Φεβρουάριος 2018
Περιεχόμενα Αγαπητοί φίλοι και φίλες, με χαρά μετά από αρκετό καιρό, σας παρουσιάζουμε το νέο τεύχος της εφημερίδας μας. Στο φύλλο αυτό θα σας ενημερώσουμε για τις δραστηριότητες που πραγματοποιήθηκαν ή που θα πραγματοποιηθούν στο σχολείο μας, καθώς και την επίσκεψη των δασκάλων από τις χώρες του εξωτερικού που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Erasmus. Ακολουθήστε μας σε ένα χαρούμενο οδοιπορικό σε όλη την Ελλάδα την περίοδο των Αποκριών. Μάθετε από την σοφία και την πείρα των γερόντων. Διαβάστε τις συνεντεύξεις που πήραμε από την κυρία Έφη αλλά και τα παιδιά της Στ΄ τάξης σχετικά με 1ο βραβείο που απέσπασαν στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό της Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης. Μάθετε ακόμα για την Παγκόσμια Ημέρα της Ελληνικής Γλώσσας και φυσικά για τη μεγάλη γιορτή που θα διοργανώσει η Βιβλιοθήκη του σχολείου μας για το ελληνικό παιδικό βιβλίο. Ενημερωθείτε ακόμα και προβληματιστείτε για όσα συμβαίνουν στον κόσμο μας. Τέλος χαλαρώστε στη γωνιά της ξεκούρασης.
Σελ. 2, 3 Πρόγραμμα Erasmus Σελ. 4 Τριώδιο και απόκριες Σελ. 5, 6 Η κυρά Σαρακοστή Σελ. 7 – 10 Απόκριες σε όλη την Ελλάδα Σελ. 11 Καθαρά Δευτέρα Σελ. 12, 13 Όταν οι… παλιοί θυμούνται… Σελ. 14 Διατροφή και υγεία Σελ. 15, 16 Βράβευση Στ΄ τάξης Σελ. 17, 18 Γιορτή βιβλίου Πάρε μέρος κι εσύ!!! Σελ. 19, 20 Ειδήσεις από όλον τον κόσμο Σελ. 21 – 23 Η γωνιά της ξεκούρασης
Βράβευση Στ΄ τάξης!!! Πρόγραμμα Erasmus
Το σχολείο μας κατά το χρονικό διάστημα 2016 – 2019 συμμετέχει στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα Erasmus με το σχέδιο «Νους υγιής εν σώματι υγιεί». Ευρωπαϊκά σχολεία από 7 διαφορετικές χώρες Αυστρία, Δανία, Ελλάδα, Γερμανία, Φιλανδία, Πολωνία και Ισπανία αποτελούν μέρος αυτού του σχεδίου. Στόχος αυτού του προγράμματος είναι η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, υγιεινής διατροφής, σωστή αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου και η συμμετοχή των μαθητών σε εξωσχολικές δραστηριότητες. Επιζητούμε την κοινωνικοποίηση των παιδιών, την ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων, την επικοινωνία, την αυτενέργεια, την χαλάρωση – αποφόρτισή τους και την αποφυγή όλων των ανθυγιεινών συνηθειών που έχουν υιοθετήσει. Στα πλαίσια αυτού του προγράμματος τα σχολεία – εταίροι αναλαμβάνουν δράσεις, ικανές να πραγματοποιήσουν αυτούς τους στόχους. Υπάρχει συχνή επικοινωνία μέσω skype, όπου οι μαθητές επικοινωνούν μεταξύ τους και βελτιώνουν την ικανότητά τους στη χρήση ξένων γλωσσών, παρουσιάζουν παραδοσιακά φαγητά με αγνά υλικά. Δημιουργήσαμε ένα διεθνές βιβλίο μαγειρικής. Τα παιδιά καλούνται να απαντήσουν σε ερωτηματολόγια που αφορούν τις καθημερινές διατροφικές τους συνήθειες, με σκοπό την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του προγράμματος. 2
Επίσης έχει προγραμματιστεί η δημιουργία κήπου λαχανικών και αρωματικών φυτών με την ενεργή συμμετοχή των μαθητών. Στα πλαίσια ακόμα αυτού του προγράμματος πραγματοποιούνται επισκέψεις στα διάφορα ευρωπαϊκά σχολεία. Έτσι κατά το διάστημα από 26 Φεβρουαρίου μέχρι και 2 Μαρτίου το σχολείο μας έχει την τιμή να φιλοξενήσει εκπαιδευτικούς από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Κατά την επίσκεψή τους οι εκπαιδευτικοί θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν μαθήματα στο ελληνικό σχολείο, αλλά και να διδάξουν οι ίδιοι μέσα στις τάξεις του σχολείου μας. Θα πραγματοποιηθεί έτσι μια αμοιβαία ανταλλαγή εκπαιδευτικών πρακτικών και θα έχουν την ευκαιρία οι μαθητές να