ΕΝΑ ΔΑΚΡΥ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΕΛΛΑΔΑ
•Η ·Ιστο ρί α tijς "Ε λλη νικής Π ολεμικής Περιi}άλψεως Καναδά
FLORENCE MACDONALD
1955
Π ΡΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΚΔ Ο Σ ΕΟΣ
Τον Μά'ίον τοϋ 1941 εσβυσε και ή τελευταία άναλαμπη ενος λαμπροϋ Μετεώρου που άνεφάνη είς τον ο ύρανον την 28ην ·οκτωβρίου 1940, έμεσουράνησεν έπάνω στα χιονισμένα βουνa τijς Β. Ήπείρου καΙ. κατηύγασεν έπl εξ μfίνας με το ύπέροχο Φώς του όλόκληρον την 'Αν{}ρωπότητα . Το Μετέωρον αύτο ήτο ο ιήρωϊκος ' Αγrον τfίς μικράς cΕλλά δος έναντίον τών άπροκλήτως έπιτε{}εισών δ ύο ίσχυροτάτων Αύ τοκρατοριών με είκοσαπλάσιον πλη-6υσμον και με τρομερα μέσα καταστροφijς και το Φώς του ήτο ιή άδάμαστος {}έλησις τών CΕλλήνων οπως διατηρήσουν την 'Ελευ-6ερίαν των και την άκε ραιότητα τοϋ έδάφους των η ν ' άπο-8-άνουν. c o άγrον ομως fίτο άπελπιστικώς aνισος και ή άνισότης έμε· γάλωνε κα{}' ήμέραν ύπερ τοϋ έχ-6ροϋ. c H cΕλλaς κα-θημαγμένη , έρειπωμένη, μ6 τα ήρω'ίκά της παιδια σκοτωμένα έπί τοϋ πεδ ίου τfίς μάχης η τραυματισμένα, έκάμφ{}η άφοϋ έπl εξ μfίνας άπώ· {}η σε τας στρατιας τοϋ "Αξονος πέραν τών συνόρων της η τας κα-θήλωσs προ αύτών. c H Κρήτη , τελευταίον προπύργιον τfίς •Ελευ{}ερίας, «άπο φλόγες ζωσμένη» , επεσε πληγείσα άμειλίκτως άπο χιλιαπλάσιον έχ-6ρον και μαζυ με αύτ1ιν ή Έλευ-θερία τfίς eΕλλάδος. CH πτώσις αύτη Εμοιαζε με τα άπεριγράπτου εύμορφιdς ήλιο· βασιλέμματα που μdς χαρίζει .η Φύσις στα γαλανα άκρογιάλια μας και ό Κόσμος συνεκράτησε την άναπνοήν του δια να παρα· κολου3ήστι με άγωνίαν τον {}άνατον μιας CΩραίας. 'Άρχισαν άμέσως αί συνέπειαι μιας άπαν3ρώπου Κατοχfίς. ·Επίταξις ολων των τροφίμων , έκτελέσεις τών πατριωτών, λεη· λασίαι, η έρήμωσις και όί έμπρησμοί πόλεων και χωρ ίων και μαζυ με αύτα .rι Π είνα. ,. ,. <ι , ,. , <ι , στους δ ρομους απο τ �.,ν ασι· . χ ιλ ι α'δες ανυρωπων επευαιναν τίαν. τα παιδάκια περιεπλανώντο σαν σκιες για να εt1ρουν κάτι φαγώσιμον. Και παρ' ολα αύτα ή άντίστασις κατa τοϋ εχι&ροϋ _
\
_
3
,.
\
συνεχίζετο άχοίμητος και άμείλικτος, με σαμποτάζ, με πολυτί· μους πληροφορίας προς τοvς Συμμάχους δ ι r1 τaς κιVΊ1σεις και τa σχέδια τοϋ εχ3ροϋ, μ8 άναβίωσιν τοϋ άγώνος στa Βουνa τf}ς eΕλλάδος. eH πεινώσα CΕλλaς 1iνάγκαζε τοiις εχ{}ρούς της νa κρατοϋν πολύτιμες δι' α1Jτο\ις Μεραρχίες είς το εδαφός της δ ιa νa πνί· ξουν τi]ν Αντίστασίν της καl συνετέλει καl δούλη &κόμη εί'=' τfιν Νίκην, τfιν Νίκην τών Συμμάχων καΙ. τiιν ίδικήν της. CH πείνα δμως f)πείλει νa μέταβάλυ τiιν Πατρίδα μας είς άπέραντον Νεκροταφείον . �Ότο.ν άρχισε νa -&ολώνη ή Σκέψις καl να κάμπτεται ή Θέλησις, δταν 1i ελπίς , τε/.ευταία πιχρηγορία των σκληρώς δοκιμαζομένων, εσβυνεν, εφ3ασαν είς τον Πειραια τ α πρώτα σιτοφορτία, τα πρώτα τρόφιμα , τα πρώτα φάρμακα, τα πρώτα μέσα της έπιβιώσεως επι 3vήσκοντος άπο τfιν Πείνα Λαοϋ . Και δλα αύτa &πο μίαν μακρυνfιv Χώραν, &πο ενα εύyενii και yενναίον Λαόν, φ ίλον και σύμμαχον, άπο τον Καναδαν και άπο άλλους εύγενείς Συνεργάτας του . CΌταν ό Κόσμος εμα3ε το δραμα της CΕλλάδος, τα ξενητε· μένα Παιδιά της ποiι ζοϋν εύτυχη είς τον Καναδαν, ηνωσαν ώς ώφειλον τας δυνάμεις των' δια να βοη-θ-ήσουν τfιν -θνήσκουσαν Πατρίδα. IH {}έλησίς των fiτo μεγάλη, άλλα τα μέσα των μικρά. eH άπογοήτευσις και ή άπελπισία {}(ι παρέλυον τaς ένεργείας των έaν ό Καναδικος Λαος δ8ν εξεδήλωνε τfιν άσύγκριτον yενναιο· δωρίαν του . Αντιλαμβανόμενοι τfιν Συμμαχίαν ώς 6εσμον άδελ φικον και τfιν προς πάσχοντας 'Αδελφοvς βοή6ειαν ώς Kα-Bii· κον, οί εύγενείς Καναδοl i]νωσαν τaς δυνάμε ις των είς μίαν τε ραστίαv προσπά-&ειαν και έπετέλεσαν το ύπέροχον ερyον τijς Βοη6είας, πού περιγράφεται είς αύτο το βιβλίον. c H c Ελληνικη Κυβέρνησις, ό cΕλληνικος Έρυ-8-ρος Σταυρός, πλείστα ι 'Οργανώσεις , Πόλεις, Χωρία καl άτομα, ή eΕλλας δλη έπωφελή{}ησαv πάσης εύκαιρίας δια νa εκφράσουν την προς τον Καναδαν εύγνωμοσύνην μας. Μαρμάρινοι πλάκες με χρυσα γράμ· ματα διαιωνίζουν την εκφρασιν αuτών των αίσ3ημάτων μας και ολοι οί UΕλληνες άγαποϋν τον Καναδικον Λαον ώς 'Αδελφόν. Αί έκδηλώσεις ομως αίίται, κατανεμημέναι είς χρόνον και χώοον, ένψ έκφράζουν τa είλικρινii τijς cΕλλάδος αίσ{}ήματα, δΕν •
•
4
δ ίδοuν τήν συνολικήν εtκόνα τijι; παρασχε3είσης πολυτίμου βοη· {}είας. Δεν περι γράφουν τον τρόπον με τον όποίον 1) βοή{}εια αlιτfι έπραγματοποιή{}η , οuτε έμφανίζουν πλήρως τfιν ύπερτάτην ψυχικfιν εύγένειαν τοu Καναδικοϋ Λαοϋ, έπιμένοντος να -θεωρΌ τrιν γενναιοδωρίαν του rος κα3ijκον δφειλόμενον προς τf)ν Μη· τέρα τοu πνευματικοϋ Φωτος και Κο ιτίδα τijς Έλευ3ερίας και τοϋ Πολιτισμοϋ. Δεν &ναφέρουν ολας τιΧς προσωπικότητας αί όποίαι &νέλαβον είς τον Καναδαν με πίστιν καί άφοσίαισιν τον • Αγώνα τfίς βοη{}είας προς τfιν CΕλλάδα, ου δε παρέχουν τfιν έν· τύπαισιν τών πρωτοβουλιών, τοϋ μόχ{}ου και τών προσπα.Uειών τών έν Καναδά cΕλλήνων δια τfιν πραγματοποίησιν τοϋ μεγάλου •Έργου. Α lιτα τα κενa άπο τi)ν περίλαμπρον Είκόνα τijς Καναδιχijς ύπερ τijς c Ελλάδος Βοη{}είας, με μίαν ύπέροχον εύγένειαν έκ· φράσεως, με ίστορ ικf)ν άκρ ίβειαν καl μεγαλειώδη είς λιτότητα περ ιγραφήν, δ ιαπνεομένην άπο αίσ-3ημα είλικρινοϋς και βα{}είας άγάπης προς τf)ν Πατρίδα μας , συμπληρώνει «"Ένα δάκρυ γιa τf)ν cΕλλάδα». Δάκρυ που άνέβλυσε άπο τfιν εύγενij καρδιa τijς Florence MacDonald, άνέβλυσε στα γεμάτα άπο , Αγάπην δ ια τfιν CΕλ· λάδα και πίστιν προς ύψηλa ίδανικα μάτια της και εγινf ένα ανεκτίμητο μαργαριτάρι που προκαλεί τfιν βα{}υτάτην συγκίνη σιν ολων τών CΕλλήνων . Το «Δάκρυ αlιτο δια τi)ν c Ελλάδα» -οα φέρ11 ·αφθονα δάκρυα στα μάτια ολων μας, δταν το βιβλίο αlιτο κυκλοφορήσ11 στfιν Πατρίδα μας. Και 3α είναι δάκρυα εύyνωμοσύνης, &yάπης καl βα{}είας εκτιμήσεως προς ένα Λαον εύγενfί I γενναίον και ίσχυ· ρόν, ό όποίος γράφει τfιν clστορίαν του με πράξεις &ξίας 3αυ· μασμοϋ, όδηγούσας άσφαλώς προς τi)ν Πρόοδον καl τfιν Δόξαν . •
.
.
.
Κ. Γ. ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
Πρόεδροι; τοϋ •Ελληνικοϋ Έ ρυ�ροϋ Σταυροϋ
5
Π ΡΟΛΟ ΓΟΣ
"Όλοι γνωρίζουν την Δόξαν που έλέγετο eΕλλάς. 'Απο μα· κροϋ 8χομεν &ναγνωρίσει είς την μικρaν αύτην χώραν, που εύ· ρίσκεται είς τaς &νατολικaς παρυφaς τοϋ Δυτ ικοϋ μας κόσμου, την γεννέτειραν τοϋ Δυτ ικού μας πολιτισμού και τi)ς Δημοκρα· τίας. Το 1940, οταν οί βάρβαροι του είκοστου αίώνος κατεπάτησαν την άρχαίαν γi)ν, &νεκαλύψαμεν οτι ή Δόξα τi)ς CΕλλάδος δεν &νi)κε μόνον είς το παρελitόν. Προς ύπεράσπισιν του πατρίου έδάφους των, έβάδισαν περ ισσότεροι .ηρωες &πο οσους έμνημο· νεύοντο είς ολας τaς σελίδας τi)ς "Ελληνικi)ς elστορίας . "Ανδρες, ' " .,. , γυνα ικες και παι δ ια , ολ οι των ησαν ηρωες, και' ..5.•ι γενναιοτης των εδωσε νέαν έλπίδα είς τον πτοη-8έντα τότε κόσμον . Ήσαν μ εταξυ τών πρώτων που άπέδειξαν οτι οί τύραννοι δεν f)μποροϋν να ν ικήσουν, οταν εύρε-ftουν άντιμέτωποι με ενα λαον που εχει στερρaν άπόφασιν να παραμείντι έλεύ-8ερος. Είδήσεις άπΩ την γενναίαν eΕλλάδα, μετεδίδοντο ταχέως είς δλον τον κόσμον . Οί άπανταχοϋ μαχηται τi)ς έλευ{}ερίας , ελαβον νέον {}άρρος και δύναμιν 1 άκούοντες τα νέα άπο τα βουνα καl τας κοιλάδας τi)ς •Ελλάδος. Έδώ είς τον Καναδά, οί άνδρες και αt γυναίκες που εtχαν 8λ{}ει &πο την "Ελλάδα δ ια να συμβάλουν είς την δημιουργίαν τοϋ 86νους μας, -ήσ{}άν6ησαν νέαν ύπερη· φάνειαν δια την φυλήν των . Αύτοι και έκατομμύρια Καναδών, f)σitάν-ftησαν ρίγη συγκινήσεων, πρώτον άπο την έξιστόρησιν τών ν ικών και τών ήρω"ίσμών και μετέπειτα έκ τών άλλεπαλλήλων είδήσεων περι τών τρομερών δεινών, τα όποία ύπέφερεν ό λαο� τi)ς "Ελλάδος, άρνούμενος να ύποκύψτι είς τας όρδας τοϋ δ ικτά· τορος. Οί ..Έλληνες του Καναδά, άπο τi)ς πρώτης στιγμi)ς εσπευ· σαν νa συνενώσουν τaς προσπα{}είας των προς βοή{}ειαν τής χώρας τών πατέρων των. Μ ία οργάνωσις συνεστή{}η δ ια τfιν &ποστολην τροφίμων και ύγειονομικών έφοδίων είς τους όμογε νείς των . Άλλα το 8ργον που εlχον άναλάβει ήτο τεράστιον και �
\
u
7
ταχέω� άντελήφ{}ησαν οτι {}a επρεπε νa βοη{}ήσουν πολλοl άκά: μη Καναδοί, δ ιa νά έπιζήση δ (Ελληνικος λαός. CH ίστορία τοϋ δργανισμοϋ αuτοϋ και το Εργον του, ειναι άπο τa επη τοϋ Καναδa τοϋ Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Κανα· δοt πολλών φυλετικών προελεύσεων, ήνώ{}ησαν με έκείνους τών όποίων πατρlς ήτο ή (Ελλάς, εί.ς το μεγάλο Εκείνο Εργον του έλέους . Πολλοl aν8ρωποι εί.ργάσ-3ησαν ν ύκτα και ήμέραν, 8υ· σιάζοντες τa άτομικa και έμπορικά των συμφέροντα, δ ίδοντες οσον το επέτρεπαν τα μέσα των ι ώστε νa άνακουφισ-&iί ή δυσ· τυχία τοϋ λαοϋ τijς ( Ελλάδος. c H c Ελληνική Πολεμικi) Περίfiαλψις Καναδa, εφ8ασεν έν τiρ συνόλφ της είς σημείον το οποίον κατa πολiι ύπερέβη τaς προσ· δοκία; των ίδ ρυτών της. 'Εν τούτοις, το μέγα αύτο έπίτευγμα δεν δύναται νa μετρη8iί είς δολλάρια μόνον . 'Έσωσεν άμέτρητες ζωε; κα ι προ πάντων προσέφερεν είς τον λαον τijς CΕλλάδος ο ,τι αύτος εtχε προσφέρει είς τοiις λαοiις του έλευ{}έρου κόσμου. ·Επανέφερε τaς έλπίδας των , κα8ι:Ος ε1δαν νa ερχεται άπο μίαν μακρυνi)ν χώραν πέραν των ώκεανών' πρακtι)Ιη βοή8εια, ή όποία έπήyαζεν άπο τaς καρδίας ένος -Βαυμάζοντος και εύ γν ώμονος λα ου. Είς το παρόν βιβλίον , κατεβλή-θη προσπά-Βεια νa έξιστορη-θi] με άπλd λόγια, ή ίστορία τijς cΕλληνικfjς Πολεμικfjς Περι{}άλ ψεως Καναδd. Εtναι ομως κάτι περισσότερον άπο τa ξηρa γε· γον6iα της δράσεως του όρyανισμοϋ. Εtναι ή ίστορία τijς έyκαρ· δίου γενναιοφροσύνης τοϋ λαοϋ του Καναδά , ώς και τijς άντα· ποκρίσεώς του είς την εκκλησιν ένος γενναίου λαού. Εtvαι μία tστορ(α, διa την όποίαν οί Καναδοt δ ύν ανται νa εtναι ύπερή· φαν οι. JACKSON DODDS
8
ΤΥΧΗ. ΑΓ ΑΘΗ. ΕΔΟ3ΞΕ ΤΗ. THt-4 Ε�
ΑΟΗ�Ω�
IC Α�ΑΔΑ, ETAIPEIAt-4 ΤΗ! ΕΛΛΗ�ΙΚΗ! Γ'ΕΡΙΘΑΛ ΨΕΩ! ΑΡΓΥΡΩ,
Οτι
AICAΔHMIA.
ΥΓ1 Αt-4ΔΡΩ�
ΡΙΙ<Ηι ΟΙΙ<ΟΥ�ΤΩ�
Γ'ΑΡΑ!ΗΜΩ.
ΕΥΓΕ�Ε!ΤΑΤΩ�
ΕΛΛΗ�Ω�
fiMH!AI ΤΕ k ΑΙ
ΙΔΡΥΟΕΙ!Α ΕΓ' ΑΡΩΓΗ, ΤΗ! ΑΓ'Ο
ΦΙΛΕΛΛΗt-4Ω� Ε� ΤΟΥ Γ'ΟΛΕΜΟΥ
ΑΜΕ
ΔΕΙ�Ο
Γ1ΑΘΟΥ!Ηε ΕΛΛΑΔΟ! ΟΥΟΕ� ΕΛΛΕΙΓ10Υ!Α ΔΙΑΤΕΤΕΛΕΚΕ� lt-4A ΤΩ� ΤΕ ΔΕΙ ΝΩ�
ΤΩ�
ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ
ΚΟΥΦΙ!Ιr
ΓΕΝΗΤΑΙ
I<AI
ΤΩ�
Γ1ΑΝΤΟΙΩ�
ΕΡΕΙΓ1ΙΩ�
Α�Α!ΤΗΛΩ!Ι! ΥΓ'ΟΔΕΙΓΜΑ Δ ΑΓΊΟΒΕΒΗΙ< Ε ΜΕΓΑΛΟΜΕΡΕΙΑ! ΤΕ ΚΑΙ ΕΥ!ΤΟ ΧΟΥ
ΦΙΛΑ�ΘΡΩΓ11Αr
I< ΑΙΡΙΩ!
ΒΟΗΘΟΥ!Α
ΤΟ ΕΛΛΗ�ΙΙ<Ο�
TOI!
Ε�ΔΕΕ!Ι
ΚΑΙ
ΤΟ
ΓΕ�Οr
ΔΙΑ!Ω,ΙΟΥt:Α
Α�ΕΙΓ1ΕΙ� ΔΕ ΤΑ! TIMAt: Ε� ΤΗ, ΤΗε Γ1ΕΜΓ1ΤΗ ε I<AI ΕΙΙ<Οt:ΤΗε ΜΑΡτιΟΥ f'1A�HΓYPEI ΕΤΟΥ! ΕΒΔΟΜΟΥ
I<AI TETTAPAI<O!TOY
Κ Α Ι Ε�ΑΙ<Ο!ΙΟ!ΤΟΥ
ICAI
ΧΙΛΙΟεΤΟΥ
Ο ΓEt411tOt ΓΡλΜΜλτΕΥt
Κεφά λαιον Ι ΙΔ ΡΥΣ Ι Σ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΠΕΡΙΘΑΛ ΨΕΩΣ ΚΑΝ ΑΔ Α
ΤΗΝ ΕΣΠΕΡΑΝ της 27ης 'Οκτωβρίου 1940, fι 'Ιταλικfι Πρε· σ;Jεία είς τας 'Αftήνας παρου σίαζεν l>ψιν έορταστικήν , κα3rος ό χόμη; Έμμανουέλε Γκράτσι, δ Φασ ίσ τας Πρεσβευτης της Ί τα· lία.; εlς τiιν "Ελλάδα, παρέ3ετεν πολυτελες δ είπνον πρΟς τ ιμfιν το� Πρω3υπουργοϋ 'Ιωάννου Μεταξά και άλλων •Ελλήνων έπι· σήuωv. Αί σημα ίαι της Ίταλίας και της " Ελλάδος έκυμάτιζαν σ\.....aδελφωμέναι, είς ενδειξιν τών φιλικών προ-3έσεων της Ίτα lία; :τρος τi)ν ούδετέραν της γείτονα. Οί χαιρετισμοl τοϋ Μουσ· σοi.ίνι διεβιβάσ-θησαν ύπο το u Πρεσβευτού του καl λόγο ι μετa τό δε ί :rνον άνεφέρ3ησαν είς το 'Lστορικον μεγαλείον τijς •Ελλά00:; χατα το παρελ-θόν. ·π δεξίωσ ις εληξε με τΊ)ν στα-8εραν δια· βε;3αίωσιν τοϋ Κόμητος Γκράτσι περι τών φιλικών δ ια-θέσεων τή; Φασιστικijς Ίταλίας προς το γενναίον μικρον ''Ε{}νος. Εί; τaς τρείς το π ρωt δ Κόμης Γκράτσι έπεσκέφ3η τον μό· lι.; :τρΟ ολίγου φ ιλοξενούμενόν του Πρω6υπουρyον Μεταξάν χαί τοϋ έπέδωσε τελεσίγραφον. Ίταλικα στρατεύματα είχον 1)δη ιn.οyχεντρω3εί. είς τα σύνορα και είς περίπτωσιν ποu δ Πρω{}υ :ωι'Qγος ftα ήρνείτο να συμμορφω-8-fί προς τfιν διαταγfιν που ά:τήτει τi)ν ε'ίσοδον εtς την •Ελλάδα και την χρήσιν •Ελληνικών στρατηγικών βάσεων καl τi)ν άνενόχλητον στρατιωτικi)ν διέλευσιν έ; αύτών, τa slταλικα στρατεύματα 3a είσέβαλον είς τfιν "Ελ λάδα είς τaς εξη τό πρωί. .. Αvευ δισταγμοϋ ό Πρω-8υπουργός Μεταξάς άπήγγειλε τό Ιστορικόν του πλέον «ΟΧΙ». sΑπέρριψε ν ολας τ aς άξιώσεις , 3εωρών αυτaς ώς και την μέ{}οδον με τfιν οποίαν έπεδό{)ησαν ώ; χήρυξιν πολέμου ύπο της Ίταλίας κατa της "Ελλάδος, άνήγ· yειλεν οτι eίχε φ{}άσει fι στιγμη κατa τi]ν οποίαν fι "Ελλaς .a.α έμάχετο δια την άνεξαρτησίαν και τΎιν τιμήν της. σοτος μετa τοϋ Βασιλέως Γεωργίου έξέδωσαν πάραυτα προκηρύξεις καλοϋν9
τες τήv χώραν εtς τα οπλα. Τήν αύγήν I δ ιακόσια ι χιλιάδες •J τα λικa στρατεύματα είσέβαλον έκ τijς ' Αλβανίας &κριβώς την στ ι γ μην που το τελεσίγραφον έξέπνεε. Μίαν rοραν &ργότερον αί • A.flijναι εtχον τον πρώτον των &εροπορικον συναyερμόν. CH άπρόκλητος έπί-Βεσις τijς 'Ιταλίας εναντίον τοϋ είρηνι κοϋ ε{}νους τijς CΕλλάδος, δεν προεκάλεσcν εκπληξιν είς τaς Συμ· μάχους χώρας. CΩς έμπόδιον είς τοuς Γερμανικοuς και Ί ταλι · κους σκοπούς, ήτο προφανώς δ επόμενος &ντικειμενικος σκοπος τοϋ προγράμματος τοϋ "Άξονος. CH ανενόχλητος προέλασις τών στρατευμάτων των δ ιa μέσου τijς Έλλάδος , ή το &ναγκαία είς τa σχέδια τών Ναζί, διa νa μεταφέρουν τον άyώνα είς τiιν Άλε· ξάνδρειαν , να aποκτήσουν τον ελεyχον τοϋ Σουεζ καl νa άπο· κόψουν τfιν yραμμην άνεφοδιασμοϋ τijς Βρεττανικijς Αύτοκρατο· ρίας. Καt οί 'Ιταλοι διοικηταί, έπίστευον οτι οί ιιΕλληνες δ8ν .fla άν.flίσταντο. cH ύπέροχος στάσις τοϋ c Ελληνικοϋ *Έ.flνους εναντι τijς Φα· σιστικijς Ίταλίας κατέπληξε τοuς είσβολείς καl έξήγειρε τον .flαυ· μασμον ολοκλήρου τοϋ κόσμου. Είς τον τρομακτικa άν ισον αύ· τον άγώνα, ή CΕλλaς ολόκληρος έμάχετο &πο τaς κορυφaς των ορέων της μέχρι τών άκτών. Ναϋται άπο τaς νήσους έπήνδρωνον μικρον άλλα ίκανον στόλον , είδικευμένοι τεχνίται καl μηχα· νικοl έσχημάτιtον τμήματα είδικοτήτων , ενφ ή CΕλληνικη &ερο· πορία, ίσχυρώς \ιποστηριζομένη ύπο τi}ς Βρεττανικijς, εύρίσκετο έπl κεφαλijς είς τον άγώνα κατ α τών είσβολέων. Άλλα έκείνο που πρώτα άπ' ολα άπώ.flrισε τας ορδaς τών Φασιστών πίσω στην 'Αλβανία, ήσαν οί κοφτερ8ς ξιφολόγχες στα χέρια τών eΕλλήνων στρατιωτών , ποu εtναι yνωστοl ώς Εϋζω· νοι. Οί Εϋζωνοι, έκ τών οποίων &πετελείτο κατa το μεγαλύτερον μέρος το έλαφρον πεζικόν, ε1χον στρατολογη-31) κατα το πλεί· στον άπο ρωμαλέους βοσκους καl χωρικοuς τijς όρεινijς περιο χijς. "Ύψους lμ. καl 80έκ ., ύπερήφανοι δια την άνδρείαν των, οί ά3λιητικοl αύτοl φουστανελοφόροι , συνέχισαν τfιν παράδοσιν οπως εύρ(σκωνται πάντοτε είς την πρώτην γραμμην τijς μάχης. Φέρον· τες μόνον τυφέκια, ξιφολόyχας καl χειροβομβίδας, οί είδικοl αύτοί τοϋ ορεινοϋ άγώνος, έλέyετο πrος ήτο δυνατον νa συντηρη· -θοϋν με μίαν χοϋφταν έληες καl ολίγην κουραμάναν. ·Επl αίώ νας οί Εϋζωνοι άκολου3ούμενοι &πο άνδρας καl γυναίκας ολων ΙΟ
τών ήλικιών, ot οποίοι τούς &νεφωδίαζον μs ψωμί, νερο και πυρομαχικa και οί όποίοι έμάχοντο άκόμη παρ& το πλευρόν των , εtχον άρνη{}fj να παραδα6οvν είς οίονδήποτε ξένον κυρίαρχον. •Εαν δεν εtχον οπλα ερριπτον λί{}ους άπο τa βουνa έναντίον ιrών είσβολέων. Με τfιν φοβερaν κραυγήν των «'Α έ ρ α» , ο\. Εϋζωνοι, κατελάμβαναν τfιν μίαν μετ& τfιν άλλην τaς πόλεις τών είσβολέων . Δ ι' έπιδεξίων έλιyμών, περιεκύκλωνον τους Φασίστας είς τ aς δ ιόδους και τaς καταληφ-θείσας κορυφaς τών όρέων ' οπου μετέφερον πυροβόλα άκόμη και έπι τών rομων των. Γρήγορα εyινε φανερόν, οτι παρa τfιν βαρείαν έπι-6ετικfιν δύναμιν τοϋ έχ-&ροϋ , οί ... Ελληνες οχι μόνον κατώρ·l}ωσαν νa συγκρατήσουν τους �Ιταλούς, άλλa και είς τfιν πραγματικότητα τοuς ένίκων. "Εντος όλίyων ,.1 μερών μόνον οί Εϋζωνοι, εtχον συλλάβει χιλίους διακοσίους Ίταλους αίχμαλώτους , μεταξυ αύτών και δύο στρατηγούς. Περl τa μέσα του Νοεμβρίου ό άγrον εtχε μετατοπισ-&fj, άπο τα σύνορα , έντος τfίς Άλβανίας και είκοσι δκτrο χιλιάδες αίχμάλωτοι εtχον σταλfί εlς τaς ' Α-θήνας. "'Ανω· τέρα στρατιωτικη στρατηγική , έν συνδυασμφ με το άκατάβλητον -θάρρος, εδωσαν είς τοuς ��'Ελληνας την πλεονεκτικfιν -θέσιν και δ ιέψευσαν τους έκ τών προτέρων κομπασμους τοϋ Μουσσολίνι, οτι -&α συνέτριβε την σπονδυλικiιν στήλην τi]ς ι:Ελλάδος . c:H έκπλrικτικη άντίστασις τών ι:Ελλήνων ήταν ενα δυνατο ράπισμα έναντ(ον τών μεραρχιών τοϋ Μουσσολίνι και άπεδείχ-6rι οτι ήτο ή άρχη τοϋ τέλους τοϋ Φασισμοϋ. Έν &πογνώσει εκαμεν εκκλrισιν είς τον Χίτλερ , να σώσυ τον στρατόν του άπο σχεδον βεβαίαν καταστροφfιν και ή cΕλλaς εi'ιρέ{}η τότε είς έμπόλεμον κατάστασιν καl μs τοvς δύο συνεταίρους του άξονος. 'Εν γνώσει τοϋ οτι εvας πόλεμος έναντίον τi)ς συνδεδυασμένης ίσχύος του έχ-&ροϋ, {}& άπέληyεν μόνον είς ήτταν, ή •Ελλaς συνέχισε τον άyώνα. Έπι εν διάστημα δεκατεσσάρων έβδομάδων , άπησχόλησε τaς στρατιaς του άξονος καl εδωσεν είς τα συμμαχικa "'Ε{}νη τον aπαιτούμενον χρόνον να προπαρασκευασ{}-οϋν διa τiιν έπομένην έπι-θετικiιν ένέρyειαν τfjς Γερμανίας. "Η ήρωϊκfι αύτη στάσις τών �Ελλήνων είχεν άναστατώσει τον συγχρονισμον τοϋ προγράμματος τοϋ 'Άξονος καl οί στρατιωτικοl έμπειρογνώμονες συνεφώνουν οτι το -θάρρος τοϋ •Ελληνικοϋ λαού είς την άντιμετώπισιν άν· ΙΙ
uπερ βλήτων δυσχερειών, &πεδείχ{}η είς σημαντικός παράγων εtς τ1}ν τελικ1}ν νίκην τών Συμμάχων . • Αλλa ή CΕλλaς έμάχετο και έναντίον άλλου έχ3ροϋ έκτος τοϋ �Άξονος. 'Εμάχετο εναντίον της πείνας καl τών άσ{}ε νειών. Ουδέποτε αυτάρκης χώρα είς τροφaς και άλλα έφό· δια, ή CΕλλaς ήναyκάζετο νa είσάγη Εμπορεύματα άκόμη καl κατa τfιν είρηνικfιν περίοδον . Την έποχi)ν ποu εyινεν ή είσβολfι τα έφόδ ια της CΕλλάδος έπήρκουν μόνον δια δύο έβδομάδας. Et; έλάχιστον χρονικον διάστημα χιλιάδες λαοϋ άντιμετώπι· ζον την ενδειαν. Το φ3ινόπωρον έκείνο, ή έσοδεία άπέτυχεν λό· γφ τi]ς ξηρασίας τοϋ χειμώνας, στρατιώται i)σαν πληγωμένοι καl -δπέφερον , τεράστιος δe άρι3μος πολιτών ήσαν aιττεyοι. Πολ· λa γυναικόπαιδα , που -δπέφερον τ ρομερa &πο του; βομβαρδισμους των 'Ιταλών έvαντίον άνοχυρώτων χωρίων κατ& μijκος της 'Αλ· βανικijς με3ορ ίου , έζήτησαν καταφύγιον είς σπήλαια η άκόμη και εί ς όπ&ς τ οϋ έδάφους. c o c Ελληνικος λαος έχρειάζετο άπελπι· στικώς τροφήν , ένδυμασίαν και φάρμακα, ή -&έσ ις του δε έγί· νετ ο πλέον η φοβερa κα{}ως ό χε ιμων έπλησίαζεν. Απο της ή μέρας κατ α την οποίαν οί C/Ελληνες ύπέστησαν την έπί-3-εσιν έκ μέρου; τών Ίταλwν, α't σκέψεις τοϋ κά{)-ε cιΕλλη· νος τοϋ Καναδά ήσαν μΕ την πατρίδα. Διαβλέποντες πόσον με· γάλαι 3& i)σαν α't άνάγκαι τοϋ μικροϋ εδνους, oi C/Ελληνες τοϋ Καναδά , έπρο8υμοποιήδησαν νa βοη-&ήσουν κα3· οίονδήποτε δυνατον τ ρόπον και άμέσως προέτειναν την συλλογην χρη μάτων διa τfιν άyορ&ν τροφijς, 'tματισμοϋ καl ίατρ ικών έφοδίων. Πολλαl πόλεις καl κωμοπόλεις είς τον Καναδάν ή3έλησαν νa συμμετάσχουν είς τον έφοδιασμον τοϋ μικροϋ 'Έ3νους που δεν i)το αuταρκες άκόμη και κατ& την περίοδον της είρήνης. Είς μόνον το Μόντρεαλ, οί CΕλληνο·Καναδοl ύπελόγισαν οτι {}ιl ήδύ· ναντο ν& συγκεντρώσουν 100.000 δολλάρια και οί κ. κ. Γεώρ. Τζανετιiκος, Βασίλειος Κ . Σαλάμης και Δ. Κουλοuρίδης μετέβη· σαν είς 'Οττάβαν δια να επιτύχουν τ1}ν σχετικfιν aδειαν. CH Κα· ναδιχΎι Κυβέρνησις ομως ήτο της γνώμης οτ ι, άντ l νa συγκρο· τη3οϋν παρόμοιαι μικραl οργανώσεις είς κά3ε πόλιν, {}ιl ήδύ νατο να ίδρυ3iί μία έ3νικ1} οργάνωσις. Δ ια τον λόγον τοϋτον οί άπεσταλμένοι τοϋ Μόντρεαλ ίtλαβον έντολην να ίδρύσουν ενα Έθνικον Συμβούλιον προς τον σκοπον αtιτόν , και τfιν 15ην Νο· ·
�
Ι2
εμβρ(ου 1940, το ulδρυ,ια τi]ς eΕλληνικi)ς Πολε μ ικi) ς Περιθάλ ψεως Καναδά συνιστάτο κατ ' έφαρμογi)ν τΥjς Νομο-8ετικijς Π ρά · ξεως 1939 «Περt Πολεμικijς άρωγijς» . Κατα τον 'ί διον χ ρόνον ό κ . Γεώργιος Τζανετdκος προέτεινεν οπως ολα τα χρήματα που -3α συνελέγοντο, δοi1οuν εϊς τον Καναδικον Έρυ{tρόν, Σταυρον δ ια να άγοράστι και άποστείλτι είς CΕλλάδα ολα τα άναγκαία έφόδια άρωγijς τοϋ clδρύ ματος. Το Έ-3νικον Συμβούλιον συνεστή6η εϊς το Μόντρεαλ και οί κ. κ . Γεώργιος Τζανετάκος, Β . Κ. Σαλάμης, Π. Γ. Περγαντijς και Δ. Κουλουρ ίδης, έπεφορτίσitησαν με τi)ν διοίκησιν τijς CΕλλ. Πολ. Περιitάλ. Κανα δά . Κατα τον χρόνον τijς ίδρύσεως , έδό6η ή άδεια εϊς το ίδρυμα προς πανε-3νικον ερανον , δια τi)ν συλλο· yi)ν 500 . 000 δολλαρίων, με τον σκοπον να δ ιατεδοϋν ολαι αί εϊσπράξεις τοϋ έράνου έκείνου δια τi)ν •Ελλ. Π ολ. Περ . Καναδά και εϊ δυνατον δια τi)ν & γοραν καi πώλησιν Καναδικών έφοδίων ίματισμοϋ, ύγειονομικοϋ ύλικοϋ και γενικών έφοδίων περι6άλ· ψεως .
13
Κεφάλαιον ΙΙ Α ΠΟ ΤΟΥ ΑΤΛ ΑΝΤΙΚΟΥ Ε Ι Σ ΤΟΝ ΕΙΡΗΝΙΚ ΟΝ
1940-1941
ΟΙ
ΑΠΕΣΤΑΛΜΕΝΟΙ οί όποίοι εtχον μεταβεί είς 'Οττάβαν με τον σκοπον να ίδρύσουν μίαν τοπικΎ]ν μόνον οργάνωσιν , άντί· κρυό-αν μετ& δέου; τΎ]ν εύ3ύνην τijς διεξαγωγijς ένος πανε{}νικοϋ έράνου. Άμέσως ομως άνεftάρρησαν, δ ιαπιστώσαντες οτ ι εlχον τ-Υjν συμπαράστασι ν ολων τών Καναδών. cH ήρω'ίκ-Υj στάσις τοϋ μικροϋ eΕλληνικου "Έ-ltνους είς τον φοβερa άνισον έκείνον, άγώνα έξijψε τΎ]ν φαντασίαν καl ηγyισεν τaς καρδίας ολων . Πλούσια aτο μα και σωματεία, εκαμαν άμέσως ούσιαστικι:Χς δωρε&ς και προσεφέρ{}ησαν να συμμετάσχουν κα-3' οιονδήποτε δυνατον τρό· πον. Έκπρόσωποι τής χώρας ε'ί ς τον βιομηχανικόν, τον οίκονο· μικον και έκπαιδευτικον τομέα, ώς καt κληρικοί, άπετέλεσαν τfιν έπίτ ιμον έπιτροπήν. Είς τ1ιν έπίτιμον έπιτροπΎ]ν μετείχαν : 'Επίτιμος Προσ-cασία Sir Edward Beatty, G. B. E. Έπίτιμος Πρόεδρος Έπίτιμοι 'Αντtπρόεδροι
Έπίτιμος Ταμίας
Πρό εδρος, -cης Canad. Pacific
Railway
J. W. McConnell
Π ρόεδρος, της Montreal Star Co Ltd Μακαριώ -cατος • Αρχιεπίσκοπος •Ελληνι κής Όρft·οδόξου 'Εκκλησίας Βορείου και Νοτίου •Αμερική� κ. 'Α-ltηναγόρας Σεβασμιώτατος Arthnr Carlisle Έπίσκοπος Μόντρεαλ 'Αξιό�ιμος κ. Arthur Meighen, Ρ. C . πρα')ην πρω-&υπουργός Καναδά
Μ . Α. Hull της Βασιλικής Τραπέζης τοϋ Καναδά.
Έπίημα Μέλη
D . C. Abbott, K.C. , Μ. Ρ. J ohn Bassett
Πρόεδρος, τηςGazette Pubtishing Com· pany Ltd
•
Α'ξ. Γερουσιαστής C. Ρ. Beaubien
Α. Bronfman
Βιομήχανος Jackson Dodds, C.B.E. Γεν. ΔLεu{)νυν-cής -cής Τραπέζης Montreal καi Πρόεδρος Καν. Έρu{}ροϋ Σταuροϋ. •Αξιότιμος κ. C. Α. Dunning Πρώην •yποuργος Οtκονομικrον R. Ρ . Jellett Γεν. Διευ&υνtής, τijς Royal Trust Co Beaudry Leman Πρόεδρος της Έ{}ν. Τραπέζης Καναδά •Λξιότ.κ. Ρ. R. Du Tremblay,M.L.C. Πρόεδρο ς τijς La Presse ,
Morris Wilson Πρόεδρος τής Βασιλ. Τραπέζης Καναδά
ιΗ Έ{}νικiι έκτελεστικiι έπιτροπiι &πετελείτο έκ τών κάτω-θι:
Πρ ό εδ ρο ς
•Α νηπρόεδρος
Γραμμα-cεύς Μέλη
Γεώργιος Γ. Τζανετdκος Π. Γ . Περγαντijς Β. Κ. Σαλάμης Α. Μπέης Σ. Κολυβdς Δ . Κουλουρίδης Δ . Λάφκας Π. Λεντζijς Φ. Β. Παπαχρηστίδης Γεώρ. Κ. Σπηλιωτόπουλος
•Επίτιμοι έπιτροπαl έσχηματίσ-θησαν έπίσης είς κά-θε έπαρ· χίαν και είς ολα τα μεγάλα κέντρα, έξέχοντες πολίται έσχημά· τιζον ίσχυρας τοπικας έπιτροπάς. Καναδοt c Ελληνικijς καταγω· γης έσχημάτισαν έπιτροπας είς έξήκοντα εξ πόλεις και κωμοπό· λεις είς όλόκληρον τi)ν �Επικράτειαν και ύπijρξεν εντονος άμιλλα μεταξύ ολων, να φέρουν τi)ν πόλιν των έπι κεφαλijς του καταλό· γου τών δωρεών δια τi)ν πατρίδα. Αί έπαρχιακαt έπίτιμοι έπιτροπαι Ί�tχον τfιν &κόλου-θον σύν· -θεσιν : NOVA SCOTIA
ΓQαμμα-cε.Uς:
C. G. Harris, είς Halifax.
N EW BR.UNSWICK
Έπίτιμος Πρόεδρος:
'Αξιότιμοι; κ. 1. Β. Μ. Baxter, Πρόεδρος Δικαστηρίου Ν ew Brunswίck
Πρόεδρος:
Α. Neil McLean, Connors Bros. Ltιi, εtς Saint John. George W. Bellevue , Διευ-&υντής τής Royal Bank of Ca nada, είς Saint John.
Ταμίας:
είς Saint John.
QUEBEC
eH έ6νικfι έκτελεστικη έπιτροπη έξετέλει καl χρέη τοπικijς διa τi)ν έν λόyφ έπαρχίαν. ONTARIO
Πρόεδρος: •
Λντ�πρόeδροι:
'Αξιότιμοι; κ. Mitchell Hepburn, Πρω-&υπουργός tοϋ Ontario.
Col. Hon. Dr. Herbert Bruce, εtς και ·Υποσcρ]γος s. c. Mew burn, εtς Toronto.
Toronto ΜΑΝΙΤΟΒΑ
•Επίημος Πρόεδρος:
'Αξιότιμοι; κ. R . F. McWilliams, Άναπληρωμαtικός Κυβερνήτης τijς Ma· nitoba.
SASKATCH EWAN
Έπίημος Πρόεδρος:
'Αξιότιμοι; κ. Α. Ρ. McNab, Ά,•απλη ρωματι.κός Κυβερνήτης του
S a
skatchewan.
'Επίτιμος •Αντιπρόεδρος: Ταμίας:
'Αξιότιμο� κ. W. J . Patterson, Πρω-&υπουργός τοϋ Saskatchewan. J. L. Vickerson, The Royal Bank of Canada, εtς
Re·
gina. ALB:BRTA
Έπίτιμος Πρόεδρος: Ταμίας: BRITISH COLUMBIA
'Επίτιμος Προστασία:
'Λξιότιμος κ. Willίam Aberhart, Πρω{kιπουργός τής Alberta.
J. G. Nickerson, The Royal Bank of Canadaιείς Edmon• ton.
'Αξιότιμοι; κ. Ε. W. H amber, 'Αναπληρωματικός Κυβερνήτης
της
British Columbia.
CΕλληνο·Καναδοl Π ρόε δροι και μέλη των τοπικών επιτροπών ήσαν οί έξijς : 16
"Ανω δεξιά : Χωρικοt τοϋ χωρίου Θίσβη, προ τών ερειπίων τών κατοικιών των. Κέ·ντρον &.ριστερά : Μετό. τον βομβαρδ ισμον της ο'ίκίας των, τα 'Ελληνόπουλα αυτα και οί γονείς των, eζων ε'ίς τή ν &.πο-&ήκην :ύπο τη ν μΌναδικην προστασίαν, μ ιας κινητης καλαμένιας στέγης. Κέντρον δεξιά : Ή πέτρινη καt ή μ ικατεστραμμένη καλύβα, εlναι ένα &.πο τα ελάχιστα �ατοικήσι μα οtκήματα, που απέμειναν εtς την Κάνδανον.
•
.;,..... .:..
.c
#
f· r ..- �
'.-Ι'ι
·--� r:� .,
..
......
� ��; 1/f ιιι?:.
:r
Είς τό. Καλάβρυτα μf. ,;a κατερειπωμένα κτίρια, ύπfιρχαν περισσότερες &.πο πεντακόσιες χηρες. Χίλιοι άνδρες εδολοφονή-&ησαν είς &.ντίποι,•α διό. την στάσιν των έναντι τοϋ κατακτητοϋ.
11ό·νον είκοσι πέντε σπίτια εμcιναν ορ-&ια είς ;ό χωριό α\ιτό, πού άρι-&μοϋσε ανω τών τρια · ιοσίων. Τό ρακένδυτο α·ύτό πα ιδί εχασεν εtς τόν πόλεμον τούς γονείς του.
Πρισμέ,·ο άπό τήν πείνα α\ιτό τό Έλλη ·νόπουλο, εtναι άπό τίς χιλιάδες, πού ά ·γεζήτουν τροφήν είς τα άπορρCμματα.
Τροφή καί ύγειονομικα έφόδια έχρειάζοντο έπ�ιγό-ντως δ ια να άνακου φίσουν τόν πάσχοντα •Ελληνικόν Λαόν.
PRINCE EDWARD ISLAND ;
CharJ otteteι\vn
Φ . Λάμπρο�
NOVA SCOτiA :
Halifax
Πρόεδρος: Μέλη:
Κ. Μανωλόπουλος Νικ . Τ ίτσον , Πέτρος Π ε τρό π ουλο ς , "'Αγγελος Πάρος, Ίάκωβος Καρ · ρaς, αίδεσιμώτατος Έμμανουfιλ 'Α -&ανασίου
Springhill
'Ιωάννης Ξύδος ' Αρ χ. Καρράς Ίάκωβος Δημητρίου , Ι. Πε ργαντ ijς
Sydney
Ίωάννης Ράπτης
Glace Bay New GtasJζO\V
NEW BRUNS'\\'ICK:
Saint Jobn
Πρόεδρος
Χ. Στήβενσον
Μέλη
• Αλ . Νικολάου, Κω ν. Μαυρijς, • Αν τώνιο ς Μαυράκης
Moncton
Πρόεδρος •Α νηπρόεδρος
QUEBEC:
Montreal Drutnmondville Farnbam r.ranby Quebec City
Πρόεδρος •Αντιπρόεδρος St. Johns Shawinigan Falls Thetford Mines Tbree Rivers ONTARIO:
Toronto
Πρόεδρος 'Αντιπρόεδρος Γραμματε1Jς Ταμίας
Μέλη
Παππάς Νικόλαος 'Α8ανασίου Κ.
