Styczeñ/Luty 2003
TÜV Rheinland Berlin Brandenburg
TUVdotCOM
TÜV Akademia Polska Sp. z o.o.
Audyt czy audit - jêzykoznawcy a norma
Systemy zarz¹dzania jako ci¹ w bankach
a
Szanowni Pañstwo, W styczniu 2003 roku dotar³ do Pañstwa pierwszy numer Biuletynu Jako ci. Mam nadziejê, ¿e wszyscy Pañstwo zapoznali cie siê z jego zawarto ci¹. Biuletyn zosta³ rozes³any do wszystkich Pe³nomocników ds. Jako ci u naszych Klientów oraz do Auditorów zewnêtrznych. Mamy nadziejê, ¿e by³o to dobre posuniêcie ze wzglêdu na próbê wywo³ania dyskusji na tematy zwi¹zane z jako ci¹.
W zwi¹zku z mo¿liwo ci¹ zamieszczenia adresów internetowych Pañstwa firm na naszej stronie internetowej, gor¹co prosimy zainteresowanych o kontakt (telefoniczny lub mailowy) w tej sprawie z nastêpuj¹c¹ osob¹: Marek Æwiok Tel. 32/ 271 06 23 mcwiok@pl.tuv.com
Ca³y czas czekamy na Pañstwa opinie, co do samej zawarto ci Biuletynu oraz kierunków jego rozwoju. Naszym celem jest poruszanie tematów najbardziej interesuj¹cych dla Pañstwa oraz rozwój wydawanego przez nas Biuletynu. Bêdziemy siê staraæ, aby na ³amach Biuletynu pojawia³y siê wypowiedzi osób, które bêd¹ chcia³y komentowaæ wydarzenia w wiecie jako ci.
Prze lemy Pañstwu stosowny formularz o wiadczenia, w którym wyrazicie Pañstwo zgodê na umieszczenie adresu internetowego na naszej stronie internetowej.
TÜV Rheinland/ ZETOM Polska Sp. z o.o. Zarz¹d:
Bardzo gor¹co zachêcamy Pañstwa do reklamowania swoich firm na ³amach Biuletynu Jako ci. Zachêcamy równie¿ do czynnego udzia³u w dyskusjach oraz do
Janusz Grabka-Prezes Zarz¹du Marek Mucha-Wiceprezes Zarz¹du Siedziba: 02-146 WARSZAWA ul. 17 Stycznia 56 tel. 022/ 846 79 99 tel. 022/ 846 51 63 fax 022/ 868 37 42
Zespó³ redakcyjny: 41-800 Zabrze ul. M. Sk³odowskiej-Curie 34 tel. 271 06 23 e-mail mcwiok@pl.tuv.com
41-800 ZABRZE ul. M. Sk³odowskiej-Curie 34 tel. 032/ 271 64 89 tel. 032/ 271 06 23 fax 032/ 271 64 88
10-702 OLSZTYN ul. Warszawska 98 tel. 089/ 524 05 01 tel. 089/ 524 05 03 tel. kom. 0 693 410 037 42-200 CZÊSTOCHOWA ul. Kuceliñska 22 tel. 034/ 323 50 54
2
BIULETYN JAKO CI
W bie¿¹cym numerze przedstawiamy Pañstwu kilka ciekawych tematów. Zgodnie z tym co pisali my ju¿ wcze niej, prezentujemy kolejn¹ spó³kê Grupy TÜV w Polsce TÜV Akademia Polska Sp. z o.o. Po raz pierwszy w tym numerze zamieszczamy artyku³ po wiêcony tematyce jako ci, do którego jeden z naszych auditorów do³¹czy³ swój komentarz, a g³os w dyskusji zabra³ równie¿ konsultant. Staramy siê Pañstwa przekonaæ do interesuj¹cego i cennego ród³a informacji jakim jest platforma TUVdotCOM. Do Pañstwa indywidualnej oceny, ze wzglêdu na odbiór marketingowy, pozostawiamy informacje na temat znaku TÜV GS w stosunku do oznaczenia CE. Warto siê zastanowiæ nad dzia³aniami, które dodatkowo potwierdz¹ jako æ i bezpieczeñstwo Waszych wyrobów, a przez to pozwol¹ na uzyskanie przewagi konkurencyjnej. Zespó³ redakcyjny
Opracowanie graficze i sk³ad:
kragmedia.com Agencja interaktywna
Zespó³ redakcyjny zastrzega sobie prawo do skracania objêto ci artyku³ów nadsy³anych przez Pañstwa.
60-003 POZNAÑ ul. Wo³czyñska 37 tel. 061/ 867 81 87 tel./ fax 061/ 867 80 11 w. 337 20-079 LUBLIN ul. Chmielna 2 tel. 081/ 532 86 68 tel. 081/ 532 86 87 tel.kom. 0 607 057 028
prowokowania takich dyskusji na ³amach Biuletynu.
SPIS TRE CI: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Kilka s³ów od Redakcji TUVdotCOM TÜV Akademia Polska Sp. z o.o. Audyt czy audit - jêzykoznawcy a norma Systemy zarz¹dzania jako ci¹ w bankach Skrót wydarzeñ z kraju Znak TÜV GS, a oznaczenie CE Szkolenia, konferencje, seminaria Ró¿no ci
2 3 4 5 6 9 10 11 12
TUVdotCOM
TUVdotCOM Znak TUVdotCOM to udokumentowany, obiektywny dowód dostarczony przez trzeci¹ stronê co do cech i wykonania produktów, systemów i us³ug. Us³uga TUVdotCOM oferuje natychmiastow¹ identyfikacjê certyfikatów wydanych przez jedn¹ z najwiêkszych testuj¹cych i certyfikuj¹cych organizacji na wiecie Grupê TÜV Rheinland /Berlin Brandenburg. TÜV Rheinland jest ca³kowicie niezale¿na od jakichkolwiek organizacji producentów. Jej misj¹ jest oferowaæ w wielu dziedzinach niezale¿ne ekspertyzy techniczne, które bêd¹ zapewnia³y, ¿e technologia s³u¿y interesowi cz³owieka i rodowisku. W³a nie przez TUVdotCOM i inne us³ugi oferujemy udokumentowany, niezale¿ny dowód trzeciej strony co do bezpieczeñstwa i jako ci. Sprawdzamy produkty nie tylko na etapie prototypów, ale równie¿ w trakcie produkcji, aby siê upewniæ, ¿e standardy s¹ utrzymywane. Nasi pracownicy odwiedzaj¹ producentów i fabryki na ca³ym wiecie. Nie ma kraju którego nie obejmowaliby my swym dzia³aniem. Potwierdzeniem sprawdzonej przez nas jako ci i bezpieczeñstwa jest jednolita na ca³ym wiecie Pieczêæ TÜV Berlin. Na Pieczêci tej znajduje siê numer identyfikacyjny ID, który daje szybki dostêp do platformy TUVdotCOM. Platforma ta umo¿liwia dostêp do raportów z kontroli oraz certyfikatów wyrobów Klienta. Pozwala równie¿ uzyskaæ informacje o zakresie us³ug oraz przeprowadzonych kontrolach u Klienta. Widaæ wiêc, i¿ jest to bardzo dobre narzêdzie informacyjne jak i marketingowe. TUVdotCOM to wielofunkcyjny serwis internetowy i równocze nie platforma wymiany informacji. Po³¹czenie z internetow¹ baz¹ danych za po rednictwem indywidualnego numeru identyfikacyjnego umieszczonego bezpo rednio na pieczêci TÜV Berlin pozwala na dotarcie do zasadniczych cech ofert i us³ug. Pieczêæ TÜV Berlin jest potwierdzeniem nadawanym przez nas, TÜV Rheinland/ Berlin-Brandenburg - przez niezale¿n¹ i uznan¹ trzeci¹ stronê . Krótki opis dzia³ania i przeznaczenia platformy TUVdotCOM ma na celu zachêcenie Pañstwa do odwiedzania adresu: www.pl.tuv.com gdzie znajdziecie Pañstwo dostêp do platformy. Pocz¹wszy od nastêpnego numeru bêdziemy podawaæ numery identyfikacyjne ID naszych Klientów, które pos³u¿¹ Pañstwu do sprawdzenia i uzyskania interesuj¹cych Was informacji odno nie produktów i samych producentów.
