TUDELTA.25
DELTA. 25 15-09-2011 weekblad van de technische universiteit Delft
Deze week week Deze in Delta Delta in
Wind turbines on wheels
Joris Thijssen: idealist of realist?
SCIENCE: 04
NIEUWS: 03
01
LOOPBAAN: 10 INTERNATIONAL: 07
Elke student een smartphone
REPORTAGE: 13
Money matters for international students
Talent op de TU
‘ Vertrouwen is cruciaal’ De bekende Tilburgse hoogleraar sociale psychologie Diederik Stapel vervalste data en pleegde daarmee ernstige fraude. Kan dat ook aan de TU Delft gebeuren? SASKIA BONGER Hoogleraar filosofie Jeroen van den Hoven, voorzitter van de ingestelde commissie wetenschappelijke integriteit, kan die vraag alleen met ‘ja’ beantwoorden. Het antwoord op de vraag hoe vaak dat dan voorkomt, is geruststellender. De integriteitscommissie heeft in zes jaar tijd slechts één bewezen geval van fraude aan de hand gehad. En toen, ongeveer twee jaar geleden, ging het niet om verzonnen data, maar om plagiaat. Van den Hoven kreeg nauwelijks meer meldingen binnen. Drie in totaal. “Ik denk wel dat er meer gevallen zijn dan die aan het licht komen, maar het is ook weer niet zo dat dit het topje van de ijsberg was.” Een veelgenoemde verklaring voor het frauduleuze gedrag van Stapel is de publicatiedruk die steeds sterker wordt in de wetenschap. Van den Hoven ziet dat ook. “De wetenschap is heel erg prestatiegericht geworden. Een promovendus ervaart dat meteen bij binnenkomst. Er moet gepubliceerd worden, iedereen is zeer ambitieus. Tegelijkertijd is de hoogleraar druk, druk, druk. Maar juist daarom moeten we elkaar nauwlettend in de gaten houden. En ik weet, de TU
neemt dit onderwerp heel serieus.” De hoogleraar schreef in opdracht van het college van bestuur een Code of Ethics. Toevallig heeft hij net deze week overleg over hoe voorkomen kan worden dat deze code een dode letter wordt. “Het moet een levend iets worden.” Het geval-Stapel zal zeker ter sprake komen, zegt Van den Hoven. “Het drukt ons nog eens met de neus op de feiten, maar we zijn hier al veel langer mee bezig.” Van den Hoven betreurt de fraude gepleegd door Stapel. “Het bezorgt de wetenschap een slechte naam. Er gaat heel veel geld naar de wetenschap. Het publiek is geneigd te zeggen: ‘die wetenschappers doen maar wat’.” Vertrouwen is cruciaal voor de wetenschap, weet de hoogleraar, en niet alleen naar buiten toe. “In natuurwetenschappelijk onderzoek, bijvoorbeeld, werken soms tientallen mensen aan een publicatie. Zij kunnen niet ieder detail van het werk van de ander natrekken.” Daarom, vertelt Van den Hoven, is de cultuur aan een universiteit zo belangrijk. “Iedereen moet weten dat je deel wordt van een moral community als je hier komt werken of studeren. Ik zeg altijd tegen mijn studenten: je moet het werk en de ideeën van de ander altijd acknowledgen.” Verder is het volgens de hoogleraar belangrijk dat de universiteit integere leiders heeft. “Een rolmodel is heel belangrijk. Neem rector Luyben. Hij is hier erg actief in.” Pagina 04: Opinion please
Laakbaar gedrag Dagblad Trouw publiceerde naar aanleiding van de affaire-Stapel een rits manieren waarop in de wetenschap ook gefraudeerd kan worden. Zo komt het voor dat ‘onafhankelijke’ wetenschappers hun naam zetten boven een artikel dat door een externe expert, bijvoorbeeld uit de farmaceutische industrie, voorgekauwd is. Ook mogelijk: ongericht zoeken in databestanden totdat er toevallig iets interessants naar voren komt en dit dan presenteren als doelbewust uitgevoerd onderzoek. Gegevens uit databestanden worden ook wel eens zo lang bewerkt en aangepast totdat er eindelijk ‘iets significants’ uitrolt. Verder wordt onderzoek nogal eens opgeknipt in hapklare publicatiebrokjes, zodat er meer publicaties van kunnen komen. En waar sommige hoogleraren van houden, is genoemd worden in de auteurslijsten van artikelen waaraan ze eigenlijk niet hebben bijgedragen.