"Ιδε έ8νικη έκτελεστικ-Υι έ π ι τρο πή . Πέτρος Χαλικάς Κ. Σαβαρ ίκας Γεώργιο� Κωστijς Γεώργιος Τράκας Κ. Λεντζijς Σ. Γκάβαρης Γε<όργιος Καραχάλιος Α. Μπέης Γεώ ργιο ς Γκάβαρ η ς
(15 Νοεμβρ. 1940-27 Φεβρ. 1941) Πέτρος Βασ ιλείου
Φρ . :Μπέ ζος Μ. Π. Γεώργας Κ. Β ουκίδης Π. Κόψης , Σ. ΒασιΛείου, Γ. ΚάρΙ7
ρυ, Α. Γκίνου, Π. Πολυμενdκος , Τ. Μπαίκερ, Π . Μακρijς, Δ . Ποϋ· λος, Λ. Φάλλης, Γ. Μπουλοϋκ ος ιΗ άκόλου-θος έπιτροπη έξελέγη τfιν 27ην Φεβρουαρίου 1941. Πρ όεδρος Κ. Βουκίδης Γραμματεtιι; Πέτρος Πολυμενaκος Αντιπρόεδροι Δημ. Μπέζος, Γεώρ . Μπουλοϋκος Ταμίαι Πέτρος Κόψης, Τ. Μπαίκερ Μέλη Φ . Μπέζος , Γεώρ. Ά·ίβαλijς, Γ. Μερζάνi)ς , Κ. Λέτρος, Χ. Φάλλης Λόϋντ Τζίνου , Χαρ. Κορολijς Barrie Γεώργιος Μπακογιώργηc; Belleville Σ. Παππάς •
Brantford
Πρόεδροι; Γραμματευι; Chatham
Πρόεδροι; Γραμ ματeυς Ταμίας Cobalt Cobourg
I. Βαλdκος Ν. Cooper
Walter vVatts C. Stevens o n Γ . Π. Γεώργας Γεώργιος Παναρί της ·Ανδρέας ΠοίJλος
Fort \Villiam
καt Port Arthur Πρόεδροι; Σ. Π. Κάλλος Αντι.πρόεδρος Κ. Μακρόπουλος Γ ραμματ ευς-Ταμίας Χρijστος Χατζηγιάννης •
Μέλη
Galt Goderich Guelph
Γενικός Πρόεδρος "Επίτι.μος Πρόεδρος Πρόεδρος Αντιπρόεδρο ς
•
Νικ. Κέμπες, Γ . Πάσκαλος, Νικ. Δρομπόλης, Τ. L . Harrison, Γ . Φραντζijς, Π . Ταγκόλης, Γ . Γκε· ραβόλης, Π. Ίμπέριας , Στέφ. �Ανδρέ ου , "Άρδουρ Λέρζος Δ. Πέτρου τ. J.\ιlανζούρης Nash Π. Βορβijς Π. Μανώλης Λούης Χα τζ ijς Harold
!8
Χ. Φίσερ
ΓQαμματεύς Ταμίας;
Edward Groves
Μέλη
Τ. Μπουζάνης, Π. Κεφάλας
Hamilton
Πρόεδρος
•Α ντι.πρόεδρος Γραμματεύς Ταμίας Kingston Kitcbener
Χ. Οίκονόμου Θεόδωρος Λεφτέρης Γεώργιος • Α-3ανασίου Στ . Καποτζίνης Θωμάς Ζάκος
Πρόεδρος Γ ραμματεύς
Kenneth Sakos
Μέλη
Α. J. Cundick,
Γεώργιος
Καμιανάκης Α. R .
Goudie,
George Nicolson, Fred Graham, Leo
Wallis,
James
Μ. Στέφανος Δρουλίσκος Μ. Γεώργας Dr Karl Smith, C.
Leamiαgton
Lin d say
London
Sakos, Lester
Φ. Γκάβαρης Κ. Μαντάς Στ. Μίτσης έ η Κωστijς, Καιν . .,Α ρης, Θωμάς Φιλ. Μλ Κάπαλος, Κ. Κάμπελλ (eH Προεδρεία άρyότερον άνελήφ3η -δπο του κ. Στ. Γαλανοϋ). Mίd1and Ι. Διάκος Napanee Πέτρος Γιαννόπουλος Niagara Falls Π. ·Ανδρέο υ Πρόεδρος
Γρ αμματεύς Τα ιιίας
North Bay
Πρόεδρος
Γραμματεύς
Μέλη
Orillia
Δ. Λουκιδέλης Τ. Τυλιάνος
Ι. Μαρόσctης, ·Ιωάννης Χριστο• φυλάκο ς, Σ. ΜοQάντζος, Θωμaς Παππάς
Peter Stover
Oshawa
Πρόεδρος
Γεώργιος Λάκκας
Μέλη
Γεώρ. Σαλaς, Μ. 'Αλέξης, Γ . Γ ρη γορtου
Ottειwa
Πρόεδ ρο� Γραμματeύ; Μέλη
Owen Sound
Πρόεδρος Μέλη
•Ιωάννης Μπούρης Γεώργι ος Βλάσσης Γεώρ. Στεφάνου , Γ ε ώρ . Κ. Στά· μος , �Ιωάν. Κλαδεμένος, �Ιάχ. Κάρ· ρης, Στέφ. Λαδdς, Ίάκ . Φραγκi]ς, αlδ. Βασ . Δεμερούτης, Π. Κάρσον Χρ. Γεώργας Γ. Σκόπης, Γεώρ. Τατούλης, Γ . Μαντζούρης
Peterborough
Πρόεδρο � Μέλη Picton Port Colborne
Port Hope
St. Catbarines
Λούης Γιώτης Νικ. Ντοuρος, Σπ. Ζdκος Γ . Κούκ Γ . Σκόπης Π. Χατζfj ς
Πρόεδρος
Peter Grammar
Γρα μματεύς
Μ ιχαηλ Κρατi]ς • Αλ. Χριστοφόρου , Νικ. Μπατκού· λης, Σ. ·Αντωνίου, Γ. Μπ6λος , ·Ιωάννης Πολυχρόνης
Μέλη
St. Tbomas, Aylmer and Tillsonburg
Πρόεδρος Μέλη
Sarnίa Sault St. Marie Simcoe Stratforιl
Sudbury
Πρόεδρος Μέλη
Tilbury
Γεώργιος Κ. Γκέττας Γ. Κερχουλdς, Σ. Κ. Γκέττας, Χ. Κ. Γκέττας, Πέτρος Καποτζίνης , Θεόδωρος Χώρας. Μ. Γ. Χάρρης Τ. Ψ υχογι.ος Γεώργιος Κ . Γκέττας Ί. Τατούλης Ίάκ. Μάνος Σ. Σταματίου, Νικόλαος Ποuλος, Ν. Κυριάκος, Τζέημς Χρηστ<iκος, Κ . Ζάκκας Γεώργιος "Αννης
\Vetιand Windsor
Πρόεδρ οι; Μέλη
\Voodstok
Νικ. Κωνσταντ ίν ου Χαρ. Λιακάκος Γεώρ. Κάρρ1}ς, Κ. Τερλfίς, Λο ύ11ς Κρήτ 1}ς , Χάρ. Πάρσαλος, Βασ. Λυ κος, •Ελ. Γκόλντεν Σταϋρ ος Χ ίος
ΜΑΝΙΤΟΒΑ:
Winuipeg
Π ρόεδροι; Άντιπρόεδρος Γραμματεύς Ταμία� Μ έλη
Γεώργι ος Γκανά� Ε. Χ ολάκ1}ς ·Ι . Παύλος ·ι Βλάσσ1}ς Ι. Χ . Μουραντιάν, Ι. Μερκο ύρ ης, Γ. Θε οδωρfiς, Ν. Πασσαλης, Ι. Οίκονόμου, Κ. • Ανδρέου, Τ. 'Α-&ανασίου, • Ανδ. Βλάσσης, Γ . Γερασίμο υ
Brandon
Πρόεδρος Μέλη Portage la Prairie Selkirk
Τ. Γ. Γ. Α.
Βάσσος Σακέλος, Γεώργιος Μέτρου 'Ιωανν ίδης Κάλης
SASKATCHEWAN : Regina
Πρόεδρος Γραμματεύς Moose Jaw Prin�e
Albert
Saskatoon Swift Current
ALBE,RTA:
Banff
Γεώργιος Καγκλfίς Γεώργιος Πλαστήρας Κ . Παππάς Θ. Πέτρου Δ 11 μ. Χρόνης Κ. Τζίλλας Φ. Χρήστου
Galgary
Π ρόεδροι; Μ έλη
1 >rωnheller Eιiιηontcn
Πρόtδροc;
Ι . Κο ντ ος Steve Meldon, Νικ. Ποiiλο� Κ. Γιαβfjς Κ. Τζόνσον �Ι
'Ανηπρόεδρο�
Γραμματεύς Μέλη
Lethbridge Medicine Hat
Γ. Σπ·ήλιος C. Diaιnond
Α. 'Άγριος , Ν. Νίκολσον, Τ. Άνέ· στης , Β. Καζaκος, Χ. Λίγγας , Τ. Βάρβης, G. Gerald. Χρ. Χρήστου Χ . Τζέφρης
BRiτiSH COLUMBIA :
Vancouver
Πρόεδρος Αντιπρόεδρος
•
Γοαμματεύς Μέλη
Τ. Παππάς Τ. Σταμάτης
Ε. Ν. Λούης Χ. Σταμάτης, Τ. Λατσούδης, Γ . Χρυσός , Ν. Κόνγκος, Μ. Τσικάτης, L. Bancroft, Α . Ζώνγκας
VICTORIA:
Πρόεδρος Μέλος
Είς
Ίατρος Α. 'Αποστόλης Πέτρος Καρράς
Fort William , Port Arthur, Winnipeg, Toronto , Mon
και πολλaς άλλας πόλεις, αί δ ιάφορο ι Όργανώσεις �Ελλη· νίδων Κυριών συμμετέσχον είς το εργον τών επιτροπών καl συ· νεισέφερον κατa πολ.U είς τi)ν επιτυχίαν τοίί προγράμματος πολε μικijς περι-8άλψεως . CH Βασιλικfι Τράπεζα τοϋ Καναδά , συνεφώνησεν είς" το νa έvεργii ώς οίκονομικος πράκτωρ τοίί �Ιδρ. �Ελλ. Πολε μ. Περι-8. Καναδά και έδέχ8η συνεισφορaς είς ολα τa άνω τών 500 ύπο· καταστήματα αύτijς. DΕγκαινιάζων τον άγώvα ό όποίος είς εκτασιν έξηπλοίίτο είς όλόκληρον τον Καναδaν, τi)ν lην Δεκεμβρίου 1940 ό Sir Edw· ard Beatty , G.B.E., ώμίλησεv έκ τοίί Καναδικοϋ Ραδιοστα3μοϋ, ::ταροτρύνων ολους τους Καναδους νa βοη-θήσουν τους (/Ελληνας είς τον ήρω'ίκόν των άγώνα. treal
cΠλέον τών δύο χιλιάδων έτών έ'χουv παρέλ\tει 6.φ' ότου μία μικρά όμάς "Ελλήνων, 6.πώ-&ησε τη ν προέλασιν τών ορδών ένός τυράννου και κατέστησε τό ονομα τών Θερμοπυλ<ο·γ ά:&άνατον μνημείον ήρω ίσμου διό. τήν ύπεράσπισιν της έλευ&ερίας. Σήμερα πάλιν ό λαός τοϋ μικροϋ αύtοϋ έ'{)·νους, έγινε ζωντανό τείχος διό. τήν ύπεράσπισιν της Έλευ\tερίας έναντίον τών τυράννων καί οί '
22
έλεύ&eροι &:ν{}-ρωποι εtς () λον τόν κόσμον, bφείλουν εtς α�τόν άπερ ιόρ ι· στον &αυμασμόν κctί εύγνωμοσύνην. Ή Έλλας δε·" εί να ι ούτε μεγάλο ούτε πλούσιον έ{}νος. Κ ά{}ε ίκανός ΠQΟς μάχην άνδρας, έχει έπιστρατευ{}-η δια την ύπεράσπισιν τοϋ έ{}-νους καί τijς "Ελ ευ{}ε ρ ίας . Οί έπιτ ι {}έ μ ε νοι άκολουitοϋν την τακτικην τών συμμ άχ ων των είς την Π ολω νί α ν, την Νορβηγίαν, τας κάτω ΧώQας1 την Ίταλίαν καί τήν Βρεττανίαν καί συγκεντρώ νουν τας προσπα{}-είας των είς την δολοφονίαν γερόντων, γυναικών! μητέρων καί παιδιών, είς τα άνοχύρωτα χωρία καί τα δρεινα μέρη της "Ελλάδος. Χιλιάδε ς Έλλή νων ε ίν α ι άστε γοι κ αί έ νδεείς, έκτε{}ειμένοι εί.ς τήν δριμύτητα τοϋ χειμώνος της δρ εινij ς .τε ρ ιοχij ς . •·Έλληνες στραηώται πού μάχονται τον άγώνα μ α ς 1 ε! ναι πληγ ω μένο ι κα ί ύ πο φέρουν καt αί δ υσχέρ ε ι αι τijς καταστάσεως αύξάνονται έκ τοίί πρ ο βλή ματος πού δημιουργεί δ ιαρκώς ό α ύξα νόμε νος άρι{}-μός των πλη γωμένων καΙ. μη Ίταλώv α'ίχμαλcδτων πολέμου. Ό λαος της "Ελλάδος, μάς Καλεί να το ν βοηο&ήσωμεν καί νά άνα· κουφίσωμεν τά άμαχα {}ύματα τοίί πολέμου1 άλλα ή έκκλησι ς άπευ{}ύνε τα ι καl είς τό ναυτικόν μας1 τον στρατον καί η]ν άεροπορ ί α ν , καί γνω· ρίζομεν ολ οι δτι {l φωνή αύη1 πηγ άζ ε ι άπο έ ντ ελώς πρ αγμ ατικη ν άνάγ κην. Οί κάτοικοι τοίί Καναδά, Έλληνιχijς ύπηκοότητος η κα ταγωγή ς, έχουν ηδη οργανώσει τάς ίδικάς των προσπα{}-είας καί συνεισφέρουν με γεν· ναι οδω ρίαν το κατά δύναμιν. Δεν είν α ι μεγάλη όμ ά ς καί έν τφ συνόλφ της οχι πλουσία. Στρέφοντα L τώ ρα προς τον ύπόλοιπον Καναδικόν λαόν, διά βοή{} ειαν τήν όποίαν είμαι βέβαιος οτι {}ά λά βουν έν άφ{}t;>νίq. καί χωρίς άλλο α ίσ &η μα , παρ ά έκείνο τijς εύγνωμοσύνης διά την εύκαιρίαν πού μας παρέχεται νά βοη{}ήσωμεν τον ήρω'ίκον αύτόν λαόν είς την δυστυχίαν του, ή όποία προέρχεται &.πο το ο&άρρος του διά τον &.γώνα είς την κοινiιν ίδέαν τijς έλ ευ{}ερ ίας » .
την επομένην πρω'ίαν μετα τα έγκαίνια τοϋ ίδρύματος, οί κήρυκες τijς οργανώσεως ταύτης, έξορμήσαντες άπο του Άτλαν· τικοϋ είς τον Είρηνικόν, έλαβαν aνταπόκρισιν είς τfιν έκκλησίν των πλέον η ίκανοποιητικήν. ·π πρώτη αυτη εκκλησις προς τον Καναδικον λαόν , εlχεν ώς aποτέλεσ μα άπο τiιν περίοδον τijς 1 5ης Νοεμβρίου 8ως τi)ν 3 1 η ν Μαρτίου 1941 , συνδρομaς άνερχομέ· νας είς σύνολον 415. 663,90 δολλαρίων, τα οποία έχρησιμοποιή fiησαν δια να άνακουφίσουν τους πάσχοντας •Έλληνας πολίτας καi είδ ικώς τα παιδΗι •Όταν δ έπίσημος άπολογισμος τijς πρώ· της αύτijς περιόδου τijς εκστρατείας ύπεβλt13η είς Όττάβαν, ό Dr. Ε. W . Stapleford, Δ ιευ-&υντf)ς τών ε-f}ελοντικών ·vπηρε· σ ιών συνεχάρη {}ερμώς τ}]ν εκτελεστικiιν επιτροπiιν τοϋ •Jδρ. •Ελλ. Πολ. Περι{}άλψεως δια τών έξης λόγων : 23
«Παρακαλώ, δεχ{}ητε τά σuγχαρητ{ιριό. μοu έπί τϋ έξα ι ρέ τφ έπιtuχίlf τοu "Iδρύματος. Έκφράζω την ί κα νοποί ησ ί ν μοu έπισημαίνων το γ6· γονος; ότι τά εξοδα τijς διαχειρίσεως τοu γραφείου τοu Μόντρεαλ δεν ήσαν παρά 1,4 τοίς έκατον κ α ί τών γραφείων τοίί Καναδά όλοκλήροu 3,3 τοίς έκατόν. Οί άρι{}·μοl αύτοί, τοuς όποίους εί•χαρίστως {}a δημο· σιeύσω, πρέπει νά μάς κάνουν ύ πε ρ ηφάνο υς διότι πράγματι :.ταροτ ρύνο μεν ολας τaς όργα\•ώσεις νa περιορίζουν τιl έξοδα εί.ς το έλάχισtΟ\'», ,
·
("Εξα ιρετικώς χαμηλον διετηρή{}η το κόστος κινή σεως τοϋ ίδρύματος κα-3� ολην τi]ν διάρκειαν αuτοϋ. Θa παρατηρηδfi έκ τfjς τελικijς 'Ανακοινώσεως f] όποία δίδεται είς το Παράρτημα, δτι τa συνολικa εξοδα τijς δ ιαχειρίσεως τοϋ •Ιδρ. •Ελλ. Πολ. Περι8. ήσαν 5,6°/0 τών είσπράξεων). Συνεισφοραί έλήφ-&ησαν άπο uλας τaς έπαρχίας . Μεγάλαι έπιταγαί κατέφ{)ανον μαζί με μ ικρa ποσά. Πολλοί εδιδον είς το ίδρυμα, άντl να άγοράσουν Χριστουγεννι άτικα δώρα. Οί μα-&ηται τοϋ eΕλληνικοii σχολείου τοϋ Μόντρεαλ έδώρησαν 40 δολλάρια, τα όποία είχον εξοικονομήσει, λέγοντες οτι «αύτο {}a ήταν εvα Χ ρ ιστουγεννιάτικο δώρο δια τα άyόρια και τa κορίτσια τijς •Ελ· λάδος είς τi]ν όποίαν είχον έπιτε-fiiϊ οί Ίταλοί». ' Αντικείμενα , τα δποία {}α ήδύναντο νa έκτε-θοϋν είς λαχειοφόρον &γοράν, έδωρή · -θησαν είς τον οργανισμόν . •ο Ricl1ard J ack R. C. Α. , γνωστος καλλιτέχνης του Μ όντρεαλ καl δ λοχαγος Α. V. Seferovitch, πρώην επίτιμος γενικος Πρόξενος τijς •Ελλάδος, έδώρησιw πίνα.. κας ζωγραφικfjς. Πολλαι δωρεαι ελήφ{}ησαν άπο δ ιεσπαρμένα άγροτ ικα ση· μεία δπου δεν ύπΎjρχον εκπρόσωποι του ilδρύ ματος. 'Έσώκλει· στα γράμματα, εδειχναν το πνεϋμα με το όποίον έγένοντο αί συνεισφορα(. « Το παρον εlναι μία ενδειξις τijς βα-fiείας μου εκτιμήσεω ς προς την πίστιν, το {}άρρος και τaς {}υσίας, που .η άρχαία σας φυλiι και ε-flνος προσφέρουν τώρα έν συμμαχ(� με τa ε.Ονη της Αύτοκρατορίας, χάριν τΎjς ελευ{}ερ ίας τών έ{}νών, μεγάλων και μικρcον, ένα ντ ί ον τυραννίας, παρομο(αν τfjς οποίας πιστεύω, ό κόσμος ποτε δεν εχει ξαναδεί», �σαν τa λόγια ένος δωρητοϋ. « Το παρον εlναι δείγμα του {}αυμασμοϋ μου προς τον CΕλ· ληνικον στρατον καl τijς συμπα{}είας μου προς τaς γυναίκας και τα παιδιa που ύποφέρουν»' εγραφε ένας aλλος.
24
Κεφάλαιον
ΙΙ Ι
ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑΙ ΕΚ ΤΟΥ ΚΑΝΑΔΑ
ΕΥΘΥΣ &πο τής δια{}έσεως τών πρώτων Καναδικών είσφορών προς τήν eΕλληνικην Πολεμικην Περί{}αλψιν Καναδά, &νέκυψε το ζήτημα τοίί τρόπου aποστολής αίΙtΟΟν είς την eΕλλάδα. Το άρχικον σχέδιον τής έ{}νικi}ς�έκτελεστικi}ς έπιτροπής, �το νά χρη· σιμοποιη{}οίίν αί εί σπράξεις τοίί έράνου δ ιά νά ά γ ο ρασ {}οίίν έφό· δια είς τον Καναδά και νa & πο σ ταλο ϋν πέραν τών -ftαλασσών έκ Καναδικού λι μ έ ν ο ς. Άντιλαμβανομένη το μέγε{}ος τοϋ επιχειρήματος, ή έπ ι τροπΎι έτcεσκέφ{}η τον κ. Jackson Dodds, μέλος τf)ς έπιτ ίμου έπιτρο· πi}ς το ίί (Ιδρύματος καl Πρόεδρον τijς Έκ τ ελεσ τ ικfi ς Έπιτρο· πijς τοίί Καναδικού Έρυ{}ροίί Σταυροϋ και τον συνεβουλεύ-ftη. co κ. Dodds έζήτη σεν την συνεργασίαν του κ. Harry 1\filburne, Προέδρο υ τής Έπιτροπ·ijς Μ ετ αφο ρ ών τοίί Καναδικοϋ Έρυ{}ροϋ Σταυροίί, δ ια να βοη3ήση το ίδρυμα καl φέρη eίς πέρας το πρό γραμμα αύτό. Χάρις εlς τuς προσπα{}είας τών κ.κ. Dodds καt Milburne, ολο ι οί ί{}ύνοντες τοϋ •Ερυ3ροϋ Σταυροίί προσεφέρ-&ησαν νϊχ βοη-ftήσουv καl αί συνεννοήσεις κατέληξαν είς το οτι δ •Ερυ {}ρος Σ ταυρος -ftα ήγόραζεν τα κα 8 ο ρ ι ζόμεν α έφόδι α καl {)u έπό· πτευεν έπt τijς μεταφοράς των είς τΎ}ν eΕλλάδα καl τήν παράδο· σ ίν των είς τον eΕλληνικον Έρυ{}ρον Σταυρόν. ι Η πολι τικη α\ιτ1} τijς συνεργασίας, η οποία δ ιετηρή-&η έπl ετη, έσήμαινεν οίκονομίαν χιλιάδων δολλαρίων δια τΎ}ν eΕλ. Πολ. Περί{). Καναδά και τοίί παρ έσχε την δυνατότητα να προχω· ρήση είς το πρόγραμμά του βση{)είας προς τΎιν CΕλλάδα. Έν τ ού τοι ς , περt τα τέλη τοίί 1940, αί δυσχέρειαι μεταφο· ράς π αρουσίαζαν τ οιοϋτον πρόβλημα , ποiι κατέστη άναγκαίον νιχ τροποποιη8fί το &ρχικον πρόγραμμα καt δ Καναδικος •Ερυ3ρος Σταυρος άνέβαλεν τήν άγο ρ aν έφοδίων, έως οτου τα μέσα τf)ς &ποστολijς ήσαν έπαρκή. Τον Δεκέμβριον έστάλησαν τηλεγρα·
φήματα είς τον Πρω3υπουρyοv τijς eΕλi άδος , διά νά έξακριβω3fi τ ί έφόδια έχρειάζοντο περισσότερον έπειγόν τως. Είς &πάντησιν δ Πρω8υπουργος 'Ιωάννης Μεταξάς, έζήτη σε νa &ποσταλοϋν χρήματα δ ιά τάς πλέον &μέσους &νάγκας τοϋ Έλληνικοϋ λαοϋ. Προς τον σκοπον οπως παρασχει«Jη βοή-&ει α aνευ καflυστε· ρήσεως, f} έκτελεστικ·Υ) έπιτροπi) τοϋ Ίδρύματος εστειλε 100. 000 δολλάρια είς τήν CΕλλάδα . eιοταν ή πρότασις ύπεβλή {}η είς τον κ . J ackson Dodds, γενικον διευf}υντi)ν τijς Τραπέζης τοϋ Μόν· τρεαλ καl μέλος τijς έπιτίμου έπιτροπijς τοϋ clδρύματος, οίiτος συνέστησε νά σταλοϋν τά χρήματα προ τών περιστάσεων έκεί νων . Τ ο cΥπουργείον Έ{}νικών Πολεμικών cΥπηρεσιών καl ή Έπιτροπη 'Ελέγχου Έξαγωγijς Σ υναλλάγματος, &φοϋ έβεβαιώ -θησαν οτι αί Καναδ ικαl προς το �Ιδρυμα συνεισφοραl {}ά έχρη· σ ιμοποιοϋντο διά νά βοη-θήσουν -θύματα έκ τού &μάχου eΕλλη· ν ικοϋ πλη-&υσμού μόνον, ενέκριναν τi)ν α'{τησιν έξαγωγijς 100 χιλιάδων δολλαρίων είς μετρητά. Έπετε ύ χf}η έκ ν έου έπαφi) με τάς s Α{}ήνας διά την σύστα· σ ιν δργαν ισμοϋ, δ οποίος {}ά ήτο ετοιμος νά δεχfliί τa χρήματα καl νά διανείμη τά έφόδια. co Πρω&υπουρ γος Μεταξaς έτηλε· γράφησεν πάραυτα η)ν έκτίμη σίν του προς τοuς Καναδοuς δ ιά τfιν βοή&ε ιάν των . « Πολλaς εύχαριστίας πρός τοiις Καναδους · δωρητάς. ΣχΊ1ματίζεται είδική έπιτροπή διa τaς συνεισφοράς σας, άνεξάρτητος πάσης άλλης».
Περαιτέρω τηλεγράφημα τοϋ κ. Ίωάννqυ Ά8ανασάκη, Προέ· e · S δρου τοϋ Ελληνικοϋ Ερυ8 ρού Σταυροϋ, έπε βεβαίωνεν τάς ένερ γε(ας. «•Υπό η)ν αtγίδα τijς Βασιλ ικijς Κυβερνήσεως καί τοίί •Ελληνικού Έρυ1tροii �ταυροii. {Μ συσ't'α1tfi �ίδική έπιτροπή , ά'•εξάρτητος όλων τών άλλων έπιτροπών καΙ. άνεγνωρισμένη ύπό τijς Κυβερνήσεως, ήτις {Μ συμ μορφω1tfi αύστηρώ ς πρός τό ύμέτερον πρόγραμμα . •Η έπιτροπή -6-a συνίσταται έκ τοϋ ·vπουργοϋ Κοινωνικi}ς Προ· νοίας κ. •Ηλία Κριμπά, ώς Προέδρου, τοϋ ύποφαινομένου ώς άρμοδίου καί Προέδρου τοϋ •Ελληνικοϋ Έρυ1tροίί Σταυροϋ, τοϋ • Αλεξάνδρου Κο ρυζη, δισtχητοϋ της Έ-8-,•ικi}ς Τραπέζης της •Ελλάδος καί τοϋ κ. Χάουζ, άπεσταλμένου τοϋ • Αμερικανικού Έρυ&ροiJ �ταuροiJ. :ι
5Ενωρlς το 1 9±1, f} πρώτη δόσις τοu προγράμματος βοη· -θείας εξ l Ov. OOO δολλαρίων άπεστάλη είς τi)ν •Ελλάδα και εν τηλεγράφημα τοϋ &ξιοτίμου κ. 5Ηλία Κρι μπa, Προέδρου τfjς
Καναδικ1]� έπ ι τροπi} ς βοη-8είας προς τ1)ν � Ελλάδα είς τuς • Α-ιt·ή · νας , προς τον κ . Γεώρ γ ιο ν Τζανετ <iκον , Πρόεδρον τilς C Ελ . Π ολ . Περ . Κ αναδά , έξέφραζε τα αίσ-θήματα τοϋ CΕλληνικοϋ 'Έ-6νου� έν τφ συνόλι:ρ των. cΜετ' εύγνωμοσόνης καt εύχαριστιών γνωστοποιούμεν ληψιν
100.000
δολ. έκ Καναδά, ποσον το όποϊον σημα(νει άνεκτίμητον βοή-&ειαν προς
τά άμέτρητα {}ύματά μας έκ τού πολέμου. Διαβιβάζομεν η)ν έγκάρδιον έκτίμησιν ή μών τόσον προς τήν έπιτροπήν,
οσον καί προς τοiις Κανα
δού; συνδρομητάς τού Ίδρόματος. Είμε-&α ύπερ.Υιφανοι διά τον
ήρω'ίκόν μας στρατόν,
ται ύπο τού άγαπημένου μας Βασιλέως,
οστις διοικεί
ό όποίος τόσον εύγενώς έκπρο·
σωπεί τήν &. πόφασιν τού "Ελληνικού " Ε-&νους νά έπιμεί νn εt ς τον άγώνα διό. τήν έλευ-&ερίαν έως τής τελευτα ίας αύτου πνοης, και οστις τελικώς έ-6-υσίασε τήν ζωήν του δι' αύτήν την ίδέαν».
Το Κεντρικον Συμβούλιον τοϋ •Iδρ ύματος είς τον Καναδά άπέστειλεν είς τfιν έπ ι τ ρ οπfι ν είς τi]ν •Ελλάδα σύνολον 250 .000 δολ . , το όπο ίον μαζl με το πο σον τών 17 . 139 , 00 δολ. που εtχον c · C άποσταλη ύπο Ελληνο Καναδών προ τi}ς ίδρ ύ σεως του l δρ ύ ματος, άπετέλεσαν το ποσον τ ών 267 . 139,00 δολ. που άπεστάλη είς •Ελλάδα είς χρijμα. C κ �β β I _α _α ' Oι αναδ οι ε ε αιωυησαν οτι καυε σεντς, απο τα . χρηματα που τόσον γενναίως ε ίχον συνεισφέρει , έχρησιμοπο ιείτο άποκλει· c στικώς δ ια τi)ν άν ακού φ ι σ ιν τών πασχόντων Ελλήν ων . Τον Μά'ίον του 1941 , δ Π ρω -θ υπου ργ ο ς �Εμμανουi)λ Τσου δερος εστειλε το έξijς τηλεγράφημα είς το ·Ίδρυμα : \
C/
«Παρακαλώ, διαβιβάσατε είς στίας καί τήν tκανοποίησιν
τής
Μεγαλειότητος, διά τi}ν μεγάλην
I
I
�
\
Ι
τούς "Ελληνο-Καναδούς, τάς "Ελληνικής πατριωτικήν
Κυ βερνήσεως των
εύχαρι τijς Αύτοϋ
στάσιν καί
ύποστή
ρ.ιξιν:ι.
31
Τον έπόμενον μ.ηνα, μία έπ ι στο λη Που εφερεν ήμ ε ρομην ί αν Μ αρτί ου , έλήφ{}η ΕΚ μέρους τ ο υ κ . Κριμπ<i :
c"Ως "Υπουργος Κοινωνικής Προνο(ας καt Πρόεδρος της Καναδικής Έπιτροπijς Άρωγης έν •Ελλάδι, χαίρομαι ίδιαιτέρως εύχαριστών εtλ ι · κρ ινώς τi}ν έκτελεστικην ύμών έπιτροπi}ν δ ι ' ολας τ ι:'.ι ς προσπα{)-είας σας.
Έκ<fράζω τάς αύτι:'.ις εύχαριστίας καί προς ολους οσους είργάσitησαν δ ιά το 'Ίδρυμα καt ολους οσους συγεισέφερον, προς δε
τό.ς Καναδικάς άρ·
χάς, διότι έπέτρεψαν είς τόν ό ργαν ισμόν σας νά στείλn εtς Έλλάδα μ ε ρικά άπο τά χρήματα ποu σuνεισέφερεν ό Καναδικος λαός. Είς τον &.γώνα τούτον, είς τόν όποίον δ ιακυβεύεται το πάν καt τον όποίον διεξάγομtν έναντCον ένος βαρβάρου έχ-&ρού τοϋ όποίου ή δύνα-
27
μις εtναι κατά πολύ μεγαλειτέ ρα τij; tδικij; μας, διαι.σ6·ανόμe6-α άπέραν τον ήtl-ικήν ένtl-άρρuνσιν άπό όλον τόν κόσμον είς τόν άγώνα μας, δι ά ,;ήν έλεu tl-ερίαν καί τήν άνεξαρτ η σί αν. 1 Εtμε{}α λίαν σuγκεκινημένοι, άντιλαμβανόμε·νοι ότι ή έκκλησις της "Ελλάδος καί τό μέγα βάρος τό όποιον έχει έπιπέσει έπί τών ώμων τοϋ άμάχοu της πλη{}υσμοϋ, έχει προσελκύσει τήν
οχι μόνον μεταξu τών
έξ
παγκόσμιον
"Ελλάδος καταγομένω ν,
ταξu τοϋ Καναδικοϋ λαοϋ, 'είς τόν όποίον
σuμπάft ε ιαν, άλλΟ. καί είδικώς με
ή εuγνωμοσύνη μας {}Ο. εtναι
παντοτεινή. Παρακαλώ ύμάς κ. Τζαν!τιiκο, ώς ένα έκ τών έξεχόντων 'Ελλήνων τοϋ Καναδά, νά διαβιβάσητε δημοσίως πρός τόν Καναδικόν λαόν τήν
έκτίμησίν μας διά τήν όλόψuχον' ύποστήρ ιξιν, δι" ένα
λαόν οστις γρά·
φει εtς 'τό. "Αλβανικά βουνό. τήν σύγχρονον ίστορίαν, τήν όποίαν -6-έρα άν{}ρωπότ η ς ούδέποτε iM λησμονήσn:..
ή έλεu·
Δεν ήτο παρα Φεβρουάριος του 1941 , που δ Καναδικος "Ερυ8ρος Σταυρος ένόμ ισεν οτι έπέστη ή κατάλληλος στιγμη δια την διευ8έτησιν και άποστολilν έφοδίων είς την CΕλλάδα . την έποχην έκείνην το ποσον των 100. 000 δολ. έχορηγή8η είς τον "Ερυ8ρον Σ ταυρον δια την άγοραν ίατρικών έφοδ ίων και νοσο· κομειακών οχη μάτων. cH άποστολη τών έφοδίων άπεδείχ{}η δύσκολον Εργον . 'Έπρεπε να άποσταλοϋν δια μέσου τijς Μεσογείου, άλλα ή κα· τάληψις τijς cΕλλάδος έπέβαλεν άλλαγην τών σχεδίων. �ποστο· λαl ποu aρχικώς προωρίζοντο δια &μάχους είς την c Ελλάδα, οϊτι· νες εlχον ύποστij βομβαρδισμούς, 1]λλασον τώρα δρομολόγιον προς τον CΕλληνικον Έρυ3ρον Σταυρον εί� την Α'ίγυπτον. :>Ελλείψεις πλοίων προεκάλεσαν πολλας κα8υστερήσεις και δεν ήτο παρα Νοέμβριος τού 1941 , ποu δ κ. Μ . Βάλτης, γε ν ικος Πρόξενος τi}ς cΕλλάδος είς Άλεξάνδρειαν, έτηλεγράφησε τfιν &σφαλij aφιξιν τών Καναδικών δωρεών. "Εξέφρασε τaς εlι · χαριστίας του που τα έφόδια εύρέ3ησαν έκεί είς την κατάλληλον σt ιγμην δια τους έκεί UΕλληνας πρόσφυγας , πολλοl εκ των δπο (ων ήσαν άρρωστοι η πληγωμένοι και δεν εlχον παρa μόνον τα ρουχα που φορουσαν οταν διέφυγαν τfιν γ ερμανικη σφαγή . Χειρουργικa εφόδ ια εκρατή-8ησαν επίσης διa να χρησι μοποιη· {}οϋν είς περίπτωσιν &νάγκης, δια τον άνασχη ματιζόμενον νέον Έλληνικον Στρατον είς εκείνον τον τομέα. Τα εφόδια τα δποία ήγοράσ3ησαν ύπο τοϋ Καναδικού •Ερυ· {}ρου Σταυροϋ καl ήσαν άξίας 85. 147 , 28 δολ. , συμπεριελάμβαναν:
10
Νοσοκομειαχα οχήματα
25 Κιβώτια άνταλλακτικών 13 Κιβώτια άντιτοξίν't')ς 5 Κιβώτια συσκευών άποστειρώσεως 25 Φ ιάλας ίωδίου Κιβώτια δισκίων βιταμίν't')ς Κ ιβώτια χειρουργικών επιδέσμων Κιβώτια επιδέσμων. 83 Δέματα κουβερτών 37 Κιβώτια χειρουργικών έργαλείων 9 Κιβώτια είδών έκ πλαστικης uλ't')ς 85 Βαρέλια μουρουνελα(ου 146 Κιβώτια έφοδίων βοη-3είας 3 1 Κ ι βώτια έφοδίων • Ερυ-8ρου Σταυροϋ. Περl τa μέσα τοϋ 1941 , ή έκτελεστικη έπιτροπi) του ίδρύμα· τος έπληροφορή{}η διa της διπλωματικης όδοϋ, οτ ι το σ υσσίτιον τών cΕλλ1)νων αίχμαλώτων είς •1 ταλίαν, που fiσαν περίπου χίλιοι έννεακ6σιο ι , f}ταν έξαιρετικώς πενιχρ6 . Συμφώνως προς ληφ{}είσας πληροφορίας, οί �Έλληνες που εtχαν αίχμαλωτισ-&η κατ& τi)ν διάρκειαν τi}ς � Αλβανικης· έκστρα· τείας, έχρ'ησιμοποιοϋντο είς σ't')μεία ' Ιταλικών οχυρωματικών ερ· γων, ίδιαιτέρως έκτε-&ειμένα είς τους βομβαρδισμο\ις τi}ς Ρ. Α . Φ . (Βασιλικi}ς ' Αεροπορίας της 'Αγγλίας). Είς προσπά-&ειαν οπως βοη3η{}ουν οί αίχμάλωτοι έκείνοι , ό κ . Β. Κ. Σαλάμης, έπίτιμος γραμματε\ις του clδρύματος, συνερ· yαζ6μενος μετ& τοϋ κ. Η. Milburne, προέδρου τi}ς sΕ3νικi}ς " Επιτροπi}ς μεταφορών τοϋ Καναδικοϋ sΕρυ-&ρου Σταυροϋ, δι· ευ{}έτ't')σαν την άποστολi)ν δεμάτων τροφi}ς. Έπρογραμματίσ{}'t') έπίσ't')ς οπως χίλια πεντακ6σια δέματα των 8νδεκα λιβρών τοϋ Καναδικοϋ sΕρυ-3-ροϋ Σταυροϋ ψ8άσουν τi)ν 1 'ην τοϋ Νέου " Έτους. · Επι πολλοtις μi}νας είχον γίνει άπ6πειραι ν ' άποσταλii γάλα είς τα άρρωστα και ύποσιτιζ6μενα παιδι& της (Ελλάδος , άλλa ή το δύσκολον να εύρε{}i) τρ6πος έξασφαλίζων ο τ ι {}(ι εφ-3-ανον όπωσδήποτε εϊς τον προορισμ6ν των χωρlς να πέσουν είς έχ{}ρι· κaς χείρας. ''Εν τούτο ις κατα τ&ς άρχaς του 1942 αί έτοιμασίαι 1Sλικώς συνεπληρώ{}ησαν καt 25.000 δολ. άξίας γάλα κα\ γαλα· 7
10 61
κτώ�η προ'ί όντα 3a ήyοράζοντο εtς την Έλβετίαν διά το t.Ιiδρυ· μα. �σ Δ ιε3νης Έρυ6ρος Στα-ιsρος π ρ οέβη είς τΎ)ν άγοραν αύ· τών, τα άπέστειλεν είς τfιν e Ελλάδα και ΕΠ(ΟΠτευσε η)ν δ ιανομήν των είς τa λιμοκτονοϋντα έλλην ικa παιδ ιά. Μετα τiιν πλήρη κατάληψιν τijς •Ελλάδος, κατέ στη άδύνατον να παρασχε8fi περαιτέρω βοή-&εια είς τον λαόν της. ·π εtδικfι έπιτροπfι τότε εϊ.ς τiιν Αίyυπτον, δεν ή δ ύνατο πλέον να παρέξrι βοή3ειαν εϊ.ς τα -θύματα τijς πατρ ίδο ς Προ τijς καταλήψεως, iΊ επιτροπiι είχε ζητήσει άπο τον 'Αμερικανικον Έρυ-&ρον Σταυ· ρον να παρέξrι βοή-θειαν με τα χρη ματικα έμβάσματα τοϋ elδρύ · ματος. Κα6rος κατέστη δ uνατον να άποσταλfί μόνον ένα πολu μικρον ποσόν , δ "Αμερικανικος 'Έρυ6ρος Σταυρος μετεβίβασs τα χρήματ α είς το eΕλλην ικον .Ίδρυμα πολεμικijς περι-θάλψεως δια μέσου τοϋ Καναδικοϋ "Ερυ-θροϋ Σταυροϋ. Το " ποσον τοϋτο τών 194.413,56 δολλαρίων, έκρατή{}η πιχρα τοϋ "Ιδρύματος δ ιαθέσι μον δ ια τiιν fιμέραν κατα τiιν οπο ίαν βοή3εια -&a ήτο δυνατον νa σταλiί πάλιν εϊ.ς τΎ)ν eΕλλάδα. eH βοήθεια η ό πο ί α έστάλη εϊ.ς τΎ)ν •Ελλάδα vπο τijς eΕλλη νικijς Πολεμικijς Περι-θάλψεως, τοvς προ τijς κατοχijς και ολίγον μετ" αίιτΎ)ν μijνας περ ιελάμβανε : Χρήματα σταλέντα δι' άγορaν τροφίμων $ 267 . 139,50. . $ 72.725,94 μείον επιστραφέντα $ 19 4. 413,56 . $ 85. 147 ,28 Φορεία, χειρουργικα έρyαλεία και φάρμακα . Δέματα τροφίμων άποσταλέντα εϊς •Έλλη�ας . $ 5 .500,00 αίχμαλώτους έν Ίταλίg Προ'ίόντα γάλακτος σταλλέντα στa παιδιa τijς "Ελλάδος διa τοϋ Δ ιε3νοϋς "Ερυ3ροϋ Σταυροϋ $ 25.000,00 $ 188.373 ,22 .
.
30
Κεφάλαιον IV ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΚΗ ΚΑΤΑΛΗΨΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟ Σ
ΛorQ ΤΟΥ ΟΤΙ ή άνεξαρτησία των είχεν άγορασ{}ij τόσον άκριβa εϊς το παρελ-θόν, οί .Έλληνες άντιμετώπιζαν άτρόμητο ι κά-ltε νέαν άπειλην είς τον σύγχρονον αϋτον άγώνα. Κατ& τΥιν εναρξιν τ οϋ πολέμου με τους 'Ιταλούς, δ Έλληνικος στρατος τών έκατον σαράντα χιλιάδων τακτικών τμημάτων μαζl με τα έφε δρ ικa τμήματα που έπεστρατεύ&ησαν και που άνήρχοντο εϊς έξακοσίας χιλιάδας περίπου, άντεστά&ησαν ε'ίς ενα ε&νος tκανον νa στείλ11 ένάμισυ έκατομμύριον στρ α τ ι ώτας είς την μάχην. Με άπηρχαιωμένα οπλα καl σχεδον aχρηστα άερο πλάνα οί "Έλληνες έπολέμrισαν πέραν τοϋ σημείου άντοχijς των. Αλλ& οταν οί Γ ερ· μανοι έπετέ-θrισαν άπο κοινο ϋ με τους Ί ταλούς, παρa τi]v άπί.. στευτον άνδρείαν των, οί "'Ελλrινες δεν ή δυ νή&ησαν να άντιστα {}οϋν είς τaς ύπερτέρας δυνάμεις καl το ύλικον τοϋ έχ-θροϋ. Τε λικώς ύπέκυψαν είς τi]ν κατα8λιπτικi]ν δύναμ ιν τijς πολεμικfίς μηχαvijς τών Ναζί. CH C Ελλaς κατελή φ&η έξ ο λοκλήρου. Την 27ην Άπριλίου οί Γερμανοl είσηλ-3-ον ε'ίς τaς 'Ά-3-ήνας. (Jί δρόμοι ησαν ερημοι , άλλa ό έκκωφ αντ ι κ ος {}όρυβος τών μη" χανοκινή των δχημάτων και ό βόμβος τών είς χαμηλον ϋψος tπτα· μένων άεροπλάνων, προανήγγειλαν τi]ν προσέγγισιν τών στρατευ.. μάτων κατοχfίς τοϋ Χίτλερ καl αύτο έπλήγωνε βα&εια τlς καρ δι ες ολων είς τi]ν άρχαίαν πρωτεύουσαν. Οί πεν�οϋντες κάτοικοι παρέμειναν πίσω άπο τα κλειστά των παρά{}υρα, &λλα ολοι δι ησ6dνοντο τi]ν στιγμ1)ν πού δ έχ�ρος εφθανεν είς τfιν •Ακρόπολιν και διέτασσεν τον έκεί εϋζωνον να κατεβάσΌ τi]ν CΕλλrινικi]ν σημαίαν. ,. Αλλα έκείνος άντι να πα .. ραδώσΌ τfιν ση μαίαν άπήντrισεν : « �Εμείς δεν παραδίνουμε τfιv CΕλλrινιχfι σημαία . •Εμείς πε-ltαίvουμε μαζί τrις» . και τυλίγον· τάς την γύρω του, έρρίφ{}η είς τον κρrι μνόν. 'Εκείνrι τη νύκτα δ άγκυλωτος σταυρος έκυμdτιζεν ύπεράνω τfίς "Ακροπόλεως. Με τfιν πρωτεύουσάν των εϊς τι]ς χείρας τοϋ έχ6ροϋ καί τfιν "
..
