TOUCHÉ luty 2012 by Touché Press

KONTAKT Z REDAKCJĄ redakcja@touche.com.pl

REDAKTOR NACZELNA Marta Lower (mlower@touche.com.pl) ZASTĘPCA REDAKTORA NACZELNEGO Paweł Biernacki (pbiernacki@touche.com.pl) REDAKTOR DZIAŁU FILM/MUZYKA Bartosz Friese (bfriese@touche.com.pl) REDAKTOR DZIAŁU PSYCHOLOGIA Joanna Ślazyk (jslazyk@touche.com.pl) LAYOUT/SKŁAD/ŁAMANIE Anna Salamon PROJEKT LOGOTYPU Dagmara Lower

WYWIADY Marta Lower, Natalia Sokólska JEJ PUNKT WIDZENIA Magdalena Paluch, Natalia Sokólska,

Sandra Staletowicz, Marta Lower JEGO PUNKT WIDZENIA Kamil Lipa, Robert Pander, Beniamin Stawiarski,

Paweł Biernacki LIFESTYLE Anna Chramęga, Marta Lower, Barbara Owczarska,

Sandra Staletowicz FASHION Anna Sowik FILM Bartosz Friese, Klaudyna Góralska, Ewelina Krawczyk,

Luty to czas, gdy nagle doznajemy pozornego objawie-

sposób Walentynek nie obchodzić. Warto tę kwestię

Magdalena Kudłacz, Aneta Władarz

nia: wszystkie nasze noworoczne postanowienia od

gruntownie przeanalizować, zanim pozostanie nam

MUZYKA Bartosz Friese, Paweł Biernacki, Martyna Kapuścińska,

początku nie miały jakiegokolwiek sensu, a dotychc-

jedyna opcja, by gorzko zapłakać.

Magdalena Kudłacz, Magdalena Paluch

zasowa wiara w ich spełnienie to przysłowiowy pic na

KSIĄŻKA Anna Chramęga, Monika Masłowska, Patrycja Smagacz,

wodę. Nic bardziej mylnego!

Natalia Tarabuła

Redakcja TOUCHÉ stara się przeciwstawić temu

Święto 14 lutego można też spędzić nieco inaczej i do tego właśnie namawiać Was będzie odważna Sesja Miesiąca – pozbawiona co prawda słodyczy i ro-

TEATR Joanna Krukowska

nieprzyjemnemu odczuciu – w dalszym ciągu dokładamy

mantyzmu, ale za to obfitująca w przyjemne dreszcze

PSYCHOLOGIA Natalia Kosiarczyk, Joanna Ślazyk, Natalia Tarabuła

wszelkich starań, by wciąż Was zaskakiwać coraz to

dzikiej ekscytacji i zwierzęcych instynktów, co może

PODRÓŻE Anna Kuciel

nowymi pomysłami. W tym numerze wprowadziliśmy

stać się rozwiązaniem o wiele ciekawszym i bardziej

KONTROWERSJE Joanna Ślazyk

długo wyczekiwany dział FASHION. Pełną sesję

intrygującym, niż tradycyjne marcepanowe serduszka

SESJA MIESIĄCA |tekst| Marta Lower

będziecie mogli zobaczyć już niebawem, w rozszer-

lub kolacja przy świecach.

zonym wydaniu naszego czasopisma. KOREKTA Ewelina Chechelska, Natalia Tarabuła

Natomiast tym osobom, którym pozostaje spędzić

TOUCHÉ to jednak nie tylko nowości, ale również

Święto Zakochanych w domu, polecam wieczór

artykuły odpowiednie do danego miesiąca i związanych

z rozszerzoną wersją TOUCHÉ – w tym miesiącu

FOTO I ILUSTRACJE TOUCHÉ 2flyteam (www.2flyteam.pl), Olga Adamska,

z nim okazji. W lutowym numerze znajdziecie liczne

również całkowicie bezpłatną.

Karolina Molenda, Mateusz Gajda, Magdalena Majchrzycka,

porady i wskazówki, jak spędzić tegoroczne Walen-

Hanna Sokólska, Kinga Tync, Barbara Maroń, Roksana Wąs

tynki (Moja Ars, Przez żołądek do serca – po japońsku,

Miłej lektury!

czy też recenzje z działu kulturalnego). Jednak przed STRONA INTERNETOWA Adrian Pacała

MARKETING, PROMOCJA Paweł Biernacki

podjęciem decyzji i wybraniem jednego z wariantów,

Marta Lower

polecam zapoznać się z felietonem O waleniach,

redaktor naczelna

tynkach i posiłkach – autor subtelnie doradzi, w jaki

| SPIS TREŚCI

SPIS TREŚCI |

6 14

WYWIAD WYWIAD Z NIĄ | Małgorzata w Krainie Czarów | Rozmowa z Małgorzatą Suwalską WYWIAD Z NIM | Z miłości do języka | Rozmowa z Phillipe Tłokińskim

22 24 25

JEJ PUNKT WIDZENIA FELIETON | Nie będę udawała, że wzrusza mnie twoja historia FELIETON | Innego końca świata nie będzie FELIETON | Kocham Cię but...

26 27 28

JEGO PUNKT WIDZENIA ODWAŻNIE O KOBIETACH | O waleniach, tynkach i posiłkach MĘŻCZYZNA NIEFANATYK | Czekoladki MĘSKIE TEORIE | Teoria łowiecka

30 31 32 33

LIFESTYLE ONA I KUCHNIA | Przez żołądek do serca – po japońsku ONA I SEKS | Co nas kręci, co nas podnieca – czyli słów kilka o fetyszach ONA I PRACA | Kariera w punkcie G ONA I SPORT | Kobiecy świat piłki nożnej

FASHION Retro Fashion

40 44 39 40 42

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

50 54 55 56 57

58 61 62 63

64 65

TEATR RECENZJA | Życie, czas i BIG TOUCHES | Recenzja spektaklu Jakobi i Leidental RECENZJA | Zatrzęsienie w Krainie Oz | Recenzja spektaklu Czarnoksiężnik z Krainy Oz

66 69 71

PSYCHOLOGIA Zabójcza miłość własna Seksualni drapieżcy Moja Ars

PODRÓŻE Rosja

KONTROWERSJE Księżniczki na ziarnkach grochu

SESJA MIESIĄCA Je Suis Libertine

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| WYWIAD Z NIĄ

NAZWA DZIAŁU | RUBRYKA |

Małgorzata w Krainie Czarów |Rozmowa z Małgorzatą Suwalską

Fotografie: Mateusz Gajda i Olga Adamska

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| WYWIAD Z NIĄ

WYWIAD Z NIĄ |

Małgorzata Suwalska (ur. 1980) Artystka pełną parą, spełnia się w malarstwie, scenografii, grafice i fotografii. Absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach, a od 2006 roku również absolwentka podyplomowych studiów dziennikarskich na Uniwersytecie Śląskim. Współzałożycielka Katowickiego Towarzystwa Operowego. W jej krwi płynie czarny humor i miłość do surrealizmu. Każdy z jej obrazów ma swoją bajkę, tajemniczą krainę – tak jak i ona sama.

Jaki jest świat Małgorzaty

łatwiej zrozumieć to, w jaki

wizji i uznania. Nie oznacza

osobną historię - każdy obraz

Suwalskiej?

sposób przedstawiam swoje

wcale, że jeśli coś jest dla mnie

ma swoją bajkę.

Pełen uczuć i kolorów. Mój świat

obrazy i do kogo ewentualnie

inspiracją, to ja będę to wier-

to praca, rozwijanie się, uczenie

można by je porównać.

się każdego dnia i uśmiech. To

nie naśladować. To są zareje-

A Ty masz swoją ulubioną

strowane moje myśli i jakby to

bajkę?

cudowny świat, choć mroczny

Zdradź więc tajemnicę,

powiedzieć.. język, w którym ja

Nie, nie mam. Właściwie chyba

dosyć, bo okrucieństwa i zła

czym się inspirujesz?

mówię, który właściwie tylko ja

nie gustuję w bajkach.

pełen, ale jednocześnie przecież

Dla mnie bardzo inspirujący

rozumiem – i nawet wcale mi

czarodziejski, nieprzewidywal-

jest okres baroku, malarstwo

nie zależy na zrozumieniu – to

ny i urokiem niespotykanym

Vermeera czy Caravaggio.

wszystko jest moje. Mój sposób

Burtona?

wypełniony.

Sztuka klasyczna jest tym, co

na wyrażenie siebie.

Burton już jak najbardziej tak,

Intrygują mnie kobiety,

Jego bajki są nasycone czar-

sobie cenię. Jednak moje ob-

A bajkowy świat Tima

ale to jest zupełnie inny klimat.

Wiele osób uważa, że Twój

razy to przede wszystkim moje

świat kręci się wokół klima-

pomysły, mój styl, który sama

będące bohaterkami wielu

nym humorem, co bardzo lubię.

tów Beksińskiego.

wypracowałam.

Twoich obrazów. Czy te

Jest niesamowity, gdyż tworzy

Jeśli chodzi o Beksińskiego,

kobiety istnieją naprawdę?

trochę na pograniczu – nie da

uważam, że to porównanie nie

Bardzo rzadko portretuję realne

się go zaszufladkować. Idąc

salnie ja w większości z nich

Vermeer i Caravaggio to

grafa teatralnego – przyp. red.).

Dla mnie wtedy autor zrobił coś

kobiety. Portretowanie mnie

tym tropem, moim ulubionym

widzę właśnie zabawne i całkiem

Twoje inspiracje, a jacyś

Gdy zobaczyłam ten obraz to

okropnego, przecież dziadek nie

ogranicza, bo wtedy za bardzo

pisarzem na przykład jest Ro-

pozytywne aspekty. Wiem, że

ulubieni współcześni ma-

okrutnie się oburzyłam – jak moż-

był gruby (śmiech).

dotyczy realnego świata.

land Topor.

może sposób przedstawiania

larze?

na było tak obrzydliwie przedsta-

przeze mnie sztuki może prze-

Na przykład bardzo lubię Jacka

jest do końca trafne. Są różne nurty, które można by wymienić przy okazji moich prac. Surre-

Zanim namaluję, wymyślam sobie osobną historię – każdy obraz ma swoją bajkę

wić mojego ukochanego dziadka,

Twoje zainteresowania

Więc są one Twoim alter

Roland Topor – mrocznie.

rażać, ale taka już jestem. To

Malczewskiego, Franciszka

który na obrazie wydawał się

w takim razie poszły też

ego?

Czy ja wiem, czy mrocznie…

mój sposób na wyrażenie siebie.

Starowieyskiego, już niestety

brzydki, gruby i zezowaty. Przez

w tym samym kierunku,

Niekoniecznie. To przede

sarkastycznie na pewno, choć

świętej pamięci. A z zagranicz-

lata mówiłam, że jak tylko tego

co dziadka.

wszystkim odzwierciedlenie

mrocznie może też. Taki dosyć

To też sposób na poradze-

nych twórców to na przykład

Dudę-Gracza spotkam, to mu

No tak, tak. Dziadek jest w ogóle

pewnych stanów psychicznych.

czarny humor po prostu. Takie

nie sobie i pogodzenie się

amerykański artysta Michael

powiem, co o nim myślę. Potem

prekursorem surrealizmu w Pol-

Choć owszem, są to moje prze-

rzeczy mnie pociągają i bardzo

z rzeczami nieuniknionymi,

Hussar. Lubię też bardzo Jerzego

pracowałam z nim przy jednej

sce – on wprowadził surrealizm

rodzaju przestrzenie. U mnie

życia, często błahostki. Zdarza

mi się podobają.

oswojenie się.

Dudę-Gracza – do niego jednak

scenografii i pamiętam, że mu

do teatru polskiego. Stąd też

są przede wszystkim twarze, to

się, że nagle mnie coś zasta-

Tak, wystarczy spojrzeć na pracę

musiałam dojrzeć.

się do wszystkiego przyznałam

myślę, że te klimaty zostały we

alistów lub osób z pogranicza surrealizmu, symbolizmu jest taka ilość na całym świecie, że porównywanie mnie do Beksińskiego nie jest na miejscu. Poza tym u niego mamy materię, klimat tworzony przez różnego

zupełnie coś innego. Dla osób,

Styl, który bardzo różni się

nowi, jakiś nic nie znaczący

Są ludzie, którzy nie

lekarzy, gdzie podczas sytuacji

które widzą w mojej twórczości

od sztuki baroku i klasycz-

na pozór szczegół – fruwające

powiesiliby sobie Twoich

naprawdę nieciekawych, ich hu-

Dojrzeć w jakim sensie?

– strasznie się śmiał. A później

mnie zakodowane genetycznie.

jeszcze po latach zobaczyłam

Czyli na pytanie po kim masz talent? właśnie zosta-

tylko tego artystę, polecam

nych malarzy…

piórko, które mnie w jakiś spo-

obrazów w domu.

mor jest naprawdę czarny. Taki

Jako dziecko byłam na wystawie

ten obraz – jest rewelacyjny i rze-

odwiedzić kilka ciekawych stron

Bo to wszystko jest dla mnie

sób urzeknie i od razu rodzi

Często spotykam się z opinią

mają sposób odreagowywania,

Dudy-Gracza, gdzie wystawił on

czywiście oddaje cały charakter

ła udzielona odpowiedź.

o surrealizmie i symbolizmie

tylko luźną inspiracją. Ja sztu-

się pomysł. Oczywiście zanim

ludzi, że moje obrazy są prze-

przetwarzania złych informacji

obraz przedstawiający mojego

dziadka, tylko jako dziecko nieco

U mnie praktycznie wszyscy

współczesnym – wtedy będzie

kę przetwarzam wedle swojej

namaluję, wymyślam sobie

rażające, że straszą, a paradok-

na coś weselszego.

dziadka (Wiesława Lange, sceno-

inaczej to wszystko odbierałam.

w rodzinie przed rodzicami byli

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| WYWIAD Z NIĄ

WYWIAD Z NIĄ |

aktorami, malarzami, scenografa-

materia. Właśnie dlatego myślę,

co do rodziców to snułam różne

mi, architektami… No i muzykami.

że w malarstwie unikam robienia

dziwne historie, w głowie ukła-

tej koncepcji snów. Ale ja nie

przestrzeni, a budowanie jej od-

dałam przerażające scenariusze,

nadawałabym się do nich – moje

Moje sny są okropne. Samo myślenie o nich przyprawia mnie o dreszcze

Dali i całą resztą opierali się na

najduję w teatrze. W malarstwie

że na przykład jeżeli na strychu

sny są zbyt okropne, zupełnie

skupiam się na uczuciach.

znajdowała się stara skrzynia,

nie wiem, skąd one się biorą,

w której trzymano ziemniaki,

ale już samo myślenie o nich

To teraz wyobraź sobie sy-

to dla mnie było oczywiste, że

przyprawia mnie o dreszcze.

tuację, w której z przyczyn

tam z pewnością trzymają ja-

od Ciebie niezależnych,

kiegoś trupa (śmiech). Długo

Brakowałoby w Twoich pracach sarkazmu

musisz wybrać tylko jedną

nie wiedzieli, dlaczego ja na

dziedzinę sztuki, którą mo-

ten strych nie chcę wchodzić

głabyś uprawiać i się w niej

– a przecież to takie proste…

spełniać. Co wygrywa?

tam leżał trup i już.

Bez wątpienia byłoby to malar-

i czarnego humoru? To byłby zdecydowanie horror w najczystszej postaci. Pamiętam, że gdy urodził się mój brat,

A rodzice?

stwo, nie ma o czym dyskutować.

Nie miałaś detektywa, który

to moja mama była przeszczę-

Rodzice akurat są matematykami

Bez tego nie mogłabym żyć,

pomógłby Ci rozwikłać

śliwa, że wreszcie dziecko nie

(śmiech).

wiem to na pewno. Zawsze

zagadkę zawartości starej

krzyczy w nocy i nie płacze.

miałam i nadal mam potrzebę

skrzyni?

Śmiał się przez sen. Cała rodzina

Czyli surrealizm i teatr to

sięgania po pędzel, farby aby

Niestety nikogo takiego nie

się nim zachwycała: o Boże, jaki

jednak niezaprzeczalnie

w ten sposób wyrażać siebie.

miałam, a sama byłam zbyt

on wspaniały, grzeczny, w końcu

wielkim tchórzem, by osobiście

cisza! Ja niestety cicho nigdy

sprawdzić (śmiech).

nie byłam, może właśnie prze te

zasługa dziadka. Też. Praktycznie całe dzieciństwo

Zastanawia mnie, jak dziec-

spędziłam w teatrze, dlatego

ko potrafiło poradzić sobie

uważam, że stąd wzięło się moje

z nurtem surrealizmu, który

Z taką wyobraźnią pewnie

z tego, że ja bardzo przeżywam

zainteresowanie scenografią. Ale

nierzadko bywa również

ciężko się zasypia…

wszystko, co się dzieje, mam

jednak myślę, że dużą zasługę

przerażający i zdecydowa-

Tak, tego akurat bardzo nie lubię.

trzeba przypisać mojej babci,

nie nieodpowiedni dla małe-

moje sny. To może się też brać

w sobie sporo emocji – może to jest powód?

której wszystkie koleżanki były

go dziecka?

A co Ci się śni?

aktorkami – siedziałam z nimi

Ale ja zawsze miałam taki cha-

Oj dużo… wolałabym nie spać

wiecznie w garderobach, widzia-

rakter i poczucie humoru, nawet

i nie miewać takich snów. To

w ciągu dnia roztrwonić,

łam wszystko od kuchni, więc

jako dziecko, więc absolutnie

są z reguły takie okropieństwa,

by nie powodowały takich

myślę, że moja miłość mogła

mnie surrealizm nie przerażał.

że sama się przerażam i wolę

strasznych snów?

właśnie przez to zakwitnąć i spo-

Miałam dużą wyobraźnię. Lubi-

nikomu nie opowiadać.

Dlatego tak dużo pracuję

wodować, że zapragnęłam tam

łam rysować, a gdy to robiłam, na

już pozostać, pracować i tworzyć.

kartkach pojawiały się głównie

Luis Buñuel jedną z naj-

potwory.

słynniejszych scen z rozci-

Jesteś pracoholiczką?

naniem gałki ocznej w Psie

Zdecydowanie tak. Zwykle pracuję w kilku miejscach. Teraz

W jaki sposób łączysz pasję

To może warto te emocje

(śmiech).

malarską ze scenografią?

Domyślam się, że Twoja

Andaluzyjskim właśnie

Scenografia to coś zupełnie

wyobraźnia w dzieciństwie

sobie wyśnił. Może warto

w Krakowie na przykład przy-

innego niż malarstwo, więc też

była rozwinięta bardziej

swoje sny w ten sposób

gotowuję scenografię do filmu

to rozgraniczam. Zarówno sce-

niż u Twoich rówieśników.

wykorzystać?

o Gebirtigu Mordechaju, ruszam z pracą od marca.

nografia jak i malarstwo to two-

Rodzice mogli mieć z Tobą

To była cała koncepcja oparta na

rzenie światów, jednak zupełnie

problem (śmiech).

psychoanalizie Freuda, że oni

od siebie innych – na całkowicie

Wyobraźnię miałam nieźle roz-

siedzieli i sobie wszystko opowia-

Kiedy będziemy mogli

różnych zasadach. To jest inna

winiętą, to na pewno. Natomiast

dali, stąd Buñuel z Salvadorem

zobaczyć efekt na ekranie?

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| WYWIAD Z NIĄ

WYWIAD Z NIĄ |

Premiera będzie w czerwcu, ser-

rozwiniemy, to nasi podopieczni

Wracając do Katowickiego

decznie zapraszam, film zapo-

otrzymają wielkie możliwości,

wiada się ciekawie – dokument,

by mogli się w Katowicach po-

ale z artystycznymi wstawkami. Będzie to film muzyczny, warto

uzdolnionych, wciąż na to zbie-

Galerie do mnie piszą, że chcą

eu – przyp. red.), ale przede

równocześnie w firmie graficznej,

czasów – to pogoń za pienią-

Towarzystwa Operowe-

ramy, ale wierzę, że uda się

sprzedawać moje rzeczy, ale

go – kto wpadł na pomysł

zebrać sporą sumę dla tych

ja jestem zbyt zabiegana i za-

wszystkim można obrazy zakupić

na planie filmowym i w teatrze,

dzem zaczyna prowadzić do

bezpośrednio u mnie, a mnie

zawsze znajdę czas na malo-

kazać - bo prawda jest taka, że

założenia takiego stowarzy-

najzdolniejszych.

tego, że przestajemy pamiętać

pracowana, by osobiście się

zawsze jest bardzo miło, gdy

wanie, choćby w nocy.

o tym, kim chcieliśmy być tak

niektórych ludzi, których wybrano

szenia?

tym zająć. Dlatego też Stefan

ktoś chce przyjść i obejrzeć

naprawdę.

jeszcze na uczelni, promuje

Stefan. Poznaliśmy się w ramach

Co do samego obrazu, to

zaproponował mi pomoc w tej

prace w mojej pracowni.

To się nazywa miłość.

się. A co z resztą? Akademię

tego projektu. Zawsze byłam

mimo, iż przedstawiał on

sprawie i rozesłał moje obrazy

Ciężkie życie artysty, co?

Tak, myślę, że tak. Trzeba o niej

Mimo ciężkiego zawodu ar-

Czy Twoja doba ma więcej

Sztuk Pięknych kończy masa

niezależną artystką, pracowałam

scenę radosną, narodziny

do różnych galerii w Sieci.

Oj tak… dlatego też wiele osób

pamiętać. I o tym, żeby trzymać

tysty, czy chciałabyś zarazić

niż 24 godziny? Nie mogę

uzdolnionych artystów, ale po

w teatrach, na planach filmowych,

Zbawiciela, to jednak wy-

nie daje rady po skończeniu

się tego, co się zaplanowało,

sztuką swoich potomnych,

uwierzyć, że masz czas na

otrzymaniu dyplomu po prostu

sama nocami maluję, a oprócz

czuć można było charakte-

Jak na przykład interneto-

studiów, zabijają ich codzienne

kim chce się być i co chce się

tak jak do tej pory działo się

spełnianie się w tylu rozma-

znikają.

tego, gdy słyszę o ciekawych

rystyczny dla Ciebie, nieco

wa galeria Pepiniera?

problemy. Niestety większość lu-

osiągnąć. Ja życzę wszyst-

w Twojej rodzinie?

inicjatywach, od razu się zgła-

mroczny nastrój…

(www.pepiniera.pl – przyp. red.)

dzi po ciężkim dniu pracy ma już

kim początkującym artystom

Pewnie, że tak. Nie ma żadnych

Na przykład tam. Moje obra-

dość i brakuje im sił, a ja z racji

wytrwałości i wygranej walki

przeciwwskazań. To zresztą

obejrzeć.

itych dziedzinach… Czasami doba wydaje się za

Jak staracie się promować

szam. I właśnie usłyszałam, że

Właśnie bardzo się wszyscy

krótka, ale jakoś daję radę. Raz

artystów?

powstaje takie stowarzyszenie,

obawiali, gdy zamówiono u mnie

zy można znaleźć również na

tego, że jestem uparta i potrafię

z codziennością, bo to ona jest

głównie chodzi o środowisko,

się żyje i trzeba ten czas nam

Na przykład teraz organizujemy,

które pragnie wspierać młodych

ten obraz, co to będzie i co ja

Touch Of Art (www.touchofart.

dużo pracować, to mimo pracy

największą bolączką dzisiejszych

a nie o to, jaki to ciężki zawód.

dany wykorzystać do granic

w każdy ostatni piątek miesiąca,

twórców i szerzyć kulturę wy-

wymyślę (śmiech). Starałam

A środowisko artystyczne jest

możliwości.

spotkanie nazwane przez nas

soką na Śląsku. Uznałam, że

się jednak bardzo, by obraz

wybitnie specyficzne i trzeba

Salonikiem Artystycznym. Będą

to piękna i szlachetna inicja-

wyszedł jak najbardziej stono-

być bardzo odpornym psychicz-

Co nam powiesz o nowej

występy muzyczne i wernisaże.

tywa, więc nie mogłabym nie

wanie i odpowiednio do okazji.

nie. Ja zawsze wspierałabym

inicjatywie na Śląsku, jaką

Do tego chcemy organizować

dołączyć, szczególnie dlatego,

Pamiętam, że padło pytanie,

moje dzieci w ich działaniach

jest założenie Katowickiego

kursy wokalne – w planach

że większość osób w Katowic-

dlaczego oko umieszczone nad

i wyborach...

Towarzystwa Operowego?

mamy festiwal, który właśnie

kim Towarzystwie Operowym

szopką płacze. Odpowiedziałam,

Wraz ze Stefanem Harasem

będzie zakończony kursami

ma wykształcenie muzyczne.

że to oczywiste – to oko Boga,

jestem współzałożycielką. Je-

wokalnymi, plenerem malarskim

Dlaczego więc mielibyśmy za-

któremu syn się na śmierć rodzi.

steśmy bardzo zapracowani

i oczywiście wszystko odbędzie

niedbać inną dziedzinę sztuki,

…bo fajnie jest mieć swój artystyczny świat? Tak, czasem to ciężkie. Ale tak,

i zaangażowani w ten projekt, ale

się na terenie Katowic, by trochę

jaką jest malarstwo, grafika czy

Wracając do poprzedniej

myślę, że warto. Mamy zamiar

to miasto artystycznie pobudzić

fotografia.

kwestii, mianowicie aukcji

którego nikt nie ma bezpośred-

pomagać młodym, uzdolnionym

do działania. Żeby nie trzeba

charytatywnych – nie dosta-

niego dojścia, w którym nikt nie

ludziom spełniać swoje marzenia.

było po prostu stąd uciekać

I na koncercie inaugu-

jesz za to wynagrodzenia.

może skrzywdzić i w którym

mieć swój świat artystyczny, do

Sama wiem, że nie jest łatwo

w celu osiągnięcia sukcesu.

racyjnym Katowickiego

Jak więc wygląda sytuacja

można powiedzieć wszystko,

– fakt, iż jestem pracoholiczką

Oczywiście, że część i tak uciek-

Towarzystwa Operowego,

finansowa spełniającej się

to chyba największe błogosła-

i nigdy się nie poddaję, z pew-

nie, bo chce zobaczyć trochę

oprócz dobrej muzyki, było

artystki w Polsce?

wieństwo tworzących sztukę.

nością mi pomaga, bo tylko

świata… ale trzeba próbować.

też malarstwo – licytacja

Bardzo ciężko jest się utrzy-

pięknego obrazu Twojego

mać, szczególnie z malarstwa.

Czy tu, w Katowicach, w ogóle

autorstwa – Szopki Betle-

Jest szansa na zarobek tuż po

takim osobom może się udać wybić. Natomiast wielu innym

Rozmawiała: Marta Lower

ludziom po studiach artystycz-

są na to jakiekolwiek szanse?

jemskiej. To była Twoja

wystawach, wiadomo, wtedy

Serdecznie dziękujemy hotelowi

nych jest po prostu ciężko. Są

Tak, szczególnie teraz, gdy

pierwsza aukcja?

obrazy się sprzedają. Natomiast

Arsenal Palace w Chorzowie za udostępnienie wnętrz oraz pracowni

bardzo uzdolnieni, ale mimo to

miasto tak bardzo chce inwe-

Nie była moją pierwszą. Od-

jeśli chodzi o Śląsk… tutaj jest

nie zawsze się im udaje zostać

stować w kulturę. Skoro władze

dawałam już kiedyś obrazy na

martwa strefa.

zauważonymi.

rzeczywiście chcą dawać nam

aukcje charytatywne. Domyślam się więc, że

pieniądze, to należy z tego koZgłasza się już do Was

rzystać. Powstały już niesamo-

A z tej aukcji na co zostaną

Twoich obrazów w śląskich

wielu chętnych?

wite rzeczy w Katowicach, jak

przeznaczone pieniądze?

galeriach nie zobaczymy. Czy

Powoli zaczynają się zgłaszać

choćby Street Art Festival, który

Chcemy te pieniądze przezna-

w innych miastach jest zain-

i myślę, że jeśli się odpowiednio

jest coraz bardziej popularny.

czyć na stypendia dla osób

teresowanie Twoją sztuką?

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

Suknie Barbara za użyczenie kostiumów do sesji.

TOUCHÉ | nr 2 | STYCZEŃ 2012

| NAZWA DZIAŁU | RUBRYKA

WYWIAD Z NIM |

Z miłości do… języka|Rozmowa z Philippe Tłokińskim Fotografie: Hanna Sokólska

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

TOUCHÉ | nr 2 | STYCZEŃ 2012

| WYWIAD Z NIM

WYWIAD Z NIM |

Philippe Tłokiński (ur. 1985) Aktor polskiego pochodzenia. Absolwent Wyższej Szkoły Teatralnej w Saint-Étienne (Francja). Oprócz języka polskiego i francuskiego, biegle posługuje się również angielskim i włoskim. Polskiej publiczności znany z seriali Prosto w serce oraz Przepis na życie.

Czego szukasz w Polsce?

nia. Wystraszona ekspedient-

mocnych przeżyć. I odnajduję je,

O przyjeździe do Polski marzyłem

ka zaczęła się tłumaczyć, że

posługując się językiem polskim.

przez długi czas. Wynikało to

w żadnych bułkach nie mają

z tego, że chciałem mówić na

nasienia (śmiech). Miałem na

A podobno to francuski jest

Nie możesz zaśpiewać „I believe

co dzień po polsku, chciałem

myśli oczywiście nadzienie.

językiem miłości! Tymcza-

I can fly” po francusku, bo brzmi

sem Ty sugerujesz zupełnie

to mniej więcej tak: „Je crois

istotna jest dla mnie kwestia

Mówisz, że przyjechałeś,

coś innego!

que je peux voler, Je crois que

grać po polsku. Tak, bardzo

z poezją – na przykład zwróć uwagę na francuskie piosenki. One muszą mieć bogaty tekst.

języka – to stanowiło główną

aby poprzez język móc od-

Są różne rodzaje miłości. Ja sam

je peux toucher le ciel” (śpiewa).

motywację przyjazdu. Element

naleźć siebie. Jak idzie?

byłem zakochany kilka razy. Kie-

No po prostu dramat. Francuski

poszukiwań siebie poprzez po-

Z powodzeniem. We Francji

dyś byłem z dziewczyną, z którą

nie jest językiem, z którym mo-

szukiwanie języka.

ciągle grałem obcokrajowca.

miłość oparta była na słuchaniu

żesz zrobić wszystko. Piosenki

A tutaj mogę grać siebie, Polaka.

się nawzajem. Gdybym porównał

muszą być tekstowo bogate – jak

Podobno ile człowiek zna

Tam jakby kamera nie mogła

tę relację do dotyku – był on

u Edith Piaf czy Brel’a. Brzmienie

języków, tyle razy jest czło-

zaakceptować tego, że mówię

delikatny, czuły, wolny, pewny.

francuskiego jest jednorodne,

wiekiem…

perfekcyjnie po francusku. Poza

W innej relacji, dotyk ten był

akcent pada na ostatnią sylabę.

Tak, właśnie o to chodzi. Mogę

tym na razie obserwuję. Język

bardziej agresywny. Francuska

być kimś zupełnie innym, mówiąc

polski wydobywa się z poziomu

miłość jest taka, polska jest nieco

Te warunki językowe pewnie

język polski pozwoli mi osiągnąć

i tam. Od przeprowadzki do

wzięło się stworzenie strony pu-

po polsku, po francusku, po

klatki piersiowej, jest dźwiękowo

inna. Ta polska opinia, że francu-

mają swoje odbicie również

to, że będę mówił całym ciałem,

Polski, 2 razy grałem we francu-

blicznej na Facebooku. Ja nigdy

Mieliśmy mówić o tym, co nas

włosku czy angielsku. Każdy

szerszym językiem, niż francuski.

ski jest językiem miłości, może

w aktorstwie. Po francu-

a nie tylko ustami. We Francji

skich teatrach, szykuje się może

nie byłem zbyt facebookowy,

odpycha u kobiet. Ja powiedzia-

żywo w programie śniadaniowym.

język buduje inny sposób my-

Francuski jest płaski, umysłowy

wynikać z egzotyzmu. Chodzi

sku inaczej się gra, niż po

aktor podchodzi „inteligentnie”

nawet jakiś film. To przyjemne,

wolałem bezpośredni kontakt

łem, że raczej zwracam uwagę

ślenia, wydobywa z człowieka

i precyzyjny. Zwróć uwagę na

o to, że ekscytuje nas to, co jest

polsku?

do roli. A czasami – warto nie

że Francja cały czas mnie woła.

z ludźmi. Tymczasem nagle do

na to, co mnie pociąga.

być inteligentnym.

inny rodzaj emocji i osobowości.

to, że historii Francji kluczo-

obce. Na tej samej zasadzie we

Gra po francusku jest silnie zwią-

Możesz być świetnym komikiem,

wą rolę stanowiło oświecenie.