προάγουν τις δεξιότητές τους στη χρήση ξένης γλώσσας. Οι εκπαιδευτικοί των εταιρικών σχολείων θα έχουν τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με τις παραδόσεις της χώρας μας (φαγητό, παραδοσιακοί χοροί), θα επισκεφθούν αρχαιολογικούς χώρους και αξιοθέατα και θα έρθουν σε επαφή με την ιστορία του τόπου μας. Στόχος μας είναι η προαγωγή της συνεργασίας μεταξύ του σχολείου μας, η αλληλεγγύη, η μείωση του σχολικού αποκλεισμού σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, η χαλάρωση των μαθητών και η δημιουργία ενός ευχάριστου κλίματος μέσα στην τάξη. Η υιοθέτηση υγιεινής διατροφής, της άσκησης και της αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου τους δημιουργικά σε συνεργασία με τους γονείς των μαθητών και την ευρύτερη τοπική κοινωνία, θα οδηγήσουν στη βελτίωση της υγείας των μαθητών τόσο πνευματικά όσο και σωματικά. 3
Τριώδιο ονομάζεται, σύμφωνα με τους κανόνες της ορθόδοξης χριστιανικής εκκλησίας, η κινητή περίοδος που ξεκινά την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου και τελειώνει το Μεγάλο Σάββατο. Το Τριώδιο έχει λάβει την ονομασία αυτή από το ομώνυμο εκκλησιαστικό βιβλίο, το Τριώδιο, το οποίο περιλαμβάνει τους ύμνους που ψάλλονται στις εκκλησίες κατά τη συγκεκριμένη περίοδο. Οι ύμνοι αυτοί έχουν τρεις ωδές σε αντίθεση με τους υπόλοιπους ύμνους τις εκκλησίας, οι οποίοι έχουν εννέα ωδές. Αυτός είναι και ο λόγος που το βιβλίο αυτό, και κατ’ επέκταση και η συγκεκριμένη χρονική περίοδος, ονομάστηκαν Τριώδιο. Το Τριώδιο, ως χρονική περίοδο, αναφέρεται στις τρεις πρώτες εβδομάδες που οι χριστιανοί ετοιμάζονται για την μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής. Κάθε Κυριακή αυτών των τριών εβδομάδων έχει τη δική της σημασία.
Αλεξάνδρα
Οι απόκριες διαρκούν 3 εβδομάδες (4 Κυριακές). Αρχίζουν από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου και τελειώνουν την Κυριακή της Τυρινής. 1. Η Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου 2. Η Κυριακή του Ασώτου Η ημέρα Πέμπτη αυτής της εβδομάδας λέγεται «Τσικνοπέμπτη» γιατί αυτή την ημέρα έσφαζαν τα γουρούνια. 3. Η Κυριακή της αποκριάς Είναι η τελευταία που τρώνε κρέας εκείνοι που νηστεύουν μέχρι το Πάσχα. 4. Η Κυριακή της Τυρινής Επιτρέπεται να τρώμε: τυρί, γάλα, αυγό και βούτυρο. Μετά έρχεται η Καθαρά Δευτέρα που είναι η πρώτη μέρα της μεγάλης νηστείας για το Πάσχα που λέγεται Μεγάλη Τεσσαρακοστή.
4
Η Κυρά Σαρακοστή λοιπόν είναι ένα παλιό ελληνικό έθιμο που έπαψε να τηρείται στις μέρες μας. Στην ουσία είναι ένα αυτοσχέδιο ημερολόγιο που είχαν οι παλιοί για να μετρούν τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Κυ ριακή του Πάσχα. Οι εβδομάδες είναι επτά, γι’ αυτό και η Κυρά Σαρακοστή έχει επτά πόδια. Ένα πόδι για κάθε εβδομάδα. Η Κυρά Σαρακοστή έχει σταυρωμένα τα χέρια της, επειδή προσεύχεται, δεν έχει στόμα γιατί δεν μιλάει και γιατί νηστεύει, δεν έχει αυτιά για να μην ακούει. Με στόμα ανύπαρκτο λόγω της νηστείας, με τα χέρια σταυρωμένα λόγω της προσευχής και με ποδαράκια επτά, να συμβολίζουν τις επτά βδομάδες απ’ τις Απόκριες μέχρι την Ανάσταση, η κυρά Σαρακοστή υπήρξε, τρόπον τινά, η «βασίλισσα» του νηστίσιμου Σαραντάμερου που ξεκινά την Καθαρά Δευτέρα.
Γιώργος Αντ.
Ποίημα για την Κυρά Σαρακοστή Την Κυρά Σαρακοστή που είναι έθιμο παλιό οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν με αλεύρι και νερό! Για στολίδι της φορούσαν στο κεφάλι της σταυρό και το στόμα της ξεχνούσαν γιατί νήστευε καιρό!
Και μετρούσαν τις ημέρες με τα πόδια της τα εφτά κόβαν ένα τη βδομάδα, μέχρι να ’ρθει η Πασχαλιά!
