TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.
4
2007
4/2009
Dobrowolne znaki zgodności – gwarancja jakości i bezpieczeństwa produktów
38 Krajowa Konferencja Badań Nieniszczących
Instalacje gazów medycznych w szpitalach
e-mail: post@pl.tuv.com • www.tuv.pl
Wstęp Szanowni Państwo, Zapraszamy serdecznie do lektury ostatniego w tym roku wydania Biuletynu Jakości. Niniejsze wydanie poświęciliśmy między innymi tematowi stosowania dobrowolnych znaków zgodności, które
Biuro Zarządu 02‒146 Warszawa ul. 17 Stycznia 56 tel.: 022/ 846 79 99 tel.: 022/ 846 51 63 fax: 022/ 868 37 42
są potwierdzeniem spełnienia przez producenta wszelkich wymagań związanych z bezpieczeństwem i jakością produkowanego wyrobu.
Oddziały: 41‒800 Zabrze ul. Wolności 327 tel.: 032/ 271 64 89 tel.: 032/ 271 06 23 fax: 032/ 271 64 88
Zapraszamy również do zapoznania się z publikacją Pana Daniela Świątko na temat wymagań prawnych dotyczących stosowania w szpitalach instalacji gazów
60‒729 Poznań ul. Łukaszewicza 43 tel./fax: 061/ 867 81 87 tel./fax: 061/ 864 22 58 tel./fax: 061/ 864 31 34
medycznych.
10‒434 Olsztyn ul. Kołobrzeska 50 tel.: 089/ 533 14 80 tel./fax: 089/ 533 15 39 tel. kom.: 0609 238 186
udział w niedalekiej przyszłości.
20‒950 Lublin ul. Czechowska 4 tel./fax: 081/ 532 86 68 tel./fax: 081/ 532 86 87
mi są: harmonogram szkoleń organizowanych przez TÜV
W aktualnym wydaniu przedstawiamy też wydarzenia, które miały już miejsce oraz te, w których planujemy Tradycyjnie już zapraszamy Państwa do zapoznania się ze stałymi pozycjami naszego Biuletynu Jakości jakiAkademia Polska oraz cykl podróży po krajach, w których swój oddział ulokował TÜV Rheinland Group.
42‒200 Częstochowa ul. Kucelińska 22 tel./fax: 034/ 323 50 54 tel. kom.: 0603 784 817
Korzystając z okazji zakończenia roku, pragniemy serdecznie podziękować za współpracę, zaufanie i zaangażowanie w budowaniu wzajemnych relacji, życząc jed-
77‒100 Bytów ul. Lęborska 24 tel./fax: 059/ 822 79 53 tel. kom.: 0695 888 838
nocześnie szczęścia, zdrowia i pomyślności w pracy oraz życiu osobistym w całym 2010 roku.
85‒130 Bydgoszcz ul. Grudziądzka 27‒29 tel./fax: 052/ 345 80 80 tel./fax: 052/ 373 97 05 tel. kom.: 0609 371 661 35- 103 Rzeszów ul. Handlowa 4 tel./fax: 017/ 850 41 59 tel. kom.: 0603 784 813 32‒020 Wieliczka Park Kingi 1 tel./fax: 012/ 288 30 90 tel./fax: 012/ 278 75 40 tel./fax: 012/ 278 75 41 43‒300 Bielsko-Biała ul. I Dywizji Pancernej 45 tel. 033/ 810 43 47 tel. kom.: 0609 440 910
Zarząd i Pracownicy TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.
Spis treści Instalacje gazów medycznych w szpitalach – status prawny i stosowane wymagania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Dobrowolne znaki zgodności – gwarancja jakości i bezpieczeństwa . . . . . 5 38 Krajowa Konferencja Badań Nieniszczących – forum wymiany doświadczeń personelu NDT . . . . . . . . . . . . . . 7 OKTOBERFEST 2009 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Polagra Food 2009 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10
Międzynarodowe Targi Budownictwa BUDMA 2010 . . . . . . . . . . .
10
Międzynarodowy Salon Medyczny SALMED 2010 . . . . . . . . . . . . . 11 Członkowie TÜV Rheinland Polska w Polskim Komitecie Normalizacyjnym . . 11 Menadżer kanałów RSS w TÜV Rheinland Polska . . . . . . . . . . . . . 11 Redakcja: Mariusz Petri tel.: 032/271 64 89 w. 106 e-mail: mariusz.petri@pl.tuv.com e-mail: post@pl.tuv.com www.tuv.pl
Zimowa Akademia Szkoleń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Szkolenia otwarte na rok 2010 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Podróże, humor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Biuletyn Jakości nr 4/2009 TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.
Usługi dla producentów wyrobów medycznych Daniel Świątko
Kierownik Sekcji Wyrobów Medycznych TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o. e-mail: daniel.swiatko@pl.tuv.com
Instalacje gazów medycznych w szpitalach – status prawny i stosowane wymagania Istotnym elementem infrastruktury w szpitalach są instalacje gazów medycznych i próżni oraz instalacje odprowadzania zużytych gazów anestetycznych. Bezpieczeństwo użytkowania i pewność zasilania w gazy medyczne jest bardzo istotne z punktu widzenia pacjenta i użytkownika instalacji. Szczególnie zwraca się uwagę na ryzyka związane z zapłonem w atmosferze sprężonego tlenu, dostarczeniem niewłaściwych gazów lub niedostarczeniem właściwych gazów, zagrożeń związanych z ciśnieniem rozprowadzania gazów (szczególnie w przypadku niewłaściwe działających reduktorów ciśnienia), zagrożeń związanych z nieskutecznym odprowadzaniem gazów anestetycznych i innych. Co więcej, pojawiające się informacje o incydentach medycznych, związanych z użytkowaniem instalacji gazów medycznych potwierdzają, że poprawność działania instalacji jest bardzo istotna z punktu widzenia użytkownika i/ lub pacjenta. Odpowiedzialność za projekt, wykonanie i efektywne funkcjonowanie instalacji gazów medycznych wiąże się ze statusem prawnym instalacji. Podstawowym pytaniem stało się czy instalację gazów medycznych należy traktować jako wyrób medyczny zgodnie z dyrektywą dla wyrobów medycznych 93/42/EEC i Ustawą o Wyrobach Medycznych z dnia 20.04.2004 roku i jaką należy przyjąć klasyfikację instalacji jako wyrobu medycznego. Odpowiedź na to pytanie daje interpretacja Komisji Europejskiej, zapisana w dokumencie NB-MED Consensus Statement Nr S/06/98. Według interpretacji instalację gazów medycznych należy traktować jako wyrób medyczny klasy IIb. Klasyfikacja wyrobów jest prowadzona według ryzyka dla pacjenta i/ lub użytkownika, odpowiednio od najniższego poziomu ryzyka – klasa I, przez IIa, IIb do klasy III dla wyrobów o najwyższym poziomie ryzyka dla pacjenta i/ lub użytkownika. Przyjęta klasyfikacja instalacji wyrobów medycznych jako wyrób medyczny klasy IIb oznacza wysokie zagrożenie związane z użytkowaniem wyrobu.
