ՀՈԿՏԵՄԲԵՐ 25 OCTOBER, 2020 – No. 62
ԿԻՐԱԿՆՕՐԵԱՅ ԹԵՐԹԻԿ- SUNDAY BULLETIN ԿԻՐԱԿՆՕՐԵԱՅ ԹԵՐԹԻԿ-SUNDAY BULLETIN
ԵՕԹԵՐՈՐԴ ԿԻՐԱԿԻ ԽԱՉՎԵՐԱՑԻ ԳԻՒՏ Ս. ԽԱՉԻ ՃԱՇՈՒ ԸՆԹԵՐՑՈՒԱԾՆԵՐ
ԵՍԱՅԻԻ ՄԱՐԳԱՐԷՈՒԹԵՆԷՆ 33.22-34.1 ՊՕՂՈՍ ԱՌԱՔԵԱԼԻ ԿՈՂՄԷ ԿՈՐՆԹԱՑԻՆԵՐՈՒՆ ԳՐՈՒԱԾ ԱՌԱՋԻՆ ՆԱՄԱԿԷՆ 1.18-24 ՄԱՏԹԷՈՍԻ ԱՒԵՏԱՐԱՆԷՆ 24.27-36 ԱՌԱՒՕՏԵԱՆ ԺԱՄԵՐԳՈՒԹԻՒՆ Ժամը 9։30-ին ՍՈՒՐԲ ԵՒ ԱՆՄԱՀ ՊԱՏԱՐԱԳ Ժամը 10։30-ին Պատարագիչ եւ Քարոզիչ՝ Տ. ՀԱՅԱՐԻ ՔՀՆՅ. ԹԱՆԱՇԵԱՆ ՀՈԳԵՒՈՐ ՀՈՎԻՒԻ ՕԳՆԱԿԱՆ
SEVENTH SUNDAY OF THE EXALTATION OF THE HOLY CROSS DISCOVERY OF THE HOLY CROSS SYNAXIS READINGS ISAIAH 33.22-34.1 CORINTHIANS 1 / 1.18-24 LUKE 4.14-23 MORNING SERVICE at 9:30 am DIVINE LITURGY at 10:30 am Celebrated by:
REV. FR. HAYARI TANASHIAN PASTOR’S ASSISTANT
As our Church is opento public now, we invite you to read the code of conduct provided on page 24 for details. Thank you in advance for your cooperation.
2
ՊՕՂՈՍ ԱՌԱՔԵԱԼԻ ԿՈՂՄԷ ԿՈՐՆԹԱՑԻՆԵՐՈՒՆ ԳՐՈՒԱԾ ԱՌԱՋԻՆ ՆԱՄԱԿԷՆ 1.18-24 Արդարեւ խաչին քարոզութիւնը յիմարութիւն է անոնց համար՝ որ կը կորսուին, իսկ մեզի համար՝ որ փրկուած ենք՝ Աստուծոյ զօրութիւնն է: Որովհետեւ գրուած է. «Իմաստուններուն իմաստութիւնը պիտի կորսնցնեմ, ու խելացիներուն խելքը պիտի ջնջեմ»: Ո՞ւր է իմաստունը, ո՞ւր է դպիրը, ո՞ւր է այս աշխարհի վիճաբանողը. միթէ Աստուած չյիմարացո՞ւց այս աշխարհի իմաստութիւնը: Արդարեւ՝ քանի աշխարհը իր իմաստութեամբ չճանչցաւ Աստուած՝ անոր իմաստութեան մէջ, Աստուած բարեհաճեցաւ քարոզութեան յիմարութեամբ փրկել անո՛նք՝ որ կը հաւատան. որովհետեւ Հրեաները նշան կը պահանջեն, եւ Յոյները իմաստութիւն կը փնտռեն, իսկ մենք կը քարոզենք խաչեալ Քրիստոսը, գայթակղութիւն՝ Հրեաներուն, ու յիմարութիւն՝ Յոյներուն. բայց անոնց որ կանչուած են, թէ՛ Հրեաներուն եւ թէ Յոյներուն, Քրիստոսը՝ Աստուծոյ զօրութիւնը եւ Աս-տուծոյ իմաստութիւնը. ՄԱՏԹԷՈՍԻ ԱՒԵՏԱՐԱՆԷՆ 24.27-36 Քանի որ ինչպէս փայլակը կ՚ելլէ արեւելքէն ու կ՚երեւնայ մինչեւ արեւմուտք, ա՛յնպէս պիտի ըլլայ մարդու Որդիին գալուստը: Որովհետեւ ո՛ւր որ դիակ կայ, հո՛ն պիտի հաւաքուին արծիւները»: «Եւ այդ օրերու տառապանքէն անմի՛ջապէս ետք՝ արեւը պիտի խաւարի ու լուսինը պիտի չտայ իր փայլը. աստղերը պիտի իյնան երկինքէն, երկինքի զօրութիւնները պիտի սար3
սին, եւ ա՛յն ատեն մարդու Որդիին նշանը պիտի երեւնայ երկինքի մէջ: Այն ատեն երկրի բոլոր տոհմերը պիտի հեծեծեն, ու պիտի տեսնեն մարդու Որդին՝ որ կու գայ երկինքի ամպերուն վրայ, զօրութեամբ ու մեծ փառքով: Եւ ան պիտի ղրկէ իր հրեշտակները բարձրաձայն փողով, ու պիտի հաւաքեն իր ընտըրեալները չորս հովերէն, երկինքի մէկ ծայրէն մինչեւ միւս ծայրը»: «Թզենիէ՛ն սորվեցէք առակ մը. երբ անոր ոստերը կակուղնան եւ տերեւները ցցուին՝ կը հասկնաք թէ ամառը մօտ է: Նո՛յնպէս դուք՝ երբ տեսնէք այս բոլոր բաները, գիտցէ՛ք թէ մօտ է՝ դռներուն քով: Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Այս սերունդը պիտի չանցնի, մինչեւ որ այս բոլոր բաները ըլլան”: Երկինք ու երկիր պիտի անցնին, բայց իմ խօսքերս բնա՛ւ պիտի չանցնին»: «Իսկ այդ օրն ու ժամը՝ ո՛չ մէկ մարդ գիտէ, ո՛չ ալ երկինքի հրեշտակները, հապա՝ միա՛յն իմ Հայրս: CORINTHIANS 1 1.18-24 For the message of the cross is foolishness to those who are perishing, but to us who are being saved it is the power of God. For it is written: “I will destroy the wisdom of the wise; the intelligence of the intelligent I will frustrate.” Where is the wise person? Where is the teacher of the law? Where is the philosopher of this age? Has not God made foolish the wisdom of the world? For since in the wisdom of God the world through its wisdom did not know him, God was pleased through the foolishness of what was preached to save those who believe. Jews demand signs and Greeks look for wisdom, but we preach Christ crucified: a stumbling block to Jews and foolishness to 4
