Delta Tu Delft

TUDELTA.08

DELTA. 08 10-03-2011 weekblad van de technische universiteit Delft

Deze week in Delta

Smartphone for cops

Thomas Hylkema: Leven van het racen

INTERVIEW: 10

SCIENCE:04

NIEUWS: 03

01

INTERNATIONAL: 07

Studenten ontwerpen Tweede Kamer

REPORTAGE: 13 De cel als klein universum

Fighting for Libya

Liever pokeren dan opletten Studenten die tijdens college online pokeren en filmpjes kijken op YouTube. Volgens TUdocent van het jaar 2010 Akke Suiker hoort dit niet thuis in de collegezaal.

Hij pleit voor officieel beleid.

SASKIA BONGER De Nijmeegse Radboud Universiteit meldde deze week dat docenten sinds de invoering van draadloos internet klagen dat hun colleges verstoord worden door studenten die online spelletjes spelen en filmpjes kijken.

Ze zouden het wifi-netwerk het liefst uitzetten in hun collegezalen, maar volgens de ict-afdeling kan dat niet.

Docent van het jaar 2010 Akke Suiker van de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek vertelt desgevraagd dat het probleem hem bekend voorkomt.

Zo zag hij in zijn eerstejaars college statica, met twee- tot driehonderd studenten, de laatste jaren een toenemend aantal laptops verschijnen. Hij vroeg zijn student-assistenten eens te kijken wat studenten daarmee deden.

Wat bleek? De laptops werden regelmatig gebruikt om online te pokeren of filmpjes te bekijken op YouTube.

Studenten zeggen volgens Suiker vaak dat zij de laptop willen gebruiken voor het maken van aantekeningen, maar dat werkt wat hem betreft niet. “De formules en modellen die in mijn vakken behandeld worden kunnen niet snel in de computer worden ingevoerd, waardoor een student achter raakt en onvolledige aantekeningen maakt. Op schrift is dit probleem er niet. ” Suiker heeft zijn onderwijsdirecteur en decaan gevraagd om beleid op te stellen over het meenemen van laptops naar college. Het stoort hem vooral dat studenten die hun laptop misbruiken ook anderen afleiden.

De TU heeft al langer dan de Radboud Universiteit een draadloos internet-

netwerk op de campus. Willem van Valkenburg, e-learning consultant van de TU Delft, ziet daarin geen probleem. “Wij promoten juist dat docenten zo lesgeven dat studenten hun smartphones, laptops en iPads kunnen gebruiken in de les. En ik zeg altijd: als studenten tijdens een college andere dingen gaan doen, dan is het college niet interessant genoeg.”

Suiker is het daar niet mee eens. “Mijn colleges worden goed beoordeeld, anders was ik niet de docent van het jaar geworden. En ook bij mij zijn er studenten die dit doen.” De docent vindt dat de universiteit voorzichtig moet omspringen met onderwijsvernieuwingen. “Wat je nodig hebt voor kennisoverdracht is aandacht. Als een laptop open staat, gaat de aandacht al heel gauw daarnaar uit.”

L&R-decaan Jacco Hoekstra vindt dat dat inderdaad heel storend kan zijn.

“Het is naast onverstandig gewoon onbeleefd om allemaal op een scherm te gaan zitten kijken terwijl iemand zijn best staat te doen om iets uit te leggen.”

De decaan is vooralsnog huiverig voor beleid. “Keerzijde is namelijk dat we

‘Voor kennisoverdracht is aandacht nodig. Als een laptop open staat, gaat de aandacht al heel gauw daarnaar uit’ blackboard gebruiken om digitaal materiaal te verspreiden. En sommige studenten maken wel aantekeningen op hun laptop.” Centraal TU-beleid is er ook niet, meldt Ingrid Klok van de afdeling onderwijs en studentenzaken. “We hebben te maken met volwassen mensen. Je mag aannemen dat zij opletten in college.” Zij vraagt zich bovendien af hoe ver de universiteit zou moeten gaan. “Medewerkers zitten tijdens vergaderingen ook vaak naar hun beeldschermpjes te kijken.”

Hoezo Maastricht, Den Bosch, of Rio de Janeiro? Carnaval vieren kan ook gewoon in het Kabbelgat, in Delft dus. Oké, het is iets minder massaal. Maar daar liet carnavalsvereniging Goud van Oud zich zondag bij de Koornbeurs niet door ontmoedigen.

(Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

Studentenhotel op de campus Het Britse bedrijf City Living wil midden op de campus van de TU Delft een studentenhotel bouwen.

Het hotel moet komen op de locatie van kennisinstituut Deltares aan de Stieltjesweg, achter de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen. In eerste instantie bouwt City Living op die plek driehonderd studentenkamers. Als het concept een succes is, komt er nog een pand met driehonderd kamers bij.

De koop van het Deltares-pand is nog niet rond, maar volgens City Living ligt er een principeakkoord. Managing director Charlie MacGregor hoopt dat het hotel in 2014 zijn deuren opent.

“Dat is een heel optimistische schatting. Het bestemmingsplan moet nog worden gewijzigd, de bouwvergunning

verleend. Er moet worden gesloopt. En er is nog geen ontwerp voor de nieuwbouw. Het is nog erg vroeg dag.”

MacGregor vindt de Stieltjesweg een ‘een supergeweldige locatie’ voor een studentenhotel in ‘een heel belangrijke studentenstad'. City Living heeft al achttienduizend kamers in Groot-

Gemeubileerde kamers met badkamer en keuken voor 95 euro per week Brittannië en één hotel in Luik. Verder zijn er vergaande plannen voor hotels in Brussel, Den Haag, Rotterdam en Amsterdam. In 2017 wil het bedrijf vijfduizend kamers hebben in alle Nederlandse studentensteden.

Het concept is overal hetzelfde: gemeubileerde kamers met badkamer en soms een keuken van vijftien vierkante meter, voor 95 euro per week.

Dan kan een student ook gebruik maken van de gezamenlijke ruimtes met keukens, de fitnessruimte, City Living-fietsen, een internetverbinding, een schoonmaakservice en een wasruimte. De maximale verblijfperiode is tien maanden.

City Living mikt vooral op internationale studenten, vertelt MacGregor, al zijn Nederlandse studenten ook welkom. “Je kunt bij ons niet permanent wonen, maar als je bijvoorbeeld uit Groningen komt, is het een goede manier om te beginnen. Dan kun je vanuit Delft een andere kamer zoeken.”

Deltares wil het pand aan de Stieltjesweg in 2012 verlaten. De onderdelen worden ondergebracht in de andere Deltareslocatie aan de Rotterdamseweg, die zal worden uitgebreid. (SB)

DELTA. 08 10-03-2011

nieuws/column

02

Blij met concurrent www.delta.tudelft.nl @tudelta delta@tudelft.nl

delta online Campus TV Sinds kort wordt de internetsite van Delta wekelijks verrijkt met een filmpje van Campus TV. Wie weer helemaal op de hoogte wil zijn van het nieuwe project van DUT Racing team, kan zijn hart ophalen.

Beurspromovendus De meeste universiteiten zijn blij met de komst van de promotiestudent die staatssecretaris Zijlstra heeft aangekondigd. Sommige zouden liever zien dat de promovendus een gewone werknemer blijft.

Oras is blij met de nieuwe studentenpartij van Thijs Durieux en Jeroen Röhner. “Belangrijk is dat er meerdere partijen zijn en ze het niet voor de vorm doen”, zeggen Niek van der Leer en Caroline Streng. Er komt inhoudelijke strijd en meer studenten zullen zich vertegenwoordigd voelen in de studentenraad. “We zijn ook blij dat ze zeggen een ander perspectief te hebben en scherpe keuzes te maken.”

De nieuwe partij benadrukt onderwijskwaliteit en studeerbaarheid.

Oras ziet drie gelijkwaardige pijlers: onderwijs, faciliteiten en ontplooiing. De campagnetijd wordt interes-

Onrust santer. “Samen kunnen we de betrokkenheid van studenten vergroten. En iedere partij moet zijn standpunten zo eerlijk en duidelijk mogelijk uitdragen.” Streng en Van der Leer verwachten dat de nieuwe partij twee à drie zetels haalt. ‘Omdat ze geen tegenpartij zijn’ verwacht Oras een goede samenwerking. “We kunnen vooraf over standpunten praten. Naar het college van bestuur kom je dan geloofwaardiger over.”

De universiteit heeft geen actief beleid als het gaat om hoe om te gaan met relaties in landen waar het onrustig is, zoals nu in het MiddenOosten en Noord-Afrika. Volgens collegevoorzitter Dirk Jan van den Berg is de universiteit er voor onderzoek, onderwijs en valorisatie. “Dat doen we natuurlijk ook internationaal en dat brengt ons in contact met veel individuen, onderzoekers en studenten, in landen die anders zijn dan Nederland.” De TU Delft heeft volgens Van den Berg niet heel veel connecties in die regio’s. “Hoe relaties zich ontwikkelen, hangt af van de samen-

‘Waar is dit voor nodig?’

Ze was de talentvolste promovenda van de TU in 2010. De onlangs gepromoveerde verkeersonderzoekster dr. Maaike Snelder kreeg deze week de Dewis-award uitgereikt van het netwerk Delft Women in Science.

Wat heb je precies onderzocht?

“Ik heb onderzocht hoe het wegennet eruit zou moeten zien om het zo goed mogelijk te laten functioneren bij ongelukken en slecht weer. Ik houd me bij TNO met datzelfde onderwerp bezig.

Als er nu ergens een klein ongelukje plaatsvindt, dan staat meteen het hele verkeer vast. Dat komt doordat het verkeer in deze regio helemaal op de snelweg is gericht. Ook als je maar een kort stukje wilt rijden tussen de steden word je zo snel mogelijk naar de snelweg geleid.”

Tomas van Dijk

Volle blaas Wie een volle blaas heeft, neemt verstandiger beslissingen en is beter in staat om opwellingen te negeren.

Daarom kun je maar beter niet naar de wc gaan voordat je een grote aankoop doet. Dat ontdekte de Twentse onderzoekster Mirjam Tuk.

Kwijtschelden Wageningen Universiteit gaat de langstudeerboete compenseren van studenten die een master in de sociale wetenschappen volgen. Of dat mag, is onduidelijk. In Wageningen duren sociale masters niet één, maar twee jaar, net als de Wageningse bètamasters.

Prestatiebeurs

Is het nodig om vrouwen in het zonnetje te zetten?

“Mijn eerste reactie was: waar is dit voor nodig?”

De prijs moet vrouwen aanmoedigen om naar de top te werken. Er is een glazen plafond dat doorbroken moet worden.

“Ja, maar ik heb toch ook het gevoel dat je er als vrouw zelf voor moet gaan. Vrouwen jagen minder de hoge posities na. Aan de andere kant, iedereen is het erover eens dat het beter is als het aantal hoge posities eerlijker verdeeld is onder mannen en vrouwen.

En dat gaat niet vanzelf. Wat ik hoor van vrouwen op deze bijeenkomst, is dat het hogerop een mannenwereld is waar je je op de borst moet slaan. Dat is niet iets wat vrouwen van nature doen.”

Universiteiten willen de studiebeurs niet afschaffen, maar wel strengere voorwaarden stellen. Studenten zouden niet tien jaar de tijd moeten krijgen om hun diploma te halen, maar bijvoorbeeld zes jaar.

Robin Hood Staatssecretaris Zijlstra van onderwijs ontpopt zich als een soort Robin Hood. Het geld dat hij afpakt van universiteiten en hogescholen met grootverdieners doet hij niet in de schatkist, maar investeert hij in het hoger onderwijs.

Studievertraging Meer dan de helft van alle studievertraging is niet te voorkomen omdat die wordt veroorzaakt door bijvoorbeeld ziekte, gebrek aan begeleiding, verkeerde studiekeuze of ouderschap.

Dat concludeert de Landelijke Studenten Vakbond na een onderzoek.

Vrouwendag Op Internationale Vrouwendag (8 maart) werd stilgestaan bij de achterstand die vrouwen hebben ten opzichte van mannen. Er viel ook iets te vieren: in het Nederlandse hoger onderwijs presteren vrouwen al jaren beter dan mannen.

werking die wetenschappers zoeken.”

Op de vraag hoe hij aankijkt tegen zaken doen met niet-democratische landen antwoordt hij: “Als de Nederlandse overheid het doet, waarom wij dan niet? De universiteit is een theater van debat, maar wij nemen geen positie in in de buitenlandse politiek.” Van den Berg wijst op China, waar hij tussen 2005 en 2008 ambassadeur was. “We werken daar veel samen. Dat is ook een communicatiekanaal.”

Maaike Snelder: “Professor worden zie ik niet als een doel op zich.”

(Foto: Tomas van Dijk)

Jij wel?

“Ik kan mezelf wel stevig presenteren.”

sen voor mij. Ook in de politiek. Dat is niet mijn ambitie, maar kennelijk herkennen anderen iets in mij.”

Ambieer je een hoogleraarschap?

“Professor worden zie ik niet als een doel op zich.”

Hoe komt dat?

“Dat heeft met mijn promotieonderzoek aan het wegennetwerk van Nederland te maken. Ik heb met veel partijen gewerkt; met mensen van het ministerie van infrastructuur en milieu, met de ANWB, noem maar op. Als je je over dat onderwerp buigt, begeef je je al snel in allerlei politieke discussies. Het schijnt dat ik het spel aardig beheers.”

Is het iets waar je moet inrollen?

“Ja, en het moet voortkomen uit mijn eigen persoonlijkheid. Overigens werk ik nu bij TNO, dus dan ligt een hoogleraarschap niet voor de hand. Maar mensen zien allerlei kan-

Is meer asfalt niet de oplossing?

“Er moet wat meer asfalt komen, maar de verbindingen moeten vooral ook beter. Zo zijn de kruispunten en rotondes nu niet berekend op grotere stromen auto’s die alternatieve routes kiezen als er op de snelweg een ongeluk is.

Vinden er maatregelen plaats dankzij jouw onderzoek?

“Onze manier van denken staat beschreven in het document mobiliteitsaanpak 2008 dat destijds gepubliceerd werd door het ministerie van verkeer en waterstaat. We hebben onze ideeën goed laten landen.”

hartmann

Gullible In het Engels werkt het net iets beter dan in het Nederlands: tegen iemand zeggen dat het vreemd is dat het woord gullible (goedgelovig) niet in het woordenboek staat. De kans is tamelijk groot dat die persoon dat meteen gaat opzoeken. Een onschuldige practical joke.

Kwalijker wordt het als mensen iets geloven omdat ze het ‘gezien’ hebben. Door geavanceerde computeranimaties is de uitdrukking seeing is believing tamelijk nutteloos geworden. We zien tegenwoordig veel dingen die in strijd zijn met de wetten van de natuurkunde. Hollywood draagt bepaald niet bij aan een beter begrip van de fysica. Zo bevat de film ‘Speed’ een scène waarin een bus met een snelheid van 110 km/u over een gat in de weg van vijftien meter vliegt. Er zijn schrikbarend veel mensen die geloven dat dit kan. Er is zelfs een aflevering van het onvolprezen programma ‘Mythbusters’ aan gewijd. Leuk om te zien maar natuurlijk volstrekt onnodig omdat elementaire natuurkunde volstaat om uit te rekenen dat het onmogelijk is. Helaas is natuurkunde geen verplicht vak op school, met alle gevolgen van dien. Zo vallen er bijvoorbeeld regelmatig mensen te pletter die vanaf het balkon van hun vakantieappartement in het zwembad proberen te springen en daarbij niet de juiste verhouding tussen vvoorwaarts en vneerwaarts weten te verkrijgen. Erg sneu natuurlijk dat ze dankzij dit zogenaamde balconing hun genen niet aan een volgende generatie kunnen doorgeven.

