ekim tarim dergi

Ekim 2010 Ayda Bir Yayýlanýr Yýl: 1 Sayý: 4

HAYVANCILIÐI GELÝÞTÝRMEYE Yönelik Teknik Bilgilendirme Toplantýlarý Yoðun Ýlgi Gördü Jica genç lider çiftçiler eðitim programý baþarýyla tamamlandý.

Sayfa:3

Dokap tarým proje ekibi Antalya'da toplandý.

Sayfa:5

Kivilerde hasat ve depolama Sayfa:4

Kasým Ayý Tarým Takvimi Sayfa:2

Bakanlar Kurulu'nun 1 Aðustos 2010 tarihinde yayýmlanan 2010/745 sayýlý kararý ile; büyükbaþ ve küçükbaþ hayvan yetiþtiriciliðinde toplamda 7 yýla kadar vadeli, faizsiz kredi uygulamasý getirildi.

Konu ile ilgili olarak T.C.Ziraat Bankasý A.Þ, Tarým Kredi Kooperatifleri ile Ýl Tarým Müdürlüðümüz, Trabzon merkez ve ilçelerinde teknik bilgilendirme toplantýlarý düzenledi. Trabzon merkez ve ilçelerinde toplam 19 toplantý düzenlendi ve bu toplantýlara 2509 çiftçimiz katýldý.

Trabzon Ticaret ve Sanayi Odasý'nda düzenlenen Trabzon'da hayvancýlýðý geliþtirmeye yönelik teknik bilgilendirme toplantýsýna katýlan Trabzon Valisi Sayýn Dr. Recep KIZILCIK, son dönemde et fiyatlarýndaki artýþa dikkat çekerek, artýþýn önlenmesi ve hayvancýlýðýn geliþtirilmesi adýna devlet tarafýndan yapýlan bu desteklere vatandaþlarýmýzýn hassasiyetle ilgi göstermeleri gerektiðine dikkat çekerek, ilimizde hayvancýlýk konusundaki yatýrýmlarýn hýzla artmasýný beklediðini vurguladý.

Trabzon Ýl Tarým Müdürü Bektaþ ERDOÐAN ise, ilimizdeki hayvancýlýðýn genel durumu , sorunlarý , sorunlara çözüm önerileri ve konu ile ilgili Ýl Tarým Müdürlüðünün faaliyetleri hakkýnda geniþ bilgi sunarak, hayvancýlýðý bölgemizde özellikle kadýnlarýn yaptýðýný belirtti ve kadýnlarýmýza yönelik eðitim vermenin önemine dikkat çekti. Bektaþ ERDOÐAN; büyük þirketlerin de hayvancýlýða yatýrým yapmalarý gerektiðini belirterek, bölgemiz iþadamlarýný yatýrýma davet etti. Toplantýlarda Ziraat Bankasý Bölge Baþkanlýðýndan Tarýmsal Krediler Kýsým Müdürü Mesure KIRMACI ile T.C Ziraat Bankasý Beþikdüzü Þube Müdürü Mehmet BÝRÝNCÝ sýfýr faizli Ýþletme ve yatýrým kredilerinin uygulama esaslarý konusunda sunum yaptýlar. Ýl Tarým Müdürlüðünce organize edilen tanýtma toplantýlarý, bütün ilçelerde devam etmekte olup üreticilerin ve bu konuda yatýrým yapmak isteyen yatýrýmcýlarýn bilgilendirilmelerine devam edilmektedir. Ýl Tarým Müdürlüðünce organize edilen "hayvancýlýðý geliþtirmeye yönelik bilgilendirme toplantýlarý", bütün ilçelerde üreticilerin ve bu konuda yatýrým yapmak isteyen yatýrýmcýlarýn yoðun ilgisi ile takip edildi. Üreticiler bu toplantýlarýn çok faydalý oldunu söylediler ve tekrarýný istediler.

ÇAYDA YABANCI OT ÝLAÇLAMASI Ýl Tarým Müdürü Bektaþ Erdoðan, çay tarýmýnda yabancý otlara karþý teknik talimatlarda herhangi bir bitki koruma ürünü tavsiyesi bulunmamasýna raðmen, son yýllarda bazý çiftçilerin bilinçsizce geliþi güzel kimyasal ilaç kullandýðý þikâyetleri üzerine, yaptýðý açýklamada çay tarýmý yapan üreticilere ÇAYKUR ve Tarým ve K ö y i þ l e r i B a k a n l ý ð ý Te k n i k teþkilatlarýnýn önerilerini dikkatle takip etmelerini tavsiye etmiþtir. Ýl Tarým Müdürü Erdoðan, çayda çay

filiz güvesi, çay koþnili ve çay turunçgil siyah yaprak biti gibi zararlýlarýn görüldüðünü, ancak doðal düþmanlar ve kültürel önlemlerle bu zararlýlar baský altýna alýnabildiðinden kimyasal mücadele önerilmemekte ve bitki koruma ürünü tavsiyesi yapýlmadýðýný ifade etmiþtir. Ýl Tarým Müdürü Erdoðan yaptýðý açýklamada son yýllarda bazý çiftçilerce çayda kullaným izni olmamasýna raðmen halk arasýnda “ot ilacý” olarak bilinen herbistleri

Dernekpazarý, Çaykara, köprübaþý ilçelerinin çay tarýmý yapýlan köylerinde yaptýðý çalýþmalarda ilimizde belirtilen þekilde çay bahçelerinde yabancý ot ilacý kullanýmý ile ilgili bulgulara rastlanýlmadýðýný belirtti.

(Haberin devamý 5. sayfada)

(yabancý ot ilacý) kullanýldýðýna dair Bakanlýðýmýza ulaþan þikayetler ve alýnan duyumlar üzerine Müdürlüðümüz elemanlarýnca Of, Sürmene, Hayrat, Araklý,

4

ÇÝZME YEÞÝL ZEYTÝN YAPIMI Çizme yeþil zeytin yapýlacak zeytinler tam olgunlaþmadan hasat tanelerin rengi yeþilden saman sarýsý ya da hafif pembeye dönerken hasat edilmelidir. Bu dönemde taneler iri ve gevrektir. Hasat gecikirse fermantasyon sýrasýnda bu zeytinlerin dokusunda yumuþama görülür. Bunun için hasat dönemi çok iyi ayarlanmalýdýr. Zeytinler hasat edilirken elle toplanmalý sepet ve selelere konulmalýdýr. Tanelerin yaralanýp Meryem ÜÇÜNCÜ berelenmesine izin verilmemelidir. Hasat edilen zeytinler iriliklerine göre sýnýflandýrýlmalýdýr. Bu Tekniker çok önemlidir çünkü tanelerin ayný zamanda olgunlaþmasý iriliklerinin ayný olmasýna baðlýdýr. Hasattan sonra zeytinler bekletilmeden hemen iþlenmelidir. Çünkü tanelerde su kaybý olur buruþma ve solma görülebilir ki buda istenmez.

Keskin bir býçak yada jilet yardýmý ile taneler 2-3 yerinden boylamasýna çizilir.