Gentiles, but to those whom God has called, both Jews and Greeks, Christ the power of God and the wisdom of God. MATTHEW 24.27-36 For as lightning that comes from the east is visible even in the west, so will be the coming of the Son of Man. Wherever there is a carcass, there the vultures will gather. “Immediately after the distress of those days “ ‘the sun will be darkened, and the moon will not give its light; the stars will fall from the sky, and the heavenly bodies will be shaken.’ “Then will appear the sign of the Son of Man in heaven. And then all the peoples of the earth c will mourn when they see the Son of Man coming on the clouds of heaven, with power and great glory. And he will send his angels with a loud trumpet call, and they will gather his elect from the four winds, from one end of the heavens to the other. “Now learn this lesson from the fig tree: As soon as its twigs get tender and its leaves come out, you know that summer is near. Even so, when you see all these things, you know that it e is near, right at the door. Truly I tell you, this generation will certainly not pass away until all these things have happened. Heaven and earth will pass away, but my words will never pass away. “But about that day or hour no one knows, not even the angels in heaven, nor the Son, f but only the Father.
֍ 5
ԱՅՍ ԿԻՐԱԿԻ - THIS SUNDAY ՏՕՆ ԳԻՒՏ ԽԱՉԻ Հայաստանեայց Առաքելական Ս. Եկեղեցին Վերացման Սուրբ Խաչի Եօթերորդ Կիրակին, այս տարի Հոկտեմբեր 27-ին, կը տօնէ Գիւտ Խաչը։ Եկեղեցական տօնացոյցին մէջ Գիւտ Խաչի տօնը Սուրբ Խաչին նուիրուած 4 տօներէն վերջինն է, սակայն առաջին տօնն է, որ սահմանուած է եկեղեցւոյ կողմէ: Գողգոթա Յիսուս Քրիստոսի Խաչելութենէ եւ Անոր Յարութենէ ետք, Տիրոջ դատարկ գերեզմանն ու Խաչը քրիստոնեաներու համար յատուկ յարգանքի ու հոգատարութեան առարկայ դարձան: Տիրոջը համբարձումէն յետոյ, Փրկչին խաչը հրեաները կը պահեն՝ զայն թաղելով հողին տակ: 313 թ. Կոստանդիանոս Մեծ կայսեր (305-337 թթ.) Միլանի հրովարտակով, քրիստոնեաները կը ստանան իրենց կրօնը ազատօրէն դաւանելու հնարաւորութիւն: Կոստանդին կայսրին մայրը՝
Հեղինէ Թագուհին բարեպաշտ քրիստոնեայ էր: 327 թ ան կը ծրագրէ ուխտագնացութիւն դէպի Երուսաղէմ՝ Սուրբ Տեղերը այցելելու եւ նաեւ մեր Տիրոջ՝ Յիսուս Քրիստոսի Սուրբ Խաչափայտը գտնելու։ Երբ Երուսաղէմ կը հասնի, իր հարցուփորձերուն հետեւանքով կը գտնէ Յուդա անունով հրեայ մը, որ հրեական գրաւոր աւանդութիւններէն գիտէր խաչերու թաղման տեղը: Ան դժկամօրէն ցոյց կուտայ Խաչափայտին տեղը: Հեղինէի հրահանգով աշխա6
տաւորներու մեծ բազմութիւն մը կը սկսին փորել եւ աղբերու տակէն կը հանեն երեք խաչերը: Որպէսզի գտնեն բուն խաչափայտը, կը կեցնեն նոր մեռեալ պատանիի մը մահուան թափօրը եւ անոր անշունչ մարմինը խաչերուն վրայ կը դնեն ։ Առաջինին եւ երկրորդին ոչինչ կ՚ըլլայ, իսկ երրորդին պատանին կը կենդանանայ։ Այսպէսով կը գտնեն Տիրոջ Խաչափայտը։ Տէրոջը խաչափայտի հրաշքը տեսնելով՝ հրեայ Յուդան ալ կ'ընդունի քրիստոնէութիւնը եւ կը դառնայ Երուսաղէմի Կիւրեղ եպիսկոպոսը: Այս առիթով Քրիստոսի իսկական խաչափայտէն փոքրիկ կտորներ` մասունքներ կը տրուին զանազան եկեղեցիներու, իսկ բուն խաչը կը պահուի Երուսաղէմի մէջ: Հետագային, երբ կը կառուցուի Ս. Յարութեան տաճարը, խաչը կը փոխադրուի հոն, ուր մեծ ակնածանքով կը պահուի` որպէս սրբութիւն սրբոց:
