Magazyn Klientów TÜV Rheinland Polska
2/2010 Kwasy tłuszczowe OMEGA 3 Dlaczego etykieta ma znaczenie
Sektor spożywczy
Optymalizacja produkcji w branży spożywczej
Wstęp Szanowni Państwo, Wszystko wskazuje na to, że lato stara się nadgonić wiosenne zaległości i dostarczyć nam jak największej ilości słońca. To dobra wiadomość szczególnie dla tych z nas, którzy z niecierpliwością czekają na wakacyjny urlop. Dla innych upał może stać się synonimem letniej udręki – szczególnie w korku napotkanym gdzieś w drodze do pracy. Co prawda, lektury w trakcie jazdy nie polecamy, jednak do zabrania ze sobą w podróż najnowszego wydania Biuletynu Jakości – jak najbardziej. Co czeka nas w tym numerze? Zaczynamy od tematu wyjątkowo ważnego dla całej branży producentów wyrobów medycznych. O zmianach w unijnej dyrektywie dotyczącej sprzętu medycznego rozmawialiśmy z naszym auditorem – Sebastianem Mniszkiem. Ze względu na to, iż lato to czas niezwykle ważny dla branży spożywczej, w tym wydaniu szczególnie mocno skupiliśmy się na tematach żywnościowych. Stąd też artykuł dotyczący kwasów tłuszczowych omega-3 i prawidłowości etykietowania, a także niezwykle interesujący wywiad z dyrektorem Działu Usług dla Branży Spożywczej, panem Zbigniewem Oczadły, na temat optymalizacji produkcji. Ponadto opowiemy nieco o możliwościach wyjątkowej kuli z Laboratorium Mechanicznego w Poznaniu, a także zagłębimy się w temat korzyści jakie mogą przynosić przedsiębiorstwom reklamacje klientów. Na dokładkę podpowiemy nieco, co pomaga stać się podwykonawcą godnym zaufania na rynkach Europy Zachodniej i zabierzemy Państwa na błyskawiczną wycieczkę ulicami stolicy Katalonii.
Biuro Zarządu 02-146 Warszawa ul. 17 Stycznia 56 tel.: 022/ 846 79 99 tel.: 022/ 846 51 63 fax: 022/ 868 37 42 Oddziały: 41-800 Zabrze ul. Wolności 327 tel.: 032/ 271 64 89 tel.: 032/ 271 06 23 fax: 032/ 271 64 88 60-729 Poznań ul. Łukaszewicza 43 tel./fax: 061/ 867 81 87 tel./fax: 061/ 864 22 58 tel./fax: 061/ 864 31 34 10-434 Olsztyn ul. Kołobrzeska 50 tel.: 089/ 533 14 80 tel./fax: 089/ 533 15 39 tel. kom.: 0609 238 186 20-950 Lublin ul. Czechowska 4 tel./fax: 081/ 532 86 68 tel./fax: 081/ 532 86 87 42-200 Częstochowa ul. Kucelińska 22 tel./fax: 034/ 323 50 54 tel. kom.: 0603 784 817 85-130 Bydgoszcz ul. Grudziądzka 27-29 tel./fax: 052/ 345 80 80 tel./fax: 052/ 373 97 05 tel. kom.: 0609 371 661
Życząc udanego letniego wypoczynku, zapraszamy do lektury. Oczywiście również podczas urlopu!
32-020 Wieliczka Park Kingi 1 tel./fax: 012/ 288 30 90 tel./fax: 012/ 278 75 40 tel./fax: 012/ 278 75 41 43-300 Bielsko-Biała ul. I Dywizji Pancernej 45 tel. 033/ 810 43 47 tel. kom.: 0609 440 910
Zarząd i Pracownicy TÜV Rheinland Polska Sp. z o. o.
Spis treści Wyroby medyczne w nowym świetle, czyli zmiany w unijnej dyrektywie . . . . . 3 O zadowolonych i niezadowolonych klientach . . . . . . . . . . . . . . . 5 Kula TÜV Rheinland Polska zadba o bezpieczeństwo na placach zabaw . . . 8 Kwasy tłuszczowe omega 3 i nie tylko, czyli dlaczego etykieta ma znaczenie . . 9 Optymalizacja produkcji w branży spożywczej . . . . . . . . . . . . . .
11
Redakcja: Mariusz Petri tel.: 032/271 64 89 w. 106 e-mail: mariusz.petri@pl.tuv.com
Podwykonawca godny zaufania, czyli certyfikaty SCC . . . . . . . . . . . 13
e-mail: post@pl.tuv.com
Powiązanie między ISO 9001:2009 i Listą kontrola SCC wersja 2006 . . . . . . 15
www.tuv.pl
Expopower 2010 - kameralnie, lecz merytorycznie . . . . . . . . . . . . . 16 Bezpieczeństwo informacji według TÜV Rheinland Polska . . . . . . . . . . 16 Szkolenia otwarte na rok 2010 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Biuletyn Jakości nr 2/2010 TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.
Certyfikacja wyrobów Sebastian Mniszek
Specjalista ds. Wyrobów Medycznych, auditor TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o. e-mail: Sebastian.mniszek@pl.tuv.com
Wyroby medyczne w nowym świetle, czyli zmiany w unijnej dyrektywie - wywiad z Sebastianem Mniszekiem – Specjalistą ds. Wyrobów Medycznych, auditorem TÜV Rheinland Polska Czego dotyczą wprowadzane zmiany? Najogólniej rzecz ujmując zmieniają się wymogi prawne dotyczące projektowania, produkcji i obrotu wyrobami medycznymi. Mówiąc dokładnie od 21 marca wszystkich producentów obowiązują zmiany w dyrektywie dla wyrobów medycznych 93/42/EEC jak i w dyrektywie dla aktywnych implantowanych wyrobów medycznych 90/385/EEC, wprowadzone dyrektywą 2007/47/EC. Jest to niezwykle obszerny temat ze względu na to, że sama dyrektywa jak i zmiany są rozległe. Gdybym miał pokrótce wymienić czego dokładnie dotyczą, to chyba taką najbardziej odczuwalną zmianą jest ta dotycząca samej definicji wyrobu medycznego. W stosunku do poprzednich zapisów pojęcie to zostało rozszerzone np. o samodzielne oprogramowanie, które używane w celach diagnostycznych bądź terapeutycznych zostało uznane za aktywny wyrób medyczny. Oczywiście tych zmian jest bardzo wiele i dotyczą różnorodnych obszarów zastosowań. Bo nie można nie wspomnieć o tym, że szczególnym regulacjom zostały poddane wyroby jednorazowego użytku. Również wprowadzono regulacje, które precyzują sposób redakcji etykiety czy też instrukcji dla tego rodzaju wyrobów. Bardzo dużej modyfikacji zostały również poddane kwestie przechowywania danych wrażliwych. Tego rodzaju bardzo szczegółowych i precyzyjnych zmian jest kilkadziesiąt, nie sposób wymienić je wszystkie. Zachęcam do zapoznania się ze zmienionymi zapisami dyrektywy. Co w praktyce oznacza ich wprowadzenie? Na pewno wszyscy ci producenci wyrobów medycznych którzy tego jeszcze nie zrobili, muszą
bezwzględnie zapoznać się z zapisami nowej, zmienionej dyrektywy. W zależności od tego czym dokładnie dany wytwórca się zajmuje, zakres nowych przepisów będzie inny. Chyba jednak najbardziej istotna zmiana dotyczy producentów samodzielnego oprogramowania. Wszak wcześniejsze zapisy dyrektywy były w tym temacie niejasne. Pozostali na pewno przyzwyczajeni są już do bardzo precyzyjnych zapisów uregulowanych poprzednią wersją dokumentu. Za każdym razem te nowe przepisy wynikają z realnych potrzeb jakie stawia przed nami rynek. Dlatego zmiany w dyrektywie mają przede wszystkim doprecyzować kwestie, które dotychczas nie były ściśle określone bądź okazywało się, że są błędnie scharakteryzowane. Czy wymaga się podjęcia jakichś konkretnych działań ze strony producentów sprzętu medycznego, w celu dostosowania do nowych przepisów? W związku z tym poniesienia określonych nakładów? Producenci muszą się po prostu dostosować do nowych regulacji. Tak jak ma to miejsce w przypadku każdego nowego bądź zmienionego prawa. W niektórych przypadkach oczywiście będzie to związane z dodatkowymi nakładami, w innych nie. Czasem taka zmiana odnosi się tylko do modyfikacji zapisów na etykiecie. To jak wiadomo jest związane z ponoszeniem jakichś szczególnych dotkliwych nakładów. Być może czasem zmiany wprowadzone nową dyrektywą wymagać będą tylko nakładu pracy, a czasem dodatkowych nakładów finansowych. To wszystko uzależnione jest od specyfiki wytwórcy jak i jego wyrobu.
Certyfikacja wyrobów
a można je znaleźć w dyrektywie 98/79/EC i tutaj dyrektywa 2007/47/EC nie wprowadza zmian. Czy wprowadzenie takiej zmiany wpłynie na rynek wyrobów medycznych? W jaki sposób?