31
Κυβέρνησίν των εlς την Κρήτην, οπου αϋτη εlχε μεταβεί, ο ί UΕλληνες ήρνοϋντο μετa πείσμ�ος να παραδεχ8οϋν την ήτταν . uΕλληνες &ξιωματικοl καl στρατιώται έπολέμησαν παραπλεύ· ρω ς τών Βρεττανών είς την Βόρειον � Αφρ ικ1)ν κ α l τi)ν �Ανα το· λικi)ν Μεσόγει ον. eΕλλην ικαι ναυτ ικαl μονάδες συνε ιργάζοντο με τον Βρεττανικον στόλον. Είς τi)ν Α'ί γυπτον '·Έλληνες πρόσφυγες κατέστησαν πολύτιμο ι είς βοη8ητ ικr)ς πολεμικaς ύπηρεσίας. Είς; την Κρήτην ό Βασιλευς Γεώργιος ό Β' και το ύπουργικόν Του Συμβούλιον συνέχισαν τi)ν δράσιν των ώς •Ελληνικi} !tΕ�νικfι Κυβέρνησις. Έντος τijς •Ελλάδος τριάντα χιλιάδες πατριώται άν· τάρται παρηνώχλουν τ aς δυνάμεις κατοχijς. 'Η •Ελλην ικη πατριωτ ικi} κίνησις έντος τijς χώρας ήτο 3αυ· μαστijς οργανώσεως. •y πο τfιν -ήγεσίαν �Ανωτάτης Δ ιο ικήσεως που συνεχώς μετετόπιζε τΥιν {}έσιν τοϋ 'Αρχηγείου της δ ιa νa έξαπατ� τους πολυπλη8είς πράκτορας τijς Γκεστάπο, &νύψωνεν το ή{} ικον τοϋ πλη{}υσμοϋ και κατέστρεφε τα σχέδια τών τ μη· μάτων κατοχijς. Κατα το φ8ινόπωρον τοϋ 1941 , το Σύμβολον Πίστεως τijς 'Αντιστάσεως περιείχεν δκτοο dρ�ρα, έκυκλοφόρη· σε δε είς φυλλάδια ύπο τijς 'Ανωτάτης Διοικήσεως και κα{}ω δηγοϋσε τοuς 'Έλληνας, είς εύρiι και άκατάπαυστον πρόγραμμα άνταρτοπολέμου και δολιοφttοράς. τα δκτω qρ8ρα ήσαν : Συνέχισις τijς πίστεως είς τον Βασιλέα Γεώργιον , την Έ8νι· κi)ν Κυβέρνησιν (f)τις εuρίσκετο εξω τijς (Ελλάδος) , την C Ελλη· νικi]ν Όρ{}όδοξον Έκκλησίαν καl τaς 4ρχaς τijς Δημοκρατ ίας. 'Απόλυτος ύπακοfι . είς ολας τaς έκδο8ησομένας δ ιαταγας και ληφ{}ησόμενα μέτρα ύπο τijς Έ8νικijς Κυβερνήσεως κατα την δ ιάρκειαν τοϋ πολέμου . 'Απόλυτος μυστικότης οσον άφορ� τa ληφ{}ησόμενα μέτρα οπως τηρείται ό εξω κόσμος ενήμερος τijς συνεχι ζομένης C Ελλη· νικijς aντιστάσεως κατa τοϋ "Αξονος . !tΕμμονη είς τΎ]ν δ ιαφώτισιν τijς νεωτέρας γενεάς περi. τών άρχών τijς Δημοκρατίας, δ ια νa καταπολεμη-3fi το δηλητήριον τών ίδεολογιών τοϋ άξονος . Έμμονη είς τi)ν διαφώτ ισ ιν τijς νεωτέρας γενεάς είς τfιν πίστιν προς τi]ν CΕλληνικi]ν !t0ρ-3όδοξον Έκκλησίαν και τα δόγ· ματα αύτijς.
·._Η 'cΦορμόζα:. rjτo ένα άπο τά πρώτα σκάφη τοϋ στόλου τοϋ ελέους.
Κατα τή ν δ ιάρκειαν τών. τριών ετων μεταφορών δ ια μέσου τοϋ αποκλεισμού, δεκατ�σσερα πλοία δ ιέπλευσαν έκατον μία φορας συ· νολικώς το.ν Άτλαντικόν, είς τον άγώνα των ·νά σώσουν τούς •Έλληνας dπό τον άφανισμόν.
" Αφιξις εφοδίων τοϋ Καναδά �ις τα χωρια της •Ελλάδος.
Παιδιά κα{}ισμένα εtς τα ερείπια τοϋ σπιτιοϋ των, λαμβάνουν την δυναμωτ ικην τρο · φήν, που εστειλtν είς την Έλλάδα το "Ίδρυμα Έλλ. Πολ. Περι{}άλψεως Καναδά.
.
ιι
Έ-&ελόντριαι παρασκευάζουν την ο&ρεπτικη ν σοϋπαν που �·Μ δo-&fi είς τά ·Ελληνόπουλα. Αί συνει σφοραί τοϋ Καναδά , εβοή-&ησαν ωστε νά κατορ-&ω{}Ό ή άποκα τάστασις τής ύγείας χιλιάδων άτυχών.
Άντίστασις, δι' ολων τών ιlέσων, έναντ ίον οίασδήποτε κυ βερνήσεως ανδρεικέλων που οί Γερμανοl ιfi οί Ίταλοl -aα απεπει· ρώντο να έπι βάλουν είς ti}ν κατεχομένην CΕλλάδα. Δ ιατήρησις τοϋ {}αυμασμοϋ τοϋ cΕλληνικού 'Έ3νους δ ια τi}ν Μ. Βρεττανίαv ' τi}ν Βρεττανικi}ν Κοινοπολι τείαν και τ ας CH ν ω· μένας Πολιτείας. Συνέχισις τοϋ αγώνος μέχρι τi]ς τελικi]ς νίκης . Αύτόπται μάρτυρες , που διέφ:.ιγον λα-ltρα ίως και μετέβησαν είς Καναδα, διηγούνται εl.ς τους CΕλληνο . Καναδους περl τi]ς 'Αντιστάσεως είς τi}ν Πατρίδα. Πρώην άξιωματικοl του C Ελλ . Στρατοϋ έσχεδίαζον ανrαρτικuς έπιδρομας και άμέτρηται χιλιά· δες πολιηiJν άπετέλεσαν λεπτομερη ύπηρεσίαν πληροφοριών . Ο ί γενναίοι αϋτοl "'Ελληνες , vπεχρέωναν τον έχ-&ρον να διατηρ'fi μό· νιμον δύναμιν κατοχης, &vερχομένην εl. ς διακοσίας ογδοήκοντα χιί\ιάδας 'Ιταλών και έβδομήκοντα χιλιάδας Γερμανών, ένψ ύπi]ρ· χε μεγίστη άνάγκη -rών στρατευμάτων αύτών εl.ς άλλα μέτωπα. Συγχρόνως δια τijς γελοιοποιήσεως τοϋ ένος και τijς προκλή · σεως του άλλου, οί πατριώται προεκάλεσαν διχόνοιαν μεταξu τών δύο στρατών κατοχi]ς, πρaγμα που αδυνάτιζε τον δεσμον μεταξυ των συμμάχων του "Αξονος. Βάσει συστηματικου προγράμματος δολιοφ{}ορών κaτεστρέ· φοντο αί τηλεπικοινωνίαι, ανετινάσσοντο &πο-ltijκαι τών Ναζί, έξετροχιάζοντο τραίνα πλήρη στρατευμάτων, ανετινάσσοντο πλοία εtς λιμένας και κατήσχοντο τρόφι μα. Οί &ντάρται έπυ�οβολοϋσαν τοuς σ τρατιώτες τών Ναζι είς τi}ν ϋπαι-ltρον η tovς έμαχαίρω· ναν σιωπηλα έντος στενωπών. 'Απ1Ίγαγον πολλάκις αξιωματι· χούς τών Ναζl προκαλούντες 8τσι το μίσος των . Οί πατριώτα ι ήyνόουν τ ας άπειλας περl ποιν)iς -θ-ανάτου έναντίον οίουδήποτε •Ελληνος που -aα έβο118ούσε στρατιώτας οί όποίοι παρέμειναν οταν tά βρεττανικα στρατεύματα εξεκένωσαν τi}ν C Ελλάδα . ·Έκρυπτον στρατιώτας της Μεγάλης Βρεττανίας, Αϋστραλούς, Νεοζηλαν οοι!;, τοlις 8τρεφον και τοu.; έβσή ltουν να δ ιαφύγουν είς τi}ν •.\φρικήν . ·Ήκουον μυστικα τας c Ελλη νικ<χς έκπομ:πaς τού B .B .C . Εδειχναν άνοικτα τi}ν περιφρόνη σίν των δια τον έχ8ρον και τ.Π {}αυμασμόν των δια τοvς Βρεττανούς. Το ακατανίκητον αύτο :πι�uα τών CΕλλήνων καl .η ά πόφ α σί ς των νa κρατήσουν άσπί· Ιιeτη η)ν ίστορίαν των τών εικοσιπέντε α ίών ων , εκαμε τους Γερ· �'ς να εκμανουν καl τούς ώδήγησεν είς πρόγραμμα εκδική� •
'
33
σεmς, εναντίον έκείναιν πού τούς εtχον φανεί τόσον ενοχλητικοί . Ο ί Γερμανοι κυρίως έξεμάνησαν διότι έχρειάσ{}η νa πολεμήσουν ε'ίς τfιν Κρήτην οπου εχασαν τριάντα χιλιάδας άνδρας, πολλοl άπο τούς όποίους έφονεύ-3ησαν άπο γυναικόπαιδα. Παρa τaς μεγά λας τιμωρίας , τ aς μαζικ�ς συλλήψεις και άλλα άντίποινα, το e Ελληνικο πνεϋμα τfjς άντιστάσεως δεν κατέστη δυνατον νa κα τανικη-θ'fi καl δ έχ-3ρος άπεπειρά-3η με τfιν πείνα και τfιν άρρώ· στεια νa έπιτύχη ο, τι δεν κατώρ {}ωσε με άλλα μέσα. Οί eιΕλληνες έπλήρωσαν πολυ άκριβa το {}άρρος των κατa τους μfjνας που έπηκολού-3ησαν. cH έρήμωσις ήτο τρομακτική. Πόλεις καl χω· ρια εγιναν έρείπια . Μαζικαl έκτελέσεις άπετέλουν κα-θημερινa γεγονότα. 'Ενίοτε οί μελλο-3άνατοι ήναγκάζοντο νa σκάπτουν τούς τάφους των οί ίδιοι. Οί οροι ζωfjς Ύ)σαν aπελπιστικοί. Οί Γερμανοι έπέτασσον τα καύσιμα και τa κλινοσκεπάσματα . "Απελπισμένο ι πολίται ήναγκάζοντο να καίουν τa επιπλά των η ο,τι άλλο παρέμενε μετa τfιν συστηματικfιν λαφυραγωγίαν του έχ-3ροϋ. Οί πτωχοl έτύλιγον με σάκκους τa πόδια των ε'ίς το ψίίχος τοϋ χειμώνας. Οί νεκροl έγδύνοντο. 'Αδυνατ ισμένοι άπο τfιν ελλειψιν τροφfjς και τaς άσ-3ενείας οί γέροι και άδύνατοι άπέ3νησκον κατa τi]ν διάρκειαν του έξαιρετικα ψυχροϋ χειμώνας. •Απο τον • Απρίλιον τοϋ 1 941 ολα τa τρόφιμα εtχον έπιταχ{}εϊ χάριν τών στρατευμάτων κατοχfiς καl jι ποινi] δ ι" οίονδήποτε "εφο'δ ια ητο υανατος. _a. ' "Α ποστολα 'ι εφο " δ'ιων β οηυειας κρυπτοντα ' .,. _a. ' δεν ήτο δυνατον νa γίνουν, δ ιότι, καtα . είρωνείαν τfjς τύχης, δ ϊδιος ό άποκλεισμος τfjς Μεσογείου άπο τους συμμάχους, aπέκλειε κά-3ε έξωτερικi]ν βοή6 Ε ιαν προς τi]ν κατεLλημμένην e Ελλάδα. Τ ον Σεπτέμβριον τοϋ ετους έκείνου η χώρα εύρίσκετο είς το χείλος τfjς λιμοκτονίας. Είς τaς άγροτικaς περιοχaς eί κάτοικοι εζων με ρ ίζας, βότανα καl χόρτα . Είς τούς δρόμους τών "Α -3ηνών περισσό· τερα άπο χίλια άτομα, κυρίως παιδιά, άπέ6νησκον κα-3ημερινώς. CH κατάστασις τών παιδ ιών I ειδικά, Ύ) ταν τρομακτική. τα ία· τρικa συνεργεία τοϋ Έρυ3ροϋ Σταυροί) κατέτασσαν αύτα ε'ίς δύο κατηγορίας. "Εκείνα που εuρίσκοντο ε'ίς προκεχωρημένον στάδιον λιμοκτονίας και ήσαν άνεπίδεκτα -θ εραπείας και έκείνα που .aα fiτo δυνατον να σωttοϋν εαν 'ίατρ ικa έφόδια έστέλλοντο έγ καίρως. "Επίσημοι άναφοραl προς το eιlδρυμα CΕλληνικfjς Πολε· μLκi)ς Περι-θ-άλψεως Καναδά περιέγραφαν τi]ν λυπηραν κατάστασιν.
β ρω μεροί, σπαρασσόμενο� ζ ωuφ ι α , στέκονται και άπλώνου,, ικετευτικά τό χέρι εί.ς τοuς διαβά τες. Βλέπει κανείς παιδιά νά ψ άχνουν μέσα είς τοiις τενεκέδες τών σκουπιδιών άναζητcοντας τροφη καί να δ ιαφειλονικοϋν κόκκαλα μέ τούς c.Σeιρέι; ot άν&ρώπινοι σκελετοί, ώχροl και
cL-cό
σκύλους στά πεζοδρόμια. Είς τα σιδηρα κιγκληδώματα έξαερισμού τοu ήλtκτρικού
στα{}μού
Όμονοίας
τών Ά-3-ηνών
βρίσκονται παιδιά
ξα
πλωμένα δια νά
ζεστα-3-ούν άπο τον έκπeμπόμενο ftερμον άέρα. " Αλλο aξιολύπητον -6-έαμα ε ίς τας Ά{}ήνας κ αί τον Πει ρ α ιά εtναι νά βλέπrι κανείς δλόκληρες οtκογένειει; να έπαιτοϋν άπο κοινού. .Σκελετωμένες μητέρες μέ μωρά εtς τά παγωμένα στ,1-6-η τους, άκολου'\'}οϋνtαι aπο δυ ο
τρία παιδια - φαντάσματα ποiι σύρονται εtς τα πόδια τους. Παντού συ ναντά κανεί ς έγκαταλελειμμένα μωρά και μ ικρα παιδιά. Μ η τέρες κουβα λ σUν τά νεκρά διά ,.α
πα ιδιά των είς το νεκροταφείο και κατόπιν έπιστρέφουν ζητιανέψουν ενα ψίχουλο ,.α -6-ρέψουν τά άλλα».
Τuφος, χολ έ ρ α καl δυσεντερία aπετελείωναν έκείνους που εlχαν aδυνατίσει aπο τi]ν σ τέ ρη σιν . οι πτωχοl ε1tαπτον τους νεκρούς των μυστικά, rοστε τα δελτία τροφίμων τώv νεκρών να δύνανται να χρησι μοποιη{}οϋν προς β οή 1tε ι αν τών ζώντων . Κατα τi]ν aνο ι ξ ιν τοϋ 1942 ή &πειλi] του εκμηδενισμοϋ επεκρέμετο τοϋ μικροϋ ε-8νους τών έ πτ α εκατομμυρ ίων ψυχών. Με τi]ν πλήρη κατάληψιν τfjς cΕλλάδος καl τi)ν ένεκα ταύ· της aδυναμίαν παροχi]ς πάσης βοη 3είας προς τi)ν Π ατρίδα των, σι CΕλληνοκαναδοl aπεφάσισαν να στρέψουν τaς προ σ πα-8ε ίας των προς τi)ν ήμέραν που {}a ήδύναντο πάλιν να άρχίσουν αί c1ποστολαl βοη{}είας. Προς τον σκοπον αύτον συνέχισαν νa κά· μνουν δωρεάς, να δρίζουν ήμέρας έράνων εϊς ολην τi)ν χώραν χαl είδικώς εϊς το Ontario καΙ. νrt τοπο{}ετουν κιβώηα έράνων εΙς τα έλλ η ν ικa καταστήματα είς ολον τον Καναδά. Πίνακες ζω γραφικi] ς που δεν εlχον προηγουμένως πωλη{}i) εσ τ άλη σαν είς τα μεγαλύτερα Καν αδ ι κa κέντρα νri κληρω3οϋν προς οφελος τοϋ clδρ . C Ελλ. Πολ. Περ. Καν αδά. Κατa το {}έρος καt φ1t ινό :τωρον του 1 94 1 , τ ο �.'Ιδρυμα τ ης CΕλλ. Π ολεμικfjς Περι{}άλψεως ·Ην. Πολιτειών, εξήτασε τi]ν πι1tανότητα aποστολής τροφίμων δ ι· ουδετέρων χωρών . co κ. Σπϋρος Σκού ρα�:., Π ρόεδρος τfjς δρ· rανώσεως καl ή έκτελεστική του έπι τροπ1) είργάσ3ησαν &όκνως διά νa ύπερπηδήσουν τας πολλu ς δυσχερείας. Τελικώς κατόπιν σν,·εννοήσεως με τον υΕλληνα Πρεσβευτi)ν είς CΗν. Πολιτείας, τΟν αΕλληνα Πρεσβε"τiιν ε'ίς Τουρκίαν , τον Άμερικανον Π ρε σβεντi}ν είς Τουοκίαν και τον Βρεττανον Πρεσβ ευτi) ν είς Touo·
35
κίαν και μf: την εγκρισιν τών Κυβερνήσεων τών cΗν. Πολιτειών , Μεγ. Βρεττανίας και (Ελλάδος, κατεστρώ8η εν σχέδιον, κατa το οποίον πεντήκοντα χιλιάδες τόννοι τροφίμων {}(ι ΎΊγοράζοντο είς Τουρκίαν και {}a άπεστέλλοντο είς τΎ}ν κατεχομένην (Ελλάδα προς δ ιανομήν, ύπο τiιν gμεσον έποπτείαν μιaς έπιτροπijς τοϋ Δ ιε8νοϋς �Ερυ{}ροϋ Σταυροϋ . Τον Όκτώβριον 1941 , άνεχώρησεν το πρώτον φορτίον έκ Κωνσταντινουπόλεως. Περιελάμβανεν ξηρa μπιζέλια, φασόλια, ορυζαν, κρεμμύδια, παστους ϊχ{}είς , αύγά , άλευρον καl γάλα είς κόνιν. Και aλλαι άποστολαl έβοή &ησαν κάπως τΎιν κατάστασιν άλλa ή άνάγκη και ή στέρησις είχον ύπερβολικa έξαπλω&ij. Γρή γορα εγινεν φανερον οτι το μόνον πράγμα που -θ a εσωζε την eΕλλάδα {}(ι ήτο νa άρ8fi ό άποκλεισμος δ ιa νa έπιτραποϋν με γάλης κλίμακος άποστολαί . Οί δργανισμοι πολεμικijς περι-θ άλ ψεως δια την c Ελλάδα άντιμετώπιζον δύο κυρίως έμπόδια δ ια τΎ)ν aρσιν τοϋ άποκλει σμοϋ. Την ελλειψιν πλοίων καl τον κ ίνδυ· νον κατασχέσεως τών τροφίμων ύπο των Ναζί. cH κα{}ημερινη άπώλεια συμμαχικών πλοίων &πύ τει τi}ν χρησιμοποίησιν κά-θ-ε δια{}εσίμου σκάφους δ ια την μεταφορaν προσωπικοϋ και ύλικοϋ καl δεν ύπi)ρχεν έγγύησις οτι τa πολύτιμα έφόδια δεν {}α επι· πτον είς τας χείρας τοϋ έχ8ροϋ. cyπijρχον πληροφορίαι ο τι τα ούδέτερα Σουηδ ικα σκάφη st χον άκινητοποιη{}ij λόγφ τοϋ πολέμου καl ή cΕλληνικη Πολε· μ ικη Περί&αλψις Η . Π.Α. , εστρεψεν τ ας προσπα-θ-είας της προς τi)ν χρησιμοποίησιν τών πλοίων εκείνων δ ια τfιν μεταφοραν των έφοδίων. τα εξοδα μεταφορaς δεν ήτο δυνατον να ρυ{}μισ{}οϊ;ν τόσον προχείρως ύπο τijς κυβερνήσεως τijς Μεγ. Βρεττανίας και .. τών Η.Π .Α. Κατα τfιν κρίσιμον έκείνην στιγμfιν οι κ.κ. Σπϋ ρος Σκούρας, Θ. Παππaς, Σ. Στεφάνου και Βασ . Χέλης, ήλ8ον είς έπαφfιν με Τραπεζιτικα ιδρύματα και έπέτυχον sy· γύησιν έκ μέρους των δια τi}ν προκαταβολικi)ν πληρωμ1)ν τών πρ ώτων άποστολών. Συγχρόνως ό "ΑμερικανικΌς Έρυ{}ρος Σταυ· ρος παρεκάλεσε τον Πρ ίγκηπα Κάρολον τijς Σουηδίας να μεσο· λαβήσυ ώς οuδέτερος δια νa έξασφαλισ{}iϊ ή άσφαλi]ς aποστολή, μετ� έγγυήσεως άπο τα; Κυβερνήσεις Γερμανίας και Ίταλίας . Είς τ'tΊ ν �Αγγλίαν ό κ. Α . Καββαδίας , Πρόεδρος τijς έκτελεστι· κijς έπιτροπi)ς του eΕλλ. 'Ερυ-&ρου Σταυροϋ είς Ξένας Χώρας. ·
ήλ3εν είς έπαφην με τον Διε3νij καί Βρεττανικον Έρυ3ρον Σταυ ρόν. Την l lην 'Ιανουαρίου 1 942 , εκαμεν εκκλησιν είς το Βρετ· τανικον κοινον περιγράφων την φοβεραν κατάστασιν είς τi)ν CΕλ· λάδα καί την άπειλην καταστροφijς τοϋ c:Ελληνικοϋ λαοϋ έκ τών στερήσεων καl άσ3ενειών. CH aνταπόκρισις rjτo άμεσος καί δρα· ματικη καl έξέχοντα οργανα τοϋ τύπου aνέλαβον τον άγώνα . Δύο εβδομάδας μετα την δημοσίευσιν τfjς εκκλήσεως τ ο Βρετ τανικον Κοινοβούλιον aνήγγειλε τi)ν &πόφασίν του οπως έπι· τρέΨη τfιν aποστολfιν τροφίμων είς cΕλλάδα. Ταύτοχρόνως ό κ. Σπ. Σκούρας καl ό "Αρχιεπίσκοπος "Α�ηναγόρας συνήντων &ν· τιπροσώπους τfjς κυβερνήσεως τών CΗν. Πολιτειών δια να επι τύχουν τfιν εγκρισίν των, οπως βοη-θήσουν δια τήν aρσιν του aποκλεισμοϋ. Άργα τον "Ιανουάριον τοϋ 1 942 , ή πρότασις βοη · 3είας ένεκρί3η -δπο τών κυβερνήσεων Η . Π.Α. και Μ . Βρεττα ν ίας και το Σουηδικον μότορσιπ « Σικελία» έξεκί,,ησε με δοκι· μαστικfιν aποστολήν. τα aποτελέσματα τijς δοκιμαστικijς αύτfjς άποστολfjς τροφίμων καl φαρμάκων &πεδείχ{}ησαv εύνοϊκα και τότε συνεχίσ3ησαν αί διαπραγματεύσεις δ ια την εκτέλεσιν ενος προγράμματος βοη-&είας μεγάλης κλίμακος. Πρiν ομως καταστii δυνατi) ή εκτέλεσις ένος τοιούτου προ· γράμματος, επρεπε νa ληφ{}fi ή συγκατά3εσις ολων των ενδια φερομένων Κυβερνήσεων και οργανισμών, σχετικώς με τfιν δια· δικασίαν έκτελέσεως αύτοϋ, οπως αί κυβερνήσεις τών Η.Π.Α. , Μ . Βρετταν ίας, τοϋ Καναδά καl τijς Σουηδίας , ή έξόριστος cΕλλη νικi) Κυβέρνησις, ό "Αμερικανικός , Καναδικός, Σουηδ ικός, cΕλλη· νικος καl Διε3νης "Ερυ-&ρος Σταυρός , ή CΕλληνικi) Πολεμικη Περί3αλψις Η . Π. Α . και ή •Ελληνικfι Πολεμικη Περί3αλψις τοϋ Καναδά. c o κ. Β . Κ. Σαλάμης , έπίτιμος γραμματε\ις τijς c Ελ· ληνικfiς Πολεμικης Περι3άλψεως, εκαμε πολλα ταξείδια είς Ν. •γ όρκην, Όττάβαν και Ούάσιγκτων. Το γραφείον τοϋ �Ιδρύμα· τος επαιξε σημαντικον ρόλον είς τi)ν aρσιν τοϋ aποκλεισμοϋ, πεί σαν τfιν Καναδικi)ν κυβέρνησιν να δωρήσu σίτον. CH προσφορα αϋτη της Καναδ ικijς Κυβερνήσεως νa &ποστε ίλη τακτ ικα φορτία σίτου , ένίσχυσεν τfιν εκκλησιν προς τi)ν Οlιάσιγκτων . Προ τijς άρσεως τοϋ άποκλε ισμοϋ αί άρχαι επρεπε να βεβαιω3οϋν οτι αί ά:τοστολαl αύται 3a fικολού3ουν άμέσως καl ή Καναδικi) Κυβέρ· vησις παρέσχε τfιν διαβεβαίωσίν της . 37
Με την εύγενιfi μεσολάβησιν τοϋ Πρίγκηπας Καρόλου τη� Σουηδίας, οί Ίταλοl καl Γερμανοί, έγγυή{)ησαν τi]ν άσφαλη δtο δον τών πλοίων και συνεφώνησαν να μi] παραβιάσουν τα τρό· φιμα και aλλα έφόδια έπl τ'fi άφίξει των εί.ς τi]ν � Ελλάδα. Μία οϋδετέρα έπιτροπ-.1 , άποt.ελουμένη έκ τριάκοντα Σουηδών καί •Ελβετών, άνέλαβε τi]ν διανομi]ν τών έφοδίων. rιΕνας άπο τοiις ορους της συμφ ων ίας ijτo οτι δεν -&α έδ Lδετο δημοσιότης οσον άφορά την προέλευσιν τών έφοδίων . Τοιουτοτρόπως τ ο ονομα τfiς e Ελληνικfiς Πολεμ ικfi ς Περι {}άλψεως Καναδά δεν άνεφέρετο τότε. Οί οροι είς το.Uς οποίους αi'. Κυβερνήσεις τοϋ 'Άξονος συνεφώνησαν ήσαν οί έεης : 1 . rιΟλοι οί έμπόλεμοι -θ- a παρείχον άσφαλείς έγγυήσεις, δ ια τfιν μετάβασιν και τi]ν έπιστροφi]ν τών πλοίων. 2. Μ ία ούδετέρα έπιτροπi] -&α 11λεγχεν ολας τaς διανομaς τών έφοδίων. 3. τα εί.σαγόμενα έφόδια προωρίζοντο δια τον CΕλληνικον λαόν . 4. Τρόφιμα παραγόμενα εί.ς τiιν eΕλλάδα προωρίζοντο δ ιa τον c Ελληνικον λαόν , έκτος τών τροφίμω.ν ποiι -8& κατηναλί σκοντο ύπο τών δυνάμεων τοϋ 'Άξονος, τα όποία {}a άντ ι κα-8ιστώντο ύπο εισαγομένων τροφίμων και τών τροφίμων που fla έκρίνοντο ύπο της Έπιτροπfiς ώς περισσεύματα και {}a έξήγοντο είς άνταλλαγi]ν τροφίμων άλλ ων είδών. 5. Ή Έπιτροπi] -8a είχε πλήρη έλευ-&ερίαν να έλέγχτι τfιν · έκ πλήρωσιν τών ώς aν.ω ορων . Τον Ίούνιον τοϋ 1942, μετ& άπο έξη . μηνας φαινομενικώς dνυπερβλήτων δυσχερειών, αί δ ιαπραγματεύσεις έτελείωσαν προς tκανοποίησιν ολων καl ό &ποκλεισμος οJ1ρ-θη. Τον μιfiνα έκείνον ή Α. Μ . c o Βασιλεiις της (Ελλάδος Γεώργιος δ Β' και ό Πρωflυ· πουργος Τσαυδερος έπεσκέφ-8ησαν τον Καναδά. Κατ & την έπί σκεψίν των έπληροφορή{}ησαν οτ ι , δ ια τi]ς βοη{}είας τοϋ κ. W . McConne11 , Προέδρου τοϋ Montreal Star καl έπιτίμου Προ· έδρου τοϋ elδρύματος , εlχον δ ιεξαχ-θη διαπραγματεύσεις τοϋ γραφείου της c Ελλ. Πολεμ . Περι{}άλψεως Καναδά καl έπετεύχ{}η ο πως ή Καναδ ικη Κυβέρνησις δωρήσυ δεκαπέντε χιλιάδας τόννους σ ίτου κατ& μηνα είς τi]ν c Ελλάδα. Αί &ποστολαl -θα ηρχιζον sύ-3\ις ώς τα πρώτα Σουηδικα σκάφη fl a εφ-8αναν είς Καναδ ικΟν λιμένα.
Κ εφά λαι ο ν V Ο Σ ΤΟΛΟΣ ΤΟΥ Ε ΛΕΟΥΣ
1942 - 1945
ΤΗΝ ΑΦΙΞΙΝ είς τον Καναδα τών πρώτων τριών Σουηδ ικών σκαφών την 3Οην Ίουλίου 1942, ήλ-3ε και ή εϋκαιρία την οποίαν το ulδρυμα τijς e Ελληνικijς Πολε μ ικijς Περι-3 άλψεως Καναδά έπερίμενεν. uΟλαι α'L προπαρασκευαl και έτοιμασίαι είχον γίνει εκ τών προτέρων. τα σκάφη «Φορμόζα» I «'Έρως» και «Καμέ λια» aπέπλευσαν aπο το Μόντρεαλ δια τον Πειραιa την 7ην Αύ yούστου 1 942, τα πρώτα σκάφη τού Στόλου τοϋ έλέους ποu έπρό κειτο να σώσ'[l ενα γενναίο ε-θνος aπο την έξουfiένωσιν. "Επl τijς «Φορμόζας» εϋρίσκοντο πενijντα τόννοι ίατρικών έφοδίων , δωρεα τοϋ 'Αμερικανικού Έρυ-8ρού Σταυροϋ καl τijς cΕλληνικr)ς Πολεμικijς Περι-3άλψεως Καναδα, δέκα έπιβατικα αύ τοκίνητα, δωρη{}έν1:α υπο του κ. Βασιλείου Χέλη I μέ βενζί νην I ελαια καl λιπαντικα δια την λειτουργίαν των καl μέρος του σί του ποu έδωρή{}η ύπο τi}ς Καναδικijς Κυβερνήσεως. •οχήματα έχρειάζοντο δια την δι-1νομην τ(ον τροφίμων, δ ιότι μέσα συγκοι νωνιών δεν 1Jπijρχον σχεδον καftόλου εϊς πολλα μέρη τijς .:Ελλά δος. Τα μικρότερα σκάφη « 'Έρως» καl « Καμέλια» μετέφεραν μόνον σίτον. Προτοϋ τα πλοία aφήσουν το Μόντρεαλ, f:yινεν έπl τijς «Φορμόζας μία έπιβλητ ικη τελετή. eo Μακαριώτατος �Ά.fiηναyό ρας, 'Αρχιεπίσκοπος τi)ς c:Ελληνικi)ς Όρ-&οδόξου 'Εκκλησίας Βο· ρε ίου και Νοτίου 'Αμερικfiς, ηύλόγησε τα πλοία καl τα φορτία των έκ Καναδικοϋ σίτου, τa οποία ftα εσωζον πολλές ζωές .:Ελ λήνων. Παρόντες είς τfιν τελετfιν ήσαν δ κ. Σπύρος Σκούρας, Πρόεδρος τijς cΕλληνικi]ς Πολεμικi)ς Περι-θάλψεως Η .Π.Α. , δ κ. Θ. Παππας καl δ κ. Βασ. Χέλης, μέλη τi)ς έκτελεστικi]ς έπιτρο ;τΥjς τ ης cΕλληνικijς Πολεμικfjς Περ ι{}άλψεως Η . Π.Α . , ή Α . Ε. Γ. Δεπάστας, eιΕλλην Πρεσβευτης είς Καναδαν, δ κ. Γεώργιος Ί'ζανετdκος , Πρόεδρος τi]ς cΕλληνικiiς Πολεμικijς Περιοflάλψεως Καναδά , δ κ. Β. Κ. Σαλάμης, έπίτ ιμος Γραμματεvς τού cΙδρύ· ματος ι<αl πολλοl dλλοι , τών οποίων α'ί συνεχείς προσπά{}ειαι
ΜΕ
·
39
ώδήγησαν είς τήν εναρξιν τοίί άξιολόγου έκείνου προγράμματος βοη{}είας προς τ ήν • Ελλάδα . Κατά τάς σκοτεινάς έκείνας ήμέρας τοίί πολέμ ου, οταν τά πλοία καμουφλαρισμένα συνωδεύοντο {tπο νηο πο μ πών δια να δι· έλ{}ουν τ ον • Ατλαντ ικ όν , δ μικρος στόλος τοϋ έλέοuς , που τα σκάφη του {]σαν χρώματος kευκοϋ, μΕ ση μείον άναγνωρίσεως τον Έρυ{}ρον Σταυρον άντt τijς Σουηδικijς σημαίας, επλεε μΕ τιfιν aδειαν ολων τών έμπολέ μ ων κρα t(ον . "Αφοϋ έξησφαλ ί σ{} η πλέον μεταφορικΟν μέσον I οί aρμόδιοι τijς Καναδικijς Κυ βερνήσεως καl τοϋ Καναδικοϋ Έρυ3ροϋ Σταυ ροϋ, δ Σουη δος Πρεσβευτiις είς Καναδά καl ή aντιπροσωπεία τοϋ Δ ιε{}νοϋς Έρυ{}ροϋ Σταυροϋ είς Μόντρεαλ, δ εν έφείσ{}rισαν προσπα{}ειών διά νά επιτύχουν aδε ι αν ι οπως στείλουν έφόδ ια είς (Ελλάδα έκ μέρους τοϋ �Ιδρύματος. ·ο κ. H arry Milburne , τό τε Πρόεδρος τijς :.Ε{}νικijς :�Επιτροπijς Μεταφορών τοϋ Καν :.Ερυ3ροϋ Στα υ ροϋ, ύπf]ρξεν ακαταπόν1]τος έργάτης χάριν τi]ς •Ελλάδος . ·π Σουηδία ένήργει ώς μεσάζων και δ Πρεσβευτής της είς Καναδά ή Α. Ε. δ Per. Wijkmen, ε tχε βαρu εργον νά έπιτελέσυ. Τοϋ έζητείτο διαρκώς ύπο δωρητών οργανισμών να έπιτύχυ aδειαν διά τΎ)ν άποσ τ ολιfιν περαιτέρω έφοδ ίων είς �Ελ· λάδα. t/Οταν τa πλο ία έκρατοϋντο δι:> οίανδήποτε αίτίαν , δ κ. Wijkmen ήτο έκείνος που έρύ{}μιζε τΎ)ν κατάστασ ι ν κατά τοιοϋ· τον τρόπον, οοστs νά έπιτευχ{}'fi μεγάλος άρι{}μος ταξειδίων. Μετά τfιν ρύ6μισιν κανονικών αναχωρήσεων έκ Καναδά, το .,lδρυμα απεφάσισε νά άποcr τέλλυ τακτικώς κατά μήνα είκοσι χι· λιάδας δέματα τροφijς, είκοσι πέντε τό ννους μουρουνελαίου , άπό· {}εμα β ενζ ίνη ς , έλαίων και λιπαντικών, συνολικij ς άξίας περίπου 75.000 δολ. :>Ιατρικά έφόδια και άλλα χρειώδη {}ά προσετί{)εντο άναλ6γως μέ την ζήτησιν. ·Ό ταν δ κ . Σαλάμης έπληροφο· ρή{}η διά τήν κατάστασιν που έπεκράτει είς τά •Ελληνικα χει ρουργεία, οτι δηλαδη έγένοντο έγχειρήσεις άνευ ναρκώσεως λ6γφ τής έλλείψεως χλωροφορ μίου , άκριβώς προτοϋ αναχωρήσουν τά πρώτα πλοία , εστειλεν αμέσως πο cr ότητα χλωροφορμίου, εtς τα σκάφη . τα πρώτα δέκα χιλιάδες δέματα τροψης, έδωρή{}ησαν ύπο τοϋ Καναδικού :>Ερυ{}ρου Σταυρού και fι πρώτη ά ποστολη 't ' 't l.n εκ τεσσαρων χιΛια δ ων οκτακοσιων ε ικοσι πεντε γαΛ. ;;ι:νιων μου· ρουνελαίου, ήtο συνεισφορa έκ μέρους το·u • Ιδρύματος; :>Εγγ� .
:>
I
:>
I
"
I
I
Άνατολijς εtς Νέαν ιΥόρκην. Δεδομένου οτι αί δαπάναι μεταφο· ρaς έβάρυνον κατ" άρχας τfιν c Ελληνικfιν Πολεμικfιν Περίitαλψιν Η. Π. Α . καί τfιν e Ελληνικi)ν Κt1 βέρν η σ ιν καl άργό τερον τi)ν 'Αμερικανικ-l)ν Κυβέρνησιν ώς 8ξοδα έκ των Δανείων Βοηitείας, ολα τα χρήματα ε'ίς χείρας του clδρύματος ..�) δύνα ντ ο να χρησιμο· ποιη{}οϋν δια τi)ν άγοραν έφοδίων . Έv τούτοις ταχέως 8γινεν &ντιληπτον οτι με τόσον μεγάλας δαπάνας δια ίατρικa έφόδια , aφ υδατωμένα λαχαν ικα καl προ'ί όντα γάλακτος, το (Ίδρυμα δεν itα ήδύνατο να δ ιατηρήσn το μην ι α ίον α \ιτ οϋ πρόγραμ μ α . 'Άλ · λοι οργανισμοί έξέφραζον την έπιitυμίαν των ' οπως βοηitήσουν και συνεισέφερον με γενναιοδωρία ν 1 Εως 0t0υ ό δεύτερος 8ρανος τον Ίούvιον τοϋ 1943 , κατέσ τη σε το (Ίδρυμα ίκανον να συvεχίστι το πρόγραμμα . Είς τοιαύτας περιπτώσεις, οί οργανισμοί έπλή ρωναν δια τα έφόδια, Ενcτ> το γραφείον τ οϋ (Ιδρύματος , εξετέλει την συνεπαγομένην έργασίαν . Οί συμμετέχοντες δργανισμοl. και αί &ποστολαl δ ιά τuς όποίας έπλήρωσαν ήσαν οί κάτωit ι : eΕλληνικiι Π ο λ ε μ ική Περίitαλψις Η .Π . Α . . $ 535. 000,00 200.000 δέματα τροφίμων .
78.885 11 67 .899 3.027 5.045
γαλ . μουρουνελαίου. τόννοι γάλακτος εί; κόνιν. γαλ. β ι:vζ ίνης γαλ. έλαίου λιπάνσεως λίβραι λ(πους
}
238�393 ,75 8 . 1 40 , 00 24. 427 ,89
.
$ 805 . 96 1 , 6 4 ·Ελληνικός �Ερυi}ρός Στ α υρόι;; , Λ ονδίνον. 98. 658 ,00 3 1 . 320 γαλ. μουρουνελαίου.
$
705,60 99 .363 , 60
$
22.995,00 5. 124,78 28 . 1 19,78
2 κιβώτια βιταμινών
Φίλοι τijς •Ελλά δ ος , Νέα ·Υόρκη.
7 .280 γαλ. μουρουνελαίου. 1 1 κιβ . φαρμάκων .
eH Καvαδικfι Κυβέρνησις, ό Καναδ ικος =-Ερυitρος Σταυρός, ό 'Αμερικανικος Έρυitρος Σταυρός, ή cΕλλ. Πολ. Περίitαλψις Η.Π.Α. , διάφοροι ύπηρεσίαι της Κυβερνήσεως Η . Π.Α. (έφόδια
προγράμματος δανεισμοϋ και βοη3ε(ας και μετα τ�ν &πελευ{}έ ρωσιν τijς .Ελλάδος , έφόδια τijς ΟΥΝΡΑ) καt το CΊδρ. CΕλλ. Πολ . Περ . τοϋ Καναδά, υπijρξαν οί τακτικο l δωρηταl τών δια τών Σ ουηδικών σκαφών μεταφερομένων έφοδίων, πλέον τών δεκαπέντε χιλιάδων τόννων σίτου κατα μijνα. "Η Καναδ ική Κυ· βέρ νησις έδώρησεν έπίσης ποσότητα &λεύρου καl παστών ίχ3ύων καl &πο τοϋ Άπριλίου 1 944, ή ,. Αρyεντινη Ί) ρ χισε να aποσ τ έλλτι έννέα χιλιάδας τόννους σίτου κατα μijνα είς τi}ν "Ελλάδα . "Εκατον έβδομ-ήκοντα πέντε εκατομμύρια λιβρών Καναδικοϋ σίτου, έρρίφ{}ησαν είς την aπα3-ήκην τοϋ &τμοπλο ίου «Ταμάρα» , εl.ς Saint John , New Brunswick , τον ΙνΙά'ίον τοϋ 1943 , εγινε δε δια την περίπτωσιν έκείνην είδικη τελετή. • π Α. Ε . James Α . MacKinnon , ό οποίος ώ; •γ πουργό ς 'Εμπορίου εtχε παί;ει σημαντικον ρόλον είς την διευ{}έτησιν της δωρεά ς χορη γ ήσεως σίτου είς •Ελλάδα , aντεπροσώπευε την Καναδικήν Κυβέρνησιν. ·ο ('Έ λλην Πρεσβευτης είς Καναδά, ό Σο υηδος Πρεσβευτης καl ό Δήμαρχος τΎjς πόλεως τοϋ Saint John , ή σαν έπίσης παρόντες ώς καl aντιπρόσωποι τών .Ελληνικών οργανισμών llι:;ρι-3άλψεως. ·ο κ. Θ. Παππάς, &ντεπρο σώπευε τ ην •Ελλη vικi}ν Πολεμι· κi}ν Περ ί-& αλψιν Η.Π.Α. καl ό κ . Harry Stevenson , την Έλ . Πολ . Περ . Καν αδά . Το aτμόπλοιον «Σαγκάτ » , το όποίον aφrισε το Μόντρεαλ η)ν 1 7ην Αύγούστο υ 1945, εκαμε το τελευταίον ταξείδιον τQϋ Σουηδι.κοϋ στόλου έλέους I �ρ ία ετη και δέκα ή μέρας μετ α τον ΠQώtον aπό πλουν. Κατ& τ i}ν περίοδον έκείνην ή Καναδικfι Κυβέρνησ ι ς, είχε δω· Qήσει και άποστεί λει σύνολον 15.7 16.520 μποϋσελ σίτου είς τfιν · Ελλάδα . Ταύτοχρόνως το C'Jiδρυμα CΕλ. Πολ. Περι{}άλψεως Κα ναδά είχεν άποστείλει τα κάτωitι : 3. 408 κιβώτια ίατρικών έφοδίων $ 473.002,17 69.557 , 60 3.481 κιβώτια γάλακτος είς κόνιν 291 .000,00 1 10 .400 δέματα τροφίμων 393.572,46 125. 283 γαλόνια μουρουvελαίου . 420 βαρέλια αποστάγματος κρι3ijς 1 1 .025,00 μετ& μουρουνελαίου 2.525 κιβώτια aφυδατωμένων λαχανικών 27.788,00 ( π ατα τών, κρομμύων κλπ . ) . 42
3. 725 κιβ . ξηροϋ dλατισμένου βακαλάου
50 σάκκους άλεσμένης βρώμης 767 κιβ . σκευών μαγειρείου κλπ. . 3 φορτηγα καl &νταλϊ..ακτικα αύτών. 161. 049 γαλόνια βενζίνης 3.2531/2 γαλόνια έλαίων λιπάνσεως 2. 400 λίβρας λιπαντικών 6 γαλόνια λίπους 450 γαλόνια κα-θαρού πετρελαίου 5 γαλ. ύγρών &πορρ. κραδασμών 20. 138 ζεύγη καινουργών παιδικών υποδ. * 4.97 4 κλινοσκεπάσματα . * 777 . 1 10 τεμάχια ίματισμοϋ και * 95. 574 ζεύγη &ρβυλών και ύποδημάτων .
