Biuletyn Jakości

BIULETYN JAKOÂCI T Ü V

R h e i n l a n d

P o l s k a

S p ó ∏ k a

z

o . o .

2006(18)

Wprowadzenie do Bezpieczeƒstwa Opartego na Zachowaniach (Technologia BAPP®)

Otrzymanie dotacji na realizacj´ projektu to dopiero po∏owa sukcesu

TÜV Rheinland Polska akredytowany przez Polskie Centrum Akredytacji e-mail: post@pl.tuv.com

•

www.pl.tuv.com

Proces szkolenia w organizacji

Szanowni Paƒstwo, TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.

Zarzàd Janusz Grabka - Prezes Zarzàdu Marek Mucha - Wiceprezes Zarzàdu Siedziba 02-146 WARSZAWA ul. 17 Stycznia 56 tel.: 022/ 846 79 99 tel.: 022/ 846 51 63 fax: 022/ 868 37 42

W bie˝àcym numerze zamieszczamy interesujàcy artyku∏ odnoÊnie dotacji z funduszy unijnych, który stanowi kontynuacj´ cyklu zapoczàtkowanego w numerze 5-2004 (12). Po raz pierwszy na ∏amach naszego periodyku poruszamy temat, który jest ca∏kowicie nowy, a dotyczy Bezpieczeƒstwa Opartego na Zachowaniach, tzw. Technologia BAPP. W zwiàzku z tym, i˝ jesteÊmy firmà, która ciàgle si´ rozwija i stara si´ nadà˝aç za potrzebami swoich Klientów, w rubryce wydarzenia prezentujemy nowe us∏ugi, jakie TÜV Rheinland Polska Êwiadczy swoim Klientom. ˚yczymy przyjemnej lektury

41-800 ZABRZE ul. M. Sk∏odowskiej-Curie 34 tel.: 032/ 271 64 89 tel.: 032/ 271 06 23 fax: 032/ 271 64 88

Zespó∏ redakcyjny

60-729 POZNA¡ ul. ¸ukaszewicza 43 tel./fax: 061/ 867 81 87 tel./fax: 061/ 864 22 58 tel./fax: 061/ 864 31 34 20-950 LUBLIN ul. Czechowska 4 tel.: 081/ 532 86 68 tel.: 081/ 532 86 87 10-434 OLSZTYN ul. Ko∏obrzeska 50 tel.: 089/ 533 14 80 tel.: 089/ 533 15 39 tel. kom.: 0 609 579 433 42-200 CZ¢STOCHOWA ul. Kuceliƒska 22 tel.: 034/ 323 50 54 tel. kom.: 0 603 784 817 70-370 SZCZECIN ul. Bohaterów Warszawy 15/16 tel./fax: 091/ 484 49 67 77-100 BYTÓW ul. L´borska 24 tel./fax: 059/ 822 79 53 tel.kom.: 0 695 888 838 85-130 BYDGOSZCZ ul. Grudziàdzka 27-29 tel./fax: 052/ 345 80 80 tel./fax: 052/ 373 97 05 tel.kom.: 0 607 464 786 32-020 WIELICZKA Park Kingi 1 tel./fax: 012/ 288 30 90 35-103 RZESZÓW ul. Handlowa 4 tel.kom.: 0 603 784 813

Spis treÊci 1. Kilka s∏ów od Redakcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str . 2 2. „Wprowadzenie do Bezpieczeƒstwa Opartego na Zachowaniach (Technologia BAPP®)” str . 4 2. „Otrzymanie dotacji na realizacj´ projektu to dopiero po∏owa sukcesu” . . . . . . . . . . . . . . . . str . 6 3. „Proces szkolenia w organizacji” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str . 8 5. Szkolenia, konferencje, seminaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str . 10 6. Wydarzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str . 15

Redakcja: Marek åwiok • tel.: 032/ 271 06 23 marek.cwiok@pl.tuv.com

2

7. Ró˝noÊci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str . 16

BIULETYN JAKOÂCI

Prezentujemy numery identyfikacyjne ID naszych Klientów, które pos∏u˝à Paƒstwu do sprawdzania i uzyskania interesujàcych Was informacji odnoÊnie produktów i samych producentów.

Nazwa firmy

Adres

Kod

Miasto

TÜVdotCOM ID

Stora Enso Poland S.A.

ul. I Armii Wojska Polskiego 21

07-401

Ostro∏´ka

ID: 9105018283

INTERSILESIA Mc Bride Polska Sp z o.o.

ul. Matejki 2a

47-100

Strzelce Opolskie

ID: 9105017669

INTROGRAF LUBLIN Sp. z o.o.

ul. Rapackiego 12

20-150

Lublin

ID: 9105020702

ISKRA Zak∏ady Precyzyjne Sp. z o.o.

ul. Mielczarskiego 47

25-709

Kielce

ID: 9105021659

Mittal Steel Poland Oddzia∏ w Dàbrowie Górniczej

Al. Pi∏sudskiego 92

41-308

Dàbrowa Górnicza

ID: 9105011800

ITE Sp. z o.o.

ul. Armii Poznania 91A

62-032

Luboƒ k. poznania

ID: 9105026169

JABO MARMI S.A.

ul. Nagawczyna 330

39-200

D´bica

ID: 9105018294

Jahnckepol Sp. z o.o.

ul. Gra˝yny 15

02-548

Warszawa

ID: 9105017403

JAKUSZ Systemy Zabezpieczeƒ Bankowych

ul. Przemys∏owa 40

83-400

KoÊcierzyna

ID: 910072050

JAS-FBG S.A.

ul. Krucza 8

43-251

Paw∏owice Âlàskie

ID: 9105016709

JASTA Sp. z o.o.

ul. Zamkowa 1

68-200

˚ary

ID: 9105025328

Jastrz´bskie Zak∏ady Remontowe Sp. z o.o.

ul. Rybnicka 6

44-335

Jastrz´bie Zdrój

ID: 9105018718

JC AUTO S.A.

ul. Szyszkowa 35/37

02-285

Warszawa

ID: 9105020404

JESTIC J.K. Cykowiak, S.M. Cykowiak Sp. J.

ul. 28 Grudnia 43/45

62-060

St´szew

ID: 9105018301

KAMELMAG Sp. z o.o.

ul. U∏anów 14a

05-551

Mroków Stefanowo

ID: 9105018305

KARCHER Poland Sp. z o.o.

ul. Stawowa 140

31-346

Kraków

ID: 9105018286

KIEL Polska Sp. z o.o.

ul. Paproci 196

64-300

Nowy TomyÊl

ID: 9105020771

KIEPUREX Sp. J.A.P.P. KIEPUROWIE

ul. Wapiennik 25

42-165

Lipie

ID: 9105025117

KLINIKA KRAKOWSKA Sp. z o.o.

ul.Halki 4a

30-228

Kraków

ID: 9105025129

Komenda Wojewódzka Paƒstwowej Stra˝y Po˝arnej w Lublinie

ul. Stra˝acka 7

20-012

Lublin

ID: 9105019741

Komenda Wojewódzka Policji w Bia∏ymstoku

ul. H. Sienkiewicza 65

15-003

Bia∏ystok

ID: 9105025403

König Stahl Sp. z o.o.

ul. Post´pu 2

02-676

Warszawa

ID: 9105018265

Konmex Sp. z o.o.

ul. Wojska Polskiego 42B

05-804

Pruszków

ID: 9105021501

KONSORCJUM STALI Sp. z o.o.

ul. Traktorzystów 10 hala 156

02-498

Warszawa

ID: 9105021759

KORONA Sp. z o.o.

ul. Fabryczna 10

98-300

Wieluƒ

ID: 9105024755

Korporacja “SEDPOL” Sp. z o.o.

ul. Czapelska 38

04-081

Warszawa

ID: 9105018681

Korporacja KGL S.A.

ul. Post´pu 20

05-080

Izabelin

ID: 9105020693

KOSTA Sp. z o.o.

ul. Bestwiƒska 21

43-500

Czechowice-Dziedzice

ID: 9105028682

Koszaliƒskie Przedsi´biorstwo Przemys∏u Drzewnego S.A.

ul. 3 Maja 2

78-400

Szczecinek

ID: 9105018296

Krakowskie Zak∏ady Wyrobów Papierowych TREFL-KRAKÓW Sp. z o.o.

ul. S∏omnicka 4

30-003

Kraków

ID: 9105022231

KREDYT BANK S.A.

ul. M. Kasprzaka 2/8

01-211

Warszawa

ID: 9105016720

KROL Zak∏ad Robót Drogowych i In˝ynieryjno - Instalacyjnych

ul. ¸ukasiewicza 9g

05-200

Wo∏omin

ID: 9105021502

KROLSAN Ryszard Króliczak

ul. Warszawska 12

12-130

Pasym

ID: 9105026058

KRUK - TRANSPORT

ul. Kobyliƒska 33

63-760

Zduny

ID: 9105019024

KRUK Sp. z o.o. - SYSTEMY INKASO

ul. Ostrowskiego 7

53-238

Wroc∏aw

ID: 9105017644

BIULETYN JAKOÂCI

www.tuvdotcom.com

TUVdotCOM

3

SYSTEMY ZARZÑDZANIA

Wprowadzenie do Bezpieczeƒstwa Opartego na Zachowaniach (Technologia BAPP®)

Antonina Polok TÜV Consulting Polska Sp. z o.o.

Kierownik Działu Wdra˝ania Systemów Konsultant BST antonina.polok@pl.tuv.com

We wczesnych latach 80-tych, grupa psychologów rozpocz´∏a wspólnà prac´ nad zastosowaniem wiedzy na temat zachowaƒ w powiàzaniu z doÊwiadczeniem w bezpieczeƒstwie przemys∏owym do zapobiegania wypadkom przemys∏owym. DziÊ Firma za∏o˝ycielska - Behavioral Science Technology Inc. czyli BST® - posiada szereg dowodów na pomyÊlnà redukcj´ wypadków i urazów w ponad 1,750 miejscach na Êwiecie. By∏ to zaledwie wst´p do tego, co dziÊ jest znane jako Behavioural Accident Prevention Process Technology®, (Proces Zapobiegania Wypadkom przez Zachowania) czyli Technologia BAPP®.

