Cosmeticaproducten uit de eerlijke, duurzame handel

Cosmeticaproducten uit de eerlijke, duurzame handel

-1-

Inhoud

Inleiding

4

Cosmeticaproducten

5

Wat is een cosmeticaproduct?

5

De samenstelling van cosmeticaproducten

5

De etikettering van cosmeticaproducten

6

De markt en haar spelers

6

De markt van de biologische en natuurlijke cosmeticaproducten

6

Eerlijk, biologisch, duurzaam

7

Labels en certificeringen

7

Fair trade en cosmeticaproducten

8

Cosmeticaproducten en fair trade

8

Wat is fair trade?

8

Fair trade, biologisch, duurzaam

9

De gelabelde keten en de ge誰ntegreerde keten

10

De belangrijkste fairtradelabels

11

De grote organisaties, internationale koepels van de eerlijke handel

13

-2-

Enkele opmerkelijke initiatieven

15

Natyr, solidair welzijn

15

Alter Eco, volkomen eerlijke handel

19

The Body Shop: pionier van de fairtradecosmetica

23

Commercequitable.com: Forest People en Cœur de Forêt

27

Fairtrade en bio: Themis, een merk van het bedrijf Ethis

31

So’Bio Etic: de biolijn van de groep Léa Nature

33

Natura Brasil: ‘Bem estar bem’

34

Beauté du Monde, bij Nature & Découvertes

35

En de anderen

36

De bio-cosmeticalabels

37

2009 – 2012: Inwerkingtreding van het Europese lastenboek COSMOS

45

Wat staat er in de Europese COSMOS-norm?

45

2009-2012: invoering van de COSMOS-norm

47

Cosmos en NaTrue

47

De rol van de consument

48

Conclusie

49

-3-

INLEIDING

Sinds de jaren 70 en 80 heeft de mondialisering de

Eerlijke handel ontstond in de sector van het artisanaat,

afstanden verkleind en geleid tot het ontstaan van

vond daarna ingang in de levensmiddelensector en

het 'werelddorp' (global village) door een collectieve

breidt zijn principes en werkingsregels nu uit naar

bewustmaking te ontwikkelen die niet alleen de

andere domeinen, vooral wanneer ze gebruik maken

internationale relaties maar ook het individuele

van grondstoffen die uit de armste landen worden

gedrag diepgaand verandert.

geïmporteerd.

Milieu,

de

Ook de cosmeticaproducten doen hun intrede in de

mondialisering van de risico’s en gevaren breidt het

klimaat,

economie,

…

samen

met

eerlijke handel. Ze worden steeds vaker gemaakt van

domein van onze persoonlijke verantwoordelijkheid zich

natuurlijke (en zelfs biologische) ingrediënten en

uit en omvat het vandaag heel de planeet.

producten uit het Zuiden (palmolie, aloë vera, groene thee, cacaoboter, enz.). De solidaire en eerlijke handel

Wat moeten we doen? Wat kan ik doen?

garandeert de producenten een rechtvaardiger inkomen

Er zijn tal van individuele antwoorden en als we ze bij

en stelt hen in staat zich te ontwikkelen met respect

elkaar voegen, worden ze trends en daarna collectieve

voor het leefmilieu.

bewegingen die de somberste aspecten van de mondialisering een andere wending geven en bijsturen.

Maar wat is een duurzaam, een fairtrade- een

Als burgers en consumenten van de ontwikkelde landen

biologisch cosmeticaproduct?

beschikken we samen over de middelen en de

Wie certificeert het?

mogelijkheden om bij te dragen aan de evoluties die we

Hoe en waarmee wordt het geproduceerd?

willen zien ontstaan, meer bepaald ten gunste van de

Waar vind ik het?

armste landen.

Welke voordelen levert het de producenten in het Zuiden op?

Omdat het een beroep doet op de individuele verantwoordelijkheidszin van de consument en zich in

een

bestaand

markteconomie)

systeem

integreert,

stelt

(de de

mondiale duurzame,

We trachten deze vragen te beantwoorden om u als consument met verantwoordelijkheidsbesef te helpen om met kennis van zaken te kiezen.

eerlijke en solidaire handel de verbruiker een concreet en efficiënt middel ter beschikking om de

Goed nieuws. Voortaan kunnen we ons ook op een

meest bedreigde wereldburgers en het milieu te

ethisch verantwoorde manier verzorgen en mooi

helpen.

maken.

Dat is dus nog mooier.

-4-

Cosmeticaproducten Wat is een cosmeticaproduct?

De Europese cosmeticarichtlijn van 27 juli 1976

Het

(76/768) definieert een cosmeticaproduct als “alle

schoonheidsproducten die gewoonlijk in vijf grote types

stoffen en preparaten die bestemd zijn om in aanraking

worden onderverdeeld:

te worden gebracht met de verschillende delen van het



menselijke lichaamsoppervlak (opperhuid, beharing, haar, nagels, lippen en uitwendige geslachtsorganen) of

gaat

dus

om

hygiënische,

verzorgings-

of

huidverzorging (gezichtsverzorging, bodylotions, enz.)



met de tanden en kiezen en de mondsl ijmvliezen, met

haarverzorging (shampoo, verzorging van de hoofdhuid, enz.)

het uitsluitende of hoofdzakel ijke oogmerk deze te



mondverzorging (tandpasta, enz.)

reinigen, te parfumeren, het uiterl ijk ervan te wijzigen



kleurcosmetica (mascara, lipstick, enz.)

en/of lichaamsgeuren te corrigeren en/of voornoemde



andere producten (deodorants, intieme hygiëne,

lichaamsdelen te beschermen of in goede staat te

enz.)

houden.”

De samenstelling van cosmeticaproducten Al deze cosmeticaproducten zijn samengesteld uit

De fabrikanten (inclusief de grote merken) houden

drie grote categorieën van ingrediënten, ongeacht

rekening met de eisen van de consument en verkopen

het doel waarvoor ze bestemd zijn:

en valoriseren al verschillende jaren producten op basis



De

werkzame

bestanddelen

die

een

therapeutisch, herstellend, verzachtend, … effect

van

natuurlijke

of

biologische

ingrediënten

en

bestanddelen afkomstig uit de eerlijke handel.

hebben (essentiële oliën, aloë vera, …). 

De additieven die door de samenstellers worden

De trend wordt bevorderd door het feit dat andere

toegevoegd om het uitzicht van het product te

sectoren die al langer gevoelig zijn voor de trend van

veranderen of bepaalde ongewenste effecten van

verantwoord

de

voedingsindustrie,

bestanddelen

te

corrigeren

(parfum,

bewaarmiddel, kleurstof, antioxidant); 

een

groot

met

name

de

van

deze

gedeelte

grondstoffen reeds gebruiken.

De vulstoffen, die het eindproduct de gewenste consistentie geven en de toepassing van het

De natuurlijke, biologische of fairtradeproductieketen

werkzame bestanddeel mogelijk maken (water,

heeft zich dus vrij vlot kunnen aanpassen aan de vraag

olie, alcohol, enz.).

van de cosmeticafabrikanten bestanddelen,

De fabrikant moet de consumenten dus gezonde producten

aanbieden

die

aan

de

hygiëne-

en

gezondheidsbehoeften voldoen.

In de bijlagen (die regelmatig worden bijgewerkt) definieert de Europese richtlijn 76/768 de regels voor de samenstelling van deze cosmeticaproducten en geeft hij een

consumeren,

lijst

van

componenten

(bestanddelen

en

kleurstoffen) die verboden, tijdelijk of beperkt toegelaten zijn. Die laatste categorie is beperkt tot een of meer toepassingsgebieden en tot een maximaal toegelaten hoeveelheid.

Vandaag de dag mogen meer dan 1 500 stoffen niet gebruikt

worden

in

de

productie

van

cosmeticaproducten. De belangrijkste trends in de wetgeving hebben betrekking op het verbod op dierenproeven dat de Europese Unie heeft ingevoerd.

De Europese Unie verwacht overigens dat elke fabrikant informatie levert over het productieproces en de resultaten van de uitgevoerde toxicologische studies en controles, vooraleer hij het product op de markt brengt.

-5-

zonnebloemolie.

zoals

naar een hele reeks

avocado,

cacao,

olijf-

en

De etikettering van cosmeticaproducten De etiketten van cosmeticaproducten bevatten zowel



reclameteksten als de vermeldingen die worden opgelegd door de Europese normen.

De volgende informatie moet verplicht op de verpakking

gebruik. 

De naam en het adres van de fabrikant of van de persoon die verantwoordelijk is voor het in de handel brengen van het product (invoerder of distributeur).



Het nummer van het lot, of een referentie die het mogelijk maakt het product te identificeren.

van het product worden aangebracht: 

De ijbzondere voorzorgen in verband met het

De hoeveelheid van het product in volume of in gewicht (behalve voor verpakkingen die minder dan



De functie van het product.



De lijst van de ingrediënten in volgorde van afnemend gewicht, vermeld volgens de INCInomenclatuur (International Nomenclature Cosmetic Ingredients). Deze nomenclatuur, een combinatie van erg technische termen in het Engels en het

5 gram of minder dan 5 milliliter bevatten).

Latijn, is niet altijd gemakkelijk te begrijpen voor de 

De minimale houdbaarheidsdatum (vervaldatum).

consument, maar vereenvoudigt het werk van de

Als hij meer dan 30 maanden bedraagt, is deze

artsen en de allergologen.

vermelding niet verplicht.

De markt en haar spelers De

wereldmarkt

van

de

parfums

en

In het eerste halfjaar 2008 tekende de wereldmarkt van

cosmeticaproducten werd in 2008 op bijna 237

de cosmeticaproducten een groei op van 4 %, ondanks

miljard euro geraamd en blijft groeien

de plotse economische vertraging in West-Europa en de

(plus 1,8 %

tegenover 2007) dankzij de stijgende vraag in Azië (+

Verenigde Staten.

24,5 %), Zuid-Amerika (+ 11,6 %) en Rusland (+ 28,5 %).

De stijging van de inkomsten en de toename van het

Ondank de crisis noteerden de grote multinationals in de

aantal vrouwen op de arbeidsmarkt in die regio’s jagen

sector, Unilever, Procter & Gamble, Estée Lauder en

het verbruik van parfum en cosmeticaproducten de

Colgate-Palmolive in het derde kwartaal 2008 een

hoogte in.

omzetgroei van 8 tot 13 %.

In tegenstelling tot Noord-Amerika en Japan ziet West-

Na vierentwintig jaar van tweecijferige groei, kondigde

Europa het verbruik eveneens aanhoudend stijgen (+ 5,3

L'Oréal, de wereldleider voor cosmeticaproducten, een

%) en bevestigt het zijn positie als belangrijkste markt ter

winstgroei aan van slechts 7 %, ten opzichte van 16 %

wereld, met een verkoop die voor 2008 op 63 miljard euro

het vorige jaar.

wordt geraamd.

De markt van de biologische en natuurlijke cosmetica Met een jaarlijkse omzet van meer dan een miljard euro in 2008 kent de wereldmarkt voor biologische en natuurlijke

cosmeticaproducten

een

gemiddelde

jaarlijkse groei van ongeveer 30%. Dat wekt uiteraard de belangstelling van de cosmeticareuzen, vooral ook omdat de sector nog een groot potentieel biedt (inclusief in

Noord-Amerika

en

Europa,

de

belangrijkste

de

verkoop

van

biologische

afzetgebieden).

Het

aandeel

van

cosmeticaproducten ten opzichte van de verkoop van cosmeticaproducten in het algemeen groeide van 1 % in 2005 naar 4 % in 2008. De analisten verwachten dat de biologische en natuurlijke cosmeticaproducten tegen 2010-2012 10% van de markt zullen vertegenwoordigen -6-

Eerlijk, biologisch, duurzaam Sinds de Top van de Aarde in Rio in 1992 zijn de consumenten steeds gevoeliger geworden voor de milieuproblemen en de levensomstandigheden van de armste bevolkingsgroepen.

Als antwoord op deze geleidelijke bewustwording neemt men alsmaar meer initiatieven om de consument van de 21e eeuw alternatieve oplossingen te bieden die minder schadelijk zijn voor het milieu en de kwetsbaarste mensen.

Duurzame handel Duurzame

handel,

waarvan

eerlijke

handel

een

onderdeel is, is een commerciĂŤle uitwisseling van goederen en diensten die sociale, economische en milieuvoordelen genereert, in overeenstemming met de fundamentele principes van duurzame ontwikkeling: -

creatie van economische waarde;

-

vermindering van armoede en ongelijkheid;

-

regeneratie van de natuurlijke hulpbronnen.

Labels en certificeringen Hoewel niet alle producten die de distributeurs van eerlijke handel aanbieden een label of certificering dragen (vooral in de textiel- of decoratiesector is dat zelden het geval), doet men belangrijke inspanningen om de producten uit deze ketens onder de aandacht te brengen en de keuze van de consument te vergemakkelijken.

Omdat er geen dwingende normen bestaan (behalve voor bioproducten), moeten we echter een onderscheid maken tussen de labels en certificeringen die door onafhankelijke organismen worden toegekend (Max Havelaar, Rainforest Alliance‌) en de initiatieven van de distributeurs zelf.

De eerste garanderen immers dat het product in alle fasen van zijn ontwikkeling door een onafhankelijk certificeringsorganisme werd gecontroleerd, op basis van bestekken die aan de essentiĂŤle voorwaarden van eerlijke handel of duurzame handel voldoen. De tweede bieden niet altijd hetzelfde garantieniveau.

Het grote aantal en de diversiteit van de labels en herkomstbenamingen (waarvan sommige zuiver commercieel zijn) maken het ons als consument niet gemakkelijk om een keuze te maken. Een pedagogische actie kan dus nuttig zijn.

-7-

Eerlijke handel en cosmeticaproducten simpele

Hoewel de commerciële ongelijkheden al sinds de 19e

vaststelling: de kloof tussen de bevolking van de

eeuw worden aangeklaagd (meer bepaald met de

rijkste landen en de armste landen wordt steeds

publicatie in 1860 van de roman van de Nederlandse

dieper,

auteur Eduard Douwes Dekker waarin Max Havelaar de

Eerlijke

handel

is

ondanks

ontstaan

de

uit

een

bedragen

die

in

ontwikkelingssamenwerking worden geïnvesteerd.

hoofdrol speelt), ontstonden de eerste projecten voor

In minder dan een eeuw is de inkomstenverhouding

eerlijke handel pas in de naoorlogse periode, op initiatief

tussen de 20 % rijkste landen en de 20% armste landen

van Amerikaanse en Engelse organisaties (Thousands

van 11 tegenover 1 in 1913 gestegen tot 75 tegen 1

Villages in de Verenigde Staten en de ngo Oxfam in het

vandaag.

Verenigd Koninkrijk). infrastructuur,

In 1964, op de Conferentie van de Verenigde Naties voor

verschillende

Handel en Ontwikkeling, werd het begrip eerlijke handel

oorzaken, maar structurele economische problemen

voor het eerst gedefinieerd, met als basisprincipe ‘Trade,

spelen er ongetwijfeld in mee.

not Aid’.

Oorlogen, corruptie,

De

natuurrampen, …

het

gebrekkige

onevenwicht

grondstoffenspeculatie,

de

heeft

spiraal

van

de

Op het einde van de jaren 60 openden in Europa de

schuldenlast, de gesubsidieerde concurrentie van de

eerste

fairtradewinkels

hun

deuren,

terwijl

in

producenten uit het Noorden, al deze mechanismen

ontwikkelingslanden

zetten een rem op de groei van de armste landen die hun

producentenverenigingen ontstonden die van deze meer

ontwikkeling niet zelf in de hand hebben.

rechtvaardige uitwisselingen zouden profiteren, in het

coöperaties

de en

begin vooral in de sector van het artisanaat en de landbouw.

De

ingrediënten

van

cosmeticaproducten,

zowel

hygiënische als verzorgings- en schoonheidsproducten, kunnen

van

dierlijke,

plantaardige,

minerale

of

synthetische oorsprong zijn.

