Spiritual Bread - Հոգեւոր Հաց - July 6, 2020 by torontoarmenianchurch

ՀՈԳԵՒՈՐ ՀԱՑ / SPIRITUAL BREAD Երկուշաթի/ Monday 6 Յուլիս/ July, 2020- No. 83

920 Progress Ave. Toronto, ON, M1G 3T5 Tel: 416 431 3001 www.TorontoArmenianChurch.com / info@TorontoArmenianChurch.com

ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵՆԷՆ (ՆԱՐԵԿ) ԲԱՆ ՁԳ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ Ա Բարձրեալ անքնին, զօրութիւն ահեղ, Տէր արարածոց, Թագաւոր երկնի, ստեղծիչ հրեշտակաց, մտքի գոյարան, Հաստիչ հրեղէնների, հոգիների բարի պետ, Ապաւինութեան աջ, հանգստաւետ անդորրութիւն, Լուսալիր տեսութիւն, պայծառութիւն բերկրալից, Երանութեան ճամփայ, կենդանութեան պատճառ, Բանականութեան առիթ, Անվտանգ փրկութիւն, Առաջնորդ խաղաղութեան, Պարիսպ ամրութեան, պահպանութեան պատուար, Ցանկապատ բոցեղէն` մեծագոյն օրհնութիւն, Անոխակալութեան սահման, 2

Այս ողբերգութեան մատեանում գրուած խօսքերովն իմ խոստովանական` Մարդկային ազգի մեր թշնամիներին նոյնպէս բարութեամբ յիշիր, Եւ տո՛ւր կատարեալ քաւութիւն նրանց եւ ողորմութիւն: Մի՛ բարկանար, Տէր, դու նրանց վրայ, որպէս սրբերին բամբասողների, Դէպ ինձ ունեցած մեծ սիրոյդ համար եւ իմ պատճառով, Այլ իբրեւ չարեր կշտամբողների եւ իրաւաբար նախատողների` Ների՛ր նրանց յանցանքները: Թէ՛ ես, թէ՛ նրանք եթէ միասին ելնենք քո առաջ, ով արդարադատ, Գուցէ եւ ոմանց մեղքերը մեր դէմ շա՜տ սակաւ լինեն Եւ բամբասանքները` իրաւացի. Իսկ իմ` դէպի քեզ, ամենապարգեւ, ուխտազանցութեան օրինակները Բազում են, անթիւ եւ անկշռելի: Բ Արդ, նայելով, Տէր, անարգիս վրայ, յիշի՛ր մեծութիւնդ. Եւ երբ քեզանից բարիք խնդրեմ ես իմ ատողներին, Դու նրանց համար, որ քոնն են դարձեալ, ըստ քո մեծութեան, Հրաշապէս անճառ բարիքնե՛ր գործիր: Չսատակեցնես ինձ խայթողներին, այլ ուղղի՛ր նրանց, Գջլելով խոտան բարքերն երկրային, Բարիներն արմատապէս դու թէ՛ իմ եւ թէ՛ նրանց մէջ: Մանաւանդ որ դու լոյս ես ու յոյս, Իսկ ես խաւար ու խենթ. Դու ի բնէ բարի ու գովելի, Իսկ ես` չար համակ ու ապիկար, Դու տէր համօրէն երկնի եւ երկրի, 3

