99999
ՀՈԳԵՒՈՐ ՀԱՑ / SPIRITUAL BREAD Չորեքշաբթի/ Wednesday: 28 Ապրիլ / April, 2021- No. 240
ՕՐՈՒԱՅ ԶՐՈՅՑԻՆ ՆԻՒԹԸ՝ «ՃԱԿԱՏԱԳԻՐ ԹԷ ՆԱԽԱԽՆԱՄՈՒԹԻՒՆ» պիտի ներկայացնէ ԱՐԺ. ՏԷՐ ՀԱՅԱՐԻ ՔՀՆՅ. ԹԱՆԱՇԵԱՆԸ հոգեւոր հովիւի օգնական
TOPIC OF THE CONVERSATION:
«DESTINY OR PROVIDENCE» the talk will be led by REV. FR. HAYARI TANASHIAN Pastor’s Assistant
ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵՆԷՆ (ՆԱՐԵԿ) ԲԱՆ ԽԵ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ Ա Եւ արդ, ով կործանուած իմ անձ, բարի յոյսը տնկած սրտիդ մէջ Եւ հաւատքի գոտիով պնդած երիկամներիդ մասերն երկու` Ցանկական գործարանները քո կրկնապղտոր խորհուրդների, Խոստովանի՛ր բարերար Աստծուն մտածածներդ` որպէս թէ արդէն գործուած մեղքեր, Խոհածներդ` իբրեւ կատարուածներ, Անտեսներն` իբրեւ արդէն յայտնի, Սրտիդ մէջ թաքուն պահածներն` իբրեւ բարձրաձայն ասուած. Ակնարկումներդ` իբրեւ իրագործած մեղանչումներ, Շուրթերիդ շարժումն` իբրեւ չարութեան գործադրութիւն, 2
Ոտքերիդ հետքերն` իբրեւ վազք ընդդէմ Աստծոյ պատուիրանների, Ձեռքերիդ ցասկոտ երկարումն` իբրեւ արիւնահեղութիւն, Անվերջ ծիծաղելն` իբրեւ կամաւոր լքումն շնորհի, Երդումն ի դէպ թէ տարադէպ` իբրեւ գործակցութիւն խաբողին, Ամբարտաւանութիւնն` իբրեւ հին կործանիչ նախաստեղծին իր բարձրութիւնից, Սրտնեղութիւնն` իբրեւ թերահաւատութիւն, Մեղկութիւնն` իբրեւ պարտութիւն զօրաւոր ամրութեան, Վշտակրութեան համար տրտնջալն` իբրեւ ուրացութիւն` Տիրոջ հետ արած ուխտի, Անսանձութիւնը` իբրեւ մի թոռը անգթութեան, Անբարհաւաճութիւնն` իբրեւ վեհերի դէմ գոռոզացում չնչին բաներով, Պարծենկոտութիւնն` իբրեւ կամակոր հարազատութիւն չարագործի հետ: Ակամայ մեղքերն էլ խոստովանիր կամովին գործած յանցանքների հետ, Բռնիները` հաւանութեամբ կատարուածի հետ, Նորամոյծները` բնածինների հետ, Անօրէնութիւնը` ապաստուածութեան հետ, Փոքրերը սաստկագոյնների եւ քչերը` շատերի հետ, Անասելիներն ասա` արդէն իսկ ասուած իմացողին, Անգրելի մեղքերը` իբրեւ տեսնողի աչքի առջեւ մագնիսաքարի վրայ արձանագրուած, Մեղքի համար թեթեւագոյն համարուածներն` իբրեւ ստուար ու ծանր բեռներ, Ծածկուածների չափի որոնումը` իբրեւ ճշտիւ պահանջումն Կետի կորիւնի բերանից առած սատերի տուրքի` չորեքդրամեան ծանրութեամբ. Անդնդային գործերը` իբրեւ Աստծոյ ականջին արագ հասածներ: 3
Շարունակի՛ր սրանք եւ կուտակի՛ր կրկնապէս` Հանձնառու լինելով պատմելու այստեղ վերստին Սաստիկ հեծութեամբ չեղածներն իբրեւ արդէն եղածներ Ցոյց տուր Աստծուն պարտութիւնը քո հալածեալ անձի, Որպէսզի ընդունես դու փոխատուից պարտքերիդ թողութիւն, Այն մեղաւորի նման, որին արդարացրեց Տէրը եւ հռչակեց հրաշափառապէս, Եւ բազմապատիկ ներբողով կրկնեց գովեստը զղջման, Քան թէ պարսաւեց մեղքերը նրա: Բ Բարդիր եւ դիզի՛ր, ա՛նձն իմ, մեղապարտ հոգուդ յանցանքները, Կշտամբելով յոյժ` խօսքերով սաստիկ եւ նախատական Քո բազմամասնեայ խոհերը բոլոր եւ գործերը ժանտ` Չարութիւն, անօրէնութիւն եւ սխալանք, Մարտահանդէսից փախուստ եւ պարտութիւն, Մոլեգնութիւն, ամբարշտութիւն եւ ապշութիւն, Թմրութիւն եւ քուն` արթմնի եւ նիրհումն` ընթանալիս, Օտարոտի խորհուրդ եւ նանիր խօսքեր, Սէր` զազիր գործերի եւ դանդաղում նրանց մէջ, Տենչեր` Աստծոյ համար ատելի, Աներկիւղութիւն, անսաստութիւն, անշիտակութիւն, Թերութիւն, թիւրութիւն, թուլութիւն, ժլատութիւն, Սանձարձակութիւն, ծաղրածութիւն, խեղկատակութիւն, Եւ շարժուձեւեր գայթակղեցուցիչ ու պատրողական, Անտեղի քաջութիւններ, անյարմար մարտնչումներ, արիութիւններ անօրինական, Հոգու խեղդումներ, տատանողական երկչոտութիւններ, Բազմոստայն ճիւղեր թափուր, անպտուղ, Անպատկառ լկտիութիւններ, գժդմնութիւններ եւ գժտութիւններ, 4
