Delta TU Delft

TUDELTA.11

DELTA. 11 05-04-2012

Deze week week Deze in Delta Delta in

weekblad van de technische universiteit Delft

Detecting rainfall

Al-Zuhairy: gevluchte vogels

SCIENCE: 04

PASEN

01

INTERVIEW: 10 REPORTAGE: 12

INTERNATIONAL: 07

Delta 12 verschijnt op donderdag 19 april

Life after Delft

Zandmotor stilt zandhonger

Zorgen over verdeling geld De nieuwe verdeling van overheids- en collegegelden binnen de TU roept veel vragen op. De antwoorden van het college van bestuur bieden niet veel houvast.

Connie van Uffelen Hoe bepaalt het college van bestuur (cvb) de basisinkomsten voor faculteiten? Passen deze bedragen bij de werklast? Wat gebeurt er als het aantal studenten en promoties groeit? Gaan promotiepremies wel naar de betreffende afdeling? Vragen en zorgen die de ondernemingsraad (or) en studentenraad (sr) op maandag 2 april uitten in een gezamenlijke vergadering met het college van bestuur.

Aanleiding is de nieuwe verdeling die het cvb voor ogen heeft van de zogeheten eerste geldstroommiddelen (rijksbijdrage, overige overheidsbijdragen, collegegelden en BTWvoordeel). De huidige verdeling werd in 2010 ‘bevroren’ omdat het college vond dat daarmee onvoldoende kon worden ingesprongen op veranderende omstandigheden. Ook werd die verdeling als financieel ‘verdienmodel’ ervaren, waar het college van af wil.

In het nieuwe model wil het college het geld opsplitsen in drie componenten: de universiteitsdienst, de faculteiten en ‘concernbrede’ budgetten.

Die laatste bestaan uit een absoluut bedrag voor strategische middelen en een bedrag voor programma’s en projecten (gericht op innovatie en ontwikkeling) die ten goede komen aan de gehele universiteit.

Dit laatste bedrag was tot nu toe ondergebracht bij de universiteitsdienst (UD), maar die krijgt straks alleen nog geld om de organisatie draaiende te houden. Te denken valt aan regulier onderhoud en personeelskosten, met een budget voor onder meer opleiding en werkplekken.

Het geld voor de faculteiten bestaat uit twee delen: een groter basisbedrag (streven: 70 procent) voor de kwaliteit van onderwijs, onderzoek en valorisa-

tie, en een variabel bedrag (streven: 30 procent). Dit variabele bedrag is voor het aantal behaalde studiepunten en het aantal promoties en ontwerpcertificaten binnen de faculteit.

Met een groter basisbedrag dan voorheen wordt volgens het college voorkomen dat budgetten te veel meeliften op prestaties van de faculteiten. Ook zouden faculteiten door dit grotere, vaste bedrag meer kunnen werken aan een stabiele meerjarenstrategie.

De or wilde weten hoe de vaste basisbedragen voor faculteiten worden bepaald. Volgens collegevoorzitter Dirk Jan van den Berg zijn die geba-

Het cvb wil het geld opsplitsen in drie componenten: de universiteitsdienst, de faculteiten en concern brede budgetten

Op verzoek van Youp van ’t Hek werd afgelopen vrijdag in de TU Library de film ‘Lost in Translation’ van regisseur Sofia Coppola vertoond en nabesproken, in aanwezigheid van rector Luyben (rechts). De cabaretier is nog tot eind mei verbonden aan de TU Delft als cultural professor. Het thema dat hij hiervoor heeft gekozen is: Los van alles. (Foto: Hans Stakelbeek)

seerd op wat faculteiten ‘in het verleden kregen plus de uitkomsten van de herijking’. Desgevraagd noemde hij echter geen ijkjaar. De bedragen kunnen onder meer wijzigen na overleg tussen een faculteit en het college.

Or-lid Stefan Delfgou waarschuwde dat het basisbedrag moet passen bij de werklast en vroeg zich met de sr af wat er gebeurt bij krimp en groei van faculteiten. Volgens Van den Berg zit dat echter niet in het nieuwe model verwerkt. “Je krijgt dynamiek. Daarom komt er een planning- en evaluatiecyclus. Bij stijgende studentenaantallen komt het cvb met voorstellen voor oplossingen.”

Een mogelijkheid is volgens rector Karel Luyben het verschuiven van mensen. Desgevraagd zei hij te denken dat het wel meevalt met scheefgroei bij grote aantallen promoties, omdat de TU dan immers meer geld krijgt. De promotiepremies gaan echter niet rechtstreeks naar de betreffende afdelingen, de verdeling van die premies is aan de faculteiten.

De faculteit Techniek, Bestuur en Management (TBM) voert volgend jaar blended learning in bij haar bachelor technische bestuurskunde. Belangrijkste doel is het verhogen van het studiesucces.

Met social media als Facebook in combinatie met de online introductiemodule technische bestuurskunde wil de faculteit aanstaande studenten alvast binden. Via een gebruikersonderzoek wil TBM bepalen hoe dit beste te doen.

Om docenten inspiratie te geven voor blended learning maakt de faculteit een gids met best practices en beschikbare manieren om ict toe te passen.

Voorbeelden zijn digitale toetsen,

Blended learning is een systematische mix van face-to-face onderwijs en online onderwijs. Het kan daarbij gaan om bijvoorbeeld video-instructies, multimediaal lesmateriaal en online spreekuren en toetsen. Binnen de TU gebeurt dat al regelmatig op vakniveau, maar TBM wil het nu systematisch integreren in haar curriculum.

De faculteit wil bij haar bachelor vanaf collegejaar 2013-2014 onder meer intensiever gebruikmaken van serious games, video’s en animaties. Studenten kunnen daarbij zelf ook onderwijsmateriaal creëren door bijvoorbeeld een toepassing te illustreren of een praktijkvoorbeeld uit te werken.

Met Facebook wil de faculteit aanstaande studenten alvast binden

Proef met blended learning

Video2Learn (instructievideo’s), collegerama, interactie in de collegezaal, social media, het gebruik van wiki. tudelft.nl, serious games en simulaties, beoordeling van studenten door studenten (peer review) en het gebruik van software gericht op brainstorms.

Het idee achter blended learning is dat ict studenten beter kan activeren.

Door meer online te doen zouden contactmomenten effectiever kunnen zijn

met meer ruimte voor vragen, discussie en diepgang. Het gebruik van ict zou tevens de werkdruk van docenten verlagen door de inzet van digitale testen, opnames van colleges en uitleg via weblectures.

TBM ziet de invoering van het modulair onderwijs (onderwijs in blokken van twee tot drie vakken) in 2013 als uitgelezen kans voor deze proef, waarvoor een ton beschikbaar is. De faculteit wil dat in 2017 zeventig procent van de herinschrijvers de bachelor binnen vier jaar haalt.

Ook de faculteit Industrieel Ontwerpen heeft een plan ingediend voor een proef met blended learning bij haar bachelor. Of dat doorgaat is nog niet zeker. De faculteit wil verkennen hoe ict is toe te passen bij ontwerponderwijs en ziet vooral mogelijkheden voor onder meer digitale toetsing en meer projectachtig onderwijs. (CvU)

DELTA. 11 05-04-2012 www.delta.tudelft.nl @tudelta delta@tudelft.nl www.facebook.com/ tudelta

nieuws/column Verkiezing (1)

Verkiezing (2)

Scholierenprijs

Carmen

‘Intelligentie, mediageniekheid en uiterlijk’. Die drie eigenschappen moet de aankomende ‘student of the year’ van de website studenten.net in zich verenigen. Voor de kwartfinales zijn er nog 24 studenten over: 16 vrouwen en 8 mannen. Onder hen één TU-student: Michiel Adriaanse (werktuigbouwkunde). Hij moet zich binnenkort met zijn rivalen meten in een debat. Op 23 april worden de twaalf halve finalisten bekend. Eind mei is de finale.

Studenten.net zoekt tegelijkertijd een nieuw studentenhuis van het jaar. Na twee Delftse overwinningen op rij, is er nu nog één Delfts pand onder de twaalf kandidaten: Oude Delft 119. Het onafhankelijke huis met 25 bewoners, mannen en vrouwen, prijst zichzelf aan met een lange rij feestjes. Er zijn ‘minstens zes’ huisrelaties en wekelijks gaan er zes kratten bier en vijf flessen wijn doorheen. Gemiddeld studeren de bewoners dertig uur per week, zeggen ze.

Acht teams havo- en vwo-scholieren strijden donderdag 5 april om de titel ‘beste ontwerp 2012’, die de TU Delft jaarlijks uitdeelt aan profielwerkstukken. Er zijn ondermeer een ‘spraytwist’, een ‘mens-erger-je-niet voor blinden’, een ‘toiletpapierdetector’, een ‘touch screen’, een ‘vliegende Hollander’, een ‘waterklok’ en een ‘PWS educheck’. Vorig jaar won de ‘WoToRo quadrocopter’, een soort helikopter vier horizontale propellers.

Krashna Musika is nog op zoek naar mensen die willen meedoen aan het operaproject Carmen. Op 11 april is er daarom voor de tweede keer een openbare repetitie bij de unit cultuur.

De beroemde opera moet in november opgevoerd worden. Krashna zegt niet alleen op zoek te zijn naar studenten of medewerkers met een gouden keeltje, ook mensen met technische kennis zijn welkom. De opera moet namelijk ook ‘technologische hoogstandjes van de TU Delft’ bevatten.

www.studentoftheyear.nl

delta online Opinie: studiestress Kroegentochten, studentenfeestjes en gefinancierd worden door de DUO - Nederlandse studenten raken steeds meer verwend, vindt TU-student Praksh Sewlal. Hij schreef er een opiniestuk over. www.delta.tudelft.nl/24941

Rubiconbeurzen Voor de laatste keer gaat een deel van de Rubiconbeurzen naar in het buitenland gepromoveerde wetenschappers.

Uit bezuinigingsoverwegingen zijn de subsidies voortaan alleen bestemd voor wetenschappelijk talent van Nederlandse instellingen. www.delta.tudelft.nl/24940

Topsportstudenten (2) Sportkoepel NOC*NSF voorziet dat een paar duizend studenten hun topsportambities in de ijskast zullen zetten vanwege de langstudeerboete. Ze zoekt naar partijen die bereid zijn de boetes voor hen te betalen. www.delta.tudelft.nl/24939

‘Dure grap’ Nu studeren duurder wordt, hebben ook studentenverenigingen moeite om bestuurders te vinden. Een aantal overweegt zelfs om de langstudeerboetes voor hen te gaan betalen, zegt Jan Boers van de Landelijke Kamer van Verenigingen. www.delta.tudelft.nl/24937

‘Ruzie met pa en ma?

Waarom wil de overheid geen aanvullende beurs meer geven aan arme studenten met weigerachtige of onvindbare ouders? Staatssecretaris Halbe Zijlstra legt het nog één keer uit. En nog eens, en nog eens, en nog eens. www.delta.tudelft.nl/24934

Nuttige deeltijdstudent Deeltijdstudenten die een maatschappelijk belangrijke studie doen, krijgen vanaf 2017 een beurs voor hun opleiding. Wie tot die tijd een langstudeerboete krijgt kan in bijzondere gevallen bij zijn eigen onderwijsinstelling aankloppen. www.delta.tudelft.nl/24932

Wedstrijd ‘beste ontwerp profielwerkstukken 2012’, donderdag 5 april, van 13.30 uur tot 17.00 uur, in de Snijderszaal (EWI).

www.studentenhuisvanhetjaar.nl

Openbare repetitie Carmen, woensdag 11 april om 19.30 bij de unit cultuur.

‘Ik wil het maximale uit mezelf halen’ Hebben veel studenten hun handen al vol aan één studie, Yuvraj Birdja (23) doet er twee: werktuigbouwkunde én scheikunde. De student is genomineerd voor de Echo Bèta Techniek Award voor allochtoon talent.

kunde kunnen doen, maar geen master. Scheikunde wordt er helemaal niet op universitair niveau onderwezen.”

Mis je je ouders?

“Zeker, maar minder dan in het begin.

En ik woon samen met mijn tweelingzus. Dat helpt enorm. Zij studeert aan de Universiteit Leiden. Ik heb hier ook veel familieleden.”

SASKIA BONGER Je zult wel altijd aan het studeren zijn?

“Dat zeggen mensen vaak tegen me, maar dat valt mee. Ik houd nog genoeg tijd over voor ontspanning. Ik voetbal en fitness en af en toe volleybal ik met vrienden. Tijdens mijn bachelor werkte ik één dag per week als helpdeskmedewerker ict bij OGD. Daar ben ik mee opgehouden toen ik na het afronden van mijn bachelor naar MIT ben gegaan voor een onderzoeksstage van vier maanden naar lithium-zuurstof batterijen.”

Nog even over je twee studies: hoe kwam dat zo?

“Ik wist na de middelbare school niet welke studie ik moest kiezen. Ik kwam bij werktuigbouwkunde uit, omdat die studie heel breed is. Ik merkte alleen dat ik de scheikunde van de middel-

Yuvraj Birdja: “Hoge cijfers staan mooi. Ze zeggen iets over wat je kunt en waar je naar streeft.”(Foto: Hans Stakelbeek)

bare school miste. Na mijn propedeuse werktuigbouwkunde ben ik er daarom scheikunde bij gaan doen.”

Hoe pak je dat praktisch aan? Je kunt niet overal tegelijk zijn.

“Ik kan inderdaad niet alle colleges volgen, maar de verplichte dingen doe ik. Mijn eerste jaar deed ik alleen werktuigbouwkunde. Toen heb ik mijn P cum laude gehaald. Daarna namen mijn cijfers wat af, door die andere studie. Vaak was ik al blij als ik een vak haalde. Bij mijn bachelordiploma’s heb ik de cum laude net gemist. Dat vind ik jammer. Daarom probeer ik nu echt op mijn cijfers te letten. Hoge cijfers staan mooi. Ze zeggen iets over

wat je kunt en waar je naar streeft.

Ik wil het maximale uit mezelf halen.”

De Echo Awards worden uitgereikt aan allochtoon talent. Voel jij je meer Surinamer of meer Nederlander?

“Beide. Ik ben geboren in Nederland, maar grotendeels opgegroeid in Suriname. Op mijn vijfde zijn mijn ouders teruggegaan naar Suriname, waar zij allebei geboren zijn. Van mijn eerste jaren in Nederland weet ik vrijwel alleen nog wat er in de plakboeken staat. Toen ik klaar was met het vwo, wist ik dat ik in Nederland wilde studeren. Hier heb je veel meer mogelijkheden. In Suriname had ik wel een bacheloropleiding werktuigbouw-

Voor een nominatie voor een Echo Award moet je niet alleen een heel goede student zijn, je moet ook maatschappelijk betrokken zijn. Hoe uit die betrokkenheid zich bij jou?

“Bijvoorbeeld in mijn lidmaatschap van Hindoe Studenten Forum, een landelijke studentenvereniging. Ik ben lid geworden omdat ik meer te weten wilde komen over mijn cultuur. Nu ben ik bestuurslid in de regio Rotterdam.”

Wat zijn je toekomstplannen?

“Ik hoop mijn master werktuigbouwkunde voor het einde van dit collegejaar af te ronden. Daarna begin ik aan mijn afstuderen bij scheikunde.

Promoveren sluit ik niet uit. Maar misschien blijkt het bedrijfsleven wel interessanter.”

De Echo Awards zijn woensdagmiddag 4 april, na het sluiten van deze krant, uitgereikt in Haarlem. Birdja was de enige genomineerde van de TU Delft.

touw

Topsportstudenten (1) Staatssecretaris Zijlstra is onverbiddelijk: ook topsporters die te lang studeren, lopen vanaf september tegen een boete van drieduizend euro aan. De topsportambities van Nederland komen volgens hem niet in het gedrang. www.delta.tudelft.nl/24935

02

Smartphone Ik mag aannemen dat u inmiddels ook een smartphone heeft? Iedere zichzelf respecterende brugsmurf heeft het laatste model om zijn vriendjes de loef af te steken, dus u gaat me toch niet vertellen dat u er nog geen een hebt? U wordt nooit gebeld zegt u? Maar dat is helemaal geen beletsel hoor. Zo heb ik een smartphone van de TU, waar ik nooit op word gebeld. Gewoon omdat vrijwel niemand dat nummer heeft. Heerlijk rustig. Ik bel er zelf wel mee omdat er veel TU-nummers in staan, maar ik gebruik hem vooral als geavanceerde agenda met Dropboxfunctie en als chatbox voor tussentijds overleg met de achterwacht tijdens vergaderingen (‘Hadden we dat stuk al ingeleverd? Oeps… ik zeg net dat we dat allang hebben gedaan.’) Via Whatsapp onderhoud ik de onzichtbare navelstreng met mijn uitwonende kinderen (‘Kom je zondag eten? En wanneer krijg ik mijn boormachine/oorbellen/koffer/stofzuiger terug?’) en als er sokken achter de wasmachine vallen gebruik ik hem als zaklantaarn. Het is jammer dat er geen meetlint en pincet in zit, anders was hij helemaal perfect.

