ՀՈԳԵՒՈՐ ՀԱՑ / SPIRITUAL BREAD Չորեքշաբթի/ Wednesday 29 Յուլիս/ July, 2020- No. 102
920 Progress Ave. Toronto, ON, M1G 3T5 Tel: 416 431 3001 www.TorontoArmenianChurch.com / info@TorontoArmenianChurch.com
ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵՆԷՆ (ՆԱՐԵԿ) ԲԱՆ Է ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ Ա Սակայն, որպէսզի փրկութեան յոյսն իմ իսպառ չկտրեմ Եւ, մնալով անզէն, չմատնուեմ ձեռքն այն աներեւոյթ հակառակորդների, Որոնց մասին ես յիշատակեցի վերեւ ահաւոր պատկերների տակ, Եւ որոնք ոչ այլ ինչ են, եթէ ոչ ինքնածին բուսած ընտանի թշնամիներ, Ապա, ես այստեղ այդ բազմամբոխ ու հզօր մարտիկների դէմ ցոյց պիտի տամ նաեւ Աստուածային ամենայաղթ եւ անպարտելի ախոյաններ, Չնայած որ դա կսկծալի ցաւ է, Անհասանելի ծառերի դժվարակութ պտուղ, Եւ անկոխ ճամփաների տառապալից տաժանք: 2
Բայց աչքերից կաթած կաթիլ մի արցունք Կարող է բանսարկուի չարագունդ զօրքերը բոլոր ցամաքեցնել, Ինչպէս տկար խլրտումով գետնաքարշ սողացող Բազմոտանի զեռունների ու որդերի վրայ Ընկած ձէթի կաթիլ եւ կամ դոյզն¬ինչ թոյն սատակչական: Հեծեծող սրտի հոգուց դուրս ելած հառաչանքները Բարկ արեւի հետ խառն տոթաշունչ խորշակի պէս Հալեցնում են մեղքերի սառոյցները սաստիկ, Քանզի որդերի պէս որքան հեշտածին են մեղքերը, Նոյնքան էլ դիւրամեռ են նրանք այս դիմադրական միջոցներով: Բ Բայց ես չպիտի դադարեմ դարձեալ դատելուց ինքս ինձ` դատապարտեալիս Եւ քարկոծելու անձս յանցապարտ դառն խօսքերով, Իբրեւ չարագործ անհամոզելի, փրկութիւնից զուրկ: Քանզի եթէ ինձ նեղողներից ոմանց սատակեցնում եմ, Սակայն ոմանց էլ ուժ եմ տալիս ես, որ կենդանանան, Անդարձ կորստեան մատնելով հոգիս: Ես տունկս դառնութեան, որ անառակ վարքի գարշութիւնը ծաղկեցրի. Բարունակս ապականաբեր եւ մահողկուզեան, որ կորստեան գինին երկնեցի: Քանանի զաւակս եւ ո՜չ Հուդայի` մեծ Դանիելի խօսքի համաձայն. Որդիս գեհենի եւ ո՛չ արքայութեան. Ժառանգս դժոխքի եւ ոչ թէ փառաց փափագելի. Նիւթս տանջանքի եւ ո՛չ հանգստեան. Ապերախտս երախտաւորիդ եւ ապաշնորհս բազմապարգեւիդ հանդէպ. Մշտապէս մեղաւորս երկայնամտիդ հանդէպ. 3
Բարերարիդ քաղցրութիւնը դառնացնողս. Ծառաս չար եւ վատ, ըստ տէրունական յանդիմանութեան. Իմաստունս չարագործութեան մէջ, ըստ նախագուշակութեան Եսայու. Ժիրս` զազրելի ժանտագործութեան մէջ. Փութաջանս` տիրոջը բարկացնելու մէջ. Մշտաշարժս` սատանայական գիւտերի մէջ. Ես վիշտ հանապազօրեայ` արարչին. Թոյլս` բարի թռիչքների մէջ. Ծոյլս` երանական վիճակ ընտրելու գործում. Դանդաղս խոստացուածներին ուշք դնելու մէջ. Անարիս` պիտանի եւ օգտակար ձեռնարկութիւններում. Պաշտօնեաս տիրադրուժ եւ երախտամոռ: Գ Վա՜յ մեղաւոր հոգուս, որ բարկացրի իմ արարչին. Վա՜յ կորստեան որդուս, որ կենդանութեան պարգեւը մոռացա. Վա՜յ պարտապանիս բիւր ու անհամար այնքանքարներին, Որոնք անկարող եմ հատուցանել. Վա՜յ ծանր ու դժվար մեղքերի բեռնակրիս, Որ չեմ կարող հանգստարան վերադառնալ. Վա՜յ տէրունական մեղքեր գործող յանցաւորիս, Քանի որ չկայ հնար` հզօրին ներկայանալու. Վա՜յ եղեգընեայ դիւրավառ նիւթիս, Որ տոչորուելու եմ գեհենի մէջ. Վա՜յ ինձ, որ յիշում եմ, թէ` Աստծոյ բարկութեան նետերն հրեղէն են. Վա՜յ ինձ յիմարիս, որ չըմբռնեցի, Թէ ծածուկ գործերն հրապարակուելու են անպայման. Վա՜յ ամբարիշտիս, որ միշտ անդադրում չարութիւնների ոստայն հիւսեցի. Վա՜յ ինձ, որ պարարեցի մարմինս իբրեւ կեր անմեռ որդերի, 4
Ես ինչպէ՞ս պիտի տոկամ թունաւոր այդ կտտողներին. Վա՜յ ինձ, երբ ըմպեմ բաժակը մահուան, Եւ ինչպէ՞ս պիտի կրեմ ես տուգանքն յաւիտենական. Վա՜յ ինձ, երբ ելնի եղկելի մարմնիցս անարժան հոգիս, Ինչպէ՞ս պիտի ներկայանամ ճշմարիտ դատաւորին. Վա՜յ ինձ, երբ լապտերիս իւղն սպառուի, Զի եթէ մարի, էլ չի վառուի նա, Վա՜յ ինձ պակուցման համար այն ահեղ ու տագնապալից, Երբ առագաստի մուտքը փակուի. Վա՜յ ինձ, երբ լսեմ երկնաւոր թագաւորի վճռով կնքուած Սիրտս դող հանող եւ սարսափելի այս խօսքն ահաւոր,"Քեզ չեմ ճանաչում": ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Տէ՜ր զօրութիւններու, խաղաղութեան Հրեշտակին յանձնէ՜ մեր անձերը, որ գալով պահպանէ՜ զմեզ անխռով գիշերը եւ ցերեկը, մեր անքուն եւ քացած ատեն. վասնզիԴո՜ւն ես լոյսին արարիչը եւ գիշերը հաստատողը։ Ուստի այժմ, Տէր Աստուած մեր, Քեզի կ՚աղաչենք շնորհէ՜ մեզի խաղաղութեամբ անցնել այս գիշերուայ հանգիստը, եւ հասնիլ առաւօտեան ժամի պաշտամունքին, երկրպագելու եւ փառաբանելու Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. Ամէն: ՄԱՏԹԷՈՍԻ ԱՒԵՏԱՐԱՆԷՆ 18.21 -35 Այն ատեն Պետրոս մօտեցաւ անոր եւ ըսաւ. «Տէ՛ր, եթէ եղբայրս մեղանչէ ինծի դէմ՝ քանի՞ անգամ ներեմ անոր. մինչեւ եօ՞թը անգամ»: Յիսուս ըսաւ անոր. «Քեզի չեմ ըսեր՝ “մինչեւ եօթն անգամ ”, հապա՝ “մինչեւ եօթանասուն անգամ եօթը”: 5
