DIŞARIDAN BAKIŞ

TOLMER’S SQUARE ESTATE

Ömer Kanıpak, İngiltere’nin unutulmuş yapıları arasında yer alan Tolmer’s Square Estate’i mercek altına alıyor

Fotoğraflar ve Metin Ömer Kanıpak Mart, 2018 Tolmer’s Square Estate 1 Londra’nın Euston tren istasyonu ile Hampstead Road arasında kalan bölgede yer alıyor. 1980’lerden önce bu bölgede Londra’nın pek çok yerinde görünen Victorian tarzında, bir avluyu çevreleyen konutlar yer alıyordu. 1960’larda bölgenin mülk sahibi (İngiltere’deki mülkiyet sistemi alışılageldik parsel mülkiyetinden biraz farklı) yüksek ofis blokları için imar izni alabilmek uğruna uzun süreler boyunca konutların bakımını ihmal eder. 1970’lerde düşük kiralı bu bölge çok farklı milletlerden göçmenlerin ve İngilizlerin bir arada yaşadığı canlı bir mahalleye dönüşür. Yatırımcılar ve bölge belediyesi (council) arasındaki pazarlıklar sonucunda yüksek ve hacimli bir ofis bloğunun mahalledeki konutları yok edeceği kesinleşince, Tolmer’s Square’de Londra’daki en geniş kapsamlı işgal hareketlerinden biri başlar. O yıllarda Bartlett’ten yeni mezun olan Nick Wates liderliğinde gelişen işgal, kampanyalar ve direniş sayesinde mahalle sakinleri önerilen yüksek ofis bloğunu küçültmeyi ve yıkılacak konutların yerine yeni konutların yapılması sözünü belediyeden alır.

Fotoğrafta görünen ise 17 sene süren direniş sonucu kazanılan yeni konut bloklarından biri. Projenin mimarları Renton Howard Wood Levin (RHWL) Architects. 2015’te bu mimarlık ofisi AEDAS tarafından satın alındığı için proje hakkında detaylı bilgi bulmak kolay değil. 1982’de inşaatı tamamlan proje, postmodernizmin belli belirsiz dokunduğu, tuğla ile inşa edilmiş İngiliz brütalizminin ender örneklerinden biri. Az katlı bloklar avlunun etrafını çevirirken, ofis bloğuna yakın konut blokları ise kademeli olarak yükselmekte. ___________________ 2- The Battle for Tolmers Square, N. Wates, 1976 3- www.nickwates.com

Bu adanın hemen karşısında Facebook gibi kurumsal ve büyük şirketlere ev sahipliği yapan çok yüksek ofis bloklarını ve geceleri tekinsiz duran plazaları görünce, Nick Wates’in başını çektiği direnişin hiç de fena bir sonucu olmadığını anlamak mümkün. Tolmer’s Square’in hikayesini detaylı bir şekilde 1976’da kitaba 2 dönüştüren Nick Wates, daha sonra kentsel dönüşüm süreçlerinde kent aktivizmi, kampanya organizasyonu, katılımcı planlama ve süreç yönetimi tecrübelerini de aktardığı bir danışmanlık şirketi kurmuş. 3