Sayı 15

SAYI: 15

www.toplumsalozgurluk.org

İKİ AYLIK SİYASİ GAZETE

LÜBNAN’DA HALKIN ZORU OYUNU BOZDU

ATEŞE

YAKLAŞAN TÜRKİYE

ABD’nin,­Af­ga­nis­tan­ve­Irak­mü­da­ha­le­le­riy­le­fi­ili­ola­rak­ha­ya­ta­ge­çir­-

Bu­ya­zı­nın­ka­le­me­alın­dı­ğı­sı­ra­lar­da

me­ye­ baş­la­dı­ğı­ BOP,­ İs­ra­il’in­ Lüb­-

bir­ayı­aş­kın­sü­re­dir­de­vam­eden­İs­ra­il-Hiz­bul­lah/Lüb­nan­

EYLÜL 2006 FİYATI: 1.5 YTL

nan’ı­iş­ga­liy­le­bir­üst­aşa­ma­ya­sıç­-

sa­va­şın­da

ra­tıl­dı.­ ABD­ Dı­şiş­le­ri­ Ba­ka­nı­ Con­-

ateş­kes­ uy­gu­la­ma­ya­ ko­nu­yor­du.

do­le­ez­za­ Ri­ce'in­ “Ye­ni­ Or­ta­do­-

Lüb­nan­ hü­kü­me­ti­nin­ ve­ri­le­ri­ne­ gö­re

ğu’nun­ za­ma­nı­ gel­miş­tir”­ söz­le­ri

İs­ra­il’in­Lüb­nan­top­rak­la­rı­na­yö­ne­lik

bir­ay­lık­ağır­bom­bar­dı­ma­nı­ve­iş­ga­li

hiç­ de­ gaf­ gi­bi­ gö­rün­mü­yor.

şi­ ya­ra­lan­dı.­ Ölen­le­rin­ 1014’ünü­ si­-

ğu’ya­iliş­kin­ka­rar­lı­lı­ğı,­Tür­ki­ye­açı­-

ABD’nin,­ İs­ra­il­ ile­ bir­lik­te­ Or­ta­do­-

so­nu­cun­da­1.115­ki­şi­öl­dü,­3.600­ki­-

sın­dan­da­teh­li­ke­çan­la­rı­nın­yak­laş­-

vil­ler­oluş­tu­ru­yor­du.

tı­ğı­nı­ha­ber­ver­mek­te­dir.

22. SAYFA İ.Halit­Elçi

7. SAYFA Tarık­Can

FINDIKTA NELER OLUYOR?

Geri­de­ bı­rak­tı­ğı­mız­ Tem­muz­ ayın­da

Or­du'da­ dü­zen­le­nen­ ‘Ka­ra­de­niz­ Fın­dık­Mi­tin­gi’nde­bi­r­a­ra­ya­ge­len­fın­dık

üre­ti­ci­le­ri,­ hü­kü­me­ti­ ve­ Fis­ko­bir­lik'i

slo­gan­lar­la­pro­tes­to­et­ti.­Mi­tin­gin­ar­-

dın­dan­ üre­ti­ci­ler,­ po­li­sin­ sert­ mü­da­-

ha­le­si­ne­ rağ­men,­ Or­du-Sam­sun­ ka­-

ra­yo­lu­nu­ do­kuz­ sa­at­ tra­fi­ğe­ ka­pat­tı.

Sa­yı­la­rı­ yüz­ bi­ni­ bu­lan­ bu­ gör­kem­li

LÜBNAN YIKILDI DİRENİŞ GÜÇLENDİ

•ABD­ İn­gil­te­re-İs­ra­il’lin­ iş­gal­ ha­re­kâ­tı, ka­la­ba­lık,­ “hü­kü­me­ti­ is­ti­fa­ya­ ça­ğı­ra­- Irak’tan­Lüb­nan’a­sıç­ra­dı.­İs­ra­il­or­du­suy­la rak”­ “fın­dık­ üze­rin­de­ oy­na­nan­ oyun­- yü­rü­tü­len­iş­gal,­he­de­fi­ne­va­ra­ma­dan­ge­ri la­ra”­ dur­ de­di­ler.­ Üre­ti­ci­le­rin­ is­ya­nı çe­kil­di.­ İş­ga­lin­ gö­rü­nen­ ge­rek­çe­si,­ Hiz­bul­lah’ın olan­bu­mi­ting­ay­nı­za­man­da...­ İs­ ra­il’e­ yö­ne­lik­ ey­lem­le­ri­ni­ bes­le­yen­ cep­3. SAYFA Nuray­Ergüneş he­ge­ri­si­ni­çö­kert­mek­ve­as­ke­ri­güç­le­ri­ne de­ tah­rip­ dü­ze­yin­de­ za­rar­ ver­mek­ti. Şii’le­rin­ya­şa­dı­ğı­Gü­ney­Lüb­nan­ve­Bey­rut semt­le­ri­ne­ ol­duk­ça­ ağır­ dar­be­ vu­rul­du.

An­cak,­ Hiz­bul­lah’ın­ as­ke­ri­ ay­gı­tı­na­ za­rar ve­ri­le­me­di.­ İs­ra­il­ or­du­su­nun­ da,­ sa­nıl­dı­ğın­dan­da­ha­güç­süz­ol­du­ğu­or­ta­ya­çık­tı. İş­ga­lin­ ger­çek­ se­be­bi­ ise,­ ola­sı­ İran ham­le­si­sı­ra­sın­da­Hiz­bul­lah’ın­İra­na­des­tek­ola­rak­yü­rü­te­ce­ği­as­ke­ri­ha­re­kâ­tın­ön­ce­den­ön­len­me­si­ve­Hiz­bul­lah’ın­şah­sın­da İran’ın­ iti­ba­rı­nın­ ezil­me­siy­di.­ He­de­fe­ ke­sin­lik­le­ ula­şı­la­ma­dı.­ Hiz­bul­lah’ın­ sa­vaş ye­te­ne­ği­ hâ­lâ­ ayak­ta­ ve­ İran­ es­ki­sin­den da­ha­da­iti­bar­lı.

•İş­gal­ ya­yıl­dık­ça,­ di­re­niş­ de­ ya­yı­lı­yor.

Dayanışmanın Sesi’nin Irak’ta­ulu­sal­güç­ler­ve­sun­ni­is­lam­ta­ra­7. sayısı çıktı... ÇEK-AL fın­dan­yü­rü­tü­len­di­re­ni­şe­ek­ola­rak,­Lüb­nan’da,­ İran-Sadr-Hiz­bul­lah­ ek­se­nin­de

olu­şan­ Şii­ di­re­ni­şi­ de­ net­leş­ti.­ Su­ri­ye­ ve Fi­lis­tin­coğ­raf­ya­sın­da­ki­Sün­ni­Ha­mas­Ha­re­ke­ti­ de,­ Lüb­nan’da­ki­ di­re­niş­le­ mo­ral bul­du­ve­güç­len­di.­Lüb­nan­Ko­mü­nist­Par­ti­si,­ di­re­niş­te­ Hiz­bul­lah’la­ omuz­ omu­za sa­vaş­tı­ve­dev­rim­ci­öge­yi­di­re­ni­şe­kat­mış ol­du.

•BOP­ ger­çek­le­şir­se,­ yer­le­şik­ çı­kar­la­rı­nı ve­ pa­zar­ avan­taj­la­rı­nı­ kay­be­de­cek­le­ri­ni gö­ren­Arap­ser­ma­ye­si­ve­or­ta­sı­nı­fı­te­laş için­de.­Sün­ni­ve­Şii­di­re­niş­çi­ler,­bü­yük­öl­çü­de­ Arap­ bur­ju­va­zi­si­ ve­ ay­rı­ca­lık­la­rı­nı kay­be­de­cek­le­ri­ni­gö­ren­es­ki­­iş­bir­lik­çi­ege­men­oli­gar­şi­­ ta­ra­fın­dan­des­tek­le­ni­yor.­ An­cak,­sa­vaş­çı­güç­ler­esas­ola­rak­yok­sul ve­iş­siz­Arap­genç­le­rin­den­olu­şu­yor.­Ay­rı­ca,­Şi­ili­ğin­ta­rih­sel­di­re­niş­ge­le­ne­ği­de,­di­re­ne­rek­ken­di­ni­açıp,­güç­len­di­ri­yor.­ Lüb­nan­Ko­mü­nist­Par­ti­si’nin­çı­kı­şı,­yok­sul­ Arap’lar­la­ di­re­niş­çi­ Şii’li­ğin,­ şim­di kont­ro­lün­de­ol­du­ğu­Arap­ve­Fars­si­ya­si­ve eko­no­mik­oli­gar­şi­si­ne­kar­şı,­al­ter­na­tif­bir di­re­niş­çi­­ze­mi­n­oluşturdu.­FHKP-C­onur­sal­li­de­ri­Hab­baş’da,­Fi­lis­tin­komünist­leri adına­direnişi­selam­ladı.

YÖNTEM MARX VE BİZ

EVEREST’TE SOL RÜZGARLAR DAKTİLOYA AÇIK MEKTUP

13. SAYFA

18. SAYFA

Sol­ bu­gün­ eko­no­mi­yi­ an­lı­yor Maocu­gerillaların­iktidara yürüdüğü­Nepal’de­son­durum... da,­iyi­an­la­ta­bi­li­yor­mu?

CEMİL ERTEM

HAKAN DENİZ

YAŞAMA GOL ATILIR MI?

SICAK YAZIN ARDINDAN Ya­şa­nan­bir­di­zi­ger­gin­li­ğin­ar­dın­-

dan,­ Or­du’da­ki­ kur­may­ ata­ma­la­rı,

po­li­tik­ bir­ kri­ze­ ne­den­ ol­mak­sı­zın

ya­pıl­dı.­Hep­si­NA­TO’nun­özel­eği­ti­-

min­den­geç­miş,­ABD’ye­özel­ba­ğım­-

lı­lık­iliş­ki­si­için­de­olan­ve­Özel­Harp

Da­ire­si’y­le­iliş­ki­li­bir­kur­may­he­ye­ti

oluş­tu.

As­lın­da,­ Er­do­ğan­ hiçbir­ za­man

Bü­yü­ka­nıt­ eki­bi­ne­ doğ­ru­dan­ ham­le

yap­ma­dı.­ Fet­tul­lah­ Ho­ca­ ve­ baş­ta

po­lis­ teş­ki­la­tı­ ol­mak­ üze­re­ dev­let

için­de­ki­ şe­be­ke­si,­ bir­ di­zi­ ce­sur ham­ley­le­kontr­fa­ali­yet­te­bu­lun­du.

So­nun­da,­ sü­re­cin­ olu­şu­mu­ en­gel­-

le­ye­me­miş­ ol­sa­lar­ da,­ Fet­tul­lah­çı

şe­be­ke,­ iki­ nok­ta­da­ ka­zanç­lı­ çık­tı:

Dev­let­için­de­ki­var­lık­la­rı­fii­len­dev­-

re­ye­gir­di­ve­meş­ru­luk­ka­zan­ma­sü­-

re­ci­ni­ baş­lat­tı.­ Ve­ ikin­ci­si,­ Bü­yü­ka­-

nıt’i­ve­eki­bi­ni­en­gel­le­ye­me­seler­de,

epey­hır­pa­la­yıp­yıp­rat­tı­lar.

Her­iki­si­de­ABD­ba­ğı­mı­lı­ğı­için­de­-

ki­ka­nat­la­rın­or­tak­iş­bir­lik­çi­ze­min­-

le­ri,­ ya­şa­dık­la­rı­ itiş­me­nin­ şid­det

dü­ze­yi­ni­sü­rek­li­gem­le­di­ve­siv­ri­çı­-

kış­la­rı­tör­pü­le­di.

Devamı 3. SAYFA Alp­Aydın

Tanı­ma­dı­ğım­ genç­ kız!­ Ben­ se­ni Liverpool’un­efsane­teknik­ he­men­her­gün­gö­rü­yo­rum. direktörü­Bill­Shankly­“futbol­...

25. SAYFA

NUDİYE HÜSEYİN

31 SAYFA

HALUK KOŞAR

ORWEL, WARHOL YA DA...

Otur­ma­oda­sın­da­­te­le­ek­ran,­ne­den­se,­bir­ga­rip­yer­leş­ti­ril­miş­ti.

30. SAYFA

HİKMET SARIOĞLU

ISSN: 1304-6519

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

2

GİRİŞ

BU SAYIDA Sıcak yazın ardından .............................................................................­3 Çözüm için adres; ABD mi Öcalan mı?

Alp­Aydın­.............................................................­4 Çözüm adresi Öcalan ve Kandil Alp­Aydın­.............................................................­6 Ateşe yaklaşan Türkiye Tarık­Can­.............................................................­7 Türkiye-İran gerilim ekseni .............................................................................8 25 mayıs 1983 Umut­Eylem­­.......................................................­8 Gençlik kabuk çatlatıyor .............................................................................­9 Haberler Cem­Çekil­..........................................................10 Fındıkta neler oluyor?

Nuray­Ergüneş­..................................................12 Yöntem, Marx ve biz Cemil­Ertem­......................................................­13 Sosyalistler ne yapacak Timur­Rencüsoğulları­........................................­14 Üç bakış üç ortadoğu Umut­Eylem­......................................................­15 Caferilik Müslüm­Erdoğan­...............................................­16

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

EDİTÖRDEN

BU DÜ ZEN BO ZUL MA LI!

Bahar­Çelik­/­Sayı­Koordinatörü

Çe­tin­za­man­lar­da­ya­şı­yo­r uz.­

Te­le­viz­yon­ek­ran­la­rı,­ga­ze­te­say­fa­la­rı­in­san­tü­rü­nün,

ken­di­si­ne­ ve­ par­ça­sı­ ol­du­ğu­ do­ğal­ bü­tün­lü­ğe­ yö­ne­lik

akıl­ al­maz­ sal­dı­rı­la­rıy­la­ do­lu.­ Sa­vaş­lar,­ yok­sul­luk­lar,

soy­kı­rım­lar,­do­ğal­den­ge­nin­bo­zul­ma­sı­so­nu­cu­or­ta­ya

çı­kan­ do­ğal­ (!)­ afet­ler,­ iş­ ka­za­la­rı­ (kat­li­am­la­rı),­ vs…

Ve­ her­ de­fa­sın­da,­ en­ kö­tü­sü­ ar­tık­ buy­du­ de­di­ği­miz olay­lar.­

Ka­pi­ta­lizm,­ acı­ma­sız­lık­ta­ sı­nır­ ta­nı­mı­yor.­ Ama­ du­-

rum­ böy­ley­ken­ bi­le,­ hâ­lâ­ her­ şey­ ay­nı­ sı­ra­dan­lı­ğıy­la de­vam­edi­yor.­San­ki­tüm­olan­bi­ten­ler­nor­mal­miş­gi­-

bi­ mil­yar­lar­ ha­ya­tı­nı­ sı­ra­dan­ca­ ya­şa­ma­ya­ ça­lı­şı­yor.

385­ YTL­ as­ga­ri­ üc­ret­ nor­mal­miş,­ mil­yon­lar­ca­ iş­siz olması­ nor­mal­miş,­ aç­lık­ yok­sul­luk­ sı­nır­la­rı­nın­ al­tın­da­ki­ya­şam­lar­nor­mal­miş,­Fevzi­Abik­gibi­bil­di­ri­da­ğı­-

tır­ken­ya­kın­me­sa­fe­den­po­li­sin­aç­tı­ğı­ateş­so­nu­cu­on

beş­ yaşında­ birinin­ hayatını­ kaybetmesi­ nor­mal­miş,

Lübnanlı­ çocukların­ vü­cu­du­nun­ bom­balarla­ par­ça­la­nması­nor­mal­miş­gi­bi­dav­ra­nı­lı­yor.­

Ka­pi­ta­lizm­ya­şa­nan­la­rı­is­tik­rar­ve­dü­zen­ola­rak­yut­-

Everest’te sol rüzgarlar Hakan­Deniz­......................................................­18

tur­ma­ya­ça­lı­şı­yor­biz­le­re.­Bu­dü­ze­ni­kim­bo­za­cak?

Askerleri eve getirmek ...........................................................................­19

ğu’ya­ ya­yı­lan­ em­per­ya­list­ sal­dı­rı­lar­ tüm­ hı­zıy­la­ de­-

Alman Solunun yeni reformcuları Faruk­Beskisiz­...................................................­20 Lübnan’da halkın zoru oyunu bozdu İ.­Halit­Elçi­.........................................................­22 Daktiloya açık mektup Nudiye­Hüseyin­.................................................­24 Medya ve kadın Tülay­Hatimoğulları­...........................................­25 Ayşeler uyanın Alileri uyandırın Kader­Ay­...........................................................­26

Af­ga­nis­tan’da­ baş­la­yan­ ve­ son­ olarak­ tüm­ Or­ta­do­-

vam­edi­yor.­­Bir­yan­dan­sal­dı­rı­lar­de­vam­eder­ken­di­-

ğer­yan­dan­da­hal­kın­di­re­ni­şi­ken­di­ne­yer­açı­yor.­Or­-

ta­do­ğu­çok­bi­lin­me­yen­li­denk­lem­gi­bi.­Em­per­ya­list­ler ve­ iş­bir­lik­çi­le­ri­ fark­lı­ çı­kar­ it­ti­fak­la­rı­ yap­mış­ du­r um­-

da.­ABD-İs­ra­il-Tür­ki­ye­it­ti­fa­kı,­Kürtlere­karşı­Tür­ki­ye-

İran­Su­ri­ye­it­ti­fa­kı,­AB’nin­böl­ge­ye­sin­si­mü­da­ha­le­le­-

ri,­Ja­pon­ser­ma­ye­si­nin­böl­ge­dev­let­le­ri­ne­sı­nır­sız­kre­-

di­ va­at­le­ri,­ Rus­ya’nın­ ve­ Çin’in­ ABD’yi­ den­ge­le­me ham­le­le­ri…­Di­ğer­yan­dan,­ABD’nin­Irak’ı­iş­ga­li,­İs­ra­il’in­Fi­lis­tin’den­son­ra­Lüb­nan’a­sa­vaş­aç­ma­sı…­

Uzak­tan­ba­kıl­dı­ğın­da­ko­ca­bir­ka­os­gö­rü­nü­yor­Or­ta­-

Nasıl anlamalı M.­Polat­............................................................­27

do­ğu’da.­ Evet,­ or­ta­da­ bir­ ka­os­ var,­ ama­ bu­ Or­ta­do­-

Çocuk edebiyatı, bir varmış bir yokmuş Arzu­Mildan­.......................................................­28

ABD’nin­karşılaştığı­di­renç­kar­şısın­da­yaşadığı­ka­os­-

Orwel, Warhol ya da öldüren eğlence TV Hikmet­Sarıoğlu­................................................­30 Yaşama gol atılır mı?

Haluk­Koşar­.......................................................­31 Selam Sultan ile röportaj İ.Halit­Elçi-Cem­Çekil­.........................................­32

EYLÜL 2006

ğu’da­ is­te­di­ği­ gi­bi­ at­ koş­tu­ra­bi­le­ce­ği­ni­ zan­ne­den

tur.­ ABD’nin­ şah­ çek­me­si­ne,­ bü­yük­ rok­ ile­ kar­şı­lık ver­di­böl­ge­halk­la­rı.­Sa­vun­ma­hat­tı­güç­le­ni­yor,­ya­yı­lı­-

yor.

Bu­za­ma­na­ka­dar­sa­va­şa­ar­ka­plan­da­des­te­ği­ni­su­-

nan­ hü­kü­met,­ son­ du­r um­ iti­ba­riyle­ Lüb­nan’a­ as­ker

gön­der­me­yi­plan­la­dı­ğı­nı­açık­la­ya­rak,­sa­va­şın­ak­tif­bir

par­ça­sı­ol­ma­ya­doğ­r u­adım­atı­yor.­Ya­ra­tı­lan­si­mü­las­-

yon­lar­ ile­ sa­vaş­ müm­kün­ ol­du­ğu­ ka­dar­ bil­gi­sa­yar

oyu­nu­kı­va­mın­da­su­nu­lu­yor.­Ka­na’da­ölen­yüz­ler­ce­in­-

sa­nın­ar­dın­dan,­med­yada­“den­ge­siz­güç­kul­la­nı­mı”­gi­-

bi­ in­sa­ni­yet­le­ uzak­tan­ ya­kın­da­ ala­ka­sı­ ol­ma­yan­ yo­-

rum­lar­ya­pı­lı­yor.

Kürt­ hal­kı­na­ dö­nük­ im­ha­ ve­ in­kâr­ po­li­ti­ka­la­rı­ ulus­-

larara­sı­bir­ka­rak­ter­ka­zan­mış­bi­çim­de­de­vam­edi­yor.

Böl­ge­de­ger­gin­lik­gitgi­de­tır­ma­nı­yor.

He­pi­miz­sa­va­şın­için­de­yiz.­Ama­bu­bi­zim­sa­va­şı­mız

de­ğil.­Bi­zim­sa­va­şı­mız­bu­de­ğil.

Tür­ki­ye’de­ve­dün­ya­da­dev­rim­ci­le­re­dü­şen­şey,­em­-

per­y a­list­le­r in­

top­y e­k ün­

sal­d ı­r ı­s ı­

kar­ş ı­s ın­d a

ortaklaşmaktadır.­En­kü­çük­par­ça­la­rı­na­ka­dar­ato­mi­-

ze­edil­miş­hal­kı,­ta­rih­sel,­kon­jonk­tü­rel­ve­gün­cel­tüm

di­na­mik­le­riy­le­yan­ya­na­ge­ti­rip,­in­san­tü­rü­ne­ve­par­-

ça­sı­ol­du­ğu­do­ğa­ya­kar­şı­gel­miş­geç­miş­en­bü­yük­sal­-

dı­rı­olan­ka­pi­ta­liz­min­kar­şı­sı­na­di­ke­bil­mek­tir.­Bu­dü­-

ze­ni­bo­za­cak­olan­da­an­cak­böy­le­bir­kal­kış­ma­yı­ba­şa­ra­cak­olan­lar­dır.­

Bir­son­raki­sa­yı­mız­dan­iti­ba­ren,­Da­ya­nış­ma­eki­miz,

ken­di­ka­nat­la­rıyla­uç­ma­ya­baş­la­ya­cak.­Yo­lun­açık­ol­sun­de­mek­dü­şü­yor­bi­ze.­

Ga­ze­te­mi­ze­ bu­ sa­yı­ya­ ka­dar­ ca­nı­ gö­nül­den­ des­tek

olan,­emek­ve­ren­sev­gi­li­ar­ka­da­şı­mız­Nes­li­han’ı­uğur­lar­ken,­ken­disine­teşek­kür­lerimizi­sunuyoruz.

EYLÜL 2006

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

SICAK YAZIN ARDINDAN / Alp Aydın Mil­li­yet­çi­ ve­ İs­lam­cı­ ege­men­ frak­si­yon­la­rın,­ABD­uşak­lı­ğın­da­ya­rı­şa­rak­bir­bir­le­rin­den­ ini­si­ya­tif­ kap­ma­ ça­ba­la­rı, Ana­do­lu’ya­ ka­ran­lık­ ve­ kan­lı­ bir­ tü­nel­e girme­ ka­de­ri­nin­ ha­zır­lan­dı­ğı­nı­ ve dayatılacağını­gös­te­ri­yor­du. Öyle­ görülüyor­ ki,­ Na­to’cu­ ve­ Özel Harp’çi­ kur­may­ he­ye­ti,­ ABD­ po­li­ti­ka­la­rıy­la­uyu­mu­te­mel­alan­bir­kon­sep­te­yö­ne­li­yor.­ Bü­yü­ka­nıt’tan­ “ulu­sal­cı”­ pa­şa yap­ma­ya­ça­lı­şan­la­rın­tam­ter­si­ne,­bel­ki de­en­ba­ğım­lı­bir­Or­du­ile­kar­şı­kar­şı­ya­yız.

Ve­za­ten,­Or­du’da,­ola­ki­bir­ulu­sal­cıCha­vezva­ri­çı­kış­ola­cak­sa­ya­da­ABD’ye rağ­men­bir­ege­men­lik­ara­yı­şı­ya­pı­la­cak ve­di­ye­lim­ki­Rus­ya-Çin­ek­se­ni­ne­ka­yı­la­cak­sa,­emir-ko­mu­ta­zin­ci­ri­için­de­de­ğil ama,­ona­rağ­men­ve­ona­kar­şı­ya­pı­la­bi­le­ce­ği­açık­tır.­ Bin­ba­şı­lık­tan­öte­si­yurt­se­verlere­ya­da de­mok­rat­la­ra­ka­pa­lı­ve­OYAK­ka­na­lıy­la ser­ma­yey­le,­ NA­TO­ ka­na­lıy­la­ ABD­ ile­ iç i­çe­geç­miş­bir­Or­du­ger­çek­li­ği,­her­kes­çe­ka­bul­le­nil­me­li­dir.

Ekonomide durulma

Ma­yıs’ta­gün­de­me­gi­ren­eko­no­mik­kriz ola­sı­lı­ğı,­ şim­di­lik­ bü­yü­me­den­ at­la­tıl­dı.

Kri­zi­ gün­cel­leş­ti­ren­ ya­pı­sal­ so­run­lar ise,­de­rin­le­şe­rek­sü­rü­yor­ve­ola­sı­kri­zin ça­pı­nı­ ve­ yı­kış­ gü­cü­nü­ bes­li­yor.­ An­cak, ABD’nin­ fa­iz­ oran­la­rı­nı­ şim­di­lik­ art­ır­ma­ya­ca­ğı­nı­ açık­la­ma­sı­nın­ ar­dın­dan yük­se­len­pi­ya­sa­la­ra,­o­ara­da­Tür­ki­ye’ye de,­yö­ne­len­sı­cak­pa­ra­akı­şı­nın­bir­müd­det­ da­ha­ sü­re­ce­ği­nin­ or­ta­ya­ çık­ma­sı, şim­di­lik­kri­zi­ge­ri­ye­it­ti.

Kü­re­sel­ vur­gun­cu­lar,­ bor­sa,­ dö­viz, tah­vil­alım­sa­tı­mı...­vs­yo­luy­la,­soy­gun­cu­luk­la­rı­nı­ de­vam­ et­ti­ri­yor­lar.­ İş­ ala­nı ya­rat­ma­yan,­tü­ke­ti­me­ve­it­ha­la­ta­da­ya­lı ve­yok­sul­lu­ğu­ar­tı­ran­sö­zü­mo­na­“bü­yü­me”,­hü­kü­me­tin­şa­şaa­lı­açık­la­ma­la­rıy­la her­­gün­gö­zü­mü­ze­so­ku­lu­yor.

IMF­ emir­le­ri­ doğ­rul­tu­sun­da­ eği­tim, sağ­lık­ ve­ ba­rın­ma­ ola­nak­la­rı­nın­ gas­pı ve­ora­dan­el­de­edi­len­ge­li­rin­ser­ma­ye­ye ak­ta­rı­mı­de­vam­edi­yor.

3

1. sayfanın devamı

liş­me­ler,­AKP’nin­kit­le­des­te­ği­ni­erit­me­ye­ge­be.­Öte­yan­dan,­Fet­tul­lah­Ho­ca’nın se­çi­me­ yö­ne­lik­ tak­ti­ği­ de,­ AKP­ açı­sın­dan­be­lir­le­yi­ci­öne­me­sa­hip.

Oli­gar­şi,­ sağ­da­ DYP’yi­ sol­da­ CHP’yi par­la­ta­rak,­ par­le­men­ter­ ka­yık­çı­ dö­vü­şü­nün­ak­tör­le­ri­ni­sü­re­ce­ha­zır­lı­yor.

Ge­nel­ se­çim­ ön­ce­sin­de,­ cum­hur­baş­kan­lı­ğı­se­çim­le­ri­sürecinde,­bur­ju­va­po­li­ti­ka­cı­la­rı­nın­ bir­bir­le­riy­le­ yap­tık­la­rı­ bi­lek­gü­re­şi­nin,­eş­de­yiş­le,­Tür­ki­ye­pas­ta­sın­dan­ki­min­da­ha­faz­la­pay­ala­ca­ğı­ko­nu­sun­da­ ar­sız­ca­ itiş­me­le­ri­nin­ ye­ni­ ör­nek­le­ri­ni­ iz­le­ye­ce­ğiz.­ La­ik-İs­lam­cı­ ka­pış­ma­la­rıy­la­ göz­ler­ per­de­len­miş­ken, ABD­kont­ro­lün­de­bir­ada­yın­se­çil­me­ih­ti­ma­li­yük­se­li­yor.

BOP’a yöneliş

Er­do­ğan­ ni­ha­yet­ Bush’tan­ ran­de­vu alabildi.­ Piş­kin­lik­ ve­ utan­maz­lı­ğın­ her aşa­ma­da­dev­re­de­ol­du­ğu­ran­de­vu­kap­ma­sü­re­cin­de,­bü­yük­ola­sı­lık­la­Or­tado­ğu­ko­nu­sun­da­söz­ler­ve­ril­miş­ol­ma­lı­dır.

BOP’a­ uyum­ sağ­la­mak­ için­ ba­zı­ ma­nev­ra­lar­şim­di­den­baş­la­dı.

Nas­ral­lah’ın­ye­ri­nin­MİT­ta­ra­fın­dan­İs­ra­il’e­ser­vis­edil­di­ği­ha­be­ri­İran­is­tih­ba­ra­tı­nın­de­zen­for­mas­yo­nu­ko­ku­su­nu­ver­se­de,­İn­cir­lik’ten­çı­kan­kam­yon­la­rın­İs­ra­il’in­ Lübnan’da­ kullandığı­ si­lah­ ve bom­ba­la­rı­ta­şı­dı­ğı­her­ke­sin­bil­gi­si­için­de.­ Öte­ yan­dan,­ sa­va­şın­ di­ğer­ ta­ra­fı Hiz­bul­lah’a­yar­dım­gö­tü­ren­İran­uçakla­-

Nihayet Genel Kurmay Başkanı olabildi

le­kar­şı­la­şa­ca­ğız.

Bakü-Tiflis-Ceyhan

Ba­kü-Tif­lis-Cey­han­ pet­rol­ bo­ru­ hat­tı, 3­mil­yon­do­lar­mas­raf­lı­bir­tö­ren­le­dev­re­ye­ so­kul­du.­ Ka­zak­ pet­rol­le­ri­nin­ de ila­ve­siy­le­stra­te­jik­öne­mi­ar­ta­cak­bo­ru hat­tı­ ve­ Sam­sun-Cey­han­ hat­tıy­la­ da­ha da­ öne­ çı­ka­cak­ Cey­han’ın,­ es­ki­den­ ka­lan­ Ker­kük-Yu­mur­ta­lık­ hat­tıy­la­ birlikte ar­tan­ stra­te­jik­ öne­mi,­ Tür­ki­ye­ coğ­raf­ya­sı­nı­ kü­re­sel­ çe­kiş­me­le­rin­ önem­li­ ke­siş­me­alan­la­rın­dan­bi­ri­ha­li­ne­dö­nüş­tü­rü­yor.

Azerbaycan ve Gürcüstan’ı bağlayan, Kazakistan’ı da boru hattı kanalıyla bağlamaya çalışan ABD-İsrail ekseni, coğrafyasının uygunluğu, nüfusu ve güçlü ordusuyla TC’yi de sürece katarak, kendi tercihlerine stratejik derinlik ve vuruş gücü sağlamak istiyor.

rı­en­gel­len­di.­ “Ba­rış­ Gü­cü”­ gö­rü­nü­mü­ adı­ al­tın­da, Hiz­bul­lah’ı­tas­fi­ye­ve­İs­ra­il’e­ha­yat­ala­nı­ ya­ da­ gü­ven­lik­li­ böl­ge­ oluş­tur­mak için­ Lüb­nan’a­ as­ker­ gön­der­me­ de­ dev­re­ye­so­kul­du.

Ba­ka­lım­ran­de­vu­ta­ri­hi­ne­ka­dar­da­ha han­gi­pis­ko­ku­lar­bur­nu­mu­za­da­ya­tı­la­cak­ve­han­gi­as­ke­ri-si­ya­si­em­ri­va­ki­ler­-

Seçime doğru

Nor­mal­ za­ma­nın­da­ ya­pı­la­ca­ğı­ an­la­şı­lan­ se­çim­ için­ start­ ve­ril­di.­ 30­ Ağus­tos’un­ kriz­siz­ at­la­tıl­ma­sı­ ve­ eko­no­mik “dal­ga­lan­ma”nın­ du­rul­ma­sın­dan­ mo­ral alan­ Er­do­ğan,­ par­ti­si­nin­ ku­ru­luş­ yıl­dö­nü­mü­nü­ se­çim­ kam­pan­ya­sı­nın­ baş­lan­gı­cı­na­ çe­vir­di.­ Ra­kip­siz­ par­ti­ ima­jı­nı güç­len­di­re­cek­ ton­da­ ko­nuş­tu­ ve­ ta­raf­tar­la­rın­dan,­ ye­ni­ bir­ se­çim­ za­fe­ri­ için ham­le­yap­ma­la­rı­nı­is­te­di.

An­cak,­ev­de­ki­he­sap­çar­şı­ya­uy­ma­ya­bi­lir.­ Ge­rek­ Kürt­ so­ru­nun­da­ ge­rek­se Lüb­nan-Su­ri­ye-İran­hat­tın­da­ki­ola­sı­ge­-

POLİTİKA

Hedefte kim var?

Rus,­ Ame­ri­kan­ ve­ Hin­dis­tan­ pet­rol şir­ket­le­ri,­ 10­ mil­yar­ do­la­rı­ aşan­ Zon­gul­dak­ve­Cey­han­pet­rol­ra­fi­ne­ri­si­ya­tı­rım­la­rı­nı­ şim­di­den­ açık­la­dı­lar.­ Bir­ Ka­zak­ şir­ke­ti­nin­ de,­ ge­ne­ mil­yar­ do­lar­lık bir­ya­tı­rım­için­Sam­sun’a­yön­len­di­ril­di­ği­açık­lan­dı.

Bo­ru­ hat­la­rı­ ve­ ra­fi­ne­ri­ ya­tı­rım­la­rı, Ana­do­lu’yu­ kü­re­sel­ ener­ji­ akı­şı­nın önem­li­bir­kav­şa­ğı­ha­li­ne­dö­nüş­tü­rü­yor.

Ve­ za­ten,­ biz­zat­ bu­ ya­tı­rım­la­rın­ Tür­ki­ye’de­ya­pıl­ma­sı­bi­le,­kü­re­sel­ça­kal­la­rın bir­bir­le­riy­le­ da­laş­ma­sı­nın­ so­nuç­la­rın­dan­bi­ri.

ABD-İs­ra­il­ek­se­ni,­Rus­ya­ve­AB’ye­kar­şı­ al­ter­na­tif­ bir­ odak­ ya­rat­ma­ ve­ o

odak­ta­ tam­ kont­rol­ ku­ra­rak,­ baş­ta­ Çin di­ğer­kü­re­sel­ra­kip­le­ri­ne­kar­şı­üs­tün­lük da­yat­ma­ama­cın­da.­Bo­ru­hat­tı­nın­Hay­fa’ya­ dek­ uza­tıl­ma­sı­ tar­tış­ma­la­rı,­ Ma­nav­gat-İs­ra­il­su­hat­tı­pro­je­siy­le­bir­lik­te dü­şü­nü­ldüğünde,­TC-İs­ra­il­ara­sın­da­yo­ğun­çı­kar­ağ­la­rı­yo­luy­la­bağ­lan­tı­ve­bağ­-

lı­lık­iliş­ki­si­kur­ma­he­de­fi­açık­ça­gö­rü­le­bi­lir.

Azer­bay­can­ ve­ Gür­cüs­tan’ı­ bağ­la­yan, Ka­za­kis­tan’ı­ da­ bo­ru­ hat­tı­ ka­na­lıy­la bağ­la­ma­ya­ ça­lı­şan­ ABD-İs­ra­il­ ek­se­ni, coğ­raf­yası­nın­ uy­gun­lu­ğu,­ nü­fu­su­ ve güç­lü­ or­du­suy­la­ TC’yi­ de­ sü­re­ce­ ka­ta­rak,­ken­di­ter­cih­le­ri­ne­stra­te­jik­de­rin­lik ve­vu­ruş­gü­cü­sağ­la­mak­is­ti­yor.

Tür­ki­ye’nin,­Lüb­nan’a­çe­kil­me­ve­İranIrak­ di­re­ni­şi-Su­ri­ye-Lüb­nan­ di­re­ni­şi hat­tı­nın­ kar­şı­sı­na­ yer­leş­ti­ril­me­si­ sü­re­ciy­le­bir­lik­te­dü­şü­nül­dü­ğün­de,­ABD­açı­sın­dan,­BTC­bo­ru­hat­tı­nın­BOP’un­be­lir­le­yi­ci­öge­le­rin­den­bi­ri­ol­du­ğu­nu­gö­rü­yo­ruz.

Cey­han’ın­İn­cir­lik’in­bur­nu­nun­di­bin­de ol­ma­sı­ise,­el­bet­te­rastlan­tı­de­ğil.­Mer­sin-Ada­na-An­tep-An­tak­ya­ hat­tı,­ sı­cak ge­liş­me­le­re­ ge­be­ ha­li­ne­ dö­nüş­müş­ du­rum­da.

Devrimci Hareket

Tür­ki­ye­dev­rim­ci­ha­re­ke­ti,­Ana­do­lu’ya da­ya­tı­lan­ABD-İs­ra­il­uşak­lı­ğı­ze­mi­nin­de BOP’a­ye­dek­len­me­ve­bu­sü­reç­te­ka­ran­lık­bir­tü­ne­le­so­ku­la­rak­kan­lı­kar­ga­şa­la­ra­ sü­rük­len­me,­ yok­sul­laş­tı­rıl­ma­ ve­ diz çök­tü­rü­le­rek­ kö­le­leş­ti­ril­me­ plan­la­rı­na kar­şı,­hal­kın­sa­vun­ma­sı­na­ve­yurt­se­ver­li­ğe­ta­lip­ol­ma­lı­dır.

Cep­le­ri­ne­ gi­ren­ pa­ray­la­ göz­le­ri­ dö­ne­rek­ABD’nin­her­is­te­di­ği­ni­yap­ma­ya­koş­tu­ran­as­ke­ri­ve­si­ya­si­ege­men­ler­ve­ser­ma­ye­ye­kar­şı,­Ana­do­lu’nun­zen­gin­lik­le­ri­ne­ve­onu­ru­na­sa­hip­çık­mak­ge­re­ki­yor.

Med­ya­da­ ko­pa­rı­lan­ “kal­kı­nı­yo­r uz”, “ih­ra­cat­pat­la­dı”,­“tu­rist­sa­yı­sı­ar­tı­yor”

gü­rül­tü­le­ri­ ara­sın­da,­ sü­rek­li­ yok­sul­laş­tı­rı­lan­ ve­ ka­lı­cı­ ola­rak­ iş­siz­leş­ti­ri­len­ ve sa­yı­la­rı­ sü­rek­li­ ar­tan­ emek­çi­ler­le­ kay­naş­mak­ve­bir­di­zi­em­ri­va­kiy­le­sü­rük­le­ni­len­ba­tak­lı­ğa­doğ­ru­gi­di­şe­set­çek­mek ve­di­ren­mek­gerekiyor.

4

POLİTİKA

EYLÜL 2006

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

ÇÖZÜM İÇİN ADRES; ABD Mİ, ÖCALAN MI? TC, çözemediği Kürt sorununu ABD’ye ihale ediyor

ABD’nin sorunu çözmek yerine iyice karmaşık ve çözümsüz hale getireceğini ve TC’yi bu temelde önünde iyice diz çöktüreceğini görmek için, devrimci olmak gerekmiyor. Sıradan bir yurtsever ya da demokrat bile, ABD’nin sorunu, onunla oynayarak çoğaltacağını ve kendisinin inisiyatifini vazgeçilmez hale getirecek durumlara iteleyeceğini tahmin edebilir.

S

ALP AYDIN

evinç­le­el­le­ri­ni­çır­pıp,­za­fer­ka­zan­mış­ça­sı­na­ ba­ğı­rı­yor­lar.­ Ne ol­muş?­ ABD,­ bir­ tem­sil­ci­ ata­mış­ve­PKK­so­ru­nuy­la­il­gi­le­ne­cek­miş.­ Pe­ki,­on­lar­ca­de­fa­ilan­edi­len­za­fer­ila­nı;­“yen­dik,­ez­dik,­bi­tir­dik…”­id­di­ala­rı, şim­di­ne­ola­cak?­ Za­fer­ bir­ ya­na,­ aciz­lik­ ve­ tı­kan­mış­lık öy­le­si­ne­bir­bu­nal­tı­ya­rat­mış­ol­ma­lı­ki, TC­ege­men­le­ri­so­nun­da­ger­çe­ği­ka­bul­le­nip,­Kürt­so­ru­nu­kar­şı­sın­da­ye­nil­gi­le­ri­ni­iti­raf­et­miş­olu­yor­lar.­Ve­ade­ta­yal­va­rır­ca­sı­na,­ ABD’nin­ ku­ca­ğı­na­ at­la­ya­rak,­çö­züm­di­le­ni­yor­lar.­ ABD’nin­ so­ru­nu­ çöz­mek­ ye­ri­ne­ iyi­ce kar­ma­şık­ ve­ çö­züm­süz­ ha­le­ ge­ti­re­ce­ğini­ ve­ TC’yi­ bu­ te­mel­de­ önün­de­ iyi­ce diz­çök­tü­re­ce­ği­ni­gör­mek­için,­dev­rim­ci ol­mak­ ge­rek­mi­yor.­ Sı­ra­dan­ bir­ yurt­se­ver­ ya­ da­ de­mok­rat­ bi­le,­ ABD’nin sorunu,­onunla­oy­na­ya­rak­ço­ğal­ta­ca­ğı­nı­ ve­ ken­di­si­nin­ ini­si­ya­ti­fi­ni­ vaz­ge­çil­mez­ ha­le­ ge­ti­re­cek­ du­rum­la­ra­ ite­le­ye­ce­ği­ni­tah­min­ede­bi­lir.­Hat­ta,­güç­ve­ik­ti­da­rı­nı­ ko­ru­mak­ is­te­yen­ her­han­gi­ bir po­li­tik­öz­ne­de,­son­3-5­yı­la­bi­le­dik­kat­le­ba­kar­sa,­ken­di­ni­ABD’ye­bağ­la­ma­nın güç­süz­lük­ ve­ ik­ti­dar­sız­lık­la­ so­nuç­la­na­ca­ğı­nı­gö­re­bi­lir.­ An­la­şı­lı­yor­ki,­TC’nin­oli­gar­şi­si­nin­ba­si­re­ti­bağ­lan­mış­ve­sa­de­ce­Ana­do­lu’da ya­şa­yan­la­rı­de­ğil,­ken­di­le­ri­ni­de­ate­şin içi­ne­ite­cek­bir­sü­re­ce­gir­me­ye­ni­yet­le­ni­yor­lar.­Sa­de­ce­aciz­lik­de­ğil,­bir­ap­tal­laş­ma­ya­da­kay­be­den­le­re­öz­gü­bir­sü­rük­len­me­ha­li­ya­şa­nı­yor.­

Güncel durum

2004­Ha­zi­ra­nı’nda­ateş­ke­si­kal­dır­dı­ğı­nı­ilan­eden­PKK,­iki­yı­lı­aş­kın­bir­sü­re­dir,­ sa­vaş­ ala­nı­ ilan­ et­ti­ği­ ­ böl­ge­de­ si­lah­lı­ey­lem­li­lik­için­de.­ Fark­lı­ bir­ PKK­ ile­ kar­şı­ kar­şı­ya­yız.

Geç­miş­dö­ne­me­gö­re,­ge­ril­la­sa­va­şın­da bir­ uz­man­laş­ma­ ve­ de­rin­leş­me­ için­de ol­duk­la­rı­ gö­rü­lü­yor.­ Kü­çük­ bir­lik­ler­le vur-kaç­ tar­zı­ uy­gu­la­nı­yor.­ Ba­rış­ dö­ne­min­de­ terk­ edi­len­ alan­la­rın­ ne­re­dey­se tü­mü­ne­ye­ni­den­yer­le­şil­di.­Sa­va­şın­şid­de­ti­yük­sel­til­mi­yor­ve­müm­kün­olan­en ge­ri­ bir­ sa­vaş­ du­ru­mu­ ter­cih­ edi­li­yor.

“Bay­rak­gös­ter­me”­ya­da­“bu­ra­da­yız­ve

va­rız”­ko­nu­mun­da­tu­tu­lu­yor.­ TC,­“ba­rış”­­dö­ne­mi­ni­ge­ril­la­nın­sa­vaş ye­te­ne­ği­ni­dü­şür­me­ve­PKK’yi­çü­rüt­me ope­ras­yo­nu­na­dö­nüş­tür­me­ye­ça­lış­mış­tı.­Ba­şa­rı­lı­olu­na­ma­dı­ğı­ve­hat­ta­ter­si­-

ne,­ge­ril­la­nın­sa­vaş­ye­te­ne­ği­nin­yük­sel­di­ği­gö­rü­lü­yor.­ PKK,­geç­miş­dö­nem­den­fark­lı­ola­rak, sa­vaş­ ku­ral­la­rı­nı­ çiğ­ne­ye­bi­le­ce­ği­ni­ ve

ka­bul­gör­dü­ğü­nü­söy­le­ye­bi­li­riz.­ Ve­ ni­ha­ye­tin­de,­ sa­va­şın­ ye­ni­ sü­re­cin­de­en­dik­kat­çe­ki­ci­ol­gu,­öl­dü­rü­len­ge­ril­la­la­ra­hal­kın­açık­ça­ve­PKK­bay­rak­la­rıy­la­sa­hip­çık­ma­sı­dır.­

Her­ke­sin­bil­di­ği­ve­Di­yar­ba­kır’a­sıç­ra­yan­ top­lu­ is­yan,­ ge­ril­la­ ce­na­ze­le­ri­nin kal­dı­rı­lı­şı­na­ dev­le­tin­ mü­da­ha­le­ et­me­siy­le­ ge­liş­ti.­ Kürt­ hal­kın­da­ TC’ye­ kar­şı

Sonuç olarak, savaşın şimdiki haliyle sürmesi durumunda, PKK’nin halklaşma sürecinin derinleşeceğini, alternatif siyasi odak olarak da, Barzani ve Fettullah Hoca kanalıyla ABD güç alanının oluşacağını saptayabiliriz. TC ise, ancak şiddet kullanarak ve kurumlarında üslenerek bölgede tutunabilecek bir konuma sürükleniyor TC­ne­ya­par­sa­ken­di­si­nin­de­ay­nı­sı­ya­pa­ca­ğı­nı­ gös­ter­me­ye­ ça­lı­şı­yor.­ Her­ ne ka­dar­ red­de­dil­se­ de,­ TAK­ çiz­gi­si­nin PKK­ile­bağ­lan­tı­lı­ol­ma­ih­ti­ma­li­yük­sek­tir.­Bu­çiz­gi,­şa­yet­ka­lı­cı­ve­yo­ğun­uy­gu­la­nır­sa,­ Tür­ki­ye­li­ dev­rim­ci­ ya­ da­ de­mok­ra­tik­ güç­ler­ açı­sın­dan­ ve­ biz­zat PKK­için­olum­suz­so­nuç­lar­do­ğu­ra­ca­ğı açık­tır.­As­ke­ri­ya­da­si­ya­si­he­def­ler­den çok­ si­vil­ he­def­le­ri­ vu­ran­ TAK­ çiz­gi­si, şa­yet­on­lar­la­bağ­lan­tı­lıy­sa,­PKK­yö­ne­ti­mi­nin­ de­ sa­vaş­ yor­gun­lu­ğu­ ya­şa­ma­ya baş­la­dı­ğı­nı­gös­te­ri­yor.­ Öte­yan­dan,­TC­or­du­su­da,­ge­ril­la­ile sa­vaş­ta­ uz­man­laş­tı­ğı­nı­ ve­ bir­ di­zi­ sa­vaş­ tak­ti­ği­ni­ ay­nı­ an­da­ uy­gu­la­ya­bil­me ye­te­ne­ği­ne­ sa­hip­ ol­du­ğu­nu­ gös­te­ri­yor. Öze­llik­le,­ge­ril­la­bir­lik­le­ri­nin­bu­lun­du­ğu nis­pe­ten­ kü­çük­ alan­la­ra­ ya­pı­lan­ yo­ğun as­ke­ri­in­dir­me,­söz­ge­li­mi­10-15­ge­ril­la için­ üç­ beş­ bin­ as­ke­ri,­ çok­ sı­nır­lı­ bir böl­ge­ye­ in­dir­me­ ve­ im­ha­ sü­re­ci­ yü­rü­tül­me­ye­ ça­lı­şı­lı­yor.­ An­cak,­ bu­ tak­ti­ğin sü­rek­li­ ve­ tem­po­lu­ bi­çim­de­ uy­gu­la­na­ma­ya­ca­ğı,­ ol­duk­ça­ yo­ru­cu­ ve­ mas­raf­lı ol­du­ğu­açık­tır.­Şa­yet­ge­ril­la­da­ha­faz­la sa­yıy­la,­da­ha­tem­po­lu­ve­şid­det­se­vi­ye­si­ da­ha­ yük­sek­ bir­ se­vi­ye­ye­ sıç­rar­sa, tak­tik­uy­gu­la­na­maz­ha­le­ge­le­cek­tir.­ PKK’nin­ sa­va­şı­ en­ ge­ri­ dü­zey­de­ sür­dür­me­ tak­ti­ği­nin,­ TC­ ta­ra­fın­dan­ faz­la zor­lan­ma­dı­ğı­nı­gö­rü­yo­ruz.­Sa­va­şın­dü­ze­yi­hak­kın­da­ya­pı­lan­tek­li­fin,­zım­ni­bir

net­bir­tu­tu­mun­ge­liş­ti­ği­gö­rü­lü­yor.­Ge­ril­la­ve­halk­ger­çek­bir­kay­naş­ma­için­de­.­Kal­dı­rı­lan­her­ge­ril­la­ce­na­ze­si,­­TC’ nin­ege­men­lik­ala­nın­dan­bir­par­ça­yı­da­ha­fi­ilen­ko­pa­ra­cak­gü­ce­ula­şa­bi­len­bir tep­ki­do­ğu­ru­yor.­ Öy­le­ol­du­ki,­ger­gin­li­ğin­yük­sel­di­ği­an­lar­da,­ ar­tık­ sa­de­ce­ dev­let­ ku­rum­la­rı, on­la­rın­için­de­de­özel­lik­le­­po­lis,­or­du, va­li­lik,­kay­ma­kam­lık­gi­bi­da­ha­özel­le­ri, TC’nin­ sı­kı­şıp­ kal­dı­ğı­ yer­ler­ ol­du.­ TC, ken­di­özel­ku­rum­la­rı­na­ve­o­ku­rum­la­rın gö­rev­li­le­ri­nin­loj­man­la­rı­na­sı­kış­mış­du­rum­da.­ PKK’nin­her­han­gi­bir­ini­si­ya­tif­kay­bı,­TC'nin­de­ğil­Ta­la­ba­ni-Bar­za­ni­hat­tı­nın,­özel­lik­le­de­Bar­za­ni’nin­ka­zanç­ha­ne­si­ne­ ya­zı­lı­yor.­ Bar­za­ni­ yo­luy­la­ pu­an top­la­ya­nın­ise,­esas­ak­tör­ABD­ol­du­ğu açık.­ Sa­vaş­ ha­li­nin­ sür­me­si­ du­ru­mun­da,­Bar­za­ni’nin­et­ki­ala­nı­nın­PKK'ye­al­ter­na­tif­bir­güç­ola­cak­se­vi­ye­ye­ge­le­ce­ği­ni­ tah­min­ ede­bi­li­riz.­ Ha­len­ AKP­ ve özel­lik­le­ Sa­adet­ Par­ti­si­ ta­raf­ta­rı­ olan yı­ğın­la­rın,­ sa­va­şın­ sür­me­si­ ve­ TC'nin böl­ge­ye­ yö­ne­lik­ şid­de­ti­nin­ art­ma­sı­ du­ru­mun­da,­Bar­za­ni­çiz­gi­si­ne­kay­ma­ih­ti­mal­le­ri­­yük­sek.­ O­ ara­da,­ so­ru­nun­ çö­zü­mün­de­ si­ya­si yol­la­rın­kul­la­nıl­ma­sı­nı­öner­me­ye­baş­la­yan­Fe­ttul­lah­Ho­ca­çiz­gi­si­nin­de,­sa­yı­la­rı­nı­ artır­dı­ğı­ okul­la­rı­ yo­luy­la­ böl­ge­de ini­si­ya­tif­ ka­zan­ma­ya­ baş­la­dı­ğı­nı­ gö­rü­-

yo­ruz.­ Her­ za­man­ki­ gi­bi­ sin­si­ler­ ve kim­se­yi­ ür­küt­me­den­ ses­siz­ce­ iler­li­yor­lar.­O­nok­ta­da­top­la­nan­ini­si­ya­ti­fi­n­de, son­tah­lil­de­ABD’nin­he­sa­bı­na­­ge­çe­ce­ği­ni­tah­min­ede­bi­li­riz.­

So­nuç­ ola­rak,­ sa­va­şın­ şim­di­ki­ ha­liy­le sür­me­si­ du­ru­mun­da,­ PKK’nin­ halk­laş­ma­sü­re­ci­nin­de­rin­le­şe­ce­ği­ni,­al­ter­na­tif si­ya­si­ odak­ ola­rak­ da,­ Bar­za­ni­ ve­ Fet­tul­lah­Ho­ca­ka­na­lıy­la­ABD­güç­ala­nı­nın olu­şa­ca­ğı­nı­ sap­ta­ya­bi­li­riz.­ TC­ ise,­ an­cak­şid­det­kul­la­na­rak­ve­ku­rum­la­rın­da üs­le­ne­rek­böl­ge­de­tu­tu­na­bi­le­cek­bir­ko­nu­ma­sü­rük­le­ni­yor­ki,­şim­di­ki­tı­kan­ma­nın­ he­men­ öte­sin­de­ be­lir­me­ye­ baş­la­yan­ bir­ aciz­leş­me­ ve­ gi­de­rek­ ye­nil­gi ola­sı­lı­ğı,­tam­da­o­ko­nu­mun­ka­çı­nıl­maz so­nu­cu­ ola­rak­ ger­çek­ ha­li­ne­ dö­nü­şe­cek­tir.­ El­bet­te,­bu­sü­reç­yıl­la­ra­ya­yıl­mış­ola­rak­ ya­şa­na­cak­ ve­ birçok­ linç­ ola­yı­ ve ge­len­as­ker­ve­ge­ril­la­ce­na­ze­le­ri­nin­art­ma­sı­na­bağ­lı­ola­rak,­Ba­tı’da­ki­şe­hir­ler­de­ artan­ Türk-Kürt­ bo­ğaz­laş­ma­la­rı­ ve böl­gede­sü­rek­li­le­şe­cek­is­yan­gi­ri­şim­le­riy­le­ve­TC’nin­ar­tan­şid­de­ti­ne­kar­şı­ha­mi­ ola­rak­ ABD’nin­ sü­re­ce­ sız­ma­sıy­la ken­di­ni­ ifa­de­ ede­cek­tir.­ Bu­ du­rum­dan en­ kâr­lı­ çı­ka­cak­ gü­cün­ ABD­ ola­ca­ğı­nı tah­min­ede­bi­li­riz.­Do­la­yı­sıy­la,­sü­re­ci­bu yön­de­de­rin­leş­ti­re­cek­olan­güç­de,­ABD ola­cak­tır.­

ABD nasıl çözer?