Miros∏aw Koêlik Menager TÜV Consulting Polska Sp. z o.o.

Konsultant BST miroslaw.kozlik@pl.tuv.com

Wi´kszoÊç wypadków jest rezultatem Ryzykownych Zachowaƒ „Góra lodowa wypadków” czy „piramida wypadków” pokazujà, ˝e zachowania ryzykowne w wi´kszoÊci prowadzà do stosunkowo ma∏ej iloÊci „zdarzeƒ potencjalnie wypadkowych” i jeszcze mniejszej iloÊci “przypadków pierwszej pomocy”, a idàc dalej, do niespe∏na kilku wypadków Êmiertelnych.

Ró˝ni eksperci mogà spieraç si´ na temat precyzyjnych wspó∏czynników pomi´dzy zdarzeniami, lecz wszyscy sà zgodni, co do ogólnej zasady.

Zdarzenia z pobli˝a czubka góry lodowej - Wypadki Âmiertelne i Wypadki Ci´˝kie - na szcz´Êcie wyst´pujà rzadko. Kiedy ju˝ si´ zdarzà, zgodnie z tradycyjnym podejÊciem do bezpieczeƒstwa - prowadzi si´ dochodzenie w sprawie ka˝dego zg∏oszonego wypadku i wprowadza zmiany „zapobiegajàce ponownemu zdarzeniu”. Mimo i˝ zdarzenia te nie wyst´pujà cz´sto, a ka˝dy z nich posiada unikatowe cechy charakterystyczne, podejÊcie to jest nieefektywne, nawet, jeÊli zosta∏o w∏aÊciwie przeprowadzone i zakoƒczone. Poziom wypadków mo˝e zostaç zredukowany, lecz dalsze jego obni˝enie wydaj´ si´ nieosiàgalne.

Eksperci w dziedzinie bezpieczeƒstwa zgadzajà si´ z faktem, ˝e stopieƒ redukcji ryzykownych zachowaƒ spada od do∏u w gór´ góry lodowej i, tym samym, maleje iloÊç lekkich i ci´˝kich wypadków. Do tego momentu jest DOBRZE, ale JAK organizacja mo˝e obni˝yç aktualnà iloÊç zachowaƒ ryzykownych? W te tajniki wchodzi Technologia BAPP®.

4

BIULETYN JAKOÂCI

Jest to Wysi∏ek Zespo∏u Kto w organizacji mo˝e najlepiej przyczyniç si´ do zmniejszenia liczby ryzykownych zachowaƒ? Czy to kadra kierownicza, która ustala priorytety produkcji i zatwierdza procedury operacyjno / konserwacyjne? Osoby nadzoru, które sà na produkcji przez 24 godziny w ciàgu dnia? Czy pracownicy, którzy obs∏ugujà maszyny, otwierajà zawory i naprawiajà wyposa˝enie? Czy jest to ta osoba, którà dotknie wypadek, je˝eli si´ zdarzy?

Oczywista odpowiedê jest nast´pujàca: redukcja zachowaƒ ryzykownych to wysi∏ek ca∏ego zespo∏u. Niemniej jednak, wiele inicjatyw dotyczàcych bezpieczeƒstwa pochodzi od kadry kierowniczej, która narzuca je przez dozór pracownikom.

PodejÊcie BAPP® odwraca to - proces jest inicjowany przez pracowników wraz z personelem nadzoru i kadrà kierowniczà, która zaanga˝owana jest jako kluczowi koordynatorzy, których zadaniem jest wspomaganie procesu.

Identyfikacja Krytycznych Zachowaƒ Badania BST® wykazujà, ˝e w ka˝dym miejscu pracy identyfikuje si´ tylko klika ryzykownych zachowaƒ, które by∏y zwiàzane z przygniatajàcà wi´kszoÊcià wypadków. Nawet doÊwiadczony pracownik ze zdumieniem odkrywa, które z ryzykownych zachowaƒ (od 15 do 25) sà kluczowe dla danego miejsca pracy. W podejÊciu BAPP®, zespó∏ pracowników i osób nadzoru kierowany przez Konsultanta BST® identyfikuje i rozwija rejestr krytycznych zachowaƒ dla danego miejsca pracy.

SYSTEMY ZARZÑDZANIA

Czego Nie Mo˝esz Zmierzyç, Nie Mo˝esz Kontrolowaç

To naprawd´ dzia∏a

Kierownicy, z codziennych obchodów danego miejsca pracy, wyciàgajà ogólne wyobra˝enie o tym, czy ich zespó∏ pracuje bezpiecznie czy nie.

Jednak˝e, ta obserwacja jest bardzo subiektywna. Nie odpowie na pytanie, czy w danej chwili poziom ryzykownych zachowaƒ zmniejsza si´, pozostaje na tym samym poziomie, czy wzrasta.

Istotà podejÊcia BAPP® jest naukowo zaprojektowany proces Obserwacji i Feedbacku. Pracownicy przeszkoleni jako Obserwatorzy, stosujàc list´ kontrolà Rejestru Krytycznych Zachowaƒ, czy list´ kontrolnà pytaƒ ICB® opracowanà na bazie rejestru krytycznych zachowaƒ z danego miejsca, prowadzà regularne obserwacje zachowaƒ swoich kolegów, (i swoje w∏asne), odnotowujà wykonane bezpieczne i ryzykowne operacje. Wyniki z ka˝dej obserwacji wchodzà do bazy danych BAPPTrack®. Raporty z tej bazy danych wkrótce b´dà wskazywaç trendy najcz´Êciej wykonywanych ryzykownych zachowaƒ - wypadków i urazów czekajàcych na zdarzenie.

Personel BST® odpowiedzialny za Badania i Rozwój aktualnie obserwuje 603 wdro˝enia technologii BAPP®. W 73 miejscach, w których zosta∏ zastosowany proces zachowaƒ przez co najmniej rok i które posiada∏y rejestrowane dane dotyczàce urazów z minimum dwóch cykli przed wdro˝eniem i dwóch cykli póêniej, odkry∏ ˝e:

Usuwanie barier do bezpiecznej pracy Ludzie nie podejmujà ryzykownych zachowaƒ po to, aby umyÊlnie doznaç urazu; dlaczego wi´c post´pujà w ten sposób?

Na podstawie rzeczywistych danych zebranych przez Obserwatorów, zespó∏ BAPP® mo˝e identyfikowaç bariery do bezpiecznej pracy. Czasami bariery te b´dà tak proste jak informacja: „Nie by∏em Êwiadomy, ˝e jest to niebezpieczne”. Innym razem oka˝e si´, ˝e nikt nie poÊwi´ci∏ czasu na stworzenie procedury bezpieczeƒstwa i przeszkolenie pracowników do jej stosowania; czy: miejsce pracy lub sprz´t jest zaprojektowany tak, ˝e osiàgniecie celów produkcyjnych jest niemo˝liwe, je˝eli stosowane sà procedury bezpieczeƒstwa. Bez wzgl´du na przyczyn´, kluczem do doskonalenia i identyfikacji barier jest wspólne uzgodnienie przez pracowników, kierownictwo i menad˝erów sposobów ich usuni´cia.

73miejsca osiàgn´∏y Êrednià ca∏kowità redukcj´ urazów w pierwszym (1) roku o 25% i 55% po pi´ciu (5) latach.

Szczytowe 25% organizacji uzyska∏o jeszcze lepsze osiàgni´cia, Êrednià ca∏kowità redukcj´ urazów po pierwszym (1) roku o 45%, i 72% po koƒcu piàtego (5)roku.

To coÊ wi´cej ni˝ proces bezpieczeƒstwa Klienci BST® zg∏aszajà równie˝, ˝e ich dzia∏ania w zakresie BAPP® przyczyniajà si´ w znaczàcy sposób równie˝ w zaanga˝owanie pracowników, prac´ zespo∏owà, morale, komunikacj´ oraz relacje na linii kierownictwo / pracownik, poprawia si´ równie˝ produktywnoÊç oraz jakoÊç.

Droga do udoskonaleƒ

JesteÊmy dumni z naszych klientów

Zespó∏ BAPP® mo˝e równie˝ wykorzystaç dane z obserwacji do sprawdzenia czy usuni´cie bariery zakoƒczy∏o si´ sukcesem.

Raporty BAPPTrack® zawierajàce dane z ciàg∏ych obserwacji i ich feedbacku wska˝à czy procentowy udzia∏ bezpiecznych dzia∏aƒ wzrasta czy te˝ nie.

Innà drogà Êledzenia udoskonaleƒ jest obserwowanie znaczàcych zmian w zakresie statystyki wypadkowej.

B∏´dem, jaki pope∏niajà zwykle kierownicy jest reagowanie na pozorne zmiany w poziomie wypadków, które naprawd´ nie sà faktycznymi zmianami tylko przypadkowym wahaniem.

Na przyk∏ad, je˝eli na danym stanowisku pracy zdarzy∏y si´ w ciàgu miesiàca 2 wypadki powodujàce czasowà niezdolnoÊç do pracy, wtedy ka˝da liczba pomi´dzy 0 a 6 jest w granicach normalnej zmiennej statystycznej. Je˝eli wartoÊç osiàgnie 7 lub wi´cej w jakimkolwiek miesiàcu to mo˝emy wyciàgnàç wniosek, ˝e stan bezpieczeƒstwa pogarsza si´, je˝eli natomiast wartoÊç wyniesie w trzech nast´pujàcych po sobie miesiàcach od 0 do 3 to mo˝emy pogratulowaç sobie poprawy poziomu bezpieczeƒstwa. Oprogramowanie BAPPTrack® zawiera testy statystycznie istotnych, najwa˝niejszych faktycznych zmian, jakie nastàpi∏y.

Lista naszych priorytetowych klientów to ponad 1,750 miejsc na Êwiecie, która zawiera m.in. BASF plc, Norsk Hydro, GlaxoSmithKline, PPG Industries (UK) Ltd, oraz NASA. Mi∏o b´dzie nam zorganizowaç spotkanie dla Paƒstwa, które przybli˝y Technologi´ BST® Dostosowujemy Technologi´ BAPP® do Waszych specyficznych wymagaƒ Nie ma nic takiego w BAPP®, co mo˝na by uwa˝aç za standardowe rozwiàzanie. Nasze indywidualne podejÊcie, które pomaga firmom na drodze do pomocy samym sobie, polega na elastycznym przystosowaniu modu∏ów tak, aby spe∏nia∏y wymagania ka˝dego klienta.