Czy zmiana w dyrektywie dotyczy sprzętu medycznego wszelkiego rodzaju czy określonej grupy urządzeń? Powiem w ten sposób. Europejskie regulacje prawne dotyczące wyrobów medycznych zostały podzielone na trzy obszary. Pierwszy z dotyczy ogólnie pojętych wyrobów medycznych czyli dyrektywa 93/42/EEC i to te regulacje zostały zmienione. Kolejnym obszarem jest ten który dotyczy aktywnych implantowanych wyrobów medycznych. Odpowiednie regulacje dotyczące tego obszaru można znaleźć w dyrektywie 90/385/EEC – one również zostały zmienione dyrektywą 2007/47/EC. Ostatnim obszarem poddanym regulacjom jest ten który dotyczy wyrobów medycznych do diagnostyki in-vitro,
Jak z każdymi zmianami dotyczącymi prawodawstwa jest tak, że potrzebny jest pewien okres czasu, być może od 3 do 5 lat, aby móc rzetelnie ocenić jaki jest ich wpływ na określony rynek. Oczywiście już dzisiaj można stwierdzić, że dzięki nowym zapisom wiele kwestii zostało doprecyzowanych dzięki czemu projektowanie, produkcja i obrót wyrobami medycznymi w Unii Europejskiej, być może będzie łatwiejszy. Jednak w tym momencie nie pokusiłbym się o prorokowanie na temat jakichś konkretnych zmian, które będą miały miejsce. Upływający czas pokaże czy ustawodawcy europejscy postąpili słusznie, jak również postawi pewnie nowe wyzwania związane chociażby z postępującym rozwojem techniki.
Biuletyn Jakości nr 2/2010 TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.
xxx Zarządzanie jakością Danuta Kędzierska
Specjalista ds. Rozwoju i Integracji Usług TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o. e-mail: danuta.kedzierska@pl.tuv.com
O zadowolonych i niezadowolonych klientach Klient ma zawsze rację. Gdy nie zawraca głowy – stwierdził niegdyś jeden z rodzimych aforystów. Niech to kontrowersyjne zdanie stanie się dla nas punktem wyjścia do rozważań na temat naszych relacji z klientami. Zarówno z tymi, którzy są zadowoleni z naszych usług, jak i z tymi, którzy składają reklamacje, skargi i zażalenia na efekty naszych starań. Spójrzmy na naszych klientów z nieco innej, niecodziennej perspektywy – dostrzeżemy wówczas, że to właśnie oni są dla nas bezcennym źródłem informacji na temat naszych mocnych i słabych stron. Dzięki takiej wiedzy jesteśmy w stanie określić, co w naszych działaniach należy podtrzymać, a co wymaga poprawy, oraz która z obranych przez nas dróg jest tą właściwą. Dlaczego to tak istotne? Otóż organizacje zarządzane zgodnie z wymaganiami normy ISO 9001 powinny badać zarówno stopień zadowolenia klientów, jak i podchodzić systemowo do rozpatrywania reklamacji. Jednak na podstawie setek audytów przeprowadzonych przez ekspertów z TÜV Rheinland Polska w przedsiębiorstwach z różnych branż, można stwierdzić, że większość firm nie poświęca tym procesom należytej uwagi, a wymagania normy uznaje za martwe zapisy. Pamiętajmy więc, że najczęściej stosowane rozwiązania takie jak „ankieta zadowolenia klienta” i stawianie jako wyznacznika jakości „zera reklamacji” nie zawsze są optymalne. Wręcz przeciwnie – mogą działać na szkodę całego przedsiębiorstwa. Skąd wiemy, że klient jest zadowolony? Wiele firm poszukując prostego sposobu na zbadanie poziomu zadowolenia klienta, korzysta ze wspomnianych wyżej ankiet. W Internecie roi się od różnego rodzaju gotowych wzorów kwestionariuszy. Wystarczy pobrać plik, wpisać swoje dane, rozesłać do klientów i zwiększyć liczbę ankiet
w obiegu. Mimo, że sami czujemy się zmęczeni liczbą formularzy, które otrzymujemy do wypełnienia od swoich kontrahentów, recepcjonisty w hotelu, pielęgniarki w ośrodku zdrowia czy przygodnego ankietera na ulicy, sami często postępujemy podobnie. Tym samym wzmagamy tylko irytację naszych klientów. Nie twierdzę jednak, że korzystanie z narzędzia badawczego, jakim jest ankieta, to coś złego. W wielu przypadkach zastosowanie badań ankietowych jest w pełni uzasadnione. Decydując się jednak na przeprowadzenie badań, zawsze musimy wybrać właściwą metodę oraz dobrze przemyśleć dobór narzędzi pomiarowych. Na początku trzeba określić cel i zakres badania, a zatem musimy sobie odpowiedzieć na pytania czego chcemy się dowiedzieć, po co nam ta wiedza i czyje opinie są dla nas ważne. Następnie musimy dobrać odpowiednie wskaźniki, i wreszcie określić, jakimi środkami dysponujemy na przeprowadzenie tego badania. Na tym etapie powinny się więc pojawić pytania o to, co będzie wskazywało na zadowolenie z realizacji naszych usług (np. terminowość, dostępność usługi, niezawodność serwisu, szybkość reakcji na zapytania itd.) oraz w jaki sposób badanie przeprowadzimy – czy poprzez rozesłanie ankiety drogą elektroniczną, czy przeprowadzimy je telefonicznie, lub złożymy osobistą wizytę bezpośrednio u klientów. Musimy wziąć pod uwagę charakterystykę naszej działalności: to, czy mamy tylko jednego, kilku czy kilkuset klientów, czy wyrób lub usługa, które oferujemy, są standardowe, czy też za każdym razem są projektowane według indywidualnego zamówienia. Dobranie odpowiedniej metody i techniki badawczej nie jest sprawą prostą dla osób nie mających odpowiedniego przygotowania merytorycznego, dlatego tak często mamy do czynienia z prowadzeniem badań w sposób, który nie przynosi wiarygodnych, konkretnych wyników.
Zarządzanie jakością Nie oznacza to jednak, że nie dysponując wykwalifikowanym personelem lub budżetem na wynajęcie profesjonalnej firmy badawczej, nie jesteśmy w stanie zbadać stopnia satysfakcji naszych klientów. Zachęcam do poszukania inspiracji w pkt. 8.2.1 normy ISO 9001, w którym jako przykładowe źródła danych na temat zadowolenia klienta podano opinie klienta o jakości dostarczanych wyrobów, badania opinii użytkowników, analizę utraconych korzyści finansowych, pochwały, roszczenia gwarancyjne. Jestem przekonana, że bez trudu znajdą tam Państwo szereg innych praktycznych informacji na ten temat. Tego typu dane zwykle znajdują się w posiadaniu działów sprzedaży i pracowników obsługi klienta, lecz również działów finansowych – wystarczy się im tylko uważnie przyjrzeć, dokładnie przeanalizować i wyciągnąć dobre wnioski. Wyniki nawet najlepiej przeprowadzonych badań można wyrzucić do kosza, jeżeli nie wyciągnie się z nich lekcji i nie przekaże klientowi informacji
zwrotnej. Nawet jeżeli z jakiegoś powodu nie zgadzamy się z naszym klientem lub nie jesteśmy w stanie pozytywnie odnieść się do jego oczekiwań, to należy go o tym poinformować i przedstawić nasze stanowisko. A co jeśli klient nie jest zadowolony? Jeżeli za jeden ze wskaźników zadowolenia klienta przyjmiemy wskaźnik złożonych reklamacji, to możemy założyć, że im jest on wyższy, tym poziom zadowolenia klienta jest niższy. Jednak w wielu przypadkach założenie to może okazać się mylne. Oczywiście zdarza się również, że klient traktuje reklamację jako sposób na odroczenie płatności albo zerwanie umowy. Pomijając takie przypadki, warto traktować reklamacje jako źródło cennych, jeżeli nie najcenniejszych, informacji o jakości naszych produktów lub usług. Sam fakt, że klient zgłasza reklamację, wskazuje na chęć prowadzenia przez niego rozmów i podtrzymywania relacji biznesowej. Dlatego też zakładanie celu „zero reklamacji” może okazać się zgubne. Pracownicy dążący do realizacji takiego celu mogą bowiem celowo ignorować lub zatajać wszelkie informacje o niezadowoleniu klienta.
Biuletyn Jakości nr 2/2010 TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.
