Jakość

Jakosc Magazyn TÜV Rheinland Polska 4/2012

ISSN 2299-6249

Środowisko

Jak mądrze zarządzać energią?

Bezpieczeństwo

MAKRO o pierwszym roku z ISO 22000 Technologie

TÜV Rheinland Polska w elektrowni Połaniec

Jakosc

7

Feniks to nazwa projektu modernizacyjnego w elektrowni Połaniec. Na miejscu jest grupa ekspertów TÜV Rheinland Polska, która czuwa nad prowadzonymi pracami pełniąc rolę inspektorów kontroli jakości podczas wykonywania prac modernizacyjnych.

Technologie

8 MAKRO podsumowuje pierwszy rok

7 TÜV Rheinland Polska czuwa nad

10 O znaczeniu znaków na produktach

modernizacją kotłów w elektrowni Połaniec

15

Czy etyka i biznes są niczym dwa żywioły, których nie można połączyć?

A nawet jeśli w teorii jest to możliwe, to jak ta kwestia wygląda w praktyce, a w szczególności w polskich realiach?

Bezpieczeństwo

4 Co konstruktor maszyn wiedzieć powinien

2

12

Dzisiejszy konsument oczekuje od produktu nie tylko atrakcyjnej ceny czy wysmakowanego designu, ale również wysokiej jakości i funkcjonalności.

Właśnie dlatego badania sprawności produktu zlecane są wyspecjalizowanym laboratoriom badawczym.

z ISO 22000

konsumenckich

12 Co decyduje o sprawności produktu

Słowo wstępne

Mądre i odpowiedzialne zarządzanie to temat interesujący dziś wielu przedsiębiorców. Funkcjonowanie w zmieniających się warunkach rynkowych rodzi bowiem konieczność ciągłego poszukiwania optymalnych rozwiązań dla dalszego rozwoju biznesu. Mając to na uwadze podpowiadamy, jak wykorzystać energię organizacji, na rzecz zarządzania odpowiedzialnego społecznie.

18

Nie cięcia, a właśnie inwestycje są doskonałą drogą do oszczędności! Nowoczesne technologie zarządzania energią czy dotacje na modernizacje to szansa dla przedsiębiorstw na podniesienie swojej konkurencyjności.

WYDAWCA: TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o. ul. Wolności 327, 41-800 Zabrze tel. 32 271 64 89 w.105 fax. 32 271 64 88

Ludzie 14 Biznesowe dziesięć przykazań 16 TÜV Rheinland Polska zaangażowana w Złombol 2012

16 Wspieramy Akademię Przyszłości

Swoistym przewodnikiem po społecznej odpowiedzialności jest opublikowana właśnie w polskiej wersji językowej norma ISO 26000. Jednym z jej głównych obszarów są relacje z konsumentami i pracownikami.

Na te aspekty szczególną uwagę zwraca MAKRO Cash and Carry Polska, o czym rozmawiamy z panią Marianną Janicką, Menedżerem Pionu Zarządzania Jakością.

To właśnie wzrost zainteresowania klientów jest wyznacznikiem odpowiedzialnie zarządzanego przedsiębiorstwa. Dlatego też sporo miejsca w tym numerze poświęcamy badaniom

sprawności produktów konsumenckich oraz znaczeniu znaków, jako narzędzi komunikacji między producentem, a konsumentem.

Chcąc skutecznie komunikować się z rynkiem trzeba pamiętać także o pozostałych obszarach społecznej odpowiedzialności, m.in. o ochronie środowiska. Nasz ekspert w wywiadzie „Jak mądrze zarządzać energią” dzieli się wnioskami ze spotkań na ten temat, organizowanych tej jesieni przez Puls Biznesu.

Zapraszam i życzę miłej lektury

REDAKCJA: Agata Tynka, e-mail: agata.tynka@pl.tuv.com Na okładce: Jacek Mszyca, Rzeczoznawca w Branży Ochrony Środowiska i Energetyki TÜV Rheinland Polska (fot. Piotr Wójcik)

Środowisko 18 Jak mądrze zarządzać energią?

PROJEKT I SKŁAD: IKROPKA www.ikropka.com

Wiedza 21 TÜV Rheinland Polska na

V Forum Rynku Spożywczego i Handlu

22 O bezpieczeństwie informacji z Microsoft

22 Seminaria Klubu Liderów Jakości w pierwszym kwartale 2013 roku

3

Tomasz Opaszowski, Kierownik Sekcji Bezpieczeństwa i Jakości Wyrobów TÜV Rheinland Polska e-mail: tomasz.opaszowski@pl.tuv.com

Co konstruktor maszyn wiedzieć powinien?

Zaawansowane procesy produkcyjne coraz częściej wykorzystują specjalistyczne maszyny, których obsługa wymaga szczególnej uwagi.

Tymczasem nieustanna optymalizacja procesów, duży nacisk na wydajność pracowników i maszyn wpływają niekorzystnie na koncentrację, a to z kolei zwiększa ryzyko wystąpienia wypadku. Dlatego też konstruktorzy, których zadaniem jest stworzenie czy zmodernizowanie maszyny tak, by była w pełni bezpieczna stają przed trudnym zadaniem, w którym pomóc może odwołanie się do nowej dyrektywy maszynowej.

Specyficzną grupę maszyn, przy których konstruktorzy muszą wziąć pod uwagę wiele czynników, stanowią maszyny stosowane w przemyśle spożywczym. Zapewnienie bezpieczeństwa w tym przypadku dotyczy dwóch obszarów: bezpieczeństwa pracowników oraz bezpieczeństwa żywności.

W

zgodzie z normami Wymagania zasadnicze opisane w załączniku do nowej dyrektywy maszynowej określają wszystkie aspekty bezpieczeństwa, na jakie należy zwrócić szczególna uwagę, w tym m.in. na zastosowane materiały, oświetlenie, ergonomię, czytelność oznakowania i instrukcji obsługi. Dokument ten nie opisuje jednak środków technicznych, które należy zastosować celem zapewnienia zgodności z wymaganiami zasadniczymi.

Rozwiązania techniczne zostały precyzyjnie opisane w normach zharmonizowanych z dyrektywą maszynową. Warto tym miejscu zwrócić uwagę, iż dla typowych maszyn (np. obrabiarki, prasy, szli-

4

fierki) w harmonizacji maszynowej znajdziemy normy szczegółowe typu C, które w pełni identyfikują zagrożenia na danej maszynie oraz podają gotowe rozwiązania techniczne których zastosowanie gwarantuje spełnienie wymagań zasadniczych dyrektywy 2006/42/WE. Jednak większość maszyn stosowanych w nowoczesnych liniach produkcyjnych to maszyny jednostkowe, przewidziane do nietypowych zastosowań. W takiej sytuacji należy projektować maszynę w oparciu o normy ogólne.

P

rojektowanie maszyn dla przemysłu spożywczego Specyfika maszyn stosowanych w przemyśle spożywczym wynika z konieczności zapewnienia bezpieczeństwa w dwóch obszarach. Pierwszy aspekt bezpieczeństwa związany jest z personelem obsługującym maszynę, drugi zaś wiąże się z samą żywnością, która w procesie obróbki nie może zostać skażona. Wymagania bezpieczeństwa związane z obsługa maszyny zostały standardowo opisane w załączniku

Technologie ...należy zwrócić uwagę na to, że wszystkie powierzchnie mające kontakt z żywnością muszą być gładkie i pozbawione wszelkich wypukłości czy szczelin...

dyrektywy 2006/42/WE, natomiast wymagania związane z aspektem higienicznym opisano w załączniku, w części 2.1. dyrektywy maszynowej, w normach zharmonizowanych oraz licznych rozporządzeniach.

Ważne aspekty związane z zapewnieniem bezpieczeństwa żywności opisane zostały w części 2.1 dyrektywy maszynowej. Mowa w niej m.in.

pochodzących ze środków spożywczych, jak również z płynów stosowanych do czyszczenia, dezynfekowania i płukania. Maszyna musi być zaprojektowana i wykonana tak, aby do miejsc, których nie można oczyścić, nie przenikały żadne substancje, nie przedostawały się organizmy żywe, w szczególności owady, ani nie gromadziły się substancje organiczne. Dyrektywa mówi także, że żadne substancje pomocnicze niebezpieczne dla zdrowia, łącznie ze stosowanymi smarami, nie mogą wchodzić w kontakt ze środkami spożywczymi.

Dodatkowo instrukcje dotyczące maszyn stosowanych w przemyśle spożywczym, kosmetycznym i farmaceutycznym muszą wskazywać zalecane środki i metody czyszczenia, dezynfekcji i płukania, nie tylko dla obszarów łatwo dostępnych, ale także dla tych obszarów, do których nie ma dostępu lub nie jest on zalecany.