ABD'nin,­şim­di­bir­tem­sil­ci­ata­dı­di­ye umut­bağ­la­nan­ABD'nin,­çö­züm­sü­re­ci­ni,­ ken­di­si­nin­ en­ ka­zanç­lı­ çı­kıp,­ böl­ge­nin­yer­li­le­ri­nin,­Türk­ler,­Kürt­ler,­Arap­lar

EYLÜL 2006

ve­ Fars­la­rın­ ABD’ye­ da­ha­ de­rin­den

bağ­la­na­ca­ğı­ve­en­is­te­nir­ha­liy­le­hep­si­nin­ diz­ çö­ke­ce­ği­ bir­ du­rum­ ya­ra­ta­cak bi­çim­de­ yü­rü­te­ce­ği­ açık­tır.­ O­ sü­reç, fark­lı­bi­çim­le­re­ya­da­bir­bi­ri­ni­dış­la­yan fark­lı­yön­le­re­yö­nel­se­da­hi,­her­du­rum­da,­ABD'nin­böl­ge­ye­yö­ne­lik­he­sap­la­rı­na­uyum­gös­ter­me­ye­zor­la­na­cak­tır.­ Ki­mi­za­man­Kürt­ler­des­tek­le­ne­cek­ve ikin­ci­ İs­ra­il­ ol­ma­ ha­vu­cuy­la­ oya­la­na­cak­lar,­son­ra­ani­den­TC­ya­da­Arap­la­ra dö­nüş­ya­pı­lıp­on­la­rın­çı­kar­la­rı­ko­ru­na­rak­Kürt­ler­ter­bi­ye­edi­lip­uy­sal­laş­tı­rı­la­cak­­ ve­ son­ra­ ye­ni­den­ önü­ açı­la­cak Kürtler,­ İran,­ Irak­ ve­ Su­ri­ye'ye­ yö­ne­lik ABD­he­sap­la­rı­nın­pi­yo­nu­ol­ma­ya­zor­la­-

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK ka­nı­na­ sa­hip­tir­ ve­ ama,­ şim­di­ye­ dek,

tek­nik-cep­he­ ge­ri­si­ des­te­ğin­ öte­si­ne çe­ki­le­me­miş­tir.­ ABD­ açı­sın­dan­ is­te­nir olan­ise,­doğ­ru­dan­sa­vaş­ala­nı­içe­ri­sin­de­ve­ABD­çı­kar­la­rı­doğ­rul­tu­sun­da­sa­va­şan­bir­TC­or­du­su­dur.­Ki,­eli­ne­ala­ca­ğı­ Kürt­ kar­tı,­ ABD’nin­ TC’yi­ ik­na­ ye­te­ne­ği­ni­ar­tı­ra­cak­tır.­ ABD,­ Kürt­ kar­tı­nı­ kul­la­na­rak­ TC’ye da­ha­de­rin­den­nü­fuz­ede­cek,­ar­tan­­et­ki­sin­den­güç­ala­rak­TC’yi­BOP’a­is­te­di­ği­bi­çim­de­yer­leş­ti­re­cek­tir.­ De­mok­ra­tik­ ve­ öz­gür­lük­çü­ bir­ çö­zü­mün­ ABD’nin­ çı­kar­la­rı­nın­ kar­şı­sın­da dur­du­ğu­ve­tam­ter­si­ne,­hem­TC’yi­hem de­Tür­ki­ye­li­Kürt­le­ri­za­yıf­dü­şü­re­cek­bir

Barzani-Talabani çizgisi, Kürt egemenlerinin, tarihsel derinliğe sahip olmayan ve güncel çıkarlarına kitlenmiş, dar görüşlü, sığ ve kaybetmeye yazgılı bakış açısını temsil ediyor. Kişiliksiz ve onursuz bir kimliğe sahipler. ABD tarafından kullanılıyorlar ve her an satılabilir ya da yüzüstü bırakılabilirler. na­cak­lar­ vb...­ Za­ten­ şu­ an­da­ bu­ yö­ne­lim­le­rin­hep­si­nin­iv­me­le­ri­ve­ril­miş­tir­ve us­ta­ca­ma­ni­pü­le­edi­le­rek­bir­ara­da­yü­rü­tül­mek­te­dir.­ Or­tado­ğu,­ gü­nü­müz­de­ kü­re­sel­ güç odak­la­rı­nın­ana­he­sap­laş­ma­coğ­raf­ya­sı ve­BOP’un­çe­kir­dek­ala­nı­dır.­ Bir­dev­le­te­sa­hip­ol­ma­yan­ve­bu­ra­dan yo­la­çı­ka­rak,­bağ­lı­ol­duk­la­rı­­dev­let­ler­le fark­lı­ dü­zey­ler­de­ ama­ sü­rek­li­ ça­tış­ma için­de­olan­Kürt­ler,­ABD­açı­sın­dan,­böl­ge­de­ki­ he­sap­la­rı­nın­ ger­çek­leş­me­sin­de ge­rek­li­olan­yer­li­gü­ce­kat­kı­yap­ma­po­tan­si­ye­li­ne­sa­hip­tir.­Ye­ter­ki,­bir­dev­let ola­rak­ör­güt­le­ne­bil­me­ola­sı­lı­ğı­na­sa­hip ol­sun­lar.­O­ola­sı­lı­ğa­ya­kı­la­cak­bir­ye­şil ışık,­ay­rı­bir­pa­za­rın­ni­met­le­rin­den­fay­da­lan­mak­is­te­yen­Kürt­bur­ju­va­la­rı­na­ya da­bur­ju­va­aday­la­rı­na­ve­he­nüz­ka­pi­ta­liz­me­tam­çö­zül­me­se­de­öy­le­bir­is­te­ğe

sü­re­cin,­­di­ye­lim­ki­mev­cut­tı­kan­ma­nın yü­rü­me­si­nin,­ ABD’nin­ çı­kar­la­rı­na­ uy­gun­ola­ca­ğı­açık­tır.­ PKK­za­yıf­la­tıl­ma­lı­ve­Bar­za­ni-Ta­la­ba­ni çiz­gi­si­ Tür­ki­ye’de­ güç­len­di­ril­me­li,­ ­ o güç­len­me­ye­ bağ­lı­ ola­rak­ “ay­rıl­ma”­ ko­zu­ oluş­tu­rul­ma­lı­ ve­ TC’ye­ da­ya­tıl­ma­lı­dır.­PKK’nin­za­yıf­la­tı­la­ca­ğı­ya­da­pa­si­fi­ze­edi­le­ce­ği­va­adiy­le­BOP’a­çe­ki­len­TC ise,­ böl­ge­de­ sü­rek­li­ as­ker­ ka­nı­ emen ger­çek­ bir­ ba­tak­lı­ğa­ sap­lan­mak­la­ kal­ma­ya­cak,­ken­di­sı­nır­la­rı­için­de­de,­böl­ge­de­ki­tüm­di­re­niş­çi­güç­le­rin­as­ke­ri­ey­lem­le­riy­le­zor­la­na­cak­tır.­ El­bet­te,­sü­reç­bir­di­zi­en­gel­le­kar­şı­la­şa­cak­ ve­ya­ sür­tün­me­ye­ uğ­ra­ya­cak­ ve ABD’nin­tam­is­te­di­ği­bi­çim­den­fark­lı­bi­çim­le­re­sıç­ra­ya­bi­le­cek­tir.­An­cak,­şim­di “kur­ta­rı­cı”­ola­rak­çağ­rı­lan­ABD’nin,­her an­ve­bü­tün­gü­cüy­le­dev­re­de­ola­ca­ğı­ve

yo­ğun­ola­rak­sa­hip­olan­ve­böl­ge­den­ge­le­rin­de­bir­güç­oda­ğı­ola­cak­dü­zey­de ini­si­ya­tif­al­mak­is­te­yen­Bar­za­ni-Ta­la­ba­ni­ tü­rün­den­ ege­men­le­re,­ gö­nül­lü­ ABD uşak­lı­ğı­ için­ mo­ti­vas­yon­ sağ­la­ya­cak­tır. Şim­di,­Irak­Kür­dis­tanı­ile­sı­nır­lı­ola­rak yü­rü­tü­len­pra­tik,­tam­da­böy­le­dir­ve­so­nuç­alın­mak­ta­dır.­ İş­te,­ TC’nin­ ken­di­ eliy­le­ da­vet­ edip önü­nü­aç­tı­ğı­ABD,­açık­tır­ki,­Tür­ki­ye’de de­ ay­nı­ sü­re­ci­ des­tek­le­ye­cek­ ham­le­ler ya­pa­cak­tır.­An­cak,­­Tür­ki­ye­söz­ko­nu­su olun­ca,­Irak’tan­fark­lı­ve­kar­ma­şık­sü­reç­ler­dev­re­ye­gi­re­cek­tir.­ Güç­lü­ TC­ or­du­su,­ BOP’un­ yü­rü­me­si için­ ge­rek­li­ yer­li­ vu­ruş­ gü­cü­ ve­ as­ker

ken­di­çı­kar­la­rı­yö­nün­de­zor­la­ma­la­rı­sü­re­ce­da­ya­ta­ca­ğı­açık­tır.­ Öy­le­an­la­şı­lı­yor­ki,­TC­oli­gar­şi­si­için­de bir­ ka­nat,­ çı­kar­la­rı­nı,­ ABD’ye­ ve­ onun böl­ge­de­ki­müt­te­fi­ki­İs­ra­il’e­ve­or­tak­la­şa yü­rüt­tük­le­ri­ BOP’a­ bağ­lan­mak­ta­ gör­mek­te­dir.­Her­ke­sin­gö­re­bi­le­ce­ği­yu­ka­rı­da­ki­ola­sı­lık­la­rı­on­la­rın­gör­me­me­si­dü­şü­nü­le­mez­ve­de­mek­ki,­bu­ola­sı­lık­la­rın ger­çek­leş­me­si­gö­ze­alı­na­rak­sü­re­ce­gi­ril­mek­te­dir.­ BOP’ta­ pay­la­rı­na­ dü­şe­cek ga­ni­met­ler,­ göz­le­ri­ni­ ka­maş­tır­mış­ ve bi­linç­le­ri­ni­ be­lir­le­miş­ ol­ma­lı­dır.­ Bu­ se­fil­ler,­“ye­ni­or­tado­ğu”nun­“ye­ni­efen­di­le­ri­ ”­ ol­ma­ ha­yal­le­ri­ni­ ku­ru­yor­ ol­ma­lı­lar.­Ye­ni­­“En­ver­Pa­şa”lar,­ta­ri­hin­on­la­-

ra­ ver­di­ği­ fır­sa­tı­ kul­la­na­rak,­ bu­ se­fer

Sa­rı­ka­mış’a­de­ğil­de,­söz­ge­li­mi­Lüb­nan ya­da­İran’a­se­fer­ha­zır­la­nı­yor­ola­bi­lir.­ Sa­rı­ka­mış'ta­ En­ver­ Pa­şa’ya­ ve­ kı­şın so­ğuk­ta­do­nup­da­ba­har­ge­lin­ce­dağ­la­rı­ (kur­tu­lan­ bir­ as­ke­rin­ ifa­de­siy­le) “bem­be­yaz­ke­mik­tar­la­sı”­gö­rü­nü­mü­ne çe­vi­ren­on­bin­ler­ce­za­val­lı­Os­man­lı­as­ke­ri­ne­ ne­ ol­duy­sa,­ şim­di­ BOP­ yo­lun­da se­fe­re­ çı­ka­cak­la­rın­ ba­şı­na­ ay­nı­sı­ ge­le­cek­tir.­ Da­ha­da­öte­sin­de,­En­ver­Pa­şa­ma­ce­ra­sın­dan­ son­ra­ ya­şa­nan­ Os­man­lı’­nın da­ğı­lı­şı­sü­re­ci,­şim­di­de­BOP­ba­tak­lı­ğı­na­ sap­la­na­cak­ TC’ye­ da­ya­tı­la­cak­tır.

ABD­ta­ra­fın­dan­ve­onun­çı­kar­la­rı­na­uy­gun­tarz­da.­ BOP,­ bir­ so­nuç­tan­ çok­ bir­ sü­re­ci,­ sü­rek­li­sa­vaş­sü­re­ci­ni­böl­ge­ye­da­yat­mak­ta­dır­ve­ye­rel­ak­tör­le­rin­hep­si­de­sa­va­şın­ ate­şin­den­ na­sip­le­ri­ne­ dü­şe­ni­ ala­cak­lar­dır.­ TC­ ege­men­le­ri­ ken­di­le­ri­nin

mu­zaf­fer­ çı­ka­ca­ğı­ bir­ ge­çi­ci­ sa­vaş­ ha­li dü­şü­nü­yor­lar­sa­ ­ ya­ da­ da­ha­ doğ­ru­su, bu­ yön­de­ bir­ al­da­nı­şa­ so­kul­muş­lar­sa,

ate­şin­ ken­di­le­ri­ni­ de­ sa­ra­ca­ğı­nı­ gö­re­cek­ler­dir.­Böl­ge­ca­yır­ca­yır­ya­nar­ken­ve TC­ ate­şe­ kö­rük­le­ ka­tı­lır­ken,­ An­ka­ra’da ga­ni­met­le­ri­nin­key­fi­ni­sü­re­cek­le­ri­ni­sa­nan­lar,­ol­duk­ça­ap­tal­ca­bir­ya­nıl­gı­için­de­ler.

Öyle anlaşılıyor ki, TC oligarşisi içinde bir kanat, çıkarlarını, Kürtler ve ABD ABD’ye ve onun bölgedeki müttefiki İsrail’e ve ortaklaşa yürüttükleri BOP’a bağlanmakta görmektedir. BOP’ta paylarına Dört­ par­ça­ya­ bö­lün­müş­ ya­ da­ dört dev­let­ ta­ra­fın­dan­ sö­mür­ge­leş­ti­ril­miş düşecek ganimetler, bilinçlerini belirlemiş olmalıdır.

Kürt­hal­kı,­ta­rih­i­nin­en­kri­tik­dö­nem­le­rin­den­ge­çi­yor­.­Bir­le­şik­bir­Kürt­va­ta­nı ya­da­20.­yüz­yıl­bo­yun­ca­bir­lik­te­ol­duk­la­rı­ halk­lar­la­ eşit­ ko­şul­lar­la­ ye­ni­den söz­leş­me­ yap­mış­ öz­gür­ bir­ Kürt­ ger­çek­li­ği,­ dün­ya­ ta­ri­hi­nin­ şim­di­ki­ kri­tik dö­ne­me­cin­de­güç­lü­ola­sı­lık­la­rın­dan­bi­ri ola­rak­ol­gu­sal­laş­ma­ya­ça­lı­şı­yor.­ BOP’la­ böl­ge­de­ki­ sta­tü­ko­yu­ da­ğı­tıp ye­ni­si­ni­oluş­tur­ma­ya­ça­lı­şan­ABD,­sta­tü­ko­nun­ dev­let­le­riy­le­ ka­pış­tık­ça,­ Kürt ege­men­le­ri­ta­ra­fın­dan,­çe­kim­ser­ya­da ço­ğun­luk­la­ is­tek­li­ bir­ des­tek­ ve­ri­le­rek ve­ya­ PKK’nin­ şah­sın­da­ Kürt­ yok­sul­la­rı ta­ra­fın­dan,­ih­ti­yat­lı­bir­uzak­dur­ma­tu­tu­muy­la­iz­le­ni­yor.­ Sta­tü­ko­nun­ da­ğı­lı­şın­dan­ ka­zanç­lı­ çı­-

POLİTİKA

5

kan­ve­sü­re­cin­sa­de­ce­bu­yö­nü­nü­gö­ren

Kürt­ege­men­le­ri,­Bar­za­ni-Ta­la­ba­ni­şah­sın­da­ sü­re­ci­ des­tek­li­yor­lar.­ Sta­tü­ko­yu yı­ka­na­nın­ ABD’nin­ em­per­ya­list­ po­li­ti­ka­sı­ol­du­ğu­ger­çe­ği­ni­gö­ren­ve­ABD’nin Kürt­le­ri­ ta­rih­le­ri­ bo­yun­ca­ sok­tu­ğu­ aç­maz­la­rı,­ yü­züs­tü­ bı­rak­ma­la­rı­nı­ ve­ yi­ne sa­de­ce­ ken­di­ çı­ka­rı­na­ odak­lı­ iki­yüz­lü po­li­ti­ka­la­rı­nı­ha­tır­la­ya­rak­uzak­dur­ma­yı­se­çen­Kürt­ler,­PKK’nin­şah­sın­da,­böl­ge­de­ki­kar­ga­şa­ve­boş­luk­lar­dan­fay­da­la­na­rak,­en­yük­sek­ka­zan­cı­el­de­ede­bi­le­cek­le­ri,­ ba­ğım­sız­ ve­ öz­gür­lük­çü­ bir tu­tu­mun­ara­yı­şı­için­de­ler.­

Tek­rar­ vur­gu­la­ma­lı­yız­ ki,­ Bar­za­ni-Ta­la­ba­ni­ çiz­gi­si,­ Kürt­ ege­men­le­ri­nin,­ ta­rih­sel­de­rin­li­ğe­sa­hip­ol­ma­yan­ve­gün­cel­ çı­kar­la­rı­na­ kit­len­miş,­ dar­ gö­rüş­lü, sığ­ve­kay­bet­me­ye­yaz­gı­lı­ba­kış­açı­sı­nı tem­sil­ edi­yor.­ Ki­şi­lik­siz­ ve­ onur­suz­ bir kim­li­ğe­sa­hip­ler.­ABD­ta­ra­fın­dan­kul­la­nı­lı­yor­lar­ve­her­an­sa­tı­la­bi­lir­ya­da­yü­züs­tü­ bı­ra­kı­la­bi­lir­ler.­ Ki,­ o­ du­rum­da, Kürt­hal­kı,­da­ha­ön­ce­de­fa­lar­ca­ol­du­ğu gi­bi­ ız­dı­rap­ do­lu­ bir­ sü­re­cin­ içi­ne­ yu­-

var­la­na­cak­tır.­ Bu­ yol­da,­ Kürt­ hal­kı­nın ken­di­ne­ait­bir­du­ru­şu­sa­hip­ol­ma­sı­nın ve­Kürt­emek­çi­le­ri­nin­top­lum­sal­re­fah­tan­pay­la­rı­nı­al­ma­la­rı­nın­ve­ken­di­le­ri­ni öz­gür­ce­ ifa­de­ et­me­le­ri­nin­ im­kâ­nı­ yok­tur.­Ege­men­le­rin­gün­cel­çı­kar­la­rıy­la­sı­nır­lı­dır­ve­ta­ma­men­ABD’nin­böl­ge­de­ki ham­le­le­ri­nin­gi­di­şi­ne­bağ­lı­dır.­ Kürt­ yok­sul­la­rı­nın­ çı­kar­la­rı­nı­ tem­sil eden­PKK­ise,­sa­vaş­ve­iş­gal­sü­re­ciy­le böl­ge­de­ki­sta­tü­ko­yu­bo­zan­ABD’ye­kar­şı­bir­di­re­niş­gös­ter­me­di.­Ama,­des­tek de­ ver­me­di.­ Uzak­ dur­ma­yı­ ve­ boş­luk­tan­ fay­da­la­na­rak­ tu­tun­du­ğu­ alan­lar­da de­rin­leş­me­yi­ ter­cih­ et­ti.­ ABD,­ PKK­ ye sal­dır­ma­dı,­PKK­de­ABD’­ye.­İki­ta­ra­fın ­da­bir­bi­ri­ni­has­sas­ça­kol­la­dı­ğı­an­la­şı­lı­yor.­ ABD,­ha­vuç­gös­te­re­rek­PKK’yi­eh­li­leş­tir­me­yi­ ve­ TC,­ İran­ ve­ Suriye’ye­ kar­şı bir­ koz­ olarak­ kul­lan­mayı­ amaç­lar­ken; PKK,­iş­gal­süreci­için­de­direniş­çi­güç­ler tarafın­dan­yıp­ratılan­ve­yorul­muş­ABD savaş­ay­gıtının­olası­açık­larını­ve­zayıf­lık­larını­ kol­layarak,­ nüfuz­ alanını­ dört par­çaya­ da­ yay­maya­ ve­ derin­leş­tir­meye­çalışıyor.­

6

TARTIŞMA

EYLÜL 2006

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

ÇÖZÜM ADRESİ: ÖCALAN VE KANDİL PKK barış çağrısı yaptı

Üstüne sefer yapılması düşünülen Kandil’den sürekli “barış” çağrısı yapılıyor. PKK lideri Öcalan ise, yakalanmasından çok önce başlattığı “barış” çağrılarını sık sık yineliyor. İstenen, onurlu ve Kürt-Türk eşitliğini ve kardeşliğini esas alan bir barış sürecinin başlatılmasıdır. Hâlâ “doğudaki eşkıya” ve “bebek katili ” zırvalıklarını tekrarlayanların, milyonlara varan politikleşmiş ve direnişçi Kürt halk gerçekliğini kabullenmek ve onlarla masaya oturmaktan başka akılcı yolları yok.

O

ALP AYDIN

rtado­ğu­ da­ yo­ğun­la­şan­ dün­ya ta­rih­sel­sü­re­ci,­TC’yi­kri­tik­ter­-

cih­le­re­zor­lu­yor.­

Şim­di­ ön­de­ gö­zü­ken­ ter­cih,­ çö­zü­mü

ABD’ye­ıs­mar­la­yan­ve­bu­nun­kar­şı­lı­ğın­-

Ba­rış­ve­çö­züm­sü­re­ci­nin­baş­la­tıl­ma­-

sı,­şo­ve­nist­dal­ga­yı­kı­ra­cak,­fa­şist­güç­-

le­ri­ge­ri­le­te­cek­ve­de­mok­ra­tik­ge­liş­me­-

nin­önü­nü­aça­cak­tır.­

da­ BOP’ta­ gö­rev­ al­ma­yı­ ka­bul­le­nen,

Barış, teslimiyet mi?

tum,­TC’­yi­böl­ge­de­ki­sü­rek­li­sa­va­şa­çe­-

mi­yet”­ ol­du­ğu­nu­ id­dia­ edenlere

tes­li­mi­yet­çi­ ve­ aciz­ bir­ tu­tum.­ Bu­ tu­-

Şimdi­ de,­ “Ba­rış”­ po­li­ti­ka­sı­nın“­ tes­li­-

ke­cek­ve­Kürt­ler­le­Türk­le­ri­düş­man­laş­-

değinmeliyiz.

cek­bir­yol.­

rış­ ol­gu­la­rı­ ken­di­ baş­la­rı­na­ “iyi­ –­ doğ­-

tı­ra­cak­ve­baş­ka­bir­di­zi­aç­maz­üre­te­-

Öte­ yan­dan,­ üs­tü­ne­ se­fer­ ya­pıl­ma­sı

dü­şü­nü­len­ Kan­dil’den­ sü­rek­li­ “ba­rış”

He­men­be­lir­te­lim­ki,­sa­vaş­ya­da­ba­-

ru“­ ve­ya­ “kö­tü­ –­ yan­lış”­ de­ğil­ler­dir.

Söz­ge­li­mi,­ si­vil­ po­li­ti­ka­nın­ tı­kan­dı­ğı

çağ­rı­sı­ya­pı­lı­yor.­PKK­li­de­ri­Öca­lan­ise,

yer­ler­de­si­lah­la­rın­gü­cüy­le­so­nuç­alı­na­-

“ba­rış”­çağ­rı­la­rı­nı­sık­sık­yi­ne­li­yor.­İs­te­-

dan­ve­ya­uy­gun­po­li­tik­kon­sep­te­yer­leş­-

ya­ka­lan­ma­sın­dan­ çok­ ön­ce­ baş­lat­tı­ğı

bi­le­ce­ği­ gi­bi,­ ye­ter­li­ ha­zır­lık­ ya­pıl­ma­-

Ve­el­bet­te,­bur­ju­va­zi­ile­iş­çi­sı­nı­fı­nın

uz­laş­maz­zıt­lı­ğı­üze­ri­ne­otu­ran­sı­nıf­sa­-

va­şıy­la,­ baş­ka­ top­lum­sal­ iliş­ki­le­ri­nin Ba­zı­ po­li­tik­ güç­ler,­ sa­va­şı­ sırf­ sa­vaş

sa­va­şı­sürdür­me­si­ni­ta­lep­edi­yor.­Ba­rış

le­ri­fark­lı­dır.­

ol­du­ğu­için­hi­ye­rar­şik­bir­ege­men­ko­nu­-

ma­ yer­leş­ti­rir­ ve­ onu,­ için­de­ ol­du­ğu

ger­çek­top­lum­sal­iliş­ki­ler­den­ko­puk­bir

fe­tiş­nes­ne­si­ya­da­bir­kah­ra­man­lık­sü­-

on­lar­la­ma­sa­ya­otur­mak­tan­baş­ka­akıl­-

cı­ yol­la­rı­ yok.­ BOP’tan­ uzak­ dur­ma­ ve ABD’nin­al­çak­ça­han­çer­le­rin­den­ko­run­ma­nın­yo­lu,­ba­rı­şa­şans­ta­nı­mak­tan­ge­-

çi­yor.­

El­bet­te,­ba­rış­sü­re­ci­de­bir­di­zi­ge­ri­li­-

mi­ve­si­ya­si­ça­tış­ma­yı­içe­re­cek­tir.­Ma­-

sa­ya­ otu­ran­ ak­tör­le­rin­ tü­mü,­ ka­pa­si­te

ve­ ye­te­nek­le­ri­ doğ­ru­lu­sun­da­ çö­züm­de

ken­di­ağır­lık­la­rı­nın­ol­ma­sı­nı­sağ­la­ma­ya

ça­lı­şa­cak­tır.­Ve­çö­züm,­yük­sek­ih­ti­mal­-

le­me­lez­bir­ka­rak­ter­ta­şı­ya­cak­tır.­

si­ya­sal­ sta­tü­ye­ ka­vuş­tu­ru­la­bi­le­ce­ği­ gi­-

düş­kün­le­rin­ bir­ sı­ğın­ma­ ve­ ka­çış­ ala­nı

fin­den­ge­ri­çe­kil­me­nin,­Öz­gür­lük­Ha­re­-

Açık­tır­ki,­sa­va­şı­yü­cel­tip­ba­rı­şı­aşa­ğı­-

bet­me­si­ an­la­mı­na­ gel­di­ği­ni­ vur­gu­lu­yor

rak,­ ay­nı­ güç­ler,­ ba­rı­şı,­ za­yıf­la­rın­ ve

vaş­tan­ya­na­olan­la­rın,­ne­sa­vaş­ta­ne­de ba­rış­ta­hiç­­bir­zaman­ka­zan­ma­şans­la­-

rı­ yok­tur,­ ye­nil­gi­ye­ mah­kûm­dur­lar.­ Ve

olan­

“Ba­ğım­sız–Bir­le­şik–

Demok­ra­tik­ Kür­dis­tan”­ stra­te­jik­ he­de­-

ke­ti’nin­ ku­ru­cu-dev­rim­ci­ ze­mi­ni­ni­ kay­-

ve­ sa­vaş­ta­ ya­ da­ ba­rış­ta,­ o­ kay­be­di­şe

bağ­lı­ola­rak­ye­nil­gi­ye­mah­kûm­olun­du­-

ğu­nu­ima­edi­yor.­

Ve­ni­ha­yet,­biz­zat­ba­rış­ve­de­mok­ra­tik

çö­züm­po­li­ti­ka­sı­da,­ken­di­ba­şı­na­“iyi”

ya­da­“doğ­ru”­de­ğil­ve­bir­di­zi­teh­li­ke­yi

ba­rın­dı­rı­yor.­ Sa­va­şı­ ol­du­ğu­ gi­bi­ ba­rı­şı

da,­fe­tiş­nes­ne­si­ha­li­ne­ge­tir­me­mek­ge­-

re­ki­yor.­

Za­ten,­böl­ge­de­sü­rek­li­ya­yı­lan­ve­her

an­ bir­ ka­osa­ dö­nüş­me­ ih­ti­ma­li­ni­ ta­şı­-

as­lın­da,­ böy­le­si­ si­ya­sal­ eği­lim­ler­le­ po­-

yan,­ iş­galci­ ve­ di­re­nişçi­ güçler

hız­la­ tes­li­mi­yet­ ze­mi­ni­ne­ dü­şe­bi­lir­ ve

lo­ji­nin­de­di­li­ne­ih­ti­yaç­du­yar.­

üs­tün­de,­ ka­lı­cı­ bir­ ba­rı­şın­ ne­re­dey­se

sal­ka­zanç­lar­ba­rış­ma­sa­sın­da­kay­be­di­-

züm­ sü­re­ci­ne­ doğ­ru­dan­ kar­şı­ çı­kan­la­-

bi,­iyi­yü­rü­tül­me­yen­bir­ba­rış­sü­re­ci­de,

hat­ta­sa­vaş­alan­la­rın­da­ka­za­nı­lan­si­ya­-

le­bi­lir.­

le­mik,­si­ya­se­tin­di­li­ka­dar­po­li­tik­psi­ko­İş­te,­şim­di­ki­ba­rış­ve­de­mok­ra­tik­çö­-

rın­bir­kıs­mı­böy­le­si­bir­za­af­lı­ko­num­la­-

nış­için­de­ler­ve­on­lar­la­ko­nu­şa­cak­faz­la

sö­zü­müz­yok.­

Barışa gelen itirazlar

Ba­rış­po­li­ti­ka­la­rı­na­ge­len­di­ğer­iti­raz­-

la­rı­üç­ana­bö­lük­te­top­la­ya­bi­li­riz.­

İl­ki,­ Kürt­ so­ru­nu­nun­ çözümü­ için,

günümüz­ koşullarında,­ TC’ye­ kar­şı

arasındaki­ silahlı­ çatışmanın­ ze­mi­ni

im­kân­sız­ol­du­ğu­da­çok­açık.­Sa­va­şı­ya

da­ba­rı­şı,­ABD’nin­BOP’u­ve­şim­di­ki­Or­-

tado­ğu­ ger­çe­ği­ni,­ sü­re­cin­ her­ anın­da he­sa­ba­ka­ta­rak­yü­rüt­mek­ge­re­ki­yor.­

Os­man­lı’nın­son­dö­nem­le­rin­de­Er­me­-

ni­le­re­kar­şı­ya­şa­nan­Ha­mi­di­ye­Alay­la­rı

pra­ti­ği­nin,­gü­nü­müz­de­de,­bir­ABD–TC ek­se­ni­üs­tün­de­ve­ba­rış­sü­re­ci­gö­rü­nü­mü­al­tın­da­ye­ni­den­Kürt­le­re­da­ya­tıl­ma­-

sı­ cid­di­ bir­ teh­li­ke­dir.­ TC’nin­ “Ala­ve­re

da­la­ve­re–Kürt­me­med­nö­be­te”­alış­kan­-

ABD–AB­ ile­ iş­bir­li­ği­ ya­pa­rak­ ve­ ha­len

lı­ğı­nı­hiç­unut­ma­mak­ge­re­ki­yor.­

ni–Ta­la­ba­ni­ hat­tı­na­ ek­lem­le­ne­rek

sürecine­ye­dek­le­nir­ve­TC’nin­ve­Tür­ki­-

“ba­ğım­sız­lık”­ yo­lun­da­ iler­le­yen­ Bar­za­-

politika­ yapılması­ ge­rek­ti­ği­ni­ sa­vu­nan

Kürt­bur­ju­va­la­rı.­Ço­ğun­luk­la­Av­ru­pa’da ya­şa­yan­mül­te­ci­Kürt­ler­ta­ra­fın­dan­dil­-

len­di­ri­len­bu­ko­num­dan­ba­kı­lın­ca,­ba­rış

po­li­ti­ka­sı,­ An­ka­ra’ya­ tes­lim­ ol­mak­ an­-

la­mı­na­ge­li­yor.­ Kürt halkı Öcalan’a sahip çıkıyor

Üçün­cü­sü,­yi­ne­dev­rim­ci­bir­ze­min­den

doğ­r u­

Açıktır ki, çözüm, şayet ABD’nin BOP sürecine yedeklenir ve TC’nin ve Türkiye finans kapitalinin kendini yenilemesine hizmet ederse, bundan en büyük zararı Kürt yoksulları görecek ve her türlü kazanımın da hiçbir ağırlığı olmayacaktır. nım­lar­ ba­rış­ gö­rüş­me­le­riy­le­ bir­ ka­lı­cı

ya­da­dip­lo­ma­tik­iliş­ki­ye­gir­mek,­tes­li­-

düş­kün­lü­ğü­ne­ sav­ru­lur­lar.­ Do­ğal­ ola­-

ula­şıl­dık­tan­ son­ra,­ el­de­ edi­len­ ka­za­-

Kürt­ halk­ ger­çek­li­ği­ni­ ka­bul­len­mek­ ve

yor.­He­le­ABD­ile­ay­nı­ma­sa­ya­otur­mak

ba­ka­rak,­ yo­la­ çı­kar­ken­ sap­ta­nan­ ve

ti­li­”­zır­va­lık­la­rı­nı­tek­rar­la­yan­la­rın,­mil­-

yon­la­ra­va­ran­po­li­tik­leş­miş­ve­di­re­niş­çi

ile­ay­nı­ze­mi­ne­düş­mek­an­la­mı­na­ge­li­-

min­le­rin­ ­ dı­şın­da­ki­ ma­ra­zi­ bir­ sa­vaş

ger­çek­ iliş­ki­le­ri­nin­ üret­ti­ği­ po­li­tik­ ze­-

la­yan­la­rın,­her­du­rum­da­ve­sü­rek­li­sa­-

Hâ­lâ­“do­ğu­da­ki­eş­kı­ya”­ve­“be­bek­ka­-

po­li­ti­ka­sı,­ bu­ ba­kı­şa­ gö­re,­ iş­gal­ci­ ABD

mi­yet­ve­hat­ta­iha­net­ola­rak­gö­rü­lü­yor.­

nin­baş­la­tıl­ma­sı­dır.­

Ke­za,­ sa­vaş­ yo­luy­la­ be­lir­li­ he­def­le­re

–Sadr–Nas­ral­lah­ hat­tı­na­ ek­lem­le­ne­rek

re­ci­ola­rak­gö­re­rek,­top­lum­sal­güç­le­rin

öde­te­cek­tir.­

kar­deş­li­ği­ni­esas­alan­bir­ba­rış­sü­re­ci­-

tü­len­ di­re­ni­şe­ ka­tıl­mak­ ge­rek­ti­ği­ni­ sa­-

vu­nu­yor­ ve­ PKK’nin,­ Ah­me­di­ne­jat

ola­rak­gö­rür­ve­kü­çüm­ser­ler.­

ye­nil­giy­le­ yü­rü­tü­cü­le­ri­ne­ ağır­ be­del­ler

ses­le­ne­rek,­ABD’ye­kar­şı­böl­ge­de­yü­rü­-

üret­ti­ği­sa­vaş­la­rın­ya­pı­la­rı­ve­ka­pa­si­te­-

me­den­yü­rü­tü­len­bir­sa­vaş,­ya­şa­ya­ca­ğı

nen,­ onur­lu­ ve­ Kürt-Türk­ eşit­li­ği­ni­ ve

nış­ma­ya­eği­lim­li­dev­rim­ci­bir­ze­min­den

İkin­ci­si,­ tam­ ter­si­ bir­ ko­num­dan­ dil­-

len­di­ri­li­yor­ve­böl­ge­yok­sul­la­rıy­la­da­ya­-

Açık­tır­ki,­çö­züm,­şa­yet­ABD’nin­BOP

ye­fi­nans­ka­pi­ta­li­nin­ken­di­ni­ye­ni­le­me­-

si­ne­ hiz­met­ eder­se,­ bun­dan­ en­ bü­yük

za­ra­rı­ Kürt­ yok­sul­la­rı­ gö­recek­ ve­ her

tür­lü­ kazanımın­ da­ hiç­bir­ ağır­lığı­ ol­-

mayacak­tır.­

Bu­ sorun­ların­ tar­tışıl­ması­ da,­ baş­ka

bir­yazının­konusu­olacak.

EYLÜL 2006

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

POLİTİKA

ATEŞE YAKLAŞAN TÜRKİYE Ortadoğu’da işgal ve direniş sürüyor

A

TARIK CAN

BD’nin,­Af­ga­nis­tan­ve­Irak­mü­da­ha­le­le­riy­le­ fi­ili­ ola­rak­ ha­ya­ta­ ge­çir­me­ye­baş­la­dı­ğı­Bü­yük­Or­ta­do­ğu­Pro­je­si­(BOP),­İs­ra­il’in­Lüb­nan’ı­iş­ga­liy­le­bir­üst­aşa­ma­ya­sıç­ra­tıl­dı.­ABD­Dı­şiş­le­ri­ Ba­ka­nı­ Con­do­le­ez­za­ Ri­ce'in­ “Ye­ni Or­ta­do­ğu’nun­ za­ma­nı­ gel­miş­tir”­ söz­le­ri hiç­ de­ gaf­ gi­bi­ gö­rün­mü­yor.­ Bir­leş­miş Mil­let­ler­ bi­le­ doğ­ru­dan­ kı­na­ma­ me­sa­jı ya­yın­la­ya­ma­dı­ğı­na­gö­re,­du­ru­mun­cid­di­ye­ti­ve­ABD’nin,­iş­bir­lik­çi­si­İs­ra­il­ile­bir­lik­te­ Or­ta­do­ğu’ya­ iliş­kin­ ka­rar­lı­lı­ğı,­ Tür­ki­ye­açı­sın­dan­da­teh­li­ke­çan­la­rı­nın­yak­laş­tı­ğı­nı­ha­ber­ver­mek­te­dir.­

lü­man­ ta­ba­nın­ ru­hu­nu­ ok­şa­mak­ ge­re­ki­yor.­Bun­dan­öte­si­yok­tur.

Ordu ne yapıyor?

Or­du­nun,­ İs­ra­il’in­ Hizbullah’a­ aynı tarzda­davrandığı­ba­ha­ne­si­ni­kul­la­na­rak, PKK’ye­ kar­şı­ ye­ni­ bir­ sı­nı­rö­te­si­ ha­re­kât yay­ga­ra­sı­ko­par­ma­sı­da,­TC­ta­ri­hi­nin­de­ğiş­me­yen­kla­si­ği­ola­rak­du­rum­dan­va­zi­fe çı­ka­ran­ fır­sat­çı­lı­ğı­nın­ ye­ni­ bir­ ör­ne­ği­ni oluş­tur­muş­tur.­ Ku­zey­ Irak­ sı­nı­rı­na­ yö­ne­lik­ on­ bin­ler­ce as­ker­den­ olu­şan­ as­ke­ri­ yı­ğı­na­ğın­ ay­lar ön­ce­sin­den­ baş­la­tıl­ma­sı­nın,­ sa­de­ce

Başından itibaren ABD’nin emperyalist çıkarlarını destekleyen Türkiye egemen sınıflarının, yeni gelişen sürecin karşısında itiraz etmesini beklemek körlükten başka bir şey olmayacaktır.

Türkiye egemenlerinin durumu Dün­ya­ fi­nans­ ka­pi­ta­li­nin­ Tür­ki­ye’de­ki, ko­ru­yu­cu­su­du­ru­mun­da­ki­AKP­hü­kü­me­ti ve­ sta­tü­ko­nun­ 83­ yıl­lık­ tem­sil­ci­si­ or­du; ül­ke­yi­ adım­ adım­ sa­vaş­ ba­tak­lı­ğı­na­ sü­rük­lü­yor.­ Böl­ge­de­ki­ as­ke­ri­ yı­ğı­nak,­ sı­nı­rö­te­si­ope­ras­yon­söy­len­ti­le­ri­ve­diğer­ya­şa­nan­lar­biz­le­re­ipu­cu­ver­mek­te­dir.­ Ba­şın­dan­iti­ba­ren­ABD’nin­em­per­ya­list çı­kar­la­rı­nı­ des­tek­le­yen­ Tür­ki­ye­ ege­men sı­nıf­la­rı­nın,­ye­ni­ge­li­şen­sü­re­cin­kar­şı­sın­da­ iti­raz­ et­me­si­ni­ bek­le­mek­ kör­lük­ten baş­ka­bir­şey­ol­ma­ya­cak­tır.­ İs­ra­il’le­olan­tüm­as­ke­ri­ve­si­ya­si­iş­bir­li­ği­an­laş­ma­la­rı­nın­var­lı­ğı,­iç­içe­geç­miş­li­ği­gös­ter­me­si­açı­sın­dan­önem­lidir.­Şim­di­ki­ sal­dı­rı­ ve­ iş­ga­le­ kar­şı­ her­han­gi­ bir yap­tı­rım­ gi­ri­şi­min­de­ bu­lu­nul­ma­ma­sı­ da, ses­siz­ bir­ onay­dan­ baş­ka­ han­gi­ an­la­ma ge­le­bi­lir­ki?­ Bak­ma­yın­siz­Tay­yip’in­sa­va­şı­olum­suz­la­yan­sah­te­be­ya­nat­la­rı­na.­Bi­raz­da­Müs­-

PKK’yle­ açık­la­na­bi­le­cek­ bir­ ge­rek­çe­si ola­maz.­­­İs­tih­ba­rat­bi­rim­le­ri­nin­kar­şı­lık­lı gö­rüş­me­le­ri­de,­ABD­ile­Türk­or­du­su­ara­sın­da­sı­kı­pa­zar­lık­la­rın­ol­du­ğu­nu­gös­ter­mek­te­dir.­Ay­rı­ca,­İs­ra­il’in­iş­gal­es­na­sın­da kul­lan­dı­ğı­bir­çok­as­ke­ri­mal­ze­me­nin,­İn­cir­lik­üs­sün­den­ve­Mer­sin­Ta­şu­cu­Li­ma­nı ara­cı­lı­ğıy­la­ böl­ge­ye­ gön­de­ril­di­ği­ne­ da­ir ha­ber­ler­de­ba­sın­da­yer­al­dı.

Ateşe doğru giderken İs­ra­il’in­ Lüb­nan’ı­ iş­ga­li,­ İran­ ve­ Su­ri­ye’ye­ de­ bir­ me­saj­ ni­te­li­ği­ ta­şı­mak­ta­dır.

Geç­ti­ği­miz­ay­lar­da­İran’la­gi­ri­len­rest­leş­me­ler­den­ bir­ so­nuç­ çık­ma­yın­ca,­ ABD, İran’a­ bu­ yol­la­ me­saj­ ve­re­rek­ teh­di­din bo­yu­tu­nu­ ar­tır­mak­ is­ti­yor.­ Bu­nun­la­ il­gi­li kar­şı­ atak­ da­ ge­cik­me­di.­ İran’ın,­ Su­ri­ye’ye­de­gi­ril­me­si­du­ru­mun­da­kar­şı­sal­dı­rı­ya­ ge­çe­ce­ği­ni­ açık­la­ma­sı,­ İran’ın­ ka­rar­lı­lı­ğı­nı­ gös­ter­me­si­ açı­sın­dan­ önem­li­dir.­ Sö­mür­ge­ci­ güç­ler­ adım­ adım­ Or­ta­do­-

Savaşın su içmek kadar kolay olmadığını öğrenecek

ğu’da­ iler­ler­ken,­ sı­ra­nın­ Su­ri­ye’de­ ol­du­ğu­na­ da­ir­ tah­min­ yü­rüt­mek­ ola­sı­dır. İran’ın­res­ti­ve­Lüb­nan’da­tam­bir­yer­le­şim­ sağ­la­namaması­ gi­bi­ fak­tör­ler,­ bu­nu bi­raz­ da­ha­ ge­cik­ti­re­cek­ gi­bi­ gö­rü­nü­yor.

Ola­ ki­ iş­ga­lin­ Su­ri­ye’ye­ sıç­ra­ma­sı­ du­ru­mun­da,­ Tür­ki­ye­ halk­la­rı­ açı­sın­dan­ asıl teh­li­ke­ o­ za­man­ baş­la­ya­cak­ de­mek­tir.

Doğ­ru­dan­sa­va­şa­da­hil­ol­ma­sü­re­ci­Su­ri­ye’nin­işgaliyle­hız­la­na­cak­tır.­

İşgale karşı birleşik halk cephesi Or­ta­do­ğu’da­iş­ga­le­kar­şı­yü­rü­tü­len­mü­ca­de­le­par­ça­lı­bir­du­rum­da,­Irak’ta­iş­gal güç­le­ri­ne­ kar­şı­ yü­rü­tü­len­ ve­ sı­nır­lı­ bir oran­da­ et­ki­li­ olan­ di­re­niş,­ bu­gün­ için fark­lı­ di­re­niş­çi­ grup­la­rın­ bir­bi­ri­ne­ kar­şı sa­va­şa­ca­ğı­iç­sa­vaş­teh­li­ke­si­ne­sıç­ra­mış

gö­rü­nü­yor.­ Ege­men­le­rin­ oyu­nu­ ya­şam ala­nı­bul­du.­He­de­fe­mez­hep­sel­ay­rı­lık­lar ko­yul­du­ve­sü­reç­ege­men­le­rin­is­te­ği­gi­bi bir­par­ça­lan­ma­ya­doğ­ru­gi­di­yor.­ Ke­za,­Lüb­nan’da­di­re­niş­te­olan­Hiz­bul­lah­da,­bün­ye­sin­de­bir­çok­Şii­gru­bu­top­la­ma­sı­na­ rağ­men,­ da­ha­ ge­niş­ bir­ halk ini­si­ya­ti­fi­ oluş­tu­ra­cak­ po­tan­si­yel­de­ gö­rün­mü­yor.­ Za­ma­nın­da­ İs­ra­il’le­ Gü­ney Lüb­nan­ üze­ri­ne­ giz­li­ an­laş­ma­lar­ yap­tı­ğı id­dia­edi­len­Hiz­bul­lah’ın,­di­re­ni­şi­ne­re­ye ka­dar­ gö­tü­re­ce­ği­ za­man­la­ or­ta­ya­ çı­ka­cak­tır.­ Em­per­ya­list­le­rin­top­ye­kün­iş­gal­sal­dı­rı­la­rı­na­kar­şı,­par­ça­lı­di­re­ni­ş­ye­ri­ne­en­ge­niş­ halk­ cep­he­si­nin­ oluş­tu­rul­ma­sı­ ge­re­ki­yor.­Sal­dı­rı,­an­cak­bu­şe­kil­de­püs­kür­tü­le­bi­lir.­Or­ta­do­ğu­halk­la­rı­nın­bir­le­şik­di­re­niş­ cep­he­si­ni­ oluş­tur­ma­sı,­ dost­ güç­le­re mo­ral­ve­ren­ve­düş­ma­nı­ür­kü­ten­bir­et­ki ya­rat­ma­ po­tan­si­ye­li­ne­ sa­hip­tir.­ Za­fe­rin ka­lı­cı­laş­ma­sı­ ise­ mü­ca­de­le­yi­ halk­çı­ de­mok­ra­tik­te­mel­de­yü­rüt­mek­ten­ge­çer.­­ Yak­la­şan­ teh­li­ke­ye­ kar­şı,­ ken­di­ coğ­raf­ya­mız­da­ bü­tün­ iş­gal­ kar­şıt­la­rı­nı­ or­tak cep­he­de­top­la­ma­ya­yö­ne­lik­ça­lış­ma­la­rın yü­rü­tül­me­si­ ge­re­ki­yor.­ Şim­di­den­ halk içinde­du­yar­lı­lı­ğı­yük­selt­me­ye­yö­ne­lik­ça­lış­ma­lar­hız­lan­dı­rıl­ma­lı­dır.­Sü­reç­ka­çı­nıl­maz­dır.­ Ve­ Tür­ki­ye’nin­ ABD­İs­ra­il­ ek­se­nin­de­ sa­va­şa­ da­hil­ ol­ma­sı­ yük­sek­ ih­ti­mal­dir.­ Em­per­ya­list­ler­ ken­di­le­ri­ açı­sın­dan­ge­ri­dö­nü­şü­ol­ma­yan­bir­yo­la­gir­miş­ler­dir.­ Bu­ger­çek­li­ğin­ve­sı­kış­mış­lı­ğın­avan­taj­la­rı,­halk­güç­le­ri­açı­sın­dan­iyi­de­ğer­len­di­ri­le­bi­lir­se,­ em­per­ya­list­ iş­gal­ güç­le­ri­ne “dur”­di­ye­bi­li­riz.­İş­te­o­za­man,­sü­reç­tam da­böl­ge­halk­la­rın­dan­ya­na­ak­ma­ya­baş­layacak­tır.

Emperyalistlerin topyekün işgal saldırılarına karşı, parçalı direniş yerine en geniş halk cephesinin oluşturulması gerekiyor.

Saldırı ancak bu şekilde geri püskürtülebilir.

Ortadoğu halklarının birleşik direniş cephesini oluşturması tek başına yıkıcı bir etki yaratma potansiyeline sahiptir.

7

8

POLİTİKA

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

TÜRKİYE-İRAN GERİLİM EKSENİ

Sınırda gerilim birikiyor

İran’ın bölgede emperyal devlet statüsünü kazanması ve bunu bir de atom bombasıyla desteklemesi durumu, T.C. devletini bölgede kenara itecek ve stratejik derinliğine ağır hasar verecek gelişmelere yol açacaktır. Türkiye finans-kapitali de, hızla yayılmaya çalıştığı bölgedeki konumlanışını, Türkiye Cumhuriyeti’nin koruyucu şemsiyesi olmadıkça koruyamayacağını iyi biliyor.

Y

üz­yıl­lar­dır­ ses­siz­ du­ran­ T.C.-İran­ sı­nı­rın­da,­yo­ğun­ge­ri­lim­bi­rik­me­ye­baş­la­dı. Öy­le­ an­la­şı­lı­yor­ ki,­ ABD’nin­ iş­gal­ci­ sa­vaş­sü­re­ci­de­vam­et­tik­çe,­o­sı­nır,­şid­det­li­ça­tış­ma­lar­la­sar­sı­la­ca­ğı­bir­ko­nu­ma­sü­rük­le­ne­cek.

ABD,­çok­yön­lü­as­ke­ri-si­ya­si­ham­le­ler­le­ken­di­ “Ye­ni­ Or­ta-Do­ğu”he­de­fi­ne­ yü­rür­ken,­ önün­de­ki­ esas­ en­ge­lin­ İran­ ol­du­ğu­nun­ far­kın­da. Şim­di­ki­ ham­le­ler,­ de­yim­ ye­rin­dey­se,­ esas­ sa­va­şın­ön­ha­zır­lı­ğı­ola­rak­ya­pı­lı­yor.­İs­te­ni­yor­ki, İran’a­vu­ru­lun­ca­böl­ge­de­onu­sa­vu­na­cak­ya­da onun­la­or­tak­la­şa­cak­hiç­bir­di­ri­güç­kal­ma­sın.

An­cak,­ şim­di­ye­ ka­dar­ İran’ın­ za­yıf­la­ma­sı­ bir ya­na,­ da­ha­ da­ güç­len­di­ği­ bir­ sü­reç­ ya­şan­dı.

Irak’da­Sa­dır’ın­şah­sın­da­so­mut­la­şan­Şii­di­re­ni­şi­ ve­ Sa­dır­ dı­şın­da­ki­ Şii­ güç­le­ri­nin­ de­ ço­ğu İran’ın­nü­fuz­ala­nı­için­de.­Son­Lüb­nan­iş­ga­lin­de­ sa­va­şan­ Hiz­bul­lah’da,­ İran’la­ doğ­ru­dan bağ­lan­tı­lı. Öte­yan­dan,­ABD,­Af­ga­nis­tan­ve­Irak’da,­Ta­li­ban­ve­Sad­dam’ı­tas­fi­ye­ede­rek,­İran’ı­böl­ge­de­ki­düş­man­la­rın­dan­kur­tar­mış­ol­du.­Ra­hat­la­yan İran,­ kar­şı­ ham­le­ ya­pa­rak,­ böl­ge­de­ki­ Şi­iler üze­rin­de­­nü­fu­zu­nu­art­tı­ra­bil­di.

ABD’nin­ ken­di­ üs­tü­ne­ yü­rü­ye­ce­ği­ni­ gö­ren İran,­Rus­ya­ve­Çin’le­fark­lı­biçimlerde­kur­du­ğu ka­nal­lar­la,­ kü­re­sel­ den­ge­ler­de­ ken­di­si­ne­ ko­num­ya­rat­ma­ya­ve­o­ko­nu­ma­da­ya­na­rak­ken­di böl­ge­sin­de­ki­ ko­nu­mu­nu­ de­rin­leş­tir­me­ye­ ve nü­fuz­ala­nı­nı­yay­ma­ya­ça­lı­şı­yor.İran-Su­ri­ye­ek­se­ni­de,­ böl­ge­de­ki­ di­re­niş­ güç­len­dik­çe­ hem derinleşiyor­ hem­ de­ çe­kim­ mer­ke­zi­ ol­ma­ya baş­lı­yor.

Bin­ yıl­lık­ İran,­ dev­let­ ge­le­ne­ği­nin­ ege­men­lik sta­tü­le­ri­ni­ devralan­ İran’ın­ te­ok­rat­ oli­gar­şi­si ve­ar­tan­pet­rol­fi­yat­la­rıy­la­pa­laz­la­nan­İran­ser­ma­ye­si,­ ege­men­lik­ ala­nı­nı­ so­nu­na­ dek­ ko­ru­ma­ya­ni­yet­li.Üs­te­lik,­ABD’nin­böl­ge­de­ki­ham­le­le­ri­ne­set­çe­ke­rek,­al­tarn­tif­ola­rak­ken­di­nü­fuz ve­ya­yı­lım­ala­nı­nı­oluş­tur­ma­ya­ça­lı­şı­yor. İran­ dev­le­ti­ne­ çö­rek­le­nen­ ve­ ora­dan­ al­dı­ğı des­tek­le­si­ya­si­ve­eko­no­mik­ege­men­lik­ala­nı­nı de­rin­leş­ti­ren­din­adam­la­rı­nın­te­ok­ra­tik­oli­gar­şi­si­ve­İran­ser­ma­ye­si,­çı­kar­ağ­la­rıy­la­kay­naş­mış­du­rum­da. Şii­ ge­le­ne­ği­nin­ dev­rim­ci-di­re­niş­çi­ ve­ halk­çı do­ku­su­nu­ kul­la­nan­ des­po­tik­ ege­men­ler­le,­ o ge­le­ne­ğin­ken­di­si­ni­ger­çek­ten­va­re­de­ce­ği­yok­sul­ emek­çi­ler­ ara­sın­da­ki­ çı­kar­ ça­tış­ma­sı,­ he­nüz­dev­re­ye­gir­me­di.­İran’ın­te­ok­ra­tik­oli­gar­şi­-

EYLÜL 2006

si,­ ola­ğa­nüs­tü­ baskıcı­ me­tot­lar­la,­ yok­sul­la­rın bir­si­ya­si­ira­de­ye­ka­vuş­ma­sı­nı­en­gel­li­yor.­Kürt hal­kı­na­ kar­şı­ da,­ şid­det­ uy­gu­la­nı­yor.­ An­cak, PJAK­ şah­sın­da­ olu­şan­ Kürt­ yok­sul­la­rı­nın­ ira­de­si,­İran­dev­le­tiy­le­sa­va­şı­yor.

ABD­ sa­va­şı­ yay­dık­ça­ ve­ sa­vaş­ yıl­la­ra­ ya­yıl­dık­ça,­ dev­rim­ci­ Şi­iler­le­ İran­ oli­gar­şi­si­nin­ ara­sın­da­çat­lak­oluş­ma­sı­ka­çı­nıl­maz­ol­sa­da,­bin yıl­lık­dev­let­ge­le­ne­ği­nin­sin­si­me­tot­la­rıy­la­ken­di­ni­göl­ge­le­yen­İran­ege­men­le­ri,­böl­ge­de­ki­nü­fuz­la­rı­nı­art­tı­rı­yor­lar.

ABD’nin­ İran’a­ yük­len­mesi­ ve­ İran’ın­ dev­let/ser­ma­ye­ çı­kar­la­rı­ te­me­lin­de­ di­re­ni­şi­ sür­dük­çe,­İran’ın­böl­ge­de­em­per­yal­bir­dev­let­ol­ma­ola­sı­lı­ğı­or­ta­ya­çık­tı.

25 MAYIS 1983

Bu kaçıncı sefer?

Başlıktaki bu tarih nedir de diyorsunuz şimdi… Bu tarih, Türkiye Devletinin Kürt Özgürlük Hareketine düzenlediği ilk sınır ötesi operasyonun tarihi. Yani, 23 yıldır TC Güney Kürdistan’a açık gizli operasyonlar düzenleyerek sorunu çözmeye çalışıyor ve bu konuda alabildiği yol, bundan sonra alabileceği yolun da göstergesidir sanırım.

T

UMUT EYLEM C­ Dev­le­ti,­ Os­man­lı’­dan

dev­ral­dı­ğı­

su­ikast­çı,

kont­ra­cı­dev­let­yönetme

tarzını,­ilk­ola­rak­1921’de­Mus­ta­fa­ Sup­hi­ ve­ ar­ka­daş­la­rı­nı­ Ka­-

ras­yon­la­rı­ dü­zen­le­me­ye­ de­vam

edi­yor.

Kan­dil’e­ bir­ ka­ra­ ha­re­kâ­tı­ dü­-

zen­le­me­ or­ta­mı­ ya­ra­tı­la­bi­lir­ mi

ra­de­niz’de­ kat­let­ti­re­rek­ uy­gu­la­-

bi­le­mi­yo­ruz.­An­cak,­hem­me­se­-

mu­ha­lif­le­ri­ne­kar­şı­bu­tür­kont­-

de­Öz­gür­lük­Mü­ca­de­le­si­nin­gel­-

dı.­ Ku­ru­lu­şun­dan­ bu­ ya­na­ da ra­ ey­lem­le­ri­ni­ ara­lık­sız­ sür­dür­-

le­nin­ ta­rih­sel­ kök­le­rin­den­ hem

di­ği­ nok­ta­dan­ ba­kıl­dı­ğın­da,­ Gü­-

dü.

ney­ Kür­dis­tan’a­ dü­zen­le­ne­cek

TC’den,­ Kürt­ hareketine­ kar­şı

ka­la­cak­tır.

bek­le­mek­güç.­

Ne yapmalı?

Geleneği­tarafından­güdülenen

baş­ka­ bir­ tu­tum­ ge­liş­tir­me­si­ni Ama,­ in­san­ yi­ne­ de,­ bu­ ka­dar

ba­şa­rı­sız­ ope­ras­yon­dan­ son­ra,

“bel­ki­ so­run­la­rın­ bu­ yol­la­ or­ta­-

dan­kal­dı­rı­la­ma­ya­ca­ğı­nı­an­la­şıl­-

mış­tır”­de­me­den­ede­mi­yor.­

Operasyon çözüm mü?

Ne­Sup­hile­ri­kat­let­me­si­ko­mü­-

nist­ ha­re­ketin­ var­lı­ğı­nı­ or­ta­dan

kal­dır­dı,­ ne­ Ma­hir­le­ri­ kat­let­me­-

le­ri­dev­rim­ci­li­ği­bi­tir­di­ve­ne­de

20­ yı­lı­ aş­kın­dır­ Kürt­ öz­gür­lük

mü­ca­de­le­si­ne­ kar­şı­ yü­rüt­tü­ğü

ope­ras­yon­lar­Kürt­so­ru­nu­nu­or­ta­dan­kal­dı­ra­bil­di.

90­ sonrasında­ Ağar’ın­ Kürt

ye­ni­bir­ope­ras­yon­da­so­nuç­suz

Bu­ ga­ze­te­nin­ say­fa­la­rın­da­ de­-

fa­lar­ca­ yaz­dık.­ Kürt­ so­ru­nu­ de­-

mok­ra­tik­ve­onur­lu­bir­ba­rış­yo­-

luy­la­ çöz­me­ye­ dö­nük­ adım­lar atıl­ma­lı­dır.­ Kürt­ hal­kı­nı­ öz­gür­-

leş­tir­me­yen,­onun­ira­de­si­ni­hi­çe

sa­yan,­ta­lep­le­ri­ne­ku­lak­tı­ka­yan

ve­yüz­yıl­lık­in­kâr­ve­im­ha­po­li­ti­-

ka­la­rı­nı­sür­dür­mek­te­ıs­rar­eden

tüm­ yak­la­şım­lar,­ ba­tak­lık­tan

kur­tul­mak­ için­ çırpınan­ ve

çırpındıkça­da­ha­faz­la­ba­tan­bir

du­rum­dan­ öte­ye­ ge­çe­me­ye­cek­tir.

Du­ru­mu­ dü­zelt­me­ye­ dö­nük­ ilk

el­den­ atıl­ma­sı­ ge­rek­li­ adım­la­rı

hal­kı­na­ ve­ dev­rim­ci­le­re­ dö­nük

şöy­le­sı­ra­la­mak­müm­kün:

ve­ Gü­reş’in­ Çe­lik­ ope­ras­yo­nu,

ve­ im­ha­ po­li­ti­ka­la­rı­na­ der­hal

ras­yo­nu…­Hiç­bi­ri­işe­ya­ra­ma­dı.

ru­tem­sil­ci­le­riy­le­di­ya­log­baş­la­-

“1000­Ope­ras­yo­nu”;­95’te­Çil­ler 97’de­ 14­ Ma­yıs­ ve­ Şa­fak­ Ope­-

İş­te,­ tam­ da­ bu­ nok­ta­da,­ T.C.­ ege­men­li­ği­ ve ser­ma­ye­si­nin­böl­ge­de­ki­çı­kar­la­rı­teh­li­ke­ye­gi­ri­yor.­İran’ın­böl­ge­de­ki­em­per­yal­dev­let­sta­tü­sü­nü­ka­zan­ma­sı­ve­bu­nu­bir­de­atom­bom­ba­sıy­la­des­tek­le­me­si­durumu,­T.C.­dev­le­ti­ni­böl­ge­de ke­na­ra­ ite­cek­ ve­ stra­te­jik­ de­rin­li­ği­ne­ ağır­ ha­sar­ve­re­cek­ge­liş­me­le­re­yol­aça­cak­tır.­Tür­ki­ye fi­nans-ka­pi­ta­li­de,­hız­la­ya­yıl­ma­ya­ça­lış­tı­ğı­böl­ge­de­ki­ko­num­la­nı­şı­nı­T.C.­devletinin­ko­ru­yu­cu şem­si­ye­si­ol­ma­dık­ça­ko­ru­ya­ma­ya­ca­ğı­nı­iyi­bi­li­yor. İş­te,­bir­dizi­kanaldan­beslendiği­bir­sürecin içinden,­ İran-T.C.­ sınırın­da­ gerilim­ birik­meye baş­lıyor.

çim­de­ sı­nıröte­si­ özel­ tim­ ope­-

Türkiye Güney Kürdistan’da

Şim­di­ de,­ böl­ge­de­ki­ ge­liş­me­-

•Kürt­ hal­kı­na­ da­ya­tı­lan­ in­kâr

son­ve­ril­sin,­Kürt­hal­kı­nın­meş­-

tıl­sın.

