TUDELTA.35
DELTA. 35 08-12-2011 weekblad van de technische universiteit Delft
Deze week week Deze in Delta Delta in
Wolterbeek wins Delft Innovation Award
Karin Laglas: ‘Chaos is rijkdom’
SCIENCE: 04
NIEUWS: 03
01
INTERVIEW: 10 INTERNATIONAL: 07
Toproeicoach komt naar Delft
REPORTAGE: 12
Inside Ruru’s crafty laboratory
Valorisatie in spagaat
‘TU pot geld op’ De TU Delft verwacht 2012 af te sluiten met een positief resultaat van 21,3 miljoen euro, deels veroorzaakt door de langstudeerboete. De gebouwen op de campus kunnen roet in het eten gooien. SASKIA BONGER Het gebouwenbestand van de TU is oud en niet al te best onderhouden. Collegelid Paul Rullmann hield de studentenraad (sr) maandag nog maar eens voor dat de overheid die gebouwen in 1995 aan de TU heeft geschonken, zonder bijgaand budget voor onderhoud. Het achterstallig onderhoud op de universiteit bedraagt inmiddels 150 miljoen euro. Rullmann erkende ten overstaan van de studenten dat dat een risico is. Toch besluit het cvb dit jaar om alleen het hoognodige te doen. Ook vorig jaar was dat zo. Voor 2011 begrootte het cvb een positief resultaat van zestien
‘De langstudeerboete levert de TU 4,8 miljoen euro op in 2012’ miljoen euro. Daar is nu nog acht miljoen euro van over, aldus Rullmann. De rest ging op aan onderhoud dat toch niet langer kon wachten en een aantal andere onvoorziene uitgaven. Het verwachte positieve resultaat van 21,3 miljoen euro uit de begroting 2012 komt vooral door het begrotingsresultaat van 43,4 miljoen positief van corporate budgets. Die post omvat alle gelden die centraal op de universiteit binnenkomen. Het cvb sluist van de rijksbijdrage steeds minder door naar de faculteiten en de universiteitsdienst - zij moeten immers de broekriem aanhalen. Zo spaart de TU geld voor vernieuwing. Rullmann: “We potten het dus op en besteden het later.” Het resultaat van corporate budgets wordt ook positief beïnvloed door een stijging van de inkomsten uit collegegelden. De verwachting is dat 2011 sluit met 34,8 miljoen euro aan geïnde
collegegelden. In 2012 is dat 42,8 miljoen euro. In dat bedrag is de langstudeerboete opgenomen. De TU houdt er rekening mee dat die in 2012 een positieve impact van 4,8 euro heeft op de begroting. Dat is een eenmalig effect. In 2013 gaat de korting op de rijksbijdrage ten gevolge van de langstudeerdersmaatregelen namelijk in. In de meerjarenraming ziet de universiteit de rijksbijdrage en de collegegelden teruglopen van 391,9 miljoen euro in 2012 tot 374,7 miljoen euro in 2015, zo is de verwachting. Omdat de faculteiten een paar jaar de tijd krijgen om aan de geslonken inkomsten te wennen, hoefden zij net als vorig jaar voor 2012 geen nulbegroting in te dienen. Op de faculteit Techniek, Bestuur en Management (TBM) na voldoen ze wel allemaal aan de aan hen opgelegde begrotingsrichtlijn. TBM gaat 0,8 miljoen euro verder in de min dan de bedoeling was en komt op een negatief resultaat van een miljoen euro. Het cvb kan daarmee leven, omdat TBM probeert ontslagen te vermijden via natuurlijk verloop. Daardoor hoeft de faculteit geen of minder gebruik te maken van dure afvloeiingsregelingen. Nu is TBM duurder uit; de verwachting is dat de faculteit in de toekomst juist minder kosten heeft door ontslagen. Bouwkunde staat het verst in de min met 2,7 miljoen euro negatief, maar dat is wel volgens de richtlijn. Ook de universiteitsdienst hield zich aan de richtlijn en komt op een negatief resultaat van 2,1 miljoen euro. Vastgoed komt op een negatief resultaat uit van 8,1 miljoen euro. Daarin zijn het vertrouwelijke meerjaren vastgoed investeringplan (MVIP) en een impuls voor de kwaliteit van gebouwen ter waarde van tien miljoen euro opgenomen.
Onder grote belangstelling van TU-medewerkers en hun kinderen kwam Sinterklaas afgelopen zaterdag in een vrachtfiets op bezoek in de Aula. Niet iedereen geloofde dat dit de echte Goedheiligman was. “Dit is hem niet. Sinterklaas heeft in het echt geen bril en zijn stem is ook anders!” Toch deed oud-rector Fokkema goed zijn best om het publiek te vermaken. Net als Monique (zus van Jan) Smit, die de zaal in het voorprogramma mocht opwarmen en die na afloop handtekeningen uitdeelde aan enthousiaste fans. Groot succes waren de activiteiten in de lobby, zoals glittertattoos zetten en op de foto met zwarte pieten. Ruim achthonderd mensen bezochten het jaarlijkse Sintfeest van personeelsvereniging Prometheus. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)
‘Graag een Cees de Bont 2.0’ Wat de faculteit Industrieel Ontwerpen (IO) nodig heeft als opvolger van decaan Cees de Bont is een Cees de Bont 2.0. Dat zegt onderdeelcommissielid Jouke Verlinden. Cees de Bont verlaat de TU Delft per 1 februari om decaan te worden van de School of Design aan de Hong Kong Polytechnic University. Dat zou je volgens Verlinden kunnen zien als collateral damage. De Bont heeft namelijk gewerkt aan het vergroten van het internationaal netwerk van zusterfaculteiten zoals die in Chicago en Hong Kong. Verlinden vindt het ‘uiteraard jammer’ dat De Bont vertrekt. “Hij was een goede gesprekspartner voor de onderdeelcommissie.” Ook roemt Verlinden De Bonts goede beheersing van de financiën. “Wij zijn zo ongeveer
de enige faculteit die qua begroting quitte speelt.” Daarom zou zijn opvolger een ‘Cees de Bont 2.0’ moeten zijn. “Die opvolger moet het huishoudboekje goed op orde hebben en de research portfolio iets meer kunnen implementeren”, zegt Verlinden. “Dat gebied ligt nog een beetje braak.” Op zich was De Bont daar volgens Verlinden wel mee bezig. “Maar binnen vijf jaar moet wel zijn bepaald welke richting het op moet met IO. Anders
‘Wij zijn zo ongeveer de enige faculteit die qua begroting quitte speelt’ doen we te veel van alles. Je ziet een ontwikkeling naar een andere rol van industrieel ontwerpen: de betrokkenheid van consumenten wordt groter en het type producten verandert naar meer software.” Volgens Kasper van der Knaap van stu-
dievereniging i.d heeft De Bont studenten onder meer betrokken bij het inrichten van het pand als een soort vitrine van afstudeerontwerpen en ander studentenwerk. De voorzitter van de facultaire studentenraad, Carlo den Dekker, hoopt ‘net zo’n aardige, vriendelijke en behulpzame decaan’ als De Bont terug te krijgen. “Een creatieve geest, net als Cees de Bont. Een decaan moet heel creatief zijn, veel input vragen van studenten en behulpzaam zijn.” De Bont promoveerde in 1992 aan de TU Delft en begon in april 2005 als decaan bij IO. Hij wil nog het werk rond zijn promovendi afronden en blijft een rol houden in het FES-programma voor de creatieve industrie. Daan van Eijk, nu plaatsvervangend decaan, zal vanaf 1 februari optreden als interim decaan totdat het college van bestuur een nieuwe decaan benoemt. (CvU) www.delta.tudelft/24229
DELTA. 35 08-12-2011 www.delta.tudelft.nl @tudelta delta@tudelft.nl www.facebook.com/ tudelta
delta online Studentenkoor Het Nederlands Studenten Kamerkoor heeft dringend 28 duizend euro nodig. Een grote sponsor trok zich terug, waardoor de in het voorjaar geplande concerten mogelijk niet doorgaan. Over twee weken start de nieuwe repetitieperiode, maar of de concerten kunnen doorgaan is nog de vraag. Vorige week hoorde het bestuur dat een subsidieaanvraag bij een groot cultuurfonds is afgewezen. www.delta.tudelft.nl/24237
nieuws/column Nieuw
Proeftuinen
De ondernemingsraad heeft op 1 december tien nieuwe leden en elf leden uit de vorige periode geïnstalleerd. Zij treden aan voor de komende drie jaar en hebben tijdens hun eerste vergadering op 1 december een nieuw dagelijks bestuur gekozen. Dineke Heersma is weer voorzitter, Danko Roozemond wordt vicevoorzitter en Margreet Koopman is secretaris. De leden krijgen in januari een training voor hun werk binnen de medezeggenschap.
De campus van de TU Delft wordt een proeflocatie voor een slim warmtenet, heeft innovatieminister Maxime Verhagen laten weten. De TU moet haar warmtenet de komende jaren renoveren. Het hoge-temperatuur-warmtenet wordt daarbij omgezet naar een net dat gebouwen met water van een lagere temperatuur verwarmt. Dat scheelt energie, mede omdat duurzame warmte als aardwarmte dan ook gebruikt kan worden. Verhagen heeft deze week naast de Delftse campus nog acht plekken in Nederland aangewezen waar nieuwe energienetten getest gaan worden. Zo
Een meevaller voor studenten die lenen bij DUO: het rentepercentage over hun studielening daalt na de jaarwisseling van 1,5 naar 1,39. Dat is de laagste rentestand sinds 1992. Wie wil weten hoeveel geld hij in de toekomst zal moeten aflossen, kan dat onder meer berekenen met de ‘studieleenwijzer’ van het Nibud of op watkostmijnstudieschuld.nl. www.delta.tudelft.nl/24236
In uw intreerede ging u nog eens in op de plannen voor een green campus. Een parkeergarage voor elektrische auto’s wordt in de toekomst een elektriciteitscentrale. Maar wanneer gaan we en masse aan de elektrische auto? Rijdt u er zelf al één? “Ik heb eerst een Prius gehad en later een Lexus. In 2009 ging mijn bedrijf Econcern failliet. Sindsdien heb ik geen geld voor dure auto’s. Het probleem van elektrische auto’s met alleen batterijen is de kleine actieradius van 100 tot 150 kilometer. Ook duurt het opladen erg lang. Deze problemen kunnen worden verholpen als we een brandstofcel in de auto plaatsen. China heeft enkele jaren geleden besloten elektrisch te gaan rijden. Er werken daar meer ingenieurs dan ooit in Delft zijn afgestudeerd aan de brandstofcel. Die zet met een efficiency van vijftig procent brandstof om in elektriciteit. Dan is de actieradius 1000 tot 2000 kilometer. Elektrisch rijden komt er gewoon aan, ook
Contactuur Staatssecretaris Zijlstra wil het begrip ‘contactuur’ voorlopig niet te nauw opvatten. Opleidingen mogen van de norm van twaalf contacturen afwijken, als ze laten zien dat hun onderwijs intensief genoeg is. De bewindsman liet weten dat hij een ‘hoofdlijnenakkoord’ heeft bereikt met de VSNU en de HBO-raad. Hij hoopt dat eind deze week te presenteren. www.delta.tudelft.nl/24233
Censuur Staatssecretaris Zijlstra is niet van plan om de onafhankelijkheid van hogeschool- en universiteitsbladen wettelijk vast te leggen. In reactie op een Kamervraag van Jasper van Dijk (SP) naar aanleiding van een voorval bij de nieuwssite van de Radboud Universiteit zei hij dat er volgens hem geen sprake was van censuur. “Ze moeten de bladen niet verbieden, maar ze mogen best richtlijnen neerleggen, als een blad gebruik maakt van de faciliteiten van een instelling.” www.delta.tudelft.nl/24232
Iedereen die actief is of wil worden in de Delftse popmuziek kan op vrijdag 9 december tussen 17.00 uur en 19.00 uur naar het eerste Delftse Popcafé bij Velvet Music Delft aan de Voldersgracht 3. Het popcafé wordt een plek om tweemaal per jaar te netwerken en samenwerkingsverbanden te smeden. Bertus Blaauw van Mojo vertelt over de kunst van het boeken en columnist Henk Koolen laat zijn licht over de Delftse pop schijnen. Verder is er natuurlijk live muziek. Aanmelden via www.popmuziekindelft.nl
Prof.dr. Ad van Wijk loopt over van de plannen voor een duurzame toekomst. Deze week hield de deeltijdhoogleraar future energy systems zijn intreerede.
Lenen
Als het aan de Europese Commissie ligt, gaat het EU-budget voor onderzoek en innovatie flink omhoog: van vijftig naar tachtig miljard euro. De Europese Commissie wil onder meer het budget voor de Europese onderzoeksraad ERC flink opschroeven. Naar verwachting wordt de knoop pas eind 2013 doorgehakt. www.delta.tudelft.nl/24235
Popcafé gaan op Texel driehonderd huishoudens een energiesysteem testen dat vraag en aanbod op elkaar afstemt. En op de Zwolse nieuwbouwlocatie Muziekwijk krijgen 266 woningen een slim net met zonnepanelen en laadpunten voor elektrische auto’s. De overheid wil er met de proeftuinen achter komen hoe mensen en bedrijven reageren op nieuwe mogelijkheden en of er regels moeten worden aangepast. AgentschapNL is momenteel aan het bekijken welk project hoeveel subsidie krijgt.
‘Ik ben hoopvol over duurzame ontwikkelingen’
SASKIA BONGER
Miljarden
02
is dat in de regelgeving is verankerd dat we in onze gebouwen een AC-net moeten aanleggen, dat is ooit zo afgesproken. Kies je nu voor DC, dan krijg je geen hypotheek en geen verzekering. Regelgeving moet dus aangepast worden. Ambtenaren moeten dit inzien en ook de politiek, banken en verzekeraars moeten mee.”
Ad van Wijk: “Parkeren kost straks geen geld meer, maar je krijgt er geld voor.” (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)
in Nederland. We zijn al begonnen met elektrische fietsen en scooters.” Hoe kan een elektrische auto energie opwekken en hoe wordt een parkeergarage een energiecentrale? “Die brandstofcel heeft een efficiency van vijftig procent. Onze elektriciteitsproductiepark komt maar tot gemiddeld veertig procent. In parkeergarages staan auto’s toch stil. Stop er een aparte brandstofslang in, met biogas of waterstof, en laat de auto elektriciteit opwekken. Dan kost parkeren geen geld meer, maar krijg je er geld voor van de energiebedrijven. Die hoeven immers niet meer zelf te
investeren in productievermogen.” Over ongeveer tien jaar bereikt u de pensioengerechtigde leeftijd. Hoe ziet ons energienet er tegen die tijd uit als het aan u ligt? “Ik hoop dat we dan een eind op weg zijn met het overstappen naar een gelijkstroom-of DC-elektriciteitsnet. Dat scheelt energie, omdat apparatuur ook op DC werkt. Nu moet alle elektriciteit in apparaten zelf omgezet worden van AC naar DC. Daarbij gaat energie verloren. Het overstappen naar DC zal geleidelijk verlopen. Laten we beginnen in nieuwbouwgebieden en bij renovatieprojecten. Probleem
Kiest u bewust voor hoop in plaats van doemscenario’s? Eén doemscenario is bijvoorbeeld dat de wetenschap wel allerlei mooie technologieën ontwikkelt, maar de politiek en de energiebedrijven de put pas dempen als het kalf verdronken is. “Ik ben hoopvol omdat ik zie dat duurzame ontwikkelingen er gewoon aan komen. Ze komen alleen niet uit Nederland. Wij zullen achteraan lopen ben ik bang, maar dat is op wereldschaal geen probleem. Er gebeurt in Nederland wel wat. Voornamelijk bedrijven en consumenten zijn er sterk mee bezig. Maar vergelijk Nederland met Duitsland. Hier hebben we in totaal honderd megawatt aan zonnecellen geplaatst. In Duitsland bouwen ze dat er in een week bij. China is vele malen verder met het produceren van goedkope windturbines, zonnecellen, batterijen, etcetera. Brazilië is een ethanoleconomie aan het opbouwen en India heeft al tientallen jaren een minister duurzame economie.”
touw
Verkouden De ene keer gaat het schrijven van columns me beter af dan de andere keer. En deze keer gaat het dus uiterst moeizaam. En het ligt aan mij. Of beter: het probleem zit in mij. Letterlijk. Mijn longen zijn behangen met mosgroene pluchen gordijnen en voordat ik iets kan zeggen moet ik eerst rochelen en mijn keel schrapen als een hoogbejaarde shagroker. Daarbij moet ik erg uitkijken dat ik niet uitbarst in een verschrikkelijke blafhoest waarbij soms een puntje groen pluche of, erger nog, kauwgum-roze long mee naar buiten probeert te glippen. “Je klinkt als een zeehond”, zegt mijn echtgenoot terwijl hij verstoord van zijn Macbook opkijkt. Ik vind zeehond nog een milde term. Zelf zat ik meer te denken aan een olifant, of een misthoorn, maar misschien wordt hij toch wat dovig. Eerst zaten de holtes in mijn hoofd gevuld met purschuim, wat mij het gevoel gaf dat mijn brein drie maten te klein was voor mijn schedel. Een combinatie van natte wattenbollen en te strakke werkhelm, zoiets. Maar langzamerhand is het purschuim gaan smelten en druipen en sinds ik gisteren thuis alle papieren zakdoekjes heb opgesnoten loop ik nu zonder enige gêne met een wc-rol in de zak van mijn vest rond. Behalve op het werk, waar de rollen te groot zijn om mee te nemen en ik een doos TU-tissues als must-have accessoire meesleep. Maar ondanks pluche, purschuim en druipsteengrotten gaat het alweer een stuk beter dan afgelopen weekend. Toen had ik koortsachtige nachtmerries
over kerstbomen die ik moest kopen terwijl ik ze niet wilde en over zeehonden die applaudisseerden als ik iets stond te vertellen (“je hoorde jezelf ”, zei mijn echtgenoot). Ik had de energie van een dweil die over een emmer hangt en de power van een uitgelubberd elastiekje. Maar soms moest ik toch echt mijn bed uit op zoek naar iets om mijn keelpijn te stillen. Mijn keel voelde namelijk aan of ik een egel had opgevreten waaraan een grote hap vindaloo curry was blijven steken. Er woedde een permanente schoorsteenbrand van binnen die alleen kon worden geblust met sap of spa of groene thee of gewoon liters water. En het ergste is nog dat je van niemand enige sympathie krijgt. “O, ik heb dat ook zo erg gehad”, zeggen collega’s, en: “Ja volgens mij ben ik ook ziek aan het worden”. En mijn echtgenoot moppert: “Nou zo voelde ik me toen ik je vorige week van Schiphol moest halen omdat er geen treinen reden”. “Baba, kun je be de zaddoke eben aangeben want be deus is zo bestopt”, zegt mijn dochter. En dus lijd ik maar in stilte. Mij zult u niet meer horen over mijn kwalen. Behalve hier in mijn column dan. Bent u trouwens al verkouden geweest? Nee? Dan zou ik na het lezen van dit stukje echt maar even de handen gaan wassen. Je weet per slot van rekening maar nooit. Ellen Touw is hoofd van de dienst onderwijs- en studentenzaken bij Civiele Techniek en Geowetenschappen en beleidsadviseur internationalisering.
