DELTA. 05 04-02-2010
weekblad van de technische universiteit Delft
>05 Taaleisen
>07 iPod Lectures
>08 Minder verkeersdoden
>12 Betere wereld
> 19 English Rocketeers
Het aantal Delftse studenten dat via een uitwisselingsprogramma in het buitenland studeert neemt toe. Tegelijkertijd is er door strengere taaleisen dit jaar voor het eerst een afname te zien in het aantal buitenlandse studenten dat via uitwisseling bij de TU studeert.
For those who want to tune into something more serious than music, iTunes has something new: podcasts of TU Delft lectures. Since last Tuesday, the TU is officially on iTunes U.
Over tien jaar 250 minder verkeersdoden. Dat is de wens van prof.ir. Fred Wegman, de nieuwe hoogleraar verkeersveiligheid. Om dat te bereiken is een nieuwe aanpak nodig om een vergevingsgezinde omgeving te creëren. Zoals vangrails met een gootje op de provinciale weg en veiligere auto’s.
“Het was spannend welk project zou winnen”, zegt William Walhout, lid van het studententeam dat duizend euro won op de einddag van de minor international entrepreneurship & development. Negen teams presenteerden vorige week hun internationale projecten op het gebied van ondernemerschap.
Back in September 2001, six enthusiastic aerospace students decided to apply their knowledge of rocket science in practice, by launching the amateur rocket society Dare (Delft Aerospace Rocket Engineering). Dare has grown into a 100+ member society with around twenty launches per year, including that of the record-breaking Stratos rocket, which set the European altitude record.
01
TUDELTA.05
Om hun aankopen vanuit Ikea naar huis te brengen zijn IO-studenten Louis Pierre Geerinckx en Onno Sminia niet langer afhankelijk van hun ouders. De vrachtfiets die ze ontwierpen vervoert tot vierhonderd kilogram. Twee fietsplekken en een elektrische hulpmotor zorgen voor de voortstuwing. Woensdag is het prototype
gepresenteerd door de Delftse wethouder duurzaamheid Lian Merkx. De gemeente heeft de ontwikkeling gesubsidieerd. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)
DELTA. 05 04-02-2010
02
nieuwsinterview
‘Een vereniging uit het volk’ TUdelta.05 > Jaargang 42 Delta is het informatie- en opinieblad van de TU Delft, verzorgd door een journalistiek onafhankelijke redactie.
> Redactie
Frank Nuijens, (hoofdredacteur), Katja Wijnands, Dorine van Gorp, (eindredactie), Saskia Bonger, Tomas van Dijk, Erik Huisman, Connie van Uffelen, Jos Wassink (verslaggeving).
> Medewerkers
Willemijn Dicke, Robbert Fokkink, Dap Hartmann, Auke Herrema, Richard van 't Hof, Christian Jongeneel, Ivo Knubben, David McMullin, Anna Noyons, Edgar van Os, Miranda Pieron, Daan Schuurbiers, Jimmy Tigges, Stephan Timmers, Ellen Touw, Robert Visscher, Martine Zeijlstra.
> Foto‘s Sam Rentmeester/ Hans Stakelbeek (FMAX).(info@fmax.nl) > Vormgeving
Kummer & Herrman, Utrecht
> Lay-Out Liesbeth van Dam > Mededelingen Martin Kers (m.kers@tudelft.nl) > Redactieraad Ir. S. Rozendaal (voorzitter), prof.dr Jeroen van den Hoven, prof.dr.ir. F.W. Jansen, J. Op Den Kelder, mr. J.J. M.Kok, R.H.G. Meijer, T. Niks, prof.dr.B.J. Thijsse, ir. M. Persson, dr.ir. C. Vermeeren > Redactie-adressen Universiteitsbibliotheek Kamer 0.18-0.28 Prometheusplein 1 2628 ZC Delft Postbus 139 2600 AC Delft Tel. 015-278 4848 E-mail: delta@tudelft.nl www.delta.tudelft.nl > ISSN 0169-698x > Druk Wegener Nieuwsdruk Twente, Enschede > Oplage 12.000 > Advertenties H&J uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJssel Tel. 010-451 55 10 Fax 010-451 53 80 E-mail:delta@henjuitgevers.nl www.linkmagazine.nl > Abonnement Een abonnement kost 37,50 en kan elk moment ingaan. > HOP Delta werkt samen met het Hoger Onderwijs Persbureau Hein Cuppen, Bas Belleman, Thijs den Otter Tel. 071-523 6151 Fax 071-523 2138 E-mail hop@xs4all.nl > Copyright Delta Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen, schema‘s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken, in enigerlei vorm of wijze.
De wijk Wippolder Zuid, naaste buur van de TU, heeft sinds vorige maand een bewonersorganisatie. De oprichters wonen hun leven lang al in Wippolder Zuid. Voorzitter Theo Laros is een van hen.
En met de gemeente? “Ja. Met de opbouwwerker dus. En volgende week overleggen we met de wijkcoördinator. Maar echt contact leggen met het gemeentebestuur doen we na de verkiezingen in maart. Dat beginnen ze met een schone lei. Nu met de wethouder afspraken maken heeft weinig zin.”
xERIK HUISMAN Ineens was daar Bewonersorganisatie Wippolder Zuid. Waarom nu? “Omdat er veel problemen in de wijk heersen en komen in de toekomst. En omdat een formele gesprekspartner, een organisatie, er niet was. Daarom is er sinds 22 januari een vereniging. Uit het volk. Ik woon hier al mijn hele leven.” Over welk gebied hebben we het? “Wippolder Zuid is de Professorenbuurt. Grenzend aan de TU. Zeg maar alles binnen de Schoemakerstraat, Nassaulaan, Jan de Oudeweg en het Delftechpark achter de Professor Evertslaan.” Wie of wat vormt de bedreiging? “Dat er in de toekomst betaald parkeren komt: de TU wil dat invoeren. We hebben hier nooit een parkeerprobleem, dus ze gaan mensen
Theo Laros: “We hebben hier nooit een parkeerprobleem, dus ze gaan mensen op kosten jagen.” (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)
op kosten jagen. Daar komt bij: er verdwijnen parkeerplaatsen. Ze gaan de riolering vervangen en het straatmeubilair herindelen. Over twee jaar zijn we dan ongeveer honderd plaatsen kwijt. Dan wordt het wel een probleem, want er gaan oude mensen zonder auto weg en de huizen worden verkocht aan jonge starters die een auto hebben.” Wat is een andere zorg? “We hebben jongeren waar mensen last van hebben. Wij willen meepraten over een oplossing. Het jongerencentrum is maar zestien uur per week open, dus ze hangen rond en gaan met een autootje rondrijden.” En nog iets? “De sloop van woningen aan de
Ernst Casimirstraat en de Professor Telderslaan. Wij willen dat die huurders weer een acceptabele, goedkope, sociale huurwoning krijgen.” Hoe gaan jullie het aanpakken? “Contact zoeken met bewoners. Een avond organiseren in het buurthuis, over alles: parkeren, jongeren, riool, herinrichting straatmeubilair. Proberen contact te leggen met woningcorporaties, wijkagent, gemeente, iedereen die met Wippolder Zuid te maken heeft. We hebben al een goed gesprek gehad met de opbouwwerker.”
Jullie trekken op met andere bewonersorganisaties? “We zoeken contact met TU Noord. Dat ziet er nu al goed uit, want op hun website staat een felicitatie aan ons vanwege de oprichting van de vereniging. Samen willen we zo veel mogelijk parkeerplekken behouden. En samen gaan we in gesprek met Breed Welzijn Delft, de beheerder van het buurthuis, het jongerencentrum en zo.” Wat willen jullie over een jaar hebben bereikt? “Over een jaar gebeurt er niets meer in de buurt zonder dat wij het weten. Maar eerst willen we een stabiel verenigingsbestuur op poten zetten. We gaan de mensen verenigen die nu nog alleen opkomen voor hun straat en argumenten formuleren voor onze doelen. Als stabiel bestuur kunnen we dan een goede gesprekspartner voor de gemeente zijn.”
Zeker al overleg met de TU gehad over het parkeren? “Nee. We moeten alles uit de pers halen.”
van der duin
Zorgen Ik ben een man van de toekomst. Maar deze zomer word ik veertig en ik betrap mezelf er op dat soms, in onbewaakte ogenblikken, mijn gedachten zich buigen over alles wat is geweest. Men zegt wel dat het leven begint bij veertig, maar vooralsnog heeft dit vooruitzicht op mij hetzelfde effect als dat wat iemand overkomt als hij in doodsangst is: je hele leven trekt in één seconde aan je voorbij. Goed, bij mij duurt deze seconde langer, en het komt op willekeurige momenten voor, maar de contemplatie is er niet minder om. Gelukkig veroorzaakt het ‘terugmijmeren’ bij mij geen valse nostalgische gevoelens. Vroeger was alles beslist niet beter, al hoeft het daarnaar terugverlangen daarmee niet minder te worden. De huidige crisis leert ons dat de vooruitgang ook niet alles is, en eenvoud en armoede hebben ook hun charmes. In 2001 ging ik bij TBM werken en veel mensen zijn inmiddels de revue gepasseerd. Zoals een voormalige promotor die op een goede dag niet meer kwam opdagen en als straf zijn jaarlijkse bonus gehalveerd zag worden door de toenmalige decaan. Hij werd toch nog hoogleraar ondernemerschap, om niet veel later het gebouw weer te moeten verlaten. Een collega die op een verloren vrijdagmiddag mijn kamer binnenkwam en glunderend vertelde dat hij een artikel had gepubliceerd in een tijdschrift met een impactscore hoger dan drie. Na mijn oprechte felicitaties en de nuttige suggestie om het artikel te verspreiden binnen de sectie, zei hij dat het nog niet helemaal zo ver was. Hij zou naar een conferentie in Palermo gaan alwaar de redacteuren van dat tijdschrift zich ook zouden bevinden. En die zouden hem ongetwijfeld na afloop van zijn presentatie vragen om iets in hun tijdschrift te schrijven.
Een vaste aanstelling aan een universiteit in combinatie met een doctorstitel is dus beslist geen garantie voor het voorkomen van pathologisch leugenaarschap. En dan een oudere collega die twee decennia lang processen tegen de TU voerde omdat hij zijn functieomschrijving niet vond passen bij het zelfgecreëerde beeld van zijn status. Uiteindelijk won hij, waarna onze sectie alsnog de pensioenpremies moest ophoesten, hoewel onze toenmalige sectieleider de(zelfde) decaan hartstochtelijk had geadviseerd de goede man niet in de sectie toe te laten. Over doorzettingsvermogen had de oude baas dus niet te klagen. Zelfs een hartaanval voorkwam niet dat hij naast zijn ziekmelding op de TU in staat was om voor zijn eigen bedrijfje bij te klussen. Maar er is ook goed nieuws. Er kwam een astronoom die bijna eigenhandig het ondernemerschapsonderwijs op de TU Delft opzette, mij enige goede smaak voor taal en boeken bijbracht, en met zijn maandelijkse columns in de Delta laat zien dat hij in de top-5 van Nederlandse columnisten staat. En er was een geofysicus die mij leerde cyclisch te denken, niet wegliep tijdens mijn promotieonderzoek, en een werk- en denktempo heeft dat mij doet duizelen en inspireren tegelijkertijd. En, tot slot, was daar een vrouw, ondersteunend op het werk, maar nog liever en mooier daarbuiten. Wat brengen de komende tien jaren? Ik maak me zorgen. Gelukkig schrijft Max Pam in ‘Het Bijenspook’: ‘Een zorgloos mens wordt niet gehinderd door heimwee naar het verleden, noch door angst voor een toekomstige dood. Een zorgeloos mens leeft alleen in het heden’. Ik bedoel maar. Patrick van der Duin is toekomstonderzoeker bij de sectie technology, strategy and entrepeneurship van de faculteit Techniek, Bestuur en Management.
DELTA. 05 04-02-2010
Nieuws
Bionanoscience
Op tijd
Het college van bestuur (cvb) wil het zogeheten K-gebouw kopen. Het gaat om een voormalig TNOgebouw op de ‘binnenplaats’ van de faculteit Technische Natuurwetenschappen (TNW). Het aan te kopen gebouw is bedoeld voor de nieuwe TNW-afdeling bionanoscience. Volgens het cvb is het zeer geschikt omdat er al laboratoriumen cleanrooms aanwezig zijn. Voor de aankoop van het pand wordt 690 duizend euro uitgetrokken.
Studentenraadslid Robert Sloof en TU’ers zonder horloge moeten nog even wachten, maar dan loopt-ie weer. De klok op het gebouw van EWI geeft vanaf eind deze of begin volgende week weer de juiste tijd aan. Dat wil zeggen, een van de twee klokken op EWI. Al maanden staan beide klokken stil. Sloof signaleerde dat in december bij overleg met het college van bestuur ‘voor de zoveelste keer’. De afdeling facilitair management en vastgoed (FMVG) meldde dat de klok in de loop van januari gerepareerd zou worden. Als gevolg van het
Model UN strenge winterweer is dat enigszins vertraagd. Bovendien bleek dat de motor van een van de twee klokken ‘is overleden’, aldus een FMVG-medewerker. Er is inmiddels een nieuwe motor besteld, maar onduidelijk is wanneer die wordt geleverd en de TU weer helemaal bij de tijd kan zijn.
Meer studieplekken in Learning Centre Het Learning Centre krijgt meer studieplekken dan aanvankelijk de bedoeling was. Het leercentrum is gekoppeld aan twee andere projecten rond het plein bij de faculteit Industrieel Ontwerpen. xERIK HUISMAN Het college van bestuur stemde onlangs in met de bouw van het Learning Centre (LC) in samenhang met nieuwbouw voor de faculteit Techniek, Bestuur & Management (TBM) en een herinrichting van de faculteit Industrieel Ontwerpen (IO). De drie projecten rond het plein bij IO kosten samen ongeveer 18,9 miljoen euro. Twee jaar geleden werd er voor alleen het LC nog uitgegaan van een investering van 10,8 miljoen euro. Wanneer de drie deelprojecten worden uitgevoerd is nog onbekend. Vanwege de sombere financiële situatie van de TU heeft het college de prioriteiten binnen het meerjaren vastgoed investeringsplan onlangs opnieuw vastgesteld. Wel heeft het college besloten driehonderdduizend euro uit te trekken voor
Pink Project
de verdere uitwerking van de drie projecten. Het Learning Centre komt op de plek van een eerder gesloopt gebouw vlak bij de faculteit 3mE. In het LC komen team- en studieplekken voor studenten, experimenteerruimten voor docenten, projectruimten en onderwijszalen. Het centrum wordt voorzien van de modernste ict- en communicatievoorzieningen. Er komt ook een zogeheten amphizaal met een flexibele wand, waardoor die niet alleen bruikbaar is voor hoorcolleges, maar ook voor groepswerk en digitale toetsen.
