#UITHETLEVENVANMARIONETTEN
– ROLVERDELING OP ACHTERZIJDE VAN INGMAR BERGMAN REGIE NANOUK LEOPOLD DRAMATURGIE PETER VAN KRAAIJ SCENOGRAFIE ELSJE DE BRUIJN LICHTONTWERP JAMES FARNCOMBE GELUIDSONTWERP DONATO WHARTON EDITOR KATHARINA WARTENA KOSTUUMS WOJCIECH DZIEDZIC PARTICULIER PRODUCENT GERT-JAN EN CORINNE VAN DEN BERGH – RAAT, JEROEN VAN INGEN EN JAAP KOOIJMAN, MIES EN JAAP KAMP / VAN MEEUWEN KAN FONDS MET DANK AAN FONDS 21
ASSISTENTIE REGIE DANIEL ’T HOEN, RANI DECOCK (STAGE) ASSISTENTIE SCENOGRAFIE RAMÓN HUIJBRECHTS, TACISER SEVINC (STAGE) ASSISTENTIE DRAMATURGIE KLEO VAN OSTADE (STAGE) HOOFD TECHNIEK & PRODUCTIE WOLF-GÖTZ SCHWÖRER PRODUCTIELEIDING MICHIEL VAN SCHIJNDEL TECHNIEK SEBASTIAAN KRUIJS (1e INSPICIËNT), EMILE BLEEKER, BART COENEN, SANDER VAN ELTEREN, PETER PIEKSMA, JORIS REIJMER, MARK THEWESSEN, JEFFREY VAN VLOTEN, PAUL VAN DER ZOUWE KOSTUUMATELIER WIM VAN VLIET (HOOFD), FARIDA BOUHBOUH, JACOLIEN HONDERS KAP & GRIME MIRJAM VENEMA CASTINGADVIEZEN HANS KEMNA FOTOGRAFIE JAN VERSWEYVELD, HENRI VERHOEF BEELDBEWERKING HENRI VERHOEF GRAFISCH ONTWERP SARA VAN GELDER, BRIGIET VAN DEN BERG, JAN VERSWEYVELD PUBLICITEIT SELMAN AQIQI DRUK SSP AMSTERDAM VERTALING JAN BOGAERTS MET DANK AAN NESOPTIEK FILMCREW DIRECTOR OF PHOTOGRAPHY RUTGER STORM (NSC) FOCUS PULLER NIELS ROOSENDAAL GAFFER RALPH VAN REIJSEN BOOMOPERATOR BRAM MEINDERSMA MAKE-UP SCARLETT KRAIDY DECORATOR ROGER DENTON ASSISTENTIE KOSTUUMS ELEFTHERIA LAVDAKI DEZE PRODUCTIE IS TOT STAND GEKOMEN MET MEDEWERKING VAN AUTEURSBUREAU ALMO BVBA IN OPDRACHT VAN JOSEF WEINBERGER LTD, LONDEN EN DE INGMAR BERGMAN FOUNDATION, INGMARBERGMAN.SE
HUGO KOOLSCHIJN, JANNI GOSLINGA | AMSTERDAM | 2017
UIT HET LEVEN VAN MARIONETTEN
JANNI GOSLINGA, CELIA NUFAAR | AMSTERDAM | 2017
SYNOPSIS – Ogenschijnlijk is alles onder controle in het leven van de geslaagde zakenman Peter Egerman. Maar tijdens een bezoek aan een bordeel gaat hij opeens door het lint: hij vermoordt en verkracht een prostituee. Wat heeft deze kortsluiting veroorzaakt? In korte, indringende scènes vóór de moord ontstaat het beeld van modelburger Peter Egerman, verstrikt in een web van sociale verwachtingen. Een fijnmazig web geweven door zijn vrouw Katarina, zijn moeder, zijn psychiater en vrienden. In hun getuigenissen peilt Ingmar Bergman als een seismograaf naar de kleinste trillingen in de diep verborgen lagen van de menselijke psyche. Uit het leven van marionetten is meer dan het onderzoek naar de motieven van een gelegenheidsmoordenaar, het stuk legt de verstikkende patronen bloot in een samenleving waarin succes al te vaak als vervangmiddel wordt gezien voor oprechte tederheid en liefde. ‘Ik heb afgezien van iedere inmenging. Geen van de optredende figuren kan er aanspraak op maken het drama te verklaren of te verduidelijken. Ze zijn er allemaal in betrokken en daardoor in de war gebracht.’ - Ingmar Bergman
EELCO SMITS, BART SLEGERS | AMSTERDAM | 2017
EELCO SMITS, EVA HEIJNEN | AMSTERDAM | 2017
–
Met Uit het leven van marionetten voegt Nanouk Leopold een vijfde filmtitel van Bergman aan het repertoire van Toneelgroep Amsterdam toe. Eerder regisseerde Ivo van Hove Scènes uit een huwelijk, Kreten en gefluister, Na de repetitie en Persona. Wie Scènes uit een huwelijk zag, zal zich de ruziënde Peter en Katarina – het stel dat bij Johan en Marianne over de vloer kwam – herinneren. Na het schrijven van Scènes uit een huwelijk kon Bergman dit intrigerende, destructieve koppel niet uit zijn hoofd krijgen, en besloot hen een volwaardig verhaal te geven.
