ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
Αυτοί είναι οι μεγαλύτεροι και φονικότεροι σεισμοί στην Ελλάδα
Στις 3 Απριλίου του 1881 στη Χίο καταγράφεται ο φονικότερος σεισμός στην ιστορία της Ελλάδας. Είχε 3.350 νεκρούς, κατ' άλλους 4.200 νεκρούς. Ο μεγαλύτερος σε ένταση σεισμός καταγράφεται στις 12 Οκτωβρίου του 1856 στη Ρόδο και είχε μέγεθος 8,2 Ρίχτερ. Παρακάτω αναγράφονται οι φονικοί σεισμοί που σημειώθηκαν στην Ελλάδα από τις αρχές του 19-ου αιώνα μ.Χ.
[1]
Πάτρα 8 Ιουνίου 1804
6,6
23 Αυγούστου 1817
Αίγιο
6,5
19 Ιανουαρίου 1825
Λευκάδα
6,7
5 Μαΐου 1829
30 Οκτωβρίου 1840
11 Οκτωβρίου 1845
Δράμα
Χάλκη
Λέσβος
7,3
6,5
6,8
11 Ιουνίου 1846
Μεσσήνη
6,5
18 Αυγούστου 1853
Θήβα
6,8
12 Οκτωβρίου 1856
Ρόδος
8,2
29 Φεβρουαρίου 1858
Κόρινθος
6,7
6 Ιουνίου 1861
23 Ιουλίου 1865
Κορινθιακός κόλπος
Λέσβος
6,7
6,7
4 Φεβρουαρίου 1867
Κεφαλλονιά
7,2
7 Μαρτίου 1867
Λέσβος
6,8
28 Δεκεμβρίου 1869
Λευκάδα
6,6
1 Αυγούστου 1870
Αράχοβα
6,8
3 Απριλίου 1881
Χίος
6,4
27 Ιουνίου 1886
Φιλιατρά
7,5
25 Οκτωβρίου 1889
Λέσβος
6,7
9 Φεβρουαρίου 1893
Σαμοθράκη
6,8
17 Απριλίου 1893
Ζάκυνθος
6,4
23 Μαΐου 1893
Θήβα
6,2
27 Απριλίου 1894
Αταλάντη
7,0
[2]
3.350 (4.200 νεκ
14 Μαΐου 1895
Παραμυθιά Θεσπρωτίας
6,3
11 Αυγούστου 1903
Κύθηρα
7,2 με 8
11 Αυγούστου 1904
Σάμος
6,8
27 Νοεμβρίου 1914
Λευκάδα
6,3
26 Ιουνίου 1926
Ρόδος
7,7 ή 8,0
22 Απριλίου 1928
Κόρινθος
6,3
26 Σεπτεμβρίου 1932
Ιερισσός
7,0
23 Απριλίου 1933
Κως
6,6
25 Φεβρουαρίου 1935
Κρήτη
7,0
22 Ιουλίου 1938
Ωρωπός
6,0
1 Μαρτίου 1941
Λάρισα
6,3
6 Οκτωβρίου 1947
Μεσσηνία
7,0
22 Απριλίου 1948
Λευκάδα
6,5
23 Ιουλίου 1949
Χίος
6,7
12 Αυγούστου 1953
Αργοστόλι
7,2
30 Απριλίου 1954
Σοφάδες
7,0
19 Απριλίου 1955
Βόλος
6,2
9 Ιουλίου 1956
Αμοργός
7,5
25 Απριλίου 1957
Ρόδος
7,2
9 Μαρτίου 1965
Αλόννησος
6,1
31 Μαρτίου 1965
Αγρίνιο
6,8
4 Απριλίου 1965
Αρκαδία
6,1
6 Ιουλίου 1965
Κορινθιακός κόλπος
6,3
5 Φεβρουαρίου 1966
λίμνη Κρεμαστών
6,2
29 Οκτωβρίου 1966
Κατούνα Αιτωλοακαρνανίας
6,0
1 Μαΐου 1967
Δροσοπηγή Ιωαννίνων
6,4
19 Φεβρουαρίου 1968
Άγιος Ευστράτιος
7,1
20 Ιουνίου 1978
Θεσσαλονίκη
6,5
24 Φεβρουαρίου 1981
Αλκυονίδες
6,7
[3]
13 Σεπτεμβρίου 1986
Καλαμάτα
6,0
15 Ιουνίου 1995
Αίγιο
6,1
7 Σεπτεμβρίου 1999
8 Ιουνίου 2008
26 Ιανουάριου 2014 17 Νοεμβρίου 2015
Πάρνηθα
5,9
Σεισμός της Πάρνηθας
Ανδραβίδα
Κεφαλονιά
Λευκάδα
6,5
6,1
6,1
Η φράση: « Το ξύπνημα ή χτύπημα του Εγκέλαδου» χρησιμοποιείται ευρέως για να περιγράψει τον σεισμό.
Πώς όμως ξεκίνησε να χρησιμοποιείται αυτή η φράση και ποιος ήταν ο Εγκέλαδος, που έχει ταυτιστεί με το σεισμό; Όπως όλα τα φυσικά φαινόμενα που δεν μπορούσαν να γίνουν κατανοητά κατά την αρχαιότητα, έτσι και ο σεισμός, συνδέθηκε με έναν μύθο. Πρωταγωνιστής είναι ο Εγκέλαδος, που έδωσε το όνομά του στο ακατανόητο φαινόμενο. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Εγκέλαδος ήταν γιος του Τάρταρου και της Γης.
«Ήταν ένα πλάσμα τεραστίων διαστάσεων με υπερβολική δύναμη και πήρε μέρος στη Γιγαντομαχία, τη μάχη δηλαδή του Δία και των Θεών ενάντια στους Γίγαντες.»
Οι Γίγαντες έπαθαν πανωλεθρία από τους Θεούς, που άρχισαν να τους σκοτώνουν έναν – έναν, με διάφορους τρόπους. Σύμφωνα με τις καταγραφές και ο Εγκέλαδος τραυματίστηκε θανάσιμα κατά τη διάρκεια της μάχης. Οι εκδοχές για τον θάνατό του είναι τρεις. [4]
Σύμφωνα με την πιο διαδεδομένη, τον σκότωσε η θεά Αθηνά η οποία τον καταπλάκωσε με τη Σικελία ή το βουνό Αίτνα. Ακόμα και σε αυτή την εκδοχή υπάρχουν παραλλαγές, με τον Παυσανία να αναφέρει ότι η θεά τον σκότωσε ρίχνοντας πάνω του το τεράστιο άρμα της με τους 4 ίππους. Με τη δεύτερη εκδοχή, ο Εγκέλαδος βρήκε το θάνατο από τον Δία, ο οποίος χρησιμοποίησε τον συνηθισμένο του τρόπο για να τον σκοτώσει. Του έριξε κεραυνούς. Η τρίτη εκδοχή υποστηρίζει πως τον σκότωσε ο Σειλινός, που ήταν ένας από τους ακόλουθους του θεού Διόνυσου. Ο μύθος θέλει τον Εγκέλαδο να κινείται εξαγριωμένος και να αναστενάζει μέσα στον τάφο του, προκαλώντας σεισμούς και ενεργοποιώντας ηφαίστεια. Έτσι, ταυτίστηκε η φράση «ξύπνησε ο Εγκέλαδος» με τους σεισμούς και χρησιμοποιείται ως σήμερα....
Ο ΦΛΟΙΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ
[5]
Από τι αποτελείται;
Η Γη αποτελείται από τρία διαφορετικά ομόκεντρα στρώματα, που διαφέρουν μεταξύ τους ως προς την σύσταση και την πυκνότητα, τον φλοιό, τον μανδύα και τον πυρήνα, συνολικού πάχους 6.371km περίπου.
Ο φλοιός αποτελεί την εξωτερική στοιβάδα της Γης. Εκτείνεται από την επιφάνεια της μέχρι την ασυνέχεια Mohorovicic (Moho). Υπάρχουν δύο είδη φλοιού, ο ηπειρωτικός και ο ωκεάνιος που διαφοροποιούνται μεταξύ τους ως προς το πάχος και τη σύσταση τους. Το μέσο πάχος του ηπειρωτικού είναι περίπου 35km, κάτω όμως από τις μεγάλες οροσειρές μπορεί να φτάσει τα 60 -70km. Το μέσο πάχος του ωκεάνιου είναι 7km.
Ο μανδύας είναι το αμέσως επόμενο στρώμα και φτάνει μέχρι το βάθος των 2.900km, και έχει αβέβαιη σύσταση. Ο άνω μανδύας συνίσταται κυρίως από ενώσεις του πυριτίου με βαρέα μέταλλα. Ο κάτω μανδύας συγκροτείται από θειούχες και οξυγονούχες αλλά και πυριτικές ενώσεις του σιδήρου του μαγνησίου και άλλων βαρέων μετάλλων. Η επιφάνεια που χωρίζει το φλοιό από τον μανδύα, είναι γνωστή με το όνομα ασυνέχεια Mohorovicic.