W związku z decyzją o uznaniu instalacji gazów medycznych jako wyrobu medycznego klasy IIb, regulacje prawne i procedury oceny zgodności dla wyrobu medycznego mają zastosowanie także dla instalacji gazów medycznych. Dokument interpretujący NB-MED Consensus Statement Nr S/06/98 określa także możliwe scenariusze jak chodzi o odpowiedzialność projekt i wykonanie instalacji. Interpretacja Komisji Europejskiej identyfikuje dwie możliwe do zastosowania sytuacje. Pierwszy przypadek dotyczy sytuacji kiedy za projekt i wykonawstwo instalacji odpowiada zewnętrzna firma, która w rozumieniu przepisów staje się wytwórcą wyrobu. W takim przypadku wytwórca jest zobligowany do przeprowadzenia procedur oceny zgodności według dyrektywy dla wyrobów medycznych. W ocenie zgodności bierze udział Jednostka Notyfikowana, oceniając zarówno projekt jak i wykonawstwo instalacji. Po pozytywnym zakończeniu oceny zgodności wytwórca instalacji oznacza instalację oznaczeniem CE wraz z numerem Jednostki Notyfikowanej, biorącej udział w ocenie zgodności oraz wystawia deklarację zgodności w wymaganiami zasadniczymi dyrektywy. Odpowiedzialność za instalację ponosi wytwórca instalacji. Drugi przypadek dotyczy sytuacji gdy instalacja jest wykonywana według projektu wykonanego na zlecenie szpitala przez firmę instalującą, wykonującą instalację. W takim przypadku wymagania dyrektywy dla wyrobów medycznych nie mają zastosowania gdyż nie ma faktu wprowadzenia wyrobu do obrotu. Według dokumentu NB-MED Consensus Statement Nr S/06/98 w takiej sytuacji inwestor/ szpital bierze na siebie odpowiedzialność wytwórcy instalacji i odpowiada za bezpieczeństwo instalacji oraz spełnienie wszystkich stosowalnych norm technicznych. Odpowiedzialność za instalację gazów medycznych spoczywa na wytwórcy w przypadku pierwszej z wyżej opisanych sytuacji lub na szpitalu, w drugim
Usługi dla producentów wyrobów medycznych przypadku. Szczególnie odpowiedzialność ta dotyczy sytuacji incydentów medycznych (śmierci lub poważnego uszkodzenia zdrowia pacjenta lub użytkownika), związanych z użytkowaniem instalacji. Istotnym jest jednak także eksploatacja i zapewnienie odpowiednich przeglądów instalacji jak zostało określone przez wytwórcę instalacji w dostarczonych instrukcjach użytkowania i otrzymania instalacji. Użytkowanie instalacji niezgodnie z przeznaczeniem i/ lub niezapewnienie wymaganych przeglądów i konserwacji może spowodować, że odpowiedzialność za bezpieczeństwo instalacji i ewentualne skutki nieprawidłowego użytkowania i utrzymania instalacji spadnie na szpital. Opisane powyżej regulacje wynikają z istniejących wymagań prawnych w Unii Europejskiej i ich interpretacji. Status instalacji gazów medycznych jako wyrobu medycznego klasy IIb powoduje, że odpowiednie normy techniczne zharmonizowane z dyrektywą dla wyrobów medycznych mają zastosowanie. Szczególnie należy wziąć pod uwagę wymagania norm: EN ISO 7396-1 Systemy rurociągowe do gazów medycznych – Część 1: Rurociągi do sprężonych gazów i próżni i EN ISO 73962 Systemy rurociągowe do gazów medycznych – Część 2: Systemy odprowadzające zużyte gazy anestetyczne. Okres przejściowy dla zastosowania wyżej wymienionych norm minął w kwietniu 2009, a wprowadzone zmiany w stosunku do dotychczas stosowanych norm serii EN 737 wciąż są szeroko dyskutowane wśród firm zajmujących się projektowaniem i wykonawstwem instalacji gazów medycznych. Jedną z najbardziej kontrowersyjnych zmian w normach jest uwzględnienie w regulacjach dla instalacji gazów medycznych także instalacji powietrza wzbogaconego w tlen, zasilanych z koncentratorów tlenu. Należy tutaj wyraźnie zaznaczyć, że powietrze wzbogacone w tlen nie można traktować jako tlen medyczny. W związku z tym nie można dostarczać powietrza wzbogaconego w tlen przy użyciu instalacji zbudowanej dla tlenu medycznego. Nie można też stosować systemów zasilania równocześnie wykorzystujących kon-
centratory tlenu i butle z tlenem jako źródła. W przypadku podjęcia decyzji o wykorzystaniu powietrza wzbogaconego w tlen, należy zbudować oddzielną instalację, która będzie zastosowana tylko dla tego medium. Budowa tego typu instalacji w obecnym momencie jest bardzo trudna ze względu na brak komponentów, dedykowanych do użycia w instalacji powietrza wzbogaconego w tlen. Kolejnym istotnym wymaganiem jest zapewnienie, że systemy zasilania w powietrze do oddychania będą efektywnie wytwarzać powietrze spełniające odpowiednie wymagania Farmakopei Europejskiej. W większości przypadków systemy zasilania w powietrze medyczne są zbudowane z systemów sprężarkowych wraz z systemami uzdatniania powietrza (filtry, odwadnianie). Wytwórca instalacji gazów medycznych jest zobligowany do dostarczenia dowodów, że zastosowany system zasilający w powietrze medyczne wytwarza powietrze wymaganej jakości. Z punktu widzenia istniejących regulacji istnieją dwie możliwości dostarczenia takich dowodów: – zastosowanie systemów sprężarkowych wraz z uzdatnianiem oznaczonych oznaczeniem CE przez wytwórcę jako wyrobu medycznego. Dowodem spełnienia wymagań w takim wypadku jest certyfikat Jednostki Notyfikowanej według dyrektywy 93/42/EEC lub – przeprowadzenie przez wytwórcę instalacji lub przez szpital (w przypadku gdy nie ma wytwórcy instalacji) badań jakości gazu wytwarzanego przez zastosowane systemy sprężarkowe. Tego typu badania są wymagane jako część testów instalacji przed wprowadzeniem jej do użycia. Z punktu widzenia bezpieczeństwa instalacji gazów medycznych jednym z najbardziej podstawowych wymagań jest przeprowadzenie odpowiednich sprawdzeń, testów i pomiarów, zdefiniowanych przez normy serii EN ISO 7396. Normy definiują także wymagania dla sprzętu pomiarowego i testowego oraz kompetencji firmy, prowadzącej badania i testy. Zgodnie z regulacjami systemu prawnego dla wyrobów medycznych w Unii Europejskiej, dowodem kompetencji dla firmy realizującej zadania w zakresie projektowania, wytwarzania, instalowania i odbiorów instalacji gazów medycznych stanowi certyfikat systemu zarządzania jakością według normy EN ISO 13485:2003, wystawiony przez Jednostkę Notyfikowaną.
