Delta TU Delft

TUDELTA.36

DELTA. 36 15-12-2011

Deze week week Deze in Delta Delta in

weekblad van de technische universiteit Delft

Chinese students build Dutch roads

Robot met een ziel

SCIENCE: 04

KERSTVAKANTIE

01

INTERVIEW: 10 INTERNATIONAL: 07

Delta 01 verschijnt op donderdag 12 januari

REPORTAGE: 12

From refugee to MSc

Jaaroverzicht 2011

TU tevreden met prestatieafspraken Het college van bestuur van de TU Delft is tevreden met het hoofdlijnenakkoord dat de VSNU en het ministerie van onderwijs hebben ondertekend.

HOP/SASKIA BONGER Volgens collegevoorzitter Dirk Jan van den Berg biedt het akkoord ‘veel vrijheid voor individuele afspraken tussen de TU Delft en het ministerie’. Die afspraken hebben onder meer betrekking op het verhogen van het studierendement en het beperken van de uitval.

In het hoofdlijnenakkoord staat dat het onderwijsprogramma uitdagender en intensiever moet worden. De TU is daar al mee bezig. Collegelid Paul Rullmann verwijst naar afspraken die al in 3TU-verband met het ministerie zijn gemaakt. “In zekere zin loopt het 3TU-plan vooruit op de onderwijspres-

Een ‘papieren tijger’, noemen studentenorganisaties het hoofdlijnenakkoord tatie-afspraken waarvan nu sprake is.”

Een andere afspraak is dat universiteiten opleidingen zullen afstoten die onvoldoende aansluiten bij hun profiel. Op de TU zal dat niet gebeuren, meldt Rullmann. “Onze opleidingen passen allemaal heel goed in het profiel van een technische universiteit met een stevige disciplinaire basis, die zich laat inspireren door grote maatschappelijke uitdagingen.

De opleidingen zijn ook omvangrijk genoeg om als eenheid te bestaan.”

In het hoofdlijnenakkoord staat ook dat iedere universiteit wetenschappelijk zwaartepunten moet kiezen waarmee ze tot de wereldtop behoort.

Rullmann: “Over de wijze waarop wij in antwoord daarop onze wetenschappelijke schatkamer gaan beschrijven, denken we nog na in de voorbereiding

van de profileringsnota.” Die nota moet in april of mei worden vastgesteld met het ministerie.

In 2013 is er voor alle plannen 142 miljoen euro beschikbaar. Daarvan is 84 miljoen euro ‘voorwaardelijke financiering’. Ten opzichte van het totale universitaire budget van ruim vier miljard euro is dat niet bijzonder veel: slechts twee procent. Dat zal oplopen tot 2,5 procent in 2016.

Dan wordt bekeken of de prestatieafspraken zijn nagekomen. Zo niet, dan zullen universiteiten een deel van de gelden niet langer krijgen.

Toch moet er veel gebeuren, willen ze werkelijk geld kwijtraken. Zo mogen ze zelf aan Zijlstra voorstellen waarop hij ze zou moeten afrekenen. Bovendien zijn de indicatoren niet zo hard als ze klinken, want er is ruimte voor ‘maatwerk, om aan te sluiten bij de lokale situatie’. En zelfs als een universiteit uiteindelijk in gebreke blijft en haar eigen prestatieafspraken niet nakomt, is er nog een uitweg. Het bestuur kan een beroep doen op de ‘hardheidsclausule’. Dan zal Zijlstra een commissie langs sturen, die moet beoordelen of de doelen misschien door ‘onvoorziene omstandigheden’ niet zijn gehaald.

Studentenorganisaties ISO en LSVb noemen het hoofdlijnenakkoord een ‘papieren tijger’. Zij vinden dat studenten, docenten en medezeggenschapsraden veel meer in het overleg tussen het ministerie en de individuele universiteiten betrokken moeten worden. Rullmann vindt dat de TU daarmee goed bezig is. “De nota Studiesucces is uitvoerig met studentenraad besproken. Ook bij de ontwikkeling van een nieuwe strategie voor 2020 zijn veel onderdelen van de universiteit, waaronder de medezeggenschapsorganen, betrokken.” En ook de profileringsnota wordt in concept met de medezeggenschap worden besproken, aldus Rullmann.

www.delta.tudelft.nl/24283 en 24287

Het einde van 2011 is in zicht, tijd om nog één keer te knallen. Vrijdag is er in het sportcafé het gratis Glitter Winterland X-mas gala (dresscode: semi-formal/black tie), met een spetterend live optreden van top-100 coverband Groove Department. Ook kun je je geluk beproeven in het Casino. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

Pagina 08: Dansen op tafel

Duwo komt studenten tegemoet Duwo en Ziggo stellen 32 duizend IP-adressen beschikbaar voor de nieuwe internetvoorziening in studentencomplexen. Met deze en andere wijzigingen hopen zij studenten mee te krijgen in hun plannen.

Studentenhuisvester Duwo heeft haar huurdersorganisaties op 9 december een nieuw voorstel gestuurd voor de internetvoorziening in haar complexen. Daarmee komt Duwo tegemoet aan de storm van protest die opstak onder studenten toen dit najaar bekend werd dat hun internetvoorziening danig zou versoberen.

De snelheid zou omlaag gaan van 100 naar 20 Mbit/s per aansluiting, ieder complex zou nog maar één IP-adres krijgen en het zou onmogelijk worden om een intern netwerk te hebben. Ook bleek Duwo al te zijn begonnen met de aanleg, in Den Haag.

Bewonersorganisatie WijWonen Delft liet het er niet bij zitten en riep een speciale internetcommissie in het leven. Er kwam een overleg met alle betrokken partijen en Duwo en Ziggo beloofden beterschap.

Of het huidige voorstel goed genoeg is, kan Marlies Bouman van de WijWonen-internetcommissie nog niet zeggen. “Het ziet er een stuk positiever uit, maar wij moeten alles nog goed bekijken en overleggen met onze adviesraad en de koepelorganisaties

Iedereen heeft straks weer zijn eigen IP-adres in Amsterdam en Amstelveen.”

In het aangepaste voorstel van Duwo is de internetsnelheid verhoogd, van 20 naar 50 Mbit/s per aansluiting.

Als de aansluitingen eenmaal werken, wordt bekeken of deze limiet helemaal losgelaten kan worden.

Er worden 32 duizend IP-adressen vrijgemaakt voor de huurders, zodat iedereen weer zijn eigen IP-adres heeft. En de Delftse complexservers

mogen blijven bestaan. Bestaande interne netwerken kunnen zo behouden blijven. Nieuwe complexservers worden niet toegestaan.

Duwo heeft het bestuur van WijWonen gevraagd om uiterlijk 14 december een advies uit te brengen. Dat is niet gebeurd. De studenten hebben officieel zes weken de tijd, maar ze willen vóór oud en nieuw reageren. Eén bewonerscommissie, die van het complex Renswoude, heeft het WijWonenbestuur al laten weten niet akkoord te gaan. Redenen zijn onder meer dat zij vanaf het begin geen snelheidslimiet wil en dat zij nieuwe complexservers wil kunnen plaatsen.

Mocht het advies desondanks positief uitvallen, dan kan Duwo bewoners begin januari informeren over de veranderingen die op stapel staan. Studenten die geen gebruik willen maken van de diensten van Ziggo, moeten zich daarna melden. Half februari kunnen dan de eerste complexen over op het nieuwe internet. (SB)

internet.wijwonendelft.nl

DELTA. 36 15-12-2011

nieuws/column

02

Tegen fixus www.delta.tudelft.nl @tudelta delta@tudelft.nl www.facebook.com/ tudelta

delta online Censuur De Tweede Kamer vindt het belangrijk dat hogeschool- en universiteitsbladen onafhankelijk zijn. Een motie van SP en VVD, die de staatssecretaris opriep om bestuurders hier nog eens op te wijzen, werd unaniem gesteund. www.delta.tudelft.nl/24294

Verschillende Nederlandse bedrijven die studenten luchtvaart- en ruimtevaarttechniek in dienst nemen, hebben het TU-bestuur eerder dit jaar schriftelijk laten weten tegen een numerus fixus te zijn bij de faculteit (L&R). Dat zei collegevoorzitter Van den Berg vorige week tegen de ondernemingsraad (or). Volgens directeur onderwijs van L&R Aldert Kamp gaat het om de bedrijven die in de zogenoemde ‘industrial board’ van de faculteit zitten, als Stork, Dutch Space en KLM. Zij hebben het TU-bestuur geschreven dat zij juist zitten te springen om goed opgeleid

personeel. De or suggereerde donderdag dat die bedrijven financieel zouden kunnen bijdragen om zo meer studenten toe te kunnen laten. Kamp vertelt dat de industrie in Nederland daar geen geld voor heeft. “Je praat over miljoenen euro’s. En trouwens, met vijf miljoen extra zijn we er niet.

We hebben de afgelopen tijd te veel op onze tenen gelopen, we moeten eerst ademruimte hebben.” L&R heeft voor komend studiejaar een fixus van 440.

Actieteams

Parkeerbon

De ondernemingsraad (or) wil een nieuwe vorm van medezeggenschap: actieteams die samen met de or een specifiek onderwerp behandelen. “De afdeling human resources behandelt bijvoorbeeld het nieuwe werken”, zegt or-voorzitter Dineke Heersma.

“Je vraagt mensen uit de onderdeelcommissies of andere TU-medewerkers of ze zes maanden aan willen schuiven. Zij zijn dan kort betrokken en je houdt een frisse kijk.” De or wil voor deze pilot geld aanvragen bij Sofokles.

Parkeerbonnen voor auto’s die niemand in de weg staan op de TUcampus. Ze zijn een aantal leden van de ondernemingsraad (or) een doorn in het oog, bleek vorige week tijdens een vergadering met het college van bestuur (cvb). Volgens de nieuwe or-secretaris Margreet Koopman gaan parkeerwachten juist op pad tijdens drukbezochte open dagen. De boete voor fout parkeren bedraagt 70 euro.

Cvb-lid Paul Rullmann zei dat flauw te vinden. “Ik geef het door aan de gemeente.”

‘Wat hebben we te verbergen?’

Dineke Heersma werd onlangs herkozen als voorzitter van de ondernemingsraad. Ze blikt terug op de eerste drie jaar. “De herijking verloopt niet overal even netjes.”

jaar heeft bereikt?

“Dat de herijking niet onmiddellijk op 45 miljoen euro is ingezet. Daar hebben we niet mee ingestemd. We hebben altijd achter de vijftien miljoen euro gestaan om de tekorten op de begroting weg te werken. Voor de overige dertig miljoen euro (vrij te maken voor investeringen, red.) willen wij eerst iets zien voordat we er überhaupt over willen praten. We hebben geprobeerd om vastgoed transparanter te krijgen. Onze commissie is daar voor een groot deel in geslaagd.”

Connie van Uffelen Hoe beviel het?

“De eerste periode was wennen. Het valt toch niet mee om al die kikkers in de wagen te houden. Als voorzitter moet je iets minder je eigen emotie laten spreken, want je moet de groep begeleiden. Voor mij een beetje moeilijk want ik ben een emotioneel mens.

Het feit dat ik weer gekozen ben – ook door de raad – betekent dat ik toch iets goed gedaan moet hebben.”

Rubiconbeurzen Drieëntwintig jonge Nederlandse wetenschappers kunnen met een Rubiconbeurs van NWO naar het buitenland om onderzoekservaring op te doen. Daaronder Job Boekhoven en Ferry Prins van Technische Natuurwetenschappen. www.delta.tudelft.nl/24290

Even rekenen

Voordat u voorzitter werd in 2008 zei u: we worden soms niet vroeg genoeg bij onderwerpen betrokken. Is dat inmiddels veranderd?

“Nee, dat is nog zo. Dat blijft denk ik een eeuwig probleem in de medezeggenschap. Neem het bevriezen van het geldverdelingsmodel. Daarin zit onder meer geld voor je aantallen promoties en diploma’s. Het college van bestuur heeft een lumpsum-model (een vast bedrag, red.) bedacht op basis van het jaar 2007-2008. Maar met het huidige

Dineke Heersma: “Wat transparanter geeft minder problemen.”

(Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

aantal studenten en promovendi klopt die lumpsum niet helemaal. Nu is het nieuwe model niet klaar en bevriest het college het weer. Daar zijn we nu over in discussie.”

Hoe zou u de samenwerking met het college willen typeren?

“Niet altijd even gemakkelijk. Van beide kanten. Ik heb wel eens gehoord dat ze ons nee-zeggers vinden. Wij willen niet geconfronteerd worden met voldongen feiten. In maart hebben we een hei-sessie waarin we met elkaar rond de tafel gaan zitten om de relatie goed te houden. Dat heb je in

Hoeveel geld krijgen universiteiten per student? Dat gaan het ministerie van OCW en de universiteiten nu samen uitzoeken. Misschien luidt dit het einde van een lange twist in. www.delta.tudelft.nl/24286

een huwelijk, maar hier ook.”

Bent u tevreden over de manier waarop de universiteit herijkt?

“De processen verlopen niet allemaal even netjes. We horen toch nog verhalen via vakbonden en afdelingshoofden dat mensen zich soms onder druk gezet voelen. Waar dan de waarheid ligt, is heel moeilijk te vinden. Soms hoor je een naam van een leidinggevende te veel in een afdeling waar bezuinigd moet worden. We doen ook aan nazorg.”

Maar de or heeft een rapport over vastgoedprojecten waarover NRC schreef niet gehad.

“Nog niet. Daar wordt nog over gepraat. Ik denk dan: wat transparanter geeft minder problemen. Dat NRC-artikel hebben we te danken aan draaien. Wees gewoon open. Wat hebben we te verbergen? Hoe erg kan het zijn? We hebben altijd gewezen op externe inhuur. Ik vind nog steeds dat die een beetje te hoog is. Als we daar niet op letten, loopt het uit de hand.

Er is veel aandacht besteed aan werkdruk die bestaat door het niet vervangen van mensen die weg gaan. Ik denk dat daar wel wat mee wordt gedaan.”

Een uitgebreidere versie van dit interview: www.delta.tudelft.nl/24292

Wat vindt u dat de or de afgelopen drie

hartmann

Datamanager Onderzoeksinstituten als universiteiten zouden een onafhankelijke ‘datamanager’ moeten aanstellen, die alle wetenschappelijke publicaties checkt. Daarvoor pleitte socioloog Kees Schuyt donderdag tijdens een debat in het VSNU-café. www.delta.tudelft.nl/24284

Contacturen Instellingen laten hun studenten liever niet aan het woord over het aantal uren college dat zij krijgen. Ze hebben vragen hierover weer uit de Nationale Studenten Enquête geschrapt. PvdA en VVD willen dat staatssecretaris Zijlstra openheid afdwingt. www.delta.tudelft.nl/24282

Zorgtoeslag kwijt Een studente moet van de rechter haar zorgtoeslag terugbetalen, omdat ze een dubieuze studentenzorgverzekering had. Maar niemand kan vertellen om welke verzekering het gaat. www.delta.tudelft.nl/24280

TUfo Delft Dankzij buitensporige sensatiezucht en overmatige roddel en achterklap, is De Telegraaf niet de meest betrouwbare krant van Nederland, Toch was ik verrast dat de krant van 3 december bijna een volle pagina besteedde aan meneer V. die heilig overtuigd is van het bestaan van ufo’s. Het artikel met als pakkende titel ‘Ufo’s bestaan!’ ging vergezeld van een afbeelding van een ufo (uiteraard in de vorm van een vliegende schotel) en een foto van meneer V., die er op het eerste gezicht uitziet als een normaal mens. Maar dat is het grote probleem: je kunt het aan de buitenkant meestal niet zien dat er aan de binnenkant een paar draadjes verkeerd gemonteerd zijn. Ted Bundy zag er ook niet uit als massamoordenaar. Wie garandeert mij dat meneer V. zelf geen buitenaardse griezel is? En heeft hij eigenlijk wel een verblijfsvergunning?

Hoe kan meneer V. zulke onzin geloven? Is het omdat hij tweemaal met eigen ogen een ufo heeft gezien? ‘Samen met vrienden heb ik er eentje een meter of honderd boven onze buurt gezien, een grote oranje bol. Minutenlang.’ Nu staat de ‘u’ van ufo voor unidentified, maar meneer V. heeft die grote oranje bol in al zijn wijsheid geïdentificeerd als een buitenaards ruimteschip. Hoe hij dat zo zeker weet, blijft helaas onopgehelderd. Er is zelfs geen foto van: ‘Het kwam niet eens in me op om naar binnen te rennen en een camera te pakken’. Maar hoe wist meneer V. dat die ufo zich op honderd meter hoogte bevond? Om te bepalen hoe ver een object van je verwijderd is, moet je weten hoe groot het is of hoe snel het in transversale richting beweegt. Misschien wist meneer V. dat wel omdat hij zelf een buitenaardse griezel is. Misschien was het wel de ufo van

zijn broer, die ook graag een verblijfsvergunning wil. Een ongeluk komt nooit alleen, en dus is meneer V. ‘er voor de volle honderd procent van overtuigd dat er van hogerhand ufo-zaken onder de pet worden gehouden.’ Hoe hij dat zo zeker weet, blijft helaas wederom onopgehelderd. Misschien wel omdat hij zelf zo’n buitenaardse griezel is die geheime afspraken heeft gemaakt met de Nederlandse overheid en met de CIA. Het zou me niks verbazen als onze overheid wordt gerund door aliens die zich in een menselijk omhulsel hebben gehesen, net als in de film Independence Day. Dat hij door Stichting Skepsis werd verguisd, deert meneer V. in het geheel niet, want ‘die branden je altijd af zonder zinnig argument.’ In het comité van aanbeveling van Stichting Skepsis zitten onder meer biochemicus Piet Borst, astronomen Cees de Jager, Vincent Icke en Ed van den Heuvel, en fysicus en Nobelprijswinnaar Gerard ’t Hooft. Waarschijnlijk geen van allen aliens.