Francji – ile razy już słyszałem,

zana ze słowami. Moc aktora we

znajomych zaczęła zapraszać

kiedy mówisz po angielsku i wy-

W rozwoju polskiej myśli bardziej

że Polskie dziewczyny są naj-

Francji polega na jego skromno-

Za czym najbardziej

korzystujesz ten typowy angiel-

istotny był za to romantyzm.

lepsze! Ja się oczywiście z tym

ści. Im bardziej jego postawa jest

tęsknisz?

ski humor. A kiedy zaczniesz

Kiedy we Francji dominowało

zgadzam. Myślę zresztą, że pol-

skromna, a energia koncentruje

To byłoby głupotą tęsknić za

Wcześniej pracowałem wyłącznie

mam zaproszeń na prywatnym

temat kobiet, które są potworami.

posługiwać się innym językiem,

encyklopedyczne podejście do

scy mężczyźni są świadomi tego,

się na wypowiadanym tekście

czymś we Francji, bo mieszkając

w teatrze, a teatr jest raczej daleki

koncie, bo założyłem publiczną

Prezenterka się przeraziła. On na to: „proszę Pani, czy my jesteśmy

Co Cię w Polsce najbardziej

mnie masa ludzi na prywatnym

Dyplomatycznie…

przeraziło?

koncie. Początkowo się przera-

Tak, po francusku! Tymczasem

Show biznes. Dziwny świat.

ziłem. Dzisiaj już praktycznie nie

Jan Nowicki wygłosił monolog na

ten komizm się gdzieś zatraca,

życia, w Polsce kierowano się

że Polki są świetne. Może opinia

– tym lepiej on wypadnie. Na

tam, ja tęskniłem za Polską. Może

od medialności. Gdy dostałem się

stronę, na której jestem obecny

a na pierwszy plan wychodzą

sercem, uczuciami. I dlatego

ta wynika też z uwarunkowań

tej samej zasadzie funkcjonuje

byłoby to naturalne, bo mamy

do dwóch produkcji telewizyjnych,

i szczery. To, co mi się wcześniej

tu po to, aby tu mówić prawdę?”.

inne cechy. Jest też inny aspekt,

polska kultura wprowadza we

fizycznych języka francuskiego.

francuskie kino. Tam postać nie

w zwyczaju tęsknić za czymś,

zacząłem ocierać się o zupełnie

wydawało sztuczne, w świecie

Przyznał się do sztuczności tej

który wynika z posługiwania się

mnie pasję. Każda kultura ma

Ktoś mi powiedział, że francuskie

istnieje, zapomnij o postaci! Tra-

czego nie możemy w danej chwili

inną rzeczywistość. Nie osądzam

show biznesu zostało wysubli-

całej sytuacji. W show bizne-

różnymi językami – miewam

jednak swoje racje. Francuski

kobiety są świetne, bo mówiąc,

dycja teatralna i filmowa jest tam

mieć. Ale w Polsce jestem od tak

tego świata – wręcz przeciwnie.

mowane. Dziwne.

sie prawda się staje sztuczna,

wpadki... Zdarzyło mi się na

jest niezastąpiony w dyplomacji,

ustawiają usta w dziobek, jak-

zupełnie inna, niż tutaj. W Polsce

krótkiego czasu, że nie czuję,

Jestem zadowolony, bo to on

Ostatnio zostałem zapro-

przykład poprosić w piekarni

szafowaniu argumentami. Ja tym-

by ciągle chciały się całować.

dużo mówi się o psychologii

że się odcinam od Francji. Tak

pozwolił mi na nabycie pewnej

szony do rozmowy na temat

w Polsce o bułeczkę bez nasie-

czasem w języku szukam odczuć,

Może być to również związane

postaci, o kreacji. Wierzę, że

naprawdę cały czas jestem i tu

świadomości. Stąd na przykład

kobiet podczas transmisji na

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

a sztuczność staje się prawdą… Siłą rzeczy najwięcej czasu

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

WYWIAD Z NIM |

spędzasz w Warszawie. Są jakieś inne miasta, które Cię zafascynowały? Katowice, Świętochłowice… Moja fascynacja Śląskiem związana jest z ludźmi, których tam spotkałem. Szczególnie wartościowa jest dla mnie współpraca z młodym, świetnym reżyserem Krzysztofem Komanderem.

Ta polska serdeczność – to jest coś niesamowitego! Ja się tak czuję Polakiem!

O tak… A Ty nie chciałbyś

nigdy wcześniej nie grałem

spróbować swoich sił jako

w komedii. Najważniejsze jest

reżyser?

dla mnie, żeby się rozwijać.

Raz w życiu uczestniczyłem

A ja rozwijam się i w serialu

w reżyserii spektaklu, jeszcze

i w teatrze i w filmie. Oby była

podczas nauki w Saint-Étienne.

praca. Najsmutniejszy dla aktora

W Polsce nie ma odpowiednika

jest czas, kiedy nie ma pracy.

funkcji, którą pełniłem – byłem dyrygentem aktorskim dla śpie-

Przed chwilą wyrwałeś się

waków. Potem chciałem spró-

Wspólnie kręciliśmy zdjęcia do

z próby spektaklu, o któ-

bować pracować w taki sposób

jego filmu „Chciwość”. Ten tytuł

rym wspomniałeś. Mógłbyś

nad kolegami ze szkoły. Stwier-

może ulec zmianie, gdyż akurat

się tak czuję Polakiem! Ja się

uchylić rąbka tajemnicy?

dziłem wtedy, że nie… nie mam

ostatnio wyszedł film o tej samej

naprawdę czuję Polakiem…

Sztuka nazywa się „Premiera”.

duszy reżysera. Gdybym miał

nazwie...

Co Cię pociąga oprócz

Czyli „Premiera” będzie każdego

wybrać jaką sztukę, to stanąłbym

aktorstwa?

wieczoru, kiedy będziemy grać

przed biblioteką i załamałbym się: co tu wybrać? Kusi mnie

W powszechnej opinii

Aktorki! A poza tym… muzyka,

– nawet jeśli będzie to czwarta

Śląsk sam w sobie raczej

spektakle teatralne, filmy, lektura,

„Premiera”. Na tym polega magia

stworzenie własnego projektu.

nie jest urokliwy.

religia jako fenomen. Interesuję

teatru – powinno się grać za

Tylko wiem, że chciałbym w nim

Śląsk ma świetne budynki

się Koranem, czytam Biblię.

każdym razem, jakby to był

grać (śmiech).

z czerwonej cegły! Katowice

Religia to ważna część życia, bo

ten pierwszy. Tak powinno być

są podobne do Saint-Étien-

stanowi fundament europejskiej

też z miłością. Powinno się

Czyli zwycięża parcie na

ne, gdzie studiowałem. To też

kultury. We Francji jako jedyny

całować kobietę i kochać się

szkło?

postindustrialne miasto – tam

w klasie miałem ogólne pojęcie

z nią tak, jakby był to pierwszy

Powiedzmy… Chociaż patrzę się

były kopalnie węgla drzewne-

religijne. Nie mogłem zrozumieć,

raz. Ale wracając do tematu:

na to nieco inaczej. Ja wolę być

go. Katowice to nie Paryż, ale

dlaczego ludzie nie czytają Biblii.

to sztuka w reżyserii Tomasza

skromnym narzędziem w czy-

też mają swój urok. Nie jest

W „Ryszardzie III” Szekspira

Dudkiewicza na podstawie

ichś rękach. O, zabrzmiało to

wyłącznie piękne to, co jest

jest chyba taka scena, kiedy

dzieła Norma Fostera. Pracuję

dwuznacznie, ale cały czas

stereotypowo piękne. Można

Lady Anne wymawia klątwę.

w świetnym zespole, na scenie

mówię o aktorstwie (śmiech).

odnaleźć urok w czymś brud-

Koleżanka aktorka odgrywała

pojawią się: Izabela Kuna, Maria

Mam w sobie taką potrzebę,

nym, na przykład zniszczonym

to, napinając się, jakby tkwiła

Pakulnis, Aneta Todorczuk-

żeby czuć się potrzebnym. To

budynku. W Katowicach jest

w tym jakaś magia. Podszedłem

-Perchuć, Tadeusz Chudecki,

może być też forma narcyzmu

wiele ciekawych miejsc.

do niej i powiedziałem, że to jest

Jacek Poniedziałek, Robert

aktorów. Paradoks też istnieje

zwykły cytat z Biblii. Zagrała to

Rozmus i Wojciech Wysocki.

w postaci reżysera: on potrzebu-

Gdzie Ci się najlepiej

potem zupełnie inaczej... Poza

To jest bardzo dobrze napisana

je kogoś do dzieła, czyli wystę-

imprezuje?

tym – mało się interesuje polityką,

komedia, odgrywać będziemy

puje z pewną prośbą, dodajmy

W Polsce! Ja nigdy nie byłem

historią. Mam braki.

teatr w teatrze, to świetna za-

do tego, że nie jest „widoczny”,

bawa konwencjami. Czuję się

a z drugiej strony to on przecież

zbyt imprezowy, wręcz przeciw-

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

mnie olbrzymie wyzwanie, bo

nie. Słucham muzyki klasycznej,

Teatr, film, serial… Gdzie

tam, jak na swoim miejscu –

jest tu szefem! Może kiedyś,

jazzu, we Francji to nie było zbyt

jest Twoje miejsce?

odgrywam rolę młodego aktora,

może kiedyś będę reżyserem…

mainstreamowe. A tutaj! Tu są

To zależy od okazji. Rozpatruję

który walczy o pierwszy rok

Najpierw musiałbym skończyć

knajpy jazzowe, chodzę na jam

po prostu propozycje, które

w branży, podlizuję się reżyse-

odpowiednią szkołę. Nie jestem

sessions. Serdeczna atmosfera,

się pojawiają i jestem na nie

rowi… A robię to przecież na

w tej dziedzinie chyba jednak

w ogóle – ta polska serdeczność,

otwarty. Teraz przygotowuję

co dzień (śmiech). Co byśmy

wystarczająco twórczy, to jest

to jest coś niesamowitego! Ja

się do roli teatralnej – to dla

zrobili bez tych reżyserów…

niesamowita praca.

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| WYWIAD Z NIM

WYWIAD Z NIM |

Jak to jest z Twoją przeszło-

paternelle”, ale „langue ma-

mojej osobowości wiąże się

ścią? Twoje rodzinne miasto

ternelle”, czyli język matczyny.

z Polską. To byłoby dramatem,

muszę uważać, bo mogliby mnie

to Genewa, tymczasem

Więc językowo, jak i umysłowo

gdybym nie mógł powiedzieć

złapać pijącego chociażby wodę

łączony jesteś z Francją…

mam matkę i ojca: język ojczysty

„kocham cię” po polsku najbliższej

z cytryną z wykrzywioną miną

Edyta Olszówka mówiła mi, że

Moje zawodowe życie toczyło się

i język matczyny. To pasjonujący

we Francji, rodzinne w Szwajcarii.

temat. Te 3 narody to dla mnie…

Na razie jednak na szczęście nic takiego mnie nie spotkało.

Genewa jest francuską enklawą.

metaforyczna Trójca Święta.

To bardzo kosmopolityczne mia-

Ojciec jest wolą, umysłem, Chry-

sto. Poza tym Szwajcaria nie

stus jest metaforycznym ciałem,

jest republiką, a konfederacją –

a Duch Święty – duszą, dialo-

połączeniem narodów włoskich,

giem. Myślę, że te trzy narody

francuskich, niemieckich… Przez

to dla mnie przenośna Trójca

to nie istnieje raczej identyfikacja

Święta. Francuski sposób bycia,

z tym krajem. To śmieszne, bo

dyplomacja – to ten umysł. Moje

kiedy mieszkałem w Szwajca-

szwajcarskie życie i rodzina – to

rii, mówiono o mnie, że jestem

konkretne ciało narodowe. Ale

Polakiem. Po przeprowadzce

moja dusza – jest w Polsce.

do Francji stałem się „małym Szwajcarem”, to nazwa takiego

Właśnie to chciałam usły-

serka. W Polsce okazuje się, że

szeć (śmiech). Można powie-

„przyjechał facet z Francji”. Kiedy

dzieć, że jest w Tobie homo

opowiadam o czymś w Polsce,

viator. Nie męczy Cię to?

często akcentuję tę Francję – bo

Tak… Wiesz co, chciałbym

z reguły rozmawiam tu o aktor-

mieszkać w Polsce. Jest taki

osobie na ziemi.

i zrobić z tego wielką sensację.

Idealna kobieta to taka, z którą każdy dzień byłby swingującym jazzem. Niby ten sam utwór śpiewalibyśmy codziennie, ale za każdym razem inaczej.

A jak Cię zacznie męczyć, to uciekniesz nam z Polski? Nie, nie, nie planuję. Teoretycznie już teraz mógłbym być zmęczony, chociażby tym całym Facebookiem. Ale takie są reguły gry. Nie można się nimi przerażać, a wręcz odwrotnie – trzeba się tym bawić. Często słyszę, jak aktorzy narzekają na duże zainteresowanie. To paradoks. Bez zainteresowania nie da się funkcjonować w tym świecie. Szczerze mówiąc – na razie nie wyobrażam sobie ogromnego zainteresowania ludzi i mediów.

stwie. Porównuję pracę, wspo-

film „Trzecia generacja” – chodzi

W mojej wyobraźni nie mieści

minam studia. A ta część mojego

o to, że jesteśmy trzecim poko-

się to, że można wejść na drze-

życia toczyła się właśnie tam.

leniem po okrucieństwie wojny.

Już pośrednio odpowie-

wo i zrobić zdjęcie, kiedy jakaś

Inna strona medalu jest taka,

Psychologicznie też istnieje takie

działeś mi na to pytanie, ale

rozpoznawalna osoba wychodzi

że jesteś tym, co ludzie o tobie

pojęcia, w znaczeniu trzeciego

spytam wprost: Polki czy

mówią. A ludzie przyjęli, że jestem

pokolenia po emigracji, które

Francuzki?

z Francji. To nie do końca jest

staje się zagubione. Ja akurat

Odpowiem na to pytanie, chociaż

prawda. Ale przecież nie będę

jestem drugim pokoleniem, ale

z mojej strony głupio to jedno-

się kłócił za każdym razem.

też w jakiś sposób przeżywa-

znacznie określać, bo każda

łem ten kryzys. W domu na co

kobieta jest inna. Polki – dla

Do której z tych trzech naro-

dzień posługiwałem się językiem

mnie na sto procent. Może jest

dowości jest Ci najbliżej?

polskim. Ciężko było wyjść na

to związane z pewną fantazją –

Gertrude Stein powiedziała, że

ulicę i zacząć świergotać po

Freud by pewnie powiedział, że

człowiek potrzebuje dwóch na-

francusku. Szczerze? To jest

to dlatego, że moja mama jest

rodów. Z jednego pochodzi, a do

głupie, bo jeszcze nie myślę

Polką. To jest tak silnie związa-

drugiego idzie, żeby się uwolnić

o tym konkretnie, ale myślę,

ne ze mną – jestem Polakiem,

i żeby zatęsknić za pierwszym...

że mogę już powiedzieć, że

chcę być Polakiem, więc polska

Coś takiego powiedziała. Uświa-

chciałbym, żeby moja żona była

dziewczyna będzie dla mnie pew-

domiłem sobie ostatnio, że po

Polką! Nawet nie wiem kto, jak,

nym wsparciem w odzyskaniu

polsku mówi się „język ojczysty”,

co kiedy – w ogóle o tym nie

własnej polskości. Chcę mówić

ale po francusku to nie „langue

myślę. Ale ta rodzinna strona

po polsku, chcę się dowiedzieć,

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

jak to jest komunikować się po

nymi dziewczynami! To prawda,

mowa, w której to tłumaczyłem

żeli Edyta powiedziałaby: „Boże,

polsku w bliskiej relacji. A poza

każda była ładna.

i tak została tak zatytułowana.

jaki ten gość jest dziwny!”, to

Widzisz – show biznes.

w oczach widza stałbym się kimś

tym: Polki są piękne, i tyle. Jaki jest ideał

Portale internetowe rozpisu-

Tak naprawdę tego znienawi-

skrajnie różnym. Ja nigdy nie

kobiety według

ją się na temat tego, że przy-

dzonego przeze mnie „przystoj-

uważałem się za przystojniaka.

Philippe’a Tłokińskiego?

stojniak z Francji zdobył

niaka” wykreowała Edyta (Edyta

Chociaż widzisz, „przystojniak

Kurczę… Idealna kobieta byłaby

serca Polek. Rzeczywiście

Olszówka, serialowa partnerka

z Francji zdobył serca Polek”,

jak swingujący jazz. Byłaby to

tak jest?

Philippe’a – przyp. red.). To ona

jakkolwiek nieprawdziwe jest to

kobieta, z którą każdy dzień

Wiem, do której rozmowy na-

zagrała tak, że zrobiła ze mnie

sformułowanie, brzmi lepiej niż „francuski brzydal nie podoba

byłby takim jazzem. Niby ten

wiązujesz. Mój rozmówca ciągle

atrakcyjną postać! Ja mógłbym

sam utwór śpiewalibyśmy co-

mnie podpuszczał, ja próbo-

być Jasiem Fasolą, ale kiedy

dziennie, ale za każdym razem

wałem odwrócić konwencję tej

ona robi wielkie oczy na mój

inaczej. Nie potrafię określić

rozmowy. Byłem przerażony

widok i szepcze do koleżanki

swojego ideału za pomocą cech

tytułem „przystojniak z Francji”.

„zobacz, jakie ciacho”, to moja

fizycznych. Nie mam konkretne-

To jest straszne sformułowanie.

prezencja schodzi na dalszy

Nie, właściwie tylko raz papa-

go upodobania odnośnie cech

Mówiłem o tym, że z mojej strony

plan. To właśnie jest siła montażu,

razzi zrobili mi zdjęcia, kiedy

fizycznych. Byłem już z tak róż-

wcale tak nie wygląda. A roz-

narracji – i ludzie w to wierzą. Je-

wychodziłem z siedziby TVN.

z łazienki. Boże… Komu by się chciało? Nie wyobrażam sobie, że coś takiego może nastąpić. Coś czuję, że od tego zacznę rozmowę, jeśli spotkamy się za 2 lata… Rozmawiała: Natalia Sokólska

się nikomu”… Nie męczy Cię jeszcze zainteresowanie?

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| JEJ PUNKT WIDZENIA | Felieton

JEJ PUNKT WIDZENIA | Felieton |

rzenia minęły dopiero 3 lata, już mało kogo

ochoty się o to pytać. Wydaje mi się, że

dziwią związki zawierane przez Internet.

rozłąka im służy.

il. Kinga Tync

Mieszkałyście kiedyś z jedenastoma oso-

Teraz nie zaskoczy mnie już ani kra-

bami pod jednym dachem? I to z samymi

niewiele się odzywając, potrafił przesiedzieć cały wieczór. Czasem noc. Dziwiło

ności przez okres całego roku. Z własnej,

mnie to wszystko bardziej niż wibratory

nieprzymuszonej woli. Nie ukrywam, było to

w szmince, o których ostatnio pisałam.

źródłem licznych niesnasek i bezkresnego

Jednak - gdybym uważała, że warto – to

bałaganu. Do tej pory nie mam pojęcia,

niejedną książkę mogłabym skreślić na

czy pod naszym mieszkaniem rzeczywiście

temat tego pamiętnego mieszkania.

nikt nie miał własnego, bardziej lub mniej

Jeden z pokoi zamieszkiwała Sylwia

przytulnego gniazdka, czy może był też

– zdecydowanie najstarsza ze wszystkich

po prostu zupełnie głuchy. Okres ten jest

skrajne uczucia: konsternację, śmiech, poli-

dzież laptopa z mieszkania, ani znajomy

cierpienia, rozgoryczenia, zaszokowania.

towanie, żałość. Dzisiaj – przede wszystkim

narkoman, ani pijany Johnny Depp, ani

Ale też radości, ekstazy, przyjemnego

mieszkanek, studentka V roku filologii rosyjskiej. Sylwia spotykała się z Adamem

umiejętności kierowania własnym życiem!

z łezką w oku. Imprez, podczas których

– był od niej nieco starszy i jak dla mnie:

A, że w tym okresie kierowałam się

goście zwykli zabierać pamiątki z naszego

dziwny. Z tym swoim tubalnym głosem

ponadto zasadą żyj szybko, umieraj młodo,

mieszkania. Od zegara ściennego zaczyna-

i z niezgrabnymi ruchami przypominającymi

to tym bardziej związek z osobą z sieci

jąc, na pozłacanej płaskorzeźbie kończąc.

sposób poruszania się robota.

był National Geographic. Zamykali w sto-

– Gdzie poznałaś Adama? – zapytałam się

ności. Jesteśmy coraz lepsi w gębie, ale

znała swojego obecnego partnera podczas

w stanie wzruszyć cyberprzemoc i cyberseks.

na pewno nie w emocjach. Śmiejemy się

gry w Plemiona. Rafał miał być 30-letnim

Za normę przyjmę właściciela mieszkania,

z infantylnych żartów i czasem wzruszamy

biznesmenem, pracującym w Anglii. Jesz-

który bez słowa przychodzi na spotkanie

życiorysami wielkich ludzi albo jakimś filmem.

cze przed oficjalnym poznaniem ustawili

towarzyskie ludzi co najmniej 3 razy od

Przesiadujemy godzinami na 9Gag, żeby

sobie status związku na Facebooku. Ona

niego młodszych. Nie dziwi mnie również

być bardziej alternatywnymi, niż odbiorcy

zasypiała z laptopem na poduszce, do snu

nawracająca się Frytka, ani wybory w Rosji,

Demotywatorów i Kwejka.

tuląc Rafała. On nie pokazał Poli swojego

żonaty facet Adele, ani regularne wizyty

zdjęcia. A kiedy ta się w końcu zniecierpliwiła,

egzorcysty w mieszkaniu, ani Gracjan, ani

przyznał się, że ma lat 19, i że wyjechał

Luntek. A podobno najgorsze, co może się

z rodzicami do Anglii, żeby budować na

zdarzyć, to zatracenie w sobie umiejętności

czysto swoją sytuację prawną. Ale, jak to

dziwienia się i patrzenia na świat oczami

zwykle w takich bajkach bywa – Pola mu

dziecka. Ale przecież, do cholery, nie będę

wybaczyła. Czy są szczęśliwi? Nie mam

udawała, że wzrusza mnie twoja historia,

I płaczemy już tylko nad rozlanym mlekiem.

Natalia Sokólska

od niechcenia kiedyś Sylwii. – Na sympatia pe-el.

Współlokatorki podśmiechiwały się z Sylwii, ona sama miała pewnie zaś wrażenie, że

Omal nie zakrztusiłam się obiadem.

cały świat się z niej śmieje. A ja? Ja się po

Do dziś pamiętam szok i niesmak, jaki się

prostu nie mogłam temu nadziwić. Dziś

z tym wiązał.

Sylwia i Adam są już małżeństwem. Czy

wał. I niepotrzebne do tego byłyby ciemne

– Jak to… poznaliście się przez Internet!?

moce. Właściciel mieszkania – pseudonim

Spotykasz się z kimś poznanym na portalu

„Kefir” – bywał u nas często, bez żadnego

randkowym?! To wybitnie świadczy o nie-

Miejsce na Twoją Reklamę

wydawał mi się obrzydliwie niesmaczny.

miał być opętany. Jednak myślę, że przy

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

oczekiwania. Uczucia topią się w obojęt-

z Chińczykiem. Nie za bardzo jest mnie

Mocniej: bez jakiegokolwiek znaczenia.

szybką mieszkaniowego kota. Podobno takim traktowaniu to niejeden by zwario-

nawet związek najbliższej przyjaciółki

Pola, moja obecna współlokatorka, po-

Jak to… poznaliście się przez Internet!? Spotykasz się z kimś poznanym na portalu randkowym?!

źródłem jakże osobliwych wspomnień

jącej za telewizorem lodówce ze szklaną

my umiejętność przeżywania. Smutku,

zapowiedzenia się, siadał na kanapie i,

kobietami? Dostarczałam sobie tej przyjem-

Ulubionym kanałem moich współlokatorów

Zbombardowani informacjami traci-

Jeszcze nie tak dawno, takie wieści rodziły

obojętność.

Nie będę udawała, że wzrusza mnie twoja historia

skoro przecież nie wzrusza mnie wcale.

szczęśliwym? Nawet, gdybym wiedziała, to przecież nie o tym tu mowa.

kontakt: pbiernacki@touche.com.pl

To fascynujące, że choć od tego wyda-

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| JEJ PUNKT WIDZENIA | Felieton

JEJ PUNKT WIDZENIA | Felieton |

Kocham Cię but...

Innego końca świata nie będzie może po angielsku, w mailu do przyjaciół

Drugi chłopak nie mówi nic, widzę, że

i wolność poglądów, o której wszyscy

z Erazmusa – passed away. Ale żadne słowo

patrzy na mnie przez odbicie w szybie

krzyczą na prawo i lewo, ale nikt się do

nie jest godne udźwignięcia tego uczucia.

i wiem, że jemu też zabrakło kilku słów,

niej nie stosuje, gdyż utarte stereotypy

dwóch minut, jednego mrugnięcia okiem.

nie pozwalają na zerwanie klapek z oczu

Mrugnięcia, objęcia, uśmiechu, gestu i dotyku,

i trzeźwe myślenie. Rosnące w siłę i po-

Moi współpodróżni coś tam czytają, trochę

o którym na pewno nie pomyśleliśmy wycho-

pularność portale społecznościowe oraz

jedzą. Czerń nie przykuwa uwagi, dopóki nie

dząc dzisiaj z domu. Są rodziny, w których

masowa emigracja przyczyniają się do

upada mi telefon, który powoduje uprzejmą

każde wyjście do pracy pociąga męczący

zmiany kręgów kulturowych, a co za tym

wymianę kilkunastu słów, po których moi

ceremoniał cmoknięć, uwag z zakresu bez-

idzie powstawania coraz większej liczy

czarni milczący zaczynają po kawałeczku

pieczeństwa i higieny pracy, łask boskich

związków mieszanych. Przecież szuflad-

opowiadać o Kubie. Żeby przetrwać, po-

oraz gorących przestróg i nauk. Reaguje

wtarzam sobie w duchu, że to fizjologiczny

się na to pobłażaniem, zniecierpliwieniem

scenariusz, że to tak przecież musi być,

i oschłym pośpiechem. A gdyby to właśnie

choć 28lat na drewnianej tabliczce cał-

dziś był ten dzień, w którym uderzy w nas

kowicie mrozi mi serce. Ale oni wcale nie

Melancholia? O kim zapomniałeś rano po-

il. Kinga Tync

W pociągu jest dosyć cicho i pusto, przeglądam gazetę i drapię się po nodze.

kowanie ludzi ze względu na pochodzenie nie ma najmniejszego sensu! Czy fakt, że kobieta spotyka się z mężczyzną, który pochodzi z innego kraju czyni ją gorszą? Poranek jak każdy inny. Otwieram oczy

ciekawych problemów. Wydawałoby się,

Przecież ona też kupuje mu Hugo Bossa na

myśleć, kto nie usłyszał dziś, że ciebie też?

obudzona jego czułym pocałunkiem, prze-

że UK is a place to be dla wszystkich tych,

urodziny, a on zabiera ją na romantyczne

jak wiele mógł osiągnąć i ile go teraz przez

Mija czas, smutni podróżni z Hrubieszowa

ciągam się i mruczę jak kot wylegujący się

którzy nie boją się otworzyć przed osobą

kolacje. Problem w tym, że związek mie-

to zawalisko ominie. Oni o końcu świata,

wrócą do swoich rutynowych czynności

w promieniach słońca. Silne męskie dłonie

z innego kraju i stworzyć z nią szczęśliwy

szany staje się niezwykle fascynującym

który się im był właśnie wydarzył, o 3 dni

i może nawet wyślą komuś walentynkę.

podają mi kawę w mojej ulubionej filiżance.

związek. Otóż nic bardziej mylnego! Od

tematem do rozmów dla całego otoczenia,

lub całe życie za wcześnie.

I choć koniec świata spadł im głazem na

Idę do kuchni, na stole czeka na mnie jesz-

kilku lat obserwuję rosnące (kompletnie

tylko dlatego, że jest inny od pozostałych.

Kuba dzwonił tak jakoś w niedzielę koło

głowę, będą od nas zawsze o tę jedną, ludz-

cze ciepły croissant i świeżo wyciśnięty sok

bezpodstawne) wyalienowanie osób, które

Na pewno każdy z nas zna co najmniej

południa, to jeszcze były święta, i Paweł

ką sprawność bogatsi – w każdym do jutra

pomarańczowy. Podchodząc do stołu czuję

związały się z obywatelem innego kraju.

jedną osobę, która związała się z obcokra-

wchodził do kina, powiedział mu tylko No,

będą słyszeli a jeśli nie i zrobią wszystko,

jak jego silne ramiona oplatają się wokół

Najczęściej płacą za to brakiem akceptacji

jowcem (nawet jeśli o tym nie wiesz, gdyż

no, no spoko, to później, na razie. I właśnie

co w ich mocy, aby każda sekunda czyjejś

mnie niczym gałęzie bluszczu, splatając nas

w kręgach rodzinnych i wśród przyjaciół…

dana osoba może ukrywać swó związek

tych 8 słów nie umie sobie teraz podarować,

obecności miała smak i sens. Gdy świat

w jedną nierozerwalną całość. Jednak moja

bo przecież Arab na pewno jej nie kocha,

z obawy na reakcje ludzi przebywających

że tak tą ich ostatnią przed końcem świata

przykryje feeria czekoladek, poduszek

cudowna chwila zostaje zmącona pikaniem

chce tylko kolejny dobry ”towar” do swo-

w jej otoczeniu). Czy możemy stop playing

rozmowę zepsuł. Wymyśla teraz, jak w 8

i serc, dajmy się im uwieść i porwać, nie

automatycznej sekretarki, która piskliwym

jego haremu i zaraz ją przehandluje za

hide and seek i oszczędzić trochę nerwów

Majowie pomylili się tylko o 3 dni. Świat

słowach można by kogokolwiek pożegnać,

żałujmy czasu i budżetu, żeby choć trochę

głosem oznajmia mi, że mam wiadomość

7 wielbłądów i 5 krów. Afroamerykanin

tym, którzy nie boją się wyzwań i chcą

się skończył chwileńkę za wcześnie, parę

wiedząc, że to już. Jak upchnąć w kilkunastu

rozjaśnić sobie życie.

od mojej serdecznej przyjaciółki (nazwij-

wiąże się z Europejką, żeby zabić nudę,

otworzyć swoje życie na wyzwania jakie stawia im skurczony do rozmiarów glo-

il. Kinga Tync

o tym, jak bardzo tego młodego życia żal,

kilometrów za Hrubieszowem, 72 godziny

sylabach, że byłeś mi jak brat, że z tobą

Ale połóżmy to wszystko dziś na wielkiej

my ją S.): „Wiem, że tam jesteś! Podnieś

ale na pewno ma już żonę i 5 dzieci, a ona

przed Nowym Rokiem. Może nie dla ciebie,

na koniec świata i choć ciągle nie oddałeś

dziejowej wadze – po jednej stronie plusz,

tę cholerną słuchawkę i porozmawiaj ze

to kolejna hot chick w jego burzliwym życiu

balnej wioski świat, gdzie każda zawarta

bo znowu otworzyłeś rano oczy. Świat kończy

mi stówki, nie będę teraz umiał bez ciebie

love i lukier, a po drugiej jakichkolwiek

mną. Twój nowy kolorowy chłopak już do

uczuciowym. Natomiast panowie Latynosi,

znajomość może przerodzić się w gorący

się w każdej minucie dla tysięcy ludzi, tak

w tym Wrocławiu pustym żyć.

ważnych 8 słów, nie powiedzianych nigdy

reszty zawrócił Ci w głowie! Zupełnie Cię

powszechnie znani ze swojego porywczego

międzynarodowy romans. How exciting

nie poznaję!”.

temperamentu z pewnością któregoś dnia

is that, huh!

jak wtedy, gdy Paweł sięgnął po komórkę.

Obok Pawła drobna, wycofana dziew-

lub artykułowanych o wiele za rzadko. Na

Wiadomość o śmierci Kuby przyszła

czyna. Na przemian kiwa głową i pociąga

środku siedzi sobie Koniec Świata i macha

Ku woli wyjaśnienia, kolorowy może

podniosą rękę na swoją ukochaną! Takich

Dlatego następnym razem, kiedy bę-

smsem. Jakby chodziło o kupienie trzech

nosem. Ja to mu nic nie powiedziałam.

nogami, jest ślepy jak los, lecz mimo to wie.

być Twój notebook tudzież błyszczyk ale

przykładów można mnożyć setki, a może

dziesz piła kawę z mlekiem, pomyśl… prze-

bułek w sklepie. Powiadają, że to boli, jakby

Wpadł na chwilę, pytał co z sylwestrem, a ja

Ty już pewnie też.

nie facet, bo on jak każdy inny człowiek ma

i tysiące. Zawsze znajdzie się ktoś, komu

cież black and white wcale nie smakuje

połykało się kamień. Uchodzi z człowieka

w jednej ręce komórka, w drugiej macham

nagle cały blask, wigor i sens. Telefon dzwoni,

małemu grzechotką i tylko wzruszyłam ra-

Sandra Staletowicz

imię i poczucie własnej wartości, które czyni

taki związek nie odpowiada. Zawsze wtedy

tak źle, zwłaszcza jeżeli dorzucisz do tego

go unikatową jednostką w społeczeństwie.

mam ochotę krzyczeć bloody hell people!

odrobinę słodyczy.

O co Wam wszystkim chodzi?!

telegram mówi, a sms pokazuje, że Kuby

mionami, oczy podniosłam do góry. Zaśmiał

Nietolerancja związków międzykulturowych

już nie ma. Zniknął, odszedł. Nieco ładniej

się i wyszedł, powiada.

to jeden z najaktualniejszych i bardzo

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

Gdzie się podziała rzekoma swoboda

So one love. CosmoSoul

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| JEGO PUNKT WIDZENIA | Odważnie o konietach

JEGO PUNKT WIDZENIA | Mężczyzna niefanatyk |

il. Barbara Maroń

O waleniach, tynkach i posiłkach

Czekoladki

połyskliwym puchem drzew, pełne szczerego

steczki, dotrzeć na salę, wypić colę, zjeść

W dzień Świętego Walentego przeciętna

należy od eliminacji ludzi, z którymi nawet

uczucia wymiany spojrzeń, gdy idziemy obok

popcorn, dać Pięknej chusteczki, zasnąć na

Polka – szkolna sprzątaczka – Janina

nie ma o czym poziewać. Pomocne tutaj

siebie po delikatnie skrzypiącym śniegu…

dwie godziny. Niestety to pułapka, doskonale

(l. 52) będzie stać w zaparowanym (od bul-

będzie ustalenie akceptowalnych widełek

W sumie to wcale nie brzmi tak źle! Potem

o tym wiem. Chcecie sprawdzić, na ile „czuli”

goczącej w emaliowanym garnku w kwiatki

wiekowych. Dolną granicę można ustalić

tylko celny rzut śnieżką, wrzucenie w zaspę

i „wrażliwi” jesteśmy. Trzeba więc uważnie

zupy fasolowej) kuchennym oknie, na

przy pomocy uniwersalnego wzoru (nasz

i pełne zimowe natarcie, a może będzie

wpatrywać się w ekran, reagować, wzdychać

czternastym piętrze bloku na przedmie-

wiek)/2+7. Poniżej tego progu występu-

z tego nawet jakaś zabawa! Tylko, że po-

i, najcięższa część, płakać w odpowiednich

ściach. Stać będzie z wieloma wałkami

je duże prawdopodobieństwo, że kiedy

tem jesteście jakieś takie niezadowolone...

momentach (to te z głośną, instrumentalną

we włosach i jednym w ręce, wypatrując

delikwent uświadomi sobie, że jesteśmy

A przecież mamy dobre intencje, nie chcemy

muzyką). I próbować nie wbić sobie słomki

z tęsknotą swojego równie przeciętnego

starsi od Lambady, w pośpiechu ucieknie

was zanudzić! Poza tym jeśli chcecie dojść

(tej od coli) w oko z nudów.