Biuletyn Jakości nr 4/2009 TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.
xxx Certyfikacja wyrobów Tomasz Opaszowski
Kierownik Sekcji Bezpieczeństwa i Jakości Wyrobów TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o. e-mail: tomasz.opaszowski@pl.tuv.com
Dobrowolne znaki zgodności – gwarancja jakości i bezpieczeństwa Firmy, które chcą za pomocą niezależnych badań potwierdzić szczególne właściwości swoich produktów i podkreślić ich wyjątkowość poddają swoje wyroby certyfikacji dobrowolnej. Jej celem jest zwiększenie zaufania do oferowanych produktów i usług oraz podniesienie rangi producenta na rynku. Certyfikacja taka prowadzona przez jednostkę niezależną od producenta (stronę trzecią) potwierdza właściwości wyrobów i/lub zapewnia wysoki poziom kontroli produkcji wyrobów, kompetencje personelu czy jakość oferowanych usług. Na poziomie krajów europejskich w zakresie certyfikacji dobrowolnej wydanych jest szereg przepisów, na mocy których funkcjonują liczne znaki zgodności. Coraz częściej konsumenci sięgając po produkt dostrzegają na opakowaniach oraz towarzyszących im materiałach informacyjnych różnorakie znaki i symbole. Stosunkowo duża liczba tych elementów graficznych znajduje się na opakowaniach produktów codziennego użytku. Część z tych oznaczeń i symboli przekazuje w graficzny i skrótowy sposób informacje o tym, iż dany wyrób posiada określone cechy i został wyprodukowany w określony sposób bądź też, że został poddany odpowiednim procedurom w celu sprawdzenia. Pozostałe oznaczenia to zastrzeżone znaki towarowe użyte przez przedsiębiorstwo w celu jednoznacznej identyfikacji swoich produktów i odróżnieniu od podobnych produktów innych firm. Umieszczanie coraz większej ilości tych znaków u większości konsumentów wywołuje pytanie czym tak naprawdę są dobrowolne znaki zgodności. W związku z tym postanowiliśmy wyjaśnić
to pojęcie i pokazać korzyści płynące z oznaczania nimi wyrobów.
Co to są dobrowolne znaki zgodności? Znak zgodności jest zastrzeżonym znakiem, przyznawanym i stosowanym zgodnie z zasadami ustalonego systemu certyfikacji, wskazującym na to, że istnieje zaufanie, iż oznaczony nim wyrób, proces lub usługa wykazują zgodność z określoną normą lub innym dokumentem normatywnym. Uzyskanie prawa do oznaczania wyrobu znakiem zgodności wymaga uzyskania zezwolenia, czyli dokumentu wydanego zgodnie z zasadami systemu certyfikacji, zwanego potocznie „certyfikatem zgodności”. W przypadku, gdy znaki symbolizują zgodność produktu z normami technicznymi, przepisami prawa, z pewnymi ściśle określonymi wymaganiami i specyfikacjami przyjętymi przez różne krajowe lub międzynarodowe organizacje, producent, aby się nim posłużyć musi poddać wyrób badaniom i certyfikacji przez upoważnioną, zewnętrzną instytucję. Ten typ znaków odnosi się najczęściej do bezpieczeństwa produktu lub jego jakości czy zmniejszonej szkodliwości dla środowiska naturalnego. Stosowanie takich znaków stanowi doskonały element marketingowy i narzędzie promocji. W niektórych krajach czy branżach konsumenci kupują jedynie produkty opatrzone określonymi znakami, w przekonaniu, że są one bardziej bezpieczne, „ekologiczne” lub mają zagwarantowaną jakość. Takie grono klientów jest w stanie ponieść dodatkowe koszty, związane z oznaczeniem wyrobów stosownymi zna-
Certyfikacja wyrobów kami i koniecznością uzyskania właściwych certyfikatów, jeżeli tylko znak oraz stojące za nim wymagania i procedury wydają im się wiarygodne. W celu oznaczenia wyrobu niektórymi dobrowolnymi znakami należy spełnić określone warunki, zapisane w przepisach prawa na poziomie krajowym lub w prawie Unii Europejskiej. Na poziomie krajów europejskich w zakresie certyfikacji dobrowolnej wydanych jest szereg przepisów, na mocy których funkcjonują liczne znaki zgodności.
Dobrowolne znaki zgodności TÜV Rheinland Obecne wymagania rynkowe powodują coraz większe zainteresowanie znakami zgodności. Potwierdzanie jakości wyrobów przez niezależne jednostki nabiera coraz większego znaczenia. Znaki zgodności informujące o spełnianiu przez wyrób wymagań jakościowych i bezpieczeństwa stanowią idealne narzędzie marketingowe, a umieszczenie znaku na wyrobie jest często decydującym elementem przy jego wyborze przez konsumentów. TÜV Rheinland Polska oferuje możliwość oznaczenia wyrobów znakami zgodności, w ramach których poddaje się weryfikacji spełnienie wymagań norm zharmonizowanych stosowalnych dla określonych wyrobów. Ocenie poddaje się zarówno projekt wyrobu, jego dokumentacje techniczną, jak również procesy wytwarzania. Wyrób oznaczony Znakiem Zgodności daje gwarancję, że produkt oraz jego proces wytwarzania są badane i nadzorowane przez niezależną Jednostkę Certyfikującą. Jeżeli chcecie Państwo, aby Wasze wyroby wyróżniały się na rynku – zastosowanie Znaku Zgodności, będzie najlepszym rozwiązaniem. Znak ten oraz związany z nim certyfikat doskonale podkreśla znaczenie wyrobów, stanowiąc dodatkową gwarancję ich bezpieczeństwa i wysokiej jakości. Do wyboru pozostaje rodzaj znaku: TEST, MONITORING lub TEST + MONITORING. Znak ten mogą Państwo umieszczać na swoich wyrobach. Umieszczenie oznaczenia na wyrobie stanowi wyróżnienie Państwa wyrobu wśród konkurentów oraz jasny przekaz dla klienta, iż ma do czynienia z wysokiej jakości sprawdzonym produktem. TÜV Rheinland Polska bazując na wieloletnim do-