DELTA. 35 08-12-2011
nieuws
03
’s Nachts blokken Studentenraad (sr) en bibliotheekmedewerkers hebben het liefst zo ruim mogelijke openingstijden van de TU Delft Library. Ook het college van bestuur (cvb) is daar niet tegen, zei cvb-lid Paul Rullmann maandag tegen de sr, maar eerst moet er zowel binnen als buiten tentamenperiodes getest worden met ruimere openingstijden. “Invoering is een kostbare zaak. Het geld moet wel ergens vandaan komen. We moeten eerst goed onderzoeken wat de beste openingstijden zijn. Maar als er een goede bezetting is, waarom niet? Hoe minder belemmeringen bij het stu-
Harnas
Bij graafwerkzaamheden voor de nieuwe spoorzone is vlak voor het gemeentehuis een stuk handschoen van een harnas gevonden. Waarschijnlijk dateert het uit de tweede helft 16e of begin 17e eeuw. De vondst komt uit de oude westelijke stadsgracht van Delft. Archeologen hebben hier ook veel oude palen gevonden, uit verschillende periodes, die er voor zorgden dat de stadswal niet afkalfde. Door middel van jaarringonderzoek willen archeologen achterhalen hoe de gracht vroeger werd onderhouden. (Foto: Spoorzone Delft)
‘Oordeel Keuzegids is te selectief’ De Delftse studentenvakbond VSSD vindt het onderzoek dat ten grondslag ligt aan de Keuzegids Universiteiten 2012 te beperkt. De TU Delft staat onderaan in het klassement. SASKIA BONGER De VSSD vindt dat de redactie van de Keuzegids te selectief kijkt naar beoordelingen van studenten uit de Nationale Studenten Enquête (NSE) en studierendementen. De vakbond vindt de conclusie ‘dat Delftse studenten kritischer zijn dan studenten van andere universiteiten nog meer op zijn plaats dan de conclusie dat de onderwijskwaliteit van de TU Delft slechter is dan die van de andere universiteiten’. Studenten geven in de NSE bijvoorbeeld ook een oordeel over de daadwerkelijke studielast gerelateerd aan het aantal studiepunten. Die studielast is groot in Delft, omdat de studies zwaar zijn. Daar komt volgens de VSSD bij dat studenten geen vergelijkingsmateriaal hebben. “Dit betekent dat kritische studenten ervoor zorgen dat hun universiteit op ‘onderwijskwaliteit’ volgens het rapport slecht scoort.” De vakbond vindt het belangrijker wat ‘de maatschappij, in de vorm van
werkgevers, vindt van de kwaliteit van de afgestudeerden’. ‘De VSSD wil dan ook op de onafhankelijke website studiekeuze123.nl meer meetbare gegevens hebben en niet alleen maar studentenoordelen’, staat in een persbericht. Dat persbericht is een reactie op het artikel dat de Telegraaf vrijdag 2 december publiceerde met de kop ‘TU Delft slechtste universiteit’. De VSSD is verontwaardigd over die conclusie. Inmiddels heeft de krant de kop veranderd in ‘TU Delft doet het slecht’. Overigens liet collegelid Paul Rullmann, tegenover de studentenraad afgelopen maandag niets zien van verontwaardiging. “De TU Delft staat stralend op de laatste plaats”, erkende hij. “Dat is zorgwekkend, maar we moeten de cijfers nog wel nader analyseren.” De lage score heeft volgens Rullmann te maken met het lage studierendement in de bacheloropleidingen. “Dat is notoir laag. We nemen sinds 2005 maatregelen die het rendement moeten gaan verhogen.” Daarnaast scoort volgens Rullmann de studielast laag, net als de nakijktermijn van tentamen. Hij eindigde met een positieve noot: “Vraag je studenten of ze weer naar de TU Delft zouden gaan als ze opnieuw hun studieplek mochten kiezen, dan zegt tachtig procent ‘ja’.” Pagina 15: ‘TU moet professioneler met kritiek omgaan’
App-event deren, hoe beter.” Rullmann zei zich wel af te vragen hoe effectief iemand studeert die om half twee ’s nachts nog zit te blokken. Hij zei zich ook te realiseren dat dat lastig meetbaar is.
De TU organiseert vrijdag 9 december een ‘app-event’. Tijdens dat evenement wordt de winnaar bekend gemaakt van de app-wedstrijd voor studenten en medewerkers. Ook is er een markt waar makers en ontwerpers zichzelf presenteren. Het app-event markeert de samenwerking tussen de TU Delft en Appsterdam, het initiatief dat van Amsterdam het app-centrum van de wereld wil maken. Het evenement vindt tussen 15.30 en 18.00 uur plaats in de hal van de faculteit EWI. www.app.tudelft.nl
Cabaretier Van ’t Hek wordt professor Cabaretier Youp van ’t Hek wordt na fotograaf Vincent Mentzel de tweede cultuurprofessor van de TU Delft. Twintig studenten kunnen meedoen aan de masterclasses van Youp van ’t Hek met het thema ‘Los van Alles’. Vanaf half januari kunnen studenten zich aanmelden. Nog onbekend is waarop zij eventueel worden geselec-
teerd. Op 8 maart houdt Van ’t Hek een openbare lezing, waarna hij een serie van zes besloten colleges geeft. Hij neemt de studenten daarna een weekend lang mee naar een nog onbekende plek in Europa die de cabaretier altijd inspirerend heeft gevonden. Dat alles moet uitmonden in ‘iets tastbaars’, dat op 11 mei tijdens een uittreerede wordt gepresenteerd. Op de NOS-radio lichtte de cabaretier, die naar eigen zeggen negen jaar over de mavo deed, een tipje van de sluier op. Hij wil dat de studenten loskomen
van wat ze altijd doen en dat ze met hem een paar wetten omgooien. Het eindproduct is volgens hem vergelijkbaar met een kunstwerk. “Ik heb wel een idee daarbij, maar ik hoop dat de studenten iets beters verzinnen. Ze zijn technisch tienduizend keer slimmer dan ik.” Van ’t Hek zegt te hopen dat de studenten hem tot een nieuwe manier van denken kunnen brengen en dat hij hen ook kan inspireren. (SB)
Plug & play huis
Woensdag startte de assemblage van het Concept House, ontwikkeld door Bouwkunde en een aantal partners uit het bedrijfsleven. Het is voor het eerst dat er van een concept voor energieneutrale seriebouw daadwerkelijk een prototype wordt gebouwd. De onderdelen van het huis zijn geprefabriceerd en worden in vijf dagen in elkaar gezet. Onderzoekers van Industrieel Ontwerpen zullen de bewoners volgen om te zien of zij de duurzaamheidsdoelstellingen kunnen behalen. Wie denkt tegen dat gegluur te kunnen, mag zich nog als bewoner melden. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX, illustratie: Concept House)
Pagina 4: ‘Innovations in the limelight’
Topcoach voor studentroeiers ’Geef meer openheid over samenwerkingsplannen’ Met de financiële steun van de TU Delft aan het Rowing Talent Center Zuid-Holland (RTC-ZH) is onder andere de Amerikaanse topcoach John Parker aangesteld. Parker werd in 1992 vierde met de heren acht op de Olympische Spelen. Hij was directeur en hoofdcoach van een zeer succesvol Amerikaans Talent Center in Oklahoma. Hij traint ook twee Amerikaanse roeisters die zich voorbereiden op plaatsing voor de Olympische Spelen in Londen: Ursula Grobler en Hillary Saeger. Zij trainen de komende maanden mee met de RTCZH selecties. Laga-wedstrijdcommissaris Mick de Lange is blij met de komst van Parker.
“Een goede coach en een fijne man om mee samen te werken. Hij heeft goede ideeën, staat open voor hoe dingen hier gaan en begeleidt talentvolle roeiers.” Het RTC-ZH is een van de vier regionale talentcentra van de Koninklijke Nederlandse roeibond (KNRB). De Delftse roeiverenigingen Laga en Proteus Eretes werken erin samen met hun Rotterdamse tegenhangers Skadi en De Maas, de Stichting Rotterdam Topsport, de KNRB en de TU. Het college van bestuur van de TU stelde dit jaar 75 duizend euro beschikbaar voor het toproeien en steunt daarmee de ontwikkeling van het talentcentrum de komende twee jaar. De TU probeert er nu ook de universiteiten van Leiden en Rotterdam bij te betrekken. Het centrum heeft voor het seizoen 2011-2012 ook oudroeister Ans Rom Colthoff aangesteld. (CvU)
Studentenvertegenwoordigers uit Delft, Leiden en Rotterdam vinden dat de colleges van bestuur van hun universiteiten opener mogen zijn over hun samenwerkingsplannen. In een gezamenlijke notitie schrijven de Delftse studentenraad en de studentengeledingen van de universiteitsraden van Leiden en Rotterdam dat ‘zich veel achter de schermen lijkt uit te kristalliseren, zonder dat berichten daarover de medezeggenschapsorganen bereiken’. ‘Met het oog op gedegen besluitvorming, lijkt het ons wenselijk om (ook) medezeggenschapsorganen goed en volledig te informeren over de diverse ontwikkelingen’, schrijven ze.
De Delftse studentenraad (sr) stipte dit maandag ook aan in de vergadering met het college van bestuur (cvb). Volgens sr-lid Bas Mentink weten studenten weinig over de samenwerkingsplannen tussen de drie universiteiten (LDE). “Onbekend maakt onbemind. Is het daarom niet verstandig om studenten via de sr meer mee te delen over waar dit proces heengaat?” Cvb-lid Paul Rullmann voelt daar niks voor. “Studenten moeten nog heel even geduld hebben. Begin 2012 komen met onze profileringsnotities voor staatssecretaris Zijlstra. In dat kader komt er een gemeenschappelijk verhaal. Ik heb liever dat de sr zijn beeld vormt op basis van dat totaalbeeld en niet op basis van geruchten of deeldocumenten. Er is nu niet echt iets te melden.” In hun notitie benoemen de studenten nog meer ‘aandachtspunten’, zoals
dat de verschillen in cultuur en identiteit op de drie universiteiten overeind moeten blijven. Ook moeten de bestuurders zorgvuldig omgaan ‘met het bestaande studiepakket’, mag er geen vervlakking optreden en moeten verschillende lesmethodieken blijven bestaan. Verder dient het volgens de studenten een uitgangspunt te zijn dat ‘een opleiding in één stad genoten wordt’. Voorzieningen als bibliotheken en sportcentra moeten in elke stad behouden blijven, en ‘zeker niet onder het kopje samenwerking gecentraliseerd worden’. Ook culturele activiteiten als ‘introductieweken, cultuurcentra en stadsgebonden vieringen’ moeten in iedere stad blijven bestaan. (SB)
DELTA. 35 08-12-2011
science
opinion please
04
Innovations in the limelight TU Delft’s best 24 innovations were presented at the first-ever ‘Delft Innovation Award’ ceremony, held last Tuesday. Delta presents the winner and two other favourites of the newspaper’s science desk. Jos Wassink
‘Make polluters pay’
And the winner was Professor Bert Wolterbeek, with his entry ‘Chemical Separation’ – a procedure that allows a wider range of nuclear reactors to produce medical isotopes. Bob Ursem, director of the botanical garden, received the Demo award, which will allow him to have a 20,000 euros prototype made of his fine-dust reduction system. The public’s favourite was Rolf Hut’s invention, Disdro, a microphone turned into a rain meter. TU Delft’s Executive Board initiated the Delft Innovation Award (DIA) in an attempt to make innovations more visible and put researchers in the limelight. “Scientific inventions form the link between pure science and ground-breaking innovations that are applicable for economic or societal
Rafael Bidarra. (Photo’s: Tomas van Dijk)
decommissioned. Currently there are only five reactors worldwide suited for producing 99Molybdeen – the precursor of 99mTechnetium, which is used for cancer diagnosis. The invention by the faculty of Applied Science’s radiation and isotopes for health section aims to rectify the pending shortages: the new 99Mo production process they developed doesn’t require the high neutron fluxes of special high flux reactors. In fact, more nuclear reactors can be used for the isotope production. The key to their innovation is the chemical separation of irradiated 99Mo from the 98Mo target. At first glance
‘Creating such a virtual environment used to require months of digital slavery’ cape instead of the pixels. “SketchaWorld allows users to concentrate on what they want and forget about the how to make it.” Eventually, the resulting 3D virtual worlds may be exported for use in (serious) games and simulations. Bidarra hopes that a technostarter will bring the technology to the market.
While the economic news dominates the editorial pages, delegates at the climate summit in Durban face their own failures. At last year’s summit in Cancun they agreed on a maximum global heating of 2ºC. Now + 3.5°C by 2100 seems a more accurate estimate. Plus 2°C is considered as the edge of safe climate change. Heat up further and self-reinforcing mechanisms will kick in: dried out and dying forests will absorb less and emit more CO2. Snowless tundra’s will absorb more solar radiation, thaw and emit lots of methane – a very potent greenhouse gas. These and many other factors will amplify global warming. But the climate measures (not to mention the realisations) announced by delegates at the Durban summit fall short of reducing greenhouse gas emissions enough to limit global warming to 2°C (associated with 450 ppm of CO2). This failing has been dubbed the ‘ambition gap’. Chairwoman of the International Energy Agency (IEA), Maria van der Hoeven, warned: “The door to achieving our objectives is rapidly closing.” At DRI Energy’s offices, her warning mainly caused hilarity. This was the same lady who, as the Netherlands’ Minister of Economic Affairs, licensed three additional coal-fired power plants. “She adapts well to her new role at the IEA,” says Professor Hester Bijl, chairman of DRI Energy, with understatement. Bijl (Aerospace Engineering) is not surprised by the shortfall in ambitions: “Take the Netherlands, for example: what have we done except for two small offshore windparks? Nothing.” Since the reference year 1990, Dutch CO2 emissions have risen by 13 percent. The new coals plants and the increased speed limit will only add to this. Germany, by contrast, has reduced its emissions by 20 percent. “I hope we’ll end up as the world’s laughing stock of climate policy,” Bijl says. “Climate summits don’t change a thing,” adds Professor Ad van Wijk, of Future Energy Systems (Applied Sciences). “The Netherlands will never attain the European goal of 20 percent emission reductions by 2020. But that doesn’t interest me much.” Van Wijk prefers to concentrate on large-scale changes that could achieve more than climate conferences. Look at the widespread ascent of LEDlighting, for example, or the progression of electric cars. Popular not because of their energy-efficiency per se but because of the added value they offer. Increasingly more people install their own PV-cells. Solar power has become so cheap that many consumers no longer wait for subsidies but rather push ahead on their own. A ‘cap & trade’ system to limit the emission of greenhouse gases should make carbon polluters pay and thus shift the balance towards renewable energy sources. “The EU should take the lead in climate policy,” says Ewoud de Kok, an MSc student in sustainable energy technology and chairman of the Energy Club. No matter if China, the US and Canada do not want to follow. De Kok proposes that the EU should maintain a tight cap & trade system and tax all incoming goods and services with 150 percent of the related carbon costs. Why 150 percent? “To make them interested in joining the cap & trade system,” De Kok explains. He is passionately convinced that energy and climate is mankind’s most important issue since the atomic bomb. He finds it hard to understand that politicians are reluctant to spend 2 to 3 percent of their budgets on energy transition. “We’re the last generation that can limit global warming,” De Kok says. “We have the knowledge, the technology and the welfare. Yet we don’t do a thing.” (JW)
crosses a river) and providing the photorealistic rendering. “Creating such a virtual environment used to require months of digital slavery,” says Dr Rafael Bidarra, only half jokingly. It was that enormous non-creative effort that inspired him four years ago to try and develop software that takes care of the tedious detailing, thus allowing designers to concentrate on the lands-
Eco-apartments
Bert Wolterbeek.
benefit,” according to a statement on TU Delft’s website. The competition was open to all scientific staff members. On the application form they had to explain the applicability and innovativeness of their submissions. Variable criteria, of which two had to be fulfilled, included sustainability, aesthetics, simplicity and usability. Eight jury members, handpicked for their links to technology and innovation, assessed the submissions, under the jury presidency of Rector Karel Luyben.
