Case Study

URBIKE

Fiets past in ketenbenadering stadslogistiek

Urbike won dit jaar de award voor het Logistics Project of the Year. De Brusselse coöperatieve won met het project BCklet, dat ze uitrolt voor Delhaize, bpost, MultiPharma en CSD. Vooral de inzet van de fi etsen met aanhangwagen om winkels en apotheken in Brussel te bevoorraden, maakte indruk op de jury.

Philippe Van Dooren

Urbike is een coöperatieve vennootschap die zich positioneert als een voortrekker in de stedelijke logistiek. Ze stimuleert namelijk de modal shift van bestelwagens en lichte vrachtwagens naar fi etsen. De wortels liggen bij de vzw citylab, de incubator voor CityDepot. Uit citylab ontstond begin 2018 de vzw urbanlab. De drie stichtende leden - Philippe Lovens, Delphine Lefebvre en Renaud Sarrazin - richtten toen meteen ook de coöperatieve urbike om het BCklet project te incuberen. Dit project beoogt een belevering van particulieren en handelszaken in Brussel per cargofi ets, in plaats van bestelwagens of lichte vrachtwagens. Traditionele fi etskoeriers mikken vooral op kleinere leveringen: spoedtransport van pakketjes en enveloppen, on-demand leveringen van maaltijden via online platforms zoals UberEats of Deliveroo en op nichesegmenten (levering van geneesmiddelen aan apotheken, van tijdschriften en kranten, enz.). Bij BCklet gaat het over grotere hoeveelheden. De fi ets trekt een aanhangwagen - BicyLift genaamd - geladen met een container van 1,5 m³ die tot 180 kg goederen aankan. Hiermee kunnen niet alleen pakjes vervoerd worden, maar ook grotere partijen goederen zoals voeding, drank, medicijnen enzovoort. Op de aanhangwagen past zelfs een europallet. Dankzij het innovatieve concept ervan kan de aanhangwagen de container moeiteloos en zonder hulp van buitenaf opheffen en meenemen. Het project, dat zo’n jaar geleden is opgestart, test in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest op vier verschillende transportstromen: pakjes en enveloppen, farma, kleinhandel en on-demand leveringen aan huis. Hiervoor werden evenveel commerciële partners gevonden, met name bpost, Multipharma, Fresh Atelier (Delhaize) en CSD. Met BCklet wil Urbike de geschiktheid en de rentabiliteit van het lichte goederentransport per fi ets in een stedelijke omgeving aantonen.

DELHAIZE OPGETOGEN

Tot de coronacrisis toesloeg evolueerde het project in zeer gunstige zin. In die mate dat de oorspronkelijke scope aanzienlijk uitbreidde. Delhaize, bijvoorbeeld, gebruikte de cargofi ets aanvankelijk om zijn Fresh Atelier in de Ravensteingalerij klimaatvriendelijk te bevoorraden, wat past in zijn plan ‘The Lions’ Footprint’. De retailer was zo tevreden over de resultaten, dat de vier andere Fresh Ateliers in Brussel ook op deze ecologische manier beleverd werden. Op vaste dagen werden droge voeding vervoerd en op andere drank. De vrachtwagen moest enkel nog ingezet worden om verse voeding en diepvriesproducten te vervoeren, maar er wordt onderzocht hoe deze producten ook per cargofi ets kunnen vervoerd worden. De containers werden in het distributiecentrum van Zellik gevuld met alle bestellingen van die dag. Ze werden samen met de ‘normale’ bestellingen van een Delhaize-supermarkt in een vrachtwagen geladen. Op bestemming werden ze opgepikt door een fi etskoerier van Urbike die ze tot bij de winkels van Fresh Atelier bracht. Na de levering nam hij leeggoed en verpakkingsafval terug mee. “Delhaize was

Het project test het concept in vier verschillende transportstromen: pakjes en enveloppen, farma, kleinhandel en on-demand leveringen.

zo opgetogen door het concept, dat ook de drie Fresh Ateliers in Antwerpen vanaf medio maart ook zo beleverd moesten worden. Maar Delhaize moest zijn Fresh Ateliers ten gevolge van de coronacrisis tijdelijk sluiten: de klanten bestaan hoofdzakelijk uit bureaupersoneel uit de omgeving. Die werken nu allemaal vanuit thuis”, legt Philippe Lovens uit (zie kader)

OOK SUCCES BIJ BPOST

Het project kent ook bij bpost veel bijval. Het

bedrijf stapte in het project om te zien of

het systeem voor pakjesleveringen adequaat

is. Ook hier is het de bedoeling om de CO 2 - emissies te vermijden en de congestie te be

perken. Het post- en pakjesbedrijf startte in Brussel op vrij kleine schaal met drie fi etsen met aanhangwagen, die door eigen personeel worden gebruikt. “Urbike verzorgde hun begeleiding. Inmiddels werden al zeven personeelsleden opgeleid”, aldus Renaud Sarrazin.

