CARTE BLANCHE

De uitbuiting van koeriers grenst aan moderne slavernij

Op 17 september heeft de correctionele rechtbank van Mechelen een rechtszaak geopend tegen PostNL en GLS, maar ook tegen een hele reeks onderaannemers die voor deze twee groepen werken. De Belgische staat vervolgt deze bedrijven en een aantal van hun leidinggevenden wegens aanzetting tot georganiseerde sociale fraude, zwartwerk en schijnzelfstandigheid. In totaal gaat het om 52 dossiers.

ACV heeft zich in deze zaak burgerlijke partij gesteld om het systeem van schijnzelfstandigheid in de hele sector aan te pakken. We richten ons dus zeker niet specifi ek op de twee bedrijven die momenteel geviseerd worden. De ‘zelfstandige’ koeriers (vaak mensen met een migratie-achtergrond en zwakkere positie op de arbeidsmarkt) zijn volledig onderworpen aan PostNL en GLS. Ze kunnen in feite niet als zelfstandige ondernemers opereren. Zij moeten rijden in de kleuren van de twee bedrijven, zij moeten hun uniformen dragen, halen de pakjes op en leveren ze af op het door PostNL of GLS gekozen moment op een vooraf voor hen vastgelegde route. Door de manier waarop zij worden betaald, met tarieven die soms minder dan een euro per levering bedragen (inclusief loon, leasing en brandstof bestelwagen), worden deze koeriers gedwongen veel te veel uren te werken. Naast de nefaste impact op gezondheid voor deze koeriers zijn er ook de risico’s voor de verkeersveiligheid. Voor koeriers die reeds werken met een werknemerscontract bij zo’n onderaannemer stellen we in praktijk ook vast dat deze mensen geregeld geen contract hebben, niet correct betaald worden en vaak zelfs niet (of slechts gedeeltelijk) ingeschreven zijn. Deze 52 processen en meerdere vaststellingen van sociale inspectie wijzen op dezelfde problemen. In de sector enkel het topje van de ijsberg…

Het proces zal waarschijnlijk maanden of zelfs jaren duren. Wij hopen dat ondernemingen nu al zullen nadenken over het al dan niet uitbesteden van hun eigen activiteiten. Uitbesteding kan volgens ons (naar analogie met wetgeving op uitzendarbeid) enkel om pieken in de activiteit voor ‘Black Friday’ of de feestdagen op te vangen. Niet om dagelijkse goederenstromen te verwerken.

Degelijke sociale bescherming en zekerheid voor deze koeriers kan volgens ons best geboden worden door een werknemerscontract rechtstreeks bij het opdrachtgevend bedrijf. Schijnzelfstandigheid is een probleem dat trouwens veel verder reikt dan de transportsector.

We viseren niet GLS of PostNL, we stellen malafide praktijken aan de kaak.

Christof Valcke

secretaris ACV Transcom

REAGEER! claude.yvens@transportmedia.be