Polaka, Janusza (l. 57), kierowcę PKS

skąd przyszedł. Górna granica przydatna

do punktu „jestem taka zziębnięta, zrób

Nie moglibyśmy się wybrać zamiast

(w likwidacji). Oczywiście pod warunkiem,

jest z kolei w celu zapobiegnięcia sytuacji,

mi kakao, ogrzej mnie i wymasuj stopy” to

tego na horror? Tak, na ten najmniej bru-

że ich przydziałowe mieszkanie nie było

w której nasz partner lepiej, niż w rozmowie

przecież musicie jakoś się wyziębić, czyż

talny (czy najbardziej mdły). Choć z drugiej

wyposażone w szczytowe osiągnięcie myśli

z nami, odnajduje się w przerzucaniu się

nie? A jaki jest lepszy sposób od zebrania

strony, jakie może to mieć znaczenie dla

technicznej PRL – ślepą kuchnię. Janusz,

z naszymi rodzicielami argumentami za tym,

szpadla śniegu prosto w twarz.

kogoś, kto prawie całość filmu spędzi oglą-

wracając z pracy, wstąpi do Żabki zlokali-

jak to dobrze za Gierka było. Granica ta jest

No dobra, spacer to zły pomysł, co

dając pachę swojego mężczyzny? Ważne

zowanej na parterze. Atakowany lejącym

jednak znacznie trudniejsza do wyznaczenia,

z restauracją? Nie. Po prostu nie. Wiem,

przecież, że się poprzytulasz i pochwalisz

się zewsząd jadem miłości chwyci pudełko

chociaż ogólnie można przyjąć pułap 6/5

co planujecie. Nie, nie, nie, och sama za

publicznie, jakiego potężnego i odważnego

czekoladek z Czekoladowej Solidarności.

naszego wieku. Bardziej wybredni powinni

siebie zapłacę! Hihihi, nalegasz? No skoro

samca usidliłaś i obnosisz ze sobą, jak to

Nie, żeby miały być jakąś alegorią życia

obliczyć ponadto funkcję P (x, y, z), gdzie

nalegasz (nigdy nie nalegaj)… Ale to takie

on Cię obroni przed całą przemocą spły-

wyjętą wprost z Forresta Gumpa, po prostu

drogie. Mam się nie przejmować? (oczywi-

wającą z ekranu.

leżą na tej samej półce co Harnaś i Tatra

ście, to moje zadanie) Wezmę… I zaczyna

To nie jest tak, że na pewno wszystko

Jasne Pełne, które i tak miał zamiar kupić.

Walentynki! Wiecie co to oznacza? Że bę-

się: aperitif, przystawka, dania pierwsze,

pójdzie źle! Przecież to takie stereotypowe

Stojąc przed drzwiami swojego mieszka-

dziemy musieli oderwać się od piwa, meczy,

drugie, sałatki, ciastko, deser i wiadro wina.

i niegodne ujęcie. Jednak z drugiej strony

nia, na wycieraczce z napisem Welcome,

gier i – oczywiście – sprawowania władzy na

A potem chyba zastawka nerek, żeby za to

wiecie… Zawsze jest lepiej odpowiednio

zadzwoni jak zawsze – dwa razy.

świecie, by gdzieś swoją partnerkę zabrać.

zapłacić. I odstawka najedzonego potwora

ustawić się mentalnie, przygotować na cios

Tworzy to pokaźną zbieraninę problemów

do domu. Czy ja jestem gruba? – Nigdy,

w prostym samczym życiu, gdyż każda opcja

Słońce – mój czerwony olbrzymie.

il. Barbara Maroń

x, y i z to odpowiednio wykształcenie, wygląd i inteligencja. Końcowy wynik oscyluje wtedy przeważnie w granicach pomiędzy księciem z bajki a księciem Williamem. Nawet po obliczeniu delty. koladki zastąpione zostaną raczej butelką

Zasada ta może być stosowana rów-

Trzymając czekoladki do góry dnem

wina (z nadzieją na coś więcej) i kwiatami.

nież przez członków mniejszości, którzy

– na awanturę, nudę czy nieboskie wydatki

wręczy je Janinie, delikatnie muskając przy

Nieco poniżej średniej butelką napoju „wi-

jednak muszą skorygować wynik obliczając

(lub wszystkie naraz!). Uprzedzając także

tym lico swojej kobiety, przyrdzewiałym od

nopodobnego” i szczerym, przerywanym

w pamięci 5% (NO, NAJWYŻEJ 10%! – bo

miejscami zębami, uśmiechem.

przecież badacze ilości homoseksualistów

wydaje się gorsza od drugiej. Pewnie teraz

Może jednak to kino. Cokolwiek się nie

wszelkie uszczypliwości: nie, nie istnieje

setek wypalonych Klubowych, wąsem. Janina

wydaje wam się, że oto kolejny wtórny potok

stanie i tak wydamy mniej, niż w restauracji

żadna inna opcja poza tymi trzema. Weźcie

z równą gracją podziękuje, odwróci się na

Ci, którzy nie zaliczają się do żad-

w całej populacji Z PEWNOŚCIĄ się mylili)

słów, jakie to wyjścia do restauracji, kin czy

i istnieje szansa, że nie będziemy spać tej

pod uwagę, że wszystkie najtęższe umysły

pięcie, odłoży czekoladki na parapet i wróci

nej z powyższych opcji i nie posiadają

z całości. W tym przypadku matematyka jest

na romantyczne spacery są uciążliwe. I nie

nocy na kanapie. Ma to rzecz jasna swoją

męskie od wieków rozważały ową kwestię

do kuchni, by pochylić się nad swoim losem

współtowarzysza walentynkowej niedoli,

nieubłagana i czternastego pozostaje tylko

wydaje wam się, bo nigdy nie dość wbijania

cenę. Istnieje kilka opcji, przy czym naj-

i odkryły tylko trzy alternatywy. Jaką bez-

i dochodzącą fasolową. Wtedy on całym

mogą: a) mieć na to „wyjechane” (prefe-

piżama, biografia Violetty Villas, pudełko

wam do główek, jak cholernie uciążliwe są!

prawdopodobniej skończymy na komedii

czelnością jest sugerowanie, że ich myśl

swoim jestestwem zasiądzie z Harnasiem

rowane rozwiązanie), b) obliczać, jakie,

czekoladek i tani szampan.

Naprawdę współczuję każdemu męż-

romantycznej (kobieta nie potrafi docenić

przez ten czas nie osiągnęła doskonałości?

w dłoni przed brzęczącym kineskopowym

z matematycznego punktu widzenia, mają

czyźnie, którego piękniejsza i definitywnie

majestatu wybuchających samochodów, phi).

Czekaj więc do Walentynek moja droga

telewizorem oglądając kolejną porywającą

szanse na znalezienie miłości swojego życia. Obliczenia te nie są zbyt skompliko-

bardziej „pomysłowa” połówka wpadnie na

Ktoś o nie tak wspaniałym i przewidującym

panno. Możesz już zacząć obstawiać, czy

historię w Trudnych Sprawach. Roman-

pomysł wybrania się na spacer w lutym…

mózgu jak mój mógłby pomyśleć, że całe

w tym roku najesz się popcornem, kolacją

tyzm, o ile w ogóle wystąpił, poszedł się

wane – lata praktyki i namiętne oglądanie

W lutym? Ufam, że wyobrażacie sobie ro-

przedsięwzięcie będzie w miarę proste.

czy śniegiem. Smacznego!

w międzyczasie kochać.

Szalonych Liczb w latach szczenięcych

mantyczne przechadzki wśród oprószonych

Dotrzeć do kina, kupić popcorn, colę i chu-

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

Kamil Lipa

Nieco powyżej średniej krajowej cze-

Gejowy Marucha

mogą się w końcu na coś przydać. Zacząć

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| JEGO PUNKT WIDZENIA | Męskie teorie

JEGO PUNKT WIDZENIA | Męskie teorie |

fot. Roksana Wąs

Teoria łowiecka Linia obrony

uzasadnienie. Kobieta lubi być zdominowana,

wzgardzi, dlatego też zgodnie z zasadami

Czyli czym kobiety negują opisany

zapewniona, że decyzje zostaną podjęte, bo

swojej logiki jego właśnie postanawia ob-

kobiet o bycie wyrozumiałymi i otwartymi

wyżej stereotyp. Kobietologia stosowana

jeśli będą dobre to dobrze, jeśli złe to także

darzyć uczuciem. Wszystko to wydaje się

w okolicach 14 lutego. Apelujemy o to nie

świętem miłości, zaapelować do wszystkich

nie została przecież stworzona po to, aby

dobrze, bo będzie powód do kłótni – wyja-

być absurdem i spiskiem przeciwko nam,

w imieniu mężczyzn, bo oni od wieków

kierować się czymś tak płytkim jak stereo-

śniają. Tutaj nie jeden spyta, co kobieta ma

mężczyznom. Aczkolwiek, jeśli brać by pod

są przyzwyczajani do problemów związa-

typy. Jesteśmy naukowcami! Dlatego też

tak naprawdę na celu, wybierając osobnika

uwagę, że do większości kobiecych poczynań

nych ze wszystkim, co uwzględnia emocje,

zaprezentuję tutaj najczęściej stosowaną

całkiem odmiennego od rzekomego ideału.

najlepiej sprawdzającą się teorią jest teoria

a w imieniu was samych, żebyście mogły

linię obrony kobiet. Niemal każda z pań,

Wydział Logiki Wątpliwej wysuwa tutaj od-

chaosu, znana również jako efekt motyla,

miło i spokojnie lub szalenie i spontanicznie

kiedy spytana zupełnie poważnie o to,

powiedź o wysokim ratio zgodności. Kobiety

to ten akurat element wspólnej egzystencji

spędzić walentynki, nawet jeśli nie z osobą,

czego oczekuje od mężczyzny swojego

wszystko muszą zrobić po swojemu, drodzy

z kobietami na jednej planecie wydaje się

co do której uczuć jesteście pewne, to cho-

życia, wymieni takie cechy jak subtelność,

panowie, nas również. Przeciętna kobieta

mieć sensu całkiem sporo, choć ta myśl

ciaż z osobą, z którą będziecie się dobrze

zrozumienie, poczucie humoru, romantyzm,

więc wcale nie kłamie mówiąc, że szuka

nijak jej nie ułatwia.

bawić (i z wzajemnością).

namiętność, wykształcenie. Aczkolwiek

miłego chłopca, mylące jest dla mężczyzn

przedstawicielki płci pięknej w swoim życiu

jedynie to, że ona szuka rzeczonego chłopca

Posłowie

spotykają wielu takich mężczyzn. Skąd więc

we wcale nie grzecznym draniu. Draniu,

Departament Kobietologii Stosowanej

taki trud w znalezieniu odpowiedniego part-

którego nie chce i którym niejednokrotnie

chciałby, w związku ze zbliżającym się

Beniamin Stawiarski

nera? Spore grono kobiet wyjaśnia uczciwie samo, że nie mogłoby się spotykać z kimś takim ze względu na przyjacielskie relacje osobnika który z opisu wnioskowałby, że W tym numerze Touché, nawet Departament

kobiety w kilku, bardzo prostych kategoriach,

jest idealnym partnerem rozpłodowym.

Kobietologii Stosowanej postanowił odnieść

gdy chodzi o dobór mężczyzny. Najczę-

Sprawę tym bardziej komplikują media,

się do bardzo modnego ostatnimi laty dnia

ściej podawanym faktorem jest zarobek,

ukazujące w filmach romantycznych, że

świętego Walentego i poprzez moje ręce

co wskazywałoby na znaczącą potrzebę

kobietę dostaje ten facet który czeka na

opisać badany już od dawna, przez wydział

poczucia zaplecza materialnego. Kolejnym,

nią najdłużej i najcierpliwiej.

Emocjozofii, problem zakochiwania się

ściśle powiązanym elementem, jest samo-

kobiet. Temat nie jest łatwy i z pewnością

chód. Związek pomiędzy tym, a poprzednim

zbyt obszerny, by szczegółowo opisać każde

czynnikiem jest tym bardziej zauważalny, że

Kontynuując temat, co więc biorą kobiety,

przeprowadzane przez naszych naukow-

w kwestii samochodu nie chodzi o samą

kiedy już dobierają sobie partnera? Najczę-

ców badanie, aczkolwiek postaram się, na

mobilność, co o markę i model samochodu.

ściej przeciwieństwo tego, czego szukają.

łamach tego artykułu, opisać kolektywną

Nasi wyrozumiali badacze z działu Emo-

Drogie panie, wyszukujecie według ame-

Co one biorą?

wizję stereotypu kobiety względem zadu-

cjozofii uzasadniają to potrzebą poczucia

rykańskich badaczy dokładnie tego, czego

rzenia, oczekiwania i poczynania obiektów

wysokiego statusu społecznego i prezencji.

szukałyście tysiące lat temu: dominacji, siły,

badawczych na początku związków, jak

Ostatnim i najmniej ważnym, aczkolwiek

czasem nawet brutalności. Uzasadnione

i w ich zaawansowanych stadiach, a także

przodującym nad pozostałą częścią listy

jest to najczystszą chemią, jako, że osob-

ukazać kulisy badań – subiektywne opinie

elementem jest wygląd. Otóż, ankietowani

niki o bardziej męskich rysach i cechach

badających.

twierdzą, że nie ważna jest cielesna powło-

fizycznych, wydzielają więcej testosteronu

ka, aczkolwiek jeśli nie jest skrajnie rażąca,

i przyciągają was w ten sposób. Lecz tu - po

Stereotyp

pomaga w niezwróceniu posiłku podczas

raz kolejny - odzywa się dominujący w tej

Liczne przeprowadzane przez nas ankiety

dystyngowanej kolacji w drogiej restauracji

dziedzinie wydział Emocjozofii twierdząc,

pokazują tendencję do określania potrzeb

z nowo poznanym, potencjalnym partnerem.

że to nie jest jedyne ani nawet przodujące

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

Miejsce na Twoją Reklamę

kontakt: pbiernacki@touche.com.pl

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| LIFESTYLE | Ona i kuchnia

LIFESTYLE | Ona i seks |

Co nas kręci, co nas podnieca – czyli słów kilka o fetyszach

Przez żołądek do serca – po japońsku w Polsce dla przeciętnego oby-

kuchni japońskiej… Tu zabawa dopiero się

watela wciąż jest ekskluzywną

zaczyna, bowiem we wszystkich szanują-

się i uległości wobec partnera seksualnego.

atrakcją. Jej popularność wśród

cych się sushi barach potrawy spożywamy

Czyżby wpływ kultury?

wielu z nas opiera się jedynie na

rękoma lub pałeczkami (jap. aski) – oprócz

obejrzeniu kilku filmów, w których

sashimi, do których używamy wyłącznie

bogaci biznesmeni omawiają in-

tych drugich. O ile jedzenie za pomocą

Spośród szerokiego wachlarza sek-

rąk nie sprawi większego problemu, o tyle

sualnych odchyleń najczęściej spotyka

jakości sake (koniecznie schło-

pierwsze spotkanie z pałeczkami może

się te, dotyczące ubioru partnera oraz

dzonej!). Jednak, jeśli pragniesz

wywołać u Was salwy śmiechu. Mimo to

poszczególnych części jego/jej ciała (np.

sprawić swojemu ukochanemu

warto wzbogacić się o nowe umiejętności

podofilia, gdzie fetyszem są stopy, czy

niepowtarzalny prezent – nic

– opanowanie tej czynności jest wbrew

bardziej i zaprosiła na kolację,

Ekskluzywna zastawa

której nigdy nie zapomni. Wybór

dla (nie)grzecznych chłopców

restauracji oferujących bogate

Oferta specjalna Walentynkowej kolacji

menu kuchni japońskiej, a także

zaczyna się jednak nieco inaczej. Coraz

klimatyczne wnętrza (na taką

bardziej popularna na Zachodzie staje się

okazję to konieczność!), jest

praktyka Nyotaimori – to nic innego jak

coraz więcej, jak choćby Zen

konsumpcja sushi i sashimi serwowanego

Sushi Bar w Krakowie.

na ciele nagiej modelki występującej w roli

fot. 2flyteam

stołu (dla wnikliwych Czytelniczek – tak, Mama mawiała: nie baw

istnieje również wersja męska). Jedno

się jedzeniem…

z niewielu miejsc w Polsce, które organizuje

Jedząc sushi można nie

takie rytuały w swoim lokalu jak i poza nim,

tylko odpłynąć z powodu nie-

jest wcześniej wspomniany Zen Sushi Bar.

powtarzalnego smaku, ale i mieć przy tym całkiem niezłą zabawę. Już sama możliwość

Jeśli więc, droga Czytelniczko, nie

wyboru spośród starannie przyozdobionych

masz pomysłu na Walentynkową kolację,

rodzajów tej, jakby nie patrzeć, bardzo

może warto zaprosić ukochanego do eks-

prostej potrawy, to rozrywka sama w sobie.

kluzywnego sushi baru bądź też zakupić

Do wyboru mamy sushi serwowane na kilka

odpowiednie składniki i zaserwować tę po-

sposobów, m.in. nigiri-sushi (kawałek ryby

trawę w domowym zaciszu – niekoniecznie

bądź też krewetki, podawanej na uformo-

na talerzu… Rozpieśćmy nieco facetów,

wanym paluszku ryżu), maki-sushi (chyba

niech jedzą nam z ręki – w dosłownym

najbardziej znany rodzaj, przypominający

tego słowa znaczeniu.

ryby lub warzyw – zawinięty w płat wodorostu Nori) czy temaki-sushi (ryż z dodatkami,

Powiedzmy sobie szczerze – kuch-

zwinięty wodorostem Nori, w formie rożka).

nia japońska, choć modna na Zachodzie,

Załóżmy, że jesteśmy dopiero amatorami

takich jak: autopedofilia – potrzeba bycia traktowanym jak dziecko; ksenofilia - pragnienie, by uprawiać seks z nieznajomymi; asfiksjofilia - chęć bycia podduszanym podczas stosunku lub pociąg wywołany

Ludzkie preferencje dotyczące atrybutów seksualnych są niemalże niezliczone. Jedni lubią czerwoną bieliznę, drudzylateksowe gorsety, jeszcze inni wysokie szpilki. Są też tacy, których kręci stosunek w pociągu, pomieszczeniu pełnym luster czy miejscu, w którym ktoś może TO usłyszeć. Fetyszyści? Niekoniecznie, choć zjawisko to jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych dewiacji seksualnych.

Marta Lower

gdy partner prezentuje cechę o charakterze fetyszu. Jest to układ nieszkodliwy i może być wbudowany w związek, np. gdy partnerka akceptuje pociąg drugiej osoby do pończoch i może je dla niego zakładać podczas współżycia seksualnego. Takie sytuacje są dość powszechne i pary, których dotyczą, niejednokrotnie miewają bardzo udane pożycie. Jeśli jednak jakaś część garderoby zastępuje partnerkę i staje się jedynym fetyszem prowadzącym do podnie-

Pan pozna panią... o pięknych

cenia i orgazmu, możemy mówić o parafilii,

stopach

czyli zaburzeniu seksualnym. Fetyszysta

Fakt, że mężczyźnie podobają się ko-

nie potrzebuje wówczas do zaspokojenia

biece stopy, lubi dotykać lub wąchać rude

drugiego człowieka, gdyż widok lub dotyk

włosy, albo uważa, że obcisłe legginsy są

przedmiotu, czy części ciała całkowicie

seksowne nie oznacza jeszcze, że jest

wystarcza mu do uzyskania rozkoszy.

fetyszystą. Według przyjętej definicji, fetyszyzm

roladki, składający się z ryżu i dodatków –

Przyjemność warta swojej ceny

pociąg do niskich mężczyzn w nanofilii), a także specyficznych zachowań w sypialni,

fot. Karolina Molenda

pozorom dziecinnie proste!

raz w roku rozpieściła go nieco

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

„Złoty deszcz” i inne osobliwości

teresy przy sashimi i najwyższej

nie stoi na przeszkodzie, byś

Nie masz pomysłu, w jaki sposób sprawić, by Twój partner zapamiętał tegoroczne Walentynki na długo? Z pomocą przychodzi inspiracja popularnym stwierdzeniem przez żołądek do serca – i niech nie zmyli Cię wizja tradycyjnej, wybitnie nieoryginalnej kolacji we dwoje (niestety, drogie Panie, taka prawda), bowiem wciąż jest szansa, by zwyczajny posiłek stał się jedynym w swoim rodzaju – pora na sushi!

jest uzależniona od podporządkowywania

Nie tylko męska rzecz

polega na konieczności posiadania pewnych

Choć kojarzony głównie z mężczyznami,

przedmiotów jako bodźców do uzyskania

problem dotyczy także płci pięknej. Co więcej,

pobudzenia oraz satysfakcji seksualnej. Ist-

istnieją dewiacje prezentowane przeszło

nieje tzw. fetyszyzm mały - gdy podniecenie

dwa razy częściej przez panie niż panów,

i zaspokojenie jest możliwe tylko wówczas,

jak np. masochizm. Osoba nim dotknięta

wszelakimi wydzielinami partnera, np. kałem – koprofilia. Nietypowe bywają także preferencje fetyszystów, dotyczące okoliczności odbycia stosunku, np. potrzeba tańca przed współżyciem (choreofilia) oraz seks na łonie natury w przypadku dendrofilii. Choć wiele z podanych przykładów brzmi nieco egzotycznie, warto zauważyć, że pojęcie normalności w seksuologii jest dość szerokie i obejmuje również zachowania wyrażające się nietypowo. Dopóty, dopóki praktyki te uprawiane są za obopólnym przyzwoleniem, służą osiąganiu wzajemnej satysfakcji seksualnej, pogłębianiu fizycznej i psychicznej więzi partnerów, a także nie szkodzą im ani innym ludziom, nauka jest daleka od nazywania ich zboczeniem. No chyba, że zrobi to społeczeństwo. Basia Owczarska

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| LIFESTYLE | Ona i praca

LIFESTYLE | Ona i sport |

Kariera w punkcie G towując odpowiednio różową i niebieską

Kobiecy świat piłki nożnej instytucjach rządowych. Niestety, pomimo

Mi osobiście zawsze podobali się bramka-

wyprawkę. Wraz z rozwojem socjalizacyj-

wszystkich tych uprzejmych w wymowie

rze. Dudek, Boruc czy obecnie młodziutki

nym dziewczynki trafiają w przedszkolu do

starań, kobiety dalej mają poczucie losowego

Wojtek Szczęsny - dla mnie mężczyzna

kącików pełnych lalek, garnków i ubranek,

związku z kuchnią, sklepem i przedszkolem.

idealny. Jednakże nie na samym wyglądzie

podczas gdy chłopcy spędzają aktywnie

Aby zachować sprawiedliwość zaznaczyć

skupiać się powinnyśmy, bowiem piłkarze

czas w otoczeniu samochodów, klocków

należy, że problem gender dotyka również

są facetami zdeterminowanymi i wprost

i zabawek logicznych. Chwilę później nasto-

(choć przypuszczalnie w znacznie mniej-

przepełnionymi duchem walki.

letnie dziewczęta odnajdują się najczęściej

szej skali) mężczyzn, którzy decydują się

Jednakże ze względu na warunki obecnie

w przedmiotach humanistycznych, pielęgnu-

na pracę w zawodach, postrzeganych

panujące na stadionach – brak prawdziwych

jąc twierdzenie, jakoby nauki ścisłe były im

jako kobiece. W Polsce w dalszym ciągu

kibiców, zamiast których na trybunach zasia-

w zasadzie niepotrzebne i uzyskując cichą

facet – przedszkolanka lub kwiaciarka

dają kibole – trochę jest strach wyjść wraz

zgodę dla braku kompetencji w tym właśnie

budzi rozbawienie i traktowany jest jako

z grupą przyjaciółek na mecz, bez względu

zakresie. Chłopcy kierowani są tymczasem

egzemplarz zniewieściały.

na to czy byłby to mecz lokalnej drużyny

fot. Karolina Molenda

w stronę nauki i techniki, idąc na przekór

piłkarskiej czy spotkanie, w którym wystęKierowczyni, kosmetyczek...

przy powszechnej akceptacji wybryków

Gdybyśmy uważniej przyjrzeli się wielu

i agresji. Choć wszystkie powyższe tezy

różnym komunikatom kulturowym, już na

w zbyt uproszczony oczywiście sposób

poziomie codziennego języka zauważyć

opisują stereotypową sytuację wytłaczania

można dotkliwe braki w nazewnictwie za-

w dzieciach określonych modeli życia i za-

wodów, traktowanych jako nierozerwalnie

chowania z podziałem na płeć, sytuacja na

związane z daną płcią. Jak bowiem nazwać

rynku pracy zdaje się niestety potwierdzać,

kobietę-kierowcę tira lub mężczyznę pra-

że gender jest niezwykle silnie zakorzenione

cującego w salonie piękności? Znaczenie

w naszym sposobie spoglądania na świat.

gender w życiu codziennym zaczyna być coraz szerzej komentowane, a jednotorowe

Nawet najlepszym specjalistom zdarza się w karierze moment, gdy na drodze awansu kłodą staje się oczywistość, którą nosimy w sobie od dziecka. To właśnie płeć społeczna, nazywana popularnie gender, przeszkadza świetnie wykształconym kobietom obejmować stereotypowo męskie stanowiska oraz odciąga mężczyzn od pracy o charakterze z założenia kobiecym.

Nie będzie się pan zajmował

myślenie o kobiecie – gosposi domowej

naszym dzieckiem

i mężczyźnie – wojowniku rozwiewane jest

Dyskryminacja ze względu na płeć

poprzez szereg kampanii. Aby zrozumieć,

jest jedną z częstszych patologii, które

jak wielką przeszkodą w karierze może

możemy zaobserwować na rynku pracy.

być profil społeczny płci nie trzeba jednak

Silnie odznacza się ona szczególnie na

wcale feminizować – wystarczy spojrzeć

poziomie wyższych stanowisk decyzyjnych,

krytycznie na podział obowiązków we

gdzie w dalszym ciągu kobiety traktowane

własnym domu. Kupując więc córce kolejną

są symbolicznie i niezbyt często brane pod

zabawkę, odejdźmy kilka kroków od lalek

uwagę w sytuacji wolnych wakatów. Naprze-

w stronę klocków – być może właśnie w ten

ciw podobnym sytuacjom wychodzi system

sposób otworzymy przed nią drogę kariery?

szkolnictwa wyższego, który coraz większy

Warto próbować.

Różowe dziewczynki

nacisk kładzie na promowanie ścisłego

Z dychotomicznym podporządkowaniem

wykształcenia wśród kobiet. Również świat

powałaby polska reprezentacja. Dlatego też

fot. Olga Adamska

wszystkim zasadom dobrego wychowania

kobiety częściej wybierają oglądnie meczy w pubach lub w domowym zaciszu – o ile przy okazji meczu można w ogóle wspominać o zaciszu. Nie zmienia to jednak faktu, że z ogromnym zapałem i pełne sportowej

Powszechnie uważa się, że piłka nożna to męski sport, a co za tym idzie nie ma w nim miejsca dla kobiet, no, chyba że miałyby w trakcie trwania meczu przynosić kolejne kufle piwa. Takie, bądźmy szczere, szowinistyczne męskie podejście do tematu piłki nożnej obecnie króluje w Polsce. Dzięki Bogu owo podejście odchodzi stopniowo do przeszłości, bowiem coraz więcej kobiet deklaruje swoje upodobanie do tej dyscypliny sportowej, co w obliczu zbliżających się mistrzostw Europy, których gospodarzami są Polska i Ukraina pozwoli wykazać, że w świat piłki nożnej coraz odważniej chcą wkroczyć – i wkraczają! – przedstawicielki płci pięknej.

Sandra Staletowicz

dwóch spoconych facetów ugania się za piłką po ogromnym pokrytym murawą

kciuki za swoją drużynę. Założę się, że wielu

boisku? Faceci, jak to powszechnie wia-

facetów z pełnym podziwu uśmiechem na

domo, uwielbiają rywalizację we wszelakiej

ustach patrzyłoby na grupę kobiet, które

postaci, a piłka nożna jako sport wysoce

na głos śpiewają klubowe przyśpiewki bądź

kontaktowy gwarantuje ją w nadmiarze.

w inny sposób dopingują swoją drużynę.

Dla nich liczą się przede wszystkim emo-

Wracając jednak do tematu: to zawod-

cje, jakie wywołuje ta gra. Nie mówię tym

nicy głównie przyciągają nas na mecze

samym, że nie ma zatwardziałych fanek

i choć nie raz, nie dwa któraś z nas zapyta

piłki nożnej, bo byłabym w tym momencie

w połowie meczu: „A którzy to nasi?” czy

w wielkim błędzie. Takie kobiety są, ba,

też zada legendarne już pytanie: „A co to

część z nich jest bardziej zorientowana

jest spalony?”, to założę się, że zawsze

w świecie tego sportu w o wiele lepszym

obok znajdzie się jakiś mężczyzna skłonny

stopniu niż panowie. Bądźmy jednak szczere, większość kobiet zupełnie co innego przyciąga na

pięknej przyjaźni lub… czegoś więcej? Anna Chramęga

znaleźć tylu przystojniaków na metr kwa-

gender spotykamy się biernie już na etapie

polityki zdaje się kłaniać kobietom, propo-

mecze piłki nożnej kobiety? Co może być

dratowy? Wysocy, wysportowani, przystojni

wybierania ubranek dla niemowląt, przygo-

nując parytetowy podział miejsc w różnych

ciekawego w oglądaniu jak dwudziestu

– aż miło jest popatrzeć na ich zgrabne nogi.

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

wytłumaczyć zawiłości świata piłki nożnej. A wtedy kto wie, może będzie to początek

mecze. Odpowiedź jest jasna i oczywista: zawodnicy! Gdzie bowiem uda nam się

Zacznijmy jednak od początku: jak widzą

pasji oglądają mecz, zaciskając przy tym

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

FASHION |

Retro fashion |

Wyrusz z nami w ekscytującą podróż do przeszłości, gdzie znajdziesz milion inspiracji, by ubrać się stylowo i z klasą! Obejrzyj świat sprzed kilkudziesięciu lat przedstawiony w obiektywie Roksany Wąs, z udziałem modelki Dominiki Drzyzgi.

Stylizacje: Anna Sowik Wizaż: Patrycja Kocot Część stylizacji pochodzi z Galerii Mody Retro, ul. Korfantego 16 w Katowicach

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

bluzka: vintage, Galeria Mody Retro, 12 zł zamszowa spódnica: Galeria Mody Retro, 30zł rajstopy: Biedronka, 6zł

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

sukienka: Wear with Love, secondhand, 6 zł zegarek: vintage, prezent torebka: pochodzi z wymiany ubraniowej rękawiczki: vintage, prezent rajstopy: allegro, 2.50 zł pasek: vintage, z szafy mamy buty: Clarks, secondhand, 20 zł

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| NAZWA DZIAŁU | RUBRYKA

spódnica: River Island, Galeria Mody Retro, 27 zł body: secondhand, 5 zł podkolanówki: bazar, 8 zł

bluzka: vintage, secondhand, 6 zł spódnica: Galeria mody Retro, 30zł rajstopy: Biedronka, 6 zł skórzane szpilki: allegro, 60 zł Na zdjęciu: Anna Sowik

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

FILM | Postać miesiąca |

| NAZWA DZIAŁU | RUBRYKA

Intensywnie zacząłem poszukiwania ciekawej, bezpretensjonalnej osoby w świecie polskiej kinematografii (bowiem zawsze będę zdania, że trzeba ten nasz, ojczysty, polski film wspierać i doceniać), która w poprzednim miesiącu, lub też najbliższym czasie odsłoniła/odsłoni przed nami – widzami – efekt swojej wytężonej, burzliwej pracy. Po wielu analizach i poszukiwaniu prawdziwej perełki w naszym malutkim światku filmowym, znalazłem genialną reżyserkę – Małgorzatę Szumowską, której filmy bezapelacyjnie mogą konkurować z popularnymi, ambitnymi produkcjami europejskimi.

17 lutego 2012 roku odbędzie się kinowa premiera najnowszego

który został doceniony na zagranicznych festiwalach filmowych

filmu Małgorzaty Szumowskiej pt. Sponsoring. Główną rolę za-

udowodnił, że w Polsce również istnieją filmowcy zaangażowani

grała w nim francuska aktorka – Juliette Binoche, znana choćby

w bezkompromisowe przedstawianie rzeczywistości. W Polsce

z Czekolady – jednego z najbardziej „słodkich” filmów w historii

Szczęśliwy człowiek, według mnie, przemknął przez ekrany kin

kina współczesnego. Sponsoring to opowieść o dziennikarce, która

bez większego odzewu. Oprócz jednej nagrody na festiwalu w Tar-

poznając tajniki i sekrety dwóch, prostytuujących się studentek,

nowie, film szybko stanął na półce z napisem „za trudne, więc

sama wikła się w tajemniczą, na swój sposób pociągającą historię

się nie sprzeda”. Ponownie warto zadać sobie pytanie: dlaczego

nierządu seksualnego.

powstałe w tym samym roku, co film Szumowskiej, Chłopaki nie

W polskim kinie brakuje reżyserów, którzy bez granic i daremnej

płaczą, potrafią przyciągnąć masy, a ambitne kino nie?!

kurtuazji potrafią poruszać problematykę uwolnioną od idiotyzmów

Sceny z życia Małgorzaty Szumowskiej Bartosz Friese TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

w postaci romantycznej miłości, szczęśliwych, nużących zakończeń,

Głośny film i rodzinna tragedia

czy całkowicie nierealnych bohaterów, których jedynym zadaniem

2004 rok to dla Małgorzaty Szumowskiej etap przełomowy.

jest piękne, pretensjonalne uśmiechanie się do obiektywu. Ow-

Wówczas zaprezentowała przed światem film Ono z Małgorzatą

szem, krytykować powinno się scenariusze wychodzące spod

Belą (polską top modelką) w roli głównej. Za reżyserię i scenariusz

piór polskich scenarzystów, ale z nawet największego, słownego

Szumowska otrzymała nominację do nagrody przyznawanej przez

zakalca, przy odrobinie chęci i starań, dobry reżyser jest w stanie

Europejską Akademię Filmową w kategorii odkrycie. Ono wykonane

stworzyć co najmniej smaczne ciasto.

zostało w koprodukcji polsko-niemieckiej. Zagranicznym inwestorem była Pandora Film, która współtworzyła wiele popularnych

Trudne początki w wielkim świecie

obrazów filmowych. Film Szumowskiej porusza społeczny temat

W 2000 roku Małgorzata Szumowska, jako świeża adeptka

tabu – problem aborcji. Młoda kobieta zdecydowana na usunięcie

sztuki reżyserii, realizuje swój pierwszy film. Szczęśliwy czło-

ciąży, na skutek nieprzewidywalnych, życiowych sytuacji, gwałto-

wiek, nakręcony w dusznych przestrzeniach Krakowa, odniósł

wanie zmienia zdanie, a rozwijające się w niej dziecko (nazywa

sukces i rozsławił w świecie filmowców nazwisko Szumowskiej.

go „ono”) diametralnie modyfikuje jej doczesną egzystencję. Szu-

Już przed premierą reżyserka była znana w szerokim gronie tzw.

mowska w swojej produkcji skupia się na wyborze i życiu kobiety.