Radiodiagnostics
Every now and then news media announce a possible shortage of radioisotopes because one or more of the high flux reactors where medical isotopes are produced has been
www.unfccc.int
Mick Eekhout.
this seems impossible, since the capture of a neutron does not change the chemical properties. But Bert Wolterbeek and his team have shown that the recoil energy of the formed 99Mo makes the atom breaks loose from its neighbours, which allows it to be flushed out and collected. So far, up to 25 percent of the activated Mo-atoms have been collected afterwards. Four patents protect the Chemical Separation invention. The team is currently developing technology to scale up the production. The 20,000 euro award will be used in the research. “It gives us a bit more elbowroom”, says Wolterbeek.
Virtual Creation
It must feel a bit like being the good Lord in the act of Creation: you simply draw a dashed blue line towards the ocean, and a rich meandering river emerges, complete with realistic sandy shores and reed banks. SketchaWorld, a software jointly developed by the computer graphics group at EEMCS and TNO, aims to do for virtual world design what Google’s Sketchup did for 3D modeling: make it accessible to the masses. The user simply defines the type of landscape and adds waterways, vegetation, roads and urban structures at will. The computer keeps track of the structures in several layers, while automatically filling in the details (like a bridge where a road
Too much wind last Monday hindered the assembly of the Concept House prototype on the grounds of RDM. But knowing its developer, Professor Mick Eekhout, a new attempt will be made as soon as the weather permits. The Concept House is the result of four years of development between the TU’s faculty of Architecture and a dozen enterprises involved in the building and installation sectors, with each contributing 10,000 euro per year to develop an energy-producing apartment. Other contributors followed, which led to the creation of a budget for building a prototype – a definitive first in the faculty’s history. The Concept House produces energy via PV-panels situated on its roof. Moreover, the house saves energy by recirculation of heat and has been equipped with the most energyefficient cooling and heating: a heat pump coupled to a deep heat basin. Measuring 7.5 by 15 metres, the apartments are meant for normal families. The wood-framed and tiled ‘shoe boxes’ may be stacked four stories high in the form of urban villas. Eekhout is still looking for a ‘normal family’ to take up residence at the RDM site. However, such a family shouldn’t mind being studied by industrial design researchers eager to record their energy behaviour.
www.unfccc.int
DELTA. 35 08-12-2011
science
05
short news science Army of Agents Imagine a fleet of 10,000 nanosatellites, or a team of cooperating robots in the field. You will want them to operate and co-operate intelligently within the network. Preferably the ensemble should allow different ‘agents’ to be included (think of airplanes, helicopters and land vehicles of various ages and sizes). And the co-operation should also not be disrupted if one or more agents drop out. Such ‘distributed control of heterogeneous systems’ had the reputation of being a hard nut to crack, says Professor Michel Verhaegen (3mE), from the Delft Center for
Systems and Control. But not only did his PhD student Dr Justin Rice succeed in doing just that, Rice also brought down the complexity of the system to scale linear with the number of agents – previously it went up as the cube of the number of agents. For this achievement, Rice’s PhD thesis was selected for the annual award of the European Embedded Control Institute. Rice defended his thesis ‘Efficient algorithms for distributed control; a structured matrix approach’ on 6 September 2010.
Super sailing
Flexible hardware
Hidden Rembrandt
Thursday, 8 December, Malcom Barnsley, designer and technical leader of the Vestas Sailrocket, will talk about his second-generation high-speed sailing boat, with which he aims to beat the ‘Outright World Speed Sailing Record’. He decided that for fast sailing you had to take kite surfers as an example. His speech at the Delta Hotel in Vlaardingen (19:45) is daringly titled ‘Sailor’s life starts at 50 knots’.
‘Designing a computer processor so that the software installed operates as efficiently as possible.’ That, in a nutshell, is the mission of the new, EU-funded research project, Embedded Reconfigurable Architectures, which is coordinated by TU Delft. Dynamic hardware that adapts to the characteristics of the software allows a significant gain in speed and energy consumption. “We anticipate that our platform will lead to cheaper embedded systems, such as those for mobile telephones,” says project leader Dr Stephan Wong of the EEMCS faculty.
Delft paint expert, Professor Joris Dik (3mE faculty), has done it again. After having discovered several hidden paintings behind tableaus of Piet Mondriaan and Vincent Van Gogh using X-ray techniques, he (together with colleagues) have now discovered the outline of an unmistakable self-portrait Rembrandt began painting, before changing his mind and depicting an old man instead. The painting, ‘Old Man with a Beard’, was x-rayed at the ESRF institute in France. The research also removed any doubts about the authenticity of the painting.
bit.ly/50knots
The ideal curve Development aid is not a one-size-fits all affair. In order to devise the best development strategy, one should look at how poverty is distributed within a country, says Rutger van den Noort, who will defend his thesis ‘Towards the end of global poverty‘ this month. Tomas van Dijk
countries with significant differences, which should also be dealt with differently by the development aid sector.” In poor countries that are clearly below the curve, poverty is spread
‘The money will disappear straight into the pockets of corrupt politicians’
quality if the country is to develop faster. “Egypt is an example of such a country,” the researcher says. “Many people are highly educated there, yet these people hardly earn anything. The economy in that country should be bigger in order for these people not to become frustrated.” In countries that are situated above the ideal global poverty ratio curve, development aid should be a whole other ball game. In such countries, like Botswana and Angola, the available income is distributed much too unequally. Bilateral help in these countries doesn’t work, Van den Noort believes: “The money will disappear straight into the pockets of corrupt politicians. In order for these countries to get on the right curve, large companies should settle in, so that jobs are created. An increase in export is also very important in these kind of countries. “Governments, NGO’s and corporations should understand these differences and closely collaborate. Now they seem to be more interested in just pursuing their own agendas.”
quite equally among the majority of the population. If a country is to be poor, the poverty might just as well be distributed equally, one might say. But according to Van den Noort, there should be, on the contrary, more ine-
proposition
For years Rutger van den Noort looked at data on how poor countries had developed between 1987 and 2007. It began to dawn on him that countries that developed quickly, like South Korea, seemed to having been following a very specific curve that describes how poverty is distributed within the countries. He believes that this curve, which he calls the global poverty ratio curve, holds the answer to poverty reduction. “Developing countries are referred to as ‘the third world’,” Van den Noort says. “Yet this doesn’t do justice to the huge differences in incomes between developing countries. With reference to the global poverty ratio curve, I believe that there are five clusters of
Rutger van den Noort believes that there are five clusters of countries with significant differences. (Photo: Rutger van den Noort)
the graduate
In the winter, the efficiency of an incandescent light bulb is equal to the efficiency of a so called ‘energyefficient lamp’. ‘Synthesis, Mesophase Behaviour and Charge Mobility of p-Quinquephenyl Derivatives’, PhD-thesis by Mr.Ing. Stefan Kuiper (Applied Science). (Illustration: Auke Herrema)
Gieljam Schutgens: “Thick layers of slime have been deposited in many pipes.” (Photo: Tomas van Dijk)
Troublesome bubbles Gas pockets in wastewater transport pipelines are a nuisance for sewage treatment plants. For his graduation research, Gieljam Schutgens (26) tried to find out just how problematic these bubbles are. In pumping stations, plunging water jets close to the pump intake create air bubbles in the water, which are then sucked into the pressurized system. Moreover, when the air valves that are meant to release gas pockets malfunction, air is introduced into the pipelines. “These are just two examples of how air is introduced into the pressurized pipelines that lead to sewage treatment plants,” says Schutgens. “There are many more.” The engineer did a year-long internship at the municipality of Rotterdam, where he tried to figure out how much more energy it costs to pump water though the pipes when there are gas pockets inside. This turned out to be a big challenge. “The overall management and maintenance of pressurized pipelines has been neglected for some time and there seems to be little information about the condition of pressurized pipelines,” he writes in his thesis, which he defended last week at the faculty of Civil Engineering and Geoscience. One of Schutgens conclusions is that, in order to be able to run accurate computer simulations, greater insights are needed into the roughness of the pipes. In many pipes thick layers of slime have been deposited in many pipes, while the roots of trees have penetrated others. Schutgens: “In most cases there is no way of telling whether the increase in energy needed to pump the water is caused by effects like these or by gas pockets.” During a minor course, which he did prior to his graduation project, Schutgens focused on another wastewater problem. He traveled to Nicaragua to test how well a water purification system, situated next to a coffee plantation, and installed by Wageningen University and various Dutch water boards, was functioning. “Wastewater from coffee plantations causes huge environmental problems,” Schutgens says. “The water with which the beans are washed contains lots of organic materials, such as sugars. When this water is dumped in rivers, bacteria feed on the sugars and as a result all the oxygen in the water is consumed.” Schutgens is fascinated by water transport systems, and he wants to continue working in this field. “I’m especially interested in ameliorating water transport systems in developing countries,” says the engineer who is originally from Guatemala. (TvD)
DELTA. 35 08-12-2011
international students
06
Right place, right time Following last week’s Delft Women in Science expose, Merle de Kreuk, a newly appointed TU Delft assistant professor, talks about networking, gender balance and first jobs. TINA AMIRTHA TU Delft may have instituted the new Dewis Fellowship to make it easier for women to enter academia, but some women are still using the traditional route to get a foot in the door. Merle de Kreuk, a recently appointed assistant professor in sanitary engineering at the faculty of Civil Engineering & Geosciences, is one such woman. So, what did it take to earn her title? “I was in the right place, at the right moment,” she says. “During a conversation with Professor Jules van Lier during a break between two lectures, I found out about joint interest and possibilities in his group.” At the time, De Kreuk was content
with her then position at Hollandse Delta, a regional water authority, so was not actively searching for a new job. “It was a job advertisement I certainly would have missed,” she notes. Prior to her position at Hollandse Delta, De Kreuk spent nine years as a researcher in TU Delft’s biotechnology department, where, she says, she ‘earned her credits’. Her experience in biotechnology and water treatment eventually led a formal interview with the university’s vaste loopbaan commissie (permanent position committee). “I had to make a presentation about my views on the organization, education and research,” she says. De Kreuk was appointed to the university on September 1, 2011. On the whole, TU Delft has a relatively low percentage of female faculty staff compared to other European universities. Dewis (Delft Women in Science) aims to strengthen this small network of women, however, and De Kreuk has been a Dewis member for years, having attended various master classes and events, but she now aims to leave her mark: “I think I can bring some nice experiences from the networking group, WaterWegen, which I
what’s cooking
joined while at Hollandse Delta.” Attracting new, female talent has recently become a university-wide issue. The university’s Dewis Fellowship aims to open ten positions for female faculty in 2012 and 2014, and speed up recruitment. De Kreuk however succeeded at TU Delft without this boon. “Somehow, for me, gender hasn’t been such an issue, since I’ve worked in good, balanced places, like biotechnology and now sanitary engineering,” she says, of TU departments where the assistant professor staff is mainly female. But outside the university she experienced something else: “In my first job, when I worked at a shipyard as an engineer, the company physician filled in paperwork stating that I was employed as an administrator, without asking my occupation.” Such assumptions about her position never occurred at the TU, where she believes a gender-mixed organization will grow. De Kreuk applauds the Dewis Fellowship: “There’s a great awareness that an imbalance has grown, and now a lot of opportunity has been created for female researchers.”
Foreign eye
Bang! Clash! Bang! Sint Nicolaas’ blackfaced mischievous minions crept up from behind and scared the wits out me! There was lots of fun and frolic last Saturday on Delft Markt as the Zwarte Pieten broke into music every few minutes while handing out pepernoten and candy to all the children around. Nevertheless, it was also quite a culture shock for many international students witnessing ‘Black’ Piet for the first time. “Racist!” charged an Italian international student. “It’s really not instructive in a positive way to these children who grow up with such traditions, a festival with a Caucasian Sint Nicolaas and Black Piets.” The Dutch, meanwhile, seemingly have mixed opinions on the issue. “It’s just our tradition,” opined Viktor, a Dutch student. “Lately though it’s become common to oppose the concept of the Zwarte Piet, even by the Dutch. But some traditions must be seen from an abstract point of view, and not overly scrutinised.” As for me, leaving aside all the political righteousness, I just watched Zwarte Piet work his magic through my abstract sunglasses, and he was definitely the funny, joyous winter clown I’d heard so much about!
(Illustration: Harish Ramakrishnan)
(Photo: Chandra Elango)
Dosa Remember the mantra, adding garam masala to any dish doesn’t make it ‘Indian’? Similarly, adding curry powder to pancake mix doesn’t make it a ‘dosa’. Seriously. Being raised in South India, dosas were almost always available for breakfast and sometimes also for dinner at home. The very thought that I used to shovel dosas down my throat just to be done with my breakfast horrifies me now when I crave to have the round, crispy, perfect dosa. There are more than 100 dosa recipes - no kidding. Sometimes I’d just sit at my desk and imagine the whole process of booking my tickets home and being greeted with all kinds of dosas. A recent Facebook video of a road-side stall in India selling some really extraordinary dosas and a picture of the 38.2 foot long dosa that made it into the Guinness Book of World Records burst the last vein of patience in me. I couldn’t take it anymore; I had to have a dosa! Sharing some interesting facts about Dosa and a simple recipe is just a small way of paying a tribute to one of the best dishes ever made in the history of mankind! Dosa batter, which is used to make the dosas, keeps getting better and better after a few days of storage, either in or out of the refrigerator. On the first day, one has a ‘plain dosa’, neither thick nor thin. The second day is when the batter attains its majesty, allowing you to make ‘paper roast’ – dosas as thin as paper! On the third day, it’s easy to make ‘oothappam’, a fat cousin of dosa. Lastly, one can make ‘pitchu (torn) dosa’ where the leftover dosas are torn into bits! When you fill a dosa with your favourite vegetables it becomes ‘masala dosa’. The many faces of dosas make them all the more unique and special. Wheat dosas/goduma dosai are healthy and very simple to make. They taste very different from other types of dosa and are usually less preferred to the usual dosa made of rice flour and black gram dhal. The advantage of wheat dosa is that you need not wait until the yeast is formed, unlike the usual dosa where the batter is kept aside for several hours before using it. You can also stuff wheat dosas with mashed potatoes to make it more delicious and healthier. (CE) Now that you also can’t wait to taste a delicious homemade dosa, just go to delta.tudelft.nl for an online version of this article and an easy step-by-step dosa recipe.
motsyk
Feels like Christmas ’It’s the most wonderful time of the year’…that song is already on replay in my head, even though I haven’t yet heard it this holiday season. Guess I’m excited that Christmas and the winter holidays are coming, that time for cozy warm socks, big cups of hot cocoa and untangling the bundles of Christmas lights to put in the window. Christmas shopping is already in full swing though, with its charms and annoyances, like the stern-looking Grinch’s who always seem to be late for something as they push through the crowd. ‘This Christmastime is shit,’ I overhear a foreign student complaining to a friend as she attempts to navigate her bike through a Friday koopavond crowd. I just sigh some people find the negative in everything. People love complaining that Christmas has become too commercialized, yet I bet that doesn’t diminish their excitement when opening their presents on Christmas morning. Me, I love Christmas shopping: selecting that special something for that special someone, meticulously wrapping gifts in shiny paper, and then hiding them away in the secret gift stash deep in my closet until its time to give them.