Ponadto klient może dać wyraz swojemu niezadowoleniu nie tylko poprzez formalne złożenie reklamacji, lecz także składając skargi drogą telefoniczną albo zgłaszając zażalenia bezpośrednio do działu sprzedaży bądź pracownika realizującego usługę. W wielu przypadkach tego typu informacje nie są w ogóle odnotowywane, co z kolei prowadzi do powstania błędnego wyobrażenia, że w firmie wszystko jest w porządku. W ten sposób zgłaszane a nie rejestrowane skargi i zażalenia nie są poddawane analizom, co z kolei prowadzi do powtarzania szkodliwych błędów. Często popełnianym uchybieniem jest także reagowanie na zażalenia kierowane tylko od naszych bezpośrednich odbiorców. Warto przy tym podkreślić, że wśród stron zainteresowanych jakością naszej pracy wymienić można, w zależności od charakteru powadzonej działalności, właścicieli, akcjonariuszy, pracowników, dystrybutorów, stowarzyszenia branżowe oraz opinię publiczną. W dobrze pojętym interesie każdego przedsiębiorcy powinno być zatem przede wszystkim umożliwienie klientowi złożenia reklamacji (np. poprzez zapewnienie prostego, czytelnego formularza, widocznego miejsca na stronie www, przeszkolenie pracowników na każdym szczeblu organizacji). Rzetelne i odpowiedzialne podchodzenie do kwestii reklamacji może bowiem przyczynić się do zwiększenia stopnia zaufania i lojalności klienta, a w efekcie do wzmocnienia pozytywnego wizerunku firmy i zbudowania długoterminowej relacji. Zamiast starać się zatrzymać klienta obietnicą kolejnego rabatu, warto zainwestować w sprawną i jasną procedurę rozpatrywania reklamacji. Co zrobić, żeby klient poczuł się jak ktoś zupełnie wyjątkowy? Przy okazji rozważań na temat zadowolenia klienta chciałabym zaproponować Państwu zapoznanie się z wytycznymi norm ISO z serii 10000. Mogą one zostać wdrożone w każdej organizacji jako uzupełnienie normy ISO 9001 lub niezależnie od niej. Normy te nie są podstawą certyfikacji, a przedsiębiorcy powinni je raczej traktować jako skuteczne narzędzia przyczyniające się do zwiększenia zadowolenia klienta. Zamiarem autorów norm nie było wprowadzanie zmian w obowiązującym prawie, a raczej zachęcenie organizacji do podwyższenia poziomu obsługi klienta. Dla satysfakcjonującego rozwoju każdego przedsiębiorstwa poziom ten powinien być bowiem wyższy, niż jest to wymagane przez przepisy np. kodeksu cywilnego i ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej, a także regulacje dotyczące obsługi klienta i postępowania z reklamacjami, skargami i wyrobami niezgodnymi.
Zarządzanie jakością Pierwszą normą, na którą chciałam zwrócić Państwa uwagę, jest norma ISO 10001:2007 Zarządzanie jakością. Zadowolenie klientów. Wytyczne dla organizacji dotyczące kodeksów postępowania. Kodeksy postępowania to najkrócej mówiąc zbiory zasad zachowania organizacji wobec klienta w kwestii obsługi, zobowiązań dotyczących dostaw, składanych obietnic i gwarancji. W załącznikach do normy podano konkretne przykłady rozwiązań, ze szczególnym uwzględnieniem małych firm. Drugą normą, z którą warto się zapoznać jest ISO 10002:2004. Zarządzanie jakością Zadowolenie klienta. Wytyczne dotyczące postępowania z reklamacjami w organizacjach. Chociaż nie jest to norma nowa, to podaje ona aktualne propozycje rozwiązań. Stosowanie się do jej zaleceń powinno przyczynić się do podniesienia stopnia zadowolenia klienta dzięki zapewnieniu mu możliwości przekazywania informacji zwrotnej, a także ułatwienie składania wszelkiego typu reklamacji. Wskazania normy służą również podniesieniu zdolności organizacji nie tylko do zwiększania poziomu usług, ale i do polepszania obsługi klienta. Wspomniana norma zachęca do szkolenia pracowników, którzy odpowiednio zdiagnozują oczekiwania osób reklamujących dany produkt lub usługę i pomoże wdrożyć skuteczną oraz łatwą w stosowaniu procedurę reklamacji. Ważne jest także zwrócenie uwagi na rzetelną analizę i ocenę reklamacji, tak aby w przyszłości podnieść poziom usług i polepszyć obsługę klienta. Taka analiza umożliwia również audytowanie procesu postępowania z reklamacjami, a w efekcie ocenę skuteczności i wydajności procedur. Niezależnie od profilu działalności, możliwości i wielkości budżetu zachęcam Państwa do poświęcenia czasu i uwagi tym zagadnieniom, ponieważ zysk, jaki możemy osiągnąć dzięki badaniu poziomu zadowolenia klienta, z pewnością przewyższy wartość zainwestowanych środków. Proszę się nie bać rozmów z klientami ani pytań o ich opinie, ponieważ za ostateczny kształt relacji odpowiedzialność ponoszą obie strony. Jako dostawcy usług powinni Państwo poprzez otwartą komunikację budować odpowiedzialną relację biznesową ze swoimi klientami. Tym bardziej, że role w łańcuchu dostaw często się zmieniają i może się okazać, że dzisiejszy klient jutro zostanie Państwa strategicznym dostawcą.
Badania wyrobów Michał Bak
Kierownik Laboratorium Mechanicznego TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o. e-mail: michal.bak@pl.tuv.com
Kula TÜV Rheinland Polska zadba o bezpieczeństwo na placach zabaw Bezpieczeństwo na placach zabaw to temat, o którym warto mówić bez względu na aurę za naszymi oknami. Jednak w okresie letnim, gdy nasze pociechy szczególnie często korzystają z wszelkiego rodzaju huśtawek, zjeżdżalni i torów przeszkód, powinniśmy zwrócić na te zagadnienie jeszcze większą niż zwylke uwagę. Normy na placu Od tego czy infrastruktura danego placu zabaw spełnia odpowiednie normy bezpieczeństwa, zależy zdrowie, a nawet życie korzystających z niego dzieci. Pamiętajmy, że wymagania techniczne wobec sprzętu, jego kontroli, nadzoru oraz konserwacji są ściśle zdeterminowane. Zatem tak jak w przypadku samochodów, którymi codziennie dojeżdżamy do pracy, tak w przypadku urządzeń przeznaczonych do użytku naszych dzieci, bezpieczeństwo powinno być odpowiednio zagwarantowane.
Zabawa bez obaw Co ważne, wszelkie atrakcje instalowane na placach zabaw muszą być także zabezpieczone stosownym rodzajem nawierzchni. To właśnie ten element odpowiada za ochronę dziecka przed niebezpiecznymi urazami w momencie ewentualnego kontaktu z podłożem. Innymi słowy, rolą nawierzchni na placu zabaw jest amortyzowanie upadku. Dlatego też Laboratorium Mechaniczne TÜV Rheinland Polska bada i certyfikuje nie tylko urządzenia przeznaczone do użytku na placach zabaw, lecz również nawierzchnię oraz całe, istniejące już obiekty. W tym celu posługujemy się unikatowym na skalę naszego kraju oprzyrządowaniem – jedyną w swoim rodzaju kulą. Jak to działa? Otóż kula Laboratorium Mechanicznego TÜV Rheinland Polska to model głowy dziecka, który umożliwia dokonywanie precyzyjnych pomiarów zmian przyspieszenia ludzkiej głowy podczas uderzenia o podłoże. Dzięki specjalnemu systemowi uwalniającemu kulę możliwe jest dokładne odtworzenie sytuacji, w której dziecko swobodnie spada np. z huśtawki. Na podstawie wyników takiego badania, człon całkujący oprogramowania oblicza pewną szczególnie istotną wartość – kryterium urazu głowy, tzw. HIC (Head Injury Criterion). Wspomniane kryterium uwzględnia energię kinetyczną głowy w momencie uderzenia o nawierzchnię i uznane zostało za najlepszy model umożliwiający przewidywanie urazów tej części ciała spowodowanych upadkiem. Kula w ruch Nasza kula jest jednym z podstawowych elementów, które wykorzystujemy podczas kompleksowych certyfikacji placów zabaw. Ponadto przy jej użyciu wykonujemy certyfikacje nawierzchni wykorzystywanej do budowy takich obiektów, tak aby wszyscy rodzice, mogli mieć pewność, że ich dzieci bawią się w bezpiecznym miejscu. Zdrowie i życie najmłodszych jest przecież najważniejsze.
Biuletyn Jakości nr 2/2010 TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.