O o tym, że materiały mające kontakt z artykułami spożywczymi muszą spełniać warunki określone w odpowiednich dyrektywach, a maszyna musi być zaprojektowana i wykonana w taki sposób, aby materiały te można było oczyścić każdorazowo przed ich użyciem lub w przypadku, gdy nie jest to możliwe, należy używać części jednorazowego użytku.

Pierwszy aspekt bezpieczeństwa związany jest z personelem obsługującym maszynę, drugi zaś wiąże się z samą żywnością, która w procesie obróbki nie może zostać skażona.

Poza tym należy zwrócić uwagę na to, że wszystkie powierzchnie mające kontakt z żywnością muszą być gładkie i pozbawione wszelkich wypukłości czy szczelin, w których mogłyby się gromadzić substancje pochodzenia organicznego oraz muszą być łatwe do oczyszczenia i zdezynfekowania, jeżeli to konieczne, po usunięciu łatwych do zdemontowania części (promień krzywizn powierzchni wewnętrznych musi umożliwiać ich dokładne oczyszczenie).

Wymagana jest również możliwość całkowitego usunięcia z maszyny cieczy, gazów i aerozoli

dpowiedni poziom higieny maszyn Kolejną ważną normą jest EN 1672-2, która określa wspólne wymagania z zakresu bezpieczeństwa i higieny dotyczące maszyn używanych do przygotowania i przetwarzania żywności, w celu wyeliminowania lub zmniejszenia ryzyka zakażenia, infekcji, zachorowań lub obrażeń, których źródłem jest żywność. Jednym z ważniejszych aspektów omawianej normy jest ocena ryzyka, w której należy uwzględnić obydwa aspekty zagrożeń (dla obsługi oraz dla żywności) i wybrać taki wariant konstrukcji, który wykluczy oba rodzaje ryzyka.

Dodatkowo norma EN 1672-2 określa wymagania odnośnie zastosowanych materiałów konstrukcyjnych, złączy, powierzchni, w zależności od stref ich przeznaczenia, kładąc szczególny nacisk na strefę spożywczą, czyli tą mającą bezpośredni kontakt z żywnością. I tak w przestrzeniach spożywczych zastosowane materiały powinny być odporne na korozję, powinny być nietoksyczne oraz w miarę możliwości nieabsorpcyjne oraz z materiałów tych nie powinny migrować do żywności zarówno metale ciężkie jak i inne substancje mające niekorzystny wpływ. Dodatkowo norma opisuje zasady konstruowania złączy, krawędzi

5

Pakiet Higieniczny obowiązuje zarówno producentów żywności, producentów wyposażenia takich zakładów, jak i producentów opakowań mających kontakt z żywnością. Muszą oni zapewnić spełnienie zawartych w nim przepisów.

i odpływów w każdym przypadku kładąc szczególny nacisk na czystość i łatwość czyszczenia.

M

ateriały przeznaczone do kontaktu z żywnością Wszelkie specyficzne wymagania dotyczące materiałów do kontaktu z żywnością, które nie zostały opisane ani w dyrektywie ani w normie EN 1672-2 są zawarte w regulacjach i rozporządzeniach. Regulują one w szczególności dopuszczalne poziomy zawartości metali ciężkich oraz dopuszczalne poziomy ich migracji.

W Polsce bezpieczeństwo materiałów do kontaktu z żywnością reguluje Rozporządzenie (WE) Nr 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Dotyczy ono materiałów i wyrobów przeznaczonych zarówno do bezpośredniego jak i pośredniego kontaktu z żywością w tym: materiałów opakowaniowych i opakowań; sprzętu gospodarstwa domowego (np. robotów kuchennych, młynków, lodówek); naczyń i nakryć stołowych; części maszyn i urządzeń; pasów transportujących żywność oraz przewodów i zbiorników wykorzystywanych w przemyśle spożywczym.

Dla materiałów i wyrobów z tworzyw sztucznych obowiązuje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 czerwca 2007 w sprawie wykazu substancji, których stosowanie jest dozwolone w procesie wytwarzania lub przetwarzania mate-

6

riałów i wyrobów z tworzyw sztucznych, a także role we wdrażaniu systemu HACCP. Głównym sposobu sprawdzania zgodności tych materiałów celem nowych i szczegółowych zasad higieny zai wyrobów z ustalonymi limitami (Dz. U. z 2007 r, wartych w pakiecie higienicznym jest zapewnienie Nr 129, poz. 904, zm. Dz. U. bezpieczeństwa żywności z 2008, nr 205, poz.1285). Dla i ochrona konsumentów . w przestrzeniach spożywmateriałów i wyrobów innych Pakiet Higieniczny obowiączych zastosowane mateniż tworzywa sztuczne (np. cezuje zarówno producentów riały powinny być odporne ramika) obowiązuje Rozporzążywności, producentów wyna korozję, powinny być dzenie Ministra Zdrowia z dnia posażenia takich zakładów, 15 stycznia 2008 w sprawie jak i producentów opakowań nietoksyczne oraz w miarę wytwarzania lub przetwarzania mających kontakt z żywnomożliwości nieabsorpcyjne materiałów i wyrobów z innych ścią. Muszą oni zapewnić niż tworzywa sztuczne (Dz.U. spełnienie zawartych w nim z 2008 r., Nr 17, poz. 113). przepisów.

O

dpowiedzialność producenta W myśl obowiązujących przepisów producent jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo wyrobów.

Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością powinny być wytwarzane z przestrzeganiem zasad dobrej praktyki produkcyjnej (GMP).

A to oznacza, że nie mogą one powodować niekorzystnych zmian cech organoleptycznych stykającej się z nimi żywności, ani nie mogą uwalniać do żywności składników materiału opakowaniowego w ilościach stanowiących zagrożenie dla zdrowia.

Od 1 stycznia 2006 r. obowiązują przepisy Parlamentu Europejskiego i Rady jako pakiet rozporządzeń higienicznych. Przepisy zawarte w pakiecie mają przyczynić się do zagwarantowania bezpieczeństwa całego łańcucha żywnościowego „od pola do stołu”. Pakiet higieniczny odgrywa ważną

P

omocna ocena strony trzeciej Żywność musi spełniać najwyższe standardy bezpieczeństwa, a jej produkcja stanowi jeden z ważniejszych etapów całego łańcucha dostaw.

Dlatego też należy zwrócić szczególną uwagę na wykonanie maszyn, które mają bezpośredni kontakt z żywnością. Duża liczba skomplikowanych wymagań i jednocześnie ogromna odpowiedzialność producentów niejednokrotnie powodują, że sięgają oni po poradę do wyspecjalizowanych jednostek, występujących jako strona trzecia w procesie oceny. Ocena przeprowadzona przez taką jednostkę, niezwiązaną ani z producentem, ani z konsumentem jest oceną obiektywną, a doświadczenie i wiedza pracowników takiej jednostki jest gwarancją spełnienia wszystkich niezbędnych wymagań.

Technologie

TÜV Rheinland Polska czuwa nad modernizacją kotłów w elektrowni Połaniec

NEWS

GDF SUEZ Energia Polska S.A. oraz TÜV Rheinland Polska podpisały umowę na realizację kontroli jakości prac modernizacyjnych podczas remontu dwóch kotłów w elektrowni w Połańcu. Remont ten jest częścią projektu Feniks, który będzie realizowany w latach 2012–2017.

Eksperci TÜV Rheinland Polska będą także pełnić rolę inspektora kontroli jakości dla prac prowadzonych na terenie elektrowni Połaniec, szczególnie procesów związanych ze spawaniem, gięciem oraz obróbką cieplną.

Projekt Feniks obejmuje modernizacje kotłów i turbin sześciu bloków oraz budowę instalacji odazotowania spalin, a koszt prac wyniesie około miliarda złotych.

Zgodnie z zapisami umowy kontrola jakości prac remontowych dla każdego z kotłów trwała będzie 116 dni. W ciągu tego czasu eksperci TÜV Rheinland Polska zweryfikują dokumentację oraz wymagania kontroli i badań dla kotłów zgodnie z polską normą EN 12952. Będą także pełnić rolę inspektora kontroli jakości dla prac prowadzonych na terenie elektrowni Połaniec, szczególnie procesów związanych ze spawaniem, gięciem oraz obróbką cieplną. Umowa z GDF Suez zakłada ciągły monitoring placu budowy przez ekspertów TÜV Rheinland

Fot. Michał Szelest Polska. Kontrole wykonywane są również w miejscu prefabrykacji tj. bezpośrednio u producentów poszczególnych części modernizowanych kotłów.