Inmiddels ben ik er achter gekomen dat iedereen zijn smartphone op geheel eigen wijze gebruikt. Sommigen gebruiken hem als roeptoeter voor alle gedachten die ze, in 140 leestekens geperst, willen rond twittertetteren (‘#Vooruitgang. Zojuist ook mijn andere sok aangetrokken.’) Anderen gebruiken hem als scrabblebord, als elektronisch boodschappenlijstje (ha die Appie), als fotoalbum of om eeuwig en altijd hun gelijk te bewijzen (‘Je gelooft me niet?

Kijk maar hier: de Maserati Gran Turismo kan echt wel 285 km per uur!’ ) Mooie meisjes gebruiken hun smartphone als make-upspiegeltje, middelbare echtpa-

ren gebruiken hem als landkaart, studenten gebruiken hem als spiekbriefje (o, dat zou ik niet verklappen, dat is waar ook). En mijn nichtje van 14 gebruikt hem om haar moeder te irriteren door e-l-k-e-l-e-t-t-e-r apart te Whatsappen zodat mijn zus knettergek wordt van de piepjes nog voordat de boodschap is overgebracht.

Een smartphone kan natuurlijk veel meer dan een gewone mobiele telefoon, maar we behandelen hem ook heel anders. Veel mensen praten tegen hun smartphone, is u dat wel eens opgevallen? Zo sist mijn man soms tegen zijn telefoon: “Ja dat kan je nou wel op vrijdag plannen maar daar kom ik echt niet speciaal voor naar Den Haag hoor.” Alsof het zijn Blackberry is, en niet een of andere op d’r haar kauwende secretaresse die weer eens een afspraak op zijn vrije dag heeft gepland. En pas zat ik in de trein naast een mevrouw die tegen haar rinkelende iPhone zei: “Oh nee, tegen jou praat ik niet meer!” Zelf zeg ik altijd ”Doe dan!” als bijvoorbeeld iets opzoeken mij te sloom gaat, en “Hèhè, hij heeft het hoor!” als het uiteindelijk is gelukt. Heel apart. We praten wel tegen auto’s en smartphones, maar niet tegen fietsen en telefoons-met-een snoer. Voer voor cybersociologen. Wat is het toch jammer dat we dit nou niet meer door Diederik Stapel kunnen laten uitzoeken.

Ellen Touw is hoofd van de dienst onderwijs- en studentenzaken bij Civiele Techniek en Geowetenschappen en beleidsadviseur internationalisering.

DELTA. 11 05-04-2012

nieuws

Nieuwe kamers Op het eerste stuk beschikbare grond voor bovengronds bouwen in de Spoorzone komen vijfhonderd studentenwoningen. Het gaat om het voormalige terrein van Delft Instruments aan de Röntgenweg, tussen de Mercuriusweg en de Jupiterstraat. De woningen moeten klaar zijn aan het begin van studiejaar 2014/2015. Ze worden voor een beperkte periode van 25 jaar neergezet. De gemeente maakt de gedetailleerde bouwplannen pas later bekend. Daarna moeten alle procedures nog worden doorlopen.

Volgens de gemeente leent de locatie zich uitstekend voor studentenhuis-

vesting, maar is deze door de nabijheid van bedrijvigheid en het spoor (dat pas in 2017 helemaal onder de grond verdwijnt) voorlopig niet geschikt voor ‘een volwaardige woonwijk’. ‘Door hier studentenwoningen te bouwen voor een periode van 25 jaar, staat dit de toekomstige inrichting van het Spoorzonegebied niet in de weg. Tegelijkertijd biedt een looptijd van 25 jaar wel de mogelijkheid de gewenste hoogwaardige kwaliteit te realiseren’, aldus de gemeente.

Computerlek bij iCOZ is gedicht Tijdreizen bij het computerprogramma voor zelftoetsen iCOZ is niet meer mogelijk. Het computerlek is inmiddels gedicht.

Connie van Uffelen Tweedejaars student informatica Jasper Abbink wist onlangs de antwoorden van oefentoetsen te achterhalen door te rommelen met de software van het computerprogramma iCOZ (computer ondersteunde zelfstudie). Dit programma wordt bij de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen (CiTG) veel gebruikt voor oefentoetsen en tentamens.

De juiste antwoorden van oefentoetsen worden na een deadline door de computer vrijgegeven. Abbink zette de computertijd via de software vlak voor die deadline vooruit, schreef de vrijgegeven antwoorden snel op, zette de tijd weer terug en vulde de toets in.

Hij haalde zo naar eigen zeggen een score van honderd procent voor een vak dat hij niet volgt.

Tegen dit ‘tijdreizen’ zijn volgens docent Hans Welleman meerdere beveiligingen ingebouwd, maar Abbink bleek er toch doorheen geglipt te zijn. Na melding van Abbinks hacken door Delta is het lek gedicht.

Donderdagavond 29 maart is er een update van de software vrijgegeven.

Abbink zei dat het hem in een half uurtje lukte het programma te hacken.

Volgens Welleman was dat echter niet waar en ook niet eenvoudig. “We hebben hem vijf uur lang bezig gezien om

te ‘ontdekken’ hoe het kan werken. Het is ook meerdere keren niet gelukt.”

De student geeft nu toe dat hij er inderdaad langer dan een half uur aan gezeten heeft. “Maar het eerste resultaat: de eerste vraag goed, was binnen zeer korte tijd geslaagd.”

Welleman heeft niet kunnen zien dat Abbink buiten zijn bevoegdheden is getreden door bijvoorbeeld gebruik te maken van een ongeautoriseerde inlog. Daarmee zou hij de gedragscode voor ict-gebruik van de TU hebben overtreden en een cybercrime hebben gepleegd.

Wat Abbink heeft gedaan is volgens Welleman dus feitelijk legaal. “Dat wil niet zeggen dat we er blij mee zijn.

Het systeem hoort adequaat te reageren op knoeien met de klok. Positief is wel dat we een zwakke plek hebben weten te verwijderen en dat de software nu nog beter is dan die al was.”

Dat het huiswerksysteem gevoeliger is voor hacken dan onlinesystemen is volgens de docent een bewuste keuze.

“Wij hebben met iCOZ ervoor gekozen dat de student ook offline kan werken aan de opgaven als er geen goede internetverbinding voorhanden is.”

ICOZ wordt bij CiTG echter ook gebruikt voor tentamenonderdelen.

In tentamenzalen wordt een online versie gebruikt waarmee iedere actie direct wordt bijgehouden en doorgegeven, waardoor het probleem volgens tWelleman niet aan de orde is.

Abbinks account was na zijn actie geblokkeerd, maar volgens Welleman moet hij weer in het systeem kunnen.

“Als hij weer wordt geblokkeerd zal hij contact op moeten nemen met mij, zoals andere studenten dat ook doen.”

03

Bestuursbeurzen

Festival

Omfietsen

Masterstudenten behouden hun recht op bestuursbeurzen (RAS-maanden).

Dat meldt studentenraadsfractie Oras op haar website. De TU baseerde de uitbetaling van RAS-maanden altijd op de studiefinanciering, maar die verdwijnt voor masterstudenten. Door het studentenstatuut te wijzigen, kan de uitbetaling gewoon doorgaan. Ook maakt de TU het mogelijk bestuursbeurzen direct uit te keren. Dat heeft inkomenszekerheid aan studenten die zich een jaar uitschrijven bij de TU om te kunnen besturen. VVD en D66 willen dat zogeheten collegegeldvrij besturen mogelijk maken.

De kaartverkoop voor het Zomerfestival van de TU Delft start donderdagavond 5 april op een kick off-feestje in het sportcentrum. Het Zomerfestival vindt plaats op 1 juni en is bedoeld voor alle Delftenaren, zodat zij het 170-jarig bestaan van de TU mee kunnen vieren. Op het festival staan bekende namen als singer-songwriter Blaudzun, de rappers Postman en Gers Pardoel en de Haagse band Direct.

De gemeente Delft wil studenten die deze zomer op weg zijn naar een hertentamen zo min mogelijk laten omfietsen door werkzaamheden aan de Spoorzone. Dat blijkt uit de beantwoording van vragen van gemeenteraadsfractie Stip. Daarom gaat de Abtswoudsebrug over de Schie dicht op 9 juli en weer open op 19 augustus. Letterlijk schrijft de gemeente dat ‘in de planning van de werkzaamheden Abtswoudsebrug rekening is gehouden met een periode dat studenten zo min mogelijk last hebben van de afsluiting’.

www.zomerfestival.tudelft.nl

Twee AvL-hoogleraren benoemd Sabine Roeser en Ibo van de Poel zijn door de TU Delft benoemd tot Antoni van Leeuwenhoekhoogleraren.

Beide zijn verbonden aan de faculteit Techniek, Bestuur en Management, beide waren universitair hoofddocent bij de sectie filosofie.

Roeser kreeg in 2009 een vidi-subsidie van 800 duizend euro. Sinds 2010 is zij hoofd van de onderzoeksgroep ‘mo ral emotions and risk politics’.

Daarnaast is zij sinds oktober 2010 bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Twente.

Vorig jaar stelde Roeser een promovendus aan, begin dit jaar is een postdoc begonnen. Zij gaan onder meer onderzoek doen naar de discussie over kernenergie, naar aanleiding van de ramp in Fukushima. De hoofdvraag is hoe in het debat over kernenergie zinvol en serieus rekening gehouden kan worden met emoties. “Er zijn twee valkuilen: of emoties worden weggemoffeld, of emoties worden heel plat gemaakt.”

Van de Poel kreeg begin 2011 een vici-beurs van 1,5 miljoen euro voor zijn onderzoek naar de introductie van nieuwe technologieën in de samenleving. Zijn stelling is dat die introductie opgevat moet worden als experiment, zodat op een structurele manier

inzicht komt in de nadelige effecten die nieuwe technologieën met zich mee kunnen brengen. “Nu wordt dat op voorhand onderzocht. Daarna wordt niet meer gekeken wat er in de werkelijkheid gebeurt”. Van de Poel heeft drie promovendi en één postdoc aangesteld, die net zijn begonnen.

De TU Delft heeft het Antoni van Leeuwenhoek-hoogleraarschap in het leven geroepen om jonge excellente wetenschappers de kans te geven zich met weinig managementtaken te richten op hun onderzoek. Ze krijgen niet meteen een eigen afdeling. Roeser en Van de Poel blijven dan ook ‘gewoon’ onderdeel van de sectie filosofie. (SB)

Aangeschoten wild

Het ging er vrijdag wild aan toe in Lijm & Cultuur. Studentenvereniging Sint Jansbrug organiseerde daar voor de vierde keer het succesvolle Aangeschoten Wild festival met bands, acts, dans en cultuur in maar liefst drie zalen. Bezoekers op deze foto leefden zich uit op Zuid-Amerikaanse dansritmes. (Foto: Hans Stakelbeek)

De schaapsherder van Microsoft Microsoft is niet bepaald de lieveling van de early adapters en de computernerds. Zij laten geen kans voorbij gaan om het merk af te schrijven voor de 21ste eeuw met snerende opmerkingen over haperende en achterhaalde software. Een interview met de hoogste baas van Microsoft in Nederland, Theo Rinsema, op 29 maart door studenten van de TU Delft had dan ook best wat vuurwerk kunnen opleveren.

Oké, het onderwerp van deze ‘meet the CEO college tour’ was de carrière van Rinsema. Maar vragen stond de studenten in de Joost van der Grintenhall op Industrieel Ontwerpen vrij. Toch kwamen de meesten niet verder dan brave, voor de hand liggende vragen als ‘wat is de missie

van Microsoft in de samenleving?’ ‘welke moeilijke beslissingen heeft u moeten nemen?’ en ‘wat is uw volgende carrièremove?’. Waarmee dit een interview met de baas van ieder willekeurig modern geleid bedrijf had kunnen zijn.

Misschien dat Rinsema daarom al snel achterover ging leunen in zijn fauteuil onderin de grote collegezaal.

Een groot deel van zijn spreektijd ging op aan het vertellen over zijn leiderschapsstijl. Die bleek erg te lijken op de stijl van coachend leiderschap die de TU zich eigen probeert te maken: ‘van controle naar vertrouwen’ en ‘van aanwezigheid naar output’.

Rinsema klonk meer als een verkoper van ‘Het Nieuwe Werken’ dan als de

baas van een toonaangevend softwarebedrijf: “Werk wordt een activiteit in plaats van een plek. Daardoor kan de CO2-uitstoot omlaag, kunnen we files voorkomen en kunnen meer mensen meedoen, bijvoorbeeld gehandicapten. We doen niet aan liefdadigheid, we integreren goed doen.” Rinsema kon dat laatste aantonen met klinkende voorbeelden. Zo is Microsoft Nederland ambassadeur van de mantelzorgers en hebben medewerkers van het bedrijf Warchild geadopteerd.

Waarom niet alle bedrijven zo werken, wilde een student weten. En zo kon Rinsema nog even verder met het uitventen van zijn eigen visie op managen. Volgens de Microsoft-ceo is technologie het probleem niet.

De bedrijfscultuur en dan vooral de houding van het management zitten in de weg. “Die leiders zitten vast in hun controlemechanismen.”

Zijn eigen leiderschapsstijl is volgens Rinsema nog steeds in ontwikkeling. Het belang van verandering zag hij in tijdens een 3,5 uur durende wandeling met een herder en zijn kudde schapen, vertelde hij. “De les was: een leider moet een organisatie maken die grotendeels onafhankelijk van hem is. Net als de schaapsherder hoef je alleen te interveniëren als het nodig is. Dat is moeilijk, want veel leiders hebben een groot ego. Je moet je realiseren dat je daar je organisatie niet verder mee helpt.”

Rinsema’s antwoord op de vraag welke beslissingen hij moeilijk vindt,

was evenmin spannend: mensen ontslaan en een balans zoeken tussen werk en privé. En dan nog zijn plannen voor de toekomst: “Na mijn afstuderen had ik geen idee wat ik wilde doen. Ik heb dat nooit geweten. Ik kijk naar wat me energie geeft, wat ik ervan kan leren en waar ik kan bijdragen. Waarschijnlijk wordt mijn volgende move een internationale, ergens in Europa.”

“Wat vond je ervan?”, fluisterde een studente na afloop tegen een vriendin. “Een beetje saai, maar wel geruststellend dat hij ook nooit wist wat hij wilde.”

Saskia Bonger

DELTA. 11 05-04-2012

science

opinion please

04

Detecting rainfall in urban areas What amount of rainfall causes flooding in urban areas? No one actually knows. In order to gain more knowledge of the impact of rainfall, TU Delft and international partners are trying to find answers by cooperating in the RainGain project. They use new radars and measuring systems on rooftops and the ground - even trams collect data.

Unknown how much rain falls in the city. (Photo: Mariska van Rijswijk)

Robert Visscher

Facing a Total BP 2.0?

Gas has been leaking from Total’s North Sea Elgin platform for more than a week. “I would have expected more information on the situation by now,” says Professor Jan Dirk Jansen, Chair of Reservoir Systems and Control.

The information given out by Total is very limited. They say only that a gas leak occurred, the Elgin field was shut down, 238 workers were evacuated and two solutions are being considered, either to inject heavy fluids or to construct a relief well. Professor Jan Dirk Jansen questions the situation: “Is it that Total has no clue about what happened or is it that they are keeping it confidential?

In any case, basic information, such as the source of the leakage, is missing, and this makes it difficult to assess the gravity of the situation and the feasibility of specific solutions.”

According to Professor Pacelli Zitha, Chair of Oil and Gas Production Engineering, the first solution proposed by Total, which was to kill the well from above with heavy fluids, is only possible if the well and other equipment are undamaged.

Prof. Jansen adds: “BP also tried a top kill; however, it failed because the pipes were blocked. But here, since there was no explosion, there are more chances that the pipes are still usable. Moreover, in contrast to the case of BP, the wellhead is above the sea, which makes it easier to work.”

Prof. Jansen warns however that a top kill of the well implies working in an environment where gas is leaking, and gas ignites much more easily than oil: “Now that the flare is out, the immediate risks of explosion are gone. However, a spark can happen very easily; hammering a piece of steel can create a spark. So, despite the extinguishment of the flare, it can still go wrong.”