TBM krijgt nieuwbouw op de parkeerplaats tussen de faculteit en OTB Daarnaast zijn een ontmoetingsruimte met een café en tentoonstellingsruimte voorzien. Enkele zalen in 3mE worden via een loopbrug gekoppeld aan het LC. De bouw van het LC moet een oplossing bieden voor de groeiende vraag naar onderwijsruimten en werkplekken. Dat komt door de gestage toename van het aantal studenten en het groeiende aantal opleidingen en minors. Er is op de TU behoefte aan ongeveer 7500 vierkante meter; het LC dekt daarvan ongeveer 4400
Lichtshows, grootbeeldprojecties, lasers en quadrafonisch geluid; alle ingrediënten van een Pink Floyd-concert waren aanwezig in het gerestylde auditorium afgelopen zaterdagavond. De band Pink Project trakteerde medewerkers van de afdeling facilitair management & vastgoed op een replica van de Pink Floyd Shows om de geslaagde renovatie van het auditorium te vieren. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)
03
vierkante meter. In het aangepaste plan wordt uitgegaan van ongeveer vierhonderd studieplekken voor studenten. In eerdere plannen waren dat er 200 tot 220, aldus een woordvoerder van de afdeling facilitair management en vastgoed (FMVG). Aan de andere kant van het IO-plein krijgt TBM, dat dringend behoefte heeft aan ruimte, nieuwbouw op de parkeerplaats tussen de faculteit en het gebouw van onderzoeksinstituut OTB en onderwijs en studentenzaken. Het gaat om een entreegebouw waarin volgens FMVG ook 36 studieplekken komen, naast onderwijszalen en projectruimten. De nieuwbouw gaat ongeveer twee miljoen kosten. Behalve nieuwbouw krijgt TBM ruimte op de eerste verdieping van het gebouw van IO die met een loopbrug bereikbaar moet worden. IO zelf wordt voor 2,8 miljoen euro heringericht. In de hal komen op de begane grond studieplekken en expositieruimte ten koste van een deel van de ruimte voor werkplaatsen. Rechts van de ingang komen een reproruimte en een winkel bedoeld voor mensen uit gebouwen rond het IO-plein. Leegstaande ruimten op de eerste en tweede verdieping en de voormalige IObibliotheek krijgen de functie van studioruimte.
Adil Malih neemt van 11 tot 14 februari deel aan de Model United Nations aan de Harvard University in de Verenigde Staten. “De Model UN van Harvard is de oudste en meest prestigieuze”, aldus de zesdejaars student offshore engineering bij de faculteit 3mE. De 28 studenten tellende Nederlandse delegatie verdedigt volgende week de belangen van Rusland. Als voorbereiding volgde Malih sinds september in Nederland colleges over politiek, economie en diplomatie en trainingen spreken in het openbaar, onderhandelen en lobbyen.
Deze week krijgt hij met de Nederlandse delegatie in New York een training en vanaf morgen bereidt hij zich met een student uit Nijmegen inhoudelijk voor op zijn aandeel in de commissie die een akkoord moet sluiten over de aanpak van de economische crisis.
Science Port Holland opgericht De ontwikkeling van het biotechpark tussen Delft en Rotterdam is afgelopen vrijdag met de oprichting van Science Port Holland dichterbij gekomen. Delft is een van de drie deelnemers in de vennootschap. Andere partners zijn de gemeenten Delft en Rotterdam. Met de oprichting is volgens Marco Waas, namens de TU een van de trekkers van het project, een belangrijke stap gezet. Niettemin zal de zichtbare ontwikkeling van het 160 hectare grote gebied
De zichtbare ontwikkeling van het 160 hectare grote gebied zal nog even op zich laten wachten nog even op zich laten wachten. Met de start van de NV is de eerste fase van het anderhalf jaar geleden gestarte initiatief afgesloten. “Onder leiding van directeur Willem Trommels heeft een bureau namens de drie partners een strategie geformuleerd. Nu de NV is opgericht zal het bureau zich de komende tijd toeleggen op marketing, positione-
ring en het aantrekken van investeerders”, aldus Waas. Dat is in zijn ogen wel toevertrouwd aan Trommels. “Hij is zo’n vijftien jaar lang verantwoordelijk geweest voor de ontwikkeling van het Airport City-concept van Schiphol.” Het is volgens hem niet de bedoeling dat de TU of de andere twee aandeelhouders grote sommen gaan investeren. Science Port Holland bestaat uit de drie deelgebieden: Technopolis, Rotterdam Business & Science Park en Rotterdam Airport. Samen vormen zij het hart van de A13 Kennisboulevard, dat de komende jaren moet uitgroeien tot een kennispark waar innovatieve nationale en internationale bedrijven en instellingen zich vestigen. Voor en met die bedrijven wil de TU in de toekomst onderzoek gaan doen. “Science Port Holland moet uitdrukking geven aan de ambities van de TU op het gebied van onder meer biotechnologie, klimaat en duurzaamheid”, licht Waas toe. “Het sluit daarmee aan op de vier Delft Research Initiatives.” Dat zijn energie, infrastructuur, leefomgeving en gezondheid. Volgens Waas loopt het – zeker gezien de huidige economische trend – nu al goed met het aantal contacten met potentiële klanten voor het science park. (EH)
DELTA. 05 04-02-2010
Nieuws
Vici-subsidie
Wetenschapsagenda
Geding
Prof.dr. Nynke Dekker van de afdeling bionanoscience (Kavli Instituut voor Nanowetenschappen) van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) krijgt een Vici-subsidie. De bionanotechnoloog krijgt anderhalf miljoen euro om technieken te ontwikkelen waarmee individuele moleculen binnenin de levende cel kunnen worden bekeken. Hiermee kan men op termijn bijvoorbeeld het kopieermechanisme van dna beter begrijpen, wat onder meer relevant is voor kankeronderzoek.
Alle wetenschapsevenementen samengebracht op één site. Dat is wat het nationaal centrum voor wetenschap en technologie samen met Nemo tot stand heeft gebracht. Vijftig organisaties hebben zich er voor aangemeld en volgens de initiatiefnemers groeit dat met de dag. Het aanbod is groot, maar de zoekmachine behoeft verbetering, want een zoektocht naar activiteiten in Delft levert een lezing in Enschede op van ... Dirk van Delft.
Duwo spant een kort geding aan tegen de krakers van het voormalige scheikundegebouw aan het De Vries van Heijstplantsoen. Het geding dient donderdag. Volgens teamleider beheer Sander Jongerling wil Duwo er ‘met de uitspraak in de achterzak’ zeker van zijn dat de krakers op 8 maart uit het rijksmonument zijn. Het geding is volgens Duwo nodig, omdat de krakers een in overleg tot stand gekomen overeenkomst met onder meer afspraken over hun vertrek niet ondertekenden, het contact met hen steeds moeizamer werd
x
www.scienceout.nl
04
Innovatie en zij ook niet kwamen met een door hen beloofd tegenvoorstel. Aan het De Vries van Heijstplantsoen komen 294 gemeubileerde shortstay woningen voor buitenlandse studenten in een volgens Duwo ‘praktisch, mooi gebouw ontworpen door toparchitecten. Duwo verwacht niet dat de krakers op 8 maart, als de werkzaamheden beginnen, met de sterke arm verwijderd hoeven worden.
Welke Delftse technologieën hebben de beste zakelijke potentie? Komende vrijdag zullen zes teams hun bevindingen presenteren tijdens de presentatie ‘Turning technology into business’. Aan de orde komen onder meer innovatieve bouwmaterialen, voortstuwingstechnologie, trimvlakken voor de luchtvaart en multi-bubble technologie. De jury maakt rond 18.00 uur de winnaar bekend.
x
Vrijdag 5 februari, 13.20-18.30 uur, Wim Crouwelzaal, Industrieel Ontwerpen
bezuinigingen
‘Pas op de plaats met nieuwbouw’ Je als universiteit alleen naar buiten richten, levert niet genoeg geld op, vindt Dineke Heersma. Ook binnen de universiteit is er nog wel wat ruimte over. “Kijk naar uitgaven of het je eigen portemonnee betreft.”
Met de dreigende bezuinigingen in het achterhoofd gaat Delta te rade bij een aantal TU-medewerkers. In deel 4 afdelingssecretaris Dineke Heersma, werkzaam bij biomechanical engineering van de faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Technische Materiaalwetenschappen (3mE) en voorzitter van de ondernemingsraad. “Je moet je twintig keer afvragen of externe inhuur wel nodig is.”
xConnie van Uffelen Als de universiteit minder geld van de overheid krijgt, moet zij zich naar buiten richten. Op de industrie en op Europa, zo luidt het. Daar heeft Dineke Heersma niets op tegen, maar het levert volgens haar niet voldoende geld op. “De industrie wil wel betalen, maar niet te veel. Voor een aio moet je ook begeleiding meerekenen en dan kost hij vier ton in plaats van twee.” Daar komt volgens Heersma bij dat een EU-project maar drie jaar duurt en promovendi vier jaar nodig hebben voor hun onderzoek. “Je probeert dat vierde jaar uit dat EUproject te halen. Andere projecten zijn niet dekkend. Dat betekent dat je met geld uit eerste geldstroom moet bijschieten. Op den duur is dat een sluipende moordenaar voor je begroting.” Heersma meent dat als de TU dekkend wil werken het te duur wordt voor ‘buiten’. “Terwijl we helemaal niet zo duur zijn, want onze professoren rekenen minder dan een advocaat. Ik zou tegen de minister willen zeggen: we hebben eigenlijk wat extra geld nodig om die projecten goed te kunnen financieren.” De universiteitenvereniging VSNU moet er volgens Heersma op staan dat er meer geld komt voor onderwijs. “Ons land besteedt heel weinig aan de kenniseconomie. Wij hebben een collegevoorzitter die uit het Haagse komt, ik zou graag zien dat hij de lead neemt. We moeten onafhankelijk blijven om ons onderzoek te blijven doen. Als je een project hebt met een grote leverancier die zegt: de eerste vijf jaar mag je niet publiceren, dan lossen wij alleen een probleem op van de industrie.” Heersma wijst ook op octrooien. “Vaak is er op het kleinste schroefje een octrooi, waarmee vervolgens niet zo veel wordt gedaan. Onder-
Dineke Heersma: “Projecten die niet dekkend zijn, zijn een sluipmoordenaar voor je begroting.” (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)
tussen heeft het octrooi veel geld gekost. Hebben mensen zich wel afgevraagd of er wat uitkomt? We zijn te weinig gefocust op: is er ooit winst te behalen uit dit octrooi?” De TU moet niet alleen naar buiten
‘We zijn helemaal niet zo duur, onze professoren rekenen minder dan een advocaat’ kijken, maar ook naar binnen. “Als het niet goed gaat, groeit er een brede extra laag in het management. Moeten we ons daar niet eens op bezinnen? Oppassen dat ook niet onze organisatie een waterhoofd krijgt? Uit haar jasje groeit met management? De wetenschappers zorgen voor financiering. Het afleveren van goede ingenieurs is ons grootste product.” Veel bedrijven lijden volgens Heersma aan leiderschap. “Mensen komen een paar jaar binnen en zetten beleid neer dat vaak niet strookt
met de eerdere koers. Het moet niet zo zijn dat elke bestuurder zijn hoekje even afpiest en wij vervolgens afwachten wat de volgende doet. We zouden wat constanter in ons beleid moeten zijn, waarmee ik overigens niet bedoel te behoudend.” Heersma doelt bijvoorbeeld op vastgoed. “Je moet investeren, bouwen en vooruitkijken, maar we zijn bezig met vastgoedplannen voor 2030. Een vijf- tot tienjarenplan is eigenlijk al veel te lang met de snel veranderende wereld van nu. De TU zou er goed aan doen pas op de plaats te maken met nieuwe gebouwen.” De afdelingssecretaris vindt dat de TU nog wel wat ruimte over heeft. Haar eigen faculteit 3mE verhuurt bijvoorbeeld een deel van het pand aan externen. “Multimedia zit daar. Er is nog leegstand. Ik begrijp dat verhuren minder fancy is dan nieuwbouw, maar de tering naar de nering zetten is er ook een.” Verder zet Heersma vraagtekens bij de bouw van een learning centre met studieplekken en projectruimtes voorzien van de modernste ict. “Veel mensen zijn van mening dat een faculteit zulke faciliteiten moet
neelsleden kun je daar van aanstellen?” Als voorbeeld noemt Heersma marketing. “Marketing is belangrijk maar als ik zie hoeveel studentassistenten op de staf worden ingehuurd voor simpele zaken die mensen ook zelf kunnen doen, dan erger ik me daar bijzonder aan. Ik probeer te bezuinigen op bijvoorbeeld student-assistenten. Alle kleine posten maken één grote. Als je tegen medewerkers zegt: kijk naar uitgaven of het je eigen portemonnee betreft, denk ik dat het heel veel scheelt. Dat geldt voor alle lagen in onze universiteit. Van hoog tot laag.”
bieden. Waarom een apart learning centre? Er gebeurt zo veel digitaal. Ik heb liever dat studenten in faculteiten contact hebben met docenten. Je zou juist met minder ruimte moeten kunnen uitkomen.” Huur ook niet te veel extern in, waarschuwt Heersma. “Je moet je wel twintig keer afvragen of externe inhuur nodig is. Of we die expertise niet al in huis hebben. In 2008 is er voor 61 miljoen euro ingehuurd. Dat is daarna teruggeschroefd tot 44 miljoen euro. Hoeveel vaste perso-
Om de financiële problemen van de TU Delft het hoofd te bieden, moeten alle faculteiten van het college van bestuur aangeven hoe ze tien procent kunnen bezuinigen op het geld dat zij vanuit de overheid krijgen. De faculteiten moeten deze maand met voorstellen komen over herinrichting van wetenschappelijke afdelingen en bundeling van onderwijs en onderzoek binnen de faculteit en met andere faculteiten. Ook moeten ze aangeven welke onderdelen onvoldoende bijdragen aan de doelen van de faculteit. Het vrijkomende geld wil het college vooralsnog gebruiken voor vernieuwing in onderwijs, onderzoek en infrastructuur. Het college spreekt daarom niet van bezuiniging maar van ‘flexibilisering’.
05
DELTA. 05 04-02-2010
Nieuws
Tom Tom
Kamers
Topmannen
IO-studenten adviseerden afgelopen woensdag de Tomtom-directie over de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten. Ze deden verslag van drie maanden onderzoek en ontwerp in het kader van hun master strategic product design. De studenten hebben gezocht naar nieuwe concepten voor de navigatiegigant en presenteerden die in de vorm van scenario’s, storyboards, filmpjes en 3d-prototypes. Een reactie van Tomtom was nog niet beschikbaar.
Buitenlandse studenten kunnen vanaf mei zelf een woning selecteren uit het aanbod van gemeubileerde kamers van Duwo. Wie als eerste betaalt, krijgt de eerste keus. De woningcorporatie werkt aan deze mogelijkheid op haar website. Tot nu toe wees Duwo zelf woningen toe aan internationale studenten, maar dat leidde wel eens tot klachten als studenten hun huur voor verschillende kamers met elkaar vergeleken. Straks weten zij vooraf waar zij terechtkomen voor welke prijs.
Delftse ingenieurs en Rotterdamse economen besturen Nederland. Dat meldt Intermediair deze week. Het blad deed onderzoek naar de studieachtergrond van alle leden van de raden van bestuur en commissarissen van de 25 belangrijkste Nederlandse beursgenoteerde (AEX) bedrijven. Onder beide groepen is economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam veruit de populairste opleiding. Bijna tien procent van de rvb-leden heeft civiele techniek in Delft gestudeerd. Bij BAM betreft het: Joop van Oosten, Nico de Vries en Rob
Academische Jaarprijs van Wingerden. Bij Fugro zijn het: Klaas Wester en Arnold Steenbakker. Hun collega Paul van Riel deed technische natuurwetenschappen. Michael Wisbrun studeerde werktuigbouwkunde en belandde bij Air France-KLM. Ook negen verschillende AEX-commissarissen hebben hun eerste studie in Delft voltooid. Bekendste is Jeroen van der Veer (met vier de meeste AEXcommissariaten van Nederland) die werktuigbouwkunde deed.