BST® dostarcza swe us∏ugi na ca∏ym Êwiecie poprzez w∏asne biura jak równie˝ swoich przedstawicieli. TÜV Consulting Polska Sp. z o.o. jest jedynym, wy∏àcznym licencjonowanym przedstawicielem Behavioral Science Technology Inc. na Terenie Polski i Ukrainy.

Kontynuacja procesu PodejÊcie BAPP® jest procesem, a nie jednorazowym projektem czy programem, który umrze po kilku pierwszych miesiàcach.

Gdy najbardziej krytyczne zachowania ryzykowne zostanà wyeliminowane z danego miejsca, zespó∏ BAPP® rozpocznie identyfikacj´ kolejnych warstw zachowaƒ ryzykownych.

Ten trwajàcy proces pozwala na ciàg∏e doskonalenie i nowe poziomy bezpieczeƒstwa dzia∏ania.

BIULETYN JAKOÂCI

5

FUNDUSZE UNIJNE

Otrzymanie dotacji na realizacj´ projektu to dopiero po∏owa sukcesu

Ewa Labus TÜV Consulting Polska Sp. z o.o.

Trener Europejski w ramach Krajowego Systemu Przygotowaƒ do Funduszy strukturalnych

PodejÊcie projektowe do planów, które zamierzamy realizowaç jest szczególnie wa˝ne w przypadku kiedy pomys∏odawca zamierza ubiegaç si´ o zewn´trzne êród∏a dofinansowania.

Podstawowà cechà pomys∏ów realizowanych na podstawie z góry okreÊlonych regu∏ jest okreÊlenie celów i zaplanowanie dzia∏aƒ przyczyniajàcych si´ do ich osiàgni´cia.

Wszelkie projekty, które instytucje zamierzajà zrealizowaç przy pomocy Êrodków finansowych dost´pnych w ramach funduszy strukturalnych powinny zostaç przygotowane zgodnie z obowiàzujàcymi wymaganiami okreÊlonymi w dokumentach konkursowych.

Bioràc pod uwag´ zainteresowanie ze strony przedsi´biorstw przybli˝´ Paƒstwu problemy, na jakie napotykajà beneficjenci sk∏adajàcy projekty szkoleniowe - êród∏o dofinansowania: Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich dzia∏anie 2.3 a) Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki.

Wymagania stawiane potencjalnym beneficjentom wymienionego dzia∏ania sà okreÊlone w >wytycznych< oraz dokumentach stanowiàcych formularze za∏àczników.

Podstawowym warunkiem brzegowym, który muszà spe∏niç projektodawcy jest posiadanie w∏aÊciwej podmiotowoÊci prawnej - projekty mogà sk∏adaç m.in. instytucje szkoleniowe lub przedsi´biorstwa prowadzàce dzia∏alnoÊç szkoleniowà.

Projektodawcy przygotowujà projekt szkoleniowy skierowany do przedsi´biorców w celu podniesienia konkurencyjnoÊci i potencja∏u adaptacyjnego przedsi´biorstw poprzez doskonalenie umiej´tnoÊci i kwalifikacji kadr zarzàdzajàcych i pracowników. Tematyka szkoleƒ powinna byç zbie˝na z prowadzonà dzia∏alnoÊcià oraz doÊwiadczeniem, które nale˝y wykazaç m.in. poprzez wykazanie si´ kadrà trenerów kompetentnych do wykonania zadaƒ.

Elementy projektowania niezb´dne na etapie tworzenia projektów Przygotowanie projektu szkoleniowego wymaga zaanga˝owania osób znajàcych dobrze specyfik´ dzia∏alnoÊci beneficjenta, posiadajàcych wiedz´ nt. dokumentów programowych (Uzupe∏nienie Programu, Wytyczne konkursowe, regulacje prawne krajowe oraz unijne). Aby projekt szkoleniowy zosta∏ rozpatrzony pozytywnie i zosta∏ przyj´ty na list´ projektów za-twierdzonych do dofinansowania konieczne jest aby osoba przygotowujàca projekt posiada∏a praktyczne doÊwiadczenie w aplikowaniu o zewn´trzne êród∏a finansowania - narzucony sposób opracowania dokumentów aplikacyjnych wymaga przemyÊlenia i sprz´˝eniu kilku podstawowych elementów: • cele i rezultaty projektu, czyli co chcemy osiàgnàç w wyniku realizacji projektu, • grupa docelowa, czyli ca∏kowita iloÊç osób obj´tych wsparciem, • harmonogram realizacji zadaƒ, czyli umiejscowienie w czasie wszystkich zaplanowanych szkoleƒ, • bud˝et projektu, czyli uwzgl´dnienie wszystkich kosztów niezb´dnych do realizacji projektu (zarazem uznanych za kwalifikowane do dofinansowania).

6

BIULETYN JAKOÂCI

Projektowe myÊlenie opiera si´ na: dog∏´bnej analizie za∏o˝eƒ projektu, celowym zaplanowaniu dzia∏aƒ w taki sposób, aby by∏y one mo˝liwe do przeprowadzenia zasobami posiadanymi przez wnioskodawc´ - zarówno finansowymi jak i pozosta∏ymi przemyÊlanym zaplanowaniu rezultatów, jakie powinny zostaç osiàgni´te w wyniku realizacji projektu.

Przed podpisaniem umowy zastanów si´ dwa razy Napisanie dobrego projektu powinno skutkowaç uzyskaniem dotacji na zaplanowane dzia∏ania, czyli „wygraniem konkursu”.

Nale˝y jednak pami´taç, ˝e uzyskanie dotacji to dopiero po∏owa sukcesu. Drugà cz´Êç stanowi realizacja projektu, prawid∏owe rozliczenie wszystkich kosztów poniesionych w zwiàzku z jego realizacjà oraz osiàgni´cie za∏o˝onych celów.

Na etapie negocjowania warunków umowy z Instytucjà Wdra˝ajàcà, którà w przypadku dzia∏ania 2.3 SPO RZL jest Polska Agencja Rozwoju Przedsi´biorczoÊci, nale˝y zwróciç uwag´ na pozycje w bud˝ecie, których stawki zosta∏y obni˝one w trakcie trwania procesu oceny projektu.

Przed podpisaniem umowy warto jest ponownie przeanalizowaç nasz projekt pod kàtem wykonalnoÊci, tzn. czy zaplanowane dzia∏ania mogà zostaç zrealizowane przy wykorzystaniu Êrodków finansowych uznanych przez Instytucj´ Wdra˝ajàcà.

Pod poj´ciem Êrodków uznanych przez Instytucj´ Wdra˝ajàcà nale˝y rozumieç ca∏kowità wysokoÊç wsparcia przyznanego oraz jego podzia∏ na poszczególne pozycje bud˝etu, czyli zaplanowane dzia∏ania. Je˝eli w wyniku oceny projektu Komisja Oceniajàca Projekty uzna, ˝e szkolenia powinny zostaç przeprowadzone za ni˝sze ni˝ podane w kosztorysie kwoty (wynagrodzenie trenerów), a nasza kalkulacja jest oparta o stawki, poni˝ej których realizacja zaplanowanych dzia∏aƒ jest zagro˝ona, nale˝y zastanowiç si´, czy nie zrezygnowaç z realizacji projektu.

Innym przyk∏adem pozycji kosztowych, których obni˝enie mo˝e wp∏ynàç na problemy z realizacjà projektu zgodnie z przyj´tymi za∏o˝eniami sà koszty wynajmu sal szkoleniowych, koszty wy˝ywienia i noclegu uczestników je˝eli specyfika dzia∏aƒ tego wymaga.

Kolejnym etapem jest rozpocz´cie realizacji projektu: po podpisaniu umowy: nale˝y zaplanowaç dzia∏ania operacyjne, przeprowadziç spotkanie osób zaanga˝owanych w realizacj´ projektu, szkolenie wprowadzajàce nt. projektu dla trenerów.

Jednym z czynników warunkujàcych przeprowadzenie projektu z sukcesem jest dba∏oÊç o ciàg∏oÊç realizowanych zadaƒ i dotrzymywanie warunków umowy. Zapisy w umowie regulujà podstawowe kwestie zwiàzane z wprowadzaniem ewentualnych zmian, ze sprawozdawczoÊcià, monitoringiem projektu.

SprawozdawczoÊç projektu Zgodnie z zapisami umowy beneficjent jest zobowiàzany do przygotowania i dostarczenia okresowych i rocznych sprawozdaƒ z realizacji projektu oraz raportu koƒcowego.

Prawid∏owo przygotowany formularz sprawozdania oraz dokumenty ksi´gowe opisane w sposób wymagany przez Instytucj´

FUNDUSZE UNIJNE

Wdra˝ajàcà sà podstawà do rozliczenia kosztów poniesionych w wyniku realizacji projektu, czyli do uzyskania zwrotu wydatków poniesionych w danym etapie realizacji projektu.

Beneficjent decyduje o cz´stotliwoÊci okresu rozliczeniowego na etapie sk∏adania wniosku, najdogodniejszym okresem rozliczeniowym jest okres 3 miesi´cy.

Dokumentami potwierdzajàcymi poniesienie wydatków sà potwierdzone za zgodnoÊç z orygina∏em kopie faktur lub dokumenty ksi´gowe o podobnej wartoÊci dowodowej, zgodne z zestawieniem dokumentów potwierdzajàcych poniesione wydatki obj´te wnioskiem wraz z dowodami zap∏aty (wyciàgi bankowe lub potwierdzenia zap∏aty gotówkà).

Beneficjent otrzymuje dofinansowanie w formie refundacji poniesionych wydatków w postaci p∏atnoÊci okresowych i p∏atnoÊci koƒcowej.

Przetarg na realizacj´ zadaƒ w ramach projektu.

Najwi´cej problemów, szczególnie w poczàtkowej fazie realizacji projektu, sprawia problematyka zamówieƒ publicznych.