„ludzi z branży” dzięki popularności jej rodziców. Ojciec – Maciej

Mężczyźni to jedynie tło dla kobiecych rozterek. Film polski słynie

Szumowski był wyróżniającym się i docenianym dokumentalistą,

z mizoginizmu, apoteozowania i dominanty samców. Tym samym

matka (Dorota Terakowska) to znana publicystka i autorka wielu

Małgorzata Szumowska wyłamuje się z ogólnie przyjętej konwencji,

książek (Córka czarownic (1992), Tam gdzie spadają anioły (1999)).

czym szokuje polskiego widza. Ewa (Małgorzata Bela) to twardo

Szczęśliwy człowiek Szumowskiej to psychologiczna rozprawa

stąpająca po ziemi, pełnokrwista kobieta, która boryka się z dy-

o relacjach międzyludzkich. Trójka głównych bohaterów, miesz-

lematami natury etycznej. Reżyserka poprzez swój film wygłasza

kająca w autentycznych, przytłaczających obszarach miasta jest

osobisty manifest: Jestem trzydziestoletnią kobietą, mam prawa

idealnym przykładem „everymanów”. Bezowocne byłoby szukanie

takie same, jakie posiadają mężczyźni, uprawiam seks, sama

i dopatrywanie się w tym filmie wszystkich wyżej przeze mnie opi-

decyduję o tym, co dla mnie dobre i czego potrzebuję – a jest to

sanych „idiotyzmów”. To rodzinny dramat, zrealizowany na wysokim

rzecz podstawowa, ponad podziałami – szczęście. W wywiadzie

poziomie przy pomocy stosunkowo niskich środków wyrazu. Film,

dla magazynu kobiecego klarownie wyraża swoje stanowisko wo-

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| FILM | Postać miesiąca 42 42 | FILM | Postać miesiąca

| Postać miesiąca FILMFILM | Postać miesiąca | 43|

Szumowska za 33 sceny życia otrzymała nagrodę specjalną indywidualny styl. Do doszedł głosu doszedł bohater i jego historia Szumowska za 33 sceny z życiaz otrzymała nagrodę specjalną indywidualny styl. Do głosu bohater i jego historia – to są– to są na festiwalu w Locarno i szereg innych, zacnych na najważniejsze elementy Szumowskiej. Poruszane przez nią jury najury festiwalu w Locarno i szereg innych, zacnych nagródnagród na najważniejsze elementy filmówfilmów Szumowskiej. Poruszane przez nią światowych (rodzimych również) festiwalach. W Polsce tematy: aborcja, choroby, skomplikowane rodzinne, światowych (rodzimych również) festiwalach. W Polsce krytykakrytyka i wi- i witematy: śmierć,śmierć, aborcja, choroby, skomplikowane relacjerelacje rodzinne, traktują jako enfant filmowej (jej odpowiedwewnętrzny lęk przed samotnością i opuszczeniem, są dzowiedzowie traktują ją jakojąenfant terribleterrible sztuki sztuki filmowej (jej odpowiedwewnętrzny lęk przed samotnością i opuszczeniem, dalekiedalekie są w dziedzinie sztuk wizualnych może być Katarzyna Kozyra). od problematyki współczesnej, ojczystej filmografii. nikiemnikiem w dziedzinie sztuk wizualnych może być Katarzyna Kozyra). od problematyki naszejnaszej współczesnej, ojczystej filmografii. Nie Nie Jest zagadką i tajemnicą, reżyserką pozbawioną artystycznych znajdziemy w jej filmach historycznej martyrologii lub infantylnych, Jest zagadką i tajemnicą, reżyserką pozbawioną artystycznych znajdziemy w jej filmach historycznej martyrologii lub infantylnych, zahamowań. widzom bezlitosne pytania: romantycznych wyznań, ale autentyczną, głęboko dotkliwą, zahamowań. SwoimSwoim filmemfilmem zadałazadała widzom bezlitosne pytania: jak jak romantycznych wyznań, ale autentyczną, głęboko dotkliwą, ludzkąludzką Ty podchodzisz do śmierci? dla Ciebie jest rodzina, psychologię. Małgorzata Szumowska jest Krzysztofem WarlikowTy podchodzisz do śmierci? Czym Czym dla Ciebie jest rodzina, miłość,miłość, psychologię. Małgorzata Szumowska jest Krzysztofem Warlikowseks, intymność, przyjaźń? jest granica pomiędzy sacrum, w świecie W każdym jej obrazie tożsamości seks, intymność, przyjaźń? Gdzie Gdzie jest granica pomiędzy sacrum, skim wskim świecie filmu. filmu. W każdym jej obrazie motywmotyw tożsamości a profanum? a profanum?

i nieumiejętności odnalezienia we własnej jest jakoby i nieumiejętności odnalezienia się wesię własnej skórzeskórze jest jakoby punktem centralnym, osią filmowej akcji. jednak Mam jednak nieodparte punktem centralnym, osią filmowej akcji. Mam nieodparte wrażenie, że jej twórczość jest niedoceniana w Polsce. Szumowska wrażenie, że jej twórczość jest niedoceniana w Polsce. Szumowska

Kobieta – przedsiębiorstwo Kobieta – przedsiębiorstwo „Żyjemy ww kraju, w którym nie mamy parytetu, kraju patriarchatu, sama zaczyna to zauważać; jej Sponsoring film zrealizowany we „Żyjemy w kraju, którym nie mamy parytetu, w krajuwpatriarchatu, sama zaczyna to zauważać; jej Sponsoring to film to zrealizowany we

fot. Marion Stalens

kraju katolickim, gdzie kobieta jest kretyńsko spychana na pozywprawdzie z udziałem polskich aktorów, ale posługujących w krajuwkatolickim, gdzie kobieta jest kretyńsko spychana na pozyFrancji,Francji, wprawdzie z udziałem polskich aktorów, ale posługujących cję zabezpieczenia domowego zaplecza mężczyzny. Tymczasem się językiem francuskim. Mam wielką nadzieję, że za niedługo to cję zabezpieczenia domowego zaplecza mężczyzny. Tymczasem się językiem francuskim. Mam wielką nadzieję, że za niedługo to kobiety majalepsze dziś lepsze predyspozycje do sprawowania właśnie ona będzie zbierała wszystkie filmowe w Polsce kobiety maja dziś predyspozycje do sprawowania funkcjifunkcji właśnie ona będzie zbierała wszystkie filmowe laury wlaury Polsce i in- i in-

na planie Sponsoring na planie filmu filmu Sponsoring

teligencją przekazu przyćmi bzdurne i niemądre komedie. kierowniczych, a pod światich pod ich rządami byłby absolutnie teligencją przekazu przyćmi bzdurne i niemądre polskiepolskie komedie. kierowniczych, a świat rządami byłby absolutnie lepszy.lepszy. są obciążone schematami rządzenia, posługują nami premiera Sponsoringu i projektu, który Bo nieBo sąnie obciążone schematami rządzenia, jakimi jakimi posługują się się PrzedPrzed nami premiera Sponsoringu i projektu, który na tenna ten mężczyźni.” – Małgorzata mówi Małgorzata Szumowska w wywiadzie. moment jest tajemnicą, figurując pod wieloznaczną mężczyźni.” – mówi Szumowska w wywiadzie. Sama Sama moment owianyowiany jest tajemnicą, figurując pod wieloznaczną nazwąnazwą jest idealnym przykładem kobiety, która „żadnej nie boi” Nowhere. Sponsoring zaprezentowany na festiwalu jest idealnym przykładem kobiety, która „żadnej pracy pracy się niesię boi” Nowhere. Sponsoring zaprezentowany został został już najuż festiwalu (podążając za kultowym sloganem wypowiadanym w Toronto, gdzie zyskał pozytywne recenzje (ponownie mi przykro, (podążając za kultowym sloganem wypowiadanym przez przez Irenę Irenę w Toronto, gdzie zyskał pozytywne recenzje (ponownie mi przykro, Kwiatkowską w serialu telewizyjnym Czterdziestolatek). film polskiej reżyserki ma najpierw premierę za granicą, Kwiatkowską w serialu telewizyjnym Czterdziestolatek). że filmże polskiej reżyserki ma najpierw premierę za granicą, dopierodopiero W sierpniu 2001Szumowska roku Szumowska członkinią Europejpóźniej w Ojczyźnie artystki). W jednym z dzienników pojawiła W sierpniu 2001 roku zostałazostała członkinią Europejpóźniej w Ojczyźnie artystki). W jednym z dzienników pojawiła skiej Akademii Filmowej, co potwierdza jejpozycję silną pozycję na arenie się nawet sugestia, najnowsze Szumowskiej skiej Akademii Filmowej, co potwierdza jej silną na arenie się nawet sugestia, jakobyjakoby najnowsze dzieło dzieło Szumowskiej swoją swoją

bec sytuacji kobiet: Często wkurza jak kobieta funkcjonuje 33 sceny 33 sceny z życia początkiem nowego kina polskiego bec sytuacji kobiet: Często wkurza mnie, mnie, jak kobieta funkcjonuje z życia początkiem nowego kina polskiego tylkomężczyzn, dla mężczyzn, im podobać tego czerpie 33 sceny 33 sceny z życia to świetnie zrealizowany, bardzo dobrze tylko dla chce chce się imsię podobać i tylkoi ztylko tegoz czerpie z życia to świetnie zrealizowany, bardzo dobrze

kina europejskiego. Samvon Lars vonzaprosił Trier zaprosił artystkę do sensualnością i zmysłowością w odsłanianiu intymności kobiecego kina europejskiego. Sam Lars Trier polskąpolską artystkę do sensualnością i zmysłowością w odsłanianiu intymności kobiecego projektu of Europe, którejprzewodnią ideą przewodnią było zaprezentociała dorównuje Catherine Breillat, której Anatomia projektu VisionsVisions of Europe, której ideą było zaprezentociała dorównuje filmomfilmom Catherine Breillat, której Anatomia piekła piekła

satysfakcję, zamiast czerpać ją z siebie, już mówiłam, to zagrany i skonstruowany film o pokoleniu współczesnych, trzydziesatysfakcję, zamiast czerpać ją z siebie, ale jakale jużjak mówiłam, to zagrany i skonstruowany film o pokoleniu współczesnych, trzydzie-

z perspektywy różnych twórców Unii Europejskiej. przełamuje wszystkie możliwe granice. Pozostaje nam wytrwale wanie wanie EuropyEuropy z perspektywy różnych twórców z Unii zEuropejskiej. przełamuje wszystkie możliwe granice. Pozostaje nam wytrwale

nie kobiet a historii ludzkości. nie kobiet wina, wina, a historii ludzkości.

stoletnich yuppies. To dzieło, które przeszywa wszystkie komórki stoletnich yuppies. To dzieło, które przeszywa wszystkie komórki

Szumowska ze swoim krótkometrażowym Skrzyżowanie czekać, a w tłumnie lutym tłumnie udać doObiecuję, kina. Obiecuję, że w przySzumowska ze swoim krótkometrażowym filmemfilmem Skrzyżowanie czekać, a w lutym udać się do się kina. że w przy-

Film Szumowskiej klimatem przypomina głośne, rumuńskie Chłodny, zdystansowany filmowy podszyty jest iroFilm Szumowskiej klimatem przypomina głośne, rumuńskie ciała. ciała. Chłodny, zdystansowany obrazobraz filmowy podszyty jest iro-

zaliczona do grona wybitnych wizjonerów z Peterem numerze znajdziecie, Czytelnicy, recenzję zostałazostała zaliczona do grona wybitnych wizjonerów kina, zkina, Peterem szłym szłym numerze TouchéTouché znajdziecie, DrodzyDrodzy Czytelnicy, recenzję

Cristiana Mungiu pt. 4 miesiące, 3 tygodnie i 2Nie dni. Nie nicznym, sarkastycznym humorem. Struktura fabularna dziełodzieło Cristiana Mungiu pt. 4 miesiące, 3 tygodnie i 2 dni. nicznym, sarkastycznym humorem. Struktura fabularna opieraopiera się się był jednak tak szeroko komentowany, ale przyniósł zamierzoną, na dramacie rodzinnym, który narysowany jest przez Szumowską był jednak tak szeroko komentowany, ale przyniósł zamierzoną, na dramacie rodzinnym, który narysowany jest przez Szumowską zbiorową konsternację i poklask filmowej. zbiorową konsternację i poklask wśródwśród krytykikrytyki filmowej.

Greenaway’em na czele. Greenaway’em na czele.

filmu Szumowskiej. filmu Szumowskiej.

■

Szumowska jest koordynatorką firmy produkcyjnej Zentropa Szumowska jest koordynatorką firmy produkcyjnej Zentropa

aczkolwiek przerywaną kreską. Rodzina jest jak domek grubą,grubą, aczkolwiek przerywaną kreską. Rodzina jest jak domek

w Polsce, otwiera granicę pomiędzy polską, w Polsce, dzięki dzięki czemuczemu otwiera granicę pomiędzy polską, a eu- a eu-

tym samym roku Małgorzata Szumowska przeżywa osobistą kart: kondygnacyjna, uzależniona od pozostałych członków, W tymWsamym roku Małgorzata Szumowska przeżywa osobistą z kart:zkondygnacyjna, uzależniona od pozostałych członków, a gdy a gdy

ropejską kinematografią, szansę polskim reżyserom na ropejską kinematografią, dając dając szansę polskim reżyserom na

tragedię. 4 stycznia 2004 2004 roku umiera jej matka – Dorota Tera- Terajeden jeden z nichzznich ów domku mimochodem odchodzi, przewraca całą całą tragedię. 4 stycznia roku umiera jej matka – Dorota z ów domku mimochodem odchodzi, przewraca

otrzymanie dotacjidotacji z innych krajów. Jej współpraca z Zentropą otrzymanie z innych krajów. Jej współpraca z Zentropą

konstrukcję i powoduje wewnętrzną tragedię. 33 sceny z życiaz są kowska Niecały miesiąc później zmarł zmarł MaciejMaciej Szumowski, ojciecojciec konstrukcję i powoduje wewnętrzną tragedię. 33 sceny życia są kowska Niecały miesiąc później Szumowski,

Larsa Larsa von Triera rozpoczęła się od się współprodukcji filmu Antychryst von Triera rozpoczęła od współprodukcji filmu Antychryst

silnie silnie powiązane z biografią Małgorzaty Szumowskiej. W głównej artystki. Szumowski bardzo przeżył stratę stratę żony, żony, nie mógł powiązane z biografią Małgorzaty Szumowskiej. W głównej artystki. Szumowski bardzo przeżył nie pogodzić mógł pogodzić

w reżyserii duńskiego twórcy.twórcy. w reżyserii duńskiego

się z jej Śmierć obojga rodziców silnie silnie odbiłaodbiła się nasię na bohaterce krytyka dopatrywała się postaci reżyserki, a film aanalisięodejściem. z jej odejściem. Śmierć obojga rodziców bohaterce krytyka dopatrywała się postaci reżyserki, film analitwórczości reżyserki. PrzezPrzez ponadponad 4 lata 4nie zrealizowała żadnego zowałazowała w kategorii swoistego rodzaju katharsis. Sama Sama Szumowska twórczości reżyserki. lata nie zrealizowała żadnego w kategorii swoistego rodzaju katharsis. Szumowska

W poszukiwaniu własnego „ja” „ja” W poszukiwaniu własnego

filmu pełnometrażowego (oprócz nowelki pt. Ojciec umieszczonej w wywiadzie dla filmowego portaluportalu Stopklatka, tłumaczy: Niczego filmu pełnometrażowego (oprócz nowelki pt. Ojciec umieszczonej w wywiadzie dla filmowego Stopklatka, tłumaczy: Niczego

Małgorzata Szumowska od początku swojejswojej twórczej drogi drogi Małgorzata Szumowska od początku twórczej

w oryginalnym, zbiorowym dzieledziele Solidarność, Solidarność…). z siebie wyrzucać… przynajmniej na tymna świadomym w oryginalnym, zbiorowym Solidarność, Solidarność…).nie chciałam nie chciałam z siebie wyrzucać… przynajmniej tym świadomym

podąża śladami wielkich tuzów tuzów kina. W jej filmach widać widać inspiracje podąża śladami wielkich kina. W jej filmach inspiracje

Jej czas osiągnięcie sukcesu miał jednak dopiero nastać. poziomie. Może Może to takie bez udziału świadomości? Jej na czas na osiągnięcie sukcesu miał jednak dopiero nastać. poziomie. to wyrzucenie takie wyrzucenie bez udziału świadomości? Nadszedł w 2008 raz naraz zawsze rozprawić GdybyGdyby film miał autoterapią, byłby byłby inny, bo Nadszedł w roku, 2008 gdy roku,postanowiła gdy postanowiła na zawsze rozprawić filmbyć miałmoją być spowiedzią, moją spowiedzią, autoterapią, inny, bo

artystami z nurtuz kina (wielu (wielu krytyków widzi analogię artystami nurtuautorskiego kina autorskiego krytyków widzi analogię w fabularnej kreacjikreacji wypracowanej przez przez reżyserkę do konwencji w fabularnej wypracowanej reżyserkę do konwencji

się z się przeszłością poprzez całkowicie autorski film. Narodziło ja nie ja miałabym do niego dystansu. (…) Jego ale teżale też z przeszłością poprzez całkowicie autorski film. Narodziło nie miałabym do niego dystansu. (…) osobistość, Jego osobistość, się więc wyjątkowe, jedenjeden z najlepszych filmówfilmów ostatniej intymność bierzebierze się stąd, odważyłam się opowiedzieć historię, się dzieło więc dzieło wyjątkowe, z najlepszych ostatniej intymność się ze stąd, ze odważyłam się opowiedzieć historię,

stosowanej przez Krzysztofa Kieślowskiego). Szumowska nie wtóruje stosowanej przez Krzysztofa Kieślowskiego). Szumowska nie wtóruje adekwatnym do czasu i miejsca trendom. Jest filmowym outsiderem adekwatnym do czasu i miejsca trendom. Jest filmowym outsiderem

dekady w Polsce – 33 sceny z życia. dekady w Polsce – 33 sceny z życia.

na polskim, małymmałym rynku kinematograficznym. Wypracowała swój swój na polskim, rynku kinematograficznym. Wypracowała

TOUCHÉ | nr 3 || nr LUTY 2012 2012 TOUCHÉ 3 | LUTY

która mi samej się przytrafiła. która mi samej się przytrafiła.

TOUCHÉ | nr 3 || LUTY TOUCHÉ nr 3 | 2012 LUTY 2012

■

| FILM | Nowości kinowe

FILM | Nowości kinowe |

Nowicjusz w świecie Amerykańskiego snu | Dziennik zakrapiany rumem

Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet | Dziewczyna z tatuażem się Paul Camp (Johnny Depp) – dziennikarz i nie-

z kina z poczuciem całkowitego

spełniony pisarz z Nowego Jorku, który przybywa na

zobojętnienia na przedstawioną

wyspę w poszukiwaniu pracy w lokalnej gazecie. Jego

mi na ekranie opowieść i pyta-

zadania miały skupiać się na publikowaniu artykułów

niem o co tyle krzyku?

poruszających zwykłe sprawy z życia mieszkańców.

Dziennikarz Mikael Blomkvist

Na drodze do rutyny pojawia się jednak tajemnicza

(Daniel Craig) zostaje oskarżony

postać przedsiębiorcy – Toma Sandersona (Aaron

o zniesławienie. Niedługo potem

Eckhart), proponującego Paulowi współpracę, która

okazuje się, że jest on śledzony

miałaby polegać na jawnej propagandzie głoszonej

przez Lisbeth Salander (Rooney

na łamach gazety.

Mara), co jest ściśle związane ze

Wizerunek Paula – osoby nieprzestrzegającej zasad,

specyficznym zleceniem, jakie

stale będącej pod wpływem trunków wysokoprocentowych, wydawałoby się – zdemoralizowanej, z każdą

otrzyma Blomkvist od Henrika Data premiery: 13 stycznia 2012 (Polska)

Vagnera (Christopher Plummer). W ten sposób Mikael staje się

minutą filmu dojrzewa. I jest to proces w przeciwnym

Reżyseria: David Fincher,

nieco samozwańczym detektywem, którego zadaniem będzie

kierunku, w poszukiwaniu prawdy. Bohater udowadnia,

Scenariusz: Steven Zaillian

odnalezienie mordercy, a mimochodem zagłębi się w historię rodziny Vagnera.

Data premiery: 30 grudnia 2011 (Polska)

że amerykański sen nie istnieje. Paradoksalnie jest najbardziej

Zdjęcia: Jeff Cronenweth

Reżyseria: Bruce Robinson,

trzeźwy umysłowo spośród wszystkich otaczających go osób.

Obsada: Daniel Craig (Mikael Blomkkvist), Rooney Mara

Scenariusz: Bruce Robinson,

Camp demaskuje bogactwo i próżność, pragnie obnażyć zakła-

(Lisabeth Salander), Christopher Plummer (Henrik Vanger)

twego życia pewnej młodej dziewczyny, skomplikowane rodzinne

Zdjęcia: Dariusz Wolski

manie ludzi, dla których pieniądz ma wartość nadrzędną, a za

Dystrybucja: UIP

relacje oraz interesujące śledztwo. Film ten zawiera również sporą

Obsada: Johnny Deep (Paul Kemp), Aaron Eckhart

swój cel obiera dążenie do prawdy. Przybiera postać idealisty,

Czas trwania filmu: 2 godziny, 38 minut

dawkę rozczarowania uczuciem miłosnym oraz portret psychiki

(Sanderson), Michael Rispoli (Bob Sala)

który słowem pragnie zmienić otaczający go świat. Kontrastowość doskonale ukazana jest w sferze wizualnej

Na ekranach kin od niedawna wyświetlany jest film pt. Dziew-

a nawet scen rodem z kina szpiegowskiego.

Czas trwania filmu: 2 godziny

filmu. Kolor bieli traci swoją dotychczasową symbolikę nieskazi-

czyna z tatuażem, wyreżyserowany na podstawie bestsellerowej

Film wyróżnia się dobrym aktorstwem (dwudziestopięcioletnia

telności, by stać się przejawem bogactwa, próżności czy kłamstw.

powieści nieżyjącego od 2004 roku Stiega Larssona. Jednak

Rooney Mara wiele zmieniła, przygotowując sie do tej roli – od

Film Bruce’a Robinsona to hołd złożony ikonie świata dzienni-

Brudne ulice, ciemne zakamarki miasta, przybrzeżne bary, ob-

czy popularność książki i dobra reklama wystarczą, by stworzyć

wyglądu poczynając, na psychice kończąc). Plenery są surowe,

karstwa – Hunterowi S. Thompsonowi, piszącemu do New York

skurne mieszkania i obrazy nędzy okazały się być lepszą stroną

wartościową produkcję?

chłodne, dzięki czemu zdystansowanie każdego bohatera tej hi-

Times’a, Playboy’a, Rolling Stone, będącemu zarazem autorem

rzeczywistości – tą prawdziwą.

Dystrybucja w Polsce: Kino Świat

Z pewnością na ekranie zobaczycie przemoc, historię nieła-

pozbawionego skrupułów mordercy. Nie zabraknie scen pościgu,

Gdy zastanawiałam się czy wybrać się do kina na ten film,

storii jest jeszcze bardziej wyeksponowane. Oświetlenie, muzyka

Dzieło Bruce’a Robinsona jest dobre, choć nie brakuje mu

wydawało mi się, że wszystko jest, jak być powinno. Na ekranie

– wszystko reprezentuje wysoki poziom. Jednakże, nie mogę pozbyć

nie determinacja samego Johnnego Deppa, wieloletniego przy-

mankamentów. Widz dostrzega typowo efekciarski sposób realizacji

dobra obsada, która wydaje się być idealną kombinacją – obok

się uczucia, że poruszonych tam konwencji i wątków jest za dużo.

jaciela nieżyjącego już Thompsona i jego pragnienie uczczenia

obrazu, w którym zapominano o większej ilości subtelnych ujęć.

popularnych nazwisk zarówno z Nowego jak i Starego Kontynentu,

Mam wrażenie, że twórcy zapomnieli o zasadzie, że co dobrze

powieści, która stała się wzorem dla brytyjskiego reżysera. Gdyby

pamięci bliskiej mu osoby, dziennik rumowy powstający 38 lat

Muzyka wydaje się istnieć obok obrazu, nie będąc z nim skorelo-

pojawia się oryginalna, świeża twarz gotowej do poświęceń, mło-

wygląda na kartce papieru, niekoniecznie sprawdza się na ekranie.

nie doczekałby się ekranizacji. Amerykanin ma w swoim dorobku

waną. Dźwięk nie jest przez to konkretnym nośnikiem informacji,

dej aktorki. Za kamerą również osobowość kina – sławny David

Być może przez to, gdy wspominam ten seans, groteskowe wydaje mi się zestawienie sceny gwałtu, z późniejszą sceną pościgu.

jeszcze dwie publikacje: Tam wędrują bizony oraz Las Vegas

stając się jedynie tłem dla prezentowanej opowieści. Być może

Fincher, którego Siedem i Podziemny Krąg na trwale wpisały się

Parano, na podstawie których również narodziły się dzieła kinowe.

o takim odbiorze filmu zadecydował dobór osoby reżysera i chęć

do historii kina amerykańskiego, nie wspominając o niezliczonych

Wszystkie trzy pozycje są odrębnymi wypowiedziami kolejnych

komercjalizacji dzieła, które wymyka się określonym zasadom,

nagrodach otrzymanych za Social Network. Scenariusz, który

potęga kina – niech więc każdy sam wyrobi sobie opinię. Według

alter ego autora, w różnych momentach jego życia.

i z założenia ma sprzeciwiać się przyjętym konwencjom. W tym

powstał na podstawie wyżej wspomnianej książki, cieszącej się

mnie film jest dobrze zrealizowany, motywacja bohaterów i zasto-

ogromna popularnością i dobrą opinią wielu czytelników na całym

sowane przez twórców rozwiązania są klarowne, ale historia nie

świecie (przetłumaczono ją na 40 języków) napisał Steven Zailian

porywa, nie przekonuje. To kolejna hollywoodzka produkcja, która

Puerto Rico, rok 1960. Po niebie między gęstymi chmurami subtelnie przelatuje czerwony samolot, tak samo nasycony barwą, jak samochód w scenie otwierającej Las Vegas Parano. W hotelowym pokoju, po nocy zakrapianej dużą ilością alkoholu, budzi

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

przypadku stało się inaczej. P.S. Dziękuję Kubie, z którym każda rozmowa na temat filmu

– autor Gangów Nowego Jorku, Moneyball, czy American Gangster.

staje się nową przygodą. Magdalena Kudłacz

Wszystko miało dobre rokowania – tylko dlaczego wyszłam

Jednak nie w mówieniu o filmach, a w ich oglądaniu kryje się

na dłużej nie zostanie w mojej głowie. Ewelina Krawczyk

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| FILM | W domowym zaciszu

FILM | Analiza starego dzieła |

Mój Drogi Pamiętniczku... | Notatki o skandalu

Drażniący głos sprzeciwu | Analiza filmu 12 gniewnych ludzi S. Lumeta współpracę z aktorką i powierzył jej rolę Barbary Co-

Zawrotna akcja, niesamowite efekty specjalne, tajemnicze,

krzycząc, nie piekląc się. Ma wiele wątpliwości, pozostawia je do

vett w swoim kolejnym obrazie filmowym. Nie jestem

skomplikowane postaci, piękne krajobrazy generowane kom-

rozstrzygnięcia na forum dyskusji. Swym spokojem i niezłomnością

skłonny do nadmiernej apoteozy aktorów, ale kreacja

puterowo – to elementy, które niebywale często pojawiają się

powoli i konsekwentnie kruszy absolutną pewność pozostałych

Judi Dench w Notatkach o skandalu to przejmujący

we współczesnym kinie. Moim zamiarem nie jest poddanie go

co do winy oskarżonego.

i przenikający przykład aktorstwa z najwyższej półki;

krytyce, ani też zanegowanie wartości, jakie ze sobą niesie. W

W filmie pokazana jest ciekawa relacja między przysięgłym nr

aktorstwa, które zaciera granicę pomiędzy fikcją, a jawą.

ostatnich latach pojawił się szereg doskonałych filmów – błysko-

8 – pierwszym, który wyraża wątpliwość czy oskarżony jest winny

Film opowiada o toksycznej, uzależniającej relacji

tliwych, inteligentnych, pełnych smaku. Jednak współczesnego

i przysięgłym nr 3 – ostatnim, który zaciekle walczy o jej uznanie.

dwóch skrajnie odmiennych kobiet. Barbara Covett to

odbiorcę trudno dziś zaciekawić, zaszokować. Wydaje nam się,

Nr 8 (Henry Fonda) – mimo wrogości pozostałych z determinacją,

podstarzała nauczycielka historii, która nigdy nie zaznała

że wszystko już było – fabuła filmu wydaje się być skądś znana,

ale i opanowaniem neguje winę chłopaka. Nr 3 (Lee J. Cobb) –

miłości, a swoje wszystkie uczucia przelewa na kota –

sylwetki psychologiczne postaci nie raz głęboko analizowane, a

agresywnie upiera się przy swoim zdaniu, nie potrafiąc jednak

jedynego towarzysza jej egzystencji. Po drugiej stronie,

tabu wielokrotnie przekraczane. Skoro różnorodność i bogactwo

podać racjonalnych argumentów. Jego zachowanie powodowane

jak gdyby za cienkim murem, stoi Sheba Hart (równie

techniczne współczesnego kina już nie wystarcza, to może warto

jest emocjami, gniewem, osobistą porażką w relacji ze swoim

genialna aktorsko, co Judi Dench – Cate Blanchett),

wrócić na moment do starej szkoły filmowej, wywołującej emocje

synem. Własne doświadczenia przenosi na wydarzenia z sali

pełna pasji i artystycznego zapału – nauczycielka

nie poprzez wstrząsające obrazy i ciągle zmieniającą się akcję,

sądowej, co nie pozwala mu logicznie i obiektywnie ocenić sytuacji.

plastyki. Piękna, eteryczna, młoda blondynka staje

lecz przez prostą, ale wciągającą konstrukcję fabularną, która

Mocnym atutem filmu są zdjęcia. Ujęcie początkowe, w którym

się dla Barbary Covett swego rodzaju obsesją, siłą

zmusza widza do całkowitego zaangażowania. Takich wrażeń

kamera przesuwa się po korytarzach, aż do sali sądowej ustawiona

napędową, freudowskim popędem. Sheba prowadzi

może dostarczyć film 12 gniewnych ludzi w reżyserii S. Lumeta.

jest z subiektywnego punktu widzenia. Daje to iluzję, jakbyśmy

z pozoru sztampowe, banalne życie: jest matką, żoną

To klasyczne dzieło nie szokuje obrazami, fabuła nie pędzi

sami spieszyli się na rozprawę, mijając ludzi w budynku sądu. Es-

i kochanką. Swoje perwersje seksualne realizuje w pło-

w oszałamiającym tempie, a cała sceneria ogranicza się do

tetyce obrazu nadają plastyczne ujęcia z planu pełnego, ukazujące

Data premiery: 23 lutego 2007 (Polska)

miennym romansie z piętnastoletnim uczniem. Jedyną osobą, która

trzech niewielkich pomieszczeń, w których przebywa tytułowa

zmęczonych mężczyzn, targanych emocjami, pełnych wątpliwości

Reżyseria: Richard Eyre,

o tym przestępstwie wie, jest Barbara, darząca swoją przyjaciółkę

dwunastka mężczyzn. Są oni ławnikami w procesie młodego

w pokoju gęstym od gorąca i dymu tytoniowego. Dzięki częstemu zastosowaniu zbliżeń na twarze ławników, widzimy niezwykły

Scenariusz: Patrick Marber, Zdjęcia: Chris Menges

sentymentem, niezidentyfikowanym, homoseksualnym uczuciem

chłopaka, oskarżanego o zamordowanie swego ojca. Rozprawa

Obsada: Judi Dench (Barbara Covett), Cate Blanchet (Sheba

(wyraźnie eksponuje to scena, gdy z podnieceniem dotyka ręki

wydaje się mieć charakter pokazowy. Sędzia wygłasza końcową

talent aktorów. Ich gra oparta jest głównie na operowaniu mimiką,

Hart), Bill Nighy (Richard Hart), Andrew Simpson (Steven)

Sheby). Idąc myśleniem Freuda, jakoby pęd życiowy był powo-

mowę sennym, znudzonym głosem. Pompatyczne słowa, których

gestem. Na twarzach bohaterów malują się ich emocje – grymas

Dystrybucja: Cinepix

dowany ciemnymi popędami: seksem i agresją, Barbara Covett

używa, aby przypomnieć o ogromnym obowiązku, ciążącym na

niezadowolenia z wyników głosowania, spojrzenie wyrażające

Czas trwania filmu: 1 godzina, 32 minuty Każdy z nas pisał kiedyś pamiętnik. Jedni dla żartu, inni by prze-

odtrącona przez Shebę, wyjawia pieczołowicie skrywany sekret,

Ławie Przysięgłych, w zestawieniu z jego znudzonym grymasem

zmieszanie i wątpliwości, delikatny uśmiech wywołany nadzieją

czym wywołuje nie lada skandal, niszczy ład dotychczas panujący

twarzy, ukazują znudzenie i brak aktywnego zaangażowania. Jazda

na zmianę biegu wydarzeń.

w świecie Sheby i staje się eliadowskim axis mundi.

kamery pokazuje twarze przysięgłych bez wyrazu, wpatrujących

lać (jak słynny Werter z powieści Goethego) na papier wszystkie

Notatki o skandalu to przypowieść o samotności i potrzebie

się w przestrzeń, z myślami błądzącymi daleko poza salą sądo-

Przyjęło się określanie starych filmów mianem „kultowych” wyłącznie z powodu ich długowieczności. Jednak oglądając

swoje frustracje, egzystencjalne problemy. Jednak nikt z nas nie

miłości, uniwersalna historia o często destrukcyjnej sile przyjaźni,

wą. Spośród nich wyróżnia się jeden mężczyzna – zamyślony,

je, nie można odmówić im wielu walorów, dla których (mimo

zarejestrował z taką dokładnością i pietyzmem całego swojego

wreszcie traktat o samoakceptacji i poszukiwaniu tożsamości

głęboko skupiony. On jeden podczas osądzania oskarżonego

zmian w technice realizacji filmowej) są po dziś dzień cenione.