Η κυρά - Σαρακοστή από ζυμάρι Τι χρειαζόμαστε: 1 κούπα αλάτι 1 κούπα νερό 3 κούπες αλεύρι (Γ.Ο.Χ.) οδοντογλυφίδα για διακόσμηση εκτέλεση 1) Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 160 βαθμούς. 2) Αναμιγνύουμε όλα τα υλικά σε μια λεκάνη και ζυμώνουμε πολύ καλά μέχρι να ομογενοποιηθεί το ζυμαράκι μας. εάν χρειάζεται προσθέτουμε ελάχιστο νερό, σιγά-σιγά με ένα κουτάλι. 3) Φτιάχνουμε σχηματάκια συμφώνα με τη φωτογραφία και τα ενώνουμε όλα ώστε να σχηματιστεί η κυρά-Σαρακοστή. 4) Διακοσμούμε. 5) Ψήνουμε περίπου 15-20΄ ελέγχοντας να μην μαυρίσει (θέλουμε κυρίως να στεγνώσει). 6) Αφήνουμε να κρυώσει πάρα πολύ καλά. Εάν θέλουμε μπορούμε να την περάσουμε βερνίκι.. 5
6
Απόκριες και Καρναβάλι, ημέρες γλεντιού, μεταμφίεσης και ξεγνοιασιάς. Από πού προέρχεται ο εορτασμός και ποιος ο συμβολισμός του; Η λέξη αποκριά προέρχεται από το Βυζαντινό «αποκρέω», που σημαίνει αποχή από το κρέας. Το ίδιο επίσης σημαίνει και η Λατινική λέξη «Καρνεβάλε». Οι απόκριες έχουν προέλευση Θρακική, και προέρχονται από την λατρεία του Θεού του κρασιού και του κεφιού, αλλά και της ζωής και της Διονύσου. Από την Κρήτη μέχρι τις Σέρρες, από τη Λέρο μέχρι την Ξάνθη κι από την Κέρκυρα μέχρι την Λάρισα, γνωστά ή άγνωστα αποκριάτικά έθιμα αναβιώνουν μέχρι σήμερα, κρατώντας ζωντανή την ελληνική παράδοση. Αρχαιοελληνικής προέλευσης τις περισσότερες φορές τα αποκριάτικα έθιμα ανά την Ελλάδα, συνδέονται άλλοτε με την ιστορία και τους θρύλους της περιοχής και άλλοτε πάλι αποτελούν απλώς μια αφορμή δια-φυγής από την καθημερινότητα. Η προετοιμασία σε αρκετές περιπτώσεις ξεκινάει μόλις ανοίγει το Τριώδιο, ενώ κορυφώνεται πάντοτε την τελευταία Κυριακή των Αποκριών, όπου σε κάθε περιοχή στήνεται μεγάλο γλέντι που διαρκεί μέχρι το πρωί της Καθαρής Δευτέρας.
Παρή
Βόρεια Ελλάδα Νάουσα Με αρχαιοελληνική καταγωγή, το έθιμο «Γενίτσαροι και Μπούλες», συνεχίζει μέχρι και τις μέρες μας, να ζωντανεύει στην πόλη της Νάουσας. Την Κυριακή της Αποκριάς υπό τους χαρακτηριστικούς ήχους του νταουλιού και του ζουρνά, ένα μπουλούκι με «γενίτσαρους» περιφέρεται στους δρόμους της πόλης με τελικό προορισμό το δημαρχείο, όπου και κορυφώνεται η γιορτή. Στο ρυθμικό άκουσμα του Ζαλιστού, η Μπούλα βγαίνει στο παράθυρο και με χαρακτηριστικές ρυθμικές κινήσεις του σώματος της, ώστε να κουδουνίζουν τα κρεμασμένα στο στήθος της νομίσματα, χαιρετάει το μπουλούκι ενώ λίγο μετά κατεβαίνει κάτω, ενσωματώνεται στο πλήθος και όλοι μαζί συνεχίζουν την περιοδεία μέχρι να πάρουν την επόμενη Μπούλα. Σταδιακά σχηματίζεται μια «μεγαλειώδης» πομπή με ανθρώπους όλων των ηλικιών, να συμμετέχουν στην αναβίωση του εθίμου.
Ξάνθη Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, στην Ξάνθη αναβιώνει το «κάψιμο του Τζάρου». Πρόκειται για ένα κατασκευασμένο ανθρώπινο ομοίωμα, τοποθετημένο πάνω σε πουρνάρια, που καίγεται και «ξορκίζει το κακό». Σε αυτή την περίπτωση, το κακό είναι… η απομάκρυνση των ψύλλων το καλοκαίρι. Μετά το «κάψιμο του Τζάρου», ακολουθεί γλέντι μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.
7
Κοζάνη Ο Φανός, ο συμβολικός «βωμός» της αποκριάτικης εορταστικής φωτιάς, ανάβει εδώ και πολλούς αιώνες στην Κοζάνη. Οι χορευτικοί κύκλοι γύρω από τον βωμό διευρύνονται, τα τραγούδια διαδέχονται το ένα το άλλο. Το κρασί ρέει άφθονο, το ίδιο και τα τοπικά εδέσματα, ενώ το γλέντι κρατάει μέχρι τα ξημερώματα της Καθαρής Δευτέρας.