Przemysł spożywczy Małgorzata Kręcka
Kierownik Sekcji Systemów Zarządzania w Przemyśle Spożywczym TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o. e-mail: malgorzata.krecka@pl.tuv.com
Kwasy tłuszczowe omega 3 i nie tylko, czyli dlaczego etykieta ma znaczenie W 2005 roku decyzją Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) stwierdzono, że kwasy tłuszczowe omega-3 wraz z tłuszczami jednonienasyconymi i innymi łuszczami wielonienasyconymi odgrywają ważną rolę w odżywianiu. Przyczyną takiej opinii jest potwierdzony szeregiem specjalistycznych badań pozytywny wpływ jaki wywierają owe związki na organizm człowieka. Jednak dopiero w lutym tego roku przyjęto odpowiednie rozporządzenie, które pomoże konsumentom w wyborze zdrowszego, czyli bogatego w te składniki, pożywienia. Poprzez Rozporządzenie Komisji (UE) nr 116/2010 z dnia 9 lutego bieżącego roku zaktualizowano wykaz dopuszczonych oświadczeń żywieniowych. Oznacza to, że jeśli producent wyrobów spożywczych chce poinformować swoich klientów o fakcie, iż dany produkt jest źródłem tych składników odżywczych lub jest bogaty w te substancje, musi uczynić to zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Inwestycja w zdrowie Żywność zawierająca nienasycone kwasy tłuszczowe jest jednym z kluczowych elementów zdrowej, zbilansowanej diety. Kwasy tłuszczowe omega3, które unikatowo występują w odpowiednich proporcjach w stosunku do kwasów tłuszczowych omega-6 tylko w niektórych produktach spożywczych, mają ogromne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Między innymi wspomagają właściwą elastyczną budowę błony komórkowej – dzięki czemu następuje prawidłowa wymiana substancji w komórce, oraz budują strukturę komórek nerwowych. Szczególne właściwości tych kwasów powodują, że informacje w naszym układzie nerwowym przekazywane są sprawniej, również łatwiej jest nam się skoncentrować. Kwas tłuszczowy omega-3 jest zatem jak naturalne paliwo, dzięki któremu ludzki mózg pracuje szybciej i efektywniej. Natomiast jego brak powoduje zaburzenia o podłożu neurologicznym, takie jak ADHD, czy depresja. Udowodniono
także, że nienasycone kwasy tłuszczowe tego rodzaju działają pozytywnie na układ krwionośny – obniżają poziom cholesterolu ogólnego i frakcji LDL, czyli tzw. cholesterolu szkodliwego. Co więcej, produkty metabolizmu tych składników odżywczych (eikozonoidy) mają działanie antymiażdżycowe, przeciwrakowe i przeciwzapalne, obniżają ciśnienie krwi oraz zapobiegają otyłości i cukrzycy typu II. Nic dziwnego więc, że konsumenci w polskich sklepach spożywczych coraz częściej szukają produktów, które zawierałyby ten składnik. Jak informować o szczególnych właściwościach Dynamiczny wzrost świadomości polskich konsumentów i większy popyt na produkty spożywcze popularnie określane mianem „zdrowej żywności”, to powody dla których wytwórcy coraz częściej chcą wyróżnić swój produkt deklaracją o zawartości prozdrowotnych składników. Towary spożywcze promowane poprzez stosowanie oświadczeń zdrowotnych dają przecież konsumentowi wrażenie, że są one produktami o korzystniejszych właściwościach. Jednak, aby klient supermarketu uwzględniający zdrowotne aspekty żywności mógł świadomie dokonywać wyborów, ważne jest jasne określenie reguł obowiązujących wszystkich producentów. Właśnie taki cel realizuje Rozporządzenie (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego. Ponadto ten akt prawny ma na celu zagwarantowanie, by oświadczenia dotyczące żywności były zrozumiałe dla konsumenta i przede wszystkim, aby nie wprowadzały go w błąd. Zgodnie z zapisami norm prawnych, za tego rodzaju oświadczenie uznaje się jakikolwiek komunikat słowny, obrazowy, graficzny czy symboliczny, informujący lub chociażby sugerujący, że dany produkt ma szczególne właściwości. Należy zaznaczyć, że stosowanie takiego oświadczenia nie jest obowiązkowe. Mimo to, możemy przypuszczać, iż korzyści ze stosowania takich form wyróżnienia produktu zachęcą szerokie grono producentów do korzystania z nich. I w takim wypadku należy czynić to zgodnie z wytycznymi prawa, mając również
Przemysł spożywczy na uwadze regulacje traktujące o etykietowaniu. Prawidłowe etykietowanie Normy prawne są tutaj priorytetem. Wszystkie przedsiębiorstwa poddające się certyfikacji na zgodność ze standardami zapewnienia bezpieczeństwa żywności muszą wykazać, że nadzorują aktualność aktów prawnych w ich sektorze działalności oraz, że postępują zgodnie z wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa żywności. Niezwykle ważne jest właśnie prawidłowe etykietowanie, czyli również informowanie o zawartości szczególnych składników odżywczych, takich jak kwasy tłuszczowe omega-3. Jest to jedno z istotnych wymagań standardów zapewnienia bezpieczeństwa żywności, chociażby BRC, czy IFS. Jednak jak pokazują doświadczenia auditorów z TÜV Rheinland Polska, będącego liderem rynku usług certyfikacyjnych i badawczych, problem nieprawidłowego etykietowania jest wśród rodzimych producentów stosunkowo częstym zjawiskiem. Dlatego też, zgodnie z Rozporządzeniem
10
Komisji (UE) nr 116/2010 z dnia 9 lutego bieżącego roku, które aktualizuje wykaz dopuszczonych oświadczeń żywieniowych, odpowiednie reguły muszą być przestrzegane również w przypadku informowania o zawartości kwasów tłuszczowych nienasyconych. Zatem jeśli producent chce, aby jego produkt był oznaczony komunikatem „źródło kwasów tłuszczowych omega-3” lub „wysoka zawartość kwasów tłuszczowych omega-3” powinien poprzeć taką informację odpowiednimi dowodami. W przypadku pierwszego z wymienionych oznaczeń, wyniki laboratoryjnych analiz muszą wykazać, iż dany produkt zawiera przynajmniej 0,3 g kwasu alfa-linolenowego na 100 g i na 100 kcal lub przynajmniej 40 mg kwasów eikozapentaenowego i dokozaheksaenowego razem na 100 g i na 100 kcal. Natomiast jeśli chcemy, aby wytwarzana przez nas żywność opatrzona była informacją o wysokiej zawartości kwasów tłuszczowych omega-3, wówczas powinna ona zawierać przynajmniej 0,6 g kwasu alfa-linolenowego na 100 g i na 100 kcal lub przynajmniej 80 mg kwasów eikozapentaenowego i dokozaheksaenowego razem na 100 g i na 100 kcal. Badania tego typu będą mogły być przeprowadzane przez specjalistów Laboratorium Żywnościowego TÜV Rheinland Polska. Jest ono gotowe do wdrażania metodyki na oznaczanie zawartości kwasów tłuszczowych.
Biuletyn Jakości nr 2/2010 TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.
Przemysł spożywczy dr inż. Zbigniew Oczadły
Dyrektor Działu Usług dla Branży Spożywczej TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o. e-mail: zbigniew.oczadly@pl.tuv.com
Optymalizacja produkcji w branży spożywczej Wywiad z Dyrektorem Działu Usług dla Branży Spożywczej firmy TÜV Rheinland Polska dr inż. Zbigniewem Oczadły W ostatnim czasie polscy przedsiębiorcy coraz częściej zwracają uwagę na kwestię usprawnienia produkcji. Z jakimi problemami w tej dziedzinie najczęściej borykają się firmy z branży spożywczej? Trudno tutaj o uogólnienia. Każda firma w zależności od rodzaju działalności i specyfiki napotyka na inne utrudnienia. Dobrym przykładem na pokazanie typowych dla danej gałęzi problemów jest obszar przetwórstwa owoców i warzyw. W tym przypadku niezwykle ważnym zagadnieniem jest odpowiednie przechowywanie surowców sezonowych. Warunki magazynowania czy przechowywania mają bezpośrednie przełożenie na jakość surowca użytego w procesie technologicznym, a co za tym idzie na parametry produktu gotowego. To poważne wyzwanie dla branży, aby proces ten przebiegał w sposób optymalny. Jeżeli miałbym wyodrębnić problem, który mógłby w jakimś stopniu dotyczyć całej branży to wskazałbym na ogromne trudności wejścia i konkurowania polskich przedsiębiorstw na rynkach międzynarodowych. Wymagania w stosunku do parametrów jakościowych stale rosną, a czynnikiem konkurowania niejednokrotnie pozostaje cena wyrobów. To obszar, który jest bardzo dużym i trudnym wyzwaniem dla każdego przedsiębiorstwa podejmującego decyzję o eksportowaniu swoich produktów. Na ile optymalizacja organizacji i zarządzania jest procesem uniwersalnym, a w jakim stopniu nabiera cech indywidualnych dostosowanych do konkretnej gałęzi czy producenta? Zawsze i zdecydowanie jest to proces stricte powiązany z gałęzią produkcji. Ponadto bardzo duże znaczenie mają również indywidualne cechy danego producenta. Te dwa czynniki odgrywają tutaj kluczową rolę. Inaczej bowiem będzie wyglądało usprawnienie procesów produkcji w przypadku ma-
łego zakładu przetwórczego, a inaczej w przypadku dużej organizacji, posiadającej kilka nowoczesnych linii produkcyjnych. Dlatego też bardzo istotne jest z punktu widzenia przedsiębiorcy, aby decydując się na usprawnienia w firmie korzystać ze wsparcia ekspertów w tej dziedzinie posiadających szeroką wiedzę z zakresu technologii produkcji oraz zarządzania i ekonomii. Proces optymalizacji procesu produkcji powinien być prowadzony wielowymiarowo oraz powinien zostać poprzedzony wnikliwą analizą funkcjonowania przedsiębiorstwa. Czym dokładnie zajmuje się kierowana przez Pana jednostka, czyli Dział Usług dla Branży Spozywczej TÜV Rheinland Polska? Nasze działania skoncentrowane są dostarczaniu usług dla podmiotów z sektora spożywczego takich jak certyfikacja systemów zarządzania, certyfikacja produktów, optymalizacja procesów produkcji oraz badania produktów. Dział Spożywczy to nowa jednostka naszej firmy, lecz łączy w sobie istniejące już wcześniej struktury. W tym Europejskie Centrum Kompetencyjne ds. Rynku Żywnościowego oraz Sekcję Systemów Zarządzania w Przemyśle Spożywczym. Dzięki takiej organizacji nasza oferta jest jeszcze bardziej kompleksowa. Skupiamy się na konkretnych gałęziach branży, reagujemy na indywidualne potrzeby producentów. Istotnym naszym zasobem jest również laboratorium dedykowane dla branży spożywczej. Dzięki temu sprawniej i bardziej kompleksowo jesteśmy w stanie realizować potrzeby przedsiębiorstw z rynku spożywczego. Wspominał Pan, że jednym z istotnych zagadnień w dziedzinie optymalizacji procesu produkcji jest odpowiednia relacja między jakością i ceną. Jak ważną rolę pełni tutaj to co z punktu widzenia TÜV Rheinland jest najbardziej istotne, czyli jakość?