Injecting heavy fluids would be the preferred option if possible, because, according to Prof. Zitha, the problem could then likely be solved in several weeks, whereas a relief well would take several months and is much more costly and time consuming.

In terms of damages, Prof. Zitha stresses that “of course any leakage is a very serious issue, because basically hydrocarbons are spurring into the environment.

However, compared to the BP oil spill in 2010, the scale of damages is clearly lower.” He explains that for the marine environment, it makes a big difference that it is a surface gas leak rather than a deep-water oil spill, like in the Gulf of Mexico. He continues: “The surface gas sheen will simply eventually disperse in the atmosphere. Same goes for the few liquid condensates leaking, because they are extremely volatile.”

The big question of why the well started to leak remains. Prof. Jansen: “All wells have a leak control system of multiple barriers, so in order for a well to leak, there must have been multiple things that went wrong.” Prof. Zitha points out that “issues in the past with well equipment in Elgin have been reported in the technical literature”. Both professors agree that at this point it is difficult to assess whether the incident was due to malfunctioning equipment, poor risk management or unpredictable conditions. “It’s a risky business, like driving a car,” Prof Jansen concludes. “Of course you do not want to have an accident; however, the probability of having one will never be absent.” Which leaves us wondering: what is an acceptable risk for energy production? (MS)

Weather forecasting institutes traditionally built measuring system to detect rainfall as far away as possible from obstacles, like buildings and trees. In Rotterdam, a system is located at the airport, for example. This will make it easier to accurately know how much rain has actually fallen.

“But the downside is that we do not know how much rain falls in the city,” says assistant professor of urban drainage, Marie-Claire ten Veldhuis.

In order to fill this knowledge gap, Prof. Ten Veldhuis is cooperating with 13 international local authorities and academic and business partners in the RainGain project. In four cities (Rotterdam, London, Paris and Leuven) the rainfall will be intensely measured. On the 16 of April the partners will come together to share information and best practices at an international workshop in Leuven.

TU Delft will detect the rainfall in Rotterdam, where there are now measurement systems on rooftops, the ground and even on top of trams. “We will also use a new radar that accu-

‘The different circumstances will provide a fascinating overview of rainfall and flooding in urban areas’ rately detects rain in an area of 30 kilometres. It will see the shape and direction of the raindrops, and will be placed on the Nationale Nederlanden building near Rotterdam Central Station. The radars currently used to detect rain in the Netherlands give less detailed information.” Delft can learn a lot from scientists in Leuven,

where an older version of the radar was placed in 2008.

RainGain will also focus on how to deal with the amount of rainfall in order to prevent flooding. Interestingly enough, the cities use different approaches. “Paris has many hills and uses large basins underneath the city.

Rotterdam is a polder area and almost flat, has less basins and is thinking about storing water on squares in a controlled way in case of an emergency. London focuses on early warning systems and informing inhabitants what they can do by installing barriers at house level. The different circumstances and approaches will provide a fascinating overview of rainfall and flooding in urban areas.”

The project will go on for at least four years and an international workshop will be held every six months in one of the four cities.

Clear insights for murky waters Water in many of the large shallow Dutch lakes is turbid and of a colour between grey and green.

But it’s not only algal bloom that mucks up our waters, discovered Dr Ellis Penning from Deltares.

Many lakes that were clear and transparent in the 1960s have lost their eco quality since then, owing to an overload of nitrates and phosphates dumped into the sewage and onto the fields. Algae began to dominate the waters, making them murky and too dark for water plants to survive in.

Underwater deserts emerged unseen.

Primed by the European Water Framework Directive (WFD in 2000), water managers have taken to improving the ecological water quality. An obvious starting point is reducing the amount of ‘nutrients’ that flow into the surface waters. However, for many large shallow lakes, this measure has proven insufficient: the water is as opaque as before, suffocating any life at the bottom.

In her thesis, Dr. Ellis Penning shows that in large shallow lakes the water quality may be affected by wind and waves. Wind sweeping over the lake builds up waves that cause vibrating motions in the water, which may extend all the way to the bottom. The longer and shallower the lake, the stronger this effect will be. Depending on the type of soil, sediment may be

Waves on Lake Veluwemeer cloud the water. (Photo: Gerrit Bikker/Wikimedia)

picked up by the moving water and cloud the water.

“Light is essential for water plants to germ,” Penning explains. At least 4 percent of the light on the surface should reach the bottom, in order

‘Light is essential for water plants to germ’ to give water plants a chance. Water plants in turn are essential for clear water: without them, sand and organic particles easily get picked up from the bottom and drift around, clouding the water. So, we have a vicious circle that is hard to break, in that an absence of plants results in murky waters in

which no plants can take hold.

“Every lake is different,” Penning stresses. However, if reducing the concentration of nutrients doesn’t improve the ecological quality, windinduced clouding may play a role. If it does - and a bottom sampling is required to be certain - wave breakers, local deepening or adding courser sand may bring the lake in closer compliance with the EU Directive. (JW)

Willemijntje Ellis Penning, ‘Ecohydraulics in large shallow lakes: implications for management’, PhD supervisor Prof. A.E. Mynett (CEG).

DELTA. 11 05-04-2012

science

05

short news science Food City

Delta conference

Reconnecting Rotterdam

How to feed 9 billion people by 2050, most of whom will live in cities?

‘Food for the City’ (NAI Publishers) is a book that offers 13 views of how to continue feeding the cities, as proposed by a farmer, philosopher, chef and an urbanist – to name a few.

The book, edited by Brigitte van de Sande, will be presented this Thursday evening, 5 April, in The Hague, starting at 17:00. And yes, food will be served.

Students, professors and delegates from the Deltaprogramme were welcomed to the first Knowledge Conference by Rector Karel Luyben and Delta Commissioner Wim Kuijken last Tuesday. The programme ranged from multifunctional dikes to building with nature and tsunami adaptation.

The tongue in cheek competition ‘Delta’s next top model’ was won by Professor Guus Stelling (CEG), who improved on his own hydrological models, which he had created 20 years ago. The letdown of the event, according to Ties Rijcken (MSc), was the absence of research funds.

TU alumnus Aart de Koning (MSc) was rewarded the biannual ‘Cuperus Prize’ for his thesis on traffic management. MP Charlie Aptroot presented the award at the Intertraffic event, held in Amsterdam on 28 March. De Koning designed a plan to reconnect Rotterdam with its harbor by means of public transport. Running passenger trains on freight rails, transport by boat and a new public transport tunnel were some of his original ideas. De Koning graduated at both CEG and Architecture and now works with Goudappel Coffeng in Deventer.

bit.ly/HttBAw

Racing team

The Formula Student Racing team DUT12 has started building their all-electric racing car. Last month the students laminated the first half of the outer shell. They succeeded in reducing the weight and making a smoother finish by using a new production process. Other students assembled the first 30-Volt battery units from 24 modules. All parts for the engines have arrived as well, and assembly of these will start soon. The parts will also have to be tested in order to program the controllers.

Photo: DUT racing team. www.dutracing.nl

New deep sea minor

halfway several kilometers, where the pressure is huge, if you want to be able to do things there,” Miedema says.

And since deep sea mining will moreover take place at sites were there are volcanic deposits, the materials may also be exposed to corrosive chemicals that are found at active and extinct hydrothermal vents.

From a more classical offshore and dredging engineering’s point of view, deep sea mining also offers many interesting challenges. “Mining for minerals is much more complicated than retrieving oil, in which case you basically drill a hole,” says the Delft

James Cameron explored the 11 km deep Mariana Trench in his Deepsea Challenge last week. (Photo: Mark Thiessen)

The future of mining lies on the bottom of the oceans. In a new minor, ‘Deep Sea’, students will learn all the in’s and out’s of exploiting this harsh environment.

TOMAS VAN DIJK Off the coast of Papua New Guinea, at a depth of 1600 meters, lies a treasure: the Solwara field is full of copper and gold deposits, and rare metals are found there, too. To exploit this field, would you tear off big chunks of the ocean floor with some kind of gripper or would you grind the soil, pumping the grit to the surface?

These are the kind of questions that BSc students who follow the Deep Sea minor will have to tackle. As part of this minor, which starts in September and is given at the 3mE faculty, students will make a field development plan for cases given to them by companies.

According to Dr Sape Miedema, of the offshore and dredging engineering section, many of the (dredging and engineering) companies that are now exploring the mining potential of the oceans are Dutch companies, and he believes there will be fruitful collaboration with these companies within the minor.

Deep sea mining is a hat rack for many interesting topics related to material sciences. “You need to understand how materials will behave at depths of

Deep sea mining is a hat rack for many interesting topics related to material sciences researcher. “For deep sea mining you need machines that actually drive over the ocean floor and dig away.

A subsequent problem is getting the minerals to the surface. If you grind the deposits at the bottom and pump them to the surface, your tube might get blocked.”

“And how do you get all the energy you need – about a hundred megawatts to the sea bottom? Thick cables will break under their own weight. A little nuclear submarine with an electrical plug is no option either, as a submarine will be crunched at that depth.”

In short, many intriguing questions for students to think about.

cover Dr Sjaak Verdoold took the picture of this cover himself inside the rectangular spraying reactor. There were two nozzles on opposite sides, electrospraying tiny but highly charged particles towards each other. Not only did the particles have opposite charges, which made them selectively attractive to each other, but they were also labelled with a different fluorescent dye. One side showed up as greenish dots, and the other yellow-orange.

The sprayed particles themselves are only 23 micrometre across and therefore in fact invisible, were it not for the fluorescent dye. A powerful laser creates a sheet of light in which the particles show up. An optical bandblock filter largely blocked the laser out of the image.

‘Research rigor is a must’

Verdoold studied and modelled electro spraying, or electro hydrodynamic (EHD) atomisation, which is a spraying technique that uses an electrical field to make particles of uniform size. In the bipolar case, particles with opposite charges selectively react and recombine into coated or mixed particles, which are hard to manufacture in any other way. (JW)

Dr Sjaak Verdoold, ‘ElectroHydroDynamic Atomisation’, PhD supervisors Prof. Sef Heijnen (AS) and Dr Jan Marijnissen (AS), 2 April 2012.

Derong Kong: “Pure mathematics is beautiful.” (Photo: Tomas van Dijk)

Name: Derong Kong Nationality: Chinese Supervisor: Professor Michel Dekking Subject: Fractals and moving plumes Thesis defense: September 2012 “Pure mathematics is beautiful; it can arrange the world by using very simple equations. You can just think of the simplicity of Einstein’s equation E=mc2.

Mathematics can also produce sensational images, like pictures of fractals, which incredibly resemble the real world, for example clouds, coastlines, lightening or trees. In my MSc and now in my PhD, I wanted to pursue my fascination for mathematics but also really wanted to make useful mathematics.

Because my supervisor thought it was best for me not to become ‘too specialized’, my PhD, unlike most others, consists of two distinct research topics: a theoretical problem and a practical problem. The theoretical part of my research is related to non-linear dynamical systems, which are basically all around us, from the weather to the stock market and genetic distribution of population.

Theories are still needed though to better understand and analyze these systems.

The study of fractals can be useful in that respect, since fractals can be described as the geometric representation of chaos. In my research I work with Cantor sets, very simple fractals which can represent strange attractors, and these are attractors in chaotic systems. Since basic Cantor sets exemplify only a simplistic case of strange attractors, I tried to create a generalized form of Cantor sets or ‘homogeneous Cantor sets’ with so-called ‘beta-expansion’ mathematical techniques. Now, I’m looking at the intersection between two homogeneous cantor sets, in order to theorize a more complex structure for strange attractors.

The applied part of my PhD is linked to an existing civil engineering issue: moving plumes in ground water. A plume can be described as a mass of material, typically a pollutant, spreading from a source. When a plume penetrates ground water, advection and/or dispersion occur generally. For civil engineers to be able to tackle plume issues, they need to understand the behavior of plumes over time. Partial differential equations are usually used to calculate the plumes’ kinetic transport. However, these equations are typically extremely difficult to solve. Thus I am trying to facilitate this calculation by developing a stochastic model. Such a model estimates the probability distribution of potential outcomes based on a large number of repeated simulations and random variation in the input.

Basically, the only link between my two research topics is mathematical analysis.

In fact, I enjoy this dual aspect of PhD, because it provides more diversity in my daily work. To me the most important in a PhD research is not to have a grand topic, but rather how to do research on your own. For instance, I learned that to solve a problem you have to understand knowledge at the periphery of your own knowledge. Plus, in mathematics research, rigor is a must.” (MS)

DELTA. 11 05-04-2012

international students

06

‘A powerful life-skills program’ A new program, called Yes+, offers student the support they need to combat study-related stress and lead ‘calm yet vibrant lifestyles’.

RAGHUVEER RAMESH A recent survey conducted by various Dutch university newspapers revealed that TU Delft students are the most stressed-out students in the country.

Looking at the kind of positive feedback the results of this survey received on the various social networking sites, it is quite evident that students are eager to find measures that would help them relieve stress and lead more productive lives.

In the subsequent search for solutions, it emerged that there are already quite a few programs and seminars organized within universities and by other organizations, aimed at helping students overcome stress. One of most intriguing of these is the Yes+ program, which is a 1 or 2 credit course taught in some of the major universities around the world, and which will now be offered to TU Delft students.

“Yes+ empowers students with teaching tools that eliminate stress, get rid of negative emotions from the system, develops strong social and leadership skills, increases focus and concentration, better time management skills and also incubates projects

for community service,” says Aditya Kamalapurkar, an MSc Management Technology student who has been closely associated with the popular NGO –‘Art of Living’, and is in charge of organizing the YES+ course. “It empowers the youth to reach their highest potential.”

In fact universities like Harvard and Cornell have produced many favorable scientific reports about practices followed in this program. “Yes+ is a powerful life-skills program that charges the youth with a fresh breath of vigor, enthusiasm, excellence and responsibility,” Kamalapurkar continues.

“Yes+ enables you to absorb the freshness, repose and all the positivity around you, helping you discharge stress, inhibitions, negative tendencies/habits, and barriers. It’s a brilliant mix of antiquity and the contemporary, a smooth blend of ancient wisdom, yoga, pranayama (breath control), and meditation, fused with contemporary intellectual exchanges, music and games.”

The Yes+ program by itself is not just about decreasing stress and anxiety, but it also helps strengthen leadership skills, enhance memory and concentration powers and, most importantly, teaches participants to lead a calm yet vibrant lifestyle. At universities across the globe, where it’s now recognized that it’s not just academics but the all-round development of a student which is important, the Yes+ program is offered as a credit course that students can do as a part of their acade-

mic program.

“In Europe, our volunteers conducted the Corporate Culture & Spirituality World Youth Forum, which was an extraordinary experience for 50 selected young professionals and university students,” Kamalapurkar says of some other activities conducted by the organization. “The World Youth Forum 2009 provided an open platform for participants (aged 18-35) to voice their messages to the world’s top economic and political decision-makers. Moreover, in the United States, our team did a project called ‘Deepening Roots’, an intensive multi-disciplinary summer internship that focused on community-oriented sustainable agriculture, together with leadership development, meditation and nutrition. The mission is to cultivate youthful leaders who could implement practical solutions, build communities, and inspire their generation towards a sustainable future.”

Further, ‘Insignia’ was a one-of-akind fundraising event organized by the Yes+ chapter in Kolkata, India.

This event saw the volunteers channel their creative energy and come up with an evening of fun and laughter, including two plays, a dance performance and a game, with the funds raised by the event being used for slum development projects and environmental drives.

The Yes+ organization also has activities all across the Netherlands, in Amsterdam, Harlem, Den Haag, Delft, Rotterdam, and elsewhere. Moreover, a workshop was held at TU Delft last February, which had 33 participants of eight different nationalities. Given the positive feedback on this event, Yes+ is now hosting another workshop at the Lijm & Cultuur Center in Delft, from April 26-29, which is open to all interested TU students.

us.yesplus.org en.yespluseurope.org

what’s cooking

Latvian easter eggs

(Photo: Laura Sterna)

Several Latvian Easter traditions have been maintained throughout the years, making the Easter celebration very enjoyable. If one wants to avoid mosquito and horse-fly bites in the summer, on the Easter day one has to swing high on the swings. If one wants to have a soft skin without sores, one has to eat at least 13 cranberries before the sunrise on the Easter morning. But if one wants to have wealth and good relations with friends and relatives, one has to colour, eat and exchange eggs.