Σέρρες Ένα μοναδικό Θρακιώτικο έθιμο, το έθιμο του Καλόγερου ή ΚαλογεροΔευτέρα ή Καλογέρικα, διασώζεται μέχρι τις μέρες μας και πραγματοποιείται κάθε χρόνο τη Δευτέρα της μικρής Αποκριάς (μια εβδομάδα πριν την Καθαρά Δευτέρα). Σοχός, Θεσσαλονίκη
Ιωάννινα Οι «τζαμάλες», οι αποκριάτικες φωτιές, θα ανάψουν σε διάφορες συ-νοικίες της πόλης των Ιωαννίνων το βράδυ της τελευταίας Κυριακής, πριν τη νηστεία της Σαρακοστής. Έθιμο που υπάρχει από τον 19ο αιώνα στα Γιάννενα, αναβιώνει αδιάλειπτα από τη δεκαετία του '80 μέχρι και σήμερα. Οι «τζαμάλες» ζεσταίνουν από την παγωνιά της περιοχής, ενώ με το άναμμα της πρώτης σπίθας… δίνεται το σύνθημα να ξεκινήσει η μεγάλη γιορτή.
Οι «Κουδουνοφόροι» είναι πανάρχαιο έθιμο, που μεταφέρθηκε μέσα στους αιώνες και διασώθηκε αναλλοίωτο. Η κορύφωσή των εκδηλώσεων, γίνεται το τριήμερο πριν από την Καθαρή Δευτέρα, όπου οι συμμετέχοντες με τραγόμορφες στολές και κουδούνια σε όλο το σώμα τους, ξεχύνονται και χορεύουν σε δρόμους και πλατείες. Νησιά
Κέρκυρα Με ενετικές αλλά και αρχαιοελληνικές επιρροές, τα αποκριάτικα έθιμα στο νησί της Κέρκυρας, έχουν τη δική τους ξεχωριστή φυσιογνωμία. Το καρναβάλι της Κέρκυρας, είναι ήδη ονομαστό, υπάρχουν όμως και λιγότερο γνωστά τοπικά έθιμα που λαμβάνουν χώρα την περίοδο των Αποκριών. 8
Νάξος: κορδελάτοι
Οι εορτασμοί ξεκινούν από το πρώτο Σάββατο των Αποκριών, με το σφάξιμο των χοίρων, τα λεγόμενα «χοιροσφάισματα». Την «Κρεατινή» Κυριακή, εμφανίζονται στους δρόμους των χωριών οι «κουδουνάτοι», νέοι με προσωπίδες που φορούν μια ριχτή κάπα με κουκούλα, ενώ γύρω από τη μέση και το στήθος τους είναι ζωσμένοι με κουδούνια. Οι χωρικοί τους φιλεύουν για το καλό βραστά αυγά. Την Καθαρά Δευτέρα στους δρόμους ξεχύνονται οι «φουστανελλάτοι», νέοι χωρίς προσωπίδες, ντυμένοι γιορτινά οι οποίοι παίζουν βιολί. Λέρος Τα παλιότερα χρόνια υπήρχαν οι «καμουζέλες» ή «ελαφάκια», μασκαράδες βαμμένοι με κάρβουνο και τυλιγμένοι σε «χράμια» (υφαντές κουβέρτες), όπου κουβαλώντας την «κοκάλα» τριγύριζαν στου δρόμους των χωριών, πειράζοντας τους κατοίκους. Σήμερα, το ρόλο αυτό ανέλαβαν «ποιητές». Με μπόλικη φαντασία και σαρκαστική διάθεση σκαρώνουν περιπαικτικά στιχάκια, ενώ μικρά παιδιά ντυμένα καλογεράκια πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι και τα απαγγέλουν. Η συνέχεια γνωστή… μεγάλο γλέντι με παραδοσιακή μουσική, πολλά ευτράπελα, άφθονο ούζο, κρασί και παραδοσιακούς μεζέδες. Στην κορύφωση του πανηγυριού γίνεται το κάψιμο του «στοιχειού». Το ίδιο έθιμο έχουν επίσης στην Κω και στη Σύμη.