Teams met aansprekend onderzoek kunnen zich melden voor de vijfde editie van de academische jaarprijs, een jaarlijkse competitie voor het beste plan om wetenschappelijk onderzoek naar een breed publiek te vertalen, met een hoofdprijs van honderdduizend euro te besteden aan uitvoering van het communicatieplan. Teams kunnen zich tot 25 februari melden. Maximaal acht genomineerden doen mee aan de finale in oktober.
x
www.academischejaarprijs.nl
Studeren in het buitenland trekt Het aantal Delftse studenten dat via een uitwisselingsprogramma in het buitenland studeert, neemt toe. In het collegejaar 2007-2008 betrof het nog 111 studenten, in het huidige collegejaar is dat 166. Dat meldt Elco van Noort, hoofd international office. xConnie van Uffelen Tegelijkertijd is er door strengere taaleisen dit jaar voor het eerst een
afname te zien in het aantal buitenlandse studenten dat via uitwisseling bij de TU studeert. Dit aantal daalde van zo’n 250 naar 200. Volgens Van Noort lopen vooral studenten uit Zuid- en Oost-Europa tegen de strengere eisen van de (Engelse) taaltoets aan. “Vraag is of dat slecht is voor je naam. Je wilt ook excellentie uitstralen.” De TU ontvangt al jaren meer uitwisselingsstudenten dan zij uitzwaait. Nu komt dat meer in balans. Mogelijk heeft dit te maken met de informatiekrant Study Abroad die naar alle tweede- en derdejaars bachelorstudenten is gestuurd. Verder vinden studenten het meer dan vroeger belangrijk om tijdens hun studie internationale ervaring op te doen. “Werken op academisch niveau betekent steeds vaker werken in een internationale omge-
ving”, zegt Van Noort. “Daarom telt die interculturele ervaring tijdens de studie steeds zwaarder mee.” Wellicht ook een rol speelt dat buitenlandse studenten sinds dit jaar verplicht zijn een heel semester te komen. Dat moet leegstand in huisvesting voorkomen. “Vroeger
‘Een interculturele ervaring tijdens de studie telt steeds zwaarder mee’
De TU hanteert daarom strakkere termijnen. “Willen uitwisselingsstudenten zinvol bezig zijn dan vinden wij een verblijf van zes maanden niet gek”, zegt Van Noort. Wat ook zorgde voor leegstand is het feit dat internationale studenten (niet specifiek uitwisselingsstudenten) niet kwamen opdagen. Om dat tegen te gaan, vraagt de universiteit vanaf september 178 euro aan bemiddelingskosten en 450 euro ‘borg’ die zij verrekent met de laatste maand huur.
waren studenten vrij om te komen wanneer zij wilden. Ze kwamen bijvoorbeeld in september en bleven drie maanden, waarna een woning van november tot augustus leeg kon staan.”
Secretaresses De secretaresses aan de TU zitten in de lift. Alles wijst daarop, zoals de dinsdag gelanceerde intranetsite ZieSO en de daaraan gekoppelde ideeënbus OplosUD.
Studentenprotesten In het hele land kwamen maandag studenten in actie tegen bezuinigingen op het onderwijs. Het ging vooral om ludieke bezettingsacties en barricades. De VSSD hing een spandoek aan de Aula van de TU.
Vici-beurs Slechts één op de zeven indieners heeft dit jaar de prestigieuze vici-subsidie van NWO in de wacht gesleept. Steeds meer onderzoekers doen een gooi, waardoor de kans op succes kleiner wordt.
Flying toilets Eerst ontkent iedereen, zegt IOstudente Sacha van Ginhoven. Pas als je een tijdje in zo’n sloppenwijk zit, en vertelt hoe gênant wij het vinden als iemand direct nadat je hebt zitten poepen op hetzelfde toilet gaat, dan komen zij ook met verhalen over de ongemakken van de ontlasting. En die zijn fors in de sloppenwijk Kibera, in de Keniase hoofstad Nairobi. Zo fors dat mensen zich gedwongen zien om in de beslotenheid van het eigen huis op een plastic zak te poepen en die in een onbewaakt ogenblik over de muur te gooien, zodat de steegjes vol liggen met poep in plastic. Maak je geen illusies, vertelde een Amerikaan die er al langer zat. Everyone uses the flying toilet. Voor het Zweedse bedrijf Peepoople was die hygiënische nachtmerrie aanleiding voor het ontwikkelen van een speciaal poepzakje, de Peepoo bag. Het zakje ontsmet de ontlasting, waardoor de inhoud én het biologisch afbreekbare zakje na verloop van één tot twee jaar als meststof op het land gebruikt kunnen worden. Maar hoe breng je zoiets aan de man? Dat was de masteropdracht aan een team van vijf IO-studenten die samen een integrated design project deden. Vorig jaar brachten ze twee maanden door in Kibera. Ze spraken daar met bewoners om erachter te komen wat hun werkelijke behoeften en problemen zijn. De studenten sliepen met de bewoners in de ommuurde plots waar mensen zich ’s avonds terugtrekken. Niemand gaat er in het donker over straat.
delta online
Publicaties Onderzoekers met een beurs van NWO kunnen vijfduizend euro aanvragen om hun wetenschappelijke artikelen te publiceren in tijdschriften die iedereen gratis kan lezen. “Wij gaan het onderzoekers zo gemakkelijk mogelijk maken”, zegt voorzitter Jos Engelen van NWO.
Echte universiteit De Bredase Via Vinci University, de Johan Cruijff University in Amsterdam en de Arabische De La Haye Global University. Echte universiteiten zijn het niet, maar toch mogen ze zich zo noemen. Straks misschien niet meer.
Studentenenquête Ruim zeshonderdduizend studenten in het hoger onderwijs zijn opgeroepen deel te nemen aan de Nationale Studentenenquête (NSE). De enquête is deze week van start gegaan met een uitnodiging per e-mail aan de studenten. V.l.n.r. Julie Louwman, Sacha van Ginhoven, Marieke Korthals en Willem Lysen. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)
“We wilden een systeem ontwerpen dat voorziet in distributie van de zakjes tot en met de inzameling”, vertelt IO-student Willem Lysen. De studenten bedachten dat de inzameling het beste gedaan kon worden door iemand die ervoor betaald wordt. De wijkbewoners willen graag op een andere manier van hun poepzakjes af en zouden daar ook voor willen betalen. De studenten schatten dat een Peepoo Collector een euro per uur kan verdienen. Volgens hun inschattingen is dat genoeg om iemand te bewegen het vuile werk te doen. Boven-
dien letten ze er bij het ontwerp van een starterskit op dat een inzamelaar niet met de poep in aanraking komt, en dat hij trots kan zijn op zijn appelgroene stofjas en kruiwagen. Alle attributen in de starterskit, inclusief de verzamelbus en de zak eronder, zijn zo ontworpen dat ze lokaal gemaakt worden. Het is een goed ontwerp geworden, vindt projectleider Camilla Wirseen van Peepoople. Maar het model is slechts een van de mogelijkheden. Misschien brengen de kinderen de zakjes wel. Misschien is werving via een soort Tupperwareparties
voor vrouwen effectief. De input van de studenten is waardevol, vindt ze, maar haar bedrijf moet verder kijken. De introductie staat gepland voor september. Jos Wassink
x www.peepoople.wordpress.com www.peepoople.com
Medezeggenschap De positie van de medezeggenschap is verbeterd met de Wet op het Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek (WHW). Dat stelt het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO). De WHW is dinsdag 4 februari aan
x www.delta.tudelft.nl
DELTA. 05 04-02-2010
06
science
opinion please
Bacteria becoming plastic bags Given the right conditions, some bacteria will basically turn into ‘fat’ bags, as process technologist Katja Johnson discovered. The polymer that the microbes produce forms a resource for bioplastics. xJos Wassink The world urgently needs better plastics. The bags and packaging we use today are made from a finite source (fossil crude), and what’s worse: they have eternal life. In many developing countries shreds of plastic bags are strewn all over the place, and when the wind blows the plastic ends up stuck onto barbed wire. Eventually most plastic ends up at sea, where it joins the Great Pacific Garbage Patch – a giant gyre of floating plastic that threatens wildlife: seabirds, turtles and mammals alike. Biodegradable plastics, preferably made from renewable materials,
are starting to hit the market. Some are starch-based; cellulose based (cellophane for example), made from polylactic acid; or made from bacterial ‘fat’, called polyhydroxyalkanoate (PHA for short). Bacteria naturally produce PHA polymers from fatty acids as their energy stock, just as humans produce subcutaneous fat. There are basically two different ways of making bacteria produce PHA. The first and industrially applied method involves a monoculture of specialised bacteria producing PHA’s in a sterilised reactor from a very specific feed. That’s how Mirel, a company based in Massachusetts (US), produces its bioplastic from sugar. The other way is being pioneered in the Delft laboratories in the life science & technology building (Applied Sciences), where researcher Katja Johnson uses a mixed culture of bacteria, originating from a wastewater treatment plant in Rotterdam, in non-sterilised surroundings to produce plastics. So far, Johnson’s alternative process has only been operated in a small bioreactor for over a year. In the lab, she feeds the culture with a mixture of nutrients and a carbonsource; however, in practice, the
culture should be fed with waste streams from the food industry or paper industry, or with agricultural waste. The amazing thing, says her cosupervisor, dr. Robbert Kleerbezem, is the yield that Johnson reached with her alternative approach: a mere 90 percent of the biomass produced consists of PHA. The other 10 percent probably only consists of a stretched cell membrane and some squeezed proteins. Kleerebezem: “In the past, pure culture fermented better than mixed cultures. Pure cultures would reach up to 80-90 percent, and mixed cultures would typically produce 60-70 percent. Which seemed fair, because the process costs would be lower as well. But it no longer holds true.” Johnson: “It’s a major step forward. We can get the same yield without sterilisation of the bioreactor, without genetic engineering and with waste water as a substrate (feed, ed.).” So how did she do it? By applying some good old Darwinian pressure, you could say. An essential step is the feast-famine cycle. After having fed the culture copiously, Johnson suddenly stopped the feed. Only those microbes that had produced ample quantities of PHA could survive on it. Thus, it is evolution on the lab bench. “I made the cycle length long for a strong selection on PHA production,” Johnson explains. “I made them grow fast, so that they grow big as well. And I raised the temperature to speed the process up.” Kleerebeezem looks amused: “And there was a luck factor as well.” Johnson nods in agreement. At congresses on the production of bioplastics, Johnson is the odd one out. “I’m the exotic with the mixed cultures,” she says. Colleagues from industry are interested, but after the congress they tend to forget and go back to what they know. A new STW programme should change that. The research programme called ‘Waste to Resource’ aims to elaborate the principle of using microbial communities to make products from industrial residues. There is interest from some major industries, and TU Eindhoven will also join to develop suitable applications for the bioplastics produced. “Until now, we’ve been relatively successful”, says Kleerebezem. “Now we’re working to really get it going.”
x
Katja Johnson: “It’s a major step forward.” (Photo: Hans Stakelbeek/FMAX)
Katja Johnson will defend her thesis PHA production in aerobic mixed microbial cultures on Monday, 8 February 2010. PhD supervisor: professor Mark van Loosdrecht.
Apple’s latest iGet Discussions about the pros and cons of Apple’s latest gadget, the iPad, are raging on the internet. Is this tablet computing device revolutionary, or just a hype? “It certainly isn’t revolutionary”, says ict expert Willem van Valkenburg, of the university ict department. “With the iPhone, Apple astonished the world. The whole user interface was new. For the first time, for instance, you could control everything using only your fingers; you could zoom in or out just by moving your fingers. With that device Apple also set the trend of buying apps - special programs for iPhones. Android phones and Blackberries followed that trend. With the iPad, Apple just continues on the same path.” The iPad may not be revolutionary, but that won’t hold Van Valkenburg back from buying one. “I still think it’s quite cool. The mail program is very efficient - a lot better than existing email programs. With the iPad you can really have a paperless office; you can always carry all your documents with you. The device is as thick as a bloc note and a lot lighter than a laptop.” Critics say that you can’t multitask with the iPad. “That’s true, but you can stop a program and launch another one very fast.” Mobile service communication specialist, dr. Mark de Reuver (Technology, Policy and Management), even thinks Apple has deliberately chosen for a limited functionality to keep the iPad clean, simple and user-friendly. Another thing he notices is the closed character of the content. Apple has developed its own platform for electronic publishing. Is the iPad likely to cause a stir in the publishing industry, similar to what the iPod did with the music business? Inald Lagendijk, a professor at the multimedia and signal processing section (Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science), thinks that that is what Apple is after: “Technically speaking, the iPad isn’t revolutionary – there are many comparable devices – but it has the Apple design and image. It’s surrounded by an aura of success. Publishers have been talking for twenty years about digitalizing their content. Maybe Apple will bring in enough aura and money to change things. There’s no industry as conservative as the publishing industry. So it would be quit a feat of Apple.” Is Lagendijk going to buy an iPad? “I’m not that much of an Apple adherer myself”, he says. “Many people identify themselves with Apple’s gadgets. It’s almost something religious. I have a pda with some smart features, which works fine for me. Maybe this has something do with my generation, but when I have to work, I prefer to sit behind a desk and have a proper keyboard.” (TvD/JW)
DELTA. 05 04-02-2010
07
science
halfway
Lectures on your iPod For those who want to tune into something more serious than music, iTunes has something new: podcasts of TU Delft lectures. Since last Tuesday, the TU is officially on iTunes U. xTomas van Dijk Professor Hans van Dijk hasn’t got much time for an interview. He’s about to give a lecture about water management. A very special lecture: one that is not confined between the walls of an auditorium, but rather is accessible to anyone, anywhere in the world. From now on all his lectures will be accessible on iTunes U, a section of Apple’s digital media store reserved for educational material from universities. “A lecture for a world public? Yes it is indeed”, the head of the Sanitary Engineering section (Faculty of Civil Engineering and Geosciences) says, laughing. “But in our experience only incidentally do people from abroad look at them. They’re mostly watched by students who are at home while we give the lecture. And students watch them again just before an exam.” So explains the professor, who has been working with open access software for a while now. Although Van Dijk doesn’t think the number of his listeners will explode, he only sees advantages in joining iTunes U. “Our discipline, water management, is very internationally oriented”, he says. “Making our lectures more accessible is good
PR. It may attract students and it can attract attention from water companies who want to collaborate with us. And what’s more, it doesn’t cost us any more energy. We just do it and then wait and see what will happen. I think it’s fun.” TU Delft and the Open University are the first universities in the Netherlands to make their lectures freely available via iTunes U. The move puts the two universities in league with other internationally renowned institutions, like Stanford, Harvard, Oxford, UC Berkeley and MIT, which also publish there. About eighty lectures on water management are now accessible on iTunes U. “They had been streamed on internet before on Collegerama [the TU platform for online lectures
You can now download lectures as podcasts and watch them whenever you want on your iPod or laptop and symposia, ed.]”, Rob Speekenbrink, of TU Delft’s marketing and communication department, explains. An important difference between Collegerama and iTunes U is that the former streams the lectures, so in order to see them you need to be online all the time, whereas with iTunes U, you can now download lectures as podcasts and watch them whenever you want on your iPod or laptop. You can also subscribe to a stream, so that iTunes will automatically download the lectures. Speekenbrink hopes that teachers throughout the university will embrace iTunes U. “Many teachers are not convinced that by making their
lectures freely accessible their lectures will improve in quality”, he says. “I think they will become better, because experts around the world can comment on them. I guess many teachers aren’t very familiar with this new phenomenon. And maybe they find it scary.” Something that might be a bit scary as well is that once podcasted, a lecture is out in the open. If it is streamed, however, teachers can easily remove it from the internet. And then there is the problem of copyright. Speekenbrink: “Teachers often use images in PowerPoint presentations that can’t be distributed freely because of copyrights. That can be problematic for podcasts.” And last but not least: isn’t it a shame that if you want to access a podcast on something other than a computer, the easiest way to do this is by using a device from Apple – an iPhone or an iPod (or in the near future an iPad)? “We don’t want to depend on one brand”, Speekenbrink replies. “We hope that other multimedia portals will be developed so that you can also watch the lectures on the Google Android and other smart phones that are not iPhones.”