DISCOVERY OF THE HOLY CROSS This year, on Sunday October 27th, the Armenian Apostolic Church celebrates one of the four feasts dedicated to the Holy Cross the Feast of Discovery of the Holy Cross. Even though, this is the last feast in the Church Calendar dedicated to the Cross, but it was the first one to be established by our church fathers. The feast signifies the discovery of all three of the crosses of Golgotha—our Lord's and the other two, on which the criminals were crucified. Following the Ascension of our Lord, he crosses were buried. In 327 A.C., Empress Helena, the mother of Emperor Constantine, commissioned an army to find the true cross. After long searches, they found a man named Judas, who knew the place of the burial of three 7
crosses, based on Jewish scriptures. Judas was very reluctant to help. Later he showed the place of our Lord’s buried Cross, which was found with two others in Golgotha Jerusalem, buried in a rubble heap (on Golgotha). To find out on which of these three crosses our Lord Jesus Christ was crucified, the body of a deceased young man was taken from a passing funeral procession and placed before each cross. The man miraculously came to life on the cross of our Savior, which was accepted as the one and True Cross. After Judas witnessed this miracle, he accepted Christianity and became the Bishop Cyril of Jerusalem. After the discovery of the Holy Cross, Helena renovated the Holy Places of Jerusalem and built the Church of Holy Sepluchre, where the Lord’s cross was installed. According to tradition, the True Cross was overgrown with aromatic basil and that is why the cross in Armenian Church is shaped as a blossoming cross and is called the Tzaghkads Khatch (Ծաղկած Խաչ). The Armenian cross often features leaves, wheat and grapes flaring from its base; which is meant to emphasize its life-giving character. ԳԻՏԷԻ՞Ր ԹԷ... Երեք խաչերու հետ միասին Գողգոթայի վրայ գտնուեցաւ նաեւ Պիղատոսի հրամանով Յիսուսի գլխավերեւը ամ-րացուած եռալեզու տախտակը: Ահա թէ ինչ կ'ըսէ Աստ-ւածաշունչը այդ տախտակին մասին. «Տախտակի վրայ եբրայերէն, յունարէն ու լատիներէն լեզուներով գրուած էր «Յիսուս Նազովրեցի՝ Հրեաներուն թագաւորը»: Հրեա-ներուն քահանայապետները ըսին Պիղատոսի. «Մի՛ գրեր. “Հրեաներուն թագաւորը”, հապա գրէ՛ թէ ի՛նք ըսաւ. “Հրեաներուն թագաւորն եմ”»: Սակայն Պիղատոս պատասխանեց. «Ի՛նչ որ գրեցի՝ գրեցի՛»: (Յովհ. 16:19-22) DID YOU KNOW?... With three crosses on Golgotha (Cavalry) was also discovered the trilingual sign prepared by the order of Pontus Pilate, that was fastened on the Cross of our Lord. Here is the Bible reference: "It read: Jesus of Nazareth, the King of the Jews.* Many of the Jews read this sign, for the place where Jesus was crucified was near the city, and the sign was written in Aramaic, Latin and Greek. The chief priests of the Jews protested to Pilate, “Do not write ‘The King of the Jews,’ but that this man 8
claimed to be king of the Jews.” Pilate answered, “What I have written, I have written.” (John 16:19-22) *In many Christian icons the sign has JNRI written on it. It is the acronym of Latin "Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum" (Jesus of Nazareth, the King of the Jews). Խաչի նշանը մենք կը պատկերացնենք մեր եկեղեցիներու, մեր պատերու եւ դռներու վրայ, եւ թէ՛ խաչակնքելու ատեն մեր երեսներուն վրայ ու յատուկ ուշադրութեամբ մտովի կը պատկերացնենք զայն, որովհետեւ այդ մեր փրկութեան նշանն է, ընդհանուր ազատութեան եւ մեր Տիրոջ խոնարհութեան նշանը։
(Յովհաննէս Ոսկեբերան) We depict the sign of the Cross in our churches, on our walls and doors. We make the sign of Cross while praying and picture it in our minds, because it is the symbol of our salvation, our freedom and our Lord's humility.