Անմիտ ատելութիւններ եւ մարմաջումներ դիւրին որսացուող, Անկշռելի փոքրութիւններ, խոստմնադրժութիւններ, Ուխտազանցութիւններ, այլակերպութիւն նմաններից, Կեղծիքների քողարկումներ, փառամոլութեան յիմարութիւններ, Հաւակնութիւն բարձրահոն, ապիրատութիւն, եսասիրութիւն, Նախագահական տենչանք, չարով հատուցում չարագործներին, Եւ դրանց հանդէպ բարբաջանք եւ ի զուր ու փուչ կրքեր, Գործակցութիւն բանսարկուի խորամանկութեանը, Խօսքերի շաղ տալն ու կենաց վաճառք սատակման գնով, Աւանդների կորուստ, ժառանգութեան վատնում, կապանք ձգողական, Երինջների լծափոկով անխզելի` բռնուած անօրէնութիւններ, Մշտաթաթաւ տղմաբնակութիւններ, Լքումն լաւերի եւ ենթարկումն վատերի, Դարձի գալուց ետ վերադարձ դէպի նոյն դժնութիւններ` Նորամուտ մտքեր, օտար խորհուրդներ եւ անկայուն կամք, Հագագային հեւքեր, անասնական կրքեր, Իշխանականի ամենասփիւռ ընդարձակութիւն: Եւ կան դեռ, որոնք անգրելի են եւ անասելի, Կամ անպատմելի, անպատկերելի: Գ Եւ հիմա, ինչպէ՞ս պիտի բժշկուես, ա՛նձն իմ եղկելի, Դու, որ խոցուած ես այսքան տեգերով, Երեսից ընկած անողջանալի այր մի տարագիր, ըստ մարգարէի, Զի միայն մէկն էլ վերոգրեալներից բաւական է քեզ սատակեցնելու, 5
Դեռ թողնենք, որ դու ժանտ դահիճների այսքան խմբերով ես շրջապատուած: Մանաւանդ` սոսկ ա՛յս օրինակներով չի տրւում պատկերը տառապեալիս, Այլ, ինչպէս վխտացող բազմութիւնն անթիւ կարիճների, Որոնք օրհասական թոյնը կրում են իրենց պոչի ծայրին, Ինչպէս մաշկեղէն մի ամանի մէջ ամփոփուած, որտեղ խայթոցն է նրանց, Որոնք արտաքուստ թւում են թէեւ բարի, անվնաս, Բայց ներքուստ ունեն չարի ամբարներ, կորստեան պահեստ, Կսկծանքի կոյտ, սատակման գործոններ, մշակներ մահուան: Դ Այդպէս են նաեւ ամբարուած դաժան անօրէնութեամբ Թշվառաքրտինք թոշակները քո, ա՛նձն իմ պարտական կրկին սատակման: Կամաւորաբար ընդունեցիր դու քո մէջ այն, ինչ որ Ցանեց թշնամին աշխարհի ագարակում` ցորենի վրայ, Ո՜վ այր անմաքուր, ամբարիշտ եւ ծոյլ, իսպառ ատելի, Որին սիրելի եւ դուրեկան են անառակութեամբ լցուած ամէն ինչ, Որոնք թւում է առաքեալն ինքը խիստ կշտամբական իր այն խօսքերով` վերջացրած այսպէս` "Եւ նրանք, ովքեր գիտնալով հանդերձ օրէնքն Աստծոյ գործում են այսպէս Կամ գործողներին լինում կամակից` արժանի են մահուան": Արդ, ես ինքս ինձ արժան դատեցի կրկնակի պատժի Կորչելու իսպառ եւ սատակելու որպէս մահապարտ. Բայց դու խնայիր ինձ ողորմութեամբ, բարեգո՜ւթ, հզօր, կենդանի, 6
Կամարար, կարող եւ հնարաւոր, օրհնեա՜լ յաւիտեանս, ամէն: ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Յիսո՛ւս Փրկիչ, պահէ՛ մեզ պատրաստ եւ արթուն, որպէսզի չըլլայ թէ մեղքը մեր վրայ յարձակելով ապականէ մեր հոգիները, որուն համար Դուն մեռար: Յիսո՛ւս Քրիստոս, պահէ՛ մեզ պատրաստ եւ արթուն, որպէսզի երբ Դուն խօսիս, կարենանք ըսել, «Խօսէ՛, Տէ՛ր, քանզի Քու ծառադ մտիկ կ’ընէ»: Յիսո՛ւս Թագաւոր Փառաց, պահէ՛ մեզ պատրաստ եւ արթուն, ծառայելու Քու թագաւորութեանդ եւ քաջ զինուորի մը նման մեր կեանքերը ի սպաս դնելու, Ամէն: ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ ԾՆՆԴՈՑ ԳԻՐՔԷՆ 3: 14- 24 Եւ Տէր Աստուած օձին ըսաւ. «Աս ընելուդ համար՝ բոլոր անասուններէն եւ դաշտին բոլոր գազաններէն անիծեալ ըլլաս, փորիդ վրայ քալես ու կեանքիդ բոլոր օրերը հող ուտես։ Քու ու կնոջ մէջտեղ, քու սերունդիդ ու անոր սերունդին մէջտեղ թշնամութիւն պիտի դնեմ։ Ան քու գլուխդ պիտի ջախջախէ եւ դուն անոր գարշապարը պիտի խայթես»։ Եւ կնոջ ըսաւ. «Քու յղութեանդ ցաւերը խիստ պիտի շատցնեմ։ Ցաւով զաւակ ծնանիս ու էրկանդ հնազանդ ըլլաս ու անիկա քու վրադ իշխէ»։ Եւ Ադամին ըսաւ. «Որովհետեւ դուն քու կնոջդ խօսքը մտիկ ըրիր եւ այն ծառէն կերար, որուն համար պատուիրեցի քեզի՝ ըսելով՝ ‘Չուտես անկէ’, երկիրը քու պատճառաւդ անիծեա՛լ ըլլայ, կեանքիդ բոլոր օրերուն մէջ նեղութիւնով ուտես անկէ Եւ փուշ ու տատասկ բուսցնէ քեզի եւ դաշտին խոտը ուտես։ Երեսիդ քրտինքովը ուտես քու հացդ, 7
մինչեւ գետինը դառնալդ, ուրկէ առնուեցար. քանզի հող էիր դուն ու հողի պիտի դառնաս»։ Ադամ իր կնոջ անունը Եւա դրաւ. վասն զի ամէն կենդանութիւն ունեցողներուն մայրը անիկա էր։ Եւ Տէր Աստուած Ադամին ու անոր կնոջ կաշիէ հանդերձներ շինեց ու անոնց հագցուց։ Եւ Տէր Աստուած ըսաւ. «Ահա Ադամ մեզմէ մէկուն պէս եղաւ՝ բարին ու չարը գիտնալով եւ հիմա պիտի չթուլատրեմ որ ձեռքը երկնցնէ ու կենաց ծառէն ալ առնէ եւ ուտէ ու յաւիտեան ապրի» Ուստի Տէր Աստուած Եդեմի պարտէզէն դուրս ըրաւ զանիկա, որպէս զի երկիրը մշակէ, ուրկէ առնուեցաւ։ Այսպէս վռնտեց Ադամը ու Եդեմի պարտէզին արեւելեան կողմէն քերովբէներ ու ամէն կողմ դարձող բոցեղէն սուրը դրաւ, կենաց ծառին ճամբան պահելու համար։ ՔԱՐՈԶ Վասն հիւանդաց եւ ամենայն վշտացելոց աղաչեսցուք զՓրկիչն մեր Քրիստոս, զի ողորմեսցի ըստ մեծի ողորմութեան Իւրում եւ բժշկեսցէ զախտս եւ զհիւանդութիւնս հոգւոց եւ մարմնոց ծառայից Իւրոց եւ կատարեալ առողջութեամբ հասուսցէ զամենեսեան ի մշտնջենաւոր եւ յանախտ կեանս: Որ առաքեցաւ ի Հօրէ ի բժշկութիւն ազգի մարդկան Միածին Որդին Աստուծոյ՝ Տէր մեր եւ Փրկիչ Յիսուս Քրիստոս. կեցո՛ եւ ողորմեա՛:
ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Փարատէ՛ ցաւերը եւ բժշկէ՛ հիւանդութիւնները քու ժողովուրդէդ, Տէր Աստուած մեր 8
եւ բոլորին կատարեալ առողջութի՛ւն շնորհէ` Քու ամենայաղթ խաչիդ նշանով, որուն միջոցով մարդկութեան տկարութիւնը վերցուցիր եւ դատապարտեցիր մեր կեանքի եւ փրկութեան թշնամին: Դուն ես մեր կեանքն ու փրկութիւնը, բարերար եւ բազումողորմ Աստուած. միայն Դո՛ւ կրնաս ներել մեր մեղքերը եւ մեզմէ հեռացնել ախտերն ու հիւանդութիւնները. Քեզի յայտնի են մեր կարիքները: Բարիքներ պարգեւող, առատ ողորմութիւնդ պարգեւէ՛ քու արարածներուդ՝ իւրաքանչիւրին ըստ իր պէտքին, որովհետեւ արարածներուդ միջոցով միշտ կը գովաբանուի Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՔԱՐՈԶ Սուրբ խաչիւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցուսցէ՛ եւ ողորմեսցի: ՊԱՀՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Պահպանիչ եւ հաւատացեալներու յոյս, Քրիստոս Աստուած մեր, պահէ պահպանէ եւ օրհնէ Հայոց ազգը եւ Հայաստանեայց Եկեղեցին. Քու Սուրբ եւ պատուական Խաչիդ հովանիին ներքեւ, խաղաղութեան մէջ. փրկէ եւ ազատէ երեւելի եւ աներեւոյթ թշնամիներէն, 9
արժանաւորէ գոհութեամբ փառաւորենք Քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյն. այժմ եւ ﬕշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:
ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ Օրհնեալ ըլլաք Սուրբ Հոգիին շնորհներով, խաղաղութեամբ գացէք եւ Տէրը ձեր բոլորին հետ ըլլայ. ամէն։
֍
10
LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen. Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven. Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil. For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen. READING: FROM MADYAN VOGHPERKOUTYAN (NAREG) Prayer 45 Speaking with God from the Depths of the Heart A Now, confess, my ruined soul with hope in your heart for salvation with the belt of faith tight over your kidneys, confess your thoughts to God as if thoughts were actions, as if plans were accomplishments, as if invisible were seen, as if the heart’s secrets were voiced, as if sinful intentions were committed wrongs, as if words were deeds, as if footprints were flight from God’s will, hands raised in anger as if they shed blood, abandoned laughter as if abandoned grace, 11
vows both reasonable and unreasonable as if compacts with the devil, haughtiness as if it could detract from our creator, uneasiness of heart as if a lack of faith, cowardice as if it were defeat, complaints about passionate temptations as if betrayals of a vow to the Lord, insolence as if it were impiety, arrogance as if precious vanity, pride as if fondness for evil, the involuntary as well as voluntary, the forced as well as the consenting, the extrinsic as well as the intrinsic, the lawless as well as the ungodly, the smallest as well as the greatest, the few as well as the many, the things I have left unspoken as if they were spoken by the all-knowing, the unwritten wrongs as if they were carved by the all-seeing upon a lodestone, the slightest contentious thought as if it were the gravest of burdens, a hidden matter of measure as if it were the just demand for payment of tribute in the amount of four drachmae from the mouth of a baby whale, buried deeds as if they were speeding to the ear of God. Compile and compound them redoubling your effort, and lament here again what is not, as if it were. Offer your vanquished soul to God so that you might receive the forgiveness of sins, like the sinner who through the Lord’s grace was justified, 12
eloquently proclaiming the merits of repentance rather than faultfinding. B Now compile and condemn your soul’s sins, reproach yourself with varied images, my soul, in a relentless stream of words: evil, disobedience, error, desertion, surrender, rage, impudence, stupidity, stupor, daydreaming, slumber, pagan thoughts, base words, pleasure in dissolution, dalliance, desire of what is hateful to God, impious, incorrigible, uncivilized, faulty, feeble, weak, stingy, untethered, ridiculous, lusting, comic, scandalous, deceitful, brazen, quarrelsome, outlaw, suffocating the soul, shaking cowardice, unruly branching bush, dishonorable indulgence, contentiousness, sulking, baseless hatred, lax titillation, failure to weigh small things, breach of promise, forgetfulness of vows, distortion of similarity, disguised by veils, extravagance of glory seeking, arrogance, roguishness, egotism, will to power, conspiracy with criminals, meaningless gossip, vicious behavior, collaboration with the conniving tempter, confusion, selling of life for the price of butchery, loss of tradition, betrayal of homeland, attractive bondage, 13
