kritik
İSTANBUL’DA KENTSEL DÖNÜŞÜM
“...o kadar hızlı ilerliyor ki, kent belleği yok olmaya başlıyor. Kent çeperlerinde inşaat yapan marka konut üreten inşaat firmaları uzun süre İstanbul’un 1 milyon konut açığı var söylemiyle kent çeperlerini birer birer merkeze dönüştürdüler. Bu firmalar artık boş arazi kalmamış kent merkezinde inşaat yapmak için fırsat kolluyorlardı ki, kentsel dönüşüm sektörün imdadına yetişti.”
Banu Binat
Fotoğraflar
Cafer Kutru
64 ▲ kritik
Kentsel dönüşüm İstanbul’da, yaşadığı çevreye duyarlı her bireyin belki de en korkması gereken uygulamalardan biri haline geldi. Bir bölgeyi plansızca dönüştürdükten sonra, kentin yanlış dönüşmüş diğer parçalarıyla bir araya geldiğinde yarattığı kakofoniden kurtulmak mümkün olacak mı? Yapı sektörünün neredeyse tamamı, şahane bir ekonomik hareket olarak (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yaptığı açıklamaya göre) 6,5 milyon konutun kentsel dönüşüm kapsamında yeniden inşa edilecek olmasını olumlu bir beklenti olarak değerlendirirken, biz neden bu kadar karamsar bir tablo çiziyoruz? Kentsel dönüşüm dünya geneline baktığımızda, odağına insanı alan, eskiyen ve özelliğini kaybetmiş kent bölgelerinin yeniden inşa ve restore edilmesi, yaşam koşullarının iyileştirilmesi, afet risklerine ve yetersiz kalan altyapıya karşı tedbirler alınması, kentin tarihi ve kültürel dokusunun korunarak yenilenmesi, gerekli tüm kentsel ve sosyal donatı hizmetlerinin getirilmesi gibi tanımlar içerir ve rant odaklı değil, kent ve kamu yararı odaklı bir çıkış noktası ile hayata geçirilmesi gerekir. Kısaca tanımlarsak da; kentsel dönüşüm bir kentin dokusunu bozan sorunların giderilmesi anlamına geliyor. Bizdeki uygulamalara dönüp bakarsak, kentsel dönüşüm 2000‘lerle birlikte yerel yönetimlerce farkedilmeye başlandı. Bu konuda hazırlanan taslaklar, kanunlar tam olarak hayata geçemeden yetki yerel yönetimlere verildi ve kentsel dönüşüm bir anda deprem ile ilişkilendirilip 6306 no’lu AFET RİSKİ ALTINDAKİ ALANLARIN DÖNÜŞTÜRÜLMESİ HAKKINDA KANUN’un çizdiği maddelerle son şeklini aldı. Tehlike de tam bu noktada başladı. Konut stoğunun çoğu ömrünü doldurmuş ve/ya da İstanbul’un temel sorunu korozyondan etkilenen binalar tek tek bu yasadan yararlanarak (yararlanarak diyorum, çünkü hem mülk sahipleri, hem müteahhitler bundan fayda sağlıyor) yenilenmeye başladı. Binalar oldukları yerde dönüşüyor, çevresiyle, kentle, altyapıyla ilgili hiçbir şey değişmiyor. İstanbul’da dönüşüm o kadar hızlı ilerliyor ki, kent belleği yok olmaya başlıyor. Kent çeperlerinde inşaat yapan marka konut üreten inşaat firmaları uzun süre İstanbul’un 1 milyon konut açığı var söylemiyle kent çeperlerini birer birer merkeze dönüştürdüler. Bu firmalar artık boş arazi kalmamış kent merkezinde inşaat yapmak için fırsat kolluyorlardı ki, kentsel dönüşüm sektörün imdadına yetişti.