Ο πυρήνας διακρίνεται στον εξωτερικό όπου βρίσκεται ρε υγρή ή ρευστή κατάσταση, κυρίως από σίδηρο και στον εσωτερικό, όπου βρίσκεται σε στερεή κατάσταση. Χωρίζεται από τον μανδύα με την ασυνέχεια Gutenberg.
Η σύσταση του ωκεάνιου φλοιού είναι βασαλτική (Sima), όπου επικρατούν το πυρίτιο (Si) και το Μαγνήσιο (Mg) Η σύσταση του ηπειρωτικού φλοιού είναι γρανιτική (Sial), όπου επικρατούν το πυρίτιο Si και το Αργίλιο Al, στο ανώτερο στρώμα και βασαλτική στο κατώτερο. Τα δύο αυτά στρώματα διαχωρίζονται από την ασυνέχεια Conrad. Η επιφάνεια που χωρίζει το φλοιό από τον μανδύα, είναι γνωστή με το όνομα Mohorovicic.
[6]
[7]
[8]
[9]
Λιθοσφαιρικές πλάκες Ως λιθόσφαιρα χαρακτηρίζεται το εξωτερικό δύσκαμπτο περίβλημα της Γης, με μεγάλη διατμητική αντοχή. Περιλαμβάνει το φλοιό και μέρος του στερεού ανώτερου μανδύα. Το πάχος της λιθόσφαιρας κυμαίνεται ανάλογα με το πάχος του φλοιού. Στις ωκεάνιες περιοχές το πάχος της λιθόσφαιρας είναι περίπου 80 km, ενώ στις ηπειρωτικές κυμαίνεται μεταξύ 100 και 150 km.
Η λιθόσφαιρα δεν είναι ενιαία αλλά απαρτίζεται από επτά (7) μεγάλες πλάκες (Αφρικανική, Ευρασιατική, Ινδο-Αυστραλιανή, Ανταρκτική, πλάκα του Ειρηνικού, Βορειο-Αμερικανική, Νοτιο-Αμερικανική) και πολλές άλλες μικρότερες, που ολισθαίνουν πάνω στο υποκείμενο παχύρρευστο μανδυακό υλικό την ασθενόσφαιρα, πραγματοποιώντας σχετικές μεταξύ τους κινήσεις. Οι πλάκες αυτές λέγονται λιθοσφαιρικές πλάκες. Ως ασθενόσφαιρα χαρακτηρίζεται το στρώμα που αρχίζει αμέσως κάτω από τη λιθόσφαιρα και εκτείνεται μέχρι το βάθος των 700 km. Η ασθενόσφαιρα αποτελείται από υλικό αρκετά θερμό, ώστε να παραμορφώνεται εύκολα και να είναι σε θέση να παρουσιάζει εσωτερική ροή. Η υψηλή κινητικότητα του υλικού της ασθενόσφαιρας επιτρέπει στις λιθοσφαιρικές πλάκες να κινούνται πάνω σ΄αυτό, το οποίο λειτουργεί ως λιπαντικό στρώμα. Τα αίτια κίνησής των λιθοσφαιρικών πλακών πιθανόν να είναι οι οριζόντιες εφαπτομενικές κινήσεις που ασκούνται στον πυθμένα τους από τα θερμικά ρεύματα μεταφοράς, τα οποία δημιουργούνται στον ασθενόσφαιρο μανδύα.
Η θεωρία που ερμηνεύει ικανοποιητικά το σύνολο των γεωλογικών και γεωφυσικών παρατηρήσεων, που σχετίζονται με την ενεργό τεκτονική δράση και κατά συνέπεια και με τη σεισμική δράση, είναι αυτή που περιγράφει την κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών. Οι λιθοσφαιρικές πλάκες αλλού αποκλίνουν, αλλού συγκλίνουν και αλλού η μία κινείται παράλληλα [10]
εφαπτομενικά σε σχέση με τη διπλανή της. Επομένως, τριών ειδών κινήσεις μπορούν να συμβούν στα όρια μεταξύ πλακών.
[11]
Τι είναι σεισμός; Σεισμός είναι η αισθητή ανατάραξη της επιφάνειας ενός ουράνιου σώματος λόγω απότομων μετακινήσεων μαζών, που συνοδεύεται από σεισμικά κύματα που μεταφέρουν την ενέργεια του σεισμού. Σε πλανήτες με στερεό φλοιό, όπως η Γη, οι σεισμοί προκαλούν ανατάραξη της επιφάνειας του φλοιού και ο σεισμός γίνεται έτσι αισθητός από τους ανθρώπους.
[12]
ΕΙΔΗ ΣΕΙΣΜΩΝ Τεκτονικοί σεισμοί. Η λιθόσφαιρα αποτελείται από πολλές λιθοσφαιρικές (τεκτονικές) πλάκες που βρίσκονται σε διαρκή κίνηση επιπλέοντας πάνω στο ρευστό υπόστρωμα της ασθενόσφαιρας. Οι πλάκες ασκούν πιέσεις μεταξύ τους κυρίως λόγω των κινήσεων του μάγματος κάτω από αυτές που τις παρασύρει και λιγότερο από τις παλιρροϊκές δυνάμεις που παραμορφώνουν τη γη συμπιέζοντας και εφελκύοντας την, τη βαρύτητα που τείνει να βυθίζει τις βαρύτερες από αυτές κλπ.Τέλος έχουμε τους τεκτονικούς σεισμούς που είναι και η μεγαλύτερη κατηγορία των σεισμικών δονήσεων. Οι σεισμοί αυτοί έχουν συνήθως μεγάλο μέγεθος και η εστία τους μπορεί να βρίσκεται σε βάθος 700 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της Γης. Είναι οι μεγάλοι σεισμοί που πραγματοποιούνται στον πλανήτη μας. Καλύπτουν περίπου το 90% των σεισμικών δονήσεων σε ολόκληρο τον κόσμο. Στην χώρα μας το 90% των σεισμών είναι τεκτονικοί.
Ηφαιστειακοί Σεισμοί. Το υπόλοιπο 10% των παγκόσμιων σεισμών σχετίζονται με ηφαιστειακή δραστηριότητα και συνήθως είναι λιγότερο ισχυροί από τους τεκτονικούς. Ακόμα και αυτοί πάντως, μπορεί να είναι ιδιαίτερα καταστροφικοί, προκαλώντας σχισμές στο έδαφος, παραμόρφωση του εδάφους, και ζημιές σε κατασκευές. Ηφαιστειακός ονομάζεται ο σεισμός που είναι αποτέλεσμα αλλαγής της πίεσης στο εσωτερικό της γης, λόγω της εισροής ή εκροής μάγματος. Το σήμα τέτοιων σεισμών ονομάζεται ηφαιστειογενής δόνηση.
[13]
Εγκατακρημνισιγενείς Σεισμοί. Εκτός από τα δύο προηγούμενα αίτια, υπάρχει και ένα ελάχιστο ποσοστό σεισμών που ονομάζονται Εγκατακρημνισιγενείς Σεισμοί, επειδή οφείλονται στην εγκατακρήμνιση οροφών υπογείων κοιλωμάτων (π.χ. σπηλαίων) λόγω διάβρωσης. Είναι σεισμοί συνήθως μικρού μεγέθους και τοπικού χαρακτήρα. Ορισμένες φορές έχουν παρατηρηθεί σε μετασεισμική ακολουθία ως συνεπακόλουθο άλλου τύπου σεισμών.
[14]
Σεισμολογία
Η Σεισμολογία είναι κλάδος της Γεωφυσικής. Αντικείμενο της είναι η μελέτη των σεισμικών φαινομένων. Για την καταγραφή των σεισμικών δονήσεων χρησιμοποιείται ο σεισμογράφος. Η θεωρητική ανάλυση της διάδοσης των σεισμικών κυμάτων γίνεται με τη βοήθεια της θεωρίας της ελαστικότητας. Η Σεισμολογία έχει συμβάλει μεταξύ άλλων, στον προσδιορισμό της δομής του εσωτερικού της γης (αλλά και της σελήνης), στην ανεύρεση γεωλογικών δομών αρχαιολογικού και οικονομικού ενδιαφέροντος, στον καθορισμό ζωνών σεισμικής επικινδυνότητας και καθορισμό των προδιαγραφών αντισεισμικού σχεδιασμού των κατασκευών. Οι προσπάθειες για πρόγνωση σεισμών δεν έχουν καρποφορήσει, καθώς δεν έχει γίνει ως σήμερα εφικτό να υπάρξει προσδιορισμός τόπου, χρόνου, μεγέθους και βεβαιότητας ότι θα γίνει σεισμός. Οι μέθοδοι που αποσκοπούν στη βραχεία πρόγνωση με χρονικό παράθυρο της τάξης του μήνα (ή μηνών) στερούνται κυρίως της βεβαιότητας, ενώ οι σεισμολογικές μέθοδοι που αποσκοπούν στη μακροπρόθεσμη πρόβλεψη (της τάξης των δεκαετιών ή και πολύ περισσότερο) δε μπορούν να εντοπίσουν το πότε θα γίνει ο σεισμός και έχουν αξία κυρίως ως προς τον χαρακτηρισμό της επικινδυνότητας των περιοχών.
