenWV’ probleÜV wiWU following lecWureV in NngliVUH 108 reVponTenWV proviTeT an “I To noW know” anVwerH wUereaV 102 VWuTenWV claiÜeT noW Wo Uave anX probleÜV (73 agreeT anT 29 VWronglX agreeT). AW WUe VaÜe WiÜe 113 reVponTenWV (68 VWronglX TiVagreeT anT 35 TiVagreeT) aTÜiWWeT Wo Uaving VucU probleÜV wUicU cerWainlX iV a cauVe for concern. SucU reVponVeV VUow WUaW learning new VubjecW ÜaWWerIconWenW can be TifficulW for VWuTenWVH eVpeciallX if WUe language of inVWrucWion iV NngliVU. SpecialiYeT vocabularXH new WerÜinologX aV well aV new ÜoTeV of inVWrucWion (VWuTenWV TiT noW Uave lecWureV anTIor laboraWorX claVVeV in WUeir VeconTarX VcUoolV) coulT be WUe reaVonV for WUe appearance of WUe probleÜV iTenWifieT bX WUe reVponTenWV. TUe nexW iWeÜ (No. 8) waV connecWeT wiWU culWural TifferenceV concerning WUe non-verbal beUaviour of acaTeÜic WeacUerV aV well aV TifferenW WeacUing VWXleV anT WUeir inWerpreWaWion bX WUe VWuTenWV. AlWogeWUer 138 reVponTenWV acknowleTgeT Uaving probleÜV wiWU inWerpreWing WUeir WeacUerV’ beUaviour (51 VWronglX agreeT anT 87 agreeT). An anVwer Wo WUe probleÜ revealeT bX WUe VWuTenWV’ reVponVeV coulT be courVeV on inWerperVonal anT inWerculWural coÜÜunicaWion Turing wUicU VWuTenWV are faÜiliariYeT wiWU ViÜilariWieV anT TifferenceV aÜong variouV naWionaliWieV anT WUeir culWureV. SucU courVeV coulT aiT VWuTenWV in unTerVWanTing culWural TifferenceV anTH aV a reVulWH conWribuWe Wo TiÜiniVUing barrierV in coÜÜunicaWion aÜong VWuTenWV anT acaTeÜic WeacUerV coÜing froÜ TifferenW culWural backgrounTV. In WUe following iWeÜ (No. 9)H WUe reVponTenWV were aVkeT Wo Wick WUe ÜoVW TifficulW aVpecWV of WUeir VWuTieV. A vaVW ÜajoriWX of WUe VWuTenWV pickeT “expreVVing one’V opinionV in public” (97 reVponVeV)H WUen “parWicipaWion in

161

OrXVWXna MroźTYiał-SYeleVWH Liliana SYcYuka-Morna

TiVcuVVionV” (81 reVponVeV) anTH finallXH “unTerVWanTing courVe requireÜenWV” (60). “UnTerVWanTing lecWureV” waV WickeT bX 53 VWuTenWVH anT “unTerVWanTing acaTeÜicV’ NngliVU” – bX 57 of WUeÜ. OnlX 34 reVponTenWV VelecWeT WeaÜ projecWVH anT 6 ÜarkeT “oWUer” opWionV (Vee Ńig. 4). TUe firVW Wwo opWionV VelecWeT bX WUe reVponTenWV poinW Wo WUe neceVViWX of inWroTucing VoÜe cUangeV aV far aV WUe claVVrooÜ proceTureV are concerneT. More oral WaVkV VUoulT probablX be inWroTuceTH incluTing TiVcuVVionV UelT Turing claVVeV. AppropriaWe WrainingH involving exaÜpleV of boWU VpecialiYeT anT acaTeÜic language (NSP anT NAP)H woulT conWribuWe Wo WUe iÜproveÜenW of WUe reVponTenWV’ Vpeaking VkillV. IW coÜeV aV a VurpriVe WUaW 60 reVponTenWV claiÜeT Wo Uave probleÜV wiWU unTerVWanTing courVe requireÜenWV. On WUe one UanTH VucU a reVponVe inTicaWeV WUaW acaTeÜic WeacUerV To noW proviTe WUe VWuTenWV wiWU clear inforÜaWion abouW WUeir requireÜenWVH prerequiViWeV anT aVVeVVÜenW forÜV aV far aV WUeir courVeV are concerneT. On WUe oWUer UanTH UoweverH iW ÜaX VuggeVW a lack of coÜÜunicaWion beWween WUe Wwo parWieV aV well aV WUe facW WUaW VoÜe VWuTenWV ÜaX be afraiT of aVking WUeir acaTeÜic WeacUerV abouW WUe courVeV anT final evaluaWion forÜ i.e. projecWVH reporWVH VuÜÜarieVH eWc.

Ńig. 4J TUe ÜoVW TifficulW eleÜenWV of WUe VWuTieV accorTing Wo WUe reVponTenWV.

AV far aV probleÜV wiWU wriWWen aVVignÜenWV are concerneT (iWeÜ No. 10)H WUe VWuTenWV ÜoVW frequenWlX poinWeT Wo VucU forÜV of wriWing aV reporWV (41)H conference paperV (40) anT WUeVeV (35). InWereVWinglXH alÜoVW WUe VaÜe aÜounW of VWuTenWV inTicaWeT paragrapU (25) anT VuÜÜarX wriWing (24; Vee Ńigure 5). SucU reVponVeV TefiniWelX poinW Wo WUe neceVViWX of inWroTucing new courVeVH for inVWance “PriWWen NngliVU”H beWWer aTTreVVing WUe VWuTenWV’ neeTV anT expecWaWionV. Taking inWo accounW VeconTarX VcUool requireÜenWV anT curriculaH iW can be Veen WUaW VWuTenWV’ abiliWX Wo wriWe in NngliVU iV raWUer

162

SWuTenWV’ percepWionV of ConWenW anT Language InWegraWeT Learning aW VelecWeT…

liÜiWeTH Wo VaX WUe leaVW. HenceH in orTer Wo Uelp VWuTenWV overcoÜe WUeir probleÜV wiWU wriWing in NngliVUH VuppleÜenWarX wriWWen NngliVU courVeV VUoulT be offereTH parallel Wo VWuTenWV’ regular courVeV.

Ńig. 5J ProbleÜV wiWU wriWWen aVVignÜenWV.

TUe laVW iWeÜ (No. 12) in WUe VurveX waV concerneT wiWU WUe VWuTenWV’ viewV on WUe ÜoVW iÜporWanW aVpecWV of poViWive acaTeÜic coÜÜunicaWion.

SWuTenWV coulT cUooVe froÜ Vix opWionVH aVVigning valueV froÜ 1 (WUe ÜoVW iÜporWanW eleÜenW) Wo 6 (WUe leaVW iÜporWanW). TUe reVulWV VUow WUaW WUe VWuTenWV aWWacUeT WUe biggeVW iÜporWance Wo unTerVWanTable inVWrucWionV TelivereT bX acaTeÜic WeacUerV (100 reVponTenWV ÜarkeT iW aV 1)H WUe acaTeÜicV’ gooT coÜÜanT of NngliVU (58 reVponTenWV valueT iW aV 2)H anT WUe VWuTenWV’ Vpeaking VkillV (for 61 reVponTenWV iW waV nuÜber 1). SurpriVinglXH WUe reVponTenWV TiT noW aVVign ÜucU iÜporWance Wo VWuTenWV’ knowleTge of WUe “acaTeÜic culWure” (onlX 18 reVponTenWV aVVigneT 1 Wo iW). TUe lack of concern for WUiV aVpecW of VWuTieV on WUe parW of WUe VWuTenWV can be explaineTH firVWlXH bX knowingIbeing inforÜeT abouW WUiV culWure (I knowH i.e.H I unTerVWanTH WUuV I To noW Üake ÜiVWakeV)H anT VeconTlXH aWWenTing inWroTucWorXIorienWaWion claVVeV for inWernaWional VWuTenWV Turing wUicU variouV aVpecWV of VWuTXing in PolanT are UanTleT. ATTiWionallXH evenWV VucU aV “PoliVU week” are organiYeT bX WUe WUree univerViWieV. SoÜe of WUe reVponVeV are VUown in ŃigureV 6 anT 7.

163

OrXVWXna MroźTYiał-SYeleVWH Liliana SYcYuka-Morna

Ńig. 6J TUe iÜporWance of clear inVWrucWionV TelivereT bX WUe acaTeÜicV.

Ńig. 7J TUe iÜporWance of VWuTenWV’ Vpeaking VkillV.

Careful analXViV of WUe TaWa proviTeT bX WUe queVWionnaire TeVcribeT in WUe preVenW arWicle allowV for WUe forÜulaWion of VoÜe proviVional concluVionV concerning CLIL anTIor conWenW-baVeT inVWrucWion aW WecUnical univerViWieV in PolanT. ŃirVW of allH iW iV poVVible Wo Traw a proviVional profile of a WecUnical univerViWX VWuTenWH following an NngliVU-ÜeTiuÜ courVe of VWuTieV. ObviouVlXH coÜing up wiWU a coÜpleWe anT accuraWe profile woulT require Üore ViÜilar TaWaH anT WUuV furWUer VWuTieVH incluTing Üore ViWuaWional oneV. SeconTlXH WUiV VWuTXH aV well aV VoÜe follow up VWuTieVH will Üake iW poVVible Wo TeVign anT inWroTuce new courVeVH aV well aV ÜoTifX WUe exiVWing oneV in orTer Wo Üake WUeÜ Üore relevanW Wo WUe VWuTenWV’ neeTV anT expecWaWionV. AV iW iVH iW VeeÜV WUaW Vpecial aWWenWion VUoulT be paiT Wo wriWWen NngliVU wUicU VUoulT VignificanWlX conWribuWe Wo WUe qualiWX of WUe VWuTenWV’ wriWWen aVVignÜenWVH anTH in parWicularH Wo WUe qualiWX of WUeir final “proTucW” – a ŁacUelor’V or MaVWer’V WUeViV.

164

SWuTenWV’ percepWionV of ConWenW anT Language InWegraWeT Learning aW VelecWeT…

5. ConcluVionVH implicaWionV anT TirecWionV for fuWure reVearcU IW woulT be preÜaWure Wo Traw anX general concluVionV concerning CLIL in WUe conWexW of PoliVU WerWiarX eTucaWion on WUe baViV of WUe preVenW VWuTX. HoweverH WUe picWure WUaW eÜergeV froÜ WUe analXViV of WUe reVponVeV of VWuTenWV froÜ WUree PoliVU WecUnical univerViWieV iV quiWe clearH even wiWU WUe raWUer liÜiWeT TaWa proviTeT. AV iW appearVH WUere iV quiWe a large group of VWuTenWV wUo To noW Uave probleÜV wiWU Vpeaking anTIor unTerVWanTing acaTeÜic WeacUerVH anT WUuV following WUeir courVe of VWuTieV. ŁuW WUe facW WUaW WUere iV a group of VWuTenWV wUo neeT VoÜe Uelp anT Wraining in WUe TevelopÜenW of WUeir Vpeaking VkillV iV a ÜaWWer of concern. TUe VaÜe can be VaiT abouW WUe VWuTenWV’ abiliWX Wo prepare anT give oral preVenWaWionV aV well aV WUeir abiliWX Wo unTerVWanT lecWureV TelivereT in NngliVU. TUe ÜajoriWX of WUe reVponTenWV VeeÜ Wo Uave probleÜV wiWU coÜpleWing wriWWen aVVignÜenWV in NngliVUH eVpeciallX wUen iW coÜeV Wo wriWing WUeir WUeVeV (Ł.Sc.H M.Sc.)H reporWV anT VuÜÜarieV. SWuTenWV claiÜ WUaW WUe WUree iÜporWanW eleÜenWV of “poViWive acaTeÜic coÜÜunicaWion” are clear inVWrucWionV froÜ WUe acaTeÜicVH WUe WeacUerV’ gooT coÜÜanT of NngliVUH VWuTenWV’ Vpeaking anT wriWing VkillV. AV for fuWure reVearcUH iW VUoulT be poinWeT ouW WUaW alWUougU WUe preVenW VWuTX UaV proviTeT VoÜe valuable inVigUWV inWo CLIL aV iÜpleÜenWeT aW WUe univerViWieV in queVWionH iWV Üain aiÜ UaV been Wo conWribuWe Wo a beWWer unTerVWanTing of WUe VWuTenWV’ neeTV anT expecWaWionV. TUuVH WUe VWuTX iV liÜiWeT in iWV Vcope anT VUoulT be followeT bX Üore ViÜilar VWuTieV. ŁeViTeVH WUe TaWa gaWUereT bX ÜeanV of VWuTenW queVWionnaireV are alVo liÜiWeTH aV WUeX preVenW onlX one ViTe of WUe picWure. TUuVH WUe nexW VWep VUoulT be a collecWion of TaWa concerning WUe WeacUing VWaffH for inVWance bX eÜploXing inWerviewV wiWU acaTeÜic WeacUerV anTIor obVervaWionV of WUe WeacUing proceVV. SucU TaWaH aV alreaTX VuggeVWeTH coulT Verve aV a baViV for inWroTucing cUangeV in NngliVU-ÜeTiuÜ prograÜÜeV aW WecUnical univerViWieV. A Üore general concluVion can be Trawn WUaW iW iV neceVVarX Wo proviTe a wiTer offer of lecWureVIcourVeV in foreign languageV. SucU courVeV woulT noW onlX aWWracW inWernaWional VWuTenWV Wo VWuTX in PolanTH buW alVo coulT give PoliVU VWuTenWV exWra opporWuniWieV for expoVure Wo foreign languageV aW WUe acaTeÜic levelH preparing WUeÜ for WUe cUallengeV of WUe Nuropean ÜarkeWV.

RNFNRNNCNS CLIL MaWrix. 2004-2007. AcUieving gooT pracWice in ConWenW anT Language InWegraWeT LearningIbilingual eTucaWion. UWWpJIIwww.ecÜl.aWIÜWp2IclilÜaWrixINNIqMain.

UWÜl CLIL MaWrix [MP 30.10.2012]

165

OrXVWXna MroźTYiał-SYeleVWH Liliana SYcYuka-Morna Council of Nurope. 2001. CoÜÜon Nuropean ŃraÜework of Reference for LanguageVJ learningH WeacUingH aVVeVVÜenW. UWWpJIIeuropaVV.ceTefop.europa.euIenI reVourceVI european-language-levelV-cefr [MP 30.10.2012].

CoXleH M.H HooTH PU.H MarVUH M. 2010. ConWenW anT Language InWegraWeT Learning.

CaÜbriTgeJ CaÜbriTge UniverViWX PreVV. CranTallH J. 1998. “CollaboraWe anT cooperaWeJ WeacUer eTucaWion for inWegraWing language anT conWenW inVWrucWion”. NngliVU TeacUing ŃoruÜ 36I1J 2-9.

NurXTice ReporW. 2006. CLIL aW VcUool in Nurope. ŁruVVelVJ NurXTice. UWWpJIIwww.eurXTice.org [MP 10.11.2013].

GierlingerH N. 2012. “CLIL-ing Üe VofWlX”. NngliVU TeacUing ProfeVVional 82H SepWeÜberJ 12-14.

GraTTolH M. 2006. NngliVU NexW. PlXÜouWUJ ŁriWiVU Council OeX CoÜpeWenceV for Lifelong LearningJ Nuropean Reference ŃraÜework. 2007. 4.

UWWpJIIeur-lex.europa.eu [MP 30.10.2012].

OoÜorowVkaH H. (reT.). 2011. IVVueV in ProÜoWing MulWilingualiVÜ. TeacUing – Learning – AVVeVVÜenW. ParVawJ ŃounTaWion for WUe MevelopÜenW of WUe NTucaWion SXVWeÜ.

LarVen-ŃreeÜanH M. 2000. TecUniqueV anT PrincipleV in Language TeacUing. (2nT eTiWion). OxforTJ OxforT UniverViWX PreVV. ŁucYakH A. 2011. “NSP courVeV aW univerViWieV. Preparing VWuTenWV for WUe cUallengeV in WUe Nuropean ÜarkeWV” (w) IVVueV in ProÜoWing MulWilingualiVÜ. TeacUing – Learning – AVVeVVÜenW (reT. H. OoÜorowVka). ParVawJ ŃounTaWion for WUe MevelopÜenW of WUe NTucaWion SXVWeÜ. 59-77.

MeUiVWoH P.H MarVUH M.H ŃrigolVH M. 2012. Uncovering CLIL. ConWenW anT Language InWegraWeT Learning in Łilingual anT MulWilingual NTucaWion. LonTonJ MacÜillan PubliVUerV LiÜiWeT. RicUarTVH J.C.H RoTgerVH T.S. 2001. ApproacUeV anT MeWUoTV in Language TeacUing.

CaÜbriTgeJ CaÜbriTge UniverViWX PreVV. RuiY Te RarobeH Q.H SierraH J.M.H GallarToH Ń. 2011. ConWenW anT Ńoreign Language InWegraWeT LearningJ ConWribuWionV Wo MulWilingualiVÜ in Nuropean ConWexWVH ŁernJ PeWer Lang.