(John Chrysostom)
ՕԹԵԱՑ ԽԱՉ ՍՐԲԱՎԱՅՐ Խոր Վիրապէն դէպի արեւմուտք կը գտնուի «Օթեաց Խաչ» սրբավայրը: Հայ Եկեղեցւոյ աւանդութեան համաձայն` Հայոց աշխարհի առաջին լուսաւորիչներ` Ս. Թադէոս և Ս. Բարթողիմէոս առաքեալները, Հայաստանի մէջ իրենց քարոզչութեան ընթացքին կը հանդիպին Արտաշատի բլուրին վրայ: Իրենց հանդիպման տեղը կը կանգնեցնեն խաչ մը եւ խաչի նշաններ կը դրոշմեն նաեւ ժայռերու վրայ: Անոնք կ'օթեւանեն այդ Խաչի նշանին հովանիին տակ: Ի նշան պատմական այս հանդիպումին՝ այդ խաչը կոչուեցաւ Օթեաց Խաչ: Այնուհետեւ բաժնուելով ՝Թադէոսը կ'անցնի Վասպուրականի 9
Արտազ գաւառը , իսկ Բարթողիմէոսը՝ Հեր եւ Զարեւանդ գաւառներ, ապա Անձեւացեայց գաւառ եւ Աղբակ: 2015 թ. Խաչի Գիւտի տօնին օրը, Խոր Վիրապ վանքին մօտ (ճիշդ այն տեղը, ուր առաջին անգամ Տիրոջ սուրբ առաքեալներ՝ Թադէոսն ու Բարթողիմէոսը հանդիպեցան) ձեռամբ Մայր Աթոռի Վանորէից Տեսուչ Արտակ Եպիսկոպոս Տիգրանեանի օծուեցաւ եօթ մեթր բարձրութիւն ունեցող խաչարձան մը, որը տեղի անունին համաձայն կոչուեցաւ «Օթեաց Խաչ»։
'OTYATS KHACH' The 'Otyats Khach' is located west of the monastery of Khor Virap, Armenia. According to tradition of Armenian church, this is the place, where, during their ministry in Armenia, the first illuminators of our nation St. Thaddeus and St. Bartholomew met for one night. As a symbol of this event, they erected the sign of the cross on top of the hill (near Artashat ) and also engraved cross signs on the stones. They rested under the sign of cross. Hence the name 'Otyats Khach', meaning 'cross that sheltered'. The next morning, each went their own way: St Taddeus to Ardaz province of Vasbouragan and St. Bartholomew to the provinces Her and Zarevant, later to Aghbag. To commemorate this historical event, in 2015, on the Feast day of Discovery of Holy Cross, a stone cross sculpture 'Otyats Khach' was placed in the same place, where the Holy Apostles met. The Cross was consecrated by the Dean of Monasteries of Mother See Bishop Artak Tigranyan. 10
ՇԱԲԹՈՒԱՆ ՏՕՆԵՐԸ - FEASTS OF THE WEEK ՍՈՒՐԲ ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ ՈՍԿԵԲԵՐԱՆ 29 Հոկտեմբեր Սուրբ Յովհաննէս Ոսկեբերանը, ընդհանրական եկեղեցւոյ տասներկու վարդապետներէն մէկն է: Ծնած է 347թ. Անտիոք, ազնուական ու բարեպաշտ ընտանիքի մը մէջ, եւ ազգութեամբ ասորի է: Հայրը մահացած է, երբ ան տակաւին մանուկ էր: Իր կրթութիւնը ստացած է Աթէնքի մէջ եւ ուսանած` իր ժամանակի հռչակաւոր հռետոր եւ ճարտասան Լիբանիոսի մօտ: Դեռ երիտասարդ հասակէն փափաքած է նուիրուիլ Աստուծոյ եւ ապրիլ ճգնաւորի կեանքով, բայց մօրը խնդրանքով չէ հեռացած տունէն: Մօրը մահէն յետոյ միայն կ'առանձնանայ ու կը ճգնի շուրջ 6 տարի: 380 թուականին կը ձեռնադրուի սարկաւագ: 386 թուականին, ձեռամբ Փլաբիանոս հայրապետին կը ձեռնադրուի քահանայ: Երբ կը վախճանի Կ.Պոլսոյ Նեկտարիոս պատրիարքը, Արկադիոս կայսեր պատուէրով, 398 թ. Յովհաննէս Ոսկեբերանը կը բերուի Կոստանդնուպոլիս եւ իր կամքին հակառակ կը ձեռնադրուի Կ. Պոլսոյ Պարտրիարք: Իր Հայրապետութեան ընթացքին շատերը դարձի կը բերէ, բայց նաեւ հակառակորդներ կ'ունեայ, մասնաւորապէս արքունական յոռի բարքերը յանդիմանելու պատճառով: Իր թշնամիներու սադրանքով 403 թուականին ան կ’աքսորուի Բութանիա, բայց ժողովուրդի պահանջով արքունիքը շուտով ետ կը բերէ հայրապետը: 404 թուականին Ս. Յովհաննէս Ոսկեբերանը դարձեալ կ’աքսորուի այս անգամ Փոքր Հայքի Կոկիսոն քաղաքը: Աւելի ուշ կ'աքսորուի Պոնտոս, բայց չդիմանալով ճանապարհի դժուարութիւններուն՝ 11
դեռ աքորաավայր չհասած կը մահանայ 407 թուականին: 438թ. սուրբին մարմինը մեծ հանդիսութեամբ կը բերուի եւ կ’ամփոփուի Կ. Պոլսոյ Ս. Առաքելոց եկեղեցւոյ մէջ: Հայ Առաքելական Եկեղեցին Ս. Յովհաննէս Ոսկեբերանի յիշատակը կը տօնէ, նախ՝ Տասներկու վարդապետներու շարքին` Խաչվերացի Զ. Կիրակիին յաջորդող Շաբաթ օրը, ապա, առանձին` Խաչվերացի Է. Կիրակիին յաջորդող շաբթուայ մէջ ( այս տարի 29 Հոկտեմբերին): Ս. Յովհաննէս Ոսկեբերանի աշխատութիւնները հայերէնի թարգմանուած են իր կենդանութեան օրով: Շնորհիւ Աստուածաշունչ մատեանի իր մեկնութիւններու, քարոզներու, ներբողներու եւ թուղթերու անզուգական լեզուական գեղեցկութեան Ս. Յովհաննէսին տրուեցաւ Ոսկեբերան մականունը:
ST. JOHN CHRYSOSTOM 29 October St. John Chrysostom is known to Armenian Church and throughout the Christian East for his profound and passionate homilies. St. John Chrysostom was the Archbishop of Constantinople and he is one of the 12 Holy Fathers of the universal church. He was born in Antioch in the year 347. He lost his father at a young age. His mother devoted all her efforts to raising her son in Christian piety. He received his education in Athens and studied under the finest philosophers and rhetoricians. After his mother passed away in 374, St. John retired to the mountains and lead a monastic life for about 6 years, but was obliged to return to Antioch to recover his health. St. Meletius, the Bishop of Antioch, ordained him as a deacon in the year 380. The following years were devoted to work on new theological writings. In the year 386 St. John was ordained as a priest by Bishop Flavian of Antioch. St. Chrysostom had been a deacon for five years and a priest for twelve years. When Nectarius, Bishop of Constantinople, died in 398, St. John was elevated to the See of Constantinople as the new Patriarch. His incredible works and preaching’s brought many people to the Christian faith. He openly disapproved the corrupt lifestyle of the court and therefore was exiled twice. His enemies were not satisfied with the sufferings he had already endured, and they banished him yet further, to Pontus, at the very extremity of Byzantine (Eastern Roman Empire). He 12
died on his way in 407. His last words were, “Glory to God for all things!” The holy relics of St. John Chrysostom were solemnly transferred to Constantinople in the year 438. St. John was a splendid preacher, and his inspired words earned him the name “Golden-Mouthed” (“Chrysostom”). The Armenian Apostolic Church commemorats St. John Chrysostom twice a year: First with the Twelve Holy Fathers of universal church and separately in the week following the 7th Sunday of after exaltation of Cross, this year October 29. The writings of John Chrysostom were among the first documents translated into Armenian after the Bible. Today more manuscripts of Chrysostom's works have come down to us than of any other nonArmenian author.