86.565,60 175,69 3. 7 37 ' 10 8 .851 , 66
38.47 8 ,84
45 .146 ,49 22. 635,00
. 1 .088. 7 7 4 ,92 $ 2 . 560.310, 53 Πολλa άπο τα έφόδια αύτά, ήγοράσ{}ησαν άπο συνεισφορας Καναδών κατa την δευτέραν έξόρμησιν τοϋ 1943 , ένψ το μεγαλύ τερον μέρος τοϋ ίματισμοv και ·uποδη μάτων, έδωρή{}ησαν ε'ίς το uJδρυμα κατ(ι την διάρκειαν Εράνου δια μεταχειρισμένοΥ ίματι· σμόν , κατα τi)ν διάρκειαν του 1944. Μία μικτη Έπιτροπη Βοη{}είας , έκ δεκαπέντε Σουηδών και δεκαπέντε rΕλβετών, aπεσταλμένων τοϋ Διε-8νοϋς �Ερυ{}ραίί Σταυροϋ, fjτo -δπεύ{}υνος δ ια την δ ιανομην τών έφοδ ίων, aμα τii &φίξει των ε'ίς e Ελλάδα. Μία tατρικη Αποστολη τοϋ eΕλβετι ;χοϋ �Ερυ{}ροϋ Σταυροϋ, έ πεφ ορτίσ-31) με την δ ιαχείρισιν και δ ια· νομήν των ιατρικών είδών. cH Μικτη �Ε πι τροπη Βοη Ο είας, μΕ έπικεφαλijς έν πρώτοις τον κ . Paul Mohn και άργότερον τον Δ ικαστην κ. Emil Sand stroem, συνέστησεν έβδομήκοντα πέντε κεντρικdς έπιτροπCις καl t Qείς χιλιάδας τοπικάς, δ ια να εκτελέσουν την δ ιανομην άμερο· λήπτως. ·Εκάστη έπιτροπη Ελαβε λεπτομερείς όδηγίας διa την δ ια· νομην τών &γα{}ών. Έπι-3εωρητάί , μΕ πλήρη έξουσίαν νa στα ματαuν την δ ιανομήν, έξηκρίβωναν έaν ολα τα τρόφιμα διεs
• Τά είδη αύτά, συμφώνως προς τόν ΚαναδικΘν Έρυ�ρόν Σταυ· Qόν, όταν έφορτώ-6-ησαν έτιμrοντο 1,50 η 1 ,00 δολ. κατα λίβ ρ αν. 43
νέμοντο. eH κεν1ρ ικη έπιτροπη τοiί Δ ιε-θνοίiς Έρυ-3ροiί Σταυ· ροiί είς s Α-3ήνας, περιέγραφε την δ ιανο μi1ν ώς &ξιοσημείωτον γε· γονος είς ta χρονικa τfjς βοη{}είας ΚαL δεν ύπfjρξεν οϋτε μία Π c · ρίπτωσις &δ ίκου τακτικfjς προς &πό κτησι ν τροφίμων. Με τους δεκαπέντε χιλιάδας τόννους σ ίτου έκ του Καναδά εκαστον μi]να, δ Δ . Ε . Σ. ήδυνή{}η νa κάμνη κα-3η μερινην δ ια� νομην μερίδος εκατον πενfjν'tα γραμ . είς χιλιάδας που είχον aμε· σον &νάγκην. Μαγειρεία διανέμοντα σούπαν, έγκατεστά-3ησαν είς τριακόσια ση μεία τfjς �Ελλάδος καl παρείχον κα{}ημερινον πινάκιον σούπας είς εν έκατομμύριον λιμοκτονούντων &τό μων. Έπιστολαl &πε� σταλμένων του Δ . Ε. Σ. , οίτινες ένήργουν ώς διαχειρισταt τοϋ χρήματος που έστέλετο έκ του Καναδά, περιέγραφαν την μεγά λην σημασ(αν τών δωρεών δ ια τοuς aπελπισμένους κατοίκους τfiς eΕλλάδος. e o &πεσταλμένος είς το &πομεμακρυσμένον χωρίον ·Ίσσαρι , περιέγραψε με δραματικότητα μίαν σκηνήν, που έν τού� τοις εtναι συνή-3ης μεταξυ χιλιάδων ομοίων . Έν "Ισσαρι 1 8 Μαl:ου 1942. -&αύμα tγινε. Ή τροφη πού έστάλη &.πο τον "Ερυ&ρον Σταυρόν πού έφεραν οί άπεσταλμένοι σας, διενεμ{}{}η την ίδιαν ήμέρα. Το χωριό, πού βρισκόνταν στιl τελευταία του, έσώ{}η τώρα για λίγο καιρό. Για πε· ρισσότερο &.πο έβδομάδες οί χωρικοί έρωτουν συνεχώς : «Εφ{}ασε το &.λεύρι ; » Το ϋ.γχος έφαίνετο εl.ς ολων τα πρόσωπα πού ήσαν άχρωμα καί σκελετωμένα. Έν τέλει άκούσαμε πώς άλεύρι καί φασόλια εΙχαν φτάσει �ίς τr']ν Μεγαλόπολιν. Αμέσως τα πρόσωπα φωτίζονται, τα γόνατα ίσιώ· νουν. ·ο δημόσιος κήρυξ, μισοπεtt-αμένος, κουρελιάρης, μέ γυμνα πόδια κάμνει τον yύρον του χωριού διακηρύσσων : ο: Αϋριον Παρασκευήν, ολοι στi}ν έκκλησίαν του •Αγίου Νικολάου διά την διανομi)ν τροφης:. . • Η συγκίνησις ύπηρξεν έντονωτάτη. Α ί γυναίκες σταυροκοποίίνται μέ δάκρυα στα μάτια καί προσφέρουν τάματα στούς άγίους για έκείνους ταuς άν&ρώπους πού άφοσιώ&ηκαν δια να σώσουν έκατομμύρια άν· ι6-ρώπινες ψυχές &.πο τον πιο τρομερο {}άνατον. Τέλος ή ή μέρα τής άναστάσεως ξημερώνει . "Ενα κίίμα &.ν-&ρώπινο κυλάει προς τήν έκκλησίαν. Ή κοιλας του ·Αγίου Νικολάου φαί·γεται πλημμυρισμένη άπό τα άπίστεutα έκείνα οντα· πού δέν μπορούν πια να στα{)·ο'ίίν στα πόδια τους, άλλα ερπουν στο χορτάρι, με τα μάτια των καρφωμένα στο σημείο &.πο οπου το άμάξι μέ τα τρόφιμα ι6-α φανη. Κατα τίς δέκα μια φωνη &δύνατη, άλλα χαρούμενη ύψώνεται : c'Έρχον· τα ι, έρχονται » . Στη στιγμη ολοι o t «σκελετοί» βρίσκονται ορ-θ·ιοι. Χέρια ένστικτω· δώς κάμ,·ουν το ση μείο τοϋ Σταυρού και χείλη μουρμουρίζουν το cΧρι� cTo
•
44
στός 'Ανέστη». Τό άμάξι φθ-άνει, φέρνοντας μαζί του τη ζωη διά τόσας άν{}ορωπίνους ψυχάς. Ή διανομη άρχισε ά μ έσω ς "Έγινε μe τόν δικαιό τερο δυνατόν τρόπον καί εληξεν είς τaς εξη τό άπόγευμα . την άλλη μέρα ολοι ot φοϋρνοι 1jσαν ά να μμένο ι Μαζί μe τόν καΠ'\'ΟV που άνέβαινε προς τά ϋψη, άνέβαιναν καί ot εύχές έκείνων που ό Έρυ-&ρός Σταυρός τούς εΙχε σώσει άπό βέβαιο tΜνατο » . ·π Μ ι κτ i} Έπιτροπi} Βοη{}είας , διελύ{}η τi)ν 15ην Μαtου .
.
1 945 κ αι το εργον αϋτijς &νελήφ8η ύπο τ ων •Ελληνικών Ά ρ· χών με τΎιν βοή-&ειαν τοϋ Συνδέσμου �Αποκαταστάσεως και Βοη· 'θ είας τών • π νωμένων Έ{}ν(Όν και τών Βρεττανικών καl 'Αμε· ρ ικανιΚ(tlΥ Όργανcόσεων εφ οδ ι ασμο ·u . �Εν τούτοι ς μερικa μέλη τijς 'Επι τροπijς παρέμειναν καt οί aπεσταλμένοι τοϋ Σουηδ ικοϋ Έρυ3ρού Σταυρού συνέχιζον να έλέγχουν τ aς διανομάς, sφ' δ σον πλοία βοη-&είας aπέπλεον δ ι� tΕλληνικοuς λιμένας ύπο τΎιν συμ· φων ίαν τijς aσφαλούς διαβάσεως που είχε γ ίνει με τους συμ μάχους καl τον έχ-&ρόν. •Η τύχη τijς Έλλάδος είχε κρι-&εί κα· τόπιν τijς έπι τ υ χί ας τοϋ •Ελ. προγράμματος βοη-θείας καt χάριν έκείνων που τόσα είχον πράξει δια τi)ν έκτέλεσίν του. Πρώτοι έξ ολων έκείνων που άόκνως ε'Lργάσ{}ησαν διa τi)ν aρσιν τοϋ άπο κλεισμοϋ ή σ αν : ·ο Δρ. Π. Καββαδ ίας, Πρόεδρος τijς έκτελεστι κijς έπιτροπi)ς τοϋ •Ελλ. Έρυ3ροϋ Στ αυρού είς ξένας χώρας, δ Μακαριώτατος Ά-3ηναγόρας , 'Αρχιεπίσκοπος τfjς •Ελληνικi)ς Όρ3οδόξου 'Εκκλησίας Βορείου καl Νοτ ίου 'Α μ ε ρ ικijς και δ κ. Σπ. Σ κούρας , Πρόεδρος της •Ελλ . Πολ . Περ. Η . Π . Α Οί τρείς αϋτοL επαιξαν σπουδαίον ρόλον διa t1lν aρσιν τοϋ aποκλεισμού , μεσολαβούντων είς τfιv Κυβέρν ησ ιν τών �Ηνωμένων Πολιτειών ' ή Α. Ε . Per. Wijkman και ή Α . Ε . Γεώργιος Δεπάστας οιτινες ήσαν είς συνεχ;ii επαφfιν με τaς Κυβερνήσεις Σουηδίας και �Ελλάδος· δ κ. Ε. L. Maag, aπε σταλμένος ε'Lς Καναδα του Διε3vούς Έρυ.fiρού Σταυροϋ ' δ κ. Harry Milburne , Πρόεδρος τijς Έ.fiνικijς Έπιτροπi)ς Μεταφορών του Καναδικού Έρυ.fiροϋ Σταυρού' δ κ . J ackson Dodds, Πρόεδρος τοϋ Καναδικοϋ 'Έ ρυ8ροu Σταυροϋ' δ D r . F. W. Routley , ε-& νικ ος έ.κπρόσωπος του Καν. Έρυ-&ρού Σταυρού . 'Άλλοι aξιωματούχοι του Καν. Έρυflροu Σταυροϋ, δ επίτ ιμος Γραμματεiις τοϋ �Ιδρ. �Ελλ. Πολ. Περι{}άλψεως Καναδα Κ - Βασ . Σαλάμης και aνώτατοι ύπάλληλοι τijς κυβερνήσεως' επαιξαν σημαντικον ρόλον είς το εργον τijς διασώσεως χιλιάδων ι:Ελλήνων. .
45
Είς διάστημα τριών έτών, δεκατέσσερα πλοία δ ιέσχισαν τον &ποκλεισμον τοϋ Άτλαντικοϋ εκατον μίαν φοράς, είς &γώνα τα· χύτητος δια νa σώσουν τiιν (Ελλάδα άπο τiιν πείναν. Ώς δείy· μα εύγνωμοσύνης είς τους άνδρας που είχαν μεταφέρει τa «άyα· {}ά» , .η έκτελεστικη έπιτροπ1ι τοϋ c lδρύ ματος έζ1Ίτησεν &πο τους αΕλληνας τοϋ Καναδά να κάμουν ένα δώρο εl. ς τα πληρώματα και ταuς άξιωματικους rοϋ Σουηδικοϋ στόλου έλέους. •Όταν ομως οί άνδρες -ήρωτ�{}ησαν, ούτοι έζ�τησαν δπως τ α χρ�ματα στα λοϋν εl.ς το Νοσοκομείον Φυματ ικών Ναυτικών, Svenska Sjo folksforbundets Tubekulosfond Gothenburg , Sweden . • Ως έκ τούτου το συλλεy8ν ποσον 1 . 172,95 δολ . , εστάλη είς το Νοσοκο· μείον, τij φροντίδ ι τf'ις Α. Ε. τοϋ Ρ. '\Vijkman. Προς yνωστο· πο ίησιν τfiς λήψ εως , δ κ . Wijkman προέτεινεν οπως τα χρήματα σταλοϋν δια τοϋ Σουηδικοϋ •γπουργείου 'Εξω τ ε ρικώ ν και προσ· έ{}εσεν : «Παρακαλώ iJμάς οπως δ ιαβιβάσε τε είς τα μέλη της έκτελεστ ικflς �Επ ιτροπflς τοϋ •Ιδρύματος τ1ιν είλικρινij μου εύ· γνω μο σ ύν ην έκ μέρους δλων τών Σουηδικών πλοίων που μετέ· σχον εl.ς τ1ιν κ ίνησιν βοη-\tείας τοϋ Καναδά προς τ1ιν •Ελλάδα». Έφ' οσον 1i σ υμ φωνία άρωγης εlχεν ώς ορον ο τ ι αί δ ω ρεαι -3r1 έγίνοντο aνωνύμως , μόλις μετα τi)ν άπ ελ ε υ{} έρ ω σιν της CΕλλά· δος δ ε lιγ νώ μων Έλληνικος λαος εμα{)ε τα ονόματα τώv εύ· εργετών του. Τον Μά"ίον τοϋ 1946 , μία έπιστολ1ι ληφ{)είσα είς το .'Ιδ ρ . CΕλλ. Πολ . Περ . Καναδά έκ μέρους τοϋ κ. Β . Helger; Προέδρου τfίς Μικτfίς Έπιτροπfίς Β οη{)είας είς Ά{)ήνας εyραφε: ·
<ι Ή
Μικτιi Έπιτροπ1i Βοη&είας
(Couι m iss ion de Gestion
secours e n G rece, sous l e s a us p ίces d u
pour les
Comite I n te r n a t i o n a l de la.
εΙναι εύτυχης δυναμένη νά διαβιβάσυ aπ' εύi}είας είς τό 'Ίδρ. "Ελλ. Πολ. Περ. του Καναδά, τiι ν μεγίστην εκτίμησιν αύτης, διά την γενναιόδωρον αύτού βω1i}ειαν κατά την περίοδον δοκιμασίας τοϋ "Ελληνικού πλη&υσμού. •Εφ' δσον ή κατοχη τijς •Ελλάδος συνεχίζετο, fjτo &πηγορευμένον είς ήμdς νά γνωρίζωμεν έπισ11μως τά ονόματα των δωρητών (κυβερνήσεων η οργανώσεων). Μόνον μετα τήν &πελευ&έρωσιν τή ς χώρας, ή δυν11{}ημεν νά μά{}ωμεν καΙ. νά δ η μοσιεύσωμεν τα ονόματα αύτrον καΙ. -&εωροϋμεν κα<&ηκον μας να διαβεβαιώσωμεν την όργάνωσίν σας, δτι αί. προσπά{}ειαί σας, έχουν μεγάλως συνεισq)έρει είς τi)ν aνακού· φισιν ένός γενναίου "'Ε&νους. C roix Rouge)
Κε φάλ αιον VI Ο ΚΑΝΑΔΑΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΝΕΤΑΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΝ, 1943
Κ ΑΤΛ το 1943 το εν πέμπτον τοϋ eΕλληνικοϋ πληttυσμοϋ, πε� ρ(που ένάμισυ έκατομμύ ριον άνδρες, γυναίκες και παι διά, εtχον άπο-θάνει η καταστij aνίκανοι εφ ' ορου ζωi}ς εκ της λιμοκτ ο νί ας και τών &σ 3ενειών . Τακτικαl &ποστολαl σίτου εκ Καναδά , εβο,Ί� {} συν να βελ τ ιω -θ iϊ ή έσχάτη {tέσις τών επιζώ ντων' εχρειάζοντο ομως πολυ περισσότερα διa νa φ{tάση ή β οή 3 ε ια εϊς το f}μισυ εσ τ ω τών εξ έκ ατ ομμυρ ί ων πασχόντων. Σπα ρακτικαt ίσ τορ ίαι σχετικαι με τiιν πατρίδα, εξηκο λού{} ου ν \'a φ{} άν ου ν είς τa ώτα τών μελών τijς κεντρικijς επιτροπijς τijς ·Ελληνικi}ς Πολεμικij ς Περ ι-θάλ ψεως Καναδά. Είς αύτόπ τη ς μάρτυς , έργασ{}ε!ς είς την &ποστολην βοη-θε ίας , περιέγραψε ηΊν κατ άσ τα σ ι ν και τaς σκηνaς ποiι είχεν 'ίδει ολίγον προ τijς &ν αχω ρ11 σε ώς το υ έξ · Ελλάδος.
« Κανείς δέν μπορεί ·να πfi δτι 8χει Ο.ντικρύσει τήν φρίκην κατα πρό σωπον, έα.ν δέν Ε'χε ι δη τήν "Ελλάδα σrιμερα. "Ενα όλόκληρο έ-&νος σύρε ταL εlς; τα γόνατα ΚαL σφαδάζει μέσα εl.ς τaς aκα-&αρσίας, έξου-&ενού μενο ν Ο.πο τήν πείνα. Εύρήκαμε τίς άδελφeς Γεωργοπούλου κατάκοιτες; στο κρεββάτι ποίι εtχαν ά ρνη-&η να πωλήσο υν για μιάς άκόμη fl μέρας τροφή. •'Ή&ελαν να π εο&άνου ν είς αlιτό. τα μάτια τους ήσαν Ο.πλανfj καί ή μία δέν μnοροϋσε να μιλήσu. Τρείς ή μέρας aργότερα &.πέ-&ανον. ·π Εtρ1Ί νη Μανωλάκη, eβλeπε τήν λιμοκτονοϋσαν ο L.κογέ νε ιάν της ·να σβύνu, χωρίς να δύναται να τήν βοη-&ήση. Έ·ντος πέντε ή μερών εΙχε χάσε ι τον σύζυγό ν της, τα δύο παιδιά τ η ς καt ε να eγγονό της. Ή Σοφία Ν ικολα ραίζη, πλύ στρα , εtχε πέντε παιδιά ποίι εΊχαν πριστεί Ο.πο την πείνα. Δέν είχαν έλ.πίδας ζωης καt eτσι δ εν εσπαταλήσαμε λάδι γι' αlιτά . Τροφή καί φάρμακα δίδονται είς δσους έχουν σοβαρας πι-θ-ανότητας να ζήσουν. Στήν Καισαριανή μια νεαρα χήρα 8κειτο σχεδΟν νεκρή στο κρεβ βάτι της κρατώ ντας ενα μισοπε-&αμένο παιδί στά χέρ ια της. Μό'\•Ο ή μη τέρα είχε πι-θ-ανότητες νά ζήσιι , Ο.λλα αύτή έπ έμε νε να δώσω με λάδι είς το μωρό. "Όταν Ο.ρνη{}>•1καμ�, δέν -&έλησε οϋτε ή 'ί δ ι α να πάρη :. .
Γάλα, μουρουνέλαιον, σοϋπες και ύφυδατωμένα λαχανικιι ήσαν ε'ίδη ζωηκijς σημασίας. Οί πεινασμένοι ιι Ελληνες εκαναν 47
οϋρες εμπρος άπο τa μαγειρεία, δ ιa νa πάρουν τi)ν καθη μερινfι μερίδα των . Είς τa ίατρεία αί μητέρες ε κρ ατ ου σαν τa μωρά των, που ήσαν τόσον άδύνατα, ωστε νa μ ην μποροϋν να κλάψουν ' είς τα στεyνa στήθη των. cιΕνα γράμμα ά πο μίαν γυν α ίκα είς την eΕλ· λάδα, που εφ3ασε &ς εδω είς ηΊν οίκοyένειάν τη ς , εδωσεν είς τ ο υς Καναδοiις άπ.§δειξιν περι τi]ς &νάγκης τi]ς συνεχίσεως της βοη-θ είας.
«'Αγαπημένοι μου, τό γράμμα αύτό έρχεται μέ τή ν έλπίδα ότι ofl>ά φ'fi-άσn μ έχρις έκεί νά σάς π'fi οτι και οί τρείc; είιρισκόμε-6-α εtς τήν ζωήν. Δέν μ ιλώ γιά τούς άλλους, τόσο άγαπητούς σέ μάς, πού έχουν π ε'fi-άνει. Τώρα πού ό μακρύς κα ί κρϋος χιι:ιμώνας έχει π εράσ ε ι καί ό i)λιος ζεσταίνει τά βουνά, ύπάρχει καί λίγη έλπίδα στίς καρδιές μας. "Ένα μαγειρείο έχει έγκαταστα-&fι μέ τροφές άπό τό έξωτερικό (Κα ναδά) και ό κόσμος μπορεί νά πηγαίνη γιά λίγο φαγητό τουλάχιστον. Τήν μία 1i μέρα μάς έχουν φασόλια καί την άλλη χυλό. Τοvλάχιστον είν α ι ενα πιάτο τροφης τήν 1i μέρα, διότι το βράδυ έχομε μόνον άνο στα βραστά χόρτα. Πολλοί στη,, "Ελλάδα δέν έχουν φάεL λάδι έπί έξη μηνες. Οϋτιι; άκόμη καί στά μαγειρεία δέν είιρίσκεται λάδι στό φαγητό. Δυστυχώς δέν ύπάρχει άρκετ1) τροφή στά σπίτια γιά ολους τούς φτωχούς. Σάς γράφω ολα αύτά γιά νά μή ν σταματήσετε τίς προσπά6-ειές σας νά στέλνετε τροφές καί σ ιτάρι. Έάν τά πλοία δέν έλ&ουν, κι• έμείς πού ζοϋμε τώρα, γ ρ ήγορα -&ά συ·\'αντήσουμε τούς άγαπημένους μας. Κι' ένφ αύτος μερικές φορi:: ς φαίνεται ό πιο εύκολος δρόμος, ομως πρέπει νά μείνουμε άρκετοί διά νά συνεχίσουμε διά τήν "Ελλάδα:.. 'Όταν 11νοιξεν η όδος &ποστολi]ς βοη 3 ε ίας είς τi}ν e Ε λλάδ α ,
και διεπ ιστώ3η 1i εσχάτη . άνάyκη, το ''Ιδρ. eΕλλ. Πολ. Περ . Κα ναδά, εκα μεν α'ίτησιν προς ηΊν Καναδ ικη ν Κυβέρνησιν δ ιa να λάβΌ άδε ιαν και νέου εθνικου εράνου , διa σ υγ κέντρ ω σ ι ν κεφα· λα ίου . ·π άδεια εδό-3η & μ έσ ω ς και με &,• τ ικε ι μεν ικ ον σκοπον την πε ρ ι συλλ ογην 500.000 δολ. , το ' Ί δ ρυμ α ώρισε τον δεύτερον ερανον προς οί κ ον ο μ ικην ένίσχυσίν του, δια τον Ίούνιον τοϋ 1 943. CO κ. J ackson Dodds C.B.E. , εύyενώς προσεφέρ-3η νa ένεργήσΌ ώς Π ρόε δ ρος τοϋ έ-3vικου άγώνος. 1νΙέσφ φίλων του κ αι επαγγελματικών γνωρ ιμιών του , ό κ. Dodds κατέστη έπίσης χρή σ ι μος είς το να εuρίσΚΌ Προέδρους δια �πολλας έπαρχιακας και τοπικaς επιτροπάς. Δ ια μίαν &κόμη φορaν ό Κ αναδ aς άνέ· λαβε να βοη{}ήσΌ την Έλλάδα και με την βοή-3ειαν τοϋ κ. Dodds και τοϋ κ. ]. W. McConnell, επιτ ίμου Προέδρου, το . rιlδρυμα έπέτυχε να EΧ'fl μονα δ ικfιν έπίτιμον έπLτροπήν.
ιδιό. εtς καταυλι σμόν περιμέ·\'Ου'' τό γεύμα. άμβανον τροφην κανονικώς, Ο.λλό. εΙχον με ' λην Ο.νάγκην ύπο δη μάτω ν καt ενδυμάτων .
;.r-έ νδυτα καί aνυπόδητα τό. πα ιδιό. ' , εtναι χαρακτη ρ ιστικόν δείγμα τών κοσίων έβδομήκοντα πέντε χ ιλιάδων ' φανών πολέ μου τής "Ελλάδος.
Μ ία παλα ιό. κου βέρτα Ύj το τό έπ α ,·ωφ όριον τού 'Έλλη νος αυτού τi}ν ημέραν καί η μόνη του προστασία κατό. τού ψύχους την νύκτα.
η μισυ τού πλη&υσμού της Έλλάδος ή το ενδεδυμένον με ράκη.
.. Α νω aρ ιστερά : Μ ία CΕλλη�ιΚ1l οίκογένεια, εύχαριστημένη μέ τά ι έ νδύματα που έστάλησαν ώς δώρα aπο τον Καναδa καl. δ ιενεμήfi-η σα ν ύπο ένος .6χ,1 ματος τού •Ελλη νικού Έρυ fi-ροϋ Σταυρού.
Κέντρον aριστερά : Πα ιδιά έν δεδυμένα μέ ένδύματα σταλέντα ύπο το'ίί •Ιδρύ ματος •Ελληνικης Πολεμικης Περ ι-&άλψεως, ζητωχραυγάζουν ύπέρ τού Κα\'αδa. Εύτ:uχής βοσΥ.nς μετά της πυζ·ύ γου του, κρατούσης εtς τάς aγκά λας της το παιδάκι της ενδεδυμένο μέ τά νέα του ένδύματα .
"
Υποδήμ ατα έκ τού Καναδά δ ιανέ μ οντα ι εtς "Ελληνόπουλα.
ι Η έπίτιμος έπι τροπη περι ελάμβανεν : ·Επί·ημος Πρόεδρος
J. W. McConnell Πρόεδρος, The Montreal ny Ltd.
Star C o mpa
Μακαρ ι ώτατος s Αθηναγόρας
·κ.-τLτιμος "Αντιπρόεδρος
• Αρχιεπίσκοπος της "Ελληνικης Όρ{}>οδ.
Έκκλησίας Βορ. και Νοτ. Άμερικi)ς;.
'Επίτιμος Ταμίας
Μ. Α . H ull
Της Βασιλικης Τραπέζης Καναδά Έπίτιμος Πρόεδρος Έρά,·οu 'Επίτιμος Ταμ ίας 'Εράνου
Jackson Dodds, C . B .E. Πρόεδρος, Κε ντρ ικού Συμ βουλίου Κα· ναδικοϋ Έρυ{}>ρού Σταυρού Thomas Caverhill
'Επίτιμος Γραμματεύς Έρά,•ου
Β . Κ . Σαλάμης
'Επίτιμα Μέλη Έπιτροπης
D.
C. Abbott, K . C. , Μ. Ρ.
W. F. Angus Πρόεδρος, Dominion
Bridge C ompany
Lίmited
John Bassett Πρόεδρος, Gazette ny Ltd.
•
Publishing Compa
Αξ ιό τ Γερουσιαστής C. Ρ. .
Beaubien
Samuel Bronfman
Πρόεδρος,
Dίstillers Corporation Ltd
D . C. Coleman Πρόεδρος, Can ad ia ι1
Pacίfic Ratway
Huntly R. Drummond
Πρόεδρος, Τραπέζης Μόντρεαλ 'Αξιότιμος κ. C. Α . Dunning Πρόεδρος, Ogilvίe Flour Mills Co. Ltd Dr
F. Cyril J ames
Πρύτανις και ύποδιευ{}>uντ-ής τοϋ Πα νεπιστημίου McGill University
R. Ρ. Jellett Πρόεδρος, the Royal
Trust Co mpany
Beaudry Leman Πρόεδρος. Bank C anadienne Nationale
Ross McMaster Πρόεδρος, Steel C ompany of Canada
Limited
Η . W. M olson Πρόtδρος, Molson's Brewery Limited 49
J. S. Norris Πρόεδρος, Montreal
Power.
Light. Heat and
R. Ε. Powell
Πρόεδρος, Alumίnum Company of Ca· nada Limited
G. W. Spinney Πρόεδρος, τijς Τραπέζης Μόντρεαλ 'Εξοχ. Ρ. R . DuTremblay, Μ . Πρόεδρος, La Presse
L. c .
R. C. Vaughan
Πρόεδρος, της Canadιan Natίonal Rail ways
J ames Wilson
Πρόεδρος, της Shawίnίgan \Vater ,and Power Compan y
Morris W. Wilson
Πρόεδρος, της Royal Bank of Canada "Απαντες έκ Μόντρεαλ
CH Κεντρικη 'Έκτελεστικη Έπι τροπή περιελάμβανε τοuς κά· τω3ι : Πρόεδρος
Γεώργιος Τζανετάκος Π. Περγαντi)ς ΓQ αμματεύς Β. Κ . Σαλάμης Μέλη "Επιτροπi\ς Α . Μπέης, Σ. Κολυβάς , Δ. Κου· λουρίδης, Δ. Λάφκας, Π. Λεντζijς, Ι. Λιάσκος, Φ. Β . Παπαχρηστίδης ' τα έπίτιμα μέλη τών επαρχιακών επιτροπών ήσαν : 'Ανt"ιπρόεδρος
PR.INCB
BDW ARD ISLAND
Έ:rι:ίτιμος Προστασία
·ο έξοχώτατος
Bradford W. LePage
Ύποδιοικητfις της land καί 1) Κα
Prίnce Edward
Is
LePage
•ο έξοχώτατος W. J . Ρ. M acMillan , Ο. Β . Ε., M . D . CharlottetO'\\'tt
Ταμίας
Α. Belcher
Bank of Mon treal, Clarlottetown
NOVA SCOTIA
Πρόεδρος
D. R . Turnbull
Acadia Sιιgar Refining Co. , Halifax: NEW BRUNSWICK
Έπιτιμος Προστασία
·ο έξοχώτατος \V. G. Clark Ύποδιοικητi}ς τοϋ New Brunswick καί
ή Κα Clark
Πρόεδρος
James D. McKenna
Saint John
Τα μ ίας
Geo . W. Bellevue
The Royal Bank of Canada, Saint John QUEBEK
' Επίτιμος Προστασία
Πρόεδρος
·ο έξοχώτατος Sir Eugene Fiset "Υποδιοικητής Quebec και ή λαίδη
Fiset Jackson Dodds, C B E . .
.
Montreal
Πρόεδρο; Ειδικών "Ονομάτων
]. W. McConnell Mo nt real
ONTARIO
Πρόεδρος • Α νηπρόεδρος Ταμίας
Gerald F . Pearson
Τράπεζα Μόντρεαλ, Toronto
J. L . Carson
Τράπεζα Τορόντο, Toronto
Ε. R . Η . Tucker
Τράπεζα Μόντρεαλ, Toronto
Πρόεδρος Είδικών Όνομάτων Ν orman ΜΑΝΙΤΟΒΑ
..Επίτιμος Προστασία
W. Berkinshaw
Bank of No\·a Scotia, Toronto
·ο έξοχ<οτατος R . F. McWilliams Ύποδιοικητής της �1anitoba κσί. ή Κα
McWilliams
ΈπίτιμοςΠρ όεδρο; 'Εράνου 'Ο έξοχώτατος Πρόεδρος SASKATCHEWAN
\Vinnipeg
J. S. McDiar mid
R . Η. G. Bonnycastle
H udson's Bay House, Winnipeg
Έπίτιμος Προεπασία
·ο έξοχώτατος Α. Ρ. McN ab "Υποδιοικητης τοίi Saskatcbewan καί. ή Κα McNab
Πρόεδρος
·ο έξοχώτατος W. ]. Martin Πρόεδρος δικαστηρίου τοϋ Saskatcbe·
'van , Regina
'Αντιπρόεδρος
1-1 . Α. McPherson Πρώην Γενικος Είσαγγελεύς, Regina
ALBERTA
Έπίτιμος Προστασία
Πρόεδροι
·ο έξοχώτατος
J . C . Bowen
'Υποδιοικητής της Alberta και ή Κα
Bowen W. Α. MacDon ald Journal, Ρ. Galbraith
Edιnonton
Edmonton
Calgary Herald, Calgary
Ταμίας
J. G. Nickerson The Royal Bank o f Canada, Edmonton
BRITISH COLUMBIA
'Επίτιμος προστασία
'Επίτιμος Πρόεδρος
έξοχό>τατος William Culham Woodward •Υποδιοικητής τijς Britich Columbia καί ή KαWoodward Austin Taylor ·ο
Vancouver
Πρό�δρος
YV . W. Lefeaux, M . L . A . Vancouver
' Κατά τf]ν έποχf]ν έκείνην , αί όρyανωδείσαι ομάδες τοϋ clδρύ ματος rΕλληνικi)ς Πολεμικi)ς Πε ρ ι-6άλψεως Καναδά, εtχον αύξη{}i) είς έβδομήκοντα δύο . Είς κάδε πόλιν δ Πρόε δ ρος και ή έπι τρο πή του, i) κ ολο ύ 3ουν την τακτικf]ν που ίι πη γ ό ρευ ον αί έπαρ· χιακαl έπιτροπαl διά τf]ν όργάνωσιν τών επιτροπών. Ε Ιχον τi}ν συνεργασίαν λεσχών ' εκκλησιαστικών ομάδων καΙ. &τ ό μων, &κόμη και μαδητών σχολείων . Είς τf]ν δευτέραν αύτf]ν έξόρμησιν, ολαι αί συνεισφοραl ήσαν έντελώς προαιρετ ικαί . eπ aνταπόκρισις ομως το ϋ Καναδικοϋ λαοϋ ή το aπ ί σ τ ευτ ος. Τους έζητή3η το πο· 'JOV τών 500.000 δολ . , άλλ� άναγνωρ ίζοντες οτι το ποσον έκείνο {}ά έκάλυπτε μόνον έλαχίστας &νάγκας, συν ε ι σέ φε ραν πλέον τοϋ διπλασίου. τα τελ ι κ α aποτελέσματα τοϋ έράνου κατ a έπαρχίαν ήσαν τά έξης : Alberta British Columbia . Manitoba New Brunswick Nova Scoti a Ontario Prince Edward Island Quebec Saskatchewan .
$
64.965,51 84.823,36 67.972,82 50.097 , 79 74.381 ,96 462. 658 ,27 1 5. 545 ,61 22 1 . 1 14,53 50.799,91 1 72. 13 "Άλλαι πηyαl . $ 1 .092.531 ,89 39 .7 92,00 "Αξ ία δωρηδ-έντων κλινοσκεπασμάτων $ 1 . 132.323,89 Δωρεαl έξη κ ολού3ο υν να κ ατ αφδ άν ουν &κόμη και μ ι τ ά το 52
έπίσημον κλείσιμον τoii έρ άν ο υ . Μι& μ εγάλη συνεισφορά που
ήλ3ε μετa το κλείσιμον τών βιβλίων του έράνου, ήτο &πο το Calgary τijς A lberta. cH cΕλληνικΎι 'Επιτροπfι έκεί, ύπο tt)ν προεδρείαν τοϋ κ . Δ η μη τρ ίο υ Κιουμτζi) , ε!χε λάβει άδειαν ύπο τ i)ς Κυβερνήσεως να έκ-8έστι εϊς λαχειοφόρον άγορaν μίαν έξοχι· κfιν οίκ ίαν προς ο φ ελο ς τοϋ CΙδρ. (Ελλ. Πολ. Περι{}άλψεως Κα ναδά. Το Αύτοκρατορ ικον Σώμα, Κόραι τijς Αύτ οκρ ατ ορ ίας , άνέλαβε τi)ν πώλησιν τών ε ίσ ι τ ηρ ίων είς τας Κεντρικaς Έπα ρ · χίας (Prairies) καl &φου εγινεν ή έξαγωγη τών λαχνών καl ή πλη ρω μi) ολων τών έξόδων , ή έπιτρ οπi) aπέστειλε το ποσον τών 45. 194,92 δ ολ. , είς τfιν Κεν τρ ι κfιν � Επιτροπήν. Με τi)v ύπερκάλυψιν τοϋ &ρχικοϋ ποσου κατέστη δυνα· τον να συνεχισ-8ii το σημαντικον εργον τοϋ (Ιδρύματος , άνευ δ ιακοπi)ς, είς τi)ν κανο νικi)ν &ποστολi)ν έφοδίων. Έπεί γουσαι έ κκλήσε ι ς έξ cΕλλάδος δια τ.ΥΊν & π οσ τολi)ν &ντιπυρί νης, ύποκαταστάτου του κ ιν ί νο υ , ώδήγησαν το �Ιδρυμα είς τi)v άγορ(χν ολων τών δια-8εσίμων ποσοτήτων άντ ιπυρ ίνη ς (Atabrine) διa να καταπολεμη-3ij η έλονοσία η όποία έξηπλοϋτο ταχέως είς μερικοi•ς τομείς τflς ύπο τών Ναζl κατεχομένης χώρας. Προειδο ποιη{)εν οτι , χιλιάδες παιδι a είς τ fιν (Ελλάδα -θα έχάνοντο κ ατa τον έπε ρχό μεν ον χειμώνα, εαv δεν εδίδοντο ύποδήματα, τ ο c:ιr. δρυμα έ �ή τη σεν &πο τον Καναδ ικον ' Ερυ-θρον Σταυρον να άγο· ράσ n πεντήκ οντ α χιλιάδας ζεύγη δια πα ι δ ια μεταξv έπτα και δ ε · κατεσσάρων έτών. co π ρο ϋπο λο γ ι σ μο ι; προέβλεπεν έπίσης κατa μi)να 50.000 δ ο λ . δια δέματα τροφfl ς δι� αίχμαλώτους πολέμου καl 23.000 δολ . δια τi)ν άγοραν μο υρ ουνελα ίο υ , δια τοvς .,Ελ ληνας π ολ ίτας. co λαος του Καναδά έβεβαιώ-θη δι& μίαν &κόμη φο ρ aν δτι αί συν ε ισφ ορ α ί του έχρησιμοποιοϋντο έπωφελώς δ ια τi)ν άνακούφισιν τών τρομερών δεινών τοϋ έλληνικοϋ πλη -θ υσμοϋ . CH εύγνωμοσύνη διa τα ο σα δ Κανα δικος λαος επραττεν ύ περ τη ς ( Ελλάδος, έξεφράσ-3η δ ι a τfl ς Α.Ε. του κ. Γ. Δ επάστα "Έλληνος Πρεσβευτοϋ είς Καναδαν. 'Εξέφρασε τaς εύχαρ ι στ ί ας του προς ολους οσους συνεισέφερον καl είργάσ{}ησαν δ ια τ ην επιτυχίαν τοϋ έράνου. Είδικαl τιμαt &πενεμή{}ησαν είς τον χ . Jackson Dodds, Πρόεδ ρ ο ν τοϋ έ-3-νικοϋ έρcίνου καl εϊς τον κ. J. \V . lVIcConnell, επ ίτ ι μ ον πρόεδρον δ ια t'Ι) ν έξέχουσαν συ μβ ο · λήν των εϊς το εργον τοϋ C Ι δρ ύμ ατος ιΕλλ. Π ολ. Π ε ρ . Κανα δ ά . 53
c: "Επί τij λ{jξει τοϋ πλέον έπιτυχούς άγώνος πρι\ς d.ρωyήν tijς; πα· σχούσης χώρας μας, έπιc{}υμώ νά 'fονίσω, ότι δ λαός τής 'Ελλάδος άνα· μβνεL μέ άδημονίαν ττιν ώραν τijς aπελεu&ερώσεως, διa τήν έΠL'tB'U�L'Y τής δποίας ό Καναδιiς,(ώς μέλος τών •Ηνωμένων Έ{}vών, παίζει "tό σον σημα ντικό ν ρόλον . . 1Είς τήν πατρίδα των, δ λα ός -6-a έχu λόγους διά νά εύχαριστήσ!) τούς Καναδούς διά τήν συ μμετοχήν των sίς τήν έπίτeυξη• της έλεu-6-ιρίας dπό τόν:ζuγόν τής φασιστικi}ς τυραννίιχς. ·ο ίδικός μας λαός,·έν τούτο ι ς, ofloά έχη μεγα λυτέ ρ οuς λόγους διά νά ε ίναι διά παντος εiιγνώμων είς τούς Καναδούς, διότι ό λ αός μας 'tώρα ά.πολαμβάνει τά άγα{Μ τij ς προσφά του Πα '\•εί}νι κij ς έξορμ11 σεω ς πού ορ · γανώ-8-η ύπό τοϋ Ίδρ. • Ελλ. Πολ. Περ. Καναδά. Χάρις εtς 'tήν γεννα ιο· δωρίά'\r τών Καναδών τοϋτο έγνώρισε μεγαλ ε ιώ δη έπιτυχίαν. Σκοπός τοϋ έράνοu ητο ή συγκέντρωσις 500.000 δολ ., τώρα όμως είναι βέβαιον οτι ό ερανος {}ά ύπερβi] τά 1 .000.000 δολ. 'Εν πνεύματι ταπεινότητος, πρό της εύγλώτοu yεναιοδωρίας ταύτη ς, {}ά έπε{}ύμουν νά ευχαριστήσω έπισή μως ολους έκε(νους πού έδωσαν εtς τό ν ά.γώνα τοϋτον καί νά τούς δ ια βεβα ιώσω οtι αt δωρεαί των άποδει κνύουν δη, εtς πείσμα τής ύπάρξεως τοϊί φασισμού, τό πνεϋμα τοϋ άν&ρω• πι σμοϋ σπιν-θ-ηροβολεί: άκόμη εtς δλό κλη ρο ν τόν κό σμ ο ν . Ούδείς dy<hν τοiί είδους αύτοϋ δύναται νά έπιτύχιι άνευ ήγεσίας καl μετ&. α tσ&η μά των εύγ νω μοσύνη ς εύχαριστοiίμεν lξ tσο υ, τόν Πρόεδρον τοϋ "Ε-{}ν. Έρά νου, τον έπίτιμον Πρόεδρον τοϋ Ίδρύματος καί όλους έκείνους πού συ νέ β αλον 1}-ετικώς διά νά έξασφαλίσουν την έπιτuχίαν τij ς σημαντικi}ς ταύ της έξορμήσεως.