Իսկ ես չեմ իշխում շնչիս եւ հոգուս. Դու բարձրեալ ազատ` կարիքներից զերծ, Իսկ ես ենթակայ տաժանքի, վշտի. Դու վեր երկնային կրքերից բոլոր, Իսկ ես կաւ անարգ ու գարշելի. Դու յար կմնաս անհասանելի բարձրութեան վրայ, ըստ մարգարէի, Իսկ ես, ըստ նոյնի, կկորչեմ ընդմիշտ. Քո մէջ նենգութիւն կամ խաւար չկա, Իսկ ես, որ աւանդն իմ չպահեցի, այդ բոլորն էլ եմ: Հանի՛ր ինձ բանտից, արձակի՛ր կապանքներից, Պոկի՛ր ինձ պրկող իմ շղթաներից, Փրկի՛ր խեղդուելուց, Ազատի՛ր տագնապներից, քանդի՛ր երկաթներից, Հա՛ն ինձ պաշարումներից, դուրս բեր երկմտութիւնից, Հանգստացրու նեղութիւններից. Փարատիր վշտերս, սփոփիր տխրութիւններս, Հանդարտեցրու խռովութիւններս, Ամոքիր լացս, ցրիր հեծութիւններս, Հեռացրու ինձ իմ ողբերից ու կազդուրիր լալուց, Աստուա՛ծ ողորմութեան եւ պարգեւատու քաղցրութեան, Հզօրիդ արեան գնով փրկուածիս անտես առնելով` զուր մի՛ կորցնիր. Կանգնեցրո՛ւ դու ինձ, որ բազմավտանգ հիւանդութիւնից մահուան ա՜փն եմ հասել: Գ Ահա՛ բարդուեցին եւ կուտակուեցին ընդունայն անցած տարիներն իմ ողջ Ա՛յն օրից, երբ որ աշխարհ եկայ ես, որպէս անպիտան, Դեռ անդաստանից իմ մօր արգանդի` մեղքերի դժնիկ փշեր ծլեցնելով. Մի՛ լինիր ինձ խայթոց խոցոտիչ, 4

Ինչպէս որ եղար Հուդայի տոհմին եւ կամ Եփրեմի զաւակի համար: Եւ քանզի հոգուս մէջ բարեսերմ ցորենի փոխարէն Խայթող, թունաւոր ու թմրեցուցիչ խոտեր բուսցրի ու տնկեցի ես,Ըստ գրոց խօսքի` աւետարանից էլ առաջ ասուած,Ինչպէ՞ս չկոչեմ անձն իմ գարշելի դաշտ ու անդաստան` Խեղդուած` մեղքերի անիծաբեր փշերով: Արդարութիւն չսերմանեցի ես, ըստ Ովսէի, Էլ ինչպէ՞ս պիտի հնձեմ կենաց բերքն ու այն հաւաքեմ, Մաքուր իմ հոգու կուսական ստինքները թառամեցին, Ինչպէս որ մարգարէն Իսրայէլի համար է ասում, Բայց դու կարող ես, Տէր, նրանց կրկին նախկին տեսքը տալ: Հուդայի մոլի բարքի համաձայն Ընդարձակեցի կամքիս մահիճը հոմանի դեւերի համար. Քո ձեռքն է դարձեալ ամփոփել այն, Տէ՛ր, նոյն զգաստութեամբ: Դ Եթէ մարմնապէս կցորդութիւնը տեսնողի հետ պոռնիկին դարձրեց անբիծ, անարատ, Իսկ դու, փրկությո՛ւն, միանալով ինձ հոգեպէս` կրկի՛ն կմաքրագործես: Եթէ արեգակն այս անկենդան, Որ ստեղծել ես դու մատակարար մեր երկրի համար, Ցամաքեցնում է ճահիճների ցեխն ու խակ պտուղներ է հասցնում, Իսկ դու ստեղծի՛չդ ամենայնի, հոգիդ Աստծոյ, Ո՜րքան աւելի պիտի կարենաս չարիքների տիղմն աղտեղի Եւ մեր մեղքերի աղծապիղծ թարախն իսկոյն սպառել: Դրա համար է, որ ես խօսքերիս կարգին շտապեցի Թշնամիներիս համար նոյնպէս բարին հայցել քեզանից, Որպէս մահապարտութեամբ հեռացուած յանցաւորիս 5