yoked to lawlessness like oxen, living in filth, abandoning the good, giving in to bad impulses, worse than before conversion, new designs, untoward intentions, unstable will, pointless shouting, letter over spirit, lawlessness, despotic rule, and other things that cannot be spoken, written, told or countenanced. C And now, how shall you be cured, my poor soul, after suffering so many slashes of the lance? You are like an abandoned, exiled man, incurable, as the Prophet wrote. Anyone would be condemned to death for the wrongs listed above, let alone if besieged by the hordes of killers and vicious executioners. And these descriptions fail to convey fully the weight of my misfortune. Although my skin-covered vessel may look good from the outside, it is teaming with evil within as if swarming with scorpions that sting with the deadly poison in their tails. It is a storehouse of ruination and mass of grief, filled with agents of destruction and sowers of death. D And now, your store of iniquities, the accumulated wages of your wicked ways, my soul, are enough to condemn you twice to death. Seeds sown by the enemy upon the grain fields of the world, which you willingly accepted in yourself, unclean man, dishonest and lazy, completely hateful, 14
gluttonous lover of all that is filled with corruption, for which the Apostle saved some of his most fearsome words of reprimand: “And those who know,” he said, “God’s law, and still do such things or are willing to do so, are deserving of death.” Thus, I myself am deserving of double condemnation to ruination and death, but still I pray you, spare me, with your mercy, O God, compassionate, living, mighty, obliging, able, potent, blessed forever. Amen. PRAYER Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Jesus our Savior , please keep us alert and ready, so sin will not strike and try to blemish our souls for which You have given Your life. Jesus Christ, keep us alert and ready, so when You speak to us we may say, ” Speak ,our Lord, for Your servant is listening.” Jesus the King of Glory, keeps us alert and ready to serve Your Kingdom with our lives, as brave soldiers. Amen. GENESIS: 3: 14- 24 So the Lord God said to the serpent, “Because you have done this, “Cursed are you above all livestock and all wild animals! You will crawl on your belly and you will eat dust all the days of your life. And I will put enmity between you and the woman, and between your offspring a and hers; he will crush b your head, and you will strike his heel.” To the woman he said, “I will make your pains in 15