Zou De Telegraaf ook een hele pagina aan ufo’s hebben besteed als meneer V. niet toevallig universitair hoofddocent van de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek aan de TU Delft was geweest? Toch fijn dat de TU Delft na al die lasterlijke NRC-artikelen van de laatste tijd eindelijk weer eens positief in het nieuws komt met deze fantastische onthulling dat ufo’s echt bestaan.

Dap Hartmann is astronoom. Hij werkt als onderzoeker bij de faculteit Techniek, Bestuur en Management.

DELTA. 36 15-12-2011

nieuws

Schaatsbaan

Hoewel er weinig zinnigs over te zeggen is, voorspellen sommige ‘experts’ een extreem strenge winter. Met bijbehorende Elfstedentocht uiteraard. Wie alvast wil oefenen kan beginnen op de DSW schaatsbaan, die vrijdag 9 december is geopend op de Beestenmarkt. Dit jaar alweer voor de tiende keer. De laatste Elfstedentocht was overigens in 1997. Sindsdien groeit het aantal tijdelijke ijsbanen zoals die in Delft gestaag, meldt de Koninklijke Nederlandse Schaatsenrijders Bond.

(Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

03

Casimirprijs

Ruimteticket

De Hendrik Casimirprijs voor de beste masterstudent is dit jaar gewonnen door Rianne van den Berg (Delft) en Evert van Nieuwenburg (Leiden).

Zij ontvingen een certificaat en een bedrag van 750 euro van de Casimir Research School, een gezamenlijke onderzoeksschool van de TU Delft en de Universiteit Leiden. De winnaars werden geselecteerd vanwege hun ‘buitengewone resultaten’ in de experimentele respectievelijk theoretische natuurkunde. De uitreiking werd mogelijk gemaakt door een donatie van de weduwe van de beroemde natuurkundige Hendrik Casimir.

Studenten van de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek opgelet: studievereniging Leonardo da Vinci heeft een wedstrijd uitgeschreven waarmee een ticket naar de ruimte is te winnen. Daarvoor moeten studenten een essay van vijfhonderd woorden schrijven over ‘welk concept de luchtvaart en ruimtevaart in 2040 zal hebben veranderd’. Het essay moet voor 15 januari gestuurd worden naar info@stw.nl onder vermelding van Space for Innovation. Het zal worden beoordeeld op basis van duurzaamheid, realiteit, innovatie en impact.

De jury bestaat uit experts van KLM

en technologiestichting STW. De tien studenten die de hoogste score halen gaan door naar de finale waarvoor ze een rapport van tien pagina’s moeten schrijven en een filmpje moeten maken waarin ze hun concept in drie minuten verdedigen. De winnaar wordt in maart bekend gemaakt. Het project is afkomstig van de organisatie Space Expedition Curacao – SXC die commerciële vluchten naar de ruimte wil verzorgen.

www.spaceforinnovation.nl

Luyben: ‘Ik had geen privébelang’ ‘Ik was geen aandeelhouder en als onbezoldigd president-commissaris had ik geen privébelang in Bird Engineering.’ Dat schrijft rector Karel Luyben ruim zes weken na vragen hierover van Delta.

CONNIE VAN UFFELEN Luyben reageert schriftelijk op vragen naar aanleiding van een publicatie in NRC Handelsblad van 22 oktober. Dat schreef onder meer dat toen Luyben tussen 1998 en 2009 decaan was bij Technische Natuurwetenschappen deze faculteit zaken deed met het biotechnologiebedrijf Bird Engineering, waar Luyben president-commissaris was.

Volgens Luyben was er ‘geen privébelang’ en ‘dus geen risico op belangenverstrengeling’, schreef het dagblad.

‘Geen privébelang’, maar Luyben was toch president-commissaris? “President-commissaris is iets anders dan

aandeelhouder”, schrijft Luyben nu.

“Ik was geen aandeelhouder en als onbezoldigd president-commissaris had ik geen privébelang in Bird Engineering.”

Luyben is sinds juli 2009 aandeelhouder van het biotechnologiebedrijf Bird Engineering, schreef NRC. Volgens Luyben heeft hij zijn aandelen echter eind 2009, vóór zijn rectoraat, weer onderhands verkocht, maar moet ‘de feitelijke transactie nog plaatsvinden’, meldde de krant. Luyben: ”Dit is feitelijk onjuist, ik heb na mijn decanaat de aandelen weer gekocht en voor mijn rectoraat weer verkocht.”

Waarom heeft Luyben de aandelen van de hand gedaan? “Omdat de nieuwe directeur van Bird Engineering de rest van de aandelen wilde verwerven en de toenmalige aandeelhouders bereid waren hiertoe de mogelijkheid te creëren, heb ik indertijd mijn aandelen verkocht”, schrijft Luyben.

Ook schrijft Luyben dat het ‘klopt’ dat alle financiële transacties van zijn beleggingsfirma Buenko los staan van de TU Delft of bedrijven die belangen hebben bij de TU Delft. Zijn aandeelhouders- en directeurschap van

Buenko werd door de raad van toezicht niet aangemerkt als behorende tot nevenwerkzaamheden.

In de regeling nevenwerkzaamheden staat dat hoogleraren en decanen een dag per week in TU-tijd aan hun bedrijf mogen besteden. Op de vraag of die ook voor collegeleden en universitair (hoofd)docenten zou moeten gelden schrijft Luyben: “Het goede aan de publicatie in NRC is dat we nu weer volop in discussie zijn binnen de universitaire gemeenschap over nevenwerkzaamheden.” Hij verwijst daarbij naar de commissie die door de TU is ingesteld om daarover te adviseren.

Op de vraag of Luyben vindt dat hij voldoende heeft gedaan om de schijn van belangenverstrengeling te vermijden of dat hij het met de kennis van nu liever anders had aangepakt, verwijst hij naar een antwoord dat hij aan NRC had gestuurd. Daarin staat onder meer: “Zonder het belang van andere betrokkenen uit het oog te verliezen ben ik steeds zeer zorgvuldig omgegaan met mogelijke belangenverstrengelingskwesties.”

Arbeidsmarkt 2.0: de Woliday De 22 studenten van de Nationale Denktank presenteerden deze week oplossingen voor de arbeidsmarkt van de toekomst. Zoals de Woliday.

Het eindrapport van de Nationale Denktank, dat afgelopen maandag werd gepresenteerd, telt maar liefst 99 pagina’s. Daarin zetten de studenten uiteen hoe werken er in de toekomst uit moet zien, rekening houdend met de uitdagingen en de sterke punten van de huidige arbeidsmarkt en met belangrijke trends.

Drie TU-studenten, onder wie bouw-

kundestudente Maaike Zwart, dachten mee aan de vaak creatieve oplossingen. Zwart vindt de Woliday één van de grappigste ideeën. “De scheiding tussen werk en privé vervaagt steeds meer. Met de Woliday kun je ook tijdens je vakantie werken en die zo verlengen. Je hebt het dan niet meer over vakantiedagen. ” Ook handig vindt zij Versophetwerk. nl: een site waar je producten van kleine ondernemers als bakker, slager en visboer kunt bestellen. De bestelling kan thuis, maar ook op het werk bezorgd worden. “Via versophetwerk. nl kunnen kleine ondernemers op een eerlijke manier concurreren met bijvoorbeeld Albert Heijn.”

Dit idee wordt een pilot. Ook andere

Mooie mannen oplossingen gaan het daglicht zien.

Zoals de zzp-bon, een cadeaubon waarmee je een dienst van een kleine ondernemer cadeau kan doen. Zwart: “Een aantal studenten van de Nationale Denktank is bezig hiervan een bedrijfje op te zetten.”

Andere ideeën zullen volgens de studente vooral het maatschappelijk debat aanzwengelen. Zoals de oplossingen die de denktank bedacht voor het vergrijzende ledenbestand van de vakbonden. En de cao à-la-carte, waarmee een werknemer deels zelf kan bepalen welke arbeidsvoorwaarden hij gebruikt. (SB) www.nationaledenktank.nl

Vastgoed in de min door lage huren Dik acht miljoen euro negatief is de begroting van de afdeling vastgoed voor 2012. Dat zou er anders uitzien als faculteiten niet zulke lage huren betaalden.

Dat is de verklaring van collegevoorzitter Van den Berg voor de negatieve begroting van de directie facilitair

management en vastgoed. “FMVG zou positief staan als ze hogere huren zou vragen. Dat doet FMVG niet en dat is in feite een subsidie voor de faculteiten.” De TU heeft er ooit voor gekozen om faculteiten huur te laten betalen om hen te laten voelen dat gebouwen ook geld kosten. Het gebouwenarsenaal van de TU is oud, aldus Van den Berg, en ook niet erg efficiënt.

De vastgoedfinanciën kwamen ter sprake tijdens de overlegvergadering van college van bestuur en onderne-

mingsraad (or) vorige week, als onderdeel van de totale TU-begroting. De or zei het tijdens die vergadering raar te vinden dat sommige faculteiten als Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek (L&R) er geld hebben bijgekregen en andere niet. Volgens Van den Berg betreft het óf geld om verder te kunnen met de herijking óf geld dat nodig is voor leniging van nood. Dat laatste is het geval bij L&R dat alle zeilen moet bijzetten om de grote toestroom van studenten aan te kunnen. (SB)

Hij is er weer, de Mijnbouw Mannen Kalender. Ook deze editie kun je twee jaar lang genieten van dertien smakelijke studenten technische aardwetenschappen in uitdagende poses. Zoals van Roman Hijman op deze foto. Daar de dames van de Mooie Mannen Commissie, die de modellen met zorg hebben geselecteerd, ook alle andere TU-studenten mooie mannen aan de muur gunnen, is de kalender te koop via mijnbouwmannenkalender@gmail.com, of de MV-kamer (CiTG kamer 01.120). Hij kost €7,50 en is zowel voor 2012 als 2013. (Foto: Melissa Koene Photography)

Geen tijdslimiet voor herijkingsadvies De taskforce herijking wil met de ondernemingsraad een termijn afspreken waarbinnen die laatste met een advies moet komen over herijkingsplannen.

Taskforcevoorzitter Anka Mulder bracht dit onderwerp vorige week ter sprake tijdens de overlegvergadering tussen ondernemingsraad (or) en college van bestuur. Aanleiding is het herijkingsplan ‘performance en kritische massa’ van de faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Technische Materiaalwetenschappen (3mE) dat al sinds 30 mei bij de ondernemingsraad (or) ligt. Volgens Mulder leidt zulke vertraging tot veel irritatie bij de betrokken afdelingen.

Or-voorzitter Dineke Heersma reageerde door te zeggen dat ook de

medezeggenschap geen vertraging wil. “Maar we willen wel eerst een duidelijk antwoord op onze vragen.

Daarom is het moeilijk om er een tijdslimiet aan te hangen.” Heersma wees erop dat de zomervakantie de adviestermijn heeft verlengd, maar dat het advies nu echt onderweg is.

In een interview zegt Heersma later:

’Zulke vertraging leidt tot veel irritatie bij de betrokken afdelingen’ “Het is erg moeilijk om een standpunt over het voetlicht te brengen zonder dat het als vertragend wordt ervaren.

Bij de herijking ook: sommige zaken zijn niet duidelijk en dan wil je er nog een keer een toelichting op hebben.

Dat wordt wel als irritant ervaren, maar het gaat om de medewerkers. Die verantwoording drukt.” (SB)

DELTA. 36 15-12-2011

science

opinion please

04

Foreign minds build Dutch roads

Road repairs under unfavorable conditions shortens asphalt’s lifespan. (Photo: ANP)

Tropomi The Dutch space industry can start building the 45-million euros Tropomi, an important instrument for a new European climate satellite. Tropomi will measure the constituents of our atmosphere with dazzling precision and resolution.

Tropomi will be able to study pollution with a stunning 7 by 7 kilometre resolution and hence locate the sources of pollution. The original decision to build the instrument was taken in 2008, but the contract was signed only last week.

Dutch Space is the main contractor, and Dutch research institutes TNO and SRON are also involved. The Royal Dutch Institute for Meteorology (KNMI) is the principal scientific researcher. How important is this contract for the Dutch space industry?

“This is one of the most important orders of the last years for the Netherlands,” says professor of astrodynamics and space missions, Boudewijn Ambrosius. “It’s a highly advanced instrument. The Netherlands is a rather small player in the international space business, but we’ve made quite a name with complex and advanced instruments. With this order, Dutch industry can once again show how good we are.”

Tropomi’s goal is to collect data of the Earth’s atmosphere. “These will help to better understand the mechanisms of climate change,” Ambrosius explains. “As scientists, we like to have as much data as possible for study. Tropomi will collect data of trace gasses that are barely detectable but may play a role in global warming. This will be very useful.”

Dutch Space built two predecessors of Tropomi: Sciamachy (2002) and OMI (2004). The most important advancement will be the Tropomi’s data density.

“Tropomi has a resolution that will be four times higher than its predecessors,” says former TU scientist, Rob Hamann, who, after his leaving the faculty of aerospace engineering, set up the company SEc2, which is now involved with Tropomi.

The technology must be state of the art. “The instrument should detect methane, because it’s a greenhouse gas,” Hamann says. “We measure methane in the infrared part of the spectrum, but that is a problem because of heat generated by the instrument itself. We therefore need to cool the detector to 135 Kelvin with a radiant cooler. The temperature should be very stable and can only vary 30 milliKelvin.”

The high resolution data provided by Tropomi will tantalize scientists, making it possible to see exactly what sources cause pollution. With images measuring 7 by 7 kilometres, one can see for example if pollution above Rotterdam is caused by the highway or a part of the port. The Dutch government has recently made public that the speed limit on half of the highways will increase from 120 to 130 kilometres an hour. “With Tropomi we may see how much more pollution this causes,” says coordinator of national projects, Harry Förster, at the Netherlands Space Office, the governmental space agency.

The instrument will be launched on the ESA satellite, Sentinel-5p, in 2015. “It will be active for seven years,” Förster adds. “After that the Netherlands would love to build the next generation instrument for the successor of Tropomi.”

The Netherlands currently invests about 100 million euros annually in ESA and receives about the equal amount in orders for Dutch industry. However, the Dutch government threatens budget cuts. Förster: “Many politicians do recognize the importance of climate change but are not familiar with what it takes to maintain expertise to make advanced, highly complicated instruments. It’s important that we can continue to maintain this expertise after Tropomi.” (RV)

It’s been a busy week for Professor Molenaar (CEGS), having three PhD defences under his supervision. So is Road Engineering such a booming discipline? Well, it depends.

Jos Wassink On Monday, Dr Gang Liu, from China, defended his thesis on mixing clay into bitumen. On Tuesday, Dr Milliyan Woldekidan, from Ethiopia, presented his computer model on aging asphalt, and on Wednesday, Dr Wim van den Bergh, from Belgium, showed how asphalt quality can be maintained despite up to 50 percent recycling of the old asphalt.

This week’s trio is a fair representation of Professor Andre Molenaar’s section at Civil Engineering and Geosciences.

He has only three MSc students (“Road Building isn’t regarded as attractive or sexy,” Molenaar says) but 18 PhD students originating from places ranging from China to Chile. Innovations in ‘Dutch Road Engineering’, advanced and reputable as it may be, are mostly developed by foreign minds.

“I try to make the sword cut from both sides,” the professor says. A foreign PhD student will benefit the road engineering in his homeland when he returns. But the Netherlands needs

well-trained people, too. Someone needs to take the place of the senior baby-boomers who are now about to retire. That’s why Molenaar tries to convince some foreign PhD students to remain in the Netherlands.

The Netherlands has some peculiarities in road engineering. One is the high (over 80 percent) share of Porous Asphalt (Zoab in Dutch) on the roads.

Another is the large portion of recycled material in new or renewed roads.

Molenaar explains: “Road building in the Netherlands usually means renewing an existing road. All the material that comes off the road should be recycled back. We cannot just dump it.” Much of the research is directed towards slowing down the aging of

‘Road Building isn’t regarded as attractive or sexy’ asphalt and making it last longer.

So, what is asphalt made from? Basically, it’s a collection of stones and sand (called aggregate, 95 weight percent) held together with 5 weight percent asphalt cement consisting mainly of bitumen (a residue from crude oil refining). Widespread and popular as it may be, asphalt starts aging from the moment it is laid. UVradiation and oxidation attack the viscous bonds in bitumen, which hold the matrix together. Lighter components from the bitumen evaporate,

TU Delft is a popular destination for Chinese road engineering PhD students. This student is not mentioned in the article. (Photo: Tomas van Dijk)

making the residue harder and stiffer.

Heat and frost add their share, just as the continuous vibrations from the traffic passing over it. In all, most roads will last a little over a decade before little stones become detached, holes emerge in the top layer and refurbishment is needed, causing hindrances for passing traffic. No wonder then that prolonging asphalt lifetime is a fertile subject for research.