SWollerH Ń.L. 1997. “ProjecW workJ a ÜeanV Wo proÜoWe language conWenW”. NngliVU TeacUing ŃoruÜ 35I4J 2-9.

AppenTix TUe queVWionnaire forÜ preVenWeT below focuVeV on probleÜV anT TifficulWieV WUaW VWuTenWV coÜe acroVV Turing WUe courVe of WUeir VWuTieV in a foreign language. TUe reVearcU UaV been baVeT on inforÜaWion acquireT froÜ PoliVU VWuTenWV anT inWernaWional VWuTenWV wUo VWuTX aW WecUnical univerViWieV in ŁóTźH PoYnań anT Procław.

STUMNNT QUNSTIONNAIRN PleaVe Wick WUe following iWeÜV wUicU will forÜ a baViV for ÜX VurveX. TUe queVWionnaire iV anonXÜouV anT WUe reVulWV will be publiVUeT in conference journalV.

166

SWuTenWV’ percepWionV of ConWenW anT Language InWegraWeT Learning aW VelecWeT… SWronglX Agree I To noW MiVagree SWronglX agree know TiVagree 1. Qou Uave probleÜV wiWU Vpeaking in NngliVU Turing claVVeV. 2. Qou Uave probleÜV wiWU unTerVWanTing WUe acaTeÜic WeacUer. 3. If XeVJ 3a.IW iV becauVe of Xour probleÜV wiWU NngliVU. 3b. IW iV becauVe of WUe poor conWenW knowleTge of a given courVe. 4. Qou can give an oral preVenWaWion in NngliVU wiWUouW anX TifficulWX. 5. TUere are VoÜe TifferenceV beWween oral preVenWaWionV given in Xour naWive counWrX anT aW oWUer univerViWieV. 6. If XeV - pleaVe VWaWe WUe Tifference 7. Qou can follow WUe lecWureV TelivereT in NngliVU wiWUouW anX probleÜV. 8. Qou Uave probleÜV wiWU unTerVWanTing WUe acaTeÜic’V culWural beUavior.

9. PUaW are WUe ÜoVW TifficulW aVpecWV of Xour VWuTieV? UnTerVWanTing courVe requireÜenWV (Wick aV ÜanX Xou wiVU) UnTerVWanTing lecWureV UnTerVWanTing acaTeÜicV’ NngliVU NxpreVVing one’V opinionV in public ParWicipaWion in TiVcuVVionV ParWicipaWion in groupI WeaÜ projecWV OWUerV…………………………………………

10. Mo Xou Uave probleÜV wiWU wriWWen aVVignÜenWV? QeV No 11. If XeVH pleaVe Wick WUe probleÜaWic forÜVIWXpeV of PriWing VuÜÜarieV wriWingJ PriWing reporWV PriWing paragrapUV PriWing WUeViV (Ł.Sc.H M.Sc.) PriWing conference paperV 12. PUaW are WUe ÜoVW iÜporWanW aVpecWV of poViWive Clear inVWrucWionV froÜ WUe acaTeÜicV acaTeÜic coÜÜunicaWion froÜ WUe VWuTenWV’ poinW of AcaTeÜicV’ gooT coÜÜanT of NngliVU view? (Vcale 1-6H 1 – WUe ÜoVW iÜporWanW one) SWuTenWV’ wriWing VkillV SWuTenWV’ Vpeaking VkillV SWuTenWV’ knowleTge of WUe “acaTeÜic culWure” TeaÜ work PerVonal InformaWion 2. UniverViWX inJ ŁóTź PoYnań Procław 4. AgeJ 18-22 23-26 27-30

1. SWuTenW’V naWionaliWX …………………………

3. GenTerJ Male ŃeÜale 5. NTucaWion Ł. A. M. A. PU. M.

167

HaTrian Lankiewicz UniwerVXWeW GTańVki

NAP ANM ACAMNMIC MISCOURSNJ MNMIATING NLAŁORATNM COMN IN A CLIL TQPN TNACHNR NMUCATION NAP anT acaTemic TiVcourVeJ meTiaWing elaboraWeT coTe in a CLIL WXpe WeacUer eTucaWion TUe aiÜ of WUiV paper iV Wo relaWe WUe concepW of NSP Wo WUe iTea of ConWenW anT Language InWegraWeT Learning (CLIL) Wo work ouW a plaWforÜ for WUe concepWualiYaWion of acaTeÜic language aV a conWexW-reTuceT ÜeanV of coÜÜunicaWion (ŁernVWeinH 1971; 1999). SubVequenWlXH WUe concepW of Walk-WXpeV (MoaWeH 2011) will be preVenWeT aV a waX of counWeracWing language Te-conWexWualiYaWion anT engenTering reVWrucWuring of knowleTge anT WUe language iWVelf. TUeoreWical conViTeraWionV will be VupporWeT wiWU WUe preVenWaWion of reVearcU on claVVrooÜ inWeracWion. IW iV aiÜeT aW UigUligUWing Uow experW language iV ÜeTiaWeT in conWenW learning wiWU WXpeV of claVVrooÜ Walk anT Uow WUe proceVV of languaging (SwainH 2006a) faciliWaWeV boWU “WaÜing” (LankiewicYH 2013b) of WUe elaboraWeT coTe anT acquiViWion of experW knowleTge. OeXworTVJ NAPH NSPH acaTeÜic languageH CLILH ecological approacUH languagingH WeacUer eTucaWion Słowa klucYoweJ jęYXk akaTeÜickiH jęYXk VpecjaliVWXcYnXH CLILH poTejście ekologicYneH languagingH eTukacja naucYXcieli

1. InWroTucWion TUe WUeoreWical unTerpinningV of WUe paper reVW firÜlX on WUe ecological approacU Wo languageH iWV learning anT WeacUing. I ÜoVWlX capiWaliYe on WUe ecological ÜeWapUor in language acquiViWion (OraÜVcUH 2002) anT WUe principleV

169

HaTrian LankiewicY

of WUe ecological anT VeÜioWic perVpecWive in WUe fielT of eTucaWional linguiVWicV (van LierH 2004). TUe concepW of acaTeÜic TiVcourVe iTenWifieT bX ŁernVWein (1971H 1999) aV an elaboraWeT coTe iV conVWrueT aV a Üacro caWegorX for anX NngliVU for AcaTeÜic PurpoVeV (NAP) courVe. PoVWulaWing WUe UoliVWic approacU Wo languageH I VuggeVW WUaW NAP courVeV neceVViWaWe an applicaWion of ConWenW anT Language InWegraWeT Language (CLIL) ÜeWUoTologXH if WUeX are Wo reVulW in a VubVWanWiaWeTH profeVVional voice of WUe learner in an L2.1 TUe applicaWion of CLIL ÜeWUoTologX iV expecWeT Wo counWeracW WUe poVVible Trawback of VeparaWing WUe forÜ anT conWenW of Üore WraTiWional approacUeV Wo NAP courVeVH in wUicU WUe VWakeUolTerV (WUe WeacUer anT WUe learner) Vuffer froÜ VoÜe VorW of “VcUiYopUrenia”. TUe forÜer iV Üore inWereVWeT in WUe language forÜH wUile WUe laWWer in coÜÜunicaWing WUe ÜeaningH anT boWU are experWV in TifferenW fielTV WrXing Wo TeVignaWe Üeaning Wo concepWV. CLILH accenWuaWing WUe aWWenWion Wo boWUH WUe forÜ anT conWenWH guaranWeeV WUe TevelopÜenW of an auWUenWic profeVVional voice in an L2 (cf. NcoH 2000J 100). TUe coÜparWÜenWaliYaWion of NAPINSP iV alVo argueT on WUe grounT WUaW anX NngliVU for Specific PurpoVeV (NSP) courVe cannoW be TiVVecWeT inWo an eÜoWion-free profeVVional VeW of WerÜinologX anT TiVcurVive VpecificiWieV Wo be acquireT inWellecWuallX. Language TevelopÜenW requireV a proceVV of negoWiaWion wiWU reference Wo WUe reVWricWeT coTeH wUicU in WUe enVuing reVearcU iV ÜanifeVWeT wiWU WUe uVe of TifferenW Walk-WXpeV Wo ÜeTiaWe WUe profeVVional jargon. LaVWlXH ÜX claiÜ iV VupporWeT wiWU WUe noWion of languagingH wUicUH on WUe one UanTH ÜainWainV WUe exiVWence of unTiviTeTH UuÜan-Vpecific abiliWX of Üeaning Üaking (JørgenVen F JufferÜanVH 2011)H anT on WUe oWUerH WUe ÜeTiaWing funcWion of language in WUe TevelopÜenW of UigUer ÜenWal proceVVeV (SwainH 2006a). ConVequenWlXH acaTeÜic languageH Wo be VubVWanWiaWeT (knowleTge-laTen)H neeTV Wo be frequenWlX ÜeTiaWeT bX all WXpeV of “WalkVcape” (MoaWeH 2011)H wUicU CLIL ÜeWUoTologX WakeV for granWeT.

2. LiWeraWure review NngliVU for AcaTeÜic PurpoVeV repreVenWV a VubTiviVion in WUe pleWUora of acronXÜV of NngliVU for Specific PurpoVeV (NSP) (HarTingH 2007J 6). TUe UiVWorical review of NSP WaxonoÜieV iÜplieV WUaW WUe claVVificaWion of NAP UaV poVeT probleÜV Wo ÜainWain iWV coÜpreUenVive anT TiVjoinW naWure. CarWer (1983J 131) or OenneTX anT ŁoliWUo’V (1990) poVWulaWeT WUe cenWraliWX of NAP 1

Łeing aware of WUe Tifference beWween a ŃL anT an L2H I TeciTeT Wo refer Wo boWU conWexWV of language learning aV an L2.

170

NAP anT acaTeÜic TiVcourVeJ ÜeTiaWing elaboraWeT coTe in a CLIL WXpe WeacUer…

anT NngliVU for OccupaWional PurpoVeV (NOP) in NSP buW WUeX were unable Wo TiVjoin WUe Wwo ToÜainV effecWivelX. Taking eÜploXÜenW aV WUe enT-objecWive of WUe courVeH WUeX claiÜ WUaW “people can work anT VWuTX ViÜulWaneouVlX; iW iV alVo likelX in ÜanX caVeV WUaW language learnW for iÜÜeTiaWe uVe in a VWuTX environÜenW will be uVeT laWer wUen WUe VWuTenW WakeV upH or reWurnV WoH a job” (HuWcUiVon F PaWerVH 1992J 16). ApparenWlXH WUiV probleÜ iV TealW wiWU bX RobinVon (1991J 4)H wUoVe WaxonoÜX of NSP aiÜV Wo accounW for WUe facW WUaW boWU NOP anT NAP ÜigUW perWain Wo ViWuaWionV in wUicU VWuTenWV wUo Uave juVW begun working or VWuTXing anT WUoVe wUo are on WUeir waX Wo becoÜing experWVH or Uave Tone Vo. Hence WUeX are aW WUe pre- in-H or poVWVWage. NoneWUeleVVH WUiV WaxonoÜX “bX experience” conWainV a logical probleÜ of wUeWUer pre-Vervice VWuTenWV of NOP are noW WUe VubjecW of eTucaWion.

MuTleX-NvanV anT SW. JoUn (1998J 6)H in WUeir claVVificaWion bX profeVVional areaH TifferenWiaWe NAP froÜ NOP bX VeparaWing non-acaTeÜic purpoVeV froÜ purelX occupaWional oneV. TUuV NngliVU for AcaTeÜic MeTical PurpoVeV iV VuppoVeT Wo be TifferenW froÜ NngliVU for MeTical PurpoVeV of pracWicing TocWorV (ibiT.H 7). TUe VeÜinal probleÜ of conViTering eTucaWion aV a parW of profeVVional life UaV been unreVolveT. QeWH RobinVon’V claVVificaWion (1991) VeeÜV Wo be an inWereVWing one for ÜX furWUer conViTeraWionV Vince Ue WreaWV NngliVU for NTucaWional PurpoVeV (NNP) on a par wiWU NAP; WUuV NngliVU can be WaugUW “for VWuTX in a Vpecific TiVcipline” or “aV a VcUool VubjecW” (inWegraWeT or inTepenTenW). In WUiV waXH NAP receiveV Wwo unTerVWanTingVJ aV a language Vpecific Wo WUe acaTeÜicIVcienWific realÜ of a parWicular VcienWific TiVciplineH anT language of eTucaWional inVWiWuWionV in general (VcUool language of a VubjecW WaugUW in an L2).

TUiV VeconT VenVe of NAP perWainV Wo inVWiWuWionaliYeT TiVcourVe aV TeriveT froÜ ŁernVWein’V VocioculWural VWuTieV (1971H 1999) or an elaboraWeT coTe uVeT aW VcUoolV anT a reVWricWeT oneH cUaracWeriVWic of naWuralH conWexWualiYeT converVaWional excUangeV. TUe aÜbiguiWX of concepWualiYing NAP iV eviTenW alVo in Tefining iW aV “courVeV anT ÜaWerialV TeVigneT VpeciallX Wo Uelp people wUo wanW Wo uVe NngliVU in acaTeÜic conWexWV” (HarÜerH 2007J 19).

SaWiVfXing VWuTenWV’ linguiVWic inWereVWV iV aÜong general cUaracWeriVWicV of NSP courVeVH wUicU focuV on WUe language iWVelfH iWV VXnWaxH lexiVH TiVcourVe (SWrevenVH 1988) anT WUe genre (HarÜerH 2007J 327). NoneWUeleVVH “all NSP WeacUing VUoulT reflecW WUe ÜeWUoTologX of WUe TiVciplineV anT profeVVionV iW VerveV; anT in Üore Vpecific NSP WeacUing WUe naWure of WUe inWeracWion beWween WUe WeacUer anT WUe learner ÜaX be verX TifferenW froÜ WUaW in a General NngliVU claVV” (MuTleX-NvanV F SW. JoUnH 1998J 3-4).

In WUe paVWH WUe iÜpleÜenWaWion of NAP in WUe inVWiWuWional Üilieu waV acUieveT bX VubVWiWuWing General NngliVU courVeV wiWU TiVcipline relaWeT oneV

171

HaTrian LankiewicY

Vo WUaW VWuTenWV woulT be faÜiliariYeT wiWU WUe language of a parWicular fielT ÜoVWlX wiWU WUe uVe of WUe reaTing ÜeWUoT Teveloping coÜpreUenVion (MalekiH 2008). PiWU WUe onVeW of WUe coÜÜunicaWive approacUH WUe goal UaV been exWenTeT Wo Teveloping liVWening (if a courVe book waV furniVUeT wiWU a CM VeW) anT converVaWion VkillV cUaracWeriVWic of WUe acaTeÜic worlT. NoneWUeleVVH ÜX own reVearcU inTicaWeV (LankiewicYH forWUcoÜing a) WUaW NAP courVeV To noW paX ÜucU aWWenWion Wo Teveloping wriWing VkillV. IW neeTV Wo be accenWuaWeT Uere WUaW WUe PoliVU QualificaWionV ŃraÜework (ORO 2011) requireV WUaW linguiVWic eTucaWion aW WUe WerWiarX level VUoulT be Üajor Vpecific.

In facWH ÜoVW of General NngliVU courVeV aW WUe univerViWX level Uave been aTapWeT Wo WUiV recoÜÜenTaWion.

ConViTering WUe aÜbiguiWX in concepWualiYing NAPH eviTenW in iWV claVVificaWion wiWUin “WUe Wree of NLT” (HuWcUiVon F PaWerVH 1992J 17) anT WUe general recoÜÜenTaWion for anX NSP courVe Wo repreVenW ÜeWUoTologX of a parWicular TiVciplineH I caÜe Wo a concluVion WUaW Trawing on WUe acUieveÜenWV of WUe ecological approacU in language learning (van LierH 2004; OraÜVcUH 2002)H a naWural alWernaWive for WeacUing NAP courVeV ÜigUW be CLIL ÜeWUoTologX. TUe global village of WUe preVenW worlT wiWU eaVX acceVV Wo reVourceVH conferenceV anT opporWuniWieV for publicaWionV requireV WUe TevelopÜenW of all VkillV. PUeWUer NAP TenoWeV a narrowlX unTerVWooT courVe for proVpecWive acaTeÜicVH or ViÜplX eTucaWional TiVcourVeH iW iV econoÜicallX inefficienW Wo expecW Wo WeacU NngliVU Wwice (General NngliVU anT NSP or NAP VeparaWelX).

AnX language courVe neceVViWaWeV proper neeTV analXViV in WUe ligUW of learner-cenWreT ÜeWUoTologX anT WUe auWonoÜiYaWion of WUe learning proceVV. ATTiWionallXH WUe general WenTencX proÜoWing conWenW-orienWeT eTucaWion anT agencX on WUe parW of WUe learnerH aV aVVuÜeT bX WUe ecological approacUH requireV a Üore wUoleVoÜe approacU Wo WUe unTerVWanTing of language iWVelf anT language eTucaWion in parWicular (van LierH 2004). CerWainlXH VucU a VWance preVenWV cUallengeV Wo NngliVU WeacUerV. NowaTaXVH iW iV noW enougU Wo be a language experWH becauVe WUe WeacUerH parWicularlX in WUe fielT of NSPH neeTV Wo poVVeVV VubjecW-ÜaWWer knowleTgeH if UeI VUe iV Wo incorporaWe WUe ÜeWUoTologX of a parWicular TiVcipline. In WUe narrow Üeaning of NAPH WUiV boilV Town Wo WUe probleÜ of value anT qualiWX of eTucaWionH e.g.

