ՀՈԳԵՒՈՐ ՀԱՑ / SPIRITUAL BREAD Երեքշաբթի/ Tuesday 25 Օգոստոս/ August, 2020- No. 119
ՍՐԲՈՑՆ ՅՈՎԱԿԻՄԱՅ ԵՒ ԱՆՆԱՅԻ ԾՆՈՂԱՑ Ս. ԱՍՏՈՒԱԾԱԾՆԻ ԵՒ ԿԱՆԱՆՑՆ ԻՒՂԱԲԵՐԻՑ
920 Progress Ave. Toronto, ON, M1G 3T5 Tel: 416 431 3001 www.TorontoArmenianChurch.com / info@TorontoArmenianChurch.com
ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵՆԷՆ (ՆԱՐԵԿ) ԲԱՆ ԺԹ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ Ա Ով դու, բարի կեանքի յուսատու ամենահայեաց տեսողութիւն, Ուշք դիր ցաւագնած հոգուս հեծեծանքների բարձրաձայն աղաղակին, Անհա՜ս մեծութիւն, անուն ահաւոր, բարբառ կենդանի, Լուր ցանկալի, ճաշակ ախորժելի, կոչումն պաշտելի, Բարութիւն խոստովանելի, ազդումն խնկելի, Դաւանելի իսկութիւն, էութիւն փառատրելի, գոյութիւն օրհնաբանելի, Ո՜վ դու Տէր Յիսուս, Հօրդ հետ գովուած ու երկրպագուած Եւ սուրբ հոգուդ հետ բարձրացած ու հռչակուած, Որ մարմնացար մեզ պէս ու մեզ համար, Որպէսզի մեզ էլ անես քեզ համար ու քեզ նման, 2
Լոյս ամենայնի, համակ ողորմած, հզօր երկնային: Եւ այժմ քայքայուած ու խորտակուած անօթն իմ հողեղէն Աստուածօրէն հրաշակերտելով, աղաչում եմ, գթա՛ծ, նորոգիր նորէն: Մեղքերով հնացած պատկերն իմ` քո ինձ տուած, Հալելով կրկին քուրաների մէջ խօսքիդ կայծակով` Պաղատում եմ քեզ, ձուլի՛ր վերստին: Հոգիս պահպանող մարմնիս խորանի շինուածքը խախտուած` հանգստարանը քո, Աղաչում եմ, ո՜վ բարերար, մաքրագործիր քեզ ի բնակութիւն: Իմ չար գործերի փոխարէն մի՛ հատուցիր նոյնը դու ինձ: Արբած եմ ես, բայց ոչ թէ գինով, ինչպէս մարգարէն է ասում. Թափիր հրամանով քո ազատարար, ամենակեցո՛յց, Մահուան բաժակիս թմրեցնող մրուրն անօրէնութեան, Որ բաժակդ ես չքամեմ վերջին օրը հատուցման: Բ Արդար ես դու իրաւունքիդ մէջ եւ յաղթող` քո դատաստանում. Թէ մատնես մահուան` ճշմարիտն արած կլինես. Թէ դատապարտես, այստեղից սկսելով կշտամբութիւնդ տանջողական` հատուցում է ճիշտ Թէ անդունդների խորքերը սուզես, Թէ կենդանութեան շարժումները դադարեցնես, Թէ զօրութիւնն իմ խօսքի ունայնացնես, Թէ պատուհաններն աչքերիս ստուերացնես, Թէ կեանքի ճաշակն ինձնից հետ առնես, Թէ ընդհանրական կերակրից ինձ զրկես, Թէ օրերիս երկարութիւնը կարճացնես, Թէ իջնող քաղցր ցողի հետ մէկտեղ վերից հուր թափես, Թէ խօսքդ լսելուց ինձ քաղցած թողնես, Թէ ականջներիս դռները խցես, 3
Թէ շնորհիդ պատկերն ինձանից կտրես, Թէ ոտքիս տակի հողը սարսես, Թէ ինձ անձկալի քո լոյսից հանես, Թէ այս աշխարհից ինձ բոլորովին դու դուրս վտարես, Թէ հրաբորբոք փայլատակումով ինձ ահաբեկես, Թէ անբուժելի ցաւերով պատժես, Թէ ինձ չարչարող դեւերին մատնես, Թէ ցասման հողմով ինձ հեռու քշես, Եւ թէ ուրիշ նոր չարչարանքների գործիքներ կազմես Տարտարոսից վատ եւ գեհենից էլ աւելի սաստիկ, Աւելի թունոտ, քան թէ որդերը, եւ քան խաւարը տարակուսելի Եւ երկիւղալի` խորխորատից էլ, եւ ողորմելի` մերկութիւնը քան,Ես ինքս անձամբ վկայում եմ, թէ արժանի եմ խիստ այդ բոլորին: Գ Եւ քանզի մեղքերս նման են իրար, Ուրեմն եւ նրանց հատուցումներն էլ պէտք է որ նման լինեն իրարու, Իբրեւ միմեանց պատկերակից, միատեսակ եւ զուգակշիռ, Այս հասկացողութեան կրողներն են, Ուստի կարեւոր է խոստովանել եւ քողը վերցնել նրանց երեսի, Որպէսզի տեսնի փնտրողը նրան եւ ծանօթանայ, Քանի որ ջերմ սիրով չմօտեցայ ես ընկերոջս կարիքներին, Իրաւացի է, որ առաջին իսկ վտանգի պահին սառեմ տագնապած: Եւ որովհետեւ ես չսանձեցի ցանկութիւններս ապերասան, Ուստի եղկելուս արժանի է, որ կրում եմ կիզումն անզովանալի: Եւ քանի որ ես չսիրեցի աւետիսը լոյսիդ` 4
Արդար է, որ ես կորստեան մէգի թանձր խաւարում խարխափեմ մոլորագնաց: Եւ քանզի խտրութիւն չդրի մանր ու մունր յանցանքների միջեւ, համարելով նրանք անվնասակար, Զազիր զեռունների խայթումներից խոցոտւում եմ արդ արժանապէս: Եւ քանի որ ես ձեռք չերկարեցի վտանգի մէջ վշտակրին օգնելու, Տեղին է, որ գարշ ապականութեան գուբին մատնուեմ: Դ Եւ արդ, ո՛չ աստուածային քո գանձերից` չարիք, Ո՛չ քո լոյսի շողերից` խաւար, Եւ ոչ էլ քեզ ապաւինելուց սայթաքումներ առաջ կգան, Այլ ես ինքս` կորստեան որդիս գտայ այս բոլորը: Բազում անօրէն մեղքերս են, որոնք նիւթեցին այսքան բարկութիւն: Մոլորեցուցիչ իշխանի կամքին հնազանդելով` նրան թողի ես քո տեղն իսկական, Ըստ Գրքի յանդիմանութեան: Ե Եւ քանզի յայտնի դարձաւ մարմնիս անդամների գաղտնիքն ու խայտառակութիւնը, Եւ երեսիս ընկաւ անվայելուչ ստուերն ամօթանքիս, ըստ մարգարէի առակի, Ինձ բոլորովին տգեղացնելով` մերկ, խայտառակուած պոռնիկի նման,Ծագիր իմ մէջ լոյսը քաւութեան, երկնաւո՛ր արքա, Որպէսզի թոթափելով մեղքերիս փոշին, Աւետեաց ձայնը լսած, Բաբելոնից ետ դարձողների պէս, Հողից վեր կենալով` վերստին նստեմ, 5