ΘΕΜΑΤΑ-ΤΟΜΕΙΣ [15]
Στοιχεία θεωρίας ελαστικότητας και ελαστικών κυμάτων Τάση Παραμόρφωση Σχέση τάσης και ανοιγμένης παραμόρφωσης Κυματική Εξίσωση Ελαστικά κύματα χώρου Επιφανειακά ελαστικά κύματα Μηχανικές ταλαντώσεις και όργανα αναγραφής των σεισμών Αρμονική Ταλάντωση Σύνθεση και ανάλυση ταλαντώσεων Ελεύθερη ταλάντωση με και χωρίς απόσβεση Εξαναγκασμένη ταλάντωση. Σεισμικά κύματα και διάδοση αυτών στο εσωτερικό της Γης Σεισμομετρία Μέγεθος και ενέργεια σεισμών Σεισμική δράση της Γης και κατανομή αυτής Τρόποι και αίτια γένεσης των σεισμών Πρόγνωση των σεισμών. Μακροσεισμικά αποτελέσματα των σεισμών. Μέτρα αντισεισμικής προστασίας Παράμετροι της διαδικασίας γένεσης των σεισμών Μέθοδοι καθορισμού του μηχανισμού γένεσης των σεισμών. Μηχανισμοί γένεσης των σεισμών και παράμετροι των σεισμικών εστιών Σεισμική επικινδυνότητα και σεισμικός κίνδυνος.
[16]
Σεισμογράφος
Tο επιστημονικό όργανο που καταγράφει τη σεισμική δραστηριότητα της γης. Το όργανο που χρησιμοποιείται για την παρατήρηση και καταγραφή της εδαφικής μετάθεσης και των παραγώγων της είναι ο σεισμογράφος ενώ το μέρος του σεισμογράφου που άμεσα αποκρίνεται στη σεισμική κίνηση (εκκρεμές σεισμογράφου κλπ.) ονομάζεται σεισμόμετρο. Οι σεισμογράφοι είναι όργανα με τα οποία γίνεται αυτόματη και, κατά το δυνατόν, πιστή αναγραφή της σεισμικής κίνησης.
[17]
Ένας σεισμογράφος αποτελείται από: • το εκκρεμές • το σύστημα ενίσχυσης (ή μεγέθυνσης) • το σύστημα αναγραφής • το σύστημα απόσβεσης της ελεύθερης ταλάντωσης του εκκρεμούς • το σύστημα ψηφιοποίησης των σεισμογραμμάτων (οι ψηφιακοί σεισμογράφοι) • σε μαγνητική ταινία • με γραφίδα πάνω σε αιθαλωμένη (καπνισμένη) ταινία ή σε θερμογραφικό χαρτί • με φωτεινή κηλίδα πάνω σε φωτογραφική ταινία • ψηφιακά στη μνήμη Η/Υ ή σε σκληρό δίσκο
[18]
ΣΕΙΣΜΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΤΥΠΟΙ ΣΕΙΣΜΙΚΩΝ ΚΥΜΑΤΩΝ Υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη σεισμικών κυμάτων, και όλα κινούνται με διαφορετικούς τρόπους. Οι δύο κύριοι τύποι κυμάτων είναι τα κύματα χώρου και τα επιφανειακά κύματα. Τα κύματα χώρου διαδίδονται προς όλες τις κατευθύνσεις στο εσωτερικό της Γης, αλλά τα επιφανειακά κύματα διαδίδονται μόνο κατά μήκος των επιφανειακών στρωμάτων της Γης. Οι σεισμοί ακτινοβολούν τη σεισμική ενέργεια ως κύματα χώρου και επιφανειακά κύματα. ΚΥΜΑΤΑ ΧΩΡΟΥ (BODY WAVES) Διακινούμενα μέσω του εσωτερικού της γης, τα κύματα χώρου φθάνουν σε ένα σεισμολογικό σταθμό πριν από τα επιφανειακά κύματα που εκπέμπονται από το σημείο της εστίας ενός σεισμό. Επίσης αυτά τα κύματα είναι υψηλότερης συχνότητας από τα επιφάνεια κύματα. ΕΠΙΜΗΚΗ ΚΥΜΑΤΑ (P-WAVES) Όταν ένας σεισμός χτυπά, ο πρώτος παλμός της ενέργειας που έρχεται από το σημείο της εστίας περιλαμβάνει τα επιμήκη ή πρώτα κύματα (P- wave) ή ηχητικά κύματα. Είναι διαμήκη κύματα που διατρέχουν όλη τη γη και είναι τα γρηγορότερα είδη σεισμικών κυμάτων και συνεπώς τα πρώτα που αναγράφονται από τα σεισμόμετρα. Τα επιμήκη κύματα μπορούν να κινηθούν μέσω των συμπαγών πετρών της γης αλλά και των υγρών, όπως το νερό ή τα υγρά στρώματα της γης. Ωθεί και τραβά τα πετρώματα που κινούνται ακριβώς όπως τα ηχητικά κύματα που ωθούν και τραβούν τον αέρα. Έχετε ακούσει ποτέ ένα μεγάλο κεραυνοβόλο και συγχρόνως έχετε ακούσει το κουδούνισμα παραθύρων; Τα παράθυρα κροταλίζουν επειδή τα ηχητικά κύματα ωθούσαν και τραβούσαν τα τζάμια με τον ίδιο τρόπο που τα ηχητικά κύματα ωθούν και τραβούν το βράχο. Μερικές φορές οι άνθρωποι μπορούν να αισθανθούν την πρόσκρουση και το κουδούνισμα αυτών των κυμάτων. Τα επιμήκη κύματα (Pwaves) είναι επίσης γνωστά ως συμπιεστικά κύματα, λόγω της ώθησης και του τραβήγματος που δημιουργούνε.
[19]
ΕΓΚΑΡΣΙΑ ΚΥΜΑΤΑ (S-WAVES) Τα επόμενα κύματα που φτάνουν σε ένα τόπο είναι τα εγκάρσια ή δευτερεύοντα κύματα (S -waves). Είναι πιο αργά αλλά πιο ισχυρά και καταστρεπτικά από τα επιμήκη κύματα και ακολουθούν τα επιμήκη στο σεισμογράφημα. Όπως και τα επιμήκη κύματα (Ρ-waves) χαρακτηρίζονται ως κύματα χώρου και διαδίδονται προς κάθε κατεύθυνση τόσο στα επιφανειακά στρώματα όσο και στον πυρήνα. Κατά τη διάδοση των εγκαρσίων κυμάτων τα υλικά σημεία του πετρώματος ταλαντώνονται κάθετα προς τη διεύθυνση διάδοσης του κύματος προκαλώντας μεταβολή στο σχήμα του πετρώματος. Τα δευτερεύοντα κύματα ταξιδεύουν περίπου δύο φορές πιο αργότερα από τα διαμήκη κύματα και λόγω του μεγάλου τους πλάτους είναι αυτά που επιφέρουν την ισχυρή μετακίνηση του εδάφους χαρακτηριστική των μεγάλων σεισμών.
Επιμήκη κύματα (P-waves) και Εγκάρσια κύματα (S-waves) ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΚΥΜΑΤΑ Διακινούμενα μόνο μέσω της κρούστας της γης, τα επιφανειακά κύματα είναι χαμηλότερης συχνότητας από τα κύματα χώρου, και κατά συνέπεια διακρίνονται εύκολα στο σεισμογράφημα. Αν και φθάνουν μετά από τα κύματα χώρου, υπεύθυνα για τη ζημιά και την καταστροφή που συνδέονται με τους σεισμούς είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου τα επιφανειακά κύματα. Αυτή η ζημία και η δύναμη των επιφανειακών κυμάτων μειώνεται στους βαθύτερους σεισμούς. [20]
ΚΥΜΑΤΑ (L) LOVE WAVES Το πρώτο είδος επιφανειακών κυμάτων ονομάζεται Love (L) Wave. Αν και είναι αρκετά πιο αργό από τα κύματα χώρου είναι το γρηγορότερο από τα επιφανειακά κύματα και κινεί το έδαφος οριζόντια. Δημιουργούν δηλαδή μετακινήσεις πλευρικές της επιφανείας του εδάφους. Περιορισμένα στην επιφάνεια της κρούστας της γης, τα Love (L) Wave παράγουν εξ ολοκλήρου την οριζόντια κίνηση. Αν και ταξιδεύουν αργά από τη σεισμική πηγή, είναι πολύ καταστρεπτικά. Είναι αυτά τα κύματα που είναι συχνότερα υπεύθυνα για την κατάρρευση κτιρίων κατά τη διάρκεια ενός σεισμού. ΚΥΜΑΤΑ (R) RAYLEIGH WAVES Τα κύματα Rayleigh είναι τα πιο αργά όλων των τύπων των σεισμικών κυμάτων και με κάποιους τρόπους τα πιο περίπλοκα. Τα κύματα Rayleigh μετακινούν το έδαφος με τον ίδιο τρόπο όπως ένα θαλάσσιο κύμα μετακινεί τα επιφανειακά νερά. Επειδή κυλά, κινεί το έδαφος πάνω-κάτω, δεξιά και αριστερά στην ίδια κατεύθυνση που το κύμα κινείται. Το μεγαλύτερο μέρος του τινάγματος που γίνεται αισθητό από έναν σεισμό οφείλεται στα κύματα Rayleigh, τα οποία μπορούν να είναι πολύ μεγαλύτερα από τους άλλους τύπους σεισμικών κυμάτων.
