Tâm Minh Ngô T¢ng Giao
TruyŒn C° PhÆt Giáo TruyŒn thÖ (TÆp 1)
Tû Sách Áo Lam
L©i Nói ñÀu NhiŠu truyŒn xÜa vŠ PhÆt Giáo do các ngÜ©i khác nhau thuÆt låi Çã ÇÜ®c Minh Chi‰u sÜu tÆp và xuÃt bän thành m¶t b¶ sách gÒm nhiŠu cuÓn lÃy tên là “TruyŒn C° PhÆt Giáo”. Nh»ng truyŒn này ÇŠu ÇÜ®c vi‰t b¢ng “væn xuôi”. M¶t sÓ nh»ng truyŒn trong b¶ sách trên Çã ÇÜ®c Tâm Minh Ngô T¢ng Giao ch†n ra rÒi phÕng theo Çó mà tóm t¡t låi cho ng¡n g†n, k‹ låi b¢ng ngôn tØ bình dÎ và nhÃt là chuy‹n n¶i dung nguyên bän tØ “væn xuôi” sang “væn vÀn” dܧi hình thÙc thÖ “løc bát” Ç‹ ngÜ©i džc, ngÜ©i nghe dÍ hi‹u và dÍ nh§. Nh»ng truyŒn c° PhÆt Giáo tuy giän dÎ nhÜng rÃt thâm thúy, thÜ©ng hàm chÙa ÇÀy Çû và sâu s¡c vŠ Çåo ÇÙc, TruyŒn C° PhÆt Giáo
2
Tû Sách Áo Lam
giáo døc, luân lš và tri‰t h†c. TruyŒn nói lên cái tinh hoa hay ÇËp cûa giáo lš, tØ bi và trí tuŒ ÇÒng th©i mang låi s¿ xây d¿ng, thÙc tÌnh và giác ng¶ cho ngÜ©i Ç©i. ñ†c nh»ng truyŒn c° PhÆt Giáo ngÜ©i džc cäm thÃy m¶t niŠm siêu thoát lâng lâng tràn ngÆp tâm hÒn. ñÜ®c bi‰t tÆp “TruyŒn C° PhÆt Giáo” ÇÜ®c chuy‹n thành thÖ này là tÆp thÙ nhÃt trong m¶t b¶ sách gÒm nhiŠu tÆp do Tâm Minh Ngô T¢ng Giao phát tâm th¿c hiŒn dÀn dÀn trong tÜÖng lai. Xin trân tr†ng gi§i thiŒu ljn các Ƕc giä m¶t cuÓn sách mà chúng tôi thi‰t nghï là vØa lš thú và vØa h»u ích. DiŒu PhÜÖng Virginia - USA (Tháng 1 næm 2001)
TruyŒn C° PhÆt Giáo
3
Tû Sách Áo Lam
(1 ) ñ©i NgÜ©i Trong M¶t Câu Nhà Vua trÈ lên ngai vàng Bèn truyŠn ngay lŒnh cho quan Çåi thÀn Phäi Çi kh¡p chÓn xa gÀn Bao nhiêu tri‰t lš sÜu tÀm vŠ cung Tinh hoa kim c°, tây Çông Rút thành nguyên t¡c trÎ dân nܧc nhà. Ba mÜÖi næm thoáng trôi qua Nay nhà Vua trÈ tóc Çà hoa râm M¶t hôm tin báo Çåi thÀn Trª vŠ cùng v§i phái Çoàn tØ xa D¡t theo m¶t toán låc Çà ChÃt hÖn nghìn sách tinh hoa tuyŒt v©i. Vua nhìn sách quš nghËn l©i: “TrÅm nay Çã y‰u, tu°i tr©i låi cao TruyŒn C° PhÆt Giáo
4
Tû Sách Áo Lam
Vua nhìn sách quš nghËn l©i: “TrÅm nay Çã y‰u, tu°i tr©i låi cao Sách nhiŠu, džc ch£ng h‰t nào Khanh nên tóm t¡t sách vào ít pho!”. ñåi thÀn suy nghï âu lo, G¡ng bao công sÙc vào cho công trình Thêm mÜ©i næm n»a trôi nhanh, HÖn nghìn pho sách rút thành næm træm. VuÓt râu båc Vua phán r¢ng: “Sao còn nhiŠu quá? Chi b¢ng rút thêm!”. ñåi thÀn cÓ g¡ng ngày Çêm Næm mùa lá røng qua thŠm thÆt mau Sách nay rút låi trܧc sau M¶t pho duy nhÃt trình vào Vua xem. Vua n¢m giÜ©ng bŒnh lim dim Ng¿ y chÀu ch¿c im lìm xung quanh. Vua thª ra nói: “Này khanh TrÅm nay y‰u l¡m ch¡c Çành ch‰t thôi Trܧc khi tØ giã cõi Ç©i ñ†c nguyên cä cuÓn sách th©i khó sao Khanh nên thâu ng¡n th‰ nào Rút thành vài ch», tóm vào m¶t câu!”. ñåi thÀn suy nghï hÒi lâu Tº thÀn nhÜ Çã gÀn Çâu Çó rÒi Th©i gian l¡ng džng im hÖi ñåi thÀn v¶i vã låi ngÒi án thÜ TruyŒn C° PhÆt Giáo
5
Tû Sách Áo Lam
NhË nhàng nâng bút tay ÇÜa Thäo nhanh vài ch» trên t© hoa tiên Quÿ dâng lên ÇÃng Vua hiŠn. Trܧc khi nh¡m m¡t Vua truyŠn džc nghe Nét buÒn bÓn ch» ÇÜ®c ghi: “Sinh, Lão, BŒnh, Tº” ti‰p Çi dòng Ç©i. ( phÕng theo bän væn xuôi cûa Tâm Phܧc )
TruyŒn C° PhÆt Giáo
6
Tû Sách Áo Lam
(2 ) N¡m Håt Trai M¶t hôm Çåo sï A La Trên ÇÜ©ng khÃt th¿c ghé qua m¶t nhà Chuyên buôn vàng båc, ng†c ngà Giàu sang t¶t b¿c, xa hoa tuyŒt v©i. Chû nhà Çang ch†n håt trai ñ‹ xâu thành m¶t chu‡i dài Çeo chÖi Khi thÃy Çåo sï t§i nÖi Chû nhà Ç‹ n¡m håt trai xuÓng thŠm Vái chào cung kính trang nghiêm RÒi xin vào lÃy cÖm Çem cúng dÜ©ng. M¶t con ng‡ng chåy ngoài vÜ©n Cánh dang thÆt r¶ng, c° vÜÖn thÆt dài Ng‡ng nhìn thÃy Çám håt trai Phô mÀu óng ä, không ngÜ©i gi» canh Tܪng ÇÒ æn rÃt ngon lành TruyŒn C° PhÆt Giáo
7
Tû Sách Áo Lam
Le te chåy ljn ǧp nhanh tÙc thì, A La v¶i Çu°i ng‡ng Çi Ti‰c thay quá chÆm, còn gì n»a Çâu A La bÓi rÓi hÒi lâu RÒi ngÒi trÀm tïnh, ngºng ÇÀu ng¡m hoa. Khi Çem cÖm cúng dÜ©ng ra ThÃy håt trai mÃt chû nhà hoäng kinh Nhìn A La. ThÃy l¥ng thinh HÕi ngÜ©i. NgÜ©i vÅn m¶t mình nín câm. Chû bèn hô b†n gia nhân Mang giây ra trói tay chân cûa ngÜ©i RÒi m©i hÜÖng chÙc t§i nÖi Khäo tra, Çánh m¡ng n¥ng l©i trܧc sau A La im chÎu ǧn Çau T§i khi ngÃt xÌu máu trào thŠm hoang. Ng‡ng bay låi hút máu loang Chû Çang cÖn giÆn lË làng cÀm cây ñÆp ÇÀu ng‡ng ch‰t læn quay, A La vØa tÌnh ÇÜa tay v‡ vŠ Xoa ÇÀu ng‡ng, gi†ng tØ bi Lâm râm ti‰ng kŒ, thÀm. thì câu kinh NguyŒn cÀu cho ng‡ng siêu sinh RÒi sau k‹ rõ s¿ tình ÇÀu Çuôi R¢ng ng‡ng này nuÓt håt trai! Chû tuy nghe rõ l©i ngÜ©i. ChÜa tin. TruyŠn Çem m° ng‡ng ra xem Håt trai còn Çó, tr¡ng Çen rành rành. Chû nhà sám hÓi tâm thành TruyŒn C° PhÆt Giáo
8
Tû Sách Áo Lam
Quÿ xin Çåo sï niŒm tình thÙ tha HÕi: “Sao Ngài ch£ng nói ra ñ‹ cho nông n‡i xót xa th‰ này?”. A La Çáp: “N‰u nói ngay Ta e ngÜÖi gi‰t ng‡ng này mÃt thôi Không nên gây håi ª Ç©i TØ bi vô hån, nh§ l©i PhÆt ban!”. Nhà buôn tÌnh ng¶ t¿ than: “Chúng sanh n‰u bÕ lòng tham tràn trŠ Th¿c hành theo hånh tØ bi Còn chi kh° não, còn gì Çau thÜÖng N‰u coi vÆt chÃt tÀm thÜ©ng Thì Çâu tæm tÓi lÀm ÇÜ©ng nhÜ ta!”. Nhà buôn lòng b‡ng nª hoa Thành tâm Çänh lÍ, thi‰t tha nguyŒn thŠ Noi gÜÖng Çåo sï m†i bŠ Cùng chung xây ñåo TØ Bi cho Ç©i, Gieo hÜÖng giäi thoát nÖi nÖi A¨nh vàng giác ng¶ sáng ng©i muôn phÜÖng. ( phÕng theo bän væn xuôi cûa Thích Tâm Nguyên )
TruyŒn C° PhÆt Giáo
9
Tû Sách Áo Lam
(3 ) Anh Chàng BÓn V® Chàng kia vÓn ÇÜ®c n°i danh M¶t nhà bÓn v® ÇËp xinh, diÍm kiŠu. V® ÇÀu: chàng rÃt thÜÖng yêu VuÓt ve âu y‰m, nuông chiŠu mãi thôi Khi Çi ÇÙng, lúc n¢m ngÒi Cä khi làm løng ch£ng r©i bܧc chân Lo æn uÓng, s¡m áo quÀn H‰t lòng chæm sóc mÜ©i phÀn ÇËp tÜÖi Không to ti‰ng, ch£ng nhiŠu l©i, ChÒng yêu v® cä nhÃt nÖi dÜÖng trÀn. V® hai: chàng cÛng ân cÀn Ham mê quanh quÄn gi» gÀn m¶t bên KŠ nhau vui sܧng vô biên Xa nhau lòng n¥ng Üu phiŠn nh§ thÜÖng.
TruyŒn C° PhÆt Giáo
10
Tû Sách Áo Lam
V® ba: chàng ch£ng vÃn vÜÖng Næm thì mÜ©i h†a m§i thÜ©ng tìm nhau Tìm khi cÖ c¿c, dãi dàu Tìm khi thi‰u thÓn kh° Çau trÜ©ng Ç©i. V® thÙ tÜ: tûi phÆn ngÜ©i Quanh næm vÃt vä, tÙ th©i hÄm hiu Chàng sai phøc dÎch Çû ÇiŠu Ch£ng thèm ve vuÓt thÜÖng yêu chút gì. Th©i gian thÃm tho¡t trôi Çi Anh chàng lâm bŒnh n¥ng khi vŠ già Bi‰t mình cái ch‰t khó qua Nên chàng chuÄn bÎ lìa xa cõi Ç©i. ChÒng m©i v® cä ljn nÖi Bên giÜ©ng hÃp hÓi nói l©i thi‰t tha: “Ta yêu nàng nhÃt trong nhà TØ lâu nâng trÙng hÙng hoa nuông chiŠu Gi© mong nàng së Çi theo Tr†n tình tr†n nghïa Çû ÇiŠu trܧc sau!” V® nghe tØ chÓi, l¡c ÇÀu Khi‰n chÒng h©n tûi lŒ Çâu læn dài. ChÒng bèn m©i ljn v® hai H‰t l©i næn nÌ cÛng hoài công thôi, ChÒng bèn trách móc n¥ng l©i: “Trܧc ta cÀn kiŒm sÓng Ç©i khó khæn NhÎn æn tiêu kh° quanh næm Rܧc nàng chung sÓng, nh§ chæng h«i nàng?” V® hai: “Tôi ch£ng cÀn chàng TruyŒn C° PhÆt Giáo
11
Tû Sách Áo Lam
Bªi chàng tham døc m§i màng ljn tôi! “. ChÒng nghe ngao ngán tình ngÜ©i V® ba kêu t§i xin m©i Çi theo, V® ba quy‰n luy‰n ít nhiŠu Xót thÜÖng nhÕ lŒ nói ÇiŠu ǧn Çau: “Cùng chàng nghïa n¥ng, ân sâu NhÜng tôi không th‹ mãi Çâu theo chàng ChÌ tiÍn nhau ljn cuÓi làng Hai ta vïnh biŒt, Çôi Çàng chia xa! “. ChÒng kêu v® thÙ tÜ ra Bäo nàng sºa soån bÕ nhà Çi theo V® thÜa: “Chàng h¡t hûi nhiŠu Dù tôi khÓn kh° Çû ÇiŠu trܧc sau Xa lìa cha mË tØ lâu Theo chàng hÀu hå tôi Çâu quän gì Vui buÒn, sÓng ch‰t xá chi Bên nhau mãi mãi xin Çi theo chàng! “. BÓn bà v®, bÓn cô nàng Mang làm thí dø cho hàng chúng sinh. V® ÇÀu nhÜ xác thân mình Chúng ta chau chuÓt thân hình mãi thôi Dù yêu v® cä tuyŒt v©i NhÜng khi ta ch‰t thân ngÜ©i ch£ng theo Dܧi lòng ÇÃt lånh buÒn hiu Xác thân n¢m låi s§m chiŠu rã tan.
TruyŒn C° PhÆt Giáo
12
Tû Sách Áo Lam
V® hai nhÜ båc nhÜ vàng Gia tài cûa cäi ta h¢ng Ãp ôm ñÜ®c thì vui, mÃt låi buÒn Ý thÜ©ng ham muÓn, lòng luôn ki‰m tìm Xuôi tay, nh¡m m¡t, ÇÙng tim Cûa kia bÕ låi cho miŠn nhân gian. V® ba xem t¿a h† hàng, V® con, cha mË, xóm làng thân quen Ân tình chan chÙa bao phen SÓng th©i thÜÖng m‰n, ch‰t bèn khóc than TiÍn nhau chÌ t§i nghïa trang Nh§ nhau theo v§i th©i gian nhåt nhòa. V® thÙ tÜ t¿a tâm ta N‰u buông theo gót qu› ma dÅn ÇÀu Tham lam, sân hÆn dài lâu Si mê không dÙt, ñåo mÀu ch£ng tin Ngày lìa dÜÖng th‰ mu¶n phiŠn V® nhÜ nghiŒp chܧng theo liŠn bên ta Tâm nhÖ nh§p, š gian tà ñ†a vào ÇÜ©ng ác ai mà thoát qua.