WeacUing acaTeÜic wriWing if one iV noW an acWive acaTeÜic conWribuWor UiÜVelfI UerVelf (cf. LankiewicYH 2013a). ŃurWUerÜoreH WeacUing NAP or NNP VeparaWelX ÜaX be a Vign of inefficiencX of inVWiWuWional language WeacUing aV VucU. Taking inWo accounW WUe WaxonoÜical aÜbiguiWieVH I aVVuÜe WUaW in acaTeÜicH inVWiWuWionaliYeT eTucaWion iW iV TifficulW Wo Well WUe Tifference beWween NAPINNP anT NOP. How can WUe WeacUer preVuÜe aW WUiV level WUaW WUe VWuTenW iV inWereVWeT onlX in WUe occupaWional aVpecW of WUe NngliVU courVe?

172

NAP anT acaTeÜic TiVcourVeJ ÜeTiaWing elaboraWeT coTe in a CLIL WXpe WeacUer…

NxcluTing poVVibiliWieV of acaTeÜic aÜbiWionV woulT be conWraTicWorX Wo WUe cUaracWer of acaTeÜic VcUooling. TUuVH iW iV VuggeVWeT Uere WUaW WUe VoluWion Wo WUe TileÜÜa can be WUe applicaWion of CLIL ÜeWUoTologX.

3. CLILH NAP anT WeacUer eTucaWion TUe concepW of CLIL iV TeriveT froÜ CanaTian anT AÜerican acUieveÜenWV of bilingual eTucaWion of WUe 1960V anT 80V reVpecWivelXH wUicU becaÜe Wo be referreT Wo aV iÜÜerVion prograÜV. ŁaVicallXH WUeX were concepWualiYeT aV a ÜeWUoT of WeacUing a VeconT language WUrougU VubjecW-ÜaWWer courVeVH aÜong oWUerVH Wo ÜinoriWX VWuTenWV or iÜÜigranWV. TUeir aiÜ waV Wo reinWroTuce or reinforce WUe WargeW language; WUuV CanaTian ŃrencU iÜÜerVion VWooT for reviWaliYaWion of WUiV language in CanaTian eTucaWional VXVWeÜ Vo WUaW iW woulT noW poVVeVV a lower Vocial VWaWuV coÜpareT wiWU NngliVU. AÜerican iÜÜerVion prograÜVH in WurnH were aTTreVVeT aW iÜÜigranW ÜinoriWieV Wo faciliWaWe WUe proceVV of linguiVWic aVViÜilaWion. TUeX were inWenTeT aV a reÜeTX Wo WUe VUorWcoÜingV of VubÜerging WUeÜ Wo WUe ÜainVWreaÜ eTucaWion aV accounWeT for bX ŁernVWein (1972). OWUer WerÜV relaWeT Wo WUe concepW of WeacUing a VubjecW WUrougU WUe ÜeanV of a foreign language are conWenW-baVeT learningH VUelWereT claVVeV (cf.

LankiewicYH 1997; 1998)H or a SpeciallX MeVigneT AcaTemic InVWrucWion in NngliVU (SMAIN) (GenYukH 2011). CLIL repreVenWV a Nuropean iniWiaWive VupporWeT bX WUe Nuropean CoÜÜiVVion proÜoWing ÜulWilingualiVÜ.

CLIL aV VucU funcWionV aV an uÜbrella WerÜ for a varieWX of approacUeV uVing language aV a ÜeTiuÜ of inVWrucWion. TUe proponenWV of CLIL recogniYe iWV WranVaWlanWic ViÜilariWXH XeW WUeX accenWuaWe iWV originaliWX. MaviT MarVU’V (1994J 11) TefiniWion of CLIL aV perWaining “Wo ViWuaWionV wUere VubjecWVH or parW of VubjecWVH are WaugUW WUrougU a foreign language wiWU Tual-focuVeT aiÜVH naÜelX WUe learning of conWenWH anT WUe ViÜulWaneouV learning of a foreign language” woulT be alVo Wrue for anX iÜÜerVion prograÜ. HoweverH OielX (2011J 154) claiÜVH CLIL iV Wo be “concepWualiYeT aV broaTer anT Üore inWegraWeT WUan bilingual eTucaWion or iÜÜerVion prograÜV”. ConVequenWlXH iW receiveV Üore WUeoreWical unTerpinning perWaining Wo 4C (culWureH conWenWH cogniWionH coÜÜunicaWion) (ibiT.)H or Üore recenWlX repUraVeT aV CULTIXH NNTIXH LANTIXH CONTIXH LNARNTIX (culWureH environÜenWH languageH conWenWH learning) (CLIL coÜpenTiuÜ) Wo ÜeeW WUe Nuropean goalV. NoneWUeleVVH WUe realiYaWion of CLIL allowV for iWV UarT anT VofW ÜoTule conViVWing in exploring “a Wopic wUicU iV a parW of a conWenW baVeT NLT curriculuÜ” (RającYkowVkaH 2013J 136).

SignificanW for ÜX conViTeraWionV iV WUe explicaWion of WUe VucceVV of CLIL ÜeWUoTologX. AparW froÜ WUe above ÜenWioneT cUaracWeriVWicVH CLIL

173

HaTrian LankiewicY

incorporaWeV CuÜÜinV’ (1979H 1980) concepWV of CogniWive AcaTeÜic Language ProficiencX (CALP)H Üeaning WUe Vkill of uVing acaTeÜic language anT ŁaVic InWerperVonal CoÜÜunicaWion SkillV (ŁICS)H VWanTing for WUe uVe of converVaWional TiVcourVe. ŁX inWegraWing VubjecW-ÜaWWerH iW VupplieV opporWuniWieV for VWuTenWV’ language anT inWellecWual TevelopÜenW anT neceVViWaWeV a cUange in ÜeWUoTologX uVe. MarkeTlXH CLIL alVo enWailV re-VWrucWuring of language Wo VupporW WUe aVViÜilaWion of acaTeÜic conWenW. TUe feaWureV are no waX exUauVWive in conViTering WUe aVVeWV of WUe applicaWion of CLIL ÜeWUoTologX for NAPH buW arguablX WUeX faciliWaWe elaboraWion of a Üore genuine voice relaWeT Wo an acaTeÜic TiVcipline baVeT on learner agencX in conVWrucWing boWU language anT knowleTge. TUe aVVuÜpWion WUaW NAP VUoulT be realiYeT WUrougU CLIL courVeV iV coÜpaWible wiWU a general WenTencX in WeacUing languageV all arounT WUe worlTH e.g. Council ReVoluWion (CR 2008) in proÜoWing TevelopÜenW of ÜulWilingualiVÜ Wo TevoWe “parWicular aWWenWion Wo WUe furWUer Wraining of language WeacUerV anT Wo enUancing WUe language coÜpeWenceV of WeacUerV in generalH in orTer Wo proÜoWe WUe WeacUing of non-linguiVWic VubjecWV in foreign languageV (CLIL — ConWenW anT Language InWegraWeT Learning)”. Language PolicX MiviVion of WUe Council of Nurope proÜoWeV “language in oWUer VubjecW” aV an alWernaWive Wo “language aV a VubjecW policX” (LPM 2009). TUiV ÜaX alVo reVeÜble new WUeoreWical WrenTV in approacUing language VucU aV TialecWal linguiVWicV or ecological linguiVWicV (cf. SWeffenVenH 2007; van LierH 2004; OraÜVcU anT PUiWeViTeH 2008) accenWuaWing conWexWualiYaWionH learner agencX in Üeaning ÜakingH or criWical language awareneVV. L2 WeacUer eTucaWion in PolanT iV an exaÜple of incorporaWing peTagogical languageH acaTeÜic TiVcourVe anT ŁICSH anT aiÜV aW boWU language TevelopÜenW anT profeVVional experWiVe. IW reÜainV TiVpuWable wUeWUer L2 WeacUer eTucaWion in PolanT applieV WUe WXpical CLIL ÜeWUoTologXH buW unToubWeTlX iW repreVenWV iÜÜerVion eTucaWion Tue Wo WUe facW WUaW iW TealV wiWU liÜiWeTNngliVU-proficienW VWuTenWVH eÜploXV WeacUerV being baVicallX non-naWive VpeakerV anT aVVuÜeV WUe goal of linguiVWic iÜproveÜenW (LankiewicYH 2013bJ 125). PiWUouW ÜucU UeViWaWion iW can be claVVifieT aV WUe VofW ÜoTule perWaining onlX Wo WeacUing language-relaWeT VubjecWV. NoneWUeleVVH NNPINAP or anX NSP courVe ÜigUW Traw on iWV acUieveÜenWV. InWereVWinglXH proVpecWive language WeacUerV of NSP courVeV are eTucaWeT wiWUin WUeVe fraÜeV. I can Vee a poWenWial for expanTing CLIL WeacUer eTucaWion Wo oWUer TiVciplineV (biologXH cUeÜiVWrXH pUXVicVH eWc.) aV an alWernaWive for inveVWing in NSP linguiVWic eTucaWion. In WUe conWexW of NSP courVeV operaWeT bX WUe privaWe VecWorH HarÜer TulX poinWV ouWJ “[i]f CLIL becoÜeV a VWanTarT ÜoTel in VeconTarX VcUoolVH for exaÜpleH WUe TeÜanT for privaWe ‘Wop-up’ learning ÜaX TiÜiniVU” (2007J 23).

174

NAP anT acaTeÜic TiVcourVeJ ÜeTiaWing elaboraWeT coTe in a CLIL WXpe WeacUer…

MeVpiWe WUe facW WUaW L2 WeacUer Wraining inVWiWuWionV in PolanT incorporaWe acaTeÜic language aV an inWegraWeT eleÜenW of eTucaWionH iW quiWe ofWen offerV exWra courVeV of acaTeÜic wriWing aV a VuppleÜenW Wo WUe VeÜinar.

UnforWunaWelXH WUeX To noW VeeÜ Wo be verX VucceVVful (cf. LankiewicYH 2013a). TUere are nuÜerouV reaVonV for WUiVH one of WUeÜ being WUe ToÜinanW “oracX” of WUe poVWÜoTern eTucaWion (ŃairclougUH 1992J 33) WXpical of TevelopeT counWrieV anT reVulWing froÜ WUiV liÜiWeT aWWenWion Wo eTiWorial VkillV. AnoWUer one ÜaX be WUe facW WUaW WUe courVeV are inVWrucWeT bX WeacUerV wUo To noW neceVVarX Uave experience in acaTeÜic wriWing WUeÜVelveVH WUeX WeacU VcUool eVVaX forÜaW raWUer WUan arWicle wriWing. QeW anoWUer one ÜaX be a gap beWween VWuTenWV’ TirecW experienceV anT VuTTen exceVVive TeÜanTV. All in allH VucceVVful in oWUer reVpecWVH VWuTenWV Uave VeriouV probleÜV wiWU acaTeÜic wriWing anT reaTing profeVVional liWeraWure if iW iV noW properlX ÜeTiaWeT wiWU recourVe Wo TifferenW Walk WXpeV (MoaWeH 2011).

TUe ÜaVWerX of acaTeÜic language iV Veen aV a forÜ of eÜpowering (LankiewicYH 2013aJ 129)H XeW iW cannoW be learneT WUeoreWicallX (bX Telivering guiTelineV) wiWUouW Tue aÜounW of pracWiceH proper experWiVe on WUe parW of WUe WeacUerH anT inWeracWional WreaWÜenW of acaTeÜic TiVcourVe in a VWepwiVe faVUion aV a forÜ of “WaÜing” iW (ibiT.). ReflecWion froÜ WUe acUieveÜenWV anT VUorWcoÜingV of WUe VofW verVion of CLIL in PoliVU L2 WeacUer eTucaWion ÜigUW be inVigUWful for WeacUing anX NSP courVeH parWicularlX WUe one perWaining Wo NAP. AVVuÜing afWer VXgoWVkX (1978H 1997) WUaW knowleTge iV conVWrucWeT in an inWeracWional waX in WUe Yone of proxiÜal TevelopÜenWH iW iV unreaVonable Wo expecW WUaW acaTeÜic language can be WaugUW in iVolaWion froÜ WUe TiVcipline. A lack of profeVVional experWiVe in WUe VubjecW-ÜaWWer renTerV NSP WeacUerV TeWacUeT inWerpreWerV wiWUouW WUeir auWUoriWaWive voice Turing WUe claVV. SiÜilarlXH VWuTenWV expoVeT Wo NSP courVeVH noW VubVWanWiaWeT wiWU a profeVVional backgrounTH acquire language TevoiT of auWUenWiciWX anT pracWicaliWX. An NSP WeacUer noW being a pracWiWioner ÜaX Uave liWWle acceVV Wo WUe Vo-calleT “occluTeT” TiVcourVeV “WraTiWionallX kepW UiTTen forÜ non-ÜeÜberV” (NeViH 2013J 18). TUiV reVulWV in WeacUingH e.g. buVineVV correVponTence WUe waX iW iV TepicWeT in WUe bookVH noW WUe waX iW iV acWuallX pracWiceT. RegarTing WUe VuggeVWeT uVe of WUe ecological perVpecWive in language learningH Järvinen (2009J 167) ÜakeV a coÜpariVon beWween cogniWive anT ecological approacUeV wiWU regarT Wo WUe percepWion of conWexWH inWeracWion anT learning. SUe accenWuaWeV reÜarkable TiVcrepancieV beWween WUe Wwo anT aV VUe poinWV ouW WUe NSP (conWenW-Vpecific TiVcourVeV) WeacUing iV placeT in WUe cogniWive WraTiWion “conWenW-Vpecific language (concepWV) … neceVVarX for conWenW learning (CALPH CuÜÜinVH 1991)” wiWU “VcaffolTing (ŁrunerH 1990) … uVeT Wo aTT VupporW (conWexW) Wo concepWualH conWexW-free objecWV of learn-

175

HaTrian LankiewicY

ing” (ibiT.). QuiWe TifferenWlXH in WUe ecological approacU learning of VcienWific concepWV iV realiYeT WUrougU afforTanceV (Üaking VenVe of WUe Üeaning poWenWial TreaÜing in VignV) wUile operaWing in WUe Yone of proxiÜal TevelopÜenW (RPM) aV a VWarWing poinW anT “WUen WUeVe inWernaliYeT concepWV are uVeT Wo forÜ new RPMV aW a pracWical level” (ibiT.). “In CLIL conWexWVH an iÜporWanW Vource of afforTanceV iV proviTeT bX WUe VubjecW ÜaWWer iWVelf. ConWenW-Vpecific afforTanceVH VucU aV VubjecW-Vpecific WUinking anT relaWeT WUinking VkillVH VubjecW-Vpecific genreV anT regiVWerVH offer unique opporWuniWieV for foVWering learning.” (ibiT.H 169). InWeracWion wiWUin WUe RPM reVulWV in inWernaliYaWion equaWeT wiWU learning. ŃinallXH VUe offerV WUe UXpoWUeViV WUaW CLIL conVWiWuWeV a perfecW environÜenW for ecological learning. I woulT exWenT iW Wo WUe concepWual learning cUaracWeriVWic for NSPH incluTing acaTeÜic languageH aV conWraVWeT wiWU WraTiWional VWrucWural or cogniWive approacUeV. TUe concepWualiYaWionH I propoVeH VeeÜV Wo reflecW WUe VWageV of NSP TevelopÜenW (OenneTX F ŁoliWUoH 1990J 7). TUe fifWUH TevelopeT VWageH perceiveV NSP courVeV aV a ÜeanV of learning (ibiT.). HuWcUinVon anT PaWerV (1987J 14) call WUiV pUaVe WUe learning-cenWereT approacU anT inveVWigaWe WUe concepW in WUeir nuÜerouV workV. TUe facW WUaW a learner knowV Uow a language funcWionV ToeV noW Üean WUaW UeIVUe iV acWuallX able Wo learn iW. TUereforeH a neceVVarX coÜponenW of eTucaWion iV an inWeracWion cUaracWeriVWic of TXnaÜic VubVXVWeÜV (JärvinenH ibiT.). HenceH WUe eVVenWial eleÜenW of learning iV languaging (SwainH 2006a) or WUe “reVUaping of cogniWion bX WUe ÜeanV of language” (JärvinenH ibiT.). Mrawing on VXgoWVkXan concepW of ÜeTiaWing UigUer ÜenWal proceVV bX language (VpeecU)H Swain TeciTeV Wo replace WUe “conTuiW ÜeWapUor” of ouWpuW (language conveXing WUougUWV) wiWU WUe one of languagingH “wUicU involveV ÜeTiaWing cogniWionH WUaW iVH arWiculaWing anT WranVforÜing WUinking inWo an arWifacWual forÜ” (JarvinenH 2009J 168)H perceiving learner aV “an agenW in WUe Üaking of Üeaning” (SwainH 2006aJ 96)H or an “agenWoperaWing-wiWU-ÜeTiaWional ÜeanV (PerWVcUH 1998J 26H afWer SwainH 2006aJ 101). TUe concepW of languaging finTV variouV elaboraWionV in peTagogical applicaWionV (cf. LankiewicY anT PąVikiewicY-ŃirlejH forWUcoÜing).