•­Sı­nır­içi­ve­sı­nır­öte­si­as­ke­ri

ope­ras­yon­lar­ der­hal­ dur­du­rul­-

sun,­ sı­nı­ra­ ya­pı­lan­ yı­ğı­nak­ ge­ri

ler­den­ fır­sat­ bu­la­rak,­ İran­ ve

çe­kil­sin.

fa­kı­ kon­sep­tin­de,­ ye­ni­ bir­ sı­nır

ra­tik­ ta­lep­le­ri­ni­ öz­gür­ce­ sa­vun­-

Su­ri­ye’yle­yap­ılan­an­ti-Kürt­it­ti­-

öte­si­ope­ras­yo­nu­ha­zır­lı­ğı­ya­pı­-

yor.­ As­lın­da,­ ope­ras­yon­ İran-

•­Kürt­hal­kı­nın­ulu­sal­de­mok­-

ma­sı­nı,­ onur­lu­ ve­ de­mok­ra­tik

ba­rış­sü­re­ci­nin­baş­la­ma­sı­nı­en­-

Tür­ki­ye­ iş­bir­li­ğiyle,­ baş­la­mış

gel­le­yen­bü­tün­diğer­uy­gu­la­ma­-

ABD’den­ bir­ ka­ra­ ope­ras­yo­nu

•­ Eşit­lik,­ öz­gür­lük­ ba­rış­ ve

du­rum­da.­TC­dev­le­ti,­bir­yan­dan

la­ra­der­hal­son­ve­ril­sin.

için­ izin­ ko­par­ma­ya­ ça­lı­şır­ken,

ada­let­mü­ca­de­le­si­ni­en­gel­le­mek

ma­ya,­ geleneğine­ uy­gun­ bir­ bi­-

Yasası­geri­çekil­sin.

di­ğer­yan­dan­Kan­dil’i­bom­ba­la­-

için­çıkar­tılan­Terör­le­Mücadele

EYLÜL 2006

GENÇLİK

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

9

GENÇLİK KABUK ÇATLATIYOR! Özgürlükçü Gençlik Derneği’nden gençler yaz kampında iddialarını pekiştirdi

Özgürlükçü gençler, yaz kampında bir yandan kapitalizmin kirli hesaplarını bilince çıkarıp mücadele yolunu belirlerken, diğer yandan ilk kez bir araya geliyor olmanın samimiyeti ve coşkusu içinde dostça bir açıklıkla yola koyulma iddiasını gösterdiler

Ö

z­gür­lük­çü­Genç­lik­Der­ne­ği­1.­yaz kam­pı­nı­11-12-13­Ağus­tos­ta­rih­le­rin­de­İs­tan­bul'da­ger­çek­leş­tir­di.­16­il­den,­56­ki­şi­nin­ka­tı­lı­mıy­la­ger­çek­le­şen­kam­pa­ka­tı­lan­genç­le­rin 16’sı­nı­ka­dın­lar,­40’ını­er­kek­ler­oluş­tur­du.

Kam­pın­ilk­iki­gü­nü­te­orik­eği­ti­me­ay­rıl­dı.­İlk­gün­bo­yun­ca­Hun­ting­ton'un Medeniyetler Çatışması ad­lı­ki­ta­bı­tar­tı­şıl­dı.­Düş­ma­nın/bur­ju­va­zi­nin­ken­di­se­nar­yo­su­üze­rin­den­dün­ya­po­li­ti­ka­sı­nın çö­züm­len­di­ği­ilk­otu­rum­da,­iş­çi­le­rin­ve ezi­len­le­rin­cep­he­sin­den­al­ter­na­ti­fi­n­ne ola­ca­ğı­üze­rin­de­du­rul­du.­ İkin­ci­gün­ilk­otu­ru­m,­“1968­ha­re­ke­ti, ül­ke­miz­de­genç­li­ğin­dev­rim­ci­kim­li­ği­ve Kı­vıl­cım­lı­Ha­re­ke­ti­”­üze­ri­ne­Şa­mil­Al­tan’ın­ak­ta­rım­la­rıy­la­yü­rü­tü­len­tar­tış­may­la­geç­ti.

Son­ra­ki­otu­rum­da,­ Na­omi­Kle­in’ın­No Logo ki­ta­bı­üze­ri­ne­su­num­ya­pıl­dı.­Bu­ra­da,­dün­ya­ça­pın­da­ka­pi­ta­liz­min­du­ru­mu­de­ğen­len­di­ri­lir­ken,­kü­re­sel­leş­me­nin­­ana­li­zi­ve­an­tika­pi­ta­list­ha­re­ket­­ler üze­ri­ne­ko­nu­şul­du.

Son­otu­ru­mun­da­ise­Rol­lo­May'in­Yaratma Cesareti ki­ta­bı­üze­ri­ne,­Hik­met Sa­rı­oğ­lu­ve­Ne­vin­Gö­nül’ün­ya­ra­tı­cı­ve ka­tı­lım­cı­tarz­da­su­nu­mu­ger­çek­leş­ti. İkin­ci­gü­nün­bi­ti­min­de,­Tak­sim­İs­tik­lal Cad­de­si’n­de­slo­gan­lar­ve­ kı­zıl­bay­rak­lar­ eş­li­ğin­de­yü­rü­yen­öz­gür­lük­çü­genç­ler­Ga­la­ta­sa­ray­Pos­ta­ne­si­önü­ne­ge­ldi.

Hal­kın­yo­ğun­il­gi­­gös­ter­di­ği­ey­lem­de,

ABD­ve­uşa­ğı­İs­ra­il’in,­Lüb­nan­ve­Fi­lis­tin­halk­la­rı­üze­rin­de­yü­rüt­tü­ğü­kat­li­am pro­tes­to­edil­di.­Sı­nır­öte­si­ope­ras­yon­la Kürt­hal­kı­nı­im­ha­et­me­ça­ba­la­rı­nı­teş­hir­eden­ÖGD’li­ler,­genç­lik­üze­rin­de­oy­na­nan­kir­li­oyun­la­rın,­şo­ve­nizm­ve apo­li­tik­leş­ti­rme­nin­genç­li­ği­tes­lim­ala­ma­ya­ca­ğı­nı­hay­kır­dı­lar.

ÖGD’li­le­rin­kam­pı­nın­son­gü­nü­Bur­gazada’­da­pik­nik­ya­pıl­dı.­100’e­yakın katılım­oldu.­De­ni­zin­or­man­la­bü­tün­leş­ti­ği,­Kal­pa­zan­ka­ya’nın­kes­kin­ka­ya­lık­la­rı­nın­di­bin­de­ku­ru­lan­or­tak­sof­ra­da ye­nen­öğ­le­ye­me­ği,­ar­dın­dan­bağ­la­ma ve­gi­tar­eş­li­ğin­de­söy­le­nen­tür­kü­ler­ve şar­kı­lar­la­genç­lik­bir­bi­ri­ne­ke­net­len­di.­ Se­ma­ver­de­odun­ate­şin­de­pi­şen­çay­la bir­ara­ya­ge­len­genç­ler­ve­yaptıkları kamp­de­ğer­len­dir­me­sin­de,­se­ne­ye­na­sıl­da­ha­ve­rim­li­bir­kamp­ya­pı­la­bi­le­ce­ği

üze­ri­ne­ko­nu­ştu.­Üç­gün­lük­kam­p,­ka­tı­lan­bü­tün­genç­le­rin­or­tak­de­ğer­len­dir­me­si­-özel­lik­le­en­genç­ar­ka­daş­lar­içinöz­gür­lük­çü­genç­lik­yo­lun­da­yü­rü­yü­şün inan­cı­ve­mü­ca­de­le­az­mi­nin­net­leş­ti­ği yö­nün­dey­di.­En­son­söz­ler­söy­le­nir­ken, göç­yo­lu­na­gi­den­ley­lek­ler­gök­yü­zün­den­ge­çi­yor­du.­Ve­ade­ta,­­öz­gür­lük­çü genç­le­re,­ba­şın­da­ol­duk­la­rı­yol­cu­luklarında­ba­şa­rı­lar­di­li­yor­lar­dı.

Genç­li­ğin­dev­rim­ci­ener­ji­si­bu­ra­da­da bit­me­di.­Dö­nüş­yo­lun­da­bi­ni­len­va­pur­da,­yol­la­rı­nın­bu­luş­tu­ğu­kon­fek­si­yon­iş­çi­le­riy­le­va­pu­run­üst­gü­ver­te­si­ni­dev­rim­ci­marş­lar­ve­sa­vaş­kar­şı­tı­şar­kı­lar­la­coş­tur­dular.

Yeni dönemde; kuruluş, önderleşme ve bölgelere açılım

Özgürlükçü gençlik, özgürlüğü arayış olarak doğmuştu. Şimdi geldiği aşamada gençlik (yaz kampının da birikimiyle bunu açık yüreklilikle söyleyebiliriz) kimlik kazanma eşiğini atlamış, kararlılık kapısından geçmiş, kuruluş ve önderleşmenin kıyısına varmıştır. Bulunduğu bu yerden, uf ku tarayan gözleri, sistemin kalın duvarlarını rahatlıkla görürken, artık bu duvarlardaki gedikleri ve çatlakları ayırt etmeye başlamıştır. Ezilme, sömürülme ve geleceksizliğin kaderi olmadığını artık iyice biliyor. Özgürlükçü gençler, sistem karşısında mevzilenmeye, fırsat kollamaya ve düşmanı ustaca yoklamaya hazırlanıyor.

Ye­ni­ dö­ne­min­ gö­re­vi,­ Ekim­ ayın­da­ ku­ru­lu­şu­ bir­kaç böl­ge­de­ger­çek­leş­tir­mek­ve­pra­tik­za­ma­nı­için­de­iler­le­dik­çe­ ye­ni­ il­ler­de,­ her­ ay­ ye­ni­ bir­ böl­ge­de­ açı­la­rak özgürlükçü gençliğin yü­rü­yü­şü­nü­ge­liş­tir­mek­tir.­Yo­lun ta­ba­şın­dan­be­ri­üze­rin­de­du­ru­lan­ku­ru­culuk­kim­li­ği, ger­çek­kar­şı­sın­da­sı­na­vı­nı­ver­me­ye­ha­zır­ol­ma­lı.

Kuruluş ve verili durumun ötesine geçmek

Ku­ru­lu­şu,­be­lir­siz­lik­le­ri­içe­ren­bir­sü­reç­ola­rak­gör­me­ka­ram­sar­lı­ğı,­ge­rek­de­rin­lik­ge­rek­­de­yay­gın­lık­açı­sın­dan­ge­li­nen­dü­zey­için­an­lam­sız­dır.­Genç­lik­el­bet­te da­ha­ uzun­ bir­ so­luk­lu­ bir­ mü­ca­de­le­nin­ ba­şın­da­dır ama­ka­bul­edil­me­li­ki­ger­çe­ğin­ate­şi­için­de­sı­na­va­gir­me­za­ma­nı­gel­miş­tir.

Ku­ru­luş­ sü­re­ci­ni­ bas­kı­la­ya­cak­ ül­ke,­ böl­ge­ ve­ dün­ya ko­şul­la­rı,­eğer­ki­genç­li­ğin­öz­gür­lük­ara­yı­şı­ve­ta­rih­sel dev­rim­ci­li­ği­ doğ­ru­ ana­liz­ edi­lir­ ve­ tak­tik­ us­ta­lık­lar­la mü­ca­da­le­için­de­bu­di­na­mik­açı­ğa­çı­kar­tı­lır­sa;­du­var­la­rı­yı­ka­cak­bir­dev­rim­ci­ener­ji­yi­dı­şa­vu­ra­cak­tır.­ Ge­li­nen­ aşa­ma­da,­ özen­ gös­te­ril­me­si­ ge­re­ken­ iki önem­li­ nok­ta­ var­dır.­ Bi­rin­ci­si,­ böl­ge­ler­de,­ fa­ali­yet alan­la­rın­da­ de­rin­leş­mek,­ iyi­ ana­liz­ et­mek,­ ala­na­ nü­ans­la­rı­na­ de­ğin­ ya­yıl­mak­ ve­ onu­ sımsı­kı­ kav­ra­mak,

im­kân­la­rı­ so­nu­na­ ka­dar­ de­ğer­len­dir­mek­ ve­ ger­çek­çi he­def­ler­le­ba­şa­rı­yı­ya­ka­la­mak­tır.­ İkin­ci­si­ise,­ve­ri­li­iliş­ki­ler­ve­ko­şul­la­rın­öte­sin­de­he­def­ler­ko­ya­rak,­ya­pı­lan­özel­plan­ve­kur­gu­lar­yö­nün­de dav­ran­mak­tır.­ Bu­ dav­ra­nı­şın­ te­mel­ gü­dü­sü,­ bi­zi­ biz ya­pan­ko­mü­nist­kim­lik­tir.­Ya­ni,­özgürlükçü gençlik ül­ke­ve­böl­ge­ça­pın­da­he­def­ler­ko­yup,­böl­ge­ler­(örn.­Gü­ney­Mar­ma­ra,­İç­Ege...vb.)­ve­alan­lar­(örn.­mü­hen­dis­lik,­ eği­tim­ fa­kül­te­le­ri­ ya­ da­ genç­ ka­dın­lar)­ be­lir­le­yip, ora­la­ra­ ta­viz­siz­ gi­riş­le­re­ zor­lan­ma­lı­dır.­ Öz­gür­lük­ ze­mi­ni­ bu­ alan­lar­da­ in­şa­ edil­di­ği­ öl­çü­de­ ba­şa­rı­la­ca­ğın­dan­kim­se­nin­kuş­ku­su­ol­ma­sın.

Ve­öz­gür­lük­çü­genç­lik­böy­le­lik­le,­özel­lik­le­şim­di­ile­ri­ye­atı­lan­85-90­ku­şa­ğı­genç­li­ği­nin­kim­lik­ara­yı­şı­na­ka­tı­la­cak,­ onu­ top­lum­sal­lık­ ve­ ta­rih­sel­li­ğiy­le­ bu­luş­turacak­ve­dev­rim­ci­ey­lemine­yön­verecek­tir.

10 HABERLER

EYLÜL 2006

SAVAŞA KARŞI, KARDEŞ HALKLAR

CEM ÇEKİL

Dün­ Irak,­ Fi­lis­tin;­ bu­gün­ Lüb­nan.­ Ya­rın­ sa­va­şın Türkiye’ye­sıç­ra­ma­sı­an­me­se­le­si.­İs­ra­il'in­gi­riş­ti­ği­bu kan­lı­iş­gal­le­re­kar­şı­bü­tün­dün­ya­da­ve­ül­ke­miz­de­pro­tes­to­lar­kı­na­ma­lar­de­vam­edi­yor.­Top­lum­sal­Öz­gür­lük Plat­for­mu­ola­rak­ge­rek­or­tak­ya­pı­lan­ey­lem-et­kin­lik­le­re­ge­rek­se­ken­di­yap­tı­ğı­mız­pro­tes­to­lar­la­ezi­len­ve­sö­mü­rü­len­ halk­la­rın­ ya­nın­da­ em­per­ya­list­le­rin­ ve­ iş­bir­lik­çi­ik­ti­dar­la­rın­kar­şı­sın­da­ol­du­ğu­mu­zu­bir­kez­da­ha vur­gu­lu­yo­ruz.­Her­yerden­haykıracağız­"ya­şa­sın­dün­ya halk­la­rı­nın­kar­deş­li­ği,­kah­rol­sun­e­mper­ya­list­si­yo­nist kan­emi­ci­ler."

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

yer­ve­ri­len­açık­lam­da­ay­rı­ca­ 1.­İs­ra­il­der­hal­ve­ko­şul­suz­iş­gal­et­ti­ği­top­rak­lar­dan çe­kil­me­li­dir.­ 2.­ Lüb­nan­ ve­ Fi­lis­tin’de­ gi­riş­ti­ği­ sal­dı­rı­nın­ ka­ra­rı­nı ve­ren­ler­ulus­la­ra­ra­sı­bir­mah­ke­me­de­yar­gı­lan­ma­lı­dır.­ 3.­Si­vil­le­re­kar­şı­gi­ri­şi­len­sal­dı­rı­lar­da­ölen,­ya­ra­la­nan ve­ya­sa­kat­ka­lan­ki­şi­le­re­ve­ai­le­le­ri­ne­taz­mi­nat­öden­me­li­dir.­ 4.­İs­ra­il­nük­le­er­ve­kim­ya­sal­var­lı­ğı­nı­so­na­er­dir­me­li,­bü­tün­dün­ya­yı­teh­dit­ede­bil­me­po­tan­si­ye­li­ne­sa­hip bu­si­lah­la­rı­im­ha­et­me­li­dir.­ 5.­İran­ve­Su­ri­ye’yi­mes­net­siz­teh­dit­ede­rek­Or­ta­do­ğu’da­ge­ri­li­mi­yük­selt­me­po­li­ti­ka­sın­dan­vaz­geç­me­li­dir. gi­bi­ in­san­lı­ğın­ or­tak­ çı­kar­la­rı­nı­ öne­ çı­ka­ran­ ta­lep­le­ri de­yer­ver­ildi.

İstanbul’dan

Antakya’dan

An­tak­ya'da­ ara­la­rın­da­ Top­lum­sal­ Öz­gür­lük­ Plat­for­mu’­nun­­da­bu­lun­du­ğu­HA­TAY­DE­MOK­RA­Sİ­PLAT­FOR­MU­25­Tem­muz­ak­şa­mı­ger­çek­leş­tir­di­ği­me­şa­le­li­yü­rü­yüş­le­İs­ra­il­te­rö­rü­ne­kar­şı­Fi­lis­tin­ve­Lüb­nan­hal­kı­nın ya­nın­da­ol­du­ğu­nu­bir­kez­da­ha­vur­gu­la­dı.­Ay­rı­ca­ba­sın açık­la­ma­sın­da,­ İs­ra­il'in,­ Fi­lis­tin­li­le­re­ yıl­lar­dır­ uy­gu­la­dı­ğı­ zul­mü­ kat­li­ama­ dö­nüş­tür­dü­ğü­­ vur­gu­la­ya­rak, “Şim­di­de­Lüb­nan'ın­gü­ne­yi­ni­iş­gal­ede­rek­sa­va­şı­tüm Or­ta­do­ğu'ya­yay­ma­ya­ça­lış­mak­ta­dır.­Bir­in­san­lık­dra­mı­nın­ya­şan­dı­ğı­Fi­lis­tin'de­ki­bu­sal­dı­rı­la­rın­so­rum­lu­su, bu­sal­dı­rı­yı­ger­çek­leş­ti­ren­İs­ra­il'e­bu­gö­re­vi­bi­çen­ABD ,­AB­ve­em­per­ya­liz­min­uşak­lı­ğı­na­so­yun­muş­olan­si­ya­si­ik­ti­dar­lar­dır"­denildi.

Yi­ne­Ha­tay­De­mok­ra­si­Plat­for­mu­20­Tem­muz­’da­ger­çek­leş­tir­di­ği­ge­niş­ka­tı­lım­lı­yü­rü­yüş­le­bir­kez­da­ha­İs­ra­il­te­rö­rü­nü­kı­na­dı.­Yu­nus­Em­re­Parkı’n­dan­baş­la­yan yü­rü­yüş­Ulus­Mey­da­nı’n­da­son­bul­du.­Bu­ra­da­oku­nan ba­sın­met­nin­de­"Or­ta­do­ğu’da,­bir­­kez­­da­ha­­Fi­lis­tin, İs­ra­il,­Lüb­nan­böl­ge­sin­de,­Fi­lis­tin­ve­Lüb­nan­hal­kı­nın su­suz­lu­ğa­ve­aç­lı­ğa­mah­kûm­edil­me­si­var,­yok­sul­in­san­la­rın­yok­edil­me­si­var,­ço­cuk­la­rın­ölü­mü­var,­kat­li­am­var­­zu­lüm­var,­mül­te­ci­ol­ma­du­ru­mu­var"­de­nil­di.

An­tak­ya­Top­lum­sal­Özgür­lük­Plat­for­mu­ger­çek­leş­tir­di­ği­ba­sın­açık­la­ma­sıyla­em­per­ya­list­ve­Si­yo­nist­çı­kar­la­ra­kar­şı­halk­la­rın­or­tak­çı­kar­la­rı­nın­sa­vu­nul­ma­sı­ge­rek­ti­ği­ne­dik­kat­çek­ti.­"İs­ra­il’in­iki­as­ke­ri­nin­ka­çı­rıl­ma­sı­nı­ge­rek­çe­gös­te­re­rek­Fi­lis­tin­ve­Lüb­nan’a­sal­dır­ma­sı­nı,­Su­ri­ye’nin­ha­va­sa­ha­sı­nı­ih­lal­et­me­si­ni,­hiç­bir­de­lil­sa­hi­bi­ol­ma­dan­İran­ve­Su­ri­ye’yi­suç­la­ma­sı­nı­kı­nı­yo­ruz.­İs­ra­il’in­sal­dı­rı­la­rı­nı­as­ke­ri­he­def­ler­ye­ri­ne­ha­va­ala­nı,­elekt­rik­şe­be­ke­si,­te­le­fon­şe­be­ke­si,­yol­lar­ve­sa­hil­ler­gi­bi­si­vil­he­def­le­re­yö­nelt­me­si,­he­de­fi­nin­iki­as­ke­ri­kur­tar­ma­nın­öte­sin­de­ol­du­ğu­nu­or­ta­ya­koy­mak­ta­dır.­Böl­ge­de­ken­di­sin­den­baş­ka­mü­ref­feh­ve­kal­kın­mış bir­güç­bı­rak­ma­ma­ya­ka­rar­lı­olan­İs­ra­il,­Or­ta­do­ğu’nun tü­mü­nü­ate­şe­at­mak­tan­çe­kin­me­mek­te­dir."­ifa­de­le­ri­ne

1968'den­ 2006'ya­ Kah­rol­sun­ Em­per­ya­lizm­ Ya­şa­sın Sos­ya­lizm İs­tan­bul'da­ TÖP,­ SDP,­ KA­RA-KI­ZIL­ NOT­LAR,­ BDSP, HKP­ ve­ Irak’­ta­ İş­ga­le­ Ha­yır­ Ko­or­di­nas­yo­nu­ ta­ra­fın­da ger­çek­leş­ti­ri­len­ Dol­ma­bah­çe­ yü­rü­yü­şü­ yak­la­şık1500 ki­şi­nin­ka­tı­lı­mıyla­ger­çek­leş­ti­ril­di.­Ey­lem,­ta­rih­sel­ola­rak­68­ku­şa­ğı­nın­Dol­ma­bah­çe­de­6.­Fi­lo­yu­de­ni­ze­dö­kü­şü­nün­yıl­dö­nü­mü­ve­gün­cel­ola­rak­ta­İs­ra­ilin­Fi­lis­tin ve­Lüb­nan'da­uy­gu­la­dı­ğı­te­rö­rü­kı­na­mak­üze­re­ger­çek­leş­ti­ril­di.­Coş­ku­lu­ge­çen­ey­le­me­ay­rı­ca­tu­rist­le­rin­ka­tıl­ma­sı­ dik­kat­ çe­ker­ken­ yü­rü­yüş­ yo­lu­ üze­rin­de­ GÜN DOĞ­DU­ mar­şı­ hep­ bir­ ağız­dan­ söy­len­di.­ Dol­ma­bah­çe’ye­ ge­lin­di­ğin­de­ say­gı­ du­ru­şu­nun­ ar­dın­dan­ ba­sın met­ni­ okun­du.­ Hep­ bir­ ağız­dan­ söy­le­nen­ marş­lar­ ve atı­lan­slo­gan­lar­la­ey­lem­son­lan­dı­rıl­dı.

Taksim'de İsrail Protestosuna Polis Saldırdı

31­Tem­muz­ak­şa­mı­Tak­sim­Tü­nel’­den­mey­da­na­yü­rü­yüş­ ger­çek­leş­tir­mek­ is­te­yen­ kit­le­ye­ po­lis­ sal­dır­dı.

TÖP,­ Irak'ta­ İş­ga­le­ Ha­yır­ Ko­or­di­nas­yo­nu,­ Alın­te­ri, BDSP,­Hal­kev­le­ri,­So­dap,­HKP,­SDP,­­ve­Div­ri­ği­Kül­tür Derneğinin­ or­tak­ or­ga­ni­ze­ et­ti­ği­ ey­lem­ Tak­sim­ Tü­nel’den­ slo­gan­lar­ ve­ al­kış­lar­la­ baş­la­dı.­ Hal­kın­ yo­ğun il­gi­gös­ter­di­ği­ey­lem­Odakule’ye­ge­lin­ce­po­lis­ba­ri­ka­tı ile­ kar­şı­laş­tı.­ Hiç­bir­ hak­lı­ ge­rek­çe­si­ ol­ma­dan­ bin­den faz­la­si­vi­li­kat­le­den­İs­ra­il’e­kar­şı­ya­pı­lan­yü­rü­yüş­izin­siz­ol­du­ğu­ge­rek­çe­siyle­AKP­ve­kol­luk­güç­le­ri­ta­ra­fın­dan­ en­gel­len­di."Ba­rı­şa­ De­ğil­ Sa­va­şa­ Ba­ri­kat",­ "Po­lis Şa­şır­ma­İs­ra­il'e­Ça­lış­ma"­slo­gan­la­rı­atan­kit­le­ye­po­lis yo­ğun­gaz­bom­ba­sı­ve­bi­ber­ga­zıy­la­sal­dır­dı.­İs­ra­il­gi­bi­ te­rör­ es­ti­ren­ po­li­se­ çev­re­den­ tep­ki­ ge­lir­ken­ er­te­si gün­ya­pı­lan­ba­sın­açık­la­ma­sıyla­sal­dı­rı­pro­tes­to­edil­di ve­bir­kez­da­ha­kı­nan­dı.

Nurtepe'de Meşaleler Halkların Kardeşliği İçin Yandı

İs­tan­bul­ Ka­ğıt­ha­ne'de­ TÖP,­ SO­DAP,­ ESP,­ HKP,­ HKM PDD­ or­tak­ bir­ ey­lem­ ger­çek­leş­tir­di.­ Ey­le­me­ ay­rı­ca PAR­Tİ­ZAN­des­tek­ver­di.­Nur­te­pe­cem-evi­önün­de­baş­la­yan­yü­rü­yüş­Nur­te­pe­nin­ara­so­kak­la­rın­da­halk­la­bu­luş­tu­ cam­lar­dan­ kah­ve­ler­den­ dı­şa­rı­ çı­kıp­ al­kış­la­rıy­la ey­le­me­des­tek­ve­ren­Nur­te­pe­hal­kı­ba­sın­açık­la­ma­sı­na­da­yo­ğun­il­gi­gös­ter­di.­Yü­rü­yüş­bo­yun­ca­sık­sık­slo­gan­ atan­ kit­le­ ana­ cad­de­yi­ tra­fi­ğe­ ka­pa­ta­rak­ ba­sın açık­la­ma­sı­nı­ oku­du.­ Ba­sın­ açık­la­ma­sın­da­ İs­ra­il­ te­rö­rü­ne­kar­şı­halk­la­rın­kar­deş­li­ği­ni­için­mü­ca­de­le­nin­de­vam­ede­ce­ği­vur­gu­su­ya­pı­lır­ken­ay­rı­ca­ESP'li­le­rin­Tak­sim­ve­Ka­dı­köy'de­aç­tık­la­rı­da­ya­nış­ma­ça­dır­la­rı­na­po­lis­sal­dı­rı­sı­da­kı­nan­dı.­Yak­la­şık­70­ki­şi­nin­ka­tıl­dı­ğı­ey­lem­slo­gan­lar­la­son­lan­dı­rıl­dı.

Behiç Aşçı'ya Ziyaret

F­ti­pi­ne­ve­tec­ri­te­kar­şı­6­yıl­dır­sür­dü­rü­len­ölüm­oru­cu­sü­re­cin­de­122­dev­rim­ci­in­san­ya­şa­mı­nı­yi­tir­di.­Ege­men­le­rin­sa­de­ce­içer­de­tec­rit­de­ğil­dı­şar­da­da­tec­ri­ti­ne­ kar­şı­ Dün­ya­ Avu­kat­lar­ Gü­nü’n­de­ be­de­ni­ni­ ölü­me

İsrail Konsolosluğu Önünde Kefenli Eylem

İs­ra­il'in­Lüb­nan'ı­iş­ga­li­1­ay­ol­du­ve­bu­bir­ay­da­sa­de­ce­Lüb­nan'da­ölen­si­vil­sa­yı­sı­bi­ni­geç­ti­ve­ölen­le­rin yüzde­30'u­12­ya­şın­al­tın­da­ço­cuk.­İş­bir­lik­çi­AKP­ik­ti­da­rı­söz­de­İs­ra­il'i­kı­namaktayken­öte­yan­dan­an­laş­ma­lar­ya­pı­larak­İs­ra­il­AKP­ta­ra­fın­da­des­tek­le­ni­yor.

6­Ağus­tos'ta­İs­tan­bu­l­Le­vent'te­bu­lu­nan­İs­ra­il­Kon­so­los­lu­ğu’­na­ yü­rü­yüş­ ger­çek­leş­ti­ren­ TÖP,­ HKP,­ BDSP, Divriği­Kültür­Merkezi­ve­Irak’­ta­İş­ga­le­Ha­yır­Ko­or­di­nas­yo­nu­ Lüb­nan­lı­ si­vil­le­ri­ tem­si­len­ ke­fen­ giy­miş­ bir grup­la­ bir­lik­te­ ey­lem­ ger­çek­leş­tir­di.­ Oku­nan­ ba­sın açık­la­ma­sın­dan­son­ra­15­da­ki­ka­otur­ma­ey­le­mi­ya­pan kit­le­ da­ha­ son­ra­ marş­lar­ söy­le­me­ye­ baş­la­dı.­ Ay­rı­ca Grup­Ni­dal­bu­ra­da­hem­kit­le­yi­hem­­de­Or­ta­do­ğu­halk­la­rı­nı­ Arap­ça­ söy­le­di­ği­ marş­la­ se­lam­la­dı.­ Ar­dın­dan atı­lan­ slo­gan­lar­la­ "iş­gal­ de­vam­ et­tik­çe­ mü­ca­de­le­ de de­vam­ede­cek"­vur­gu­suyla­ey­lem­son­lan­dı­rıl­dı.

ya­tı­ran­ Avu­kat­ Be­hiç­ Aş­çı­ 4­ ayı­ ge­ri­de­ bı­rak­tı.­ TÖP, SO­DAP,­SDP,­Par­ti­zan,­DTP,­EHP,­ESP,­Kal­dı­raç,­Odak, TKP,­Dev­rim­ci­Ha­re­ket,­Alın­te­ri,­HKM,­İş­çi­Mü­ca­de­le­si,­ HKP,­ BDSP­ ku­rum­la­rın­dan­ olu­şan­ bir­ he­yet­ Be­hiç Aş­çı'yı­ Şiş­li'deki­ evin­de­ zi­ya­ret­ et­ti.­ Evin­ önün­de­ bir ba­sın­açık­la­ma­sı­ya­pan­grup­"içer­de­ve­dı­şar­da­tec­ri­tin­kal­dı­rıl­ma­sı­için­gö­rüş­me­le­rin­baş­la­ma­sı­ge­rek­ti­ği­ne­vur­gu­ya­par­ken­“Ka­mu­oyu­nu­du­yar­lı­lı­ğı­yük­selt­me­ye­ça­ğı­rı­yo­ruz."­şe­kiln­de­ifa­de­edil­di.

EYLÜL 2006

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

Kenan Budak Yoldaş kavgamızda yaşıyor

25­Tem­muz­1981'de­cun­ta­ta­ra­fın­dan­sır­tın­dan­vu­ru­la­rak­kat­le­di­len­dev­rim­ci­iş­çi­Ke­nan­Bu­dak­ölü­mü­nün 25.­yı­lın­da­yol­daş­la­rı­ve­mü­ca­de­le­ar­ka­daş­la­rı­ta­ra­fın­dan­anıl­dı.­Ke­nan­Bu­dak­yol­da­şın­Si­liv­ri­ka­pı'da­ki­me­za­rı­ba­şın­da­bir­ara­ya­ge­len­Top­lum­sal­Öz­gür­lük­Plat­for­mu­üye­le­ri,­Bu­dak’ı­kat­le­di­li­şi­nin­25'in­ci­yı­lın­da­an­dı.­ “Ke­nan­ Bu­dak­ yol­daş­ kav­ga­mız­da­ ya­şı­yor”­ ya­zı­lı pan­kar­tın­açıl­dı­ğı­an­ma­da,­Bu­dak'ın­ya­şa­mı­ve­mü­ca­de­le­si­an­la­tıl­dı.

DİSK/İle­ri­ci­De­ri-İş­Sen­di­ka­sı’nın­ge­nel­baş­kan­lı­ğı­nı ya­pan­ Bu­dak,­ DİSK’in­ 1977­ yı­lın­da­ ya­pı­lan­ 6.­ Ge­nel

Ku­ru­lu’nda­DİSK­Yö­ne­tim­Ku­ru­lu­üye­li­ği­ne­se­çil­miş­ti.

Bu­dak,­25­Tem­muz­1981’de­Ye­di­ku­le’de­po­lis­ler­ta­ra­fın­dan­sır­tın­dan­vu­ru­la­rak­kat­le­dilmişti.

HABERLER

Ka­ra­de­niz­mü­zi­ğin­den­ve­Ka­zım'ın­mü­zik­ha­ya­tın­dan ke­sit­le­rin­ ak­ta­rıl­dı­ğı­ söy­le­şi­ye­ Ba­yar­ Şa­hin­ mü­zik­le­riyle­renk­kat­tı.­Yak­la­şık­2­sa­at­sü­ren­et­kin­lik­Laz­ca, Kürt­çe­ve­Türk­çe­ez­giler­le­son­lan­dırıl­dı.

Kazım Koyuncu anması

25­Ha­zi­ran­2005'te­kan­se­re­ye­nik­dü­şen­Ka­zım­Ko­yun­cu,­ Ka­ğıt­ha­ne­ Düş­ Kül­tür­ Sa­nat­ Kooperatifi­ ta­ra­fın­dan­ ger­çek­leş­ti­ri­len­ et­kin­lik­le­ ölü­mü­nün­ 1.yı­lın­da anıl­dı.­ Mü­zik­ ha­ya­tı­na­ Grup­ Din­me­yen'le­ baş­la­yan­ Ka­zım Ko­yun­cu­ da­ha­ son­ra­ Tü­rkiye'de­ ilk­ Laz­ rock­ gru­bu olan­Zu­ga­şi­be­re­pe­(de­ni­zin­ço­cuk­la­rı)­ile­de­vam­et­ti.

Ar­dın­dan­Sal­kım­Sö­ğüt’­te­yer­alan­Ka­zım­Ko­yun­cu­Vİ­YA­al­bü­müyle­ilk­so­lo­ça­lış­ma­sı­nı­ger­çek­leş­tir­di.­Son ola­rak­HAY­DE­al­bü­mü­ile­mü­zik­ha­ya­tı­na­de­vam­eden Ko­yun­cu­ Çer­no­bil­ fa­ci­asın­dan­ 19­ yıl­ son­ra­ ya­şa­mı­nı yi­tir­di.­ Yak­la­şık­ 70­ ki­şi­nin­ ka­tıl­dı­ğı­ et­kin­li­ğe­ Ba­yar­ ŞA­HİN ka­tıl­dı.­ Laz­ mü­zi­ği,­ halk­la­rın­ kar­deş­li­ği­ ve­ Nük­le­er üze­ri­ne­ya­pı­lan­söy­le­şi­de­ay­rı­ca­nük­le­ere­kar­şı­Si­nop­ta­bu­lu­nan­ve­22­Tem­muz­2006'da­bo­ğu­la­rak­ya­şa­mı­nı­yi­ti­ren­So­ner,­Öner­ve­Gü­neş'te­anıl­dı.­

ÜÇ KARANFİL VERDİK SANA ...

Biz­ler,­ so­r un­la­rı­mı­zı­ tes­pit et­mek,­ so­r un­la­rı­mı­za­ sa­hip çık­mak­ve­çö­züm­yol­la­rı­nı­ara­mak­için­mü­hen­dis­lik-mi­mar­lık öğ­ren­ci­le­ri­ ola­rak­ TMMOB’nin Öğ­ren­ci­ Üye­ Ku­rul­ta­yı­ ile­ bir ara­ya­gel­dik.­Bu­ku­rul­tay­la­bir­lik­te­ör­güt­lü­lü­ğün­ka­zan­dır­dık­la­rı­nı­ gö­rüp­ çe­şit­li­ il­ler­de­ mü­hen­dis­lik-mi­mar­lık­öğ­ren­ci­le­ri­ne­ de­ ula­şa­bil­mek­ için­ ça­lış­ma­la­ra­baş­la­dık.­ AB’nin­ da­yat­ma­la­rı­ so­nu­cu önü­mü­ze­ ge­ti­ri­len­ “Yet­kin­ Mü­hen­dis­lik”­ ko­nu­suy­la­ il­gi­li­ bir­çok­il­ve­üni­ver­si­te­ler­de­pa­nel­ler­ ör­güt­le­dik,­ ka­tı­lım­cı­la­rı­ ol­duk,­mü­hen­dis­lik-mi­mar­lık­öğ­ren­ci­le­ri­ne­bu­ko­nu­nun­ger­çek yü­zü­nü­ gös­ter­me­ye­ ça­lış­tık, im­za­kam­pan­ya­la­rı­ve­ey­lem­li­lik­ler­dü­zen­le­dik.­ Sa­de­ce­ mü­hen­dis­lik-mi­mar­lık­ öğ­ren­ci­le­ri­nin­ so­run­la­rı­nı de­ğil­ top­lu­mun­ her­ ke­si­mi­nin için­de­ bu­lun­du­ğu­ so­r un­la­ra de­ğin­me­ye­ça­lış­tık.­ Ça­lış­ma­la­rı­mı­zı­ 25–28­ Ma­yıs 2006­ta­rih­le­ri­ara­sın­da­ger­çek­le­şen­TMMOB­Ge­nel­Ku­ru­lu’na, Tür­ki­ye’nin­ dört­ bir­ ya­nın­dan ge­len­ Öğ­ren­ci­ Üye­le­ri­ ola­rak ta­şı­dık.­TMMOB’nin­Yet­kin­Mü­hen­dis­lik­ ko­nu­sun­da­ bi­zim­le be­ra­ber­ mü­ca­de­le­ et­me­si­nin, TMMOB­ öğ­ren­ci­ ör­güt­lü­lü­ğü­nün­önü­nü­açıl­ma­sı­nın­ge­rek­li­li­ği­ni­sa­vun­duk.

TMMOB­Ge­nel­Ku­ru­lu’nun­ar­-

11

dın­dan­ Nük­le­er­ Kar­şı­tı­ Plat­form’da­ki­ (NKP)­ ça­lış­ma­la­rı­mız­la­ et­kin­lik­le­ri­mi­ze­ de­vam et­tik.­ Mü­hen­dis­lik-mi­mar­lık öğ­ren­ci­le­ri­ ola­rak­ NKP’nin­ yü­rüt­me­si­ne­ ka­tıl­dık.­ Da­ha­ ön­ce Si­nop’ta­Nük­le­er­Sant­ral­ya­pıl­mak­ is­ten­me­si­ne­ kar­şı­ dü­zen­le­nen­ ey­le­min­ yaz­ sü­re­cin­de

top­la­nan­ NKP­ bi­le­şen­le­ri,­ 17 Ha­zi­ran­2006­NKP­Tür­ki­ye­eş­gü­düm­top­lan­tı­sın­da­alı­nan­ka­ra­rın­ as­li­ ol­du­ğu­nu­ vur­gu­la­ya­rak­ genç­lik­ kam­pı­ ger­çek­leş­ti­ril­me­si­ne­ka­rar­ver­di­ler.

Biz­ler,­ mü­hen­dis­lik-mi­mar­lık öğ­ren­ci­le­ri­ ola­rak­ bu­ genç­lik kam­pı­nın­ tüm­ en­gel­le­me­le­re

bir­ genç­lik­ kam­pı­ ve­ şen­lik­le taç­lan­dı­rıl­ma­sı­ için­ ha­re­ke­te ge­çen­Si­nop­NKP’nin­öne­ri­siy­le Tür­ki­ye­NKP­Eş­gü­düm­Top­lan­tı­sı’nda­bir­genç­lik­kam­pı­nın­ve şen­li­ğin­ ya­pıl­ma­sı­na­ ka­rar­ ve­ril­di.­ 17–23­ Tem­muz­ ta­rih­le­ri ara­sın­da­ NKP­ ta­ra­fın­dan­ ger­çek­leş­ti­ri­len­ “Nük­le­er­siz­ Ya­şam­ Şen­li­ği”ne­ pa­ra­lel­ ola­rak ay­nı­ta­rih­ler­ara­sın­da­bir­genç­lik­ kam­pı­ or­ga­ni­ze­ edil­di.­ Fa­kat,­ Si­nop­ NKP­ sa­de­ce­ ken­di içinden­kı­sım­in­sa­nı­ik­na­eden ge­rek­çe­ler­le­ genç­lik­ kam­pı­nı, bir­haf­ta­ka­la­ip­tal­et­me­ka­ra­rı al­dı.­Bu­nun­üze­ri­ne­An­ka­ra’da

rağ­men­ ger­çek­leş­ti­ril­me­si­ ge­rek­ti­ği­ne­ina­na­rak­kamp­or­ga­ni­zas­yo­nu­na­ de­vam­ et­tik.

Ama­cı­mız­ be­lir­le­nen­ bu­ ta­rih­ler­ara­sın­da­Nük­le­er­siz­Ya­şam Şen­li­ği’ne­ ka­tıl­mak­ ve­ nük­le­er sant­ral­la­ra­kar­şı­ve­ri­len­mü­ca­de­le­de­Si­nop­hal­kıy­la­yan­ya­na du­ra­bil­mek­ti.­ Mü­hen­dis­lik-mi­mar­lık­ öğ­ren­ci­le­ri,­ Öğ­ren­ci­ Pos­ta­sı­ ve­ NKP Sek­re­tar­ya­sı­ (EMO)­ ola­rak Nük­le­er­siz­ Ya­şam­ Şen­li­ği­ ve Si­nop­ Ak­li­man’da­ or­ga­ni­ze­ et­ti­ği­miz­bu­genç­lik­kam­pı­na­biz, mü­hen­dis­lik-mi­mar­lık­öğ­ren­ci­le­ri,­ per­şem­be­ gü­nü­ sa­bah

otuz­ ki­şi­lik­ bir­ ka­tı­lım­la­ ulaş­tık.­Da­ha­son­ra­üç­ar­ka­da­şı­mız da­ha­ka­tıl­dı.

Kamp­bo­yun­ca­Nük­le­er­siz­Ya­şam­Şen­li­ği­et­kin­lik­le­ri­ne­ka­tıl­ma­nın­ ya­nın­da,­ ge­ri­ ka­lan­ za­ma­nı­mız­da­ ken­di­ prog­ra­mı­mı­zı­ uy­gu­la­dık.­ Bir­ yan­dan­ şe­hir mer­ke­zin­de­ki­pa­nel­ve­et­kin­lik­le­re­ ka­tı­lır­ken,­ di­ğer­ yan­dan nük­le­er­ sant­ral­ların­ za­rar­la­rı­na­ iliş­kin­ Si­nop­ Hal­kı­nı­ bi­linç­len­dir­me­ ça­lış­ma­la­rı­na­ ka­tıl­dık.­ El­li­ ki­şiy­le­ bir­lik­te­ git­ti­ği­miz­Ayan­cık’ta­ya­pı­lan­et­kin­lik kap­sa­mın­da­ki­ pa­ne­le­ So­ner ar­ka­da­şı­mız­ mü­hen­dis­lik-mi­mar­lık­ öğ­ren­ci­le­ri­ni­ tem­si­len ko­nuş­ma­cı­ola­rak­ka­tıl­dı.­Son­ra­sın­da­Si­nop’un­çe­şit­li­ma­hal­le­rin­de­bir­son­ra­ki­gün­ya­pı­la­cak­ et­kin­lik­le­rin­ du­yu­r u­su­nu ve­ nük­le­er­ santral­ kar­şı­tı­ pro­pa­gan­da­mı­zı­ ev­ ev­ do­la­şa­rak hep­bir­lik­te­yap­tık.

22­ Tem­muz­ Cu­mar­te­si­ gü­nü he­pi­mi­zi­de­rin­üzün­tü­ye­bo­ğan ola­yı­ ya­şa­dık…­ Üç­ mü­ca­de­le ar­ka­da­şı­mı­zı­ yi­tir­dik.­ Sa­bah yet­kin­ mü­hen­dis­lik­ üze­ri­ne yap­tı­ğı­mız­ söy­le­şi­nin­ ar­dın­dan de­ni­ze­gi­ren­ye­di­ar­ka­da­şı­mız­dan­ Ha­cet­te­pe­ Je­olo­ji­ Mü­hen­dis­li­ği­Bö­lü­mü­öğ­ren­ci­si­So­ner Bal­ta,­ kar­de­şi­ Öner­ Bal­ta­ ve Ga­zi­ Ma­ki­ne­ Mü­hen­dis­li­ği­ Bö­lü­mü­ öğ­ren­ci­si­ Gü­neş­ Kork­maz’ı­Ka­ra­de­niz’in­az­gın­su­la­rın­da­kay­bet­tik.

Yi­tir­dik­le­ri­miz­sa­de­ce­dost­la­rı­ve­mü­ca­de­le­ar­ka­daş­la­rı­açı­sın­dan­de­ğil­de­mok­ra­si­ve­dev­rim­ mü­ca­de­le­si­ açı­sın­dan­ da bü­yük­ ka­yıp­tır.­ ‘Mü­hen­dis­likmi­mar­lık­ öğ­ren­ci­le­ri’­ ça­lış­ma­sı­na­ bü­yük­ emek­ ve­ren­ ar­ka­da­şı­mız­So­ner,­Öner­ve­Gü­neş sa­de­ce­ Nük­le­er­ Sant­ral­lara kar­şı­ de­ğil,­ eşit­siz­li­ğe,­ ada­let­siz­li­ğe­yol­açan­tüm­uy­gu­la­ma­la­ra­kar­şı­biz­ler­le­omuz­omu­za alan­lar­day­dı­lar.­ 1­ Ma­yıs’ta­ sö­mü­rü­ye­ ve­ sa­va­şa­ kar­şı,­ 2 Tem­muz’­da­ Ma­dı­mak’ta­ kat­le­di­len­le­rin­ anı­sı­na,­ Sos­yal­ Gü­ven­lik­ Ya­sa­sı­na­ kar­şı­ alan­lar­day­dı­lar…

Evet,­ ar­tık­ üze­ri­mi­ze­ dü­şen gö­rev­ ve­ so­rum­lu­luk­lar­ da­ha da­ağır­laş­tı.­Biz­ler­ar­ka­daş­la­rı­mı­zın­ha­yal­le­ri­ni­ger­çek­leş­ti­re­bil­mek­için­var­gü­cü­müz­le­ça­lı­şa­ca­ğı­mı­zın­bi­lin­me­si­ni­is­te­riz.

So­ner,­ Öner­ ve­ Gü­neş­ her­ za­man­ara­mız­da­ola­cak­lar.­On­la­rı,­ yol­daş­la­rı,­ ar­ka­daş­la­rı, mes­lek­taş­la­rı­ola­rak­hiç­bir­za­man­unut­ma­ya­ca­ğız.­Ya­şam­la­rı­na­yön­ve­ren­çiz­gi­ye­biz­ler­de so­nu­na­ ka­dar­ sa­hip­ çı­kıp,­ on­la­rı­mü­ca­de­le­le­ri­miz­de­her­za­man­ya­şatacağız.

Nükleere inat Soner, Öner, Güneş yaşayacak!

Soner, Öner, Güneş aramızda!

Müh.-Mim.­Öğ­ren­cileri

12

EKONOMİ

EYLÜL 2006

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

FINDIKTA NELER OLUYOR? Fındık yok pahasına gidiyor

Fiskobirlik, 2000-2001 yılına kadar diğer birlikler gibi devletin kontrolündeyken Derviş yasalarının sonucunda bağ ımsız bir yapıya dönüştürüldü. Birlik, uyguladığı taban fiyatı politikası ile tarım üreticilerinin önemli destekleyicisi olmanın yanı sıra ortaklarının ürünlerine pazar olanağı yaratmak, piyasaya istikrar kazandırmak da birliğin amaçları arasındaydı. Fiskobirlik özerkleştirilmeden önce fındık alımlarında Hazine garantisi kullanarak kredi alıp faaliyetlerini döndürürken, özerkleşmeyle birlikte –ve kredilerin kesilmesiyle- serbest piyasanın koşullarına itilmiş oldu. Bu fındık üreticisinin piyasanın acımasız işleyişine terk edilişiydi.

G

NURAY ERGÜNEŞ eri­de­

bı­rak­tı­ğı­mız

di­le­rin­ ke­sil­me­siy­le–­ ser­best

du'da­ dü­zen­le­nen­ ‘Ka­-

du.­ Bu­ esa­sın­da­ fın­dık­ üre­ti­ci­-

Tem­muz­ ayın­da­ Or­-

çi­ko­la­ta­la­rı­na­ba­dem­ko­yar­lar”

pi­ya­sa­nın­ko­şul­la­rı­na­itil­miş­ol­-

uya­rı­sın­da­bu­lun­du.­

ra­de­niz­ Fın­dık­ Mi­tin­gi’nde­ bi­r

si­nin­pi­ya­sa­nın­acı­ma­sız­iş­le­yi­-

açı­lış­ tö­re­nin­de­ ken­di­si­ne­ “Bi­-

hü­kü­me­ti­ ve­ Fis­ko­bir­lik'i­ slo­-

Ni­te­kim­hü­kü­metle­Fis­ko­bir­lik

a­ra­ya­ ge­len­ fın­dık­ üre­ti­ci­le­ri gan­lar­la­pro­tes­to­et­ti.­Mi­tin­gin

ar­dın­dan­üre­ti­ci­ler­po­li­sin­sert

şi­ne­terk­edi­mesiy­di.

zim­ pa­ra­lar­ ne­ ola­cak?”­ di­yen

ara­sın­da­ ya­şa­nan­ tar­tış­ma­lar

Fis­ko­bir­li­k’e­ so­run.­ Biz­ Fis­ko­-

fın­dık­ta­ ya­şa­nan­la­rı­ açık­ ha­le

mü­da­ha­le­si­ne­ rağ­men­ Or­du-

ge­tir­di.­ Tar­tış­ma­nın­ kö­ke­nin­de

tra­fi­ğe­ka­pat­tı.­Sa­yı­la­rı­yüz­bi­ni

Fis­ko­bir­lik­ yö­ne­ti­mi­ kre­di­ ala­-

Sam­sun­ka­ra­yo­lu­nu­do­kuz­sa­at

Tay­yip­ Er­do­ğan­ Or­du’da­ bir

fın­dık­ üre­ti­ci­si­ne­ “Gi­din­ onu

bir­li­k’in­2­kat­ril­yon­bor­cu­nu­sil­-

dik.­Ön­ce­Fis­ko­bir­lik’in­ka­pı­sı­nı

fın­dık­ fi­yat­la­rı­ gö­rü­nü­yor­du.

ça­lın.­ Baş­ba­kan­ bu­ işin­ mu­ha­-

ma­dı­ğı­için­is­te­di­ği­mik­tar­da­ve

ar­dın­dan­fın­dık­fi­yat­la­rı­dü­şü­şe

“fın­dık­üze­rin­de­oy­na­nan­oyun­-

mış­tı.­Fın­dı­ğı­elin­de­ka­lan­üre­-

kü­met­fın­dık­la­il­gi­li­ola­rak,­fın­-

is­ya­nı­ olan­ bu­ mi­ting­ ay­nı­ za­-

tüc­ca­ra­ sat­mak­ zo­run­da­ kal­-

bu­lan­ bu­ gör­kem­li­ ka­la­ba­lık

“hü­kü­me­ti­ is­ti­fa­ya­ ça­ğı­ra­rak” la­ra”­ dur­ de­di­ler.­ Üre­ti­ci­le­rin

ilan­et­ti­ği­fi­yat­tan­fın­dık­ala­ma­-

ta­bı­ de­ğil”­ ya­nıtını­ ver­miş­ ve

geç­miş­ti.­Da­ha­da­önem­li­si­hü­-

ti­ci­ ise­ ürü­nü­nü­ ucuz­ fi­yat­tan

dık­ faz­la­sı­nı­ TMO­ ta­ra­fın­dan

man­da­ baş­ka­ tar­tış­ma­la­rı­ da

mış­tı.

rar­ ay­nı­ za­man­da­ Fis­ko­bir­li­k’i

bir­ ha­tır­la­ya­lım.­ Ön­ce­lik­le­ sü­-

fın­dık­ta­fi­yat­be­lir­le­yi­ci­si­ol­ma­-

be­ra­be­rin­de­ge­tir­di.­Ne­ler­ol­du

re­cin­da­ha­da­ge­ri­si­ne­gi­de­rek

2000’ler­de­ta­rım­sal­alan­da­ya­-

şa­nan­ dö­nü­şü­mü­ bir­ kez­ da­ha ha­tır­la­ya­rak:

Öte­yan­dan­hü­kü­met,­Tür­ki­ye

sı­na­rağ­men,­ilk­el­den­ih­ra­cat­-

ta­ re­ka­bet­ ede­bi­lir­li­ği­ ge­rek­çe

gös­te­re­rek­ fın­dık­ fi­yat­la­rı­nın

ser­best­re­ka­bet­or­ta­mın­da­be­lir­len­me­si­ni­sağ­la­ma­ya­yö­ne­lik

alın­ma­sı­na­ka­rar­ver­di.­Bu­ka­-

dev­re­ dı­şı­ bı­ra­kıl­ma­sı­ an­la­mı­na­ge­li­yor­du.­

Fiskobirlik’in bankalardan kredi alması engellendi iddiası

Bun­la­rın­ ya­nı­ sı­ra­ Fis­ko­bir­-

Tarımsal üretimi uy­gu­la­ma­la­ra­ gi­riş­ti.­ “Fın­dık­destekleme birliklerinden tan­ So­rum­lu­ Ba­kan”­ Cü­neyt Fiskobirlik Zap­su­ yap­tı­ğı­ açık­la­ma­da

gündemde.­Fis­ko­bir­lik­Yö­ne­tim

tim­baş­ka­ül­ke­le­re­ka­yar.­Bu­çi­-

“bor­cu­muz­yok,­des­tek­le­me­ve

Tür­ki­ye’de­ fın­dık­ üre­ti­ci­si­nin

des­tek­len­me­si­ işi­ni­ 1938­ yı­lın­-

da­ ku­ru­lan­ Fın­dık­ Ta­rım­ Sa­tış

Ko­ope­ra­tif­le­ri­ Bir­li­ği­ ya­ni­ Fis­-

“Aman­ fi­yat­ yük­sel­me­sin,­ üre­-

ko­la­ta­ üre­ti­ci­le­ri­ni­ iyi­ ta­nı­rım,

lik’in­ ban­ka­lar­dan­ kre­di­ al­ma­-

sı­nın­ en­gel­len­di­ği­ id­di­ala­rı­ da

Ku­ru­lu­ Baş­ka­nı­ Sa­lih­ Er­dem

fi­yat­ is­tik­rar­ fo­nun­dan­ (DFİF)

li­k’in­ 250­ bin­ üye­si­ bu­lu­nu­yor.

Bir­lik­ 2000-2001­ yı­lı­na­ ka­dar

bu­sü­re­cin­bir­par­ça­sı.­Ya­ni­ser­-

en­gel­le­ni­yo­ruz”­di­yor­du.­

rin­ kal­dı­rı­la­rak,­ ta­rım­sal­ alan­-

Türkiye fındıkta dünyanın en büyüğü

Pe­ki­ dün­ya­ üre­ti­mi­nin­ yüz­de

yet­miş­ be­şi­ Tür­ki­ye­ ta­ra­fın­dan

kont­ro­lün­dey­ken­ ka­mu­oyun­da

ye­ni­den­ ya­pı­lan­ma­ sü­reci­nin

pı­ya­ dö­nüş­tü­rül­dü.­ Bir­lik,­ uy­-

ile­ ta­rım­ üre­ti­ci­le­ri­nin­ önem­li

Kimler nemalanıyor?

il­gi­li.­ 2001’le­ bir­lik­te­ uy­gu­lan­-

isim­ler­ var.­ Ör­ne­ğin­ Cü­neyd

ya­sa­ya­is­tik­rar­ka­zan­dır­mak­­da

sis­te­mi­nin­ kal­dı­rı­la­rak,­ doğ­ru­-

nem­ tem­sil­ciy­di.­ Öte­ yan­dan

çil­me­si,­ürün­fi­yat­la­rın­da­dev­let

ha­lat­çı­la­rın­ Tür­ki­ye­ tem­sil­ci­li­-

Fis­ko­bir­lik­ özerk­leş­ti­ril­me­den

ga­ran­ti­si­ kul­la­na­rak­ kre­di­ alıp

Yüz bini aşkın fındık üreticisi üzerlerinde oynanan oyuna isyan etti

ği­ni­ ya­par­ken­ bu­gün­ “Dün­ya

ucuz­kre­di­uy­gu­la­ma­la­rı­nın­kal­-

Zap­su­ ai­le­si­nin­ Bal­su­ adlı­ şir­-

baş­kan­lı­ğı­nı­ yü­rü­tü­yor.­ Ve­ yi­ne

ke­ti­fın­dık­ih­raç­edi­yor.­Bir­baş­-

ka­ isim­ ise­ İs­tan­bul­ Fın­dık­ İh­-

ra­cat­çı­la­rı­ Bir­li­ği­ Baş­ka­nı­ Ufuk

sı,­ ta­rım­sal­ KİT’le­rin­ özel­leş­ti­-

Özon­gun.­ Özon­gun­ en­ bü­yük

le­ri­nin­ve­bir­lik­le­ri­nin­özerk­leş­-

alan­ Pro­gı­da’nın­ yüz­de­ otuz

da­bu­lu­nu­yor­du.­Do­la­yı­sıy­la­hü­-

di­ğer­ or­tak­la­rı­ ise­ Ham­burg

kü­met­ ile­ Fis­ko­bir­lik­ ara­sın­da

dön­dü­rür­ken,

Zap­su­ yıl­lar­dır­ Av­ru­pa’da­ki­ it­-

Ka­buk­lu­ Mey­ve­ler­ Bir­li­ği”nin

ti­ril­me­si­te­mel­he­def­ler­ara­sın­-

ön­ce­ fın­dık­ alım­la­rın­da­ Ha­zi­ne

alı­cı­sı­ olan­ Nu­tel­la’nın­ bir­ dö­-

yat­la­rın­pi­ya­sa­da­arz­ve­ta­le­be

ril­me­si,­ ta­rım­ sa­tış­ ko­ope­ra­tif­-

bir­li­ğin­ amaç­la­rı­ ara­sın­daydı.