Κύματα (L) Love wavesκαι (R) Rayleigh waves
Υπάρχουν και άλλα είδη σεισμικών κυμάτων που αποτελούν συνδυασμό των προηγούμενων. Για παράδειγμα τα διαυλικά κύματα που διαδίδονται μέσα σε στρώμα μικρής ταχύτητας και τα στάσιμα κύματα που παράγονται από τη
[21]
συμβολή των Love και Rayleigh και προκαλούν την ελεύθερη ταλάντωση της Γης.
ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΠΗΓΗ Ο χώρος που πρωτο εκδηλώνεται η διάρρηξη των πετρωμάτων (σεισμογόνος χώρος) μοπρεί κατά προσέγγιση να θεωρηθεί ως σημείο και ονομάζεται εστία ή υπόκεντρο του σεισμού ή σεισμική πηγή. Το ίχνος της κατακόρυφης προβολής της εστίας πάνω στην επιφάνεια της γης είναι το επίκεντρο ενώ η απόστασή του από την σεισμική πηγή ονομάζεται εστιακό βάθος. Οι σεισμοί γεννιούνται μόνο μέσα στη λιθόσφαιρα και κατά κύριο λόγο εντοπίζονται στα όρια των λιθοσφαιρικών πλακών. Οι πηγές ή εστίες των σεσμών βρίσκονται είτε κοντά στην επιφάνεια είτε σε βάθος πολλών χιλιομέτρων. Εντοπίζονται έως και τα 720km περίπου, βάθος που μπορεί να φτάσει η καταδυόμενη λιθόσφαιρα διατηρώντας τις ελαστικές της ιδιότητες. Οι πηγές των σεισμών στις περιοχές σύγκλισης των πλακών συγκεντρώνονται σε μια «σεισμική ζώνη», τη ζώνη Benioffπου τοποθετείται κατά μήκος της επάνω επιφάνειας της καταδυόμενης λιθοσφαιρικής πλάκας. Στη ζώνη αυτή παρατηρούνται τα περισσότερα και εντονότερα φαινόμενα παραμόρφωσης και μεταμόρφωσης των πετρωμάτων.
[22]
Η γένεση του σεισμού
[23]
ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΠΗΓΗΣ Μέγεθος Το μέγεθος (Μ) ενός σεισμού εκφράζει το μέτρο της συνολικής δυναμικής κατ'αρχήν λόγω παραμόρφωσης των πετρωμάτων εκλυόμενης ενέργειας, η οποία (όπωςαναφέρθηκε) στην συνέχεια μετατρέπεται σε κυματική, δηλαδή σεσεισμικά κύματα. Ο υπολογισμός του μεγέθους ενός σεισμού γίνεται με την μέτρηση διαφόρων σεισμικών παραμέτρων των σεισμικών κυμάτων (πλάτος,διάρκεια,περίοδος)
επί
των
σεισμογραφημάτων.
Και
επειδή
χρησιμοποιούνται διαφόρων ειδών κύματα,αναπτύχθηκαν και διάφορες κλίμακες μεγεθών. Τοπικό μέγεθος ΜL λέγεται ο δεκαδικός λογάριθμος του μέγιστου πλάτους αναγραφής
του
σεισμού, σε
m, από πρότυπο βραχείας
περιόδου
σεισμόμετρο στρέψης, που βρίσκεται σε απόσταση 100km από το σεισμό. Επειδή λοιπόν πρόκειται για λογαριθμική κλίμακα μεγέθους, κάθε φορά που έχουμε αύξηση του μεγέθους κατά μία μονάδα θα έχουμε αύξηση της σεισμικής ενέργειας κατά 31 φορές και αύξηση του πλάτους των σεισμικών κυμάτων κατά 10 φορές. Όπως προκύπτει από τον ορισμό του τοπικού μεγέθους η κλίμακα Richter δεν έχει θεωρητικά ανώτατο ή κατώτατο όριο. Μπορούμε ωστόσο να πούμε ότι το μέγεθος περιορίζεται στο άνω όριο από την φυσική αντοχή των πετρωμάτων του φλοιού, γι’ αυτό και από το 1935 ελάχιστοι σεισμοί μεγέθους πάνω από μέγεθος 8,0 έχουν καταγραφεί.
[24]
Γραφική παράσταση της κλίμακας Richter Επιφανειακό μέγεθος Ms. Η κλίμακα του επιφανειακού μεγέθους βασίζεται σε μετρήσεις του μέγιστου πλάτους αναγραφής των επιφανειακών κυμάτων, με περίοδο 18-22 sec. Αφορά σε επιφανειακούς σεισμούς με βάθος μικρότερο από 60 km, οι οποίοι αναγράφονται από σεισμογράφους οποιουδήποτε τύπου και σε οποιαδήποτε απόσταση. Χωρικό μέγεθος Mb . Χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό του μεγέθους σεισμών
οποιασδήποτε
επικεντρικής
απόστασης
και
οποιουδήποτε
βάθους. Ο υπολογισμός του γίνεται με την μέτρηση πλατών των P κυμάτων. Μειονέκτημα των σεισμικών αυτών κλιμάκων αποτελεί το φαινόμενο του κορεσμού. Οι κλίμακες δηλαδή αυτές παρουσιάζουν κάποια ανώτατα όρια καταγραφής της σεισμικής ενέργειας, που ακτινοβολείται από τις σεισμικές εστίες. Έτσι, πάνω από τα όρια αυτά δεν αυξάνουν οι τιμές των σεισμικών μεγεθών, παρά το ότι αυξάνει η εκλυόμενη σεισμική ενέργεια. Ένα άλλο μειονέκτημα της έννοιας του σεισμικού μεγέθους ανάγεται στην δυσκολία της άμεσης συσχέτισής του με την διαδικασία της σεισμικής διάρρηξης.
[25]
Τμήμα σεισμογράμματος με τα διάφορα είδη κυμάτων, των οποίων τα πλάτη χρησιμεύουν για τον υπολογισμό του μεγέθους του σεισμού.
Η ένταση του σεισμού είναι το μέγεθος το οποίο εκφράζει τα μακροσεισμικά αποτελέσματα του σεισμού, έχει δηλαδή σχέση με την επίδραση του σεισμού στο περιβάλλον, στους ανθρώπους, στα ζώα, στις τεχνικές κατασκευές. Τα μακροσεισμικά αποτελέσματα διαφέρουν από τόπο σε τόπο επειδή εξαρτώνται από διαφόρους παραμέτρους (όπως οι εδαφικές συνθήκες, ο τρόπος διάδοσης των σεισμικών κυμάτων, η απόσταση από το επίκεντρο) και επομένως για τον ίδιο σεισμό έχουμε διαφορετικές τιμές έντασης για κάθε περιοχή, πράγμα το οποίο δεν συμβαίνει με το μέγεθος του σεισμού που είναι ένα και συγκεκριμένο, χωρίς τοπικές διαβαθμίσεις. Η ένταση σχετίζεται με την καταστρεπτικότητα του σεισμού Η ένταση μετράται με την χρήση των μακροσεισμικών κλιμάκων, που δίνουν τους βαθμούς μακροσεισμικής έντασης σε λατινικούς αριθμούς. Η συνηθέστερα χρησιμοποιούμενη είναι η κλίμακα Mercalli-Sieberg (MKS) ή τροποποιημένη κλίμακα Mercalli (MM).
[26]
Δωδεκαβάθμια κλίμακα Mercalli Στην κλίμακα αυτή μετράται η ένταση ενός σεισμού σε μία περιοχή στην επιφάνεια του φλοιού της Γης. Η ένταση αντιστοιχεί στο μέγεθος που θα είχε ένας επιφανειακός σεισμός με επίκεντρο την περιοχή εκείνη, ο οποίος θα είχε τα ίδια καταστροφικά αποτελέσματα. Η κλίμακα είναι εμπειρική και προσπαθεί να εκτιμήσει την ένταση του σεισμού σύμφωνα με τις επιπτώσεις του σεισμού σε κτίρια, υποδομές κλπ. Είναι δωδεκαβάθμια και προσμετρά κυρίως τις καταστροφές που προκαλούνται σε ανθρώπινες κατασκευές. Αυτό σημαίνει ότι ένας σεισμός που πλήττει ακατοίκητη περιοχή, δεν είναι δυνατό να αξιολογηθεί επαρκώς με αυτή την κλίμακα. Το αναμενόμενο αποτέλεσμα της σεισμικής κίνησης σε μια περιοχή και η ανάγκη σύγκρισής του με εκείνο άλλων περιοχών εκφράζεται με την έννοια του σεισμικού κινδύνου. Συνοπτική περιγραφή της κλίμακας Mercalli Ι ΙΙ ΙΙΙ
Δεν γίνεται αισθητός. Αισθητός από μερικούς ανθρώπους που βρίσκονται σε ανάπαυση στους ψηλότερους ορόφους κτιρίων. Αισθητός μέσα στα σπίτια. Μπορεί να μην αναγνωριστεί ως σεισμός. Δονήσεις σαν να περνάει ελαφρύ φορτηγό. Τίθενται σε κίνηση κρεμασμένα αντικείμενα. Τζάμια τρίζουν.
