Urola Bide Berdea - Vía Verde

Page 1

Ondarroa

BIDEKO INFORMAZIOA

9

INFORMACIÓN DE RUTA Zubia Puente

12

14 Lurpeko pasabidea Paso subterraneo

Narrondo

Deba

ZUMAIA

Zumaia

Bidegurutze arriskutsua Cruce peligroso

9

Narrondo

AP-8 Arroa

Itziar

GI-631

N-634

Arroa ZUMAIArako LOTURA

AP-8

ZUMAIA

100 0

Zestoa

14

20,5

24

26

32

36

37,5

40,2 41,4

Km 44,3

42,3

37,8

30,3

23,8

20,3

18,3

12,3

8,3

6,8

4,1

2,9

Andoain

Lasao

N-I-445

KULTURA-ETA INDUSTRIA- ONDAREA PATRIMONIO CULTURAL E INDUSTRIAL

INTRODUCCIÓN

1920tik 1926ra bitarte Urolako trenbide elektriko desagerturako eraiki zen azpiegituran barrena doa Urolako bide berdea. 36 kilometroko trenbide horrek Zumarraga eta Zumaia lotzen zituen, Gipuzkoako haran malkartsu honetan barrena. Trenbidearen iraganaren lekuko, jatorrizko ibilbidea dugu, egun bide berde bihurtu dena, 29 tunelak eta 19 zubi eta zubibideak barne, haietako asko José Eugenio Ribera Dulaste ingeniariak diseinatuak, hormigoi armatuaren aitzindarietako bat izanik Gazumegure / Akotegi herrialdean. 1000 mUrolako trenbide historikoan barrena 13 geltoki dotore ageri dira, eta Ramón Cortázar Urruzola donostiar arkitektoak diseinatu zituen mugarri horiek, neoeuskal estiloan. Batzuk, Zumarraga, Iraeta edo Arroa adibidez, euskal baserriaren formetan oinarritu ziren. Beste batzuek, Azpeitiak edo Zestoa-Bainuetxeak adibidez, inguruetako dorretxeak dakartzate gogora. Azkenik, Loiolako geltokian begi-bistakoa da aldameneko Santutegiarekin duen lotura. Eraikin horiei behatuz ikuspegi bikaina lor dezakegu korronte arkitektoniko horren inguruan, Artzalluz baita trenaren iraganeko erabilera eta premien inguruan ere.

Aduna

La vía verde del Urola recorre la infraestructura construida entre 1920

Zizurkil y 1926 para el desaparecido ferrocarril eléctrico del Urola que, a lo

GI-2634

largo de sus 36 kilómetros a través de este agreste valle guipuzcoano, enlazaba las localidades de Zumarraga y Zumaia. Testimonio de su pasado es el trazado original, ahora vía verde, incluidos sus 29 túneles y sus 19 puentes y viaductos, muchos de ellos diseñados por uno de los pioneros del hormigón armado en nuestro país, el ingeniero José Eugenio Ribera Dulaste. El histórico trazado del ferrocarril del Urola se encuentra jalonado por 13 elegantes estaciones, diseñadas en estilo neovasco por el arquitecto ATN Ramón Cortázar Urruzola. Algunas, como Zumárraga, donostiarra Iraeta o Arroa, están inspiradas en las formas del caserío vasco. Otras, como Azpeitia o Zestoa-Balneario, en las casas-torre del entorno, mientras que en el caso de Loiola salta a la vista su vinculación con el vecino Santuario. Contemplar estos edificios nos ofrece una magnífica panorámica sobre esta corriente arquitectónica y, también, sobre los usos y necesidades del ferrocarril en el pasado.

Asteasu

Larraul

AP-1

8

Eibar

5

Azkoitia

AZKOITIA 4

LOIOLA 5

6 AZPEITIA

6

Soraluze / Placencia de las Armas

Loiola

Azpeitia

7

Villabona

Alkiza

Irura Anoeta

Hernialde Berrobi Elosua

Samiño 931 m

3 AIZPURUTXO

AP-1

Bidania Azpeitiako geltokia I Estación de Azpeitia Beizama

Albiztur

Leaburu Gaztelu Lurrun-trena I Tren de vapor

Izazpi 971 m

IBILBIDEA / SARBIDEAK

IKURRAK I SIMBOLOGÍA Alegia

GI-632

RECORRIDO / ACCESOS

Antzuola

Zuk aukeratuko duzu abiapuntua. Hainbat puntutatik sar zaitezke bide berdean, eta zuk aukeratutako tartea goza dezakezu. Ezagutu Urolako Bide Berdea zure aukeretara ondoen egokitzen den moduan.

