Delta TU Delft

TUDELTA.06

DELTA. 06 17-02-2011 weekblad van de technische universiteit Delft

Deze week in Delta

Two hearts are better than one

Michael Hicks: computerman met fascinatie voor bodems

INTERVIEW: 10

SCIENCE:04

Delta 07 verschijnt op donderdag 3 maart

01

INTERNATIONAL: 07

REPORTAGE: 12

Cross-border opportunities beckon

Doorbraak van zonneenergie op komst

Onderzoek TBM scoort hoog De faculteit Techniek, Bestuur en Management (TBM) scoort zeer hoog in een onderzoeksvisitatie waarin ook de tegenhangers van de TU Eindhoven en de Universiteit Twente zijn beoordeeld. In de top-drie van onderzoeksgroepen staan er twee uit Delft.

SASKIA BONGER Vooral de groep next generation infrastructures van de professors Margot Weijnen en Ernst ten Heuvelhof doet het goed. Die krijgt het maximaal aantal van vijf punten. Het review committee schrijft dat het ‘nog nooit zo’n indrukwekkend onderzoeksprogramma heeft gezien in termen van kwaliteit, productiviteit en bereik’.

Op de tweede plaats staat het onderzoeksprogramma modern societies in transition van de TU Eindhoven, met

’We zijn blij met deze visitatie, maar we zijn er nog niet’ een afgerond gemiddelde van een 4,9.

Op de derde plaats volgt de filosofiesectie van de professors Jeroen van den Hoven en Peter Kroes, met een 4,8 gemiddeld.

Deze groep heeft een uitstekend toekomstperspectief, denkt de visitatiecommissie, al zet ze vraagtekens bij de grote afhankelijkheid van externe financiering. Het onderzoek zou gedurende periodes waarin er minder geld van derden binnenkomt gesteund moeten worden door de universiteit, vindt de commissie. Decaan Theo Toonen is het daarmee eens.

Geen van de Delftse groepen scoort lager dan een 4. Multi-actor systems van prof. Wil Thissen krijgt een 4,5.

Prof. Alfred Kleinknecht scoort met

zijn groep innovation systems een 4,025. De groep risk & design van prof.

Ben Ale zit met een 4 het laagst.

Dat ligt niet aan de kwaliteit, de productiviteit of de maatschappelijke relevantie van het onderzoek.

Het gemiddelde cijfer wordt omlaag gehaald doordat de commissie zich zorgen maakt over de toekomst van de groep, nu de senior onderzoekers tegen hun pensioen aan zitten. Volgens Toonen is de financiering van het onderzoek van de groep een nog belangrijker vraagstuk. “Nieuwe mensen zijn wel te vinden, maar kunnen we het ook financieel dragen?” Toonen heeft daarvoor een aantal externe partners op het oog, maar de samenwerking daarmee is nog niet rond.

TBM scoort als geheel een 4,5. De faculteit wordt onder meer geprezen om de goede organisatie van haar onderzoek, het hoge percentage externe financiering (vijftig procent), de originaliteit van haar ideeën, haar hoge productiviteit en haar maatschappelijke contacten.

Vooral met die samenwerking moet TBM verder, zegt Toonen, om het te maken in Europa. Met de universiteiten van Rotterdam en Leiden, maar met ook Europese, Amerikaanse en Aziatische instellingen zullen de banden nauwer worden aangehaald.

“Daarvoor moeten we ook intern onze krachten bundelen. Dat heeft ook nu tot succes geleid, met dank aan onze onderzoeksdirecteur Hans de Bruijn.

We zijn blij met deze visitatie, maar we zijn er nog niet.” Toonen noemt het voorbeeld van economie. Dat onderzoeksgebied moet volgens hem meer aansluiten bij wat er op de TU Delft gebeurt.

In de visitatie zijn ook de faculteiten Industrial Engineering & Innovation Sciences van de TU Eindhoven en Management en Bestuur van de Universiteit Twente doorgelicht. In totaal zijn op de drie universiteiten zeventien onderzoeksgroepen beoordeeld.

Eindhoven scoort gemiddeld een 4,2, Twente een 3,6.

Valentijnsdag was een mooie aanleiding voor het houden van een vier uur durende spinning marathon op het sportcentrum, onder het motto: love your heart. Daarnaast kon men gezondheidsmetingen laten verrichten. Sponsors en de ruim vierhonderd zwetende deelnemers brachten samen circa 7500 euro bij elkaar voor de Nederlandse Hartstichting. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

‘Vacatures eerst intern melden’ Aanwezig personeel wordt onvoldoende ingezet op ontstane vacatures, menen vakbonden in het Lokaal Overleg. Zij willen daarom inzicht in de instroom van nieuwe medewerkers.

In een brief aan het college van bestuur schrijven de bonden dat de vorig jaar genomen maatregel tot een beheerst vacaturebeleid niet effectief zijn en wellicht zelfs niet goed wordt uitgevoerd. “Vacatures zouden eerst langs een herplaatsingscoördinator moeten gaan, maar vacatures worden niet altijd aangemeld”, zegt Hans van Schagen, voorzitter van de vakbonden.

Medewerkers zouden een achterstand hebben omdat gelijktijdig extern en intern zou worden geworven. ‘Of iemand geschikt is voor de openstaande functie speelt niet meer, wel

of iemand meer dan geschikt is, wat men vaak in een externe kandidaat meent te zien’, schrijven de vakbonden. “Willen we iemand die goed en boventallig is een baan geven, of willen we uit een externe vijver vissen?”, zegt Van Schagen.

Directeur Human Resources Nynke Jansen zegt ‘veel voorbeelden te zien

Bij sommige posities kan niet anders dan meteen extern gezocht worden waarbij geschiktheid voor een functie speelt (of gewoon het enige criterium is) en waarbij interne kandidaten voorrang krijgen’. “Er zijn gevallen waar dat nog niet goed is doorgedrongen, maar dat zijn echt incidenten.

Met regelmaat benadrukken we bij leidinggevenden wat de juiste procedure is.”

Bij sommige posities kan niet anders dan meteen extern gezocht worden, vindt Jansen. “Zo is de weten-

schap erbij gebaat om regelmatig ook externe wetenschappers binnen te halen vanwege hun nieuwe ideeën.”

Voor ondersteunende functies is het beleid om eerst intern te werven.

“Tenzij dat niet zinvol is, zoals bij specialistische functies.” Vacatures worden sinds vorige week in het TU Nieuws gemeld zodat ze eerst intern onder de aandacht komen.

De bonden willen een overzicht met daarin de aanstellingen voor onbepaalde tijd, de huidige openstaande vacatures en de structurele functies die nu worden vervuld door externe inhuur. Zo wordt beter zichtbaar waar eventuele boventalligen zijn te plaatsen.

Verder willen de bonden mogelijk een tijdelijke vacaturestop, maar Jansen vindt dat ‘zeker voor een universiteit nooit een goed plan’. “Het geeft een slecht imago in de arbeidsmarkt en een universiteit heeft continue vernieuwing nodig van ideeën en kennis.

Een belangrijke manier om die vernieuwing te krijgen is het aannemen van nieuwe mensen.” (CvU)

DELTA. 06 17-02-2011

nieuws/column

02

Vurig protest www.delta.tudelft.nl @tudelta delta@tudelft.nl

delta online Studentenwoningen Studentenhuisvester Duwo boekt succes met het wegwerken van de onrendabele top, het verschil tussen investeringen en huuropbrengst. Dat is goed nieuws, want Duwo kan dan meer woningen bouwen en exploiteren tegen een zo laag mogelijke huur.

Twee jongens en een meisje in helderrode trui en jacks, oogverblindend rode fakkels, folders voor langsfietsende TU-studenten en -medewerkers, ook rood. Het Mekelpark verschoot woensdagmorgen ter hoogte van de aula even van kleur. Rood, de jongeren van de SP, voerde actie tegen het onderwijsbeleid van het kabinet en voor actie op 2 maart. Ook in zeven andere studentensteden gingen SP-jongeren op dezelfde tijd de straat op. “Het is code rood voor het onderwijs”, motiveerde Tom Zonneveld van de Delftse afdeling van Rood de reden voor het protest. “De toe-

Staatssecretaris Halbe Zijlstra is zeer serieus: hij wil meer greep krijgen op de raden van toezicht van hogescholen en universiteiten. Hij kondigde dat eerder aan en bevestigt dat nu in antwoord op Kamervragen.

Lesgeven

Tomas van Dijk

Er komt een tweede lichting jonge academici die via het tweejarige traject ‘Eerst de Klas’ les gaat geven op het voortgezet onderwijs. Staatssecretaris Zijlstra stelt hiervoor 1,2 miljoen euro beschikbaar. Daarmee wordt het initiatief uit 2009 voortgezet.

Deeltijdstudent De maatregelen voor langstudeerders gelden net zo goed voor deeltijdstudenten, ook al kunnen zij vaak minder tijd besteden aan hun opleiding dan voltijdstudenten. Dat blijkt uit het wetsvoorstel van staatssecretaris Halbe Zijlstra.

Fraudeurs Studenten die sjoemelen met tentamens moeten harder worden aangepakt. Dat vinden PvdA en PVV. Ze vinden dat een student niet alleen moet worden geschorst of verwijderd, maar dat hem ook de toegang tot andere instellingen moet worden ontzegd.

Haast maken Eén op de vier studenten wil sneller gaan studeren als de maatregelen tegen langstudeerders werkelijk worden ingevoerd. Dat blijkt uit een enquête onder ruim achthonderd Utrechtse studenten, uitgevoerd door de Stichting Onderwijs Evaluatie Rapport.

Overschrijven Zeventien eerstejaars rechtenstudenten van de Universiteit Maastricht schreven voor een practicum stukken tekst van elkaar over. Omdat de examencommissie ze liet wegkomen met een waarschuwing, gaf de docent van het vak iedereen een 8.

Hbo-masters Dit studiejaar zijn er iets meer eerste-

lokt’. De tweede prijs (500 euro) ging naar Chandra Pudjiatie en Chetan Shivarama (IO) met ‘Delft through the looking glass’, zes bierviltjes in blauwwitte kleuren die samen de plattegrond van Delft vormen plus een vergrootglas. De derde prijs, ook 500 euro, ging naar Lute Elting (Bouwkunde) en Drim Stokhuijzen (IO) voor hun “Peper en Zoutstel’.

www.delfttableware.nl

Wil je de energieproblemen oplossen met roest?

“Met nanodraadjes van roest. Dit is ontzettend nieuw onderzoek. In de toekomst zijn er misschien wel grote velden met cellen waarin door middel van foto-elektrolyse water gesplitst wordt in waterstof en zuurstof, net zoals er nu velden zijn met zonnepanelen. Het roest dient in die cellen als katalysator.”

Hoe ben je hier op gekomen?

“In eerste instantie moest ik me voor mijn afstudeeronderzoek richten op een techniek met een andere katalysator, een techniek waarvan men dacht dat die meer kans van slagen zou hebben. Maar het leek mijn begeleider uiteindelijk een beter idee om een masterstudent op dat onderzoek te zetten omdat het zo veelbelovend leek.”

door een bufferlaagje aan te brengen van wolfraam en titanium tussen het glas en het aluminium.”

Maar wat schieten we eigenlijk op met foto-elektrolyse cellen? Je kunt toch al op andere duurzame manieren waterstof produceren?

“Ja, dat klopt. Maar tegenwoordig heb je daar meerdere machines voor nodig.

Je kunt bijvoorbeeld een elektrolysemachine aansluiten op zonnecellen.

Onze productiemethode is veel simpeler. En we gebruiken geen schaarse materialen.”

Aletta Kaas: “We staan aan de wieg van de foto-elektrolysecellen.” (Foto: Tomas van Dijk)

Dan heb je ze nu met het winnen van deze prijs goed teruggepakt.

Lacht. “Ja.” Je hebt onder meer gewonnen vanwege je krachtige pitch.

“Ja, en dat terwijl ik presenteren niet zo geweldig vindt. Ik was nogal zenuwachtig. Maar dat schijnt gelukkig niet zo op te vallen.”

Wat zijn de trucs voor een goede pitch?

“Zorg dat je niet teveel ingaat op de techniek. Vertel wat je eraan hebt en wat jouw eigen bijdrage is. Dat zijn de

Ombudsman De Nationale Ombudsman heeft de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen op de vingers getikt. Reden is het schrappen van een passage in een KNAW-brochure over misstappen en fraude in wetenschappelijk onderzoek.

Anne de Jongh en Servé Custers hebben vorige week de eerste prijs gewonnen in de Delft Tableware Design Competition. De studenten industrieel ontwerpen wonnen 1500 euro voor hun tafelkleed en servetten met het ontsnappingsverhaal van Hugo de Groot. De studenten wilden ‘het ambacht van het weven verbinden met een modern ontwerp en een fantastisch historisch verhaal’.

De jury prees de winaars vanwege het grafisch prachtig uitwerken van het historische verhaal en de toegevoegde waarde van het ontwerp voor de horeca omdat het ‘conversatie uit-

‘Niet te veel over techniek praten’ Bachelorstudent molecular science & technology Aletta Kaas (22) heeft met haar afstudeeronderzoek ‘Fuel out of water, light and rust’, de Shell Bachelor Prijs 2010 gewonnen.

Toezicht

Tafellaken stand voor het onderwijs is kritiek.”

Tegelijk riep Rood op om op 2 maart, tijdens de verkiezingen voor Provinciale Staten, ‘het karwei af te maken’.

Studenten kunnen er dan (mede) voor zorgen dat de gedoogcoalitie van VVD, CDA en PVV geen meerderheid in de Eerste Kamer krijgt.

tips die we kregen tijdens een pitchtraining.”

Even geen pitch nu dan. Vertel eens over de techniek.

“Met een anodiseerproces met een zuur proberen we een poreuze mal van aluminium te maken waarin we de nanodraadjes van roest kunnen laten groeien. Die mal kun je later oplossen waardoor je alleen nanodraadjes overhoudt. Het probleem is dat het zuur ook een laagje geleidend glas aantast dat onder het aluminiumlaagje zit en dat later nodig is voor de foto-elektrolyse. Ik heb dit probleem opgelost

Wat vind je het interessants aan jouw onderzoek?

“Ik vind het leuk om met duurzame energie bezig te zijn. En het is echt heel nieuw en fundamenteel onderzoek. Het kan overigens nog wel dertig jaar duren voordat foto-elektrolysecellen op de markt komen. We staan aan de wieg van de techniek.”

Ga je tijdens je master verder met dit onderwerp?

“Nee, ik wil verschillende dingen doen. Zonnecelonderzoek lijkt me ook leuk.”

Wat ga je met de vijfentwintighonderd euro doen die je hebt gewonnen?

“Ik zet het eerst op een spaarrekening.

Misschien ga ik het gebruiken om met mijn vriend naar Istanbul te gaan.”

smeets

Promoveren Als ik een student enthousiast hoor vertellen dat hij een promotieplaats kan krijgen, wil ik het liefste roepen: “Doe het niet! Ren, nu het nog kan.” Ik ken namelijk nogal veel ongelukkige promovendi. Ze worstelen met de eenzaamheid van hun werk, de angst voor de concurrentie en de vaak gebrekkige begeleiding. Niet zo gek dus dat een groot deel van hen de eindstreep nooit haalt.

In Delft haakt maar liefst veertig procent van de kandidaten af. Rector Karel Luyben wil het promotierendement verhogen en gaat vooral kritisch kijken naar het eerste promotiejaar. Daarin valt nu ongeveer tien procent af, maar blijkbaar is het de bedoeling om voortaan alvast een groter deel van de groep in de beginfase weg te jagen.

Volgens mij is het veel effectiever om ervoor te zorgen dat meer mensen hun promotie afmaken. Degenen die na een paar jaar stoppen hebben vaak genoeg talent en doorzettingsvermogen om een proefschrift te schrijven, maar lopen op de één of andere manier vast.