życia na kartkach w czarnym zeszycie, jak uczyniła to Barbara

seksualnej. Barbara Covett jest postacią dysonansową, z zatartą

winnym zgłasza sprzeciw. Duszna sala, w której mężczyźni mają

12 gniewnych ludzi to film kultowy właśnie z powodu swojej sta-

Covett – bohaterka filmu Richarda Eyre Notatki o skandalu.

granicą pomiędzy popędem libido, a popędem śmierci. Brak

podjąć decyzję o karze śmierci nie sprzyja dyskusjom. Wszyscy

rannie nakreślonej fabuły, dialogów wyrażających siłę, ale także

W 2003 roku Zoë Heller wydała kontrowersyjną, nominowaną do

intensywności uczuciowej ze strony Sheby, skłania ją do czynów

chcą jak najszybciej zakończyć rozprawę i wrócić do swoich

słabość i niezdecydowanie bohaterów, wreszcie z powodu obra-

nagrody Man Booker Prize powieść – Notatki o skandalu. Książka

drastycznych: pod pretekstem życzliwej pomocy – dokonuje we-

zajęć, planów. Jednak jeden głos sprzeciwu nie pozwala im na

zów, przedstawiających pełną gamę ludzkich emocji i rozterek.

ta okazała się gotowym scenariuszem filmu. Nie sposób było ją

wnętrznego unicestwienia przyjaciółki, ogołaca ją z podstawowych,

opuszczenie tego miejsca i zmusza do ponownego rozpatrzenia

przeoczyć i nie przenieść na duży ekran. Podjął się tego zadania

freudowskich funkcji: Id, Ego, Superego.

wszystkich dowodów, świadczących o winie chłopaka. Przysięgły

Richard Eyre – reżyser, którego znamy z filmu Iris – biograficznej opowieści o pisarce Iris Murdoch. W filmie tym główną rolę zagrała wspaniała Judi Dench. Eyre postanowił kontynuować owocną

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

Stawiamy ostatnią kropkę. Zamykamy nasze pamiętniki. Czujemy ukojenie.

Aneta Władarz

nr 8, od którego wszystko się zaczęło nie twierdzi, iż wierzy w niewinność oskarżonego, ale (co wielokrotnie powtarza) sądzi, że

Bartosz Friese

jest to możliwe. Swoje argumenty wyraża głosem spokojnym, nie

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

FILM | Spod pióra charakteryzatora |

| FILM | Spod pióra charakteryzatora

Pomocna dłoń i nowa twarz charakteryzacji | O wykorzystaniu umiejętności charakteryzatorskich w pomocy ludziom po amputacjach

Jak ma sobie poradzić dwudziesto-kilku latek bez części twarzy?

cia. Fala samobójstw pośród kombatantów zbierała zawsze ciche

temu zaproponował Wojskowemu Szpitalowi w San Diego pomoc

Jak wtopić się w tłum, gdy każdy z przerażaniem patrzy na człowieka

żniwo. Nadzieją na powrót do względnie normalnego życia stały

żołnierzom, których twarze i ręce zostały zniekształcone. Chirurdzy

bez nosa, obraca się za dziewczyną bez nóg, czy odwraca wzrok,

się protezy estetyczne, ręcznie malowane elementy uzupełniające

plastyczni robili co mogli, by ich pacjenci odzyskali, przynajmniej

gdy ktoś próbuje odebrać siatkę z zakupami pozostałym mu kikutem

ubytki ciała tak dokładnie, że trudno czasem rozróżnić, która ręka

częściowo, dawny wygląd, lecz operacje i leczenie trwały często

ręki? Wypadek, wrodzona deformacja, amputacja, usunięcie raka.

czy noga jest prawdziwa.

miesiącami, a nawet latami, podczas których oszpeceni żołnierze

To tylko niektóre przyczyny zmieniające czasem z dnia na dzień życie człowieka. Wiele osób niepełnosprawnych radzi sobie lepiej

Pionierem w ich tworzeniu w USA został człowiek, który sam przeżył wojnę. Charakteryzator filmowy Jack Dawn.

wycofywali się z życia społecznego, i często popadali w silne załamania nerwowe. Dawn mając w pamięci swoje przeżycia z czasów wojny udostępnił tajny przepis na swój wynalazek naukowcom

niż przeciętny zdrowy człowiek, żyjąc pełnią życia. Używają protez, jeśli są one funkcjonalne. Co jednak, gdy dla komfortu psychicznego

Urodził się w 1892 roku w Kentucky.(…) Po wojnie wrócił do

armii. Metoda Downa. Pierwszy krok w tworzeniu protez Dawna

brakującą część ciała chciałoby się odtworzyć tak, by była nie do

„fabryki snów”, lecz to, co widział na froncie, odcisnęło piętno na resz-

dla oszpeconego człowieka, to odlew jego twarzy, i uzupełnienie

odróżnienia od prawdziwej? Odpowiedzią jest protetyka kosmetyczna.

cie jego życia. Rozpoczął karierę charakteryzatorską jako asystent

brakujących elementów. Następnie dodatkowe elementy są usuwa-

Po każdej z wojen do domu wracają zupełnie odmienieni

Jacka Pierce’a w Universal Studio, gdzie w 1925 roku statystował

ne i odtwarzane przy użyciu plastiku Dawna. By przykleić protezę,

ludzie. Wojna zmienia psychikę, obrazy pozostają w pamięci na

również we własnoręcznie wykonanej, twardej i niewygodnej do

pacjent zwilża ją od środka alkoholem. To lekko roztapia plastik,

zawsze, czasem pomagają wieloletnie terapie, a co jeśli nie tylko

noszenia masce małpy. Już wtedy zaczął poszukiwania środka,

i proteza dopasowuje się idealnie, dociśnięta na miejsce. Następnie proteza jest pokrywana makijażem, by dopasować jej kolor do skóry.

dusza została zniszczona? I i II Wojna Światowa, Wietnam, Irak,

który ułatwiłby proces charakteryzacji. W 1935 roku, pracując już

Afganistan i wiele innych nazw kojarzących się z walką i śmiercią.

dla MGM, wynalazł i opatentował elastyczny rodzaj żywicznego

Protezy są lekkie, wygodne i wystarczająco plastyczne, by

Stamtąd powracali do domu żywi, ale koszmarnie zdeformowani

plastiku, nazwany „vinylite resin”. Dawn w pełni wykorzystał zalety

w przekonywujący sposób oddać ruchy mięśni twarzy. Jedyną ich

młodzi ludzie, którzy nie radząc sobie z nową sytuacją często lata

swojego wynalazku podczas produkcji Ziemi błogosławionej w 1937

wadą jest krótkotrwałość. Długi termin trwałości nosa to 15 dni.

spędzali w zamknięciu, w szpitalach, izolując się od rodziny, daw-

roku, w reżyserii Victora Fleminga i Sidneya Franklina.(…)

Ale jeżeli pacjent posiada sprzęt Dawna, może sam zrobić nowy

nych ukochanych, byle tylko nie pokazać swojego nowego wyglądu,

Jack Dawn, siwiejący, mądry główny charakteryzator M.G.M robił

czyli braku jakiejkolwiek twarzy. Uszy, nos, policzek, oko, poza

sztuczne włosy dla łysiejących gwiazd, sztuczne piersi dla szczupłych

tym ciało: dłonie, całe ręce, stopy lub noga aż po kolano. Mimo

uwodzicielek. Zmienił młodego aktora w Abrahama Lincolna, i 200

okaleczeń – żywi. Przez okaleczenia - martwi dla normalnego ży-

kaukaskich aktorów w chińskich robotników. Około trzech miesięcy

Miejsce na Twoją Reklamę

nos w krótkim czasie. Wkład Dawna w protetykę dał wielu ludziom szansę na normalne życie1. Obecnie technika odlewów pozostaje podobna, lecz materiały, z których wykonywane są protezy stały się o wiele wytrzymalsze, bardziej elastyczne, często do złudzenia przypominające nie tylko wyglądem, ale i dotykiem ludzką skórę. Koszty są jednak ogromne. Na stronie Fundacji Jaśka Meli – www.pozahoryzonty.org - dowiemy się, że proteza estetyczna przedramienia dla dorosłej kobiety, to 40 200 PLN. Protezy są malowane zazwyczaj za granicą, a wymagają

fot. www.medicalartprosthetics.com

czynnego udziału zarówno pacjenta, jak i artysty w jednym czasie, by dopasować kolor skóry idealnie. I w mej charakteryzatorskiej duszy westchnienie słychać - a gdyby tak hiperrealistyczne malarstwo protez stało się jednym z tematów na zajęciach z Efektów Specjalnych? Może wtedy udałoby się większej liczbie osób podać pomocną dłoń? Klaudyna Góralska 1.Cytat pochodzi z mojej książki „Potwory i Ślicznotki. Historia Charakteryzacji Filmowej”

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

kontakt: pbiernacki@touche.com.pl TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

MUZYKA | Postać miesiąca |

| NAZWA DZIAŁU | RUBRYKA

Przez ostatnie miesiące coraz więcej słyszy się o młodej Amerykance, która ma zawładnąć muzyczną sceną. Właściwie robi to już w tej chwili, wzbudzając wiele emocji. Poprzez tajemnicę, jaką buduje wokół własnej osoby, wabi zaciekawionych słuchaczy, stając się coraz bardziej intrygującą i pociągającą.

Witaj Ameryko!

nym”, ale nie stara się za nią kryć. Jest to całkowicie osobny twór,

Lana Del Rey, a właściwie Elizabeth Grant urodziła się 21 cze-

którego kreowanie sprawia jej przyjemność i coraz bardziej pociąga.

rwca 1986 w Nowym Jorku, dorastała w małej miejscowości – Lake Placid. Pasję do śpiewu poczuła już w dzieciństwie, a rozwijała ją

Lana del Ray – Nowe oblicze popkultury TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

Zagadka budząca kontrowersje

udzielając się wokalnie w szkole, kościele oraz wśród znajomych.

Niewiele wiadomo o Lanie Del Rey. Początkowo pojawiły się

Zawsze była samoukiem. Jak sama stwierdza, lubi bawić się swoim

pogłoski o wyimaginowanej postaci młodej piosenkarki, która

głosem, a muzyka pozwala jej poczuć prawdziwą wolność. Jej

miała być jedynie wymysłem popkultury, produktem pod którego

przygoda nie kończy się jednak na dźwiękach. Swoje emocje wyraża

etykietą sprzedawano utwory kogoś zupełnie innego. Lizzie jednak

także poprzez słowo pisane, szukając inspiracji u Jacka Kerouca

istnieje, jest prawdziwą dziewczyną z krwi i kości. Ukazuje zupełnie

i Allena Ginsberga. Gdy miała osiemnaście lat przeniosła się do

odmienne oblicze od dotychczasowych gwiazd sceny muzycznej,

Nowego Jorku, miasta odzwierciedlającego amerykańską kulturę,

nie boi się swojej odmienności i wyrażanej w utworach filozofii.

dającego nadzieję na spełnienie marzeń. To był tylko początek.

Sama bardzo rzadko udziela wywiadów, nie dając dziennikarzom

Niewielka wytwórnia zaproponowała młodej i niedoświadczonej

wielkiego pola do popisu. Buduje wokół własnej osoby aurę tajem-

dziewczynie pieniądze na nagranie pierwszej płyty, która jednak nie

niczości, która w dzisiejszych czasach jest swego rodzaju novum.

cieszyła się popularnością. Po czasie wydała następny album – Kill

Współczesny świat wielkiego splendoru jest wypchany po brzegi

Kill, z którego nie była w pełni zadowolona. Nie zmienia to jednak

skandalami, plotkami, kompromitującymi informacjami. Ludzie łak-

faktu, że przeprowadzka do wielkiego miasta pozwoliła Lizzie na

ną wiedzy, pragną zaspokojenia własnej ciekawości zapominając

rozwinięcie skrzydeł. Rozsmakowała się w nowych dźwiękach

o prawdziwym artyzmie. Podobna sytuacja nie ominęła również

Jeffa Buckleya i Niny Simone, pokochała Franka Sinatrę i Boba

Lizzie. Prasa i niektórzy krytycy zarzucają młodej piosenkarce,

Dylana, odnalazła cząstkę siebie w brzmieniach Elvisa Presleya

że kreuje się na debiutantkę, choć wydała już płyty, które nie

i Nirvany. Została. Pochłonięta innym światem.

przyniosły jej rozgłosu. To jednak nie wszystko. Spekulują, że jej wizerunek jest stylizacją stworzoną przez menadżerów, a histo-

Pop-klasyk

ria z przeszłości o pomieszkiwaniu w starej przyczepie, mając

Pseudonim artystki jest połączeniem dwóch ikon klasycznego

za ojca milionera – oszustwem. Wydaje się, że najistotniejszą

stylu. To ukłon w kierunku hollywoodzkiej gwiazdy filmowej – Lany

pozycję w rozpoczynającej się karierze dziewczyny pochodzącej

Turner oraz popularnego w latach osiemdziesiątych modelu For-

z małego miasteczka, zajmują usta nienaturalnych rozmiarów. Nie

da – Del Rey. Wizerunek młodej Amerykanki jest swoistą kreacją

przeszkadza to jednak Lanie w drodze na szczyt. A może właśnie

i nawiązaniem do różnorodnych symboli kultury. Poczynając od

na tym polega jej zagadka? Intrygować, wzbudzać kontrowersje,

fryzury stylizowanej na Brigitte Bardot, ruchów i mimice Marilyn

podsycać zainteresowanie, sprawić, by wszyscy zwrócili oczy

Monroe, pełnych czerwonych warg, wieńców na głowie niczym

w kierunku wschodzącej gwiazdy oferującej nową jakość…

u hipisowskiej nastolatki, na łańcuchach i pierścieniach przypominających styl biedniejszych dzielnic kończąc. W jednej osobie

Muzyk i reżyser. Melodia i obraz

łączą się ze sobą całkiem różne, niejednokrotnie skrajne światy.

Lana Del Rey stapia ze sobą różne oblicza współczesności

A wszystko to owiane nutą tajemniczości. Jak sama stwierdza

nie tylko za pośrednictwem własnego wizerunku. Jej twórczość

w jednym z wywiadów, Lana Del Rey była jej „projektem artystycz-

jest dowodem na wykorzystywanie wszystkiego, co niesie ze

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| MUZYKA | Postać miesiąca

MUZYKA | Postać miesiąca |

sobą świat popkultury. Ponadto w swoich tekstach ukazuje raczej

całkowicie nową kategorię, którą sama określa jako Hollywood

pesymistyczną wizję życia, uzależniającej miłości, destrukcyjnych

glam ballad.

związków, chwilowej zabawy i przyjemności, która w przyszłości i tak dobiegnie końca. Bo urodziliśmy się po to, aby umrzeć, jak

Przed publicznością

sama śpiewa.

Lana Del Rey przyznaje otwarcie, że grywanie koncertów jest

W jednym z nielicznych wywiadów Elizabeth stwierdza, że

nieco wbrew jej naturze, ponieważ w pierwszej kolejności czuje

jest niezwykle wyczulona na muzykę filmową, nie ukrywając jej

się pisarką, wokal stawiając na drugiej pozycji. Nie kryje lęku

istotnej roli w tworzeniu własnych kompozycji. Filmy są dla mnie

przed występami na żywo, podczas których boi się, że wykona

swego rodzaju terapią. Sama oglądam zawsze te same produkcje

niewłaściwy ruch. Być może takie nastawienie jest przyczyną

oczekując happy endu, który nie nadejdzie.

pierwszego niepowodzenia dziewczyny podczas występu w pro-

Pierwszy utwór z nowej płyty – Video Games – zawładnął

gramie Saturday Night Live, po którym ściągnęła na siebie falę

Internetem. Piosenkarka samodzielnie wyreżyserowała clip,

krytyki wielu osób. Wyraźnie zestresowana, z drżącym głosem nie

tworząc z niego kolaż obrazów ze starych filmów i kreskówek po-

była w stanie przezwyciężyć niepewności i pokazać siły tkwiącej

łączonych z nagraniami amatorską kamerą. W przekazie ukazała

w jej wnętrzu. Brak obeznania ze sceną był widoczny chociażby

historię różnorakich uczuć i doznań współczesnego człowieka,

w chaotycznych ruchach scenicznych oraz uciekającym wzroku,

wielkomiejskość Nowego Jorku czy Hollywood, beztroskę świata

które wyraźnie przeszkadzały w odbiorze utworów. Nie oznacza

młodych. Delikatne brzmienia, spokojna, ale nie monotonna me-

to jednak, że nie wykorzysta swojej szansy.

lodia, a przede wszystkim liryzm zaklęty w jej głosie spowodował, że w kilka dni po opublikowaniu teledysku, utwór podbił serca

Stopy, nie zawiedźcie mnie teraz…

słuchaczy rozpoczynając nową przygodę w życiu młodej artystki.

Pierwszy profesjonalnie wykonany i zarazem oficjalny teledysk

To nie jedyny tego typu eksperyment. Lana już przy wcze-

promujący nową płytę Lany – Born to Die, ukazał się już w grudniu.

śniejszych projektach bawiła się w kontaminację różnych obrazów.

Jest on już mniej dynamiczny od poprzednich autorskich projek-

W Kinda Otta Luck ukazała postaci znane z bajek, gwiazdy czar-

tów piosenkarki, na co niewątpliwie wpływa warstwa dźwiękowa

no-białego ekranu, jak Humphrey Bogart czy Barbara Stanwyck,

utworu. Subtelna kompozycja, niski ton głosu artystki, skrupulatnie

ponętne kobiety, tancerki erotyczne, dzielnice pełne przemocy

recytowane wersy, w tle przewijające się echo męskiego głosu,

i biedy, samą siebie nagrywając z butelką whiskey w ręce. W mie-

a przy tym spokojna i wyrazista melodia ponownie zawładnęły

szankę różnorodnych fragmentów wlała słowa o rozdwojonej

sercami publiczności. Lana po raz kolejny kieruje swoje słowa

tożsamości, ciemnej stornie duszy, niebezpieczeństwie, jakie

ku mężczyźnie, ukrywając pod ich znaczeniami sens ludzkiego

niesie związek, morderstwie i przemocy, zamykając wszystkie

życia. Na płaszczyźnie wizualnej prezentuje siebie jako cesarzową

elementy w energicznych dźwiękach. Wykreowała wizerunek

odzianą w białe szaty, zasiadającą na tronie pomiędzy dwoma

prawdziwej femme fatale, którego nikt kilka lat wcześniej nie był

strzegącymi ją tygrysami, z kwiecistą koroną na głowie i ponętnymi

w stanie zaakceptować, bądź nie chciał dostrzec, uważając za

czerwonymi ustami. Otoczona przestrzenią barokowej świątyni,

nadmiernie mroczny i przerażający. Teraz publiczność jest gotowa

pełnej fresków i przepychu niewzruszenie, niczym prawdziwa

na filozofię głoszoną przez Lanę.

królowa, wyraża swoje uczucia. W drugiej odsłonie przedstawia

Lana świadomie i umiejętnie czerpie ze źródeł kultury amery-

pożądanie i fascynację, która doprowadza do śmierci. W obrazy

kańskiej. Jest niczym początkujący antropolog, badający zjawiska

wtapia symbolikę drogi, ognia, wolności i samotności. Nie odstępuje

nieodłącznie związane z człowiekiem. Nawiązania do filmów

od pesymizmu, przedstawia go jednak w zupełnie innych barwach.

i telewizji, prezentowanie życia zwykłych obywateli, oświecone

Cała płyta Lany Del Rey, podobnie jak jej autorka to odkrycie

neonami miasta, w których króluje pieniądz i przyjemności, al-

tego roku. Z dziewczyny z przedmieścia stała się gwiazdą muzycz-

kohol, prześwity elementów natury, stada panów z aparatami

nej sceny, jeszcze zanim zdążyła wydać album. Jej niebanalny

fotograficznymi, nagrywanie siebie za pomocą amatorskiej kamery,

głos i nietuzinkowy image wprowadza nową jakość i świeżość do

by na koniec użyć Internetu jako nośnika informacji – to oblicze

dotychczasowego świata muzyki. Pozostaje nam kibicować młodej

naszego świata. Pod kątem nawiązań do dorobku kulturowego

i utalentowanej Amerykance, czekając na kolejne osiągnięcia.

cywilizacji objawiającego się na płaszczyźnie obrazu przypomina

Redakcja TOUCHÉ może zapewnić Was, Drodzy Czytelnicy, że

nieco Lady Gagę, której kompozycje opierają się w głównej mierze

będzie bacznie obserwować poczynania Lany Del Rey.

na intertekstualności. Jednak w warstwie muzycznej Lana tworzy

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

Magdalena Kudłacz

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| MUZYKA | Nowości w sklepach

MUZYKA | Nowości w sklepach |

Made in Denmark | The Asteroids Galaxy Tour Out of Frequency

Zakazany owoc Aury | Aura Dione Before the Dinosaurs towarzyszących im muzyków. Krążek jako całość jest niezwykle

tworzonej na potrzeby trasy koncertowej.

muzykalny. W porównaniu z wydanym w 2009 roku albumem

Niewątpliwie do jej znaków rozpoznawczych należą: niekon-

Fruit nowa płyta jest znacznie bardziej dynamiczna od poprzed-

wencjonalne teksty, swobodna muzyka oraz ekstrawagancja na

niej. Znalazło się na niej czternaście dobrze brzmiących, lekkich

scenie. Piosenkarka o rozbrajającym uśmiechu, tłumaczy: Stale

i wpadających w ucho utworów. Jednakże jednoznaczne przypi-

muszę coś robić. Mój wymarzony dzień wygląda tak: budzę się

sanie prezentowanej przez zespół muzyki do jednego z nurtów,

o 5.30 rano, o 7.30 jestem już na parkiecie i tańczę przez kolejne

byłoby chyba bardziej niż krzywdzące. The Asteroids Galaxy Tour

trzy godziny, potem cztery godziny muzyki i jedna – gimnastyki.

ma po prostu swoje własne oryginalne brzmienie, które płynnie

A potem koncert. I to jest właśnie to, czego pragnę.

wymyka się ramom sztywnej klasyfikacji. Duża w tym zasługa

Before The Dinosaurs współprodukowała w Los Angeles

wokalistki. Jej dość charakterystyczny głos doskonale współgra

z pomocą Davida Josta (m.in. Lady Gaga, Limp Bizkit) i Ricka

z instrumentalną częścią zespołu. Muzyczna pikanteria grupy

Nowelsa (m.in. Madonna, Nelly Furtado). Aura to typ perfekcjo-

stworzona została także poprzez połączenie trąbki, saksofonu,

nistki, czuwała cierpliwie nad każdym procesem twórczym przy

keyboardu, gitary i perkusji.

produkcji płyty.

Płytę otwiera energetyczny Gold Rush, który podzielony został

Album oddziałuje na zmysły, nie można oprzeć się odczuciu,

na dwie osobne części. Eksplozja instrumentalnych brzmień jest

iż ktoś nas skrzętnie zagaduje, a czasem nawet szepce do ucha.

tylko przedsmakiem tego, co nas czeka podczas słuchania tego

Swym głosem i melodiami maluje niepowtarzalną rzeczywistość,

krążka. Na szczególna uwagę zasługuje również czwarta pozy-

w której panuje urok mitu Pocahontas oraz masa przygód rodem

cja na płycie. Major, bo właśnie o nim jest tutaj mowa, to jedna

z Hucka Finna. Płytę promuje utwór Geronimo, który opowiada o miłości i wol-

z piosenek promujących cały krążek. I nie będzie chyba zbytnią przesadą, jeśli powiem, że utwór ten jest swoistą kwintesencją

Wytwórnia: BMG Rights Management (BMG RM) Premiera płyty: 31 styczeń 2012

brzmienia The Asteroids Galaxy Tour. W środkowej części albumu impet, jaki towarzyszył mu na początku, łagodnie zwalnia, niosąc

ności. Mam wrażenie, iż Aura w tym przypadku nieudolnie stara

Wytwórnia: Universal Music Polska Premiera płyty: Świat – 4 listopada 2011, Polska – styczeń 2012

wytchnienie i nieco bardziej elektroniczne brzmienia w odsłuchu.

mo panującego za oknem chłodu, Duńczycy wiedzą jak podgrzać atmosferę. Przygotujcie się na sporą dawkę pozytywnej energii płynącej prosto z ojczyzny klocków Lego. Nowy krążek The Asteroids Galaxy Tour pt. Out of Frequency, z pewnością podładuje wasze baterie i wprowadzi w lepszy nastrój. Nieznany nikomu do niedawna zespół podbił serca polskiej publiczności za sprawą piosenki The Golde Age, która została wykorzystana m.in. w kampanii reklamowej jednego ze znanych browarów w 2011 roku. Członkowie The Asteroids Galaxy Tour wystąpili gościnnie w spocie reklamowym pod własnym szyldem, wykonując wspomniany powyżej utwór. Co ciekawe, piosenki tego zespołu przewinęły się również przez kilka amerykańskich seriali, a utwór Around the Bend pojawił się nawet w jednej z reklam iPoda. Out Of Frequency to druga płyta w dorobku duńskiego duetu – wokalistki Mette Lindberg i producenta Larsa Iversena oraz

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

hitu I will love you Monday spodziewałem się czegoś bardziej mobilizującego do wysłuchania pozostałych utworów. Z racji tego,

Nie zakłóca to jednak odbioru płyty, wręcz przeciwnie, dodatkowo Przed nami jeszcze wiele długich, zimowych wieczorów, ale pomi-

się kopiować Lady Gagę. Singiel mnie rozczarował, po autorce

że jestem wytrwały, postanowiłem posłuchać drugiego numeru

ją wzbogaca. Dzięki temu całość nie jest zbyt monotonna i słucha

Aura Dione to duńska piosenkarka i kompozytorka. Rodzice za-

znajdującego się na płycie, o wyrazistym tytule Reconnect. Jest

się jej z przyjemnością. Mnie osobiście najbardziej przypadły do

szczepili w niej pasję do muzyki. Jej głos i brzmienie mogą być

to przyjemna kompozycja, nowoczesna ballada, z refleksyjnym

gustu Heart Attack oraz Fantasy Friend Forver. Ciekawą pro-

dla niektórych zakazanym owocem, któremu już po pierwszym

tekstem powodującym zadumę i immanentny spokój. Etnicznych

pozycją jest z pewnością Suburban Space Invader, delikatnie

skosztowaniu nie będziecie się w stanie oprzeć. Ta uzdolniona

dźwięków doszukać się możemy w ciekawym utworze America,

odbiegający klimatem od reszty utworów. Słuchanie tej piosenki

wokalistka w swojej twórczości z powodzeniem łączy elementy

natomiast Recipe stylistyką muzyczną (za sprawą banjo) kojarzy

doprowadza umysł do stanu podobnego do tego, po zjedzeniu

folku, elektroniki, country, dub, a to wszystko okryte popową woalką.

porcji czekolady – po prostu rozluźnia.

Sama artystka określa ją mianem progresywnej poezji popowej.

mi się z utworem, którym byłem setki razy katowany przez radio – Somewhere over the rainbow.

Gorąco zachęcam do zapoznania się zarówno z nową propo-

Chcąc wnieść jakiś świeży powiew do współczesnej muzyki pop,

Album stylistycznie różni się od poprzedniego, dotychczaso-

zycją sympatycznych Duńczyków, jak i poprzednim albumem. Mam

która według niej jest przewidywalna, sztampowa i tak bardzo do

wi fani mogą być rozczarowani brzmieniem tego krążka. Z całą

nadzieję, że Out Of Frequency dostarczy wam wielu pozytywnych

siebie zbliżona, używa bogatego instrumentarium, między innymi

pewnością kompozycje tworzą pewnego rodzaju aurę, ale chyba

wrażeń. Miłego słuchania!

fortepianu i instrumentów smyczkowych. Sam dźwięk jednak nie

nie aż tak silną, by mnie przyciągnąć.

wystarczy, piosenka musi jeszcze posiadać tekst i dopiero na tym Martyna Kapuścińska

polu widać talent wokalistki. Swoje teksty wzoruje na przekazach

Paweł Biernacki

grupy Antony and The Johnsons. Jej najskrytszym marzeniem jest nagranie duetu z liderem zespołu. Aura zajmuję się również całą wizją dotyczącą zdjęć, realizacji teledysków i scenografii

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| MUZYKA | Na zimowe wieczory

MUZYKA | Kulturalnie z Bristolu |

Dance Baby, dance! | Spektakularne show w wykonaniu najlepszej grupy tanecznej na naszym globie Lord of the Dance…

Witamy w Krainie Elfów | Jonsi Go – przenoszę się do mitologicznej (skądinąd nordyckiej)

pokusić o stwierdzenie, że to

krainy elfów. Wierzono bowiem w zamierzchłej prze-

kolejny popkulturowy występ,

szłości, że te małe, latające chochliki mają zdolności

jednak tradycyjna irlandzka

magiczne. Według mnie Jonsi właśnie takowe posiada.

muzyka i taniec przełamują

Jego świat to całkowite odrealnienie akcentowane przy

barierę, a trasa zespołu stała

pomocy ogromnej wrażliwości, uczuciowości przepły-

się jedną z najbardziej ocze-

wającej przez każdą nutę wyśpiewaną specyficznym,

kiwanych i rozchwytywanych

falsetowym wokalem (analogiczny, nieziemski głos

na świecie.

posiada również Antony Hegarty – front men formacji

Michael Flatley jest pomy-

Antony & the Johnsons).

słodawcą, scenarzystą, produ-

Wokalista pracował nad Go między innymi ze swoim

centem i reżyserem (God! He is

chłopakiem – Alexem Somersem. To właśnie dzięki ich

damn good!) całego przedsię-

emocjonalnym podejściu do perfekcyjnego nagrania

wzięcia. Co ciekawe – nie jest

dźwięku, dogrania wszystkiego w sposób wręcz ideal-

on rodowitym Irlandczykiem, tym

nie zbalansowany, płyta okazała się sukcesem wśród

samym przełamuje stereotyp,

słuchaczy, jak i zyskała przychylność recenzentów.

że tylko człowiek pochodzący

Największą zaletą płyty Jonsi’ego jest różnorodność

z Zielonej Wyspy może osiągnąć

brzmienia. Utwór Go Do zaczyna się perkusyjnym

mistrzowski poziom w tym jakże

intro, dzięki czemu bajkowy w gruncie rzeczy przekaz, zostaje lekko nadszarpnięty przez ciemne moce,

Wytwórnia: EMI Music Poland Premiera płyty: 5 kwietnia 2010

pięknym i skomplikowanym Podobno o tańcu nie da się pisać, można go tylko tańczyć, ja

tańcu. Cały występ został zaprojektowany właśnie przez niego,

drzemiące w duszy wokalisty. Boy Lilikoi – kolejna,

jednak spróbuję przelać na papier uczucia, które towarzyszyły

zaczynając od pomysłu, poprzez choreografię, stroje i muzykę.

interesująca piosenka, zachowana jest w estetyce

mi podczas spektakularnego show, które miało miejsce w teatrze

Zajęło mu to zaledwie 6 miesięcy.

słodkiego, entuzjastycznego popu. Na próżno doszukiwać się

Hippodrome w Bristolu!

