TVM Scheepvaart maart 2025

Op avontuur door Europa

‘Dat Ik Vertrek-gevoel bevalt ons wel’

Barbara Visser: ‘Gezamenlijk zoeken naar oplossingen’

Mieke Zweep: ‘Vanaf de eerste dag voelde ik me thuis aan boord’

Harm Jan van der Ham: ‘Je staat altijd aan als schipper’

ONDERNEMEN

‘LaaT

je horen, agendeer de probLeMen en pak de regie’

Barbara Visser (47), voormalig minister van Infrastructuur en Waterstaat, staat voor de opdracht mede vorm te geven aan slimme oplossingen rond duurzaamheid, energietransitie en infrastructuur. Sinds november vorig jaar staat zij aan het roer van ingenieursbureau Movares. “ Samenwerking blijft een voorwaarde om operationeel te blijven functioneren én om te verduurzamen.”

‘de dynaMiek Van diT werk is zo prachTig’

Harm Jan en Willemieke van der Ham varen een kleine dertig jaar over de binnenwateren. Ze vertellen met passie over het vak. “De vrijheid, het avontuur, het decor dat met de minuut verandert; we zouden geen ander leven willen dan dit.”

TVM Scheepvaart is een periodieke uitgave van Coöperatie

TVM U.A. voor scheepvaartleden van de TVM groep die drie keer per jaar verschijnt.

Eindredactie: Mayke de Munnik

Redactie: George Lagerburg, Ilse Middelveld e.a.

Fotografie: Matty van Wijnbergen, Glenn Wassenbergh en Gerlinde Schrijver

Vormgeving: Wouter Nijman | www.nijman.frl

‘TVM foundaTion Meer bekendheid geVen’ Mieke Zweep van motorschip Elmare zit dit jaar 25 jaar in het vak. Onlangs trad te toe tot het bestuur van de TVM foundation. “Ik vind het heel fijn om mensen blij te maken.” TVM Scheepvaart ging bij haar op bezoek.

Redactieadres: TVM verzekeringen | Van Limburg Stirumstraat 250 7901 AW Hoogeveen | postbus 130 | 7900 AC Hoogeveen

+31 (0)528 29 29 99 | communicatiemarketing@tvm.nl info@tvm.nl | www.tvm.nl | @tvmnl en @tvmalert www.facebook.nl/tvmverzekeringen

Voor al uw verzekeringsvragen kunt u contact opnemen met TVM verzekeringen, afdeling scheepvaart, 0031 (0) 528 29 27 50

24

‘geen huisje, booMpje, beesTje’ Reinier Weppelman en Lucia van der Linden gaan de komende jaren door Europa trekken met hun spits. Joris Rijcken was aan boord voor de inname.

COÖPERATIE

22

dag Van VeiLig TransporT

Op woensdag 16 april wordt de ledenbijeenkomst en Dag van Veilig Transport gehouden in het Hart van Holland in Nijkerk.

22

hoofdVesTiging TVM TVM gaat verhuizen. Het nieuwe hoofdkantoor wordt bij het station van Hoogeveen gebouwd.

VAN DE DIRECTIE

8

‘saMen kunnen we de uiTdaging Van Morgen aan’ Michel Verwoest gaat in op vraagstukken die de sector te wachten staan en de rol van de coöperatie TVM hierin.

In uw handen heeft u de eerste TVM Scheepvaart van het jaar. Voor mij de laatste keer dat ik op deze manier het woord tot u richt in ons magazine. Afgelopen oktober heb ik mijn taak als eindverantwoordelijke voor de afdeling Scheepvaart overgedragen aan Frans Niemeijer.

32

experT aan heT woord Het vetsmeerapparaat verdient extra aandacht tijdens het onderhoud. Rob Jans vertelt.

U leest hierover verderop in deze editie meer. Ik ga verder in een iets andere leidinggevende rol met meer contact mogelijkheden met TVM klanten en tussenpersonen. We blijven elkaar dus tegenkomen. Frans gaat zich meer richten op de managementtaken binnen TVM scheepvaart. Ik wens Frans uiteraard heel veel succes in zijn nieuwe functie en de komende periode zullen we nog nauw met elkaar samenwerken. Ik heb mijn rol als eindverantwoordelijke voor de afdeling Scheepvaart vanaf 2017 met veel plezier vervuld. Tegelijkertijd kijk ik er naar uit om weer meer tijd te kunnen besteden aan het contact met onze leden.

In deze editie komt Michel Verwoest, onze CEO, aan het woord. Hij laat zijn licht schijnen over vraagstukken die onze mooie sector te wachten staan en de rol van de coöperatie hierin. Hij gaat onder andere in op duurzaamheid en preventie. Ook in 2025 blijft samenwerking met onze leden voor ons essentieel, evenals samenwerking tussen alle sectoren, bedrijven en overheidsinstanties.

23

de Vijf Vragen

De clausule 'reparatie hoofdmotor tot 200% dagwaarde'. Wat houdt dit in? Esther Otten beantwoordt hierover vijf vragen.

‘We blijven elkaar tegenkomen’

In het interview dat TVM Scheepvaart hield met Barbara Visser, voormalig minister van Infrastructuur en Waterstaat, kunt u lezen dat ook zij het belang van samenwerking benadrukt tussen ondernemers om de transitie naar een energieneutrale samenleving te realiseren.

We waren aan boord bij Reinier Weppelman en Lucia van der Linden op hun spits Imara. Ten tijde van ons bezoek was er een kleine op komst. Reinier en Lucia zijn inmiddels de ouders geworden van een dochter. Onze felicitaties!

23

coLuMn peTer Van daM Principes, De één heeft er veel en de ander minder. Soms breedgedragen en soms erg persoonlijk.

Overname van (delen van) artikelen is toegestaan met schriftelijke toestemming van de redactie en mits de bron wordt vermeld. Overname van foto’s en/of illustraties is niet toegestaan.

Op 16 april kijken we nog even terug op 2024. Dit doen we tijdens onze jaarlijkse Ledenvergadering. Dit jaar is deze vergadering onderdeel van De Dag van Veilig Transport. Onderwerpen zoals veiligheid onderweg en veilig laden staan deze dag centraal. We hebben Dave Maasland uitgenodigd om te spreken over cybersecurity, over de risico’s en over de mogelijkheden die de digitale wereld biedt. Ik zie ernaar uit om u daar weer te ontmoeten!

Hendrik de Jonge directeur

‘Je staat altijd

Harm Jan van der Ham vaart al een kleine dertig jaar over de binnenwateren. Passend is het bij de passie die hij koestert voor het vak van schipper. Over hoe hij en zijn vrouw Willemieke dagelijks genieten op hun schip Innovation. “De vrijheid, het avontuur, het decor dat met de minuut verandert; we zouden geen ander leven willen dan dit.”

tekst: Dennis van Bergen beeld: Gerlinde Schrijver

aan als schipper’

Een vroege donderdagochtend in de haven van Duisburg. Buiten is het herfstachtig. Binnen, in de stuurhut van schip Innovation, schenkt Harm Jan van der Ham (43) koffie in voor zijn Willemieke, de vrouw met wie hij al 21 jaar getrouwd is. De dag staat vandaag in het teken van laden. En dat is, ook na ruim twee decennia met elkaar over de wateren trekken, nog steeds een indrukwekkend beeld. Juist omdat de kranen met dit type weer, wanneer watergolven gretig tegen de kades klotsen, net wat harder lijken te moeten werken dan gewoonlijk. “Je staat altijd aan als schipper”, vertelt Van der Ham. “Ook als je ogenschijnlijk even stilzit, ben je bezig.”

Het had wat voeten in aarde, het maken van een interviewafspraak. Doe

het tenslotte maar eens, als schipperspaar, meer dan één dag vooruitkijken. Laat staan twee of drie. Dat is, gezien de onvoorspelbaarheid van het werk, nagenoeg onmogelijk. Op een ochtend als vandaag weten ze geregeld nog niet waar ze 24 uur later liggen met hun prachtige schip van 185 meter lang. En die onzekerheid is, erkennen ze, ook voor henzelf soms weleens lastig. Wat wil je ook met twee kinderen, van wie Rhodé (5) nog met ze mee vaart en Hannah (17) doordeweeks op reformatorisch schippersinternaat De Driemaster verblijft. Dan zou het weleens prettig zijn om met iets meer zekerheid een blik op de nabije toekomst te kunnen werpen. Anderzijds is dit nu eenmaal

het leven dat Harm Jan en Willemieke leiden. “En dat doen we met heel veel passie en plezier”, zegt eerstgenoemde. “De vrijheid, het avontuur, het decor dat met de minuut verandert; we zouden geen ander leven willen dan dit.”

‘Hij weigert zijn schoenen uit te doen, regel één op een schip’

Warm thuisgevoel

Hij en zijn vrouw zijn aangeschoven aan een tafel met een fraai uitzicht op de haven van Duisburg, de grootste binnenhaven van Europa waar ze >

zo’n etmaal zullen verblijven. Aan een wand prijkt een tekening met daarop de tekst ‘Ik hou van jou’, een kunstwerk van de jongste Van der Ham­telg. Even verderop, pal voor een raam, ligt het gezelschapsspel Beverbende. En voor hun neus wacht een verzameling Goudse stroopwafels om gebeten te worden. Een warm thuisgevoel is het, kortom, in de stuurhut. Alleen dan op ruim twee­

honderd kilometer afstand van hun eigenlijke woonplaats, Ouderkerk aan den IJssel. “Eten koken, de was draaien, boodschappen doen; voor ons is dit net zo thuis als voor iemand die in een rijtjeshuis woont”, vertelt Willemieke van der Ham. “Enige verschil is dat ons huis zich keer op keer verplaatst.”

Oorspronkelijk werkte ze in de zorg. Maar nadat ze verliefd werd op Harm Jan en vervolgens een relatie met hem kreeg, gooide ze het spreekwoordelijke roer met liefde om. Inmiddels weet ze niet beter dan dat ze nagenoeg altijd varende is, de weekenden

bovengemiddeld vaak daargelaten. Ze vindt het geweldig, het ruige en spannende dat bij het waterleven komt kijken. Al geeft ze eerlijk toe dat het haar soms best moeite kost om hun oudste dochter dagen achtereen niet in levenden lijve te kunnen zien. “Maar aan de andere kant was het des te mooier dat we Hannah, net als Rhodé nu, de eerste zes jaar van haar leven altijd bij ons hadden”, legt ze uit. “Dan bouw je natuurlijk een heel intense band op met elkaar. En die band hebben we nu nog steeds.”

Ze weet: Aan het werk van gediplomeerd schipper, wat zowel zij als haar man zijn, kleven vele voordelen. Alleen: Ook enkele nadelen. “Maar de

voordelen winnen het ruimschoots van de nadelen, hoor”, stelt Harm Jan van der Ham. Wijzend naar de bedrijvigheid in Duisburg: “Kijk om je heen hier. Dit is toch veel mooier dan van acht tot vijf op een kantoor zitten? We genieten er met volle teugen van.”