x (Illustration: Floris Wiegerinck)
http://itunesu.tudelft.nl
Simone Placidi: "I use data from Meteosat for my research." (Photo: Hans Stakelbeek/FMAX)
Counting droplets Name: Simone Placidi (28) Nationality: Italian Supervisor: Professor Herman Russchenberg (Faculty of Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science) Subject: The influence of cloud droplet number concentration on climate Thesis defence: In about two and a half years “There is no straightforward method to measure the amount of droplets in the clouds, apart from taking an airplane and flying through them. Because of the costs, I try to study the density of droplets in the clouds using remote sensing techniques from the ground and satellites. Do you know the images of clouds moving above Europe you see during the weather forecast on television? They are obtained by a European geostationary satellite, Meteosat, which flies 36,000 kilometres above the equator. I use the data from this satellite for my research; it measures the amount of Sun radiation that is reflected back to space by clouds. Until now this kind of research was focused on calculating how big the water droplets are, how much light is blocked by the clouds (cloud optical thickness) and the total quantity of liquid water. Instead, I’m using and improving an existing algorithm to determine also how thick the cloud is and how many liquid water droplets the clouds contain. It’s important to understand this correctly, because the amount of droplets determines the cloud life span and how much Sun radiation is blocked and thus does not reach the Earth’s surface. The cloud droplet density is also influenced by pollution. Anthropogenic aerosols function as cloud condensation nuclei, leading to higher numbers of small droplets. So, by studying the cloud droplet density and how thick they are, you can also say something about the influence of air pollution on clouds and their feedbacks on climate. I’m focusing my work on low level clouds, or liquid water clouds, that float below an altitude of 2-kilometres and contain only liquid water droplets and no ice crystals. A nice cloud example is the stratocumulus, which is a horizontally homogeneous single layer cloud that does not precipitate. I’m confident that the algorithm is quite correct. I applied it to synthetic data generated from a simulator and got nice results. However, I still must validate it by flying through a cloud and measuring the cloud droplet number density with an optical sensor that counts the droplets in the cloud. This validation part will bring my PhD to a close. But it will require good organization: there are only a few aircrafts or helicopters equipped with such sensors. The measuring will take place at Cabauw, where the Cesar observatory for atmospheric remote sensing is located. The satellite scans that area every 15 minutes. The logistics for flying is complicated by the fact that we need to get clearance from the Schiphol air traffic control. Since it’s crowed in the air, we need to plan ahead and ask for permission in advance. This will also require good knowledge of the weather conditions in the period when we want to perform the aircrafts measurements.” (TvD)
DELTA. 05 04-02-2010
interview
Wie is Fred Wegman? Door zijn toepasselijke naam leek Fred Wegman van jongs af aan al in de wieg gelegd om zich met verkeer bezig te houden. Toch was hij niet direct bovenmatig geïnteresseerd in verkeersveiligheid. Totdat hij na zijn afstuderen (verkeerskunde, TU Delft) bij de gemeente Amsterdam aan de slag ging. Hij werkte aan een project om de schoolomgeving veiliger te maken voor kinderen en haalde onder meer de parkeerplaatsen voor de school weg. Het gevolg: veel minder ongevallen. Sinds 1999 is hij directeur van Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid. “Een van de belangrijkste redenen om hoogleraar te worden, was het contact met studenten”, zegt Wegman die al tien jaar als gastdocent in Delft werkt en vorige week zijn intreerede hield. “Zij zeggen vaak ja, maar, en daardoor denk ik beter na en formuleer ik scherper.” (Foto’s: Hans Stakelbeek/FMAX)
08
DELTA. 05 04-02-2010
09
interview
‘ Minder verkeersdoden is realistisch’ Over tien jaar 250 minder verkeersdoden per jaar. Dat is de wens van prof.ir. Fred Wegman, de nieuwe hoogleraar verkeersveiligheid. Om dat te bereiken is een nieuwe aanpak nodig om een vergevingsgezinde omgeving te creëren. Zoals vangrails met een gootje op de provinciale weg en veiligere auto’s. xRobert Visscher De oude technieken om het verkeer veiliger te maken, zijn nagenoeg uitgewerkt, stelt u in uw intreerede. Het is tijd voor een nieuwe fase. “We hebben onze maatregelen steeds op specifieke problemen gericht. Neem rijden onder invloed. Dat willen we niet en daar hebben we met politietoezicht veel tegen gedaan. Op dit moment is bij minder dan één procent van de totaal afgelegde afstand in het verkeer sprake van rijden onder invloed. Moet je dan nog tegen een agent zeggen: zoek die ene procent? We hebben de limiet bereikt en als we het laatste stukje veiligheid nog willen verbeteren moeten we een andere richting op.” Waar bestaat die andere aanpak uit? “Denk bijvoorbeeld aan de installatie van een alcoholslot in het geval van rijden onder invloed. Meer algemeen moeten we naar de opvatting dat een ongeluk altijd overal kan gebeuren. Dat is een wezenskenmerk van onveiligheid. We moeten meer nadruk leggen op het zo veilig mogelijk inrichten van de omgeving van de bestuurder.” Een ongeluk zit in een klein hoekje, is dat niet de nachtmerrie van een veiligheidsspecialist? “Het houdt in dat we verder moeten kijken. Onlangs was er een ongeluk op de A28, veroorzaakt door een automobilist die door de middenberm reed en als een spookrijder tegenliggend verkeer ramde. Die brede middenberm zorgt er normaal gesproken voor dat auto’s niet frontaal op elkaar botsen. Toch gebeurde dat in dit geval. Als we dit soort ongelukken ook willen voorkomen, moeten we er van uitgaan dat mensen fouten maken. Ik pleit ervoor dat de omgeving dan vergevingsgezind is. Dat kan door auto’s steviger te maken. Auto’s worden momenteel ontworpen om een frontale botsing van 70 kilometer per uur te weerstaan, terwijl op de provinciale weg een snelheidslimiet geldt van 80 kilometer per uur. Er kan voor gekozen worden dat een botsing van 80 kilometer per uur veilig afloopt. Zorg voor een stijvere constructie van de kooi en een effectieve kreukelzone, zodat het menselijk lichaam beter beschermd is. Daarbij kunnen we leren van de Formule 1. Coureurs rijden soms driehonderd kilometer per uur. Als ze botsen stappen ze vaak ongedeerd uit. Van die techniek kan men leren voor de productie van gewone wagens. Het is interessant dat Volvo heeft gezegd dat ze aan auto’s werken waar je niet meer dodelijk verongelukt mits je een gordel draagt en je aan de snelheidslimiet houdt.” Ziet u heil in coöperatief rijden? “Absoluut. Dat zorgt ervoor dat we dynamischer met verkeer omgaan. Stel dat er dichte mist is. Automobilisten reageren verschillend als ze de mist in duiken. De een staat op de rem, een ander rijdt met tachtig door. Zo ontstaan ernstige ongevallen. Als auto’s snelheidsinformatie aan elkaar doorgeven, wordt de bestuurder beter geïnformeerd en kan hij veilige keuzes maken. Een dergelijk systeem kan de bestuurder ook informeren als er een auto van rechts aankomt op een kruising. Dat had misschien het ongeluk op Tweede Kerstdag in Rotterdam op de Vierhavenstraat kunnen voorkomen. Bij dat auto-ongeluk vielen vier doden.” In uw intreerede pleit u ervoor om bomen op provinciale wegen pro-actief af te schermen om te voorkomen dat automobilisten er tegenaan rijden. Hoe wilt u dit doen? “Ik kreeg naar aanleiding van die passage al een verontruste e-mail met de vraag of ik alle bomen langs de provinciale wegen wil kappen. Dat wil ik zeker niet. In Frankrijk willen ze
op de route nationale traditionele vangrails plaatsen. Dat levert volgens mij een gevaarlijke situatie op, want als een auto de vangrail raakt, wordt deze weer de rijstrook opgeslingerd. Dan is de kans groot dat de auto op de andere weghelft terechtkomt. Wij ontwikkelen daarom een vangrail die de auto vasthoudt. De auto rijdt een gootje in en daar kleeft de auto zich vast aan de rail. De mens maakt een fout en wij zorgen ervoor dat de omgeving vergevingsgezind is.” Momenteel vallen er in Nederland 750 dodelijke slachtoffers in het verkeer. Dat is al 75 procent minder verkeersdoden dan in de jaren zeventig. Wat zijn uw verwachtingen voor de toekomst? “Bij de SWOV (Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid-red.) hebben we een rapport uitgebracht waarin we een doelstelling van vijfhonderd verkeersdoden in 2020 realistisch noemen. Maar daar hangt ook een prijskaartje aan. Want hoe minder slachtoffers er vallen, des te duurder het wordt om nog meer slachtoffers tegen te gaan. Daarmee wordt het een politiek vraagstuk. De kosten van verkeersongelukken worden geschat op 12,3 miljard euro per jaar, dat is 2,6 procent van ons bruto nationaal product. Files kosten jaarlijks tussen 2,6 en 3,6 miljard en de milieukosten schat men op drie tot acht miljard euro. De kosten van verkeersveiligheid zijn in vergelijking dus hoog. Investeren in preventie kost veel minder. Maar uiteindelijk is ook de vraag wie de kosten betaalt. Die vraag is lastig te beantwoorden. Want wie investeert in preventie, strijkt niet de verdiensten op. Als autofabrikanten een veiligere auto maken, berekenen ze de extra kosten door in de prijs.” ’Als het verkeer vandaag zou worden uitgevonden en zou worden getoetst aan de arbowet, zou het prompt verboden worden’, schreef verkeerspsycholoog Cees Wildervanck. Waarom citeert u hem instemmend in uw intreerede? “We erven een gevaarlijk systeem van onze ouders. Een systeem waar destijds veel minder gebruik van werd gemaakt. We hebben de afgelopen jaren veel verbeterd. Zoals dertig- en zestigkilometerzones. Op een aantal lokale wegen is de middenstreep weggehaald en zijn aan de zijkanten rode vlakken gekomen voor fietsers. Daardoor is duidelijk dat fietsers op de vlakken moeten blijven. De automobilist moet beter opletten. Want voor een tegemoetkomende auto moet hij snelheid minderen en uitwijken. Dat is bewust zo gedaan om mensen beter bij de les te houden. Ze vinden het lastig en krijgen meer verantwoordelijkheid. Maar zo letten ze beter op. Ik ben ook zeer te spreken over controles van de politie.”
Politiecontroles zijn veel automobilisten juist een doorn in het oog en worden vaak louter gezien als een methode om extra belasting te innen. “Dat is onjuist. Het aantal automobilisten dat door rood rijdt, met een slok op achter het stuur zit, geen gordel draagt en te hard rijdt, is afgenomen door controles. Het gedrag verbetert en er vallen minder slachtoffers. Ik krijg ook wel eens een bekeuring omdat ik een paar kilometer te hard reed. Dan baal ik, maar ik haal daarna mijn schouders op omdat ik weet dat het ergens goed voor is.” De politiek roept mensen op de auto te verruilen voor de fiets. Is dat verstandig? “Die oproep wordt gedaan om files en de milieubelasting te verminderen, maar verkeersveiligheid moet ook meegewogen worden. Aan die oproep zitten risico’s. Want op een fiets ben je kwetsbaarder dan in de auto. Om fietsen aantrekkelijker te maken, wordt een aantal opmerkelijke maatregelen genomen. Vaak krijgen fietsers binnen de bebouwde kom voorrang op een rotonde. Daardoor schiet een fietser sneller op. Maar dat maakt het ook gevaarlijker om te fietsen. Vooral omdat fietsers buiten de bebouwde kom geen voorrang hebben op een rotonde. Dat werkt ook nog eens verwarrend. Er zijn geen uniforme regels en daar moet een einde aan komen. Ik denk dat het ook verstandig is om fietspaden af te schermen, en speciale plateaus voor auto’s te maken bij kruisingen voor fietsers om de snelheid te verlagen. En bij kruisingen waar dat niet kan een snelheidslimiet van dertig kilometer per uur in te stellen voor auto’s.” In 2004 daalde het aantal verkeersdoden met maar liefst twintig procent. Wat was daar de oorzaak van? “Het klinkt idioot maar dat weten we niet precies. Slechts eenderde hebben we verklaard uit veiliger rijgedrag. Mensen droegen vaker de gordel, hielden zich beter aan de snelheid en gingen minder met drank op achter het stuur zitten. We weten ook dat er minder bromfietsen op de weg waren. Maar voor de rest tasten we in het duister. We kunnen bijvoorbeeld niet nagaan of de infrastructuur veiliger is geworden, omdat we dat niet meten. Ik zie het daarom als mijn taak als hoogleraar om na te gaan in hoeverre infrastructurele maatregelen zoals dertig- en zestigkilometerzones, rotondes en de hoeveelheid fietspaden de veiligheid verbeteren.”