Een belangrijk deel van de grondstoffen van hun formules wordt echter uit ontwikkelingslanden geïmporteerd. Dat verklaart het belang van de eerlijke handel voor deze sector en het feit dat bepaalde pioniers er al sinds de jaren 1970 belangstelling voor tonen.

Sindsdien werden er steeds meer organisaties, labels en certificeringen in het leven geroepen om de export van de ontwikkelingslanden te steunen en de consumenten producten

aan

te

bieden

die

aan

hun

nieuwe

verwachtingen voldoen.

Wat is eerlijke handel?

In

internationale

Eerlijke handel draagt bij tot duurzame ontwikkeling door

fairtradeorganisaties (de World Fair Trade Organisation,

1999

zijn

betere handelsvoorwaarden te bieden en door de rechten

de Fair Trade Labelling Organizations en het Network of

van de gemarginaliseerde producenten en werknemers te

European World Shops) het eens geworden over een

waarborgen,

gemeenschappelijke definitie:

organisaties voor Eerlijke Handel (gesteund door de

“Eerlijke handel is een commercieel partnerschap dat

consumenten) verbinden er zich actief toe de opinie te

steunt op dialoog, transparantie en respect, met als

sensibiliseren

doelstelling

veranderingen in de regels en praktijken van de

te

de

komen

belangrijkste

tot

een

rechtvaardiger

wereldhandel.

vooral

en

in

het

zuidelijk

campagne

conventionele internationale handel.”

-8-

te

halfrond.

voeren

De

voor

Om de toepassing van dit economische systeem te

Concreet garandeert eerlijke handel de producenten

ondersteunen, formuleren de organisaties de 10 grote

in de armste landen betere aankoopprijzen dan de

principes die moeten worden gerespecteerd:

prijzen

op

de

wereldmarkt,

een

relatieve

prijsstabiliteit en gunstige betalingsvoorwaarden en – 

Kansen creëren voor de producenten die zich

de boeren en ambachtslui hun producten niet aan

economisch in een benadeelde situatie bevinden. 

termijnen (zelfs voorfinancieringsmogelijkheden), zodat dumpingprijzen moeten verkopen of woekerleningen

De

transparantie

en

de

geloofwaardigheid

moeten aangaan.

bevorderen. 

De individuele competentie aanmoedigen.

De eerlijke prijs moet alle productiekosten, inclusief de



Eerlijke handel promoten.

milieukosten, van het product kunnen dekken en de



De betaling van een rechtvaardige prijs garanderen.



Waken over de gelijkheid tussen de sexen.



Aanvaardbare arbeidsomstandigheden garanderen.



Kinderarbeid vermijden.



Het milieu beschermen.

enz.)

Handelsrelaties

producentenorganisaties.



producenten

een

aanvaardbare

levensstandaard

garanderen.

De kopers van fairtradeproducten zetten zich in het algemeen in voor sociale programma’s (alfabetisering,

aanmoedigen

toegang tot de onderwijs- en medische zorgsystemen,

gebaseerd

op

vertrouwen en wederzijds respect

-9-

en

steunen

de

investeringen

van

de

De gelabelde keten en de geïntegreerde keten Sinds 1988 en de oprichting van enerzijds de IFAT, de

De gelabelde keten steunt op de certificering van het

internationale federatie voor eerlijke handel (die in

gecommercialiseerde product.

2009 de WFTO werd, de wereldwijde organisatie voor eerlijke handel) en de lancering van het label Max

De

Havelaar anderzijds, stellen we vast dat er twee grote

verbinden zich ertoe een specifiek lastenboek te

ketens voor de regulering van de eerlijke handel zijn

respecteren en hun grondstoffen aan te kopen bij

ontstaan, die naast elkaar blijven bestaan: de

producentenorganisaties

geïntegreerde keten (de WFTO en de EFTA) en de

(vaak coöperaties) die door de labelingorganismen zijn

gelabelde keten (FLO Max Havelaar).

erkend.

De geïntegreerde keten, de historische organisatievorm

Deze gelabelde producten mogen vervolgens in om het

van de eerlijke handel, heeft als belangrijkste kenmerk

even welk verkooppunt worden verkocht, ook in de

dat alle actoren, betrokken bij de productie en de

klassieke grootdistributie.

commercialisering

Max

van

het

product

(producent,

verwerker, importeur en verkooppunten), deelnemen aan

bedrijven

die

Havelaar,

dat

deze

producten

in

het

bewerken,

ontwikkelingslanden

FLO-label

in

België

vertegenwoordigt, is het bekendste van deze labels.

de eerlijke handel en zich vrijwillig (en zelfs actief) aan de principes van eerlijke handel houden.

Het naast elkaar bestaan van deze twee ketens illustreert het bestaan van twee verschillende visies

Het zijn dus de actoren van de keten die voordeel halen

op eerlijke handel. Deze visies hebben hoofdzakelijk

uit de certificering. De certificering, die meestal gepaard

betrekking op het soort relaties dat met de economische

gaat met een logo, voldoet aan regels en criteria die

privéspelers

veelal samen worden gedefinieerd.

grootdistributie)

wordt

aangegaan

en op de

ontwikkelingsvisie

(en

een

(multinationals,

verschillen tussen een aanklacht

tegen

de

internationale handel) enerzijds, en een commercieel perspectief op basis van de controle anderzijds.

- 10 -

De belangrijkste fairtradelabels Fairtrade FLO Het

Max

Havelaar-keurmerk

prijkt

op

tal

van

producten (voedingsproducten, textiel, cosmetica, enz.) en garandeert dat het gecertificeerde merk zich ertoe verbonden heeft het lastenboek van de internationale Fairtrade Labelling Organization (FLO), die in België door Max Havelaar wordt vertegenwoordigd, te respecteren.

Het economische gedeelte omvat meer bepaald een gegarandeerde minimale aankoopprijs die stabiel blijft op

De merken die dit logo gebruiken, worden gecontroleerd

lange termijn.

door het onafhankelijke certificeringsorganisme FLO-Cert dat nagaat of hun praktijken beantwoorden aan de principes van de eerlijke handel.

Het sociale gedeelte omvat een ontwikkelingspremie die de koper aan de producentenorganisatie stort, en het

Het Max Havelaar fairtradekeurmerk wordt toegekend op basis van criteria die vastgelegd zijn in een

respecteren van de normen voor de arbeidsvoorwaarden van de International Arbeidsorganisatie (IAO).

lastenboek met een economisch, een sociaal en een ecologisch gedeelte.

Het ecologische gedeelte bepaalt dat er geen GGO’s mogen worden gebruikt, verbiedt het gebruik van meer dan 118 chemische bestrijdingsmiddelen en hecht

MEER INFORMATIE:

bijzonder

www.fairtrade.net

Fairtrade Trade Organisation (FTO) Het WFTO-logo wordt afgeleverd door de internationale fairtradeorganisatie

World

Fair

Trade

Organisation

(WFTO) aan structuren waarvan eerlijke handel de hoofdactiviteit is. Het WFTO-logo is het bewijs dat deze distributeurs en / of producenten de eisen van het FTOlastenboek hebben gerespecteerd, meer bepaald inzake evaluatie en controle.

Dit lastenboek eist een billijke vergoeding voor de producenten in het raam van een overeenkomst die rekening houdt met de regels en normen van de IAO (gelijkheid M/V, gezonde werkomstandigheden, enz.).

Er wordt ook rekening gehouden met ecologische criteria en er wordt bijzondere aandacht besteed aan het creëren van

kansen

veel

ecosystemen.

voor

economisch

achtergestelde

producenten en de sensibilisering van en informatie aan de consumenten.

MEER INFORMATIE: www.wfto.com

- 11 -

belang

aan

het

behoud

van

de

ESR (Equitables Solidaires Responsables) De

ESR-certificering

Responsables)

(Equitables

wordt

gebruikt

in

Solidaires

de

voedings-,

cosmetica- en textielsector en garandeert de naleving van de fairtradeprocedures in alle schakels van de productieketen (producenten, verwerkers, exporteurs en importeurs).

Het

lastenboek

van

de

ESR-certificering

(gecontroleerd door Ecocert) beantwoordt aan de criteria die werden opgesteld door het FINE-netwerk, een netwerk van de grote fairtradeorganisaties (WFTO, FLO, EFTA en NEWS). Het lastenboek omvat het bepalen van een gegarandeerde minimale aankoopprijs die de productiekosten dekt en een marge genereert die de levensomstandigheden van de leveranciers verbetert.

Specifiek aan dit lastenboek is dat het bovendien een zeer sterke milieucomponent bevat die de aanvaarding van goede landbouwpraktijken, een beleid voor afval- en verpakkingsbeheer en de overstap naar biologische productie aanmoedigt. Die overstap wordt voor bepaalde producten geëist, zoals katoen, bloemen en bananen.

MEER INFORMATIE: www.ecocert.fr

Bio Equitable Het merk Bio Equitable (Organic Fair Trade) werd ontwikkeld in het raam van een globale logica en combineert de garanties van eerlijke handel met de garanties

van

de

biologische

landbouw

voor

voedings-, textiel- en cosmeticaproducten afkomstig uit de landbouwketens.

Alle actoren in de keten (productie, verwerking en distributie) kunnen dit merk dragen. Het logo garandeert de

consument

internationaal landbouw. technische

dat

het

erkende

Het

product

regels

bepaalt

ook

ondersteuning

voldoet

van dat

en

de er

aan

de

biologische systematisch

opleidingen

voor

biologische landbouw (en het Bio Equitable-lastenboek) worden verstrekt aan de producenten, met respect voor de culturen en de lokale tradities.

De naleving van deze criteria wordt in de hele keten gecontroleerd door Ecocert, een Frans onafhankelijk organisme, geaccrediteerd door COFRAC. Naast een minimumprijs garandeert het lastenboek de eerbiediging van de fundamentele rechten van de mens, de weigering om de producenten uit te buiten en de naleving van de sociale arbeidrechten.

MEER INFORMATIE: www.bioequitable.com

Fairwild Dit label werd in 2008 gecreëerd met als doel “de wereldwijde invoering van gunstige omstandigheden voor de ontwikkeling van fairtrade- en ethische systemen en systemen

die

stichting

toegevoegde

Fairwild

heeft

waarde

creëren.”

een

De

eenvormige

cerificeringsnorm ontwikkeld die ecologische en sociale criteria omvat om de productiesystemen te evalueren.

Dit certificeringssysteem garandeert meer bepaald de traceerbaarheid van de producten, de transparantie van de financiële uitwisselingen en de duurzame aard van de

De invoering van dit totale kwaliteitsbeheerssysteem

gerealiseerde investeringen.

(Total Quality Management System) heeft tot doel de distributeurs te garanderen dat de producten die zij kopen

MEER INFORMATIE:

worden

www.fairwild.org

gecontroleerd

en

gefabriceerd

met

strikte

naleving van milieu- en sociale criteria.

- 12 -

De grote organisaties, internationale koepels van de eerlijke handel WFTO - World Fair Trade Organisation (Internationale fairtradeorganisatie) De WFTO, de internationale fairtradeorganisatie, groepeert 350 organisaties (waarvan 65 % uit landen in het Zuiden) die alle schakels van de keten van de eerlijke

handel

bewerkers

en

vertegenwoordigen

distributeurs).

Ze

(producenten,

wordt

sinds

de

oprichting in 1989 als de belangrijkste coördinator van de organisaties in de sector beschouwd.

Tot

voor

kort

droeg

de

WFTO

de

naam

IFAT

(International Fair Trade Association).

In de WFTO wisselen organisaties informatie en ervaringen uit. Honderden organisaties nemen deel aan

Als emblematische structuur van de geïntegreerde

de internationale conferenties die ze organiseert en die

keten

tot de belangrijkste evenementen van de fairtradeketen

labelt

de

WFTO

geen

producten,

maar

organisaties. Deze organisaties krijgen het FTO-label,

worden gerekend.

na een evaluatie op basis van strenge criteria en normen.

MEER INFORMATIE: www.wfto.com

FLO - Fairtrade Labelling Organization (Fairtrade-keurmerkorganisatie) De FLO (Fairtrade Labelling Organization) is zowel een federatie

van

labelingorganisaties

onafhankelijke

structuur

die

een

als

een

fairtradelabel

toekent. Ze stelt fairtradenormen op, controleert hun toepassing en certificeert de producten die aan deze normen voldoen.

Om haar opdrachten optimaal te vervullen, is de FLO samengesteld

uit

twee

aparte

structuren:

FLO

International en FLO-Cert.

FLO-Cert

certificeert

producentenorganisaties

en

verleent officiële goedkeuring aan de economische De vereniging FLO International telt meer dan 20

actoren van de keten (importeurs, exporteurs, verwerkers

nationale certificeringsorganismen, waarvan 15 Europese

en merken) na regelmatige audits en controles.

(in België en in Frankrijk vertegenwoordigt Max Havelaar

Meer dan 500 organisaties (coöperaties en plantages)

het label). Ze stelt fairtradenormen op en ontwikkelt ze

in meer dan 50 landen in Afrika, Azië en Zuid-Amerika

(specifiek voor elk type product), steunt nieuwe ketens en

werden al gecertificeerd.

versterkt de producentenorganisaties.

Een neutraal meerpartijen-certificeringscomité waarin

FLO-Cert,

een

aansprakelijkheid,

vennootschap is

ISO

accreditering garandeert certificeringsorganisme,

beperkte

65-geaccrediteerd.

haar de

met

Deze

onafhankelijkheid

onpartijdigheid

van

als

vertegenwoordigers van producenten, importeurs en nationale verenigingen zetelen, neemt de beslissing om een certificering toe te kennen of in te trekken .

de

controles en de transparantie van haar activiteit.

MEER INFORMATIE: www.fairtrade.net - 13 -

EFTA - European Fair Trade Association (Europese fairtradevereniging) De EFTA, een soort van historische club van organisaties die een toonaangevende rol spelen in hun land, groepeert de belangrijkste Europese fairtrade-importcentrales die zich bij ongeveer 400 producentengroepen in groeilanden bevoorraden.

De EFTA werd in 1990 opgericht als platform voor het delen van informatie en goede praktijken en heeft tot doel de import van fairtradeproducten te ontwikkelen door de synergieĂŤn

te

versterken

en

de

uitwisseling

van

ervaringen tussen de leden te bevorderen.

De EFTA is meer een werkinstrument dan een instrument voor politieke vertegenwoordiging. Ze ontwikkelt onder meer gedeelde databases en een monitoringsysteem dat

MEER INFORMATIE:

gezamenlijk wordt gebruikt.

www.european-fair-trade-association.org

FINE Deze laatste vier grote instellingen vormen FINE (acroniem van de initialen van de 4 organisaties) dat tot doel heeft hun acties te coĂśrdineren, eenzelfde betekenis te geven aan eerlijke handel en vooral het vertrouwen op te bouwen en in stand te houden dat nodig is voor een goede ontwikkeling van de eerlijke handel.

- 14 -

Enkele opmerkelijke initiatieven

Natyr, solidair welzijn HET PROJECT In 2004 creëerde het bedrijf Gala Cosmetici het gamma cosmeticaproducten

Natyr

voor

de

coöperatie

CTM

Altromercato, de Italiaanse leider voor eerlijke handel.

Twee jaar later werd Oxfam partner van dit project en startte met

de

verkoop

van

de

Natyr-producten

in

zijn

gespecialiseerd distributienetwerk, de ‘Wereldwinkels’.