świadczeniu oraz możliwości korzystania z pomocy specjalistów w 62 krajach świata, oferuje również możliwość uzyskania międzynarodowych znaków. Do najbardziej rozpoznawalnych, międzynarodowych znaków zgodności można zaliczyć znak GS, mający swoje korzenie w niemieckich regulacjach jakości i bezpieczeństwa wyrobów. Międzynarodowe oznaczenia są często warunkiem niezbędnym do wprowadzenia wyrobu na rynek danego kraju. Znak TÜV GS ma swoje korzenie w niemieckim prawie bezpieczeństwa sprzętu. Jego literowe tłumaczenie GS – Geprüfte Sicherheit – oznacza sprawdzony pod względem bezpieczeństwa. Znak TÜV GS jest najczęściej nadawanym dobrowolnym znakiem certyfikacyjnym i jest od dawna rozpoznawanym w Niemczech symbolem bezpieczeństwa produktów. Znak TÜV GS oznacza, że reprezentatywna próbka danego produktu została oceniona, przebadana i zatwierdzona pod względem bezpieczeństwa oraz proces produkcyjny jest wizytowany nadzorowany. Znak GS pojawia się tylko na zatwierdzonych produktach. Może być stosowany dla takich wyrobów jak urządzenia gospodarstwa domowego, wyposażenie laboratoryjne, oświetlenie oraz wyposażenie informatyczne i audiowizualne. Wyroby są oceniane zgodnie z niemiecką Ustawą dotyczącą Bezpieczeństwa Wyrobów i Urządzeń (GPSG). Ocena bazuje na ujednoliconych normach europejskich. Tam, gdzie dla wyrobów podlegających wymaganiom GS nie ma norm europejskich, certyfikat zostanie udzielony w oparciu o normy IEC. Ważność certyfikatu wynosi maksymalnie 5 lat. Globalizacja i nasilający się rozwój handlu mię-
dzynarodowego powodują zmiany podejścia do analizy konkurencyjności. W proces ten coraz częściej zaangażowane są małe i średnie firmy, dla których znaki, którymi można sygnować produkt mogą stanowić dodatkowy element podkreślający jego niepowtarzalność. Firmy mają świadomość że oferowanie wyrobów najwyższej jakości potwierdzonych odpowiednimi dokumentami może przyczynić się do uzyskania znaczącej przewagi konkurencyjnej i odegrać istotną rolę w pozyskiwaniu klientów. Dobrowolny Znak Zgodności oraz związany z nim Certyfikat przyczynia się do podkreślenia znaczenia wyrobów, stanowiąc dodatkową gwarancję ich bezpieczeństwa i wysokiej jakości.
Biuletyn Jakości nr 4/2009 TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.
Wydarzenia Roman Gruca
Kierownik Sekcji Szkoleń ds. Badań Nieniszczących TÜV Akademia Polska Sp. z o.o. e-mail: roman.gruca@pl.tuv.com
38 Krajowa Konferencja Badań Nieniszczących – forum wymiany doświadczeń personelu NDT Stale wzrastające wymagania bezpieczeństwa eksploatacji wyrobów są ściśle związane z rozwojem nowych metod badań nieniszczących oraz z ciągłym doskonaleniem warsztatu praktycznego wykonywania badań. Wynika z tego potrzeba ciągłego uświadamiania o konieczności dopasowania do potrzeb i zdobycia niezbędnych kwalifikacji. TÜV Akademia Polska Sp. z o.o. jako jeden z liderów jednostek szkoleniowych NDT w Polsce, już od prawie 10 lat wspiera personel badań nieniszczących w coraz to bardziej wzrastających wymaganiach kwalifikacji, dając możliwość wyboru różnych wariantów kształcenia wg EN 473 w danej metodzie NDT. Bezpośredni kontakt z personelem, możliwość przedyskutowania potrzeb i oczekiwań specjalistów z branży NDT to sprawy dla nas zawsze bardzo ważne. Tradycyjnie, również w tym roku Sekcja Szkoleń Personelu Badań Nieniszczących TÜV Akademia Polska Sp. z o.o. otwarła swoje stoisko na 38 Krajowej Konferencji Badań Nieniszczących w dniach 20-22.10.2009 w Licheniu, łączącej charakter naukowo-techniczny ze swoistym forum wymiany doświadczeń. Jej tematykę można było podzielić na 3 główne obszary: 1. Naukowo techniczny – gdzie główny nacisk położono na nowe metody i technik badań. 2. Normatywny – związany z nowymi wymaganiami w obszarze oceny wyników badań oraz wymaganiami co do personelu NDT. 3. Praktyki wykonywania badań – związany wystawą urządzeń i systemów badawczych. Jednym z głównych organizatorów konferencji było Stowarzyszenie Inżynierów i Mechaników Polskich (oddział Poznań) oraz Polskie Towarzystwo Badań Nieniszczących i Diagnostyki Technicznej. Sekcja Szkoleń Personelu Badań Nieniszczących TÜV Akademia Polska Sp. z o.o., aktywnie zaznaczy-
ła swój punkt widzenia uczestnicząc w różnych dyskusjach w trakcie sesji tematycznych oraz wygłaszając referat na sesji wystawców, sygnalizujący możliwości szkoleń kierunkowych, wraz z rozwojem nowych metod i technik badania. Równocześnie na licznie odwiedzanym stoisku nasza jednostka szkoleniowa przedstawiła nową ofertę szkoleniową 2010, uwzględniającą zmiany w EN 473 oraz możliwość ciągłego doskonalenia umiejętności personelu w postaci szkoleń kierunkowych (np. monosektorowych) oraz szkoleń zamkniętych w siedzibie Klienta, jak również warsztatów szkoleniowych w różnych wariantach tematycznych i godzinowych, dopasowanych do indywidualnych potrzeb. Bardzo cennym głosem w panelu dyskusyjnym był głos egzaminatorów Jednostki Certyfikującej Personel Badań Nieniszczących TÜV Rheinland przy TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o. licznie zgromadzonych na naszym stoisku.
Wydarzenia
W panelach dyskusyjnych oraz podczas prezentacji sprzętowych różnych firm dało się zauważyć istotny trend rozwoju nowych metod i technik badania. Przykładem jest praca nad metodą pamię-
ci magnetycznej metalu której poświęcono kilka referatów oraz wykonywanie badań RT wg techniki cyfrowego zapisu i analizy obrazu prześwietlonego obiektu jak również duża różnorodność zastosowań skanerów ultradźwiękowych w metodzie UT do różnej postaci konstrukcji spawanych. W metodzie badań wizualnych VT przy wykorzystaniu wideo endoskopu widać praktyczny trend zmniejszenia wymiarów i ciężaru urządzeń oraz ciągły rozwój technik pomiarowych co do wykrytych na obiekcie wad. Nowe metody i techniki badania muszą pociągnąć za sobą unormowania dotyczące wykonywania i oceny wyników badania. Rolą jednostki szkoleniowej jest aktywne wsparcie procesu normalizacji w obszarze wymagań szkoleniowych oraz docelowo umożliwienie zdobycia potwierdzonych kwalifikacji. Prowadzone dyskusje na naszym stoisku w licznym gronie specjalistów potwierdzają potrzebę stałego dopasowania procesu zdobywania kwalifikacji z uwzględnieniem coraz to większej specjalizacji w obszarze rozwijającej się techniki badania NDT.
