Spiritual Bread - Հոգեւոր Հաց -May 11, 2022 by torontoarmenianchurch

ՀՈԳԵՒՈՐ ՀԱՑ / SPIRITUAL BREAD Չորեքշաբթի/ Wednesday: 11 Մայիս / May, 2022- No. 273

ՕՐՈՒԱՅ ԶՐՈՅՑԻՆ ՆԻՒԹԸ՝ «ԿՈՄԻՏԱՍ ՎԱՐԴԱՊԵՏԸ ԵՒ ՀԱՅ ՀՈԳԵՒՈՐ ԵԱՐԺՏԱԿԱՆ ԺԱՌԱՆԳՈՒԹԻՒՆԸ» պիտի ներկայացնէ ԲԱՐԵՇՆՈՐՀ ԱՐԹՈՒՐ ՍՐԿ. ՎԱՐԱՆԵԱՆԸ Եկեղեցւոյ Երժշտական Ղեկավար

TOPIC OF THE CONVERSATION:

«KOMITAS VARDABED AND THE ARMENIAN SPIRITUAL MUSICAL HERITAGE» the talk will be led by DN. ARTUR VARDANYAN Church՚s Music Director

ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵՆԷՆ (ՆԱՐԵԿ) ԲԱՆ է ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ Ա Սակայն, որպէսզի փրկութեան յոյսն իմ իսպառ չկտրեմ Եւ, մնալով անզէն, չմատնուեմ ձեռքն այն աներեւոյթ հակառակորդների, Որոնց մասին ես յիշատակեցի վերեւ ահաւոր պատկերների տակ, Եւ որոնք ոչ այլ ինչ են, եթէ ոչ ինքնածին բուսած ընտանի թշնամիներ, Ապա, ես այստեղ այդ բազմամբոխ ու հզօր մարտիկների դէմ ցոյց պիտի տամ նաեւ Աստուածային ամենայաղթ եւ անպարտելի ախոյաններ, Չնայած որ դա կսկծալի ցաւ է, Անհասանելի ծառերի դժվարակութ պտուղ, Եւ անկոխ ճամփաների տառապալից տաժանք: Բայց աչքերից կաթած կաթիլ մի արցունք Կարող է բանսարկուի չարագունդ զօրքերը բոլոր ցամաքեցնել, Ինչպէս տկար խլրտումով գետնաքարշ սողացող 2

Բազմոտանի զեռունների ու որդերի վրայ Ընկած ձէթի կաթիլ եւ կամ դոյզն¬ինչ թոյն սատակչական: Հեծեծող սրտի հոգուց դուրս ելած հառաչանքները Բարկ արեւի հետ խառն տոթաշունչ խորշակի պէս Հալեցնում են մեղքերի սառոյցները սաստիկ, Քանզի որդերի պէս որքան հեշտածին են մեղքերը, Նոյնքան էլ դիւրամեռ են նրանք այս դիմադրական միջոցներով: Բ Բայց ես չպիտի դադարեմ դարձեալ դատելուց ինքս ինձ` դատապարտեալիս Եւ քարկոծելու անձս յանցապարտ դառն խօսքերով, Իբրեւ չարագործ անհամոզելի, փրկութիւնից զուրկ: Քանզի եթէ ինձ նեղողներից ոմանց սատակեցնում եմ, Սակայն ոմանց էլ ուժ եմ տալիս ես, որ կենդանանան, Անդարձ կորստեան մատնելով հոգիս: Ես տունկս դառնութեան, որ անառակ վարքի գարշութիւնը ծաղկեցրի. Բարունակս ապականաբեր եւ մահողկուզեան, որ կորստեան գինին երկնեցի: Քանանի զաւակս եւ ո՜չ Հուդայի` մեծ Դանիելի խօսքի համաձայն. Որդիս գեհենի եւ ո՛չ արքայութեան. Ժառանգս դժոխքի եւ ոչ թէ փառաց փափագելի. Նիւթս տանջանքի եւ ո՛չ հանգստեան. Ապերախտս երախտաւորիդ եւ ապաշնորհս բազմապարգեւիդ հանդէպ. Մշտապէս մեղաւորս երկայնամտիդ հանդէպ. Բարերարիդ քաղցրութիւնը դառնացնողս. Ծառաս չար եւ վատ, ըստ տէրունական յանդիմանութեան. Իմաստունս չարագործութեան մէջ, ըստ նախագուշակութեան Եսայու. Ժիրս` զազրելի ժանտագործութեան մէջ. Փութաջանս` տիրոջը բարկացնելու մէջ. Մշտաշարժս` սատանայական գիւտերի մէջ. Ես վիշտ հանապազօրեայ` արարչին. Թոյլս` բարի թռիչքների մէջ. 3