Dr Gang Liu studied the possibilities for improving bitumen quality by adding 20-micron clay particles.

The clay has been modified to make it mix with the hydrophobic bitumen.

Prof. Molenaar: “The idea originated from experiences with polymers where adding clay particles generally improved the strength, stiffness and toughness of the material. We wanted to see if the same happened to bitumen, which, after all, is a polymer as well.”

Liu found that adding clay to bitumen delays the aging process and makes the bitumen more viscous, meaning it will sag less under its own weight.

Molenaar expects the average lifetime of 11 years to increase by 2 to 3 years.

Other additives have been contemplated as well, such as polyurethane or epoxy as a binding agent. The question is how well they will perform over the years under realistic circumstances. The computer model that Dr Milliyon Woldekidan developed allows a prediction of the lifetime of various mortar compositions. Molenaar says the model gets the ranking pretty well. This means that companies can now test their recipes in a mathematical model before putting it ‘on the road’.

Finally, how to cope with all that recycled material and still maintain bitumen’s self-healing properties? “Bitumen has the unique property that if you put two pieces together again, the plane of the crack will grow over and heal,” Molenaar explains. Does that also happen with old recycled material? Dr Wim van den Bergh has shown that the self-healing properties will indeed be less in recycled material. For road design this means that the recycled layer should be made a little (10 percent) thicker, and the top layer should be made from new material.

Best to know such things in advance.

DELTA. 36 15-12-2011

science

05

short news science Proton therapy A gamma-camera can monitor a proton beam during therapy in realtime. Proton therapy is regarded as a promising new form of radiotherapy for cancer patients. It has the potential to deliver higher doses to tumors with far less damage to surrounding tissue than conventional radiotherapy. Focusing the beam on the right spot is thus of utmost importance. Prof. Freek Beekman, Dr. Victor Blom and Dr. Leila Joulaeizadeh have shown that a gamma-camera with a narrow slit, positioned perpendicular to the beam, can pinpoint the location of the proton beams’ focal

point (‘Bragg Peak’) during therapy.

In the magazine Physics and Medicine in Biology (9 December 2011), they show the detection works both fast (within 10 milliseconds) and precise (better than 1 millimetre). Currently there are no facilities for proton therapy in the Netherlands. TU Delft participates in the lobby initiative Holland Particle Therapy Center (HollandPTC).

stacks.iop.org/PMB/57/297

Economy mode

4x4

Fellow

Under starvation, yeast cells can switch to ‘economy mode’, slowing down their metabolism by at least 100-fold. Researchers from the Kluyver lab for biotechnology (Applied Sciences) published this finding in the scientific magazine Biochimica et Biophysica Acta. The yeast they worked with had been cultured under caloric restriction (enough calories to survive but not enough to multiply).

Comparison of their genomic activity before and during starvation showed that starvation and caloric restriction evoke different physiological states.

Four-wheel drive instead of twowheel drive, lighter and more energy efficient - these are a few of the improvements the DUT Racing team foresees in designing their new electric racing car. Each year the students participate in the international Formula Student competition, in which over 400 student teams participate.

Currently, DUT Racing is ranked number one. Next week they will present their design to the media.

Biotechnologist Professor Sef Heijnen, of the faculty of Applied Sciences, was recently elected to the College of Fellows of the American Institute for Medical and Biological Engineering (AIMBE), an advocacy group for medical and biological engineering which aims to raise awareness about the field, to improve medical technology and food quality, and to connect biomedical researchers in order to share their ideas and research.

A flat country in 3D

Who will be living in the shadow of a new building? With 3D technologies it’s easy to find out. (Illustration: Esri)

The Netherlands will probably be the first country to be fully mapped in three dimensions.

Tomas van Dijk It may be one of the flattest countries in the world, yet still it’s not completely smooth. And what’s more, the Netherlands is prone to severe water problems. A good three dimensional (3D) map can help tackle these problems. Over the years, a lot of research has been conducted to create a 3D map, and in 2013 a point data set (Actueel Hoogtebestand Nederland 2, an second version of the digital contour map of current heights in all of the Netherlands) - will be available describing the shape of the entire country quite accurately (ten points

per square meter). 3D information is also becoming essential for managing our densely built environment, says Dr Jantien Stoter. According to this geoinformation specialist of OTB Research Institute, it was about time to establish a 3D standard to further stimulate 3D developments in practice. The

Rijkswaterstaat has shown interest in this ‘Delft’ approach

halfway information into 3D in a common approach. This can be done by integrating the 2D information with the ‘Actueel Hoogtebestand Nederland’ data, which is still only a cloud of data points.” Rijkswaterstaat has shown interest in this ‘Delft’ approach and recently signed an agreement to collaborate.

Stoter believes that in the near future 3D maps can continuously be improved and updated, if more parties abide to the standard, greatly facilitating urban planning, water management and infrastructural works.

She explains with an example: “Municipalities have regulations on maximum heights of buildings, in order to avoid too much shadow on other buildings. Currently the rules need to be checked by human interpretation.

This is both time-consuming and subjective. Instead, if municipalities, architects and real estate developers use the same mapping standard, sharing their information could result in very accurate 3D maps in which you can simply introduce a new building and test if it fulfills the municipal regulations.”

“Similarly you can investigate how noise, air and pollution propagate through the newly built environment,” says Stoter, who has helped smoothen the way for a more flexible 3D world.

researcher leads a project which resulted in just that.

“Governmental organizations are already obliged to acquire 2D data according to a common data model, so that others can reuse the information,” Stoter explains. “The new standard allows us to extend this

cover The background photo shows the bending test for 12-inches steel pipes in action, explains Annemiek Hilberink (MSc), who works with Heerema Marine Contractors. She used the massive set-up to study the bending effect of 80-tonnes of force on lined pipes. The bending simulates the winding of steel pipes on 16-meter diameter reels situated on the back of a ship. This method of pipe-laying for offshore oil and gas is preferred, because the critical welding of the pipes can be done onshore. However, reeling can easily damage the lined pipes, which are made of 17-millimeter thick steel outer layer, lined with 3-millimeters of stainless steel,

www.dutracing.nl

in order to protect the pipe from corrosive acids in the transported crude.

When the pipe is too thin, the inner mantle could wrinkle. Hilberink’s PhD research involved both physical tests and the mathematical modeling of bending lined pipes. Her cover shows the lab, photographed by her brother in law, and a bent pipe-section with an overlay of the calculated stresses, photoshopped by her husband.

Annemiek Hilberink, ‘Mechanical Behaviour of Lined Pipe’, 19 December 2011, PhD-thesis supervisors Prof. Frans Bijlaard (CEGS) and Prof. Bert Sluys (CEGS).

Wangwang Liu: “The new landing sites on the Moon are on rugged terrain.”

(Photo: Tomas van Dijk)

Landing on the Moon Name: Wangwang Liu (25) Nationality: Chinese Promoters: Professor Weiren Wu (Beijing Institute of Technology) and temporarily Prof. Boudewijn Ambrosius (TU Delft, faculty of Aerospace Engineering) Subject: Lunar descent and ascent Thesis defence: In 2.5 years “Many countries are showing renewed interests in exploring the Moon, Mars and other planetary objects of the solar system. The European Space Agency plans to send a capsule with a robot to the Moon in 2018, China plans to do so in 2013, and if all goes well India and Russia will land a robot in 2014.

My research focus is on the guidance, navigation and control software necessary for the landing and subsequent take off again of lunar capsules. When I have finished my thesis, I’d like to work for the China National Space Administration (the space organization of China).

Decades have passed since Nasa astronauts landed on the Moon, so you might think that space agencies have the know-how by now. The descents and ascents of the missions to come are more complicated, however. During its Apollo program, Nasa landed its lunar modules near the Moon’s equator. The landing location was sometimes tenths of kilometers away from the designated landing site, but that was not very problematic, since the terrain is relatively flat near those landing sites. The new landing sites however are near the South Pole, which is a much more rugged terrain, with lots of craters, so space agencies can no longer afford big landing errors. Space agencies want to land on the South Pole, because they hope to find water there.

In 2014 I will follow India and Russia’s Moon mission with great interest. I hope that they will not land directly in a straight line, but rather instead they will use the so-called ‘transfer orbit approach’, in which they put the spacecraft into orbit around the Moon first. This allows for a gentler landing and consumes less energy as well. This is the maneuver that I’m currently investigating.

I’m performing the main part of my PhD research at the Beijing Institute of Technology. The Chinese government offered me a grant to work for one year at TU Delft. It’s a great opportunity. I’ve been here for three months now and have noticed quite some differences with the Beijing Institute of Technology. For instance, here PhD students are more stimulated to think creatively and come up with innovative ideas. And the section has a secretary who does a lot of supporting work, so that all the staff members can concentrate on their research.”

(TvD)

DELTA. 36 15-12-2011

international students

06

Here for the holidays Fun things for international students to do here over the holidays.

TINA AMIRTHA Laying low over Christmas break? Catching up on missed ‘Glee’ episodes?

Before hitting the iTunes play button and donning your trusty Snuggie, here are a few tips for having a fun and cultured holiday in and around Delft this holiday season.

It’s that time of the year again: snow, Santa and sleigh bells. You’ll soon be in a ski lift high above Chamonix, looking forward to an après-ski that evening? No? Well, staying a little closer to our Delft home may not be as chic as a Swiss resort, but the comforts of Holland will leave more money in your wallet while offering plenty of gezelligheid. The first thing to do after finishing your last course before winter break is rent some ice skates and skate to your heart’s content on the Beestenmarkt: the ice rink is open everyday, including Christmas and New Years, and costs 5.50 euros. Then get into the Christmas spirit every second and fourth Friday of the month at Het

Koningshuys, where you can enjoy a beer or wine while listening to free live music performed by a host of local musicians. Het Koningshuys live music night is on December 23, starting at 20:30.

What better way to work up an appetite for Christmas dinner than by partying on Christmas Eve: Speakers is hosting a free party to quench your winter woes, and then stay afterwards

Speakers is hosting a free party to attend their version of an après-ski after-party (admission: 5.00 euros), at Speakers, Delft on 24 December.

Christmas Day deserves a more relaxed pace from the festivities of the night before, so mellow out to some jazz and tea at the Stadscafe de Waag, where they host live shows on Sundays, including this Christmas day, starting at 14:00.

For all the budding engineers and scientists, a great way to spend one holiday day is by taking on a miniproject at the Science Centre Delft, where this Christmas break you can

the bike of... make snowflakes or quirkily soldered circuit boards that light up to decorate your room.

For New Year’s Eve, your best bet is going out in Rotterdam. Dress up in a million layers to keep warm and meet up with 20,000 of your best friends near the Erasmus Bridge to ring in the New Year. The city’s annual New Year’s Eve firework display is worth the wait, with live music and other entertainments until the countdown. But don’t plan on hopping the night train home right after midnight, though, for among all New Year’s parties going on in Rotterdam that night, the party at Rotown is sure to take the cake. Win a prize at the door and party with the likes of Skip & Die: tickets cost 15.00 euros.

schaatsbaandelft.nl www.hetkoningshuys.eu speakers.nl de-waag.nl sciencecentre.tudelft.nl nieuwjaarsnacht.nl rotown.nl

Bennett Cohen and his omafiets. (Photo/text: Bennett Cohen)

Name: Bennett Cohen Brand: Unknown oma-fiets Price: €60 euro Striking Feature: Distorted front tire “I’m originally from Portland, Oregon. Portland is considered to be one of the most bike-friendly cities in America, so I thought I knew a thing or two about bike culture before moving to Holland. However, after moving here I’ve learned that the Dutch have taken bike culture to a level I never imagined. The path and parking infrastructure is amazing for bikes - it’s nice to feel like the dominant mode when cycling, and not always looking out for cars. It’s also quite incredible to see Moms with two kids on one bike, or students cycling several cases of beer around. I even once saw a guy playing video games with both hands while cycling.

I’m doing the MSc Industrial Ecology programme, which is interdisciplinary and inter-university, so I’m always on the go. A good bike was critical. Soon after I got to Holland, a classmate told me about a bike-swap in Leiden, so I went to check it out. There were dozens of used black ‘omafiets’ available for international students to choose from. I immediately noticed one with a nice kick-stand and working generator and light system. I bought it after a short test-ride.

One evening I had my omafiets locked up at the Delft station. When I returned the following morning, not only was my bike missing, but the entire rack I’d locked it to was also gone! After some initial confusion, I realized that the municipality had removed the rack as part of the station reconstruction process. I soon discovered my bike in a pile of bikes that had been parked in the removed rack.

Unfortunately the workers had been quite rough on it, and four spokes were ripped out of the front wheel. I haven’t repaired this yet, so the wheel is becoming more and more oval-shaped, which makes for an entertaining ride, to say the least. Still, I’m impressed that the bike is still rideable after two months with so many spokes missing.”

New Year’s Eve fireworks over Rotterdam. (Photo: Courtesy of Rotterdam.info)

malone

Learning the lokale taal It’s easy to be lazy about learning Dutch while in the Netherlands, because even the panhandlers speak perfect English. But it pays to learn the local language. To start, if you’re thinking about graduating and working here, you’ll be hard pressed to even read job postings without some knowledge of Dutch. But at a deeper level, learning even a little of the local language will prompt your Dutch hosts to make you feel much more at home. When I lived in Thailand, I was amazed at how few tourists bothered to even learn to say ‘thank you’ in a country where most people don’t speak much English. But I was also amazed at how differently I was treated once I could interact completely in Thai: prices in the market went down, my guest-house rooms got nicer, and I got spontaneously invited for lunch on more than one occasion.

The TU drastically cut the funding to language programs this year, but the Dutch courses remain. This means that it’s convenient and inexpensive for students to learn at least a little of the Nederlandse taal. I was in a bar last weekend, and had a conversation with a Dutch supporter of Geert Wilders. ‘Doesn’t it bother

you that some people in America don’t learn English?’ he asked me. No, I replied, it doesn’t, as they’re only making life harder for themselves, not for me. So to all my international friends, make it easier on yourself and start learning Dutch sooner rather than later.

Of course it can be difficult to practice Dutch, even in the Netherlands, because the TU campus is frustratingly divided between Dutch and non-Dutch students – and this is mostly because international students are shut out from many student programs, either by rule or by attitude. I discussed International Research Projects and their 19th century language policies in my last column, but another good example is how if you call the Dutch tax office, they will tell you – in perfect English – that they aren’t allowed to speak to you in English. A Dutch girl once told me, ‘the Dutch love to divide themselves into little groups.

We even used to have a name for it – pillarization.’ In the Netherlands, it used to be a way of life that the Protestants, Catholics, liberals and socialists never had to interact, because each had

their own schools, newspapers, radio stations, political parties, labor unions, banks, universities…even hospitals. Ostensibly this system began to break down in the cultural revolution of the 1960s, but it seems to me that it remains in spirit among many Dutch. In fact, I’d describe Dutch society as extremely tolerant but not particularly open. This isn’t just unfortunate for international students, it’s unfortunate for Dutch students as well, because if they really want to achieve in their professional careers, they’ll need to be experienced in working in English with teams of international colleagues. So to all my Dutch friends, make it easier on yourselves and start to include us sooner rather than later.

Devin Malone, a recent MSc graduate in industrial ecology, is from Anchorage, Alaska.

DELTA. 36 15-12-2011

international students

07

‘It’s the pity which hurts’ Forced to flee Bhutan with his family, Durga Mainali arrived in the Netherlands as a refugee. He is now a proud member of TU Delft’s MSc student community.

What made you move to Netherlands?

“Within the refugee camps, many political parties started to grow, as well as revolutionaries who do not favor everyone equally. I was involved in a few political activities and Nepal no longer became safe for me. So, I could say, I decided to escape for political reasons and for my own safety.”

RAGHUVEER RAMESH

How did you start your life afresh in the Netherlands?

“I had all my documents, including my educational qualifications, and was an asylum seeker. The Dutch authorities were very helpful in understanding my situation and they had a detailed discussion as to what my future possibilities could be. I certainly wanted to prolong my academics, and studied at the Hogeschool in The Hague.”

The Netherlands is one of many countries that have constant influxes of refugees arriving from all over the world. Despite recent headlines to the contrary, the Netherlands has a long history of welcoming refugees and helping them overcome the hardships faced by those forced to flee their countries against their will. One such refugee is TU Delft student Durga Mainali, from Bhutan, a small country wedged between India and China.

Mainali, aged 32, is currently an MSc biochemical engineering student and also serves as chairman of the Bhutan society of the Netherlands. Forced to flee Bhutan when still in grade school, Mainali recalls: “The problem was purely political: in 1990, there was unease between the Lhotshampas – the Nepalese-speaking Bhutanese people - and the King, which led to around 100,000 people being evicted from the country.”

Mainali, his entire family and many other Nepalese-speaking people from South Bhutan then fled from one country to another. “We first tried to enter India,” Mainali says, “but we weren’t allowed to stay there, so we fled to Nepal.”

What was life like in Nepal?

“There was nothing for the first six months. We stayed with relatives and a few friends from Nepal. Later, when the inflow of people increased, the UN and other organizations organized several camps in Nepal. In the beginning, there were not many facilities in those camps, but later, with initiatives by many senior Bhutanese people, schools and other facilities started coming up. I finished my senior secondary schooling in one of these camps, and by performing well, secured a scholarship from Caritas Nepal for my higher secondary schooling. I pursued my BSc in physics and worked part-time as a school teacher to pay for my tuition. It was a hectic but interesting experience.”