11
Przemysł spożywczy Cóż, odpowiednia jakość produktów jest warunkowana przez kilka czynników. Jednym z nich są obowiązujące normy prawne, które narzucają na producentów odpowiednie regulacje w tym zakresie. Dotyczą one zarówno parametrów produktu jak i wymagania w stosunku do procesu produkcyjnego. Drugim parametrem, który przyczynia się do wzrostu jakości oferowanych na rynku wyrobów są preferencje konsumentów. Polacy coraz częściej zwracają uwagę nie tylko na cenę, ale również na to, czy kupowany przez nich produkt jest odpowiedniej jakości a w szczególności czy jest bezpieczny pod względem zdrowotnym. Z punktu widzenia jednostki certyfikacyjnej możemy stwierdzić, iż certyfikacja jakości w branży spożywczej zmierza ku większej specjalizacji. Mnogość obowiązujących i nieustannie zmieniających się uregulowań prawnych oraz coraz więcej norm i standardów jakości sprawia, że trudno sprostać wszystkim regulacjom. Bardzo prawdopodobne, iż w najbliższej przyszłości prym w tej dziedzinie wieść będą wąskie, dostosowane do konkretnego segmentu wyrobów certyfikaty.
12
Zatem czy można powiedzieć, że jakość produktów oraz optymalizacja organizacji i zarządzania procesami produkcji mogą przynieść producentom z branży spożywczej wymierne korzyści? Oczywiście. Przede wszystkim klienci firm spożywczych, które zdecydują się na podjęcie takich działań, mogą otrzymać dobry produkt w konkurencyjnej cenie. Optymalizacja całego procesu prowadzi do zminimalizowania kosztów produkcji oraz uzyskania stałej, powtarzalnej jakości wyrobów. Szczególnie istotne w tej branży jest również badanie bezpieczeństwa produktów w perspektywie długofalowej. Systematyczne spożywanie zafałszowanej czy skażonej żywności będzie miało negatywny wpływ na nasze zdrowie, czy może odbić się niekorzystnie na następnych pokoleniach. Między innymi dlatego umiejętny wybór zakresu badań laboratoryjnych w konkretnym wyrobie spożywczym, zgodny również z wymaganiami prawa, ma istotne przełożenie na jakość i bezpieczeństwo produktów finalnych. Jeżeli natomiast mówimy o wymiernych korzyściach, to na pewno będzie to zdobycie zaufania konsumentów, a co za tym idzie możliwość zwiększania sprzedaży i rozwój firmy.
Biuletyn Jakości nr 2/2010 TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.
Bezpieczeństwo i higiena pracy Wojciech Michalec
Specjalista ds. Systemów Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o. e-mail: wojciech.michalec@pl.tuv.com
Podwykonawca godny zaufania, czyli certyfikaty SCC Otwarcie rynków zachodniej Europy dla przedsiębiorców z branży budowlano – montażowej i instalacyjnej stworzyło ogromną szansę ich rozwoju. W praktyce okazało się jednak, że uzyskanie intratnego kontraktu w krajach Starej Europy nie jest wcale zadaniem łatwym. Dlaczego? Otóż bardzo często warunkiem koniecznym do rozpoczęcia rozmów handlowych jest spełnienie surowych wymagań w zakresie zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Zleceniodawcy obawiając się, że deklarowane standardy BHP nie zawszę są zgodne z rzeczywistością, wymagają od podwykonawcy przedstawienia rozpoznawalnego i miarodajnego dowodu spełnienia odpowiednich norm. Takim dowodem może być certyfikat zgodności z wymaganiami Standardu SCC:2006. Skąd ta przezorność? Cofnijmy się do ostatniej dekady XX wieku. Na początku lat 90-tych przedstawiciele koncernów branży petrochemicznej (DOW, Shell, Esso) zaczęli analizować przyczyny wypadków przy pracy jakie miały miejsce w należących do nich obiektach, tzn. instalacjach i rafineriach. Na podstawie przeprowadzonych badań okazało się, że ok. 80% wypadków przy pracy spowodowane było błędami popełnionymi przez pracowników firm podwykonawczych. Wynikało to przede wszystkim z faktu, iż te osoby z racji charakteru swojej pracy (krótkoterminowe kontrakty) nie były objęte, w przeciwieństwie do pracowników instalacji czy rafinerii, ścisłym reżimem szkoleniowym. Efektem tej analizy było opracowanie we wrześniu 1994 roku pierwszej niemieckiej wersji Standardu SCC, którego celem miała był obiektywna ocena i kwalifikacja podwykonawców. W kolejnych latach nastąpił rozwój Standardu SCC, skutkujący powstaniem Europejskiej Platformy SCC zrzeszającej: kraje Beneluxu, Niemcy i Szwajcarię. W roku 2006 Niemiecki Komitet SCC opublikował ostatnią wersję Standardu SCC:2006. Czym jest SCC? SCC (Safety Checklist Contractors – Lista Kontrol-
na Bezpieczeństwa dla Podwykonawców) to skrót oznaczający system zarządzania bezpieczeństwem, zdrowiem oraz środowiskiem dla podwykonawców, który może być poddany procesowi certyfikacji. Celem tego standardu jest ocena systemu BHP w organizacjach świadczących usługi techniczne, m. in. w branży chemicznej, budowlanej. Natomiast certyfikat SCC zaświadcza, iż dana firma odpowiedzialnie i profesjonalnie podchodzi do spraw związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy. Co ważne, SCC może zostać wdrożone w dowolnej organizacji, bez względu na branżę oraz wielkość przedsiębiorstwa. Jak zdobyć certyfikat? Powyższe pytanie zdaje się być kluczowe dla każdego przedsiębiorcy, któremu zależy na współpracy ze zleceniodawcami zza naszej zachodniej granicy. Otóż certyfikaty SCC wystawiane są przez Jednostkę Certyfikującą Systemy Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy TÜV Rheinland GmbH w Kolonii. Jednostka ta posiada akredytację TGA (Niemieckiej Jednostki Akredytującej Trägergemeinschaft für Akkreditierung) o numerze TGA-ZM-58-9562. TÜV Rheinland Polska oferuje natomiast certyfikację Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Pracy, Zdrowia i Ochrony Środowiska (BZŚ) na zgodność z wymaganiami Standardu SCC:2006. Nieco więcej szczegółów W ramach postępowania certyfikacyjnego SCC proponuje się dwa rodzaje certyfikatów: SCC* – certyfikacja ograniczona W przypadku certyfikacji ograniczonej ocenia się działania związane z zarządzaniem bezpieczeństwem oraz ochroną zdrowia i środowiska bezpośrednio na stanowiskach pracy; ten model przewidziany jest z reguły dla małych przedsiębiorstw (do 35 pracowników, wraz z pracownikami zatrudnionymi na czas określony i praktykantami w całej firmie). SCC** – certyfikacja nieograniczona Obok kryteriów podanych w punkcie dotyczącym SCC* ocenie poddaje się również System Za-
13
Bezpieczeństwo i higiena pracy
rządzania BZŚ. Certyfikat ten przeznaczony jest dla przedsiębiorstw zatrudniających powyżej 35 pracowników, wraz z pracownikami zatrudnionymi na czas określony i praktykantami w całym przedsiębiorstwie. Przedsiębiorstwa zatrudniające poniżej 35 pracowników, ale korzystające z podwykonawców (umowy o dzieło) na usługi techniczne, powinny uzyskać certyfikat SCC**. 12 obszarów SCC Warto również wiedzieć, iż standard SCC:2006 opera się na 12 Obszarach, które obejmują całokształt działalności przedsiębiorstwa. Pozwolę sobie przytoczyć każdy z nich: – bezpieczeństwo i zdrowie oraz ochrona środowiska (BZŚ): polityka, organizacja oraz zaangażowanie kierownictwa; – identyfikacja zagrożeń dla systemu zarządzania bezpieczeństwem oraz ochroną zdrowia i środowiska (BZŚ), plan działań BZŚ; – szkolenia, informacje i instruktaż; – komunikacja dotycząca bezpieczeństwa, ochrony zdrowia i środowiska (BZŚ); – plan działań systemu zarządzania bezpieczeństwem, ochroną zdrowia i środowiska (BZŚ) na etapie projektowania; – ochrona środowiska; – przygotowanie do sytuacji awaryjnych; – kontrola bezpieczeństwa, ochrony zdrowia i środowiska (BZŚ); – zakładowa opieka medyczna; – zakupy i kontrola maszyn, urządzeń, sprzętu, wyposażenia i środków pracy; – zakupy usług; – raportowanie, rejestracja i badanie wypadków,
14
sytuacji bliskich wypadkom i sytuacji niepewnych. Audit Systemu Zarządzania BZŚ na zgodność z wymaganiami Standardu SCC polega na zdobyciu obiektywnych dowodów potwierdzających ich spełnienie. Lista kontrolna składa się z obowiązkowych pytań zamkniętych. Dla Systemu Zarządzania BZŚ wg. SCC*:2006 pytań obowiązkowych jest 27. Natomiast dla Systemu Zarządzania BZŚ wg. SCC**:2006 pytań obowiązkowych jest o dziesięć więcej, czyli 37. Ponadto dla Systemu Zarządzania BZŚ wg. SCC**:2006 występuje 10 pytań dodatkowych. Aby pozytywnie zakończyć audit na zgodność z wymaganiami SCC**:2006, należy odpowiedzieć pozytywnie na co najmniej 5 pytań dodatkowych. Korzyści z certyfikacji SCC Oczywiście certyfikacja SCC byłaby bezcelowa, gdyby nie przynosiła przedsiębiorstwu szeregu korzyści. Dlaczego zatem warto zainwestować w ten certyfikat? Otóż certyfikowany system SCC daje gwarancję kontrahentowi, że podwykonawcy zatrudnieni w dużych zakładach przemysłowych będą postępować zgodnie z przepisami i zasadami BHP obowiązującymi w tych zakładach. Ponadto dzięki porównywalnym systemom wymagań przy zarządzaniu BHP unika się nieporozumień między kontrahentami na tle bezpieczeństwa pracy, a także istnieje możliwość obniżki kosztów u obydwu kontrahentów, gdyż wydłużają się okresy bezawaryjnej pracy i tracą rację bytu kosztowne audity przeprowadzane przez zleceniodawców. SCC to także gwarancja zmniejszenia czasu przestojów maszyn i urządzeń z winy podwykonawcy. Co więcej, praktyka pokazuje, że wzrost świadomości znaczenia BHP wśród pracowników prowadzi do redukcji wskaźnika wypadkowości, a tym samym do zmniejszenia obciążeń finansowych przedsiębiorstw kosztami pracy. Możemy zatem śmiało stwierdzić, że certyfikat SCC zapewnia wyraźny wzrost bezpieczeństwa prawnego i racjonalizację ponoszonych kosztów BHP.
