ՀՈԳԵՒՈՐ ՀԱՑ / SPIRITUAL BREAD Չորեքշաբթի/ Wednesday: 4 Օգոստոս / August, 2021- No. 254
ՕՐՈՒԱՅ ԶՐՈՅՑԻՆ ՆԻՒԹԸ՝ « ՍՈՒՐԲ ՊԱՏԱՐԱԳ ԵՒ ՀԱՂՈՐԴՈՒԹԻՒՆ » պիտի ներկայացնէ ԱՐԺ. ՏԷՐ ՀԱՅԱՐԻ ՔՀՆՅ. ԹԱՆԱՇԵԱՆԸ հոգեւոր հովիւի օգնական
TOPIC OF THE CONVERSATION:
« DIVINE LITURGY AND HOLY COMMUNION » the talk will be led by REV. FR. HAYARI TANASHIAN Pastor’s Assistant
ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵՆԷՆ (ՆԱՐԵԿ) ԲԱՆ ԾԹ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ Ա Հաւատում եմ ես եւ վկայում գիտակցաբար` Քեզանից ազդուած մտատեսութեամբ Թէ ըղձալի են քեզ, բարերա՛ր, Աղաչանքները մեղաւորների, քան թէ խնդրանքներն արդարների: Զի մէկն իր մեղքերը խոստովանելով շնորհիդ է սպասում Եւ ճանաչելով չափն իր բնութեան` ծառանում ինքն իր դէմ, Որպէս մեծ կշտամբիչ եւ ինքնոգոր մարտակից, Դառն յանդիմանող ու ծածկատես դատախազ: Իսկ միւսն իր բարի գործերին նայելով` յանձնապաստան վստահութեամբ`
2
Մոռանում է սահմանն իր բնութեան եւ պարգեւներ է ակնկալում, քան թէ ողորմութիւն: Եւ այդ պատճառով մէկի մօտ յօրինւում են անթիւ ճառեր, Որոնք բարձրաձայն քո ողորմութիւնն են փողահարում, Իսկ միւսը լռում է դրանց մասին, ո՜վ անքննելի, ահաւոր եւ ամենախնամ: Ամաչում եմ ասել, թէ երկրաւորիս գործերի պատմութիւնն իսկ քոնից էլ առաջ է անցել. Ուստի արա՛ այնպէս, ո՜վ Տէր, Որ քոնից աւելի չզօրանայ աջն հողեղէնի. Մարդկանց ջանքերը թող որ չկշռեն ողորմութիւններդ: Բ Առողջ անդամներ ունեցողներն անկարօտ են բժշկութեան, Եւ աչքով տեսնողներն առաջնորդի պէտք չունեն, Ինչքով փարթամները լիացածների դռների շուրջը չեն դեգերում, Եւ կուշտ ու կուռ կերածները չեն սպասում հացի սեղանի փշրանքներին, Եւ վարքով մաքուրները ողորմութեան անկարօտ են: Ուստի ինձ գթայ եւ ողորմիր, բարձրեա՜լ երկնաւոր հզօր, Ինձ` վարանեալիս ամենատխուր: Զի եթէ Յոբին ես նմանուէի, Ինքս էլ նրա պէս կասէի` արդար եւ անարատ եմ. Եթէ լինէի ես Մովսէսի պէս` ինքս էլ նրա պէս կասէի վստահ` "Տէրը պիտի ճանաչի նրանց, ովքեր իրենն են", Եթէ լինէի ես Դաւթի նման, կասէի նոյնպէս` "Արեցի իրաւունք եւ արդարութիւն". Եւ դարձեալ մարդկային բնութիւնից վեր այս խօսքը հոխորտ` "Եթէ սրտիս մէջ անօրէնութիւն տեսնէի, Տէրն ինձ չէր լսի". 3
Եթէ Եղիային նմանուէի ես` պիտի կոչէի ինձ "ա՜յր Աստծոյ". Թէ Երեմիային` ճշմարտութիւնդ կօրինակէի. Եթէ լինէի Եզեկիայի պէս` ինքս էլ իրաւամբ կպարծենայի` "Քո աչքի առաջ ես արդարութեամբ քայլեցի". Պօղոսի նման եթէ լինէի, կանուանէի ես ինձ` Բնակարան, ներշնչարան եւ ընդունարան Աստծոյ խօսքի` Բայց ես անօրէնս, օրէնքին գիտակ լինելով մէկտեղ, Ոչ միայն չեմ կարող ներկայացնել քեզ անձս նրանց պէս վստահ խօսքերով, Եւ չարս իսպառ, բարիների պէս` այդ նոյն խօսքերը քո առջեւ յիշել, Այլեւ չեմ կարող` բովանդակ արարածներից բարեհռչակուած Անունդ, հզօ՜ր, ամբարշտացած իմ լեզուով գովել: Իսկ դու, որ կարող ես ամէն բանում եւ հնարաւոր, Տուր ինձ ոգի փրկութեան, պաշտպանութեան աջ եւ օգնութեան ձեռք, Բարութեան հրաման, ողորմութեան լոյս, նորոգութեան խօսք, Քաւութեան պատճառ եւ կեանքի նեցուկ` օգնող գաւազան: Քանզի դու ես յոյս ապաւինութեան, Տէ՜ր Յիսուս Քրիստոս, Օրհնեա՜լդ Հօր եւ սուրբ Հոգու հետ յաւիտեանս. ամէն: ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Սուրբերու Պսակի՛չ, Քրիստո՛ս, որ կը պսակես Քու սուրբերդ եւ կը կատարես Քեզմէ երկիւղածներուն կամքը եւ սիրով ու քաղցրութեամբ կը նայիս Քու արարածներուդ, լսէ՛ մեզի Քու Սրբութեանդ երկինքէն, բարեխօսութեամբ Սուրբ 4