Fın­dı­ğın­ ar­ka­sın­da­ il­ginç

Zap­su,­Türk­fın­dı­ğı­nın­en­bü­yük

pi­ya­sa­dan­al­ma­sı­nın­sağ­lan­ma­-

ve­ sa­tış­ ola­na­ğı­ ya­rat­mak,­ pi­-

fi­yat­lar­la­el­de­ede­ce­ği­ürün­ler­le

ma­ya­ baş­la­nan­ po­li­ti­ka­la­rı­ ha­-

hum,­yem­gi­bi­üre­tim­gir­di­le­ri­ni

or­tak­la­rı­nın­ ürün­le­ri­ne­ pa­zar

le­ri­nin­yok­sul­laş­ma­sı,­di­ğer­ta­-

yor?­ Bu­nun­ ne­de­ni­ kuş­ku­suz

ci­le­ri­ pi­ya­sa­ ko­şul­la­rı­na­ zor­lu­-

dı­rı­la­rak,­ çift­çi­nin­ güb­re,­ to­-

des­tek­le­yi­ci­si­olmanın­ya­nı­sı­ra

bet­te­ çok­ ya­kı­cı­ bir­ bi­çim­de

gör­dü­ğü­müz­gi­bi­kü­çük­üre­ti­ci­-

da­ha­da­pa­laz­lan­ma­sı.­

gö­re­ oluş­ma­sı­nın­ sağ­lan­ma­sı,

gu­la­dığı­ ta­ban­ fi­ya­tı­ po­li­ti­ka­sı

ne­bı­ra­kıl­ma­sı.­Ve­so­nuç­la­rı­el­-

ol­ma­sı­na­ rağ­men­ ne­den­ üre­ti­-

dık­fi­ya­tı­­ be­lir­le­yi­ci­ko­nu­mun­da

mü­da­ha­le­si­nin­ kal­dı­rı­la­rak,­ fi­-

so­nu­cu­ola­rak­ba­ğım­sız­bir­ya­-

la­rın­ser­best­pi­ya­sa­nın­iş­le­yi­şi­-

raf­tan­ ise­ ih­ra­cat­çı­la­rın­ dü­şük

dan­ge­lir­des­te­ği­sis­te­mi­ne­ge­-

Der­viş­ ya­sa­la­rı­ ola­rak­ bilinen

ma­ye­nin­önün­de­ki­tüm­en­gel­le­-

kar­şı­lan­ma­sı­na­ve­dün­ya­da­fın­-

tır­lar­sak;­ ta­rım­da­ des­tek­le­me

di­ğer­ bir­lik­ler­ gi­bi­ dev­le­tin

özerk­leş­mey­le­bir­lik­te­–ve­kre­-

kre­di­ al­ma­ya­ hak­ ka­za­nan­ tek

bir­li­ğiz,­ama­kre­di­ala­mı­yo­ruz,

ta­rım­da­is­te­ni­len­dö­nü­şüm­ler­le

ko­bir­lik­ yü­rü­tü­yor­du.­ Fis­ko­bir­-

fa­ali­yet­le­ri­ni­

Dünya fındığının yüzde yetmiş beşi ülkemizde üretiliyor

yaşanan­ bu­ ça­tış­ma­ esa­sın­da

fın­dık­ih­ra­cat­çı­la­rı­ara­sın­da­yer

ora­nın­da­ or­ta­ğı.­ Pro­gı­da’nın mer­kez­li­ Pi­sa­ni­ ve­ Ric­kert­sen Gmbh.

EYLÜL 2006

EKONO-

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

13

YÖNTEM, MARX VE BİZ

Morgan Stanley’in raporu da Marx’s Ghost adını taşıyordu

Marx, Darimon tarafından geliştirilen öneriyi, basit maliye mantığı içinde bile, baştan aşağı şarlatanlık olarak değerlendirir.

Arz-talep yasası geçerli kaldığı sürece, değil karşılıksız para, para kavramı hiç hesaba katılmazsa bile krize engel olunamaz.

S

CEMİL ERTEM

ol­bu­gün­eko­no­mi­yi­an­lı­yor­da

nın­al­tın­re­zerv­le­ri­düş­müş,­ban­ka­bu

ya­ ço­ğu­muz­ evet­ ya­nı­tı­nı­ ve­-

sın­ca­ül­ke­bü­yük­bir­da­ral­ma­ve­krizle

iyi­an­la­ta­bi­li­yor­mu?­Bu­so­ru­-

re­ce­ğiz.­Ne­de­mek,­bir­ke­re­Marx­sa­-

ye­sin­de­ sa­ha­ya­ ön­de­ çı­kı­yo­ruz.­ Ben ar­tık­ pek­ öy­le­ ol­ma­dı­ğı­nı­ söy­le­ye­ce­-

dü­şü­şü­ dur­dur­mak­ için­ kre­di­le­ri­ kı­-

kar­şı­ kar­şı­ya­ kal­mış.­ Ül­ke­ içi­ üre­tim

dü­şün­ce­Mer­kez­Ban­ka­sı­kre­di­le­ri­art­-

tı­rıp­ üre­ti­mi­ des­tek­le­ye­ce­ği­ne,­ tam

ğim.­ Yok,­ ke­sin­lik­le­ Mark­sist­ te­ori­nin

ter­si­ne­ dav­ra­nıp,­ pa­ra­yı­ kıs­mış,­ kriz

ta­ tam­ ak­si­ne­ so­lun­ ar­tık­ Marx’ı­ pek

ri­mon,­bu­du­rum­da­1971­de­Ni­xon’un

ye­ter­siz­ol­du­ğu­nu­söy­le­mi­yo­rum;­hat­-

iyi­ha­tır­la­ma­dı­ğı­nı,­onu­ha­tır­la­tan­la­ra

da­bir­hay­li­si­nir­len­di­ği­ni­id­dia­ede­ce­-

ğim.­ Bir­ ke­re­ Marx’ın­ yön­te­mi­ni­ kul­-

lan­mı­yo­ruz.­ Bu­ ko­nu­da­ ya­ni­ Marx’ın

de­için­den­çı­kıl­maz­bir­hal­al­mış.­Da­-

yap­tı­ğı­nı­ öner­miş.­ Ya­ni­ ulu­sal­ pa­ra­yı al­tın­ stan­dar­dın­dan­ ayır­mak.­ Ban­ka­-

nın­kre­di­ola­rak­pi­ya­sa­ya­sür­dü­ğü­pa­-

ra,­ al­tı­na­ bağ­lı­ ol­ma­say­dı­ Mer­kez

yön­te­mi­ ko­nu­sun­da­ cilt­ler­ do­lu­su­ ki­-

Ban­ka­sı­pi­ya­sa­ya­sı­nır­sız­pa­ra­sü­re­bi­-

ği­mi­ba­ğış­la­yın,­ben­iki­şey­an­lı­yo­rum;

ne­cek­ti.

tap­ya­zı­la­bi­lir,­ama,­ger­çek­ten­ca­hil­li­bi­rin­ci­si­Marx­ne­söy­le­mek­ve­ne­re­ye var­mak­ is­te­di­ği­ni­ ön­ce­den­ bi­li­yor­du.

Bu­ ka­fa­sın­da­ çok­ net­ti.­ Ama­ der­di­ni an­lat­mak­için­bu­nun­ye­ter­li­ol­ma­dı­ğı­-

nın­da­çok­far­kın­day­dı.­Tüm­denge­li­mi ter­cih­et­ti.­Ama­ya­on­dan­son­ra­sı,­iş­-

le­cek­ böy­le­ce,­ kriz­ bü­yü­me­den­ ön­le­Marx,­Da­ri­mon­ta­ra­fın­dan­ge­liş­ti­ri­len

öne­ri­yi,­ba­sit­ma­li­ye­man­tı­ğı­içer­sin­de

Sol Marx’ı artık hatırlamıyor!

bi­le,­ baş­tan­ aşa­ğı­ şar­la­tan­lık­ ola­rak

var.­ Du­ru­mu­ Marx­ gi­bi­ di­dik­ di­dik

lar.­ Tem­muz­ ayı­ tü­ke­ti­ci­ enf­las­yo­nu­-

kal­dı­ğı­ sü­re­ce,­ de­ğil­ kar­şı­lık­sız­ pa­ra,

lin­den,­ ge­rek­ti­ği­ za­man­ bur­ju­va­ ik­ti­-

Mer­kez­Ban­ka­sı’nın­ye­ni­bir­fa­iz­ar­tı­rı­-

de­ğer­len­di­rir.­ Arz-ta­lep­ ya­sa­sı­ ge­çer­li

pa­ra­ kav­ra­mı­ hiç­ he­sa­ba­ ka­tıl­maz­sa

eden,­ge­rek­ti­ği­za­man­ken­di­öz­gün­di­-

sat­çı­la­rın­di­lin­den­ko­nu­şup­on­la­rı­ko­-

nuş­tu­ğu­na­ piş­man­ eden­ bi­ri­le­ri.­ Lüt­-

te­ on­dan­ son­ra­sı­nı­ en­ ufak­ ay­rın­tı­yı

bi­le­ kri­ze­ en­gel­ olu­na­maz.­ Şöy­le­ der;

in­şa­et­ti.­Bir­tah­ta­oy­ma­us­ta­sı­nın,­bir

for­mü­le­ eder,­ onu­ po­li­tik­ bir­ di­le­ dö­-

Merkez Bankasının çaresiz durumu, karşılıksız para, paranın karşılıksız olmasının ya da karşılığı olmasının çözüm olacağını öneren iktisatçılar. Geçmişle ne çok benzerlik var. Tarihin tekerrürü gibi. Ama bir de eksik var. Durumu Marx gibi didik didik eden, gerektiği zaman kendi özgün dilinden, gerektiği zaman burjuva iktisatçıların dilinden konuşup onları konuştuğuna pişman eden birileri.

son­ra­o­in­ce­iş­çi­lik­Kapital’de­ye­ni­den

Bir­ yan­da­ iç­ üre­tim­de­ki­ dü­şü­şü,­ öbür

fen­ yut­ku­na­lım­ ve­ bu­ ger­çe­ği­ ka­bul

tı­şı­it­ha­lat­la­den­ge­le­mek­için­pa­ra­gi­bi

ze­bir­ör­nek­ve­on­lar­ca­Da­ri­mon.­

at­la­ma­ya­cak­ ka­dar­ in­ce­ bir­ iş­çi­lik­le

ti­tiz­hey­kel­tı­ra­şın­tüm­sab­rı­nı­yü­re­ği­-

ne,­ mi­li­tan­ ru­hu­na­ ta­şı­dı.­ Grundrisse’de,­ Kapital’de­ bu­nu­ gö­rür­sü­nüz.

Grundrisse ile­ Ka­pi­tal­ ara­sın­da­ ise

Ekonomi Politiğin Eleştiri sine Katkı

var­dır.­ Kat­kı,­ Grundrisse’yi­ to­par­lar nüş­tü­rür,­ işe­ ya­rar­ ha­le­ ge­ti­rir.­ Ve or­ta­ya­çı­kar.­As­lın­da­Marx’ın­yön­te­mi, ba­na­gö­re,­bu­üç­lü­dür.­Di­dik­di­dik­et,

yan­da­dış­sı­naî-ma­li­gi­ri­şim­ler­de­ki­ar­-

(Grundrisse)­ to­p ar­la,­ or­t a­y a­ çı­k ar,

sem­bol­ler­le­ oy­na­mak­ bo­şu­na­dır.

risse’den­baş­la­sak­ve­bu­gü­ne­gel­sek.­

tı.­ 1855­ den­ son­ra­ Na­po­le­on­ ik­ti­da­rı

(Katkı)­ka­nıt­la­(Kapital).­Şim­di­Grund-

Teori ve pratik

ede­lim.­Ör­nek­mi­is­ti­yor­su­nuz,­iş­te­si­-

nun­ bek­len­ti­le­ri­nin­ üs­tün­de­ gel­me­si

mı­na­ gi­de­ce­ği­ yo­rum­la­rı­na­ des­tek­ ol­-

du.­ Mer­kez­ Ban­ka­sı’nın­ en­ az­ ey­lü­le

ka­dar­50­baz­pu­an­lık­bir­ar­tış­yap­ma­-

sı­nı­ is­ti­yor­lar.­ An­cak­ Mor­gan­ Stan­ley

isege­çen­ haf­ta­ ya­yın­la­dı­ğı­ Tür­ki­ye­ ra­-

po­run­da­ Mer­kez­ Ban­ka­sı’nın­ son­ üç

ay­lık­dö­nem­de­400­baz­pu­an­lık­fa­iz­ar­-

tı­şı­ ya­pa­rak­ dün­ya­da­ki­ dal­ga­lan­ma­yı

bi­raz­ abar­tı­lı­ kar­şı­la­dı­ğı­nı­ be­lirt­miş­ti.

Hat­ta­Mor­gan­Stan­ley,­FED’in­fa­iz­ar­tı­-

rım­la­rı­na­ara­ver­me­ka­ra­rın­dan­son­ra,

Tür­ki­ye­gi­bi­ül­ke­le­re­sı­cak­pa­ra­gi­ri­şi­-

nin­ ar­ta­ca­ğın­dan­ ha­re­ket­le­ Mer­kez

Ban­ka­sı­’nın­be­lir­le­di­ği­şu­an­ki­fa­iz­dü­-

ze­yi­ni­ kö­şe­ye­ sı­kış­mak­ ola­rak­ da­ de­-

Bi­li­yor­su­nuz­bu­gün­ler­de­fa­iz­ler­le­oy­-

ğer­len­dir­miş­ti.­ Şim­di­ so­ru­yo­rum­ gü­-

dö­nüş­tü­re­rek­ kriz­ ida­re­ et­mek,­ kay­-

ka­sı­me­se­le­le­riy­le­uğ­raş­ma­yı­Mark­sist

Marx,­hem­o­gün­hem­bu­gün­hak­lı­çık­-

na­ya­rak­ hat­ta­ bu­nu­ bir­ fa­iz­ te­rö­rü­ne

baş­ aşa­ğı­ git­ti.­ Da­ri­mon­ da­hil­ hiç­bir

nak­la­rı­ yön­len­dir­mek­ çok­ mo­da.­ Bu

nü­müz­de­ enf­las­yon-fa­iz-mer­kez­ ban­-

ik­ti­sat­çı­lar­ Mor­gan­ Stan­ley’e­ ni­ye­ bı­-

işin­ho­ca­lı­ğı­nı­da­ya­tı­rım­ban­ka­la­rı­ve

ra­kı­yor­lar?­Bir­da­ha­ki­sa­yı­ya­ka­dar­so­-

çe­kiş­me­ ve­ yok­sul­luk­ do­lu­ bir­ on­­ beş

Ya­ni­ gü­nü­mü­zün­ Da­ri­mon­’la­rı­ on­lar.

tı­rı­mı­na­ kar­şı­ çık­tı?­ Ora­ya­ sız­mış

len­ Fran­sa’da­ im­pa­ra­tor­luk­ 1870’te

ya;­ bi­zim­ gi­bi­ “ge­liş­mek­te­ olan­ pi­ya­-

Çok­önem­li­not:­Bu­Mor­gan­Stan­ley’in

fa­iz­le­rin­ de,­ bu­ be­ye­fen­di­le­rin­ yer­le­-

nı­ta­şı­yor­du,­“Marx’ın­Ha­ya­le­ti.”­Bun­-

ik­ti­sat­çı­nın­ tav­si­ye­si­ işe­ ya­ra­ma­dı.

de­re­ce­len­dir­me­ ku­r u­luş­la­rı­ ya­pı­yor.

ru:­Ni­ye­bir­tek­Mor­gan­Stan­ley­fa­iz­ar­-

1855’te­ ya­ni­ Marx­ Grundrisse’i­ yaz­-

Fran­sa,­ em­per­ya­list­ ya­yıl­ma­cı­lık,­ iç

po­le­o n­ ik­t i­d ar­d ay­d ı.­ Da­h a­ son­r a

yıl­ge­çir­di.­Prus­ya­Sa­va­şı­son­ra­sı­ye­ni­-

an­la­tır­ken­ Da­ri­mon­ gi­bi­ Pro­ud­hon’cu

bit­ti.­Üçün­cü­Cum­hu­ri­yet­ilan­edil­di.­

de­pa­ra­te­ori­si­ni­altüst­eder.­

Gelelim bugüne

rin­den­kalk­tık­la­rı­na­de­ğe­cek­ka­dar­iyi

da­da­Tür­ki­ye’de­GSYİH­için­de­üc­ret­le­-

re­zerv­le­re­ bağ­lı­ olan­ pa­ra­ ve­ kre­di

ben­ze­yen­ay­rın­tı­var­de­ğil­mi?­Mer­kez

zün­ Da­ri­mon’la­rı­ Mer­kez­ Ban­ka­sı’nı

ru­nun­ so­nu­cu­nun­ ha­ya­let­ ol­ma­ma­sı

tim­ve­bu­nun­so­nu­cun­da­ar­tan­it­ha­lat,

sız­pa­ra,­pa­ra­nın­kar­şı­lık­sız­ol­ma­sı­nın

ma­ya­ha­zır­la­nır­ken­Fran­sa’da­III.­Na­-

Marx,­ Fran­sa’nın­ o­ gün­ler­de­ki­ kri­zi­ni

ik­ti­sat­çı­lar­la­ uğ­ra­şır,­ ama­ uğ­ra­şır­ken

Da­ri­mon’a­ gö­re­ kri­zin­ ne­de­ni­ me­tal

sis­te­mi.­ 1855’te­ dü­şen­ ta­rım­sal­ üre­-

III.­ Na­po­le­on’un­ em­per­ya­list­ ya­tı­rım

aç­lı­ğıy­la­ bir­le­şin­ce­ Mer­kez­ Ban­ka­sı’­-

Yu­ka­rı­da­ki­sa­tır­lar­da­ne­çok­bu­gü­ne

Ban­ka­sı’­nın­ça­re­siz­du­ru­mu,­kar­şı­lık­-

ya­da­kar­şı­lı­ğı­ol­ma­sı­nın­çö­züm­ola­ca­-

ğı­nı­öne­ren­ik­ti­sat­çı­lar.­Ama­bir­ek­sik

Şim­di­ FED­ fa­iz­ ar­tı­rı­mı­na­ ara­ ver­di sa­la­ra”­sı­cak­pa­ra­gi­ri­şi­ar­ta­cak.­Ama

ol­ma­sı­ge­re­ki­yor.­İş­te­şim­di­gü­nü­mü­sı­kış­tır­ma­ya­baş­la­dı.­

JP­Mor­gan,­Mer­rill­LYnch,­ABN­Am­ro

ve­Dans­ke­Bank­gi­bi­ya­tı­rım­ban­ka­la­rı

ar­dı­ar­dı­na­gö­rüş­açık­la­ma­ya­baş­la­dı­-

Mark­sist­ ik­ti­sat­çı­lar­ mı­ var­ yok­sa? bir­ön­ce­ki­ra­po­ru­da­Marx’s­Ghost­adı­-

rin­düş­me­si­nin­so­run­ya­ra­ta­ca­ğı­nı,­so­-

ko­nu­sun­da­ dik­kat­ edil­mesi­ gerek­tiğinin­söy­lüyor­lar­dı.­Durum­biraz­cid­di­ değil­ mi?­ Marx’ı­ da­ kar­şı­ tarafa

kap­tır­mayalım…

14

POLİTİKA

EYLÜL 2006

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

SOSYALİSTLER NE YAPACAK? Ortadoğu’da yeni dengeler oluşurken;

Bu bölgede varlığı oldukça cılız olan sosyalistler, yeni yönelimler belirlemelidir. Bu yönelimler, kısa vadeli ve taktiksel olmaktan çıkıp, uzun vadeli ve stratejik planlar yaptığı takdirde kitleselleşebilir ve tarihin uzun süredir yazıldığı ve uzun bir süre daha yazılacağı bu topraklarda söz sahibi olabilir. Bu anlamda, Filistin ve Lübnan direniş hareketlerinin uluslararası emperyalist güçlerin tek dengeleyicisi olabileceğini hesaba katarak, bu hareketlere psikolojik ve siyasi destek verilebilir.

B

TİMUR RENCÜSOĞULLARI

ir­ sü­re­dir­ dün­ya­yı­ Or­ta­do­ğu'nun­ye­ni­den­pay­la­şım­mü­ca­de­le­si­meş­gul­edi­yor.­ İs­ra­il,­Lüb­nan­top­rak­la­rı­na­bü­yük­çap­lı­ bir­ sal­dı­rı­ dü­zen­le­di.­ Ön­ce­ ha­va­dan baş­la­yıp,­ka­ra­ha­re­ka­tı­na­dö­nüş­tü­rül­me he­sap­la­rı­ya­pı­lan­sal­dı­rı­da,­özel­lik­le­si­vil­ler,­ has­ta­ne­ler,­ yol­la­rı,­ ha­va­alan­la­rı ve­ okul­lar­ he­def­ alın­dı.­ Yak­la­şık­ kırk gün­lük­ sal­dı­rı­nın­ bi­lan­ço­su,­ önem­li­ bir kıs­mı­ ka­dın,­ ve­ ço­cuk­lar­dan­ olu­şan 1100­ki­şi­lik­bir­si­vil­kay­bı­idi.­ İs­ra­il'in­ bu­ saldırıda­ ne­ amaç­la­mış ola­bi­le­ce­ği­ko­nu­sun­da­da­muh­te­mel­gö­rüş­ler­ var.­ Bu­ gö­rüş­ler­den­ bi­ri­ ve­ en faz­la­öne­çı­ka­nı­İs­ra­il­ve­ABD'nin­bu­ha­re­ka­tın­ da­ha­ ba­şa­rı­lı­ geç­me­si­ni­ ön­gör­dük­le­ri,­bu­ba­şa­rı­lı­ve­ke­sin­kont­rol­ge­ti­ren­ ha­re­ka­tın­ ar­dın­dan,­ hü­kü­met­te Lüb­nan­ es­ki­ baş­ba­ka­nı­ Re­fik­ Ha­ri­ri'nin ölü­mü­ile­baş­la­dık­la­rı­pro­va­kas­yo­nu­ni­ha­yet­len­di­re­rek,­ Hiz­bul­lah'a­ kar­şı­ olu­şan­sem­pa­ti­yi­bi­tir­mek­ni­ye­tin­de­ola­bi­le­cek­le­ri­müm­kün.­ Bu­sa­ye­de,­Su­ri­ye­ve­Lüb­nan­ara­sın­da olu­şa­cak­ 'gü­ven­lik­ şe­ri­di'nin­ İs­ra­il­ as­ker­le­rin­ce­oluş­tu­ru­la­ca­ğı,­böy­le­lik­le­Su­ri­ye­ üze­rin­de­ tam­ ta­hak­küm­ sağ­la­ya­cak­la­rı,­ Lüb­nan­ ka­bi­ne­sin­de­ ken­di­ leh­le­rin­de­bö­lün­me­ya­şa­ta­cak­la­rı­ve­kuk­la bir­Lüb­nan­yö­ne­ti­miy­le­Or­ta­do­ğu'da­ye­ni­bir­mev­zi­ka­za­na­cak­la­rı­pla­nı­yap­mış ol­ma­la­rı­kuv­vet­le­muh­te­mel­dir.­ Bu­nun­la­ be­ra­ber,­ İs­ra­il'de­ki­ Ol­mert hü­kü­me­ti­nin­git­tik­çe­dü­şen­po­pu­la­ri­te­si ve­ bu­ po­pu­la­ri­te­yi­ ye­ni­den­ te­sis­ et­me­nin­an­cak­İs­ra­il'in­düş­man­la­rı­na­'had­di­ni­bil­dir­mek'ten­geç­ti­ği­ni­dü­şü­nen­İs­ra­il ti­pi­ neo­ con­la­rı­nın­ yön­len­dir­me­si,­ bu he­sa­bı­hız­lan­dır­mış­ola­bi­lir.

il'in­kim­se­yi­tak­maz­tu­tu­mu­iş­ler­sar­pa sa­rın­ca­BM­şem­si­ye­sin­de­ya­ra­tı­lan­hu­ku­ka­say­gı­gös­ter­me­tu­tu­mu­na­dö­nü­şü­yor­du.­ Ve­ sal­dı­rı­ baş­la­dı.­ İn­sa­ni­ bo­yu­tu­ bir ya­na­as­ke­ri­an­lam­da­teh­li­ke­li­bir­ha­vai fi­şek­gös­te­ri­siy­di­ya­pı­lan.­Çün­kü­hiç­bir as­ke­ri­he­def­yok­tu.­İs­ra­il­uçak­la­rı­gün­de yüz­ler­ce­ sor­ti­ ya­pı­yor,­ ca­mi­ler­ bom­ba­la­nı­yor,­ okul­lar,­ has­ta­ne­ler­ he­def­ olu­yor­du.­ Ta­ma­mı­ si­vil­ in­san­lar­ yol­lar­da ki­lo­met­re­ler­ce­ uza­yan­ kon­voy­lar­ oluş­tu­ra­rak­Lüb­nan'dan­kaç­ma­ya­ça­lı­şı­yor­lar,­ an­cak­ ka­çan­lar­ bi­le­ bom­ba­lar­dan

Hükümetleri baskılayacak, Amerikan ve İsrail yörüngesinde siyasetlere karşı, bağımsız ve halkları emperyalist saldırganlığa karşı koruyacak hareketler örgütlenmelidir.

Sosyalistler, bu şekilde dünya siyasetine yeniden katılırlar. kur­tu­la­mı­yor­lar­dı.­ Te­rö­rist­ ni­ne­ler,­ te­rö­rist­be­bek­ler­bü­yük­bir­hız­la­yok­edi­li­yor­du.­Gös­te­ri­devam­ederken­el­le­rin­de­1960'lar­dan­kal­ma­Rus­tank­sa­var­la­rı­ ve­ der­me­ çat­ma­ kat­yu­şa­ fü­ze­le­ri­ ile Hiz­bul­lah­ge­ril­la­la­rı­çı­kı­yor­du­or­ta­ya.­Ve iki­ as­ke­ri­ kur­tar­ma­nın­ ma­li­ye­ti­ni­ bir haf­ta­da­İs­ra­il­için­110­as­ke­re­çı­ka­rı­yor­du.­ Hiz­bul­lah­ si­ya­si­ ha­ya­tı­ bo­yun­ca­ hiç gör­me­di­ği­ka­dar­sem­pa­ti­yi­top­lu­yor­ve Sey­yid­ Ha­san­ Nas­ral­lah'ın­ rey­tin­gi­ bü­tün­ za­man­la­rın­ en­ üst­ se­vi­ye­si­ne­ çı­kı­yor­du.­ İş­te­ tam­ bu­ nok­ta­da­ İs­ra­il­ BM ka­rar­la­rı­nın­ ken­di­si­ne­ la­zım­ ol­du­ğu­nu keş­fet­ti­ ve­ BM­ ka­rar­la­rı­na­ uya­ca­ğı­nı açık­la­dı.­ Pe­ki­bu­40­gün­lük­sal­dı­rı­nın­si­ya­si­bi­lan­ço­su­ne­ol­du?

Bölgede varlığı oldukça cılız olan sosyalistler, yeni yönelimler belirlemelidir. Bu yönelimler, kısa vadeli ve taktiksel olmaktan çıkıp, uzun vadeli ve stratejik planlar yaptığı takdirde kitleselleşebilir ve tarihin uzun süredir yazıldığı ve uzun bir süre daha yazılacağı bu kara topraklarda söz sahibi olabilir.

An­cak,­iş­ler­dü­şü­nül­dü­ğü­gi­bi­git­me­di.

He­sa­bı­bo­zan,­Hiz­bul­lah'ın­gü­cü­ol­du­ğu ka­dar,­ Av­ru­pa'nın­ ben­ de­ va­rım­ de­me­siy­di.­ İş­ga­le­ İran,­ Va­ti­kan,­ Su­ri­ye­ ve Fran­sa,­ şid­det­te­ kar­şı­ çık­tı.­ Fran­sa'nın kar­şı­çı­kı­şı­tam­ola­rak­“bu­işi­ben­siz­ya­par­sa­nız­ha­ta­olur”­tav­rıy­dı.­Bu­tu­tum, Irak­tre­ni­ni­ka­çır­dı­ğı­nı­dü­şü­nen­yaş­lı­kı­ta­nın­ge­nel­bi­lin­çal­tı­nı­yan­sı­tı­yor­du.­Yi­ne­de­ope­ras­yo­nun­ilk­gün­le­rin­de­İs­ra­-

Son­ se­çim­ler­de­ ik­ti­da­ra­ ge­len­ mu­ha­fa­za­kar­li­der­Ah­me­di­ne­jad,­ge­lir­gel­mez İs­ra­il­ aleyh­tar­lı­ğı­ üze­ri­ne­ kur­du­ğu­ dış po­li­ti­ka­sı­nın­ mey­ve­le­ri­ni­ top­la­ma­ya baş­la­dı.­Ay­rı­ca­İs­lam­dün­ya­sı­nda­(sünnşii­ ay­rı­mı­ yap­mak­sı­zın)­ ha­mi­le­ri­nin ken­di­si­ol­du­ğu­his­si­ni­uyan­dır­dı.­Bu­gü­ne­ ka­dar­ ken­di­ne­ şüp­he­ ve­ me­sa­fe­ ile ba­kan­ sün­ni­ ül­ke­le­rin­ ka­mu­oy­la­rın­da bi­le­ ha­tı­rı­ sa­yı­lır­ bir­ sem­pa­ti­ top­la­dı.

Azer­bay­can,­ Irak,­ Su­ri­ye,­ Af­ga­nis­tan, Su­ri­ye­gi­bi­yo­ğun­şii­nü­fu­sa­sa­hip­ül­ke­ler­de­ise,­ken­din­ce­bir­si­ya­si­odak­oluş­tur­du.

Önce İran;

İran­tek­kur­şun­at­ma­dan­si­ya­si­ola­rak en­ ka­zanç­lı­ ül­ke­ ko­nu­mu­na­ yük­sel­di.

Ken­di­si­ne­sal­dır­mak­için­ba­ha­ne­ara­yan İs­ra­il­ ve­ ABD'ye­ iş­le­ri­nin­ zor­ ol­du­ğu­nu gös­ter­di.­ Çün­kü­ Irak­ içi­ne­ ör­dü­ğü­ sa­vun­ma­hat­tı­nı­sağ­lam­laş­tır­mak­la­ye­tin­me­diğini­ ve­ mev­zi­le­ri­ni­ gü­ney­de­ de Lüb­nan­ içi­ne­ ka­zı­mış­ ol­du­ğu­nu­ düş­man­la­rı­na­gös­ter­di.

Hizbullah;

Ha­mas'a­ des­tek­ ey­le­mi­ çer­çe­ve­sin­de iki­İs­ra­il­as­ke­ri­ni­ka­çı­ra­rak­sün­ni­ka­mu­oy­la­rın­da­ önem­li­ bir­ sem­pa­ti­ top­la­dı.

Sa­vaş­ta­İs­ra­il'e­kar­şı­di­şe­diş­sa­va­şa­rak ve­ önem­li­ ka­yıp­lar­ ver­di­re­rek,­ Or­ta­do­ğu'da­ hiç­ bir­ ül­ke­nin­ yap­ma­ya­ ce­sa­ret ede­me­di­ği­ bir­ güç­ gös­te­ri­si­ sun­du.­ Bu ça­tış­ma­so­nu­cu­Lüb­nan'da­hı­ris­ti­yan­lar için­de­bul­du­ğu­des­tek­%89'­a­sün­ni­ke­sim­için­de­bul­du­ğu­des­tek­ise­%85­le­re çık­tı.­ Şii­ ke­sim­den­ za­ten­ bah­set­me­ye ge­rek­yok­sa­nı­rım.­Li­de­ri­Sey­yid­Ha­san Nas­ral­lah'ın­ des­te­ği­ de­ oldukça güçlenmiş­du­rum­da.­En­for­mas­yon­ola­rak­İs­ra­il'den­epey­da­ha­ba­şa­rı­lı­bir­po­li­ti­ka­iz­le­di.­Ya­ni­İs­ra­il­Lüb­nan'a­bom­ba gön­de­rir­ken,­ Hiz­bul­lah­ fo­toğ­raf­ çe­kip dün­ya­med­ya­sı­na­gön­de­ri­yor­du.­

İsrail;

Sey­mo­ur­Hersh'e­(Vi­et­nam'da­ki­My­Lai kat­li­amı­nı,­Irak'ta­Abu­Gu­reyb'i­açı­ğa­çı­ka­ran­ araş­tır­ma­cı)­ gö­re,­ İs­ra­il'in­ Lüb­nan'a­sal­dı­rı­sı­nın­çok­ön­ce­den­plan­lan­mış.­Ve­yi­ne­Hersh'e­gö­re,­iki­as­ker­sa­de­ce­ba­ha­ne.­ So­nu­ca­ge­lir­sek,­bu­sa­va­şa­ka­dar­ha­la in­san­la­rın­zih­nin­de­1967'de­üç­Arap­ül­ke­si­ni­al­tı­gün­de­mağ­lup­eden­ye­nil­mez ve­ih­ti­şam­lı­İs­ra­il­or­du­su­var­dı.­Ama­ar­tık­İs­ra­il'in­de­gü­cü­nün­sı­nır­la­rı­ka­ba­ca bel­li­ol­du.­İs­ra­il­ka­mu­oyun­da­kör­şid­de­tin­sor­gu­lan­ma­sı­sü­re­ci­baş­la­ya­bi­lir.­ Şim­di­ İs­ra­il­ as­ke­ri­ ola­rak­ ha­la­ çok güç­lü,­ ama­ psi­ko­lo­jik­ ola­rak­ çok­ cid­di

bas­kı­al­tın­da.­

ABD;

Irak'ta­ki­ba­tak­tan­bir­tür­lü­kur­tu­la­ma­yan­bu­sü­per­güç,­İs­ra­il­ara­cı­lı­ğıy­la­Lüb­nan'da­da­bir­ba­ta­ğa­sap­la­na­bi­lir.­Bu­nu ta­bii­ki­di­re­ni­şin­şid­de­ti­ve­mo­ral­gücü be­lir­le­ye­cek­tir.­ Eğer­ bir­ den­ge­ du­ru­mu bi­le­sür­se,­bu­Ame­ri­ka­neo-con'la­rı­için so­nun­baş­lan­gı­cı­ola­cak­tır.

Türkiye;

Eğer­dik­kat­edi­lir­se,­son­dö­nem­de­ba­zı­Ame­ri­kan­ga­ze­te­le­rin­de,­Or­ta­do­ğu'da geç­miş­te­ im­pa­ra­tor­luk­ kur­muş­ iki­ ay­rı me­de­ni­ye­tin­ ye­ni­den­ ya­rış­ içi­ne­ gi­re­bi­le­cek­le­ri­ ya­zı­lı­yor.­ Bu­ de­ğer­len­dir­me ya­zı­la­rı­na­ gö­re,­ geç­miş­te­ im­pa­ra­tor­luk kur­muş­ Türk­ler­ 'sa­hip­siz'­ ka­lan­ sün­ni arap­ dün­ya­sı­na­ ağa­bey­lik­ ya­pa­bi­lir.­ Ve bu­ ağa­bey­lik­ sa­ye­sin­de,­ geç­miş­te­ yi­ne im­pa­ra­tor­luk­kur­muş­olan­Pers­le­re­kar­şı­ den­ge­ un­su­ru­ oluş­tu­ra­bi­lir.­ Ya­ni­ bu­nun­ türk­çe­si­ biz­ İran'a­ kar­şı­ ba­şa­rı­sız olur­sak­ es­ki­ re­ka­be­ti­ ka­şı­ya­rak­ İran­lı’la­rın­üs­tü­ne­Türk­le­ri­sa­la­rız.­

Sosyalistler Ne Yapmalı?

Böl­ge­de­var­lı­ğı­ol­duk­ça­cı­lız­olan­sos­ya­list­ler,­ ye­ni­ yö­ne­lim­ler­ be­lirle­me­li­dir.

Bu­ yö­ne­lim­ler,­ kı­sa­ va­de­li­ ve­ tak­tik­sel ol­mak­tan­çı­kıp,­uzun­va­de­li­ve­stra­te­jik plan­lar­yap­tı­ğı­tak­dir­de­kit­le­sel­le­şe­bi­lir ve­ta­ri­hin­uzun­sü­re­dir­ya­zıl­dı­ğı­ve­uzun bir­sü­re­da­ha­ya­zı­la­ca­ğı­bu­ka­ra­top­rak­lar­da­söz­sa­hi­bi­ola­bi­lir.

Bu­an­lam­da,­Fi­lis­tin­ve­Lüb­nan­di­re­niş ha­re­ket­le­ri­nin­ ulus­la­ra­ra­sı­ em­per­yalist güç­le­rin­ tek­ den­ge­le­yi­ci­si­ ola­bi­le­ce­ği­ni he­sa­ba­ka­ta­rak,­bu­ha­re­ket­le­re­psi­ko­lo­jik­ve­si­ya­si­des­tek­ve­ri­le­bi­lir.­ Hü­kü­met­le­ri­ baskılayacak,­ Ame­ri­kan ve­İs­ra­il­yö­rün­ge­sin­de­si­ya­setlere­karşı, ba­ğım­sız­ ve­ hal­kları­ em­per­ya­list saldırganlığa­ karşı­ koruyacak­ ha­re­ket­ler­ ör­güt­len­me­li­dir.­ Sos­ya­list­ler,­ bu­ şe­kil­de­ hem­ ken­di­ var­lık­ se­bep­le­rin­den bir­ kıs­mı­nı­ ye­ni­den­ üret­miş­ olur­lar, hem­ de­ dün­ya­ si­ya­se­ti­ne­ ye­ni­den katılırlar.­Kuş­ku­suz,­İs­la­mi­ha­re­ket­le­rin şu­an­ki­an­ti-amerikan­cı­tutumuna­bakıp sürek­li­bu­şekil­de­dav­ranacak­larını­um­mak­gerçek­bir­saf­dil­lik­olur.­ Hay­di­ sos­yalist­ler,­ yeniden­ ayağa kalkmaya­ve­Or­tadoğu­direnişine­ortak olmaya.

EYLÜL 2006

DÜNYA

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

15

ÜÇ BAKIŞ ÜÇ ORTADOĞU

Kürt sorunu ayrıştırıyor

UMUT EYLEM

Türkiye’deki muhalif hareketin Kürt meselesi ve İslami direniş hareketleri çerçevesinden Ortadoğu’ya farklı bakış açılarını ve tutumlarını irdelemek önümüzdeki dönemde topyekûn bir direnişin örülebilmesi için ilk elden hangi güçlerin yan yana gelebileceğine ilişkin önemli ipuçları veriyor.

G

eliş­me­ler­ hız­lan­dık­ça tu­tum­lar­ da­ net­le­şi­yor.­ So­mut­ du­r u­ma iliş­kin­ so­mut­ şey­ler­ söy­le­mek­ge­re­ki­yor.­ Gerçekten­ de­ Tür­ki­ye’de­ki mu­ha­lif­ ha­re­ke­tin­ Kürt­ me­se­le­si­ve­İs­la­mi­di­re­niş­ha­re­ket­le­ri­ çer­çe­ve­sin­den­ Or­ta­do­ğu’ya­fark­lı­ba­kış­açı­la­rı­nı ve­ tu­t um­la­r ı­n ı­ ir­d e­le­m ek, önü­müz­de­ki­dö­nem­de­top­ye­kûn­bir­di­re­ni­şin­örü­le­bil­me­si­ için­ ilk­ el­den­ han­gi­ güç­le­-

rin­ yan­ ya­na­ ge­le­bi­le­ce­ği­ne iliş­kin­ önem­li­ ipuç­la­rı­ ve­ri­yor.

Bu­ ya­zı­mız­da,­ böl­ge­yi­ Kürt me­se­le­si­ne­yak­la­şım­lar­kap­sa­mın­da­ele­ala­ca­ğız.­Ben­zer bir­ tah­li­li,­ İs­la­mi­ di­re­niş­ ha­re­ket­le­ri­ne­ yak­la­şım­lar­ çer­çe­ve­sin­de,­ bir­ baş­ka­ ya­zı­da ya­pa­ca­ğız.­

Basireti bağlananlar

Böl­ge­ye­ba­kış­la­rı,­Kürt­me­se­le­si­ne­ yak­la­şım­lar­ kap­sa­mın­da­ ele­ alın­ca,­ üç­ fark­lı yak­la­şı­mı­ gör­mek­ müm­kün olu­yor.­ Bun­lar­dan­ bi­rin­ci­si,­ Or­ta­do­ğu’da­ki­ em­per­ya­list­ sal­dır­gan­lı­ğı­ve­bu­sal­dır­gan­lı­ğı des­tek­le­yen­ye­rel­güç­le­ri­ge­-

Kürt halkı mücadelede kararlı

nel­ola­rak­tes­pit­eden,­an­cak me­se­le­ Or­ta­do­ğu’da­ki­ Kürt­ler­ olun­ca,­ ba­si­re­ti­ bağ­la­nıp kör­le­şen­yak­la­şım­dır.

Bu­ yak­la­şı­mı­ ge­liş­ti­ren­ler, ABD’nin­ Bü­y ük­ Or­t a­d o­ğ u Pro­je­si­kap­sa­mın­da­Irak’ı­iş­ga­li­ni,­İran’ı,­Su­ri­ye’yi­teh­di­di­n i;­ İs­r a­il’in­ Fi­lis­t in’e­ ve Lüb­nan’a­yö­ne­lik­sal­dı­rı­la­rı­nı gö­rür­ler.­An­cak,­Tür­ki­ye,­Su­ri­ye­ ve­ İran­ it­ti­fa­kı­nın,­ Kür­dis­tan’ın­ bü­tün­ par­ça­la­rın­da tek­tek­ya­da­hep­bir­lik­te­gi­-

riş­tik­le­ri­ kat­li­amı,­ in­kâ­rı­ ve im­ha­yı­gör­mez­ler.­ On­la­ra­gö­re­“o­ay­rı,­o­ay­rı­dır”.­ Lüb­nan’da­ ölen­ ço­cuk­lar­ yü­rek­le­ri­ni­ par­ça­lar;­ an­cak,­ Ada­na’da­ vu­r u­lan­ 15 ya­şın­da­ki­Fev­zi­Abik­es­ge­çi­le­bi­lir.­

hak­lı­dır.”­ An­cak,­ Öca­lan­ ön­der­li­ğin­de­ Kürt­ hal­kı­nın­ öz­gür­lü­ğ ü­n ü­ ka­z an­m ak­ için yap­tı­ğı­si­lah­lı­di­re­ni­şi­tar­tış­ma­ya­ bi­le­ ta­ham­mül­ ede­mez­ler.

Kürt’e evet, PKK’ye hayır

İkin­ci­ ke­sim­ ise,­ Or­ta­do­ğu’ya­ bak­tı­ğın­da­ Kürt­le­ri­ ve ma­ruz­ kal­dık­la­rı­ mu­ame­le­yi gö­ren,­an­cak­30­yıl­lık­mü­ca­de­le­s i­ ve­ Kürt­ hal­k ı­n ın

önem­li­ke­si­min­den­ka­zan­dı­ğı des­te­ğe­ rağ­men,­ Kürt­ Öz­gür­lük­ Ha­r e­ke­t i’ni­ gör­m e­yen­ler­dir.­ Bu­ra­da­gör­me­mek­ten­ka­sıt, doğ­ru­de­ğer­len­di­re­me­mek­tir.

Bu­ ke­sim,­ kâh­ Kürt­ hal­kı­nın ve­hat­ta­böl­ge­de­ki­tüm­halk­-

Ortadoğu’ya üçüncü bakış ise, Ortadoğu bütünlüğünün içerisinde Kürtleri ve onların devrimcilerle ittifak yapabilecek en ileri meşru önderliğini, Kürt Özgürlük Hareketi’ni gören bakıştır.

Yi­ne­ay­nı­ke­si­me­gö­re,­Lüb­-

nan’da­ Nas­ral­lah­ ön­der­li­ğin­de­ Arap­ hal­kı­nın­ öz­gür­lü­ğü­nü­ ko­ru­mak­ için­ ge­liş­tir­dik­le­ri­si­lah­lı­di­re­niş,­“meş­ru­ve

la­rın­ ön­de­ri­ ola­rak­ ken­di­ni gör­dü­ğün­den,­ kâh­ iş­çi­ sı­nı­fı po­li­ti­ka­sı­yap­mak­ye­ri­ne­iş­çi­ci­li­ğin­ ba­ta­ğı­na­ sap­lan­dı­ğın­dan,­ için­de­ ba­rın­dır­dı­ğı­ tüm fark­lı­ sı­nıf­sal­ eği­lim­le­re­ rağ­men­ Kürt­ Öz­gür­lük­ Ha­re­ke­ti’nin­Kürt­hal­kı­nın­en­ile­ri­ve meş­r u­ tem­sil­ci­si­ ol­du­ğu­nu kav­ra­ya­ma­mak­ta­dır. Şa­yet­ bu­nu­ kav­ra­ya­bil­miş ol­sa­lar­dı,­ dos­ta­ne­ eleş­ti­ri­le­ri­ni­hiç­sak­lı­tut­ma­dan­böl­ge halk­la­rı­nın­or­tak­kur­tu­lu­şun­da­ en­ önem­li­ it­ti­fak­ güç­ler­den­ bi­ri­ olan­ Kürt­ Öz­gür­lük Ha­r e­ke­t iy­le,­ özel­lik­le­ de onun­içe­ri­sin­de­ki­ile­ri­ci­güç­ler­le,­ bir­lik­te­ ha­re­ket­ et­me­nin­yol­la­rı­nı­zor­lar­lar­dı. Ör­n e­ğ in,­ bu­ ke­s im,­ 20 Ağus­tos­ Mi­tin­gi’nin­ kon­sep­ti­ni­tar­tış­mak­için­dev­let­gü­düm­lü­sen­di­ka­la­rın­da­için­de bu­lun­du­ğu­emek­plat­for­muy­-

la­ gö­rüş­me­le­ri­ni­ so­nu­na­ ka­dar­ sür­dü­rüp,­ her­ şe­ye­ rağ­men­ on­la­rın­ dü­zen­le­dik­le­ri mi­tin­ge­ ka­tı­lır.­ An­cak,­ Kürt Öz­gür­lük­ Ha­re­ke­ti’nin­ ağır­lı­ğı­nın­ ol­du­ğu­ ve­ 3­ Ey­lül’de dü­zen­le­ne­cek­“Tür­ki­ye’de­ve Or­ta­do­ğu’da­ Ba­rış,­ Halk­la­ra Öz­gür­lük”­ mi­tin­gi­ne­ ka­tı­lı­mı baş­tan­red­de­der­ler…­ Bu­iki­yak­la­şı­mın­pa­ra­lel­le­ri­ni­ ege­men­ler­ için­de­ gör­mek­müm­kün.­Ser­ma­ye­için­de­de,­Or­du­için­de­de,­par­la­-

men­to­ için­de­ de,­ hem­ Kürt­le­ri­ hiç­ gör­me­yen­ hem­ de Kürt­le­ri­ gö­ren­ ama­ PKK’yi gör­me­yen­ (gör­mek­ is­te­me­yen)­iki­yak­la­şım­da­mev­cut.

Hal­ böy­le­ olun­ca,­ bu­ tu­tum­la­rın­ iki­si­ de­ ob­jek­tif­ ola­rak sis­tem­den­ ko­pa­ma­mış,­ bir bi­çi­miy­le­ ona­ ye­dek­len­miş olu­yor.

Topyekûn Direniş

Or­ta­do­ğu’ya­ üçün­cü­ ba­kış ise,­ Or­ta­do­ğu­ bü­tün­lü­ğü­nün içe­ri­sin­de­Kürt­le­ri­ve­on­la­rın dev­rim­ci­ler­le­ it­ti­fak­ ya­pa­bi­le­cek­ olan­ en­ ile­ri­ ve­ meş­ru çiz­gi­si­ni,­ Kürt­ Öz­gür­lük­ Ha­re­ke­ti’ni­ gö­ren­ ba­kış­tır.­ Bu ba­kış­sa­hip­le­ri,­em­per­ya­list­le­rin­ve­on­la­rın­yer­li­iş­bir­lik­çi­si­ ge­le­nek­sel,­ ta­rih­sel­ ve gün­cel­ tüm­ güç­le­rin­ kar­şı­sı­na;­ Or­ta­do­ğu’nun­ ezi­len­ ve emek­çi­halk­la­rı­nın­bu­sal­dır­gan­lı­ğa­kar­şı­ko­yan­ge­le­nek­sel,­ ta­rih­sel­ ve­ gün­cel­ tüm güç­le­ri­ni­ diz­me­yi­ he­def­ler.

Ege­m en­le­r e­ kar­ş ı­ za­f e­r in, an­cak­ bu­ bü­tün­lük­le­ sağ­la­na­bi­le­ce­ği­nin­far­kın­da­dır.­ Bu­ yüz­den­ de,­ şo­ve­nizm bom­bar­dı­ma­nı­al­tın­da­ki­hal­kın­ar­tık­ref­leks­leş­miş­tep­ki­le­ri­ne­ tes­lim­ olup,­ Kürt­ me­se­le­si­ni­ ve­ Kürt­ Öz­gür­lük Ha­re­ke­ti’ni­ke­na­ra­ite­rek­Or­ta­do­ğu’ya­ bak­maz.­ Ak­si­ne, süreci,­ bu­ tep­kileri­ doğ­r u zemine­ çek­mek­ için­ iyi­ bir im­kân­olarak­görür.

16

POLİTİKA

EYLÜL 2006

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

CAFERİLİK

Caferiliğin Şia içerisindeki yeri ve bunun İran üzerindeki etkileri

İran’da iktidar olan Caferilik, devlet organına bağımlı olmayan ve baskı, zulüm ve sömürüye karşı çıkan Şia’nın tarihsel devrimci misyonundan uzaklaşarak, Sünni mezheplerine benzemiştir. Ayrılıkları, genelde halkın durum ve çıkarlarını gözetmek konusunda değil, şehirlerdeki esnaf ve ruhani tabakanın çıkarları doğrultusunda teolojik üstyapının biçimlendirilmesi konusundadır.

G

MÜSLÜM ERDOĞAN eçen­ sa­yı­da­ki­ ya­zı­-

mız­da,­ ta­rih­ üre­ti­ci gü­cün­den­ bah­set­-

miş­tik.­ Ta­rih,­ bü­tün­ top­lum bi­çim­le­rin­de­ var­ oluş­la­rın­-

dan­ bu­ ya­na­ ge­li­şe­rek/de­ği­-

şe­rek­ ke­sin­ti­siz­ sü­re­gel­mek­-

te­dir.­Ta­rih­sel­dev­rim­ci­ge­le­-

nek­ler­ ise,­ ka­çı­nıl­maz­ dev­-

rim­ ge­rek­li­li­ği­ne­ an­ti­tez­ ola­-

rak­ doğ­muş­tur.­ Tez­siz­ an­ti­-

tez,­eş­ya­nın­ken­di­ta­bi­atı­ge­-

re­ği­ ola­ma­ya­ca­ğı­na­ gö­re,­ bu

an­ti­te­zin­var­lık­ne­de­ni:­sı­nıf­-

sal­ hi­ye­rar­şi­nin­ ve­ ay­rı­ca­lık­-

la­rın­ken­di­si­dir.

Sı­nıf­lı­top­lum­la­rın­bu­te­zat­-

lı­ha­li,­za­mana­ve­ya­şa­dık­la­rı me­kâ­na­bağ­lı­ola­rak­be­lir­len­-

mek­te­dir.­ Ka­pi­ta­lizm­ ön­ce­si sı­nıf­lı­top­lum­la­ra­an­ti­tez­ola­-

rak­ do­ğan­ Şia’da,­ için­de­ ya­-

şa­dı­ğı­ her­ top­lu­ma­ ve­ ta­rih­-

sel­ sü­re­ce­ gö­re­ de­ğiş­mek­te ve­de­ği­şi­mi­et­ki­le­mek­te­dir.

Bu­ an­lam­da­ Şia’nın­ için­de

bir­ ge­le­nek­ olan­ Ca­fe­ri­li­ğin,

özel­lik­le­ İran’da­ki­ sey­ri,­ za­-

ma­nı­mız­ve­ko­nu­muz­açı­sın­-

İran’daki Caferiliğin seçkin ruhban tabakası, Şia’nın var olduğu tarihsel dönemden bu yana temsil ettiği “lanetli” en alt sınıfların, yozlaşan İslam’ın Sünni mezheplerine karşı, mücadele odağı olmaktan uzaklaşmış ve hatta çıkmış durumdadır.

dan­önem­li­bir­ye­re­sa­hip­tir.

Caferiliğin Şia içindeki yeri

Şia’nın­ 6.­ ima­mı­ Ca­fer­ es

Sa­dık’la­ (695-765)­ şe­kil­len­-

me­ye­baş­la­dı.­Ca­fe­ri­Sa­dık’ın inanç­ ve­ amel’de­ gö­rü­şü­nü

be­nim­se­yen­ler,­ ima­mın­ ölü­-

mün­den­ son­ra­ Ca­fe­ri­ler­ ola­-

rak­ anıl­dı.­ Za­man­ içe­ri­sin­de

iti­kat,­ mu­ame­lat­ ve­ iba­det ko­nu­la­rın­da­ki­ fark­lı­laş­ma­ ile

Sün­ni­li­ğin­ dört­ bü­yük­ mez­-

he­bi­ve­Şia’nın­Ba­tı­ni­fır­ka­la­-

rın­dan,­ bu­ mez­hep­ gi­de­rek ay­rıl­dı.­On­iki­imam­cı­lar­ola­-

rak­ da­ bi­li­nen­ bu­ mez­hep,

da­ha­çok­te­olo­ji­ye­yö­ne­le­rek, Şia’nın­ ta­rih­sel­ dev­rim­ci­ ge­-

le­ne­ğin­den­uzak­laş­tı.

Tarihsel seyri

Ba­tı­ni­ Ha­san­ Sab­bah’ın­ ölü­-

mü­ (1124)­ ve­ son­ra­sın­da

Ala­mut­ ka­le­si­nin­ 1256’da

Mo­ğol­ bar­bar­ akın­la­rın­ca­ yı­-

kıl­ma­sı­ile­-ye­di­imam­cı,­Ba­-

tı­ni­ko­lek­tif­ak­si­yon­ge­le­ne­ğin ye­nil­gi­si-­ İran’a­ sı­kı­şa­rak med­re­se­leş­ti.­ 13.­ yüz­yıl­dan

son­ra­ Arap­la­ra­ ve­ Sel­çuk­lu

Dev­le­ti’­ne­ kar­şı­ Acem­ hal­kı­-

nın­mez­he­bi­ne­dö­nüş­tü.­(Gü­-

nü­müz­de­70­mil­yon­ci­va­rın­da

olan­İran­nü­fu­su­nun­yüzde­90 Ca­fe­ri­ve­Ca­fe­ri­lik­İran’ın­res­-

mi­mez­he­bi.)­Bir­yan­dan­te­fe­-

ci-be­zir­gân­la­şan­Arap­me­de­-

ni­leş­me­si­ne­ ve­ di­ğer­ yan­dan

Sün­ni­le­şen­ Sel­çuk­lu’ya­ kar­şı Şia’nın­ kü­çük­ üret­men­ (köy­lü-za­na­at­kâr)­ge­le­ne­ği­ola­rak

mis­yo­nu­nu­ de­vam­ et­ti­rir­ken,

ik­ti­dar­laş­tık­ça­ es­naf­la­şıp­ ça­-

tal­la­şa­rak­eri­di.

Yi­ne­de­15.­yüz­yı­lın­son­la­rı­-

na­ka­dar­Şia­İran’da­hâ­ki­mi­-

ye­ti­ni­ko­ru­du.­Bu­ta­rih­ten­iti­-

ba­ren,­Şah­İs­ma­il­ön­der­li­ğin­de­Sa­fe­vi­Ha­ne­dan­lı­ğı’na­dö­-

nü­şe­rek­ yoz­laş­tı.­ Sa­fe­vi­ler dö­ne­min­de,­ Şii­ din­ adam­la­rı

ulu­laş­tı­rı­la­rak,­ Al­lah­ ile­ kul ara­sın­da­ “kur­tu­luş­ va­sı­ta­-

sı”na­yü­cel­til­di.­Şii­te­olo­ji­sin­-

de­ sa­de­ce­ pey­gam­ber­ ve imam­la­ra­at­fe­di­len­bu­yü­cel­-

til­me­ özel­li­ği­ 19.­ yüz­yı­la­ ka­-

dar­sür­dü.

19.­yüz­yı­lın­so­nun­dan­iti­ba­-

ren­se,­İran’da­Şi­ilik­da­ha­çok

mil­li­yet­çi­lik­le­ öz­deş­leş­me­ye

baş­la­dı­ve­ye­ni­den­si­ya­si­leş­-

ti.­ Aye­tul­lah­ Ta­ki­ Şi­ra­zi’nin

İn­gi­liz­ tü­tün­ şir­ke­ti­ne­ kar­şı

1891’de­ki­ fet­va­sı,­ 1906’daki bur­ju­va­dev­ri­miy­le­so­nuç­lan­-

dı.­ 1930’lu­ yıl­lar­da­ Kum­ ve Meş­hed­ ule­ma­sı,­ ha­yat­ pa­ha­lı­lı­ğı­na,­ ser­ve­tin­ te­kel­leş­-

me­si­ne­ ve­ hak­sız­ ver­gi­le­re

gö­tü­re­cek­ol­gun­lu­ğa­ve­gü­ce

1950’li­yıl­lar­da­iki­bin­Şii­ule­-

İs­lam­ me­de­ni­ye­ti­ne­ ta­rih­sel

kar­şı­ ta­vır­ al­dı.­ An­cak

ma,­ Aye­tul­lah­ Bu­ru­cer­di­ ön­-

der­li­ğin­de­ Kum’da­ top­la­na­-

ula­şa­ma­dı.­Yoz­la­şa­rak­çö­ken

akın­lar­ ola­rak­ kal­dı.­ An­cak,

ya­rı­ ta­rih­sel­ ve­ ya­rı­ sos­yal

rak­ si­ya­se­te­ ka­rış­ma­ma­ ka­-

dev­rim­ me­lez­le­me­si­ ola­rak

nek,­fa­şist­şah­re­ji­mi­ne­kar­şı

tarz­da­ ta­rih­ için­de­ki­ yer­ini

ra­rı­ alıp­ pa­sif­leş­ti.­ Bu­ ge­le­-

mü­ca­de­le­ eden­ Hu­mey­ni­ ta­-

ra­fın­dan­ 1960’lar­dan­ iti­ba­-

ren­tek­rar­bo­zul­du.­Şah­re­ji­-

miy­le­Hu­mey­ni­ön­der­li­ğin­de­-

ki­

güç­le­rin­

ça­tış­ma­sı,

1979’da,­ İran’da­ kü­çük­ bur­-

ju­va­dev­ri­mi­ne­dö­nü­şe­rek­İs­-

lam­ re­ji­mi­nin­ ku­rul­ma­sıy­la so­nuç­lan­dı.­­­­­­­­­

gü­nü­mü­zü­ de­ et­ki­le­ye­cek

de­al­mış­ol­du.