Natyr maakt dus gebruik van de distributie- en verkoopnetwerken van Oxfam-Wereldwinkels en van CTM Altromercato. Het Italiaanse laboratorium Gala Cosmetici staat in voor de productie, ontwerpt, verpakt en controleert de cosmeticaproducten die gemaakt zijn op basis van grondstoffen die worden geleverd door producenten uit de registers van Oxfam-Wereldwinkels, OxfamFairtrade, FLO en/of WFTO. Omdat de middelen ontbreken om alle ingrediënten altijd te certificeren, dragen de Natyr-producten geen keurmerk maar wel de vermelding

‘Oxfam – Made in Dignity’. Deze vermelding

wordt toegekend aan een bepaald niveau van eerlijke handel waarbij gegarandeerd minstens 50 % van de ingrediënten en het productiewerk afkomstig zijn van gecertificeerde ketens.

Het Natyr-gamma omvat 33 verschillende cosmeticaproducten op basis van plantaardige ingrediënten (reiniging, ontschminking, melk, peelings, deodorant, aftershave, oliebad, enz.). Het is verdeeld in vier grote families: Aloë Vera, Groene thee, Kruiden en Bloemen en zepen.

MEER INFORMATIE: www.omdm.be/natyr/index.html

- 15 -

DE PRODUCENTEN Net als de producten van het gamma Alter Eco worden de Natyr-producten gemaakt van grondstoffen uit geïntegreerde productieketens die door Oxfam werden ingesteld en opgevolgd. Ze kunnen ook ingrediënten bevatten van producentengemeenschappen met een label van de grote certificeringsorganismen, meer bepaald de FLO en de WFTO. De volgende organisaties maken deel uit van de producentennetwerken die grondstoffen leveren voor het gamma Natyr:

IN THAÏLAND DE COÖPERATIE GREEN NET Green Net ontstond in 1993 uit de samenwerking van een lokale ngo, Surin Farmers Support, met Claro en lokale producenten. Het is actief in de ontwikkeling van de biologische landbouw in het noordoosten van Thailand.

Green Net heeft tot doel de traditionele rijstvariëteiten in stand te houden en de winsten van de rijstteelt beter te verdelen.

Een gedeelte van de producenten in deze zeer arme regio had zich al sinds het begin van de jaren 80 met de steun van westerse ngo's in coöperaties georganiseerd. Ze maken gezamenlijk gebruik van hun middelen en creëren solidariteitsfondsen, rijstbanken en spaarkassen voor deposito’s in geld of in rijst.

Green Net geeft haar ongeveer 1100 leden opleidingen in biologische landbouw en productietechnieken,

en

steunt

hen

tegenover

de

monopolistische

voedingsindustrie.

Als militante organisatie heeft Green Net bijgedragen aan het opstellen van een nationale biologische certificering, in samenwerking met verenigingen in de steden.

Samen organiseren ze acties om de boeren te sensibiliseren voor sociale rechten, de rolverdeling tussen man en vrouw en de voordelen van eerlijke handel ten opzichte van de traditionele handel.

Green Net werd FLO-gecertificeerd in 2002 en is sinds 2004 lid van de WFTO. Dankzij de eerlijke handel ontvangen de producenten van rijst en aloë vera een hoger vast loon dan in het conventionele net en zorgen ze met biologische landbouw voor het behoud van hun natuurlijke omgeving. Dit project is een middel om de plattelandsvlucht te remmen via de ontwikkeling van een economische activiteit die helpt de vicieuze schuldencirkel te doorbreken door de oogsten voor te financieren, zodat de boeren geen beroep moeten doen op woekeraars.

MEER INFORMATIE: www.greennet.or.th

- 16 -

IN SRI LANKA S T AS S E N G R O U P

Het exportbedrijf Stassen Group werd opgericht in 1977 en is sinds 1988 de leider op de theemarkt in Sri Lanka, met 20.000 hectaren grond en talrijke nevenactiviteiten (bank, hotels, verzekeringen en logistiek).

Sinds 1987 is Stassen Group overgeschakeld naar biologische landbouw op talrijke plantages waar vooral

vrouwen

de

theebladeren

plukken

en

verwerken.

Sinds zijn oprichting zet Stassen Group zich in om de levenskwaliteit van zijn 1500 werknemers en hun gezinnen te verbeteren door hen een aanzienlijk hoger loon te betalen dan het nationale minimum en door een groot aantal sociale projecten te begeleiden.

Dankzij dit engagement, ontving het bedrijf Stassen Group in 2006 de FLO-certificering.

Naast zijn ecologische acties heeft Stassen Group de ontwikkeling van infrastructuur voor de werknemers gesteund (er werden 150 huizen gebouwd en 470 toiletten ge誰nstalleerd voor de gemeenschap en 350 gezinnen ontvangen elektriciteit).

Vooral dankzij de ontwikkelingspremies van de eerlijke handel, hebben vandaag alle gezinnen toegang tot stromend water en toiletten in hun huizen. Er werden wegen aangelegd, twee medische centra opgericht, een verzorgingstehuis voor senioren, kinderopvang en kleuterscholen.

MEER INFORMATIE: www.stassengroup.com

- 17 -

IN CUBA LA COOPERATIVA DE PRODUCCION AGROPECUARIA (CPA) JOSE MARTI

De

coöperatie

dienstverlening

voor (CCS)

kredietverschaffing

José

Marti

werd

in

en 1971

opgericht door kleine onafhankelijke producenten in de regio Ciego de Avila, in het centrum van Cuba, die zich wilden verenigen in een organisatie die kredieten en professionele diensten zou verlenen aan haar leden.

In 1979 richtten enkele leden van de CCS de Cooperatvia de producción agropecuaria (CPA) José Marti op om gezamenlijk gebruik te maken van hun bezittingen en productiemiddelen.

Op

die

manier

wilden

ze

hun

levensomstandigheden verbeteren en het productieniveau – en dus ook hun inkomsten – verhogen.

In tegenstelling tot de leden van de CCS zijn de 70 producenten van citrusvruchten (sinaasappelen, pompelmoezen, citroenen) van de CPA José Marti mede-eigenaar van de gronden. Ze organiseren hun werk collectief en hun producten worden voor een vaste prijs verkocht aan Citricos Caribe S.A, een staatsbedrijf dat een vast inkomen garandeert.

De gecentraliseerde staatsmacht beheert de verkoop en de export naar Europa via haar logistiek platform in Rotterdam, waar conventionele handelaars en fairtradeorganisaties zoals Oxfam zich bevoorraden.

De coöperatie José Marti werd in 2000 door de FLO (Fairtrade Labelling Organisation) gecertificeerd.

De CPA José Martìn garandeert haar werknemers (eigenaars en seizoenarbeiders) niet alleen gunstige arbeidsomstandigheden en een degelijk inkomen, maar vervult ook andere essentiële sociale functies. Ze deelt een gedeelte van de vruchten gratis uit in scholen, ziekenhuizen en rusthuizen, helpt haar leden en hun families met de bouw van huizen en organiseert regelmatig culturele en sportactiviteiten.

MEER INFORMATIE:

Foto’s

www.omdm.be/cuba/cpa-jose-marti.html

Oxfam-Magasins du Monde Solidar’Monde Stassen Group Bernard GAGNON – Licence GNU Asociacion Nacional de Agricultores Pequenos Intercarto – CPA - 18 -

Alter Eco, volkomen eerlijke handel HET PROJECT Het Franse bedrijf Alter Eco werd in 1998 opgericht als een vereniging voor de import en de distributie van voedings- en cosmeticaproducten afkomstig uit de eerlijke handel.

Dankzij zijn sterke groei kon Alter Eco kantoren openen in Australië en de Verenigde Staten en bovendien zijn activiteiten optimaliseren: marktstudies, audit, opvolging en kwaliteitscontrole van de grondstoffen.

Alter Eco bevoorraadt zich bij 51 producentenorganisaties in 28 landen aan wie vaak activiteiten met hoge toegevoegde waarde worden toevertrouwd: de verwerking van de grondstoffen of zelfs de verpakking van de 80 producten die Alter Eco in meer dan 3 000 grote en middelgrote supermarkten verkoopt.

MEER INFORMATIE:

Alter Eco verkoopt een volledig gamma cosmeticaproducten met 14

www.altereco.com

verzorgingsproducten (douchegel, bodylotion, vloeibare zeep, maskers, enz.) en producten op basis van fairtradekatoen (wattenschijfjes en wattenstaafjes).

Voor de ingrediënten gelden twee criteria: 95% natuurlijke en 50% fairetradebestanddelen.

Alle producten van Alter Eco dragen het Max Havelaar-keurmerk en de voedingsproducten dragen het label ‘Agriculture Biologique’. Alter Eco zette een eigen auditsysteem (FTA 200) op en gaat er prat op dat het zijn producenten een hogere aankoopprijs betaalt dan de prijzen die voor de Max Havelaar-certificering zijn vereist. Voor de grondstoffen werd in 2005

Foto’s

bijvoorbeeld gemiddeld 81 % meer betaald dan de marktprijs, terwijl dit voor

Alter Eco

Max Havelaar minimum 54 % moet bedragen.

The Heiveld Cooperative Ltd

- 19 -

Naast commerciële activiteiten organiseert Alter Eco sensibiliserings- en informatieacties, meer bepaald de publicatie van talrijke documenten en werken voor het grote publiek en de creatie, samen met de supermarktketen, E. Leclerc van het Laboratoire du Commerce Equitable, een platform voor informatie en de uitwisseling van goede praktijken om bij te dragen aan de ontwikkeling van de eerlijke handel.

MEER INFORMATIE: www.laboequitable.fr

DE PRODUCENTEN In zijn relaties met zijn leveranciers combineert Alter Eco de twee traditionele benaderingen van de eerlijke handel door de installatie en de ontwikkeling van geïntegreerde ketens van lokale producenten te garanderen en tegelijk een beroep te doen op productienetwerken, gelabeld door de fairtradecertificeringsorganismen.

Alter Eco werkt voor de fabricage van 14 producten uit zijn cosmeticagamma onder meer samen met de volgende organisaties:

IN ZUID-AFRIKA DE COÖPERATIE HEIVELD / WUPPERTHAL De biologische Heiveld-coöperatie bevindt zich in de zanderige en rotsachtige streek van Bokkeveld in Zuid-Afrika, op 400 km ten noorden van Kaapstad en telt ongeveer zestig kleine producenten van wilde en gekweekte rode rooibosthee.

De rode thee (in feite een kruidenthee met een roodgouden kleur) wordt gecombineerd met karitéboter uit Burkina-Faso voor de productie van voedende verzorgingsproducten. Sinds enkele jaren is hij erg in trek dankzij zijn antioxiderende eigenschappen en zijn hoge gehalte aan polyfenolen. Vandaag ontwikkelen de producenten hun productie met de hulp van wetenschappers, door zorg te dragen voor hun gronden. De wilde rode thee wordt geoogst op een manier die de specifieke en unieke lokale biodiversiteit beschermt.

Deze coöperatie werd officieus opgericht op het einde van de periode van de Apartheid in 2000 door 12 stichtende leden (ze bestaat pas officieel sinds 2002). Ze verkreeg de fairtrade- en biologische certificeringen en kon zo de inkomsten van haar leden verhogen.

Dankzij haar beperkte omvang (43 leden) kon ze deze extra inkomsten zeer goed beheren en investeren in veelbelovende en ambitieuze projecten.

Zo nemen de vrouwen van de coöperatie deel aan het project en maken ze zelf de zakjes en doosjes waarin de thee wordt verkocht. Onlangs kwamen ze ook bijeen om een toeristisch project op poten te zetten en de reizigers te tonen hoe ze de grond bewerken en in harmonie met de natuur leven.

De coöperatie beheert zelf de productie, de verwerking en de verpakking van haar producten en is een modelvoorbeeld voor het creëren van aanzienlijke toegevoegde waarde in fairtradecoöperaties.

MEER INFORMATIE: www.heiveld.co.za

- 20 -

IN PALESTINA THE OLIVE BRANCH FUND The Olive Branch Fund zet zich al jarenlang in voor de lokale economische ontwikkeling en de vrede. Deze Palestijnse organisatie bevindt zich in de gemeente Taybeh, op 30 kilometer ten noordoosten van Jeruzalem, in de bezette gebieden op de Westelijke Jordaanoever.

The Olive Branch Foundation werd in 2001 opgericht door pater Ra'Ed, katholieke pastoor van de gemeente, om de productie en de verkoop van olijfolie (een familietraditie en een levensnoodzakelijke activiteit voor de arme families van Taybeh) nieuw leven in te blazen. De stichting helpt deze 300 families een zo goed mogelijk inkomen te verwerven.

De

in

Taybeh

geproduceerde

olie

wordt

gebruikt

voor

bepaalde

verzorgingsproducten van het cosmeticagamma van Alter Eco. Voor deze keten bestaan er geen FLO-normen (Fairtrade Labelling Organisations) maar Alter Eco begeleidt de invoering van een geïntegreerde en erkende fairtradestructuur.

Er werden verschillende audits uitgevoerd om een gewaarborgde minimumprijs vast te stellen en een ontwikkelingspremie die aan de coöperatie wordt gestort.

Dankzij de eerlijke handel krijgen deze producenten een rechtvaardigere prijs voor hun olie (bijna 50 % meer dan op de lokale markten). Daardoor hebben ze voldoende marge en kunnen ze nieuwe projecten plannen.

Dankzij de ontwikkelingspremie die Alter Eco aan The Olive Branch Fund betaalt, werd een jaar geleden met de hulp van Caritas en het bisdom Firenze een pers gekocht voor de stad Taybeh en werden er verwerkingsactiviteiten georganiseerd om de producten maximaal te valoriseren.

De solidariteitsprojecten die The Olive Branch Fund financiert met de ontwikkelingspremies, omvatten onder meer onderwijs voor arme kinderen, de oprichting van onthaalcentra voor toeristen en pelgrims, het toekennen van microkredieten aan gezinnen in moeilijkheden en de online verspreiding van een vreedzame nieuwsbrief

(www.go.to/non-violence.org) om de

interculturele dialoog en uitwisseling te bevorderen.

Tot slot financieren de premies van Alter Eco ook de projecten van twee vrouwenverenigingen, die gratis vorming aanbieden om vrouwen over hun rechten te informeren en toegang te geven tot hoger onderwijs.

“Sinds 2003 koopt het Franse fairtrademerk Alter Eco een belangrijk deel van de olijfolieproductie van Taybeh voor een eerlijke prijs. In deze economisch en politiek moeilijke tijden in Palestina, is dit contract een belangrijk teken van hoop voor de dorpsbewoners. Ze hebben nu een afzetgebied gevonden voor hun productie die vroeger tot in de garages en de kelders werd opgestapeld.”

MEER INFORMATIE: www.taybeh.info/fr/olivebranch.php

- 21 -

I N N I C A R A G U A - D E C O Ö P É R AT I E C O S A T I N De honing die de producenten van de coöperatie Cosatin oogsten, is een volledig natuurlijk en biologisch product en een van de belangrijkste basisingrediënten van het gamma hydraterende verzorgingsproducten van Alter Eco. Deze coöperatie werd opgericht in 2007 en telt momenteel 340 kleine

producenten,

verspreid

over

25

verschillende

gemeenschappen van het departement Boaco van Nicaragua. Ze spitste zich lange tijd toe op de productie en de export van biologische arabicakoffie. Om minder afhankelijk te zijn van de sterk schommelende koffiemarkt, wilden sommige leden

hun

afzetmarkten diversifiëren en stapten ze over naar de biologische landbouw.

De verkoop van honing aan fairtradeorganisaties zoals Alter Eco garandeert de honingproducenten van Cosatin een stabiele afzet en een stabiele prijs, die hun inkomsten veilig stelt en verhoogt. De fairtradepremie die Alter Eco doorstort, stelt de coöperatie niet alleen in staat om opleidingen in de biologische landbouw te organiseren voor de kleine producenten, maar draagt ook bij aan de realisatie van sociale projecten, zoals onderwijs voor de kinderen van de landbouwers.

MEER INFORMATIE: www.cosatin.org

IN SRI LANKA - DE COÖPERATIE SOFA De vereniging van kleine producenten van biologische thee in de regio Kandy in Sri Lanka werd in 1993 opgericht op initiatief van Sarath Ranaweera, een ingenieur gespecialiseerd in biologische theeteelt, die de boeren wilde helpen ontsnappen aan de druk van de tussenhandelaars.