OKTOBERFEST 2009 Jak co roku w październiku odbył się kolejny Oktoberfest zorganizowany specjalnie dla naszych partnerów biznesowych. Tegoroczna biesiada miała miejsce w Galerii Szyb Wilson w dniu 23 października. Sporo wrażeń oraz dobrej, biesiadnej muzyki wszystkim przybyłym zapewnił zespół „Szlagier Maszyna”. Atrakcją wieczoru był występ Joanny Bartel popularnej artystki kabaretowej oraz najbardziej znanej i lubianej Ślązaczki w Polsce. Jej wrodzony wdzięk i luz w obcowaniu z publicznością oraz szereg pikantnie dobranych, niekonwencjonalnych żartów dał wy-
buchową mieszankę, wywołując uśmiech na twarzach wszystkich uczestników Oktoberfest. Artystka podbiła serca gości swoim niepowtarzalnym stylem i nieograniczonym pokładom siły komicznej przez co wszystkich uczestników wciągnęła do wesołej i aktywnej zabawy. I powtórnie okazało się, że śląski humor i biesiadny charakter imprezy jest gwarancją udanej zabawy. Ważnym punktem biesiady było wręczenie statuetek Grabkomuchy 2009 – wyróżnień dla firm, które wykazały się szczególną dbałością o jakość swoich wyrobów oraz świadczonych usług. W tym roku
Biuletyn Jakości nr 4/2009 TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.
Wydarzenia
w gronie wyróżnionych firm znalazły się: • Warta Glass Jedlice S.A. – w osobie Pana Piotra Hadasika • Zakłady Magnezytowe „ROPCZYCE” S.A. – statuetkę odebrała Pani Barbara Galuszka • ENERGOINSTAL S.A. – nagrodę odebrał Pan Adam Troszka Już tradycyjnie podczas biesiady odbyło się losowanie TÜVTOMBOLA. Szczęśliwym zwycięzcą w tegorocznej loterii okazał się Pan Teodor Hołodaj, który z rąk Prezesa TÜV Rheinland Polska Janusza Grabki odebrał nagrodę w postaci Vouchera o wartości
5000 zł, upoważniającego do wykupu dowolnej wycieczki w Air Club Travel Center. W imieniu Zarządu TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o. pragniemy podziękować wszystkim uczestnikom za wspólną zabawę. Serdecznie dziękujemy również naszym Sponsorom oraz Fundatorom nagród. Nad bezpieczeństwem tegorocznego Oktoberfest czuwała Spółdzielnia DOMENA Do zobaczenia na Oktoberfest w przyszły roku.
S P O N S O R Z Y
Wydarzenia
Polagra Food 2009 Na terenach wystawienniczych Międzynarodowych Tragów Poznańskich w dniach 14-17.09.2009 odbyła się już kolejna edycja Międzynarodowych Targów Wyrobów Spożywczych Polagra-Food 2009, na których swoją ofertę prezentowała również TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o. Impreza ta była niecodzienną okazją do owocnych rozmów biznesowych, ciekawych spotkań i inspiracji, ale także miłej zabawy. Polagra-Food to największe spotkanie branży spożywczej w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, które zgromadziło ponad 800 przedsiębiorstw krajowych i zagranicznych, przemysłu spożywczego i gastronomicznego. Wystawcy zaprezentowali ponad 100 rynkowych nowości. Honorowy Patronat nad targami sprawował już tradycyjnie Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi - Marek Sawicki, który na konferencji prasowej oraz uroczystym otwarciu targów podkreślał wagę tego wydarzenia i jego rolę w kreowaniu trendów na rynku spożywczym i gastronomicznym. Kolejna edycja targów Polagra-Food i Gastro Trendy odbędzie się w dniach 13-16 września 2010.
10
Międzynarodowe Targi Budownictwa BUDMA 2010 W dniach 19-22 stycznia 2010 roku odbędzie się 19 edycja Międzynarodowych Targów Budownictwa BUDMA w Poznaniu. W tym samym czasie będą miały miejsce Targi Maszyn Budowlanych i Drogowych, Pojazdów oraz Sprzętu Budowlanego Bumasz, a także Centrum Budownictwa Sportowego. Hasłem przewodnim przyszłorocznej edycji targów BUDMA będzie „ Zrównoważone budownictwo – ekonomia, ekologia, człowiek”. Oznacza to świadome kierowanie się zasadami ekonomii, ekologii i ergonomii w budownictwie, mające na celu optymalizację sprawności energetycznej budynku, zapewnienie bezpieczeństwa, komfortu i funkcjonalności użytkowej oraz zminimalizowanie skutków oddziaływania na środowisko naturalne. Ekspozycja wystawy będzie dopełniona specjalistycznymi konferencjami, seminariami, licznymi międzynarodowymi spotkaniami biznesowymi, warsztatami oraz stałymi prezentacjami na specjalnych przestrzeniach demonstracyjnych. W takiej między innymi formie swoją ofertę dedykowaną branży budowlanej przedstawi TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o., która oprócz seminarium, prezentować będzie zakres usług na stoisku.
Biuletyn Jakości nr 4/2009 TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.
Wydarzenia Międzynarodowy Salon Medyczny SALMED 2010 Najbliższa już 23 edycja Międzynarodowego Salonu Medycznego SALMED 2010, odbędzie się w Poznaniu w dniach 10 -12.03.2010r. Targi SALMED dla producentów i dystrybutorów sprzętu medycznego są doskonałą okazją do zaprezentowania nowości rynkowych wszystkim osobom zawodowo związanym z branżą medyczną. W targach biorą udział firmy oferujące aparaturę i instrumenty medyczne, wyposażenie szpitali, klinik i gabinetów medycznych, a także firmy laboratoryjne oraz oferujące sprzęt rehabilitacyjny. Nieodłącznym elementem wystawy jest bogaty program seminariów i konferencji adresowany do dyrektorów i menedżerów placówek medycznych, lekarzy, a także grup zawodowych bezpośrednio związanych z medycyną, m.in. diagnostów laboratoryjnych, ratowników medycznych, personelu pomocniczego. Na targach Salmed 2010 swoją ofertę certyfikacji dla producentów wyrobów medycznych zaprezentuje również TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o. Poza tym zaprezentowana zostanie szeroka oferta certyfikacji systemów zarządzania, które z powodzeniem mogą funkcjonować zarówno u producentów wyrobów medycznych jak i w placówkach opieki zdrowotnej. Już dzisiaj zapraszamy Państwa do odwiedzenia naszego stoiska.