Չգցե՛ս հզօրիդ ամենախնամ աչքից, օրհնեա՜լ գթութիւն: Արդ, կենագործիր ամենամեղիս` մարմնիս անդամներով, հոգուս բնութեան հետ, Որպէսզի ես միշտ քեզ վրայ խորհեմ: Բարեգործներին բարիք խնդրելը օրէնք է բնութեան, Եւ մենք այդ բանը անում ենք կամքով մեր անբռնադատ: Քանզի արդարեւ այդ մի պատուէրդ կարող է ամէն հասակ կատարել, Իսկ երկրորդի գործադրումը նոյն սիրով հոգատար` Նշանակում է նմանուել Աստծուդ: Այդ իսկ պատճառով գերադասեցի թշնամիներիս բարիք ցանկանալ, Քան երախտաւոր բարերարներիս համար աղերսել: Ե Եւ արդ, մէկի տեղ կրկնակի անգամ յիշիր դու նրանց, Որոնք անարժանիս քո բարձրագոյն անունով ընդունեցին. Եւ տուր դու նրանց, Տէ՜ր ամէնառատ, բարերար եւ անոխակալ, Վարձը արդարի եւ մարգարէի, Թէպէտեւ զուրկ եմ ես բոլորովին արժանիքներից, Բայց նրանք ըստ իրենց հաւատքի եւ յուսալիր ակնկալութեան, Ողջամիտ կամքով են նայում ինձ պէս պատժապարտ գերուս, Որպէս թէ հոգուս փակ պահարանում կեցուցիչ մասունքդ ունենամ լրիւ: Եւ դու անսահման գթութեամբ մօտենալով մեղաւորիս,Որ անկարող է պահուել քո տեսողութիւնից Եւ կամ խոյս տալ կշեռքից ուղիղ, անխաբելի,Մաքրե՜ս, որպէսզի չխայտառակուեմ մեծ դատաստանում: Եւ ինչպէս որ ինձ ուզում են պատուել վայելուչ շուքով սիրելիներդ քո անուան համար, 6

Կրոնաւորի զգեստիս բարեձեւութեանը նայելով, Անգիտակ գաղտնի իմ արատներին` երանի են տալիս եղկելուս,Դո՛ւ էլ, հնարաւո՜ր, ամենապարգեւ, օրհնեալ մարդասէր, Ողորմո՜ղդ բոլոր արարածներին հաւասարապէս, Ամենաթշուառիս հեծութեան համար հաշտուիր նրանց հետ, ըստ իրենց հաւատքի, Ընծայիր նրանց, տուր որպէս պարգեւ մեծութիւնդ անեղծ Եւ քո պսակը յաւերժ անթառամ` Ամէն ինչ քննող ու պարզաբանող մեծ դատաստանի վերջին օրն ահեղ: Զ Անհատնում ու անվատնելի գանձերի մեծ ու փրկարար Գրաւականն ես դու ստրուկիս համար ու սովեալիս, Եւ մենք այդ գանձերն հոգուդ երկնքի ի գործ դնելով` հարստանում ենք խօսքիդ համաձայն: Տեղ սահմանիր ինձ հանդարտ ջրի մօտ, Ամրացրո՛ւ իմ մէջ, անփոփո՜խ, հաստատուն վստահութիւն. Կարգիր ինձ համար, օրհնաբանուա՛ծ, անկասկածելի յոյսի ամրութիւն. Տուր ինձ, ամենախնա՛մ, անաչառ պաշտպանութիւն, Սասանեալիս` բարի անդորրութիւն, Տարակուսեալիս` լուսոյ ապաւինութիւն, Ողբալուս` մեծ երջանկութիւն, Վհատեալիս` կենաց օգնութիւն, Լքեալիս` հաստատուն օժանդակութիւն, Նահանջածիս` անսայթաք վերընթացութիւն: Զի քոնն են բոլորն ու դու ես տուիչն ամենայնի. Եւ քո ձեռքով է բաշխւում այն ամէնն, ինչ անհրաժեշտ է մեր կեանքի համար: Եւ քեզ է վայելում փառք յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: 7

ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Քու Խաչդ թող մեզի ապաւէն ըլլայ, Տէ՜ր Յիսուս, երբ Հօրը փառքով երեւիս՝ լուսաւոր ամպերու վրայ: Այն ատեն թող ամօթով չմնա՛նք մենք՝ Քեզի յուսացողներս, այլ Քու մեծ զօրութեամբդ ուրախանանք՝ Քու աջ կողմդ բազմած, իբրեւ լոյսի որդիներ եւ փրկութեան ժառանգորդներ: Ամէն: ԱՒԵՏԱՐԱՆ ԸՍՏ ՄԱՐԿՈՍԻ 13.9-13 Զգուշացէ՛ք դուք ձեզի համար. քանի որ ատեաններու պիտի մատնեն ձեզ, ժողովարաններու մէջ պիտի ծեծեն ձեզ, ու կառավարիչներու եւ թագաւորներու առջեւ պիտի կենաք՝ իմ պատճառովս, անոնց վկայութիւն ըլլալու համար: Բայց նախ պէտք է որ աւետարանը քարոզուի բոլոր ազգերուն: Իսկ երբ մատնելու տանին ձեզ, նախապէս մի՛ մտահոգուիք թէ ի՛նչ պիտի խօսիք, ո՛չ ալ խոկացէք. հապա այդ ժամուն ինչ որ ձեզի տրուի՝ զա՛յն խօսեցէք. որովհետեւ ո՛չ թէ դուք էք որ պիտի խօսիք, հապա Սուրբ Հոգին»: «Եղբայրը մահուան պիտի մատնէ եղբայրը, ու հայրը՝ զաւակը. եւ զաւակներ պիտի ելլեն իրենց ծնողներուն դէմ ու մեռցնեն զանոնք: Բոլորին ատելի պիտի ըլլաք իմ անունիս համար: Բայց ո՛վ որ տոկայ մինչեւ վախճանը՝ անիկա՛ պիտի փրկուի: ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Փարատէ՛ ցաւերը եւ բժշկէ՛ հիւանդութիւնները քու ժողովուրդէդ, Տէր Աստուած մեր եւ բոլորին կատարեալ առողջութի՛ւն շնորհէ` Քու ամենայաղթ խաչիդ նշանով, 8

որուն միջոցով մարդկութեան տկարութիւնը վերցուցիր եւ դատապարտեցիր մեր կեանքի եւ փրկութեան թշնամին: Դուն ես մեր կեանքն ու փրկութիւնը, բարերար եւ բազումողորմ Աստուած. միայն Դո՛ւ կրնաս ներել մեր մեղքերը եւ մեզմէ հեռացնել ախտերն ու հիւանդութիւնները. Քեզի յայտնի են մեր կարիքները: Բարիքներ պարգեւող, առատ ողորմութիւնդ պարգեւէ՛ քու արարածներուդ՝ իւրաքանչիւրին ըստ իր պէտքին, որովհետեւ արարածներուդ միջոցով միշտ կը գովաբանուի Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՔԱՐՈԶ Սուրբ Խաչով Տիրոջը աղաչենք, որպէսզի սրանով փրկէ մեզ մեղքերէն եւ Իր ողորմութեան շնորհով պահէ մեզ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, ապրեցու՛ր եւ ողորմէ՛: ՊԱՀՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Պահպանիչ եւ հաւատացեալներու յոյս, Քրիստոս Աստուած մեր, պահէ պահպանէ եւ օրհնէ Հայոց ազգը եւ Հայաստանեայց Եկեղեցին. Քու Սուրբ եւ պատուական Խաչիդ հովանիին ներքեւ, խաղաղութեան մէջ. փրկէ եւ ազատէ երեւելի եւ աներեւոյթ թշնամիներէն, արժանաւորէ գոհութեամբ փառաւորենք Քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյն. այժմ եւ ﬕշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: 9