Biuletyn Jakości nr 2/2010 TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
Powiązanie między ISO 9001:2009 i Listą kontrola SCC wersja 2006 Skrót BZŚ oznacza Bezpieczeństwo Pracy, Zdrowia i Ochrony Środowiska Punkty Listy kontrolnej SCC wersja 2006 oznaczone są następująco: numer obszaru. nr pytania (np. 1.1 to obszar pierwszy pytanie pierwsze) ISO 9001:2009
Lista kontrola SCC wersja 2006
System Zarządzania Jakością
4
Wymagania ogólne
4.1
Wymagania dotyczące dokumentacji
4.2
Odpowiedzialność kierownictwa
5
Zaangażowanie kierownictwa
1.1 3.7 3.8
Polityka BZŚ Paszport bezpieczeństwa Nadzorowanie paszportów bezpieczeństwa
5.1
1.4 1.6
Zaangażowanie najwyższego i średniego kierownictwa Ocena kierownictwa operacyjnego w aspektach BZŚ
Orientacja na klienta
5.2
5.4
Uzgodnienia planów projektów ze zleceniodawcą
Polityka jakości
5.3
1.1 4.2
Polityka BZŚ Specjalne akcje mające na celu popularyzację tematyki BZŚ
Planowanie
5.4
2.4 4.2
Plan działań w zakresie BZŚ Specjalne akcje mające na celu popularyzację tematyki BZŚ
Odpowiedzialność, uprawnienia i komunikacja
5.5
1.2 1.3 4.1 5.5 6.3 7.3
Zapewnienie bezpieczeństwa technicznego i opieki medycznej Organizacja w zakresie BZŚ Zebrania poświęcone tematyce BZŚ Specjalista BHP wyznaczony do każdego projektu Pełnomocnik ds. ochrony środowiska Uprawnieni do udzielania I pomocy
Przegląd zarządzania
5.6
1.5 2.4
Przegląd zarządzania Plan działań w zakresie BZŚ
Zarządzanie zasobami
6
Zapewnienie zasobów
6.1
Zasoby ludzkie
6.2
Obszar 3 5.2 5.3 7.3 Obszar 9
Szkolenia, informacje i instruktaż Zapoznanie pracowników z treścią planów projektów Zapoznanie podwykonawców z treścią planów projektów Uprawnieni do udzielania I pomocy Zakładowa opieka medyczna
Infrastruktura
6.3
2.3 7.2
Środki ochrony indywidualnej Środki do reagowania na sytuacje awaryjne
Środowisko pracy
6.4
2.1 2.2
Ocena i analiza zagrożeń Ocena i analiza zagrożeń związana z miejscem wykonywania pracy
Realizacja wyrobu
7
Planowanie realizacji wyrobu
7.1
3.6 Obszar 5 6.1 6.2 7.1
Instrukcje w zakresie BZŚ Plan działań systemu BZŚ na etapie projektowania Działania na rzecz ochrony środowiska Regulacje dotyczące obchodzenia się z odpadami Przygotowanie na sytuacje awaryjne
Procesy związane z klientem
7.2
5.2 5.3 5.4
Zapoznanie pracowników z treścią planów projektów Zapoznanie podwykonawców z treścią planów projektów Uzgadnianie planów projektów ze zleceniodawcą
Projektowanie i rozwój
7.3
2.1 2.2
Ocena i analiza zagrożeń Ocena i analiza zagrożeń związana z miejscem wykonywania pracy
Zakupy
7.4
2.3 7.2 10.1 11.1 11.2
Środki ochrony indywidualnej Środki do reagowania na sytuacje awaryjne Zakupy zgodne z wymaganiami BZŚ Współpraca z kwalifikowanymi podwykonawcami Współpraca z kwalifikowanymi osobami świadczącymi usługi osobiście
Produkcja i dostarczanie usługi
7.5
Nadzorowanie wyposażenia do monitorowania i pomiarów
7.6
Pomiary, analiza i doskonalenie
8
Postanowienia ogólne
8.1
Monitorowani i pomiary
8.2
1.4 8.1 10.2
Zaangażowanie najwyższego i średniego kierownictwa Regularne inspekcje na budowach / stanowiskach pracy Kontrola stanu technicznego maszyn i urządzeń
Nadzór nad wyrobem niezgodnym
8.3
Analiza danych
8.4
Obszar 8 Obszar 12
Kontrola BZŚ Raportowanie, rejestracja i badanie wypadków, sytuacji bliskich wypadkom i sytuacji niepewnych
Doskonalenie
8.5
2.4
Plan działań w zakresie BZŚ
15
Targi i konferencje Oliwia Wiśniewska
Specjalista ds. Marketingu TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o. e-mail: oliwia.wisniewska@pl.tuv.com
Expopower 2010 - kameralnie, lecz merytorycznie Najwięksi gracze na rynku i żywe dyskusje na temat przyszłości polskiej energetyki. Nowe technologie i zmiany w regulacjach prawnych. Innymi słowy – Expopower 2010. W ten dominujący, przyszłościowy trend świetnie wpisała się targowa konferencja na temat certyfikacji w branży energetycznej, której organizatorem był TÜV Rheinland Polska. Odwiedzający poznańskie targi Expopower 2010 mieli okazję do zapoznania się z ofertą przedsiębiorstw z aż 11 krajów. Wśród wystawców były obecne największe polskie firmy związane z energetyką. Bez wątpienia Expopower to ważne wydarzenie dla całej branży energetycznej, chociaż w porównaniu z innymi poznańskimi imprezami tego typu, te targi mają nieco bardziej kameralny charakter. Dla nas najistotniejsza była wymiana doświadczeń i podzielenie się specjalistyczną wiedzą ekspertów TÜV Rheinland Polska. Wiedza jest przecież naszym najcenniejszym towarem. Dlatego zdecydowaliśmy się na organizację konferencji dotyczącej certyfikacji w energetyce. To niewątpliwie temat bardzo interesujący, szczególnie w kontekście zmian, jakie wymusza na polskim rynku
energetycznym rządowy program „Innowacyjna energetyka – rolnictwo energetyczne”. Stąd prezentacja dotycząca kolorowych certyfikatów dla biogazowni, którą przedstawił pan Jacek Gołąb, nasz auditor i Kierownik Sekcji Energetyki i Budownictwa. Ponadto pan Tomasz Opaszowski, Kierownik Sekcji Bezpieczeństwa i Jakości Wyrobów TÜV Rheinland Polska, podzielili się swoją specjalistyczną wiedzą z zakresu oceny zgodności urządzeń elektrycznych z wymaganiami dyrektyw LVD oraz EMC, a pan Marek Koźmik, Kierownik Sekcji Systemów Zarządzania Środowiskowego, omówił zagadenienia dotyczące systemów zarządzania w branży energetycznej. Na zakończenie przypomnę tylko, iż czwarta edycja Międzynarodowych Targów Energetyki Expopower w Poznaniu odbyła się w dniach 18 -20 maja 2010 roku. Z prezentacjami multimedialnymi, które towarzyszyły wypowiedziom ekspertów TÜV Rheinland Polska podczas konferencji „Certyfikacja w branży energetycznej”, można zapoznać się pod adresem internetowym: www.slideshare.net/ TuvRheinlandPolska
Bezpieczeństwo informacji według TÜV Rheinland Polska Nowoczesne przedsiębiorstwa przetwarzają coraz większą ilość danych. Jednak jak zabezpieczyć firmowe informacje przed nieupoważnionym dostępem? Z pewnością jest to temat, który spędza sen z powiek menadżerom wielu polskich organizacji. Dlatego też podczas Kongresu ISO Poland 2010 eksperci z firmy TÜV Rheinland Polska podzielili się specjalistyczną wiedzą w zakresie zarządzania bezpieczeństwem informacji w biznesie. Informacja to jeden z najbardziej wartościowych zasobów każdej współczesnej organizacji. Sprawne funkcjonowanie przedsiębiorstwa wymaga nie tylko odpowiedniego gromadzenia i przechowywania danych, lecz również zabezpieczania ich przed nieuprawnionym dostępem. O tych zagadnieniach mówił m.in. Jacek Sadowski z TÜV Rheinland Polska podczas Kongresu Polskich Menadżerów Jakości ISO Poland 2010. Prawidłowe zarządzanie informacją, normy prawne w tym zakresie oraz certyfikacja wdrożonych systemów bezpieczeństwa informacji były tematem prezentacji firmy, będącej liderem rynku usług certyfikacyjnych i badawczych. Co ciekawe, podczas Kongresu odbyły się także warsztaty
16
dotyczące roli informacji w zapewnieniu ciągłości funkcjonowania organizacji biznesowych. Każda firma gromadzi informacje o klientach i świadczonych dla nich usługach, a także inne dane, np. o planach własnego rozwoju. Każdy z nas chciałby odpowiednio chronić te informacje przed nieupoważnionym dostępem, np. ze strony konkurencji. Wyznacznikiem standardów w tej dziedzinie jest norma PN-ISO/IEC 27001, opisująca wymagania, których wdrożenie jest niezbędne do systemowego zarządzania informacja i jej bezpieczeństwem. Ponadto wylicza ona szczegółowo zabezpieczenia, które należy wdrożyć chcąc systemowo chronić posiadane zasoby informacyjne – mówi Jacek Sadowski, Kierownik Sekcji Systemów Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy TÜV Rheinland Polska. Prezentacja „Bezpieczeństwo informacji jako jeden z aspektów zarządzania organizacją we współczesnym świecie” oraz warsztaty „Rola informacji w zapewnieniu ciągłości działalności biznesowej organizacji” odbyły się w Gmachu Głównym Biblioteki Narodowej w Warszawie, 20 maja 2010 roku.
