Delta TU Delft

DELTA. 22 24-06-2010

weekblad van de technische universiteit Delft

>DELTA 23 Zomervakantie

>07 Atlas

>08 Kernenergie

>12 Medisch gereedschap

De eerstvolgende Delta verschijnt in verband met de zomervakantie weer op donderdag 26 augustus.

Mededelingen voor dat nummer kunnen worden ingeleverd tot vrijdag 20 augustus.

A new exploration has begun. Not around the globe or towards distant galaxies, but into the living cell by way of the world’s most advanced electron microscopes. Delta met with two of the initiators of the Netherlands Centre for Electron Nanoscopy: professors Peter Peters and Henny Zandbergen.

Als Nederland nu investeert in kernenergie, heeft dat grote gevolgen voor toekomstige generaties.

Hun belangen moeten daarom meewegen bij het kiezen van de vorm van kernenergie. Dat stelt techniekfilosoof ir. Behnam Taebi in zijn proefschrift. “Ik mis de ethiek in de discussie.”

Tijdens het vak medical device prototyping leren studenten communiceren met medici om vervolgens instrumenten voor hen te ontwerpen én te bouwen. “Dat apparaat kan ook mooi dienst doen als martelwerktuig.”

01

>19 English Diversity As one of six Dutch students participating in the 2010 Kauffman Global Scholars Program in the United States, MSc student, Mei Ling Tan, has just returned from a six-month journey of work and study at some of America’s and the world’s leading companies and universities.

TUDELTA.22

Van duizenden kilometers kaarsrechte weg door de Australische Outback naar een Japans parcours vol haarspeldbochten. Het Nuon Solar Team doet behalve aan de tweejaarlijkse race voor zonnewagens in Australië, deze zomer mee aan de Japanse wedstrijd op het Suzuka Formule1-circuit. Het team presenteerde vorige week donderdag haar nieuwe wagen, de Nuna 5. De wagen is wat sterker dan zijn voorgangers omdat hij door het

bochtige parcours meer krachten te verduren krijgt. “Ook zijn we onze rijstrategie aan het herzien en zijn we op dit moment aan het berekenen hoe hard we de bochten kunnen nemen”, vertelt teamlid Jesper Wentink. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

DELTA. 22 24-06-2010

02

nieuwsinterview

‘Studenten een stem geven’ TUdelta.22 > Jaargang 42 Delta is het informatie- en opinieblad van de TU Delft, verzorgd door een journalistiek onafhankelijke redactie.

> Redactie

Frank Nuijens, (hoofdredacteur), Katja Wijnands, Dorine van Gorp, (eindredactie), Saskia Bonger, Tomas van Dijk, Erik Huisman, Connie van Uffelen, Jos Wassink (verslaggeving).

> Medewerkers

Willemijn Dicke, Robbert Fokkink, Jorinde Hanse, Dap Hartmann, Auke Herrema, Richard van 't Hof, Christian Jongeneel, David McMullin, Anna Noyons, Edgar van Os, Arjanna van der Plas, Daan Schuurbiers, Jimmy Tigges, Stephan Timmers, Ellen Touw, Robert Visscher, Pascale Warners, Martine Zeijlstra.

> Foto‘s Sam Rentmeester/ Hans Stakelbeek (FMAX).(info@fmax.nl) > Vormgeving Kummer & Herrman, Utrecht > Lay-Out Liesbeth van Dam > Mededelingen Martin Kers (m.kers@tudelft.nl) > Redactieraad Ir. S. Rozendaal (voorzitter), prof.dr Jeroen van den Hoven, prof.dr.ir. F.W. Jansen, J. Op Den Kelder, mr. J.J. M.Kok, R.H.G. Meijer, T. Niks, prof.dr.B.J. Thijsse, ir. M. Persson, dr.ir.

C. Vermeeren > Redactie-adressen Universiteitsbibliotheek Kamer 0.18-0.28 Prometheusplein 1 2628 ZC Delft Postbus 139 2600 AC Delft Tel. 015-278 4848 E-mail: delta@tudelft.nl www.delta.tudelft.nl > ISSN 0169-698x > Druk

Zesdejaars student technische natuurkunde Jurriaan Peeters stuurt binnenkort een brief met handtekeningen aan het college van bestuur, omdat hij zich zorgen maakt over de afdeling multiscale physics.

Waarom denk je dat?

“Ik denk dat studenten bij natuurkunde kijken naar wat ze uiteindelijk met hun studie kunnen doen. Als ze zien dat het een brede opleiding is, kan dat een belangrijke factor zijn bij hun keuze. Een brede studie is belangrijk en een deel van die breedte verdwijnt nu.”

xConnie van Uffelen Waarom ben je bezorgd?

“De afdeling multiscale physics (msp) verzorgt heel technische onderwerpen voor zowel bachelor- als mastereindprojecten. Naar ik heb begrepen wil het college van bestuur msp opknippen en onderbrengen bij andere afdelingen als scheikunde of de faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Technische Materiaalwetenschappen (3mE). Dat maakt deze afdeling en bepaalde technische projecten veel minder zichtbaar voor studenten natuurkunde. Het technische karakter van de studie dreigt hierdoor te vervallen. Een andere afdeling van natuurkunde waar studenten bij konden afstuderen was systems & control. Nu dat niet meer bij natuurkunde zit maar bij 3mE, zie je dat bijna geen natuurkunde-

Jurriaan Peeters: “Als multiscale physics moeilijk zichtbaar wordt, zullen veel studenten natuurkunde het niet kiezen.” (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

student dat nog kiest.”

Is het niet gewoon een kwestie van goede voorlichting?

“Ik denk dat het niet meer aantrekkelijk is voor studenten als het niet meer ‘natuurkunde’ heet. Goede voorlichting is moeilijk. Ik denk dat het voor deze studenten het beste is als het bij technische natuurkunde zit.”

Het college van bestuur (cvb) vindt het noodzakelijk is om de activiteiten op het gebied van de stromingsleer en procestechnologie meer te bundelen en daardoor beter zichtbaar te positioneren. Daarom worden de afdelingen process & energy (3mE) en multiscale physics deels

geïntegreerd. Wat vind je daarvan?

“Ik vind het heel moeilijk om daar als student wat over te zeggen. Ik weet dat in het buitenland stromingsleer bij mechanical engineering zit. Waar het mij om ging is studenten natuurkunde een stem te geven bij een belangrijke beslissing als deze. Ik denk dat veel studenten voor technische natuurkunde kiezen omdat het een technisch karakter heeft. Als een groot deel moeilijk zichtbaar wordt, zullen veel studenten het niet kiezen. Je zult allereerst een afname zien van studenten die deze richting kiezen.

Later zul je zelfs een afname van eerstejaars studenten zien.”

Waarom is afstuderen bij msp zo interessant voor studenten technische natuurkunde?

“Omdat onderwerpen van msp heel dicht bij de maatschappij en bij het bedrijfsleven staan. Veel procestechnologische bedrijven, zoals Shell en Akzo, zijn geïnteresseerd in het onderzoek dat msp doet.

Ook klimaatonderzoek en zo’n BPolieramp, of die aswolk: dat is echt belangrijk.”

Hoeveel handtekeningen heb je al opgehaald?

“Iets meer dan tachtig. Na drie dagen – vóór een tentamenperiode – is dat best aardig. Ik ga nog even door tot volgende week en hoop er tweehonderd te halen.”

Wanneer heb je je doel bereikt?

“Ik wil minimaal honderd handtekeningen halen en ik hoop dat het cvb de stem van studenten toch nog eens mee gaat nemen in zijn afweging over de toekomst van multiscale physics.”

van der duin

Business model

Wegener Nieuwsdruk Twente, Enschede

> Oplage 12.000 > Advertenties H&J uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJssel Tel. 010-451 55 10 Fax 010-451 53 80 E-mail:delta@henjuitgevers.nl www.linkmagazine.nl > Abonnement Een abonnement kost 37,50 en kan elk moment ingaan. > HOP Delta werkt samen met het Hoger Onderwijs Persbureau Hein Cuppen, Bas Belleman, Thijs den Otter Tel. 071-523 6151 Fax 071-523 2138 E-mail hop@xs4all.nl > Copyright Delta Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen, schema‘s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken, in enigerlei vorm of wijze.

Toch maar weer over geld. Op een informatiebijeenkomst bij TBM over de ‘herijking’ en ‘flexibilisering’ werd gemeld dat het BTA-systeem (Begeleiding Toepassing Allocatiemodel) is afgeschaft en dat, totdat er een nieuw verdeelsysteem is, de lumpsum op een andere manier wordt verdeeld.

Voor het komende jaar houdt dat in dat de decanen het geld alloceren over de afdelingen en daarbij een bedrag inhouden voor de bezuinigingen.

Overigens is BTA-geld geen Monopoly-geld. En als dat toch zo is, gaat de rector waarschijnlijk akkoord met mijn voorstel om het BTA-geld van 2009 voor mijn sectie te vertienvoudigen.

Het staat eenieder natuurlijk vrij om extra tweede en derde geldstroom te realiseren. Altijd handig als je prijs stelt op onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek. Dat wil zeggen, als je gevrijwaard wilt blijven van de nukken en dwalingen van het universiteitsmanagement. Houd dan wel rekening met gepikeerde decanen omdat ze geen invloed op je sectie hebben.

‘Untouchable’ zijn in een universiteit is lovenswaardig, maar soms moet je dan ook ‘invisible’ kunnen zijn.

Het is een interessante situatie. De TU Delft wordt de eerste organisatie ooit die (grotendeels) geen business model heeft. Dat is nieuw. Nu was het business model altijd ondoorzichtig. Zo heb ik meegemaakt dat mijn sectie er eerst zeer slecht voor stond, maar na een informatief gesprek met de afdeling financiën toch weer niet (en andersom). En bij mijn vorige werkgever (KPN) was er vaak verschil van mening over waarmee men het geld werd verdiend. Maar een organisatie bevolkt met werknemers die niet weten wat ze moeten doen om goed te doen, is uniek.

Natuurlijk biedt dit kansen. Geen enkele rechtgeaarde academicus accepteert een opdracht zoals die gegeven is. In dit universitaire waste-

land geldt gelukkig niet het recht van de sterkste, maar wel dat van de creatiefste. Het lek zit boven. Dit is het moment voor iedere TU Delftenaar omdat dat te doen wat zijn intrinsieke motivatie hem opdraagt. Weg zijn de monetaire ketenen en de financiële prikkels die ons dwingen om meer artikelen te produceren dan ons lief is en om lang van stof te zijn zodat we altijd een artikel schrijven van meer dan vier pagina’s. Ook kunnen we nu weer met een gerust hart studenten laten zakken voor tentamens zonder de bezwaarde blikken van onderwijsdirecteuren en zonder het akelige dilemma van meer geld versus hogere onderwijskwaliteit. En uiteindelijk draait het toch om (ik heb het eerder geschreven): goede dingen doen.

Goed onderzoek en onderwijs zonder aanzien des persoons en zonder geldelijk besef. Dat is uiteindelijk het enige echte business model.

Overigens is er ook een ander interessant business model. De Universiteit van Cambridge heeft bekend gemaakt dat ze de eerste niet-Amerikaanse universiteit is die meer dan £1 miljard heeft afgedwongen bij haar voormalige studenten. Dit business model kan natuurlijk uitgebreid worden naar dode alumni. Bedelen bij de levenden (NWO, etc.) kunnen we wel, ben benieuwd of we dat ook op de eeuwige jachtvelden kunnen. Maar al die hyperintelligente TU Delftenaren moeten dat kunnen. Immers, 'If you’re so smart, why aren’t you rich?' Ik bedoel maar.

Patrick van der Duin is toekomstonderzoeker bij de sectie technology, strategy and entrepeneurship van de faculteit Techniek, Bestuur en Management.

DELTA. 22 24-06-2010

Medezeggenschap Na maanden onenigheid over de medezeggenschap rondom de bezuinigingen, zijn de ondernemingsraad (or) en het college van bestuur (cvb) eruit. Volgens or-voorzitter Dineke Heersma is afgelopen maandag afgesproken dat ‘alle onderwerpen langs de onderdeelcommissies (odc’s) gaan en dat die hun adviezen doorkoppelen aan de or’. Grote synergieplannen komen direct op de tafel van de or. “Voor deze onderwerpen hebben wij de odc’s nodig voor de inhoud. Tenslotte leven zij in die beheerseenheid.” De or wilde in

eerste instantie dat de hele operatie ‘herijking’ als één grote reorganisatie behandeld zou worden.

Dat zou tot grote vertraging kunnen leiden, ook voor onderdelen waarover overeenstemming bestaat. Het cvb wilde juist vaart maken door de medezeggenschap per faculteit en voor de universiteitsdienst apart te regelen, dus met de onderdeelcommissies. De or vreesde zo het overzicht te verliezen.

Weg uit or

Tevredenheid

Sonja Cox, de enige promovendus in de ondernemingsraad, legt aan het einde van het jaar haar taken als or-lid neer. Ze wil zich gaan toeleggen op het schrijven van haar proefschrift. Cox wil begin 2012 promoveren op ‘(benaderingen voor) stochastische partiële differentiaalvergelijkingen’, in de vakgroep analyse bij de afdeling wiskunde (EWI). Wie haar gaat opvolgen is nog niet helemaal duidelijk.

In principe is het de volgende op de kieslijst van haar fractie, Democratisch Beleid.

De tevredenheid over de universiteitsdienst (UD) is in twee jaar gestegen van 6,7 naar 7. Dat blijkt uit het dit jaar gehouden tevredenheidonderzoek. Daarmee lijkt het vorig jaar gestarte verbeterprogramma Opmaat zijn vruchten af te werpen. Doel is in drie jaar een waardering van 7 te krijgen.

Vrijwel alle onderdelen van de UD scoorden hoger dan in 2008.

De TU-bibliotheek is koploper met 7,8. De grootste winst boekte Finance & Control, dat van 6 naar 6,7 ging. F&C-directeur Mariëlle Vogt is trots op de stijging, maar

Centrale registratie van incidenten Medewerkers en studenten kunnen diefstal binnen de TU per 1 september via de website melden in een centraal registratiesysteem. Dat was tot nu toe technisch niet mogelijk. xConnie van Uffelen De TU voert met ingang van 1 september één centraal registratiesysteem in voor incidenten als diefstal, ongevallen, bedreiging en hacking.

Daarmee is beter te zien wat er op verschillende faculteiten gebeurt en wordt voorkomen dat bijvoorbeeld één en dezelfde diefstal meerdere keren staat geregistreerd.

Manager integrale veiligheid Ron Massink hoopt dat medewerkers en studenten gesignaleerde incidenten vervolgens ook echt melden.

“De motivatie om aangifte te doen is niet zo hoog. Bij spoed natuurlijk wel 112 bellen.”

Massink heeft geen indicatie dat er momenteel meer wordt gestolen dan vorige jaren, maar weet wel dat diefstal vooral plaatsvindt op plekken met grote concentraties mensen. Plaatsen waar je gemakkelijk in- en uitloopt en waar wat meer feesten en manifestaties plaatsvinden. Als voorbeeld noemt Massink de aula. “Ook bij de faculteit

Zweten op de verdediging

03

Nieuws

Bouwkunde komt diefstal wat meer voor.”

Openbare ruimtes die ogenschijnlijk van niemand zijn, zo legt Massink uit, nodigen uit tot criminaliteit. “Bij een faculteit als Elektrotechniek, Wiskunde & Informatica heb je dat minder. Luchtvaart- & Ruimtevaarttechniek is ook een goed voorbeeld. Daar heb je veel kantoren en verschillende soorten ruimtes. Als mensen zich verantwoordelijk voelen voor het gebied waar ze zijn, valt het op als er mensen lopen die ze niet kennen.”

Massink propageert dan ook dat mensen zich verantwoordelijk voelen voor een gebied rondom hen met een omtrek van 25 meter. “Als je ziet

‘Iedereen spuugt op sociale controle, maar het werkt wel’ dat er gestolen wordt: meld het. Al die cirkels van 25 meter maken de universiteit in haar geheel veiliger.”

Dat verantwoordelijkheidsgevoel is een onderdeel van het concept Crime Prevention Through Environmental Design (CPTED) dat Bouwkunde momenteel invoert.

Een ruimte hoort daarbij zodanig te zijn ingericht dat duidelijk is dat die ruimte van iemand is, legt Massink uit. “Denk aan een hoek waar je gezamenlijk koffie drinkt, zorg voor zicht op de gang, zorg voor veilige activiteiten: zet bijvoorbeeld een

Je promotie verdedigen is een zweterige aangelegenheid, zeker op de tweede dag van de zomer. Doctor ingenieur Richard Lakerveld (links) wist dinsdagochtend niet hoe snel hij uit zijn rokkostuum moest komen. Op de parkeerplaats achter de aula verdween het ding snel weer in een koffer. Lakerveld promoveerde op kristallisatietechnieken om stoffen te scheiden. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

kopieerapparaat op de gang. Lok criminaliteit niet uit: zet dure apparaten niet neer waar geen toezicht is. Iedereen spuugt op sociale controle, maar het werkt wel.”

Massink wil geen cijfers noemen over het aantal diefstallen binnen de TU. “Als ik dat doe, word ik de volgende dag gebeld dat het cijfer te hoog of te laag is.” Toch stond er onlangs op de website van studievereniging I.d dat er in het afgelopen jaar naar schatting al tachtig tot negentig laptops onvrijwillig van eigenaar waren gewisseld bij de faculteit Industrieel Ontwerpen (IO).

Dat getal zegt Massink niets. Facilitymanager Paul Uiterdijk kan het ook niet bevestigen: “Het aantal geregistreerde gevallen vanaf januari ligt tussen de tien en twintig. Niet alleen laptops, ook mobieltjes.”

Volgens Uiterdijk heeft het te maken met de ‘huiselijke sfeer’ bij IO. “Studenten ontwerpen gezellig met elkaar in een studio en laten hun tas staan als ze even naar het toilet gaan. Ze gaan er vanuit dat anderen even opletten. Als ze terugkomen is bijvoorbeeld hun iPod verdwenen.”

Vorig jaar werd in samenwerking met de facultaire studentenraad een bewustwordingsactie gehouden.