One of the best things about Christmas time is getting together with family and friends - something you don’t really appreciate until you go study abroad. Partying with mates is one thing, but sitting down to a home-cooked meal with the people closest to you is an entirely different dimension of social interaction. Suddenly it’s ok that as a child you were forced to sit through boring dinners with your distant cousins, because as an adult you now perfectly understand their importance—older generations are always much more curious about the younger generation than vice versa. Younger generations tend to be curious only about themselves, or, that is, they are until they end up in a foreign country with no family or close friends. Then every opportunity to get together with family is eagerly anticipated. But not everyone will have the chance to see their family for the winter holidays. Many international students don’t have the luxury of returning home during their years of studies in Delft. What a terribly lonesome experience that can be, especially during the holidays. All your Dutch friends go home to their parents, the European ones to their home countries, and
you’re left to skulk around in an empty student house, wandering through deserted hallways and feeling sorry for the lack of holiday spirit in your life. That’s a moment when you realize the importance of family and true friends! But even if you’re new in Delft and haven’t yet formed deep meaningful connections with others, this doesn’t mean you must spend Christmas alone in your room. There are other people in your same situation, so organize a holiday event together. ‘Build it and they will come’: announce a time and place, invite your neighbors to join your celebration. Sure, this won’t compare to a cozy family Christmas dinner, but it’s better than spending the holidays alone, and it will perhaps even start a cozy holiday tradition, so that your next Christmas in Delft will be spent in a circle of close friends. Olga Motsyk is an MSc aerospace engineering student from Kiev, Ukraine. She can be reached at olgamotsyk@gmail.com
DELTA. 35 08-12-2011
international students
07
Inside Ruru’s crafty laboratory
news in brief De Bont 2.0
Recent MSC graduate in strategic product design, Ruru Hsu, is now striving to turn her passion for crafts into a career with her startup, ‘Ruru’s Laboratory’.
The faculty of Industrial Design Engineering needs a “Cees de Bont 2.0”, says Jouke Verlinden, member of the faculty’s Personnel Committee. Professor Cees de Bont will leave his post as faculty dean on February 2012, in order to become dean of the School of Design at Hong Kong Polytechnic University. Dean De Bont is greatly appreciated by Verlinden and the faculty’s student union and student council. According to Verlinden, the outgoing dean was a good discussion partner and managed to keep the faculty’s finances in balance.
Top coach PAT HONG In the summer of 2010, Ruru Hsu life changed as she cycled through the narrow streets of her hometown Tainan, one of Taiwan’s oldest cities. Sweating in the humid, tropical air, she was amazed at the small craft shops hidden in the passageways, along with small cafes, hotels and secondhand bookstores, all of which seemed to tell a dynamic story of an ancient yet modern city. It was at this exact moment that the idea of ‘Ruru’s Laboratory’ started taking shape in her mind. “As a design student, I was very impressed and inspired by how these architectures and stores mix elements of the old and new traditions. Each time I turned a corner, I discovered something new, and each time I stepped into a small shop, I experienced the warmth and friendliness of the local people,” Ruru recounts. “Then I had the strongest urge to start up a personal design brand called ‘Ruru’s
‘I get my design inspirations from life’ Laboratory’, and deliver this message: ‘design comes from our life experiences, they’re full of little surprises and even the tiniest bits and pieces, if we pay attention to them, are full of wonders.’” Ruru’s two years of study in TU Delft’s MSc program ‘Strategic Product Design’ proved a valuable experience, teaching her how to promote her products and brand ideas. In May 2011, Ruru ran her first ‘Laboratory’ at the Swan Market in Rotterdam. Despite freezing cold winds, huge crowds gathered at her stand, where she displayed postcards, ceramics, porcelain works and wooden structures. Each item was unique and exclusive, handmade using simple materials from the ceramic and carpentry classes she attended at the Culture Centre. Her stand also displayed small colorful buttons, tapes, stamps, and plain, undecorated little wooden houses in a box, which encouraged people to
With financial support from TU Delft, the American Olympic rower, John Parker, has been appointed as top coach of the Rowing Talent Center Zuid-Holland, one of four regional talent centers of the Dutch rowing association (Koninklijke Nederlandse Roeibond). Students from TU Delft’s student rowing clubs, Laga and Proteus Eretes, will be coached by Parker, as are two top US rowers, Ursula Grobler and Hillary Saeger, who are currently preparing for the Olympic Games in London.
Choice guide The VSSD student union says the research conducted as the basis for the 2012 University Choice Guide was too limited. In this guide for prospective university students, TU Delft received a low ranking. The VSSD says the guide’s editors too selectively analysed the student evaluations contained in the National Student Survey (NSE). The union finds the conclusion “TU Delft students are more critical than students of other universities is more appropriate than the conclusion that TU Delft’s research quality is worse than at other universities”. The union believes that what’s more important is what “society, in the form of employers, thinks of the quality of graduates”.
‘Something tangible’ Ruru Hsu. (Photo’s: courtesy of Ruru Hsu)
design their own houses. “Visitors, especially the young girls, were keen to personalize their wooden houses,” Ruru says. “They really wanted to ‘experience’ design with materials from daily life!” On Saturdays, Ruru routinely visits Delft’s secondhand markets in search of interesting yet ordinary materials, ranging from bottle caps and fabrics to old brochures and vintage items - anything that catches her eye becomes part of her designs. When she returns home, her magical designer hands wrap fabrics around old paper, sews buttons and adds bits of this and that until she has transformed ordinary objects into something spectacular and new, leaving her friends and fans on Facebook and her blog clamoring for more. Following her success in Rotterdam last May, Ruru decided to take her laboratory a step further, to the ‘Christmas Handmade Pop-up shop’ event held at Create Place in London (UK), last November. At the end of this event, Ruru was thrilled to learn that the organizers had invited her back to London to exhibit her special Xmas gift tags (stamps made from erasers, buttons made of various fabrics and hand-stitched patterns, and her signature wooden houses with special Xmas designs) at the Snapshot Christmas Market, on 17 December.
Simplicity
Ruru’s handmade crafts are ‘full of little surprises’.
“I get my design inspirations from life, from exhibitions and workshops, but most of all from interactions with people. For me, it’s the experience that counts more than making money,” she says with a sunny smile, her hands busy carving logos for wooden display boards she’ll use at her next activity, a boxXshop event held at Amsterdam’s Lloyd Hotel. “I always actively position myself as if I’m part of an experiment and learn from it: I talk to potential customers, they share their lives with me, and then I try to find out which aspects they like about my products and where they plan to place them after they’ve brought them home.” It’s from such snippets of information
and interactions with people that Ruru develops her crafts. She recalls that once a customer spent a long time looking at the tiny dotted lines she’s drawn on one of her wooden houses. When Ruru asked what the woman was looking at, the woman replied: “We are for the details”, which Ruru finds a powerful articulation of the essence of design. Like many design students enthusiastic about starting their own personal brands while still at university, Ruru struggled with balancing her creative design works with her heavy university workloads. “While still studying at the TU and busy with assignments and a thesis project, it was difficult for me to participate in all the interesting design events,” she says, ruefully. Now graduated, Ruru recently landed a position as an ‘event intern’ at Craft Central, a not-for-profit craft and design organization in London, where she hopes to broaden her horizons and meet other independent designers and artists from around the world who share her passion for design and craft. When asked to visualize the ‘Ruru’s Laboratory’ of the future, she replies: “I’m not thinking about running a huge business. Rather, I want to keep it simple, independent, and lovely, using my small, unique handmade crafts to touch people’s hearts.” She adds: “I think that, living in a material world, we’ve somehow lost the capability to embrace the simplicity of love and happiness that springs from daily life. With ‘Ruru’s Laboratory’, I’m reminding people of life’s little precious moments, and inviting them to take part in creating and reliving those wonderful moments.”
rurulabo.blogspot.com
Popular Dutch comedian, Youp van ‘t Hek, will be TU Delft’s second cultural professor, following photographer Vincent Mentzel. Twenty students will participate in Van ‘t Hek’s masterclasses, in which the theme is ‘apart from everything’. Van ‘t Hek will start his guest professorship with a public lecture on March 8. This will be followed by six closed classes for students, followed by a trip to a yet unknown destination in Europe that has always served as an inspiration for the comedian. All this should result in ‘something tangible’, which will be presented during a final public lecture on May 11.
Complimentary people ‘Who has the lead?’ That was the theme of the inaugural lecture delivered by Karin Laglas, the new dean of the faculty of Architecture. In her lecture, Dean Laglas mentioned the growing numbers of actors and users claiming roles in the design process of the built environment. Leadership is needed, and Dean Laglas is pleading for complementariness: managers who know about designing and designers who know about the design process.
Sustainable elsewhere Professor Ad van Wijk is brimming with plans for a sustainable future. This week the part-time professor of future energy systems delivered his inaugural address. “I’m hopeful, because I see that sustainable developments are coming our way.” But they just won’t be coming from the Netherlands. “We will be behind, I’m afraid,” Prof. Van Wijk said. “But globally that isn’t a problem. Some things are happening here…. But compare the Netherlands with Germany. We placed a total of 100 megawatts in solar cells, whereas Germany builds those numbers in a week. China is much further in producing cheap windmills, solar cells, batteries, etc. Brazil is building an ethanol economy, and India has had a sustainable economy minister for decades.”
Patience please Student representatives from the universities of Delft, Leiden and Rotterdam believe that the Executive Boards of their respective universities must be more open about their prospective partnership plans. A joint missive from TU Delft’s Student Council and student sections of the university councils of Leiden and Rotterdam stated that “it seems as if much is crystallising behind the scenes, without information about this reaching co-representative bodies. With an eye towards sound decision-making, it seems to us that it is desirable to (also) keep co-representative bodies well informed about the various developments.” According to TU Delft Executive Board member Paul Rullman, there is no news to report at this time: “Students must remain patient.”
Poor maintenance TU Delft expects to end the 2012 financial year with a positive balance of 21.3 million euros. The Executive Board wants to save that money and spend it later on new research, education and valorization projects. The buildings on the campus however are a risk, as many are poorly maintained. In 1995, the government gave all the campus buildings to TU Delft, but with no additional funding for maintenance; consequently, maintenance costs are running a deficit of 150 million euros. The Executive Board will only spend money in places that can no longer wait for a facelift, but it’s likely that more buildings will require immediate maintenance work.
DELTA. 35 08-12-2011
lifestyle
08
Plagiaat: goed of fout Free softwareprogrammeur en media-activist Jaromil discussieert op 8 december tijdens een borreldebat bij TBM met copyrightdeskundige Just de Leeuwe over de zin en onzin van copyright en open source. Martine Zeijlstra Ze staan lijnrecht tegenover elkaar, free software programmeur Jaromil en copyrightdeskundige Just de Leeuwe van TU Delft Library. Wie De Leeuwe over auteursrechten vraagt, krijgt een vurig pleidooi over het onderwerp. “Copyright is waardevol en moet je niet weggooien maar juist goed regelen.” De Leeuwe is zo gepassioneerd over het onderwerp omdat hij dagelijks vragen van studenten en docenten over auteursrechten krijgt. “Vaak hebben wetenschappers een contract ondertekend waarin ze hun auteursrecht hebben weggeschonken. Uitgevers willen namelijk graag met auteursrechten aan de haal. Daarom kun je maar beter goed van te voren uitzoeken hoe het met die rechten zit. Want anders kunnen uitgevers doen en laten wat ze willen met jouw werk.” Copyright is er niet makkelijker op
geworden door internet en Youtube, zegt De Leeuwe. “De wet op de auteursrechten is van 1912, maar de techniek zegt wat anders dan de wet. Door internet is alles vluchtiger geworden en kunnen we muziek en videofragmenten uploaden. Het is makkelijk om aan materiaal te komen, maar wat precies de bron is en waar het vandaan komt, is vaak onduidelijk.” De Leeuwe pleit dan ook voor plagiaatcheckers en voor het brandmerken van mensen die plagiaat plegen. “Op de website van een uitgever zag ik bij een uitgave een groot label met de tekst: ‘Dit is vals, de maker heeft plagiaat gepleegd’. Ze hadden de uit-
‘We moeten juist kennis delen en geen monopolie willen’ gave kunnen verwijderen, maar in plaats daarvan lieten ze zien dat je niet op deze manier met het werk van anderen mag omgaan. In de middeleeuwen bekogelden ze mensen op het marktplein met rotte eieren als ze zich misdroegen. Dit is virtueel met eieren gooien.” De copyrightdeskundige is dus geen voorstander van het rücksichtslos delen van auteursrechten. “Fotografen en schrijvers zijn bijvoorbeeld afhankelijk van de inkomsten van hun
sport
auteursrechten, het zou kwalijk zijn als zij hun werk moeten delen zonder er geld voor te krijgen.” Dennis Roio, alias Jaromil, deelt juist wel graag. Hij is een groot voorstander van open source. “Ik hang hierin John Nash aan: ‘Een persoon doet datgene wat voor zichzelf en de groep het beste is.’ Iedereen moet vrij zijn om te delen, maar het is aan de fotograaf of schrijver zelf of hij zijn auteursrechten wil opgeven. Het gaat mij vooral om vrije software en technieken, zodat iedereen dezelfde kansen heeft om dingen te maken. Nu hebben grote softwarebedrijven nog een monopolie op technieken, zodat niet iedereen dezelfde kansen heeft en dat vind ik gevaarlijk. Softwarebedrijven kunnen daar misbruik van maken”, zegt Jaromil. “We moeten juist kennis delen en geen monopolie willen.” Door peer-review kunnen virussen en bugs voortijdig uit computersystemen worden gevist, zegt Jaromil. “De Radboud Universiteit kraakte de ovchipkaart. Het heeft veel publiek geld gekost om de fouten eruit te zeven. Als het systeem van te voren peerreviewed was, dan hadden die fouten er al niet meer ingezeten.” Jaromil is een fan van plagiaat. “Een dj mixt ook muziek. Wij gaan altijd een interactie aan met eerder werk bij het bedenken van nieuwe dingen. Walt Disney verstripte oude Russische fabeltjes voor zijn tekenfilms. Het gaat niet om wat origineel is.” Toch denkt Jaromil dat hij en De Leeuwe uiteindelijk wel tot consensus komen. “Het probleem met plagiaat is niet zozeer het lenen van andermans ideeën, maar het feit dat je net doet alsof je het zelf hebt bedacht”, zegt Jaromil. “Studenten moeten leren dat ze respect hebben voor andermans ideeën en daar aan refereren. Zelfs in de hackerwereld is respect voor de bijdrage van anderen van groot belang. Hoe vaker je als hacker aangeeft wiens kennis je gebruikt hebt, des te groter is je reputatie.”