3

Urretxu

Tú eliges el punto de partida. Puedes acceder a la vía verde desde diferentes puntos y disfrutar del tramo que tú elijas. Descubre la Vía Verde del Urola como mejor se ajuste a tus posibilidades.

Arrola 904 m

BIDE BERDERAKO SARBIDEAK I ACCESOS A LA VÍA VERDE

Arrasate / Mondragón

2 URRETXU-ZUMARRAGA

43.087366, -2.319746

Gorostiaga 940 m

43.133059, -2.352039 Aizpurutxo auzoa / Barrio Aizpurutxo

• 4 AZKOITIA

43.177772, -2.315373 Jorge Oteiza Frontoiak / Frontones Jorge Oteiza

• 5 LOIOLA

43.174647, -2.279218 Loiolako geltokia / Estación de Loiola

Oñati

43.179473, -2.262862 Garmendia auzoa / Barrio de Garmendia

2

1

1

Iraeta

43.296168, -2.254034 Kirol portua / Puerto Deportivo

Eusko Jaurlaritza / Gobierno Vasco. geoEuskadi

Brinkola

A-1

Lazkao

Telleriarte

43.240352, -2.260547

Aizkorri-Aratz Iturria/Fuente:

Beasain

Ormaiztegi

Zestoa

43.256056, -2.259149

Ordizia

GI-632

Gabiria

Mutiloa

Segura

Idiazabal A-1

Autokarabanen eremua Área autocaravanas

Lizartza

Ikaztegieta VÍA VERDE TRAMO POR CARRETERA Precaución/Dificultad Orendain Jatetxea/Taberna Restaurante/Bar

Atsedenlekuak Áreas de esparcimiento

Gaintza Bizikletak alokatzekoa Amezketa Abaltzisketa Alquiler de bicicletas

Konponketa-puntua Punto de reparación Eraikin erlijiosoa Edificio religioso

Interes monumentala Interés monumental

Estación de tren

Museoak/Interpretazio-Zentroak Museos/Centros de interpretación

Zaldibia Tren geltokia

Osasun-etxea/Ospitalea Centro de salud/Hospital

Olaberria

Zerain

Altzo

Azkoitia 1981 Tren elektrikoa I Tren eléctrico

Baliarrain Itsasondo Ostatuak Kanpina Alojamientos Camping Altzaga Arama

Alegia

Legazpi

MIRANDAOLA

• 6 AZPEITIA

Informazioa Información

Itsaso

PRECAUCIÓN, ZONA INDUSTRIAL Entrada y salida de camiones

Legazpi

• 3 AIZPURUTXO

Kontuz/Zailtasuna

Ezkio

KONTUZ, INDUSTRIALDEA Kamioi sarrera/irteera

Pabiloien arteko eskuinerako bira

Geltoki intermodala / Estación Intermodal

• 9 ZUMAIA

Legorreta

Zumarraga

Giro a la derecha entre pabellones

43.036945, -2.337254 Mirandaola Parkea / Parque de Mirandaola (Legazpi)