Op het internet circuleert al enige tijd een filmpje dat lijkt te spotten met de wetten van de natuurkunde. Op YouTube is het te vinden onder de titel

‘Amazing water trick! How to suspend water without a cup!’. We zien iemand die een vol glas water omgekeerd op tafel zet en vervolgens het glas met een draaiende beweging omhoog trekt. Het resultaat is uitermate spectaculair: het water blijft in de vorm van het glas overeind staan terwijl het roteert. Het is een kwestie van veel oefenen om de gecombineerde draai-trekbeweging precies goed te krijgen. Vooral niet te snel opgeven, is het advies.

Kostelijk. Vooral de commentaren zijn een lust om te lezen: ‘I find it works best with sulfuric acid’; ‘If you jizz in the water, the sperm cells will hold the water molecules together with their hands’; ‘Another good trick is to simply tip a bucket of water straight onto your own head’; ‘I can do that! But only in my spaceship going fast’; ‘It’s all wrong, must do it with gasoline while smoking, much more exciting’; ‘The easiest way is to use a much larger container, like a bucket, and for the surface I used the coffee table in my living room. Try it!’

Uit een enquête van de website LiveLeak blijk dat twaalf procent van de ruim veertienduizend respondenten denkt dat het echt is. Uitgesplitst naar land van herkomst blijken Nederlanders met veertien procent iets bovengemiddeld goedgelovig te zijn. Het meest nuchter (of intelligent) zijn Belgen (6 procent) en Turken (3 procent) terwijl Letten op het randje van de imbeciliteit vertoeven met 44 procent. Seeing is believing.

Dap Hartmann is astronoom. Hij werkt als onderzoeker bij de faculteit Techniek, Bestuur en Management.

DELTA. 08 10-03-2011

nieuws

Bereikbaarheid

Private Space

Studieplekken

De bereikbaarheid van de campus wordt vanaf vrijdag beter. De Michiel de Ruyterweg wordt tussen het Mijnbouwplein en de Julianalaan in de richting van de campus opengesteld voor auto’s. Fietsen konden er al rijden. Die dag kan al het verkeer ook weer ongehinderd in beide richtingen door de Julianalaan. Gemotoriseerd verkeer tussen de Rotterdamseweg en de Schoemakerstraat kan tussen vrijdag en 6 april niet over de Jaffalaan.

Die laan wordt vanwege de werkzaamheden voor onder meer riolering bij de Michiel de Ruyterweg afgesloten.

De jaarlijkse Kriminele van sociëteit Phoenix maakt dit jaar dance4 life blij. In drie dagen – woensdag, donderdag en vrijdag – komen ongeveer 4500 studenten feesten. Voor elke bezoeker geeft Phoenix een euro aan het wereldwijde jongereninitiatief tegen verspreiding van hiv en aids. Er zijn gratis condooms voor de verklede feestgangers en de barren hebben een dance4life-thema. Voor vrijdag zijn de kaarten al uitverkocht.

Studeren op de vereniging. Bij Virgiel kon het al in de bibliotheek, maar de studentenvereniging bouwt nu één van haar vergaderruimtes om tot een studieruimte met twintig flexplekken met computer. Commissaris extern Karen Keenan denkt dat er vraag is naar studieplekken, ‘omdat de UB de laatste jaren overvol zit’. “Studenten zijn op zoek naar nieuwe plekken, in een sociale omgeving.” Het initiatief past volgens Keenan in een tijd waarin kabinet en universiteit het langstuderen willen aanpakken. “Dit toont aan dat wij ook binnen de vereniging nadenken over maatregelen

www.kriminele.com

03

Tweede Kamer op de schop Een Big Brotherhuis, een zaal met een grote koepel of een podium voor een levendige confrontatie tussen oppositie en coalitie. Die opzienbarende ontwerpen maakten bouwkundestudenten van de plenaire zaal van de Tweede Kamer.

Middeldorp geeft daarmee D66-leider Alexander Pechtold gelijk. Hij merkte tijdens het televisieprogramma Zomergasten (2009) op dat het ontwerp van de plenaire zaal geen debat uitlokte.

Het vormde de aanleiding voor Architectenbureau XML om de ontwerpopdracht ‘Theaters van Democratie’ uit te schrijven.

Het moet dus anders, volgens Middeldorp. In zijn ontwerp zitten de Tweede

Robert Visscher

Wat hen opviel was de grote afstand tussen oppositie en coalitie

Zeven bouwkundestudenten werkten de afgelopen maanden aan een nieuw ontwerp van de belangrijkste vergaderzaal van politiek Nederland. Wat hen opviel was de grote afstand tussen oppositie en coalitie. “De interruptiemicrofoon ligt mijlenver van de spreker af”, zegt masterstudent bouwkunde Willem Middeldorp (27). “En als mensen van verschillende partijen interrumperen en met elkaar in discussie gaan, moeten ze hun nek verdraaien om te zien wie er spreekt. Dat levert geen spontaan debat op.”

Kamer partijen van oppositie en coalitie niet naast elkaar in een waaier zoals nu, maar tegenover elkaar. Tussen hen in zitten het kabinet en de voorzitter. “Dat maakt het veel overzichtelijker voor het publiek. Tijdens het debat staan politieke tegenstanders tegenover elkaar.”

Zijn ontwerp lijkt op dat van het Engelse Lagerhuis. “Maar daar zitten de partijen op rechte banken tegenover elkaar, bij mij zit er een knik in de banken. Daardoor zitten de partijen

die politiek het verst uit elkaar staan in het kabinet en de oppositie ook fysiek het verst bij elkaar vandaan.”

Andere ontwerpen op de tentoonstelling ‘Theater van Democratie’ zijn radicaler. Een student koos voor een Big Brotherhuis, want debatten vinden ook op internet en in tv-programma’s plaats. De Tweede Kamer is daardoor geen centrale zaal, maar bestaat uit meerdere kamers. Een andere student ontwierp een zaal waar iedereen gelijkwaardig is met een grote koepel als symbool daarvan.

Eind januari presenteerden de studenten hun plannen aan Pechtold. “Hij was onder de indruk dat ik de politiek inzichtelijker en laagdrempeliger maakte. Maar ik had ook een plan om afbeeldingen van historische parlementaire gebeurtenissen te tonen in de zaal. Dat vond Pechtold helemaal niks. Omdat de kamer het niet eens zou worden, over de afbeeldingen.”

‘Theaters van Democratie’ is tot en met donderdag 28 april te zien in de Statenpassage van het Tweede Kamer-gebouw, Lange Poten 4, Den Haag.

IBM-truck waardoor het combineren van studie en verenigingsleven nog verder zou kunnen worden verbeterd.” Ze tekent daarbij wel aan dat Virgiel geen studievereniging moet worden. “Wij bieden juist extra-curriculaire activiteiten. De TU heeft gelukkig aangegeven ontplooiing buiten de studie belangrijk te vinden. Het is fijn om te weten dat we dezelfde belangen hebben.” De nieuwe flexplekken zijn eind april klaar.

Tijdens de tournee langs 24 universiteiten stopt de IBM Smarter Skills truck aanstaande vrijdag voor de EWI-toren. Daar kunnen studenten van elektrotechniek, wiskunde en informatica kennismaken met demo’s over serious gaming, gebarentaal en het internet der dingen. IBM gaat er van uit dat informatisering de wereld mooier, slimmer en schoner kan maken. In diverse zalen van het EWIgebouw vinden hierover lezingen en discussies plaats. ewi.tudelft.nl

Registratie verblijf buitenland Een centraal registratiesysteem voor TU-studenten en medewerkers die in het buitenland verkeren, moet voorkomen dat universiteiten niet weten waar ze zijn. Aanleiding is de onrust in Noord-Afrika en het Midden-Oosten.

Aan de TU en andere universiteiten zijn initiatieven gestart om zo’n registratiesysteem te maken. Probleem voor de universiteiten is dat ze nu vaak niet weten waar studenten en medewerkers zich bevinden. Dat wreekt zich in noodsituaties zoals de onrust in de landen waar nu opstanden zijn tegen (dictatoriale) regimes.

Volgens directeur onderwijs Anka Mulder ‘leeft bij ons de behoefte’ om centraal voor de hele universiteit vast te leggen wanneer een student naar het buitenland gaat en waarheen. Nu nog wordt dat meestal alleen geregistreerd door de opleiding zelf, vaak bij de stagecoördinator.

Mulder merkt op dat studenten sinds

2011 zelf in het onderwijssysteem Osiris kunnen vastleggen naar welk adres in het buitenland ze gaan. “Ook wil de TU Delft kijken of toekenning van studiepunten behaald tijdens een verblijf in het buitenland kan worden gekoppeld aan een verplichte registratie in Osiris”, aldus Mulder. Binnenkort start de TU een campagne waarbij een verzekering wordt gekoppeld aan het buitenlandverblijf van de studenten.

“Wij hopen dat dit voor studenten een extra stimulans is om hun verblijf te registreren.”

De centrale registratie van medewerkers is volgens Mulder een minder groot probleem. Normaal gesproken wordt een dienstreis vooraf besproken, verzekerd en vastgelegd door de afdeling personeelszaken.

De ongeregeldheden in Noord-Afrika en het Midden-Oosten waren voor de universiteiten van Leiden en Nijmegen ook reden om de registratie te verbeteren. De Radboud Universiteit gaat faculteiten verplichten alle buitenlandverblijven van studenten te registeren. Leiden pakt lacunes aan, zoals mobiele nummers die studenten tijdelijk gebruiken in het gastland.

(EH/HOP)

Inloopwerkplaats 3mE biedt meer Crisis levert soms winst op. Dat concludeert eerstejaarscoördinator Ton Valk van de faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Technische Materiaalwetenschappen (3mE).

Cabaretduo Maartje & Kine gaf op Internationale Vrouwendag (afgelopen dinsdag) bij TBM zijn visie op sex, drugs en klassieke muziek. De studenten Maartje de Boer en Kine Handlykken schopten het vorig jaar tot de finale van het Gronings Studenten Cabaret Festival en hun succes duurt voort: in februari zijn ze gestart met opnamen voor Vara HumorTV. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

De faculteit hield tot dit collegejaar met Industrieel Ontwerpen (IO) het practicum modelbouw en bewerkingen (PMB) in de lucht. Onder meer vanwege de bezuinigingen werd besloten die bij IO ondergebrachte voorziening te ontmantelen. De vervangende oplossing is volgens Valk op meerdere fronten een vooruitgang. Er zijn met ingang van het derde kwartaal drie nieuwe of verbeterde practicumruimten. Daarnaast is 3mE er in onderwijskundig opzicht op vooruitgegaan, meent Valk. De kosten zijn grofweg gehalveerd tot 400 duizend euro.

Valk is het meest opgetogen over de inloopwerkplaats en de daaraan gekoppelde samenwerking met Regionale Opleidings Centra (ROC), scholen voor mbo. Die combinatie blijkt meer te zijn dan een vervanging van de faciliteiten die het PMB bood. “Voor de ontwerpwedstrijd in het laatste deel van het eerste jaar moeten onze

Dankzij de samenwerking met het ROC kunnen de TU-studenten meer verschillende technieken oefenen. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

studenten in het practicum vervaardigings- en bewerkingstechnieken leren als frezen, draaien en dergelijke. Dat kunnen ze nu leren in de inloopwerkplaats en in de ROC’s.”

Dankzij die samenwerking kunnen de TU-studenten meer verschillende technieken oefenen, zoals 3D-prototyping. “Maar er zit ook een onderwijskundig aspect aan”, zegt Valk. “We willen dat de ontwerpers, onze studenten, samenwerken met de makers, de mbo’ers. De maker kan van de ontwerper leren om buiten de normale oplossingen te denken en de ontwerper kan van de maker leren wat praktische mogelijk- en onmogelijkheden zijn.” Die kruisbestuiving is een

onverwachte verrijking. “En je brengt culturen samen op grond van hun gezamenlijke vakgebied, de techniek.” Een andere verrijking vindt Valk het aan de nieuwe opzet gekoppelde individuele inschrijfsysteem voor studenten. “Het geeft studenten de mogelijkheid te kiezen welke drie technieken ze willen volgen en wanneer.”

Behalve de inloopwerkplaats heeft 3mE sinds het derde kwartaal een nieuwe assemblagewerkplaats. Die vervangt faciliteiten die 3mE bij IO had. Daarnaast heeft de faculteit de lasfaciliteiten bij materiaalkunde verdubbeld. Nu kunnen acht studenten tegelijk lassen.

(EH)

DELTA. 08 10-03-2011

science

opinion please

04

A cop’s smartphone the priority level of the message.

During his PhD research, Streefkerk developed a system that would use dynamic information from the emergency command centre. Depending on the priority, messages can be sent silently or with an intrusive beep tone.

The system also checks what tasks the officers are engaged in and adapts the message’s priority level accordingly. A police officer on his way to an armed robbery for example will not be distracted by a missing-persons notification. Instead, the system simply sends a one-word summary. In a simulated experiment, Streefkerk found that contextual messaging improved both the officers’ awareness and their decision-making, although it did not reduce their reaction times.

A police officer on his way to an armed robbery for example will not be distracted by a missingpersons notification

Prototype being tested in Groningen. (Photo: Jan Willem Streefkerk)

‘Road pricing will be back’ The current government has cancelled the pride and joy of the previous Dutch Minister for Transport, Camiel Eurlings: the kilometre charge. So said NRC Handelsblad last Monday. Two-hundred million euros have been spent on research. Has all that money gone down the drain?

“The press will certainly suggest so in the ensuing discussion,” says Professor Bert van Wee. As an expert in transport policy and logistics at the faculty of Technology, Policy and Management, he has been involved in research on road pricing for more than 20 years. But he doesn’t agree that all the money is wasted.

“We have developed much knowledge, which can be used for the next time. There is also a large spin-off to other countries. And I know some companies - which I cannot name - that are actively acquiring projects there based on knowledge they have developed in the Netherlands.

“When it was first thought of in 1988, the idea of road pricing was revolutionary.

Since then it has moved on and off the political agenda, but in various countries it has been picked up and been brought into practice.” So road pricing seems the perfect illustration of the failure of Dutch innovation: we do invent, but we cannot implement.

Prof. Van Wee’s colleague, Dr Michiel Bliemer, from the faculty of Civil Engineering and Geosciences, offers some examples to illustrate the interest from abroad. Singapore has a working dynamic pricing system (with tariffs varying according to the time of day), the United States introduced pricing on various busy routes, Sweden taxes cars to drive into Stockholm, and London has its own pricing system. According to Dr Bliemer, dynamic pricing has proven to be an effective means of reducing traffic congestion. “Constructing roads is very expensive, so working your way out of congestion by road building is unaffordable. Road pricing has proven to work and it’s a fair system. People who use the roads at busy times pay more, while those who leave earlier or later or who take the train pay less. It spreads the traffic more evenly and optimises the use of the infrastructure.”

But if it’s such a good idea, why did it get cancelled in the Netherlands? The two governing parties, the liberal VVD and the Christian-democratic CDA, supported the road-pricing plan put forward by Eurlings, the previous Dutch Minister for Transport, but they changed their position shortly before the elections. “Probably out of electoral motives,” says Prof. Van Wee. “It’s not the first time the government seems to be driven primarily by popular emotions instead of rational considerations. Take for example the raising of the speed limit to 130 kilometres per hour. The time gained does not outweigh the extra risks, the higher fuel consumption and more environmental damage.”