BIULETYN JAKO CI
3
TÜV Rheinland/Berlin Brandenburg
Charakterystyka dzia³alno ci Grupy TÜV W bie¿¹cym numerze chcemy zaprezentowaæ Pañstwu TÜV Akademia Polska Sp. z o.o. jako jedn¹ z trzech spó³ek koncernu dzia³aj¹c¹ w naszym kraju. TÜV Akademia Polska Sp. z o.o. Spó³ka rozpoczê³a dzia³alno æ w marcu 2002 roku, czyli jest najm³odszym dzieckiem Grupy TÜV w Polsce. Powsta³a z przeniesienia do spó³ki prawa handlowego funkcjonuj¹cego w ramach TÜV Rheinland/ ZETOM Polska Sp. z o.o. Dzia³u Szkoleñ. Nowopowsta³a spó³ka korzysta z do wiadczeñ Dzia³u Szkoleñ, bazy Klientów, zaplecza operacyjnego, sprzêtu oraz pracowników, którzy zostali zatrudnieni w TÜV Akademia Polska Sp. z o.o. Aktualnie w firmie funkcjonuj¹ trzy Sekcje: - Sekcja Szkoleñ z zakresu systemów zarz¹dzania jako ci¹ QMS AKADEMIA ZARZ¥DZANIA JAKO CI¥, - Sekcja Szkoleñ z Badañ Nieniszcz¹cych, - Sekcja Szkoleñ Miêkkich - AKADEMIA UMIEJÊTNO CI PSYCHOLOGICZNYCH B2B, I. Sekcja Szkoleñ QMS Oferuje szkolenia w zakresie: - Wdro¿enia systemu zarz¹dzania jako ci¹ - Doskonalenia systemu zarz¹dzania jako ci¹ - Dostosowania istniej¹cego systemu zarz¹dzania jako ci¹ do wymagañ nowej normy EN ISO 9001:2000, którego termin up³ywa z koñcem 2003 roku - Zapewnienia ich pracownikom w³a ciwych kwalifikacji niezbêdnych do wykonywania codziennych obowi¹zków - Przystosowania kwalifikacji pracowników do wymagañ unijnych rynków pracy. Nasza oferta zawiera szkolenia i przygotowana jest nie tylko z my l¹ o specjalistach odpowiedzialnych za przygotowanie, wdro¿enie i dostosowanie systemu zarz¹dzania jako ci¹ do wymagañ normy EN ISO 9001:2000, ale równie¿ dla specjalistów zainteresowanych szkoleniami z zakresu EN ISO 14001, OHSAS 18001, HACCP, ISO/TS 16949 oraz zintegrowanych systemów zarz¹dzania. Kierownikiem Dzia³u Szkoleñ z zakresu QMS i Szkoleñ Otwartych jest Pani Anna Królicka. e-mail: akrolicka@pl.tuv.com II. Sekcja Szkoleñ z Badañ Nieniszcz¹cych Szkolenia w zakresie badañ nieniszcz¹cych organizowane przez TÜV Akademia Polska Sp. z o.o. obejmuj¹ obecnie swoim zakresem wymagania normy EN473 w nastêpuj¹cych metodach badañ: -
Badania wizualne VT (1+2) Badania penetracyjne PT (1+2) Badania magnetyczno-proszkowe MT (1+2) Badania ultrad wiêkowe (UT2) Badania radiograficzne w zakresie oceny radiogramów po³¹czeñ spawanych (RT2FAS).
Uczestnictwo w tych szkoleniach umo¿liwia: - uporz¹dkowanie posiadanych i przyswojenie nowych wiadomo ci z zakresu przemys³owych badañ nieniszcz¹cych realizowanych w ró¿nych sektorach, w tym w obszarze obowi¹zywania Dyrektywy
4
BIULETYN JAKO CI
Urz¹dzeñ Ci nieniowych 97/23/EC /w skrócie: PED (ang.) lub DGR (niem.)/ - skonfrontowanie posiadanej wiedzy i umiejêtno ci praktycznych oraz wymianê do wiadczeñ z wyk³adowcami m.in. z SLV Halle i IS Gliwice oraz innymi uczestnikami szkoleñ - potwierdzenie posiadanych kwalifikacji i uzyskanie dokumentów honorowanych zarówno w Polsce jak i we wszystkich krajach Unii Europejskiej - poprzez zdanie egzaminów przed egzaminatorem niezale¿nej i renomowanej jednostki certyfikuj¹cej TÜV CERT. Kandydaci na kursy VT (1+2), PT (1+2), MT (1+2) nie musz¹ posiadaæ ¿adnych uprawnieñ, chocia¿ wskazane jest posiadanie do wiadczeñ praktycznych z badania okre lon¹ metod¹. Punktem wyj cia dla kandydatów na kursy UT2 oraz RT2FAS jest posiadanie krajowych uprawnieñ, co najmniej stopnia 1 (wskazany stopieñ 2) uzyskanych w jednym ze znanych krajowych o rodków (SIMP, Instytut Spawalnictwa w Gliwicach , O rodek Doskonalenia Kadr MP w Chorzowie itp.). Wychodz¹c naprzeciw sygnalizowanym przez Pañstwa potrzebom pragniemy rozszerzyæ nasz¹ ofertê w zakresie badañ nieniszcz¹cych poprzez zorganizowanie nastêpuj¹cych szkoleñ: - badania radiograficzne RT2 dla osób z certyfikatem RT2FAS (EN 473 + DGR 97/23/EC) - badania ultrad wiêkowe UT1 z egzaminem kwalifikacyjnym 1 stopnia (EN 473 + DGR 97/23/EC) - badania radiograficzne RT2 z egzaminem kwalifikacyjnym 2 stopnia (EN 473+DGR 97/23/EC) Kierownikiem Sekcji Szkoleñ z Badañ Nieniszcz¹cych jest Pan Artur Donath. e-mail: adonath@pl.tuv.com III. Sekcja Szkoleñ Miêkkich Program Szkoleñ Miêkkich Business to Business - realizowany w ramach TÜV Akademia obejmuje cykl szkoleñ warsztatowych dostêpnych dla wszystkich osób zainteresowanych danym tematem. Szkolenia prowadzone s¹ nowoczesnymi metodami psychoaktywnymi tzn. zak³adaj¹ one czynny udzia³ uczestników poprzez wykonywanie æwiczeñ, pracê seminaryjn¹ w podgrupach, case study i metody aktywizuj¹ce gry, proste testy, zabawy. Dziêki odwo³ywaniu siê do osobistych do wiadczeñ i wiedzy uczestników, nowy materia³ jest lepiej zapamiêtywany, a nowe umiejêtno ci skuteczniej przyswajane. Zajêcia prowadz¹ psycholodzy-trenerzy i zapraszani eksperci. Obecnie prowadzony jest nabór na nastêpuj¹ce szkolenia: - Autoprezentacja i Wyst¹pienia Publiczne, - Techniki Windykacji Nale¿no ci, - Efektywny Sekretariat i Pion Zarz¹dzania, - Efektywna Komunikacja w praktyce, - Negocjacje w Biznesie. Organizujemy równie¿ specjalistyczne psychologiczne
A dlaczego warto z nami wspó³pracowaæ? Poniewa¿: - Zadowolenie KLIENTA jest dla nas najwa¿niejsze - Zawsze staramy siê pomóc naszym KLIENTOM równie¿ i w innych obszarach dziêki szerokim kontaktom ze specjalistami z ró¿nych dziedzin zarówno w kraju, jak i zagranic¹ - Gwarantujemy Pañstwu najwy¿szy poziom kszta³cenia anga¿uj¹c profesjonalnych i do wiadczonych trenerów - Zaufa³o nam ju¿ ponad 300 firm decyduj¹c siê na szkolenie pracowników u nas - 85% klientów wystawi³o nam ocenê bardzo dobr¹ i wci¹¿ korzysta z naszych us³ug - Szkolimy zgodnie ze standardami obowi¹zuj¹cymi w Unii Europejskiej - Certyfikaty, które otrzymuj¹ uczestnicy maj¹ uznanie europejskie i s¹ rejestrowane w centralnej bazie TÜV Akademie Rheinland GmbH. W nastêpnym numerze zaprezentujemy TÜV Consulting Polska Sp. z o.o.