4. ReVearcU 4.1. TUe aim of WUe VWuTX TUe general objecWive of WUe VWuTX iV Wo TeÜonVWraWe WUaW acaTeÜic language requireV WUe proceVV of negoWiaWion anT acWivaWion of agencX on WUe parW of WUe learner in WUe proceVV of conVWrucWing concepWV (conWenW-Vpecific language).

176

NAP anT acaTeÜic TiVcourVeJ ÜeTiaWing elaboraWeT coTe in a CLIL WXpe WeacUer…

TUiV allowV Wo VubVWanWiaWe WUeÜ wiWU Üeaning. IW iV argueT WUaW WUe cogniWive aWWiWuTe cUaracWeriVWic of NSP ÜeWUoTologX (JärvinenH 2009J 167) aV aTTing VupporW “Wo concepWualH conWexW-free objecWV of learning” ÜigUW be leVV proTucWive WUan ecological conVWrucWioniVÜ2 in WUe forÜ of languaging. TUiV claiÜ ÜaX be of parWicular iÜporWance if we Wake inWo accounW WUe facW WUaW WUe ÜajoriWX of NSP WeacUerV are auWoTiTacW. ProfeVVional liWeraWure alVo inTicaWeV WUaW VecWorV of NLT ÜaX noW alwaXV proviTe NSP WeacUerV wiWU language purpoVefulneVV anT iÜÜeTiacX (HarTingH 2007J 6). TUuV relXing on WUeoreWical aVVuÜpWionV of CLIL anT WUe concepW of languaging – coÜpreUenTeT aV “Walking-iWWUrougU” (Swain F LapkinH 2002)H “coÜing-Wo-know-wUile-Vpeaking” (SwainH 2006b) anT “WalkVcape” (MoaWeH 2011) – I unTerWake inWeracWion analXViV Wo iTenWifX WUe ÜoÜenWV of conVWrucWing Üeaning for acaTeÜic WerÜinologX. TUiV iV accoÜpliVUeT WUrougU languaging anT WUe uVe of TifferenW Walk-WXpeV. TUe reVearcU UXpoWUeViV iV builW arounT WUe convicWion baVeT on perVonal obVervaWion enricUeT bX conWacWV wiWU oWUer VubjecW-ÜaWWer WeacUerV WUaW VWuTenWV Uave probleÜV wiWU coÜpreUenTing acaTeÜic language. I believe parWial reVponVibiliWX ÜigUW be puW on WUe WeacUerVH wUo To noW paX proper aWWenWion Wo WUe properWieV of acaTeÜic language (cf. LankiewicYH 2013a). ConVequenWlXH I UXpoWUeViYe WUaW WUe applicaWion of CLIL ÜeWUoTologXH parWicularlX WUaW parW perWaining Wo inWeracWion ÜigUW Uelp “WaÜe” WUe elaboraWeT coTe of acaTeÜic language VubVWanWiaWing iW wiWU Üeaning of relevance Wo WUe VWuTenWV. Since acaTeÜic language iV a coÜponenW of NNP or NAPH aV inTicaWeT bX NSP WaxonoÜieVH I aTTiWionallX poViW WUaW anX CLIL ÜeWUoTologX anT ecological “WalkVcape” ÜaX be inVigUWful for NSP courVeV. 4.2. ParWicipanWV TUe conWexW of WUe VWuTX iV a ÜeWUoTologX claVV aW a privaWe inVWiWuWion in WUe norWUern parW of PolanT eTucaWing proVpecWive WeacUerV. IW WakeV place aW WUe enT of WUe fourWU VeÜeVWer (ouW of 6 neceVVarX for WUe coÜpleWion of WUe unTergraTuaWe courVe). TUe parWicipanWV UaT been expoVeT Wo 12 UourV of lecWureV on ÜeWUoTologX of WeacUing NngliVU aV a foreign language accoÜpanieT bX 24 UourV of WuWorialV anT 24 UourV of language acquiViWion WUeorieV WaugUW bX Üe before WUe reVearcU. TUe ÜajoriWX of curriculuÜ VubjecWV iV covereT in NngliVU WaugUW boWU bX naWive anT non-naWive VpeakerV. ProficiencX level of NngliVU oVcillaWeV arounT Ł1 anT Ł1+ (a VubjecWive juTgÜenW conVulWeT wiWU Veveral WeacUerV). TUeX are expecWeT Wo acUieve C1 in exacWlX a 2

Social conVWrucWioniVÜ iV conWraVWeT wiWU purelX cogniWive conVWrucWiviVÜ (cf. van LierH 2001J 254).

177

HaTrian LankiewicY

Xear’V WiÜe. On WUe TaX of WUe reVearcU WUe claVV conViVWeT of 19 VWuTenWV (11 feÜaleV anT 8 ÜaleV) anT Vince WUe VWuTX waV carrieT ouW aV a regular leVVonH WUeX ÜigUW Uave been raWUer unaware of WUe VWuTX. 4.3. MeVign anT proceTure A week before WUe claVV I UaT ÜaTe Vure WUaW VWuTenWV were noW verX ÜucU faÜiliar wiWU WUe concepW of noWicing (ScUÜiTWH 1990) Wo uVe iW Turing reVearcU. MX inWenWion waV Wo TeÜonVWraWe WUaW new acaTeÜic concepWV neeT WUorougU reconcepWualiYaWion anT ÜeTiaWion before WUeX are Waken in. TUe VeVVionH wUoVe fragÜenWV are analXYeT in WUiV paperH laVWeT 1 Uour anT 12 ÜinuWeV anT waV viTeo recorTeT. IW neeTV Wo be aTÜiWWeT Uere WUaW WUe VWuTX UaV a follow-up preVenWeT in a VeparaWe reporW (LankiewicYH forWUcoÜing b).

TUe reVearcU preVenWeT Uere waV carrieT ouW in five VWepV. In VWep one a wriWWen WexW of acaTeÜic language VubVWiWuWeT experW Walk. SWuTenWV (19) were aVkeT Wo reaT a page (39 lineV) on WUe WUeorX of noWicing froÜ WUe WexWbook (HarÜerH 2007) Wo Vee Uow ÜucU of WUe iTea woulT be graVpeT. TUe TeciVion Wo uVe VilenW reaTing waV TicWaWeT bX WUe neeT Wo VWarW ÜX reVearcU froÜ WUe conWacW wiWU “raw”H unÜeTiaWeT acaTeÜic TiVcourVe Wo TeÜonVWraWe WUaW incoÜpreUenVion iV noW WUaW ÜucU reVulWanW froÜ WUe level of proficiencX (UoweverH WUiV evenWualiWX ÜigUW be conViTereT) buW Üore froÜ WUe parWiculariWieV of acaTeÜic TiVcourVe. TUiV parW conVWiWuWeT WUe founTaWion for furWUer acWion. In WUe VWepV Wo follow I WrieT Wo engageT VWuTenWV in WUe navigaWion WUrougU WUe “WalkVcape” cUaracWer of CLIL ÜeWUoTologX (MoaWeH 2011). I conVequenWlX engageT VWuTenWV inWo exploraWorX Walk baVeT on WUe coÜpreUenVion of WUe paVVage (VWage Wwo)H exploraWorX Walk perWaining Wo VearcUing for coÜÜonVenVical perVonal Üeaning of profeVVional WerÜinologX faciliWaWeT bX pair-work or group-work wiWU WUe uVe of available reVourceV (VWep WUree)H exploraWorX anT peTagogical Walk carrieT ouW wiWU WUe wUole claVV (VWep four – WUe cenWral parW of WUe reVearcU)H anT finallX experW Walk waV eliciWeT aV WUe reVulW of inTiviTual reaTing anT claVVrooÜ inWeracWion Wo rounT WUe leVVon off.

4.4. ReVulWV anT TiVcuVVion Since WUe preVenW reVearcU iV of a qualiWaWive WXpeH being exploraWorX bX naWureH iW requireV WUaW WUe reVulWV are conVWrueT in a UerÜeneuWic orH wUaW OraÜVcU (2002J xiii) callVH “inWerpreWaWion of conWexWV wUicU neeTV Wo be ÜaWcUeT bX an inWerTiVcurViviWX of reVearcU ÜeWUoTologieV anT approacUeV Wo TaWa”. Ńor WUe clariWX of conViTeraWionVH I preVenW reVearcU finTingV anT poVVible inWerpreWaWionV in a coÜÜon VecWion.

178

NAP anT acaTeÜic TiVcourVeJ ÜeTiaWing elaboraWeT coTe in a CLIL WXpe WeacUer…

Having reaT WUe ÜaWerialH VWuTenWV were inviWeT in WUe conVWrucWion of iWV Üeaning. TUuV in VWep Wwo – eliciWaWion (coÜpreUenVion cUeck in WUe forÜ of exploraWorX Walk) – I aVkeT queVWionV VucU aV How To Xou unTerVWanT WUe concepW? PUaW iV WUe novelWX of WUe concepW? Wo cUeck WUe reVulWV of unÜeTiaWeT learning. OuW of 19 anVwerVH onlX VoÜe (4) ÜaX counW aV accepWableH WUe big ÜajoriWX conViVWeT in ciWing exacW worTV wiWUouW coÜpreUenTing conWenW-Vpecific worTV. ConcepWualiYaWion of conWexW-free objecWV of learning waV ineffecWive Tue Wo WUe lack of proper VcaffolTing (JärvinenH 2009J 167)H or alWernaWelX WUinking VkillV TiT noW relaWe wiWU language. Mue Wo WUe Vpace liÜiWaWionVH I onlX offer an exaÜple of WoWal incoÜpreUenVion.

3

SJ AwareneVV of language coulT Uelp VWuTenWV creaWe VenWenceV. TJ In wUaW waX? SJ NoWicing iV TifferenW WUan oWUer language acquiViWionV. IW TepenTV on noW WeacUing an iWem of language buW Wo geW VWuTenWV Wo noWice iW wUen iW occurV (.) Vo WUaW iW VinkV inWo WUe brain wUere iW iV proceVVeT [exacW quoWe].

TJ So noWicing iV TifferenW from oWUer WUeorieV (.) explanaWionV of language acquiViWion. OOH buW wUaW ToeV WUe WeacUer Uave Wo To Wo Uelp VWuTenWV noWice language?

SJ A momenW [looking for pUraVe in WUe pUoWocopX]H Wo make VWuTenWV aware of language aV an alWernaWive Wo WeacUing iW [quoWe].

TJ Aware of wUaW? SJ Language TJ Like wUaW? SenWenceV anT informaWionH knowleTge? (…)

In VWep WUree – exploraWorX Walk – VWuTenWV workeT in pairV or groupV of WUree Wo explain WUe Üeaning of VoÜe worTV froÜ WUe WexW. TUe objecWive waV Wo focuV WUeir aWWenWion on conVWiWuWive eleÜenWV of WUe WexW anT eliciW WUeir coÜÜonVenVical unTerVWanTing. I VelecWeT Veveral noTal poinWV (Laclau anT Mouffe’V 1985J 12) in WUe paVVage Wo Uelp VWuTenWV conVWrucW VoÜe unTerVWanTing of WUe concepW of noWicing. SWuTenWV workeT for 5 ÜinuWeV conVulWing oWUerVH bookVH WUe inWerneW – Vince loWV of WUeÜ bring noWebookV or alÜoVW everXboTX UaV a VÜarWpUone. IW waV inWenTeT Wo Uelp WUeÜ coÜpreUenT inWerWexWual referenceV WXpical of acaTeÜic WexWV. AÜong WUe noTal poinWV were WUe noWionV of “graTeT language”H “conVciouVneVV raiVingH “language proceVVing”H “OraVUen’V WUeorX”H eWc. – proper concepWualiYaWion of wUicU waV eVVenWial Wo WUe unTerVWanTing of reVW of WUe WexW. AW WUiV VWageH

3

ConverVaWional excUangeV are noW annoWaWeT for incorrecWneVV.

179

HaTrian LankiewicY

VWuTenWV are expecWeT Wo uVe all poVVible reVourceV buW ÜoVW of all WUeX are VuppoVeT Wo negoWiaWe VubjecWive ÜeaningV beWween eacU oWUer. In VWep four – exploraWorX WalkH peTagogical Walk – anVwerV were eliciWeT in a wUole claVV TiVcuVVion. MX inWenWion waV noW Wo Wake over anT leW VWuTenWV conVWrucW WUe Üeaning WUeÜVelveVH aVVuÜing WUaW ÜX unTerVWanTing TiT noW Uave Wo be WUe onlX poVVibiliWX. TUe following fragÜenW TeÜonVWraWeT WUaW apparenWlX ViÜple pUraVe “graTeT language” neeTeT re-conWexWualiYaWion (ŁernVWeinH 1972) anT a loW of languaging Wo iÜbue iW wiWU Üeaning.

TUe excUange TeÜonVWraWeV (Vee appenTix) WUaW VoÜeWUing apparenWlX verX ViÜpleH like WUe pUraVe “graTeT language” WurneT ouW Wo be cogniWivelX coÜplex. TUe TifficulWX TeriveT froÜ WUe facW WUaW iW waV uVeT in WUe WexW in a ÜeWapUorical VenVe; noneWUeleVVH iWV Üeaning waV eVVenWial for WUe concepWualiYaWion of WUe WerÜ “noWicing”. InWeracWionVH evokeT experienceVH viVualiYaWion anT reconcepWualiYaWion UelpeT WUeÜ WaÜe a piece of “acaTeÜic rUeWoric” anT Vell profeVVional jargon aV anoWUer reVWricWeT coTe bX iWV Teep conWexWualiYaWion (AWUerWonH 2011). TUe Vign afforTeT iWVelf Wo Üeaning Üaking WUrougU WUe plane of TeixiVH iW becaÜe iÜbueT wiWU iconiciWX anT VXmboliciWXH wUicU WUe VeÜioWic ecological perVpecWive referV Wo aV ancUoringH “WUe WXing of language Wo WUe worlTH WUe graVping of WUe worT WUrougU languageH anT WUe WXing of WUe Velf Wo WUe worlTH reVulWing in ÜinT” (van LierH 2004J 66). TUe preTicaWional abVWracW cUunk becaÜe VubVWanWiaWeT wiWU WUe inTicaWional proceVV Wo afforT Üeaning. TUe inWeracWion ÜanifeVWV WUaW acaTeÜic language neeTV Wo relaWe Wo all oWUer WXpeV of languageH an arguÜenW againVW coÜparWÜenWaliYeT percepWion of NAP courVeV. ŃurWUerÜoreH iW VUowV Uow new ÜeaningV eÜerge aW eacU aTTiWional reaTing anT working in WUe inWeracWional Yone of WUe claVVrooÜ (OraÜVcUH 2008).

In VWep fiveH experW Walk waV WriggereT bX aVking VWuTenWV Wo work ouW in pairV a VuÜÜarX perWaining Wo WUe concepW of noWicing anT preVenW iW Wo WUe reVW of WUe group. TUe eliciWaWion of WUe WaVk revealeT iTioVXncraWic unTerVWanTing of WUe concepW. SWuTenWV accenWuaWeT TifferenW poinWVH conVWrueT concepWV in alWernaWive waXV. MeVpiWe WUe facW WUaW WUe ÜajoriWX of WUe preVenWaWionV were Wo WUe poinWH WUeX VWill exUibiWeT general ÜiVconcepWion anT WerÜinological inVWabiliWX. TUe preVenWaWionV WUeÜVelveV were a gooT opporWuniWX for WUe VWuTenWV Wo realiYe experienWiallX WUaW knowleTge anT language are conVWrucWeT inWeracWionallX wiWU oWUerV. TUe reflecWion VeVVion on WUe preVenWaWion will be WUe VubjecW of anoWUer acaTeÜic conViTeraWion. I encloVe UerewiWU WUree VelecWeT VuÜÜarieV. NoWicing iV a new way of Weaching NngliVU. Pe raWUer show sWuTenWs misWakes or repeaW some of grammar issues When Wry Weach Whem all Whe grammar

180

NAP anT acaTeÜic TiVcourVeJ ÜeTiaWing elaboraWeT coTe in a CLIL WXpe WeacUer… sWrucWures all over again. PUen we Vee new WUingV anT someone gives us a simple answer abouW Whem iW is easier Wo unTerVWanT WUem. TUiV WUeorX moTifieV WUe WUeorX of OraVUenH noW onlX WUe graTeT language iV neeTeT buW alVo noWicing of cerWain language VWrucWureV. TeacUerV WaVk iV Wo make UiV VWuTenWV aware of WUe grammar VWrucWureV in WUe language bX empUaViYing iWV main feaWureV. To esWablish Whose feaWures sWuTenWs shoulT be WesWeT on Whose sWrucWures.