Projekt Feniks obejmuje modernizacje kotłów i turbin sześciu bloków oraz budowę instalacji odazotowania spalin, a koszt prac wyniesie około miliarda złotych. Generalnym wykonawcą modernizacji części ciśnieniowej kotłów na siedmiu blokach energetycznych jest Rafako. Realizacja inwestycji podzielona jest na 7 etapów

i będzie realizowana do końca 2014 roku.

Obecna umowa między GDF Suez a TÜV Rheinland Polska zakłada przeprowadzenie kontroli jakości przy modernizacji dwóch kotłów, która zakończy się w maju 2013 roku.

Realizacja prac pozwoli na zwiększenie sprawności oraz mocy zainstalowanej elektrowni, wydłużenie jej żywotności technicznej oraz zmniejszenie oddziaływania na środowisko (zmniejszenie emisji CO2 i NOx).

7

MAKRO podsumowuje

pierwszy rok z ISO 22000

Firma MAKRO Cash and Carry Polska S.A. na początku 2012 roku otrzymała certyfikat zarządzania jakością ISO 22000 dla 29 hal i 4 Makro Punktów oraz centrali sieci. Certyfikacja objęła zakres działań związany z zakupem, magazynowaniem i dystrybucją środków spożywczych. Aktualnie trwa proces recertyfikacji nowych lokalizacji, które rozpoczęły działalność na przełomie 2011/2012 roku i dołączą wkrótce do wykazu Hal i Makro Punktów posiadających Certyfikat ISO 22000. Po blisko roku funkcjonowania systemu do rozmowy zaprosiliśmy Mariannę Janicką, Menedżera Pionu Zarządzania Jakością w MAKRO Cash and Carry Polska.

Co sprawiło, że zdecydowali się nymi w Codex Alimentarius, Państwo na wdrożenie i certyfizalecanymi przez Światową Klienci Makro to przedkację systemu ISO 22000?

Organizację Zdrowia i Komisję siębiorcy, których dużą Polityka bezpieczeństwa Kodeksu Żywnościowego. część stanowi HOżywności MAKRO Cash and RECA i Traders. Jest Carry Polska S. A. oparta jest Skala przedsięwzięcia w takiej to grupa posiadająca na strategii zmierzającej do firmie, jak MAKRO, gdzie certydużą wiedzę na temat uzyskania wiodącej pozycji na fikacja objęła 33 lokalizacje robi rynku sprzedaży i dystrybucji wrażenie. Proszę powiedzieć standardów jakości produktów spożywczych. czy trudno było spełnić wymaCel ten osiągamy poprzez gania normy? stworzenie odpowiedniej struktury organizacyjnej, Tak, było to trudne żeby wybrać odpowiedni zapewnienie niezbędnych zasobów oraz pełną resystem jakości pasujący do naszej organizacji alizację zasad Dobrej Praktyki Higienicznej – GHP funkcjonującej w formule Cash & Carry, ale i Dobrej Praktyki Produkcyjnej – GMP, a także MAKRO jako międzynarodowa korporacja ma wdrożenie Systemu Analizy Zagrożeń i Krytyczsilne fundamenty projakościowe. Nasza codzienna nych Punktów Kontroli – HACCP oraz właśnie praca od początku istnienia firmy opierała się na normy PN-EN ISO 22000 jako podstawowych dbaniu o jakość i bezpieczeństwo produktów. narzędzi zapewnienia bezpieczeństwa żywności.

W odbiorze naszych konsumentów byliśmy Jest to działanie zgodne z zasadami określozawsze postrzegani jako firma oferująca dobrą

8

jakość. Certyfikacja stanowi dowód, że organizacja w pełni spełnia wymagania normy.

Przygotowanie firmy do wdrożenia i późniejszej certyfikacji to praca, która z założenia im lepiej zostanie przeprowadzona tym mniej komplikacji w codziennym funkcjonowaniu systemu. Ile osób w MAKRO czuwa nad utrzymaniem sprawnie działającego systemu?

Zaczęliśmy od przekonania i przeszkolenia osób z najwyższego kierownictwa firmy, aby dać dobry przykład z góry, że funkcjonowanie systemu ISO 22000 w Makro opiera się na pełnym zaangażowaniu całego personelu włącznie z Zarządem oraz Dyrektorami Hal i MAKRO Punktów. Jednakże szczególną rolę mają do spełnienia Przewodniczący Zespołów Bezpieczeństwa Żywności jako liderzy koordynujący pracę na poziomie placówek handlowych. Wdrożenie i Certyfikacja normy wymaga pracy na poziomie całej organizacji, którą

Bezpieczeństwo

W gamie marek własnych MAKRO posiadamy ok. 1200 wytwarzanych lokalnie produktów żywnościowych, które są bardzo szczegółowo monitorowane pod względem jakości i poddawane regularnym badaniom laboratoryjnym.

wspierania naszych klientów w biznesie. Akademia Efektywnej Przedsiębiorczości to miejsce regularnych spotkań z klientami gdzie mamy modelową kuchnię i sklep, aby na przykładzie promować dobre rozwiązanie w pełni zgodne z wymaganiami prawa żywnościowego.

Innym z przykładów są dostępne w halach torby, pojemniki i dystrybutory wkładów mroźniczych umożliwiające zachowanie łańcucha chłodniczego podczas przewożenia produktów.

prowadzi się każdego dnia. Dział Zarządzania Jakością jest odpowiedzialny za koordynację funkcjonowania systemu ISO 22000 w całej organizacji. Bardzo ważna jest świadomość pracowników, którzy poddawani są cyklicznym szkoleniom w celu stałego podnoszenia kompetencji.

Bezpieczeństwo żywności to temat szeroko dyskutowany, bo i świadomość ryzyka wśród konsumentów systematycznie wzrasta. Jak w Państwa ocenie wygląda poziom wiedzy klientów MAKRO na temat standardów jakości?

Klienci Makro to przedsiębiorcy, których dużą część stanowi HORECA i Traders. Jest to grupa posiadająca dużą wiedzę na temat standardów jakości, co nasi Pracownicy obserwują podczas codziennych rozmów.

Makro pragnie poszerzać wiedzę na temat bezpieczeństwa produktów i ich właściwego przechowywania poprzez szkolenia i różnorodne programy

a kończąc na półkach sklepowych ze względu na szczególną wrażliwość omawianych produktów.

Po blisko roku funkcjonowania systemu mają Państwo na pewno ciekawe spostrzeżenia i doświadczenia, którymi chcieliby się Państwo podzielić.

Na co radziłaby Pani zwrócić uwagę firmom, które zastanawiają się nad wdrożeniem systemu?

Najważniejsze jest zaszczepienie idei i znaczenia jakości i bezpieczeństwa żywności całemu personelowi, bo to od zaangażowania kadry zależy czy system Funkcjonowanie systeISO 22000 funkcjonuje prawimu ISO 22000 w Makro Czy może Pani przybliżyć dłowo. Rosnące oczekiwania opiera się na pełnym osobom mniej zorientowakonsumentów, zwiększający zaangażowaniu całego nym, w jaki sposób MAKRO się zakres odpowiedzialności dba o jakość produktów handlowców, rosnące wymapersonelu włącznie z Zaspożywczych, które gania prawne oraz globalizacja rządem oraz Dyrektorami znajdują się na sklepowych dostaw stawiają nam ciągle Hal i MAKRO Punktów. półkach? nowe wyzwania w zakresie Większość artykułów jest jakości. dostarczanych do Hal Bezpieczeństwo produktów jest i Makro Punktów z Centralnych Magazynów tzw. priorytetowym zagadnieniem na świecie, a w kraPlatform. Tam są poddawane pierwszej, szczegójach Unii Europejskiej - głównym tematem nowych łowej kontroli przez wykwalifikowanych Kontroregulacji prawnych i finansowanych projektów lerów Jakości. Dopiero po takiej kontroli jakości badawczych. mogą być załadowane i wysłane do Hal i Makro Punktów, gdzie są również regularnie sprawdzane Zarządzanie jakością jest to skoordynowana dziazarówno podczas przyjęcia, jak i przechowywania. łalność mająca na celu prowadzenie i kontrolowaMonitorowane są parametry m.in. temperatury, nie organizacji pod względem jakości. Obejmuje jakości oraz świeżości. ono swoim zasięgiem między innymi ustanowienie Ponadto uczestniczymy w kreowaniu artykułów polityki jakości, sterowanie jakością i poprawę jamarek własnych. W gamie marek własnych kości. Jakość jest uważana za najważniejszą broń MAKRO posiadamy ok. 1200 wytwarzanych – źródło przewagi konkurencji - jest to warunek lokalnie produktów żywnościowych, które są konieczny przetrwania przedsiębiorstwa na rynku. bardzo szczegółowo monitorowane pod względem jakości i poddawane regularnym badaniom Warto zadać sobie pytanie: jaki będzie konsument laboratoryjnym. Współpracujemy z godnymi za 10, 20 lat? Na ile rewolucja informatyczna, zaufania dostawcami, w większości posiadającymi technologiczna, ekologiczna, materiałowa wpłyną ceryfikaty jakości, uznawane przez międzynarona zmianę naszej świadomości, na nasze zwyczadową organizację GFSI. Jeśli chodzi o dostawców je żywieniowe i na procesy podejmowania decyzji marek własnych mięsa są oni zobligowani do konsumenckich. Ciągły rozwój i znaczenie jakości spełnienia dodatkowych wymagań w stosunku do według mnie jest przesądzone! całego łańcucha, poczynając od dostawców pasz