The traditional Latvian way of colouring eggs is to wrap them in a piece of fabric together with some materials from nature and boil them in onion peels. In order to make your egg the most beautiful, you will have to let your imagination go wild. For the colouring and patterns on the egg, you can use everything you can find in nature – leaves, grass, moss, flowers, small sticks and branches…. So instead of going to the shop to get special bright colouring pens and paint, you can spend time outdoors collecting the necessary items. You can also use several items of food that can create funny patterns on the egg, for instance rice, oat flakes or muesli, nuts, beans, etc. The most exciting part in the colouring process is to unwrap the egg after it has boiled in the onion peels to see the patterns that have been created.

With the coloured eggs are ready, the games can begin! Find a sloped surface in a park or create one yourself using a board. Put your egg on the top of the slope and let it go. You can either try to have the egg that will roll the furthest, or you can hit someone else’s egg, participating in a strongest egg contest. Keep your egg vertical and ask a friend to hit it with his egg with a reasonable force. You have two ends to play with – the round end and the pointed end of the egg, but make sure you are both hitting the same ends together. The player whose egg is undamaged, or has only one end cracked, wins the game. Finally, the eggs can be eaten, but don’t forget to use salt when eating the egg, or else otherwise (according to Latvian tradition) you will tell lies all summer. (LS)

Now that you also can’t wait to try your hand at creating Latvian-style Easter eggs, just go to delta.tudelft.nl for an online version of this article and the easy step-by-step directions.

lei li

Viva la kids The other day, a group of kids suddenly burst into the coffee shop where I was sitting, working on an article. As the peace was immediately disturbed by their presence, I had to pause my writing for a moment. The kids brought their drinks to the table next to mine and sat down. Feeling a bit annoyed, I started to sneak some peeks at my neighbours. There were two girls and three boys, who, judging by their looks, were not older than 18. ‘Come on, kids. It’s only Thursday afternoon. Isn’t it too early for you to be hanging around?’ I muttered to myself. Although I wasn’t that into school either when I was their age, I at least didn’t skip my classes.

After a while, one of the girls started up her laptop and called to the others to look at the screen. Vaguely I could see it was an excel sheet. Taking a big sip of her frappuccino, the girl announced to the group: ‘Hey guys, check out our profit for this quarter’. Profit? Suddenly I got became very intrigued to know what exactly this was all about. And that’s when my journalist’s instinct kicked in, as my hearing sharpened in order to catch as much of their conversation as possible. It turned out that

these kids were running an online shop for camping equipment.

Moreover, they liked to refer to each other as the department of marketing, ordering, distribution, finance and customer service, although I’m pretty sure for a ‘company’ of this scale, those were most likely all one-person departments, manned by those sitting at the table next tom mine. But never mind the actual size of their company, it turned out this kiddy business was generating monthly earnings of 20,000 euros. And on the day in question, they were having their shareholders’ meeting in the coffeeshop.

Not only did such a realisation make my earlier muttering judgement seem so ridiculous and embarrassing, but also it occurred to me that my life was rather pale compared to these kids. But how can it not be? We live in a world with so many kids founding their own companies before 20, giving a stadium-sized concert at age 15 or sailing around the world alone at age 14. I bet if I told my grandma these stories, she would say ‘this crazy world is upside down’. Regardless of what others think of this phenomenon, I admire these kids’ bravery and spirit to create miracles. And I’m glad to see this spirit is spreading out to influence more of their

peers. It could be true that very soon most of these kids will get to see the other side of this story - hardship, failure, troubles other kids are spared from and so on. It’s the side that is hardly told in the media, simply because it doesn’t sound that appealing. But so what? If these things are inevitable in our lives, then these pioneering kids are at least a few steps ahead of the rest of us. We always say ‘you’re never too old to follow your dreams’, but perhaps nowadays these kids are also proving to us that you’re never too young to get them underway.

Lei Li, from Shanghai, China, is recent MSc graduate in science communication.

She can be contacted at: LeiLivanShanghai@gmail.com

DELTA. 11 05-04-2012

international students

07

Life after Delft at KPN

New spring

Aarabi Krishnakumar (25) from India, a TU Delft electrical engineering graduate in 2010 and former Delta journalist, found her calling in the telecom sector with KPN, the Dutch mobile, television and internet giant.

How has life changed after Delft?

“It was a big transition. At university, the culture was very relaxed, I only had to care for my own targets and my time was very flexible. Now, I’m responsible for my job and this takes first priority. It’s not like an assignment that I can do the next day. I have a more formal work atmosphere with colleagues who have at least 10 years experience in the field, so the expectations are different now.”

How did you find a job?

“I had an internship with Professor Nico Baken (EEMCS). He’s one of KPN’s leading strategist and part-time professor at TU Delft. I did my internship and thesis project with KPN. When I graduated, my manager offered me a job at KPN.” What is your role at KPN? “I’m a designer for KPN’s Interactive TV (iTV) proposition. This means when our technical architect makes a design for the platform, I work out the details, like the impact on hardware, processes, testing platform and the time and financial budget required to implement the project. I also have a special interest in assurance process design. I support our process architect, who decides how we’re going to ensure that service faults or customer complaints are handled efficiently.”

How do you find the gender demographics in your workplace?

“In our department, we’re three women among about 40 men, so the ratio is very tilted. But at university also, my classmates were mostly male,

In order not to disturb the others, the interview was held outside on a wooden bench in the botanical garden behind the Kluyver laboratory for microbiology.

Dr Salah Al-Zuhairy, informally dressed in faded jeans and black T-shirt, enjoys the arrival of spring with birdsong and blooming green. In these peaceful surrounding, he says that at least 1,500 scientists have been killed in Iraq since the war began there in 2003. Al-Zuhairy himself was hit by a car in Bagdad in 2005, but survived and fled the country with his family. Relief organizations, Scholar Rescue Fund, Scholars at Risk and UAF found him a new place to work at Professor Mark van Loosdrecht’s lab for wastewater treatment.

Page 10: ‘Ontroerend dat mijn dochter naar school fietst’

Top ranked Aarabi Krishnakumar: “Women are in demand in technical fields because the ratios are badly skewed in the workplace.” (Photo: Hans Stakelbeek)

so it’s not a new situation. Working in my environment has turned out well for me. My colleagues are very respectful and we all value each other.

My boss is a woman and I get wonderful support from her. In a professional atmosphere, your sex doesn’t really matter.”

So no discrimination in being a woman?

“Not really among my direct colleagues, unless it’s positive discrimination when I’m wearing a very short skirt! Occasionally I do meet the odd person who doesn’t take me seriously, but that may have to do with my age and experience as much with my gender.”

How do you cope with that?

“Because respect is present in such a high degree in our department, I’m always able to get advice and support from an experienced colleague. This support gives me the influence I need to cope with resistance.”

Do you like living in Holland?

“There are some things in Dutch society that I really value, like straightforwardness and fairness to all, since these are also important for me as a person. I do enjoy living here, but I haven’t thought about settling down as such because I want to experience different cultures around the world.”

so I hear it throughout the day, which really helps in picking it up. I’ve had to take Dutch lessons very regularly.

Knowing Dutch has helped me enormously. Now I feel more involved with the community, and interactions with Dutch society have become easier. A new language opens up a new world. I recommend it to everyone.”

You were once a freelancer for Delta.

How does it feel to be on the other side of the table now?

“Very cool. It’s satisfying, because the culture of writing and the newspaper still survives. I used to be the person asking questions, but now the spotlight has changed. It feels special that my name has moved from journalist to the feature.”

What are your future plans?

“My immediate plan is to be able to swim, ride a horse and learn to sail!

Professionally, I have two choices: I can specialize as a process designer or grow towards being an enterprise architect. At the end of 2013, I’ll have an evaluation with KPN. Based on that, and what I feel like doing, we’ll see if I stay on or not.”

Any wisdom for young graduates?

“Learning Dutch helps. Also, women are in demand in technical fields because the ratios are badly skewed in the workplace. There’s nothing but opportunities everywhere.”

And you speak Dutch fluently now.

“Yes, KPN’s official language is Dutch,

Although the Huygens Scholarship is no longer available for international students, Hutac remains a strong network of international talent, providing other significant benefits to international students in the Netherlands. “Hutac is a truly unique multicultural and interdisciplinary organization aimed at enriching outstanding individuals’ experiences and inspiring the innovative and talented minds

of tomorrow,” explains Ebru Dargan, Hutac’s marketing and communication coordinator.

There seems to be an undeniable gap in the system, whereby international students do not have the access to complete and relevant information about staying in the Netherlands after graduating. This conference aims to bridge that gap. “We’ve seen that for previous international students, getting the right information about how to stay in the Netherlands has proved to be a treacherous and complex process,” Dargan says. “Consequently, the idea is to give them an overview of all the rules and regulations for staying here after their studies.”

Often, for example, both Dutch and international students struggle to fine tune their CVs and understand what aspects of their CVs various companies will focus on. Getting to speak to professionals from various companies at the conference will help students adjust their CVs and job-market approaches, accordingly.

The conference will also orientate stu-

The International Student Barometer, a recently released global survey among international students, found the University of Groningen to be the Netherlands’ best university. All twelve Dutch institutes of higher education - eight universities and four polytechnics - participated in the survey, with 8,670 international students at these institutions filling in the questionnaire.

Echo award Many students have their hands full pursuing one study program. Yuvraj Birdja (23) meanwhile pursues two: mechanical and chemical engineering. The TU Delft student of Suriname origin has been nominated for the Echo Bèta Technology Award, given to an excellent non-ethnic Dutch student. Birdja says he feels both Dutch and Surinamese. “I was born in the Netherlands, but was raised largely in Suriname. When I was 5 years old my parents returned to Suriname, where they were born. Of my first years in the Netherlands, I basically only knew of them through what I saw in photo albums. When I finished high school, I knew that I wanted to study in the Netherlands, as here I have much more opportunity.”

Young professors Sabine Roeser and Ibo van de Poel have been appointed Antoni van Leeuwenhoek professors. Both are from the faculty of Technology, Policy and Management, and were associate professors in the philosophy department. In 2009, Roeser received a Vidi grant worth 800,000 euros, and since 2010 has been head of the research group ‘moral emotions and risk politics’, as well as a special professor at the University of Twente. Van de Poel received a Vidi grant worth 1.5 million euros in 2011 for his research of introducing new technologies in society.

Blended learning Last year the faculty of Technology, Policy and Management (TPM) blended learning in its BSc technological management program. The main aim of this was to increase study success rates. Blended learning is a systematic face-toface educational program and online study that can involve for example video instruction, multimedia study materials and online exams and meetings, which is something that often occurs on the individual course level at TU Delft, but TPM now wants to systematically integrate this blend in its curriculum.

Time-travel

Moving forward in NL Co-organized by the Huygens Talent Circle (Hutac), the alumni association of the Huygens Scholarship programme, the ‘The Moving Forward’ conference aims to provide essential information and resources to young talented (international) people who recently joined or will join the labour market.

news in brief

dents about the Dutch labor market by providing detailed information about specific sectors open to them. Students can also talk with other international students about their study experiences, internship opportunities and issues finding jobs in the Netherlands, and Dutch and international speakers will discuss how working in the Netherlands differs from working elsewhere, exploring the difficulties and advantages.

If you think you are young and talented, intend to stay in the Netherlands and want to exchange ideas and gather pertinent job market information, this conference is for you. (CE)

‘The Moving Forward’ conference will be held in Amsterdam at the Regardz Olympisch Stadion on 21 April.

Registration for the conference begins on 5 April. www.hutac.com

It is no longer possible to travel forward in time via the computer program used for iCOZ self-exams. The computer hole has been closed. A computer science student hacked into iCOZ and was able to get answers to practice exams. The hacker did this by setting the computer’s timing system forward, which unlocked the answers. The hacker then quickly wrote down the answers, reset the computer’s timer, and filled in the correct answers. The hacker said he got a grade of 100 percent on an exam in a subject he was not taking. An investigation found that he was not guilty of a cybercrime.

Happy people The Dutch are pretty happy people generally, with the Netherlands ranking fourth on a list of most contented nation, complied by three economists ahead of a special UN conference devoted to the subject of happiness.

The economists analyzed various recent studies, basing (Photo: Kevin Verkruijssen) their research findings on parameters that included income, freedom, trust in government, and life expectancy. Denmark is the happiest country in the world, followed by Finland, Norway and the Netherlands, Canada, Switzerland, Sweden, New Zealand, Austria and Ireland. As for the world’s most unhappy country: that is Togo, an African country where apparently there isn’t much to smile about.

DELTA. 11 05-04-2012

lifestyle

08

‘Ik heb mijn leven lang gedaan wat ik wilde’ Hoe haal je als coach het beste uit een sporter en uit een team? Foppe de Haan (68) kan het weten.

Met ontwapenend enthousiasme houdt hij zijn verhaal. Geen powerpointpresentatie met schema’s en tabellen, wel veel praktijkvoorbeelden en vermakelijke anekdotes.

naal, niet zelden vermakelijke praktijkvoorbeelden. Over bijvoorbeeld Gert-Jan Verbeek, de huidige trainer/ coach van AZ, ooit zijn assistent bij SC Heerenveen. “Degenen die echt goed worden, coaches of spelers, zijn degenen met een goede planning, die slim zijn, meer dan gemiddeld talent hebben en, misschien wel het allerbelangrijkste, een enorme drive hebben.

Verbeek was zo iemand”, betoogt De Haan.

Bij Heerenveen vonden ze Verbeek fantastisch, maar ook wel een beetje vervelend, omdat hij overal verstand van

Jimmy Tigges

’Niet denken: wetenschap heeft niets met sport te maken’

Als voetbalcoach trainde De Haan alles, van de jongste jeugd en de amateurs tot de profs van SC Heerenveen, Jong Oranje en het Olympisch elftal.

Als ‘toetje’ werkte hij bij Ajax Cape Town in Zuid-Afrika en was hij ook nog vier weken bondscoach van het meest afgelegen landje ter wereld, Tuvalu.

Een fantastische ervaring: “Ik heb mijn leven lang gedaan wat ik wilde, dat is het mooiste wat je kan overkomen”, vertelde hij afgelopen donderdag bij de unit cultuur.

De Haan heeft een visie. Zijn verworven inzichten zijn niet direct wereldschokkend, maar wel gebaseerd op jarenlange leer- en nieuwsgierigheid en te illustreren met een ruim arse-

had en daarmee nog wel eens iemand tegen zich in het harnas joeg. Was het hele trainingsveld prachtig gemaaid, op een klein hoekje na waar het gras drie millimeter te hoog stond. Pakte hij eigenhandig de grasmaaier om het minieme stukje alsnog op de vereiste lengte te brengen. De terreinknecht was zwaar gepikeerd. Om maar te zwijgen van de secretaresse die volgens Verbeek voortaan sneller kon typen met één vinger dan met tien. Iedereen binnen de club is even belangrijk, ook de terreinknecht en de secretaresse,

Foppe de Haan in de wedstrijd Ajax Cape Town tegen Maritzburg United in het Cape Town Stadium in mei 2011. (Foto: Nic Bothma)

wil De Haan maar zeggen.

“Verbeek, die is zo nukkig. Maar hij haalde alle mogelijke diploma’s, wilde alles leren, topcoach worden. Hij had een onvoorstelbare drive. Bij Feyenoord liep hij heel snel op tegen de onwil van de oudere spelers. Nu, bij AZ heeft hij zijn rust gevonden.”

Toen De Haan bij Jong Oranje begon was hij 62. Hij zag de jonge, bij hun clubs verwende talenten binnensloffen, met ongeïnteresseerde blikken, de rolkoffer met zich meeslepend.

Afgezakte broek, waardoor het logo van hun Calvin Klein-onderbroek goed zichtbaar was. Met een houding van ‘jullie mogen blij zijn dat wij er zijn’.

De omgekeerde wereld, aldus De Haan.

Hij accepteerde die houding niet, maakte hen duidelijk wie er hier blij mochten zijn. Het werkte, tweemaal werd De Haan Europees kampioen met Jong Oranje.

Ook belangrijk: over de heg kijken, altijd bereid zijn om naar andere sporten en maatschappelijke ontwikkelingen te kijken. Niet denken: wetenschap heeft niets met sport te maken.

Vragen stellen, luisteren, observeren.

Spelers laten nadenken over wat ze willen en hoe ze dat denken te bereiken. Talent herkennen en erkennen.

“Johan Derksen heeft het altijd over wat voetballers niet kunnen, Bert van Marwijk over wat ze wel kunnen.

Positieve benadering is heel belangrijk, we geven elkaar veel te weinig schouderklopjes. In mijn eerste jaar als trainer bij Heerenveen deden we een oefening drie tegen een. Ik was daar driemaal Van Gaal (demonstreert het afblaffen van spelers). Na afloop was ík doodmoe en zij niet. Hersens reageren altijd beter op positiviteit dan op negativiteit.”