TUere iV a VignificanW Tifference beWween making VWuTenWV aware of a language WUan WeacUing iW TeacUer juVW VUowV WUe VWrucWureH ToeV noW explain iWH VWuTenWV noWice iW. For VWuTenWV Wo noWice a language VWrucWure WeacUerV neeT Wo Traw WUeir aWWenWion i.e. bX repeaWing Vome language grammarH cUanging WUe voice or VimplX puWWing iW Town on WUe blackboarTH because sWuTenWs noW knowing Whe rules are noW able Wo recognize WhaW is correcW. SWuTenWV Uave Wo be on Vome language level Wo noWice new VWrucWureV. TeacUerV VUoulT noW expecW immeTiaWe applicaWion of WUe ruleV bX VWuTenWVH iW WakeV longer Wime.

TUe UigUligUWeT pUraVeV areH in a VenVeH inTicaWive of incoÜpreUenVion orH poVViblXH WUe reVulW of a TiVcrepancX beWween concepWV anT WUeir arWiculaWion. TUe follow-up inWeracWion referring Wo WUe conWenW of WUe VuÜÜarieV waV aiÜeT Wo raiVe VWuTenWV’ awareneVV of WUe conVWrucWioniVW cUaracWer of language anT knowleTge. Mue Wo Vpace liÜiWaWionV anT WUe neeT for aTTiWional WUeoreWical referenceV Wo builT a new UXpoWUeViVH I TeciTeT Wo preVenW ÜX finTingV in a VeparaWe paper Wo ÜainWain WUe clariWX of ÜX conViTeraWionV.

5. ConcluVion TUiV qualiWaWive reVearcU TeVcribeT in WUiV paper waV inWenTeT Wo TeÜonVWraWe WUaW elaboraWeT acaTeÜic language cannoW relX onlX on WUe TevelopÜenW of CogniWiveIAcaTeÜic Language ProficiencX buW iW requireV evocaWion of ÜulWiple WiÜeVcaleVH “levelV of realiWX anT ficWion” (OraÜVcUH 2008J 391). IW neeT Wo be accenWuaWeT Uere WUaW Vince “CALP iV eaVier Wo acquire in an L1 WUan in an L2H iW accounWVH accorTing Wo CuÜÜinV for WUe VucceVV of bilingual prograÜV. If WUiV iV VoH WUe iVVue of ÜaVWering acaTeÜic language iV noW WUe probleÜ of WerÜinologX buW lieV ironicallX in WUe VpUere of ŁICS or WUe area of conWexW reTucWion” (LankiewicYH 2013bJ 126). TUe acWivaWion of WUe “WalkVcape” VeeÜV Wo Wrigger learning “coÜing-Wo-know-wUile-Vpeaking” pUenoÜenon (SwainH 2006b) or languaging (SwainH 2006a). CLIL ÜeWUoTologX wiWU Touble-planneTneVV (language anT conWenW) offerV afforTanceV for WUe conVWrucWion of ÜeaningVH wUicU are Vo viWal in Üeaningful language learningH anT Teveloping WUe voice in aca-

181

HaTrian LankiewicY

TeÜic language. TUuVH iW iV ulWiÜaWelX aVVuÜeT WUaW CLIL ÜeWUoTologX preVenWV a cUallenge for WUe ŁalkaniYeT viVion of WUe cogniWive conWexW VupporW for conWexW-reTuceT NAP courVeV (JärvinenH 2009J 167). PiWU WUe applicaWion of WUe ecological anT VeÜioWic percepWive CLIL VeekV Wo Uelp VWuTenWV eVWabliVU perVonal conWexWV bX an exWenVive uVe of languaging.

ŁIŁLIOGRAFIA (CRH 2008)H Council ReVoluWion of 21 NoveÜber 2008 on a Nuropean VWraWegX for ÜulWilingualiVÜH UWWpJIIeur-lex.europa.euILexUriServILexUriServ.To?uri=OJJCJ 2008J320J0001J01JNNJHTML MP 23.11.2013.

(LPM 2009). Language(V) of VcUooling. Language PolicX MiviVionH MG IVI NMUI LANG (2009)5. UWWpJIIwww.coe.inWIWITg4IlinguiVWicIlangeTucIboxc2-VcUoolingŚNN.a Vp#V1 MP 23.11. 2013.

(ORO 2011). RoYporYąTYenie MiniVWra nauki i VYkolnicWwa PXżVYego Y Tnia 2 liVWopaTa 2011 r. w Vprawie OrajowXcU RaÜ Owalifikacji Tla SYkolnicWwa PXżVYego.

UWWpJIIiVap.VejÜ.gov.plIMeWailVServleW?iT=PMU20112531520 MP 23.11.2013.

AWUerWonH J. S. 2011. Moceo; Language coTeV [On-lineJ UO]. UWWpJIIwww.Toceo.co.ukI backgrounTIlanguageŚcoTeV.UWÜ MP 25.08.2013. ŁernVWeinH Ł. 1971. ClaVVH coTeV anT conWrol (VoluÜe 1). LonTonJ RouWleTge anT Oegan. ŁernVWeinH Ł. 1999. “VerWical anT UoriYonWal TiVcourVeJ an eVVaX” (w) ŁriWiVU Journal of SociologX of NTucaWion 20H 2. AcaTeÜic ReVearcU LibrarXJ 157-173. ŁrunerH J. S. 1990. AcWV of Üeaning. HarvarT UniverViWX PreVVH CaÜbriTgeJ MA. CarWerH M. 1983. “SoÜe propoViWionV of NSP”. TUe NSP Journal 2J 131-137.

CLIL coÜpenTiuÜJ UWWpJIIwww.clilcoÜpenTiuÜ.coÜIclilconWacWV.UWÜ MP 08.08.2013.

CuÜÜinVH J. 1979. “CogniWiveIacaTeÜic language proficiencXH linguiVWic inWerTepenTenceH WUe opWiÜal age queVWion anT VoÜe oWUer ÜaWWerV”. Porking PaperV on ŁilingualiVÜ 19J 197-205.

CuÜÜinVH J. 1980. “TUe croVV-lingual TiÜenVion of language proficiencXJ IÜplicaWionV for bilingual eTucaWion anT WUe opWiÜal age iVVue”. TNSOL QuarWerlX 14J 175-187.

CuÜÜinVH J. 1991. “ConverVaWional anT acaTeÜic language proficiencX in acaTeÜic conWexW”. AILA Review 8J 75-89.

MuTleX-NvanVH T.H SW JoUnH M.J. 1998. MevelopÜenWV in NSPJ a ÜulWi-TiVciplinarX approacU. CaÜbriTgeJ CaÜbriTge UniverViWX PreVV. NcoH U. 2000. OanW anT WUe plaWXpuVJ NVVaXV on language anT cogniWion. New QorkJ HarcourW Łrace. ŃairclougUH N. 1992. CriWical language awareneVV. LonTon anT New QorkJ LongÜan.

GenYukH M. 2011. “SpeciallX TeVigneT acaTeÜic inVWrucWion in NngliVU (SMAIN) for language ÜinoriWX VWuTenWV”. UWWpJIIwww.uVc.eTuITepWIeTucaWionICMMRIMigiWal PaperVISMAINŚGenYuk.pTf MP 24.08.2013.

HarTingH O. 2007. NngliVU for Vpecific purpoVeV. OxforTJ OxforT UniverViWX PreVV. HarÜerH J. 2007. TUe pracWice of NngliVU language WeacUing. LonTonJ LongÜan

182

NAP anT acaTeÜic TiVcourVeJ ÜeTiaWing elaboraWeT coTe in a CLIL WXpe WeacUer… HuWcUinVonH T.H PaWerVH A. 1992. NngliVU for Vpecific purpoVeVJ a learning-cenWreT approacU. CaÜbriTgeJ CaÜbriTge UniverViWX PreVV. JärvinenH H.-M. 2009. “PUaW UaV ecologX Wo To wiWU CLIL? An ecological approacU in conWenW anT language inWegraWeT learning” (w) CLIL pracWiceJ PerVpecWiveV froÜ WUe fielT (reT. M. MarVU anT P. MeUiVWo; M. PolffH R. AliagaH T. AVikainenH M. J. ŃrigolV-MarWinH S. HugUeVH G. Langé ). CCNJ UniverViWX of JXväVkXlä (ŃinlanT)J 164-171.

JørgenVenH NorÜannH J. anT JufferÜanVH OaVper 2011. Languaging. UWWpJIIwww.WoolkiW online.euITocVIlanguaging.UWÜl MP 10.08.2013.

OenneTXH C.H ŁoliWUoH R. 1990. NngliVU for Vpecific purpoVeV. LonTonJ MacÜillan.

OielXH R. 2011. “UnTerVWanTing CLIL aV an innovaWion”. SWuTieV in SeconT Language Learning anT TeacUing 1J 153-171.

OraÜVcUH C. (2002). “InWroTucWionJ ‘How can we Well WUe Tancer froÜ WUe Tance?’” (w) Language AcquiViWion anT language SocialiYaWionJ Ncological PerVpecWiveV (reT. C. OraÜVcU). LonTon anT New QorkJ ConWinuuÜ.

OraÜVcUH C. 2008. “Ncological perVpecWiveV on foreign language eTucaWion”. Language TeacUing Vol. 41I3J 389-408.

OraÜVcUH C.H PUiWeViTeH A. 2008. “Language NcologX in MulWilingual SeWWingV. TowarTV a TUeorX of SXÜbolic CoÜpeWence”. ApplieT LinguiVWicV 29I4J 645-671.

LaclauH N.H MouffeH C. 1985. HegeÜonX anT VocialiVW VWraWegX. TowarTV a raTical TeÜocraWic poliWicV. LonTonJ VerVo. LankiewicYH H. 1997. „AlWernaWXwa Tla prograÜX nauki jęYXka angielVkiego”. JęYXki Obce w SYkole 1I202J 24-29.

LankiewicYH H. 1998. „PropoYXcja lekcji ‘ÜoTern VWuTieV’ w LO”. JęYXki Obce w SYkole 3I209J 244-249.

LankiewicYH H. 2013a. „ŃilologicYna praca licencjacka a roYwój koÜpeWencji naukowXcU VWuTenWa”. Neofilolog 40I1J 111-125.

LankiewicYH H. 2013b. “TaÜing acaTeÜic language; ReflecWionV of ÜeWUoTologX WeacUer » (w) TUe creaWive poWenWial of WUe worTJ froÜ ficWion Wo eTucaWion (reT. A. SYcYepaniak-OoYakH H. LankiewicY). PiłaJ PXTawnicWwo PPSRJ 123-143.

LankiewicYH H. “NSP or GN courVeV? NngliVU aV acaTeÜic language vV. conWenW”. (forWUcoÜing a).

LankiewicYH H. „ŁuTowanie reflekVji w oparciu o languaging jako alWernaWXwX Tla feeTbackuJ roYwój proceTuralnej świaToÜości konVWrukcjoniVWXcYnej naWurX wieTYX i jęYXka”. (forWUcoÜing b).

LankiewicYH H.H PąVikiewicY-ŃirlejH N. (reT.). Languaging experienceVJ learning anT WeacUing reviViWeT. NewcaVWle upon TXneJ CaÜbriTge ScUolarV PubliVUing (forWUcoÜing).

MalekiH A. 2008. “NSP TeacUingJ A MaWWer of ConWroverVX” (w) NSP PorlTH IVVue 1 (17)H Vol. 7. ReWrieveT froÜ UWWpJIIwww.eVp-worlT.infoIArWicleVŚ17IiVVueŚ17.

UWÜ MP 23.11.2013.

MarVUH M. 1994. “Łilingual eTucaWion F conWenW anT language inWegraWeT learning. InWernaWional AVVociaWion for CroVV-CulWural CoÜÜunicaWion”. Language WeacUing in WUe ÜeÜber VWaWeV of WUe Nuropean Union (Lingua) PariVJ UniverViWX of Sorbonne.

MoaWeH J. 2011. “ReconcepWualiVing WUe role of Walk in CLIL”. Journal of ApplieT Language SWuTieV Vol. 5I2J 17-35.

183

HaTrian LankiewicY NeViH H. 2013. “Uncovering occluTeT genreVJ a role for corpora in LSP”. PreVenWaWion aW WUe 12WU conference aW WUe Nuropean AVVociaWion of LanguageV for Specific PurpoVeV. ŁookV of AbVWracWV. RobinVonH P. C. 1991. NSP WoTaXJ a pracWiWioner’V guiTe. HeÜel HeÜpVWeaTJ PrenWice Hall InWernaWional.

ScUÜiTWH R. 1990. “TUe role of noWicing in VeconT language learning”. ApplieT LinguiVWicV 11I2J 129-158.

SWeffenVenH S.V. 2007. “LanguageH ecologX anT VocieWXJ An inWroTucWion Wo MialecWical LinguiVWicV” (w) LanguageH NcologX anT SocieWX – a TialecWical approacU (reT. J. C Łang. i J. Møør)H LonTonJ ConWinuuÜH 3-31.

SWrevenVH P. 1988. “NSP afWer WwenWX XearVJ A re-appraiVal” (w) NSP VWaWe of WUe arW (reT. M. Tickoo). SingaporeJ SNAMNO Regional CenWreJ 1-13.

SwainH M. 2006a. “LanguagingH agencX anT collaboraWion in aTvanceT VeconT language proficiencX” (w) ATvanceT language learningJ TUe conWribuWion of HalliTaX anT VXgoWVkX (reT. H. ŁXrneV). New QorkJ ConWinuuÜJ 95-108.

SwainH M. 2006b. “Verbal proWocolVJ wUaW ToeV iW Üean for reVearcU Wo uVe Vpeaking aV a TaWa collecWion?” (w) Inference anT generaliYabiliWX in applieT linguiVWicVJ MulWiple reVearcU perVpecWiveV (reT. M. CUalUoub-MevilleH C. CUapelleH P. Muff). AÜVWerTaÜI PUilaTelpUiaJ JoUn ŁenjaÜinVJ 97-113.

SwainH M.H LapkinH S. 2002. “Talking-iW-WUrougUJ Two ŃrencU iÜÜerVion learnerV’ reVponVe Wo reforÜulaWion”. InWernaWional Journal of NTucaWional ReVearcU (Special iVVue on WUe role of inWeracWion in inVWrucWeT language learning Vol. 37J 285-304.

Van LierH L. 2001. “ŃroÜ inpuW Wo afforTanceVJ SocioculWural-inWeracWive learning forÜ WUe ecological perVpecWive” (w) SocioculWural WUeorX anT VeconT language learning (reT. J. P. LanWolf). OxforTJ OxforT UniverViWX PreVVJ 245-285.

Van LierH L. 2004. TUe ecologX anT VeÜioWicV of language learning. A VocioculWural perVpecWive. ŁoVWonJ Oluwer AcaTeÜic PubliVUerV. VXgoWVkXH L. S. 1978. MinT anT VocieWX. CaÜbriTgeH MAJ HarvarT UniverViWX PreVV. VXgoWVkXH L. S. 1997. NTucaWional pVXcUologX. Łoca RaWonJ SW. Lucie PreVV. PerWVcUH J. V. 1998. MinT aV acWion. New QorkJ OxforT UniverViWX PreVV. RającYkowVkaH Ł. 2013. “ConWenW anT language InWegraWeT Learning” (w) ŃroÜ claVVrooÜ Wo workplaceJ ATvanceV in ApplieT LinguiVWicV (reT. N. PąVikiewicYŃirlejH H. LankiewicY). PiłaJ PXTawnicWwo PPSRJ 135-144.

AppenTix An excerpW froÜ claVVrooÜ inWeracWion perWaining Wo VWage four of WUe reVearcU. TJ SoH wUaW To Xou WUink graTeT language iV? S1J SimplifieT verVion TJ Like wUaW? AnX exampleV? [reference Wo peTagogical Walk] S1J GraTeT reaTerVH bookV for VWuTenWVH are gooT example.

TJ SoH WUiV iV wUaW Xou founT in Xour TicWionarXH rigUW?

184

NAP anT acaTeÜic TiVcourVeJ ÜeTiaWing elaboraWeT coTe in a CLIL WXpe WeacUer… SVJ [LaugUWer aV confirmaWion]...

TJ So in wUaW waX are WUe bookV graTeT? S2J TUe verVionV of bookV [VWill ciWing a TefiniWion form WUe TicWionarX].

TJ HaV anXboTX Veen a graWeT reaTer book?

SVJ [Vilence...]

TJ Qou Uave never Veen verVionV of bookV for cUilTren markeT A up Wo 600 worTVH B up Wo 1200 worTVH CH MH eWc.?

SVJ … [Vome of WUem exUibiW familiariWX wiWU graTeT reaTerVH Vome of WUem Veem Wo be VurpriVeT…] S3J QeVH I Uave goW Vome aW UomeH WUeX are noW mineH buW I Uave Veen WUem. TJ SoH in wUaW waX iV language graTeT WUere? [I make focuV on WUe meaning of WUe worT becauVe VWuTenWV To noW Veem Wo know iW].

S2J MaXbeH leVV worTVH leVV grammar.

TJ OOH fewer worTVH leVV complicaWeT grammar. SoH wUaW iV WUe meaning of graTeT? S4J SimplifieT. S5J QeVH I WUinkH everXWUing iV leVV complicaWeT WUan in an original book for a naWive Vpeaker.