Członkowie TÜV Rheinland Polska w Polskim Komitecie Normalizacyjnym Miło nam Państwa poinformować, iż z dniem 1 października 2009 r. TÜV Rheinland Polska na podstawie ustawy o normalizacji została powołana na członka Komitetu Technicznego przy Polskim Komitecie Normalizacyjnym. Członkowie TÜV Rheinland Polska w PKN: • Sebastian Mniszek – KT nr 284 ds. Sprzetu, Narzędzi i Urządzeń Medycznych Mechanicznych • Daniel Świątko, Sebastain Mniszek – KT nr 67 ds. Elektrycznej Aparatury Medycznej • Tomasz Opaszowski – KT nr 63 ds. Elektrycznego Sprzętu Powszechnego Użytku • Tomasz Opaszowski – KT nr 69 ds. Bezpieczeństwa Urządzeń Pomiarowych, Sterujących i Sprzętu Laboratoryjnego Informacje o składach osobowych, zakresach i zadaniach poszczególnych Komitetów Technicznych, można uzyskać na stronach Polskiego Komitetu Normalizacyjnego.
Menadżer kanałów RSS w TÜV Rheinland Polska Zapraszamy Państwa do odwiedzenia naszej strony internetowej, na której w zakładce Prasa, uruchomiona została aplikacja, zwana potocznie kanałem RSS. Kanały RSS pozwalają na bieżąco otrzymywać wszystkie nowe informacje prasowe dotyczące TÜV Rheinland bez konieczności ciągłego odwiedzania serwisu internetowego. Kanał RSS automatycznie zawiadomi, jeśli pojawią się jakiekolwiek nowe informacje prasowe. Czytnik kanałów RSS umożliwia również przeglądanie nagłówków, a często także kilku pierwszych wierszy artykułu – jeśli wybrana informacja Państwa zainteresuje, daną stronę można wyświetlić, klikając odpowiednie łącze.
11
Szkolenia Anna Matysik
Specjalista ds. Marketingu TÜV Akademia Polska Sp. z o.o. e-mail: anna.matysik@pl.tuv.com
Zimowa Akademia Szkoleń
Od stycznia 2010 roku rusza już trzecia edycja jednodniowych szkoleń w ramach Akademii Czterech Pór Roku. W każdej z tych edycji proponujemy Państwu udział w jednodniowych warsztatach szkoleniowych o zróżnicowanej i specjalistycznej tematyce związanej z systemami zarządzania i tematami pokrewnymi z dziedziny zarządzania organizacją. Po zakończeniu warsztatów uczestnicy otrzymują Zaświadczenie TÜV Akademia Polska. Zalety Akademii Czterech Pór Roku: • zajęcia prowadzone w formie warsztatów; • krótko i na temat – jednodniowe zajęcia wyczerpujące jeden konkretny temat, problem lub zagadnienie; • możliwość znalezienia odpowiedzi na nurtujące pytania i problemy; • wysoka jakość za atrakcyjną cenę; • rzetelna, fachowa i praktyczna wiedza; • możliwość wymiany doświadczeń. CENA WARSZTATÓW 400 zł/ 1 osoba Cena obejmuje: udział w szkoleniu, materiały szkoleniowe, zaświadczenie o odbyciu szkolenia, przerwę kawową oraz lunch
12
Uwaga: Oferujemy pomoc w ewentualnym rezerwowaniu miejsc hotelowych dla uczestników zainteresowanych noclegiem w Zabrzu lub Poznaniu. LISTA SZKOLEŃ ZIMOWEJ AKADEMII 1. Tajemnice kontroli weterynaryjnej i sanitarnej – przegląd wymagań prawnych wymaganych dla poszczególnych branż 2. Wykorzystanie narzędzi komunikacji w systemie zarządzania 3. Przygotowanie i prowadzenie szkoleń dla pracowników. Jak zostać skutecznym mówcą? 4. ISO 22000 w pigułce 5. Koszty jakości 6. Działania korygujące i zapobiegawcze 7. Badanie zadowolenia klienta 8. Zmiany w normie ISO 9001 Więcej informacji znajdą Państwo na naszej stronie internetowej www.akademia.tuv.pl Organizator: TÜV Akademia Polska Sp. z o.o. ul. Wolności 327, 41-800 Zabrze tel. 032 273 21 82, 032 271 64 87 fax 032 376 29 65
Biuletyn Jakości nr 4/2009 TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.
Szkolenia
Szkolenia otwarte na rok 2010 ISO 9001:2008 Cena szkolenia (PLN)
Termin szkolenia I półrocze
Termin szkolenia II półrocze
moduł 1 - System zarządzania jakością - podstawy (ISO 9001:2008)
600
20.01.2010
22.09.2010
moduł 2 – Dokumentowanie systemu zarządzania jakością (ISO 9001:2008)
600
21.01.2010
23.09.2010
moduł 3 - Auditor wewnętrzny systemu zarządzania jakością (ISO 9001:2008)
1600
15.03 - 17.03.2010 10.05 - 12.05.2010
13.10 - 15.10.2010 01.12 - 03.12.2010
moduł 4 - Warsztaty doskonalące dla auditorów wewnętrznych (ISO 9001:2008) działania korygujące i zapobiegawcze podejmowane w wyniku przeprowadzonych auditów
1600
24.03 - 26.03.2010
04.10 - 06.10.2010
moduł 4 - Warsztaty doskonalące dla auditorów wewnętrznych (ISO 9001:2008) komunikacja wewnętrzna i etyka w pracy auditora
1600
21.06 - 23.06.2010
24.11 - 26.11.2010
Pełnomocnik Jakości TÜV
3600
08.02 - 14.02.2010 17.05 - 23.05.2010
18.10 - 24.10.2010
Warsztaty doskonalące dla Pełnomocników Jakości
1600
26.04 - 28.04.2010
06.12 - 08.12.2010
Auditor Jakości TÜV
3800
22.03 - 26.03.2010 21.06 - 25.06.2010