Enthousiasme

Het enthousiasme waarmee Van der Ham praat over zijn vak; het past naadloos bij wie hij is. Een jochie van nog geen vijf jaar oud was hij, toen hij het zichzelf al hoorde zeggen: ‘Ik word later schipper’. Al was het maar omdat hij, met ouders die zelf eveneens voeren, in de meest letterlijke zin opgroeide met het waterleven. In die zin was het volkomen logisch dat hij als vijftienjarige, na het behalen van zijn schooldiploma, als matroos aan de slag ging bij Heuvelman, het scheepvaartbedrijf waarvan hij nu alweer sinds 2003 mede­eigenaar is. Van alles vervoeren hij en zijn vrouw met drie personeelsleden aan boord. Van raapzaad tot sojabonen, van grind tot containers, van haver tot kunstmest. “De dynamiek van dit werk is zo prachtig”, vertelt hij, terwijl de Nederlandse vlag aan de kont van het schip aanhoudend wappert. “Neem alleen al de vracht die voor je ligt, 5100 ton aan staalplaten. Dat is toch fantastisch? Ik zou om die reden ook nooit op een tanker kruipen, als je begrijpt wat ik bedoel. Het uitzicht op die open ruimen geeft me elke keer weer een kick.”

In de dagen ervoor heeft het schip al onder meer de Duitse steden Düsseldorf en Frankfurt aangedaan. De volgende bestemming is Gent. Maar

wanneer de Belgische stad bereikt wordt? “Er wordt veel wind opgegeven”, weet Van der Ham, na een blik op de weer­app van zijn telefoon. “Dus het is nog maar de vraag hoe lang het duurt voordat we de Westerschelde getrotseerd hebben.”

In de stuurhut lacht hij ontspannen. Na vrijwel een leven lang op het water, raakt hij al lang niet meer van zijn à propos van onbestendige weersverwachtingen. Al blijft het wel een gezonde spanning geven. Goed zeemanschap, voegt hij eraan toe, is dan wel vereist. Nerveus worden van wat de daaropvolgende bestemming wordt, doet hij evenmin. “Weet je”, zegt de schipper, die dagelijks contact onderhoudt met de NPRC, de organisatie die schippers en verladers met elkaar in verbinding brengt. “Natuurlijk levert het weleens lichte stress op, wanneer je ergens leeg ligt met je schip omdat er nog geen volgende opdracht is. Werk en privé zijn dan erg met elkaar verweven, wat niet altijd makkelijk te combineren is. Feit is ook dat het elke keer weer goedkomt. Uiteindelijk volgt altijd weer een volgende reis. Vandaar dat wij ons niet druk proberen te maken als we even geduld moeten hebben. Wachten is nu eenmaal onderdeel van dit bestaan.”

Politiecontroles

Onvermoeibaar kan Van der Ham vertellen over de Innovation, ‘zijn trots’. Over de nieuwe Stage V Caterpillarmotoren die sinds anderhalf jaar prijken in de machinekamer. Over het laadvermogen van 5773 ton. Of over

de politiecontroles die hem en zijn vrouw geregeld treffen. Prompt kan de schipper een geïrriteerd grijnsje niet onderdrukken. “Laatst wilde een agent onze papieren controleren”, vertelt hij. “Nou prima natuurlijk, we hebben niks te verbergen. ‘Kom aan boord’ zeg ik. Maar wat doe die agent vervolgens? Hij weigert zijn schoenen

‘We zouden geen ander leven willen dan dit’

uit te doen, regel één op een schip. Dat begrijp je toch niet? Echt, van dat soort dingen kan ik nog altijd chagrijnig worden. Ik hang mijn jas toch ook aan de kapstok, als ik bij iemand thuis op bezoek ga?”

De ochtend nadert inmiddels zijn einde in Duisburg, de Duitse industriestad waar het gezin Van der Ham graag de plaatselijke dierentuin bezoekt. Nog eventjes, en dan tijgt de Innovation over de Rijn richting België. Maar nu laven Harm Jan en Willemieke zich nog even aan de relatieve rust die hun even moderne als knusse stuurhut ademt. “Voelt het hier als vakantie?”, herhaalt de heer des ‘huizes’ de vraag van de verslaggever. Met een lach: “Moet je straks eens komen kijken, wanneer we met windkracht acht over het water beuken. Dan piep je wel anders.” <

‘Samen kunnen we de uitdaging van morgen aan’

Onder leiding van CEO Michel Verwoest acteert TVM in een steeds breder speelveld. De bestuursvoorzitter laat zijn licht schijnen over de vraagstukken die de sector wachten en de rol van de coöperatie hierin.

“Samen met onze leden kunnen we de uitdaging van morgen aan.”

tekst: Natasja Weber beeld: Matty van Wijnbergen / Marieke

Dijkhof

In een sfeervol ingericht caférestaurant in Apeldoorn schudt bestuursvoorzitter Michel Verwoest van TVM diverse handen. Hij is een bekend gezicht in Apeldoorn, de stad waar hij al meer dan veertig jaar woont. Terwijl in het etablissement de achtergrondmuziek zacht speelt, vertelt Verwoest dat hij zijn stad vooral door zijn voetbalachtergrond altijd trouw is gebleven. En omdat het gewoon een fijne plek is. Ook bleef Apeldoorn, dankzij zijn gezin, zijn uitvalsbasis.

In gesprek met Verwoest (56) zijn de metaforen met de sportwereld nooit ver weg. De bestuursvoorzitter heeft het vaak over ‘het clubgevoel’ dat hij ervaart als hij met TVM­leden spreekt. Ook ziet Verwoest overeenkomsten tussen de logistieke sector en een voetbalclub. “Het draait in beide disciplines om mensenwerk waarbij – zo is mijn

‘Het is een mooie bevestiging dat onze aanpakcoöperatieve werkt’

ervaring – de passie er vanaf spat. Iedereen wil op topniveau presteren, schouder aan schouder. En tegelijkertijd is er ruimte om elkaar eerlijk en respectvol de waarheid te vertellen.”

In de donkere maanden van het jaar neemt Verwoest in een interview met

TVM Scheepvaart alle tijd om zijn licht te laten schijnen over de vraagstukken die de logistieke sector in de nabije toekomst wachten. De CEO gaat uitvoerig in op de rol die de coöperatie hierin speelt, hij vertelt over de innovaties die TVM samen met leden initieert, wijst op het steeds bredere speelveld waarin het bedrijf acteert én benadrukt het belang van verbinding in de sector. “We zoeken nog nadrukkelijker dan voorheen de samenwerking op met onze leden. Niet alleen op het gebied van verzekeren, maar ook wat betreft preventie, veiligheid en duurzaamheid.”

Veerkrachtige sector

Het zijn dynamische tijden in de transportwereld waar de marges klein zijn. De komende jaren komt er veel op de logistiek­ en transportsector af. “We zijn een veerkrachtige sector, maar het is evident dat we voor uitdagingen staan”, wijst Verwoest onder meer op het onzekere economische gesternte. “Veel bedrijven zijn afhankelijk van Duitsland waar sprake is van economische tegenwind. In eigen land hebben we te maken met onzekerheid rond verduurzaming; pakt het kabinet nu echt door of niet? Verder zien we het aantal transportbewegingen in de agrarische sector afnemen en kampen we met vergrijzing onder chauffeurs”, somt hij op.

Het komende jaar zal TVM samen met de sector aan de slag gaan om het chauffeursvak in een positief daglicht

te plaatsen, vertelt Verwoest. “Het is een prachtig vak – zeker voor degenen die van vrijheid en verantwoordelijkheid houden – maar helaas weten veel jongeren dat niet. Samen met onze leden gaan we kijken hoe we het imago van de vrachtwagenchauffeur kunnen verbeteren zodat de jeugd wel instroomt.” Hiernaast verwacht Verwoest veel van AI­toepassingen om de beladingsgraad nog verder omhoog te krijgen. “Veel van onze klanten zijn zeer innovatief bezig om hun processen met behulp van AI te optimaliseren. Wanneer je efficiënter rijdt, heb je uiteindelijk ook minder chauffeurs nodig.”

Via samenwerking en verbinding verwacht TVM de vraagstukken voor de nabije toekomst het hoofd te kunnen bieden. “Samen met onze leden zijn we klaar voor de uitdaging van morgen, daar ben ik van overtuigd.”

Intensief contact

Verwoest is bijna 3,5 jaar actief als bestuursvoorzitter van TVM. Bij zijn entree in september 2021 trof hij naar eigen zeggen een bedrijf aan ‘waarbij je door de hele organisatie proefde dat alle mensen gepassioneerd zijn om onze leden te helpen’. “Het mooie is dat onze medewerkers alle leden zo goed kennen, we staan heel dicht bij de klant. Die passie, klantgerichtheid en kennis en kunde van de sector waren de eerste zaken die mij opvielen. Ik durf wel te zeggen dat TVM het allerleukste verzekeringsbedrijf is dat ik ooit heb gezien.” >

De bestuursvoorzitter onderhoudt zelf ook intensief contact met leden. Of het nu om reguliere afspraken gaat of om bijvoorbeeld bijeenkomsten met de 50­koppige Ledenraad, workshops voor nieuwe innovaties of om bijstand te verlenen wanneer een transporteur is getroffen door een calamiteit. “Ik wil altijd horen wat er speelt, wat we kunnen betekenen en wat we kunnen verbeteren. Als er in onze sector zaken zijn die beter in gezamenlijkheid aangepakt kunnen worden in plaats van door ieder bedrijf afzonderlijk dan proberen wij daar direct op in te spelen. Er komt veel op onze sector af, denk aan nieuwe wetgeving en duurzaamheidsvraagstukken. Veel van onze leden kampen met dezelfde uitdagingen; of ze nu drieduizend medewerkers in dienst hebben of eigen rijder zijn. Wij proberen alles zo goed mogelijk beheersbaar te krijgen. We brengen partijen samen en zoeken naar oplossingen.”

TVM laadpas

De komst van de TVM laadpas noemt Verwoest een mooie innovatie die in 2025 verder gestalte moet krijgen. Verwoest: “De TVM laadpas is een typisch voorbeeld dat voldoet aan een breed gedragen behoefte in de sector. Met behulp van deze laadpas kunnen leden elkaars laadpleinen gaan gebruiken om hun elektrische vrachtwagen bij te laden. Als je als transporteur in je eentje een laadplein aanschaft, brengt dat ongelooflijk veel kosten met zich mee.

elkaar te kunnen laden. Het voordeel is dat de tarieven waarschijnlijk lager liggen en dat je je investeringen sneller kunt terugverdienen.”