• 8 IRAETA

ERREPIDE-TARTEA

URRETXU 2 ZUMÁRRAGA

GI-632

AP-1

• 7 ZESTOA

BIDE BERDEA

4

ZUMAIA

• 1 MIRANDAOLA

Eldua

Tolosa Belauntza Ibarra

Bergara

MIRANDAOLA

Km 0

ZUMAIA

ZUMAIA

BIDE BERDEA AMAIERA FÍN DE VÍA VERDE

Iraeta

Pagoeta PAGOETA PARKE NATURALA PARQUE NATURAL

Lasao

Km 44,3

ZUMAIA

Aia

Zestoako Bainuetxea Balneario de Zestoa

IRAETA

GI-2634

6,5

Zestoa

10

2

Lasao

ZESTOA 7

Km 0

Arroa

BIDE BERDEA AMAIERA FÍN DE VÍA VERDE

Narrondo

A-1

Azpeitia

GI-631

8

Aizarnazabal

Loiola

KONTUZ PRECAUCIÓN Lotunea GI-631 errepidearekin Incorporación a GI-631

Iraeta

-100

Azkoitia

IRAETA

Lastur

AP-8

La Vía Verde del Urola es un atractivo itinerario apto tanto para peatones como para ciclistas, que cuando esté finalizada en su totalidad unirá todo el valle, que debe su nombre al río Urola, desde su nacimiento en las faldas del Aizkorri hasta Zumaia, donde desemboca en el Mar Cantábrico. La información que aquí se muestra abarca una distancia mayor a la originaria del antiguo ferrocarril eléctrico del Urola que unía los municipios de Zumarraga y Zumaia, pues se señala el inicio en el parque de Mirandaola de Legazpia, y durante 37,5 kilómetros transcurre por tramos que intercala carril bici y vía verde en un trazado salpicado de túneles y puentes. La vía llega sin interrupción hasta el barrio de Iraeta en Zestoa. En este punto y durante 4 kilómetros el trazado solo puede ser realizado por carretera hasta el barrio Zumaiarra de Narrondo, donde vuelve a estar acondicionado para peatones y ciclistas. Los últimos kilómetros nos acercan hasta el antiguo muelle de carga de Zumaia que marca el final de este turístico recorrido. Sin duda un excelente recurso tanto de movilidad como de turismo que no debes perderte.

KONTUZ I PRECAUCIÓN Errepide bidezko tartea Tramo por carretera

Lasarte

200

9

Urolako Bide Berdea ibilbide erakargarria da, oinezkoentzako nahiz txirrindularientzako egokia. Guztiz amaitzen dutenean haran osoa lotuko du. Bere izena Urola ibaiari zor dio; ibaia Aizkorriko mendi-hegaletan sortu eta Zumaiaraino iristen da, eta hantxe isurtzen du daraman ura Kantauri Itsasora. Hemen azaltzen den informazioak Zumarraga eta Zumaiako udalerriak elkartzen zituen Urolako trenbide elektriko zaharraren jatorrizko distantzia baino ibilbide luzeagoa biltzen du, izan ere, hasiera Legazpiko Mirandaola parkean adierazten baita, eta 37,5 kilometrotan barrena bidegorria eta bide berdea tartekatzen ditu, tunel eta zubi ugari dituen ibilbidea eginez. Bidea Zestoako Iraeta auzoraino iristen da etenaldirik gabe. Puntu horretatik aurrera, 4 kilometroz, ibilbidea soilik errepidez egin daiteke Zumaiako Narrondo auzoraino, eta bertan berriz ere oinezkoentzako eta txirrindularientzako egokituta dago. Azken kilometroek Zumaiako zamalanetako kai zaharrera hurbiltzen gaituzte, eta kaiak ibilbide turistiko honen amaiera markatzen du. Mugikortasunari nahiz turismoari dagokionez baliabide bikaina da, inolako zalantzarik gabe, eta ezin zara geratu ibilbidea egin gabe.

BIDE BERDEA AMAIERA FIN DE VÍA VERDE

Usurbil

300

¡PRECAUCIÓN! TRAMO POR CARRETERA

Mendaro

SARRERA

AP-8

N-634-O

400

Behea

VITORIA GASTEIZ

Orio

Industrialdea Zona Industrial

500

11

Elgoibar

N-634-Z KONTUZ I PRECAUCIÓN

ENLACE A ZUMAIA

Biribilgunea Rotonda

AP-8

MIRANDAOLA

Arroa

KONTUZ! ERREPIDE BIDEZKO TARTEA

Erbera

Zarautz

Oikia

44,3km

MIRANDAOLA

Aizpurutxo

BIDE BERDEA VÍA VERDE

Getaria

13

Donostia / San Sebastián

Lineala I Lineal Ertaina I Media Lur trinkotua / asfaltoa I Tierra compactada / asfalto 4-5 horduak I horas +149 m. Mirandaola / Zumaia

Urretxu-Zumarraga

Mutriku

Legazpi

Erribera

Ibilbidea I Trayecto: Zailtasuna I Dificultad: Lurzorua I Firme: Denbora I Tiempo: Desnibela I Desnivel: Hasiera I Inicio:

MIRANDAOLA

UROLA

DONOSTIA SAN SEBASTIÁN

BILBAO

N-634

ZUMAIA

DESBIDERATZEA Bidegorri sarbidea DESVÍO Acceso a Bicicarril

ZUMAIA

Bainuetxea Balneario

Zenbait tunel zeharkatzen ditu bide berde honek, gehienak argiztatuak, baina argiak edo kopetakoak erabiltzea gomendatzen da. / Esta vía verde atraviesa túneles, la mayoría iluminados, pero se recomienda el uso de luces o frontales.

Aralar

Ataun

Ganboa Uarrain 1412 m

www.euskaditurismo.eus


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.