TJ QeVH of a lower graTeH VomeWimeV calleT abriTgeT verVionH form ‘Wo abriTge’ meaning ‘Wo reTuce’.

TJ SeeH in a VenVeH I am acWivaWing noWicing for Xou rigUW nowH woulT Xou noWice iW wiWUouW mX Uelp?H AnXwaXH WUe concepW of noWicing referV more Wo formalH grammar aVpecWV of languageH we will come back Wo iW [meWa WalkH peTagogical Walk].

TJ PUaW iVH WUenH WUe funcWion of graTeT language in WUe proceVV of language acquiViWion?

S1J HmmH IVn’W iW VomeWUing like compreUenVible inpuW? TJ PerfecWH can Xou give me an example of Uow iW workV? [peTagogical Walk]. … [WUe VWuTenW TeliverV a VaWiVfXing example].

TJ In wUaW waX noWicing iV TifferenW form OraVUen’V WUeorX? SJ I am noW VureH buW perUapV OraVUen believeT WUaW grammaWicallX graTeT language iV enougU Wo unTerVWanT anT rememberH anT (.) (looking for WUe name)H ScUmiTW claimVH Xou neeT firVW Wo noWice a new grammar VWrucWure Wo (.) proceVV iWH remember anT uVe. TJ NxacWlXH Xou UiW WUe nail on WUe UeaT [HereH I explain WUe meaning of WUe iTiomaWic expreVVionH wUicU I raVUlX uVe – opporWuniVWic leaning. TUenH I iniWiaWe criWical Walk anT peTagogic Walk aVking WUe following queVWionVJ Mo Xou WUinkH noWicing VupplemenWV or complemenWV OraVUen’V WUeorX? In wUaW waX iV iW TifferenW? MiVcuVVion on oWUer iWemV followV VuiW ].

185

Werona Oról-GieraW

UniwerVXWeW PeTagogicYnX im. OomiVji NTukacji NaroTowej w Orakowie

AMNOPATNOŚĆ OSRTAŁCNNIA JĘRQOOPNGO P SIŁACH RŁROJNQCH RRNCRQPOSPOLITNJ POLSOINJ MO RNALNQCH POTRRNŁ UCRĄCQCH SIĘ ATequacX of language eTucaWion in WUe PoliVU ArmeT ForceV for WUe real learnerV’ neeTV TUiV paper preVenWV WUe organiYaWion of language eTucaWion in WUe PoliVU ArÜeT ŃorceVH wUicU WoTaX focuVeV ÜoVWlX on NngliVU inVWrucWion anT iV baVeT on STANAG 6001. IW UigUligUWV WUe iÜporWance of Wwo keX inVWiWuWionVH naÜelX WUe MiliWarX NTucaWion MeparWÜenW anT TUe PoliVU ArÜeT ŃorceV ScUool of LanguageV. TUe final VecWion TealV wiWU WUe ÜiliWarX WUeÜaWic uniWV VuggeVWeT in WUe language curriculuÜ TeVigneT for VolTierV anT evaluaWeV WUe preVence of WUeVe WUeÜeV in cerWificaWion paperV iVVueT bX WUe CenWral NxaÜinaWion ŁoarT for Ńoreign LanguageV of WUe MiniVWrX of NaWional Mefence.

OeX worTVJ language eTucaWionH ÜiliWarX languageH PoliVU ArÜeT ŃorceV Słowa klucYoweJ kVYWałcenie jęYXkoweH jęYXk wojVkowXH SiłX Rbrojne RYecYXpoVpoliWej PolVkiej

0. PVWęp Jak Tefiniuje AlekVX RoÜaniuk1 (2005) ToVkonalenie jęYXkowe jeVW proceVeÜ akWualiYowania wieTYX i uÜiejęWności jęYXkowXcU w YwiąYku Y graTualnXÜ regreVeÜ Vprawności YTobXWXcU w VXVWeÜie YorganiYowanego naucYania i 1

OoÜenTanW PojVkowego SWuTiuÜ NaucYania JęYXków ObcXcUH PrYewoTnicYącX CenWralnej OoÜiVji NgYaÜinacXjnej JęYXków ObcXcU MiniVWerVWwa ObronX NaroTowej.

187

Perona Oról-GieraW

ucYenia Vię. P SiłacU RbrojnXcU (SR) owe ToVkonalenie YwiąYane jeVW Y roYwijanieÜ koÜpeWencji jęYXkowej VWoVownie To poWrYeb wXnikającXcU Y realiYacji akWualnXcU YaTań VłużbowXcU. P YwiąYku Y realiYacją owXcU YaTańH reVorW ObronX NaroTowej (ON) kVYWałci i ToVkonali karTę wojVkową w YakreVie jęYXków obcXcU. P okreVie obecności PolVki w UkłaTYie ParVYawVkiÜ głównXÜ narYęTYieÜ koÜunikacji bXł roVXjVkiH więc Wo na naukę Wego jęYXka kłaTło Vię naciVk. R cUwilą prYXVWąpienia To VWrukWur naWowVkicU jego ÜiejVce Yajął angielVkiH kWórX wciąż wieTYie prXÜ wśróT poYoVWałXcU jęYXków. NiniejVYX arWXkułH w Tużej ÜierYe oparWX na ÜaWeriałacU YacYerpnięWXcU Ye VWron inWerneWowXcU MeparWaÜenWu Nauki i SYkolnicWwa PojVkowego MON oraY PojVkowego SWuTiuÜ NaucYania JęYXków ObcXcU w ŁoTYiH VWanowi opiV organiYacji kVYWałcenia i ToVkonalenia jęYXkowego kaTrX wojVkowej w ogólnXÜ YarXVieH Ye VYcYególnXÜ uwYglęTnienieÜ probleÜu jakości kurVów jęYXkowXcU i cerWXfikowania wieTYX w YakreVie jęYXka obcego YTobXWej na owXcU kurVacU. MoTaWkowoH w Vekcji 7 na prYXkłaTYie jęYXka angielVkiego preYenWuję fakWXcYne prYełożenie norÜX STANAG 6001 na raÜowX prograÜ naucYania oraY poTcYaV egYaÜinów reVorWowXcU Ye YnajoÜości jęYXka obcego na poYioÜie 3.

1. JęYXk wojVkowX TraTXcXjnieH kaWegorXYacja jęYXków VpecjaliVWXcYnXcU prYeprowaTYana jeVW na poTVWawie krXWeriuÜ TYieTYinowegoIYawoTowego. PoVYcYególne jęYXki VpecjaliVWXcYne oTpowiaTają oTpowieTniÜ branżoÜ (GrucYaH 2009). MoVkonałXÜ prYXkłaTeÜ jeVW WuWaj jęYXk wojVkowX. PrYeT prYXVWąpienieÜ To opiVu organiYacji kVYWałcenia jęYXkowego Sił RbrojnXcU RPH nie VpoVób nie określić prYeTÜioWu owego kVYWałceniaH jakiÜ jeVW VpecjaliVWXcYnX jęYXk (VubjęYXk) wojVkowX. P celu oTnaleYienia jego ÜiejVca w oTnieVieniu To jęYXka naroTowegoH poVłużę Vię poniżVYXÜ VcUeÜaWeÜH gTYie poVYcYególne eleÜenWX oYnacYają kolejnoJ

J – jęYXk naroTowXH AJH ŁJH CJH MJ – VubjęYXki jęYXka J; 1 – eleÜenWX jęYXkowe J nie wXVWępujące w żaTnXÜ Y prYeTVWawionXcU VubjęYXkówH ale wXVWępujące w jeTnXÜ lub kilku VpośróT poYoVWałXcU VubjęYXków J; 2 – eleÜenWX wVpólne VubjęYXkoÜ A i Ł; 3 – eleÜenWX jęYXkowe wVpólne wVYXVWkiÜ prYeTVWawionXÜ VubjęYXkoÜ; 4 – eleÜenWX jęYXkowe cUarakWerXVWXcYne wXłącYnie Tla VubjęYXka C.

188

ATekwaWność kVYWałcenia jęYXkowego w ViłacU YbrojnXcU RYecYXpoVpoliWej PolVkiej…

RXV. 1J SubjęYXki a jęYXk naroTowX (PojnickiH 1991).

PowXżVYa proceTura prYeTVWawiona na VcUeÜacie poYwala WeoreWXcYnie na wXróżnienie Towolnej licYbX VubjęYXkówH w WXÜ również VubjęYXka wojVkowegoH kWórX jeVW śroTowiVkowo-YawoTową oTÜianą jęYXka naroTowego użXwaną w wojVku (RoÜaniukH 2005). UjąwVYX VpecXfikę VłużbX całościowoH VubjęYXk wojVkowX winien bXć ściVłXH precXYXjnX i YwięzłX (MarciniakH 1987). JeVW Weż on w Tużej ÜierYe TefinicXjnX i nieekVpreVXwnX. NajiVWoWniejVYą jeTnak jego cecUą jeVW poTYiał na oTÜianX VpecjaliVWXcYne oraY wXVWępowanie YwiąYków poÜięTYX WXÜi oTÜianaÜi. Jak Talej roYwija RoÜaniuk (2005)H oTÜiana VpecjaliVWXcYna VubjęYXka wojVkowego (inacYej VłownicWwo Vpecjalne lub VpecjaliVWXcYne) Yawiera wXraYX i połącYenia wXraYowe określające prYeTÜioWX i pojęciaH kWóre oTnoVYą Vię To różnoroTnXcU Vfer TYiałalności żołnierYaH ale nie należą To powVYecUnie użXwanXcU. RoÜaniuk (YaJ MaYurekH 2003) Ywraca prYX WXÜ uwagę na bogacWwo lekVXkalne poVYcYególnXcU oTÜian VpecjaliVWXcYnXcU oraY VYerokie VpekWruÜ WeÜaWXkiH w Yależności oT roTYaju i VWopnia organiYacji Vił YbrojnXcUH wojVk i Vłużb. SYacunkowoH w poVYcYególnXcU oTÜianacU funkcjonuje oT kilkuVeW To kilkunaVWu WXVięcX jeTnoVWek lekVXkalnXcU. ObjęWość wojVkowXcU Vłowników YawierającXcU najcYęściej użXwaną lekVXkę Vięga 40 WXVięcX Vłów i wXrażeń oraY ponaT 4 WXViące poTVWawowXcU Ynaków i VkróWów (MaYurekH 2003). ProbleÜ ToVkonalenia WerÜinologii VpecjaliVWXcYnej w arÜii jeVW więc niewąWpliwie probleÜeÜ YłożonXÜ.

ToWeż RoÜaniuk (2005) uYnaje uYaVaTnionXÜ wXoTrębnienie w jęYXku ÜiliWarnXÜ pojęcia WerÜinologii ogólnowojVkowejH wVpólnej Tla roTYajów wojVk i służb oraY WerÜinologii wojVkowo-VpecjaliVWXcYnejH cUarakWerXVWXcYnej Tla poVYcYególnXcU roTYajów Vił YbrojnXcUH WakWXki i logiVWXki.

189

Perona Oról-GieraW

2. PoTVWawa prawna kVYWałcenia jęYXkowego w SiłacU RbrojnXcU RP OVYWałcenie jęYXkowe w SiłacU RbrojnXcU RYecYXpoVpoliWej PolVkiej jeVW jeTnXÜ Y priorXWeWów w VXVWeÜie VYkolnicWwa wojVkowego. Jak poTkreśla MeparWaÜenW Nauki i SYkolnicWwa PojVkowego MiniVWerVWwa ObronX NaroTowejH wXnika Wo Y koniecYnościH bX kaTra PP oViągała oTpowieTni poYioÜ koÜpeWencji koÜunikaWXwnejH nieoTYownej To pełnienia obowiąYków VłużbowXcU w kraju i Yagranicą. JeVW Wo również konVekwencją YobowiąYań akceVXjnXcU ToWXcYącXcU prYXjęcia i wTrożenia norÜ jęYXkowXcU SojuVYu PółnocnoaWlanWXckiego.

PoTVWawą prawną norÜującą kVYWałcenie jęYXkowe jeVW MecXYja nr 501IMON MiniVWra ObronX NaroTowej Y Tnia 29 gruTnia 2010 r. w Vprawie kVYWałcenia i egYaminowania Ye Ynajomości jęYXków obcXcU w reVorcie obronX naroTowej. MokuÜenWeÜ VWanTarXYacXjnXÜ jeVW STANAG 6001. STANAG Wo VkróW NATO oYnacYającX SWanTarTiYaWion AgreeÜenWH określającX wVpólne wojVkowe proceTurX i wXpoVażenia Tla krajów cYłonkowVkicU YwiąYku. STANAG 6001 Language ProficiencX LevelV opiVuje i norÜaliYuje oTpowieTnie poYioÜX YnajoÜości jęYXka obcego w YakreVie Vprawności jęYXkowXcU uVWnXcU (L – VłucUanie i S – Üówienie) oraY piVeÜnXcU (R – cYXWanie i P – piVanie).

3. SWopnie YaawanVowania weTług poroYumienia VWanTarXYacXjnego STANAG 6001 Opanowanie Vprawności jęYXkowXcU w STANAG 6001 poTYielono na naVWępujące VWopnie YaawanVowaniaJ 0) No proficiencX J Łrak iVWoWnego lub prakWXcYnego opanowania Tanej Vprawności.

1) SurvivalJ SWopień 1 PoTVWawowX. 2) ŃuncWionalJ SWopień 2 MoVWaWecYnX (YTolność wXkonXwania pracX w ogranicYonXÜ YakreVie).

3) ProfeVVionalJ SWopień 3 MobrX (ÜiniÜuÜ profeVjonalne).

4) NxperWJ SWopień 4 ŁarTYo TobrX (YnajoÜość profeVjonalna).

5) HigUlX-arWiculaWe naWiveJ SWopień 5 MoVkonałX (jęYXk ojcYXVWX lub TwujęYXcYność).

P celu YapoYnania Vię Ye VYcYegółowXÜ opiVeÜ powXżVYXcU poYioÜów YaawanVowania Tla poVYcYególnXcU VprawnościH oTwołuję To UÜowX SWanTarXYacXjnej STANAG 6001.

190

ATekwaWność kVYWałcenia jęYXkowego w ViłacU YbrojnXcU RYecYXpoVpoliWej PolVkiej…

4. RealiYacja kVYWałcenia jęYXkowego oraY ToVkonalenia YawoTowego kaTrX PojVka PolVkiego Jak cYXWaÜX w Planie kVYWałcenia i egYaminowania Ye Ynajomości jęYXków obcXcU w reVorcie ObronX NaroTowej na rok 2012 (TrojanowVkaH 2011)H opierającXÜ Vię na MecXYji nr 501IMON MiniVWra ObronX NaroTowej Y Tnia 29 gruTnia 2010 r. w Vprawie kVYWałcenia i egYaminowania Ye Ynajomości jęYXków obcXcU w reVorcie obronX naroTowejH poTVWawowXÜi forÜaÜi naucYania jęYXków obcXcU w reVorcie obronX naroTowej VąJ 1) prograÜowe naucYanie kanTXTaWów na żołnierYX YawoTowXcU w VYkołacU wojVkowXcU; 2) kVYWałcenie żołnierYX i pracowników reVorWu obronX naroTowej na VWacjonarnXcU kurVacU jęYXkowXcU; 3) prograÜowe ToVkonalenie YnajoÜości WerÜinologii wojVkowej w raÜacU VXVWeÜu ToVkonalenia YawoTowego żołnierYX na VpecjaliVWXcYnXcU kurVacU (VWuTiacU) WrwającXcU Tłużej niż 3 ÜieViące; 4) ToVkonalenie żołnierYX YawoTowXcU na kurVacU jęYXkowXcU w placówkacU eTukacXjnXcU Ya granicą; 5) ToVkonalenie YnajoÜości jęYXków obcXcU żołnierYX YawoTowXcU w raÜacU VYkolenia w jeTnoVWkacU wojVkowXcU; 6) naucYanie na Toraźnie YorganiYowanXcU kurVacUH niewXÜienionXcU w ppkW. 1-5.