ՏՕՆ ԱՄԵՆԱՅՆ ՍՐԲՈՑ` ՀՆՈՑ ԵՒ ՆՈՐՈՑ, ՅԱՅՏՆԻ ԵՒ ԱՆՅԱՅՏ 31 Հոկտեմբեր Այս Շաբաթ, 31 Հոկտեմբերին, Հայաստանեայց Առաք. Ս. Եկեղեցին կը տօնէ «Տօն Ամենայն Սրբոց` Հնոց եւ Նորոց, Յայտնի եւ Անյայտ»՝ յիշելու համար Եկեղեցւոյ եւ Քրիստոնէական հաւատքին համար զոհուած բոլոր սուրբերը եւ յատկապէս անոնք, որոնց սուրբ անունները անյայտ են ու չեն անցած Տօնացոյցի կամ եկեղեցական օրացոյցի մեջ, սակայն գրուած են Երկինքի արքայութեան սրբազան մատեանին մէջ: Քրիստոնէական հալածանքներու եւ իրենց հաւատքի համար պայքարելու ընթացքին սրբակեաց շատ անձեր նահատակուած են, ու անոնց անունները, ցաւով, չեն պահպանուած եւ չեն հասած մեզի: Ուստի, եկեղեցին հաստատած է այս նուիրական տօնը անոնց յիշատակը ոգեկոչելու համար: «Ամենայն Սրբոց տօն»ը կը տօնուի Նոյեմբեր 1-ի ամենամօտ Շաբաթ օրը: ALL SAINTS DAY OLD AND NEW, KNOWN AND UNKNOWN
31 October This Saturday, 31 October, the Armenian Church celebrates All Saints’ Day ‘Old and New, Known and Unknown. Saints are persons who lived a pious life, were martyred for their faith, performed miracles, were 13
renowned for their faith and service to the church and therefore worthy of heavenly favour. Saints’ Days recognize those martyrs and holy fathers’ from early days of church who lived exemplary lives of Christian virtue and sanctity. The saint’s days are celebrated on the day of their death or martyrdom.
There are two categories of saints in the Armenian Church: those that are ‘celebrated’ (included in the Church Liturgical Calendar) and those that are ‘commemorated’ (not included in the Church Liturgical Calendar). The ‘celebrated saints’ are remembered by the reading of their names during the daily Services and during the Divine Liturgy. The ‘commemorated saints’ are remembered by the daily reading of their lives and works, and/or martyrdom from the Haysmavoork (Book of Martyrologies and Lives of the Saints). There are also those saints who remain unknown to us, but their names are in the sacred book of Heavenly Kingdom. So, in order for the church to commemorate all the saints, "old and new, known and unknown”, the church established the ‘All Saints Day’.)