Audyt czy audit - jêzykoznawcy a norma Jest zaskakuj¹ce, ¿e nawet najnowsze s³owniki jêzyka polskiego czy wyrazów obcych nie odnotowuj¹ jeszcze wyrazu audyt b¹d audit. Spotykamy w nich natomiast s³owo auditing, oznaczaj¹ce system rewizji gospodarczej i doradztwa ekonomicznego, realizowany przez wyspecjalizowanych ekspertów na podstawie przepisów krajowych i miêdzynarodowych . Nowy s³ownik ortograficzny PWN pod red. Prof. Edwarda Polañskiego te¿ milczy o audycie/audicie, ale rzeczownik audytor i przymiotnik audytorski. Ten pierwszy istnieje w jêzyku polskim od stuleci (zapo¿yczyli my go z ³aciny). Dawniej oznacza³ rzecznik przy s¹dzie wojskowym lub sêdziego wojskowego , a tak¿e sêdziego w s¹downictwie ko cielnym . Audytorem jest ponadto s³uchacz, czyli student oraz uczeñ przes³uchuj¹cy kolegów z zadanych lekcji . Dzi audytor to g³ównie kto , kto, przeprowadza w firmie audyt , czyli dos³ownie rewizje ksi¹g , inaczej rewident ksiêgowy . Pozostawienie auditingu w wersji oryginalnej t³umaczy siê k³opotami artykulacyjnymi zbitki g³osowej -dyti (bardzo trudno to wymówiæ). Po spolszczeniu musia³by wiêc wyj æ audytyng (proszê porównaæ meeting sta³ siê mityngiem, a nie: mitingiem). Obcojêzyczne po³¹czenie fonetyczne di zawsze przybiera w polszczy nie formê dy . Mówimy i piszemy: dyrekor (ang. director), akredytacja (fr. accreditation), audytorium (³ac. auditorium), audycja (³ac. auditio s³uchanie ), audytywny (fr. auditif), czyli inaczej s³uchowy, przyswajany, przyjmowany za pomoc¹ s³uchu. Niech wiêc istnieje sobie auditing, ale nale¿y siê upieraæ przy audycie.
Podobno konsultanci nadzoruj¹cy proces zdobywania certyfikatu ISO wymagaj¹, by w dokumentacji stosowaæ zapisy pochodz¹ce z normy wydanej przez PKN (w opisie normy PN-EN ISO 9001 uparcie trzymaj¹ siê postaci audit, auditor). Trzeba z tym walczyæ! Instytucje lub organy pañstwowe nie mog¹ wymuszaæ stosowania niepoprawnej pisowni. Za audytem i audytorem zdecydowanie opowiadaj¹ siê wszyscy jêzykoznawcy.
Audyt czy audit
szkolenia treningowe, zamkniête opracowywane dla konkretnej firmy i odpowiadaj¹ce na konkretne potrzeby. Zakres tematyczny realizowanych projektów komunikacja w zespole i biznesie, asertywno æ, zarz¹dzanie zespo³em, techniki windykacji, negocjacje, zarz¹dzanie stresem, integracja zespo³ów, skuteczny sekretariat, outplacement itp. Zainteresowanych prosimy o kontakt z Panem Andrzejem Trutkowskim (e-mail: atrutkowski@pl.tuv.com)
KOMENTARZ W jêzyku polskim na ró¿nych szczeblach instytucjonalnych spotykamy ten termin pisany w jednej jak i drugiej formie jêzykowej. Te obydwie formy jêzykowe mo¿na spotkaæ zarówno w oficjalnych publikatorach PKN, jak te¿ w wypowiedziach osób zajmuj¹cych siê profesjonalnie systemami zarz¹dzania jako ci¹ . W trakcie wyg³aszanej przez moj¹ osobê prelekcji, na jednym z sympozjów, zosta³em publicznie upomniany przez osobê zajmuj¹c¹ wysokie stanowisko w Organizacji POLSKIE FORUM ISO, ¿e nie nale¿y mówiæ audyt lecz audit . Fakt ten wiadczy o tym, ¿e nie ma w jêzyku polskim jednoznacznych rozstrzygniêæ odno nie pisowni tego wyrazu, a jej praktyczne stosowanie zale¿y od decyzji stosuj¹cego. Wyra¿enie to pochodzi z jêzyka ³aciñskiego gdzie w oryginale ma nastêpuj¹ce znaczenia: AUDIO,-IRE,-IVI,-ITUM, 1.s³uchaæ, s³yszeæ, dowiadywaæ siê, 2.przys³uchiwaæ siê, 3.wys³uchaæ, zgodziæ siê, przyznaæ, 4.byæ pos³usznym, i æ za kim , 5.daæ siê s³yszeæ, mieæ znaczenie, zyskaæ rozg³os, AUDITOR,-IS, 1 .s³uchacz, uczeñ, 2. sêdzia ledczy, urzêdnik zajêty dochodzeniem sprawy, przes³uchaniem wiadków, AUDITORIUM 1. zespó³ s³uchaczy, 2. sala wyk³adowa, szko³a, 3. przes³uchanie, AUDITUS 1. s³uch, zmys³ s³uchu, zdolno æ s³yszenia, 2. wie æ, pog³oska, wiadomo æ. W wietle powy¿szego pragnê raz jeszcze podkre liæ, ¿e na gruncie jêzyka polskiego sprawa ta nie wydaje siê byæ jednoznacznie rozstrzygniêt¹. Jêzyk polski zna inne wyrazy zapo¿yczone z ³aciny a pisane i wymawiane prawie tak, jak w oryginale np. INTELLECTUALIS, INTELLIGO, po polsku mówimy INTELEKTUALNY, INTELIGENT. W jêzyku niemieckim s³owo Audit , zapo¿yczone z ³aciny, nale¿y wymawiaæ jako Audyt , st¹d mo¿e pochodz¹ nalecia³o ci do jêzyka polskiego. Ostateczn¹ sprawê rozstrzygniêæ w tym zakresie pozostawiam specjalistom-jêzykoznawcom. Marek Mucha. Wiceprezes Zarz¹du TÜV-Rheinland/ZETOM Polska Sp. z o.o. Dyrektor Jednostki Certyfikuj¹cej TÜV-Rheinland InterCert
BIULETYN JAKO CI
5
QMS
Budowa systemów zarz¹dzania jako ci¹ w oparciu o normy ISO serii 9000 w bankach w Polsce i na wiecie. Brak jest oficjalnych statystyk podaj¹cych dok³adn¹ liczbê banków na wiecie legitymuj¹cych siê certyfikatami jako ci. Pierwotnie, wprowadzanie systemów jako ci opartych na normach ISO serii 9000, których pierwsza wersja zosta³a wydana w roku 1987, dotyczy³o g³ównie przemys³u i sfery produkcyjnej. Kolejne modyfikacje tych norm szczególnie ukierunkowanie na procesy w normie ISO 9001:2000 pomaga wprowadzaæ ideê jako ci w sferê us³ug, a wiêc i do bankowo ci. W Polsce szacuje siê, ¿e oko³o 3000 organizacji posiada certyfikat jako ci, w tym piêæ banków. Pierwszym bankiem, który otrzyma³ potwierdzenie zgodno ci z norm¹ ISO 9000:94 swojego systemu zarz¹dzania jako ci¹ na polecenie przelewu realizowane drog¹ elektroniczn¹ BRESOK by³ BRE Bank SA. W dniu 10 lutego 1998 r. Zarz¹d Banku podj¹³ decyzjê o rozpoczêciu prac maj¹cych na celu
przelewu realizowane drog¹ elektroniczn¹ BRESOK i interBRESOK . Pozosta³ymi bankami, które uzyska³y certyfikat jako ci s¹ obecnie: 1. Nordea Bank Polska S.A. (d. Bank Komunalny z Gdyni - norma ISO 9000:1994 w zakresie udzielania kredytów konsumpcyjnych), 2. Krajowa Spó³dzielcza Kasa Oszczêdno ciowo-Kredytowa (norma ISO 9001:94 - ca³a dzia³alno æ) 3. I oddzia³ Bank Gospodarki ¯ywno ciowej S.A. w Warszawie (norma ISO 9002:94 - ca³a dzia³alno æ) 4. Kredyt Bank S.A., który otrzyma³ certyfikat na zgodno æ z norm¹ ISO 9001:2000 dla us³ugi private banking. Równie¿ inne banki, szczególnie te z pierwszej dwudziestki najwiêkszych polskich banków, przygotowuj¹ siê do
Rysunek - Liczba certyfikatów przyznana instytucjom finansowym; Opracowanie w³asne na podstawie list otrzymanych od TÜV Rheinland (TÜV Cert), Lloyd s Register Quality Assurance Ltd (LRQA)., KEMA Registered Poland (KEMA) oraz ze stron internetowych : bsi.org.uk, www.dnvcert.com, www.sgsgroup.com, www.dqscert.com, www.sqs.ch.