54
Κ εφά λαιον VII ΑΠΟ ΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΠΙΤΕΥ Χ ΘΕΝΤΟΝ ΥΠΟ ΤΟΥ ΙΔΡ. ΕΛΛ. ΠΟΛ. ΠΕΡ. ΚΑΝΑΔΑ
Α πο ΤΗ Σ ΕΠΟΧΗΣ τi)ς ίδρύσεώς του, το eιΙδρ . ιΕλλ . Πολ. Περ . Καναδα εύρίσκετο είς στενi)ν έπαφi)ν μετa τών οργανωμένων όμά δων του. Έν τούτοις, μετα τi)ν μεγάλην έπιτυχίαν τοϋ 1 943, ή έ-θνικi) έκτελεστ ικη έπιτροπη aπεφάσισε γενικ1}ν σύσκεψιν δια να δυνη-3οϋν οί Πρόεδροι και αί έπιτροπαί τών εβδομήκοντα δύο όμάδων να ένημερω-8οϋν έπt τών προσφάτων ενεργειών και δι& να π ρ ογ ρ α μ ματισ-8οϋ ν αί μελλοντικαί . Είς τη ν πρώτην έτησίαν γεν ι κi}ν σύσκεψιν τοϋ Μόντρεαλ, τiιν llην και 12η ν Αύyούστου 1 943, αί &νατολικαl έπαρχίαι &ντεπροσωπεύοντο έπαρκώς , aλλ& λόγφ τών μεγάλων aΠΟστάσεων I δεν ύπijρχον aπεσταλμένοι ΕΚ τοϋ δυτικού Κα ν α δα . Πρώτος ώμίλησεν ό Πρόεδρος κ. Γεώργιος Τζανετ{ϊκος, ό όπο ίος η ύ χή {)η το κα λώ ς t}λ8ατε είς ολα τα μέλη των επιτροπών τοϋ el δρύματος. �Α νε φέρit η α αν αί πρώται ήμέραι τοϋ c Ιδρύμα· τος, ή δη μ ιο υ ργ ία του και ό σκοπος δια τον οποίον εlχεν ίδρυ· itεί. Άναφοραί έδό-θησαν περl τijς πρώτης καί δευτέρα; οίκονο μικijς έξορμήσεως ώς και κατάλογος τών έξόδων έξ ο.Ο έμφαίνον· το πώς έδαπανή8ησαν τα χρήματα. Είδικfι μνε ία έγένετο περι τijς δραστηριότητος τών διαφό· ρων προέδρων, είδικώς μετα τ1)ν aρσιν τοϋ aποκλεισμοϋ καί ή έκτελεστ ικiι έπιτροπη έξέφρασε τας ευχαριστίας της είς αύτοuς καί τας έπιτροπας δια τας πολυτίμους προσπαθείας των. Το πρόγραμμα cΕλληνικijς Βοη-3είας δεν .a-α εlχε γνωρίσει τfιν έπι· τvχίαν που έγνώρισεν, έαν δεν διετί-8εντο δ χρόνος, αί προσπά· {}εια ι και ή γενναιοδωρία τό>ν Έλλήνων τοϋ Καναδα, οί δποίοι έσχημάτισαν τας έπιτροπάς. Εϋ- θ uς ώς έγνώσ{)η OtL {)a έγένετο δεύτερος ερ αν ος , πολλο ι Πρόεδροι είχον aρχίσει να συλλέγουν χρήματα έκ τών προτέρων . Π . χ. είς τfιν S t . C atl1 arines , O n tario , συνελέyησαν 4 . 5 1 4 , 68 55
δολ . , τρείς; μi] vας πρίν άρχίσΌ έπισήμως δ Ερανος. Οί Πρόεδροι εlς ολον τ ον Καναδa, (�ργάνωσαν ημέρας έριίνωv , συναυλίας καt άλλας; τοιαύτας προσοδοφόρους συγκεντρώσεις, ώστε να στ�λil οσον το δυνατον μeγαλυτέρα βοή8εια είς τον λαuν τής (Ελλάδος. τα μέλrι που παρευρίσκοντο είς την σ ύσκεψιν έπλrιροφορή {}ησαν περί τών πολλών συνεισφορών στου εγένοντο υπο των eΕλλήνων του Καναδά, οχι μόνον προς το ίδικόν των ('$1δρυμα, άλλa παντου οπου έγίνοντο εκκλήσεις προς βοή{}ειαν τήν έποχήν έκείνrιν. Έπίσrις ήκούοντο ίστορίαι γενναιοφροσύνης δι' ολους τοvς Κωιαδοvς και δεν ύπi]ρχεν άμφιβολία οτι ό λαος του Κα· ναδά, εtχε ρι ψθi] όλοψύχως είς το προγραμματισ-θεν ύπο του Ίδρ. cΕλλ. Πολ. Περ . Καναδά εργον της δ ιασώσεως . co έπίτιμος γραμματεvς κ. Β . Κ . Σαλάμης, άνέφερεν είς τους &ντιπροσώπους τα της άρσεως του άποκί.εισμου, περt του τρό· που άποστολης έφοδίων και τaς πολλaς δυσχερείας που συνην τή8ησαν. �Εξήγrισεν οτι, έφ' οσον ή CΕλλaς ήτο μία κατειλημ · μένη χώ ρα έντος του άποκλεισμου, ο, τ ιδήποτε προοριζόμενον δ ι.' αf1τ1ιν επρεπε νa έγκρι-θη ύπο τfiς Έπιτροπfjς Οίκονομικοίi Πολέμου , ή όποία άπετελείτο έκ Βρεττανών , • Αμερικανών και Καναδών άντιπροσώπων . t'Όταν παρεχώρησε τfιν άδειαν, η Έ π ι · τροπ1ι ελαβεν ύπ� οψιν το γεγονος οτ ι και προ τοίi Πολέμου ο dκόμrι ή CΕλλaς επρεπε va είσάγΌ τa 65 Iο τών τροφ(μων της, tδ(ως τον σίτον. Δια τον λόγον τοίiτον iδό{}η άμέσως άδεια, διu τ1)ν άποστολ1ιν δεκαπέντε χιλιάδων τόννων σ ίτου μηνιαίως έκ τοϋ Καναδά. Το rιlδρυμα CΕλλ. Πολ. Περ. Καναδά, Ελαβε t1)ν dδειαν να στείλΌ είδrι ποv ήσαν δια-θ έσιμα είς Καναδά . 'Εφόδ ια δ ια{}έσιμα μόνον είς Η . Π.Α. , {}a έδωρίζοντο ύπο της c Ελλ . Πολεμικης Περι{}άλ ψεως Η .Π .Α. η άλλων c Ελληνι· κών όργανώσεων βοη{}είας τfjς χώρας έκείνης. Αί ποσότrιτες τών έφοδίαιν δεν ήδύναντο νa αύξη{}ούν άνευ τfjς έγκρίσεως της Μ ι· κτi]ς�'Επι τροπfjς Βοη{}είας είς τ-Υιν c Ελλάδα, μέσ φ τijς Σουηδικijς ' ' επρεπε ' αποστο " ε λ-ην " " π 'ιση ς να' επι· ' κυβ ερνησεως. 'ΝΑ δ εια δ ια' τrιν τευχ-θfi άπο τaς έχ{}ρικaς δυνάμεις. Εύ{}vς ώς έλήφ{}η ή άδεια άπο τ1Jν Έπιτροπi]ν Οίκονομικου Πολέμου, ό Καναδικος �Ερυ8ρος Σταυρος 1Ίδυνή-8η νa προβfί είς τ1ιν άγορaν και άποστολην έφοδίων έκ μέρους του (Ιδρύματος. Κατ· άρχάς, τa πρώτα έφόδια που επετράπησαν διa μέσου τοϋ
άποκλεισμοίi, ήσαν Καναδικος σίτος, &ρισμέvα tατρικιΧ έ φόδια και μέσα διανομi]ς, δπως φορτηγa καί άλλα οχήματα, με βενζί ν1Jν , ελαια και λιαταντικa δ ια την λειτουργίαν των. Έν τούτοις, δια τώv εκκλήσεων της μικτijς Έπιτροπi] ς Βοη{}είας, οί ελεyχοι σιγά . σιγa ε πέτρ εψαν V(X συμπεριληψθοϋν aφυδατωμένα J.αχα· νικά, προ"ίόντα γcΙλακτος , μουρουνέλαιον , β ι ταμίναι , δέματα τρο· φης και έπl. πλέον φάρμακα, οπως καρδιοτονωτικά , &ντιτυφικα έμβόλια, καt φάρμακα κατι� της έλονοσίας. �Οταν έζητή-θησαν ροϋχα και ό Πρίγκηψ Κάρολος τfiς Σουηδί ας έτη),εγράφησε την &νάγκην ίιποδημάτων δ ια τα παιδιά , εγιναν άμέσως ένέργειαι δια να έπι τευχ-θii άδεια δι. άποστολaς τοιούτων είδών. Κατa την πρώτην γενικην αύτrιν συνεδρίασιν , έπεδαψιλεύitη · σαν είδικαl τιμαί προς τον κ. Jackson Dodds , C . B . E. , είς τον κ. ] . W. McConnell καί τον κ. J\1orris Wilson, δια τf)ν βοή{}ειαv που εtχον παράσχει είς το c'Ιδρ. e Ελλ. Πολ . Περ. Καναδά, Ιδίως κατα τaς περιόδους τώv έρά-\'ωV. eo κ. H arry Milburne, Πρό· ' ' ε δρος τfiς Έ {}νικi] ς Έ πιτροπfl ς Μεταφορών τοϋ Καναδικού Έ ρυ-3 ροϋ Σταυροϋ, &νεφέρ·θη έπίσης δια ηΊν βοή{}ειαν και συμ· βουλaς που είχε παράσχει είς την έκτελεστ ικ ην έπι τροπην διcχ τfιν δργάνωσιv τών &ποστολών. �Η οίκονομικ1) άναφορά ίιπεβλή -3η ίιπο τοϋ κ. �Ι. Α. H ull , επιτίμου Ταμίου, οστις καΙ. έξήy11σε το σύστημα διαχειρίσεως τοϋ elδρύματος. Μετ& τi}ν ύποβολi)ν καί άποδοχi}ν ολων τών άναφορών, ελα· βε χώραν yενικi} συζήτησις, κατ& τi}ν όποίαν ό Πρόεδρος κ. Τζα· vετάκος , έτόνισεv οτι ό σκοπος τfiς έκτελεστικfiς έπιτροπijς, fiτo ν (� &ποστέλυ την μεγαλειτέραν δυνατην βοή-θειαν, με τ fιν έλαχί στην κα{}υστέρησιν. Οί άντιπρόσωποι έπεδοκί μασαν όμο{}ύμως ολας τaς άποφάσεις καί έξέφρασαν τΊ)ν ίκανοπο('ησίν των δι' ολας τaς δο-3είσας πληροφορίας. Είς την uυνάντησιν έκείνην, &πεφασίσ-3η οτι ή έ-3νικ1} έκτε· λεστικη επιτροπi} {}(ι περιελάμβανεν άντιπροσ(οπους &πο ολας τaς έπαρχίας. Δι u τοϋτο ή ολη έκτελεστικi} έπιτροπή, η1Ίξή3 ·η δ ια τ ών κάτω{}ι μελών : Καιν. Μανωλόπουλος �Ιωάννης Ξύδος Χαράλ. Σταυράκος
Hatifax:. Nova Scotia Glace Bay, No\'a ScotiD. Saint John. New Brιιnswick
57
Καιν. Π αππάς Γεώργ. Τράκας Κων . Βουκίδης Π. Πολυμενaκος Φρ. Μπέζος Γεώ ργιος Βλάσσης Χρηστος Γεώργας Πέτρος Γραμματικάκης Χρijστος Οίκονόμου Harold Ν ash
Στ. Γαλανος Α. Λιακiiκος
Walter Watts
Moncton, New Brunswίclc Quebec city, Quebec 'foronto, Ontario Toronto, Ontario Toronto Ontario Ottawa, Ontario O'ven Sound, Ontario St. C athariηes, On tatio Hamilton, Ontario Guelph , Ontario
Ι�ο ηιlο η, Ontario Windsor, Ontario Chatham, Ontario
Fort Witlίam, Oιιtario �Σ. Π . Κάλλος Peterborough, Ontario Λούης Γ ιώτης St. Thomas, Ontario Γεώργ. Κ. Γκέττας Brantford O ntario �Ιάκωβος Βαλάκος \Vinnipeg, Manitoba Γεώργιος Γκανάς Brandon, Manitoba τ. Βάσσος Regina, Saskatche,νan Γεώργιος Καγκλijς Saskatoon, Saskatchewan 'Ιάκωβος Χρόνης Edmonton , A lberta Κ. Τζόνσον Calgary. Alberta Ι. Κοντος Vancouver, British Coluιnbia τ . Παππας Vίctoria, British Columbia Δρ. Α. 'Αποστόλης τα μέλη αύτa έξελέγησαν δ ια νa βοη8οίίν τi)ν έπανεκλεγείσαν εflνικi)ν έκτελεστικfιν έπι τροπήν ' i)τις περιελάμβανε τούς : Γεώργιον Τζανετάκον, Montreal, Quebec Π Qόεδρον •Αντίπρόεδρον Π. Περγαντiiν, Montreal, Quebec ΓQ αμματέ α Β . Κ. Σαλάμην, Montreal. Quebec Α. Μπέην , Thetford Mines, Quebec Μέλη Σ. Κολυβαv , Montreal, Quebec Δ. Κουλουρίδην, Montreal, Quebec Δ . Λάφκαν , Montreal, Quebec Π. Λεντζi}ν , :Montreal, Quebec Ι. Λιασκον, .Montreal, Quebec Φ. Β. Παπαχρηστίδην, Montreal, Quebec Χ. Παπαμανώλην , Mon treal, Quebec : Απεφασίσt>η ο πως 1ι γεvικ1) συνέλευσις συ·νέρχεται κατ ' ετος .
Κεφάλαιον VIII ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΜΈΝΑ ΕΝΔΥΜΑΤΑ Κ ΑΙ ΥΠΟΔΗΜΑ Τ Α ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, 1944
ΚΑΘΩΣ βα-θ-μιαίως 3ι:ερισσότερα πλοία προσετί.aεντο είς τον Σουηδικον στόλον τοϋ έλέους, με συνέπειαν τf)ν αϋξησιν τοϋ συ· νολικοϋ έκτοπίσματος τών πλο ίων, ή κατάστασις είς τf)ν ιΕλ/Δδα έβελτιώνετο σημανηκώς, αν καί άκόμη άπείχε πολυ άπο τοϋ να φ3άσυ το έπίπεδο τών κανονικών άναγκών. Συνεχείς προσπά -3ειαι κα τεβ άλον το νa συμπεριλη φ-θ-ούν περισσότερα έ φόδια καl νέαι περιοχαί , �)στε να εϋρυν{}'fi ή άκ τlς δράσεως τijς παροχi)ς βοη{}είας. Κατa το {}έρος τοϋ 1 943 , πληροφορίαι που διέφευγαν έξ C Ελλάδος ελεγαν οτι ύπi)ρχε μεγάλη ά·νάγκη ίμαtισμοϋ. 3Εψαί · νετο λίαν πι-3ανόν , οτι χιλιάδες άκόμη έκ τοϋ γενναίου λαοϋ, που ήσαν έξηντλημένο ι έκ τοϋ άγώνος των προς έπιβίωσιν ' {} ι] υπέ κυπταν είς το κρϋο και τaς άσ3ενείας , λόγφ τijς έλλείψεως 3ερ μών ένδυμάτων και υποδημάτων. Μ ία άπογραφη τών κέντρων διανομijς είς CΕλλάδα, εδειχνε οτι έχ δύο χιλιάδων και πλέον παιδιών , που έτρέφοντο με Κανα· δ ικi)ν τροφήν , τa χίλια τριακόσια δεν εΙχαν οuτε έπανωφόρια οϋτε ύποδήματα. Αλλοι βοη3οι ύπελόγιζαν οτι τούλάχιστον πε· νijντα τοίς έκατον έκ τών διακοσίων χιλιάδων παιδιών είς τfιν CΕλλάδα, ύπέφερον έκ τijς ίδίας έλλείψεως καi δτι το i]μισυ τοϋ συνολικοϋ πλη3υσμοϋ, fjτo είς τfιν πραγματικότητα γυμνόν. τα λίyα εναπομείναντα ροvχα,� ήσαν ράκη και άντι ύποδη μάτων έφό ρουν έπιδέσμους. Μ ία έπιστολi) μιaς οίκογενείας που διέλα fiεν έξ c Ελλάδος περιέγραφεν τήν 6έσ ιν χιλιάδων άτόμων έκείνης τijς έποχijς. ���
c"Αν{}ρώπινος νούς δέν μπορεί να συλλάβυ το τί ύποφ έρομεν 6.πο τήν πείνα καί τήν στέρησιν. τα ρούχα μου καί τό. ύπάρχοντά μου εχουν :ι:ωληfi.η γιό. ν• άγοράσουμε καλαμπόκι. Άναγκάστ1Jκα έπίσης νό. πωλήσω τό. ρούχα καί τήν προίκα της γυναίκας μου, δ ιό. να. σωfi.ούμε άπο τήν πείνα ν καί τον -ftά να τον. Δέν πιστευω νd ζήσω ,.α, ίδ& τi}ν ήμέρα :ι:σU -6-ό. συναντη-6-οuμe, γιό. να. σάς 1'a π& όλα αύτά μέ τα. χε ( λη μου.
59
:!ας παρακαλώ στeίλτε μας, όσα παλιά σας ροiίχα μπορεΊτε νά έξοι· κονομήσετε, άνδρικά, γυναικεία, πα ιδικά διότι είμ ε-6-α τελείως γυμνοί. Πολεμώ σαν λιο,ιτάρι γιά ,.α, βρώ λίγα ψίχουλα για. τ11ν οικογένειά μου. ,
Αί δυνάμεις τών &νταρτών, που συνέχιζον να προκαλούν τούς είσβολείς, δεν ήσαν είς καλλιτέραν μοίραν. "'Ενας πατριώτης cιΕλ· λη ν , που έμάχετο είς τi)ν Κρήτην , €γραφε :
c �Ιαχόμε&α συνεχώς εναντίον τών Γερμανών, άν καί μiiς λείπουν τa άπ αρα ίτητα δια να ζοiίμε. Είμε.-&α ντυμένοι μέ ράκη. Φοράμε πανταλό· ν ια άπο κουβέρτες καί παπούτσια άπο τομάρι μουλαριών. Γιά παλτά φορiiμε προβειές μέ μιά τρύπα στi)ν κορυ φη για να περνάυ τό κεφάλι » .
=-Εν οψει τijς μεγάλης αίιτijς έλλείψεως , ή Μικτi) Έπιτροπη Βοη{}είας είς eΕλλάδα, έτόνισε κατηγορηματικώς τi)ν &νάγκην ίματισμοϋ καl -δποδη μάτων και το Συμβούλιον Οίκονομίας Πο· λέμου, ένέκρ ινε τiιν άποστολi)ν έπαρκοϋς ίματισμού έκ τijς Βο· ρείου Α μ ερ ικijς, δια τριακόσιες χιλιάδες παιδ ια και :τι:ενijντα χι"' λιάδες έφήβους. Κα-θrος αt τιμαί καινουργών ένδυμάτων ήσαν &πρόσιτοι , €γι· νεν &ντιληπτον οτι αί &νάγκαι τijς CΕλλάδος -eα ήδύναντο μόνον να καλυφ{}ούν, δ ια τής δωρεάς χρησιμοπο ιη μένων ενδυμάτων και ύποδ η μ άτ ων εκ τοϋ Καναδά. CΩς εκ τούτου το c'Ιδρ . CΕλλ . Πολ. Περ. Καναδά, έζήτησε και €λαβεν &μέσως aδειαν παρα τής Καν αδικijς Κυβερνήσεως, νa άρχίση €ρανον δια χρησιμοπο ιημένα ενδύμ ατα καl ύποδήματα . Περl τα τέλη τοϋ 1 943 , ηρχισε μ ία συστηματικi) συλλογi) χρη � σιμοποιη μένων ένδυμάτων και ίιποδημάτων ύπο τών έπιτροπών τοϋ cΙδρύματος. Οί €ρανοι είς τaς δ ιαφόρους πόλεις καl κωμο· πόλεις τοϋ Καναδά, έδέν οντ ο είς δέματα κατa διαφορετικΟ'uς τρόπους, δ ια να μi) ελ3ουν είς άντί{}εσιν με άλλους έρ άν ους, ποu εtχον ορισ-θεί δι:. ώρισμένην περίοδον. Έπl παραδείγματι, δ €ρα νος είς Μόντρεαλ, ύπο την προεδρείαν του κ . Π. Λεντζη, δεν 1)ρχισε παρα τον Φεβρουάριον του 1 944. eo ερανος ύπεστηρί· ζετο ίσχυρώς ύπο έπισήμων ολων τών κατηγοριών, οϊτινες εκα· μναν εκκλήσεις &πο τοϋ άμβωνος, άπο τοϋ ραδιοφώνου καl άπο τ οϋ τύπου, ίδίως δε δ ι α τijς c Ελληνικijς έφ11μερίδος «:.Εστία» , πού έξεδίδετο ύπο του κ. tΗρακλi] Παπαμανώλη. Είς πολλας πό}�εις οί. €ρανοι έτέλουν ύπο τi)ν αίγίδα όμίλωv ώς το Iιnperial Order Daughters of the Empire, το Lions Club, το Kiwanis Club, το Progress Club καl aλλα. Διδάσκαλοι με '
6ο
των και' .s.,1 οργανωσις μαuητας τοuς _Q. ' :ι προσκοπων, "επαι ξαν σημα-ν τικον ρόλον είς τοiις έράνους. Είς το Calgary δ σ ύ ,• δ εσμος Κλη· ρικών προσέφερεν την χρήσιν των εκκλησιών ώς &πο{}-ηκών και οί Πρόσκοποι εκαναν έκκλήσεις είς ολας t<χς οίκίας. Έντος μιdς έβδομάδος συνεΜγησαν πέντε ή εξ φορτία 'ιματισμοϋ. "'Ολαι αί έπιτροπαι διετάχ{}-ησαν νa συγκεντρώσουν τaς δω· ρεaς &πο τaς περιοχάς των , προτοϋ κάμουν &ποστολaς είς τάς έ{}-νικaς &πσ3ήκας τοϋ Μόντρεαλ. co Καναδικος !tΕflνικος Σιδη· ρόδρομος καl δ Καναδικος Σιδηρόδρομος Είρηνικοίί, προσεφέρ {}ησαν είς την δωρεaν μεταφοράν, μ8 μόνον ορον τiιν έκ μέρους τοίί cΙδρύματος πληρωμην τών &χ-Βοφορικών είς εκαστον στα-3· μον και οτι αί μεταφοραl fla έκαλύπτοντο δια φορτωτικών, έκδ ι · δομένων έπ!t όνόματι τοίί Καναδικοίί Έρυ6ροίί Σταυροϋ . Αί παραχωρήσεις α.Οται τών σ ιδηροδρόμων έπέφεραν οίκονομίαν χιλιάδων δολλαρίων διά μεταφορικα εξοδα , είς το ·Ίδρυμα. C10ταν τa ε'ί δη ίματισμοίί εφflασαν είς τCις έflνικaς &πο-Βήκας, έταξινο· μή-3ησαν προσεκτικώς και οσα ήσαν πολiι έφ{}αρμένα , έπωλή{}η σαν ώς παλαιa εΊδη. Ta κατάλληλα προς ένδυμασίαν έκκα-3αρί· ζοντο οταν ήτο &νάγκη καl έσυσκευάζοντο μ8 άπολυμαντικα και · ναφ-3αλίνην. Κατόπιν έτυλίγοντο είι; &διάβροχον χάρτην, έσκεπά ζοντο με μουσαμάν και κατόπιν έπιέζοντο ύ πο είδικών μηχανών συσκευασίας. eιΟλα τα ύποδήματα ήλέγχοντο, έπεσκευάζοντο οπου ή το &ναγκαίον' έδένοντο κατa ζεύγη και συνεσκευάζοντο είς ξύ· λινα κουτιά που εtχαν έπένδυσιν &δ ιαβρόχου χάρτου. Kαflroς τa φορτία ίματισμοίί κατέφ{}ανον συνεχώς , ή έργα· σία τfjς συσκευασίας έσυνεχίζετο μ8 πρόγραμ μα είκοσιτετραώρου έργασίας ήμερησίως. 5Επειδή fjτo άδύνατον να εύρε8οίίν έ-θελον· ται έργάται είς έπαρκείς &ρι{}μοvς δια την έπιδιόρf)ωσιν ολων έκείνων των ένδυμάτων ι τελ ικ ώς έκρί{}η καλον νa τοπο-flετείται μαύρη καl λευκfι κλωστή , βελόναι καl κουμπιά είς κά-flε συ· σκευαζόμενον δέμα ένδυμάτ ων. Και είς αύτόν , κα{}rος και είς τοiις προηγουμένους έράνους, ό Καναδικος λαος εδειξεν πάλιν την γενναιοδωρίαν του και εδω· σε πάνω άπο έξακόσιες χιλιάδες λίμπρες 'Lματισμοίί και ύ ποδη· μάτων. Το Halifax είχε το ρεκορ τών συλλογών και ύπερέβη το aρχικώς κο{}ορισ{)έν ποσόν, με δ ιακόσια ε'ίκοσι τοίς έκατ6ν . "' Αλλα ρεκορ εσημειώ-3ησαν είς Windsor, Winnipeg Calgary καl ,
,
,
61
-
Montreal· το New Glasgow χαι ή Nova Scotia μ8 πλη3υσμον
μόνον έννέα χιλάδων κατοίκων, έδώρησαν aνω τών δεκαεννέα χιλιάδων λιβρών ίματισμου καt ύποδημάτων. τα ένδύματα άπο τfιν St. Catharines καt το London , Ontario , rjσαν έξαιρετικώς καθαρa καl μ8 πολλi]ν προσοχi]ν ταξινομημένα . 'Εργοστάσια ύποδημάτων είς το Quebec City, έδώρησαν έκατοντάδας νέα ζεύγη . Είς ολοv τον Καναδd, αί οργανώσεις �Ελληνίδων Κυριών είργάζοντο άκαταπαύστως , ταξινομουσαι καl έπιδιορ3ώνουσαι τα δωρη{}έντα ένδύματα και είς το εργον των αυτό, εtχον τfιν δλό· ψυχον συνεργασίαν πολλών γυναικών είς κάθε κο ινότητα. Εtς τfιν μικρaν πόλιν Coaticook, Quebec, οπου δεν ύπij ρχαν �Έλληνες κάτοικοι , δ ερανος άνελήφ{}η ύπο τiiς κ. G. Sheard . Μία εκ �εσις τής έργασίας ποiι εγινεν είς Coaticook έ στάλη είς τον έπίτιμον γραμματέα ύπο τής κ. Sheard καt εδωσε ενα λαμπρον παράδειγμα τiiς πρακτικijς Καναδικiiς Συμπαθείας προς τον λαον της �Ελλάδος : cΆποστέλλομεν
σήμερον εtς Μόντρεαλ, είκοσιπέντε δέματα
tματι
σμοϋ δια την άνακούφισιν τοϋ λαοϊί της 'Ελλάδος· τό εργον μας όμως δ έν έτελείωσεν άκόμη. θά σταλούν καί άλλα δέματα αϋριον, μέ έξηντα καLνουργη ζεύγη παιδικών ύποδημάτων.
Τεσσαράκοντα οκτώ κα ινουργείς κουβέρται έδωρήοftησαν ύπό
ένός;
έργοσtασιάρχου μαλλίνων, πeνηντα δύο ζεύγη κα ινουργών μαλλίνων έσm ρούχω\'1 έδωρήitησαν
ύπο
ύπαλλ1Ίλων άλλου έρyοστασίου
καί.
έξηντα
ζεύγη παιδ ικών πανταλονίων έδόtrησαν ύπο τρίτου έργοστασιάρχου.
τα εξοδα δια τήν έπισκευην ύποδημάτων, κα-εεβλήο{}ησαν έκ μέρους ήμών, rοστε δέν εχομεν λογαριασμον έξόδων νά σtείλωμεν εtς; Μόντρεαλ. ·ο άγών άνελ1}φτt-η μετα πρωτοφανούς ένο{}ουσιασμού και
-εα ά.ποτε
λέσματα εχουν ύπερβεί κα-εα πολύ τάς προσδοκίας; μας.
Δέν ύπάρχουν 'Έλληνες είς τt)ν πόλιν μας, κσi πενηνtα κυρίαι, Γαλ λίδες καί Άγγλίδες, συνέλεξαν πάνω άπο δύο χιλιάδες τεμάχια, έκα&ά ρισαν τόν ίματισμον και τά έπιδ ιώρο{}ωσαν και εtναι έτοιμα προς χρi\· σ ιν. Ή δυσκολία ήτο εtς το να εϋρωμεν εν &ερμαινόμενον μέρος καί. έχρησιμοποιήσαμεν ένα δωμάτιον διά μίαν ή μέραν. την έπομέ-νην ήμέ. ραν, δώδεκα άνδρe:ς έβοήο{}ησαν είς μίαν μη -6-ερμαινομένην α'ίο{}ουσαν
να συσκευάσωμeν τα είδη αύτα πού έχουν -εώρα -εελειώσει. Δύναμαι να σας δ ιαβεβαιώσω οτι ολαι αt κυρίαι πού συμμετέσχον etς αύτiιν -εην έργασίαν
καt όλόκληρος
ό πλη{}υσμο� τοϊί
Coati cook , εtναι
πολύ εύτυχεtς πού τοuς έδό-&η ή εύκαιρία να βοηο{}ήσουν τόν ή ρω'ίκον λαόν τής ·Ελλάδος> .
Αί άκ6λου3οι άποστολαι tματισμου εστάλησαν είς τuς
χdς άπο3ήχας τοu Μ6ντο εαλ
:
έ3νL
Σ υ νολ. βάρ ος Τ όπ ο� άπο σ τολη ς 500 λίβρ. Arnprior, Ontario 200 B arrie, Ontario . 65 Beebe, Quebec . . . . 7. 188 Belleville 1 On tario 1 30 Boissevain, Manitoba . 880 Brandon1 Manitoba. 5 3 . 800 Brantford1 Ontario . . . 41 . 000 Calgary, Alberta. 1 00 Carleton Place1 Ontario 7 . 040 Chatham, Ontario 280 Coaticook 1 Quebec . 100 Cobourg, Ontario , . . 70 Dorval, Quebec . 5 .460 Edmonton, Alberta . 40 Farnham1 Quebec . Fort William and Port Arthur, Ontario 1 7 .590 Galt, Ontario . 13 .000 175 Glace Bay, Nova Scotia 990 Goderich , Ontario . . 9. 7 1 1 Guelph1 Ontario . 90 .720 Halifax 1 Nova Scotia . 1 1 . 200 H amilton, Ontario . 132 Joliette, Quebec . 120 Kelloe, Manitoba . 21 . 96 0 Kingston , Ontario Kitchener 1 Ontario . 1 8. 1 99 Lancaster , Ontario . . 240 Larder Lake, Ontario . 25 Lethbridge 1 Alberta . 109 Lindsay, Ontario 1 . 530 Listowel, Ontario 860 London , Ontario . . 1 1 .000 Matapedia, Quebec . 28 Moncton, Ne\v Bruns,vick . 7 .000 Montreal , Quebec 80.000 Morrisburg, Ontario , 1 80 .
.
19.500 λίβρ . 25 1 .900 5 . 600 8.990 5. 330 3. 800 3.270 20.000 9 40 50 1 4.260 100 210 8 .940 13.500 1.000 4.500 1 . 1 90 1 70 7 60 2.200 6.000 30 70 36.240 2 . 027 2.070 40. 910 48 .445 3. 980 612. 629 Κατa τον ερανον αύτον εδωρ�{}ησαν 576.032 τεμάχια ίματι tJμοϋ καί 64.57 4 ζεύγη ύποδημάτων. Είς αύta προσετέ{}ησαν 7 4.000 τεμάχια ίματισμοϋ, βαμμένα μπλε καl 31 .000 ζεύγη &ρ· βυλrον καl ύποδη μάτων ' τα όποία ήγοράσ{)ησαν είς πολ\ι χαμη λιfιν τιμfιν έκ τοϋ Καναδικού 'Ερυftροϋ Σταυροϋ. eo Καναδικος New Glasgow, Nova Scotia . Nitro, Quebec . . North Bay, Ontario . Oshawa , Ontario . Ottawa , Ontario . Owen Sound , Ontario . Peterborough , Ontario . Quebec City, Quebec Regina, Saskatchewan . Renfrew, Ontario Roseneath, Ontario . St. Catharines , Ontario St. Godfroi, Quebec . St. Mary3s , Ontario . St. Thomas, Ontario Saint John, New Brunswick . S arni a , Ontario . Saskatoon, Saskatcbewan Sault Ste , Marie, O ntario . Simcoe, Ontario . Springhill , Nova Scotia . Stratford, Ontario . Sudbury, Ontario Three Rivers , Quebec . Tilbury, Ontario . Toronto, Ontario . Vancouver , British Columbia Victoria, British Columbia Windsor, Ontario Winnipeg, Manitoba Woodstock , Manitoba . Συνολικον βάρος .
Εtς το Άντικαρκινικον Ίν στιτοϋτον Αtι-ηνώ·ν. Δια κρίνοντα ι οί Καναδοί απε σταλμ ένοι κn.t τά μηχανή ματα ακτινο{}εραπείας ε ν τφ βά-&ει, διι>ρη{}έντα προς το Ί νστιτοϋ taν ύΠο τοϋ Ίδρ. Έλλ. Πολεμ. Περ ι{}. Καναδά . •
Έφόδια δωρηtΜντα υπο τοϋ Κανα δά προς την Ό δοντιατρ ικi] ν Σχολην τοϋ Πανεπιστημίου Ά{}ηνών.
:\Ιονάδες -&εραπείας καρκί ·νου, δωρηf}είσαι ύπ{J τοϋ Ί δρ. Έλλ. Πολ. ΠεQ. Κ α ·ναδά, προς το Ά'\tικαρκι νικον Ίνστιτοϋτο·ν. Έκατέ ρω{}·εν της αναμνηστικης πλ�κος δ ιά τη ν δωρεάν τοϋ Καναδά, είναι ανηρτη μένα τά πορτραίτα της :\ .Ε. Μ ackenzie · κ ing καt τοϋ Ύποστρατήγου L. R. La F leche.
Μερ ικά απο τά χειρουργι κά έργαλεία που έστάλη σαν r;fς τον Έλληνικον Έ· ρυf}ρον Σταυρόν ύπο τοϋ Ίδρύματος Έλληνικης Πο λεμικης Περ ιf}άλψεως Καναδa.
ιΕρυ-θρος Σταυρός , δ ιέftεσεν έπίσης εtς το �Ι δρυμα καί εtς ημfιν κόστο υς , 127.078 τε μάχ ι α fματ ισμοϋ, τa όποία κατεσκeυάσ-θησαν ύπο έ-θελοντών είς τa έργαστήρια τοϋ �Ερυ-8ροϋ Σ τα υ ροϋ. Τοϋτο άπέδωσεν σύνολον , 933 .428 λιμπρών ί μα τ ισ μ οϋ και ύ π οδημ ά των , ποu έ σ τ άλη σαν είς τ iιν cΕλλάδα έκ μέρους τοϋ clδρύματος. Έφ� ο σο ν ή � Ε π ιτ ρ οπη Οίκονομικοϋ Ποί..έμου . εtχεν ύπο· δείξει δ τ ι ή πλέ ον aμεσος &νάγκη ήτο ίματισμος και ύπο δήματα δια πα ιδι ά , αί άπ οσ το λα t τών έφοδ ίων έκείν ω ν , i] ρχισαν τον Μάρτ ι ον τοϋ 1944. καl έσυνεχίσ{}ησαν έν(ί) συνεπληρώνετο ή συσκευασία . Περί τα μέσα τοϋ ετους, εστάλησαν ίματισμος και {ιποδήματα δ ια έ φ 1Ί β ο υ ς. 1\'Ιετα τfιν & πε λευ -θέ ρωσ ιν τi]ς c Ελλάδος, το �Ιδρυμα έπληροφορή-&η, ο τι &π ε ρ ιό ρ ιστ c ι ποσότητες ήδύναν· το ν α σταλοϋν καί κατεβλ ή{}ησαν νέα ι προσπά{}ειαι νa έπανέλ{}τι ή e Ε λλaς είς τi}ν ίσσοροπίαν τ η ς , ο σ ον το δυνατόν ταχύ τ ερ ον . Μία άποστολή , άνωτέρα δλων , έκ διακοσίων έξi]ντα ένος τόννων ίματισμοϋ, εγινε τον Δεκέμ βρ ιο v τοϋ 1944 καl μία μικρa ποσό· της ποu π αρέ μεινεν, έστάλη ένωρlς το 1945. Το cΊδρ. •Ελλ. Πολ. Περ . Καναδά , δεν ή το ή μόνη πηγfι έφο· δίων δ ιa τοtις εχο ν τας άνάγκην ίματισμοϋ και ύποδημάτ ων. Το 1943 κα l 1944 δ Καv αδ. Ε. Σ. , έν συνερyασί� μΕ τον · �Αμερ. Ε. Σ . , άπέστε ιλαν ποσότητας κουβερτών και με ταχε ιρ ι σ μ έν α έν· δύματα και aρβυλα τοϋ Στρα τοϋ I εtς 'Έλληνας πρόσφυγας εtς τfιν Τουρκίαν, Συρ ίαν, Παλαιστίνην, 'Ανατολικην • Αφρικfιν και την Κ ύ πρ ο ν. co Σύν δεσμο ς cΕλλη νικi]ς Πολ. Περ. Η . Π . Α . , με · τa ά π ο μίαν εκκλησιν προς τον Άμερικανικον λαόν I άπέ στε ι λε περίπου όκτώμισυ έκατομμ ύρια τεμάχια είς την cΕλλάδα . Εtς έράνους των διa μεταχειρισμένα ένδύματα καt ύποδήματα, ή Αύ· στραλία συνέλεξε 4 46 . 000 λίμπ ρας καl ή Ν. Ζη λανδ ί α 205. 856 λ(... μ πρας . Et� τaς CΗνωμένας Πολιτεία�, τρείς έξορμήσεις ύπο την αty ίδα τfiς Διοικήσεως 'Αποκ α τ αστάσεως και Βο'Υ) -θείας τών CΗνωμένων .Ε-θνών (ΟΥΝΡΑ), το 1944, 1 945 και 1946 , άπέφε· ρον 10.550. 110 λ ί μ π ρας ίματισμοϋ δια τi)ν eΕλλάδα. Δύο Κα· ναδικαι έξορμήσεις, το 1 945 και 1946, έγένοντο ύπο την αΙγίδα τοϋ elδρύματος Διασυμμαχικi]ς Π ολ . Περ. Καναδα, tοϋ οποίου το cιlδρ . e Ελλ. Πολ . Περ. Καναδά ήτο μέλος, &πέφερον έπt πλέ ον ι . 766. 229 λίμπρ ας ίματισμοϋ και ύποδ'Υ)μάτων ' ποv άπεστάλη· σαν είς t1}ν Έλλάδα έχ Καναδά.
Κεφάλαιον Ι Χ Ι ΣΤΟΡΙΑΙ ΚΑΝΑΔΙΚΗΣ ΓΕΝΝΑΙΟΔΩΡΙΑΣ
ΜΕτΑ �ην εναρξιν τοϋ Β' παγκοσμ ίου Πολέμου, ό Καναδάς ελαβεν εκκλήσεις δια βο ή 3 ειαν άπο πολλaς πηγάς, άλλα καμμιι� δεν ήτο τόσον συγκινητική, οσον εκείνη που ήλ{}εν άπο τοitς πά· σχονtας 'Έλληνας. Ot Καναδοί άνεγνώριζον το χρέος που είχαν εναντι τών άν{}ρώπων που δέν ε!χαν στα-θ-εί νa μετρήσουν τα ύπέρ και τα κατα τοϋ άγώνος των και άντεστά{}ησαν Ε\'αντ(ον έχ-3-ροϋ ποu είχε τάξει ώς σκοπόν του την παγκόσμιον κυ· �ιαρχίαν. ''Ενθυμούμενοι τaς ίστορίας τών γενναίων • Ελλήνων τών άρχαίων καιρών και τi)ν συμβολην τοϋ ε{}νους α ύτοϋ εtς τον πολι τισμόν ' την τέχνη ν' το δράμα , την ποί η σι ν την φιλο· σοφίαν και είς τf)ν ίδίαν των δημοκρατ ίαν, οί Καναδοl εδωσαν πρακ τικ1)ν άπόδειξιν τijς εύγνωμοσύνης που f]σ{}άνοντο προς την c Ελλάδα. " ' σωματε ..ια και' πλ ου, υ _α ησαν απο , ε"ληφ ο υσιοστικαι " ' β οηυειαι , _α σίους, άλλα ή άνταπόκρισις τών παιδ ιών καl έκείνων ποu έστε· ρή-3ησαν άπο κάτι δια να το δώσουν ' έξέφραζε καλλίτερα την βα{}είαν συ μπά-3ειαν τών Καναδών , δια τας κακουχίας τοϋ c Ελ· ληνικοϋ λαοϋ. 'Ακόμη και τα μικρότερα παιδια εtχαν έξορμήσει δ ια να ύποστηρίξουν 'tO ulδρ. CΕλλ. Πολ . Περ. Καναδά καί άπο πόλεις και χωρια τοϋ Καναδά ηρχοντο δώρα άπο τοuς έξαιρέτους έκείνους μικροuς έργάτας, που έξοικονομοϋσαν τlς πεντάρες των η εϋρισκον εξυπνα τεχνάσματα διa νa αύξήσουν τα χρήματα δια τα παιδ ια τijς CΕλλάδος. Εί ς το Lethbridge, CΕλληνόπαιδες εκαμαν έορτ1)ν δια to (/lδρ. •Ελλ. Πολ. Περ. Καναδά, είς τ ο Ivlontreal , μία ομας παιδιών άνiβασεν έπl σκηνijς άποκριάτ ικη παράστασι καl εδωσαν τα παιγνίδια τους ώς βραβεία. ·Ένδεκα παιδια είς τ1)ν λεωφόρον Egan τοu Verdun , Quebec, εδωσαν μίαν παράστασιν, μέ τ ον τ(τλο « C H Έπι-&εώρησις τοϋ Egan» κ αl εστειλαν τας είσ· ποάξεις έκ 6 ,75 δολ. είς το 'Ίδρυμα. Μαίtηταl είς το Brandford 66
κ6ρν J λεμονάδες, καρα μέλλες και yλuχά χαί σuν· εκέντρωσαν ενα ποσον 10,30 δολ . και εtς το στάδιον τοϋ Pon· sard είς το Montreal , εκαμναν ayορας καl έδώ ρησαν 75 δολ. , ένψ τέσσαρες νε α ρ οl είς την λεω φόρον Madison , εtς την ίδ ίαν πόλιν, έδώρησαν 7 , 1 5 δο λ. , άπο προ'ίον λαχείου. Τρία μικρ a πα ι· δ ια είς το Portage la Prairie, ύπεκί ν η σαν εν αν πυyμαχιχον άyώ· να, με είσι τήριον τρία σέντς. Με ύπερηφάνειαν εστειλαν ολας τας εισπράξεις είς το c'Ιδρυμα. Είς το Halifax , αί COδηyol συνέλεξαν το ποσον τών 100 δολ. c , , _α. το, σννη· να, στερηuουν Ε5ις "Ο ττα'β αν , α ι οδ η γ οι, α:τεφασισαν -6ισμένο τους παγωτο εϊς την έκδρο μή των και έδώρησαν τα χρή· μα τα είς το Ιδρυμ α cH λέσχη Rainbow, παι δικ-ή όρyάνωσις είς Montreal , ελαβε μιχρaς δωρεας &πο ολα τa μέρη τi}ς έπαρ· χίας και συνεισ έ φερεν κάτι περ ισσότερον άπο 100 δολ. Ε ίς ένα σπίτ ι είς τό Quebec City, ένα μ ικρο παιδί άνοιξε τf)ν πόρτα είς μίαν κυρίαν τοϋ έράνου. "Ακούγοντας τον σκοπον τi}ς επισκέψεώς της, ετρεξε έπάνω είς το δωμάτιό του και έπέ· στρεψε μ8 τ ον κουμπαρά του. "Αν ο ίγοντάς τον, ερριξε ολα τα κέρματα στ α χέρια τi}ς έπισκεπτρίας. 'Άλλο συγκινητικο παρά· δειyμα ήτο τών άσ-6ενών παιδιών είς το σχο λε ίον τοϋ Montreal, τα όπο ία lΧν και δυστυχι σμένα τα 'ί δια, εδωσαν τlς δεκάρες των, 1 1 δολ . έν e-υνόλφ, δια τα πεινασμένα παιδιa της CΕλλάδος. Αί προσπά{}ειαι τών παιδιών ήσαν ένδε ικτικαl τijς γενναιο· δωρίας ολων. Δήμαρχοι και τ ραπεζίτα ι είς πολλa μέρη τοϋ Κα· ναδά, έξέφραζον την έπι{}ουμίαν των νa βοη-&ήσουν κα-6· οίονδή· π οτε δυνατον τρόπον. τα δημοηκα συμβούλια έχορήγουν &δείας δι' έράνους. Οί ϊδιοκτijται ταξl καl φορτηγών όχημάτων , ε3ετον τα όχήματα των συνεταιρισμών των είς την διά3εσιν του C Ιδρύ· ματος, δ ια την σuλλοyην τοϋ ί μ α τ ισμο ϋ . Λέσχαι και άλλοι όρyα· νισμοί, έλάμβανον ύπο την προστασίαν των fιμέρας έράνων , πο· δοσφαιρικΟ'uς άγώνας, τέ'ί α, χορο ύς, πυγμαχικοvς ά γώνας, -fiεα· τρικας έσπερίδας και έiλλα , δια τ·Υιν αuξησιν τοϋ κεφαλαίου τοϋ rΙδρύματος. Μικροl -6εατρικοι ομιλοι , εδιδον φιλαν-θρωπικaς πα· ραστάσεις. Είς το Sudbury, τέσσαρα {}έ α τρα εδωσαν είδικηv παράστα· σιν διa παιδ ιά , με είσ ιτήριον μ(αν κονσέρβαv λίπους δ ιa κά{}ε :ίtαιδι Το λίπος έπωλή6η και αί είσπράξεις έδωQή-θησαv. Είς τό έπωλοϋσαν ποπ
c
"'
.
Drummondvi11e, lνας όργαvωμένος ομιλοςΙ παρακολουflοϋσε τούς δ ιαβάτες νa τοπο{}ετοίίν χρήματα εtς τ ο εν aκρον τοϋ πε· ζοδρομίου έως οτου συμπληρώσουν «τρία τμήματα τοϋ πλακο· στρώτου μΕ άσi}μι», δ ια να βοη{}ήσουν το ulδρυμα . «cιΕνα μ ίλλ ι άπο πέννες» , συνεδυάσ3r) με μίαν f)μέραν έράνου είς Oshawa. Μέλ11 τfjς Λέσχης ύπαξιωματικών τών Γρεναδιέρων Φρουρών τοϋ Winnipeg εδωσαν παράστασιν ή όποία άπέφερεν 1 .029 ,59 δολ. Μία συναυJ.ία που ε π,κολού{}ησε της λειτουργίας είς Bridge street United Church 1 Bellevilie, άπέφερεν 502 δολ . , τu όποία έστάλησαν είς τa κεντρικα γραφεία. "Ένα παρόμοιοv γεγονΌς είς St. Andrew's, United Church 1 εδωσε τfιν εύκαιρίαν είς τους πολίτας τοϋ Moose Jaw I να βοη {}ήσουv είς τΎιν συνεισφορaν τfjς πόλεως. Γυναίκες εσχημάτισαν ραπτικους όμίλους είς δλας τaς πό· λεις και κατηνάλωσαν πολλaς ώρας ράπτουσαι διa τaς CΕλλη · νίδας. Έπl παραδείγματ ι είς το Kamloops, British Colum· bia, τεσσαράκοντα γυναίκες διέ-δετον τέσσαρα άπογεύματα τiιν έβδομάδα ράπτουσαι διάφορα ενδύματα. τα ύλικa παρείχοντο ύπο τοϋ Καναδικοϋ •Ερυftροϋ Σταυροϋ καt αί ραπτοιιηχαναl και αt αί{}ουσαι οtκοκυρικrjς είς το Γυμνάσιον, διετέftησαν διa τiιν έργασίαν � όποία ώ ργανώ{} η είς τρόπον mστε να ύπάρχη ταχυ· τάτη άπόδοσις. θερμa παλτα άπο βαμβακερο χονδρο ϋφασμα ετοιμα μΕ τσέπες , κουμπιa καί μεγάλους γ ιακάδες, rος έπίσης και έσώρρουχα ΚαL Παιδικα ΚΟνtα βαμβακερα Πανταλόνια I ήσαν μεταξυ τών έτοίμων ένδυμάτων. eιΟμοια κέντρα ραπτικfίς, 8γιναν είς πόλεις και κωμοπόλεις είς ολον τον Καναδα. Μία ένδιαφέρουσα 8νδειξις τijς Καναδ ικfiς άνταποκρίσεως εύρίσκεται είς τον τρόπον κατ α τον όπο ίον ενας άν{}ρωπος 8κα· με τfιν συνεισφοράν του. "Ένας άγρότης , ό όποίος ε ίχεν i1δη στείλει μίαν γενναίαν δωρεάν, εστειλε και άλλην επιταγi}ν τοϋ ίδίου ποσοϋ μετα άπο ολίγας ήμέρας . eιΕνα μέλος τijς επιτροπfiς, νομίζον οτι ό άν{}ρωπος ε1χε κάνει λά{}ος και 'ίσως εtχε λησμο· νήσε ι τi}ν προηγουμένην του συνεισφοράν, τον έρώτησε τί έπι · ιθυμοίίσε νa γίνη ή δ ευτ έρα έπι ταγή . � Η άπάντησις ήτο μιa άπλη φράσ ις : «Αύτοl πεινοίίν και οχι έγώ . Χρησιμοποιήσατέ ' την ως και' τ J,.ι 1 ν πρωτην» . _}. Εtς lνα €Qανον. μ ιd yηQαια κυρία Υjλ{}εν εtς τα κεντριχa γQα· I
ι
e
---·--
68
___ _
φεία και εtπεν δτι χρήματα δεν εtχεν, &λλα εύχαρίστως εδιδe τό άδαμάντινον δακτυλίδι της, ιyιa τους φτωχους τi}ς e Ελλάδος. "'Αλ· ή ' ' ' ' � ι$. ' _q ' ' ανυρω· λο ε�ξαιρετ ικο yειyονος , ητο εμφανισις μιαν •1μεραν ενος που, ό όπο ίος εδωσε 50 δ ολ. είς τον γραμματέα λέιy ων : «!tΕξοι· κονόμησα τα χρήματα αύτα δια ένα παλτό , άλλα οί e.-Ελληνες τa χρειάζονται περισσότερο άπ· ο ,τ ι έγrο χρειάζομαι τό παλτό» . Καl έβγi}κεν εξω, ένψ το κρύο είχε φτάσει κάτω άπ0 τΟ μ ηδέν I ψΟ • ρώντας ενα άνοιξιάτικο σακκάκι, που -3α φοροϋσε προφανώς �ως ο του ξανααυγκεντρώσn το ποσόν. υοταν ενας έ-θ-ελοντής τοϋ έράνου το 1944, έπεσ κ έφ{} η μίαν τυφλήν κυρίαν δια ίματισμόν, αύτη του άνοιξε τfιν πό@ταν τi}ς γαρδαρόμπας της και τοϋ εtπε : « Πάρετε ο,τι -θ-έλετε δ ια τον λαον της eΕλλάδος , τον μόνον φ ίλον της Βρεττανικης Α ύτοκρατορίας κατα την rοραν της κ ρί· σεως. eo λαος της eΕλλάδος άξίζει τα πάντα , άπο καταβολης κόσμου μάχεται δια τήν έλευ{}ερίαν» . CH κ . Esther Cler I έ κ Brooks I Alberta, εκαμεν μόνη της υ ερανον δια νa βοη{}ήσυ το lδρυμα. Με ενα τενεκεδένιο κουτι κρεμασμένο είς το χέρι της, περιήρχετο τ1)ν πόλιν επι πέντε ήμέ· ρας καl είς το τέλος κά{}ε ήμέρας το κουτι ητο γεμάτο με &σημέ· νια κέρματα . Είς l\1oncton, New Brunswick, μ ια κυρία εδωσεν πενi}ντα έπτα τεμάχια ίματ ισμοϋ που εtχε κατασκευάσ ε ι ή sίδια. Περιελάμβανον1 τριάντα τέσσαρες μπλουζες, δύο παιδι κ α σάλια, π.έντε παιδικες μπλουζες1 έννέα ζεύγη καλτσών, πέντε ζεύγη χειρωcτ ίων και δύο σκουφιά. Ή σημαντική αύτη προ σ ω· πικi} συνεισφορά, άντεπροσώπευε χρόνον καl μόχ-3ον, άλλα το ulδρυμα ητο μία άξιόλογος αίτία δια τ1}ν προσφορaν τi}ς κυ· ρίας. Είς τα τρία πρώτα ετη του πολέμου , εtχε φτιάξει πλέον τών χιλίων έκατον τεμαχίων, ολα δια τi}ν άνακούφισιν τi}ς πα· σχούσης άν{}ρωπότητος. eo κ. Η ubert Bierman έδώρησεν 2.500 δολ. είς το cιlδρυ μα είς τας άρχaς του πρώτου έράνου και έζήτησεν να πληροφο· ρη-3-ii έaν το ό ρισfl εν όλικον ποσον του έράνου εtχεν έπιτευχ{}η, ώστε να κάμυ καl aλλην δωρεάν. Τρείς έβδομάδες άργότερον εστειλεν έ3ελοντικώς, το έπl πλέον ποσον των 1 .500 δολ. eo κ. J. \V , McConnel έδώρησε ν 10.000 δολ. είς τον πρώτον ερανον και 5. 000 δολ. είς τον δεύτερον. eo έπίτ ιμος Πρόεδρος του e lδρύ· �
e
�
McConnel, Ε-νετάλη έπίσ·ης δ ιa τt}ν είσπραξι:ν 165. 000 δολ. , -δπο τfιν ίδιότητά του ώς Προέδρου τijς έπιτροπiίς εtδιχών όνομάτωv είς Montreal , είς ενα πρόγευμα δο-θεν παρ� αίιτοϋ ε� Προέδρους μεγάλω·ν έταιριών. Ε'ίς το Hamilton, Ontario, μιά νέα λέσχη άπέχτησε μsγά· λη ν δημοτικότητα με τaς συνεισφοράς της εΙς το cιlδρυμα. ·ονο· μάζετο Λέσχη «ή CΕλένη τi}ς Τροίας» και κάθε κορίτσι που eφερε το ονομα �:Ελένη , το ονομα τijς περιφή μου ήρωtδος τοϋ Τρω'ίκοϋ Πολέμου, έλάμβανε πρόσκλησιν διa νa Ελ-θη νa βοη· {}ήσυ χάριν τijς c Ελλάδος. Καναδοί και εξω άκόμη άπο τi}ν πατρίδα των , συνεισέφεραν είς το .Ίδρ. ιΕλλ.Πολ. Περ. Καναδά . Το cιlδρυμα Marle Leaf εlς Νέαν ιΥόρκην , μία Άμερικο·Καναδικi} όργάνωσις διά τfιν βοή -θειαν τοϋ συμμαχικού άγώνος, έδώρησε πέντε χιλιάδες κουβέρ· τες και ή Καναδιχi} Λέσχη τijς Νέας cyόρχης εδωσεν 1 .000 δολ. Τά παραδείγματα αύτa τijς Κανα δικfiς γενναιοφροσύνης, δε ν ήσαν παρά έλάχιστα, άπο έχείνα ποu ηξιζαν νa γραφοϋν. Οί άχούραστοι έρyάται ποu εtχαν προ{}ύμως δια{)έσει τον χρό νον χαί τάς προσπαfiείας των διa τi}ν όργάνωσιν των έρά· νων, άντημείφ{}ησαν έκ τijς όλοψύχου άνταποχρίσεως , ή όποία ένεφανίζετο είς τοuς μακροuς καταλόγους μαζικών και άτομικών είσφοQών, άπο χά �s μέQος τοϋ Καναδά. ματος
χ.