IV
Σταματημένα αυτοκίνητα κλυδωνίζονται. Δονήσεις σαν να περνάει βαρύ φορτηγό. Κρότος παραθύρων, χτύπος στις πόρτες. Αισθητός στην ύπαιθρο. Αυτοί που κοιμούνται ξυπνούν. Αιώρηση
V
κρεμασμένων αντικειμένων. Ανατροπή μερικών μικρών αντικειμένων. Αισθητός από όλους. Πολλοί τρομοκρατούνται και τρέχουν έξω από τα κτίρια. Οι άνθρωποι περπατούν με αστάθεια. Μικρές
VI
καμπάνες ηχούν. Μετακίνηση ή ανατροπή πολυάριθμων μεγάλων αντικειμένων και επίπλων. Βλάβες σε σοβάδες, κεραμίδια, καπνοδόχους. Βλάβες λίγες, ελαφρές. [27]
Μεγάλες καμπάνες ηχούν. Πτώση πολυάριθμων κεραμιδιών, καπνοδόχων. Σοβάδες και τοιχοποιία ρηγματώνονται στις VII
συνηθισμένες κατασκευές. Στις κακές κατασκευές πέφτουν σοβάδες, αποκολλούνται τούβλα και πέτρες. Γίνεται αισθητός από οδηγούς αυτοκινήτων. Κυματισμός στις λίμνες, θόλωμα νερού από λάσπη. Επηρεάζεται η οδήγηση των αυτοκινήτων. Αρκετές ζημιές και μερική κατάρρευση στις συνηθισμένες κατασκευές. Λίγες βλάβες
VIII
στην τοιχοποιία των καλών κατασκευών, και μεγάλες στις κακές κατασκευές. Κλαδιά σπάνε από τα δένδρα. Αλλαγές στη ροή και στη θερμοκρασία του νερού σε πηγές και σε πηγάδια. Γενική καταστροφή στις κακές κατασκευές. Σοβαρές βλάβες στην
IX
τοιχοποιία των καλών κατασκευών. Υπόγειοι αγωγοί σπάζουν. Σε περιοχές με αλλούβια αναβλύζει από το έδαφος λεπτή άμμος, ιλύς και νερό. Καταστροφή μερικών καλά κατασκευασμένων ξύλινων κτιρίων και γεφυρών. Οι περισσότερες κατασκευές τοιχοποιίας και τα
X
προκατασκευασμένα κτίσματα καταστρέφονται μαζί με τα θεμέλια. Σοβαρές ζημιές σε φράγματα, υδροφράχτες και αναχώματα. Μεγάλες κατολισθήσεις. Οι σιδηροτροχιές κάμπτονται.
XI
Μεγάλες ρωγμές στο έδαφος. Οι σιδηροτροχιές κάμπτονται έντονα. Υπόγειοι αγωγοί καταστρέφονται εντελώς. Ολική καταστροφή. Αντικείμενα εκτινάσσονται στον αέρα.
XII
Μεταβάλλεται η επιφάνεια του εδάφους και η γραμμή του ορίζοντα.
Η θέση που πραγματοποιείται η διάρρηξη των πετρωμάτων ονομάζεται εστία ή υπόκεντρο του σεισμού και εκλαμβάνεται ως σημείο μολονότι βεβαίως πρόκειται για ολόκληρη περιοχή. Η περιοχή γύρω από την εστία του σεισμού στην οποία γίνονται αντιληπτές οι σεισμικές δονήσεις από [28]
τον άνθρωπο λέγεται μακροσεισμική περιοχή και έχει ακτίνα τάξης μεγέθους εκατοντάδων χιλιομέτρων. Η προβολή της εστίας πάνω στην επιφάνεια της γης είναι το επίκεντρο, ενώ η απόστασή του επικέντρου από την εστία λέγεται εστιακό βάθος. Ανάλογα με το εστιακό βάθος οι σεισμοί διακρίνονται σε αβαθείς (μέχρι 50 χλμ.), ενδιάμεσους (από 50 μέχρι 250χλμ.), και βαθείς (250-720χλμ.). Όσο μεγαλύτερο είναι το βάθος τόσο λιγότερες είναι και οι επιπτώσεις του σεισμού. Επίσης είναι λιγότερο καταστρεπτικοί όταν η εστία τους είναι κάτω απ’ την θάλασσα (υποθαλάσσιοι σεισμοί). Τότε βέβαια υπάρχει ο κίνδυνος γέννησης καταστρεπτικού θαλασσίου σεισμικού κύματος τσουνάμι, πού αποτελεί τον φόβο και τον τρόμο για τους κατοίκους των παράκτιων περιοχών. Ο σεισμικός κίνδυνος εξαρτάται από την σεισμική επικινδυνότητα της περιοχής, από την αναμενόμενη δηλαδή ένταση της σεισμικής κίνησης στην περιοχή αυτή, και από την τρωτότητα των κατασκευών, που εκφράζεται με το μέτρο των ιδιοτήτων των κατασκευών (π.χ ποιότητα των κατασκευών, ιδιοπερίοδος, τοπικές γεωτεχνικές συνθήκες κ.α).
ΑΠΟΣΤΑΣΗ,ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΚΑΙ ΜΕΓΕΘΟΣ [29]
ΣΕΙΣΜΩΝ 1. ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΜΕΓΕΘΟΣ ΣΕΙΣΜΟΥ Η Ελλάδα καλύπτεται από σεισμολογικούς σταθμούς ( εώς σήμερα 135 συνολικά ) , οι οποίοι είναι εφοδιασμένοι με σεισμογράφους . Αυτά τα μηχανήματα κάνουν όλη την δουλειά . Παρατηρώντας την εικόνα 1 , θα σας εξηγήσω πώς βρίσκουν οι σεισμολόγοι , την απόσταση του σταθμού ( εκεί που είναι εγκαταστημένος ο σεισμογράφος ) από το επίκεντρο σε χιλιόμετρα και το μέγεθος του σε ρίχτερ .
[30]
"Ξεκινάει" ο σεισμός . Αρχίζει και "ζωγραφίζει" η γραφίδα του σεισμογράφου . Έρχονται πρώτα τα κύματα P ( Πρωτεύοντα ) και ακολουθούνε μετά από κάποια δευτερόλεπτα , τα καταστροφικά κύματα S ( Δευτερεύοντα ) . Πόσα δευτερόλεπτα μετά ; Όπως βλέπουμε στο πάνω μέρος της εικόνας...είναι 24 δευτερόλεπτα ( S-P ) , τα οποία μετρούνται με ένα υποδεκάμετρο ( 24 χιλιοστά ) . Στη συνέχεια πάμε στην αριστερή κατακόρυφη βαθμονομημένη στήλη . Στη δεξιά της πλευρά , φαίνονται τα δευτερόλεπτα . Σημαδεύουμε το σημείο και βλέπουμε , σε τι [31]
απόσταση αντιστοιχεί ( 220 χιλιόμετρα ) . Πάμε πάλι στο πάνω μέρος της εικόνας . Μετράμε με ένα υποδεκάμετρο το πλάτος ( το μέγιστο στα Δευτερεύοντα κύματα από τον άξονα ηρεμίας ) , το οποίο είναι 23 χιλιοστά . Σημαδεύουμε το σημείο στη δεξιά κατακόρυφη βαθμονομημένη στήλη . Ενώνουμε τα δύο σημεία με την κόκκινη γραμμή και βλέπουμε , ότι περνάει από τη μεσαία κατακόρυφη στήλη , στο σημείο που αντιστοιχεί στο 5 ( Ρίχτερ ) . Άρα ο σεισμός έγινε σε απόσταση 220 χιλιόμετρα και είχε μέγεθος 5 Ρίχτερ. 2. ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΣΕΙΣΜΟΥ
Η συνέχεια του έργου παίζεται στο χάρτη ( εικόνα ) . Οι σεισμολόγοι προσδιορίζουν το επίκεντρο , από τουλάχιστον 3 σταθμούς π.χ. τους Γ34 , Κ6και Σ87 . Όπως βλέπετε , συμβολίζονται με εσωτερικά χρωματιστά τριγωνάκια ,πράσινο , κόκκινο και μωβ αντίστοιχα . Από τον κάθε σταθμό , με διαβήτη και άνοιγμα την απόσταση ( χιλιόμετρα που ήδη γνωρίζουμε και σε κατάλληλη κλίμακα ) του επικέντρου του σεισμού , χαράζονται τόξα . Η τομή των τριών τόξων , περνάει από ένα σημείο , το οποίο είναι και το επίκεντρο του σεισμού . Οι γραμμές που [32]
βλέπετε στο χάρτη , είναι παλιά ρήγματα . Παλαιότερα η ακρίβεια της μεθόδου ήταν έως 10 χιλιόμετρα . Σήμερα , με την τεχνολογική ανάπτυξη , έχει επιτευχθεί πολύ καλύτερη ακρίβεια . Όσον αφορά το Βάθος του σεισμού , υπολογίζεται ( εικόνα 1 ) με τη διαφορά Πρωτευόντων κυμάτων P και κυμάτων Φάσης pP ( pP - P ) . Τα κύματα φάσης είναι κάποια αρχικά κύματα πριν από τα Πρωτεύοντα , τα οποία μετρημένα σε κατάλληλη κλίμακα αντιστοιχούν στο Βάθος . Σχετικές πληροφορίες μπορείτε να δείτε εδώ . Η ακρίβεια στον προσδιορισμό του δεν είναι καλή και εξαρτάται , από το πόσο κοντά στο επίκεντρο είναι ο σεισμολογικός σταθμός.