childbearing very severe; with painful labor you will give birth to children. Your desire will be for your husband, and he will rule over you.” To Adam he said, “Because you listened to your wife and ate fruit from the tree about which I commanded you, ‘You must not eat from it,’ “Cursed is the ground because of you; through painful toil you will eat food from it all the days of your life. It will produce thorns and thistles for you, and you will eat the plants of the field. By the sweat of your brow you will eat your food until you return to the ground, since from it you were taken; for dust you are and to dust you will return.” Adam named his wife Eve, d because she would become the mother of all the living. The Lord God made garments of skin for Adam and his wife and clothed them. And the Lord God said, “The man has now become like one of us, knowing good and evil. He must not be allowed to reach out his hand and take also from the tree of life and eat, and live forever.” So the Lord God banished him from the Garden of Eden to work the ground from which he had been taken. After he drove the man out, he placed on the east side e of the Garden of Eden cherubim and a flaming sword flashing back and forth to guard the way to the tree of life. PRAYER FOR THE SICK Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Dispel the pain and heal the sickness of thy people, Lord our God and grant to all perfect health by the sign of thine all-conquering cross through which thou removed the weakness of mankind and condemned the enemy of our life and salvation. Thou art our life and salvation, beneficent and all merciful God, who alone can forgive us our sins and remove diseases and sickness from us, to whom are known our needs and necessities. Bestower of gifts, grant thy bounteous mercy to thy creatures according to their individual 16
needs, through whom thy Holy Trinity is always glorified and praised, now and always and forever and ever. Amen. LITANY By the Holy Cross let us beseech the Lord, that through it he may deliver us from our sins and save us by the grace of his mercy. Almighty Lord our God, save us and have mercy upon us. PRAYER OF PRESERVATION Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Guardian and hope of the faithful Christ our God, guard, protect and bless Armenian Nation and Armenian Church, under the shadow of Thine holy and precious Cross in peace. Deliver from enemies visible and invisible. Make us worthy to give thanks to Thee and to glorify Thee with the Father and the Holy Spirit, now and forever and unto the ages of ages. Amen. LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen. Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven. Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil. For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen. May you all be blessed by the grace of the Holy Spirit. Depart in peace and the Lord be with you all. Amen. 17
18