Przesiąknięci muzyką i uwiedzieni tańcem widzowie nagrodzili

w niej elementów składowych ambient rocka. To wedle moich

Lord of the Dance to klasyczna opowieść o walce Good vs. Evil

spostrzeżeń jego indywidualna, gejowska Oda do radości. Jest

oparta na kanonach irlandzkiego folkloru. Fabuła przedstawienia

mógł poczuć się „a little bit Irish” i zapomnieć o problemach dnia

jeszcze jeden pochłaniający mnie w pełni utwór. Tornado – bo o nim

rozwija się w miarę jak Dobry Duch podróżuje w czasie i pomaga

codziennego, bo przecież sam Lord of the Dance udowodnił, że

codziennie odsłuchuję i przypominam sobie na nowo, moją uko-

teraz mowa – to zdecydowanie muzyka najbliższa mojemu sercu,

chronić lud wierny tytułowemu Panowi Tańca. Jego odwiecznym

dobro zwycięża pod każdą postacią, nawet taneczną. Bez wahania

chaną piosenkę ich autorstwa pt. Viðrar vel til loftárása. Teledysk

powodująca największe wzruszenie i skłaniająca do refleksji. To,

wrogiem jest the Dark Lord – Don Dorcha, który próbuje położyć

stwierdzam, że pieniądze wydane na ten bilet były „well spent”.

do utworu to piękna i poruszająca historia, krótki, z zarysowaną

co jest wielkim atutem twórczości Jonsi’ego, to również warstwa

kres szczęściu i harmonii jakie panuje pośród ludu. Z pozoru ba-

Dla spragnionych mocnych wrażeń gorąco polecam wideo

płynnością fabularną film o miłości dwóch, młodych chłopców. To,

tekstowa reprezentująca wysoki poziom. Słowa wydobywające

nalna fabuła zamienia się w magiczny i niepowtarzalny spektakl,

przedstawiające występ zatytułowany Feet of Flames, który jest

co mnie najbardziej urzeka i pociąga w sile przekazu Sigur Ros

się z jego ust, podane w różnych sosach muzycznych, smakują

kiedy sala Hippodrome wypełnia się celtycką muzyką i odgłosem

urozmaiceniem pierwotnej wersji Lord of the Dance. W wyżej

jest głos wokalisty – Jón’a Birgissona (pseudonim Jonsi).

wyśmienicie.

stepujących tancerzy! Niewiarygodna synchronizacja pomiędzy

wymienionym przedstawieniu ponad stuosobowa grupa artystów

Jestem wielkim fanem islandzkiego zespołu Sigur Ros. Prawie

tancerzy gorącymi owacjami na stojąco. Tego wieczoru każdy z nas

W 2010 roku Jonsi wydał swój pierwszy, debiutancki album

To nie jest płyta, Drodzy Czytelnicy, do słuchania podczas

muzyką, a wykonywanymi przez tancerzy ruchami przyprawia widza

zaprezentowała show w londyńskim Hyde Parku skromnej (yeah

pt. Go. Tytuł płyty nie jest bez znaczenia. Pospolite, rutynowe

całonocnych spotkań ze znajomymi. To bardzo intymne wyzna-

o istny zawrót głowy, a Green-eyed Monster podszeptuje do jego

right!) publiczności w liczbie 25 tysięcy osób! Najbardziej wido-

iść to synonim aktywności, ruchu, podążania w kierunku czegoś

nie mężczyzny, spowiedź z jego lęków, najlepiej skomponuje się

ucha, że też chciałby tak tańczyć. Ze stu procentową pewnością

wiskowa scena przedstawienia ma swoje miejsce w finale, gdzie

nowego i dotąd nieznanego. Jonsi do tego punktu stara się do-

z klimatem niezbędnej, czasowej izolacji, tudzież błogiego tête

mogę stwierdzić, że skoro niektórzy ludzie mają dwie lewe ręce

artyści rozmieszczeni są na wielopoziomowej scenie, a synchro-

trzeć, a przygody, które spotyka na drodze, eksponuje na swoim

à tête. Mnie głos Jonsi’ego teleportował z zimnej, pełnej śniegu

to wyżej wspomniani tancerze zdecydowanie urodzili się z dwo-

nizacja ich ruchów przypomina rytm bijącego serca, w którym

bardzo udanym krążku.

rzeczywistości do krainy, gdzie lato trwa cały rok. Mam nadzieję,

ma prawymi nogami! Przedstawienie trwa około dwóch godzin,

krąży rozgrzana do czerwoności irlandzka krew!

że Was również.

w tym czasie przez scenę przewija się kilkudziesięciu tancerzy,

Jonsi umiejętnie czaruje słuchacza fascynującym, często wręcz nadprzyrodzonym, magicznym głosem. Wsłuchując się w jego barwę

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

Bartosz Friese

Cosmosoul

którzy do każdej choreografii zakładają inny strój! Można by się

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| LITERATURA | Szerokie horyzonty

LITERATURA | Szerokie horyzonty |

Mężczyzna w świecie romansu | Słów kilka na temat książek autorstwa Nicholasa Sparksa.

Gdyby nie wypadek, Nicholas Sparks mógłby nigdy nie dać poznać

ścią Sparksa zainteresowała się agentka Theresa Park. Od tego

Bowiem męscy bohaterowie powieści Sparksa nie są – jak

nie tyczą się najmniejsze tragedie życiowe. Mogłabym napisać,

się czytelnikom jako autor wielu bestsellerowych powieści. Bowiem

momentu kariera pisarska Sparksa nabrała rozpędu, a jego powie-

pewnie większość panów by była skłonna przypuszczać – ulizanymi

że to mi się u niego podoba – nie pisanie o tragediach – tylko to,

swój warsztat autorski zaczął szlifować, kiedy doznał kontuzji

ściami zaczęli interesować się hollywoodzcy producenci filmowi.

wymoczkami pozbawionymi jaj. Faceci u Sparksa są naprawdę

że akcja jego książek nie jest cukierkowo różowa, jak to można by

po pobiciu rekordu uczelni w sztafecie męskiej – który to rekord

Zanim jednak poruszymy temat zainteresowania ze strony świata

męscy. Przyzwyczajeni do ciężkiej pracy, wytrwali, męscy, niekie-

się spodziewać po romansie. Życie bohaterów toczy się własnymi

do tej pory nie został pobity – i całe wakacje spędzić musiał na

filmu książkami Sparksa, dowiedzmy się czegoś więcej o samych

dy nawet i surowi, jednakże przy tym potrafiący wyrazić emocje

torami, jak to bywa w rzeczywistości i nie jest ono naciągane do

rekonwalescencji. Wtedy właśnie, w wieku 20 lat, napisał swoją

książkach jego autorstwa. Jak to już zostało wspomniane, pierwszą

i swoje uczucia. Nie są ideałami – ideały wszak nie istnieją, więc

granic niemożliwości.

pierwszą powieść The Passing, która nigdy nie została opublikowana.

wydaną powieścią Sparksa był Pamiętnik, potem wydano książki

i u Sparksa ich nie znajdziemy. I dobrze, bo dzięki temu książki te

Dlatego też nie można powiedzieć, że książki Sparksa są

Kolejnej powieści The Royal Murders również nigdy nie wydano.

takie, jak: List w butelce, Jesienna miłość, Na ratunek, Na zakręcie,

są dla nas bardziej rzeczywiste. Nie mamy do czynienia z gogu-

typowymi romansami. Bo nie są. Są połączeniem tego, co najlep-

I prawdopodobnie każdy kolejny napisany przez Sparksa tekst

Noce w Rodanthe, Ślub, Anioł stróż, Trzy tygodnie z moim bratem,

siowatymi facetami, którzy błyszczą w blasku słońca. Jeśli któraś

sze z romansu, tj. historią pięknej miłości, która może przydarzyć

nie doczekałaby się swojej publikacji, gdyby nie współpraca przy

Prawdziwy cud, Od pierwszego wejrzenia, Wciąż ją kocham, Wybór,

z Was właśnie takich facetów szuka wśród postaci literackich to

się każdemu, z realiami życia codziennego. Wydaje mi się, że to

jednej z książek z Billym Millsem, złotym medalistą olimpijskim

Szczęściarz, Ostatnia piosenka, Bezpieczna przystań oraz naj-

przykro mi, ale nie ten pisarz i nie te książki.

w lekkiej atletyce. Książka początkowo wydana została w małym

nowsza – Oddam Ci serce. Jak widać Sparks nie próżnował i nie

Fabuła książek Sparksa też nie jest typowo romansowa. Sparks

właśnie sprawiło, że powieści Nicholasa Sparksa cieszą się tak dużą popularnością. Poruszają one wszystkie wrażliwe struny

nakładzie, lecz w pierwszym roku wydania została sprzedana

bacząc na sukcesy wydawnicze swoich powieści – wiele z nich

bardziej jest pisarzem obyczajowym. Nie ma u niego banalnych

duszy czytelników, bez względu na ich płeć. Tak, tak. Znam męż-

w ilości ponad 50 tysięcy egzemplarzy.

otrzymało tytuł bestsellerów – zabierał się za pisanie kolejnych

dialogów rodem z Mody na sukces, osadzonych w pięknej scenerii,

czyzn, którzy powiedzieli, że Pamiętnik jest jedną z najlepszych

Nicholas Sparks nie od razu porzucił dotychczasową karierę

powieści, które cieszyły się coraz większym zainteresowaniem

gdzie wiadomo od samego początku, że główny amant będzie

powieści tego rodzaju, jakie kiedykolwiek czytali. Wydaje mi się,

w przemyśle farmaceutycznym, by na dobre rozwijać swoją karierę

ze strony czytelników. Konkretniej czytelniczek, bowiem zapewne

szczęśliwy do końca swoich dni z miejscową pięknością. Co to, to

że jest to dosyć szczególny rodzaj recenzji, który mógłby wystawić

pisarską. W tym czasie powstawała jedna z jego najpopularniej-

niewielu panów sięgnęłoby z własnej, nieprzymuszonej woli po

nie. U Sparksa rzeczywistość jest nieco bardziej skomplikowana,

mężczyzna. Być może ze względu na fabułę tej książki, o której

szych książek, a zarazem pierwsza, która została wydana. Był to

prozę Sparksa. A w sumie, w niektórych przypadkach, byłoby to

czyli bądźmy szczere, przystająca do otaczającej nas rzeczywi-

za chwilę kilka słów więcej.

Pamiętnik. Nicholas Sparks napisał go w 1994 roku, a na rynku

dla nich wskazane i przy tym – co ważniejsze – nie urągające

stości. W życiu bowiem nieczęsto, a rzadko spotykamy prawdziwą

Jeśli chodzi o mnie, to największe wrażenie zrobiły trzy

wydawniczym pojawiła się w dwa lata później, kiedy to twórczo-

ich męskości.

miłość, która trwa niezakłócenie przez całe dziesięciolecia, której

książki Sparksa. Były to kolejno: List w butelce, Jesienna miłość

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| LITERATURA | Szerokie horyzonty 6060| LITERATURA | Szerokie horyzonty

6161

LITERATURA | Recenzja LITERATURA | Recenzja | |

i Pamiętnik. Przede wszystkim opisane zostały w nich piękne przez przez starszego mężczyznę, który opowiada ją pewnej kobiecie, i Pamiętnik. Przede wszystkim opisane zostały w nich piękne starszego mężczyznę, który opowiada ją pewnej kobiecie, historie miłosne, takie, o których tylko czyta, które chorej chorej Alzheimera. trakcie tych opowieści kobieta nowo historie miłosne, takie, o których nienie tylko sięsię czyta, aleale które na na Alzheimera. WW trakcie tych opowieści kobieta na na nowo również można przeżyć. również można przeżyć.

poznaje główni bohaterowie, a my dowiadujemy poznaje kimkim są są ichich główni bohaterowie, a my dowiadujemy sięsię jakjak

w butelce, to tak naprawdę historia dwojga samotnych ludzi, silna silna potrafi miłość nawet upływie dziesięcioleci w obliczu ListList w butelce, to tak naprawdę historia dwojga samotnych ludzi, potrafi byćbyć miłość nawet po po upływie dziesięcioleci i wi obliczu którzy utracie bliskich sobie osób stracili wiarę w miłość oraz wyniszczającej wyniszczającej choroby. którzy po po utracie bliskich sobie osób stracili wiarę w miłość oraz choroby. w to, gdzieś świecie czeka nich bratnia dusza. Dzienw to, że że gdzieś nana świecie czeka nana nich bratnia dusza. Dzien-

Uwaga,idzie idzieTrucicielka! Trucicielka!| | Uwaga, Eric-EmmanuelSchmitt Schmitt Eric-Emmanuel Trucicielka Trucicielka

Książki Nicholasa Sparksa, wspomniałam, różnią Książki Nicholasa Sparksa, jakjak jużjuż wspomniałam, różnią sięsię

otrucie, ostatecznie zostaje uniewinniona i oczyszczona ichich otrucie, aleale ostatecznie zostaje uniewinniona i oczyszczona z zarzutów. Ludzie w mieście wiedzą w co wierzyć i komu z zarzutów. Ludzie w mieście nienie wiedzą w co wierzyć i komu ufać. Czy spowiedź wyznana pewnemu młodemu księdzu była ufać. Czy spowiedź wyznana pewnemu młodemu księdzu była szczera? A może była tylko sposobem zwrócenia siebie uwagi szczera? A może była tylko sposobem zwrócenia na na siebie uwagi wyznanie było sprytną o bardzo wysoką stawkę lublub teżteż wyznanie to, to, było sprytną grągrą o bardzo wysoką stawkę – – dusze wielebnego, którą chciała mieć tylko w swoim posiadaniu? dusze wielebnego, którą chciała mieć tylko w swoim posiadaniu?

nikarka z Bostonu znajduje plaży butelkę z listem w środku. od od typowych powieści z gatunku romansu. Przede wszystkim nikarka z Bostonu znajduje nana plaży butelkę z listem w środku. typowych powieści z gatunku romansu. Przede wszystkim nienie

Trucizną w drugim opowiadaniu, noszącym tytuł Potwór, Trucizną w drugim opowiadaniu, noszącym tytuł Potwór,

Listów adresowany Catherine, zmarłej żony mężczyzny spotykamy spotykamy w nich zakończeń rodem z Harlequinów. Śmiało można Listów jestjest adresowany do do Catherine, zmarłej żony mężczyzny w nich zakończeń rodem z Harlequinów. Śmiało można

staje telegram. Główny bohater marynarzem i jego życie staje sięsię telegram. Główny bohater jestjest marynarzem i jego życie

o imieniu Garrett. Pełen tęsknoty i trudnego wyrażenia smutku powiedzieć, powiedzieć, Sparksowskie powieści kończą w większości o imieniu Garrett. Pełen tęsknoty i trudnego do do wyrażenia smutku że że Sparksowskie powieści kończą sięsię w większości

w zasadzie rozgrywa statku, gdzie wśród wszędobylskich w zasadzie rozgrywa sięsię na na statku, gdzie wśród wszędobylskich

sprawia, kobieta postanawia odszukać jego nadawcę czując, dramatycznie. dramatycznie. standardowych happy endów. Choroby, listlist sprawia, że że kobieta postanawia odszukać jego nadawcę czując, NieNie mama standardowych happy endów. Choroby,

zapomina o swojej rodzinie – do momentu kiedy otrzymuje fal,fal, zapomina o swojej rodzinie – do momentu kiedy otrzymuje

iż może to być świetny materiał reportaż. Jednakże lepiej wypadki, wypadki, katastrofy, śmierć głównych bohaterów w takich właiż może to być świetny materiał na na reportaż. Jednakże im im lepiej katastrofy, śmierć głównych bohaterów – w– takich wła-

nieprecyzyjny telegram, z wiadomością, jego córka żyje. nieprecyzyjny telegram, z wiadomością, że że jego córka nienie żyje.

poznaje Garretta, bardziej zaczyna zastanawiać, można śnie śnie realiach obsadzona znakomita większość fabuły książek poznaje Garretta, tymtym bardziej zaczyna sięsię zastanawiać, czyczy można realiach obsadzona jestjest znakomita większość fabuły książek

Nieświadomość, o którą z jego córek chodzi sprawia, Nieświadomość, o którą z jego córek chodzi sprawia, że że boiboi sięsię

stracie ukochanej osoby zakochać ponownie. Osobnym tego tego pisarza. Można powiedzieć, zabieg w pewien sposób popo stracie ukochanej osoby zakochać sięsię ponownie. Osobnym pisarza. Można powiedzieć, że że zabieg tenten w pewien sposób

przybić brzegu i poznać całą prawdę. Zaczyna rozważać, której przybić do do brzegu i poznać całą prawdę. Zaczyna rozważać, której

tematem listy pisane przez Garretta jego zmarłej żony, potęguje potęguje wartości, które Sparks przedstawia w swoich książkach. tematem są są tu tu listy pisane przez Garretta do do jego zmarłej żony, wartości, które Sparks przedstawia w swoich książkach.

córki śmierć byłaby niego większą stratą… córki śmierć byłaby dladla niego większą stratą… Bohaterami trzeciego opowiadania zatytułowanego Koncert Bohaterami trzeciego opowiadania zatytułowanego Koncert

które zawierały w sobie ogromną ilość uczuć i zwierzeń, które Miłość Miłość wydaje mocniejsza, a życie zmusza bardziej intenktóre zawierały w sobie ogromną ilość uczuć i zwierzeń, które wydaje sięsię mocniejsza, a życie zmusza do do bardziej intensywnego korzystania z wolności, jaką oferuje. korzystania z wolności, jaką oferuje. zrozumieć może tylko najbliższa osoba. Czytając je doszłam zrozumieć może tylko najbliższa osoba. Czytając je doszłam do do sywnego

Pamięci anioła pierwsze biblijne rodzeństwo – Kain i Abel Pamięci anioła są są jakjak pierwsze biblijne rodzeństwo – Kain i Abel – –

wniosku, każda kobieta choć w życiu powinna adresatką wniosku, że że każda kobieta choć razraz w życiu powinna byćbyć adresatką

Również filmowcy pokochali prozę Sparksa. Jako pierwszy Również filmowcy pokochali prozę Sparksa. Jako pierwszy

noszą sam garnitur cech. Biorą udział w zawodach sportowych, noszą tenten sam garnitur cech. Biorą udział w zawodach sportowych,

została zekranizowana powieść w butelce (1999), a główne została zekranizowana powieść ListList w butelce (1999), a główne

podczas których jeden rujnuje życie drugiemu. Chris ratuje podczas których jeden rujnuje życie drugiemu. Chris nienie ratuje

takiego osobistego listu. takiego osobistego listu.

O ile w butelce historią miłości dwojga dojrzałych ludzi, role role w tym filmie zagrali Kevin Costner i Robin Penn-Wright. Film O ile ListList w butelce byłbył historią miłości dwojga dojrzałych ludzi, w tym filmie zagrali Kevin Costner i Robin Penn-Wright. Film

kolegi, skutek czego Axel zostaje kaleką, musi zrezygnować kolegi, na na skutek czego Axel zostaje kaleką, musi zrezygnować

to Jesienna miłość opisuje narodziny miłości dwójki nastolatków. okazał okazał kinowym przebojem, a producenci dostrzegli potencjał, to Jesienna miłość opisuje narodziny miłości dwójki nastolatków. sięsię kinowym przebojem, a producenci dostrzegli potencjał,

z wielu pasji i przyjemności. Chris ponadto błędnie myśli, jego z wielu pasji i przyjemności. Chris ponadto błędnie myśli, że że jego

Tutaj przyglądamy dojrzewaniu uczucia, powoli rozwi- jakijaki Tutaj przyglądamy sięsię dojrzewaniu uczucia, jakjak powoli sięsię rozwiw powieściach Sparksa. kolejnych latach powstały kryłkrył sięsię w powieściach Sparksa. WW kolejnych latach powstały

kolega utonął, przez ciągle męczą wyrzuty sumienia. kolega utonął, przez co co ciągle męczą go go wyrzuty sumienia. PoPo

w pewnym momencie rozkwitnąć w całej swej okazałości. filmowe ja, ja, by by w pewnym momencie rozkwitnąć w całej swej okazałości. filmowe wersje książek, takie Szkoła uczuć (2002), Pamiętnik wersje książek, takie jak:jak: Szkoła uczuć (2002), Pamiętnik

dwudziestu latach, jako dorośli mężczyźni, spotykają znów, dwudziestu latach, jako dorośli mężczyźni, spotykają sięsię znów, aleale

Wydawać mogło, ciekawego w historii miłości (2004), (2004), Noce w Rodanthe (2008), Ostatnia piosenka (2010) oraz Wydawać by by sięsię mogło, że że nienie mama nicnic ciekawego w historii miłości Noce w Rodanthe (2008), Ostatnia piosenka (2010) oraz

razem zamieniają rolami. spotkanie staje trucizną tymtym razem zamieniają sięsię rolami. To To spotkanie staje sięsię trucizną

dwójki nastolatków, wszak to motyw dość oklepany zarówno Wciąż Wciąż ją kocham (2010). najbliższych latach powstać mają ekradwójki nastolatków, wszak jestjest to motyw dość oklepany zarówno ją kocham (2010). WW najbliższych latach powstać mają ekra-

doprowadzającą tragicznego zdarzenia. doprowadzającą do do tragicznego zdarzenia.

w literaturze, w filmie. Jesiennej miłości mamy jednak nizacje nizacje kolejnych dwu książek Sparksa, a mianowicie: Prawdziwy w literaturze, jakjak i wi filmie. WW Jesiennej miłości mamy jednak kolejnych dwu książek Sparksa, a mianowicie: Prawdziwy

Elizejska miłość – ostatnie opowiadanie cyklu – łączy i dzieli Elizejska miłość – ostatnie opowiadanie cyklu – łączy i dzieli

pokazane narodziny uczucia, które dobrą sprawę i Szczęściarz. Dzięki znakomitej obsadzie, większość filmów pokazane narodziny uczucia, które taktak na na dobrą sprawę od od sa-sa- cudcud i Szczęściarz. Dzięki znakomitej obsadzie, większość filmów

zarazem, parę małżonków prezydenckich. Catherine przestała zarazem, parę małżonków prezydenckich. Catherine przestała

mego początku napotykało liczne przeszkody. w momencie, opartych prozie Nicholasa Sparska była niezwykle popularna mego początku napotykało liczne przeszkody. I wI momencie, gdygdy opartych na na prozie Nicholasa Sparska była niezwykle popularna

kochać męża, kiedy poznała czego zdolny zdobyć kochać męża, kiedy poznała do do czego on on jestjest zdolny by by zdobyć

mogłoby wydawać, stanie drodze pełni wśród wśród widzów. I tak samo będzie prawdopodobnie z kolejnymi mogłoby sięsię wydawać, że że nicnic jużjuż nienie stanie na na drodze do do pełni widzów. I tak samo będzie prawdopodobnie z kolejnymi

władzę. Zaskoczony Henri rozumie postępowania żony, władzę. Zaskoczony Henri nienie rozumie postępowania żony, jestjest

szczęścia, akcji wkracza najczarniejszy z możliwych bohaterów, filmami, filmami, których powstania przyczyni. szczęścia, do do akcji wkracza najczarniejszy z możliwych bohaterów, do do których powstania sięsię przyczyni.

zmęczony udawaniem idealnego małżeństwa przed błyskami fleszy. zmęczony udawaniem idealnego małżeństwa przed błyskami fleszy.

dotychczas ukryty kulisami i czekający dogodny moment: dotychczas ukryty za za kulisami i czekający na na dogodny moment:

Catherina tytułową trucicielką, która różnymi intrygami mści Catherina jestjest tytułową trucicielką, która różnymi intrygami mści

Sięgając książki Nicholasa Sparka odnosimy wrażenie, Sięgając po po książki Nicholasa Sparka odnosimy wrażenie, że że

choroba. Jesienna miłość to opowieść przede wszystkim o miło- nienie choroba. Jesienna miłość to opowieść przede wszystkim o miłoto zwykły romans, jakich pełno ostatnimi czasy w księgarjestjest to zwykły romans, jakich pełno ostatnimi czasy w księgar-

mężu, czerpiąc z tego dziką satysfakcję. naprawdę sięsię na na mężu, czerpiąc z tego dziką satysfakcję. AleAle taktak naprawdę

drugiej osoby, która daje życia, podejmowania niach. niach. Tkwi w nich bowiem swoista głębia, której znajdziemy ściści do do drugiej osoby, która daje siłęsiłę do do życia, do do podejmowania Tkwi w nich bowiem swoista głębia, której nienie znajdziemy

Catherina dopiero „zatruje” życie Henriego – po swojej śmierci. Catherina dopiero „zatruje” życie Henriego – po swojej śmierci.

dalszych wyzwań. dalszych wyzwań.

w innych książkach tego gatunku, przez czyta je bardzo w innych książkach tego gatunku, przez co co czyta sięsię je bardzo

Schmitt w swojej książce odsłania mechanizmy obsesji, Schmitt w swojej książce odsłania mechanizmy obsesji,

I Pamiętnik. Chyba moja ulubiona książka Sparksa. Rów- dobrze. dobrze. Dostarczają bowiem wiele emocji, a każdy czytelnik wie, I Pamiętnik. Chyba moja ulubiona książka Sparksa. RówDostarczają bowiem wiele emocji, a każdy czytelnik wie,

która ZATRUWA życie każdego z bohaterów. inni, mają która ZATRUWA życie każdego z bohaterów. SąSą onioni inni, mają

nież opowiada piękną historię miłosną, która byłaby idealnym że że dobra powieść powinna nami dogłębnie wstrząsnąć. właśnie nież opowiada piękną historię miłosną, która byłaby idealnym dobra powieść powinna nami dogłębnie wstrząsnąć. TakTak właśnie

inną historię… a jakże podobną, przecież obsesyjną – sam inną historię… a jakże podobną, bobo przecież obsesyjną – sam

zobrazowaniem słów Wergiliusza, Omnia Vincit Amor. Historię jestjest w przypadku książek Nicholasa Sparksa, lektury których zobrazowaniem słów Wergiliusza, Omnia Vincit Amor. Historię w przypadku książek Nicholasa Sparksa, do do lektury których

autor podkreśla, „obsesja towarzyszy wszystkim bohaterom autor podkreśla, że że „obsesja towarzyszy wszystkim bohaterom Trucicielka to zbiór czterech, z jednej strony odmiennych, z drugiej opowiedzianych opowiedzianych w Trucicielce historii”. Trucicielka to zbiór czterech, z jednej strony odmiennych, a zadrugiej w Trucicielce historii”.

zachęcam wszystkie kobiety…I tylko.. wszystkie kobiety…I nienie tylko.. zapisaną kartach starego pamiętnika, kiedy to przede w przede dniu zachęcam zapisaną na na kartach starego pamiętnika, kiedy to w dniu II wojny światowej poznaje dwoje młodych ludzi. uczucie II wojny światowej poznaje sięsię dwoje młodych ludzi. IchIch uczucie wybucha z ogromną namiętnością, lecz niestety zostaje przerwane wybucha z ogromną namiętnością, lecz niestety zostaje przerwane

bardzo podobnych opowiadań, autorstwa francuskiego pisarza bardzo podobnych opowiadań, autorstwa francuskiego pisarza – – Anna Chramęga Anna Chramęga

Moim zdaniem Trucicielka dobra książka, napisana chaMoim zdaniem Trucicielka to to dobra książka, napisana cha-

Erica Emmanuela Schmitt’a. początku warto zastanowić rakterystycznym rakterystycznym schmittowskim stylem. Opatrzona została Erica Emmanuela Schmitt’a. NaNa początku warto sięsię zastanowić schmittowskim stylem. Opatrzona została

strony rodziców dziewczyny. Były bowiem czasy, kiedy ze ze strony rodziców dziewczyny. Były to to bowiem czasy, kiedy na na

dlaczego tytuł książki, zawierającej cztery opowiadania, to powtó- także także pamiętnikiem autora i dzięki temu miałam okazję „poznać” dlaczego tytuł książki, zawierającej cztery opowiadania, to powtópamiętnikiem autora i dzięki temu miałam okazję „poznać”

mezalianse patrzono krzywo. Pomimo usilnych starań zakochani mezalianse patrzono krzywo. Pomimo usilnych starań zakochani

rzenie tytułu pierwszej z opowieści? Czy cztery różne opowiadania, samego samego Schmitta, jego inspiracje i przeżycia związane z aktem rzenie tytułu pierwszej z opowieści? Czy cztery różne opowiadania, Schmitta, jego inspiracje i przeżycia związane z aktem

zostają rozdzieleni. Spotykają ponownie czternastu latach. zostają rozdzieleni. Spotykają sięsię ponownie po po czternastu latach.

pełne absurdalnych i specyficznych sytuacji, sobą łączy? tworzenia. tworzenia. A złota myśl, którą wyniosłam? tylko pisarz powinien pełne absurdalnych i specyficznych sytuacji, coścoś ze ze sobą łączy? A złota myśl, którą wyniosłam? NieNie tylko pisarz powinien

Każde z nich ułożyło swoje życie, lecz serce rozkazów Każde z nich ułożyło jużjuż swoje życie, lecz serce nienie znazna rozkazów

Czy to trucizna? Czy to trucizna?

i namiętność wybucha ponownie… Lecz historię poznajemy i namiętność wybucha ponownie… Lecz historię tą tą poznajemy niejako z dystansu, bowiem nas ona powieścią snutą niejako z dystansu, bowiem dladla nas jestjest ona powieścią snutą

TOUCHÉ | LUTY 2012 TOUCHÉ | nr| 3nr| 3LUTY 2012

mieć talent, także czytelnik, który potrafiłby przeczytać utwór mieć talent, aleale także czytelnik, który potrafiłby przeczytać utwór

w stosowny sposób… sposób… pierwszym opowiadaniu truciznę łatwo zauważyć. w stosowny WW pierwszym opowiadaniu tę tę truciznę łatwo zauważyć. Bohaterka oskarżona o zabójstwo trzech mężów, poprzez Bohaterka jestjest oskarżona o zabójstwo trzech mężów, poprzez

Natalia Tarabuła Natalia Tarabuła

TOUCHÉ | LUTY 2012 TOUCHÉ | nr| 3nr| 3LUTY 2012

| LITERATURA | Recenzja

Droga do miłości jest przebaczenie | Richard Paul Evans Stokrotki w śniegu

LITERATURA | Klasyka Literatury |

Wszystko się jednak diametralnie zmienia, kiedy przez pomyłkę w gazecie ukazuje się jego nekrolog, a wraz z nim wiele krytycznych komentarzy dotyczących zmarłego. James Kier uświadamia sobie jak wiele zła popełnił przez swoją chęć zemsty i od razu

Nieokrzesane pióro sadysty | Recenzja Nieszczęść cnoty Markiza de Sade

postanawia je naprawić. Niestety nie wszystkie wyrządzone przez ludzi są odwracalne…

postawione przed wyborem, czy podążać drogą nieskazitelnej dobroci i prawdy czy wybrać ścieżkę obłudnej żądzy i grzechu. Siostra,

łosnych historyjek, które pomogą mi zabić nudę, ale rano nie

która postanowiła sprzedać własne ciało, zyskała tytuł najlepszej

będę pamiętała nawet tytułu. Pomyliłam się… i bardzo mnie to

kurtyzany w okolicy i wstęp na salony ku aprobacie ważnych oko-

cieszy, bo Stokrotki w śniegu dołączyły do listy moich ulubionych

licznych matron. Druga siostra – Justyna, przepełniona cnotliwymi

książek z przesłaniem. Okazało się, że każda strona tej powieści

zasadami i nieprawdopodobną wręcz wiarą w dobro i sprawiedliwość

jest kwintesencją powieści dla kobiet, ale nie tylko. Składa się

– wybrała ścieżkę prawdy. Którą drogę lepiej wybrać? Zestawienie duchowego spokoju i cielesnej męki czy tę drugą?

momentów. Odnalazłam w niej dla siebie kilka złotych myśli,

Donatien Alphonse François de Sade znany również jako Markiz

które zainspirowały mnie do refleksji na temat ważnych kwestii

de Sade był kontrowersyjnym francuskim pisarzem drugiej połowy

życiowych. Szczególnie w okresie tuż po Nowym Roku, tego typu

XVIII wieku. Pomimo upływu czasu nawet współcześnie jego dzieła

lektura wydaje się być bardzo na miejscu. Jest to przecież czas

potrafią wzbudzić niesmak. Był człowiekiem wielokrotnie ściganym

komponowania noworocznych list, planowania i wprowadzenia

i więzionym za chore poglądy – m.in. ateizm; był libertynem, który

pozytywnych zmian w życiu. Bohater powieści Evansa także

propagował wolność w każdym możliwym aspekcie życia, szcze-

sporządza listę, która ma go odmienić. Może warto zapoznać

gólnie seksualnym. W jego dziełach można doświadczyć miłości

się z jego historią, ponieważ działa naprawdę motywująco i daje

wszelakiej – od brutalnej po karalną.

nadzieję, że w każdej chwili naszego życia, możemy zmienić się

Książka ta dotarła do mnie głównie ze względu na kontrower-

na lepsze. Bo przecież… „W życiu nie chodzi o to, by przeżyć

syjne treści, które zapadły w pamięć moim znajomym. Przyznaję, powieść zadziwia, kiedy sobie uzmysłowić wiek w którym została napisana; emocje, jakie z pewnością musiała wywoływać w sercach

śliwym człowieku, który zagubił się w życiu, owładnięty chęcią

czy umysłach przeszłych odbiorców oraz kreatywność jaką cechował

zemsty. Zatracił, podczas wyścigu o kolejne sukcesy i pieniądze,

się umysł autora – reakcje fetyszystów, których zwykły człowiek na

to co najważniejsze: Miłość. A to od niej wszystko się zaczęło…

co dzień nie generalizuje, naprawdę potrafiły zaskoczyć. Trzeba

Tych, którzy już ocenili Jamesa Kiera, przestrzegam, że ta histo-

podkreślić jednak jedną ważną zaletę tej powieści. Pisząc o tych

ria wcale nie jest tak prosta, na jaką wygląda. Nawet najgorsze

wszystkich bezeceństwach, autor był w stanie ujawnić i być może

zachowanie człowieka ma swoją przyczynę, a czasami za suro-

wyolbrzymić prawdziwe oblicze arystokracji i duchowieństwa XVIII

wością i bezwzględnością kryje się prawdziwa ludzka tragedia.

Dopóki jednak bije serce, nie ma rzeczy niemożliwych. Przekonał się o tym bohater najnowszej książki Richarda Paula Evansa Stokrotki w śniegu. James Kier jest prezesem dobrze prosperującej agencji nieruchomości. Jego mottem życiowym jest powiedzenie: „Jeśli chcesz mieć przyjaciół zapisz się do klubu książki. Jeśli zależy ci na pieniądzach, zacznij robić interesy”.