Na het individu komt de vraag: hoe haal je het beste uit een team. Er volgt een exposé over de vijf F’s: feeling, function, future, (goede) feedback en fun. Een vragenronde en daarna is het afgelopen. De volle zaal op het cultuurcentrum loopt leeg. De bezoekers gaan naar huis, of rechtstreeks naar de training op het naastgelegen sportcomplex. Geïnspireerd, zonder twijfel.

time out

Treinkunst In plaats van kunst ín de trein, is nu eens een tentoonstelling te zien met werk óver de trein. De Spoorzone zet Delftse kunstenaars aan tot creatieve uitspattingen.

Reuring in de wereld leidt tot kunst, in welke vorm dan ook. Dat door reuring in Delft interessante lokale kunstwerken tot stand komen, valt dus te verwachten. Wel zo leuk om daar dan een expositie mee in te richten, al is het maar om tegemoet te komen aan wat Delftenaren bezighoudt. Sinds woensdag is daarom in het informatiecentrum Delft Bouwt een expositie te zien van vijf kunstenaars van Hypo Kunstsuper. Kunstschilder en ‘Bekende Delftenaar’ Tijn Noordenbos is de initiatiefnemer.

“Er was deels al werk gemaakt dat geïnspireerd was op de Spoorzone en met de wetenschap dat we in Delft Bouwt zouden gaan exposeren, zijn er meer kunstenaars met dit onderwerp aan de slag gegaan.” Dat leidde tot schilderijen van verder Karin Janssen en Arianne Kerkstra, foto’s van Winnie de Keizer en glaskunst van José van Mierlo.

De schilderijen van Noordenbos – kubistisch realisme, noemt hij ze zelf - weerspiegelen een soort

sport

Punch-volleyballers Ramon Grotens, Casper Folkers en Harm Houwink (blauwe shirts, vlnr) proberen een blok van Sovicos te omzeilen. (Foto: Hans Stakelbeek)

Voor de heren volleyballers van Punch zit het verblijf in de derde divisie er na één seizoen alweer op. Het bekende mechanisme van vertrokken spelers en te veel blessuregevallen deed de vorig jaar gepromoveerde ploeg de das om. “We zijn nooit van het veld geslagen”, vertelt middenaanvaller Harm Houwink, “maar het was toch lastig om voldoende punten te halen.” Vrijdagavond verzuimde het onderaan bungelende Punch om tegen de nummer voorlaatst Sovicos de laatste strohalm te grijpen. Na twee verloren sets kwam de studentenploeg in eigen hal nog terug tot 2-2, maar de laatste set ging weer verloren. Nu degradatie onvermijdelijk is richt de club zich al helemaal op het nieuwe seizoen. Houwink, een van de jonkies, ziet er naar uit. “We zijn op zoek naar een zeer ambitieuze coach, met wie we nieuwe plannen kunnen maken. Ik heb er zin in.”

Laga kijkt intussen vooruit naar wat in corporale kringen als de belangrijkste wedstrijd van het jaar geldt: de Varsity. De laatste keer dat de Oude Vier het hoofdnummer op het kanaal bij Houten won dateert van 1997. De hoogste tijd om komende zondag weer eens toe te slaan. Op het Amsterdamse Nereus na, dat vorig jaar haar 37ste zege behaalde, kwam de Delftse roeivereniging immers het vaakst (30x) als eerste over de finish. Voorzitter Jos van Dam is optimistisch: “Vorig jaar werd Laga derde en dit jaar zijn wij een van de weinige verenigingen die met een sterkere formatie het water op gaat. De kans dat Laga wint is dus zeker aanwezig.” Tja, als zelfs Feyenoord weer eens (theoretisch) kans maakt op de landstitel, waarom dan niet Laga op het winnen van de Varsity? Vooral nu grote troef Olivier Siegelaar speciaal hiervoor even op en neer komt vliegen vanuit het Olympische trainingskamp in Italië om als slagroeier Laga naar de winst op te stuwen. De groep die voor eeuwige roem moet zorgen bestaat verder uit Daan Heskes, Marien Ruppert, Thomas Frederikse en stuurman Ryan den Drijver.

Tot slot. Dansen is plezier voor twee en dient veelal ter ontspanning, maar er worden ook wedstrijden in gehouden. De Delftse studentensalsavereniging SoSalsa! was op 24 maart aanwezig op een salsatoernooi voor studenten in Enschede. Het leverde een eerste, tweede en derde plek op in het gevorderdenklassement en een plaats in de halve finale in de categorie ver-gevorderden. Daar kun je mee thuiskomen, als wedstrijddanser. (JT)

Tips? Jimmy.tigges@hetnet.nl

Stephan troosteloosheid. “Ik geloof dat maar weinig mensen voor de lol in een trein zitten; er heerst een hoog gehalte van gelatenheid. Dit zie je dan ook terug in mijn werk.” Niet dat de kunstenaars uitgesproken tégen de Spoorzone zijn, integendeel zelfs. Noordenbos ziet de bouw als iets positiefs voor zijn stad. “Er wordt knap werk neergezet en ik heb diep respect voor de bouwers.”

Mazzeltje: de kunstwerken in Delft Bouwt zijn ook van buitenaf te zien. Handig voor de kijker (hoezo openingstijden), maar ook voor de kunstenaars meegenomen, want hoe meer aandacht voor hun werk, hoe beter.

De nieuwe Spoorzone moet uiteindelijk - tussen 2025 en 2035 - behalve een ondergronds station en kantoren, onder andere vijfhonderd nieuwe studentenwoningen opleveren. (JH)

Expositie Spoorzone door kunstenaars van Hypo Kunstsuper, tot en met 2 mei in informatiecentrum Delft Bouwt, Barbarasteeg 2 in Delft. www.spoorzonedelft.nl

DELTA. 11 05-04-2012

lifestyle

09

Het beste idee van Leiden

apps

Jong geleerd is oud gedaan; een beetje uitvinder-slash-ontwerper doet zijn eerste vinding ‘gewoon’ in zijn jeugd.

Met een beetje hulp natuurlijk, van de Willie Wortel Wedstrijd bijvoorbeeld. De winnende uitvindingen daarvan zijn nu te zien in Museum Boerhaave in Leiden.

Niet leuker, wel makkelijker Belastingaangifte al gedaan? Nee? Mooi. Kun je daar nog handig even een app bij inzetten.

Jorinde Hanse Techniek niet sexy? Er is een reden dat de Cansat-wedstrijd op de TU en de Willie Wortel Wedstrijd van het Leidse Technolab al jaren een groot succes zijn bij middelbare scholieren. Ja, er moeten meer leerlingen naar het technisch hoger onderwijs, maar nee, het is niet dat scholieren niet lekker gemaakt kunnen worden.

Dat is natuurlijk ook juist wel dankzij dergelijke wedstrijden. Die zetten kinderen aan tot de meest aparte uitvindingen. ‘Cool brackets’ bijvoorbeeld, om je slotjesbeugel mee te pimpen. Of een ‘Allergiescan’ voor je smartphone, die de streepjescode van een product scant en je vertelt of je er al dan niet allergisch voor bent. Drie meisjes bedachten – misschien wel na een pijnlijke valpartij - een ‘Anti-wipwap’, waardoor leerlingen niet meer op hun stoel kunnen wippen. Beter voor de stoel, de vloer én de leerling. Zo zie je maar: je hoeft geen TU-opgeleide prof te zijn om met een briljant idee te komen.

In het Leidse Museum Boerhaave zijn komende maand de hoogtepunten te zien van wat middelbare scholieren tot 15 jaar uit de regio Leiden en Alphen aan den Rijn de afgelopen maanden uitvonden voor de Willie Wortel Wedstrijd. Ze werden daarin bijgestaan door stagiairs van het Technolab, die jongeren van 4 tot 15 jaar willen laten kennismaken met techniek en natuurwetenschap.

In groepjes van twee tot vier scholieren werkten de kinderen aan nuttige

Kiet, Niels en Arthur ontvingen de publieksprijs voor hun Hefboomschep, die er met een slimme hefboomconstructie voor zorgt dat je geen pijn in je rug krijgt tijdens het graven.

(Foto: Technolab)

of nutteloze maar leuke uitvindingen – al dan niet aangespoord door school.

Van de 199 uitvindingen haalden 22 de finale. Die worden hoe dan ook gerealiseerd door bedrijven, kunstenaars en mbo’s, maar uiteindelijk gingen vier teams er tijdens de finale op woens-

Je hoeft geen TU-opgeleide prof te zijn om met een briljant idee te komen dagavond 4 april met een echte prijs vandoor: de hoofdprijs WWW-kanjer, de Publieksprijs, de Willie voor het meest creatieve idee en het Lampje voor de beste innovatie. Daarvan was bij het ter perse gaan van deze krant alleen nog de publieksprijswinnaar bekend; de enige prijs die buiten de jury (onder wie de 12-jarige Vince, die met zijn Lunch Locker winnaar werd van het tv-programma ‘Het beste idee van Nederland 2011) om ging. Kiet, Niels en Arthur ontvingen de prijs voor hun Hefboomschep, die er met een slimme hefboomconstructie voor zorgt dat je geen pijn in je rug krijgt tijdens het graven.

Dat niemand daar nou nooit eerder op was gekomen. Maar wat dacht je van een taartsnijder die – geïnspireerd

op de appelsnijder – een taart in één keer in acht gelijke stukken snijdt? Of een verstelbare hockeystick, waardoor kinderen niet elk seizoen een nieuwer, langer exemplaar nodig hebben?

Een op afstand bedienbaar slot voor je fiets of een remlicht voor datzelfde stalen ros?

De aantrekkingskracht van de wedstrijd op scholieren is logisch: hoe vaak krijg je de kans om onder schooltijd iets geks of leuks te bedenken, wat je vervolgens nog echt mag (laten) bouwen ook? Technolab is vooral blij met het gevolg. Met de wedstrijd is weer een flinke lading scholieren enthousiast gemaakt voor techniek.

En dat is nodig, want Nederland wacht nog steeds op een goede instroom in de technieksector.

Winnaar of niet: alle 22 uitvindingen uit de finale zijn te zien in Boerhaave.

En je weet maar nooit hoe dát nog een staartje krijgt: ook headhunters, talent scouts en bazen van grote bedrijven bezoeken tenslotte weleens een tentoonstelling.

Expositie van de winnende uitvindingen van de Willie Wortel Wedstrijd, tot en met 6 mei in Museum Boerhaave in Leiden. www.williewortelwedstrijd.nl

Ja ja, het moet eígenlijk voor 1 april, die belastingaangifte. Maar ja, het is zo’n gedoe en achteraf heb je altijd het gevoel dat je toch nog zaken hebt laten liggen. Nou, dat klopt ook. Studenten lopen jaarlijks tussen de 52 en 78 miljoen euro mis doordat ze geen belastingaangifte doen of belangrijke aftrekposten over het hoofd zien, blijkt uit onderzoek. Daarop presenteerde MaxYourTax, een belastingadviesbureau voor en door studenten, vorige week een app waarmee studenten eenvoudig belastingaangifte kunnen doen – én eindelijk geld terugkrijgen. In een tijd waarin de overheid zo kort op studeren, wel zo eerlijk, vindt oprichter Marko Groen. Er zit natuurlijk een addertje onder het gras.

Want jíj bent met het invoeren van

ShowerTime Leuk Handig Bediening Prijs Prijs

***** ***** ***** gratis € 1,59

Platform iPhone, iPod Touch en iPad Ontwikkelaar: LuuX Software

je gegevens in de app dan wel klaar, MaxYourTax gaat er volgens mee aan het rekenen. Dat kost je uiteindelijk €17,50 bij een teruggave van minimaal €20,-. Maar dat levert behalve tijd- en frustratiebesparing altijd nog meer op dan wanneer je door je eigen laksheid niks terugkrijgt.

Waarom niet meteen besparen op je waterrekening? Door een minuut korter per dag te douchen, houd je al tientallen euro’s per jaar over. De app ShowerTimer start automatisch als de douche aangaat, stopt wanneer hij uit gaat en knippert met geluid wanneer het tijd is om af te spoelen. Ook geeft hij de liters verbruikt water en bijbehorende kosten aan. Goed voor de bewustwording, maar je moet je telefoon er wel eerst omslachtig op instellen. Bovendien vraagt het een dure, waterdichte hoes om ervoor te zorgen dat je telefoon niet het loodje legt tijdens je douchefestijn. En zo spoel je je hele besparing zó weer door het doucheputje. (JH)

MaxYourTax Leuk Handig Bediening Prijs

***** ***** ***** gratis

Platform: Android, iPhone, iPod Touch, Tablet en iPad Ontwikkelaar: Forion Webprofessionals

london calling

‘We hebben nu echt wat te zoeken in het veld’ Topsportende TU-studenten proberen zich te kwalificeren voor de Olympische Spelen deze zomer in Londen. In aflevering vier: roeier Olivier Siegelaar en stuurman Peter Wiersum uit de Holland Acht.

Lagaaier Olivier Siegelaar en stuurman Peter Wiersum van Proteus behoren tot de selecte groep sporters die al zeker is van deelname aan de Spelen. De Holland Acht waarvan zij deel uitmaken is al gekwalificeerd. Nu ook de definitieve bootsamenstelling bekend is, kan de ploeg zich volledig richten op Londen. Dat gebeurt onder meer tijdens trainingskampen in het Italiaanse Varese.

“Het is hier top, lekker”, zegt stuurboorder Siegelaar, “zonnetje, glad water.” Niet dat hij er vakantie zit te vieren. “We doen het absoluut niet rustig aan. Nu de selectie klaar is worden de activiteiten opgeschroefd, draaien we grote blokken van hoge intensiteit. Vóór de selectie roeiden we in wisselende samenstellingen in achten, viertjes en

Roeier Olivier Siegelaar (links) en stuurman Peter Wiersum: “Wij hebben een sterke ploeg, met veel potentie, en we hebben er extreem veel zin in.” (Foto’s: Sam Rentmeester)

tweetjes. Nu kunnen we werken aan het echt beter maken van de boot, kilometers maken.

Dát zet zoden aan de dijk.”

Is hij al nerveus? “Totaal niet. We zijn heel gedreven en gepassioneerd bezig. Er zijn maar acht landen gekwalificeerd, daar zitten geen zwakke boten bij. Maar wij hebben een sterke ploeg, met veel potentie, en we hebben er extreem veel zin in.”

Wiersum deelt zijn optimisme: “Ik denk dat

dit een ongelofelijk goede ploeg is. Als we de komende vier maanden goed gebruiken moeten andere teams wel van een hele goede stal zijn willen ze ons pakken.”

Hoe anders was het vier jaar geleden, in de aanloop naar ‘Peking’. De acht draaide slecht en op het allerlaatste moment werd de hulp ingeroepen van uitgerekend Siegelaar en Wiersum. De laatste kwalificatiemogelijkheid werd benut, waarna de acht in Peking

naar de vierde plaats voer.

“Vorige keer was het doel de Spelen halen”, vertelt Siegelaar. “We gingen wel voor goud in Peking, maar dat was niet zo reëel. Nu is er een compleet ander scenario. Toen waren we allemaal jong, nu zitten er zeven ervaren Olympiërs in de boot met een gemiddelde leeftijd van rond de 30 in plaats van 24. We zijn al geplaatst, iedereen is sterker geworden. We hebben nu echt wat te zoeken in het veld.”

Wiersum droomde destijds van Peking, dat buiten bereik leek: “Totdat we op het allerlaatste moment voor dat allerlaatste kwalificatietoernooi werden gevraagd. Vierde worden was eigenlijk een buitengewone prestatie, als je bedenkt dat wij toen eigenlijk een groep individuen waren. Nu is het heel anders.”

De toenemende belangstelling van de media vindt hij wel grappig. “Niet dat we daardoor harder gaan roeien in Londen, maar het is goed voor de roeisport. Aan de andere kant kan teveel aandacht afleiden en ten koste gaan van je herstel. We worden wel beschermd voor al die aandacht.” (JT)

DELTA. 11 05-04-2012

interview

10

DELTA. 11 05-04-2012

interview

11

‘Ontroerend dat mijn dochter naar school fietst’ Om de anderen in het kantoortje niet te storen vindt het gesprek buiten plaats: op een bank in de Botanische Tuin achter het Kluyverlab. Salah Al-Zuhairy, gekleed in spijkerbroek en T-shirt, geniet zichtbaar van de komende lente met ontluikend groen en gekwetter van vogels. Daar vertelt hij dat sinds het begin van de oorlog in Irak in 2003 zeker 1500 wetenschappers zijn gedood.