And then to TU Delft for your MSc. “It was a good choice for me to come into a program at TU Delft which is taught in English. As a refugee, I have most of the rights that a Dutch student has. I’m on a scholarship right now from the IB Group. This helps a lot financially. I also work part-time in the summer, and on the whole it’s manageable. The good news is that I’ll be getting a passport in a few weeks, which will make me a citizen and no longer a refugee.”

As chairman of the Bhutan society, how do you manage academics and running this organization? ”It’s been hard. My studies have taken a blow several times, but the activist in me finds it necessary to work in this umbrella organization for the minority Bhutanese community in the country. I want to fight for my people, and as chairman I want to help the other refugees to integrate with the society and acclimatize to the Dutch conditions.”

What do you do as an activist to raise your voice for your people? ”As a human rights activist, I raise my voice against the autocratic atrocities in Bhutan and participate in protests outside the foreign office. A few of my friends have demonstrated outside the venue of an EU conference in Belgium in order to bring out the real situation in Bhutan. We help organize these protests, which are small but significant.

We also try to inform people from our society about the educational opportunities and career development programs available in the Netherlands.”

news in brief Deadline The TU Delft re-evaluation taskforce wants to agree upon a set time period in which the Works Council should advise on re-evaluation plans. The reason for this stem’s from the 3mE faculty’s re-evaluation plan ‘Performance and Critical Mass’, which has been sitting with the Works Council since May 30. According to the taskforce’s chairperson, Anka Mulder, this leads to lots of irritation within the departments involved. Dineke Heersma, chairperson of the Works Council, responded by saying that she also does not want to encounter delays.

“But before we decide, we want our questions to be answered,” she added.

“That’s why it’s difficult to set a deadline.”

Woliday Durga Mainali: “I want to fight for my people.” (Photo: Raghuveer Ramesh)

What will do once you’ve finished your studies? ”As an engineering student, my current focus is on developing my career, yet, at the same time, the human rights activist in me will not change, and as a refugee from Bhutan I’ll continue to struggle. I’ve chosen to be a little subdued right now and concentrate on finishing my Master’s program. If and when the situation in Bhutan changes, if my country becomes democratic, I would return to Bhutan and make use of my academic knowledge to serve the country.”

What are your future plans for the Bhutan society? ”My main goal is to make our people mix with the general Dutch society and build a network with other refugee societies. We have contacts with the Nepal Development Academy and are trying to build our network with them, as we share the same language.

I’m also pushing my fellow people to pursue academics.

Unfortunately, right now, I’m the only one of the 300+ refugees to be studying. Others have been unfortunate to not have any academic background at all, but I’ve succeeded in at least pushing three of them to take up schooling.”

Has your refugee status interfered with your studies? Have you faced any discrimination? ”There might be some amount of discrimination now and then, but it doesn’t affect me. But it’s the pity that people look at me with which hurts. I want to succeed as an individual and not as being branded a ‘refugee’. I don’t want to hide my identity. Yes, I’m a refugee, but I want to be seen as the one who fights for my people with pride.”

This week the 22 students participating in the National Thinktank presented 22 solutions for the labor market of the future. The students considered the challenges and strong points of the current labor market, as well as the most important trends. Three TU students, including Maaike Zwart, an architecture student, brainstormed to come up with creative solutions. Zwart found the ‘Woliday’ one of the funniest ideas presented. “The divide between work and private life is increasing being eroded. With the Woliday, you can also work during your vacations, thus extending it. You then no longer have to worry about your vacation days. It involves a bond of trust between employers and employees, and they both help to ensure that work is delivered on time.”

Outline agreement State Secretary Halbe Zijlstra and the Association of Universities in the Netherlands (VSNU) entered into an outline agreement on Friday, 9 December 2011.

This agreement is intended to lead to an improvement in study success rates and the quality of education, more profiling and differentiation in education, a sharper research profile and better use of research results. The agreements will be further elaborated into achievement targets for each individual university before the summer of 2012. TU Delft is content with the agreement, because it provides greater freedom for making individual agreements with the government.

Rent TU Delft’s real estate department expects to end the 2011 financial year with a negative balance of more than 8 million euros. The financial result would be positive if the department charged the faculties higher rents, however. Chairman of the Executive Board, Dirk Jan van den Berg, says that, in not doing so, the real estate department subsidizes the faculties. “If the rents were higher,” he added, “the faculties would have less money to spend.” In the past TU Delft opted for the faculties to pay rent for TU properties, in order that faculty administrators would understand that their buildings cost money.

Internet Duwo and Ziggo have proposed making 32,000 IP addresses available for the new internet service in student housing complexes while offering a maximum internet speed of 50 Mbit/s. This proposal was sent to the various renter associations on December 9. Previously proposed new internet services had met fierce opposition from renter association members, such as those of WijWonen.

Is this new proposal good enough? Marlies Bouman, of the WijWonen internet commission, isn’t saying yet: “It seems a bit more positive, but we need to thoroughly look through it and consult with our consultation committee and partner organizations in Amsterdam and Amstelveen.”

Twin towers MVRDV, a Rotterdam-based architecture firm, created an uproar last week when it unveiled its designs for a new building that some people in the United States regarded as making a mockery of the 9/11 attacks on New York City’s Twin Towers. The Dutch designers had designed their building, called ‘The Cloud’, for the Seoul-based Yongsan Dream Hub Corporation’s new construction project: Two high-rise building connected by a ‘pixelated cloud’ structure. However, after receiving many angry emails and even death threats, the architects at MVRDV felt compelled to issue a statement claiming it was all an unfortunate coincidence: “MVRDV regrets deeply any connotations The Cloud projects evokes regarding 9/11, it was not our intention…. It is one of many projects in which MVRDV experiments with a raised city level to reinvent the often solitary typology of the skyscraper. It was not our intention to create an image resembling the attacks nor did we see the resemblance during the design process.”

(Illustration: Raghuveer Ramesh) In the latest effort to solve the student housing problem in the Netherlands, Piet Hein Donner, the Minister of the Interior and Kingdom Relations, was in Delft last month to unveil the government’s new Landelijk Actieplan Studentenhuisvesting (National Student Housing Action Plan), the result of a one-year brainstorm involving university city councilors, student housing corporations, university administrators, student union leaders, and members of Parliament. According to Delft’s city councilor for student housing, Pieter Guldemond (Stip), the Delft knowledge economy can only grow if there is enough housing for Dutch and international students. And indeed “international students, PhDs and researchers” figure prominently in the 9-page National Student Housing Action Plan as “a special category within the knowledge economy”. A key component of the plan calls for the minimum, legal room sizes to be lowered from 24m2 to 18m2 per room, which will allow more students to be housed under one roof and student housing corporations, like Duwo, to offer students more choice in terms of room sizes and pricing. In Delft the aim is to create 2,200 additional student rooms by 2014.

(Photo: MVRDV/Facebook)

DELTA. 36 15-12-2011

lifestyle

08

Een streepje voor Ze konden wel een extra uitdaging gebruiken.

Zochten verbreding en kregen veel meer. Dinsdag zwaaide de eerste lichting bachelor honours-studenten af. “Ik heb meer bereikt dan ik ooit had gedacht.”

sport

En zelfstandigheid, doordat ik met die groep zelf een minor moest opzetten.

Dat zelf doen is een stuk moeilijker dan het gebaande pad bewandelen.

Ik heb tijdens mijn bachelor honours meer bereikt dan ik ooit had gedacht.”

In het bachelor honours programme volgen daarvoor geschikte studenten (die hun p-in-1 hebben gehaald met minimaal een 7,5 en nominaal studeren) een vaste module, maar doen daarnaast vooral zelfstandig onderzoek of ontwerp. Koks zette samen met

Jorinde Hanse Duikt de gemiddelde TU-student na de broodnodige uren studie opgelucht de kroeg in, sommige studenten willen meer. Zijn gedrevener – simpelweg omdat ze het kunnen. En wíllen vooral, want je kunt nog zo’n goede student zijn, als je niet de ambitie hebt om meer te studeren, heeft een honours programme weinig zin, weet Pepijn Koks (22), lid van het studentenbestuur van het honours programme Delft. Hij is één van de veertig studenten die hun twintig extra studiepunten en aanbevelingsbrief van de conrector dinsdag in ontvangst namen. Een lekkere afsluiter, dat graduation event, want Koks kijkt ‘onverdeeld enthousiast’ terug op de afgelopen twee jaar – net als de overige 39 bachelors, trouwens. “Ik wilde dieper in op mijn vakgebied system & control engineering, maar kreeg veel meer. Sociale aspecten bijvoorbeeld, doordat ik opeens met een groep moest werken.

‘Alleen goed zijn is niet goed genoeg’ elf andere studenten onder andere een minor op waarin hij designsoftware ontwierp voor onderzeeboten voor de Navo in Italië. “Daarmee wilden ze kijken hoe verschillende vormen zich gedroegen in het water.”

Studenten uit alle faculteiten van de TU zitten bij elkaar in het programma, nog met uitzondering van Luchtvaarten Ruimtevaarttechniek. Een bonte verzameling van niet zelden briljante geesten. “Hartstikke mooi”, vindt Koks, “want zo breng je zo veel mogelijk ideeën samen in één programma.”

Zorgt dat voor een langgezochte gelijkgestemdheid, of resulteert het eerder in een bijeengeraapt zooitje?

“Dat laatste”, lacht Koks. Maar dat is volgens hem nou juist het mooie aan het honours programme. “Alles kan. Zo

zat er een student werktuigbouwkunde bij me in de groep, die puur aan zijn studie was begonnen om de zestakmotor verder uit te werken. Tijdens je gewone studie kom je daar nooit aan toe, maar hier kon dat dus gewoon.

Andere studenten zochten alleen maar verbreding, want bijna iedereen liep wel tegen dezelfde beperking aan: net als vakken leuk begonnen te worden, waren ze afgelopen.”

Samen vormen de honours-studenten een wat exclusieve groep binnen de TU, met een eigen challent-community in het library learning center, op Blackboard en LinkedIn. Toch groeit het aantal honours-studenten gestaag. “In 2010 stroomden al meer studenten in dan bij de eerste lichting van 48 studenten in 2009”, weet Sylvia Walsari Wolff, projectleider binnen het honours programme. “En toen deden IO en Bouwkunde nog niet eens mee.” Het potentieel is er, zoveel is duidelijk. “Dat betekent alleen niet dat al die studenten ook kiezen voor het honours programme. Sommigen studeren cum laude af, anderen doen een dubbele bachelor.” Maar ze hebben één ding gemeen: ze zijn gedreven om hard te werken.

Idealiter vormt die groep challentstudenten zich al op de Junior TU Delft, waar excellente leerlingen uit 5 en 6 vwo alvast een uitdagend studietraject krijgen voorgeschoteld. Na

Een bonte verzameling van niet zelden briljante geesten hun bachelor honours zouden ze dan kunnen doorstromen naar het honours programme binnen de master. Koks niet. “Het programma stond nog te veel in de kinderschoenen toen ik eraan begon. Uit mijn honours-programma vloeide wel een stage in Tokio voort, dankzij contacten uit dat programma. En ik doe extra activiteiten naast mijn master, die wel binnen het honours programme vallen. Maar ik moet nog informeren of ze dat straks toch officieel kunnen maken op mijn diploma.”

De eerste veertig studenten uit het Bachelor Honours Programma zijn afgezwaaid. “Elke keer als een vak eindelijk leuk werd, was het afgelopen.” (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

time out

Dansen op tafel Een Italiaanse boerenmaaltijd aan een 120 meter lange tafel, die meteen dient als podium. Lekker, zo’n eigenzinnig festival met een zee van vrije tijd in het vooruitzicht.

Weet je het wel even met alle kerstmarkten, new year’s party’s en andere glitter? Heb je ook gewoon zin om met een lange kerstvakantie in het vooruitzicht een avond lekker uit te buiken bij wat entertainment? En denk jij ook met weemoed terug aan De Parade van afgelopen zomer? Er is nu een wintervariant. Lekker gek en makkelijk, precies wat iemand nodig heeft na wekenlang blokken voor tentamens.

De Winterparade is eigenlijk een soort dinershow, maar dan net even anders. Het theatergezelschap reist door het land met niet veel meer in de wagen dan een 120 meter lange tafel. Daaraan eten de bezoekers gezamenlijk, terwijl acteurs, dansers en muzikanten – inclusief het Residentie Orkest op 17 december - optreden tussen de borden. Het programma verschilt per avond, en zo kun je zomaar Circus Treurdier tegenkomen, dat

eigen teksten vertolkt én werk van Maarten van Roozendaal. Of Stephanie Louwrier, met haar nieuwe show Amazing Grace, ‘vol latex, genot, ontroering en walging’. Ook leuk: de vier mannen van Theatergroep Helt zetten een stuk neer dat tot de verbeelding spreekt. Ze zijn namelijk verzot op vrouwen, maar snappen er geen zak van. Dus zingen ze liedjes en vertellen verhalen die recht moeten doen aan de schoonheid van de vrouw – hoe intimiderend en onbereikbaar ze vaak ook zijn.

De enige vaste prik: theaterkok (eh, culinair kunstenaar) André Amaro kookt het diner live op het podium, inclusief een proeverij van zelfgemaakte kazen. Een reden op zich voor een avondje Winterparade – al is het maar vanwege de ongelimiteerde hoeveelheid rode wijn. Als dat je niet klaarstoomt voor een Bourgondische kerstvakantie… (JH)

Winterparade, op donderdag 15 en vrijdag 16 december in De Doelen in Rotterdam en op zaterdag 17 en zondag 18 december in het Atrium in Den Haag. Van 19.00 tot 23.00 uur. Entree: € 32,50 inclusief diner, exclusief drank. www.winterparade.nl

Met een 8-1 zege op Zvv Groenoord bewees de in het geel gestoken zaalvoetbalploeg van FC Tutor de tijdelijke vormdip te boven te zijn. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

Het vlaggenschip van FC Tutor had vrijdagavond in eigen huis weinig moeite met het laag geplaatste Zvv Groenoord. De studenten-zaalvoetballers voerden na een bescheiden 2-0 voorsprong halverwege het verschil in eigen voordeel na de pauze op tot zeven doelpunten: 8-1. “De tegenstander stortte een beetje in aan het eind”, verklaarde speler Wim Kanning de nogal hoog opgelopen score.

“In de eerste helft hadden we het al kunnen afmaken, maar misten we nogal wat kansen.” Na een vliegende competitiestart (zes overwinningen) raakte FC Tutor in een ‘vormdip’, zoals Kanning dat zelf omschrijft. “We verloren drie keer achter elkaar, ook van niet al te sterke tegenstanders. Nu hebben we weer twee keer gewonnen. Ons doel is nog steeds een plek bij de play-offs, om kans te maken op promotie.”

De zaalkorfballers van Paal Centraal azen eveneens op promotie, maar hebben daarbij niets minder dan het kampioenschap van poule 4K op het oog. Zaterdag begon het Delftse studentenachttal voortvarend in het thuisduel met het Vlaardingse Spirit. Dat wil zeggen: aanvallend liep het gesmeerd, verdedigend liet men echter steken vallen. Gelukkig kon coach Arie van der Harst in de rust ‘de boel op scherp zetten’, zodat zijn ploeg na de pauze voldoende afstand kon nemen: 11-7. Omdat de competitie enkele weken stilligt, kon Paal Centraal zich met vijf zeges in evenzoveel wedstrijden het winterkampioenschap toeëigenen.

“Je koopt er niks voor”, vindt AZ-coach Gert-Jan Verbeek over diezelfde door de media bedachte officieuze wintertitel van zijn eigen voetbalclub, maar bij Paal Centraal zijn ze er trots op. Evenals op het feit dat zaterdag alle drie de PC-teams hun thuiswedstrijd wonnen: “Dat is al voor de derde keer dit zaalseizoen”, aldus woordvoerder Bert Leeuwis.

Het zaterdag gehouden NK indoorroeien is een heel wat serieuzer te nemen winterkampioenschap. In de categorie senioren B (de hoogste klasse voor roeiers onder 23 jaar) ging de nationale titel machineroeien naar Bart Lukkes van Proteus-Eretes. Zijn eindtijd over de virtuele twee kilometer bedroeg 6:24.4.

Een tijd die overigens ook goed was geweest voor zilver in het lichte senioren A-veld, de categorie zonder leeftijdsbeperking. De tweedejaars IO-student is tevens regerend kampioen in het lichte skiffveld (de categorie eenmansboten) onder 23. In 2010 nam hij deel aan het WK junioren.

Tastbaar zilver was er op het NK indoorroeien voor Lagaaier Marien Ruppert, die in de senioren A-klasse met 5:56.4 de op een na snelste tijd liet noteren. (JT) Tips? Jimmy.tigges@hetnet.nl

Stephan

DELTA. 36 15-12-2011

lifestyle

09

TU’er te leen

apps

Vooral buitenlandse promovendi voelen zich vaak geïsoleerd. Het nieuwe project the human library wil ze bij ‘de familie’ betrekken.

Inspiratie en (mis)baksels Kerstvakantie! Bak je hoofd leeg en vul het met inspirerende praatjes.