( phÕng theo bän væn xuôi trích: Báo Bát Nhã )
TruyŒn C° PhÆt Giáo
13
Tû Sách Áo Lam
(4 ) Cây ñèn Kÿ Lå Vua A Xà Th‰ m¶t ngày Cúng dÜ©ng ñÙc PhÆt lÍ ÇÀy trang nghiêm, Hôm sau Vua h†p tôi hiŠn Cùng ngÒi bàn chuyŒn cúng thêm dâng Ngài. Các quan ÇÒng loåt tâu bày: “CÖm chay, y phøc vØa Çây cúng rÒi Gi© thêm Çèn ÇuÓc mà thôi Dâng lên ánh sáng tÕa nÖi PhÆt ñài TÜ®ng trÜng trí tuŒ cao v©i Soi ÇÜ©ng giác ng¶ cho ngÜ©i trÀn gian Hào quang ñÙc PhÆt chói chang Tiêu trØ t¶i l‡i, xóa tan mê m©!”. Vua nghe vui vÈ vô b© TruyŒn C° PhÆt Giáo
14
Tû Sách Áo Lam
TruyŠn quan s¡m sºa lÍ cho chu toàn Mai lên tÎnh xá Kÿ Hoàn Cúng dÜ©ng ñÙc PhÆt và hàng ChÜ Tæng. Có m¶t bà lão xin æn ChiŠu hôm lê bܧc mu¶n m¢n vŠ thôn SÓng nghèo, thân xác mÕi mòn NhÜng lòng kính ñÙc Chí Tôn vô cùng, Bà hành khÃt thÃy ngÜ©i Çông Ng¿a xe, lính tráng trên ÇÜ©ng Çi mau R¶n ràng chª nh»ng thùng dÀu Cùng Çèn Çû ki‹u phô mÀu ÇËp xinh, Lão bà thæm hÕi s¿ tình Bi‰t là lÍ vÆt dâng trình cûa Vua Lão bà lòng ch®t suy tÜ BuÒn vì công ÇÙc mình chÜa có gì Nghï thÀm nên s¡m chút chi Thành tâm, cung kính Çem Çi cúng liŠn SuÓt ngày xin ÇÜ®c chút tiŠn Lão bà hoan hÌ dØng bên lŠ ÇÜ©ng Ghé vào m¶t quán bán hàng BÕ mua dÀu th¡p cúng dÜ©ng Çêm nay, Nhà hàng nghe cäm Ƕng thay Lòng thành xin góp, Çong ÇÀy dÀu thêm Låi cho mÜ®n m¶t cây Çèn TÓi nay bà th¡p mang lên cúng dÜ©ng.
ñêm vŠ tÎnh xá Kÿ Hoàn TruyŒn C° PhÆt Giáo
15
Tû Sách Áo Lam
ñèn Vua ngàn chi‰c r« ràng kh¡p nÖi ñàn ca, nhã nhåc chÖi vÖi Bà con d¿ lÍ tÜÖi cÜ©i bܧc mau. Lão bà châm chi‰c Çèn dÀu Thành tâm phát nguyŒn, cúi ÇÀu, ch¡p tay: “Xin dâng PhÆt ánh sáng này Mong hàng Giáo H¶i nÖi Çây trÜ©ng tÒn Phò con minh mÅn luôn luôn ñuÓc cao trí tuŒ soi ÇÜ©ng dài lâu! “. Tuy Çèn chÌ có ít dÀu NhÜng bà thÀm nguyŒn phép mÀu hiŒn ra: “N‰u mà quä thÆt thân ta Sau này giác ng¶, thoát qua luân hÒi Thì xin Çèn cháy mãi thôi Hào quang r¿c r« chi‰u soi suÓt Ç©i! “. Bà treo Çèn phía vÜ©n ngoài Sau khi lÍ PhÆt khoan thai ra vŠ. ñèn Vua giæng kh¡p bÓn bŠ NgÜ©i lo thay bÃc, kÈ Çi châm dÀu NhÜng Çèn t¡t gi»a Çêm thâu ´t Çèn cháy sáng ÇÜ®c lâu ÇÜ®c dài Riêng Çèn bà lão cháy hoài Lung linh phô s¡c rång ng©i trong Çêm DÀu không hao, bÃc vÅn bŠn Hào quang phá v« màn Çêm mÎt mùng. Hôm sau vØa m§i hØng Çông M¥t tr©i lÃp ló ánh dÜÖng kh¡p miŠn PhÆt dåy ngài Møc KiŠn Liên Dåo quanh tìm cách t¡t Çèn h‰t Çi, TruyŒn C° PhÆt Giáo
16
Tû Sách Áo Lam
ñèn còn cháy ch£ng nhiŠu chi Quåt qua liŠn t¡t không gì khó khæn, Riêng Çèn bà lão xin æn Càng quåt cho månh låi càng sáng thêm ThÆt là kÿ lå vô biên M†i ngÜ©i bàn tán ngåc nhiên vô vàn PhÆt vØa ljn m§i dåy r¢ng: “ñèn này khó t¡t, tÕa vàng muôn nÖi Hào quang công ÇÙc rång ng©i Là cûa vÎ PhÆt trong th©i tÜÖng lai! “ Sau khi dò hÕi m†i nÖi Bi‰t Çèn dÀu cûa m¶t ngÜ©i æn xin Vua A Xà Th‰ ngåc nhiên HÕi Çåi thÀn bi‰t vì duyên c§ nào: “TrÅm Çây công ÇÙc bi‰t bao Cúng Çèn cºa PhÆt k‹ sao cho vØa Không ÇÜ®c th† kš bây gi© Mà PhÆt th† kš bà già. Lå thay? “. ñåi thÀn ch£ng dám tâu bày LŒnh Vua bèn phán: “TrÅm Çây lòng thành MuÓn tìm hi‹u rõ ng†n ngành ñ‹ rÒi nguyŒn v§i Tr©i xanh sºa mình! “. ñåi thÀn månh dån tâu trình: “ñåi VÜÖng Çã dåy thÀn Çành xin thÜa Cúng dÜ©ng quš ª Ƕng cÖ ñåi VÜÖng có lë lòng chÜa chí tình Thi‰u l©i thŒ nguyŒn quang minh Cho nên công ÇÙc mong manh không nhiŠu Bà già hành khÃt tuy nghèo TruyŒn C° PhÆt Giáo
17
Tû Sách Áo Lam
Tuy ít phÄm vÆt, nhÜng nhiŠu thành tâm ñèn bà chi‰u sáng vô ngÀn Tan sÜÖng m© ám, vén màn u minh Soi ÇÜ©ng giäi thoát chúng sinh Suy tôn Giáo H¶i, vinh danh PhÆt ñà! “
( phÕng theo bän væn xuôi cûa ThiŒn Châu )
TruyŒn C° PhÆt Giáo
18
Tû Sách Áo Lam
(5 ) N¡m Tro Tàn Thuª xÜa ñÙc PhÆt chúng ta HÒi còn tåi th‰, ti‰p bà MË kia, Bà ta nÙc nª não nŠ ThÜÖng con vØa ch‰t, thäm thê cõi lòng, Ôm xác con MË khóc ròng Quÿ xin PhÆt cÙu, cÀu mong phép mÀu. Bà tin tܪng PhÆt tØ lâu ñã ÇÀy nhân ái, låi giàu thÀn thông CÙu con bà thoát tº thÀn. PhÆt nghe than khóc, cäm thông, nhÆn l©i. PhÆt truyŠn Bà ghé m†i nÖi Tìm nhà nào suÓt ba Ç©i vØa qua Không hŠ chÎu cänh tang ma Không ngÜ©i thân thích gÀn xa lìa trÀn Xin vŠ m¶t n¡m tro tàn Tro này m§i thÆt vô vàn linh thiêng PhÆt dùng tro làm phép riêng CÙu con bà sÓng, ch§ phiŠn mu¶n chi! MË ôm con v¶i ra Çi Lòng ÇÀy hy v†ng, xá gì ÇÜ©ng xa TruyŒn C° PhÆt Giáo
19
Tû Sách Áo Lam
Thæm tØng nÖi, ghé tØng nhà HÕi xin mong së tìm ra tro tàn Trèo Çèo, l¶i suÓi, bæng ngàn Tro xin ch£ng ÇÜ®c, ngÒi than thân mình: “Ba Ç©i trong m‡i gia Çình Tº thÀn ÇŠu vi‰ng Çâu dành riêng ta ThÜÖng con th©i có xót xa NhÜng mà nghï kÏ ch£ng qua luÆt tr©i! “. T¿ nhiên lòng MË thänh thÖi Ôm con trª låi quÿ nÖi PhÆt ñài Ch£ng còn than khóc kêu nài Dù lòng vÅn nh§ con hoài khôn nguôi Chuy‰n Çi MË k‹ ÇÀu Çuôi RÒi xin PhÆt dåy cho Çôi l©i vàng. PhÆt nhân dÎp Çó phán r¢ng: “ñ©i sanh ra vÓn Çã mang mu¶n sÀu Ki‰p ngÜ©i sÓng ch‰t liŠn nhau Nói chung vån vÆt trܧc sau vô thÜ©ng Con ch‰t Çi dù ti‰c thÜÖng NhÜng lòng ÇØng mãi vÃn vÜÖng làm gì! “. CuÓi cùng MË gåt sÀu bi An tâm ôm xác con vŠ cÃt chôn, Chuông chùa vang ti‰ng trong thôn Lá vàng trܧc m¶, hoàng hôn cuÓi tr©i ( phÕng theo bän væn xuôi cûa Minh HÜng )
TruyŒn C° PhÆt Giáo
20
Tû Sách Áo Lam
(6 ) Xâu Ng†c... Nܧc Hoàng cung cänh ÇËp vô cùng Hoa thÖm, cÕ lå m¶t vùng tÜÖi xinh Có hòn non b¶ h»u tình Có hÒ bán nguyŒt in hình tr©i mây MÜa nhè nhË, gió hây hây Muôn chim Çua hót ngÃt ngây lòng ngÜ©i. Bên mành Công Chúa Çang ngÒi Nø cÜ©i trong tr¡ng, tu°i Ç©i ngây thÖ VÜ©n ThÜ®ng Uy‹n ÇËp nhÜ mÖ NhÜng Nàng ÇÜa m¡t th© Ö ng¡m nhìn Quá quen cänh vÆt ngoài hiên Nên Nàng mÖ m¶ng vŠ miŠn xa xôi Thä hÒn mÖ cänh lå Ç©i Khác hÖn m†i thÙ ª nÖi cung Çình.
TruyŒn C° PhÆt Giáo
21
Tû Sách Áo Lam
Håt mÜa lÃt phÃt qua mành RÖi trên mái ngói men xanh hiên ngoài ñ†ng thành dòng nhÕ chäy dài Buông tØng gi†t xuÓng rãnh nÖi thŠm nhà, Gi†t mÜa r†i n¡ng vàng pha Nª thành bóng nܧc nhÜ hoa tuyŒt v©i S¡c mÀu kÿ äo rång ng©i GiÓng muôn håt ng†c hi‰m nÖi dÜÖng trÀn. M¥t Công Chúa ch®t sáng ngÀn Nàng nhìn bóng nܧc nghï thÀm: “ñËp thay! Ta nhiŠu châu báu trong tay NhÜng so v§i “ng†c nܧc” này kém xa Чc gì ai t¥ng cho ta M¶t tràng chu‡i k‰t toàn là ng†c Çây ñeo lên trang Çi‹m c° này Bi‰t bao hånh phúc dâng ÇÀy tim côi! “. Khi mÜa trên mái tånh rÒi Nܧc ngÜng lòng rãnh. Ôi thôi còn gì! Bao hình bóng nܧc bi‰n Çi Còn Çâu ng†c quš! Còn chi m¶ng h©! Tâm hÒn Công Chúa ngÄn ngÖ U buÒn nét m¥t! ThÅn th© con tim! VŠ phòng Çóng cºa, im lìm, V¶i vàng cung n» báo tin triŠu Çình. ñÙc Vua, Hoàng HÆu hoäng kinh TruyŒn C° PhÆt Giáo
22
Tû Sách Áo Lam
Tܪng Nàng bŒnh n¥ng, xót tình con yêu ThÜ©ng nâng niu, vÓn nuông chiŠu Nên cùng gån hÕi Çû ÇiŠu hÒi lâu. E dè Công Chúa cúi ÇÀu L©i hoa thÕ thÈ trình tâu š mình MuÓn tràng “ng†c nܧc” ÇËp xinh BÒng bŠnh trên rãnh, k‰t thành chu‡i Çeo. Vua vui vÈ nói: “Con yêu! ñó là bóng nܧc mÜa chiŠu tåo ra Tuy trông ÇËp t¿a ng†c ngà K‰t Çâu thành chu‡i! ChÌ là giä thôi! Ta nhiŠu ng†c hi‰m trên Ç©i Cho con ng†c thÆt chÙa nÖi kho tàng! “ Vua sai mang ng†c cho Nàng NhÜng nào Công Chúa có màng ljn Çâu ChÌ Çòi “ng†c nܧc” muôn mÀu Gi© Çây thÃt v†ng, âu sÀu ngày Çêm BŒnh tình càng trª n¥ng thêm Vua và Hoàng HÆu mu¶n phiŠn lo âu. Th‰ rÒi nhân m¶t bu°i chÀu Vua, Quan h†p låi cùng nhau luÆn bàn Làm sao ch»a bŒnh cho Nàng, TriŠu thÀn lúng túng không phÜÖng k‰ nào. Vua Çòi th® ng†c giÕi vào LŒnh theo bóng nܧc s¡c mÀu long lanh TruyŒn C° PhÆt Giáo
23
Tû Sách Áo Lam
Mà làm ra ng†c ÇËp xinh ñ‹ xâu thành chu‡i Çem trình lên Vua. Bao nhiêu th® giÕi chÎu thua Làm sao chuÓt ng†c ÇËp nhÜ bóng hình! Vua mong Công Chúa chóng lành Nghìn vàng treo thܪng tìm danh y vŠ. RÒi vào m¶t bu°i sáng kia Có ngÜ©i th® ng†c xin Çi vào chÀu Già Ç©i, tr¡ng tóc, båc râu Sau khi nghe chuyŒn Cø tâu Çôi l©i: “ñây là tâm bŒnh mà thôi ThuÓc thang ÇiŠu trÎ không Ç©i nào xong BŒnh tình Công Chúa trong cung Hå thÀn có cách. Ch»a mong khÕi liŠn! “ Vua Cha mØng r« vô biên ñi tìm Công Chúa báo tin: “Có ngÜ©i Xâu ÇÜ®c ng†c quš thÆt tài! “ Nàng nghe v¶i nª nø cÜ©i. M¶ng mÖ. Hôm sau ÇÜ®c dÎp tr©i mÜa Bao nhiêu “ng†c nܧc” trôi b© rãnh hoa Cø già tâu v§i Vua Cha Xin m©i Công Chúa ghé ra trܧc thŠm Cø thÜa: “Tôi m¡t kèm nhèm Ng†c nào tÓt xÃu khó nhìn ra thay TruyŒn C° PhÆt Giáo
24
Tû Sách Áo Lam
Xin nh© Công Chúa khéo tay Låi thêm tinh m¡t, ra Çây l¿a giùm! “ Long lanh bóng nܧc tØng chùm Trôi trên b© rãnh chÆp chùng nÓi nhau T¿a nhÜ ng†c quš muôn mÀu Ti‰c thay chåm ljn tan mau không ng©! Nàng Công Chúa ti‰c ngÄn ngÖ Nhanh tay cÓ v§t hàng gi© u°ng công. HÒi lâu chán nän trong lòng Xoay qua lên ti‰ng thÜa cùng Vua Cha: “ThÙ này ch£ng Çáng ܧc mÖ ChÌ là hình dáng phô ra bên ngoài Toàn là giä tåo mà thôi Con không Üa thích n»a rÒi! ThÜa Cha! “ Nàng Công Chúa tÌnh ng¶ ra ThËn thùng vŠ chuyŒn vØa qua vô vàn. PhÆt quay qua Ngài A Nan Và cùng Çåi chúng khë ban l©i vàng: “VÆt chi th‹ chÃt rõ ràng Låi thêm hình tܧng së càng mau tan: BÒng bŠnh nhÜ bóng trôi ngang ChÆp ch©n nhÜ däi n¡ng vàng trong mÜa Mà nai khao khát thích Üa Tܪng lÀm là nܧc v¶i Çua nhau dành! “ S¡c thân ngÛ Ãm chúng sanh TruyŒn C° PhÆt Giáo
25
Tû Sách Áo Lam
N‰u mà quán tܪng nhÜ vành n¡ng kia Quán nhÜ bóng nܧc tan Çi Thoát vòng sanh tº! Còn chi luân hÒi!