“Twee oud-rechercheurs hebben we als bezoekers door de faculteit laten lopen en acteerden dat ze dief waren”, zegt Uiterdijk. “Ik heb het meegemaakt dat zo’n rechercheur een laptop weghaalde en medestudenten er niets van zeiden.”

verwachtte die wel. “De nadruk in het onderzoek ligt op het shared service centre. Dat heeft met de klanten de hoofdprocessen verbeterd, zoals het uitbetalen van personeelsdeclaraties en inkoopfacturen. Daarnaast begint het programma Klantgericht werken vruchten af te werpen. Motto is 'aaaien': Aandacht, Actie ondernemen, Afspraak is afspraak, Initiatief tonen, Energie uitstralen en Nazorg.”

‘ Beste mensen verlaten TU’ Werknemers met de beste papieren verlaten de TU, nu ze door de ‘herijking’ al maanden lang moeten vrezen voor hun baan. Dat denkt hoogleraar economie van innovatie Alfred Kleinknecht.

Kleinknecht vindt het begrijpelijk dat mensen massaal solliciteren als ze lang niet weten of ze ontslagen zullen worden. “Ik vermoed dat dezer weken zeker honderden sollicitatiebrieven van TU-medewerkers de deur uitgaan. De beste mensen hebben straks zo een andere baan en zijn weg. De mindere goden blijven plakken - en met die mensen moet de TU dan verder. Zo draagt een lange periode van onzekerheid bij tot kwalitatieve verdunning.”

Als het niet mogelijk is om de reorganisatie te versnellen, denkt Kleinknecht, dan rest er maar één alternatief. “Kondig als werkgever af dat er geen gedwongen ontslagen zullen plaatsvinden en doe dat op een geloofwaardige manier. Dat doe je niet omdat je zo sociaal bent.

Je doet het in je eigen belang. Je concurreert immers met andere universiteiten om talent.”

Kleinknecht was afgelopen donderdag te gast bij de ondernemingsraad (or). Daar zei hij bang te zijn dat straks één van zijn mensen naar

hem toe komt met de mededeling dat hij of zij weggaat.

De hoogleraar economie van innovatie was bij de or om te vertellen over wanneer een organisatie beter wel of niet een derde kan inhuren.

De TU huurt vergeleken met andere universiteiten veel derden in, een doorn in het oog van de ondernemingsraad.

Bij de inhuur van derden zijn volgens de zogeheten ‘transactiekosten-

‘De mindere goden blijven plakken en met die mensen moet de TU verder’ theorie’ verschillende criteria. De frequentie van de transactie moet niet te hoog zijn, de opdrachtgever moet geen investeringen hoeven doen die na het verbreken van de relatie waardeloos blijken en moet er zekerheid zijn over de kwaliteit van het product en over wie risico’s incasseert. Daarnaast moet (vertrouwelijke) kennis niet weglekken.

Er moet kortom antwoord komen op de vraag welke kosten lager zijn: interne transactiekosten (met gevaar voor hoge overheadkosten) of externe transactiekosten (met voornoemde risico’s). (SB)

DELTA. 22 24-06-2010

Nieuws

Ombudsman

Chinezen

De TU heeft per 1 september een nieuwe ombudsman voor studenten: Bart Moors. Moors is een oude bekende van de TU. Hij werkte eerder voor de dienst personeel & organisatie. “Hij is zeer innemend en vertrouwenwekkend”, zei collegelid Paul Rullmann tijdens een overleg met de studentenraad. “We zijn er heel gelukkig mee.” Moors vervult de functie parttime (0.2 fte) en volgt Wil Knippenberg op.

Met tientallen ondernemers mag YesDelft wel een succes heten, maar feitelijk is het een dwerg.

Althans, vergeleken met de aan de Fudan University gelieerde Yangpu incubator. Job Nijs was vorige week namens de Delftse ondernemersbroedplaats op bezoek bij deze grote broer in Sjanghai, waar maar liefst duizend technostarters gehuisvest zijn. Nijs en zijn Chinese collega’s hebben een uitwisselingsprogramma getekend, een soft landings programma, dat inhoudt dat bedrijven uit Sjanghai die voet aan de grond willen krijgen in Neder-

land kunnen rekenen op steun van YesDelft en dat Delftse bedrijven omgekeerd ook kunnen aankloppen bij de incubator in Sjanghai.

Binnenkort opent een startend ictconsultancybedrijf uit Sjanghai een vestiging in het nieuwe nog te openen YesDelft-gebouw in sciencepark Technopolis. Nijs, die in China ook lobbyde voor Technopolis, heeft goede hoop dat de komende jaren veel meer Chinese bedrijven zich vestigen in Delft. “Er gebeuren daar spannende dingen. China verandert van een productieland in een R&D-land.”

04

Vakantietip

Open huis

Blijf je in Nederland maar wil je je vakantie toch een tropisch tintje geven? Ga dan naar de botanische tuin van de TU. Daar begint vrijdag 25 juni een expositie over biodiversiteit. In de oranjerie wordt met tekst en beeld biodiversiteit vanuit verschillende gezichtspunten belicht. Daarnaast zijn delen van de tuin ingericht op het thema.

Het Drijvend Paviljoen ontworpen door Deltasync is zaterdag te bezichtigen tijdens de Dag van de Architectuur. Er staat een tentoonstelling over drijvend bouwen en ’s middags zijn er lezingen van betrokkenen bij de bouw. Donderdag opent burgemeester Aboutaleb van Rotterdam het drijvende bouwsel in de Rijnhaven. Het is makkelijk te vinden: vanuit het centrum de Erasmusbrug over en dan na een klein eindje aan je rechterkant.

x

Rijnhaven Rotterdam, zaterdag 26 juni, 10.00 – 17.00 uur

technostarters

Storm in een colafles Eliane Khoury is nog hoteldebotel van de Eco-Innovation Award die ze begin deze maand in Frankrijk won. Met een brede lach zegt ze: “Ja, heerlijk die prijs.” Wat de prijs voor de oprichtster van Virus Free Air (VFA) bijzonder maakt, is niet het beeldje of de duizend euro, maar de erkenning dat haar concept om lucht binnen gebouwen te reinigen effectief én duurzaam is. Het is een beloning voor eigenwijs doorzetten.

Universiteiten moeten valoriseren en de TU laat zich niet onbetuigd. Dat levert technostarters op als Senz (stormparaplu), Ampelmann (overstapplatform) en Ephicas (SideWings), maar er is veel meer. Een korte serie over TU-starters. In de laatste aflevering Virus Free Air.

xERIK HUISMAN

Eliane Khoury: “Je hebt echt geen miljoen nodig om te starten. Met een beetje improviseren kom je een heel eind.”

(Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

Het begon in 2006 voor de tv. “Het was na mijn afstuderen. In het nieuws was een verhaal over een ziekenhuis in Nijmegen waar een afdeling gesloten was vanwege een infectie-uitbraak. Ik dacht: hoe kan ik hier mijn kennis toepassen?” vertelt Khoury (32), die bij de faculteit Technische Natuurwetenschappen (TNW) biochemische technologie studeerde als aanvulling op haar studie chemische technologie aan Technion in Haifa. “Er was een verband met mijn afstudeeronderwerp: onderzoeken wat gebeurt als je één naaldje boven een plaatje onder hoogspanning zet. Het bleek dat er onder meer wind ontstaat en dat deeltjes in de lucht lading krijgen.

Dat verschijnsel wilde ik gebruiken om lucht schoon te maken.”

Khoury kreeg vervolgens tegenwind. Op het idee promoveren bleek lastig en het ontwikkelen via TNO trok haar niet vanwege de bureaucratie van een grote organisatie.

Philips had interesse, mits Khoury een prototype had. “Maar ja, als ik eenmaal een prototype zou hebben, dan kon ik het verder ook zelf wel doen. Ik ben een ondernemer.”

Ze begon daarom op zolder in Delft met weinig meer dan wat eigen geld uit eerdere onderneminkjes.

Via YESDelft volgde Khoury een cursus businessplan schrijven en

ze ging aan het werk. Doel was de zogenaamde Corona Wind Cyclonetechnologie te ontwikkelen voor operatiekamers en intensive-care afdelingen. “Het is een combinatie van een cycloon en een elektrostatische precipitator, die deeltjes afvangt. Bij onder meer zware industrieën wordt zo afvallucht gezuiverd. Maar daar jaagt een motor lucht in de precipitator. Wij willen het principe vatten in één klein systeem”, zegt Khoury, terwijl haar handen in de lucht een ruime schoenendoos afperken. Daarvoor moet de motor sneuvelen. Khoury laat de cycloon ontstaan via de elektrische lading van de naalden. “Geen bewegende delen dus, waardoor hij klein, onderhoudsarm en stil is.”

Bij gebrek aan het grote geld bij de start, leerde Khoury praktisch werken. “Je hebt echt geen miljoen nodig om te starten. Met een beetje improviseren kom je een eind. Zo gebruikte ik bij de eerste prototypes een hoesje voor een mobiel die ik op straat vond en een colafles waarin naalden werden geprikt.”

Ze leunde in die fase behoorlijk op de TU Delft. “Ik had veel aan mijn studie, een beetje aan de onderzoeksfaciliteit van de TU en veel aan de afdeling Demo, die prototypes voor me bouwde. YesDelft was ook belangrijk: als starter van de TU ben

je geloofwaardiger voor partijen.

Zonder TU-link was de eerste stap lastiger geweest.”

Inmiddels heeft Khoury enkele labschaalmodellen met een hoge efficiency, ‘beter dan de beste filters die nu in operatiekamers in gebruik zijn’. Juist op dat punt kwam de wedstrijd om de Eco-Innovation Award in beeld. De vestiging voor Delft, Rotterdam en Leiden van het duurzaamheidsnetwerk EcoMind

’Als starter van de TU ben je geloofwaardiger voor partijen’ nodigde Khoury uit mee te doen.

Dat deed ze bij uitzondering. “Het was easy and fast. Geen gedoe met businessplannen. We mochten op de handelsbeurs Environord in Lille ons idee presenteren. Het werd beoordeeld door de nationale Kamer van Koophandel, het energiebedrijf van Frankrijk en ondernemers. Belangrijk vond ik dat het ging om de combinatie innovatie, reinigingstechniek en duurzaamheid. Wij wonnen als een van de vijf beste ideeën. Ons concept is met een verbruik van 2 tot 60 watt energiezuinig. Het is ook gezond: we fil-

teren virussen, bacteriën en fijnstof uit de lucht. En het is milieuvriendelijk, want we gebruiken geen filter.

Die hoef je dus niet te recyclen. En doordat een filter ontbreekt, heb je geen aangroei en kan het systeem niet verstoppen. Het blijft dus goed werken.”

Terugkijkend constateert ze dat ze vanaf de start ‘tegen van alles opliep’. “Ik had geen benul van regels. Zakendoen in Nederland is ook anders dan in Israël. Hier overleg je zeventien keer en is de conclusie: meer overleg. In Israël onderschrijf je het principe, gaat de hand erop en doe je het papierwerk later. Dat is sneller, maar ik zeg niet dat het per se beter is. Mensen nemen hier niet zo veel risico. Dan mis je kansen. Als een groot bedrijf meteen was ingestapt, dan was mijn systeem eerder op de markt geweest.”

Door die terughoudendheid was

geld vaak een probleem. Naast haar eigen geld, haalde Khoury subsidies bijeen via innovatievouchers.

“Sinds 2009 deed ik advieswerk en werkte ik drie dagen per week bij ingenieursbedrijf Deerns.” Zo starten had voor Khoury ook charme.

“Low budget prutsen aan een prototype, je idee rondvertellen, overal mails heen sturen, sparren om feedback te krijgen. Elke dag dacht ik: wat ga ik nu doen? Ik had zero routine en voelde me een visser die zijn net uitgooit.”

Sinds 2009 is VFA geen eenmanszaak meer. Met de eerste subsidie kwamen er studenten binnen en de eerste werknemer op de loonlijst. “Mijn rol werd anders. Voor het personeel moet ik focus tonen, geduld hebben, leiden, luisteren, doen aan emotiecontrole. Dat gaat me goed af: ze noemen me hier moeder de gans.” Van die rol neemt Khoury nu afstand. “Sinds mei heb ik een projectmanager en richt ik me meer op de commerciële kant, maatwerk voor klanten en R&D. Ik laat ook de techniek niet los.” Meer dan tien werknemers wil ze niet.

In die opstelling is ze over vijf jaar ‘in Europa marktleider in luchtreiniging en binnenmilieu met buiten Nederland ongeveer twintig licentiehouders en partners en Virus Free Air is dan wereldwijd bekend’.

Naam bedrijf: Virus Free Air Startjaar: 20 april 2007 Oprichter: Eliane Khoury Product: Luchtzuiveringstechnieken en –producten Omzet: 2009: Zeventigduizend euro inclusief subsidies; 2010: ongeveer 250 duizend euro Personeelsleden: Dertien: vijf in loondienst en acht als student, stagiair of vrijwilliger

05

DELTA. 22 24-06-2010

Nieuws

Bedrijvenspiegel

Kernenergie

Futuristisch

Geschil

Ouderejaars techniekstudenten van vier universiteiten krijgen rond deze tijd de Bedrijven Spiegel in de bus. Dat is een boekwerk waarin potentiële werkgevers zich presenteren. Het is een initiatief van een groepje Delftse studenten die achttien jaar geleden vaststelden dat er een grote kloof bestond tussen studenten en het bedrijfsleven.

Het boekje wordt nog steeds door Delftse studenten gemaakt.

Ligt er helemaal geen toekomst voor kernenergie in Nederland in het verschiet, of staat de politiek alleen heel veilige centrales toe die op zijn vroegst in 2040 kunnen draaien? Over deze vragen gaat het symposium ‘Kernenergie in Nederland: vier scenario’s’ op vrijdag 25 juni in Nieuwspoort in Den Haag.

Een opblaasbare windturbine die je in je rugzak meeneemt, een gyroscoop die energie uit golven oogst en een immense parabool met een zonnepaneel waarmee in de ruimte energie opgewekt wordt.

Het is een greep uit de ideeën waar derdejaarsstudenten van Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek zich de afgelopen maanden over hebben gebogen. Donderdag 24 juni presenteren ze hun ideeën. Met deze jaarlijkse Ontwerp Synthese Oefening sluiten ze hun bacheloropleiding af.

De studentenraad (sr) heeft het college van bestuur (cvb) deze week negatief geadviseerd over een numerus fixus met gewogen loting in 2011. In een overleg met de sr zei collegelid Paul Rullmann dat beide partijen elkaar dan voor de geschillencommissie zien, maar volgens de sr hoeft dat niet. “Wij hebben adviesrecht en zullen zelf geen geschil melden”, zegt sr-voorzitter Michael van Lith desgevraagd. De sr wil in 2011 al decentrale selectie en vindt dat het cvb daar eerder over had moeten overleggen nu de uitgestelde deadline voor het aan-

Pagina 8: ‘Lastig om voor of tegen te zijn’

x

x www.bedrijvenspiegel.nl

www.kerntechniek.nl

vragen hiervan bijna verloopt. “De manier waarop het nu is gegaan is niet goed, maar studenten moeten niet de dupe worden van ons meningsverschil”, zegt Van Lith.

“Het is van belang de instroom in 2011 al te reguleren.” En dus blijft de aanvraag staan voor gewogen loting in 2011.

x www.delta.tudelft.nl/21418

Vingerscan vervangt fitnesskaart Studenten en medewerkers met een fitnessabonnement kunnen sinds kort de fitnessruimte in met hun vingerafdruk. xSASKIA BONGER Het sportcentrum voert het nieuwe deurbeleid in omdat het efficiënter is en eenvoudiger voor de bezoeker, aldus locatiemanager sport Jurgen van Dorp. Mensen met een fitnessabonnement kunnen hun kaart immers nooit meer vergeten.

Bovendien zitten ze niet meer met het probleem waar ze hem moeten laten als ze eenmaal binnen zijn.

Fitnesskaarthouders kunnen hun vinger laten scannen, de computer maakt vervolgens een code van de

’Er is geen database met vingerafdrukken’ vingerafdruk en slaat die code op.

De code wordt gebruikt ter controle.

Van Dorp benadrukt dat het systeem dus niet de vingerafdrukken zelf bewaart. “Er zijn mensen die weerstand hebben tegen de vingerscan.

Maar als ik ze vertel dat er geen database is met vingerafdrukken, zijn ze gerustgesteld. Ik heb nog niet meegemaakt dat iemand weigerde mee te werken.”

Als mensen toch principiële bezwaren hebben tegen de vingerscan, is dat volgens Van Dorp geen probleem. De fitnesskaart blijft ook geldig. “Het duurt hooguit wat langer om daarmee binnen te komen.”

Op de TU hebben drieduizend mensen een fitnesskaart, 7500 mensen hebben een sportkaart. Wordt die laatste ook vervangen door een vingerscan? Het sportcentrum is er volgens Van Dorp nog niet uit.

“We hebben heel veel ingangen en bovendien bezoeken ook niet-leden

het sportcentrum. De vraag is hoe we daarmee om zouden moeten gaan.”

Het Delftse sportcentrum is niet het eerste dat overstapt op de vingerscan. Zo deed het sportcentrum van de Vrije Universiteit dat al aan het begin van dit collegejaar. Volgens Van Dorp is het systeem al bij ‘heel veel commerciële sportscholen in gebruik’.

De onderdeelcommissie van de universiteitsdienst, waar het sportcentrum onder valt, beraadt zich momenteel nog op het systeem.

Volgens odc-lid Ben Stuivenberg moet ‘in ieder geval de privacy geborgd zijn’.

Pak je docent hard aan Wie wil weten hoe hij of zij de beste docent van de TU wordt, kon dinsdag 22 juni bij een lunchseminar van onderwijskundig centrum Focus terecht. Zo’n 36 toehoorders kregen volop tips van de genomineerden van vorig jaar. Deze bijvoorbeeld: ‘doceren is doseren’, van Erik Tempelman.

Overvoer studenten niet. “We vergeten de zelfstudie”, zei Tempelman. “Een student moet een boek lezen, plan de tijd daarvoor in en vraag eens of die tijd klopt.” Lijstjes met gemiddelde leestijden zijn te verkrijgen bij de dienst onderwijs & studentenzaken. “Vraag ook aan studenten of het boek adequaat is.”

Probleem is alleen dat voor elk vak een ander boek adequaat is, zo rea-

geerde de beste docent van vorig jaar, Susanne Rudolph. En studenten kunnen niet al die boeken betalen. “Schrijf alsjeblieft altijd je eigen materiaal”, tipte Tempelman.