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

Książka Justyna czyli Nieszczęścia cnoty (Justine ou Les

Kiedy sięgałam po tę książkę, w styczniowy wieczór, byłam

Myślę, że powieść Evansa opowiada po prostu o nieszczę-

miłość, która jest przecież sensem naszego życia. I o tym właśnie

tzw. zła mniejszego.

przekonana, że to będzie kolejna, jedna z wielu prostych mi-

burzę, ale o to, by tańczyć w deszczu…”

opowiada ta historia: o miłości i niełatwej sztuce przebaczenia.

trudnymi decyzjami, które niejednokrotnie zmuszają nas do wyboru

– Justyny i Julietty, obie znalazłszy się w trudnej sytuacji zostają

na nią specyficzny, czarny humor i wiele, wiele wzruszających

życia na lepsze. Zwłaszcza, jeżeli dzięki temu można odzyskać

zdolności rozróżniania dobra i zła czasami stajemy przed bardzo

Malheurs de la Vertu) rozpoczyna się krótką historią dwóch sióstr

niego zniszczenia w życiu dotyczące przede wszystkim bliskich

Nigdy nie jest za późno na naprawienie swoich błędów i odmienienie

Dlaczego więc po świecie nie chodzą same anioły? Bo pomimo

wieku. Jak doskonale wiemy przeszłość (z resztą teraźniejszość

Warto sięgnąć po tę książkę z wielu powodów. Jest to przede

także, ale w mniejszym stopniu) cechowała się przemilczaniem

wszystkim niezwykle miłe urozmaicenie zimowego czasu, ale

niecnych występków. Wszystkie złe uczynki mające miejsce wśród

też okazja do refleksji nad tym, co ważne w życiu i warte wło-

sytuowanych person, dokonywano w ciemnych zakamarkach pań-

żenia wysiłku i starań, aż do ostatniej chwili. Mam na myśli

skich majątków, spowite subtelną mgiełką z szantażu i przekupstwa.

przede wszystkim Miłość, która jest fundamentalną wartością,

We wczesnym dzieciństwie, kiedy nasz umysł stanowi tabula rasa

Nie jest to pozycja, którą należy brać do serca niczym złotą myśl

a o której szczególnie myślimy właśnie teraz, w lutym – miesiącu

zasad moralnych, rodzice robią w nim pierwsze wpisy objaśnia-

czy życiowe motto. To przecież fikcja literacka, toteż los Justyny

Zakochanych.

jąc, że powinniśmy czynić dobrze a stronić od złego. I od tego

chwalonej za siłę ducha i potępianej za niezłomną naiwność – nie

Monika Masłowska

się zaczyna. Potem najczęściej przychodzi religia i przykładowe

powinien zalegać w naszych sercach dłużej, jak za przewróceniem

przykazania (tutaj podobnie – nie czyń złego przede wszystkim)

ostatniej strony książki.

do tego dochodzą bajki, w których zły bohater o ciemnym kolorze

Patrycja Smagacz

zawsze zostaje zwyciężony przez bohatera o jasnym kolorze.

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| TEATR | Recenzja

TEATR | Recenzja |

z dopiero co poznaną kobietą.

Farkašová nie próżnowała. Na

Sprawy mocno się komplikują,

scenie pojawia się intrygujące

gdy w ich związek miesza się

lustro, zaskakuje nas teatr cieni,

zostawiony na pastwę losu przy-

a projekcje multimedialne starają

jaciel. Powstaje tradycyjny trójkąt

się oddać niezwykły charakter

damsko-męski, w dodatku każdy

powieści i miejsca, w którym

z jego uczestników powoli uka-

toczy się jej akcja. Podczas

zuje swoje prawdziwe oblicze...

trwania spektaklu spotykamy

Sztuka jest reżyserskim

się z aktorami w żywym pla-

debiutem na polskiej scenie –

nie, którym towarzyszą kukły,

Joanny Zdrady, która dotychczas

manekiny (należy wspomnieć,

tworzyła przedstawienia poza

że Blaszany Drwal i Strach na

granicami naszego państwa.

Wróble naprawdę robią wraże-

Uczyła się w Bratysławie, praco-

nie), maski, strojne kostiumy

wała w Ostrawie. Doskonale wi-

(w tym świecące buty Dorotki)

doczne są naleciałości zarówno słowackiej jak i czeskiej szkoły teatralnej w „wielofunkcyjnej”, drobiazgowej i miłej dla oka

Życie, czas i BIG TOUCHES | Recenzja

spektaklu Jakobi i Leidental Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego

scenografii, którą sama stworzyła. Pozytywnie zaskakuje nie tylko dekoracja, ale i kostiumy, które idealnie oddają farsowy charakter spektaklu Hanocha Levina. Joanna Zdrada z pewnością nie jest minimalistką. Pisząc o tym przedstawieniu

Tytułowi bohaterowie są przyjaciółmi, których od lat łączy codzienna

nie można pominąć roli Łukasza Guzy, który z „pomocy technicz-

herbata i niezbyt ekscytująca gra w domino. Ich życie płynie w nie-

nej”, mężczyzny, który podczas trwania przedstawienia zmieniał

zmiennym tempie, jest monotonne, aż do momentu, gdy jeden z nich

elementy dekoracji, stworzył bardzo ciekawy epizod. Być może

– Itamar Jakobi (w tej roli jak zawsze zachwycający – Artur Święs)

nie przypadkowo swoją charakteryzacją przypominał Riffa Raffa,

wypowiada magiczne słowa: „Urodziłem się, aby żyć” i postanawia diametralnie zmienić swoją dotychczasową egzystencje, a co za

postać z filmu The Rocky Horror Picture Show... Mogłoby się wydawać, że Jakobi i Leidental to prosta farsa

i bezustannie szczekający pies

fot. www.banialuka.pl

fot. www.teatrslaski.art.pl

Toto, który również bierze udział w przygodach. Przepych. Środki wykorzystane w teatrze lalek nas zaskakują, ale pozostaje wrażenie, że wszystko jest jakieś niespójne, irracjonalne, a od

Zatrzęsienie w krainie Oz | Recenzja spektaklu Czarnoksiężnik z krainy Oz Teatr Lalek Banialuka w Bielsku-Białej

dziecka wiemy, że co za dużo to niezdrowo. Można stwierdzić, że łatwo dyletantowi teatralnemu krytykować przedstawienie dla najmłodszych, z pozoru widzów nie wymagających. Powtarzam z pozoru, ponieważ widzów, którzy również nie zawsze wy-

Cieszący się popularnością teatr lalek Banialuka. Na scenie inter-

chodzą z teatru zadowoleni i tak samo mogą dostrzec, że aktorzy

pretacja pierwszej powieści fantasy dla dzieci. Znani bohaterowie,

są jacyś życiem zmęczeni, że czasem się motają.

oszałamiające wizualizacje, niezwykle precyzyjnie wykonane

Nie mogę nie wspomnieć, że sztuka posiada „smaczki”, epizody,

tym idzie – zerwać kontakt ze swoim (najprawdopodobniej) jedy-

o związkach, w której wszystko wydaje się przejaskrawione, gra

lalki i bajkowe kostiumy. Z bólem serca i mimo sympatii, jaką od

które umożliwiają uniesienie się kącików ust, a czasem wywołują

nym kolegą – Davidem Leidentalem (Andrzej Warcaba – również

aktorów pompatyczna i towarzyszy jej absurdalny humor. Świadczy

dziecka darzyłam utwór literacki Bauma, muszę stwierdzić, że

gromki śmiech. Mowa tu o samej postaci Czarnoksiężnika, pewnych

znamienity aktor teatru śląskiego). To nie jest takie łatwe jakby się

o nim na przykład urocza piosenka o puszczaniu bąków, którą wy-

miał miejsce przerost formy nad treścią. Widownia zapełniona

niegodziwych małpach i charyzmatycznym strażniku granicznym

mogło wydawać.

konuje Jakobi (w tym miejscu pozwolę sobie na odrobinę prywaty

drugoklasistami, co nie powinno dziwić, skoro znajdujemy się

i jego dwuznacznych wypowiedziach, które zrozumieją tylko starsi

Jakobi wyrusza w poszukiwaniu szczęścia i niespodziewanie na

– Uwielbiam Pana, Panie Arturze).

jego drodze staje wytworna dama o krnąbrnych kształtach – jędrnym

Tak naprawdę jest to gorzka komedia, która przypomina o tym,

w teatrze, tworzącym przedstawienia dla dzieci i młodzieży, jedynie

widzowie. Czarnoksiężnik z krainy Oz w reżyserii Petra Nosáleka

chwilami może przeszkadzać w odbiorze sztuki. Spontaniczne

nie jest przedstawieniem zapierającym dech w piersiach. Można

reakcje najmłodszych mają bez wątpienia swój urok.

odnieść wrażenie, że bardziej postawiono na jego spektakularność,

biuście i pokaźnych pośladkach, które sama nazywa Big Touches.

że nie jest łatwo dokonać rewolucji w swoim życiu. Popadamy

Trzeba przyznać, że Grażyna Bułka, która wcieliła się w postać

w przyzwyczajenia i boimy się radykalnych zmian, podejmowania

Siadamy wygodnie by przypomnieć sobie zaczarowany świat

Ruth jest zdystansowaną, utalentowaną i odważną aktorką. Bez

decyzji. Każdy z nas ma kompleksy i każdy boi się samotności, ale

Czarnoksiężnika z krainy Oz. Razem z Dorotką (w tej roli Marta

boską nie zapominajmy, że nie liczy się ilość tylko jakość. Pokuszę

wątpienia grała pierwsze skrzypce w przedstawieniu, nierzadko

mimo niepowodzeń warto działać! Oto myśl, która towarzyszy po

Marzęcka) podczas huraganu przenosimy się do tajemniczej krainy,

się o kolokwialne stwierdzenie, że twórcy spektaklu przeholowali.

wywołując salwy śmiechu. Itamar Jakobi ulega jej urokowi, wpada

opuszczeniu sali kameralnej...

po uszy i zdecydowanie za szybko podejmuje decyzje o ślubie

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

mnogość technik wykorzystywanych w teatrach lalek, ale na miłość

gdzie od pierwszych chwil zwracają naszą uwagę środki wykorzyJoanna Krukowska

stane w spektaklu. Znana w środowisku lalkarskim scenograf Eva

Joanna Krukowska

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| PSYCHOLOGIA

PSYCHOLOGIA |

Miłość do samego siebie

W krainie niejednoznaczności

żeby chronić własne ego, buduje wokół

Powszechne przekonanie odnośnie tego,

Narcyz koncentruje się na sobie. Wszyst-

siebie mur wyniosłości i obojętności. Ten,

czym jest narcyzm, bierze się z mitologii,

ko odnosi do siebie. Jego poczucie własnej

kogo zdecyduje się pokochać, czuje się

w której Narcyz był niezwykle pięknym

wartości zazwyczaj jest nadmierne, ale

zaszczycony i wyróżniony. W końcu miłość

młodzieńcem, który odrzucił uczucie nimfy

jednocześnie bardzo chwiejne. Często

Narcyza to coś wyjątkowego! Tymczasem

Echo, przez co został ukarany miłością do

przeżywa ambiwalentne stany uczuciowe

związek z Narcyzem to uwikłanie, z którego

własnego odbicia. Umarł z tęsknoty i nie-

odnoszące się do jego samego, nie wiedząc

bardzo trudno się wyzwolić, a wychodzi się

zaspokojonego uczucia, a na jego grobie

czy siebie kocha, czy nienawidzi, czy jest

z niego z poharataną psychiką, poczuciem niejasności, zagubienia i rozczarowania.

wyrósł kwiat, nazwany od jego imienia

dobry, czy zły. Traktuje innych instrumentalnie,

narcyzem. Tyle w kwestii przypomnienia.

bo jest przekonany o własnej wyjątkowości,

Co ze współczesną definicją narcyzmu?

która implikuje szczególne prawa i przywi-

Potocznie uważa się, że jest to forma nad-

leje. Wierzy, że wolno mu wykorzystywać

miernej miłości własnej, nieadekwatnego

innych do swoich celów, okazywać im

zadowolenia z siebie, nadmiernego zachwytu

niechęć czy pogardę. Marzy i fantazjuje

sobą. Narcyzm utożsamia się z pychą,

o sile, omnipotencji, ponadprzeciętnych

egocentryzmem, zawyżoną samooceną.

umiejętnościach, wyjątkowej miłości. Nie

W rzeczywistości narcystyczne zaburzenie

interesuje go przeciętność. Potrzebuje

osobowości nie ma nic wspólnego z miło-

być niezwykły i adorowany. Choć sprawia

ścią, a już na pewno nie do samego siebie.

wrażenie silnego i niewrażliwego, łatwo go

Stosunek Narcyza do innych nie jest stały i zależy głównie od tego, co czuje do samego siebie

urazić, bo charakteryzuje go nadwrażliwość Jak rozpoznać Narcyza?

na krytykę. Narcyz jest przeczulony. Od-

Prawdą jest, że Narcyz nosi się z wielką

biera wyjątkowo intensywnie każdą uwagę

Na podium

pewnością siebie, czasem nonszalancją,

czy aluzję. Doszukuje się drugiego dna

Życie Narcyza to ciągła rywalizacja. Chce

traktuje innych z góry, manifestuje swoją

i ukrytych intencji. Wierzy, że cały świat

i potrzebuje być najlepszy. Kiedy siebie ocenia

pozycję, władzę albo powodzenie. Ale nie

kręci się wokół niego.

il. Olga Adamska

robi tego dlatego, że czuje się wyjątkowy

Zabójcza miłość własna „To ja, Narcyz się nazywam, przepraszam i dziękuję - ja tych słów nie używam. Jestem piękny i uroczy – popatrzcie w moje oczy. Jestem przecież najpiękniejszy, a na pewno najskromniejszy…” Ładnych parę lat temu ta piosenka gościła na listach przebojów i była prawdziwym hitem wśród nastolatek. Niewiele po niej zostało, oprócz błędnego przekonania, że narcyz to ktoś zachwycony sobą i zakochany w sobie. Tymczasem – nic bardziej mylnego!

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

jako ponadprzeciętnego, innych uznaje za gorszych i słabszych. Jednak jego wieczna

czy lepszy. Narcyz rozpaczliwie próbuje

Na mojej planecie

huśtawka nastrojów sprawia, że gdy tylko

podtrzymać swoją wysoką samoocenę

Narcyz uznaje tylko swoje reguły gry.

o sobie zaczyna myśleć mniej pozytywnie, automatycznie idealizuje innych. Skutkuje

i szuka dla niej potwierdzenia w otoczeniu.

Albo jest się z nim, albo przeciw niemu,

Jak tlenu do życia potrzebuje pochwał, wyra-

przy czym niełatwo grać w jego drużynie,

to tym, że może kogoś, kim podobno gardzi,

zów uznania, dowodów swojej niezwykłości

bo prędzej czy później – odtrąci każdego.

zacząć nagle podziwiać i szanować. Jego

i siły. Oczywiście koncentruje się na sobie,

Nikt nie będzie w stanie go zadowolić

stosunek do innych nie jest stały i zależy

ale nie ze względu na samouwielbienie,

i zaspokoić jego potrzeby miłości. Między

głownie od tego, co czuje do samego siebie.

tylko wielką niepewność co do własnej

innymi dlatego, że jest jak otchłań bez dna.

Funkcjonuje w pułapce dążenia do ideału.

wartości. W gruncie rzeczy narcyz ma

Narcyza można karmić komplementami

W głębi duszy czuje do siebie tak wielką

bardzo niską samoocenę, jest wycofany,

i pochwałami, ale ciągle będzie mu mało.

niechęć i odrazę, że tylko osiągnięcie ideału

zamknięty w sobie, często zalękniony. Boi

Nawet najdrobniejszy, często neutralny gest,

pozwoliłoby mu zmazać to poczucie niena-

się, że inni odkryją, że wcale nie jest tak

może zinterpretować jako wycofanie miłości

wiści. Bycie wystarczająco dobrym wcale

dobry, jak się wydaje i musi to ukrywać.

albo krytykę, której nie znosi. Ponieważ sam

mu nie pomoże, musi być najlepszy, żeby

Musi udowadniać całemu światu, jak wiele

nie do końca wie, jaki jest, często czuje się

zneutralizować to, jak podły się sobie wydaje.

potrafi i na co go stać. Wielki strach budzi

nic nie wart, brzydki, beznadziejny i niezdol-

Dlatego dąży do perfekcjonizmu i stawia

u niego reakcja innych ludzi na jego osobę.

ny do miłości czy odnoszenia sukcesów.

sobie poprzeczkę coraz wyżej. To może być

Ich opinie, wystawianie przez nich oceny,

I mimo pozytywnych wzmocnień płynących

bardzo konstruktywne – osoby narcystycz-

wyrażany stosunek. Bez aprobaty, uwiel-

nieprzerwanym strumieniem z zewnątrz,

ne bardzo często osiągają wysokie wyniki

bienia i oklasków usycha.

nie może uwierzyć, że jest inaczej. Narcyz,

w nauce czy pracy zawodowej, są uważane

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| PSYCHOLOGIA

PSYCHOLOGIA |

za kompetentne, zdolne i wybitne. Płacą za

wymaganiom. Każdy w końcu okazuje się

nia. Nie znają smutku czy żałoby. Własny

to jednak wysoką cenę. Nie wiedzą, kiedy

niewystarczający, a wtedy zostaje odrzucony

interes i dobrostan to dla nich wyznacznik

przerwać bieg ku doskonałości, ciągle im

i zastąpiony lepszym modelem.

mało. Wpadają w dwie skrajności – albo

Sylwetka przestępcy Statystyki, które dotyczą popełniania

tego, w co się angażować, a czego unikać.

gwałtów w USA, rozkładają się w bardzo

Nie mają poczucia winy, że wykorzystują

wierzą, że już są idealne, albo dochodzą do

Być tym drugim

innych lub manipulują nimi. Uciekają od

wniosku, że są zbyt słabe, aby kiedykolwiek

Związek z narcyzem, nawet przelotny,

pustki i samotności, rzucając się w wir

się takimi stać, co znów wywołuje lawinę

może wywrzeć na człowieku wielkie piętno.

wrażeń. Najczęściej są to osoby aktywne,

negatywnych uczuć i złości.

Narcyz fascynuje – swoją siłą, władzą i aurą

ciekawe świata, ambitne, pełne energii

niezwykłości, zwłaszcza tych, którzy mają

i z silną potrzebą stymulacji. Nie można się

Partner idealny

problemy z poczuciem własnej wartości

z nimi nudzić, są ekspresyjni, aczkolwiek

Nikt nie ma wypisane na czole, że jest

i cierpią z powodu niskiej samooceny.

mogą sprawiać wrażenie rozkapryszonych.

Narcyzem. Nie każdy, kto jest wyniosły czy

Akceptacja Narcyza jest wyjątkowo cen-

Kuszą i przyciągają do siebie innych, ale

ma wysoką, acz nieadekwatną samoocenę,

na – w końcu pochodzi od jednostki tak

mogą przerażać – choćby wybuchami

na to miano zasługuje. Narcyza można

niedostępnej i nieosiągalnej! Osoba, na

wściekłości. Wielu wierzy, że Narcyza

rozpoznać po tym, jak tworzy relacje. Obiekt

którą Narcyz kieruje swoje uczucie, my-

można zmienić – miłością, cierpliwością

swoich uczuć albo idealizuje, albo całkowi-

śli, że jest wyjątkowa, ale tylko do czasu.

i akceptacją. Zazwyczaj to za mało, a Ci,

cie deprecjonuje. Nie potrafi być zależny,

Szybko bowiem orientuje się, jak wysokie

którzy bardzo się starają i angażują kończą

chce ciągle sprawować kontrolę, nie umie

oczekiwania są względem niej kierowane.

z wielkim rozżaleniem i frustracją. Bo Nar-

wyrażać empatii czy współczucia. Również

To wywołuje upokorzenie, wstyd, poczucie

cyz, niestety, nie chce się zmieniać. Jest

w związku jest nastawiony rywalizacyjnie

niższości. Ten, kto zostaje przez narcyza

mu dobrze z samym sobą, nawet, jeśli się

i konsumpcyjnie. Partnera darzy uczuciem tak

porzucony, może mieć wrażenie, że zawiódł,

męczy. Uświadomienie mu jego problemu

długo, jak długo uzyskuje od niego aprobatę,

że się nie sprawdził, nie był wystarczająco

to długi i trudny proces.

komplementy i bezgraniczne uwielbienie.

mądry, zaradny, ładny. Upadek z piedestału

Nie sposób dostosować się do stylu bycia

Gdy tylko pojawią się pierwsze wątpliwości

romantycznej miłości od Narcyza jest długi,

człowieka z narcystycznym zaburzeniem

– miłość przeradza się w nienawiść i pozba-

a zderzenie z ziemią – bolesne. Jeszcze

osobowości, nie da się przewidzieć jego

wianie wartości. Gdy poczuje, że partner

w trakcie trwania związku partner Narcyza

ruchów i zachowań. Nikt długo nie wytrzy-

mu zagraża – bo odnosi sukcesy albo jest

cierpi, bowiem ten nie jest szczególnie

ma emocjonalnej huśtawki – od deklaracji

bardziej atrakcyjny – musi go ukarać, czyli

wierny, wrażliwy i oddany. Potrzebuje ad-

wielkiej miłości i pełnych uwielbienia kom-

odtrąca go, obarczając go jednocześnie

oracji non stop, od jak największej ilości

plementów do pogardy, deprecjonowania

winą za rozpad relacji. Warto zaznaczyć,

osób, najlepiej ciągle nowych, tak, żeby

i poniżania. A poza tym, czy warto? Oprócz

że Narcyz, w swoim mniemaniu, nie jest

jego poczucie własnej wartości było ciągle

fasady siły i niezwykłości, Narcyz nie ma

niesprawiedliwy czy zmienny, nie bywa winny

potwierdzane. Narcyz nie może pozwolić

wiele do zaoferowania. Sposób na Narcy-

ani odpowiedzialny. To inni popełniają błędy,

sobie nie chwilę obojętności ze strony świata,

za? Omijać szerokim łukiem, a najlepiej

nie on. To inni za mało się starają, grają

bo wtedy jego rzeczywistość runie. Między

zostawić samemu sobie.

nie fair albo kochają za mało. Narcyz nie

innymi dlatego ma problem z koncentrowa-

szuka jakiegokolwiek partnera, nie każdy

niem uwagi i uczuć na jednej osobie przez

może zasłużyć na jego zainteresowanie.

dłuższy okres czasu.

Joanna Ślazyk

dziwny sposób. Według nich kobiety są najbardziej narażone na niebezpieczeństwo we własnym domu, w towarzystwie znajomych, rodziny, a także przyjaciół. Statystycznie rzecz ujmując, mniej muszą się obawiać obcych i wszelkich miejsc poza domem, jeśli nie bierzemy pod uwagę ulic i parkingów. Tylko około jedna trzecia kobiet pada ofiarami osób obcych! W grupie największego ryzyka znajdują się dziewczęta w wieku od 16 do 20 roku życia. Wśród gwałcicieli można wprowadzić pewne rozróżnienia. Są tacy, których stwarza okazja, tj. dokonują gwałtów podczas popełniania innych przestępstw, często nawet nie rozpoznając później swoich ofiar. Gwałciciele kompulsywni natomiast gwałcą, by dać upust swojej złości. Są i tacy, którzy robią to głównie z motywów erotycznych (pociąga ich brutalny seks); część z nich to mizogini, którzy odczuwają nienawiść i silne uprzedzenie do płci pięknej. Tym, co łączy różne ich typy to wypaczony sposób myślenia, który racjonalizuje dokonane

fot. Karolina Molenda

zbrodnie, w celu uniknięcia poczucia winy. Wyjątkiem są psychopatyczni gwałciciele, którzy nie potrzebują takich usprawiedliwień. Żyją oni w przekonaniu, że mogą robić, co chcą oraz mieć to wszystko, czego sobie zażyczą.

Seksualni drapieżcy

Swoją uwagę zwraca w kierunku osób silnych, wyjątkowych, najczęściej bardzo

Wszystko mi wolno

atrakcyjnych i cieszących się powodzeniem.

Ludzie z narcystycznym zaburzeniem

W końcu zasługuje na to, co najlepsze.

osobowości mają bardzo proste wartości.

Jednak czar pryska, gdy ukochana osoba

Doceniają przede wszystkim władzę, bo-

okazuje się być tylko człowiekiem – mający

gactwo i siłę. Mogą być okrutni lub zacho-

swoje wady, problemy i gorsze dni. A nikt

wywać się niemoralnie, bo generalnie są

nie jest w stanie sprostać tak wysokim

niezdolni do odczuwania wyrzutów sumie-

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

Dlaczego dobrym ludziom nie miałyby się przytrafiać złe rzeczy? W naszych głowach toczy się nieustannie dialog między tym, co jest na świecie, a tym, co chcemy, aby było. Żyjemy w przekonaniu, że wypadki samochodowe, huragany i inne przestępstwa, to byty, które wrażliwe są na kwestie sprawiedliwości. Różowe okulary, które wkładamy, nie ochronią nas przed gwałcicielami, psychopatami i pedofilami. W jaki sposób ochronić siebie i najbliższych?

Podstawą gwałtu jest wypaczone myślenie oraz rozbudzone fantazje. Tego rodzaju fantazje różnią się od fantazji normalnych mężczyzn częstotliwością, natręctwem, a także dużym znaczeniem, jakie mają dla gwałciciela. Czasami popełniają gwałty, tylko po to, by mieć materiał do ich snucia. Pojawiają się one często na wiele lat przed popełnieniem pierwszego przestępstwa.

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| PSYCHOLOGIA

PSYCHOLOGIA |

Podwójna gra

twarzy bądź język ciała.

Przestępcy seksualni (gwałciciele, a tak-

• Ekspresja twarzy. Emocja pojawia się

kłamstw jednocześnie nie mówiąc prawdy,

że pedofile) wykorzystują do oszukiwania

na naszej twarzy przez moment (1/25 se-

a przy tym nie odpowiadając na pytanie.

aby zrobić cos takiego. Starają się unikać

społeczeństwa specjalne techniki. Najważ-

kundy) zanim ją odczujemy. Póki sobie jej

Naukowcy wyrażają także przekonanie,

niejszą z nich jest prowadzenie podwójnego

nie uświadomimy, nie możemy jej stłumić.

że kiedy jesteśmy brutalni wobec kogoś, znajduje do odzwierciedlenie w języku,

życia. Dobrze wiedzą o naszej skłonności

Dokładny obserwator może ją jednak za-

do wyciągania wniosków o tym, jacy jeste-

uważyć w tym ułamku sekundy. Gdy ktoś

poprzez dystansowanie się do nich. I tak

śmy na podstawie publicznego wizerunku.

stara się ukryć emocję, nadal na twarzy

np. Klaudia staje się tą dziewczyną.

Przyczyną, dla której tak trudno jest wykryć

widać jej ślady. Większość osób, starając

kłamstwo jest to, iż… kłamstwem jest całe

się udać inną, nie napina pewnych grup

ich życie. Jeśli ktoś popełnia przestępstwo

mięśni, które napinają się przy nieświadomej

Niestety, często nie mamy wpływu na

na tle seksualnym to kłamie od momentu

ekspresji emocji, np. podczas odczuwania

to czy stajemy się ofiarami czy nie. Ofiary

jego popełnienia. Staje się ono spójnym

przez nas smutku unoszą się do góry

są często atakowane w biały dzień, od

Chwila prawdy

elementem jego życia. Przy tego rodzaju

wewnętrzne kąciki brwi. Intencjonalnie

tyłu. Przed gwałtem nie zawsze można

wprawie, trudno dostrzec oznaki nerwowości.

potrafi tego dokonać jedynie 15% popula-

się uchronić, stąd możemy tylko zwiększyć

Staje się on łgarzem wytrawnym, którego

cji. W uśmiechu nieszczerym unoszą się

prawdopodobieństwo nie stania się ofiarą

niemalże nie sposób wykryć.

do góry jedynie kąciki ust, a cały obszar

w sytuacji, w której w ogóle możemy nad

Co można dostrzec? Jak wykryć kłam-

wokół oczu pozostaje bez wyrazu. Ważne

nią panować. Przede wszystkim, należy

stwo? Niestety ludzie nie są najlepsi w wy-

jest także to, iż kiedy rzeczywiście żywimy

zwiększyć swoją czujność. Jako że nie

krywaniu kłamstw (nawet psychologowie!),

jakieś uczucie, to asymetria twarzy jest

można wykryć każdego kłamstwa, nawet

choć myślą, że jest inaczej. Ludowa mądrość

znacznie mniejsza! Emocja rzeczywiście

zwracając uwagę na powyższe informacje, to powinniśmy się koncentrować przede

podpowiada nam, iż patrzenie w oczy jest

odczuwana okazywana jest bardzo krót-

oznaką prawdomówności. Niestety w ba-

ko. Jeśli jest okazywana przez dłużej niż

wszystkim na sposobach odstręczania

daniach naukowych nie stwierdzono, by

10 sekund to z dużym prawdopodobień-

drapieżców seksualnych poprzez unika-

unikanie wzroku rozmówcy było oznaką

stwem jest ona nieszczera.

nie sytuacji wysokiego ryzyka. Seryjni

oszukiwania. Smutna prawda jest taka, iż

• Język ciała. Badania wskazują, iż kie-

gwałciciele okupują biura matrymonialne,

przestępca seksualny, także wie, że odwra-

dy ktoś kłamie to jest o wiele bardziej

bary dla samotnych, a zwłaszcza Internet.

canie wzroku jest powszechne uznawane

oszczędny w gestach niż zwykle. Ponadto

Psychopaci świetnie się czują w otoczeniu

za oznakę kłamstwa, stąd będzie się starał

intensywność gestykulowania zmniejsza

anonimowym, które zapewnia im swobodę działania i brak odpowiedzialności.

tego unikać. Wszystko, o czym kłamca wie,

się, gdy zwracamy baczną uwagę na to, co

że powinno być symulowane i wszystko,

mówimy. Na szczególną uwagę zasługują

Jestem pewna, że sama jesteś w stanie

co potrafi symulować, będzie symulowane.

także emblematy. Są one gestami mającymi

określić inne sytuacje, które można zaliczyć

w danej kulturze określone znaczenie, jak np.

do kategorii wysokiego ryzyka. Ich istota nie polega na tym, iż wiesz, że jest to sytuacja,

fot. Magdalena Majchrzycka

Moja Ars

Miliony ludzi na całym świecie, tyle samo dusz... różnych dusz. Tyle samo problemów dnia codziennego, lęków, frustracji, konfliktów. Musimy sobie z nimi radzić, choć czasem brak nam sił. Mimo to każdy wierzy, że jest niepowtarzalny, niezastąpiony... i ma rację! Jesteśmy od siebie inni, a poprzez to wyjątkowi! Chcemy to wyrazić, każdemu pokazać! Nie chcemy się z tym kryć... chcemy pokazać siebie całemu światu! Pytanie – po co? I jak to zrobić?

Wewnętrzny wariograf

kciuk uniesiony w górę, znak pokoju bądź

Są tylko dwie kategorie wskazówek,

gest fuck you. Mogą być one elementem

w której przydarzy Ci się krzywda, ale na

że ktoś mówi nieprawdę: oznaki, o których

oszukiwania, gdy są wykonywane nieświa-

tym, na ile zdajesz sobie sprawę, że istnieje

Wyrazić siebie...

ars, artis, oznacza sztukę, rzemiosło, ręko-

czy sztuką szeroko pojętą. Arteterapia

dany kłamca nie wie, że powinien je ukryć

domie. I tak, osoba może trzymać rękę na

wysokie prawdopodobieństwo, że może Ci

Jednym ze sposobów wyrażania siebie

dzieło, sztuki piękne i umiejętności a także

daje możliwość wyrazu trudnych przeżyć,

się przytrafić krzywda.

jest Arteterapia – w wąskim znaczeniu –

dzieło sztuki, natomiast słowo „terapia” z gr.

doświadczeń i emocji w bezpiecznych

obejmująca terapię tylko z użyciem sztuk

oznacza leczenie.

warunkach, w formie wypowiadania się nie

oraz te, których nie potrafi ukrywać. W za-

biodrze z cofniętymi wszystkimi palcami,

chowaniu może nie być żadnych oznak

oprócz środkowego. Przez emblematy

oszukiwania, a jedynie oznaki przecieku

mogą przeciekać niemal wszystkie emocje.

emocjonalnego. Tak naprawdę wykrywanie

Natalia Kosiarczyk

plastycznych, czyli malarstwa, rysunku, grafiki

Arteterapia to spontaniczna twórczość

wprost, lecz symbolicznie i poprzez własne

• Słowa. Wendell Rudacille odkrył, że kłam-

itp. W szerokim zakresie dotyczy takich dzie-

ludzi zdrowych ale i chorych, poddanych

działanie. Arteterapia wyzwala aktywność

oszustwa jest odkrywaniem ukrytej emocji,

cy mają skłonność do wykręcania się od

dzin, jak muzykoterapia, biblioterapia oraz

opiece terapeutów oraz działania tradycyj-

twórczą, a jednocześnie obniża napięcie

która kłóci się z przedstawianym nam

odpowiedzi, zamiast wprost zaprzeczyć

działania terapeutyczne z wykorzystaniem

ne, plastyczne, podejmowane w sytuacji

ciała i pomaga nazwać nasz problem.

obrazem. W rozmowie emocje wyciekają

oskarżeniom, np. Oskarżasz mnie? Nie

teatru, filmu, malarstwa, rzeźby i innych sztuk,

terapeutycznej przez osoby, które nigdy

Pozwala na akceptację samego siebie

na różne sposoby – zdradza je ekspresja

masz dowodu. albo Trzeba być chorym,

w których możemy wyrazić siebie. „Arte” z łac.

wcześniej nie miały styczności z plastyką,

i innych ludzi. Nadaje sens i wzbogaca

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| PSYCHOLOGIA

życie każdego z nas. Ważny jest sam akt

NAZWA DZIAŁU | RUBRYKA |

każdy może! Odegrajmy śmieszny skecz

uczucia. To ona pomaga wydobyć z nas

twórczy, a nie efekt końcowy wykonanej

w kuchni, pomiędzy gotowaniem makaronu,

pokłady emocji w sposób pośredni, przez

pracy. Dlatego, Drodzy Czytelnicy, nie

a krojeniem ogórka. Nie mówmy w kółko,

sztukę. W czasie trwania procesu twórczego

przejmujcie się, że nie potraficie rysować,

że to nie dla nas. Nie wstydźmy się! Każdy

wyrażamy siebie samego, własną naturę

malować, śpiewać czy tańczyć. W tym

z nas jest artystą i każdy kreuje swoje życie

i charakter. Nie ma tam nic obcego, jesteśmy

wszystkim nie o to chodzi... chodzi o to,

i samego siebie! Trzeba w to tylko uwierzyć.

że nie boicie się tego robić!

tylko my sami i nasze subiektywne dzieło sztuki, które w danym momencie tworzymy

Co mi to da?

i z którym obcujemy. Poprzez plastykę

terapeutyczną. Bo sztuka to widoczny na

Przede wszystkim wypoczynek, który

wyrażamy to co dla nas ważne i istotne...

zewnątrz obraz duszy KAŻDEGO człowieka!

sprzyja nabraniu nowych sił pomocnych

liczy się TYLKO proces twórczości oraz to

I wcale Arteterapia nie jest adresowana do

w przezwyciężaniu codziennych problemów.

co zachodzi w nas samych pod wpływem

osób uzdolnionych artystycznie.