15.11 - 19.11.2010
Cena szkolenia (PLN)
Termin szkolenia I półrocze
Termin szkolenia II półrocze
600
03.02.2010
05.10.2010
600
04.02.2010
06.10.2010
moduł 3 - Auditor wewnętrzny systemu zarządzania środowiskowego (ISO 14001:2004)
1600
24.02 - 26.02.2010 05.05 - 07.05.2010
27.10 – 29.10.2010
moduł 3 - Warsztaty doskonalące dla auditorów wewnętrznych
1600
23.06 - 25.06.2010
08.11 - 10.11.2010
Pełnomocnik i Auditor systemu zarządzania środowiskowego TÜV
4000
07.06 - 11.06.2010
22.11 - 26.11.2010
Cena szkolenia (PLN)
Termin szkolenia I półrocze
Termin szkolenia II półrocze
moduł 1 - System zarządzania jakością w przemyśle motoryzacyjnym – podstawy (ISO/TS 16949:2009)
600
11.03.2010
19.10.2010
moduł 2 - Auditor wewnętrzny systemu zarządzania jakością w przemyśle motoryzacyjnym (ISO/TS 16949:2009)
1600
19.04 - 21.04.2010
03.11 - 05.11.2010
Pełnomocnik Jakości w przemyśle motoryzacyjnym (ISO/TS 16949:2009)
4200
22.02 - 26.02.2010
29.11 - 03.12.2010
Nazwa szkolenia
ISO 14001:2004 Nazwa szkolenia moduł 1 - System zarządzania środowiskowego - podstawy (ISO 14001:2004) moduł 2 - Dokumentowanie systemu zarządzania środowiskowego (ISO 14001:2004)
ISO/TS 16949:2009 Nazwa szkolenia
13
Szkolenia PN-N-18001 Cena szkolenia (PLN)
Termin szkolenia I półrocze
Termin szkolenia II półrocze
moduł 1 - Podstawy systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy wg PN-N-18001
600
15.04.2010
09.11.2010
moduł 2 - Auditor wewnętrzny systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy PN-N-18001
1600
24.05 - 26.05.2010
15.11 - 17.11.2010
Cena szkolenia (PLN)
Termin szkolenia I półrocze
Termin szkolenia II półrocze
moduł 1 - Wstęp do systemu HACCP wg normy ISO 22000
1600
25.01 - 27.01.2010
13.09 - 15.09.2010
moduł 2 - Auditor Wewnętrzny Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Żywności wg ISO 22000:2005
1600
01.03 - 03.03.2010 07.06 - 09.06.2010
27.10 - 29.10.2010
Auditor Wewnętrzny Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Żywności wg ISO 22000:2005 i Systemu Zarządzania Jakością wg ISO 9001:2008
1600
14.06 - 17.06.2010
06.12 - 09.12.2010
Standard BRC Food (Global Standard for Food Safety Issue 5)
600
27.05.2010
16.09.2010
Standard IFS Food (IFS Food Standard Version 5)
600
28.05.2010
17.09.2010
Standard BRC IoP (The BRC/IOP Global Standard for Packaging Materials Issue 3)
600
11.06.2010
07.10.2010
Cena szkolenia (PLN)
Termin szkolenia I półrocze
Termin szkolenia II półrocze
Rola i zadania kierownika ds. jakości i kierownika technicznego w laboratorium
1200
01.02 - 02.02.2010
21.10 - 22.10.2010
Auditor wewnętrzny systemu zarządzania jakością w laboratorium wg PN-EN ISO/IEC 17025:2005
1600
17.02 - 19.02.2010
15.11 - 17.11.2010
Cena szkolenia (PLN)
Termin szkolenia I półrocze
Termin szkolenia II półrocze
Pełnomocnik Zintegrowanych Systemów Zarządzania
4000
19.04 - 22.04.2010 28.06 - 02.07.2010
27.09 - 01.10.2010
Auditor Wewnętrzny Zintegrowanych Systemów Zarządzania
2000
15.03 - 22.03.2010 17.05 - 20.05.2010
22.11 - 25.11.2010
Cena szkolenia (PLN)
Termin szkolenia I półrocze
Termin szkolenia II półrocze
moduł 1 - Polityka zarządzania bezpieczeństwem informacji
600
22.02.2010
11.10.2010
moduł 2 - Wstęp do systemu zarządzania bezpieczeństwem informacji wg ISO 27001:2005
1600
15.03 - 17.03.2010
20.10 - 22.10.2010
moduł 3 - Auditor wewnętrzny systemu zarządzania bezpieczeństwem informacji wg ISO 27001:2005
1600
07.04 - 09.04.2010
08.11 - 10.11.2010
Nazwa szkolenia
Branża Spożywcza Nazwa szkolenia
ISO/IEC 17025:2005 Nazwa szkolenia
Zintegrowane Systemy Zarządzania (ISO 9001, ISO 14001, PN-N-18001) Nazwa szkolenia
ISO/IEC 27001 Nazwa szkolenia
14
Biuletyn Jakości nr 4/2009 TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.
Szkolenia Doskonalenie Systemów Zarządzania Cena szkolenia (PLN)
Termin szkolenia I półrocze
Termin szkolenia II półrocze
Six Sigma
1600
07.04 - 09.04.2010
13.12 - 15.12.2010
Lean Manufacturing
1600
12.05 - 14.05.2010
03.11 - 05.11.2010
Techniki doskonalenia jakości
1600
12.04 - 14.04.2010
20.09 - 24.09.2010
FMEA – Analiza przyczyn i skutków potencjalnych wad
1200
04.03 - 05.03.2010
11.10 - 12.10.2010
Problem Solving – Rozwiązywanie problemów
750
01.03.2010
14.10.2010
Metodologia SPC i MSA
1200
27.05 - 28.05.2010
07.10 - 08.10.2010
APQP – Zaawansowane planowanie jakości PPAP – Proces zatwierdzenia części do produkcji
1200
07.06 - 08.06.2010
18.10 - 19.10.2010
Nazwa szkolenia
SZKOLENIA Z ZAKRESU BADAŃ NIENISZCZĄCYCH - ROK 2010 Nazwa szkolenia
Symbol
Termin szkolenia I półrocze
Termin szkolenia II półrocze
Czas trwania (godz.)