uzyskanie certyfikatu ISO 9001 dla p³atno ci bezgotówkowych, natomiast w lutym 1999 roku odby³ siê, zakoñczony wynikiem pozytywnym, audit certyfikuj¹cy. W roku 2002 po przeprowadzonym audicie wznawiaj¹cym, BRE Bank SA, by³ równie¿ pierwszym bankiem, który otrzyma³ certyfikat zarz¹dzania jako ci¹ na zgodno æ z now¹ norm¹ ISO 9001:2000 w zakresie polecenie
6
BIULETYN JAKO CI
nowego podej cia ukierunkowanego na podnoszenie jako ci oferowanych us³ug poprzez szkolenia swojej kadry oraz wprowadzanie ogólnych zasad ukierunkowanych na jako æ obs³ugi klienta. A jak sytuacja ta prezentuje siê na wiecie?
Normy ISO o serii w bankach na wiecie
9000
Podjêta próba oceny systemów jako ci w bankach na wiecie, zosta³a opra-
cowana m.in. na podstawie trzech list otrzymanych od firm certyfikuj¹cych: TÜV Rheinland (TÜV Cert), Lloyd s Register Quality Assurance Ltd (LRQA), KEMA Registered Poland (KEMA). Ponadto, informacje zebrane zosta³y ze stron internetowych: British Standard Institute (BSI), Det Norske Veritas (DNV), SGS ICS, Deutsche Gesellschaft zur Zertifizierung von Managementsystem) (DQS), SQS Switzerland (SQS). Z zebranych informacji wynika, i¿ dopiero w roku 1991 banki zaczê³y ubiegaæ siê o certyfikacjê swoich systemów jako ci na zgodno æ z norm¹ ISO 9001 lub 9002, czyli 4 lata po wydaniu pierwszej wersji norm ISO serii 9000. Certyfikaty przyznane wiadcz¹ o problemach jakie stwarza³o prze³o¿enie pocz¹tkowo typowo produkcyjnych norm na sektor us³ug finansowych. Wydanie normy ISO 9004-2:1991 przyspieszy³o znacznie proces wprowadzania systemów jako ci do sektora us³ug finansowych a w szczególno ci do banków. Nowe normy ISO 9000:2000 zawieraj¹ce mniej biurokratycznych wymagañ pozwol¹ z pewno ci¹ na ³atwiejsze ich zrozumienie i szybsz¹ implementacjê do instytucji finansowych. a. Rozk³ad geograficzny Ró¿norodnie przedstawia siê równie¿ lokalizacja banków, które otrzyma³y certyfikat jako ci na zgodno æ z normami ISO serii 9000. Praktycznie na wszystkich kontynentach znana jest idea systemów jako ci wprowadzana w bankach. Widoczne jest jednak skupienie banków posiadaj¹cych certyfikat na Starym Kontynencie, gdzie niekwestionowanym liderem w ród pañstw europejskich jest Wielka Brytania. Banki maj¹ce siedzibê lub oddzia³ w tym kraju uzyska³y ponad 1/3 (70) z ogólnej liczby certyfikatów (201), w pozosta³ych krajach, takich jak: Niemcy, Szwajcaria, Holandia, Francja, W³ochy, Austria jest po kilka banków posiadaj¹cych scertyfikowane obszary swojej dzia³alno ci na zgodno æ z miêdzynarodowymi normami. Krajami, w których banki w ostatnich latach zaczê³y bardzo dynamicznie wprowadzaæ zarz¹dzanie jako ci¹ w oparciu o normy ISO serii 9000, s¹ kraje Dalekiego Wschodu. Przewodzi im Hong - Kong (12) i Singapur (7). Na innych kontynentach liderami s¹:
Brazylia (15) w Ameryce Po³udniowej, Arabia Saudyjska (3) i Indie (4) w Azji. b. Obszary dzia³alno ci poddawane certyfikacji Zgromadzone informacje wskazuj¹, i¿ znane na wiecie banki posiadaj¹ po kilka scertyfikowanych obszarów dzia³alno ci. Banki w odró¿nieniu od przedsiêbiorstw produkcyjnych, nie uzyskuj¹ certyfikatu na swój system zarz¹dzania jako ci¹ dla ca³ego obszaru swojej dzia³alno ci, a jedynie na okre lone procesy np. na poszczególne operacje bankowe. Wynika to g³ównie ze skomplikowania procesów wystêpuj¹cych w tych instytucjach finansowych oraz potrzeby wprowadzania coraz to nowych produktów i zwi¹zanych z tym procesów w celu zaspokojenia stale rosn¹cych wymagañ klientów. Po wprowadzeniu systemu zarz¹dzania jako ci¹ dla jednego lub kilku ci le powi¹zanych ze sob¹ procesów, banki zwykle staraj¹ siê rozszerzaæ go w³¹czaj¹c do niego kolejne procesy, a¿ do momentu objêcia systemem zarz¹dzania jako ci¹ ca³ej instytucji. Dlatego te¿ du¿e banki, posiadaj¹ po kilka certyfikatów na ró¿ne obszary dzia³alno ci, niektóre natomiast maj¹ scertyfikowan¹ ca³¹ sferê swojej dzia³alno ci. Z zebranych danych wynika, ¿e zwykle pierwsz¹ w kolejno ci operacj¹ bankow¹, w³¹czan¹ do systemu zarz¹dzania jako ci¹, jest obs³uga kart p³atniczych. 16 banków zdecydowa³o siê na tak¹ drogê. Innych czterna cie banków (7% ogó³u przyznanych certyfikatów) posiada natomiast certyfikat na obs³ugê rachunków, a 10 instytucji (5% ogó³u przyznanych certyfikatów) spo ród 201 badanych na rozliczenia pieniê¿ne. Obszar dzia³alno ci kredytowej by³ przedmiotem certyfikacji w 12 bankach (6 % ogó³u przyznanych certyfikatów). Nastêpn¹ w kolejno ci, jest szeroko
pojêta dziedzina bankowo ci elektronicznej; podobnie jak to ma miejsce w pierwszym w Polsce scertyfikowanym na zgodno æ z norm¹ ISO 9001 BRE Banku SA; wraz ze zwi¹zan¹ z ni¹ obs³ug¹ techniczn¹ by³a przedmiotem certyfikacji w siedmiu bankach (3,5 % badanych banków).
Podsumowanie W oparciu o zebrany materia³ mo¿na stwierdziæ równie¿, ¿e: 1. Najwiêcej banków, które wprowadzi³y w swoich organizacjach systemy zarz¹dzania jako ci¹, znajduje siê w Wielkiej Brytanii, w tym tacy giganci jak: HSBC, Barclays Bank, Girobank, Lloyds Bank, Midland Bank, National Westminster Bank, Royal Bank of Scotland; 2. Filie amerykañskich banków w Europie (Citibank, Chase Manhattan, Ford Bank) maj¹ wdro¿one systemy zarz¹dzania jako ci¹; 3. Idea certyfikowania systemów jako ci trafi³a równie¿ do USA, gdzie instytucj¹, która podda³a siê procedurze certyfikacyjnej BSI w 1996 roku by³ HSBC Asset Management Americas Inc. Bank ten otrzyma³ certyfikat ISO 9002:94 dla dostarczania us³ug w zakresie wsparcia administrowania, zarz¹dzanie akcjami i gotówk¹; lokalna kontrola danych i wspólne zarz¹dzanie funduszami. Nastêpnym by³ Bank of America, który uzyska³ certyfikat na zgodno æ z norm¹ ISO 9002 od firmy DNV; 4. Na li cie banków z systemami jako ci pojawiaj¹ siê banki z krajów Dalekiego Wschodu: Bank of Rajasthan, Punjab National, Punjab & Sindh z Indii, Capital Securities Corp. z Korei, Standard Chartered Bank z Hongkongu i Singapuru, Union Bank z Hongkongu:
QMS
Rysunek - Certyfikaty przyznane dla banków w podziale na pañstwa; Opracowanie w³asne na podstawie list otrzymanych od TÜV Rheinland (TÜV Cert), Lloyd s Register Quality Assurance Ltd (LRQA)., KEMA Registered Poland (KEMA) oraz ze stron internetowych: bsi.org.uk, www.dnvcert.com, www.sgsgroup.com, www.dqscert.com, www.sqs.ch.
