10 minute read
Dossier Safety
VERONTRUSTENDE CIJFERS TE WIJTEN AAN GEBREK AAN OPLEIDING
In 2018 werden er 1.470 ongevallen vastgesteld met heftrucks en andere mobiele installaties.
Steeds meer (zware) ongevallen met heftrucks
Veel logistieke centra draaien dezer dagen overuren. De strijd rond e-commerce is helemaal losgebarsten, en al zeker in tijden van corona. De vraag naar tijdelijke werkkrachten is daarom bijna niet bij te houden. Maar zijn ze voldoende voorbereid om met hun heftrucks te racen tegen de tijd? Yannick Haesevoets - yannick.haesevoets@transportmedia.be
Het antwoord is jammer genoeg ‘nee’. Uit de meest recente cijfers van Fedris (het Federaal Agentschap voor Beroepsrisico’s) blijkt dat het aantal ongevallen met heftrucks jaar na jaar blijft stijgen. In 2018 werden er 1.470 ongevallen vastgesteld met heftrucks en andere mobiele installaties. Dat is 4,6% meer ten opzichte van 2017.
GEBREKKIGE OF ONVOLDOENDE OPLEIDING
Hoe komt dat dit cijfer zo hoog ligt? Een vraag die ook Bert Anciaux (sp.a) zich in 2018 luidop stelde. Het antwoord van toenmalig federaal minister van Werk Kris Peeters (CD&V) was het volgende: “De belangrijkste tekortkomingen die worden vastgesteld, zijn een gebrekkige of onvoldoende opleiding van de bestuurder en het besturen van de heftruck door onbevoegden.” Een statement dat Pablo Coosemans, zaakvoerder van opleidingsinstituut Atrium, zeker kan beamen. “Eerst en vooral heb je de bedrijven waar jan en alleman met de heftruck rondrijdt zonder enige vorm van opleiding. Wanneer er dan een ongeval gebeurt, al dan niet met zware letsels, reageren ze vaak door te zeggen dat er al tien jaar niets is gebeurd en dat ze nu toevallig pech hadden… Maar eigenlijk is het andersom. Ze hebben al tien jaar geluk gehad! Er zijn zelfs bedrijven die slechts één medewerker offi cieel opleiden. Wanneer dan iemand schade rijdt, kunnen ze die persoon zijn naam opgeven aan de verzekering. Stel je voor…” Uit een recent onderzoek van Liantis blijkt dat in 66% van de werkongevallen werknemers zijn betrokken die nog geen vijf jaar in dienst zijn. Bij 4 op de 10 gevallen gebeurde dit zelfs al binnen het eerste jaar. “Bij de ervaren bestuurders zit het probleem bijna uitsluitend in het gedrag”, sluit Pablo Coosemans aan. “Kortlopende opleidingen bieden hier echter geen oplossing voor. Gedragswijzigingen bekom je pas na een langer traject.”
PREVENTIE: WIE DOET WAT?
Hoewel arbeidsongevallen vaak te wijten zijn aan menselijke fouten, kan een goede uitrusting van de heftruck er deels voor zorgen dat de veiligheid verhoogt.
• De STILL-waarschuwingszoneverlichting projecteert twee lichtgevende stroken links en rechts van de vorkheftruck. De optionele verlichting dient als visuele waarschuwing voor voetgangers en andere bestuurders door lichtgevende strips aan de zijkanten van de vorkheftruck te projecteren. Dit is een goede aanvulling op de STILL SafetyLight, die een blauwe lichtkegel aan de voorzijde en-/of achterzijde van de truck in de rijrichting projecteert. • addedVIEW 360° van Jungheinrich is een allround zichtsysteem dat bestaat uit vier digitale camera's. In vogelvlucht toont het 6" kleurendisplay de truck, zijn directe omgeving en zijn voorspelde traject aan de
Een goede uitrusting van de heftruck kan er deels voor zorgen dat de veiligheid in het magazijn verhoogt.