( phÕng theo bän væn xuôi cûa Trí HiŠn )
TruyŒn C° PhÆt Giáo
26
Tû Sách Áo Lam
(7 ) Vui Trong ñau Kh° M¶t hôm thuy‰t pháp trª vŠ PhÆt cùng ÇŒ tº Çang Çi trên ÇÜ©ng Ch®t Çâu thÃy m¶t anh chàng Lùa bÀy bò chåy nghênh ngang reo hò. ñàn bò vØa ÇÜ®c æn no Vui chân nhäy nhót Çû trò trܧc sau R«n Çùa, kêu rÓng, chen nhau ñ‹ rÒi lÃn ép húc ÇÀu, máu væng Thêm Çòn v†t cûa ngÜ©i chæn Bò kêu Çau ǧn, lÜng h¢n v‰t roi. ChÌ Çàn bò, PhÆt ban l©i: “Anh chàng hàng thÎt thänh thÖi chæn bò Hàng ngày lùa chúng ra vô Tìm nÖi cÕ tÓt tha hÒ bò æn ñàn bò có t§i ba ngàn Con nào béo tÓt là chàng l¿a ra Phanh thây, xÈ thÎt, l¶t da ñem qua ch® bán gÀn xa ki‰m l©i. TruyŒn C° PhÆt Giáo
27
Tû Sách Áo Lam
Nºa Çàn bò bÎ gi‰t rÒi Nh»ng con còn låi có Ç©i nào hay PhÆn mình bi‰t së sao Çây Thän nhiên vui vÈ Çua bÀy r«n nhau. “ “ñ©i ngÜ©i có khác gì Çâu
Bi‰t bao nhiêu kÈ vùi sâu thân mình Tham lam døc låc thÜ©ng tình Båc tiŠn chÃt chÙa, l®i danh mÜu cÀu Træm phÜÖng nghìn k‰ håi nhau Nào hay cu¶c sÓng trܧc sau vô thÜ©ng Mong manh nhÜ m¶t gi†t sÜÖng Long lanh ng†n cÕ bên ÇÜ©ng gió lay! “ “Cånh bên s¿ sÓng hàng ngày
Tu°i già, cái ch‰t kŠ ngay Çó rÒi TØng gi© tØng phút l¥ng trôi Con ngÜ©i låi ti‰n gÀn nÖi m¶ phÀn NhÜ dòng nܧc nhÕ nhË tuôn Soi mòn b© ÇÃt dÀn dÀn søp tan, GiÓng nhÜ b‹ cá thênh thang Nܧc theo khe nÙt nhË nhàng thoát Çi Cá còn sÓng ÇÜ®c lâu chi? Con ngÜ©i nào có nghï gì sâu xa ñ‹ mà hay bi‰t thân ta Cái tôi bän ngã” chÌ là tåm thôi! “ ( phÕng theo bän væn xuôi cûa HÒng Mai)
TruyŒn C° PhÆt Giáo
28
Tû Sách Áo Lam
(8 ) M¶t Lòng Vì ñåo Nܧc kia có m¶t quÓc vÜÖng Nhân tØ, vui vÈ, dÍ thÜÖng vô cùng Xuân vŠ hoa lá tÜng bØng Vua mang quà t¥ng ljn tØng xóm thôn Thæm ngÜ©i nghèo khó neo ÇÖn, Hòa mình cùng v§i vui buÒn cûa dân. Ra Çi phÃn khªi vô ngÀn Lúc vŠ Vua låi bÀn thÀn lo âu.
TruyŒn C° PhÆt Giáo
29
Tû Sách Áo Lam
Vua khuyên dân chúng tØ lâu Phøng th© Tam Bäo trܧc sau chân thành ˆn chay, niŒm PhÆt, làm lành Hi‰u cùng cha mË, thuÆn anh em nhà. Ai theo ÇiŠu Çã ÇŠ ra ñÜ®c tha sÜu thu‰ thÆt là vui thay. M†i ngÜ©i ræm r¡p theo ngay Nào mê nhân nghïa, chÌ say båc tiŠn Say mÒi l®i l¶c triŠn miên BŠ ngoài giä b¶ không quên Cºa ThiŠn, Luân thÜ©ng Çåo lš Çäo Çiên Vua nghe s¿ th¿c, buÒn phiŠn khôn nguôi Tìm phÜÖng cách giúp cho ngÜ©i Quay vŠ nguÒn ñåo, sÓng Ç©i hiŠn lÜÖng. M¶t tuÀn sau trܧc ngai vàng Vua truyŠn cho kh¡p xóm làng ÇÜ®c hay: “Ai còn th© PhÆt, æn chay Tº hình theo luÆt tØ Çây ban hành”. Nh»ng phÜ©ng giä dÓi gian manh Nh»ng phÜ©ng không có tâm thành tØ lâu Gi© cÀn che ÇÆy gì Çâu Nhªn nhÖ ch‰ giÍu Çåo mÀu Th‰ Tôn. NhÜng rÒi ch®t có m¶t hôm Quân hÀu dÅn ljn m¶t ông cø già Không tuân luÆt m§i ban ra Công khai th© ñÙc Thích Ca tåi nhà. Ông thÜ©ng nghï: “TÃm thân ta Lâu nay nghèo Çói nhÜng mà sܧng thay ñÜ®c nghe giáo lš hàng ngày TruyŒn C° PhÆt Giáo
30
Tû Sách Áo Lam
Phøng th© Tam Bäo, vui say Cºa ThiŠn, Còn hÖn bao kÈ l¡m tiŠn DÜ mùi phú quš, thi‰u duyên tu hành Nào Çâu nghe ÇÜ®c câu kinh Khác chi ª chÓn ngøc hình mà thôi! “. Ông già månh dån thÜa l©i: “Dù Vua xº t¶i, bÀy tôi cam Çành Dù cho phäi chÎu tº hình M¶t lòng th© PhÆt trung trinh suÓt Ç©i! “. Vua truyŠn: N‰u bän thân ngÜÖi Tuân theo luÆt m§i, t¶i th©i miÍn ngay Låi phong chÙc tܧc tØ Çây, Còn không, luÆt pháp th£ng tay hành hình! . Ông già kh£ng khái tâu trình: “H‰t lòng vì Çåo, thân mình xá chi Vinh hoa, phú quš trôi Çi ñ©i không Çåo pháp Çáng gì sÓng Çây! “ Vua truyŠn: “Ta xº tº ngay! “. Ông già bình tïnh tÕ bÀy tâm tÜ: “Kính tâu bŒ hå nhân tØ BÀy tôi ki‰p trܧc ch¡c tu Çã nhiŠu Ki‰p này hܪng Çåo cao siêu S§m khuya l©i kŒ, sáng chiŠu câu kinh Coi nhÜ hånh phúc Ç©i mình Nܧc sôi, lºa ÇÕ, c¿c hình quän chi Tìm vŠ nép bóng tØ bi Tôi, Thanh Ti‰n Sº, nguyŒn Çi tr†n ÇÜ©ng! “.
TruyŒn C° PhÆt Giáo
31
Tû Sách Áo Lam
Vua truyŠn: “ChuÄn bÎ pháp trÜ©ng ñem ngÜ©i xº tº làm gÜÖng cho Ç©i! “. Quan quân lÆp tÙc vâng l©i Áp lôi t¶i phåm ra nÖi chém ÇÀu, Vua thÀm nói nhÕ quan hÀu Phäi ngÜng ch© lŒnh, ch§ Çâu hành hình. Pháp trÜ©ng gÜÖm giáo thÃt kinh Ông già træn trÓi tâm tình d¥n con: “Quy‰t tâm gi» Çåo cho tròn
Thi hành l©i ñÙc Th‰ Tôn suÓt Ç©i Noi gÜÖng cha dù ÇÀu rÖi Luôn theo chánh pháp, không d©i ÇÙc tin! “. Ba hÒi trÓng giøc vang rŠn LÜ«i gÜÖm Çao phû ÇÜa lên. RÒi ngØng. LŒnh Vua giäi t¶i vŠ cung Vây quanh dân chúng vô cùng ngåc nhiên. Quan quân ÇÜa lão Çi liŠn Vào triŠu kính cÄn quÿ bên bŒ rÒng, Quan hÀu thuÆt chuyŒn lão ông V§i l©i tº biŒt nói cùng ngÜ©i con. Vua nghe cäm Ƕng trong lòng MØng vì ñåo chºa suy vong trên Ç©i. LŒnh Vua cÃm ñåo vØa rÒi Ban ra nh¢m thº lòng ngÜ©i mà thôi. Vua khen ông lão h‰t l©i RÒi phong “Tܧng QuÓc” gi»a nÖi triŠu Çình Vua lÜu ông lão bên mình Giúp Vua truyŠn bá Çåo lành Th‰ Tôn. TruyŒn C° PhÆt Giáo
32
Tû Sách Áo Lam
ñåo vàng thÙc tÌnh tâm hÒn Dân theo PhÆt Pháp vŠ nguÒn an vui ƒm êm Ç©i sÓng kh¡p nÖi Non sông phô s¡c, lòng ngÜ©i nª hoa. QuÓc VÜÖng nhân ái chan hòa Là tiŠn thân PhÆt Thích Ca m¶t th©i. ( phÕng theo bän væn xuôi cûa ñÙc ThÜ®ng )
TruyŒn C° PhÆt Giáo
33
Tû Sách Áo Lam
(9 ) ñiŠu ñáng Lo NhÃt Vua Ba TÜ N¥c nܧc kia M¶t ngày bà mË ch®t lìa trÀn gian Nhà Vua cùng v§i các quan Cº hành tang lÍ vô vàn trang nghiêm Trong lòng Vua rÃt buÒn phiŠn Nên Vua cùng các tôi hiŠn ghé sang Vi‰ng thæm tÎnh xá Kÿ Hoàn Vào Çänh lÍ PhÆt và hàng ChÜ Tæng. Ôn tÒn PhÆt hÕi thæm r¢ng: “Sao ñåi VÜÖng m¥c áo tang th‰ này? “ Nhà Vua buÒn bã cho hay MË già, bŒnh n¥ng, vØa Çây qua Ç©i. PhÆt bèn an ûi Çôi l©i: “BÓn ÇiŠu lo ngåi cûa ngÜ©i trÀn gian: SÓng th©i thi‰u thÓn m†i Çàng, Già th©i khô héo suy tàn tÃm thân, TruyŒn C° PhÆt Giáo
34
Tû Sách Áo Lam
BŒnh th©i Çau ǧn muôn phÀn, Ch‰t th©i ly biŒt. Có ngÀn Ãy thôi! “ “Vô thÜ©ng vån vÆt muôn nÖi Luôn luôn chuy‹n bi‰n không Ç©i nào ngÜng Mång ngÜ©i cÛng t¿a nܧc sông Ngày Çêm chäy mãi xuôi dòng trôi xa Nào ai trong cõi ngÜ©i ta Cùng dòng sông t¡m ÇÜ®c qua hai lÀn”. “ñåi VÜÖng hi‰u thäo vô ngÀn
Hãy làm viŒc thiŒn cho dân ÇÜ®c nh© RÒi Çem công ÇÙc vô b© M¶t lòng hÒi hܧng vŠ cho MË hiŠn Khi‰n ngÜ©i siêu thoát cõi trên Ngài nÖi trÀn th‰ cÛng thêm phܧc lành KhÕi vòng quanh quÄn tº sanh TÜÖng lai giäi thoát tåo thành tØ Çây”. M¥t rÒng nhÜ tÌnh cÖn say Tràn lòng hoan hÌ, tan mây u sÀu ThÃm nhuÀn giáo lš thâm sâu Nhà Vua hy v†ng phép mÀu tÜÖng lai Giúp phÀn giäi thoát MË Ngài Giúp Vua quét såch u hoài, lo âu BÓn ÇiŠu suy nghï tØ lâu: “Sinh, Lão, BŒnh, Tº” ti‰p nhau xoay vÀn. ( phÕng theo bän væn xuôi cûa TuyŠn Minh ) TruyŒn C° PhÆt Giáo
35
Tû Sách Áo Lam
(1 0 ) Con Chó ñói PhÆt khi còn tåi th‰ gian Có Vua hung ác, båo tàn, håi dân Nghe Ngài thuy‰t pháp ª gÀn Vua theo dân chúng ân cÀn t§i lui Xin Ngài k‹ m¶t chuyŒn vui Låi vØa h»u ích cho Ç©i dài lâu. PhÆt bèn k‹ låi chuyŒn sau ChuyŒn “Con Chó ñói” xi‰t bao lå thÜ©ng. Thuª xÜa có vÎ QuÓc VÜÖng Hung tàn, båo ngÜ®c ch£ng thÜÖng dân mình M†i ngÜ©i khÓn ÇÓn, Çiêu linh, Khi‰n Ông ñ‰ Thích hiŒn hình trÀn gian D¡t theo qu› d» vô vàn, Ông hiŒn thành bác th® sæn hiŠn lành Qu› hiŒn thành Chó khôn lanh Xác thân to l§n, tính tình d» hung Th® sæn d¡t Chó vào cung ñ‹ xin ÇÜ®c y‰t ki‰n cùng QuÓc VÜÖng.
TruyŒn C° PhÆt Giáo
36
Tû Sách Áo Lam
Chó kia tÕ vÈ khác thÜ©ng Tru lên d» d¶i nhÜ ÇÜÖng bÃt bình Lâu Çài cung ÇiŒn rung rinh QuÓc VÜÖng nghe ti‰ng thÃt kinh, røng r©i ñòi th® sæn t§i trܧc ngai Tâu trình cho rõ Ç‹ Ngài ÇÜ®c hay. Th® sæn cung kính tÕ bày: “Muôn tâu BŒ Hå Chó này Çói æn Là tru lên ti‰ng d» d¢n! “ Ngài truyŠn cho Chó thÙc æn thÆt nhiŠu. Mang bao nhiêu, h‰t bÃy nhiêu! Chó còn vÅn Çói! Còn kêu! Còn Çòi! ñ‰n khi æn såch kho rÒi Chó tru Àm ï, ÇŠn Çài rung rinh Tܪng chØng nhÜ xÆp cung Çình QuÓc VÜÖng nhÓn nháo s® mình lâm nguy HÕi th® sæn có cách gì Làm cho Chó Çói im Çi tÙc th©i? Th® sæn nghiêm nghÎ Çáp l©i: “ThÎt ngÜ©i nó ghét nó th©i thích æn! “ QuÓc VÜÖng: “Chó ghét ai chæng? “ “Hôn quân, båo chúa! “, th® sæn trä l©i, “Khi dân no Ãm nÖi nÖi Chó này l¥ng ti‰ng, im hÖi, ngoan hiŠn”. QuÓc VÜÖng ch®t tÌnh ng¶ liŠn ˆn næn hÓi cäi lòng riêng dâng tràn HÓi vŠ viŒc ác tØng làm Khi‰n dân Çiêu ÇÙng gian nan, khÓn cùng.