70
Κ εφάλαιον Χ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΤΟΥ ι. Ε. Π. Π . Κ . 1944
Σ ΥΜΦΩΝΩΣ προς την -θεσπισ-θέίσαν τακτικ1ιν των έτη σίων συν· εδριάσεων των μελών τijς έπιτροπijς, δ ια τi)ν άνασκόπησιν των έπιτευχ-θέντων εργων και τfιν συζήτησιν των μελλοντικών σκοπών, το rιlδρ. CΕλλ. Πολ. Περ. Καναδά, συνi;λ{}εν είς δευτέραν γενικην συνέλευσιν είς Μόντρεαλ τfιν lην καl τi)ν 2αν Όκτωβρ(ου 1944. Το rιΙδρυμα CΕλλ. Πολ. Περ. Η .Π. Α . , &ντεπροσωπεύετο ϋπο τοϋ κ. Σπύρου Σκούρα, Προέδρου, τοϋ κ. Oscar Broneer, άντιπρο· έδρου και του κ. Κ. Π. Τσολαίνου , γραμματέως . Είς την συν· εδρίασιν ϋπijρχον πολλa μέλη άκόμη καl έκ των δυτ ικών επαρ χιών , δπως το Fort William, Ontario. C H σύσκεψις t'Ι)ν πρώτην fιμέραν rjτo &νοικτfι είς δλους οσους έπεfiύμουν νa παρακολουfiήσουν και πολλa μέλη τijς C Ελληνικiiς Παροικ ίας είς το Μόντρεαλ, εύρον τi)ν εύκαιρίαν va άκού· σουν λεπτομερείς άναφορaς περt ολων οσων συνέβαινον . εtς τfιν πατρίδα των. Έξεδό{}η ψήφισμα εύχαριστιών προς τaς χιλιάδας των Καναδών που είργάσ{}ησαν χάριν τοϋ e lδρ. cΕλλ . Πολ . Περ. Καναδά και ώδήγησαν τοϋτο είς τfιν έπιτυχίαν του προγράμμα· τός του, εχόν ώς άκολού{}ως : c"H εκτελεστική επιτροπή εtναι βα&υτατα εύγνώμων προς 1'ούς άπει ραρί-&μους εtt>ελοντάς, οί όποϊοι έδωσαν είς το Ιδρυμά μας τόσον πι στiιν ύποστήριξι ν. Έπι-&υμοϋμεν να έκφράσωμεν 1'aς εύχαριστίας μας εtς τούς Προέδρους και τούς ίκανούς των έργάτας, πού έπαιξαν τόσον σημαντικον ρόλον είς τά. παρασκήνια · ίδια ιτέρως μνημονεύομεν της έφη μερίδος « Έστία:., τοϋ διεuft>υντού και εκδότου αύτης κ. "Ηρ. Παπαμα νώλη, ό όποίος δέν παρέλειψεν είς καμμίαν έκδοσίν της νά ένft>αρρύνη τfιν βοήft>ειαν προς τήν Έλλάδα καί να ύποστηρίξn τό "'Ιδρυμα, άνευ άνταλλαγμάτων. Είς όλους όσους έ'χοuν σχέσιν μέ τόν έρανον διά τά. ένδύματα, εtς τον τύπον, το ραδιόφωνον δια τήν άνεκτίμητον βοή-&ειάν των, είς τό Ι Ο . Π . Ε . , το «Lions Clul»> τ ο «Progress clu!) o f 1Όronto » , τούς διεuft>υντά� σχολείων καί τούς μα{}ητάς, τούς Προσκόπους καί τιΧς Όργανώσeις "Ελληνο-Καναδών Κυριών, είς δλο..,ς οσους διέ-&εσαν τόσον ιiφειδώ� τον χρόνον των καl t1iν έργασίαν των, διά να ύποστηρίξουν το εργον μας;. Είς τον Καναδικον Έρu6·ρον Σταυρόν, ίδίως εί ς τόν Πρόεδρον καί "
7Ι
τό Κεν. Συμβούλιον, τον κ. Jacksotι Dodds, C . B . E . καί τόν κ. Η. Mil· Πρόεδρον tijς Έ{}νικi]ς Έπι τροπής Μεταφορών, δια τάς άόκνου� ΠQοσπα{}εCας αuτών εtς τήν κα{}οδήyησιν των ένερyeιών τοϋ "Ιδρύματ� μας καί εtς τήν διευκόλuνσιν των άποστολών βοη{}είας κατα τον πλέον άποδοτικόν καί οtκονομικον τρόπον. Εί ς τούς άρμοδίους της Καναδικής Κυβερνήσεως καi. είς τό κοινόν τοϋ Καναδά, πού κατέστησε δυνατήν τήν άποστολήν τόσων έφοδLων βοη{}>είας εtς τήν •Ελλάδα. burne,
Διεβιβάσ3ησαν έπίσης εϋχαριστίαι εί.ς τΟν λοχαγον Α. V. Seferovitch , διa τοvς πίνακας ποu είχε δω ρή σ ε ι εί.ς τ ο ulδρυμα και που άπέφερον π ε ρ ί π ου 4 . 000 δ ολλ άρι α .
Οί άντιπρόσωποι τοϋ �Iδρύ ματος eΕλλ. Πολ. Περι-3. Η . Π.Α. κα{}ώρισαν τα σχέδιά των και ή συνέλευσις έξέφρασε τ1ιν εtλι· κρινij της εκτ ίμη σ ιν , διa τi)ν μέ {}οδ ον με τi)ν όποίαν τa δύο clδρύματα συνειργάσ-3ησαν πάντοτε. Άνεγνωρίσ3η ή στενiι σχέ· , .. δ υο , οργανισμων , _(l ... και .s.•ι πο ι.Ί υ, τι μ ο ς β οηυεια σις μετα ξυ, των ητις ν διαφη ορφ έδ6{}η ύπό τοϋ συνδέσμου, ίδιαιτέρως ύ π ό τi)ν μ i) μ ίσεως κατα τοvς έ ρ άνους . c o κ. ]ackson Dodds C , B . E . , ήτο παρι'ον καl έγένετο μνεία περl τοϋ διορισμοϋ του ώς έπιτίμου γενικο·ϋ Προξένου τij ς ι Ελ· λάδος κατa τό τέλος τοϋ 1 943. Τ α ϋ τοχρ ό ν ως ό κ. Δ . Κουλουρί· δης, μέλος τijς έπιτροπijς τοϋ (Ιδρύματος, είχε γ ί νε ι ύποπρόξενος τijς cΕ λλάδος εϊς τό Montreal. "Αλλος ένδιαφέρων διορισμος το ετος εκείνο, rjτo τοϋ κ. Β. Κ. Σαλάμη, έπιτί μου γραμματέως τοϋ clδρύματος , ώς άντιπροσώ που τοϋ ιΕλλη ν ι κοϋ Έρυ3ροϊί Σταυροϋ εί ς Καναδά co C Ελλη νικ ος . Έ ρυ{}ρ ός Σταυρός, εtχε τότε τi)ν διοίκησίν του ε ίς τό Λονδίνον ti}ς • Αγγλίας , με aντιπροσώπους ε ίς ολας τaς άλλας χώρας. CH άμεσος aντιπροσωπεία είς τον Καναδά, εφερε τον CΕλληνιΥον •Ερυ-θρον Σταυρον είς στενωτέραν επαφi)ν με το <'Ιδρ . CΕλλ. Πολ. Περ. Καναδά , τον Καναδικον Έρυftρον Σταυρον και τ1ιν Καναδικ1ιν Κυβέρνησιν. 'Αποτέλεσμα τοϋ δ ιορισμοϋ τοϋ κ. Β. Κ. Σαλάμη , rjτo ν a σταλοϋν 1 00.000 δολ. εϊς το .Ίδρυμα, έκ τοϋ εtς Λονδίνον yραφcίου , δια τi)ν πληρωμ1ιν επιπροσ-3έτων άπο · στολών μουρουνελαίου. •Εγένετο όσημέραι καταφανέστερον , οτ ι ή άπελευ-3έρωσις τijς Έl λάδος δεν ήτο μακρuν και είς τ1ιν Οϋάσιγκτων συνijλ-θεν έ πι τροπiι έvος οργανισμοϋ , δστ ις εσχηματ ίζετο τότε δ ιa να άνα· tl
λ άβτι τα πQοβλήματα πού οθa &νεφύοντο , εύ & uι; Φς ft έ λπις τi]ς �λευ3ερίας 3<1 έyένετο πλέον πραγματικότη ς . c o νέος όρyανισμος {}d έκαλείτο Όργανισμος �Αποκαταστάσεως καl βοη{}είας τών "Ηνωμένων Έ3νών (ΟΥΝΡΑ) καl ό σκοπός του ή το νa βοη{}fj τa; άπελευ3ερουμένας χώρας νa &ποκαταστα-8ουν κατ& τήν κρί σ ιμον μεταπολεμ ικην περίοδον. "Η ΟΥΝΡΑ -&α έλάμβανε τα κεφάλαιά της άπο τdς συμμάχους Κυβερνήσεις καl συ,•εφωνή3η οτι, ό Καναδας .fla έπ λ1Ί ρωνε το εν δέκατον του έ 3νικοϋ του εί· σοδ ήματος. "Η προταitείσα σχέσις μεταζυ της ΟΥΝΡΑ και των οργαν ισμών βοη-flείας, ώς το .Ίδρ . Έλλ . Πολ. Περι-&άλψεως, εΙ· χεν ώς έξης : Αί όργανώσεις βοη&είας εί ς Καναδάν δέν εύρίσκονται είς συναγω\•ι· &.λλά {}ά άναλάβου ν ώρισμένον εtδος εργασίας,
σμόν μέ τi}ν ΟΥΝΡΑ,
τό
όποiον {}ά εtναι καΙ. τό άναλαμβανόμενογ ύπ'
βοη-&είας.
αύτών
πρόγραμμα
Αί διά φοροι όργα,•ώσεις βοη&είας, .flά συνεργασiJοϋν καί {}ά
ύποστηρίξουν
τό εργον της ΟΥΝΡΑ
καί σvγτόμως -&ά τοiις
άνατ ε&fi
συγκεκριμένη άποστολ•Ί·
Ανακοινώσεις ληφ{}είσαι την έποχην έκείνην, έδήλουν οτι 1'Ί ΟΥΝΡΑ δεν 3d ήδύνατο νa λει τουργήση , παρa εξη μijνας τού· λάχιστον μετ& την άπελευ{}έρωσιν τ ών χωρών. Συνεπώς έκρί{}η άναγκαίον οπως το ulδρ . "Ελλ. Πολ. Περ. Καναδά , συνεχίση το πρόγραμμά του , εως οτου ή ΟΥΝΡΑ η ή έπίσημος "Ελληνικη Κυβέρνησις , είναι είς -θ-έσιν νa &ναλάβουν την εύ{}ύνην διa την "Ελλάδα. οι aντ ιπρόσ ω π ο ι εις την δευτέραν αύτην συνε δρ ί α σ ιν J έπλη ροφορή-8ησαν έπίσης περl μιας Καναδ ικi)ς κινήσεως που έπρό κει το va άναλάβη ολας τ aς έ{}νικaς έκκλή σεις δ ιa βοή{}ειαν προς τaς Συμμάχους χώρας. Συνεζήτησαν διa μακρών την πρότασιν μι<iς κοινi)ς εκκλήσεως προς ολους τους Καναδο11ς χάριν των ελευ-flερω{}εισών χωρών και τον ρόλον ποu το ·'Ιδρ. "Ελλ. Πολ. Περ . Καναδα, -θa επαιζεν είς το ερyον του νέου δργανισμοϋ, γνωστού ώς Καναδικον •'Ιδρυμα Δ ιασυμμαχικi)ς Πολεμικi)ς Περι· �ιίλψεως (Κ .Ι.Δ.Π . Π.) Canadian United Allied Re1ief Fund . Είς το τελε,τα ίον δείπνον τijς δ ιημέρου συ νεδ ρ ι άσ ε ως , ό κ. Jackson Dodds, aπέτισε φόρον τιμijς προς τον γενναίον λαον tiiς cΕλλάδος, διa τ1)ν ήρω'ίκήν του άντ ίστασιν και εϊς τόν λαον τοϋ Καναδά, δι& την βοή{}ειάν του είς ενα ε{}νος που εtχeν ύπο φέρει άπο την τυραννίαν τών Ναζί. 8
73
Κεφάλαιον Χ Ι Κ ΑΝ ΑΔ ΙΚΟΝ Ι ΔΡ ΥΜΑ ΔΙΑ ΣΥΜΜΑ Χ ΙΚΗΣ ΠΟΛΕΜΙ ΚΗΣ ΠΕΡ ΙΘ Α Λ ΨΕΩΣ
τΕΛΟΣ
Εψ{}ασεν ή ήμέρα δ ια την όπο ίαν οί cιΕλληνες εtχον πολεμήσει καl προσευχη-3η , εΙχον έλπίσει και πεινάσει , εlχοv ζήσει και εtχον άπο-3άνει . � σ έχ-3ρος εΙχεν άποσυρ-3η και ή eΕλλaς ήτο έλευ-8έρα έκ τijς Γερμανικijς Κυριαχίας. Οί e'Ελλη νες εtχον κάμει και aλλην μίαν -8υσίαν δια τiιν Δημοκρατίαν και αύτην την φοραν οί νεκροί των άνήρχοντο είς έκατοντάδας χιλιάδων. Σωματικώς και ψυχικώς, οί C/Ελληνες εtχοv γνωρίσει ε'ίς ολσς τ ας άποχρcοσεις το" άν{}ρώπι νον πόνο ν κατ& τα τέσσαρα ετη τών σκληρών μαχών και τijς κτηνώδους καταπιέσεως. �Η φρίκη τών έτών αϋτών, έκα-3-ρεπτ ίζετο ε'ίς τα πρόσωπα τών παιδιών που εlχο v 'ίδεί τους γονείς των να σκοτώνονται έμπρος ε'ίς τα μάτ ια των και τών γυναικών που εlχαν παρακολου6ήσει τα μωρά των να άργοπε-&αίνουν άπο την πείνα. Χίλια τετρακόσια χωριa εlχον καij , άγροικίες εΙχον έρη μω{}ij , οίκιακα ζώα εlχον έξολο{}ρευ3ij , Δρόμο ι και σιδηρόδρομοι εtχον άνατιναχ3η και ή οΙκονομία τijς χώρας εtχε τελείως έξαρ3ρω{}ij . eH eΕλλaς ή το έλευ3έρα, άλλα ot κάτοικοί της ήσαν είς άπόγvωσιν. 'Άπο τών πρώτων του ήμεριnν, το ulδρ. "Ελλ . Πολ. Περ. Κα ναδ<i, ήτο έν γνώσει οτι 3α αντιμετώπιζε σοβαρον ζήτημα έπl τfί άπελευ-θερώσει τijς c Ελλάδος . "Η Καναδικi) Κυβέρνησις εlχεν έπίσης προβλέψει τiιν ήμέραν κατa τi)ν όποίαν οί κάτο ικοί της 3a έκαλοϋντο δ ια περισσοτέραν βοή{}ειαν, οχι μόνον δ ιd τf)ν tΕλλάδα άλλa καί δ ια τaς aλλας ΕύρωπαΤκaς χώρας, Π.QV 3a άπηλευ3εροϋντο ύπο τών συμμαχικών δυνάμεων. Προείδεν οτι κά3ε όργάνωσις βοη{}είας ε'ίς Καναδά, {}ιΙ έζ1Ίτει aδειαν διa έρά νους ύπερ τijς χώρας που 3d άντεπροσώπευεν. Ώς έκ τούτου, άπο τών άρχών τοϋ 1943 , ή Κυβέρνησις εΙχε λάβει μέτρα διa νfχ στα3εροποι11σtJ είς ένιαίον πρόγραμμα ολας έκείνας τaς αίτήσεις 74
διά χρήματα καt πρΟς τ Ον σχοπbν το ϋτον έστάλη μία πρότασι.;
εtι; ολουι; ρών.
τοοι; πρέσβεις χαί
λοιπούς άντ ι προσώ πους
ενδεκα
..,Ολοι σuνεφώνησαν οτι εναι; μικρΟς ερανος, {}α
χω· άπέ φ ερ ε ν
το μέγ ι στον άποτέλεσμα χωρίς περιττάς πολλαπλαι; έκκλήσεις ε ίς τήν Καναδικην yενν α ι ο δ ωρ ίαν . co ύ ποστρ άτ η γο ς L . R. La Fleche , Υπο υργος τών Έ-3νι· κών Πολεμικών CΥπηρεσιών, είς το Ύπ ου ργε ίο ν τοϋ όποίου ολοι οί όργανισμοί βοη-3είας ύπήγοντο , προσεκάλεσε δύο μέλη έξ έκάστης όρyαν ώσεω ς που ά ντ ι πρ οσώπευαν τας ενδεκα χώρας, να σuναντη-6ουν μαζί του εlς Ottawa. Έκεί την 2 9 η ν ' Ο κτ ω β ρίου 1 943, έλήφ{}ησα ν τa πρώτα μέτρα προς την συγκέντρωσιν τώv ύ πη ρε σιών τής Συμμαχικής βοη8είας. Κατα τ ο ν Φεβρουάριον του 1944, είχεν υίο-θετη{}ή Σχέδιον • οργανώσεω ς δια το Καναδικον ..,Ιδρυμα Δ ια συμμ αχ ικfi ς Πολ . Περι-θάλψεως, οπερ περιελάμβανε τα κάτω-θι μέλη : 'Ίδρυμα Βελγ ικής Πολεμικfiς Περι8άλψεως. •Επιτροπfιν Γαλλο· Καναδ ικών Σ χέ σεων. Καναδ ικfι βοή{}εια προς τήν Ρωσσίαν . Καναδοl φίλο ι τής Γ ιουγκοσλαβίας. 'Ίδρυμα Κ ι ν εζι κής Π ολεμικ1) ς Περ ι{} άλψεως . ulδρυμα Τσεχοσλοβακικής Πολεμικfiς Φ ι λανθρωπίας . ''Ιδρuμα c Ελλ. Πολ . Περιθάλψεως. ulδρuμα βοη-6είας Λο υξε μβού ργου . �
·
cιΙδρuμα βοηθείας Κάτω χωρών.
cιΙδρυμα βοη 3 είας Νορβη γ ίας . u Ιδρυμα βοη {} ε ίας c Ηνωμένων
Τον Μάρτιο ν το-ϋ 1945 , το το
Πολιτειών , Βοη 3ε ίας εyινε
cιlδρυμα Δανι κής
δωδέκατον μέλος.
Το '·Ίδ ρυμ α Διασυμμαχικής Πολ. Περι{}άλψεως Καναδα άνε· yνωρίσ{}η βάσει τοϋ Νόμου τijς Πολεμικής φιλανθρωπίας , με τον σκοπον οπως : α') Δ ιεξαγάγτι Έ-θνικον 'Έρανον με ποσά τα όποία -θά κα· {}ωρίζοvτο άναλόγως τών περ ι στ άσ ε ων . β') • Α ναλάβτι καl δ ι αχει ρ ιG-θiί έι.ιπιστευτιχώς ποσa η δώQα οίοuδήποτε είδ ο υς . γ') •Εξοδεύτι ποσα άπο καιροϋ εtς κα ι ρον τiί άδεί� τοϋ Ύ πουρ· γοϋ SΕ{}νικών Πολεμικών cyπηρεσιών. 75
U ρόεδρος τοϋ Καναδικού elδρύματος Διασυμμαχικijς Πολε· μικijς Π ερι{}άλψεως, διωρίσ{}η δ κ . William Μ. Birks , LL. D. · του Montreal. eo άξιότιμος Πρόεδρος τi]ς Γερουσίας Καναδά κ. Thomas Vien,. Ρ . C . , Κ. C . , τοϋ rνiontreal, &νέλαβεν ώς άντι· πρόεδρος κα l δ Dr. Lawrence ]. Burpee εξ Ottawa. ώ; έπίτι· μος Γραμματε\Jς και Ταμ ίας. Τα κεντρικa γραφεία έγκατεστά-Βη· σαν είς Ottawa, με ύπεύ-Βυνον τον Γραμματ έα τi]ς Έκτελεστικi)ς 'Έπιτροπijς κ. Thomas Caverhill. Το συμβούλιον τοϋ νέου δργαν ισμου , περιελάμβανε δύο μέλη έξ εκάστου συ μμετέ χον τος (Ιδρύματος βοη-θ-είας. Το rιΙδρ. C Ελλ. Πολ . Περ . Καναδά, άντεπροσωπεύετο ύπο τοίί κ. Γεωρ. Τζανε· τάκου καt του κ . Β . Κ. Σαλάμη . Έκ τών μελών τούτων έξελέγη έκτελεστικ1) έπιτροπ1) i]τις έπίσης περιελάμβανεν ολους τους άξι· ωματούχους του κ. Ι. Δ. π. π. CH έπι τροπ1) αύτή. ft όποία ήτο εντεταλμένη νa διεκπεραιώσn τaς έργασίας τοϋ Κ.Ι. Δ. Π. Π . α ί δπο ίαι ίιπέκειντο ε ίς ταuς κυβερνητικοiις καΥονισμούς I &πετε· λέσ{}η έκ των κάτω-θι μελών : κ.
Williaω Μ. Birks, Πρόεδρος τοϋ Κ. Ι. Δ .Π.Π.
• Η Α. Ε. Thon1as Vien , Ρ. C. , Κ . C . , aντιπρόεδρος τοίί
Κ.Ι. Δ. Π.Π.
Dr La\vrence J. Burpee, έπίτιμος Γραμματεiις-ταμίας τοϋ Κ.Ι. Δ.Π . Π. (ό Dr Burpee & πέ{}ανεν ενωρlς το 1947 καί
&ντικατεστά-θη είς t1)ν έκτελεστ ικiιν έπιτροπήν ύπο του Dr Hilary Stykolt, το ϋ Πολωνικού clδρύματος) . κ. Β . Κ. Σαλάμης, τοϋ c lδρ. ·Ελλ . Πολ. Περ. Καναδά . κ. 1 . Α. Ν orthey, τf)ς Καναδικf)ς Ηοη-θείας προς τiιν Ρωσσίαν (δ κ. Northey άντικατεστά-θη άργότερον ύπο της κ. W. L. Grant) . Ταγ ματάρχη ς Η. Β. Burgoyne. τοϋ Ίδρ. Κινεζικi)ς Πολ. Περι{Μλψεως . κ . K arel Buzek, τοϋ elδρ. Τσεχοσλοβακικijς Πολ . Φιλαν· -θρωπίας . κ . Ο . W . Rodomar , τών Καναδών φίλων τiiς Γιουγκο· σλαβίας .
Έκτος της προεδρείας καί άντιπροεδρείας του Κ.Ι. Δ.Π Π . , δ κ. Birks μετa τοϋ Γερουσιαστού Vien , άντεπροσώπευαν έπί·
σης &ντιστο (χω; τας ό Qγανώσε ι ς Καναδοι φίλο ι τf)ς Γιουγχο· σλαβίας και την Έπιτροπfιν Γαλλο · Καναδικών Σχέσεων. 'Αποτέλεσμα τfjς συγκεντρώσεως αϋτfjς, fjτo οτ ι μόνον ένας ερανος δια χρήματα και ένας δια ίμαtισμον και ύποδήματα , {}(ι έyένοντο κατ' ετος. Ταίιτοχρόνως έyένοντο δ ιαπραγματεύσεις οπως ό Καναδικος Έρυ-3ρος Σ ταυρός, περιλάβ11 ένα ποσον δ ια τi]ν συμμαχικi]ν βοή-3 ειαν είς τον ερανον ο'ίκονομικfjς ενισχύσεώς του . Με η1ν ύ;τοχώρησιν των Γερμανικών στρατευμcίτων κατοχijς i)ρχοντο πληροφορίαι περl. τfjς τρομεράς καταστάσεως εlς τaς προσφάτως &πελευ{}ερω{}ε ίσας χ(ορας. Μ ία τοιαύτη &ναφορ(χ Εγραφε : cΤό πάν εtναι μ Lα σύγχισις, χάος καί τρέλλα. Ή πόλις εtναι
πλή
πρ οσφύγω ν όλων τών είδών καί πρόκ�ιται νά έλ&ουν άκό μη τριά'\•tα χ ιλ ιά δ ες γιά τούς όποίους πρέπει νά εύρε&fi κατάλυμμα. "Υπάρ· ρης έκ
χουν τώρα έπτά εως δεκαπέντε άτο μα είς κά-&ε σπίτι, μεγάλη κυκλοφο· ρία είς δλους τούς δ ρό μ ο υς καί 1i τροφ1Ί σπα,•ίζει. 'Όλα τά πλοία έχουν έπιτα χ&η , οί πληγωμένοι έρχονται κατά μάζας, και ύπάρχουν α ύ τοσχέ δ ια νοσο κομεία είς ολην τήν πόλ ιν
>.
!vlέ ό μοίας άναφορaς άπο πολλa μέρη τf}ς Εϋ ρώπης , ό κατα· μερισμος τών κεφαλαίων βοη-3είας έπι 'ίσης βάσεως, παρουσίαζε π ρ όβλημα είς το Κ. Ι . Δ .Π . Π. CH πρότασις χορηγήσεως βοη{}είας, άναλόγως τοϋ πλη-3 υσμοϋ, δέν εδρεν την συγκατά{}εσιν τών με· Αών που άντεπροσώπευον μικρaς χώρας ώς ή (Ελλάς, 7]τις ύπο· φέρει πολυ περισσότερα άπο τaς aλλας κατειλημμένας ύπο τών Ναζt χώρας. co κ. Β. Κ . Σαλάμης, aντιπρόσωπος τοϋ •Ιδρ. c Ελλ. Πολ . Περ . Καναδά , έξέ-3εσεν τ�ν &κρως τραγικi}ν κατάστασιν τfjς ιΕλλάδος καί άνεκοίνωσε τΎιν πεποί{}ησίν του , οτι αί χορηγήσεις επρεπε νa βασ ίζωνται οχι έπl τοϋ πλη-3 υσμοϋ, άλλa έπl τοϋ ποσοστοϋ καταστροφfjς καί τών παρασχε{}ει σών ύπηρεσ ιών. Κατόπιν πολλών συνεδριάσεων καl συζητήσεων, ό κ. Β . κ. Σαλάμης τελικώς έπέτυχε νa λάβn .η χώρα του το EV δέκατον τών χρημάτων και ίματισμοϋ , που {}a διέ-3ετε το πρό· γραμμα τοϋ Κ. Ι. Δ. Π. Π. 'Έγιναν ύπολογισμοl δια τaς άνάγκας έκάστου μέλους, διa πρόγραμμα ένος ετους και ένεσωματώ{}ησαν είς ένα τελικον προϋ· πολογισμον τοϋ Κ . Ι. Δ. Π. Π. , οστις ύπεβλή3η είς το Συμβού λιον Έ{}νικijς Οίχονομίας, προς λεπτομερij άνασκ6πησιν . Το 77
Συμβούλι ον τοϋtο, ύπο τfιν προεδρε(αν του κ. C. L. Burton, d· ποτελούμενον έκ πο,.λών εκπροσώπων τfίς Βιομηχανίας καί Οtκο· νομολόyων τοϋ Καναδά , εκαμε εtσηyήσεις ώς προς τους χωρι· στους καl κοινοiις άντικειμενικοiις σκοπούς. ιο τελικος προϋπο· Λογισμος τών 9.000. 000 δολ . , με ύπολογισ-θεν 8.625 .000 δολ . καθαρον ποσον δι' ολα τα μέλη , fιπεβλή{}η και ένεκρί{} η ύπο τ οϋ Συμβουλίου τον Ίανουάριον 1 945. 'Εκ τοϋ ποσού τούτου, 1 .000. 000 -3a διετίθεντο διa το •ιlδρ. ιΕλλ. Πολ. Περ . Καναδά. Είς τ1}ν σύσκεψι ν του Συμβουλίου την 301)ν 'Ιανουαρίου 1945, ό ίιποστράτηγος L . R. La Flesse, έξέφρασε τ1}ν tκανο πο ίησίν του δ ι& τfιν τ ε λικfιν δργάνωσιν τοϋ Κ . Ι . Δ . Π. Π καl τaς είλικρινείς του εύχaς δια τfιν άπερ ιόριστον έπιτυχίαν εt ς το μελ· λοντικον εργον . Είς άπάντησι ν ό Πρόεδρος έξέφρασε πρ ος τον ιyπουρyον τfιν έκτ ίμησιν τοϋ Συμβουλίου, δι& τfιν εύγενij βοή· θειαν ποiι είχε τόσον έπιμόνως δείξει , κατa τ1}ν όρyάνωσιν του Κ.Ι.Δ .Π.Π. Τα σχέδια του Καναδικού (Ιδρύματος Διασυμμαχικijς Πολε· μικijς Περι{Μλψεως, κατέληγαν είς δύο μορφaς βοηθείας . Έφό· δια , άyοραζόμενα είς Καναδάν {tπο του Καναδικού 'Ερυθρού Σταυρού, με χρή ματα χορηγούμενα είς έκαστον μέλος καl με· ταχειρισ μένον ίματισμον καl υποδήματα, που θα έδωρίζοντο fιπ ο τοϋ Καναδικού Λαοϋ . CH εναρξις τοϋ προ γ ράμματος εyινεν άμέσως, δ ια να παρασχεftil βοήftεια , ποiι τόσον ήτο άναγκαία είς τα δεκαεπτc( έκατομμύρια ά πεγνωσ μ ένων άν-θρώπων που είιρ ί σκοντο εlς τaς άπελευ3ερω3είσας χώρας.
Κεφάλαιον XII Κ .Ι.Δ.Π.Π. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΒΟΉΘΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΚΑΘ' ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΔΙΆΡΚΕΙ Α Ν τfl ς όργανώσεό.)ς του , το Κανα· δικον "'Ιδρuμα Διασ υ μμα χ ικfl ς Πολεμικflς Π ερι{)άJ�ψεως, συνεζή· τε ι μετa τοϋ Κανα δ ικοϋ Έρυ{}ροϋ Σταυροu , τήν πι3ανότη τ α ,,α συμπεριλη ψ3 iί είς τον ερανον οίκονομικflς ένισχvσεως τοϋ ' Έρυ · 3ροϋ Σταυρο ϋ , �να ποσον διa τfιν Συμμαχικi)ν βοή{) ε ι αν . Το είσπραττόμενο v {)u έδαπαν dτο ύ πο τοϋ Έρυ-θροϋ Σταυροϋ δ ι& λογαριασμον τοϋ Κ. Ι . Δ . Π . Π . , δηλαδi) διa τaς χώρας ποu αύτο άντεπροσώ πευεν. Προς τi)ν κατεύ3υνσιν αύτi)ν έγένοντο ένέργειαι δοκιμαστ ικ α l είς τaς ('!ρχaς τοϋ 1945 καl τi)ν 23ην Μαρτίου ίδίου ετους, ό Dr F. vV. Rutley, έκπρόσωπος τοϋ Καναδικοϋ Έρυ{}ροϋ Σταυροϋ καl ό κ. William Birks , Πρόεδρος τοϋ Καναδι ?Cοϋ ' Ιδρύματος Διασυμμαχικfl ς Πολε ικflς Περι-3άλψεως, ύπέγραψ αν μ τi)ν πρώτην συμφωνίαν. Οί κύριοι ορο ι τοϋ Συμβολαίου ήσαν : (1) uΟτ ι είς τον ερανον τοϋ Μαρτίου 1945, ό Καναδικος Έρυ· -3ρος Σταυρος -3a σ υ μ περιλα μ βάνη το ποσον τών 9 .000.000 δολ. δι& . τi)ν Συμμαχικi)ν βοή{)ειαν. (2) ctOtι το συνολικον ποσον θa έκρατείτο ύπο τοϋ Καναδικοϋ �Ερυ3ρου Σταυροϋ, mς όρισ{)εν διa το Κ. Ι.Δ .Π.Π. καί οτι οί λογαριασμοί {}a ήνοίγοντο διa κά{}ε χορήγησιν, διa τα μέλη "Ιδρύματα τοϋ Κ.Ι. Δ. Π.Π. (3) ιιοτι τα κατa τον τρόπον αίιτον διανεμη{)έντα χρήματα , {)(t έδαπανώντο ύπο του Καναδικοϋ Έρυ-3ροϋ Σταυροϋ , κατόπι ν αίτήσεως του Κ . Ι.Δ . Π. Π . . διa τa μέλη αύτοϋ. (4) ιιΟτι ό Καναδικος Έρυ{)ρος Σταυρός, -8& tjτo ύ πε ύ fl υν ος διa τ·Jιν άποστολi)ν τών έφοδίων είς τaς ένδιαφερομένας χώρας• (5) 'Ότι τa έφόδια -8a άπεστέλοντο καl 8& διενέμοντο ύπο τ ών έ{}νικών όργανώαεων Έ ρυ-8ρου Σταυροϋ τών έν λόγφ χωρών . (6) 'Ότ ι έ κάστη άποστολ.η έφοδίων , {}a εφερε τa διακρι τικa τοϋ •Ιδρύματος, δια λογαριασμον τοϋ όποίου έστέλλοντο , ώστε να δ ι ατη Qij τα ι ή ταίιτ ότης των έπl μέρους •ΙδQυμάτων. 79
'Όταν έγένοντο άyοραί ενταντι χρημάτων, τa eΙδρύματα μέ· λη , οπαις το eιlδρ. rΕλλ. Πολ. Περ . Καναδά, έπληροφόρουν το Κ. Ι.Δ. Π.Π . τί έφόδια έχρειάζοντο . Το γραφείον τοϋ Κ.Ι. Δ .Π.Π. έλάμβ ανε ν τaς άπαραιτήτους &δείας άπο τaς κυβερνητικaς -δπη ρεσίας καl εκαμνε αίτήσεις είς τον Κ .Ε. Σ. Ό τελευταίος προέ· βαινεv είς την &γοριΧν καί άποστολ1)ν τώv έφοδίων είς τον �Ερυ· 3ρον Σταυρον τής dντιπροσωπευομένης χώρας μέλους. Είς τ1)ν Έλλάδα, παραδείγματος χάρ ιν I τοιαϋτα έφόδια. έστέλοντο εί.ς τον (Ελληνικον Έρυ3ρον Σταυρόν . Είς τaς 'Ά3ήνας ό κ. D. Mc l · νer, μέλος τοϋ τμήματος dγορών τοϋ Καναδικοϋ Έρυ-θροϋ Σταυ· Qoίi, ενή ρ γε ι ώς σύνδεσμος μεταξυ τοϋ Κ . Ε . Σ . καl τοϋ Κανα· � ι κοϋ Ιδρύματος Διασυμμαχικής Πολεμικijς Περι {tcίλψεως. Κα-θrος το πλεονέκτη μα τών δωρεc(ν μεταφορών πέραν τοϋ ώχεανοϋ, εlχεν ε κλείψει μe τον τελευταίον άπόπλουν τοϋ Σουη· δικοϋ στόλου έλέους, το ιΊδ ρ. eΕλλ. Πολ . Περ . Καναδά ήναγ κάσ3η νa πληρώνη δλους tΩiJς ναύλους ΕΚ τi]ς λαμβανομένης χο• ρηγήσεως ,άρχης γενομένης μe τi)ν πρώτην α'ίτησιν εί.ς το Κ.Ι. Δ .Π .Π. , τον Άπρίλιον τοϋ 1945. �Άν και ή eΕλλaς εtχεν άπε· λευ-θερω{)ij τον προηγού μενον sοκτώβριον , ό πόλεμος &κόμη συ· ν εχίζετο καl συνηντ1Ί 8ησαν πολλαl δυσχέρειαι είς τ1)ν έξεύρεσιν πηγών έq:-οδ ιασμa..ϋ η είς τ1}ν άπόκτησιν άδείας διa τi)ν έξαγω· γην πολλών είδών. Τον 1\fά·ίον τοϋ 1 945, το ('Ιδρ. Έλλ. Πσλ. Περ. Καναδά εγνωστοποίησεν είς τον eΕλληνικον Έ ρυ-θρον Σραυρόν, τi)ν πρό· -θεσίν του νa δαπανήση 1 . 000.000 δολ. , διa rΕλληνικi)ν Βοή· {tειαν διa το ετος εκείνο και περί τ ώ ν παραγγελιών πού εvιναν συμφώνως τίρ προγράμματι τοϋ Κ. Ι . Δ.Π. Π. , δια έφόδια διa τa όποία ώς γνωστον -δπi}ρχε μεγάλη άνάγκη , ώς χειρουργικa έργα· λεία, ύλικa νοσοκομείων καl ίματατισμό;. Et; aπάντησιν το CII· δρυμα έπλη ροφορή-θη οτι ή ύγεία τοϋ eΕλληνικοϋ λαοϋ fίτο πάν· τοτε είς χαμηλον έπίπεδον και οτι ή ελονοσία , ή φυματίωσι; και ή ψώρα , ήσαν διαδεδομέναι εt; ολην τi)ν χώραν. Διa τfιν καταπολέμησιν τής έλονοσίας, το 'Ίδρυμα παρήy γειλεν δκτω εκατομμύρια δισκία άσπιρί νης και πλέον τών δύο έκατομμυρίαιν δισκ(α πλασμοσίνης (Plasmochin) . Έν τούτοις κατέστη δύσκολον νa έξευρε-θοϋν τα έφ6δια έκείνα, δι6τι παρ� ολον οτι ό π6λεμος εtχε λήξε ι τον Μά'ίον είι; ΕύQώπηv, δ άywν ι
8ο
" Ενα &.πο τα εξ. λυό μενα ύγειονομικa κέντρα, ποiι κατέστη δυνατον νά λει· τουργήσουν, χάρ ι ς εtς το 'Ίδρυμα 'Ελληνικής Πολεμ ικής Περι-&. K u'\ αδά.
"Όλα τα υγειονομ ικa κέντρα ήσαν tφω διασμένα μf: σύγχρονα χειρουργικa έργαλεία, μέρος τών συνεισφορών τοϋ Κ ανα δά, , Ασ-&ενείς &.ναμένοντες τήν σειράν των εtς ένα ύγεLΟ'\'Ομικον κέντρον.
·ο κ. Donald Fleming, Μ.Ρ , δ Γεροvσιαστης Tho mas Vien καί δ κ. Α . Wes ley Stuart. Μ . Ρ , έπισχε
πτόμενοι το ύγειονομ ικον κέντρον Έλεuσίνος.
Μ ί α ί. ατρ ική ό μάς, μετα βαίνουσα δ ι' ήμιό,·ων εί.ς όρεινόν χωρίον.
Άσθ·ενείς d.πό τa πλησίον όόεινa χωρ ιά, ερχο.Υτα ι δι' ί.άτρική ν έξέτασιν.
Μά-&ημα ύγιεινης δ ίδετα ι υπο νοσοκόμου τοϋ Έλλην . •Ερu-&ροϋ Σταυροϋ . ,
Άσ-&ενεϊς δεχόμενοι ί.ατρικi}ν περίο&αλψιν.