Caferiliğin İran üzerindeki sosyolojik etkileri

İran’da­ ik­ti­dar­ olan­ Ca­fe­ri­-

lik,­ dev­let­ or­ga­nı­na­ ba­ğım­lı

ol­ma­yan­bas­kı,­zu­lüm­ve­sö­-

mü­rü­ye­ kar­şı­ çı­kan­ Şia’nın

Ne­var­ki­ta­rih­sel­ya­nı­be­lir­-

ta­rih­sel­ dev­rim­ci­ mis­yo­nun­-

cel­le­ri­ gi­bi,­ ken­di­le­ri­ni­ var

hep­le­ri­ne­ ben­ze­miş­tir.­ Ay­rı­-

le­yi­ci­ olan­ bu­ dev­rim­ler,­ ön­eden­ se­bep­le­ri­ or­ta­dan­ kal­-

dır­mak­ye­ri­ne,­ken­di­ge­rek­li­-

dan­uzak­la­şa­rak,­Sün­ni­mez­-

lık­la­rı,­ge­nel­de­hal­kın­du­rum

ve­çı­kar­la­rı­nı­gö­zet­mek­ko­nu­-

lik­ ve­ ger­çek­lik­le­ri­ni­ yi­ye­rek

sun­da­ de­ğil,­ da­ha­ çok­ şe­hir­-

ye­nil­di­ler.­ Ka­pi­ta­liz­me­ geç

ka­nın­çı­kar­la­rı­doğ­rul­tu­sun­da

içi­ne­ gir­dik­le­ri­ me­de­ni­yet­çe

ka­lan­ bü­tün­ ulus­la­rın,­ hem

ler­de­ki­es­naf­ve­ru­ha­ni­ta­ba­-

te­olo­jik­ üstya­pı­nın­ bi­çim­len­-

de­ 20.­ yüz­yıl­da­ki­ em­per­ya­-

di­ril­me­si­ko­nu­sun­da­dır.­

ka­ri­ka­tü­rü­ol­du­lar.­Ka­pi­ta­liz­-

üç­ ko­nu­da­ be­lir­gin­leş­mek­te­-

lizm­ ça­ğın­da,­ Mak­ya­ve­list

mi­ku­ra­ma­dık­la­rı­ve­ku­ra­ma­-

ya­cak­la­rı­ gi­bi,­ sos­ya­lizm­ yo­-

Üstya­pı­da­ki­ bu­ ay­rı­lık­lar­da

dir.­ Bun­lar:­ A)­ İç­ti­hat­ (Di­ni

me­se­le­ler­de­ bil­gi­li­ kim­se­le­-

lu­nu­ da­ tu­ta­ma­yın­ca­ ken­di

rin:­Ku­ran,­sün­net­“pey­gam­-

den­an­ti­em­per­ya­list­lik”­re­to­-

“din­alim­le­ri­nin­gö­rüş­bir­li­ği”

iç­le­ri­ne­ çö­ke­rek,­ “en­ iyi­sin­-

be­rin­ dav­ra­nış­la­rı”,­ ic­ma

ri­ğiy­le­halk­la­rın­ezi­len­ve­sö­-

ve­akıl­yo­luy­la­ha­re­ket­et­me­-

rak­ kan­ kus­tur­du­lar.­ İran’ın

pan­ma­mış­ol­ma­sı,­B)­1-Eh­li­-

mü­rü­len­le­ri­ne­ ya­ban­cı­la­şa­-

le­ri­dir)­ ka­pı­sı­nın­ he­nüz­ ka­-

Kürt­hal­kı­na,­Aze­ri­Ale­vi­le­re,

beyt­ so­yu­nu­ se­vip-say­ma

genç­le­ri­ne,­ bü­tün­ aç­la­rı­na

sev­me­yen­le­ri­ la­net­le­me­ (te­-

Türk­men­le­re,­ ka­dın­la­rı­na,

re­va­ gör­dü­ğü­ ya­şam­da­ bas­-

(te­vel­la),­ 2-Eh­li­beyt­ so­yu­nu

ber­ra),­C)­İmam­la­ra­özel­bir

kı,­zu­lüm­ve­yok­sul­luk­bu­an­-

de­ğer­ at­fet­me­dir.­ Bu­ ay­rış­-

vam­ ede­ce­ği­ni­ söy­le­mek­ de

hat­ko­nu­sun­da­da­ken­di­iç­le­-

lam­da­or­ta­da­dır.­Ar­ta­rak­de­-

ke­ha­net­ol­ma­ya­cak­tır.­­­­­­­­­­

ma­la­rın­en­önem­li­si­olan­iç­ti­-

rin­de­tam­bir­fi­kir­bir­li­ği­yok­-

Ve­ hiç­bir­ za­man­ Do­ğu­’da­ki

tur.­ An­cak­ ağır­ ba­san­ eği­lim

Ba­tı­’da­ki­gi­bi­sos­yal­dev­rim­-

mış­ ol­ma­sı­ yö­nün­de­dir.­ Bu

bu­ ta­rih­sel­ dev­rim­ci­ güç­ler,

ci­ sü­reç­le­ sen­tez­le­şe­me­ye­-

rek,­ dev­ri­mi­ so­nu­na­ ka­dar

iç­ti­hat­ ka­pı­sı­nın­ ka­pan­ma­-

eği­li­me­ gö­re:­ Ga­ip­ İmam Meh­di­ he­nüz­ bu­lun­ma­dı­ğın­-

EYLÜL 2006 dan,­onun­yer­yü­zün­de­ki­tem­sil­ci­si­müç­-

te­hit­ler,­ İmam­ adı­na­ ki­mi­ me­se­le­ler­de

ka­rar­ ve­re­bi­lir­ler.­ Şe­ri­ata­ hü­küm­ açık­-

la­yıp,­ hums­ (beş­te­ bir­ ora­nın­da­ di­ni

ver­gi)­ve­ze­kât­alıp-da­ğı­ta­bi­lir­ler.­Ve­ci­hat­ilan­et­me­ye­yet­ki­li­ola­bi­lir­ler.­­­­­

Bu­ yet­ki­le­ri­ uh­de­le­rin­de­ top­la­yan

müç­te­hit­ler,­ al­dık­la­rı­ ver­gi­ler­le­ eko­no­-

POLİTİKA

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

17

15. yüzyılın sonlarına kadar Şia İran’da hâkimiyetini korudu. Bu tarihten itibaren, Şah İsmail önderliğinde Safevi Hanedanlığı’na dönüşerek yozlaştı. Safeviler döneminde, Şii din adamları ululaştırılarak, Allah ile kul arasında “kurtuluş vasıtası”na yüceltildi. Şii teolojisinde sadece peygamber ve imamlara atfedilen bu yüceltilme özelliği 19. yüzyıla kadar sürdü.

Sonrasındaysa, İran’da Şiilik daha çok milliyetçilikle özdeşleşmeye başladı

mik­ ola­rak­ güç­le­ne­rek­ hi­ye­rar­şik­ bir

ruh­ban­ta­ba­ka­sı­oluş­tu­rup,­üs­tün­lük­le­-

ri­ni­hal­ka­ka­bul­et­tir­di­ler.­İç­ti­hat,­fet­va,

di­ni­eği­tim­ve­ica­zet­ku­rum­la­rı­nı­ken­di­-

le­ri­ne­bağ­la­ya­rak­seç­kin­leş­ti­ler.­Öy­le­ki,

bu­seç­kin­(ha­vas)­ta­ba­ka­için­de­­de­mü­-

rit­lik­ (ilk­ baş­la­yan­lar),­ si­ge­tü­lis­lam­ ve

hüc­ce­tü­lis­lam­(or­ta­la­ma­10­yıl),­aye­tul­-

lah­ (20­ yıl)­ ve­ aye­tul­lah­ uz­ma­ (en­ üst

ma­kam)­ de­re­ce­le­ri­ oluş­tu­ra­rak,­ ken­di ko­num­ ve­ du­rum­la­rı­nı­ kast­laş­tır­dı­lar.

Böy­le­ce,­­bü­yük­aye­tul­lah­lık­ma­ka­mı­na

yük­sel­me­yi,­ ne­re­dey­se­ bir­ öm­rün­ yet­me­ye­ce­ği­zah­met­li­ve­uzun­bir­yo­la­dö­nüş­tür­müş­ol­du­lar.­

Bu­yol­da,­yüz­bin­ler­ce­genç­in­san,­ül­-

ke­nin­mad­di­kay­nak­la­rı­çarçur­edi­le­rek

ya­şa­mın­ di­ya­lek­ti­ğin­den­ ko­par­tı­lıp,­ te­-

olo­jik­ öğ­re­ti­ içe­ri­sin­de­ tektip­leş­ti­ril­-

mek­te­dir.­Bu­in­san­kay­nak­la­rı,­ya­şa­mın

ger­çek­li­ği­ne­ çarp­tı­ğın­da,­ ki­şi­lik­ par­ça­-

lan­ma­sı­ ile­ in­ti­har,­ uyuş­tu­ru­cu­ kul­la­nı­-

mı;­ve­ya­“en­iyi­sin­den”­ya­ban­cı­ül­ke­le­re

be­yin­gö­çü­ve­fu­huş­ba­tak­lı­ğın­da­çü­rü­-

ye­rek­ yok­ olup­ git­mek­te­dir.­ Top­lum­sal

içi­ne­ çö­kü­şü,­ ba­ba­şah­lı­ğın­ te­ok­ra­tik

tar­zı,­her­tür­lü­sis­tem­mu­ha­li­fi­ni­sus­tu­-

Bu yolda, yüz binlerce genç insan, yaşamın diyalektiğinden kopartılıp, teolojik öğreti içerisinde tek tipleştirilmektedir.

dı­ğı­ ta­vır,­ bu­ mol­la­la­rın­ ger­çek­ yü­zü­nü

de­şif­re­ et­me­ye­ yet­miş­tir.­ Ka­fa­la­rın­da

kur­gu­la­dık­la­rı;­ama­sa­de­ce­ken­di­ge­le­-

baş­lan­dı.­Do­la­yı­sıy­la­dev­let,­ilim­hav­za­-

la­rın­da­ki­ho­ca­la­rın­ve­öğ­ren­ci­le­rin­mas­-

raf­la­rı­nı,­-Bu­ilim­hav­za­la­rın­da­ki­yüz­ler­-

rup­ or­ta­dan­ kal­dı­ra­rak­ ve­ sö­züm­ ona

cek­le­ri­ için­ ger­çek­ olan­ cen­net-i­ ala­da

ce­med­re­se­de­on­bin­ler­ce­öğ­ren­ci­oku­-

zü­önün­de­recm­ve­di­ğer­ölüm­me­tot­la­-

ma­ya­ça­lış­tık­la­rı­or­ta­da­dır.­­­­­­­

de­ki­or­ta­ta­ba­ka­nın­üc­ret­le­ri­ni­bu­san­-

lış­mak­ta­dır.­Bu­nun­için­seç­ti­ği­bir­baş­-

ka­dar­ Aye­tul­lah­ bu­lun­mak­ta­dır.­ Mol­la

va­iz­le­rinin,­ ka­dı­lar­ ve­ ho­ca­la­rın­ hep­si

“suç­lu­la­rı”­ço­luk­ço­cuk­bü­tün­hal­kın­gö­-

rıy­la­­­ce­za­lan­dı­ra­rak­ört­bas­et­me­ye­ça­-

ka­yol­­da,­Or­ta­do­ğu­halk­la­rı­nın­em­per­-

yer­ka­zan­ma­uğ­ra­şın­da,­za­man­ka­zan­-

Bu­ ru­ha­ni­ dün­ya­yı­ yön­len­di­ren­ 1300

sa­yı­sı­ise­üç­yüz­bin­ci­va­rın­da­dır.­Ru­ha­-

tul­mak­ta­dır-­ hüc­ce­tü­lis­lam­ de­re­ce­sin­-

dık­tan­ kar­şı­lı­yor.­ Ay­rı­ca­ İran’da,­ cu­ma

ma­aş­ve­ya­kı­dem­de­re­ce­le­ri­ne­gö­re­bir­-

ya­list­ zu­lüm­ ve­ ça­pul­cu­lu­ğa­ kar­şı­ ver­-

ni­ule­ma­hums­ve­ze­kâ­tın­dı­şın­da­va­kıf­-

ta­kım­ge­lir­ler­den­pay­al­mak­ta­dır­lar.­­­

şarj­ et­me­si­ ve­ bu­ an­ti­em­per­ya­list­ mü­-

lık,­kâ­tip­lik,­no­ter­lik­ve­ho­ca­lık­gi­bi­hiz­-

hep­ler­den­ay­rı­lık­ola­rak­2/3­pa­rag­raf­ta

dik­le­ri­ mü­ca­de­le­ içi­ne,­ so­run­la­rı­nı­ de­-

ca­de­le­yi­ma­ni­pü­la­tif/ta­kıy­ye­ci­bir­şe­kil­-

de­ kul­la­nı­yor­ ol­ma­sı­dır.­ İs­ra­il’e­ kar­şı

lar­da­ki­ ge­lir­ler­den­ de­ ya­rar­la­nır.­ Ka­dı­-

met­ler­den­ de­ üc­ret­ alır.­ An­cak­ son­ za­-

man­lar­da­ İran’da­ ya­pı­lan­ ba­zı­ de­ği­şik­-

kül­han­bey­li­ği­ ve­ son­ra­sın­da­ İs­ra­il’in,

lik­ler­le,­hums­ve­ze­kât­müç­te­hit­le­re­de­-

tin­de­al­dı­ğı­ta­vır;­da­ha­doğ­ru­su­ala­ma­-

Hub­ra­gen’e­bağ­lı­bir­san­dı­ğa­ve­ril­me­ye

Fi­lis­tin­ve­Lüb­nan­hal­kı­na­kar­şı­vah­şe­-

ğil,­ Uz­man­lar­ Ku­ru­lu­ de­ni­len­ Mec­lis-i

As­lın­da­gö­rül­mek­te­dir­ki,­Sün­ni­mez­-

de­ğin­di­ği­miz­en­be­lir­gin­özel­lik,­Ca­fe­ri­-

li­ği,­Sün­ni­mez­hep­le­ri­nin­din­ağa­lık­la­rı­-

na­en­çok­yak­laş­tı­ran­bir­iro­ni­dir.­Di­ğer

iki­ay­rı­lık­sa,­gü­nü­müz­de­Sün­ni­mez­hep­-

le­rin­ce­ da­ha­ çok­ abar­tıy­la­ iç­sel­leş­ti­ril­-

miş­du­rum­da­dır.­

Ge­ri­ye­yi­ne­öz­de­de­ğil,­bi­çim­sel­ay­rın­-

tı­lar­kal­mış­tır.­Bun­lar:­Ni­kâh­ile­bo­şan­-

ma­nın­ bi­çi­mi,­ na­maz,­ oruç,­ hac,­ ze­kât

gi­bi­on­ay­rı­ka­lem­de­top­la­na­bi­le­cek­iba­-

det­le­re­iliş­kin­ay­rın­tı­lar­dır.­Bun­la­rın­dı­-

şın­da,­ on­ iki­ ima­mın­ reh­ber­li­ği,­ ahi­ret

tan­uzak­laş­mış­ve­hat­ta­çık­mış­du­rum­-

da­dır.­Hem­bu­nun­la­da­kal­ma­ya­rak­ken­-

di­hal­kı­nın­da­ba­şı­na­alt­em­per­ya­list­fü­-

tu­hat­çı­lık­la­be­la­ol­muş­du­rum­da­dır.­

Özel­lik­le­ de­ Dok­tor­cu­ ke­sim­de­ki­ ba­zı

dev­rim­ci­le­rin­ bil­dik­le­ri­nin,­ san­dık­la­rı­-

nın­ ak­si­ne,­ 1979­ Dev­ri­mi’y­le­ bir­lik­te,

bir­çok­ di­ni­ va­kıf­ ara­cı­lı­ğıy­la­ (Bon­ye­di

En­di­şe,­ Fa­ra­bi,­ Şu­he­da­ vb)­ tüc­car­lar­la

mol­la­la­rın­ de­ne­ti­min­de­ ve­ iş­bir­li­ğin­de

de­va­sa­ şir­ket­ler,­ hol­ding­ler,­ ser­ma­ye

odak­la­rı­oluş­tu­ra­rak­du­rum­ve­çı­kar­la­-

rı­nı­da­ha­da­pe­kiş­tir­miş­du­rum­da­dır­lar.

Bu­nu­da­ne­ya­zık­ki,­an­ti­em­per­ya­list­re­-

to­ri­ğin­ kı­lı­fın­da­ yap­mış­lar­dır.­ Bu­ geç

ulus­ ka­pi­ta­lizm­ he­ve­si­nin­ ken­di­ içi­ne

des­po­tik­çö­kü­şü­dür.­

Biz­ dev­rim­ci­ler,­ em­per­ya­liz­me­ kar­şı

en­ter­nas­yo­na­liz­mi­ sa­vu­nur­ken,­ İran

halk­la­rı­nın­ ken­di­ coğ­raf­ya­la­rın­da­ki­ ge­-

ri­ci­li­ğe­ ve­ ka­pi­ta­liz­me­ kar­şı­ ver­dik­le­ri

mü­ca­de­le­ye­ ka­yıt­sız­ ka­la­ma­yız.­ He­le-

he­le­ ta­rih­sel­ dev­rim­ci­li­ği,­ sos­yal­ dev­-

rim­ci­ bir­ sen­te­ze­ dö­nüş­tür­mek­te­ olan

inan­cı­ve­ada­let­an­la­yı­şı­da­sa­yı­la­bi­lir.­

Kürt­ öz­gür­lük­ ha­re­ke­ti­ne­ kar­şı,­ hâ­kim

söz­ ola­rak­ ra­hat­lık­la­ di­ye­bi­li­riz­ ki:

rek,­ san­sür­cü­ bir­ ma­ni­pü­las­yo­na­ hiç

Evet,­ ko­nu­mu­zun­ ba­şı­na­ dö­ne­rek­ son

İran’da­ki­Ca­fe­ri­li­ğin­seç­kin­ruh­ban­ta­ba­ka­sı,­Şia’nın­var­ol­du­ğu­ta­rih­sel­dö­nem­den­bu­ya­na­tem­sil­et­ti­ği­“la­net­li”­en­alt

sı­nıf­la­rın,­yoz­la­şan­İs­la­m’ın­Sün­ni­mez­-

hep­le­ri­ne­kar­şı,­mü­ca­de­le­oda­ğı­ol­mak­-

kas­tın­ yö­ne­lim­le­ri­ni­ gör­mez­den­ ge­le­-

dü­şe­me­yiz.­ En­ter­nas­yo­nal­ da­ya­nış­ma,

an­cak­her­hal­kın­ken­di­ka­de­ri­ni­be­lir­le­-

me­hak­kı­ile­bir­lik­te,­dev­rim­ci­mü­ca­de­-

le­nin­stra­te­ji­sin­de,­ay­rıl­maz,­­di­ya­lek­tik

bir­sen­tez­dir.

18

DÜNYA

EYLÜL 2006

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

EVEREST’TE SOSYALİST RÜZGÂRLAR Nepal’de Maocu Parti iktidar ortağı

Silahlı mücadele zeminini kaybetmeden, kurtların cirit attığı siyaset sofrasına oturan Maocu Hareket, emperyalist aktörlerin son bir umutla kendisine oynadığı oyunlarıda boşa çıkarırsa, Latin Amerika’da alevlenen sosyalizm ateşinin Asya’yı sarmasının öncüsü olabilir.

D

HAKAN DENİZ

ün­ya­ba­sı­nın­da­sa­de­ce,­yer­kü­re­nin­ en­ yük­sek­ nok­ta­sı­ Eve­rest­ Te­p e­s i’ne­ ev­ sa­h ip­li­ğ i yap­ma­sıy­la­ yer­ bu­la­bi­len­ Ne­pal,­ Gü­ney­As­ya’da­bir­sü­re­dir­adım­adım­ik­ti­da­ra­ yü­rü­yen­ Ma­ocu­ ge­ril­la­la­rın­ za­fe­ri­ni­kut­lu­yor.­1996­yı­lın­da­Ne­pal­Ko­mü­nist­Par­ti­si­(NKP(M))­adıy­la­ül­ke­nin kır­sal­ böl­ge­le­rin­de­ fa­ali­yet­le­ri­ne­ baş­la­yan­ve­o­gün­den­bu­ya­na­Ne­pal­Kra­lı ve­al­tın­da­ki­hü­kü­met­le­re­kar­şı­mü­ca­de­le­ve­ren­par­ti,­özel­lik­le­son­iki­yıl­da iv­me­ka­za­nan­sa­vaş­so­nu­cun­da­ku­ru­lan­ge­çi­ci­hü­kü­me­te­or­tak­ol­du.

Ne­pal’de­on­yıl­lar­dır­kra­la­kar­şı­ve­ri­len­mü­ca­de­le­yi­90’lı­yıl­la­rın­ikin­ci­ya­rı­sın­dan­ son­ra­ dev­rim­ci­ bir­ prog­ram ve­ pra­tik­le­ ye­ni­ bir­ ev­re­ye­ ta­şı­yan NKP(M),­2005­yı­lı­nın­ocak­ayın­da­Kral Gya­nend­ra’nın­ mev­cut­ hü­kü­me­ti­ “ge­ril­la­lar­la­mü­ca­de­le­de­et­ki­siz­kal­dı­ğı­ve yol­suz­lu­ğa­bu­laş­tı­ğı”­id­di­asıy­la­­as­kı­ya alıp­ tüm­ yet­ki­le­ri­ elin­de­ top­la­ma­sı­nın ar­dın­dan,­ bir­ sü­re­ ön­ce­ ilan­ et­ti­ği ateş­ke­se­son­ver­di­ği­ni­açık­la­mış­tı.­ Bu­ ta­rih­ten­ son­ra­ ül­ke­nin­ yüz­de 80’in­de­ yö­ne­ti­mi­ elin­de­ bu­lun­du­ran NKP(M)­ile­şe­hir­mer­kez­le­ri­dı­şın­da­bir et­kin­li­ği­ol­ma­yan­or­du­ara­sın­da­ya­şa­nan­ve­baş­kent­Kat­man­du’da­bin­ler­ce ki­şi­nin­ ka­tıl­dı­ğı­ gös­te­ri­ler­le­ des­tek­le­nen­ ça­tış­ma­lar,­ ül­ke­de­ sa­de­ce­ kra­lın de­ğil,­ mo­nar­şik­ yö­ne­ti­min­ de­ so­nu­nu ge­ti­ren­ge­liş­me­le­rin­önü­nü­aç­tı.­ Çı­kış­ yo­lu­ kal­ma­dı­ğı­nı­ gö­ren­ Kral Gya­nend­ra’nın­ ni­san­ ayın­da­ hav­lu­ at­ma­sı­nın­ar­dın­dan­ye­ni­den­gö­re­ve­baş­la­yan­par­la­men­to­ilk­iş­ola­rak­ar­tık­te­rö­r ist­ ola­r ak­ ad­lan­d ı­r ıl­m a­y a­c a­ğ ı­n ı açık­la­dı­ğı­ge­ril­la­lar­la­ateş­kes­ilan­et­ti ve­ gö­rüş­me­ ma­sa­sı­na­ otur­du.­ Gö­rüş­-

me­ler­ so­nu­cun­da­ va­rı­lan­ nok­ta­da­ ta­raf­lar,­ye­ni­bir­ana­ya­sa­yı­ha­zır­la­ya­cak ko­mis­yo­nun­ halkoy­la­ma­sıy­la­ se­çil­me­si­için­Bir­leş­miş­Mil­let­ler­(BM)­gö­ze­ti­min­de­an­laş­tı­lar.

An­cak­ olay­la­rın­ son­ bir­ ay­da­ki­ sey­ri üze­r in­d e­ ya­p ı­la­c ak­ de­ğ er­len­d ir­m e, Ne­pal’de­dev­ri­min­asıl­şim­di­en­kri­tik aşa­ma­sı­na­ gir­di­ği­ni­ gös­te­ri­yor.­ Kra­lın tüm­ yet­ki­le­ri­ ken­din­de­ top­la­ma­sı­nın ar­dın­dan­ge­ril­la­la­rın­ya­nın­da­yer­alan ve­son­ge­çi­ci­hü­kü­met­gö­rüş­me­le­rin­de ma­sa­ya­ otu­ran­ mu­ha­le­fet­ par­ti­le­ri­nin son­aşa­ma­da­gös­ter­dik­le­ri­tu­tum,­em­per­ya­list­güç­ler­le­iş­bir­li­ği­ya­pa­rak­ül­ke­de­ki­dev­rim­ci­olu­şu­mu­boğ­ma­ya­ve bu­ an­lam­da­ el­de­ edi­len­ ka­za­nım­la­rı ge­r i­ al­m a­y a­ ça­lı­ş a­c ak­la­r ı­ yö­n ün­d e güç­lü­sin­yal­ler­ve­ri­yor.­ En­ ge­nel­ ifa­de­siy­le­ ül­ke­de­ki­ du­rum “Mo­nar­şi­yi­de­vi­ren­ge­ril­la­ha­re­ke­ti­nin, bur­ju­va­ par­ti­le­ri­ eliy­le­ et­ki­siz­leş­ti­ril­me­si”­ ça­ba­sı­ ola­rak­ gö­rü­lü­yor.­ ­ Bu par­ti­le­rin,­ kra­lın­ ye­nil­gi­yi­ açık­la­dı­ğı ta­rih­ten­iti­ba­ren,­­­-on­yıl­lar­dır­sü­ren mü­ca­de­le­de­ 13.000­ ki­şi­nin­ ölü­mü­nü göz­ ar­dı­ ede­rek-­ ül­ke­de­ ya­şa­nan­la­rı dün­ya­ka­mu­oyu­na­için­de­şid­det­ba­rın­dır­ma­yan­ bir­ “ka­di­fe­ dev­rim”­ ola­rak lan­se­et­me­ye­ça­lış­ma­sı­ve­bu­bağ­lam­-

Nepal’de demokratik devrim...

da­ so­kak­ gös­te­ri­le­ri­ni­ fe­tiş­leş­tir­me­si, ge­ril­la­la­rın­ kra­li­yet­ yö­ne­ti­mi­nin­ tüm­den­ fes­he­dil­me­si­ ta­lep­le­ri­ne­ kar­şı­ bu ma­ka­mın­ sem­bo­lik­ ola­rak­ kal­ma­sın­da­ki­ıs­ra­rı­ve­en­önem­li­si­ge­çi­ci­hü­kü­met­gö­rüş­me­le­ri­sı­ra­sın­da­ge­ril­la­la­rın bu­olu­şum­da­yer­ala­bil­me­si­için­si­lah bı­rak­ma­la­rı­ge­rek­ti­ği­ko­nu­sun­da­ki­da­yat­ma­la­rı,­dev­rim­ci­ha­re­ket­açı­sın­dan “ih­ti­yat”­ kav­ra­mı­nın­ öne­mi­ni­ bu­gün için­da­ha­da­ar­tı­rı­yor.­ Ni­te­kim­BM’ye­ye­ni­se­çim­le­rin­or­ga­ni­zas­yo­nu­ko­nu­sun­da­ve­ri­len­an­laş­ma met­ni­üze­rin­de­ki­gö­rüş­me­le­rin­kop­ma

Kralın tüm yetkileri kendinde toplamasının ardından gerillaların yanında yer alan ve son geçici hükümet görüşmelerinde masaya oturan muhalefet partilerinin son aşamada gösterdikleri tutum, emparyalist güçlerle işbirliği yaparak ülkedeki devrimci oluşumu boğmaya ve bu anlamda elde edilen kazanımları geri almaya çalışacakları yönünde güçlü sinyaller veriyor. En genel ifadesiyle ülkedeki durum “Monarşiyi deviren gerilla hareketinin, burjuva partileri eliyle etkisizleştirilmesi” çabası olarak görülüyor.

nok­t a­s ı­n a­ gel­m e­s i­n in­ ar­d ın­d an NKP(M)’nin­res­ti­so­nu­cun­da­son­an­da ha­zır­la­na­bil­me­si,­ ül­ke­de­ önü­müz­de­ki dö­ne­min­ de­ fır­tı­na­lı­ ge­çe­ce­ği­nin­ ha­ber­ci­si­ol­du.­An­laş­ma­so­nu­cun­da,­se­çim­sü­re­cin­de­or­du­ve­ge­ril­la­bir­lik­le­ri­nin­kış­la­la­rın­dan­çık­ma­ma­la­rı­ve­se­çi­min­ tüm­den­ BM­ gö­ze­ti­min­de­ ger­çek­leş­ti­ril­me­si­ka­rar­laş­tı­rıl­dı.­Bu­sı­ra­da­ulu­sal­med­ya­da­ise­ge­ril­la­la­ra­kar­şı­es­ki­sin­den­çok­da­ha­yo­ğun­bir­kam­pan­ya­ baş­la­tıl­mış­ du­rum­da.­ “Ba­ğım­sız”­ med­ya­da­ yer­ alan­ ha­ber­ler­de ılım­lı­gös­te­ri­le­re­öv­gü­ler­yağ­dı­rı­lır­ken ge­ril­la­la­rın­ ‘ci­na­yet­ iş­le­yen­ suç­lu­lar’ ola­rak­yer­bul­ma­sı­dik­kat­çe­ki­yor.

Bu­pa­ra­lel­de­Na­pal­li­sol­cu­ya­zar­Prat­yush­Chand­ra­da­Zmag­ad­lı­plat­form­da yer­alan­ya­zı­sın­da­Ko­lom­bi­ya’da­mü­ca­de­le­ve­ren­FARC­ge­ril­la­la­rı­na­oy­na­nan oyu­nu­ ha­tır­la­tı­yor.­ Ko­lom­bi­ya’da­ Ne­pal’de­ki­ne­ben­zer­bir­ateş­kes­ve­mü­za­ke­re­dö­ne­min­de­hü­kü­me­tin­ani­bir­bas­kın­la­ge­ril­la­la­rı­ga­fil­av­la­dı­ğı­nı­be­lir­ten ya­za­rın­iki­ül­ke­ara­sın­da­ben­zer­lik­kur­-

NKP(M) GEÇMİŞ DENEYİMLERDEN DERSLER ÇIKARTTI

Yürü­tü­len­10­yıl­lık­mü­ca­de­le­so­nun­da­ül­ke­nin­yüz­de 80’ini­fi­ilen­elin­de­bu­lun­du­ran­NKP(M),­bu­böl­ge­ler­de sos­ya­list­ bir­ yö­ne­tim­ an­la­yı­şı­ ser­gi­ler­ken,­ on­ yıl­lar­ca yi­ye­cek,­yol,­su,­eği­tim,­sağ­lık,­alt­ya­pı­gi­bi­hiz­met­le­rin en­il­ke­lin­den­bi­le­mah­rum­kal­mış­hal­kın­da­umu­du­ha­li­ne­ gel­di.­ Kont­ro­lü­ al­tın­da­ki­ böl­ge­ler­de­ üç­ ana­ üs­te fa­ali­yet­ gös­te­ren­ NKP(M),­ böl­ge­le­rin­ yö­ne­tim­le­ri­ni halk­ mec­lis­le­ri­ne­ bı­rak­mış­ du­rum­da.­ Bu­ böl­ge­ler­de eği­tim,­sağ­lık,­ti­ca­ret,­gü­ven­lik,­ma­li­ye­gi­bi­fa­ali­yet­le­rin­de­dü­zen­len­me­si­ni­sağ­la­yan,­ka­dın­la­rın­top­lum­da er­kek­ler­le­eşit­sta­tü­ye­sa­hip­ol­ma­sı­için­ça­lış­ma­lar­ya­pan­par­ti,­halk­tan­çok­bü­yük­des­tek­gö­rü­yor.­Ge­ril­la,

10­yıl­bo­yun­ca­ül­ke­de­­her­ge­çen­gün­ar­tan­et­kin­li­ği­ni bu­des­te­ğe­borç­lu.

Dün­ya­da­ da­ha­ ön­ce­ki­ ba­şa­rı­sız­ sos­ya­lizm­ de­ney­le­rin­den­ders­ler­çı­ka­ran­par­ti­nin­2003­yı­lın­da­al­dı­ğı­“21.

Yüz­yıl­da­De­mok­ra­si­nin­Ge­liş­ti­ril­me­si”­ko­nu­lu­ka­rar­da bu­bağ­lam­da­dik­kat­çe­ki­ci.­Ka­rar­da,­dev­le­tin­so­nun­da or­ta­dan­kal­dı­rı­lın­ca­ya­(sö­nüm­le­nin­ce­ye)­ka­dar­sü­rek­li bir­bi­çim­de­de­mok­ra­tik­leş­ti­ril­me­si­so­ru­nu­nun,­dev­let ik­ti­da­rı­nı­ele­ge­çir­mek­ten­bin­kez­da­ha­güç­ve­kar­ma­şık­ bir­ me­se­le­ ol­du­ğu­ vur­gu­la­nı­yor.­ Bu­ yüz­den­ esas me­se­le­nin,­ sü­rek­li­ dev­rim­ pers­pek­ti­fiy­le­ pro­le­tar­ya dik­ta­tör­lü­ğü­nün,­ dev­le­tin­ gün­de­lik­ iş­le­me­si­ gö­re­viy­le

na­sıl­bir­leş­ti­ri­le­ce­ği­me­se­le­si­ol­du­ğu­be­lir­ti­len­ka­rar­da,­dev­le­ti­kit­le­le­rin­de­ne­tim,­gö­ze­tim­ve­mü­da­ha­le­si­ne­ta­bi­kıl­ma­nın­öne­mi­ne­vur­gu­ya­pı­lı­yor.

Ma­ocu­ge­ril­la­la­rın­li­de­ri­ise­52­ya­şın­da­ki­Push­pa­Ka­mal­ Da­hal.­ Çok­ az­ ki­şi­nin­ yü­zü­nü­ gö­re­bil­di­ği­ Da­hal, kra­lın­dev­ril­me­si­nin­ar­dın­dan­Kat­man­du’da­yü­rü­tü­len gö­rüş­me­le­re­biz­zat­baş­kan­lık­et­ti.­Da­hal’ın,­ça­tış­ma­la­rın­sür­dü­ğü­10­yıl­bo­yun­ca­Hin­dis­tan-Ne­pal­sı­nı­rın­da­sak­lan­dı­ğı­be­lir­ti­li­yor.­Par­ti­si­ne­ko­mü­nist­bir­cum­hu­ri­yet­kur­ma­yo­lun­da­ön­der­lik­eden­Da­hal’ın­Pe­ru’da 70’li­ve­90’lı­yıl­lar­ara­sın­da­et­ki­li­olan­Ay­dın­lık­Yol­ge­ril­la­la­rı­nın­de­ne­yim­lerin­den­et­kilen­diği­de­biliniyor.

EYLÜL 2006

DÜNYA

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

19

ASKERLERİ EVE GETİRMEK İsrail halkı savaş karşıtı gösteriler yapıyor

B

iz­ko­nu­şa­na­dek­so­na­er­me­ye­cek­İs­-

retz,­Lüb­nan’ı­terk­et!­

sa­vaş­kar­şı­tı­gös­te­ri­Tel-Aviv’in­en

Sa­lom'un­"As­ker­le­ri­eve­ge­ri­ge­tir!"­­ve­İs­ra­il-

ra­il’de­ki,­bu­gü­ne­ka­dar­ki­en­bü­yük

mer­ke­zi­mey­da­nın­da­ya­pıl­dı­(05.08.2006).­

Ül­ke­nin­dört­bir­ya­nın­dan­ge­len,­için­de­pek

çok­Arap­va­tan­da­şın­da­bu­lun­du­ğu­yak­la­şık

te­sin­de”­tu­tu­yor­du.­ Şim­di­ül­ke­de­ki­iş­bir­lik­çi­bur­ju­va­zi­ ka­na­lıy­la­ ip­le­ri­ elin­de­ tut­ma­ya­ça­lı­şan­Was­hing­ton­yö­ne­ti­mi­nin­ ye­ni­ kor­ku­su­ ise­ Ne­pal’de­ik­ti­da­ra­or­tak­olan­ge­ril­la­la­r ın,­ son­ ay­lar­d a­ Hin­d is­tan’da­ey­lem­le­ri­ni­ve­et­ki­si­ni­ar­tı­ran­ Ma­ocu­ ha­re­ket­le­ kur­du­ğu

Ba­zı­dik­kat­çe­ken­dö­viz­ler­ise­şöy­ley­di:­He­-

iler­le­dik­ten­son­ra­Ma­gen­Da­vid­Mey­da­nı’na

İş­ga­li­bi­ti­rin!”­“As­ke­ri­bir­çö­züm­yok­tur!”

ulaş­tı­lar.­Mey­dan­da,­Car­mel­Mar­ket’in­önün­-

bin­ler­ce­gös­te­ri­ci­Nah­lat­Bin­ya­min­ve­di­ğer or­ga­nik­iliş­ki­nin­yol­aça­ca­ğı­ge­liş­m e­ler.­ Do­la­y ı­s ıy­la­ Ne­p al’le bir­lik­te­ Hin­dis­tan’ın­ Gü­ney­ As­ya’da­ aça­ca­ğı­ ge­dik,­ Or­ta­do­ğu’da­ aya­ğı­ tö­kez­le­yen­ em­per­ya­list­ABD­için­ye­ni­ve­ay­nı­bo­yut­ta­bir­şok­ola­cak.­ Bu­ nok­ta­da,­ Ne­pal’de­ki­ ge­ril­la­la­rı­Ma­ocu­ge­le­nek­ten­say­ma­yan Ma­ocu­Çin’in­ise,­Gü­ney­As­ya’da ABD­ kar­şı­sın­da­ et­kin­li­ği­ni­ yi­tir­me­mek­adı­na­NKP(M)’nin­ver­di­ği si­lah­lı­ mü­ca­de­le­ sü­re­sin­ce­ kra­lı des­tek­le­miş­ol­du­ğu­nun­al­tı­nı­çiz­mek­ ge­re­ki­yor.­ Hat­ta­ di­ğer­ Ba­tı­lı ül­ke­le­rin­ gös­te­ri­ler­de­ mey­da­na ge­len­ ölüm­ler­ son­ra­sın­da­ si­lah sa­tı­şı­nı­ as­kı­ya­ al­dık­la­rı­nı­ açık­la­ma­la­rı­ son­ra­sın­da­ Çin,­ Ne­pal kra­lı­na­si­lah­sağ­la­yan­ye­ga­ne­ül­ke­ola­rak­kal­dı.­Yan­lış­ata­oy­na­dı­ğı­nı­çok­ge­çen­an­la­yan­Çin­yö­ne­ti­mi­ an­cak­ bu­ se­ne­nin­ ba­şın­da, kra­lın­yol­cu­ol­du­ğu­nun­tüm­açık­lı­ğıy­la­or­ta­ya­çık­ma­sın­dan­son­ra ge­ril­la­lar­la­te­ma­sa­geç­ti.

Yu­kar­da­bah­set­ti­ği­miz­tüm­bu olum­s uz­ ko­ş ul­la­r a­ kar­ş ı­ Ne­pal’de­ kont­rol­ al­tın­da­ tut­tu­ğu böl­ge­ler­de­ ör­nek­ bir­ dev­rim­ci yö­ne­tim­ gös­te­ren,­ kır­sal­dan­ al­dı­ğı­des­tek­le­da­ha­da­bü­yü­ye­rek de­vir­di­ği­kra­lın­ar­dın­dan­ik­ti­da­ra­ uza­nan­ NPC(M)­ bu­gün­ çok kri­tik­bir­eşik­te­du­ru­yor.­ Si­lah­lı­mü­ca­de­le­ze­mi­ni­ni­kay­bet­me­den,­ kurt­la­rın­ ci­rit­ at­tı­ğı si­ya­set­sof­ra­sı­na­otu­ran­Ma­ocu ha­re­ket,­ em­per­ya­list­ ak­tör­le­rin son­ bir­ umut­la­ ken­di­si­ne­ oy­na­dı­ğı­ oyun­la­rı­ da­ bo­şa­ çı­ka­rır­sa La­t in­ Ame­r i­k a’da­ alev­le­n en sos­ya­lizm­ ate­şi­nin­ As­ya’yı­ sar­ma­sı­nın­ön­cüsü­olabilir.

na­dek­sa­vaş­bit­mez"­slo­gan­la­rıy­dı.­

pi­miz­kay­be­di­yo­ruz­“İş­gal­ve­sa­vaş­fe­la­ket­-

de­bir­sah­ne­ku­rul­muş­tu.­Mey­da­na­sığ­ma­yan

du­ğu­bir­baş­ka­özel­lik­ise­CIA­ta­ra­fın­dan­ yö­ne­ti­len­ uyuş­tu­r u­cu tra­fi­ği.­Chand­ra’ya­gö­re,­bu­tra­fik­ten­ kral­ çev­re­si­nin­ çok­ cid­di mad­di­ ka­zanç­lar­ el­de­ edi­yor­ ol­ma­sı,­tıp­kı­Ko­lom­bi­ya’da­ol­du­ğu gi­bi­ uyuş­tu­ru­cu­ lord­la­rı­ ta­ra­fın­dan­hi­ma­ye­edi­le­cek­co­un­ter-ge­ril­la­la­rın­dev­rim­ci­ha­re­ke­te­kar­şı kul­la­nıl­ma­sı­nı­da­muh­te­mel­kı­lı­yor.

Do­ğal­kay­nak­lar­ko­nu­sun­da­el­le­ tu­tu­lur­ bir­ zen­gin­li­ğe­ sa­hip ol­ma­yan,­en­bü­yük­ge­li­ri­tu­rizm kay­nak­lı­ Ne­pal’i,­ sa­hip­ ol­du­ğu stra­te­jik­ko­nu­mu­önem­li­kı­lı­yor.

2001­ yı­lın­dan­ son­ra­ de­ği­şen ABD’nin­kü­re­sel­po­li­ti­ka­la­rı­çer­çe­ve­sin­de,­ Was­hing­ton­ yö­ne­ti­min­den­ da­ha­ ön­ce­ gör­me­di­ği bir­il­gi­ye­mah­zar­olan­Ne­pal’de kra­li­yet­ yö­ne­ti­mi­ Ba­tı’dan­ akan ma­li­kay­nak­ve­si­la­ha­bo­ğul­du.­ İçin­de­ bu­lun­du­ğu­muz­ yüz­yıl­da ABD’nin­tah­tı­na­aday­ola­rak­gö­rü­len­Çin­ile­yi­ne­nü­fu­su­ve­bü­yü­m e­ oran­la­r ıyla­ Gü­n ey­ As­ya’nın­ et­ki­li­ ül­ke­le­rin­den­ bi­ri ko­nu­mu­na­ge­len­Hin­dis­tan­ara­sın­da­bu­lu­nma­sı,­Ne­pal’i­bu­ka­dar­ önem­li­ kı­lan­ et­ken­le­rin­ ba­şın­d a­ ge­li­y or.­ ABD­ yö­n e­t i­m i Çin’in­he­men­önün­de­ki­bu­tam­po­n un­ gü­v en­li­ğ i­n i­ sar­s an NKP(M)’yi­bir­sü­re­dir­“te­rör­lis­-

Fi­lis­tin­Yas­lı­Ai­le­ler­Fo­ru­mu'nun­"Biz­ko­nu­şa­-

10.000­gös­te­ri­ci,­Ben­Zi­on­Bul­va­rı’ndan­yü­rü­-

yü­şe­ge­çip,­Kral­Ge­or­ge­Cad­de­si­bo­yun­ca

NKP(M) halkla sıkı sıkı bağlar kuruyor

En­çok­gö­ze­çar­pan­iki­slo­gan­dan­bi­ri­Gush

yan­cad­de­le­re­taş­tı­lar.­Gös­te­ri­ci­ler­mi­tin­gin

baş­la­ma­sı­nı­bek­ler­ken­ala­nın­ke­na­rın­da­bu­lu­-

nan­bi­na­lar­dan­bi­ri­nin­bal­ko­nun­dan­gös­te­ri­ci­-

le­re­yu­mur­ta­atıl­dı.­Sal­dır­gan­lar,­po­lis­ken­di­-

le­ri­ne­ula­şa­ma­dan­kaç­tı­lar.­

Gös­te­ri­ye­dö­nük­da­ha­cid­di­sa­bo­taj­lar­da­ol­-

tir!”­“Sa­de­ce­Ba­rış­=Gü­ven­lik”­“39­Yıl­ye­ter!

“Ateş­kes­ŞİM­Dİ”­“Sa­va­şı­du­ru­du­run”­“Kat­li­amı­Du­ru­du­run”­

Mi­ting­de­tüm­ba­rış­gu­rup­la­rı­yer­al­dı.­Gush

Sha­lom’un­ya­nı­sı­ra,­Ba­rış­İçin­Ka­dın­Ko­alis­-

yo­nu,­Ta’ayush,­Du­var­la­ra­Kar­şı­Anar­şist­ler,

Yesh­Gvul,­İs­ra­il­-­Fi­lis­tin­Yas­lı­Ai­le­ler­Fo­ru­-

mu,­Fe­mi­nist­ler,­ço­cuk­la­rıy­la­bir­lik­te­bir­çok

ai­le,­ga­zi­ler,­genç­ba­rış­ak­ti­vist­le­ri­ve­Ha­-

dash,­Ba­lad­ve­Bir­le­şik­Arap­Lis­te­si­gi­bi­si­ya­-

du.­Gös­te­ri­de­si­yah­bay­rak­ta­şın­ma­sı­ka­rar­-

si­par­ti­ler­de­ka­tıl­dı.­

baş­la­ma­dan­bay­rak­la­rı­bu­luş­ma­nok­ta­sı­na

Me­retz­üye­le­ri­nin­mi­tin­ge­ka­tıl­ma­sı,­po­li­tik

laş­tı­rıl­mış­tı.­Ey­lem­ci­ler­den­bi­ri,­he­nüz­gös­te­ri

ulaş­tır­dı.­Bay­rak­la­rı­ge­ti­ren­ki­şi­nin­ya­nı­na­bir

araç­hı­za­ya­na­şa­rak­içe­ri­sin­den­çı­kan­üç­ki­şi

Par­ti­le­ri­nin­sa­vaş­yan­lı­sı­ko­nu­mu­na­rağ­men

sis­tem­de­ki­sa­vaş­kar­şı­tı­ha­re­ke­tin­ma­ya­lan­-

ma­sı­nın­da­bir­işa­re­ti.­Bu­ha­re­ket,­Na­omi­Ha­-

zor­kul­la­na­rak­bay­rak­la­ra­el­ko­yup­ara­bay­la

zan­ve­Ya’el­Da­yan­ta­ra­fın­dan­yön­len­di­ri­li­yor.­

ya­pıl­mak­zo­run­da­kal­dı.­

as­ker­le­ri­de­se­lam­la­ma­sı­olay­ya­rat­tı­Da­-

uzak­laş­tı­lar.­Gös­te­ri­si­yah­bay­rak­lar­ol­ma­dan Yü­rü­yüş­bo­yun­ca­gös­te­ri­ci­ler­şu­slo­gan­la­rı

at­tı­lar:­Ya­hu­di­ler­ve­Arap­lar,­düş­man­ol­ma­yı

Da­yan’ın­ko­nuş­ma­sın­da­Lüb­nan’da­sa­va­şan

yan’ın­söz­le­ri­bir­çok­gös­te­ri­ci­ta­ra­fın­dan­tep­-

kiy­le­kar­şı­la­şır­ken,­ki­mi­gös­te­ri­ci­le­rin­kür­sü­ye

red­det!­

sal­dı­rı­sı­Da­yan’ın­yan­daş­la­rın­ca­en­gel­len­di.­

mi­yo­ruz!

mi­te­si­Sek­re­te­ri,­Rus­ya­Göç­men­le­ri­nin­tem­-

ABD’nin­em­riy­le­öl­mek­de­öl­dür­mek­de­is­te­-

Bey­rut’ta­ve­Ha­ifa’da­ço­cuk­lar­ya­şa­mak­is­ti­-

yor!­

Pe­retz­is­ti­fa!­Ba­rış­da­ha­önem­li!­Bir­mil­yon

mül­te­ci­sa­vaş­su­çu­dur!­Ol­mert,­Ra­mon,­Pe­-

İsrailli barışseverler yürüyor

Mi­ting,­Arap­Va­tan­daş­la­rı­nın­Gö­ze­te­me­Ko­-

sil­ci­si,­bir­vic­da­ni­ret­çi­ve­evi­ro­ket­ler­le­vu­ru­-

lan­bir­ba­rış­ak­ti­vis­ti­nin­ko­nuş­ma­la­rıy­la­de­-

vam­et­ti.

20

DÜNYA

EYLÜL 2006

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

ALMAN SOLUNUN YENİ REFORMCULARI

Sol Parti PDS , WASG, Gysi ve Lafontaine

Sol Parti-PDS ve WASG, Lafontaine ve Gysi, gözlerini model olarak seçtikleri İskandinav kapitalizmine dikmekten alıkoyamıyorlar ve 21. yüzyılda, 20.yüzyıl tarihsel bağlamında kapitalist genişleme nostaljisine dalıp dalıp duruyorlar. Yeni Sol, Yeni Alman Solu dünyaya ilham olacak bir çığır açıcılıkla Batı Uygarlığından, kapitalizmden kopmaya kalkışmak yerine “vahşi” kapitalizmi ehlileştirmeyi, onunla birlikte bir arada yaşamayı bir görev olarak önüne koyuyor

2

FARUK BESKİSİZ

005´in­­18­Ey­lül­­ak­şa­mın­da­dev ek­ran­la­rın­ kar­şı­sın­da­ ül­ke­ se­çi­min­de­ al­dık­la­rı­ yüz­de­ 8,7’lik­ oy ora­nıy­la­ 54­ mil­let­ve­ki­li­ çı­kar­dık­la­rı­ ha­be­riy­le­ sar­hoş­ olan­ PDS­ ve­ WASG’­li­ler, bir­le­şe­rek­ku­ru­la­cak­olan­bir­ye­ni­par­ti­nin­olu­şu­mu­nun­ka­pı­sı­nı­ar­tık­da­ha­faz­la­ka­pa­lı­tu­ta­ma­ya­cak­lar­dı.­Se­çim­gü­cü Ye­ni­bir­Sol­Par­ti­için­en­ik­na­edi­ci­güç ola­cak­ve­her­iki­par­ti­nin­kong­re­le­rin­de alı­nan­oy­ço­ğun­luk­lu­ka­rar­lar­la­par­ti­ku­ru­lu­şu­nun­ila­nı­için­2007­­ma­yıs/ha­zi­ra­nı­na­ran­de­vu­ve­ri­le­cek­ti.

Se­çim­ler­ sü­re­cin­de­ adı­nı­ Sol­ Par­tiPDS­ola­rak­de­ğiş­ti­ren­De­mok­ra­tik­Sos­ya­lizm­Par­ti­si-PDS­ile­se­çim­ler­ön­ce­sin­-

de­ ku­ru­lan­ Emek­ ve­ Top­lum­sal­ Ada­let Par­ti­si-Se­çim­ Al­ter­na­ti­fi­ WASG’­nin­ se­çim­den­ son­ra­ ge­ri­ dö­nül­mez­ bir­ hal alan­bir­leş­me­sü­re­ci,­bir­ya­nıy­la­Al­man­ya’­nın­ do­ğu­ ve­ ba­tı­sın­da­ki­ Sol­la­rın­ bir ara­ya­gel­me­si­dir.­Ber­lin­du­va­rı­nın­yı­kıl­ma­sıy­la­ do­ğu­da­ sı­kı­şıp­ ka­lan­ ve­ es­ki sos­ya­liz­min­ ka­pa­nın­dan­ kur­tu­la­ma­yan Sol­ Par­ti-PDS’nin­ li­der­le­rin­den­ Gre­gor Gysi’­nin,­SPD’nin­ge­ri­çe­kil­miş­es­ki­ge­nel­ baş­ka­nı­ Os­kar­ La­fon­ta­ine­ ve­ onun üze­rin­den­de­WASG­ile­iliş­ki­len­me­ma­nev­ra­sı­ PDS’yi­ do­ğu­da­ ya­şa­dı­ğı­ ha­pis­ten­kur­ta­ra­cak­ilk­adım­dı.­ Ba­tı­dan­ do­ğu­ya­ doğ­r u­ ba­kıl­dı­ğın­da ise,­ sos­yal­ dev­le­tin­ yı­kı­mı­ sü­re­cin­de sen­di­ka­lar­da­ baş­ gös­te­ren­ hu­zur­suz­lu­ğun­ or­ta­ya­ çı­kar­dı­ğı­ ör­güt­sel­ ih­ti­yaç ola­rak­ şe­kil­le­nen­ WASG­ de,­ po­li­tik­ bir ma­nev­ra­yap­ma­dı­ğı­tak­dir­de,­se­çim­an­ket­ ve­ so­nuç­la­rın­da­ her­ za­man­ si­lik­ ve önem­siz­ola­rak­dam­ga­la­nan­“Öte­ki­Par­ti­ler”­ kü­me­sin­de­ bu­lun­mak­tan­ kur­tu­la­ma­ya­cak­tı.­ Öte­ yan­da,­ Al­man­ Sos­yal

De­mok­rat­Par­ti­si­SPD,­tıp­kı­Av­ru­pa’da­ki­di­ğer­“sos­yal­de­mok­rat”­par­ti­ler­gi­bi, me­ta-ev­re­nin­ge­niş­le­me­si­nin­önü­nü­aç­ma­ya­baş­la­dı­ğın­da,­ka­pi­ta­liz­min­ev­ren­sel­ ih­ti­yaç­la­rı­ için­ ik­ti­dar­ ay­gı­tı­nı­ ye­ni­den­uyar­la­ma­ya­ve­bu­nu­sos­yal­de­mok­ra­si­nin­meş­ru­lu­ğu­adı­al­tın­da­yü­rüt­me­ye­baş­la­dı­ğın­da­bir­an­lam­da,­bir­baş­ka so­lun­nes­nel­ze­mi­ni­ni­de­aç­mış­olu­yor­du.­İş­te­tüm­bu­et­ken­le­rin­kar­şı­lık­lı­et­ki­le­şi­mi­so­nu­cun­da­Av­ru­pa’­nın­bir­çok­ül­-

Sol Parti-PDS ve WASG liderleri yeni sol için Kuruluş Çağrısı’nı açıklıyor

ke­sin­de­yıl­lar­ön­ce­or­ta­ya­çı­kan­Ye­ni­Sol olu­şum­ sü­reç­le­ri­nin­ rüz­gâ­rı­ ni­ha­yet­ ve ağır­ağır­Al­man­so­lu­nun­dün­ya­sın­da­da es­me­ye­baş­la­ya­cak­tı.

De­ği­şim­ di­na­miz­mi­nin­ an­cak­ yıl­lar son­ra­ Al­man­ya­ top­rak­la­rın­da­ ken­di­si­ni gös­ter­me­si­ hiç­ de­ rast­lan­tı­sal­ de­ğil.

Dev­rim­ci­ an­lam­da­ki­ sos­yal­ de­mok­ra­si­nin­ ata­sı­ sa­yı­la­cak­ Al­man­ Sos­yal­ De­mok­rat­Par­ti­si,­19.­yüz­yı­lın­sı­nıf­ha­re­ke­tin­de­ inat­çı­ bir­ dev­rim­ci­ ener­ji­ ve­ ira­dey­le­­aya­ğa­di­kil­miş,­dev­rim­ci­par­ti­sü­re­ci­ne­ vur­du­ğu­ dam­gay­la­ Av­ru­pa’ya, da­ha­son­ra­da­Bol­şe­vik­Par­ti­üze­rin­den tüm­ dün­ya­ya­ ev­ren­sel­ bir­ par­ti­ mo­de­li

Yeni Sol İçin Kuruluş Çağrısından başlıklar lizm,­ ta­ri­hin­ so­nu­ de­ğil­dir.­ Ya­sa­ ve­ ku­ral­lar­ za­yı­fı, Sos­ya­list­top­lum­ya­rat­ma­de­ney­le­ri­nin­ba­şa­rı­sız­lı­-

ğı,­Sta­li­niz­min­suç­la­rı­ve­tek­par­ti­dik­ta­tör­lük­le­ri­nin

hak­sız­lı­ğı,­so­lu,­ka­pi­ta­list­top­lu­mun­bar­bar­lı­ğı­nı­aş­-

mak­için­ye­ni­bir­de­ne­me­yap­mak­tan­alı­ko­ya­maz.­

DIE­LIN­KE­(SOL),­ka­pi­ta­liz­mi­eleş­ti­ren­ge­le­nek­sel

ör­güt­le­rin­ ha­ta­la­rı­nı­ tek­rar­la­ma­ya­cak­ ve­ ken­di­si­ni

kü­re­sel­ka­pi­ta­list­sis­te­me­bağ­lat­tır­ma­ya­cak­tır.

Par­la­men­to­ üye­le­ri,­ par­ti­ or­gan­la­rı­nın­ de­mok­ra­tik

ka­rar­la­rı­na,­ se­çim­ ön­ce­sin­de­ ve­ri­len­ söz­le­re­ bağ­lı­-

dır­lar.­

SOL;­halk­la­rın­ba­rış­içe­ri­sin­de­bir­lik­te­ya­şa­ma­la­rı­-

nı­sa­vu­nur.­

SOL,­ de­mok­ra­tik­ sos­ya­lizm­ ta­raf­ta­rı­dır.­ Ka­pi­ta­-

sun­muş­tu.­ 21.­yüz­yı­lın­sı­nıf­lar­mü­ca­de­le­sin­de­ise bu­kez­Al­man­so­lu­bu­kez­ta­kat­siz­kal­mış,­ayak­ta­kal­ma­mü­ca­de­le­sin­de­tu­tu­na­rak­ 19.­ yüz­yıl­da­ ön­cü­lük­ et­ti­ği­ Fran­sız­ ve­ İtal­yan­ so­lu­nu­ iz­le­me­ye­ ko­yul­muş­tur.­Sos­yal­dev­le­tin­ya­rat­tı­ğı­uz­laş­ma­cı­ kül­tür,­ Na­zi­ fa­şiz­mi­nin­ ya­rat­tı­ğı ür­kü­tü­cü­ geç­miş,­ So­ğuk­ Sa­va­ş’ın­ deh­şet­li­ bas­tır­ma­sı,­ es­ki­ sos­ya­liz­me­ ka­pı kom­şu­luk­yıl­la­rı­ve­sos­yal­de­mok­ra­si­nin

ken­di­ ev­lat­la­rı­nı­ yi­yip­ bi­tir­di­ği­ tas­fi­ye, yok­et­me­sü­reç­le­ri­Al­man­so­lu­nun­ken­di­ni­ ye­ni­den­ üret­me­ ola­nak­la­rı­nı­ ne­re­dey­se­ tü­müy­le­ elin­den­ al­mış­tır.­ Bu­ ne­den­ler­le­dir­ ki,­ Al­man­ya’­da­ki­ sı­nıf­sal­ ve top­lum­sal­ ha­re­ket­le­rin­ 150­ yıl­lık­ sı­nıf ka­za­nım­la­rı­nın­bir­bir­alın­ma­sı­kar­şı­sın­da­Al­man­so­lu­uzun­ca­bir­sü­re­uyuş­tu­rul­muş­bir­sü­kû­net­için­de­kı­mıl­da­ya­ma­mış,­an­cak­iş­iş­ten­geç­tik­ten­son­ra­so­ka­ğa­çık­ma­ya­ni­yet­len­miş­tir.­ Ör­güt­sel­ ye­ni­len­me­ ve­ prog­ra­ma­tikstra­te­jik­ ye­ni­len­me­ bir­bi­ri­ni­ iter,­ çe­ker, şe­kil­len­di­rir­ ve­ ta­mam­lar.­ Ki­mi­ za­man ül­ke­sel­ ve­ dün­ya­sal­ bü­yük­ si­ya­sal­ top­-

ka­bet­et­ki­si­ni­an­cak­böy­le­ge­liş­ti­re­bi­lir­ve­top­lum­sal

güç­lü­nün­ key­fi­ye­tin­den­ ko­ru­ya­rak­ öz­gür­leş­tir­di­ğin­-

re­fa­hı­ar­tı­ra­bi­lir­ler.­

İk­ti­sa­tın­ve­var­lık­ih­ti­ya­tı­nın­kilit­alan­la­rı­ka­mu­mül­-

lü­eli­tist­dış­la­ma­ya­kar­şı­dır.­

alın­ma­lı­dır.

ti­şim­ araç­la­rı­ üze­rin­de­ ku­ru­la­cak­ her­ tür­lü­ te­ke­le

den,­ de­re­gü­li­zas­yon­ ye­ri­ne­ re­gü­li­zas­yo­nu­ sa­vu­nur.

ki­ye­ti­ne­ ge­çi­ril­me­li­ ve­ de­mok­ra­tik­ kont­rol­ al­tı­na SOL,­ ka­dın­ ve­ er­kek­le­rin­ eşit­ ha­le­ ge­ti­ril­me­si­ için

mü­ca­de­le­eder.­Ka­dın­ha­re­ke­ti­ni,­po­li­tik­kö­ken­le­rin­-

den­bi­ri­si­ola­rak­gö­rür.­

SOL,­eği­tim­de­fır­sat­eşit­li­ği­ta­raf­ta­rı­dır­ve­her­tür­SOL,­bil­gi­len­me­öz­gür­lü­ğü­nü­sa­vu­nur.­Kit­le­sel­ile­-

kar­şı­çı­kar.­

SOL,­bir­leş­miş­bir­Av­ru­pa­is­ter.­Bu­viz­yo­nun­sa­de­-

ce­ sos­yal­ dev­let­ te­me­lin­de­ ger­çek­le­şe­ce­ği­ bi­lin­cin­-

SOL,­ nük­le­er­ ener­ji­den­ elek­ti­rik­ üre­til­me­si­ni­ red­-

de­dir.