TruyŒn C° PhÆt Giáo
37
Tû Sách Áo Lam
PhÆt vØa k‹ dÙt chuyŒn xong M¥t Vua tái ng¡t, trong lòng xÓn xang. PhÆt bèn khuyên nhû nhË nhàng: “Ngày nào nghe chó tru vang trong triŠu BŒ Hå hãy nh§ nh»ng ÇiŠu Trong câu chuyŒn k‹ bu°i chiŠu hôm nay Cách làm cho chó im ngay Ta tin BŒ Hå Çã hay bi‰t rÒi! “ ( phÕng theo bän væn xuôi cûa Hoàng Minh )
TruyŒn C° PhÆt Giáo
38
Tû Sách Áo Lam
(1 1 ) BÄy Cái L† Vàng TØ bao nhiêu ki‰p trܧc Çây Chàng kia chÌ thích mê say làm giàu ˆn no nào có dám Çâu M¥c th©i hà tiŒn trܧc sau sÖ sài Ch£ng khi nào giúp Ç« ai Ki‰m nhiŠu, cÃt kÏ, không xài tiŠn ra Mua vàng dÃu kín bình hoa ñÀy trong bÄy l†, xó nhà Çem chôn. Th©i gian nhÜ sóng dÆp dÒn Anh chàng bŒnh n¥ng, m¶t hôm lìa trÀn NhÜng vì ti‰c cûa vô ngÀn ñ†a làm R¡n Ƕc Ç‹ gÀn vàng kia CÆn kŠ canh gi» s§m khuya Xó nhà quanh quÄn ch£ng khi nào d©i Ngày qua, tháng h‰t, næm trôi Cæn nhà møc nát th‰ rÒi sÆp tan R¡n ta ch‰t ch£ng kÎp than TruyŒn C° PhÆt Giáo
39
Tû Sách Áo Lam
NhÜng lòng vÅn ti‰c nuÓi vàng dÃu chôn Cho nên låi dža tÃm thân Làm loài R¡n Ƕc m¶t lÀn thÙ hai Bò quanh canh gi» trong ngoài Ch£ng cho vàng l†t tay ai bao gi©. M¶t ngày chàng R¡n bÖ ph© Nghï thÀm: “XÃu xí thân ta th‰ này ChÌ vì ti‰c cûa chôn Çây Ta cÀn tåo phܧc báu ngay bây gi© ñØng nÃn ná! Ch§ chÀn ch©! Quy‰t tâm bÓ thí! Thi‰t tha cúng dÜ©ng! “ R¡n bò ra cånh bên ÇÜ©ng Kêu m¶t ngÜ©i khách Çi ngang giúp mình, Khách kia nghe g†i thÃt kinh Tܪng loài r¡n Ƕc nÃp rình Çâu Çây, R¡n ta thành khÄn tâu bày Mong ngÜ©i giúp Ç« ti‰p tay cúng dÜ©ng, Khách kia ch£ng chút ngÆp ngØng Theo vŠ nhÆn m¶t l† vàng Çi ngay Lên chùa thÜa låi cùng ThÀy Xin cho R¡n cúng m¶t ngày Trai Tæng Hån kÿ vào gi»a mùa træng Khách kia trª låi. R¡n mØng hÕi han, R¡n theo k‰ hoåch Çã bàn Tìm cây làm gÆy rÒi chàng quÃn quanh LÃy chæn phû kín thân mình Khách khiêng cây gÆy Çi nhanh lên chùa. TruyŒn C° PhÆt Giáo
40
Tû Sách Áo Lam
D†c ÇÜ©ng có kÈ hÕi Çùa: “Khiêng gì ÇËp th‰?”. Khách v© l¥ng yên. R¡n ta n°i giÆn nhÜ Çiên Ác tâm muÓn c¡n khách liŠn m¶t khi NhÜng rÒi cÓ dËp “sân, si” Nh§ ngày lÍ t§i cÛng vì khách Çây ChÌ lên ti‰ng trách ông này: “Ch¡c tôi xÃu xí khi‰n Ngài l¥ng thinh? “. Khách kia xÃu h° thÆt tình Chân thành xin hÙa sºa mình tØ Çây. Cä hai ti‰p tøc Çi ngay Lên chùa vØa kÎp vào ngày Trai Tæng R¡n ta t§i trܧc PhÆt ÇÜ©ng LÍ dâng cung kính, cúng dÜ©ng thành tâm, ChÜ Tæng chú nguyŒn lâm râm R¡n nghe thuy‰t pháp xong thÀm ng¶ ra Nghï: “Vàng ÇÀy äi thân ta ñ†a làm r¡n Ƕc, thi‰t tha làm gì! Vàng còn sáu l† gi» chi MuÓn cÀu phܧc báu cúng Çi cho rÒi! “. R¡n lòng hoan hÌ tuyŒt v©i ñem vàng còn låi cúng nÖi Cºa ThiŠn Cúng xong R¡n ch‰t bình yên Lìa nÖi trÀn tøc, vŠ miŠn thanh cao Do nguÒn phܧc báu dåt dào Cõi tr©i ñao L®i sanh vào! Vui thay!
TruyŒn C° PhÆt Giáo
41
Tû Sách Áo Lam
M¶t hôm nhân k‹ chuyŒn này ñÙc PhÆt m§i nói cùng Ngài A Nan: “NgÜ©i khiêng chú R¡n tham vàng Là ta thuª Çó. Còn chàng R¡n Çây Là ông Xá L®i PhÃt này, Khi ông trách m¡ng, ta Çây ngÜ®ng ngùng Cúi ÇÀu h° thËn vô cùng T¿ thŠ khiêm tÓn v§i chung m†i loài Ch£ng coi ai låi hÖn ai Muôn loài bình Ç£ng lâu dài ngang nhau! “. ( phÕng theo bän væn xuôi cûa Y Hà )
TruyŒn C° PhÆt Giáo
42
Tû Sách Áo Lam
(1 2 ) NgÜ©i MË N¡ng hÒng r¿c r« tr©i mây Chim muông ríu rít, cÕ cây r¶n ràng Hào quang chói l†i ánh vàng Theo chân ñÙc PhÆt lên Çàng sáng nay Ngài Çi khÃt th¿c trong ngày Tìm cÖ giáo hóa nh»ng ai lÀm ÇÜ©ng. Nhà kia kín c°ng cao tÜ©ng ñ‰ ñô là chû, giàu sang nhÃt vùng Tham lam, ích k› vô cùng, Hôm nay chû v¡ng. Chó trông chØng nhà, Nhe nanh hæm d†a ngÜ©i qua M¡t ngÀu hung d» nhÜ là cuÒng Çiên. TruyŒn C° PhÆt Giáo
43
Tû Sách Áo Lam
PhÆt ngØng khÃt th¿c trܧc hiên Chó lao v¶i ljn sûa lên, c¡n Ngài “Hãy im! “ Ngài nói khoan thai Chó bèn lui låi Ç‹ rÒi chÒm lên PhÆt ÇÜa tay Ç« thän nhiên ñón hai chân trܧc xong liŠn nói ngay: “NgÜÖi là MË chû nhà này! Ch§ nên nóng giÆn. Ta Çây rõ rÒi Ki‰p xÜa hung ác håi ngÜ©i Quanh næm lØa l†c, suÓt Ç©i tham lam Cºa nhà, châu báu, båc vàng MÜu mô thâu góp vô vàn bÃt lÜÖng Ch‰t rÒi còn vÃn còn vÜÖng Luy‰n lÜu trÀn th‰, ti‰c thÜÖng gia tài L¿a ngay ki‰p Chó ÇÀu thai Trª vŠ nhà cÛ gi» hoài cûa kia Còn tham lam n»a làm chi! Phäi lo tu tÌnh ngay Çi tØ gi©!”. Oai ñÙc PhÆt thÆt vô b© L©i vàng nhi‰p phøc. Chó nhÜ ng¶ liŠn ˆn næn, hÓi cäi, l¥ng im Gøc ÇÀu, lŒ tûi dâng lên ngÆp tràn PhÆt bèn lui bܧc nhË nhàng, Chó tØ khi Çó ch£ng màng gi» canh Lui vào m¶t xó quÄn quanh BÕ æn, bÕ sûa, m¥c tình chû gia. ñ‰ ñô dò hÕi ngÜ©i nhà M§i hay chuyŒn PhÆt ghé qua b»a nào TruyŒn C° PhÆt Giáo
44
Tû Sách Áo Lam
ñ‰ ñô cæm tÙc bi‰t bao Chåy Çi tìm PhÆt h‡n hào hét la. PhÆt ôn tÒn dåy: “Nghe ta! Chó này ki‰p trܧc chính là MË ngÜÖi Tham lam, Ƕc ác, håi ngÜ©i Nên nay muÓn trª vŠ nÖi chÓn này
Hóa làm ki‰p Chó kh° thay QuÄn quanh gi» cûa dža ÇÀy tÃm thân! “ ñ‰ ñô b¿c b¶i vô ngÀn Nghï PhÆt vu khÓng, mÜ©i phÀn ch£ng tin. PhÆt thêm: “NgÜÖi hãy vŠ liŠn Dܧi gÀm Chó ngû Çào lên có vàng MË ngÜÖi chôn dÃu kÏ càng Ch‰t rÒi ch£ng kÎp trÓi træn câu nào! “ ñ‰ ñô kinh ngåc xi‰t bao Lòng tham tan bi‰n! N‡i Çau dâng tràn NiŠm tin Çåo pháp dÀn lan VŠ nhà Çào b§i, thÃy vàng dÃu chôn Chao Öi tan nát tâm hÒn! ñ‰ ñô ôm Chó lŒ tuôn tràn trŠ ˆn næn cu¶c sÓng u mê Gi© Çây sám hÓi quay vŠ ÇÜ©ng ngay Quÿ xin ñÙc PhÆt chÌ bày CÙu cho MË khÕi cänh ÇÀy kh° Çau. TØ bi PhÆt dåy Çôi câu: “MË ngÜÖi nghiŒp chܧng tØ lâu n¥ng nŠ TruyŒn C° PhÆt Giáo
45
Tû Sách Áo Lam
NgÜÖi mau mau hãy tìm vŠ NÜÖng nh© Tam Bäo quy y tÙc thì Låi thêm ngÛ gi§i th† trì TiŠn này bÓ thí, cûa kia cúng dÜ©ng Chân thành sám hÓi trong lòng HÒi hܧng cho MË m§i mong phܧc lành! Ta chÌ cho kh¡p chúng sanh Con ÇÜ©ng giäi thoát t¿ mình phäi theo Ÿ Ç©i sܧng kh° mình gieo Nhân nào quä nÃy ch§ kêu ai cùng! “ ñ‰ ñô ch®t hi‹u. Vui mØng! Làm theo l©i PhÆt m¶t lòng thi‰t tha. Th©i gian thÃm tho¡t trôi qua M¶t hôm Chó du‡i mình ra lìa trÀn Trút hÖi thÕa mãn vô ngÀn Tâm hÒn thanh thän! Xác thân nhË nhàng! Hôm sau trong giÃc m¶ng vàng ñ‰ ñô thÃy m¶t Bà dang tay cÜ©i Trên nŠn mây tr¡ng gi»a tr©i GÆt ÇÀu vui sܧng, nói l©i dÎu êm:
“MË gây lÀm l‡i triŠn miên
Chó kia là MË Ç†a miŠn kh° Çau Nh© Ön PhÆt Ƕ nhiŒm mÀu Nh© con hi‰u thäo trܧc sau tâm thành Ngày nay MË ÇÜ®c vãng sanh Vào nÖi th‰ gi§i an lành thänh thÖi! TruyŒn C° PhÆt Giáo
46
Tû Sách Áo Lam
Ch§ quên nhân quä ª Ç©i LuÆt Tr©i Çã ÇÎnh! Nh§ l©i nghe con! G¡ng công tu h†c cho tròn MË dù vïnh biŒt mãi còn an vui! “ ( phÕng theo bän væn xuôi cûa ñÙc ThÜÖng )
TruyŒn C° PhÆt Giáo
47
Tû Sách Áo Lam
(1 3 ) Tai H†a Do Cái MiŒng Thuª xÜa có m¶t chú Rùa SÓng trong hÒ r¶ng vui Çùa thänh thÖi, V® chÒng Cò tr¡ng t§i chÖi ñôi bên k‰t bån, cu¶c Ç©i thêm tÜÖi. B‡ng m¶t næm mÜa ch£ng rÖi M¥t tr©i thiêu ÇÓt, nÖi nÖi úa mÀu Nܧc hÒ khô cån thÆt mau Bao loài thûy t¶c theo nhau ch‰t dÀn Rùa lo tìm k‰ thoát thân Trong lòng suy tính phân vân m†i Çàng V® chÒng Cò ch®t ghé ngang Rùa bèn tâm s¿ thª than não nŠ: “Hai ngày æn ch£ng có chi Dù nºa con tép nói gì cá tôm Ngoài ra n‰u nܧc cån hÖn TruyŒn C° PhÆt Giáo
48
Tû Sách Áo Lam
LÛ chæn trâu së b¡t luôn thân này, Næm næm trܧc cÛng tåi Çây Tôi tØng bÎ b¡t, dža ÇÀy kh° thay May mà sÓng sót t§i nay Là do bà lão ra tay mua vŠ Phóng sanh tôi tåi vùng quê! Gi© mong ai có cách gì cÙu tôi! “ V® chÒng Cò tr¡ng góp l©i: “HÒ này nguy hi‹m! Mau d©i Çi xa! “ Rùa than: “Tôi chÆm quá mà ChÌ bò quanh quÃt, khó qua nån này! “ V® chÒng Cò tr¡ng bàn ngay: “HÒ sen mÜ©i d¥m bên Çây cÛng gÀn Lá xanh mܧt, hoa tr¡ng ngÀn Quanh næm có nܧc ch£ng cÀn lo chi Dù cho hån hán xá gì! Bây gi© tính k‰ ra Çi th‰ này: Chúng mình lÃy m¶t cây dài Bác ngÆm khúc gi»a, chúng tôi hai ÇÀu Chúng tôi nâng bác lên cao RÒi bay m¶t måch ÇÜa vào hÒ bên. NhÜng mà bác nh§, ÇØng quên Phäi luôn ngÆm miŒng! Ch§ nên thÓt l©i! “ Rùa nghe sung sܧng tê ngÜ©i Cùng nhau th¿c hiŒn trò chÖi Çã bàn. Hai Cò v‡ cánh bay ngang Kéo Rùa ª gi»a nhË nhàng lên cao. Rùa nhìn phong cänh lå sao TruyŒn C° PhÆt Giáo