DELTA. 05 04-02-2010
10
lifestyle
Wetenschapper ziet licht Ufo’s en aliens bestaan. Dat beweerde dr.ir. Coen Vermeeren tijdens zijn Studium Generalelezing op 1 februari. De openhartige universitair docent luchtvaarten ruimtevaarttechniek riep overheden op om hun informatie over buitenaardse wezens openbaar te maken. xRobert Visscher
De zaalhockeysters van DSHC (zwartrood tenue) deden zondag in sporthal Tanthof-West weinig onder voor koploper Noordwijk (1-2) en runner-up Spirit (foto, 2-2), maar haalden toch slechts een punt binnen. (Foto: Hans Stakelbeek /FMAX)
Normaal gesproken laten rugbyers zich niet zo snel afschrikken door kou of slechte terreinomstandigheden. Zondag werd echter het enige rugbyveld op het sportcentrum afgekeurd. Dat was jammer, want zowel voor de heren van DSR-C als die van Thor stond er een alles-of-niets-wedstrijd op het programma. In het duel van eerstgenoemden tegen REL uit Etten-Leur zou worden gestreden om de onderste twee posities in de ereklasse en daarmee om de kansen op handhaving op het hoogste landelijke niveau. De wedstrijd van Thor kon wel worden afgewerkt, maar op het veld van tegenstander Sparta. Het ‘thuisduel’ in Capelle aan de IJssel had als inzet de verdeling van de bovenste twee plekken in de vierde klasse. “Het was een lekker pittige wedstrijd”, vertelt captain Francis Ndonga wiens ploeg met 19-11 ten onder ging. “Beide teams gingen tot het uiterste, maar ik denk dat de beste heeft gewonnen. Zij maakten gebruik van een paar fouten bij ons waardoor ze konden scoren.” De titelkansen zijn met een wedstrijd minder voor de boeg dan Sparta plus twee punten achterstand flink geslonken, weet de aanvoerder. De kloof met nummer drie is echter zo groot dat de tweede plaats verzekerd lijkt en die geeft straks recht op een play-off voor promotie naar de derde klasse. De volleyballers hadden weinig last van het onaangename weer. Vrijdagavond traden de heren van Punch in een warme hal aan tegen het derde van Taurus, overigens niet te verwarren met de Delftse studentenvoetbalclub met diezelfde naam. De gepromoveerde TU-ploeg zit dringend verlegen om wedstrijdpunten, wil zij ook komend seizoen in de derde regiodivisie uitkomen. “De eerste helft van de competitie ging het redelijk goed”, vertelt Koen Keijsers. “Na de kerstvakantie gaat het wat minder, onder meer omdat we drie geblesseerde spelers missen.” Twee keer leed zijn team in het nieuwe jaar een kansloze nederlaag, maar tegen Taurus had er volgens de heren-1speler meer in gezeten. “Het ging best goed. We waren wat beter aan elkaar gewend met de nieuwe groep, maar we hebben toch maar één setje gepakt.” Keijsers vestigt zijn hoop op de komende wedstrijden tegen Florie/NCV 2. Tegen de hekkensluiter kunnen flink wat punten gepakt worden. De dames van Punch konden op dezelfde avond tegen Netwerk de punten goed gebruiken om lekker veilig in de middenmoot mee te kunnen blijven draaien. Het duel op het sportcentrum kende een spectaculair verloop. Na twee sets (20-25, 23-25) stond de ontmoedigende tussenstand 0-2 op het scorebord. De Delftse studentes hadden blijkbaar wat tijd nodig om hun draai te vinden, maar toen ging het ook goed. Met ruime marges trokken zij de laatste drie sets naar zich toe (25-21, 25-11, 15-8), waardoor toch nog de zege werd binnengehaald. (JT)
x Tips? Jimmy.tigges@hetnet.nl
stephan
Sport
Een gigantisch hel, spiraal licht verscheen op 9 december 2009 aan de hemel boven Noorwegen. Direct begonnen verhitte discussies over natuurfenomenen én ufo’s. Wetenschappers en militairen wisten niet wat ze met het verschijnsel aan moesten. Twee dagen later kwam het verlossende antwoord: het was een mislukte raketproef van Rusland. Onzin, vindt Vermeeren. Maar wat het dan wel was, wist hij ook niet. Er worden al eeuwenlang veel unidentified flying objects (ufo’s) waargenomen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat vijf procent niet verklaard kan worden. Vermeeren: “Die vijf procent is voor wetenschappers interessant.” Het hoofd van Studium Generale buigt zich sinds kort over ufo’s. Dat is blijkbaar een populair onderwerp. Een lezing over ufo’s voor luchtvaart- en ruimtevaartstudenten van december 2009 werd bijna tienduizend keer bekeken en Vermeeren ontving bijna honderd e-mails. Sindsdien spitte Vermeeren meer informatie door en kwam tot een voor een wetenschapper opmerkelijke conclusie: ufo’s en aliens bestaan. Die visie zorgde voor een van de meest opmerkelijke Studium Generale-lezingen ooit in Delft. Want wie naar een lezing van een wetenschapper over ufo’s gaat, verwacht een sceptische wetenschapper die het bestaan ervan ontkracht. In plaats daarvan riep Vermeeren wetenschappers, militairen, media en vooral politici op om hun geheimen over buitenaards leven prijs te
Het spectaculaire, heldere licht boven Noorwegen is voer voor een vurig debat. Is het een teken uit de ruimte, een natuurfenomeen of een mislukte raketproef? (Foto: ANP)
geven. Daardoor was er tijdens de lezing geen strijd tussen een wetenschapper en de believers in de zaal, maar ging de lezing er meer over hoe een wetenschapper een believer werd. Vermeeren leek vooral overtuigd door getuigenissen van een aantal vooraanstaande astronauten over hun ervaringen met ufo’s en aliens. Neem de Amerikaanse astronaut Buzz Aldrin – de tweede man op de maan. In 2005 vertelde hij over de waarneming van een ufo, een ver-
Wie naar een lezing van een wetenschapper over ufo’s gaat, verwacht een scepticus die het bestaan ervan ontkracht klaring die hij overigens later weer introk. De lijst met gerespecteerde wetenschappers die ‘wat gezien hebben’ is lang. Ook de legendarische raketspecialist Wernher von Braun en astronaut Edgar Mitchell van Apollo 14 klapten uit de school. De meest fascinerende getuigenis is van Paul Hellyer, voormalig Canadees minister van Defensie. Hij verklaarde dat Amerika bewust niet vertelt dat er contact met aliens is. “Buitengewoon schokkend”, zei Vermeeren. Ook benadrukt Hellyer
dat veel van ‘onze technologie’ buitenaards is. Als buitenaardse technologie worden onder meer glasvezel en vrije energie genoemd. De zaal was verdeeld tijdens de lezing. Sommigen knikten hevig als Vermeeren benadrukte dat er buitenaards leven is. Een keer werd zelfs ‘amen’ gezegd. Maar er waren ook hoofdschuddende sceptici. Om mensen te overtuigen is bewijs nodig en juist daar ontbreekt het aan. Vermeeren denkt dat het bewijs er is, maar dat het niet in de openbaarheid komt. Dat komt door de cover up van media, politici en industrie. Want met alien-technologie is olie overbodig en het klimaatprobleem zo opgelost. Toch vreemd dat de media berichtgeving tegenwerkt als Vermeeren veel interviews laat zien, die onder meer zijn uitgezonden door CNN. Dat samenzweerderige gedeelte van zijn lezing was verreweg het minst overtuigend. Daarnaast verkondigde Vermeeren dat aliens ons willen helpen. Maar hoe kan men dat überhaupt nagaan? Of Vermeeren de sceptische bezoekers van zijn lezing heeft overtuigd is zeer de vraag. Maar het valt te prijzen dat hij met zijn dappere lezing een ander geluid liet horen in Delft.
x www.sg.tudelft.nl
DELTA. 05 04-02-2010
11
lifestyle
de melkkoe
’Mag ik even bijladen?’ Range anxiety is de angst halverwege zonder stroom te zitten met een elektrisch voertuig. Kaalenkammen vroeg zich af of dit nu werkelijk een probleem is en nam de proef op de som met een e-Solex, ontworpen door Pininfarina. Rijden tot de accu leeg is en bij het eerste huis aanbellen: “Mag ik even bijladen?” xMICHEL HEESEN
Gerbren Andringa: “Ik moet het uniform niet aantrekken naar een feestje of er dronken mee door de stad lopen, dan ben ik mijn baan kwijt.” (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)
Reservist Gerbren Andringa (20, werktuigbouwkunde) zit sinds een half jaar bij de Nationale Reserve, onderdeel van de Koninklijke Landmacht. “Na de Tweede Wereldoorlog is in 1948 besloten voor een extra leger, waarbij mensen naast hun baan of studie reserve staan. De gedachte erachter was dat zij in geval van dreiging het land óf een cruciale plek, zoals een energiecentrale, mede beveiligen en beschermen. Tegenwoordig kan een reservist ook voor uitzending naar Afghanistan in aanmerking komen. Je werkt dan een half jaar ter ondersteuning van de militairen op de basis. Daarnaast zijn er ceremoniële taken, denk aan Prinsjesdag, en worden we ingezet bij grote evenementen als de marathon van Rotterdam of de Nijmeegse Vierdaagse. Mijn vader is vroeger een tijdje reservist geweest, waardoor ik er al bekend mee was. Na drie jaar in de supermarkt werken, wilde ik iets doen wat ik leuk vond. Ik heb me toen aangemeld. Voordat ze je aannemen, word je eerst uitgebreid getest. Als je daar doorheen komt, krijg je een auto vol uniformen, kisten, gasmasker en tenten mee naar huis en kun je je voorbereiden op de Algemene Militaire Opleiding. Dat was even afzien, ja. Zeker die week buiten overleven. Het totale trainingsprogramma loopt over vier jaar, waarbij je van alles leert. Visiteren, dat is fouilleren, patrouilleren, een object bewaken en een uitgebreide cursus EHBO. De verplichte uren kun je verder aanvullen, bijvoorbeeld om te leren klimmen in Luxemburg of om je wing te halen, een parachutebrevet voor militairen. Veel mensen vinden het grappig als ik vertel dat ik weer een middagje heb liggen schieten. Toch komt er verantwoordelijkheid bij kijken. Zodra ik mijn uniform aantrek, verander ik van burger in militair. Ik moet het uniform ook niet aantrekken naar een feestje of er dronken mee door de stad lopen. Dan ben ik echt mijn baan kwijt. Veel van de oefeningen die we doen, zijn ergens op de heide. Laatst waren we een paar dagen in Marnehuizen, in het noorden van Groningen. Defensie heeft daar een militair oefendorp gebouwd. We moesten de omgeving gaan verkennen, tenten bouwen en een verkeerssluis aanleggen, terwijl een ander peloton de vijand speelt. Vrij realistisch. Nee, er wordt dan niet met echte kogels geschoten, alleen een huls met kruit erin. Gewoon een losse flodder dus.” (IK) Bijbaan: Reservist Verdiensten: Niet exact bekend, krijgt naar rang betaald Opvallend: Vader was ook reservist
x Weet je een aparte bijbaan? Mail naar iamknubben@gmail.com
Tachtig kilometer onder Rotterdam ligt Colijnsplaat: 1563 inwoners en een Solexmuseum. Het museum stelt dertig oude exemplaren tentoon van de fiets met hulpmotor, die tot eind jaren tachtig in productie bleef. De nieuwe e-Solex is een ontwerp van Pininfarina, de Italiaanse designstudio waar ‘onze’ Lowie Vermeersch en Doeke de Walle werken. De kern van de e-Solex is een uitneembare lithium accu. Het motortrommeltje voorop is gedegradeerd tot handschoenenvakje. De Solex rijdt op de vlakke weg 25 kilometer per uur. Bergop ook. Bergaf ook: het apparaat is elektronisch begrensd. Volgens het boekje haalt een volle accu 25 tot 40 kilometer. Vertrekkend vanuit Rotterdam haalt de accu in het gunstigste geval de Haringvlietbrug. Het weer is weinig behulpzaam: het vriest en het sneeuwt. In de kou en ploeterend door de pekelsmurrie op het fietspad rijdt de e-Solex slechts twintig kilometer per uur. Pas in de warme Maastunnel heeft de accu het weer naar zijn zin. De speaker kraakt: “Mevrouw, wilt u de motor uitzetten en afstappen?” Ik doof de koplamp en rij door. Dat pikt de speaker niet. “Mevrouw. Motor uit en afstappen!” Ik fiets verder met de trappers terwijl de speaker nog wat onverstaanbaars kraakt. Via een nieuwbouwwijk van
Van boven naar beneden: Ploeteren door de pekelsmurrie; bijladen in een winkeltje langs de N489; rijden in de Maastunnel.” (Foto’s: Hans Stakelbeek/FMAX)
Barendrecht voert de rit naar de Heinenoordtunnel. Die is zo steil dat de Solex ruim boven de limiet komt. Links en rechts racen wielrenners voorbij. Omhoog trekt de accu het niet meer. Fietsend bereik ik de bewoonde wereld: een Belgisch ogend woonhuis met bruine rolluiken. Een vrouw van voor de oorlog opent de deur. Met de accu in de hand en de adapter paraat stel ik haar de hamvraag: “Mag ik even bijladen?” De vrouw kijkt wantrouwend. Zodra ze in het apparaat een Solex herkent, klaart haar gezicht op. Grinnikend gaat ze me voor naar een schuurtje: het washok. De accu volladen duurt acht uur. Na twintig
minuten wachten in de kou, heb ik er genoeg van. Drie kilometer verder is de accu weer leeg. Dankzij een vals plat haal ik een tankshop langs de N489. Zo volgt om de paar kilometer een tussenstop. Het is vijf uur als ik Numansdorp voorbij ben en de Haringvlietbrug zie liggen. De zon is bijna onder, het museum al een uur dicht.
x Kaalenkammen is een samenwerking tussen fotograaf Hans Stakelbeek en architect Michel Heesen. Kaalenkammen ‘presenteert gevraagd en ongevraagd haar kijk op de stad, het landschap en veranderingen in de samenleving.’ www.kaalenkammen.nl
time out
Delft Blue(s) Voor de twaalfde keer alweer staat het Bluesfestival voor de deur. Het recept is onveranderd. Sinds de eerste editie is het Delft Bluesfestival uitgegroeid tot een festival van formaat. Ruim 25 duizend bezoekers worden verwacht op het ‘De Koninck Bluesfestival’. Het is inmiddels dan ook het grootste indoor bluesfestival van Nederland. Vanwege de recessie hebben veel festivals de neiging om een stapje terug te doen in omvang. Zo niet het Delft Bluesfestival. Met 55 optredens, verdeeld over 28 locaties in Delft, is het een grotere happening dan ooit. Barrelhouse, Keith Dunn Band, Big Blind, Jeroen Sweers Boogie Woogie Band, Fried Bourbon. Dat is slechts een greep uit de top-acts die het festival dit jaar naar Delft brengt. Wellicht niet de meest bekende namen bij het grote publiek, maar de ware blues liefhebber weet ze
zeker op waarde te schatten. Er is ook ruimte voor echte Delftse blues; Groover, de Delftse Studenten Jazzvereniging, verzorgt zaterdagavond een bluesnight (vanaf 22.00 uur, De Klok). Bluesadepten kunnen hun favoriete optredens alvast online uitzoeken in het festivalprogramma. Als de bovengenoemde artiesten je niks zeggen, kun je ook gewoon op de bonnefooi gaan. Op tientallen locaties in Delft, van de Oude Jan tot Speakers, en van Kobus Kuch tot Vlaanderen is op de vrijdag- en zaterdagavond van alles te beleven. Dit weekend kun je in Delft simpelweg niet om de blues heen. (EvO)
x
Delft Blues festival, 5 en 6 februari op diverse locaties. Gratis. Zie www.delftblues.nl
DELTA. 05 04-02-2010
12
reportage
Ondernemen voor “Het was heel spannend welk project zou winnen”, zegt William Walhout, lid van het studententeam dat duizend euro won op de einddag van de minor international entrepreneurship & development. Negen teams presenteerden vorige week hun internationale projecten op het gebied van ondernemerschap. xMIRANDA PIERON Na de laatste presentatie worden de studenten de zaal uit gestuurd. De jury, bestaande uit drie ondernemers en een docent, krijgt een half uur de tijd om te besluiten aan welk project ze de cheque van duizend euro wil schenken. Met een drankje evalueren de studenten alle presentaties en speculeren over welk project zal winnen. De minor international entrepreneurship & development is vorig jaar voor het eerst van start gegaan en is een initiatief van het Delft Centre for Entrepreneurship (DCE). Het interfacultaire onderwijsprogramma trekt studenten van alle faculteiten. Er is onder studenten veel animo om projecten te doen op het gebied van duurzaam ondernemen en ontwikkelingssamenwerking vanuit technologisch perspectief. Het maximum van vijfenveertig studenten was dan ook al na twee dagen bereikt. Esther Blom van het DCE snapt waarom de minor zo populair is: “De studenten krijgen
de kans om echte projecten voor echte opdrachtgevers met echte resultaten te doen, waar ook echt iets mee gebeurt. Daarnaast gaat het om actuele onderwerpen.” Na een half uurtje nemen de vijfenveertig gespannen studenten weer plaats in de zaal en wachten hoopvol op de uitslag van de jury. De jury heeft gelet op veel aspecten. Hoe is technologie gebruikt? Hoe innovatief is het plan? Zit het ondernemersplan goed in elkaar? Hoe
De windmolen ontzout zeewater door een proces van omgekeerde osmose wordt met andere culturen rekening gehouden? Wat is het toekomstperspectief? “Het was moeilijk kiezen”, zegt juryvoorzitter Han Wijns van Yes!Delft, “maar uiteindelijk hebben we een top drie samengesteld van de projecten die volgens ons de meeste potentie hebben.”
Focus onVision “De derde plaats is voor een project met een sterke presentatie en een goed ondernemersplan: Focus onVision”, zo maakt juryvoorzitter Wijns vervolgens bekend. Studententeam Students 4 Vision, bestaande uit Rianne Houba, Anne Graas, Dorine Poelhekke en Mark Schipper, hield zich het afgelopen half jaar bezig met dit project. De opdracht was om het distributievraagstuk op te lossen zodat de bril ‘focusspec’ succesvol kon worden geïntroduceerd in Ghana. “Een miljard mensen op de wereld hebben een oogcorrectie nodig, maar kunnen een simpele oplossing als een bril niet betalen of hebben geen toegang tot een spe-
Toekomstvisie op de waterwindmolen. (Illustratie: Floris Wiegerinck)
cialist of opticien”, vertelt Houba. “De focusspec kost vijf Ghana Cedi, dat is ongeveer tweeënhalve euro.” De sterkte van de brillenglazen is gemakkelijk zelf aan te passen door
twee lenzen ten opzichte van elkaar te verschuiven en kan variëren tussen +0,5 en +4,5 en -1 en -5. Het team schreef een businessplan voor stichting ‘Focus onVision’ om
de focusspec, ontworpen aan de TU Delft door Frederik van Asbeck, te verspreiden binnen Ghana. Dit deden ze vanuit Nederland. Ze analyseerden de slechtziendheid in Ghana, legden contacten en wierven fondsen. Komende zomer vertrekken ze zelf naar Ghana om een pilot te starten en scholen te bezoeken om docenten en kinderen bekend te maken met de focusspec.