Maar, zo zei een andere docent: zo leren studenten nooit gebruikmaken van de bibliotheek. “Als je wilt dat studenten precies je stof leren, moet je ze een dictaat geven. Als je wilt dat studenten zelf leren zoeken, moet je accepteren dat ze wel eens kunnen vallen”, zei Tempelman. “Je moet een keus maken.”

Rudolph bracht zelf een andere lastige keus ter sprake. Studenten bij de hand nemen of in het diepe gooien? Hoe ver moet een docent gaan in het helpen van studenten zonder zelf overspannen te raken?

“Ik denk dat we te weinig zeggen dat studenten hier niet thuis horen”, zei een projectdocent. “Als studenten hun tentamen niet halen is het klaar”, zei Jan Anne Annema, die vorig jaar docent van het jaar was bij de faculteit Techniek, Bestuur & Management. “Misschien moet je wat harder zijn.”

Annema hield zijn gehoor voor dat de vraag niet was: hoe word ik de beste docent, maar hoe blijf ik het?

“Laat studenten elk college beoordelen. Het zou mij helpen als ik harder word aangepakt.”

Met een team onverwacht zijn college komen beoordelen? Prima: de frisse blik van een buitenstaander is welkom. Voor veel aanwezigen ook, zo bleek. Probleem bij de TU

delta online Onderzoeksbeurzen Van de ruim duizend onderzoeksbeurzen die het European Research Council tot nu toe toekende, zijn er veel naar Nederland gegaan. Met 85 beurzen laat Nederland alleen Zwitserland (88), Duitsland (119), Frankrijk (138) en Groot-Brittannië (222) voorgaan.

Erasmus-beurs Nederlandse studenten gaan veel vaker de grens over met een Erasmus-beurs, nu ze die ook voor een internationale stage kunnen krijgen. De populairste bestemmingen zijn Spanje en Groot-Brittannië.

Zorg

is dat je weg komt met slechte colleges, maar niet met een slechte wetenschappelijke output, vond Tempelman. Het mag van Annema dan ook wel wat minder vrijblijvend.

Ron Noomen, vorig jaar genomineerd vanuit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek, zei dat het credo bij zijn leerstoel was dat juist de groep een aantal taken heeft en niet ieder apart. Daardoor kan hij driekwart van zijn tijd stoppen in onderwijs of, zoals hij het noemt: het coachen van studenten. Een van zijn adviezen daarbij: neem studenten serieus.

Connie van Uffelen

Jongeren tussen 18 en 21 jaar gaan meer betalen voor de tandarts en vrouwen ouder dan 21 krijgen de anticonceptiepil niet langer vergoed. Als de Tweede Kamer daar voor de zomer mee instemt, gaan de maatregelen vanaf 2011 in.

Europa Europa heeft krachtiger universiteiten nodig, vindt voormalig minister van onderwijs Jo Ritzen. Ze moeten over de grenzen van hun land heen durven kijken, schrijft hij in een manifest en een boek.

Studentenstop Hoofdredacteur Erwin van den Brink van ‘De Ingenieur’ betreurt in zijn commentaar de voorgenomen instelling van een studentenstop door de TU.

CO2-opslag Er komt maar weinig terecht van grootscheepse demonstratieprojecten voor CO2-opslag. Dat concludeert het internationaal energieagentschap op de vooravond van de G8 bijeenkomst in Canada.

Vooraanmeldingen

Scrapheap

Uit een gigantische berg rommel kan zomaar iets moois ontstaan. Afgelopen donderdag bouwden teams excellente bachelorstudenten tijdens een zogeheten scrapheap aan een windmeter bij Lijm & Cultuur. Het winnende ontwerp komt deze zomer op de campus te staan.

(Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

x

www.youtube.com, zoek op ‘scrapheap delft’

Als de voortekenen niet bedriegen, kunnen de algemene universiteiten na de zomer iets meer eerstejaars verwelkomen. De technische universiteiten lijken juist minder in trek, ook de TU Delft.

x www.delta.tudelft.nl

DELTA. 22 24-06-2010

06

science

opinion please

Down to the nanowire As four PhD students finish their projects, competing materials have been tested for their suitability as a basis for quantum bits or ‘qubits’. “We don’t know what the quantum computer will look like”, says professor Leo Kouwenhoven, “but we’re getting surer on parts of it.” xJos Wassink All the titles of the theses involved contain the words ‘nanowire’ and ‘quantum dot’. Apparently, this is a hot domain of research. But what’s it all about? Professor-emiritus Hans Mooij (Applied Sciences) explains that various forms of quantum bits are being investigated by the Quantum Transport research group at the Kavli institute for Nanoscience.

Quantumbits, or qubits for short, are units of information capable of not just containing a value ‘0’ or a ‘1’, like a normal digital bit, but also capable of containing the values ‘0’ and ‘1’ at the same time. A qubit is said to contain a ‘superposition’ of states. Physically, qubits can be as diverse as an atom trapped in a laser beam, a superconducting coil, a pair of confining electrodes on a semiconductor (the quantum dot), or a nanowire made of semiconductor material or carbon nanotube.

What they all have in common is the isolation and the malleability of a quantum property, such as spin, charge, current or polarisation.

PhD student, Maarten van Kouwen,

worked with semiconducting nanowires (30-40 nanometres wide and a few micrometers long) containing a quantum dot. His most remarkable result, according to his PhD supervisor, professor Leo Kouwenhoven (AS), is the coupling between the optical and electrical properties in a quantum dot. After a laser beam has hit the quantum dot, it emits light itself in a process known as photoluminescence. The weird thing is that the colour of the emitted light can be tuned by varying an electric voltage over the quantum dot. This phenomenon will enable researchers to discover and use new quantum properties, says Kouwenhoven: “You may be able to couple or decouple photons and electrons just by turning a dial.”

Another PhD student, Maarten van Weert, has used the device to achieve a quantum coupling bet-

Just imagine: quantum communication over glass fibre ween the polarisation of a single photon (elementary light particle) and the spin of a single electron.

This means that the luminescence light coming from the quantum dot carries information about the electron spin state. In other words, you can optically sense the state that the qubit is in by measuring the polarisation of the light coming off it. “This is important”, says Kouwenhoven.

“It enables us to measure the electron spin from a distance.”

While electron spin states ‘up’ and ‘down’ neatly correspond with light polarisations ‘right’ and ‘left’, a superposition of electron spin states has not yet been converted to a superposition of polarisations.

Kouwenhoven and his group posit schemes on ways of getting that

done. Just imagine: quantum communication over glass fibre.

One of the first researchers to work with the semiconducting nanowires was PhD student, Juriaan van Tilburg. He studied the external influences on the electron spin of a single electron captured in a quantum dot on the wire. He discovered, among other things, that the influence of a magnetic field varies with its orientation with regard to the direction of the nanowire. Kouwenhoven believes this new property may be useful to create superpositions of electron spins: “It gives us a new button to play with.”

Even experts like Van Kouwenhoven are sometimes perplexed by the behaviour of the quantum devices.

His PhD student, Georg Götz, succeeded in putting two electrons on a single carbon nanotube (an open nanowire made of a rolled-up carbon sheet), and this earned him a publication in Nature Nanotechnology. The device made it possible for the first time to measure the force between two electrons a micrometer apart. “You have two fundamental forces competing: the classical electrostatic repulsion and quantum mechanical uncertainty principle formulated by Heisenberg.

That’s not so easy to understand.”

After four years into the research of solid state quantum information processing (SSQIP), an interim score has been reached. The follow-up will be aimed at the optical transfer of electron spin superpositions and trying to demonstrate quantum entanglement on an electronic chip.

x

Top view of a cryostat – home of quantum devices tested at very low temperatures.

(Photo: Juriaan van Tilburg)

Maarten van Kouwen, ‘Opto-electronics on Single Nanowire Quantum Dots’, 28 June 2010 Maarten van Weert, ‘Quantum dots in vertical nanowire devices’, 29 June 2010 Juriaan van Tilburg, ‘Electron spins in nanowire quantum dots’, 2 July 2010 Georg Götz, ‘Single Electron-ics with Carbon Nanotubes’, 2 July 2010

Gas wars Unless it pays off its gas debts within five days, Belarus will face gas cuts, Russian president Dmitry Medvedev warned Belarus last week. And he wasn’t bluffing. This week Russia started cutting supplies to its neighbour by one-quarter.

About a fifth of Europe’s supplies of Russian gas is pumped through Belarus. Wouter Pieterse, a PhD student specializing in the geopolitics of energy, does not believe however that this quarrel will have a major impact on gas supplies to the rest of Europe. “If necessary, Russia can pump more gas through Ukraine”, he says. “And what’s more, it’s summer now, so we require less gas. Many countries, including the Netherlands and Germany, are filling up their gas reservoirs.”

Nonetheless quarrels (Photo: New Scientist 12 June 2010) like this between Russia and former Soviet states are troublesome for Europe. Can’t Europe reduce its dependency on this gas?

Pieterse: “Pipelines are planned and being built through Turkey, from Asia to southern Europe, and the North Stream Pipeline is being built through the Baltic, directly linking Germany to Russia, and reducing dependency on transit countries like Belarus and the Ukraine.”

Pieterse, an energy expert at the faculty of Technology, Policy and Management, also notes that we have been buying gas from Russia for more than thirty years, so we should see things in perspective: “This country, where one-third of the world’s gas reserves have been found, is quite reliable, despite the politics between Russia and the former Soviet states that are still in its power sphere.”

And how about increasing our own gas production? Last week New Scientist wrote about non-conventional ways of winning gas, which could possibly increase the world’s reserves three or four times over (Wonderfuel gas, NS, 12 June 2010).

But petroleum professor, Stefan Luthi (Civil Engineering and Geosciences), says the prospects in Europe are not too rosy. The technique involves drilling deep into shale, containing hydrocarbons, originating from life forms millions of years old. Under enormous pressure and heat from the Earth’s core, these remnants crack into ever smaller molecules, culminating in methane. Only a tiny fraction of the gas rises through the shale, where it may be captured in porous stone under a sealing cap. “We know of the Slochteren reservoir, but there will be plenty more gas stuck in the carbon layers underneath”, prof. Luthi explains.

To win this gas, a hole is drilled into the ‘mother stone’, and then horizontal corridors are drilled extending into the stone. Trucks rigged with high-pressure pumps then pump water down through the hole at hundreds of bars, fracturing the stone beneath and thus liberating the gas from the stone. Gas will then spontaneously rise from the well for anything between a few days or a number of years.

It’s an expensive method, Luthi warns, while adding that he believes this fracturing method will only be used if fuel prices rise significantly. Apart from that, Luthi says, European environmental laws will limit the use of fracturing, since it requires, and pollutes, large amounts of water. (TvD/JW)

DELTA. 22 24-06-2010

07

science

halfway

Atlas of the cell A new exploration has begun. Not around the globe or towards distant galaxies, but into the living cell by way of the world’s most advanced electron microscopes.

Delta met with two of the initiators of the Netherlands Centre for Electron Nanoscopy (NeCEN): professors Peter Peters and Henny Zandbergen. xJos Wassink With its steel side panels towering meters above one’s head, the colossus Titan is an impressive machine.

The steel giant, measuring 1.5 meters wide and four meters high, is an electron microscope capable of perceiving details of atomic size.

Two weeks ago news broke that the Netherlands Centre for Nanoscopy (Necen) in Leiden, an alliance of ten universities and institutions including the universities of Leiden, Rotterdam and Delft, had been allocated six million euro’s for their first microscope – something similar to the Titan in the Van Leeuwenhoek laboratory. The microscope was the first item out of a package totalling 38 million euros for a centre specialised in molecular biological imaging. But that was before the crisis broke.

“We’re on the start of a booming business”, says professor Peter Peters. “The number of publications on biological imaging in major science magazines, such as Science, Nature or Cell, increases exponentially.” Peters is a parttime professor at TUDelft’s faculty

of Applied Sciences and a professor at the Dutch Cancer Institute (NKI) in Amsterdam.

“In the last few years, the idea that a cell was just a bag of protoplasm with a nucleus has made way for a whole new view of the cell. We now see the living cell as a tiny universe in which proteins collaborate and form hundreds of different macromolecular machines, all with their own specialised task”, prof. Peters explains. And since the function of a protein (a large molecule assembled typically from hundreds of amino acids) depends mainly on its three- dimensional shape, transmission electron microscopes are deployed on a large scale to scan all parts and particles in the cell at atomic resolution and in three dimensions. Ultimately, the effort should

'We’re on the start of a booming business' produce an atlas of the cell, showing each and every detail and its relationship to the rest. “We won’t be doing that on our own”, says professor Henny Zandbergen, an electron microscope specialist at the faculty of Applied Sciences. “We will join a network of about fifteen groups worldwide working in this field.”

The idea of imaging proteins dates back to the 1970s, but in practice it proved difficult to scan biological material without damaging it with the electron beam. “It turned into an amorphous mess”, Zandbergen says.

What has changed in the meantime is the consequence of several instrumental improvements, including a much higher sensitivity of the detectors and highly sophisticated image reconstruction techniques.

A cell will now be ‘quench frozen’, which means it will be frozen – at 150°C - so fast that water inside

the cell will not have time to form (damaging) crystals. The sample will be kept in cryogenic conditions as a diamond knife cuts it into slices measuring only tens of nanometres.

The microscope can automatically record the electron transmissions of the about 160 slices, which will be reconstructed into a full, threedimensional tomography of the cell.

Another technique, called ‘single particle analysis’, can be applied to obtain high-resolution 3D images of proteins. From a smear of ten million molecules the system can automatically recover the molecular structure.

The first specialised electron microscope (or ‘nanoscope’) will be installed in the Gorleaus Laboratory of the Leiden University in early autumn. The organisation hopes for second one early next year, courtesy of the European Fund for Regional Development, the province and municipalities. The crisis has forced the initiators to look beyond the Dutch funding for large-scale infrastructures. Eventually Peters wants Necen to become an independent institute with its own building, just like the NKI. It will be open to all participants, as well as to biotech companies renting ‘beam time’.

Based on the rise in publications on structural molecular biology, Peters expects the centre to expand due to rising demand: “Just like we no longer think one telephone per village is enough anymore, or just two cars for the mayor and the police.”

x Interaction between the proteins actin and myosin, involved in muscle contraction.

(Illustration: Max Planck Institute of Biochemistry in Martensried)

www.necen.nl

Otto den Braver: “As an athlete, you’d better listen to your coach and not to scientists, for now.”(Photo: Tomas van Dijk)

Fast and flexible Name: Otto den Braver (32) Nationality: Dutch Supervisor: Professor Frans van der Helm (faculty of Mechanical, Maritime and Materials Engineering, section biomechanical engineering) Subject: Research on fast ice-skates Thesis defense: In two years “For an ice-skate researcher like me, these coming three weeks are very exciting. Haha, that may sound strange, since it is 25°C, which is not really an ice-skating temperature. But this week the skating rink Thialf in Heerenveen opens. It is the Ice Palace of Holland and is only opened for three weeks.

I will perform experiments with top skaters. As a student at the biomechanical engineering section, I developed an ice-skate with flexible blades. The rear sides of the blades have a suspension. This adjustment improves the steering properties of the skates and reduces the friction. But each skater needs these skates to be adjusted to their personal way of skating, which is quite difficult, because the dynamics of ice-skating are not well understood.

With pressure sensors on the skates and sensors that constantly monitor the position of the skater, I’m trying to understand what kind of movements and forces skaters exactly make and what effect this has on the skates. This research is a continuation of my graduation project.

I thought hard before I decided to become a PhD student. It took me ten years to graduate, because I combined my undergraduate studies with a career as a professional ice skater. Until a few years ago, I had skated for the Dutch national team in short track skating. I wasn’t sure I wanted to study for another four years, but thanks to this research I’m able to stay connected with the sport. I get a great amount of freedom and love to work with students.

The scientific world needs to take great leaps in the sports world. Nowadays, if you want to win you had better listen to your coach and not to scientists.

As scientists, we have to develop knowledge on a much more detailed scale, so that scientists can counsel individual athletes. We have to bring formulas like ‘f equals m times a’ to another level.

Another interesting aspect of my research is the interaction of the blade with the ice. There are different theories about why ice is slippery. One is that if you press hard on it, it liquefies, resulting in a thin layer of water which acts as lubricant. When developing blades we have to keep in mind that a broad blade that has a bigger contact surface has less friction than a thin blade, because it sinks less in the ice. But at the same time a broader blade might create less liquid water, because the pressure on the ice is distributed over a larger area. But we don’t really know yet what happens exactly. The research is very broad. I like that.” (TvD)

DELTA. 22 24-06-2010

interview

Wie is Behnam Taebi?

Irritatie en fascinatie brachten Behnam Taebi tot een proefschrift over kernenergie. Eigenlijk wilde hij schrijven over de concepten van de participerende democratie, waar kernenergie een groot onderdeel van uit zou maken. “Ik ergerde mij aan de manier waarop het debat werd gevoerd en wilde een bijdrage leveren aan positieve nuance”, legt hij uit. Voor zijn onderzoek werkte hij in 2008 bij het Massachusetts Institute of Technology en in 2009 aan de University of Washington.

Taebi werd geboren in Iran. Hij studeerde materiaalkunde aan de TU Delft. Taebi schrijft regelmatig opinieartikelen voor NRC Handelsblad en Delta. Van 2002 tot 2006 zat hij voor de Socialistische Partij in de gemeenteraad van Delft. Sinds september 2005 werkt hij als techniekfilosoof bij de faculteit Techniek, Bestuur en Management. Op 29 juni verdedigt hij om 12.00 uur in de aula zijn proefschrift ‘Nuclear Power and Justice between Generations’.

(Foto’s: Sam Rentmeester/FMAX)

08

DELTA. 22 24-06-2010

09

interview

Lastig om voor of tegen te zijn Als Nederland nu investeert in kernenergie heeft dat grote gevolgen voor toekomstige generaties. Hun belangen moeten daarom zwaar meewegen bij het kiezen van de vorm van kernenergie. Dat stelt techniekfilosoof ir. Behnam Taebi in zijn proefschrift. “Ik mis de ethiek in de discussie.” xRobert Visscher Als Nederland in kernenergie investeert, pleit u ervoor geld in de ontwikkeling van de methode Partitie en Transmutatie (P&T) te steken. Waarom heeft dat uw voorkeur?

“Wat wij beslissen over kernenergie heeft zeer grote gevolgen voor de mensen die na ons komen. Kernenergie maakt gebruik van uranium, een niet-hernieuwbare bron. Als wij dat nu winnen, blijft er minder over voor de toekomst. Daarnaast schepen wij toekomstige generaties op met een afvalprobleem. Dat zijn grote nadelige gevolgen. Momenteel zijn er twee cycli bij de opwekking van kernenergie: de open en gesloten cyclus.