49
Tû Sách Áo Lam
Tò mò ÇÎnh hÕi nhÜng nào dám Çâu Há ra là té v« ÇÀu Thôi Çành c¡n ch¥t miŒng vào khúc cây. ñong ÇÜa thoäi mái Rùa bay Ch®t Çâu bên dܧi có bÀy trÈ chÖi ThÃy Rùa Çu thÆt tÙc cÜ©i Chúng cùng la l§n: “Rùa Öi là Rùa Trông nhÜ thÀy bói bÎ mù Phäi nh© ngÜ©i gi¡t kÈ ÇÜa giÓng khùng! “ Rùa nghe n°i giÆn Çùng Çùng ñÎnh hæm lÛ trÈ: “Coi chØng tay ta Ranh con ÇØng có ba hoa ChuyŒn ngÜ©i m¡c m§ chi mà hò la! “ T¶i thay vØa há miŒng ra Rùa rÖi xuÓng Çá, thÎt da tan tành! PhÆt tØng khuyên dåy chúng sanh: “H†a tØ cái miŒng phát sinh tÙc th©i Các con æn nói l¿a l©i Gi» gìn cái miŒng cu¶c Ç©i ÇÜ®c an! “. ( phÕng theo bän væn xuôi cûa Hoàng Minh )
TruyŒn C° PhÆt Giáo
50
Tû Sách Áo Lam
(1 4 ) PhÆt Xº KiŒn Bà kia bÒng ÇÙa con thÖ DØng chân hóng mát bên b© hÒ sen ThÃy tay con trÈ lÃm lem MË bèn múc nܧc hÒ Çem rºa liŠn RÒi Ç¥t con ª phía trên MË Çi xuÓng t¡m cånh bên, trông chØng. Có con Qu› d» vô cùng ñi ngang thÃy trÈ, vui mØng thèm æn Qu› Då Xoa rÃt khôn ngoan Bi‰n thành thi‰u n» Çoan trang, hiŠn lành T§i nÖi thæm hÕi thân tình Ng®i khen cháu bé ÇËp xinh vô vàn Qu› xin ÇÜ®c b‰ bé ngoan NgÒi cho bú s»a dܧi tàn cây cao
TruyŒn C° PhÆt Giáo
51
Tû Sách Áo Lam
MË nghe l©i nói ng†t ngào GÆt ÇÀu Üng chÎu, Çâu nào có hay Qu› nâng niu bé trên tay ThØa cÖ d©i khÕi chÓn này, chåy xa MË vùng lên Çu°i, miŒng la. Qu› ôm bé nói: “ñây là con tôi! “ ñôi bên tranh chÃp nhiŠu l©i Bà con ÇÜa h† ljn nÖi PhÆt Çài Ch© xin phân xº nÖi Ngài Phán xem ÇÙa bé con ai trao vŠ. PhÆt nghe trình báo m†i bŠ Nhìn qua thÃy rõ Qu› kia trá hình NhÆn l©i xét xº công minh: “KÈ ngay våch th£ng phân ranh trên ÇÜ©ng ñ¥t lÜng ÇÙa bé n¢m ngang Hai ngÜ©i hai phía, Çôi Çàng kéo lui Ai mà sÙc y‰u buông xuôi NgÜ©i kia kéo ÇÜ®c Ãy th©i gi» con. “ MË hiŠn v¶i n¡m hai chân, Qu› thèm thÎt trÈ, n¡m phÀn hai tay MuÓn dành th¡ng l®i vŠ ngay Qu› ra sÙc kéo cuÒng say xá gì. ThÜÖng thay thân xác hài nhi ñ§n Çau khóc thét, tÙ chi rã r©i! ñau con, xót mË, nghËn l©i! MË không n« kéo, buông lÖi con mình RÒi ngÒi khóc trÈ sÖ sinh: “ñÀu xanh sao Çã t¶i tình con Öi! “
TruyŒn C° PhÆt Giáo
52
Tû Sách Áo Lam
PhÆt quay qua hÕi m†i ngÜ©i: “Ai yêu ÇÙa trÈ trong hai bà này? “ NgÜ©i xung quanh trä l©i ngay: “ThÜa là mË ru¶t lòng ÇÀy xót xa! “ PhÆt hÕi thêm: “Gi»a hai bà Cùng nhau co kéo. Ai là mË Çây? “ ThÜa: “Chính ngÜ©i Çã buông tay Xót tình máu mû ngÜ©i này hy sinh! “ PhÆt truyŠn: “ñây qu› hiŒn hình M¡t tròng ngÀu ÇÕ, thân mình tanh hôi ñÙng không in bóng m¥t tr©i Giä làm cô gái håi Ç©i trÈ thÖ! “ Quay qua phía qu› ÇÙng ch© PhÆt nghiêm nghÎ nói: “Mi gi© hãy khai Tåi sao mi quÃy phá hoài Ác tâm dža mãi làm loài qu› thôi Phäi mau tu tÌnh cho rÒi M§i mong thoát khÕi luân hÒi quÄn quanh Quay vŠ ÇÜ©ng phäi cho nhanh! “ Qu› kia ch®t ng¶, tâm thành hoàn lÜÖng: “ThÜa con chót dåi lÀm ÇÜ©ng TØ bi xin PhÆt xót thÜÖng thân này ñ¶ cho h‰t ki‰p dža ÇÀy! “ PhÆt truyŠn: “Ki‰p trܧc mi gây t¶i nhiŠu Con ÇÜ©ng mê mu¶i mãi theo ñÀu thai làm Qu› còn kêu n‡i gì! Ki‰p này ÇØng có ngu si Tránh gây t¶i ác! TÌnh Çi là vØa! “
TruyŒn C° PhÆt Giáo
53
Tû Sách Áo Lam
Qu› quÿ låy PhÆt xin chØa Quy‰t tâm xám hÓi t¶i xÜa Çã làm, Gi»a vùng ánh Çåo thênh thang Qu› xin ÇÜ®c t§i Çåo tràng quy y Xong rÒi ti‰p tøc ra Çi An tâm vì Çã tìm vŠ ÇÜ©ng ngay. MË hiŠn hoan hÌ tràn ÇÀy ƒp ôm con nhÕ trong tay, ÇËp lòng NguyŒn thÀm gi» Çåo cho tròn Cúi ÇÀu tå PhÆt, MË con giã tØ.
( phÕng theo bän væn xuôi cûa ThiŒn Châu )
TruyŒn C° PhÆt Giáo
54
Tû Sách Áo Lam
(1 5 ) D¡t Nhau XuÓng Gi‰ng XÜa kia ª chÓn núi rØng Có m¶t Çàn khÌ khoäng chØng næm træm H†p bÀy nô r«n quanh næm, M¶t hôm khÌ rû nhau thæm bìa rØng Có cây c° thø nhiŠu tÀng M†c bên b© gi‰ng sáng ngÀn ánh Træng. Gi‰ng sâu. Dܧi Çáy nܧc trong Træng tròn in bóng bŠnh bÒng n°i trôi, KhÌ kêu: “Thôi ch‰t! Nguy rÒi! M¥t Træng rÖi xuÓng gi‰ng khÖi Çây này Phäi mau tìm cách v§t ngay TruyŒn C° PhÆt Giáo
55
Tû Sách Áo Lam
Giúp Ç©i khÕi cänh dža ÇÀy tÓi tæm! “. KhÌ ta nhäy nhót læng xæng Xôn xao tìm cách cÙu Træng khÕi chìm. HÒi lâu, khÌ Chúa loan tin: “Tôi Çà có cách! Anh em yên lòng! Theo l©i tôi! MÃy cÛng xong! Ta chung góp sÙc, mình cùng ti‰p tay, Tôi trèo lên bám cành cây M¶t anh bám lÃy Çuôi này cûa tôi RÒi anh khác låi bám Çuôi Cä Çàn lÀn lÜ®t nÓi dài ti‰p nhau Thä ngÜ©i xuÓng ÇÜ®c gi‰ng sâu V§t Træng dܧi Çáy lên Çâu khó gì! “. KhÌ ta mØng r« k‹ chi Cùng nhau theo diŒu k‰ kia Çã bàn Bám Çuôi nhau cä m¶t Çàn Gi‰ng sâu mò xuÓng, Træng vàng v§t lên Nào ng© n¥ng trïu cành trên Nhánh cây c° thø gÅy liŠn. Thäm thay! Gi‰ng kia rÖi xuÓng cä bÀy KhÌ ta lúng túng, loay hoay n°i chìm, Nào tìm ra ÇÜ®c lÓi lên! Nào ai cÙu v§t khÕi miŠn nܧc sâu! KhÌ ta ch‰t h‰t còn Çâu! ThÀn cây c° thø ngâm câu kŒ r¢ng: Trên cao vÅn có bóng H¢ng Kh¡p nÖi trÀn th‰ ánh Træng tràn trŠ, M¶t con Çã quá u mê TruyŒn C° PhÆt Giáo
56
Tû Sách Áo Lam
Ti‰c thay cä lÛ ch£ng hŠ bi‰t chi D¡t nhau xuÓng gi‰ng cùng Çi ñ‹ rÒi ch‰t thäm cÛng vì dåi ngu! . ñ©i ngÜ©i l¡m kÈ mê m© Kh° Çau mà cÙ ng« là sܧng vui Vô thÜ©ng lë ñåo ai Öi C§ chi l¥n l¶i mãi nÖi mu¶n sÀu! ( phÕng theo bän væn xuôi cûa Trí Häi )
TruyŒn C° PhÆt Giáo
57
Tû Sách Áo Lam
(1 6 ) Bäo VŒ Sanh Linh Có Ngài La Hán thuª xÜa … n trong rØng núi tuy‰t lùa mênh mông Ngài tØng chÙng quä løc thông Có tài bi‰t rõ viŒc trong ba Ç©i Ti‰ng tæm lØng lÅy kh¡p nÖi Bà con khâm phøc. Danh Ngài truyŠn Çi. Ngài nuôi m¶t chú Sa Di Tu°i còn niên thi‰u, cÆn kŠ ngày Çêm. M¶t hôm trò ÇÙng hÀu bên ThÀy xem s¡c tܧng xong liŠn nói ngay: “Phܧc báu con cho t§i nay
Tính ra còn låi vài ngày n»a thôi, BÄy hôm sau së qua Ç©i ThÀy trò vïnh biŒt, nghï th©i Çau thÜÖng! Con mau trª låi cÓ hÜÖng Vi‰ng thæm lÀn chót xóm làng, mË cha! “. Sa Di lòng då xót xa TruyŒn C° PhÆt Giáo
58
Tû Sách Áo Lam
Cúi ÇÀu Çänh lÍ ThÀy và ra Çi Chuông buÒn buông ti‰ng sÀu bi TiÍn ngÜ©i mång y‹u! BiŒt ly não nŠ! . MÜa nguÒn giæng phû ÇÜ©ng vŠ Khi tr©i vØa tånh, tràn trŠ nܧc dâng, Chú Çi lÓi t¡t qua ÇÜ©ng ThÃy bÀy ki‰n nhÕ dܧi mÜÖng vÅy vùng BÎ trôi theo nܧc xuôi dòng DÆp dŠnh mång sÓng! BŠnh bÒng xác thân! Chú Sa Di Ƕng tØ tâm Cªi ngay áo khoác bÕ ngæn nܧc dòng, Ki‰n ta ÇÜ®c cÙu, vui mØng Rû nhau leo v¶i vào chung quanh b© Con nào ÇuÓi sÙc, vÆt v© Chú khum tay v§t bÕ ra ÇÃt liŠn Th‰ là ki‰n ÇÜ®c bình yên! HÜÖng tØ bi tÕa kh¡p triŠn non xa! Sa Di ti‰p tøc vŠ nhà BÄy ngày ch© Ç®i trôi qua phÆp phÒng Sang ngày thÙ tám hØng Çông Mång còn chÜa h‰t! Trong lòng mØng thay V¶i vàng trª låi thæm ThÀy ThÀy hay rõ chuyŒn m¥t ÇÀy ngåc nhiên ThÀy vào nhÆp ÇÎnh tham thiŠn M§i hay ÇŒ tº nhân hiŠn vØa gieo CÙu bÀy ki‰n thoát hi‹m nghèo Gi© Çây công ÇÙc tr° theo quä lành Phܧc do bäo vŒ sanh linh Kéo dài thêm tu°i xuân xanh nhiŒm mÀu. TruyŒn C° PhÆt Giáo
59
Tû Sách Áo Lam
Sa Di tØ Çó chuyên sâu Tu hành tinh tÃn Çåo mÀu Thích Ca Ánh vàng r¿c r« chan hòa Viên thành Çåo quä. Thæng hoa ki‰p ngÜ©i.
( phÕng theo bän væn xuôi cûa ñÙc Tâm )
TruyŒn C° PhÆt Giáo
60
Tû Sách Áo Lam
(1 7 ) Phܧc Báu HiŒn TiŠn V® chÒng chàng K‰ Sa La Ki‰m æn vÃt vä, cºa nhà khó khæn NhÜng vui sÓng cänh thanh bÀn HiŠn lành, chân thÆt, xa gÀn m‰n thÜÖng Gia Çình tr†ng Çåo vô cùng, Giúp ngÜ©i Çâu quän ngåi ngùng thiŒt hÖn. M¶t næm tai ách dÆp dÒn MÃt mùa Çói kém, bŒnh còn tràn lan Dân tình khÓn kh° vô vàn Bà con tang tóc, xóm làng thäm thê PhÜÖng xa cÙu tr®, quyên vŠ ThuÓc men, phÄm vÆt Çem chia giúp ngÜ©i Låi nh© tæng sï kh¡p nÖi Chú tâm khÃn nguyŒn, góp l©i cÀu an.