Kýrma zeytin yapýlacaksa tanelerin üzerine uygulanan aðýrlýkla çekirdeðin kýrýlmamasýna dikkat edilmelidir. Bu þekilde hazýrlanan taneler hiç vakit geçirmeden kavanozlara konur. Üzerine su yada 1 litre suya 2 çay kaþýðý limon suyu, 1,5 yemek kaþýðý tuz konularak hazýrlanan salamura koyulur. Salamura tanelerin üzerini örtecek þekilde olmalýdýr. Kavanozun kapaðý kapatýlýr. Haftada 1-2 defa suyu yada salamaurasý deðiþtirilerek tanelerin içindeki acý suyun çýkmasý saðlanýr. Acýlýðý giderilen zeytinler 1 litre su içerisine 2-3 yemek kaþýðý limon suyu, 1 fincan tuz, bir miktar zeytinyaðýndan oluþan salamura içine konur, aroma vermek için ise limon dilimleri ve sarýmsak konularak muhafaza edilir.

SÝYAH SELE ZEYTÝNÝ YAPIMI : Zeytinler tanelerin siyahlaþtýðý ve etli kýsým mor renk olduðu dönemde toplanýrlar. Erken hasat edilirse siyah renk olmaz geç hasat edilirse zeytinler kolayca yumuþarlar. Zeytinler elle ve küçük sepetlerle toplanmalýdýr. Toplama esnasýnda yaralanmalara izin verilmemelidir. Toplanan zeytinler boylarýna göre ayrýlýr yýkanýr. Sele sepet içine bir kat tuz bir kat zeytin olmak üzere yerleþtirilir.(1 kg zeytin için 150 gr iri kaya tuzu hesaplanýr.) Bir leðen üzerine tahta konularak üzerine sepet yada sele konur. Sele yada sepetleri yükseðe koymamýzýn nedeni acý suyun akýp gitmesi içindir.3-4 gün böyle beklenir. 3-4 günden sonra sele yada sepet yana bir önceki duruþunun tersine yatýrýlarak tanelerin iyice tuzla temasý saðlanýr.Taneler tuzun etkisiyle suyunu salar. Bu nedenle sele yada sepetler çýkan bu suyun kolayca akýp gideceði bir yere k o n m a l ý d ý r .

Zeytinlerin acý suyu çýkýp tuzla piþmesi saðlanýnca ki buda 15-20 gün sürer. Bu sürede zeytinler büzüþür. Tadýna bakýp olgunlaþan zeytinler kavanozlara konur üzerine zeytin yaðý dökülür ki tanelerin kurumasý önlensin. Sele zeytini yaparken sele yada sepetler hava akýmý olmayan yerde bekletilmelidir. Aksi halde taneler kuruyarak yenecek kýsým çekirdek üzerinde ince bir tabaka haline gelir. Sele zeytini selelerde kavanozlarda ise zeytin yaðý ve salamura ilave ederek de saklanabilir. Aroma katmak için ise taneler arasýna kekik yada defne yapraðý konabilir. Bu yöntemle yapýlan zeytinler çok uzun süre saklanamamaktadýr.

KOLAY SALAMURA ZEYTÝN YAPIMI Yukarýda anlatýlan özelliklerdeki zeytinler toplanýr. Seçilir yýkanýr.

Kavanozlara konur.1 kg zeytin için 2 tepeleme yemek kaþýðý iri kaya tuzu hesaplanarak kavanoza konur. Üzerine 1 çay bardaðý zeytinyaðý ve bir çay kaþýðý þeker konur ve kavanozun kapaðý kapatýlýr. Her gün kavanozu sallayarak zeytinlerin suyunu salmasý saðlanýr. Buda yaklaþýk 15-20 gün sürer. Bu yöntemle yapýlan zeytinler kendi suyu içinde uzun süre saklanýr.

2

KASIM AYI TARIM TAKVÝMÝ Arýcýlýk: Varroa mücadelesi ruhsatlý ilaçla uygun aralýklarla yapýlýr.

Zayýf kovanlar birleþtirilir veya bölme tahtasýyla sýkýþtýrýlýr.

Kovanlarýn uçuþ delikleri daraltýlýr.

Tarla Bitkileri: Mýsýr: Çuvallama iþlemi bitirilir.

Pazara sevke ve deðirmende öðütmeye devam edilir.

Patates: Pazara sevkiyata devam edilir.

Sebzecilik: Seralarda marul, yeþil soðan dikimine devam edilir.

Rutin bakým iþlerine devam edilir.

Hasat olgunluðuna eriþmiþ sebzeler pazarlanýr.

Hayvancýlýk: Ahýrlarda bakým onarým iþleri devam eder.

Uygun koþullarda mera otlatýlmasý devam eder Meyvecilik: Fýndýklarda sonbahar budamasýna baþlanýr.

Boþ tarla ve fýndýk bahçelerinden toprak numunesi alýmýna devam edilir. Çay bahçelerinde budama iþlemlerine baþlanýr.

Fýndýk ve çay bahçelerinde ahýr (çiftlik) gübresi uygulamasýna baþlanýr.

Toprak tahlilleri sonucuna göre gerekiyorsa kireçleme uygulamasý yapýlýr.

Bazý bölgelerde fidan çukurlarý açýlmasýna devam edilir.

Fidan dikimine baþlanýr. Aþýlý fidanlar tercih edilmelidir.

Turunçgil dal yanýklýðý ve kahverengi meyve çürüklüðüne karþý mücadele edilir.

Turunçgiller ve zeytinlerde hasada baþlanýr. Yeþil zeytin hasadý bitirilir.

KÝVÝ REÇELÝ NASIL YAPILIR? - 1 kg Kivi - 1 Çay Bardaðý su - 1 kg Þeker - 1 Limon suyu, Kiviler önce yýkanýr, dikkatli bir þekilde kabuklarý soyulur. Büyük kiviler yarým daire küçük kiviler daire þeklinde dilimlenir. Bir kat þeker bir kat kivi bir gece önceden tencereye katlanýr. Ertesi gün karýþým üzerine 1 çay bardaðý su ilave edilir kaynatýlýr.

Kaynama esnasýnda üzerinde oluþan köpükler alýnýr, atýlýr. Reçel kývamý almaya baþladýðýnda yani reçel ocaktan inmeye 2-3 dakika kala 1 limon sýkýlarak suyu reçele eklenerek 2-3 dakika daha kaynatýlýr. Ve piþirmeye son verilir. Sýcak olarak temiz cam kavanozlara koyularak kapaklarý sýkýca kapatýlarak serin bir yerde muhafaza edilir. Arzuya göre piþirme sýrasýnda her bir kg. kivi için 5-6 adet karanfil karýþýma ilave edilerek piþirilir.

Mustafa MAZLUM (Ýl Md. Yrd.) Süleyman TUNCER (Ýd. Ml. Ýþl.Þb. Md.)

Nebahat MERTCAN Tekniker

Yýl: 1 Sayý: 4 Sayfa - 3 -

TARIMSAL ÝÞLETME KAYIT SÝSTEMÝ TOPLANTISI YAPILDI 01.11.2009 tarihli ve 27393 sayýlý Resmi Gazetenin mükerrer sayýsýnda yayýmlanarak yürürlüðe giren 2010 Yýlý Proðramýnda yer alan hükümler gereðince ülkemizde Tarýmsal Ýþletme Kayýt Sistemi önceliðinde Tarým Bilgi Sisteminin kurulmasý ve güncelliðinin saðlanmasý konusunda çalýþmalar Türkiye Ýstatistik Kurumu ve Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý iþbirliði ile baþlatýlmýþtýr.