συνεχίσ3η είς τον Είρηνικον δια τ ρείς άκόμη μijνας χαί ετσι, τa άν3ελονοσιακa φάρμακα, δέν κατέστη δυνατον να σταλοϋν προ του 50κτωβρ ίου 1945. Κατέστησαν μόνον δυναταί μη ν ιαίαι άποστολαί είς rΕλ/.άδα πεντακοσίων εκατομμυρίων μονάδων πενικιλλίνης και έξακο· σ ίων δωδεκάδων φίλμ άκτίνων Χ, ένφ ταύτοχρόνως άπεστέλλοντο ποσότητες φαρμάκων , ώς τα Sentry Powder I Idazole Balm , Βαζελίνη και Benzyl Benzoate δια τaς δερματικaς πα3ήσε ις. Κατa τfιν έποχην έκείνην tγινε παραγγελία δι" εξ πλήρεις μονάδας αϊ{}ουσών έγχειρήσεων. " Αργότερον δέ έδό{}ησαν παραγ· γελίαι δια φάρμακα, χειρουργικa έργαλεία και νοσοκομειακa έφόδ ια , κατόπιν αϊτ-r]σεων του rΕλληνικου "Ερυ{}ροϋ Σταυρού , τονιζουσών τaς σ χετ ι κaς άνάγκας . Κατa τ1)ν ύποχώρησίν των έξ CΕλλάδος, οί Γερμανοί είχον λεηλατήσει τα νοσοκομεία και πα· ρήλ{}ον άρκετοι μήνες εως οτου έξακρ ιβω{}ij το μέγ ε{}ος τών ζη · μιών . Τέλος, μετa τ1)ν άπο-flήκευσιν του uλικού, ό Ε.Ε .Σ. άνέ· φερεν OtL ε ίχον άπομείνει μόνον τέσσαρα νοσοκο με ιακa οχήματα, άλλa ούδέν έξ αύτών ήτο είς -8έσιν νa κιινη-3ij. rΩς έκ τούτου το r'Ιδρυμα, με τfιν βοή-3ειαν τοϋ Καναδικου Έρυ3ροϋ Σταυροϋ, έχορήγησεν άμέσως πενήντα πέντε άσ3ενοφόρα δχήι,.ιατα. Είς aπάντησιν έκκλήσεως τοϋ κ. Β. Κ. Σαλάμη , το Κ. Ι. Δ. π. π., ε στειλεν είς την νήσον Σάμον I .η όποία εtχε πά-3ει μεγά. λας ζημίας · κατa τον πόλεμον και εuρίσκετο είς μεγάλην άνάγ · κην ι τα κάτω3ι έφόδια : Είς το γενικον νοσοκομείον τοϋ Λιμένος Βα-8έος τijς Σάμου, χε ι ρουργικa έργαλεία καl μηχαν t1ματα άκτίνων Χ , δι" έξωτερικiιν 8 ε ρ απείαν $ 10 .000 ,00 άξίας περίπου. Νοσοκομειακa έφόδια, φάρμακα , κουβέρτας και εϊδη νοσοκομειακοϋ tματισμοϋ . 5.000,00 Λυόμενον ύγειονομικον κέντρον είς Καρλόβασσι , έφωδιασμένον με χειρουρyικa έργαλεία, φάρ· μακα, νοσοκομειακa έφόδια καl μικρον μηχά· νημα άκτίνων Χ. Το κέντρον ήτο έφωδιασμέ · νον μέ σκεύη μαγειρείου , ψυγείον , φωτισμον 25. 000,00 καl αύτομάτους άντ λίας. Είς το Λεπροκομείον Σάμου, έφόδια, φάρμακα , 6
81
ίματισμόν, κουβέρτας, μεγάλας άπολυμαντικaς μηχανάς, άξίας περίπου 25 .000,00 Δι� δρφανα άγόρια και κορίτσια , ήλικίας ένος εως δεκαπέντε έτών ' 120 κιβώτια περιέχοντα ένδύματα, μπλοϋζες ' παπούτσια και aλλα χρει· ώδη δια πλ1Ίρη ένδυμασίαν. 'Επίσης μεταχει· ρ ι σ μένα ένδύματα , συμπεπυκνωμένον γάλα καl aλλα ε'ίδη , τa όποία διενεμή{}ησαν ύπο τοϋ Διε{}νοϋs Έρυ3ροϋ Σταυρού 11 τοϋ Ε. Ε. Σ . , 35.000 ,00 άξίας . Περαιτέρω άποστολiι χειρουργικού ύλικοϋ δια το Γενικον Νοσοκομείον Βα{}έος, καl πλήρη έξαρτήματα μικροβιολογικοϋ έργαστηρίου, χει· ρουργείου, ήλεκτροκαρδιογράφου, &πολυμαντι· κών κλιβά,•ων, μηχανη μάτων ύπεριωδοον καl ύπερύ-6ρων άκτίνων χιαl aλλων είδών, συνολι· 9.000,00 κ'ijς άξίας . rH συνολικiι άξία τών είδών που εστάλησαν εί; $ 109. 000,00 Σάμον, άνήρχετο είς . • Απο τi)ν δργάvωσιν τi)ς ΟΥΝΡΑ, που εtχεν άρχίσει να λει τουργίi είς τ1)ν rΕλλάδα άπο τijς 1 ης 'Απριλίου 1945, ήλ-3-ον πλη· ροφορίαι περl τοϋ προβλήματος μεταφορdς που άντεμετώπιζον αί όμάδες βοη-3-είας. Κα{}mς οί δρόμοι ήσαν είς πολύ κακi)ν καtά στασιν καl αί γέφυραι δεν εlχον έπισκευασ{}ij , ή διανομfι τών έφοδίων ήδύνατο να γίντι μόνον δι' οχημάτων. Το •'Ιδρυμα εστει λε προς τοϋτο δέκα φσρτηγα οχήματα είς τον eΕλληvικον Έρυ· {}ρον Σταυρόν. Με τfιν κατάπαυσιν τών εχ{}ροπραξιών είς ολα τα {}έατρα τοϋ πολέμου, το Κ.Ι .Δ.Π.Π. κατέστρωσε προγράμματα δ ια το 1946. eo aξιότ ιμος κ. J, J, McCann , CΥπουργος τών Έ-δνικών Πολεμικ(ί)ν (Υπηρεσιών , ενέκρινε τaς είσηγήσεις που εγιναv είς αότον ύπο τοϋ Συμβουλίου 'Έ-δνικijς Οίκονομίας, άναφορικώς μf: τfιν παραμοvΎ)ν τών μελών (Ιδρυμάτων ύπο το Κ.Ι. Δ. Π. Π. δια το ετος έκείνο . Το Συμβούλιον Έ{}νικijς Οίκονομίας συνί· στατο έκ τών κ. κ. C. L. Burton , C. Β . Ε. , Προέδρου , George Pi fher, γραμματέως και τών έξης μελών : J . W. McConnell , Wallace R. Cambbell , Fred Κ . Morrow, Gordon R. Perry, 8�
Mrs. Edgar Hardy , Mme Α. ] . Major, L. Τ. de Rivieres , ] . ] . Leddy , J. C. Davis, W. Τ. Henry , Τ. C . Dixon , ]. Υ. Murdocl1, Ο. Β. Ε. , ] . Α. D" Aoust και Walter Grand . 5Επίσης ώρίσ{}η δτι δεν -&α έγένετο πλέον ερανος δια χρή� ματ α, οϋτε ύπο τοϋ Καναδικοϋ Έρυ{}ροϋ Σταυροϋ οϋτε ύπο τοϋ Κ.Ι.Δ.Π . Π. I δε δ ομένου δτι τ α ( Ιδρύματα βοη{}είας εtχον προσ� κολλη{}ij είς τον πρώτον ΕΚ τών δύο οργανισμών. co Καναδικος Έρυ{}ρος Σταυρος συνεφώνησεν δπως χορηγήστι μεγάλην ποσό· τ η τα, ΕΚ των είς χείρας του έφοδίων 1 είς τ aς χώρας τών μελών cΙδρυμάτων τοϋ Κ.Ι. Δ. Π.Π. και το ποσον τών 7 .000, 00 δολ. έξ άδια1�έτωγ κεφαλαίων είς το Κ . Ι . Δ . Π.Π. δια τα μέλη αύτοϋ. �Εκ τούτων το Κ. Ι. Δ . Π.Π. έχορήγησεν έν συνόλφ 700. 000 δολ. προς το c'Ιδρ. Έλλ. Πολ . Περ . Καναδά, δια τfιν άγο· ραν έφοδίων βοη{}είας.
Κ εφά λαιον Χ ΙΙΙ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΙΣ
ΠΕΠΡΑ ΓΜΈΝΩΝ
ΤΟ ΚΥΡΙΟΝ ΘΕΜΑ σ υζητήσεω ς κατα τ1)ν τρίτην έτησίαν γενι κi)ν συνέλευσιν τοίί �Ιδρ. Έλλ. Πολ. Περ. Καναδά, ήτο το τί έπετεύχ-3η ύπο τοίί Καναδικοϋ cΙδρ. Δι ασυ μ μ αχ ι κ rj ς Πολεμ. Πε· ρι-θάλψεως. Οί παρόντες είς τ1)ν συνέλευσιν ε κεί νη ν, ήτ ις ελ αβε χώραν τi}v 2 9ην και 301)v Σεπτεμβρίου 1945, επληροφορή-θησαν λεπτομερώς πεgι τοίί προγράμματος τοίί Κ. Ι . Δ Π . Π . και τ't1 ν σχέ σιν τοϋ CΙδρ. CΕλλ. Πολ. Περ. Καναδά, προς τον νέον όργανισμόν. Μεταξυ τών σημαινόντων γεγονότων τοϋ ετους, ώς έγνώσ-θη vπο τοu Προέδρου κ. Γεωργίου Τζαvετάκου , f]το καί ό διορι σμος τοϋ cγ ποστρατήγου L . R . La Fleche ώς, Πρέσβεως τοϋ Καναδά είς cΕλλάδα. •Ως •γ πουργος τών Έ{}νικών •γπηρεσιών, κα-6' δν χρόνον το Κ . Ι .Δ.Π.Π. εuρίσκετο ύπο συγκρότησιν, ό στρ ατ η γος La Fleche εlχεν ένδιαφερ{}ij δ ια τi}ν κ α τάστ ασιν ολωv τών χωρών μελών , ίδ ίως της Ελλά δος. Οί �Έλληνες - Κα ναδοί, ώς και ή έκτελεστικi} έπιτροπi} τοίί "Ιδρύματος, έχάρησαν ίδιαιτέρως οταν έπληροφορή&ησαν τον δ ιορισμον τοίί στρατηγοϋ είς τi}ν {}έσιν έκείνην. Άκριβώς προ της άναχωρήσεώς του είς •Ελλάδα τον Ίούλιον του 1945 , ή έκτελεστικi} έπιτροπl) του •Ιδρύματος και ή "Ελληνικ1) παροικία τού Montreal παρέθεσαν γεύμα προς τιμήν τ ου 'Απο τοίί χρόνου τrjς άφίξεώς του είς τi}ν χώραν, ό Στ ρ ατ ηγος La Fleche εύρίσκετο είς στ ενi}ν έπαφ 1) ν μΒ τ ο "Ίδρ . CΕλλ. Πολ. Περ. Καναδά και παρέσχεν άνεκτιμήτους ύπηρεσίας είς τ1)ν •Ελλάδα. Λόyφ του κατα τ1)ν δ ιάρκειαν τοϋ ετους έπισυμβάντος θανάτου τού άντιπροέδρου τοϋ "Ιδρύματος Π. Περyαντη , έχρειάσ6η να γίντι νέος διορισμος κατa τ1)ν έτησίαν συνέλευσιν. 'Απεφασίσ{}η νa διορισ{}οϋν δύο άντ ιπρόεδροι, είς έκ Montreal κ αι ό έτερος έκ Toronto, καl διωρίσ{}ησαν άντιστο ίχως άπο τaς δύο π όλε ι ς ό κ. Δ . Κουλουρίδης καl ό κ. Κ. Μπο υκ ίδης •ο Πρόεδρος κ. Γεώργιος Τζανετάκος καί ό έπίτιμος Γ ρ αμ μ ατευς κ. .
"
.
.
Β. Κ. Σαλάμης, παρέμειναν είς τ<Χς -ιtέσεις των, τα δ8 μέλη τijς
έχτελεστικης �Επιτροπης ήσαν τα άκόλου-8α : Κος Σ. Κολυβι:Χς Κος Σ . Φλωράκης Κος Σ. Γριβάκης Κος Δ. Λάφκας Κος Π . Λεντζης Κος "Ι . Λιάσκος Κος Χ . Παπαμανώλης Περαιτέρω άπεφασίσ{}η να προσκλη-Βii ό Πρόεδρος της (Ελ ληνικης Κοινότητος είς Montreal, να γίν11 μέλος. Κα-&' ολην την διάρκειαν τού 1 946, αί δραστηριότ·η τες τού c lδρύματος cΕλλ. Πολ. Περ. Κανα δ α, fικολού{}ησαν την γραμ· μην του προγράμματος τού Καν. CΙδρ. Διασυμμαχικης Πολεμι· κης Περι3άλψεως καl έπομένως ή συζήτησις κατα την τετάρ· την έτησίαν γενιχi)ν συνέλευσιν, λαβούσαν χώραν την 3ην και 4ην Νοεμβρίου 1 946, περιεστράφη κυρίως περl το τί εtχεν έπιτευχ{:}η μέχρι τότε. Βα-Βμιαίως εtχον έπίσης διανοιγη καl aλλαι όδοι βοη{}είας, ίδίως δι' ίδιώτας έπι{}υμούντας να στείλουν βοή-&ειαν είς συγγενείς η φίλους είς cΕλλάδα και ή έχτελεστικη ' Έπιτροπη κατέδειξε πώς το e/Ιδρυμα ε!χε βοη{:}ήσε ι ένεργώς είς την προαyωγi)ν τοιούτων με{:}όδων παροχης βοη-&είας. Εύ{:}iις μετα τfιν άπελευ3έρωσι ν της CΕλλάδος, το e/lδρυμQ cΕλλ. Πολ . Περ. Η . Π. Α . , ϊδρυσεν ύ πηρεσίαν δια της όποίας οί κάτοικοι. της χώρας έκείνης ήδύναντο να άποστείλουν ίδιωτικώς δέματα τροφίμων και ίματισμού είς συγγενείς και φ ίλους των είς την CΕλλάδα. Μετα ηΊν ληψιν τών ενδυμάτων, το οιlδρυμα τα συνεσκεύαζεν έκ νέου και τα άπέστελεν είς την διεύ3υνσιν την κα{}ορισ-8είσαν ύπο τών δωρητών. Δι' είδικης συμφωνίας με τfιν CΕλληνικην Κυβέρνησιν, τα δέματα έκείνα ήσαν έλεύ{}ερα τελωνειακών δασμών και έπι3εωρήσεων και κατ' αύτον τον τρό · πον πλέον των 125.000 δεμάτων έστάλησαν είς τi}ν cΕλλάδα με εξοδα του clδρύμαrος. Γνωρίζοντες οτι οί φίλοι των της γείτονος άπέστελλον βοή · 3ειαν είς την πατρίδα, οί CΕλληνο· Καναδοι η-ttέλησαν να έγκαινιά · σουν παρόμοιον πρόγραμμα. Έν τούτοις ή έξέτασις των πι3α· νοτήτων, άπέδειξεν οτι τοιαύτη ίδιωτικη ύπηρεσία {}<Χ ήτο πλέον
δαπανηρa δ ια τον άποστολέα καl to eιlδρυμα, δεν ύπijρχε δ έ το άπαιτού μενον προσωπικον δ ια να άναλάβη εν τοιοϋτον έγχεί· ρημα. Δια να άποφευχ8οϋν τυχον έπικρίσεις, άπεφασίσ-8η οτι ό μόνος τρόπος επιλύσεως τοϋ προβλήματος, fJ a ήτο το ταχυδρο· μείον . rΩς έκ τούτου, α'L Καναδικαι ταχυδρομι και άρχαl έδέχ8η· σαν τi)ν έπίσκεψιν τοϋ κ. Π . Φίλωνος, οστις ήτο τότε έπιτετραμ· μένος είς Ottawa, μετ& τον -θ-άνατον τοϋ Γ. Δεπάστα, καl τοϋ κ. Β. Κ. Σαλάμη , έπιτίμου γραμματέως τοϋ •Ιδρύματος και εξη· τάσ{}η ή προοπτικfι 'ιδρύσεως ταχυδρομικi}ς uπηρεσίας δεμάτων . δ ια τfιν c Ελλάδα. Αί ταχυδρομικαl άρχαt είχον τfιν γνώμην οτ ι έaν τοιαϋτα δέματα έγένοντο δεκτά, επρεπε να ρυ-ltμισ-ltοϋν δλα τα ζητηματα , ώστε ταϋτα να φ{}άνουν a-lt ικτα και κατ& τον συν· τ ομώτερον δυνατον τρόπον. Κατ' άρχaς έν τούτοις, και 'ίσως λόγφ των δ ιακοπεισών συγκοινωνιών, ή CΕλληνικη Κυβέρνησις δεν ήδύνατο ν α έγγυηiti] τfιν δ ιανομην των δεμάτων είς τοiις παραλt1πτας έντος ώρισμένου χρόνου. Τότε η μόνη έφικτη όδος ήτο μέσφ τi)ς Μεγάλης Βρεττανίας. Αί διαπραγματεύσεις δια τi)ν ταχυδ ρομικi)ν άποστολ1)ν δε· μάτων μ�ταξιJ τής Καναδικής καl •Ελληνικής Κυβερνήσεως, δεν έπερατώθησαν παρa τον Δεκέμβριον τοϋ 1945. Τα tδιωτικα αύτa δέματα δεν -lta είχον βάρος πέραν των Ε \' δεκα λιβρών καl -3-a &πετελοϋντο μόνον έκ τροφίμων , φαρμάκων, εϊδrον ύ γιεινijς και μεταχειρισμένων ένδυμάτων. Κατα τi)ν άρχικi)ν συ μφωνίαν, ή •Ελληνικi} Κυβέρνησις παρεχώρησεν άπαλλαγi}ν έκ τελωνειακών δασμ ών και το προνόμιον τοϋτο έπεξετά{}η &ργότερον μέχρι τi)ς 31ης Μαρτίου 1947 . "Άλλη σημαντικη ύπηρεσία , ποιJ ένεκαινιάσ-3-η το 1 946 ύπο τοϋ •Jδρ. •Ελλ. Πολεμ. Περι{}άλψεως Καναδά, ήτο έκείνη δια τi)ς οποίας παρείχετο ή δυνατότης είς τοiις δ ιαμένοντας είς τ<Χ ς CΗνωμένας Πολιτείας , να &γοράσουν &γροτ ικα ζώα δια τοuς συγ· γενε ίς καl φίλους των είς •Ελλάδα. Δι· είδικi]ς συμφωνίας μέ την ΟΥΝΡΑ , κατηρτ ίσ{}η πρόγραμμα, δια τοϋ οποίου o'L έπι-ltυ· μοϋντες {}<Χ ήδύναντο , &ντl ώρισμένης τιμi)ς, να aποστείλουν τα ζώα τi)ς έκλογi]ς των , εϊς ώρισμένα aτομα είς τi}ν •Ελλάδ α. Α ύ· το το σχέδιον τοϋ « Δώσατε ένα ζώον» , ή το εμπνευσις καl σχέ· διον τοϋ κ . Γεωργίου Σκούρα καl εδωσε πρακτικi}ν βοt1-8 ειαν 86
είς τοvς c'Ελληνας άγρότας, προμη-8εϋσαν εtς αύτοvς μέσα διά τi}ν καλλιέργειαν της γης . Λεπτομερείς έκ3έσεις περl τών άναγκών της c Ελληνικης άν· οικοδο μήσεως, είχαν δώσει aπόλυτον προτεραιότητα είς τά ζώα , κα3όσον ή άναζωογόνησις της Γεωργίας ήτο ζήτημα άκρως έπεί· γον. Είς χώραν όρεινήν , ώς η cΕλλάς, οί aγρόται, έξηρτώντο κυρίως έκ τών ζώων διά την γεωργ ικi)ν έργασίαν καl ή aπώλεια αύτών έκ τών κατασχέσεων καl καταστροφών \ιπηρξε κτύπημα έναντ ίον τi)ς οίκονομίας της χώρας. Ζο>α κτηνοτροφίας, ϊπποι και ημίονοι , Ύ]σαν aπολύτως aπαραίτητα καl ή &ποστολi) αύτη κατέστη το κυριώτερον μέρος τοϋ προγράμματος. Είς τά ζώα επρεπε νά γίνουν προληπτικοl έμβολιασμοl καl νά λαμβάνουν κανονικην τροφην καl περιποίησιν , εως οτου παραδο3οϋν είς τους &γρότας της CΕλλάδος. (/Εκαστος παραλήπτης έλάμβανε φυ· σικα καl τά τυχον ζώα που ετυχε να γεννη{}οϋν κατα τi)ν δια· δρομήν, &πο τά ζώα που προωρίζοντο δι5 αύτόν . Λόγφ τοϋ στενοϋ δεσμοϋ που ύπη ρχεν πάντοτε μεταξυ τοϋ c lδρ . CΕλλ. Πολ. IΙερ. CΗν. Πολιτειών 5Αμερικης καl τοϋ clδρ . CΕλλ. Πολ . Περι3 . Καναδά, το προνόμ ιον της δωρεdς ζώων είς συγγενε ίς είς τi}ν e Ελλάδα έπεξετά3η έπ ίσης καC. είς τοiις e Ελλη · νο -Καναδούς. Αί αϊτήσεις έyένοντο είς το Συμβούλιον Έλέγχου •Εξαγωγης Συναλλάγματος, δι' aδειαν &ποστολης τοϋ &παιτου· μένου ποσοϋ Συναλλάγματος, εlς το (/Ιδρ. CΕλλ. Πολ . Περ . τών Η.Π.Α . 'Α ψ 5 ής το σχέδ ιον τοϋτο έτέ3η είς έφαρμογΎ}ν την 15ην Μαρτίου 1 946 καl μέχρι πέρατος αύτοϋ τΎ}ν 15ην Σεπτεμ· βρίου τοϋ ίδ ίου ετους, δώδεκα χιλιάδες ζώα 1)γοράσ3ησαν δια μέσου τοϋ elδρύματος eΕλλ. Πολ. Περι3 . Η .Π. Α., δια νά &πο· σταλοϋν είς τi)ν cΕλλάδα. Μετά το τέλος τοϋ πολέμου , ηϋξανεν ό aρι{}μος τών έπιστο· λών τών aπευ3υνομένων προς το (/Ιδρ . CΕλλ. Πολ. Περ. δι5 d:ιν έζητε ίτο βοή{}εια. Λόγφ τών έκατοντάδων που έλήφ-δησαν και τοϋ γεγονότος οτι το (/lδρυμα δεν εtχε το δικαίωμα να βoηfiii &π5 εύ3είας τούς ϊδ ιώτας , &πεφασίσ{}η οπως ολαι αί τοιαύτης φύσεως έπιστολαl έπιστραφοϋν εϊς τον Ε.Ε .Σ . είς τάς Ά3ήνας, δ όπο ίος {}ά τaς έξήταζε καl {}(ι εδιδε την βοή3ειαν ποiι {}ά έ3εώρει ώς άναγκαίαν . e Η τακτικi} αύτη συνεχίσ3η κα3' ολην την δ ιάρκειαν της λειτουργίας τοϋ c lδρύματος.
οι aντιπρόσωποι , κατ& τήν έτησίαν γενικήν συνέλευσιν, ένη·
μερώflησαν και έπl τών άλλων aποφάσεων που είχον γίνει κατa την δ ιάρκειαν τοϋ ετους. ·Όταν τον Σεπτέμβριον τοϋ 1946, το cιlδρ. eΕλλ. Πολ . Περ. Καναδά έπληροφορή-8η οτι τα χρήματα τα δ ιατεflέντα είς αύτο ύπο τοϋ προγράμματος τοϋ Κ . Ι. Δ . Π.Π . , εtχον χρησιμοπο ιηflη και .υ πηρχον ακομη &ρκεταl αίτή· σεις δια έφόδια έκκρεμείς. 'Απεφασίσ-θη δια τοϋτο οπως, f:ως οτου γίνουν νέαι χορηγήσεις έκ μέρους τοϋ Κ. Ι .Δ . Π. Π. , αί πλέον έπείγουσαι παραγγελίαι πληρω{}ού ν &πο το μικρον ποσον πού δ ιέflετεν &κόμη το .Ίδρυμα δ ια τας διοικητικάς του &νάγκας. Μ ία τοιαύτη άμεσος α'ίτησις ήτο δ ια μονάδας flεραπείας τοϋ καρκίνου . Συμφώνως προς πληροφορίας ύπi)ρχε μεγάλη &νάγκη αύτών, δ ιότι το 'Άντικαρκινικον Ίνστιτοϋτον τ ών 'Α-θηνών εtχε μόνον μίαν συσκευ1)ν άκτίνων χ και fι όποία επρεπε να έπι · σκeυάζεται συνεχώς. •yπηρχεν έπίσης έπείγουσα &νάγκη φαρμάκων. Το •Ίδρυμα εκαμνε τακτικaς μηνιαίας &ποστολaς εκ πέντε εκατομμυρίων μονάδων πενικιλλίνης και χιλίων μονάδων aντιτετανικού όρου. cιΟταν έλήφ-θησαν αΙτήσεις δια τα νέα φάρμακα κατa τi}ς λέ· πρας, κατεβλή{}η κά-θε προσπά-8εια δια να aποσταλούν ταύτα . · π λέπρα είς πο ικίλα στάδια έπικρατοϋσε eίς τi}ν • Ελλάδα τότε και ήλπίζετο να παρασχε{}οϋν φάρμακα είς έπαρκείς ποσότητας, διa ν α άναχαιτ ισflii ή πορεία τi}ς aσ-θενείας. Πληροφορηflεlς παρα τοϋ •Iδρύματος περl της έλλείψεως χει· ρουργικών έργαλείων είς CΕλλάδα, ό ' Ιατρικος Σύλλογος του Κα· ναδα εtχε ζητήσει άπο τα μέλη του-ίατρούς ε'ίς ολον τον Καναδa-&πο του • Α τλαντικοϋ είς τον Είρηνικον-νa δωρήσουν είς το cιlδρ. •Ελλ. Πολ. Περ. Καναδά οσαδήποτε έπl πλέον ύλι· κa εlχον. Πολλαl δωρεαl έλήφ-θησαν καl χειρουργικα έρyαλεία aξίας 2 .87 4 δολ. έστάλησαν &μέσως είς τον •Ελληνικον Έρυ· fiρον Σταυρον ύπό τοϋ elδρύματος. την έποχην έκείνην άλλο ι γνωστοι κο ινωφελείς δργανι· σμοί, ώς δ Σύνδεσμος δ ι' 'Αμερικανικα έμβάσματα είς Εύρώ πην (CARE) , 1]νοιξε γραφείον εϊ.ς την O ttawa, δ ια να έπωφελη· flοϋν οί Καναδοl τών ύπηρεσιών του. ·ο όργανισμος αϋτος έγ· κατεστά{}η &ργότερον καl εϊ.ς τ()ς ·πνωμένας Πολιτείας καl συν· εκέντρωνε δέματα δια την CΕλλάδα , τα όποία άπέστελε συμφώ88
προς τά:� λαμβανο μένας παραγγελίας. Κ ατ' αύτον τον τρ6· πον, ό χρόνος τi}; άποστολi}ς περιωρίζετο εϊς το έλάχιστον άφ' δτου έλαμβάνετο μία παραγγελία. Φυσικά, δλα τα δέματα περι· είχον τρόφιμα που {}ά ήμποροϋσαν καλλίτερον να άνταποκρ ι8οϋν προς τaς ύφισταμένας άνάyκας. 11Άλλα είδη , μάλλ ινα κλπ . , προ σετέ{}ησαν άργότερον εϊς τα δέματα τοϋ C .A .R . E. Κατα το 1946, δ Καναδος Πρέσβυς εϊς cΕλλάδα, είχs το· ν ίσει επισταμένως τi)ν άνάγκην ένος προσώπου έκεί, οστις {}α ε ύρίσκετο είς συνεχi} έπαφi)ν με τα ένδ ιαφέροντα εί.ς το c'Ιδρυμα ζητήματα, ϊδιαιτέρως τα τρία κυρ ιώτερα που ήσα ν : τα ύyειο νομικα κέντρα, αί κινηταl δδοντ ιατρ ικαl μονάδες καl αί μονάδες άκτίνων Χ {}ώρακος. �Επl τίi προτάσει αύ τίi δ κ. Κ. Γυφτά κης που εtχε ζt1σει εί.ς Montreal έπl πολλα ετη , δ ιωρίσ{}η σύν· δεσμος μεταξυ τοϋ Π ρέσβεως καl τοϋ (Ιδρύματος, άφ' ένός, και μεταξυ τοϋ CΕλλ. Έρ. Σταυροϋ και άλλων οργανώ σεων είς c Ελλάδα, που έχε ι ρ ί. ζοντο δωρεaς τοϋ cΙ δ ρύ μ ατος άφ ' έτέρου. c o δ ιορισμος αύτος δεν παρενεβλή{}η κα{}όλου εί.ς τi)ν μέ{}οδον δ ια· νομi}ς που ήκολου-8είτο. c o σύνδεσμος -8& εδιδεν άναφοραν εϊς τον Πρέσβυν καl είς το c'Ι δ ρυ μα. c o διορισμος ο-δ τ ος , γενόμε· νος ύπο τής εκτελεστικής έπιτροπής , ενεκρίθ-η ομοφώνως ύπο ολ ων τών μελών που είχον προσέλ{}ει εϊς τi)ν έτησίαν συνέλευσιν . 'Ά λλος διορισμός, που έyένετο κατα τfιν σύσκεψιν , ijτo έκεί· νος τοϋ ύ γειονομικοϋ συμβούλου ε ί.ς το clδρ . C Ελλ. Πολ . Περ. Καναδά. c o Δρ. Λ. Πολυμε ν <iκος , πρώην ύφυπουρyος cΥγιεινής και μέλος τοϋ Δ ιοικητικοϋ Συμβουλίου τοϋ CΕλληνικοϋ �Ερυ6ροϋ Σταυροϋ ijτo δ κατάλλη λο ς δ ια τfιν {}έσιν αύτήν. co Δρ. Πολυ μενάκος εtχε π ροσφάτ ως άφιχ-&η εϊς τον Καναδά καl ύπi}ρχεν ή βεβαιότης οτι ο-δτος {}α ήδύνατο να προσφέρΙJ άνεκτιμήτους -δπη· ρεσίας είς τfιν έκτελεστικfιν έπιτροπήν , έν τii προσπα-8εί� της να έκτελέσΙJ εν πρόγραμμα ύyιεινijς είς τfιν CΕλλάδα με μεyα· λυτέραν aποτελεσματικότητα . Είς τi)ν εκ-8εσιν τοϋ έπιτ ίμου Γραμματέως κ. Β. Κ . Σαλάμη , i]τις άνεyνώσ{}η είς τi)ν συνεδρίασιν έκείνην , άνε φέρ ε τ ο οτ ι σ υμφώνως προς τους έπισήμους άρ ι-8 μους που έδό-&ησαν ύπο τοϋ cyπουρyείου Έ6νικών cyπηρεσιών ' ή CΕ λλας 1} ρχετο τρίτη εί.ς τον κατάλοyον των παρασχε6εισών δωρεών έκ μέρους τοϋ Καναδικοϋ κοινοϋ. cH στατιστικfι έδείκνυεν οτι μέχρι τijς νω�
3 1ης ·rουλίου 1 946, αί δια τf)ν ιΕλλάδα συνεισφοραl εtς ίματ ι σμον και χρijμα, άνήρχοντο είς 7 . 170.458 ,60 δολ., τοϋτο• χωρlς να ληψ8fi ύπ' οψιν ό σίτος, το άλευρον καl ό βακαλάος, που έστάλησαν ύπο τi)ς Καναδικi]ς Κυβερ νήσεως , uπολογισ{}έντα είς εΊκοσι·δύο εκατομμύρια δολ. CO κ . Σαλάμης; έσχολίασε το γεyο· νός, λέγων δη ό Καναδάς εlχε συνεισφέρει &ναλόγως τοϋ πλη-8υ· σμοu του, πολλαπλασίως περισσότερα διCι βοή{}ειαν άπο οίανδή· ποτε aλλην χώραν.
90
Κεφάλαιον XIV Δ ΥΝΑΤΟΤΗΣ
EnEITA
ΕΠΙΒΙΩΣΕΩΣ
aπο τέσσαρα ετη στερήσεων, ή ύγεία τοϋ λαοϋ τi}ς με ταπολεμικijς �Ελλάδος , f]το ενα πολυ σοβαρον ζήτημα. C Ολόκλη· ρος ό πλη-θuσμος παρουσίαζε τα aποτελέσματα τijς κακi}ς δ ια· τροφijς είς τfιν aδuναμίαν του να aντισταitiί κατα τών aσ-3ε νειών. Δύο έκατομμύρια aν-3ρώπων επασχον aπο έλονοσίαν και π ερισσότερον aπο ημισυ εκατομμύριον περιπτώσεων ενεργού φυ ματιώσεως, εχρηζον aμέσου -6εραπείας. eπ ελλειψις καλi)ς δ ιαί· της flτo ίδιαιτέρως αίσ{}ητfι είς τα παιδιά, τών όποίων το μέσον βάρος ήτο τριάκοντα λίβρας δλιγώτερον aπο παιδια όμοίας ήλι· κίας του Καναδά. e H aποκατάστασις τi)ς ίιγείας του C Ελληνικου λαοϋ εtχε γίνει ζήτημα ύψ ίστης σημασίας καl έντος τών πλαισίων του προγράμ ματος του Κ. Ι . Δ . Π. Π. , ή έκτελεστικi) έπιτροπ't) του 'Iδρύματος aπεφάσι σε να άναλάβη τi]ν εκτέλεσιν ε'ίδικών προγραμμάτων, δ ι α τών όποίων -8& παρείχετο ή πλέον άποτελεσματικfι βοή3εια και ταύτοχρόνως -6& ήσαν διαρκείας, ώστε να ύπεν-θυμίζουν πάν· τοτε τaς Καναδικaς προσπα-θείας . C H aνάγκη ύγειονομικών κέν· τρων aκτίνων χ {}ώρακος, κινητών οδοντιατρείων , μονάδων -θε· ραπείας καρκίνου και πλήρων νοσοκομειακών μονάδων, ήτο πλέον έπεί γουσα καl το 'Ίδρυμα aπεφάσισε να υίο-3ετήστι τα πρώτα τρ (α ώς κύρ ια προγράμματα δ ια το 1946. Κατ& τΎιν aνάπτυξιν τοϋ σχεδιασ-θέντος προγράμματος βοη· -6είας , το 'Ίδρυμα aντελήφ-3η ταχέως οτι aπητείτο σημαντικη εύ· ελιξία )ιινήσεων δια τΎιν έπίτεuξιν του aντικειμενικού του σκο· που. Την έποχi)ν που ηρχοντο καl έστέλλοντο παραγγελίαι είς e Ελλάδα, η οίκονομικi) κατάστασις τijς χώρας, μακραν aπείχεν aπο του να είναι ίκανοποιητικη καl ό έμφύλιος πόλεμος που εtχεν aρχίσει , ύπij ρξεν έπιπρόσ-θετον βάρος είς τfιν ηδη βεβαρυ· μένην οίκονομίαν τ1jς χώρας. cΩς έκ τούτου διετίθεντο εύκόλως ποσa δια τfιν εκτέλεσιν τών σχεδίων έκείνων.
'Άλλαι &ντιξο6τητες έπέφερον τήν συχνήν άλλαγήν σχεδίων ?<αι ό λαος τοϋ Καναδα άπε-&αρρύνετο και άπεyοnτεύετο οταν επληροφορείτο οτι ό λαος της ιΕλλάδος έστερείτο άγα-&ών που επρεπε να εtχε λάβει έκ τοϋ πολυτ ίμου ύλικοϋ. co cy ποστράτη· γος L. R. La Fleche καl άργότερον ό κ . George Magann, Κα· ναδο; Πρέσβυς είς τi)ν cΕλλάδα καl ό κ . Γ. Γεωργακόπου· λος, Πρόεδρος τοϋ •Ελληνικοϋ �Ερυ{}ροϋ Σταυροϋ, έξ-ήτασαν κά-&ε πι-&ανότητα είς τi]ν προσπά-&ειάν των να προωfl-ήσουν το πρό� γραμμα . Μ ία άπο τ ας πρώτας εκκλήσεις που έλήφ{}ησαν πα ρα τοϋ •Iδρύματος τi]ν εποχiιν έκείνην, ijτo έκ μέρους τών κατοίκων τών χιλίων τετρακοσίων καμμένων χωρίων , ποu έγκατελείφ{}ησαν χω· ρlς ενα ίατρείον δι' ίατρικf)ν περί-&αϊ.ψιν . Δια κατασκευi]ν νέων οίκημάτων δεν έγίνετο λόγος , δ ιότι ijτo ά δ ύνατ ον να έξευρε-&ii ξυλεία καl άλλα ύλικά , &λλα η &νάyκη ijτo έπιτακτικi] καl το ··'Ιδρυμα τελικώς έπέτυχε να έξεύρη Εξη λυόμ ενα οίκήματα τών τεσσάρων δωματ ίων. ··Έκαστον οίκημα εlχεν t}δη έγκατάστασιν ήλεκτρικοϋ και ij τ o έφωδιασμένον με λέβητας δι& {}ερμον ϋδωρ καl δοχεία άπορριμάτων . Tfi προτάσει τοϋ •Ελληνικοϋ 'Ερυ-3ροϋ Σταυροϋ , τοϋ •yyε ι ονο μ ι κο ϋ Σώ ματος τοϋ Καναδικοϋ Στρατοϋ , aξιωματούχων τοϋ Καναδικοϋ Έρυflροϋ Σταυροϋ και άλλων aρχών, το c.'Ιδρυμα προσέflεσεν επιπλα, {}ερμάστρας, ψυγεία, συ · σκευ&ς -&ερμάνσεω;, ύδραντλίας, fιλεκτρικ&ς έγκαταστάσεις, τ ρα � πέζας έyχει ρήσεως , συσκευ&ς aπολυμάνσεως και χειρουργικα και νοσοκομειακu έφόδια. Φάρμακα πάσης φύσεως συμπεριελήφ-θη· σαν είς επαρκείς ποσότητας, δι& περίπου δεκαοκτω μi)νας. Αί το πο {}εσ ί α ι δια τi]ν έγκατάστασιν τών ύγειονο μικών κέν· τρων είχον η δη έξευρε{}η , &λλα αί έπείγουσαι &νάγ κ αι μετέ· βαλον τ & σχέδια. 'Ακόμη , παρ' ολον οτι εtχε σταλij είδικον ρυ· μουλκούμενον οχημα δια μεταφοράς, fι κατάστασις των δρόμων κατέστησε τi]ν διανομfιν &δύνατον. Τελικώς το �Ιδρυμα συνηψε συμφωνίαν μετ& τοϋ Πατριωτικοϋ ιlδρύματος Κοινωνικi)ς Προ· νο ίας καl 'Αντ ιλήψεως (Π.Ι . Κ.Π.Α. ) είς "Ελλάδα, δ ι α της όποίας το τελευταίον -θ& &νελάμβανε τi}ν έγκατάστασιν των Καναδι· κi)ς κατασκευi)ς λυομένων οίκιών , τi]ν τοπο-θέτησιν τών έξαρ� τημάτων είς έκαστον και τf)ν λει τουργίαν αυτών ώς ύγειονομι· κών κέντρων ι προς οφελος των πασχόντων.
Το πρώτον ύγειονομικον κέντρον έγκατεστάθη είς ' Ελευσίνα και άκολού-8ως είς Χανια Κρ�της , Καρλόβασι Σάμου , Μεσολόy yιον και • Αλεξανδρούπολιν . Το εκτον ο'ίκιημα έλειτούργει ώς ,jyειο· νομικον κέντρον είς Πάτρας, ύπο του Καναδ ικού Έρυ{}ροϋ Σταυ· ροίί. eH τελετi} ένάρξεως παριηκολου-8είτο ύπο τών τοπικών &ρ· χrον και είς πλείστας περιπτώσεις ύπο του Στρατηγού La Fleche η άργότερον ύπο τοϋ κ. Magann έπl τii συμπληρώσει τοϋ Κέν· τρου , το όποίον άκολούθως άφιεροίίτο είς τ η ,. ύπηρεσ ίαν της Κοινότητος είς τfιν όποίαν εύρίσκετο. Αί λιηφ{}εϊσα ι παρ& τοϋ elδρ . e Ελλ. Πολ. Περ. Καναδα , άναφοραι κατα τα άμέσως έπόμενα ετιη , μετα τi)ν έγκατάστασιν τών ύγειονομ ικών κέντρων, κατέδειξαν τi)ν σημασίαν της συν· ε ισφορι:1ς των ε'ίς το πρόγραμμα ύγιεινης της eΕλλάδος . Κατα το τέλος του 1949 , τέσσαρες χιλιάδες μητέρες και παιδιa εlχον καταγραφiί είς το e Υγειονομικον Κέντρον Έλευσίνος και άλλες τρείς χιλιάδες είς το ey γειονομικον Κέντρον Πατρών. Αί τeλευταίαι άναφοραl τοϋ Π . Ι . Κ .Π .Α. , δείχνουν τον άρι-3· μον των νοσοκομειακών περιπτώσεων ώς έξης : 852 •Αρι-8μος νηπίων ύπο παρατ�ρησιν και f}εραπείαν . 4.835 Παιδικαι νοσοκομειακαl περιπτώσεις 1 67 Περιπτώσεις γονέων. uοταν έζιητ�{}η ύπο του eΕλλιηνικου ' Ερυ{)ροίί Σταυρού τiί συστάσει τi]·ς ΟΥΝΡΑ και του Καναδ ικοϋ Έρυθροίί Σταυρού, να γίντι πάν το δυνατον δια τi)v καταπολέμησιν της φυματ ιώσεως είς eΕλλάδα, το uΙδρυμr.c άντεμετώπισε το πρόβλημα του τί -8α ήδύνατο νa κάμυ ' δεδομένου οτι τα χρ�ματα 8πρεπε να έξοδευ {}οίίν είς Καναδά. Μετα τi)ν πλ�ρη μελέτην τijς καταστάσεως, ή cyyειονομικi) έπιτρο:rτi} του Καναδικοϋ Έρυθροίί Σταυροίί συνέ· στησεν οπως το ulδρυμα άποστείλτι μονάδας άκτινογραφ�σεως δια δ ιαγνώσεις. Με τi}ν προοπτικi)ν οτι 8πρεπε να γ ίνουν έγκαίρως έξετάσεις είς ολην την CΕλλάδα, άπεφασίσ{}η οπως σταλοίίν φορηταl μο· νάδες, ίκανες να λάβουν έκατοντάδας • Ακτινογραφιών κάθε ήμέραν , ώς ή καλυτέρα λύσις. Δ ια τοίίτο ΕΎινεν είδικον σχέδιον και έπ' αύτου έδό{}η παραγγελία δια δέκα πλήρεις φορητaς μονά· δας με γεννητρίας δ ια τi)ν κίνησιν και λειτουρΎίαν τών μηχα· νών άκτίνων Χ . Με τaς είδικας αύτaς μονάδας, tM ήτο δυνατον .
93
να άκτινογραφη{}ij ο'Lοδήποτε μέρος τοϋ σώματος, c(>ς έπίσης και το στij3ος και το πλεονέκτημα τοίίτο τ aς εκαμε πολυτίμους είς χώραν, ήτις είχε τόσον μεγάλην άνάγκην ίατρι Ο<ης βοη-θείας. Δια την έξασφάλισιν της μεταφορCίς των είς οίονδ1Ίποτε μέρος της eΕλλάδος , διa την χρησιμοποίησίν των είς σχολεια καl άλλαχοϋ , ό c Ελ�ηνικος Έρυ-δρος Σταυρός, συνεφώνησεν είς την πρότασιν δτι επρεπε να χρησιμοποιη{}οίίν μερ ικα &πο τα πενi]ντα πέντε νοσοκομειακι1 όχήματα, ποiι είχον σταλη ύπο τοϋ cΙδρύ ματος. Το άρχικον σχέδιον ήτο να χρησιμοποιη-3-ουv αί μονάδες άμέσως και προς τοίίτο είχον·�: γίνει παραγyελίαι δια φlλμ και χημ ικaς ούσίας έμφανίσεως είς έπαρκείς ποσότητας δ ιa δύο έκα· τομμύρια aτόμων. 'Άρyότερον, λόγφ κα6υστερήσεως είς την 8ναρ· ξιν τών έξετάσεων, μέρος τών παραγγελιών ήκυρώ{}η και 8γιναν δ ιαπραγματεύσεις δια νέα έφόδια aναλόγως τών άvαγκών. =-Εν τούτοις, εtχον γίνει μερικαl άποστολαl έφοδίωv aκτινογραφήσεως ύπο τοϋ clδρύματος, προτοίί καταστii φανεροv οτι -3-a ύπijρχε
τόσον μεγάλη κα{)υστέρησις, και δ ια τούτο πολλ& aπο τα φlλμ δ ιεvεμή3ησαv είς CΕλληνικα Νοσοκομεία, διότι δ ιέτρεχον τον κ ίνδυνον να καταστραφοίίν. Το σχεδιασ3εν πρόγραμμα δια τον καitορισμον τών ένεργών περιπτώσεων φυματ ιώσεως, είχε κα-3-υστερήσει πολiι είς την εναρ• ξίν του . Κα-3<:0ς ό Ε . Ε . Σ. δεν δ ιέ6 ε τεν το aπαιτούμενον προσω πικόν, οϋτε εlχε την εύχέρει-χν να έκτελέσ't) μαζικην έξέτασιν, σu· νεστή-δη μία έπιτροπη δια ν=- άναλάβtJ το 8ργον. eH έπιτροπη αύτη έρεύνης δ ια την έξάπλωσιν τi}ς φυματιώσεως είς την eΕλ· λάδα, άπετελείτο άπο aντιπροσώπους όρyανώσεων ποiι ένδιε· q)έροντο δια το πρόβλημα . CH προσοχή της έστράφη άμέσως είς την μελέτην τοίί τρόπου δια του οποίου αί μονάδες aκτινο· yραφήσεως -aα έχρησιμοποιούντο πλέον aποτελεσματικώς. CΩς έκ τούτου , αί δέκα μονάδες δ ιενεμή{}ησαν ώς έξης : Μία είς το Πανεπιστήμιον "Αθηνών , δι" έκπαιδευτικοuς σκο·
πούς. Μία είς το Πανεπιστήμιον Θεσσαλονίκης, δι=- έκπαιδευτικοuς σκοπούς. Μ(α είς το CΥγειονομικον Σώμα Στρατοϋ, δ ι=- έξέτασιν vεο·
σuλλέκτωv. 94
Μία είς το Παιδολοyικον Κέντρον Α-θηνών, δ ι' έξέτασιν μα-θητών 'Α-θηνών καl περιχώρων. C'Εξ είς το Ίνστιτοϋτον Έρεύνtις Νοσημάτων Θώρακος, δια τfιν στtι-θοσκοπικi]ν έξέτασιν τών κατοίκων 'Α-8ηνών, Πειραιώς καl έπαρχιών eΕλλάδος. Έκ των εξ μονάδων, δύο έδό{}ησαν είς το Παράρτημα Θεσσαλονίκtις τοϋ Ι . Ε .Ν.Θ. , δια τfιν περιοχi]ν έκεί· νην , δύο παρέμειναν είς Ά -311νας και δύο έχρt)σψοποιή8ησαν δι' έξέτασιν είς τας έπαρχίας. Αί μονάδες που έδό-θησαν είς τα Πανεπιστήμια, έχρησ ιμοποιή -3ησαν έπίσης δ ια τfιν έξακρίβωσιν τών περιπτώσεων φυματιώσεως μεταξu τών φοιτητών. Μία άνα· φορά, καλύπτουσα εν άκαδημα'ίκον 8τος, έκ του Πανεπιστtιμίου Α-θηνών, 8λεyε τa έξης : •
•
Συνολικος άρι{}μος έξετασ-θέντων Συνολικος άρι{}μος εύρε8έντων φυσιολογικών Άρι{}μος ύπόπτων περιπτώσεων . .