van zijn favoriete auteurs Strindberg en Ibsen. Sterk geïnspireerd door deze twee laatste schrijvers en zijn zeer strenge, religieuze opvoeding, keren steeds dezelfde thema’s terug in zijn oeuvre. Zo onderzoekt hij de vage grens tussen droom en werkelijkheid, de gespannen relatie tussen hoe mensen zich tonen en hoe ze zich werkelijk voelen, en Freuds theorie rond het onbewuste. Uit het leven van marionetten is een televisiefilm die Bergman maakte in München, waar hij enkele jaren woonde en werkte toen hij in zijn thuisland Zweden beschuldigd werd van belastingfraude. Alhoewel onbekend bij het grote publiek, beschouwt Bergman deze film als een van zijn meest geslaagde.
Ingmar Bergman (1918-2007) staat bekend als een van de grootste filmmakers van de 20ste eeuw, met een aanzienlijk oeuvre waaronder Het zevende zegel (1957), Wilde aardbeien (1957), Persona (1966) en Fanny en Alexander (1982). Minder bekend is Bergmans werk in het theater, waar hij eigenlijk een groter deel van zijn tijd aan besteedde. In zijn uitgebreide carrière regisseerde hij ongeveer 100 voorstellingen, voornamelijk repertoirewerk
Nanouk Leopold studeerde in 1998 af aan de Filmacademie in Amsterdam en nam sindsdien reeds drie Gouden Kalveren (voor regie en scenario) in ontvangst. Met Guernsey (2005), Brownian Movement (2010) en Boven is het Stil (2013) werd ze ook buiten de landsgrenzen opgemerkt en is ze een graag geziene gast op verschillende internationale filmfestivals zoals in Cannes en Berlijn. Leopolds personages zijn van een diepgaande com-
plexiteit. Door de observerende, bijna objectieve filmstijl wordt de kijker uitgenodigd hypotheses over hen te formuleren, maar nooit een sluitend oordeel te vellen. Dat Leopold haar theaterregiedebuut maakt met Uit het leven van marionetten is geen merkwaardige keuze: Bergman benadert de personages in deze film op dezelfde onbevangen manier. Hij pretendeert nergens een eenduidige verklaring of de waarheid in pacht te hebben en reikt de toeschouwer slechts enkele handvatten om de kernvraag te beantwoorden: wat dreef Peter Egerman zo ver een prostituee te doden? Het levert een gefragmenteerd portret op van een man die vastzit in een leven dat niet het zijne is. Hij zoekt uitwegen, maar in zijn zoektocht ziet hij de netten rond hem sluiten. Hij valt stil in een wereld die op volle snelheid doordraait, waardoor hij vervreemdt van zijn dagelijkse leven. In getuigenissen na de moord proberen de mensen rondom hem een licht te schijnen op hun relatie tot Peter, maar ook onder de oppervlakte van hun succesvolle en gecontroleerde levens woeden verholen en onvoorspelbare driften.