Meestal gaat het mis bij de afronding. Een collega was al uit dienst en had zijn proefschrift in principe af. Maar zijn promotor bleef maar verbeteringen en uitbreidingen voorstellen. De jongen zou gestopt zijn, als niet iemand anders had ingegrepen en aan zijn promotor vroeg waarom het proefschrift niet goed genoeg was om te verdedigen. Stomverbaasd antwoordde de hoogleraar dat het daarvoor al lang voldoende was, maar dat hij altijd bleef zeggen hoe het nóg beter zou kunnen. Een andere hoogleraar stuurde na vier jaar een e-mail naar een promovendus met ‘Misschien wil je dat hele proefschrift er liever maar

bij laten zitten?’ En dat terwijl ze alleen nog maar één hoofdstuk hoefde te herschrijven. Een andere kennis kreeg continu grote klussen toegeschoven van haar begeleider: de bibliotheek opnieuw indelen, een voorselectie maken uit vijftig prijskandidaten en een complete internationale conferentie organiseren.

Naast een zware onderwijstaak bleef er geen tijd over voor onderzoek. Ze is nu twee jaar uit dienst en hoopt ooit haar proefschrift af te maken.

Goede begeleiding kan zo veel uitmaken. Zelf sprak ik vrijwel elke week één van mijn promotoren, vaak niet langer dan een kwartier, gewoon om even te laten weten wat ik deed en hoe het ging. Dankzij die gesprekjes kwam ik door de moeizame perioden in mijn onderzoek en kwam mijn proefschrift netjes af.

Er worden cursussen Manage your professor gegeven om promovendi te leren hoe ze met hun begeleider moeten omgaan. Dat is toch de omgekeerde wereld?

Ik snap ook niet dat hoogleraren waarbij acht promovendi achter elkaar níet gepromoveerd zijn nog nieuwe studenten mogen aannemen.

Ik weet zeker dat met iets meer begeleiding een veel groter deel van de promoties een succes zou worden. Leer hoogleraren dus hoe ze promovendi beter kunnen begeleiden en spreek hen aan op hun persoonlijke promotierendement. Als dat allemaal op orde is dan durf ik studenten weer van harte aan te bevelen om te gaan promoveren. Want het is in wezen een prachtige baan.

Ionica Smeets is TU alumnus (wiskunde), wetenschapsjournalist en onderzoeker bij Publiek Begrip van Wetenschap in Leiden.

DELTA. 06 17-02-2011

nieuws

Nowee

Parkeerboetes

Indesem’11

Industrie dienen

Wat de gezamenlijke (linkse) oppositie maar niet lukt - krachtenbundeling en gezamenlijke profilering - hebben De Bolk, Koornbeurs, Wolbodo en Delftsche Zwervers allang voor elkaar. Dus is er ook dit jaar de Nowee, de feestweek waarin de verenigingen zich profileren en vooral samen feest vieren. De Nowee duurt van 28 februari tot en met 4 maart.

Het thema is Murphy’s Law. Te verwachten zijn vuur, cocktails en een schat onder de regenboog.

De parkeersituatie bij het sport- en cultuurcentrum van de TU Delft is zo onduidelijk dat uitgeschreven boetes aan foutparkeerders moeten worden kwijtgescholden. Dat vindt de gemeenteraadsfractie Onafhankelijk Delft. De fractie stelt in een brief aan burgemeester en wethouders (b&w) dat verkeersborden in de omgeving verwarring zaaien. Ook de betegeling van het plein zou de suggestie wekken dat er parkeervakken zijn, terwijl parkeren verboden is. Onafhankelijk Delft vraagt b&w ook of het wil bevorderen dat het parkeerverbod duidelijker wordt aangegeven.

Het architectuurseminar Indesem (International Design Seminar) is van 13 tot en met 21 mei bij Bouwkunde.

Thema is Losing Ground: wat is de rol van architectuur in het huidige tijdperk van interactieve media en digitalisering? Veertig internationale en veertig Nederlandse studenten kunnen een week lang naar onder meer workshops, lezingen, debatten en excursies. Selectie vindt plaats door een prijsvraag op www.indesem. nl. Meedoen kan tot 7 maart.

’Universiteiten moeten risicovolle onderwerpen oppakken, met de focus op datgene waar onze industrie mee gediend is.’ Dat zegt Rob Fastenau, de nieuwe decaan van de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica (EWI), in een interview met Link Magazine. Fastenau heeft tientallen jaren ervaring in het bedrijfsleven.

Volgens hem kan ‘de koppeling tussen universiteiten en het bedrijfsleven beter. ‘Maar, die verbetering mag niet ten koste gaan van het fundamentele onderzoek.’ Waar dat onderzoek zich op moet toespitsen, is niet meer zo eenvoudig te achterhalen als vroeger,

www.debolk.nl

03

www.indesem.nl

stelt Fastenau. ‘Maar je kunt er wel met elkaar over praten en zorgen dat het onderzoek geënt is op juist datgene waar de Nederlandse industrie sterk in is – thema’s als energieproblematiek, gezondheidszorgkosten en klimaatverandering.’ Ook in het onderwijs moet het bedrijfsleven niet uit het blikveld verdwijnen. Fastenau: ‘Mijn ambitie is ervoor te zorgen dat mijn faculteit die studenten aflevert die de industrie nodig heeft.’

Acute problemen in sportcentrum De verbouwing van het sportcentrum ligt al een jaar stil, omdat de gemeente het pand een monumentenstatus wil geven. De universiteit gaat nu onderzoeken hoe de ergste knelpunten kunnen worden verholpen.

SASKIA BONGER Een vergrote fitnessruimte en twaalf nieuwe kleedkamers. Begin vorig jaar werden ze opgeleverd als eerste fase van een serie verbouwingen. Daarna viel alles stil, nadat de gemeente Delft liet weten dat het gebouw waarschijnlijk een monumentenstatus krijgt.

Hiervoor gelden strenge verbouwingseisen.

Dat heeft geleid tot een aantal acute problemen, stelt Raymond Browne,

De nieuwe kleedkamers zijn alleen vanaf buiten bereikbaar hoofd van het sport- en cultuurcentrum. De vergrote fitnessruimte heeft een gang opgeslokt, waardoor sporters nu door het sportcafé van de ene naar de andere kant van het sportcentrum moeten.

Ook zijn de nieuwe kleedkamers alleen vanaf buiten bereikbaar en is er te weinig opslagruimte. Om deze knelpunten op te lossen zou de achterkant van het sportcentrum gesloopt worden, maar dat mag nu niet.

Het college van bestuur heeft onlangs

25 duizend euro uitgetrokken om te onderzoeken hoe de ergste problemen kunnen worden opgelost. Volgens Ronald Kuil van TU-vastgoed moeten aanpassingen zodanig gebeuren ‘dat ze in de lange termijn passen’, rekening houdend met de monumentenstatus.

In de tussentijd heeft de gemeente de aanwijzingsprocedure ‘on hold gezet’, aldus gemeentewoordvoerder Jan Langstraat, ‘om in gesprek te gaan over de ontwikkeling van het sportcentrum’.

Beide partijen zijn het erover eens dat de situatie niet ideaal is en dat het in de toekomst anders moet. Daarom willen ze een convenant sluiten. “Essentie is dat vooraf wordt bepaald wat wel of niet kan worden veranderd aan een monument”, zegt Langstraat.

Het sportcentrum is volgens de gemeente een waardevol gebouw uit de wederopbouwperiode. Dat geldt ook voor de zes TU-gebouwen die al in 2009 gemeentemonument zijn geworden: de aula, de labs Stevin I, II en III, de warmtekrachtcentrale en de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica.

Over dat laatste gebouw zegt de gemeente bijvoorbeeld dat een 'gaaf en zuiver voorbeeld van het functionalisme' is, met een 'hoge esthetische kwaliteit van compositie, detaillering en materiaalgebruik'. Het ontwerp van Geert Drexhage wordt een 'landmark in het naoorlogse TU-middengebied' genoemd en 'medebepalend voor het hele stadssilhouet'.

Op de campus staat ook een rijksmonument: de faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek & Technische Materiaalwetenschappen (3mE).

Afschrikwekkend

Techniek blijft een afschrikwekkende werking hebben op sommige vrouwen. Althans, dat blijkt uit de vragen die dinsdagavond beantwoord werden op de Ladies Night voor scholieres. Bijvoorbeeld of de techniek echt zo’n mannenwereld is, of je wel iets met mensen kunt doen met een technische studie en of het wel gezellig is op de TU. Sprekers als Hester Bijl, de eerste hoogleraar van de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek, probeerden de meisjes gerust te stellen. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

Arbeidsplaatsen weg bij UD Bij de universiteitsdienst (UD) verdwijnen binnen drie jaar 58 arbeidsplaatsen. In dertig gevallen worden medewerkers boventallig, de rest betreft natuurlijk verloop.

De banen verdwijnen vanwege de herijking. De terugloop is gelijkmatig verdeeld over de diensten. Die moeten efficiënter werken, indikken en dingen samen of niet meer doen.

Zo sluit de universiteitsbibliotheek (UB) de facultaire dependances, op die van Bouwkunde na omdat die groot genoeg is. De centrale UB koopt voorzichtiger in.

Het library learning centre blijft niet meer ’s avonds open als daar geen geld voor wordt gevonden.

De dienst facilitair management en vastgoed blijft het pand aan de Rotterdamseweg 380 huren, omdat door verbouwing bij Technische Natuurwetenschappen (TNW) komend jaar 23 zalen minder beschikbaar zijn. Daarom wordt ook het tien-urenrooster vaker ingezet. Door ateliertafels terug te plaatsen bij Bouwkunde komen grote onderwijszalen aan de Drebbelweg 35 vrij.

Nieuwbouw staat stil. Op de agenda staan nog wel TNW, de renovatie bij Civiele Techniek en Geowetenschappen, verduurzaming van Bouwkunde, en het Learning Centre.

De dienst ict levert minder maatwerk (zoals speciale applicaties) en focust

op standaardisatie. Laptopgebruik bij studenten wordt gestimuleerd.

Onderwijs en Studentenzaken heeft de sportkaart dit collegejaar duurder gemaakt. Medewerkers betalen vijftig euro meer. Studenten betalen 2,5 euro (zonder fitness) of vijf euro (met fitness) meer. Het onderwijs gaat strenger om met regels omdat iedere uitzondering geld kost.

De dienst marketing en communicatie gaat minder naar beurzen voor werving van internationale studenten, maar gebruikt hiervoor internet. Ze doet ook minder aan werving van promovendi en concentreert zich meer op alumni en fondswerving. Verder wordt er minder uitgegeven aan evenementen. Het Zomerfestival wordt sober.

(CvU)

Flirten? Niet dippen maar dimmen Is oogcontact de eerste stap voor een succesvolle flirt? Helemaal fout! Dan ben je al bij stap drie. Niet getreurd: vijftig studenten dachten het op Valentijnsdag ook, tijdens een workshop flirten.

Flirtcoach Liselotte Opdam van The Flirt Company had afgelopen maandag een dankbaar publiek bij de faculteit Techniek, Bestuur en Management. Opgeschoten jongens en giebelende meisjes voerden maar wat graag haar flirtopdrachten uit.

Zoals gezellig naast iemand zitten die je niet zo goed kent en vertellen wat jou goed afgaat bij het flirten. En

uitleggen wat wel en niet werkt bij je eigen sekse.

Welnu heren: een man moet volgens studentes niet over zijn moeder praten. En ook niet over zijn ex. En al helemaal niet te veel over zichzelf.

Wat wel mag? Gewoon jagen. De bejaagde moet dan natuurlijk wel flirtable zijn. Want dat is stap één.

“Flirten begint altijd bij jezelf”, zegt Opdam. “Je moet in de ja-stand staan. In de stemming zijn.”

En ga vooral niet dippen, maar dimmen. Denken in mogelijkheden, niet in problemen. Niet denken: ‘ik krijg toch weer een afwijzing’. “Dan den-

ken anderen: gadverdamme, dat is er zó een.” Als je een minder positieve eerste indruk maakt, heb je weer zeven stappen nodig om dat goed te maken. Met subtiele trucs, zoals je stem of je charmante glimlach, waardoor die ander merkt dat je eigenlijk best meevalt.

“Maar als je nou ècht dippend bent, dan heb je het toch nooit leuk?”, vraagt een meisje beteuterd. Soms kan het juist lekker zijn om te dippen, weet Opdam. “Wees je ervan bewust dat er een dip- en een dimstand is. En dat een dimstand meer effect heeft.”

Oké dan: richt je aandacht op je prooi en maak - stap drie - contact. Breek het ijs. Een leuke openingszin? “Als je de eerste drie stappen goed doet, maakt dat niet meer zo uit”, vertelt Opdam. “Sla je die stappen over dan ben je bezig met de dode-hoekbenadering.”

Wat het natuurlijk wel goed doet, is een compliment. “En dan liever niet: ‘wat een leuk jasje’, maar: ‘wat een goede kledingsmaak heb jij, dat jasje staat je zo goed’. Zo gaat het meteen over die persoon.”

Speel het spel en bedenk dat 93 procent van wat je doet, gaat over

lichaamstaal. Ofwel: je lach, je open houding, je voorover leunen, je aanraking, je oogcontact, je meeknikken.

En tot slot: vergeet niet de driekeer-regel. Eén keer oogcontact heb je zomaar. Twee keer is toeval. Bij de derde keer weet je het zeker. Een glimlach erbij en je zit helemaal safe.

“En zonder die glimlach?”, wil een studente voor de zekerheid nog even weten. Opdam: “Als iemand geïrriteerd wegkijkt, zou ik het niet doen.

Timing, dat is belangrijk.”

Connie van Uffelen

DELTA. 06 17-02-2011

science

opinion please

04

Think Brick Architects engaged in restoration projects should choose their materials more consciously, says Dr Wido Quist in his PhD thesis.

Jos Wassink

New gas causes concerns Imported LNG gas will cause severe problems for Dutch industry and households, the NRC Handelsblad newspaper stated earlier this month.

In about six months time the Dutch natural gas infrastructure and transportation company Gasunie and trading company GasTerra will start pumping liquefied natural gas (LNG) from the dedicated terminal at the Maasvlakte into the Dutch gas net.

About 80 companies, including Shell, AkzoNobel, DSM and Corus, which are connected to this ‘high caloric gas pipeline infrastructure’ will be the first to be served. These companies are worried however that the new gas will negatively affect their industrial activities. They claim adapting their burners to the purer and more energetic import gas will cost them millions of euros.

Energy market expert, Professor Theo Fens (Technology Policy and Management), understands industry’s concerns, yet he believes that for industry nothing really new is happening in fact. “In order to keep the caloric value within certain limits, Gasunie and GasTerra are already diluting some of the gas with nitrogen.

But still, companies always have to adapt their burners to gasses of different quality. If at some moment the gas they receive exceeds the quality margins that they agreed upon, then Gasunie and GasTerra will just have to negotiate new prices for the gas. It’s a free market.”

Combustion expert, Professor Dirk Roekaerts (faculty 3mE), adds that most industrial companies are used to continually adapting their combustion processes to abide by environmental regulations that become more stringent each year.

“This is just another thing to add to their list.”

The new LNG gas might present more of a problem for the millions of households on the omnipresent Dutch gas net, however. “Someone has been sleeping,” reacts Dr Michiel Makkee (Applied Sciences). Dr Makkee is the proud owner of a 6,000 euros Boretti cooker that he hopes will last a lifetime. “They haven’t paid any attention to the differences between the Dutch gas and the imported LNG.” The main differences are the approximately 15 percent nitrogen in Dutch natural gas and the 100 percent purity of the imported LNG. The problem is that all burners have been tuned to supply a certain amount of air to Dutch gas, containing 15 percent inert nitrogen. Replace the natural gas with LNG and the air supply is deficient by 15 percent, resulting in incomplete burning, production of carbon monoxide and soot.