DECATHLON

Overigens kent Urbike ook bij andere retailers - die niet aan het Bcklet-project deelnemen, dus - bijval. Na een succesvolle test in Mechelen, Charleroi en Luik besloot Decathlon zijn thuisleveringsservice per fi ets - in casu per BicyLift - uitgebreid naar vijf extra steden: Evere, Antwerpen, Gent, Brugge en Bergen. Hierbij gebruikt Decathlon geen personeel van Urbike, maar eigen mensen. Urbike zorgde wel voor de levering van de aanhangwagens en voor de opleiding.

Philippe Lovens: “Door de coronacrisis zijn de vier onderdelen van het project BCklet ‘on hold’ gezet. Met de bedoeling om nadien een versnelling hoger te schakelen.”

Motivering van de jury

Volgens de jury verdient Urbike de award omdat het BCklet-project, in tegenstelling tot eerdere projecten met cargofi etsen die bijna allemaal mislukten, uitgaat van een ketendenken: achter het idee zit een professioneel logistiek concept. Dat concept gaat immers verder dan de last mile, maar past in de gehele supply chain.

Multipharma wil een hub in het centrum van Brussel uitbouwen om het netwerk apotheken met de fi ets te bevoorraden.

Coronacrisis creëerde nieuwe opportuniteiten

“Door de coronacrisis drukten alle vier de deelnemers aan BCklet op de pauzeknop”, zegt Philippe Lovens. “Maar wanneer de omstandigheden er zich weer toe lenen, gaan ze ermee door. Multipharma, bijvoorbeeld, was juist aan het opschalen. Ze waren net een hub aan het uitbouwen om de verdeling vanuit een centraal punt te organiseren in plaats van vanuit hun DC in Sint Pieters-Leeuw. Maar door de toegenomen werkdruk is deze tweede fase on hold gezet”.

De coronacrisis opende ook nieuwe mogelijkheden. “Wij hebben nieuwe business gezocht en een grote sprong gemaakt door te werken voor lokale handelaars en producenten die naar e-commerce zijn overgeschakeld. Wij doen nu ook distributierondes voor een brouwerij, bloemisten, chocolatiers en noem maar op. Half april hadden we al de omzet bereikt die in het businessplan voor 2021 voorzien is. Wij hebben er ook uit geleerd dat het combineren van B2B en B2C mogelijk is, wat de rentabiliteitsdrempel kan verlagen”.

WEERTS SUPPLY CHAIN AUTOMOTIVE HR zorgt mee voor het succes van de business

Met een grote glimlach ontving HR-manager Caroline Van Wilderode de prijs van Logistics Employer of the Year 2020. Weerts Supply Chaine Automotive kreeg de prijs op basis van een ijzersterk dossier dat duidelijk maakt dat HR in de logistieke sector wel degelijk het verschil kan maken. Timothy Vermeir

WSCA noteerde een productiviteitsverbetering van maar liefst 41% op 12 maanden tijd.

Weerts Supply Chain (WSC) is onderdeel uit van Weerts Group, dat behalve end-to-endlogistics ook vastgoed en een racing team bevat. Binnen WSC, dat op de markt actief is met warehousing, transport en value added logistics, is Weerts Supply Chain Automotive (WSCA) de onderneming die in Vorst de logis tiek verzorgt voor de Audi-fabriek. WSCA ontstond na de overname van Autovision, een onderneming binnen de Volkswagen Group waartoe ook Audi behoort. Dat VW midden 2017 deze verlieslatende activiteit met misgroeide bedrijfscultuur van de hand deed om een externe onderneming in huis te halen, is veelzeggend. WSCA nam niet alleen de activiteiten over, maar ook, volgens cao 32 bis, het volledige personeelsbestand. Met het personeel kwamen de bestaande loon- en arbeidsboorwaarden en de cao's die in het verleden waren afgesloten. Dat de medewerkers onder het paritair comité 111 van de metaalsector vielen, met lonen die hoger liggen dan wat in de logistiek is afgesproken, maakte de uitdaging alleen maar groter. Om de operatie in goede handen te leiden, werd Didier Weerts, die Deputy CEO is van Weerts Supply Chain, aangeduid als Site Director in Vorst. Caroline Van Wilderode kreeg als HR Manager de opdracht om het personeelsbeleid op de rails te zetten. “We

kozen ervoor de mens centraal te zetten binnen onze logistieke activiteit door Human Resources te integreren in de business”, zo klinkt het. “De verantwoordelijkheid van HR gaat hier veel verder dan een personeelsdienst, maar acteert als een geïntegreerde Business Partner en Change Agent.”