SOL,­ po­li­ti­ka­nın­ bi­rin­cil­li­ği­ni­ is­ter.­ Aşı­rı­ yo­ğun­la­-

me­ ve­ bü­yük­ bir­ ço­ğun­lu­ğun­ ya­şam­ şart­la­rı­nın­ iyi­-

de­der.­

şan­ ik­ti­sat­ alan­la­rı­ ye­ni­den­ çö­zül­me­li­dir­ler.­ Bu­ ne­-

den­le­te­kel­ya­sa­la­rı­nı­sert­leş­ti­re­ce­ğiz.­Pi­ya­sa­ve­re­-

Ser­ma­ye­nin­ege­men­li­ği­ne­kar­şı,­de­mok­ra­tik­iler­le­-

leş­ti­ril­me­si­ an­cak­ ge­niş­ bir­ reform­ bir­liğiyle­ sağ­-

lanabilir.

EYLÜL 2006

DÜNYA

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

Sol Part-PDS ve WASG´nin örgütsel yapıları Emek­ve­Toplumsal­Adalet­Partisi-Seçim Alternatifi­WASG­2005´te­kuruldu.­13.­250­üyeye sahip­WASG’de­kadın­üyeler­toplamın­yüzde 20’sini­oluşturuyor.­WASG­de­tıpkı,­eski­adı­PDS, yeni­adı­Sol­Parti-PDS­gibi­Kongre,­federal­konsey ve­parti­yönetimi­üçlüsüne­sahip.­Aradaki­fark, WASG’de­Partiyi,­bir­anlamda­kolektifin­sözcüleri olarak­iki­kişi­temsil­ederken,­Sol­Parti­PDS’de

parti­başkanlığı­formel­olarak­sürdürülüyor.

Sol­Parti-PDS­artık­yıkılmış­olan­Berlin Duvarı’nın­öteki­yakasındaki­Sosyalist­Birlik Partisi­SED’in­devamı­olarak­birleşen­Almanya’da yeniden­sahneye­çıktı.­Partinin­1991´de­146.000 olan­üye­sayısı­yıldan­yıla­azalarak­2005’te 61.000­geriledi.­Parti­üyelerinin­55.000­Doğu Almanya’da,­geri­kalan­beş­bini­de­Batı Almanya’da­bulunuyor.­Parti­üyelerinin­yüzde­60’ı 65­yaşın­üzerinde,­yüzde­25´i­40-60­yaş arasında.­20-30­yaş­arasındaki­parti­üyelerinin

21

toplam­içindeki­oranı­sadece­yüzde­3.3.­Üyelerin sahip­oldukları­toplumsal­sınıf/tabaka­­profiline bakacak­olursak;­üyelerin­yüzde­60’ı emeklilerden,­yüzde­18’i­sözleşmeli­personel, yüzde­8´i­işçi,­yüzde­6´sı­işsiz,­yüzde­5´i­serbest çalışan­ve­yüzde­3´ü­öğrenciden­oluşuyor.

Partinin­kadın­üye­sayısı­Almanya´daki­tüm­partilerin­üzerinde­bulunuyor.­Sol­Parti­PDS’deki­kadın üye­sayısı­yüzde­46,­Yeşiller’deki­kadın­üye­oranı yüzde­37­ve­Sosyal­Demokrat­Parti­SDP’de­yüzde 30.

lum­sal­çal­kan­tı­la­rın­nes­nel­ha­zi­ne­si,­ör­güt­sel­ve­prog­ra­ma­tik-stra­te­jik­ye­ni­len­me­nin­önü­ne­zen­gin­ola­nak­lar­su­nar­ve öz­ne­ sar­sı­lır.­ Ki­mi­ za­man­ ise­ geç­miş top­lum-ta­rih­sel­ mi­ra­sa­ yas­la­nan­ öz­ne ye­ni­top­lum-ta­rih­se­le­doğ­ru­açı­lır,­atak­lar­la­ onun­ için­de­ arı­nır,­ ör­güt­sel­ ve prog­ra­ma­tik-­stra­te­jik­ye­ni­len­me­nin­di­na­mo­su­nu­çe­vir­me­ye­baş­lar.­ Al­man­so­lu­şu­an­da­her­iki­du­rum­dan da­uzak­ta­bu­lu­nu­yor.­Hem­ken­di­si­nin­de bir­ et­ken­ ol­du­ğu­ sı­nıf­lar­ mü­ca­de­le­si mat­rik­si­nin­or­ta­ye­rin­de­hâ­lâ­Al­man­ca­-

sa­vun­ma­cı-­ ko­nuş­ma­ya­ de­vam­ edi­yor, hem­de­öz­ne­ola­rak­ken­din­den­­vaz­geç­me­yi­ve­ko­puş­ma­yı­gö­ze­ala­mı­yor.­Bun­dan­dır­ki,­ne­ör­güt­sel­ye­ni­len­me­ne­de prog­ra­ma­tik/stra­te­jik­ ye­ni­len­me­ ko­nu­sun­da­ çı­ğır­ açı­cı­ bir­ bir­leş­me­ sü­re­ci­ne de­gi­re­mi­yor.­Bir­leş­me­ran­de­vu­su­na­10 ay­ ka­la­ ör­güt­sel­ ye­ni­len­me­ ko­nu­sun­da her­iki­par­ti­nin­kong­re­le­rin­de­ara­da­bir

di­le­ge­ti­ri­len­cı­lız­“ço­ğul­cu­luk”­eleş­ti­ri­le­ri­nin­ dı­şın­da­ ne­ par­ti­ ko­ri­dor­la­rın­da, ne­ de­ par­ti­ ta­ba­nın­da­ bir­ ye­ni­ mo­del, ye­ni­mi­ma­ri­ve­ya­ye­ni­bir­ör­güt­sel­kül­tür­tar­tış­ma­sı­yü­rü­tül­mü­yor.­Prog­ra­ma­tik/stra­te­jik­ye­ni­len­me­ko­nu­sun­da­iki­ay ön­ce­ atı­lan­ ilk­ cid­di­ adım­da­ ise­ Al­man So­lu­bu­gün­kü­ta­rih­sel­bağ­la­mı­nın­ha­le­ti­ru­hi­ye­sin­den­kur­tu­la­mı­yor.

2­ Ha­zi­ran’da­ WASG’­den­ Os­kar­ La­fon­ta­ine­ ve­ Sol­ Par­ti-PDS’den­ Gre­gor Gysi’nin­açık­la­dık­la­rı­“Ye­ni­So­lun­Ku­ru­lu­şu­ Çağ­rı­sı”nda­ iki­ sol­ par­ti­ ken­di­si­ni “ka­pi­ta­list­top­lu­mun­bar­bar­lı­ğı­nı­aş­mak için­ye­ni­bir­de­ne­me­yap­mak­tan­alı­koy­ma­ya­ca­ğı­nı”­ ve­ “de­mok­ra­tik­ sos­ya­lizm ta­raf­ta­rı”­ ol­du­ğu­nu­ ilan­ edi­yor.­ ­ Ama da­ha­ bu­ cüm­le­le­re­ gel­me­den­ yer­ alan “Bu­ vah­şi­ ka­pi­ta­lizm­ dün­ya­nın­ ge­niş böl­ge­le­rin­de­müt­hiş­yok­sul­lu­ğa­ve­te­rö­riz­me­ne­den­ol­mak­ta­dır.­ABD­te­rö­rizm­le,­ bin­ler­ce­ suç­suz­ in­sa­nın­ ya­şa­mı­na mal­ola­cak­şe­kil­de,­ulus­la­ra­ra­sı­hu­ku­ka ay­kı­rı­ sa­vaş­lar­la­ mü­ca­de­le­ et­mek­te­dir.

Bu­ şe­kil­de­ şid­det­ spi­ra­li­ni­ hız­lan­dır­mak­ta­ ve­ te­rö­riz­me­ yat­kın­lı­ğı­ kö­rük­le­mek­te­dir”(1)­sap­ta­ma­sıy­la­Ba­tı­uy­gar­lı­ğı­nın­ve­em­per­ya­liz­min,­21.­yüz­yıl­dün­ya­ sah­ne­sin­de­ ce­re­yan­ eden­ di­re­niş­ler, halk­mü­ca­de­le­le­ri­ve­sı­nıf­mü­ca­de­le­le­ri­ne­“ko­mü­niz­min”­ye­ri­ne­icat­ede­rek­ge­çir­di­ği­ de­li­ göm­le­ği­ne,­ şu­ ün­lü­ “te­rö­-

Grevci işçiler; “40 saat çalışma saati istihdamı yok eder”

rizm”­söy­le­mi­ne­ko­lu­nu­kap­tı­rı­yor.­Çağ­rı´­nın­ te­mel­ man­tı­ğı­ baş­ka­ nok­ta­lar­da da­ Ba­tı­ uy­gar­lı­ğı­ pa­ra­dig­ma­sın­dan­ ve pers­pek­ti­fin­den­ ko­pa­mı­yor.­ Çağ­rı,­ 150 yı­la­ ya­kın­ za­man­da­ sı­nıf­ mü­ca­de­le­le­ri için­de­ku­ru­lan­sos­yal­dev­let­den­ge­si­nin ye­ni­den­el­de­edil­me­si­ne­yo­ğun­laş­mak­ta ve­bu­ra­dan­çı­ka­ma­dık­ça­da­gö­nül­lü­ola­rak­ “ka­pi­ta­liz­min­ dü­zel­ti­ci­li­ği”ni­ prog­ram­laş­tı­rı­yor.

Ka­pi­ta­liz­me­yö­nel­ti­len­eleş­ti­ri­nin­sı­nır­la­rı­ yi­ne­ “Ya­sa­ ve­ ku­ral­lar,­ ser­ma­ye

meş­ru­laş­tı­rıl­mak­ta­dır.­ Bu­ra­da­ki­ yön­tem,­“te­kel­ya­sa­la­rı­nın­sert­leş­ti­ril­me­si” ve­yi­ne­“pi­ya­sa­ve­re­ka­be­tin­et­ki­si­ni­an­cak­böy­le­ge­liş­ti­re­bi­le­ce­ği­ve­top­lum­sal re­fa­hı­ ar­tı­ra­bi­le­ce­ği”­ öner­me­siy­le­ pe­kiş­mek­te­dir.­ Bir­leş­me­ sü­re­ci­nin­ önem­li­ ak­tör­le­rin­den­Os­kar­La­fon­ta­ine­ken­di­siy­le­ya­pı­lan bir­ söy­le­şi­de­ Çağ­rı´­da­ di­le­ ge­tir­dik­le­ri ka­pi­ta­liz­me­kar­şı­­eleş­ti­rel­yak­la­şım­la­rı ni­ha­yet­adı­nı­ko­ya­rak­bir­prog­ra­ma­ka­vuş­tu­ru­yor,­ ka­pi­ta­liz­min­ 20.­ yüz­yıl­da­ki

Birleşme randevusuna 10 ay kala örgütsel yenilenme konusunda her iki partinin kongrelerinde arada bir dile getirilen cılız “çoğulculuk” eleştirilerinin dışında ne parti koridorlarında, ne de parti tabanında bir yeni model, yeni mimari veya yeni bir örgütsel kültür tartışması yürütülmüyor.

Programatik/stratejik yenilenme konusunda iki ay önce atılan ilk ciddi adımda ise Alman solu bugünkü tarihsel bağlamının haleti ruhiyesinden kurtulamıyor de­ğer­len­dir­me­si­nin,­ Al­man­ya­ Fe­de­ral Cum­hu­ri­ye­ti­ Ana­ya­sa­sı’nın­ ta­lep­ et­ti­ği gi­bi,­top­lum­ya­ra­rı­na­mü­kel­lef­ol­ma­sı­nı gü­ven­ce­ al­tı­na­ al­ma­lı­dır”­ cüm­le­sin­de be­lir­mek­te­dir.­Bu­cüm­ley­le­sö­mü­rü­iliş­ki­sin­de­ka­pi­ta­lis­tin­ele­ge­çir­di­ği­ar­tıde­ğer,­ka­pi­ta­lin­ve­ka­pi­ta­lis­tin­“top­lum­ya­ra­rı­na­so­rum­lu­dav­ran­ma­sı”­ya­ni­as­lın­da­ yı­kı­lan­ sos­yal­ dev­let­te­ki­ne­ ben­zer şe­kil­de­ ter­bi­ye­ edil­me­si­ kar­şı­lı­ğın­da

“re­gü­las­yon”­ prog­ram­la­rın­dan­ bi­ri­ ola­rak­ Key­nes­çi­ mo­de­li­ sa­vu­nu­yor:”­ ­ Biz, kı­sa­ va­de­de­ da­ha­ faz­la­ bü­yü­me­ ve­ iş

ala­nı­ ya­ra­ta­cak­ mo­dern­ Key­nes­çi­ bir prog­ra­mı­ sa­vu­nu­yo­ruz.­ Uzun­ va­de­de eko­no­mi­mo­de­li­nin­ne­re­ye­ka­dar­ge­niş­le­me­ye­ da­ya­lı­ ola­ca­ğı­ so­ru­nu­ or­ta­ya kon­ma­lı­dır”­ (2)­ Çağ­rı’nın­ ya­yın­lan­ma­sın­dan­ son­ra­ her­ iki­ Par­ti­den­ üye­le­rin ve­ plat­form­la­rın­ yap­tı­ğı­ eleş­ti­ri­ler­de

Çağ­rı’nın­te­mel­man­tı­ğı­na­kar­şı­çı­kıl­mı­yor,­ ay­nı­ yön­tem­ sa­vu­nu­lu­yor­ ama­ sa­de­ce­ki­mi­nü­ans­lar­la­iti­raz­lar­di­le­ge­ti­ri­li­yor.­Sen­di­ka­lar­la­sı­kı­bağ­lan­tı­için­de olan­ ve­ bir­leş­me­ sü­re­cin­de­ et­ki­ ya­rat­ma­ya­ ça­lı­şan­ “So­zi­alis­mus”­ der­gi­si Çağ­rı’­yı­de­ğer­len­di­rir­ken­“Ka­pi­ta­liz­min, ye­ni­len­miş­sos­yal­dev­let­çi­lik,­eko­no­mik ola­rak­de­mok­ra­tik­ge­li­şim­ve­hal­kın­sa­hip­ ol­du­ğu­ hak­la­rın­ ge­liş­ti­ril­me­si­ üze­rin­den­­uy­gar­laş­tı­rıl­ma­sı­pro­je­si­ge­çer­li­li­ği­ni­ yi­tir­me­miş­tir.”(3)­ sap­ta­ma­sıy­la ka­pi­ta­lizm­dü­zel­ti­ci­li­ği­ni­ve­re­form­cu­lu­ğu­nu­da­ha­açık­di­le­ge­tir­mek­ten­çe­kin­mi­yor.

Sol­Par­ti-PDS­ve­WASG,­La­fon­ta­ine­ve Gysi,­ göz­le­ri­ni­ mo­del­ ola­rak­ seç­tik­le­ri İs­kan­di­nav­ka­pi­ta­liz­mi­ne­dik­mek­ten­alı­ko­ya­mı­yor­lar­ve­21.­yüz­yıl­da,­20.­yüz­yıl ta­rih­sel­ bağ­la­mın­da­ki­ ka­pi­ta­list­ ge­niş­le­me­nos­tal­ji­si­ne­da­lıp­da­lıp­du­ru­yor­lar.

Ye­ni­ Sol,­ Ye­ni­ Al­man­ So­lu­ dün­ya­ya­ il­ham­ola­cak,­çı­ğır­açı­cı­lık­la­Ba­tı­uy­gar­lı­ğın­dan,­ka­pi­ta­lizm­den­kop­ma­ya­kal­kış­mak­ ye­ri­ne­ “vah­şi”­ ka­pi­ta­liz­mi­ eh­li­leş­tir­me­yi,­onun­la­bir­lik­te­bir­ara­da­ya­şa­ma­yı­bir­gö­rev­ola­rak­önüne­koyuyor.­­­ 1- “Aufruf zur Gründung einer neuen Linken” Oskar Lafontaine, Gregor Gysi, 2 Juni 2006 2 “Die Neue Linke entsteht nicht im luftleeren Raum” Gespräch mit Oskar Lafontaine, , Sozialismus, 4/2006” 3- “Neue Linke – neue Partei?” Joachim Bischoff, Richard Detje, Hasko Hüning, Björn Radke, Sozialismus 7-8/2006

22

DÜNYA

EYLÜL 2006

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

LÜBNAN’DA HALKIN ZORU OYUNU BOZDU

İsrail ve Amerika’nın hesapları tutmadı

İ. HALİT ELÇİ

İsrail’in planlarının aksine Lübnan’ın Şiiler dışındaki (Sünni, Hristiyan, Dürzi) halkı da Hizbullah’ın direnişine sahip çıktı ve Seyit Hasan Nasrallah bir ulusal lider konumuna geldi. Lübnan dışındaki Arap halkları da Sünnisiyle ve Şiisiyle, Nasrallah’ı kahramanları olarak kabul ettiler.

Nasrallah’ın, Lübnan’ın tüm kesimlerini kapsayıcı açıklamaları ve dünyanın tüm ezilenlerini/devrimcilerini davet ettiği “emperyalizme karşı tek cephe” politikası da Hizbullah’ın elini güçlendirdi.

B

u­ya­zı­nın­ka­le­me­alın­dı­ğı­ sı­ra­lar­da­ bir­ ayı aş­kın­ sü­re­dir­ de­vam eden­İs­ra­il-Hiz­bul­lah/Lüb­nan sa­va­şın­da­ateş­kes­uy­gu­la­ma­ya­ ko­nu­yor­du.­ Lüb­nan­ hü­kü­me­ti­nin­ ve­ri­le­ri­ne­ gö­re­ İs­ra­il’in­ Lüb­nan­ top­rak­la­rı­na­ yö­ne­lik­bir­ay­lık­ağır­bom­bar­dı­ma­nı­ ve­ iş­ga­li­ so­nu­cun­da 1.115­ki­şi­öl­dü,­3.600­ki­şi­ya­ra­lan­dı.­ Ölen­le­rin­ 1014’­ ünü si­vil­ler­ oluş­tu­ru­yor­du.­ Ya­şa­mı­nı­ yi­ti­ren­le­rin­ yüz­de­ 30’u ise­12­ya­şın­dan­kü­çük­ço­cuk­lar­dı.­İs­ra­il’e­kar­şı­sa­va­şı­yü­rü­ten­ Hiz­bul­lah’ın­ 58­ sa­vaş­çı­sı­ ile­ Şii­ Emel­ ör­gü­tü­nün­ 7 sa­vaş­çı­sı­ ve­ sa­vaş­ta­ yer­ al­ma­yan­ Lüb­nan­ si­lah­lı­ güç­le­rin­den­30­ki­şi­öl­dü.­Yak­la­şık­1 mil­yon­ ki­şi­ ise­ Gü­ney­ Lüb­nan’dan­ay­rı­la­rak­ev­siz­bark­sız­ du­ru­ma­ düş­tü.­ İs­ra­il’in ağır­ bom­bar­dı­ma­nı­ so­nu­cu Lüb­nan’ın­ altya­pı­sı­ (ağır­lık­lı ola­rak­ Gü­ney­ Lüb­nan­ ol­mak üze­re)­tah­rip­edil­di.­ İs­ra­il’in­sal­dı­rı­la­rı,­yu­ka­rı­da ve­ri­len­ sa­yı­lar­dan­ da­ an­la­şı­la­ca­ğı­ gi­bi,­ doğ­ru­dan­ doğ­ru­ya­si­vil­hal­kı­ve­ço­cuk­la­rı­he­def­le­di.­ İs­ra­il­ or­du­ söz­cü­le­ri bir­ yan­dan­ Gü­ney­ Lüb­nan’ın Şii­ hal­kı­nı­ yurt­la­rın­dan­ ay­rıl­ma­ya­ ça­ğı­rır­ken,­ di­ğer­ yan­dan­ bom­bar­dı­man­ uçak­la­rı çı­kış­yol­la­rı­nı­ve­göç­kon­voy­la­rı­nı­vur­du.­Hal­kın­ve­ço­cuk­la­rın­he­def­alın­dı­ğı­nın­en­be­lir­gin­gös­ter­ge­si­ise,­ilk­bom­ba­la­rın­ Gü­ney­ Lüb­nan’da­ki süt­ üre­tim­ ve­ pa­ket­le­me­ te­sis­le­ri­ni­ vur­ma­sıy­dı.­ İs­ra­il sal­dı­rı­sı­nı­ en­ kor­kunç­ bi­çim­de­ ya­şa­yan­lar,­ aç,­ su­suz­ ve süt­süz­ka­lan­ço­cuk­lar­dı.

Filistin’den Lübnan’a İsrail vahşeti

Lübnanda en çok siviller öldü

Lüb­nan­sa­va­şı­nın­ilk­adı­mı, 9­Ha­zi­ran’da­Fi­lis­tin’de,­Gaz­ze’nin­ bir­ pla­jın­da­ bir­ Arap ai­le­nin­ (üçü­ ço­cuk)­ İs­ra­il­ fü­ze­le­riy­le­ kat­le­dil­me­siy­di.­ Bu

ci­na­ye­ti­ Fi­lis­tin­ hal­kı­ öf­key­le kar­şı­la­dı.­ İs­ra­il’in­ Fi­lis­tin­li­le­re­yö­ne­lik­sü­re­ge­len­sal­dı­rı­la­rı­nın­ bu­ so­nun­cu­su,­ yak­la­şık bir­yıl­dır­sü­ren­ateş­ke­si­bi­tir­di.­ Ha­mas’ın­ as­ke­ri­ ka­na­dı İz­zet­tin­Kas­sam­Tu­ga­yı­ve­di­ğer­ Fi­lis­tin­li­ ör­güt­ler­ İs­ra­il’e kar­şı­sal­dı­rı­ey­lem­le­ri­baş­lat­tı.­ 25­ Ha­zi­ran’da­ Ha­mas’ın as­ke­ri­ka­na­dı­iki­İs­ra­il­as­ke­ri­ni­öl­dü­rüp­bi­ri­ni­ka­çır­dı.­İs­ra­il’in­ bu­na­ tep­ki­si­ çok­ şid­det­li ol­du.­Ka­çı­rı­lan­as­ke­ri­kur­tar­mak­ ba­ha­ne­siy­le­ ya­pı­lan­ çe­şit­li­sal­dı­rı­lar­da­ve­bom­ba­la­ma­lar­da­ 80’i­ aş­kın­ Fi­lis­tin­li öl­dü­rül­dü.­ İs­ra­il,­ se­çim­le­ iş­ba­şı­na­ gel­miş­ olan­ Ha­mas hü­kü­me­ti­nin­üye­le­ri­ni­ve­mil­let­ve­kil­le­ri­ni­ he­def­ al­dı.­ Mil­let­ve­kil­le­ri­ tu­tuk­lan­dı,­ hü­kü­met­ bi­na­la­rı­ ve­ Gaz­ze’nin altya­pı­sı­tah­rip­edil­di. İs­ra­il’in­Fi­lis­tin­li­le­re­yö­ne­lik bu­ vah­şe­ti­ne­ ya­nıt­ Gü­ney Lüb­nan’dan­ gel­di.­ Hiz­bul­lah sa­vaş­çı­la­rı­ 7­ İs­ra­il­ as­ke­ri­ni öl­dü­rüp­ 2­ as­ke­ri­ ka­çır­dı.­ İs­ra­il’in­sa­vaş­ma­ki­ne­si­bu­kez yö­nü­nü­ ku­ze­ye,­ Hiz­bul­lah’a çe­vir­di.­İs­ra­il­or­du­su­yi­ne­ka­çı­rı­lan­as­ker­le­ri­kur­tar­ma­ba­ha­ne­siy­le­12­Tem­muz’da­Gü­ney­ Lüb­nan’a­ gir­di­ ve­ Şii Arap­ nü­fu­sun­ ya­şa­dı­ğı­ top­rak­lar­bin­ler­ce­bom­bay­la­yer­le­bir­edil­di.

İsrail BOP’un askeri

İs­ra­il­ hü­kü­me­ti­ Gü­ney­ Lüb­nan’a­ yö­ne­lik­ sal­dı­rı­sı­nın­ ge­rek­çe­si­ ola­rak­ ka­çı­rı­lan­ as­ker­le­ri­ni­kur­tar­ma­yı­gös­ter­di.

Bir­ ay­lık­ sa­va­şın­ yu­karı­da özet­le­di­ği­miz­ bi­lan­ço­su­na göz­ atıl­dı­ğın­da­ ger­çek­ ama­cın­ bu­ ol­ma­dı­ğı­ çok­ açık­ bi­çim­de­ or­ta­ya­ çı­kı­yor.­ İs­ra­il or­du­su­nun­ Gü­ney­ Lüb­nan’ı he­def­alan­kap­sam­lı­bir­sal­dı­rı­ya­ay­lar­dır­ha­zır­lan­dı­ğı­bi­li­ni­yor;­ ka­çı­rı­lan­ as­ker­le­rin kur­ta­rıl­ma­sı­sa­de­ce­bir­ba­ha­ney­di.­Pe­ki­asıl­ne­den­ney­di?

Nasrallah’ın itibarı yükseliyor

Mil­yon­lar­ca­ Fi­lis­tin­li­’nin top­rak­la­rın­dan­ sö­kü­lüp­ atıl­ma­sıy­la­ Arap­ dün­ya­sı­nın­ or­ta­sı­na­ ha­bis­ bir­ ur­ gi­bi­ yer­leş­ti­ri­len­si­yo­nist­İs­ra­il­dev­le­ti­ böl­ge­de­ki­ Arap­ halk­la­rı­nın nef­re­tiy­le­ ku­şa­tıl­mış­ ola­rak var­ ola­gel­di.­ Em­per­ya­list­ ül­ke­le­rin,­ baş­ta­ ABD’nin­ tam as­ke­ri/po­li­tik­ des­te­ği­ni­ ar­ka­sı­na­alan­İs­ra­il­sü­rek­li­ola­rak çev­re­sin­de­ki­ ül­ke­le­re­ kar­şı sal­dır­gan­ve­ya­yıl­ma­cı­bir­po­li­ti­ka­ iz­le­di.­ Za­man­la­ böl­ge­de­ki­ dik­ta­tör­lük­le­ yö­ne­ti­len iş­bir­lik­çi­ Arap­ re­jim­le­riy­le iliş­ki­ler­ ge­liş­ti­ren­ İs­ra­il­ için Lüb­nan­sü­rek­li­ola­rak­bir­baş ağ­rı­sı­ ol­du.­ As­ke­ri­ sal­dı­rı­lar ve­iş­gal­ler­le,­po­li­tik­oyun­lar­la ve­giz­li­ope­ras­yon­lar­la­bu­ül­ke­de­ iş­bir­lik­çi­ bir­ yö­ne­tim kur­ma­ya­ ça­lı­şan­ Si­yo­nist dev­let,­ çe­şit­li­ ne­den­ler­le­ bu­nu­ ba­şa­ra­ma­dı.­ 1982­ yı­lın­da Lüb­nan’da­ki­ Fi­lis­tin­ Kur­tu­luş Ör­gü­tü’nün­ po­li­tik­ et­ki­si­ni kır­mak­için­baş­lat­tı­ğı­(Gü­ney Lüb­nan­ ağır­lık­lı)­ iş­ga­le,­ Lüb­nan’ın­ yurt­se­ver­ güç­le­ri­nin di­re­ni­şiy­le­ 18­ yıl­ son­ra­ son ver­mek­ zo­run­da­ kal­dı.­ İs­ra­il

iş­ga­li­ne­ kar­şı­ di­re­ni­şin­ ba­şı­nı,­gü­ne­yin­Şii­Arap­nü­fu­su­nu ör­güt­le­yen,­İran­ve­Su­ri­ye’nin des­tek­le­di­ği­ Hiz­bul­lah­ çek­ti.

Hiz­bul­lah’ın­bu­as­ke­ri­ba­şa­rı­sı­ve­Lüb­nan’ın­par­ça­lı­ya­pı­sı­nı­gö­ze­ten­akıl­lı­ca­po­li­ti­ka­la­rı bu­ör­gü­te­tüm­Lüb­nan­hal­kı­nın­gö­zün­de­say­gın­lık­ka­zan­dır­dı.­ Hiz­bul­lah,­ İs­ra­il’in­ ge­ri çe­ki­lir­ken­elin­de­tut­ma­ya­de­vam­ et­ti­ği­ Şe­baa­ Çift­lik­le­ri böl­ge­si­ve­Arap/Fi­lis­tin­da­ya­nış­ma­sı­ ne­de­niy­le­ İs­ra­il’le sü­rek­li­bir­ça­tış­ma­için­de­ol­du.­İs­ra­il’in,­ABD’nin­ve­di­ğer em­per­ya­list­ dev­let­le­rin­ bas­kı­sı­na­ rağ­men,­ Hiz­bul­lah elin­de­ki­ si­lah­la­rı­ bı­rak­ma­dı.

Mer­ke­zi­Lüb­nan­hü­kü­me­ti­de bu­ ör­gü­tün­ say­gın­lı­ğı­ ve­ as­ke­ri­ gü­cü­ ne­de­niy­le­ onu­ si­lah­sız­lan­dır­ma­ gi­ri­şi­min­de bu­lu­na­ma­dı.­ Ha­ri­ri­ su­ikas­tı komp­lo­su­nun­ ar­dın­dan­ Su­ri­ye­ as­ker­le­ri­ni­ bu­ ül­ke­den çek­mek­ zo­run­da­ kal­dı­ğın­da da­Su­ri­ye’ye­des­tek­ve­ren­tek önem­li­güç­Hiz­bul­lah­ol­du.­ İs­ra­il­ ay­lar­dır­ sür­dür­dü­ğü ha­zır­lık­la­rın­ so­nu­cun­da­ iki as­ke­ri­ni­kur­tar­ma­ba­ha­ne­siy­le­ Lüb­nan’a­ sal­dır­dı­ğın­da, asıl­ he­de­fi,­ hem­ Hiz­bul­lah’ın as­ke­ri­ gü­cü­nü­ yok­ et­mek, hem­ de­ onu­ sa­vaş­la­rın,­ yı­-

kım­la­rın­ne­de­ni­ola­rak­gös­te­rip­Lüb­nan­hal­kı­nın­gö­zün­de­ki­ say­gın­lı­ğı­nı­ kır­mak­tı.­ Böy­le­ce­ Lüb­nan’da­ iş­bir­lik­çi­ bir

EYLÜL 2006

DÜNYA

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

HABBAŞ’IN ÇAĞRISI

Halk Nasrallah’ı destekliyor

yö­ne­ti­mi­ da­ha­ ko­lay­ca­ ba­şa ge­ti­re­bi­le­cek­ti.­ Fa­kat­ İs­ra­il­ tek­ ba­şı­na­ ve yal­nız­ca­ kı­sa­ va­de­li­ gü­ven­lik he­sap­la­rıy­la­ dav­ran­mı­yor­du. İs­ra­il’in­ sal­dı­rı­sı,­ Bü­yük­ (ve­ya Ge­niş­le­til­miş)­ Or­ta­do­ğu­ Pro­je­si’nin­ bir­ adı­mı­nı­ oluş­tu­ru­-

yor­du.­ Hiz­bul­lah’ın­ ezil­me­si, sı­ra­da­ki­Su­ri­ye­ve­İran’a­sal­dı­rı­ plan­la­rı­nın­ ha­ya­ta­ ge­çi­ril­-

fü­ze­ fır­lat­tı.­ Ateş­ke­sin­ baş­la­dı­ğı­ 14­ Ağus­tos­ sa­ba­hı­ İs­ra­il bir­lik­le­ri,­ba­şın­dan­be­ri­he­def­le­dik­le­ri­ Li­ta­ni­ Ir­ma­ğı’na­ an­cak­“sem­bo­lik”­güç­ler­le­ula­şa­bil­miş­ti.­Hiz­bul­lah­sa­vaş­çı­la­rı­nın­as­ke­ri­gü­cü­ise­ne­re­dey­se ol­du­ğu­ gi­bi­ ayak­tay­dı.­ Bu­ sa­vaş­ta,­İs­ra­il­li­ya­zar­la­rın­da­be­lirt­ti­ği­ gi­bi,­ İs­ra­il­ Or­du­su­ ye­nil­miş­ti.­

İsrail’in saldırıları, doğrudan doğruya sivil halkı ve çocukları hedefledi. İsrail ordu sözcüleri bir yandan Güney Lübnan’ın Şii halkını yurtlarından ayrılmaya çağırırken, diğer yandan bombardıman uçakları çıkış yollarını ve göç konvoylarını vurdu. Halkın ve çocukların hedef alındığının en belirgin göstergesi ise, ilk bombaların Güney Lübnan’daki süt üretim ve paketleme tesislerini vurmasıydı. me­si­için­ze­min­ha­zır­la­ya­cak­tı.­ Ame­ri­kan­ yö­ne­ti­mi­ bu­ he­sap­la­ra­ or­tak­ ol­du­ğu­nu,­ İs­ra­il’in­ iş­ga­li­ni­ ve­ kat­li­am­la­rı­nı ba­şın­dan­ so­nu­na­ des­tek­le­ye­rek­gös­ter­di.

Zor oyunu bozdu

Ama­ Gü­ney­ Lüb­nan­ hal­kı­nın Hiz­bul­lah­ ön­der­li­ğin­de­ki­ di­re­ni­şi­ em­per­ya­list­le­rin­ ve­ si­yo­nist­le­rin­ oyu­nu­nu­ boz­du.­ Çok bü­yük­ as­ke­ri/tek­nik­ üs­tün­lü­ğü­ne­kar­şın­İs­ra­il­or­du­su­Hiz­bul­lah’ın­ge­ril­la­gü­cü­kar­şı­sın­da­ ça­re­siz­ kal­dı.­ Haf­ta­lar­ca sü­ren­ağır­ha­va­bom­bar­dı­ma­nı­na­ve­ka­ra­sal­dı­rı­la­rı­na­rağ­men­ge­ril­la­la­rın­sa­vun­du­ğu­sı­nır­köy­le­ri­ni­bi­le­ele­ge­çir­mek­te­zor­lan­dı.­Bu­na­kar­şı­lık­Hiz­bul­lah,­İs­ra­il’in­sal­dı­rı­la­rı­şid­det­len­dik­çe­ İs­ra­il’in­ ku­ze­yi­ne ka­de­me­li­ola­rak­sa­yı­sı­ve­gü­cü ar­tan­bi­çim­de,­gün­de­yüz­ler­ce

Öte­ yan­d an,­ plan­l a­n a­n ın ak­si­ne­ Lüb­nan’ın­ Şi­iler­ dı­şın­d a­k i­ (Sün­n i,­ Hris­t i­y an, Dür­zi)­ hal­kı­ da­ Hiz­bul­lah’ın di­re­ni­şi­ne­ sa­hip­ çık­tı­ ve­ Se­yit­ Ha­san­ Nas­ral­lah­ bir­ ulu­sal­ li­d er­ ko­n u­m u­n a­ gel­d i.

Lüb­nan­dı­şın­da­ki­Arap­halk­la­rı­da­Sün­ni­siy­le­ve­Şi­isiy­le, Nas­r al­l ah’ı­ kah­r a­m an­l a­r ı ola­rak­ ka­bul­ et­ti­ler.­ Nas­ral­lah’ın,­Lüb­nan’ın­tüm­ke­sim­le­ri­ni­ kap­sa­yı­cı­ açık­la­ma­la­rı ve­ dün­ya­nın­ tüm­ ezi­len­le­ri­ni/dev­rim­ci­le­ri­ni­da­vet­et­ti­ği “em­p er­y a­l iz­m e­ kar­ş ı­ tek cep­he”­ po­li­ti­ka­sı­ da­ Hiz­bul­lah’ın­ eli­ni­ güç­len­dir­di.­ Son Lüb­nan­sa­va­şı­nın­önem­li­bir so­nu­cu­ da,­ Fi­lis­tin’den­ Mı­sır’a,­ Lüb­nan’dan­ İran’a­ ka­dar­ so­kak­la­rı­ süs­le­yen­ Cha­vez,­Che­ve­Nas­ral­lah’ın­yan ya­na­ hal­ka­ gü­lüm­se­yen­ fo­toğ­raf­ları­ol­du.

Filistin Halk Kurtuluş Cephesi kurucusu Dr. Corc Habbaş’ın Lübnan ve Filistin direnişlerini desteklemek için Arap halkına, mümkün olan en geniş cepheyi kurma yönünde yaptığı çağrı: Şan­lı­Arap­Ulu­su­muz­dan­Halk­lar, Kar­deş­Lüb­nan­top­rak­la­rı­nın­Yi­ğit­Di­re­niş­Sa­vaş­çı­la­rı, Fi­lis­tin­ Hal­kı­mı­zın­ Azim­li­ Kit­le­le­ri­ ve­ On­la­rın Di­re­ni­şi­nin­Kah­ra­man­la­rı, Arap­ Ulu­su­ bu­gün,­ bi­ze,­ ya­kın­ geç­mi­şi­mi­zin bü­yük­ dö­nüm­ nok­ta­la­rı­nı­ anım­sa­tan­ ta­rih­sel bir­kav­şak­ta.­Arap­Ulu­su­mu­zun,­Ba­tı­lı­em­per­ya­list­ ve­ sö­mür­ge­ci­ çev­re­ler­ce­ des­tek­le­nen Si­yo­nist­ düş­ma­na­ kar­şı­ di­re­ni­şi;­ ta­rih­sel­ ola­rak,­ bü­yük­ ulu­su­mu­zun­ hak­ et­me­di­ği­ ye­nil­gi­le­re­ ve­ ge­ri­le­me­le­re­ yol­ açan­ res­mi­ Arap­ yö­ne­tim­le­ri­nin­ bo­yun­ eği­şi,­ ba­si­ret­siz­li­ği­ ve­ iş­bir­lik­çi­li­ği­nin­so­nu­cu­ola­rak­ya­şa­nan­acı­ve­ıs­tı­rap­ duy­gu­la­rıy­la­ da­ima­ ateş­len­miş­tir.­ Ama bu­gün,­ bel­ki­ de­ ilk­ de­fa,­ bu­ du­r u­mun­ de­ğiş­mek­üze­re­ol­du­ğu­nu­yo­ğun­bi­çim­de­his­se­di­yo­ruz.­Bu,­ne­res­mi­Arap­yö­ne­tim­le­ri­nin­her­za­man­ki­nin­ ay­nı­sı­ ve­ bel­ki­ de­ da­ha­ ölüm­cül­ bir hal­de­ olan­ iş­bir­lik­çi­li­ği­ ve­ ba­si­ret­siz­li­ği­ son bul­du­ğu­için,­ne­de­çif­te­stan­dart­lı­ulus­la­ra­ra­sı­ top­lum­ her­ na­sıl­ ol­duy­sa­ ma­kul­leş­ti­ği­ için; Hiz­bul­lah­ ve­ Ge­nel­ Sek­re­te­ri­ Se­yid­ Ha­san Nas­ral­lah’ın­li­der­li­ğin­de­yü­rü­tü­len­Lüb­nan­Di­re­ni­şi’nin­kah­ra­man­la­rı­ve­Gaz­ze­ve­di­ğer­Fi­lis­tin­kent­le­rin­de­ki­Fi­lis­tin­Di­re­ni­şi’nin­kah­ra­man­la­rı­ ta­ra­fın­dan­ ya­zı­lan­ yi­ğit­lik­ ve­ di­re­niş des­ta­nı­ yü­zün­den­ böy­le.­ Bu­ kah­ra­man­lar,­ bu kez,­hiç­bir­ya­nıl­gı­ya­düş­mek­si­zin,­da­va­yı­ken­di­ el­le­ri­ne­ al­dı­lar­ ve­ şim­di,­ ga­lip­ gel­mek­ için can­atan­bir­Arap­ulu­su­nun­ön­cü­lü­ğü­nü­tem­sil

edi­yor­lar.

Fi­lis­tin­ ve­ Lüb­nan’da­ki­ hal­kı­mı­zın­ az­mi,­ Lüb­nan­ve­Fi­lis­tin’in­se­bat­kar­ka­dın­la­rı­nın,­yaş­lı­la­rı­nın,­ ço­cuk­la­rı­nın­ ve­ genç­le­ri­nin­ sel­ olup akan­ kan­la­rı,­ bu­ kez­ ya­ ye­ni­den­ aya­ğa­ kal­ka­cak­ya­da­dip­siz­bir­ku­yu­da­yok­ola­cak­olan­bu ulu­sun­ önün­de­ki­ yo­lu,­ bir­ kez­ da­ha­ ay­dın­la­tı­yor.

Onu­r u­mu­zu­ ve­ gu­r u­r u­mu­zu­ ye­ni­den­ ka­zan­mak­ta­ol­du­ğu­mu­za­ve­za­fe­rin­ufuk­ta­ ol­du­ğu­na­da­ir­güç­lü­bir­duy­guy­la­do­lu­yuz.­Yi­ğit­ Lüb­nan­ ve­ Fi­lis­tin­ Di­re­ni­şi,­ ilk­ kez­ ol­mak üze­re,­ söz­ ve­ ey­lem­ ara­sın­da­ki­ uçu­r u­mu­ ka­pat­ma­ya­ baş­la­dı.­ Düş­ma­nı­ ve­ ulus­la­ra­ra­sı top­lu­mu­ şa­şır­tan­ ve­ mah­çup­ eden­ mu­az­zam bir­ gü­ve­ni­lir­lik­ ka­za­nı­yo­r uz.­ Söz­le­ri,­ Di­re­niş ey­lem­le­ri­ta­kip­edi­yor.­ Slo­gan­lar,­ kah­ra­man­ca­ bir­ pra­tik­ için­de­ ger­çek­leş­ti­ri­li­yor­ve­uy­ku­la­rı­ka­çan­Si­yo­nist­düş­man,­ he­def­le­ri­ni­ ka­bul­ et­tir­mek­ için­ de­va­sa sa­vaş­ay­gı­tı­nı­ma­sum­si­vil­le­ri­öl­dü­rüp,­alt­ya­pı­yı­ yık­mak­ için­ en­ vah­şi­ şe­kil­de­ kul­la­nı­yor.

Ama­ bu,­ et­ra­fın­da­ top­lan­dık­la­rı­ meş­r u­ ulu­sal di­re­ni­şi­ des­tek­le­mek­ için­ ağır­ bir­ be­del­ öde­mek­te­olan­Fi­lis­tin­ve­Lüb­nan’da­ki­hal­kı­mı­zın se­bâ­tı­nı­ya­da­yi­ğit­Di­re­ni­şin­ka­rar­lı­lı­ğı­nı­hiç­bir­şe­kil­de­kır­mı­yor.

23

So­r un,­Si­yo­nist­tut­sak­lar­me­se­le­si­nin­öte­si­ne gi­de­rek;­ Ame­ri­kan­ yö­ne­ti­mi­ ve­ ulus­la­ra­ra­sı top­lu­mun­İs­ra­il’in­üs­tü­ne­yük­le­di­ği­kir­li­gö­re­vin,­ Ame­ri­kan-Si­yo­nist­ stra­te­jik­ pla­nı­nın­ uy­gu­la­na­bil­me­si­ için­ Lüb­nan­ Di­re­ni­şi­ni­ sa­vaş­çı

güç­le­rin­den­mah­r um­bı­rak­ma,­Lüb­nan’ı­ye­nik ve­ uy­sal­ Arap­ re­jim­le­ri­nin­ sa­fı­na­ it­me,­ Su­ri­ye’nin­ di­ren­me­ ka­pa­si­te­si­ni­ za­yıf­lat­ma,­ tek ta­raf­lı­ ola­rak­ em­po­ze­ edi­len­ yer­le­şim­ dü­zen­le­me­le­ri­ al­tın­da,­ Si­yo­nist­ zor­la­ma­la­rı­ Fi­lis­tin hal­kı­na­ da­yat­ma­ gö­re­vi­nin­ ba­ha­ne­si­ ha­li­ne gel­di. Şan­lı­Arap­Ulu­su­mu­zun­Halk­la­rı, Bu­gün,­baş­­kal­dır­mak­ve­di­ren­mek­için­ta­rih­sel­ bir­ ola­nak­la­ kar­şı­ kar­şı­ya­yız.­ Bu­gün,­ yi­ğit Lüb­nan­ve­Fi­lis­tin­Di­re­ni­şi­nin­tem­sil­et­ti­ği­ön­cü­lü­ğü­ des­tek­le­mek­ için,­ Arap­ Ulu­su­muz­dan kit­le­le­rin­önem­li­güç­le­ri­ni­-si­ya­si­par­ti­ler,­sen­di­ka­lar,­fe­de­ras­yon­lar,­si­vil­top­lum­tem­sil­ci­le­ri,­ kül­tü­rel­ şah­si­yet­ler,­ yurt­se­ver­ şah­si­yet­lerku­cak­la­ya­cak­ en­ ge­niş­ Arap­ ulu­sal­ halk­ cep­he­si­ni­ku­ra­lım.

Bı­ra­ka­lım,­ Arap­ Ulu­su­ için­de­ki­ bü­tün­ giz­li ener­ji­ ve­ ya­ra­tı­cı­lık,­ za­lim­ Si­yo­nist-Ame­ri­kan pla­nı­nı­ge­ri­püs­kürt­mek­için,­ulu­sun­onu­r u­ve gu­r u­r u­nun­ sa­vun­ma­sın­da­ müm­kün­ olan­ en ge­niş­ halk­ ha­re­ke­tin­de,­ her­ yer­de­ ha­re­ke­te geç­sin.

Selam olsun, Lübnan halkına ve onların kahraman yurtsever Direnişine!

Selam olsun, Filistin halkına ve onların azmine ve fedakarlığına! İşgal zindanlarındaki bütün hükümlü ve tutuklulara özgürlük!

Erdemli şehitlere ebedi şeref !

Zafer özgürlük ve onur için savaşan insanlarındır!

•Bu­yazı­www.filis­tin­dayanis­ma.org’tan­alın­mış­tır.

Habbaş ortak cephe çağrısı yaptı

24

KADIN

EYLÜL 2006

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

DAKTİLOYA AÇIK MEKTUP

Fatma Nudiye Yalçı’yı kendi kaleminden tanıyalım...

T

NUDİYE HÜSEYİN

anı­ma­dı­ğım­genç­kız!­ Ben­ se­ni­ he­men­ her gün­ gö­rü­yo­r um.­ Ya mah­ke­me­ ka­le­min­de,­ ya­ avu­kat,­ tüc­car,­ dok­tor­ ya­zı­ha­ne­sin­de­ya­ga­ze­te­ida­re­ha­ne­sin­de­vel­ha­sıl­her­iş­te­her­ti­ca­ret­ha­ne­de...­Bi­li­rim­ki­hu­su­si­mü­es­se­se­ler­ dak­ti­lo­la­rı­nın­ gü­zel ol­ma­sı­na­ ehem­mi­yet­ ve­rir­ler.

Fil­ha­ki­ka­bu,­se­nin­mes­le­ği­nin uta­nı­la­cak­ ta­ra­fı­dır.­ ­ Fa­kat­ ne za­ra­rı­var.­­Sen­ken­di­ni­sat­mı­yor­sun,­işi­ni­sa­tı­yor­sun.­­Bun­da­utan­mak­has­sa­sı­sa­na­düş­-

Fatma Nudiye Yalçı

mez.­­Se­nin­ça­lış­mak­he­ve­si­ni ve­ya­ça­lış­mak­ih­ti­ya­cı­nı­ala­bil­di­ği­ne­ is­tis­mar­ et­mek­ is­te­yen pat­ro­na­dü­şer.­­Sen­işin­le­be­ra­ber­ken­di­ni­de­or­ta­ya­ko­ya­cak­ ol­duk­tan­ son­ra­ ay­da­ yir­mi,­otuz­li­ra­ka­zan­mak­için,­ne sa­ba­hın­ ka­ran­lı­ğın­da­ yo­la­ dü­şer­din,­ ne­ mü­te­va­zı­ ye­me­ği­ni pa­ket­edip­eli­ne­alır­dın,­ne­de bir­ en­ta­ri­yi­ bir­ se­ne­ gi­yer­din.

O­ za­man­ bir­çok­la­rı­ gi­bi­ se­nin de­ renk­ renk­ ipek­ es­vap­la­rın olur,­ tür­lü­ tür­lü­ kol­ye­le­rin olur­du.­­Se­ni­so­ka­ğa­de­ğil,­iş­ba­şı­na­ koş­tu­ran­ şey­ ma­ne­vi var­lı­ğı­nın­ yük­sek­li­ği­dir.­ ­ Bu var­lık­in­san­da­bir­ke­re­mev­cut ol­duk­tan­son­ra­o­kim­se­nin­ha­yat­ta­ za­rar­ kay­de­de­cek­ hiç­bir ha­di­se­si­ ol­maz.­ ­ Ama­ buh­ran var­mış,­ ha­yat­ pa­ha­lıy­mış,­ iş zor­muş­ ne­ çı­kar,­ ipek­ ye­ri­ne ti­re­ço­rap­giy­di­ğin­gün­iyi­bil­ki da­ha­ yük­se­lir­sin,­ ipek­ ku­maş ye­ri­ne­ ke­ten­ kul­lan­dı­ğın­ gün, sa­na­ba­kan­göz­ler­akıl­la­rın­dan ge­çe­ne­uta­nır­lar.­­Bel­ki­dik­kat et­miş­sin­dir.­ ­ Kürk­ man­to­lar, lüks­ oto­mo­bil­ler­ için­de­ ge­zen so­kak­ka­dı­nı­nın­önün­de­yal­nız gar­son­lar­la,­ ku­va­för­ler­ eği­lir.

O­ da­ faz­la­ bah­şiş­ al­mak­ için.

Ama­ tu­fey­li­li­ğe­ is­yan­ et­miş,

ha­yat­ kav­ga­sın­da­ ek­me­ği­ni taş­tan­çı­kar­mak­ira­de­ve­ka­bi­li­ye­ti­ni­gös­ter­miş­olan­iş­ka­dı­nı­nın­önün­de­bü­tün­ci­han­eği­lir.

Sa­na­ufak­bir­na­si­ha­tım­var.

Ba­zen­ se­ni­ du­dak­la­rı,­ göz­le­ri bo­ya­lı­ gö­rü­yo­rum.­ ­ Genç­lik­te be­ğe­nil­mek­ar­zu­su­çok­tur,­bu­nu­an­lı­yo­rum.­Fa­kat­se­nin­iş­çi me­zi­ye­tin­o­ka­dar­mü­kem­mel­dir­ki,­iğ­re­ti­gü­zel­li­ğe­kim­için kat­la­na­cak­sın?­­Se­ni­in­san­ta­ra­fın­dan­ de­ğil­ de­ sa­de­ce­ di­şi ta­ra­fın­dan­ sey­re­den,­ mu­hak­kak­ki­gü­nün­bi­rin­de­sa­na­za­rar­lı­ ola­cak­tır.­ ­ Te­sa­düf­le­re gü­ven­mek­ ise­ genç­li­ğin­ boş hul­ya­sın­dan­baş­ka­bir­şey­de­ğil­dir.­­Bin­de­bir­ih­ti­ma­lin­do­kuz­yüz­dok­san­do­kuz­teh­li­ke­si­ni­ bi­le­rek­ üs­tü­ne­ al­maz­sın el­bet­te!...

Sen­ iş­ mey­da­nı­na­ atıl­dı­ğın gün­den­be­ri­yal­nız­ken­di­di­şi­lik­ ka­rak­te­ri­ni­ de­ğil,­ bü­tün dün­ya­nın­ ka­rak­te­ri­ni­ de­ğiş­tir­din.­İlk­de­fa­ma­ki­na­ya­şi­ir­gir­di,­ ilk­ de­fa­ ma­ki­na­ ede­bi­ya­ta da­hil­ol­du.­Ar­tık­şa­ir­ler­ka­dın di­ye­ göz­le­ri­ hul­ya­lı;­ göğ­sü­ çi­çek­li­ aşk­ pe­ri­le­ri­ tas­vir­ et­mi­yor­lar.­ Par­mak­la­rı­nın­ al­tın­da ko­nu­şan,­ hay­kı­ran­ ma­ki­na­lar

ile­ dün­ya­yı­ es­ki­ mih­ve­rin­den sö­küp­ atan,­ esa­re­tin­ aman­sız düş­ma­nı­olan­ener­jik,­di­na­mik ka­dı­nı­an­la­tı­yor­lar.

Ve­lev­ en­ ufak­ işin­ sahibi­ ol­san­ da­ bugün­kü­ dün­ya,­ seni süs­ kadının­dan,­ iş­siz­ kadın­dan­ çok­ daha­ faz­la­ seviyor, çok­daha­faz­la­hür­met­ediyor.

Bu­ alem­şümul­ muhab­betin yanın­da­ boya,­ ipek,­ el­mas­ ve

lük­sün­ yeri­ çok­ aşağılık­tır.

Bunun­ için­ ki­ genç­ dak­tilom sen­den­ dişilik­ faikiyetine itibar­ eden­ler­den­ sen­ daha kuv­vet­lisin!­ ­ Elinin­ emeği,­ al­nının­terile­öğün!­Bırak­pat­ron ken­di­ken­disin­den­utan­sın...

(Fat­ma­ Nudiye­ Yal­çı’nın­ bu yazısı,­Nudiye­Hüseyin­im­zası ile­ 1933­ yılın­da­ Yedigün der­gisin­de­yayıman­mış­tır.)

FATMA NUDİYE YALÇI İÇİN 37 YIL SONRA İLK DEFA ANMA TOPLANTISI YAPILDI

Top­lum­sal­Öz­gür­lük­Plat­for­mu­(TÖP), Sos­ya­list­ Da­ya­nış­ma­ Plat­for­mu­ (SO­DAP)­ve­Ta­rih­sel­Mad­de­ci­lik­Ya­yın­la­rı ta­ra­fın­dan,­23­Tem­muz­2006­ta­ri­hin­de­İs­tan­bul­Ma­ki­ne­Mü­hen­dis­le­ri­Oda­sı’nda­ “Fat­ma­ Nu­di­ye­ Yal­çı”yı­ an­ma top­lan­tı­sı­ya­pıl­dı.­­Fat­ma­Nu­di­ye­Yal­çı’nın­ölü­mün­den­son­ra­ya­pı­lan­ilk­an­ma­top­lan­tı­sı­ol­ma­sı­ba­kı­mın­dan­ta­ri­hi­bir­önem­ta­şı­yan­top­lan­tı­nın­ilk­bö­lü­mün­de;­Hik­met­Sa­rı­oğ­lu­(TÖP­tem­sil­ci­si),­Sev­tap­Ak­dağ­(SO­DAP­tem­sil­-

SODAP ve TÖP temsilcileri sunum yaptı

ci­si)­Ah­met­Ka­le­(Ta­rih­sel­Mad­de­ci­lik Ya­yın­la­rı­So­rum­lu­su)­açı­lış­ko­nuş­ma­la­rı­nı­yap­tı­lar.­­SO­DAP­adı­na­ko­nu­şan Sev­tap­Ak­dağ,­Fat­ma­Nu­di­ye­Yal­çı’nın kim­li­ğin­de­özel­lik­le­ka­dı­nın­gö­rün­me­yen­eme­ği­ne­vur­gu­yap­tı.­Da­ha­son­ra Meh­met­ As­lan,­ Sa­dık­ Gök­su,­ Emin Ka­ra­ca­ ve­ Yu­nus­ Öz­ bi­rer­ ko­nuş­ma yap­tı­lar.­ İkin­ci­ bö­lüm­de­ ise­ Yal­çı’nın ya­kın­ ak­ra­ba­la­rı­ Bek­lan­ Al­gan,­ Ay­la ­Al­gan,­Esat­Ya­rar­ve­Yal­çı’nın­ha­ya­tı­nı se­nar­yo­laş­tı­ran­ Bil­ge­su­ Ere­nus­ söz al­dı­lar.­100’e­ya­kın­ka­tı­lım­cı­nın­yer­al­dı­ğı­ an­ma­da,­ Fat­ma­ Nu­di­ye­ Yal­çı’nın dev­rim­ci­ ya­şa­mı­ ve­ Dr.­ Hik­met­ Kı­vıl­cım­lı­ile­uzun­yıl­lar­bir­lik­te­yü­rüt­tü­ğü si­ya­si­fa­ali­ye­ti­üze­ri­ne­anı­lar­ve­bil­gi­ler­ ak­ta­rıl­dı.­ Top­lan­tı­ ta­ri­hi­ ola­rak özel­lik­le­23­Tem­muz’un­se­çil­me­ne­de­ni,­ Yal­çı’nın­ bu­ ta­rih­te­ top­ra­ğa­ ve­ril­me­siy­di.­

Top­lan­tı­nın­ ka­pa­nı­şı­nı­ ya­pan­ Hik­met Sa­rı­oğ­lu,­ ko­nuş­ma­sın­da­ “Bu­gün,­ 23 Tem­muz­1969’da,­ya­ni­tam­37­yıl­ön­ce­ kay­bet­ti­ği­miz­ Fat­ma­ Nu­di­ye­ Yal­çı yol­da­şı­mı­zı,­ ar­ka­da­şı­mı­zı,­ kız­­ kar­de­şi­mi­zi,­ dos­tu­mu­zu,­ tey­ze­mi­zi­ an­mak üze­re­bir­top­lan­tı­yap­tık.­Bir­lik­te­ger­çek­leş­tir­di­ği­miz­ bu­ top­lan­tı,­ dü­şün­ce ve­ dav­ra­nı­şı­ bir­bi­rin­den­ ay­rıl­ma­dan, boş­ sa­at­le­ri­ni­ de­ğil,­ in­kı­la­ba­ bü­tün öm­rü­nü­ve­re­rek­ya­şa­ma­onu­ru­na­eri­-

Bilgesu Erenus, Ayla ve Beklan Algan...