Joint research into road pricing over the last 20 years conducted by TU Delft, Utrecht University, VU University Amsterdam (economics) and the University of Groningen (psychology) has shown that from the point of view of economics and traffic management, dynamic road pricing works and is efficient. The weakest links, according to Dr Bliemer, are the psychological acceptance and the policy.

“In Sweden there was lots of resistance, but the government introduced the road-pricing for Stockholm as a pilot. Once people saw that the usual traffic jams disappeared, they were won over.”

Prof. van Wee adds: “I’d be most surprised if road pricing would stay off the agenda for the next twenty years.” (JW)

Can a smartphone application provide police officers with information that helps them operate more efficiently? Psychologist Jan Willem Streefkerk developed and tested a prototype.

Jos Wassink A four-month long field test involving 30 police officers in Groningen (2007) revealed that location alone was not a relevant basis for sifting information from the police database. When for example a police officer was in the

vicinity of a local prison, the officer was overwhelmed by dozens of messages saying that people who hadn’t paid their fines were living in this area.

Six officers quit the test programme because they felt the information they received wasn’t worth the trouble of consulting the device.

“The information you send to police officers in the street should be context-aware,” says Jan Willem Streefkerk, a psychologist at TNO and a PhD student of Professor Mark Neerincx at the faculty of Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science’s man-machine interaction group. ‘Context’ implies the system takes into account information about the receiver’s location, the task he or she is engaged in, and

Similar results were found for a smartphone-based team advice tool.

This tool knows and displays the team members’ locations, while also selecting and calling a fellow officer when an officer on patrol requires assistance. Assisted team formations were improved (incidents were better divided among the team), but not quicker. “In a real emergency a radio broadcast is still the best option,” Streefkerk admits.

Since there is little budget available for further developing the system for policing purposes, Streefkerk plans to adapt the system for fire brigades and the military.

J.W. Streefkerk, ‘Doing the right task: Context-Aware Notification for Mobile Police Teams’, 20 May 2011, PhD supervisor Professor Mark A. Neerincx.

The sounds of stones There is more information in seismic waves than is generally used, says Dr Karel van Dalen. His new wave processing method could benefit oil and gas explorations.

“It was one of my finest moments,” recalls Karel van Dalen (PhD student at Civil Engineering and Geosciences).

“I had calculated the propagation of sound waves through porous stone and had predicted the waveforms at its surface. When I did the experiment some time later in the laboratory of the university in Leuven, the exact same waveforms appeared on the screen.”

It confirmed to him that he was on the right track, and that he’d finally mastered the complex mathematics of how sound waves travel along the surface of and through porous material.

The practical applications of such knowledge lie in oil and gas exploration, but also in detecting groundwater or the examining of bones. Typically the damping or propagation speed is measured to assess certain material

Karel van Dalen has learnt to read the waves. (Photo: Tomas van Dijk)

properties. However, if one not only wants to find out how much gas is contained in the stone (the porosity) but also how mobile it is (the permeability), one must analyse the full waveform instead of just its speed and damping. Once Van Dalen had figured out how sound waves propagate, he could start on the inverse problem: given a particular waveform, what are

the material properties causing it? He approached this by calculating the difference between measurement and model, and subsequently minimising the result. The trouble was: this gave him not a single solution but rather a range of possible values for the gas content and mobility that fit the bill.

Repeating the analysis for another type of wave (shear instead of compression), produced another range of solutions. However, the overlap of the two pretty precisely pinned down the values for porosity and permeability.

Until now, most of this work has been lab-based and computer-calculated.

But in a bore hole the same technique could be used to map the permeability of the geological surroundings up to distance of 40 metres.

Van Dalen has recently published his findings in Geophysical Research Letters and will soon inform the Dutch Petrophysical Society of his findings.

(JW)

K.N. van Dalen, ‘Multi-component acoustic characterization of porous media’, 7 March 2011, PhD supervisors Professor Kees Wapenaar, Professor David Smeulders and Dr Guy Drijkoningen.

DELTA. 08 10-03-2011

science

05

short news science Women builders

Campus management

Tunnel drilling

Bang

Coinciding with International Women’s Day, Laura Stevens presented the international version of her book, Building Passion. In it she portrays 101 women working in architecture abroad: Dutch women working abroad and vice-versa. Among them Karin Laglas (Dean of Architecture), Liesbeth van de Pol and Francine Houben. Stevens hopes to contribute to more diverse building teams by presenting influential and passionate women with an Architecture degree.

Aging buildings, increasing demands from students and researchers, and shrinking funds are the typical problems in managing university campuses. So says Dr Alexandra den Heijer in the thesis she defended last Friday.

Mounting financial pressure makes it harder to invest in the maintenance and refurbishment of buildings.

However, Den Heijer argues that universities can cut costs by having faculties share facilities.

Currently a third gigantic drilling machine is being prepared in order to continue building the Noord/Zuid metro tunnel that runs 17 metres under the surface of Amsterdam. The drilling process through soft soils brings with it new experiences and knowledge. An agreement between the municipality of Amsterdam and the faculty of Civil Engineering and Geosciences (CEG) aims to archive, process and spread this knowledge.

Last month an accord was signed by CEG’s dean, Professor Louis de Quelerij, and Peter Dijk, director of Noord/ Zuidlijn.

It was a huge bang. Fortunately for Mark Sliphorst he was standing safely behind armoured glass as his highspeed camera filmed the detonation inside a rocket engine through a small window, when that window was blown to bits. This month Sliphorst (AS) defends his dissertation on combustion in rocket engines. His work, which he conducted at the Institute of Space Propulsion in Germany, will allow researchers to model pressure waves inside the combustion chambers. This is difficult to model due to the fact that both the inserted fuel and oxygen are in liquid form. “It isn’t

’Managing the university campus’, PhD supervisor Professor Hugo Priemus (TPM)

www.buildingpassion.nl

The BK-city heat hole Not only the exterior of BK-city is monumental, so too is its heat loss, says Michaelis Prodromou (MSc), whose graduation project focused on BKcity’s sustainable refurbishment.

Jos Wassink

service systems.” Prodromou vividly recalls his first visit to the Architecture faculty, which now houses BKcity. “On the second floor Bachelor’s students were dripping sweat over their drawings while one floor below people were wearing coats behind their desks.” He was immediately motivated to come up with plans that would both respect the building’s monumental exterior yet at the same time improve the internal climate and energy efficiency. “It can turn into a monument for good environmental practice,” Prodromou says. It should be noted here that poor as its energy efficiency may be, BK-city is not an exception among Dutch educational buildings.

The largest heat leaks are via the large, high windows. But because of their aesthetics they cannot easily be replaced by well-insulated doubleglazing. Nor can their steel frames support double-glazed windows. Prodromou therefore proposes to place

halfway

extra windows behind (on the interior side of) the original ones. In the few places where this not feasible, he proposes to uses thick curtains to provide extra insulation. Apparently similar windows with good thermal properties can be manufactured, but the costs seem to be prohibitive.

The other large thermal leak is the roof of the building, which carries no insulation whatever.

“Simple measures can bring enormous improvements,” says Prodromou. In his thesis he presents three refurbishments strategies named ‘basic but cheap’, ‘ambitious but feasible’ and ‘innovative but risky’. Even the basic renovation plan entails a drastic insulation of walls, floors and attic, reducing draft and improving ventilation.

More advanced ideas feature a heat storage tank in BK-city’s large but inaccessible tower (originally designed as a tank for storing fire-extinguishing water), shading the windows and geothermal heating. Calculations show that energy use can be reduced by between 25 to 70 percent.

Prodromou’s thesis supervisor, Professor Andy van den Dobbelsteen, is working with Professor Wytze Patijn on a follow-up report. Both professors are presently unavailable due to skiing holidays.

Link to thesis in repository http://bit.ly/hIuMbY

proposition

Last week Michaelis Prodromou was one of the three laureates for the UfDCofely Energy Efficiency Awards. He originally came to Delft to pursue his Master’s degree in Building Engineering (Civil Engineering and Geosciences) because of the programme’s environmental aspects. “The Netherlands is a front runner in climate change studies, together with Germany, Denmark and Sweden,” Prodromou says on the telephone from Athens. He now works for the World Wildlife Fund developing an energy efficiency label for apartments.

BK-city is a colossal building on the northern edge of the campus that has served during its long history as a uranium depot and refugee shelter, as well as the TU’s (former) Main Administration office. It was built in the 1920s and is now - as Prodromou puts it - characterised by “its obsolete fabric and outdated building

Thermograms show BK-city’s weakest links. (Photo: Michaelis Prodromou)

Personality can open doors but only character keeps them open.

‘Recursive variable expansion, a transformation for reconfigurable computing’, PhD-thesis by Zubair Nawaz.

(Illustration: Auke Herrema)

well understood how these two liquids mix.” In the middle of the chamber the temperature can rise to up to 3000 °C. Thermal boundary layers prevent that high temperature from reaching the walls, which can only resist to about 1200 °C. But if the instabilities become too great, the heat is transferred and the combustion chamber melts.

In hibernation mode Delta and Delft Integraal/Outlook often write about innovative ideas that offer big promises for the future.

But what has happened to such ideas years later? What for instance has happened to the Sino-Dutch satellite program. ’TU Delft and the Chinese University Delta, January 2008: of Tsinghua are set to make a major 'What makes this program so contribution to the climate debate special is that this is the first thanks to a joint satellite programme,’ time that microsatellites will be a press release from the faculty of flying in formation.'

Aerospace Engineering proclaimed in January 2008.

The message continued, saying that in 2011 at latest the two universities planned to send two microsatellites - one built by each university - into orbit around the Earth in a joint formation. ‘The two satellites will monitor fixed and liquid particles present in the atmosphere […]. The combination of these measurements will provide fresh insight into the influence of air pollution on climate change.’

So are the satellites all set to go? Unfortunately not. “The satellite project is in hibernation mode,” says Professor Eberhard Gill (AE). “We faced quite some funding difficulties.”

The press release left little doubt about the project, yet indeed there was no mention of where the money was coming from. Moreover, Delta also failed to ask this question. As it now turns out, it was never clear who would pay for the project. “There was no money,” says former project leader, Daan Maessen. “We decided to generate a lot of publicity about our willingness to collaborate in order to get the funding.”

According to Maessen, some industrial companies and research institutes showed interest, including the Dutch National Aerospace Laboratory (NLR) and TNO. “But they were all waiting for one another to invest first; it was the chickenand-egg problem.” The Chinese were also waiting for the Dutch to get funding and vice versa.

Nevertheless, the first part of the mission – media attention - was accomplished.

The journal Space News even wrote an article about concerns that the experiment could lead to improved Chinese military space capabilities. “That story was blown out of all proportion,” Maessen says.

Whether the project will ever wake from its hibernation mode is doubtful. “Government funding for space research in the Netherlands has been cut in half,” Maessen adds.

One of the things that made the project so special was that it would have marked the first time that microsatellites had ever flown in formation. But even that honour has now gone to the Swedish Space Cooperation when it launched its two small satellites, Mango Artist's impression of the German TanDEM-X satel(150 kg) and Tango (40 kg), in lite gathering Earth observation data using radar June of last year. (TvD) remote sensing.

(Illustration: German Aerospace Centre).

DELTA. 08 10-03-2011

international students

06

Bright lights, big victory

what's cooking

Taiwanese Oyster Omelette

(Illustration: V. Venkataraman)

A team of students hailing from three continents put their cultural differences aside and collective heads together to win the ‘20102011 Design Challenge’.

VIKRANT VENKATARAMAN If the team’s roster sounds like the setup of one of those typical pub jokes – ‘So two Indians, three Chinese and an African walk into a bar…’ - the punch line is that this brilliantly multicultural student team recently claimed top prize in the ‘2010-2011 Design Challenge’ for their outstanding work on the ‘Intelligent Street Lighting’ (ISL) project.

For MSc student team members Xixi Yao, Jia Chen, Jayakrishnan Harikumaran, Sarah Li, Eyuel Debebe Ayele, and the author of this article, the road to victory began last August when enrolling in the ‘Design Challenge’, a 12-credit course that gives students a chance to work on real projects assigned to them by companies.

The team received their ISL project assignment from Chintan Shah, a TU Delft graduate who presented his

original ‘Intelligent Street Lighting’ concept at last year’s ‘Campus Energy Challenge’, where he won first prize.

ISL uses motion detection to make street lights glow. Because normal street lights keep glowing with 100% luminance irrespective of whether any people or vehicles are around, much power and energy is wasted. Motionbased ISL however provides the right amount of light in the right place at the right time: street lights dim to, for

Street lights gradually glow back to 100% brightness when the sensors detect some presence example, 50% after 23:00, when less people are on the streets, but then gradually glow back to 100% brightness when the sensors detect some presence.

Shah’s clever ISL concept however still only existed on paper. The TU Delft student team’s brief was to worked closely with Shah and help create a live working demo, a daunting task but one this diverse team was ideally composed to do, as the team

members’ specialist areas ranged from Integrated Product Design, Electrical Engineering and Sustainable Energy Technology to Industrial Design and Telecommunications - all knowledge elements the project demanded, as team overcame challenges like figuring out how to use the sensor most effectively and devising a power supply capable of supplying some ISL components with AC and DC power.

To devise a live working ISL prototype, the team had to work well together and fully understand the client’s needs. Hence, in many respects the ‘Design Challenge’ required the team to function like a real company, striving to keep the client happy while also completing necessary but tedious documentation, preparing presentations and testing the final product.

Perhaps most impressively of all was the fact that team members, hailing from very different cultural backgrounds, overcome any and all differences and worked as a true team.

“We were a multicultural team but also an interdisciplinary one as well,” says Jayakrishnan, “That meant minor team clashes had to be resolved and gelling together as a coherent and effective group was essential for the projects’ success.”

When strolling down the streets of Taiwan’s ubiquitous night markets, one never passes the oyster omelette stands without stopping. Oyster omelettes, cuttlefish omelettes, prawns omelette, you name it: the sumptuous variety of seafood omelettes is what attracts people to the night markets.

A traditional dish in Taiwan - and also in some other places like China’s Fujian and Guandong regions - the oyster omelette is famous for its unique texture and rich colours: a dish topped with a reddish, homemade sauce – the sauces differing from one market stand to the next - the fresh oysters or other kinds of seafood mixed with a variety of vegetables, tinted with golden egg yolks and accompanied by half-transparent liquid potato or corn starch.

The origin of the oyster omelette dates back to the 17th century, when Japanese pirates and Chinese sea traders sailed the South Pacific Ocean. As there wasn’t much food available at sea, and as the pirates usually had to fight soldiers when on land, the easiest way to survive at sea was to mix oysters or other kinds of seafood with eggs and potatoes or corn starch and whip it all into an omelette.

And now, hundreds of years later, this ‘pirate cuisine’ has captured and captivated every night market in Taiwan.

For many Taiwanese people, a summer evening stroll through a night market with family and friends starts with a small portion of oyster omelette along with a cold tropical drink - one of the best ways to relax. The night market stands also offer alternatives to oysters, using all kinds of other seafood, or even just plain omelettes, which then pay special attention to the sweet chilli sauce and thick, chewy liquid potato or corn starch part.

“I love the moment when the omelette is served, when you can still see the steam rising from the plate, giving off that sweet chilli aroma,” says Joanne Kuo from Taipei, Taiwan. “And of course chatting with friends while eating the dish is also another great part of the whole experience!” (PH) For those who’d like to eat like an old Pacific Ocean pirate and make their own Taiwanese oyster/seafood omelettes, just go to www.delta.tudelft.nl and the online version of this article, where by following the simple step-by-step recipe you’ll get a delicious taste of the traditional Taiwanese night markets in 15 minutes or less.