Jos Wassink Waarom zijn academici het doelwit in Irak?

“Dat is raadselachtig. Er is geen religieus motief, want er zijn wetenschappers van alle voorkomende religies gedood. Zelfs kleine minderheden zijn niet gespaard gebleven. Ik denk dat er mensen zijn die geen nieuw democratisch en vrij Irak willen zien ontstaan.

Als er een nieuwe staat wordt opgebouwd, dan zullen de wetenschappers dat moeten doen. Daarom zijn zij nu het doelwit. De 1500 slachtoffers uit de wetenschap is een groot aantal op een kleine populatie. Een hoge opleiding en een titel zijn voldoende reden om op de dodenlijst te komen. Dat geldt nog sterker voor mensen die zich inzetten voor de wederopbouw van Irak en zijn instellingen. Zij zijn allemaal aangevallen.”

Kent u slachtoffers persoonlijk?

“Twee collega’s van me. Een briljante biologe die werkte aan de vroege diagnose van kanker naar aanleiding van een plotselinge stijging van het aantal gevallen van kanker in een bepaald gebied.

Ze heeft heel hard gewerkt onder zware omstandigheden om te begrijpen waar die gevallen vandaan kwamen. Ze werkte keihard voor het welzijn van de hele gemeenschap. Toen werd ze aangevallen en is ze gedood. Een andere collega is beschoten. Hij heeft het overleefd maar is nu wel gehandicapt. Ik was zelf ook het slachtoffer van een gerichte aanval, die op een ongeval moest lijken. Maar ik geloof daar niks van.”

Wanneer was dat?

“Dat was in 2005. Een auto reed mij aan in Bagdad en ik raakte gewond op verschillende plaatsen. De zwaarste verwonding was die aan mijn hoofd. Mensen hebben me toen geadviseerd mijn werk stil te leggen. Maar dat weigerde ik. Ik werkte aan een kit om drinkwater te testen. Veel drinkwaterbronnen zijn vervuild en besmet geraakt door de oorlog. Ik heb een kit ontwikkeld die heel eenvoudig aangeeft of het water drinkbaar is. Het is door iedereen te gebruiken zonder verdere benodigdheden. Daar werkte ik aan.

Maar mensen raadden me aan ermee te stoppen of er in elk geval niet in de openbaarheid mee te treden.”

Was het de geheime politie die u dat adviseerde?

“Nee, eerder vrienden, familie en collega’s die vonden dat ik iets moest doen om mezelf te beschermen. Ik was een actieve onderzoeker die belangrijk werk deed voor zijn land, en dat maakte me tot doelwit.”

Ik las dat u een onderscheiding hebt gekregen voor uw drinkwaterkit. Zette u dat op een gevaarlijk manier in de spotlight?

“Ja, want er volgden veel interviews met kranten en televisie. Mijn familie zei toen al dat het niet veilig was om interviews te geven.

Toch stond ik erop, want het hoort bij mijn werk. Ik moet mensen aanmoedigen meer te doen om ons wetenschappelijke werk weer op te bouwen. Ik moedigde mensen aan om naar hun werk te durven gaan en het land op te bouwen. Jammer genoeg waren daar sommige mensen niet van gediend. Ik heb mijn familie toen naar Syrië gestuurd voor hun veiligheid. Ik ben alleen in Bagdad achtergebleven. Ik kan mezelf wel beschermen op een of andere manier.

Ik liep rond in heel onopvallende kleren en ik verplaatste me per fiets. Dat verwacht men niet van een doctor. Zo kon ik blijven werken terwijl mijn familie in veiligheid was.”

U wist dat er aanslagen plaatsvonden op onderzoekers. Vreesde u zelf niet het slachtoffer te worden?

“Ja, en uiteindelijk hebben ze ook geprobeerd me te vermoorden.

Maar je verslaat hen niet door weg te rennen. Ik wilde desnoods mezelf opofferen om hen te verslaan. Het zijn terroristen die je weerstand moet bieden. Na de aanslag keerde mijn gezin terug naar Irak, omdat ze het niet zonder mij konden stellen en omdat ze ongerust over me waren. Dat maakte mij gek van angst, want het was niet veilig voor hen daar.”

Even wrijft hij in zijn oog.

Lag u toen in het ziekenhuis?

“Nee, dat wilde ik niet. Dat is niet veilig, want misschien word je verraden, en komen ze de aanslag alsnog overdoen. Ik zat goed in de penarie, want mijn familie was weer in gevaar. Op internet heb ik een paar Amerikaanse reddingorganisaties gevonden: Scholar Rescue Fund (SRF) en Scholars at Risk (SAR). Die hebben me geholpen met een fonds waarmee mijn familie en ik ons elders konden vestigen in samenwerking met de bekende Nederlandse vluchtelingenorganisatie UAF. En zo ben ik in Delft terechtgekomen.”

U bent hier sinds september vorig jaar. Hoe bevalt dat?

“O, zelfs in mijn stoutste dromen heb ik nooit gedacht in zo’n geavanceerd laboratorium te kunnen werken, met zulke hooggekwalificeerde wetenschappers en open omgangsvormen. Ik ben dol op de informele omgang met elkaar en dat je elkaar aanspreekt met de voornaam. In onze cultuur hebben doctors en professoren

WIE IS SALAH AL-ZUHAIRY?

De Iraakse microbioloog dr. Salah Al-Zuhairy (1963) is na een aanslag op zijn leven samen met zijn vrouw en twee kinderen (9 en 16 jaar) het geweld in Bagdad ontvlucht.

Vluchtelingenorganisaties Scholar Rescue Fund, Scholars at Risk en het Nederlandse UAF hebben sinds september vorig jaar een plek voor hem gevonden vorig jaar in het laboratorium van prof.dr.ir Mark van Loosdrecht (Technische Natuurwetenschappen) voor afvalwaterzuiveringstechnologie aan de Julianalaan. Daar werkt hij aan het Nereda waterzuiveringsproces en aan manieren om biobrandstof te maken uit gebruikt wc-papier. In Irak ontwikkelde hij een testkit voor drinkwater en biogasproductie uit afval en rioolwater. Bij de Iraqi Atomic Energy Commission kwam hij in aanraking met mensen die betrokken waren bij de ontwikkeling van biologische wapens als miltvuur. “Het werd me al snel duidelijk dat ik daar beter geen vragen meer over kon stellen”, vertelde hij daar later over. Al-Zuhairy’s verhaal is verwerkt in de theatervoorstelling ‘De verboden wetenschapsmonologen.’ Naar aanleiding daarvan werd hij geïnterviewd door Trouw en NRC Handelsblad.

(Foto’s: Hans Stakelbeek)

alleen een achternaam. De informele omgang hier betekent voor mij het besef dat je in de eerste plaats een mens bent, en pas in de tweede plaats een wetenschapper of wat je ook doet. En het viel me op dat je familie hier op de eerste plaats staat. Die moet in orde zijn, anders kun je ook niet goed werken.”

Gaan uw kinderen hier naar school?

“Ja, collega’s hebben geholpen om naar scholen te zoeken.”

Hoe oud zijn ze?

“Mijn zoon is 16 jaar oud en zit op de middelbare school. Mijn dochter van 9 gaat naar de basisschool. Ze leren beiden snel Nederlands. Ze verstaan veel, maar hebben nog moeite met spreken. De scholen hier zijn totaal verschillend met Irak. In Irak is een school net een gevangenis; er staat een muur omheen, boze mensen schreeuwen tegen je en de klaslokalen zijn slecht gemeubileerd.

Als ik hier een school bezoek, voel ik me soms verdrietig. Ik heb m’n hele leven in slechte scholen doorgebracht. Nu kunnen mijn kinderen tenminste in die mooie omgeving opgroeien, met leraren die tegen ze glimlachen en die hen goed behandelen.”

Misschien is het u opgevallen dat we in Nederland graag klagen over wat er allemaal niet goed gaat, maar het is goed van u te horen dat we in gezegende omstandigheden wonen.

“Soms vraag ik mijn collega’s waar ze van plan zijn om heen te gaan met vakantie. Want ze zijn hier al in het paradijs. Dat beseffen ze niet omdat ze eraan gewend zijn. Wij genieten volop van de vrijheid, van de vogels.”

U bent in het paradijs beland, wat erg fijn is voor u, en ik hoop dat u hier kunt blijven. Hebt u plannen of toezeggingen?

“Ik stel mijn familie en hun keuzes op de eerste plaats en ik wil hen laten kiezen. Soms grappen mijn kinderen: ‘Jullie kunnen wel teruggaan. Wij blijven lekker hier.’ Mijn dochter kan hier voor het eerst van haar leven zelfstandig op de fiets naar school. In Irak kun je dat vergeten. Daar moet je haar brengen, en haar opwachten als de school uitgaat. Zelfs dan ben je niet veilig omdat je blootstaat aan aanslagen of je dochter kan voor je ogen ontvoerd worden. Het ontroert me dat mijn kind alleen naar school kan fietsen.”

Bent u daar gerust op?

“Ik heb het gevoel dat ze veilig is, zeker hier in Delft, dat erg kindvriendelijk is. In Irak zou ik het niet toelaten. Nooit. Hun moeder heeft hier ook leren fietsen, voor het eerst van haar leven.

Ze geniet daar erg van, en gaat op de fiets naar de winkels. De familie is gelukkig en mij bevalt het ook goed. Ik wilde al vóór mijn studie naar Europa. Toen kon dat niet vanwege de oorlog met Iran. Nu maak ik een heel nieuw begin in een heel andere wereld. Tijdens lezingen en discussies hoef je je niet formeel te gedragen en je kunt op iedereen kritiek uiten. Ik ben twee keer naar de Human Library geweest. De eerste keer als bezoeker, maar de tweede keer was ik door (rector, red.) Karel Luyben gevraagd om als kandidaat op te treden, als menselijk boek dus. Ik vertelde mijn verhaal (‘Inspired by the intellectual climate’, 6 maart 2011, red.) en ik merkte dat sommigen geen weet hadden van de organisaties die mijn gezin en mij uit Irak hebben gered. Dat was een goede gelegenheid om hun werk te belichten. Ja, ik heb het hier naar mijn zin. Ik zei ook tegen mijn gezin: luister eens naar al die vogels hier. Ze voelen zich hier veilig. Want vogels zijn erg gevoelig voor gevaar.”

Dus in Bagdad zijn de vogels gevlogen?

“Je hoort er geen één meer. Ze zijn gevlucht voor de bombardementen, het schieten en de agressiviteit. Daar zijn ze erg gevoelig voor. Dan gaan ze mensen ontwijken. Vogels zijn een goede indicator voor veiligheid. Ha, en kijk nou eens.” Naast zijn voet heeft zich een dikke eend genesteld. Een andere komt er aangewaggeld.

DELTA. 11 05-04-2012

reportage

12

Zandmotor moet zandhonger stillen Een kunstmatig schiereiland bij Ter Heijde moet de kust voeden met sediment. Wetenschappers kijken of zo’n ‘zandmotor’ het Nederlandse antwoord kan zijn op de zeespiegelstijging. vooral in noordelijke richting worden meegevoerd door zeestroming en golfslag en zo de afkalving van het strand tot aan Scheveningen compenseren.

Een ander deel waait de duinen in en zorgt op die manier ook voor een versteviging van de kustlijn.

Met gps-apparatuur aan boord van hun wagen meten de promovendi elke maand hoe de zandmotor zich ontwikkelt. Een medewerker van het Delftse spin-offbedrijf Shore monitoring onderzoekt tegelijkertijd de bodemmorfologie tot vlak aan de kustlijn met een jetski die voorzien is van sonarapparatuur.

Hun bevindingen delen de Delftenaren met Deltares en Imares Wageningen UR. Deze twee onderzoeksinstituten houden de zandmotor, en de stromingen en ecologie eromheen, de komende tien jaar nauw in de gaten in opdracht van Rijkswaterstaat.

Het schiereiland zal geleidelijk verdwijnen. Nu al, enkele maanden na oplevering, zijn er duidelijke veran-

‘Met de zandmotor kijken we of het mogelijk is om met een eenmalige grote suppletie een stuk kust voor veel langere tijd te beschermen’

Met een jetski voorzien van sonarapparatuur wordt de bodemmorfologie tot vlak aan de kustlijn onderzocht.

Tomas van Dijk De vierwielaandrijving van waterbouwkundigen ir. Matthieu de Schipper en ir. Sierd de Vries hobbelt voorzichtig over het zand bij de duinvoet vlakbij het Zuid-Hollandse kustplaatsje Ter Heijde. De duinen zijn hier onlangs nog versterkt. Strak in het gelid, met tussenruimtes van zo’n dertig centimeter steken pollen helmgras uit het zand.

“Wat een verschil met de zandmotor hè?” zegt De Schipper. Hij wijst door het andere raam naar onze bestemming; een immense zandvlakte in de vorm van een haak die tot een kilometer ver de zee in steekt. “Daar bij de zandmotor ontstaan door golfslag, zeestroming en wind allerlei geultjes en baaitjes. Mooi is

dat, de natuur haar werk laten doen.”

‘Bouwen met de Natuur’ is tegenwoordig het adagium in de waterbouwkunde. Dit is ook het thema van het promotieonderzoek van De Schipper en zijn collega De Vries, die achter het stuur zit. De twee onderzoekers van de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen (CiTG) rijden regelmatig naar dit schiereiland. “Om zandkorrels te tellen”, zegt De Schipper gekscherend.

Proeftuin

Met de zandmotor hebben de waterbouwkundigen een prachtige proeftuin. Eenentwintig en een half miljoen kubieke meter zand hebben sleephopperzuigers van baggerbedrijven Van Oord en Boskalis hier vorig jaar opgespoten. Het zand zal de komende jaren

deringen te zien. De baai – een soort lagune - aan de binnenzijde van de haak is door zandafzettingen een stuk langer geworden. Het is een ideale plek voor kitesurfers, maar op termijn ook voor zeldzame planten zoals zeekraal en strandraket. Gaandeweg verandert de zandmotor weer in iets heel anders; waarschijnlijk in een stelsel van zandbanken.

“Het is allemaal een groot experiment van Rijkswaterstaat om te kijken of zandsuppleties in de toekomst anders kunnen”, zegt De Vries.

Zandhonger

Sinds 1990 laat Rijkswaterstaat jaarlijks langs de hele Nederlandse kust twaalf miljoen kubieke meter zand vlak voor het strand, op het strand zelf, of in de duinen aanbrengen. Ze doet dit om kusterosie tegen te gaan. Of, zoals ook wel wordt gezegd, de zandhonger van de kust te stillen. Nederland kalfde tot die tijd - al eeuwen lang - beetje bij beetje af als gevolg van

De zandmotor na aanleg op 9 augustus 2011 (links) en de situatie op 10 januari 2012. (Foto’s: Rijkswaterstaat/Joop van Houdt)

Matthieu de Schipper: “Door golfslag, zeestromingen en wind ontstaan allerlei geultjes en baaitjes.”

zeespiegelstijging en inklinking van de bodem.

“Deze suppleties van zand uit diepere delen van de Noordzee zijn echter kostbaar en verstoren de zee-ecologie”, vervolgt De Vries. “Met de zandmotor kijken we of het ook mogelijk is om met een eenmalige grote suppletie op één plek een heel stuk kust voor veel langere tijd te beschermen.”

In een voorstudie stellen onderzoekers van Deltares dat de zandmotor na ongeveer twintig jaar helemaal zal zijn opgegaan in de omgeving. Met vijftig miljoen euro aan aanlegkosten pakt de zandmotor dan goedkoper uit dan de reeks kleinere aanvullingen die anders in de loop van de jaren noodzakelijk zouden zijn geweest.

Volgens waterbouwkundige prof.dr.ir.

Marcel Stive (CiTG), die een grote hand heeft gehad in de totstandkoming van de zandmotor, is het onderzoeksaspect van het project van grote waarde. Hij denkt dat de zandsuppleties de komende jaren flink moeten worden opgeschroefd en hij acht het daarom van groot belang om ervaring op te doen met nieuwe grootschaliger technieken.

De Deltacommissie 2008, waarin de hoogleraar zitting had, adviseerde om de hoeveelheid jaarlijks aan te vullen zand op te voeren tot twintig miljoen kubieke meter om de zandhonger van de Nederlandse kust te stillen. Een proactieve aanpak, waardoor de kust de komende eeuw kan aangroeien, zou zelfs 85 miljoen kubieke meter zand per jaar vergen. Wie weet komen er dan wel meerdere zandmotoren langs de kust.