9

Milena Zielińska, Kierownik ds. Rozwoju Certyfikacji Wyrobów TÜV Rheinland Polska e-mail: milena.zielinska@pl.tuv.com

O znaczeniu znaków na produktach konsumenckich

Producenci, którzy fakDla sektora produktów konsumenckich nadchodzące lata tycznie weryfikują swoje przyniosą nowe wyzwania. Już teraz możemy obserwować Ocenie poddane mogą zostać towary podkreślają ten zaostrzającą się walkę konkurencyjną wśród producentów, również instrukcje montażu fakt poprzez nadanie na co skutkuje stopniowym obniżaniem marży. Równocześnie i instrukcje obsługi oraz wyroby znaków jakości. coraz bardziej świadomi konsumenci oczekują produktów, poprawność informacji o produkcie oraz jego oznakowanie. które spełnią ich rosnące wymagania. Tendencją rynkową Eksperci jednostki certyfikustało się podążanie za gustem kupujących, przy jednoczesnym jącej mogą także wykonać badania sensoryczne poszukiwaniu sposobów optymalizacji procesu produkcyjnego oraz oraz badania fitness for use (spełnienie warunków wyróżnienia swoich produktów. Do tego ostatniego służą znaki, które atrakcyjności rynkowej, zdatności do użycia oraz satysfakcji i akceptacji klienta - testy panelowe, mają usprawnić komunikację między producentem, a konsumentem.

konsumenckie, ankiety). Zdarza się, że producenci zainteresowani są także badaniami zawartości substancji szkodliwych oraz badaniami trwałości.

Dobór badań laborato-

Trudno jednoznacznie jest weryfikacja produktów pod ryjnych odbywa się dla odpowiedzieć które produkty kątem ich zgodności z przepikażdej grupy produktów są najlepsze, ponieważ każdy sami prawnymi oraz normami indywidualnie. z nas posiada odmienne oczeprzedmiotowymi dotyczącymi kiwania i potrzeby. Jednakże określonych grup funkcjonalnajczęściej o najlepszych nych. Wśród popularnych baz nich decyduje jakość, a tę trudno zmierzyć i jak dań produktów konsumenckich znajdują się testy wiadomo nie sposób przecenić. dotyczące trwałości, wytrzymałości, odporności na wstrząsy, stabilności, bezpieczeństwa mechaniczPrzewaga konkurencyjna dzięki badaniom nego i elektrycznego. Także badania materiałów Przyznanie znaku bądź certyfikatu często poprzei powierzchni, oceny ergonomii oraz funkcjonalnodzają badania laboratoryjne. Celem tych badań ści, badania porównawcze i analizy jakościowe.

10

Dobór badań laboratoryjnych odbywa się dla każdej grupy produktów indywidualnie. Zależy on od norm przedmiotowych dla danego produktu, przepisów prawnych, oczekiwań klienta oraz grupy docelowej.

Certyfikacja i znaki na produktach Pozytywne wyniki badań laboratoryjnych wyrobów, audytu Warunków Techniczno -Organizacyjnych (WTO) oraz merytorycznej oceny eksperta są podstawą do wydania certyfikatu dla poszczególnych produktów. Certyfikat Zgodności wystawiany jest

Bezpieczeństwo

na okres do 3 lat. Ważność certyfikat zachowuje pod warunkiem uzyskania pozytywnego wyniku z corocznego obowiązkowego przeglądu dokumentacji produktu oraz przeprowadzanej nie rzadziej niż raz w roku kontroli Warunków Techniczno- Organizacyjnych zakładu produkcyjnego.

Spełnienie powyższych wymagań daje możliwość nadania na produkty odpowiednich, dobrowolnych znaków bezpieczeństwa i jakości np.: Znak T+M (Test +Monitoring), Znak T (Test) znak GS, LGA tested, czy znak TOXPROOF mówiący o nietoksyczności wyrobu.

Dla pewnej części produktów użytkowych konieczne jest nadanie znaku CE. Oznakowanie CE symbolizuje zgodność wyrobu z odpowiednimi regulacjami Unii Europejskiej i jest konieczne aby dopuścić produkt do obrotu. Proces znakowania wyrobów znakiem CE odbywa się na poziomie producenta. Jednostki badawcze i laboratoria mogą jedynie zweryfikować poprawność nadania znaku poprzez przegląd dokumentacji, deklaracji zgodności oraz ocenę wszelkich badań niezbędnych dla realizacji procedury oceny zgodności.

Posługiwanie się certyfikatem oraz znakami Z doświadczenia jednostki certyfikującej wynika jakości na wyrobach może wpływać na większą jednak, że często owe parametry nie idą w parze, konkurencyjność oraz wzrost a testy porównawcze produkznaczenia producenta na tów wykazują błędne założenia. rynku. Znak na wyrobach oraz Dlatego producenci, którzy fakSpełnienie powyżposiadane certyfikaty ułatwiają tycznie weryfikują swoje towary szych wymagań daje również proces uczestnictwa podkreślają ten fakt poprzez możliwość nadania na w przetargach, nowych konnadanie na wyroby znaków produkty odpowiednich, traktach, jak również wejście na jakości. Operacyjna weryfikacja dobrowolnych znanowe rynki zbytu. towarów połączona z przygotoków bezpieczeństwa waną akcją komunikacyjną na Jak zmierzyć jakość wyrobach z pewnością przekłai jakości np.: Znak T+M produktów? da się na bardziej namacalny (Test +Monitoring), W opisach produktów konsuwymiar jakości. Dlatego coraz Znak T (Test) znak GS, menckich często pojawiają bardziej świadomi konsumenci LGA tested, czy znak się popularne hasła, mówiące sięgają po produkty opatrzone TOXPROOF mówiąo najwyższych standardach, odpowiednim znakiem jakości, cy o nietoksyczności jakości, bezpieczeństwie, który potwierdza bezpieczeńergonomii. Tymczasem są to stwo, orzeka o wysokiej jakości wyrobu. atrybuty wyrobów, które ciężko produktu oraz jego walorach zmierzyć i ocenić z pozycji użytkowych. klienta. Dokonując wyboru produktów często kierujemy się marką, opinią znajomych, tradycją, reklamą, ceną towaru, mając przy tym nadzieję, że właśnie te powyższe zapewnią jakość.

11

Jakub Dubowik, Koordynator Obszaru Klient Sieciowy TÜV Rheinland Polska e-mail: jakub.dubowik@pl.tuv.com

Co decyduje o sprawności produktu „Dobrze wiemy, co tak naprawdę robicie z naszymi produktami i dlatego poddajemy je wyczerpującym testom na niezawodność” takim zdaniem witał widzów narrator w popularnej reklamie sprzętu agd. Upraszczając, tak najkrócej można by opisać na czym polegają badania fitness for use. Sprawa jest jednak nieco bardziej skomplikowana, dlatego badania sprawności produktu zlecane są wyspecjalizowanym laboratoriom badawczym.

W dobie nieustającej walki o klienta, każdy aspekt produktu może okazać się decydujący. Oprócz designu, funkcjonalności, marketingu oraz ceny pojawia się kolejny ważny element – sprawność produktu, z angielskiego fitness for use.

F

itness for use siłownią dla produktu Sprawność produktu dotyczy obszaru poręczności, funkcjonalności oraz trwałości.

Podobnie pojmowana jest jakość, w kontekście której najczęściej wymieniane są cechy jakości technologicznej: funkcjonalność, praktyczność, niezawodność, trwałość oraz bezpieczeństwo użytkowania. Są to zatem cechy istotne z punktu widzenia konsumenta. Producent musi oprócz tego brać pod uwagę zyskowność i działalność konkurencji, co często jest w konflikcie z jakością technologiczną produktu.

Chcąc wytłumaczyć popularność badań fitness for use można użyć porównania do siłowni, w której miłośnicy wysiłku trenują swoje ciało,

12

aby osiągnąć lepszą tężyznę fizyczną. Wykowydłużają się do wieczora. W takiej sytuacji konnują serię ćwiczeń, dzięki którym ich mięśnie sument ma słuszne powody do niezadowolenia. zyskują większą sprawność.