Αμοργός Την Κυριακή της Τυρινής, στην Αιγιάλη αναβιώνει το έθιμο του «Καπετάνιου». Οι νέοι του νησιού ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές και με τη συνοδεία τοπικών οργάνων, πηγαίνουν στην εκκλησία της Παναγίας της Επανοχωριανής. Εκεί κατά την παράδοση, ο ιερέας του χωριού πετάει στον αέρα το «γιλεό», κάτι σαν ράσο και όποιος από τους παριστάμενους νέους το πιάσει χρήζεται «Καπετάνιος». Μέσα σε κλίμα επευφημιών και με τη συνοδεία οργάνων ξεκινάει η «πομπή» των νέων για να επιστρέψει στην πλατεία του χωριού. Το έθιμο επιτάσσει ο νέος «καπετάνιος» να κεράσει όσους έχουν συγκεντρωθεί στα καφενεία, αλλά και να σύρει πρώτος το χορό, προσκαλώντας τους νέους και τις νέες να τον ακολουθήσουν. Πάνω στο χορό, ο «Καπετάνιος» ξεχωρίζει μια από τις κοπέλες, η οποία γίνεται η «Καπετάνισσα» του. Με μαντινάδες, χορό, ρακί και τηγανιτά ψάρια, το γλέντι κρατάει μέχρι το πρωί της Καθαρής Δευτέρας. Ανάλογο είναι και το έθιμο της «Καπεταναίας» στο νησί της Σερίφου. Σκύρος Αν θέλετε να ακούσετε τα γεγονότα της χρονιάς, με σατυρική διάθεση τότε η Σκύρος την περίοδο των αποκριών, είναι ο ιδανικός προορισμός. Οι κάτοικοι (κυρίως οι ψαράδες) του νησιού, επιδίδονται σε μια μορφή απαγγελίας έμμετρης σάτιρας, κάνοντας την ανασκόπηση των γεγονότων της χρονιάς που πέρασε, με τη δική τους ιδιαίτερη ματιά. 9
Στερεά Ελλάδα- Θεσσαλία
Κρήτη
Άμφισσα
Ρέθυμνο
Το τελευταίο Σαββατοκύριακο της Αποκριάς αναβιώνει στην Άμφισσα ο θρύλος του «στοιχειού». Από τη συνοικία Χάρμαινα, κατεβαίνει το «στοιχειό» και μαζί ακολουθεί πλήθος μεταμφιεσμένων. Στο ιστορικό μεγάλο καφενείο της πόλης γίνονται ατέλειωτες συζητήσεις αστείου περιεχομένου για τους θρύλους και τα στοιχειά.
Στο νομό Ρεθύμνου αναβιώνει το έθιμο της «Αρπαγής της νύφης». Γαμπρός και νύφη, είναι μεταμφιεσμένοι άντρες, κρατούν μαζί τους μία κούκλα μωρό, με ζωγραφισμένο ένα μουστάκι για να… μοιάζει στο γαμπρό. Μερικά ακόμη δρώμενα είναι το «Όργωμα και η Σπορά», η «Κηδεία της Αποκριάς» και η «Καμήλα» φτιαγμένη από κρανίο ζώου και δύο ανθρώπους που τρέχουν σκυφτοί μέσα σε μεγάλα υφαντά υφάσματα, δημιουργώντας ένα αλλόκοτο τετράποδο, το οποίο οι υπόλοιποι μάταια προσπαθούν να τιθασεύσουν.
Λάρισα –Τύρναβος Οι κάτοικοι του Τυρνάβου, την τελευταία Τρίτη, πριν από την Καθαρά Δευτέρα, ξεκινούν σειρά εκδηλώσεων, με αποκορύφωμα το «Μπουρανί» (χορτόσουπα αλάδωτη). Θήβα Στη περιοχή της Θήβας, την Καθαρά Δευτέρα, γίνεται η αναπαράσταση του «Βλάχικου γάμου». Η πολύχρωμη γαμήλια πομπή και τα παραδοσιακά όργανα που τη συνοδεύουν, αποτελούν το προπομπό της μεγάλης γιορτής που θα στηθεί το βράδυ της τελευταίας Κυριακής των Αποκριών, στην κεντρική πλατεία. Το έθιμο έχει τις ρίζες του στο 1830, τότε που οι τσοπάνηδες (Βλάχοι) από τη Μακεδονία, την Ήπειρο, τη Θεσσαλία και τη Ρούμελη, εγκατέλειψαν την άγονη γη τους και αναζήτησαν γονιμότερο έδαφος κάπου νοτιότερα.
Αλεξάνδρα
Πελοπόννησος Καλαμάτα Εθιμοτυπικά κάθε χρόνο τις απόκριες οργανώνεται στην κεντρική πλατεία της Καλαμάτας το Γαϊτανάκι και η αναπαράσταση του «Βλάχικου Γάμου». Οι συμμετέχοντες είναι απαραιτήτως μεταμφιεσμένοι και δίνουν ραντεβού στην Πλατεία Ανατολικού Κέντρου, όπου στήνεται λαϊκό γλέντι με χορό, τραγούδι και φαγητό. Μεσσήνη Το βράδυ της Κυριακής της Τυροφάγου αναβιώνει στη Μεσσήνη το έθιμο της «φωτιάς». Οι κάτοικοι ανάβουν φωτιές στις γειτονιές της πόλης, και γύρω τους ξεκινάει το γλέντι και ο χορός μέχρι το πρωί. Κατά τη διάρκεια του γλεντιού γίνεται και αναπαράσταση παλαιών εθίμων και ιστοριών από τους ντόπιους. 10
Με την Καθαρά Δευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη εκκλησία, ενώ ταυτόχρονα σημάνει το τέλος των Απόκρεω. Η Καθαρά Δευτέρα ονομάστηκε έτσι γιατί οι Χριστιανοί «καθαρίζονταν» πνευματικά και σωματικά. Είναι μέρα νηστείας αλλά και μέρα αργίας για τους Χριστιανούς. Η νηστεία διαρκεί για 40 μέρες, όσες ήταν και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο. Η Καθαρά Δευτέρα εορτάζεται 48 ημέρες πριν την Κυριακή του Πάσχα, το χριστιανικό Πάσχα. Η ημέρα της Καθαράς Δευτέρας γιορτάζεται έντονα σε όλη την Ελλάδα, με διάφορα έθιμα και αποτελεί επίσημη αργία. Συνηθίζεται πανελλαδικά να τρώγεται λαγάνα, δηλαδή άζυμο ψωμί που παρασκευάζεται μόνο εκείνη την ημέρα, ταραμάς, χαλβάς, θαλασσινά, λαχανικά ελιές και φασολάδα χωρίς λάδι.