OoÜórką właściwą w YakreVie kVYWałWowania VXVWeÜu kVYWałcenia i ToVkonalenia YawoTowego kaTrX Sił RbrojnXcU RPH w WXÜ proceVu kVYWałcenia i egYaÜinowania Ye YnajoÜości jęYXków obcXcU jeVW wXżej wVpoÜnianX MeparWaÜenW Nauki i SYkolnicWwa PojVkowegoH naWoÜiaVW cenWralną inVWXWucją jęYXkową – głównXÜ ośroTkieÜ naucYania – w reVorcie obronX naroTowej jeVW PojVkowe SWuTiuÜ NaucYania JęYXków ObcXcU w ŁoTYiH uWworYone w 1979 roku. SWuTiuÜ prowaTYi kVYWałcenie na wVYXVWkicU poYioÜacU YaawanVowania w YakreVie jęYXka angielVkiegoH francuVkiegoH nieÜieckiegoH roVXjVkiego i ukraińVkiego. P ucYelniacU wojVkowXcU funkcjonują Wakże VWuTia jęYXków obcXcUH prowaTYące naucYanie kanTXTaWów na żołnierYX YawoTowXcU oraY Vkierowanej na VYkolenie kaTrX YawoTowej. PonaTWoH PSNJO w Yależności oT poWrYeb reVorWu ONH Wj. uTYiału polVkicU Sił RbrojnXcU w ÜiVjacU pokojowXcU i VWabiliYacXjnXcU w różnXcU rejonacU świaWaH naucYa Weż innXcU jęYXków obcXcU. Łędąca w VWrukWurYe SWuTiuÜ CenWralna OoÜiVja NgYaÜinacXjna JęYXków ObcXcU MiniVWerVWwa ObronX NaroTowej prowaTYi cerWXfikacje jęYXkoweH a wXTane prYeY nią świaTecWwa poWwierTYające YnajoÜość jęYXków Vą Uonorowane prYeY MiniVWerVWwo Spraw RagranicYnXcUH MiniVWerVWwo Spraw PewnęWrYnXcU i ATÜini-

191

Perona Oról-GieraW

VWracji oraY Służbę CXwilną RP. OT 1998 roku w VXVWeÜie egYaÜinowania wXkorYXVWXwana jeVW norÜa STANAG 6001. PoYa TYiałalnością TXTakWXcYną i egYaÜinacXjnąH PojVkowe SWuTiuÜ NJO pełni Wakże funkcje o cUarakWerYe ToraTcYo-VYkoleniowXÜ i inforÜacXjnXÜ na rYecY innXcU ośroTków kVYWałcenia jęYXkowego reVorWuH wVpółpracując Y licYnXÜi inVWXWucjaÜi krajowXÜi i YagranicYnXÜi YajÜującXÜi Vię eTukacją jęYXkową. PrYeTVWawiciele SWuTiuÜ ucYeVWnicYą w organiYacji i realiYacji wielu prYeTVięwYięć VYcYebla cenWralnego Ü.in. konferencji naukowo-ÜeWoTXcYnXcU cYX obVłuTYe WłuÜacYeniowej Telegacji YagranicYnXcU prYXbXwającXcU Y wiYXWą To inVWXWucji reVorWu ObronX NaroTowej.

MoTaWkowoH MeparWaÜenW Nauki i SYkolnicWwa PojVkowego koorTXnuje Ü.in. kurVX ToVkonalące Y jęYXka angielVkiego Tla żołnierYX YawoTowXcU urYęTu MON prowaTYone prYeY firÜX cXwilne. CeleÜ WakicU kurVów jeVW uWrwalenie i ToVWarcYenie nowXcU wiaToÜości oraY uÜiejęWności jęYXkowXcU Ye wVYXVWkicU Vprawności jęYXkowXcU Y naciVkieÜ na eleÜenWX WerÜinologii wojVkowej i proceTurX STANAG 6001. P raÜacU MNiSP organiYowane Vą również inWenVXwne kurVX angielVkiego obejÜujące YagaTnienia negocjacjiH preYenWacji i wXVWąpień publicYnXcU oraY WeÜaWXki NATOH UN i beYpiecYeńVWwa ÜięTYXnaroTowego.

5. Profil oVobowX żołnierYa-ucYnia UcYeVWnikaÜi kurVów jęYXkowXcU w SiłacU RbrojnXcU Vą w więkVYości ÜężcYXźniH TwuTYieVWokilkuleWni i VWarVi. Górna granica wieku jeVW WruTna To określeniaH lecY Üożna prYXjąć YałożenieH że iÜ VWarViH WXÜ barTYiej Yłożona jeVW icU cUarakWerXVWXka jako ucYniówH a prYecież w gloWWoTXTakWXce iVWoWną kweVWią jeVW poYnanie grupX w celu jak najaTekwaWniejVYego TopaVowania jeTnoVWek lekcXjnXcU To jej poWrYeb i Üożliwości. Siekierka2 (2008) WłuÜacYXJ „Morośli ucYniowie prYXcUoTYą To Val wXkłaTowXcU Y ogroÜnXÜ bagażeÜ ToświaTcYeńH nie WXlko YwiąYanXcU Y kVYWałcenieÜH ale Weż Y różnoroTnXÜi VXWuacjaÜi żXciowXÜi. ŻołnierYe Vą grupą VpecXficYnąH kWórej ToświaTcYenia Vą jeVYcYe bogaWVYe. MoWXcYą nie WXlko Vpraw coTYiennXcUH ale Wakże wXnikają Y ToświaTcYenia YawoTowegoH nierYaTko Vą naVWępVWweÜ VWawiania cYoła probleÜoÜ Y konWakWeÜ i koÜunikacją Y prYeTVWawicielaÜi innXcU kulWur i obXcYajów. Ponieważ jęYXk jeVW nieroYerwalnie YwiąYanX Y kulWurą Tanego kraju oraY Y jego obXcYajaÜiH wieTYa na icU WeÜaW jeVW nieYbęTna To YroYuÜienia wielu VprawH o kWórXcU Vię roYÜawia w cYaVie Yajęć Y jęYXka obcego”. Jak Üożna VkonVWaWować Y arWXkułu Siekierki (2008)H żołnierYe YawoTowiH VYcYe2

PXkłaTowca jęYXka angielVkiego w PojVkowXÜ SWuTiuÜ NaucYania JęYXków ObcXcU w ŁoTYi.

192

ATekwaWność kVYWałcenia jęYXkowego w ViłacU YbrojnXcU RYecYXpoVpoliWej PolVkiej…

gólnie ci wXVXłani To pełnienia VłużbX YagranicYnejH oTcYuwają poWrYebę nabXcia pragÜaWXcYnej koÜpeWencji ÜięTYXkulWurowej.

SWworYenie wiYerunku oVobowego żołnierYa-ucYnia jeVW YaTanieÜ wXÜagającXÜ oT prowaTYącego Yajęcia Togłębnej analiYX wielu cYXnnikówH kWóre Siekierka (2008) ujÜuje graficYnie w naVWępującX VpoVóbJ

RXV. 2J CYXnniki kVYWałWujące wiYerunek żołnierYa-VWuTenWa (SiekierkaH 2008).

Mając na uwaTYe cYXWelników TocelowXcU niniejVYej publikacjiH nie będę oÜawiać wXżej wXÜienionXcU cYXnnikówH gTXż ujawniają Vię one – cUoć w różnXÜ naVileniu – u ucYniów w każTXÜ wieku i na wVYelkiego roTYaju kurVacU jęYXkowXcU. RaVXgnaliYuję wXłącYnie pewne prawiTłowościH a YainWereVowanXcU prYejawaÜi owXcU cYXnników u VłucUacYX-żołnierYX oTwołuję To arWXkułu pW. Profil oVobowX w naucYaniu jęYXka obcego auWorVWwa Siekierki (2008)H w kWórXÜ eleÜenWX powXżVYX VcUeÜaWu YoVWałX VYcYegółowo prYełożone na grunW kVYWałcenie jęYXkowego w SłużbacU RbrojnXcU. Co iVWoWne Y punkWu wiTYenia obranej prYeYe Ünie WeÜaWXkiH w raÜowXÜ prograÜie naucYania jęYXka w placówkacU WakicU jak PojVkowe SWuTiuÜ NaucYania JęYXków ObcXcU YakłaTa VięH że każTX kolejnX poYioÜ YnajoÜości jęYXka oViąga Vię w ciągu pięciu ÜieVięcX. R obVerwacji i prakWXki

193

Perona Oról-GieraW

TXTakWXcYnej Siekierki (2008) wXnikaH że żołnierY ÜuVi prYeYnacYXć Vporo cYaVu i energii na opanowanie np. nieregularnXcU forÜ prYeVYłXcU cYaVowników cYX iTioÜów na paÜięć. R racji Vwojego wiekuH VpecXfiki VłużbX oraY VWreVu (ÜoWXwacja negaWXwna)H nie prYXVwaja on jak TYieckoH lecY wkłaTa świaToÜX wXViłek w ucYenie Vię i YalicYanie WeVWów. PioTącą rolę w naucYaniu jęYXków obcXcU żołnierYX YawoTowXcU oTgrXwa prYX WXÜ ÜoWXwacja inVWruÜenWalnaH będąca pocUoTną ewenWualnXcU korYXści Y ukońcYenia kurVu – awanV YawoTowXH Vłużba poYa granicaÜi krajuH preVWiż. P prYXpaTku poYXWXwnego Yłożenia całości egYaÜinu w WrXbie ekVWerniVWXcYnXÜ i uYXVkanie świaTecWwa YnajoÜości jęYXka obcego na poYioÜie 3 i 4 MiniVWerVWwo ObronX NaroTowe prYXYnaje nagroTX pieniężne w wXVokości 4 WXV. Ył.

6. Oręgi WemaWXcYne Tla poYiomu 3 wg STANAG 6001 w Ramowym programie nauczania języka angielskiego w Siłach Rbrojnych oraY icU werXfikacja egYaminacXjna NiniejVYa Vekcja arWXkułu Üa na celu prYXjrYenie Vię WreścioÜ WeÜaWXcYnXÜ realiYowanXÜ poTcYaV kurVów oraY egYaÜinów jęYXkowXcU na prYXkłaTYie poYioÜu 3 weTług klaVXfikacji STANAG 6001. Oręgi WeÜaWXcYne ujęWe w RamowXm programie naucYania jęYXka angielVkiego w SiłacU RbrojnXcU (2009)H wprowaTYonXÜ MecXYją Nr 28 MXrekWora MeparWaÜenWu Nauki i SYkolnicWwa PojVkowego MON Y Tn. 5 liVWopaTa 2009 r.H obejÜują Twie cYęściJ WeÜaWXkę ogólną oraY VpecjaliVWXcYną.

TeÜaWXka ogólna obejÜuje naVWępujące WreściJ a) InforÜacje perVonalne. b) MoÜH ÜieVYkanie. c) ŻXcie w ToÜu.

T) SYkołaH naukaH YawóT. e) CYaV wolnX. f) PoTróżowanie. g) Relacje ÜięTYXluTYkie.

U) RTrowie. i) RakupX. j) JeTYenieH napoje. k) UVługi. l) MiejVceH kierunki i VWronX świaWa. Ü) JęYXk obcX. n) PogoTa. o) Sprawność fiYXcYna.

194

ATekwaWność kVYWałcenia jęYXkowego w ViłacU YbrojnXcU RYecYXpoVpoliWej PolVkiej…

p) OulWura i VYWuka. q) MeTia. r) TecUnika i nauka (koÜpuWerX).

V) SWoVunki ÜięTYXnaroTowe.

W) OonflikWX ÜięTYXnaroTowe. u) OcUrona śroTowiVka naWuralnego. v) RTrowie. w) PoTobieńVWwa i różnice kulWurowe. x) PrYeVWępcYość.

X) TerrorXYÜ.

TeÜaWX VpecjaliVWXcYne Vą Wak TobraneH abX Yapewnić abVolwenWoÜ kurVu YTolność To wXkonXwania obowiąYków VłużbowXcUH jeTnak WXlko w ogranicYonXÜ YakreVieJ a) SWopnie wojVkowe i poTVWawowe VXVWeÜX broni wVYXVWkicU roTYajów Vił YbrojnXcU. b) RoTYaje Vił YbrojnXcU i VłużbJ – organiYacja wXbranego roTYaju Vił YbrojnXcU; – wXpoVażenie i uYbrojenie żołnierYX wXbranego roTYaju wojVk i Vłużb; – VXVWeÜX uYbrojenia wXbranego roTYaju wojVk i Vłużb. c) Służba wojVkowaJ – kVYWałcenie i VYkolenie w ViłacU YbrojnXcU; – kariera YawoTowa w wojVku; – poTVWawowe inVWrukcje i TokuÜenWX. T) ĆwicYenia wojVkoweJ – poTVWawowe TYiałania bojowe i VYkolno-bojowe; – ćwicYenia ÜięTYXnaroTowe; – poTVWawowe eleÜenWX roYkaYu. e) MięTYXnaroTowa wVpółpraca wojVkowaJ – NATO i praca poYa granicaÜi pańVWwa; – ÜięTYXnaroTowe jeTnoVWki wojVkowe; – ÜiVje pokojowe i UuÜaniWarne. f) PoTVWawowe VkróWX w TokuÜenWacU wojVkowXcU. g) OoreVponTencja Vłużbowa – w forÜie piVanej i prYeY WecUnicYne śroTki łącYności.

CeleÜ cYWerocYęściowego egYaÜinuH Y kWórego YoVWałX YacYerpnięWe wXbrane prYXkłaTX YaTańH jeVW VprawTYenie cYX YTającX oViągnęli poYioÜ 3 YnajoÜości jęYXka angielVkiego YgoTnie Y opiVeÜ YawarWXÜ w PoroYuÜieniu SWanTarXYacXjnXÜ STANAG 6001. CeleÜ niniejVYej Vekcji arWXkułu jeVW iluVWracja VpoVobu Yawarcia i werXfikacji Wreści WeÜaWXcYnXcU ogólnXcU i VpecjaliVWXcYnXcU w arkuVYacU egYaÜinacXjnXcU. MoTel egYaminu Y jęYXka angiel-

195

Perona Oról-GieraW

Vkiego Tla poYiomu 3 (ĆwierYonaH PawelecH MajcUrYak i OaźÜiercYakH 2013) VpecXfikuje VXWuacje koÜunikacXjneH w jakicU oVobaH kWóra oViągnęła „level 3” powinna uÜieć Vię oTnaleźćJ „JęYXk wXkorYXVWXwanX jeVW w VXWuacjacU YawoTowXcU i WowarYXVkicU w śroTowiVku wojVkowXÜ (np. w VYWabie o VkłaTYie wielonaroTowXÜH poTcYaV operacji wVparcia pokojuH wielonaroTowXcU ćwicYeń wojVkowXcU lub poTcYaV VYkoleń YagranicYnXcU)”.

65-ÜinuWowa cYęść WeVWu VprawTYająca uÜiejęWność cYXWania VkłaTa Vię Y TwócU YaTań i Yawiera 20 pXWań wielokroWnego wXboru. PXkorYXVWane Vą auWenWXcYne WekVWX Y praVX lub InWerneWu o cUarakWerYe inforÜacXjnXÜ i opinioTawcYXÜ (arWXkułXH noWaWki praVoweH liVWX To wXTawcXH fragÜenWX liWeraWurX popularno-naukowej i liWeraWurX fakWuH recenYjeH ogłoVYeniaH reklaÜX)H obejÜujące pełen YakreV WeÜaWXcYnX ToWXcYącX YagaTnień wojVkowXcU i ogólnXcU.

RXV. 3J PrYXkłaTowe pXWanie egYaÜinacXjne YaTania 1 – cYXWanie (ĆwierYonaH PawelecH MajcUrYak i OaźÜiercYakH 2013).

40-ÜinuWowa cYęść WeVWu VprawTYająca uÜiejęWność VłucUania VkłaTa Vię Y 3 YaTań i Yawiera 20 pXWań (wielokroWnego wXboru oraY VporYąTYanie noWaWek). PXkorYXVWane Vą Wu auWenWXcYne nagrania raTiowe (wiaToÜościH wXwiaTXH reporWaże Y TialogaÜi) oraY nagrania VWuTXjne (oTprawa wojVkowa)H obejÜujące VwXÜ YakreVeÜ pełen YakreV WeÜaWXcYnX ToWXcYącX YagaTnień wojVkowXcU i ogólnXcU.

196

ATekwaWność kVYWałcenia jęYXkowego w ViłacU YbrojnXcU RYecYXpoVpoliWej PolVkiej…

RXV. 4. PrYXkłaTowe pXWania egYaÜinacXjne YaTania 3 – VłucUanie (ĆwierYonaH PawelecH MajcUrYak i OaźÜiercYakH 2013).

90-ÜinuWowa cYęść WeVWu VprawTYająca uÜiejęWność piVania VkłaTa Vię Y TwócU YaTań. RaTanie 1 polega na napiVaniu TwócU roTYajów WekVWów (A. liVWu forÜalnego Y wXkorYXVWanieÜ poTanXcU inforÜacji oraY Ł. forÜalnej noWaWki VłużbowejH kWóra Üoże bXć YwiąYania Y liVWeÜ Y cYęści A). RaTanie Trugie polega na napiVaniu VprawoYTania.

RXV. 5J PrYXkłaTowe YaTanie egYaÜinacXjne 1H cYęść A – piVanie (ĆwierYonaH PawelecH MajcUrYak i OaźÜiercYakH 2013).

Około 25-ÜinuWowa cYęść WeVWu VprawTYająca uÜiejęWność Üówienia VkłaTa Vię Y TwócU YaTań i obejÜuje WeÜaWX Wak ogólne jak YawoToweJ briefing (3-4 ÜinuWowX Üonolog Y wXkorYXVWanieÜ poTanXcU inforÜacji) oraY

197

Perona Oról-GieraW

koÜenWowanie; roYÜowa na WeÜaW YagaTnienia poTanego na bilecie egYaÜinacXjnXÜ oraY oTpowiaTanie na pXWania egYaÜinaWoraH kWóre Vą WeÜaWXcYnXÜ roYwinięcieÜ bileWu.

RXV. 6J PrYXkłaTowX YaTanie egYaÜinacXjne Y briefingu – Üówienie (ĆwierYonaH PawelecH MajcUrYak i OaźÜiercYakH 2013).