Ze wzgl´du na fakt, i˝ dotacje pochodzàce ze Êrodków finansowych Unii Europejskiej stanowià pomoc publicznà, zasady ich wydatkowania i rozliczania podlegajà przepisom w∏aÊciwym do wydatkowania Êrodków publicznych, czyli ustawie o zamówieniach publicznych.

Wszystkie zaplanowane w bud˝ecie wydatki niezb´dne do realizacji projektu podlegajà stosowaniu ustawy i za prawid∏owoÊç wydatkowania Êrodków odpowiada beneficjent, dlatego warto na etapie ustalania bud˝etu wkalkulowaç obs∏ug´ prawnà projektu, która zapewni przygotowanie niezb´dnej dokumentacji przetargowej.

Beneficjent odpowiada za zastosowanie w∏aÊciwego trybu przetargowego oraz przechowywanie dokumentacji przetargowej wraz z kompletem dokumentów projektu.

Niedopuszczalne jest rozdzielanie wydatków na odr´bne pozycje kosztowe w celu omini´cia ustawy o zamówieniach publicznych, np. zlecenie przeprowadzenia szkolenia dotyczàcego tej samej tematyki kilku osobom, np. w zwiàzku z du˝à liczbà beneficjentów ostatecznych, stanowi jedno zamówienie publiczne i jego wartoÊç jest sumà planowanych wynagrodzeƒ wszystkich szkoleniowców.

Nale˝y pami´taç o tym, ˝e wybór osób fizycznych wykonujàcych us∏ugi w ramach projektu (np. koordynatora projektu, ksi´gowego, szkoleniowca, terapeuty itp.) na podstawie umowy cywilno-prawnej, czyli umowy zlecenia lub umowy o dzie∏o, równie˝ podlega ustawie Prawo zamówieƒ publicznych.

Niestety, na podstawie przeprowadzonych kontroli dotychczas rozpocz´tych projektów zosta∏y wykryte niezgodnoÊci i próby omini´cia ustawy o zamówieniach publicznych. Jest to sytuacja niedopuszczalna i wszelkie niezgodnoÊci w stosowaniu ustawy o zamówieniach publicznych b´dà skutkowaç ukaraniem beneficjentów, w tym nawet zwrotem uzyskanych Êrodków w ramach umowy o przyznaniu dotacji.

Monitoring - trudny element realizacji projektu

bezpoÊredni efekt realizacji projektu, który zostaje osiàgni´ty bezpoÊrednio w wyniku realizacji projektu.

W przypadku projektów realizowanych w ramach SPO RZL dzia∏anie 2.3 celem na poziomie produktu powinna byç iloÊç osób przeszkolonych w wyniku zrealizowanych dni szkoleniowych.

Efekty, które zostanà osiàgni´te w perspektywie d∏u˝ej, czyli w okresie po zakoƒczeniu projektu to cele na poziomie rezultatów. Bazujàc nadal na przyk∏adzie projektów edukacyjnych, rezultatem, który mo˝e zostaç osiàgni´ty b´dzie m.in.: podniesienie poziomu wiedzy uczestników w tematyce zgodnej z tematyka szkolenia, podniesienie kwalifikacji zawodowych pracowników dzi´ki zdobytej wiedzy.

W perspektywie d∏ugofalowej, czyli w okresie do kilku lat po zakoƒczeniu projektu obserwujemy efekty oddzia∏ywania projektu. Efektem d∏ugofalowym mo˝na okreÊliç np. wzrost konkurencyjnoÊci przedsi´biorstw poprzez podniesienie kwalifikacji zawodowych swoich pracowników.

Podane przyk∏ady zak∏adanych celów projektu w oparciu o projekty dotyczàce szkoleƒ powinny pos∏u˝yç jako przyk∏ad.

W trakcie oceny projektu jednym z podstawowych kryteriów oceny sà w∏aÊnie zak∏adane rezultaty projektu, które w projektach dofinansowanych ze Êrodków Europejskiego Funduszu Spo∏ecznego zosta∏y okreÊlone jako rezultaty mi´kkie i twarde.

Beneficjent jest zobowiàzany do realizacji projektu zgodnie z przyj´tymi w umowie od dofinansowanie zasadami oraz w sposób zapewniajàcy osiàgni´cia za∏o˝onych celów projektu.

Monitoring projektów dofinansowanych jest przeprowadzany przez Instytucj´ Wdra˝ajàce i Instytucje Zarzàdzajàce danym Programem Operacyjnym. Monitoring powinien byç przeprowadzany po zakoƒczeniu realizacji projektów. W odniesieniu do projektów unijnych monitoring to proces systematycznego zbierania i analizowania iloÊciowych i jakoÊciowych informacji na temat wdra˝anych projektów i ca∏ego Programu Operacyjnego w aspekcie finansowym i rzeczowym.

Celem monitoringu jest: - zapewnienie zgodnoÊci realizacji projektów z uprzednio zaplanowanymi celami, - zapewnienie prawid∏owoÊci i zgodnoÊci z przepisami obowiàzujàcymi dla danego Programu Operacyjnego, - ciàg∏e wspomaganie procesu decyzyjnego w trakcie trwania projektu.

Przyk∏ady projektów realizowanych obecnie przez polskich beneficjentów wskazujà, ˝e du˝à wag´ przywiàzuje si´ do zgodnoÊci z obowiàzujàcymi przepisami oraz do wywiàzywania si´ z obowiàzków spoczywajàcych na stronie otrzymujàcej dotacj´ na realizowane dzia∏ania.

SkutecznoÊç w wykorzystaniu Êrodków unijnych dost´pnych w bie˝àcym okresie programowania, czyli do koƒca 2006 roku, b´dzie wskazówkà do decyzji podejmowanych przez instytucje odpowiedzialne po stronie polskiej za polityk´ strukturalnà w procesie programowania dzia∏aƒ na kolejne lata cz∏onkostwa Polski w Unii Europejskiej.

Niezwykle wa˝nym elementem realizacji projektów dofinansowanych ze Êrodków finansowych Unii Europejskiej sà wskaêniki monitoringu.

Na etapie powstawania projektu wnioskodawca jest zobowiàzany do okreÊlenia, wed∏ug jakich wskaêników zostanà zmierzone zaplanowane do osiàgni´cia cele projektu.

Zgodnie z zasadami obowiàzujàcymi w projektowym podejÊciu przy aplikowaniu o Êrodki unijne rozró˝niamy cele na poziomie produktu, rezultatu i oddzia∏ywania.

Cele odnoszàce si´ do poziomu produktu to nic innego jak

BIULETYN JAKOÂCI

7

SZKOLENIA

Proces szkolenia w organizacji

Anna Konewecka Dyrektor Zarzàdzajàcy TÜV Akademia Polska Sp. z o.o. anna.konwecka@pl.tuv.com

Prawid∏owe funkcjonowanie i rozwój ka˝dej organizacji jest zdeterminowane nie tylko przez stosowane technologie, know-now, park maszynowy, zasi´g terytorialny, otoczenie prawne, ale przede wszystkim przez pracowników.To w∏aÊnie oni stanowià najcenniejszy zasób ka˝dej organizacji.

Cz´sto nie doceniamy roli, jakà poszczególni pracownicy, zatrudnieni na poszczególnych poziomach hierarchii organizacyjnej, odgrywajà w ˝yciu organizacji. Jednak to sposób w jaki kontaktujà si´ z klientami, dostawcami, odnoszà nawzajem do siebie, wspó∏pracujà w zespo∏ach zadaniowych i komunikujà si´ w ramach w∏asnych zespo∏ów oraz z osobami z innych jednostek organizacyjnych oraz to, jak realizujà zadania, decyduje o sprawnoÊci funkcjonowania organizacji, postrzeganiu jej przez otoczenie zewn´trzne, a w konsekwencji równie˝ o jej rozwoju.

Znalezienie pracownika „uszytego na miar´” potrzeb konkretnego pracodawcy jest w zasadzie niemo˝liwe. Zatrudnianie osób z odpowiednimi kwalifikacjami, po pierwsze, nie gwarantuje nam, ˝e b´dà one dobrymi pracownikami, po drugie, wymaga od nas przeszkolenia ich w zakresie kultury organizacyjnej, procedur pracy, oferty produktowej, zwyczajów panujàcych w organizacji i jej funkcjonowania, itp. OczywiÊcie zakres takiego szkolenia wewn´trznego jest ÊciÊle uzale˝niony od stanowiska, jakie pracownik zajmuje, wielkoÊci firmy, profilu dzia∏alnoÊci, asortymentu produktowego. Nie mniej jednak proces szkolenia rozpoczynamy w momencie zatrudnienia ka˝dego pracownika - zarówno Êwie˝o upieczonego absolwenta, jak równie˝ wybitnego specjalisty. Rozwój pracowników poprzez szkolenia jest procesem ciàg∏ym, który rozpoczynamy w momencie ich przyj´cia i kontynuujemy przez ca∏y okres ich zatrudnienia.

Jak powiedzia∏ Pat Cross „Proces uczenia si´ przez ca∏e ˝ycie nie jest przywilejem ani prawem. Jest koniecznoÊcià”.

W procesie szkolenia uczestniczy wiele osób z ró˝nych szczebli organizacyjnych - od uczestników po decydentów ostatecznych. Proces ten jest z∏o˝ony i wieloetapowy, wymaga du˝ego zaanga˝owania, powinien byç planowany oraz realizowany zgodnie z wizjà i strategià organizacji.

Je˝eli przyjmiemy za∏o˝enie, ˝e szkolenie pracowników to sposób osiàgania celów biznesowych, musimy stworzyç systemowe narz´dzia projektowania i realizacji procesu szkoleniowego.

Pierwszym i kluczowym etapem realizacji procesu szkoleniowego jest analiza potrzeb szkoleniowych. Stanowi ona punkt wyjÊcia do okreÊlenia nie tylko planów i programów szkoleniowych, ale równie˝ bud˝etu szkoleniowego. To w∏aÊnie w tym etapie musimy odpowiedzieç sobie na zasadnicze pytania: 1. Jakie szkolenia sà nam potrzebne i dlaczego?