Ծոյլս` երանական վիճակ ընտրելու գործում. Դանդաղս խոստացուածներին ուշք դնելու մէջ. Անարիս` պիտանի եւ օգտակար ձեռնարկութիւններում. Պաշտօնեաս տիրադրուժ եւ երախտամոռ: Գ Վա՜յ մեղաւոր հոգուս, որ բարկացրի իմ արարչին. Վա՜յ կորստեան որդուս, որ կենդանութեան պարգեւը մոռացա. Վա՜յ պարտապանիս բիւր ու անհամար այնքանքարներին, Որոնք անկարող եմ հատուցանել. Վա՜յ ծանր ու դժվար մեղքերի բեռնակրիս, Որ չեմ կարող հանգստարան վերադառնալ. Վա՜յ տէրունական մեղքեր գործող յանցաւորիս, Քանի որ չկայ հնար` հզօրին ներկայանալու. Վա՜յ եղեգընեայ դիւրավառ նիւթիս, Որ տոչորուելու եմ գեհենի մէջ. Վա՜յ ինձ, որ յիշում եմ, թէ` Աստծոյ բարկութեան նետերն հրեղէն են. Վա՜յ ինձ յիմարիս, որ չըմբռնեցի, Թէ ծածուկ գործերն հրապարակուելու են անպայման. Վա՜յ ամբարիշտիս, որ միշտ անդադրում չարութիւնների ոստայն հիւսեցի. Վա՜յ ինձ, որ պարարեցի մարմինս իբրեւ կեր անմեռ որդերի, Ես ինչպէ՞ս պիտի տոկամ թունաւոր այդ կտտողներին. Վա՜յ ինձ, երբ ըմպեմ բաժակը մահուան, Եւ ինչպէ՞ս պիտի կրեմ ես տուգանքն յաւիտենական. Վա՜յ ինձ, երբ ելնի եղկելի մարմնիցս անարժան հոգիս, Ինչպէ՞ս պիտի ներկայանամ ճշմարիտ դատաւորին. Վա՜յ ինձ, երբ լապտերիս իւղն սպառուի, Զի եթէ մարի, էլ չի վառուի նա, Վա՜յ ինձ պակուցման համար այն ահեղ ու տագնապալից, Երբ առագաստի մուտքը փակուի. Վա՜յ ինձ, երբ լսեմ երկնաւոր թագաւորի վճռով կնքուած Սիրտս դող հանող եւ սարսափելի այս խօսքն ահաւոր,"Քեզ չեմ ճանաչում": 4

ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Քու Խաչդ թող մեզի ապաւէն ըլլայ, Տէ՜ր Յիսուս, երբ Հօրը փառքով երեւիս՝ լուսաւոր ամպերու վրայ: Այն ատեն թող ամօթով չմնա՛նք մենք՝ Քեզի յուսացողներս, այլ Քու մեծ զօրութեամբդ ուրախանանք՝ Քու աջ կողմդ բազմած, իբրեւ լոյսի որդիներ եւ փրկութեան ժառանգորդներ: Ամէն: ՊՕՂՈՍ ԱՌԱՔԵԱԼԻ ԵՓԵՍԱՑԻՆԵՐՈՒՆ ԳՐԱԾ ՆԱՄԱԿԷՆ 5: 6- 20 Ո՛չ մէկը թող խաբէ ձեզ ունայն խօսքերով, որովհետեւ այս բաներուն պատճառով Աստուծոյ բարկութիւնը կու գայ անհնազանդութեան որդիներուն վրայ: 7Ուրեմն բաժնեկից մի՛ ըլլաք անոնց, 8որովհետեւ ժամանակին դուք խաւար էիք, բայց հիմա լոյս էք Տէրոջմով. ուստի ընթացէ՛ք լոյսի զաւակներու պէս, 9քանի որ Հոգիին պտուղը ամէն տեսակ բարութեամբ, արդարութեամբ ու ճշմարտութեամբ է: 10Քննեցէ՛ք թէ ի՛նչ է Տէրոջ հաճելին, 11եւ ընկերակից մի՛ ըլլաք խաւարին անպտուղ գործերուն, այլ փոխարէնը կշտամբեցէ՛ք զանոնք: 12Որովհետեւ անոնց ըրած գաղտնի բաներուն մասին խօսիլն իսկ ամօթ է. 13բայց ամէն բան որ կշտամբուած է՝ կը յայտնաբերուի լոյսին միջոցով, որովհետեւ լոյսն է որ կը յայտնաբերէ ամէն ինչ: 14Ուստի կ՚ըսէ. «Արթնցի՛ր, դուն որ կը քնանաս, ու կանգնէ՛ մեռելներէն, եւ Քրիստոս պիտի փայլի քու վրադ»: 15Ուրեմն զգուշացէ՛ք որ ընթանաք շրջահայեցութեամբ. ո՛չ թէ անխոհեմներու պէս, 16հապա՝ իմաստուններու պէս: Գնեցէ՛ք ժամանակը, որովհետեւ օրերը չար են: 17Ուստի անմիտ մի՛ ըլլաք, հապա հասկցէ՛ք թէ ի՛նչ է Տէրոջ կամքը: 18Մի՛ արբենաք գինիով՝ որուն մէջ անառակութիւն կայ, հապա Հոգիո՛վ լեցուեցէք: 19Սաղմոսներով, օրհներգերով եւ հոգեւոր երգերով դուք ձեր մէջ խօսակցելով՝ երգեցէ՛ք ու սաղմո՛ս ըսէք Տէրոջ ձեր սիրտերուն մէջ: 5