2010 yýlý içerisinde tamamlanmasý planlanan Tarýmsal Ýþletme Kayýt Sistemi çalýþmalarýnda kullanýlacak Veri Giriþ Proðramýna ait eðitim Ýl Müdürümüz Bektaþ ERDOÐAN, Þube Müdürleri ve Ýlçe Müdürlerinin eþliðinde TÜÝK Bölge Müdürlüðünden sorumlu personel Levent ALPAR tarafýndan Ýl , Ýlçe Müdürlüðü elemanlarý ve Köy Tarým Danýþmanlarýnýn da katýlýdýðý toplantýda verilmiþtir.

Toplantý sonunda tüm Ýl, Ýlçe ve köylerde çalýþmadan sorumlu personel eðitiminin tamamlanmasýný müteakip, gerekli teknik alt yapý hazýr olacaðýndan 11 Ekim 2010 tarihinde alan uygulamasýna baþlanacaðý ifade edilmiþtir.

JICA GENÇ LÝDER ÇÝFTÇÝLER EÐÝTÝM PROGRAMI BAÞARIYLA TAMAMLANDI

Devlet Planlama Teþkilatý Müsteþarlýðý( DPT) ve Japonya Uluslararasý Ýþbirliði Ajansý (JICA) arasýnda 17 Eylül 2004 tarihinde imzalanan protokol çerçevesinde 22 Eylül – 9 Ekim 2010 tarihleri arasýnda Japonya'da gerçekleþtirilen JICA Genç Lider Çiftçiler Eðitim Programý baþarýyla tamamlandý.Eðitim programýna DokapTarým Projesi kontenjanýndan katýlan genç çiftçilerimiz, Ýl Tarým Müdürü Sn.Bektaþ ERDOÐAN'ý makamýnda ziyaret ederek almýþ olduklarý eðitim hakkýnda bilgiler verdiler.

Genç çiftçilerimiz Japonya'daki eðitimin kendileri için çok faydalý ve verimli geçtiðini ve kazandýklarý deneyimleri köylerindeki diðer çiftçilere aktaracaklarýný ifade ettiler.

Ziyaretin sonunda genç çiftçilerimiz, bu imkaný kendilerine saðlayan Ýl Tarým Müdürü Sn.Bektaþ ERDOÐAN ve Dokap-Tarým Projesi yetkililerine teþekkürlerini sundular.

TRT Trabzon Radyosu Canlý YayIn Programýnda Gýda Zehirlenmesi Hakkýnda Bilgi Verildi Ýl Müdürlüðümüz Kontrol Þube Müdürlüðünde görevli Gýda Kontrolörleri Suzan ÖZKUBAT ve Oktay KARAKILIÇ tarafýndan TRT Trabzon Bölge Radyosunda Gýda Zehirlenmeleri üzerine canlý yayýnlanan bir program gerçekleþtirildi. Þehirleþmenin artmasý, çalýþma hayatýnýn yoðunlaþmasý ile birlikte hazýr gýdalara, hýzlý ve toplu yemeklere talebin arttýðýný, Ancak bu deðiþimin yeni sorunlarýn oluþmasýna neden olduðunu anlatan Gýda Kontrolörlerimiz ayrýca proðram süresince bir çok konuya deðindikten sonra; -Gýda Zehirlenmesi nedir?

-Gýdalara nasýl bir bulaþma olur?

- Gýda zehirlenmeleri nasýl önlenebilir?

-Gýda zehirlenmelerinde yasal boyut nedir ve Ýl Müdürlüðümüz bu konuda nasýl bir yol izlemektedir? Gibi konularda da tüketicilerimize detaylý bilgiler verdiler. Ýl Müdürlüðü Kontrol Þubesi olarak þehir merkezi ve ilçelerimizde gýda denetimlerine ara vermeden devam ettiklerini, tüketicilerimizin ve gýda üreten ve satan vatandaþlarýmýzda bu konuda hassas olmalarýný istediler.

2011 Yýlý Bitki Koruma Programý Tespit Edildi Çayda Kimyasal Ýlaç!

Her yýl olduðu gibi, bu yýl da yapýlacak Bitki Koruma Bölge Toplantýsýnda görüþülmek üzere, Ýlimizde 2010 yýlý içerisinde gerçekleþtirilen Bitki Koruma Uygulamalarý (Zirai Mücadele Çalýþmalarý)'ný görüþmek, uygulamada yaþanan sorunlarý tartýþmak ve çözüm önerileri geliþtirmek amacýyla 12.10.2010 tarihinde Ýl Laboratuvar Müdürlüðü Toplantý Salonunda, Ýl Müdürlüðümüz Bitki Koruma Þube Müdürü, Þube Müdürlüðünde Toplantýda iç karantina, fidan, fide Çalýþan Konu Uzmanlarý, Ýlçe Müdürleri ve Bitki Koruma konularýndan sorumlu teknik personelin ruhsatlandýrma ve pazar satýþ denetimi, katýlýmý ile bir toplantý yapýldý. survey çalýþmalarý, bitkisel üretimde kullanýlan pestisitlerin kayýt altýna alýnmasý, reçeteli ilaç satýþý, entegre mücadele, bitki koruma ürünü bayilerinin denetimi ve bu konularla ilgili yeni yasal düzenlemelerin uygulanmasý hakkýnda bilgi alýþ veriþinde bulunuldu.

Ayrýca Ýlimizde 2011 yýlýnda uygulamasý yapýlacak Bitki Koruma Programý tespit edildi.

Ýl ve ilçe müdürlüklerimizde görevli teknik elemanlar çay alanlarýnda kimyasal ilaç kullanýlmamasý konusunda bilgilendirdi. Toplantýda Ýl Müdürlüðümüz Bitki Koruma Þube Müdürlüðü elemanlarý Koruma Kontrol Genel Müdürlüðünün Çayda herbisit kullanýmý ile illere gönderdiði yazýlar hakkýnda bilgi verdikten sonra, çay tarýmýndaki zararlýlar ve özellikle çayda son yýllarda yabancý otlara karþý herbisit kullanýmý ile ilgili sunum yaptýlar.

Toplantýda çay bahçelerinde herbisit kullanýmýn önlenmesi konusunda bir eylem planýnýn baþlatýlmasýna karar verilerek bu amaçla çiftçileri bilgilendirilmesi için Ziraat odalarý, çaykur, özel çay fabrikalarý, Ýlçe tarým Müdürlükleri ve Ýl Müdürlüðümüz Bitki Koruma Þube Müdürlüðü ile iþbirliði çerçevesinde eðitim çalýþmalarýna hýz verilmesi, ayrýca kasým ayý sonunda yeniden deðerlendirme toplantýsý yapýlmasý kararlaþtýrýldý.

Yýl: 1 Sayý: 4 Sayfa - 4 -

Erdal YÝÐCÝ Ziraat Mühendisi

KÝVÝLERDE HASAT VE DEPOLAMA

KÝVÝ (Actinidia chinensis planch.)