UYnać należXH że arkuVYe CenWralnej OoÜiVji NgYaÜinacXjnej JęYXków ObcXcU MON Vą YgoTne Y norÜaÜi STANAG 6001H jeTnak gTX VpojrYeć na ÜaWeriałX cerWXfikacXjne barTYiej krXWXcYnXÜ okieÜ okaYuje VięH że Vą one VWoVunkowo oVWrożne w VWoVowaniu WerÜinologii wojVkowej. RTanieÜ RoÜaniuka (2005)H egYaÜinX CONJO MON egYekwują lekVXkę ÜiliWarną jeTXnie w barTYo ogólnie roYuÜianXcU VXWuacjacU wojVkowXcU wXVWępującXcU w WekVWacU źróTłowXcU prYeYnacYonXcU Tla wXkVYWałconego użXWkownika jęYXkaH niekoniecYnie Y prYeVYkolenieÜ żołnierVkiÜ.

7. Uwagi końcowe oraY implikacje TXTakWXcYne OVYWałcenie jęYXkowe w SiłacU RbrojnXcU RYecYXpoVpoliWej PolVkiej jeVW YorganiYowane i YinVWXWucjonaliYowaneH jeTnak wXÜagałobX głębVYego prYeÜXślenia.

Pciąż poYoVWaje pXWanieH kWo w prakWXce jeVW preTXVponowanX To prowaTYenia Yajęć Y WerÜinologii wojVkowo-VpecjaliVWXcYnej? LekWorYX cXwilniH cYęVWo nieroYuÜiejącX precXYXjnej WerÜinologii ÜiliWarnej w jęYXku ojcYXVWXÜH nie Vą To Wakiej pracX wXVWarcYająco prYXgoWowaniH a Wo oni w Tużej ÜierYe VWanowią ciało peTagogicYne kVYWałcące polVkie VYeregi. RoÜaniuk (2005) uważaH że naucYXcieli jęYXka wojVkowo-VpecjaliVWXcYnego należX poVYukiwać wXłącYnie wśróT kaTrX YawoTowej lub bXłej kaTrX YawoTowej poViaTającej biegłą YnajoÜość jęYXka. IVWoWą ToVkonalenia ArÜii nie jeVW bowieÜ kVYWałcenie jęYXkowe polegające na Yagłębianiu Vię w coraY barTYiej VkoÜplikowane VWrukWurX jęYXkaH ale na wYbogacaniu YaVobu pojęć i YwroWów funkcjonującXcU w WXpowXcU VXWuacjacU icU użXcia VWoVownie To poWrYeb VłużbowXcU kurVanWów.

Obecnie żołnierYe ucYą Vię w YaVaTYie jęYXka ogólnegoH Y uwYglęTnienieÜ VpecjaliVWXcYnego VłownicWwa i akWów koÜunikacXjnXcU właściwXcU Tla inWereVującXcU icU konWekVWów użXcia jęYXka obcego w barTYo wąVkiÜ YakreVie.

198

ATekwaWność kVYWałcenia jęYXkowego w ViłacU YbrojnXcU RYecYXpoVpoliWej PolVkiej…

Treści WeÜaWXcYneIprograÜowe uważaÜ Ya nieToVWaWecYnie prYXVWoVowane To realnXcU poWrYeb ucYącXcU Vię. PYiąwVYX poT uwagę Ünogość roTYajów Vił YbrojnXcUH WakWXki i logiVWXkiH celowXÜ wXTaje Vię wXoTrębnienie w jęYXku wojVkowXÜ pojęcia WerÜinologii ogólnowojVkowejH wVpólnej Tla roTYajów wojVk i Vłużb oraY WerÜinologii wojVkowo-VpecjaliVWXcYnej (RoÜaniukH 2005).

TeÜaWX VpecjaliVWXcYne Yaproponowane w STANAG 6001 ÜogłXbX VWanowić krąg ogólnowojVkowX3H naWoÜiaVW poVYcYególne roTYaje Vił YbrojnXcU4 wXÜagają opracowania precXYXjnXcU WreściH oTpowieTnio VkierowanXcU ToJ · PojVk LąTowXcUJ o PojVk PancernXcU i RÜecUaniYowanXcUH o PojVk AeroÜobilnXcU. o PojVk RakieWowXcU i ArWXleriiH o PojVk ŁącYności i InforÜaWXkiH o PojVk ObronX PrYeciwloWnicYejH o PojVk CUeÜicYnXcUH o PojVk InżXnierXjnXcUH o PojVk RoYpoYnania i Palki NlekWroWecUnicYnej; · Sił PowieWrYnXcUJ o PojVk LoWnicYXcUH o PojVk ObronX PrYeciwloWnicYejH o PojVk RaTioWecUnicYnXcU; · MarXnarki PojennejH Y wXróżnienieÜJ o ŁrXgaTX LoWnicWwa MarXnarki PojennejH o Łiura HXTrograficYnego MarXnarki Pojennej wraY Y MXwiYjoneÜ RabeYpiecYenia HXTrograficYnego MarXnarki Pojennej; · PojVk SpecjalnXcUJ o JeTnoVWki PojVkowej OoÜanToVówH o JeTnoVWki PojVkowej GROMH o JeTnoVWki PojVkowej ŃORMORAH o JeTnoVWki PojVkowej NILH o JeTnoVWki PojVkowej AGAT; · ŻanTarÜerii PojVkowej.

PXżej YaproponowanX poTYiał wXÜaga YorganiYowania wieloeWapowego VXVWeÜu ToVkonalenia jęYXkowego w SiłacU RbrojnXcU RP. OażTX żoł3

R uwagi na VpecXfikę NaroTowXcU Sił ReYerwowXcUH pocYąWkowX eWap kVYWałcenia jęYXkowego ÜógłbX ogranicYXć Vię To naucYania jęYXka obcego ogólnego oraY WerÜinologii ogólnowojVkowej.

4 LogiVWXka oraY WakWXka i VYWuka operacXjna powinnX bXć ujęWe oTrębnie i VWanowić ToVkonalące kurVX jęYXkowe.

199

Perona Oról-GieraW

nierY powinien prYejść kurV jęYXka obcego ogólnego Y eleÜenWaÜi WerÜinologii ogólnowojVkowejH a naVWępnie YapoYnać Vię Y WerÜinologią wojVkowąVpecjaliVWXcYną Tla oTpowieTniej VWrukWurX PPH pogłębiając jej YnajoÜość na kolejnXcU VWopniacU kurVów ToVkonalącXcU. MoVkonalenie jęYXka obcego w SRRP ÜogłobX YaWeÜ prYXjąć cecUX kVYWałcenia uVWawicYnegoH Y uwYglęTnienieÜ e-learningu poTcYaV pełnienia VłużbX Yagranicą.

OoniecYność wVWępnego kurVX jęYXka obcego ogólnego ÜoWXwuję prYekonanieÜH że VpecjaliVWXcYnX jęYXk wojVkowX nie jeVW koÜpleWnX VaÜ w VobieH jeVW ściśle YwiąYanX Y jęYXkieÜ ogólnXÜH będąc jakobX jego roYVYerYenieÜ – głównie w VferYe lekVXkalnej. CUarakWerXVWXcYne Tla jęYXków VpecjaliVWXcYnXcU jeVW WoH że icU foneÜikiH grafeÜikiH ÜorfeÜiki i graÜaWXki pokrXwają Vię jęYXkieÜ ogólnXÜH naWoÜiaVW icU VkłaTX lekVXkalne pokrXwają Vię WXlko cYęściowo (GrucYaH 2013).

ReaVuÜującH kVYWałcenie jęYXkowe Sił RbrojnXcU RYecYXpoVpoliWej PolVkiej powinno VWanowić nieoTłącYnX eleÜenW perÜanenWnego ToVkonalenia YawoTowego kaTrX PojVka PolVkiego. MoiÜ YTanieÜH uVYcYegółowienie VpecjaliVWXcYnXcU kręgów WeÜaWXcYnXcU oraY eWapowość Wo klucYe To VukceVu w naucYaniu jęYXka obcego Tla celów wojVkowXcU. PoTYielaÜ prYX WXÜ pogląT GrucYX (2013)H że VYeroko roYuÜiana lingwiVWXka jęYXków VpecjaliVWXcYnXcU ÜuVi włącYXć w obręb VwoicU YainWereVowań oTpowieTnie YagaTnienia gloWWoTXTakWXcYne.

ŁIŁLIOGRAFIA ĆwierYonaH M.H PawelecH N.H MajcUrYakH A.H i M. OaźÜiercYak. 2013. MoTel egYaÜinu Y jęYXka angielVkiego PoYioÜ 3 wg STANAG 6001. SpecXfikacje i egYaÜin prYXkłaTowX. ŁóTźJ CenWralna OoÜiVja NgYaÜinacXjna JęYXków ObcXcU MiniVWerVWwa ObronX NaroTowej UWWpJIIwww.wVnjo.wp.Üil.plIplikIfileIMoŚpobraniaŚŚMaW.ŚNgYaÜinacXjneIMoTeleIL3ŚMoTelŚNxaÜŚ2013.pTf MP 28.08.2013.

MecXYja nr 501IMON MiniVWra ObronX NaroTowej Y Tnia 29 gruTnia 2010 r. w Vprawie kVYWałcenia i egYaÜinowania Ye YnajoÜości jęYXków obcXcU w reVorcie obronX naroTowej UWWpJIIwww.wVnjo.wp.Üil.plIplikIfileIMoŚpobraniaŚ-ŚMokuÜenWXŚiŚPro graÜXITecXYjaŚ501ŚYŚ29-12-2010.pTf MP 25.08.2013.

MeparWaÜenW Nauki i SYkolnicWwa PXżVYego UWWpJIIwww.TniVw.Üon.gov.pl MP 26.08.2013 GrucYaH S. 2009. „OaWegorXYacja jęYXków (VpecjaliVWXcYnXcU) w świeWle anWropocenWrXcYnej Weorii jęYXków luTYkicU” (w) OoÜunikacja VpecjaliVWXcYna. ToÜ II. SpecXfika jęYXków VpecjaliVWXcYnXcU. ParVYawaJ UniwerVXWeW ParVYawVkiJ 15-30.

GrucYaH S. 2013. OT lingwiVWXki WekVWu To lingwiVWXki WekVWu VpecjaliVWXcYnego. ParVYawaJ PXTawnicWwo Naukowe InVWXWuWu OulWurologii i LingwiVWXki AnWropocenWrXcYnej UniwerVXWeWu ParVYawVkiego.

MarciniakH S. 1987. JęYXk wojVkowX. ParVYawaJ PXT. MiniVWerVWwa ObronX NaroTowej.

200

ATekwaWność kVYWałcenia jęYXkowego w ViłacU YbrojnXcU RYecYXpoVpoliWej PolVkiej…

MaYurekH R. 2003. „PVpółcYeVne YjawiVka YacUoTYące w WerÜinologii wojVkowej” (w) TerÜinologia wojVkowa. SWan akWualnX i kierunki roYwoju (p.k. TerÜinologia 1). ParVYawaJ AONJ 43-51.

PoroYuÜienie VWanTarXYacXjne STANAG 6001 – NTXcja 3 – WekVW angielVki UWWpJII www.wVnjo.wp.Üil.plIplikIfileIMoŚpobraniaŚ-ŚMokuÜenWXŚiŚPrograÜXIPoroY uÜienieŚVWanTarXYacXjneŚSTANAGŚ6001ŚeTXcjaŚ3ŚangielVki.pTf MP 26.08.2013.

PoroYuÜienie VWanTarXYacXjne STANAG 6001 – WekVW polVki UWWpJIIwww.wVnjo.wp.Üil .plIplikIfileIMoŚpobraniaŚ-ŚMokuÜenWXŚiŚPrograÜXIPoroYuÜienieŚVWanTarX YacXjneŚSTANAGŚ6001ŚeTXcja1.pTf MP 26.08.2013.

RaÜowX prograÜ naucYania jęYXka angielVkiego w SiłacU RbrojnXcU NTXcja III IpoYioÜX 1-3 wg STANAG 6001I w opracowaniu YeVpołu auWorVkiego PSNJO obowiąYującX oT 5 liVWo pana 2009 r. UWWpJIIwww.wVnjo.wp.Üil.plIplikIfileIMoŚpobraniaŚŚMokuÜenWXŚiŚPrograÜXIraÜowXŚprograÜŚnaucYaniaŚjeYXkaŚangielVkiegoŚ2 009.pTf MP 28.8.2013.

RoÜaniukH A. 2005. „MoVkonalenie YnajoÜości obcojęYXcYnej WerÜinologii wojVkowej” (w) PrYegląT PojVk LąTowXcU 11I2005J UWWpJIIwww.wVnjo.wp.Üil.plIplI 94.UWÜl MP 25.08.2013.

SiekierkaH S. M. 2008. „Profil oVobowX w naucYaniu jęYXka obcego” (w) OwarWalnik Łellona 4I2008. MiniVWerVWwo ObronX NaroTowejJ 122-127.

TrojanowVkaH N. 2011. PlanX kVYWałcenia i egYaÜinowania Ye YnajoÜości jęYXków obcXcU w reVorcie ObronX NaroTowej na rok 2012. ParVYawaJ MeparWaÜenW Nauki i SYkolnicWwa PojVkowego MiniVWerVWwa ObronX NaroTowej UWWpJIIwww.TniVw. Üon.gov.plIplikIfileIOurVXŚjeYXkoweIplanŚ2012ŚkoÜpleW.pTf MP 28.08.2013.

PojnickiH S. 1991. NaucYanie jęYXków obcXcU To celów YawoTowXcU. ParVYawaJ PP. PojVkowe SWuTiuÜ NaucYania JęYXków ObcXcU UWWpJIIwww.wVnjo.wp.Üil.pl MP 26.08.2013.

201

TAŁLN OF CONTNNTS INTROMUCTIONJ MagTalena Sowa

97

ARTICLNS 1. NlżbieWa ManuWa LeViak-ŁielawVka – TUe role of neeTV analXViV anT courVe evaluaWion in WeacUing Language for Specific PurpoVeV (LSP) 2. Anna CYura – PluriMobil – WeacUing reVourceV VupporWing mobiliWX in VeconTarX vocaWional eTucaWion 3. NTXWa OlejarcYuk – A queVWionnaire conWaining a CALL componenW for VWuTenWV of NSP – piloW VWuTX reVulWV 4. OrXVWXna MroźTYiał-SYeleVWH Liliana SYcYuka-Morna – SWuTenWV’ percepWionV of ConWenW anT Language InWegraWeT Learning aW VelecWeT WecUnical univerViWieV in PolanT 5. HaTrian LankiewicY – NAP anT acaTemic TiVcourVeJ MeTiaWing elaboraWeT coTe in conWenW learning 6. Perona Oról-GieraW – ATequacX of language eTucaWion in WUe PoliVU ArmeT ForceV for WUe real learnerV’ neeTV

99 113 127 149 169 187

MNOLARACJA CRŁONOOPSOA NiniejVYXÜ proVYę o prYXjęcie Ünie w pocYeW cYłonków POLSOINGO TOPARRQSTPA NNOŃILOLOGICRNNGO naYwiVko

...........................................................................................

iÜię

...........................................................................................

WXWułH VWopień naukowX

...........................................................................................

aTreV To koreVponTencji

...........................................................................................

ÜiejVce YaWruTnienia

...........................................................................................

jęYXk naucYanX

...........................................................................................

rok wVWąpienia To PTN

...........................................................................................

Welefon

...........................................................................................

e-Üail

...........................................................................................

JeVWeÜ naucYXcieleÜH TokWoranWeÜH VWuTenWeÜ* OświaTcYamH żeJ · YnanX Üi jeVW SWaWuW PTN i akcepWuje jego poVWanowienia (Yob. UWWpJIIwww.polWowneo.org)H · YobowiąYuję Vię To corocYnego uiVYcYania VkłaTki cYłonkowVkiejH · wXrażaÜ YgoTęInie wXrażaÜ YgoTX* na uÜieVYcYenie Üojego naYwiVka na VWronie www PTN w InWernecieH · wXrażaÜ YgoTęInie wXrażaÜ YgoTX* na uÜieVYcYenie Üojego naYwiVka i aTreVu inWerneWowego na VWronie www PTN w InWernecie. * niepoWrYebne Vkreślić ----------------------------TaWaIpoTpiV

SkłaTka cYłonkowVka Ya rok 2013 wXnoVi 40 Ył Tla TokWoranWów i VWuTenWówH 60 Ył Tla poYoVWałXcU cYłonków.

OonWo PTNJ ŁRPŁO oITurek 36 1090 1229 0000 0001 1331 9397 PXpełnioną Teklarację wraY Y TowoTeÜ wpłaWX proViÜX prYeVłać na aTreV VieTYibX PTN (Teklarację cYłonkowVką można wXpełnić na VWronie www).

PolVkie TowarYXVWwo NeofilologicYne RarYąT GłównX CollegiuÜ NovuÜ UAM al. NiepoTległości 4H pokój 014 61-874 PoYnań aTreV inWerneWowXJ UWWpJIIwww.polWowneo.org