The simplest solution is to dilute the LNG at the terminal with nitrogen or CO2.

What makes this complex however is the huge scale of the operation. Nitrogen can be harvested from the air by cooling it to –196 °C. A nitrogen-producing factory of the scale needed would cost “hundreds of millions” of euros and would use huge amounts of energy. The production would even influence substantially the national CO2 budget. This means that environmental groups protesting against such a factory would stand a good chance of – at least - delaying the construction.

Thus, Dr Makkee expects that the slight chemical difference in gas composition will cost the Dutch hundreds of millions of euros, either in taxes, future gas bills or conversion costs. (JW/TvD)

Many of the churches and cathedrals in south-western Netherlands were built with white Belgian sandy limestone, which was mainly imported during the 14th and 15th centuries. Nowadays, however, only the occasional lump of this limestone is found as a by-product of sand mining. Meanwhile, the old churches erode, their extended parts, like statues and tympana, especially so, and need to be repaired or replaced. But with what?

Sandstone cannot be used because of a law (Zandsteenbesluit, 1951) prohibiting the use of this stone, as it poses a health hazard to workers.

Sandstone’s fine dust, created when the stone is being processed, is said to cause silicosis, or ‘dust lungs’.

As a PhD student, Dr Wido Quist (33), of the faculty of Architecture, researched the selection process for restoration materials in four historic buildings over long periods of time - the entire 20th century. Dr Quist wanted to know the reasons why specific materials had been chosen; however, often there was no documentation available

No perfect match: wall of a church in Breda in original Belgian white stone (below) has been completed with much more sharp-edged Reffroy limestone. (Photo: Wido Quist)

about the choices of materials. Moreover, it seemed that external circumstances had dictated the choices, such as, for example, when supply routes were cut off during the First World War, or a building contractor simply preferring to use up his old supplies first. In later years, the choices often seemed to be based on fashion or faith in the claimed quality of a stone, like its durability. Nowadays, it’s mostly Portland limestone, imported from the UK, that’s being used. However, when the Portland is used to complete a structure originally made from Bentheimer sandstone, the Portland sticks out against the grey and weathered

Bentheimer like a sore thumb.

Dr Quist argues that the restoration architect is responsible for the choice of materials, and that choosing the materials shouldn’t be a matter of taste or convention. Instead, he argues, one should make explicit choices about colour, texture, historic unity, aesthetics and durability. A simple table in his PhD thesis should make this decision-making process more transparent.

Wido Quist, ‘Vervanging van witte Belgische steen – Materiaalkeuze bij restauratie’, 14 February 2011, PhD supervisor Professor Rob van Hees.

Two hearts are better than one

Heart with blockages in main artery and two branches, resulting in poor blood flow, as depicted as (rings of) white segments of the heart muscle (Image: Medical Delta)

Medical Delta researchers have developed a technology that combines anatomical and functional data from the heart into one image.

It can hardly be a coincidence that Medical Delta researchers presented their unique and possibly lifesaving views of the heart on Valentine’s Day. Lead author, Hortense Kirisli MSc (Erasmus MC and Leiden University MC), will present a paper in Orlando,

Florida, containing images made with a prototype workstation that combines anatomical information from a CT-scan, with functional information from an MRI, in one interactive, threedimensional image of the heart. Not only does the image show which coronary arteries have been clogged up and to what extent, but it also reveals how the perfusion of the heart muscle fed by those arteries has been affected.

Heart patients are routinely scanned with both CT (X-ray computer tomography) and MRI or PET-scan. The CT scanning technique depicts the anatomy of the heart, while the latter two

techniques map the actual perfusion - or nourishing flow of blood through the heart muscle. These scans may be taken days apart and at different locations. And yet a cardio-radiologist must consult and compare the separate images when deciding which arteries to clear in order to improve the heart’s condition. The researchers hope to assist this decision-making with their combined image.

The 3D-data sets of both technologies are fitted together based on the anatomy of the heart’s left ventricle, which shows up in both images. The images do not have to fit down to the last millimetre, says Dr Wiro Niessen (TU Delft’s faculty of Applied Sciences and Erasmus MC), who is coordinating the project with Dr Hans Reiber (LUMC). Perfusion data aren’t very sharp to begin with, but what must be visible is which artery feeds what part of the heart muscle.

Clever as this imaging may be, it has yet to prove its diagnostic value. Dr Niessen says the team is still working on the protocol for clinical evaluation. Essentially they want doctors to re-examine some older cases with the new technique to see if it improves their diagnoses.

The team presenting the paper consists of researchers from Erasmus MC, Leiden UMC and TU Delft, working together in the Medical Delta consortium. The work is part of the ‘Heart in 3D’ project. (JW)

H.A. Kirsli et al, W.J. Niessen: ‘A patientspecific visualization tool for comprehensive analysis of coronary CTA and perfusion MRI data’.

DELTA. 06 17-02-2011

science

05

short news science Shaping up

Ecomarathon

Electro bike

Foams, moulds and bearings. Lately, many parts for the DUT Racing car have been arriving at the campus.

Now that the design has been completed, companies sponsoring the racecar are sending in their material contributions. Did we already mention the printed circuit boards and the aluminum? Meanwhile the race agenda has been set for 13–17 July in Silverstone (UK) and 2–7 August in Hockenheim, where no less than 29 electric student racers will compete.

Less fast, but incredibly economic is the Ecorunner3 – the hydrogen car under construction for the 27th edition of the Shell eco-marathon. This super slick, ultra-light, cigar-shaped vehicle is expected to drive 3,000 kilometres on the equivalent of 1 litre of fuel. That is 25 percent more than its prize-winning predecessor Ecorunner2 (Dutch best competitor 2010). The current world record by Polytechnic Nantes (France) is 4,896 kilometres per litre.

Over the last five years sales of electro bikes in the Netherlands have tripled to 150,000 per year. Electro bikes (or e-bikes) support electrical power pedalling up to 25 kilometres per hour and require no license. Municipalities from the The Hague region (‘Stadsgewest Haaglanden’) wanted to know if e-bikes can help to reduce traffic congestion by, for instance, providing an alternative for commuters. Jeroen Loijen (Civil Engineering and Geosciences) wrote his Master’s thesis on the subject. He discovered that most e-bike owners are elderly citizens living outside the urban cen-

Open days: 31 March and 1 April 2011

www.ecorunner.nl

Fading away

The Dutch province of Brabant has asked Professor Theo Olsthoorn to explore the effects of underground nuclear storage in Belgium. Prof.

Olsthoorn works as a lecturer and researcher at the faculty of Civil Engineering and Geosciences’ water resources section. Belgium has welldeveloped plans to store nuclear waste in 250 metre deep clay layers.

The adjacent province of Brabant fears radioactive contamination of its drinking water.

Jeroen Loijen, ‘Elektrische fietsen in de stroomversnelling’, January 2011, thesis supervisor Pieter Schrijnen MSc (CEGS).

come to think of it

Scientists have discovered what causes the bright yellow hue in many of Vincent van Gogh’s paintings to fade and turn brownish over time. They’ve solved a 200 year old chemical mystery.

‘ Thousands are using it around the world’ Delta and Delft Integraal/Delft Outlook often write about innovative ideas that offer big promises for the future. But what has happened to such ideas years later? What for instance has happened to the computer programme Swan: Simulating Waves Nearshore?

Tomas van Dijk

Bank of the Seine” (1887), one of the two paintings by Vincent van Gogh from which microsamples were taken. (Vincent van Gogh Museum, Amsterdam)

answers. “I am not aware of a similarly big effort ever having been made for the chemistry of an oil painting,” said Prof. Dik in an ESRF press release.

According to the professor, the faded paint also contained lots of barium and sulphur. “These atoms probably originate from barium sulphate, a colourless filling material that was added to the paint. This filling might be the cause of the change in colour.”

The researchers also collected samples from three left-over historic paint tubes. After these samples had been artificially aged for 500 hours using an UV-lamp, only one sample, from a paint tube belonging to the Flemish Fauvist Rik Wouters (1882-1913),

showed significant darkening. Within three weeks its surface of originally bright yellow had become chocolate brown. This sample was taken as the best candidate for having undergone the fatal chemical reaction, and X-ray analysis identified the darkening of the top layer as linked to a reduction of the chromium.

This is not the first time Prof. Dik and his colleagues have made headlines with their research on paintings. In 2008, using X-ray techniques as well, they discovered an early rejected painting of a face of a woman underneath Van Gogh’s ‘Patch of Grass’ painting.

proposition

The scientists, among them paint expert, Professor Joris Dik (faculty MMME), took samples of yellow paint that had turned brown from the paintings ‘View of Arles with Irises’ (1888) and ‘Bank of the Seine’ (1887), both on display in the Van Gogh Museum in Amsterdam. Through X-ray analysis they discovered that the darkening of the top layer was caused by a reduction of the chromium in the chrome yellow (from Cr(VI) to Cr(III)). Prof.

Dik and his colleagues published the results this week online in the journal Analytical Chemistry.

The research, led by Koen Janssens of Antwerp University, was further conducted by an international team of scientists from four countries. The scientists deployed an impressive arsenal of analytical tools, with synchrotron X-rays at the European Synchrotron Radiation Facility (ESRF) in Grenoble (France) providing the final

Nuclear storage tres who use the bikes primarily for recreational purposes. Loijen states that commuting traffic by e-bike is growing, however, but that the effect on mobility is not yet clear. E-bike commuting, he proposes, can best be stimulated by corporate pilot projects. Such pilots have been successful thus far elsewhere in encouraging commuters to switch from cars to e-bikes.

“More than 1,000 institutes around the world are now using our program,” Delta, May 2003 says Professor Wim Uijttewaal, head Coastal managers in the Netherof the fluid mechanics laboratory at lands use the computer program the faculty of Civil Engineering and Swan, which was developed at TU Geosciences. His group made the proDelft, to calculate how the waves gramme publicly available under soalong the shallow coastline will called general public license. behave during a storm. The US As the name indicates, Swan (SimulaNavy also invested in the proting Waves Nearshore) allows for calgramme, which it wants to use to culations of waves near the shore, but better plan coastal landing openot all the way up to the shore. The rations. researchers now filled that gap with Swash, which stands for Simulating Waves till Shore. Put simply, with Swan the researchers continually estimate the size of the waves and subsequently make the needed adjustments. Swash is a more sophisticated programme. “With this model we use more details of the waves as input and calculate how they interact,” Prof. Uijttewaal’s colleague, Dr Marcel Zijlema explains. “It involves much more computing than Swan. We do the calculations with the supercomputer at SARA (Stichting Academisch Rekencentrum Amsterdam).”

Zijlema hopes to have the programme fully operational soon, so that everybody can use it in combination with Swan. “It will however always remain a very complicated programme,” he says. “You need a lot of expertise to use it. We will be able to offer support and service like we are already doing for Swan.”

Will this programme also be used by the US Navy for landing operations on coasts? Zijlema: “Swash is suited for this, but I don’t know if they are going to use it. We still must speak to them about this.”

The researcher himself is more interested in predicting the behaviour of waves in harbours. “The problem in harbours is the occurrence of so-called seiche’s, which are a type of standing waves that are a great nuisance for ships that are moored.

The waves can grow very rapidly and cause the mooring lines to break.” www.swanmodel.sf.net

Creating a narrative about geo-information infrastructures helps us to understand them.

Taming Technology: The narrative anchor reconciling time, territory and technology in geoinformation infrastructures’, PhD-thesis by Henk Koerten, OTB (Illustration: Auke Herrema)

How will this wave behave? TU Delft researchers can figure that out with their new mathematical model. (Photo: Malene Thyssen)

DELTA. 06 17-02-2011

international students

06

More than suits and CV checks For those who find the atmosphere at the Delftse Bedrijvendagen too tense, student conferences offer good alternatives for networking and gathering insights about future career prospects.

PAT HONG & MELISA ASRIANTI The 2nd National Science Communication Student Conference held at Utrecht University last month brought together more than 100 university students from all over the Netherlands to share inspiring experiences and career insights.

“It doesn’t happen every day that students get to meet other students or alumni from other universities who study or have studied in the same programme,” says Caroline Wehrmann, a lecturer in Science Communication at TU Delft, which was one of the organizers of this national conference. “We hope to bring science communication students, researchers and alumni together to share experiences and views on research and career options through discussions and networking.”

The conference started with the keynote speaker, Christine Critchley,

senior lecturer in psychology from Swinburne University, Australia, who gave a presentation on how the commercialization of sciences impacts trust and public attitudes.

The subsequent discussions quickly became highly intense, and at one point, Anne Dijkstra, an assistant professor from the University of Twente, had to intervene to stop the debates from becoming overheated. It was clear however that the students attending the conference enjoyed the sizzling atmosphere.

Students from several universities then presented their internship

A fantastic way to expand one’s horizon projects, with topics ranging from scientific knowledge, and science and ideals, to TV shows. The session ended with a presentation by TU Delft’s ‘Crash Team’, a student consultancy team set up by science communication MSc students.

“For me the conference is a very nice way to gather information about recent science communication research and to meet students from other universities,” says Sander Clahsen, an MSc student from Twente.

For Arend Jan Waarlo, a professor at

Utrecht University, such conferences are also opportunities for the lecturers to see the differences in science communication education among various universities.

The conference’s most exciting segment began once several science communication alumni arrived: a science and technology magazine editor; corporate communication consultant; content manager; university science communicator; science communication researchers, and many others.

Esther Hamstra, a Utrecht University alumnus who currently works at Northern Lights, was fully equipped with her company’s portfolio and business cards. Within seconds she was surrounded by keen students attentively listening to her work experience stories.

“I really like talking to those who already work in the science communication field and hear their experiences,” says Floor Borlee, an MSc student from Groningen University.

The evening ended with networking in a relaxed setting, replete with inspiring stories and advice from the various alumni. So, even without business suits and CV checks, attending student conferences is definitely a fantastic way to expand one’s horizon and explore future careers.

the bike of...

(Photo/text: Pat Hong)

Name: Arjang Alidai (MSc Solid and Fluid Mechanics) Brand: Brikfit special Price: 114.00 euros Striking feature: Green, with front wheel bigger than the back Arjang Alidai got his bike from Brikfit a few weeks after first arriving in Delft in late August, 2009. “I searched in many stores but couldn’t find a bike that I really liked. All the cheap, second hand ones were already sold out, since I had started my ‘bike-hunting’ quite late. Eventually though I found a bike in a striking green colour at Brikfit, a bike shop where the bikes are put together by mentally handicapped people using old parts and are then painted in bright colours. I especially liked the green-coloured one, because at the time I was very enthusiastic about Iran’s ‘green movement’, so I sort of bought the bike to express my support for the movement. I also thought it was nice to help those mentally disabled people - like a charity thing.”

Alidai describes his bike as one of the most important things in his life here in Delft: “I usually go shopping for groceries several times a week, so it’s really handy to have a ‘vehicle’. And I usually ride in a very slow and relaxed way, so most of the time people pass me. My bike seldom went wrong except one time at the faculty of Aerospace Engineering when the back wheel go stuck to the main frame and I had to carry my bike on my shoulder all the way to the repair shop.”

The other striking feature of Alidai’s bike has a nice story behind it: “One morning when I unlocked my bike and sat on the seat, I discovered something really weird. It went totally unbalanced, looked down and muttered, “WTF?” The front wheel was missing! It was then really frustrating to go through months without my bike. Later my friend found a wheel dumped by someone in a dumpster, and I bought new inner and outer tires at the market for 13 euros.” Alidai later discovered however that the wheel was actually bigger than his bike’s frame. “It took a while to fit the wheel into the frame but it finally worked out and now I’m really happy with my green bike. You know what? I’ll definitely kick the butt of anybody who wants to mess with my bike again!” he says, laughing.