Etkinliğe çok sayıda kişi katıldı

şen­ Fat­ma­ Nu­di­ye­ Yal­çı’yı,­ dev­rim­ci ta­ri­hi­mi­zin­ ses­siz­li­ğin­den­ çı­kar­mak için­ bir­ ilk,­ bir­ fır­sat.­ Fat­ma­ Nu­di­ye Yal­çı,­ 1930’la­rın­ Tür­ki­yesi’n­de­ ko­mü­nist­ bir­ ka­dın­ ol­ma­nın,­ er­kek­le­rin dün­ya­sın­da­ ken­di­ kim­li­ği­ni,­ ki­şi­li­ği­ni ez­dir­me­den­ayak­ta­dur­ma­yı­ba­şar­mış bir­ ka­dın­ ol­ma­nın­ onu­ru­nu­ ta­şı­yor.

Onun­ha­ya­tın­dan­oku­ya­ca­ğı­mız,­öğ­re­ne­ce­ği­miz­çok­şey­var”­dedi.

EYLÜL 2006

MEDYA VE KADIN

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

FATMA NUDİYE YALÇI KİMDİR?

KADIN

25

nusunda şu an için elimizde bilgi bulunmamakla birlik-

Sistem 1970’lerde yaşadığı krizi atlatabilmek için hızlı bir özelleştirme sürecine girdi.

Bu süreçlerden biride kitle iletişim araçlarının satışıydı. Özelleşen medyanın en önemli gelir kaynağı ise kadınların kullanıldığı reklamlardı.

te 1930’lu yıllardan itibaren Türkiye devrimci hareketi-

TÜLAY HATİMOĞULLARI

nin içinde yer aldığı bilinen bir gerçektir.

Hapisten sonra 1954’te Kıvılcımlı’nın kurduğu Vatan

0’li­yıl­la­ra­ka­dar­dev­let­te­ke­lin­de­bu­lu­nan­az­sa­yı­ki­­med­ya­ araç­la­rı­ ken­di­ni­ özel­ sek­tö­re­bı­rak­tı.­Med­ya­dev­le­tin­te­ke­lin­dey­ken;­ ağır­baş­lı,­ va­ta­nı­nı­ mil­le­ti­ni se­ven,­ bu­nun­ için­ kah­ra­man­lık­ ya­pan­ sta­tü­ko­cu­ in­san­ mo­de­li­ni­ iş­le­miş­ti.­ Özel­le­şen­ med­ya­ ise­ ta­ma­men­kâr­dü­şün­dü­ğü­için­ço­ğu­za­man bu­ çiz­gi­nin­ dı­şı­na­ çık­tı.­ ­ Top­lu­mun ya­pı­sı­nı­ bi­lin­ce­ çı­ka­ran­ med­ya,­ gün için­de­ki­ ya­yın­ ha­ya­tı­nı,­ in­san­la­rın ya­şam/za­man­ iliş­ki­si­ne­ gö­re­ şe­kil­len­dir­di.­ Gün­düz­le­ri­ ço­cuk­ ve­ ağır­lık­lı­ola­rak­ka­dın­prog­ram­la­rı­na­yer ver­di.­ Kül­tür­ sa­na­yii­nin­ ina­nıl­maz ka­zan­cı­nı­keş­fe­den­med­ya,­tek­no­lo­ji­nin­ ge­liş­miş­li­ği­ni­ ar­ka­sı­na­ ala­rak top­lum­ üze­rin­de­ kül­tür­ ege­men­li­ği kur­du.­Med­ya­ve­sis­tem­kom­men­sa­list­ bir­ ya­şam­ bi­çi­mi­ be­nim­se­mek zo­run­da­ ol­duk­la­rı­ için,­ el­ bir­li­ğiy­le po­pü­ler­kül­tü­rü­ge­liş­ti­rip­yay­dı.

Partisi’ne girdi. Partide sırasıyla Haysiyet Divanı ve

Kadın rolleri

1904 yılında İstanbul’da varlıklı bir ailenin çocuğu olarak doğdu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’nü bitirdi.

Fatma Nudiye Yalçı’nın ilk yetişme ve gençlik yılları ko-

1930’lu yılların ortalarında, Dr. Hikmet Kıvılcımlı ile tanıştıktan sonraki dönemde, önce “Marksizm Bibliyoteği”nde, daha sonra “Kıvılcımlı Kütüphanesi”nde birlikte yayın faaliyeti yürüttüler.

“Sosyete ve Teknik – Tarih Öncesi Din ve Devlet” adlı kitap Fatma Nudiye Yalçı imzasıyla 1935 yılında Marksizm Bibloteği Serisi’nden yayımlandı. Fatma Nudiye Yalçı bu kitabın önsözüne “Boş saatlerini değil, inkılaba bütün ömrünü veren Dr. Hikmet Kıvılcımlı yoldaşa armağanımdır” yazarak Kıvılcımlı’ya ithafta bulunur. “Sosyete ve Teknik” kitabının İstanbul Üniversitesi önünde gerici öğrenciler tarafından yakıldığı söylenir.

Yayın faaliyeti boyunca çeşitli Marksist eserleri Türkçe’ye kazandırdı. Bunlar arasında “Maymunun İnsanlaşması Prosesinde Emeğin Rolü – Engels”, “Klasik Alman Felsefesinin Sonu ve Ludwig Feuerbach – Marx”, “Enternasyonal İşçiler Cemiyetini Açış Hitabesi – Marks” ve “Marksizmin Prensipleri – Engels” yer almaktadır. Aynı zamanda çocuklar için masal kitapları hazırladığı bilinmektedir.

1938 Donanma Davası’nda 10 yıla hapse mahkûm oldu. Sinop ve Kırşehir cezaevlerinde yattı.

Edebiyat–Kültür Divanı Başkanı olarak görev aldı.

Gösteriler, seçim toplantıları, 1 Mayıs kutlamaları gibi partinin çeşitli faaliyetlerine bilfiil katıldı. 1957 yılında düzenlenen seçim toplantıları ve mitinglerine diğer parti üyesi konuşmacıların yanı sıra Dr. Hikmet Kıvılcımlı ile birlikte konuşmacı olarak katıldı.

“Ameleden adamları mevki-i iktidara getirmek” su-

7

Ka­dı­nı­iki­bo­yut­ta­kul­la­nan­med­ya, ken­di­ne­zen­gin­ve­ca­zip­bir­tü­ke­tim ola­na­ğı­ya­rat­tı.­Res­mi­ide­olo­ji­nin­ta­le­bi­evi­ne,­ço­cuk­la­rı­na,­eşi­ne­sa­dık; on­par­mağında­on­ma­ri­fet­olan;­da­vet­ler­de­ eşi­ni­ utan­dır­ma­yan,­ söz din­le­yen­bi­linç­li­(!)­ka­dın­tip­le­me­si­ni kul­lan­dı.­ TRT-1’de­ ya­yım­la­nan­ “Ha­nım­lar­ Si­zin­ İçin”­ prog­ra­mı­ ka­dı­nı ‘ev’­ile­il­gi­li­her­ko­nu­da­bi­linç­len­dir­me­yi­amaç­la­dı.­Bu­prog­ram­da­ka­dı­na­cin­si­yet­çi­top­lum­sal­rol­le­rin­eği­ti­mi­ ve­ril­di.­ Bu­nu­ “mo­dern­ ka­dın” kis­ve­si­ni­kul­la­na­rak­yap­tı.­ An­cak­ bu­ bi­linç­le­ bes­le­nen­ ka­dın­lar­ya­şam­için­de­çok­emek­har­ca­dı­ğı­hal­de­kla­sik­ai­le­tar­zı­nı­de­vam­et­ti­ren,­edil­gen­bi­rey­ler­ola­rak­var­lık­la­rı­nı­sür­dü­rü­yor­lar.

Medya toplumu biçimlendiriyor

çundan dava açılarak 1958’de kapatılan Vatan Partisi’nin diğer yöneticileriyle birlikte tutuklandı. İki yıl tutuklu kaldığı davadan beraat ederek çıktı.

1960’lardan sonra siyasi hareketlerin içinde adına pek rastlanmadı.

25 Aralık 1965 tarihinde rahatsızlığı nedeniyle Bulgaristan’a gitti. 1967–1969 tarihleri arasında Doğu Almanya’nın Leipzig şehrine gidip orada kaldığı süre boyunca TKP organı Bizim Radyo yayınlarında çalıştı.

Kalan ömrünü Bulgaristan’da bir emekliler yurdunda tamamladı. 23 Temmuz 1969 yılında Sofya’da vefat etti.

Özel­le­şen­med­ya­nın­en­önem­li­ge­lir­ kay­na­ğı­nı­ rek­lam­lar­ oluş­tu­ru­yor.

Rek­lam­lar­da­ise­en­çok­ka­dın­lar­kul­la­nı­lı­yor.­ Kot­ rek­la­mın­da­ öz­gür­lü­ğe ko­şan­yır­tı­cı­ka­dın;­te­miz­lik­mad­de­le­ri­nin­ rek­la­mın­da­ hij­ye­ne,­ do­la­yı­sıy­la­ai­le­si­nin­sağ­lı­ğı­na­önem­ve­ren gü­zel­ ve­ te­miz­ gi­yim­li­ ka­dın;­ ara­ba ve­ iç­ ça­ma­şır­ rek­lam­la­rın­da­ sek­si ka­dın;­ gı­da­ rek­lam­la­rın­da­ bis­kü­vi ve­ya­ çi­ko­la­ta­yı­ yer­ken­ zevk­ten gevşeyen­ olan­ ka­dın;­ SMS­ kart­la­rı­nın­rek­lam­la­rın­da­çan­ta­sı­nı­sırt­la­yıp

top­lu­mun­ bü­tün­ de­ğer­le­ri­ni­ ve­ so­rum­lu­luk­la­rı­nı­ ar­ka­sın­da­ bı­ra­ka­rak dağ­da­öz­gür­lük­yü­rü­yü­şü­ne­ko­yu­lan öz­gür­ kız…­ Med­ya­ bu­ tarz­la­ salt rek­lam­ya­pıp­pa­ra­ka­zan­mı­yor.­Sis­te­min­ba­sın-ya­yın­or­gan­la­rı,­ti­raj­ve rey­ting­yük­selt­mek­için,­çıp­lak­ka­dın fo­toğ­raf­la­rı­ve­can­lı­be­den­le­ri­ni­kul­la­na­rak,­ ka­dı­nın­ be­den­sel-ruh­sal tüm­ do­ğa­sı­nı­ sö­mü­rü­yor.­ Po­pü­ler kül­tü­rü­ de­ bu­ zemin­ üze­rin­den­ ya­ya­rak,­ top­lu­mu­ iyi­ce­ de­je­ne­re­ edi­yor.­ Top­lu­mun­ var­lı­ğı­ için­ önem­li olan­öz­gür­lük­gi­bi­ba­zı­kav­ram­la­rın içi­ni­bo­şal­ta­rak­on­la­rı­tek­rar­top­lu­mun­kul­la­nı­mı­na­sokuyor.

Hikâye hep aynı

Son­za­man­lar­da­sa­yı­sı­hız­la­ço­ğa­lan­Türk­di­zi­le­ri,­es­ki­den­çok­ya­yın­la­nan­Bre­zil­ya­di­zi­le­ri­ni­hiç­arat­mı­yor.­ Ko­nu­ hep­ ay­nı.­ Fa­kir­ er­ke­ğin sev­gi­li­si­ne­zen­gin­bir­er­kek­âşık­ol­muş­tur.­Aşk­mü­ca­de­le­si­so­nu­cu­fa­kir­er­kek­bir­an­da­zen­gin­le­şe­rek­ka­dı­nın­kar­şı­sı­na­çı­kar.­Ka­dın­da­as­lın­da­ hep­ onu­ sev­di­ği­ni,­ an­cak­ ko­şul­lar­dan­do­la­yı­ön­ce­ki­zen­gin­le­ev­len­mek­ mec­bu­ri­ye­tin­de­ kal­dı­ğı­nı­ an­la­ta­rak­göz­ya­şı­dö­ker.­Hi­kâ­ye­nin­na­sıl son­la­na­ca­ğı­nı­bil­di­ği­miz­için,­me­rak et­me­ye­ ge­rek­ ol­ma­dı­ğı­ hal­de­ yi­ne me­rak­ede­riz.­ Ka­nal­lar­ara­sın­da­ki­re­ka­bet­ten­do­la­yı,­oyun­cu­la­rı­fark­lı­olan,­an­cak­ay­nı­ içe­rik­li­ di­zi­ler­ oy­na­tı­lır.­ İz­le­yi­ci olan­yok­sul­er­kek­ler­bir­an­da­zen­gin ol­ma­ve­sev­dik­le­ri­gü­zel­ka­dın­kar­şı­sı­na­ öy­le­ce­ çık­ma­ ha­yal­le­ri­ ku­ra­rak sis­te­min­ azı­lı­ çar­kı­nı­ gö­re­mez­ ha­le ge­lir­ler.­ Ka­dın­lar­ ya­şa­dık­la­rı­ bu­na­lım­la­rın­se­bep­le­ri­ni­ara­mak­tan­zi­ya­de­be­yaz­at­lı­kur­ta­rı­cı­yı­bek­ler­ler.

Medya şiddeti kışkırtıyor

Med­ya­ baş­ta­ ka­dın­ ol­mak­ üze­re tüm­top­lum­üze­rin­de­ken­di­si­şid­det ya­ra­tır­ken­ bir­ de­ fi­zi­ki­ şid­de­ti­ iş­le­ye­rek­ meş­ru­laş­tı­rı­yor.­ Er­kek­ ege­men­li­ği­ni­si­lah­ve­pa­ra­ile­öz­deş­leş­ti­ren­man­tı­ğın­hâ­kim­ol­du­ğu­se­nar­yo­lar,­top­lum­sal­şid­de­tin­kış­kır­tı­cı­lı­ğı­nı­ ya­pı­yor.­ Bu­nun­ be­de­li­ni­ en­ çok ka­dın­ve­ço­cuk­lar­ödü­yor.­ Şid­de­tin­ il­köğ­re­tim­de­ki­ ço­cuk­la­ra ka­dar­ in­me­si­ son­ de­re­ce­ ür­kü­tü­cü.

Ar­ka­da­şı­nı­ bı­çak,­ si­lah­ vb­ alet­ler kul­la­na­rak­ya­ra­la­ma­ve­öl­dür­me­ha­ber­le­ri­ni­ga­ze­te­sü­tun­la­rın­da­sık­sık gö­rü­yo­ruz.­Ün­lü­le­rin­sev­gi­li­le­rin­den da­yak­ ye­me­le­ri­ni­ if­şa­ eden­ prog­ram­lar­da­ka­dı­na­yö­ne­lik­şid­det­açık bir­şe­kil­de­teş­vik­edi­li­yor.­Hat­ta­ka­dın­la­rın­bu­şid­det­ten­hoş­lan­dı­ğı­ima edi­le­rek,­ ka­dı­na­ şid­det­ uy­gu­la­mak top­lum­nez­din­de­meş­ru­laş­tı­rıl­ma­ya ça­lı­şı­lı­yor.­Çün­kü­bir­çok­ka­dın­‘Ün­lü sa­nat­çı­lar,­man­ken­ler­da­yak­yi­yor­sa be­nim­ da­yak­ ye­mem­ çok­ do­ğal­dır’ diye­dü­şün­me­ye­baş­lı­yor.­Ay­nı­fik­ri­yat,­er­kek­için­­de­ge­çer­li­olu­yor.­

Hedef kitle kadınlar

Ka­mu­sal­ med­ya,­ ağır­baş­lı,­ bil­gi­li, ça­lış­kan,­ fe­da­kâr­ ka­dın­ mo­de­li­ni, özel­ med­ya,­ ka­dı­nın­ mah­re­mi­ne­ gi­re­rek­“çağ­daş­ka­dın­çiz­gi­si­ni”­(!)­kul­lan­dı.­80’le­rin­li­be­ral­dal­ga­sı­için­de, tü­ke­ti­min­ kut­sal­lı­ğı,­ med­ya­ ara­cı­lı­ğıyla­top­lu­ma­be­nim­se­til­di.­Ne­ya­zık ki­tü­ke­tim­için­he­def­kit­le­de­ka­dın, rek­lam­ara­cı­da­ka­dın.­Ka­dın­la­rın­TV ek­ran­la­rı­nı­ga­ze­te,­der­gi­say­fa­la­rı­nı, rad­yo­fre­kans­la­rı­nı­ken­di­le­ri­için­kul­la­na­cak­la­rı­gün­ne­za­man?

26

KADIN

EYLÜL 2006

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

AYŞELER UYANIN ALİLERİ UYANDIRIN!

Duygu Asena’yı uğurladık

T

KADER AY ür­ki­ye’nin­en­ta­nın­mış­fe­mi­nist­le­rin­den­bi­ri­ol­du­Duy­gu­Ase­na.

Ya­ da­ da­ha­ doğ­ru­su,­ fe­mi­nist de­yin­ce­ ço­ğu­ ki­şi­nin­ ak­lı­na­ ilk­ ge­len isim­di­o.­Ço­ğun­luk­onu,­ar­tık­bir­slo­gan ola­rak­ di­li­mi­ze­ yer­le­şen­ “Ka­dı­nın­ Adı Yok”­ isim­li­ ki­ta­bıy­la­ ta­nı­dı.­ Ama­ ben asıl,­ 1978’de­ Kadınca der­gi­si­ni,­ ger­çek­ten­ ka­dın­ca­ mev­zu­la­ra­ değ­mek üze­re­“ele­ge­çir­di­ğin­de”­yaz­mış­ol­du­ğu ya­zı­nın­baş­lı­ğı­nı­sev­dim:­“Ay­şe­ler­uya­nın,­Ali­le­ri­uyan­dı­rın!”­

kü­çüm­sen­mek­ten,­ aşa­ğı­lan­mak­tan kur­tu­la­ma­dı.­ En­çok­oku­nan­ka­dın­ya­zar­lar­dan­bi­ri ol­du,­ giz­li­ sak­lı­ okun­du­ bel­ki,­ okur­ken gö­rül­me­kor­ku­suy­la,­uta­na­sı­kı­la­okun­du,­ama­okun­du,­hem­de­çok.­Genç­kız­la­rın­ido­lü,­ol­gun­ka­dın­la­rın­yol­gös­te­ri­ci­si­ol­ma­sı­en­gel­le­ne­me­di.­1980’li­yıl­lar­iti­ba­riy­le,­çok­az­ka­dı­nın­sö­zü­nü­et­me­ce­sa­re­ti­gös­ter­di­ği­za­man­lar­iti­ba­riy­le,­ka­dın­cin­sel­li­ğin­den­ko­nuş­tu­yük­sek­ ses­le;­ bas­tı­ra­ bas­tı­ra­ yaz­dı­ or­gazm,­kür­taj,­çif­te­stan­dart­lı­ah­lak,­be­kâ­ret­kont­ro­lü­ve­şid­det­üze­ri­ne.­Ev­li­li­ğe­ ka­rış­tı,­ ka­rı­ ko­ca­ ara­sı­na­ gir­di,­ ka­dın­la­rın­ya­tak­oda­la­rı­na­gir­di.­Özel­ala­na­gir­di,­ra­hat­sız­et­ti­ve­do­la­yı­sıy­la­hır­pa­lan­dı.­

Kadın hareketinde ilkler

O en çok okunan kadın yazarlardandı

Duy­gu­ Ase­na’yı,­ iki­ yıl­dır­ di­ren­di­ği, bey­nin­de­ki­ tü­mör­ ne­de­niy­le­ 30­ Tem­muz­ 2006’da­ kay­bet­tik.­ 1­ Ağus­tos’ta ön­ce­ son­ dö­nem­de­ ça­lış­tı­ğı­ Vatan ga­ze­te­sin­de,­ ar­dın­dan­ Ata­türk­ Kül­tür Mer­ke­zi’nde­ ya­pı­lan­ tö­ren­den­ son­ra, ka­dın­la­rın­omuz­la­rın­da,­“Ka­dın­lar­var­dır”­ şar­kı­sı­ eş­li­ğin­de,­ çok­ sev­di­ği­ sa­rı gül­ler­le­uğur­lan­dı.

Gizli saklı okundu

“Çir­kin­ ka­dın­lar­ fe­mi­nist­ olur”­ ta­bu­su­nu­yı­kan­ka­dın­lar­dan­dı­Ase­na.­Fe­mi­niz­min­ en­ gö­rü­nür­ be­yaz­ yü­züy­dü.

“Hiç­bir­za­man­ısı­ran­fe­mi­nist­ler­den­ol­ma­dı”­di­yor­Ay­şe­Ar­man.­Evet,­ısır­ma­dan,­tır­ma­la­ma­dan,­top­ye­kûn­al­tüst­et­me­den­ya­na­ol­ma­dı­hiç.­“Aşı­rı­fe­mi­nist de­ğil­di”­di­ye­sev­giy­le­sa­vu­nan­la­rı,­“As­lın­da­ er­kek­le­ri­ se­ver­di”­ di­ye­ ar­ka­ çı­kan­la­rı­da­ol­du.­Bu­na­rağ­men­la­net­le­nen­ka­dın­lar­dan­dı.­Er­ke­ği­ka­dı­nı,­ile­ri­ci­si­ge­ri­ci­si,­sağ­cı­sı­sol­cu­su­ta­ra­fın­dan

Tür­ki­ye­ ka­dın­ ha­re­ke­ti­ için­de­ ye­ri­ni bi­len­ka­dın­lar­dan­bi­riy­di.­1980’ler­ye­ni ye­ni­ şe­kil­len­me­ye­ baş­la­yan­ fe­mi­nist ekip­le­rin­ ve­ söy­lem­le­rin­ he­nüz­ pek­ az kar­şı­lık­ bul­du­ğu­ yıl­lar­dı.­ “Tür­ki­ye’de ka­dın­ hak­la­rı­na,­ çok­ id­di­alı­ söy­lü­yo­rum,­Kadınca der­gi­si­çı­kıp­da­bu­ka­dar il­gi­ gö­re­ne­ ka­dar­ hiç­bir­ ya­yın­ il­gi­ gös­ter­mi­yor­du.­ Kadınca’nın­ çı­kıp­ sa­tış­la­rın­art­ma­sıy­la­ya­vaş­ya­vaş­bu­ko­nu­lar gün­de­me­ gel­me­ye­ baş­la­dı.­ Onun­ için bu­gün­fe­mi­nizm­de­nin­ce,­ak­la­ben­ge­li­rim.­Oy­sa­Şi­rin­Te­ke­li’ler­var.­Onun­ya­nın­da­ne­fis­bir­aka­de­mis­yen­ekip­var­dı.

Ama­ du­yu­ra­mı­yor­lar­dı­ ses­le­ri­ni,­ ben du­yur­du­ğum­ için­ ben­ akıl­da­ kal­dım.

Hal­bu­ki­ on­lar­ ben­den­ çok­ da­ha­ bil­gi­li bu­ko­nu­da”­di­yor­du­Duy­gu­Ase­na.­ Ase­na’nın­söz­ko­nu­su­et­ti­ği­yıl­lar,­bir­kaç­ en­te­lek­tü­el­ ka­dı­nın­ bi­linç­ yük­selt­me­grup­la­rıy­la­ya­na­ya­na­dur­ma­ya­ça­lış­tı­ğı,­Ju­li­et­Mitc­hell’in­Kadınlık Durumu gi­bi­ ki­tap­la­rı­ çe­vi­re­rek­ “fe­mi­nizm di­li”­ oluş­tur­ma­ya­ ça­lış­tı­ğı,­ Feminist, Kaktüs gi­bi­ der­gi­ler­le­ ide­olo­jik­ yö­ne­lim­le­ri­ni­ be­lir­le­me­ye­ ça­lış­tı­ğı,­ ger­çek­ten­ “zor”­ za­man­lar­dı.­ Da­ha­ ge­nel­ bir ba­kış­ açı­sıy­la,­ as­lın­da­ o­ dö­nem­le­re “yer­li”­fe­mi­nist­ekol­le­rin­olu­şum­sü­re­ciy­di­de­mek­müm­kün.­Do­la­yı­sıy­la­Ase­na’ya­hem­dö­nem­hem­de­yö­ne­lim­iti­ba­riy­le,­Tür­ki­ye’de­gü­leç­yüz­lü­fe­mi­niz­min,­ li­be­ral­ fe­mi­niz­min­ tem­sil­ci­siy­di di­ye­bi­li­riz.

Kartpostal hikâyesi

Tür­ki­ye­ sol­ ha­re­ke­ti­nin­ ise­ Duy­gu Ase­na­ile­en­yer­siz­he­sa­bı,­as­lı­na­ba­kı­lır­sa,­ ken­di­ öl­çe­ğin­de­ onu­ aşa­ğı­la­ma yön­te­mi,­ “kart­pos­tal­ hi­kâ­ye­si”dir.­ Can Yü­cel’le­söz­de­bir­söy­le­şi­si­ne­mal­edi­len,­Ase­na’nın­ise,­“15­yıl­dır­üze­rim­den ata­ma­dı­ğım,­ger­çek­le­hiç­il­gi­si­ola­ma­yan­bir­if­ti­ra”­de­di­ği­bu­hi­kâ­ye­nin­bin­bir­ver­si­yo­nu­bu­lun­mak­ta­dır.­De­fa­lar­ca yaz­ma­sı­na­ rağ­men,­ as­lın­da­ Ece­ Ay­han’a­ait­olan­“Nâ­zım­Hik­met,­kart­pos­tal­şa­ir­dir”­sö­zü,­onun­la­ve­onun­sol­la me­sa­fe­siy­le­öz­deş­leş­miş­tir.­

Gazeteci ve yazar Asena

1946­yı­lın­da­İs­tan­bul’da­do­ğan­Duy­gu Ase­na,­ İs­tan­bul­ Üni­ver­si­te­si­ Ede­bi­yat Fa­kül­te­si­Pe­da­go­ji­Bö­lü­mü­me­zu­nu­dur.

Kı­sa­bir­sü­re­pe­da­gog­ve­me­tin­ya­za­rı ola­rak­ ça­lış­tık­tan­ son­ra,­ 1972’den­ iti­ba­ren­ga­ze­te­ci­lik­yap­ma­ya­baş­lar.­Hürriyet, Söz, Sabah, Güneş, Cumhuriyet, Yarın ve­son­ola­rak­Vatan ga­ze­te­sin­de kö­şe­ ya­zar­lı­ğı,­ Kadınca, Bella Bayan, Kim, Negatif, Onyedi, Ev Kadını der­gi­le­rin­de­ise­yö­ne­ti­ci­lik­ya­par.­ 1987­yı­lın­da­ya­yım­la­nan­ilk­ki­ta­bı­Kadının Adı Yok bir­yıl­için­de­40­bas­kı­ya­pa­rak­ sa­tış­ re­kor­la­rı­ kır­dı.­ Şi­rin­ Te­ke­li’nin­“Tür­ki­ye­fe­mi­niz­mi­nin­ma­ni­fes­to­su­dur”­ di­ye­ ta­nım­la­dı­ğı­ ki­tap,­ Al­man­-

Çoğu kişi Asena’yı bir slogan haline gelen “Kadının Adı Yok” isimli kitabı ile tanıdı, sonra da hemen lanetledi.

1 Ağustos’ta “Mutlu uyu Duygu, kadının adı var” yazılı pankartla, “Kadınlar vardır, kadınlar her yerde” şarkısı eşliğinde, kadınların omuzlarında sarı güllerle uğurlandı. Bizler de “Rahat uyu Duygu, Ayşeler uyumuyor” diyerek uğurladık onu.

ya,­ Hol­lan­da­ ve­ Yu­na­nis­tan’da­ da­ ya­yım­lan­dı.­ An­cak­ 1998’de­ Baş­ba­kan­lık Kü­çük­le­ri­ Mu­zır­ Neş­ri­yat­tan­ Ko­ru­ma Ku­r u­lu­ ta­ra­fın­dan­ mu­zır­ bu­lun­du­ğu için­ya­sak­lan­dı.­Ase­na­aç­tı­ğı­da­va­yı­ka­zan­dı­ve­ki­tap­2­yıl­son­ra­tek­rar­ya­yım­lan­dı.­ Ar­dın­dan­ Atıf­ Yıl­maz­ ta­ra­fın­dan fil­me­ alın­dı­ ve­ iz­len­me­ re­ko­ru­ kı­ran film­ler­den­bi­ri­ol­du.

Di­ğer­ ki­tap­la­rı;­ Aslında Aşk da Yok (1989),­Kahramanlar Hep Erkek (1992), Değişen Bir Şey Yok (1994),­Aynada Aşk Vardı (1997),­Aslında Özgürsün (2001), Aşk Gidiyorum Demez (2003),­ Paramparça (2004).

Asena’yı son yolculuğuna beyazlar giymiş kadınlar uğurladı

EYLÜL 2006

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

SANAT

27

NASIL ANLAMALI ?

Bir sergi: Tüm dünyanın işçileri

Siz fevkalade tabloları seyrederken ayaklarınızın altında seslerini bile duymadığınız "direnişçiler" vardır. Burjuvazi istese de istemese de proleteryayı ezer; bu koşulların getirdiği bir durumdur. Üstelik bu ezme ilişkisinde izleyici sürekli ezen konumunda olduğundan sürekli bir karşıt duyguyla negatif ilişki kurmaya körüklenir.

S

M. POLAT

anat­çı­Ser­kan­Öz­ka­ya­2002­şu­bat­ayın­da­İs­tan­bul­Pro­je­4L­Sa­nat­ Mer­ke­zi’n­de­ "ye­ni­den­ bak" ser­gi­si­ için­de­ bir­ baş­ka­ ser­gi­ mey­da­na ge­tir­miş­ti.

Ser­gi­dı­şın­da­me­kân­da­bir­yer­leş­tir­me eser/eser­ler­söz­ko­nu­suy­du.­Ser­gi­sa­lo­nu­nun­yü­ze­yi­7-8­cm­yük­sek­li­ğin­de­kır­mı­zı­renk­li­yak­la­şık­12.000­pro­le­ter­ile kap­lan­mış­tı.­Ka­ba­gö­rü­nüş­lü­bu­kü­çük, kır­mı­zı­iş­çi­le­rin­hep­si­nin­sol­yum­ruk­la­rı ha­va­day­dı.­ Pro­le­ter­ler­ sün­ger­ mal­ze­me­den­ya­pıl­mış­lar­dı.­Do­la­yı­sıy­la­kü­çük bir­me­kân­da­12.000­pro­le­ter­ya­her­ya­nı­kap­la­dı­ğı­için­ser­gi­yi­ge­zer­ken­baş­ka bir­im­kân­ol­ma­dı­ğın­dan­yer­de­ki­bu­pro­le­terleri­ ez­mek­ zo­run­day­dı­nız.­ Fa­kat ayak­la­rı­nı­zın­al­tın­da­ka­la­rak­ezi­len­pro­le­ter­ elas­ti­ki­ bir­ ya­pı­ya­ sa­hip­ ol­du­ğu için­ bir­kaç­ sa­ni­ye­ için­ iç­le­ri­ne­ ge­çi­yor son­ra­tek­rar­top­la­na­rak­es­ki­ha­li­ni­alı­yor­ve­sol­yum­ru­ğu­nu­yi­ne­ha­va­ya­kal­dı­rı­yor­du.­ Bu­il­ginç­uy­gu­la­ma­ya­bu­ser­gi­de­her­han­gi­ bir­ isim­ ve­ril­me­me­si­ne­ rağ­men, ser­gi­nin­ge­nel­adı­"kır-mı-zı"­idi.­Sa­nat­çı­ bu­ gün­ler­de­ çağ­rıl­dı­ğı­ Ko­pen­hag Char­lot­ten­borg­ Mü­ze­si'nde­ açı­lan­ "Ye­ni Dün­ya­ Üze­rin­de­ Kök­ten­ Eği­lim­ler"­ ad­lı ser­gi­yi,­ ­ bu­ se­fer­ 40.000­ iş­çiy­le­ iş­gal edi­yor­du.­ Öte­ yan­dan,­ bu­ de­fa­ uy­gu­la­ma/yer­leş­tir­me­nin­Türk­çede­"tüm­dün­ya­nın­iş­çi­le­ri"­an­la­mı­na­ge­len­Al­man­ca bir­adı­var­dı;­­"Pro­le­ta­ri­at­al­ler­Län­der".­

Hepsi kırmızı giymiş, tektip işçiler

Ya­rat­tı­ğı­çağ­rı­şım­lar­bi­zi­eser­hak­kın­da­na­sıl­de­ğer­len­dir­me­ya­pa­ca­ğı­mız­ko­nu­sun­da­te­red­dü­de­gö­tü­rü­yor.­İçe­ri­ğin­de­ki­ yo­ğun­ si­ya­sal­ gön­der­me­ onu­ salt bir­ sa­nat­sal­ ürün­ ola­rak­ de­ğer­len­dir­mek­ten­alı­ko­yu­yor.­ Şöy­le­ke­na­rın­dan­an­la­ma­gay­re­ti­mi­ze baş­lar­sak,­ işe­ pro­le­ter­ya­nın­ ren­gi­ni oku­mak­tan­ gi­ri­şe­bi­li­riz.­ Bi­lin­di­ği­ gi­bi kır­mı­zı-kı­zıl­renk­sos­ya­list­mü­ca­de­le­nin kul­lan­dı­ğı­ renk­ler­den.­ Çağ­rı­şım­ ola­rak o­ hem­ ye­ni­yi,­ ge­le­ce­ği­ tem­sil­ eden­ gü­ne­şin­ şa­fak­ta­ki­ renk­ to­nu­dur,­ hem­ de mü­ca­de­le­nin­ çe­tin­li­ği­nin­ ve­ be­del­ öde­me­nin­­gös­ter­ge­si­ola­rak­ka­nı­çağ­rış­tı­rır.­ Pro­le­ter­ya­ bu­ ha­liy­le­ (kı­zıl­la­ra­ bü­rün­müş)­hâlâ­en­ra­di­kal­ren­gi­üze­rin­de ta­şı­ya­rak­ter­ci­hi­ni­ve­sa­fı­nı­seç­miş­olu­yor.­

Öte­yan­dan,­bu­eser­le­re­ya­kın­dan­ba­kıl­dı­ğın­da,­ on­la­rın­ es­te­ti­ze­ edil­mek­ten bi­le­rek­uzak­bı­ra­kıl­dı­ğı,­ka­ba­bi­çim­li­ol­duk­la­rı­ gö­rü­lü­yor.­ Şüp­he­siz­ bu­ bi­linç­li bir­bi­çim­ter­ci­hi­dir.­On­lar­bu­gö­rü­nüş­le­riy­le­ sis­tem­le­ ba­rı­şık,­ kon­for­mi­ze­ edil­miş,­ eli­tizm­ yan­lı­sı,­ ken­di­ sı­nı­fı­ için­de kat­man­lar­la­ko­num­lan­dı­rı­la­rak,­sı­nıf­bi­lin­ci­ne­ ya­ban­cı­laş­mış­ gü­nü­müz­ iş­çi­ ti­pin­den­ ay­rı­lıp,­ ka­pi­ta­liz­min­ da­ha­ ge­ri dö­nem­le­rin­de­ki­ iş­çi­ sem­bol­le­ri­ni­ ak­la ge­ti­ri­yor.­ 1920'le­rin­ bir­ grev­ afi­şin­den fır­la­mış­gi­bi­ler.­ Yi­ne­ be­lir­gin­ bir­ ter­cih­le­ hep­si­nin­ sol yum­ruk­la­rı­ ha­va­da­dır,­ bu­ hal­le­riy­le­ is­yan­ha­li­ni­gös­te­rir­gi­bi­ler,­sü­rek­li­is­yan ha­li,­sü­rek­li­ka­rar­lı­lık.­Se­çi­len­yum­ruk­la­rın­sol­ko­la­ait­ol­ma­sı­ta­bii­ki­se­bep­siz­ de­ğil.­ Bü­tün­ bun­la­rı­ dü­şü­nür­ken; sa­nat­çı­nın­bi­linç­li­bir­ter­cih­ya­pıp­pro­le­ter­ya­nın­mü­ca­de­le­ci­ya­nı­nı­gös­ter­di­ği­ni dü­şü­ne­bi­li­riz,­ama­öte­yan­dan­ter­cih­et­ti­ği­gös­ter­me­bi­çi­mi­bel­ki­de­ül­kü­leş­ti­ri­ci­dev­rim­ci­söy­lem­den­dev­şir­di­ği­pro­le­ter­ya­ iko­nu­nu­ tek­rar­la­mak­tan­ öte­ bir şey­ de­ğil­dir.­ Bu­nu­ an­lam­lan­dı­ran­ bir gös­ter­ge­­de­şu­dur:­hep­si­kır­mı­zı­giy­miş tektip­ iş­çi­ler­dir­ bun­lar,­ hiç­bir­ fark­lı özel­lik­le­ri­ yok­tur.­ Tektip­ oluş­la­rıy­la­ di­sip­li­ni­ve­mü­ca­de­le­ka­rar­lı­lı­ğı­nı­ser­gi­ler gi­bi­dir­ler.­ Üs­te­lik­ ese­rin­ ad­lan­dı­rıl­ma­sı da­onun­coğ­ra­fi­fark­lı­lı­ğa­gö­re­bi­le­fark­lı özel­lik­ler­gös­ter­me­di­ği­ni­an­la­tı­yor­gi­bi­dir:­ "tüm­ dün­ya­nın­ iş­çi­le­ri".­ Bel­ki­ ka­ri­ka­tür­leş­ti­ri­ci…­bi­raz­da­ha­de­şe­le­mek­te fay­da­var.­

Ayaklar altında ecüş bücüş binlerce insan

Eser­le­rin­ bo­yu­tu­nun­ 7-8­ cm­ ol­ma­sı an­la­tı­mın­ ge­re­ği­ ola­bi­lir.­ Eğer­ sa­nat­çı; siz­ her­ ne­ ka­dar­ ezer­se­niz­ ezin­ o­ yi­ne dim­dik­aya­ğa­kal­ka­cak­ve­di­re­ne­cek­de­me­ye­ ça­lı­şı­yor­sa,­ bu­ bo­yut­ ide­al­dir. Çün­kü­ak­tif­bir­an­la­tım­yo­lu­gö­ze­ti­le­rek ha­zır­la­nan­ ser­gi­yi­ ge­zen­ in­san­lar,­ bu an­la­tı­mı­ an­la­ma­nın­ tek­ yo­lu­ ola­rak­ bu pro­le­ter­ya­la­rın­ ön­ce­ ezil­me­si­ni,­ son­ra­ da­ es­ki­ for­mu­nu­ al­ma­sını­ gör­me­li­ler.

Böy­le­ce,­bi­ri­le­ri­nin­on­la­rı­ez­me­si­ge­rek­li­ol­mak­ta.­İş­te­eser­le­rin­bo­yu­tu­bu­nun için­ide­al.­Ama­di­ğer­yan­dan­gö­zü­nüz­de can­lan­dı­rır­sa­nız;­ ayak­lar­ al­tın­da­ ecüş bü­cüş­ bin­ler­ce­ in­san.­ On­la­rın­ ­ güç­le­ri­nin­ne­ola­bi­le­ce­ği­ni­dü­şün­dü­ğü­nüz­de­az ön­ce­di­re­niş­çi­de­di­ği­niz­in­san­lar­bir­den

kör­bir­ka­ra­rın­sap­lan­tı­sı­için­de­ki­inat­çı­lar­olur­lar.­Ka­rın­ca­lar­gi­bi­çok,­fa­re­ler ka­dar­kü­çük.

Sanat / haz etkinliğine toplu katılım

Yi­ne,­ez­me­me­se­le­si­ni­de­fark­lı­açı­lar­dan­ gö­re­bi­li­riz.­ Sa­nat­çı­ çağ­daş­ sa­nat ser­gi­si­ni­ge­zen­le­ri­bur­ju­va­ola­rak­gö­re­bi­lir,­-ki­muh­te­me­len­oran­ola­rak­bas­kın bir­şe­kil­de­böy­le­dir-­bu­du­rum­da­sa­nat­çı­pro­le­ter­ya­yı­bur­ju­va­zi­nin­ayak­la­rı­nın al­tı­na­atar.­Ser­giyi­gez­me­ye­ge­len­kim­se­nin­bu­eser­le­ri­çiğ­ne­me­den­geç­me­si­nin­im­kâ­nı­yok­tur.­Eser­ler­her­ya­na­çiğ­ne­me­den­ geç­me­yi­ im­kân­sız­laş­tı­ra­cak şe­kil­de­yer­leş­ti­ril­miş­tir.­Siz­is­te­se­niz­de is­te­me­se­niz­ de­ on­la­rı­ ez­me­niz­le­ eş­za­man­lı­ ola­rak­ bir­ sa­nat/haz­ et­kin­li­ği­ne ka­tı­lır­sı­nız.­Siz­fev­ka­la­de­tab­lo­la­rı­sey­re­der­ken­ ayak­la­rı­nı­zın­ al­tın­da­ ses­le­ri­ni bi­le­ duy­ma­dı­ğı­nız­ "di­re­niş­çi­ler"­ var­dır. Şöy­le­an­la­şı­la­bi­lir­mi?­Bur­ju­va­zi­is­te­se de­ is­te­me­se­ de­ pro­le­ter­ya­yı­ ezer;­ bu ko­şul­la­rın­ge­tir­di­ği­bir­du­rum­dur.­Üs­te­lik­ bu­ ez­me­ iliş­ki­sin­de,­ iz­le­yi­ci­ sü­rek­li ezen­ ko­nu­mun­da­ ol­du­ğun­dan­ sü­rek­li bir­kar­şıt­duy­guy­la­ne­ga­tif­iliş­ki­kur­ma­ya­kö­rük­le­ni­r.

Sa­nat­çı­üze­ri­ne­ya­zıl­mış­bir­kri­tik­ya­zı­sın­da­ bu­ eser­den­ söz­ açı­lın­ca,­ ya­zar bu­ ese­rin­ sa­nat­çı­nın­ si­ya­sal­ gön­der­me yap­tı­ğı­ en­der­ ör­nek­ler­den­ ol­du­ğu­nu söy­lü­yor.­Bu­ka­dar­sı­nıf­vur­gu­su­yük­sek bir­ese­rin­baş­ka­ör­nek­ler­ol­ma­dan­or­ta­ya­çık­mış­ol­ma­sı­da­sa­nat­çı­nın­kay­gı­la­rı­nın­an­la­şıl­ma­sı­nı­güç­leş­ti­ri­yor.­

Gerçek işçiler/1Mayıs kutlamalarında

Parti propagandası için proleter bebekler

Bi­tir­me­den­ön­ce­il­ginç­bir­bil­gi­ak­tar­mak­ye­rin­de­ola­cak.­Sa­nat­çı­nın­2000­yı­lın­da­ya­yımla­nan­ken­di­not­la­rın­da­eser­le­il­gi­li­il­ginç­bir­bil­gi­var.­Alın­tı­la­ya­lım: "Ak­lı­ma­ge­len­bir­di­ğer­pro­je­de­Pro­le­ta­ri­at­ al­ler­ Län­der.­ Be­nim­ kü­çük­ pro­le­te­rim.­ Kır­mı­zı,­ yu­mu­şak­ ve­ sı­kış­tı­ra­bi­lir bir­ fi­gür­dü­ bu­ ve­ sı­kış­tır­dık­tan­ son­ra ser­best­ bı­ra­kın­ca­ birkaç­ sa­ni­ye­ için­de es­ki­ bi­çi­mi­ni­ ka­za­nı­yor­du.­ Bu­nu­ İs­tan­bul'da­ki­ bir­ ko­mü­nist­ par­ti­ye­ öner­dim.

Mil­yon­lar­ca­ kü­çük­ pro­le­ter­ üre­tip­ yan­daş­la­rı­na­ve­re­bi­lir­ler­di.­Ney­se,­iç­ten­lik­le mi,­ alay­cı­lık­la­ mı­ öner­di­ği­mi­ an­la­ma­dı­lar.­"Sa­nat­çı­nın­do­lay­lı­yol­lar­dan­iliş­ki­ye geç­ti­ği­ par­ti­ ÖDP'dir.­ Böy­le­ bir­ fik­re­ si­ya­si­ kad­ro­la­rın­ ver­di­ği­ tep­ki­yi­ gör­mek ger­çek­ten­il­ginç­olur­du.­Alın­tı­nın­or­ta­ya çı­kar­dı­ğı­ önem­li­ bir­ de­tay­ var.­ ­ Sa­nat­çı as­lın­da­ ese­ri­ ilk­ ola­rak­ kü­çük­ bib­lo­lar ola­rak­ta­sar­la­mış­ve­bu­ha­liy­le­da­ğı­tı­la­bi­lir,­bel­ki­sa­tı­la­bi­lir­bir­mas­kot­gi­bi­dü­şün­müş.­ Fik­rin­ bi­zi­ esas­ il­gi­len­di­ren biçimini­za­man­la­kazandığı­gö­rü­lü­yor.

So­nuç­ola­rak­eser­hak­kın­da­bü­tün­lük­lü­bir­yar­gı­ge­liş­tir­mek,­güç­ol­du­ğu­ka­dar­ge­rek­siz­­de.­Se­yir­ci­de­olu­şan­de­ği­şik­ tep­ki­ler­ ve­ ter­cih­ler­le­ eser­ fark­lı oku­ma­la­rı­müm­kün­kı­lar.­La­fı­bağ­lar­ken son­ bir­ so­ru:­ Eser­ İs­tan­bul'da­ yak­la­şık 12.000­adet­ola­rak­ser­gi­len­miş­ken,­Ko­pen­hag'da­ bu­ sa­yı­nın­ 40.000'i­ bul­ma­sın­dan,­ bu­ iş­çi­le­rin­ bu­ sü­re­ için­de­ ör­güt­le­ne­rek­ bü­yü­dük­le­ri­ so­nu­cu­nu­ mu çı­kar­ma­lı­yız?­ Ama­ Ko­pen­hag'da­ boy­la­rı­nın­de­ğiş­me­di­ğini­de­ek­lemeli…

28

SANAT

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

EYLÜL 2006

ÇOCUK EDEBİYATI: BİR VARMIŞ, BİR YOKMUŞ

“Alice, Keloğlan, Pinokyo, Küçük Kara Balık nerede? Harry Potter’ın pelerininin altında”

Büyüklerin kitap oku-ya-madıkları için ortaya koydukları sebepler hepimizce malum... Peki gençler ve çocuklar?..

Onların okulda, dershanede, özel öğretmende harcadıkları zamanın dışında, eğlenceye ayırdıkları sürede “kitaplara” ne kadar yer var?

Ç

ARZU MİLDAN

ocuk­ve­ço­cuk­ede­bi­ya­tı­mer­kez­li­bir­ya­zı yaz­ma­ya­baş­la­ma­dan ön­ce,­he­pi­mi­zin­bil­di­ği­so­ru­la­rı­yol­­ha­ri­ta­sı­yap­ma­lı­di­ye dü­şü­nü­yo­rum...­

tir­di,­bil­gi­sa­yar­lar­ço­cuk­oda­la­rı­nın­baş­kö­şe­sin­de­ve­in­ter­net­de­nen­çok­önem­li­bir­akıl çe­li­ci­var.­

gi­sa­yar­la­rın­da…­He­pi­mi­zin ço­cuk­lu­ğun­da­çok­bü­yük­et­ki­si olan,­yıl­lar­geç­tik­çe­dö­nüp­dö­nüp­ye­ni­den­oku­du­ğu­muz­Kü­çük­Prens;­Örüm­cek­Adam’ın ma­ce­ra­la­rıy­la­kar­şı­laş­tı­rın­ca çok­sö­nük­ka­lı­yor.­Ay­rı­ca­kız ya­da­er­kek­ol­sun­bü­tün­ço­cuk­lar­bı­ra­kın­ki­tap­de­ğiş­to­ku­şu­yap­ma­yı,­Harry­Pot­ter’ın tek­bir­kar­tı­için­bü­tün­ki­tap­la­rı­nı­göz­den­çı­kar­ta­bi­li­yor­lar.

Ki­tap,­ço­cuk­la­rın­dün­ya­sı­na oku­ma­yı­öğ­ren­me­den­ön­ce bü­yük­bir­dost­luk­la,­ener­jiy­le gi­ri­yor...­Fa­kat­is­te­sek­de­is­te­me­sek­de­da­ha­üç­dört­ya­şın­dan­baş­la­ya­rak,­med­ya­nın­et­ki­si­al­tın­da­ka­la­rak,­her­ge­çen gün­ki­tap­tan­uzak­la­şı­yor­lar. Ör­ne­ğin­bir­bar­dak­bal­lı­sü­tü içi­rip,­yo­ğurt­lu­ıs­pa­na­ğı,­haş­lan­mış­ta­vu­ğu­ye­dir­mek­için uğ­raş­ve­ren­ve­bu­nu­sağ­la­-

Ço­cuk­la­ra­ro­man,­hi­kâ­ye­ve hat­ta­şi­ir­oku­ma­la­rı­nı­öne­rir­ken­ar­tık­re­ka­bet­et­me­miz­ge­re­ken;­park­ta­oy­na­mak­için bek­le­yen­ar­ka­daş­la­rı,­kır­mı­zı plas­tik­top­ya­da­iki­te­ker­lek­li bi­sik­let­le­gö­nül­le­rin­ce­gez­mek is­te­me­le­ri­de­ğil…­Kal­dı­ki­bu se­çe­nek­ler­za­ten­kış­ay­la­rı­ile bir­lik­te­ken­di­li­ğin­den­ra­fa kalk­mış­olu­yor­du­ve­ço­cuk boş­za­man­la­rı­nı­ki­tap­oku­ya­rak­de­ğer­len­di­ri­yor­du.­Fa­kat ar­tık­ha­yal­dün­ya­la­rı­nı­ge­liş­ti­re­cek,­yal­nız­lık­la­rı­nı­unut­tu­ra­cak,­on­la­ra­eğ­len­ce­li­za­man­lar­ge­çir­te­cek­mu­ci­ze,­ki­tap ola­rak­çık­mı­yor­kar­şı­la­rı­na...­ On­lar­has­ta­olup­yat­tık­la­rın­da­el­le­rin­de­ku­man­da,­sa­bah­tan­ak­şa­ma­ka­dar­te­le­viz­yon sey­re­dip,­­ai­le­le­ri­nin­ya­da ken­di­di­züs­tü­bil­gi­sa­yar­la­rın­da­oyun­oy­na­yıp,­ara­ba­ya­rış­-

Tüm­bu­ge­liş­me­ler,­ge­le­nek­sel­med­ya­kav­ra­mı­için­de­ka­lan­ço­cuk­ede­bi­ya­tı­nı­et­ki­le­miş­ve­her­şey­ön­le­ne­mez­bir bi­çim­de­de­ğiş­me­ye­baş­la­mış­tır.­Ki­tap­sa­de­ce­ken­diy­le­de­ğil,­ko­ca­bir­tek­no­lo­ji­ve­onun ge­tir­dik­le­riyle­de­re­ka­bet­et­mek­zo­run­da­ar­tık.­ Çün­kü­ço­cuk­lar­Kır­mı­zı­Baş­lık­lı­Kız’ın­çiz­gi­fil­mi­ni­en­az dört­de­ği­şik­ver­si­yon­la­sey­re­di­yor­lar…­Ali­ce,­Ha­ri­ka­lar­Di­ya­rı’n­da­do­la­şır­ken,­ço­cuk­lar elf­le­rin,­ho­bit­le­rin­dün­ya­sı­na gi­ri­yor­lar…­Beh­ren­gi’nin­Kü­çük­Ka­ra­Ba­lık’ını­oku­mak­ye­ri­ne,­ve­je­ter­yan­bir­kö­pekba­lı­ğı­nın­ma­ce­ra­la­rı­nı­iz­li­yor­si­ne­ma­da,­te­le­viz­yon­da­ya­da­bil­-

mak­için,­ço­cuk­la­rı­nı­te­le­viz­yon­kar­şı­sı­na­otur­tan­ai­le­le­rin sa­yı­sı­hiç­de­az­de­ğil.­ Ço­cuk­la­rı­nın­den­ge­li­ve­sağ­lık­lı­bes­len­me­si­için­özen­gös­te­ren­ebe­veyn­ler­ay­nı­öze­ni dü­şün­sel­ya­pı­la­rı­için­de­gös­te­ri­yor­lar­mı?­Dil­sel­ve­dü­şün­sel­ge­li­şim­le­ri­için­oku­ma­la­rı­şart,­onu­bi­li­yo­ruz...­“Ço­cu­ğun­ve­gen­cin­okul­ba­şa­rı­sı ile­ye­tiş­ki­nin­mes­lek­ba­şa­rı­sı oku­du­ğu­met­nin­ne­de­mek­is­te­di­ği­ni­doğ­ru­ola­rak­an­la­ma­ya­bağ­lı­dır.­Oku­du­ğu­nu­an­la­mak­için­de­in­sa­nın­her­yaş dö­ne­min­de­onun­il­gi­ve­kül­tür ala­nı­na­bağ­lı­me­tin­ler­le­kar­şı­laş­ma­sı­ge­re­kir.”­İş­te­böy­le­si bir­or­tam­da­ki­ta­bın­et­ki­le­yi­ci­li­ği­çok­za­yıf­ka­lı­yor.­

tı­rı­yor­lar,­şe­hir­ler­ku­ru­yor,­ca­na­var­la­rı­ye­ni­yor­lar...­ “Se­nin­ya­şın­day­ken­­bu­ro­ma­nı­çok­sev­miş­tim.­Oku­ba­ka­lım;­sen­de­be­ğe­nir­sin­bel­ki...”­de­mek,­el­le­ri­ne­geç­miş­te bel­lek­le­ri­mi­ze­ka­zı­nan­ço­cuk ro­man­la­rın­dan­bi­ri­si­ni­tu­tuş­tu­rup,­hiç­bir­ön­ha­zır­lık,­ge­çiş alış­tır­ma­sı­yap­ma­dan­ki­ta­bın ba­şı­na­oturt­mak­hak­sız­lık olur.­He­le­bir­de­o­ki­tap­ço­cu­ğun­il­gi­si­ni­çek­mez­se,­ikin­ci­si­ni­na­sıl­oku­ta­ca­ğız?...­Üçün­cü­sü­nü…­Ha­di­okut­tuk­di­ye­lim,­bir­sü­re­son­ra­ki­tap­gö­rün­ce­ar­ka­sı­na­bak­ma­dan­ka­ça­cak­du­ru­ma­gel­me­si­ni­na­sıl en­gel­le­ye­ce­ğiz?..­Bu­nu­bir­ya­şam­bi­çi­mi,­va­ro­luş­ko­şu­lu ola­rak­al­gı­la­ma­la­rı­nı,­en­ba­sit

Cevabı malum sorular

Oku­mak­ni­çin­önem­li­dir? Özel­lik­le­ço­cuk­la­ra­ve­genç­le­re­ki­tap­oku­ma­alış­kan­lı­ğı­nı ne­den­ka­zan­dır­ma­lı­yız?­Gü­nü­müz­ço­cuk­la­rı­nı­oku­mak­tan uzak­laş­tı­ran­se­bep­ler­ne­ler­dir?­Son­ola­rak­da­bu­alış­kan­lı­ğı­ka­zan­dır­ma­ça­ba­sın­da olan­ye­tiş­kin­ler,­gün­de­kaç­sa­at­le­ri­ni­bil­gi­sa­yar,­te­le­viz­yon ya­da­DVD­oy­na­tı­cı­kar­şı­sın­da ge­çi­ri­yor­lar?!­ Bü­yük­le­rin­ki­tap­oku-ya-ma­dık­la­rı­için­or­ta­ya­koy­duk­la­rı se­bep­ler­he­pi­miz­ce­ma­lum...­ Pe­ki­genç­ler­ve­ço­cuk­lar?..

On­la­rın­okul­da,­ders­ha­ne­de, özel­öğ­ret­men­de­har­ca­dık­la­rı za­ma­nın­dı­şın­da,­eğ­len­ce­ye ayır­dık­la­rı­sü­re­de­“ki­tap­la­ra” ne­ka­dar­yer­var?­ Pe­ki­ço­cuk­la­rın­ve­genç­le­rin ki­tap­la­rın­o­bü­yü­lü­dün­ya­sı­nın ka­pı­sı­nı­ara­la­ma­la­rı­nı­na­sıl sağ­la­ya­ca­ğız?­He­pi­miz­bi­li­yo­ruz­ki­bir­şe­yin­sü­rek­li­lik­ka­-

Ben; garip bir Keloğlanım

Küçük Kara Balık, Samed Behrengi (Türkçe baskı Can Yayınları)

zan­ma­sı­is­te­ni­yor­sa;­zor­la­ma, bas­kı,­kor­kut­ma­ya­da­ce­za ol­ma­ma­lı­dır.­O­yüz­den­bu­ka­pı­la­rı­açar­ken­han­gi­anah­tar­la­rı­kul­lan­ma­lı­yız?­

Kitap kurtları aranıyor

1980’ler­de­dün­ya­ki­tap­ve med­ya­pi­ya­sa­sın­da­baş­la­yan kök­lü­de­ği­şim­ler,­yak­la­şık­25 yıl­dır­ül­ke­miz­de­de­et­ki­li...­Te­le­viz­yon­lar­ar­tık­çok­ka­nal­lı; uy­du­lar,­yaş­lı­ve­ko­ca­dün­ya­mı­zı­kü­çük­bir­köy­ha­li­ne­ge­-

Çocuklara roman, hikâye ve hatta şiir okumalarını önerirken artık rekabet etmemiz gereken; parkta oynamak için bekleyen arkadaşları, kırmızı plastik top ya da iki tekerlekli bisikletle gönüllerince gezmek istemeleri değil…

EYLÜL 2006

SANAT

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

ifa­dey­le­oku­ma­alış­kan­lı­ğı­ka­zan­ma­sı­nı­na­sıl­sağ­la­ya­ca­ğız?