[33]
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΩΝ ΣΗΜΕΙΑ ΣΕΙΣΜΟΓΡΑΦΩΝ: ΠΥΡΓΟΣ- ΑΣΤΡΟΣ-ΚΟΡΙΝΘΟΣ
[34]
Το επίκεντρο μετά από τους κατάλληλους υπολογισμούς εντοπίζεται στην περιοχή του Γυθείου.
[35]
ΓΙΝΟΜΑΙ ΣΕΙΣΜΟΛΟΓΟΣ Τώρα χρησιμοποιώντας τις πληροφορίες και τις γνώσεις που αποκτήσατε, προσπαθήστε να βρείτε σε ποιο σημείο έγινε ο σεισμός που περιγράφουν τα παρακάτω δεδομένα. Χρησιμοποιήστε το προηγούμενο γράφημα, τον χάρτη, τον χάρακά σας, και έναν υπολογιστή τσέπης αν είναι απαραίτητος.
[36]
Αστεροσκοπείο Αθηνών Σεισμογραφικό Κέντρο
Ώρα
Ώρα
Πλάτος
Από-
άφιξης
άφιξης
κύματος
Διαφορ
σταση
Μέγεθος
κύματος
κύματος
σε
ά P-S
σε
σεισμού
P
S
χιλιοστά
14:10:10
14:10:36
4
14:10:08
14:10:32
5
14:10:00
14:10:10
20
Χλμ
Ιωαννίνων Σεισμογραφικό Κέντρο Πατρών Το επίκεντρο του σεισμού εντοπίζεται στην περιοχή
ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΣΕΙΣΜΟΥΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ [37]
Ακτίνα σε εκ (χλμ/50)
Εικόνα 1 ΣΕΙΣΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 1978
Εικόνα 2 ΣΕΙΣΜΟΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ 1986
[38]
Εικόνα 3 ΣΕΙΣΜΟΣ ΑΙΓΙΟΥ 1995
Εικόνα 4 ΣΕΙΣΜΟΣ ΑΘΗΝΑΣ 1999
[39]
Εικόνα 5 ΣΕΙΣΜΟΣ ΚΥΘΗΡΩΝ 2006
Εικόνα 6 ΣΕΙΣΜΟΣ ΑΝΔΡΑΒΙΔΑΣ 2008
[40]
Εικόνα 7 ΣΕΙΣΜΟΣ ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑΣ 2014
Εικόνα 8 ΣΕΙΣΜΟΣ ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑΣ 2014
[41]
Εικόνα 9 ΣΕΙΣΜΟΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ 2015
Εικόνα 10 ΣΕΙΣΜΟΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ 2015
[42]
Εικόνα 11 ΣΕΙΣΜΟΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ 2015
Εικόνα 12 ΣΕΙΣΜΟΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ 2015
[43]
Εικόνα 13 ΣΕΙΣΜΟΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ 2015
Εικόνα 14 ΣΕΙΣΜΟΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ 2015
[44]
Εικόνα 15 ΕΝΔΕΙΞΗ ΣΕΙΣΜΟΜΕΤΡΟΥ ΣΤΟ ΣΕΙΣΜΟ ΤΗΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ
[45]
ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ – ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΠΡΙΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΣΕΙΣΜΟ
Προσεισμικά μέτρα σε ατομικό και οικογενειακό επίπεδο [46]
Α) Έλεγχος κτηρίου: Οι βλάβες στις κατασκευές η μερική ή ολική κατάρρευση τους είναι κυρίως υπεύθυνες για τις απώλειες της κινητής περιουσίας και των ίδιων των ανθρώπινων ζωών. Το πιο σημαντικό λοιπόν προσεισμικά είναι να ελεγχθεί η στατική επάρκεια του κτηρίου στο σεισμό. Οι μηχανικοί σήμερα έχουν τη δυνατότητα να σχεδιάζουν και να κατασκευάζουν αντισεισμικές κατασκευές με λογικό κόστος παρέχοντας σημαντική ασφάλεια. Επίσης θα πρέπει να γίνεται έλεγχος από τους ενοίκους στα κτήρια και κυρίως στα παλαιότερα, ώστε να διαπιστωθεί αν υπάρχουν ρωγμές, ή βλάβες γενικότερα.
Β) Εξάσκηση. Όλα τα μέλη της οικογένειας πρέπει να γνωρίζουν τι να κάνουν σε περίπτωση σεισμικής δόνησης (π.χ κάλυψη κάτω από τραπέζι ή γραφείο κρατώντας γερά το πόδι του, ώστε να αποφευχθεί η μετακίνησή του. Η εξάσκηση θα οδηγήσει στην εμπέδωση της σωστής αντισεισμικής συμπεριφοράς και θα βοηθήσει στην επικράτηση ήρεμου κλίματος σε περίπτωση πραγματικού σεισμού. Γ) Σύνταξη ενός οικογενειακού σχεδίου για σεισμό. Εάν ο σεισμός εκδηλωθεί κατά τη διάρκεια εργάσιμης ημέρας τα μέλη της οικογένειας θα είναι διασκορπισμένα. Τα παιδιά θα βρίσκονται στο σχολείο και οι γονείς στις εργασίες τους. Στο οικογενειακό σχέδιο πρέπει να έχει γίνει πρόβλεψη για: επικοινωνία και συνάντηση. Επιπρόσθετα θα πρέπει να έχει γίνει ενημέρωση των γονέων για το σχολικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης. Έτσι θα γνωρίζουν το σημείο συγκέντρωσης των μαθητών (προαύλιο ή άλλος γειτονικός χώρος) και θα μπορούν να παραλάβουν τα παιδιά τους. Δ) Κατάρτιση - Γνώση: Όλα τα μέλη της οικογένειας θα πρέπει να γνωρίζουν: - τι πρέπει να κάνουν μετά το τέλος της σεισμικής δόνησης - ποιά είναι τα τηλέφωνα έκτακτης ανάγκης όπως της Πυροσβεστικής ή του Εθνικού Κέντρου Άμεσης Βοήθειας - πού βρίσκονται οι διακόπτες του ηλεκτρικού ρεύματος, του νερού, ή του φωταερίου – φυσικού αερίου και πώς μπορεί να διακοπεί η παροχή τους - πώς μπορούν να καταπολεμηθούν οι πυρκαγιές που πιθανόν εκδηλωθούν από διαρροές ή βραχυκυκλώματα - ποιά είναι τα πιο ασφαλή σημεία του σπιτιού (μακριά από τζαμαρίες καθρέφτες, πίνακες ή βαριά έπιπλα
[47]
Ε) Προμήθεια απαραίτητων υλικών: Μετά από έναν καταστροφικό σεισμό είναι πιθανόν να χρειαστούν κάποια εφόδια που είναι απαραίτητα για την επιβίωση. Τα εφόδια αυτά πρέπει να βρίσκονται σε ασφαλές αλλα εύκολο σε πρόσβαση μέρος του σπιτιού. Το κάθε μέλος πρέπει να γνωρίζει πού βρίσκονται και πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Τα πιο απαραίτητα εφόδια είναι: - ένα κουτί πρώτων βοηθειών και κάποια φάρμακα - ένας φακός με μπαταρίες - μια σφυρίχτρα - ένα φορητό ραδιόφωνο με μπαταρίες
[48]
[49]
ΣΤ) Ενημέρωση: Απαραίτητη είναι η ανάγνωση σχετικών εντύπων και η παρακολούθηση σχετικών εκδηλώσεων για την αντισεισμική προστασία. Ζ) Άρση επικινδυνοτήτων: Κατά τη διάρκεια του σεισμού αντικείμενα πέφτουν και σπάζουν καθώς και έπιπλα ανατρέπονται προκαλώντας πολλές φορές σοβαρούς τραυματισμούς. Η αντικατάσταση ή η επισκευή όλων των επίπλων ή των αντικειμένων που έχουν υποστεί φθορές, είναι εξαιρετικά δαπανηρή. Για την αποφυγή των απωλειών αυτών θα πρέπει να υπάρξει, προσεισμικά, μέριμνα: - στερέωση επίπλων, όπως βιβλιοθήκες ή ντουλάπες στους τοίχουν με μεταλλικά ελάσματα και βίδες - τοποθέτηση συρτών στα ντουλάπια της κουζίνας ή στις βιτρίνες με τα εύθραυστα είδη - στερέωση συσκευών όπως τηλεόραση, βίντεο, στερεοφωνικό πάνω σε έπιπλα ή ράφια με αυτοκόλλητες ταινίες ή μεταλλικά ελάσματα - αποθήκευση επικίνδυνων υλικών όπως καθαριστικά, λιπαντικά, χημικά και φάρμακα σε ντουλάπια με σύρτες. - τοποθέτηση μεγάλων αντικειμένων σε χαμηλά ράφια - στερέωση του θερμοσίφωνα ή του ντεπόζιτου του νερού με μεταλλικά ελάσματα και βίδες στον τοίχο ή στο πάτωμα - στερέωση καθρεπτών, κάδρων, πινάκων ή ραφιών με κλειστά άγκιστρα στους τοίχους - απομάκρυνση των παραπάνω από επικίνδυνες θέσεις όπως πάνω από το κρεβάτι ή τον καναπέ - επισκευή ελαττωματικών ρευματοληπτών ή κομμένων καλωδίων - τοποθέτηση εύθραυστων αντικειμένων ή διακοσμητικών σε βιτρίνες με σύρτες
[50]
[51]
Η) Μέριμνα για κατοικίδια ζώα: Εάν υπάρχουν κατοικίδια ζώα πρέπει να γίνει ειδική πρόβλεψη γι’ αυτά, για την τροφή και την γενικότερη φροντίδα τους
Ποιές ενέργειες πρέπει να γίνουν κατά τη διάρκεια του σεισμού.