De Small Organic Farmer Association (SOFA) werd opgericht in 1997. Datzelfde jaar verkreeg een gedeelte van de producenten die nooit chemische producten op hun percelen hadden gebruikt, omdat de financiële middelen ontbraken, de biocertificering, zodat ze probleemloos konden overgaan op biologische landbouw. De 462 leden van SOFA nemen deel aan het bioprogramma en willen de traditionele teeltmethoden opnieuw invoeren om bepaalde soorten te redden en het milieu te beschermen. In 1994 richtte Sarath Biofoods op, een privébedrijf dat instaat voor de controle van de coöperatie en de export van haar producten. Het doel is deze afzetmarkten verder te ontwikkelen voor de verenigingen van kleine Sri-Lankese producenten die naar de biologische landbouw zijn overgestapt en zich organiseren volgens de fairtradeprincipes.

Biofoods helpt deze kleine producenten om hun vereniging te organiseren en te beheren, leent hun lokalen en steunt de financiering van de organisatie zolang ze nog niet zelfvoorzienend is.

De audit die het Laboratoire du Commerce Equitable in 2008 uitvoerde, bracht de voordelen van dit project aan het licht: “De SOFA-keten is een voorbeeld van een ontwikkelingsmodel dat de diversiteit toont van de actiemiddelen die typisch zijn voor de lokale fairtradeprojecten. Het project SOFA werd opgestart door lokale ondernemers en vervolgens gesteund door fairtrade-importeurs. Het geeft de landbouwactiviteiten van de kleine producenten een nieuwe dynamiek. (...) De gewaarborgde hogere aankoopprijs van het product financiert deze activiteiten. SOFA staat nu autonoom in voor het volledige productiesysteem, de kwaliteitscontrole en de opvolging van de landbouwers. Dat stelt de coöperatie in staat om de toegevoegde waarde met 45 % van de winkelprijs (Frankrijk) te optimaliseren, die terugkeert naar het land van oorsprong, vooral dankzij de inspanningen om een lokale verpakkingsoplossing te promoten.” Dhr. Wiesinghe, lid van SOFA, Alter Eco-theeproducent, getuigt: “De fairtradepremie werd gebruikt om de producenten technisch advies te geven, biologische meststoffen aan te kopen en het sociale systeem in het dorp te ontwikkelen. (…) We hopen ook dat er meer leden tot de coöperatie zullen toetreden als het systeem zijn stabiliteit en zijn rentabiliteit bewijst.”

MEER INFORMATIE: www.biofoodslk.com/ - 22 -

The Body Shop : Pionier van de fairtradecosmetica HET PROJECT Het bedrijf The Body Shop werd in 1976 opgericht en is een van de pioniers van fairtrade in de cosmeticawereld.

In een periode waarin de hulp aan de producenten uit het Zuiden vooral het terrein was van derdewereld-, communautaire of religieuze organisaties, besloot een jonge Engelse van 23, Anita Roddick, om aan deze beweging deel te nemen door de The Body Shop op te richten, een

militant

bedrijf

dat

lichaamsverzorgingsproducten

verkocht,

geïnspireerd op traditionele Indische praktijken.

Aan deze

eerlijke waarden koppelde Anita Roddick principes

gebaseerd op respect voor het milieu, dierenrechten en de strijd tegen geweld tegen vrouwen.

Van bij de oprichting legde The Body Shop de basis voor de ‘Community Trade’ (‘Trade - Not Aid’), met principes die zeer nauw aansluiten bij de principes van eerlijke handel en die steunen op de volgende criteria:  Met lokale gemeenschappen samenwerken op lange termijn.  De leveranciers en de werknemers een billijke vergoeding betalen.  Hen regelmatig bezoeken.  De initiatieven voor duurzame ontwikkeling steunen.

Het bedrijf onderscheidde zich door zijn actieve steun aan talrijke internationale milieucampagnes (meer bepaald Greenpeace en Friends of the Earth) en groeide pijlsnel. Vandaag is The Body Shop (dat in 2006 door L’Oréal werd overgenomen) een franchisenetwerk van meer dan 2 200 winkels in 57 landen.

MEER INFORMATIE: www.thebodyshop.com

- 23 -

The Body Shop sponsort de WFTO, maar heeft geen behoefte aan externe labeling dankzij zijn enorme bekendheid en de erkenning van de steun die het verleent aan de gemeenschappen van leveranciers in het kader van zijn ‘Community Trade Programs’.

De normen van The Body Shop worden immers vaak vergeleken met de normen van de Fairtrade Labelling Organisations (FLO).

Sinds

de

eerste

uitwisselingen

met

de

Indiase

producentengemeenschappen, heeft The Body Shop zich op talloze manieren ingezet om de producentenketens van wie het grondstoffen koopt

te

steunen

en

te

begeleiden:

eerlijke

prijzen,

ontwikkelingspremies, maar ook strategisch advies, hulp bij de diversificatie,

opleiding

voor

de

boeren,

sensibilisering

voor

gezondheidspraktijken, enz.

Ondanks de polemiek die ontstond na de overname door de groep L’Oréal in 2006, blijft The Body Shop een erkende speler voor actuele milieukwesties, zoals Matthias Diemer, palmoliespecialist voor het WWF in Zwitserland, onderstreept: “The Body Shop heeft als eerste cosmeticabedrijf fairtradepalmolie in zijn producten geïntegreerd. Deze beslissing gaf het startsein voor de vraag naar duurzame olie in de sector en we hopen dat andere bedrijven dit voorbeeld zullen volgen.

We willen The Body Shop ook feliciteren voor zijn stimulerende rol in de ontwikkeling van strenge richtlijnen voor de productie van duurzame olie.”

Na haar dood op 64-jarige leeftijd op 10 september 2007 werd Anita Roddick in de hele wereld geëerd.

John Sauven, uitvoerend directeur van Greenpeace, die voor verschillende

acties

met

Anita

Roddick

heeft

samengewerkt,

verklaarde: “Ze was een ongelooflijke bron van inspiratie voor ons allemaal… Ze was haar tijd vooruit in het “anders” zakendoen. Ze was een echte pionier.”

Foto’s The Body Shop PR Shots Kuapa Kokoo Ltd Alter Eco - 24 -

DE PRODUCENTEN The Body Shop onderscheidt zich sinds zijn oprichting door zijn betrokkenheid bij het opzetten, ondersteunen en begeleiden van de geïntegreerde productieketens van de Community Trade.

Vandaag genieten meer dan 25 000 producenten, verspreid over een dertigtal gemeenschappen in meer dan 20 landen van de Community Trade Programs van The Body Shop en dus van een beter inkomen, meer menswaardige arbeidsomstandigheden en middelen om ontwikkelingsprojecten te organiseren.

IN GHANA – KUAPA KOKOO LTD

Sinds 1996 koopt The Body Shop cacaobonen bij Kuapa Kokoo Ltd in Ghana, een coöperatie van meer dan 40 000 kleine boeren.

De vereniging ‘goede cacaotelers’ Kuapa Kokoo werd in 1993 opgericht na de vrijmaking van de Ghanese cacaomarkt om de producenten een eigen structuur voor de cacaohandel te geven, die hen ook zou vertegenwoordigen.

In een land waar meer dan 20 bedrijven zich aan de cacaohandel wijden, springt Kuapa Kokoo in het oog omdat het een coöperatie is, opgericht

door

en

voor

de

producenten.

Zij

hebben

de

beslissingsmacht in de organisatie en vertegenwoordiging op lokaal, regionaal en nationaal niveau.

Een van de secretarissen getuigt: “Met Kuapa Kokoo konden we ons voor de cacao organiseren. Maar we hebben ook begrepen dat we onze producties moesten diversifiëren om niet uitsluitend van de cacao afhankelijk te zijn. We kunnen palmen exploiteren, peper, maïs, olienoten verbouwen. In feite zouden we een collectieve boerderij willen oprichten.”

De vereniging werd in 2006 FLO-gecertificeerd en heeft een Board of Trustees van producenten samengesteld, die de bestemming van de fairtradepremies bepaalt.

De gewaarborgde minimumprijs die de fairtradepartners betalen, bedraagt 1.600 USD per ton. Daarbij komt een vaste premie van 120 USD per ton wanneer de wereldprijs hoger is dan de gewaarborgde minimumprijs. Deze bedragen stellen de coöperaties in staat om gemeenschapsprojecten te ontwikkelen, zoals scholen en waterputten, vooral dankzij de sociale premie die ze van The Body Shop ontvangen.

- 25 -

DIVINE CHOCOLATE In 1998 richtte de Ghanese coöperatie voor cacaoproductie Kuapa Kokoo met de hulp van The Body Shop in het Verenigd Koninkrijk het commerciële merk ‘Day Chocolate’ op en lanceerde ze haar eigen chocolademerk ‘Divine Chocolate’, dat direct op de Engelse markt werd gedistribueerd.

De 250 000 pond die The Body Shop investeerde in de lancering van dit project, werd integraal aan de producenten doorgegeven in de vorm van aandelen van de vennootschap. Deze vennootschap beheert de volledige

MEER INFORMATIE:

waardeketen van het product en vormt een belangrijke vooruitgang en

www.kuapakokoogh.com

een enorme kans voor de kleine producenten van Kuapa Kokoo.

www.divinechocolate.com

IN NAMIBIË - DE VROUWENCOÖPERATIE VAN EUDAFANO

De

Vrouwencoöperatie

van

Eudafano

(Eudafano Women's Cooperative) werd in 1999 opgericht

door

vrouwengroepen

uit

het

noordwesten van Namibië met het doel “de economische en sociale belangen van haar leden te verdedigen.”

De Eudafano Women's Cooperative bestaat uit 14 verenigingen van 4800 vrouwen die marulaolie produceren. Ze profiteerde al zeer snel van het fairtradeprogramma van haar belangrijkste klant, The Body Shop, die de olie gebruikt vanwege haar uitzonderlijke hydraterende eigenschappen.

Dankzij de aankoopprijs die The Body Shop betaalt (ongeveer 150 % van de conventionele prijs) ontvangen deze vrouwen een billijker loon voor hun werk, een synoniem voor financiële onafhankelijkheid en meer gelijkheid.

Met de fairtradepremie die in het kader van het programma wordt betaald, werden opleidingsacties en investeringen gerealiseerd, maar werd ook aan vele kinderen onderwijs verstrekt.

Volgens Selma Ekandjo, die aan het hoofd staat van een van de vereniging van de vrouwencoöperatie van Eudafano, heeft de handel in marulanoten het leven van de vrouwen van de gemeenschap veranderd: “Nu kunnen we onze gezinnen ondersteunen, onze kinderen helpen om naar school te gaan en medische verzorging betalen. We zijn in zeer korte tijd van niets naar een internationale activiteit overgegaan en daar zijn we erg trots op.”

- 26 -

Commercequitable.com Forest People en Cœur de Forêt HET PROJECT De Franse vereniging ‘commercequitable.com’ werd in december 2000 opgericht door Isabelle Trunkowski en Jérémie Deravin en heeft tot doel Noord-Zuidketens te ontwikkelen en zich in te zetten voor het behoud van de natuurlijke ecosystemen.

Om dat te realiseren, lanceert de vereniging in 2001 tegelijk ‘Forest People’, het eerste fairtradeschoonheids-/wellnessgamma en ‘Cœur de Forêt’ dat zich concreet inzet voor het behoud van het regenwoud, door voor elk verkocht Forest People-product een boom te planten.

Plantaardige olie Essentiële oliën

Vereniging zonder winstoogmerk

Privébedrijf

1.

Bomen planten

1.

Aankoop van essentiële en plantaardige olie

2.

Opzetten van fairtradeketens

2.

Verwerking

3.

Verkoop

Giften van particulieren

Aankoop producten

Mecenaat door bedrijven

door de klanten Financiële en logistieke steun

De ambitie is een concreet alternatief te bieden voor de ontbossing door de bevolking van het Zuiden direct bij de projecten voor het behoud van het regenwoud te betrekken en de lokale economie nieuw leven in te blazen, met valorisatie van de traditionele kwaliteit en de kennis om de lokale activiteit te laten voortbestaan en een nieuwe impuls te geven.

- 27 -

Sinds acht jaar gaat Forest People eerlijke en duurzame partnerschappen aan met groeperingen van producenten en coöperaties voor de bevoorrading van grondstoffen die uitsluitend afkomstig zijn van

de

wildpluk (vruchten, bladeren en noten) of van de biologische landbouw.

In het Braziliaanse, Guyaanse en Peruviaanse Amazonegebied voor de andiroba-, pequia- en capaïba-olie, in Madagascar voor de essentiële oliën, in Marokko voor de arganolie en in Burkina Faso voor karité (zie verder).

Forest People is gecertificeerd voor Nature & Progrès Cosmétique BioEcologique. Het lastenboek van dit label is zeer veeleisend en garandeert “de natuurlijke oorsprong van de componenten en het behoud van de traditionele knowhow.”

Forest

People

wordt

bovendien

elk

jaar

gecontroleerd

door

het

certificeringsorganisme Certipaq en is onderworpen aan de validering van een comité dat eveneens rekening houdt met de solidaire ecologische benadering.

DE PRODUCENTEN

I N H E T B R A Z I L I A A N S E AM A Z O N E G E B I E D D E G R O E P E R I N G E N V A N S A N T O- D O M I N G O S E N M A G U A R I Het dorp Santo-Domingos ligt verscholen in het Braziliaanse regenwoud en bevindt zich op verschillende uren varen met een kano van de dichtstbijzijnde stad.

Momenteel stelt het project Andiroba de 22 vrouwen die in het project werken in staat om in alle behoeften van alle gezinnen in het dorp te voorzien. Deze gezinnen leven uitsluitend van de jacht, de visvangst of de maniok die wordt verzameld en hun basisvoeding vormt. Deze valorisatie van de producten van het woud stelt de jongeren in de gemeenschap in staat om hun traditionele levenswijze voort te zetten in plaats van in de grote steden te gaan werken. Het project heeft de plattelandsvlucht die de laatste jaren steeds toeneemt, daadwerkelijk afgeremd.

“In 2002, voor de installatie van de Groepering, hielden nog slechts 2 vrouwen het atelier voor de productie van olie uit het regenwoud draaiend. Tachtig procent van de dorpsbewoners waren naar de stad getrokken of werken in de houtkap bij een bosbouwbedrijf. Sinds onze samenwerking, werken alle vrouwen mee aan de oogst en de verwerking en dragen sommige mannen vrijwillig hun steentje bij. Zo is het levende (niet gekapte) woud opnieuw een rijkdom geworden die op zijn juiste waarde wordt geschat.”

Eveneens in Brazilië werken dertien gezinnen van de Maguarigemeenschap mee aan het project ‘Latex Amazonia’.

Dit project heeft een gelijkaardige impact op het leven van de dorpsbewoners.

Foto’s Forest People Coeur de Forêt

- 28 -

IN MADAGASCAR DE COÖPERATIE EQUIMADA Als antwoord op de politiek van dumpingprijzen die bepaalde buitenlandse farmaceutische bedrijven hanteren, besloot dhr.

Naïna in 1996 zijn productie van essentiële oliën naar de Europese fairtrademarkt te exporteren. Tegelijkertijd groepeerde hij lokale producenten om de teelt en de extractie van essentiële oliën intensiever aan te pakken.

In september 2005 richtten dhr. Naïna en het team van Commercequitable.com Equimada op, de eerste biologische en fairtradecoöperatie van Madagascar.

De coöperatie biedt Europese kopers die een milieuvriendelijk en sociaal verantwoord aankoopbeleid willen hanteren, een gamma ‘biologische en duurzame essentiële oliën’.

Het project laat de kleine producenten in Madagascar toe om hun producten aan een voordeliger tarief dan het gangbare te verkopen.