Biuletyn Jakości nr 2/2010 TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.
Szkolenia
Szkolenia otwarte na rok 2010 ISO 9001:2008 Nazwa szkolenia
Cena szkolenia (PLN)
Termin szkolenia I półrocze
Termin szkolenia II półrocze
moduł 1 – System zarządzania jakością – podstawy (ISO 9001:2008)
600
18.11.2010 22.09.2010
moduł 2 – Dokumentowanie systemu zarządzania jakością (ISO 9001:2008)
600
19.11.2010 23.09.2010
moduł 3 – Auditor wewnętrzny systemu zarządzania jakością (ISO 9001:2008)
1600
13.10 – 15.10.2010 01.12 – 03.12.2010
moduł 4 – Warsztaty doskonalące dla auditorów wewnętrznych (ISO 9001:2008) – działania korygujące i zapobiegawcze podej-
1600
04.10 – 06.10.2010
moduł 4 – Warsztaty doskonalące dla auditorów wewnętrznych (ISO 9001:2008)) – audit najwyższego kierownictwa
1600
Pełnomocnik Jakości TÜV
3600
18.10 – 23.10.2010
Warsztaty doskonalące dla Pełnomocników Jakości
1600
06.12 – 08.12.2010
Auditor Jakości TÜV
3800
21.06 – 23.06.2010
24.11 – 26.11.2010
21.06 – 25.06.2010
15.11 – 19.11.2010
Termin szkolenia I półrocze
Termin szkolenia II półrocze
ISO 14001:2004 Nazwa szkolenia moduł 1 – System zarządzania środowiskowego – podstawy (ISO 14001:2004) moduł 2 – Dokumentowanie systemu zarządzania środowiskowego (ISO 14001:2004)
Cena szkolenia (PLN) 600
05.10.2010
600
06.10.2010
moduł 3 – Auditor wewnętrzny systemu zarządzania środowiskowego (ISO 14001:2004)
1600
27.10 – 29.10.2010
moduł 4 – Warsztaty doskonalące dla auditorów wewnętrznych
1600
23.06 – 25.06.2010
08.11 – 10.11.2010
Pełnomocnik i Auditor systemu zarządzania środowiskowego TÜV
4000
07.06 – 11.06.2010
22.11 – 26.11.2010
Cena szkolenia (PLN)
Termin szkolenia I półrocze
Termin szkolenia II półrocze
ISO/TS 16949:2009 Nazwa szkolenia moduł 1 – System zarządzania jakością w przemyśle motoryzacyjnym – podstawy (ISO/TS 16949:2009)
600
19.10.2010
moduł 2 – Auditor wewnętrzny systemu zarządzania jakością w przemyśle motoryzacyjnym (ISO/TS 16949:2009)
1600
03.11 – 05.11.2010
Pełnomocnik Jakości w przemyśle motoryzacyjnym (ISO/TS 16949:2009)
4200
14.06 – 18.06.2010
29.11 – 03.12.2010
Cena szkolenia (PLN)
Termin szkolenia I półrocze
Termin szkolenia II półrocze
PN-N-18001 Nazwa szkolenia moduł 1 – Podstawy systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy wg PN-N-18001
600
09.11.2010
moduł 2 – Auditor wewnętrzny systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy PN-N-18001
1600
15.11 – 17.11.2010
17
Szkolenia Branża Spożywcza Nazwa szkolenia
Cena szkolenia (PLN)
Termin szkolenia I półrocze
Termin szkolenia II półrocze
moduł 1 – Wstęp do systemu HACCP wg normy ISO 22000
1600
13.09 – 15.09.2010
moduł 2 – Auditor Wewnętrzny Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Żywności wg ISO 22000:2005
1600
07.06 – 09.06.2010
27.10 – 29.10.2010
Auditor Wewnętrzny Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Żywności wg ISO 22000:2005 i Systemu Zarządzania Jakością wg ISO 9001:2008
1600
14.06 - 17.06.2010
06.12 - 08.12.2010
Standard BRC Food
400
Standard IFS Food
400
Standard BRC IoP
400
11.06.2010
07.10.2010
Cena szkolenia (PLN)
Termin szkolenia I półrocze
Termin szkolenia II półrocze
16.09.2010 17.09.2010
ISO/IEC 17025:2005 Nazwa szkolenia Rola i zadania kierownika ds. jakości i kierownika technicznego w laboratorium
1200
21.10 – 22.10.2010
Auditor wewnętrzny systemu zarządzania jakością w laboratorium wg PN-EN ISO/IEC 17025:2005
1600
15.11 – 17.11.2010
Wyroby Medyczne Cena szkolenia (PLN)
Termin szkolenia I półrocze
Termin szkolenia II półrocze
2400
07.06 – 10.06.2010
26.10 – 29.10.2010
Cena szkolenia (PLN)
Termin szkolenia I półrocze
Termin szkolenia II półrocze
Pełnomocnik Zintegrowanych Systemów Zarządzania
4000
28.06 – 02.07.2010
27.09 – 01.10.2010
Auditor Wewnętrzny Zintegrowanych Systemów Zarządzania
2000
Nazwa szkolenia Auditor wewnętrzny systemu zarządzania jakością wytwórców wyrobów medycznych
Zintegrowane Systemy Zarządzania (ISO 9001, ISO 14001, PN-N-18001) Nazwa szkolenia
22.11 – 25.11.2010
ISO/IEC 27001 Nazwa szkolenia
Cena szkolenia (PLN)
Termin szkolenia I półrocze
Termin szkolenia II półrocze
moduł 1 – Polityka zarządzania bezpieczeństwem informacji
600
11.10.2010
moduł 2 – Wstęp do systemu zarządzania bezpieczeństwem informacji wg ISO 27001:2005
1600
20.10 – 22.10.2010
moduł 3 – Auditor wewnętrzny systemu zarządzania bezpieczeństwem informacji wg ISO 27001:2005
1600
08.11 – 10.11.2010
Doskonalenie Systemów Zarządzania Nazwa szkolenia
Cena szkolenia (PLN)
Termin szkolenia I półrocze
Termin szkolenia II półrocze
Six Sigma
1600
13.12 - 15.12.2010
Lean Manufacturing
1600
03.11 – 05.11.2010
Techniki doskonalenia jakości
1600
20.09 – 24.09.2010
FMEA – Analiza przyczyn i skutków potencjalnych wad
1200
11.10 – 12.10.2010
Problem Solving – Rozwiązywanie problemów
750
14.10.2010
Metodologia SPC i MSA
1200
07.10 – 08.10.2010
APQP – Zaawansowane planowanie jakości PPAP – Proces zatwierdzenia części do produkcji
18
1200
07.06 - 08.06.2010
18.10 - 19.10.2010
Biuletyn Jakości nr 2/2010 TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.