The conference brought together more than 100 students. (Photo: Melisa Asrianti)

motsyk

For all the lovers Around the middle of February every year, the world’s crazy, enamoured people rejoice: no feat in the name of love is too outlandish, for it is Valentine’s Day! But most people love to hate Valentine’s Day, saying it’s overrated, over commercialized and unnecessary, as couples who are truly in love can express this on any other day just as well. The trouble, though, is more often than not they don’t do it enough. After the fairy dust in a relationship has settled, people often start believing they no longer have to impress their Significant Other (SO), assuming that they know exactly how their partner feels about them. That’s a dangerous step. The next thing you know, you’re growing a beer-belly, trading in your slacks for sweats (‘why do I need to look good?

I’ve got a girlfriend/boyfriend now!’) and spending date-nights surfing the web as your SO sits across from you on the couch.

You’ve just killed romance, with an innocent assumption.

Sure you needn’t wait for Valentine’s Day to surprise your SO with flowers or a romantic dinner, but it’s the perfect opportunity to

do so if you’re the manly guy who fears ruining his reputation by getting all mushy at random times, yet still wants to show his love. On Valentine’s Day even the toughest blokes can enjoy baking some heart-shaped cookies and getting crafty with pink stationary.

As for the over-commercialized part, true, but only if you’re too lazy to think of original ways of surprising your partner. Creativity is easy - just stay away from the shops. Think of things you can do without spending any money, like home-cooked, candlelit dinners or hand-made Valentine cards. The more cliché it is the better: people forget that there’s a reason why cliché things are cliché in the first place.

Finally, there are those who love to bash Valentine’s Day because they’re single. To these people one can only say: Lighten up!

When you were in a relationship, getting all lovey-dovey with your (now ex-) partner, all your friends endured it. So now that you’re single, just celebrate your independence and freedom on

this day instead. Or just be happy for other couples. After all, St. Valentine wasn’t considered the most romantic Saint because he was a ladies’ man, but rather because he made other couples happy by performing secret marriages. If he had been all sulky about being single himself - being a priest and all - there wouldn’t even be a day for all lovers to celebrate.

As a romantic at heart, I’m tired of all the scepticism surrounding Valentine’s Day. I don’t want to justify wanting to celebrate it or hide my excitement. Yes, I secretly look forward to surprising my Valentine and deep down inside I hope he’ll do the same. If I don’t have a special someone to spend the day with, I enjoy celebrating with friends or simply treating myself. Whether or not you like to celebrate the day of all lovers is up to you, but if you don’t, there’s no need to ruin it for the rest of us.

Olga Motsyk, from Ukraine, is a BSc aerospace engineering student.

DELTA. 06 17-02-2011

international students

07

Beacons beckoning over the border

news in brief Vacancies Current TU Delft personnel are not satisfactorily put forward to fill open job vacancies within the university, the labour union states in its Local Consultation (LO) report. Consequently, the union has TU Delft’s Executive Board to provide information about the hiring of new personnel. In a letter to the Executive Board, the union writes that regulations implemented last year have led to a policy for job vacancies that is ineffective and likely not well executed, as not all job vacancies are first submitted to the internal redeployment of personnel coordinator.

Downsizing Over the course of the next three years, 58 positions will cut at the University Corporate Office. Thirty of these positions will become redundant, while the rest of the job losses will occur through natural labour turnover. Owing to the university-wide revaluation process, each division must cut costs. Marketing and communication for example will use the internet instead of attending fairs to recruit international students.

Shell prize BSc student in molecular science & technology, Aletta Kaas, has won the Shell Bachelor Prize 2010 for her research entitled ‘Fuel out of water, light and rust’.

She worked on a technology to produce hydrogen through photo electrolysis, using nanothreads of iron oxide as a catalyst. MSc student Remco Addink won the Shell Master Prize 2010 for his sustainable energy technology research project entitled ‘Thermomagnetic Generator- the design and construction of a prototype’.

Inria researchers visualise cerebral fibres. (Photo: courtesy of Surya Narayanan)

International students arrive in Delft with high hopes of making it big, hungry for a better education and better life. But many of these students are also finding out that this isn’t the end of the world, that in fact there are also great opportunities abroad for fascinating research and careerboosting internships.

SURYA NARAYANAN While TU Delft and the Netherlands are the places international students have traveled to from afar to pursue their educations and careers, some internationals are also starting to discover the advantages of simply studying in a European Union country; that is, studying in a EU country like the Netherlands opens up a whole other world of opportunity just over the border, in bigger EU countries like France and Germany, which can offer even better opportunities than here.

Every EU country is different, with differing opportunities in various domains and varying work cultures, but this is surely a gateway worth exploring. For this author, the EU gateway has proved invaluable, leading to my current MSc internship at a leading research institute – France’s Inria (Cairn Labs). For TU Delft international students looking for better opportunities than they’ve thus far found in the Netherlands or who are perhaps even out of local options and thus desperate for help, Inria is a fine example of the beacons of hope and opportunity beckoning across the border.

From the infancy of computer science to the digital dominance of today, Inria’s history dates back more than 40 years, with a strong focus on five major fields of computational research. Inria’s eight research centers are located in different regions of France. Each year Inria welcomes students from around the world for

research training experiences through its Internships program. Undergraduate, MSc and PhD students come and work in an Inria research team for short or long terms.

“It’s very important for research teams to welcome people from different countries and different universities,” says Olivier Sentieys, the head of Inria’s Cairn Labs. “The main advantage comes from the diversity of cultures and skills. This brings in multidimensional thought and enriches social and scientific activities in the group. For French students and researchers, discussing with foreign people also helps them to improve their English. Moreover, in our lab, approximately 65% of the people come from around 11 different countries.”

Inria isn’t the only research institute in France for engineers, of course.

There are many other public scientific and technical research establishments, including CEA (Atomic and Alternative Energies Commission), CNRS (National Center of Scientific Research), EADS (European Aeronautic Defense and Space company), which offer equal opportunities for students with electrical engineering and ICT backgrounds.

For international students who depend on huge bank loans from their home countries to manage the high educational and living costs of life abroad

Foreign research institutes can also ease these financial burdens in the Netherlands, foreign research institutes can also ease these financial burdens, as, along with offering fascinating research projects, these institutes also offer very competitive salaries to interns and young researchers. TU Delft’s International Office also offers separate Erasmus placement grants for the students going abroad for internship or placements.

One of the biggest advantages of doing an internship in these research institutes is that to more opportunities ahead, either for permanent jobs or for continuing on as a PhD. These research institutes serve as mid-way points between companies and uni-

Immigrants rising versities, where one does not feel like an employee hired for a fixed job or like a student with the usual university-bound restrictions. Moreover, with many other research institutes nearby, one is able to network with lots of different people and enjoy the cross-pollination of ideas between the various fields.

“I’d already known of Inria as a centre of excellence for research in computer science and automation, so it was an obvious choice to look to for opportunities,” says Vivek Dwarakanath, an Inria PhD student from India.

“Research here is quite focused yet gives one freedom to spend time on broad-based topics. After working in industry for several years, I wanted to spend few years being in a research environment. Thanks to the informal atmosphere here, I’m really enjoying my life as a researcher.”

French lessons International students who come to the Netherlands experience some cultural differences and it takes time to settle in this new country. The Netherlands however is in many respects an easier place compared to the cultural differences one can expect to encounter in France, where most people speak only French, making it hard for non-French speakers initially. However, most institutes in France regularly organise French lessons for their international students and researchers.

Further, with respect to students groups, Dutch students at TU Delft have very close-knitted groups that often don’t fully admit international students. But in France, on the contrary, student groups are much more open and welcoming, making it easier to gel well and find more students to befriend, including many from the African French-speaking countries.

“We enjoy more English speaking international students coming here because it helps us improve our English,” says Adrien Manikon, a French university student. “But most importantly it gives us a new excuse to party hard with new themes and make some great new friendships.” en.wikipedia.org/wiki/French_Public_Scientific_and_Technical_Research_Establishment

Statistic Netherlands (CBS) latest figures reveal that last year a record number of immigrants relocated to the Netherlands. In 2010, 150,000 people came to live in the country, which are 3,000 more people than in 2009. The majority of these immigrants came from other EU countries. Meanwhile, 118,000 people emigrated from the Netherlands in 2010, or 6,000 more people than left in 2009. The total population of the Netherlands now stands at 16.7 million.

Top research The faculty of Technology, Policy and Management (TPM) scores very high in a recently published QANU research review. The research group next generation infrastructures even scored 5 out of 5 maximum points. The review committee states it ‘has never seen a research programme as impressive as this programme in terms of quality, productivity and outreach’. The other four TBM research groups also performed well. The committee considers it prudent, however, to focus more attention on PhD students, as their success rate is low. TPM dean, Theo Toonen, agrees and points out that TU Delft is starting a Graduate School to tackle this problem.

Monument TU Delft’s Sports Centre is facing some problems now that the local authorities have stated their intention of registering the centre’s building as a municipal monument. That status has put on hold the necessary rebuilding works, states Raymond Browne, head of the Sports Centre. The 12 new changing rooms built last year are still only accessible from outside. Moreover, since the fitness room was expanded, passing from one side to the other within the centre is only possible via the Sports Café. And there is too little storage space. TU Delft will now study how these problems can be solved in a manner befitting the future monumental status of the building.

Thought that making eye contact was the first step towards successful flirtation? Think again. That is step three. Fifty students learned all ins and outs during a special flirtation course held at TU Delft on Valentine’s Day (Photo: Tomas van Dijk)

DELTA. 06 17-02-2011

lifestyle

08

Puzzelen voor gevorderden Trui is uit haar element.

Een beetje zielig hangt ze in steunen op Scheepshelling De Koningspoort in Rotterdam. Maar de boot is in goede handen, die van Vereniging Vrienden van Trui.

Erik Huisman De leden van de vereniging, een onderafdeling van De Bolk, zien Trui ook liever in het water, liefst met hen aan het roer. Heerlijk zeilen met een stuk nautisch erfgoed. Maar nu even niet. Hun antieke botter uit 1875, een zestien ton wegend eikenhouten vissersschip, heeft groot onderhoud nodig.

Regen drupt maandag gestaag neer op de dekzeilen die zijn gedrapeerd over de platliggende mast. Eronder, in het schijnsel van tl-lampen, manoeuvreren Stefan Lenselink (informaticus), Martijn Nijenstein (zesdejaars L&R) en Wouter Kreiken (student biologie in Leiden) behoedzaam met loodzware eiken panelen. “We vervangen de trog en een deel van de deken”, meldt Lenselink. De platen vormen de nieuwe trog, een soort kist zonder bodem van pakweg tweeënhalf bij een meter en zeventig centimeter hoog.

“De trog komt uit in de bun”, wijst Lenselink naar een ruimte onder in de boot die aan de zijkanten in open verbinding staat met het water. “In de

trog legden vissers vroeger de levende vis in netten. Via het water dat door de bun stroomde, hielden ze de vissen in leven.”

Deze vrienden hebben duidelijk hun hart verpand aan Trui en de vereniging.

Lenselink droomt alweer van weekeinden weg. “En in de winter klussen.

Heel anders dan je studie”. Ook Kreiken roemt het gezamenlijk reizen met de historische Trui: “Het is heel puur zeilen, heel anders dan met moderne zeilboten.” Nijenstein viel eveneens voor de historie die Trui meedraagt, zoals tijdens de Visserijdagen, wanneer ze vissen en varen zoals ze dat ooit met deze boot deden.

Daarom zitten ze nu onder de druipende dekzeilen te klussen. “Puzzelen voor gevorderden”, zegt Nijenstein.

'Het is heel anders zeilen dan met een moderne zeilboot' Ze moeten vak- en maatwerk leveren, want de nieuwe trog moet perfect passen.

Lenselink, Nijenstein en Kreiken genieten van deze grote klus, die heel andere koek is dan het reguliere jaarlijkse onderhoud. Dan wordt de boot leeggehaald. “Slaapmatjes, kastjes, dat soort dingen.” Het hout wordt kaal gekrabd en in de lijnolie en hars gezet, naden worden gebreeuwd (met draden vlas dichtgestopt) en de losse onderdelen worden op De Bolk opgeknapt.

Nee, dan deze renovatie. Daarmee zijn ongeveer veertig leden van de Bolk al weken bezig. “Maanden geleden al hebben we het hout uitgezocht”, vertelt Nijenstein. “Eikenhout van 6,8 centimeter dikte met de schors er nog aan. Je koopt eigenlijk plakjes boom.”

Vorige week hebben ze die verzaagd en verlijmd tot de panelen die ze nu gaan plaatsen. “Gisteren hebben we ze in elkaar gezet om te zien of het past en vanmorgen weer uit elkaar gehaald”, zegt Kreiken. Nijenstein schuurt. “We maken de vlakken die we straks lijmen nu stof- en vetvrij.” Lenselink is bezig met de gaten voor de bouten. “Lijmen zou voldoende moeten zijn, maar we draaien er voor de zekerheid ook een paar bouten in.”

Het zijn de slotakkoorden van wat ze zien als een fascinerende opdracht.

Nijenstein: “Zoiets als de trog of het middenschip vervangen, is extra leuk. Elke stap moet je bedenken. De geschiedenis napluizen voor hoe je het gaat doen. Willen we ‘m origineel houden? Kan dat? Is er vroeger iets veranderd en kunnen we het weer origineler maken? Welke materialen zijn nodig? Hoe pak je het werk aan? Zo kom je stap voor stap verder. En steeds realiseer je je: ik werk aan een boot die ouder is dan wij en onze ouders.”

Lenselink kijkt op. “Wij leiden nieuwe schippers en maten op en geven onze kennis door. Je hoopt dat straks, in 2050, een generatie het werk voortzet als de trog weer moet worden vervangen.”

sport

Firebirds Delft (zwarte shirts) en Leiden Kings vochten zondagmiddag een stevig potje ijshockey uit dat met 6-3 in Delfts voordeel eindigde. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

Captain Benjamin de Jonge van Firebirds Delft kijkt doorgaans extra uit naar de sportieve confrontaties met de ijshockeyers van Leiden Kings. “Dat zijn altijd spannende, fysieke wedstrijden. We zijn aardig aan elkaar gewaagd. Het leuke is dat zij zich nogal makkelijk laten uitlokken.” Het fysieke aspect uitte zich zondagmiddag in de Leidse ijshal middels enkele vechtpartijtjes. Niettemin sprak De Jonge van een leuke wedstrijd. Via tussenstanden van 4-2 na de eerste periode en 5-3 na de tweede, kwamen uiteindelijk de cijfers 6-3 in Delfts voordeel in de boeken. Derk Bussers maakte zijn naam als topscorer waar door driemaal raak te schieten. Met de dit seizoen sterk verjongde selectie gaat het lang niet slecht, vindt de aanvoerder die met zijn team in de middenmoot van de studentencompetitie staat. “Op deze groep kunnen we de komende jaren voortbouwen.”

Terwijl de ijshockeycompetitie zo’n beetje naar het einde loopt, werd in het spreekwoordelijke hoge noorden afgelopen weekend het seizoen geopend voor competitieroeiers, ‘een minder fanatieke vorm van wedstrijdroeien voor studenten’, aldus wikipedia. Dat gebeurde middels de traditionele achtervolgingsrace door de Groningse grachten. De herenvier met stuurman van Laga wist in tien minuten en vijftien seconden de circa 2,8 kilometer het snelst af te leggen.