‘Ik wil altijd horen wat er speelt, wat we kunnen betekenen en wat we kunnen verbeteren’

Bovendien staat jouw laadplein grote delen van de dag leeg, terwijl jouw wagens elders in het land moeten laden bij aanbieders die vaak hoge kosten vragen. Wat wij doen is onze leden samenbrengen door via de TVM laadpas bij

Verwoest benadrukt dat TVM in dit geheel een faciliterende rol speelt. “We bemoeien ons niet met de prijs. Die wordt bepaald door de eigenaar van het laadplein”, licht de bestuursvoorzitter toe. De laadpas komt uit de koker van TVM en is vervolgens verder uitgewerkt met leden in de markt. Verwoest: “Het is een prachtig voorbeeld van hoe we als coöperatie willen werken; voor en door de leden.” De laadpas wordt in het eerste kwartaal van 2025, in eerste instantie op kleine schaal, geïmplementeerd. “Ons ideaal is dat in de toekomst elk TVM­lid dat elektrisch rijdt meedoet.”

Scheepvaart

Ook voor de scheepvaart zijn er binnen TVM verschillende ontwikkelingen. “We zetten de laatste jaren steeds meer in op preventiemaatregelen voor de scheepvaart om bijvoorbeeld kostbare brug­ en sluisschades te voorkomen. Dat doen we onder meer met behulp van een eenvoudige startscan voor schippers”, zegt Verwoest die zelf een fervent pleziervaarder is. Verder heeft TVM onlangs ook een zero­emissieverzekering voor de scheepvaart gelanceerd. De voorzitter van het Bestuur zegt tevreden terug te kijken op de soepele invoering van nieuwe ict­systemen. Verwoest doelt hierbij onder meer op de verzekeringstechnische administratie, de geoptimaliseerde cybersecurity, een betere efficiency en de nieuwe IT­keten live voor scheepvaart. “We waren altijd heel goed aan de voorkant van ons bedrijf, dus gericht

op de klantbediening. Maar aan de achterkant hadden we jarenlang in ons systeemlandschap veel dingen aan elkaar geknoopt.”

“Terwijl we de winkel achter de schermen aan het verbouwen waren, liepen de processen aan de voorkant gewoon door – en zelfs beter; voor onze klanten is het makkelijker geworden om schades te registreren én ze krijgen beter inzicht in de schades. Ik ben er heel trots op dat we binnen TVM, met een relatieve kleine club, meerdere nieuwe ict­systemen tegelijkertijd hebben aangepakt. Met onze goede ervaringen voor de nieuwe IT­keten live voor scheepvaart, schakelen we nu door naar transport en logistiek.”

Totaalpakket

Samenwerken met én voor de sector is een van de stokpaardjes die Verwoest de komende jaren nog verder wil

intensiveren. Onder zijn leiding is TVM een steeds bredere rol in de transport­ en logistieksector gaan vervullen. “We verzekeren tegenwoordig vrijwel alles wat beweegt bij een transporteur. Hiernaast hebben we de laatste jaren heel veel activiteiten verder doorontwikkeld op het gebied van preventie, veiligheid en duurzaamheid; zaken die heel belangrijk zijn voor onze leden.” Verwoest wijst op de lancering van de TVM preventiescan (met als doel twintig procent minder schade in twee jaar tijd), vernieuwingen in Mijn TVM en de uitbreiding van de Bumper­app. “Bumper begon als een app voor het eenvoudig melden van schades, maar ontwikkelt zich steeds meer als een veiligheidsen preventieplatform.”

“We zien over het algemeen bij onze leden dat zij het totale pakket aan producten en diensten afnemen. De steeds bredere rol die we vervullen, zien we ook terug in onze groeicijfers. Doordat wij – als nichespeler in de verzekeringswereld – de keten zo goed kennen, kunnen we onze producten en diensten heel efficiënt aanbieden”, stelt Verwoest. TVM staat er volgens de CEO goed voor. “We zijn gezond en blijven groeien. Ik ben er supertrots op hoe collega’s zich ontwikkelen en hoe groot ieders betrokkenheid is. Onze klanttevredenheid is bijna tweemaal zo hoog als bij de eerst volgende in de verzekeringssector; daar zorgen onze medewerkers en leden echt samen voor.”

Bovendien werd TVM afgelopen jaar door ondernemersplatform MT/ Sprout verkozen tot beste dienstverlener van Nederland in de categorie verzekeringen. Het was al de vierde keer dat deze prijs TVM ten deel viel. Verwoest: “Een prachtig compliment. Het is een mooie bevestiging dat onze coöperatieve aanpak werkt. Samen staan we sterk.”

Verruiming Julianakanaal

Op dit moment staan zware bouwmachines in het drooggelegde Julianakanaal. Het kanaal, onderdeel van de Maasroute, wordt geschikt gemaakt voor de tweebaksduwvaart (klasse Vb-schepen). Hiervoor is het verruimen van het kanaal noodzakelijk. Het scheepvaartverkeer moet de komende periode nog omvaren via het noorden over de Maas of via het zuiden over het Albertkanaal. Naar verwachitng gaat het Julianakanaal in het voorjaar van 2025 weer open. beeld: ANP

‘Samenwerken moét, alleen red je het niet’

Barbara Visser (47) staat als voormalig minister van Infrastructuur en Waterstaat voor de boeiende opdracht om mede vorm te geven aan slimme oplossingen rond duurzaamheid, energietransitie en infrastructuur. Sinds november vorig jaar staat zij aan het roer van ingenieursbureau Movares. Concurrentie is uit, zegt zij. Ondernemers moeten juist volop samenwerken op weg naar een energieneutrale samenleving.

tekst: Gerard den Elt

beeld: Matty van Wijnbergen / Glenn Wassenbergh

Ook in onzekere tijden rond de grote vraagstukken van deze tijd heeft Barbara Visser in elk geval een opbeurende boodschap voor ondernemers. Aan het einde van het gesprek vat ze die bondig samen. “Ik ben ervan overtuigd dat we de kennis en knowhow hebben om de CO2­reductie, de energietransitie en de daarmee gepaard gaande innovaties mogelijk te maken. Met kennisinstituten als TNO en Deltares en onze universiteiten moet dat lukken.

Nederland functioneert als een voorbeeld als het gaat om transport en logistiek, is een koploper in Europa. Mijn stelling is: ‘Als dingen hier kunnen, dan kunnen die overal ter wereld’.”

Dus? “Dus laten we in Nederland doen wat we altijd goed hebben gedaan. Gezamenlijk zoeken naar oplossingen. De techniek is er. Mooi. De expertise en de kennis zijn er ook. Het is nu een kwestie van ­ denk ik ­ organiseren. Want blijven doen zoals we deden, dat gaat de oplossing niet brengen.”

Visser is gevraagd haar licht te laten schijnen op de toekomst en transitie van de logistiek, in haar ogen ‘een heel brede vraag’. Ze zat immers als oud­bewindspersoon boven op de problematiek en mag nu zelf leiding geven aan het bieden van praktische, ingenieuze oplossingen. Visser heeft de taak Movares, ontstaan uit een voormalig NS­dochter die zich van hoofdzakelijk railprojecten heeft omgevormd tot een breed ingenieursbureau, op te stuwen naar de top drie van leidende bedrijven

in de branche. Movares richt zich op zogenoemde ‘smart urban engineering’, zoals het ontwerpen van energieneutrale gebouwen, railprojecten, energieoplossingen, planvorming & conditionering, infrastructuur, waterwerken en geosolutions. Movares stelde onder meer de Roadmap Verduurzaming Binnenvaart 2050 op in opdracht van de Topsector Logistiek.

Vergroening en duurzaamheid

Vergroening en duurzaamheid zijn de kernbegrippen in de komende tientallen jaren en alle veranderingen moeten in goede samenhang met elkaar worden doorgevoerd voor maximaal resultaat. Want de verduurzaming is volgens haar onomkeerbaar, ook al zijn de onzekerheden voor ondernemers in het wegvervoer en in de binnenvaart en voor de vele betrokken instanties groot en talrijk.

Ze verwijst naar recente uitspraak van de Raad van State, waarin het gebruik van de mogelijkheid tot de zogenoemde interne saldering van uitstoot bij de bouw van nieuwe woonwijken en bedrijfspanden is teruggedraaid. En natuurlijk is er het vonnis in de Greenpeace­zaak, waarin de rechter het kabinet dwingt meer haast te maken met de stikstofaanpak.

“We willen volgens mij niet dat Nederland stil komt te staan. We moeten er wel voor zorgen dat vergunningen verleend blijven worden”, aldus Visser in haar werkkamer in Utrecht. Een werkplek die binnenkort wordt

verruild voor een nieuw kantoor in het complex Wonderwoods op een steenworp afstand, waar honderden bomen en duizenden struiken groeien aan de gevels van de torens. Het heet een wonder van duurzaamheid en energieneutraliteit te zijn. “Mijn zorg zit in de vraag hoe we Nederland leefbaar en bereikbaar houden op de korte termijn door discussies rondom stikstof. Dat is denk ik voorlopig de belangrijkste uitdaging die we hebben.”

Visser is niet zo zeer ongerust over de technische oplossingen voor de energietransitie, als wel over de onzekerheid die daarmee gepaard gaat. Nee, ze wil vanaf de zijlijn geen commentaar geven op de politieke situatie, en eigenlijk ook liever niet over de ondernemingsstrategie die bedrijven zouden moeten volgen. “Maar als ik me verplaats naar de directiekamer van een bedrijf, dan zou ik het heel belangrijk vinden dat ik zekerheid heb over het overheidsbeleid. Of het nou gaat om de aanschaf van vrachtwagens op de korte termijn of een binnenvaartschip met een veel langere levensduur. Dus ik zou juist stabiliteit van beleid willen, zodat ik mijn investeringsbeslissingen kan nemen. Wanneer het beleid elk jaar wijzigt, dan weet ik niet meer waarop ik mijn strategie moet baseren.”

Houvast

De Europese regelgeving biedt in haar ogen in elk geval houvast. “Als je het hebt over logistiek en transport over de weg, rails en water, dan wordt heel veel Europees bepaald en daarin is nog niets veranderd. Dus in die zin zijn dat volgens mij nog steeds de kaders waarbinnen men moet opereren.”

Toch vormen bijvoorbeeld (net)congestie en infrastructurele werken komende decennia een sta in de weg. De scheepvaart en het wegvervoer krijgen te maken met de aanpak van belangrijke verkeersaders en oeververbindingen.