20Ամէն ատեն՝ ամէն բանի համար շնորհակա՛լ եղէք Աստուծմէ եւ Հօրմէն, մեր Տէրոջ՝ Յիսուս Քրիստոսի անունով: 21Իրարու հպատակեցէ՛ք Աստուծոյ վախով:

ՔԱՐՈԶ Վասն հիւանդաց եւ ամենայն վշտացելոց աղաչեսցուք զՓրկիչն մեր Քրիստոս, զի ողորմեսցի ըստ մեծի ողորմութեան Իւրում եւ բժշկեսցէ զախտս եւ զհիւանդութիւնս հոգւոց եւ մարմնոց ծառայից Իւրոց եւ կատարեալ առողջութեամբ հասուսցէ զամենեսեան ի մշտնջենաւոր եւ յանախտ կեանս: Որ առաքեցաւ ի Հօրէ ի բժշկութիւն ազգի մարդկան Միածին Որդին Աստուծոյ՝ Տէր մեր եւ Փրկիչ Յիսուս Քրիստոս. կեցո՛ եւ ողորմեա՛: ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Փարատէ՛ ցաւերը եւ բժշկէ՛ հիւանդութիւնները քու ժողովուրդէդ, Տէր Աստուած մեր եւ բոլորին կատարեալ առողջութի՛ւն շնորհէ` Քու ամենայաղթ խաչիդ նշանով, որուն միջոցով մարդկութեան տկարութիւնը վերցուցիր եւ դատապարտեցիր մեր կեանքի եւ փրկութեան թշնամին: Դուն ես մեր կեանքն ու փրկութիւնը, բարերար եւ բազումողորմ Աստուած. միայն Դո՛ւ կրնաս ներել մեր մեղքերը եւ մեզմէ հեռացնել ախտերն ու հիւանդութիւնները. Քեզի յայտնի են մեր կարիքները: Բարիքներ պարգեւող, առատ ողորմութիւնդ պարգեւէ՛ քու արարածներուդ՝ իւրաքանչիւրին ըստ իր պէտքին, որովհետեւ արարածներուդ միջոցով 6

միշտ կը գովաբանուի Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՔԱՐՈԶ Սուրբ խաչիւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցուսցէ՛ եւ ողորմեսցի: ՊԱՀՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Պահպանիչ եւ հաւատացեալներու յոյս, Քրիստոս Աստուած մեր, պահէ պահպանէ եւ օրհնէ Հայոց ազգը եւ Հայաստանեայց Եկեղեցին. Քու Սուրբ եւ պատուական Խաչիդ հովանիին ներքեւ, խաղաղութեան մէջ. փրկէ եւ ազատէ երեւելի եւ աներեւոյթ թշնամիներէն, արժանաւորէ գոհութեամբ փառաւորենք Քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյն. այժմ եւ ﬕշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, 7

որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ Օրհնեալ ըլլաք Սուրբ Հոգիին շնորհներով, խաղաղութեամբ գացէք եւ Տէրը ձեր բոլորին հետ ըլլայ. ամէն։

LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen. Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven. Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil. For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen. READING: FROM MADYAN VOGHPERKOUTYAN (NAREG) Prayer 7 Speaking with God from the Depths of the Heart A So that I will not give up hope of salvation, and, laying down my arms, surrender to so many invisible attackers, which are nothing other than the tribe of foes, springing up, of their own, in the categories just described, in numbers and forms that are terrifying, I shall show here as against these warriors, the mightiest of godly champions, most victorious and undefeated, which at the same time are summoned by a most painful grief, like a difficult-to-swallow fruit of an unreachable tree, or the toil and hardship of an untrodden path. For a small teardrop from the eye can cause an entire evil platoon of the Tempter’s army to shrink away, like the squirming of centipedes or earthworms, drowning in a puddle of oil or a drop of some lethal potion. 9