De processen verlopen nagenoeg hetzelfde tot het moment van bestraling van de splijtstof uranium. Bij de open cyclus is de bestraalde splijtstof afval, dat opgeslagen dient te worden voor ten minste 200 duizend jaar. Bij de gesloten cyclus wordt het bestraalde uranium hergebruikt. Het vermindert daarmee de levensduur van het afval tot tienduizend jaar. P&T is een soort gesloten cyclus plus. Door nog beter hergebruik en het uitschakelen van langlevende isotopen is het resterende afval nog maar een paar honderd jaar schadelijk. Dat is rechtvaardiger richting toekomstige generaties.”

Het is een duivels dilemma. Want tegelijkertijd zijn de problemen voor ons veel groter. P&T is relatief duur, omdat men nog in de ontwikkeling moet investeren. Is het verstandig om nu fors te investeren terwijl bezuinigd wordt?

“Bij de afweging in wat voor kernenergie we kiezen, is het economische argument belangrijk, maar voor mij niet leidend. De vraag is wie we met de meeste lasten, zoals het afval, opschepen. Zijn wij dat, diegenen die er ook het meest van profiteren? Of schuiven we het door naar toekomstige generaties?

Er zijn momenteel wereldwijd ruim vierhonderd centrales en er worden er ruim vijftig bijgebouwd. Verder zijn er plannen voor 150 nieuwe centrales, terwijl er meer dan driehonderd zijn voorgesteld in afwachting van een politiek besluit. Kernenergie gaat door. Als Nederland nu een nieuwe kerncentrale wil, dan duurt het nog tientallen jaren voordat het ding er staat.

Elke vorm van uitbreiding of nieuwbouw kost veel geld. P&T staat inderdaad nog in de kinderschoenen. Maar als we er nu investeren, dan is de kans groot dat de techniek verder wordt geperfectioneerd en over dertig jaar wordt toegepast. “P&T is vooral duurder omdat er extra faciliteiten nodig zijn voor het hergebruiken van bestraalde splijtstof en het elimineren van problematische isotopen.”

Bovendien schuilt in een gesloten cyclus een potentieel gevaar voor de veiligheid. Bij hergebruik van bestraald uranium komt plutonium vrij, dat gebruikt kan worden voor het maken van (kern)bommen.

“Het is geen discussie met eenvoudige oplossingen. De veiligheid is de voornaamste reden dat de Verenigde Staten geen productietraject hebben met een gesloten cyclus. Ze hebben al genoeg plutonium door de ontmantelde kernwapens. Dat is een begrijpelijk standpunt. Tegenstanders van de gesloten cyclus noemen vaak de veiligheid. Maar als ingenieur mis ik dan wel de technische kennis in het debat. Plutonium komt weliswaar vrij, maar daar kun je niet zomaar een atoombom van maken.

Het is geen readymade dat uit de kerncentrale komt. Daar staat weer tegenover dat ook de veiligheid van toekomstige generaties in het geding is. Het Internationale Atoomenergie Agentschap stelt dat er geen ‘buitensporige lasten’ mogen worden veroorzaakt voor de toekomst. Maar dat is verder niet gedefinieerd en staat open voor interpretatie. Neem Amerika met een open cyclus. Daar neemt men het voor lief dat de straling waaraan mensen in de verre toekomst blootgesteld worden

zes keer hoger is dan wij nu acceptabel vinden. Dat gaat ook over veiligheid. Ik vind dat ethisch niet rechtvaardig.”

Waarom spreekt u alleen uw voorkeur uit voor P&T, maar vermeldt u niet of u voor of tegen kernenergie bent?

“Ik vind dat een enorm moeilijke vraag. Ik ben er nog niet uit.

Hoe meer ik weet over kernenergie, des te lastiger ik het vind om voor of tegen te zijn. Ik ben ingenieur en ik zie de voordelen van kernenergie. Uit weinig brandstof wordt meer energie opgewekt en er komt veel minder CO2 bij kijken. De Nederlandse aanpak van dit moment vind ik echter zwak. Nederland importeert zeventien procent van de elektriciteit uit Frankrijk, waar kerncentrales staan. Men wil geen nieuwe centrale, maar wel kernenergie uit het buitenland. Dat vind ik een halfslachtig standpunt. Als we het doen, kunnen we het beter hier doen dan importeren.”

Wilt u met uw proefschrift een discussie aanzwengelen over de mogelijkheden van de verschillende vormen van kernenergie?

“Absoluut. Veel mensen zijn voor of tegen kernenergie en daar blijven ze bij. Maar ik ben benieuwd waar ze tegen zijn. Tegen alle vormen van kernenergie, ook de gesloten cyclus en P&T? En hoe denken zij het energieprobleem op te lossen? Ik vind het uitstekend dat er geen taboe meer heerst op kernenergie.

Maar ik wil wel dat er discussie wordt gevoerd op de inhoud.

Voor- en tegenstanders hebben valide argumenten. Maar het debat wordt helaas gedomineerd door emoties. Dat is jammer.

Ik mis ook de ethiek enorm. We moeten nagaan wat moreel gezien op het spel staat. Met mijn proefschrift hoop ik het debat te voeden, zodat het op een ander niveau komt.

Wat is de rol van de TU Delft bij de ontwikkeling van veiligere en efficiëntere kerncentrales?

“Wij hebben een uitstekende proefreactor, waar hoogwaardig onderzoek wordt gedaan. Daarmee moeten we een bijdrage leveren om de technologie te verbeteren. Op het gebied van onderzoek is de rol van de TU groot. Maar de beslissingen worden niet in Delft genomen maar in Den Haag.”

Een aantal kernfysici noemt de laatste tijd kernenergie duurzaam, omdat er nagenoeg geen CO2 vrijkomt. Vindt u dat terecht?

“Ik durf de stelling aan dat kernenergie duurzaam is. Het is wel de vraag hoe ik duurzaamheid definieer. Wie zegt dat

duurzaamheid draait om hergebruik en de uitstoot van CO2, kan beweren dat kernenergie duurzaam is. Bij een gesloten cyclus wordt het restafval immers voor een groot deel weer gebruikt. Wie daar aan toevoegt dat veiligheid ook belangrijk is voor duurzaamheid, trekt een andere conclusie. Het hangt er vanaf hoe iemand duurzaamheid definieert, dat is bovenal een ethische discussie. Een soortgelijk discussie speelt rond biobrandstof. Als die gemaakt wordt van voedsel en concurreert met de voedselproductie, is het dan duurzaam? Of is biobrandstof alleen duurzaam als hij wordt gemaakt van niet eetbare delen?”

De afgelopen jaren mengde u zich veelvuldig in het publieke debat met opiniestukken in onder meer NRC Handelsblad en Delta. U nam het op voor de uitgesloten Iraanse studenten en wetenschappers aan Nederlandse onderwijsinstellingen en maakte veelvuldig uw zorgen kenbaar over de opkomst van rechtse partijen als LPF en PVV. Is de verkiezingsoverwinning van Geert Wilders u een doorn in het oog?

“Wilders is een politiek feit. Een op de zes stemgerechtigden heeft op hem gestemd. Dat moeten we accepteren. Maar dat steeds meer mensen accepteren dat hij racistische taal uitslaat vind ik gevaarlijk. Ik bestrijd Wilders, omdat hij uitgaat van een verkeerde notie van superioriteit en mensen tegen elkaar opzet. Wilders schrijft mensen af op hun religie en afkomst. Dat is een onaangename ontwikkeling. De media geven te weinig tegengeluid. Lange tijd weigerde Wilders te debatteren. Dat zegt iets over hem en zijn standpunten. Hij wil zijn mening niet uiteenzetten tegenover anderen. Hij heeft alleen simplistische oneliner non-oplossingen. Hij creëert zo een beangstigende sfeer in de samenleving. Ook in het buitenland.”

Hoe merkt u dat?

“Ik was onlangs op een congres in Finland. Daar spraken collega’s mij aan met de vraag wat er in Nederland aan de hand is. Ze zijn bezorgd. Ik merk dat veel buitenlandse wetenschappers Nederland niet langer beschouwen als een land waar ze willen werken. Ze denken dat er een nare sfeer heerst en buitenlanders worden gehaat. Nederland wil zich profileren als kennisland. Wij hebben dan kennisimmigranten nodig. Maar als zij niet meer komen en Nederland vanwege het beeld van xenofobie van hun lijstje schrappen, hebben wij een groot probleem.”

DELTA. 22 24-06-2010

10

lifestyle

WK-gangers hopen op Duitsland Lacrosse is vooralsnog een kleine sport in Nederland. Toch denken Lex Janssen en Philip Heijkoop dat zij met Oranje kans maken iets te bereiken op het aanstaande WK in Manchester. Zeker met de Amerikaanse en Canadese Nederlanders erbij.

Tim van Leeuwen maakte tijdens het Open Obvius-toernooi zijn status als eerste geplaatste in het heren enkelspel (klasse 3) waar. In de finale klopte hij Senne Braun in twee sets. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

De vijf jaar geleden opgerichte open studententennisvereniging Obvius was afgelopen week op het sportcentrum organisator van haar derde open toernooi. Er werd gespeeld in de categorieën DE, HE, DD, HD en GD, in de klassen 3 tot en met 8. In de hoogste klasse heren enkelspel had de als eerste geplaatste Tim van Leeuwen in de halve finale tegen Tim Verhoeff slechts twee sets nodig om de verwachte winst te grijpen (6-4, 6-2). Ook in de finale leek hij aanvankelijk weinig moeite te hebben met zijn tegenstander, clubgenoot Senne Braun van DTB. In de eerste set was hij met 6-1 duidelijk de betere over Braun die in de halve eindstrijd de als tweede geplaatste Remko Molenaar had uitgeschakeld. De tweede set verliep echter heel anders. Braun leek met een riante 5-0 voorsprong een derde set te forceren, maar Van Leeuwen vocht zich sensationeel terug en veroverde met 7-5 uiteindelijk ook de tweede set en dus de match. In het dames enkelspel in dezelfde klasse was de finale tussen Anne-Joy de Graan (1) en Femke Verhaart (2) een volledige Obvius-aangelegenheid. De laatste toonde zich in cijfers (2-6, 0-6) duidelijk de sterkste. Toernooicommissaris Melchior van Wessem sprak van een geslaagd toernooi. “Alleen de halve finales op zaterdag waren wat lastig in te plannen omdat iedereen naar Nederland-Japan wilde kijken. En het was jammer dat het weer in het finaleweekend wat te wensen overliet, waardoor de geplande barbecue niet doorging.” Met praktisch evenveel deelnemers als in 2009 (ruim tweehonderd) was de organisatie dik tevreden. Van Wessem: “Vorig jaar waren er vooral veel deelnemers in de lagere categorieën. Dit jaar was het veld ook in de hogere categorieën ruimer gevuld.”

Ruim gevuld was ook het roeiwater op de baan bij het Groningse Harkstede, waar afgelopen weekend de Martini Regatta werd gevaren. Traditiegetrouw hadden de vele deelnemers te kampen met harde wind, regen en dus ook moeilijk roeiwater. Dat verhinderde de lichte eerstejaarsacht van Proteus niet om in 6:22,74 als snelste in zijn veld te eindigen, vóór onder meer de ploeg van Laga. Een prestatie die een startbewijs opleverde voor de Holland Bekerwedstrijden komend weekend in Amstelveen. Tijdens de sprintwedstrijden op vrijdag trokken ook de zware eerstejaars vier in het nieuwelingenveld en de lichte twee in het overgangsveld blik. Voor Laga gingen onder anderen de boten van de lichte dames vier-zonder bij de nieuwelingen en de dames vier met stuur in de overgangsklasse als snelste over het water. De tweedejaars heren in de development vier zonder trokken het enige mannenblik voor Laga. Ook bij de sprint in het overgangsveld haalde dit kwartet de winst binnen, net als de lichte eerstejaarsacht. (JT)

x Tips? Jimmy.tigges@hetnet.nl

xJimmy Tigges Ze zijn inmiddels een vertrouwd tafereel geworden op het sportcentrum: de jongens en meisjes en hun sticks met een soort van schepnetje eraan. Ze zijn lid van de Delft Barons, de drie jaar geleden opgerichte studentenvereniging die de hier nog onbekende sport lacrosse beoefent. Dit is een teamsport die vooral op de colleges in Canada en de Verenigde Staten op hoog niveau wordt gespeeld.

Lacrosse is een soort mengeling van ijshockey en basketbal, waarbij de massief rubberen bal ter grootte van een hockeybal wordt opgevangen en weggeslingerd met het netje. Een harde sport ook, waarbij elleboog-pads en ijshockeyhelmen geen overbodige bescherming bieden. Je mag immers tijdens het spel op elkaars stick slaan. De goaltjes meten 1.80 bij 1.80 meter en een wedstrijd duurt viermaal 15 of viermaal 20 minuten.

Afgelopen weekend promoveerde het herentiental van de Barons, dat het voorbije seizoen ongeslagen bleef, naar de hoogste divisie.

In de halve finale van de play-offs werd Nijmegen geklopt, in de finale moest de ploeg van Tilburg eraan geloven. De cijfers spraken boekdelen: 21-3 en 10-3. Niet helemaal verwonderlijk, want er lopen twee internationals rond in de Delftse ploeg. Middenvelder Philip Heijkoop en aanvaller Lex Janssen zitten beiden ook bij Orange Wave, een twee jaar geleden opgezet trainingsprogramma voor Oranje-kandidaten.

stephan

Sport

In afwachting van het tiendaagse Oranje-trainingskamp in Laren houden de WK-gangers Heijkoop en Janssen samen hun conditie en scherpte op peil op het sportcentrum. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

Bedoeld om de sport in Nederland op een hoger niveau te brengen.

“Ik doe deze sport pas vier jaar”, bekent Janssen. “Dankzij Orange Wave heb ik in korte tijd heel wat kunnen leren. Onder meer op de buitenlandse toernooien waaraan we regelmatig meedoen.” Het heeft hem een plaats opgeleverd in de 23-koppige nationale selectie die van 14 tot 24 juli meedoet aan het WK in het Engelse Manchester. Dat geldt ook voor zijn ploegmaat Philip

‘Tijdens het laatste EK kregen de Duitsers met 14-4 klop van Oranje’ Heijkoop, die de sport leerde kennen toen hij een paar jaar geleden op de internationale school zat in Brussel.

Nu de competitie voor clubs is afgelopen traint het tweetal ter overbrugging gezamenlijk op het sportcentrum. Gewoon een goaltje uit het materiaalhok pakken, en dan maar flink heen en weer lopen om op conditie te blijven. De een probeert met de bal in zijn netje zich vrij te spelen om te kunnen scoren, terwijl de ander dat op alle mogelijke wijzen probeert te verhinderen.

Op 3 juli begint het serieuze werk, op het tiendaags trainingskamp in Laren. Tien dagen lang drie trainingssessies per dag. Dan zijn ook alle Amerikaanse en Cana-

dese Nederlanders erbij. Jongens met een Nederlands paspoort, die overzee spelen in de veel sterkere competities daar. Sommigen van hen hebben Janssen en Heijkoop nog nooit ontmoet, laat staan dat ze ermee hebben samengespeeld.

Dankzij Facebook is er al aardig wat contact geweest, de virtuele vorm van teambuilding is allang ingezet.

Wereldkampioen worden lijkt compleet uitgesloten, maar de kans om de poule door te komen is reëel, vinden ze. Janssen: “De zes big nations zitten in een aparte poule. Dat zijn de VS, Canada, de Iroquois (een indianenploeg), Australië, Engeland en Japan. Daar spelen uiteindelijk de beste van de andere 24 teams tegen.

Wij zitten zelf in de grey division, met Wales, Oostenrijk en Argentinië.

Vooral Wales is een pittige. Met Orange Wave verloren we daar vorig jaar nog met 22-2 van, maar dat was nog zonder de Nederlanders uit Canada en VS.” Een tweede plek in de poule, die de mogelijkheid biedt om verder te komen, moet erin zitten volgens Janssen: “Oostenrijk en Argentinië zijn nieuwkomers. Daar zou dus van gewonnen kunnen worden, al weten we niet hoeveel spelers zij in de VS en Canada hebben zitten.” En dan, verder dagdromend: “Mochten we van Wales winnen, dan hebben we grote kans dat we tegen Duitsland uitkomen. Dat biedt kansen, want tijdens het laatste EK kregen de Duitsers met 14-4 klop van Oranje.”

DELTA. 22 24-06-2010

11

lifestyle

hoe overleef ik...

… zonder geld op vakantie?

Reiskriebels en geen cent op zak? No problem!

Een beetje student reist de vakantie door zonder daar voor gespaard te hebben.

Reiskosten omzeilen? Dan doe je alles op je OV en blijf je lekker in Nederland. Tíkkeltje saai, dat wel.

Wees slim: reis gratis tot de grens, gooi al je charmes in de strijd en… lift! Steeds minder populair en een beetje riskant, maar hé: dat betekent minder concurrentie. Colgatesmile op, duim in de wind: Cote d’Azur, here we come!

Flight Alert Maar liftend kom je niet in Thailand. Surf daarvoor naar Flight Alert: geef op waar je heen wilt en vermeld hoeveel je maximaal wilt betalen. Zodra er een aanbieding is, krijg je een mailtje. Handig! www. vliegennaar.nl

Hand- en spandiensten Geld overhouden aan je vakantie kan ook. Combineer je reis met een baan!

Ga werken in een kibboets, word reisleider op een Grieks eiland, ga mee op een zomerkamp voor jongeren of meld je aan als oppas. Geniaal! www. activityinternational.nl, werkvakantie.startspot.nl

Couch surfing Er zijn die hards die hun halve studententijd couch surfend doorbrengen.

Het is gratis, je ontmoet bergen leuke mensen en hebt nooit zorgen over woningnood. Beetje jammer: je hebt óók nooit privacy. Maar voor een paar weken kan het ideaal zijn: ga couch surfen in een andere studentenstad, of zoek een internationaal adres en kom nog eens ergens. www.couchsurfing.org

House sitten Liever een riant huis tot je beschikking? Geen probleem, kwestie van de juiste connecties. Ga oppassen! Je hebt vast wel ergens een oudtante of een vrienden van je ouders die hun optrekje liever niet onbeheerd achterlaten.