Cena szkolenia
01.09 - 10.09.2010
72
3175
11.10 - 21.10.2010 06.12 - 16.12.2010
72
3575
1 stopień kwalifikacji wg EN 473 11.01 - 20.01.2010 06.04 - 14.04.2010 15.03 - 25.03.2010 14.06 - 24.06.2010
Badania radiograficzne
RT 1
Badania ultradźwiękowe
UT 1
Badania ultradźwiękowe - pomiary grubości
UTT 1
07.06 - 11.06.2010
25.10 - 29.10.2010
32
2300
Badania prądami wirowymi
ET 1
07.06 - 14.06.2010
62
3850
11.10 - 15.10.2010
40
2650
80
44003/48004
40
2650
20.09 - 24.09.2010
40
2650
22.04 - 29.04.2010
30.09 - 07.10.2010
60
2700
RT 2
19.04 - 29.04.2010
27.09 - 07.10.2010
80
3950
ET (1+2)
07.06 - 17.06.20102
29.11 - 09.12.2010
80
4900
2
2 stopień kwalifikacji wg EN 473 Badania penetracyjne
PT (1+2)
Badania ultradźwiękowe
UT 2
Badania wizualne
VT (1+2)
Badania magnetyczno-proszkowe
MT (1+2)
Ocena zdjęć radiograficznych
RT 2 (FAS)
Badania radiograficzne
5
Badania prądami wirowymi
22.02 - 26.02.20101 01.03 - 05.03.2010 28.06 - 02.07.2010 01.02 - 12.02.2010 17.05 - 28.05.2010 15.02 - 19.02.2010 12.04 - 16.04.20101 10.05 - 14.05.2010 25.01 - 29.01.2010 21.06 - 25.06.2010
06.09 - 17.09.2010 15.11 - 26.11.2010 23.08 - 27.08.2010 15.11 - 19.11.2010 06.12 - 10.12.20101
3 stopień kwalifikacji wg EN 473 Kurs podstawowy7
BASIC
15.03 - 25.03.2010
100
7250
Metoda główna - badania penetracyjne
PT 3
25.05 - 27.05.2010
24
4350
Metoda główna - badania magnetyczno - proszkowe7
MT 36
06.07 - 09.07.2010
32
4450
Metoda główna - badania wizualne
VT 3
03.11 - 05.11.2010
24
4350
Badania radiograficzne
6
RT 3
26.04 - 29.04.2010
40
6500
Badania ultradźwiękowe7
UT 36
10.05 - 14.05.2010
50
7000
ET 3
26.10 - 29.10.2010
40
6750
7
7
7
Badania prądami wirowymi
7
6
6
Ceny podane w PLN Szkolenie organizowane w ośrodku zewnętrznym w Szczecinie Zajęcia odbywają się również w sobotę 3 Cena szkolenia z wykorzystaniem własnego sprzętu 4 Cena szkolenia z wykorzystaniem sprzętu TÜV Akademia Polska Sp. z o.o. 5 Dla osób posiadających wcześniejsze certyfikaty RT2 FAS istnieje możliwość rozszerzenia uprawnień poprzez uczestnictwo w kursie rozszerzajacym RT2 FER (pierwszy tydzień kursu RT2); cena szkolenia RT2 FER wynosi 2775,00 zł/osobę 6 Od kandydatów na szkolenia 3 stopnia w danej metodzie wymaga sie posiadania certyfikatu 2 stopnia. 7 Cena obejmuje zakwaterowanie i pełne wyżywienie 1 2
15
Różności
Grecja
HUMOR
1) Ojciec przegląda dzienniczek szkolny Jasia: - Co to, znowu jedynka z historii? - Niestety, historia lubi się powtarzać...
PODRÓŻE
Kolejnym przystankiem naszych podróży po Europie, w którym swoją siedzibę ma TÜV 2) Rozmawiają dwie kobiety: Rheinland Group jest tętniąca życiem i pełna - W tym roku wyprawię urodziny po annaturalnego piękna – słoneczna Grecja. Ten gielsku. Zapalę tyle świec, ile mam lat. bogaty w zabytki kultury starożytnej kraj w po - Ale kto wytrzyma taki blask? łudniowo-wschodniej części Europy, uznawa3) Co Ci się stało w oko? ny jest za kolebkę zachodniej cywilizacji oraz - Dostałem śrubokrętem od Kowalskiej za miejsce narodzin demokracji, filozofii, spor - Przez przypadek? tów, polityki i dramatu. - Nie, przez dziurkę od klucza. Mamy nadzieję, że przytoczone przez nas 4) Robiłam dzisiaj zakupy i zabrakło mi opisy, pomogą Państwu w zaplanowaniu wypieniędzy - mówi żona do męża cieczek do poszczególnych miejsc, które ze - Wstąpiłam więc do twojego biura, chcecie odwiedzić. w twoim pokoju nie było nikogo, wzięNajpiękniejsze greckie miasto to oczywiłam Ci z marynarki trzysta złotych. Nie ście Ateny, chodź wiele osób może zrazić tłok gniewasz się? i zgiełk, który nieodmiennie panuje w stolicy - Ależ skąd, kochanie! Tym bardziej, że Grecji. Stolica Grecji wręcz obfituje w pełne dzisiaj poszedłem do pracy w swetrze... uroku, najpiękniejsze greckie zabytki. Wspo5) Wychowawczyni zwraca uwagę Jasiowi: mnieć tu należy nade wszystko o Akropolis, - Dlaczego codziennie spóźniasz się na czyli wzgórzu z Partenonem, które jest jedlekcje ? nym z najważniejszych archetypów kultury - To przez mojego dziadka. zachodniej. Na wzgórzu jeszcze w czasach - Zachorował ? Biedaczek... antycznych powstał kompleks świątyń: Parte- Nie, ale ciągle powtarza, że na naukę non, Erechtejon, Apteros, sanktuarium Arteminigdy nie jest za późno. dy i Propyleje, których ruiny można podziwiać po dziś dzień. Do najbardziej popularnych i najczęściej odwiedzanych wśród turystów regionów w Grecji należy Riviera Olimpijska, która obejmuje aż 70 kilometrów pięknych, piaszczystych plaż. Panują tutaj wspaniałe warunki do uprawiania sportów wodnych. Gwarancją udanego wypoczynku na Riwierze Olimpijskiej jest jej zróżnicowane położenie pomiędzy morzem, a górami, co daje wiele możliwości, jeśli chodzi o organizację wolnego czasu. Kolejnym najbardziej niesamowitym tworem architektury na świecie są Greckie Meteory – klasztory na wysokich szczytach skał. Trudno sobie wyobrazić, że zostały stworzone rękami człowieka i to w tak odległych latach. Droga prowadząca do gór jest kręta i bardzo wąska, przy okazji można podziwiać imponujące widoki. Spośród najwspanialszych terenów wypoczynkowych największą popularnością cieszy się Półwysep Peloponez. Zwłaszcza jego zachodnie wybrzeże, które obfituje w rewelacyjne plaże i piękne hotele. To miejsce jedyne w swoim rodzaju. Żaden inny na świecie obszar nie oferuje tak dużej ilości historycznych zabytków, a zarazem rewelacyjnych warunków do spędzenia wolnego czasu. Grecja posiada ogromną ilość wysp, z których każda jest w stanie nas czymś zaskoczyć i zauroczyć. Nie ulega wątpliwości, że wśród turystów ulubioną wyspą jest Kreta. Ta grecka wyspa słynie głównie z Labiryntu w Pałacu Minosa, starych fortyfikacji oraz wąwozu Samaria. Drugą co do wielkości wyspą Grecji, którą z powodu niedostępnych wybrzeży omija masowa turystyka jest Eubea. Kolejną wyspą w Grecji, szczególnie cenioną wśród turystów za swe piękne plaże jest Rodos – wymarzone miejsce na wakacje, pełne słońca, wody i wypoczynku. Grecja to połączenie pięknej baśni i równie pięknej rzeczywistości – złoty piasek plaż zaprasza do leniuchowania, ciepłe i czyste morze zachęca do kąpieli, a mistyczna atmosfera antycznej architektury kusi swą wspaniałością i tajemnicą. Nie ma wątpliwości, że jest to bajeczny kraj, godny polecenia każdemu najbardziej wybrednemu amatorowi dobrego wypoczynku. Wczasy w Grecji to niewątpliwie bardzo trafny pomysł. Świadczy o tym masa turystów, którzy co roku licznie spędzają wakacje w Grecji.