LORDâ&#x20AC;&#x2122;S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen. Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven. Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil. For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen. READING: FROM MADYAN VOGHPERKOUTYAN (NAREG) Prayer 83 Speaking with God from the Depths of the Heart A Exalted and inscrutable, terrifying power, lord of creation, king of heaven, creator of angels, who fashioned the spirits, and made the fiery beings, good chief of souls, helping hand, tranquil repose, vision of enlightenment, brightness of bliss, path to beatitude, cause of life, source of intelligence, salvation without evil, guide to peace, rampart of strength, bulwark of protection, wall of the great fire of blessing, definition of unvengeful, remember the lamentations and confessions in this book, 11

for those of the human race who are our enemies as well, and for their benefit accord them pardon and mercy. Do not be angry at them for my sake, Lord, as if they blasphemed the saints, on account of your love which is upon me, but rather treat them as if they are reprimanding evil and justly rebuke me, while forgiving them their transgressions. For when we both appear before you, just judge, perhaps some of those who have harmed me have sinned little and justly spoken against me, whereas I have committed innumerable and immeasurable breaches of my vows, with respect to you, generous Lord. B Remember your greatness, Lord, when looking upon my lowliness. And while I petition you to do good to my enemies, you in your magnanimity beyond words show your miraculous favor toward them who are also your enemies. Do not destroy those who persecute me, but reform them, root out the vile ways of this world, and plant the good in me and them, especially since you are light and hope, and I am darkness and foolishness. You are true good, praiseworthy Lord, and I am thoroughly evil and helpless. You are the Lord of everything on earth and in 12

the heavens, and I do not control my breath or spirit. You are exalted, free of any needs, and I am in pain and peril. You are above all the passions of earth, and I am base, disgusting clay. In the words of the prophet: you endure in perpetual infinity on high and I continuously perish. In you there is neither darkness nor deceit, and in me, they are complete, since I have wasted my inheritance of goodness. Take me out of my prison and free me from my bonds. Remove my chains and rescue me from drowning. Free me from anxiety and release me from my irons. Deliver me from preoccupations and banish my doubts. Console my sadness and calm my vexation. Dispel my afflictions and quiet my agitation. Cure me of my tears and stop my sighing. Drive away my lamentations and heal my sobbing. God of mercy and giver of sweetness, do not despise me, whom you have redeemed with your almighty blood. Do not condemn me to a place of perdition. Prop me up for I have reached the shores of death through all manner of fatal illness. C Look how through the seasons of my life my vain acts have piled up and accrued, for from the day I appeared on this earth, I have been good for nothing, and in the field of my motherâ&#x20AC;&#x2122;s womb I was a sprouting thorn bush of sin. 13

Nevertheless, do not be a wounding sting for me, as you were for the house of Judah or the descendants of Ephraim. And since I sowed in my soul weeds that prick, poison that numbs me, instead of the good seeds of wheat, as the Scriptures say, which are older than the Gospels, why should I not call my soul a foul field, choking with the accursed thorns of sin? I did not sow justice, as Hosea said, so why should I reap and gather the fruit of life? I lost the pure innocence of my soul, as the prophet said of Israel: Now can you restore it, Lord? I spread forth and opened the bed of my will to the demons of lust, in the wayward ways of Judah. It is in your hands to restore that innocence. D If the union of the prostitute with the prophet purified her, how much more, Savior, will our spiritual union purify me? If the inanimate sun which you created, provider of the earth, dries the foul swamps and brings the immature fruits to ripeness, then you, Creator of all, Holy Spirit of God, how much more can you flush away the silt of my wrongdoing and cleanse the foul pus of my accumulated sin? For this reason I hasten in this prayer to ask that you do good to those who hate me, so that you, blessed compassion, would not reject me, though I am deserving of death for my mortal sins and 14