TruyŒn C° PhÆt Giáo
61
Tû Sách Áo Lam
Thông thÜ©ng sáng ki‰m viŒc làm K‰ Sa La v§i v® chàng cùng Çi M¶t mÜa hai n¡ng quän chi Tìm nhà ÇiŠn chû thi‰u gì ru¶ng nÜÖng V® chÒng làm mܧn ki‰m lÜÖng Chia bùi sÈ ng†t chung ÇÜ©ng gian truân, TÓi ngày bÆn r¶n ki‰m æn Nào hay hoån nån khó khæn trong vùng. Hôm nay thÃy khách Çi ÇÜ©ng Mang ÇÒ cÙu tr® thÆt Çông vŠ chùa V® chÒng nhân ái có thØa NhÜng nghèo phÄm vÆt, không dÜ båc tiŠn NghËn ngào sÀu tûi vô biên Ti‰c mình ch£ng có Çû duyên cÙu ngÜ©i Lòng thÀm nguyŒn v§i ÇÃt tr©i N‰u dÜ tài vÆt giúp Ç©i næm nay Thì dù có bΠdža ÇÀy Thân kia Çau kh°, tâm này an vui Chàng bèn buÒn bã trª lui Ch£ng còn tha thi‰t ki‰m nÖi æn làm TÓi vŠ ch£ng dám thª than S® r¢ng v® bi‰t, Çôi Çàng kh° Çau V® chàng gån hÕi hÒi lâu Chàng bèn th° l¶ n‡i sÀu riêng mang V® chàng lŒ chäy hai hàng BuÒn cho gia cänh bÀn hàn mãi thôi. Chùa xa chuông Ç° tØng hÒi NhÜ khÖi trí tuŒ, nhÜ soi ÇÜ©ng trÀn V® chàng ch®t nói vui mØng: TruyŒn C° PhÆt Giáo
62
Tû Sách Áo Lam
“Sao Çôi mình ch£ng ki‰m chung viŒc làm
Ngày mai chuÄn bÎ s¤n sàng Tìm nhà phú h¶ trong làng làm thuê NhÆn tiŠn Ùng trܧc Çem vŠ RÒi mang bÓ thí coi bŠ tiŒn hÖn! “ Chàng nghe h®p lš vô vàn ChÒng ÇÀy sung sܧng, v® tràn vui tÜÖi. Hôm sau vØa rång m¥t tr©i V® chÒng tìm ljn kh¡p nÖi trong làng Ki‰m ÇÜ®c nhà n† xin làm: “NhÆn tiŠn Ùng trܧc. Cam Çoan bÄy ngày Së xin trª låi nÖi này Ÿ luôn giúp viŒc. Trä vay vËn toàn”. Chû nghe ti‰ng v® chÒng chàng Là ngÜ©i hiŠn ÇÙc nên hoan hÌ liŠn ñÜa ngay cho mÜ®n båc tiŠn Nói vŠ x‰p Ç¥t viŒc riêng ª nhà: “BÄy ngày sau trª låi ta N‰u tiŠn trä Çû coi là nhÜ xong KhÕi cÀn tính chuyŒn làm công T¿ do xin trä v® chÒng tØ Çây!” K‰ Sa La ÇËp då thay Mang tiŠn v¶i vã vŠ ngay ch® làng S¡m mua phÄm vÆt Çèn nhang Lên chùa xin g¥p ChÜ Tæng ÇÎnh ngày Phát tâm bÓ thí cûa này Vào ngày thÙ bÄy. ñËp thay tình ngÜ©i! Hoa tØ bi nª rång ng©i ChÜ Tæng, phÆt tº ngÕ l©i ti‰p tay. TruyŒn C° PhÆt Giáo
63
Tû Sách Áo Lam
QuÓc VÜÖng trong nܧc cùng ngày CÛng mang phÄm vÆt lên ngay tåi chùa Ngài mong bi‹u l¶ tâm tØ: “Giúp ngÜ©i hoån nån cÛng nhÜ giúp mình”, Xin chùa Ãn ÇÎnh ngày lành Vào ngày thÙ bÄy Ç‹ dành cho Vua. ChÜ Tæng lúng túng khë thÜa: “K‰ Sa La Çã ljn chùa hôm nay Xin dành bÓ thí ngày này Vua nên chung góp ti‰p tay cùng chàng! “. Vua bèn nói v§i ChÜ Tæng: “TrÅm Çây là m¶t QuÓc VÜÖng nܧc này Båc tiŠn nào thi‰u trong tay Há gì chung chå cùng ngày v§i ai! “. Nhà chùa v¶i vã chuy‹n l©i K‰ Sa La ch£ng chÎu d©i hôm sau Ngåc nhiên Vua g†i vào chÀu K‰ Sa La v¶i trình tâu s¿ tình ChuyŒn v® chÒng Çã bán mình LÃy tiŠn bÓ thí chúng sanh vùng này H‰t ngày thÙ bÄy t§i Çây T¿ do së mÃt, phäi quay vŠ rÒi. Cúi ÇÀu chÎu t¶i mà thôi NhÜ©ng Vua ch£ng ÇÜ®c xin ngÜ©i cäm thông! Vua nghe xúc Ƕng vô cùng Ngoài l©i khâm phøc, trong lòng xót thÜÖng Thܪng cho chÒng v® båc vàng Låi thêm b°ng l¶c Vua ban tr†n Ç©i. TruyŒn C° PhÆt Giáo
64
Tû Sách Áo Lam
V® chÒng låy tå nghËn l©i NiŒm hÒng ân PhÆt sáng ng©i ánh quang ñã ban cho v® chÒng chàng “TØ Bi” ÇÙc tánh, chung ÇÜ©ng Çåo tâm!
( phÕng theo bän væn xuôi cûa Thích ñÙc Tâm )
TruyŒn C° PhÆt Giáo
65
Tû Sách Áo Lam
(1 8 ) MÓi Thù TruyŠn Ki‰p Thuª xÜa có m¶t thanh niên RÃt là hi‰u thäo kh¡p miŠn bi‰t danh Là con m¶t, Çã trܪng thành NhÜng chÜa chÎu lÆp gia Çình v§i ai MË già, cha s§m qua Ç©i Chàng lo phøng dÜ«ng cho ngÜ©i MË yêu, ThÃy con vÃt vä s§m chiŠu MË khuyên lÃy v® Çû ÇiŠu thiŒt hÖn NhÜng con ch£ng chÎu k‰t hôn MË bèn t¿ cܧi v® luôn cho chàng.
Nàng dâu ti‰t hånh, Çäm Çang Trong nhà tháo vát, ngoài làng tinh khôn TruyŒn C° PhÆt Giáo
66
Tû Sách Áo Lam
Rûi thay không th‹ sanh con ThÃy chÒng lo nghï héo hon cõi lòng V® bèn t¿ cܧi cho chÒng Thêm cô v® lë. M¥n nÒng cä hai. ´t lâu v® lë mang thai ChÒng mØng h§n hª m¶t hai nuông chiŠu TÕ ra h‰t sÙc thÜÖng yêu ñêm ngày sæn sóc, sáng chiŠu nâng niu, V® ÇÀu tûi phÆn buÒn thiu Ngoài ÇÀy ganh tÙc, trong nhiŠu h©n ghen R¡p tâm hi‹m Ƕc m¶t phen Cho chÒng chØa cái thói quen phÛ phàng. V® ÇÀu Çi ki‰m thuÓc thang Tr¶n vào th¿c phÄm. DÍ dàng phá thai, Thành công lÀn m¶t, lÀn hai Thêm lÀn ba n»a ra tay håi ngÀm MË con v® lë lìa trÀn Trܧc khi t¡t thª quy‰t tâm trä thù.
H‰t Xuân, qua Hå, sang Thu Anh chÒng khám phá chuyŒn xÜa v® làm N°i cÖn giÆn d» vô vàn ñ†a ÇÀy v® cä hung tàn th£ng tay Ÿ Ç©i vay trä, trä vay Nàng này Çau ǧn lìa ngay cõi Ç©i. Luân hÒi sang ki‰p thÙ Hai V® sau trª låi ÇÀu thai thành Mèo TruyŒn C° PhÆt Giáo
67
Tû Sách Áo Lam
V® ÇÀu cÛng trª låi theo Hóa thành Gà mái, ÇÈ nhiŠu gà con Mèo rình, vÒ lÃy æn luôn Gi‰t thêm Gà mái, rºa h©n ch£ng tha. Luân hÒi sang ki‰p thÙ Ba Gà thành Beo cái. Mèo là con Nai Nai sinh con bu°i s§m mai Bu°i chiŠu Beo t§i æn hoài còn chi ˆn luôn cä chú Nai kia Cái vòng luÄn quÄn thäm thê hÆn thù. Luân hÒi sang ki‰p thÙ TÜ Nai là ThÀn ác. Beo vô nhà giàu
Hóa thành con trܪng, gái ÇÀu ñ‰n khi khôn l§n làm dâu nhà ngÜ©i Hai kÿ sinh nª con rÒi Hung ThÀn hiŒn ljn gi‰t Ç©i trÈ thÖ. ñ‰n kÿ sinh nª thÙ ba V® chÒng tính k‰ trÓn ra khÕi nhà Lánh vŠ bên ngoåi thÆt xa … n thân nÜÖng náu cho qua hi‹m nghèo Bäo toàn mång sÓng con yêu Tránh tay ThÀn ác gây nhiŠu Çau thÜÖng, Th©i gian sau m§i lên ÇÜ©ng BÒng con trª låi quê chÒng khi xÜa.
TruyŒn C° PhÆt Giáo
68
Tû Sách Áo Lam
ñÜ©ng vŠ vÃt vä n¡ng mÜa V® chÒng ghé låi nghÌ trÜa trܧc thŠm Kÿ Viên TÎnh Xá êm ÇŠm Cây cao tÕa mát, liÍu mŠm buông lÖi, Ch®t nhÜ bão tÓ vang tr©i Hung ThÀn gÀm thét t§i nÖi kia rÒi V® chÒng s® hãi røng r©i Ôm con chåy th£ng vào nÖi PhÆt ñài ñ‹ con n¢m dܧi chân Ngài Quÿ xin cÙu mång, ngæn loài tàn hung Hung ThÀn t§i t¿a cÖn giông ChÜ Thiên gác cºa ch¥n không cho vào, TØ bi Cºa PhÆt dåt dào Tình thÜÖng r¶ng mª xóa bao hÆn thù Hung ThÀn trª låi hiŠn tØ Nh© oai l¿c PhÆt rÃt Ü nhiŒm mÀu. Hung ThÀn ÇÜ®c dÅn vào chÀu ñ‹ nghe ñÙc PhÆt khuyên câu ôn tÒn: “Các con gi‰t håi nhau luôn Trä vay, vay trä dÆp dÒn kh° Çau MÓi thù truyŠn ki‰p Çã lâu Hãy nên chÃm dÙt cho mau tØ gi©!” PhÆt ngÒi k‹ låi chuyŒn xÜa Nguyên do ÇÜa ljn dây dÜa hÆn thù, PhÆt khuyên hai kÈ cÓ tu, RÒi ngâm bài kŒ nhÜ ru lòng ngÜ©i: Th‰ gian kh¡p bÓn phÜÖng tr©i Th©i nào cÛng vÆy, muôn Ç©i ch£ng sai TruyŒn C° PhÆt Giáo
69
Tû Sách Áo Lam
Oán mà báo oán kéo dài Than ôi oán Çó theo ai chÆp chÒng! LÃy ân báo oán ÇËp lòng Oán tiêu tan mÃt, h‰t vòng kh° Çau ñó là chân lš dài lâu Cûa ngÜ©i hi‹u Çåo nhiŒm mÀu tØ xÜa! “ ñôi Çàng nhÜ tÌnh cÖn mÖ Oan cØu chÃm dÙt, hÆn thù tiêu tan Trong tâm bØng ánh Çåo vàng Cúi ÇÀu tå PhÆt, r¶n ràng niŠm vui.
( phÕng theo bän væn xuôi cûa H.G. )
TruyŒn C° PhÆt Giáo
70
Tû Sách Áo Lam
(1 9 ) Hoàng Tº Hi‰u Thäo Có ông hoàng tº ngày xÜa Tên là NhÅn Nhøc, nhân tØ n°i danh Yêu thÜÖng m†i kÈ xung quanh, Låi thêm trí tuŒ thông minh hÖn ngÜ©i, Khôi ngô tܧng måo rång ng©i Toàn dân khen ÇÙc, kh¡p nÖi m‰n tài. Vua và Hoàng HÆu yêu Ngài Vì lòng hi‰u thäo ít ai sánh cùng. TruyŒn C° PhÆt Giáo
71
Tû Sách Áo Lam
M¶t hôm Vua bŒnh trong cung ThuÓc men dùng mãi vÅn không giäm nhiŠu Hoàng tº lo l¡ng Çæm chiêu Cùng quan h†p låi s§m chiŠu nghï suy Bàn nhau xem có cách gì Ki‰m ra thuÓc quš mang vŠ ch»a Vua. Trong triŠu có kÈ l†c lØa Manh tâm muÓn cܧp ngôi Vua lâu rÒi Ch© Vua båo bŒnh qua Ç©i RÒi håi hoàng tº là ngÜ©i nÓi ngôi, Gian thÀn thØa dÎp ngÕ l©i: “ThuÓc hay tuy bi‰t. Ki‰m th©i khó sao!” Hoàng tº: “Dù khó bi‰t bao Tìm cho b¢ng ÇÜ®c, ta nào chÎu thua!” Gian thÀn: “Tiên dÜ®c xin thÜa ñó là b¶ não ngÜ©i vØa thanh xuân Låi thêm hi‰u thäo vô ngÀn Có lòng nhân ÇÙc xa gÀn ÇŠu khen!” Vui mØng hoàng tº hÕi liŠn: “Não ta dùng ch‰ thuÓc tiên ÇÜ®c nào? “ Gian thÀn trong bøng mØng sao BŠ ngoài giä b¶ buÒn rÀu xin thÜa: “Nào ai hÖn ÇÜ®c tâm tØ Nào ai hi‰u thäo ÇÜ®c nhÜ b¢ng Ngài Não Ngài làm thuÓc thÆt hay NhÜng nghe sao thÃy Ç¡ng cay b¶i phÀn TriŠu thÀn Çâu n« bÃt nhân Nào ai låi dám nhÅn tâm cùng Ngài!”
TruyŒn C° PhÆt Giáo
72
Tû Sách Áo Lam
Hoàng tº kh£ng khái buông l©i: “Ta Çây nào có ti‰c Ç©i gÃm hoa N‰u mà cÙu mång Vua Cha Thì ta dù ch‰t lòng Çà sܧng vui! “. TriŠu thÀn thÜÖng cäm ngÆm ngùi Toàn dân hay chuyŒn ngÜ©i ngÜ©i lŒ sa. Hoàng tº truyŠn: “C¡t ÇÀu ta M° ra lÃy não Çem hòa thuÓc ngay CÀu Tr©i phù h¶ thuÓc hay Ch»a Vua khÕi bŒnh ta Çây ngÆm cÜ©i!”. Khen thay lòng hi‰u tuyŒt v©i Cho nên Ƕng ljn ÇÃt tr©i linh thiêng ThuÓc hay nhÜ có phép Tiên UÓng xong chén thuÓc Vua liŠn khÕe ra. Hoàng tº hi‰u v§i mË cha Là tiŠn thân PhÆt Thích Ca thuª nào.