Goedkoper kan niet! En ken je echt helemaal niemand met een huis waar jij wel eens wilt bivakkeren, kijk dan op www.holidaylink.com; met een heuse oppascentrale voor huizen in Nederland en België.

Ruilen voorkomt huilen Beter nog: ruil van huis! ‘The Holiday’ gezien? Stop een onbekende in jouw kamer en ga in ruil daarvoor in zijn of haar huis zitten. Het kan je zomaar de liefde van je leven én een droomvakantie opleveren. En je hebt meteen iemand voor de post, planten en huisvis. www.intervac.nl, www.holidaylink.nl (JH)

x Dit was de laatste aflevering van Hoe overleef ik...

Net als iedereen Stoer shirt om je torso, nieuwste Levi’s aan en een beach cruiser onder je kont. Helemaal hip. Of… toch niet? Wake up: persoonlijke stijl is niets meer dan eenheidsworst. Tenminste, als je de tentoonstelling ‘Norm = Vorm’ in het Haags Gemeentemuseum bekijkt. IO-docent en designhistoricus dr.

Timo de Rijk stelde hem samen. xJorinde Hanse Commercie is een scheldwoord.

Voor veel designers, maar óók voor veel studenten. Dus houd je je bezig met kunst en design, en ontwikkel je je eigen stijl - maar wel met de nieuwste G-Star aan je billen. En dat design? Dat is uiteindelijk ook gestandaardiseerd, anders kan geen hond het betalen. De norm bepaalt de vorm, wil het Gemeentemuseum maar duidelijk maken.

Nog nooit zijn zoveel producten om ons heen hetzelfde geweest als in de laatste eeuw, toont de expositie ‘Norm = Vorm’. Die nieuwste Levi’s is gewoon een restyling van een model uit de jaren tachtig, dat op zijn beurt weer geïnspireerd was op de werkmansbroek uit de negentiende eeuw. Paar zakken erop et voilá: helemaal 2010. En verkrijgbaar in wel vijftig verschillende maten, zodat hij iedereen als gegoten zit. Want in diezelfde laatste eeuw is zelfs de mens gestandaardiseerd, alle gemiddelde maten zijn nauwkeurig in kaart gebracht. Ook handig voor het design van stoelen, tafels, keukens en ander meubilair trouwens, dan weet de ontwerper meteen hoe hoog alles moet zijn.

(Foto: Gemeentemuseum Den Haag)

Tenminste, in het Westen. Want voor Aziatische landen gaan die standaarden niet op. De TU werkt al jaren aan het antwoord daarop, met het gigantische meetproject ‘Size China’. Daarvoor maten onderzoekers de hoofden en gezichten van duizenden Chinezen, zodat fabrikanten helmen, brillen en dergelijk kunnen maken die ook hén goed passen. Niet geheel onbelangrijk, voor een gigantische markt als de Aziatische.

Draait design dan alleen nog maar om massaverkoop? “Dat is een

Zelfs de mens is gestandaardiseerd beetje kort door de bocht”, nuanceert IO-docent Timo de Rijk, tevens conservator van de tentoonstelling. “Er worden steeds meer grote series geproduceerd, een gevolg van standaardisatie. Daar valt veel economische profijt te behalen.

Maar juist door de diversiteit binnen die series, wordt ook de bovenkant van de markt aangesproken. Standaardisatie heeft dus ook welvaart gebracht; er is meer keus.” Hij haalt de auto-industrie aan ter illustratie: “Veel automerken gebruiken delen van dezelfde platforms.” Maar er worden toch allemaal verschillende auto’s op gebouwd.”

Volgens De Rijk is het voor ontwerpers juist interessant om binnen die eisen die de markt, techniek en industrie stellen, producten te ontwerpen die voor iedereen bereikbaar zijn. Het is voor veel jonge ontwerpers alleen even een andere manier van denken – hoewel, voor Gerrit Rietveld was het al gesneden koek.

Natuurlijk, het lijkt op een beperking van de creatieve vrijheid. Maar standaardisatie brengt naast het grote bereik meer voordelen met zich mee: goedkope productie, bijvoorbeeld. En dankzij de diversiteit binnen die productie is de creatieve vrijheid misschien alleen maar groter. En dynamischer, want doelgroepen verschuiven. Aan Den Haag, Design en Overheid, het programma waarbinnen de tentoonstelling in het Gemeentemuseum valt, vertelt De Rijk over Harley Davidsonrijders. ‘De Harley Davidson is een symbool van een tegencultuur, van born to be wild. Maar de babyboomers die nu Harley rijden, zijn de nette zaterdagrijders uit ’t Gooi.

Hoe werken die veranderingen, op welke manier vestigen classics zich en waarom? Dat is interessant om te laten zien.’

x

‘Norm = Vorm’, tot en met 15 augustus te zien in het Gemeentemuseum Den Haag. www.gemeentemuseum.nl

time out

Boerenkool met roti Gebakken banaan in je hand en een dansje op zwoele zomermuziek. Lekker, zo´n Nyama Wereldculturenfestival - en dat op een steenworp afstand van huis.

Je kweekt hoge verwachtingen als je je festival Nyama noemt, naar een magische kracht uit West-Afrika.

Beheersers van die kracht zouden in staat zijn hem om te buigen in kunst. Wat de ‘nyamakala’ ook maken, het is altijd kunstzinnig. Nu staan er aan de oorsprong van de gelijknamige stichting die het festival organiseert gewoon een paar doodsimpele westerlingen, maar het idee mag duidelijk zijn: het Nyama Festival is een explosie van muziek, dans, theater, film en poëzie uit de hele wereld. Tja, en met zo’n zomerse ondertoon zit het met de sfeer altijd wel goed, maar het helpt dat naast de meer dan dertig muziekoptredens, er ook genoeg te eten en drinken valt. Op het Doelenplein bijvoorbeeld, dat zaterdag vol staat met exotische kraampjes, maar vooral ook in de Kromstraat. Daar wordt het festival op

vrijdagavond afgetrapt door de restaurants en cafés in de straat, die voor zestien euro een driegangendiner in de buitenlucht serveren, omringd door straatmuzikanten.

Tijdens de twee volgende festivaldagen is het een kwestie van gewoon heel veel rondslenteren, want overal valt wel wat te beleven. Lumen speelt op vrijdag in op Nyama met een speciaal filmprogramma, Speakers houdt een open podium voor internationale muziek en in de Doelentuin zijn workshops, straattheater en – pas op! – kinderactiviteiten. Fijn om even mee te pakken: de afterparty in Ciccionia. Daar draait de Berlijnse dj Trece een eigenzinnige mix van Balkan, breakbeats, latin, ragga, drum ‘n bass, ska, dubstep en techno. Te mooi om te missen. Net als Sonora Milagrosa trouwens, op dezelfde avond, dat wereldwijde volksmuziek mixt met elektronica. En een drankje. Een betere combi bestaat niet. (JH)

x

Nyama Wereldculturenfestival, op zaterdag 26 juni en zondag 27 juni vanaf 12.00 uur op het Doelenplein, in het Poptapark en andere locaties in de binnenstad. Toegang gratis. Afterparty op zaterdag 26 juni, vanaf 22.30 uur in Ciccionia. Toegang € 5. www.nyamafestival.nl

DELTA. 22 24-06-2010

12

reportage

Gereedschapskist Tijdens het vak medical device prototyping leren studenten communiceren met medici om vervolgens instrumenten voor hen te ontwerpen én te bouwen. “Normaal gesproken tekenen studenten alleen maar.” xTomas van Dijk Behalve een achtergrond in werktuigbouw is ook een sterke maag een pre om het mastervak medical device prototyping van de sectie biomechanical engineering van de faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Materiaalwetenschappen (3mE) te volgen.

Dat bleek tijdens de presentatie van de zes studentenprojecten vorige week woensdag bij de ondernemersbroedplaats YesDelft aan de Rotterdamseweg. Bij dit vak ontwikkelen studenten, na uitvoerig overleg met de doelgroep – meestal chirurgen of gehandicapten - in zes maanden tijd een instrument.

“Dat apparaat kan ook mooi dienst doen als martelwerktuig”, grapt de vierkoppige jury nadat studenten Tim Golde en Galia Anguelova hun zogenaamde Calcaneus Repair Kit hebben gepresenteerd. Het instrument dient om botfragmenten in een gebroken hiel terug op hun plek te zetten en op hun plek te houden totdat de chirurg alles weer aan elkaar heeft geschroefd.

Enkels doorzagen Even later presenteren studenten Pieter-Bas Wulms en Mathijs de

Nauwkeurig enkels doorzagen is een vak apart. Pieter-Bas Wulms en Mathijs de Wit ontwikkelden speciaal hiervoor een zaaggeleider. (Foto's: Sam Rentmeester/FMAX)

Wit in rap tempo plaatjes van open gewerkte enkels van lijken op het projectiescherm. De twee studenten ontwierpen een zaaggeleider samen met chirurgen van het Amsterdam Medisch Centrum.

De zaaggeleider moet het voor chirurgen makkelijk maken om nauwkeurig het onderste uiteinde van het scheenbeen door te zagen.

Zulke ingrepen zijn soms nodig om de enkel ver genoeg open te kun-

nen leggen om bijvoorbeeld een prothese aan te brengen. Chirurgen zagen nu op het oog, en dat is riskant. Zagen ze te weinig weg van het uiteinde dan leggen ze het gewricht niet goed bloot. Zagen ze te veel weg, dan beschadigen ze het deel van het scheenbeen waar de patiënt op steunt en dat levert later slijtageproblemen op.

Orthopeed Niek van Dijk van het AMC en postdoc dr.ir. Gabrielle Tuijt-

Of glazenwassers het stoer vinden moet nog blijken, maar het glazenwassersharnas van Thijmen Struik (met de bezem) en David Reuijl helpt wel tegen rugklachten.

hof, werkzaam bij zowel het AMC als de TU Delft en gespecialiseerd in enkeloperatietechnieken, legden het probleem voor aan de studenten. De opdrachtgevers maken deel uit van het netwerk van clinici van dr. John van den Dobbelsteen, die het vak organiseert.

Klem tussen de robot “Een van de doelen van het vak is dat studenten en clinici elkaars taal leren begrijpen en cultuurverschil overbruggen”, vertelt Van den Dobbelsteen. “Een clinicus denkt vaak dat ingenieurs alle technische problemen gemakkelijk kunnen oplossen. Andersom komen ingenieurs met mooie technische oplossingen die interfereren met de handelswijze van chirurgen. Neem nu robotchirurgie. Dat is een voorbeeld van technisch gedreven innovatie.

Personeel komt wel eens klem te staan tussen de armen van de robot.

De robot is heel complex en staat in de weg. Wij willen klinisch gedreven innovatie bevorderen.”

Wat volgens de hoogleraar bijzonder is aan het vak, is dat studenten ook echt zelf prototypes moeten maken.

Al doen ze het wel in samenwerking met mensen van de dienst elektronische en mechanische ontwikkeling (Demo), een afdeling die veel Delftse onderzoekers inschakelen als zij speciale experimentele opstellingen of prototypen nodig hebben.

“Normaal tekenen studenten alleen maar tijdens hun studie, een paar vakken daar gelaten. In een compu-

ter kun je alles wel tekenen. Als je een prototype maakt, loop je tegen allerlei problemen op. Van de mensen van Demo krijgen de studenten feedback over hun ontwerp en wat er eventueel aangepast moet worden.”

Pieter-Bas Wulms, een van de studenten die de enkelzaag ontwikkelde, beaamt dat. “Bij de meeste vakken moet je iets tekenen. Vervolgens belandt je ontwerp op de plank. Wij doen hier een extra stap; de productie. Daarvoor hebben we veel moeten communiceren met de werkplaats. Die mannen hebben verstand van productietechnie-

De orthopeed is zeer te spreken over het prototype ken en vertellen je wat wel en niet mogelijk is.”

In eerste instantie hadden de studenten een andere oplossing bedacht voor het zaagprobleem: een systeem met een draadzaagje in plaats van een vaste zaag. “Als je die zaag door het gewricht steekt en je begint te zagen vanaf het punt waar je normaal gesproken op uit had willen komen, dan weet je zeker dat je een goede doorsnede maakt”, redeneert Wulms. “Maar dat vond de chirurg heel raar. Daar was hij niet mee bekend en wil daarom het risico niet nemen. Wij denken op een andere manier. Wij denken zo ruim

DELTA. 22 24-06-2010

13

reportage

voor medici en origineel mogelijk. Chirurgen zijn vrij conservatief. Dat is zonde.”

De uiteindelijk door de studenten ontwikkelde zaagbegeleider is vast te schroeven op het scheenbeen.

Met botte sondes aan weerszijden, die door het gewricht steken, wordt de zaaglocatie bepaald. Vervolgens kan de chirurg de zaag nauwkeurig afstellen met kleine wieltjes. Het ontwerp is meer in lijn met wat Van Dijk en Tuijthof voor ogen hadden.

De orthopeed is zeer te spreken over het prototype. Van Dijk: “De studenten hebben het getest op een kadaver. Dat ga ik zelf ook doen om het te finetunen. Ik hoop het apparaat al eind dit jaar te kunnen gebruiken.”

Ook Van Dijk kan meepraten over cultuurverschillen tussen ingenieurs en clinici. “Ik sta open voor nieuwe ideeën”, zegt hij refererend naar het idee voor de draadzaag.

“Maar ik weet ook hoe het er bij een operatie aan toegaat. De studenten denken dat je met een bepaald materiaal van alles kunt doen. Maar met zo’n draadzaag tast je bepaalde structuren aan die je echt niet mag beschadigen. De studenten waren een beetje eigenwijs.”

Glazenwassersharnas De studenten die het meest werden geprezen, en die van de jury de eerste prijs – de Demo-bokaal - ontvingen, gaven een heel opmerkelijke presentatie. Student Thijmen Struik lijkt wel op Wallace met de Walking Trousers (een robotische broek) uit de animatiefilm sequel ‘Wallace

and Gromit’, wanneer hij getooid in een harnas het podium opkomt. Het blijkt een glazenwassersharnas.

Glazenwassers hebben een lastig probleem, legt Struiks collega David Reuijl intussen uit. Van de Europese Unie mogen glazenwassers, indien mogelijk, niet de ladder gebruiken om op grote hoogtes te werken, maar een alternatief verzinnen. Zo’n alternatief is de telescopische wassteel die de laatste jaren steeds populairder wordt bij glazenwassers. Maar onderzoek van TNO wijst uit dat wasstelen veel

Een clinicus denkt dat ingenieurs alle technische problemen gemakkelijk kunnen oplossen rug-, schouder- en nekklachten veroorzaken, onder meer door het ‘boven de macht’ tillen van de lange, soms acht kilo wegende buis, en het steeds omhoogkijken. Glazenwassers mogen daarom maar vier uur per dag op deze manier werken.

Reuijl: “Neem een grote rugzak, een bureaulamp en het sluitingsmechanisme van een Grolschfles en je hebt de oplossing: een ondersteunend systeem dat door middel van veren het gewicht van de steel opheft - statisch balanceert - en dat je alle kanten op kunt draaien.

Dankzij het sluitingssysteem kun je

Een verbrijzelde hiel? Met de calcaneus repair kit van Tim Golde en Galia Anguelova zet een chirurg alle botfragmentjes weer op hun plek.

de steel waar je maar wil vastkoppelen.”

Volgens de studenten is er een markt voor hun vinding. Die mening deelt de jury. “Maar denken jullie dat glazenwassers het apparaat cool vinden?”, vraagt jurylid dr. Dap Hartmann van de sectie Technology, Strategy & Entrepreneurship (TBM).

“Zijn ze niet bang om er idioot uit te zien?” “We hebben met glazenwassers gesproken”, zegt Reuijl. “Het

is lastig om iets voor ze te ontwerpen. Ze gedragen zich stoer. En dat terwijl ze wel rugklachten hebben.”

Volgens Reuijl zou de regelgeving moeten veranderen zodat glazenwassers met hun vinding wel langer dan vier uur per dag telescopisch mogen wassen.

Behalve de twee chirurgische instrumenten en de glazenwassersuitrusting, presenteerden studenten ook een hoofdsteun voor mensen met

Jos Lassooij: “Mensen met spierziekte willen niet een hele grote constructie om hun hoofd hebben. Een hoofdsteun moet mooi of onopvallend zijn.”

spierziekte, een onderarmprothese die via de elleboog aanstuurbaar is en een ondersteuning voor de arm die mensen met spierziektes in staat stelt om bijvoorbeeld zelfstandig te eten.

Flexibele vingers Het meest elegante ontwerp vond de jury de hoofdsteun ‘Apoyo’, van Jos Lassooij en Rik Steenbergen.

Dit ontwerp kreeg de tweede prijs.

Patiënten met de spierziekte SMA (spinale musculaire atrofie) die in een rolstoel zitten, hebben nu enorme beugels aan hun rolstoel om hun hoofd te ondersteunen. Op eigen kracht kunnen ze hun hoofd niet altijd overeind houden. De studenten maakten een hoofdsteun met een onderstel dat je over je schouders schuift. Het bovenste gedeelte bestaat uit drie lange flexibele vingers die het hoofd losjes vasthouden en alleen de grote uitslagen van het hoofd opvangen.

Lassooij en Steenbergen toonden tijdens hun presentatie filmpjes van een vrouw zonder hoofdsteun die haar hoofd, als dat uit evenwicht was geraakt, weer overeind kreeg door met haar elektrische rolstoel hard op te trekken. Zij wilde niet over straat met een enorme stellage rond haar hoofd.

“Of mensen een hoofdsteun gebruiken hangt grotendeels af van de vraag of ze die hoofdsteun mooi vinden of onopvallend genoeg en of hij lekker zit”, vertelt Lassooij. “Onze steun zit strak om het hoofd waardoor hij niet zo opvalt en de vingers hebben mooie metalen kleurtjes.”

Volgens de student was de dame uit de film erg blij met hun uitvinding, en wil ze hem ook gebruiken, alleen passen de schouderstukken nog niet helemaal.”Lassooij: “Dat is een beetje het euvel; elke patiënt is anders.”

DELTA. 22 24-06-2010

14

service

Agenda Donderdag 24 juni Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Visual Analysis of Multi-Field Data. Promotie van ir. J. Blaas. Promotor: prof. dr.ir. F.W. Jansen. • 12.30 uur - Efficient numerical methods to compute unsteady subsonic flows on unstructured grids. Promotie van ir. P. Lucas. Promotor: prof.dr.ir. drs. H. Bijl. • 15.00 uur - Secure Signal Processing: Privacy Preserving Cryptographic Protocols for Multimedia. Promotie van Z. Erkin, MSc. Promotor: prof. dr.ir. R.L. Lagendijk.