“We hebben ons altijd gericht op nieuwbouw, zoals nieuwe bruggen en tunnels en nieuwe spoorlijnen en wegen. Maar kijk naar de Van Brienenoordbrug, die we moeten renoveren en ons hoofdbrekens gaat geven. Of recent in het verleden naar de Merwedebrug in de A27 bij Gorinchem. En kijk ook naar de energiesector. Eigenlijk hebben alle grote assetbeheerders dezelfde opdracht: ze moeten hun assetopgave versnellen, opschalen en verduurzamen om

Nederland economisch en maatschappelijk draaiende te houden en toekomstbestendig te maken. Dat zijn heel veel opgaven ineen”, aldus de topvrouw van Movares. “En elke verstoring in de huidige infrastructuur op de weg, op het water en op het spoor leidt tot problemen elders. Dus het is belangrijk daarvoor slimme oplossingen te bedenken.”

Samenwerking

Dat brengt ons op het volgende gespreksonderwerp dat zij wil onderstrepen: de noodzaak tot samenwerken van alle sectoren, bedrijven, overheidsinstanties en verdere betrokkenen. Dat belang wordt ook beschreven in een recente sectorstudie van Panteia, ING en TVM, genaamd ‘De energietransitie dwingt de transportsector tot samenwerking in ecosystemen’.

Het gaat om het opzetten van netwerken – logistieke ecosystemen –waarin ondernemers en andere betrokkenen samenwerken, investeren en gegevens delen om waarde te creëren voor alle betrokken partijen. Het uitwisselen van gegevens over vervoersstromen kan bijvoorbeeld helpen verkeersbewegingen te optimaliseren, lading efficiënter te distribueren en kostenefficiënt om te springen met de beschikbare energie.

“Dat kun je alleen maar doen wanneer je in de markt met elkaar gaat samenwerken”, aldus Visser. “In dat hele proces zie je dat het noodzakelijk is om te digitaliseren en standaardiseren om data met elkaar uit te wisselen. Pas dan krijg je een goed inzicht. Dat kan binnen de gemaakte afspraken

PASPOORT

Naam: Barbara Visser

natuurlijk alleen maar als er onderling vertrouwen is. Maar er is eigenlijk geen andere keuze: alleen ga je het waarschijnlijk als klein of middelgroot bedrijf niet redden, je moét wel samenwerken. Binnen die ecosystemen kun je natuurlijk met elkaar blijven concurreren, maar samenwerking blijft een voorwaarde om operationeel te blijven functioneren én om te verduurzamen.”

Movares is inmiddels al via een deelneming in Future Insight betrokken bij projecten voor het delen van kennis en data in zulke ecosystemen, ondergebracht op een platform onder de noemer Clearly.Hub. Daarin werken partijen als het Havenbedrijf Rotterdam, de gemeente Rotterdam en logistieke bedrijven samen. Als voorbeelden worden digitale analyses genoemd bij het gebruik van de schaarse ruimte aan de kademuren. Of het bij stremmingen efficiënt omleiden van de binnenvaart of het wegvervoer.

Grote berg data

dit direct in de belangen van de onder andere de logistiek snijdt.”

Vijftien jaar geleden kon dat volgens Visser nog niet, “maar nu kunnen we die technische ontwikkelingen juist versnellen. Het is natuurlijk wel een kwestie of we met elkaar bereid zijn dat snel op te pakken en op te schalen, om zo de juiste incentives te vinden om data met elkaar te delen binnen het concurrentieveld”.

‘Als dingen hier kunnen, dan kunnen die overal ter wereld’

Visser: “We weten nu hoe we al die gegevens bij elkaar kunnen brengen en kunnen modelleren, zodat je allerlei slimme scenario’s kunt opstellen ten behoeve van alle deelnemers in zo’n ecosysteem. Vanuit die grote berg data kun je bijvoorbeeld de CO2­ en stikstofreductie realiseren, de ruimte voor groen optimaliseren zonder dat

Geboren: Šibenik (Kroatië), 16 augustus 1977

Opleiding: bedrijfskunde van de Financiële Sector (BFS) aan de VU Amsterdam

Functie: sinds 1 november 2024 CEO van advies- en ingenieursbureau Movares met circa 1400 personeelsleden.

Voorheen: consultant, wethouder in Zaanstad (2010-2012), lid van de Tweede Kamer voor de VVD (2012-2017) als woordvoerder wonen, verkeer, water, luchtvaart en visserij, staatssecretaris van Defensie (2017–2021), minister van Infrastructuur en Waterstaat (2021–2022) in het kabinet-Rutte III en voorzitter Raad van Advies Havenbedrijf Port of Zwolle (2023-2025)

Wat zij wel wil opmerken is dat de logistieke sector zich nadrukkelijk moet manifesteren om die samenwerkingsverbanden van de grond te tillen. Het economisch belang voor Nederland als distributieland is vanzelfsprekend groot. “Tegen de sector zou ik willen zeggen: Laat je horen, agendeer de problemen en pak de regie.” <

Scan de QR-code voor de sectorstudie ‘De energietransitie dwingt de transportsector tot samenwerking in ecosystemen’ of ga naar www.tvm.nl/downloads/ sectorstudies

Wisseling van de wacht

Hendrik de Jonge droeg in oktober zijn taak als eindverantwoordelijke binnen TVM scheepvaart over aan Frans Niemeijer. De Jonge (63) gaat verder in een iets andere leidinggevende rol met meer contactmogelijkheden met TVM-klanten, Niemeijer (49) richt zich nadrukkelijker op de managementtaken in een organisatorische verandering. “Iedereen in de scheepvaart weet: twee kapiteins op een schip werkt niet.”

tekst: Gerard den Elt beeld: Matty van Wijnbergen

De een zet als het ware een stapje terug, de ander doet een stapje omhoog. Maar van hiërarchische kwesties en strepen op de schouder willen beiden niets weten.

“Wij praten eigenlijk niet in termen als omhoog of omlaag”, zegt Frans Niemeijer, strikt genomen de nieuwe eindverantwoordelijke voor TVM scheepvaart. “Zo groot zijn we trouwens ook niet. Enne, Hendrik heeft een bak aan ervaring. Hoe lang doe jij dit nou al?” De Jonge: “Ik zit vanaf 1986 in de schepenverzekeringen. Ik heb heel veel collega's die bij TVM binnenkomen en dan zeggen: ‘Oh, toen was ik nog niet eens geboren’.”

Niemeijer: “Grappig dat je dat zegt! Want jij hebt nog met mijn vader gewerkt, toch? Hij werkte destijds bij een van onderlinge schepenverzekeraars, de Onderlinge Vriendschap.” De Jonge: “Ja, toen ik in 1986 bij Noord Nederland kwam, waren we lid van de federatie van onderlinge verzekeraars. Eens in de zo veel tijd hadden we een vergadering met alle onderlinge schepenverzekeraars. Het waren er een stuk of elf. Ik kwam daar als jong broekie binnen en jouw vader behoorde tot de gevestigde orde. Het grappige is dat ik destijds heb vergaderd met jouw vader en dat ik nu mijn taken overdraag aan zijn zoon.”

Herinrichting machinekamer

Het is een discussie vol respect en historisch besef tussen twee leiding­

‘Ik blijf bezig met de verkoop binnenvaart en pleziervaart’

gevenden bij TVM scheepvaart. Plaats van handeling: Hotel Zwartewater in Zwartsluis, waar binnenvaartschepen dagelijks in groten getale langzaam voorbijtrekken. >

Gespreksonderwerp: de wisseling van de wacht binnen TVM scheepvaart. Door een interne verandering zijn de afdelingen Verkoop en Schade Scheepvaart samengevoegd. Daarnaast wordt de verzekeringstechnische administratie vernieuwd. Om in scheepstermen te blijven: de herinrichting van de machinekamer van TVM scheepvaart zal in het eerste kwartaal van 2025 zijn voltooid. Klanten worden daarover uiteraard nog nader geïnformeerd. Belangrijkste vraag is natuurlijk: wat gaat de klant daarvan merken? Het verschil zal volgens Niemeijer en De Jonge zijn dat TVM scheepvaart nog dichter op de verzekerden zal komen te staan en vaker zal ondersteunen op preventiegebied. Ervaringen van schippers zullen minder tussen wal en schip terechtkomen, omdat de afdelingen op dezelfde werkvloer zitten en samenwerken. En met het nieuwe administratieve systeem kan de klant in de toekomst makkelijker zijn schade melden, zijn eigen dossier inzien en kleine

wijzigingen zelf doorvoeren. Dat komt de efficiëntie ten goede.

Die nieuwe inrichting past beter bij de specifieke schaal van de scheepvaart, vinden beiden. Bij de fusie van SON en Noord Nederland en het opgaan in TVM scheepvaart in 2016 is de organisatie destijds logischerwijze ingericht naar het voorbeeld van TVM. Dat betekende dat de afdelingen Verkoop en Schade organisatorisch gescheiden werelden waren met andere verantwoordelijken binnen de Raad van Bestuur.

Frans Niemeijer werd in 2023 aangesteld als opvolger van Bert Jansma, die anderhalf jaar geleden met pensioen ging. Na zijn aantreden bleek in de gesprekken met betrokkenen meer en meer dat binnen de kleine club van TVM scheepvaart de verbinding tussen de afdelingen schade en commercie werd gemist. Ook al omdat na de coronaperiode collega’s vaker vanuit huis werkten en elkaar minder vaak spraken. Op het gebied van kennisoverdracht en gegevensuitwisseling

zijn zeker verbeteringen mogelijk. “We misten een beetje kruisbestuiving, een stukje wij­gevoel”, erkent De Jonge. “Dus door alleen al door fysiek bij elkaar te zitten bevorderen we het wij­van­scheepvaart­gevoel.”

Inmiddels zijn beide afdelingen met circa 32 mensen samengebracht op de tweede verdieping van het hoofdkantoor in Hoogeveen. “Wij vinden de samenvoeging meer passend bij de specifieke markt waarin we ons bewegen ”, verduidelijkt Niemeijer.

De samenvoeging was voor Hendrik de Jonge ook hét moment om hiërarchisch een stapje terug te doen. “Iedereen in de scheepvaart weet: twee kapiteins op een schip werkt niet. En ik voel me goed bij de keuze voor Frans als eindverantwoordelijke. Ik blijf lekker bezig met de verkoop binnenvaart en met de verkoop pleziervaart. En met contacten onderhouden met de schippers, met tussenpersonen en met accountmanagers.”

Het overdragen van de managementtaken aan Frans Niemeijer, die daar­

Hendrik de Jonge (l) en Frans Niemeijer

maar je moet soms praktisch zijn’) ligt gewoonlijk in het Lauwersmeer. “Hij is deze winter uit het water voor wat groter onderhoud, dus ik voel mij een beetje onthand. Normaal gesproken vaar ik ook in de winter, dat vind ik mooi om te doen.”

Uitgerekend de pleziervaart met circa 15.000 verzekerde vaartuigen en een premie­inkomen van circa 6 miljoen euro rendeert goed binnen TVM scheepvaart. “Een mooie vloot”, beschrijft Niemeijer de pleziertak.