SASKIA BONGER Mensen lenen zoals je in de bibliotheek een boek leent. Dat is in het kort de gedachte achter de human library. Het concept komt uit Scandinavië. Daar boden mensen die in de ogen van velen ‘anders’ zijn zich aan als levend boek voor een gesprek van een half uur. Doel: het opheffen van vooroordelen en daarmee het bevorderen van sociale integratie.

Marion Vredeling, programma-manager van de TU Delft Library, gaf aan dit idee een eigen draai. Deels omdat promovendi hadden laten weten meer contact te willen, deels omdat rector Karel Luyben de banden wil aanhalen.

Onder zijn voorganger Jacob Fokkema startte Vredeling al het programma ‘De krant lezen met de rector’ om meer contact te krijgen met studenten.

“Zoiets wilde Karel Luyben ook met Phd’s, maar dan op hen toegesneden”, vertelt Vredeling.

En dat niet zonder reden. De uitval van promovendi is hoog, en wie niet uitvalt doet vaak lang over de promotie.

Promovendi voelen zich volgens Vredeling vaak ‘lost in de organisatie’. En ook promovendivereniging Promood signaleerde al eerder in haar magazine ‘Het Proefschrift’ dat ‘promoveren een erg eenzame en bergopwaartse reis kan zijn’.

De human library start donderdagavond 15 december als een pilot.

In de voorbereidingsfase heeft een groepje van zes promovendi namen voorgedragen van mensen die wat hen betreft een levend boek zouden moeten zijn. Rector Luyben heeft daar één persoon, promovenda Sana Amir, uitgekozen die hij zal ontmoeten en die een praatje zal houden.

Tegelijkertijd droeg Luyben vijf TU-medewerkers voor. Onder hen Raymond Browne - hoofd sport en cultuur - en Jacqueline Dekker - secretaris van Luybens oude faculteit

Voor 15 december konden zich maximaal 25 promovendi opgeven. “Veel groter moet het niet worden, dan wordt het te anoniem’, vertelt Marion Vredeling. Sana Amir en Anja Stokkers houden allebei een praatje, daarna is er een borrel. (Illustratie: Carla Feijen)

Technische Natuurwetenschappen. De promovendi kozen echter de nieuwe directeur vastgoed van de TU Delft, Anja Stokkers, TU-alumna bouwkunde.

De promovendi willen onder meer van Stokkers weten waarom ze van haar werk bij een consultancybedrijf koos voor een baan bij de TU Delft. Ook zijn ze benieuwd naar haar visie op de campus als stedelijke wijk. Amir heeft zichzelf de boektitel ‘Journey of a woman - From Pakistan to the Netherlands’ gegeven.

Ze schrijft dat Pakistan een land is van extremisme en eerwraak, waar wetten

Promovendi voelen zich vaak ‘lost in de organisatie’ er zijn voor de machthebbers en waar zwakken worden onderdrukt. Een land ook dat op twee na het meest onveilig ter wereld is voor vrouwen.

Tegelijkertijd, zo schrijft Amir, is er in Pakistan twee keer een vrouwelijke minister-president geweest. Ook zijn er bedrijven alleen voor vrouwelijke klanten en dienen vrouwen er in het leger. ‘Hoe is het leven voor een hoogopgeleide, moderne vrouw in zo’n gepolariseerde samenleving’, schrijft Amir. ‘Volgt ze eeuwenoude normen of vecht ze voor haar eigen identiteit in een vaak oneerlijke conservatieve samenleving?’.

En dan Nederland. Amir is hier sinds 2009 voor haar promotie aan de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen. “Een land dat gezien wordt als heel liberaal. Eén van de meest veilige landen voor vrouwen.

Waar vrouwen net zoveel gerechtigheid krijgen als mannen en soms zelfs meer. Hoe past een Pakistaanse vrouw zich aan aan zo’n open cultuur?” Amir schrijft dat ze zich in het begin verloren voelde in Nederland, maar dat ze ‘langzaam aan is gaan houden van haar vrijheid en haar onafhankelijkheid’.

Aan de telefoon vertelt Amir wat haar belangrijkste tip is voor buitenlandse promovendi aan de TU: “Maak vrienden. Op zich ben ik heel easy going, maar in het begin sloot ik me af. Ik dacht dat Nederlanders niet met mij, een Pakistaanse, wilden praten. Ik moest opener worden. Toen ben ik meer gaan praten met collega’s en nu heb ik vrienden uit allerlei landen, ook uit Nederland. Maar ik moest zelf de eerste stap zetten.”

De volgende edities van de Human Library zijn dinsdagavond 6 maart en woensdagavond 16 mei tussen 20.00 uur en 23.00 uur in de TU Delft Library. Promovendi die willen meewerken aan de voorbereidingen kunnen zich opgeven via m.vredeling@ tudelft.nl. Suggesties voor kandidaatlevende boeken kunnen ook naar dit mailadres. www.library.tudelft.nl/en/visitor-info/ events/tu-human-library

’I defy anyone to find a better cup cake’, zei Jude Law. ‘Utterly enchanting’, vond Nigella Lawson. Tja, en als zij het zeggen, dan moet het wel waar zijn. Of op zijn minst het testen waard.

Londens populairste cupcakeshop, Primrose, is dankzij de gelijknamige app eindelijk voor iedereen wereldwijd bereikbaar. Daar moet je wel eerst even zelf de handen voor uit de mouwen steken, maar bakt niet iedereen anno 2011 zijn eigen cupcakes?

En mocht jij daar als TU-student nog hopeloos op achterlopen, dan is dit het moment om te beginnen. Maak de blits met kerst of gebruik het als verrassende activiteit met je meisje – hoe dan ook móet je tenminste een paar van Primrose’s cupcakes gebakken hebben. Je kunt kiezen uit zeventig

Ted Leuk ***** Handig ***** Bediening ***** Prijs gratis Platform Android, iPhone, iPod Touch, tablet en iPad

recepten (mét how to-filmpjes!), en allemaal zien ze er even prachtig en heerlijk uit. Niet voor niets is de app vertaald in zo’n beetje alle denkbare talen. En handig: er staat meteen Nederlandse maatvoering in, dus geen onhandige ounces en inches.

Ja ja, ‘tuurlijk is het een beetje girly en niet bepaald wetenschappelijk verantwoord. Maar wil je je inner-nerd na het bakken van die goddelijke cupcakes ook nog even de kost geven, download dan gewoon even de app Ted. Inderdaad, van de gelijknamige praatjes. Inspirerend, educatief en vermakelijk – en ook nog eens heerlijk overzichtelijk vormgegeven. Om uren mee zoet te zijn, want je kunt er meer dan negenhonderd praatjes bekijken.

De perfect escape tijdens het kerstdiner. Of om die brakke derde kerstdag mee uit te zitten. (JH)

Primrose Leuk ***** Handig ***** Bediening ***** Prijs € 2,99 Platform iPhone, iPod Touch iPad Ontwikkelaar Random House Group

Ontwikkelaar Ted Conferences

buitenlandstage

Vijf vrouwen in Gambia Het was maar een maandje. Toch heeft masterstudente Floor Nijs veel van het dagelijks leven in Gambia geproefd. “We verbleven in een gastgezin, de beste manier om een cultuur te leren kennen.”

Met ‘we’ bedoelt Nijs zichzelf, Frances Blomberg, Rachel Kooper, Fieke Jagtman en Laurien Wolfswinkel. Alle vijf waren ze toe aan hun joint master project, waarin de drie IO-masters moeten samenkomen. “Fieke en Laurien hadden al contacten met YEP Africa. Dat is een Nederlandse organisatie die jongeren in Afrika stimuleert vaardigheden te leren zodat ze beter op de toekomst zijn voorbereid en bedrijfjes kunnen starten”. Volgens YEP is in Gambia koken op hout nog steeds een probleem. “Vooral vanwege de hitte en de rook.” Zo hadden Jagtman en Wolfswinkel Gambia als bestemming en een te ontwikkelen kooktoestel als doel.

Op 21 oktober vertrokken ze naar Kuloro, een dorpje in zuidwest Gambia. Nijs wist na een stage in Togo al wat ze kon verwachten. Net als toen woonde ze in een gastgezin. “We waren onderdeel van hun leven en omstandigheden. Er was geen elektriciteit, wel een generator, maar die was ’s avonds niet altijd aan. Je moest dus extra opletten als je je laptop moest opladen. De badkamer was een hokje met een emmer.

Met een bakje gooide je water over je heen.”

Floor Nijs (links) met Laurien Wolfswinkel (tweede van links), Fieke Jagtman (rechts) en een groot deel van de familie Jallow.

(Foto: Privébezit)

Primitief, maar voor Nijs geen probleem. “Je ervaart meer dan mensen die er op strandvakantie gaan. Het ontgaat hen dat ze in een ontwikkelingsland zijn.” En, vindt ze, ze werd in Kuloro nog verwend. “Water voor de douche werd door de kinderen gebracht en we hoefden niet te koken. Maar we gingen mee in hun ritme, we waren onderdeel van de familie.”

Die familie intrigeerde haar een maand lang. Hun gastheer had meerdere vrouwen. “Ze woonden op een compound met meerdere huisjes. Als wij thuiskwamen stonden er altijd kin-

deren bij de ingang, maar we kwamen er niet achter welk kind bij welke vrouw hoorde. De vrouwen gingen goed met elkaar om en de man zei dat het ook handig was, want ze konden om de beurt koken.”

Pas als je ertussen woont, kom je erachter wat er speelt, meent Nijs. “Zoals jongeren die precies weten wat ze willen, alleen ontbreekt het aan geld en kennis. Dat geeft een dubbel gevoel. Hier weten mensen vaak niet wat ze willen door alle keuzemogelijkheden en kansen.”

Met het project rond duurzamer koken wil Nijs iets bijdragen. “Er bestaan oplossingen, zoals een sinkirikuto, een platte oven met rookafvoer, maar die zijn vaak te duur en sparen zit niet in de cultuur.” Uit hun gesprekken en het rondkijken bleek overduidelijk: het moet betaalbaar zijn en niet tegen tradities ingaan. “Als voor ons ontwerp groente fijner gesneden moet worden, dan komt het er niet door. Ze moeten het daar kunnen maken, kopen én gebruiken.”

Volgens Nijs hebben ze al concepten. De oplossing ligt in een metalen oven (‘metaal is goedkoop’) die op een sinkirikuto lijkt en gemaakt wordt bij een lokaal architectenbureau. “Dat heeft vakkennis en een metaalwerkplaats om jongens op te leiden.” De vijf werken nu in Delft aan een prototype en een bedrijfs- en marketingplan.

food4thoughtgambia.wordpress.com

DELTA. 36 15-12-2011

interview

10

DELTA. 36 15-12-2011

interview

DE ZIEL VAN EEN robot

11

Hij is klein, draagt een beleefde glimlach op een verder onbewogen gezicht en hij beweegt wat afwachtend en stram. De gedachte aan een gelijkenis tussen de vermaarde hoogleraar Atsuo Takanishi (55) en zijn schepsels dringt zich op. Wat is dat toch met Japanners en robots? interactie ondermijnd. Dat is een van de grootste problemen van de Japanse samenleving. Ik zoek eigenlijk naar een robot die mensen verbindt; niet als praktische hulp, maar als mentale hulp.”

Jos Wassink Wie was de eerste robot in uw leven?

“Een televisierobot, mag dat ook?”

Natuurlijk. Wat inspireerde u?

“Ik ben in 1956 geboren. Dat was ruim tien jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog. Japan lag nog in puin maar werd ook weer opgebouwd.

Tegelijkertijd was er de opkomst van technologie en van elektronica in het bijzonder. Transistors verdrongen de vacuümbuizen. De eerste televisie-uitzendingen werden gemaakt met nieuws, drama en animatie. Een van de proefuitzendingen was de animatieserie Astroboy. In het Japans betekent zijn naam zoiets als ‘atoomjongen’. Het woord ‘atoom’ riep in die tijd vooral herinneringen op aan de twee atoombommen die Japan te verduren hadden gekregen. Tegelijk koesterden mensen ook hoop op het vreedzame gebruik van kernenergie voor energieopwekking.

Mangaschrijver Osamu Tezuka heeft dat technologisch optimisme vormgegeven in Astroboy – een autonome robot met gevoelens. Hij had zelfs een familie met vader, moeder, zussen en broers.

Hij was altijd vriendelijk.”

Ik heb gehoord dat hij zeer behulpzaam was.

“Hij was een en al goedheid. Aan de andere kant was er ook een robot die Iron Man 28th heette.

Astroboy was zo klein als een jongetje, maar Iron Man mat wel tien meter hoog. Daar stond tegenover dat Astroboy een autonome robot was en Iron Man op afstand bediend werd. Astroboy was altijd goed van karakter, maar als boeven beslag hadden gelegd op Iron Man, dan brak die alles af.

Dat is een interessant contrast. Ik heb in mijn jeugd erg van die verhalen genoten.”

Japan komt vaak in het nieuws met robots. Zo presenteerde Honda onlangs de nieuwste versie van de Asimo. Kunt u verklaren waarom robots zo populair zijn in Japan?

“In het Westen zijn mensen bang dat een machine te menselijk wordt. In Japan zitten we daar niet mee. Daar zijn verschillende redenen voor. Europa heeft een christelijke cultuur. Van Japan wordt gezegd dat het boeddhistisch is, maar in feite is de shintocultuur veel sterker.

Shinto kent vele goden onder wie ook Boeddha en Jezus.”

Kan een robot dan ook een god zijn?

“Misschien wel. In boeddhistische tempels worden robots ingezet om op de gong te slaan en te bidden omdat de gewone monniken het daar vaak te druk voor hebben.”

Wat doet zo’n robotmonnik dan?

“U moet zich geen gewone robot voorstellen, maar meer een deur met een bandrecorder waarop een gebed is opgenomen dat eindeloos wordt afgedraaid. Dat is ook een soort robot.”

Ik sprak vorig jaar uw collega dr. Takanori Shibata die een knuffelrobot heeft ontwikkeld, de zeehondachtige Paro. Is dat wat u bedoelt?

“Shibata-san. Ik ken hem heel goed. Dat is een mogelijkheid.”

Shibata liet op een video zien hoe de knuffelrobot mensen bij elkaar bracht en hen iets gaf om over te praten. Het leek ook herinneringen bij ze op te roepen.

“Zeker. Hij heeft er goede ervaringen mee.”

Wij westerlingen zien Paro als pop. Is dat in Japanse ogen anders?

“Het is heel belangrijk dat zulke robots een emotionele functie hebben. Of ze er nu uitzien als een zeehondenjong of als een klein mannetje.”

Wie is Atsuo Takanishi?

Professor Takanishi bezocht de Delftse Robotics Seminar Series omdat hij een van de smaakmakers is van de fameuze robotonderzoeksgroep van de universiteit van Waseda in Japan.

Het laboratorium daar, dat stamt uit 1970, geldt als een van de belangrijkste onderzoekscentra voor mensachtige robots. Takanishi studeerde er werktuigbouwkunde (afgestudeerd in 1982) en promoveerde er in 1988. Nu leidt hij er het mind-body mechanism laboratorium waar men volgens de website onderzoek doet naar ‘integratie van psychische en fysische mechanismen om mensen beter te begrijpen en robots te kunnen ontwikkelen die samen kunnen leven met mensen in de maatschappij van de toekomst.’ Het lab ontwikkelde onder meer lopende, pratende, rollende, pianospelende en fluitende robots. En robots met een computergestuurde gezichtsuitdrukking. Een van de showcases is de Kobian robot waarin veel functies gecombineerd zijn en die een gemakkelijk bedienbare hulp in de huishouding zou moeten worden.

(Foto’s: Sam Rentmeester/FMAX)

het geluid niet alleen als geluid horen, maar ook als betekenis. En dat maakt een groot verschil.”

nog klopt. Dan kan de dokter nog zoveel vertellen over hersendood.”

Ik vind het een interessante gedachte, maar wat is het verband met de robots?

“Daar zitten nog wat andere culturele componenten achter. Zo is er een ritueel voor versleten en gebroken naalden. Naalden waren ooit een belangrijk werktuig - zeker voor vrouwen omdat ze ermee konden naaien. Maar op een gegeven moment breken ze of worden onbruikbaar. Als dat gebeurde, werden de dode naalden in een blokje tofu geprikt of in een zachte vrucht als laatste rustplaats.”

Dus zijn er nauwelijks orgaandonoren in Japan?

“Nee, en dat is het probleem van de afgelopen vijftien jaar. Wettelijk is het allemaal geregeld, maar het aantal transplantaties is iets van honderd in vijftien jaar bij een bevolking van meer dan honderd miljoen mensen. Dat komt in feite neer op een verbod op orgaantransplantaties.”

Dat telt als gebed?

“Ja, natuurlijk. In het Japanse boeddhisme, in het bijzonder in de kloosters, speelt de gong een belangrijke rol. Maar het is zwaar werk en het neemt veel tijd in beslag. Nu de monniken steeds ouder worden, kunnen die de metershoge gong niet meer aan. Vandaar dat veel kloosters nu een robotgong aanschaffen. Die kun je programmeren op tijd en de hoeveelheid slagen. Daarna heb je er geen omkijken meer naar. Voor Japanners maakt het geen verschil of een machine dat werk doet of een levend wezen.”

Is dat een manier om ze te bedanken voor bewezen diensten?