Pablo Coosemans (Atrium)
bestuurder. Het vooruit- en achteruitzicht is beschikbaar als een enkel cameraperspectief of in een willekeurige combinatie van twee weergaven in een gesplitst scherm. Om de truck optimaal te kunnen manoeuvreren in krappe ruimtes, geeft het camerabeeld automatisch de rijrichting weer of kan het handmatig worden geconfi gureerd. • Linde Safety Guard is een modulair assistentiesysteem dat heftruckbestuurders én omstaanders waarschuwt voor dreigende aanrijdingen. Eén van de nieuwste opties is de Interactive Warning Vest, die dragers op tijd voor potentiële gevaren waarschuwen. • In gebieden met een slechte zichtbaarheid, waarschuwt SpotMe van Toyota Material Handling bestuurders en voetgangers dat er gevaar is voor een aanrijding. De infrarood richtingsgevoelige sensoren detecteren tijdig de beweging of de aanwezigheid van heftrucks en voetgangers op kruispunten. Wanneer er een potentieel gevaar wordt opgemerkt, activeert de SpotMe waarschuwingseenheid een knipperend licht. De apparaten worden eenvoudig bevestigd aan de muur; er hoeft dus niets te worden geïnstalleerd in uw voertuigen. De batterij van de sensor gaat bovendien tot wel 3 jaar mee. • Dankzij de Hyster High Performance Safety
Light zal het voertuig de aandacht trekken van de omstaanders of andere bestuurders. De ledverlichting wordt in de vorm van paneel op het voertuig aangebracht en dit paneel volgt de vorm van het voertuig waardoor deze één geheel vormt met het voertuig (zoals een sticker). • De module Safety Mate van Atrium heeft ongeveer de afmetingen van een grote tablet en wordt op het chassis van het voertuig gemonteerd via twee bevestigingsbeugels. De Safety Mate meet de g-krachten in elke richting. Zo wordt het rijgedrag in bochten gemeten, de versnelling maar ook de manier waarop over drempels wordt gereden. Je kunt zo via een pc, laptop of smartphone de analyse raadplegen. Daaraan koppelt Safety
Move een gepast coachingstraject. • Het Antwerpse Rombit lanceert een slimme armband die werknemers waarschuwt voor gevaren. Als een heftruck te dichtbij komt, begint de wearable te trillen. De machine wordt herkend vanop 50 m afstand, en tot op 10 cm nauwkeurigheid kan er bepaald worden hoe dicht de machine bij de arbeider komt. De armband kan ook noodsignalen uitsturen, b.v. wanneer een medewerker gevallen is, of als hij niet meer beweegt omdat hij bevangen is door gassen.
“80% van ongevallen door menselijk gedrag”
Koen Terryn is al jaar en dag bezig met de veiligheid rond heftrucks en sinds kort actief bij Rombit: “Volgens de pareto analyse kan je 80% van de ongevallen toedragen aan het rijgedrag van de bestuurder van het interne transportmiddel. Meer en meer beseffen bedrijven dat het gedrag een belangrijke rol speelt in het terugdringen van ongevallen. Indien het zelfs enigszins mogelijk is wordt de voorkeur gegeven aan ‘evidence based safety’. De reden hiervoor is de driehoek van Heinrich. Die geeft de verhouding weer tussen het aantal incidenten zonder gevolg, het aantal ongevallen met lichte gevolgen en het aantal ongevallen met zware gevolgen. Indien men bedrijven zou vragen hoeveel bijna-ongevallen er geregistreerd werden dan moet men meestal het antwoord schuldig blijven. De ongevallen die wel bekend zijn, zijn spijtig genoeg enkel de ongevallen met zware materiële of zelfs lichamelijke schade.”
1ongeval met zwaar letsels
29 ongevallen met lichte letsels
300 Bijna-ongevallen
BRANDBEVEILIGING Gebruikers kiezen meer actieve beveiliging
“ D e belangrijkste tendens in de brandbeveiliging van magazijnen is de groeiende invloed van de verzekeringsmaatschappijen. Eigenaars en gebruikers van industriële gebouwen, magazijnen en kantoren investeren steeds méér in passieve en actieve beveiliging,” zegt Dirk Lemaire, projectmanager bij Studiebureau Vangheluwe. Hij beheert bouwprojecten van het concept tot en met de oplevering. Peter Ooms
Hij wordt bijgetreden door Sylvia Roels, zaakvoerder van Winlock Systems, een specialist in brandpoorten en brandwerende compartimentering. Zij wijst erop dat sommige gespecialiseerde verzekeraars bijvoorbeeld een zeer uitgebreide dekking aanbieden. Zij stellen dan wel heel hoge eisen op het vlak van brandbeveiliging. “Het gaat dan met name om de Amerikaanse verzekeringsmaatschappij FM Global. Steeds meer van onze industriële klanten kiezen voor een full insurance policy .” “Verzekeringsmaatschappijen kijken niet alleen naar de algemene kenmerken van een gebouw, maar stellen hun eisen ook in functie van specifi eke karakteristieken van het gebouw en de activiteiten die er zullen plaats vinden. Daarenboven legt FM Global soms het gebruik op van door hen goedgekeurde materialen. Een bekend voorbeeld daarvan is een specifi ek type sprinklerkop met een hoger debiet en een bereik tot twee lagen diep in de rekken van het magazijn. Voor de bepaling van dergelijke vereisten voert FM Global zelf technische experimenten uit op producten. Bij hun inschattingen houden ze ook meer rekening met de kost van productieonderbrekingen en de mogelijke schade door de blusacties zelf. Ik moet wel zeggen dat ik het als projectmanager heel nuttig vind om met hun experts samen te werken omdat ze graag hun kennis delen,” zegt Dirk Lemaire.
Compartimenten met sprinklers mogen aanzienlijk groter worden.