De beroepsvaart daarentegen is met een premieomzet van een kleine 20 miljoen euro door een reeks van grote schades verlieslatend. Stuurhutschades van soms wel een kwart miljoen euro of meer, impactvolle schades zoals een schip dat tegen een stuw of brug vaart zijn voorbeelden van een nog steeds stijgende schadelast. De gemiddelde herstelkosten stijgen daarnaast door de inflatie fors mee.

geleid tot het opzetten van een preventieteam, dat schippers en scheepvaartbedrijven moet helpen. Denk aan technische hulpmiddelen, bewustwording en een goede reisvoorbereiding waarbij alle risico’s tussen vertrek en

‘Wij vinden de samen- voeging meer passend bij de specifieke markt waarin we ons bewegen’

naast zelf rechtstreeks het schadeteam en het expertiseteam blijft aansturen, past in dat plaatje. Hij heeft immers met zijn 49 jaar een veel langere horizon. De Jonge: “Het is wat betreft heel organisch: met mijn 63 jaar komt de periode van overdracht in zicht. Dan is dit een heel goed moment om de eindverantwoordelijkheid aan Frans over te dragen.”

Watersport

Hij tekent daarbij meteen aan dat hij niet aan het afbouwen is. “Maar ik ben natuurlijk wel vanaf mijn twintigste fulltime aan het werk. Mijn vrouw werkt vier dagen in de week en dat wil ik ook gaan doen. We hebben een mooie boot, een Beneteau First die in Makkum ligt, en we zeilen graag op het IJsselmeer, de Waddenzee en een stukje Noordzee.”

Dat treft: ook Niemeijer is een fervent watersporter. Zijn polyester zeilboot met ongelakt teakhout op het dek (‘Mijn hart ligt bij klassiek, ik heb vroeger heel wat geschuurd en gelakt,

“Gelukkig hebben we ook een grote klantengroep die het gewoon bijzonder goed doet”, tekent Niemeijer aan. “De premieverhogingen van de laatste jaren hebben echt wel effect gesorteerd, maar het is nog niet voldoende.”

Klanten met weinig tot geen schadelast krijgen in 2025 te maken met een beperkte premieverhoging gelijk aan de prijsindex van 3,6%. De oude coöperatiegedachte ‘draagt elkanders lasten’ is minder van toepassing op de klanten met een grote schadehistorie. Zij krijgen te maken met extra premieverhogingen. De Jonge en Niemeijer stellen dat wanneer die verhoging niet wordt geaccepteerd, klanten afscheid zullen moeten nemen. “We geven de voorkeur aan een iets kleinere portefeuille met een gezond rendement boven een grotere portefeuille met verlies. Dus we zullen door die zure appel heen moeten bijten.”

Preventie

Om zwarte cijfers te behalen wordt fors ingezet op preventie, aldus Niemeijer en De Jonge. De samenvoeging van de afdelingen Verkoop en Schade heeft

eindbestemming (waterstanden, brughoogten) worden benoemd. Een piloot werkt immers voor vertrek in de cockpit ook een checklist af. Niettemin, zo beseffen Niemeijer en De Jonge, blijft vervoer over water mensenwerk. Zij verwijzen naar het wegtransport, waar vrachtauto’s anders dan op rivieren niet te maken hebben met veranderende hoogtes. En tóch blijven chauffeurs zich vastrijden onder een viaduct. In de binnenvaart zijn er veel meer variabelen, zoals de waterstanden, de hoogte van een of twee lagen containers, de vraag of de autokraan toevallig nog omhoog staat of dat de spudpaal voldoende is ingetrokken, zodat hij niet de sluisdrempel kan beschadigen.

Als het aan TVM scheepvaart ligt wordt de paragraaf reisvoorbereiding daarom een clausule in de polis. Gesprekken daarover met collega’s binnen het Verbond van Verzekeraars zijn gaande.

Doel is om binnen enkele jaren tot structurele verbeteringen en zwarte cijfers te komen. Niemeijer noemt met vertrouwen de datum van 1 januari 2027 als richtpunt. Toevallig ook dicht in de buurt van de naderende pensioendatum van Hendrik de Jonge. Die houdt zich op de vlakte. “Natuurlijk heb ik voor mezelf een bepaalde einddatum in gedachten. Maar die is zeker niet in beton gegoten. Ik vind dit werk nog zo mooi en ik voel dat ik nog van toegevoegde waarde ben. “Nee”, zegt hij lachend, “die spudpaal is nog niet geslagen.” <

Nog geen nieuwe vlag of wimpel? Bestel ‘m op www.tvm.nl/scheepvaart

De afdeling scheepvaart is bereikbaar via tel. +31 (0)528 29 27 50

TVM hoofdvestiging naar nieuwe locatie in Hoogeveen

TVM gaat een nieuw hoofdkantoor bouwen bij het station in Hoogeveen. Het huidige pand aan de Van Limburg Stirumstraat, inmiddels dertig jaar oud, voldoet onvoldoende aan eisen van duurzaamheid en de gewenste manier van werken binnen TVM. Na een periode van onderzoek en afweging is besloten om voor nieuwbouw te kiezen.

Werkomgeving voor de toekomst

De ontwikkelingen binnen TVM, zoals hybride werken en verdere professionalisering, vragen om een werkomgeving die dat versterkt. Nieuwbouw bij het station in Hoogeveen biedt zowel kansen om een energiezuinige en klimaatneutrale werkomgeving te

realiseren, als het creëren van een inspirerende werkomgeving die goed past bij de huidige organisatie en ruimte biedt voor groei en innovatie. Het project bevindt zich nog in de beginfase, maar de verwachting is dat TVM medio 2028 haar nieuwe hoofdkantoor bij het station in Hoogeveen zal betrekken.

Risico op sanctieomzeiling via Servië Beurzen

Open Scheepvaartdagen - Antwerpen

Van vrijdag 13 tot en met zondag 15 maart stond TVM weer op een gezamenlijke stand met Lecour & Co op de Open Scheepvaartdagen in Antwerpen. TVM verwelkomde hier klanten voor informatie over onze diensten en verzekeringsproducten.

Maritime Industry – Gorinchem TVM ziet u ook graag op de Maritime Industry in Gorinchem. De afdeling scheepvaart van TVM is op dinsdag 20 tot en met donderdag 22 mei weer aanwezig op de Maritime Industry Gorinchem.

Ledendag en Dag van Veilig Transport

Op woensdag 16 april is de jaarlijkse ledenbijeenkomst van de Coöperatie TVM U.A. in het Hart van Holland in Nijkerk. Leden van TVM ontvangen hiervoor een persoonlijke uitnodiging. Dit jaar is de ledenvergadering onderdeel van De Dag van Veilig Transport, een dag die volledig in het teken staat van een veilige en toekomstbestendige transportsector.

Onderwerpen die aan bod komen zijn: cybercriminaliteit, veiligheid onderweg en veilig laden. We hebben Dave Maasland uitgenodigd om te spreken over Cybersecurity, over de risico's en over de mogelijkheden die de digitale wereld biedt.

Noteer de datum in uw agenda: woensdag 16 april in Nijkerk.

Scan de QR-code of ga naar www.tvm-events.nl/ ledenbijeenkomst2025 voor meer informatie

Sancties werken minder goed als bedrijven manieren vinden om ze te omzeilen. Daarom heeft de Europese Unie nieuwe complianceverplichtingen ingesteld. Niet alleen opzettelijke omzeiling is strafbaar, maar ook als goederen via een derde land onverwacht in Rusland belanden. Servië vormt daarbij een verhoogd risico. Vaart u over de Donau? Wees extra alert en controleer uw lading en handelspartners zorgvuldig.

Sanctiewetgeving en de impact op de binnenvaart

Internationale sancties zijn maatregelen om bijvoorbeeld mensenrechtenschendingen en conflicten tegen te gaan. De Europese Unie heeft na de oorlog in Oekraïne de handelsrestricties voor Rusland en Belarus fors aangescherpt. Bedrijven mogen hier niet alleen niet bewust aan meewerken, maar zijn ook verantwoordelijk als hun goederen onverwacht in gesanctioneerde landen belanden. Uit recent onderzoek van het CBS blijkt dat de export naar Servië een verhoogd risico op sanctieomzeiling vormt.

Hoe werkt sanctieomzeiling?

Soms worden sancties omzeild door goederen via een neutraal land, zoals Servië, door te voeren. Denk aan Russische olie die via Servië wordt verhandeld en per schip de Europese Unie binnenkomt. Ook vervalste vrachtpapieren en schijnbedrijven spelen hierin een rol.

Meer complianceverplichtingen

De Europese Unie heeft meer complianceverplichtingen voor bedrijven ingesteld: meewerken aan sanctieomzeiling is verboden. Niet alleen als u dit opzettelijk doet, maar ook als uw goederen via een derde land alsnog in Rusland of Belarus terechtkomen.

Wat betekent dit voor u?

Om sanctieomzeiling te voorkomen, gelden er extra verplichtingen voor bedrijven, zoals bijvoorbeeld:

• No Russia- en no Belarus-clausule. Contracten moeten verbieden dat bepaalde goederen via derde landen naar Rusland of Belarus gaan. Dit geldt bijvoorbeeld voor dual­use­goederen, militaire technologie, luchtvaartgoederen en intellectuele eigendomsrechten of handelsgeheimen.

• Due diligence-onderzoek (screening van handelspartners). U moet goed controleren met wie u zaken doet. Als blijkt dat uw goederen toch in een gesanctioneerd land terechtkomen en er geen onderzoek is gedaan, kunt u hiervoor aansprakelijk worden gesteld.

Servië: extra waakzaamheid nodig Binnenvaartschepen kunnen bijdragen aan sanctieomzeiling, vooral omdat controles lastig zijn. Vermijd Servische havens als dat kan. Als u er toch aanlegt, controleer dan goed waar uw lading vandaan komt en naartoe gaat. Onderzoek uw handelspartners zorgvuldig. Lees op onze website www.tvm.nl/sanctiewetgeving welke maatregelen u kunt nemen om sanctieovertredingen te voorkomen.

Scan de QR-code voor meer informatie over de sanctiewetgeving

Principes

De één heeft er meer dan de ander. De één houdt zich er beter aan dan de ander, die er wel veel heeft, maar ze ook makkelijk vergeet als het zo uitkomt. Sommige principes zijn breed gedragen, andere niet of erg persoonlijk.

Ik heb bijvoorbeeld het principe dat ik in een rij niet te dicht op de persoon voor mij ga staan. En dat iedereen dat principe moet hanteren. Velen denken daar anders over merk ik, als er weer iemand in m’n nek staat te hijgen. Of erger: te niezen.