“Dat kun je zeggen. Er bestaan zelfs speciale graven voor gebroken naalden. Die kom je overal in Japan tegen. Westerlingen zien alleen een stukje metaal, maar een Japanner kan er een ziel in zien. Mijn grootmoeder bijvoorbeeld, ze is al jaren geleden overleden, liep met me langs de oever van een rivier. Daar vond ze een kleine steen met een patroon erop dat veel op een slang leek. Ze nam hem mee naar huis en legde hem in de relikwieënkist waar ieder Japans huishouden er minstens één van heeft. Ze bad daarna tot de steen omdat er voor haar een ziel van een slang in die steen huisde. Daarom moest de steen behandeld worden als een god. Voor een Japanner kan alles een ziel hebben, zelfs een robot.”

Hoezo is dat voor Japanners hetzelfde?

“Ik denk dat het Japanse brein anders werkt dan westerse hersenen. De linker hersenhelft houdt zich bezig met logische denkprocessen en de rechterhelft voor het luisteren naar muziek. Als een westerling naar het geluid van de wind of een vogel luistert, doet hij dat met zijn rechter hersenhelft. Japanners luisteren naar de natuur met hun linker hersenhelft. Dat betekent dat ze

Ja, als een naald en een steen een ziel hebben, waarom dan een robot niet?

“Zo zien Japanners dat. Aan de andere kant levert dat ook problemen op. In het westen zijn orgaantransplantaties een heel normale ingreep geworden dankzij de acceptatie van de hersendood – hoewel je hart dan nog kan kloppen. Maar een Japanner die een ziel in een steen ziet kan geen afstand doen van een familielid wiens hart

Een andere bijzonderheid aan Japan is de vergrijzing. Ik begrijp dat u aan menselijke robots werkt om ze in bejaardenhuizen in te zetten?

“Ja, dat is een van de meest beoogde toepassingen.”

U werkt aan de grip van robots, omgevingsherkenning en het lopen. Wanneer verwacht u dat de robot veilig kan worden losgelaten in een bejaardenhuis?

“Het is moeilijk te voorspellen wanneer de huisrobot beschikbaar komt. Waarschijnlijk is de onzichtbare robotica er eerder. Denk aan de pratende koelkast die je waarschuwt als de deur te lang open blijft staan. Ook veel auto’s beginnen te praten. Mijn Prius is al bijna een robot zoals die zelfstandig kan inparkeren. Onzichtbare robotica rukt overal op, en ik verwacht dat binnenkort ook in het bejaardenhuis.

Robotica kan mensen eraan herinneren hun medicatie te nemen. Maar ziet u nog andere toepassingen?

“Er zijn veel toepassingen te verzinnen, maar het belangrijkste probleem is dat veel ouderen alleen wonen. Japanners leefden traditioneel in familieverband en zorgden voor hun ouderen. Maar naar westers voorbeeld heeft het individualisme zijn intree gedaan waardoor mensen meer op zichzelf zijn komen te staan. Informatietechnologie van iPads en iPhones heeft de menselijke

Waarom is dat zo belangrijk?

“Omdat emotionele functies de menselijke relaties weerspiegelen. Neem nu mijn moeder, die is bijna tachtig jaar. Helaas lijdt ze aan de ziekte van Alzheimer waardoor ze dingen niet langer dan vijf tot tien minuten kan onthouden. Maar andere dingen van tien jaar geleden of meer weet ze nog wel. En ook al snapt ze niet meer wat er gebeurt omdat haar geheugen zo slecht is, ze heeft wel de emoties. Als je me twintig keer hetzelfde vraagt, raak ik geïrriteerd en dat irriteert haar dan ook weer. Emoties zijn heel belangrijk.”

Belangrijk om contact te leggen bedoelt u?

“In feite kan de relatie tussen twee mensen gekopieerd worden naar die tussen een mens en een robot.”

En zou u dan willen dat de robot geduldiger is dan uzelf en niet geïrriteerd raakt?

“Kijk, mijn grootmoeder leed ook aan Alzheimer. Ze werd toen verzorgd door mijn moeder.

Maar nu mijn moeder Alzheimer heeft, woont ze in een verzorgingshuis waar ze verzorgd wordt door een staf die veel deskundiger is dan ik.

Toen mijn moeder dertig, veertig jaar geleden mijn grootmoeder verzorgde raakte ze daardoor zelf in een depressie, wat haar leven veranderde.

Mensen hebben emoties en kunnen geen eindeloos geduld opbrengen. Daar zou een menselijke robot uitkomst kunnen bieden, in het bijzonder bij geestelijke aandoeningen. Dat is mijn inspiratie.”

Dat gaat verder dan verzorging. U wilt eenzame bejaarden eigenlijk een vriend geven?

“Ja, vriend Robot. Als je wilt dat zo’n robot er uitziet als een mens is dat erg lastig. Maar hij mag best op wieltjes rijden in plaats van lopen.”

Wat moet een robot in de bejaardenzorg in elk geval kunnen?

“Verbale communicatie is erg belangrijk omdat mensen spreken.”

Dus zo’n robot moet taal kunnen verstaan, hij moet kunnen spreken en hij moet emoties hebben?

“Ja, en hij moet sympathie of empathie uitstralen. Als vrienden empathie hebben voor een idee van je, dan maakt je dat gelukkig omdat je je begrepen voelt.”

Kan een robot je ook dat gevoel geven?

“Ja, dat denk ik wel. Ik woon in Tokio en mijn moeder woont duizend kilometer verderop. Ik kan er niet vaak naartoe. Het spijt me dat ik niet vaker kan komen en dat ze uiteindelijk in een depressie beland is. Daarna ben ik begonnen aan mijn onderzoek naar de emotionele robot. Tja.”

DELTA. 36 15-12-2011

reportage

12

Jaaroverzicht 2011: fietsen, feestjes en fusieperikelen 2011 Was een bewogen jaar. Studenten en hoogleraren in toga hielden een manifestatie op het Malieveld vanwege maatregelen tegen langstuderen, het woord ‘fusie’ viel, NRC Handelsblad schreef over de TU, Delftse onderzoekers maakten een miniquantumcomputer in diamant en twee faculteiten merkten de gevolgen van een numerus fixus.

Saskia Bonger, Tomas van Dijk, Connie van Uffelen, Jos Wassink

Langstudeerperikelen

studentenraad dat de norm voor het bindend studieadvies (bsa) omhoog moet van 30 naar 45 ECTS, nog voordat bekend is hoe het bsa van 30 punten heeft gewerkt. In het najaar worden de effecten wel duidelijk: er hoeven percentueel minder negatieve adviezen te worden uitgedeeld, omdat eerstejaars studenten vaker en eerder blijken te stoppen als ze merken dat ze de studie niet aankunnen.

In oktober verschijnt het advies van de werkgroep didactiek van de TU Delft waarin een aantal studieversnellende maatregelen verder is uitgewerkt. In het advies wordt de term ‘modulair onderwijs’ geïntroduceerd, ter vervanging van het blokonderwijs. Binnen het modulair onderwijs worden vakken per thema gehergroepeerd.

Ook houdt de werkgroep vast aan de invoering van tussentijdse deeltoetsen en aan compensatoir toetsen, het onder voorwaarden binnen een module compenseren van onvoldoendes. De studentenraad is kritisch. www.delta.tudelft.nl, dossier langstuderen

eentje een nieuwe fractie. Hij weet 127 stemmen te bemachtigen en komt daarmee in de raad. www.delta.tudelft.nl/23271 en 23980

Vliegen als ganzen

Kakkerlakrobot

In V-formatie de oceaan over. (Illustratie: Piet van Rosmalen)

Hoogleraren verdedigen de kenniseconomie.

(Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

Studenten blijven het oneens met de maatregelen die staatssecretaris Zijlstra neemt tegen langstuderen. Vooral de drieduizend euro collegegeldverhoging bij meer dan een jaar studievertraging roept verontwaardiging op. Op 21 januari is er een grote manifestatie op het Malieveld. De studenten krijgen bijval van een grote menigte hoogleraren, die in toga in Den Haag verschijnt. Het mag allemaal niet baten. Zijlstra gaat door met zijn plannen. De meerderheid van de Eerste en de Tweede Kamer steunt hem, nadat de staatssecretaris is ingegaan op de wens om de invoering van de maatregelen een jaar uit te stellen. Voor de studenten rest er weinig anders dan naar de rechter te stappen om de ‘langstudeerboete’ af te wenden. Dat doen zij in november. Zijlstra laat meteen weten niet onder de indruk te zijn. www.delta.tudelft.nl, dossier langstuderen

Studiesucces

De TU voelt de hete adem van ‘Den Haag’ steeds meer in de nek en gaat door met plannen voor het verhogen van het studiesucces. In juni besluit het college van bestuur tegen de zin van de

Ruig terrein is geen probleem voor de robot. (Foto: Tomas van Dijk)

Hij rent, tuimelt en komt weer in evenwicht. Zand, gras of stenen, de robot van dr. Gabriel Lopes loopt gewoon door. Circa tien jaar geleden begon Lopes aan de universiteit van Michigan met de ontwikkeling van een zespotige robot geïnspireerd op een kakkerlak.

Aan het Delft Center for Systems and Control wil de onderzoeker nog een stapje verder gaan. “We hebben aan de onderliggende wiskunde gewerkt om de synchronisatie van de poten te beheersen.

Nu we de wiskunde begrijpen, kunnen we bepalen hoe de robot zijn ledematen beweegt”, zegt hij. Uiteindelijk moet de robot van Lopes in staat zijn zelfstandig om te schakelen naar een andere manier van voortbewegen.

Youtube.com (zoekterm: Rhex robot en Edubot)

Vliegtuigen die als een groep ganzen in v-formatie de oceaan oversteken; met dit idee winnen negen studenten van de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek afgelopen juni de Nationale Luchtvaartprijs van het Nationaal Luchtvaartfonds. Vliegtuigen houden normaal gesproken flink afstand om niet naar beneden gezogen te worden door de turbulentie afkomstig van de vleugeleinden van voorliggers. Een deel van de turbulentie zorgt echter voor een opwaartse kracht. Als een toestel zeer nauwkeurig op de juiste plek vliegt, kan het van deze kracht gebruik maken en - volgens de studenten - zo’n twintig procent zuiniger vliegen. www.formationflying.n

Studentenhuis

Nieuwe fracties

De medezeggenschap krijgt er twee nieuwe fracties bij. In de studentenraad sleept Lijst Bèta in één klap drie van de tien zetels binnen, waarmee Oras zijn invloed weer moet delen. In de ondernemingsraad begint arbo- en milieuadviseur Dick Hoeneveld in zijn

Bolkhuisch in actie. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

Het Bolkhuisch aan de Coenderstraat werft de meeste stemmen in de verkiezing voor ‘studentenhuis van het jaar’ van de website Studenten.net. De 21 bewoners winnen een compleet nieuwe witgoed-uitzet en een kampeervakantie in Italië. www.delta.tudelft.nl/23038

Onderzoeksfiets

Hoe is het mogelijk dat hij niet valt? (Foto: Andy Ruina)

Varkensspeeltje

Ik ga toch niet voor varkens ontwerpen, aldus ontwerpster ir. Beatrijs Voorneman (IO). Maar eigenlijk was het niet zo’n gek idee van de Wageningen Universiteit die na wilde gaan of afleiding in de varkensstallen tot minder gevechten en verwondingen zou leiden. Voorneman trekt met een dierenarts door Brabant en bestudeert de varkens en hun (wroet)gedrag. Ze leert ze kennen als nieuwsgierig, opportunistisch, snel verveeld en oersterk. Het speeltje dat ze voor hen ontwerpt is oersolide en bestaat uit een doorwroetbare stapel eetbaar materiaal en maakt herrie als het in elkaar valt. Vinden ze leuk. Het gaat zo’n drie maanden mee - net zo lang als een kweekvarken. .(Foto: Tomas van Dijk)

Anders dan veel mensen denken dankt een rijdende fiets zijn stabiliteit niet aan het gyroscopisch effect van de draaiende wielen, noch aan de naloop van het voorwiel. Dat schrijven dr. Arend Schwab en ir. Jordi Kooijman samen met Amerikaanse collega’s in het wetenschapsblad Science (15 april 2011). Ze bouwden een speciale fiets waarbij naloop en gyro-effect zijn uitgeschakeld, en ook die bleek stabiel. Hoe het dan wel werkt? Een fiets moet naar zijn val toesturen, zoals Schwab zegt. Als de fiets naar een kant dreigt om te vallen, moet het stuur sneller vallen dan de rest waardoor de wielen onder het zwaartepunt komen en het evenwicht hersteld. De wiskundige versie van de verklaring neemt naar schatting 20 blaadjes vol vergelijkingen in beslag.

DELTA. 36 15-12-2011

reportage

13

Fusie

Gaat de TU Delft samen met de universiteiten van Leiden en Rotterdam? Die vraag houdt de gemoederen flink bezig. Als NRC Handelsblad in de zomer meldt dat er wellicht een fusie aankomt, breekt er een storm van kritiek los. Niet in de laatste plaats omdat de naam TU Delft zou verdwijnen. Het college van bestuur probeert de boel te sussen, maar zegt erbij dat een fusie niet uitgesloten kan worden. In oktober houdt Delta een enquête om te peilen hoe studenten en medewerkers erover denken. 72 Procent van de respondenten is het in meer of mindere mate niet eens met een fusie, blijkt dan. Begin december komt Erasmus Magazine met de uitslagen van dezelfde enquête in Rotterdam. Daar is 57 procent tegen.

Echt TU Delft

Astrid Bontenbal en haar Tjielp. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

Studente Astrid Bontenbal wint zowel de jury- als de publieksprijs van de Hema-ontwerpwedstrijd met haar ontwerp Speurtocht Tjielp. Het spelidee vergemakkelijkt het uitzetten van een speurtocht aanzienlijk. De vrolijke vogeltjes kunnen met opdrachten in de bek aan bomen, palen en hekken worden geklemd. De Hemaontwerpwedstrijd blijkt een Delfts feestje. De eerste, de tweede en de derde prijs gaan naar Delftse studenten, net als vier eervolle vermeldingen. www.delta.tudelft.nl/23278 en 23317

Rekenen in diamant

TEDxDelft

Een feestje. Zo luidde het oordeel over de eerste TEDxDelft op 7 november in de aula. Het hardste applaus was voor kunstenaar Theo Jansen die sprak over strandbeesten die hij maakt van elektriciteitsbuizen. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

www.delta.tudelft.nl/23745 en 24043 er voor zorgen dat promovendi minder vaak uitvallen en binnen vier jaar promoveren. Onder professoren heerst scepsis over aantasting van hun autonomie, promovendi zijn volgens de Delftse promovendivereniging Promood vooral positief over de komst van de graduate school. Uit een onderzoek - tevens ‘nulmeting’ - voor de start van de graduate school blijkt dat promovendi het opleidingsprogramma niet gestructureerd vinden en bijna de helft geen opleidings- en begeleidingsplan heeft, terwijl dit volgens de cao wel verplicht is. Desondanks geven ze de TU gemiddeld een 7,2 voor het promotieklimaat. www.delta.tudelft.nl/23214 en 23823 www.graduateschool.tudelft.nl

De besten

De faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen heeft de beste docent van de TU Delft: prof. Bill Rossen. Studenten typeren de hoogleraar petroleumwinning als ‘een inspirerende en enthousiaste docent met oneindig geduld en geniale praktijkvoorbeelden’. Jerôme Schalkwijk is de beste afstudeerder. Hij studeerde in september 2010 bij Technische Natuurwetenschappen (TNW) af op de gevolgen die de opwarming van de aarde kan hebben op lage wolken. Samen met de computer graphics-groep van de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica paste Schalkwijk een simulatieprogramma voor wolken zodanig aan dat het kan draaien op de grafische kaart van een gewone pc. Prof.dr.ir. Harrie van den Akker krijgt dit jaar de UfD-Leermeesterprijs van het universiteitsfonds. Die vindt de hoogleraar fysische transportverschijnselen bij TNW een uitstekende docent, een heel goede onderzoeker en iemand die school heeft gemaakt met een groot aantal promovendi en afgestudeerden. www.delta.tudelft.nl/23618 en 24220 en 24140 De vier quantumbits van spins (de bolletjes met pijltjes) worden uitgelezen door er rood laserlicht op te richten. Informatie over de toestand van de spins komt mee terug met het licht. (Illustratie: W. Pfaff)

DOW energieprijs

Wetenschappers van het Kavli Instituut voor Nanowetenschappen zijn erin geslaagd om een mini-quantumcomputer bestaande uit vier quantumbits op een chip van diamant zeer nauwkeurig uit te lezen. Ze publiceren hun bevindingen afgelopen najaar in Nature.

De onderzoekers slaagden erin de spinrichting van het elektron uit te lezen door laserpulsen van een nauwkeurig ingestelde golflengte op het elektron af te schieten.

DOI 10.1038/nature10401

Met 129,61 km/u door de woestijn. (Foto: Hpt)

succesfactor is de aerodynamica van Velox. De Delftse studenten ontwikkelden de fiets volledig zelf, met behulp van windtunnels, computersimulaties en testopstellingen. De selectie van de beste fietser en de optimale racevoorbereiding en –strategie was in handen van studenten Bewegingswetenschappen van de Vrije Universiteit in Amsterdam. Het Delftse team koos voor een liggende houding en een kap die extreem weinig luchtweerstand heeft.