Er is veel animo voor projecten op het gebied van ontwikkelingssamenwerking vanuit technologisch perspectief
De cheque van duizend euro ging naar ‘Fresh water from the sea’. V.l.n.r.: Tom van de Beek (StrawberryEarth), BehnamTaebi (TBM), Liselotte den Ouden, Floor Govers, Hilke Frankmolle, William Walhout, Job Nijs (Yes!Delft) en Han Wijns (ex-directeur–IT KPN). (Foto: Esther Blom)
Het team eindigde niet alleen als derde, maar sleepte ook een extra prijs in de wacht. Eén van de aanwezigen, Arnold Verschuyl, deed op persoonlijke titel een schenking van duizend euro. “Daar zijn we natuurlijk ontzettend blij mee”, zegt Houba. “We willen een educatieve film maken om de Ghanese bevolking te informeren. Daar kunnen we deze
DELTA. 05 04-02-2010
13
reportage
een betere wereld graden Celcius. Haal je hem uit de zon, dan begint het snelle afkoelingsproces, tot net onder het vriespunt”, legt Girjasing uit. Dat het afkoelen zo snel gaat en dat de temperatuur in de box lager wordt dan de omgevingstemperatuur komt door de koelvloeistof, waarvan het recept nu nog geheim is. De koelkast blijft minimaal twaalf uur koud. Elke dag moet de box opnieuw in de zon worden gezet om het proces op
Het recept van de koelvloeistof is nu nog geheim gang te houden. Het is de bedoeling dat ijs, dat in de koelkast is gevormd, de producten koud houdt terwijl de box tijdelijk in de zon staat. Het prototype is intussen gemaakt en door tests zal de komende tijd duidelijk worden of het ontwerp naar tevredenheid werkt.
fen en exploiteren. “Zogenaamde ‘directing units’ stellen sets samen, waar alles in zit wat de ondernemers nodig hebben, zoals een stuk land, educatie en de windmolen. De ondernemer kan de set in vijf jaar afbetalen met het geld dat hij verdient door het drinkwater dat hij met de molen produceert aan consumenten te verkopen”, legt Govers uit. De studenten hadden wel gedacht dat ze kans zouden maken op de eerste plaats. “Het was heel spannend”, vertelt Walhout achteraf. “Toen we niet de derde en tweede plaats hadden, hoopten we natuurlijk dat onze naam zou worden genoemd voor de eerste plaats.” Komende zomer gaat het team naar Somaliland om een uitgebreid marketingonderzoek te doen en voorbereidingen te treffen voor de eerste onderneming. “De duizend euro komt dus goed terecht”, voegt Walhout toe.
Fresh water
TU-studente Wietske Koers, in Ghana aanwezig voor een ander project, helpt Students 4 Vision met het testen van de focusspec. (Foto: LinhDinh)
bijdrage heel goed voor gebruiken.” Verschuyl had maar één eis: “Laat me over een jaar even weten hoe het met het project gaat.”
Solarbear “De tweede plaats is voor een project waar over tien jaar veel over wordt gesproken, maar vandaag nog niet. Het heeft misschien wel de meeste potentie van alle projecten, maar het concept moet nog bekend worden op de markt.” Juryvoorzitter Wijns heeft het over de Solarbear. De Solarbear is een koelkast die werkt op zonne-energie, ontworpen voor ontwikkelingslanden waar elektriciteit schaars is en zon meestal in overvloed beschikbaar. “Wereldwijd leven zo’n 1,6 miljard mensen zonder toegang tot elektriciteit, laat staan betrouwbare koeling. Dit betekent een vergrote kans op gezondheidsproblemen door het eten van bedorven voedsel”, meldt Bharti Girjasing, één van de studenten uit het Solarbear team.
Terwijl Solarbear studenten Job Veltman en Ismail Osman in Nederland werkten aan een marketingplan voor de Solarbear, vertrok Girjasing met teamgenoot Sandeep Mahabir naar Suriname. Ze verbleven daar ruim drie maanden om een
masterstudenten Leonard Schurg en Jonas Martens, bestaat uit een koelelement in een isolerende box. “Als de box in de zon staat, warmt hij heel snel op tot ongeveer honderd
“De eerste plaats en de cheque van duizend euro is voor een project waarvan we denken dat een hele grote impact zal hebben”, licht juryvoorzitter Wijns de keus voor het winnende project toe. “De waterwindmolen van ‘Fresh water from the sea’.” Het afgelopen half jaar heeft het vierkoppige team, bestaande uit Hilke Frankemolle, Liselotte den Ouden, Floor Govers en William Walhout, een businessplan geschreven om de waterwindmolen op de markt te brengen in Somaliland. De windmolen, ontworpen door TU-studenten van de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen, ontzout zeewater door een proces van omgekeerde osmose. “Schoon drinkwater kan hiermee goedkoop worden geproduceerd, een stuk goedkoper zelfs dan het water dat nu wordt gebruikt”, legt Frankemolle uit. Het studententeam heeft een plan bedacht waardoor ondernemers in ontwikkelingslanden een waterwindmolen aan kunnen schaf-
De sterkte van de brillenglazen is gemakkelijk zelf aan te passen haalbaarheidsonderzoek te doen en uit te vinden op welke manieren de Solarbear op de markt gebracht zou kunnen worden. ‘We werden gebeld door een geïnteresseerde die meteen tien Solarbears wilde kopen. Jammer dat we nog niet zo ver zijn’, meldde Girjasing half november op de Solarbear weblog. De koelkast, ontworpen door TU-
Het Solarbear koelelement. (Illustratie: Leonard Schurg en Jonas Martens).
x www.focus-on-vision.org www.solarbearproject.nl dce.youngzaphod.org
DELTA. 05 04-02-2010
14
service
Aankondigingen Algemeen Paddentrek Over circa vier tot zeven weken gaan de padden weer trekken. De Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging afdeling Delfland (KNNV) zoekt minimaal 200 mensen om op verschillende locaties deze dieren over te zetten. De locaties liggen in Delft, Pijnacker, Ypenburg, Leidschenveen en Bleiswijk. Ook ouders met kinderen of verenigingen zijn welkom. Opgeven voor 10 februari. Opgeven bij Geert van Poelgeest 015-2610048, per email afdelingDelfland@knnv.nl. Kijk ook op www.knnv.nl/afdelingDelfland. Vrijwilligerswerk Op zaterdag 6 februari organiseert SIW Internationale Vrijwilligersprojecten een informatiemarkt over het zomeraanbod 2010. De informatiemarkt vindt plaats in De Kargadoor, Oudegracht 36 te Utrecht van 13.3016.30 uur. Toegang is gratis. Congres Spoorzone Op maandag 19 april zal er een congres worden gehouden over de Spoorzone. Diverse sprekers zullen belichten hoe de Spoorzone gebruikt zal kunnen worden. Entree bedraagt 10 euro per persoon. Aanmelden kan via www.aanmelder.nl/ delft_bouwt_aan_je_toekomst. Bij het kaartje zijn lidmaatschap van het WeSD en twee consumpties inbegrepen. Studium Generale • Maandag 8 februari, 20.15 uur Betinne Vriesekoop spreekt over het ‘Dagelijk leven in China’. Zij doet verslag over haar ervaringen hoe het is om in China te wonen en te wer-
ken. Het Prinsenhof, ingang Oude Delft 183, Delft - toegang gratis. • Dinsdag 9 februari, 20.15 uur Lezing ‘Pseudoherinneringen: ons geheugen bedriegt ons’ door Marko Jelicic. Ons geheugen wordt weleens vergeleken met een dvd-recorder. Gebeurtenissen zouden worden opgeslagen in het brein en later weer als exacte kopieën van deze voorvallen voorbij trekken. Maar is dat wel zo? Het Meisjeshuis, Oude Delft 112, Delft - toegang gratis. • Woensdag 10 februari, 20.15 uur - Lezing ‘Jules Verne: Visionair voorspeller of Victoriaans verteller? In deze lezing wordt het werk van Jules Verne in het juiste perspectief geplaatst, waarbij wordt ingegaan op zijn doelstellingen, zijn interesses en zijn werkwijze. DOK, Vesteplein 100, Delft toegang gratis.
Student and Career Support Informatie Bij Student and Career Support kun je terecht voor een bezoek aan een studentendecaan, een studentenpsycholoog, het Career Centre met studiekeuzeadviseurs en loopbaanadviseurs, en het Informatiecentrum. Voor de studentenpsychologen geldt dat het eerste contact loopt via het Open Spreekuur op dinsdag- of donderdagochtend van 11.30-12.30 uur. De studentendecanen en de loopbaanadviseurs houden een inloopspreekuur op dinsdag van 11.30-12.30 uur en de studiekeuzeadviseur op donderdag van 11.30-12.30 uur. Het Informatiecentrum (begane grond) is geopend van 9.00–17.00 uur.
Webspace nodig? Er is documentatie beschikbaar over WO- en HBO-opleidingen, arbeidsmarkt, studie- en beroepskeuze, buitenlandse studies, enz. Bij de balie, telefonisch of via de email kun je een afspraak maken met een van de medewerkers. Bezoekadres: Jaffalaan 9a (ingang Mekelweg); tel. 0152788004. e-mail: studentandcareersupport@tudelft.nl website: www.studentandcareersupport.tudelft.nl Workshops Zie voor het totale aanbod www. smartstudie.tudelft.nl. Sociale Vaardigheden Leer voor jezelf op te komen, meer ontspannen gesprekken te voeren en effectiever met anderen om te gaan in de training Sociale Vaardigheden. Aanmelden en meer informatie op www.smartstudie.tudelft.nl.
mensen die drie maal een half jaar bij een woningcorporatie willen werken en daarnaast een intensief opleidingsprogramma volgen. Meer informatie is te vinden op www.talentinhuis.nl. WorkNtravel WorkNtravel is een jong bureau dat bemiddelt tussen vrijwilligers/stagiair(e)s en bedrijven. WorkNtravel is op zoek naar Nederlandse stagiair(e)s die stage willen lopen in Suriname. Meer informatie via info@ bluefrogtravel.net.
Traineeprogramma: ‘Talent in Huis’ Datum: september Voor dit programma werft Plateau jonge afgestudeerde
Ma t/m do geopend van 18.0019.30 uur. Tijdens het hockeyseizoen ook op zondag geopend van 18.00-19.00 uur. Dagelijks daghap maaltijd, op ma., di. en do. ook een luxe maaltijd. Alle maaltijden zijn inclusief soep. Daghap 3 euro, luxe 4,10 euro.
Sociëteit De Bolk Buitenwatersloot 1-3 Onze open eettafel is geopend ma. t/m do. De maaltijd begint om 18.30, waarna er gezamenlijk gegeten zal worden. Vegetariërs en groepen wordt verzocht (voor 14.00 uur) te bellen. De prijs voor de maaltijd is 4,00 euro, inc. soep en toetje.
Koornbeurs Voldersgracht 1 Om mee te eten bij de eettafel van de Koornbeurs moet je je even inschrijven. Dit kan op www.koornbeurs.nl/eettafel tot 14.00 uur op dezelfde dag. We eten elke dag om 18.30 uur.
Deze manier van eten is tijdelijk, maar nog steeds erg gezellig en lekker. Eettafel geopend ma. t/m vr. van 17.30-19.30 uur. Basismaaltijd 3,60 euro, soep 0,30 euro, toetjes v.a. 0,30 euro, fruit v.a. 0,40 euro. Inl. www.koornbeurs.nl/ eettafel.
Tyche Oude Delft 123 Eettafel geopend van 18.0019.30 uur. Basis 3,50 euro, luxe 4,30 euro, xluxe 4,80 euro. Dagelijks soep. Vegetarische variant beschikbaar. English menu available: www.delftschestudentenbond.nl.
Sint Jansbrug Oude Delft 50-52 Ma. t/m vr. geopend van 17.3019.30 uur. Dagschotel (incl. salade) 3,40 euro, fruit 0,25 euro, toe 0,30 euro, luxe toe 0,85 euro, bier en fris 1,10 euro. Het menu staat ook op www.jansbrug.nl. Open from Monday to Friday from 17.30-19.30 hrs. Daily dish
H & J Uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJsel T (010) 451 55 10 F (010) 451 53 80 E delta@henjuitgevers.nl
Announcements x
Delta Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek “Aankondigingen” in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: delta@tudelft.nl. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten. Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.
(incl. salad) 3,40 euro, fruit 0,25 euro, dessert 0,30 euro, beer and soda 1,10 euro. Find the complete menu at www.jansbrug.nl.
Thursday 4 February Soup: Bean soup. Main: Baklava with pasta and a mixed salad. Veg.: Stuffed zucchini.
Wolbodo Verwersdijk 102
Tuesday 9 February Soup: Chicken or vegetable soup. Main: Hamburger with mushroomsauce, mash pot and mixed vegetables. Veg.: Vegaburger.
Dinsdag 9 februari Soep: Kippen- of groentesoep. Basis: Hamburger met champignonsaus, stamppot peen/ui en gemengde groenten. Veg.: Vegaburger. Woensdag 10 februari Soep: Soep met visballetjes / groentesoep. Basis: Gevulde aubergine met bonen en vlees, asinan en witte rijst. Veg.: Gevulde aubergine. Dessert.
x www.eettafels.tudelft.nl
14:02
Voor advertenties bel met:
General Lunch lecture On Friday 9 February dr.ir. Paul Breedveld of the Faculty Mechanical, Maritime and Materials Engineering will give the lecture ‘Movable tool tip: bio-inspired instruments for keyhole surgery’ from 12.30-13.30h at the Cultural Centrum, Mekelweg 10. Sign up before 8 February via secretariaat-T&DO@tbm. tudelft.nl. International Student Church Students of all denominations are invited to our ecumenical service every Sunday at Raamstraat 78, 11.30 hrs follo-
Donderdag 4 februari Soep: Bruine bonensoep. Basis: Baklava met pasta en gemengde sla. Veg.: Gevulde courgette.
14-05-2004
Neem contact op met Hennie de Ruyter of met Mireille van Ginkel voor nadere informatie
Eettafels Alcuin Oude Delft 55-57
H&J Uitgevers_2x70_zw-w
International Office Het International Office, Jaffalaan 9a, is op werkdagen geopend van 9.00-17.00 uur. Je kunt ook vragen stellen via internationaloffice@tudelft.nl of telefonisch (015-2788012) een afspraak maken.
Online huurprijs check Is jouw huurprijs redelijk? Check www.huurcommissie. nl voor meer informatie en om helderheid te krijgen over huren en geschillen tussen huurder en verhuurder. Plateau Plateau is kennis- en managementontwikkelaar. Ze trainen, coachen en leiden kader en topkader in de vastgoedsector op in (maatschappelijk) ondernemerschap, stedelijke vernieuwing en leefbaarheid, (vastgoed) management, organisatieontwikkeling en communicatie.
Gratis Windows Server 2008 web hosting en .nl domeinnaam Ga naar: http://www.gratiswindowshosting.nl
Wednesday 10 February Soup: Soup with fishballs/vegetable soup. Main: Stuffed aubergine with beans and meat, asinan and white rice. Veg.: Stuffed eggplant. Dessert. Soup is served at 18.30h. Everyday meat, vegetarian and vegan. Everyone is welcome. A meal costs 4,00 euro. www. wolbodo.nl
wed by tea/coffee. The services are led by the chaplains Reverend W. Stroh and Father Avin, and are supported by student leaders. More information on www.iscnetherlands.nl.
Student and Career Support Information The student psychologists and the central student and careers councilors are located at Jaffalaan 9A. Office hours: Monday-Friday from 9.00-17.00 hrs. You can direct your inquiries or make an appointment at the Front Office or by phone: 0152788004. For an initial appoint-
ment with one of the student psychologists you should first come to one of the open office hours: Tuesdays and Thursdays from 11.30-12.30 hrs. The open office hours of the Student and Career counselors are on Tuesdays from 11.30-12.30 o’clock. More information on www.studentandcareersupport.nl. International Office The International Office, Jaffalaan 9a/visitor’s entrance at Mekelweg, office opening times Monday to Friday 9.00–17.00 hrs. Appointments and enquiries can be made by email: internationaloffice@tudelft.nl or by phone: 015-2788012.