Ուստի երկինքի թագաւորութիւնը կը նմանի թագաւորի մը, որ ուզեց հաշիւ առնել իր ծառաներէն: Երբ սկսաւ հաշիւ առնել, տասը հազար տաղանդի պարտապան մը բերուեցաւ իրեն: Բայց ան վճարելու կարողութիւն չունենալով՝ անոր տէրը հրամայեց, որ ան ծախուի, նաեւ անոր կինն ու զաւակները եւ անոր ամբողջ ունեցածը, ու պարտքը վճարուի: Իսկ ծառան իյնալով՝ երկրպագեց անոր եւ ըսաւ. “Տէ՛ր, համբերատա՛ր եղիր ինծի հանդէպ, ու ամէ՛նը պիտի վճարեմ քեզի”: Ծառային տէրը՝ գթալով՝ արձակեց զայն, եւ ներեց անոր պարտքը: Նոյն ծառան գնաց, գտաւ իր ծառայակիցներէն մէկը՝ որ հարիւր դահեկան կը պարտէր իրեն, ու բռնելով զայն՝ կը խեղդէր եւ կ՚ըսէր. “Վճարէ՛ ինծի ունեցած պարտքդ”: Ուստի իր ծառայակիցը ինկաւ անոր ոտքը, կ՚աղաչէր անոր ու կ՚ըսէր. “Համբերատա՛ր եղիր ինծի, եւ պիտի վճարեմ քեզի”: Բայց ինք չէր ուզեր. հապա գնաց ու բանտը նետել տուաւ զայն՝ մինչեւ որ վճարէր պարտքը: Երբ իր ծառայակիցները տեսան ինչ որ պատահեցաւ՝ շատ տրտմեցան, ու եկան եւ պատմեցին իրենց տիրոջ ամբողջ պատահածը: Այն ատեն անոր տէրը կանչեց զայն ու ըսաւ. “Չա՛ր ծառայ, այդ ամբողջ պարտքը ներեցի քեզի՝ քանի որ աղաչեցիր ինծի. ուրեմն պէտք չէ՞ր որ դո՛ւն ալ ողորմէիր ծառայակիցիդ, ինչպէս ես ողորմեցայ քեզի”: Եւ անոր տէրը բարկանալով՝ յանձնեց զայն տանջողներուն, մինչեւ որ վճարէր ամբողջ պարտքը: Իմ երկնաւոր Հայրս ալ նո՛յնպէս պիտի ընէ ձեզի, եթէ ձեզմէ իւրաքանչիւրը իր եղբօր սըրտանց չներէ իր յանցանքները»: ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Փարատէ՛ ցաւերը եւ բժշկէ՛ հիւանդութիւնները քու ժողովուրդէդ, Տէր Աստուած մեր եւ բոլորին կատարեալ առողջութի՛ւն շնորհէ` Քու ամենայաղթ խաչիդ նշանով, 6
որուն միջոցով մարդկութեան տկարութիւնը վերցուցիր եւ դատապարտեցիր մեր կեանքի եւ փրկութեան թշնամին: Դուն ես մեր կեանքն ու փրկութիւնը, բարերար եւ բազումողորմ Աստուած. միայն Դո՛ւ կրնաս ներել մեր մեղքերը եւ մեզմէ հեռացնել ախտերն ու հիւանդութիւնները. Քեզի յայտնի են մեր կարիքները: Բարիքներ պարգեւող, առատ ողորմութիւնդ պարգեւէ՛ քու արարածներուդ՝ իւրաքանչիւրին ըստ իր պէտքին, որովհետեւ արարածներուդ միջոցով միշտ կը գովաբանուի Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՔԱՐՈԶ Սուրբ Խաչով Տիրոջը աղաչենք, որպէսզի սրանով փրկէ մեզ մեղքերէն եւ Իր ողորմութեան շնորհով պահէ մեզ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, ապրեցու՛ր եւ ողորմէ՛: ՊԱՀՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Պահպանիչ եւ հաւատացեալներու յոյս, Քրիստոս Աստուած մեր, պահէ պահպանէ եւ օրհնէ Հայոց ազգը եւ Հայաստանեայց Եկեղեցին. Քու Սուրբ եւ պատուական Խաչիդ հովանիին ներքեւ, խաղաղութեան մէջ. փրկէ եւ ազատէ երեւելի եւ աներեւոյթ թշնամիներէն, արժանաւորէ գոհութեամբ փառաւորենք Քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյն. այժմ եւ ﬕշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. 7
ամէն: ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ Օրհնեալ ըլլաք Սուրբ Հոգիին շնորհներով, խաղաղութեամբ գացէք եւ Տէրը ձեր բոլորին հետ ըլլայ. ամէն։
֍
8
LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen. Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven. Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil. For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen. READING: FROM MADYAN VOGHPERKOUTYAN (NAREG) Prayer 7 Speaking with God from the Depths of the Heart A So that I will not give up hope of salvation, and, laying down my arms, surrender to so many invisible attackers, which are nothing other than the tribe of foes, springing up, of their own, in the categories just described, in numbers and forms that are terrifying, I shall show here as against these warriors, the mightiest of godly champions, most victorious and undefeated, which at the same time are summoned by a most painful grief, like a difficult-to-swallow fruit of an unreachable tree, 9
or the toil and hardship of an untrodden path. For a small teardrop from the eye can cause an entire evil platoon of the Tempter’s army to shrink away, like the squirming of centipedes or earthworms, drowning in a puddle of oil or a drop of some lethal potion. And the faint groan of a sighing heart, rising from the soul, is like a warm southerly breeze, mixed with sun, that melts the fiercest blizzard, for like storms, they are easily born and when opposed, quickly die. B But I shall never stop judging my condemned self with anguished words, or reproaching myself for my sins, like a wicked, irredeemable and incorrigible being. For although I have slain some of my tormentors, I helped others to live and lost my soul. Like a plant with bitter branches, I have blossomed with the odor of wrongful ways, with corrupting and fatal fruit, which I have made into the wine of destruction. The offspring of Canaan and not Judah, in the words of the great prophet Daniel. I am the child of hell and not paradise, the heir of Hades, not of coveted glory, the stuff of torment, not of rest, ungrateful rather than grateful, 10
disgraceful rather than graced, ever sinful rather than forbearing, one who embitters the sweetness of your beneficence, an evil and bad servant like the one who was reprimanded by our Lord, one who, as the Prophet Isaiah said, uses my learning for evil. I am diligent in the baseness of corruption, conscientious in angering the Lord, ever active in satanic ventures, a daily cause of grief to my Maker, weak in my flight toward goodness, lazy in the blessing of fidelity, slow in observing my promises, fainthearted in the necessary and useful, an unfaithful and ungrateful servant. C Woe to my sinful soul, for I have angered my creator. Woe to this son of perdition, for I have forgotten the gift of life. Woe to this debtor of untold thousands of talents, for I haven't the means to repay. Woe to this porter heavy laden with vile sins, for I cannot lay down my burden to rest. Woe to this debtor of the Lord, for I cannot face the Almighty. Woe to this heap of dried up reeds, for I am consumed in Gehenna. Woe to me as I remember that the arrows of the wrath of God are fitted with flames. Woe for my stupidity, for I did not 11
recall that the hidden shall be revealed. Woe for my impiety, for I always and ceaselessly wove the web of evil. Woe to my well-fed body which shall be food for the immortal worms, for how shall I endure their fierce venom? Woe to me for having drunk of the cup of death, for how shall I suffer eternity? Woe to me for raising this unworthy soul from this corrupt body, for how shall I face my judge? Woe to me for the lack of oil in my lamp, for its darkness shall not be relit. Woe to me for the sudden alarm of the fear of dismay when the door of the marriage feast is closed. And woe to me for the terror of the voice of these words, trembling and quaking, before the pronouncement of our heavenly king's judgment: "I do not know you." PRAYER Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy O Lord of Hosts, we commit our souls to the angel of peace, that he may come and keep us in peace by day and by night, when we are awake or at rest. For you are the creator of light and the maker of night. And now, we pray, O Lord our God, that you grant us to pass through this night’s rest in peace and see the light of the morning, to be able to worship and glorify your All-Holy Trinity; now and always and unto the ages of ages. Amen.