Ιφιγένεια Λυδία Φωτεινή
Κύρια έθιμα σε όλη την Ελλάδα είναι το πέταγμα του χαρταετού, αλλά και το λεγόμενο Γαϊτανάκι, έθιμο που έφεραν από τη Μικρά Ασία οι πρόσφυγες. Ο αλευρομουτζούρωμα στο Γαλαξίδι, όπου οι καρναβαλιστές πασαλείβονται με αλεύρι και χορεύουν κυκλικά. Στη Μεθώνη Μεσσηνίας γίνεται του Κουτρούλη ο γάμος, αναπαράσταση ενός πραγματικού γάμου του 14ου αιώνα. Στην Θήβα λαμβάνει μέρος ο βλάχικος γάμος, όπου ξυρίζεται ο γαμπρός για να παντρευτεί κάποιον άντρα συγχωριανό του μεταμφιεσμένο σε νύφη.
11
Κοπανάκι Μεσσηνίας Η ζωή στο σχολείο το 1940
Συνέντευξη από τον παππού… Ερ: Τι παιχνίδια παίζατε τότε, παππού; Απ: Τα αγόρια παίζανε κουτσό, τραμπάλα χωρίς καθίσματα, κούνια, παλιόξυλο,(που ήταν δύο ξύλα), γουρουνίτσα (κάτι σαν γκολφ), αμάδες, πεντόβολα, βόλους, κότσια (ήταν ένα κόκαλο από τα μπροστινά πόδια του ζώου), κυνηγητό, κρυφτό και ποδόσφαιρο. Τα κορίτσια έπαιζαν με τις κούκλες.
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΤΩ ΚΟΠΑΝΑΚΙΟΥ ΕΝ ΕΤΕΙ 1956.
και την γιαγιά μου… Η γιαγιά μου γεννήθηκε το 1930 σε ένα χωριό της Μεσσηνίας, το Κοπανάκι. Το 1937 πήγε στην πρώτη τάξη. Ένα πρωί τη σήκωσε η μαμά της και της είπε: «Είναι ώρα να πας σχολείο, χτύπησε η καμπάνα». Ο κόσμος τότε στα χωριά δεν είχανε ρολόγια όλοι και περιμένανε την καμπάνα να χτυπήσει. Την πήραν τα αδέρφια της και όλοι μαζί πήγανε στο σχολείο, ο καλός ο δάσκαλος ο Κοκκίνης φώναξε τα παιδιά της Πρώτης που πήγαν για πρώτη φορά στο σχολείο και τα έβαλε στην τάξη. Ήταν ένα καλό και καθαρό σχολείο. Στο προαύλιο είχε όμορφα λουλούδια. «Ο δάσκαλος μας αγάπησε κι εμείς το ίδιο και κάθε μέρα πηγαίναμε στο σχολείο. Τότε δεν είχαμε τσάντες. Κρατούσαμε μόνο μια πλάκα κι ένα κοντύλι.» Η γιαγιά μου τελείωσε την Τετάρτη και πήγε στο οχτατάξιο Γυμνάσιο. Κάθε πρωί τα παιδιά πήγαιναν κι από ένα κούτσουρο στο σχολείο για τη σόμπα και δεν είχαν παπούτσια.
Βαγγέλης 12
Ερ: Παππού, πότε μαζεύετε τις ελιές; Απ: Αρχίζουμε να μαζεύουμε τις ελιές το πρώτο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου. Ερ: Γιατί τις μαζεύετε τότε; Απ: Τις μαζεύουμε αυτή την εποχή γιατί τότε οι ελιές δεν έχουν ωριμάσει ακόμα καλά και έτσι βγάζουμε το αγουρέλαιο. Ερ: Τι μας προσφέρει το αγουρέλαιο; Απ: Το αγουρέλαιο μας προσφέρει πολύτιμες βιταμίνες. «Είναι το καλύτερο ελαιόλαδο».