( phÕng theo bän væn xuôi trích: Viên Âm )
TruyŒn C° PhÆt Giáo
73
Tû Sách Áo Lam
(2 0 ) NguÒn Hånh Phúc NÖi vùng tÎnh xá Kÿ Hoàn Gió tr©i nhË th°i, mây ngàn êm trôi GÓc cây c° thø trên ÇÒi Sa Môn bÓn vÎ cùng ngÒi chuyŒn chÖi HÕi ÇiŠu chi sܧng tuyŒt v©i? ñiŠu chi hånh phúc theo ngÜ©i trÀn gian? TrÀm ngâm, m¶t vÎ cho r¢ng: “Hܪng phong cänh ÇËp thú b¢ng lên tiên Khi xuân r¿c r« thiên nhiên Vui Çàn chim hót, th¡m duyên hoa cÜ©i ñÃt tr©i, cây cÕ tÓt tÜÖi Dong thuyŠn dòng bi‰c dåo chÖi l»ng l© Ho¥c mang bÀu rÜ®u túi thÖ Núi cao ngâm vÎnh: giÃc mÖ m¶t Ç©i!”. VÎ thÙ hai khë thÓt l©i: “Gia Çình Çoàn tø m¶t nÖi sum vÀy ThÙc ngon, rÜ®u quš tràn ÇÀy ñàn ca hát xܧng ngÃt ngây thâm tình Quây quÀn thân thu¶c quanh mình Sܧng nhÜ lên tÆn mây xanh cõi tr©i! “. TruyŒn C° PhÆt Giáo
74
Tû Sách Áo Lam
VÎ thÙ ba nói: “Trên Ç©i N‰u ÇÜ®c sinh Çúng vào nÖi sang giàu NhiŠu tiŠn båc, l¡m quân hÀu ˆn ngon, m¥c ÇËp, nhà lÀu, ng¿a xe Vinh hoa phú quš bŠ bŠ M§i là vui sܧng còn chi sánh b¢ng! “. VÎ thÙ tÜ låi thÜa r¢ng: “Các thÀy nghï vÆy phäi chæng ÇŠu lÀm? Theo tôi cܧi ÇÜ®c giai nhân Vài nàng quy‰n rÛ, tÃm thân g®i tình Nói cÜ©i ca múa ÇËp xinh M§i là hånh phúc mà mình thi‰t tha! “. Nh»ng l©i Çàm luÆn v£ng xa VØa khi ñÙc PhÆt ghé qua kinh hành DØng chân hÕi rõ ng†n ngành ñ¶ng lòng thÜÖng sót chúng sanh mê lÀm Ngài bèn dåy: - “Kìa cänh xuân Thiên nhiên vån vÆt xa gÀn tÓt tÜÖi Thu qua, ñông t§i bên tr©i Úa tàn cây cÕ, tÖi b©i lá hoa! “. - “Kìa ngÜ©i sum h†p ÇÀy nhà ChÙa chan tình cäm, chan hòa niŠm vui NhÜng h®p rÒi låi chia phôi Sinh ly, tº biŒt khi‰n ngÜ©i kh° Çau! “. - “Kìa xem phú quš sang giàu Gia tài dù l¡m, bŠn lâu bao gi© ñ©i ngÜ©i ng¡n t¿a giÃc mÖ TruyŒn C° PhÆt Giáo
75
Tû Sách Áo Lam
Mang gì theo ÇÜ®c trong gi© xuôi tay! “. - “Kìa xem nh»ng kÈ Ç¡m say Ham mê s¡c døc hao gÀy tÃm thân Låi thêm mê mu¶i tâm thÀn Tan nhà, mÃt nܧc b¡t nguÒn tØ Çây! “. “Nói chung nh»ng ܧc muÓn này
Là nguyên nhân chính vÀn xoay luân hÒi Trong vòng sinh tº n°i trôi Khi‰n Ç©i Çau kh°! Khi‰n ngÜ©i lÀm than! ChÌ riêng có cõi Ni‰t Bàn Là nÖi an låc chÙa chan ngàn Ç©i Là chân hånh phúc tuyŒt v©i! “. RÒi Ngài k‹ låi chuyŒn th©i xa xÜa: “Trܧc kia có m¶t Ông Vua
TrÎ vì m¶t nܧc cõi b© thênh thang Nhà Vua tên g†i Ph° An M©i Vua bÓn nܧc lân bang tiŒc tùng Kéo dài bÓn tháng tÜng bØng ñ‰n khi tan tiŒc, lúc cùng chia tay Ph° An hÕi bÓn Vua này “ñiŠu chi låc thú mê say nhÃt Ç©i? “. BÓn Vua lÀn lÜ®t trä l©i: - “Dåo chÖi cänh ÇËp ÇÃt tr©i bao la! “. - Gia Çình sum h†p chan hòa! . - “Giàu sang phú quš m¶t nhà hi‹n vinh! “. - “Giai nhân nhan s¡c g®i tình! “. ñó là nh»ng thÙ cho mình sܧng vui! Ph° An nghiêm nghÎ Çáp l©i: “ñó là tåm b® nhÃt th©i mà thôi TruyŒn C° PhÆt Giáo
76
Tû Sách Áo Lam
Nguyên nhân sinh tº luân hÒi C¶i nguÒn Çau kh° n°i trôi ki‰p ngÜ©i! “. K‹ chuyŒn xong, PhÆt ti‰p l©i: “Mong cho bÓn vÎ thoát nÖi ta bà,
Ph° An ki‰p trܧc là ta BÓn Vua ngày Çó chính là các ông Ta khuyên ch£ng chÎu ghi lòng Ki‰p này quanh quÄn trong vòng tº sinh! “. BÓn Sa Môn khë l¥ng thinh Nhû lòng sám hÓi tâm thành tØ Çây. VØng dÜÖng r¿c chi‰u cÕ cây HÜÖng xuân ngan ngát tÕa ÇÀy không gian BÓn ngÜ©i bØng ánh Çåo vàng KhÖi nguÒn hånh phúc dâng tràn trong tim.
( phÕng theo bän væn xuôi cûa Trí HiŠn )
TruyŒn C° PhÆt Giáo
77
Tû Sách Áo Lam
(2 1 ) Dåy KhÌ Nói Nܧc kia có m¶t ông Vua VÓn ham viŒc lå, låi Üa chuyŒn Çùa Tu°i Vua bÄy chøc có thØa M¶t hôm cao hÙng nhân mùa ÇÀu Xuân Vua truyŠn lŒnh kh¡p xa gÀn TØ quan cho chí t§i dân hay r¢ng Nhà Vua ban thܪng ngàn vàng Cho ai dåy khÌ nói næng nhÜ ngÜ©i. Các quan phäi d¿ cu¶c chÖi CÓ công tìm khÌ các nÖi ÇÜa vŠ Quan nào dåy khÌ lành nghŠ Thܪng vàng, tæng chÙc Çôi bŠ vui thay! Quan nào dåy khÌ không hay Phåt tiŠn, giáng chÙc xuÓng ngay tÙc th©i! Các quan than kh° thÃu tr©i XÜa nay khÌ nói ti‰ng ngÜ©i ÇÜ®c Çâu! TruyŒn C° PhÆt Giáo
78
Tû Sách Áo Lam
ñ¶t nhiên có lão båc ÇÀu Tu°i ngoài bÄy chøc xin hÀu chuyŒn Vua Quÿ thÜa: “NghŠ nghiŒp tØ xÜa Chuyên môn dåy khÌ nói nhÜ ti‰ng ngÜ©i Cä nhà tØng träi mÃy Ç©i NghŠ riêng dåy khÌ vÓn nÖi gia truyŠn! “. Vua nghe hÙng thú vô biên, Lão ông lên ti‰ng nói thêm Çôi ÇiŠu: “Công phu dåy khÌ khá nhiŠu MuÓn cho khÌ nói ÇÜ®c theo ti‰ng ngÜ©i Hàng ngày kiên nhÅn m§m l©i ´t ra phäi mÃt hai mÜÖi næm trÜ©ng! “ Lão xin nhÆn trܧc nºa vàng VŠ nhà sºa soån lên ÇÜ©ng Çi xa KhÌ thông minh së tìm ra ñem vŠ dåy nói, nghŠ nhà tinh thông. Vua nghe háo hÙc vô cùng XuÃt næm træm lÜ®ng ÇÜa ông tÙc thì, Các quan mØng r« k‹ chi Trút Çi gánh n¥ng nghï suy nh†c lòng. Ông vŠ, v® ngóng, con trông Khi hay rõ chuyŒn ÇŠu cùng khóc la Gåt Vua ch¡c ch‰t cä nhà Phen này ba h† thành ma không ÇÀu Ông nào dåy khÌ ÇÜ®c Çâu Cä gan lÜ©ng gåt, mÜu sâu håi Ç©i. VuÓt râu ông lão cä cÜ©i “Tu°i ta nay Çã bÄy mÜÖi hÖn rÒi TruyŒn C° PhÆt Giáo
79
Tû Sách Áo Lam
Nhà Vua tu°i cÛng vÆy thôi Ch¡c chi còn sÓng ª Ç©i dài lâu Hai mÜÖi næm khó qua cÀu Vua và ta ch‰t còn Çâu lo gì! Con ngÜ©i sÓng ª thác vŠ Coi nhÜ xí xóa c§ chi mu¶n sÀu Vô thÜ©ng PhÆt dåy tØ lâu! “.
( phÕng theo bän væn xuôi cûa Thái Thanh )
TruyŒn C° PhÆt Giáo
80
Tû Sách Áo Lam
(2 2 ) Lòng Hi‰u Chim Oanh VÛ Thuª xÜa ª núi Tuy‰t SÖn Có chim Oanh VÛ dÍ thÜÖng, hiŠn hòa Cha mË chim bÎ mù lòa M¶t mình chim phäi bay ra khu rØng Ki‰m tìm trái chín thÖm lØng Mang vŠ cung kính cúng dÜ©ng mË cha. Cách rØng cÛng ch£ng bao xa Có ông ÇiŠn chû thÆt là tÓt thay Ru¶ng vØa cÃy lúa næm nay Ông bèn phát nguyŒn: “Lúa này tr° bông Khi nào lúa tÓt ÇÀy ÇÒng Ai cÀn lÜÖng th¿c vui lòng lÃy æn! “. M¶t hôm Oanh VÛ bay ngang ThÃy bao nhiêu lúa óng vàng ÇËp tÜÖi Chim bèn dØng cánh tìm mÒi Tha nhiŠu lúa tÓt vŠ m©i mË cha, VØa khi ÇiŠn chû Çi qua Tܪng chim phá hoåi, ông ta phiŠn lòng TruyŒn C° PhÆt Giáo
81
Tû Sách Áo Lam
Sai ngÜ©i giæng lܧi trên ÇÒng B¡t chim Oanh VÛ bÕ lÒng treo chÖi. Chim bèn nhÕ nhË Çôi l©i: “Sao ông låi n« giam tôi th‰ này?
Ông thÜ©ng bÓ thí hàng ngày Cho nên tôi m§i ngØng Çây ki‰m mÒi! “. ñiŠn chû hÕi: “Ki‰m cho ai Mà sao lui t§i tha hoài lúa ta? “. Chim thÜa: “Tôi có mË cha Cä hai ÇŠu bÎ mù lòa tÓi tæm Bay Çi ki‰m sÓng khó khæn Mình tôi phäi lÃy phÀn æn ba ngÜ©i! “. ñiŠn chû nghe vÆy tÜÖi cÜ©i Thä chim và nói: “Xin m©i tØ nay An tâm ghé låi ru¶ng này CÙ dùng thóc lúa ta Çây không buÒn! “. Khen thay súc vÆt, chim muông Mà lòng hi‰u thäo còn hÖn nhiŠu ngÜ©i ñã sinh ra gi»a ÇÃt tr©i “Hi‰u cùng cha mË” nh§ l©i gÃm hoa. Con chim Oanh VÛ chính là TiŠn thân ñÙc PhÆt Thích Ca m¶t th©i, Còn ÇiŠn chû tÓt tuyŒt v©i Là Xá L®i PhÃt ngÜ©i Ç©i kính yêu. ( phÕng theo bän væn xuôi trích: PhÆt Pháp )
TruyŒn C° PhÆt Giáo
82
Tû Sách Áo Lam
(2 3 ) Cây Táo Núi Thi‰t SÖn Núi Thi‰t SÖn thuª xa xÜa Có cây táo n† rÃt Ü lâu Ç©i Thân to, tán lá r®p tr©i ChÜa hŠ có quä, tÙ th©i cành trÖ. GÀn chân núi có tiŠu phu Tên là Chí Hi‰u, Óm o, thân gÀy Chuyên nghŠ lên núi lÜ®m cây Mang vŠ làm cûi, bán ngày ki‰m æn
TruyŒn C° PhÆt Giáo
83
Tû Sách Áo Lam
Quanh næm sinh sÓng khó khæn M¶t mình nuôi MË nh†c nh¢n s§m trÜa. MË chàng bŒnh hoån, già nua, ThuÓc thang nào có tiŠn mua vì nghèo DÀn dÀn bŒnh n¥ng thêm nhiŠu Trª thành tê båi MË yêu liŒt giÜ©ng, Chàng buÒn sÓ phÆn Çau thÜÖng Thª dài, than ng¡n mãi vÜÖng mu¶n phiŠn. M¶t Çêm hÀu cånh MË hiŠn MË Çà an giÃc. Ngoài hiên sáng tr©i Chàng bèn nhË bܧc ra chÖi Say sÜa ng¡m ánh træng nÖi ÇÀu ghŠnh, Núi rØng sÜÖng phû bÒng bŠnh ñ†ng trên ng†n cÕ, ÇÀu cành nhÜ hoa NhÜ muôn ngàn ánh sao sa Long lanh suÓi v¡ng, thܧt tha Çêm trÜ©ng. TiŠu phu Çang phút mÖ màng Ch®t Çâu trܧc m¥t hào quang sáng lòa M¶t tiên ông b‡ng hiŒn ra Chòm râu tr¡ng båc, nܧc da hÒng hào Dáng uy nghi, vÈ thanh cao PhÃt phÖ áo tr¡ng, gÆy Çào cÀm tay. TiŠu phu phách låc, hÒn bay Tiên ông khë nói: “Ta Çây! An lòng! Ta là Hòa ThÜ®ng trên non Ÿ trong ng†n núi Thi‰t SÖn lâu rÒi Vì con hi‰u thäo ª Ç©i Cho nên Ƕng t§i ÇÃt tr©i linh thiêng Hôm nay h¶i Çû cÖ duyên TruyŒn C° PhÆt Giáo
84
Tû Sách Áo Lam
Ta vŠ ch»a bŒnh MË hiŠn giúp con! “. TiŠu phu mØng r« trong lòng V¶i quÿ bái tå vô cùng trang nghiêm. Xua tay, Hòa ThÜ®ng nói thêm: “Con mau sºa soån leo lên núi này Tìm cây táo quš lâu ngày Hái ngay m¶t trái vŠ Çây cÙu ngÜ©i Dâng lên cho MË con sÖi MË dù bŒnh n¥ng æn th©i khÕi luôn! “. TiŠu phu nghe lŒnh phân vân XÜa nay cây táo xa gÀn ÇŠu hay ChÜa hŠ có quä m¶t ngày LÃy chi Ç‹ hái? LŒnh này tr§ trêu! Hòa ThÜ®ng nói: “Hãy làm theo ñúng l©i ta d¥n ch§ nhiŠu nghï suy! Hãy lên hái táo ngay Çi Gi© cây có trái cÛng vì cäm thông ThÜÖng con hi‰u ÇÍ m¶t lòng Bà con quš m‰n kh¡p vùng Thi‰t SÖn! “ TiŠu phu søp låy tå Ön NgÄng lên Hòa ThÜ®ng bi‰n luôn mÃt rÒi. SuÓt Çêm tr¢n tr†c mãi thôi TiŠu phu lên núi khi tr©i hØng Çông SÜÖng lam còn phû mênh mông RØng hoang, núi v¡ng chÆp chùng êm ru ChÌ riêng dòng thác vô tÜ Rì rào khe núi v†ng ÇÜa khúc tình NhÜ ch© Çón ánh bình minh TruyŒn C° PhÆt Giáo
85
Tû Sách Áo Lam
DÎu dàng soi tÕ tâm linh con ngÜ©i. Thân vÃt vä, lòng an vui CÕ cây rÆm råp, núi ÇÒi cheo leo TiŠu phu cÜÖng quy‰t cÓ trèo ñÀu non vØa t§i, n¡ng theo ngang ÇÀu NgÄng nhìn cành táo trên cao ThÃy ngay m¶t quä. Xi‰t bao lå lùng, Chàng reo lên rÃt vui mØng “Tå Ön Hòa ThÜ®ng mª ÇÜ©ng cÙu con! “. Táo thÀn b‡ng hiŒn nhiŠu hÖn Quä to, chín ÇÕ nhÜ son trïu cành Chàng leo lên hái thÆt nhanh Mê m© che lÃp bi‰n thành máu tham Hái nhiŠu ÇÀy ¡p m¶t làn Nhét thêm ÇÀy túi m§i mang vŠ nhà. ñÀu Çuôi k‹ låi MË già TiŠu phu dâng táo m©i bà MË sÖi MË ngåc nhiên ljn nghËn l©i Ch¡p hai tay låi vái tr©i trên cao MiŒng luôn niŒm PhÆt thì thào Tå Ön tr©i, PhÆt dåt dào lòng nhân Tå Ön Hòa ThÜ®ng vô ngÀn RÒi MË æn táo, lòng thÀm sܧng vui. Táo thÀn thÆt quä lå Ç©i MË æn xong táo bŒnh th©i khÕi luôn ñôi chân cº Ƕng bình thÜ©ng Ch£ng còn tê båi liŒt giÜ©ng nhÜ xÜa Bܧc lÀn theo cánh li‰p thÜa Lâm râm khÃn nguyŒn Ön vØa ÇÜ®c ban.