Zo’n 330 kinderen van twee Delftse basisscholen skeelerden woensdagochtend tienduizend euro bij elkaar voor KiKa (kinderen kankervrij). De sponsoractie was georganiseerd door Delftse Studenten Schaats Vereniging ELS, die vorig jaar bij gebrek aan een hoofdsponsor KiKa op de shirtjes had gezet. Uit dit warme contact kwam de sponsorwedstrijd voort. Maar ELS zoekt nog steeds een hoofdsponsor, laat ELS-commissaris Rutger Tollenaar weten. (Foto's: Sam Rentmeester/FMAX)
Meer eerstejaars gestopt in 2010 Een op de tien studenten die vorig jaar bij de TU aan een bacheloropleiding begonnen, is al voor februari gestopt. Dat blijkt uit een overzicht van pre-adviezen voor het bindend studieadvies (bsa). Hoewel pas in oktober duidelijk is hoeveel studenten daadwerkelijk een negatief studieadvies krijgen, blijkt al wel dat het aantal ‘stakers’ hoger ligt dan in collegejaar 2009-2010, het jaar waarin de TU het bsa invoerde. Toen stopte uiteindelijk zes procent voortijdig. Opvallend is het hoge aantal stakers bij Bouwkunde en 3mE (beide dertien procent) en Technische Natuurwetenschappen (elf procent). Voor deze faculteiten is dit ruim een verdubbeling ten opzichte van 2009. De toename is ‘op zich goed nieuws’,
zegt Dagmar Stadler, hoofd onderwijs en studentenzaken bij de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica. “Het idee achter het bsa was om studenten eerder op de goede plek te krijgen. Hoe akelig het ook is. Als mensen er pas in het vierde jaar achter komen dat hun studie het toch niet is, is dat niet leuk.” Volgens Stadler hebben studieadviseurs er in december bij twijfelende studenten op gehamerd dat als zij voor 1 februari stoppen zij geen negatief bsa krijgen. “Je prestatiebeurs wordt dan omgezet in een gift”, zegt
De toename is ‘op zich goed nieuws’ Stadler. “In dat geval hoef je je studiefinanciering en OV-kaart niet terug te betalen, maar dan moet je in dat jaar geen andere studie beginnen.” Uit cijfers vóór de hertentamens blijkt dat de trend in bsa-adviezen ongeveer hetzelfde is als vorig jaar. Veertig procent krijgt een positief advies (tegen-
over 38 procent in 2010), precies een kwart krijgt een negatief advies en over nog eens een kwart bestaan twijfels (28 respectievelijk 26 procent in 2010). Na de hertentamens - zo is de verwachting – zal het aantal positieve adviezen nog sterk stijgen. Van de eerstejaars uit 2009 kreeg uiteindelijk tweederde een positief advies. Dat geldt ook voor Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Technische Materiaalwetenschappen (3mE): daar valt op dat in december 2010 al zestig procent van de eerstejaars een negatief pre-advies kreeg. Het aantal stakers bedroeg daarna al dertien procent (72). Bij 3mE lijkt evenwel te gelden dat studenten even moeten doorbijten: in 2009 kreeg ook 54 procent van de 3mE-studenten in december een negatief pre-advies, maar uiteindelijk eindigde 60 procent toch met een positief eindadvies. (CvU)