Αντώνης
13
Η νηστεία έχει σίγουρα μεγάλη θρησκευτική αξία, αλλά παράλληλα είναι ευεργετική για την υγεία μας όταν γίνεται με τον σωστό τρόπο. Οι διατροφικές επιλογές της νηστείας αποτελούνται κυρίως από ψωμί, φρούτα, όσπρια, ξηρούς καρπούς, θαλασσινά και λαχανικά. Μία δίαιτα που μπορεί εύκολα να θεωρηθεί ως μια παραλλαγή της χορτοφαγίας. Ένα από τα κυρίαρχα οφέλη της νηστείας είναι η «αποτοξίνωση». Καθώς το σώμα διασπά τα αποθέματα λίπους του, κινητοποιείται και εξαλείφει τις αποθηκευμένες τοξίνες. Σε αυτό φυσικά, βοηθά και η αποχή από το κόκκινο κρέας, τα έτοιμα λιπαρά φαγητά κλπ. Η νηστεία δίνει στο πεπτικό σύστημα την ξεκούραση, που τόσο χρειάζεται, μετά από μήνες κρεατοφαγίας. Με τη νηστεία επιτυγχάνεται η απουσία κορεσμένων λιπαρών οξέων (κόκκινο κρέας, ζωικά προϊόντα κλπ), ενώ ταυτόχρονα υπάρχει υπερεπάρκεια σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (ελαιόλαδο, ελιές).
Στην Ελλάδα, σε μελέτη που έγινε από το τμήμα Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής του Πανεπιστημίου Κρήτης, φάνηκε ότι όσοι κάνουν αυστηρά τις νηστείες της Ορθόδοξης Εκκλησίας (περίπου οι μισές του χρόνου), παρουσιάζουν χαμηλότερα ποσοστά σε χοληστερίνη (κατά 20%), δεν επηρεάζεται η ανάπτυξη των παιδιών εφόσον καλύπτουν τις ενεργειακές απαιτήσεις και έχουν χαμηλότερο βάρος (είτε οι ενήλικοι, είτε τα παιδιά).
Νίκος
14
Οι μαθητές της Στ1 και Στ3, με την επίβλεψη της κυρίας Έφης δασκάλας της Πληροφορικής, συμμετείχαν στον διαγωνισμό με τη δημιουργία δύο βίντεο με θέμα τα σαράντα χρόνια της Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης και έλαβαν το πρώτο βραβείο (εξ ημισείας στις δύο συμμετοχές) στην κατηγορία τηλεοπτικού σποτ. Εμείς της ζητήσαμε να μας πει λίγα λόγια την εμπειρία της από αυτή την προσπάθεια. Δημοσιογράφος: Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για τη μεγάλη διάκριση που φέρατε στο σχολείο μας με τα παιδιά της Στ΄ τάξης στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης; Κα Έφη: Πραγματικά είναι μεγάλη ικανοποίηση και χαρά αυτή η διάκριση που πετύχαμε. Πήραμε μεγάλη δύναμη για να συνεχίσουμε να φτιάχνουμε ψηφιακά έργα με στόχο τη γνώση. Δημοσιογράφος: Σκοπεύετε να συνεχίσετε με ανάλογες εργασίες; Κα Έφη: Ναι. Θα ασχοληθούμε με θέματα όπως η οδική ασφάλεια, κίνδυνοι του διαδικτύου και πάνω απ’ όλα την προστασία της ζωής. Δημοσιογράφος: Σας ευχαριστούμε για τον χρόνο που μας διαθέσατε. Κα Έφη: Κι εγώ ευχαριστώ και είμαι πάντα στη διάθεσή σας.
Την τελετή βράβευσης καθώς και τις δημιουργίες των παιδιών μπορείτε να δείτε στην ιστοσελίδα του σχολείου μας.