Kivilerde hasat zamaný, meyve suyundaki suda çözünebilir kuru madde miktarýna (S.Ç.K.M) bakýlarak belirlenir. Eðer meyve kýsa zamanda tüketilecekse kuru madde miktarý en az %6 olmasýna özen gösterilmelidir. Þayet uzun süreli muhafaza edilecekse (en az 4-5 ay) bu durumda suda çözünebilir kuru madde miktarý %7-9 arasýnda olmasý gerekir. SÇKM (þeker miktarý) Refraktometre ile ölçülmektedir. Ülkemizde hasat genellikle Ekim sonu Kasým ayý baþýnda yapýlsa da hasadý iklim faktörleri, yeryöney, rakým gibi faktörler belirlemektedir.

Kivi, Dünyada kültüre alýnan meyve türleri arasýnda en yenisi olarak bilinmektedir. Anavataný Çin olan kivi Ülkemizde 15–20 yýl önce yetiþtirilmeye baþlanmýþtýr.

Kivi; Aromasý ve ihtiva ettiði “C” vitamini yönünden çok zengin olmasý, yüksek besin deðeri, bileþiminde bulunan vitamin ve minareler, kolay muhafaza edilebilmesi ve deðerlendirme çeþitliliði yönünden tüketiciler tarafýndan aranan bir meyve türüdür.

Kivi; Ülkemizde Doðu Karadeniz Bölgesi ikliminin yetiþtiriciliðine uygunluðundan dolayý son zamanlarda geniþ yetiþtirilme alaný bulmuþtur.

Kivi'nin insan saðlýðý açýsýndan birçok faydalarýndan bazýlarýný þöyle sýralayabiliriz.

-Kivi suyunda bulunan bazý maddeler kansere neden olan bileþiklerin oluþumunu önlediði, -Astým ve öksürüðün tedavisinde nefes açýcý özelliðinin olduðu, -Lif açýsýndan da zengin bir besin olan kivi baðýrsaklarý çalýþtýrarak. sindirimi kolaylaþtýrdýðý.

-Kabýzlýðý önlediði; -Vücudu ve baðýþýklýk sistemini güçlendirdiði.

-Nezle ve grip gibi soðuk algýnlýklarýna iyi geldiði; -Kan basýncýný dengelediði; -Tansiyonu ve kandaki kolesterol oranýný düþürdüðü.

-Kansýzlýða ve mide rahatsýzlýklarýna iyi geldiði; bilinmektedir.

-Kivi çekirdeklerinde % 34 yað, % 15 oranlarýnda protein bulunmaktadýr.

Erken y apýlan hasatta: 1-Meyvede hýzlý yumuþama 2-Meyvede sulanma 3-Meyvenin dýþ yüzeyinde buruþma 4-Renk bozulmalarý, kiviye has koku ve aroma oluþmamaktadýr.

5-Ayrýca meyve kalitesini düþürdüðü gibi dayanma süresini de azaltmaktadýr.

Meyve hasadýnda meyvenin sapý aðaçta kalacak þekilde yapýlmalýdýr.

Aksi halde meyve saplarý kasalarda meyve etine batarak meyvelerin yaralanmasýna, dolayýsýyla meyvelerin çürümelerine neden olur.

Hasat edilen meyveler yeme olumunda deðildir.Olgun olmayan meyvelerin yenilebilmesi için yiyeceðimiz miktar kadar (örneðin:1-2kg.) bir poþete koyarak içerisine 2-3 adet elma koyup poþetin aðzý baðlanarak oda sýcaklýðýnda yaklaþýk olarak 1 haftada yeme olumuna gelecektir.Kivi meyvesi bol miktarda glikoz, früktoz ve az oranda sukroz ihtiva eder. Þeker birikiminin maksimum olduðu nokta kivi meyvesinin en uygun yeme kalitesi potansiyeline ulaþtýðý nokta olarak kabul edilmektedir.Bu nokta SÇKM oraný %13-15'dir.

Kivi meyvesi C vitamini bakýmýndan oldukça zengin bir meyvedir. Bir insanýn günlük C vitamini ihtiyacý 100g.'lýk 1 adet kivide yaklaþýk olarak mevcuttur.

KÝVÝ

SU (%)

ÞEKER (g)

Vit.C (mg)

Vit.B1 (mg)

Vit.B2 Vit.A (mg) (micg)

81,8

11,2

140,0

0,04

0,07

Ca (mg)

Fe (mg)

kcal

12

30

3,7

48

PORTAKAL

87,1

10,5

49,0

0,08

0,03

71

49

0,2

34

ÞEFTALÝ

86,6

11,2

8,7

0,02

0,05

27

4

0,4

24

ELMA

84,0

14,1

3,3

0,04

0,02

8

6

0,3

45

ÜZÜM

80,3

16,2

6,0

0,03

0,03

4

27

0,4

62

KAYISI

86,3

8,6

6,0

0,03

0,03

360

16

0,5

28

CEVÝZ

19,2

10,3

0

0,17

0,17

6

131

2,6

582

Kivi meyvesi soðuk hava depolarýnda:0ºC - 0,5ºC , %95 oransal nem, ortamýnda % 2 O2 + %5 CO2 veya % 3 CO2 + %3 O2 ve etilen gazý hiç olmayacak þekilde depolanýr. Hasattan 15-20 gün önce depo fazla kalýntý býrakmayan, ilaçla depo çürüklüðüne karþý (Botrytis) ilaçlama yapýlýr. Zira depolamada meyveye en çok Botrytis zarar verir.

Meyveler depolamadan önce yaklaþýk olarak 15 saat süre ile ön soðutmaya tabi tutulur. Ön soðutma: Bahçede gündüz sýcaklýðýnda hasat edilen meyvelerin hasat anýndaki bahçe sýcaklýðýnýn, depolama sýcaklýðýna ve nemine kýsa sürede düþürülmesidir. Ön soðutmada amaç: 1-Meyve sýcaklýðýnýn düþürülmesi 2-Meyvenin solunum hýzýný yavaþlatmak 3-Meyvedeki su kaybýný azaltmak 4-Çürümeye sebep olan mikroorganizmalarýn üremelerini azaltmak 5-Meyvelerin yaralanma etkisini azaltmak 6-Etilen gazý üretimini yavaþlatmaktýr.

Depolamada hava sirkülasyonu iyi olmalý, depolamak için aðaç kasalar veya plastik kasalar uygun olmaktadýr.

Depolamadaki amaçlarý sýralayacak olursak: 1-Ürünün uzun süreli muhafazasýný ve pazarlama süresini uzatmak 2-Kivinin hasat dönemi dýþýnda da piyasaya ürün sunabilmek 3-Üretim fazlasý malýn saklanmasý ve fiyat düþüþlerinin önüne geçmek þeklinde sýralayabiliriz.