5. Praktycznie nie ma takiej sfery dzia³alno ci bankowej, która nie by³aby jeszcze scertyfikowana w jednym lub wiêcej z wymienionych banków, np. us³ugi w zakresie bankowo ci elektronicznej zosta³y ujête w systemy zarz¹dzania jako ci¹ w Barclays Bank, Chase Manhattan, Lloyds Bank, wydawanie i obs³uga kart magnetycznych w Alliance and Leicester Bank z Wielkiej Brytanii, Barclayscard Company, dzia³alno æ kredytowa w Bank of Cyprus, obs³uga handlu zagranicznego w Bank of Scotland, HSBC Trade Service, dzia³alno æ hipoteczna w Bristol and West, ING Bank, ca³okszta³t dzia³alno ci zwi¹zanej z obs³ug¹ klientów korporacyjnych w Barclays Bank Plc, Lloyds Bank Plc, klientów detalicznych w AIK Bank, First Trust Bank; 6. Wiêkszo æ banków zagranicznych posiadaj¹cych udzia³y w polskim sektorze bankowym (Commerzbank, Deutsche Bank, Citibank, ING Bank, Fiat Bank, Ford Bank, Westdeutsche Landesbank) posiada scertyfikowane systemy zarz¹dzania jako ci¹; zaczyna to owocowaæ wdra¿aniem systemów jako ci opartych o normy ISO serii 9000 do banków, w których s¹ udzia³owcami. W chwili obecnej idea zarz¹dzania jako ci¹ zatacza coraz to szersze krêgi w dziedzinie us³ug finansowych, zarówno w sektorze bankowym jak równie¿ np. ubezpieczeniowym, funduszy emerytalnych. Bod cem wspomagaj¹cym jest wprowadzenie nowych norm ISO serii 9000:2000 ukierunkowanych na podej cie procesowe, o wiele bli¿sze sektorowi us³ug, ani¿eli podej cie produktowe charakterystyczne dla norm ISO 9000:1994. Dziêki nim banki maj¹, podobnie jak wszystkie inne organizacje nastawione na jako æ, solidne podstawy do wprowadzania w swoich strukturach zasad zarz¹dzania przez jako æ. Robert Daniluk BRE Bank SA Departament Organizacji Wydzia³ Jako ci ul. Senatorska 18 00-950 Warszawa
BIULETYN JAKO CI
7
QMS
KOMENTARZ W dobie skandali finansowych w wielkich korporacjach i w czasach stagnacji gospodarczej wa¿ne s¹ dzia³ania, które w istotny sposób wp³ywaj¹ na wzrost zaufania do organizacji oferuj¹cej swoje us³ugi. Jest to szczególnie istotne w przypadku banków, którym zarówno powierzamy nasze pieni¹dze jak i finansujemy z ich rodków nasze inwestycje. Jednym z takich dzia³añ jest wprowadzenie w banku Systemu Zarz¹dzania Jako ci¹. Nie do koñca mo¿na zgodziæ siê z autorem artyku³u, ¿e rodzina norm ISO 9000 z roku 1994 by³a ukierunkowana g³ównie na przemys³ i strefê produkcyjn¹. Systemy Zarz¹dzania Jako ci¹ oparte na tych normach jak pokazuj¹ ró¿ne przyk³ady, w tym równie¿ w za³¹czonym artykule, zosta³y z powodzeniem wdro¿one w najró¿niejszych organizacjach. Nasza dzia³alno æ podlega permanentnemu doskonaleniu i dotyczy to miêdzy innymi stosowanych norm. Doskonalenie to doprowadzi³o do wydania nowej rodziny norm ISO 9000:2000. Normy te bêd¹c ukierunkowane na podej cie procesowe dostarczaj¹ wiele korzy ci, polegaj¹cych miêdzy innymi na:
- wdra¿aniu strategii kierownictwa, - lokalizacji dzia³añ i powi¹zañ o znaczeniu krytycznym, - zniesieniu cianek dzia³owych wystêpuj¹cych miêdzy poszczególnymi obszarami dzia³añ. Zniesienie tych tzw. cianek dzia³owych jest szczególnie istotne w bankach, gdzie doprowadzi to zarówno do skrócenia czasu realizacji zlecenia klienta, jak równie¿ doprowadzi do umieszczenia klienta w centrum zainteresowania. Zmiany norm jako ciowych na wersjê z roku 2000, zawieraj¹ce wg autora artyku³u mniej biurokratycznych wymagañ , dotycz¹ generalnie wszystkich firm zarówno produkcyjnych jak i us³ugowych. Grzegorz Grabka Z-ca Dyrektora Dzia³u QMS TÜV Rheinland/ ZETOM Polska Sp. z o.o. Auditor wiod¹cy TÜV Cert
System zarz¹dzania jako ci¹ wg ISO 9001 : 2000 w sektorze finansowym g³os w dyskusji Po przeczytaniu interesuj¹cego artyku³u autorstwa Pana Roberta Daniluka, pragnê krótko podzieliæ siê z Pañstwem przemy leniami na temat budowy systemów zarz¹dzania jako ci¹ w sektorze finansowym. Tak siê sk³ada, ¿e od 2000 roku pracuj¹c w TÜV Consulting Polska mam mo¿liwo æ doradzaæ niektórym bankom czy firmom brokerskim jak sprawnie zbudowaæ lub udoskonaliæ system zarz¹dzania jako ci¹. Rzeczywi cie, jak s³usznie zauwa¿a Pan Robert Daniluk, nowelizacja normy ISO 9001 z grudnia 2000 roku umo¿liwi³a szersze zainteresowanie podmiotów wiadcz¹cych us³ugi finansowe (banków, funduszy powierniczych, firm ubezpieczeniowych, funduszy emerytalnych) przebudow¹ w³asnych organizacji pod k¹tem uwzglêdnienia w ich funkcjonowaniu wymagañ dotycz¹cych systemów jako ci. Mo¿na z ca³¹ pewno ci¹ stwierdziæ, ¿e wymagania normy ISO 9001 wychodz¹ naprzeciw obecnym zasadom stosowanym w zarz¹dzaniu sektorem finansowym. Uwzglêdniaj¹c w nowym wydaniu normy 8 zasad zarz¹dzania jako ci¹ (w których pobrzmiewaj¹ prawa Deminga czy Ishikawy) dano sygna³ podmiotom gospodarczym, ¿e jako æ us³ugi jest nierozerwalnie zwi¹zana z jako ci¹ zarz¹dzania. Banki dzia³aj¹ wg specyficznych zasad wynikaj¹cych z tego, ¿e s¹ instytucjami zaufania publicznego. Wszelkie procesy organizacyjne w tych instytucjach s¹ opisane szczegó³owymi procedurami co do trybu i zasad postêpowania. Tak wiêc, prowadz¹c prace nad budow¹ systemu zarz¹dzania jako ci¹ musz¹ dokonaæ rzetelnej analizy i wskazaæ te s³abe punkty organizacji, które nale¿y udoskonaliæ. To
w³a nie wtedy audity wewnêtrzne jako ci staj¹ siê nieocenion¹ pomoc¹ przy ocenie i pó niejszej weryfikacji procesów, choæ wydawaæ by siê mog³o, ¿e inne istniej¹ce od lat w banku mechanizmy nadzoru i kontroli powinny wykluczyæ uzdrawiaj¹c¹ moc auditów. Ale w wielu przypadkach wystarczy jedynie udowodniæ, ¿e w praktyce funkcjonuj¹ skuteczne rozwi¹zania, czêsto bardziej rygorystyczne ni¿ wymagania normy. Tak jest prawie zawsze w przypadku zarz¹dzania zasobami ludzkimi, infrastruktur¹ czy w zakresie legislacji wewnêtrznej i zakupów. Banki my l¹c o wprowadzeniu systemu zarz¹dzania jako ci¹ najczê ciej pocz¹tkowo ograniczaj¹ siê do wybrania obszaru, w którym pok³adaj¹ wielkie nadzieje marketingowe a pó niejszy certyfikat ISO 9001 ma byæ istotnym dowodem przewagi konkurencyjnej. Ale w krótkim czasie po pierwszej certyfikacji, widz¹c korzystne efekty wynikaj¹ce z systemu dla ca³ej organizacji podejmuj¹ decyzjê o rozszerzeniu obszaru certyfikowanego o inne us³ugi. To najlepszy kontr argument dla tych, którzy s¹dz¹, ¿e w bankach panuje dzi tylko moda czy snobizm na ISO . Przecie¿ ta moda kosztuje, a banki jak ma³o kto umiej¹ liczyæ pieni¹dze.