12
GOSPEL ACCORDING TO MATTHEW: 18.21 -35 Then Peter came to Jesus and asked, “Lord, how many times shall I forgive my brother or sister who sins against me? Up to seven times?” Jesus answered, “I tell you, not seven times, but seventy-seven times. “Therefore, the kingdom of heaven is like a king who wanted to settle accounts with his servants. As he began the settlement, a man who owed him ten thousand bags of gold h was brought to him. Since he was not able to pay, the master ordered that he and his wife and his children and all that he had be sold to repay the debt. “At this the servant fell on his knees before him. ‘Be patient with me,’ he begged, ‘and I will pay back everything.’ The servant’s master took pity on him, canceled the debt and let him go. “But when that servant went out, he found one of his fellow servants who owed him a hundred silver coins. i He grabbed him and began to choke him. ‘Pay back what you owe me!’ he demanded. “His fellow servant fell to his knees and begged him, ‘Be patient with me, and I will pay it back.’ “But he refused. Instead, he went off and had the man thrown into prison until he could pay the debt. When the other servants saw what had happened, they were outraged and went and told their master everything that had happened. “Then the master called the servant in. ‘You wicked servant,’ he said, ‘I canceled all that debt of yours because you begged me to. Shouldn’t you have had mercy on your fellow servant just as I had on you?’ In anger his master handed him over to the jailers to be tortured, until he should pay back all he owed.
13
“This is how my heavenly Father will treat each of you unless you forgive your brother or sister from your heart.� PRAYER FOR THE SICK Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Dispel the pain and heal the sickness of thy people, Lord our God and grant to all perfect health by the sign of thine all-conquering cross through which thou removed the weakness of mankind and condemned the enemy of our life and salvation. Thou art our life and salvation, beneficent and all merciful God, who alone can forgive us our sins and remove diseases and sickness from us, to whom are known our needs and necessities. Bestower of gifts, grant thy bounteous mercy to thy creatures according to their individual needs, through whom thy Holy Trinity is always glorified and praised, now and always and forever and ever. Amen. LITANY By the Holy Cross let us beseech the Lord, that through it he may deliver us from our sins and save us by the grace of his mercy. Almighty Lord our God, save us and have mercy upon us. PRAYER OF PRESERVATION Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Guardian and hope of the faithful Christ our God, guard, protect and bless Armenian Nation and Armenian Church, under the shadow of Thine holy and precious Cross in peace. Deliver from enemies visible and invisible. Make us worthy to give thanks to Thee and to glorify Thee with the Father and the Holy Spirit, now and forever and unto the ages of ages. Amen. 14
LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen. Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven. Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil. For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen. May you all be blessed by the grace of the Holy Spirit. Depart in peace and the Lord be with you all. Amen.
15