Het recht kent ook principes. Beginselen heten ze dan. Die gaan echt ergens over. Zo is er het legaliteitsbeginsel. Dat houdt in dat alles wat de overheid doet op een wet gebaseerd moet zijn. In het strafrecht heet het mooi: geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgegane wettelijke strafbepaling.

Dat geldt ook in het bestuursrecht als dat wordt ingezet om overtredingen te bestraffen. Denk aan de boetes die de ILT kan opleggen. Het legaliteitsbeginsel omvat ook het rechtszekerheidsbeginsel. Dat houdt in dat vooraf voldoende duidelijk moet zijn of iets strafbaar is of niet. Ik hoor u denken: het zal allemaal wel, maar wat heb ik eraan?

Sleepvaartbedrijf

Een zaak waarin ik optreed voor een sleepvaartbedrijf geeft daarop antwoord. Het gaat om een transport van drie bakken met een voorop varende sleepboot, die twee sleepdraden heeft uitstaan op drie aan elkaar gekoppelde bakken, waaraan een sleepboot met duwsteven is vastgemaakt. De voorboot sleept de bakken; de kleinere achterboot duwt de bakken en assisteert ook verder bij het vervoer.

5 VRAGEN JURIST

PETER VAN DAM

Peter van Dam is partner bij Van Dam & Lolkema Advocaten. Met zijn ruime ervaring in het binnenvaart- en verbintenissenrecht staat hij al vele jaren cliënten uit de beroepsen pleziervaart bij. Zelf een vraag? pvd@vandamlolkema.nl.

De achterboot en de bakken zijn een duwstel, vindt ILT. Daarom had er meer bemanning aan boord moeten zijn en is de boete voor onderbemanning terecht. Nee, vindt het sleepvaartbedrijf, het is slepen met assistentie van de achterboot. De rechtbank wikt en weegt.

Naast de aanvullende dekking Hoofdmotor uitgebreid bestaat er de mogelijkheid om de clausule 'reparatie hoofdmotor tot 200% dagwaarde' toe te voegen aan de polis. Esther Otten, relatiebeheerder Binnendienst Scheepvaart, beantwoordt hierover vijf vragen.

1. Wat houdt de clausule 'reparatie hoofdmotor tot 200% dagwaarde' in?

‘Ik hoor u denken: het zal allemaal wel, maar wat heb ik eraan?’

Enerzijds voldoet de achterboot met de bakken aan de definitie van ‘duwstel’ in de Binnenvaartregeling, namelijk een ‘hecht samenstel van schepen, waarvan ten minste één is geplaatst voor het schip met motoraandrijving dat dient voor het voortbewegen van het samenstel’.

Anderzijds is de rechter het met het sleepvaartbedrijf eens dat het samenstel niet alleen uit de achterboot en de bakken bestond, maar ook uit de voorboot, die bovendien een ‘gezaghebbende’ positie binnen het samenstel had. Daarom veegt de rechter de boete van tafel. Want als het voor degene die zich aan de regels moet houden niet duidelijk is of dit samenstel al dan niet een duwstel is, dan kun je diegene niet beboeten omdat hij zich niet aan de bemanningsregels voor een duwstel zou hebben gehouden. Het kan immers evengoed slepen zijn en dan is er geen bemanningstekort en dus geen overtreding.

Principes: je hebt er wat aan.

“Bij een onder de polis gedekte schade aan de motor(en) stelt een expert het schadebedrag vast. Dit wordt gedaan in overleg met het reparatiebedrijf. Het kan gebeuren dat de kosten van de reparatie hoger zijn dan de dagwaarde van de motor. Deze dagwaarde wordt vastgesteld volgens de richtlijnen van de VEKRB (Vereniging van Experts voor Kust­, Rijn­ en Binnenvaart). Door deze clausule aan de polis toe te voegen, heeft u recht op vergoeding van de reparatie van de gedekte schade tot 200% van de dagwaarde van de hoofdmotor.”

2. Wat is het voordeel voor de klant?

“Door het toevoegen van deze clausule op de polis is het voor u interessant om bij schade te kiezen om voor een hoger bedrag te repareren in plaats van te vervangen. Dit kan tijdwinst opleveren. Besluit u om na een gedekte motorschade te gaan hermotoriseren dan ontvangt u hiervoor een maximale vergoeding van 200% van de dagwaarde. Door deze ruimere financiële vergoeding is de stap naar een nieuwe hoofdmotor kleiner.”

3. Waarom is deze clausule in het leven geroepen?

“In eerste instantie door de vraag en behoefte van onze klanten. Door de huidige wet­ en regelgeving is het plaatsen van een nieuwe hoofdmotor zo duur geworden dat het voor sommige klanten financieel bijna niet meer haalbaar is om deze investering te doen. Door het toevoegen van de clausule 'reparatie hoofdmotor tot 200% dagwaarde' ontvangt u een hogere uitkering voor reparatie en/of hermotorisering. Het is hierbij wel van belang dat er gekeken wordt of het afsluiten van de dekking dubbele dagwaarde in verhouding staat tot de premie die hiervoor wordt betaald. Bij hoofdmotoren met een geringe dagwaarde heeft de clausule geen toegevoegde waarde.”

4. Kan deze clausule op elke polis worden toegevoegd?

“Dit is alleen mogelijk als de aanvullende dekking Hoofdmotor uitgebreid is of wordt afgesloten. Als u nu nog geen aanvullende dekking Hoofdmotor uitgebreid heeft, is het verstandig hierover na te denken.”

5. Wat wordt er van de klant verwacht?

“Naast het laten uitvoeren van een smeerolieanalyse, moet er minimaal eenmaal per jaar ­ volgens de richtlijnen van de dealer ­ inspectie en ouderhoud aan de hoofdmotor worden uitgevoerd door een machinefabriek. De adviezen en/of voorgeschreven reparaties die voortvloeien uit de inspecties en analyses moeten worden opgevolgd en binnen de gestelde termijnen worden uitgevoerd. Als u interesse heeft en meer informatie wenst te ontvangen, kunt u contact opnemen met uw relatiebeheerder of met de afdeling binnenvaart van TVM.”

‘Dat Ik Vertrek-gevoel bevalt ons wel’

Tot voor kort leefden Reinier Weppelman en Lucia van der Linden ‘gewoon’ aan wal. Nu gaat het jonge paar het avontuur aan op hun spits, waarop ze de komende jaren door Europa trekken. Impressie vanuit Goes, waar TVM’s Joris Rijcken hen bezocht. “Of we geen klotsende oksels hadden? Ja, natuurlijk!”

tekst: Dennis van Bergen beeld: Gerlinde Schrijver

Een vroege ochtend in Goes. Geroutineerd gaat Reinier Weppelman (27) voor op zijn spits, een binnenvaartschip waarvan de afmetingen zijn afgeleid van de maten van de sluizen en kanalen in Frankrijk. Even verderop, in de woonkamer van het schip, zet zijn vrouw Lucia van der Linden (26) koffie. En ondertussen snuffelt Moza, het guitige hondje van het stel, aan het bezoek dat zojuist op de klep is gevallen. “Ons bonuskind”, roepen de twee in koor naar Joris Rijcken, relatiebeheerder Scheepvaart van TVM. Met een lach: “Waar wij zijn, volgt onze ‘Moza Matroza’.”

Je zou het niet zeggen, gezien hun ontspannen voorkomen. Maar Reinier,

Lucia en hun trouwe viervoeter hebben zojuist hun eerste gezamenlijke vaartocht achter de rug op dit schip. Vanuit het Franse Arleux, waar ze brouwgerst geladen hebben, zijn ze via België in Goes aanbeland. En in die stad blijven ze ­ het is de tweede week van februari ­ een poosje. Iets dat niet los kan worden gezien van het heugelijke nieuws waarvan ze dan al zo’n driekwart jaar op de hoogte zijn. Binnenkort krijgt het gezin gezelschap van nóg een gezinslid. En de buik van Lucia verraadt dat die niet heel lang meer op zich laat wachten. “Totdat de kleine geboren is, is dit onze thuisbasis”, zegt de geboren Zeeuwse, kort nadat het bezoek vriendelijk welkom is

geheten. “Het is dus nog even afwachten wanneer we weer op pad gaan.”

Bijzonder verhaal, dat van het jonge paar. Tot enige maanden geleden werkte Weppelman ‘gewoon’ nog aan wal, als eerste monteur van een bedrijf dat bouwliften monteert. Hij was daarvoor weliswaar acht jaar stuurman in de binnenvaart, in die zin is het waterleven hem verre van vreemd. Maar toch: Wie 2,5 jaar een soort van ‘normale mensenbestaan’ leidt, raakt ook daaraan weer gewend. Ook al zag hij de bouwwerf, zegt hij, ‘vele malen vaker dan zijn eigen huis’. Voor Van der Linden op haar beurt vormde de zorg jarenlang

haar werkdomein. Haar ervaring in de scheepvaart zat ‘m tot voor kort, vertelt ze, enkel in haar bezoekjes met haar opa aan de haven in Tholen. “Gingen

‘Als jij wil varen, ga ik met je mee’

we op zondag lekker met z’n tweetjes schepen kijken”, vertelt de in Yerseke geboren jonge vrouw, doelend op haar jeugdjaren. “Heerlijk vond ik dat.” >

‘Huwelijksboot’

Maar sinds eind vorig jaar is hun leven dus behoorlijk veranderd. Nadat het recentelijk getrouwde paar medio 2024 een spits kocht, al jaren een vurige wens van manlief, is hun ‘huwelijksboot’ nu het podium waarop ze dagelijks vertoeven. De komende jaren trekken ze ermee door Europa, met hun kleine spruit als welkom gezel­

‘Dit avontuur is zó enorm mooi om mee te maken’

schap. “Geen huisje, boompje, beestje, nee”, erkent de in Friesland geboren, maar in Hardinxveld opgegroeide Weppelman. “En dat is een bewuste keuze. Dit is wat we wilden!” Waarna hij snel de afgelopen periode de revue laat passeren. “Of we geen klotsende oksels hadden, toen we in december met twee aanhangwagens vol aan

spulletjes naar Arleux reden om vanaf daar vervolgens onze eerste reis te maken op de spits? Ja, natuurlijk! Al was het maar omdat we direct te maken kregen met sneeuw, regen en drukke sluizen. Niet bepaald de meest makkelijke start, kan ik je verzekeren. En, ja, we weten ook dat we best nóg weleens tegen dit soort onvoorziene gebeurtenissen aanlopen. Alleen: Dit avontuur is zó enorm mooi om mee te maken. Dat Ik Vertrekgevoel bevalt ons wel.” Ik Vertrek. Weppelman verwijst niet voor niets naar het AVROTROS­programma, waarin Nederlanders emigreren naar het buitenland en daar dan geregeld voor verrassingen komen te staan. Er komt nogal wat af op de twee. Vandaar dat TVM’s Joris Rijcken deze februari­ochtend naar Zeeland is afgereisd, vanzelfsprekend met een tas vol cadeautjes voor de kleine voor wie de kinderkamer op de spits al in kannen en kruiken is. Prompt ontspint zich hier, op het door de vorige eigenaar zo fraai

gerestaureerde schip met een laadvermogen van 373 ton, dan al snel de volgende dialoog.

