koruma
ANTALYA’DA DOĞAL ÇEVRE KORUMASINA YÖNELİK PROJE VE UYGULAMALAR Antalya, yıllardır birçok plan çalışmasının yapıldığı kimilerinin kısmen uygulandığı önemli bir Akdeniz kenti. 1998’e tarihlenen ve kentin çevresindeki çok değerli doğal kaynakları korumayı esas alan kapsamlı bir çalışmayı planlama ekibinin üyelerinden Mehmet Tunçer hatırlatıyor
Mehmet Tunçer*
26 Şubat 2010 tarihinde kaybettiğimiz Antalya’ daki özellikle doğal çevre düzenleme projelerinde emeği geçen peyzaj mimarlığının önemli isimlerinden Prof. Dr. Yüksel Öztan hocamızı saygı ile anıyorum. Antalya Kentsel Bölgesi’nde, ülkemizin gelişme sürecine koşut olarak ve ülke gelişme hızından daha hızlı bir gelişme yaşanmakta oluşu, teknolojik gelişmelerin sosyal ve ekonomik yapıyı değiştirmesi, fiziksel yapıyı da önemli ölçüde etkilemektedir. Bu olgunun özellikle göç ile kendini göstermesi, kentsel alan gereksinimini büyük oranda arttırmaktadır. Bu durum kentte denetimsiz gelişmeleri de giderek arttırmaktadır. Aşırı yoğunluk, sosyal ve teknik altyapı yetersizliğini daha da büyütmekte; örgütsüzlük, parasal olanakların sınırlılığı, vb. olgular her türlü iyileştirme, koruma-kullanma-geliştirme, yenileme ve kentsel canlandırma stratejilerini güçleştirmektedir. Bu yazı, Antalya Kenti için 1995–1998 yılları Arasında UTTA Planlama tarafından hazırlanan çeşitli plan ve proje raporlarından derlenmiştir. Yazar bu çalışmalarda, plan müellifi, danışman, proje yöneticisi ve/veya kentsel tasarımcı/koruma plancısı olarak yer almıştır. Bu yazıda, Antalya’nın bugününü etkilemekte olan plan ve projelerden; Antalya Çevre Projesi, Antalya Kıyı Yönetimi Projesi, Adalya Akdeniz Botanik Bahçesi Projesi, Düden Çayı Çevre Düzenleme Projesi (Gençlik Parkı Projesi), Boğaçay Doğal Kaynak Kullanımı ve Çevre Düzenleme Projesi özetlenmiştir.
* Prof. Dr. $EDQW ù]]HW %D\VDO hQLYHUVLWHVL 0LPDUOÖN %|O P %DûNDQÖ Kaynakça 1. UZEL, Ahmet, TÜRKOĞLU, Kamutay, TUNÇER, Mehmet, ATİK, Saffet, Antalya 1/25 000 Yapısal Plan Araştırma-Açıklama Raporu, Antalya BŞB, UTTA Planlama & Danışmanlık Ltd., 1995-1996. 2. Adalya Akdeniz Botanik Bahçesi Giriş Tesisleri Projesi, Proje Raporu, UTTA Planlama & Danışmanlık Ltd., 1996. 3. Düden Çayı Çevre Düzenleme Projesi, Plan ve Raporları, UTTA Planlama & Danışmanlık Ltd., 1996. 28 Ÿ NRUXPD
1. ANTALYA ÇEVRE PROJESİ Pamphlia’nın önemli antik dönem kentlerinden biri olan Antalya’da ‘kültürel çevre koruması’ önem taşımaktadır. Doğal çevre kültürel çevre ile birlikte korunduğu zaman, daha olumlu sonuçlar alınabilmektedir. Doğal Çevre’nin korunmasına yönelik önemli bir proje olan Antalya Çevre Projesi 1993–1994 yıllarında hazırlanmış, 1995 yılı içerisinde de Dünya Bankası kredisi sağlanarak uygulanmaya başlanmıştır. Bu proje kapsamında, 2020 yılı nüfus ve kentsel gelişme hedefleri, çevre boyutu gözetilerek saptanmış ve içme suyu, atık su sistem projeleri ile katı atık ve arıtma tesis projeleri hazırlanarak uygulanmasına başlanmıştır. 1992 yılındaki arazi kullanımı ile kentleşme ve gelişme eğilimleri dikkate alınmış ve bu olgu mevcut planlama kestirimleri doğrultusunda değerlendirilmiştir. Yürürlükteki planlar ve nüfus projeksiyonlarının öngördüğü kentleşmenin çevreye yapacağı etki dikkate alınarak incelenmiş ve 1998, 2005 ve 2020 hedef yılları için nüfus projeksiyonları yapılmıştır. Antalya Belediyesi’nin nazım (1/25 000 ve 1/5000) ve uygulama imar planları (1/1000) ile Turizm Bakanlığı GAÇ-ATAK Projesi, İller Bankası Antalya kanalizasyon projesi, DSİ içme