“Vergeleken met een normale fietser, heeft ons ontwerp maar één tiende van de weerstand. Daarnaast weegt het geheel slechts 20 kilo, vergelijkbaar met een stadsfiets.” hptdelft.nl

Isotopenproductie wint Delft Innovation Award

Uit een selectie van 24 genomineerden kiest de jury van de eerste Delft Innovation Award op 6 december professor Bert Wolterbeek (Technische Natuurwetenschappen) als winnaar. Wolterbeek en zijn team van het reactorinstituut hebben een manier gevonden om bestraalde molybdeenatomen te scheiden van de onbestraalde gedeelten van de ‘targets’. Chemisch zijn die atomen identiek, maar atomen die een neutron hebben ingevangen kunnen losraken van de bulk en dat biedt een mogelijkheid tot afscheiding. De vinding maakt vrijwel alle reactoren geschikt voor de productie van medische isotopen, zodat er geen tekorten meer hoeven op te treden als een of meer van de huidige geschikte reactoren (zes wereldwijd) buiten bedrijf zijn. De vinding is gepatenteerd. Nu wordt gewerkt aan de technologische uitvoering van de opschaling. bit.ly/innovationprize

TU in NRC

‘Decaan Marco Waas van de TU Delft heeft zich jarenlang schuldig gemaakt aan belangenverstrengeling’, schrijft NRC Handelsblad op 11 juni. ‘Hij was betrokken bij zes opdrachten ter waarde van driekwart miljoen euro aan zijn vrouw’. De krant spit verder en schrijft op 22 oktober: ‘Miljoenen gingen verloren met vastgoed, rijksgeld is niet rechtmatig uitgegeven en integriteit had niet de hoogste aandacht’. Het college van bestuur laat hierna aan TU-medewerkers weten dat het artikel ‘een vertekend en gedateerd beeld schetst en veel onjuistheden bevat’. Collegevoorzitter Dirk Jan van den Berg reageert uitgebreid in Delta en gaat onder meer in op vergoedingen die hijzelf en zijn collega-bestuursleden ontvangen. Staatssecretaris Zijlstra vraagt om opheldering. Na een gesprek met Van den Berg en de voorzitter van de raad van toezicht heeft Zijlstra ‘op voorhand geen reden om te twijfelen’, maar wil hij wel bewijzen. www.delta.tudelft.nl, dossier belangenverstrengeling

Eerste graduate schools van start

Bouwkunde, Industrieel Ontwerpen en Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica beginnen eind september als eerste faculteiten met een graduate school. Betere begeleiding en scholing moeten

Prof. Witkamp kreeg de prijs voor een eerste stap op weg naar industriële ecologie. (Foto: Tomas van Dijk)

Professor Geert-Jan Witkamp ontvangt op 10 november de DOW energieprijs voor de ontwikkeling van de vrieszuiveringstechnologie EFC (eutectic freezing crystallisation). In plaats van een oplossing te verdampen om de opgeloste zouten terug te winnen, laat Witkamp de oplossing gecontroleerd en onder constante beweging bevriezen waardoor zuiver ijs ontstaat en zoutkristallen. Deze manier van zuivering scheelt 50 tot 90 procent in de energiekosten, schat Witkamp.

Snelle ligfiets

Sprinter Sebastiaan Bowier haalt in september in de woestijn van Nevada (VS) op de Velox ligfiets van het Human Power Team de ongelofelijke snelheid van 129,61 km/u. Helaas ligt het wereldrecord net iets hoger (133,27 km/u). Verreweg de belangrijkste

’s Werelds grootste

Eén kratje zit niet helemaal goed. Vanuit een hoogwerker duwt een student hem weer recht. Met hun veertien meter hoge brug van veertienduizend kratten die studenten van gezelschap Practische Studie (de studievereniging van Civiele Techniek) begin oktober op de Markt in Delft bouwen zijn ze officieel recordhouders bierkrattenbrugbouwen.

(Foto: Tomas van Dijk)

DELTA. 36 15-12-2011

TUdelta.36 > Jaargang 43 Delta is het informatie- en opinieblad van de TU Delft, verzorgd door een journalistiek onafhankelijke redactie.

> Redactie Frank Nuijens - @FrankNu, (hoofdredacteur) Katja Wijnands - @kwijnands, Dorine van Gorp - @dorinevangorp, (eindredactie) Saskia Bonger - @sbonger Tomas van Dijk - @tomasvd Connie van Uffelen - @ConnievanU Jos Wassink - @joswashere (verslaggeving) > Medewerkers Bennett Cohen, Willemijn Dicke, Patrick van der Duin, Chandra Elango, Robbert Fokkink, Jorinde Hanse, Dap Hartmann, Auke Herrema, Desiree Hoving, Erik Huisman, Devin Malone, David McMullin, Olga Motsyk, Merel Segers, Ionica Smeets, Jimmy Tigges, Stephan Timmers, Ellen Touw, Vikrant Venkataraman, Robert Visscher, Rutger Woolthuis > Foto‘s Sam Rentmeester/ Hans Stakelbeek (FMAX).(info@fmax.nl) > Vormgeving & Lay-Out Liesbeth van Dam > Mededelingen Martin Kers (m.kers@tudelft.nl) > Redactieraad

dr. B.B. Scholtens (voorzitter), G.K. Berghuijs, MSc, prof.dr. M.J. van den Hoven, mr. J.J.M. Kok, R.H.G. Meijer, T. Niks, ir. M. Persson, prof. dr. B.J. Thijsse, dr.ir. C.A.J.R. Vermeeren

> Redactie-adressen

Universiteitsbibliotheek Kamer 0.18-0.28 Prometheusplein 1 2628 ZC Delft Postbus 139 2600 AC Delft Tel. 015-278 4848 E-mail: delta@tudelft.nl www.delta.tudelft.nl

> ISSN 0169-698x > Druk Wegener Nieuwsdruk Twente, Enschede > Oplage 12.000 > Advertenties H&J uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJssel Tel. 010-451 55 10 Fax 010-451 53 80 E-mail:delta@henjuitgevers.nl www.linkmagazine.nl > Abonnement Een abonnement kost 37,50 en kan elk moment ingaan. > HOP

Delta werkt samen met het Hoger Onderwijs Persbureau Hein Cuppen, Bas Belleman, Marijke de Vries Tel. 071-523 6151 Fax 071-523 2138 E-mail hop@xs4all.nl

> Copyright Delta Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen, schema‘s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken, in enigerlei vorm of wijze.

Blijf niet rondlopen met uw vragen over kanker Bel de KWF Kanker Infolijn: 0800-022 66 22 (gratis)

mededelingen

14

Agenda Vrijdag 16 december

Zondag 18 december

Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Towards H2 selective porous inorganic membranes: Pore size control through combined Sol-Gel and Atomic Layer Deposition Processes. Promotie van T.H.Y. Tran, Master. Promotor: prof.dr. J. Schoonman.

• 12.30 uur - Variable-scale Geo-information. Promotie van ir. B.M. Meijers. Promotoren: prof.dr.ir. P.J.M. Oosterom en prof.dr. M.J. Kraak.

• 15.00 uur - Acceptance of eHealth Technology: A Patient Perspective. Promotie van F.H.C. Beenkens. Promotor: prof.dr. J.H.T.H. Andriessen.

International Student Church 11.30 hrs - Students of all denominations are invited to our ecumenical service every Sunday at Raamstraat 78, followed by tea/coffee. The services are led by the chaplains Reverend W. Stroh and Father Avin, and are supported by student leaders. More information on www.iscnetherlands.nl.

Zaterdag 17 december WTOS De Delfste studenten wielervereniging WTOS organsieert de Regiocross. Het evenement zal plaatsvinden bij het Vrederustpad in Delft, het bos achter de Ikea. Voor deelname en verdere informatie kun je terecht op www.wtos.nl/regiocross.

Vereniging Zonnekracht Centrales 14.00-17.00 uur – Top Delft houdt een bijeenkomst over zonnekrachtcentrales met de volgende lezingen: ‘de betekenis van de zon, voor CSP, in het antropoceen’,‘Desertec uit de startblokken, en ‘voorbij de Chinese muur’. Toegang gratis.

Locatie: Hippolytusbuurt 14, Delft. Aanmelden via secretaries@zonnekrachtcentrales.nl.

Maandag 19 december Wetenschapsagenda • 10.00 uur – Deze promotie vindt plaats in de Senaatszaal. Mechanical behaviour of lined pipe. Promotie van A. Hilberink, MSc. Promotoren: prof.ir. F.S.K. Bijlaard en prof.dr.ir. L.J. Sluys.

• 10.00 uur - Deze promotie vindt plaats in het Auditorium. Furfural production from biomass. Promotie van G. Marcotullio, Laurea in Ingegneria. Promotor: prof. dr.ir. A.H.M. Verkooijen.

• 12.30 uur - Deze promotie vindt plaats in de Senaatszaal. Generic Methods for Discrete Choice Analysis.

Promotie van ir. R.E.J. Neslo.

Promotor: prof.dr. R.M. Cooke.

• 12.30 uur - Deze promotie vindt plaats in het Auditorium. De kleuren van het nieuwe bouwen. Promotie van ir. M.G. Polman. Promotoren: prof.dr. Bollerey en prof.dr. M.C. Kuipers.

• 15.00 uur - Deze promotie vindt plaats in de Senaatszaal. Integrated eddy-current displacement sensor for advanced industrial ap-

plications. Promotie van M.R. Nabavi, MSc. Promotor: prof. dr.ir. G.C.M. Meijer.

• 15.00 uur – Deze promotie vindt plaats in het Auditorium. Risk-based planning and optimization of flood management measures.

Promotie van M.A.U.R. Tariq, MSc. Promotor: prof.dr.ir. N.C. van de Giesen.

Vereniging voor Technische Physica 16.00 uur – Kroniglezing ‘Quantum mysteries, teleportatie en een bling-bing quantum computer’ in collegezaal B van de faculteit Technische Natuurwetenschappen met borrel achteraf in de V-hal.

Studium Generale 20.15 uur – Kerstconcert: ‘Noël! Noël!’ Met 12 zangers, fluiten, strijkers en continuo verbindt het ensemble i buoni antichi de twee muzikale fenomenen de cantiones van Sweelinck & Messe de Minuit van Charpentier tot een verrassende combinatie van rijke polyfonie en barokke feestelijkheid.

Maria van Jessekerk, Burgwal 20, Delft. Toegang: studenten en leden Prometheus 8 euro, overigen 12,50 euro.

Dinsdag 20 december Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Magneto-mechanical dynamics at the nanoscale. Promotie van S. Bretzel, Diplom-physiker. Promotor: prof.dr.ir. G.E.W. Bauer.

• 12.30 uur - Interferometric Applications with a Femtosecond Frequency Comb Laser in Complementary Spaces.

Promotie van M.G. Zeitouny, MSc. Promotor: prof.dr. H.P. Urbach.

• 15.00 uur - Design Concept for Ductile Cement-Based Composites with Wood Fibres.

Promotie van M.G. Sierra Beltran, MEng. Promotor: prof. dr.ir. K. van Breugel.

Studium Generale 12.30 uur – Lunchdebat: ‘OneWay Mission to Mars’. Hoe vet zou het zijn om de eerste mens op Mars te zijn! Rondploeteren in de rode stof, zweven over enorme kraters. Maar is het nog wel zo vet als je nooit meer terugkomt? Is dat geen zelfmoordmissie? ‘Het is geen zelfmoord, maar dé kans op een ontdekkingsreis!’ zeggen NASAwetenschappers. Faculteit LR, zaal J, Kluyverweg 1, Delft – toegang gratis.

Woensdag 21 december Wetenschapsagenda • 10.00 uur - GNSS Carrier Phase-based Attitude Determination. Promotie van G. Giorgi, ingegneria. Promotor: prof.dr.ir. P.J.G. Teunissen.

• 12.30 uur - Mean Value Combustion Model in Diesel Engine. Promotie van Y. Ding, MEng. Promotor: prof.ir. D. Stapersma.

• 15.00 uur – Intreerede prof.

T. Vellinga, faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen.

Donderdag 22 december Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Deze promotie vindt plaats in de Senaatszaal. An experimental study

on the aeroacoustics of wallbounded flows. Promotie van V. Koschatzky, dottore in ingegneria. Promotoren: prof. dr.ir. B.J. Boersma en prof. dr.ir. J. Westerweel.

• 10.00 uur - Deze promotie vindt plaats in het Auditorium. Laser Welding of Zinc Coated Steel Without a Preset Gap. Promotie van Y. Pan, MSc. Promotor: prof.dr. I.M. Richardson.

• 12.30 uur - Deze promotie vindt plaats in de Senaatszaal. Innovating the development aid sector.

Promotie van drs. J.A.R. van den Noort. Promotor: prof. dr.ir. A.J. Berkhout.

• 15.00 uur - Deze promotie vindt plaats in de Senaatszaal. Gasification of biomass in a steam/oxygen blown CFB gasifier. Promotie van ir.

M. Siedlecki. Promotor: prof. dr.ir. A.H.M. Verkooijen.

• 15.00 uur – Deze promotie vindt plaats in het Auditorium. On the momentto-moment measurement of emotion during personproduct interaction. Promotie van G.F.G. Laurans, MPhyl.

Promotor: prof.dr. P.P.M. Hekkert.

van ir. W.A. Breugem.

Promotoren: prof.dr.ir. W.S.J. Uijttewaal en prof.dr.ir. G.S. Stelling.

Donderdag 12 januari Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Binaural ModelBased Speech Intelligibility Enhancement and Assessment in Hearing Aids. Promotie van dipl.ing. A. Schlesinger.

Promotor: prof.dr.ir. A. Gisolf.

• 12.30 uur - Innovation in Non Destructive Testing. Promotie van ir. C.H.P. Wassink.

Promotor: prof.dr.ir. A.J. Berkhout.

• 15.00 uur - Transport of multiple escherichia coli strains in saturated porous media.

Promotie van G.S. Lutterodt, MSc. Promotor: prof.dr. S. Uhlenbrook.

Woensdag 11 januari Wetenschapsagenda • 12.30 uur - Methods and Techniques for the Design and Implementation of Domain-Specific Languages.

Promotie van Z. Hemel, MSc. Promotor: prof.dr. A. van Deursen.

• 15.00 uur - Transport of Suspended particles in turbulent open channel flows. Promotie Project3:Opmaak 1 13-12-11

Delta Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek 'Agenda' in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: delta@tudelft. nl. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten.

Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.

Alle promoties, intree- en afscheidsredes genoemd in deze agenda vinden, tenzij anders vermeld, plaats in de Aula van de TU, Mekelweg 5, Delft.

10:59 Pagina 1

Aankondigingen Algemeen Kivi Niria Het tijdschrift De Ingenieur en Kivi Niria schrijven een essaywedstrijd uit. Laat zien hoe de technologie voor defensie en veiligheid er over vijftig jaar uit zal zien in maximaal 3000 woorden eventueel met enkele illustraties. De winnaar ontvangt een prijs van 1000 euro en publicatie in De Ingenieur.

Inzenden kan tot 1 maart. Kijk voor meer informatie op www. kiviniria.nl/dv.

Studenten Tegemoetkoming Woonlasten Kamerhuurders Huur jij in Delft een kamer in een studentenhuis? Grote kans dat jij recht hebt op een tegemoetkoming van de gemeente.

Meer weten over deze Tegemoetkoming Woonlasten Kamerhuurders (TWK)? Kijk www.delft.nl. Je kunt ook tussen 8.00-17.00 uur bellen met de gemeente Delft, tel.

14015 (geen 015) óf tussen 8.30-17.00 uur langskomen op

Werkplein Delft, Westlandseweg 40, Delft. Aanvragen kan t/m 31 december 2011.

Student and Career Suport Student and Career Support is een onderdeel van de dienst Onderwijs en Studentenzaken. Het omvat de diensten van de studentendecanen, de studentenpsychologen, en het Career Centre met studiekeuzeadviseurs en loopbaanadviseurs en het informatiecentrum. Het informatiecentrum in de hal op de begane grond is geopend op werkdagen van 9.00–17.00 uur.

Er is documentatie beschikbaar over onder andere WO- en HBOopleidingen, arbeidsmarkt, studie- en beroepskeuze, buitenlandse studies, en promoveren.

Ook is er een vacaturewand. Bij de balie of telefonisch kun je afspraken maken met een van de medewerkers.

Voor de psychologen geldt dat je je als student of promovendus online kunt aanmelden op studentenpsychologen.tudelft. nl. Een eerste contact kan ook via het inloopspreekuur op

dinsdagen van 11.30-12.30.

De studentendecanen houden een inloopspreekuur op dinsdag van 11.30-12.30 uur, de loopbaanadviseurs en de studiekeuzeadviseur houden een inloopspreekuur op dinsdag en donderdag van 11.30-12.30 uur. Zie voor het aanbod aan workshops en trainingen van Student & Career Support zie smartstudie.tudelft.nl.

Bezoekadres: Jaffalaan 9a (gebouw 30A); tel. 015-2788004.

E-mail: studentandcareersupport@tudelft.nl; careercentre@ tudelft.nl; studiekeuzevragen@ tudelft.nl.

Website: www.studentandcareersupport.tudelft.nl; careercentre.tudelft.nl.

Online huurprijs check Is jouw huurprijs redelijk?

Check www.huurcommissie. nl voor meer informatie en om helderheid te krijgen over huren en geschillen tussen huurder en verhuurder.

falaan 9a, is op werkdagen geopend van 9.00-17.00 uur.