2. Jakie kompetencje i umiej´tnoÊci chcemy rozwinàç?

3. Jakie potrzeby zg∏aszajà pracownicy?

Sporzàdzajàc analiz´ potrzeb szkoleniowych nale˝y korzystaç z istniejàcych ju˝ danych takich jak: opisy stanowisk, zakresy obowiàzków, wyniki oceny pracowniczej, formularze badania satysfakcji pracowników, ankiety poszkoleniowe lub raporty ewaluacyjne sporzàdzone na podstawie realizowanych ju˝

8

BIULETYN JAKOÂCI

projektów szkoleniowych, schemat organizacyjny, okreÊlone Êcie˝ki karier, strategia organizacji. Celowe jest równie˝ przeprowadzanie wywiadów pracowniczych, ankiet. Aby zapewniç maksymalny obiektywizm na tym etapie wskazana jest praca zespo∏owa specjalistów ds. szkoleƒ, specjalistów ds. HR i kierowników poszczególnych komórek organizacyjnych oraz ewentualne wsparcie przez konsultantów zewn´trznych.

Analiza potrzeb szkoleniowych powinna byç wsparta analizà otoczenia wewn´trznego (np. przynale˝noÊç do grup formalnych i nieformalnych), w którym funkcjonujà pracownicy oraz otoczenia zewn´trznego (np. zmiany w otoczeniu prawnym, nowe trendy na rynku). Analiza dostarcza nam informacji iloÊciowych i jakoÊciowych, które s∏u˝à do projektowania planu szkoleƒ i programów szkoleniowych. W tym etapie wa˝ne jest opisanie i podzia∏ na w∏aÊciwe grupy docelowe, okreÊlenie czasu trwania szkolenia, celów szkolenia i korzyÊci dla uczestników oraz dobór w∏aÊciwych metod szkoleniowych.

Plan szkoleƒ powinien uwzgl´dniaç specyfik´ pracy firmy na przyk∏ad: sezonowoÊç, obowiàzkowe przestoje, okresy urlopowe. Na etapie planowania szkoleƒ nale˝y okreÊliç czynniki zewn´trzne, które mogà wp∏ynàç na ich efektywnoÊç - przyk∏adowo planowanie szkoleƒ wyjazdowych i stacjonarnych. Cz´sto zdarza si´, i˝ planujàc szkolenie stacjonarne na terenie firmy pojawia si´ problem ze zdyscyplinowaniem grupy do pe∏nego uczestnictwa w zaj´ciach. Uczestnicy nie koncentrujà si´ w pe∏ni na aktywnym uczestnictwie w szkoleniu poniewa˝ w przerwach za∏atwiajà sprawy s∏u˝bowe, dlatego te˝, w niektórych przypadkach, organizacja szkolenia „na wyjeêdzie” jest bardziej celowa.

Kolejnym krokiem realizacji procesu szkoleniowego jest konstruowanie bud˝etu szkoleniowego. Bud˝et szkoleniowy mo˝e byç tworzony ca∏oÊciowo dla danej organizacji lub jako bud˝et czàstkowy dla poszczególnych komórek organizacyjnych ∏àczony nast´pnie w ca∏oÊç. Zatwierdzony bud˝et szkoleniowy, jakim organizacja ostatecznie dysponuje, determinuje bardzo cz´sto nie tylko wybór dostawców us∏ug szkoleniowych, ale równie˝ iloÊç us∏ug szkoleniowych realizowanych przez wewn´trzne zasoby szkoleniowe i iloÊç us∏ug kupowanych na zewnàtrz.

Planowanie bud˝etu szkoleniowego powinno uwzgl´dniaç nie tylko wyniki analizy potrzeb szkoleniowych ale równie˝: 1. Elementy strategii organizacji takie jak: - planowane zmiany w strukturze zatrudnienia, - planowane zmiany wynikajàce z przepisów prawnych, dyrektyw, norm, modernizacji parku maszynowego, zakupu/rozwoju nowych technologii 2. Informacje na temat wykorzystania bud˝etu w poprzednich okresach, czyli faktyczne koszty realizowanych szkoleƒ, a wi´c analiza kosztów bezpoÊrednich takich jak: zakup szkolenia, delegacje uczestników, koszty wynaj´cia sali wyk∏adowej i us∏ug gastronomicznych.

Nale˝y uwzgl´dniç równie˝ koszty zwiàzane z nieobecnoÊcià pracownika na stanowisku pracy w trakcie szkolenia oraz koszty poÊrednie realizacji procesu szkoleƒ, takie jak utrzymanie dzia∏u szkoleƒ.

SZKOLENIA 3. Informacje p∏ynàce z rynku us∏ug szkoleniowych dotyczàce cen, metodyki, narz´dzi wspomagajàcych realizacj´ szkoleƒ, dost´pnoÊci szkoleƒ.

Cz´sto mo˝liwoÊci finansowe organizacji nie pozwalajà jej na pe∏nà realizacj´ potrzeb szkoleniowych. Jednak dzi´ki projektom szkoleniowym, które sà realizowane przez firmy szkoleniowe w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich 2004-2006, istnieje mo˝liwoÊç przeszkolenia pracowników ma∏ych i Êrednich przedsi´biorstw za 20% ceny szkolenia i pracowników du˝ych przedsi´biorstw za 40% ceny szkolenia.

Wiemy ju˝ w jakim zakresie i jakich pracowników mamy przeszkoliç, wiemy jakim dysponujemy bud˝etem, wi´c przechodzimy do kolejnego etapu, czyli wyboru dostawcy us∏ug szkoleniowych.

Generalnie dostawców us∏ug szkoleniowych mo˝emy podzieliç na: 1. wewn´trznych 2. zewn´trznych.

Wewn´trzni dostawcy us∏ug szkoleniowych to pracownicy danej organizacji, którzy posiadajà specjalistycznà wiedz´ i umiej´tnoÊci, np. menad˝erowie, mistrzowie, brygadziÊci.

Realizacja szkoleƒ przez w∏asne zasoby szkoleniowe, mimo wielu zalet, niesie za sobà równie˝ pewne ryzyka.

Nale˝y tu przede wszystkim zwróciç uwag´ na fakt, i˝ wysokiej klasy specjaliÊci, mimo ogromu posiadanej wiedzy i doÊwiadczeƒ, doskona∏ej znajomoÊci specyfiki organizacji, nie zawsze potrafià jà przekazaç innym, a nieefektywne szkolenie to strata czasu i pieni´dzy dla wszystkich.

Do grupy zewn´trznych dostawców us∏ug szkoleniowych zaliczamy firmy szkoleniowe, szko∏y wy˝sze, uniwersytety, szko∏y techniczne i zawodowe. Aby dobrze wybraç dostawc´ us∏ug szkoleniowych nale˝y okreÊliç kryteria wyboru oraz przyporzàdkowaç im wagi. Przyk∏adowe kryteria oceny:

Badanie to mo˝na powtórzyç po up∏ywie okreÊlonego wczeÊniej okresu czasu i porównaç otrzymane wyniki z poprzednim raportem. Sporzàdzony raport powinien zawieraç równie˝ ocen´ uczestników sporzàdzonà przez trenera.

Analiza badania ankietowego mo˝e dostarczyç nam cennych informacji dotyczàcych kolejnych potrzeb szkoleniowych.

Badanie ankietowe dostarcza nam równie˝ informacji zwrotnych o zgodnoÊci oczekiwaƒ uczestników szkolenia z prezentowanymi treÊciami merytorycznymi, ocenie przez uczestników kompetencji trenera, materia∏ów szkoleniowych, miejsca realizacji szkolenia i jego organizacji.

Aby prawid∏owo przeprowadziç badanie efektywnoÊci szkolenia w organizacji nale˝y: 1. okreÊliç szczegó∏owe cele badania 2. okreÊliç zespó∏ odpowiedzialny za przeprowadzenie badania 3. przygotowaç narz´dzia badawcze.

Wnioski wynikajàce z badania efektywnoÊci szkoleƒ powinny dostarczyç nam informacji na temat: 1. koniecznoÊci wprowadzenia zmian iloÊciowych i jakoÊciowych w kolejnym cyklu szkoleniowym 2. dostawcy us∏ug szkoleniowych 3. identyfikacj´ obszarów utrudniajàcych wprowadzenie w ˝ycie zdobytej wiedzy 4. zasadnoÊci wydatkowania Êrodków pochodzàcych z bud˝etu szkoleniowego i mo˝liwoÊci jego racjonalizacji.

I jeszcze jedna wa˝na uwaga dotyczàca badania efektywnoÊci szkoleƒ i wdra˝ania wiedzy w organizacji. Nawet najlepiej zaprojektowane i zrealizowane szkolenie pod zdiagnozowane potrzeby nie b´dzie sprzyja∏o wdro˝eniu wiedzy w organizacji, je˝eli szkolony pracownik b´dzie funkcjonowa∏ w niesprzyjajàcych warunkach i atmosferze pracy, odczuwajàc nieprzychylnoÊç kierownictwa.

1. DoÊwiadczenia w realizacji danej us∏ugi szkoleniowej w konkretnej bran˝y 2. Metodyka szkolenia 3. Program szkolenia 4. Referencje 5. Cena 6. Materia∏y szkoleniowe i materia∏y pomocnicze WybraliÊmy dostawc´ us∏ugi szkoleniowej, zrealizowaliÊmy szkolenie, a wi´c przychodzi czas na sprawdzenie efektywnoÊci szkolenia i sposóbu wdro˝enia wiedzy w organizacji.

W tym etapie sprawdzamy, czy za∏o˝one przez nas cele zosta∏y precyzyjnie zdefiniowane i spe∏nione, a tak˝e czy w sposób efektywny wydatkowaliÊmy zabud˝etowane pieniàdze.

Szkolenia to inwestycja - inwestycja w kapita∏ ludzki - i jak ka˝da inwestycja musi si´ zwróciç.

Najbardziej popularnà metodà badania efektywnoÊci szkolenia jest kwestionariusz ankiety poszkoleniowej. Miarà przyswojenia wiedzy przez uczestników jest równie˝ test wiedzy przeprowadzany w formie egzaminu na koƒcu szkolenia. Mo˝na tak˝e zastosowaç pomiar przyrostu wiedzy, który polega na dwuetapowym badaniu poziomu wiedzy - badanie ankietowe (arkusz wiedzy) przeprowadza si´ przed rozpocz´ciem szkolenia i po zakoƒczeniu szkolenia, a nast´pnie porównuje wyniki i przedstawia w formie raportu.