14
In Memory of THE FALLEN SOLDIERS AND CIVILIANS IN ARTSAKH
Requested by Mr. & Mrs. Armen & Narine Balyan and children, Lusine and Tigran Mr. & Mrs. Nayiri Davtyan & Gohar Mikaelian and children, Arman & Davit
In Memory of THE LATE ARAM BALYAN, FALLEN SOLDIER IN ARTSAKH
Requested by Arslanian Family
In Memory of THE LATE CAROLINE ARSLANIAN On the 7th Day of her passing in Egypt
Requested by Mr. & Mrs. Haig & Therese Der-Ohanian Mr. & Mrs. Norair & Carol Der-Ohanian Erik and Aleena
In Memory of THE LATE ARA PETROS DER- OHANIAN Passed away on October 15, 2020 in Yerevan, Armenia 15
Requested by Mr. Hrant Margos Aminian and Mrs. Silva Hagop Aminian
In Memory of THE LATE ZABEL SHUKRI LAZARIAN On the 40th Day of her passing
Requested by Mr. & Mrs. Samvel, Susanna and baby Sam Harutyunyan Ms Maria and Elijah Harutyunyan Hranush, Mikael and Gayane Hovsepyan and children Roza Shahmuradyan and Semyon Osipyan Grigor and Gayane Shahmuradyan and children Manvel, Susanna and Ruzanna Harutyunyan and children Marusya Harutyunyan, and all relatives
In Memory of THE LATE DAVID HARUTYUNYAN On the 40th Day of his passing
Requested by The Kurdian & Altounian Families
In Memory of THE LATE SIRVARD KURDIAN On the 2nd anniversary of her passing, as well as
KHACHIG KURDIAN, YEBRAKSE KIRISHJIAN, ARAXIE KIRISHJIAN, HAGOP ALTOUNIAN and the departed souls of the KURDIAN, KIRISHJIAN, ALTOUNIAN, SALIAN, MANOOGIAN AND KOUNDAKJIAN FAMILIES MEMBERS 16
Requested by Mrs. Diana Boghossian Mr. & Mrs. Serj and Nadia Boghossian and the children Adrian and Matthew
In Memory of THE LATE DR. AVEDIS BOGHOSSIAN On the 5th anniversary of his passing as well as in memory of the departed souls of the
BOGHOSSIAN, BALABAN AND YANCHO FAMILIES’ MEMBERS
Requested by Mrs. Mireille Diradour Mr. Richard Diradour & Family Mr. Alex Diradour & Family
In Memory of THE LATE GREGORY DIRADOUR On the 8th Anniversary of his passing
Requested by Mr. Nayiri Davtyan & Mrs. Gohar Mikaelian And children, Arman & Davit
In Memory of THE LATE ARTUR MIKAYELYAN On the 13th Anniversary of his passing
17
Donations Received Between October 17-22, 2020
HTAC Humanitarian Fund-Artsakh Ms Silva Saghatelyan $200.00 Mrs. Hasmik Saghatelyan $200.00 Mr. & Mrs. Artur Oganyan & Osanna Parsamyan $200.00 Ms Elizabeth Virc $200.00 Mrs. Rose Meutemedian $150.00 Ms Ashken Meutemedian $100.00 Ms Mable Roberts $100.00 Mr. Benjamin Fockter $100.00 Ms Lynne Quattrociocchi $100.00 Ms Elizabeth DePeuter $100.00 Mrs. Valerie Hallman-Roth $100.00 Ms Victoria Sogomonian $100.00 Ms Evelyne Gharibian $100.00 Mrs. Jane Yeretsian $100.00 Mrs. Vardouhi Chobanyan $100.00 Mr. Ohaness Der Davityan $100.00 Mr. & Mrs. George & Mary Ternamian $100.00 Aurel Preda $100.00 G. Max Auto $100.00 Mr. Hartion Yaghia $100.00 Ms Claudia Taccardi $50.00 Ms Dominique Schneider $50.00 Mrs. Lucy Hamboyan $50.00 Mr. Alber Altun $30.00 Mr. Ivan Davet $20.00 Ms Odette Kessler $20.00 Ms Sona Bedikian $20.00 18
In Memory of: The Late Gregory Diradour Mrs. Mireille Diradour $300.00 The Late Maryam Mangoyan Shahan & Elizabeth Nazar $130.00 The Late Ara Petros Der-Ohanian Mr. Haig Der Ohanian $200.00 The Late Dr. Avedis Bogosyan Mrs. Diana Bogosyan $200.00 Kafessian Family's Departed Souls Miss Garny Kafessian $100.00 The Late Zareh Avedissian Mrs. Lala Avedissian $200.00 The Late Margarita Baiahcheva Dr. Lev Kirischian $400.0
General: Mr. & Mrs. Ohannes & Makruhi Karak $250.00 Mr. & Mrs. Aram & Tili Isnar $200.00
APPRECIATION We thank all our donors for supporting Holy Trinity Armenian Church through their heartfelt donations. If you prefer to stay anonymous, please contact the Church office and inform the administration. Tel: 416-431-3001 info@TorontoArmenianChurch.com
19
Ս. Սեղանի ծաղիկներու նուիրատու՝
ՏԻԿԻՆ ՄԻՐԷՅԼ ՏԻՐԱՏՈՒՐ ԵՒ ԸՆՏԱՆԻՔ Ի յիշատակ իրենց սիրեցեալ ամուսնոյն եւ հօր՝
ԿՐԵԿՈՐԻ ՏԻՐԱՏՈՒՐԻ Ծաղիկներու պատրաստում՝ Ken’s Flowers
The Altar Flowers are Donated by
MRS. MIREILLE DIRADOUR AND FAMILY In loving Memory of their beloved Husband and Father,
GREGORY DIRADOUR Flowers provided by Ken’s Flowers
20
Կ’օրհնենք Քեզ, ո՜վ Տէր Աստուած մեր Փրկիչը, որ միշտ մեզի հետ ես եւ բնաւ չես լքեր անոնք՝ որոնք հաւատքով եւ ճշմարտութեամբ օգնութեան կը կանչեն Քեզ: Կ’աղաչենք եւ կը խնդրենք, Տէ՜ր, ճամբորդակի՛ց եղիր ծառաներուդ, Քու վերակացութեամբդ զանոնք խաղաղութեան մէջ պահելով. եւ Դո՛ւն առաջնորդէ մեզ, մեր Տիրոջ՝ Յիսուս Քրիստոսի միացածներս, որպէսզի խաղաղութեամբ եւ խնդութեամբ վերստին հասնինք մեր տուները: Անո՛ր կը վայելեն փառքը, իշխանութիւնն ու պատիւը, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենց: Ամէն:
Շնորհակալութիւն յայտնենք Տիրոջ, որ իր ողորմութեամբը մեզ առաջնորդեց ցերեկուան մեր գործերուն մէջ, եւ շնորհեց որ միասնաբար գանք հասնինք գիշերային այս հանգիստին: Մշտապէս աղաչենք, որ մարդասէրն Աստուած պահապան ըլլայ մեր անձերուն, եւ իր ողորմութեամբը մեզ պահէ եւ առաջնորդէ ու հասցնէ իր բարի հանգիստին, որ զինք սիրողներուն տալ խոստացաւ ճշմարիտ Աստուածը՝ Յիսուս Քրիստոս, յաւիտեանս յաւիտենից: Ամէն: 21
22
UNITED ARMENIAN COUNCIL OF ONTARIO email: uaco@unitedarmenians.ca PRESS RELEASE Toronto, Ontario. A coalition of 20+ Armenian churches, organizations, associations, political parties, and independent community leaders announce the formation of the United Armenian Council of Ontario (UACO), established on Sunday, October 11, 2020. UACO builds upon crosscommunity collaboration that has taken shape across the province over the past several years, especially since the centennial commemoration of the Armenian Genocide. Now, at a time when our Armenian nation faces its biggest existential threat since the Genocide, Armenians around the world have come together to stand up for the survival of our people and our two Republics – Armenia and Artsakh. It is with this spirit that we announce the formation of UACO. On September 27, after Azerbaijan launched the war against Artsakh, the Armenian community of Ontario immediately mobilized across all fronts: securing humanitarian aid, fundraising, and raising awareness on social, political, and academic stages. UACO will enable the coordination of all activities in Ontario related to the war in Artsakh – coming together as one to ensure the survival of our people through peaceful means. Broadly, the UACO’s mission will be to: • implement and realize projects of a pan-community nature, • encourage and assist projects which advance the collective interests and the rights of Armenian communities across Ontario, and • gather and apply the Armenian community’s resources for the benefit of the community’s interests as well as the welfare of the Republics of Armenia and Artsakh. As we all know, unity is strength. The more we speak in one voice, the more powerful we become as a global nation. Together, we will ensure that what is just - human rights and the rights of the people of Artsakh will prevail. Together, we will be victorious.
23
OUR CHURCH HAS REOPENED Dear faithful, It is with a heart full of spiritual happiness we announce that based on the decision of Mr. Doug Ford, Ontario Premier, and the blessings of H.E. Bishop Abgar Hovakimian, Primate of the Armenian Church of Canada, Holy Trinity Armenian Apostolic Church reopened its doors to the faithful on Sunday, June 14, 2020. The church will be open for prayers and visits every: Sunday for Divine Liturgy, from 10:30 am to 1:00 pm. Live streaming will be available on the church Facebook page. Wednesday, from 7:00 to 8:00 pm, prayers for the recovery of those who are ill. Live streaming will be available on the church Facebook page. Monday through Friday, 9:30 am to 3:00 pm, during the church office hours, for private prayers and lighting of candles. In order to register names for baptisms, weddings, funeral services, as well as requiem and prayers for health or to visit the church office, you are kindly advised to contact the office beforehand: Tel.: 416-431-3001 ext. 226
E-mail: info@TorontoArmenianChurch.com
ATTENTION We would like to draw your attention to the following important points: According to the decision made by the Provincial authorities, we will be able to admit only a limited number of faithful, in order to be able to apply all security measures: keeping 6 feet apart. Families living in the same household will be allowed to sit together; however, each person will be counted separately in the headcount. No handshakes and hugs, please. All those who visit the church must wear a face mask. Please bring your own to help ensure supplies last. 24
A designated person will record the names of the visitors and escort them to their assigned seat. The collection tray will not be passed but rather placed in the Church lobby, where people can make their offering on their way out. All those in high risk groups are strongly urged to stay home. You cannot enter the Church if any of the following applies to you: 1. a family member or anybody in your immediate surrounding has any of the symptoms listed below or has tested positive for Covid-19; 2. have fever; 3. have a cough; 4. have a sore throat; 5. have loss of taste or smell; 6. traveled outside the province of Ontario APPRECIATION We extend our thanks to the deacons and the members of the church choir, who voluntarily participated in the ceremonies during these difficult times and to you, dear faithful, for your patience, prayers and your donations to support the mission of our Church. Let us continue to remember in our prayers all those who have been affected by the pandemic and all those who continue to offer their services in these difficult times. We will update you if any changes happen in the future. We look forward to seeing you soon. Yours truly, Pastors and Parish Council Holy Trinity Armenian Apostolic Church