Աստուածածնին եւ աղաչանքներով Քու բոլոր սուրբերուդ: Լսէ՛ մեզի, Տէ՛ր, եւ ողորմէ՛, ներէ՛, քաւէ՛ եւ թողութի՛ւն տուր մեր մեղքերուն: Արժանաւորէ՛ գոհութ-եամբ փառաւորել Քեզ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյդ հետ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. Ամէն: ԱՒԵՏԱՐԱՆ ԸՍՏ ՂՈՒԿԱՍԻ 22: 14- 23 Երբ ժամը հասաւ՝ սեղան նստաւ, ու տասներկու առաքեալները իրեն հետ: Եւ ըսաւ անոնց. «Չափազանց ցանկացի որ այս զատիկը ուտեմ ձեզի հետ՝ իմ չարչարուելէս առաջ. որովհետեւ կը յայտարարեմ ձեզի. “Ա՛լ բնա՛ւ պիտի չուտեմ ասկէ, մինչեւ որ իրագործուի Աստուծոյ թագաւորութեան մէջ”»: Ու բաժակը առաւ, շնորհակալ եղաւ եւ ըսաւ. «Առէ՛ք ասիկա ու բաժնեցէ՛ք ձեր մէջ: Արդարեւ կը յայտարարեմ ձեզի. “Բնա՛ւ որթատունկին բերքէն պիտի չխմեմ, մինչեւ որ գայ Աստուծոյ թագաւորութիւնը”»: Ապա հաց առաւ, շնորհակալ եղաւ, կտրեց ու տուաւ անոնց, եւ ըսաւ. «Ա՛յս է իմ մարմինս՝ որ կը տրուի ձեզի համար. ըրէ՛ք ասիկա՝ իմ յիշատակիս համար»: Նոյնպէս ալ բաժակը առաւ ընթրիքէն ետք, եւ ըսաւ. «Այս բաժակը նո՛ր ուխտն է՝ իմ արիւնովս, որ կը թափուի ձեզի համար»: «Բայց ահա՛ զիս մատնողին ձեռքը ինծի հետ՝ այս սեղանին վրայ է: Իրաւ է թէ մարդու Որդին կ՚երթայ՝ ինչպէս սահմանուած է. բայց վա՜յ այն մարդուն՝ որուն միջոցով կը մատնուի ան»: Անոնք ալ սկսան հարցնել իրարու թէ իրենցմէ ո՛վ էր՝ որ պիտի ընէր այդ բանը: ՔԱՐՈԶ Վասն հիւանդաց եւ ամենայն վշտացելոց աղաչեսցուք զՓրկիչն մեր Քրիստոս, զի ողորմեսցի ըստ մեծի ողորմութեան Իւրում եւ բժշկեսցէ զախտս եւ զհիւանդութիւնս հոգւոց եւ մարմնոց ծառայից Իւրոց եւ կատարեալ առողջութեամբ 5
հասուսցէ զամենեսեան ի մշտնջենաւոր եւ յանախտ կեանս: Որ առաքեցաւ ի Հօրէ ի բժշկութիւն ազգի մարդկան Միածին Որդին Աստուծոյ՝ Տէր մեր եւ Փրկիչ Յիսուս Քրիստոս. կեցո՛ եւ ողորմեա՛: ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Փարատէ՛ ցաւերը եւ բժշկէ՛ հիւանդութիւնները քու ժողովուրդէդ, Տէր Աստուած մեր եւ բոլորին կատարեալ առողջութի՛ւն շնորհէ` Քու ամենայաղթ խաչիդ նշանով, որուն միջոցով մարդկութեան տկարութիւնը վերցուցիր եւ դատապարտեցիր մեր կեանքի եւ փրկութեան թշնամին: Դուն ես մեր կեանքն ու փրկութիւնը, բարերար եւ բազումողորմ Աստուած. միայն Դո՛ւ կրնաս ներել մեր մեղքերը եւ մեզմէ հեռացնել ախտերն ու հիւանդութիւնները. Քեզի յայտնի են մեր կարիքները: Բարիքներ պարգեւող, առատ ողորմութիւնդ պարգեւէ՛ քու արարածներուդ՝ իւրաքանչիւրին ըստ իր պէտքին, որովհետեւ արարածներուդ միջոցով միշտ կը գովաբանուի Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՔԱՐՈԶ Սուրբ խաչիւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցուսցէ՛ եւ ողորմեսցի: 6
ՊԱՀՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Պահպանիչ եւ հաւատացեալներու յոյս, Քրիստոս Աստուած մեր, պահէ պահպանէ եւ օրհնէ Հայոց ազգը եւ Հայաստանեայց Եկեղեցին. Քու Սուրբ եւ պատուական Խաչիդ հովանիին ներքեւ, խաղաղութեան մէջ. փրկէ եւ ազատէ երեւելի եւ աներեւոյթ թշնամիներէն, արժանաւորէ գոհութեամբ փառաւորենք Քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյն. այժմ եւ ﬕշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ Օրհնեալ ըլլաք Սուրբ Հոգիին շնորհներով, խաղաղութեամբ գացէք եւ Տէրը ձեր բոլորին հետ ըլլայ. ամէն։ ֍ 7
LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen. Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven. Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil. For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen. READING: FROM MADYAN VOGHPERKOUTYAN (NAREG) Prayer 59 Speaking with God from the Depths of the Heart A I believe and bear witness in sound mind, through the insights of my soul and the visions of my conscience inspired by you, that for you, doer of good, the prayers of a sinner are more desirable than the petitions of the just. For the first, baring the defeated soul, awaits your grace and being well acquainted with the limits of human nature, rises up like a stern accuser, a combatant bent on self-mortification, a bitter critic and prosecutor who sees secrets. Whereas the second, looking upon his good works, places the hand of confidence on his soul, 8
forgets the limitations of his nature and awaits rewards, rather than mercy. For that reason, the first is the subject of innumerable accounts trumpeting your mercy, and the second has been passed over in silence, O inscrutable, awesome, and all-caring Lord! I shudder at the thought that my accounts, the accounts of a mere mortal go too far. So come Lord, do not let the gestures of a human hand seem grander than yours. Do not let your mercies be meted out in mortal measure. B But those who have healthy organs are not in need of a physician’s care, and those who with good vision have no need of a guide, and those who are well off do not beg at the doors of the wealthy, and those who are well fed do not wait for crumbs of bread from the table, and those who lead a saintly life are not needy of mercy, so heavenly Lord almighty on high, take mercy on me, a tormented wretch, for if I were like Job, I would say my soul was upright and pure like his. And if I were like Moses, I would confidently say with him, “The Lord recognizes his own.” And if I were like David, I would say, “I have done judgment and justice.” And again in words that exceed our physical nature: “If I see sin in my heart, may the Lord not hear me.” If I were like Elijah, I would call myself a man of God. If I were like Jeremiah, I would emulate your truth 9
in my soul. If I were like Hezekiah, I would proudly say, with justification, “I walked before you with righteousness.” Or if I were like Paul, I would call myself the dwelling place, oracle and receiver of God’s word. But I, lawless despite knowing the law, not only cannot present my soul to you, with respectful words like them, I cannot even mention myself, who am totally corrupt, to you in the same breath as these good souls, for my impious tongue is not worthy to utter your name praised by all creation. But you, who are capable of everything, grant me the spirit of salvation, the sheltering right arm, the helping hand, the command of goodness, the light of mercy, the word of renewal, the cause of pardon, and help of the staff of life. For you are the hope of refuge, Lord Jesus Christ, blessed with the Father and Holy Spirit, forever and ever. Amen. PRAYER Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Crown of the saints, O Christ, you who crown the saints and fulfill the will of those who fear you, who look with love and tenderness on your creatures, in your holiness, hear us from heaven, through the intercession of the Holy Mother of God and 10