Borreldebat Copyright vs Open Source wordt georganiseerd door Delft Debatteert, VOX Delft, Curius en Studium Generale. Donderdag 8 december, 17.00 uur, faculteit TBM, toegang gratis.
time out
In winterse sferen In iedereen schuilt diep van binnen een romanticus. Dus geef toe: Lichtjesavond in Delft wil je eigenlijk niet missen, al is het maar vanwege de danceparty. Respect voor Sinterklaas, maar stiekem houden we ons natuurlijk al minstens een week in: kerstmis! Lichtjes aan, de verwarming hoog, glühwein en bergen borrels en feestjes. O, en vakantie niet te vergeten (en eh, ja, eerst nog even tentamens). Hoe heerlijk is het dan om helemaal in de stemming te komen tijdens Lichtjesavond? Door de hele binnenstad staan fakkels en vuurkorven, de grachten zijn verlicht en er worden kerstverhalen nagespeeld. Natuurlijk kun je er ook van alles doen. Skiën bijvoorbeeld, op de skirolbaan in het Winterwonderland in de Zuidpoort. Je eigen graffiti-kerstverhaal maken in Theater De Veste. Of chillen in de snowlounge. Op de Markt staat een muziekpodium, waar optredens zijn van onder anderen het Krashna Kamerkoor. Oké, uiteindelijk draait de hele avond natuurlijk om het verlichten van de grote kerstboom op de Markt, om 19.30 uur. Oók heel gezellig. Maar dan
sta jij waarschijnlijk op de gratis danceparty in Theater De Veste, moe geskied en suf geshopt op de kerstmarkt. Goh, jammer eigenlijk dat je er nog even op moet wachten. Maar voor de echte christmas die hards: dit weekend gaan de Apres Ski-party’s in Speakers weer van start. Elke week vaste prik en van een iets andere orde dan de dance in het theater, maar hé: sneeuw is sneeuw en Flügel is Flügel. Nu alleen nog zorgen dat je jezelf niet te brak hebt gefeest voordat het echte kerstfeest aanbreekt. (JH)
Lichtjesavond, dinsdag 13 december vanaf 17.00 uur in het centrum. Overdag kerstmarkt. Danceparty De Veste: 18.00 uur. www.donkeredagenvandelft.nl Apres Ski in Speakers, vanaf vrijdag 9 december elk weekend vanaf 23.00 uur. Toegang: € 5,-. www.speakers.nl
Het blauwzwart gestreepte Thor kwam thuis tegen RC Tilburg beter voor de dag dan in het uitduel. Niettemin verloren de Delftse rugbysters opnieuw (12-33). (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX))
De damesrugbyploeg van Thor is in opbouw. Dit seizoen streeft het deels uit TUstudentes bestaande team naar een plek in de top-4 die recht geeft op deelname aan de strijd om het landskampioenschap. Die titel lijkt nog te hoog gegrepen gezien de krachtsverschillen met de top-3, bestaande uit Utrecht (RUS), RC Tilburg en AAC Rugby. Niettemin zou deelname aan de play-offs een welkome ervaring zijn voor vooral de nieuwe, jongere speelsters in de selectie. Na negen van de veertien speelronden staat Thor vierde in de ereklasse. Handhaving van die positie zal een hele kluif worden, weet woordvoerster Fanny Ruter. “We hebben met onder meer Utrecht en AAC nog twee pittige tegenstanders op het programma staan. AAC hebben we de vorige keer verslagen, dus waarom zou dat niet weer mogelijk zijn? Van Utrecht hebben we thuis dik verloren, maar we zijn sindsdien wel gegroeid. We moeten hoe dan ook zoveel mogelijk punten zien te pakken tegen de rest”, aldus Ruter die haar team duidelijk progressie ziet maken. “We zijn begonnen met twaalf speelsters, nu zijn dat er vijftien à zestien, mede doordat er een paar zijn teruggekomen van blessures.” Zondag speelde Thor niet onverdienstelijk tegen Tilburg, waarvan het in Brabant nog met 50-7 op de broek kreeg. Dit keer werd de nederlaag beperkt tot 12-33. Ruter: “Dat is toch een hele verbetering. We hebben er keihard voor geknokt, maar stonden door een blessure de laatste minuten met veertien tegen vijftien in het veld.” De voetballers van Taurus lijken eveneens langzaamaan op gang te komen. De studenten scoren er doorgaans lustig op los (27 doelpunten in de eerste tien wedstrijden), maar om de een of andere reden produceren de tegenstanders steeds een of twee doelpunten meer. Groot was het feest toen na vijf nederlagen tegen Naaldwijk de eerste zege werd geboekt. Vier verloren duels verder voegde de ploeg van coach Ricardo Darsan zondag eindelijk weer een punt toe aan het schamele totaal door een 3-3 gelijkspel tegen FC Zoetermeer. Het wisselvallig Punch basketbal blijft ook meer verliezen dan winnen. De universitaire clash tussen de Delftse en Groningse studenten van Groene Uilen eindigde zaterdag voor de eerstgenoemden in een nipte thuisnederlaag: 61-63. Punch neemt met 8 punten uit 11 wedstrijden een bescheiden middenmootpositie in in de landelijke promotiedivisie. (JT)
Tips? Jimmy.tigges@hetnet.nl
Stephan
DELTA. 35 08-12-2011
lifestyle
09
‘Een pokerface is heel belangrijk’ Onvoorbereid een theaterscène spelen met aanwijzingen uit het publiek? Cabaretvereniging Abracadabaret draait er haar hand niet voor om. Op donderdag 8 december houdt zij weer een theatersportwedstrijd.
Geef de wereld een zetje Hoe duurzaam ben jij? Een stuk meer na het spelen van Nudge the World in elk geval, ontwikkeld door TU-alumni.
Connie van Uffelen Waarschijnlijk ken je televisieprogramma’s als De Lama’s, De Badgasten en De vloer op. Spelers spelen een voorstelling zonder script. Het publiek bepaalt waar de scène zich afspeelt, wat de relatie is tussen de spelers en welk voorwerp er eventueel in voorkomt. Op het allerlaatste moment horen ze of ze een romantische, een spannende of een grappige scène moeten spelen. Wat hun tegenspelers doen, merken ze ter plekke. Al improviserend. Ga er maar aan staan. Niet voor mensen met plankenkoorts dus, maar daar hebben Joris Korbee (22, vierdejaars bouwkunde) en Lisa van der Quast (21, vierdejaars technische bestuurskunde) dan ook geen last van. Zij zijn lid van cabaretvereniging Abracadabaret van Sint Jansbrug en dol op theatersport. “Echt mijn passie”, zegt Lisa van der Quast. “Ik was in de derde klas van de middelbare school al fan van De Lama’s. Toen had ik niet de vrienden die dat ook willen doen. In Delft kwam ik bij Abracadabaret en daar doen we elke woensdag improvisatiespelletjes.” Haar enthousiasme was zo aanstekelijk dat Joris Korbee ook mee wilde
apps
Theatersport is niet voor mensen met plankenkoorts. (Foto’s: Abracadabaret)
doen. “Ik vond het eerst maar vaag, maar het is fantastisch om te doen”, zegt hij. “Je speelt bijvoorbeeld een scène met zijn tweeën en krijgt als input dat het zich in een ziekenhuis afspeelt. Het kan zijn dat Lisa en ik een compleet ander verhaal in ons hoofd hebben. Lisa zegt bijvoorbeeld: de baby kan elk moment komen. Terwijl ik een scène in gedachte had waarbij ze aan haar hersens moet worden geopereerd.” Improviseren dus. Toch valt daar ook
‘Soms maakt het ook niet uit als het verhaal nergens heen gaat’ voor te oefenen. Er zijn diverse spellen met allerlei rondes. “Bijvoorbeeld een spel als vier, drie, twee, één”, zegt Van der Quast. Je speelt een scène met vier spelers. Dan gaat er eentje weg en moet je dezelfde scène met drie spelers spelen. Daarna gaat er nog een weg en uiteindelijk nog een. Op het laatst speelt één speler alle vier de rollen. Heel grappig.” Een ander voorbeeld is het spel ‘Dat klinkt als een liedje’, wat De Badgasten op tv ook speelden. “Zegt iemand iets raars zoals: goh, ik heb zo’n zin om naar het toilet te gaan, dan zegt een ander: dat klinkt als een liedje”, zegt Van der Quast. “Daarna moet je een liedje zingen.” Bij een theatersportwedstrijd staan twee teams van vier spelers op het
toneel. Zij dagen elkaar uit tot het spelen van scènes. Mensen uit het publiek doen weer suggesties en kunnen tijdens het spel rozen gooien om hun bewondering te laten blijken. Een jury bestaande uit bevooroordeelde, kolderieke en soms botte ‘rechters’ geeft punten. Is het publiek het niet eens met hun oordeel dan mag het natte sponzen naar ze gooien. Er is telkens een tussenstand, want de teams wisselen elkaar af. Het is al de derde keer dat het theatersportteam van Abracadabaret de strijd aanbindt. Dit keer heeft het een Gouds team uitgedaagd: Pittig Belegen. “Een moeder van mijn vriendin speelt daar in mee”, zegt Van der Quast. “Dat is zo leuk: we spelen dan tegen mensen van veertig jaar oud.” En als ze geen inspiratie hebben? “Ach, als je op het podium staat heb je zo veel adrenaline…”, zegt Korbee. “Een pokerface is heel belangrijk. Soms maakt het ook niet uit als het verhaal nergens heen gaat. Gewoon doorgaan.”
‘Vervul de taken, verklein je ecologische voetafdruk en nudge the world (geef de wereld een zetje) – een leuke manier om in het dagelijks leven te experimenteren met duurzaamheid’. Hm, met smeltende ijskappen en plastic-soepzeeën zo’n gek idee nog niet. Want natuurlijk laten we allemaal het licht niet onnodig branden en spoelen we een plasje braaf door met de kleine spoelknop, maar dat is niet genoeg om de wereld te redden. Deze app ook niet, maar het maakt de gebruiker met behulp van zestig taken en bijbehorende beloningen die je kunt delen via Facebook en Twitter in elk geval een beetje bewuster. Dat is eigenlijk nog best leuk. Door steeds een taak te voltooien (bood-
schappen gedaan op de fiets, minder eten weggegooid) zie je het landschap op je telefoon steeds mooier worden en speel je nieuwe levels vrij. Ook zie je onder ‘achievements’ wat je aan geld hebt bespaard. Als dat niet motiveert… Groot minpunt: bij het aantikken van de taken klapt de app er negen van de tien keer uit. En toegegeven, tips als ‘Speel eens een keer een bordspel in plaats van een avondje tv, dat is veel gezelliger en het scheelt ook nog eens energie’, ‘Rij eens bewust op de rechterbaan naar je werk’ en ‘Ga een uur eerder naar bed’ klinken wat knullig. Maar alles voor een schonere wereld, nietwaar? Dat de telefoon waarop de app moet draaien op zijn beurt als geen ander bijdraagt aan de elektronische afvalberg, dat zullen we voor het gemak maar even vergeten. (JH)
Nudge the World Leuk ***** Handig ***** Bediening ***** Platform iPhone, iPod Touch en iPad
Improbattle Theatersport Abracadabaret, donderdag 8 december, 20.30 uur, Cultureel Centrum TU Delft, toegang gratis. www.abracadabaret.nl facebook.com/abracadabaret
Ontwikkelaar Pavel Goultiaev@Project Helder
‘Shop doc’ heet het concept van drie masterstudenten IO en bouwkunde. Het is een nieuwe formule voor startende winkeliers om een tijdelijke winkel te openen in een permanente winkelomgeving. Een exclusieve winkelervaring scheppen, dat hebben Hidde Tauw, Iain Lorraine en Bob Kloos voor ogen. “We willen de publiciteit van een pop-up store gebruiken, maar op een gefixeerde locatie. Zorgen dat mensen denken: we moeten erheen voordat die retailer weer weg is”, legt Tauw uit. “Om de zoveel tijd verschijnen er nieuwe verkopers met weer andere producten, op dezelfde locatie. Geen dertien-in-eendozijn producten, maar bijzondere producten, met behoud van het dynamische en exclusieve van een pop-up shop.” Het project begon met het signaleren van een probleem: toenemende winkelleegstand. “In Nederland staat 1,9 miljoen vierkante meter winkelruimte leeg, zesenhalf procent van het totale winkelaanbod. Het straatbeeld wordt er minder aantrekkelijk door, wat minder mensen aantrekt waardoor vervolgens het hele winkelgebied achteruit gaat. Het is een vicieuze cirkel.” Daarnaast hebben veel potentiële ondernemers te weinig financiële mogelijkheden om hun (zelf gemaakte) product in de markt te zetten. Het drietal bedacht een oplossing voor
“Belangrijk zijn de kwaliteit en selectie van producten. En hoe ze erbij liggen, de presentatie ervan”, aldus Tauw. “Je verkoopt antwoorden op een vraag, een levensstijl. De lifestyle die past bij bepaalde kleding, maar bijvoorbeeld ook accessoires, schoenen of zelfs voedingsmiddelen. Wij denken aan twee of meer verkopers die allemaal een eigen eilandje krijgen in de zaak.” De eerste commerciële partij waar ze een pitch hielden, reageerde enthousiast. “Dat was een vastgoedbedrijf dat voorstelde om ergens in Nederland in een winkelstraat een pilotproject op te starten. Zo’n bedrijf heeft al contacten om te kijken naar een mogelijk vervolg voor een beginnend
Met hun concept willen Hidde Tauw, Iain Lorraine en Bob Kloos een exclusieve winkelervaring scheppen. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)
‘Zorgen dat mensen denken: we moeten erheen voordat die retailer weer weg is’
beide problemen. “Om deze vicieuze cirkel te doorbreken, leveren we een kant-en-klaar winkelconcept. Het interieur, de kassa en de systemen zijn al ingebouwd. Met een modulair interieurontwerp als basis kunnen totaal verschillende inrichtingen worden gemaakt voor kleine en grotere retailers. Een laagdrempelig concept, voor mensen uit de sector lokale ondernemers, producenten en ontwerpers.” Onderdeel van het concept is het bij elkaar brengen van verschillende, bij elkaar passende producten in één zaak.
retailer om door te kunnen groeien naar een eigen winkel.” Miljonair zullen ze er niet van worden, vermoedt Tauw. “Maar ik denk dat we een groot sociaal en financieel probleem aanpakken: het sterven van de winkelstraat. Een nieuwe impuls als de onze kan voor verschillende partijen een aanmoediging zijn om anders te gaan denken over leegstaande winkelpanden.”
Klaar voor de start
Strijd tegen de stervende winkelstraat
DELTA. 35 08-12-2011
interview
10
DELTA. 35 08-12-2011
interview
11
‘Soms is chaos rijkdom’ Wie heeft hier de leiding? Daarover ging onlangs de inaugurele rede van decaan Bouwkunde Karin Laglas. Een gesprek over leiderschap, het verbeteren van de wereld en verandering. “Sommige mensen hebben moeite met veranderen. Dat kan dus niet meer.” Veranderen, zo zei u tijdens uw intreerede, is de nieuwe ruststand. “Het is niet meer zo dat je een verandering hebt en dan een periode van steady state. Ik denk dat er geen stabiele situaties meer komen. De nieuwe steady state is verandering. De wereld is zo complex. Er gebeurt zo veel, je moet continu blijven veranderen. Sommige mensen hebben moeite met veranderen. Dat kan dus gewoon niet meer. Wen er maar aan.”
Connie van Uffelen ‘Het stormt in de gebouwde omgeving’, was het begin van uw intreerede. “We zitten in een crisis en investeringen vallen als eerste weg. Daarmee wordt juist de gebouwde omgeving hard geraakt, want het vraagt om investeringen om gebouwen en gebieden te maken of te verbeteren. Tegelijkertijd zie je een aantal veranderingen. Een belangrijke is de demografische: we zijn gewend aan bevolkingsgroei, maar die vlakt af. Dat betekent dat we nu in WestEuropa veel meer verbetering van het bestaande zullen zien, terwijl we gewend waren aan uitbreiding. Zoiets als we in dit gebouw ook gedaan hebben. Veel meer gebruik van bestaande gebouwen voor nieuwe functies.”
U haalde een uitspraak aan van Manfred Kets de Vries (een econoom en psychoanalyticus die diverse boeken schreef over leiderschap, red.): ‘Je moet creatieven de ruimte geven en tegelijkertijd aan een lange leiband houden. Managen van creativiteit is een van de moeilijkste dingen. Het impliceert de bereidheid om regels te buigen, vergissingen te maken, onaffe ideeën te accepteren en om te leven met ambiguïteit en chaos.’ U wenste uzelf daarbij veel succes. “Ik vind het erg leuk. Gegeven is wel dat ik een wat planmatig aangelegd mens ben. Dus met die ambiguïteit en chaos moest ik wel leren omgaan. Maar het is niet de eerste situatie waarin ik met creatieven te maken heb. Ik heb eigenlijk altijd in eenzelfde soort context gezeten. Soms moet je chaos laten bestaan, soms is het rijkdom. Soms moet je ingrijpen.”
Dat gebeurt volgens u nu soms in een andere constructie dan architecten gewend waren. “Ja, een DBFMO-constructie, tongbrekend: design, build, finance, maintain en operate. De opdrachtgever, bijvoorbeeld de Rijksgebouwendienst, schakelde vroeger een ontwerper in, ging met die ontwerper een plan maken en dan aanbesteden. Nu contracteert de Rijksgebouwendienst een consortium, vaak onder leiding van een bouwer. Dat gebeurt aan de hand van een zeer gedetailleerd pakket van eisen, dus niet op basis van een ontwerp. Het contract behelst niet alleen het maken van een plan en het bouwen. Het consortium moet ook de financiering regelen, het gebouw voor meestal 25 jaar onderhouden en er voor zorgen dat alle facilitaire functies het zo lang goed doen. Dat heeft een aantal voordelen. Je kijkt niet alleen maar naar het ontwerpen en bouwen en de investering, maar ook naar de hele periode van gebruik. Je kunt dus soms investeringen doen die zich op lange termijn terugbetalen.”
U zegt te houden van leiderschap by interaction. “Ik vind het prettig om al pratend met mensen samen af te pellen wat er speelt, hoe we naar de omgeving kijken, wat er moet gebeuren. En dan met elkaar te bezien wat mogelijke oplossingen zijn en waar je dan naar toe zou kunnen gaan.” U komt uit de praktijk. Hoe bevalt het bij een faculteit? “Het verschil valt me erg mee. Ik heb ook een tijdje bij een beursgenoteerd fonds gewerkt: Rodamco, dat heet nu Unibail-Rodamco. Daar doet de universiteit mij erg aan denken. Groot, complex, hoog professioneel, bedrijfsonderdelen met een vrij grote autonomie, maar wel een centraal stelsel van regels. Ik was bij Rodamco directeur over een aantal landen, daarbinnen heb je voor je eigen grondgebied redelijk veel vrijheid. Dat ervaar ik hier ook. Natuurlijk zijn er algemene regels, die voor iedereen gelden. Daarbinnen moet je zorgen dat je je doelstellingen realiseert.”