Po pierwsze wydał pieniądze Dzięki tej sprawności ludzie na coś, co nie spełnia jego Chcąc wytłumaczyć popuwykonujący pracę fizyczną oczekiwań, po drugie czuje robią to lepiej, szybciej, się oszukany przez reklamę. larność badań fitness for efektywniej, a także dłużej.

Oczywiście, w takiej sytuacji use można użyć porówPodobnie sprawa się ma może posłużyć się kartą nania do siłowni, w której z produktami. Na podstawie gwarancyjną, iść złożyć remiłośnicy wysiłku trenują wyników badań fitness for klamację, ale przez to remont swoje ciało, aby osiągnąć use producent zna słabe zostaje przesunięty o kolejne lepszą tężyznę fizyczną. strony produktu i może pod14 dni roboczych. jąć działania, które mają na Firmy wprowadzające produkt celu udoskonalenie produktu na rynek mogą uniknąć takich co ma zwiększyć zadowolenie klienta. sytuacji, dzięki badaniom sprawności. Fitness for Można wyobrazić sobie sytuację zakupu wiertarki, use jest swoistą siłownią dla produktu, zanim ten która zgodnie z obietnicami reklamy ma niezawod- zostanie dopuszczony do codziennego użytkonie wiercić w drewnie. Podczas prac remontowych wania. okazuje się jednak, że owszem wiertarka wierci w drewnie, ale w trakcie intensywnie się nagrzewa. akość a wartość użytkowa produktów Przez co nie można utrzymać jej w dłoni i prace W ostatnich latach pojawiły się liczne nowe

J

Bezpieczeństwo

Typowe badanie fitness for use odbywa się w zakresie i czasie określonym przez eksperta. Oznacza to, że dla każdego produktu stwarzany jest indywidualny zakres badania i czas jego trwania.

dużo akcesoriów; czy nawigacja będzie faktycznie działać 4 godziny bez podłączania jej do źródła zewnętrznego? Kto jednak podejmuje ostateczną decyzję, czy produkt spełni wymagania finalnego klienta?

R

Badania poręczności, funkcjonalności i trwałości produktu odzwierciedlają rzeczywiste użytkowanie produktu.

definicje jakości, które wiążą jakość produktów przełącznika 10000 razy, obciążanie korpusu z ich wartością użytkową. Na znaczeniu zyskują 160 kg, przejazd przez progi 10000 razy. Reklama społeczne aspekty użyteczw uproszczony sposób ności technologii i usług, a co pokazuje podejście do Na znaczeniu zyskuza tym idzie wartość użytkowa tematyki wartości użytkowej. ją społeczne aspekty musi być na odpowiednio Badanie odbywa się tak, jak użyteczności technologii wysokim poziomie, w stosunfaktycznie produkt jest wykoku do ceny produktu. Produkt rzystywany przez finalnego i usług, a co za tym idzie konkurencyjny w zakresie użytkownika, z uwzględniewartość użytkowa musi wartości użytkowej jest niem sytuacji użycia sprzętu być na odpowiednio wysopostrzegany przez klientów w innych okolicznościach kim poziomie, w stosunku jako produkt dobrej jakości. niż przewiduje producent do ceny produktu.

Producenci stają więc przed w instrukcji obsługi. poważnym wyzwaniem, chcąc Badania poręczności, doprowadzić do takiej właśnie funkcjonalności i trwałości sytuacji. produktu odzwierciedlają rzeczywiste użytkowanie We wspomnianej wcześniej reklamie producent produktu. Testy tego rodzaju odpowiadają na sprzętu agd prezentuje, jak naukowcy w laszereg pytań, które przy zakupie stawia sobie boratorium badają niezawodność produktów. finalny użytkownik np. czy wiertarka ma wygodną Panowie z reklamy wykonują badania m.in. odrączkę, czy przycisk nie jest za mały i czy jest kurzacza: wyciąganie kabla 6000 razy, deptanie łatwo dostępny; czy mikser ma wystarczająco

ola eksperta Każdy produkt można zaklasyfikować do konkretnej grupy produktowej. Każda grupa produktowa z kolei posiada swój obszar wartości użytkowej. Wartość ta nie jest zdefiniowana normami europejskimi czy wymaganiami prawnymi.

Dlatego właśnie badania fitness for use wykonywane są przez ekspertów, posiadających wiedzę i wieloletnie doświadczenie w zakresie danej grupy produktowej. Istotny głos w doborze parametrów do badań ma również konsument. Ekspert odwołując się do testów panelowych, konsumenckich, ankiet, dokumentacji producenta, norm przedmiotowych dokonuje wyboru parametrów do badań.

Badania odbywają się przy wykorzystaniu specjalistycznego sprzętu laboratoryjnego, który w szybki sposób pozwala określić m.in. to, jak długo można „użytkować” produkt. Typowe badanie fitness for use odbywa się w zakresie i czasie określonym przez eksperta. Oznacza to, że dla każdego produktu stwarzany jest indywidualny zakres badania i czas jego trwania. Indywidualne podejście i wieloletnie doświadczenia odgrywa tutaj istotną rolę, eksperci muszą być na bieżąco z każdą nowinką techniczną, technologiczną, z trendami designerskimi, a przede wszystkim muszą rozumieć finalnego użytkownika i wiedzieć co jest dla niego najważniejsze.

W

artość dodana Produkty kupowane przez nas każdego dnia powinny być przyjazne użytkownikowi. Fitness for use jako wartość dodana produktu wpływa na wizerunek marki producenta. Złota zasada brzmi: klient zadowolony poleca produkt lub usługę przeciętnie 5 innym osobom, ale jeden niezadowolony klient powie o tym średnio 9 osobom.

Natomiast koszt pozyskania nowego klienta jest zazwyczaj 5–7 razy większy niż zatrzymania obecnego.

13

Danuta Kędzierska, Pełnomocnik ds. CSR TÜV Rheinland Polska e-mail: danuta.kedzierska@pl.tuv.com

Biznesowe dziesięć przykazań 528 tysięcy – tyle wyników otrzymamy wpisując dziś w wyszukiwarkę Google hasło kodeks etyki. Tymczasem w 2010 roku ta liczba była niższa o 328 tysięcy. To znaczy, że w ciągu dwóch lat nastąpił zdecydowany wzrost zainteresowania kwestią etyki w biznesie. Z czego może wynikać ta zmiana? Na tegorocznym Światowym Kongresie Etyki Biznesu w Warszawie podawano argumenty mówiące o wzroście znaczenia etyki w czasie kryzysu zaufania, zarówno do biznesu jak i instytucji państwa. W tym kontekście szczególnego znaczenia nabiera opublikowana właśnie polska wersja normy PN-ISO 26000.

Jak zauważył w rozmowie na temat Kongresu w Radiowej Jedynce prof. Grzegorz Kołodko „(…) demokracja nie eliminuje głupoty, a rynek nieuczciwości. Jest potrzebne jeszcze coś więcej.

To coś więcej to się nazywa kultura, moralność, etyka”.

wartości i zasad, rozwój i wykorzystanie struktur zarządzania, które będą wspierały podejmowanie decyzji, ustanowienie i utrzymywanie mechanizmu nadzoru i kontroli w celu monitorowania, wspierania i egzekwowania etycznych zachowań.

Gros naszych decyzji Etyczne zachowanie Etyka biznesu gospodarczych to Na konieczność etycznego w polskich realiach decyzje bardzo proste, zachowania organizacji Jak wynika z opublikowazwracają uwagę autorzy nego pod koniec ubiegłego uczciwe i rzetelne. normy społecznej odporoku przez PARP raportu wiedzialności ISO 26000. nt. wskaźników społecznej dr Dariusz Bąk Etyczne zachowanie powinno odpowiedzialności można być oparte w ich rozumieniu stwierdzić, że większość firm na wartościach takich jak posiada kodeks etyczny, uczciwość i sprawiedliwość. W praktyce powinno misję i wizję oraz zdefiniowane wartości, jednak ono oznaczać troskę o ludzi, zwierzęta i środotylko niewielka część firm posiada te dokumenty wisko naturalne oraz wzięcie odpowiedzialności w formie pisemnej. Wg deklaracji przedstawicieli za wpływ decyzji i działań na interesariuszy. badanych podmiotów spisany kodeks etyczny ma Organizacja powinna aktywnie promować etyczne 23% z nich. zachowanie m.in. przez identyfikację i komunikację

14

Wydaje się, że w polskich realiach powyższe wskaźniki mogą oznaczać pozytywny trend w odnoszeniu się do zasad etycznych jako istotnych dla prowadzenia działalności. Nie wolno jednak zapominać, że poziom korupcji, jednego z grzechów głównych życia gospodarczego, od lat utrzymuje się na dosyć wysokim poziomie, co potwierdzają coroczne rankingi Transparency International, organizacji działającej na rzecz przejrzystości i uczciwości w życiu publicznym.