IN MAROKKO L ’ U N I O N D E S C O O P É R A T I V E S D E F E M M E S D E L ' AR G A N E R A I E De UCFA werd opgericht in 2000 en groepeert momenteel dertien autonome coöperaties van kleine Marokkaanse producenten van arganolie. Van de aankoopprijs die aan de UCFA wordt betaald, gaat 42,5% direct naar de producenten,

7,5%

naar

de

coöperatie

en

50%

naar

de

UCFA

(bottelingskosten, analyses, Bio-certificering). Dankzij de Unie kunnen de kleine producentes die er deel van uitmaken de arganolie bij hen thuis op artisanale wijze blijven produceren. Zo kunnen ze hun dag zelfstandig organiseren en zich ook aan de andere huishoudelijke taken wijden.

Commercequitable.com werkt sinds 2002 samen met de UCFA.

IN BURKINA FASO DE COÖPÉRATIEVE NAFA In het raam van het project NAFA in Burkina Faso werkt Commercequitable.com sinds 2002 samen met het Centre Ecologique Albert Schweitzer (CEAS), een Zwitserse ngo die vecht tegen de armoede in Afrika en de volgende doelstellingen

nastreeft:

“vernieuwende

technologieën

ontwikkelen

en

overdragen dankzij een breed netwerk van competenties, de uitwisselingen tussen Noord en Zuid bevorderen, producten op de markt brengen die de regels van de fairtrade respecteren en ecologische landbouwpraktijken bevorderen.”

- 29 -

CŒUR DE FORÊT Sinds 2001 zet Coeur de Forêt zich in voor het behoud van de biodiversiteit en de valorisatie van de traditionele knowhow van de woudbewoners.

Om dit project op een coherente manier te koppelen aan de ontwikkeling van het gamma cosmeticaproducten 'Forest People’, startten de stichters van Commercequitable.com met de actie ‘Een Forest People-product kopen = een boom planten’.

Dat stelt Cœur de Forêt in staat om vier soorten interventies te ontwikkelen: o onderzoek naar alternatieven voor de ontbossing, o installatie van boomkwekerijen en het planten van nuttige bomen, o steun aan en/of oprichten van fairtradeketens, o sensibilisering van de publieke opinie.

Cœur de Forêt is sinds 2001 actief in 8 landen: Brazilië, Guyana, Madagascar, Peru, Kameroen, Senegal, Rwanda, de Verenigde Staten (reservaten van de Navajo- & Hopi-indianen).

Sinds de oprichting heeft de vereniging ongeveer 90 000 bomen geplant, 1 300 000 zaden achtergelaten aan de oevers van rivieren, 400 hectaren grond gekocht voor de woudgemeenschappen (Staat ParaBrésil), twee proefvelden van 114 hectaren aangelegd voor de productie van jonge planten (200 endemische soorten) en zes fairtradeketens opgericht.

MEER INFORMATIE: www.forest-people.com www.commercequitable.com www.coeurdeforet.com

- 30 -

Eerlijk en biologisch: Themis, een merk van het bedrijf Ethis HET PROJECT Het bedrijf Ethis werd in september 2004 in Parijs opgericht door Corinne Paulet en Henri Sauphar, met de steun van Crédit Coopératif, op basis van een eenvoudig idee: natuurlijke cosmetica combineren met eerlijke handel.

Om het project te realiseren, ontwikkelden de stichters een lijn natuurlijke, biologische cosmeticaproducten met de naam Themis, op basis van ingrediënten afkomstig uit fairtradeketens.

Themis was overigens het eerste gamma cosmeticaproducten dat het Max Havelaar-keurmerk ontving.

Cacaoboter uit Peru, bloemenhoning uit Ulmo, rietsuiker uit Paraguay geparfumeerd met verbena… een grote meerderheid van de ingrediënten die voor de fabricage van deze producten worden gebruikt, zijn voedingsstoffen en zijn afkomstig van producenten uit het Zuiden die gewend zijn om met fairtradeketens en de organismen voor biologische certificering samen te werken. De producten van het gamma Themis zijn biogecertificeerd (label Cosmebio) en dragen het Max Havelaar-keurmerk. Ze zijn dus onderworpen aan de controles van FLO-International, het belangrijkste wereldwijde certificeringsorganisme voor eerlijke handel.

De Themis-producten worden in Frankrijk en België verdeeld in de netwerken van biowinkels (zoals ‘Biocoop’ Foto’s CACVRA

en ‘Naturalia’), apotheken en fairtradewinkels (meer bepaald ‘Les Artisans du Monde’). Ze kennen een groeiend succes en worden binnenkort ook op de Noord-Amerikaanse markten geïntroduceerd.

Alter Eco

MEER INFORMATIE:

L’Occitane Max Havelaar

Laboratoire Equitable

www.themis.tm.fr

DE PRODUCENTEN Ethis

houdt

zich

momenteel

niet

bezig

met

de

installatie

en

ontwikkeling

van

nieuwe

productiegemeenschappen, maar verkiest gebruik te maken van de bestaande fairtradenetwerken.

Ethis werkt samen met de volgende ketens:

IN THAILAND – ORGANIC JASMINE RICE PRODUCER GROUP De Organic Jasmine Rice Producer Group (OJRPG) werd in 1986

opgericht

als

coöperatie

met

het

doel

de

rijstproducenten uit de streek Ubon Ratchathani, in het noordoosten

van

Thailand

wisselvallige

klimaat

en

de

in

staat

te

stellen

schommelingen

op

het de

internationale markten beter het hoofd te bieden. De ontwikkelingsmodellen die de coöperatie aan de rijsttelers voorstelde, hebben de ontwikkeling van nieuwe methoden voor natuurlijke bemesting, zaaien en oogsten bevorderd en geleid tot een reorganisatie van de beheersprocessen voor de productie.

De coöperatie werd in 2002 gecertificeerd door de FLOInternational en telt meer dan 600 leden in ongeveer 200 dorpen. Ze ligt aan de basis van projecten in verband met het gezamenlijk gebruik van middelen.

Zo werden er microkredieten en opleidingen (rijstteelt, selectie van variëteiten, overschakeling naar bioteelt) aan de leden verstrekt, in het raam van het ‘Buffaloes Bank Project ‘ werden er gezamenlijk buffels aangekocht om de oogst te vergemakkelijken en er werden rubberbomen aangeplant om de ontbossing tegen te gaan.

MEER INFORMATIE: www.laboequitable.fr - 31 -

I N B U R K I N A- F A S O UNION DES GROUPEMENTS DES PRODUCTRICES DES PRODUITS DE KARITÉ De Union des Groupements des Productrices des Produits de Karité de la province de la Sissili-Ziro (UGPPK/SZ) werd opgericht in januari 2001 en groepeert 2300 vrouwen, georganiseerd in coöperatieve vorm in 38 dorpen in Burkina Faso, dicht bij de grens met Ghana.

De Unie was de eerste organisatie van producenten van karitéboter die de certificering van de FLO-International ontving in 2006. Haar karitéboter ontving in 2008 ook het biolabel van Ecocert.

Het grootste gedeelte van de karitéboter wordt verkocht aan de fairtradenetwerken en de exportvolumes (hoofdzakelijk naar Frankrijk en Canada) stegen van 5 ton in 2001 tot 95 ton in 2007. De belangrijkste klanten van de UGPPK/SZ zijn l’Occitane, Alter Eco, Thémis, Nature et Vie, Sophim en Ten Thousand Villages.

In Burkina Faso, een van de armste landen ter wereld, is de eerlijke handel een zeer belangrijke economische en ontwikkelingsfactor die een aanzienlijk deel van de plattelandsbevolking inkomsten verschaft.

Deze financiële middelen die de Unie ontvangt dankzij de eerlijke prijzen die de fairtradenetwerken betalen, hebben haar in staat gesteld om talrijke ontwikkelingsprojecten te organiseren. Bijna 1 800 vrouwen kregen een opleiding in de traditionele technieken voor het verzamelen en karnen van de karité. Bovendien heeft de Unie sinds haar oprichting verschillende alfabetiseringscampagnes gelanceerd (meer dan 200 vrouwen hebben hieraan deelgenomen) en de strijd met hiv/aids aangebonden via sensibiliseringscampagnes voor de gezinnen en de verspreiding van schoolmateriaal voor kinderen die met het virus zijn besmet.

MEER INFORMATIE: www.afriquekarite.com

IN PERU COOPERATIVA AGRARIA CAFETALERA VELLE RIO APURIMAC De Cooperativa Agraria Cafetalera Velle Rio Apurimac (CACVRA) werd opgericht in 1969 en is een coöperatieve organisatie die wordt geleid en beheerd door de medewerkers van de keten. Meer dan 3700 boeren die cacao en koffie produceren in de regio Ayacucho in Peru, een vallei in de buurt van de Braziliaanse grens, zijn actief in de Cooperativa.

Deze federatie, georganiseerd in de vorm van een coöperatie, bestaat uit kleine landbouwbedrijfjes die cacao en koffie produceren en die traditioneel zorgvuldig omgaan met het milieu. De economische crisissen die de regio teisteren sinds de jaren 80 en vervolgens de gevechten tussen het leger en de guerrillabeweging het Lichtend Pad hebben de boeren van de coöperatie hard getroffen. In 1995 kregen ze hulp van het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties en steun van internationale stichtingen, die hen in staat hebben gesteld om de productie te reorganiseren en uiteindelijk in 2004 de certificering van de FLO-International te verkrijgen.

Dankzij de integratie van de CACVRA in de fairtradeketens profiteert de coöperatie vooral van een gewaarborgde verkoopprijs voor cacao en koffie die aanzienlijk hoger ligt dan de productiekosten, zodat ze sociale projecten kan organiseren, meer bepaald voor de alfabetisering en de opleiding van de vrouwen.

MEER INFORMATIE: www.cacvra.com - 32 -

So’Bio Etic de biolijn van de groep Léa Nature Het bedrijf Léa Institut Vital is een onafhankelijk familiebedrijf dat in 1993 werd opgericht door Charles Kloboukoff en dat producten op basis van planten en natuurlijke ingrediënten produceert voor de voedings-, gezondheids-, cosmetica- en huishoudsector.

In 2007, bijna 11 jaar na de lancering van zijn eerste gamma natuurlijke cosmeticaproducten, lanceert het bedrijf, dat zeer sterk is gegroeid, zijn gamma biologische cosmeticaproducten So’Bio Etic. Een jaar eerder, in 2006, ontving Léa Institut Vital de award voor verantwoord ondernemen vanwege zijn engagement voor internationale solidariteit en duurzame ontwikkeling. In 2007 wordt het bekroond met de Mariannes d'Or voor zijn inzet voor het behoud van de bijen en zijn steun aan de vereniging Terre d'Abeille.

So’Bio Etic is een gamma van 12 biologische producten (verzorgingsproducten, oliën, shampoos en zepen), gelabeld door Cosmébio en gecontroleerd door Ecocert.

Sommige van deze producten dragen het Max Havelaar-keurmerk.

Mireille Lizot, verantwoordelijke van de dienst Communicatie van de groep Léa Nature, legt ons de visie van het bedrijf uit: “Voor SO’BiO Etic is het belangrijkste fairtradecriterium het feit dat het om een biologisch product gaat, zowel voor de kleine producent als voor de consument. (…) Voor het gamma Karité van SO’BiO Etic werken we bijvoorbeeld samen met de UGPPK in Léo in Burkina Faso, die de producenten van karitéboter in het zuiden van Burkina Faso verenigt. In 2007 hebben we deze coöperatie geholpen om de biocertificering te behalen. Ze beschikt sinds 2001 over een fairtradecertificering. Dankzij deze dubbele certificering kan ze de karitéboter voor een hogere prijs verkopen dan in het gewone circuit of alleen in de fairtradeketen.”

In zijn textielgamma Jardin Bio Equitable biedt Léa Nature producten aan (badlinnen, sokken, ondergoed en T-shirts) op basis van 100% biologisch en fairtradekatoen, gecertificeerd door Max Havelaar.

De biomerken van de groep nemen deel aan het programma ‘1% For The Planet’ en storten 1% van hun omzet aan verenigingen die zich inzetten voor het behoud van het milieu.

MEER INFORMATIE:

Crédits photos

www.leanature.com

Léa Nature Alter Eco - 33 -

Natura Brasil: ‘Bem estar bem’ Het bekende Braziliaanse merk Natura Brasil, dat zich baseert op het concept ‘Therapeutische cosmetica’, werd in 1969 gecreëerd door Luiz Seabra, een jonge economist uit São Paulo. Hij breidde zijn activiteiten zeer snel uit door in 1974 over te gaan naar directe verkoop via consulentes.

Op het einde van de jaren 80 is het bedrijf in heel Zuid-Amerika actief. Het geeft zijn sociale project concreet vorm en definieert zijn ‘Overtuigingen en bestaansreden’ met als slogan ‘Bem Estar Bem’, ‘well being/being well’.

“Welzijn is de harmonieuze relatie die we onderhouden met onszelf en ons lichaam. Welzijn is de empathische, complete relatie die we aangaan met de anderen, met de natuur, met de wereld” zegt Natura Brasil.

Bij de lancering van de lijn Ekos in de jaren 2000 start het merk Natura Brasil met een uitgebreid programma voor de valorisatie van de grondstoffen die het gebruikt. Deze ingrediënten zijn afkomstig uit de Braziliaanse biodiversiteit en worden door de lokale gemeenschappen geoogst op basis van duurzame procedés.

Natura Brasil is niet gecertificeerd door de grote fairtradeorganismen certificeringsprogramma

maar

heeft

zelf

een

ontwikkeld

voor

haar

werkzame bestanddelen. De certificering garandeert de consument dat de ingrediënten die afkomstig zijn uit de Braziliaanse flora op een milieuvriendelijke en sociaal rechtvaardige manier worden geoogst.

Voor de werkzame bestanddelen die het resultaat zijn van extractieprocedés is de certificering gebaseerd op de principes en de criteria van de FSC (Forest Stewardship Council), een internationale ngo die alle wouden in de wereld certificeert.

De werkzame bestanddelen uit landbouwgebieden worden geteeld volgens de principes van het CAN (Conservation Agriculture Network).

Natura Brasil steunt de lokale producentengemeenschappen in samenwerking met ngo's, wetenschappers, onderzoekers en de overheid. Ze zorgt ervoor dat de economische activiteit van de gemeenschappen behouden blijft, met of zonder de aanwezigheid het bedrijf en zonder van een enkel product afhankelijk te zijn, want even snel als deze producten in een gamma worden opgenomen, kunnen ze er weer uit verwijderd worden.

Daarom

moedigt

gemeenschappen

Natura ook

aan

Brasil om

de andere

inkomstenbronnen aan te boren, zoals artisanaat en ecotoerisme.

MEER INFORMATIE: www.naturabrasil.fr Foto’s Natura Brasil - 34 -

Beauté du Monde, bij Nature & Découvertes De collectie Beauté du Monde werd samengesteld door de vereniging Terre d’Oc en wordt verdeeld door het bekende netwerk Nature & Découvertes.

Ze bestaat uit collecties voorwerpen, parfums en cosmetica die, vanuit de geuren en kleuren van de Provence, op ontdekkingstocht zijn gegaan naar andere tradities.

De collectie cosmeticaproducten Beauté du Monde is ontstaan uit de idee om de geheimen van de schoonheid, de culturen in de wereld en de rijkdommen van de natuur op het vlak van lichaams- en gezichtsverzorging opnieuw te laten ontdekken en baseert zich op zes natuurlijke bestanddelen: argan uit Marokko, granaatappel uit India, karité uit Burkina Faso, kokosnoot uit Bali, Braziliaanse noten en ‘fleurs de source’ uit Japan.

Deze ingrediënten worden aangekocht met de steun van ngo's die de arme bevolkingsgroepen steunen, met respect voor de principes van solidaire en eerlijke handel.

Het gamma natuurlijke cosmeticaproducten Beauté du Monde werd ontwikkeld op basis van ingrediënten uit de biologische

landbouw:

al

deze

producten

zijn

gecertificeerd als biologische cosmetica en dragen het Cosmébio-label van Ecocert.