Studentenactiviteiten Studieverenigingen
Studentenverenigingen
Gezelschap Practische Studie Op woensdag 10 februari vindt het diesfeest van Practische Studie plaats in Lorre. Voor meer informatie: www. ps.tudelft.nl voor meer informatie.
DSR Proteus-Eretes Op 27 en 28 februari worden de Van Oord winterwedstrijden verroeid op de Schie bij Delft. Zie voor meer informatie www. winterwedstrijden.nl.
Overige VSV ‘Leonardo da Vinci’ Op dinsdag 16 februari zal Anousheh Ansari, de eerste vrouwelijke ruimtetoerist en zakenvrouw van het jaar 2000 in de VS, een lezing geven op de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek. Zie voor meer informatie www.vsv.tudelft.nl. Op vrijdag 19 maart zal het lustrumfeest ‘Airbase: Blacklight District’ van VSV ‘Leonardo da Vinci’ plaatsvinden. Vanaf 22.00 uur treden onder andere William Shagspeare, Steven Quarre en Lasgo op. Mijnbouwkundige Vereeniging In april 2010 zal de Halflustrumweek plaatsvinden van de Mijnbouwkundige Vereeniging. Het hoofdevenement van de week is een internationaal symposium met als thema ‘How smart technology pushes today’s limits’. Zie www.lustrum-mv.nl voor meer informatie.
SIFE Delft Looking for something new? Students in Free Enterprise Delft offers you the opportunity to combine social entrepreneurship with your academic knowledge. With the support of companies like Unilever, Heineken, HSBC, KPMG, Schiphol and Philips we create projects to help people all around the world. Do you also have a head for business and a heart for the world? We are looking for new participants now! Check www. sifedelft.nl or mail your motivation to info@sifedelft.nl. Innovatie Challenge De Club van Maarssen nodigt studenten en young professionals uit om met innovaties te komen voor Deltametropool Nederland tijdens het Olympisch jaar 2028. Een prijs van 10.000 euro wordt uitgereikt op
het World Congress on Information Technology op 25-27 mei. Zie www.clubvanmaarssen.nl/ innovatiechallenge voor meer informatie. Nacht van de Fooi Dit jaar vindt de Nacht van de Fooi plaats op 5 juni. De Nacht van de Fooi is een dag en nacht waarop horecagelegenheden in heel Nederland hun fooi kunnen afstaan aan door ons geselecteerde goede doelen. Deze doelen zijn uiteenlopend en verspreid over heel de wereld. Voor Delft kun je op dit moment solliciteren om stedelijk bestuur te worden. Voor aanmelding kun je mailen naar fleur@nachtvandefooi.nl. Voor meer informatie zie www.nachtvandefooi.nl. Landelijke Studenten Vakbond De LSVb is op zoek naar enthousiaste studenten die de rechten van studenten willen behartigen. Heb jij zin om je een jaar lang in te zetten voor studenten en veel ervaring op te doen als bestuurder? Solliciteer dan voor 1 maart voor het LSVb bestuur. Voor meer informatie zie www. lsvb.nl/nieuwbestuur.html of stuur een e-mail naar zoekcolsvb@gmail.com.
Pag
DELTA. 05 04-02-2010
15
Opinie/boeken
‘The Newest Science’ not so new? The 04-2010 issue of the Delta featured an article by Thomas Homer-Dixon ‘De Nieuwste Wetenschap’ (‘The Newest Science’ [1]). While I found the article well written and thought-provoking, I disagree with its conclusions and would like to present an alternative view. xJan Lipfert In his article Homer-Dixon examines the master science of our times, i.e. the ‘dominant scientific discipline of a historical epoch’ that has likely ‘produced the most spectacular discoveries and technologies’. He argues that while chemistry was the
master science of the 18th and 19th and physics that of the 20th century, ecology will be the master science of the 21st. This prediction is based on his observation that the mechanical world view, originally based in Newtonian physics and extended to the social and economic sciences in the second half of the 20th century, is increasingly inadequate to describe an ever more complex world. Systems like fish populations or the financial economy (to use his examples) show properties that make them difficult to describe with simple causal models of a few variables. Homer-Dixon concludes that we need a new scientific paradigm, based on ideas rooted in ecology and complex adaptive systems theory. These new approaches, according to him, are more ‘messy’, exhibit ‘causal openness’, accept ‘unknown unknowns’, and might not even ‘truly qualify as a theory, in a strictly scientific sense’. What Homer-Dixon fails to see, in my opinion, is that some of the very properties of complex systems that according to him make them unfit
for a physics-like description were in fact first discovered and understood in the physical sciences: nonlinear behavior, feedback control, and bi-stability, are all well-known to physicists (and engineers alike) and areas of active research. The theory of complex adaptive systems - that Homer-Dixon favors - was developed in no small part by the physicist/computer scientist John Holland and physics Nobel laureate Murray Gell-Mann. Gell-Mann proposed the quark model of subatomic matter and wrote an accessible account of his quest to understand both the simple (particles and symmetries in high energy physics) and the complex (evolution, language, thinking) [2]. Another theoretical physicist and Nobel laureate, Robert Laughlin, is one of the leading advocates of emergence as a key scientific principle [3]. However, my point is not that we (or physics, for that matter) already have all the answers. My point is that we should not stop trying to pursue them! The fact that simple explanations have failed us in some
areas means, in my mind, that we need better models, not that we should give up modeling. It is like in the famous Einstein quote: Make everything as simple as possible, but not simpler. On a side note, I would pose that the current financial crisis (and quite possibly the depletion of cod fisheries in North America) can teach us more about human greed and misaligned incentives than about failures in modeling. I agree with Homer-Dixon that we should make our systems more resistant, build in resilience. But to this very end it is crucial to make quantitative models in order to identify which variables make a system most vulnerable. Physics achieved its dominance by developing accurate and predictive theories that, importantly, enabled powerful technologies. At the heart of it is the ‘physical method’ of mathematical modeling and comparison to quantitative empirical observation and experiment. I do believe that biology (not just ecology) has the potential to become the master science of the 21st century,
but only by embracing the physical method. This method, when applied ethically, has served us well in the past and will continue to do so in the future. Jan Lipfert studied physics and economics in Heidelberg (Germany), Uppsala (Sweden), and Illinois (USA). During his PhD in physics at Stanford University he specialized in theoretical and experimental biophysics. Currently, he is a post doc and Veni fellow in the new department of bionanoscience at the TU Delft.
x [1] Thomas Homer-Dixon ‘The Newest Science’ (2009) (www.homerdixon.com/download/ the_newest_science.pdf) [2] Murray Gell-Mann The Quark and the Jaguar: ‘Adventures in the Simple and the Complex’ (1995) [3] Robert B. Laughlin ‘A Different Universe: Reinventing Physics from the Bottom Down’ (2005)
Leren van instortingen Waarom storten bruggen en gebouwen soms in? Frans van Herwijnen geeft in zijn boek ‘Leren van instortingen’ antwoord op deze vraag en bespreekt welke belangrijke lessen je hieruit kunt trekken. xJaap Wardenier De auteur begint met een discussie over de belangrijkste hulpmiddelen van de constructeur en de belangrijkste oorzaken van calamiteiten zoals ouderdom, natuurlijke oorzaken en constructieve fouten. Hij komt daarbij tot de conclusie dat te laag voorgeschreven belastingen zelden de oorzaak zijn terwijl de voorschriften in omvang en opzet steeds complexer zijn geworden. Als voorbeeld geeft hij de voorschriften voor de windbelasting. Tussen 1972 en nu zijn die gegroeid van tien naar 163 pagina’s, terwijl de schaalvergroting in de bouw, instortingen of schades dit niet rechtvaardigen. De grotere complexiteit kan zelfs een tegengesteld effect hebben. Na het instorten van het parkeerdak van hotel Van der Valk in Tiel, het dak van Ikea in Amsterdam en het balkon van Patio Sevilla in Maastricht zijn allerlei commissies ingesteld om te evalueren welke lessen uit de recente instortingen getrokken
Woonkamers weg. Londen, 16 mei 1968. Na een gasexplosie op de 18e verdieping stortte de complete hoek van de woontoren Ronon Point in. (Foto uit boek.)
moesten worden. Hieruit kwam het voorstel voor de aanstelling van een hoofdconstructeur naar voren die verantwoordelijk is voor het gehele
bouwtraject. Dit werd echter niet door alle partijen in de bouw ondersteund en kon niet publiekrechtelijk vastgelegd worden. Daardoor is dit
voorstel naderhand afgezwakt. De auteur behandelt 26 (bijna) instortingen. Hij begint met de scheefstand van de toren van Pisa en eindigt met het bezwijken van de Werftrap in Utrecht. Dramatisch is natuurlijk de instorting van de Twin Towers in New York doordat er een Boeing 767 in vloog. Dit terwijl de kracht van de botsing kleiner was dan de maximale windbelasting waarop de gebouwen zijn berekend en de gebouwen bovendien berekend waren op een inslag van een Boeing 707 op kruissnelheid. Van Herwijnen staat uitgebreid stil bij de officiële lezingen van de oorzaak van de instorting maar besteedt ook aandacht aan de kritiek hierop en waarnemingen die hier niet mee overeenstemmen. Veel vragen zijn bij deze instorting nog onbeantwoord gebleven. Vandaar dat nog steeds wordt aangedrongen op het instellen van een onafhankelijke internationale commissie van deskundigen vanuit verschillende disciplines. Naast bovengenoemde zeer bekende gevallen komen diverse andere instortingen aan de orde zoals de Tacoma Narrows Bridge (1940), de woontoren Ronan Point (1968), de Millennium bridge in Londen (2000) en de terminal 2E van de luchthaven Charles de Gaulle, Parijs (2004). Bij ieder project wordt de constructie beschreven, de wijze en omstandigheden voor en tijdens de instorting, de oorzaak en de lessen die eruit geleerd kunnen worden. Vaak is het een combinatie van factoren
waarbij de menselijke factor een maatgevende rol speelt. Dit boek met veel illustraties is dan ook een ‘must’ voor iedere architect en constructeur maar is ook bijzonder interessant voor eenieder die geïnteresseerd is in techniek. Prof.dr.ir Jaap Wardenier is emeritushoogleraar gebouwen en civieltechnische constructies van de faculteit Civiele techniek en Geowetenschappen.
x
F. van Herwijnen, 'Leren van instortingen – waarom bruggen en gebouwen soms instorten en hoe dat is te voorkomen!' Bouwen met Staal, € 37,50.
DELTA. 05 04-02-2010
16
service
Wetenschapsagenda Alle promoties, intree- en afscheidsredes vinden, tenzij anders vermeld, plaats in de Aula van de TU, Mekelweg 5, Delft. Vrijdag 5 februari * A System for the Acquisition and Analysis of Image Sequences to Model Longitudinal Driving Behavior. Promotie van F. Karimi Nejadasl, MSc. Promotoren: prof.dr. M. Menenti en prof.dr.ir. S.P. Hoogendoorn. 10.00 uur. * The Extended Nyboer-Zernike diffraction, theory and its
applications. Promotie van ir. S. van Haver. Promotoren: prof. dr.ir. J.J.M. Braat en prof.dr. H.P Urbach. 12.30 uur. * Intreerede van prof.dr. C.P. van Beers, faculteit Techniek, Bestuur en Management. 15.00 uur. Maandag 8 februari * A Knowledge Intensive Approach to Computer Vision Systems. Promotie van drs. N.J.J.P. Ketelaars. Promotoren: prof.dr.ir. L.J. van Vliet en prof. dr.ir. J.L. Top. 10.00 uur. * Design strategy structural
concrete in 3D, focusing on transparency in force results and sequential analysis. Promotie van ir. A. de Boer. Promotoren: prof.dr.ir. J. Blaauwendraad en prof.dr.ir. J.C. Walraven. 12.30 uur. * PHA Production in Aerobic Mixed Microbial Cultures. Promotie van K. Johnson, DiplomIngenieurin. Promotor: prof. dr.ir. M.C.M. van Loosdrecht. 15.00 uur. Dinsdag 9 februari * Development of an Environmental Impact Assessment and
Minimaatjes Decision Support System for Seawater Desalination Plants. Promotie van S. Lattemann, MSc. Promotoren: prof.dr. G. Amy en prof. T. H枚pner. 10.00 uur. * Rejection of Emerging Organic Contaminants by Nanofiltration and Reverse Osmosis. Promotie van V.A. Yangali Quintanilla, MSc. Promotor: prof.dr. G. Amy. 12.30 uur.
AC-HOP de vakbond voor Universiteitspersoneel. Voor informatie kijk dan op www. AC-HOP.nl. Stichting Delftse Natuurwacht zoekt vrijwilligers voor het begeleiden van activiteiten met kinderen van 8-14 jaar. www. natuurwacht.nl, 015-2783086 of j.f.m.molenbroek@tudelft.nl.
Spelregels minimaatjes. Minimaatjes zijn niet toegankelijk voor het bedrijfsleven. Voor commerci毛le aanbiedingen en advertenties: H&J Uitgevers (adres in colofon). Minimaatjes zijn maximaal 200 tekens lang. Inleveren v贸贸r vrijdag 14.00 uur via e-mailadres delta@ tudelft.nl.
Gegevens voor deze rubriek kunt u doorgeven via e-mail: delta@tudelft.nl.
COLLECTANTEN GEVRAAGD! 7 T|m 13 fEbRuARi 2010 www.amnesty.nl/collecte of bel (020) 626 44 36
AmNESTY
iNTERNATiONAL
Eindelijk echt
tijd
gevonden
Buddy Netwerk zet zich in voor mensen met een ernstige, chronische en/of levensbedreigende ziekte, zoals kanker, MS of Hart-en Vaatziekten. De impact van de ziekte op iemands sociale en emotionele leven is groot, soms te groot. Word nu buddy en vergroot de wereld van een ander en ook die van jezelf. Simpelweg door er eens per week een paar uur voor de ander te zijn.
Word ook buddy ! www.buddynetwerk.nl of bel 070-3649500
verschijnt onder verantwoordelijkheid van de directie Marketing & Communicatie
TU DELft voorlichting
DELTA. 05 04-02-2010 service 17
DELTA. 05 04-02-2010
18
Delta in English
Delft icon TU Delft staffers Bob Ursem and Marco Waas are two of the nine people nominated for the title, ‘Delft Icon 2010’, Delft municipality has announced. Ursem, the director of TU Delft’s Botanical Garden and employee of the faculty of Applied Sciences, was nominated for his 'meritorious efforts in testing fine particle magnets'. Waas, dean of the 3mE faculty and chairman of YesDelft, was especially nominated for his efforts on behalf of YesDelft. The other nominees for the title include: Ehsan Turabaz of Ikea; Rutger de Graaf of Deltasync;
Joris Kleinveld of Auxilium; Ciar Holstein, a aerospace engineering student at InHolland University; Gerwin Hoogendoorn of Senz Umbrellas; Francine Houben of Mecanoo architects; and Nina Voets of Stichting Ciccionina. The winner will be announced on 1 March 2010.
Pay pal
Blue moon
TU Delft is processing and paying invoices twice as quickly as in 2006/07, when it took an average of 59 days to process an invoice. At present, the TU processes invoices within thirty days after reception; moreover, invoices are paid on average after 23 days, compared to 47 days previously. “The number of invoices being paid within the specified time period is increasing”, confirms Fred Rens, a TU Delft financial manager.
As part of a cost-saving initiative aimed at reducing the United States’ fiscal deficit, president Barack Obama has scrapped US plans to return astronauts to the moon. The new plan put forward by president Obama this week kills off the costly constellation program of new rockets and spacecraft initiated under the previous Bush administration. Obama officials said the constellation program was behind schedule, over budget, a waste of resources and less important than other space investments.