Robert Daniluk zwi¹zany od pocz¹tku swojej kariery zawodowej z BRE Bankiem, gdzie jest wspó³odpowiedzialny za wprowadzenie i rozwój systemu zarz¹dzania jako ci¹ w oparciu o normê ISO 9001:2000.
Audytor certyfikuj¹cy - trenuj¹cy firmy TÜV Cert, maj¹cy na swym koncie kilka audytów zewnêtrznych.
Z wykszta³cenia ekonomista, finalizuje obecnie pisanie pracy doktorskiej nt. wp³ywu koncepcji zarz¹dzania jako ci¹ na skuteczno æ zarz¹dzania w instytucjach finansowych.
8
BIULETYN JAKO CI
Robert Gostkowski Dyrektor Biura Regionalnego TÜV Consulting Polska Unternehmensgruppe TÜV Rheinland Sp. z o. o. w Lublinie
Konsultant i wyk³adowca w szko³ach biznesu. Opracowa³ i przeprowadzi³ kilkadziesi¹t szkoleñ w instytucjach finansowych z zakresu Total Quality Management, ISO 9000, Six Sigma i innych technik zarz¹dzania organizacj¹. Autor kilkunastu publikacji naukowych z zakresu zarz¹dzania jako ci¹.
Wydarzenia
Skrót wydarzeñ z kraju Spotkanie pracowników firm Grupy TÜV Rheinland/ ZETOM Polska Wis³a, 21-22 Pa dziernik 2002 r. W dniach od 20 do 22 pa dziernika 2002 roku odby³o siê kolejne spotkanie szkoleniowe dla pracowników TÜV Rheinland/ ZETOM Polska. Spotkanie to podzielone by³o na dwie czê ci. Pierwsza to szkolenie dla auditorów i konsultantów w pierwszym dniu spotkania. Ich szkolenie podzielone by³o na dwie czê ci. W pierwszej, tematyk¹ szkolenia by³a: Procesowa orientacja w zarz¹dzaniu przedsiêbiorstwem problematykê przedstawi³ Pan Josef Lazar. Druga czê æ to wymiana do wiadczeñ auditorów i konsultantów poprowadzona przez Pana Marka Muchê Dyrektora Jednostki Certyfikuj¹cej TÜV Rheinland InterCert. Wieczorem, pierwszego dnia na spotkanie przyjechali pozostali pracownicy firmy i rozpoczê³a siê druga czê æ spotkania.
wspania³y tort "firmowy"
Ju¿ wszyscy razem, wieczorne spotkanie rozpoczêli my od spaceru po okolicy. Po krótkim odpoczynku spotkali my siê przed hotelem na ognisku. Jedli my i pili my same przepyszne rzeczy zapijaj¹c góralskim grzañcem. Jak ju¿
za³oga w komplecie sobie pojedli my, to Pan Prezes zaprosi³ nas do barku , w którym nasz specjalista ds. zarz¹dzania potencja³em ludzkim przygotowa³ nam Bal w kolorze Blue . W trakcie balu wybierali my najciekawszy strój w kolorze Blue , dru¿ynowo odgadywali my tytu³y filmów, a ju¿ na koniec zespo³owo wykonywali my utwory w zabawie Karaoke . Powiem szczerze ja tam by³em i tego s³ucha³em, ale ... mi³o siê rozczarowa³em, ¿e taki potencja³ muzyczny w nas drzemie. Nazajutrz, po udanej zabawie nasz specjalista od potencja³u znowu przygotowa³ kilka ciekawostek. Jedna z nich to zabawa symulacyjna w podgrupach - Wioska Kakoo . Druga za , to gra terenowa - Wyspa Skarbów . Gra terenowa w górach, po aktywnym wieczorze w barku, wyczerpa³a niektórych do cna. Oczywi cie nikt nie narzeka³, tylko szuka³ skarbów jakie nam przygotowa³ nasz Pan Prezes. Po wyczerpuj¹cym drugim dniu spotkania, po obiedzie rozjechali my siê do domów, aby odpocz¹æ po szkoleniu. A jak siê bawili my przepraszam szkolili my widaæ na za³¹czonych zdjêciach.
w nastêpnym numerze: 1. ISO w Urzêdzie Wojewódzkim 2. TÜV Consulting Polska Sp. z o.o. 3. Karnawa³owa Gala TÜV 2003 4. Zmiany w QS 9000 i ISO/TS 16949 BIULETYN JAKO CI
9
Znaki
Znak TÜV GS, a oznaczenie CE Jakie s¹ ró¿nice i korzy ci dla producentów? Autor: Roberto Falco, Dyrektor Sprzeda¿y (USA) Jakie s¹ ró¿nice pomiêdzy produktami oznaczonymi tylko znakiem CE a tymi które dodatkowo oznaczone s¹ znakiem TÜV GS? Jakie s¹ korzy ci dla producentów i konsumentów? Artyku³ ten prezentuje krótki opis obu znaków i rzeczowy opis podstawowych ró¿nic.
Znak TÜV GS Znak TÜV GS ma swoje korzenie w niemieckim prawie bezpieczeñstwa sprzêtu, ale literowe t³umaczenie GS nie oznacza German Safety niemieckie bezpieczeñstwo, ale Geprüfte Sicherheit - sprawdzony pod wzglêdem bezpieczeñstwa. Generalnie ocenia siê, bada i certyfikuje aspekty bezpieczeñstwa elektrycznego produktu w powi¹zaniu z nadawaniem oznaczenia. Znak TÜV GS jest najczê ciej nadawanym dobrowolnym znakiem certyfikacyjnym i jest od dawna rozpoznawanym w Niemczech symbolem bezpieczeñstwa produktów. W minionej dekadzie, cz³onkowie Unii Europejskiej zostali przyzwyczajeni do tego znaku umieszczanego na produktach. Znak TÜV GS oznacza, ¿e: - reprezentatywna próbka danego produktu zosta³a oceniona, przebadana i zatwierdzona pod wzglêdem bezpieczeñstwa, - proces produkcyjny jest wizytowany raz w roku, - stosuj¹c go jako znak dobrowolny, uzyskujesz marketingow¹ przewagê nad konkurencj¹.
Znak CE W przeciwieñstwie do znaku TÜV GS, oznaczenie CE jest w³asn¹ deklaracj¹ producenta producent deklaruje zgodno æ z odpowiednimi dyrektywami Unii Europejskiej. Dla wiêkszo ci produktów sprzedawanych w Unii Europejskiej, oznaczenie CE i Deklaracja Zgodno ci s¹ obowi¹zkowe. Z wyj¹tkiem niektórych tylko produktów o wysokim ryzyku, wiêkszo æ produktów posiada deklaracjê samego producenta o zgodno ci z podstawowymi wymaganiami. Oznaczenie CE otwiera produktom dostêp do rynku Unii Europejskiej, a nie jest znakiem jako ci czy znakiem certyfikacyjnym, nie jest nawet narzêdziem marketingowym. Oznaczenie CE jest znakiem , który jest tylko deklaracj¹ w³asnej odpowiedzialno ci dostawcy. Umo¿liwia umieszczanie produktów na rynku europejskim, zezwala na swobodny ruch produktów i pozwala na wycofywanie produktów niezgodnych i nic wiêcej. Oznaczenie CE nie powinno byæ mylone z innymi znakami dopuszczaj¹cymi lub certyfikatami jakie s¹ wydawane przez Akredytowane Jednostki Certyfikacyjne Unii Europejskiej. W Przewodniku Unii Europejskiej ds. Wdra¿ania Dyrektyw Zgodno ci Wspólnoty zamieszczono nastêpuj¹ce stwierdzenie:
10
BIULETYN JAKO CI
Producenci s¹ odpowiedzialni za zapewnienie, ¿e produkty umieszczane przez nich na rynku spe³niaj¹ wszystkie odpowiednie wymagania. Je li regulacje nie wymagaj¹ obowi¹zkowych certyfikacji, producenci czêsto poszukuj¹ dobrowolnych certyfikacji, aby upewniæ siê, ¿e ich produkty spe³niaj¹ wymagania narzucone prawem. G³ówne cele oznaczenia CE: - wskazuje zgodno æ produktu z podstawowymi wymaganiami dyrektyw, - pozwala umieszczaæ produkty na rynku, - pozwala klientom i odpowiednim w³adzom wycofywaæ niezgodne produkty. - zapewnia wolny przep³yw towarów. Oznaczenie CE nie jest: - oznaczeniem, certyfikatem lub dopuszczeniem wydanym przez trzeci¹ stronê , - narzêdziem marketingowym czy promocyjnym, - znakiem jako ci.