(Photo: Pat Hong)

lei li

Home sweet…hmm?

“Outside my window, Holland slides away beneath us. Now at the start of my fourth year in Holland, my Dutch boyfriend and I are flying off to Shanghai for a holiday. This is the first time he’ll see my city or even my country, which makes my big boy terribly excited. And I too can’t wait as we roll off down the tarmac for two fantastic weeks to come. At the end of this 11-hour flight await my beloved friends and family, memories and daily trivia that will all feel so familiar. I won’t be an outsider any longer. I can finally drop my guard and get relaxed.

But almost from the first day home I’m taught a lesson about how things that you were once so used to can suddenly turn against you. After being dwarfed here for years by the tallest nation, I anticipate that Chinese people will now probably seem a bit short. But walking among the crowd I surprisingly find myself thinking of my fellow country folk as ‘proportionally-challenged’.

Also, I can’t help wondering why women in Shanghai dress so flashy and so cute, like teenage girls? And why are people talking so loudly in subways or coffee shops, usually leaving me, the over-hearer, overloaded with just too-much-information. Am I

being too judgmental about my home town? Noticing my confusion, Dutch boyfriend offers some comfort, saying that it’s normal, that it’s just a matter of being unaccustomed. But honestly - unaccustomed to a place I lived for 22 years? Sounds ridiculous to me.

But anyway, I think comfortingly, if the reunion with my home town hasn’t gone as smoothly as I expected, I still believe that reconnecting friends and family will be effortless. But I quickly realise how wrong I am. Catching up with friends for dinners and drinks, I find I barely know what they’ve been doing. I’ve missed so many birthdays and weddings. I’m no longer familiar with the intricacies of their daily lives, nor are they with mine. Sure we still have our sweet memories to cling to, but conversations about the past can only go so far until they get too nostalgic and too sentimental. While such time gaps are less noticeable with family, thanks to regular contact via skype and mails, my parent’s seamless care and hospitality becomes a bit too overwhelming.

Fresh bread and milk always ready for me in the morning. Anything I miss, just name it and they’ll get it. And of course I’m

spared having to do any housework. Ultimately, I feel like a guest.

So I head back home and realise everything isn’t the same as before. Or maybe I’m the one who has changed? But the truth is I start feeling that my home city, my closest friends and even my family are drifting further and further away. Am I losing my home? If I am, where can I return to when I’m exhausted? Where else can I attach my homesickness to? Suddenly a pang of sadness stabs my stomach.”

Lei Li, from Shanghai, China, is recent MSc graduate in science communication. She can be contacted at: LeiLivanShanghai@ gmail.com

DELTA. 08 10-03-2011

international students

07

Fighting for Libya

news in brief

As battles continue to rage in Libya following the ‘February 17 revolution’, Libyans outside the country are worried about the safety of their families and friends and future of their country. TU Delft’s Dr Adel Ghobbar is one such Libyan. He explains why the Libyan dictator is left with no choice but to leave.

City living A British company called City Living wants to build a student hotel in the centre of the TU Delft campus. The company’s hotel concept is the same everywhere: 15 m2, furnished rooms with bathroom and (sometimes kitchen) for 95 euros per week. Students staying there can also use common rooms with kitchens, fitness rooms, City Living bicycles, a cleaning service and laundry room. Maximum stay is ten months. City Living especially targets international students, a company spokesperson said, but Dutch students are also welcome: “You can’t live in our residences permanently, but if for example you come from Groningen, it’s a good way to start. Then from Delft you can search for another apartment.”

Poker face Students play online poker and watch YouTube videos during lectures. But Akke Suiker, recent winner of TU Delft’s ‘2010 Teacher of the Year Award’, says such activities have no place in lecture halls. He’s calling for a new policy pertaining to laptops. Suiker notes an increase in recent years of laptop use in his firstyear statistics course, which is attend by 200 to 300 students. Students often tell Suiker that they want to use their laptops to take notes, but Suiker doesn’t accept this argument. Meanwhile, Jacco Hoekstra, dean of the Aerospace Engineering faculty, is reluctant to set new policy: “The other side of the argument is that we use the blackboard to distribute digital materials and indeed some students do take notes with their laptops.”

ANKUR SHARMA What started as peaceful demonstrations has now transformed into an armed revolt, with scores of casualties being reported every day as Libyans continue to face a brutal backlash from soldiers loyal to the regime of Colonel Muammar Gadaffi, who has ruled the country with an iron fist for the 42 years. While the international community continues to put pressure on Gadaffi and the US maintains that ‘All options are on the table’, the world watches the bizarre battle of the Libyan people against the ‘Mad dog of the Middle East’.

Dr Adel Ghobbar joined TU Delft in 2006 as Director of the MRO & ILS studies profile. He holds a BSc in aeronautical engineering from Libya’s Tripoli University and an MSc and PhD in air transport engineering from City University London (UK). He had worked as senior engineer for Libyan Arab Airlines’ engineering-technical department since 1985 before embarking on a career in academia.

Dr Ghobbar taught courses in aircraft maintenance engineering at City and Kingston Universities London prior to moving to TU Delft. As the unrest in Libya continues unabated, Dr Adel Ghobbar explains the situation on the ground in his country and delves deeper into the expectations he has for the world community.

Are you worried about your family back home?

“My country is at war, so definitely I am worried about my family and friends.

We never expected this to happen to Libya, but it happened. I just saw on the news that a family was trying to escape the situation in Las Ranuf and were attacked and killed. So whether you’re at the front fighting or just trying to escape, Gadaffi is killing his own people with aircraft. Everyone’s worried because it’s a war.”

Dr Adel Ghobbar: “We never expected this to happen to Libya, but it happened.”

(Photo: Sam Rentmeester/FMAX)

Bad sleep

(Illustration: Courtesy of Adele Ghobbar)

How are you dealing with the situation right now?

“I’m just not sitting here and watching news but trying to do as much as I can to help my country. I’m a member of the Libyan Opposition based in Washington. We’re a group of different parties in the US, UK and Germany. I’m using my own relations within the aviation sector, with Airbus and Lufthansa, and have asked them to stop supplying any spare parts to Libyan airlines. And we’re asking for humanitarian needs from our support groups in Netherlands, especially medical supplies.”

Was it ‘obvious’ after what happened in Tunisia and Egypt that this would also happen in Libya?

“The situation in Libya is completely different. The causality rate in Libya is much more than what we saw in Tunisia and Egypt. In Egypt we heard that people saw two F-16s flying over Tahrir Square, but only flying, not shooting. There were causalities, some 100 or 200, but not as much as we see in Libya. Gaddafi is mad, look at the way he shouts when he gives speeches. Even psychologists around the world think he’s mad.”

Are you satisfied with the international community’s response?

“What the international community has done so far isn’t enough to stop Gadaffi. What we want from the West, right now, is to apply a no-fly zone and strike Gadaffi’s military base, so that the rebels can move forward. We don’t want, and will not allow, foreign military on Libyan soil, as happened in Iraq or Afghanistan.”

Do you support the interim-government formed by the former Justice Minister in Benghazi?

“Yes. All of us support the government. I’m from south of Tripoli and I’m Berber. I come from the original people of North Africa, before Islam and Arabic came to Libya. All of us support the new government and we have sent much encouragement to them. France did a good job yesterday by recognizing the government and we hope the Netherlands, Britain and others will follow.”

As Gadaffi’s son - Saif Gadaffi - warned, could there be a civil war or a country division in Libya?

“We got our independence in 1952.

We’re one united nation. We love Libya; it’s our home. The fear of civil war is propaganda by the regime to scare people. Gadaffi has got nothing now except these tricks.”

What negotiation would be acceptable to you along the lines of the offer initiated by Venezuela’s President, Hugo Chavez?

“The only negotiation possible is that Gadaffi should leave and nothing else. I’ve heard that Chavez tried to negotiate with the Benghazi people but they said, no. If on the table is something that says Gadaffi will leave, we’re happy to support this. In less than three weeks however he has killed more than 6,000 people. What else do you expect of us?”

What do you think the Arab nations should do?

“Everybody is quiet in the Arab world because they’re also afraid of the same situation happening in their countries. So I don’t except many things from the Arab world. For us Allah and some support from the West should be enough.”

If Gadaffi falls, would you consider returning to your country?

“Definitely, it’s a choice for me and I’d surely consider it. Even now, working with TU Delft, I try to help my country by giving my expertise to the universities there, trying to bring some students for PhDs. So, if my country needs me and my expertise, I’ll surely go.”

Do you have a message for TU Delft’s students?

“Libya is fighting for its freedom from a tyrant who ruled for 42 years. The new generation should understand how important freedom and democracy is. I’m always ready contribute to the new generation of students on this topic.”

If you would like to contact Dr Adel Ghobbar, please email him at: A.A.Ghobbar@ tudelft.nl

Researchers have found that using technology – like televisions, mobile phones, computers, or video game devices - before going to bed can negatively affect your ability to fall asleep and get the necessary amount of sleep. “Artificial light exposure between dusk and the time we go to bed at night suppresses release of the sleep-promoting hormone melatonin, enhances alertness and shifts circadian rhythms to a later hour - making it more difficult to fall asleep,” Dr Charles Czeisler, a Harvard Medical School professor involved in the research said. “This study reveals that light-emitting screens are in heavy use within the pivotal hour before sleep.”

Creative crisis Crisis leads to creativity and sometimes also profits, concludes Ton Valk, coordinator of first-year students at the 3mE faculty. Due to budget cuts and other factors, the IDE faculty decided to dismantle its shared workshop over the course of last year. Valk says the replacement solutions proved to be better in many ways. Further, as of the third quarter there are three new or improved teaching labs. Educational gains have also been achieved through collaborative efforts with secondary vocational schools. Meanwhile, costs have been cut in half to approximately 400,000 euro.

(Photo: Sam Rentmeester/FMAX)

2010 Dewis Award Rector Karel Luyben has awarded the Dewis Award for the best female PhD student of the year to Maaike Snelder. The award ceremony was held during the ‘Climate for Women in Science’ symposium, organized by Delft Women in Science (Dewis). The Dewis Award for excellence honours the quality of a thesis by a young female scientist at TU Delft. The award criteria include a PhD with honours, the anticipated international and/or social significance of the research, and the originality of the research question and the approach.

Hold it Research conducted by psychologists at Twente University has found that people with full bladders show better judgment when choosing between 'small and immediate' rewards and 'larger but delayed' awards. The researchers believe this is because parts of the brain involved in bladder control are also involved in impulse control. The study, published in the journal Psychological Science, also concluded that just thinking about words related to urination triggered the same effect. Dr Mirjam Tuk, who led the study, said that the “brain area sending this signal, is activated not only for bladder control, but for all sorts of control.”

International registration TU Delft is developing a central registration system for students and staff who are abroad. A development prompted by the recent unrest in North Africa and the Middle East. Other universities have stared similar initiatives. A problem for universities is that they often do not know where exactly they can find their students and staff, which is especially problematic when crisis situations develop.

DELTA. 08 10-03-2011

lifestyle

08

De kick van kajakken

Casper van Kalmthout: “Bij veel mensen staat kajakken bekend als een geitenwollensokkencultuurtje. Die denken niet aan woeste watervallen, maar aan de Biesbosch of de fjorden van Noorwegen.” (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

Het Filmhuis in Den Haag heeft op 12 maart de wereldpremière van de extreme kajakfilm ‘Frontier’, van de Amerikaan Rush Sturges. Een van de hoofdrolspelers is viervoudig Nederlands kampioen Casper van Kalmthout.

Van Kalmthout uit. “Die denken niet aan woeste watervallen, maar aan de Biesbosch of de fjorden van Noorwegen. Rush wil met zijn films laten zien dat er een heel andere kant aan kajakken zit. Dat het past in het rijtje van spectaculaire outdoorsporten als waterskieën, snowboarden en mountainbiken. Hij wil laten zien wat we doen, waar we het doen en waar we de kick vandaan halen. Daarnaast is hij

Jimmy Tigges

'Extreme kajakken past in het rijtje van spectaculaire outdoorsporten als waterskiën, snowboarden en mountainbiken'

Rush Sturges (25) is een van de bekendste namen uit de extreme kajaksport. Nadat hij wereldkampioen was geworden bij de junioren startte hij met het in films vastleggen van zijn passie. Met zijn vorige film ‘Dream results’ won hij verschillende prijzen.

Een veelzijdige figuur die zich ook nog manifesteert als rapper.

Casper van Kalmthout, baliemedewerker op sport en cultuur en sinds kort bezitter van het bachelordiploma technische bestuurskunde, leerde Sturges begin 2005 kennen in NieuwZeeland. Samen reisden zij rond, op zoek naar de beste plekken om hun tricks en moves, hun salto’s, radslagen, airloops en donkeyflips op de woeste golven uit te proberen.

“Bij mensen die er niet zoveel vanaf weten staat kajakken bekend als een geitenwollensokkencultuurtje”, legt

binnen de kajakwereld zelf heel vooruitstrevend. Hij is constant op zoek naar nieuwe tricks, nieuwe ontdekkingen, nieuwe golven, nieuwe gebieden.

Dat maakt het ook voor de kajakwereld zelf heel interessant. In de film ‘Frontier’ zit bijvoorbeeld voor het eerst de Big Banana Falls in Mexico. De op een na hoogste waterval ooit bevaren.”

Er zijn op de wereld veel stroomversnellingen en watervallen die nooit eerder bevaren zijn. “Hij werkt met mensen die zulke plekken willen uitproberen. Het is voor kajakkers heel interessant om te zien hoe iets bevaren wordt waarnaar ze zelf al tien keer

sport naar hebben staan kijken.”

In april, mei begint voor de Amerikaan het rondreizen over de wereld.

Zes maanden lang alleen kajakken en filmen. Steeds met een ander groepje.

“Hij zoekt altijd mensen die goed passen bij een bepaalde reis. Ik ben zelf mee geweest naar China en Québec in Canada. Daar hebben ze hetzelfde soort water. ‘Volumewater’ noemen we dat: rivieren waar een heleboel water doorheen stroomt. In China hebben we een supervette rivier bevaren die niemand kent en die heel veel potentie heeft voor een echte kajakker. De film is ook een kijkje in het dagelijks leven van Rush. Hij maakt zes, zeven van dat soort trips per jaar. Je ziet hoe hij grenzen verlegt.” Twee camera’s neemt de filmer mee op dergelijke reizen. “Iedereen uit de groep filmt. Dat leer je wel na een tijdje. Hij wil zelf ook graag in de film zitten.”

Viermaal werd Van Kalmthout Nederlands kampioen in de categorie freestyle. Vorig jaar haalde hij een derde plaats tijdens de Teva Mountain Games, het grootste outdour-evenement in de Verenigde Staten. En nog altijd staat hij achtste op de wereldranglijst. Toch heeft hij zijn aandacht bewust verlegd van de wedstrijdsport naar de veel avontuurlijker variant.

“De wedstrijdsport is steeds meer aan het professionaliseren. Kajakkers trainen nu zeven, acht keer per week. Ook de organisatie wordt steeds professioneler. Banen liggen dichtbij een grote stad. Er gaat vijftien kubieke meter water per seconde door zo’n baan. Op sommige rivieren waar wij komen is dat vijfduizend kubieke meter. Nogal een verschil. De leuke kant van de wedstrijdsport gaat er vanaf. Die vindt steeds meer op oninteressante plekken plaats. Wij trekken juist weg van de bewoonde wereld.”

Natuurlijk spoort hij iedereen aan te gaan kijken naar de film, waarvan de trailer te vinden is op YouTube: “Kajaksport op zijn best.”