25
Սբ. Երրորդութիւն Հայց. Առաք. Եկեղեցին Վերստին Բացաւ Իր Դռները Սիրելի հաւատացեալներ, Հոգեւոր ուրախութեամբ լի սրտով կու գանք յայտնելու, որ համաձայն Օնթարիոյի Նահանգապետ՝ Տիար Տակ Ֆորտի յայտարարութեան եւ օրհնութեամբ Գանատահայոց Թեմի Առաջնորդի՝ Գերշ. Տէր Աբգար Եպս. Յովակիմեանի, յառաջիկայ Կիրակի, 14 Յունիս, 2020-էն սկսեալ, Թորոնթոյի Սբ. Երրորդութիւն Հայց. Առաք. Եկեղեցին, Աստուծոյ ողորմութեամբ, վերստին բացաւ իր դռները մեր հաւատացեալներուն առջեւ: Եկեղեցին աղօթքի եւ այցելութեան համար բաց պիտի ըլլայ իւրաքանչիւր Կիրակի, Սբ. Պատարագներուն, առաւօտեան ժամը 10:30-էն մինչեւ կէսօրէ ետք ժամը 1:00: Ուղիղ հեռարձակում՝ Եկեղեցւոյս դիմատետրի միջոցով: Չորեքշաբթի երեկոյեան ժամը 7:00-էն 8:00, Արարողութիւն Հիւանդներու Բժշկութեան համար: Ուղիղ հեռարձակում՝ Եկեղեցւոյս դիմատետրի միջոցով: Երկուշաբթիէն Ուրբաթ, Եկեղեցւոյ գրասենեակային ժամերուն՝ առաւօտեան 9:30-էն կէսօրէ ետք 3:00 – Առանձնական աղօթքի եւ մոմավառութեան համար: Մկրտութեան, պսակադրութեան, յուղարկաւորութեան, ինչպէս նաեւ հոգեհանգիստներու, բժշկութեան աղօթքներու անուններու արձանագրութեան եւ եկեղեցւոյս գրասենեակ այցելելու համար կը խնդրուի նախապէս կապ հաստատել քարտուղարութեան հետ՝ Հեռ. 416-431-3001 ext.226 Ե-նամակ՝ info@TorontoArmenianChurch.com
26
ՈՒՇԱԴՐՈՒԹԻՒՆ Ձեր ուշադրութիւնը կ'ուզենք հրաւիրել հետեւեալ կարեւոր կէտերուն. Նահանգային կառավարութեան առած որոշումին համաձայն, առայժմ մենք արարողութիւններուն պիտի կարենանք սահմանափակ թիւով հաւատացեալներ ընդունիլ, ապահովութեան բոլոր միջոցները կիրառելու համար, 6 ոտք հեռաւորութիւն պահելով։ Ընտանիքներ, որոնք նոյն յարկին տակ կը բնակին, կրնան միասին նստիլ, բայց իւրաքանչիւր անձ իբրեւ առանձին թիւ պիտի նկատուի հաշիւին մէջ։ Ձեռնուիլ եւ փաթթուիլ պէտք չէ ըլլայ։ Բոլոր անոնք որոնք եկեղեցի կ'այցելեն, պարտին դիմակ կրել։ Հաճեցէք միշտ ձեր անձնական դիմակները հայթայթել։ Նշանակուած անձ մը ձեր անունները պիտի արձանագրէ եւ ձեր տեղերը առաջնորդէ։ Պատարագի դրամահաւաքի պնակը չպիտի դարձուի, այլ պիտի դրուի եկեղեցւոյ նախասրահի մէջ, ուր ելլած ատէն պիտի կարենաք ձեր նուէրները դնել։ ԶԳՈՒՇԱՑՈՒՄ Բոլոր այն անձերը որոնք հիւանդանալու բարձր կարելիութիւն ունին նախընտրելի է որ տունը մնան։ Եկեղեցի չէք կրնար մտնել եթէ հետեւեալ կէտերէն որեւէ մէկը կը կիրարկուի. 1. ձեր անմիջական շրջանակին կամ ընտանիքին մէջ ոեւէ մէկը վարակուած է Գովիտ-19-ով եւ կամ ունին հետեւեալ ախտանշանները՝ 2. ջերմութիւն, 3. հազ, 4. կոկորդի ցաւ, 5. հոտառութեան կամ համի զգալի պակաս, 6. Օնթարիօ նահանգէն դուրս ճամբորդած էք։
27
ԳՆԱՀԱՏԱՆՔ Շնորհակալութիւն կը յայտնենք Բարեշնորհ սարկաւագներուն եւ դպիրներուն, այս ընթացքին արարողութիւններուն իրենց սիրայօժար մասնակցութեան համար, ինչպէս նաեւ ձեզի, սիրելի հաւատացեալներ, այս դժուարին օրերուն ձեր համբերութեան, աղօթքներուն եւ եկեղեցւոյս առաքելութեան ի նպաստ ձեր կատարած սրտաբուխ նուիրատուութիւններուն համար: Շարունակենք մեր աղօթքներուն մէջ յիշել համավարակի պատճառաւ անցեալին եւ այսօր տառապանքի ենթարկուածները եւ բոլոր անոնք, որոնք իրենց անձնուրաց ծառայութիւնը կը շարունակեն բերել այս դժուարին շրջանին: Յառաջիկայ փոփոխութիւններու պարագային գրաւոր կերպով ձեզ տեղեակ կը պահենք։
Ձեզ տեսնելու կարօտով եւ ուրախութեամբ, Մնամք սիրով՝ Հովիւք եւ Ծխական Խորհուրդ Սբ. Երրորդութիւն Հայց. Առաք. Եկեղեցւոյ
֍ You are welcome to follow the live-stream of the Sermon on Sunday, October 25, 2020 starting 10:30 AM Facebook/TorontoArmenianChurch
28
29
You are welcome to follow the live-stream of the Sermon on Sunday, October 04, 2020 starting 10:30 AM Facebook/TorontoArmenianChurch
30
31
32
Ս. ԵՐՐՈՐԴՈՒԹԻՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԵԱՅՑ ԱՌԱՔԵԼԱԿԱՆ ԵԿԵՂԵՑԻ HOLY TRINITY ARMENIAN APOSTOLIC CHURCH Գանատահայոց Թեմի Փոխառաջնորդ Հոգեւոր Հովիւ Տ. Զարեհ Աւագ Քհնյ. Զարգարեան
Vicar of Armenian Church Canadian Diocese and Parish Priest Rev. Archpriest Fr. Zareh Zargarian
Հոգեւոր Հովիւի Օգնական Տ. Հայարի Քհնյ. Թանաշեան
Pastor’s Assistant Rev. Fr. Hayari Tanashian
Church Office Hours: Monday to Friday - 9:00 AM to 4:00 PM Executive Secretary, Ani Sarvarian Ani@TorontoArmenianChurch.com Administrative Secretary, Betty Panossian Betty@TorontoArmenianChurch.com 920 Progress Ave. Toronto, ON, M1G 3T5 Tel: 416 431 3001 www.TorontoArmenianChurch.com info@TorontoArmenianChurch.com 33