Pamiętać również należy o historycznych i kulturowych uwarunkowaniach dzisiejszego sposobu prowadzenia działalności gospodarczej. Uważa się, że lata zaborów i komunizmu doprowadziły do wytworzenia dwóch porządków moralnych: prywatnego, na użytek życia rodzinnego i publicznego, na użytek życia publicznego.

Kodeks etyczny – o czym warto pamiętać?

Nie sposób nie zgodzić się z wypowiedzą dr.

Dariusza Bąka dla radiowej Trójki: „Gros naszych decyzji gospodarczych to decyzje bardzo proste,

Ludzie

uczciwe i rzetelne”. Ale nawet najbardziej uczciwi z nas niejednokrotnie stają w obliczu dylematów moralnych. W ich rozwianiu mogą pomóc kodeksy etyczne. Jak podkreślił dr Bąk „Dobrze skonstruowany kodeks jest kierowany do ludzi uczciwych, rzetelnych, dobrych, którzy chcą takimi pozostać, a czasem nie wiedzą, gdzie są granice ich uczciwości.”

Krótka instrukcja wdrożenia Określenie i wdrożenie zasad kodeksu etycznego należy potraktować jako projekt, w którego realizację zostanie włączonych możliwie wiele osób.

Po pierwsze należy odpowiedzieć na pytania: „Po co nam kodeks?”, „Jakie korzyści z jego wdrożenia chcemy odnieść?”. Po drugie należy dokonać diagnozy stanu obecnego i zidentyfikować obszary problemowe, wskazać na te, które w pierwszej kolejności wymagają poprawy. W tym celu można przeprowadzić kompleksowy audyt etyczny lub wywiady z wybranymi pracownikami, klientami, dostawcami lub innymi osobami, które mają znacze-

cą, dążyć do precyzyjnego sformułowania zasad nie dla funkcjonowania organizacji. Dopiero na i opisania ich w sposób pozwalający na możliwie podstawie uzyskanych informacji można przystąpić jednolitą interpretację, a nadzór nad przestrzegado przygotowania projektu kodeksu etycznego, niem opisanych zasad powierzyć który powinien zostać poddany osobom o wysokim stopniu moraljak najszerszym konsultacjom.

Decydując się na ności. W tym celu można powołać Treść dokumentu może zostać wprowadzenie kodeksu np. komisję ds. etyki albo mężów poddana ostatecznej redakcji etycznego warto zaufania. Należy wystrzegać się po uzyskaniu opinii wszystkich traktowania kodeksu jako kolejnego zainteresowanych stron. pamiętać, że nie jest to tylko kartka papieru, dokumentu w firmie, bez powiązania go z procedurami i wdrożeniem Gotowy dokument należy ale dokument który mechanizmów nakłaniających ludzi podać do wiadomości zainpowinien regulować do zachowań etycznie pożądanych. teresowanych. Kodeks jest politykę firmy.

Poważnym błędem jest także gotowy, ale projekt budowania nieodnoszenie się do kluczowych programu etycznego się nie problemów i zagrożeń rzeczywiście występujących kończy. Jeżeli projekt zostanie w tym momencie w organizacji i sprowadzanie zasad do banałów. przerwany, to kodeks etyczny będzie jedynie nic nieznaczącym dokumentem, a w najlepszym Czy kodeks etyczny jest potrzebny wypadku ozdobnikiem strony internetowej. każdej organizacji?

Kodeks etyczny należy traktować jedynie jako naW celu jednoznacznego wyjaśnienia treści kodeksu rzędzie, które może pozwolić lepiej zarządzać firnależy opracować podręcznik standardów zachomą a przede wszystkim relacjami międzyludzkimi, wań lub inne narzędzie, które pozwoli na lepsze uporządkować zasady postępowania i jednoznaczzrozumienie jego treści i które stanie się także nie określić wartości, wokół których jest zbudowanarzędziem pomocnym w szkoleniu pracowników. na kultura organizacyjna tak, by było one jasne Program szkolenia pracowników powinien być dla pracowników i menedżerów. W przedmowie dostosowany do ich funkcji w organizacji i być do książki autorstwa Tomáša Sedláčka „Ekomia nastawiony na budowanie pożądanych postaw. dobra i zła” Václav Havel napisał: „(…) ekonomia, Dla skutecznego wdrożenia zasad etycznych często bywa mylona ze zwykłą rachunkowością. opisanych w kodeksie konieczny jest nadzór nad Ale co nam po rachunkowości, przestrzeganiem norm etyczjeśli to, co kształtuje nasze nych. Z tego powodu projekt życie, jest trudne lub całkiem niebudowy programu etycznego Należy wystrzegać się możliwe do policzenia? Ciekawe, w firmie nie kończy się, co by zrobił taki ekonomista – a jego kolejne etapy powinny traktowania kodeksu księgowy, gdyby dostał zadanie koncentrować się na: stałym jako kolejnego dokuoptymalizacji pracy orkiestry monitorowaniu przestrzementu w firmie, bez symfonicznej. Najprawdopodobgania norm etycznych, powiązania go z proceniej wyeliminowałby wszystkie m.in. za pomocą audytu durami. pauzy z koncertów Beethovena. etycznego i reagowania na W końcu do niczego nie są przyzachowania nieetyczne (tzw. datne i tylko wszystko spowalnia„wygwizdanie”, napiętnowają. A przecież nie można płacić nie zachowań nieetycznych), muzykom za to, że nie grają.”. Parafrazując słowa okresowych przeglądach kodeksu etycznego byłego prezydenta, odwołanie do wartości, etyki i podręcznika standardów zachowań. i kultury jest „pauzą” w zarządzaniu organizacją.

Jeżeli zależy nam na skutecznym wdrożeniu Być może w krótkiej chwili ciszy uda się Państwu kodeksu etycznego to musimy pamiętać o zaanznaleźć swoją odpowiedź na pytanie czy wdrożegażowaniu wszystkich zainteresowanych stron, nie kodeksu etycznego jest potrzebne w Waszej a przede wszystkim doprowadzić do osiągnięcia organizacji. porozumienia pomiędzy pracownikami a pracodaw-

15

Ludzie Fot. Ferdynand Szlachetko

TÜV Rheinland Polska zaangażowana w Złombol 2012 W połowie września z ulicy Mariackiej w Katowicach wyruszyło ponad 200 pojazdów z epoki PRL-u. Meta rajdu znajdowała się w Archaia Olimpia w Grecji, na dotarcie do niej zawodnicy mieli 4 dni. Złombol odbył się po raz szósty, a jego tegoroczna edycja zgromadziła rekordową liczbę załóg. Celem rajdu, poza dobrą zabawą, było pozyskanie funduszy dla śląskich domów dziecka.

TÜV Rheinland Polska za namową załogi Velorexa „Poturbowani” zdecydowała się wesprzeć akcję darowizną na rzecz fundacji „Nasz Śląsk”.

Organizatorami i uczestnikami rajdu, jak co roku byli entuzjaści, którzy swoim zapałem zarażają

innych. Warunkiem wzięcia udziału w rajdzie było pozyskanie przez załogi darczyńców na rzecz fundacji. W tym roku udało się zebrać rekordową kwotę, ponad 320 tysięcy złotych. W rajdzie wzięło udział 206 załóg.

W skład załogi „Poturbowani”, która zwróciła się do TÜV Rheinland Polska z pomysłem wsparcia tej inicjatywy, wchodzi dwóch panów Ferdynand Szlachetko oraz Przemysław Jaworski. Pano-

wie samodzielnie wyremontowali swój pojazd - trzykołowy Velorex produkcji czechosłowackiej i przejechali nim w rajdzie łącznie 2770 km.

Więcej informacji na temat rajdu na stronie www.zlombol.pl

Wspieramy Akademię Przyszłości TÜV Rheinland Polska włączyła się do projektu AKADEMIA PRZYSZŁOŚCI, organizowanego przez Stowarzyszenie Wiosna. Dzięki tej pomocy kolejne dzieci zyskają szansę na spełnienie swoich marzeń i planów zawodowych.

W Polsce tysiące dzieci jest dołowanych przez swoje otoczenie. Bez przerwy słyszą bolesne słowa: nie rokujesz! Problemem tych dzieci są nie tylko słabe oceny, czy brak pieniędzy na dodatkowe zajęcia, ale niska samoocena i brak wiary w siebie. AKADEMIA PRZYSZŁOŚCI stworzyła System Motywatorów Zmiany – unikatową metodę pracy z dzieckiem, nakierowaną na przemianę myślenia dziecka o sobie samym. 9-letni Kosma z Katowic już teraz wie, że swoją przyszłość chce związać z kolejnictwem. Dzięki TÜV Rheinland Polska Kosma ma zapewnione miejsce w AKADEMII PRZYSZŁOŚCI.