Zoals duurzaamheid? “Precies. Als je 25 jaar lang moet zorgen dat het bedrijfsrestaurant goed functioneert, dan kijk je daar op een andere manier naar dan wanneer je alleen maar een bedrijfsrestaurant hoeft te ontwerpen. Natuurlijk verdiepen ontwerpers zich altijd wel in de toekomst, maar dit is toch net iets dwingender. Concreter en scherper.” Ziet u daar vooral voordelen in? “Het feit dat je de gebruiksperiode nadrukkelijk meeneemt in je ontwerp vind ik goed. Iedereen vindt dat goed. Daarnaast brengt het met zich mee dat partijen andere posities krijgen. Daar waar vroeger de opdrachtgever aan de slag ging met de architect en zij samen de bouwer kozen, zit de architect nu in het consortium van de bouwer. Daar wordt verschillend tegenaan gekeken. Er zijn architecten die dat prima vinden, zoals Jeroen van Schooten. Die is daar blij mee en ziet nieuwe kansen.” Van Schooten vindt dat je als architect zo juist de leiding kunt pakken. Denkt u er ook zo over? “Ik denk dat het sterk afhangt van de opgave. Ik vind het te gemakkelijk om te zeggen ‘dit is het panacee voor elke opgave’. Ik vind dat je heel precies moet kijken welke opgave om welke aanpak vraagt. Dat heeft er vooral ook mee te maken hoe goed je van tevoren je specificaties scherp kan maken. Want dat proces, waarin een opdrachtgever samen met een ontwerper zoekende is naar de beste oplossing, is in deze contractuele situatie moeilijker. Het is van tevoren behoorlijk dichtgetimmerd.” Belemmert dat niet de creativiteit? “Dat hoeft niet, als het inderdaad functionele eisen zijn. Dus niet het voorschrijven hoe de ontwerper het moet oplossen, maar wat opgelost moet worden. Wat moet het kunnen in plaats van hoe moet het eruit zien? Soms heb je opgaven waarbij dat moeilijk is. Dan is het nog steeds handig om met een ontwerper aan de gang te gaan om de vraag helder te krijgen. Een belangrijke rol van ontwerpers is om samen met gebruikers te onderzoeken wat nou eigenlijk hun vraag is.” Welke nadelen ziet u? “Ik kan me voorstellen dat als je de verkeerde consortiumpartners treft, de architect in een te strak keurslijf komt. Een architect moet in een dergelijke situatie zelfbewust, creatief, slim en mondig zijn.” Hoe kan de faculteit op deze veranderde situatie inspelen? “Het begint met bewustwording. Weten dat de wereld verandert. Weten welke trends er spelen en dat meenemen in de manier waarop je je onderwijs geeft en je onderzoek doet. In het onderwijs kun je je curriculum aanpassen. Daar moet je een beetje terughoudend mee zijn, maar wij ontkomen er bijvoorbeeld niet aan om in ons curriculum te verankeren dat de bouwopgave verschuift naar bouwen in het bestaande. Evenzo weten we dat een groot deel van onze afgestudeerden zijn weg zal vinden naar het buitenland,
Wie is Karin Laglas?
Prof.ir. Karin Laglas (1959, Rotterdam) studeerde civiele techniek aan de TU Delft en was daarna directielid van projectontwikkelaar MAB, vastgoedbelegger Rodamco Europe en OVG projectontwikkeling. Ze was interim directeur van de BNA (Bond van Nederlandse Architecten). Daarnaast is zij onder meer lid van de raad van toezicht van het WestfriesGasthuis, commissaris bij Twynstra Gudde, bestuurslid van het Forum voor Stedelijke Vernieuwing en lid van het Amsterdamse Stad-forum. Sinds januari 2011 is zij decaan Bouwkunde. Op 25 november hield zij haar inaugurele rede. (Foto’s: Hans Stakelbeek/FMAX)
omdat daar nog wel een grote nieuwbouwopgave is. Dus zullen we ze moeten voorbereiden op werken in het buitenland. Daarnaast kun je veel doen binnen al bestaande vakken. Veel vakken bestaan uit een serie lezingen. Daarin kun je aandacht geven aan die verschuiving. In onze ontwerpprojecten kun je praten over de rol van de architect en van de opdrachtgever. Het gaat vooral om ons bewustzijn dat de wereld verandert. Dat wij mee moeten veranderen. En met elkaar er permanent het gesprek over voeren.” Als agenda voor de faculteit heeft u drie thema’s: de wereld verbeteren, netwerken en veranderen. Wat moet beter? “Er zijn veel maatschappelijke opgaven die ook ruimtelijke opgaven zijn. Kijk naar sloppenwijken. Ik vind dat daar voor ons een opgave ligt. Niet om die sloppenwijken weg te vegen en er containerhuisjes neer te zetten, maar wel om te bestuderen wat daar gaande is. Dat zijn samenlevingen die al bestaan. Die hun beperkingen hebben, hun ellende kennen, maar die ook hun rijkdom kennen. Ik liet tijdens mijn rede een dia zien van Caracas, waar een kabelbaan is aangelegd over een sloppenwijk. Niet om ze te kunnen bekijken, maar om een ontsluiting te geven voor de bewoners van de sloppenwijken naar de plek waar ze werken. Het vertrekpunt van die kabelbaan is een soort gemeenschapsgebouw. De ingreep is dus niet: we vegen de sloppenwijk weg, nee: we maken een gemeenschapsgebouw. En vanuit dat gebouw bieden we bovendien de manier om naar je werk te gaan. Dat vind ik de wereld verbeteren. Zuiniger omgaan met onze natuurlijke hulpbronnen valt ook in die categorie.”
U kwam wat dat betreft op een lastig moment binnen, met miljoenentekorten en herijking. “Het is maar net wat je moeilijk vindt. Ik zeg niet dat er geen problematiek is. Het was misschien gemakkelijker geweest om een paar miljoen uit te delen. Hoewel, zowel bij bezuinigen als bij investeren gaat het om de keuze: waar en hoe? We hebben dat bewust niet met de kaasschaaf gedaan, maar door echt te kiezen. We hebben onder meer besloten om ons mediaonderwijs volledig te focussen op handtekenen. Er was een breder scala. Daar stoppen we mee. Natuurlijk is er computertekenen, want tegenwoordig is dat de standaard. We hebben duurzaamheidsleerstoelen samengevoegd om het efficiënter te maken. Kleine afdelingen als Hyperbody, The Why Factory en RMIT hebben we bij grotere gevoegd. We gaan nu naar vier grote afdelingen: architecture, urbanism, architecture engineering & technology en real estate and housing. Daar komt OTB als vijfde naast. De afdelingen verschillen van elkaar. In de een zit meer onderzoek dan in de ander, de een kan makkelijker aan derde geldstroom komen dan de ander.” Tweede en derde geldstroom werven lijkt me voor Bouwkunde niet gemakkelijk. “We hebben geen grote industrie om ons heen. De meeste architecten- en ontwerpbureaus bestaan uit mkb’ers. De bouw heeft niet echt een reputatie van veel research & development. Dat maakt het al lastig en dan nu nog de crisis. Over de tweede geldstroom spreken we met STW en NWO, om te kijken hoe wij onze voorstellen beter kunnen presenteren zodat ze passen bij hun criteria. Anderzijds ook of er aan hun kant misschien te experimenteren is met criteria. Het gaat in the end of the day om inhoud. Het gaat er om dat wij onderzoek willen doen, omdat we de wereld willen verbeteren.”
DELTA. 35 08-12-2011
reportage
12
Kennisvalorisatie: een lastige spagaat Munt slaan uit patenten en contractonderzoek voor bedrijven; kennisvalorisatie wordt meer noodzaak voor de TU. Komen we straks nog aan fundamenteel onderzoek toe? Tomas van Dijk Het was feest dit najaar bij YesDelft in de kamer van Sunuru, een bedrijf dat innovatieve zonnecelsystemen ontwikkelt. Met een grote taart vierde de ondernemersbroedplaats de komst van deze honderdste technostarter. Stormparaplu’s, snellaadsystemen voor elektrische auto’s, inklapbare containers en gestroomlijnde vrachtwagens; talloze uitvindingen komen uit de stal van de incubator die in 2005 is opgericht. Veel van de jonge ondernemers volgden business georiënteerde vakken aan de TU zoals turning technology into business en writing a business plan. Ze werkten vervolgens ideeën uit die ze aan de TU hadden opgedaan of bliezen een Delfts patent nieuw leven in. Een beter voorbeeld van kennisvalorisatie is er niet. YesDelft is een paradepaardje van de TU. En dat terwijl kennisvalorisatie tien jaar geleden nog een beetje een vies woord was. ‘Het ministerie van OCW vond tot begin 2000 dat universiteiten zich vooral moesten richten
YesDelft is een paradepaardje op wetenschappelijke excellentie. De ondertoon daarbij was vaak dat valorisatie daaraan geen positieve bijdrage leverde’, schrijft valorisatie-expert Marianne van der Steen van de universiteit Twente in haar artikel ‘Het verzilveren van universitaire kennis’ (ESB, 13 juni 2008). Nu wordt er opnieuw volop gedebatteerd over nut en noodzaak van valorisatie. In 2003 werd kennisvalorisatie, door toedoen van het Innovatieplatform, benoemd als een van de drie kerntaken van de universiteiten,
naast onderwijs en onderzoek. Maar de functie van kennisvalorisatie lijkt nu te verschuiven, van een maatschappelijke taak naar bittere noodzaak om de financiën op orde te houden. Het kabinet bezuinigt op de structurele eerste geldstroom. En de FESmiddelen (het Fonds Economische Structuurversterking, gefinancierd uit de aardgasbaten) zijn grotendeels gestopt. De TU moet ergens anders geld vandaan halen. Dat kan, door meer Europese fondsen aan te schrijven, en door meer met het bedrijfsleven in zee te gaan. Het simpelweg afstoffen van meer patenten en het vermarkten van die vindingen via spin-off bedrijven is niet de oplossing, vindt Paul Althuis, directeur van het valorisatiecentrum van de TU. “Daarmee verdient de TU geen geld.” (Zie kader ‘Patenten en technostarters’.)
Contractonderzoek
Het grote geld moet van elders komen en wel van contractonderzoek voor derden, vooral door samen te werken met het bedrijfsleven. Maar kan de universiteit in de toekomst nog wel fundamenteel onderzoek verrichten als zij voor haar geld sterk afhankelijk is van het bedrijfsleven? Dat moet het immers meestal niet zo hebben van lange termijnonderzoek. Over die vraag ging het symposium ‘De gouden driehoek of de Bermuda Triangle?’, ter ere van het vertrek van Louis de Quelerij als decaan van de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen (CiTG). Als logo voor het symposium was gekozen voor een penrose-driehoek; een onmogelijk figuur bestaande uit drie balken (waarvan één de kennisinstellingen symboliseerde en de andere twee het bedrijfsleven en de overheid), die alle drie loodrecht op de andere twee lijken te staan, maar
(Illustratie: Auke Herrema)
samen toch een driehoek vormen. De Quelerij is kampioen valorisatie. In tien jaar tijd zag zijn faculteit de instroom van geld uit de eerste geldstroom drastisch dalen. In 2002 kreeg CiTG nog 46 miljoen euro vanuit het interne verdeelmodel van de TU. Volgend jaar verwacht de faculteit 28 miljoen euro te ontvangen. De Quelerij heeft financiële gaten gevuld door meer onderzoekscontracten af
te sluiten. Zo sloot hij vorig jaar een convenant met de civiele sector en de overheid. Als alles volgens plan verloopt, krijgt de faculteit daardoor de komende jaren dertien miljoen euro aan steun. Een van de voorwaarden was dat de sector kan meepraten over de onderwijs- en onderzoeksprogramma’s. Door goede aansluiting te vinden met het zogenaamde topsectorenbe-
Patenten en technostarters
Het Delftse technostartersbedrijf GloveQb maakte deze hermetisch afgesloten kubus waarin onderzoekers met grote handschoenen allerhande experimenten kunnen doen.
leid van de overheid kan de TU nog meer van dit soort geld binnenhalen, meent De Quelerij. De overheid heeft negen topsectoren in het leven geroepen waarbinnen kennisinstellingen, overheid en bedrijfsleven afspraken moeten maken over research & development. Een voorwaarde voor een succesvolle samenwerking tussen universiteit, bedrijven en overheid, is volgens De
Delftse spin-off bedrijven en licentieringen aan de industrie bieden geen direct financieel soelaas, aldus Paul Althuis, directeur van het valorisatiecentrum. Het aanvragen en onderhouden van patenten – de TU heeft er momenteel zo’n 170 op haar naam staan – kost de universiteit jaarlijks anderhalf à twee miljoen euro aan directe en indirecte kosten. En aan YesDelft is de TU jaarlijks zo’n twee en een halve ton kwijt. Met sommige technostarters heeft de TU afgesproken dat een deel van de winst naar de universiteit vloeit. En er vinden ook regelmatig licentieringen aan de industrie plaats. Maar kostendekkend is het allemaal allerminst. “Licentie-opbrengsten en de verkoop van aandelen vanuit participaties is lange termijnwerk. Het zou mooi zijn als we in 2020 quitte draaiden”, zegt Althuis. “Politici roepen nog wel eens dat we iets moeten doen met de patenten die we maar op de plank hebben liggen”, vervolgt Althuis. Maar dat beeld van patenten die liggen te verstoffen, klopt volgens hem al lang niet meer. “We hebben alle patenten onder de loep genomen en business cases gemaakt. En we hebben sinds enkele jaren een groep business developers, veelal TU-alumni, die meedenkt en kijkt of nieuwe vindingen marktperspectief hebben.” De directeur heeft wel goede hoop dat deze investeringen indirect en op de lange termijn hun vruchten afwerpen voor de TU. Hij heeft hoge verwachtingen van Technopolis. Daar moeten allemaal hightech bedrijven komen - geïnspireerd op het businesspark rondom MIT in de VS - die veel behoefte hebben aan onderzoek, onderzoek dat dan deels door de TU kan worden uitgevoerd. Maar wie nu naar het terrein van Technopolis gaat, treft nog een behoorlijk desolate vlakte aan. Het gaat allemaal minder hard dan gehoopt, geeft Althuis toe. “We moeten in een stroomversnelling komen. Bij het Leiden Bio Science Park ging het na een langzame start opeens ook heel snel.”
DELTA. 35 08-12-2011
reportage
13
Studenten sleutelen aan de Ecorunner, een wagen die extreem zuinig rijdt. Onderzoeker Piet van der Zanden denkt dat studenten in de toekomst geld kunnen verdienen voor de TU door aan dit soort projecten te werken. (Foto’s: Tomas van Dijk)
Quelerij, dat bedrijven en overheidsinstellingen zich realiseren dat de universiteit op een fundamentele manier naar problemen kijkt en dat die aanpak veel kan opleveren. “Als je nieuw asfalt wilt ontwikkelen dat bijvoorbeeld geluid sterk absorbeert, dan kun je allerlei proefjes doen om te kijken welk asfalt het beste werkt”, zo hield de oud-decaan zijn toehoorders voor. “Maar je kunt ook in de fundamenten kijken en snappen hoe geluid zich in asfalt transporteert. Als je de fundamenten op microniveau begrijpt, kun je heel nieuwe materialen ontwikkelen.” De voormalige CiTG-decaan staat in grote lijnen positief tegenover het topsectorenbeleid van de overheid. Maar dit beleid wordt door veel academici verguisd omdat het ten koste zou gaan van de onderzoeksfinanciering aan universiteiten. De voorzitter van de KNAW, Robbert Dijkgraaf, waarschuwde onlangs tijdens het alumnisymposium aan de TU dat er netto een bedrag van tussen de vijfhonderd miljoen euro tot een miljard uit het systeem verdwijnt. “Voordat u het weet moet het hele NWO-budget gebruikt worden om het topsectorenbeleid te financieren.”
Nuttigheidsgedreven
Ook rector Karel Luyben maakt zich zorgen. “Als technische universiteit zijn we dominant in nuttigheidsgedreven onderzoek”, zei hij tijdens het afscheidssymposium. “Maar we pakken het onderzoek op een fundamentele manier aan – als wij als universiteit dat niet doen, wie doet het dan wel? - terwijl de industrie liefst morgen al resultaten ziet en dus veel meer aan de pragmatische kant zit.” Het pure ‘nieuwsgierigheidgedreven onderzoek’ dreigt in deze discus-
sie over topsectorenbeleid ondergesneeuwd te raken, voegde Luyben daaraan toe. Luyben lijkt zich terecht zorgen te maken. Na hem pleitte Jan Hendrik Dronkers, Directeur Generaal Rijkswaterstaat, “in het belang van BV Nederland” voor meer pragmatisch opgeleide ingenieurs. “De focus op praktische aansluiting binnen de driehoek
‘De focus op praktische aansluiting binnen de driehoek is belangrijker dan wetenschappelijke excellentie’ is belangrijker dan wetenschappelijke excellentie”, zo luidde een van zijn scherpe stellingen, die veel positieve reacties ontlokte uit de zaal. De TU bevindt zich dus in een spagaat. Enerzijds wordt zij afgerekend op haar wetenschappelijke excellentie, anderzijds ziet ze zich genoodzaakt samen
Innovatie door toeval
te werken met de industrie die het niet zo moet hebben van fundamenteel onderzoek. Cvb-voorzitter Dirk Jan van den Berg reageerde ook op deze patstelling. “Ergens deep down in ons is er de wil om samen te werken. Dat zit nu eenmaal in het karakter van deze universiteit. Maar als bedrijven het hebben over lange termijnen, dan denken ze aan periodes van zes maanden. Als de universiteit dat doet, dan denkt het aan twee maal een promotiecyclus van vier jaar.” Van den Berg noemt als voorbeeld van een succesvolle samenwerking het feit dat enkele promovendi hun promotieonderzoek verrichten in samenwerking met het Havenbedrijf Rotterdam, waar ze een dag in de week werken. “Die samenwerking geeft verbondenheid en levert spin-offs op.” Toch concludeert hij dat “we nog niet de juiste formule hebben bedacht om dichter bij elkaar te komen.” De penrose-driehoek rammelt nog.