Vrijdag 25 juni Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Designing for Moral Identity in Information Technology. Promotie van drs.

N.L.J.L. Huits. Promotoren: prof.dr. M.J. van den Hoven en prof.dr. Y.H. Tan. • 12.30 uur - Integration of fermentation and cooling crystallisation to produce organic acids. Promotie van C.A. Roa Engel, PDEng. Promotor: prof. dr.ir. L.A.M. van der Wielen. • 15.00 uur – Intreerede prof. dr. T.J. Dingemans, faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek.

Zondag 27 juni International Student Church Students of all denominations

are invited to our ecumenical
service every Sunday at Raamstraat 78, 11.30 hrs followed by tea/coffee. The services are led by the chaplains Reverend W. Stroh and Father Avin, and are supported by student leaders. More information on www.iscnetherlands.nl.

van den Hoven. • 15.00 uur - Quantum Dots in Vertical Nanowire Devices.

Promotie van ir. M.H.M. van Weert. Promotoren: prof.dr.ir.

L.P. Kouwenhoven en prof.dr.

E.P.A.M. Bakkers.

Maandag 28 juni

Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Distributed Video Coding (DVC): Motion estimation and DCT quantization in low complexity video compression. Promotie van S. Borchert, diplomprßfung. Promotor: prof.dr.ir. R.L. Lagendijk. • 12.30 uur - School concentration and school travel. Promotie van drs. E. de Boer. Promotor: prof.dr.ir. P.H.L. Bovy.

Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Influencing selfreliance in an emergency.

Promotie van drs. S. Sillem.

Promotor: prof.dr. B.J.M. Ale. • 12.30 uur - Towards quantitative metabolomics and in vivo kinetic modeling in S.cerevisiae. Promotie van A. de Castro Bizarro Duarte Canelas, licenciature em engenharia. Promotor: prof. dr.ir. J.J. Heijnen. • 15.00 uur - Opto-electronics on Single Nanowire Quantum Dots. Promotie van drs. M.P. van Kouwen. Promotor: prof. dr.ir. L.P. Kouwenhoven.

Dinsdag 29 juni Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Accurate Electromagnetic Modeling Methods for Integrated Circuits. Promotie van ir. Z. Sheng. Promotor: prof.dr.ir. P.M. Dewilde. • 12.30 uur - Nuclear Power and Justice between Generations; A Moral Analysis of Fuel Cycles. Promotie van ir. B. Taebi. Promotor: prof.dr. M.J.

Woensdag 30 juni

Vrijdag 2 juli Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Single Electron-ics with Carbon Nanotubes. Promotie van G.T.J. GÜtz, Diplom Physiker. Promotor: prof.dr.ir.

L.P. Kouwenhoven. • 12.30 uur - Electron Spins in Nanowire Quantum Dots.

Promotie van drs. J.W.W. van Tilburg. Promotor: prof.dr.ir.

L.P. van Kouwenhoven.

Lorre Festival Op vrijdag 2 juli vindt het Lorre Festival plaats op het evenementen terrain van Lijm&Cultuur. Van 14.00-23.00 zullen diverse DJs hun tunes laten horen en wordt de winnaar

van de Lorre DJ Contest bekend gemaakt. Kaarten van 10 euro zijn verkrijgbaar via www.lorre. nl.

Re-Enrolment Re-enrolment for academic year 2010/2011 runs through Studielink. If you have not arranged your enrolment yet, do so before September 1st. Besides your enrolment application, don’t forget to arrange the payment of your tuition fees in good time as well. Visit the CSa website for more information http://csa.tudelft.nl.

Students Isocarp conference Master students of Delft University of Technology’s Architecture, Civil Engineering and Geosciences and Technology, Policy and Management faculties are cordially invited by the dr.ir. Marc Jacobs Foun-

dation to apply for a grant to the international Isocarp conference ‘Sustainable Planning, Developing World’ in Nairobi, Kenya from 19-23 September.

Applications must be submitted by noon July 3rd at latest. See www.marcjacobsfoundation.eu for more information.

SIFE Delft Looking for something new?

Students in Free Enterprise Delft offers you the opportunity to combine social entrepreneurship with your academic knowledge. With the support of companies like Unilever, Heineken, HSBC, KPMG, Schiphol and Philips we create projects to help people all around the world. Do you also have a head for business and a heart for the world? We are looking for new participants now! Check www.

H&J Uitgevers_2x70_zw-w

14-05-2004

Voor advertenties bel met:

H & J Uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJsel T (010) 451 55 10 F (010) 451 53 80 E delta@henjuitgevers.nl

Neem contact op met Hennie de Ruyter of met Mireille van Ginkel voor nadere informatie

14:02

sifedelft.nl or mail your motivation to info@sifedelft.nl.

International Student Chaplaincy Looking for a home away from home, trying to make new friends, interested in intercultural and interfaith activities, needing some inner peace, searching for more than academic challenges? Check the website of the International Student Chaplaincy, www.iscnetherlands.nl, to learn about their wide range offer.

Student and Career Support Information The student psychologists and the central student and careers councilors are located at Jaffalaan 9A. Office hours:

Pagina 1

AC-HOP de vakbond voor Universiteitspersoneel. Voor informatie kijk dan op www.

AC-HOP.nl.

Yoga geeft je rust, leert je ontspannen en je eigen grenzen zoeken in een fraai zaaltje in

Vrijdag 9 juli

Maandag 5 juli Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Comfort, experience, physiology and car seat innovation. Promotie van M.M. Franz, Diplom-Physiotherapeut. Promotoren: prof.dr. P. Vink en prof.dr. H.Bubb. • 12.30 uur - Imaging of material inhomogeneities with flexural waves. Promotie van L. HÜrchens, Diplom Ingenieur. Promotor: prof.dr.ir. A. Gisolf. • 15.00 uur - A Framework for ICT-Supported Coordination in Crisis Response. Promotie van ir. R.A. Gonzålez Rivera. Promotor: prof.dr. H.G. Sol.

Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Advanced Breakdown Modeling for Solid-State Circuit Design. Promotie van V. Milovanovic, Diplomirani inzenjer. Promotor: prof.dr.

L.K. Nanver. • 12.30 uur - Tailoring the mechanical properties of Titanium alloys via plasticity induced transformations.

Promotie van S. Neelakantan, MSc. Promotor: prof.dr.ir. S. van der Zwaag. • 15.00 uur - Adaptive Backstepping Flight Control for Modern Fighter Aircraft. Promotie van ir. L. Sonneveldt. Promotor: prof.dr.ir. J.A. Mulder.

Dinsdag 6 juli

Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Stress in and texture of PVD deposited metal nitride films. Promotie van R. Machunze, Diplom-Physik.

Promotor: prof.dr. G.C.A.M. Janssen. • 12.30 uur - The Effect of Early Concept Narratives on Consumer Understanding and Attitudes. Promotie van ir. E.A. van den Hende. Promotoren: prof.dr. J.P.L. Schoormans en prof.dr. D.W. Dahl. • 15.00 uur - Improving the Scalability of Multicore Systems - With a Focus on H.264 Video Decoding. Promotie van ir. C.H. Meenderinck. Promotoren: prof.dr. B.H.H. Juurlink en prof.dr. K.G.W. Goossens.

Donderdag 8 juli Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Resist and Exposure Processes for Sub-10-nm Electron and Ion Beam Lithography. Promotie van V.A. Sidorkin, MSc. Promotoren: prof.dr. H.W.M. Salemink en prof.dr.ir. P. Kruit. • 12.30 uur - Hydrogenated Amorphous Silicon Solar Cells Deposited from Silane Diluted with Hydrogen. Promotie van ir. G. van Elzakker. Promotor: prof.dr. M. Zeman. • 15.00 uur - Hydroxynitrile Lyase-Catalyzed Enantioselective Conversion of Ketones

Monday-Friday from 9.00-17.00 hrs. You can direct your inquiries or make an appointment at the Front Office or by phone: 0152788004. For an initial appointment with one of the student psychologists you should first come to one of the open office hours: Tuesdays and Thursdays from 11.30-12.30 hrs. The open office hours of the Student and Career counselors are on Tuesdays from 11.30-12.30 o’clock.

More information on www.studentandcareersupport.nl.

International Office The International Office, Jaffalaan 9a/visitor’s entrance at Mekelweg, office opening times Monday to Friday 9.00–17.00 hrs. Appointments and enquiries can be made by email: internationaloffice@tudelft.nl or by phone: 015-2788012.

Minimaatjes Wij verhuren enkele woningen in Schiedam Nieuwland aan studenten. Portiekwoningen, ca. 55m2, huurprijs rond de â‚Ź 300,-. Informatie en inschrijving: www.woonplus.nl/woningzoekende.

de Groot. Promotor: prof.dr.ir.

J.E. Mooij.

Woensdag 7 juli

Announcements Official

into Cyanohydrins. Promotie van F.L. Cabirol, MSc. Promotor: prof.dr. R.A. Sheldon.

gebouw Delftstede, Phoenixstraat 66. Informatie: www. johanmolenbroek.nl/yoga, 0152783086 of j.f.m.molenbroek@ tudelft.nl.

Spelregels minimaatjes.

Minimaatjes zijn niet toegankelijk voor het bedrijfsleven. Voor commerciĂŤle aanbiedingen en advertenties: H&J Uitgevers (adres in colofon). Minimaatjes zijn maximaal 200 tekens lang.

Inleveren vóór vrijdag 14.00 uur via e-mailadres delta@ tudelft.nl.

Maandag 12 juli Wetenschapsagenda • 10.00 uur - PerformanceOriented Fault Tolerance in Computing Systems. Promotie van ir. D. Borodin. Promotor: prof.dr. B.H.H. Juurlink. • 12.30 uur - Sustainable Power from Biomass: Comparison of technologies for centralized or de-centralized fuel cell systems. Promotie van ir. R. Toonssen. Promotor: prof.dr.ir.

A.H.M. Verkooijen. • 15.00 uur - Coupled Flux Qubits and Double Bifurcative Readout. Promotie van ir. P.C.

Wetenschapsagenda • 15.00 uur - Ultra-high resolution CCD-based gamma detection. Promotie van drs.

J.W.T. Heemskerk. Promotor: prof.dr. F.J. Beekman.

Dinsdag 13 juli Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Thermoplastic Composite Wind Turbine Blades. An integrated design approach. Promotie van S. Joncas, MaÎtrise en ingÊnierie.

Promotor: prof.dr.ir. G.A.M. van Kuik. • 12.30 uur - Silicon MEMS for Detections of Liquid and Solid Fronts. Promotie van J. Wei, MSc. Promotor: prof.dr. P.M. Sarro. • 15.00 uur - Hoe kies jij je minor? Een onderzoek naar beïnvloedingsfactoren van minorkeuzes van voltijd hbobachelorstudenten van Fontys Hogescholen. Promotie van drs. M. van Deuren. Promotor: prof.mr.dr.ir. S.C. Santema.

x Delta inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek 'Agenda' in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: delta@ tudelft.nl. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten. Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.

Alle promoties, intree- en afscheidsredes genoemd in deze agenda vinden, tenzij anders vermeld, plaats in de Aula van de TU, Mekelweg 5, Delft.

9'4-'0 $+, &' 70+8'45+6'+6 69'06' 7PKXGTUKVGKV 6YGPVG &G RNGM YCCT VCNGPV \KEJ JGV DGUV QPVRNQQKV 5VWFGPVGP GP OGFGYGTMGTU UVCCP EGPVTCCN YGVGPUEJCRRGTU GP RTQHGUUKQPCNU \QTIGP UCOGP XQQT DCCPDTGMGPF QPFGT\QGM TGNGXCPVG KPPQXCVKG GP KPURKTGTGPF QPFGTYÄŽU XQQT OGGT FCP UVWFGPVGP

6GPWTG 6TCEM RQUKVKQP KP %T[QIGPKE EQQNKPI VGEJPQNQIKGU HVG (CEWNV[ QH 5EKGPEG CPF 6GEJPQNQI[

''0 +052+4'4'0&' 1/)'8+0) 81.

-#05'0 '0 /1)'.+,-*'&'0 -+66; 0+,/'+,'4 70+8'45+6#+4 &1%'06 /'/$4#0' 5%+'0%' 6'%*01.1); (#%7.6'+6 609

1QM YGTMGP DKL 7PKXGTUKVGKV 6YGPVG! 'GP IQGFG MGW\G 7PKXGTUKVGKV 6YGPVG DKGFV TWKOVG 4WKOVG XQQT CODKVKG XQQT VCNGPV 4WKOVG XQQT GKIGP KFGGÇP GP KPKVKCVKGXGP ,QWY QPFGTPGOGPFG KPUVGNNKPI YQTFV IGYCCTFGGTF GP IGUVKOWNGGTF 9G DKGFGP LG ECTTKÄTGRGTURGEVKGH #ODKVKGW\G GP MTKVKUEJG EQNNGICoU 8QNQR VTCKPKPIGP GP EWTUWUUGP QO LG XGTFGT VG QPVYKMMGNGP 'P XCP\GNHURTGMGPF GGP IQGF UCNCTKU GP RTKOC UGEWPFCKTG XQQTYCCTFGP

999 769'06' 0. 8#%#674'5

DELTA. 22 24-06-2010

15

Opinie

Henry Fords Open stad is een mythe vervlogen droom De stad als kleurrijke bazaar. Een plek waar inwoners niet alleen producten uitwisselen maar ook kennis, cultuur, ervaringen en nieuws. Dat is een van de visies op de open stad in het boek ‘Open City’. xRobert Visscher

In 1927 besloot automagnaat Henry Ford tot de bouw van Fordlandia: een stad naar zijn eigen inzichten in het hart van de Amazone. Het bleek niet alleen gedurfd en visionair, maar ook tot mislukken gedoemd. xChristian Jongeneel Het begon allemaal met Winston Churchill, die in 1919 de Britse minister van koloniën was. Hij stelde aan zijn Nederlandse en Franse collega’s voor een rubberkartel te vormen, om productie en prijzen te reguleren. Hun koloniën waren goed voor het leeuwendeel van de wereldwijde rubberplantages. De Amerikanen waren furieus, vooral de automobielfabrikanten onder hen, en in het bijzonder de grootste automobielfabrikant en rijkste man ter wereld, Henry Ford.

Ford legde contact met Brazilië en regelde een stuk land in de Amazone van zo’n tienduizend vierkante kilometer, ongeveer een kwart van Nederland. Daar zou hij een rubberplantage beginnen. En niet zomaar een plantage, maar een modelplantage. Ford had immers naam gemaakt met ordentelijke massaproductie. Zijn rubberplantage zou een fabriek worden, efficiënt en tegelijk humaan. Hij beloofde de Braziliaanse consul dat zijn rubbertappers wel tien keer zoveel zouden verdienen en dat hij even goed voor ze zou zorgen als voor zijn Amerikaanse arbeiders.

Greg Grandin, hoogleraar techniekgeschiedenis aan New York University, is al op een kwart van zijn boek ‘Fordlandia’ voordat de eerste werknemers van Ford daadwerkelijk in de Amazone aankomen. Het bleek allemaal toch wat lastiger dan gedacht, de jungle platbranden en een plantage aanleggen, maar de

plantage kwam er wel, in 1928: allemaal keurige rijen bomen en dito huisjes waarin de arbeiders moesten wonen. Schooltje erbij, kinderen een uniform aan (net als hun vaders), dance hall, golfparcours, winkels – in het hart van de jungle ontstond een ideale Amerikaanse stad.

Er waren wel wat culturele problemen. De lokale arbeiders waren niet gewend aan geld, maar verwachtten in natura uitbetaald te worden.

Hun werktempo richtten ze in naar de hitte van de zon, niet de klok. Bij knetterende regen werken vonden ze ook niet zinvol. De kininepillen die ze verplicht moesten slikken, wantrouwden ze. De vrijgezellen onder hen vonden het niet leuk dat ze niet de plantage af mochten om een bordeel te bezoeken. Op 22

Architecten en stedenbouwkundigen gebruiken de term open city maar al te graag. Maar wat het nu precies is, weet eigenlijk niemand. Zelfs niet in een essaybundel die ‘Open City’ als titel draagt.

De Franse filosoof Roland Barthes noemde de open stad een mythe. In de essaybundel ‘Open City’, onder redactie van TU-alumnus Kees Christiaanse, staat een aantal visies op die mythe.

Het essay van Arnold Reijndorp (Universiteit van Amsterdam) komt het dichtst in de buurt van een bruikbare definitie. Volgens hem zijn er grofweg twee perspectieven.

Of men beschouwt de open stad als een emancipatiemachine, waarbij mensen naar steden verhuizen om vooruit te komen in het leven; of de open stad is een bazaar. Men wisselt er cultuur, kennis, ervaringen en

x Greg Grandin, ‘Fordlandia’, Icon Books, pp. 416, 16,25 euro.

x Smaakt dit naar meer? De besproken boeken zijn te vinden op de leestafel in de bibliotheek.

‘Places are no longer points of departure or arrival, but turning points’ mele deel van de samenleving. De Amerikaan vergelijkt de straat- en handelscultuur van moderne steden in Zuid-Amerika met die van steden uit het verleden. ‘In the eighteenth and nineteenth centuries, unauthorized editions of books, pamphlets and broadsheets were hawked openly on city streets as pirate CDs and DVDs are sold on the streets today. The informal was always the way that people who were disenfranchised and discriminated against, got their economic footing.’

Niet alle bijdragen zijn helaas zo duidelijk geschreven. Een aantal schrijvers stelt teleur met gortdroog taalgebruik.

Er is ook aandacht voor de tegen-

hanger van de open stad. Neem de steden uit het verleden met dikke muren, die vreemdelingen resoluut buiten de deur hielden. Nog altijd zijn er mensen die voor een gesloten stad pleiten. ‘If security experts would have their way, they would immediately declare the Open City a danger zone’, schrijft Tim Rieniets, onderzoeker aan de ETH Zurich.

Daartegen strijden de auteurs van dit boek. Helaas komt niet altijd even goed uit de verf hoe dat precies moet gebeuren.

x

Kees Christiaanse (red.), Open City.