Terre d’Oc houdt zich aan het fairtradecharter en valoriseert de partnerschappen die het heeft aangegaan met de producentengroeperingen in Marokko (coöperatie Ajddigue),

in

India

(de

Pan

Himalayan

Grassroot

Development), maar ook in Burkina Faso, op Bali en in Vietnam.

MEER INFORMATIE: www.terredoc.com www.natureetdecouvertes.com

Foto’s Terre d’Oc

- 35 -

En de anderen Als pioniers van de Maand van de Aarde sinds 1999 hebben Aveda en zijn partners de tien voorbije jaren meer

dan

11

miljoen

dollar

ingezameld

voor

milieuacties en erkende ngo’s (onder meer Earth Funds, Global Greengrants Fund en WaterCan).

Overtuigd dat het moment was aangebroken om

In april 2009 ontving Aveda als eerste cosmeticabedrijf

kapsalons en hun klanten gezonde en natuurlijke

ter wereld en als tweede bedrijf in de Verenigde Staten

producten

Horst

het duurzame certificaat Cradle to Cradle (C2C), voor

Rechelbacher in 1978 in de Verenigde Staten het

zijn recente inspanningen om producten en processen

bedrijf Aveda op, dat cosmeticaproducten op basis

te ontwikkelen die aan de hoogste normen inzake

van planten ontwikkelt en verkoopt.

intelligent design, duurzaamheid en hergebruik van het

aan

te

bieden,

richtte

materiaal beantwoorden.

Sindsdien

heeft

Aveda

schoonheidsinstituten

een

eigen

opgericht

keten

die

van

momenteel

Deze erkenning is de bekroning van 30 jaar duurzame

wereldwijd meer dan 2 500 medewerkers telt.

en verantwoorde praktijken ten gunste van het milieu.

Ook na de overname door de Amerikaanse groep

Aveda

Estée Lauder, ongeveer tien jaar geleden, blijft Aveda

cosmeticabedrijf dat zijn verpakkingen hergebruikt,

zich

inzetten

voor

de

productie

van

was

immers

het

eerste

Amerikaanse

duurzame

windenergie gebruikt voor de fabricage van zijn

cosmetica en meer algemeen voor de bescherming van

producten en de biologische landbouw ondersteunt in

het milieu.

het domein van de cosmeticaproducten.

M E E R I N F O R M A T I E : www.aveda.com

Deze activiteit komt vooral ten goede aan de AmerikaansIndiaanse Sateré Mawé, die Guayapi Tropical werd in 1990 in Parijs opgericht en

ontwikkelt

en

verkoopt

voedings-

en

cosmeticaproducten op basis van plantenrecepten die

worden

gebruikt

door

de

lokale

gemeenschappen in het Amazonegebied en in Sri Lanka.

momenteel

economisch onafhankelijk zijn en zelf hun lot bepalen dankzij de handel in Warana (guarana in de heilige taal van de Satéré Mawé)

Guayapi Tropical zet zich actief en militant in “voor de bescherming van het milieu en de biodiversiteit op

volledig

en

andere

geneeskrachtige

planten,

afkomstig

uit

hun

voorouderlijke gebieden.

basis van strenge sociale criteria“. Het is lid van het PFCE, het Plateforme du Commerce Equitable, en het

Met een totaal respect voor het ecosysteem en de

IAFN (International Analog Forestry Network) en

biodiversiteit oogsten, bewerken en verwerken ze de

partner van het Forest Garden Program (FGP).

plant op een manier die van generatie tot generatie werd

overgeleverd.

Deze

tegelijk

heilige

en

Guayapi Tropical werkt zeer nauw samen met de

commerciële activiteit steunt uitsluitend op de principes

Amazonegemeenschappen van de Satéré Mawé, die

van de eerlijke handel en beschermt het “Sateré Mawé

Warana (een lianensoort waarvan de zaden worden

éco ga'apypiat waranà mimotypoot sése” (het “culturele

gebruikt, die veel tanine en cafeïne bevatten) oogsten

en ecologische heiligdom van de Warana van de

en

Sateré Mawé ").

verwerken

en

heeft

een

gamma

natuurlijke

cosmeticaproducten ontwikkeld, Cosm’Ethic, dat werd gelabeld door Cosmebio.

Foto’s

MEER INFORMATIE:

MPI.nl

www.guayapi.com - 36 -

De bio-cosmeticalabels Hoewel niet alle producten die vandaag door de

Fairtrade, natuurlijk, biologische, … er bestaan talrijke

cosmeticafabrikanten

labels naast elkaar. Dat kan verwarring zaaien bij de

worden

aangeboden

een

label of certificering dragen, doet men grote

consument,

inspanningen om producten uit de fairtrade- of

verschillende soorten informatie op de etiketten.

die

niet

altijd

wijs

geraakt

uit

de

biologische ketens onder de aandacht te brengen en

zo

de

keuze

van

de

consument

te

vergemakkelijken.

De onbegrijpelijke terminologie rond de ingrediënten en de verleidelijke (en soms bedrieglijke) reclameteksten op de verpakkingen maken het soms moeilijk om

Omdat er geen dwingende normen bestaan, moeten

cosmeticaproducten

we echter het onderscheid maken tussen de labels en

onderscheiden van biologische producten. Daarom

certificeringen die door onafhankelijke organismen

trachten steeds meer labels in te spelen op de

worden toegekend en de labels en certificeringen die

bezorgdheid van de consumenten, die een groeiend

door de distributeurs zelf worden aangebracht.

belang

hechten

van

oorsprong

te

aan

de

kwaliteit

van

de

en

de

herkomst

van

hun

cosmeticaproducten De onafhankelijke organismen garanderen namelijk dat

natuurlijke

ingrediënten.

het product en alle fasen van de ontwikkeling worden gecontroleerd door een onafhankelijke controleur, aan

De trend om producten van natuurlijke oorsprong te

de hand van lastenboeken die aan de essentiële

gebruiken

voorwaarden van de eerlijke handel of de biologische

cosmeticafabrikanten,

landbouw beantwoorden. De labels en certificeringen

biologische producten is recenter en komt tot uiting in

van de distributeurs bieden niet altijd hetzelfde

de creatie van specifieke labels.

is

al

goed

ingeburgerd

bij

de

maar

de

van

de

opkomst

garantieniveau.

BioGarantie en EcoGarantie Het BioGarantielabel, het Belgische equivalent van het Franse label AB, wordt toegekend door een groepering van sector

(producenten,

verwerkers,

spelers uit de biologische

distributeurs,

consumenten

en

technische organismen) die zich hebben verenigd in de organisatie BioForum.

Het label certificeert de biologische aard van voedings- en textielproducten door de productie zonder chemische meststoffen of pesticiden te garanderen.

In België worden de controles uitgevoerd door Certisys en Blik-Integra, die de gronden, de zaden en de eindproducten analyseren en het diervoeder, de fabricage- en opslagplaatsen, enz. inspecteren.

Naast het BioGarantielabel, dat alleen geldt voor landbouwproducten, kan het label EcoGarantie op elk product worden aangebracht dat werd ontwikkeld op basis van biologische ingrediënten, maar waarvan de samenstelling op een vrij belangrijke minerale basis berust, zoals cosmetica- en schoonmaakproducten.

Het lastenboek van EcoGarantie is gebaseerd op de naleving van een aantal criteria voor de samenstelling en de verwerkingsprocedés van cosmeticaproducten, zoals het gebruik van plantaardige en dierlijke producten afkomstig uit de biologische landbouw, de strenge selectie van de mineralen, de afwezigheid van ingrediënten van synthetische oorsprong en / of die afkomstig zijn uit de petrochemie.

De producten moeten volledig bioafbreekbaar zijn, mogen zich niet ophopen in het menselijk lichaam of giftig zijn voor waterorganismen.

MEER INFORMATIE: www.bioforum.be et www.ecogarantie.be - 37 -

Cosmebio en Cosmeco Cosmébio ontstond in 2002 uit de samenwerking van

Dit bestek definieert de “Ecologische en biologische

een tiental Franse cosmeticalaboratoria die een

cosmetica”

lastenboek opstelden voor ethische cosmetica. De

ondubbelzinnige manier en wijst de consument de weg

vereniging Cosmébio telt momenteel meer dan 140

naar authentieke natuurlijke en biologische producten.

op

een

strikte,

transparante

en

leden die de volledige keten vertegenwoordigen (grondstoffen- en ingrediëntenleveranciers, fabrikanten,

Het

laboratoria

cosmeticaproducten en gaat veel verder dan het gebruik

en

distributeurs)

met

bijna

4

000

charter

werd

specifiek

opgesteld

voor

van producten uit de biologische landbouw.

gecertificeerde producten.

Uit het Cosmébio-charter is een zeer veeleisend bestek ontstaan dat bij het Franse ministerie van Industrie werd

Cosmébio heeft twee labels neergelegd bij het INPI

ingediend en op 9 april 2003 in het Franse Staatsblad

(Frans nationaal instituut voor intellectuele eigendom) die

werd gepubliceerd.

beantwoorden aan de volgende samenstellingscriteria:

Voor het Bio-logo: 

Minimum 95% natuurlijke ingrediënten (ingrediënten van plantaardige, dierlijke, minerale, mariene oorsprong, direct afkomstig van de niet-getransformeerde landbouwproductie of van een fysisch procedé) of van natuurlijke oorsprong (een natuurlijk ingrediënt getransormeerd met toegelaten chemische procedés) en minimum 10 % producten afkomstig van de biologische landbouw (waarvan 95 % certificeerbaar moet zijn, namelijk gecertificeerd volgens de regels van de biologische landbouwproductie, wetende dat cosmeticaproducten vandaag 50 tot 80% water bevatten dat niet certificeerbaar is).



Maximum 5% synthetische ingrediënten (afkomstig van chemische procedés die volgens het Cosmébio-lastenboek toegelaten zijn).

Voor het Eco-logo: 

Minimum 95% natuurlijke ingrediënten of ingrediënten van natuurlijke oorsprong en minimum 5 % producten afkomstig van de biologische landbouw (waarvan 50 % certificeerbaar moet zijn).



Maximum 5% synthetische ingrediënten.

Om deze labels te verkrijgen, verbinden de fabrikanten zich ertoe alleen bioafbreekbare of recycleerbare verpakkingen en omverpakkingen te gebruiken en de consument volledig en transparant te informeren over de gebruikte ingrediënten en de

MEER INFORMATIE:

productiefasen.

www.cosmebio.org

Bio Cosmesi AIAB en ICEA Het label Bio Cosmesi AIAB werd gecreëerd door de Italiaanse Vereniging voor biologische landbouw (Associazione Italiana Agricoltura Biologica) en het Institut pour la Certification Ethique (ICEA) en garandeert de consument een cosmeticaproduct dat weinig schadelijk is voor het milieu, met grondstoffen van natuurlijke oorsprong.

Om dit label te verkrijgen, moet een cosmeticaproduct beantwoorden aan het lastenboek, dat een hele reeks stoffen uitsluit en de natuurlijke oorsprong van de ingrediënten eist, evenals een hoge graad van dermocompatibiliteit en ecocompatitibiliteit (hoge bioafbreekbaarheid en lage watertoxiciteit).

Zijn strikt verboden: sterilisatie door middel van radioactieve behandeling of bestraling van de natuurlijke ingrediënten van de afgewerkte cosmeticaproducten, ingrediënten van petrochemische en synthetische oorsprong (inclusief parfums en kleurstoffen),

producten

van

niet-biologische

dierlijke

oorsprong

en

bepaalde

weinig

milieuvriendelijke

fabricageprocessen. De controles onder toezicht van het Cosmetologisch centrum van de universiteit van Ferrara, inspecteren de productie-installaties in de volledige keten en de milieuconfiguratie van het bedrijf dat de gelabelde producten fabriceert.

MEER INFORMATIE: www.biocosmesi.com - 38 -

BDIH Natural Cosmetic Het BDIH (Bundesverband Deutscher Industrie und Handelsunternehmen) werd in 1951 opgericht en is de federale

vereniging

commerciële

van

bedrijven

geneesmiddelen,

Duitse

industriële

in

de

dieetproducten,

en

sectoren

cosmetica

en

lichaamsverzorging. Het BDIH is bevoegd voor alle juridische kwesties in verband met deze producten en verenigt meer dan 420 bedrijven.

cosmeticaproducten op basis van nauwkeurige criteria voor de exploitatie, de productie en de verwerking van de gebruikte grondstoffen.

In samenwerking met erkende fabrikanten heeft deze Duitse federale vereniging een norm ontwikkeld die het concept van natuurlijke cosmetica verduidelijkt en de legitieme verwachtingen van de consument betreffende veilige en ecologische producten erkent. 

Deze richtlijn definieert de normen voor natuurlijke

De fabrikanten en hun leveranciers die deze criteria naleven,

ontvangen

het

label

“Certified

Natural

Cosmetics BDIH” dat meer bepaald de naleving van de volgende punten garandeert:

Bescherming van de natuur: bij de exploitatie van de grondstoffen moeten de producenten erover waken de natuur zo weinig mogelijk te verstoren, meer bepaald door rekening te houden met de bescherming van dieren en plantensoorten. Genetische manipulatie is streng verboden.



Zorgvuldige verwerkingsprocessen: de verwerking van de grondstoffen tot cosmeticabereidingen moet hoofdzakelijk met fysische en mechanische in plaats van chemische processen gebeuren. De verpakking moet zuinig en milieuvriendelijk zijn.



Compatibiliteit van de producten: de cosmetica mogen geen stoffen bevatten zoals petroleumderivaten, aromatische stoffen of kleurstoffen en synthetische bewaarmiddelen (die allergieën kunnen veroorzaken).



Sociale compatibiliteit: de gebruikte grondstoffen moeten zoveel mogelijk afkomstig zijn uit de eerlijke handel en ketens uit de ontwikkelingslanden.



De controles: de controles worden uitgevoerd door onafhankelijke instellingen. De naleving van de criteria wordt bewezen door de toekenning van het label dat het merk van de vereniging is.

Sinds de officiële invoering in de lente van 2001 werden er meer dan 2 000 producten gecontroleerd. Ze verkregen dit label, dat in heel Europa en in de Verenigde Staten wordt gebruikt.

MEER INFORMATIE: www.bdih.de

Soil Association Organic Standard Soil Association Organic Standard werd gecreëerd

Dit label omvat ook sociale criteria en meer bepaald de

door Soil Association Limited, een vereniging voor

naleving van de regels van de Verklaring van de rechten

de

van de Mens van de Verenigde Naties.

bevordering

van

duurzame

landbouw

en

biocertificering. Dit is het belangrijkste Britse label voor

biologische

voedings-

en

niet-

voedingsproducten. De certificeringsnormen die het hanteert, behoren tot de strengste ter wereld.

Om

dit

label

te

verwerven,

moeten

de

cosmeticaproducten worden ontwikkeld op basis van ingrediënten

die

uitsluitend

afkomstig

zijn

uit

de

biologische landbouw en met processen die het milieu respecteren en geen gebruik maken van dierenproeven.

MEER INFORMATIE: www.soilassociation.com - 39 -

Nature et Progrès Cosmétique en Bio-écologique De vereniging Nature et Progrès werd opgericht in 1964

en

groepeert

landbouwproducenten,

cosmeticafabrikanten en consumenten die zich tot doel stellen producten te fabriceren die de wetten van de natuur respecteren en zo min mogelijk gebruik maken van synthetische elementen.

In 1997 creëerde Nature et Progrès het charter "Cosmétique

Bio-écologique",

basisprincipe

dat

dat

alle

uitgaat

van

cosmetica-

het en

Het charter Nature & Progrès bevat een strenge en

verzorgingsproducten moeten worden ontwikkeld op

nauwkeurige

basis van grondstoffen die worden verkregen met

fabricageprocedés die toegelaten en verboden zijn. Het

eenvoudige fysische of chemische processen, zonder

verbiedt

synthetische moleculen en die aan strenge ecologische

uitzondering van melkproducten, afgeleide producten van

criteria beantwoorden.

eieren of bijenproducten.