Dezelfde boot won een dag later ook de race over 750 meter. Maar eigenlijk houdt men zich bij de Delftse studentenroeivereniging geestelijk al bezig met de Varsity. Op 10 april heeft de 128ste editie plaats op het Amsterdam-Rijnkanaal nabij Houten. Het winnen van het hoofdnummer, de Oude Vier, is het ultieme hoogtepunt dat een roeier kan bereiken. Althans, in de visie van de meeste Lagaaiers, wier vereniging ooit aan de wieg stond van dit jaarlijkse spektakel en liefst dertig maal de race wist te winnen. De laatste jaren speelt Laga een bescheiden rol, maar wedstrijdcommissaris Bas Bavelaar ziet mogelijkheden: “Dit jaar liggen de kansen weer volledig open, omdat de Olympiërs van het Rotterdamse Skadi na hun vijf jaar durende hegemonie de handdoek in de ring hebben gegooid.” De equipe van Laga is al volop in training: “Met nog acht weken te gaan, neemt de spanning toe en worden de spieren tot het uiterste getest.”

Een goede test was zaterdag ook de thuiswedstrijd tegen subtopper Amstelveense RC voor rugbyclub DSR-C, dat dicht tegen de top aanzit van de eerste klasse. De 14-10 overwinning was voor de Delftenaren de vijfde zege op rij sinds de jaarwisseling. (JT)

Tips? Jimmy.tigges@hetnet.nl

De antieke botter Trui uit 1875 heeft groot onderhoud nodig. “Dit is iets heel anders dan je studie.” (Foto’s: Hans Stakelbeek/FMAX)

time out

Rooie oortjes bij Herman Ken je dat? Dat je gedachteloos op tafel zit te trommelen en het riedeltje niet meer uit je hoofd krijgt?

Nieuwe klanken kunnen soms bijzonder intrigeren. Daar speelt festival Red Ear op in.

Red Ear is ‘voor oren die wat durven’. Want gezellige meezingers hoef je niet te verwachten op dit festival; dit is muziek vol ongewone klanken. Zonder ritme, zonder melodie. Of tenminste, zo lijkt het.

Toch blijf je er, gek genoeg, naar luisteren. Ze zijn namelijk allesbehalve willekeurig. ‘Het is juist deze nieuwe muziek die gevoelens alle kanten op laat slingeren’, als we de organisatie mogen geloven.

Geen zorgen: Red Ear is hartstikke ontspannend.

Dit blijkt wel uit het openingsconcert ‘Timber’ in Las Palmas door Slagwerk Den Haag. Daar dienen privéconcerten met miniatuurinstrumenten aan tafel als voorafje voor het hoofdgerecht van chefkok Herman den Blijker. Het toetje is een nieuw slagwerkstuk dat de New Yorkse componist Michael Gordon (oprichter van muziekcollectief Bang on a Can) schreef voor de slagwerkgroep. Hoewel je bij

een happening met Den Blijker iets heel anders zou verwachten, belooft Red Ear een ‘spirituele ervaring, waarin de aanhoudende energie van roffels op zogenaamde simantra’s (instrumenten van houten balken) rondzingt over de zes uitvoerenden en het publiek in een trance brengt.’ Dan maar hopen dat je je eten nog proeft. Even doortrancen kan ook: in het gloednieuwe LantarenVenster aan de overkant wordt na afloop de afterparty gehouden.

Het hele weekend staat verder in het teken van de meest eigenzinnige en verrassende combinaties van onder meer jazz, moderne klassieke muziek en elektronica. Er wordt bij gedanst en geacteerd; de meest onmogelijke combinaties – te zien in onder meer De Doelen, LantarenVenster en Worm - blijken opeens heel passend.

Afsluitspektakel ‘Manifesto!’ mixt gewoon alles door elkaar: een kamerorkest, drumband, een hedendaagse bigband, een heavy metal-gitarist, acteurs, Zapp4 (‘het hipste strijkkwartet van deze tijd’) én de Rotterdamse stadsorganist. Zo energiek, dat het de tent uit knalt. Een beetje vreemd, maar wel lekker. (JH) Red Ear, van vrijdag 25 tot en met zondag 27 februari op diverse locaties in Rotterdam. www.redear.nl

Stephan

DELTA. 06 17-02-2011

lifestyle

09

De schoonheid van een kogelinslag

apps

Confession: A Roman Catholic App

Museum Boijmans van Beuningen verzamelde de mooiste wetenschappelijke beelden in de adembenemende tentoonstelling ‘Schoonheid in de Wetenschap’. Een eerbetoon aan de esthetiek van onderzoek.

Robert Visscher Wie niet beter weet, zou denken dat het een abstract schilderij is: strepen felgroen en korrelig oranje, dat doet denken aan gravel. Daar doorheen loopt een blauwe lijn met een knik er in. Maar het is geen moderne kunst.

Het is wetenschap. Prof.dr. Cees Dekker (bionanoscience) droeg met deze afbeelding bij aan de tentoonstelling ‘Schoonheid in de Wetenschap’. Hij ziet dit soort afbeeldingen in zijn werk niet als kunstwerk, het is een koolstof nanobuisje over twee elektroden.

Dagelijks blikken wetenschappers door hun microscopen, werken aan formules en doen de allerlei proeven. Vrijwel altijd achter de gesloten deuren van hun instituten en universiteiten. “Wetenschappers zien vaak schitterende beelden zonder dat ze het zelf door hebben. Toen ik beelden verzamelde hoorde ik vaak dat wetenschappers geen schoonheid maken, maar onderzoek doen. Ze gaan zo op in hun werk, dat ze niet zien hoe mooi het ook is. Dat had ik zelf ook als ik onderzoek deed”, zegt samensteller en emeritus hoogleraar humane genetica prof.dr. Hans Galjaard (Erasmus Universiteit Rotterdam).

Het resultaat is verbluffend. Neem een film van een druppel zwevend op zijn eigen damplaag. Het ene moment is deze klein en doorzichtig, het andere steeds dikker en donkerder. De druppel verandert voortdurend en zweeft lichtvoetig op de plaat.

Daarna wordt een kogel in los zand afgevuurd, een model voor een mete-

Kristalvorming mengsel van paracetamol en dextrine. (Foto: Loes Modderman)

orietinslag. “De bezoeker denkt: ‘de kogel wordt afgevuurd, pats, dan is er een gat en that’s it’. Maar het beeld is zoveel rijker. Er komt na de inslag een straal zand omhoog, dat zeer verfijnd van vorm is. Een spiraal volgt, dat er uitziet als een soort DNA-molecuul.

Zand wordt omlaag getrokken en dan komt de verrassing: een tweede keer spuit zand omhoog.”

Op de tentoonstelling zijn zeldzaam mooie kijkjes in de keuken van wetenschappers te zien. Nooit geweten dat een driedimensionale eiwitstruc-

‘Een driedimensionale eiwitstructuur ziet eruit als gekruld papier’ tuur er zo kleurrijk en sprieterig, als gescheurd en gekruld papier, uitziet.

“Ik had van te voren niet verwacht zulke mooie beelden te vinden”, zegt Galjaard enthousiast. “Twee jaar geleden schreef ik een boek voor een breed publiek. Daarbij wilde ik ook laten zien hoe wetenschappelijk werk in elkaar zit. Ik ben vaak geïnterviewd en vrijwel altijd over ethische kwesties zoals abortus, maar bijna nooit over het proces van de wetenschap. Bij mijn boek zit een dvd van een ultrageluidonderzoek naar de foetale ontwikkeling. Het is adembenemend mooi om

eerst alleen cellen te zien. Waaruit een baby ontstaat met twee stompjes, die armpjes worden en tegelijk bewegen en daarna afzonderlijk. Sjarel Ex, directeur van Boijmans, zag de film en wilde deze tentoonstellen. Zo ontstond het idee voor ‘Schoonheid in de Wetenschap’.”

De enige smet op de tentoonstelling is dat er te weinig informatie beschikbaar is over de beelden. De ene na de andere kogelinslag, schimmel en celdeling komt voorbij, maar zelden wordt uitgelegd wat de kijker ziet. Bezoekers lopen onthand rond.

Er is een kloof tussen wetenschap en publiek en daarom een gemiste kans.

“De kritiek is terecht”, vindt Galjaard.

“We dachten dat mensen door de tentoonstelling heen zouden wandelen en genieten van de schoonheid. Ik ben positief verrast dat mensen nieuwsgierig zijn. Daarom gaan we in elke zaal met behulp van geplastificeerde beschrijvingen kort uitleggen wat er te zien is. Want voor veel mensen geldt, dat ze het nog mooier vinden als ze weten wat ze zien. Dat is een groot compliment voor de wetenschap.”

‘Schoonheid in de Wetenschap’, Museum Boijmans van Beuningen, Museumpark 18-20 te Rotterdam is tot en met 5 juni te zien.

‘This app is intended to be used during the Sacrament of Penance with a Catholic priest only. This is not a substitute for a valid confession’, zo luidt de waarschuwing. Gedurende de intenties van januari bad Paus Benedictus XVI nog dat jonge mensen nieuwe technologieën leren gebruiken voor persoonlijke groei. De makers van deze ‘Confession’ app hebben daar direct gehoor aan gegeven, alleen niet op de manier zoals het Vaticaan had bedoeld.

In samenwerking met Amerikaanse katholieke kerkfunctionarissen is dit digitale biechthokje ontwikkeld. Ik herstel: deze digitale voorbereiding op het biechthokje. De app biedt namelijk geen vergiffenis, hoewel er wel alvast wordt aangegeven met welke gebeden de zonden hoogstwaarschijnlijk vergeven zullen worden. Maar daarvoor moet je toch echt nog steeds naar de kerk.

Aan de hand van de tien geboden wordt een vrij uitgebreide lijst aan mogelijke misstappen gepresenteerd. De boeteling hoeft slechts aan te vinken welke zonden sinds de laatste biecht begaan zijn. En geen nood: foutjes die niet binnen de tien geboden passen kunnen gewoon apart ingevoerd worden in de categorie ‘overig’. De volgende stap is de gang naar het ‘echte’ biechthokje, waar de app als een soort boodschappenlijst gebruikt kan worden. Vergeet

hierbij vooral niet de priester van uitleg te voorzien, want gebruik van een mobiele telefoon in de biechtstoel is vermoedelijk een zonde op zich.

Ikzelf, rooms-katholiek ‘bij geboorte’ maar verre van praktiserend, ben er nog niet over uit wat ik ervan moet denken. ‘Leuk’ of ‘handig’ zal ik het niet noemen, ‘verrassend’ en ‘interessant’ wel. Deze app is bedoeld als stimulans om de biecht weer serieuzer op te pakken; dat is niet aan mij besteed, alhoewel ik me voor kan stellen dat de wel praktiserende TU-student of medewerker hiermee een handvat heeft in drukke tijden.

Leuk ***** Handig ***** Bediening ***** Prijs € 1,59 Platform iPhone/iPad

delftse klanken

Vrolijke powerrock Blue ticket, dat vonden ze wel lekker catchy klinken. Past ook mooi op een affiche.

Veel tijd om een naam te verzinnen was er trouwens niet, nadat gitarist Rob Linssen een aantal studievrienden had gemaild met de vraag of ze met hem een bandje wilden vormen. Drie weken later al immers stond de band contest op St. Jansbrug voor de deur, de aanleiding voor zijn initiatief. Dat was vorig jaar maart.

Drie repetitiebijeenkomsten, waarvan een in huiselijke sfeer, voldeden om drie nummers onder de knie te krijgen: van Muse, The Cure en de Canadese zangeres Alannah Myles.

Het optreden ging goed, ze veroorzaakten zelfs een pit voor het podium, zegt zangeres Madelaine Feenstra. “Ze vroegen nog om een toegift, maar we waren door onze nummers heen. Na de contest wilden we het repertoire uitbreiden en hebben we de tijd genomen om elkaar te leren kennen. Om uit te vinden wie welke sound vet vindt. We gingen wekelijks repeteren, dan merk je dat je steeds beter op elkaar ingespeeld raakt. We zitten behoorlijk op één lijn. Als er discussie ontstaat, roept iemand het codewoord OI! Dan moet iedereen meteen stil zijn. Dat werkt goed.”

Aan depriliedjes doet Blue Ticket niet. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

Het leidde allemaal tot een groepsgeluid dat te omschrijven valt als ‘vrolijke powerrock, met een beetje bluesy elementen’. Zonder toetsen: eventuele synthesizerklanken, zoals in Cure’s Close To Me, worden vervangen door gitaarpartijen. Bijvoorbeeld gespeeld door Harry Linskens, al wil die zijn

gitaar ter afwisseling soms omruilen met de bas van Michael Polushkin.

“We spelen van alles, van hardrock tot countryblues, maar geen depriliedjes”, zegt Feenstra die zich onder meer graag uitleeft in nummers van zangeressen met een flinke strot, zoals Pat Benatar of Melissa Etheridge.

Liedjes als I Love Rock ‘n’ Roll, van Joan Jett and the Blackhearts. “Overbekende songs waarbij iedereen de aansteker in de lucht houdt spelen we niet, maar het moet ook niet te obscuur zijn,” verklaart drummer Mathijs de Schipper de repertoirekeuze.

Tijdens de Owee stonden ze voor een volle eetzaal in St. Jansbrug voor de tweede maal op een podium. Inmiddels waren twaalf nummers ingestudeerd, goed voor een set van drie kwartier. Wat eigen nummers betreft verkeren ze nog in de experimenteerfase.

Feenstra: “We hebben nu één eigen liedje geschreven, maar daar zijn we niet zo tevreden over.” Out of the blue een heel nieuw nummer verzinnen door middel van jamsessies tijdens een repetitie bleek toch wel erg moeilijk. “Daarom willen we ons opsplitsen voor het schrijven van nummers. Twee groepjes werken dan een nummer van begin tot eind uit.” Met een demo met eigen werk zouden ze meer optredens willen genereren.

Maar eerst moet er nog een PA worden aangeschaft.

www.myspace.com/blue_ticket

DELTA. 06 17-02-2011

mededelingen

© 2011 KPMG N.V., alle rechten voorbehouden.

10

W W W.G A A A N . N U

Bas Huiskens, 28 jaar Adviseur KPMG IT Advisory “Tijd voor een break in de cursus: ff de boys van #advisory wegtikken #tafelvoetbal!”

Voor 24/7 updates over werken bij Audit of Advisory, check de KPMG-bloggers op www.gaaan.nu

DELTA. 06 17-02-2011

interview

11

‘Nieuwe bodems zijn onbekend terrein’ Hoogleraar geotechnologie prof.dr. Michael Hicks (Civiele techniek en Geowetenschappen) hield eind vorig jaar zijn intreerede ‘Soil mechanics in a changing world’. Over slappe bodems, nieuwe gronden en omgaan met onzekerheid.

Is dat goed genoeg?

“Misschien niet, maar het is wel de werkelijkheid. Als je zegt: ‘de veiligheidsfactor is 1,3’, garandeert dat dat het constructie overeind blijft? Niet per se. Geef mij dan maar een waarschijnlijkheidsverdeling, dan weet je waar je aan toe bent.”

Jos Wassink Wat trok u aan in Delft?

“De TU heeft een goede internationale reputatie en dat geldt in het bijzonder voor de grondmechanica.”

Is dat een vooruitgang bij hoe constructies twintig jaar geleden werden berekend?

“In het verleden was de benadering deterministisch. Ze namen bepaalde waarden aan, rekenden ermee en deden er dan een veiligheidsfactor overheen. Dat heeft goed gewerkt, maar dat komt vooral omdat het ervaren ingenieurs waren die ermee werkten.

Maar de moderne samenleving heeft behoefte aan meer efficiënte en goedkopere ontwerpen en een expliciet gekwantificeerd risico.

Een veiligheidsmarge zegt dan te weinig. Het kan zijn dat je het allemaal veel te groot en te zwaar maakt, maar dat weet je niet, omdat er geen maat is voor de onzekerheid in het ontwerp.”

Wie hebben dat gebied zo beroemd gemaakt?

“Direct voor mij was dat Frans Molenkamp, zijn voorganger was Arnold Verruijt en daarvoor professor Josselin de Jong.”

Hebben ze hun succes mede te danken aan de slappe Nederlandse bodem?