TÜV GS = Dowód W poni¿szej tabeli widaæ wyra nie, ¿e s¹ kluczowe korzy ci dobrowolnego posiadania znaku TÜV GS w odniesieniu do wymogów uregulowañ. Znak TÜV GS a oznaczenie CE Znak TÜV GS
Oznaczenie CE
Dobrowolny Pojawia siê tylko na zatwierdzonych produktach
Wymagany Pojawia siê na wszystkich produktach
Test i certyfikacja przez niezale¿n¹ trzeci¹ stronê zanim produkt zostanie wprowadzony na rynek
Zak³ada siê badanie, ale nie ma jego potwierdzenia przez niezale¿n¹ trzeci¹ stronê
Ci¹g³y nadzór produktu i jego produkcji przez trzeci¹ stronê w trakcie obowi¹zywania licencji
Nie ma zastosowania oraz wymogu nadzoru produktu oraz produkcji
Warto ciowa przewaga konkurencyjna pokazuj¹ca powi¹zania z dobrze znanymi europejskimi instytucjami badawczymi
Brak jakiejkolwiek przewagi konkurencyjnej, po prostu deklaracja zgodno ci samego producenta
Symbol bezpieczeñstwa i zgodno ci produktu
Symbol handlowy z domniemaniem zgodno ci
Pe³ny dostêp do internetowej bazy TUVdotCOM
Ograniczony dostêp do internetowej bazy TUVdotCOM
Dostêp do TUVdotCOM Znak TÜV GS pozwala równie¿ klientom i u¿ytkownikom na przegl¹danie ewidencji zgodno ci przez internet. Us³uga TUVdotCOM pozwala na natychmiastow¹ identyfikacjê specyfikacji produktu, broszur oraz raportów z badañ (has³o ochronne dla bezpieczeñstwa). Wiêcej informacji na stronie:
www.tuvdotcom.com Artyku³ udostêpniony i przet³umaczony za zgod¹ redakcji World News- International Journal of Safety & Standards, Trends & Information January/February 2002
Szkolenia
Szkolenia - Konferencje - Seminaria Nazwa szkolenia Ekspert Systemu HACCP
Termin
Tematyka
19-21.03.2003 24-26.03.2003
Szkolenie jest adresowane do osób które chc¹ pog³êbiæ swoj¹ wiedzê na temat wdra¿ania i certyfikowania systemu HACCP w zak³adach produkcyjnych. Szkolenie to obejmuje modu³ Auditor Wewnêtrzny Systemu HACCP i jest rozszerzony o dodatkowe zajêcia warsztatowe
Autoprezentacja i wyst¹pienia publiczne
03-05.03.2003
Prezentacja i kreowanie w³asnego wizerunku - wygl¹d zewnêtrzny, ruch, mowa cia³a, mimika, tembr, tempo g³osu, nastawienie poznawcze. Zajêcia prowadzone przez Dyrektora Teatru Stu w Krakowie - Krzysztofa Jasiñskiego
Auditor wewnêtrzny ISO 14001
05-07.03.2003
1. Struktura i wymagania systemu zarz¹dzania rodowiskowego wg ISO 14001 2. Planowanie i przygotowanie auditów 3. Prowadzenie auditów.
Badanie satysfakcji Klienta
10-12.03.2003
Badanie satysfakcji Klienta w wietle nowej normy PN EN ISO 9001:2000
Pe³nomocnik PN EN ISO 9001:2000
31.03-08.04.2003
Dostosowanie SZJ do wymagañ Nowej Normy PN EN ISO 9001:2000
03-05.03.2003 02-04.04.2003 11-13.06.2003
Dostosowanie systemu zarz¹dzania jako ci¹ do wymagañ nowej normy PN EN ISO 9001:2000
Auditor Wewnêtrzny wg ISO TS 16949
09-11.04.2003
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Auditor Wewnêtrzny Systemu Zarz¹dzania Bezpieczeñstwem Pracy wg OHSAS 18001
12-14.05.2003
1. Cele Systemów Zarz¹dzania Bezpieczeñstwem i Higien¹ Pracy 2. Struktura OHSAS 18001 i rozumienie zawartych tam definicji 3. Przegl¹d specyfikacji (wymagañ) OHSAS 18001 z punktu widzenia auditora wewnêtrznego 4. Planowanie i przygotowanie auditu 5. Prowadzenie auditu i sporz¹dzanie zapisów 6. Sprawozdania z auditu i przedstawianie niezgodno ci, dzia³ania poauditowe 7. Omówienie obszarów, w których auditorzy napotykaj¹ na trudno ci
Dokumentacja systemu HACCP
06-09.05.2003
Sporz¹dzanie i nadzór nad dokumentacj¹ systemu HACCP
Auditor Wiod¹cy SZJ wg PN EN ISO 9001:2000
20-23.05.2003
Modu³ auditor wewnêtrzny rozszerzony o modu³ dotycz¹cy organizacji pracy w grupie
Dobra praktyka produkcyjna GMP, dobra praktyka higieniczna GHP oraz dobra praktyka laboratoryjna GLP
22-23.05.2003
-
Pe³nomocnik i Auditor TÜV SZ wg ISO 14001
26-30.05.2003
1. Wymagania zawarte w PN EN ISO 14000 i EMAS 2. Badanie rodowiskowe 3. Polityka rodowiskowa 4. Dokumentacja systemu zarz¹dzania rodowiskowego 5. Deklaracja rodowiskowa 6. Wstêpny raport rodowiskowy 7. Ekspertyzy, wspó³czynniki rodowiskowe 8. Lista pytañ auditowych 9. Procedura certyfikacji i walidacji 10. Plan auditu, raport z auditu
Ta rubryka s³u¿y nam do prezentowania Pañstwu oferty szkoleñ proponowanych przez TÜV Akademia Polska Sp. z o.o. W ka¿dym numerze prezentujemy Pañstwu szkolenia planowane na najbli¿sze kilka miesiêcy. Kursy szkoleniowe z zakresu badañ nieniszcz¹cych odbywaj¹ siê we wspó³pracy z Instytutem Spawalnictwa w Gliwicach oraz SLV Halle.
1.Podstawy zarz¹dzania Jako ci¹, 2.Wymagania normy ISO 9001:2000, 3.Dokumentacja systemu zarz¹dzania jako ci¹, 4.Auditowanie, 5.Komunikacja w firmie.
Wymagania normy ISO/TS 16949 Wymagania normy ISO/TS 16949 i ISO 10011 Podstawy auditowania Planowanie auditów Wzorcowy przebieg auditu Dokumentowanie auditu, mo¿liwe dzia³ania poauditowe
Przedstawienie historii GMP i GHP, Podstawowe pojêcia dotycz¹ce bezpieczeñstwa ¿ywno ci, Przedstawienie i omówienie zasad GMP, Przedstawienie i omówienie zasad GHP, Omówienie wymagañ Codex Allimentarius w zakresie GMP i GHP, Omówienie wymagañ prawnych w Polsce w zakresie GMP i GHP, Dokumentowanie zak³adowych kodeksów GMP i GHP, Przedstawienie i omówienie powi¹zañ miêdzy systemami zapewnienia jako ci w przemy le spo¿ywczym.
