Herensugeak
Herensugeak Dragoi ugari daude gure mendien barrunbeetan. Lurrazpian bizi eta kobazulo zein osinetatik irteten dira gainazalera. Batzuk dragoiaren itxura hartzen dute.
Izaki magikoak bizi diren herria
Beste batzuk, aldiz, musker izugarriak dira. Suge erraldoia diruditenak ere badaude. Zazpi buru eta guzti izan ditzakete eta animaliez nahiz gizakiez elikatzen dira. Horien artean Sugaar suge arra nabarmentzekoa da, Sugoi eta Maju izenez ere ezaguna.
4laga
Amari jainkosaren laguna da, eta harekin biltzen da ekaitz-egunetan. Hegan egiteko gai da eta gizon bihur daiteke.
www.euskaditurismo.eus
Maiz joaten da Agamunda eta Atarreta kobetara, Ataunen, eta Dimako Baltzolara.
EKONOMIAREN GARAPEN ETA LEHIAKORTASUN SAILA
• • • •
DIMATIK HURBIL Museo Etnografikoa (Orozko) Sarriako parketxea (Gorbeiako P. N.) Euskal Baserriaren Ekomuseoa (Artea) Saldropo hezegunea (Zeanuri)
ATAUNDIK HURBIL • Ordiziako azoka • Goierriko museoak • Mutiloa-Ormaiztegi bide berdea (orientazio-jokoa) • San Adriango tunela (Zegama) • Aizpeako meategiak (Zerain)
Gaztelugatxeko Doniene (Bermeo)
Orientazio-jokoa, Mutiloa-Ormaiztegin
Eta askoz gehiago...
Mundaka
43,3 km (56’)
Distantzien taula
40,5 km (57’)
103,9 km (1h47’)
Ataungo Barandiaran turismo-bulegoa Larruntza errota, San Gregorio auzoa T. 943 180 335 barandiaran@gipuzkoamendizmendi.net
Non lo egin Dima
Debagoieneko Turismo Informazio eta Interpretazio Zentroa (Arrasate-Mondragon) Nafarroa etorbidea, 17 T. 943 796 463 • turismo@debagoiena.eus
ARRASATETIK HURBIL Arrikrutzeko kobak (Oñati) Leintz Gatzagako gatz-museoa Arantzazuko santutegia (Oñati) Arantzazuko parketxea (Aizkorri-Aratz P. N.)
• • • •
43,2 km (48’)
83,8 km (1h53’)
127 km (2h41’)
Orozko. Informazio turistikorako gunea Zubiaur plaza, z.g. 946 122 695 • turismo@gorbeialdea.com
Herensugeen bideetatik
Arrasate-Mondragón
Non lo egin
Ataun
Orozko. Informazio turistikorako gunea Zubiaur plaza, z.g. 946 122 695 • turismo@gorbeialdea.com
• • • •
Gaztelugatxeko Doniene (Bermeo)
43,2 km (48’)
MUNDAKATIK HURBIL • Gaztelugatxeko Doniene (Bermeo) • Arbola eta batzar-etxea (Gernika) • Omako basoa eta Santimamiñeko kobak (Kortezubi) • Bakearen Museoa (Gernika) • Urdaibaiko Biosferaren Erreserba • Bermeoko portua eta alde zaharra
ARRASATETIK HURBIL Arrikrutzeko kobak (Oñati) Leintz Gatzagako gatz-museoa Arantzazuko santutegia (Oñati) Arantzazuko parketxea (Aizkorri-Aratz P. N.)
Arrasate-Mondragón
103,9 km (1h47’)
Eta askoz gehiago...
MUNDAKATIK HURBIL • Gaztelugatxeko Doniene (Bermeo) • Arbola eta batzar-etxea (Gernika) • Omako basoa eta Santimamiñeko kobak (Kortezubi) • Bakearen Museoa (Gernika) • Urdaibaiko Biosferaren Erreserba • Bermeoko portua eta alde zaharra
Debagoieneko Turismo Informazio eta Interpretazio Zentroa (Arrasate-Mondragon) Nafarroa etorbidea, 17 T. 943 796 463 • turismo@debagoiena.eus 40,5 km (57’)
Mundakako turismo-bulegoa Joseba Deuna, z.g. 946 177 201 • turismo.mundaka@bizkaia.org Ataun
Ataungo Barandiaran turismo-bulegoa Larruntza errota, San Gregorio auzoa T. 943 180 335 barandiaran@gipuzkoamendizmendi.net 127 km (2h41’)
Herensugeen bideetatik
Dima
83,8 km (1h53’)
Non jan
ATAUNDIK HURBIL • Ordiziako azoka • Goierriko museoak • Mutiloa-Ormaiztegi bide berdea (orientazio-jokoa) • San Adriango tunela (Zegama) • Aizpeako meategiak (Zerain)
43,3 km (56’)
Arantzazuko santutegia (Oñati)
Mundaka
Turismo-bulegoak
Orientazio-jokoa, Mutiloa-Ormaiztegin
Distantzien taula
DEPARTAMENTO DE DESARROLLO ECONÓMICO Y COMPETITIVIDAD
• • • •
bideetatik
Egiezue kasu gurasoei... Gurasoen esana betetzen ez dutenak zigortu ohi baititu Herensugeak.