the supplication of all your saints. Hear us Lord and have mercy on us, forgive, atone for and forgive us our sins. Make us worthy to glorify you, by giving you thanks, with the Son and with the Holy Spirit, now and always and in the centuries of the centuries. Amen. GOSPEL ACCORDING TO LUKE: 22: 14- 23 When the hour came, Jesus and his apostles reclined at the table. And he said to them, “I have eagerly desired to eat this Passover with you before I suffer. For I tell you, I will not eat it again until it finds fulfillment in the kingdom of God.” After taking the cup, he gave thanks and said, “Take this and divide it among you. For I tell you I will not drink again from the fruit of the vine until the kingdom of God comes.” And he took bread, gave thanks and broke it, and gave it to them, saying, “This is my body given for you; do this in remembrance of me.” In the same way, after the supper he took the cup, saying, “This cup is the new covenant in my blood, which is poured out for you. But the hand of him who is going to betray me is with mine on the table. The Son of Man will go as it has been decreed. But woe to that man who betrays him!” They began to question among themselves which of them it might be who would do this. PRAYER FOR THE SICK Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Dispel the pain and heal the sickness of thy people, Lord our God and grant to all perfect health by the sign of thine all-conquering cross through which thou removed the weakness of mankind and condemned the enemy of our life and salvation. Thou art our life and salvation, beneficent and all merciful God, who alone can 11
forgive us our sins and remove diseases and sickness from us, to whom are known our needs and necessities. Bestower of gifts, grant thy bounteous mercy to thy creatures according to their individual needs, through whom thy Holy Trinity is always glorified and praised, now and always and forever and ever. Amen. LITANY By the Holy Cross let us beseech the Lord, that through it he may deliver us from our sins and save us by the grace of his mercy. Almighty Lord our God, save us and have mercy upon us. PRAYER OF PRESERVATION Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Guardian and hope of the faithful Christ our God, guard, protect and bless Armenian Nation and Armenian Church, under the shadow of Thine holy and precious Cross in peace. Deliver from enemies visible and invisible. Make us worthy to give thanks to Thee and to glorify Thee with the Father and the Holy Spirit, now and forever and unto the ages of ages. Amen. LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen. Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven. Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil. For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen. 12
May you all be blessed by the grace of the Holy Spirit. Depart in peace and the Lord be with you all. Amen.
13