BIULETYN JAKOÂCI

9

SZKOLENIA

14

BIULETYN JAKOÂCI

SZKOLENIA

Rozwój kapita∏u ludzkiego w ma∏ych i Êrednich przedsi´biorstwach

Jednym z podstawowych i najbardziej istotnych zasobów ma∏ej lub Êredniej firmy sà ludzie w niej zatrudnieni. Ich umiej´tnoÊci, kreatywnoÊç i motywacja majà decydujàce znaczenie dla rozwoju i przysz∏oÊci przedsi´biorstwa. Stanowià oni niepowtarzalny i najbardziej cenny kapita∏ niejednej firmy. Zadaniem projektu Rozwój kapita∏u ludzkiego w ma∏ych i Êrednich przedsi´biorstwach jest wzmocnienie kadr, a tym samym zwi´kszenie mo˝liwoÊci rozwoju i szans na rynkowy sukces firm z sektora MÂP.

Pakiet szkoleƒ zosta∏ przygotowany przez wybitnych specjalistów, którzy od kilkunastu lat prowadzà szeroki zakres dzia∏aƒ wspierajàcych firmy z sektora MÂP. Szkolenia zgrupowano w szeÊciu pakietach tematycznych sprofilowanych z myÊlà o ró˝nych grupach zawodowych. Ich program zosta∏ sprofilowany i przygotowany, tak aby uczestnicy mogli skutecznie doskonaliç swoje umiej´tnoÊci i pog∏´biaç wiedz´ dla dobra firm, w których pracujà.

PAKIET 1.

Akademia Zarzàdzania

PAKIET 2.

Akademia Kompetencji Europejskich

PAKIET 3.

Akademia JakoÊci

PAKIET 4.

Akademia Marketingu i Sprzeda˝y

PAKIET 5.

Akademia Handlu

PAKIET 6.

Akademia Umiej´tnoÊci Zawodowych

Projekt jest wspó∏finansowany ze Êrodków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spo∏ecznego realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsi´biorczoÊci.

Projekt realizowany jest przez konsorcjum: Lider Projektu OTS “Wolna Przedsi´biorczoÊç” Centrum Wspierania Biznesu, Partner - TÜV Akademia Polska Sp. z o.o.

W razie zainteresowania prosimy o kontakt: TÜV Akademia Polska Sp. z o.o. tel. 032 273 21 82 , t el./fax 032 271 64 87, www.akademia.tuv.pl Katarzyna Kolonko: katarzyna.kolonko@pl.tuv.com, Katarzyna Sieradzka: katarzyna.sieradzka@pl.tuv.com

BIULETYN JAKOÂCI

15

SZKOLENIA

Szkolenia TÜV AKADEMIA POLSKA - ROK 2006

SZKOLENIA OTWARTE

SZKOLENIA ZAMKNI¢TE

Szkolenia otwarte sà kierowane zarówno do pracowników ró˝nych firm i organizacji, jak i osób prywatnych, pragnàcych zdobyç nowe kwalifikacje. Miejsce realizacji szkoleƒ ustalane jest na podstawie zró˝nicowania geograficznego zg∏oszonych uczestników w jednym ze wspó∏pracujàcych z nami oÊrodków szkoleniowych.

Organizujemy tak˝e szkolenia tzw.: „szyte na miar´” tzn. dostosowane do specyfiki firmy oraz potrzeb i oczekiwaƒ uczestników szkolenia.

Ceny szkoleƒ zamkni´tych sà ustalane indywidualnie dla ka˝dej firmy.

Uczestnicy w cenie szkolenia otrzymujà: • Profesjonalny trening umiej´tnoÊci • ZaÊwiadczenie/Certyfikat TÜV o nabytych kompetencjach • Materia∏y szkoleniowe • Materia∏y piÊmiennicze • Zakwaterowanie w pokojach jednoosobowych • Wy˝ywienie • Opiek´ rezydenta TÜV Akademia Polska L.P.

MODU¸

1.

2.

3.

I II

4.

Wszystkie zaj´cia sà prowadzone nowoczesnymi metodami aktywizujàcymi przez doÊwiadczonych specjalistów: auditorów, trenerów i konsultantów TÜV Rheinland Group.

Uzyskali oni akredytacj´ Polskiej Agencji Rozwoju Przedsi´biorczoÊci do realizacji Programów PHARE 2000 - SSG RZL oraz PHARE 2001 - PZ RZL. Docenieniem kompetencji i profesjonalizmu merytorycznego i organizacyjnego TÜV Akademia Polska Sp. z o.o. jest przyznanie tytu∏u oraz certyfikatu „Przedsi´biorstwo Fair Play 2004” oraz „Przedsi´biorstwo Fair Play 2005” przez Krajowà Izb´ Gospodarczà oraz Instytut Badaƒ nad Demokracjà i Przedsi´biorstwem Prywatnym.

NAZWA SZKOLENIA

DATA

CENA

Pe∏nomocnik JakoÊci w przemyÊle spo˝ywczym TÜV

02-10.10

4 000 PLN

Wst´p do systemu HACCP

11-13.10

1 600 PLN

(1)Auditor wewn´trzny systemu HACCP

28-30.06 06-08.11

1 600 PLN

Zintegrowane systemy zarzàdzania (ISO 9001 I HACCP)

04-06.12

2 000 PLN

5.

Auditor zewn´trzny systemu HACCP

20-22.09

4 200 PLN 2 700* PLN

6.

ISO 22000- System Zarzàdzania Bezpieczeƒstwem ˚ywnoÊci

21-23.06 18-20.09

1600 PLN

7.

STANDARD BRC (BRITISH RETAIL CONSORTIUM)

25-26.05.

1 200 PLN

8.

STANDARD IFS (INTERNATIONAL FOOD STANDARD)

01-02.06

1 200 PLN

9.

STANDARD EUREPGAP

31.05

600 PLN 1 600 PLN

10.

I

Wst´p do systemu zarzàdzania jakoÊcià

21-23.06 18-20.09

11.

II

(2)Auditor wewn´trzny systemu zarzàdzania jakoÊcià (ISO 9001:2000)

19-21.06 27-29.09

1 600 PLN

12.

III

Warsztaty doskonalàce dla auditorów wewn´trznych

11-13.12

1 750 PLN

13.

Zarzàdzanie jakoÊcià

19-21.06

1 450 PLN

14.

Zarzàdzanie procesowe w przedsi´biorstwie

wrzesieƒ

1 450 PLN

15.

Badanie satysfakcji klienta pod wzgl´dem wymagaƒ normy ISO 9001: 2000

24-26.04

1 600 PLN

16.

Pe∏nomocnik JakoÊci TÜV

19-27.06 02-10.10

3 600 PLN

17.

Auditor JakoÊci TÜV

11-15.09

3 800 PLN

I

Wst´p do systemu zarzàdzania Êrodowiskowego (ISO 14001:2004)

06-08.09

1 600 PLN

19.

II

(3)Auditor wewn´trzny systemu zarzàdzania Êrodowiskowego wg ISO 14001:2004

23-25.10

1 600 PLN

20.

III

Warsztaty doskonalàce dla auditorów wewn´trznych

07-09.06 06-08.11

1 750 PLN

Pe∏nomocnik i Auditor systemu zarzàdzania Êrodowiskowego

25-29.05

4 000 PLN

Wst´p do systemu zarzàdzania jakoÊcià w przemyÊle motoryzacyjnym (ISO/TS 1649:2002)

18-20.09

1 600 PLN

18.

21.

22.

10

TRENERZY

I

BIULETYN JAKOÂCI

SZKOLENIA L.P.

MODU¸

NAZWA SZKOLENIA

DATA

CENA

23.

II

(4)Auditor wewn´trzny systemu zarzàdzania jakoÊcià w przemyÊle motoryzacyjnym (ISO/TS 16949:2002)

26-28.06 09-11.10

1 600 PLN

Pe∏nomocnik JakoÊci w przemyÊle motoryzacyjnym (ISO/TS 16949:2002)

17-23.11

4 200 PLN

24.

25.

I

Podstawy systemu zarzàdzania bezpieczeƒstwem i higienà pracy

04-06.10

1600 PLN

26.

II

(5)Auditor wewn´trzny systemu zarzàdzania bezpieczeƒstwem i higienà pracy (PN-N 18001)

28-30.11

1 600 PLN

Termin otwarty

600 PLN

12.09

600 PLN

27.

Oznaczenie CE (szkolenie 1-dniowe)

28.

Wyroby medyczne - wymagania Dyrektyw MDD/IVDD/AIMD, Technical Files.

Zarzàdzanie ryzykiem wg EN ISO 14971.

29.

Auditor wewn´trzny Systemu Zarzàdzania JakoÊcià wytwórców wyrobów medycznych

05-08.06

2400 PLN

30.

Pe∏nomocnik Zintegrowanych Systemów Zarzàdzania (ISO 9000, ISO 14000, PN-N 18000)

11-15.09

4000 PLN

*cena dla osób wspó∏pracujàcych z TÜV Rheinland Group (1) W przypadku osób nie posiadajàcych doÊwiadczenia zawodowego w bran˝y spo˝ywczej wymagany jest wczeÊniejszy udzia∏ w module I w/w szkolenia lub/i dobra znajomoÊç wymagaƒ GMP, GHP i HACCP (2) W przypadku osób nie posiadajàcych doÊwiadczenia zawodowego w systemach zarzàdzania jakoÊcià wymagany jest wczeÊniejszy udzia∏ w module I w/w szkolenia lub/i dobra znajomoÊç wymagaƒ normy ISO 9001:2000.

(3) W przypadku osób nie posiadajàcych doÊwiadczenia zawodowego w obszarze Êrodowiskowego systemu zarzàdzania wymagany jest wczeÊniejszy udzia∏ w module I w/w szkolenia lub/i dobra znajomoÊç wymagaƒ normy ISO 14001.