Καταρχήν: - διατήρηση της ψυχραιμίας. Ο πανικός είναι κακός σύμβουλος.
[52]
[53]
-Αν δεν υπάρχει έπιπλο να καλυφθείς.
[54]
Αμέσως μετά το σεισμό
- διακοπή της παροχής του ηλεκτρικού ρεύματος, του φυσικού αερίου και του νερού - απομάκρυνση από τους εσωτερικούς χώρους με ηρεμία, χωρίς πανικό παίρνοντας μαζί τις προμήθειες έκτακτης ανάγκης - μη χρήση του ανελκυστήρα. Υπάρχει κίνδυνος εγκλωβισμού είτε από διακόπτη του ηλεκτρικού ρεύματος είτε από βλάβη του ίδιου του ανελκυστήρα
- αποφυγή συνωστισμού στις σκάλες και τις εξόδους. Μπορεί να υπάρχουν επικινδυνότητες όπως πεσμένοι σοβάδες, σπασμένα τζάμια και μάρμαρα και να προκληθούν έτσι τραυματισμοί -αποφυγή εξόδου στα μπαλκόνια. Μπορεί να έχουν υποστεί βλάβες και να αποκολληθούν ή να υπάρχουν κίνδυνοι από ζημιές στις τοιχοποιίες των όψων των κτηρίων ή κίνδυνοι από πτώση γλαστρών ή τζαμιών από τα υπερκείμενα διαμερίσματα.
- απομάκρυνση από τις προσόψεις των κτηρίων, τις τζαμαρίες, τους μαντρότοιχους, κλπ - συγκέντρωση σε ανοιχτούς χώρους όπως προαύλια σχολείων ή εκκλησιών και πλατείες - παροχή πρώτων βοηθειών σε τραυματίες ή παγιδευμένους σε ερείπια. Απαγορεύεται η μετακίνηση βαριά τραυματισμένων ατόμων εκτός εάν διατρέχουν άμεσο κίνδυνο στη θέση που βρίσκονται. Αναζήτηση ιατρικής βοήθειας αν η περίπτωση δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί. - σβήσιμο μικροπυρκαγιών ώστε να αποφευχθεί κίνδυνος επέκτασής τους. - προσφορά βοήθειας σε γείτονες ή σε οποιονδήποτε άλλον την έχει ανάγκη. - έλεγχος για τη λειτουργία του τηλεφώνου. Χρήση του μόνο σε περίπτωση ανάγκης. Οι γραμμές πρέπει να παραμείνουν ελεύθερες ώστε να μπορούν να επικοινωνήσουν αυτοί που πραγματικά το χρειάζονται άμεσα. [55]
- επικοινωνία με τις υπηρεσίες άμεσης επέμβασης ( Πυροσβεστική, Ε.Μ.Α.Κ. Ε.Κ.Α.Β) και ενημέρωσή τους σχετικά με καταρρεύσεις κτηρίων που έχουν που έχουν παρατηρηθεί στην περιοχή και πιθανούς εγκλωβισμούς ατόμων μέσα σε αυτά. - ενημέρωση από τις επίσημες ανακοινώσεις της πολιτείας (ΜΜΕ) για την κατάσταση που επικρατεί και για τις ενέργειες που πρέπει να κάνουν οι κάτοικοι. - μετακίνηση αυτοκινήτων μόνο αν είναι απαραίτητη, Δεν πρέπει να δημιουργηθεί κυκλοφοριακό πρόβλημα γιατί θα παρεμποδιστεί η μετακίνηση των αρμόδιων υπηρεσιών για παροχή βοήθειας. - παραλαβή παιδιών από τους χώρους συγκέντρωσης σύμφωνα με το σχολικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης. - προσμονή μετασεισμών. Αυτοί είναι μικρότεροι από τον κύριο σεισμό, ικανοί όμως να προκαλέσουν επιπρόσθετες βλάβες στις ήδη επιβαρημένες κατασκευές . Γι αυτό, για την μόνιμη παραμονή στα κτήρια θα πρέπει να ακολουθηθούν οδηγίες της Πολιτείας. Στην περίπτωση που υπάρχουν επικινδυνότητες μέσα στα κτήρια θα πρέπει να γίνου οι απαραίτητες ενέργειες για την άρση τους, όπως: - κομμένα καλώδια του ηλεκτρικού ρεύματος ή σπασμένοι σωλήνες νερού και φυσικού αερίου: Άμεση διακοπή της παροχής. Επικοινωνία από την αρμόδια υπηρεσία και επιδιόρθωση από τους ειδικούς τεχνικούς - μυρωδιά αερίου ή καμένου καλωδίου: Διακοπή της παροχής, άμεση έξοδος από το κτήριο. Επικοινωνία με την αρμόδια υπηρεσία για επιδιόρθωση - πεσμένες καμινάδες ή κεραμίδια. Πλησίασμα με προσοχή. Έλεγχος για πιθανή πτώση με τους μετασεισμούς. Άμεση επιδιόρθωση - σπασμένα μπουκάλια με χημικά ή εύφλεκτα υλικά (καθαριστικά, λάδια, φάρμακα): καθάρισμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος τραυματισμού ή πυρκαγιάς - πεσμένα αντικείμενα σε ντουλάπια ή ράφια: Προσεκτική μετακίνησή τους. Μπορεί να πέσουν και να σπάσουν με το άνοιγμα της πόρτας - σπασμένα τζάμια: προσεκτική αποκόλλησή τους. Στήριξη των υπόλοιπων θραυσμάτων με ταινίες, ώστε να αποφευχθούν τραυματισμοί
[56]
[57]
Β. ΜΕΡΟΣ Σε αυτό το στάδιο θα μοιραστεί ερωτηματολόγιο όπου θα τεθούν διάφορα ερωτήματα σχετικά με το σεισμό και αν γνωρίζουν τα μέτρα προφύλαξης πριν κατά την διάρκεια του σεισμού και μετά. Στην έρευνα αυτή συμμετέχουν μαθητές/τριες του 2 ου Γυμνασίου και του 2ου Λυκείου Σπάρτης. Οι ομάδες του project και ο επιβλέπων καθηγητής εκφράζουν τις ευχαριστίες στους συμμετέχοντες μαθητές /τριες. Οποιαδήποτε σχόλια θα γράφονται κάτω από το διάγραμμα του γενικού συνόλου.
[58]
Α. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
Object 3
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΑΓΟΡΙΩΝ-ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ
Object 5
[59]
ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
Object 7
ΥΠΑΡΧΕΙ Η/Υ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ?
Object 9
[60]
Είναι σημαντικό που ένα πολύ μεγάλο ποσοστό διαθέτει Η/Υ διότι συμβάλλει στην άμεση ενημέρωση.
ΕΧΕΤΕ ΒΙΩΣΕΙ ΣΕΙΣΜΟ?
ΑΓΟΡΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Object 11
ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
[61]
Object 13
ΑΓΟΡΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ
Object 16
ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ
[62]
Object 19
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
Object 21
[63]
Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό έχει βιώσει σεισμό. Αυτό δείχνει ότι η περιοχή μας είναι σεισμογενής.