“Ik denk het wel. Er zijn veel grondmechanische problemen geweest omdat Nederland een delta is met jonge, zachte gronden en dat geeft moeilijkheden bij de bouw. Verder moet je met slappe grond de zee tegenhouden en nieuwe gebieden zoals de Tweede Maasvlakte opspuiten. Er gebeurt heel veel in het deltagebied. Het kan geen toeval zijn dat Fugro als grootste geotechnische bedrijf hier vandaan komt, net als twee van de vier grootste baggerbedrijven en oliebedrijven.”

Is het niet gevaarlijk om veiligheidsmarges te schrappen?

“Ik denk dat je dankzij deze ontwikkeling goedkoper kunt ontwerpen. Vroeger stortte er ook wel eens een constructie in. Het kan beide kanten op werken, maar ik blijf erbij dat de waarschijnlijkheidsverdeling informatiever is dan een enkele veiligheidmarge, omdat het de onzekerheden in het ontwerp onderkent. Uiteindelijk wil je natuurlijk die onnauwkeurigheden inperken en ik denk dat dat kan door laboratoriumproeven te doen, door de wiskundige modellen te verbeteren en door betere sonderingen. In de constructieleer en de waterbouw wordt de waarschijnlijkheidstheorie al twintig tot dertig jaar toegepast. In de geotechniek is het wel een stuk lastiger omdat de bodem een grote variabiliteit heeft.

Toch denk ik dat waarschijnlijkheidstheorie de nieuwe richting is voor de civiele techniek.”

Hoe is bij u de fascinatie voor de bodem ontstaan?

“Ik denk dat het begonnen is aan de universiteit van Manchester waar ik college had van hoogleraar geotechnologie professor Peter Rowe, nog zo’n bekende bodemman en een charismatisch man. Hij heeft bij mij interesse gewekt, evenals zijn opvolger Ian Smith, die ook mijn promotor werd. Ik was erg geïnteresseerd in zijn numerieke aanpak.”

Draait dat allemaal om het berekenen van grondeigenschappen?

“In mijn geval wel. Ik houd me bezig met de modellering van grondeigenschappen in een computermodel. Ik ben een echte computerman, maar ik maak gebruik van data uit het veld en uit het laboratorium om de grondmodellen op te zetten en te evalueren.”

Hoe lang bestaat die numerieke grondmechanica al?

“Het is in de zestiger jaren begonnen met de eerste modellen. Men verdeelde de bodem als het ware in discrete blokken. Het gedrag daarvan werd berekend met een eindige elementen analyse. In het begin van de jaren tachtig heb ik meegewerkt aan de implementatie van complexe programma’s over grondgedrag. De uitkomst daarvan gebruikten we voor technische toepassingen. Nu kunnen we veel grotere vraagstukken aan. In de jaren tachtig rekenden we in twee dimensies aan misschien een paar honderd elementen.

Nu gaat dat in drie dimensies met vijftien- of honderdduizend elementen.”

Is dat een kwestie van krachtigere computers?

“Het is een gevolg van snellere computers met parallelle processors. Daarnaast is in de laatste tien tot vijftien jaar een ontwikkeling gaande om de onzekerheid in de berekeningen te kwantificeren, en om na te gaan wat de consequenties ervan zijn.”

Kunt u een voorbeeld geven?

“De gevallen waarbij ik betrokken ben geweest, betroffen vaak opgespoten structuren. Ik heb gerekend aan de stabiliteit van kunstmatige eilanden voor de oliewinning. In de Noordelijke IJszee, die niet erg diep is, spuiten ze eilanden op om naar olie te zoeken. In dieper water beginnen ze ook vaak met een hoop zand onder water, waar dan een caisson bovenop geplaatst wordt. Zo’n

Wie is Michael Hicks?

Geboren in 1961 in het Britse Middlesborough volgde Michael Anthony Hicks zijn universitaire opleiding in Engineering aan de universiteit van Manchester, waar hij regelmatig onderscheidingen ontving als beste student van zijn jaar. In 1990 promoveerde hij er op de numerieke modellering van drukbelasting van bodems. Hij had toen al een computerprogramma geschreven, Monica, dat zich in de praktijk bewezen had. Hij had er de fundering van een offshore gasplatform bij Australië mee doorgerekend en de stabiliteit van opgespoten eilanden in de Canadese Beaufortzee. In 2007 publiceerde hij het boek ‘Risk and variability in geotechnical engineering’. In 2009 kwam hij naar Delft als opvolger van prof.dr. Frans Molenkamp, die hij goed kende.

(Foto’s: Sam Rentmeester/FMAX)

ding meet honderd meter in het vierkant en is twintig meter hoog.

Wij onderzochten de heterogeniteit van de opgespoten zandhoop.

Fugro of Boskalis heeft de stabiliteit op verschillende plekken gemeten. Dat geeft een indruk van de spreiding. Wij gebruiken die meetgegevens om de variatie door de hele driedimensionale structuur te voorspellen.”

Waar kunnen die onderlinge verschillen in de bodem toe leiden?

“Tot verschillen in zettingen. Goede voorbeelden in Nederland zijn hobbelige wegen en scheefgezakte huizen. Wij proberen verschillen in de bodem te kwantificeren en ook het gevolg voor de geotechnische constructies die er gebouwd gaan worden. We willen onzekerheden daarin verkleinen door betere metingen en betere interpretaties daarvan. Naarmate we beter weten wat er in de grond zit kunnen we er beter op ontwerpen.”

Is het niet lastig rekenen met al die onzekerheden?

“Als je niet zeker bent van het materiaal en hoe het zich gedraagt kom je niet met één waarde maar met een waarschijnlijkheidsverdeling. We herhalen de berekeningen dan voor alle mogelijke waarden. Daarnaast houden we er rekening mee dat eigenschappen zich vaak in horizontale richting uitstrekken door de manier waarop de bodem is ontstaan. We hebben dus te maken met een ruimtelijke verdeling van de heterogeniteit en een waarschijnlijkheidsverdeling van de eigenschappen. Dat geeft een reeks van oplossingen in plaats van één antwoord. Ook al weten we niet precies hoe de constructie zich zal gaan gedragen, we hebben die reeks mogelijke oplossingen met bijbehorende waarschijnlijkheden. Voor een gegeven belasting kunnen we dan de kans berekenen dat de bodem het houdt.”

Hebt u zichzelf doelen gesteld voor de komende tijd?

“Ik denk dat het modelleren en beproeven van problematische slappe bodems een belangrijke bezigheid wordt. Ook wil ik onderzoek doen naar nieuwe gronden, dat is materiaal afkomstig uit industriële processen of afval. Momenteel zijn we bezig met modelleren en beproeven van bodem die afkomstig is uit de Britse kernindustrie.”

Wat voor materiaal komt daar vandaan?

“Metalen bekleding van afgewerkte nucleaire staven bijvoorbeeld, die in water gecorrodeerd is, vormt na verloop van tijd een soort modder. Uiteindelijk komt dat in een radioactieve eindberging terecht, maar in de tussentijd willen mensen wel weten hoe ze met dat spul om kunnen gaan.”

Is dat nog radioactief?

“Het materiaal waar wij mee werken is dat niet, maar het materiaal bij onze opdrachtgever heeft nog enige activiteit. Zulk materiaal is nieuwe bodem waar we nog weinig van weten. Een ander voorbeeld is mijnafval, zoals de bekende rode modder uit Hongarije. Ik werk nu aan de afvalstroom van een kopermijn in Polen. Dat is heel fijn materiaal, ontdaan van alle erts. Er zijn duizenden van die plekken in heel Europa.”

Slaan ze het ook allemaal op in een ringdijk?

“Dat gebeurt wel vaker, ja. Vaak is die dam van hetzelfde afvalmateriaal gebouwd. Het reservoir in Polen ligt achter een 15,4 kilometer lange ringdam. Het gevaar is dat zo’n dam zich door bijvoorbeeld een aardbeving plotseling als een vloeibaar materiaal kan gaan gedragen, en dan wegstroomt. We zoeken nu naar manieren om die afvalvijvers te stabiliseren en het risico op rampen zoals met de rode aluminiumslurry in Hongarije te verkleinen.”

Uw ‘nieuwe bodem’ is dus eigenlijk industrieel afval.

“Het komt van de industrie, maar het heeft de korrelstructuur van een bodem, en er zit water in. Het is bodemmateriaal waar we nog niet bekend mee zijn. In het geval van radioactief afval komt daar nog bij dat er gassen vrijkomen. Dan heb je een mengsel van vast, vloeibaar en gasvormig materiaal. Dat is een complex geheel.

We zullen ons steeds meer bezig gaan houden met complexe materialen. Dat geldt voor klei en veen omdat we er op willen bouwen.

Maar dat geldt ook voor de nieuwe gronden uit de industrie of van de vuilstort. Ook die materialen moeten we modelleren en testen.

Probleembodems zijn vaak gekoppelde systemen van vaste stof, water, en gassen met chemische of biologische interactie en temperatuur afhankelijkheid. Die te doorgronden betekent veel werk, zowel achter de computer als in het laboratorium.”

DELTA. 06 17-02-2011

mededelingen

12

De weg naar de top is minder lang dan je denkt.

Academisch toptalent Met je titel op zak wil je natuurlijk zo snel mogelijk een absolute topbaan. Maar de weg naar de top is lang, en de kans op filevorming groot. Behalve als je een alternatieve route durft te nemen. Op veel topfuncties bij multinationals en de overheid werken mannen en vrouwen die hun carrière gestart zijn bij Deloitte. En dat is niet toevallig. Bij ons werk je namelijk al vanaf dag één aan innovatieve oplossingen voor én met toonaangevende organisaties.

En ondertussen aan je eigen loopbaanversnelling. Dus als jij wilt dat de topbedrijven straks voor jou in de rij staan, kun je nu het beste bij ons beginnen.

Zoek jij de beste start van je carrière? Begin eerst hier: werkenbijdeloitte.nl.

DELTA. 06 17-02-2011

reportage

13

Lang verwachte zonsopgang Gaat zonne-energie binnenkort dan toch echt doorbreken? Steeds meer tekenen wijzen daarop. Ook professor Miro Zeman, al twintig jaar actief in de zonneceltechnologie, verwacht dat de prijsprestatie verhouding de komende jaren drastisch zal verbeteren.

Jos Wassink ‘Al in 2015 is zonne-energie concurrerend met het stroomtarief voor consumenten’, verklaarde zonneenergie expert professor Wim Sinke vorig voorjaar in NRC Handelsblad.

Sinke is verbonden aan het energieonderzoekscentrum ECN en aan de universiteit Utrecht. De snelle prijsdaling van zonnepanelen, die Sinke zelf ook had verrast, was volgens NRC het gevolg van de mondialisering van de zonnepanelenmarkt.

Een half jaar later werd die trend geïllustreerd door een investering van zeshonderd miljoen euro in een siliciumfabriek in Geleen (The Silicon Mine of TSM) door de Al Manhal groep uit Abu Dhabi. Eerder hadden Scheuten Solar (Venlo) en Solland Solar (Heerlen) zich ook al in Limburg gevestigd.

Daarnaast is er een proeffabriek voor oprolbare dunne zonnecellen van Nuon-Helianthos in Arnhem.

“Ik zie een enorme beweging in die PV-wereld (photovoltaïsch, dus zonnecellen, red.)”, zegt prof.dr.ir. Miro Zeman. Hij leidt de groep photovoltaïsche materialen en devices (onder meer zonnecellen) binnen de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica. “Drie tot vier jaar geleden was er een enorme groei in de productie van kristallijne silicium zonnecellen.

Dat leidde tot een tekort aan kristallijn silicium. Al in 2005 gebruikte de PV-industrie meer silicium dan de elektronica-industrie.” Dat had twee gevolgen: er werden siliciumfabrieken bij gebouwd en bovendien wer-

den fabrikanten van zonnepanelen door het grondstoftekort gedwongen om het rendement van hun zonnecellen te verbeteren. Nu, weer drie jaar later, is de situatie zo dat de rendementen inderdaad verbeterd zijn én dat er weer volop silicium voorhanden is. Daarom verwacht Zeman een sterke verbetering van de prijsprestatie verhouding bij de zonnepanelen.

Onderzoek Zeman is een bescheiden man. Op rustige toon zet hij de onderzoeksactiviteiten van zijn groep uiteen. Ook vertelt hij met zichtbaar genoegen over de nieuwe depositiemachine Amigo die in het Dimes-laboratorium staat en waarmee, uniek voor Nederland, complete experimentele gestapelde zonnecellen volledig geautomatiseerd gemaakt kunnen worden. Maar hij zal niet gauw vertellen dat hij werd uit-

Zeman lééft in silicium geroepen tot meest ondernemende hoogleraar aan de TU (hij kreeg de Delft Entrepreneurial Scientist Award 2008), dat hij een succesvol aanvrager is bij het duurzame innovatiebureau AgentschapNL (voorheen SenterNovem) en dat onderzoeksinstellingen, industrieën en universiteiten over de hele wereld gebruikmaken van door hem ontwikkelde simulatiesoftware ASA (Advanced Semiconductor Analysis).

Zeman lééft in silicium, al sinds het

Met de Amigo kunnen volledige zonnecellen gemaakt worden.

Fotonen kaatsen De dunnefilm zonnecel wordt gemaakt op een steunlaag van glas of folie die bedekt is met een transparant stroomgeleidend oxide (TCO). Dan volgt een laag p-type silicium, een intrinsiek absorberende tussenlaag en een n-type laag. Bij elkaar nog geen halve micrometer silicium. Achter de n-laag zit een zilveren of aluminium laag die als reflector dient en als elektrode. Wanneer een foton een elektron losmaakt uit het silicium zal dat door het heersende elektrostatisch veld naar de n-laag getransporteerd worden.

Er zijn verschillende methoden bedacht om lichtdeeltjes zo efficiënt mogelijk in de intrinsieke siliciumlaag te vangen. Een van de manieren is om het glas van een tralie te voorzien, een regelmatig patroon van banen met onderlinge afstand van 500 nanometer. De tralie verstrooit het invallende licht. Die verstrooiing leidt tot hogere absorptie in de cel. Bovendien ontsnapt er bij reflectie aan de achterkant van de cel minder licht doordat de invalshoek van het licht vergroot is. Samen verhoogt dat de totale absorptie in de cel en daardoor ook het rendement (met

Prof.dr.ir. Miro Zeman: “Ik zie enorme beweging in de PV-wereld.” (Foto’s: Sam Rentmeester/FMAX)

begin van zijn promotieonderzoek aan de universiteit van Bratislava (Slowakije) vanaf 1983. Vanwege zijn expertise met amorf silicium kwam hij in 1989 naar Delft. In tegenstelling tot kristallijn silicium dat in standaard zonnecelen wordt toegepast, heeft amorf silicium geen kristalstructuur.

Naast amorf silicium werkt hij ook met microkristallijn silicium waar kristalletjes van enkele tientallen nanometers tussen amorfe stof in zitten.

Sinds 2009 leidt Zeman zijn eigen geheel op zonnecellen gerichte onderzoeksgroep.

Het onderzoek spitst zich toe op dunnefilm zonnecellen, een technologie met een grote belofte. De verwachting is dat dunnefilm cellen uiteindelijk de markt zullen domineren omdat het fabricageproces geschikt is om grotere oppervlakten tegelijk te maken.

Dunnefilm zonnecellen worden ‘gedeponeerd’ vanuit het gas silaan, waarvan de moleculen uit een siliciumatoom bestaan dat door vier waterstofatomen omringd wordt. Hoogfrequente straling breekt de silaanmoleculen in stukken waarna het silicium zich neervlijt op een drager. Het aangroeiende silicium krijgt een microkristallijne structuur als het silaan voldoende verdund wordt met waterstof.