(4) W przypadku osób nie posiadajàcych doÊwiadczenia zawodowego w obszarze systemu zarzàdzania jakoÊcià w przemyÊle motoryzacyjnym wymagany jest wczeÊniejszy udzia∏ w module I w/w szkolenia lub/i dobra znajomoÊç wymagaƒ normy ISO 9001:2000.

(5) W przypadku osób nie posiadajàcych doÊwiadczenia zawodowego w obszarze systemu zarzàdzania BHP wymagany jest wczeÊniejszy udzia∏ w module I w/w szkolenia lub/i dobra znajomoÊç wymagaƒ normy PN-N 18001.

SZKOLENIA PERSONELU BADA¡ NIENISZCZÑCYCH - INFORMACJE OGÓLNE SZKOLENIA OTWARTE Szkolenia przeprowadzane sà zgodnie z og∏oszonym harmonogramem. Realizowany jest standardowy plan szkolenia.

Zaj´cia odbywajà si´ w grupach od 12 do 16 osób w miejscach okreÊlonych przez jednostk´ szkoleniowà Ka˝dy uczestnik szkolenia otrzymuje: • Materia∏y szkoleniowe • Materia∏y piÊmiennicze • ZaÊwiadczenie o uczestnictwie w szkoleniu • Wy˝ywienie (obiad, kolacja, ca∏odzienny serwis kawowy) SZKOLENIA ZAMKNI¢TE Realizowane sà u Klienta, zg∏aszajàcego jednorazowo wi´kszà iloÊç osób w jednej metodzie. Poprzez indywidualne podejÊcie, staramy si´ dopasowaç do jego potrzeb np.

zwiàzanych z profilem produkcji. Dodatkowà korzyÊcià dla klienta jest brak kosztów zwiàzanych z oddelegowaniem pracowników oraz mo˝liwoÊç uzyskania rabatu.

Zaj´cia odbywajà si´ w grupach od 10 osób, w miejscu uzgodnionym ze zleceniodawcà.

TRENERZY Zaj´cia szkoleniowe prowadzone sà przez trenerów TÜV Akademia Polska, personel krajowy oraz przy wspó∏udziale specjalistów niemieckich z SLV Halle, posiadajàcych wieloletnie doÊwiadczenie na europejskim rynku badaƒ nieniszczàcych.

Prowadzàcy zaj´cia posiadajà certyfikaty w stopniu 2 i 3 wg EN 473.

Dzi´ki temu uczestnicy majà mo˝liwoÊç nabycia wiedzy merytorycznej oraz umiej´tnoÊci praktycznych umo˝liwiajàcych sprostanie ró˝norodnym wymaganiom stawianym w zakresie badaƒ nieniszczàcych na europejskim rynku us∏ug badawczych.

BIULETYN JAKOÂCI

11

SZKOLENIA

Szkolenia TÜV AKADEMIA POLSKA - rok 2006

1 stopieƒ kwalifikacji wg EN 473 NAZWA SZKOLENIA

Badania radiograficzne Badania ultradêwi´kowe

SYMBOL

TERMIN SZKOLENIA

CENA

I pó∏rocze

II pó∏rocze

szkolenia

egzamin i certyfikat

RT1

13.03-22.03.2006

09.10-20.10.2006

2 950 PLN

1 650 PLN

UT1

09.01-20.01.2006 22.05-02.06.2006

02.10-13.10.2006 11.12-22.12.2006

3 500 PLN

1 650 PLN

2 stopieƒ kwalifikacji wg EN 473 NAZWA SZKOLENIA

Badania penetracyjne

SYMBOL

TERMIN SZKOLENIA I pó∏rocze

CENA

II pó∏rocze

szkolenia

egzamin i certyfikat

PT (1+2)

23.01-27.01.2006

06.11-10.112006

2 550 PLN

UT 2

13.02-24.02.2006

04.09-15.09.2006

4 350 / 4 750

1 650 PLN

Badania wizualne

VT (1+2)

27.02-03.03.2006

20.11-24.11.2006

2 550 PLN

1 450 PLN

Badania magnetyczno - proszkowe

MT (1+2)

06.03-10.03.2006

18.09-22.09.2006

2 550 PLN

1 450 PLN

Ocena zdj´ç radiograficznych

RT 2 FAS

15.05-19.05.2006

04.12-08.12.2006

2 550 PLN

1 650 PLN

Badania radiograficzne - wykonanie (kurs uzupe∏niajàcy)

RT 2 FER

08.05-13.05.2006

27.11-02.12.2006

2 775 PLN

1 650 PLN

RT 2

08.05-19.05.2006

27.11-08.12.2006

(*)

1 650 PLN

-

4 950 PLN

1 650 PLN

Badania ultradêwi´kowe

Badania radiograficzne Badania pràdami wirowymi

ET (1+2)

3

13.02-23.02.2006

1 450 PLN

1

2

3 stopieƒ kwalifikacji wg EN 473 NAZWA SZKOLENIA

Kurs podstawowy

SYMBOL

TERMIN SZKOLENIA

Basic

27.03-07.04.2006

CENA szkolenia

egzamin i certyfikat

7 250 PLN

1 700 PLN

Metoda g∏ówna - badnia penetracyjne

PT 3

21.08-23-08.2006

4 100 / 3 750

Metoda g∏ówna - badnia magnetyczno - proszkowe

MT 3

24.08-26-08.2006

4 100 / 3 750

Metoda g∏ówna - badania wizualne Badania radiograficzne Badania ultradêwi´kowe

VT 3 RT 3 UT 3

18.04-21.04.2006 05.06-09.06.2006 26.06-01.07.2006

5

1 750 PLN

5

1 750 PLN

5

1 750 PLN

5

1 750 PLN

5

1 750 PLN

4 300 / 3 950 6 500 / 6 100 7 000 / 6 600

Ceny podane w PLN (*) cena szkolenia zostanie podana w terminie póêniejszym 1. Cena szkolenia z wykorzystaniem własnego sprz´tu 2. Cena szkolenia z wykorzystaniem sprz´tu TÜV Akademia Polska Sp. z o.o.

3. ¸àczny czas trwania szkolenia wynosi 10 dni (zaj´cia odbywajà si´ równieê w sobot´ - 18.02.2006) 4. Ceny obejmujà pe∏ne wy˝ywienie i zakwaterowanie w czasie szkolenia i egzaminu 5. Dotyczy osób, które uczestniczy∏y w szkoleniu BASIC oraz zg∏osiy swój udzia∏ w szkleniach trzeciego stopnia w min 2 metodach g∏ównych (w jednym roku kalendarzowym) organizowanym przez TÜV Akademia Polska Sp. z o.o.

12

BIULETYN JAKOÂCI

WYDARZENIA

AktualnoÊci

TÜV RHEINLAND POLSKA AKREDYTOWANY PRZEZ POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI W dniu 27.03.2006 r. TÜV Rheinland Polska otrzyma∏ Certyfikat Akredytacji Jednostki Certyfikujàcej Wyroby Nr AC 127 w zakresie weryfikacji raportów dotyczàcych emisji gazów cieplarnianych. Certyfikat akredytacji wa˝ny jest do 26.03.2010 r.

W dniach 15-16.03.2006 r. w TÜV Rheinland Polska odby∏ si´ audit Polskiego Centrum Akredytacji w zakresie akredytacji Jednostki Certyfikujàcej Systemy Zarzàdzania. W dniu 31.05.2006 r. Prezes Zarzàdu - Janusz Grabka oraz Wiceprezes Zarzàdu - Marek Mucha odebrali Certyfikat Akredytacji Jednostki Certyfikujàcej Systemy Zarzàdzania Nr AC 129 w zakresie: Certyfikacji Systemu Zarzàdzania JakoÊcià (QMS) PN-EN ISO 9001:2001 Certyfikacji Systemu Zarzàdzania Ârodowiskowego (EMS) PN-EN ISO 14001:2005 Certyfikacji Systemu Zarzàdzania Bezpieczeƒstwem i Higienà Pracy (BHP) PN-N-18001:2004 Certyfikacji Systemu Zarzàdzania Bezpieczeƒstwem ˚ywnoÊci (HACCP) DS 3027:2002; Codex Alimentarius Certyfikat akredytacji wa˝ny jest do 30.05.2010 r.

WYMIANA DOÂWIADCZE¡ AUDITORÓW TÜV CERT W dniach 19-20 maja br. odby∏a si´ wymiana doÊwiadczeƒ dla auditorów TÜV CERT. Podczas spotkania auditorzy zapoznali si´ m. in. z zagadnieniami zwiàzanymi z prawem budowlanym, obowiàzkami w∏aÊcicieli i zarzàdców obiektów, dowodami, jakie powinien zebraç auditor w trakcie prowadzenia auditów w firmie budowlanej, poznali zagadnienia zwiàzane z ustawa o substancjach i preparatach chemicznych oraz Rozporzàdzenie Ministra Gospodarki i Polityki Spo∏ecznej z dn. 10 kwietnia 2003 w sprawie zasadniczych wymagaƒ dla maszyn i elementów bezpieczeƒstwa. Ponadto auditorzy wzi´li udzia∏ w warsztatach doskonalenia umiej´tnoÊci auditorów w zakresie formu∏owania niezgodnoÊci, uzgadniania dzia∏aƒ korygujàcych oraz okreÊlania propozycji do doskonalenia. Uczestnicy zapoznali si´ równie˝ ze sprawozdaniem z auditu wewn´trznego dotyczàcego zaleceƒ dla auditorów TÜV CERT. Na zakoƒczenie spotkania auditorzy wymienili si´ uwagami na tematy zwiàzane z bie˝àcà dzia∏alnoÊcià jednostki certyfikujàcej, które pozwalajà na ciàg∏e doskonalenie obs∏ugi Klientów TÜV Rheinland Polska.

NOWE US¸UGI DLA BRAN˚Y MEDYCZNEJ Sekcja Wyrobów Medycznych TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o. wprowadzi∏a do swojej oferty nowe us∏ugi dla firm z bran˝y medycznej. Sà to: Certyfikacja procedury oceny zgodnoÊci, prowadzàcej do oznaczenia symbolem CE wyrobów medycznych klasy I. W ramach certyfikacji weryfikujemy posiadanà przez producenta dokumentacj´ i procesy wytwarzania wyrobu, wspó∏pracujemy w uzupe∏nieniu dokumentacji i skorygowaniu procesów produkcyjnych. Na zakoƒczenie wystawimy Certyfikat Weryfikacji Deklaracji ZgodnoÊci, potwierdzajàcy pozytywny wynik weryfikacji.