100 gr. Yenebilir kýsmýnýn biyokimyasal özellikleri: ÖZELLÝKLER

MÝKTAR

ÖZELLÝKLER

Su (g)

80-88

Magnezyum (mg)

Enerji (kcal)

49-66

Kalsiyum (mg)

0.11-1.2

Azot (mg)

Yað (g)

0.07-0.9

Fosfor (mg)

Kül (g)

0.45-0.74

Protein (g)

Lif (g) Karbonhidratlar (g) SÇKM (%) Titre Edilen Asitlik (%)

1.1-3.3 17.5 12-18 1.0-1.6

Potasyum (mg)

MÝKTAR 10-32 16-51 93-163 22-67 185-576

Demir (mg)

0.2-3.7

Sodyum (mg)

2.8-4.7

Klor (mg) Manganez (mg)

39-65 0.07-2.3

Vitamin E (mg)

0.13

Çinko (mg)

0.08-0.32

Vitamin C (mg)

80-140

Bakýr (mg)

0.06-0.16

Vitamin A (mg)

0.07

Thiamin (mg) Riboflavin (mg) Niacin (mg) Pyrodoxine (Vit.B6) (mg)

0.014-0.04 0.01-0.07 0.5 0.15

Kükürt (mg)

16

Bor (mg)

0.2

Pektin (mg)

0.3-1.1

pH

3.5-3.6

Yýl: 1 Sayý: 4 Sayfa - 5 -

DOKAP-TARIM PROJE EKÝBÝ ANTALYA'DA TOPLANDI Seminerde açýlýþ konuþmasý yapan Ýl tarým Müdürlüðü, Proje ve Ýstatistik Þube Müdürü Sayýn Sinan AYDIN; yoðun bir çalýþma sürecinden sonra buralara gelindiðini, Projenin devam etmesinin getireceði faydalarý anlattýktan sonra, seminerin tüm katýlýmcýlara ve bölge çiftçilerine katký saðlamasýný diledi.

DOKAP- TARIM Proje koordinatörü Sayýn Sedat SARAL; yaptýðý sunumda, Japonya'dan gelen teknik elemanlarla birlikte çalýþmanýn kendilerine birçok þey kattýðýný, projenin devamlýlýðýnýn Doðu Karadeniz Bölgesinde getireceði faydalarý ve proje kapsamýnda yaptýklarý Küçük Ölçekli Çiftçilerin Yaþam çalýþmalarda izledikleri yolu anlattýktan sonra, Seviyelerini Ýyileþtirme projesi kapsamýnda düzenlenen “2D Uygulama ve izleme Semineri” 19 Ekim Salý günü Antalya da Rixos Otelde baþlad 1. Seminere Trabzon, Rize, Artvin, Giresun, Ordu ve Gümüþhane illerinden proje koordinatörleri ile toplam 32 teknik eleman katýldý.

ÝL TARIM MÜDÜRLÜÐÜ ÝLE TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU ÝÞBÝRLÝÐÝ Of Ziraat Odasýnca 21.10.2010 tarihinde organize edilen kadýnlara yönelik eðitim çalýþmasýnda TKDK Uzmanlarý Trabzon ilinde IPARD Programý kapsamýnda uygulanan tedbir ve alt tedbirler hakkýnda bayan çiftçileri bilgilendirdiler. Eðitim çalýþmasýnda ayrýca Ýl Tarým Müdürlüðümüz Bitki Koruma Þube Müdürlüðü elemanlarýnca çayda yasak olmasýna raðmen herbisit (yabancý ot ilacý) kullanýmý ile Çiftçi Eðitim Yayým Þubesi elemanlarýnca gýda muhafazasý, saðlýklý gýda tüketimi ve iyotlu tuz kullanýmý konularýnda bilgi verildi.

Eðitimde, teknik talimatlarda yasak olmasýna raðmen son yýllarda çeþitli nedenlerle çay tarýmý yapýlan alanlarda bilinçsizce yabancý ot ilacý kullanýmýn artmasý ile ilgili olarak çay tarýmýndaki zararlýlar ve yabancý otlar konusunda bilgi verilerek çayda yabancý ot ilacý kullanýmýn kesinlikle yasak olduðu bu durumun bitki, çevre ve insan saðlýðý açýsýndan zararlarý hakkýnda bilgiler verildi.

Gýdalarýn saðlýklý olmayan, kullanýlmasýnda kansorejen etki yapan kaplarda saklanmasý yaþamsal olarak tehlikeli olduðu eðitime katýlanlara anlatýlarak, gýdalarýn nasýl ve hangi ortamlarda ve hangi saklama kaplarýnda muhafaza edileceði konularýnda uyarýlarda bulunularak, iyotlu tuzun saðlýðýmýzdaki önemi hakkýnda bilgi verildi.

Eðitme katýlan kadýnlar bu eðitimden çok memnun kaldýklarýný belirterek bu gibi eðitimlerin kýþ döneminde devamlý olarak çeþitli konularda yapýlmasýný talep etmiþlerdir.

ÇAYDA YABANCI OT ÝLAÇLAMASI (1.sayfadaki haberin devamý) Ancak çay bahçelerinin kenarlarýndaki dikenliklerde ve çay bahçelerinin çevresindeki patikalarda yabancý ot ilacýnýn azda olsa kullanýldýðý tespit edildiði belirtmiþtir. Konunun hassasiyetine dikkat çeken Erdoðan, Ýlçe Tarým Müdürleri, Bitki Koruma uzmanlarý, Çaykur Fabrika Yetkilileri, Zirai Ýlaç Bayileri, Ziraat Odalarý Yetkililerinin katýldýðý ilkini 06.05.2010 tarihinde ikincisini 18.10.2010 tarihinde gerçekleþtirdikleri toplantýlarda çayda herbisit kullanmanýn zararlarý hakkýnda bilgi verilerek

Proje kapsamýndaki çalýþmalarda amacýn sadece üretim olmadýðýný, çiftçilerin ürünlerini pazarlama-larý konusunda da onlara yardýmcý olarak ekonomik getiriye dönüþtürmeye çalýþtýklarýný söyledi.

4 gün sürecek olan seminerde illerden gelen koordinatör, Karadeniz Teknik Araþtýrma Ens., Samsun Toprak ve Su kaynaklarý Arþ. Ens. ile Batý Karadeniz Tarýmsal Arþ. Ens. Çeþitli sunumlar yaparak bilgi vermeleri programlanmýþtýr

ARICILAR PROJE KONUSUNDA BÝLGÝLENDÝRÝLDÝ Trabzon Arýcýlar Birliði, Ýl Tarým Müdürlüðü, Trabzon Halk Eðitimi Merkezi ile Tarým ve Kýrsal Kalkýnmayý Destekleme Kurumu iþbirliði yaparak arýcýlara yönelik bilgilendirme toplantýsý düzenlendi toplantýda Tarým ve Kýrsal Kalkýnmayý Destekleme Kurumu ndan %50 hibe destekli projeler konusunda bilgilendirme yapýldý.

Tarým ve Kýrsal Kalkýnmayý Destekleme Kurumu Koordinatörü Muhammet BOZALÝ ve Kurum uzmanlarýndan Meral ERBAÞARAN ile Sacit BOSTAN % 50 hibe destekli projelerin þartlarýný anlatarak, Hazýrlanacak olan projelerin puanlama sýrasýyla deðerlendirileceðine deðindiler ve projelerin kabulünde kadýnlara ve gençlere artý puan verileceðini söylediler. Ayrýca 2010 yýlý için hazýrlanacak olan projelerin 30 Kasým 2010 tarihine kadar teslim edilmesi gerektiðini ifade ettiler.