16

Jak wynika ze statystyk publikowanych na stronie www.kupindeks.pl na wsparcie wciąż czeka grupa ponad 500 dzieci.

W projekt zaangażowanych jest wiele znanych osób i firm, w spocie promującym kampanie „Majewski nie rokujesz” wystąpił Szymon Majewski Stowarzyszenie prowadzi intensywną akcję komunikacyjną, z wykorzystaniem m.in. facebooka www.facebook.com/akademia. przyszlosci oraz mediów, które objęły projekt patronatem.

Fot. Stowarzyszenie Wiosna

17

Jacek Mszyca, Rzeczoznawca w Branży Ochrony Środowiska i Energetyki TÜV Rheinland Polska e-mail: jacek.mszyca@pl.tuv.com

Jak mądrze

zarządzać energią?

Tam, gdzie kadry zarządzające zauważyły, że wzrost efektywności energetycznej przekłada się na wzrost konkurencyjności, audyty są przeprowadzane nawet bez dodatkowego dofinansowania.

Inwestycje w nowoczesne technologie są dla biznesu szansą na oszczędności – takim wnioskiem zakończył się cykl dziesięciu konferencji, na które Puls Biznesu zaprosił przedstawicieli RWE, TÜV Rheinland Polska oraz firmy OSRAM. Tematem przewodnim spotkań była kwestia zarządzania energią oraz możliwości, jakie stwarza wykorzystanie dotacji na modernizacje.

Każdą konferencję otwierało wystąpienie eksperta TÜV Rheinland Polska dotyczące audytu energetycznego.

Jacek Mszyca, Rzeczoznawca w Branży Ochrony Środowiska i Energetyki wyjaśnił na czym polega audyt i dlaczego wokół tematu ustawy o efektywności energetycznej wciąż pojawia się tak wiele wątpliwości.

18

Na konferencjach poruszone zostały kwestie związane z redukcją kosztów oraz zwiększeniem efektywności energetycznej dzięki wykorzystaniu audytu energetycznego. Proszę powiedzieć jakiego rodzaju audyty energetyczne cieszą się obecnie największym zainteresowaniem?

Do tej pory najbardziej rozpowszechnione były audyty energetyczne budynków, źródeł ciepła oraz sieci ciepłowniczych. Audyty te wykonywane są zgodnie ze standardami ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów z 2008 r. oraz odpowiednich rozporządzeń. Zakres i forma tych audytów są bardzo precyzyjnie ustalone w przepisach wykonawczych. Inaczej sprawa ma się z audytami, o których mówi Ustawa o efektywności energetycznej. Przepisy wykonawcze pojawiają się z dużym opóźnieniem, a sama ustawa była już kilkukrotnie zmieniana. Obecnie obowiązują usta-

Środowisko

Do tej pory najbardziej rozpowszechnione były audyty energetyczne budynków, źródeł ciepła oraz sieci ciepłowniczych.

lenia z września 2012 r., jednak w Senacie czeka już kolejna zmiana ustawy, dotycząca deregulacji zawodu audytora efektywności energetycznej.

Nie będzie formalnie usankcjonowanego zawodu audytora efektywności energetycznej, jednak wymagania wobec audytu określa rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu sporządzania audytu efektywności energetycznej, wzoru karty audytu efektywności energetycznej oraz metody obliczania oszczędności energii.

Czy takie formalne wymogi są potrzebne? Wiele przedsiębiorstw przeprowadziło audyty energetyczne bez takich wymagań.

Audyty przemysłowe przeprowadzane do tej pory odbywały się głównie w ramach programu wspierania przedsiębiorstw, które chcą inwestować w poprawę efektywności energetycznej, przygoto-

Ustawa o efektywności energetycznej mówi o audytach, które będą przeprowadzane w przedsiębiorstwach i instytucjach, chcących uzyskać białe certyfikaty.

wanego przez NFOŚiGW. Jednym z elementów programu jest przeprowadzenie audytu energetycznego przez zewnętrznych ekspertów, którzy opiniują inwestycję. Audytorzy działają zgodnie z wymogami określonymi przez NFOŚiGW. Ustawa o efektywności energetycznej mówi natomiast o audytach, które będą przeprowadzane w przedsiębiorstwach i instytucjach, chcących uzyskać białe certyfikaty. Właśnie dlatego konieczne były dodatkowe regulacje, które określają najważniejsze elementy, jakie każdy audyt energetyczny powinien zawierać.

Jak wyjaśniłby Pan prostymi słowami czym jest przemysłowy audyt energetyczny?

Audyt energetyczny to systemowe podejście do analizy technicznej i ekonomicznej przedsięwzięć,

które mają doprowadzić do zaoszczędzenia energii i wzrostu efektywności energetycznej w obiekcie. Audyt powinien pozwalać na identyfikację oraz analizę stanu istniejącego i umożliwiać stworzenie przez audytora optymalnego zestawu usprawnień dla danej firmy. Przyjęło się, że audyt zawiera tzw. kartę audytu, która jest podsumowaniem wskaźników energetycznych i ekonomicznych w stanie pierwotnym i po przeprowadzeniu proponowanych działań. Pod każdym z punktów może się kryć mniej lub bardziej rozbudowana analiza. Coraz częściej audyt energetyczny zawiera ocenę efektów ekologicznych, przede wszystkim ograniczenia emisji różnych substancji, głównie CO2. To będzie coraz ważniejszy element audytów. Instytucje dofinansowujące audyty często życzą sobie tego typu ocen.

19

Czy jest duże zainteresowanie audytami energetycznymi ze strony małych i średnich firm?

Zainteresowanie audytami energetycznymi jest duże, zwłaszcza w zakładach przemysłu chemicznego, spożywczego i przetwórstwa rolnego.

W dużych firmach audyty są dofinansowywane, co pomaga w podjęciu decyzji o ich przeprowadzeniu.

Mniejsze firmy też tymi zagadnieniami się interesują. Tam, gdzie kadry zarządzające zauważyły, że wzrost efektywności energetycznej przekłada się na wzrost konkurencyjności, audyty są przeprowadzane nawet bez dodatkowego dofinasowania.

Proces wzrostu świadomości energetycznej pewnie jeszcze potrwa. Niezależnie od białych certyfikatów, podniesienie efektywności energetycznej w każdym przedsiębiorstwie przekłada się na konkretne oszczędności i choćby z tego względu warto zainwestować w audyty energetyczne.

Obserwujemy też coraz większe zainteresowanie systemem zarządzania energią wg ISO 50001. Podstawą do wdrożenia każdego systemowego rozwiązania jest świadomość kadry kierowniczej, a następnie przeszkolenie personelu.

Funkcjonujący system kolorowych certyfikatów jest dość prosty – w zależności od ilości wyprodukowanej energii wytwórca otrzymuje określoną ilość świadectw. Oczywiście po spełnieniu szeregu wymagań technicznych i formalnych. W przypadku białych certyfikatów efekt oszczędnościowy będzie przeliczany na tony oleju ekwiwalentnego, przy przetargach będą stosowane wskaźniki, które jeszcze ten efekt będą przeliczać. Dla kogoś, kto nie zajmuje się tym na co dzień, może to być zbyt skomplikowane i może go zniechęcać do korzystania z tego systemu wsparcia. Forma przetargu nie daje gwarancji, że za działania proefektywnościowe uzyska się białe certyfikaty. Forma przetargu polega na tym, że w ramach limitu świadectw na dany rok tylko najbardziej efektywne przedsięwzięcia otrzymają świadectwa.

Czy ustawa o efektywności energetycznej pomoże znacząco we wzroście efektywności?

Czy nie będzie za trudna do W trakcie konferencji zrealizowania? omawiane były także inne Zainteresowanie audytami Ustawa o efektywności możliwości oszczędności, energetycznymi jest duże, energetycznej w dość pojawił się argument, że skomplikowany sposób, już samo wyznaczenie zwłaszcza w zakładach dla przeciętnego odbiorcy w firmie osoby odpoprzemysłu chemicznego, energii, reguluje np. uzyskiwiedzialnej za kontrole spożywczego i przetwórstwa wanie białych certyfikatów. zużycia energii wystarczy rolnego. W dużych firmach System przetargów, jaki jest aby zyskać. audyty są dofinansowywane, przewidywany, nie do końca Oczywiście rozwiązanie co pomaga w podjęciu decyzji jest czytelny i nie wiadomo może być skuteczne jak sprawdzi się w praktyce. w firmach, gdzie do tej o ich przeprowadzeniu.

Będzie to system zupełnie pory takie analizy nie inny niż dotychczasowe były przeprowadzane. systemy wsparcia wytwarzania energii w odnaSystematyczna analiza zużycia i kosztów energii wialnych źródłach energii, czy w kogeneracji. i innych mediów, może prowadzić np. do weryfikacji

20

zawartych umów, zmian dostawcy energii itp.