Ki­tap­ar­tık­de­va­sa­bir­tü­ke­tim­sek­tö­rü­nün­bir­mad­de­si ha­li­ne­gel­di...­Che’nin­ti­şört­le­ri,­ku­pa­la­rı,­ro­zet­le­ri­gi­bi, Shrek fil­mi­nin­ka­rak­ter­le­ri­nin res­to­ran­lar­da­ve­ri­len­oyun­cak­la­rı­gi­bi,­­ço­cuk­ede­bi­ya­tı eser­le­ri­nin­de­ör­ne­ğin­Harry Pot­ter’ın­­göz­lük­le­ri,­ka­lem­le­ri,­çan­ta­la­rı­var...­Ya­yı­nev­le­ri; te­le­viz­yon,­bil­gi­sa­yar,­si­ne­ma üç­lü­süy­le­ba­şa­çık­mak­için, ço­cuk­la­rın­kar­şı­sı­na­­on­lar­ca, yüz­ler­ce­ki­tap­se­çe­ne­ğiyle­çı­kı­yor­lar.­Ta­le­bi­ar­tır­mak­için arz­ina­nıl­maz­art­tı!­Pi­ya­sa­ya “ço­cuk­ki­ta­bı”­adı­al­tın­da­çı­kan­on­lar­ca­ya­yı­nın­hiç­bir­pe­do­go­jik­de­ğe­ri­yok,­çe­vi­ri­ler gü­ven­siz,­de­ne­tim­den­uzak...­ Öte­yan­dan­eği­tim­iş­le­vi­ta­ma­men­göz­ar­dı­edi­lip,­eğ­len­di­ri­ci­yan­la­rı­ön­pla­na­çı­kar­tı­lı­yor…­Hal­bu­ki­ço­cuk­ki­tap­la­rın­dan;­dü­şün­me,­anadi­li­ni bü­tün­ola­nak­la­rıy­la­kul­lan­ma, ken­di­ha­ya­tın­da­ol­ma­yan­dün­ya­lar­la­ta­nış­tır­ma,­baş­ka­dün­ya­la­rı­ve­in­san­la­rı­ta­nı­ma, em­pa­ti­ku­ra­bil­me,­so­ru­sor­ma,­ce­vap­ara­ma,­me­rak­et­me,­sor­gu­la­ma­yı­öğ­ret­me­si bek­le­nir­ken­bü­tün­bun­lar­bir ke­na­ra­bı­ra­kı­lı­yor... Ön­ce­lik­le­oku­ma­ya­baş­la­sın­lar­da,­ne­okur­lar­sa­oku­sun­lar nok­ta­sın­dan­ha­re­ket­le­el­bet­te il­gi­le­ri­ni­çe­ken,­yaş­la­rı­na­uy­gun­ki­tap­la­rı­oku­ma­la­rı­na­izin ve­re­bi­li­riz­ama­aca­ba­o­nok­ta­dan­son­ra­ço­cuk­lar­ki­tap oku­mak­tan­hoş­la­nan­bir­ne­sil ola­rak­mı­bü­yü­yor­lar,­­yok­sa Harry­Pot­ter’dan­baş­ka­ki­tap

29

Siz kanallar arasında diziden diziye zap yaparken, çocuğunuzu elinde romanla odasına yollamayın. Televizyonu, bilgisayarı kapatıp bir kitap da siz elinize alıp, geçin ışık alan bir pencerenin önündeki koltuğa...

Başlayın birlikte yan yana kitap okumaya...

oku­ma­yan­ço­cuk­lar­ola­rak mı?

Kitaplara giden yol nereden geçiyor?

Hiç­mi­ki­tap­oku­ta­ma­ya­ca­ğız ço­cuk­la­rı­mı­za,­genç­le­re?

Bu­so­ru­yu­her­kes­ken­di­yön­te­miy­le­ce­vap­la­ma­ya­ça­lı­şı­yor 21.­yüz­yıl­da,­söz­ko­nu­su ede­bi­yat­ol­du­ğun­da,­ço­cuk­lar için­ve­ri­le­cek­re­çe­te­ler­ge­nel­de­es­ki­mo­da­ka­lı­yor­ve­çö­zü­me­yö­ne­lik­ol­mu­yor.­Hal­bu­ki ne­gü­zel­olur­du,­boş­za­man­la­rı­nın­ta­ma­mı­nı­bil­gi­sa­yar­ya da­te­le­viz­yon­kar­şı­sın­da­ge­çir­mek­ye­ri­ne,­ki­tap­oku­ya­rak ge­çir­se­ler­di...­Ak­şam­eve­ge­len­bü­yük­le­rin­den­Ac­ti­on

Man’in­ye­ni­bir­mo­de­li,­100 kon­tör­lük­te­le­fon­kar­tı,­bi­ten in­ter­net­abo­ne­li­ği­nin­ye­ni­len­me­si­ya­nın­da,­ye­ni­çı­kan­bir ro­ma­nı,­il­gi­alan­la­rı­na­yö­ne­lik ya­yım­la­nan­sü­re­li­ya­yın­lar­dan bir­ta­ne­si­ni­ya­da­şi­ir­le­ri­ni

yaz­mak­için­gü­zel­bir­def­ter, ka­lem­is­te­me­le­ri! Ço­cuk­la­rı­mı­za­ki­tap­oku­ma alış­kan­lı­ğı­gi­bi­de­ğer­li­bir­ha­zi­ne­yi­ka­zan­dır­mak­için­geç­me­miz­ge­re­ken­birçok­ka­pı var...­Ai­le­le­ri­nin­ya­da­öğ­ret­men­le­ri­nin­“oku”­şek­lin­de­ki sı­ra­dan­yön­len­dir­me­le­ri­ne­pa­buç­bı­rak­mı­yor­lar­ar­tık.­Baş­tan­ka­bul­et­me­miz­ge­re­ken­se, bu­ha­zi­ne­oda­sı­na­açı­lan­ka­pı­nın­tek­bir­anah­ta­rı­nın­ol­ma­-

İstanbul Modern İs­tan­bul­ Mo­dern,­ Tür­ki­ye’de­ mo­dern­ sa­na­tın­ ön­cü­le­rin­den­Fah­rel­nis­sa­Ze­id­ve­Ne­jad­Dev­rim'in­ya­pıt­la­rı­nı­ilk­kez­bir­ara­ya­ge­ti­ri­yor.­ Yüz­yı­lın­ ve­ Cum­hu­ri­yet'in­ ilk­ ku­şak­la­rı­nı­ tem­sil eden,­ an­ne­ ve­ oğ­lu­ ser­gi­ 18­ ma­yıs­ta­ açıl­dı.­ Kü­ra­tör­lü­ğü­nü­ Hal­dun­ Dos­toğ­lu'nun­ üst­len­di­ği,­ hem yurt­ içi­ hem­ de yurt­dı­şı­ ku­rum­ ve özel­ ko­lek­si­yon­lar­dan­ oluş­tu­r u­lan 160­ ya­pıt­ yer­ alı­yor.­ İs­tan­bul­ Mo­dern­ Sü­re­li­ Ser­gi Sa­lo­nu'nda­ iz­le­ne­bi­le­cek­olan­ser­gi­1 Ekim'e­ dek­ sü­re­cek.­ Gökkuşağında ikikuşak

dı­ğı...­ Her­bi­ri­di­ğe­rin­den­fark­lı­ki­şi­lik­özel­lik­le­ri,­il­gi­alan­la­rı, is­tek­le­ri,­bek­len­ti­le­ri­olan­ço­cuk­lar­için­bir­sü­rü­anah­tar var.­­Her­han­gi­bi­ri­sin­den­baş­la­ya­bi­lir­si­niz.­Ye­ter­ki­bu­yol­da­yük­len­di­ği­niz­so­rum­lu­lu­ğun­far­kı­na­va­rıp,­bel­ki­de­ço­cuk­tan­da­ha­faz­la­si­zin­ça­ba gös­ter­me­niz­ge­rek­ti­ği­ni­unut­ma­yın.­ On­la­ra­mo­del­olun,­ör­nek teş­kil­edin...­Siz­­ka­nal­lar­ara­sın­da­di­zi­den­di­zi­ye­zap­ya­par­ken,­ço­cu­ğu­nu­zu­elin­de­ro­man­la­oda­sı­na­yol­la­ma­yın.­Te­le­viz­yo­nu,­bil­gi­sa­ya­rı­ka­pa­tıp bir­ki­tap­da­siz­eli­ni­ze­alıp, ge­çin­ışık­alan­bir­pen­ce­re­nin

önün­de­ki­kol­tu­ğa...­Baş­la­yın bir­lik­te­yan­ya­na­ki­tap­oku­ma­ya...­Ara­da­kal­kıp­bir­ta­bak mey­ve­ye­me­yi,­sev­di­ği­içe­cek­ler­den­tü­ket­me­yi­ih­mal­et­me­yin.

Ay­nı­za­man­di­li­min­de­oku­ma­ya­fır­sa­tı­nız­yok­mu?­O­za­man­oku­du­ğu­ki­tap­hak­kın­da ona­so­ru­so­run.­Ya­za­rı­nı,­ya­yı­ne­vi­ni,­çe­vir­me­ni­nin­kim­ler ol­du­ğu­na­ni­çin­dik­kat­et­me­si ge­rek­ti­ği­ni­an­la­tın.­Her­bi­tir­di­ği­ki­tap­son­ra­sın­da­onu­ödül­len­di­rin..

Ya­da­oku­yup­çok­be­ğen­di­ği bir­ki­ta­bı­ar­ka­daş­la­rı­na­tav­si­ye­et­me­si­ni­sağ­la­yın.­Ba­zen haf­ta­lar­ca­ço­cuk­la­ra­yap­ma­ya ça­lış­tı­ğı­mız­tel­ki­nin­ar­ka­da­şı­-

nın­tek­bir­cüm­le­si­ile­sağ­la­na­bi­le­cek­ka­dar­ko­lay­ol­du­ğu­nu­gör­mek­si­zi­şa­şır­ta­bi­lir.

Ai­le­için­de,­ya­da­ço­cu­ğun, gen­cin­bu­lun­du­ğu­or­tam­lar­da et­ki­len­di­ği­ki­şi­le­rin/bü­yük­le­rin el­le­rin­de­ki­tap­ile­kar­şı­sı­na çık­ma­sı­nı­sağ­la­yın.­Tıp­kı­bü­yük­le­rin­giy­dik­le­ri­kı­ya­fet­le­re, tak­tık­la­rı­ak­se­su­ar­la­ra,­ve ma­ale­sef­iç­tik­le­ri­si­ga­ra­ya özen­dik­le­ri­gi­bi­ki­tap­oku­ma­la­rın­dan­da­et­ki­le­ni­yor­lar.

Ta­bii­tüm­bun­la­rın­ola­bil­me­si­için;­ön­ce­lik­le­öğ­ret­men­le­rin­ve­ebe­veyn­le­rin­ço­cuk­la­rı, genç­le­ri­iyi­ta­nı­ma­sı,­il­gi­alan­la­rı­nı,­ki­şi­li­ği­ni,­me­rak­la­rı­nı bil­me­si­ve­o­yön­le­ri­ni­bes­le­yi­ci,­ha­re­ke­te­ge­çi­ri­ci­eser­le­re

yön­len­dir­me­si­ge­re­kir.­Bu­nun için­de­en­azın­dan­ço­cu­ğu­nu­zu­baş­­ba­şa­bı­rak­tı­ğı­nız­ki­tap hak­kın­da­bil­gi­sa­hi­bi­olun­ve onun­la­ki­tap­hak­kın­da­ya­da

Genç sihirbaz Harry Potter

ya­zar­hak­kın­da­tar­tı­şa­bi­lin...

Kay­nak­ça:

*Prof.­Dr.­Me­ral­Al­pay,­”Ço­cuk

Ki­tap­la­rı­nın­Okul­Ön­ce­si­Dö­nem­de­Dil­Ge­li­şi­mi­ne­Et­ki­si­ve­Okul

Dö­ne­min­de­Okul­Ba­şa­rı­sı­na­Kat­kı­sı”,­Bin­bir­Ki­tap,­Kış­1998.

*Prof.­Dr.­Hans­He­ino­Ewers,

“Med­ya­Top­lu­mun­da­Ço­cuk­ve

Genç­lik­Ede­bi­ya­tı­nın­İş­lev­De­ği­şi­mi”,­Bin­bir­Ki­tap,­Sayı­2,­1998.

Bu tüketim çağında, Pinokyo, yalan söylese burnu yine uzar mı?

FİLMEKİMİ İs­tan­bul­Kül­tür­Sa­nat­Vak­fı­ta­ra­fın­dan­ger­çek­leş­ti­ri­len­Fil­me­ki­mi­5.­ya­şı­nı­kut­lu­yor.­13-19­Ekim­ta­rih­le­ri­ara­sın­da­Be­yoğ­lu­Emek­Si­ne­ma­sı'nda­7­gün bo­yun­ca,­ 20­ fil­min­ gös­te­ri­le­ce­ği­ Fil­me­ki­mi'nin prog­ra­mın­da,­ Tür­ki­ye'de­ he­nüz­ viz­yo­na­ gir­me­miş ve­me­rak­la­bek­le­nen­film­le­rin­ilk­gös­te­rim­le­ri,­Can­nes,­Ber­lin­ve­Sun­dan­ce­gi­bi­önem­li­film­fes­ti­val­le­rin­de­gös­te­ri­len­film­ler­den­seç­me­ler­ve­ödül­lü­film­ler­yer­alı­yor.

BARISAROCK Bu­ yıl­ yi­ne­ 26-27­ Ağus­tos­ ta­rih­le­rin­de­ İs­tan­bul Meh­met­Akif­Pik­nik­ala­nın­da­ya­pıl­dı.­Ge­çen­yıl­la­ra nis­pe­ten­ çok­ da­ha­ faz­la­ ka­tı­lı­mın­ ol­du­ğu­ fes­ti­va­le top­lam­70.000­ki­şi­gel­di­ği­açık­lan­dı.­­Bu­yıl­fes­ti­va­le­Ani­ma,­Ay­lin­As­lım,­Bu­lut­suz­luk­Öz­le­mi,­ata­fal­que,­Ça­mur,­Çi­le­keş,­De­li,­De­mir­han­Bay­lan,­De­mir De­mir­kan,­Er­dal­Bay­ra­koğ­lu,­Fal­se­in­Truth,Ge­ven­de,Işı­ğın­ Yan­sı­ma­sı,Ka­ra­ Gü­neş,­ ka­ra­ Ke­di,­ BGST:

Kar­deş­ Tür­kü­ler­ ve­ 45'lik­ şar­kı­lar,­ Kur­ta­lan­ Eksp­res,­ Ko­ma­ Rew­şen,­ Mo­ğol­lar,­ Mor­ ve­ Öte­si,­ Grup Ni­dal,­Pin­ha­ni,Redd,­So­uli­tary,­The­Blow­Ups­(İn­gil­te­re),­ Tur­gut­ Ber­kes,­ Ya­şar­ Kurt,­ Yol­ge­zer,­ Zar­da­na­dam­ ka­tıl­dı.Fes­ti­va­li­ dü­zen­le­yen­ler­ ken­di­le­ri­ni şöy­le­ ta­nım­lı­yor;­ Ba­rı­şa­rock’ta­ her­ no­ta,­ her­ ses, her­ slo­gan,­ her­ ça­ba­ Bush­gil­le­re­ kar­şı.­ Ba­rı­şa­rock’ta­ bü­tün­ me­lo­di­ler,­ sa­va­şa,­ iş­ga­le,­ iş­gal­ci­ye kar­şı.­ Ba­rı­şa­rock­ ha­yat­la­rı­mı­zı­ tahak­küm­ al­tına alan­lara­kar­şı.

30

YAŞAM

EYLÜL 2006

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

ORWELL, WARHOL YA DA ÖLDÜREN EĞLENCE TV İnsan beyni enformasyon çöplüğü

Haberlerde gösterilen faşist linç girişimlerini, İsrail’in bombaladığı evlerin enkazlarından çıkan bebek cesetlerini ya da bir “reality show” programını aynı kayıtsız gözlerle seyrediyoruz.

“O ne­den­se,­ bir­ ga­rip­ yer­leş­ti­ril­-

HİKMET SARIOĞLU

tur­ma­ oda­sın­da­ki­ te­le­ ek­ran,

miş­ti.­Tüm­oda­yı­de­net­le­ye­bi­le­-

te­le­viz­yon­la­rı­mız­la­ dü­şün­ce­miz,­ alış­-

kan­lık­la­rı­mız,­ ko­nuş­ma­ bi­çi­mi­miz,­ ya­-

kın­la­rı­mız­la­kur­du­ğu­muz­iliş­ki­tar­zı­mız,

ce­ği­en­dip­te­ki­du­var­ye­ri­ne,­pen­ce­re­nin

gü­nü­ plan­la­ma­ şek­li­miz­ be­lir­le­ni­yor,

Ek­ra­nın­ bir­ ya­nın­da,­ Wins­ton’un­ otur­-

bi­çi­mi­miz­ko­şul­lan­dı­rı­lı­yor.­­­Ye­me­ği­mi­-

kar­şı­sın­da­ki­ uzun­ du­va­ra­ kon­muş­tu.

mak­ta­ol­du­ğu­al­çak­bir­gi­rin­ti­var­dı,­bu­-

ra­sı­ da­ire­ler­ ya­pı­lır­ken,­ ki­tap­ raf­la­rı­nı

ba­rın­dır­mak­ama­cıy­la­in­şa­edil­miş­ti.­Gi­-

ken­di­ dı­şı­mız­da­ki­ olay­la­ra­ tep­ki­ ver­me

zi­ha­ber­ler­de­yi­yor,­ça­yı­mı­zı­sev­di­ği­miz

di­zi­de­ içi­yor,­ rek­lam­ ara­la­rın­da­ ak­şam

için­ ge­re­ken­ acil­ ih­ti­yaç­la­rı­mı­zı­ kar­şı­lı­-

rin­ti­de­ sır­tı­ dö­nük­ ola­rak­ otu­ran­ Wins­-

yo­ruz.­Ha­ber­ler­de­gös­te­ri­len­fa­şist­linç

ka­lı­yor­du.­El­bet­te,­se­si­ni­du­ya­bi­lir­ler­di,

rin­ en­kaz­la­rın­dan­ çı­kan­ be­bek­ ce­set­le­-

ton,­te­le­ek­ra­nın­gö­rüş­ala­nı­nın­dı­şın­da ama­şu­an­da­ki­ko­nu­mun­da­kal­dı­ğı­sü­re­-

ce,­onu­gö­re­mez­ler­di.­­Az­son­ra­ya­pa­ca­-

ğı­işi­de­ak­lı­na­ge­ti­ren­oda­nın­bu­ola­ğa­nüs­tü­dü­ze­ni­ol­muş­tu.”­(*)

Ge­or­ge­ Or­well’in,­ Bindokuzyüzsendört

ad­lı­ ro­ma­nı­nın­ kah­ra­ma­nı­ Wins­ton

Smith­evin­de­te­le­ek­ra­nın­onu­gö­re­me­-

ye­ce­ği­bir­gi­rin­ti­ye­sı­ğın­mak­zo­run­day­-

dı.­ ­ Çün­kü­ bir­ gün­lük­ tu­tu­yor­du­ ve­ 24 sa­at­ in­san­la­rı­ de­net­le­yen­ gö­rev­li­le­rin

iz­le­di­ği­ te­le­ ek­ran­ alı­cı­sı­na­ ya­ka­lan­dı­-

ğın­da­ bu­ bir­ tek­ an­la­ma­ ge­li­yor­du.

Wins­ton­Smith’in­­ar­tık­bir­ölü­ol­du­ğu…

Tele ekranlar insanları gözetliyor

Ge­or­ge­Or­well­bu­ro­ma­nıy­la­bir­ke­ha­-

net­te­ bu­lun­muş­tu.­ Or­well’in­ ya­rat­tı­ğı

bu­ kâ­bus­ top­lu­mun­da­ dış­tan­ da­ya­tı­lan

bas­kı­lar­ in­san­lı­ğı­ di­ze­ ge­ti­ri­yor­du.

Tektip­leş­ti­ri­len­ top­lum­da­ bi­re­yin­ öz­gür

çı­kış­lar­ yap­ma­sı­ im­kân­sız­dı­ çün­kü­ te­le

ek­ran­lar­ in­san­la­rı­ iş­ye­rin­de,­ so­kak­ta,

or­man­lar­da­ ve­ ev­le­rin­de­ her­ an­ ta­kip edi­yor­du.­ Or­well’in­ ro­ma­nı­ as­lın­da­ ge­-

nel­de­sos­ya­list­ül­ke­le­re,­özel­de­ise­es­ki

Sov­yet­Rus­ya’ya­yö­nel­til­miş­en­ka­ba,­en

acı­ma­sız­ ve­ en­ ka­ram­sar­ eleş­ti­ri­le­rin

ede­bi­yat­ta­iyi­bi­li­nen­bir­ör­ne­ği…­­An­-

cak­Or­well’in­ro­ma­nın­da­ki­sa­yı­sız­ke­ha­-

net­ten­ en­ azın­dan­ bi­ri­ne­ ter­sin­den­ de ol­sa­ ka­tı­la­bi­li­riz.­ Or­well­ biz­le­ri­ nef­ret

et­ti­ği­miz­şey­le­rin­mah­vet­me­sin­den­kor­ku­yor­du­ve­tek­ka­nal­lı­bir­te­le­ek­ran­la,

top­lu­mun­24­sa­at­gö­zet­le­ne­ce­ği­ni­an­la­-

tı­yor­du­ki­ta­bın­da.

gi­ri­şim­le­ri­ni,­İs­ra­il’in­bom­ba­la­dı­ğı­ev­le­-

ri­ni­ya­­da­bir­“re­ality­show”­prog­ra­mı­nı

ay­nı­ka­yıt­sız­göz­ler­le­sey­re­di­yo­ruz.­Ne­-

re­dey­se­ vü­cudumuzun­ bir­ uzan­tı­sı

haline­ge­len­uzak­tan­ku­man­da­ile­ka­nal

de­ğiş­tir­me­yi­öz­gür­lük­sa­nı­yo­ruz.­

Kitle iletişiminin yarattığı tehlike: Uyumculuk

Kit­le­ile­ti­şi­mi­tek­no­lo­jik­bir­dev­rim­bu­-

nu­ tar­tış­ma­sız­ ka­bul­ et­me­li­yiz.­ ­ An­cak

bu­sa­ye­de­bi­rey­le­rin­kar­şı­sı­na­cid­di­bir

di­zi,­ re­ality­ show,­ ma­ga­zin­ prog­ra­mı,

rek­lam­lar­ ve­ ar­ta­ ka­lan­ az­ bir­ za­man

di­li­min­de­ ül­ke­ ve­ dün­ya­da­ki­ eko­no­mik

po­li­tik­ha­ber­le­re­yer­ve­ren­ve­or­ta­la­ma

se­yir­ci­nin­ cid­di­ di­ye­ ad­lan­dır­dı­ğı­ prog­-

Te­le­viz­yon­dan­ya­ğan­bin­ler­ce­ge­rek­siz

bil­gi­ye­ma­ruz­ka­lan­in­san­bey­ni­bun­la­-

rın­ için­den­ az­ da­ ol­sa­ ya­yı­lan­ ge­rek­li

bil­gi­ye­ de­ ula­şa­ma­mak­ta,­ ulaş­tı­ğın­da

da­ de­ğer­len­di­re­me­mek­te­dir.­ Bi­rey­le­rin

bey­ni­ bir­ en­for­mas­yon­ çöp­lü­ğü­ne­ çev­-

ram­ku­şak­la­rı­ya­yın­lanıyor.­

kir­ken,­ araç­ ve­ tek­nik­ler­ bi­linç­ten­ ko­-

tek­rar­ tek­rar­ te­le­viz­yon­ ka­nal­la­rın­dan

mış­tır.

na­ dö­nü­yor­lar.­ Dün­ya­ salt­ nes­nel­ bir

nın­bi­rey­le­rin­özel­ha­ya­tı­nın­en­üc­ra­kö­-

Az sonra…….

tıl­mış­tır.­An­cak­in­san­bi­lin­ci­nin­ya­ra­tı­cı

çık­tı.­ Po­pü­ler­li­ğin­ önem­li­ bir­ ara­cı­ ola­-

böy­le­ve­bu­tür­prog­ram­lar­da,­ola­yın­hi­-

nik­ler­bi­lin­cin­bir­uzan­tı­sı­ol­ma­sı­ge­re­-

run­ma­ve­dü­zen­le­uyum­laş­ma­araç­la­rı­-

ger­çek­lik­de­ğil­dir,­bu­na­bi­linç­li­lik­de­ka­-

En­sı­ra­dan­ad­li­olay­la­rın­bi­le­sa­at­ler­ce

ya­yın­lan­ma­sı­ ile­ te­le­viz­yon­ ka­me­ra­la­rı­-

şe­le­ri­ne­ gir­me­si­ ya­dır­ga­nır­ ol­mak­tan rak­ keş­fe­dil­dik­ten/keş­fet­ti­ril­dik­ten­ bu

En sıradan olayların bile saatlerce tekrar tekrar televizyon kanallarından yayınlanması ile televizyon kameralarının bireylerin özel hayatının en ücra köşelerine girmesi yadırganır olmaktan çıktı.

ril­miş­tir.­ Te­le­viz­yon­ bi­re­yi­ esir­ al­mış,

po­pü­ler­kül­tür­ha­pis­ha­ne­si­nin­içi­ne­at­-

“Re­ality­Show’la­ra­va­rın­ca­ya­ka­dar­bu

kâ­ye­si­nin­can­lı­iz­len­me­siy­le­ve­ive­di­bi­-

çim­de­te­le­viz­yon­da­ac­ting­ya­pıl­ma­sıy­la,

ha­ya­tın­ve­ha­ya­tın­su­re­ti­nin­bir­bi­riy­le­iç

içe­ gi­ri­şi­ne­ ta­nık­ olu­yo­uruz.­ Ar­tık­ iki­si

ara­sın­da­ne­bir­ay­rı­lık,­ne­bir­boş­luk,­ne

de­bir­uzak­laş­ma­söz­ko­nu­su­dur;­hiç­bir

en­gel­le­ kar­şı­laş­ma­dan,­ ek­ra­nın,­ sa­nal

gö­rün­tü­nün­içi­ne­gi­ri­yo­ruz.­­Bi­ri­nin­ha­-

ya­tı­na­gi­rer­gi­bi­bir­ek­ra­nın­içi­ne­gi­ri­yo­-

iş­le­vi­ kit­le­ ile­ti­şim­ araç­la­rıyla­ yal­nız­ca

ya­na,­ sı­ra­dan­ te­le­viz­yon­ se­yir­ci­si­ ken­di

rum­da.­­Kit­le­ile­ti­şim­araç­la­rı­nın­için­de

ki­şi­ye­sey­ret­ti­re­bi­li­yor­ar­tık.­Bu­da­yet­-

ne­zon­gi­bi­üze­ri­mi­ze­ge­çi­ri­yo­ruz”­(**)

fo­toğ­raf-vi­deo­ kay­de­di­ci­ler­le,­ so­kak­ta

Uzak­tan­ku­man­da­nın­oyun­ca­ğı­ol­ma­yıp,

tü­ket­me­iş­le­vi­olan­bi­lin­ce­çev­ril­miş­du­-

yer­ al­dı­ğı­ ka­pi­ta­list­ sis­te­me­ ait­ en­for­-

mas­yon­ ağı­nın,­ ya­rat­tı­ğı­ kül­tür­le­ in­san

ha­be­ri­ni­ken­di­si­kur­gu­la­yıp­­mil­yon­lar­ca

me­yin­ce­ cep­ te­le­fon­la­rı­na­ yer­leş­ti­ri­len

ruz.­Ken­di­ha­ya­tı­mı­zı­di­ji­tal­bir­kom­bi­Se­çe­nek­le­ri­miz­ yok­ mu,­ el­bet­te­ var.

bi­lin­cin­de­ra­hat­ça­at­koş­tur­du­ğu,­ken­di

yü­rü­yen­her­bi­rey­TV­ve­in­ter­net­ka­nal­-

bi­linç­li­-­kont­rol­lü­iz­le­yi­ci­ol­mak­ya­da...

çek­leş­ti­rir­ken­ şim­di­lik­ hiç­bir­ cid­di­ en­-

İş­te­ bir­ di­ğer­ ke­ha­ne­ti­ da­ha,­ Andy

ye­r­ al­dı.­ Bir­ va­tan­daş­ di­yor­ ki;

Evet­ tek­ ses­li­ dev­let­ te­le­viz­yo­nun­dan

çek­leş­tir­dik.­­“Ge­le­cek­te­her­kes­15­da­-

YTL’lik­kitap­al­dım,­haber­leri­gazete­ve

mok­ra­tik­leş­tik”­di­yen­le­rin­sa­yı­sı­çok­ol­-

Pop­ Art­ ta­ri­hi­ne­ ge­çen­ bu­ sö­zü­ söy­le­-

ide­olo­jik­to­hum­la­rı­nı­ek­ti­ği­ve­bu­nu­ger­-

gel­le­kar­şı­laş­ma­dı­ğı­bir­ger­çek.­

özel­ ka­nal­ bol­lu­ğu­na­ ge­çin­ce­ “iş­te­ de­-

Tek­ ka­nal­lı­ te­le­ ek­ran­lar­la­ bel­ki­ ev­le­ri­-

du.­Bu­gün­ül­ke­miz­de­20’ye­ya­kın­ulu­sal

miz­de­gö­zet­len­mi­yo­ruz­ama­çok­ka­nal­lı

at­ya­yın­ya­pı­yor.­­Bu­ka­nal­lar­da­sa­yı­sız

teh­li­ke­çı­kı­yor:­Uyum­cu­luk.­Araç­ve­tek­-

Bu­gün­ise­bu­nun­tam­ter­si­ger­çek­leş­-

ti,­ bi­zi­ sev­di­ği­miz­ şey­ler­ mah­ve­di­yor.

“Televizyonumu sattım, evime 500 YTL’lik kitap aldım... Şimdi daha mutluyum.”

TV­ka­na­lı­var­ve­ne­re­dey­se­hep­si­24­sa­-

la­rı­na­ken­di­ha­ber­le­ri­ni­ge­çe­bi­li­yor.

War­hol’un­ ke­ha­ne­ti­ni­ el­bir­li­ğiyle­ ger­-

Ge­çen­gün­ga­ze­te­nin­bi­rin­de­bir­ha­ber

“Televizyonumu­ sat­tım,­ evi­me­ 500

ki­ka­lı­ğı­na­şöh­ret­ola­cak.”­Andy­War­hol,

rad­yolar­dan­ takip­ ediyorum.­ ­ Şim­di

dik­ten­tam­38­yıl­son­ra­he­pi­miz­15­da­-

(*)­G.­Or­well,­Bindokuzyüzseksendört,­Can­Ya­y.

ki­ka­lı­ğı­na­da­ol­sa­meş­hu­ruz­ar­tık.

daha­mut­luyum.”­­Ter­cih­bizim.

(**)­Je­an­Ba­ud­ril­lard,­Tam Ekran,­YKY­Ya­y.

EYLÜL 2006

POLİTİKA

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK

31

Kendi yaşamlarına gol atacak kadar oyunu önemseyenlere...

YAŞAMA GOL ATILIR MI? Yaşayıp yaşamayacağınız oynayacağınız oyuna ve atacağınız gollere bağlı.

Günümüzün ucuz şikelerinden öte bir Rus ruleti söz konusu olan ve Kiev’de oynanan.

Fenerbahçe’nin karşılaştığı Dinamo Kiev’i tarihinden önemli bir olayla hatırlayalım.

L

HALUK KOŞAR iver­po­ol’un­ef­sa­ne­tek­nik­di­rek­tö­rü­ Bill­ Shankly­ “fut­bol­ bir ölüm­ ka­lım­ me­se­le­si­ de­ğil­dir.

On­dan­çok­da­ha­önem­li­dir”­der­ken­gö­zü­nün­önün­den­han­gi­sah­ne­ler­geç­ti­bi­lin­mez,­ ama­ öz­lü­ sö­zü­nü­ doğ­ru­la­yan pek­çok­hi­kâ­ye­mev­cut.­ Sey­re­den­ler­ bi­lir­ 80’li­ yıl­la­rın­ önem­li film­le­rin­den­di:­Zafere Kaçış.­İkin­ci­Dün­ya­ Sa­va­şı­ sı­ra­sın­da­ Al­man­la­rın­ esir kam­pın­da­bu­lu­nan­as­ker­le­rin­fut­bol­ta­kı­mı­ ku­ra­rak­ hem­ onur­la­rı­nı­ hem­ öz­gür­lük­le­ri­ni­ kur­tar­ma­ mü­ca­de­le­siy­di filmde­ anlatılan.­ Ger­çi­ on­dan­ yak­la­şık 20­ yıl­ ön­ce­ çe­ki­len­ ben­zer­ ko­nu­lu­ Cehennemde İki Devre isim­li­film­den­il­ham al­mış­tı­yö­net­men­John­Hus­ton­ama­iki fil­me­ de­ esin­ kay­na­ğı­ olan­ hi­ka­ye­ ger­çek­ten­­de­sa­vaş­yıl­la­rın­da­ya­şan­mış­bir olay­dı.

Kahramanlar

Ef­sa­ne­ya­rat­ma­ya­sa­vaş­ka­dar­yat­kın­dır­fut­bol.­Kah­ra­man­lık­öy­kü­le­ri­ni,­kah­ra­man­la­rı­ve­ef­sa­ne­le­ri­sa­vaş­ta­da­fut­bol­da­da­bul­mak­müm­kün.­Ama­iki­si­nin bir­ara­ya­gel­me­siy­le­or­ta­ya­çı­kan­ef­sa­ne­ler­ mi­to­lo­jik­ öy­kü­ler­ gi­bi­ ola­bi­li­yor. İş­te­ bun­lar­dan­ en­ ün­lü­le­rin­den­ bi­ri, Ölüm­ Ma­çı­ ola­rak­ ad­lan­dı­rı­lan­ Uk­ray­nalı­kah­ra­man­fut­bol­cu­la­rın­öy­kü­sü.

Hit­ler­ Al­man­yası­’nın­ ­ dün­ya­nın­ dört

bir­ ya­nı­na­ sal­dı­ğı­ zu­lüm­ to­hum­la­rı­ Ki­ev’de­de­aç­lık­ve­ölüm­ola­rak­mey­ve­le­ri­ni­ ver­me­ye­ baş­la­mış­tı.­ 1941­ yı­lın­da Ki­ev­ Al­man­ iş­ga­li­ al­tın­daydı.­ Al­man­la­rın­SSCB­iş­ga­li­is­te­dik­le­ri­gi­bi­git­mi­yor­du.­Ken­di­le­ri­ne­kar­şı­ge­li­şen­di­ren­ci­el­le­rin­de­ki­önem­li­si­lah­lar­dan­bi­riy­le­kır­mak­ is­ti­yor­lar­dı:­ Pro­pa­gan­da.­ Her­ tür ola­na­ğı­kul­la­na­rak­Sov­yet­hal­kı­nı­saf­la­rı­na­çek­mek­için­bü­tün­im­kân­la­rı­se­fer­ber­et­ti­ler.­Spor­tam­da­bu­iş­için­bi­çil­miş­kaf­tan­dı.

Yu­ka­rı­da­bah­se­di­len­film­le­ri­iz­le­yen­ler ha­tır­lar­lar,­ iyi­ ni­yet­li,­ spor­se­ver­ bir­ Al­man­ko­mu­tan­fut­bol­cu­la­ra­yar­dım­eder ve­ bir­ ta­kım­ oluş­ma­sı­nı­ sağ­lar.­ Ger­çek hi­kâ­ye­de­de­böy­le­bir­ko­mu­tan­ve­bu­işe öna­yak­ olan­ bir­ fut­bol­cu­ var­dır.­ Ka­le­ci Ni­ko­lai­ Trus­se­viç­ spor­se­ver­ bir­ Al­man su­bay­ sa­ye­sin­de­ bir­ fı­rın­da­ iş­çi­ ola­rak ça­lış­mak­ta­dır.­ Ay­nı­ yer­de­ ça­lış­ma­sı­nı sağ­la­dı­ğı­ bir­kaç­ ta­kım­ ar­ka­da­şı­ ve­ Di­na­mo­Ki­evli­di­ğer­fut­bol­cu­lar­la­Start­is­min­de­ bir­ ta­kım­ ku­ra­rak­ bu­ fır­sa­tı­ im­kâ­na­çe­vi­rir­ler.

Ta­kı­mın­ oluş­ma­sı­ ön­ce­lik­le­ tep­ki­ler­le kar­şı­la­nır.­Ta­kım­da­oy­na­mak­is­te­me­yen fut­bol­cu­la­rın­bir­kıs­mı,­bu­nun­Na­zi­le­rin bir­ oyu­nu­ ol­du­ğunu­ ve­ bu­ oyu­na­ ka­tıl­ma­nın­düş­man­la­dos­ta­ne­iliş­ki­ler­ku­rul­ma­sı­an­la­mı­ta­şı­dı­ğı­nı­id­dia­et­me­le­ri­ne kar­şı­Trus­se­viç­“Si­lah­la­rı­mız­yok,­Fa­kat za­fer­ için­ sa­ha­da­ mü­ca­de­le­ ede­bi­li­riz.

Bay­ra­ğı­mız­al­tın­da­oy­na­yıp­kel­le­le­ri­mi­zin­ ucuz­ ol­ma­dı­ğı­nı­ fa­şist­le­re­ gös­te­re­lim”­di­ye­rek­­or­tak­ru­hu­or­ta­ya­çı­kar­tır.

Hal­kın­da­ Na­zi­ler­le­ iş­bir­li­ği­ şek­lin­de

de­ğer­len­dir­me­si­so­nu­cu­ilk­maç­des­tek­siz­oy­nan­ır.­Al­man­la­rın­çı­kart­tı­ğı­ilk­ta­kı­mı­ 9-0­ gi­bi­ bir­ skor­la­ ye­nin­ce­ ikin­ci maç­hem­Al­man­lar­için­hem­de­Ki­ev­li­ler için­bi­raz­da­ha­önem­ka­zan­ır.­As­ker­ler­den­ku­ru­lu­ikin­ci­ta­kı­mın­da­6-0­gi­bi­bir skor­la­ye­nil­me­si­üst­ma­kam­la­rı­çi­le­den çı­kart­ma­ya­yeter.­ Di­ren­ci­kır­mak­için­ya­pı­lan­bir­ma­nev­ra­ters­tep­er.­Al­tın­da­ezil­me­teh­li­ke­siy­le kar­şı­ kar­şı­ya­ ka­lan­ Na­zi­ler­ ça­re­yi­ sü­rek­li­da­ha­güç­lü­bir­ta­kı­mı­sa­ha­ya­sür­mek­te­bu­lur­lar­ama­peş­­pe­şe­ge­len­ma­lu­bi­yet­ler­ter­sin­den­bir­di­re­ni­şi­te­tik­ler.

Ma­car­ kar­ma­sı­nın­da­ 5-1­ gi­bi­ fark­lı­ bir skor­la­ ye­nil­me­si­ ar­tık­ bar­da­ğı­ ta­şı­ran son­ dam­la­ ol­ur.­ Al­man­ Ha­va­ Kuv­vet­le­ri’nin­ye­nil­mez­ar­ma­da­sı­sa­yı­lan­ta­kım ar­tık­son­ça­re­ola­rak­çağ­rı­lı­r.

Ölümüne Maç

İlk­ma­çın­kay­be­dil­me­si­ikin­ci­ma­çı­ar­tık­her­an­lam­da­bir­fi­nal­ni­te­li­ği­ne­sok­ar.­Ef­sa­ne­le­rin­böl­ge­den­böl­ge­ye,­dil­den di­le­an­la­tı­lır­ken­fark­lı­laş­ma­sı­en­önem­li özel­lik­le­ri­dir.­Bu­ma­çı­ve­bu­ta­kı­mın­ef­sa­ne­leş­me­si­ni­ de­ her­ dil­de­ ve­ her­ böl­ge­de­ fark­lı­ an­la­tıl­ma­sın­dan­ an­la­ya­bi­li­yo­ruz.­Ki­mi­le­ri­ne­gö­re­mağ­lup,­ki­mi­le­ri­ne­gö­re­ga­lip,­ki­mi­le­ri­ne­gö­re­de­be­ra­be­re­ bi­ten­ ilk­ ya­rı­nın­ ar­dın­dan­ üze­ri­ne an­la­şı­lan­tek­bir­ko­nu­var­dı­ki­o­da­dev­re­ara­sın­da­Ki­ev­li­le­rin­so­yun­ma­oda­sı­nı zi­ya­ret­ eden­ Na­zi­ su­bay­la­rı­nın­ açık­ bir bi­çim­de­ma­çın­so­nu­cun­da­ga­lip­gel­me­le­ri­ ha­lin­de­ son­la­rı­nın­ kö­tü­ ola­ca­ğı­nı

ifa­de­ et­me­le­ridir.­ Gü­nü­mü­zün­ dev­re ara­sın­da­so­yun­ma­oda­la­rı­na­gi­ren­pa­ra do­lu­ çan­ta­la­rı­ ya­nın­da­ ne­ ka­dar­ pa­ha­lı bir­rüş­vet­tek­li­fi­de­ğil­mi?­Sko­ru­üze­ri­ne­fark­lı­şey­ler­söy­len­se­de­ta­ri­he­Ki­ev­li­le­rin­ga­li­bi­ye­tiy­le­ya­zıl­ır­ölü­mü­ne­maç.

Ama­bir­söy­len­ce­ye­gö­re­ora­cık­ta­sa­ha­ or­ta­sı­na­ açı­lan­ bir­ çu­ku­run­ önün­de kur­şu­na­ di­zil­dik­le­riy­le­ kah­ra­man­laş­tı­lar.­Ger­çi­bu­nun­dö­ne­min­Sov­yet­pro­pa­gan­dist­le­ri­ta­ra­fın­dan­çı­kar­tı­lan­bir­söy­len­ti­ ol­du­ğu­nu­ söy­le­yen­le­rin­ fi­na­li­ ise top­la­ma­ kamp­la­rın­da­ son­la­nı­yor­du.

Ağır­iş­ken­ce­ler­den­ge­çi­ri­len­fut­bol­cu­lar çe­şit­li­ ba­ha­ne­ler­le­ kat­le­dilmiş,­ kur­tu­lan­lar­hi­kâ­ye­le­ri­ni­bu­gü­ne­ta­şı­mıştır.

O­gü­nün­anı­sı­na­Ki­ev­’de­Di­na­mo­sta­dı­nın­ ya­nın­da­ üze­rin­de­ oyun­cu­lar­ İvan Kiz­men­ko,­Ni­ko­la­Trus­se­viç,­Ole­xiy­Kli­men­ko­ve­Ni­ko­la­Ko­rot­kikh’in­bu­lun­du­ğu­bir­anıt­mev­cut­tur.

Umuda orta

Sa­vaş­ dö­nem­le­ri­ böy­le­ ef­sa­ne­ler­ ve kah­ra­man­lar­ ya­rat­ma­ya­ yat­kın­dır­ de­miş­tik.­Umu­dun­öl­me­di­ği­böy­le­an­lar­da ka­la­ba­lık­la­ra­ bir­ top­ ve­ on­ ­bir­ ki­şi­ bi­le ce­sa­ret­ ve­re­bi­lir.­ Tıp­kı­ Uk­ray­na’da­ki kah­ra­man­la­rın­so­ka­ğa­dök­tü­ğü­bin­ler­ce Ki­ev­li­gi­bi,­tıp­kı­İs­tan­bul’da­Har­ring­ton ku­pa­sı­nı­ ka­za­na­rak­ iş­ga­le­ kar­şı­ di­re­ni­şin­umu­du­olan­lar­gi­bi.­Dün­ya­nın­ne­re­si­ne­gi­der­se­niz­gi­din,­bu­ve­bu­nun­gi­bi ör­nek­ler­le­kar­şı­laş­mak­ka­çınıl­maz­dır.

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK Sıraselviler Cad. Billurcu Sok. No: 3/8 34433 Beyoğlu- İstanbul Tel: 0212 243 81 51 e-mail: iletisim@toplumsalozgurluk.org

TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK PLATFORMU GAZETESİ Yerel Süreli Yayın ISSN: 1304-6519 Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü: Hasip Erkan Gökber Yayın Kurulu: İ.Halit Elçi, Kader Ay, Oğuzhan Kayserilioğlu, Hikmet Sarıoğlu, Bahar Çelik, Gülfer Akkaya, Mete Gönültaş, Faruk Beskisiz, Tarık Can, Nuray Ergüneş,

B. Akpolat, Müslüm

Erdoğan Düzelti: Sevim Erdoğan Teknik Sorumlu: Hamit Eren Osmanağaoğlu Hesap no- TL: Hasip Erkan Gökber İş Bankası 1042 634946 Euro: Hasip Erkan Gökber İş Bankası 1042 015 6270 Yurtdışı satış fiyatı: 3 Euro

Baskı: EZGİ Matbaacılık (Davutpaşa cad. Kazım Dinçol sitesi 81/229 Topkapı-İSTANBUL 0212 5019375)

Filistinli TV habercisi Selam Sultan:

İSRAİL SALDIRISI BOP’UN ADIMIDIR

Selam Sultan uzun yıllardır Türkiye’de yaşıyor ve Arap televizyonlarına haber ve belgesel hazırlıyor. Sultan, aynı zamanda Filistin Halkıyla Dayanışma Derneği’nin kurucusu ve yöneticisi. Bir yıldır faaliyette bulunan dernek, çeşitli çalışmaların yanı sıra Filistin’e ilaç ve tıbbi malzeme yardımında bulunuyor ve “Filistin’de Bir Kardeşim Var” kampanyasını sürdürüyor.

T

İ. HALİT ELÇİ-CEM ÇEKİL

oplumsal Özgürlük: Önce güncel gelişmelerden başlayalım. Lübnan’da bir savaş sürüyor. İsrail Lübnan’a neden saldırdı?

Selam Sultan: Bu­sal­dı­rı­Bü­-

yük­ Or­t a­d o­ğ u­ Pro­je­s i’­n in

(BOP)­ bir­ adı­mı­dır.­ Ame­ri­kan

yö­ne­ti­min­de­ et­ki­li­ olan­ Si­yo­-

nist­ fi­kir­li­ ki­şi­ler­ ve­ evan­ge­-

list­ler,­ama­asıl­bü­yük­ser­ma­-

ye­ sa­hip­le­ri­ Or­ta­do­ğu’da­ ulu­-

sal,­dev­rim­ci­ha­re­ket­le­rin­ön­-

len­me­si­ için­ İs­ra­il’e­ bir­ rol biç­ti­ler.­ Lüb­nan’a­ ya­pı­lan­ sal­dı­rı­yı­ bu­ çer­çe­ve­de­ gör­mek ge­re­kir.­

Em­p er­y a­list­ler,­ Lüb­n an’da

hiç­bir­ ça­tış­ma­ yok­ken,­ 1559 sa­yı­lı­ BM­ ka­ra­rı­nı­ çı­kar­dı­lar.

İs­ra­il’i­ ha­riç­ tu­ta­rak,­ ya­ban­cı güç­le­r in­ (Su­r i­y e’nin)­ Lüb­-

nan’dan­ çık­ma­sı­nı­ ve­ Hiz­bul­-

lah’ın­ si­lah­la­rı­nı­ bı­rak­ma­sı­nı is­te­di­ler.­ Ha­ri­ri­ su­ikas­tı­ son­-

ve­ say­gın­lı­ğı­ olan­ Hiz­bul­lah

si­lah­la­rı­nı­ bı­rak­ma­dı.­ Bu­ du­-

Ör­ne­ğin­ Su­udi­ Ara­bis­tan’nın

sa’nın­ işi­ne­ gel­me­di.­ Bu­ du­-

Su­udi­yö­ne­ti­mi­em­per­ya­liz­me

rum­ Ame­r i­k a’nın­ ve­ Fran­-

rum­da­1559­sa­yı­lı­ka­ra­rı­n­uy­-

gu­lan­ma­sının­ iha­le­si­ İs­ra­il’e ve­ril­di.­

Bü­tün­ bu­ ya­şa­nan­lar­ Lüb­-

nan’a­ ve­ ar­dın­dan­ Su­ri­ye­ ile

da­üçe­bö­lün­me­si­plan­la­nı­yor.

des­tek­ ver­mez­se­ ba­şı­na­ ne

ge­le­ce­ği­ni­bi­li­yor.­Bu­di­ğer­ge­ri­ci­ Arap­ re­jim­le­ri­ için­ de­ ge­çer­li­dir.

Hiz­bul­lah­li­de­ri­Arap­yö­ne­ti­-

2000­ yı­lın­da­ baş­la­yan­ İkin­ci

İn­ti­fa­da’da­en­çok­as­ke­ri­ey­le­-

mi­ Ha­mas­ yap­tı.­ Özel­lik­le­ de

İs­ra­il­ için­de­ ya­pı­lan­ ope­ras­-

yon­la­rı­ ve­ in­ti­har­ sal­dı­rı­la­rı­nı

bu­ ör­güt­ ger­çek­leş­tir­di.­ Elin­-

de­ bu­lun­dur­du­ğu­ bü­yük­ eko­-

no­mik­ güç­le­ okul­lar,­ has­ta­ne­-

ler­ kur­du.­ Gaz­ze’de­ki­ en­ bü­-

İran’a­ gir­m ek­ için­ ya­p ı­lan

ci­le­ri­ne,­ “Eğer­ biz­ ka­za­nır­sak

il’in­ Lüb­nan’a­ gir­me­si­ an­ me­-

Çün­kü­di­re­niş­ru­hu­di­ğer­Arap

pa­ra­ yar­dı­mın­da­ bu­lu­nu­yor,

ma­sı­ ba­ha­ne­ ol­du.­ Ha­zır­lık­lı

ci­ler­ yer­le­rin­de­ ka­la­maz.­ Bu­-

lar­ve­ri­yor.­Ha­mas­iş­te­bu­ko­-

ka­dar­ ağır­ bir­ sal­dı­rı­ ya­pa­-

ses­s iz­ ka­lı­y or­lar­ ve­ İs­r a­il’i

plan­la­rın­ bir­ par­ça­sı­dır.­ İs­ra­se­le­siy­di­ve­as­ker­le­rin­ka­çı­rıl­-

ol­ma­sa­lar­da­ha­ilk­gün­den­bu

maz­lar­dı.­ Ama­ Hiz­bul­lah­ bü­yük­bir­di­re­niş­gös­ter­di.­Sal­dı­-

rı­la­ra­ fü­ze­ler­le­ ve­ gö­ğüs­ göğ­-

üse­ çar­pı­şa­rak­ ce­vap­ ver­di. İs­ra­il’in­plan­la­rı­bo­şa­çı­kar­dı.­

Arap dünyası Filistin ve Lübnan konusunda neden sessiz kaldı sizce?

siz­ kay­be­de­cek­si­niz”­ de­miş­ti.

ül­ke­le­ri­ne­ya­yıl­dı­ğın­da­yö­ne­ti­-

nun­ için­ Lüb­nan’da­ki­ di­re­ni­şe des­tek­li­yor­lar.­ Bu­ di­re­niş­ ka­-

zan­dı­ğı­za­man­on­la­rın­kel­le­le­ri­gi­de­cek.­

Filistin’e gelelim.

Hamas’ın iktidara gelmesini nasıl değerlendiriyorsunuz?

Ara­fat’ın­ ön­der­li­ğin­de­ki­ Fi­-

yük­ üni­ver­si­te­ Ha­mas’a­ ait­tir.

Bu­ ör­güt­ yok­sul­ hal­ka­ dü­zen­li

her­yok­sul­ai­le­ye­ay­da­50­do­-

şul­lar­da­yıp­ra­nan­El­Fe­tih­hü­-

kü­me­ti­ni­se­çim­le­de­vir­di.­

Hamas nasıl bir örgüt?

Ekonomik gücünü nereden alıyor? Hamas yerine solcular güçlenemez miydi?

Ha­mas­ So­ğuk­ Sa­vaş­ dö­ne­-

min­de­ em­per­ya­liz­min­ “ko­mü­-

niz­me­kar­şı­ye­şil­ku­şak”­po­li­-

Arap­ ül­ke­le­ri­nin­ ço­ğu­ ya­pay

lis­tin­ Kur­tu­luş­ Ör­gü­tü­ (FKÖ)

ti­k a­s ı­ doğ­r ul­t u­s un­d a­ Su­u di

kıy­la­ il­gi­si­ ol­ma­yan­ yö­ne­tim­-

El­Fe­tih,­1993’te­ya­pı­lan­Os­lo

te­ğiy­le­ku­r ul­du.­Hâlâ­bu­ra­lar­-

ra­s ın­d a­ Su­r i­y e­ as­ker­le­r i­n i

dev­let­ler­dir;­ iş­bir­lik­çi­dir,­ hal­-

Lüb­nan’da­ bü­yük­ bir­ ağır­lı­ğı

le­re­ sa­hip­tir.­ Şu­ an­da­ Su­dan

çek­mek­ zo­r un­da­ kal­dı.­ Ama

BOP­ge­re­ğin­ce­üçe­bö­lü­nü­yor.

ve­onun­ana­gü­cü­nü­oluş­tu­ran an­laş­ma­sıy­la­ ku­r u­lan­ Fi­lis­tin

dan­mad­di­des­tek­al­ma­ya­de­-

kul­lan­ma­sı,­ör­güt­len­me­de­ona

bü­yük­avan­taj­sağ­lı­yor.­

Türkiye ile İsrail arasında güçlü askeri ve siyasi ilişkiler var. Filistin halkı bu durumu nasıl değerlendiriyor?

Tür­ki­ye’de­ ol­du­ğu­ gi­bi­ Fi­lis­-

tin’de­de­med­ya­olan­la­rı­fark­lı

yan­sı­tı­yor.­ Me­se­la­ Fi­lis­tin’de

Tay­yip­Er­do­ğan­İs­lam­cı­ve­va­-

tan­se­ver­ ola­rak­ ta­nı­nı­yor­ ve

bi­li­ni­yor.­ Tür­ki­ye’den­ ya­pı­lan

er­z ak­ yar­d ım­la­r ı­ ta­m a­m en

AKP’li­le­rin­ ken­di­ vic­dan­la­rı­nı

ra­hat­lat­mak­ için­dir.­ Tür­ki­ye ile­ İs­ra­il­ ara­sın­da­ as­ke­ri­ an­-

laş­m a­lar­ var.­ Me­s e­la­ Kon­-

ya’da­ İs­ra­il­ uçak­la­rı­ de­ne­me

uçuş­la­rı­ya­pı­yor.

Ama­en­il­ginç­ola­nı­da­İs­ra­il

ve­ Tür­ki­ye­ as­ker­le­ri­nin­ Bo­lu

Da­ğı’n­da­ kış­ şart­la­rın­da­ tat­-

bi­kat­yap­ma­sıy­dı.­İs­ra­il,­Fi­lis­-

tin’de­ kış­ çok­ so­ğuk­ ya­ da

kar­lı­ ol­maz.­ Pe­ki­ ne­den­ bu

tat­bi­kat­ ya­pıl­dı?­ İler­de­ Kaf­-

vam­edi­yor.­İs­ra­il,­o­sı­ra­lar­da

kas­ya’da­ ola­sı­ bir­ dev­rim­ci

An­cak­El­Fe­tih­ağır­lık­lı­hü­kü­-

lin­de­ki­FKÖ’ye­ve­Mark­sist­ör­-

ki­ye­ ve­ İs­ra­il­ bir­lik­te­ bir­ şey­-

olum­suz­yö­ne­tim­bi­çi­mi­ni­be­-

me­si­ne­göz­yum­du.­Fa­kat­da­-

Özerk­ Böl­g e­s i’nde­ yö­n e­t i­m i ele­al­dı.­

met­ ge­ri­ci­ Arap­ re­jim­le­ri­ni

sos­ya­list­ ül­ke­ler­le­ it­ti­fak­ ha­-

güt­le­re­ kar­şı­ Ha­mas’ın­ ge­liş­-

ha­re­ke­te­ kar­şı­ de­mek­ ki­ Tür­-

ler­ya­pa­cak.­

En­ önem­li­si­ İn­cir­lik­ Üs­sü’n­-

den­ gön­de­ri­len­ fü­ze­ler­dir,­ si­-

nim­s e­d i.­ Yol­s uz­luk,­ rüş­v et,

ha­son­ra­Ha­mas­İs­ra­il’e­kar­şı

ge­len­eko­no­mik­yar­dım­lar­üst

yö­nel­di.­İs­ra­il’in­en­güç­lü­düş­-

Müs­lü­man­ hal­ka,­ ço­cuk­la­ra

Eko­no­mik­gü­cüy­le­as­ke­ri­ka­-

do­ğ an­ İs­r a­il’in­ sal­d ı­r ı­s ı­n a

ka­yır­ma­cı­lık­ ya­yıl­dı.­ Fi­lis­tin’e dü­zey­ gö­rev­li­ler­ ve­ su­bay­lar ara­sın­da­pay­la­şıl­dı.­

Öte­ yan­dan­ geç­miş­ten­ be­ri

sa­vu­nu­lan­ il­ke­ler­ bir­ ya­na­ bı­-

ra­kıl­dı­ve­İs­ra­il’e­sü­rek­li­ta­viz ve­r il­d i.­ El­ Fe­t ih,­ 13­ yıl­d a FKÖ’nün­olum­lu­ima­jı­nı­ya­vaş

di­re­niş­çi­bir­çiz­gi­sür­dür­me­ye

ma­nı­ha­li­ne­gel­di.­

na­dı­nı­cid­di­bi­çim­de­si­lah­lan­-

dır­dı.­İs­ra­il­için­de­ki­ey­lem­le­ri­-

ni­ de­ bu­ mad­di­ im­kân­la­rıy­la

ger­çek­leş­ti­ri­yor.­Bu­na­kar­şı­lık

sol­c u­lar­ 1990’la­r ın­ ba­ş ın­d a

ya­vaş­ sön­dür­dü.­ Bu­ sı­ra­da

Sov­yet­ler­ Bir­li­ği’nin­ çök­me­-

po­li­ti­ka­sı­ ve­ İs­ra­il’e­ kar­şı­ ta­-

yi­tir­di­ler.­ Si­lah­ ve­ tek­nik­ ola­-

Ha­mas,­ içer­de­ te­miz­ yö­ne­tim

viz­siz­ tav­rı,­ İs­ra­il’i­ ya­pay­ bir Mağden hakkında açılan davalar devam ediyor

Ara­bis­tan’ın­ ve­ OPEC’in­ des­-

Ay­rı­ca­ Ha­mas’ın­ di­ni­ söy­le­mi

dev­let­ola­rak­gö­rüp­ta­nı­ma­ma po­li­ti­ka­sıy­la­güç­top­la­dı.­

siy­le­ bir­lik­te­ dış­ des­tek­le­ri­ni

nak­lar­ ba­kı­mın­dan­ çok­ za­yıf­-

lar.­ Ha­mas’ın­ hal­ka­ yap­tı­ğı yar­dım­la­rı­ da­ ya­pa­mı­yor­lar.

lah­lar­dır.­ Bun­lar­ Lüb­nan’da

kar­şı­ kul­la­nı­lı­yor.­ Tay­yip­ Er­-

kar­şı­ ba­zı­ açık­la­ma­lar­ yap­tı.

Ama­bu­gün­Mec­lis’te­bir­İs­ra­-

il-Tür­ki­ye­ Dost­luk­ Gru­bu­ var.

260­ mil­let­v e­k i­li,­ ne­r e­d ey­s e Mec­lis’in­ ya­r ı­s ı­ bu­ gru­b un

üye­s iy­d i.­ Bir­ç ok­ mil­let­v e­k i­li

Lüb­n an­ sal­d ı­r ı­s ı­ sı­r a­s ın­d a

grup­tan­ ay­rıl­dı.­ Ama­ hâ­lâ­ bu

grup­tan­ çık­mamaya­ direnen­-

ler­ var.­ Demek­ ki­ bu­ grup­ta

ol­mak­ta­mad­di­çıkar­ları­var.