Zulke zonnecellen hebben belang-

rijke voordelen boven zonnecellen uit silicium schijfjes (groter oppervlak mogelijk, goedkoper te fabriceren en minder materiaal nodig), maar ze hebben ook een belangrijk nadeel: een lager rendement. Zeman en zijn groep ontwikkelen daarom onophoudelijk nieuwe manieren om het maximale uit een zonnecel te halen. Het liefst zou hij zien dat ieder foton een elektron op zou leveren. Zolang dat niet gebeurt verzinnen Zeman en collega’s tal van trucs om het foton niet kwijt te raken voordat het zijn energie overdraagt aan het silicium. (Zie kader)

Netwerk De langstlopende samenwerking met de industrie is die met Nuon-Helianthos. De Arnhemse producent van dunnefilm zonnecellen maakte afgelopen augustus bekend een recordrendement van 9,1 procent behaald te hebben.

Directeur GertJan Jongerden karakteriseert de samenwerking als volgt: “Voor nieuwe devices gaan wij uit van de architectuur die Zeman ontwikkelt. Wij maken er op een economisch verantwoorde wijze een industrieel product van. Dat is een heel aparte vertaalslag.”

Naast Nuon-Helianthos heeft Zeman projecten lopen met Solland, OM&T (Optical Media & Technology), met

14 procent). De absorptie kan nog verder opgevoerd worden door de achterwand te voorzien van zilveren nanodeeltjes in de orde grootte van 0,1 micrometer die het terugkaatsende licht verstrooien.

Vervanging van de zilveren achterwand door een opeenvolging van verschillende op silicium gebaseerde lagen met uitgekiende dikten (kenners spreken over een fotonisch kristal) verhoogt de reflectie zonder verliezen te veroorzaken in de zilveren elektrode.

Lichtbestendig Het rendement van een dunnefilm zonnecel valt in de eerste tijd met 20 tot 40 procent terug door beschadigingen die het zonlicht in het materiaal teweegbrengt. Onlangs ontdekte dr.

Gijs van Elzakker (promovendus van Zeman) dat die terugval van rendement te beperken is tot 11 procent. Het absolute rendement van de cel valt dan van 9 procent terug tot een krappe 8 procent (in plaats van naar 7 procent). Elzakker bereikte dat door het silaan waaruit het silicium neerslaat sterk te verdun-

kennisinstellingen ECN en TNO en met TU Eindhoven. Hij merkt dat ook binnen de reguliere zonnecelindustrie belangstelling groeit voor technieken die materiaalgebruik verkleinen en rendement verhogen. De industrie gebruikt fundamentele kennis en het simulatieprogramma ASA vaak als kompas voor verbetering van hun producten.

Zo werkt Zeman al meer dan twintig jaar in alle bescheidenheid - maar in een uitgebreid netwerk - aan de vooruitgang van zonnecellen. Of nu het moment gekomen is dat zonneenergie definitief doorbreekt en er een einde komt aan de marginale rol die ze tot nu toe heeft gespeeld, kan niemand met zekerheid zeggen. Jongerden vat het eenvoudig samen: “De meest kritische factor is de prijs van elektriciteit. Die wordt bepaald door rendement, kosten van het systeem en de levensduur.”

Dit artikel verscheen eerder in Delft Integraal 04/2010

nen met waterstof. Dat vertraagt weliswaar de groei, maar het maakt de cel wel beter lichtbestendig.

Tandemcel Die verdunning heeft nog een effect: de structuur van het gevormde silicium verandert van amorf naar microkristallijn, dat heel andere eigenschappen heeft.

De combinatie van amorf en microkristallijn silicium wordt optimaal benut in de zogenaamde tandemcel – een combinatie van twee dunnefilm zonnecellen op elkaar. De bovenste cel met amorf silicium (bandgat 1,7 eV) is vooral gevoelig voor blauw en groen licht. De onderste cel met microkristallijn silicium (bandgat 1,1 eV) vooral voor geel en (infra-) rood licht.

De tandemcel wordt wel gezien als de high-tech oplossing voor dunnefilm zonnecellen. Dr. Jan Gilot (TU/e) presenteerde afgelopen zomer een plastic tandemcel met rendement van 7,5 procent. Begin dit jaar maakte het Duitse bedrijf Leybold Optics bij Frankfurt een stabiel rendement van 10,3 procent bekend voor hun tandemcellen met amorf en microkristallijn silicium.

DELTA. 06 17-02-2011

mededelingen

14

Announcements

ver vooruit in duurzame technologie

Official

UITNODIGING Uitreiking UfD-Cofely Energy Efficiency ency Prijs Wil je ideeën opdoen rondom energy efficiency, de energiemarkt 2.0, airborne wind energie en innovatieve Masteropdrachten? Kom dan naar de uitreiking van de UfD-Cofely Energy Efficiency prijs!

PROGRAMMA 15.00 uur Ontvangst 15.30 uur • Pitches genomineerde Masterstudenten: - Smart grids/DGS - Delft Aardwarmte Project/geothermie - The sustainable refurbishment of BK City • Energiemarkt 2.0 • Airborne Wind Energy & PowerPlane (TEDx 2010) • Prijsuitreiking 17.00 uur Borrel

febr24 u 201 ari 1

DATUM & PLAATS 24 februari 2011, Senaatszaal van het Aula Congrescentrum Mekelweg 5, Delft MEER WETEN? Kijk op www.hoe-energie-efficient-ben-jij.nl AANMELDEN Stuur een mail naar ufonds@tudelft.nl

Carrière bij Cofely? Maak op 24 februari kennis met young professionals van Cofely of kijk op www.werkenbijcofely.nl.

www.hoe-energie-efficient-ben-jij.nl

Elections to the Student Council and Faculty Student Councils The Executive Board hereby announces that the elections of the members of the Student Council (SR) and the Faculty Student Councils (FSR) will take place via the internet on Wednesday 25 May and Thursday 26 May 2011. The elections begin on Wednesday 25 May 2011 at 09.00 hrs and finish on Thursday 26 May 2011 at 17.00 hrs.

The Board has laid down the timetable for organising the elections (see below).

The deadline for submitting candidate lists is Wednesday 13 April 2011 at 17.00 hrs.

Students who have recently changed address, but who have not yet notified the Central Student Administration, are asked to do so as soon as possible in order that they can receive information relating to the elections.

election dates in Delta 1 30-03-11 to 06-04-11 perusal of the list of students entitled to vote, and students entitled to stand 2 30-03-11 to 13-04-11 submission of candidate lists 28-04-11 publication of candidate lists 3 25 and 26 May 2011 elections 27-05-11 provisional results determined 06-06-11 final results determined and announced 4 Objections to be submitted no later than one week after: 1) 17 February 2011 2) 6 April 2011 3) 28 April 2011 4) 6 June 2011

Students

Voor advertenties bel met: Voor advertenties bel met:

H & J Uitgevers H & J Uitgevers Postbus 101 Postbus 101 2900 AC 2900 AC Capelle aan den IJsel Capelle aan den IJssel T (010) 451 55 10

R

Schrijf nu in! www.rabobank.nl/innovatieprijs

T (010) 451 55 10 F (010) 451 53 80 E delta@henjuitgevers.nl

Neem contact op met Hennie de Ruyter of Mireille van Ginkel voor nadere informatie.

F (010) 451 53 80

Neem contact op met Hennie de Ruyter of met Mireille van Ginkel voor nadere informatie

Herman Wijffels Innovatieprijs 2011

International Student Chaplaincy Looking for a home away from home, trying to make new friends, interested in intercultural and interfaith activities, needing some inner peace, searching for more than academic challenges? Check the website of the International Student Chaplaincy, www. iscnetherlands.nl, to learn about their wide range offer.

Student and Career Support International Office The student psychologists The International Office, Jafand the central student and falaan 9a/visitor’s entrance at careers councilors are located Mekelweg, office opening times at Jaffalaan 9A. Office hours: Monday to Friday 9.00–17.00 Monday-Friday from 9.00hrs. Appointments and enqui17.00 hrs. You can direct your ries can be made by email: inquiries or make an appointinternationaloffice@tudelft.nl ment at the Front Office or by or by phone: 015-2788012. phone: 015-2788004. For an Elections to the SR and FSR on initial appointment with one of the student psychologists 25 and 26 May 2011 - timeyou should first come to one table of the open office hours: every 14:02 Pagina 1 17-02-11 announcement of H&J Uitgevers_2x70_zw-w 14-05-2004

E delta@henjuitgevers.nl

JAA

day from 11.30-12.30 hrs.

The open office hours of the Student and Career counselors are on Tuesdays and Thursdays from 11.30-12.30 o’clock. More information on www.studentandcareersupport.tudelft.nl.

Maak op € k ans 50.00 0

DELTA. 06 17-02-2011

TUdelta.06

mededelingen/opinie

15

Agenda

opinie

> Jaargang 43 Delta is het informatie- en opinieblad van de TU Delft, verzorgd door een journalistiek onafhankelijke redactie.

> Redactie Frank Nuijens, (hoofdredacteur), Katja Wijnands, Dorine van Gorp, (eindredactie), Saskia Bonger, Tomas van Dijk, Erik Huisman, Connie van Uffelen, Jos Wassink (verslaggeving).

> Medewerkers Willemijn Dicke, Patrick van der Duin, Robbert Fokkink, Jorinde Hanse, Dap Hartmann, Auke Herrema, Floortje d'Hont, David McMullin, Maaike Muller, Miranda Pieron, Merel Segers, Ionica Smeets, Jimmy Tigges, Stephan Timmers, Ellen Touw, Robert Visscher, Martine Zeijlstra.

> Foto‘s Sam Rentmeester/ Hans Stakelbeek (FMAX).(info@fmax.nl)

> Vormgeving & Lay-Out Liesbeth van Dam

> Mededelingen Martin Kers (m.kers@tudelft.nl)

> Redactieraad dr. B.B. Scholtens (voorzitter), G.K. Berghuijs, MSc, prof.dr. M.J. van den Hoven, mr. J.J.M. Kok, R.H.G. Meijer, T. Niks, ir. M. Persson, C.J.M. Pieters, prof. dr. B.J. Thijsse, dr.ir.

C.A.J.R. Vermeeren

> Redactie-adressen Universiteitsbibliotheek Kamer 0.18-0.28 Prometheusplein 1 2628 ZC Delft Postbus 139 2600 AC Delft Tel. 015-278 4848 E-mail: delta@tudelft.nl www.delta.tudelft.nl

> Druk Wegener Nieuwsdruk Twente, Enschede

> Oplage 12.000 >ISSN 0169-698x > Advertenties H&J uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJssel Tel. 010-451 55 10 Fax 010-451 53 80 E-mail:delta@henjuitgevers.nl www.linkmagazine.nl

> Abonnement Een abonnement kost 37,50 en kan elk moment ingaan.

> HOP Delta werkt samen met het Hoger Onderwijs Persbureau Hein Cuppen, Bas Belleman, Marijke de Vries Tel. 071-523 6151 Fax 071-523 2138 E-mail hop@xs4all.nl

> Copyright Delta Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen, schema‘s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken, in enigerlei vorm of wijze.

Donderdag 17 februari Kivi Niria 16.00-18.00 uur – Kivi Niria Students Delft organiseert i.s.m. De Hypotheker in de Universiteitsbibliotheek een Hypotheken workshop. In deze workshop, afgestemd op studenten en starters op de huizenmarkt, zal de spreker in gaan op alle zaken die komen kijken bij het afsluiten van een hypotheek. Registratie via www.kns-delft.nl.

Zaterdag 19 februari Hart voor de Natuur 10.00-12.30 uur - Vandaag vindt de landelijke actiedag ‘Hart voor de Natuur’ plaats.

De Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging afdeling Delfland doet daar aan mee door de handen uit de mouwen te steken: wilgenknotten. Belangstellenden kunnen zich vanaf 10.00 uur verzamelen op de hoek Abtwoudse en Vietnampad in Delft. Deelname is mogelijk vanaf 14 jaar, tussen 14 en 16 jaar kun je alleen meedoen onder begeleiding.

Meer informatie via tel. 0152610048 of www.knnv.nl/afdelingdelfland.

minuten per persoon per partij. Wil je meedoen, dan dien je je tussen 19.45 en 20.15 uur te hebben ingeschreven. De prijsuitreiking vindt plaats om 23.10 uur. Locatie: Delftsche Schaakclub, duWo Denksportcentrum, Zusterlaan 114, Delft. www.delftseschaaksite.nl

onze Dies Natalis. Het thema is dit jaar: ‘CHlitter & CHlamour’ en gedurende de hele week zullen er verschillende activiteiten georganiseerd worden door de Dies-commissie.

Kijk voor meer informatie op http://commissies.ch.tudelft. nl/dies/.

Dinsdag 22 februari

NoWee 2011 Vanavond wordt er op de Bolk een van de legendarische cocktail-avonden georganiseerd. De Bolk heeft al jaren een reputatie op het gebied van cocktails en zal ook dit keer niet teleurstellen. De NoWee is een feestweek die elk jaar wordt georganiseerd door een aantal kleine verenigingen in Delft om zichzelf opnieuw te profileren en om gezellig samen te feesten. www.nieuwedelft.nl

Informatie/lunchbijeenkomst STW Valorisation Grant Alle ins & outs te weten komen over de STW Valorisation Grant? Gouden tips om uw slagingskans te vergroten? Meer leren over de voorwaarden van deze subsidie? Waar kijkt de selectiecommissie naar bij de beoordeling? Antwoord op deze en andere vragen krijgt u tijdens de informatie/lunch bijeenkomst over de STW Valorisation Grant op dinsdag 22 februari as van 12-14 uur.

De lunchbijeenkomst wordt georganiseerd door het TU Delft Valorisation Centre i.s.m.

YES!Delft, en vindt plaats in de Business Lounge van YES!Delft, Molengraaffsingel 12-14 in Delft.

Aanmelden voor de bijeenkomst per e-mail of telefoon.

G.J.vandenBerg@tudelft.nl (015 27 82924) of bij anneke@yesdelft.nl (015 27 82816)

Groene chemie is springlevend Groene chemie docent Isabel Arends ziet de toekomst van de ontwikkeling van groene processen positief in.

Isabel Arends

In haar artikel ‘It is not easy being Green’ (vertaling uit Nature in Delta 04) gaf Katharine Sanderson aan welke dilemma’s heden ten dage spelen in de duurzame productie van medicijnen en materialen.

Woensdag 2 maart Als docent groene chemie wil ik hier aan Lezing Help de Bijen toevoegen dat de situatie verre van som20.00 uur – De Koninklijke ber is en dat dit onderwerp juist in Delft Nederlandse Natuurhistorische springlevend is. De E (environmental)-facVereniging afdeling Delfland en tor – waarover in Nature uitgebreid wordt de Imkervereniging Westland gesproken - is een Delftse uitvinding. Het houden vandaag een lezing is een uitstekend instrument om snel en over bijen in het natuur- en doordacht processen te kunnen beoormilieucentrum De Papaver, Korftlaan 6, Delft. Toegang is delen. De E-factor werd door prof. Roger gratis. De lezing wordt verSheldon in 1992 geïntroduceerd, kort na zorgd door Arie Koster. zijn aantreden aan de TU Delft. Zijn conZondag 20 februari cepten, overtuigend gebracht in woord Donderdag 3 maart en geschrift, zijn van grote betekenis International Student Church geweest voor het nieuwe groene denken Donderdag 24 februari NoWee 2011 11.30 hrs - Students of all De NoWee is een feestweek die en handelen in de chemische industrie. denominations are invited to Film- en Muziekavond elk jaar wordt georganiseerd our ecumenical service every De E-factor is nog steeds een uitstekend 20.00 uur – Vanavond zal de door een aantal kleine vereniSunday at Raamstraat 78, folalternatief voor een volledige ‘life cycle film ‘Another Way’ van regisgingen in Delft om zichzelf lowed by tea/coffee. The seranalysis’, waarvoor veel data vereist zijn. seur Yariv Mozer worden veropnieuw te profileren en om vices are led by the chaplains De E-factor behoort tot de verplichte toond in het Dok Centrum, Ves- gezellig samen te feesten.