‘Frontier’, wereldpremière in Filmhuis Den Haag, zaterdag 12 maart om 14.00 uur.

time out

Lentekriebels Lente! Dat betekent kriebels in je buik en een biertje op een fijn festival. Delft heeft vanaf komend weekend een heus Delfts Lente Festival.

De enkels in de sneeuw sinds november, vlekken op je dijen van die altijd warme kruik en dikke truien die pillen door het eindeloze dragen. Het begin van de lente mag dit jaar nog wel wat harder gevierd worden dan anders. Bovendien: Delft barst al van de zomerfestivals, dus waarom niet eens iets in de lente vieren? Meteen dé perfecte opening van het terrassenseizoen.

In drie tenten rond het stadhuis kun je drie dagen lang feesten. En hapjes eten niet te vergeten, want het Lente Festival wordt georganiseerd door Vincent Quack van grand café De Sjees en Raffaele Cataldi van restaurant Stromboli. En is het stiekem toch nog wel een tikkeltje koud? Heaters zat; gewoon doen of je ze niet ziet.

Jack’s On Five, een top 2000-coverband uit Schipluiden, opent het festival vrijdag om 22.00 uur. Zaterdag om 22.00 uur is het helemaal feest, met een optreden van coverband Big Bird Vrien-

Foto: Punch (rood tenue) zit in een winning streak, volgens spelverdeler Thijs Schokkenbroek. Zaterdag wonnen de basketballers van Wildcats. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

De Delftsche Studenten Rugbyclub (DSR-C) sloot de competitie af met een nipte zege (19-23) op RC Waterland. De start in Purmerend was veelbelovend. “We scoorden meteen twee try’s”, vertelt captain Lars de Lange. “Na de rust lieten we het balbezit iets teveel aan de tegenstander, maar omdat Ward Italianer bij ons de penaltykicks wel raak schoot en Waterland niet, bleven we aan de goede kant van de score.” Door de zege eindigde de eersteklasser, vooral door een sterke tweede seizoenshelft, op de valreep als tweede. Als beloning mag de corpsploeg in een dubbele confrontatie met de Utrechtse RC strijden om een plaats in de ereklasse. Een vorig verblijf op het nationale topniveau verliep weinig voorspoedig en eindigde na twee seizoenen met degradatie naar de eerste klasse.

“Er is een groot niveauverschil met de ereklasse”, weet ook De Lange. “Maar als sportman wil je toch zo hoog mogelijk spelen. Het zal zwaar worden in de playoffs tegen Utrecht, we zullen zien hoe ver we komen.” Dat zijn team als tweede eindigde is boven verwachting. “We hebben dit jaar heel wat jonge onervaren spelers moeten inpassen, omdat een aantal vaste krachten vertrok. Daardoor kwamen we in het begin van de competitie wat moeizaam op gang. Doelstelling was eigenlijk om ons te handhaven in de eerste klasse.” Dat laatste is zonder meer gelukt.

Handhaving op het op een na hoogste landelijke niveau is ook voor de basketballers van Punch dit jaar weer geen probleem. Neemt niet weg dat de studentenploeg een bescheiden rol speelt in de onderste helft van de ranglijst.

Volgens de enthousiaste spelverdeler Thijs Schokkenbroek loopt het allemaal wel lekker: “In principe gaat het goed. We verliezen veel wedstrijden met maar een paar puntjes verschil. Dat gebeurt dan in de laatste minuten.” Zaterdag kwam laagvlieger Wildcats op bezoek in Delft om aldaar met 67-59 te worden geklopt.

“Een verdiende zege”, volgens Schokkenbroek, wiens team vorige week het hoog genoteerde Groene Uilen versloeg. “We zitten in een winning streak, dat willen we graag voortzetten.”

Belangstellende hockeyers aan de TU kunnen zich melden voor het NSK hockey dat in het eerste weekend van juni staat gepland bij TMHC Tilburg. Geheel naar de tijdsgeest voert het toernooi om het Nederlandse studentenkampioenschap een indrukwekkend klinkende Engelse naam: University Hockey League. (JT) Tips? Jimmy.tigges@hetnet.nl

Stephan den van Amstel Live. Doen: schrijf je verzoeknummer op een bierviltje en je bent gegarandeerd van een live uitvoering. En mocht je op zondag rond 15.00 uur nog een beetje energie over hebben: rockabillyband Yeah Baby, vorige maand ook te zien op Bluesfestival, is stiekem té leuk om te missen. Het allerleukste is misschien nog wel dat het festival helemaal gratis is. Heb je op zaterdag tenminste ook nog genoeg geld over voor Après Ski House in Speakers – dat de vorige keer opmerkelijk genoeg nog in De Sjees stond. Niet op de latten gestaan afgelopen weken? No problem, want behalve après ski-muziek, wordt er genoeg top 40 gedraaid. Enne, skibril verplicht. (JH)

Delfts Lente Festival, van vrijdag 11 tot en met zondag 13 maart rond het stadhuis. Toegang gratis. Après Ski House, op zaterdag 12 maart vanaf middernacht.

Toegang 5 euro.

DELTA. 08 10-03-2011

lifestyle

09

Aangeschoten en wild voor heel Delft

Biertje, bandjes en je beste festivaloutfit: Aangeschoten Wild belooft een wild begin van de lente. (Foto: Aangeschoten Wild)

Je kunt een originele thema-avond organiseren op je sociëteit. Een indrukwekkend eerstejaarsprogramma neerzetten. Of gewoon een festival voor de hele stad organiseren, zoals studentenvereniging Sint Jansbrug. De derde editie van Aangeschoten Wild belooft een feest te worden voor iedereen.

Jorinde Hanse Een beetje mazzel was het wel dat de gemeente Delft net haar popbeleid veranderd heeft. In plaats van hoge subsidies voor lokale poppodia, mag elk muzikaal initiatief tegenwoordig een beroep doen op de algemene poppot van de gemeente. “We hoefden er weinig moeite voor te doen”, vertelt medeorganisator en Jansbrugger Margit Heine. “Als we maar beloofden

de doelgroep te mengen, dus studenten én jongeren uit Delft.

De vorige edities van Aangeschoten Wild, in 2009 en 2010, waren ook al bedoeld voor de inwoners van Delft.

“Maar op de een of andere manier kwamen er toch vooral studenten op af”, aldus Heine. Nu pakken ze de promotie iets doortastender aan, door bijvoor-

Een fluitende bouwvakker voert misschien wel de beste blow job uit beeld flyers uit te delen in Ciccionina en op terrassen.

Ook de unit cultuur van de TU doet – onder andere - een letterlijke buit in het zakje. En zo weten de Jansbrugstudenten een indrukwekkende lineup neer te zetten, met onder meer Grote Prijs van Nederland-winnaar Eefje de Visser, rockband en 3FM’s serious talent Krach en de Nederlandse elektropionier Sick Boy. Ook leuk: La Boutique Fantastique combineert Franse chansons, hiphop, klassieke muziek, elektro en soul tot een eigen stijl. Bovendien draait het festival om

apps

meer dan muziek alleen. Er is (straat) theater, dans (stille disco), cabaret en literatuur - in totaal meer dan dertig acts. Alleen al ‘een blow job doen’ is de moeite waard; onderdeel van Miss Interpretatie. Deelnemers doen een estafette van activiteiten, waarin zowel de naam als de uitvoering misleidend moet zijn. En zo voert een fluitende bouwvakker misschien wel de beste blow job uit. Verder speelt de Delftse toneelgroep Katharsis een toneelstuk waarin ze de bezoekers betrekt en bij Abracadabaret is het alleen maar lachen. Zin in een beetje actie? Dr. Pong belooft een hilarische combinatie van bier, beats en pingpong. Een bekende ook, volgens Aangeschoten Wild: ‘Het is een spel dat sinds zijn ontstaan in de dr-pong-bar in Berlijn in korte tijd over de hele wereld flink populair is geworden.’

Hoe dan ook betekent het festival ‘het begin van een wilde lente’, beloven de Jansbruggers. Die trouwens een neus hebben voor nieuw talent, want ook in voorgaande jaren was een aantal indrukwekkende namen te zien op het festival. Go Back to the Zoo bijvoorbeeld, en Rigby. “De kunst is zulke artiesten te vangen voordat ze groot worden”, volgens Heine. “We houden daarvoor de kleinere festivals in de gaten.”

Zin om een beetje warm te worden bij één van die namen? Een week voordat Aangeschoten Wild van start gaat geeft de band Garcia Goodbye vijf promosingles weg aan mensen die op Facebook aangeven dat ze naar Aangeschoten Wild komen of zich daar fan maken van Garcia Goodbye.

Delta geeft twee keer twee kaarten weg voor Aangeschoten Wild. Mail naar info aangeschotenwild.com o.v.v.

‘Delta’.

Aangeschoten Wild, vrijdag 25 maart van 15.00 tot 1.30 uur bij Lijm&Cultuur. Toegang: € 10,-. www.aangeschotenwild.com

Google

Ook Google heeft haar weg enige tijd geleden gevonden in de wereld van de smartphones en handige on-thego apps. Ten eerste is daar de Google mobile app: een soort kleine ‘iGoogle’, van waaruit alle Google-diensten op je telefoon bereikbaar zijn. Gmail, agenda en docs, maar bijvoorbeeld ook foto’s, vertalen en maps vind je allemaal terug. Het grote voordeel is dat alles bij elkaar staat. Een nadeel is dat je uiteindelijk bij de meeste diensten toch gewoon naar je browser wordt gestuurd.

De Google translate app vind ik persoonlijk de meest geslaagde. Net zoals op de Google translate website kun je hele zinnen laten vertalen naar heel veel talen, van Nederlands en Engels tot Litouws en Urdu. De spraakfunctie maakt het vertalen wel erg gemakkelijk. Zolang je luid en duidelijk praat, geeft het programma je binnen seconden de geschreven en gesproken vertaling. Deze spraakherkenning werkt alleen voor de twintig meest gebruikte talen.

Voor de moderne mens die het niet zo nauw neemt met privacy heeft Google ook gezorgd. Met Google latitude kun je ‘geselecteerde’ vrienden volgen op een Google map. Dat kan heel handig zijn als je wilt weten wie er in de buurt is om af te spreken, of om te zien of je huisgenoot al richting huis aan het

komen is zodat je kunt beginnen met koken, of gewoon heel graag in de gaten wordt gehouden. Je kunt met deze app in ieder geval te allen tijden aantonen dat je een alibi hebt.

Om de wereld te verkennen zijn het welbekende Google earth en panoramio ook beschikbaar gemaakt voor smartphones. Panoramio maakt het

Nadeel is dat je uiteindelijk bij de meeste diensten toch gewoon naar je browser wordt gestuurd mogelijk om foto’s te delen, inclusief locatie. Alle in panoramio gedeelde foto’s worden opgenomen in Google earth en Google maps, wat het mogelijk maakt om de wereld te bekijken vanuit je luie stoel. (JeP)

Leuk ***** Handig ***** Bediening ***** Prijs Gratis Platform Android/ iPhone/iPad

sportgek

Rita Areias (yoga, tennis, pilates, roeien) De Portugese Rita Areias, tweedejaars TUstudente, heeft altijd aan sport gedaan. Als beoefenaar van yoga is ze echter pas vrij recent begonnen. “Ik vind yoga ontspannend, een stuk rustiger dan andere fitnesssporten. Ik ben niet zo goed in aerobicachtige dingen, waar je heel snel de lerares moet volgen. Ik doe naast yoga wel aan pilates.”

Tennis is eigenlijk altijd haar belangrijkste activiteit geweest op sportgebied. In Portugal speelde Areias competitie, in Delft volgt ze nu lessen. Lid worden van een van de studententennisverenigingen spreekt haar vooralsnog niet zo aan. “Ik vind de studentenverenigingen hier soms een beetje vreemd, vooral vanwege de Nederlandse jongens.” Een jaartje was ze lid van roeivereniging Proteus. Daar zat ze in een lichte vier. “We hebben wel aan wedstrijden meegedaan, in verschillende steden. Niet echt iets gewonnen, nee. Roeien was toch niet mijn sport.”

Afgelopen zomer deed ze op sport en cultuur mee aan een tennistoernooi, in een mixed dubbel, nota bene met een Nederlandse jongen. Ze waren de besten in hun categorie.

Logisch, want ‘bij tennis wil ik echt winnen.’

Yoga doet ze sinds oktober, aanvankelijk uit nieuwsgierigheid. Ze begon als trouw deelneemster aan de lessen die haar huisgenote Irene Oosting thuis gaf. Die bevielen zo goed, dat ze Oosting aanraadde om zich te melden als docente op het sportcentrum. Nu geeft de laatste daar inderdaad les. Lessen die beginnen met hatha-yogaoefeningen, een soort standaard rek- en

‘Je krijgt meer controle over je lichaam, meer evenwicht, meer rust’

”Yoga is goed tegen slechte ademhaling en om je wat opgewekter en frisser te voelen.”

(Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

strekoefeningen. Eerst rustige en liggende oefeningen, daarna staande- en balansoefeningen. Dan volgen ademhalingsoefeningen die goed zijn voor de concentratie en om de longen te reinigen. “Goed tegen slechte ademhaling en om je wat opgewekter en frisser te voelen. Ik eindig met meditatie”, aldus de lerares die iedereen die last heeft van studiestress van harte

aanbeveelt om naar yogales te komen.

Areias is het volmondig met haar eens.

Hoewel de yogales anderhalf uur duurt, verveelt de Portugese zich geenszins; “Nee, het gaat juist heel snel. Het is goed voor de concentratie. Je krijgt meer controle over je lichaam, meer evenwicht, meer rust. Dat helpt ook bij de studie, ja. Ik heb nu één keer per week yoga en pilates en één keer tennis. Ik vind andere sporten ook leuk, maar dit blijf ik doen.”

Een zogeheten, vooral bij teamsporters geliefde ‘derde helft’ kennen de yogagangers niet. Na de les gaat ieder zijns weegs. Areias: “Er doen heel verschillende mensen aan mee. Voor de helft Nederlanders, voor de andere helft buitenlanders. We kennen elkaar niet. Tijdens de les kun je ook niet echt praten met elkaar, je hebt elkaar niet nodig.”

Ze noemt zichzelf een gepassioneerd sporter. “Ik sport drie keer per week. Maar ik heb eigenlijk weinig tijd, vanwege de studie. En ik werk ook nog parttime.” (JT)

DELTA. 08 10-03-2011

interview

10

DELTA. 08 10-03-2011

interview

11

‘één worden met jezelf, daar gaat het om’ De studerende autocoureur Thomas Hylkema speelt met limieten. Als hij die limieten overschrijdt, crasht zijn auto en is de race voorbij. Dit jaar start hij in de GP-3-klasse, twee niveaus verwijderd van de Formule-1.

Jimmy Tigges Hoe kwam je in de racewereld terecht?

“Ik woonde in Maarn, niet ver van de kartbaan in Driebergen. Mijn broertje van elf begon ermee, ik was dertien. Mijn vader had een minikart voor mij gekocht. Toen ik wat ouder was kreeg ik een kart van 390 cc, met een viertaktblok. Mijn vader had interesse in techniek, ging vroeger in Zandvoort naar de Formule-1 races. Hij vond het wel leuk dat zijn zoons dezelfde interesse hadden.

We zijn altijd ondersteund door onze ouders. Het begon met elke zondag vrij rijden op de kartbaan, vanaf negen uur ‘s ochtends. Later zijn we wedstrijden gaan rijden.”

Hoe ging dat?

“In 2004 deden we mee aan het NK karting.

