. . . IYI KITAP
Ocak 2014 SayI 59 . . Ücretsizdir
www.iyikitap.net
. . . . Aylik Okul Öncesi, Çocuk ve Gençlik Kitaplari Gazetesi
Kocamış tilkinin başına gelenler…
Martin Baltscheit’ın ödüllü kitabı Belleğini Yitiren Tilkinin Öyküsü, hayat döngüsü içinde gençlik ve yaşlılık meselesini küçük okurların anlayabileceği bir dille, üstelik durumu dayanışmaya bağlayarak anlatıyor. Härtling’in kitabı ise aynı konuyu daha büyük yaş grubuna yönelik olarak işliyor.
Geçenlerde aklıma bir şarkının nakaratı takıldı. Melodiyi hatırlıyorum ama sözler bütünüyle silinmiş. Kâbus!! Çatlayacağım. Hangi şarkıydı bu? İşin içinden çıkamayınca evdeki müzik uzmanı ergen gürgene danıştım. Sahne şu: Odanın ortasında yere bağdaş kurup oturmuş, hu çeker gibi öne arkaya sallanarak aynı nakaratı kendimden geçmişçesine bağıra çağıra söylüyorum. Maksat, zihnimden şu şarkının adını çağırabilmek. Dilimin ucu, aklımın suçu. Ergen gürgen suratıma bakıp, “Kasma bu kadar. Tımarhaneye kapatılmış kaçıklara benziyorsun!” diyor. Melodi ona da tanıdık geliyor ama bana geldiği kadar değil. O da çıkaramıyor. “Söylerken detone olduğun için mi acaba?” diyor. Aklınca beni sorumlu çıkaracak. “Hadi ordan!” diyorum.
İyi Kitap’ta bu ay… Yeni bir yıla girdik. Âdet olduğu üzere biz de oturup geçen yılın bir dökümünü yaptık; yazarlarımıza, İyi Kitap dostlarına geçen yılın "İyi ki okuduk!" dedikleri kitaplarını sorduk. Amacımız kitapları yarıştırmak değil, bizim radarımıza takılanlar arasından, ince bir süzgeçten geçirip beğendiklerimizi sizlerle paylaşmak... Listemizde gözünüzden kaçan güzel kitaplarla karşılaşmanız dileğiyle... Bu ay yeni bir köşemiz var: Uçan Salıncak. Bu köşe adı gibi konudan konuya uçacak. Çocuk ve gençlik edebiyatının çeşitli sorunlarının tartışılacağı bu sayfada başlangıcı Hanzade Servi yaptı. Bir çocuk kitabı nasıl olmalıdır, gibi gayet riskli bir sorunun peşinden salıncağımıza binip kanatlarını açtı. İçerde neler mi var? Benim Adım Hiç Kimse, göçmen sorununu yüreğinizi hem acıtıp hem ısıtarak anlatıyor. Kurt Geri Dönmüş, miniklerin kütüphanesine yerleşip zorbalık ve korku meselesini kurcalayacak. Küçük Prens'in Güzel Hikâyesi, eski bir dostla yepyeni bir buluşma olacak. Sıradışı Canlılar ise sıradışı bir başvuru kitabı olarak raflardaki yerini alacak. Yüreğinizden iyilik eksik olmasın, mutlu yıllar!
Şarkının adını hatırlıyorum. Tam iki gün sonra! Tanıdık geldi mi? Ya şuna ne dersiniz? “Sonra düşüncelerini unutmaya başladı. Ve hep düşüncenin ilk kez aklına geldiği yere gitmek zorunda kalırdı.” Yok, bu kez ben değilim, bir tilki. Belleğini yitiren tilki. Kurnazlığıyla dillere destan tilki. Martin Baltscheit’ın kitabında, yaşlılık dönemine şahit olduğumuz tilki. Baltscheit’ın tilkisi gençlik çağındayken La Fontaine’in tilkisinden pek de farklı değil aslında: “Kırmızı, hızlı ve her zaman aç. Bir tilkinin bilmesi gereken her şeyi bilen bir tilki.” Dahası, avlanma becerileri gelişmiş bu tilki, bilgi ve deneyimini genç tilkilere de aktarır. Lakin belleği zamanla yaşına yenik düşmeye başlar. Günleri karıştırır, evin yolunu bulamaz, ava çıkar
ama avlanmayı, hatta gün geçtikçe tilkiliğini unutur. Kazların, tavukların, koyunların maskarası olur. Öte yandan, bir zamanlar el verdiği gençler, kocamış tilkiyi yalnız bırakmaz. Ormanda yara bere içinde buldukları ihtiyarı yanlarında götürüp yaralarını iyileştirirler. Ama ihtiyarın belleğinde açılan yara hiç kimsenin iyileştiremeyeceği kadar derindir. Baltscheit’ın 2011 Alman Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Ödülü’nü almış olan kitabının öyküsü dışında bir başka önemli özelliği, çevirmenin son sayfadaki notunda belirttiği gibi tipografisi. Başlangıçta düzenli giden sayfa numaraları öykü ilerledikçe ve tilkinin zihni bulandıkça giderek sırasız ve saçma sapan bir hâl alıyor; kullanılan son sayfa numarası ise sıfır: Geriye sayımın son