üreticilerin bu konuda bilgilendirilmesi içinyapýlmasý gereken çalýþmalar için bir eylem planý gerçekleþtirilmesine karar verildiðini belirterek çay tarýmýnýnyapýldýðý her ilçede öncelikle en az iki köyde Çaykur yetkilileri bitki koruma uzmanlarýve ziraat odalarýnýn katýlýmý ile çiftçi toplantýlarý yapýlmasýna, bröþür ve afiþlerle bilgilendirme yapýlmasýna görsel ve yazýlý basýn yolu ile bütün üreticilere konunun duyurulmasýna karar verildiðini belirterek ; Üreticilerin kesinlikle çayda herbisit (yabancý ot ilacý)kullanmamalarýný, kullananlarý uyarmalarý, Ýl ve Ýlçe Tarým Müdürlüklerinin tavsiyelerine uymalarý gerektiðini ifade etmiþtir.

Yýl: 1 Sayý: 4 Sayfa - 6 -

TARIMSAL KALKINMA KOOPERATÝFLERÝMÝZDEN S.S. HASKO TARIMSAL KALKINMA KOOPERATÝFÝ

Trabzonun denize sahili olmayan Maçka ilçesinin yaylasýnda doða cenneti bir köy, Sütlacýnýn lezzetiyle ün salmýþ bir yerleþim yeri.

Temel geçim kaynaðý hayvancýlýktýr. Sütlacý, tereyaðý ve peyniri kendisini kabul ettirmiþ bir lezzete sahiptir.

Kendine has lezzetiyle, Jersey ýrký ineklerinin sütünden elde edilen. Ürünler Ýlçenin Köy, mezra ve yaylalarýnda kaliteli bitki örtüsüyle beslenen Jersey inekleri, doðanýn lezzetini sütlerinde buluþturmuþtur. Hamsiköy de üretilen tereyaðý, ayrýcalýðýný bu lezzetlerden almaktadýr. Hamsiköylü çiftçiler bu lezzeti paylaþmak üretimi artýrmak ve birlikteliði saðlamak amacýyla 1968 yýlýnda 17 Ortakla “S.S. HASKO Tarýmsal Kalkýnma Kooperatifi” ni kurmuþ Tarým Bülteni Ekibi olarak Kooperatif çalýþmalarýný yerinde izledik, Kooperatif Yönetim Kurulu Baþkaný Nizamettin BAÞ ile söyleþimizde sorduk;

- Kooperatifinizin üye sayýsý kaç kiþidir?

- Hamsiköy Bölgesinde bulunan 7 köyün çiftçileri ile kurulan kooperatifimiz 1350 ortaða ulaþmýþ ancak son yýllardaki göç erezyonu nedeniyle ortak sayýmýz 200 e düþmüþtür.

- Kooperatif bünyesinde kurulan fabrikanýzýn, kapasitesi nedir?

- Fabrikamýz 40 ton/ gün kapasiteye sahiptir.

- Þu anda günlük olarak tam kapasite ile çalýþabiliyormusunuz?

- Hayýr. 4 ton/gün kapasite ile üretim yapmaktayýz. Çünkü; tam kapasite ile çalýþabilecek sütü temin edemiyoruz.

- Fabrikanýzda hangi mamul ürünleri üretiyorsunuz?

- Fabrikamýzda, Kaþar peyniri, telli peynir, Tereyaðý, Lor peyniri, üretimi yapmaktayýz.

- Kooperatifiniz bünyesinde kaç kiþi isdihdam etmektesiniz?

- Kooperatifimiz 1 Gýda Mühendisi, 10 usta iþçiye isdihdam imkaný sunmaktadýr. S.S. HASKO Tarýmsal Kalkýnma Kooperatifi Süt fabrikasýnýn köye; ekonomik, sosyal ve

kültürel katkýlarý büyüktür. Çiftçilerinin ürettiði sütler fabrikada mamul hale getirilerek piyasada pazarlanmak suretiyle hem üyelerine hem de ülke ekonomisine katký saðlamaktadýr.

- Kooperatif olarak çalýþmalarýnýzda Tarým Teþkilatýnýn sizlere saðladýðý katkýlar nelerdir ?

- Kooperatifimizin kurulduðu zamandan bu tarafa; baþta Tarým Bakanlýðý, Tarým Ýl Müdürlüðü olmak üzere, diðer kurum ve kuruluþlarla iyi iliþkiler içerisinde olduk. Bu kurumlarla kooperatif ve üyelerimiz menfaatleri dikkate alýnarak ortak projeler ve çalýþmalar yaptýk. Yýllardan beri Trabzon Tarým Ýl Müdürlüðü aracýlýðýyla Tarým Bakanlýðýndan tesis ve makinelerimizi yenilemek üzere Yatýrým (Tarýmsal Rehabilitasyon) Kredisi ve iþletme faaliyetlerinin yürütülebilmesi için Ýþletme Kredisi aldýk. Bu çalýþmalarýmýz esnasýnda bizlere destek olan bütün kamu kurum ve kuruluþlara yönetim kurulumuz adýna teþekkür ederiz.

Yýl: 1 Sayý: 4 Sayfa - 7 -

YEÞÝLOVA KÖYÜNDE UYGULAMALI FINDIK BUDAMA EÐÝTÝMÝ

Merkez Yeþilova Köyü Tarým Danýþmaný Ziraat Mühendisi Atakan PEKÞEN görevli olduðu bölgede fýndýk tarýmý konusundaki hatalý uygulamalarý tespit ederek çiftçileri uyarmak ve bilgilendirmek için eðitim toplantýsý düzenledi. Bölgemizin temel tarým ürünlerinden olan fýndýkta özellikle gübreleme ve budama konularýndaki yanlýþlardan dolayý oldukça fazla oranda verim kaybý olduðuna dikkat çeken Tarým Danýþmaný Ziraat Mühendisi Atakan PEKÞEN çiftçilere doðruyu öðretmek için uygulamalý budama ve gübreleme toplantýsý düzenlediðini söyledi.

Uygulamalý eðitime Çiftçi Eðitim ve Yayým Þube Müdürlüðü Teknik Elemanlarýndan Ziraat Mühendisleri Yusuf KAYIKÇI, Ýsmail ASLAN, Erdal YÝÐCÝ de katýldý. Fýndýk Bahçesinde uygulama yapýldý çiftçilerimizin yaptýklarý hatalara dikkat çekildi ve olmasý gereken uygulama yapýlarak gösterildi. Yeþilova Köyü Tarým Danýþmaný Zir.Müh. Atakan PEKÞEN Yeþilova köyünde görevli olduðunu Yeþilovalý çiftçilerin hertürlü tarýmsal sorunlarýnda çözüm için gerekli çalýþmalarý yapmakla sorumlu olduðunu belirterek çiftçilerin sorunlarýný kendisine bildirmelerini istedi.