Bij Deltares en Imares is het de

komende jaren flink aanpoten. Over drie jaar moeten de instituten een tussentijds rapport publiceren. “Tot die tijd gaan we heel veel berekeningen uitvoeren”, zegt ir. Arjen Luijendijk van Deltares.

Fijn zand

Er kleven veel onzekerheden aan de voorspellingen die in de milieueffectrapportage (mer) staan.

“Bij de mer gingen we uit van zand met één bepaalde korrelgrootte”, zegt Luijendijk. “In werkelijkheid heeft het zand verschillende groottes. Wat het effect van deze variatie is, moet nog blijken.”

Het feit dat er ook fijn zand in de zandmotor zit, verklaart misschien wel waarom de motor nu sneller lijkt te werken dan gedacht.

Bij het noordelijkste puntje van de zandmotor hebben zich in een mum van tijd drie nieuwe zandplaten gevormd, die als een soort druppels aan een neus lijken te hangen. Bij elke kleine storm is er een bijgekomen.

Luijendijk denkt dat dat komt omdat nu, in de beginfase, al het fijne zand in beweging is.

Een andere grote onzekerheid in de modellen is het effect van duinvorming op de zandmotor. “De vegetatie zou het zand vast kunnen houden, waardoor de zandmotor langer standhoudt dan gepland”, zegt Luijendijk.

En extreem zware stormen, kunnen die veel impact hebben op de zandmotor?

De onlangs afgestudeerde waterbouwkundige Timon Pekkeriet onderzocht met rekenmodellen wat het effect zou zijn van stormen die zich eens in de twintig, honderd en zelfs eens in de

DELTA. 11 05-04-2012

reportage

De zandmotor laat de natuur haar werk doen. (Foto’s: Sam Rentmeester)

duizend jaar voordoen.

Kleine kans dat een storm van dat laatste kaliber de zandmotor tussen nu en twintig jaar teistert, maar zelfs als dat gebeurt, dan nog lijken de gevolgen gering. “Het gezamenlijke effect van kleine stormen is veel belangrijker dan dat van een enkele zware storm”, zegt Pekkeriet die zijn onderzoek deed bij Deltares.

‘Mogelijk kunnen de zandmotoren gaan fungeren als kinderkamers voor platvis’ Rest nog het effect van alle kleine stormen bij elkaar. “Het ene jaar heb je tien stormen en het andere jaar wel vijftig”, zegt Pekkeriet. “Dit heeft wel degelijk invloed op het functioneren van de zandmotor en de modellen zouden meer rekening met deze grilligheid moeten houden.

Luijendijk maakt zich echter weinig zorgen over dit laatste. “Als je naar de langere termijn kijkt, kun je het effect van al die stormen uitmiddelen” zegt hij.

Niet ideaal

De onderzoekers moeten uiteraard ook monitoren hoeveel zand er uiteindelijk daadwerkelijk langs de kust verspreid wordt. Ze houden er rekening mee dat 10 à 20 procent wegstroomt naar grotere dieptes.

Dit is de reden dat de vermaarde waterbouwkundige dr.ir. Ronald Waterman, voormalig VVD-Statenlid van ZuidHolland en TU-alumnus, kanttekeningen plaatst bij het gebruik van zandmotoren.

Het liefst zou Waterman een zeventiende-eeuwse kustlijn (‘bij benadering’) herstellen. In het geval van Zuid-Holland gaat het dan om een holle kustboog tussen het Noorderhavenhoofd van Hoek van Holland en het verlengde Zuiderhavenhoofd van Scheveningen.

“Bij landaanwinst in Zuid-Holland streven we naar een zogenaamde flexibele dynamische holle evenwichtskustlijn”, zegt Waterman.

“Zandmotoren leiden daar op termijn wel toe, maar ze hebben het niet als uitgangspunt. Ze hebben er niet de ideale vorm voor.”

Waterman is samen met de Tsjechische ingenieur Honzo Svašek de grondlegger van het principe ‘Bouwen met de Natuur’. Dat hij dergelijk kanttekeningen plaatst bij het gebruik van zandmotoren, komt dan ook een beetje als een verrassing.

In 1980 pleitte de waterbouwkundige al in een rapport voor om de kuststrook te verbreden. Dammen en dijken maken in zijn plannen veelal plaats voor strand en duin.

Waterman heeft meegetekend aan een hele reeks kustuitbreidingen tussen de Slufterdam en de Tweede Maasvlakte in het zuiden en de Seaport Marina IJmuiden in het noorden. Een familie van kustuitbreidingen, die allen tot extra natuur hebben geleid, aldus Waterman.

De zandmotor is wel een ‘belangwekkend lid van die familie’, zegt Waterman. “Hij is interessant omdat hij, behalve dat hij tot een hogere veiligheid en meer natuur en recreatiegebied leidt, ook veel onderzoeksmogelijkheden biedt. En hij kon relatief goedkoop worden aangelegd omdat sleephopperzuigers toch al in

13

Met de zandmotor hebben de waterbouwkundigen een prachtige proeftuin.

de buurt waren vanwege werkzaamheden aan de Tweede Maasvlakte. Ik heb er daarom ook positief over geadviseerd. Maar ik zou het zand in sommige gevallen, bijvoorbeeld daar waar havenuitbreidingen nodig zijn, liever direct op de plek aanbrengen waar het nodig is.”

Volgens Waterman hoeft er niet per se een hele trits zandmotoren langs de kust te komen als de kust jaarlijks met 85 miljoen kubieke meter zand gevoed dient te worden.

Zeedieren

Ecoloog dr.ir. Martin Baptist van Imares denkt dat dat juist wel een goed idee zou zijn. Als het volume zandsuppleties in de toekomst flink omhoog gaat, dan moet dat met zandmotoren gebeuren, anders is het funest voor het zeeleven, meent hij. “Een zandmotor heeft lokaal een groot effect, maar het voordeel ervan is dat je de natuur in de wijde omgeving twintig jaar met rust kunt laten.”

“Als je daarentegen op heel veel plekken langs de kust heel regelmatig sup-

Baptist leidt het onderzoek van Imares naar de mariene ecologie rondom de zandmotor. Afgelopen najaar heeft zijn instituut meer dan tweehonderd happen zand rondom het schiereiland genomen. De zeedieren, die uit die monsters zijn gevist (waaronder talloze wormen, schelpdieren en kreeftachtigen), zijn op sterk water gezet en worden in de loop van het jaar geteld.

Elk jaar zal deze meting herhaald worden.

De hamvraag is of de dieren het transport van zand afkomstig van de zandmotor kunnen bijbenen. “Zolang ze niet teveel zand over zich heen krijgen, kunnen ze nog omhoog kruipen naar het oppervlak. Als het zand zich verplaatst zoals de modellen voorspellen, zou het geen probleem moeten zijn.”

Baptist is nog om een andere reden positief over zandmotoren. “Mogelijk kunnen ze gaan fungeren als kinderkamers voor platvis. Vooral de lagunes

zijn interessant. We onderzoeken wat de ideale omstandigheden zijn voor de jonge vissen, zoals slibgehalte, diepte en korrelgrootte van het zand, en hoe we zandmotoren zodanig vorm kunnen geven dat die omstandigheden ontstaan.”

Op de zandmotor wordt de kleine TU-expeditie intussen flink gezandstraald. Nauwelijks verstaanbaar door de gure wind attendeert De Vries de rest op een boot met ecologen zo’n honderd meter van het strand. “We werken met veel disciplines aan dit project”, zegt De Vries. “Dat maakt dit project ook zo mooi.”

Dit verhaal verscheen eerder in Delft Integraal, februari 2012.

Nu al zijn er duidelijke veranderingen te zien pleert, heeft het zeeleven geen tijd meer om zich te herstellen”, aldus Baptist. “Het duurt vier tot zes jaar voordat de bodemgemeenschap zich hersteld heeft op plekken waar zand gestort is.”

“Bijkomend nadeel van suppleren, zoals dat van oudsher gedaan wordt, is dat de kust er steiler van wordt”, vervolgt hij. “De ondiepe habitat voor het zeeleven neemt daardoor af.”

Sierd de Vries: “De gebruikelijke suppleties verstoren de zee-ecologie.”

DELTA. 11 05-04-2012

mededelingen Agenda

TUdelta.27 > Jaargang 44

Announcements

MASTER EVENT

Delta is het informatie- en opinieblad van de TU Delft, verzorgd door een journalistiek onafhankelijke redactie.

24 APRIL

> Redactie Frank Nuijens - @FrankNu, (hoofdredacteur) Katja Wijnands - @kwijnands, Dorine van Gorp - @dorinevangorp, (eindredactie) Saskia Bonger - @sbonger Tomas van Dijk - @tomasvd Connie van Uffelen - @ConnievanU Jos Wassink - @joswashere (verslaggeving)

Aankondigingen

www.masterevent.tudelft.nl

> Medewerkers Bennett Cohen, Willemijn Dicke, Jessica van den Doel, Patrick van der Duin, Chandra Elango, Robbert Fokkink, Jorinde Hanse, Dap Hartmann, Auke Herrema, Desiree Hoving, Erik Huisman, Devin Malone, David McMullin, Olga Motsyk, Ionica Smeets, Jimmy Tigges, Stephan Timmers, Ellen Touw, Maurits van der Ven, Vikrant Venkataraman, Robert Visscher, Daan Vos, Rutger Woolthuis, Martine Zeijlstra

Dare to be an engineer

14 Delta Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek 'Agenda' in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: delta@tudelft. nl. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten.

Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.

Alle promoties, intree- en afscheidsredes genoemd in deze agenda vinden, tenzij anders vermeld, plaats in de Aula van de TU, Mekelweg 5, Delft.

The ideal opportunity for TU Delft students who:

> Foto‘s Sam Rentmeester (sam@samfoto.nl) Hans Stakelbeek (info@stakelbeek.com)

-

Are looking for a MSc programme in a different field of studies

-

Are looking for double degree options

TU Delft bachelor students who plan to continue with a Master’s programme in their own field of study best attend the Master information Events at their own faculty. The Master Event of 24 April is less suited to their specific questions.

Delta Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek 'Agenda' in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: delta@tudelft. nl. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten.

Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.

> Vormgeving & Lay-Out Liesbeth van Dam > Mededelingen Martin Kers (m.kers@tudelft.nl) > Redactieraad dr. B.B. Scholtens (voorzitter), G.K. Berghuijs, MSc, mr.drs. S.J. Hessing, prof.dr. M.J. van den Hoven, mr.

J.J.M. Kok, R.H.G. Meijer, T. Niks, ir. M. Persson, prof. dr. B.J. Thijsse, dr.ir. C.A.J.R. Vermeeren > Redactie-adressen Universiteitsbibliotheek Kamer 0.18-0.28 Prometheusplein 1 2628 ZC Delft Postbus 139 2600 AC Delft Tel. 015-278 4848 E-mail: delta@tudelft.nl www.delta.tudelft.nl > ISSN 0169-698x > Druk Wegener Nieuwsdruk Twente, Enschede > Oplage 12.000 > Advertenties H&J uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJssel Tel. 010-451 55 10 Fax 010-451 53 80 E-mail:delta@henjuitgevers.nl www.linkmagazine.nl > Abonnement Een abonnement kost 37,50 en kan elk moment ingaan. > HOP Delta werkt samen met het Hoger Onderwijs Persbureau Hein Cuppen, Bas Belleman, Marijke de Vries Tel. 071-523 6151 Fax 071-523 2138 E-mail hop@xs4all.nl

How do you make a lithography system that goes to the limit of what is physically possible?

> Copyright Delta Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder schriftelijke At ASML we bring together the most creative minds in physics, electronics, mechatronics, software toestemming van de hoofdredacteur and precision engineering to develop lithography machines that are key to producing cheaper, faster, artikelen, schema‘s of illustraties energy-effi cient microchips. Our machines need to image billions of structures in a few seconds geheel ofmore gedeeltelijk over te nemen with an accuracy of a few silicon atoms. en/of openbaar te maken, in enigerlei vorm of wijze.

So if you’re a team player who enjoys the company of brilliant minds, who is passionate about solving complex technological problems, you’ll find working at ASML a highly rewarding experience.

Per employee we’re Europe’s largest private investor in R&D, giving you the freedom to experiment and a culture that will let you get things done.

Join ASML’s expanding multidisciplinary teams and help us to continue pushing the boundaries of what’s possible.

www.asml.com/careers

For students who think ahead

DELTA. 11 05-04-2012

TUdelta.11 > Jaargang 44 Delta is het informatie- en opinieblad van de TU Delft, verzorgd door een journalistiek onafhankelijke redactie.

> Redactie Frank Nuijens - @FrankNu, (hoofdredacteur) Katja Wijnands - @kwijnands, Dorine van Gorp - @dorinevangorp, (eindredactie) Saskia Bonger - @sbonger Tomas van Dijk - @tomasvd Connie van Uffelen - @ConnievanU Jos Wassink - @joswashere (verslaggeving) > Medewerkers Bennett Cohen, Willemijn Dicke, Jessica van den Doel, Patrick van der Duin, Chandra Elango, Robbert Fokkink, Jorinde Hanse, Dap Hartmann, Auke Herrema, Desiree Hoving, Erik Huisman, Devin Malone, David McMullin, Olga Motsyk, Ionica Smeets, Jimmy Tigges, Stephan Timmers, Ellen Touw, Maurits van der Ven, Vikrant Venkataraman, Robert Visscher, Daan Vos, Rutger Woolthuis, Martine Zeijlstra > Foto‘s Sam Rentmeester (sam@samfoto.nl) Hans Stakelbeek (info@stakelbeek.com) > Vormgeving & Lay-Out Liesbeth van Dam > Mededelingen Martin Kers (m.kers@tudelft.nl) > Redactieraad dr. B.B. Scholtens (voorzitter), G.K. Berghuijs, MSc, mr.drs. S.J. Hessing, prof.dr. M.J. van den Hoven, mr.

J.J.M. Kok, R.H.G. Meijer, T. Niks, ir. M. Persson, prof. dr. B.J. Thijsse, dr.ir. C.A.J.R. Vermeeren > Redactie-adressen Universiteitsbibliotheek Kamer 0.18-0.28 Prometheusplein 1 2628 ZC Delft Postbus 139 2600 AC Delft Tel. 015-278 4848 E-mail: delta@tudelft.nl www.delta.tudelft.nl > ISSN 0169-698x > Druk Wegener Nieuwsdruk Twente, Enschede > Oplage 12.000

mededelingen

Announcements

Agenda Donderdag 5 april

Vrijdag 13 april

Studium Generale 21.30 uur – Concert: ‘Barokke verstilling in goede week-nocturne’ door vocaal ensemble i buoni antichi. Ver van Parijs en Versailles, buiten grootsteedse chique en de pracht & praal van het hof van Lodewijk de 14e, componeerde Pierre Bouteiller (1655-1717) een prachtige Missa pro Defunctis. Dit vijfstemmige Requiem, onlangs aan de vergetelheid ontrukt door de Franse dirigent Hervé Niquet, staat centraal tijdens het traditionele nocturneconcert. Hippolytuskapel, Oude Delft 118. Toegang gratis.

Symposium ‘Techniek draagt zorg voor gezondheid’ 13.00–18.00 uur – Kivi Niria verzorgt een gratis symposium in collegezaal B van de faculteit Electrotechniek, Wiskunde en Informatica op de TU Delft in het kader van ‘Zorg en Techniek’. Tijdens het symposium worden de technologische ontwikkelingen verkend die een kanteling teweeg zullen brengen in de gezondheidszorg.

Meer informative op www. kiviniria.nl/tc.

International Student Church 11.30 hrs - Students of all denominations are invited to our ecumenical service every Sunday at Raamstraat 78, followed by tea/coffee. The services are led by the chaplains Reverend W. Stroh and Father Avin, and are supported by student leaders. More information on www.iscnetherlands.nl.

Dinsdag 10 april Wetenschapsagenda • 12.30 uur - Brownian coagulation at high particle concentrations. Promotie van T.M. Trzeciak, Magister.

Promotor: prof.dr. A. Schmidt-Ott. • 15.00 uur - Trapping of sediment in tidal estuaries.

Promotie van A. Chernetsky, MSc. Promotor: prof.dr.ir.

A.W. Heemink.

Woensdag 11 april Wetenschapsagenda • 10.00 uur - The influence of geological data on the reservoir modeling and history matching process. Promotie van drs. G. de Jager. Promotor: prof.dr. S.M. Luthi.

• 12.30 uur - ThermalDiffusivity-Based Frequency References in Standard CMOS. Promotie van ir. S.M. Kashmiri. Promotor: prof.dr.

K.A.A. Makinwa.