Udako arrastirietan zeruak hartzen duen gorri-kolorea, batez ere itsasoan, herensugeen suari zor zitzaiola uste zen antzina.
DIMATIK HURBIL Museo Etnografikoa (Orozko) Sarriako parketxea (Gorbeiako P. N.) Euskal Baserriaren Ekomuseoa (Artea) Saldropo hezegunea (Zeanuri)
Herensugeen
Neska-mutilentzako aholkua...
Arantzazuko santutegia (Oñati)
Mundakako turismo-bulegoa Joseba Deuna, z.g. 946 177 201 • turismo.mundaka@bizkaia.org
Turismo-bulegoak
Non jan
Santa Catalina
Eseri zaitez Santa Katalinako pasealekuan, Urdaibaiko Biosferaren Erreserba aurrean duzula, eta printzesa eskoziar bat Mundakara heldu zen garaira itzuliko zara. Herensugearekin ezkondu zen printzesa eta Jaun Zuria izeneko semea izan zuten.
pasealekua
MUNDAKA
Herensugeak
Bermeo Museo mitologikoa
Mundaka
Sopela
Izenaduba Basoa (Mungia) T. 946 740 061
Urdaibai
Gernika
n rmañó
Euskal Kostaldeko Geoparkea
Lekeitio
Mungia
Ondarroa Mutriku
DONOSTIA/ SAN SEBASTIÁN
Zumaia Zarautz
BI-635
Hernani
AP-8
Amorebieta Elgoibar Balmaseda
Artziniega
Bisita itzazu
Zeanuri
Dima
Elorrio
Urkiola
Sarria AP-1
Murgia
Vald ere
A-1
Aizkorri-Aratz
AP-68
jo
VITORIA-GASTEIZ
Salvatierra/ Agurain
Alegria-Dulantzi Espejo
Ordizia GI-632
Oñati
Otxandio
Urduña/ Orduña
Salinas de Añana/ Gesaltza Añana
Izki
Maeztu/ Maestu
Ataun
Araia A-1
r Arala
Inguru Abentura (erreserbatu behar da) T. 635 748 948
BARANDIARAN MUSEOA Euskal mitologia ulertzeko ezinbesteko bisitaldia. Joxe Miel Barandiaran antropologo eta etnografoa da, beharbada, euskal kulturaren ikertzailerik garrantzitsuena.
mitologikoa
Antoñana
Barandiaran Museoa Larruntza Errota, San Gregorio auzoa T. 943 180 335 Laguardia
Ibilbide
Museo mitologikoa
Santa Cruz de Campezo/ Santikurutze Kanpezu
Izaki magikoez beterik ei dago harana. Urre-koloreko iledun lamiak errekan orrazten dira; jentilek, aldiz, harrizko zubiak eraiki zituzten. Baltzolako koban, lurraren barrunbeetan, sugetzar bat bizi dela diote... SARTZERA AUSARTUKO ZARA?
Mondragon izenaren atzean haraneko biztanleak beldurtzen zituen herensugea dagoela baieztatzen duenik ere badago. Santa Barbara parkea era askotariko zuhaitzez eta ikuspegi ederrez beteriko pasealekua da zinez.
Tolosa
Bergara
Arrasate-Mondragón BI-2620
Amurrio
arria H o ak
A-1
BI-623
Jentilzubi eta Baltzola DIMA
Artea
Orozko
ARRASATEMONDRAGÓN
Andoain Villabona
Azpeitia
AP-68
Laudio/Llodio
parkea
Ai
Basauri
Santa Barbarako
Getaria Deba
BILBAO
A
Hondarribia
Bisita ezazu
Barandiaran museoa ATAUN
Ezagut itzazu Joxe Miel Barandiaranek bildutako euskal mitologiari buruzko kondairak. Lau ibilbide mitologiko egin ditzakezu Ataunetik, mitoak entzuteko.