Dat Nederland meer gebaat zou zijn bij pragmatisch onderzoek en onderwijs dan met wetenschappelijke excellentie, dat gaat er bij Jan Raaijmakers, directeur wetenschap en bedrijfsontwikkeling van farmaciebedrijf GlaxoSmithKline niet in. Tijdens een door het Rathenau Instituut georganiseerd symposium over valorisatie dit najaar hekelde hij het topsectorenbeleid van de overheid. “Ik werk liever met onderzoekers die vanuit hun interesse iets onderzoeken dan met wetenschappers die zich ergens over buigen omdat dat nu eenmaal moet van de overheid”, zei hij. Innovatie komt volgens hem tot stand door toeval; “Door in contact te komen met mensen waar je nauwelijks inhoudelijke raakvlakken mee hebt, maar die toch iets ontdekt hebben waar je als bedrijf wat mee kunt.” Het huidige beleid is volgens hem een stoplap. “Nu het economisch tegenzit, moet er bezuinigd worden en zegt de overheid tegen de universiteiten dat ze moeten valoriseren. Op de korte termijn levert het misschien wel wat op, maar op de langere termijn niet.”
Werken in opdracht
Al enkele jaren achtereen stijgt het bedrag ‘opbrengst werk voor derden’ dat de TU binnen harkt; van 98 miljoen euro in 2006 (op een totale begroting van 488 miljoen euro) tot 142 miljoen euro (op een totaal van 514 miljoen euro) in 2010. Maar de rek lijkt eruit. De Europese Unie, NWO en het ministerie van economische zaken vragen om een eigen bijdrage van de universiteiten in ruil voor het geld dat ze beschikbaar stellen. Matching heet dit in jargon. In de begroting van 2012 houdt de TU er rekening mee dat de inkomsten uit ‘werk voor derden’ weer terugvalt tot het niveau van 2009 (134,4 miljoen euro). Tijdens het congres over valorisatie ‘De gouden driehoek of de Bermuda Triangle’, vorige week bij CiTG, kwam dit probleem van matching ook ter sprake en werd de hoop uitgesproken dat door het nieuwe topsectorenbeleid van de overheid er gunstigere samenwerkingsverbanden met bedrijven konden ontstaan waardoor dit matching-probleem zou verminderen.
Laat de student het geld verdienen
Volgens ict-adviseur dr.ing. Piet van der Zanden, werkzaam bij het shared service centre, moet de financiële structuur waar de universiteit op gestoeld is, veranderen. “Het intelligent verdelen van hun huishoudpotje; dat is waar universiteiten goed in zijn”, aldus Van der Zanden. Hij vindt dat niet meer van deze tijd. Van der Zanden voltooide in 2009 zijn proefschrift ‘The Facilitating University’. En onlangs schreef hij het boek ‘Learning Mall, laat onderwijs geld verdienen’. In beide werken beschrijft hij hoe universiteiten wereldwijd langzamerhand in hun derde fase, de zogenaamde valoriserende fase, van hun ontwikkeling belanden. De onderzoeker is voorstander van een systeem waarbij bedrijven die een technisch hoogstandje willen laten ontwikkelen, een beroep kunnen doen op multidisciplinaire teams van studenten. Dat moet volgens hem steeds beter kunnen dankzij geavanceerdere vormen van informatieuitwisseling, wiki’s en (internationale) netwerken. Van der Zanden schetst hoe dit in zijn werk moet gaan: “Bedrijven kunnen een klus uitbesteden aan een universiteit. Docenten inventariseren welke kennis nodig is om een product of dienst te ontwikkelen en definiëren op die manier het leermateriaal. Studenten, en dat kunnen ook studenten van buiten de TU zijn, kunnen solliciteren voor onderdelen van de klus. De universiteit krijgt van het bedrijf betaald voor het in zodanige vorm gieten van de opdracht dat studenten ermee aan de slag kunnen en voor de studentenbegeleiding. De studenten verdienen studiepunten en werken op die manier interdisciplinair. Ook dat is van groot belang.”
DELTA. 35 08-12-2011
TUdelta.35 > Jaargang 43 Delta is het informatie- en opinieblad van de TU Delft, verzorgd door een journalistiek onafhankelijke redactie.
> Redactie Frank Nuijens - @FrankNu, (hoofdredacteur) Katja Wijnands - @kwijnands, Dorine van Gorp - @dorinevangorp, (eindredactie) Saskia Bonger - @sbonger Tomas van Dijk - @tomasvd Connie van Uffelen - @ConnievanU Jos Wassink - @joswashere (verslaggeving) > Medewerkers
Bennett Cohen, Willemijn Dicke, Jessica van den Doel, Patrick van der Duin, Chandra Elango, Robbert Fokkink, Jorinde Hanse, Dap Hartmann, Auke Herrema, Desiree Hoving, Erik Huisman, Devin Malone, David McMullin, Olga Motsyk, Ionica Smeets, Jimmy Tigges, Stephan Timmers, Ellen Touw, Vikrant Venkataraman, Robert Visscher, Rutger Woolthuis
> Foto‘s
Sam Rentmeester/ Hans Stakelbeek (FMAX).(info@fmax.nl)
> Vormgeving & Lay-Out Liesbeth van Dam > Mededelingen Martin Kers (m.kers@tudelft.nl) > Redactieraad
dr. B.B. Scholtens (voorzitter), G.K. Berghuijs, MSc, prof.dr. M.J. van den Hoven, mr. J.J.M. Kok, R.H.G. Meijer, T. Niks, ir. M. Persson, prof. dr. B.J. Thijsse, dr.ir. C.A.J.R. Vermeeren
> Redactie-adressen Universiteitsbibliotheek Kamer 0.18-0.28 Prometheusplein 1 2628 ZC Delft Postbus 139 2600 AC Delft Tel. 015-278 4848 E-mail: delta@tudelft.nl www.delta.tudelft.nl > ISSN 0169-698x > Druk
Wegener Nieuwsdruk Twente, Enschede
> Oplage 12.000 > Advertenties H&J uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJssel Tel. 010-451 55 10 Fax 010-451 53 80 E-mail:delta@henjuitgevers.nl www.linkmagazine.nl > Abonnement
Een abonnement kost 37,50 en kan elk moment ingaan.
> HOP Delta werkt samen met het Hoger Onderwijs Persbureau Hein Cuppen, Bas Belleman, Marijke de Vries Tel. 071-523 6151 Fax 071-523 2138 E-mail hop@xs4all.nl > Copyright Delta
Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen, schema‘s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken, in enigerlei vorm of wijze.
Blijf niet rondlopen met uw vragen over kanker Bel de KWF Kanker Infolijn: 0800-022 66 22 (gratis)
mededelingen
14
Agenda Donderdag 8 december
Maandag 12 december
WijWonen Delft 20.30 uur - De Algemene Leden Vergadering van WijWonen zal plaatsvinden in Delftstede, Phoenixstraat 66. Voor de agenda zie www.wijwonendelft. nl.
Studium Generale 20.15 uur – ‘Geschiedenis van de Adel: Moderne Tijd’ door Coen Schimmelpenninck van der Oije. In deze serie van vier zal hij ingaan op de historische ontwikkeling en betekenis van de adel en ridderschappen ten tijde van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Het Prinsenhof, Oude Delft 183B, Delft – toegang gratis.
Vrijdag 9 december Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Modelling and Forecasting in the Dry Bulk Shipping Market. Promotie van S. Chen, MSc. Promotoren: prof.ir. J.J. Hopman en prof.dr. H. Meersman. • 12.30 uur - Timespace matters - Exploring the gap between knowing about activity patterns of people and knowing how to design and plan urban areas and regions. Promotie van ir. J. van Schaick. Promotor: prof. V. Nadin. • 15.00 uur – Intreerede prof. dr. R.A. Zuidwijk, faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen.
Zondag 11 december International Student Church 11.30 hrs - Students of all denominations are invited to our ecumenical service every Sunday at Raamstraat 78, followed by tea/coffee. The services are led by the chaplains Reverend W. Stroh and Father Avin, and are supported by student leaders. More information on www.iscnetherlands.nl.
Wetenschapsagenda • 10.00 uur – Deze promotie vindt plaats in de Senaatszaal. Value of digital information networks: a holonic framework. Promotie van ir. A.J. Pinto Soares Madureira. Promotor: prof.dr.ir. N.H.G. Baken. • 10.00 uur - Deze promotie vindt plaats in het Auditorium. Characterization and Identification of Bitumen with the Modification of Montmorillonite Nanoclay. Promotie van G. Liu, Master. Promotoren: prof.dr.ir. A.A.A. Molenaar en prof.dr.ir. S. Wu. • 12.30 uur - Deze promotie vindt plaats in de Senaatszaal. Synthesis, Mesophase Behaviour and Charge Mobility of p-Quinquephenyl Derivatives. Promotie van ing. S. Kuiper. Promotoren: prof.dr. S.J. Picken en prof. dr. T.J. Dingemans. • 12.30 uur - Deze promotie vindt plaats in het Auditorium. A packing approach for the early stage design of service vessels. Promotie van ir. B.J. van Oers. Promotoren: prof.ir. D. Stapersma en prof. ir. J.J. Hopman.
• 15.00 uur - Deze promotie vindt plaats in de Senaatszaal. Precision Instrumentation Amplifiers and a Read-Out IC for Sensor Interfacing. Promotie van R. Wu, MSc. Promotor: prof.dr. K.A.A. Makinwa. • 15.00 uur - Deze promotie vindt plaats in het Auditorium. Modelling Morphological Response of Large Tidal Inlet Systems to Sea Level Rise. Promotie van P.K.D. Dissanayake Mudiyanselage, MSc. Promotor: prof.dr.ir. J.A. Roelvink.
SG Kafee De eurocrisis 19.00-21.00 Docu ‘Inside Job’ 17.00-19.00 Zin in een goede docu, een bekende gastspreker en daarnaast ook nog een lekkere hap? Dat kan. Elke 2e maandagavond van de maand is er SG-Kafee in het i.d-Kafee op de faculteit Industrieel Ontwerpen met spraakmakende onderwerpen en sprekers. Toegang is gratis, de bar is open vanaf 17.00 uur. Voor meer info zie: www.dezebra.com/sg/publiek/agenda. asp?courseID=784 Toegang gratis.
Dinsdag 13 december Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Deze promotie vindt plaats in de Senaatszaal. Response Modelling of Bitumen and Bituminous Mastics and Mortars. Promotie van ir. M.F. Woldekidan. Promotor: prof.dr.ir. A.A.A. Molenaar. • 10.00 uur - Deze promotie
vindt plaats in het Auditorium. The Improvement and Upscaling of a Laser Assisted Chemical Vapor Pyrolysis Reactor. Promotie van ir. J.W.M. van Erven. Promotor: prof.dr. A. Schmidt-Ott. • 12.30 uur - Deze promotie vindt plaats in de Senaatszaal. Sustainable Irrigation Development in the White Volta Sub-Basin. Promotie van E.A. Ofosu, MPhil. Promotoren: prof.dr.ir. P. van der Zaag en prof.dr.ir. N.C. van de Giesel. • 12.30 uur - Deze promotie vindt plaats in het Auditorium. Firefighting on the First Line of Intervention - a Pattern language to inform the design of Ubiquitous Computing. Promotie van S. Denef, Diplom Designer. Promotor: prof.dr. D.V. Keyson. • 15.00 uur - Deze promotie vindt plaats in de Senaatszaal. Unravelling Interdependence: Coordinating PublicPrivate Service Networks. Promotie van drs.ing. A.J. Klievink, MSc. Promotor: prof. dr. Y.H. Tan. • 15.00 uur - Deze promotie vindt plaats in het Auditorium. The Spoofax Language Workbench. Promotie van L.C.L. Kats, MSc. Promotor: prof.dr. A. van Deursen.
Woensdag 14 december Wetenschapsagenda • 10.00 uur - The Effect of Ageing on the Fatigue and Healing Properties of Bituminous Mortars. Promotie van ir. W. van den Bergh. Promotor: prof.dr.ir. A.A.A. Molenaar.
Announcements Students International Student Chaplaincy Looking for a home away from home, trying to make new friends, interested in intercultural and interfaith activities, needing some inner peace, searching for more than academic challenges? Check the website of the International Student Chaplaincy, www. iscnetherlands.nl, to learn about their wide range offer.
Voor advertenties bel met:
Voor advertenties bel met: H & J Uitgevers Postbus 101 AC H & J 2900 Uitgevers Capelle Postbusaan 101den IJssel
Studium Generale 16.00 uur – Borrellezing ‘Fukushima Forever’ door Wim Turkenburg. Stond Fukushima eerst nog volop in de aandacht, zo rustig is de berichtgeving op dit moment. Zijn alle problemen verder opgelost? Faculteit EWI, zaal E, Mekelweg 4, Delft – toegang gratis. Global Meeting Point 18.30-21.00 hrs - Is democracy the best form of government? You are invited to discuss with other students your views and experiences of democracy. During the evening two questions will structure the discussion: ‘how democratic is your country?’ and ‘is democracy the best form of government?’ The event starts with a meal and will be held at Voorstraat 60, Delft. www.iscnetherlands.nl
Zaterdag 17 december WTOS De Delfste studenten wielervereniging WTOS organsieert de Regiocross. Het evenement zal plaatsvinden bij het Vrederustpad in Delft, het bos achter de Ikea. Voor deelname en verdere informatie kun je terecht op www.wtos.nl/regiocross.
14:02
Pagina 1
F (010) 451 53 80 E delta@henjuitgevers.nl T (010) 451 55 10
Neem contact op met Hennie de Ruyter of Mireille vanopGinkel voor nadere informatie. Neem contact met Hennie de Ruyter of met Mireille van Ginkel voor nadere informatie
Delta Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek 'Agenda' in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: delta@tudelft. nl. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten. Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur. Alle promoties, intree- en afscheidsredes genoemd in deze agenda vinden, tenzij anders vermeld, plaats in de Aula van de TU, Mekelweg 5, Delft.
het nieuwe campagnebeeld voor de TU Delft
2900 AC Capelle T (010)aan 451den 55 IJsel 10
F (010) 451 53 80 E delta@henjuitgevers.nl
Vereniging Zonnekracht Centrales 14.00-17.00 uur – Top Delft houdt een bijeenkomst over zonnekrachtcentrales met de volgende lezingen: ‘de betekenis van de zon, voor CSP, in het antropoceen’,‘Desertec uit de startblokken, en ‘voorbij de Chinese muur’. Toegang gratis. Locatie: Hippolytusbuurt 14, Delft. Aanmelden via secretaries@zonnekrachtcentrales.nl.
Ontwerp
appointment with one of the psychologists at studentenpsychologen.tudelft.nl or by sending an email to studentenpsychologen@tudelft.nl. You can also come by at the open office hour every Tuesday at 11.30-12.30 hrs. Open office hours of the student counselors are on Tuesdays from 11.3012.30 hrs and the career counselors are on Tuesdays and Thursdays from 11.30-12.30 hrs. More information on www. studentandcareersupport.tudelft.nl or careercentre.tudelft. nl. For a list of workshops and trainings offered by Student & Career Support please visit smartstudie.tudelft.nl.