Եւ անսասան` յոյսիդ ամրութեանը հիմնուելով, ինչպէս Եսային է ասել, Նախնի մաքրութեամբ հագնեմքո բազկի զօրութիւնը կարող, Քո քաղցր փառքի մեծութեան համար եւ աստուածութեանդ ամենապարգեւ, Օրհնեա՜լ յաւիտեանս. ամէն: ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Օգնէ՛ մեզի, ով Տէ՛ր, օգնէ՛ մեզի, մեր Փրկի՛չ Աստուած, Քու Մեծ եւ Փառաւոր Անուանդ համար, Տէ՛ր, Փրկէ՛ մեզի եւ քաւէ՛ մեր մեղքերը Քու Սուրբ Անուանդ համար: Պարիսպուած պահէ՛ Քեզի ապաուինած եւ յուսացած Քու ժողովրդիդ Քու Սուրբ եւ պատուական խաչիդ հովանիին ներքեւ, խաղաղութեան մէջ: Փրկէ՛ տեսանելի եւ անտեսանելի թշնամիներէն: Արժանաւորէ՛ գոհութեամբ փառաւորել Քեզ Հօր եւ Սուրբ Հոգիիդ հետ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. Ամէն: ՄԱՏԹԷՈՍԻ ԱՒԵՏԱՐԱՆԷՆ 1.17-21 Ուրեմն բոլոր սերունդները Աբրահամէն մինչեւ Դաւիթ՝ տասնչորս սերունդ են, եւ Դաւիթէն մինչեւ Բաբելոնի տարագրութիւնը՝ տասնչորս սերունդ, ու Բաբելոնի տարագրութենէն մինչեւ Քրիստոս՝ տասնչորս սերունդ: Յիսուս Քրիստոսի ծնունդը եղաւ սա՛ կերպով: Անոր մայրը՝ Մարիամ, Յովսէփի նշանուած, Սուրբ Հոգիէն յղացած գտնուեցաւ՝ դեռ իրարու քով չեկած: Յովսէփ՝ անոր ամուսինը, արդար մարդ ըլլալով, ու չուզելով որ խայտառակէ զայն, կը ծրագրէր ծածկաբար արձակել զայն: Մինչ ան ա՛յդպէս կը մտածէր, ահա՛ Տէրոջ հրեշտակը երեւցաւ անոր՝ երազի մէջ, եւ ըսաւ. «Յովսէ՛փ, Դաւիթի՛ որդի, մի՛ վախնար քովդ առնել 6
կինդ՝ Մարիամը, որովհետեւ անոր մէջ յղացուածը Սուրբ Հոգիէն է: Ան պիտի ծնանի որդի մը, եւ անոր անունը Յիսուս պիտի կոչես, քանի որ ա՛ն պիտի փրկէ իր ժողովուրդը իրենց մեղքերէն»: ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Փարատէ՛ ցաւերը եւ բժշկէ՛ հիւանդութիւնները քու ժողովուրդէդ, Տէր Աստուած մեր եւ բոլորին կատարեալ առողջութի՛ւն շնորհէ` Քու ամենայաղթ խաչիդ նշանով, որուն միջոցով մարդկութեան տկարութիւնը վերցուցիր եւ դատապարտեցիր մեր կեանքի եւ փրկութեան թշնամին: Դուն ես մեր կեանքն ու փրկութիւնը, բարերար եւ բազումողորմ Աստուած. միայն Դո՛ւ կրնաս ներել մեր մեղքերը եւ մեզմէ հեռացնել ախտերն ու հիւանդութիւնները. Քեզի յայտնի են մեր կարիքները: Բարիքներ պարգեւող, առատ ողորմութիւնդ պարգեւէ՛ քու արարածներուդ՝ իւրաքանչիւրին ըստ իր պէտքին, որովհետեւ արարածներուդ միջոցով միշտ կը գովաբանուի Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՔԱՐՈԶ Սուրբ Խաչով Տիրոջը աղաչենք, որպէսզի սրանով փրկէ մեզ մեղքերէն եւ Իր ողորմութեան շնորհով պահէ մեզ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, ապրեցու՛ր եւ ողորմէ՛:
7
ՊԱՀՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Պահպանիչ եւ հաւատացեալներու յոյս, Քրիստոս Աստուած մեր, պահէ պահպանէ եւ օրհնէ Հայոց ազգը եւ Հայաստանեայց Եկեղեցին. Քու Սուրբ եւ պատուական Խաչիդ հովանիին ներքեւ, խաղաղութեան մէջ. փրկէ եւ ազատէ երեւելի եւ աներեւոյթ թշնամիներէն, արժանաւորէ գոհութեամբ փառաւորենք Քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյն. այժմ եւ ﬕշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ Օրհնեալ ըլլաք Սուրբ Հոգիին շնորհներով, խաղաղութեամբ գացէք եւ Տէրը ձեր բոլորին հետ ըլլայ. ամէն։
֍ 8
LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen. Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven. Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil. For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen. READING: FROM MADYAN VOGHPERKOUTYAN (NAREG) Prayer 19 Speaking with God from the Depths of the Heart A Hear, all-seeing vision of hope and goodness of life, the profuse sighs of my hurting soul, unreachable greatness, fearful name, living word, longed for message, delectable taste, worshipful calling, confessed beneficence, sweet perception, professed reality, glorious essence, blessed existence, Lord Christ, praised and worshiped with your Father and exalted and proclaimed with the Holy Spirit, who alone became human like us for our sakes, so that you might make us like you for your sake, light unto all, merciful, almighty and heavenly in all ways, 9
I pray that with your divine miracle-working power, compassionate God, you restore this, my collapsing broken earthen vessel. And I pray that you recast the image you gave me, worn by sin, in the lightning crucible of your word. Cleanse the temple of my body, the vessel of my soul, the altar of your repose, as your dwelling place, I pray you, O doer of good. Do not repay my evil deeds with evil. I am drunk, in the words of the prophet, but not with wine. Empty out the dregs of iniquity from my stupefying cup of death. And by the command of your salvation, giver of all life, let me with the last drop of your cup be spared on the day of judgment. B You are just in your law and triumphant in your judgment. If you hand down a death sentence, your action is right. If you reprimand before giving a stern condemnation, your decision is just. If you cast me into the abyss or still the movement of life, if you silence my power of speech, or darken the windows of my eyes, if you check my joy in life, or impair my ability to be nourished by ordinary food, if you reduce the richness of my days, 10
or make drops of fire fall along with the dew drops, if you starve me by your silence, or shut the doors of my ears, if you cut off the bounty of your grace, or make the earth move under my feet, if you shut off the light of your countenance for which I yearn, or expel me from this world completely, if you terrify me with a lightening bolt, or condemn me to incurable pain, if you betray me to the demons of evil, or chew me up in the jaws of beasts, if you blow me away in billowing anger, or invent some new torture, more evil than Tartaros, more severe than Gehenna, more vile than maggots, more anguishing than darkness, more terrifying than the abyss, more pitiful than nakedness, I will testify against myself that I deserve these and more. C And since the punishments always match the sins they are for, like mirror images, identical, parallel, emblematic of the wrong, it is important to confess and lift the veil from my face to one who seeks to know me. For as I did not tend the needs of my fellow man with warm charity, 11
it is right that I freeze with fear at the first sign of danger. And since I did not check my willful pride, it is fair that I should be consumed with unbridled disgrace. And since I did not love the light of the good news, it is just that I should be condemned to grope in the darkness of ignorance and fog of perdition. And since I paid no heed to small faults, considering them harmless, it is fitting for me to be wounded by the stings of insects. And since I did not lend a helping hand to those in danger, it is proper for me to be cast into a pit of filth. D But evil is not from your Godly bounty, source of all good, and darkness is not from your radiant light. And temptation is not part of your protection. No, I found these myself like a destructive child. And the mounting sins of my iniquity have justified your anger. As the good book warns I became the servant of the prince of iniquity, giving him your place. E And since the scandal, the most private secret, has been uncovered and its shamefulness leaves a mark upon my face. I show myself, as in 12