TruyŒn C° PhÆt Giáo
86
Tû Sách Áo Lam
Tin ÇÒn phép lå truyŠn lan Bà con kéo ljn r¶n ràng kh¡p nÖi Nh© tay Chí Hi‰u giúp Ç©i KÈ th©i bŒnh n¥ng. NgÜ©i th©i kinh niên TiŠu phu chia táo giúp liŠn Táo thÀn nhÜ có phép tiên ch»a lành. Tháng ngày lÀn lÜ®t trôi nhanh TiŠu phu ch®t nghï công mình khó khæn Lên non hái táo nh†c nh¢n Nên Çòi con bŒnh trä phÀn tiŠn công. Båc tiŠn theo táo chÃt chÒng Lòng tham theo båc càng nÒng hÖi tanh! TiŠn công ngày m¶t tæng nhanh Th£ng tay vÖ vét mau thành phú ông Màng chi con bŒnh tay không Båc tiŠn n‰u thi‰u ÇØng mong cÆy nh©! Th©i gian thÃm tho¡t thoi ÇÜa TiŠu phu Chí Hi‰u xác xÖ thuª nào Gi© Çây rång m¥t phú hào Kh¡p vùng n°i ti‰ng sang giàu nhÃt thôi,
Lâu Çài tráng lŒ tuyŒt v©i Quân hÀu, xe ng¿a cu¶c Ç©i lên hÜÖng. M¶t hôm có gái Çáng thÜÖng PhÜÖng xa l¥n l¶i tìm ÇÜ©ng ghé sang KhÄn cÀu m¡t lŒ dâng tràn Nàng cÀn táo quš xin chàng giúp cho TruyŒn C° PhÆt Giáo
87
Tû Sách Áo Lam
MË nàng hÃp hÓi n¢m ch© Trên giÜ©ng tº biŒt mong nh© táo tiên! Ng¥t vì nàng ch£ng có tiŠn Phú ông Chí Hi‰u Çu°i liŠn th£ng tay, Gái nghèo van khóc t¶i thay “Không tiŠn không táo! “. ñành quay trª vŠ. ñêm hôm Çó dܧi træng thŠ M¶t tr©i v¢ng v¥c, bÓn bŠ nên thÖ ñÙng trên ÇÌnh núi m¶ng mÖ Phú ông Chí Hi‰u say sÜa ng¡m nhìn Táo thÀn giúp hái ra tiŠn Trong lòng Ç¡c š nên liŠn cÜ©i vang. Ch®t Çâu m¶t Çåo hào quang Vøt ngang hiŒn trܧc m¥t chàng: “NgÜ©i Ön” ñó là Hòa ThÜ®ng Thi‰t SÖn Gi†ng Ngài nghiêm nghÎ, Çâu còn nhÜ xÜa Trܧc kia vui vÈ có thØa Gi© ÇÀy quª trách, låi vØa uy nghiêm: “Nghe Çây Chí Hi‰u ham tiŠn Tham lam che lÃp tâm hiŠn thuª xÜa Ch£ng còn có chút lòng tØ ñØng mong hܪng l¶c giÓng nhÜ thuª nào! Nh»ng gì ngÜÖi Çã thu vào Tan mau nhÜ b†t sóng chao bi‹n này! “ Nói xong Hòa ThÜ®ng vung tay Nh° luôn cây táo lên ngay tÙc thì Nh¡m bi‹n ñông Ngài ném Çi, Bóng Ngài bi‰n mÃt. BÓn bŠ l¥ng yên. TiŠu phu s® hãi vô biên TruyŒn C° PhÆt Giáo
88
Tû Sách Áo Lam
Ra vŠ lûi thûi, mu¶n phiŠn xi‰t bao NhÜng lòng yên trí phÀn nào Nghï mình chÃt chÙa s¤n bao båc tiŠn Dù cho ch£ng có táo tiên VÅn còn vui hܪng cûa riêng Çã ÇÀy. T§i nhà chàng s»ng s© thay Rõ ràng chÓn cÛ: “Lâu Çài còn Çâu? “ Tܪng chØng Çang giÃc chiêm bao: LŠu tranh nghèo khó thuª nào hiŒn ra, Trên mình quÀn áo xa hoa Bi‰n thành cÛ nát nhÜ là trܧc kia. TiŠu phu nܧc m¡t ÇÀm Çìa Ti‰c thÜÖng cÖ nghiŒp bi‰n Çi mÃt rÒi Hai tay tr¡ng khë buông xuôi Thª dài hÓi hÆn, ôi thôi mu¶n màng! Mây m© che phû træng vàng Thi‰t SÖn gió v£ng cung Çàn hÜ không! ( phÕng theo bän væn xuôi cûa Phåm Ng†c Khuê )
TruyŒn C° PhÆt Giáo
89
Tû Sách Áo Lam
(2 4 ) Nai HiŠn Ngày xÜa có chú Nai hiŠn Nhªn nhÖ vui sÓng gi»a miŠn hoang sÖ Trong khu rØng rÆm ven b© Sông H¢ng cuÒn cu¶n sóng m© nhân gian. Dáng Nai ÇËp Çë dÎu dàng SØng trong nܧc ng†c, thân vàng ánh châu NhÜng m¡t Nai l¡ng u sÀu ThÜÖng cho trÀn th‰ nhuÓm mÀu bi ai, Nai nghe, nói ÇÜ®c ti‰ng ngÜ©i Nai là BÒ Tát m¶t th©i hiŒn thân. TruyŒn C° PhÆt Giáo
90
Tû Sách Áo Lam
Bên Nai muông thú quây quÀn Coi Nai nhÜ MË muôn phÀn yêu thÜÖng NhÜ ThÀy sáng suÓt dÅn ÇÜ©ng M¶t vùng ÇÒi núi ngát hÜÖng thanh bình. S® ngÜ©i thÃy së håi mình Nai cùng muông thú sÓng quanh trong rØng. M¶t ngày tr©i ÇÃt mÎt mùng Sông H¢ng gÀm thét sóng dâng ngÆp tràn Nai Çang thÖ thÄn non ngàn Ch®t nghe kêu cÙu ti‰ng vang núi ÇÒi Nhìn xa Nai thÃy m¶t ngÜ©i Ôm thanh cûi møc chÖi vÖi gi»a dòng Mênh mông sóng nܧc reo cuÒng SÙc ngÜ©i Çã y‰u, s¡p buông trôi rÒi Tâm BÒ Tát b‡ng rång ng©i “NgÜ©i mà Çau kh°, ta th©i kh° Çau! CÙu ngÜ©i trܧc, cÙu mình sau! “ Nai lao v¶i xuÓng dòng sâu v§t ngÜ©i, Xá chi sóng gió dÆp vùi Dìu ngÜ©i lên ÇÜ®c t§i nÖi an toàn. Nån nhân tÌnh låi bàng hoàng Cám Ön công ÇÙc vô vàn cûa Nai NguyŒn xin tåc då lâu dài Khi‰n Nai sung sܧng thÓt l©i tâm can: “MØng Ông còn tÃm lòng vàng Dåt dào ân huŒ, chÙa chan nghïa tình! Hãy vŠ ngay v§i gia Çình Nh§ ÇØng nói chuyŒn chúng mình nÖi Çây TruyŒn C° PhÆt Giáo
91
Tû Sách Áo Lam
NgÜ©i Ç©i nham hi‹m chÃt ÇÀy Së tìm cách b¡t thân này mÃt thôi! “. Nån nhân hÙa ch¡c m¶t l©i KhÃu ÇÀu låy tå. VŠ nÖi thÎ thành. NgÜ©i vŠ Çoàn tø gia Çình ñúng khi Hoàng HÆu tâu trình cùng Vua: “ñêm qua thÀn thi‰p n¢m mÖ ThÃy con Nai ÇËp nói ra ti‰ng ngÜ©i Nai thÀn thÆt quä lå Ç©i Trên tòa giäng Pháp l©i l©i cao sang ThÆt là chuyŒn lå vô vàn N‰u ta b¡t ÇÜ®c Nai vàng vŠ cung NhÓt VÜ©n ThÜ®ng Uy‹n vui chung ñiŠm lành cho nܧc! ñiŠu mØng cho ta! “ Vua nghe thÕ thÈ l©i hoa ChiŠu lòng Hoàng HÆu, lŒnh ra kh¡p miŠn: “Ai mà giúp b¡t Nai hiŠn Vua ban b°ng l¶c, båc tiŠn, chÙc cao! “ NgÜ©i ÇÜ®c Nai cÙu hôm nào Nghe Vua tr†ng thܪng, xôn xao cõi lòng Nghï mình cùng v§i v® con ñói nghèo ki‰p sÓng, héo hon cu¶c Ç©i Máu tham n°i dÆy trong ngÜ©i Quên ân tình cÛ, nuÓt l©i thŠ xÜa Y cÜ©i phän b¶i say sÜa NhÜng kìa phép lå nhÜ vØa xäy ra GÜÖng m¥t chÃt phát hôm qua Gi© Çây g§m ghi‰c xÃu xa vô cùng.
TruyŒn C° PhÆt Giáo
92
Tû Sách Áo Lam
Tên phän b¶i ghé vào cung Tâu Vua ch‡ ª trong rØng cûa Nai. Vua sai quân lính cûa Ngài Bao vây bÓn phía bên ngoài rØng hoang ào ào chó d» sûa vang Kèn sæn tr°i gi†ng oang oang ti‰n vào Thú rØng hoäng hÓt lao xao Nai hiŠn choàng tÌnh xi‰t bao ng« ngàng Bi‰t r¢ng trÓn cÛng mu¶n màng Tay ngÜ©i hung ác båo tàn xÜa nay Nai Çang nghï ng®i, loay hoay Thì bao quân lính t§i ngay bên rÒi Vua, Quan cÛng Çã ljn nÖi Vua nhìn Nai ÇËp ngây ngÜ©i ng®i khen TruyŠn không ÇÜ®c b¡n cung tên Làm sao b¡t sÓng Nai hiŠn vŠ cung. M†i ngÜ©i chÜa kÎp vây lùng Nai hiŠn t¿ ljn thÜa cùng Vua, Quan: “Ai ÇÜa Ngài ljn non ngàn NÖi tôi trú Än chÓn hoang vu này? “ Vua nghe kinh ngåc l¡m thay, ChÌ tên phän b¶i ÇÙng ngay sau Ngài: “H«i Nai thÀn! Chính tên này Ham tiŠn chÌ lÓi t§i Çây sæn tìm! “. M†i ngÜ©i cùng lúc quay nhìn RÒi cùng m¶t lúc kêu lên hãi hùng, M¥t tên phän b¶i ÇÜa ÇÜ©ng ChÌ trong khoänh kh¡c vô cùng g§m ghê TruyŒn C° PhÆt Giáo
93
Tû Sách Áo Lam
Bao nhiêu máu mû tràn trŠ Kh¡p nÖi lª loét khó bŠ nhÆn ra. Nai thÜa: “M†i viŒc ch£ng qua ChÌ là quä báo diÍn ra thÆt gÀn Tên này b¶i nghïa vong ân Tham lam m© m¡t, bÃt nhân håi ngÜ©i! “ RÒi Nai k‹ rõ ÇÀu Çuôi ChuyŒn mình cÙu h¡n ch‰t trôi gi»a dòng. Nhà Vua nghe hi‹u chuyŒn xong M¡ng tên phän b¶i: “Mi lòng tanh hôi Mi làm ô u‰ danh NgÜ©i Mi không Çáng sÓng trên Ç©i làm chi! “ Vua giÜÖng cung ÇÎnh xº y NhÜng Nai nhäy v¶i ÇÙng che tên này Nai thÜa: “T¶i h¡n ngày nay Kéo theo quä báo ljn ngay Çây rÒi M¥t y lª loét tanh hôi Là ÇiŠu trØng phåt m¶t Ç©i khó quên Ngài tha cho h¡n m¶t phen! PhÀn tôi xin ÇÙng m¶t bên ch© Ngài! “. Nhà Vua ch®t thÃy sáng ng©i M¶t vùng h› xä, m¶t tr©i tØ bi Vua ban: “NgÜÖi hãy Çi Çi H«i tên phän b¶i! Tha mi phen này ñi cho khuÃt m¡t ta ngay Làm NgÜ©i không Çáng! ñØng quay trª vŠ! “
TruyŒn C° PhÆt Giáo
94
Tû Sách Áo Lam
Tên kia h° thËn ê chŠ Bܧc Çi lÀm lÛi, kéo lê thân ngÜ©i LÜng quay vŠ phía m¥t tr©i Theo vùng bóng tÓi, vào nÖi bùn lÀy. Vua nhìn Nai khë tÕ bày: “T¿ do xin trä tØ Çây cho Ngài! TrÅm lòng kính phøc l¡m thay Ngài Çem chân lš gieo ÇÀy nhân gian Soi ÇÜ©ng giác ng¶ thênh thang Tim này nguyŠn kh¡c l©i vàng tØ bi! “. Vua ra lŒnh kéo quân Çi Núi rØng trª låi bÓn bŠ bình yên. K‹ tØ khi Çó Çêm Çêm Hiu hiu gió mát, êm ÇŠm træng thanh M¶t bÀy muông thú hiŠn lành Quây quÀn trìu m‰n chung quanh Nai hiŠn NhÜ ch© nghe nh»ng l©i thiŠn Nghe l©i giäng Çåo gi»a miŠn hoang vu.
( phÕng theo bän væn xuôi cûa HuyŠn Thanh )
TruyŒn C° PhÆt Giáo
95
Tû Sách Áo Lam
MøC Løc L©i Nói ñÀu (DiŒu PhÜÖng) ........................................2 1. ñ©i NgÜ©i Trong M¶t Câu (Tâm Phܧc)..................4 2. N¡m Håt Trai (Thích Tâm Nguyên). ........................7 3. Anh Chàng BÓn V® (Báo Bát Nhã) ........................10 4. Cây ñèn Kÿ Lå (ThiŒn Châu)................................. 14 5. N¡m Tro Tàn (Minh HÜng) ....................................19 6. Xâu Ng†c... Nܧc (Trí HiŠn) ...................................21 7. Vui Trong ñau Kh° (HÒng Mai).............................27 8. M¶t Lòng Vì ñåo (ñÙc ThÜ®ng).............................29 9. ñiŠu ñáng Lo NhÃt (TuyŠn Minh) .........................34 10. Con Chó ñói (Hoàng Minh)..................................36 11. BÄy Cái L† Vàng (Y Hà)........................................39 12. NgÜ©i MË (ñÙc ThÜÖng) .......................................43 13. Tai H†a Do Cái MiŒng (Hoàng Minh) .................48 14. PhÆt Xº KiŒn (ThiŒn Châu) ..................................51 15. D¡t Nhau XuÓng Gi‰ng (Trí Häi) .........................55 16. Bäo VŒ Sanh Linh (ñÙc Tâm)...............................58 17. Phܧc Báu HiŒn TiŠn (Thích ñÙc Tâm) ..............61 18. MÓi Thù TruyŠn Ki‰p (H.G.).................................66 19. Hoàng Tº Hi‰u Thäo (Viên Âm) ..........................71 20. NguÒn Hånh Phúc (Trí HiŠn)...............................74 21. Dåy KhÌ Nói (Thái Thanh) ....................................78 22. Lòng Hi‰u Chim Oanh VÛ (PhÆt Pháp) ...............81 23. Cây Táo Núi Thi‰t SÖn (Phåm Ng†c Khuê) .........83 24. Nai HiŠn (HuyŠn Thanh) ......................................90
TruyŒn C° PhÆt Giáo
96
Tû Sách Áo Lam
DiŒu PhÜÖng xuÃt bän Virginia, USA, tháng 1 næm 2001 ñÎa chÌ liên låc: Ngô T¢ng Giao 45481 Caboose Terrace Sterling - VA 20166 - USA
TruyŒn C° PhÆt Giáo
97
Tû Sách Áo Lam