Tweetakt motorraces, dat was een nieuwe klasse in Nederland. Er deden ervaren karters aan mee.

Budgettair gezien een ideale klasse en een goede mogelijkheid om wedstrijdervaring op te doen.

We hebben twee keer meegedaan. Ik werd in mijn eerste race meteen derde, kon mij blijkbaar al aardig meten met de beste rijders.”

De volgende stap was de autosport?

“Dat gebeurde begin 2006, via een zakenkennis van mijn vader die een eigen raceteam had. Ze deden daar veel aan marketing. Ik had meteen tv-interviews en moest praatjes houden voor de gasten. We deden mee aan de Benelux Racing League. Dan rijd je in een tot racewagen omgebouwde straatauto. We reden op grote circuits als Assen, Spa, Zandvoort. Dat was al een beetje het echte werk. Ik was pas zeventien, had nog geen rijbewijs. Op het TT-circuit van Assen heb ik mijn racelicentie gehaald. Met slechts twee jaar serieuze kartervaring ging ik al in een echte auto rijden.”

Een hele overgang waarschijnlijk?

“Een kart weegt ongeveer 150 kilogram, een auto 900 à 1000. Dat was even wennen, maar ik pikte het goed op. Sander van Es en Donald Molenaar, twee ervaren coureurs, waren teamgenoten. Uitstekende leermeesters die mij wegwijs maakten, waardoor ik een goed seizoen draaide. Bij de tweede race had ik al de snelste kwalificatietijd, waardoor ik op pole position mocht starten. De derde race won ik zelfs, dat was heel bemoedigend.”

Toen kwam alweer je volgende stap?

“In 2007 kwam ik terecht in een Formule BMWteam in Duitsland. Formule wagens van 140 pk.

Toen werd mijn carrière echt professioneel. Eerst ben ik gaan testen, daarna races rijden. Dat was meteen een hoog niveau. Rijders met grote kartervaring en een uitgesproken gedrevenheid. Ik heb zeven races meegedaan, om aan dat niveau te wennen. Het was een harde leerschool, ik moest mijn best doen om mij voor de top-10 te kwalificeren. Eind 2007 deed ik aan het WK Formule BMW mee, een soort junioren-WK. Daaraan deden de beste rijders uit het Duits, Engels, Aziatisch en Amerikaanse Formule BMW-kampioenschap mee. Het WK was één race, in Valencia.

Ik werd zestiende van de bijna veertig auto’s.”

Daarna ben je weer verder gaan kijken?

“Met mijn manager besloot ik het jaar daarop over te stappen naar Formule Renault. Ook een juniorcategorie, iets sneller dan BMW. Auto’s van 210 pk, met 2-litermotoren op een gewicht van circa 500 kilogram. Dat zijn heel serieuze raceauto’s. Ik heb daar drie jaar voor gereden, onder meer in het Brits Formule Renault kampioenschap, een zeer competitief gebeuren.

Het eerste jaar was echt een leerjaar, ik kende de circuits nog niet. Het asfalt van Engelse banen is hobbelig en je zit sneller tegen de vangrail aan.

Er heerst daar een enorme racecultuur, op een wedstrijd komen vijftig-, zestigduizend mensen af. Ik reed in het voorprogramma van het Britse Toerwagen Kampioenschap, uitgezonden op ITV.

Enorme media-aandacht, geweldige ervaring. In de laatste twee jaar zat ik in het Manor Motorsport-team, waarvoor Lewis Hamilton en Kimi Raikonen ook gereden hebben. Ze hebben daar ervaring in het ontwikkelen en coachen van rijders. Ik heb er veel geleerd.”

Wat was je hoogtepunt in die periode?

“In het winterkampioenschap van 2009 eindigde ik als vierde, dankzij onder meer twee podiumplaatsen. In 2010 ben ik nog een keer van pole position gestart. Ik had toen veel top-6 klasseringen, dat betekent dat je vooraan meezit. Ik heb ook wel mijn portie pech gehad, door technische faders en rijgedrag van anderen.”

Hoe ziet zo’n raceseizoen eruit?

“Dat begint in januari. Een contract teken je meestal voor één jaar. Het team prepareert de auto voor je, in februari mag jij de auto besturen. Als alles goed werkt begin je met het vinden van de goede afstelling, dat verschilt per baan.

Goed afstellen heeft een grote invloed op het resultaat. Je kunt bijvoorbeeld de stand van de vleugels veranderen. Hoe groter de vleugelhoek, hoe meer grip je hebt in de bochten. Op rechte stukken vergroten vleugels de luchtweerstand. Je moet dus een compromis vinden voor de bochten en rechte stukken. Dat testen duurt twee, drie maanden. Het is een mix van de juiste afstelling vinden en je eigen rijtechniek perfectioneren. De eerste race is vaak rond april, mei.”

Wat doe je er fysiek allemaal voor?

“Veel rennen en fietsen om je uithoudingsvermogen te vergroten. Daarnaast heb je veel kracht nodig. Je moet veel spieren ontwikkelen, vooral armen zijn heel belangrijk. En zorgen dat je niet te zwaar wordt. Dus niet teveel krachtoefeningen, want spierontwikkeling levert ook extra massa op. Je moet zorgen sterk te zijn en toch licht. Dat vergt specifieke trainingsprogramma’s.

Nekspieren moeten extreem getraind worden.

Als je door een bocht gaat met 170, 180 kilometer, geeft dat zulke centrifugale krachten dat je hoofd naar buiten wordt gedrukt. Conditie is heel belangrijk. Je moet in staat zijn alle krachten te absorberen met je lichaam, zonder je concentratie te verliezen. Als je fysieke conditie niet goed is, ga je al fouten maken in het tweede rondje vanwege concentratieverlies. Ook op het mentale gedeelte wordt veel getraind. Je moet de goede lijnen kunnen rijden en de goede rempunten vinden. Dat vereist veel concentratie.”

Hoe werkt mentale training?

“Mental coaches hebben daar speciale oefeningen voor. Eén worden met jezelf, daar gaat het om. Je moet in staat zijn de knop om te draaien.

De belangen in de racerij zijn heel groot, er gaat heel veel geld in om. Als rijder ben je toch de laatste belangrijke schakel die precies moet weten wat hij doet en uitvoert op de baan.”

Wat maakt jou tot een goed coureur?

“Racen is iets waarvoor je aanleg moet hebben, je moet een passie hebben voor auto’s en bereid zijn om heel hard te werken. Het interpreteren van data en die vertalen naar je rijstijl om zo je prestatie te optimaliseren is één van mijn sterkste kanten. Je moet er ongelofelijk veel fysiek voor trainen. Het is heel spannend. Je werkt de hele winter keihard, maar er zijn dertig concurrenten die dat ook doen. Zie ze maar te verslaan.

Ik denk dat ik de topsportmentaliteit heb om daarmee om te gaan. Je bent veel weg van huis, daar moet je ook mee om kunnen gaan.”

Lastig te combineren met je studie.

“In 2006 ben ik bij L&R begonnen. Ik was semiprofessional, ik racete en ging naar de TU. In het laatste jaar in Engeland vloog ik soms elk weekend heen en weer. Soms bleef ik er langere tijd. Dan is het moeilijk om te blijven studeren. Ik heb nu net het eerste deel van mijn tweedejaarsproject afgerond en ik moet

Wie is Thomas hylkema?

Als 13-jarig jongetje reed Thomas Hylkema (1988) zijn eerste rondjes op de kartbaan in Driebergen. Gaandeweg raakte hij steeds meer in de ban van de racesport. Na een aantal jaren in het juniorencircuit van de autosport te hebben geracet is het in 2011 tijd voor een volgende stap: een plaats achter het stuur in de GP3-klasse. Testen deed hij al, contractbesprekingen met verschillende Europese ploegen zijn gaande.

Kimi Raikonen en Jenson Button zijn zijn grootste voorbeelden. Zelf ooit rijden in de Formule-1 is zijn grote droom, al acht hij die kans klein. Kunnen leven van de autosport is een doel dat verwezenlijkt lijkt te kunnen worden.

In 2006 startte hij met zijn studie luchtvaart- en ruimtevaarttechniek in Delft. De combinatie studie/sport was vanaf begin af aan moeilijk. Nog niet alle propedeusevakken zijn gehaald. “Nu het zo goed gaat wil ik mij vooral op het racen richten.”

(Foto’s: Sam Rentmeester/FMAX)

ook nog een paar propedeusevakken halen.”

Studeer je ooit nog af?

“Als je in de Formule-1 terechtkomt, is dat niet mogelijk. Je moet dan zoveel reizen. Ik ben onlangs bij Formule-1-testen geweest in Barcelona, ter voorbereiding op het seizoen. Dan zie je van dichtbij wat voor gigantische operatie dat is. Bij de Formule-1 werken zo’n veertig, vijftig mensen aan één auto, van ingenieurs tot monteurs.”

Wat brengt 2011?

“Mijn team Manor Motorsport van de afgelopen twee jaar is een Formule-1 team gestart met twee andere partijen. Die hebben ook een GP-3 team waarvoor ik in oktober 2010 heb getest.

De GP3 rijdt in het voorprogramma van de Europese Formule-1 races. Dat is mijn volgende stap, van Renault naar GP3. Ik ben in gesprek met enkele van de tien GP-3 teams die er zijn. Je probeert erachter te komen welk team het beste bij je past. Er zijn Engelse teams, Franse, Duitse, Italiaanse. Dat zijn verschillende culturen. Mijn manager onderhandelt met al die teams.”

En daarna, Formule-1 coureur?

“Ik heb tot nu toe de geijkte weg gevolgd. Na de GP3 komt de GP2 en dan Formule-1. Ik zie in dat dat heel lastig is. De kans is heel klein, maar het is wel mogelijk om van de autosport te leven. Dat blijft de doelstelling.”

Wat is de kick?

“Er gaat een bepaalde knop om als je in de wagen zit. De snelheidssensatie is geweldig. Je zit een paar centimeter boven de grond en raast met 250 kilometer over het circuit. De adrenalinekick is enorm, net als de kick om jezelf te verbeteren.

Om de bocht net iets sneller aan te snijden, net

iets meer risico te nemen. Er is een limiet, als je die overschrijdt crash je en is je auto kapot.

Je balanceert op die limiet. Die limiet kun je verschuiven door je afstelling te veranderen.

Verschillende parameters probeer je te optimaliseren tijdens een kwalificatierace van maar twintig minuten. Dat is de uitdaging waarvoor je het doet.”

Hoe gevaarlijk is het?

“Je kunt blessures oplopen, maar het risico op zware verwondingen of de dood is tegenwoordig heel klein. Er zijn veel veiligheidsregels plus strikte eisen voor de uitrusting van coureurs en de auto’s.”

Ben je nooit bang?

“Nee, uiteindelijk heb ik zelf het stuur in handen.

Sommige situaties zijn wel spannend. Als je in de regen rijdt, zie je niks om je heen. Met de GP3bolides ga je richting 270 kilometer. Een zicht van vijftig meter is bij zo’n snelheid heel weinig.

Het blijft een enorme kick en uitdaging.”

Heb je nog tijd voor een sociaal leven in Delft?

“Ik heb veel contacten in Delft, dus als ik terug ben in Nederland is het altijd gezellig. Daarnaast heb ik een sociaal leven in de racewereld ontwikkeld.”

DELTA. 08 10-03-2011

TUdelta.08 > Jaargang 43 Delta is het informatie- en opinieblad van de TU Delft, verzorgd door een journalistiek onafhankelijke redactie.

> Redactie Frank Nuijens, (hoofdredacteur), Katja Wijnands, Dorine van Gorp, (eindredactie), Saskia Bonger, Tomas van Dijk, Erik Huisman, Connie van Uffelen, Jos Wassink (verslaggeving).

> Medewerkers Willemijn Dicke, Patrick van der Duin, Robbert Fokkink, Jorinde Hanse, Dap Hartmann, Auke Herrema, Floortje d'Hont, David McMullin, Jeroen Peters, Merel Segers, Ionica Smeets, Jimmy Tigges, Stephan Timmers, Ellen Touw, Robert Visscher.

> Foto‘s Sam Rentmeester/ Hans Stakelbeek (FMAX).(info@fmax.nl) > Vormgeving & Lay-Out Liesbeth van Dam > Mededelingen Martin Kers (m.kers@tudelft.nl)

> Redactieraad dr. B.B. Scholtens (voorzitter), G.K. Berghuijs, MSc, prof.dr. M.J. van den Hoven, mr. J.J.M. Kok, R.H.G. Meijer, T. Niks, ir. M. Persson, C.J.M. Pieters, prof. dr. B.J. Thijsse, dr.ir.

C.A.J.R. Vermeeren > Redactie-adressen Universiteitsbibliotheek Kamer 0.18-0.28 Prometheusplein 1 2628 ZC Delft Postbus 139 2600 AC Delft Tel. 015-278 4848 E-mail: delta@tudelft.nl www.delta.tudelft.nl > ISSN 0169-698x > Druk Wegener Nieuwsdruk Twente, Enschede > Oplage 12.000 > Advertenties H&J uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJssel Tel. 010-451 55 10 Fax 010-451 53 80 E-mail:delta@henjuitgevers.nl www.linkmagazine.nl > Abonnement Een abonnement kost 37,50 en kan elk moment ingaan. > HOP Delta werkt samen met het Hoger Onderwijs Persbureau Hein Cuppen, Bas Belleman, Marijke de Vries Tel. 071-523 6151 Fax 071-523 2138 E-mail hop@xs4all.nl > Copyright Delta Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen, schema‘s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken, in enigerlei vorm of wijze.

mededelingen

12

Agenda Zondag 13 maart International Student Church 11.30 hrs - Students of all denominations are invited to our ecumenical service every Sunday at Raamstraat 78, followed by tea/coffee. The services are led by the chaplains Reverend W. Stroh and Father Avin, and are supported by student leaders. More information on www.iscnetherlands.nl.

Maandag 14 maart Wetenschapsagenda • 10.00 uur – Manipulating the Hydrogenated Amorphous Silicon Growing Surface. Promotie van M.A. Wank, Master.

Promotoren: prof.dr. M. Zeman en prof.dr.ir. M.C.M. van de Sanden.

• 12.30 uur – Recovery of succinic acid for bio-based C4 bifunctional building block production. Promotie van Ç. Efe. Promotor: prof.dr.ir.

L.A.M. van der Wielen.

• 15.00 uur - Electrokinetic Conversion. Promotie van ir.

F.C. Schoemaker. Promotor: prof.dr.ir. D.M.J. Smeulders.

Etnografische Vereniging Delft 20.15 uur – Lezing ‘Brandhaarden: Israël en Palestina’

door Dries van Agt in de Van der Mandele-zaal, Museum Het Prinsenhof, Oude Delft 185, Delft - Toegang gratis.

sopraan Reut Ventorero en de tenor Mauro Silva Barbosa.

Synagoge, Koornmarkt 12, Delft - toegang gratis.

Dinsdag 15 maart

Woensdag 16 maart

Wetenschapsagenda • 10.00 uur – Universal processor architecture for biomedical implants. Promotie van ir.

C. Strydis. Promotor: prof.dr.

P.J. French.

• 12.30 uur – Tidal Embayments - modelling and understanding the morphodynamics. Promotie van ir. M.C. ter Brake. Promotor: prof. dr.ir. A.W. Heemink.

• 15.00 uur - Current Status Censoring Models smooth estimators and their asymptotic properties. Promotie van drs. B.I. Witte. Promotor: prof.dr. P. Groeneboom en prof.dr.ir. G. Jongbloed.