you should banish me from your all-protecting sight. Give me life, although I have sinned in all ways, with every part of my body and the conduct of my soul, give me life that I might contemplate only that which is pleasing to you. To seek benefits for those who have done good is the law of nature, an instinctive urge. And indeed, all manner of people are capable of following this first rule. But the second, that is, to pray for your enemies with the care of the first, comes close to being the divine. For this reason, I presented the second first, that is praying for my enemies before asking favor for the good. E Remember twice those who, in your exalted name, accepted me, unworthy soul that I am, and give them, most generous Lord, doer of good, without spite, the reward of the just and the prophets. Although I may be devoid of virtues forever, considering the belief and by the hope and expectation, they in their reasonable judgment have regarded those like me, a slave to sin, as if I had a secret compartment in my soul filled with your life-giving relics. Approaching me with your infinite compassion, cleanse me, whose sins cannot be hidden from your sight or from your unerring judgment. Thus protect me from being shamefully condemned 15

before the tribunal of the universe. And as those whom you love, those who for your sake see your glory reflected on me, unworthy though I am, for they look upon my fine vestments without knowing the defects they conceal and call me in my pitiful state â&#x20AC;&#x153;blessed,â&#x20AC;? may you, ingenious, bountiful, content Lord, who loves mankind, with infinite mercy, for the sake of the sighs of my most wretched soul, settle with them according to their faith. On the terrible day of judgment, when everything is tried and the good are separated from the bad, offer and grant them your incorruptible glory and your never fading crown. F You are the guarantee of salvation for a starving slave like me, made worthy by the Word, your gift, to be redeemed for the benefits of heaven by the largesse of your endless and priceless treasure. Lead me beside the still waters. Erect in me like a monument, unchanging God, a ready assurance. Establish in me, praised Lord, a sincere and unshakable hope. Accord me, you who provide everything, an impartial defense. In my unsteadiness, accord me the tranquility of virtue, in my doubt, the solace of enlightenment, in my mourning, great happiness, in my weariness, hope to live, in my abandonment, steadfast help, in my retreat, return without stumbling. 16

For all of this is yours, and all of this is from you, and through you are distributed the necessities of all creation, and to you is fitting glory, forever and ever. Amen. PRAYER Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Lord Jesus Christ, let Your Cross be our refuge, when by the glory of Father, you appear on the clouds of light. Please guide us, who trust in You, not to let you down, but rejoice in Your power by your right side, as the children of light and the heirs of salvation. Amen.

GOSPEL ACCORDING TO MARK: 13.9-13 â&#x20AC;&#x153;You must be on your guard. You will be handed over to the local councils and flogged in the synagogues. On account of me you will stand before governors and kings as witnesses to them. And the gospel must first be preached to all nations. Whenever you are arrested and brought to trial, do not worry beforehand about what to say. Just say whatever is given you at the time, for it is not you speaking, but the Holy Spirit. â&#x20AC;&#x153;Brother will betray brother to death, and a father his child. Children will rebel against their parents and have them put to death. Everyone will hate you because of me, but the one who stands firm to the end will be saved.

PRAYER FOR THE SICK Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Dispel the pain and heal the sickness of thy people, Lord our God and grant to all perfect health by the sign of thine all-conquering cross through which thou removed the weakness of mankind and condemned the enemy of our life and salvation. Thou art our life and salvation, beneficent and all merciful God, who alone can forgive us our sins and remove diseases and sickness from us, to whom are known our needs and necessities. Bestower of gifts, grant thy bounteous mercy to thy creatures according to their individual needs, through whom thy Holy Trinity is always glorified and praised, now and always and forever and ever. Amen. LITANY By the Holy Cross let us beseech the Lord, that through it he may deliver us from our sins and save us by the grace of his mercy. Almighty Lord our God, save us and have mercy upon us. PRAYER OF PRESERVATION Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Guardian and hope of the faithful Christ our God, guard, protect and bless Armenian Nation and Armenian Church, under the shadow of Thine holy and precious Cross in peace. Deliver from enemies visible and invisible. Make us worthy to give thanks to Thee and to glorify Thee with the Father and the Holy Spirit, now and forever and unto the ages of ages. Amen.