TUDELTA.14
DELTA. 14 10-05-2012 weekblad van de technische universiteit Delft
Deze week week Deze in Delta Delta in
Fly & spy competition
Doolhof van toiletten
SCIENCE: 05
hemelvaart
01
lifestyle: 08 REPORTAGE: 10
INTERNATIONAL: 07
Delta 15 verschijnt op donderdag 24 mei
Women on the rise
Vleeshufters en slechte koffie
Nieuwe inzichten in DNA-reparatie Duizenden keren per dag breken DNA-moleculen in je lichaam. De groep bionanoscience van prof. dr. Cees Dekker heeft aangetoond hoe we de losse eindjes weer aan elkaar kunnen knopen. Tomas van Dijk Twee DNA-moleculen die langs elkaar schuren op zoek naar elkaars evenbeeld; het plaatje bij het persbericht van de onderzoeksgroep van Dekker illustreert een belangrijke stap tijdens de reparatie van DNA. Als er een breuk in een DNA-streng optreedt, en dat gebeurt regelmatig per ongeluk, dan gaat het losse uiteinde op zoek naar eenzelfde DNA-sequentie en gebruikt deze als sjabloon voor de reparatie. De onderzoekers bootsten dit proces na in het lab om te achterhalen hoe de DNA-strengen ‘weten’ waar ze aan elkaar moeten koppelen om het reparatiemechanisme in gang te zetten. Dat vergde indrukwekkende technische hoogstandjes. Met magnetische en optische pincetten trokken de onderzoekers de moleculen langs elkaar heen en maten ze tegelijkertijd de krachten waarmee de moleculen tot elkaar
De in groen filament gehulde gebroken DNA-streng botst tegen een andere DNAstreng op zoek naar een match, waarna de reparatie van start gaat. (Afbeelding: Cees Dekker lab TU Delft / Tremani)
werden aangetrokken. Vorige week publiceerden ze hun bevinden online in Molecular Cell. De eerste auteur is dr. Iwijn de Vlaminck, een postdoc die inmiddels verbonden is aan Stanford University. “De grove schets van het reparatiemechanisme was al een tijdje bekend”, zegt Dekker. “Maar wij hebben nu voor het eerst kunnen zien wat er precies gebeurt als beide moleculen elkaar treffen.” Lange tijd werd gedacht dat het afgebroken stuk DNA actief op zoek ging naar een reparatiesjabloon. Hiervoor zou het gebruikmaken van het zogenaamde RecA-eiwit, een eiwit dat een lang filament (draad) vormt aan het afgebroken stuk DNA. Dat filament zou de omgeving afspeuren naar het juiste template-DNA. Dekker: “Wij tonen echter aan dat de juiste match ontstaat door random botsingen. Dat gebeurt
‘Wij tonen aan dat de juiste match ontstaat door random botsingen’ binnen een minuut of vijf. En dat in die enorme oceaan met miljarden DNAfragmenten. Het is echt opmerkelijk.” De technologie die de onderzoekers ontwikkelden, maakte het ook mogelijk om de DNA-helix wat te ontrollen. De mate waarin de moleculen in de helix waren opgewonden, bleek ook van grote invloed op het herkenningsproces. “Het is een bijzonder interessante paper met adembenemende technische hoogstandjes”, zegt ook DNA-reparatie-expert prof. Jan Hoeijmakers van de Erasmus Universiteit Rotterdam, die niet bij het onderzoek betrokken was. ”Het levert inzicht op nanoniveau in de belangrijkste stap van homologe DNArecombinatie.” Aangezien de homologe recombinatie van DNA ook plaatsvindt tijdens de vorming van geslachtscellen levert het onderzoek volgens Hoeijmakers “ook inzicht in het ontstaan van genetische diversiteit.” Dekker wil de experimenten nu voortzetten in levende (bacterie)cellen.
Een recordaantal roeiploegen (170 boten met ruim 750 roeiers) nam woensdag deel aan de 37ste editie van de OC&C Ringvaart Regatta, de langste roeimarathon zonder wissels ter wereld. Deze monstertocht van honderd kilometer voerde vanaf Leiden via de Kaag naar Amsterdam en terug en verder naar Delft. De race ontstond toen de Delftse studentenroeivereniging Laga in 1976 voor haar twintigste lustrum haar Leidse concurrenten van Njord uitdaagde voor een heroïsche uitputtingsslag. Inmiddels is de roeimarathon door het Hollandse landschap een begrip. (Foto’s: Sam Rentmeester)
Studenten boos na schrappen Dodenherdenking Studieverenigingen zijn ‘redelijk verbolgen’ over het feit dat de TU dit jaar vanwege een gebrek aan animo geen Dodenherdenking vierde. De TU besloot dit jaar geen ceremonie in de aula te houden voor Dodenherdenking, omdat er afgelopen jaren geen mensen zijn langsgekomen. Bovendien zouden medewerkers en studenten tijdens de meivakantie vaak niet in de gelegenheid zijn langs te komen. Het college van bestuur heeft dit jaar dan ook geen krans neergelegd. Wel is de vlag halfstok gegaan. “Tegen onze verwachting in was er toch belangstelling van studieverenigingen”, zegt Marga Schrijvershof van de afdeling protocollaire zaken. De verenigingen, de studentenraad en
studentenvakbond VSSD hebben op 4 mei samen een groot bloemstuk neergelegd bij het gedenkteken in de aula. Frank Pennekamp, president van de Mijnbouwkundige Vereeniging, noemt het ‘heel gek’ dat er geen ceremonie was. “Vorig jaar was er ook geen herdenking vanwege de verbouwing, maar dat is een goede reden. Geen
‘Als je niet meer herdenkt, vergeet je snel hoe het was’ animo is belachelijk, mensen worden niet genoeg geprikkeld om er over na te denken. Dan moet je er meer over communiceren.” Volgens Pennekamp deden de Mijnbouwkundige Vereeniging en het Gezelschap Practische Studie altijd mee. “Wij hebben ook altijd een krans neergelegd. Wij doen het onder andere
omdat professor Mekel is opgepakt en gefusilleerd. Wij zijn erg van de tradities. Andere verenigingen deden niet jaarlijks mee, maar dit jaar hebben we met hen overlegd dat we wel iets wilden doen, als tegenreactie. Dit is een signaal naar de TU.” Pennekamp vindt het belangrijk om te blijven herdenken. “Wanneer je er niet meer bij stilstaat, verwatert het idee dat mensen voor de vrijheid vechten. Als je niet meer herdenkt, vergeet je snel hoe het was en dat je dankbaar moet zijn voor je vrijheid. Door er dankbaar voor te zijn, ben je er ook zuinig op.” Schrijvershof verzamelt reacties om te kijken hoe er in de toekomst mee om te gaan. “In november wordt er in de aula wel officieel een boek aangeboden over de TU Delft tijdens de Tweede Wereldoorlog.” (CvU)