Rijcken: “Wat een prachtig schip is dit, zeg.”

Weppelman: “Dankjewel.”

Rijcken: “Waarom de keuze voor een spits?”

Weppelman: “De fascinatie ervoor heb ik al sinds kinds af aan. Hét voordeel van een spits is dat je er overal mee kunt komen. Het vaargebied is, met dank aan de relatief kleine afmetingen, gigantisch. Of het nu de Middellandse Zee is of de Zwarte Zee; we kunnen ‘m bevaren.”

Rijcken: “Mooi, man. En weet: We staan altijd voor jullie klaar, hè, mocht er iets zijn. We zijn 24 uur per dag bereikbaar.”

Inname

Het is een mooi beeld in Goes, waar Rijcken aanwezig is voor de zogenoemde inname. Dat wil zeggen: TVM’s relatiebeheerder Scheepvaart maakt een rondje aan boord en deelt met de schippers zijn kennis en

Reinier Weppelman (l) en Joris Rijcken

ervaring. Daarnaast geeft hij het jonge paar tips en adviezen. Bijvoorbeeld over het belang van een goede reisvoorbereiding. Over het belang van een even goed werkende als goed onderhouden motor. Of over het gevaar van een te hoge vaarsnelheid, zeker wanneer er sprake is van veel wind. In dat opzicht, zegt Rijcken, klinkt de opmerking van Weppelman, naar eigen zeggen ‘het type rustig­an’, hem als muziek in de oren. “Dat horen we heel graag, ja”, complimenteert hij de aanstaand vader. “Wie voorzichtig is, geen onnodige risico’s neemt, krijgt niet zo makkelijk schade. En dat is in het belang van iedereen.”

Weppelman en Van der Linden horen de opmerkingen van Rijcken geïnteresseerd en geduldig aan, vastberaden als ze zijn om een succesvolle tijd te hebben op hun schip waarop ze onder meer veevoeder, kunstmest en halffabricaten vervoeren. Maar uiteraard gaat het hier, in de warme woonkamer, waar trouwfoto’s aan de wanden prijken en pluche knuffels wachten om vertroeteld te worden, vooral ook over de dierbare belevenissen die hen onherroepelijk te wachten staan. Doe het tenslotte maar eens, als midden­twintigers, met elkaar de Europese wateren bevaren. “Weet je”, merkt Van der Linden op. “Ik ben gek op mijn familie, vind het fijn dat mijn ouders hier zijn wanneer de kleine is geboren. We kunnen daarentegen ook goed zonder elkaar. Die hang naar avontuur kenmerkt ‘ons’ als familie

Babynieuws

Een paar dagen na het interview kwam het mooie nieuws dat de baby is geboren! Het is een meisje en haar naam is Meyra. We feliciteren de trotse ouders van harte met de geboorte van hun dochter. We wensen Meyra veel geluk en veel mooie vaaravonturen toe!

namelijk ook. Neem mijn zus, die nu alweer maanden aan de andere kant van de wereld is. Toen Reinier me vertelde over zijn droom om een spits te kopen, was ik daarom ook meteen duidelijk tegen hem: ‘Als jij wil varen, ga ik met je mee’. Echt, ik heb er geweldig veel zin in.”

Enthousiasme

Het enthousiasme in haar ogen vertelt feilloos het verhaal van hoe beiden uitkijken naar hun ‘nieuwe leven’. Vraag het Weppelman, als scholier ooit begonnen op het vwo en uiteindelijk afgezakt naar de mavo. Simpelweg omdat hij, recenseert hij zichzelf, ‘meer een doener, dan professor is’. Geanimeerd kan hij zich nu al verheugen op de tochten van hem, zijn vrouw, hun hond Moza en de baby. “Lekker varen; dat zijn we van plan”, blikt hij vooruit. “En dat wil zeggen: Veilig over het water gaan, een goed centje verdienen, maar zeker ook genieten van al dat moois dat op ons pad komt.” Na een korte stilte, wijzend naar het raam, waarop de eerste zonnestralen van 2025 zorgen voor een gouden gloed: “Kijk naar buiten. Fantastisch, toch? Echt, het water verveelt nooit.”

De middag is al een poosje begonnen, als Reinier en Lucia hun bezoek van TVM uitzwaaien. “Tot volgende keer”, roepen de aanstaand ouders hem vriendelijk na. En, vervolgens, met een grijns: “Dan is het hier wel een stukje drukker aan boord.” <

‘TVM foundation meer bekendheid geven’

Binnenvaartschipper Mieke Zweep is eind vorig jaar benoemd tot nieuw bestuurslid van de TVM foundation. “Ik vind het heel fijn om mensen blij te maken.” De bescheiden mede-eigenaar van het motorschip Elmare zit dit jaar – tot haar eigen verrassing – 25 jaar in het vak.

tekst: Natasja Weber beeld: Glenn Wassenbergh

De mist hangt laag boven de Uilenhaven in Zwijndrecht waar het schip Elmare van de familie Zweep is afgemeerd. Het motorschip beschikt met een lengte van 135 meter over imposante afmetingen, maar door de mist is de boeg vanuit de stuurhut met moeite te ontwaren. Elmare is een familieschip bij uitstek met aan boord het echtpaar Jaco en Mieke Zweep, zoon Jasper en ook Jaco’s moeder Alie die haar leven lang heeft gevaren en regelmatig met het gezin meereist.

Vanwege een grote onderhoudsbeurt ligt Elmare aan de kade in Zwijndrecht waar TVM van harte welkom is voor een nadere kennismaking met Mieke Zweep (49). Afgelopen december werd zij benoemd tot nieuw bestuurslid van de TVM foundation.

Mieke Zweep is in deze functie de opvolger van Nico Stam die zich vanwege de verkoop van zijn schip heeft teruggetrokken uit het bestuur.

De bescheiden mede­eigenaar van motorschip Elmare hoefde niet lang na te denken toen ze door penningmeester Hendrik de Jonge van TVM werd gepolst voor de functie van bestuurslid van de foundation. “Ik vind het heel fijn om mensen blij te maken. Als bestuurslid kun je echt iets betekenen voor anderen zoals voor mensen die een beperking hebben of voor verenigingen of stichtingen die het financieel moeilijk hebben”, zegt Zweep die al meer dan vijftien jaar lid is van de afdeling Beroepsvaart van de coöperatie TVM.

“Het mooie is ook dat we met de foundation iets kunnen terugdoen voor de sociaal­maatschappelijke omgeving van onze leden.”

De foundation werd in 2012 door TVM in het leven geroepen om maat­

‘Vooral onder binnenvaartschippers is de foundation nog niet zo heel erg bekend’

schappelijke initiatieven met een blijvend karakter te ondersteunen. Jaarlijks ontvangt het fonds een deel van de winst van de coöperatie om hiermee een bijdrage te leveren aan een >

duurzame verbetering van de maatschappelijke en sociale omgeving. Uit de aangedragen inzendingen van leden en medewerkers van TVM kiezen de bestuursleden de projecten die op een financiële bijdrage van maximaal 5.000 euro kunnen rekenen. “Wij

gedragen projecten maar geen winstoogmerk hebben”, licht het nieuwe bestuurslid toe.

Mooi initiatief

‘Ik zeg altijd: we zitten met onze familie op ons eigen eiland en dat bevalt uitstekend ’

kijken of de projecten die worden aangemeld aan de juiste voorwaarden voldoen en of ze te realiseren zijn. Het scala is heel breed; het kan gaan om een duofiets voor een zorgboerderij of bijvoorbeeld om ideeën op het gebied van kunst en cultuur. Als de aan­

Mieke Zweep noemt de foundation “een heel mooi initiatief”. “Ik zie het ook als een belangrijke taak voor mij om meer bekendheid te geven aan de foundation”, vertelt de schipper terwijl ze in de stuurhut een slokje thee neemt. “Vooral onder binnenvaartschippers is de foundation nog niet zo heel erg bekend. Tegenwoordig hebben schippers steeds meer een sociaal leven aan de wal waardoor ze mogelijk ook met goede ideeën kunnen komen om maatschappelijke projecten te ondersteunen.” Zelf kan Zweep bogen op aardig wat bestuurservaring, onder meer voor het schippersinternaat in Zwolle waar haar kinderen onderwijs hebben genoten.

Het bestuur van de TVM foundation bestaat uit vijf personen – voorzitter Joop Atsma, Hendrik de Jonge, Alex van der Slot en Jolanda Metselaar –waarbij Mieke Zweep de afgevaardigde is van de scheepvaarttak. Inmiddels heeft ze haar eerste vergadering en tevens eerste kennismaking als bestuurslid achter de rug. “Dat is me heel goed bevallen. We zijn ontzettend benieuwd naar alle inzendingen.”

Zilveren jubileum

Tijdens het interview komt Mieke Zweep tot het besef dat ze dit jaar haar zilveren jubileum viert als binnenvaartschipper. “Heel grappig, daar had ik nog niet bij stilgestaan.” Nadat ze eind jaren negentig haar man Jaco ontmoette in het Overijsselse plaatsje Zwartsluis zegde ze in 2000 haar baan als accountmanager op aan de wal en besloot ze mee te gaan varen.

“Jaco is grootgebracht op het water, zijn ouders hebben het familiebedrijf in het vervoer van droge lading opgezet. In de eerste jaren voeren we samen met mijn schoonouders op een 105 meter lang schip. Wij woonden voor op het

schip en mijn schoonouders op het nieuwe achterschip. Toen we kinderen kregen (zoon Jasper en dochter Marjolein) zijn we van woning gewisseld en op het moment dat we personeel in dienst namen, zijn mijn schoonouders aan wal gegaan. Tegenwoordig vaart mijn schoonmoeder Alie Zweep van 73 jaar nog regelmatig mee. Mijn schoonvader Jaap Zweep is helaas overleden.”

Derde generatie

Het schippersechtpaar beschikt sinds 2009 over een 135 meter lang schip waarmee ze hoofdzakelijk kolen, grind, veevoer en containers vervoeren. Inmiddels is ook de derde generatie actief op Elmare. De 19­jarige Jasper heeft zijn papieren als schipper inmiddels op zak en is nu bezig om zijn Rijnpatent te halen. Dochter Marjolein (21) vaart ook af en toe mee. “Marjolein woont in Zwolle waar we sinds vijf jaar een huis hebben en zij studeert bewegingswetenschappen in Groningen. Vroeger hadden we geen huis aan wal, voor ons voelt het schip als ons thuis.”