ARSÝN YENÝKÖY'DE ARICILIK KURSU Arsin Yeniköyde 30 kursiyere arýcýlýk eðitimi verildi. Arsin Fýndýklý Beldesi Tarým Danýþmaný Ziraat Mühendisi Halit Kývanç SEKBAN ve Yeniköy Muhtarý Ali PERVANE tarafýndan organize edilen kurs Yeniköy Köy konaðýnda çiftçilerin katýlýmý ile gece eðitimi olarak verildi. Arýcýlýðýn temel konularýnýn anlatýldýðý kursta arýcýlar sertifika almaya hak kazandýlar. Yeniköy'de üreticilerin yoðun ilgisi tarýmýn deðiþik konularýnda eðitim planlarýnýn gerçekleþmesini de beraberinde getirdi. Önümüzdeki günlerde zirai alet ve ekipman konusunda yeni bir eðitim planlandý.

Eski Baþbakan Yardýmcýlarýndan Nazým Ekren Ve Devlet Eski Bakanlarýndan Mustafa Sait Yazýcýoðlu Köprübaþý Ýlçe Tarým Müdürlüðünü Ziyaret Etti.

Köprübaþý Ýlçe Tarým Müdürü Metin Mehmet ERDOÐAN Eski Baþbabakan Yardýmcýsý Nazým EKREN ve Devlet Eski Bakaný Mustafa Sait YAZICIOÐLUN'a Köprübaþý Tarýmý hakkýnda bilgi verdi. Ýlçe Müdürü Köprübaþýnda fýndýk aðýrlýklý tarým yapýldýðý bunun yanýnda mýsýr ve çay tarýmý da yapýldýðýný belirtti, Ýlçe Tarým Müdürlüðü olarak çiftçilerimize likapa bahçeleri kurmalarý için teþvik edildiði, geçmiþ yýllarda Ýl Özel Ýdare kaynaklý bodur elma bahçesi, kivi bahçesi, Trabzon Hurmasý bahçeleri kurulduðu ve bu bahçelerden olumlu sonuç alýndýðý yine Ýlçe Müdürlüðü olarak hayvan hastalýklarý ile mücadele kapsamýnda hayvanlarýn þap aþýsýna karþý aþýlandýðýný anlattý.

Fýndýk Alan Bazlý Destekleme müracaatlarýnýn devam ettiðini, Ýlçede bulunan yaklaþýk 4000 koyunun küpelendiðini belirtti. Koyun sahiplerinin anaç koyunlara her baþ için 10TL destekleme yapýlacaðýný belirti. Çiftçi Eðitim ve yayým çalýþmalarýnýn bayanlara ve erkeklere yönelik devam edildiðini söyledi. Eski Baþbakan Yardýmcýsý Nazým Ekren ve Devlet Eski bakaný Mustafa Sait YAZICIOÐLU Ýlçe Tarým Müdürü'ne teþekkür ederek çalýþmalarýn da devamlýlýk ve baþarýlar diledi.

Hayrat Ýlçesinde Küçükbaþ Hayvanlar Küpelenerek Kayýt Altýna Alýnýyor Hayrat Ýlçe Tarým Müdürü Ahmet E. AKTURAN Küçükbaþ ve büyükbaþ hayvanlarýn mutlaka küpelenerek kayýt altýna alýnmasý gerektiðine dikkat çekerek, kayýt altýna alýnmayan ve küpesi olmayan hayvanlarýn tarýmsal desteklemelerden istifade edemeyeceklerini söyledi. Çiftçilerin madur olmamalarý için konuya duyarlý olmalarýný istedi. Ekim ayý içerisinde Hayrat Ýlçesinde 500 küçükbaþ hayvana küpe takýlarak kayýt altýna alýndý.

Çaykara Ýlçe Tarým Müdürlüðü Ýle Ordu Üniversitesi Ýþbirliði Çaykara Ataköy Beldesinde görevli Tarým Danýþmaný Ziraat Mühendisi Gülay ÇELÝKEL Çaykara Ýlçe Tarým Müdürlüðü desteði ile Çaykara Ýlçesinde yetiþen yerel armut ve elma genotiplerinin araþtýrýlmasý konusunda bir çalýþma baþlattý. Ordu Üniversitesi Öðretim Görevlilerinden Prof. Dr Zeki BOSTAN ile yürütülecek olan çalýþmada bölgede yetiþen elma ve armut çeþitlerinin genotiplerinin araþtýrýlýp seleksiyona tabi tutularak yoðun bir þekilde görülen ateþ yanýklýðý hastalýðýna dayanýklý çeþitlerin araþtýrýlacaðýný söyledi.

Tarým Danýþmaný Ziraat Mühendisi Gülay ÇELÝKEL bu amaçla Çaykara Ýlçesine baðlý köylerde yetiþen elma ve armutlarýn sürvey çalýþmalarýnýn sürdüðünü ve bu köylerde yetiþen yerel elma ve armutlarý isimleriyle birlikte tespit etmeye çalýþtýklarýný belirterek çiftçilerin desteðine ihtiyaç duyduklarýný söyledi.

Yýl: 1 Sayý: 3 Sayfa - 8 -

KURBANLIK HAYVAN ALIMLARINDA DÝKKAT EDÝLECEK HUSUSLAR: • Veteriner saðlýk raporu ve menþe þahadetnamesi ile pasaportu olmayan ve küpesi bulunmayan, • Çok zayýf olan, • Gebe yada yeni doðum yapmýþ olanlar, • Yüksek ateþi olan, • Tüyleri karýþýk, salya akýntýsý olan, • Çevreye karþý aþýrý tepkili veya çok duyarsýz, hayvanlarýn satýn alýnmamasý.

KESÝM YERÝNE NAKÝL:

Mesut KANAR Veteriner Hekim

• Hayvanlar sürülürken bunlarý rahatsýz edici davranýþlardan (Çubukla, sopayla vurma, kuyruðunu burma, v.s.) kaçýnýlmalýdýr.

• Boðalar tek tek ve gözleri baðlý olarak kesim yerine götürülmelidir.

KESÝM VE KANATMA : Ýdeal bir kesimde amaç: • Hayvana acý çektirmemek • Ýyi bir kan akýtmayý saðlamak • Bu iþleri hijyenik olarak yapmak, þeklinde deðerlendirilebilir.

Kesim, maksimum 30 saniye içinde yapýlmalýdýr. Ýyi bir kan akýtma saðlanmalýdýr.

Kan akýtma iþlemi et içinde kanda bulunan bakteriyel bulaþmanýn önlenmesi ve etin raf ömrünün mümkün olduðunca uzatýlabilmesini saðlar. Damarlar kesildikten sonra ilk 30 saniyede akacak kanýn % 90 ný akar.

KURBANLIK HAYVANLARIN YÜZÜLMESÝ Yüzme iþlemlerinde dikkat edilecek hususlar • a) Kesim yeri zemininde kesinlikle toz,serbest halde pislik ve dýþký gibi þeyler bulunmamalýdýr. b) Hiçbir aþamada derinin dýþ yüzü et ile temas etmemelidir, • c) Sindirim kanalýnýn çýkarýlmasý sýrasýnda et ve temiz sakatat üzerine kesinlikle içerik dökülmemesine dikkat etmek gerekir. (Yemek borusunun ve rektumun baðlanmasý veya hayvanýn kesimden 12 saat öncesinden aç býrakýlmasý iþlemine baþvurulabilir.)