Βαγγέλης, Ιφιγένεια Αντώνης, Φωτεινή
15
Περάσαμε πολύ ωραία και είμαστε χαρούμενοι που πήραμε την πρώτη θέση. Ιωάννα Ήταν χάλια! Μην πάτε ποτέ στο Υπουργείο Παιδείας! Στην ξενάγηση που μας έκαναν ήταν ένας που ήταν πολύ φαντασμένος… Θεοδώρα
Για να κερδίσουμε αυτή τη θέση δεν ήταν εύκολο. Έπρεπε να δουλέψουμε σκληρά και για πολύ καιρό. Όμως τα καταφέραμε και τώρα είμαστε νικητές από την προσπάθειά μας και είμαστε πολύ χαρούμενοι για το κατόρθωμά μας. Το μόνο αρνητικό ήταν ότι καθίσαμε πολλές ώρες για ένα βραβείο, αλλά… Ζένια
Χάρηκα πάρα πολύ που βραβευτήκαμε με την πρώτη θέση! Ήταν μεγάλη τιμή! Αν και η βράβευση ήταν απαίσια και βαρετή. Γεωργία Δεν το περιμέναμε. Εκπλαγήκαμε και μάλλον ο λόγος που βγήκε τόσο καλό ήταν ότι δεν πηγαίναμε για τη νίκη. Πάντως δεν περάσαμε καλά στην βράβευση και δε μας έδωσαν κανένα βραβείο. Στέλλα Πριν από περίπου δύο εβδομάδες πήγαμε στο Υπουργείο Παιδείας γιατί κερδίσαμε στον πανελλήνιο διαγωνισμό για τα 40 χρόνια λειτουργίας της Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης που διοργάνωσε η ΕΡΤ. Το Υπουργείο όπως μας είπαν είναι ένα εξαιρετικό κτίριο. Την απονομή όλων των βραβείων την έκαναν κάποιοα άτομα που συμμετείχαν στην Εκπαιδευτική Τηλεόραση Βασιλική
Ήταν μία μοναδική εμπειρία! βραβευτήκαμε σε όλη την Ελλάδα με το πρώτο βραβείο! Είδαμε πολλές βραβευμένες εργασίες από πολλούς μαθητές από όλη την Ελλάδα με ενδιαφέροντα θέματα που είχαν ως βάση την Εκπαιδευτική Τηλεόραση της ΕΡΤ. Εκτός από αυτά τα ωραία πράγματα, κάναμε και μία ξενάγηση στο Υπουργείο Παιδείας με έναν καλλιτέχνη. Το βράδυ της ίδιας ημέρας μας έδειξε η τηλεόραση. Θα μας μείνει αξέχαστη αυτή η επίσκεψη. Ελένη Πήγαμε στο Υπουργείο Παιδείας γιατί βγήκαμε πρώτοι στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης που οργάνωσε η ΕΡΤ για τα 40 χρόνια της λειτουργίας της. Χαριλένια
Λυδία, Σταυρούλα, Νίκος, Παναγιώτης Γρηγόρης, Άννα, Γιώργος Αντ. Διόνη, Παρή , Αλεξάνδρα
16
η
1857)». Το σχολείο μας με αφετηρία την ημέρα αυτή και σε συνδυασμό με την παγκόσμια ημέρα παιδικού βιβλίου (2 Απριλίου) θα οργανώσει διάφορες δραστηριότητες στις οποίες θα συμμετέχουν όλες οι τάξεις. Η Βιβλιοθήκη μας θα πραγματοποιήσει μία μεγάλη εκδήλωση λίγο πριν τις διακοπές του Πάσχα όπου θα παρουσιαστούν αυτές οι δραστηριότητες. Περισσότερες πληροφορίες καθώς και διευκρινίσεις θα μάθετε τις επόμενες ημέρες. Μείνετε «συντονισμένοι» και διαβάστε πρώτοι τα νέα στους «Βιβλιοπόντικες».
17
Η βιβλιοθήκη μας και η ελληνική Γλώσσα γιορτάζουν και διοργανώνεται γιορτή για το βιβλίο!!! Σε προσκαλούν, λοιπόν, να αφήσεις τη φαντασία σου ελεύθερη και να δημιουργήσεις μόνος σου ή με τους φίλους σου…
…ένα παραμύθι …ένα ποίημα
…μια αφίσα
…ένα θεατρικό δρώμενο παρμένο από κάποιο βιβλίο
…μια ζωγραφιά
Φέρε στη Βιβλιοθήκη του σχολείου μας τη δημιουργία σου μέχρι την Παρασκευή
16 Μαρτίου και πάρε μέρος στην έκθεση που θα γίνει την Πέμπτη 29 Μαρτίου στην αίθουσα εκδηλώσεων.
18
Το συγκινητικό σημείωμα των προσφύγων του Πειραιά
Ένα μικρό κομμάτι λευκό χαρτί και πάνω του γραμμένες μερικές λέξεις. Λέξεις που βγαίνουν από την καρδιά εκείνων που σε άθλιες συνθήκες μένουν στον Πειραιά. Εκείνων που ξεριζώθηκαν για να γλιτώσουν από τον πόλεμο και ήλπιζαν ότι στην Ευρώπη θα βρουν μια καλύτερη τύχη.
Παναγιώτης
19
Γιώργος Καρ.
20
21
Ποιον χαρταετό πετά ο Βασίλης;
Μπορείς να βρεις τις διαφορές;
22
Ο Τοτός κοιμόταν την ώρα του μαθήματος και η δασκάλα τον ρωτά: - Τοτό, πες μου δύο αντωνυμίες… - …Ποιος; Εγώ; - Μπράβο, Τοτό! Και νόμιζα ότι κοιμόσουν!
Ήταν ο Τοτός χαρούμενος για το πρώτο μάθημα Αγγλικών, αλλά είχε μεγάλη αγωνία γιατί δεν ήξερε τίποτε. Μπαίνει στην τάξη και η δασκάλα τον ρωτά για να δει το επίπεδό του: - Τοτό, τι σημαίνει I don’t know; Ο Τοτός βρίσκεται σε δύσκολη θέση και πολύ στενοχωρημένος απαντά: - Δεν ξέρω, κυρία!
Ο δάσκαλος στον μαθητή: - Γιατί η έκθεσή σου με θέμα το «γάλα» είναι τόσο μικρή; Δεν είχες τίποτε άλλο να γράψεις; - Είχα, αλλά ήθελα να γράψω για το συμπυκνωμένο γάλα…
23