And the faint groan of a sighing heart, rising from the soul, is like a warm southerly breeze, mixed with sun, that melts the fiercest blizzard, for like storms, they are easily born and when opposed, quickly die. B But I shall never stop judging my condemned self with anguished words, or reproaching myself for my sins, like a wicked, irredeemable and incorrigible being. For although I have slain some of my tormentors, I helped others to live and lost my soul. Like a plant with bitter branches, I have blossomed with the odor of wrongful ways, with corrupting and fatal fruit, which I have made into the wine of destruction. The offspring of Canaan and not Judah, in the words of the great prophet Daniel. I am the child of hell and not paradise, the heir of Hades, not of coveted glory, the stuff of torment, not of rest, ungrateful rather than grateful, disgraceful rather than graced, ever sinful rather than forbearing, one who embitters the sweetness of your beneficence, an evil and bad servant like the one who was reprimanded by our Lord, one who, as the Prophet Isaiah said, uses my learning for evil. I am diligent in the baseness of corruption, conscientious in angering the Lord, ever active in satanic ventures, a daily cause of grief to my Maker, weak in my flight toward goodness, 10

lazy in the blessing of fidelity, slow in observing my promises, fainthearted in the necessary and useful, an unfaithful and ungrateful servant. C Woe to my sinful soul, for I have angered my creator. Woe to this son of perditin,5 for I have forgotten the gift of life. Woe to this debtor of untold thousands of talents, for I haven't the means to repay. Woe to this porter heavy laden with vile sins, for I cannot lay down my burden to rest. Woe to this debtor of the Lord, for I cannot face the Almighty. Woe to this heap of dried up reeds, for I am consumed in Gehenna. Woe to me as I remember that the arrows of the wrath of God are fitted with flames. Woe for my stupidity, for I did not recall that the hidden shall be revealed. Woe for my impiety, for I always and ceaselessly wove the web of evil. Woe to my well-fed body which shall be food for the immortal worms, for how shall I endure their fierce venom? Woe to me for having drunk of the cup of death, for how shall I suffer eternity? Woe to me for raising this unworthy soul from this corrupt body, for how shall I face my judge? Woe to me for the lack of oil in my lamp, for its darkness shall not be relit. Woe to me for the sudden alarm of the fear of dismay when the door of the marriage feast is closed. And woe to me for the terror of the voice of these words, trembling and quaking, before the pronouncement 11

of our heavenly king's judgment: "I do not know you." PRAYER Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Lord Jesus Christ, let Your Cross be our refuge, when by the glory of Father, you appear on the clouds of light. Please guide us, who trust in You, not to let you down, but rejoice in Your power by your right side, as the children of light and the heirs of salvation. Amen. EPHESIANS: 5: 6- 20

Let no one deceive you with empty words, for because of such things God’s wrath comes on those who are disobedient. Therefore do not be partners with them. For you were once darkness, but now you are light in the Lord. Live as children of light (for the fruit of the light consists in all goodness, righteousness and truth) and find out what pleases the Lord. Have nothing to do with the fruitless deeds of darkness, but rather expose them. It is shameful even to mention what the disobedient do in secret. But everything exposed by the light becomes visible—and everything that is illuminated becomes a light. This is why it is said: “Wake up, sleeper, rise from the dead, and Christ will shine on you.” Be very careful, then, how you live—not as unwise but as wise, making the most of every opportunity, because the days are evil. Therefore, do not be foolish, but understand what the Lord’s will is. Do not get drunk on wine, which leads to debauchery. Instead, be filled with the Spirit, speaking to one another with psalms, hymns, and songs from the Spirit. Sing and make music from your heart to the Lord, always giving thanks to God the Father for everything, in the name of our Lord Jesus Christ. 12

PRAYER FOR THE SICK Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Dispel the pain and heal the sickness of thy people, Lord our God and grant to all perfect health by the sign of thine all-conquering cross through which thou removed the weakness of mankind and condemned the enemy of our life and salvation. Thou art our life and salvation, beneficent and all merciful God, who alone can forgive us our sins and remove diseases and sickness from us, to whom are known our needs and necessities. Bestower of gifts, grant thy bounteous mercy to thy creatures according to their individual needs, through whom thy Holy Trinity is always glorified and praised, now and always and forever and ever. Amen. LITANY By the Holy Cross let us beseech the Lord, that through it he may deliver us from our sins and save us by the grace of his mercy. Almighty Lord our God, save us and have mercy upon us. PRAYER OF PRESERVATION Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Guardian and hope of the faithful Christ our God, guard, protect and bless Armenian Nation and Armenian Church, under the shadow of Thine holy and precious Cross in peace. Deliver from enemies visible and invisible. Make us worthy to give thanks to Thee and to glorify Thee with the Father and the Holy Spirit, now and forever and unto the ages of ages. Amen.