• d) Mide ve baðýrsaklar açýlmamalýdýr. Kesim yeri zeminine içerik kesinlikle dökülmemelidir.

• e) Kesimi müteakip karkasýn dinlendirilmesi gerekir,

KARIN AÇILMASI VE ÝÇ ORGANLARIN ÇIKARILMASI: • Kasaplýk bir hayvanýn derisi yüzüldükten ,baþý gövdesinden ayrýldýktan sonra karýn ve göðüs boþluðu açýlarak sindirim,solunum ve ürogenital sistem organlarý çýkarýlýr. Gövde üzerinde sadece böbrekler býrakýlýr .

• Bir hayvanýn iç organlarý kanatmadan sonra en geç 30 dakika içinde çýkarýlmasý gereklidir. Ýç organlarýn çýkarýlmasý geciktirilirse mide ve baðýrsak gazlarýnýn kokusu ete geçebilir. Mide ve baðýrsak fermantasyonu etin ýsýsýný yükseltebilir dolayýsýyla etin rengi solar. Ayrýca mide baðýrsak mikroorganizmalarý ete geçerek bozulmasýný çabuklaþtýrýr. Karkasa bulaþan pisliði uzaklaþtýrmada kesinlikle býçak kullanýlmamalýdýr.

KURBAN ATIKLARI • Kurban bayramý nedeniyle kesilecek çok sayýda hayvan atýklarý özenle toplanmalý ve derin çukurlara gömülmelidir.

• Ekinokok kisti taþýyan ciðerler etrafa atýlmamalý, köpek ve kedilere yedirilmemelidir. Özel bir kapta toplanarak yakýlmalý yada derin çukurlara gömülmelidir. Bunlar ciðerlerin üzerinde nohut büyüklüðünden çocuk baþý büyüklüðüne kadar olan su dolu kesecikler þeklindedir.

KURBAN ETLERÝNÝN MUHAFAZASI NASIL ILMALIDIR? • Kurban etleri, serin bir yerde hava almasý saðlanarak kesim sýcaklýðýndan oda ýsýsýna düþmesi beklendikten sonra buzdolabýna kaldýrýlmalýdýr.

• Kurbanlýk etin dayanma süresi, kesim kalitesine ve parçalarýn büyüklüðüne göre deðiþmekle beraber normal buzdolabý koþullarýnda 5-6 gündür. Kýymada ise bu süre 3 gündür. Uzun süreli muhafazalarda ise etler derin dondurucuda -18 derecede muhafaza edilmelidir.

• Etlerin çözülmesi ve tüketicinin arzu ettiði gevreklik, aroma ve lezzeti kazanmasý, olgunlaþma olarak ifade edilmektedir.

DERÝLERÝN KORUNMASI ÝÇÝN NE TÜR ÝÞLEMLER YAPILMALIDIR?

HASTALIKLARA DÝKKAT • Birçok hayvan hastalýðý insanlara bulaþabilmektedir. Bu hastalýklarýn baþýnda tüberküloz, þarbon , kuduz v.s. gelmektedir.

Bu hastalýklarýn görülme sýklýðý kurban bayramlarýnda üçte bir oranýnda artmaktadýr. Bu yüzden hayvan alýrken saðlýklý olmasýna dikkat edilmelidir.

Þarbonlu hayvan dalaðý

HAYVANDA ÝNCÝLÝ TÜBERKÜLOZ Satýn alýnacak hayvanýn besi durumu iyi olmalýdýr. Kaþektik hayvanlarýn hem et kalitesi iyi olmaz hemde hastalýk etkeni taþýma riski fazladýr. Hayvan kesilirken veya kesildikten sonra dikkat edilmesi gereken hususlar vardýr. Kesilen hayvanýn kaný çok koyu renkli veya çok açýk ve akýþý zor gerçekleþiyorsa , • Dalakta 3-4 misli anormal bir büyüme varsa ve kesildiðinde içinden siyahýmsý bir kan geliyorsa, • Barsaklar aþýrý derecede gazla dolu ve iç kýsýmlarýnda yer yer kanamalar mevcutsa, • Akciðer organ ve vücut lenf yumrularýnda aþýrý büyüme kireçlenme veya peynirimsi bir görünüm varsa , • Karaciðer büyümüþ ve yüzeyinde beyaz noktacýklar mevcutsa, • Derinin iç yüzünde kanamalar varsa, • Kesilen hayvanýn gövde rengi normal deðilse , sarýmtýrak ve üzerinde pis kokulu sývaþmalar var ise ve hayvan aþýrý zayýf ise en yakýn mezbahaya götürülüp veteriner hekime müracaat edilmelidir.

• Bu hastalýklardan baþka etler saðlýklý hayvanlardan elde edildiði halde , özellikle hijyen þartlarýna riayet edilmeden hazýrlandýðýnda kokuþma etkenleri ile bulaþýr ve gýda zehirlenmelerine neden olur.

Hayvanlardan insanlara bulaþabilen önemli hastalýklardan bir tanesi de paraziter zoonoz olan kist hidatik hastalýðýdýr.

Hastalýðýn etkeninin ergin þekilleri köpek, kurt, çakal gibi et yiyen hayvanlarýn ince barsaklarýnda yaþamakta olup, geliþmelerinde bu hayvanlarýn dýþkýlarý ile dýþarý atýlan yumurtalar ot, sebze ve meyvelere bulaþmakta bazende köpeklerin yalanmasýyla kýllarýna bulaþarak oradan tekrar insanlara geçmektedir.

• Köpeklerin dýþký ile etrafa býraktýklarý yumurtalar Salatalýk, marul, meyve gibi piþirilmeden yenen besinler ile insanlara ve otlar ile hayvanlara bulaþýrlar. Bu parazitin arakonakçýlarý insan, koyun, keçi, sýðýr ve diðer ot yiyen hayvanlardýr • Kist hidatiðin en çok karaciðer ve akciðerde görülmesinin baþlýca nedeni bu organlarýn zengin kýlcal damar aðýna sahip olmasýndan kaynaklanmaktadýr. Bu organlarda tutunan ve geliþen parazit kist hidatik adýný almaktadýr. Parazitin geliþim zincirlerini kýrmak gerekir.

Ýnsanda deri þarbonu

• En kolay olarak kullanýlan yöntem tuzlu koruma yöntemidir. yaþ deri aðýrlýðýnýn %30-50 si oranýnda ve 2-4 mm. çapýnda tanelere sahip tuzun, et yüzüne tuzlanmamýþ alan kalmayacak þekilde uygulanmasý neticesinde nem oranýnýn %35-40 düzeyine indirilerek koruma altýna alýnmasýdýr.

• Bu iþlemden sonra deriler tüylü kýsýmlarý dýþa dönük olacak þekilde katlanýr. (Bohça þeklinde ve et yüzeyleri ile tüylü kýsýmlar birbirine temas etmeyecek) ve ilgili yerlere gönderilmek üzere hazýr bekletilir.

Bilinmelidir ki derilerin usulüne uygun bir þekilde yüzülmemesi ve koruma altýna alýnmasýnýn iyi yapýlamamasý çok büyük ekonomik kayýplarýn oluþmasýna ve Ülkemizden ciddi oranlarda dövizin yurt dýþýna gitmesine neden olmaktadýr.