Designing Coexistence, SUN, 464p., €42,50

apps

Zijn rubberplantage zou een fabriek worden december 1930 sloeg de vlam in de pan, toen het management besloot dat arbeiders niet langer bediend zouden worden in de eetzaal, maar zelf hun maal moesten halen aan de balie. Grote opstoppingen waren het gevolg. Een woeste menigte trok door Fordlandia en brak de boel af.

Ford probeerde het nog een keer.

Het tweede Fordlandia ging in 1945 ten onder. Het goed geïllustreerde boek van Grandin is het product van uitgebreid onderzoek door een heel team, niet alleen op basis van archieven, maar ook van bezoeken en gesprekken ter plekke. Het resultaat is een tragikomedie die leest als een trein.

nieuws uit. Naast open steden zijn er zogenaamde transnational spaces, betoogt hij. Expats en studenten die in het buitenland studeren, creëren wereldwijd nieuwe verbindingen en netwerken tussen steden. Moderne communicatie maakt het eenvoudig om dagelijks contact te hebben met mensen waar dan ook ter wereld.

Ook de bijdrage van de Amerikaanse journalist Robert Neuwirth valt op door treffende typeringen.

Hij beschrijft het zogenaamde infor-

iTU Delft ’In Delft is het beeld van verdwaalde eerstejaars in september voorgoed verleden tijd. De TU Delft komt als eerste Nederlandse universiteit met een eigen mobiele applicatie: de iTU’, meldde de Volkskrant op 4 februari.

We zijn nu vierenhalve maand verder en onze TU Delft is nog steeds een van de weinige Nederlandse universiteiten met een eigen App. De verwachtingen waren hooggespannen; met zoveel nerds en techneuten bij elkaar zou het in vier maanden mogelijk moeten zijn om de applicatie uit te bouwen tot een gigantisch en efficiënt platform met toegang tot Blackboard, persoonlijke roosters, studiegidsen en cijferlijsten.

Maar dat is nog niet gebeurd.

Op dit moment is de applicatie een soort mobiele TU-website in een uitgeklede versie. De plattegrond waar de media in februari over spraken, ziet er inderdaad mooi en compleet uit. Je kunt zien waar je bent en opzoeken waar het gebouw is waar je naartoe moet. Een TU-routeplanner dus. Inderdaad erg handig voor nullen in hun eerste week. Verder zijn de TU-agenda, het TU-nieuws en het TU-YouTube kanaal beschikbaar in de App. De bibliotheekfunc-

Leuk Handig Bediening Prijs

***** ***** ***** Gratis

Platform

iPhone

tie, waarin de beschikbaarheid van alle boeken van de bieb te vinden is, is op dit moment veelbelovend; de lay-out is nog niet optimaal en het is nog steeds een stuk aantrekkelijker om de website te openen, maar het begin is er.

Kortom: leuk om een keer te bekijken, maar op dit moment nog niet onmisbaar voor iedere TU-student.

x Binnen het mastervak mobile service innovation; design and engineering van de faculteit TBM hebben studenten het komend jaar de mogelijkheid zelf uitbreidingen voor deze app te bedenken.

DELTA. 22 24-06-2010

16

service

Aankondigingen Officieel Herinschrijven Herinschrijven voor studiejaar 2010/2011 loopt via Studielink. Indien je nog niet hebt ingeschreven, doe dit voor 1 september. Vergeet niet naast je inschrijfverzoek ook je collegegeldbetaling op tijd te regelen.

Raadpleeg de CSa website voor meer informatie http://csa. tudelft.nl.

Studenten Geschiedenis van de Techniek Scoor drie ECTS op elk moment met een essay over een (historisch) onderwerp naar keuze. Zie hiervoor het vak geschiedenis van de techniek wm0402tu op Blackboard. Docent: f.dejong@ tudelft.nl.

LSVb Wil jij wat betekenen voor studerend Nederland? De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) zoekt nieuwe medewerkers & stagiaires. Kijk op www.LSVb.nl.

James Dyson Award De James Dyson Award is een internationale design award die de nieuwe generatie van design ingenieurs huldigt, aanmoedigt en inspireert. De award wordt uitgereikt aan een student, wiens ontwerp het beste aantoont dat hij in staat is anders te denken en een product kan ontwikkelen, dat meer gewild is en beter werkt. De winnaar

ontvangt tienduizend pond en de deadline is 1 juli. Zie www. jamesdysonaward.org voor meer informatie.

Camaretten De inschrijving voor het cabaretfestival Camaretten is weer geopend. Zie www.cameretten.nl voor meer informatie.

Inschrijven kan tot en met 1 augustus.

Empac Challenge Empac looft tienduizend euro uit aan de student of het team van studenten, dat de beste duurzame innovatie creert op het gebied van metalen verpakkingen. Zie onze Facebook pagina ‘Metal Packaging – the Next 200 Years’ of volg ons op Twitter @metalpackaging voor meer informatie. De deadline voor wedstrijdinzendingen is op 5 november.

Eurekafoon!

Volgend schooljaar organiseert de TU Delft in samenwerking met Verstegen & Stigter culturele projecten, het Fonds voor cultuurparticipatie, SNS Reaal Fonds en het Nieuw Ensemble een prijsvraag voor scholieren.

In 2010/2011 luidt de prijsvraag: Ontwerp een nieuw muziekinstrument dat een natuurgeluid produceert. Zie www.verstigt.nl voor meer informatie.

Bij Student and Career Support kun je terecht voor een bezoek aan een studentendecaan, een studentenpsycholoog, het Career Centre met studiekeuzeadviseurs en loopbaanadviseurs, en het Informatiecentrum.

Voor de studentenpsychologen geldt dat het eerste contact loopt via het Open Spreekuur op dinsdag- of donderdagochtend van 11.30-12.30 uur.

De studentendecanen en de loopbaanadviseurs houden een inloopspreekuur op dinsdag van 11.30-12.30 uur en de studiekeuzeadviseur op donderdag van 11.30-12.30 uur. Het Informatiecentrum (begane grond) is geopend van 9.00–17.00 uur.

Er is documentatie beschikbaar over WO- en HBO-opleidingen, arbeidsmarkt, studie- en beroepskeuze, buitenlandse studies, enz. Bij de balie, telefonisch of via de email kun je een afspraak maken met een van de medewerkers.

Bezoekadres: Jaffalaan 9a (ingang Mekelweg); tel. 0152788004. e-mail: studentandcareersupport@tudelft.nl website: www.studentandcareersupport.tudelft.nl

Student and Career Support

Online huurprijs check Is jouw huurprijs redelijk?

Check www.huurcommissie. nl voor meer informatie en om helderheid te krijgen over huren en geschillen tussen huurder en verhuurder.

Informatie

WorkNtravel

WorkNtravel is een jong bureau dat bemiddelt tussen vrijwilligers/stagiair(e)s en bedrijven.

WorkNtravel is op zoek naar Nederlandse stagiair(e)s die stage willen lopen in Suriname.

Meer informatie via info@ bluefrogtravel.net.

International Office Het International Office, Jaffalaan 9a, is op werkdagen geopend van 9.00-17.00 uur.

Je kunt ook vragen stellen via internationaloffice@tudelft.nl of telefonisch (015-2788012) een afspraak maken.

x Delta Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek 'Aankondigingen' in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: delta@tudelft.nl. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten. Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.

Bonus ,€ 25.000 &

,-

€ 15.000

Who is the most entrepreneurial scientist of the TU Delft?

Nominate your candidate via www.yesdelft.nl/desa The Delft Entrepreneurial Scientist Award is the competition that rewards the most entrepreneurial scientist of the TU Delft; those who actively stimulate and support entrepreneurship among (PhD-)students and colleagues.

DELTA. 22 24-06-2010

17

loopbaan

Studeren in Rotterdam, feesten in Delft Zijn studie in Delft was van korte duur. Zijn Delftse studententijd was juist lang en intensief. Chirurg in opleiding dr. HansChristiaan van der Wal studeerde in Rotterdam en feestte in Delft. xMAAIKE MULLER In een witte jas, pieper in de zak, loopt hij met grote stappen door de gangen van het Twee Stedenziekenhuis in Tilburg. Dr. Hans Christiaan van der Wal is er in opleiding om chirurg te worden. Het scheelde niet veel, of hij was nu civiel ingenieur geweest, ‘waarschijnlijk waterbouwer’.

Pas de tweede keer was het lot hem gunstig gezind. Vlak na zijn vwo-examen hoorde Van der Wal dat hij lotnummer ‘vijfduizendnogwat’ had. De studie geneeskunde die hij graag wilde doen, kon hij dus wel vergeten. “Veel anderen gaan dan psychologie doen of medische biologie, maar daar had ik geen zin in”, vertelt Van der Wal. “De kans was reëel dat ik het jaar erna ook niet ingeloot zou worden, dus ik wilde iets doen dat ik echt leuk vond.”

Het werd civiele techniek, de studie die zijn vader ook had gedaan. Zijn vader werd onderwijzer, dus het was niet zijn technische beroep dat Van der Wal erin aantrok. Maar wis- en natuurkunde had hij altijd leuk gevonden. “Ik baalde dat ik voor geneeskunde was uitgeloot. Maar ik ben met volle energie aan civiel begonnen en ik vond het ook echt leuk.”

Veel van de studie heeft Van der Wal niet meegekregen. De ziekte van Pfeiffer hield hem een half jaar in bed. Het andere halve jaar haalde hij nog een flink aantal tentamens. “Waar ik binnen chirurgie nog wel wat aan heb, is het oplossingsgerichte denken dat je als ingenieur leert. Problemen terugbrengen tot eenvoudig behapbare stukjes.” Dat moet Van der Wal in de operatiekamer (OK) ook geregeld doen. “Je weet van tevoren nooit precies wat je tegenkomt.”

Onzin “Kijk mij nou, ik sta gewoon te opereren”, dacht Van der Wal bij zijn eerste operatie. Het was in zijn eerste jaar van de chirur-

Naam: Hans-Christiaan van der Wal (34) Woonplaats: Utrecht Verliefd/verloofd/getrouwd: Verliefd, woont samen Studie: Civiele techniek in Delft (1995-1996) en geneeskunde in Rotterdam (1996-2005) Afstudeerjaar: In 2002 haalde Van der Wal zijn doctoraal examen, in 2005 had hij zijn coschappen af en was hij basisarts.

Loopbaan: Balend begon Van der Wal in 1995 aan zijn studie civiele techniek in Delft. Pas een jaar later kreeg hij zijn gewenste plek bij geneeskunde in Rotterdam. “Ik was nieuwsgierig naar hoe ik in elkaar zit, daarom wilde ik arts worden.” Van der Wal bleef in Delft wonen, waar hij in het collegejaar 1998-1999 bestuurslid werd van studentenvereniging Virgiel. Feesten en commissies op die vereniging kostten hem twee jaar studievertraging, maar hij had het er graag voor over. In 2002 haalde Van der Wal zijn doctoraalexamen, in 2005 was hij klaar met zijn coschappen en was hij basisarts. Op 18 december vorig jaar promoveerde hij op zijn onderzoek naar verklevingen na buikoperaties. Een deel van het onderzoek deed hij toen hij al begonnen was met de opleiding tot chirurg. “Dat kostte me heel wat avonden doorwerken.”

In juni gaat Van der Wal een half jaar werken in Vancouver, Canada. Daarna begint hij aan het vierde jaar van zijn zesjarige chirurgenopleiding.

(Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

gie-opleiding, een ‘blindedarmontsteking’. “Ik had al wel eens een mes vastgehad, om moedervlekjes of ingegroeide teennagels te verwijderen”, vertelt Van der Wal, die inmiddels aan het vierde jaar van zijn opleiding begint. “Maar voor de eerste keer een buik open maken was wel spannend.”

Pas tijdens zijn coschappen werd het Van der Wal duidelijk dat hij chirurg wilde worden. Hij wilde eerst overal kijken voor hij een besluit nam. “Dat anderen al aan het begin van hun studie zeggen dat ze hartchirurg willen worden, vind ik echt onzin”, aldus Van der Wal. “Wat in theorie leuk lijkt, hoeft dat in de praktijk niet te zijn.”

Zo dacht hij zelf dat hij oogheelkunde interessant zou vinden.

“Het is ook mooi de ziektebeelden te zien. Maar in de praktijk zit je wel de hele dag in een donkere kamer in ogen te kijken.”

Gynaecologie viel hem juist mee. “Hoewel ik het onderwijs had gehad, had ik toch een beetje het standaard beeld van, plat gezegd, ‘kutten kijken’. Maar je zit niet de hele dag met patiënten in de beensteunen. Je begeleidt zwangeren en doet ook operatieve ingrepen.”

Tijdens de twee coschappen chirurgie mocht hij niet veel meer doen dan meekijken en een paar wondjes hechten. Maar Van der Wal zag wat de chirurgen deden en wilde dat ook. “Ik vind het mooi dat je met je kennis van de anatomie een ziek lichaam beter kunt maken.” Hij moest wel eerst een van de weinige opleidingsplekken – ‘toen ik werd aangenomen, waren er 56’ zien te bemachtigen.

“Je moet je CV opleuken”, legt Van der Wal uit. Promoveren en wetenschappelijke artikelen publiceren staan goed op een CV, dus zocht Van der Wal eerst een onderzoeksplaats. Op het hockeyveld kwam hij een vroegere teamgenoot tegen die net klaar was met zijn onderzoek. Hij schreef de professor een brief en werd aangenomen. “Mijn onderzoek ging over verklevingen (vorming van littekenweefsel, red.) na operaties in de buik. De inhoud was voor mij in eerste instantie bijzaak, maar ik vond het erg interessant.”

Tweede ontgroening Hoewel hij regelmatig een drankje dronk met studiegenoten, ging het Rotterdamse studentenleven grotendeels aan Van der Wal voorbij. Hij had zich al in het Delftse verenigingsleven gestort en bleef daar de rest van zijn studietijd actief. “Ik had geen zin in een tweede kennismakingstijd (of ontgroening, red.).” Die kreeg hij toch, maar vanaf de andere kant: als lid van de ‘introductiecommissie’ die nieuwe studenten klaarstoomt voor hun lidmaatschap van studentenvereniging Virgiel. Naast koken en posters ontwerpen voor feestjes is dat een van de vele dingen die hij deed bij de vereniging.

Dat enthousiasme op de vereniging kostte hem twee jaar studievertraging. Resoluut: “Maar daar heb ik geen spijt van.”

Het ene jaar bestond Virgiel een eeuw (in 1997-1998, red.) en feestte Van der Wal te veel om ook nog tentamens te halen. Het jaar erop zette hij zijn opleiding helemaal stil om een jaar in het bestuur van de vereniging te zitten.

“Ik was als commissaris van de inventaris verantwoordelijk voor het onderhoud van de sociëteit”, vertelt Van der Wal. “Vloeren vervangen, onderhoud aan het dak, grote schoonmaak, dat soort dingen.” Ook de panden van Virgiel, Oude Delft 18 en 55 en Hooikade 9, vielen onder zijn hoede. “Een beetje klussen, dat beviel me wel.”

Hoeveel plezier hij er ook in had, aan het einde van zijn bestuursjaar was Van der Wal wel een beetje klaar met de sociëteit.

“Je zit er bijna vierentwintig uur per dag. Maar”, relativeert hij, “naast alle verplichtingen heb je natuurlijk veel feestjes en gala’s.” Bovendien hield hij aan dat jaar zijn beste studievrienden over. “Je leert die andere acht heel goed kennen, omdat je dag en nacht met ze optrekt.”

Puzzel Van der Wal zit ontspannen op een bank in de koffieruimte van de chirurgieafdeling. Naast hem, op twee treetjes bier, ligt een instrument om kijkoperaties mee na te bootsen. “Als je dienst hebt en er gebeurt niets, kun je daar even mee oefenen”, verduidelijkt Van der Wal. Maar vaak heeft hij het druk genoeg.

“Vanochtend tussen acht en half twaalf heb ik op de polikliniek veertig patiënten gezien voor een wondcontrole.”

Dat is veel, vindt Van der Wal, maar die drukte bevalt hem wel.

Het liefst werkt hij na zijn opleiding in een perifeer ziekenhuis.

“Dat is een beetje een volumeziekenhuis, met veel relatief simpele operaties”, zegt hij. “En ik wil graag zo veel mogelijk opereren.” In academische ziekenhuizen, zoals die in Utrecht waar hij de laatste twee jaar van zijn opleiding moet doen, voeren chirurgen minder, maar complexere operaties uit.

Het komende half jaar opereert Van der Wal in Vancouver in Canada. Zijn vriendin regelde dat ze daar een deel van haar opleiding tot gynaecoloog kan volgen. Daarmee leek de ‘puzzel’ om elkaar zoveel mogelijk te zien nog lastiger te worden dan hij al is. Met hun lange dagen, weekenddiensten en ieder twee uur reistijd per dag, zien de twee artsen elkaar nu al niet zoveel. Van der Wal loste het probleem op door werk te vinden in hetzelfde ziekenhuis. “Het is mooi dat we de kans hebben met zijn tweeën naar het buitenland te gaan.”

DELTA. 22 24-06-2010

18

Delta in English

Peace prize The European Student’s Union (ESU) has nominated Bahare Hedayat, an Iranian student activist, as the ESU’s candidate for 2011 Student Peace Prize. “Bahare Hedayat’s extraordinary courage and her persistent defense of students’ right to freedom of speech and expression are the reasons we are nominating her for the Student Peace Prize”, says Ligia Deca, chairperson of the European Students’ Union. Bahareh Hedayat (29) is one of the student union leaders still under arrest following protests against the policies of the

Ranking Iranian government. On December 31st 2009 Hedayat was arrested on charges related to her student activism, including her delivering a message to the European Students’ Union to mark the 70th anniversary of the International Student Day on November 17, 2009. The Student Peace Prize is awarded biennially to a student or a student organization that has made a significant contribution to creating peace and promoting human rights.

cators, and how students and PhD candidates rate them. CHE divides the relative scores in three classifications: a top, middle and bottom group. TU Delft’s BSc in aerospace engineering earned a position in the top group of universities for 9 out of 17 indicators, while the university’s electrical engineering programme earned middle group university status for most indicators, although attained a top group ranking for three indicators: ‘international orientation’, ‘support during practical semester’ and ‘overall study situation’.

Investment plans still unknown

http://me “My first contact with the internet was around 1993. Shortly thereafter I lost about a year to IRC - Internet Relay Chat - one of the earliest implementations of group-based chatting on the internet. At first there was only one channel, called ‘#za’, and my nickname was ‘burp’. At this time we also saw one of the first inter-continental romances developing into a marriage, between a fellow IRCer and someone from the US. All my once virtual friends have now become real-life personal friends.