Je kunt ook vragen stellen via internationaloffice@tudelft.nl of telefonisch (015-2788012) een afspraak maken.

Studium Generale Het bureau Studium Generale, Jaffalaan 5, is van maandag t/m donderdag geopend van 9.00–17.00 uur. Je kunt ook vragen stellen via studiumgenerale@tudelft.nl of telefonisch een afspraak maken via 015-2783258.

Delta Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek 'Agenda' in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: delta@tudelft. nl. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten.

Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.

H&J Uitgevers_2x70_zw-w

International Office Het International Office, Jaf-

14-05-2004 uws op ie n e t s t a la Lees het lta.tudelft.nl www.de

Voor advertenties bel met: Voor advertenties bel met: H & J Uitgevers Postbus 101 2900 AC aan den IJssel JCapelle Uitgevers

H& Postbus 101 T (010) 451 55 10 F (010) 451 53 80 2900 AC E delta@henjuitgevers.nl Capelle aan den IJsel Neem contact op met Hennie de Ruyter of Mireille van Ginkel voor nadere informatie.

T (010) 451 55 10 F (010) 451 53 80 E delta@henjuitgevers.nl

DELTA. 36 15-12-2011

mededelingen/opinie

15

Goed leven volgens de wetenschap Meesterlijke

pen vragen op. Kinderen van wie de ouders veel getallen noemen, doen het bijvoorbeeld beter op een rekentest. Maar komt dat puur doordat hun kinderen die getallen horen, of erven ze domweg een aanleg voor rekenen? Soms zou je meer wil lezen over hoe de onderzoekers correlatie en causaliteit onderscheiden.

Maar mensen die niet meer dan een minuut voor wetenschap wil uittrekken, storen zich daar vast niet aan.

En anderen moeten het oorspronkelijke onderzoek maar opsnorren, de referenties staat keurig vermeld onder de tips.

Rik Kuiper & Tonie Mudde, ‘Maak blunders (en word geliefd)’, pp 145, Podium, €10,-

DO DE e E

TR

O

1

UW

N LE

GOE

proefschrift ‘Language abstraction in word of mouth’. Eén van de mooiste tips is om Tetris te spelen als je iets akeligs hebt gezien. Doordat de visuele delen van je brein dan bezig zijn met blokjes stapelen, blijven de traumatische beelden minder goed hangen. Sommige tips zijn iets minder toepasbaar voor de gemiddelde Nederlander. Als je geen zin hebt in een echtscheiding, dan kun je bijvoorbeeld maar beter geen Oscar winnen.

Rik Kuiper en Tonie Mudde (allebei werkzaam voor Quest, allebei ooit begonnen als student-redacteur bij Delta) schrijven de tips losjes en aanstekelijk op. Door de korte vorm is er weinig ruimte voor uitleg en kanttekeningen. Sommige tips roe-

Een spookgarage, een kabelbaan met tegenwind en een chip tegen gsm-straling.

Lex Veldhoen presenteert in zijn derde boek ‘Technische Mislukkingen’ een meesterlijke parade van mislukte projecten die tot bescheidenheid stemmen.

1

Eén van de mooiste tips is om Tetris te spelen als je iets akeligs hebt gezien

IONICA SMEETS Psycholoog Richard Wiseman praatte eens over zelfhulpboeken met een vriendin. Toen hij mopperde dat die niet wetenschappelijk onderbouwd zijn, vroeg de vriendin hoe mensen dan wél hun leven kunnen verbeteren met academische kennis. Wiseman vertelde een kwartier over onderzoek naar geluk, tot zijn gesprekspartner hem onderbrak. Dit was allemaal leuk en aardig, maar hier had ze geen tijd voor. Kon hij geen advies geven dat wat minder tijd kostte, hooguit een minuut?

Dat gesprek was aanleiding voor Richard Wiseman om ‘59 Seconds’ te schrijven, een zelfhulpboek met eenvoudige tips voor een beter leven - stuk voor stuk gebaseerd op

mislukkingen

wetenschappelijk onderzoek.

Wat Wiseman verzon, doen Rik Kuiper en Tonie Mudde al jaren.

‘Maak blunders (en word geliefd)’ is hun derde boekje met wetenschappelijke tips voor het dagelijkse leven. Hun tips zijn ultrakort, passen op een kleine pagina en zijn stuk voor stuk binnen een minuut te lezen. Toepasbaar zijn ze ook. Als je een brommer op Marktplaats.nl wilt verkopen, schrijf dan ‘Hij is geweldig’ in plaats van ‘Hij rijdt geweldig’, zo concluderen de auteurs uit het

01

In ‘Maak blunders (en word geliefd)’ staan 115 tips voor het dagelijks leven, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Koop een roze auto, dan wordt hij niet gestolen. Dat soort tips.

Een vrolijke collectie voor iedereen die zelfhulpboeken stom vindt, maar geen tijd heeft om wetenschappelijke studies door te spitten.

2

welzijn en cultuur

Mede mogelijk gemaakt door het UAF

Students

Studie en werk voor hoger opgeleide vluchtelingen

Naam: _________________________________________________________________________ Straat: _________________________________________________________________________ Postcode: _______________________________ Plaats: _______________________________

Technische mislukkingen laten niemand onberoerd. In het ergste geval, bij overstroomde stuwmeren, ineengestorte beurshallen en verongelukte lijnvliegtuigen met honderden tot duizenden doden als gevolg, zijn de verhalen schokkend en is de zoektocht naar de oorzaak uitermate spannend. Bij minder dramatische gevallen, zoals een spoorlijn die nergens voor dient, een superieur machinegeweer dat niemand wil kopen of een parkeergarage die auto’s kwijtmaakt of verfrommelt, zijn Veldhoens verhalen vaak hilarisch en verbijsterend. Zijn invalshoek op techniek is een succesformule.

Daarbij komt dat Veldhoen compact en precies schrijft. Hij gaat tot het gaatje in zijn speurtocht naar de oorzaken, raadpleegt daarbij veel deskundigen van de TU Delft, en gaat ter plekke foto’s maken en met verantwoordelijken en ooggetuigen spreken. In zijn boek behandelt hij op die manier 27 tamelijk recente technische mislukkingen. In de twee eerdere delen ging het vaak over oudere blamages.

Mijn favoriet is wat in Den Bosch bekend staat als de ‘spookgarage’, een volautomatische parkeergarage onder het stadskantoor die in 2001 door koningin Beatrix werd geopend. Ambtenaren konden hun auto bij de ingang van de parkeergarage afgeven, waarna het volautomatische systeem de auto door de ruimte transporteerde en hem in een vrij vakje stalde. Behalve erg geavanceerd was het systeem ruimtebesparend omdat er geen rij- en hellingsbanen hoefden te worden aangelegd. In plaats daarvan waren er transportbanden en hydraulische liften.

Aan het einde van de werkdag hoefde de ambtenaar zich maar te identificeren en enkele minuten later zou zijn auto volautomatisch uit het donker opduiken en kon de thuisreis beginnen.

Maar het pakte anders uit. Ambtenaren moesten soms wel erg lang wachten op hun auto, en ook gebeurde het regelmatig dat er een andere auto opdook.

Het kon nog erger: ‘Op 19 januari 2005

ziet gemeenteambtenaar Jan de With zijn auto zelfs total loss uit de volautomatische parkeergarage tevoorschijn komen. De Opel Corsa was geplet tussen de achterwand en een andere auto.

Het parkeersysteem had geprobeerd drie auto’s te parkeren op een plek voor twee.

Andere ambtenaren kregen hun auto terug met een bungelende buitenspiegel, gedeukt of met een flinke lakbeschadiging.’ Uit onderzoek komt naar voren dat de gemeente de opdracht heeft vergund aan een bedrijf dat voor de helft offreerde maar dat nog nooit een dergelijk systeem

De oorzaken van het falen zijn soms technisch, vaak maatschappelijk van aard en soms betreft het platte oplichterij had opgeleverd. Tot overmaat van ramp waren er sensoren wegbezuinigd zodat het systeem niet alleen gammel maar ook blind was. Zeven miljoen euro en tien jaar later is er alsnog een gewone parkeergarage ingericht. Niemand is opgestapt.

Veldhoen geeft voorbeelden uit ondermeer weg-, water-, spoor-, scheeps-, vliegtuig- en machinebouw. De oorzaken van het falen zijn verrassend divers.

Soms technisch, vaak ook maatschappelijk van aard en soms betreft het ook platte oplichterij. Een zeer onderhoudend en leerzaam boek voor alle ingenieurs en voor hen die dat willen worden.

Lex Veldhoen, ‘Technische Mislukkingen 3’, Ad. Donker, Rotterdam, 2011, 208 blz. zwart/wit met foto’s, € 22,50

Announcements

Het UAF helpt al 60 jaar hoger opgeleide vluchtelingen om zich hier te ontwikkelen door studie. Voor duizenden getalenteerde vluchtelingen hebben we dat al mogelijk gemaakt: artsen, ingenieurs, economen, juristen en vele anderen. We zijn trots dat dit is beloond met de 1e plaats in het Trouw-onderzoek naar de prestaties van 800 goede doelen. Ook nieuw gevlucht talent willen wij de kans geven zich te ontwikkelen. En dat kun jij mede mogelijk maken! Vul onderstaande bon in of kijk op www.uaf.nl.

Ik wil informatie over het UAF ontvangen.

Jos Wassink

S.v.p. deze bon uitknippen en kosteloos terugsturen naar: UAF, Antwoordnummer 8819, 3500 ZK Utrecht

International Student Chaplaincy Looking for a home away from home, trying to make new friends, interested in intercultural and interfaith activities, needing some inner peace, searching for more than academic challenges? Check the website of the International Student Chaplaincy, www. iscnetherlands.nl, to learn about their wide range offer.

Student and Career Support The psychologists and the central student and careers counselors are located at Jaffalaan 9A (building 30A).

There is some English career information and a vacancy wall in the information centre.

Office hours: Monday-Friday from 9.00-17.00 hrs. You can direct your inquiries or make an appointment at the Front Office or by phone: 015-2788004. Students and PhD candidates can make an initial appointment with one of the psychologists at studentenpsychologen.tudelft. nl or by sending an email to studentenpsychologen@ tudelft.nl. You can also come by at the open office hour every Tuesday at 11.30-12.30 hrs. Open office hours of the student counselors are on Tuesdays from 11.30-12.30

hrs and the career counselors are on Tuesdays and Thursdays from 11.30-12.30 hrs. More information on www.studentandcareersupport.tudelft. nl or careercentre.tudelft.nl.

For a list of workshops and trainings offered by Student & Career Support please visit smartstudie.tudelft.nl.

International Office The International Office, Jaffalaan 9a/visitor’s entrance at Mekelweg, office opening times Monday to Friday 9.00–17.00 hrs. Appointments and enquiries can be made by email: internationaloffice@ tudelft.nl or by phone: 0152788012.

DELTA. 36 15-12-2011

lifestyle

16

fietsenmakers

Op zoek naar Tesla Een schijnbaar nutteloze uitvinding uit de geschiedenis leek dé oplossing voor zuinige turbomotoren in auto’s.

Maar het bachelor-eindproject van vier 3mE-studenten pakte iets anders uit.

Een toilet zonder posters van schaars geklede dames en andere versieringen is bijna onvindbaar in een studentenhuis dat louter wordt bewoond door heren.

In Solheim worden de twee toiletten op de begane grond met respect behandeld.

Ze zijn dan ook nog steeds voorzien van het originele hang- en sluitwerk uit 1932.

De toenmalige directeur van de Gistfabriek, W.H. van Leeuwen, liet het huis bouwen voor zijn gezin. De toiletruimte is voorzien van prachtige details. Hij liet een glas-in-loodraam plaatsen met een afbeelding van zijn Gistfabriek. Omdat zijn vrouw van Scandinavische afkomst was en geloofde in sprookjes, liet hij een ronde deurpost maken zodat de eventueel aanwezige trollen compleet gedesoriënteerd zouden raken. Maar de spiegels in het voorportaal zijn het mooiste detail: bij binnenkomst zijn de toiletten zichtbaar via de spiegels en is te zien of deze bezet zijn.

(Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

de Huisjongste

de pot op

Dit was de laatste aflevering van deze rubriek.

woolthuis

De Tesla-compressor als supercharger. Het klonk best veelbelovend. Zouden Mark van den Berg (23), Florian Chilla (22), Rutger Hofste (22) en Tobias Koole (21) dan eindelijk een toepassing hebben gevonden voor de honderd jaar oude vinding? “Nicolai Tesla vond van alles uit, maar had niet overal een toepassing voor”, weet Van den Berg. “Zijn Tesla-compressor leek tot nu toe hooguit geschikt om papierpulp mee te pompen in papierfabrieken. Hij werkt namelijk niet met dure schoepen, zoals andere pompen die vloeistof met gruis of andere solide deeltjes verwerken. De Tesla-compressor werkt met schijven, een soort cd’s, die hard draaien. Door de gaatjes in die ‘cd’s’ wordt de vloeistof gepompt, die vervolgens door de schijven wordt meegenomen.”

Hartstikke handig, maar wat gebeurt er als je de Tesla-compressor in plaats van die vloeistof met stukjes, lucht laat pompen? Dan zou je hem kunnen toepassen in een kleine automotor, dachten de studenten. “Auto’s moeten steeds zuiniger.

Dat doen ze door middel van superchargers of turbo’s, die de lucht comprimeren waardoor je meer benzine door een kleine motor kunt pompen. Daardoor is een hoger rendement mogelijk, maar het zijn hartstikke dure apparaten.” Eureka, zou je zeggen. “Want een Tesla-compressor is niet alleen veel goedkoper, maar ook gemakkelijk te maken.”

De studenten besloten de compressor dus meteen maar zelf te bouwen. “Maar toen kwam het testen, en het was niet helemaal zeker of dat ding wel betrouwbaar was”, vertelt Van den Berg. “Die schijven draaien met dertigduizend toeren per minuut; de randen van die schijven gaan daarmee sneller dan het geluid.” En dát vond de TU niet zo’n verstandig plan. “Dus mochten we hem niet testen, behalve op heel lage snelheid. Tja, daarmee bereikten we een drukverhoging van 0,01 bar, wat net zo hard is als wanneer je blaast met je mond. Een supercharger verhoogt de luchtdruk al gauw met zo’n 60%; wij haalden 0,01%.”

Eindconclusie: hun bachelor-eindproject was mislukt. “We hadden geen uitslag, konden niks bewijzen – al hadden we dag en nacht in de fabricagehal gestaan, er een website over gebouwd en volgens de theorieën alles goed gedaan.” Bummer.

“Maar als groep hebben we enorm veel lol gehad”, lacht Van den Berg. “Het was leuk om echt iets te bouwen; een tastbaar resultaat te hebben van ons werk.” (JH)

Wereldwijd dilemma Vaak kijk ik er al niet meer naar, maar af en toe val ik in het weerbericht van de NOS. Met geforceerde grappen en overdreven handgebaren wordt enkele minuten in de toekomst gekeken. Wanneer aan het eind van het bericht de waarzegg(st)er voor de wolkjes met druppels en zonnetjes gaat staan, vraag ik me altijd verschrikt af wat nu de voorspelling was. Ik kijk wel, maar zie het niet. Met klimaatverandering gebeurt insgelijks. We weten het wel, maar realiseren het niet. Het probleem dringt nauwelijks tot de grote menigte door. De oplossing van klimaatverandering zit niet in innoverende technologieën, waar wij als universiteit zo trots op zijn. Nee, het is een sociaal dilemma waar sociologen zich over dienen te buigen.

Het dilemma is niet uniek voor klimaatverandering, het is een schoolvoorbeeld van de ‘tragedie van het meent’ (Hardin, 1968). Het dilemma is dat het rationeel gezien voor een individu het makkelijkste is om geen rekening te houden met het milieu. Dit werkt zolang een minderheid op deze wijze denkt. Wanneer nagenoeg iedereen klakkeloos en onverschillig leeft, is de totale wereldbevolking

gedoemd te leven met een veranderd klimaat. Uiteindelijk kost aanpassen aan een nieuw klimaat meer moeite dan tijdig ons gedrag aan te passen. De juiste oplossing voor het dilemma hangt sterk samen met de afstand tussen de gedupeerden. Het heeft geen zin om burenruzies over een gemeenschappelijk dak op te lossen op wereldniveau. De oplopende concentratie koolstofdioxide gaat daarentegen iedereen op onze aarde aan. Waarom? Omdat deze gasmoleculen enorm klein en snel zijn. Nu u dit leest, ademt u lucht met ongeveer vier procent CO2 uit. Stel nu dat deze moleculen door wind en weer volgend jaar Kerst homogeen in de atmosfeer zijn verspreid, dan ademt iedere wereldbewoner enkele van deze moleculen in één ademhaling in.

Misselijk makend, maar onontkoombaar. Gelukkig staat de kerstvakantie voor de deur, een tijd waar altruïsme zegeviert. Laat dit niet alleen voor uw familie gelden, maar voor alle bewoners van die kleine planeet waarmee u verbonden bent. Zeg die koolstof moleculen vaarwel als u aan het eind van kerstavond de kaarsen uitblaast.

Mark van den Berg: “Onze supercharger zou dé goedkope oplossing zijn om meer rendement te halen uit een kleine motor.” (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

Onderzoek: ‘Tesla Compressor als Supercharger’ Eindcijfer: 6,5 www.teslacompressor.com

kriep