Dotyczy to raczej małych i średnich przedsiębiorstw.

W przypadku dużych zakładów produkcyjnych, takie działania są zazwyczaj prowadzone.

Obserwujemy też coraz większe zainteresowanie systemem zarządzania energią wg ISO 50001.

Podstawą do wdrożenia każdego systemowego rozwiązania jest świadomość kadry kierowniczej, a następnie przeszkolenie personelu.

Przedstawiciel firmy RWE mówił na spotkaniach o eksperymencie, który przeprowadzili u siebie w firmie. Przy każdym stanowisku pracy, w toaletach oraz pomieszczeniach socjalnych umieścili karteczki z przypomnieniem: „nie zostawiaj ładowarki w kontakcie”; „gotuj tyle wody, ile zużyjesz”; „wychodzisz – zgaś światło”. Tylko dzięki temu zabiegowi zużycie energii spadło o 20%, co Pan na to?

Właśnie to miałem na myśli, mówiąc o wzroście świadomości wśród pracowników. Eksperyment RWE dotyczył biura, gdzie zużycie energii w porównaniu do dużych zakładów produkcyjnych jest stosunkowo niewielkie, ale czasem mogą to być oszczędności przekładające się na poważne pieniądze. Przykładowo, jeżeli podobne działania wprowadzane są w przypadku dużych maszyn, które są wyłączane np. w trakcie weekendowej przerwy w pracy, to mamy zupełnie inną skalę oszczędności.

W takim wypadku aby firma stała się bardziej efektywna energetycznie, a także bardziej odpowiedzialna społecznie, często wystarczy przestrzegać zasad, którymi każdy z nas kieruje się w swoim gospodarstwie domowym.

Wiedza

TÜV Rheinland Polska na V Forum

Rynku Spożywczego i Handlu

15 października w Warszawie odbyło się najważniejsze spotkanie producentów, przetwórców i dystrybutorów żywności oraz przedstawicieli rządu i organizacji branżowych. Forum od lat jest miejscem wymiany opinii na temat kondycji polskiego przemysłu spożywczego oraz jego roli jako stabilizatora krajowej gospodarki. W dyskusji na temat szans i barier dla rozwoju biznesu wziął udział Grzegorz Grabka, Dyrektor Jednostki Certyfikacyjnej TÜV Rheinland Polska.

Biznes bez barier Grzegorz Grabka Sesję inauguracyjną Forum zdominował temat marek własnych i ich wpływu na rynek. Ze strony producentów pojawił się postulat ograniczenia udziału marek własnych na półkach sieci handlowych, w stosunku 80 proc. na rzecz producenta i 20 proc. na rzecz sieci.

Przedstawiciele sieci natomiast podnosili argument wysokiej jakości polskiej żywności, która cieszy się powodzeniem na rynkach zagranicznych m.in. dzięki temu, że sieci są tak wymagającym partnerem.

Temat wysokiej jakości oraz marek własnych kontynuowany był także na sesji „Biznes bez barier – biznes bardziej konkurencyjny”. Grzegorz Grabka mówił o systemach zarządzania w przemyśle spożywczym, których wdrożenie pozwala czuwać nad jakością, bezpieczeństwem i wymogami prawnymi. Dyrektor TÜV Rheinland Polska wspomniał także o odpowiedzialności społecznej,

Fot. PTWP którą prezentują certyfikowane przedsiębiorstwa.

Chodziło tutaj zarówno o dbałość o bezpieczeństwo żywności trafiającej na rynek, jak i o prawa pracowników.

W dyskusji pojawił się postulat ustalenia jednego standardu, który byłby respektowany przez wszystkie sieci. Przedstawiciele producentów: Marian Owerko, Prezes Zarządu Bakalland SA oraz Marek Sypek, Prezes Zarządu Agros Nova, a także Kamil Kliniewski, Prezes Zarządu Hygienika SA sugerowali, że uznawanie międzynarodowych standardów (IFS czy BRC) mogłoby zastąpić dodatkowe audyty przeprowadzane przez sieci.

Marian Owerko, Prezes Zarządu Bakalland SA podkreślił, że dla niego audyty niosą ze sobą element edukacyjny. Dzięki uwagom zgłaszanym przez audytorów i ciągłemu doskonaleniu cztery fabryki firmy Bakalland funkcjonują bez zarzutu.

Podsumowując ten wątek producenci wyrazili gotowość do przyjmowania audytorów niezależnie od tego czy kontrole będą zapowiedziane czy tak, jak przewidują najnowsze wersje międzynarodowych standardów IFS i BRC – niezapowiedziane.

W debacie udział wzięli: Dariusz Bogdan – podsekretarz stanu, Ministerstwo Gospodarki; Grzegorz Grabka – Dyrektor Jednostki Certyfikującej Systemy Zarządzania, TÜV Rheinland Polska; Kamil Kliniewski – Prezes Zarządu, Hygienika SA; Renata Juszkiewicz – Prezes Zarządu, Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji; Marian Owerko – Prezes Zarządu, Bakalland SA; Marek Sypek – Prezes Zarządu, Agros Nova; Leszek Wiwała – Prezes Zarządu, Związek Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy. Debatę moderował Andrzej Gantner, Dyrektor Generalny PFPŻ.

Więcej na ten temat: http://www.portalspozywczy.pl/konferencje/77324.html

21

Wiedza

O bezpieczeństwie informacji z Microsoft W drugiej połowie września w siedzibie Microsoft odbyło się seminarium poruszające kwestie ISO 27001 i bezpiecznego IT. Na temat wymagań normy opowiedział Tomasz Nikiel, Specjalista ds. Systemów Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji TÜV Rheinland Polska.

Seminarium ISO 27001 Bezpieczne IT poświęcone zostało omówieniu najlepszych praktyk związanych z ochroną informacji w firmie. Prelegentami byli przedstawiciele TÜV Rheinland Polska, firmy Talex oraz gospodarza - firmy Microsoft.

Podczas spotkania, przeznaczonego dla osób odpowiadających za ochronę informacji w firmach, zaprezentowano podstawy teoretyczne, przykłady wdrożenia systemu oraz wybrane elementy techniczne.

W swoim wystąpieniu ekspert TÜV Rheinland Polska udowadniał, że kompleksowa ochrona

informacji jest możliwa dzięki systemowemu podejściu do zarządzania bezpieczeństwem informacji. Wprowadzenie Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji (SZBI), zgodnego z normą ISO 27001 pozwala w widoczny sposób ograniczyć występowanie incydentów zagrażających bezpieczeństwu danych. W przypadku awarii stosuje się wtedy scenariusz działań, prowadzący do zminimalizowania możliwych szkód. Dzięki takiemu podejściu możliwe jest prowadzenie gruntownych i metodologicznych badań i wdrażanie odpo-

wiednich zabezpieczeń, a także reagowanie na zaistniałe incydenty naruszenia bezpieczeństwa informacji i ciągłe udoskonalanie działania całego systemu.

Seminaria Klubu Liderów Jakości w pierwszym kwartale 2013 roku Wraz z nowym rokiem zapraszamy do udziału w kolejnych seminariach w ramach Klubu Liderów Jakości.

Odbywające się regularnie spotkania są okazją do zapoznania się z aktualnymi problemami i potrzebami rynku w zakresie obszarów działalności TÜV Rheinland Polska.

W styczniu spotkania będą poświęcone systemowi certyfikacji i kontroli w przetwórniach ekologicznych, analizie i ocenie ryzyka zawodowego w systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy, a także projektowaniu i rozwojowi wyrobów medycznych. Wśród tematów znajdzie się również certyfikacja Spa&Wellness.

Seminaria Klubu Liderów Jakości w lutym będą koncentrować się na zagadnieniach obrony

22

żywności, roli i zadaniach służby BHP, produktach kosmetycznych, BRC, systemach certyfikacji produkcji biomasy i biopaliw ISCC/REDcert oraz kodeksach dostawców marek społecznie odpowiedzialnych.

W marcu uczestnicy spotkań rozszerzą wiedzę z zakresu projektowania i rozwoju wyrobów medycznych, standardów bezpieczeństwa żywności, regulacji prawnych i wymagań GMP, BRC, syste-

mowego podejścia do zarządzania BHP w przedsiębiorstwie, bezpieczeństwa informacji oraz działań korygujących i analizy przyczyn wg BRC. Szczegółowy kalendarz spotkań Klubu Liderów Jakości znajduje się na stronie www.tuv.pl w zakładce wydarzenia. Zagadnienia poruszane na seminariach KLJ są również tematami szkoleń organizowanych przez TÜV Akademia Polska.

reklama