Het onderzoek naar deze geheime, sturende krachten voert Leopold in een ruimte waar in de immense leegte plaats is voor verbeelding en perspectief. Op de kale en toch benauwende scène blijken de personages gevangen in zichzelf en ten opzichte van elkaar. Het opschorten van elk oordeel en de erkenning van de veelzijdigheid van ‘de waarheid’ vertaalt zich naar een multimediale scenografie, gecreëerd door Leopolds vaste scenografe Elsje de Bruijn. Zo worden de personages in twee lagen geobserveerd: we krijgen de acteurs zowel op het podium als in projecties te zien. De voor Leopold kenmerkende verstilling en intensiteit in de beelden, laten een rauwe en kwetsbare kant van de personages zien. Daarbij zorgen ook het geluidsontwerp Donato Wharton en het lichtontwerp van James Farncombe dat er steeds perspectief wordt aangebracht dat contrasteert, becommentarieert of begeleidt wat er zich in het verhaal afspeelt.
‘Ik denk steeds: volgende week wordt het beter.
Ik ben immers een levend mens, omgeven door andere levende mensen. Logisch gezien moet ik van seconde tot seconde veranderen. Morgen vind ik dus een oplossing.’ – Peter
EELCO SMITS | AMSTERDAM | 2017
HUGO KOOLSCHIJN | AMSTERDAM | 2017
UIT HET LEVEN VAN MARIONETTEN AMSTERDAM STADSSCHOUWBURG (020 624 23 11) DO 2 T/M ZA 4 NOV (TRY-OUTS) ZO 5 NOV (PREMIÈRE) WO 8 T/M ZO 12 NOV THEATER ROTTERDAM WO 15 NOV DEN HAAG KONINKLIJKE SCHOUWBURG DO 16 NOV UTRECHT STADSSCHOUWBURG VR 17, ZA 18 NOV TA-EXTRA AMSTERDAM OPENBARE REPETITIE WO 1 NOV INLEIDING WO 8 NOV ENGELSE BOVENTITELING DO 9 NOV NAGESPREK VR 10 NOV
ENSEMBLE & GASTEN 17 | 18 HÉLÈNE DEVOS, JIP VAN DEN DOOL, FRED GOESSENS, JANNI GOSLINGA, AUS GREIDANUS JR., MARIEKE HEEBINK, ROBERT DE HOOG, HANS KESTING, HUGO KOOLSCHIJN, MARIA KRAAKMAN, RAMSEY NASR, CHRIS NIETVELT, CELIA NUFAAR, FRIEDA PITTOORS, HALINA REIJN, GIJS SCHOLTEN VAN ASCHAT, HARM DUCO SCHUT, BART SLEGERS, EELCO SMITS, STEVEN VAN WATERMEULEN, CLAIRE BENDER, BART BIJNENS, VIOLET BRAECKMAN, EVELIEN BOSMANS, EVGENIA BRENDES, THOMAS CAMMAERT, MINGUS DAGELET, KATELIJNE DAMEN, BARRY EMOND, ROELAND FERNHOUT, ABKE HARING, MAARTEN HEIJMANS, EVA HEIJNEN, GAITE JANSEN, MINNE KOOLE, DJAMILA LANDBRUG, ROB MALASCH, DEWI REIJS, LINEKE RIJXMAN, DAVID ROOS, LUCA SAVAZZI, JIP SMIT, JOSHA STRADOWSKI, LUCAS VANDERVORST, ANNE-CHRIS SCHULTING, ARIANE VAN VLIET, LEON VOORBERG, FAAS JONKERS, POEMA KITSEROO, ROVER WOUTERS, STIJN VAN DER PLAS TONEELGROEP AMSTERDAM | MARNIXSTRAAT 427 | 1017 PK AMSTERDAM | (020) 795 99 00 TGA.NL | INFO@TGA.NL | @TGAMSTERDAM | FACEBOOK.COM/TONEELGROEPAMSTERDAM INSTAGRAM @TONEELGROEPAMSTERDAM