TopBob goes for gold When the two-man Dutch bobsled team races down Whistler mountain during the Vancouver Winter Olympics, they’ll be doing so in a bobsled named ‘TopBob’, which features a new aerodynamics package developed and tested at TU Delft. xKURIAN KATTUKAREN
pÉpette
With only milliseconds separating winners from losers in the Winter Olympics bobsled competition, a bobsled’s drag is critical. In short, the lower the bobsled’s air resistance, the higher the bobsled team’s podium position. Nando Timmer, an assistant professor of aerodynamics at TU Delft’s faculty of Aerospace Engineering, is once again involved in helping Dutch Winter Olympians achieve glory. Timmer was a co-developer of the revolutionary ‘Nagano strips’, the performance-enhancing, aerodynamic strips of zigzag-shaped material added to Dutch speed-skating racing suits at the 1998 Winter Olympics in Nagano, Japan. This past experience fuelled Timmer’s drive to help lower the aerodynamic drag of ‘TopBob’, the Dutch two-man Olympic bobsled. TopBob’s aerodynamic development involved some ten days of three one-third scale models testing in TU Delft’s low-speed wind tunnel, followed by two days of full-scale testing at German-Dutch
Wind Tunnels (DNW) LST-facility. One of the solutions chosen by Timmer’s team was to build the bobsled front bumper as a wing with symmetrical airfoils, which Timmer says takes advantage of the “lower air resistance of symmetrical airfoils”. Although international bobsled competition rules considerably restrict a bobsled’s external shape and dimensions, leaving little room for aerodynamic innovation, Timmer is nonetheless satisfied with TopBob’s development, which, owing to the aerodynamic shaping, leaves TopBob looking like a hammer-head shark, but a shark that Timmer jokingly says “only eats gold, silver or bronze!” The TopBob competing in Vancouver is the first bobsled in InnoSportNL’s long-term project aimed at produ-
‘A shark that only eats gold, silver or bronze’ cing world-class, all-Dutch bobsleds for the 2014 Winter Olympics in Sochi, Russia. The project brings together DSM, the supplier of the light-weight composite materials TopBob is made of; Eurotech, an international metal industry supplier that also supplies the TopBob race mechanics; Modesi, for engineering services and CFD calculations; and the three Dutch TUs: Delft, Eindhoven and Twente. The original project plan was to have the bobsled ready for the 2014 Olympics, but thanks to the fantastic results achieved during development and testing, the project was fast-tracked and a sled built to race at the Vancouver games. TopBob is a watershed project for
The hammer-headed TopBob takes off. (Photo: TopBob)
the Dutch bobsled team: for the first time they have a sled capable of competing against the sport’s traditional giants: Germany, Switzerland, the United States and Canada. Remarkably, the Dutch two-man bobsled team finished in third place at last month’s World Cup event in St. Moritz, and that impressive finish has the Dutch bobsled team believing they can win an Olympic medal in Vancouver. Which would be quite a sporting coup for a country without mountains, and one in which TU Delft can rightly be proud. With hordes of Oranje supporters cheering them on, Dutch Olym-
pic skaters will race for glory at the Vancouver Olympics wearing advanced speed-skating suits developed by the KNSB (the Netherlands’ national skating association). And once again, in keeping with TU Delft’s history of developing lowdrag speed-skating suits, TU Delft researchers have contributed to the aerodynamic design of the new KNSB suits. Timmer, and dr. Leo Veldhuis, an associate professor of aerodynamics at the faculty of Aerospace Engineering, have lent their considerable aerodynamic expertise to the development of this new suit,
after having helped cause a revolution at the 1998 Nagano Winter Olympics with the development of the then revolutionary, but now ubiquitous, ‘Nagano strips’. This new KNSB racing suit replaces the Nike Swift skin suits that the Dutch team had worn for the past eight years. The Dutch skaters were unhappy with the fit of the Nike racing suits, but with Nike failing to promptly respond to the skaters’ complaints, the KNSB was forced to develop an alternative. The development of the new suit was an allDutch team effort: Sportconfex, a Dutch sport clothing manufacturer, tailored the suits; dr. Jos de Koning, of the Vrije Universiteit Amsterdam, supplied the biomechanics knowledge; and Veldhuis and Timmer provided the aerodynamics expertise. “The end result is indeed a completely Dutch suit”, Veldhuis says, that “is sure to at least match the best Nike suits currently available to other nations.” Veldhuis does however add that the new Dutch racing suit will only have an “incremental” effect, compared to the revolutionary effects of the ‘Nagano strips’ in 1998. Nevertheless, in a sport where milliseconds matter, even incremental improvements can mean a lot.
19
DELTA. 05 04-02-2010
Delta in English
Innovation
Vici grant
Bionanoscience
Model UN
Feedback
Which technology developed at TU Delft has the most commercial potential? On Friday, February 5, from 13.20-18.30 hours, six teams will present their technological inventions during the ‘Turning technology into business’ event. Some of the new inventions being presented include, innovative building materials, propulsion technology and multi-bubble technology. At around 18.00 hours, the jury will announce the winner at YesDelft. The event will be held in the Wim Crouwelzaal, at the faculty of Industrial Design Engineering.
The Netherlands Organization for Scientific Research (NWO) has awarded a Vici grant to professor Nynke Dekker, of the bionanoscience department (Kavli Institute of Nanoscience). Dekker will receive 1.5 million euro for the development of techniques in which individual molecules can be observed inside a living cell. This could potentially lead to researchers gaining a better understanding of DNA’s copying mechanism, which could have important applications in cancer research.
TU Delft’s Executive Board is interested in purchasing the so-called ‘K-building’, which is a former TNO building situated in the ‘courtyard’ of the faculty of Applied Sciences (AS) on the Mekelpark/Van der Waalsweg. If purchased this building would become the home of the new AS department, Bionanoscience. The Executive Board believes this building is an ideal location for bionanoscience, as the building already contains laboratories and cleanrooms. The asking price for the building is 690,000 euro.
Adil Malih will participate in the Model United Nations, held at Harvard University from February 11-14. “Harvard’s Model UN is the oldest and most prestigious”, says the sixth-year student of offshore engineering at 3mE. The 28-member student delegation representing the Netherlands will be required to defend Russia during the fake UN proceedings. Malih began preparing for the event in September, attending lectures in politics, economics and diplomacy, as well following courses in public speaking, negotiation and lobbying.
If you’d like to comment on anything appearing on the English Page or on a university-related matter, or if you have a question or suggestion for us, send your emails to d.mcmullin@tudelft.nl. We welcome all feedback from our readers. Letters intended for publication should include your name and be no longer than 350 words. This edition of Delta is also available online at www.delta.tudelft. nl, where you can also access the English Page archive.
Rocket science the student way Back in September 2001, six enthusiastic aerospace students decided to apply their knowledge of rocket science in practice, by launching the amateur rocket society Dare (Delft Aerospace Rocket Engineering). Now, just eight years later, Dare has grown into a 100+ member society with around twenty launches per year, including that of the record-breaking Stratos rocket, which set the European altitude record. xOLGA MOTSYK Dare began with a dream that students could build and fly rockets. As the history goes, a small, cardboard rocket built by students swiveled out of control and crashed far from its intended landing site. It was decided then that if TU Delft aerospace engineers could design aircraft and project satellites, they should definitely be able to design and build rockets that fly and land instead of swivel and crash. A few months later, the Dare committee was officially founded. Dare’s first big project was the Delft eXperimental-1 (DX-1) rocket. Launched in 2002, DX-1 reached an altitude of one kilometer and was successfully recovered. Even though, at this point, the Dare committee had achieved its original goal, the rocketeers, encouraged by their success, decided to proceed to more advanced projects. Steven Engelen, who worked on the DX-1’s design and electronics: “Since DX-1 was a complete success, with all systems working well, we wanted to go to the next level.” Thus, the Advanced Propulsion group was born, with its goal to design and build a liquid propulsion system. At the same time, each new academic year saw an influx of new Dare members, to whom it was crucial to pass on the basic rocket-building knowledge. “The idea was to first create a base of competent people who could then go on to more advanced projects”, says Mark Uitendaal, who designed the DX-1’s motor. “The perfect way to achieve this was
At Dare’s evening workshops, student members are hard at work building the next-generation Stratos II rocket. (Photo: Hans Stakelbeek/FMAX)
with an SRP, or ‘Small Rocket Project’.” The SRP requires new members to design and build a rocket around a ready-made motor, which teaches them the basic principles of rocketry. This initiative eventually evolved into the ‘Scrambled Egg’ competition, in which rockets had to carry a payload — a raw egg — safely to apogee and back. In SRP’s first year, only one rocket was launched, but by spring 2009, there were nine SRP teams participating in the competition.
Big dreams In the CanSat competition, high school students build soda cansized ‘satellites’ that a Dare-built rocket then deploys to an altitude of one kilometer. The idea originally came from Japan, where, in 2005, Engelen was presenting the Dare Deimos liquid propellant project at the International Astronautical Congress. During the congress, he attended a CanSat presentation being given to Japanese teams, and he immediately thought the project seemed like a perfect new endeavor for TU Delft’s rocketeers. “I spoke with the ESA Education Board representatives, and they agreed it would be a great idea if Europe finally joined the com-
petition - back then only US and Japanese teams competed”, Engelen recalls. “So the Netherlands became the first country in Europe to do CanSat.” Engelen then spoke with associate professor, Chris Verhoeven, about starting up the project with TU Delft’s support. Within a
In the CanSat competition, high school students build soda can-sized ‘satellites’ year, the first CanSat prototype was launched. Today, the CanSat competition is hugely successful, with dozens of Dutch high school teams participating each year. The 2010 version of the CanSat launcher, the V6, is capable of deploying six CanSats simultaneously. This year 18 lucky winners (out of 40 participating teams) will get to launch their soda-pop satellites on the V6.
Bigboy The Stratos rocket, which in March 2009 set a new European altitude record in amateur rocketry, began
with an unrealized rocket motor. “The Bigboy motor was designed in 2006 for an earlier Dare project that was subsequently scrapped”, says Uitendaal, the Stratos project leader and Bigboy’s creator. “It was a shame to abandon such a nice motor, so I began fantasizing about what could be done with it: the Bigboy alone could take us up to 5 km, while adding an extra stage would take us to 8 km. But the ultimate goal was to go higher than 10.7 km, the European altitude record at that time.” To achieve this goal, however, radical measures were required. A new, lighter and more powerful motor was designed based on the Bigboy, and combined with a monocoque fuselage structure and cluster of four powerful boosters: the Stratos was born. Following the success of the Stratos rocket, Delft’s rocketeers have now set their sites on a bigger prize. The new ambitious Stratos II project, due to be launched in 2012, will literally take Dare to the next frontier: with a scientific payload, the Stratos II is set to go to 50 kilometers, but with a slightly modified design, the rocket could easily reach space at an altitude of 100+ kilometers. This project however requires revo-
lutionary design and new Dare technology, and currently there are five rocket projects within Dare focused on developing Stratos II - one small step at a time. The students behind Stratos II are extremely motivated but they cannot do it alone: “A project of this proportion needs the university’s involvement”, Uitendaal says, “because the amount of time it consumes is mindboggling; it should be segmented and incorporated into the curriculum in various projects and minors, so that students actually have time to work on it. Otherwise the project runs the risk of losing momentum and running off-course.”
x dare.lr.tudelft.nl projectstratos.nl
DELTA. 05 04-02-2010 achterkant
00 20
de fiets van Naam: Louise Vlot (19, TN) Merk: Batavus Gekocht voor: €600 Opvallend: Ziet eruit als nieuw Op haar dertiende kreeg Louise Vlot haar huidige fiets van haar ouders. ”Om mee naar school te gaan, zo’n twaalf kilometer ver.” De fiets ziet er nog als nieuw uit. Tijdens de vele jaren dat Vlot de fiets gebruikte om van haar woonplaats Hardinxveld naar school in Gorinchem te fietsen, heeft het rijwiel weinig te lijden gehad. Nu gebruikt ze de fiets in Delft. Delft blijkt echter een zwaardere omgeving om te overleven. “Mijn voorwiel werd al vrij snel gestolen”, legt Vlot uit. “Daar heb ik wel van geleerd, ik zet hem nu dubbel op slot.” Toch heeft Vlot niet te klagen over haar inmiddels zes jaar oude fiets. “Alles doet het, behalve het licht en de versnellingen.” En daarmee scoort haar fiets voor Delftse begrippen bovengemiddeld. (EvO)
as in olde times
Singing for Leo The Delft butcher shop, Leo van Vliet, on the Oude Kerkstraat, is a wellknown establishment in Delft city centre, especially for students. Or in any case for the students residing at Brabantse Turfmarkt 21, the ‘nicest huysch (house) in Delft’ and a Virgilian stronghold, where twelve students live. For the past year, this student house has a new tradition, explains Roy Hopmans, a resident. “One time all the housemates took the youngest guy in the house with us to Leo the butcher’s shop, where we then had him announce that he was the youngest guy in our house and he must sing a song for Leo. The shop was full of customers. Leo just stood there grinning: o what fun, he said.” The joke grew into a tradition. “Each time all the housemates go together. And there’s also a little performance made of it, which is very funny. We always go to Leo’s at midday, because that’s when his shop is full of people buying sandwiches.” The victim who must sing can choose the song himself. One of the most popular is the two-line song, ‘Leolicious’, whose refrain is ‘Leo Leolicious, Leo Leolicious’, rhyming with delicious. “They can also take props along to make a real performance of it, like, for example, a toy xylophone, which the guy can play while he sings. One time we also did the polonaise dance. Sometimes the guy is really nervous, like our last two performers, who’d even rehearsed their little dance routine.” Roy and his housemates hope this tradition will last: “So that when we come back in ten years time, the tradition will still be going strong. Perhaps it’ll even evolve to include magic acts or other theatricalities.” (JT/DM)
Louise Vlot: “Alles doet het, behalve het licht en de versnellingen.” (Foto: Richard van ‘t Hof)
merel segers
Delftse vrouw
Kriep
Meat and music for ‘Leolicious’. (Photo: Hans Stakelbeek/FMAX)
Een Delftse vrouw is een meisje dat te lang is blootgesteld aan de Delftse man. Ik heb er nooit in geloofd. Ze zou arrogant zijn, veeleisend en onmogelijk om te versieren. Wat een onzin. Ik woon al vijf jaar in Delft en ben toevallig hartstikke lief. Althans, dat dacht ik tot vorige week zaterdag. We gaan naar een typisch Delfts feest. Redelijke muziek, jongens en drankjes. Dansend als een malle vermaak ik me prima. Dan is hij daar ineens, vastberaden jongen nummer één. Hij hangt om me heen waardoor ik al snel genoeg van hem krijg. Ik negeer hem en hij druipt af. Hetzelfde lot ondergaan nummer twee en drie die hun geluk bij mij beproeven. Het punt is, feestjes gaan voor mij om het dansen. Jongens ontmoeten prima: spreek me aan op straat, in de UB of in de trein en ik zal vriendelijk reageren. Maar op feestjes wordt geen kostbare danstijd verspild. Terug op het feest wacht jongen nummer één op mij,
maar ik zwaai en verdwijn. De volgende middag krijg ik een berichtje. Hij heeft me digitaal opgespoord en vraagt me mee uit. Mijn antwoord: ‘Nee, liever niet.’ Hij stuurt een bericht naar mijn vriendinnetje: ‘Ik wilde alleen iets met haar gaan drinken om haar te leren kennen, ze leek me superleuk.’ De ideale schoonzoon zou je zeggen. In een perfecte wereld zou ik zwichten voor deze lieve jongen. Ik zou een geweldige date met hem hebben, razend verliefd worden en voor eeuwig en altijd gelukkig zijn met elkaar en onze acht kinderen. Maar de realiteit is dat ik hem behalve opdringerig ook woest onaantrekkelijk vind. En nog belangrijker, welke sukkel vindt mij nog steeds leuk als ik hem eerst negeer en daarna afwijs. Oh nee, het zal toch niet... Ik ben een Delftse vrouw!