WijWonen 20.00 uur – Vanavond zal er een Algemene Leden Vergadering plaatsen vinden van de Algemene Bewonersorganisatie ‘WijWonen’ in Delftstede, Phoenixstraat 66 in Delft. Voor meer informatie en bijbehorende stukken zie www.wijwonendelft.nl.

1. Opening en vaststellen agenda 2. Bewonerskoepel - Statuten - Participatie reglement 3. Rondje Complexen/rondvraag 4. Sluiting

Studium Generale 20.15 uur – ‘Visie op de Rossini-revival’. Dr. Thomas van Leeuwen zal aan de hand van muziekfragmenten het belang toelichten van de herleefde aandacht voor de componist Rossini. Dit doet hij o.a. met behulp van historische LPopnamen, daarnaast zal er live muziek te horen zijn door de

Studium Generale 20.15 uur - Hans Trapman geeft de lezing ‘Erasmus: een kritisch humanist als vernieuwer van kerk en maatschappij’. Vijfhonderd jaar geleden verscheen de eerste druk van de Lof der Zotheid. Erasmus geldt als symbool van tolerantie, volgens sommigen ten onrechte.

In hoeverre hebben zij gelijk?

DOK, Vesteplein 100,

informatie en aanmelden mail info@cmdelfland.nl of bel 0153693596.

Delft - toegang gratis.

Donderdag 17 maart Studium Generale 20.45 uur - Onder het genot van buitenlandse lekkernijen kunt u luisteren naar de lezing ‘Multiculturalisme vernieuwt het architectuurdebat’ van Jan den Boer. Kunnen we in ons multiculturele land vasthouden aan het oeroude Nederlandse design en architectuur en hoe betrekken we andere culturen bij onze architectuur? Cultureel Centrum, Mekelweg 10, Delft toegang gratis.

Vrijdag 18 maart VSV ‘Leonardo da Vinci’ 22.00 uur – Vanavond vindt Airbase 2011 ‘2Night... 2 Nations Collide’. plaats op de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek. Kaarten zijn verkrijgbaar op www.airbase. nl.

Zaterdag 19 maart Mannendag Delft ‘Man waar ben je?’ 15de Mannendag Delft. Thema: De verantwoordelijkheden van de man. Sprekers: Prof. Schuurman en Bert Reinds. Voor meer

Donderdag 24 maart Stan Ackersmans Institute Information Day Currently completing your Master of Science programme and interested in technological design and looking to enhance your skills and expertise to boost your career? Are you ready for a two-year training programme while at the same time receiving a salary? Then you should consider applying to one of the technological design programmes at the 3TU.School for Technological Design, Stan Ackermans Institute. Together the three Dutch universities of technology – Eindhoven University of Technology, Delft University of Technology and University of Twente – offer eleven exceptional two-year post-master programmes that will put you on a faster track to a successful career in industry.

We are pleased to invite you to our SAI information day on at Eindhoven University of Technology. Free entry. For more information and registration please visit www.3tu.nl/sai.

Zondag 27 maart Musica Antiqua Delft 15.00 uur - De ‘Messe des Morts’ van André Campra uit 1730 geldt als één van de belangrijkste dodenmissen uit de Franse barok. Musica Antiqua verzorgt vandaag een concert in de Waalse Kerk te Delft. Toegang bedraagt 10 euro (7,50 voor kaarthouders).

Meer informatie op www. musica-antiqua.nl.

Delta Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek 'Agenda' in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: delta@tudelft. nl. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn.

De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten. Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.

Alle promoties, intree- en afscheidsredes genoemd in deze agenda vinden, tenzij anders vermeld, plaats in de Aula van de TU, Mekelweg 5, Delft.

Project1:Opmaak 1 08-03-11 10:03 Pagina 1

Announcements Students International Student Chaplaincy Looking for a home away from home, trying to make new friends, interested in intercultural and interfaith activities, needing some inner peace, searching for more than academic challenges? Check the website of the International Student Chaplaincy, www. iscnetherlands.nl, to learn about their wide range offer.

Student and Career Support The student psychologists and the central student and careers councilors are located at Jaffalaan 9A. Office hours: Monday-Friday from 9.0017.00 hrs. You can direct your inquiries or make an appoint-

ment at the Front Office or by phone: 015-2788004. For an initial appointment with one of the student psychologists you should first come to one of the open office hours: every day from 11.30-12.30 hrs.

The open office hours of the Student and Career counselors are on Tuesdays and Thursdays from 11.30-12.30 o’clock. More information on www.studentandcareersupport.tudelft.nl.

International Office The International Office, Jaffalaan 9a/visitor’s entrance at Mekelweg, office opening times Monday to Friday 9.00–17.00 hrs. Appointments and enquiries can be made by email: internationaloffice@tudelft.nl or by phone: 015-2788012.

Minimaatjes AC-HOP de vakbond voor Universiteitspersoneel. Voor informatie kijk dan op www.

AC-HOP.nl.

Stichting Delftse Natuurwacht zoekt vrijwilligers voor het begeleiden van activiteiten met kinderen van 8-14 jaar. www.natuurwacht.nl, 0152783086 of j.f.m.molenbroek@ tudelft.nl.

Spelregels minimaatjes.

Minimaatjes zijn niet toegankelijk voor het bedrijfsleven.

Voor commerciële aanbiedingen en advertenties: H&J Uitgevers (adres in colofon).

Minimaatjes zijn maximaal 200 tekens lang. Inleveren vóór vrijdag 14.00 uur via e-mailadres delta@tudelft.nl.

www.delta.tudelft.nl

H&J Uitgevers_2x70_zw-w

Voor advertenties bel met:

H & J Uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJssel

14-05-2004

14:02

Pagina 1

Voor advertenties bel met:

H & J Uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJsel T (010) 451 55 10

Neem contact op met Hennie de Ruyter of Mireille van Ginkel voor nadere informatie.

F (010) 451 53 80 E delta@henjuitgevers.nl

Neem contact op met Hennie de Ruyter of met Mireille van Ginkel voor nadere informatie

T (010) 451 55 10 F (010) 451 53 80 E delta@henjuitgevers.nl

DELTA. 08 10-03-2011

reportage

13

Atlas van de cel De cel is een klein universum met eiwitten die samen macromoleculaire machines vormen. Hoogleraar nanobiologie Peter Peters wil deze wereld ontsluiten. Hij is een van de oprichters van het Netherlands Centre for Electron Nanoscopy.

Tomas van Dijk Een slinger van flinterdunne schijfjes diepgevroren kankerweefsel rolt uit een snijmachine. “Met het diamantmesje in deze machine snijden we plakjes van veertig nanometer dik”, vertelt prof.dr. Peter Peters, hoogleraar nanobiologie bij Technische Natuurwetenschappen en projectleider bij de afdeling celbiologie van het Nederlands Kankerinstituut – Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis (NKIAVL).

“Die plakjes bekijken we met een transmissie elektronenmicroscoop (TEM). We onderzoeken cellen uit het hele lichaam - borst, eierstok, longen, noem maar op. En ze komen van over de hele wereld naar ons toe. Maar ik krijg ze ook van mijn partner. Zij is hoofd pathologie en werkt een paar verdiepingen hieronder.”

Plotseling wordt Peters’ rondleiding bij het NKI-AVL heftig verstoord. Een medewerker loopt door de afdeling terwijl hij hard op een pan slaat. De onderzoekers die kankercellen kweken of in plakjes hakken, leggen even hun werk neer. Iedereen wordt verzocht om naar de koffiehoek te komen voor een toast op een publicatie in het wetenschapstijdschrift Cell.

Stroomversnelling Het geluid komt Peters bekend voor.

Zijn negen man sterke wetenschapsteam heeft de afgelopen jaren al drie maal gepubliceerd in de gerenommeerde wetenschapsbladen Nature en Cell. De publicaties gaan over het driedimensionaal in beeld brengen van eiwitten in cellen en celorganellen.

“De werking van een eiwit hangt vooral af van zijn 3D-vorm, net zoals een tandwiel in een motor”, zegt Peters onder het genot van een glaasje champagne. “Door die vormen te onderzoeken hopen we het ontstaan van allerlei vormen van kanker en infectieziektes zoals tuberculose beter te kunnen begrijpen.”

Door sterk verbeterde beeldverwerkingstechnieken en betere elektronenmicroscopen is het onderzoek naar de visualisatie van eiwitten de afgelopen jaren in een stroomversnelling gekomen. Het aantal publicaties groeit exponentieel.

“Het idee dat de cel simpelweg een zakje protoplasma is met een celkern en organellen erin heeft plaatsgemaakt voor een heel nieuwe visie. We zien een cel nu als een klein universum waarin eiwitten samenwerken en

samen honderden macromoleculaire machines vormen, die elk een heel specialistische taak hebben.”

Om mee te kunnen blijven doen in deze booming wereld van de nanoscopie heeft Nederland volgens Peters een nieuw onderzoeksinstituut nodig met drie geavanceerde transmissie elektronenmicroscopen. Met dat doel richtte hij met collega’s het Netherlands Centre for Electron Nanoscopy (NeCEN) op, een samenwerkingsverband tussen tien universiteiten en onderzoeksinstituten waaronder behalve het NKI-AVL ook het Leids Universitair Medisch Centrum, het Erasmus MC en de universiteiten van Delft, Leiden en Utrecht.

NeCEN moet een onafhankelijk instituut worden dat open staat voor alle deelnemende partijen, maar ook voor biotechnologiebedrijven die microscopietijd willen inhuren.

In juni vorig jaar kreeg het instituut in oprichting te horen dat het een overheidssubsidie zou krijgen van 38 miljoen euro. Maar het politieke klimaat is veranderd. “Ik houd mijn hart vast”, zegt Peters. Even later komt hij daar op terug. “Ik heb er toch wel vertrouwen in dat het onderzoeksinstituut er gaat komen.” De publicatie in Cell is een flinke steun in de rug, denkt hij. “Zulke publicaties zijn miljoenen waard.”

Van het totaalbedrag heeft NeCEN de afgelopen zomer de eerste twaalf miljoen euro al ontvangen. De eerste twee microscopen zijn aangeschaft en worden binnenkort in elkaar gezet in een tijdelijk onderkomen bij het Gorlaeus Laboratory van de Universiteit Leiden.

Op dat terrein moet binnen enkele jaren ook het definitieve gebouw van NeCEN verrijzen.

Nano-atoombommen Bij transmissie elektronenmicroscopie beschieten onderzoekers preparaten met elektronen. Nadat deze deeltjes door het preparaat heen zijn gegaan, reconstrueren zij het beeld aan de hand van de verstrooiing en door na te gaan hoeveel elektronen zijn geabsorbeerd.

Het lastige aan de techniek is dat je de biologische monsters maar met heel weinig elektronen mag beschieten, anders verandert alles in een vormloze brij. “Die elektronen zijn net nanoatoombommen”, zegt Peters. “Je mag maximaal tachtig elektronen per vierkante ångström gebruiken (een ångström is 0,1 nanometer, red.).”

Bijkomend probleem is dat de elektro

Bij het bekijken van eiwitten is het nu schipperen tussen scherpte en contrast. Peters:”Eiwitten zijn zo klein, dat als we erop schieten, we niets zien.” (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

nen tot voor kort niet direct gedetecteerd konden worden. De ‘nanobommetjes’ komen, nadat ze door het monster zijn gegaan, terecht op een schermpje dat gevoelig is voor elektronen en dat telkens als het een elektron detecteert een lichtsignaaltje afgeeft. Een ccd chip (charge-coupled device) vertaalt die elektromagnetische straling uiteindelijk naar een digitaal plaatje.

“Door deze omzetting van elektronen naar licht verlies je veel detail”, zegt Peters.

Delftse onderzoekers van de sectie hoge resolutie elektronenmicroscopie, onder leiding van prof.dr.ir Henny Zandbergen (Technische Natuurwetenschappen), werken aan een verbe-

‘Die elektronen zijn net nano-atoombommen’ tering. Ze gebruiken daarvoor de elektronenmicroscoop Titan in het Van Leeuwenhoek laboratorium (laboratorium van de TU en TNO). Samen met microscopenfabrikant FEI hebben ze een sensor ontwikkeld waarbij de ccddetector direct gekoppeld is aan een lichtgevende laag. “Hierdoor gaat er vier keer minder informatie verloren”, zegt Peters. Beide groepen maken deel uit van NeCEN.

Vage kraaltjes

Interactie tussen de eiwitten actine en myosine.

(Illustratie: Max Planck Instituut voor Biochemie in Martensried, Duitsland)

De eerste van de drie microscopen wil Peters gebruiken om een techniek toe te passen die Single Particle Analysis (SPA) heet. Bij deze techniek fotograferen de onderzoekers een bepaald type eiwit duizenden malen met de TEM. Wat je dan ziet is een enorme hoeveelheid vage kraaltjes in twee dimensies. Meer niet. Maar de eiwitten liggen op willekeurige wijze verspreid over het preparaat en worden elk dus onder een net iets andere hoek afgebeeld. Een computer destilleert uit die enorme berg wazige beelden de drie dimensionale structuur.

Met deze techniek heeft Peters baanbrekend onderzoek verricht naar tuberculose. Dat onderzoek wil hij met NeCEN voortzetten.

In een PowerPoint-presentatie toont

hij beelden die hij heeft gemaakt met SPA van een eiwit uit het celmembraan van tubercles bacillus, de bacterie die TB veroorzaakt. 250 Duizend maal moest hij het eiwit fotograferen.

Hij gebruikte daarvoor de TEM van de Rijksuniversiteit Groningen.

Het eiwit heet EspB en is een tien nanometer groot radertje in een groot pompsysteem in het celmembraan.

Het heeft wat weg van twee plastic vergieten die met de open kanten tegen elkaar aan liggen. Langs de zijkanten heeft het eiwit dunne langwerpige openingen en aan de boven- en onderkant piepkleine gaatjes.

Enkele jaren geleden ontdekten Peters en zijn collega’s dat de overlevingskunsten van tubercles bacillus mogelijk samenhangen met EspB. Peters vermoedt dat de ziekteverwekker via de kleine gaatjes in EspB bepaalde stoffen uitscheidt waarmee hij het afweersysteem van zijn gastheer ondermijnt. Cellen gaan bacteriën te lijf door ze met een membraan te omsluiten, te isoleren en te vernietigen. Men dacht altijd dat tubercles bacillus zo is geëvolueerd dat het binnen deze inkapseling kan overleven.

Maar de onderzoekers publiceerden in 2007 in Cell dat de bacterie uit dit ‘gevangenisje’ weet te ontsnappen door bepaalde stoffen uit te scheiden die de inkapseling doet oplossen.

Peters’ vermoeden dat EspB bij de ontsnapping is betrokken, is gestoeld op een genetisch experiment. De onderzoeker bouwde de genen die voor het pompsysteem coderen in bij een verzwakte, bij runderen voorkomende tuberculosebacterie; mycobacterium bovis, die bij mensen als vaccin wordt gebruikt. Deze bacil is honderd jaar geleden geïsoleerd uit koeien en sindsdien in kweek gehouden.

Door de jaren heen is de bacterie primitiever geworden. Hij heeft allerlei genen die hij onder kweekomstandigheden niet nodig had uit zijn genoom gegooid, waaronder veertien genen die samen coderen voor de membraanpomp.

Hij heeft zijn vermogen om uit een fagocyt te ontsnappen verloren. Maar de genetisch gemodificeerde variant van Peters bleek wel uit te kunnen

breken, wat erop wijst dat het pompsysteem een cruciale rol speelt.