EERST STABILISEREN, DAN TRANSFORMEREN

Het eerste jaar focuste WSCA op het stabiliseren van de operaties in het kader van de productie van de Audi A1. Tegelijk koos de onderneming ervoor om de ondersteunende diensten - HR, maar ook andere - uit te bou wen zodat die een sterke service kunnen bieden aan de operaties, zodat die op hun beurt een kwalitatieve logistieke partner zijn voor de klant, Audi. Toen in 2018 de autofabriek in Vorst ging overschakelen op de allereerste 100% elek trische Audi - de e-tron - betekende dat ook voor WSCA een enorme verandering. “Zowel op gebied van manpower, competenties, op slagoppervlakte en alle logistieke activiteiten konden we ons verwachten aan een explo sie in complexiteit en volume. Dit was voor WSCA een enorme Change Management uitdaging: op logistiek vlak veranderden quasi alle logistieke processen en tegelijkertijd was een switch in cultuur en mindset een sine qua non. Last but not least gingen we bij de opstart van de e-tron door een periode van economische werkloosheid aangezien bij een opstart de volumes gradueel groeien.” Opleiding krijgt bij WSCA een belangrijke plaats, niet alleen voor de operationele me dewerkers, maar ook in de ondersteunende diensten. De onderneming investeert elk jaar in opleidingen ter bevordering van de soft én hard skills van al het personeel. In 2019 wer den er zo 36.000 uren in opleiding gegeven in people management, verschillende software applicaties, Engels, maar bijvoorbeeld ook om medewerkers een attest te laten behalen als heftruck- of reachtruckchauffeur. De on derneming bood o.a. 110 refresh trainingen aan voor heftruck- en reachtruckchauffeurs. “Daarnaast geven we ook heel wat trainingen 'on the job' en starten alle nieuwe mensen binnen het bedrijf met één of twee weken 'shadowing', waarbij ze meewerken met een ervaren collega, binnen de operaties. Of je nu werkt als receptionist, boekhouder of arbeider, ieder medewerker dient onze operaties te hebben beleefd.”

CULTUUR EN MINDSET

De noodzakelijke verandering in cultuur en mindset kwam er onder meer door te inves teren in het aansturen en coachen van de teamleaders zodat er meer respect zou zijn voor de arbeidsuren, de pauzes, de rookzones en de properheid. Daarnaast benadrukte de onderneming de vijf waarden van WSCA, on dernemerschap, passie, volharding, innovatie en team. WSCA werkt ook aan de motivatie en het engagement van de medewerkers door voor rang te geven aan interne rekruteringen zodat medewerkers kunnen evolueren, maar ook door de ontwikkeling van de medewerkers centraal te zetten via job rotation, opleiding, en extra verantwoordelijkheden. “Daarnaast vieren we maandelijks de verjaardagen met de medewerkers en zijn er andere kleine at tenties zoals Sinterklaas, nieuwjaarsdrink, een cadeaucheque voor het eindejaar, maar ook extra verlof en een premie voor mensen die niet ziek of te laat zijn op het werk.” Ook de samenwerking met de sociale partners krijgt sinds de overname door Weerts extra aandacht, onder meer de aanstelling van een expert sociale relaties die in nauwe samen werking met de directie te werk gaat. Zo is er een charter opgesteld rond communicatie en respect voor de sociale dialoog.

GROEI

Sinds de overname steeg het inbound volume, berekend in aantal geloste vrachtwagens, met 136 %, en groeide het personeelsbestand met ongeveer een derde. WSCA kon ook een productiviteitsverbetering van maar liefst 41% op 12 maanden tijd noteren. Bij de onder neming benadrukken ze de rol die HR in dit succes heeft gespeeld, onder meer door de HR-afdeling de rol van change actor te geven en te werken met HR business partners die op het terrein aanwezig zijn.

Caroline Van Wilderode (WSCA): “Of je nu werkt al receptionist, boekhouder of arbeider, ieder medewerker dient onze operaties te hebben beleefd.”

Enthousiaste jury

De jury, die in het kader van de Transport & Logistics Awards het dossier van WSCA onder de loep nam, is heel enthousiast over de inspanningen die dit bedrijf heeft geleverd. “WSCA is erin geslaagd om de logistieke processen om te vormen en tegelijk een switch in cultuur en mindset te realiseren. De onderneming investeerde in opleiding, drong het aantal sociale conflicten terug, en krikte de productiviteit op. HR speelde in het succes van de onderneming een cruciale rol. De jury is dan ook duidelijk: dit change-traject verdient alle lof”, zo klonk het.