WETGEVING BLIJFT DE BASIS
Bij het ontwerp van een magazijn blijft de basis de wettelijke bepalingen rond brandbeveiliging. Die staan in de Bijlage 6 van het koninklijk besluit Basisnormen met de voorschriften voor de preventie van brand en ontploffi ng waaraan nieuwe gebouwen moeten voldoen. Dirk Lemaire: “Daarin staan een aantal typeoplossingen. Daarmee is het mogelijk om een oplossing te kiezen zonder een volledige berekening te maken. Kan dat niet, dan is het nodig om de brandlast te berekenen per bouwdeel. Op basis daarvan kan men bijvoorbeeld de maximale grootte van elk compartiment berekenen. Een
Deze rij brandwerende deuren van Winlock is uitgerust met een vloeistofbarrière - het inox paneel onderaan - om bluswater en lekkage tegen te houden.
belangrijke factor daarin is de aanwezigheid van sprinklers. Zijn die voorzien, dan kan het compartiment aanzienlijk groter worden. Dat is altijd een afweging in functie van de brandlast, de structuur van het gebouw, maar ook van de omgeving. Niet alle bedrijven hebben grond op overschot die ze kunnen gebruiken voor waterbekkens, tanks en pompstations voor de sprinklers.” Dergelijke berekeningen hebben ook een weerslag op de structuur van het gebouw zelf. Beton is langer bestand tegen brand en krijgt daarom vaker de voorkeur. “Maar het heeft wel het nadeel dat het minder makkelijk aan te passen valt achteraf. Dan is staal weer beter,” zegt Dirk Lemaire. Er zijn ook speciale voorzieningen nodig voor technische lokalen - zoals hoogspanningscabi nes - en de aanwezigheid van gevaarlijke goederen. In dat laatste geval moet het gebouw ook voorzien zijn op de opvang van giftige stoffen bij lekkage en voor het bluswater bij een brand.
COMPARTIMENTERING
Door muren in het magazijn te voorzien, kan de architect het gebouw in compartimenten opdelen. Op die manier kan een eventuele brand binnen een bepaalde zone blijven. De verbindingen tussen die zones moeten dan wel kunnen worden afgesloten. Sylvia Roels: “Winlock biedt hierin een brede waaier van mogelijkheden. Elk van die producten kan ge combineerd worden met vloeistofbarrières voor bluswateropvang en inbraak- en geluidweren de uitvoeringen. Ontwerpers kunnen ze ook inzetten als functioneel element. Dat blijft voor de klant de belangrijkste insteek. Bij een brand zorgen de poorten voor een sluiting gegaran deerd conform de nieuwe CE-reglementering. Daarbij staat de veiligheid van personen wel altijd voorop.”
Blussen met CO 2
Ansul Solutions biedt brandblustechnologie op basis van CO 2 aan. “Dat is een goed alternatief voor het blussen met schuim dat nu nog vaak gebruikt wordt in de opslag van gevarengoed. ADR-magazijnen maken echter de omslag op dit ogenblik. De gebruikers kiezen voor CO 2 -blussing om verschillende redenen. Ten eerste willen ze af van de milieuproblemen van schuim en de schade die een dergelijke blussing met zich mee draagt. Daarin zit namelijk een fluorcomponent waarvan het gebruik intussen is verboden. CO 2 is een natuurlijke stof die zonder probleem in de omgeving mag terechtkomen, hierbij wordt wel rekening gehouden met de veiligheid van personen in en of nabij het gebouw. Daarbij komt dat het betere en grotere bluscapaciteiten heeft. Het is bovendien een heel goedkoop product dat in een eenvoudige installatie kan worden gebruikt. Er is geen nood aan pompinstallaties met kostelijk onderhoud en wekelijkse tests. Tenslotte is de schade aan de opgeslagen goederen minimaal,” zegt Jan de Bruin, senior advisor special hazards bij Ansul Solutions.
Hij geeft toe dat het imago van CO 2 -gas niet zo goed is. “Magazijniers die het niet kennen vertrouwen het niet dat een onzichtbaar giftig gas kan terechtkomen waar zij aan het werk zijn. Maar bij de installatie hoort altijd een lekdetectie die al bij een heel kleine verhoging van het CO 2 -gehalte in de magazijnruimte een hoorbaar en zichtbaar alarm afgeeft. In alle gevallen is de installatie zodanig opgezet dat de veiligheid van de mensen voorrang heeft op alle andere bekommernissen. Een installatie met CO 2 is minstens net zo veilig als een schuiminstallatie.”
Deze technologie komt nu in de eerste plaats aan zet in magazijnen met gevarengoed, maar in Nederland bouwt men nu ook installaties in automatische magazijnen in de olie-, verf en voedingsindustrie. “Maar voor gewone koopmansgoederen zal CO 2 nooit worden ingezet. Dan zijn sprinklers de kostenefficiëntere oplossing.”
Ansul Solutions heeft intussen ook enkele renovatie van magazijnen uitgevoerd. Daarbij kon de gebruiker van het magazijn blijven verder werken terwijl de CO 2 -installatie werd aangebracht. De hele tijd werd die ook beschermd door de bestaande sprinkler en of schuim installatie.