Szczegó³ów odno nie programów szkoleñ udzielaj¹ pracownicy: Anna Królicka - Kierownik Dzia³u Szkoleñ
Szkolenia z badañ nieniszcz¹cych
Nazwa szkolenia
Termin
Tematyka
PT (1+2)
17-21.03.2003
Badania penetracyjne
UT 2
24.03-04.04.2003
Badania ultrad wiêkowe
VT (1+2)
07-11.04.2003
Badania wizualne
RT 2 FAS
05-09.05.2003
Oceny zdjêæ radiograficznych - po³¹czeñ spawanych
Artur Donath - Kierownik Sekcji Szkoleñ ds. Badañ Nieniszcz¹cych TÜV Akademia Polska Sp. z o.o. ul. M. Sk³odowskiej - Curie 34 41-800 Zabrze tel/fax.: (32) 271 64 87
BIULETYN JAKO CI
11
Kulinaria
Humor
Sa³atka rosyjska Wnuczek zabra³ babciê na przeja¿d¿kê motocyklem. Co jaki czas sygnalizuje rêk¹ zamiar skrêtu. - Trzymaj jak siê nale¿y tê kierownicê zdenerwowa³a siê wreszcie babcia. - Jak zacznie padaæ, to ci powiem! Dwóch wariatów wybra³o siê do teatru. Jeden, przegl¹daj¹c program, zauwa¿a: - Wiesz, drugi akt tej sztuki rozgrywa siê po piêciu latach... - Ale bilety zachowuj¹ wa¿no æ? - pyta dla pewno ci drugi.
Sk³adniki na 4 porcje: 500 g ma³ych ziemniaków 200 g marchwi 150 g zielonej fasolki szparagowej 1 ma³y str¹k czerwonej papryki sól 150 g groszku wie¿ego lub mro¿onego 3 ³y¿ki kaparów i zalewa z kaparów 150 g majonezu wie¿o zmielony pieprz 3 ³y¿ki octu z bia³ego wina 2 jajka ugotowane na twardo
Przygotowanie: Obraæ ziemniaki i marchew i pokroiæ je w kostkê wielko ci oko³o 1,5 cm. Fasolkê umyæ, usun¹æ ³ody¿ki i w³ókniste nitki, a nastêpnie pokroiæ na kawa³ki 1,5 cm. Str¹k papryki umyæ, przekroiæ na po³owê, wykroiæ ³ody¿kê i powyjmowaæ pestki (mo¿na te¿ obraæ paprykê cienko ze skórki). Paprykê pokroiæ w kwadraty 1,5 cm. W garnku zagotowaæ du¿o wody, lekko posoliæ i gotowaæ w niej fasolkê 10 minut. Po 5 minutach dodaæ ziemniaki i marchew, po nastêpnych 2 minutach paprykê i groszek i gotowaæ wszystko razem. Warzywa prze³o¿yæ na sitko, studziæ pod zimn¹ wod¹, ods¹czyæ, prze³o¿yæ do salaterki i zostawiæ do wystygniêcia. Kapary odcedziæ (zostawiaj¹c zalewê) i dodaæ do warzyw. Do majonezu dodaæ sól, pieprz, ocet, 2-3 ³y¿ki zalewy z kaparów, wymieszaæ i dodaæ do sa³atki.
SMACZNEGO
Przechodnia zaczepia trzech oprychów uzbrojonych w no¿e. ¯¹daj¹ pieniêdzy. Napadniêty, nie trac¹c g³owy, mówi: - Lepiej uwa¿ajcie, znam judo, karate, kung fu... - Gdy napastnicy zniknêli w ciemno ciach, dodaje: - ...i jeszcze parê innych japoñskich s³ów. Jedzie mê¿czyzna autobusem. Za nim stan¹³ inny mê¿czyzna i szepcze mu do ucha: - Ti, ti, rogaczu... Po powrocie do domu wyja nia incydent z ¿on¹. - To na pewno jaki g³upi ¿art, nie zwracaj na to uwagi - odpowiada ¿ona. Nastêpnego dnia w autobusie mê¿czyzna s³yszy znajomy szept: - Rogacz, rogacz, i w dodatku skar¿ypyta!
Podró¿e Pocz¹wszy od tego numeru uruchomili my ma³y k¹cik, w którym prezentowaæ bêdziemy Pañstwu miejsca w kraju i zagranic¹, które warto zobaczyæ. Cykl ten rozpoczniemy od prezentacji zamków w Polsce, stanowi¹cych element naszej historii. Jako pierwszy zaprezentujemy Pañstwu zamek w Ogrodzieñcu, jeden ze Szlaku Orlich Gniazd . Projekt Szlaku Orlich Gniazd og³oszono w 1948 roku. Wyznaczenie szlaku nast¹pi³o w dwa lata pó niej dziêki funduszom Ministerstwa Komunikacji. Nastêpnie przebieg szlaku by³ wielokrotnie zmieniany i korygowany. Obecnie trasa szlaku przebiega z KRAKOWA do CZÊSTOCHOWY, a jego d³ugo æ wynosi 166 km. Szlak ten stanowi samodzieln¹ ca³o æ i jest g³ówn¹ osi¹ turystyczn¹ Jury.
ZAMEK OGRODZIENIEC Zosta³ wzniesiony przez Seweryna Bonera w latach 1530-60 na miejscu dawnego zamku W³odków, jako okaza³a siedziba rodowa o charakterze mieszkalno-obronnym, czê ciowo wzorowana na Wawelu. Siedzibê stanowi³ zamek górny i ni¿ej po³o¿one przedzamcze. Otoczony by³ murem ³¹cz¹cym siê ze ska³ami. W obrêbie murów mie ci³y siê zabudowania mieszkalne dla s³u¿by oraz pomieszczenia gospodarcze. Zamek mia³ trzy wie¿e,
Szpital psychiatryczny. Do gabinetu lekarskiego wbiega pielêgniarka: - Panie doktorze, ten symulant z pokoju 123 w³a nie zmar³! - Noo, teraz to ju¿ przesadzi³!!! Mê¿czyzna biegn¹c do autobusu powtarza sobie pod nosem: - Panie Bo¿e, spraw, ¿ebym zd¹¿y³, spraw, ¿ebym zd¹¿y³... Nagle potyka siê i wywraca. Podnosi siê szybko i patrz¹c w niebo mówi: - No, no, tylko mnie nie popychaj... Poniewa¿ baba umar³a i nie mog³a przyj æ do lekarza, lekarz przyszed³ do niej na cmentarz. Nagle s³yszy cichy g³os z pod ziemi. - Panie doktorze niech mi pan da co na robaki! Ja poszed³ pierwszy raz do szko³y. Gdy wróci³, mama pyta: - Jak ci siê podoba³o, synku? - By³o fajnie, ale cygani¹. - Co ty mówisz? - dziwi siê mama. - A Tak! Bo na drzwiach jest napisane I klasa, a siedzimy na twardych krzes³ach.
z których dwie pe³ni³y funkcje klatek schodowych, ³¹cz¹cych poszczególne kondygnacje. W trzeciej mie ci³a siê kaplica zamkowa. Wewnêtrzny dziedziniec by³ obudowany arkadowymi kru¿gankami. W 1562 r. zamek wraz z dobrami ogrodzienieckimi, jako posag córki S. Bonera, otrzyma³ Jan Firlej. W 1587 r. zamek zosta³ zdobyty przez wojska arcyksiêcia Maksymiliana. W 1655 r. zamek zosta³ czê ciowo zdewastowany i spalony. W 1669 r. nowym w³a cicielem zamku zosta³ kasztelan krakowski Stanis³aw Warszycki. Ok. 1695 r. zamek zosta³ odbudowany i jako wiano przeszed³ na w³asno æ Mêciñskich. Podczas najazdu szwedzkiego w XVIII w. zamek ponownie zasta³ podpalony. W 1784 r. Mêciñscy sprzedali Ogrodzieniec. Zamek zosta³ ostatecznie opuszczony na pocz¹tku XIX w. W czasie I wojny wiatowej zosta³ znacznie zniszczony. Piszcie Pañstwo do Redakcji, co warto zobaczyæ w Polsce i nie tylko. Nadsy³ajcie zdjêcia, a my to wszystko opiszemy, tak aby inni te¿ mogli zobaczyæ te miejsca.