Student and Career Support The psychologists and the central student and careers counselors are located at Jaffalaan 9A (building 30A). International Office There is some English career The International Office, Jafinformation and a vacancy falaan 9a/visitor’s entrance at wall in the information centre. Mekelweg, office opening times Office hours: Monday-Friday Monday to Friday 9.00–17.00 from 9.00-17.00 hrs. You can hrs. Appointments and enquidirect your inquiries or make ries can be made by email: an appointment at the Front internationaloffice@tudelft.nl Office or by phone: 015H&J Uitgevers_2x70_zw-w 14-05-2004 or by phone: 015-2788012. 2788004. Students and PhD candidates can make an initial
• 12.30 uur - Development of mass spectometry based human cell secretome analytics The T-lymphocyte as a model system. Promotie van ir. I.M.O. Finoulst. Promotor: prof.dr. P.D.E.M. Verhaert. • 15.00 uur – Afscheidsrede prof.dr.ir. J.C. Walraven, faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen.
deadline inleveren: 10 februari 2012 www.campagne.tudelft.nl
DELTA. 35 08-12-2011
mededelingen/opinie
15
TU moet professioneler met kritiek omgaan Het lukt de TU Delft maar niet om professioneel om te gaan met kritiek, vindt TU-alumnus en communicatiedeskundige Remco de Boer. Hierdoor komt de universiteit in een steeds lastiger parket. Het lukt de TU Delft maar niet om professioneel om te gaan met kritiek. En juist dat kan schade toebrengen, vaak zelfs meer dan de negatieve berichten zelf. De eigen reactie bepaalt mede de omvang van eventuele imagoschade. De universiteit lijkt dat niet te beseffen. Daardoor komt de organisatie in een steeds lastiger parket. Voorlopig dieptepunt was het tendentieuze Telegraaf-bericht van afgelopen vrijdag: ‘TU Delft slechtste universiteit’. Een half jaar geleden begon de glijvlucht. NRC Handelsblad schreef toen over belangenverstrengeling door decaan Marco Waas. Collegevoorzitter Van den Berg verklaarde daarop dat er in 2005 over was gesproken, dat er niets aan de hand was, maar dat hij er in 2010 wel een
einde aan had gemaakt. Voor de buitenwacht klinkt dat ongeloofwaardig. Of er is iets aan de hand, of niet. In het eerste geval zeg je welke fouten er zijn gemaakt, door wie en wat je doet om ze voortaan te voorkomen. Ook in een NRC-artikel van 22 oktober kwam de zaak-Waas weer naar voren, net als niet-rechtsgeldig besteed overheidsgeld en verloren vastgoedmiljoenen. Nog dezelfde zaterdag ging de universiteit vol in de tegenaanval met een zeven pagina’s lang verweerschrift. Volgens het college schetste NRC een vertekend en gedateerd beeld, bevatte het veel onjuistheden, werd de universiteit onrecht aangedaan en was er zelfs sprake van toegebrachte schade. Toch is de vraag wat schadelijker was, het artikel of de reactie erop. Als een kwaliteitskrant zo’n artikel schrijft, zal er toch wel iets aan de hand zijn, denkt de gemiddelde lezer. In je reactie moet je daar rekening mee houden. Steek dus op een paar punten onvoorwaardelijk de hand in eigen boezem. Hoe rustiger de toon waarop je dat doet, hoe hoger de de-escalerende werking. Hoe feller je van leer trekt, hoe sterker je het beeld bevestigt dat je blijkbaar in het nauw zit.
CDJA: samenwerken ja, fusie nee
Niet reageren is geen optie. Maar juist dat gebeurde afgelopen vrijdag wél. De Telegraaf noemde de TU Delft de slechtste van Nederland wat onderwijs betreft. Hoewel de universiteit diezelfde week nog trots had gemeld dat de onderwijskwaliteit in een externe evaluatie juist heel positief was beoordeeld, bleef een reactie op het kritische bericht, dat inmiddels over internet raasde, uit. De voorlichters twitterden zoals altijd, alleen met geen woord over de Telegraaf-aanval. Zelf zoekt de TU graag de media, maar ze weet niet goed hoe ze met negatieve berichtgeving moet omgaan. Juist in het tijdperk van sociale media vormen die kritische berichten de lakmoesproef. Juist als je onder vuur ligt, moeten voorlichters het veld in – zelfverzekerd, open en oprecht. Iedere organisatie maakt fouten, iedere instelling heeft sterke en zwakke kanten. Het durven toegeven daarvan maakt je sterker. Hoogste tijd dus om het roer om te gooien.
De bestuurders van de universiteiten van Leiden, Delft en Rotterdam zien veel in een intensieve samenwerking, zelfs een fusie valt niet uit te sluiten. Het CDJA, de jongerenorganisatie gelieerd aan het CDA, gelooft niet in een megafusie.
Het CDJA heeft zich recentelijk uitgesproken tegen de voorgenomen fusie tussen de universiteiten van Leiden, Delft en Rotterdam. Het algemeen bestuur heeft hiervoor speciaal een resolutie aangenomen. Het CDJA denkt niet dat een megafusie een extra positieve bijdrage zal leveren aan de kwaliteit van het onderwijs. Ook zal het weinig voor de studenten zelf opleveren. De drie universiteiten herbergen samen zo rond de 55 duizend studenten. Als je jezelf nu vaak al een nummer voelt, hoe zal dit zijn op een megauniversiteit? Kleinschaligheid zal bij een megafusie verdwijnen. Dit is volgens het CDJA onwenselijk en doet afbreuk aan de kwaliteit van het onderwijs. TU-alumnus ir. Remco de Boer, direc- Het lijkt wel alsof de fusiedrang om de teur De Boer Communicatie – tech- zoveel tijd weer om de hoek komt kijken. niek & wetenschap, Amsterdam Maar, is het altijd beter om te fuseren? Zo staat de prestatie van InHolland ons nog vers in het geheugen. Uit een onderzoek van KPMG in 2009 blijkt dat van zevenhonderd onderzochte fusies en overnames volgens objectieve maatstaven 83 procent mislukte. Van de betrokken managers vond maar liefst 86 procent dat er juist sprake was van succes, waarschijnlijk omdat het voor deze managers een goede CV-builder is. In plaats dat een organisatie effectiever gaat werken,
Bright ideas on the deep subsurface? Apply for the UfD-EBN Geo Energy Master Award Is your innovative Master thesis applicable to the exploration or exploitation of the (Dutch) deep subsurface? Are you interested in participating to win up to e 6.500,-? Hand in your Master thesis and compete for the Geo Energy Master Award 2012!
For more information: http://award.ebn.nl
Algemeen
Studenten Tegemoetkoming Woonlasten kamerhuurders Huur jij in Delft een kamer in een studentenhuis? Grote kans dat jij recht hebt op een tegemoetkoming van de gemeente. Meer weten over deze Tegemoetkoming Woonlasten Kamerhuurders (TWK)? Kijk www.delft.nl. Je kunt ook tussen 8.00-17.00 uur bellen met de gemeente Delft, tel. 14015 (geen 015) óf tussen 8.30-17.00 uur langskomen op Werkplein Delft, Westlandseweg 40, Delft. Aanvragen kan t/m 31 december 2011.
RD A W E R
0 0 5 6 g 40 0 0 prize e 0 d n o c se 00 rize e 2 third p
Student and Career Support Student and Career Support is een onderdeel van de dienst Onderwijs en Studentenzaken. Het omvat de diensten van de studentendecanen, de studentenpsychologen, en het EBN Awardadv 149x211.indd 1
30-11-11 16:21
‘We willen de TU Delft toch niet opgeven voor een onduidelijke bestuursmoloch?’ gang moet vinden. De kwaliteit van het onderwijs aan de TU Delft moet centraal staan en deze kwaliteit is absoluut niet gegarandeerd met een megafusie. Juist door samenwerking en specialisatie kan de kwaliteit van zowel onderwijs als onderzoek verbeteren. Onderling samenwerken? Absoluut! Hierin staan we niet alleen, zowel uit Rotterdam als uit Leiden komen dezelfde geluiden. Voor een eventuele fusie is een wetswijziging nodig, het CDJA zal zich bij de CDAvolksvertegenwoordigers inzetten voor behoud van een onafhankelijke TU Delft. Want laten we eerlijk zijn, we willen de TU Delft, die onlosmakelijk verbonden is aan de Nuna zonnewagen, Senz stormparaplu en talloze andere technische hoogstandjes, toch niet opgeven voor een onduidelijke bestuursmoloch? Tim de Jong, L&R-student, namens CDJA Delft Westland Oostland
Aankondigingen Kivi Niria Het tijdschrift De Ingenieur en Kivi Niria schrijven een essaywedstrijd uit. Laat zien hoe de technologie voor defensie en veiligheid er over vijftig jaar uit zal zien in maximaal 3000 woorden eventueel met enkele illustraties. De winnaar ontvangt een prijs van 1000 euro en publicatie in De Ingenieur. Inzenden kan tot 1 maart. Kijk voor meer informatie op www. kiviniria.nl/dv.
Apply before the 15th of February!
wordt hij juist onoverzichtelijker. Straks krijg je dat een bestuur in Rotterdam beslist over de manier van onderwijs aan de Delftse faculteiten. Studenten en docenten raken hierdoor de binding met hun universiteit kwijt: het wordt een ‘vervan-je-bed-show’, de menselijke maat is zoek. In onze ogen brengt dit de kwaliteit van bestuur, onderzoek en onderwijs juist ernstig in gevaar. Het CDJA pleit voor diversiteit in het onderwijsaanbod en vindt dat een fusie tussen de drie universiteiten geen door-
Career Centre met studiekeuzeadviseurs en loopbaanadviseurs en het informatiecentrum. Het informatiecentrum in de hal op de begane grond is geopend op werkdagen van 9.00–17.00 uur. Er is documentatie beschikbaar over onder andere WO- en HBOopleidingen, arbeidsmarkt, studie- en beroepskeuze, buitenlandse studies, en promoveren. Ook is er een vacaturewand. Bij de balie of telefonisch kun je afspraken maken met een van de medewerkers. Voor de psychologen geldt dat je je als student of promovendus online kunt aanmelden op http://studentenpsychologen. tudelft.nl. Een eerste contact kan ook via het inloopspreekuur op dinsdagen van 11.3012.30. De studentendecanen houden een inloopspreekuur op dinsdag van 11.30-12.30 uur, de loopbaanadviseurs en de studiekeuzeadviseur houden een inloopspreekuur op dinsdag en donderdag van 11.30-12.30 uur. Zie voor het aanbod aan workshops en trainingen van Student & Career Support zie smartstudie.tudelft.nl. Bezoekadres: Jaffalaan 9a (gebouw 30A); tel. 015-2788004. E-mail: studentandcareersupport@tudelft.nl; careercentre@ tudelft.nl; studiekeuzevragen@ tudelft.nl. Website: www.studentandcareersupport.tudelft.nl; careercentre.tudelft.nl.
Online huurprijs check Is jouw huurprijs redelijk? Check www.huurcommissie. nl voor meer informatie en om helderheid te krijgen over huren en geschillen tussen huurder en verhuurder. International Office Het International Office, Jaffalaan 9a, is op werkdagen geopend van 9.00-17.00 uur. Je kunt ook vragen stellen via internationaloffice@tudelft.nl of telefonisch (015-2788012) een afspraak maken. Studium Generale Het bureau Studium Generale, Jaffalaan 5, is van maandag t/m donderdag geopend van 9.00–17.00 uur. Je kunt ook vragen stellen via studiumgenerale@tudelft.nl of telefonisch een afspraak maken via 015-2783258.
Delta Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek 'Agenda' in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: delta@tudelft. nl. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten. Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.
DELTA. 35 08-12-2011
lifestyle
16
fietsenmakers
Op de rem Autoracen is niet zomaar grotejongensspel. Het is keiharde exacte wetenschap. En iets heel leuks om je bezig te houden voor je bachelor-eindproject.
De twee mannelijke bewoners van dit huis aan de Oudraadtweg 21 beschikken over een eigen toilet. Hun wc, genaamd Ken, wordt alleen maar gebruikt door de andere dertien vrouwelijke bewoners als het naastgelegen toilet Priscilla is bezet. Ook is dit tot op heden het meest schoongehouden exemplaar. Maar liefst twee keer per week gaat hier de mop en het roze doekje over het closet. Niet te verwarren met het blauwe doekje, dat is voor de badkamer. De heren van dit huis moeten in de toekomst Ken trouwens delen met toekomstige bewoners. Het van oorsprong dameshuis Villa Priscilla is bezig met een metamorfose. Het komende jaar zullen er vooral heren worden ingestemd. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)
de Huisjongste
de pot op
van den doel
Ontdek je plekje In vriendenboekjes schreef ik vroeger altijd dat ik ontdekkingsreiziger wilde worden. Gaandeweg de basisschool kwam ik erachter dat Amerika al ontdekt was en later dat als Tomtom er een route naar toe had getekend, er voor mij waarschijnlijk weinig meer te doen zou zijn. Sinds 1 november ben ik naar een uithoek van de campus verhuisd. En ik moet zeggen, het voelt wel een beetje als een avontuur, helemaal als het lichtknopje voor je kantoor de gang door, voorbij de koffiekamer en dan de hoek om is. Na mijn verhuizing naar The Green Campus (bij L&R) begrijp ik spontaan waarom mensen vijftig jaar bij dezelfde werkgever werken. Oké, eerst is het omdat je je vastbijt in het verkrijgen van een vast contract bij het bedrijf waar je eerst twee stageplekken, drie tijdelijke contracten en toen weer een uitzendbaantje kreeg. Daarna is het puur en alleen omdat het zo vermoeiend is om alles weer helemaal opnieuw uit te vinden. Een aantal van mijn medetrainees hebben dit door gehad en zijn blijven plakken bij hun eerstejaarsplek. Ik had echter aan het begin tegen mezelf gezegd dat ik het managementtraineetraject op de TU wilde doen omdat ik
echt wilde ontdekken waar ik op mijn plek ben, waar ik energie van krijg en waar ik mijn positieve eigenschappen kan inzetten en uitbouwen in plaats van genadeloos te moeten werken aan de dingen die ik niet zo goed kan. Hier valt natuurlijk al uit op te maken dat ik graag de makkelijke weg neem maar ik ben blij dat ik toch heb gekozen voor een nieuwe plek en een nieuwe uitdaging. Naast alle nieuwe dingen die ik nu moet ontdekken neem ik natuurlijk ook veel kennis en ervaring mee uit de library. Mijn favoriet is het ‘omdenken’. Een klassiek voorbeeld aan de hand waarvan het omdenken vaak uitgelegd wordt is het zwembad in Redditch met de hoge verwarmingskosten en het naastgelegen crematorium met een overbelaste schoorsteen: twee problemen worden samen één oplossing. En laat ik nou net groene gebouwen neer moeten gaan zetten met Green Campus. Moeten er alleen niet teveel zonneschoorstenen uitgevonden worden want dan werkt het niet meer.
Kleine correctie: eigenlijk hielden Marcel de Graaf (21), Stefan Burger (22), Patrick Overkamp (21) en Dion Roest (21) zich niet bezig met autoracen voor hun bachelor-eindproject bij 3mE, maar met remmen. Daarbij keken ze vooral naar de autosport – want hoe efficiënter je remt in de bochten, des te minder tijdsverlies je hebt. Welke reminstelling is daar nu eigenlijk het best voor? “Je hebt meerdere remfases”, vertelt Marcel de Graaf. “Eerst rem je volop, om snelheid te minderen. Daarna pas je je snelheid aan door gecontroleerd te remmen.” Alleen, dat volop remmen kan niet al te hard in de autosport; dan blokkeren je wielen en verliest de coureur de controle. Dus moet de coureur in die eerste fase zijn snelheid alsnog gecontroleerd afbouwen. De Graaf: “Wij onderzochten wat er gebeurt met het remgedrag van de coureur als je werkt met een constante versterkingsfactor. Die versterking werkt net als een computermuis: als je die één centimeter over je bureau beweegt, beweegt de cursor wel vijf centimeter over je scherm. Een lichte druk op het rempedaal zou in dat geval een vijf keer zo sterke druk op de remschijven betekenen. Een jaar vóór ons onderzoek wees bachelor-eindonderzoek uit dat hard remmen om een hoge versterkingsfactor vraagt, en gecontroleerd remmen een kleine. Daar zouden we op voortborduren, maar ons onderzoek kwam tot een andere conclusie.” De studenten testten wel tien verschillende versterkingsfactoren in de rijsimulator van de TU, op echte coureurs die ze onder andere bij Formula Student vandaan plukten. En wat bleek? Per coureur kan de ideale versterkingsfactor juist erg verschillen. “De één trapt nu eenmaal harder op de rem dan de ander en heeft dan een minder grote versterkingsfactor nodig.” Dus maakte het viertal een adaptieve versterker, die de versterkingsfactor gedurende de race aanpast aan het rijgedrag van de coureur. Een kleinigheidje voor een racewagen die hoe dan ook helemaal is afgesteld op zijn coureur: voor het instellen van de remversterker hoeft de wagen simpelweg even aan de laptop gehangen te worden. Handige bijkomstigheid: de moeheid die tijdens een 24-uursrace optreedt is hiermee ook getackeld, want de versterker vangt de mogelijk verminderde voetdruk van de coureur gewoon op. Klinkt revolutionair, en dat is het volgens De Graaf ook. “We hebben alleen meer testpersonen nodig om tot een gevalideerde conclusie te komen”, zegt hij. En wie weet, het zou zomaar ook ideaal kunnen zijn voor de stadsauto die zich ’s nachts op de weg begeeft. En zo wordt als vanzelf nieuw bachelor-eindonderzoek geboren. (JH)
Elke coureur zijn eigen remversterker, bepleit 3mE’er Marcel de Graaf. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX) Onderzoek: ‘Effect van control-display gain op remprestaties’ Eindcijfer: 7
kriep