Mieke Zweep heeft nooit een dag spijt gehad van haar overstap van een

kantoorbaan naar het vrije schippersbestaan. “Toen ik 25 jaar geleden begon had ik geen idee wat het binnenvaartleven inhield. Maar ik voelde me vanaf de eerste dag helemaal thuis aan boord. Ik vind het heerlijk, je ziet veel en elke dag is anders. Met ons schip Elmare varen we vooral op Antwerpen, Basel, Mannheim en Metz. Vooral ’s nachts varen vind ik fijn; lekker een muziekje aan, dat is voor mij heel ontspannen werken. Bovendien zijn alle werkzaamheden aan boord ontzettend divers. Van het varen, laden, lossen en de boekhouding tot het huishouden, het ruim schoonmaken, dingen repareren en het varen van sluizen. Je moet als schipper heel flexibel zijn en dat maakt het werk zo leuk. Ik zeg altijd: we zitten met onze familie op ons eigen eiland en dat bevalt uitstekend.” <

Meer weten over de TVM foundation? Ga naar www.tvmfoundation.nl of scan de QR-code

Belangstellenden voor een bijdrage van de TVM foundation kunnen tot 1 mei hun project aanmelden via: cooperatie@tvm.nl

BOORD

‘Het vetsmeerapparaat kan een sluipmoordenaar zijn’

Voorkomen is beter dan genezen. Dat motto hanteert Rob Jans, door de wol geverfd schade-expert van TVM, wanneer hij in gesprek raakt met binnenvaartschippers. Vooral het vetsmeerapparaat verdient daarbij extra aandacht volgens de Gelderlander. “Een regelmatige controle hiervan voorkomt schadeposten van minstens 15.000 euro.”

tekst: Dennis van Bergen

beeld: Matty van Wijnbergen

locatie fotografie: firma De Waal te Werkendam

REXPERTaan ‘t WOORD

ob Jans (56) begint met een anekdote van enkele jaren geleden. Hij ziet de scene nog moeiteloos voor zich. Twee van zijn klanten in België hadden een grote aanvaring met hun schip. Natuurlijk was TVM’s schade­expert snel ter plaatse om voor een oplossing te zorgen. Alleen: Het zou voor beide ondernemers slechts een kleine pleister zijn op een wel hele diepe wond. “Fysiek leed is uiteraard het allerergste”, weet de Gelderlander. “Maar financieel leed moet je zeker niet onderschatten. Daarom zeg ik altijd: Controleer je techniek met enige regelmaat op mankementen. Het kan onnoemelijk veel verdriet voorkomen.”

Jans is deze vroege dinsdagmiddag aangeschoven in een hotel in Amersfoort. En die locatie, in het midden van het land, is niet toevallig gekozen. Als schade­expert reist hij kriskras door Nederland. En soms ook door Duitsland en België. En dan is op een centrale plek afspreken wel zo handig. Passend is het bij de rol die hij vervult bij de verzekeraar. Zodra hij er moet zijn voor zijn klanten, dan ís hij er. Vaak al pijlsnel nadat ze hem om hulp of advies hebben gevraagd. “Mensen van dienst zijn, ze wijzen op gevaren en risico’s, ze behoeden voor onnodige problemen; dat vind ik het allermooiste aan dit vak”, vertelt de man, die al tien jaar in dienst is van TVM. “Als ik daarmee ook maar één ongeluk of schade voorkom, ben ik bij wijze van spreken al tevreden. Ik heb liever dat ze me één keer te

‘Niemand zit te wachten op hogeonnodigkosten’

vaak bellen, dan één keer te weinig. En mocht er toch schade zijn, dan kunnen ze eveneens op me rekenen.”

Voorkomen is beter dan genezen. Jans herhaalt het motto, zíjn motto, vandaag met enige regelmaat. Al was het maar omdat het in essentie de

boodschap is die hij steevast overbrengt aan de schippers. Van dichtbij heeft hij de afgelopen jaren gezien hoe funest het voor schippers kan zijn wanneer ze, vaak onnodig, tegen grote (financiële) sores aanlopen. Dat hoeft, zoals het voorbeeld in België, niet altijd om een ingrijpende stuurhutschade te gaan. Het kan ook, ogenschijnlijk, kleinere zaken betreffen. Zoals een defect vetsmeerapparaat. En precies dat onderwerp wil Jans graag onder de aandacht brengen. “Het vetsmeerapparaat kan echt een sluipmoordenaar zijn”, stelt Jans, die begon als lasser op een scheepswerf en inmiddels de nodige ervaring heeft opgebouwd als schade­expert. “Nog te weinig schippers staan daar bij stil. Wanneer ze een schip kopen of overnemen, controleren ze in de regel alles. Maar hun aandacht ontsnapt aan dat ene kleine apparaatje in de kont van het schip. Met alle gevolgen van dien.”

Inslijten

Voor hem op tafel ligt een potpourri aan foto’s, die zijn boodschap ondersteunen. Te zien zijn afbeeldingen van roestige, droge schroefassen van binnenvaartschepen. De een nog bruiner dan de ander. “Een goed werkend vetsmeerapparaat zorgt voor smering van de schroefas en van de roerassen”, legt Jans uit. “Wanneer die smering er níet is, het vetsmeerapparaat dus niet functioneert, slijt de schroefas onherroepelijk in en kan deze in het ernstigste geval zelfs vastslaan. Geloof me: Daar kun je als schipper gigantische hoofdpijn van krijgen. Je komt namelijk geen meter meer vooruit met je schip.”

De schade­expert somt in vogelvlucht op wat de gevolgen zijn. “Een week á anderhalve week ligt je schip hoe dan ook uit de vaart”, stelt hij onomwonden vast. “Dit komt omdat de reparatie een enorme klus is. Het achterschip moet drooggezet worden, de schroefas getrokken en de achterbus vernieuwd. In het ernstigste geval moet ook de voorste lagerbus vervangen worden en de uitlijning gecontroleerd en bijgesteld worden. Een

tijdrovende klus, die heel wat uren werk kost. Dat is een heel duur ‘geintje’, als je begrijpt wat ik bedoel. En dan heb ik het nog niet eens over de materiaalkosten die daarbij komen. Een kapot vetsmeerapparaat betekent zó een schadepost van 15.000 á 20.000 euro. Ongelooflijk zonde.”

Het is hem menens. Juist omdat hij zo’n betrokkenheid voelt bij de binnenvaartschippers, waarvan hij er vele tientallen kent en bijstaat. “Weet je”, zegt Jans. “De kosten als gevolg van een kapot vetsmeersmeerapparaat komen niet automatisch voor rekening van de verzekeraar. Kijk, als een schroefas in eerste instantie een speling had van 0,7 á 1,0 millimeter en binnen de kortst mogelijke tijd is dat twee, drie centimeter, dan valt zoiets zelfs met de grootste fantasie geen ‘normale slijtage’ te noemen. Dat zou het zijn, wanneer je zo’n verandering in pakweg dertig jaar te zien krijgt. In zo’n geval is er, helaas zeg ik daarbij, veel eerder sprake van slecht onderhoud. Bovengemiddeld vaak kennen schippers hun schip door en door, maar willen zij het vetsmeerapparaat nog weleens over het hoofd zien.”

Laten testen

Vandaar de oproep van Jans: check, controleer, inspecteer. Of, nóg beter, neem hiervoor een deskundige in de arm. “Veel schippers controleren het vetsmeerapparaat wel”, weet hij. “Alleen vaak niet grondig genoeg. Ze trekken de leiding los bij de pomp of aan de uitgang en laten de pomp vervolgens even draaien. Wanneer er dan vet uit komt, gaan ze ervanuit dat alles in orde is. Fout! De kwaliteit van het vetsmeerapparaat zit ‘m ook in de druk. Als die niet toereikend is, gaat de techniek er net zo goed aan.”

Op basis van zijn kennis en ervaring, pleit Rob ervoor dat schippers hun vetsmeerapparaat zeker eens per drie jaar laten testen. Dit kan, zegt hij, bijvoorbeeld bij Ambi Smeersystemen in Lelystad of bij Smeertechniek Rotterdam in de Maasstad. En zo zijn er volgens hem nóg enkele goede adressen in Nederland. “Gewoon een kwestie van het apparaat uit het schip halen en mee­

nemen naar de reparateur; makkelijker kan niet”, duidt hij. “Voor relatief weinig geld lopen ze het apparaat dan tot in de perfectie na. Daar heb je als schipper ongelooflijk veel profijt van. Ik zeg weleens: Voor hooguit 150 euro voorkom je een schadepost van tenminste 15.000 euro. En, bijkomend voordeel: Je ligt niet minstens een week uit de vaart.”

‘Voorkomen is beter dan genezen ’

Manometers

De grote vraag: kunnen schippers, los van een driejaarlijkse externe controle, zelf meer doen om vetsmeerapparaatperikelen tegen te gaan? “Ja”, antwoordt Jans resoluut. “Manometers op de leidingen zetten.” Lang verhaal kort: Leidingen liggen onder in het schip, een plek waar gewoonlijk niet snel iemand komt. Mede vanwege het feit dat op die plekken nog weleens troep ligt, kunnen de leidingen gaan trillen of corroderen. Zonder dat schippers er erg in hebben, ontstaan zo problemen. “En met de manometers kun je die problemen voorkomen, wanneer je ze nu en dan in de smiezen houdt”, legt Rob uit. “Wat vaststaat: Wanneer je schroefas en roeren rare geluiden gaan maken of wanneer er ­vanwege te weinig vet­ te veel speling komt te zitten op de schroefas, dan ben je te laat.”

De middag vordert gestaag in Amersfoort, als Rob nog eens wil benadrukken dat hij geen man is van ‘het belerende vingertje’. Integendeel. Het is oprechte verwantschap die hij voelt met de schippers. Alles wil hij ervoor doen om hen zo goed mogelijk te bedienen in zijn rol. “Het belang van de schippers is óók het belang van TVM”, stelt hij, kort voordat hij weer onvermoeibaar koers zet naar een klant aan de andere kant van het land. “Niemand zit te wachten op onnodig hoge kosten. Vandaar mijn motto, dat ik tot in lengte van jaren zal blijven herhalen: Voorkomen is beter dan genezen.” <

Laat dromen uitkomen met de TVM foundation!

De TVM foundation geeft geld aan kleurrijke initiatieven op maatschappelijk, sociaal of cultureel vlak. Samen zetten we dromen om in daden. Leden, klanten en medewerkers van de TVM groep kunnen een aanvraag indienen.

Heeft u een concreet voorstel om de leefbaarheid in uw buurt, dorp of stad te verbeteren? En kent u iemand die klant is van of werkt bij TVM? Vraag dan of ze u kunnen helpen en vraag samen een donatie aan.

Meer weten over de TVM foundation? Ga dan naar www.tvmfoundation.nl