SEIZOEN 17 | 18 – PREMIÈRES
DE MEIDEN VAN JEAN GENET REGIE KATIE MITCHELL NOV, DEC 17
HOLLAND FESTIVAL, DE MUNT, KAAITHEATER, MUZIEKTHEATER TRANSPARANT, BL!NDMAN JUN, JUL 18
KLEINE ZIELEN VAN LOUIS COUPERUS REGIE IVO VAN HOVE COPRODUCTIE RUHRTRIËNNALE SEP, OKT, NOV 17
DE STILLE KRACHT VAN LOUIS COUPERUS REGIE IVO VAN HOVE COPRODUCTIE RUHRTRIËNNALE DEC 17
UIT HET LEVEN VAN MARIONETTEN VAN INGMAR BERGMAN REGIE NANOUK LEOPOLD NOV 17
KINGS OF WAR VAN WILLIAM SHAKESPEARE REGIE IVO VAN HOVE CO-COMMISSIONERS BARBICAN, THÉÂTRE NATIONAL DE CHAILLOT, WIENER FESTWOCHEN COPRODUCTIE BL!NDMAN, HOLLAND FESTIVAL, MUZIEKTHEATER TRANSPARANT OKT, DEC 17, MRT, MEI 18
NA DE REPETITIE / PERSONA VAN INGMAR BERGMAN REGIE IVO VAN HOVE COPRODUCTIE LES THÉÂTRES DE LA VILLE DE LUXEMBOURG, MAISON DES ARTS DE CRÉTEIL, THÉÂTRE DE LA PLACE LIÈGE SEP 17, JAN, APR 18
VERGEEF ONS VAN A.M.HOMES REGIE GUY CASSIERS PRODUCTIE TONEELGROEP AMSTERDAM/TONEELHUIS FEB, MRT, APR, MEI, JUN 18 OEDIPUS VAN ROBERT ICKE NAAR SOPHOCLES REGIE ROBERT ICKE APR, MEI 18 – REPRISES HET JAAR VAN DE KREEFT VAN HUGO CLAUS REGIE LUK PERCEVAL AUG, OKT, NOV 17, APR 18 MEDEA VAN SIMON STONE NAAR EURIPIDES REGIE SIMON STONE AUG, SEP, OKT 17 SONG FROM FAR AWAY VAN SIMON STEPHENS REGIE IVO VAN HOVE COPRODUCTIE MOSTRA INTERNACIONAL DE TEATRO DE SÃO PAULO NOV, DEC 17
THE FOUNTAINHEAD VAN AYN RAND REGIE IVO VAN HOVE NOV, DEC 17, JAN 18 DE ANDERE STEM VAN RAMSEY NASR REGIE IVO VAN HOVE JAN, FEB, MRT, APR 18 DE DINGEN DIE VOORBIJGAAN VAN LOUIS COUPERUS REGIE IVO VAN HOVE PRODUCTIE TONEELGROEP AMSTERDAM/ TONEELHUIS COPRODUCTIE RUHRTRIËNNALE JAN, FEB 18 IBSEN HUIS VAN SIMON STONE NAAR HENRIK IBSEN REGIE SIMON STONE FEB 18 ROMEINSE TRAGEDIES VAN WILLIAM SHAKESPEARE REGIE IVO VAN HOVE COPRODUCTIE
OTHELLO VAN WILLIAM SHAKESPEARE REGIE IVO VAN HOVE NOV 17 DAGBOEK VAN EEN VERDWENENE COMPONIST LEOŠ JANÁCEK, ANNELIES VAN PARYS REGIE IVO VAN HOVE PRODUCTIE MUZIEKTHEATER TRANSPARANT COPRODUCTIE TONEELGROEP AMSTERDAM, KLARAFESTIVAL, DE MUNT, KAAITHEATER, LES THÉÂTRES DE LA VILLE DE LUXEMBOURG, OPERADAGEN ROTTERDAM DEC 17, JAN, FEB, MRT 18 LA VOIX HUMAINE VAN JEAN COCTEAU REGIE IVO VAN HOVE MRT 18 – TA-JUNIOR OEDIPUS JR. NAAR SOPHOCLES REGIE ROSA FONTEIN, EMKE IDEMA APR 18 KINGS OF WAR JR. NAAR WILLIAM SHAKESPEARE REGIE KARLIJN BENTHEM, ROSA FONTEIN NOV 17 GIJS SCHOLTEN VAN ASCHAT | HOORN | 2014
UIT HET LEVEN VAN MARIONETTEN PETER EGERMAN EELCO SMITS KATARINA EGERMAN JANNI GOSLINGA MOGENS JENSEN BART SLEGERS
TIM MANDELBAUM HUGO KOOLSCHIJN CORDELIA EGERMAN CELIA NUFAAR KA EVA HEIJNEN