Możemy się wyciszyć, rozluźnić i zrelakso-

niego. A zachodzi jakaś istotna przemiana

wać. Wejść w stan radości i wewnętrznego

naszej osobowości! Poprzez własną twór-

Ja, Artysta? Nie...

spokoju, a przez to wyzwolić energię życiową

czość, szczególnie plastyczną i teatralną,

Sztuka jest odbiciem naszych najskryt-

tak bardzo potrzebną każdego, nowego

pokazujemy i uzewnętrzniamy swój humor,

szych marzeń, ideałów, wartości i dążeń.

dnia! Ponadto dostarcza nam dodatkowych

nastroje związane z doświadczeniami oraz

W niej ujawniają się przecież uczucia

wiadomości, przydatnych do reinterpreta-

wydarzeniami, które nastąpiły w naszym

Sztuka od wielu wieków ma potężną moc

i emocje, te pozytywne, jak i negatywne.

cji sensu i celu życia, zwiększa mądrość

życiu. Mogą one być złe, smutne, negatywne,

Sztuka jest nieodłącznym atrybutem czło-

życiową, a także umiejętności radzenia

ale także mogą mieć charakter pozytywny.

wieka. Dzięki niej osiągamy Katharsis, czyli

sobie w różnych sytuacjach, szczególnie

Poprzez Arteterapię możemy wyrazić siebie,

oczyszczenie duszy. Arteterapia może być

w sytuacjach stresowych. Podczas zajęć

własną osobę, nie bojąc się żadnej krytyki

stosowana przez każdego z nas, niezależnie

z Arteterapii zmienia się sposób odbioru

ze strony otoczenia. Możemy wyrazić takie

od wieku, poziomu wykształcenia, zdolności

otaczającego nas świata. Ludzie nabierają

kategorie estetyczne jak piękno i brzydotę

czy stanu zdrowia.

przekonania, że każda emocja, nawet naj-

zarazem, bo nie wszystko to, co stworzymy,

bardziej przykra, nie trwa wiecznie – prze-

zawsze będzie ideałem piękna.

Arteterapia pozwala na komunikację z samym sobą i z innymi ludźmi... komu-

mija. Zaczynają więc nabierać dystansu do

Tak więc, Drodzy Czytelnicy, zbliżają

nikację często bezsłowną, ale czy zawsze

swoich uczuć i przeżyć, stają się dojrzalsi

się Walentynki. Nie poddajcie się więc

musimy tylko mówić? Dzięki niej nabieramy

i spokojniejszi! Osiągają spokój ducha i rów-

komercyjnemu kuszeniu i nie kupcie swojej

dystansu w stosunku do własnych, niekiedy

nowagę wewnętrzną. Niektórym ludziom

Połówce czy Sympatii kolejnej durnostojki,

trudnych przeżyć, uczuć i doświadczeń

w zmęczeniu pomaga muzyka. Gdy mają

czy kurzołapa w kształcie serca. Wyraźcie

życiowych. Już nie musimy tłumić naszych

dobry humor – podśpiewują stare, polskie

siebie! Oddajcie ukochanemu swoje serce

emocji! To, co nas gryzie możemy wyrzucić

kawałki, a kiedy są źli – łapią suche pastele

włożone w artystyczną twórczość – udo-

z siebie prosto na kartkę, gesty, kroki czy

lub akwarele i tworzą. Choć nigdzie nie ma

wodnijcie sobie i innym, że potraficie. Że

nutę. Ponadto wzmacnia przekonanie, iż

wystawy ich prac, nie organizują wernisaży

choć nie umiecie śpiewać, to napiszecie

możemy – bez poczucia winy i lęku przed

i pokazów, to w głębi duszy i tak czują

i zanucicie bliskiej osobie swoją piosenkę!

karą – przyznać się do przeżywania we-

się Artystami. Co im to daje? Daje im to

Że choć nie umiecie malować, sami weź-

wnętrznego buntu, cierpienia i wielu innych,

obraz ich duszy, ich osobistego wnętrza,

miecie czerwoną farbę i namalujecie serce na kartce! Zatańczycie partnerowi własne

negatywnych emocji. Dlatego nie bójmy się!

ich serca, które wkładają w każdą jedną

Weźmy do ręki kredkę, ołówek czy długo-

pracę raz wściekłego, a raz rozradowanego

tango! Gwarantuję Wam, że sami poczujecie

pis i kawałek pomiętej kartki. Narysujmy

serca. Daje im to widoczny i namacalny

się lepiej, a Wasz Partner czy Partnerka

karykaturę samych siebie. Włączmy naszą

obraz siebie.

będą nieziemsko zaskoczeni! Bo w tym

ulubiona piosenkę i po prostu tańczmy... Zaśpiewajmy piosenkę Dody, Grechuty

wszystkim zobaczą Was – ukochanych. Czym jest Moja Ars?

czy Myslovitz, nawet gdy nie pamiętamy

Arteterapia jest pewnym plastycznym

słów – Jerzy Sztur uważa, że śpiewać

zabiegiem pomagającym wyrazić swoje

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

Miejsce na Twoją Reklamę

Natalia Tarabuła

kontakt: pbiernacki@touche.com.pl TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| NAZWA DZIAŁU | RUBRYKA

PODRÓŻE |

Rosja Muszę przyznać, że Norwegia zrobiła na mnie największe wrażenie, gdy nie dotknęłam jeszcze stopą jej lądu. Z małego okienka samolotu, które wypełniłam swoją twarzą z wyrazem uwielbienia małego dziecka, rozpościerał się poszarpany skandynawski brzeg z mnóstwem maleńkich wysepek i niezliczoną ilością motorówek, które opływały je jak szalone, zostawiając na wodzie białe kreski. Nie przypuszczałam wtedy, że kraj Wikingów i leśnych trolli wystawi mnie na trudną próbę cierpliwości wobec warunków atmosferycznych, umiejętności zachowania poczucia humoru mimo wszystko oraz znalezienia w sobie smykałki do budownictwa. zdjęcia: Natalia Kosiarczyk i Kamil Lipa

Odwiedzając takie miejsca jak Moskwa czy Sankt Petersburg, rzuca nam się w oczy wielkość i bogactwo, które nas onieśmiela. Wchodząc na czerwony plac w Moskwie możemy odnieść wrażenie, że Rosja chce nam pokazać swoją potęgę. Jednak warto skupić się na ludziach, którzy zamieszkiwali lub zamieszkują te tereny, niż na tym, co starają się nam wmówić wielkie budowle, czy media kształtujące to państwo jako potęgę, z którą mimo wszystko nie warto zadzierać. Wnętrze – mam na myśli społeczeństwo – kryje wiele wspaniałych legend, tradycji i wierzeń.

Piękna, zakazana Rosja

przykładu weźmy jakiegokolwiek imigranta, który przebywa na

Dzisiejsza Rosja zajmuje w Europie ogromne tereny, które

terenie państwa nielegalnie. Może spokojnie zapłacić łapówkę za

kryją w sobie wspaniałe pozostałości po gorszej lub lepszej

swoja wolność. Każdy o tym wie, jednak nadal jest to stosowane.

przeszłości. Niestety jednak ludzie zamieszkujący to ogromne

Charakterystycznymi cechami współczesnego nacjonalizmu jest

i wspaniałe państwo, nie za bardzo mają chęci, aby przyjrzeć się

połączenie sprzecznych idei, mianowicie: Trzeci Rzym i dziedzictwo

swojej historii. Jeśli chodzi o odkrycia archeologiczne to Rosja,

Bizancjum, ale również komunizm, komuno – faszyzm, ksenofo-

jak i na przykład Ukraina, nie są właściwie w ogóle zbadane

bia. Tworzy się coraz więcej radykalnych ugrupowań, których na

w porównaniu do Polski, gdzie nasi archeolodzy praktycznie

pewno władza nie powinna lekceważyć, ponieważ swoje działania

przekopali wszystko, co możliwe. Rosja jest w pewnym sensie

kierują coraz częściej w ich stronę poprzez niezadowolenie z bie-

tajemnicą. Nie tylko pod względem niezbadanych terenów, czy

żących sytuacji w kraju. Na przełomie maja i czerwca 2010 roku

nie odkrytych tajemnic dotyczących ludzi tam mieszkających, ale

grupa młodych nacjonalistów wysłała władzom Rosji ostrzeżenie.

przede wszystkim polityki tego państwa. Raczej pewne jest to,

Urządzili polowanie na milicjantów. Trzeba zauważyć, że liczba

że jeśli ktoś chce się wybrać do Moskwy, spotka się z wieloma

rosyjskich nacjonalistów posiada w swych szeregach ponad

trudnościami. Państwa na wschodzie oferują nam wiele ciekawych

pięćdziesiąt tysięcy skinheadów i jest to przerażająca liczba.

pozostałości historycznych i czekają na odkrycie. Wielu starszych Rosjan żyje jeszcze mentalnie w Związku Radzieckim nie za bardzo zdając sobie sprawę, że upadł dwa-

W wielu regionach rodowici mieszkańcy nie kryją się z wrogością do obcych, głównie: Tadżyków, Czeczenów, Gruzinów. Niestety środki masowego przekazu ignorują zaistniałe zjawisko.

dzieścia lat temu. Dla nich nadal jest komunizm, chociaż oficjal-

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

nie obowiązuje demokracja. Pomimo tego, że jest to wspaniałe

Kultura wschodnich Słowian

państwo, społeczeństwo w większości okazuje wrogość do innych

Jak to zwykle bywa, do ludzi zamieszkujących wschodnie

narodowości. W ostatnim czasie można zaobserwować bardzo

tereny również przyklejono pewnego rodzaju etykietę, z którą

duży wzrost nacjonalizmu i jest on określany jako druga cho-

zazwyczaj są kojarzeni. Jest to oczywiście alkohol i duże ilości

roba społeczeństwa (pierwsze miejsce należy do alkoholizmu).

jego spożycia. Uważa się, że z przepicia umiera rocznie osiem-

Najbardziej rozpowszechniony jest nacjonalizm etniczny. Coraz

dziesiąt tysięcy osób.

bardziej zwiększa się liczba skinheadów, którzy są bardzo niebez-

Bardzo łatwo scharakteryzować zachód, środek i wschód

pieczni. Ugrupowania nacjonalistyczne tworzą się jako odzew na

Europy. Jeśli porównamy Niemca, Polaka i Rosjanina zauważy-

sytuację gospodarczą oraz polityczną, korupcję - głównie służb

my znaczące różnice. Weźmy za przykład znajomość piosenek.

mundurowych, wszechwładzy aparatu siłowego i samej władzy.

Zazwyczaj Niemiec zaśpiewa zwrotkę, Polak dołoży do tego

Nie jest tajemnicą, że wszelakie instytucje mające na celu służyć

refren, natomiast człowiek ze wschodu będzie umiał całość i to

swoim obywatelom, przekłada pieniądze nad ich dobro. Tak dla

jeszcze zaśpiewa z akompaniamentem gitary. Jeżeli ktoś kiedyś

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| PODRÓŻE

PODRÓŻE |

Philip Burne-Jones Bt. Wampir oglądał jakiś historyczny film, w którym ukazani są Rosjanie, czy

wielkim szacunkiem i poważaniem. To do nich udawano się, gdy

także, że dziecko, które rodzi się z zębami ma skłonności, aby

na przykład kozacy, można zauważyć, że są to ludzie, którzy lubią

ktoś w rodzinie był chory. Inwokacja takiego zaklęcia zaczynała

zostać strzygą. Również człowiek, który ma dwa rzędy zębów może

śpiewać. A dlaczego? Odpowiedź jest bardzo prosta i oczywiście

się od słów: w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Te słowa były

po śmierci zostać, strzygoniem. Za przyszłego upiora uważa się

wywodzi się z przeszłości. Wynika to z tego, że drukarstwo na

skierowane do odpowiednich sił, w tym wypadku do Boga.

wschodzie rozwinęło się znacznie później niż na zachodzie, bo

ludzi o jakimś specjalnym wyglądzie. Przykładem może być chłop,

Odnoszono się także do pogańskich wierzeń.. Pojawiły się

u którego choroba serca powodowała siność twarzy. Uważano, że

dopiero w XVIII w. Wpływ na to ma też fakt, że kultura wschodnia

różnego rodzaju praktyki, działania magiczno-religijne, mające

strzygoniem zostaje każdy samobójca, niezależnie od wyznawa-

jest przesiąknięta wiejską. Co za tym idzie ludzie, którzy posiadali

głównie znaczenie profilaktyczno obronne. Składano ofiary, uży-

nej religii. W wielu wierzeniach ludowych ciało owego ludowego

już druk, nie musieli się niczego uczyć na pamięć, wystarczyło

wano zaklęć, przestrzegano zakazów i nakazów. Miało to być

potwora po śmierci zachowuje świeży wygląd. Wierzono, ze upiór

to zapisać. Aby dobrze coś zapamiętać układano rymy, piosenki

gwarancją skuteczności danego zaklęcia. W razie, gdyby Bóg nie

opuszczał grób pod tą sama postacią i nawet w tym samym ubraniu,

– stąd powiedzenie Śpiewa jak z nut. Tu, danie komuś słowa, ma

pomógł, miały to zrobić inne duchy czy stworzenia. Do tej pory

w którym został pochowany. Nie posiadał on jednak pleców lub

dużo większe znaczenie, niż na zachodzie, ponieważ tamta kultura

możemy się spotkać z dwuwiarą (wiara w Boga i w inne byty, które

miał je cale czarne. Czasami wychodził z miejsca pochówku pod

jak już wspominałam, była w mniejszym stopniu oralna. Czasami

nie mają niczego wspólnego z chrześcijaństwem). Dowodem na

postacią kościotrupa, potwora lub jakiegoś zwierzęcia.

mówimy do kogoś wypluj to słowo – czyli dosłownie wyplucie,

to mogą być białoruskie dziady.

Ukształtował się szeroki krąg wyobrażeń demonicznych. Jed-

pozbycie się tego słowa, jakby nigdy nie zostało wypowiedziane,

Po tej drugiej, złej stronie, stali Kołduni. Zajmowali się czarną

nak wyobrażano je sobie na swój własny sposób. Przejmowano

również odpukać w niemalowane – także znaczyło pozbycie się

magią nie robili z tego żadnej tajemnicy. Zazwyczaj mieszkali

także postacie z innych religii np. rzymskokatolickiej. Wyobraźnia

wypowiedzianego słowa, a konkretnie przeniesienie go na inną

na skraju wsi. Udawano się do nich, by prosić, aby komuś stała

ludzka powołała do życia rożnego rodzaju istoty, takie jak: anioły,

powierzchnie, aby nie miało żadnego wpływu na osobę, która

się krzywda. Nadal w księgarniach rosyjskich możemy spotkać

biesy, cyklopy, diabły, dziwożony, elfy, fauny, gnomy, nimfy, parki,

poradniki dotyczące magii. Składają się one z dwóch rozdziałów.

syreny, wilkołaki czy zmory. Nieznane sobie wydarzenia, często

je rzekła. W dawnych czasach owe rymowanki idealnie nadawały się

Pierwszy, jest to modlitwa, często chrześcijańska, natomiast

mroczne i przerażające, człowiek tłumaczył działaniem tych istot.

do sporządzania różnego rodzaju zaklęć. Zwłaszcza na wsiach

druga – to zaklęcia, które kończą się na słowo Amen. Zaklęcia

Wierzono w duchy miejsc. Są to byty, które miały być odczuwane

wierzono w różnego rodzaju wiedźmy, znachorów, szeptuchy.

te są bardzo prosto zapisane, oczywiście się rymują, aby łatwo

w pewnych miejscach. Czasami nazywano je bóstwami jednak nie

Znachorzy znali się na ziołach na ich działaniu, generalnie byli

było je zapamiętać.

doczekały się żadnego panteonu. Do tej pory wierzy się w ducha

uważani za lekarzy. Bardzo często zdarzało się, iż byli to zwykli

wagonowego, który przebywa w wagonach pociągu. Zdarza się,

oszuści, chcący wyłudzić od biednych ludzi pieniądze, czy też

Wierzenia – sposób na wytłumaczenie dziwnych zjawisk

że gdy chcemy wsiąść do niego, pani lub pan konduktor prosi,

odpowiedzialny Leszy. Przestawiał drzewa tak, aby wędrowiec nie

dobra materialne. Szeptuchy – nazywane tak dlatego, że szeptały

Słowiańskie kultury miały wyraźne skłonności do personifikacji

aby pierwszy wsiadł mężczyzna. Jest to pozostałość z tradycji –

mógł znaleźć drogi do domu. Był również niski, miał rude włosy,

zaklęcia, aby nikt ich nie usłyszał. Zazwyczaj kojarzone z bab-

rożnego rodzaju zjawisk. W każdym miejscu na świecie, w każ-

rytuał zasiedlenia. Teraz kilka słów na temat tych sympatycznych

był ubrany w obdarte ubrania. Jednak można było go oszukać.

kami i z dobrą (białą) magią. Były to osoby cieszące się na wsi

dych czasach ludzie szukali sposobu na wytłumaczenie rożnych

duszków i tych trochę mniej, bo i oczywiście też takie powstały.

Wystarczyło przebrać ubrania na lewą stronę. Jeżeli dziecko

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

przypadków, które się zdarzały. Ciekawe również były wierzenia

Pierwszy i najważniejszy był duch Domowy. Zamieszkiwał każdy

urodziło się rude uważano, że prawdziwe zostało porwane przez

na temat dusz, wampiryzmu czy wilkołactwa. Z wyobrażeniem

dom, był symbolem ładu, bezpieczeństwa i czegoś, co jest znane

złego ducha, a to, które było rude, zostało podmienione. Demo-

tego zła łączy się wizja upiora czy wampira, rozumianego jako

domownikom i co uważają za bezpieczne. Wyobrażany jest jak

na śmierci, złego dla ludzi, wyobrażano sobie jako stara kobietę

żywy trup – był to człowiek, który po śmierci wstał z grobu i udawał

coś w rodzaju skrzata: włochaty, niski, sięgający kolana. Nie wolno

okrytą białym całunem żałobnym. Ukrywała pod nim oścień albo

się do posiadłości ludzkich, aby wysysać z nich krew. Ofiary były

go lekceważyć należy go również karmić. Jeśli Domowy zostanie

niewidzialny młot. Wyobrażano sobie śmierć - także jako postać

skazane na powolna śmierć. Aby ochronić się przed wampirami

zaniedbany może być odpowiedzialny za różnego rodzaju psoty.

żywego kościotrupa z kosą. Wierzono, że zbliżanie się tego demona było sygnalizowane przez niektóre zwierzęta: wycie psów,

należało odkopać grób podejrzanego o wampiryzm i przebić jego

Na przykład przekładanie różnych rzeczy, może również odejść,

czaszkę żelaznym prętem lub wielkim gwoździem. Znajdowano

a życie bez niego jest niemożliwe, ponieważ strzeże przed nie-

niepokojące rżenie koni, hukanie puchacza. Duch ten mógł po-

także zwłoki, gdzie głowa lub klatka piersiowa została przebita

szczęściem, gwarantuje bezpieczeństwo. Więc jak o niego dbać

zbawić ludzi życia niewidzialnymi strzałami z łuku, symbolicznym

drewnianym kołkiem.

i go karmić? Nie ma w tym niczego trudnego. Wystarczy pytać

cięciem kosy, uderzeniem niewidzialnym młotem w głowę. Mógł

Nazwa „wampir” została przyjęta na zachodzie Europy od Sło-

go o zdanie, gdy któryś domownik chce coś sprzedać. Domowe-

także wyciągnąć duszę człowieka za pomocą ościenia. Wierzono,

wian. Natomiast samo słowo wampir na tym terenie posiada inne

go karmiono w następujący sposób: po wypiciu wódki należało

ze śmierć można oszukać, przechytrzyć, a także uwięzić.

znaczenie, mianowicie oznacza zboczeńca – dusiciela, najgorszego

butelkę z odrobiną trunku na dnie postawić pod stół – tym się

Widać, jaką wielką wyobraźnią charakteryzowali się ludzie,

rodzaju wyzyskiwacza, czasami bliżej nieokreślonego potwora.

pożywiał. Możemy również spotkać się z inną wersją tego, czym

zwłaszcza Ci, którzy mieszkali na wsiach. Zanim wybierzemy się

Przyszły strzyga rodzi się z dwiema duszami. Przy chrzcie należało

karmiono Domowego.

pozwiedzać zabytki, które niewątpliwie są piękne i fascynujące,

uważać, aby woda doszła do ciała dziecka, w przeciwnym wypadku

Zupełnym przeciwieństwem Domowego był Leszy – zły duch

dziecko miało wyrosnąć na upiora. Przyszły upiór rodził się nie

zamieszkujący lasy, symbol chaosu, czegoś nieznanego, nie-

tylko z dwiema duszami, ale także z dwoma sercami. Wierzono

bezpiecznego. Gdy ktoś zgubił się w lesie, to właśnie za to był

warto byłoby dogłębniej poznać zwyczaje dawnych Słowian. W przeciwnym wypadku, tak wiele możemy stracić.

Anna Kuciel

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| KONTROWERSJE

KONTROWERSJE |

Księżniczki na ziarnkach grochu Wyobraźcie sobie, że jest takie miejsce, w którym nie musicie

pracować (chyba, że bardzo tego chcecie). Macie zapewniony dach nad głową, wikt i opierunek. Pełny dostęp do opieki medycznej, telewizji, Internetu. Możecie przez cały dzień robić to, co zechcecie, z niewielkimi jedynie ograniczeniami. Możecie także być w związku, na zasadach, które sami wybierzecie. Chcielibyście mieć takie życie? Wolne od stresów, podatków i walki o byt? Jeśli tak, to właśnie stwierdziliście, że moglibyście być… więźniami!

„Życie jak w Madrycie…” Życie współczesnego więźnia w amerykańskim zakładzie karnym

i żyjących w skrajnej nędzy, nie pogardziłoby takimi warunkami. Idąc dalej – więzień, który przebywa w zakładzie półotwartym może,

może być naprawdę piękne. Przy odrobinie kreatywności, można

jeśli wyraża takie życzenie, pracować i uczyć się poza terenem

się tam całkiem wygodnie urządzić. Nic dziwnego, że niektórym

zakładu karnego, pod konwojem, a w wielu przypadkach – bez niego.

nie spieszy się z powrotem na wolność. W końcu po co się kalać

Może także na wolności korzystać z zajęć kulturalno-oświatowych.

uczciwym życiem przeciętnego obywatela, skoro można nic nie

Zdecydowanie najweselej mają więźniowie z zakładów otwartych

robić, a mimo to, wygodnie żyć? W Polsce sytuacja wcale nie wy-

– nieograniczona liczba widzeń, korespondencja bez kontroli,

gląda inaczej, choć aż tak postępowi jak Amerykanie nie jesteśmy.

możliwość przygotowywania posiłków we własnym zakresie (dla

Ale do rzeczy. Internet to wynalazek, za pomocą którego skazani

tych, którzy mają bardziej wymagające podniebienia) i oczywiście

odbywający karę mogą komunikować się ze światem – poznawać

swobodne poruszanie się poza terenem więzienia.

przyjaciół, szukać partnerów, nawiązywać nowe znajomości. Istnieje strona internetowa (http://www.prisoninmates.com/), na której owych

All inclusive!

kontaktów mogą szukać i dzięki której osoby przebywające na

Czytając kodeks karny wykonawczy można dojść do wniosku,

wolności mogą zlokalizować więźniów – potencjalnych kandydatów

że dobre samopoczucie i stan somatyczny więźnia są o wiele

na partnerów czy przyjaciół. Niektórym widocznie to odpowiada,

ważniejsze niż udzielenie pomocy i wsparcia ofiarom przestępstw,

ale mniejsza o to, o gustach się nie dyskutuje. Wątpliwości budzi

dzieciom w domach dziecka, chorym na oddziałach onkologicznych,

bowiem coś zupełnie innego…

czy ludziom przebywającym w domach opieki. Fajnie być więźniem, bo można liczyć na terapię psychologiczną, rehabilitację lub leczenie;

Wszyscy są równi, ale niektórzy są równiejsi

jeśli tylko zachodzi taka potrzeba, ciężarnej kobiecie za kratkami

Na dobry początek kilka faktów z życia więźnia umieszczonego

przysługuje opieka specjalistyczna oraz, gdy nie ma przeciwwska-

w polskim zakładzie karnym zamkniętym. Otóż, ma on prawo do

zań, przebywanie razem z dzieckiem do 3-go roku życia (zgadnijcie,

nauki, pracy, bezpośredniego uczestnictwa w nabożeństwach,

kto płaci za ekwipunek dla niemowlęcia). To bardzo miło, że jako

spotkaniach religijnych i nauce religii, może korzystać z zajęć kul-

społeczeństwo tak bardzo troszczymy się o dobrostan psychiczny

turalno-oświatowych, z zakresu kultury fizycznej i sportu, jednak

i fizyczny tych, którzy najbardziej tego potrzebują.

w obrębie oddziału, w którym jest osadzony. Nie jest źle, w końcu

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

fot. Olga Adamska

mimo ograniczenia wolności i tak dysponuje własną, suchą i najczę-

Bunt na pokładzie

ściej ciepłą celą. Dostaje pełne wyżywienie i opiekę medyczną. Wiele

Coraz częściej więźniowie występują do sądów, skarżąc się na

dzieci z najbiedniejszych polskich rodzin, regularnie głodujących

niehumanitarne traktowanie. Żalą się na przykład na przeludnienie,

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| KONTROWERSJE

a co za tym idzie – zbyt mało miejsca. Pewnie coś w tym jest, skoro

KONTROWERSJE |

adekwatne do przewinienia? W przypadku morderców niektórzy

mogłaby być przymusowa praca na rzecz społeczeństwa – budowa

i wsparcia, a ilu wtyczek na wolności do realizowania własnych

polska norma przestrzeni jest jedną z najniższych i wynosi 3m² (dla

obywatele i zaangażowani w sprawę domagają się zastosowania

dróg i autostrad, naprawa torów kolejowych, czy układanie chodni-

celów? Czy można i należy im ufać? Więzienie automatycznie

porównania – w Norwegii aż 10m²). Niektórzy rzeczywiście dostają

zasady ząb za ząb, która niestety wyszła już z użycia. Tylko z drugiej

ków. Może ciężka, dwunastogodzinna, fizyczna praca uspokoiłaby

oznacza ograniczenie swobód obywatelskich, może więc nie warto

odszkodowania. I tu pojawia się problem – czy słusznie? Teoretycz-

strony, czy pozbawienie życia kogoś, kto zabił (np. z wyjątkowym

pobudliwe jednostki? Niektórzy pewnie krzykną z oburzeniem, że

wychodzić skazanym naprzeciw? Sama wymiana maili to może nic

nie wszyscy mamy równe prawa, ze względu na przynależność do

okrucieństwem) przyniesie społeczeństwu jakąkolwiek korzyść?

to nieludzkie. Ale ile osób na wolności pracuje właśnie tak ciężko?

złego, powątpiewanie w szczere i uczciwe zamiary osadzonych

rodzaju ludzkiego, bez względu na popełnione przewinienie, więc

Może lepiej zafundować takim osobom wyjątkowo długie i bolesne

Za 1200 zł brutto? Wtedy nikt nie protestuje.

w więzieniach może nie jest sprawiedliwe, ale bez względu na

więźniom, jak najbardziej, należą się dobre warunki i powinni walczyć

konanie? Albo karę tak dotkliwą, żeby mieli szansę pożałować, że

o swoje. Z drugiej strony – może każdy niezadowolony obywatel

się urodzili? Też źle. Kara dożywocia oznacza w końcu mniej więcej

Wzmocnienie pozytywne

być priorytetem. A istnienie takich stron generuje różne zagrożenia,

powinien wystąpić do sądu o odszkodowanie, z powodu np. małego,

tyle, że państwo będzie delikwenta utrzymywało przez kilkanaście

Wracając do punktu wyjścia – czy więźniowie powinni mieć

które mogą być trudne do przewidzenia, a jeszcze trudniejsze – do

ciasnego, albo wilgotnego mieszkania? Założenie jest zdaje się

(kilkadziesiąt) lat. Nie wiadomo, co gorsze.

możliwość korzystania z takich przywilejów jak konta na portalach

takie, że więzienie ma być miejscem odbywania kary, a więc pobyt

typu prisoninmates.com? Czy wykluczenie ze społeczeństwa

tam powinien wiązać się z pewnym dyskomfortem, ograniczeniami

Punkt widzenia zależy od punktu siedzenia

i pozbawieniem niektórych przywilejów. A czy rzeczywiście prowadzi

Oczywiście nie wszystkie sytuacje są takie same, każdą należy

to wprost do resocjalizacji – to już zupełnie inna historia.

wszystko – zapewnienie bezpieczeństwa społeczeństwu powinno

ewentualnego neutralizowania. Joanna Ślazyk

i izolacja nie byłyby lepsze? Ilu z nich naprawdę szuka miłości

rozpatrywać indywidualnie. Inaczej należy ocenić i osądzić kogoś, kto zabił przypadkiem (choćby w wypadku samochodowym), a inaczej

Cena wolności

– pijanego kierowcę. Czym innym jest zabójstwo z premedytacją,

Dzienne utrzymanie więźnia to ponad 70 zł, co miesięcznie daje

a czym innym – w obronie własnej. Ale właśnie to duże zróżnicowa-

ponad 2 tys. złotych. Więzień ma zapewnione trzy posiłki w ciągu

nie motywów działania i specyfika każdego przestępstwa powinna

dnia, za dobre sprawowanie przysługuje mu telewizja, dostęp do

warunkować sposób odsiadywania kary. Rodzinom ofiar albo samym

Internetu, konsole do gier, możliwość korzystania z siłowni, biblio-

poszkodowanym czasami trudno jest zrozumieć sens zapadających

teki, świetlicy. Więźnia nie można zmusić do pracy. Wyżywienie

wyroków. Nie godzą się na nie twierdząc, że są niesprawiedliwe lub

chorego w szpitalu to najczęściej 8 zł dziennie, a i to nie zawsze.

za mało surowe. I trudno im się dziwić, w końcu logiczne myślenie

Dziecko w domu dziecka może liczyć na ok. 7zł. Student ma tyle,

nakazuje sądzić, że do więzienia nie idzie się w nagrodę, a ten, kto

ile dadzą mu rodzice, albo ile sam zarobi – generalnie, kokosów

zostaje skazany, powinien odpokutować to, co zrobił.

nie ma, a i napracować się trzeba. Obecnie próby jakiegokolwiek klasyfikowania ludzi są niepo-

Pojawia się więc problem. Z jednej strony chcemy, aby kary były skuteczne – aby zapobiegały możliwości ponownego popełnienia

prawne politycznie, ale nie da się ukryć, że przeciętny Kowalski

przestępstwa w przyszłości. Żeby były nauczką dla społeczeństwa,

ciężko pracuje przez całe życie, płacąc coraz wyższe podatki od

żeby odstraszały i pomagały utrzymać porządek oraz ład społeczny.

wszystkiego, co tylko możliwe, i nie bardzo może liczyć na wsparcie

Z drugiej – mamy prawa człowieka, standardy europejskie i więź-

państwa w czymkolwiek, a na byle więźnia się chucha i dmucha,

niów – jakby nie było, żywych ludzi, których nie można pozbawić

żeby go tylko nie urazić. Ktoś powie – przecież nie każdy więzień

człowieczeństwa tylko dlatego, że znaleźli się za kratkami. Póki

to zwyrodnialec i groźny przestępca, są i tacy, którzy siedzą za

co niezadowoleni są i skazani, i pracownicy więziennictwa, i spo-

drobnostki i tym właśnie należą się chyba jakieś przywileje. Owszem,

łeczeństwo. Nie zapowiada się na to, żeby sytuacja szybko miała

trudno się nie zgodzić. Niestety – nawet najgorszy bandyta może

ulec diametralnej zmianie.

spodziewać się lepszych warunków niż bezbronne, osierocone dziecko.

Święte oburzenie

Prawo dżungli

czywistość więzienna nie jest taka znowu kolorowa. Uważają, że

Abstrahując od tych, którzy dopuszczają się przestępstw

opieka medyczna nie jest wystarczająca, powołują się na dużą

w afekcie (prawo ich chroni), albo dlatego, że cierpią z powodu

liczbę zgonów i samobójstw, wprost mówią o niewystarczającej

zaburzeń psychicznych – wtedy można mówić o wielkiej tragedii

liczbie personelu. Za murami więzień życie biegnie własnym torem,

zarówno poszkodowanego, jak i oprawcy. Są i tacy, którzy pro-

skazani często mają własny kodeks, zgodnie z którym wymierzają

blemami psychicznymi jedynie się zasłaniają, a wielu dzięki temu

kary, a strażnicy przymykają na to oczy. Sytuacja wymaga uzdrowie-

uniknęło odsiadki albo surowej kary. W każdym razie – czy kary,

nia, to na pewno. Trudno się jednak dziwić niesubordynacji i agresji

które stosuje nasz Wymiar Sprawiedliwości aby na pewno są

więźniów. Dobrym sposobem na rozładowanie destrukcyjnej energii

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

fot. Mateusz Gajda

Ci, którzy stoją po drugiej stronie barykady twierdzą, że rze-

fot. Olga Adamska

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| SESJA MIESIĄCA

Je Suis Libertine Historia wielce rozpustna: w buduarze pełnym zepsucia zaszyły się dwie istoty walczące między sobą o to, kto kogo uwiedzie bardziej i kto komu mocniej rozpali zmysły. Przyjemna powierzchowność, wyczuwalny zwierzęcy instynkt i totalnie niesłodka relacja… to wszystko serwują nam Aleksandra Krzciuk oraz Bartosz Friese w roli dwojga niepokornych libertynów, pobudzanych przez narastający głód pożądania i uzyskania wygranej w tej nieprzyzwoitej grze. Świat widziany w obiektywie 2flyteam.

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| SESJA MIESIĄCA

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| SESJA MIESIĄCA

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012

| SESJA MIESIĄCA

TOUCHÉ | nr 3 | LUTY 2012