the parable of the prophet, in complete offensiveness like a naked prostitute. Rekindle your light of atonement in me, heavenly king, so that shaking off the dust of sin, my soul can stand upright like the people returning from Babylon, having heard the voice of good tidings. And I will be able to sit up again, on the firm foundation of your unshakable hope. In the words of the prophet Isaiah, I shall be clothed in my former purity by your mighty hand, for the sweetness of your all-giving divinity and your great glory. Blessed forever. Amen. PRAYER Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Help us, Lord. Help us, God our Savior, in accordance with the great glory of your name. Lord, save us and forgiue us our signs of your holy name. Keep and shelter those who have taken refuge in you and your people who rely the protection of our holy and venerable cross in peace. Save them from enemies visible and invisible. Make them worthy to worship you with the Father and Holy Spirit. Now and always and unto the ages of ages. Amen: GOSPEL ACCORDING TO MATTHEW: 1. 17-21 Thus there were fourteen generations in all from Abraham to David, fourteen from David to the exile to Babylon, and fourteen from the exile to the Messiah. 13
This is how the birth of Jesus the Messiah came about d : His mother Mary was pledged to be married to Joseph, but before they came together, she was found to be pregnant through the Holy Spirit. Because Joseph her husband was faithful to the law, and yet e did not want to expose her to public disgrace, he had in mind to divorce her quietly. But after he had considered this, an angel of the Lord appeared to him in a dream and said, “Joseph son of David, do not be afraid to take Mary home as your wife, because what is conceived in her is from the Holy Spirit. She will give birth to a son, and you are to give him the name Jesus, f because he will save his people from their sins.� PRAYER FOR THE SICK Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Dispel the pain and heal the sickness of thy people, Lord our God and grant to all perfect health by the sign of thine all-conquering cross through which thou removed the weakness of mankind and condemned the enemy of our life and salvation. Thou art our life and salvation, beneficent and all merciful God, who alone can forgive us our sins and remove diseases and sickness from us, to whom are known our needs and necessities. Bestower of gifts, grant thy bounteous mercy to thy creatures according to their individual needs, through whom thy Holy Trinity is always glorified and praised, now and always and forever and ever. Amen.
LITANY By the Holy Cross let us beseech the Lord, that through it he may deliver us from our sins and save us by the grace of his mercy. Almighty Lord our God, save us and have mercy upon us. 14
PRAYER OF PRESERVATION Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Guardian and hope of the faithful Christ our God, guard, protect and bless Armenian Nation and Armenian Church, under the shadow of Thine holy and precious Cross in peace. Deliver from enemies visible and invisible. Make us worthy to give thanks to Thee and to glorify Thee with the Father and the Holy Spirit, now and forever and unto the ages of ages. Amen.
LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen. Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven. Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil. For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen. May you all be blessed by the grace of the Holy Spirit. Depart in peace and the Lord be with you all. Amen.
15