Concreet betekent dit dat 100 % van de ingrediënten van

Minerale stoffen zijn slechts toegelaten als de ontginning

natuurlijke oorsprong moet zijn (met een voorkeur voor

ervan geen vervuiling veroorzaakt en het landschap niet

plantaardige grondstoffen met het label Nature et

aantast. De producten moeten maximaal bioafbreekbaar

Progrès, Demeter of AB, en die aan de fairtradecriteria

zijn en de verpakking moet recycleerbaar zijn.

voldoen)

en

0

%

synthetische

componenten

lijst

van

ingrediënten

van

de

grondstoffen

dierlijke

oorsprong,

en met

of

MEER INFORMATIE:

petrochemische derivaten.

www.natureetprogres.org

Europees Ecolabel Hygiëne en Cosmetica Het Europees ecolabel werd in 1992 gecreëerd en wordt erkend door alle landen van de Europese Unie, en ook door Noorwegen, Liechtenstein en IJsland.

Het heeft tot doel de fabricage, de verkoop en het gebruik van meer milieuvriendelijke producten te harmoniseren, meer bepaald in de sector Hygiëne en Cosmetica.

Om dit label te verkrijgen, moet een product aan een reeks

milieucriteria

voldoen

(vastgelegd

door

de

Europese Commissie) die meer bepaald betrekking hebben op de toxiciteit voor waterorganismen, de bioafbreekbaarheid en de aanwezigheid van stoffen die gevaarlijk zijn voor het milieu. Bepaalde ingrediënten zijn volledig verboden (toxische stoffen, biocides, kleurstoffen

In België maakt het Ecolabel-comité deel uit van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu.

en bepaalde parfums) en per product wordt een maximale hoeveelheid verpakking vastgelegd.

Sinds de creatie van dit label is de lijst van ecogelabelde producten voortdurend aangegroeid: vandaag zijn er 23

De controle van dit label werd toevertrouwd aan onafhankelijke instanties die door de regeringen worden aangesteld.

verschillende productgroepen en er werden meer dan 300 certificaten toegekend.

MEER INFORMATIE: www.eco-label.com

- 40 -

Humane Cosmetics Standart – Leaping Bunny Het label Humane Cosmetics Standard wordt beheerd door de Coalitie voor de informatie aan consumenten over cosmetica (Coalition for Consumer Information on Cosmetics) en garandeert dat de ingrediënten die voor de fabricage van de gelabelde producten worden gebruikt, niet op dieren werden getest.

De Coalition for Consumer Information on Cosmetics is een Amerikaanse organisatie die in 1996 werd opgericht door 8 dierenrechtenorganisaties. In Europa wordt het label gesteund door de

‘Europese Coalitie voor het

Om het label op hun producten te mogen aanbrengen,

Beëindigen van Dierproeven’ (ECEAE) die bestaat uit 18

moeten de fabrikanten het aanvragen en een volledig

organisaties uit 17 Europese landen, waaronder de

dossier voorleggen met attesten van het niet-testen van

vereniging GAIA, die België vertegenwoordigt.

al hun grondstoffenleveranciers.

De Coalitie ligt aan de basis van het label ‘Leaping

In Frankrijk wordt het label toegekend door de vereniging

Bunny’ dat wordt toegekend aan fabrikanten die geen

One Voice, de Franse vertegenwoordiger in de Coalition

enkele test op dieren hebben uitgevoerd, besteld of

for Consumer Information on Cosmetics, die de audit en

aanvaard tijdens het volledige fabricageproces van het

controle

product of de ingrediënten waaruit het bestaat.

certificeringsorganisme Ecocert.

heeft

toevertrouwd

aan

het

MEER INFORMATIE: www.leapingbunny.org

Naturland Cosmetics Bio Naturland-Verband werd in de streek van München



opgericht in 1982 en is een van de belangrijkste

Alle natuurlijke, plantaardige en dierlijke ingrediënten moeten afkomstig zijn uit de biologische landbouw.

biologische landbouworganisaties ter wereld. 

De BDIH-certificering is verplicht voor alle natuurlijke ingrediënten.



Het product mag geen synthetische ingrediënten en geen

genetisch

gemodificeerde

organismen

bevatten. 

De

verpakkingen

en

omverpakkingen

moeten

bioafbreekbaar of recycleerbaar zijn. 

Het product en zijn componenten mogen niet op dieren zijn getest.

Voor de cosmetica biedt het lastenboek Naturland

MEER INFORMATIE:

Cosmetics Bio een uitgebreid geheel van waarborgen:

www.naturland.de

- 41 -

AB – Agriculture Biologique Het AB-label, dat in Frankrijk erg bekend is en veel wordt gebruikt, heeft tot doel de consument de weg te wijzen naar biologische producten via een snelle visuele herkenning.

Volgens de barometer CSA/Agence Bio 2008 kent 85% van de Fransen het merk AB en gebruikt 84% van de consumenten het als indicator bij de aankoop van biologische producten.

Het AB-label biedt duidelijke garanties: Het merk AB is exclusief eigendom van het Franse ministerie van Landbouw dat de gebruiksregels ervan

 Een product dat voor minstens 95% bestaat uit

definieert en wordt sinds 1 januari 2008 beheerd door het

ingrediënten die afkomstig zijn van biologische

Agence Bio, dat officieel verantwoordelijk is voor de

productieprocedés die gebruik maken van landbouw-

toekenning van en de communicatie over dit label.

en veeteeltpraktijken die het natuurlijke evenwicht, het milieu en het dierenwelzijn respecteren.  De naleving van de Franse wetgeving.  Een certificering onder controle van een organisme dat is erkend door de Franse overheid en dat

MEER INFORMATIE:

beantwoordt aan de criteria van onafhankelijkheid,

www.agencebio.org

onpartijdigheid,

competentie

en

efficiëntie

zoals

gedefinieerd door de Europese normen.

Ecocert Ecocert werd in 1991 opgericht en is een Frans controle- en certificeringsorganisme waarvan de activiteit wordt omkaderd door de overheid en de wetgeving.

Ecocert is erkend door het Institut National de l’Origine et de la Qualité en is geaccrediteerd door het Comité français d’Accréditation, volgens de ISO 65-norm (die onafhankelijkheid, competentie en onpartijdigheid eist) voor

de

certificering

van

landbouw-

en

voedingsproducten (Agriculture Biologique, IFS) en de certificering van industriële producten (Ecofert).

Als certificeringsorganisme is de eerste taak van Ecocert de controle en de toekenning van waarborgen in verband met de strikte naleving van de lastenboeken die gelden voor producten, systemen of diensten.

Ecocert stelt dus, in samenwerking met professionals uit de betrokken sectoren, lastenboeken op die gebaseerd moeten zijn op objectieve en kwantificeerbare criteria.

Ecocert staat in voor het opstellen van het controleplan voor

kwaliteits-,

oorsprong-

of

traceerbaarheidsdoelstellingen.

In

het

domein

van

de

cosmetica

heeft

Ecocert

meegewerkt aan het definiëren van het lastenboek van het

Cosmébio-charter

professionals

met

(met

dezelfde

de naam)

vereniging dat

de

van reële

toepassing van respect voor het milieu in de hele productieketen garandeert en de valorisatie van de natuurlijke stoffen van superieure ecologische kwaliteit.

Ecocert, referentie van de Bio-certificering, controleert meer dan 70% van de bedrijven in de ‘Biosector’ in Frankrijk (productie en verwerking) en bijna 30% wereldwijd.

MEER INFORMATIE: www.ecocert.fr

- 42 -

Nordic Swan Nordic Swan (Noorse zwaan) werd in 1989 gecreëerd door de Scandinavische raad van ministers die een collectief ecologisch bewustzijn wilden ontwikkelen door een gemeenschappelijk en officieel label in te voeren in de Scandinavische landen. Het label geldt voor een zestigtal productgroepen waarvoor een ecologische labeling noodzakelijk en nuttig is.

Om zijn producten te laten certificeren, moet een bedrijf een volledig dossier voorleggen. Het dossier moet meer bepaald

De Scandinavische raad voor ecolabeling (Nordiska Miljömärkningsnämnden - NMN) bepaalt unaniem welke producten voor labeling in aanmerking kunnen komen en aan welke criteria ze moeten voldoen, door zich te baseren op de aanbevelingen van groepen van experts en na consultatie van de vertegenwoordigers van de verschillende regeringen, milieubescherming-, handelsen industriële organismen.

de

resultaten

bevatten

van

evaluaties,

uitgevoerd door een onafhankelijk laboratorium op basis van de criteria die de Scandinavische Raad voor ecolabeling heeft opgesteld. De raad zal de certificaten dan

controleren

en

de

bedrijven

opvolgen

(controlebezoeken).

Nordic Swan houdt rekening met de impact van het product

tijdens

zijn

volledige levensduur,

van de

noodzakelijke grondstoffen tot de recyclage van het

Vandaag dragen meer dan 800 uiteenlopende producten en diensten het label Nordic Swan.

product.

Omdat

de

evaluatiecriteria

voortdurend

evolueren, moeten de bedrijven de resultaten van alle testen die door de onafhankelijke laboratoria worden uitgevoerd, aan Nordic Swan meedelen, om te bewijzen dat de producten wel degelijk aan de vereiste criteria voldoen.

MEER INFORMATIE: www.svanen.nu

De andere labels Forest Garden Program Het label FGP ‘Forest Garden Program’ werd ongeveer twintig jaar gelden door doctor Ranil Senanayake gecreëerd.

Het

is

een

internationaal

certificeringssysteem dat garant staat voor het herstel van de ecosystemen met respect voor de

Het ‘Forest Garden Program’ stelt zich tot doel:

biodiversiteit en de lokale bevolking.

 de vernieuwing van de vegetatie in ontboste of

Het

Forest

Garden

Program

is

lid

van

het

aangetaste gebieden te bevorderen

AFN (International Analog Forest Network) en is actief in

 de lokale rijkdom en biodiversiteit te verhogen

verschillende landen: het Braziliaanse Amazonegebied,

 het rendement van de grond te verhogen en de erosie

Colombia, Peru, Costa Rica, Canada, Sri Lanka, de

te verminderen  de lokale levensomstandigheden te verbeteren

Filippijnen, Guatemala en Australië.

 de ontbossingstrend te stabiliseren of om te keren  de

intensieve

chemische

productie

van

de

landbouwexploitaties om te zetten in een natuurlijke en biologische productie  de ‘Forest Garden’-producten te ontwikkelen  de knowhow op het vlak van biodiversificatie door te geven met als doel de regenwouden te laten respecteren, rekening houdend met het evenwicht van de ecologische biodiversiteit en met respect voor de lokale bevolking.

MEER INFORMATIE: www.forestgardencertification.com - 43 -

Rainforest Alliance De Rainforest Alliance werd in 1987 in New York opgericht door Daniel Katz en is een Amerikaanse nietgouvernementele organisatie (ngo) met kantoren in alle staten van de Verenigde Staten en in heel de wereld.

De Rainforest Alliance stelt zich tot doel de biodiversiteit en de duurzaamheid van de natuurlijke hulpbronnen te beschermen door de landbouw-, ondernemings- en

Voor een landbouw- of bosbouwexploitatie betekent

consumptiegewoonten te veranderen.

het verkrijgen van het label ‘Rainforest Alliance

Om dat te realiseren, werkt ze samen met bevolkingsgroepen

Certified’:

die voor hun bestaan afhankelijk zijn van de aarde en helpt ze



Minder watervervuiling dankzij de controle van alle

hen om hun teeltmethoden, de houtoogst en het onthaal van

contaminatiebronnen

reizigers te laten evolueren.

brandstoffen, enz.). 

afvalwater,

Minder erosie door conserveringspraktijken voor de gronden.

De Rainforest Alliance betrekt bedrijven, van multinationals tot kmo’s en coöperaties, en consumenten uit heel de wereld

(pesticiden,



Vermindering van het risico voor het milieu en de

bij zijn inspanningen om de geproduceerde goederen en

gezondheid door het verbod op de gevaarlijkste

diensten op een verantwoorde manier naar de wereldwijde

pesticiden en de strikte reglementering voor alle

markt te brengen, waar de vraag naar duurzame producten

agrochemische producten. 

blijft groeien.

Bescherming van de natuurlijke habitat van de

De landbouwexploitaties met het label ‘Rainforest Alliance

fauna en de flora door stopzetting van de

Certified’

ontbossing, bescherming van de rivieroevers en de

verkleinen

hun

ecologische

voetafdruk,

kwetsbare ecosystemen in de landbouwexploitaties.

onderhouden goede relaties met de lokale bevolking, beschermen de fauna en de flora en nemen vaak deel aan



Minder afval door de nevenproducten van de landbouwexploitatie

lokale conserveringsprojecten.

als

natuurlijke

meststof

te

gebruiken (compost). Het andere afval, zoals plastic, Talrijke

ingrediënten

van

cosmeticaproducten

glas en metaal, wordt gerecycleerd.

zijn

afkomstig van ‘Rainforest Alliance Certified’-bedrijven of



Minder

waterverbruik

door

irrigatie

en

conserveringsmaatregelen.

verenigingen.

Zo koopt The Body Shop palmolie aan bij het bedrijf



Efficiënter

beheer

van

de

landbouwexploitatie

Daabon in Colombia, dat al 20 jaar een belangrijk deel

dankzij de steun van het certificeringsprogramma dat

van zijn middelen besteedt aan de certificering van zijn

de landbouwers helpt om zich te organiseren en

fairtrade- en Rainforest Alliance-gelabelde producten.

beste praktijken in te voeren.

Daabon is al jarenlang een pionier op het vlak van sociale en



Betere omstandigheden voor de landarbeiders

milieuverantwoordelijkheid en werkt nauw samen met lokale

die een billijk loon ontvangen en toegang krijgen tot

coöperaties, die ze opleidingen en afzetmarkten

een degelijke huisvesting, drinkbaar water, maar ook

ter

onderwijs en medische zorgen.

beschikking stelt.



Een betere rentabiliteit en concurrentiekracht

Onder de auspiciën van het Réseau d'Agriculture Durable

voor de landbouwexploitanten die hun productie

SAN,

van

hebben verhoogd, de kwaliteit verbeterd, de klachten

Rainforest

van hun arbeiders verminderd en hun efficiëntie

een

internationaal

natuurbeschermingsgroepen,

begeleidt

netwerk de

verhoogd.

Alliance de landbouwers bij het respecteren van de criteria van de SAN-norm voor de bescherming van de fauna en de



Meer samenwerking tussen de landbouwers en

flora, het beheer van braakgronden, werknemersrechten en

de milieubeschermers: de parken alleen zijn niet in

steun

De

staat om de biodiversiteit te beschermen, de wilde

landbouwexploitaties die deze normen naleven, worden

fauna en de flora moeten ook buiten de beschermde

beloond met het label ‘Rainforest Alliance Certified’.

zones een wijkplaats vinden.

aan

de

lokale

gemeenschappen.

Het

label

‘Rainforest

Alliance

Certified’

stelt

de

landbouwers in staat meer gewicht in de schaal te leggen bij commerciële onderhandelingen, hun producten te

MEER INFORMATIE: www.rainforest-alliance.org

differentiëren, een hogere prijs te verkrijgen en vlotter toegang te krijgen tot krediet.

- 44 -

2009 – 2012: inwerkingtreding van het Europese bestek COSMOS In tegenstelling tot de voedingsproducten vallen de

Deze

zes

organismen,

natuurlijke en biologische cosmeticaproducten niet

cosmeticafabrikanten vertegenwoordigen die meer

onder de Europese reglementering voor de productie

dan 11 000 producten aanbieden in meer dan 40

en de etikettering van biologische producten. Ze zijn

landen, hebben zich tot doel gesteld hun normen te

dus aan geen enkele communautaire reglementering

harmoniseren in het raam van een uniek Europees

onderworpen.

lastenboek

met

de

die

naam

meer

dan

COSMOS

1000

(COSMetic

Organic Standard).