Szkolenia IRIS – International Railway Industry Standard Cena szkolenia (PLN)
Nazwa szkolenia
Termin szkolenia I półrocze
Termin szkolenia II półrocze
IRIS – Nowy standard jakości w branży kolejowej
550
05.11.2010
Standard IRIS – Warsztaty z budowania dokumentacji systemowej
1400
21.06 – 22.06.2010
29.11 – 30.11.2010
Cena szkolenia (PLN)
Termin szkolenia I półrocze
Termin szkolenia II półrocze
Innowacyjność Nazwa szkolenia Samodzielne wytwarzanie energii czyli wysokosprawna kogeneracja w teorii i praktyce
1600
11.10-13.10.2010
SCC (Safety Certificate Contractors) Nazwa szkolenia SCC – Certyfikat bezpieczeństwa dla podwykonawców. Szkolenie dla pracowników operacyjnych. SCC – Certyfikat bezpieczeństwa dla podwykonawców. Szkolenie dla kadry kierowniczej.
Cena szkolenia (PLN)
Termin szkolenia I półrocze
990
01.06-02.06.2010 29.06-30.06.2010
790
01.06.2010
Termin szkolenia II półrocze
SZKOLENIA Z ZAKRESU BADAŃ NIENISZCZĄCYCH – ROK 2010 Termin szkolenia II półrocze
Czas trwania (godz.)
Cena szkolenia
RT 1
01.09 – 10.09.2010
72
3175
Badania ultradźwiękowe
UT 1
14.06 – 24.06.2010
11.10 – 21.10.2010 06.12 – 16.12.2010
72
3575
Badania ultradźwiękowe – pomiary grubości
UTT 1
07.06 – 11.06.2010
25.10 – 29.10.2010
32
2300
Badania prądami wirowymi
ET 1
07.06 – 14.06.20102
62
3850
40
2650
80
44003/48004
40
2650
20.09 – 24.09.2010
40
2650
30.09 – 07.10.2010
60
2700
27.09 – 07.10.2010
80
3950
29.11 – 09.12.2010
80
4900
100
7250
24
4350
Nazwa szkolenia
Symbol
Termin szkolenia I półrocze
1 stopień kwalifikacji wg EN 473 Badania radiograficzne
2 stopień kwalifikacji wg EN 473 Badania penetracyjne
PT (1+2)
Badania ultradźwiękowe
28.06 – 02.07.2010
06.09 – 17.09.2010 15.11 – 26.11.2010 23.08 – 27.08.2010 15.11 – 19.11.2010 06.12 – 10.12.20101
UT 2
Badania wizualne
VT (1+2)
Badania magnetyczno-proszkowe
MT (1+2)
Ocena zdjęć radiograficznych
RT 2 (FAS)
Badania radiograficzne
21.06 – 25.06.2010
RT 2
5
Badania prądami wirowymi
ET (1+2)
11.10 – 15.10.2010
07.06 – 17.06.20102
3 stopień kwalifikacji wg EN 473 Kurs podstawowy7
BASIC
Metoda główna – badania penetracyjne
PT 3
Metoda główna – badania magnetyczno – proszkowe7
MT 36
06.07 – 09.07.2010
32
4450
Metoda główna – badania wizualne7
VT 3
03.11 – 05.11.2010
24
4350
Badania radiograficzne7
RT 36
40
6500
UT 3
50
7000
40
6750
7
Badania ultradźwiękowe
7
Badania prądami wirowymi
6
6
7
ET 3
6
Ceny podane w PLN 2 3 4 5 1
25.05 – 27.05.2010
Szkolenie organizowane w ośrodku zewnętrznym w Szczecinie Zajęcia odbywają się również w sobotę Cena szkolenia z wykorzystaniem własnego sprzętu Cena szkolenia z wykorzystaniem sprzętu TÜV Akademia Polska Sp. z o.o. Dla osób posiadających wcześniejsze certyfikaty RT2 FAS istnieje
26.10 – 29.10.2010
możliwość rozszerzenia uprawnień poprzez uczestnictwo w kursie rozszerzajacym RT2 FER (pierwszy tydzień kursu RT2); cena szkolenia RT2 FER wynosi 2775,00 zł/osobę 6 Od kandydatów na szkolenia 3 stopnia w danej metodzie wymaga sie posiadania certyfikatu 2 stopnia. 7 Cena obejmuje zakwaterowanie i pełne wyżywienie
19
Różności
BARCELONA
HUMOR
Student pyta kumpla: - Co jesteś taki smutny? - Wywalili mnie z uczelni... - A za co?! - A skąd mam wiedzieć? Pół roku mnie tam nie było!
Barwna, inspirująca, magiczna − w tych trzech słowach moglibyśmy zamknąć artykuł, gdyż nawet najbardziej obrazowe opisy *** nie oddadzą rzeczywistego uroku Barcelony, miejsca gdzie jedną z siedzib ma TÜV Przyjechał ze wsi dziadek i rodzina wysłała Rheinland Group. To drugie, co do wielkości go do teatru. - No i jak, podobało się dziadkowi miasto w Hiszpanii, jest jednocześnie stolicą w teatrze? Katalonii, autonomicznej prowincji w pół- - Bardzo mi się podobało, a najbardziej na końcu, kiedy dawali płaszcze! nocno-wschodniej części kraju i jego główWziąłem trzy... nym ośrodkiem przemysłowym. Założona jeszcze w starożytności przez Fenicjan Barcelona, jako rzymska kolonia, została w VIII wieku podbita przez Maurów, pod których panowaniem pozostawała przez blisko 100 lat, aż do zdobycia jej przez Karola Wielkiego. Od tamtego czasu, w swojej historii wielokrotnie była areną walk i wojen, począwszy od wojny o sukcesję hiszpańską, bitwy napoleońskie, po krwawe pucze w czasie wojny domowej w latach 1936-39. Na współczesny wygląd miasta i jego niepowtarzalną atmosferę wpłynęły przede wszystkim dwie wybitne osobistości – uważany za ojca urbanistyki, inżynier Ildefonso Cerdá i słynny secesyjny architekt Antonio Gaudi. Paraboliczne łuki, plastyczne kształty, podpatrzone w przyrodzie formy, fantazyjne desenie i kolorowe mozaiki – oto esencja stylu Gaudiego, autora między innymi organicznej bazyliki Sagrada Familia, bajecznego Parku Güell, „podwodnej” Casa Batlló i pozbawionej kątów prostych kamienicy Casa Milŕ. Spacerując Barceloną nie sposób przeoczyć i nie zachwycić się zaprojektowanymi przez niego budowlami, które dziś są jednymi z głównych atrakcji turystycznych Barcelony, choć jeszcze za życia tego tragicznie zmarłego artysty budziły spore kontrowersje wśród mieszkańców miasta. Dziś stworzona przez niego, i wciąż nie ukończona Sagrada Familia stała się charakterystycznym symbolem Barcelony, takim samym jakim dla Paryża jest wieża Eiffla, a dla Nowego Yorku Statua Wolności. Jednak magiczna architektura stolicy Katalonii to nie tylko fantastyczne bryły secesji, to także mroczne, wąskie uliczki średniowiecznej Barri Gotic, majestatyczne XIX- wieczne kamienice ulic La Rambla i Passeig de Grŕcia, artystyczne zaułki El Raval i Ribery i wkomponowane w miasto, surrealistyczne dzieła Joan’a Miró. Będąc w Barcelonie nie można nie przespacerować się La Rambla – jedną z najsłynniejszych alei świata, łączącą komunikacyjne serce miasta - Plaça de Catalunya z portem. To kipiący życiem, zwykle zatłoczony deptak, pełen ulicznych mimów, aktorów i tancerzy, wzdłuż którego znajdują się liczne kawiarenki, restauracje i klimatyczne sklepiki. To właśnie przy La Rambli znajduje się wielki XIX – wieczny, lecz wciąż prężnie działający bazar La Boqueria, gdzie oprócz mięsa, ryb, warzyw i owoców można kupić wszystkie narodowe specjały kulinarne. Na końcu barwnej promenady znajduje się Mirador de Colon – kolumna wybudowana na cześć Krzysztofa Kolumba. Stąd już niedaleko do rozciągających się na pięć kilometrów, pięknych barcelońskich plaż, gdzie mieszkańcy i turyści korzystając z dobroczynnego klimatu miasta zażywają słońca. Znużony upałem i nasycony morzem turysta zazna ukojenia w licznych barcelońskich parkach. Może wybierać między znanym z bajecznych ceramicznych mozaik Parkiem Güell, romantycznym, pełnym ogrodów Parc de la Ciutadella czy parkowymi zboczami wzgórza Montjuďc, za którymi odnajdzie bogato zdobione Muzeum Sztuki Katalońskiej Palau Nacional i zachwycający Plac Hiszpański. Amatorzy sportu z pewnością odwiedzą słynny stadion drużyny FC Barcelona – Camp Nou, będący jednym z największych obiektów sportowych Europy i wybiorą się na zwiedzanie miasteczka olimpijskiego – pozostałości po odbywających się tu w 1992 roku letnich igrzyskach olimpijskich. I tak to zaledwie cząstka atrakcji, jakie czekają na każdego, kto ma szczęście gościć w tym jednym z najpiękniejszych miast na świecie…