Badania laboratoryjne pomocy technicznych dla osób niepe∏nosprawnych, ∏ó˝ek szpitalnych oraz sprz´tu rehabilitacyjnego. Testy prowadzone sà w Laboratorium Badaƒ Mechanicznych TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o. w Poznaniu.

Badania laboratoryjne stanu mikrobiologicznego wyrobów medycznych oraz badania fizyko-chemiczne wyrobów. Badania prowadzone sà w Laboratorium Badaƒ Mikrobiologicznych i Fizyko-Chemicznych TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o. w Wieliczce.

Walidacja dawki sterylizacyjnej dla procesów sterylizacji radiacyjnej wyrobów medycznych, zgodnie z normà EN 552.

Walidacja parametrów procesu sterylizacji dla procesów sterylizacji parowej wyrobów medycznych, zgodnie z normà EN 554.

Monitoring mikrobiologiczny stref kontrolowanej czystoÊci wg Farmakopei Europejskiej i EN ISO 14644-1.

Badania stanu mikrobiologicznego: powietrza, powierzchni, wyposa˝enia, odzie˝y i personelu.

W zwiàzku z tym, i˝ zatrudniamy audytorów i ekspertów z Polski, audyty, jak równie˝ dokumentacja testów, prowadzone sà w j´zyku polskim.

Wi´cej informacji na temat nowych us∏ug: Daniel Âwiàtko, Kierownik Sekcji Wyrobów Medycznych, Auditor wiodàcy TÜV Rheinland Product Safety GmbH daniel.swiatko@pl.tuv.com, tel. 012 288 30 90, kom. 693 413 039

TÜV RHEINLAND POLSKA SPONSOREM III EDYCJI OLIMPIADY J¢ZYKOWEJ Szko∏a J´zyków Obcych „LEVEL” zorganizowa∏a olimpiad´ j´zykowà dla uczniów szkó∏ podstawowych i gimnazjów z regionu Górnego Âlàska, w której wzi´∏o udzia∏ ponad 2,5 tysiàce uczestników. Sponsorem olimpiady by∏a TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o. Olimpiada trwa∏a od wrzeÊnia 2005 do maja 2006 i przebiega∏a w trzech etapach. Uroczyste og∏oszenie wyników olimpiady oraz wr´czenie nagród odby∏o si´ w dniu 02 czerwca 2006 roku w Bytomiu.

BIULETYN JAKOÂCI

13

RÓ˚NOÂCI

PODRÓ˚E MOSKWA

Kolejnym miastem, w którym znajduje si´ oddzia∏ TUV Rheinland Group jest Moskwa - jedna z najszybciej rozwijajàcych si´ metropolii europejskich.

Miasto to jest najwi´kszym oÊrodkiem kulturalno-naukowym, gdzie skoncentrowane jest ˝ycie polityczne i ekonomiczne Rosji. Wed∏ug prognoz Âwiatowej Organizacji Turystyki w roku 2020 Moskwa wejdzie do dziesiàtki najcz´Êciej odwiedzanych miast Êwiata. Ju˝ teraz Moskw´ co roku odwiedza ponad 2 miliony turystów.

Moskwa to miasto, które zaskakuje bogactwem i ró˝norodnoÊcià. Szerokie, kilkunastopasmowe ulice, socrealistyczne gmachy, cerkwie, nowoczesne wie˝owce, eleganckie kamienice z czasów carskich oraz przede wszystkim ciekawe zabytki tworzà niepowtarzalnà przestrzeƒ, która fascynuje turystów.

Symbolem Moskwy jest Kreml - twierdza carów, siedziba w∏adz ZSRR, a obecnie rezydencja prezydenta Rosji.

Do najpi´kniejszych budowli znajdujàcych si´ na terenie Kremla nale˝à: najwy˝szy budynek Moskwy, jakim jest 81 metrowa dzwonnica Iwana III, barokowy pa∏ac Tieremnoj w którym carowie przyjmowali goÊci i pos∏aƒców oraz pa∏ac Potiesznyj w którym dzia∏a∏ pierwszy teatr rosyjski. Do ciekawostek turystycznych Kremla nale˝y m. in. wa˝àca 40 ton car-puszka (czyli armata) oraz najwi´kszy na Êwiecie car-dzwon wa˝àcy 200 ton.

Miejscem, które koniecznie trzeba odwiedziç na Kremlu jest Oru˝ejnaja Pa∏ata, czyli zbrojownia, a zarazem skarbiec.

Znajdujà si´ tam bogactwa, które przez wiele stuleci gromadzili ruscy ksià˝´ta i rosyjscy carowie, m. in. szaty koronacyjne, trony, powozy oraz srebrne wiadra, z których pi∏y carskie konie oraz srebrne podkowy.

W latach 30-stych XX wieku, na rozkaz Stalina zburzono kilka Êwiàtyƒ i pa∏aców kremlowskich a twierdza zosta∏a zamkni´ta. W 1955 roku cz´Êç Kremla ponownie udost´pniono publicznoÊci.

Najwa˝niejszym placem w Moskwie jest Plac Czerwony, który okreÊla si´ cz´sto sercem Moskwy. Odbywa∏y si´ tam targi, paƒstwowe uroczystoÊci, stàd szturmowano mury Kremla. Na tym placu wymierzano kary i po nim chodzili „jazyki” (obmawiajàcy) z zas∏oni´tymi twarzami. Ludzie uciekali na ich widok, poniewa˝ na kogo wskazali by∏ bez sàdu zabierany i poddawany torturom.

Po lewej stronie placu znajduje si´ GUM-najbardziej znany sklep moskiewski, a po prawej Kreml i Mauzoleum Lenina, które stanowi jednà z najciekawszych atrakcji turystycznych Moskwy. Sk∏ad substancji, którà zabalsamowany jest Lenin pozostaje do dziÊ tajemnicà paƒstwowà. Plac zamyka cerkiew Wasilija B∏ogos∏awionego, której cebulowe kopu∏y z charakterystycznym ukoÊnym wzorem znane sà wszystkim na Êwiecie. Jest to najpi´kniejszy budynek w mieÊcie. Podania g∏oszà, ze car Iwan Groêny kaza∏ oÊlepiç architekta, aby ten ju˝ nigdy nie zbudowa∏ tak okaza∏ej budowli. Architektura cerkwi jest unikalna, poniewa˝ g∏ówny budynek ∏àczy osiem samodzielnych, mniejszych cerkwi, które sà zgrupowane wokó∏ dziewiàtej, zakoƒczonej ma∏à kopu∏à.

Najs∏ynniejszà i najcz´Êciej odwiedzanà ulicà miasta jest Arbat, która nosi miano artystycznego zakàtka Moskwy.

W XIX wieku spotykali si´ tu malarze, muzycy poeci i pisarze. Arbat pe∏en jest staroÊwieckich sklepików, butików, stoisk z pamiàtkami, kafejek i najrozmaitszych restauracji. Uliczni artyÊci przywracajà Arbatowi s∏aw´ siedziby cyganerii artystycznej.

HUMOR: HUMOR

Pewien informatyk poszed∏ na ryby. Z∏apa∏ z∏otà rybk´, która obieca∏a spe∏niç tradycyjnie trzy ˝yczenia. Informatyk mówi: -˚eby by∏ pokój na Êwiecie.

Rybka mówi: -Za trudne.

-No to, aby Windows si´ nie zacina∏.

Ryba na to: -To ju˝ niech b´dzie ten pokój na Êwiecie ;) Psychiatra do pacjenta dresiarza zatwardzialego kryminalisty: - Opowiem panu poczatek historii a pan ja dokonczy.

- Dziad i baba posadzili rzepke...?

- A Rzepka odsiedzial swoje i zalatwil i dziada i babe.

Przychodzi M∏ody Asystent ds. Personalnych (Rekrutacji) do swojego szefa z pokaênym plikiem dokumentów.

- Zrobi∏em wst´pnà selekcj´. To sà dokumenty osób, z którymi warto si´ spotkaç, spe∏niajà wszystkie kryteria.

Szef bierze plik dokumentów, pewnà r´kà odmierza po∏ow´ i wrzuca do kosza.

Drugà cz´Êç oddaje podw∏adnemu: - Z tymi ludêmi si´ spotkamy.

Oniemia∏y asystent pyta: - Jak to?... Ale˝ oni wszyscy spe∏niajà kryteria!

- Proooosz´ Paaaaana... - przerywa szef, czy chce pan pracowaç z ludêmi, którzy majà pecha?

Rozmawia dwóch rolników: - Alem si´ urobi∏...

- Czemu?

- To przez te Unie. Musia∏em zakolczykowaç ca∏y inwentarz!

- Tak? A ja nie mia∏em z tym problemu. Koƒ, dwie krowy i pare Êwiƒ...

Có˝ to za robota?

- Ale ja mam pszczo∏y...

PROJEKT • DRUK • Zabrze, ul. Galla 29, tel.: 0-32/ 278 47 33

Zwiedzajàc Moskw´ warto równie˝ zobaczyç Kuskowo, nazywane wyspà z innych czasów, prawdziwà oazà przepychu rosyjskich ksià˝àt i carów, a tak˝e Wersalem pod Moskwà. Przez ponad 200 lat by∏a to rezydencja Szeremetiewów, jednej z najbogatszych rodzin Rosji. G∏ównà atrakcjà Kuskowa jest ogromny, francuski park oraz pi´trowy, drewniany pa∏ac z 1777 r. Mimo ograniczeƒ (w przypadku du˝ych mrozów lub gdy wilgotnoÊç powietrza przekracza 80% Kuskowo jest zamkni´te) rocznie miejsce to odwiedza ponad milion turystów.

Z ciekawostek o Moskwie warto na zakoƒczenie dodaç, i˝ Moskwa jest pi´kna nie tylko za dnia, lecz tak˝e nocà. Dba o to specjalny urzàd ustalajàcy nie tylko, jak budynki majà byç pomalowane, lecz równie˝ o to, jak majà byç podÊwietlone.