Met de belangrijke ontwikkeling van deze markt en de stijgende vraag hebben privé-initiatieven (producenten,

Dit project, dat in 2002 van start ging, was een enorme

industriëlen, laboratoria en verenigingen) deze leemte

opdracht en hield belangrijke uitdagingen in. Sommige

gevuld door charters en normen op te stellen die wel een

leden van de multinationale groep waren namelijk

gemeenschappelijke

(natuurlijke

duidelijk voor biologische productie, terwijl andere zich

cosmeticaproducten die mens en milieu respecteren),

basis

hebben

tevreden stelden met natuurlijke ingrediënten. Sommige

maar nuances en specifieke elementen bevatten die de

deden

keuze van de consument en het werk van de importeurs

certificeringsorganismen,

en de distributeurs bemoeilijken.

controles intern. Sommige hanteerden een globale

een

beroep

op

andere

onafhankelijke

organiseerden

hun

definitie voor de toegelaten of verboden grondstoffen, Cosmebio, Cosmeco, Bio Cosmesi AIAB, BioGarantie, …

terwijl andere werkten met uitgebreide lijsten van

Al deze labels leggen, elk in hun land, normen vast voor

toegelaten of verboden ingrediënten.

producten die vaak in heel Europa worden verkocht.

In elk geval kondigde de ‘European Cosmetics Standards Om te trachten een oplossing te bieden voor dit

Working Group’ in mei 2009, na zes jaar werk en een

probleem, hebben Cosmébio en de BDIH in 2001 een

internationale publieke bevraging van 3 maanden, de

eerste reeks contacten gelegd waaruit de Europese

publicatie van de COSMOS-norm aan, die een Europese

Werkgroep

harmonisering

voor

cosmeticanormen

(European

oplegt

Cosmetics Standards Working Group) is ontstaan. De

definiëren

Belgische

cosmeticaproducten.

organisatie

BioForum,

het

Franse

van

van

de

biologische

systemen en

voor

het

natuurlijke

certificeringsorganisme Ecocert, het Instituut voor ethische certificering in Italië

(ICEA) en de Soil

Association Limited in Groot-Brittannië zijn erbij aangesloten.

Wat staat er in de Europese COSMOS-norm?

COSMOS harmoniseert de criteria voor het definiëren van

biologische

cosmetica,

zowel

voor

de

classificatie van de grondstoffen als voor het bepalen van nieuwe etiketteringsregels.

Dit zijn de belangrijkste maatregelen en normen die in het raam van het COSMOS-lastenboek werden gedefinieerd: Voorzorgsbeginsel De COSMOS-norm hanteert het voorzorgsbeginsel als fundamentele

regel

voor

alle

niveaus

van

de

productieketen, van de grondstoffen tot de afgewerkte producten. Het eist een totale transparantie tegenover de consument.

- 45 -

De classificatie van de ingrediënten Het

bestek

definieert

vier

grote

Garanties en verbodsbepalingen categorieën

van

ingrediënten waarvoor strikte normen gelden:

Om in het raam van de COSMOS-norm te worden gecertificeerd, moet een cosmeticaproduct de volgende drempels respecteren:

Water en minerale ingrediënten: hoewel ze niet biocertificeerbaar

zijn,

moeten

ze

natuurlijk

zijn,

 20 % van het

totaal

het

biogecertificeerd

voorkeur hernieuwbaar zijn.

behalve lotions (het minimum is dan 10%).

fysisch

verwerkte

landbouwingrediënten:

ze

mogen van plantaardige, dierlijke of microbiële oorsprong

(water

product

verkregen met procedés die het milieu respecteren, en bij

De

zijn

van

niet

moet

inbegrepen),

 95% van de certificeerbare, mechanisch verwerkte ingrediënten moet biologisch zijn.

(verkregen door fermentatie) zijn, maar mogen niet genetisch gemodificeerd zijn. Ingrediënten van dierlijke oorsprong mogen niet bestaan uit extracten van levende

 slechts

30%

van

deze

chemisch

verwerkte

natuurlijke ingrediënten moet biologisch zijn.

dieren of afkomstig zijn uit slachthuizen (bijenwas, honing, eieren, en melk zijn bijvoorbeeld wel toegelaten).

 De synthetische producten zijn niet toegelaten volgens het Cosmos-lastenboek.

Ze moeten Bio-gecertificeerd zijn.

De chemisch verwerkte landbouwingrediënten: die als

De verpakkingen en oververpakkingen moeten overigens

onmisbaar worden beschouwd opdat de biocosmetica

bioafbreekbaar of recycleerbaar zijn en de percentages

met

natuurlijke en bio-ingrediënten moeten duidelijk

de

conventionele

producten

zouden

kunnen

concurreren, moeten voldoen aan de 12 principes van de

worden

vermeld

op

alle

verpakkingen

van

de

Groene Chemie die tot doel hebben de procedés en

gecertificeerde producten, in percentage van het totale

stoffen die het gevaarlijkst zijn voor de mens of milieu te

gewicht en in percentage van het gewicht zonder water

verminderen of te elimineren.

(een belangrijk, maar niet-certificeerbaar ingrediënt).

Ook als ze chemisch of synthetisch is verwerkt, kan een stof als biologisch worden beschouwd, op voorwaarde dat het biologische gedeelte van het verkregen ingrediënt

De COSMOS-norm bevat bovendien een aantal

nauwkeurig

verbodsbepalingen:

wordt

beoordeeld

en

aangeduid

(een

ingrediënt dat voor 40 % uit een biologische grondstof bestaat en voor 60 % uit chemische componenten moet als ‘40 % Bio’ worden gekwalificeerd).

 De cosmeticaproducten en hun ingrediënten mogen niet getest zijn op dieren.

De andere ingrediënten: deze categorie omvat alles wat

 Parfums, synthetische kleurstoffen en synthetische

niet in de andere categorieën is opgenomen, meer

bewaarmiddelen zijn verboden, net als ingrediënten uit

bepaald de bewaarmiddelen, meestal van synthetische

de

oorsprong

bestanddelen die ioniserende behandelingen hebben

en

waarvoor

momenteel

natuurlijk alternatief bekend is.

geen

efficiënt

petrochemie

(paraffine,

siliconen,

enz.),

ondergaan en Genetisch Gemodificeerde Organismen (GGO’s).

- 46 -

Controles en certificeringen De toekenning van het label COSMOS-norm zal

Men voorziet twee types COSMOS-certificeringen met

onderworpen zijn aan jaarlijks herhaalde controles door

verschillende eisenniveaus.

onafhankelijke certificeringsorganismen zoals Ecocert.

De conformiteitscertificaten worden per product en

Naast de certificering ‘COSMOS Organic’ komt er

niet per merk toegekend.

namelijk

ook

een

vermelding

‘COSMOS

Natural’

De COSMOS-norm gecertificeerde producten moeten

gecreëerd, die wordt toegekend op basis van een minder

in principe geen specifiek logo dragen

streng lastenboek, meer bepaald wat de ingrediënten van

voor deze

certificering. De certificering wordt gewoon vermeld naast

biologische oorsprong betreft.

de bestaande labels (bijvoorbeeld Cosmébio), die pas nu geleidelijk aan door de consumenten worden herkend.

MEER INFORMATIE: www.cosmos-standard.org en www.natrue.fr

2009-2012: invoering van de COSMOS-norm Het programma voor de invoering van de COSMOS-

Tijdens

deze

overgangsperiode

norm bepaalt dat de eerste certificeringen tegen het

toegestaan,

einde van het jaar 2009 worden toegekend.

gelegenheid te geven nieuwe leveranciers te vinden

Toch zal het COSMOS-lastenboek pas vanaf 2012 in

(vooral bij de bioketens)

zijn geheel worden toegepast.

termijn verboden zullen zijn.

meer

bepaald

om

zijn de

afwijkingen bedrijven

de

voor de ingrediënten die op

Het programma voorziet namelijk een overgangsperiode van drie jaar om de producenten en de fabrikanten de tijd te geven zich aan deze nieuwe criteria aan te passen.

Cosmos en NaTrue De acties die men sinds 2001 onderneemt om het COSMOS-lastenboek op te stellen, stoten sinds enkele jaren op verzet van vooral een groep van Duitse en Zwitserse merken (Logona, Weleda, Dr

behouden voor de normen die gelden voor natuurlijke en

Hauschka, enz.).

Einde 2007 hebben deze merken (waarvan de meeste BDIH-gelabeld

Met het doel “het hoogst mogelijke eisenniveau te

zijn)

besloten

om

zich

van

het

COSMOS-project af te keren door een concurrerende organisatie en een concurrerend label te lanceren met de naam NaTrue. Ze zeggen dat hun beslissing rechtstreeks verband houdt met de “vele jaren van besprekingen rond het creëren van een geharmoniseerd label op Europees niveau, die nog steeds niet tot tastbare

biologische cosmetica en voor de ingrediënten waaruit ze bestaan,” heeft de internationale vereniging NaTrue al een label (en een logo) gelanceerd, aangepast aan het eisenniveau dat bij de ontwikkeling van de producten wordt bereikt:  De natuurlijke cosmetica ‘NaTrue een ster’ voldoen slechts

aan

het

eisenniveau

voor

natuurlijke

ingrediënten en de toegelaten procedés voor de

resultaten hebben geleid.”

fabricage van deze ingrediënten.

De vertegenwoordigers van NaTrue staan zeer kritisch tegenover

de

COSMOS-norm,

die

volgens

hen

“onnauwkeurigheden en contradicties bevat over de natuurlijkheid en het biologische karakter van de componenten”. Zij menen ook dat “het gebrek aan duidelijkheid van de meegedeelde informatie en de regels van deze norm niet van aard zijn om de onafhankelijkheid en de transparantie van het toekomstige label voor de consumenten te garanderen.”

- 47 -

 Voor de natuurlijke cosmetica ‘NaTrue twee sterren’ moet minstens 70 % van de natuurlijke ingrediënten afkomstig zijn van een gecontroleerde biologische productie en/of gecertificeerde wilde pluk.  Voor de natuurlijke cosmetica ‘NaTrue drie sterren’, moet minstens 95 % van de natuurlijke ingrediënten afkomstig zijn van een gecontroleerde biologische productie en/of gecertificeerde wilde pluk.

De rol van de consument‌ Hoewel we de spelers die betrokken zijn bij de productie van natuurlijke en biologische cosmeticaproducten alleen maar kunnen feliciteren met hun inspanningen om de nationaal vastgelegde normen op Europees niveau te harmoniseren, moeten we vaststellen dat de begrijpelijkheid en de leesbaarheid voor de consument weinig zijn verbeterd.

De verbruiker wordt immers geconfronteerd met etiketten en verpakkingen van cosmeticaproducten die naast de wettelijke vermeldingen ook een nationaal biolabel dragen (bijvoorbeeld CosmĂŠbio of BDIH), het logo van een certificeringsorganisme (bijvoorbeeld Ecocert), een fairtradelabel (bijvoorbeeld Max Havelaar) en tot slot een Europese certificering met (NaTrue) of zonder logo (COSMOS-norm). En dan hebben we het nog niet over de labels die de fabrikanten zelf voor hun merken in het leven hebben geroepen.

- 48 -

Conclusie Mooi en gezond zijn en blijven.

Dat zijn de belangrijkste doelstellingen van de cosmeticaen

verzorgingsproducten

waaraan

de

Europeanen

gemiddeld 200 euro per jaar en per inwoner besteden.

Maar naast deze doelstellingen hechten de consumenten steeds meer belang aan de fabricageprocedés en de samenstelling van de producten, hun impact op het milieu en de arbeidsomstandigheden van de mensen die ze helpen produceren.

De fabrikanten zijn zich bewust van deze trend (en zijn economische gevolgen) en zijn gestart met de productie van natuurlijke, biologische of fairtradeproducten. Ze hebben de creatie van (min of meer) onafhankelijke labels

aangemoedigd

die

de

consument

moeten

geruststellen over de betrouwbaarheid van de ethische boodschappen die hun nieuwe producten uitdragen.

De ontwikkeling van een eerlijke en duurzame handel in cosmeticaproducten, ontstaan op initiatief van militante bedrijven of verenigingen, heeft verscheidene grote merken (L’Oréal, Estée Lauder, enz.) overtuigd van de dynamiek van de vraag. Deze merken hebben aanzienlijke bedragen geïnvesteerd in de ontwikkeling en commercialisering van dergelijke producten (zonder daarom hun gamma traditionele producten op te geven).

Dankzij het succes van dit aanbod breiden de fabrikanten (geëngageerde bedrijven en grote ondernemingen) hun gamma uit met nieuwe productlijnen (babyverzorging, schoonheidsproducten voor mannen, zonneproducten, …) waarvoor ze op zoek gaan naar nieuwe, natuurlijke werkzame bestanddelen uit de biodiversiteit.

Interesse van de consument, groeiende vraag, privé-investeringen, steun aan lokale producenten, sociale ontwikkeling en behoud van de ecosystemen, de positieve dynamiek is volop in beweging.

Een beweging die langzaam maar zeker uitbreiding neemt, in het voordeel van de planeet en de levende wezens die haar bewonen.

En dat is echt goed nieuws.

- 49 -

Tr a d e f o r D e ve l o p m e n t C e n t r e

EXPERTISECENTRUM

Redactie en lay-out: Piezo / Dan Azria - Marc Vanhellemont

Het expertisecentrum voor thema’s in verband met steun aan de handel, eerlijke handel en duurzame handel. 

Coördinatie:

Verzamelt, analyseert en produceert informatie (opiniepeilingen bij de

Samuel Poos

consumenten, marktstudies, …) 

Leidt een werkgroep binnen het platform voor steun aan de

Foto’s:

privésector ‘Ondernemen voor ontwikkeling’.

Alter Eco

ONDERSTEUNING AAN DE PRODUCENTEN

Asociacion Nacional de Agricultores Pequenos GAGNON Bernard (Licence GNU)

Financiële ondersteuning

CACVRA

Het TfDC steunt gemarginaliseerde producenten, micro-ondernemingen en kleine ondernemingen en projecten uit de sociale economie die actief zijn in eerlijke of duurzame handel. Zij dienen gevestigd te zijn in één van de 18 partner landen van de Belgische Coöperatie.

Wij financieren activiteiten die hun betere markttoegang verlenen of die

Forest People / Cœur de Forêt Intercarto – CPA Kuapa Kokoo Ltd

Laboratoire Equitable

hen helpen zich te professionaliseren: ontwikkeling van nieuwe producten,

Léa Nature

introductie van kwaliteitscontrole, vormingen (management, marketing,

L’Occitane

etc), deelname aan handelsbeurzen, voorbereiding op een Fair Trade of

Max Havelaar

andere duurzame certificering,…

MPI.nl Natura Brasil

Marketing ondersteuning

Oxfam-Wereldwinkels

Het TfDC profileert zich als een expertisecentrum in ‘marketing & sales’ en als een organisatie die concrete ondersteuning verleent aan BTCprojecten die rechtstreeks of onrechtstreeks te maken hebben met het Strategisch advies in business en marketing

•

Marktinformatie en marktanalyse

•

Coaching in marketing

Solidar’Monde Stassen Group

vermarkten van consumentenproducten of diensten: •

PR Shots

Terre d’Oc The Body Shop The Heiveld Cooperative Ltd

SENSIBILISERING Het centrum organiseert campagnes en mobiliseert middelen om de consumenten, de economische actoren en de Belgische overheid te sensbiliseren. 

Week van de Fair Trade



Aanwezigheid op salons, beurzen



Website www.befair.be

Trade For Development Centre Belgische Technische Coöperatie (BTC) Hoogstraat 147 1000 Brussel 02 / 505 37 74

WWW.BEFAIR.BE - 50 -