> Advertenties H&J uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJssel Tel. 010-451 55 10 Fax 010-451 53 80 E-mail:delta@henjuitgevers.nl www.linkmagazine.nl > Abonnement Een abonnement kost 37,50 en kan elk moment ingaan.

> Copyright Delta Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen, schema‘s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken, in enigerlei vorm of wijze.

Donderdag 19 april

Zondag 8 april

> HOP Delta werkt samen met het Hoger Onderwijs Persbureau Hein Cuppen, Bas Belleman, Marijke de Vries Tel. 071-523 6151 Fax 071-523 2138 E-mail hop@xs4all.nl

Eye

15

Iberisch Filmfestival Van donderdag 19 t/m zondag 29 april staat Filmhuis Lumen in het teken van de Iberische cinema. Met nagenoeg alleen films uit de laatste twee jaar is het programma van deze achtste editie van Festiberico actueler dan ooit. Voor meer informative zie www.festiberico.net en www.filmhuislumen.nl.

Vrijdag 20 april

De lezing vindt plaats in collegezaal A van de faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Technische Materiaalwetenschappen.

Woensdag 25 april TEDxDelftSalon 12.30–13.30 hrs – The third TEDxDelftSalon will take place in the TU Library. We will show one TED video and Roeland Heerema will give a lecture ‘A Healthy Addition’. Register through www.facebook.com/ TEDxDelft. Free lunch! We are also looking for speakers for our TEDxDelftSalon podium.

Are you a (PhD) student from Delft University of Techology and do you have an idea worth spreading (no products or companies)? Send an e-mail to tedxdelftsalon@tedxdelft.nl.

Donderdag 26 april Symposium ‘Smart Materials’ The Technologisch Gezelschap will host the symposium Smart Materials, Smart outside, Chemistry inside’at the Westcord Hotel in Delft. An entire day of lectures informing you about the newest materials, ending with a panel discussion on this topic. Sign up for 7,50 (students) at www.tgsymposium.nl, lunch and drinks are included.

Student and Career Support The psychologists and the central student and careers counselors are located at Jaffalaan 9A (building 30A).

There is some English career information and a vacancy wall in the information centre.

Office hours: Monday-Friday from 9.00-17.00 hrs. You can direct your inquiries or make an appointment at the Front Office or by phone: 0152788004. Students and PhD candidates can make an initial appointment with one of the psychologists at studentenpsychologen.tudelft.nl or by sending an email to studentenpsychologen@tudelft.nl. You can also come by at the open office hour every Tuesday at 11.30-12.30 hrs. Open office hours of the student counselors are on Tuesdays from 11.30-

International Office The International Office, Jaffalaan 9a/visitor’s entrance at Mekelweg, office opening times Monday to Friday 9.00–17.00 hrs. Appointments and enquiries can be made by email: internationaloffice@tudelft.nl or by phone: 015-2788012.

new friends, interested in intercultural and interfaith activities, needing some inner peace, searching for more than academic challenges? Check the website of the International Student Chaplaincy, www. iscnetherlands.nl, to learn about their wide range offer.

Studium Generale Studium Generale (SG) is open from Monday-Thursday, 9.00-17.00 hrs. SG is located at the TU Delft Library, Prometheusplein 1, Delft. For questions send an e-mail to studiumgenerale@tudelft.nl or call 015-2783258 to make an appointment.

International Student Chaplaincy Looking for a home away from home, trying to make

Aankondigingen Studenten

hoe vaak u reist met auto) naar R.Lu@tudelft.nl (Zack Lu).

Groninger Studenten Cabaret Festival Het 26ste Groninger Studenten Cabaret Festival (GSCF) wordt in oktober een feit, maar zonder deelnemers uiteraard geen festival. Het GSCF is een festival voor en door studenten.

Het biedt ambitieuze studenten uit heel Nederland met gevoel voor cabaret, een open podium waar men speelervaring op kan doen en naamsbekendheid kan creëren. Selecties vinden plaats op 12 mei in Amsterdam en 19 mei in Groningen.

Deadline voor inschrijving is 7 mei. Zie www.gscf.nl voor meer informative.

tudelft.nl; jn studiekeuze@ tudelft.nl. Website: www.studentandcareersupport.tudelft. nl; careercentre.tudelft.nl.

Student and Career Support Student and Career Support is Online huurprijs check een onderdeel van de dienst Is jouw huurprijs redelijk?

Onderwijs en StudentenzaCheck www.huurcommissie. ken. Het omvat de diensten nl voor meer informatie en van de studentendecanen, de om helderheid te krijgen over studentenpsychologen, en het Career Centre met studiekeuze- huren en geschillen tussen adviseurs en loopbaanadviseurs huurder en verhuurder.

Delta en het informatiecentrum. Het informatiecentrum in de hal op International Office Inleveren kopij de begane grond is geopend op Het International Office, JafBijdragen van faculteiten, werkdagen van 9.00–17.00 uur. falaan 9a, is op werkdagen diensten en overigen voor Er is documentatie beschikbaar geopend van 9.00-17.00 uur. de rubriek 'Agenda' in Delta over onder andere WO- en HBO- Je kunt ook vragen stellen via Dinsdag 24 april ontvangt de redactie graag opleidingen, arbeidsmarkt, stu- internationaloffice@tudelft.nl per e-mail: delta@tudelft. die- en beroepskeuze, buitenof telefonisch (015-2788012) CEO-lezing Jan Pieter Klaver nl. Bijdragen dienen zo belandse studies, en promoveren. een afspraak maken.

19.00–20.30 uur – Jan Pieter knopt mogelijk te zijn. De Ook is er een vacaturewand. Bij Klaver van Heerema Marine redactie behoudt zich het de balie of telefonisch kun je Studium Generale Contractors zal vertellen over Algemeen recht voor om in te korten. afspraken maken met een van Studium Generale (SG) is zijn ervaringen op zijn weg Aanleveren vóór vrijdag de medewerkers. geopend van maandag t/m van student naar de top van Forenzen gezocht 14.00 uur.

Voor de psychologen geldt dat donderdag van 9.00-17.00 uur. de NS. Ook geeft hij zijn visie De TBM faculteit onderzoekt je je als student of promovenSG is gevestigd in de TU Delft op de toekomst van technisch telewerken en het gebruik van Alle promoties, intree- en dus online kunt aanmelden op Library, Prometheusplein 1, Nederland en de rol van HMC reisinformatie door forenzen. afscheidsredes genoemd in studentenpsychologen.tudelft.

Delft. Je kunt vragen stellen en zijn (toekomstige) werkHiervoor zijn wij op zoek naar deze agenda vinden, tenzij nl. Een eerste contact kan ook via studiumgenerale@tudelft. nemers hierin. De CEO-lezing deelnemers. Reist u één of anders vermeld, plaats in via het inloopspreekuur op nl of telefonisch een afspraak en aansluitende borrel zijn na meerdere keren per week met de Aula van de TU, Mekeldinsdagen van 11.30-12.30. maken via 015-2783258. registratie gratis bij te wonen. de auto naar uw werk of stuweg 5, Delft.

De studentendecanen houden Meld je aan voor de lezing en die? Dan nodigen wij u uit om een inloopspreekuur op dinsborrel via www.kns-delft.nl. tegen betaling deel te nemen Delta dag van 11.30-12.30 uur, de aan een online reis-simulator loopbaanadviseurs en de stuexperiment. Het onderzoek zal Inleveren kopij maximaal 45 minuten (meestal diekeuzeadviseur houden een Bijdragen van faculteiten, inloopspreekuur op dinsdag en 30 minuten) in beslag nemen. diensten en overigen voor donderdag van 11.30-12.30 Door deelname aan het onderde rubriek 'Agenda' in Delta uur. Zie voor het aanbod aan zoek ontvangt u een beloning ontvangt de redactie graag workshops en trainingen van van minimaal 1014-05-2004 euro en per 1 e-mail: delta@tudelft.

H&J Uitgevers_2x70_zw-w 14:02 Pagina Student & Career Support zie mogelijk meer (max. 25 euro). nl. Bijdragen dienen zo beDe uiteindelijke beloning hangt smartstudie.tudelft.nl. knopt mogelijk te zijn. De af van de keuzes die u maakt in redactie behoudt zich het het experiment. Als u wilt deel- Bezoekadres: Jaffalaan 9a (gerecht voor om in te korten. bouw 30A); tel.

015-2788004. nemen aan dit onderzoek, stuur Aanleveren vóór vrijdag Voor advertenties bel met: een e-mail met uw contactge- E-mail: studentandcareersup14.00 uur. port@tudelft.nl; careercentre@ gevens (naam, e-mailadres en DSMV Krashna Musika 20.15 uur – Het Krasha Kamerkoor treedt op in de Lutherse Kerk, Noordeinde 4, Delft met een selectie van Frans koormuziek. In de voorverkoop zijn kaarten 10 euro (8 euro voor CJP, studenten, en TU Delft medewerkers en alumni) aan de deur 12 euro (10 euro kortingstarief). Zie http://kamerkoor. krashna.nl.

Voor advertenties bel met:

H & J Uitgevers Postbus 101 AC Care Foundation werkt aan het 2900 voorkomen Capelle aan en bestrijden van oogaandoeningen in den IJsel

H & J Uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJssel

ontwikkelingslanden

giro

12.30 hrs and the career counselors are on Tuesdays and Thursdays from 11.30-12.30 hrs. More information on www. studentandcareersupport.tudelft.nl or careercentre.tudelft. nl. For a list of workshops and trainings offered by Student & Career Support please visit smartstudie.tudelft.nl.

5 25 25

T (010) 451 55 10 F (010) 451 53 80 E delta@henjuitgevers.nl

Neem contact op met Hennie de Ruyter of Mireille van Ginkel voor nadere informatie.

0800-8003

Neem contact op met Hennie de Ruyter of met Mireille van Ginkel voor nadere informatie

www.eyecarefoundation.nl

T (010) 451 55 10 F (010) 451 53 80 E delta@henjuitgevers.nl

LEES ‘M ONLINE! WWW.DELTA.TUDELFT.NL

DELTA. 11 05-04-2012

lifestyle

heimwee

16

fietsenmakers

In een spoor van goud Het gros van de nanodraadjes op chips wordt er op goed geluk op gestreken. Zou het nou niet handig zijn als iemand ze er gewoon minutieus, draadje voor draadje en op precies de goede plek, op kon leggen? U vraagt, student Pim Bellinga draait.

de Huisjongste

Waqas Sayes (26, uit Pakistan) is nu ongeveer een jaar in Delft. Bij EWI volgt hij het PhD-programma. Hij komt uit Islamabad, de hoofdstad van Pakistan. Hij maakte daar veelvuldig gebruik van de lokale riksja’s. “Het is duurder dan de bus, maar je bent wel veel zekerder dat je op tijd op de plaats van je bestemming komt. Het enige nadeel is dat ze ontzettend veel lawaai maken.” Een ritje van zo’n tien kilometer kost ongeveer zestig eurocent. Wat je dan nog deelt met je twee medepassagiers. Hij heeft dit souvenir zelf gekocht in Islamabad toen hij naar Nederland kwam. (Foto: Hans Stakelbeek)

In de rubriek Heimwee portretteert fotograaf Hans Stakelbeek buitenlandse studenten met een object dat hen herinnert aan hun thuisland. Meedoen? Mail naar delta@tudelft.nl

jessica van den doel

De sociale ingenieur Tijdens een recente teammeeting werd in een discussie over het onderwijs het onderwerp ‘de ingenieur 2.0’ aangesneden. Moet een ingenieur van de TU Delft ook kennis en vaardigheden bezitten op het gebied van communicatie, psychologie en economie of leert hij/zij dit in de praktijk? Heb je meer aan een vakspecialist die alles weet van en kan werken met bijvoorbeeld parallelle en gedistribueerde systemen en algoritmen, of wil de markt iemand die lekker kan rekenen, een beetje weet van computercodes en daarnaast ook nog eens gezellig is en de economische haalbaarheid van een idee kan inschatten? Aangenomen dat het wel erg bijzonder is wanneer iemand in de ruim zeven jaar dat men gemiddeld aan de TU studeert, alle vaardigheden leert en alle kennis opdoet die mogelijkerwijs van pas kan komen, zul je dus keuzes moeten maken.

Naarmate de meeting vorderde, kreeg de typische Delftse autistische nerd meer gestalte en kreeg ik steeds meer zin in het die avond geplande teamuitje. Gelukkig bestaat het team uit een mix van bèta’s, alfa’s en gamma’s, dacht ik nog. Ik wist het natuurlijk al uit de samenwerking, maar het bleek weer eens dat we op mijn afdeling gezegend

zijn met de alleskunnende ingenieur: samenwerkend en communicatief, en gezellig om mee uit eten te gaan.

Waarschijnlijk is dit in de praktijk opgedane kennis (door het goede voorbeeld van de alfa’s en gamma’s). De discussie gaf me reden om eens na te denken over mijn positie op de arbeidsmarkt als Leidse doctorandus. Want als ik niet excelleer in mijn communicatieve samenwerking of benodigde kennis van psychologie en het mij duidelijk ontbreekt aan gedegen inhoudelijke kennis over een nuttig onderwerp als bijvoorbeeld stroom opwekken uit urine, wat betekent dit dan voor mijn perspectief? Hetzelfde principe van specialist versus generalist, geldt eigenlijk ook voor de opbouw van het traineeprogramma aan de TU. Je wordt als managementtrainee nergens gericht tot opgeleid maar je wordt aangemoedigd allerlei verschillende trainingen te volgen en in drie jaar even zo veel verschillende posities te bekleden. Fijn voor de TU die kan vissen uit een poel flexibele medewerkers, maar in mijn ervaring niet altijd positief voor de trainee die vooruit wil en zo snel mogelijk een carrière wil opbouwen. Toeval dat er geen ingenieurs-trainees zijn?

Chips maken is een kostbare aangelegenheid. Het euvel? Verspilling. “De nanodraadjes die de chip laten werken, worden er namelijk op goed geluk op gestreken met een papiertje”, weet 3mE-student Pim Bellinga (23). “Dan is het maar hopen dat ze precies in de geprinte goudspoortjes liggen. Dat weet je door er stroom op te zetten en te kijken of de draadjes werken. En vaak werken ze dus niet allemaal, maar tot nu toe kon je ze niet zomaar meer verleggen.”

Dat kan efficiënter, zou je zeggen. Toevallig was technische natuurkunde net op zoek naar een methode om nanodraadjes nauwkeurig neer te leggen, en Bellinga wilde graag een uitstapje maken naar de faculteit TNW. “Ze zijn daar op zoek naar een nieuw deeltje, het Majorana-particle. Door nanodraadjes op precies de juiste manier in een magneetveld te leggen en er vervolgens stroom op te zetten, hopen ze dat te vinden. Een beetje wat ze bij Cern in Zwitserland doen, maar dan voor een ander deeltje. Het kwam dus perfect uit dat ik mijn bacheloreindproject daar wilde doen.”

De faculteit leverde hem op maat gemaakte siliciumplaatjes mét de daarop geprinte goudspoortjes aan, en Bellinga ging aan de slag met een atoommicroscoop. In zijn eentje, want krijg maar eens een compleet groepje mee naar een andere faculteit voor een bachelor-eindproject. “Ik heb nog nooit zó weinig geslapen en zóveel in een donkere kelder gezeten”, lacht de student. Maar het lukte. Hij kreeg het voor elkaar om de draadjes te verplaatsen én te verbuigen.

Een hels karwei, want werken op nanoschaal is nu eenmaal inspannend. “Het is inzoomen, inzoomen en nog eens inzoomen. Die chips zijn een halve bij een halve centimeter. Het werk dat ik daarop verrichtte, staat in dezelfde verhouding als wanneer je met een pen het campusterrein zou beschrijven.”

Het is overigens niet de eerste keer dat het lukt om nanodraadjes op een chip te verplaatsen, maar wel de eerste keer dat het aan de TU gebeurt met deze materialen. “Nu is een PhD ermee aan de slag, om te kijken of het lukt om de draadjes met een pincetje op te pakken.” Bellinga richt zich ondertussen op heel andere zaken. “Ik ben uiteindelijk overgestapt naar technische bestuurskunde; ík houd me voortaan bezig met simulaties.” (JH)

De chips waarop Pim Bellinga knutselde, zijn een halve bij een halve centimeter. “Het werk dat ik daarop verrichtte, staat in dezelfde verhouding als wanneer je met een pen het campusterrein zou beschrijven.” (Foto: Sam Rentmeester) Onderzoek: ‘Friction measurement on InSB nanowires using atomic force microscopy manipulation’ Eindcijfer: 7,5

kriep