Aunguniaqtilu, Naniriartilu: Taimanilu, Uvlupaklu Jacob Archim Quliaqtuanga

Jacob

Archie 74nik ukiuqaqtuk, ahintauk aullarukhuli nunamun hila nakuuman.

Naniriaqturrunga

40nik 50mun aglan narvat qanninmatta.

Uvlupak qulittnik naniriarturaqtunga.

Angayuqaqtunni allangurunikuk itilakput. Uvlutuak aullarurunga ilanni.

Nakuurigapgu hilaminama. Una

Jacob ukuak

Archilu Mary

Erigaktuak irningak. Uva qulliaqtunga una piqparinaqtuak, aunguniaqtim inuniarutinga.

Huiliunaqtuqhavagitkuvit, ukuat uqautchit iluaqtut aglan

Jacob inuniarutinga pirram.

Tallimatluni, itchakratluni inuit uvungalu 1978 ammingit akihuruat, nakuuruak. Igluqaqtuanga tuvaaqatigalu, nutaqqagalu tavani irrini.

Niaqunnami qilaluraniarmata iluqating havarurut, qilalurak avguuruat hanaikluggit maktait.

(manni Aklavrvingmi) naniriaqtururuggut inunirurtiptingni. Naniriartuqtunga hihamanik ukiunigamma aakagalu.

Tariumin, tamani Yukon mitchuruaggut ahin uummarmuktuaggut 1940mi. Naniriaqtuqtuni kivgalungnik nakuuruak, atauhik aminga 70 cents taimmani.

Naniriavuttautgiagugivut

otauchimik hanahuiniqmi, makua naniriaktat nirrutit naglikqungitluggi. Anayanaktut makua aklat qinnilalutin. Makua naniriat ningitchiritchut ahintuak ungmakiritchutuaq. Kivgaluit nunautunginik ivaqliquruggut, kivgalungniaguruggut pihiktalurit.

Aliahunngitchuuruggut. Billilu uvangalu qayaqtuarurugguk unuapak ahin ulipkakluggu qayakpuk.

Tuvaaqatingalu, ilatqaptauk havauruak atautchikun. Angunirauruaguk atautchikun, ammikivlutik uvlatchiarmi.

Inuhikput alanguktuak ammit akihurman, ahin Jacob nuttuak Aklarvingmun, ilangitlu. Havaktuak Aklarvingmun, ilangitlu. Havaktuak Aklarvingmi hihamanik ukiuni, tavani iningilangani, igluchiarmatta nutaq 1963mi. Guvermentguq inuit nutquvluggit Aklarvingmun. Naniriatuggrunga hanahiunman. Havavumnim malrungnik hanahiunmik auliaguruniga, akilalunga aglan allakama nunamun manninirurunga nakuruamik naniriaqtukqamma.

Jack naipikturuggi ammingit qanuqitilangit, ilihimahuruq qanuq itilangit tauqhimatta. Attautchimi Toronto muktuak ilitchurhukluggit qanuq itilangit. Tautuktuagaptiru qanuq itilangit akihutingit ammingit ilihimaruk 1977

Uvlupaklu, ingilaranlu alauruq innaktuak.

Ingilaran anguniaruruagut nauligannik. Aagagga nigaqtururuakqarqinik tariumi. Qaluniaruruagut titaliniklu, annakliniklu, ahin tauk qalukpingniklu. Talimat ukiuni qalungnaktuk uummarmimtuak, ilanni ungahiktuanuuruaggut. Ukiakrammi tutuniaruruaggut, ukiummiptauq qiqaumaung nakuuruq kinniqtunni tumminik. Nanuniaqtunga atautahimi, mallikagga Qiqiqtarumunaglan ahin nuttuak hinnanun.

Jacob irninga Billilu, tutitchiangalu tuttuliaqtuak.

Quyahuktunga pannira Verna ilihauriman.” Inglilaran inuit tavani innuarmatta taututiliatchurggut, aglan inuit tautunganaqtut. Qilalugiaqtuni ilalhinavut. Uvlupak angaatdjuliaktuni illannatgga tautrugittgga.

Jacob tunnihuri ammit Northern tauqivianun. Akiliruggat qanutunakiharmm tamna ammik. Qanuq akitutilananik. Ahin ilangit pirluggit qaimmatta Northernmin.

Ukiumi ammingit nakuurut ahiintauq akihurut, akitqaluting. Innaktuak irningma qaitchirhurri ammingit naniriatungi, ammirugitgga. Tainna irningatta, kayurugga Jacob. Jacob ihummalutiggi qanuq allangurman ukuat tuak taukluruat maungapatta uummarmun. Inaktuak anayanqtuq. Natchirniarurungaptauk aglan hiku allangugtuq. Hapirnaqtuq aullarunni. Gaahalik akihuviatluni.

“Arnat havangat” amiqiruni.

Qanuqli

Jacob, hummariniqqparai ukuat Beattle taiman Bergerim taimmaktitangi taimmani 1970mi. Makua nutat inuit ihummatiggun havanirraurut.

“min’nguq” Paul McCartney natchirniarutigguni?

Uqangitlaktuak ahiin inaktuak “Angunrriaruruggut qaffini ukiunni innuhukuppta. Makua Inuit Innuhukuppta makua Inuit Innuniarqtuat ilitchuripatta nakyunaraqtuq. Aullaktunni hummunligga akihurruk, puliaktunniptuak illaptingnun allagayami inuniartuat. Makua taukiriruat amminik munniniktichuratinggut ukungnanin govermentnin.

Jacob ilihimarra aullativut allangugtuq anguniartunni.

1975mi skidud qaiqamatta atingit Elan, quqhuqtauruat, taaklauruatuak. Uvlupak taimakti niaraluaritqga aglan naalaliatchut. Naniriatlantakman tautungnaktuk ammit skidum illuani. Uvlut qaffitchani ilkigan tunirnaqtuq. Kivgaluit niqipianga, ukalit niqipiangalu ammiktunni tunninaktuk $10 atauhik.

Jacob uqalaruq taniktun aglan ilihariangitchuak. “Angayuqanga ilihariangitchuak, uvaptiktun. Nutaqqatgga aglan pirraat. Billilu uqautching tamari.

Jacob manni tangak tammagualuara? Inuit tautungnaktun tunn’uqqatuat tangannik, higaaglungnik. 40 oz’ gug $60 itut, ilaaniptauq inuit tunirriruat uvlami tainaktuak aliahuktuatun.

Hummikqiaq pihukpa? Ukalim hutunganit! Nakuuruuq nauriaanik, onionik pirunni. Kivgaluit niqingit, qangut huutuq; aglan ukrurut. Utuqqanagugtunga. Makua titaaliklu, anaakliklu, galukpik piniararitgga uqilarratut.

Jacob ilihaurtiggi nutaqqat iliharvingmin tammarving mutivluggit. Ilihautivluggit naniratutinik, aglan innaktuak ilingminun piura nakuurilarat aglan nakuuru. Taina ilihautiruni iluatun. Aliahunngnaitchuk aglan.