ΠΩΣ ΤΟΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΑΤΕ?
ΑΓΟΡΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
[64]
Object 24
ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Object 26
ΑΓΟΡΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ
[65]
Object 28
ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ
Object 30
[66]
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
Object 33
Το 94% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι οι σεισμοί που έχουν βιώσει είναι από μέτριοι ως ανεπαίσθητοι.
[67]
Β. ΓΝΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΕΙΣΜΟ- ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
1. ΑΠΟ ΠΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΝΕΣΑΙ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΟΥΣ ΣΕΙΣΜΟΥΣ ΓΕΝΙΚΑ?
ΑΓΟΡΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Object 36
ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Object 39
[68]
ΑΓΟΡΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ
Object 42
ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ
Object 44
[69]
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
Object 46
Τα Μ.Μ.Ε. είναι ο βασικός πληροφοριοδότης γενικά για τους σεισμούς.
[70]
2. ΑΠΟ ΠΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΝΕΣΑΙ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
ΑΓΟΡΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Object 49
ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
[71]
Object 51
ΑΓΟΡΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ
Object 53
ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ
[72]
Object 55
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
Object 58
Το σχολείο αποτελεί σημαντική πηγή πληροφόρησης για θέματα που αφορούν την αντισεισμική προστασία.
[73]
3. Εσείς προσωπικά σε ποιο βαθμό συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τις δηλώσεις που ακολουθούν:
i.
Η Σπάρτη και γενικότερα η Πελοπόννησος είναι σεισμογενής περιοχή?
ΑΓΟΡΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
[74]
Object 61
ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Object 64
ΑΓΟΡΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ
[75]
Object 66
ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ
Object 69
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ [76]
Object 71
Περίπου το μισό ποσοστό των ερωτηθέντων συμφωνεί ότι η Σπάρτη και η ευρύτερη περιοχή της Πελοποννήσου είναι σεισμογενής.
ii.
Κατά τη διάρκεια της σεισμικής δονήσεως μπαίνω κάτω από το θρανίο και κρατώ ένα από τα πόδια του για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί ο σεισμός?
ΑΓΟΡΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Object 73
[77]
ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Object 76
ΑΓΟΡΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ
Object 79
[78]
ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ
Object 82
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
Object 84
Οι περισσότεροι γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν κατά τη διάρκεια ενός σεισμού.
[79]
iii.
Μετά το πέρας της σεισμικής δόνησης πλησιάζω κοντά σε παράθυρα και πηδώ έξω? ΑΓΟΡΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Object 86
ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Object 89
[80]
ΑΓΟΡΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ
Object 92
ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ
[81]
Object 94
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
Object 96
Και σε αυτή την ερώτηση οι πολλοί γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν μετά το τέλος της σεισμικής δόνησης.
[82]
iv.
Κατά την εκκένωση των αιθουσών διδασκαλίας αποχωρώ τρέχοντας φωνάζοντας και στους άλλους να με ακολουθήσουν?
ΑΓΟΡΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Object 99
ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Object 101
[83]
ΑΓΟΡΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ
Object 103
ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ
Object 105
[84]
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
Object 108
Οι μαθητές δείχνουν να γνωρίζουν ότι πρέπει να διατηρούν τη ψυχραιμία τους και να αντιμετωπίζουν την κατάσταση.
v.
Η εκκένωση του ισογείου αρχίζει από τις αίθουσες που βρίσκονται πιο κοντά στην πόρτα του προαυλίου? ΑΓΟΡΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Object 110
[85]
ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Object 113
ΑΓΟΡΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ
Object 115
[86]
ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ
Object 117
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
Object 119
[87]
Θα πρέπει οι μαθητές να ενημερώνονται για το σχέδιο εκκένωσης των σχολικών κτηρίων.
vi.
Η εκκένωση των αιθουσών στον όροφο αρχίζει με αυτές που βρίσκονται πιο μακριά από τη σκάλα?
ΑΓΟΡΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Object 121
ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
[88]
Object 124
ΑΓΟΡΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ
Object 127
ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ [89]
Object 129
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
Object 131
Θα πρέπει να γίνονται συχνά ασκήσεις ετοιμότητας για να γνωρίζουν οι μαθητές τον τρόπο εκκένωσης των σχολικών κτηρίων.
[90]
vii.
Σε περίπτωση σεισμού κάνω πάντα ό,τι μου λένε οι καθηγητές μου?
ΑΓΟΡΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Object 133
ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Object 136
[91]
ΑΓΟΡΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ
Object 139
ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ
Object 142
[92]
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
Object 145
Ο καθηγητής/τρια είναι ο καθοδηγητής των ενεργειών που πρέπει να γίνουν.
[93]
Γ. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΜΙΑ ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ
1. Ο σεισμός οφείλεται: Α) Στην κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών της Γής? Β) Στη Γη που κινείται από το βάρος της? Γ) Στην εναλλαγή της θερμοκρασίας της?
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
Object 148
2. Ο ελληνικός χώρος βρίσκεται στα όρια επαφής και σύγκλισης της: Α) Αφρικανικής και αραβικής πλάκας? Β) Ευρασιατικής και αφρικανικής πλάκας? Γ) Αραβικής και ευρασιατικής πλάκας?
[94]
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
Object 150
3. Η ένταση του σεισμού μετριέται σε: Α) Ρόιτερ? Β) Ρίντερ? Γ) Ρίχτερ? Δ) Ράντερ? ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
[95]
Object 152
4. Κατά τη διάρκεια ενός σεισμού στο σχολείο: Α) Τρέχω όσο πιο γρήγορα μπορώ προς την έξοδο? Β) Πηδώ από το παράθυρο για να σωθώ? Γ) Κάθομαι σε μια γωνία και περιμένω να τελειώσει ο σεισμός? Δ) Κάθομαι κάτω από το θρανίο και περιμένω τις οδηγίες του καθηγητή?
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
[96]
Object 154
5. Σε περίπτωση σεισμού μπαίνω κάτω από: Α) Ένα δοκάρι? Β) Την κάσα της πόρτας? Γ) Πουθενά, κάθομαι εκεί που βρίσκομαι? Δ) Από το έπιπλο γραφείο?
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
[97]
Object 157
6. Όσοι μαθητές βρίσκονται στο προαύλιο κατά τη διάρκεια του σεισμού: Α) Τρέχουν μέσα να σωθούν? Β) Παραμένουν εκεί και απομακρύνονται από διάφορους κινδύνους? Γ) Τρέχουν μέσα να σώσουν τους άλλους? Δ) Πηγαίνουν κάτω από τα στέγαστρα? ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
Object 160
[98]
Με βάση τις απαντήσεις των μαθητών οι περισσότεροι γνωρίζουν σε πολύ ικανοποιητικό βαθμό τα βασικά που αφορούν ένα σεισμό.
Δ. ΔΡΑΣΕΙΣ I.
Στο σχολείο συζητώ με τους συμμαθητές μου για το τι θα κάνουμε σε περίπτωση σεισμού. ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
Object 163
II.
Συζητώ με τους γονείς μου για το τι θα κάνουμε σε περίπτωση σεισμού στο σπίτι. ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
Object 166
[99]
III.
Στο σπίτι εφαρμόζουμε το αντισεισμικό σχέδιο εκκένωσης που σχεδίασαν οι γονείς μου. ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
Object 168
IV.
Στο internet επισκέπτομαι sites σχετικά με τους σεισμούς.
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
Object 170
[100]
V.
Βλέπω με ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ σχετικά με τους σεισμούς.
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
Object 172
Από τις απαντήσεις των μαθητών στις ερωτήσεις που αφορούσαν τις δράσεις διαπιστώνεται ότι δεν υπάρχει το ανάλογο ενδιαφέρον σε ένα τόσο σημαντικό θέμα, το οποίο μπορεί να έχει επιπτώσεις ακόμη και για την ίδια τη ζωή μας. Είναι απογοητευτικό το γεγονός ότι η χώρα μας αν και έχει έντονη σεισμική δραστηριότητα ( 3η σεισμογενής) υστερεί σε ενημέρωση και ανάλογες δράσεις.
[101]
Ε. Τι θα παίρνατε μαζί σας φεύγοντας από το σπίτι μετά από σεισμό? ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
Object 174
Με την αναφορά ότι το μεγαλύτερο ποσοστό δεν έχει βιώσει καταστρεπτικό σεισμό μπορεί να δικαιολογηθεί η στάση των ερωτηθέντων με το να επιλέγουν πράγματα τα οποία δεν θα τους είναι χρήσιμα σε περίπτωση μεγάλου σεισμού.
[102]
ΣΤ. Τι θα θέλατε να σώσετε από το σεισμό?
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
Object 177
Όπως λένε οι κοινωνιολόγοι το βιοτικό επίπεδο ενός λαού κρίνεται από τη στάση του απέναντι στα ζώα. Παρατηρώντας το γράφημά μας μπορούμε να νοιώσουμε αισιόδοξοι για το μέλλον της νέας γενιάς.
[103]