My first attempt at a personal website was in 1996, which I hosted on my own Linux machine that was connected to the university network from my dorm room. While finishing my MSc degree, I started thinking about my online identity. I registered my first personal domain in 1999, called cpbotha.net, and to this day it remains my central online presence, currently still manifesting as a blog.

It’s my own little soapbox, where I’ve been posting regularly since about 2001. Despite the onslaught of Twitter on my bloggable material reserves, the length - and hopefully the quality - of my posts has increased steadily over the last few years. I find it therapeutic to sit down at the end of the week and write a nice blog post. I usually try to write Dr. Charl Botha, South Africa, assistant professor of Medical Valuation (faculty about at least one thing that might be inteof Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science). resting or educational to some of my readers.

(Photo: webcam) My main priority though is ‘Getting Things Off My Chest!’, which I try my best to do in an entertaining fashion. Around 30 percent of my social and professional life revolves around online communications. I organise my tasks in a Ruby on Rails GTD (Getting Things Done) app called Tracks and keep track of more than a hundred blogs in Google Reader. My online activities are a significant aspect of both my personal and professional life. What’s interesting with social networking is that Facebook seems to be flowing over into the professional side as well, offering a welcome blurring of the line between professional and personal relationships.” (DR)

x

TU Delft’s BSc programmes in Electrical Engineering and Aerospace Engineering have scored well in the international CHE University Ranking. This ranking provides quantitative and qualitative information relating to both education and research at some 130 universities and 150 institutes of higher education in Europe. The CHE University Ranking does not just produce a single list of universities, but rather shows how the participating institutes and programmes perform in relation to each other according to 17 indi-

My favourites http://cpbotha.net http://twitter.com/cpbotha

A special meeting held regarding the university’s savings plans has revealed that TU Delft staff members want to know in which areas the university will invest the funds stemming from the savings plan. The definitive ‘re-evaluation agenda’ (herijkingsagenda) which was published this week only begins to answer this question.

At issue is not only savings aimed at arriving at a balanced budget, but also the freeing up of funding to reinvest in research, education and infrastructure. This was message that TU Delft’s Executive Board delivered to the faculties and support services at the start of this process. But what educational projects exactly, which research groups and which faculties will this funding be allocated to?

The definitive re-evaluation agenda is short on details but long on future visions. As such there are seven areas that may be eligible for future (re)investments: earth and climate research; architecture, building

and building technology; healthcare research; ICT; materials research; process technology and fluid mechanics; and transport. This list overlaps with previously published faculty synergy plans. In addition, the four Delft Research Initiatives (energy, health, infrastructures and environment) are also in the running to receive extra funding.

In the field of education, the reevaluation agenda is considering investments in collegerama, open courseware, iTunes U, digital coaching, the virtual lecture hall and the learning centre. Other possible necessary areas of investment include: fire safety services, the overdue maintenance of university buildings, and 24-hour opening times for as yet unspecified faculties.

Staffers who expected to have all their questions answered in the definitive re-evaluation agenda will therefore be disappointed. But as the Executive Board stated during an open meeting held in May: the 30 million euro that will be generated through savings and reinvested will not appear overnight. The first step is to arrive at a balanced budget, and thus 15 million euro must be achieved through implementation of the savings plan.

More details will also emerge with the publication of the 2011-2014 long-term faculty plans in the third quarter and in the 2011-2014 institutional plan in the fourth quarter.

(SB)

wamiti

On motivation It’s a funny thing, motivation. For expert procrastinators like me, it helps to have a little extra push at exam time, motivating me to pack up my books, brave the Dutch weather, make my way to the library and get studying. Now naturally, one hopes the desire to study comes from an innate desire to pass exams, but sometimes, well, motivation comes from funny places.

For instance there are times when I just don’t like a subject. This happens to everyone, and there’s not much you can do about it. Which is why I often find myself studying the hardest for courses I dislike, because then I can pass that exam and never have to see that subject again!

At other times, though, the opposite happens, when you like a subject and hence find yourself actually enjoying studying it. Occasionally you start off in the first situation and through some miracle (or a lecturer’s passion for his or her subject) it ends up in the second. But amidst all this pondering on what motivates me to study, I also wonder: what motivates the people who are teaching me this material? It’s a relevant question, because I had to write a motivation letter as part of my application process to attend this university. I had to stop and really think about why I was choosing this study. This is in stark contrast to what comes across when sitting in lectures. Rather than any kind of enthusiasm or motivation from the lecturer, I sometimes get the feeling they’d much rather be anywhere else but standing in front of a group of students trying to explain to exactly what a certain subject is all about. Other times, I get the impression

they’re ‘teaching’ on autopilot, reciting the same words, using the same examples, pointing things out on slides they’ve used year after year.

The question is, then: does it matter if lecturers are motivated? Of course it does. Anybody doing something they don’t care about never puts in as much time and effort as those who’re passionate about their jobs. And this matters, because we want the best education we can get (not to mention our money’s worth), and that won’t happen being taught by people who don’t care about what they’re doing.

In my time here, it’s been clear that certain professors are more motivated and passionate about teaching their given subjects than others. And while that subject may not necessarily be one I personally care about, at the end of the day those are not only the professors for whom I respect the most, but somehow I also find myself working harder in those subjects.

So in this time of university budget cuts and restructuring, perhaps the university should begin by looking inward, and asking its staff: ‘What is your motivation to be here?’

Lucia Wamiti, from Kenya, is a BSc student studying aerospace engineering

19

DELTA. 22 24-06-2010

Delta in English

Erasmus popular

Ethical energy

Science lovers

More Dutch students are travelling abroad as part of the Erasmus student exchange program. For the 2008/09 academic year, the number of Dutch Erasmus students rose by 17 percent, which is double the average growth rate (8.7 percent) for the other European countries. For the rest of Europe’s students, Spain, France and Germany were the most popular destinations, but Dutch Erasmus students preferred to study in Great Britain, where 631 Dutch students attended university.

In order to meet the challenges of a sustainable lifestyle, multidisciplinary decisions with regard to energy provision and energyconsumption must be made. To this end, the TPM faculty will host a special conference, entitled ‘Ethics, Energy & the Future: Technology for a Sustainable Society’, from June 24-26. The conference will focus on the ethical, political and economic issues surrounding sustainable solutions.

The Dutch are more interested in science, and feel that they are better informed about scientific matters, than other Europeans, according to a study commissioned by the European Union. Nearly half of the Dutch people surveyed said they were ‘very interested’ in new scientific discoveries and technological developments. In the rest of Europe, less than one-third of respondents expressed this view.

Moreover, three-quarters (74 percent) of Dutch people said they agreed with the statement that ‘science and technology can solve pro-

Feedback blems’, compared to just 57 percent in the rest of Europe. In addition, nearly as many Dutch people (73 percent) said that science and technology can play a role in improving the environment, compared to 54 percent holding this view in other European countries.

If you’d like to comment on anything appearing on the English Page or on a university-related matter, or if you have a question or suggestion for us, send your emails to d.mcmullin@tudelft.nl.

We welcome all feedback from our readers. Letters intended for publication should include your name and be no longer than 350 words.

This edition of Delta is also available online at www.delta.tudelft. nl, where you can also access the English Page archive.

‘Diversity’s an important value in business’ As one of six Dutch students participating in the 2010 Kauffman Global Scholars Program in the United States, MSc student, Mei Ling Tan, has just returned from a six-month journey of work and study at some of America’s and the world’s leading companies and universities.

some people say the venture model should change.”

Challenging?

“When I arrived I didn’t even understand what private equity meant, yet the same day I was having lunch with people from NasDaq! So I’ve learned how the financial industries work, but more importantly, I’ve grown on a personal level. Working next to a senior partner makes you aware of the importance of leadership and execution. To experience how to behave at business lunches and effectively make conference calls. Just seeing how a leader gets things done was extremely valuable.”

xDAVID MCMULLIN

Did this experience change the way you think about entrepreneurship?

“I did change my definition of entrepreneurship: it’s not only the people who start their own companies; it’s all the people that start new movements by making a change. I don’t consider the founders of Google the sole entrepreneurs; rather, I believe the first 1,000 people who worked there had to be entrepreneurs to achieve this exponential growth.”

As a Kauffman Global Scholar, Mei Ling Tan’s itinerary began with five intensive weeks of lectures at the Ewing Marion Kauffman Foundation, in Kansas City. This was followed by two weeks of lectures at Harvard Business School and MIT, where she also met leading eastcoast entrepreneurs and venture capitalists, before flying west to Palo Alto and Silicon Valley. At a start-up job fair at Stanford University, Tan met the people behind Facebook, Mozilla and Twitter. “We also visited Google HQ to learn about open source business opportunities”, Tan (23) says. She then headed back to Boston for a two-month internship at Ernst & Young Venture Capital Advisory Group. Now back in Holland, Tan is starting her final MSc thesis work in Systems Engineering Policy Analysis and Management, specialization energy.

What was life like at the Kauffman Foundation?

“The program started at the ‘Kauffman Labs’, a fun, interactive workspace for business creation, which included smart boards, iPads, 3D printers and Playstations. Everyday we attended lectures or worked on our own business ideas. And teachers and entrepreneurs from across the US flew in to share their insights and help us with our business plans.”

What was the mix of fellow Kaufman scholars like?

“Scholars from Holland, Denmark, India, Singapore, China and Vietnam. All Master’s students or PhDs with backgrounds in technology or science and aspirations to start their own companies. There were also faculty members from various Indonesian universities.”

Any amusing clashes of cultures?

“Well, we were almost kicked out of Google because the Indonesians

So the programme intensified your desire to be a future entrepreneur?

“Yes, but I’m no longer in a rush to start my own business. When I do it, I want to do it well. The programme made me very critical of business ideas and models.”

Mei Ling Tan. (Photo: Sam Rentmeester/FMAX)

couldn’t stop taking pictures!”

Was there some common denominator that united you and your fellow scholars?

“We all shared a passion for creating new things and being more comfortable in risky environments than those in which people constantly tell you what to do.“ What university impressed you most?

“Stanford University is amazing. The campus is a combination of tropical island and ancient village. Walking around, I could totally imagine that so many creative business ideas started there. And the people are very cool, cruising around campus on their long-boards wearing flipflops…. This is where the next generation of creative minds is being raised.”

Of the companies you visited, which did you like best?

“The coolest company was Pixar Animation Studios, where they’ve found a professional way to foster creativity. Illustrators and molders work together with programmers and animators. Employees are allowed to ‘pimp their own workspace’, which was hilarious. Some people worked in a Barbie house, others in a jungle.”

As an intern Ernst & Young Venture Capital, what were your responsibilities?

“I worked directly with my mentor, Bryan Pearce, who is Americas leader of the venture capital advisory group, and I was temporarily project manager of three initiatives, including a research project investigating the perspective of limited partners on the venture industry, which is a hot item nowadays, as

Did you return home with new business ideas?

“I decided my industry focus: smart grids - new generation intelligent electricity networks and electrical devices. I also came up with a new business idea: an online platform for digital artists to sell their art to business customers, which hopefully will be online soon.”

Is success measured differently in the US compared to Holland?

“In the US, successful people are celebrated; they become role models and everybody loves them.

In Holland, successful people are often criticized for their shortcomings. This fundamental difference has a big impact on the entrepreneurial ecosystem.”

Did you meet any female entrepreneurs during your travels?

“Female entrepreneurs are rare, but this will change soon. Christina Lampe Onnerud, founder of Boston Power, really inspired me. She passionately told her amazing story of how she moved from research into business in front of a crowd of old male bankers. It felt like she was just talking to her girlfriends, sharing all

her securities and insecurities.”

Did the experience change the way you think about gender equality?

“What I’ve experienced is that diversity is an important value in the business community, and women are very welcome.”

Like Dorothy in Oz, what was your ‘Toto, we’re not in Kansas anymore’ moment in the States?

“Well, my ‘not-at-TU-Delft-anymore’ moment happened when my friend Katie took me to one of her classes at Harvard Business School.

The course was called ‘Competing through social networks’. All the students had their own fixed spot, with big name tags in front of them. Before the teacher started, he deferred to Katie, who said: ‘I’d like to introduce you all to my friend Mei Ling who is visiting from the Netherlands’. Then everybody stood and clapped for me.”

Was there something you especially liked about the States?

“The most exciting difference was that I felt so much freer to move in the US. People there like curiosity and ambition; they don’t try narrowing you down, but rather try to open you up. They’ll go with you in your beliefs and thoughts, and try to help get you there.”

DELTA. 22 24-06-2010 achterkant

00 20

dream teams Naam: Luc Aerssens (22, MT) Dreamteam: Delta Lloyd Solar Boat Team (deltalloydsolarboat.nl) Functie: Ontwerp/productie van romp “Begin juni hadden we onze eerste serieuze testvaart. Een paar dagen daarvoor had de zonneboot ook al enkele meters gemaakt, nadat hij door Wubbo Ockels en Alexander Pechtold was gedoopt”, vertelt Luc Aerssens. “We waren aan het varen op de Schie, bij Proteus. Alles was perfect tot onze pilote een tikkend geluid vanaf de schroef hoorde. We wilden geen risico nemen en stopten de motor meteen. Na wat dobberen bood een voorbijganger een sleepje aan en konden we de boot op de wal tillen. Bleek er een plastic zak in de schroef vast te zitten. Ik zou hem er wel even uit pulken, maar dat viel tegen. Uiteindelijk kostte het een gesneuveld stuk gereedschap om de schroef te ontdoen van het stuk plastic.”(EvO)

delftse klanken

Van boevenpak tot glitterjasjes Eind 2008 broeit er bij de Virgilianen Cyril Kooijmans (trompet) en Martijn Koole (basgitaar) een idee: een liedje schrijven waarmee ze het AHCsongfestival gaan winnen. Net als Guus Meeuwis en IOS. Met zes bij elkaar gezochte verenigingsgenoten vormen ze de band Iets beters. Samen schrijven ze een nummer. Kooijmans: “We creëerden een hype. Iedereen geloofde ons: ‘o ja, jullie zijn die band die het festival gaat winnen’. In werkelijkheid hadden we pas een week van tevoren een zanger en hebben we de tekst op de laatste dag afgemaakt.”

Met het nummer ‘Gister’, over een meisje dat er ’s ochtends een stuk minder mooi uit blijkt te zien dan de avond ervoor, winnen ze zowel de voorronde op Virgiel als de finale in Amsterdam. “De meeste festivalliedjes zijn heel zoetsappig, daar wilden wij tegenin. Het sloeg aan bij beide seksen. Tot op de dag van vandaag zingen alle vrouwen in de zaal dit nummer keihard mee bij optredens.”

De naamsbekendheid is gevestigd, de optredens stromen binnen. Razendsnel wordt een flink aantal covers ingestudeerd. “Gelukkig hadden we genoeg kwaliteit in huis. Sindsdien treden we regelmatig op. Op studentenfeesten, maar ook op bedrijfsfeesten en bruiloften. Door het hele land.”

De podiumkleding is uniform. “We verzinnen van alles. Van zwembroek tot boevenpak of glitterjasjes.” Het repertoire varieert van Guus Meeuwis tot John Mayer en van Led Zeppelin tot Amy Winehouse. Alles waar ze zin in hebben en waarvan ze denken dat het aanslaat. Maar niet al te standaard: geen Britney Spears.

In juli gaat het octet op tournee door Zuid-Frankrijk en Spanje. “Enkele optredens zijn al geregeld, verder rijden we met onze groene camper gewoon een camping op en vragen of we er gratis mogen staan in ruil voor een optreden ’s avonds.”

“We creëerden een hype.” (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

x

Kriep

www.ietsbeters.nl

x Dit was de laatste aflevering van Dream Teams

(Foto: Richard van 't Hof)

Anna noyons

Wereldjes In Morf #12 (tijdschrift voor vormgeving) benoemt redacteur Timo de Rijk zijn gemis aan inhoudelijk debat binnen de ontwerpdiscipline.

Voor ik naar Delft kwam, stelde ik mij de grote mensenwereld voor als een massa van individuen met denkers en makers en slimme en minder slimme mensen, die allemaal hun eigen weg probeerden te vinden.

Inmiddels heb ik geleerd dat die wereld zich in werkelijkheid heeft gesorteerd in allemaal kleine, spannende wereldjes. Wereldjes die bestaan uit mensen die zich met ongeveer hetzelfde bezighouden en dat uiten door kledingvoorschriften, toelatingseisen, geheime codes, ontmoetingsplaatsen en rituelen. Binnen die wereldjes gebeurt van alles rondom de voor verder niemand te begrijpen, maar toch heel belangrijke, ontwikkelingen en verschillen in opvatting over wat het dan precies inhoudt waarmee ze zich allemaal bezighouden.

Bovendien lijkt er een correlatie te bestaan tussen de vaagheid van de bezigheid en de gezellige drukte binnen het wereldje. Ik wilde ook bij zo’n wereldje! Maar na zes jaar industrieel ontwerpen kan ik concluderen dat dat wereldje voor Delftse creatieven niet bestaat.

Bouwkunde en IO zijn in Delft vage studies. Naast

kennis en wetenschap komt er bij ontwerpen ook een deel creativiteit kijken en dat is voor de Delftenaar een onmeetbaar gedoe. De Delftse methode om daarmee om te gaan is: er niet mee omgaan. Met als gevolg dat deze opleidingen worden bevolkt door belezen tovenaarsleerlingen aan wie, bij gebrek aan een capabele Sorteerhoed, nooit werd uitgelegd dat ze potentiële tovenaars zijn en hoe ze hun toverkunsten moesten ontwikkelen. Met alle onbegrijpelijke explosies en verwarrende eenzaamheid van dien. Maar dat gaat veranderen! Binnenkort krijgen ook bouwkunde en IO een decentrale selectie aan de poort, als ware het een echte creatieve studie!

Toekomstige ontwerpstudenten zullen worden toegelaten op basis van vermeende ‘ontwerpkwaliteiten’ en daar schuilt Timo’s hoop. Die vage kwaliteiten moeten namelijk worden gedefinieerd. En daar kunnen we het nu dan eindelijk eens een beetje serieus over gaan hebben. In speciale kleren! Met geheime codes en ontmoetingsplaatsen! Ik verheug me erop ons daar als ontwerpers gezellig en noodzakelijk druk om te gaan maken. Bovendien komt er een belangrijke vacature vrij op de TU. Gezocht: Perkamentus.