Misschien is het mogelijk om het tuberculosevaccin om te bouwen tot vaccin tegen allerlei andere ziekteverwekkers, waaronder de Hepatitis B- en C-virussen en het humaan papillomavirus dat lever- en baarmoederhalskanker veroorzaakt. Ook die micro-organismen produceren eiwitten waarmee ze het afweersysteem van hun gastheer ontduiken. Als je de genen die daarvoor coderen inbouwt in het genoom van bacillus calmetteguérin, gaat deze bacterie die eiwitten ook produceren en wellicht ook door middel van EspB naar buiten brengen, zo redeneert Peters.

Celstructuren behouden Maar voordat het zover is, is er meer inzicht nodig in het functioneren van de pomp. Daarvoor is het van belang om te zien op welke plekken in de cel deze zich bevindt.

Dat kan door middel van cryo-Electron Tomography. Ziehier de tweede belangrijke TEM-techniek waarmee het NeCEN de komende jaren aan de gang wil gaan.

Bij cryo-Electron Tomography wordt een stukje cel onder verschillende hoeken gefotografeerd door het preparaat telkens een klein stukje te draaien in de TEM. Aan de hand van die foto’s wordt een 3D beeld geconstrueerd.

Met cryo-Electron Tomography halen de wetenschappers een resolutie van een paar nanometers. Dat is een factor tien minder dan met Single Particle Analysis. Eiwitten zijn op de foto’s dan ook niet te zien. Met het blote oog althans niet. Met een computerprogramma is het wel mogelijk om sporen van eiwitten te herkennen. Deze structuurtjes worden vergeleken met de vorm die het eiwit volgens de Single Particle Analysis zou hebben. Peters: “Door middel van deze zogenaamde template matching (sjabloonherkenning, red.) creëren we soort atlas van de cel waarin alle onderdelen duidelijk 3D in beeld zijn gebracht.”

Dit artikel verscheen eerder in Delft Integraal 01-2011.

DELTA. 08 10-03-2011

mededelingen

14

Maken jullie kans op de UfD-E.ON Teamworkprijs?

Zijn jullie een team studenten en medewerkers van de TU Delft, dat in de afgelopen periode een bijzondere en uitmuntende prestatie heeft verricht? Meld je dan nu aan voor de UfD-E.ON Teamworkprijs en maak kans op de hoofdprijs van maar liefst â‚Ź 10.000,-.

Meer informatie en de voorwaarden kun je aanvragen via: ufonds@tudelft.nl. Meer weten over het grootste energiebedrijf van Europa? Kijk dan op www.eon-benelux.com.

2011013_EON_AD TEAMWORKPRIJS 264X383.indd 1

04-02-11 09:23

DELTA. 08 10-03-2011

mededelingen/OPINIE

Aankondigingen Algemeen Week van de Amateurskunst VAK Centrum voor de Kunsten, werkt samen met onder andere Theaternetwerk aan een aantrekkelijk programma voor de Week van de Amateurskunst in mei. Er is nog genoeg plaats voor deelnemers die het leuk vinden om iets van hun kunsten te laten zien. Vertegenwoordigers uit alle kunstdisciplines zijn welkom. Er is eigenlijk maar één voorwaarde, men moet een amateurkunstenaar zijn. Aanmelden kan tot 1 maart bij Nathalie van der Hak, e-mail: nvdhak@delft. nl, tel: 06-24269681. Of kom op zaterdag 19 februari tussen 15.00-16.30 uur naar de informatiebijeenkomst in De VAK, Westvest 9, Delft.

Studenten Online huurprijs check Is jouw huurprijs redelijk?

Check www.huurcommissie. nl voor meer informatie en om helderheid te krijgen over huren en geschillen tussen huurder en verhuurder.

Bachvereniging De Nederlandse Bachvereniging zoek student-ambassadeurs om te helpen de promotie en met het enthousiasmeren van medestudenten door ze mee te nemen naar concerten in

de stad waar ze studeren. Je maakt door deelname onder andere kans op concertkaartjes, cd opnames, deelname aan een young professional event en een concertarrangement met overnachting. Zie www. bachvereniging.nl/studenten.

Student and Career Support Student and Career Support is een onderdeel van de dienst Onderwijs en Studentenzaken.

Het omvat de diensten van de studentendecanen, de studentenpsychologen, en het Career Centre met studiekeuzeadviseurs en loopbaanadviseurs en het informatiecentrum. Het informatiecentrum in de hal op de begane grond is geopend op werkdagen van 9.00–17.00 uur.

Er is documentatie beschikbaar over onder andere WO- en HBOopleidingen, arbeidsmarkt, studie- en beroepskeuze, buitenlandse studies, enz. Bij de balie of telefonisch kun je afspraken maken met een van de medewerkers.

Voor de studentenpsychologen geldt dat het eerste contact loopt via het Open Spreekuur elke werkdag van 11.30-12.30 uur. De studentendecanen, de loopbaanadviseurs en de studiekeuzeadviseur houden een inloopspreekuur op dinsdag en donderdag van 11.30-12.30 uur.

Bezoekadres: Jaffalaan 9a (ingang Mekelweg); tel.

015-2788004. E-mail: studentandcareersupport@tudelft.nl Website: www.studentandcareersupport.tudelft.nl; http:// careercentre.tudelft.nl.

International Office Het International Office, Jaffalaan 9a, is op werkdagen geopend van 9.00-17.00 uur.

Je kunt ook vragen stellen via internationaloffice@tudelft.nl of telefonisch (015-2788012) een afspraak maken.

Studium Generale Het bureau Studium Generale, Jaffalaan 5, is van maandag t/m donderdag geopend van 9.00–17.00 uur. Je kunt ook vragen stellen via studiumgenerale@tudelft.nl of telefonisch een afspraak maken via 015-2783258.

Delta Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek 'Agenda' in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: delta@tudelft. nl. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn.

De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten. Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.

15

Maatje voor autisten Overzicht houden, plannen, organiseren, concentreren, hoofd- en bijzaken scheiden, taken gericht uitvoeren, anderen inschakelen. Het zijn stuk voor stuk niet de sterkste punten van iemand met autisme.

Het boek ‘Studeren met Autisme’ biedt steun.

Erik Huisman De cover van ‘Studeren met autisme’ vertelt al een groot deel van het verhaal. Een jongen, gezeten op een stapel boeken, is druk bezig.

Schrijven, tikken op de computer, lezen, een blad van de dagkalender afscheuren, een boek uit het rek pakken, een memo op het prikbord hangen, op zijn horloge kijken en zijn mastermuts omhoog gooien.

Ga er maar aan staan als autist, of liever, als student met een vorm van autisme. Overzicht houden, plannen, organiseren, concentreren, hoofden bijzaken scheiden, taken gericht uitvoeren, anderen inschakelen. Het zijn stuk voor stuk niet de sterkste punten van iemand met autisme.

Maar, ‘Studeren met autisme’ biedt hoop. Autisme heb je en houd je, maar het is mogelijk er mee om te gaan en dit boekje kan daarbij een steun in de rug zijn. Eigenlijk is het een boekje voor (bijna) eindexami-

Date: Thursday 24 March 2011 Time: 13.00 – 17.00 Location: Eindhoven University of Technology More information and registration: www.3tu.nl/sai

staat; de inhoudsopgave heeft die taak.

Heb je autisme, ga je studeren en lees je vooraf dit boekje, dan stuit je in de praktijk absoluut op veel minder verrassingen. Dat is mooi, want iemand met autisme krijgt vaak elke dag al voldoende onverwachte zaken te verwerken. En eenmaal in de collegebanken heb je aan ‘Studeren met autisme’ een mooie vraagbaak.

Katja Stil, Renske Castricum, ‘Studeren met autisme’, ISBN 978908850, 224 pagina’s, € 14,90, Uitgeverij SWP

STAN ACKERMANS INSTITUTE

3TU. School for Technological Design

SAI Information day

nandi, bedoeld om de overstap naar universiteit, hbo en mbo te vergemakkelijken, maar het is grotendeels zeer geschikt om in het begin van de studie de zaak bij te sturen of op de rails te krijgen.

In het boekje gaat het onder meer over begeleiding. Belangrijk is het maken van afspraken over begeleiding en het regelen van een contactpersoon en/of een maatje. Ook moet duidelijk zijn welke begeleidingsmogelijkheden er zijn op de universiteit.

In het boekje is verder aandacht voor de Wajong en studiefinanciering en het aanvragen van een persoonsgebonden budget. Daarnaast gaat het over het begin van een studiejaar, stages, rechten van mensen met een handicap en zelfstandig wonen.

Uiteraard is veel ruimte uitgetrokken voor studievaardigheden. Dan gaat het om aspecten als colleges volgen, concentratie, theorie lezen en leren en dus ordenen, samenvatten en hoofd- en bijzaken scheiden.

Aan de orde komen toetsen, tentamens, opdrachten, verslagen werkstukken, presenteren, samenwerken en plannen – de laatste twee dingen zijn soms moeilijk voor mensen met autisme.

Naast tekst en uitleg is informatie verpakt in schema’s en zijn er verhelderende kaders met opsommingen en stappenplannen. Er is voorzien in pagina’s vol tips en adressen en er is ruimte voor aantekeningen. Aardig is dat er hier en daar ervaringsverhalen staan van mensen met autisme.

Het enige minpunt is misschien dat er achterin geen trefwoordenlijst

Two-year post-master traineeships to boost your career: • • • • • • • • • • • • • • • •

Architectural Design Management Systems Automotive Systems Design NEW! BioProduct Design BioProcess Engineering Civiele Techniek NEW! Comprehensive Design in Civil Engineering NEW! Design and Technology of Instrumentation Energy and Process Technology NEW! Information and Communication Technology Logistics Management Systems Mathematics for Industry Process and Equipment Design Process and Product Design Robotica NEW! Software Technology User System Interaction

DELTA. 08 10-03-2011

lifestyle

16

sex and the student city

Ladies’ night

de Huisjongste Cris van Hoogdalen is vijfdejaars student Industrieel Ontwerpen en woont nog steeds in het HJ-hok op Koornmarkt 81c, een gemengd CSR-huis met tien personen. Toen hij hier kwam wonen, bleek dat Ikea-ontwerpers geen rekening houden met kamers van 1,70 bij 3,20 meter. Het lukte niet om passende meubelen te vinden, dus Van Hoogdalen heeft alles zelf gemaakt. Inmiddels is hij geen HJ meer, maar intern doorverhuizen was niet zo aantrekkelijk omdat hij dan niet meer aan de gracht zou zitten. En de meubelen kunnen niet in één stuk naar buiten. Bovendien zat hij vorig jaar in het Oras-bestuur, en had hij het daar zo druk mee dat hij zijn kamer echt alleen gebruikte om in te slapen. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

I’m in a room full of girls. An allfemale company feels good; the girls are bubbly and chatty, in skinny jeans and flowy Friday-night tops, with large glittery earrings, shimmery highlights and sweet perfume. For a Delft girl used to an all-male company this is a bit of a treat: instead of crude jokes and tech-talk there’s chatter about makeup and guys; instead of beer cans, half-empty wine glasses stud the coffee tables. I’m in a student house in Den Haag, at a special ‘Tupperware party’ - except there is no Tupperware involved.

Instead of plastic containers, we’ll be introduced to a series of adult toys tonight—it’s a Ladies’ Night homeparty!

I’m half-expecting a leather-clad mistress host. Instead a typical student-girl, in a turtleneck sweater, jeans, and casual flats shows up with a suitcase full of the goodies.

Following a brief introduction, she begins describing and passing around each of the items in her supply. First come the lotions, massage oils, body paints… The girls nervously giggle as they smear, sniff, taste the various

products before passing them on.

As the evening progresses and more wine is consumed, the heavy guns are brought out. By the end of the night, the ladies are poking vibrators at one another’s faces and making provocative photos with phallic objects.

Some girls are using vibrators as neck massagers and commenting on the effectiveness of a particular setting.

Some are squeeling, running around with whips and blindfolds. I’m tipsy from three glasses of wine, but still sober enough to pray that these pictures won’t end up on Facebook, so I ask my girls to make sure. “Of course not!” they reassure me, but I snap a few myself as a pact-setter, just in case.

While all this madness goes down, some of the guys of the student house start to surface, looking annoyed. Wait a second, there’s a room full of tipsy girls in Fridaynight gear in your common room, and you’re rolling your eyes instead of dropping your jaw to the floor? Oh that’s right Toto, we’re not in Delft any more…

tekentafeltalenten

Lief voor je billen Een ligstoel voor op festivals doet het ook héél goed als slee op een grasheuvel. Dus is de Festival Seat van IO-student Thijs Buizer niet alleen superlicht en comfortabel, maar ook nog eens hufterproof.

Een beetje ontwerper is zijn gebruiker een stap voor. En dat is Thijs Buizer (22), fervent festivalbezoeker, dan ook. Want als je een ligstoel ontwerpt zonder pootjes en die en masse neerzet op een festival, kun je er natuurlijk donder op zeggen dat mensen het ding na een paar biertjes als slee zien. Geen probleem, vindt de student, die de stoel ontwierp voor zijn bachelor-eindproject.

“Ik heb gewoon een veiligheidsfactor ingebouwd, waardoor hij een twee keer zo hoge belasting aankan.”

En waar is de Festival Seat dan precies voor bedoeld? Buizer kan zich verschillende toepassingen voorstellen, maar droomt vooral van een grootschalige inzet in chillzones op festivals. “Het lijkt me fantastisch om een heel veld vol te zien staan met mijn stoelen.

Festivalstoel of slee? Wat Thijs Buizer betreft is zijn Festival Seat beide. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

Maar een beetje achteraf op een veldje kan natuurlijk ook, om heerlijk onderuit naar een concert te luisteren.”

Zijn ontwerp blinkt uit in eenvoud; de Festival Seat is eigenlijk niets meer dan een gegolfde aluminium plaat. Maar niet zomaar een plaat, want het materiaal dat Buizer gebruikte is een soort golfkarton van aluminium. Het is eigendom van het bedrijf

RS Developments, waarvoor hij zijn eindopdracht deed. Stijf spul, dus het was even een gok of de ergonomische vorm die Buizer zo leuk bedacht had, haalbaar was. “Ik heb eerst een concept gebouwd van karton. Dat lukte. Toen ik van RS Developments een stuk materiaal kreeg om mee aan de slag te gaan, heb ik meteen een prototype gebouwd.”

Ir. Kees Nauta, één van de drijvende krach-

ten achter de bachelor-eindprojecten bij IO, haalt het met een trotse glimlach tevoorschijn op zijn kamer. Niet elke student maakt zoveel werk van zijn eindproject, maar niet iedereen krijgt dan ook een 9 – zoals Buizer.

“Je moet met veel aspecten rekening houden als je zoiets ontwerpt”, zegt de student.

“Met ergonomie, maar ook met marketing.

Hoe verhuur je zo’n stoel bijvoorbeeld? Daar heb ik een businessmodel voor geschreven.

Zelf voel ik er ook veel voor om sponsors er reclame op te laten plaatsen. Dat is meteen de financiering van zo’n stoel. Of je leent hem uit door middel van een statiegeldmuntje.”

Je kunt natuurlijk niet alles volledig onderzoeken voor je eindproject, dus ging de student vooral diep in op de ergonomie. “Ik heb verschillende zithoeken onderzocht, en toen ik het model eenmaal had gebouwd, heb ik het door verschillende mensen laten testen.

Die vonden de Festival Seat verrassend comfortabel. Dat verwacht je niet van zo’n dun, hard ding.” Behalve mooi en veelzijdig, is hij dus ook nog eens lief voor je billen. En dat alleen al is tijdens drie dagen Pinkpop natuurlijk méér dan meegenomen. (JH)

kriep