Reverend W. Stroh and Father onderwijsstof van de duurzaamheidsmiwww.delftschezwervers.nl Avin, and are supported by stu- teplein 100, Delft. De avond nor van de opleiding molecular science en dent leaders. More information zal beginnen met een muzikale inleiding van Rolinha Kross en on www.iscnetherlands.nl. technology (MST).

Delta Harold Berghuis. De film zal 15.30 uur – Het Nieuw KamerTerwijl het Nature-artikel slechts licht rond 20.45 uur beginnen. koor verzorgt een concert in positief was over de ontwikkeling van Inleveren kopij Deelname is gratis, aanmelden de Lutherse Kerk, Noordeinde groene processen, zie ik de situatie veel Bijdragen van faculteiten, vereist via www.dok.info (kies 4, Delft onder de titel ‘America positiever in. Twee aspecten wil ik hierbij diensten en overigen voor agenda). the beautiful’. Entree bedraagt nader toelichten: de rol van hernieuwbare de rubriek 'Agenda' in Delta 10 euro en 8 euro met CJP. ontvangt de redactie graag Maandag 28 februari Reserveer via www.nieuwkagrondstoffen en de rol van (bio)katalyse. per e-mail: delta@tudelft. merkoordelft.nl.

Het gebruik van hernieuwbare grondstofnl. Bijdragen dienen zo Dies Natalis WISV fen, sinds 1991 gepromoot door ‘groene beknopt mogelijk te zijn.

Maandag 21 februari Christiaan Huygens chemici’, heeft juist de afgelopen jaren De redactie behoudt zich W.I.S.V.‘Christiaan Huygens’ een enorme vlucht genomen. De stijgende het recht voor om in te bestaat op 6 maart aanstaande Open Delfts olieprijzen en olietekorten noodzaken korten. Aanleveren vóór 54 jaar en om dat te vieren Rapidschaakkampioenschap vrijdag 14.00 uur. de ontwikkeling van biobrandstoffen.

19.45 uur - Vijf schaakpartijen, staat de week van 28 februari tot 4 maart in het teken van met een bedenktijd van 15 Behalve bewustwording, levert dit ook

grote stromen biomassa-derivaten op die daadwerkelijk een boost geven aan veel onderzoek wereldwijd. Dit is het veld van de ‘witte biotechnologie’ waar met behulp van geavanceerde fermentatieprocessen, goed gedefinieerde chemicaliën kunnen worden geproduceerd uit allerhande biomassa. De politieke bewustwording in Nederland heeft geresulteerd in grote onderzoeksprogramma’s zoals BE-Basic (www.be-basic.com) en Catchbio (www. catchbio.nl), die zich richten op het ontwikkelen van producten uit biomassa, en die breed gedragen worden door diverse onderzoeksgroepen binnen de faculteit Technische Natuurwetenschappen.

Katalyse is daarbij een sleutelgebied dat onmisbaar is voor selectieve omzetting met een minimum aan afval. Zowel de metallische katalysatoren als de enzymen in de cel zijn daarbij van onschatbare waarde. In het Nature-paper wordt gerept over het elimineren van edelmetaal-gebaseerde katalysatoren. Waarom? Vanuit het cradle-to-cradle-concept, dat naadloos overgaat in het groene chemie concept, is het alleen noodzakelijk de hele keten van het edelmetaal te bewaken. Met een zeer effectief edelmetaal dat in één stap een chiraal medicijn kan maken is niets mis.

Daarnaast zijn ook de enzymen als katalysator bezig een stevige opmars te maken.

De kracht van enzymen is dat ze met de hedendaagse moleculair-biologische tools op maat worden ontworpen. Ook dit vakgebied is volop in ontwikkeling en zal – in combinatie met nieuwe technologieën voor down-stream-processing zeker bijdragen tot groenere processen.

Prof.dr. Isabel Arends is hoogleraar biokatalyse en organische chemie aan afdeling biotechnologie aan de faculteit Technische Natuurwetenschappen.

Aankondigingen Officieel Verkiezingen SR en FSR Het College van Bestuur maakt het volgende bekend: De verkiezingen van de leden van de Studentenraad (SR) en de Facultaire Studentenraden (FSR) vinden via het internet plaats op woensdag 25 mei en donderdag 26 mei 2011. De verkiezingen vangen aan op woensdag 25 mei 2011 om 9.00 uur en eindigen op donderdag 26 mei 2011 om 17.00 uur.

Het College heeft voor de organisatie van de verkiezingen het onderstaande tijdschema vastgesteld. De deadline voor het indienen van de kandidatenlijsten is woensdag 13 april 2011 om 17.00 uur. In verband met het verzenden van informatie omtrent de verkiezingen wordt aan studenten die recentelijk zijn verhuisd, maar dat nog niet hebben doorgegeven aan de Centrale Studentenadministratie, gevraagd het huidige adres zo spoedig mogelijk door te geven.

Tijdschema verkiezingen SR en FSR op 25 en 26 mei 2011 • 17-02-11 bekendmaking verkiezingsdata in Delta 1 • 30-03-11 t/m 06-04-11 inzage lijst met kiesgerechtigde en verkiesbare studenten 2 • 30-03-11 t/m 13-04-11 indienen kandidatenlijsten • 28-04-11 bekendmaking kandidatenlijsten 3 • 25 en 26 mei 2011 verkiezingen • 27-05-11 vaststellen voorlopige uitslag • 06-06-11 vaststellen en bekendmaking definitieve uitslag 4 Bezwaarschrift binnen één week na: 1) 17 februari 2011 2) 6 april 2011 3) 28 april 2011 4) 6 juni 2011

Studenten Christiaan Huygens Foundation De Christiaan Huygens Foundation probeert onderwijsgerelateerde projecten in minder

bedeelde landen met beurzen te ondersteunen. Om dit soort initiatieven ook in de toekomst mogelijk te blijven maken, zoekt de stichting nieuwe mensen die zich willen inzetten als vrijwilliger of bestuurslid.

Neem contact met ons op als je hier meer over wil weten. Dit kan per e-mail aan info@christiaanhuygens.org, of via het bestuur van studievereniging Christiaan Huygens: bestuur@ ch.tudelft.nl. Meer informatie kun je ook vinden op www. christiaanhuygens.org.

Krashna Campusconcerten Bespeel je een instrument of kun je zingen, en heb je zin om ook eens te musiceren op je eigen faculteit? Dat kan in de periode tussen 7 en 27 maart, want dan zullen voor de tweede maal de Krashna Campusconcerten plaatsvinden.

Diverse kamermuziekensembles krijgen dan de gelegenheid om in het openbaar te musiceren, voornamelijk in het klassieke genre. In totaal acht concerten zullen dan plaatsvinden tijdens de lunchpauze, steeds op een

andere faculteit. De concerten zullen afgesloten worden op 27 maart met een kamermuziekconcert. Aanmelden kan via krashna@tudelft.nl. Informatie: www.krashna.nl, tel. 0152782925.

Nationale Studentenenquete Maak kans op een iPad! Geef jouw mening over je studie en doe mee aan de Nationale Studentenenquete via www.nse.nl.

Student and Career Support Student and Career Support is een onderdeel van de dienst Onderwijs en Studentenzaken.

Het omvat de diensten van de studentendecanen, de studentenpsychologen, en het Career Centre met studiekeuzeadviseurs en loopbaanadviseurs en het informatiecentrum. Het informatiecentrum in de hal op de begane grond is geopend op werkdagen van 9.00–17.00 uur.

Er is documentatie beschikbaar over onder andere WO- en HBOopleidingen, arbeidsmarkt, studie- en beroepskeuze, buitenlandse studies, enz. Bij de balie of telefonisch kun je

afspraken maken met een van de medewerkers.

Voor de studentenpsychologen geldt dat het eerste contact loopt via het Open Spreekuur elke werkdag van 11.30-12.30 uur. De studentendecanen, de loopbaanadviseurs en de studiekeuzeadviseur houden een inloopspreekuur op dinsdag en donderdag van 11.30-12.30 uur.

Bezoekadres: Jaffalaan 9a (ingang Mekelweg); tel. 0152788004. E-mail: studentandcareersupport@tudelft.nl Website: www.studentandcareersupport.tudelft.nl; http:// careercentre.tudelft.nl.

Online huurprijs check Is jouw huurprijs redelijk?

Check www.huurcommissie. nl voor meer informatie en om helderheid te krijgen over huren en geschillen tussen huurder en verhuurder.

International Office Het International Office, Jaffalaan 9a, is op werkdagen geopend van 9.00-17.00 uur.

Je kunt ook vragen stellen via

internationaloffice@tudelft.nl of telefonisch (015-2788012) een afspraak maken.

Studium Generale Het bureau Studium Generale, Jaffalaan 5, is van maandag t/m donderdag geopend van 9.00–17.00 uur. Je kunt ook vragen stellen via studiumgenerale@tudelft.nl of telefonisch een afspraak maken via 015-2783258.

Delta Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek 'Agenda' in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: delta@tudelft. nl. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn.

De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten. Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.

DELTA. 06 17-02-2011

lifestyle

16

rutger woolthuis

Groene pizza’s

de Huisjongste Marc Hulsebos heeft al een jaar natuurkunde gestudeerd en daarna een jaar gewerkt. Dit jaar is hij met werktuigbouwkunde begonnen en lid geworden bij het Delftsch Studenten Corps (DSC). Hij woont in een tweepersoonskamer in de Engelenbak, een mannenhuis met veertien DSC-leden en veertien Virgilianen en is daar de oudste van de zes HJ’s. De taken zijn standaard (koffie, telefoon, vuilnis, oud papier) en de regels simpel: als je het afval niet buiten zet, staat het die week op je kamer. Bier halen hoeven de HJ’s niet te doen, dat wordt gewoon bezorgd. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

Normaal gesproken voel ik me king of the road. Ik fiets het liefst zo snel mogelijk door de drukste steegjes en manoeuvreer graag met hoge snelheid door de voor de volgende dag opgezette kraampjes op de markt. De enige reden dat mijn fiets rammelt is dat iedereen op tijd opzij kan springen. Deze week werd ik plotseling gedwongen mijn volle gewicht op de rem te zetten. Scherp geknetter overstemde het lawaai van mijn fiets toen een pizzabezorger vermomd in berenpak mij met grote vaart naderde. Bij het kruispunt dat we beiden min of meer tegelijk naderden sloeg hij vlak voor me langs rechtsaf zonder een pizza te verliezen. Met veel gebrom liet hij mij in een fijnstofwolk achter.

In mijn boosheid schoot de gedachte door mijn hoofd om een scooter en jachtattributen te kopen en achter deze beren aan te jagen. Terwijl ik geshockeerd verder fietste bedacht ik dat een boycot op pizzabezorgers realistischer was. Want waarom moeten die scooters de schone lucht van fietsers ontnemen? Ze mogen ook best een stukje minder herrie maken.

Waarschijnlijk heeft het lawaai van

de scooteruitlaat hetzelfde effect als mijn rammelende fiets. Ik zag een gat in de markt. Geef elke pizzabezorger een elektrische scooter en elke pizzeria een oplaadpunt. De TU is bij uitstek de plek om dit project te starten. Het zorgt voor betrokkenheid van de universiteit met de stad en kan het duurzame karakter van Delft zelfs een duwtje in de rug geven. Ik zag slechts voordelen: GroenLinks zou zijn potgrond besmeurde vingers kunnen schoonlikken, Wubbo Ockels zou jaloers neerkijken op zo’n aardse gedachtegang en ik zou wellicht toch nog een tweede studie kunnen financieren. Ik zag rector Luyben al samen met burgemeester Verkerk hun verhaal doen in DWDD, tot een dikke dame op een oude Puch mij voorbij reed en bijna twee kilometer lang voor mijn neus bleef tuffen. Haar uitlaatdamp verkoolde mijn optimisme.

Hoe krijgen we dikke dames op brommers zo ver hun zuurverdiende centen niet meteen te frituren?

Rutger Woolthuis is vijfdejaars student applied physics en is een nieuwe columnist op de achterpagina.

tekentafeltalenten

Speeltuin met culturele waarde Spelen is een kunst. Tenminste, in het ontwerp van IOstudent Anna-Louisa Peeters.

Haar Multimoti laat kinderen spelen op een futuristisch kunstwerk.

De inwoners van Delft mogen wel wat meer bewegen, vindt de gemeente. Geen gek idee dus om mee te werken aan de bachelor-eindprojecten bij IO; dé manier om frisse, nieuwe ideeën te krijgen. Anna-Louisa Peeters (22) zag daar wel brood in. “Maar de opdracht, ‘ontwerp een product waarmee Delftenaren gemotiveerd worden om meer te bewegen’, was érg breed. Precies op dat moment stuitte ik op een bericht in de krant, dat meldde dat kinderen een verslechterde motoriek hebben doordat ze teveel achter de computer en tv zitten. Daarmee had ik meteen een goede doelgroep én een doel voor mijn ontwerp.”

Hoe jonger je de motoriek aanpakt, hoe meer baat kinderen daar later bij hebben, ontdekte ze. Dus besloot ze te ontwerpen voor kinderen van vier tot zes jaar. “Ik heb meegekeken bij fysiotherapeuten en op

Anna-Louisa Peeters: “Hoe jonger je de motoriek aanpakt, hoe meer baat kinderen daar later bij hebben.” (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

speelplaatsen rondgelopen om te kijken wat kinderen leuk vinden.” Het resultaat: de Multimoti, een glooiende schil van glasvezelversterkt polyester die zes motorische vaardigheden stimuleert. “Daarnaast geeft hij gewoon veel speelplezier”, denkt Peeters. “Kinderen kunnen zich eronder verstoppen, er vanaf glijden, erop staan… Ik wilde er zoveel mogelijk aspecten in verwerken,

en hem eenvoudig houden door hem uit zo min mogelijk onderdelen te laten bestaan.

Geen boutje hier en moertje daar, maar een alles-in-één-vorm.” Die uiteraard óók veilig is, want met zijn twee meter hoogte, vier meter breedte en zes meter diepte voldoet hij precies aan de eisen.

Mooi meegenomen: de Multimoti is prachtig om te zien. “Elke variant krijgt een print

van een kunstenaar. Hij heeft dus ook nog een culturele waarde.” Dat is nog eens iets anders voor je voordeur dan het gemiddelde rood-geel-groene klimrek met hangjongeren. Maar: het klinkt ook als een duur geintje, voor een gemeente die niet zomaar met geld smijt. “Eh, ja, per toestel kom je uit op 35 duizend euro”, geeft de student toe.

“Je moet er eenmalig mallen voor maken.

Maar hoe meer je er maakt, hoe goedkoper ze natuurlijk worden.” Voor de gemeente is het een struikelpuntje. “Ze vindt mijn ontwerp ontzettend goed en fijn, juist vanwege het gezondheidsaspect.” Samen met speeltoestellenfabrikant Yalp kijkt ze nu naar een goedkopere manier om de Multimoti te fabriceren. “Hij zou bijvoorbeeld ook van beton gemaakt kunnen worden.” Haar begeleiders wachten daar niet op, en gaven Peeters een 8,5 voor haar eindproject.

Het ligt haar, zo’n carrière in de kinderspullen. “Ik ben de jongste thuis, heb altijd een speelse kant gehad. Dat helpt, ik vind het niet moeilijk om me in kinderen te verplaatsen.” In de toekomst wil ze het over een andere boeg gooien. “Ik wil me focussen op animaties, tekenfilms maken.” Daarvoor moet ze Delft verruilen voor Engeland. “Ik wil geen mooie kansen mislopen.” (JH)

kriep