10. 893 10.094 7 99
Περαιτέρω 8ρευνα 396, έκ των 799 , άπεκάλυψεν οτι 279 ήσαν άναμφισβητήτως φυματικοί, κατα''εμόμενοι ώς έξijς :
10 Πάσχοντες έκ προσφάτου φυματιώσεως . 137 Πάσχοντες έξ ένεργου φυματιώσεως Πάσχοντες έκ φυματιώσεως λαν-θανούσης μορφης 1 32 e H άναφορα συνεπώς 8δειχνεν δτι είς 4,8 ° /0 τών φοιτητών, οί πνεύμονες ήσαν προσβεβλημένοι έκ φυματιώσεως και 1 , 15 ° /ο έξ αύτών επασχον έξ ένερyοϋ φυματιώσεως. 'Εκ πεντακοσίων νεοσυλλέκτων ποu έξητάζοντο περίπου f)μερησίως ύπο τijς eyyειο· νομικijς eΥπηρεσιας Στρατού 1 ,55 °/0 εύρέ-6ησαν με ένερyον φυ· ματίωσιν. Μ ία άπο τας μονάδας ποu άπεστάλη είς το Παράρτημα Θεσ· σαλονίκtις του Ι . Ε .Ν.Θ . , έχρt)σιμοποιή{}η δι' έξέτασιν είς τi]ν Καβάλλαν. Έκ τών 35. 000 κατοίκων τijς περιοχης αύτης, έξη· τάσ{}ησαν 22.57 8 , έκ τών όποίων 605 εδειξαν σημεία φυματιώ· σεως. eH άναφορά , η όποία 8δειχνε οτι 277 ήσαν είς προκεχω· ρημένα στάδια, ύποδιt)ρέ-θtι ώς έξi}ς κατα f)λικίαν :
1 1.011 παιδιά, 98 ένερyοl περιπτώσεις φυματιώσεως, έκ των ό ποίων 42 ήσαν είς προκεχωρημένα στάδια. 1 1 . 567 Εφηβοι, 507 ένερyοl περιπτώσεις, έκ τών όποίων 235 είς προκεχωρημένα στάδια. 95
Ο'Ομοιαι άναφοραί, άπο ολα τα μέρη της eΕλλάδος, εδειχναν οτι ή άπόφασις τοϋ elδρύματος να στείλτι μονάδας άκτινογρα φήσεως διά διαγνώσεις, είχεν άποδειχ{}η όρ{}οτάτη . Μόνον διά τοιούτων έξετάσεων, {}ά ήδύνατο νά έλεγχ{)ij κανονικό>; ή φο βερά νόσος και τεχνικώς να περιορισ{}fί είς το έλf1χιστον. 'Απο το 1946 εως το 1953, δ άρι-θμος τών άτόμων που έξη· τάσ{}ησαν ύπο των άκτινογραφικ<ον μονάδων ποu εστάλησαν ύπο τοϋ elδρύματος ήτο ώς έξης : . 178.919 1946, 1 947 είς 'Α-ttήνας καl Θεσσαλονίχην . 95. 314 1 948 είς 'Α{}ήνας και Θεσσαλονίκην . 1 949 είς 'Α{}ήνας, Θεσσαλονίκη ν καί . 141.962 διαφόρους νήσους eίς Ά-3ήνας Θεσσαλονίκην και 1950 διαφόρους νήσους . 143 . 702 είς 'Α-θήνας, Θεσσαλονίκην και 1951 . 178 . 156 δ ιαφόρους νήσους 1 952 είς 'Α {}ήνας, Θεσσαλονίκην καί . 106.232 διαφόρους νήσους 1953 (1 Ίανουαρίου-30 Ίουνίου) 27. 768 είς ' Α{}ήνας . 1953 (1 'Ιανο uαρίου-30 'Ιουνίου) 36. 256 είς Θεσσαλονίκην . . 908.309 Σύνολον Το τρίτον μέρος του προγράμματος τοϋ elδρύματος, ύπο το πρόγραμμα τοϋ Κ. Ι. Δ . Π. Π. , είχεν ώς άντικειμενικόν του σκοπον τi}ν όδοντιατρικi}ν φροντίδα , που τόσον ελλειπεν είς τας άγρο· τικάς περιοχας της έρη μω{}είσης ύπο του πολέμου χώρας. οιΟταν ύπηρξε δυνατότης προμη{}ε ίας κινητών οδοντιατρ ικών μονάδων, ώ; αί χρησιμοποιούμεναι ύπο τοϋ Καναδικού Στρατοϋ, μέσφ τοϋ •uργανισμού δια3έσεως eΥλικοϋ Πολέμου, το ulδρυμα ήγόρασεν δκτrο έξ αϋτrον δ ι' άποστολi)ν είς τi)ν e Ελλάδα. Αύται ήσαν πλή ρεις, έφωδιασμέναL μΕ όδοντιατρικάς εδρας , έργαλεία ΚαL έπαρκη οδοντιατρικά έφόδια δ ι ά δεκαοκτrο μηνας. ·Εκ των όκτrο δω ρη{}εισών οδοντιατρικών μονάδων, τέσσαρες έχρησιμοποιή-θη σαν ύπο τοϋ Ε . Ε. Σ. και τέσσαρες ύπο τοϋ Π.Ι.Κ.Π.Α. Τον 'Ιανουάριον τοϋ 1950, άνεφέρ{}η οτι έκείναι που έλειτούργουν ύπο τi)ν έποπτείαν τοϋ eΕλληνικοϋ �Έρυ-3ρού Σταυρού , έξυπη•
Εtς τόν Γεροπλάτανον, έν<?- άπό τα χωριΟ. πού υίο-&ετ11-&ησαν ύπό τοϋ Ίδρύματος Έλληνικης Πολεμικfjς Περι-&άλψεως Καναδά.
Χωρικοί λαμβάνουν μαγειρικΟ. σκεύη καί εί:δη ί ματισμοii, πού ε στάλησαν εtς Γεροπλάτανον ύπό τοϋ Ίδρύματος ο
ο
Κάf>·ε οίκογένεια εtς τόν Γερο πλάτανον, έλαpε ένα σάκκον εφο δ ίων. •Η φωτογραφία δείχ·νει η1ν ο;π:ο ιr._ιλίαν τώ·ν είδών είς κά-&r σάκκον.
Αγιασμος τώ,, μο, άδων -θ ε · ραπείας έν τ ψ βά-&ει, δ ια το 'Ανtικαρκινικον 'Ινστιτοίί· τον 'Α{}η·νώ·ν. Έξ &ριστε ρών : ·Η κ. La Fleche, ό κα-θ-ηγητής Κουζής, δ ιευ· {}υ�� ς του Άντι καρκινι κου Ινστιτουτου, ο. κ. Γυ · φτάκης, ό εύλογήσας τόν ά.γιασμον άρχιμανδρί της, νυ ν Σεβασμ ιώτατος Μ η · τροπολίτης Ίεριιτσου καt Άγίου 'Όρους χ.. κ. Κυ πριανός καL το ύyειονομικον προσωπικόν. I
Έπίσημος παράδοσις τής κινητής μονάδος 6.-κτι,•ογράφή σεως, είς το Πανεπιστή μιον Θεσσαλονίκης Δι· αχρίνονται ό ύποστράτηγος καL ή κ. La Fleche, μετό. τού Πρυτά νεως του Πανεπισt;η μίού καt τού f'εν. Διοικητού Βορ . Έλλάδος.
τήν όποία ν παρηκολού -θ-ησαν δεκ � πέντε όμ� δες ·�λλ� νων Προσκοπων, προς τους ο ποίους ό κ. George Magan n , Κα ναδΟς Πρέσβυς, εδωσεν είδη σταλέντα ύπό τώ ν Προσκόπων τοϋ Καναδά. ·
--
Ή
.
�-· "
.
Κα καt ή Δtς Magann , δ ιανέμουσα ι φ9- νέλλας έκ Καναδά πρός μα{}ητό.ς έν Έ μ άδ ι.
ρέτουν τuς περιοχaς ' Α ττικοβοιωτίας, Θεσσαλονίκης, Πατρώ ν καl Δωδεκαν�Ίσου. Έκείναι ποu έλειτούργουν -ί•πο του Π.Ι.Κ. Π.Α. ήσαν είς τaς περιοχaς 'Ηπείρου, Θεσσαλίας , Μακεδονίας και Πελοπονη1σου . Είς περίοδον δύο μηνών, πέντε χιλιάδες άτο μα έξητάσ{}ησαν είς Θεσσαλονίκην, Λαμίαν και Δωδεκάνησον. Το γεγονος οτι αί έξαγωγαl εφ-8ασαν τaς 2. 728, εδειχναν την παντελi) ελλειψιν όδοντιατρικi)ς φρον-r ίδος έπl μακρον χρονικον διάστημα. Είς τα Δωδεκάνησα , τΎιν νf]σον Σάμον καl είς διαφόρους έπαρχίας , αί κινηταl όδοντο"ίατρικαl μονάδες, έξήτασαν έν συνόλφ 120. 975 άτομα . Έκτος τΎjς παροχi)ς τfίς τόσον &ναγκαίας όδοντοϊατρικi)ς ύπηρεσίας , το 'Ίδ ρυμι.ι έδώρησεν έπίσης έφόδια είς τΎιν �Οδον τ ιατρικi]ν Σχολi]ν του Πανεπιστημ ίου Ά3ηνών. Ή α'ί3ουσα είς τΎιν όποίαν τrl ύλικα έκείνα έγκατεστά-3-ησαν, φέρει τΎιν έπιγρα· φην « Αί3ουσα του Καναδ<1» , ή όποία έδό{}η είς μίαν τελετΎιν ποu παρηκολού3ησεν ό Καναδος Πρέσβυς. Είς τΎιν «α'ί3ουσαν του Καναδ<1» , άνω τών 70.000 &σ-3ενών έξητάσ-θησαν και έ3εραπεύ3ησαν . �Αρι3μος σπουδαστών έξετασ-8έντων μέχρι τi)ς 14ης Αύγούστου 1953. Έκ του &ρι3μού αύτου, το άκτινοσκοπικον μηχάνήμα τών 72 χιλιοστών έχρησιμοπο ιή{}η δια . 'Αρι3μος άμφιβόλων και προκεχωρημένων πε· ριπτώσεων , αϊ τι νες έφωτογραφήδησαν με πλάκα 1 4Χ 1 7
50.466
46 7 03 .
3.763
"Αλλα σημαντικα ε'ί δη, ποu δεν &νεφέρ3ησαν είς τa άνω· τέρω μέρη του προγράμματος , περιελάμβαναν &κτινολογικa μη· χανήματα {}εραπείας του καρκ ίνου, μέσης τάσεως και έν τ<ϊ> βά· -3ει. τα μηχανήματα αύτά ποu ήσαν τοπο-8ετημένα είς το � Αν· τ ικαρκινικον 'Ινστιτούτον "Α-δηνών και είς το Νοσοκομείον τού Έρυ-3-ρού Σταυρού, έχρησιμοποιούντο δ ιαρκώς και επαιξαν σπουδαίον ρόλον είς τον άνεφοδιασμον τf]ς rΕλλάδος με ίκα· ν1)ν vγειονομικΎιν ύπηρεσίαν. Οί άκόλου-ltοι άρι-ltμοl δει κνύουν τους _άσ-ltενείς που έ3ερα· 7
97
πεύ-θησαν εtς διάφορα ίδρύματα μ€ μ ηχανήμα τ α σταλέντα ύπο τοϋ elδρύματος. Θεραπεία έν τ(ί) βά8ει Γ ο υέστινχάου ς 250 Κιλοβόλτ : • Αρι-θμος άσ-θενών οί όποίο ι έ-θεραπεύ-θησαν μέχρι της 30fiς Αύyούστου 1953 . 2.500 Αρ ι -θ μος άσ{}ενών είς οϋς έγένετ ο άπλfί άκτινοβολία 27.384 Μηχάνη μα Γουέστινχάους 1 50 Κ ιλοβόλτ : 'Αρι·θ·μος 8εραπευ-8έντων δ ιa {}εραπείας έν τφ βά{}ει 1 . 200 'Αρι{}μος άσ{}ενών είς οϋς έγένετο άπλfi &κτινοβολία 13.068 .
'
•
•
.
Κ εφάλαιον XV Κ . 1. Δ. Π. Π. ΕΘΝΙΚΟΣ ΕΡ Α ΝΟΣ ΙΜΑΤΙΣΜΟΥ
ΔΙΑ
ΝΑ έκπληρώση το δεύτερον μέρος του προγράμματός του βοη8είας, το Καναδικον "Ίδρυμα Διασυμμαχικiίς Πολεμικijς Περι8άλψεως , κατέβαλε πaσαν προσπά-3-ειαν νa στείλυ οσον το δυνατΌν περισσότερον ίματισμον και ζεύγη ύποδημάτων I είς τ aς χώρας τών μελών του. Άναφοραl έπι τfjς μεταπολεμικijς κατα στάσεως, έλαμβι(νοντο διa κάθε πηγην και ολαι έτόνιζον τaς κα· κουχίας πο\J προέκυ;ττον &πο τ·Υιν ελλειψιν είδών ίματισμοϋ. uΟταν ό Πρόεδρος τοϋ Συνδέσ μου Πολ. Περι-3- . Η.Π.Α. κ. Σπύρος Σκούρας και ό aντ ιπρόεδρος αύτοϋ κ . Oscar B roneer, έπέστρεψαν &πο έπίσκεψιν είς eΕλλάδα, έτόνισαν την πλήρη ελ λειψιν ίματισμοϋ και ύποδημάτων είς την χώραν έκείνην. Παρ' ολον οτι έχρησιμοποιοvντο φάρμακα δια την &νάσχεσιν της ψω· ρ ιάσεως, έν τούτοις δ8ν ήτο δυνατον να έξαλειφθfi αϋτη Κανονι· κώς, δεδομένου οτι οί μολυνθέντες δεν εtχον ροϋχα να &λλάζουν . Ταύτοχρόνως fι φυματίωσις ι ή όποία εlχεν αύξηθη είς τόσον άνησυχαστ ικον βα8μόν, ώς άποτέλεσμα τfjς κακiίς διατροφfjς, ένισχύετο τώρα άπο τ1)ν ελλειψιν θερμών ένδυμάτων. Κατ' αϋτην την περίοδον , ό 'Οργαν ισμος Διαθέσεως eΥλικοv Πολέμου (War Assets Corporation) , εΙς δργανισμος τοϋ Στέμμα· τος που διέθετε τα περισσεύματα πολεμικού ύλικου, �το σχεδον ή μόνη πη yη έφοδιασμοv καl το Κ . Ι . Δ . Π. Π. έδέχθη την αίτησιν οπως ελθη είς έπαφfιν με αύτόν ι δ ια να προσπαθήση να έπιτύχη οσον το δυνατον περ ισσότερα ε'ίδη ίματ ισμοv. Έν τούτοις , τ a πολεμικα έκείνα περισσεύματα, �σαν μόνον δ ι' έφήβους και αt προσπά3ειαι έδέησε νd συνεχισ3οϋν δια την έξασφάλισιν [ματι· σμοv και ύποδημάτων δια παιδιά . Κατα συνέπειαν ή Καναδικfι κυβέρνησις, πλήρως ένήμερος τών μεγάλων άναγκών είς ολας τaς άπελευ8ερω3είσας χώρας, παρεχώρησεν aδειαν είς το Κ.Ι.Δ. Π . Π . νa διεξαyάyη έράνους διd μεταχειρισμένα ένδύματα και ύποδήματα ε'ίς δλον τον ·Καναδά, κατa το 1945 και 1946. 99
Κα-3rος ή ΟΥΝΡΑ εtχεν ηδη δ ιεξαγάγει έπιτυχείς έράνους δ ια ίματισμον είς τ ας CH νωμένας Πολιτείας, άπεφασίσ{}η ,,α έρωτη-3fi ό όργανισμος αvτός , αν ή το δυνατΌν νι:ι παράσχτι t1)ν βο�-3ειάν του έκ τijς πείρας τΎ)ν όποίαν εlχεν aποκτήσει. CH ΟΥΝΡΑ δεν ήδύνατο να συνεργασ-3-ii άπ" εύ3ε ίας με το Κ. Ι . Δ . Π .Π. , άλλα ήδυνή3η να πράξΌ τοίiτο δ ια μέσου τi]ς Καναδικijς Κυβερνήσεως, του Συμβουλίου "Αμοιβαίας Βοη8είας, κατα τΎ)ν δ ιάρκειαν του εράνου τοίi 1 945, καl τοίi Καναδικοϋ Συμβ ουλίου 'Εξαγωγών, δια τον ερανον τοu 1 946. CH συμφωνία ελεγεν οτι το Κ. Ι . Δ. Π. Π. {}a ώργάνωνε και -3<1 διεξ�γαγεν τον άγώνα, συμπεριλαμβανομένης καl τi]ς διαφη· μίσεως και κατόπιν ή ΟΥΝΡ Α, -3α παρελάμβανε τον ίματισμον και τα ύποδήματα είς προκα-3-ωρισμένα σημεία είς ολον τον Κα· ναδάν, δια συσκευασίαν , άπο{}ήκευσιν καl προώ-3-ησιν είς τοiις λι μένας έξαγωyijς. Αί άποστολαι -3α έγένοντο δ ια πλοίων τijς ΟΥΝΡΑ και ή δ ιανομi) -3<1 έξετελείτο δ ια τών όργανισμών, είς τας χώρας μετ& τών όποίων ή ΟΥΝΡΑ συνειργάζετο. Έπl πα· ραδείγματι είς τΎ)ν (Ελλάδα ό ίματισμος και τα. ύποδήματα, -θα διενέμοντο ύπο τi]ς Κεντρικi]ς Έπιτροπi]ς CΙματισμοϋ είς τaς �Ά-3ήνας, μίαν όργάνωσιν ποiι είχε συστα3η προς τον σκοπον αυτον . Είς τον Καναδά , οί ερανοι εγενοντο υπο την αίyίδα τοίί Κ . Ι.Δ.Π.Π. , έν συνεργασίg με την ΟΥΝΡ Α, καl δ ια μίαν άκό μη φορaν ό Στρατος τijς Σωτηρίας, αί Κόραι του Αύτοκρατο· ρικου Τάγματος τijς Α vτοκρατορίας, ολα ι αί λέσχαι και οί όρ· γανισμοι τών έκκλησιών , προσέφεραν πολυτ ίμους βοη-θ-είας. Ό κ. William Birks, Πρόεδρος του Κ. Ι.Δ . Π. Π. , έη1ργησεν έπί· σης ώς Πρόεδρος καl τών δ ύο έ8νικών έράνων. Και είς τοiις δύο έράνους ό κ . Β. Κ. Σαλάμης, έπίτιμος Γραμματεiις τοϋ clδρ. (Ελλ. Πολ. Περι{}. Καναδά και μέλος της έκτελεστικijς έπιτροπijς τοϋ Κ.Ι.Δ. Π. Π . , άνέλαβε τΎ)ν διαφήμισιν δ ιa κινηματο-3εάτρων ' ύπο τi}ν άποκλειστικώς είδ ικήν του εv-3 ύ· νην. co κ. Πέτρος Λεντζi]ς, τijς έκτελεστικijς έπιτροπijς τοϋ cΙδρύ· ματος, ήτο μέλος τi]ς έπιτροπijς έράνου τfίς έπαρχίας Quebec. CΕλληνο . Καναδοl είς ολον τον Καναδά, πλείστοι τών όποίων ε!χον πολύτιμον πείραν έκ τοϋ εράνου τοϋ (Ιδρύματος κατa το 1944, ελαβον ένεργον μέρος είς τf)v εκστρατείαν τοϋ Κ. Ι.Δ . Π . Π. :ι
,
100
·Άνω τrον χιλίων τριακοσίων έπιτροπών έσχηματίιt-3ησαν είς τον Καναδάν καί ή aνταπόκρισις, &πο ολα τα μέρη τijς χώ· ρας , ήτο σημαντική . ·ο τε-3 εlς σκοπος δια τον πρώτον ερανον τοϋ ' Οκτωβρίου 1945, ήτο δέκα έκατομμύριc.ι λίβραι , άλλα συν ελέγησαν περίπου δώδεκα έκατομμύρ ια. Συμφώνως προς τ·(j ν &ρχικt}ν σύμβασιν, το UΙδρ . • Ελλ . Πολ . Περιfl . Καναδa, ελαβε το εν δέκατον τοϋ συνόλου καl οϋτω 1 . 193.689 λίβραι ίματι σμοϋ και ύποδημάτων, aπεστάλησαν είς • Ελλάδα. Το Καναδικον ulδρ. Δ ιασυμμαχικijς Πολ. Περ. Καναδa, εμα· -&εν άργότερον οτ ι, παρ" ολον δτι τα δέματα και τα κιβώτια, εφε· ρον εύκρινrος το σij μα «Καναδικi} Δ ιασυμμαχικi} Πολ. Περ ί-θαλ ψις» , οί παραλijπται ένόμισαν οτι ή δωρεα ύπijρξε προσπά-3 εια μόνον τijς ΟΥΝΡΑ . • π &ρχικΎ} σκέψις ή το να έφοδιασ-3fi ενας π<ίσχων λαος με ένδ ύματα, που τόσον ύπijρξεν &δυσώπητος &νάγ· κη , καl fι αναγνώρισις τijς γενομένης προσπαitείας ήτο μικρaς σπουδαιότητος, ήτο ομως κάπως άπογοητευτικον δτ ι, οϋτε οί Καναδοl δωρηταί, οϋτε το Κ.Ι. Δ . Π .Π. , που εtχεν οργανώσε ι τi}ν έκστρατείαν, εκαμε τους έράνους καί rj τo γενικώς ύπεύ-3-υνον δ ια τΥιν έπιτυχίαν τοϋ &γώνος, &νεφέρitησαν. "Ενψ ή βοή{}ε ια τijς ΟΥΝΡΑ ήτο &νεκτιμήτου &ξίας, &νε γνωρίσ.Οη δτ ι ό λαος τijς •Ελλάδος , επρεπε να γνωρίζn περl τοϋ ένδιαφέροντος τοϋ λαοϋ τοϋ Καναδά δι" αύτόν , και οτι επρεπε να άναγνωρισ-3fi η όλόψυχος συμπαράστασις δι" ενα σκοπον που � e _Q τοσα πολλ α' η"ξ ιζ εν. •Q ; εκ τουτου, αν και συνεχισυη η α υ τ , 1 δ ια· δικασ ία καl κατ& τον δεύτερον ερανον τοϋ Μαtου καl Ίουνίου τοϋ 1 946, έδίδοντο πλέον λεπτομερείς πληροφορ ίαι εtς τους πα· ραλήπτας, περl τijς πραγματ ικijς πηγijς τri>ν έφοδίων . ·ο δεύτερος έitνικος ερανος ίματι σμοϋ, είχε τον 'ίδ ιον &ντ ι· κειμενικον σκοπον με τον πρώτον, &λλα τα άποτελέσματα δεν ήσαν τόσον ίκανοποιητικά , λόγφ 'ίσως τοϋ γεγονότος οτι μόλις προ ολίγων μηνών είχε γίνει και aλλος Ερανος. "Εν τούτοις έδω· ρΊl3ησαν έπτa περίπου ΕΚατομμύρια λίβραι, ΕΚ τrον όποίων 572. 54-0 εστάλησαν εϊς •ΕλJ.άδα . A'L &ποστοJ.αι ίματισμοϋ και ύποδημάτων έξετιμήitησαν προς 1 δολλάριον κατa λίβραν καί ο ϋτω αύτοϋ τοϋ είδους ή συνολικΎ} βοή-θ εια τοϋ Καναδά προς τi}ν (Ελλάδα, &νijλθεν διa του προ· γράμματος τοϋ Κ. Ι . Δ . Π . Π . εϊς 1 .766.229 δολλάρια . Ι
"
Ι
"'
101
'
Ι
"
Κεφάλαιον XVI ΠΑΡΟΧΑΙ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΥΠΟ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ Κ.Ι .Δ.π.π.
Α ΠΟΤΕΛΕΣΜΑ τών συντονισμένων προσπα{}ειών ολων τών με· λών •Ιδρυμάτων, τa όποία μετείχον είς το πρόγραμμα τοϋ Κανα· δικοϋ c lδρύματος Διασυμμαχικfjς Πολεμικfjς Περι{}άλψεως, ύπfjρ· ξεν fι παροχi) βοη{}Fίας προς πολλaς χώρας τfjς Μεταπολεμικfjς Εύρώπης και ' Ασίας , χωρlς διπλασιασμον τών προσπα-3ε ι ών και τών διαχειριστικών έξόδων , τοϋ λαοϋ τοϋ Καναδά. Τοιαύτη συν· εργασία έπέτρεψε τi)ν πλήρη σχεδον άξιοποίησιν τών συνολικών πηγών, είς τi)ν παροχi)ν βοη{}είας, είς χώρας που άντιπροσω· πεύοντο άπο τa μέλη ίδρύματα. Τόσον άποτελεσματικαl ύπfjρ· ξαν αί προσπά-3ειαι βοη-3είας , ώστε κατa το τέλος τοϋ 1 946 , πολ· λαl έκ τών ενδιαφερομένων χωρών, εlχον άναλάβει είς τοιοϋτον σημείον, ώστε ή Καναδικi) Κυβέρνησις έ{}εώρησε τfιν προς αύ τaς περαιτέρω βοή{}ειαν διa του Κ. Ι . Δ . Π . Π . ώς περ ιττήν. Τον �Απρίλιον τοϋ 1947 , άπεφασίσ{}η οτ ι το Κ.Ι. Δ . Π. Π . .fia εκαμνε είς όκτrο μέλη ·Ιδρύματα μίαν aμεσον χορήγησιν, ή όποία -3a ήκύρωνεν δλας τaς προηγουμένας προβλέψεις. Το ποσον που -3& f",(ορηγείτο άνήρχετο είς 1 .200. 000 δολλ. , έκ τών όποίων το ιιlδρ. C Ελλ. Πολ . Περ. Καναδd, {}a έλάμβανε 250.000 δολλ . , πλέον του ένος δεκάτου τοϋ προκα.fiορισ{}έντος μεριδίου. Δυστυχώς ολαι αί χώραι ποv άντεπροσωπεύοντο ύπο τών μελών C Ιδρυμάτων , δεν εtχον άναλάβει είς τον αfJτον βα{}μόν. CH CΕλλaς ήτο μία εξ αύτών καί ή Καναδικiι Κυβέρνησις άνε· γνώρισεν το γεγονος οτι ή χώρα με το aγχος τοϋ έμφυλίου πο· λέμου , {}a έχρειάζετο πολv μεγαλυτέραν βοήδειαν διa το ετος 1 947. Δύο aλλαι χώραι , ή Κίνα καl ή Πολωνία, έχρειάζοντο έπίσης τi)ν συνέχι σιν τfίς βσηδείας. Δια τον λόγον τούτον , πα ρεχωρή-3η aδεια είς τοuς όργαν ισμοuς που &ντεπροσώπευον τaς τρείς αύτaς χώρας , νa δ ιεξαγάγουν χωριστους έράνους κατa την δ ιάρκειαν του ετους, δεν {}a έγίνε·cο ομως πJ.έον καμμία ήνωμέvη προσπά{}εια, μετa τ1)ν δ ιανομi)ν τών 1 .200.000 δολ. 102
Το μεγαλύτερον μέρο� τών 250.000 δολλαρ(ων. πού έλήφ-θη� σαν ύπο τοϋ <Ιδρύματος, ώ ς μέλο υς τοϋ Κ. Ι . Δ.Π.Π . , έδαπανή{}η δια χει ρου ργικα και νοσοκομειακα έφόδ ια. Μάλιστα έκ τοϋ ποσοϋ εκείνου, εγ ι ναν παραγελίαι δ ι α ό κτω χε ι ρουργ ικας μ ο νά δας , έκrt· στη με πλijρες μηχάνημα άκτίνων Χ. Το 1 9 48 , είς άπάντησιν είδικijς έκκλήσεω ς δια τα προσφυγόπουλα τών βορείων επαρχιών CΕλλάδος , Εγ ινε και aλλη χορήγησις εϊς ι..ιε τρητa 10.000 δολ . είς το ·Ίδρυμα, άπο χρήματα που είχον τε{}ij κατα μέρος δια τα f:ξοδα λειτουργίας τοϋ Κ. Ι . Δ . Π. Π. Το ποσον αύτο έδαπανήftη έ π ίσης , συμφώνως προς το πρόγραμμα τοϋ Κ.Ι . Δ .Π. Π. Κατα τfιν περίο δον λειτουργίας του το Κ. Ι. Δ . Π. Π . , εtχεν ο ρηγήσε ι είς το c'Ιδρ . C Ελλ. Π ολ . Περ . Καναδd, έν συνό� φ χ 1 . 960.000 δολ . , δια τi)ν άγοραν έφοδ ίων είς Καναδά , προς άπο· στολfιν είς CΕλλάδα. τα χρή ματα αύτα έχρησιμ οπο ιήitησαν δια τα κάτω{}ι ε"ίδη : 5.217 κιβώτια φάρμ ακα, ίατρικά, νοσοκομεια· κά, χειρουργικα έφόδια καt δδοντιατρικα ε"ίδη . 6 λυόμενα οίκή ματα καi 215 κιβώτια άνταλλακτικώv έπιπλώσεων,φαρ· μάκων, ίατρικώ ν , χειρουργικών και υλικών ακτ ιν ογραφήσεω ς . νοσοκομειακa οχήματα κα l 55 35 κ ιβώτ ι α φορείων , κουβερτών, vλικών Πρώτων Βοηftειών καt πλακών 147.407 , 55 ς μονάδες ακτινοσκοπήσεω {}ώ 10 ρακος, και 217 . 239 , 7 5 1 98 κ ι βώτια aνταλλακτ ικών , φlλμ κλπ . κινηται δδον τιατρικαι μονάδες 8 10. 640,86 με πλήρη έξαρτήματα . 37 . 125 , 0 0 1 .251 κι βώτια δβαλτ ίνης . 417 κι βώτια γάλακτος εϊς κόνιν . 3 .947 , 7 8 20.000,00 2.500 κ ι βώτια συμπεπυκνωμένοu γάλακτος . 1. 347 κιβώτια δυναμωτ ικών τρο φ ών ν η π ίων 10. 160,49 και δεμάτων τροφίμων 542 κιβώτια κονσερβών κρέατος και ίχ{} ύ ω ν . 8 .976,20 4.049,33 219 βαρέλια κακάου είς κόνιν.
22 κιβώτ ια συμπεπυκνωμένου χυμοiί, λεμο · νίου, πορτ οκαλίου . 3.807 , 1 2 6.000 δέματα τροφΥjς καί βιταμινu>v 29. 594,10 3. 012 στρατιωτικa δέματα . 5.485, 10 1 42 κιβιότια σκ ε υ ό)ν μαγειρείου . 6.347 ,92 στολαί δι' ορφανα 4. 000 6 2 . 1 1 3 ,4 1 24 7 .980 >�, τεμάχια ε'ίδών ίματισμοί' 1 8 . 884 * ζεύγη υποδημάτων 30.87 8 vάρδες ύφάσματος . 247 .808 ,93 12. 87 4 λίβραι μαλλιού . 424.079 ζεύγη σόλες εξ ελαστικού , τακούνια και καρφοβελόνες . 55.736 ,32 8. 150,00 5 αύτοκ ίνητα . ελαστικα επίσωτρα και &ερο· 40 {}άλαμοι . 1. 120,00 φορτηγα όχήματα . 12. 500 ,00 10 μοτοσυκλέτται μετa τών &νταλ· 2 λακτικών . 1 . 585 ,00 γραφομηχαναι με 'Αγγλικa και 8 cΕλλην ι κ α πλijκτρα. 1 . 680,97 Συνολικη άξία εϊδών ποiι f)γοράσitησαν καί εστά λησαν είς CΕλλάδα δια του προγράμματος του Κ . Ι. Δ. Π. Π. . $ 1 .607.297 ,75 Δωρεαι εϊς cΕλλάδα ύπο τijς Κυβερνήσεως τοϋ Saskatchewan , διa τοiί Κ .Ι . Δ .Π.Π. , κατα το 1948 : 1 . 141 ζεύγη παιδ ικών ύποδημάτων κουβέρτες 1 . 350 3.2341/8 ύάρδες vφάσματος. 18.311 ,37 Συνολικfι &ξία έκτος ναύλων και άλλω ν εξόδων $ 1.625. 609 , 12 *Συμπεριλαμβάνει 2.024 τεμάχια ίματισμοiί και 4.762 ζεύγη δπο· δημάτων , τα όποία ήσαν έκ τών &πομεινάντων άπο-θεμάτων του εράνου μεταχειρισμένων ένδυμάτων τοϋ clδρύ ματ ος άξίας ένος δολ. κατa λίβραν με σύνολον 9.414,00 δολ . 'Επίσης, το ύπο τοiί Κ . Ι. Δ . Π . Π. χορηγη{}εν ποσον τών 141 .372,00 δολ. είς το CΊδρυμα , έχρησιμοπο ι ή{}η δια τi}ν ΠlΙη ρωμi}ν μουρουνελαίου , το όποίον είχε προηγουμένως παραγγελ{}η και &ποσταλij εϊς τ1}ν μικτ i}ν Έπιτροπήν. Το ποσον αύτο συμ·
περιελήφ{}η εtς το συνολικον ποσον δι • άποσ τολaς δια τοϋ Σουη δ ικού στόλου έλέους. Το άκαitάρι στον βάρος αϋτιί>ν τών εφοδίων, ποv έστάλησαν εί.ς τον • Ελληνικον 5Ερυ8ρον Σταυρον είς Ά-811νας, ήτο 3.227 . 909 λίβραι. Παρ� ο/ων ο τ ι ό Καναδικο; 'Ερυ3ρι) ς Σταυρος f:καμνε τ α κ τικaς δωρεaς εϊς (Ελλάδα, μία μόνον {)� άνα φε ρ -θfi ώς εχουσα σχέσιν με το πρόγραμμα του Κ.Ι. Δ . Π . Π. ·π εϊδικfι αϋτiι δω ρεά , άποτελουμένη έκ 1 5 . 7 19 τεμαχίων ίματ ισμού , ε1χεν άκα{} ά ριστον βάρος 1 1 .307 λιβ ρών καl aξίαν 10.882 ,42 δολ. ' aπεστάλη δε τον Ίανουάριον τοϋ 1946. Κατα την περίοδον αύτήν , παρόμοιαι δωρεαι προσεφέρ-θη · σαν έπt τii προοπτ ικΌ , οτι το .,Ιδρ. CΕλλ . Πολ. Περι-3. Καναδά , .fla έπλήρωνεν ολα τa εξοδα aποστολfjς εϊς •Ελλάδα. Το .,Ιδρυμα συνεφώνησε προ-θύμως νa άναλάβυ τfιν εύ3ύνην και ελαβε δω ρεaς άξίας 8 .585,95 δολ. Κ ατ5 αύτον τον τρόπον έστάλησαν είς eΕλλάδα τa κάτω-θ ι έφόδι α : 10.895 ζεύγη έλαστικα καl ύποδήματα έξ έλαστικοϋ $ 5. 450,00 485 ζεύγη ύποδημάτων και παντοφλών. 378,50 590,00 16 κιβώτ ια οδοντόπαστας 200,00 1 κ ιβώτ ιον aλοιφfjς . 76 ,25 2 κιβώτια παιδικών παιγν ιδίων 1 . 891,20 5.000 λίβρας έλαστικών •
$ 8.585,95 Παρ5 ολον οτι το Κ .Ι . Δ . Π .Π εtχεν παύσε ι έπισήμως να λει τουργfi περl τa τέλη τοϋ 1 948 ' το γραφείον τελικώς εκλεισεν εν ετος &ργότερον. Κατα τον χρόνον αύτον ολαι αί άποστολαl έκ παραγγελιών τού προγράμματος ταu Κ . Ι . Δ . Π .Π. , εlχον συμπλη ρω-θfj . ·Έν μικρον ποσον είχε παραμείνει είς χείρας τοϋ Κ.Ι. Δ . Π. Π . , έπl τ ii λήξει τοϋ προγράμματός του καl έξ αύτού τ ο .,lδρ. •Ελλ. Πολ. Περ ιit . Καναδα, ελαβεν ώς μ ε ρ ί διόν του μίαν έπι· ταγfιν έκ 10.000 δολ. τον Μά'ίον τού 1 949 καl μ ίαν τελευταίαν έπιταγην έκ 4. 1 08,81 δολ. , τον Δεκέμβριον τοϋ 'ίδίου ετους . ·π χορήγησις εϊς μετρητa έκ 1 . 960. 000 δολ. , που ελαβε το <'Ι lδρυμα ώς μέλος του Κ . Ι.Δ.Π.Π. , μέρος έκ τfjς άρχ ικfj ς χορηγή σεως τοϋ Καναδικοϋ Έρυ-&ροϋ Σταυρού προς το Κ.Ι.Δ . Π . Π. προστι3εμένων τών δωρεών ίματισμοϋ και ύποδημάτω-ν άξίας IOS
1 .766.229 δ οΑ . , άντeπροσώπeυον συνοΑικήν συνεισφορaν 3 . 726. 229 δολλαρίων , που έδ6{}ησαν εtς τiιν eΕλλάδα έκ τοϋ Καναδά, ύπο το πρόγραμμα τοϋ Κ. Ι . Δ .Π . Π. Κα{}" ολην τiιν περίοδον τijς {}ητείας της , ή έκτελεστικη έπιτροπi) τοϋ Κ. Ι. Δ .Π. Π. , εtχεν άναγνωρίσει τfιν μεγάλην άνά· γκην βοηf}είας που εtχεν ή CΕλλaς και εδειξεν έμπράκτως το έν· διαφέρον της προς τfιν χώραν αύτi)ν δια γενναίων συνεισφο· ρών . ιΩς μέλος τijς έκτελεστικijς έπιτροπijς τοϋ Κ. Ι. Δ . Π. Π. , ό κ. Β. Κ . Σαλάμης, συνέβαλε μεγάλως είς τi)ν ύπό{}εσιν τfjς CΕλλάδος, συνεχώς ύπεν-3υμίζων είς τi)ν έπι τροπή ν ι τ aς άνάγκας τijς χώρας.
ro6
Κεφάλαιον XVII ΑΠΟΣΤΟΛΉ ΤΟΥ Κ. Ι . Δ. Π. Π. ΕΠΙ:ΣΚΕΠΤΕΤ ΑΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΕΦ'
ΟΣΟΝ βοή-θεια, άξίας 33. 000.000 δολ. , εtχε σταλij ύπο τοϋ Καναδa, ύπο το πρόγραμμα τοϋ Κ.Ι.Δ. Π. Π. , ή Καναδικf) κ,. βέρνησις ένδιεφέρf}η φυσικό νa μά{}τι , έν τ ίνι μέτρφ ή βοή-3εια αύτη ειχεν ώφελήσει τaς Συμμάχους χώρας, που εΙχον λάβει αύτήν. Προς τον σκοπον τοϋτον, έζητή{}η &πο το Κ.Ι .Δ .Π. Π . , νa στείλτι μ ίαν &ντι προσωπείαν είς τας χώρας τijς Εύρώπης που εtχον λάβει βοή{}ειαν , δ ιό να έξακριβω-θοϋν λεπτομερώς: τd κάτωf} ι : (α) c o τρόπος που αί δ ιάφοροι οργανώσεις δ ιανομijς εtχον χειρισθη τa ε·ίδη βοη{}είας. (β) co βα-8μος τών είσέτι ύπαρχουσών άναyκών. ( γ) Είς ποίον σημείον αί Κυβερνήσεις καl τa δη μιουργη· {}έντα ίδρύματα ' ήδύναντο να άντιμετωπίσοuv τοιαύτας άνάyκας. e H έκτελεστικf) έπιτροπf) τοϋ Κ . Ι.Δ.Π.Π. , έξέλεξεν ώς άντι· προσώπους τοiις κ. κ. William Birks, Πρόεδρον, Γερουσιαστf)ν Thomas Vien, άντιπρόεδρον καl Β. Κ. Σαλάμην, μέλος τijς έκτελεστικijς έπι τροπijς. Το eyπουργείον 'Εξωτερικών , ένημέρωσε τοiις άντιπροσώπους τοϋ Καναδa είς τaς Συμμάχους Χώρας, περl τijς έπικειμένης έπι· σκέψεως και εν λεπτομερ8ς πρόγραμμα κατεστρώf}η δ ι· έκάστην περίπτωσιν. Έyένοντο αί σχετικαl ένέργειαι δ ιό νa συναντη-3i} ή aντιπροσωπεία με τaς άρχaς έκάστου κράτους, τον Πρω-3υπουρ· γόν ι τον άρμόδιον eyπουργον έπιφορτισμένον με το πρόγραμμα βοη3είας καl με τους έκ.προσώπους παντος δργανισμοϋ Προ· νοίας, οπως ό •Ερυ-8ρο ς Σταυρός. c o κ. Birks καl ό κ . Σαλάμηq-, άνεχώρησαν εκ Καναδa τfιν 201}ν �Οκτωβρίου 1 948, διό νd συναντήσουν τον Γερο υσιαστfιν Vien είς Λονδίνον , ο που αύτος καl άλλα μέλη τijς Καναδικijς Κυβερνήσεως, παρηκολού-&ουν τfιν κοινοβουλευτικi}ν Συνέλευσιν τijς Κοινοπολιτείας. Κατa το πέρας της Συνελεύσεως ή CΕλλη-
!07
νικfι Πρε σ βε ί α τοϋ Λονδίνου, προσεκάλεσεν έκ μέ ρ ο'ΙJς της cΕλ· λη ν ι κi]ς Κυβεργήσεως , τοuς κοινοβουλευτικοiις αύτ ο lις έκπροσώ πους τού Καναδά, να έπισκεψ8οϋν τfιν ( Ελλ ά δα καl οϋτω η άπο σ τ ολi] περιελάμβανεν τοuς κάτω-8ι : Κον William Birks , Π ρ όε δ ρ ον τοϋ Κ.Ι. Δ. Π.Π. Γεροuσιαστi]ν Tlιonι as Vien , P . C . , K . C. , ι�ντ ιπρόεδρον τοϋ Κ . Ι . Δ. Π . Π . Κον Β. Κ . Σαλάμην, μέλος τi]ς έκτ ε λε σ τ ικfj ς έπιτροπi]ς τοu C C ' Κ . Ι . Δ . Π. Π . και έπ ίτ ι μ ον γρα μ μα τ έ α τού Ι δρ. Ελλ . Πολ . Περ . Καναδά. Άξιότι μον κ. Gaspard Fau teux , P. C. , Πρ όε δ ρον τijς Βουλij; τών Κ ο ι νο t 1) τω ν . Γ ε ρο υσ ι ασ τi] ν Lucien Moraud LL. D . , K . C. Κον Donald Fleming , Μ. Ρ. Β ο υλευ τ ήν. Κον Α . Wesley Stuart, Μ . Ρ. Βο υλ εu τ ή ν . τη ν άντ ιπρο σ ω πε ίαν ύπε δέ χ3 ησαν είς το άερο δρόμιον τijς Έλευσίνος , δ ύο cΥπουργοl τi]ς eΕλλην ι κij ς Κυβερνή σεως καl ό Καναδος Πρεσβευτi)ς είς C Ε λλ άδ α , cy πο σ τ ρ άτ η γ ος L. R. La Fleche. CH έπίσημο; ύποδοχi) εγινεν δι" ένος γεύ μ α τ ος παρατε· -8έντος ύπο τi]ς (Ελληνικής Κυ βε ρ ν ή σ ε ω ς καl κατόπιν εγ ιναν δε· κτοl ύπο τών α ύτ ώ ν Μεγαλειοτ1)των τ οϋ Βασιλέως Παύλου και τής Βασιλίσσης Φρειδερ ί κη ς , οίτ ι ν ες έξέφρασαν τi)ν βα{)εϊαν εύγνωμοσύνην των προν τον λαον τού Καναδά, δια τας γ εν ν α ιο�
δώρους προσφοράς του . Είδικi) μνεία έγένετο δ ια τα έφόδια τα όποία εtχον προσφά· τ ως σταλi] δια τ aς πα ι δ ικaς κατασκηνώσεις προσφύγων, τού έράνου τijς Βασιλίσσης Φ ρε ιδ ερ ίκης . Την tδίαν ήμέραν ό Στ ρ α τηγος I�a Flesche εδ ωσ ε δεξίωσιν, εί ς τi]ν όποίαν προσεκλή{}η σαν π ολλοl έπίση μοι τijς cΕλληνικής Κυβερνήσεως καl οί άντ ι · πρ ό σω πο ι είχον τfιν εύ κα ι ρ ίαν ,.α σ υναντή σο υν τοuς ήγέτας τi]ς χώρας, ποu εlχεν ύ π οφέρ ε ι τόσα πολλά. Κατa τaς τέσσαρας ήμέρας που δ ιήλ3ον είς CΕλλάδα οί άvτ ι· π ρ ό σω πο ι είχον πολλ<Χ νa κάμουν. Το v ς παρετέ{)η δ ε ίπνον ύπο του C Ελληvικο u " Ερυfiρού Σ τ αυ ρο ύ και δεξίωσις ύπο τού Δη· μ ά ρ χου Ά 8ηναίων και εγιναν επίσης δεκτοl ύπο τού Μακαριω· τάτου Αρχιεπισκόπου s Α {}ηνών. s Αφού κατέ3εσαν στέφανον είς τ ο μν η με ίον τού s Α γ νώ στο υ Στρ ατ ι ώ του , ο ί Κ αναδ οt πα ρη · •
ro8
κολού{}ησαν τ�ν δοξολογίαν είς τ�ν Μητρόπολιν τ(ον Α{}ηvών έπι τii έπετείφ τijς 28ης 'Οκτωβρίου , ή μέρας τijς 51 ταλι κijς είσ βολijς είς "Ελλάδα . Πολλαl. οργανώσεις κοινωνικfjς προνο ίας, συ· νεκάλεσαν είς συ μβούλιον τaς δ ι ο ικήσεις των κατa τ�ν επίσκε ψιν έκείνην και οί aντιπρόσωποι είχον ηΊν εύκαιρίαν νa &κού · σουν τ α μέλη των ν α εκφράζουν τaς άπόψεις των έπl τijς ίJφι · στα μένη ς καταστάσεως είς "Ελλάδα . ·ο Πρω{}υπουργος Σοφούλης, οί Ύ πουργαt τοϋ Στέμματος και οί Καναδοl άντιπρόσωποι I παρέστησαν είς μακραν σ·ύσκεψιν' ' � σαν ευχαριστ 'ισ ι δ ια την β οηυειαν κατα την οποιαν ε:> ξεφρασυη _(l που είχε σταλη είς "Ελλάδα έκ τοϋ Καναδά κατα τ�ν κατοχην καl άργότερον, ίδι αιτέρως διr'ι τον Καναδ ικον σίτον, που είχε σώσει τόσους &νftρώπους κατ& τ�ν δύσκολον περίοδον . Είς τε· λετήν, i]τις έγένετο εις το Πανεπιστή μιον τών Ά{}ηνών , έξεφρά· σ{}ησαν εύχαρι στίαι προς t1Jν άποστολ�ν δ ια τα έπιστη μονικα καt άλλα ίιλιΧa που έσ τcίλη σαν έκ τοϋ Καναδά. την 29ην 'Οκτωβρ ίου ή aντιπροσωπεία προσεκλή{}η είς εϊ δικi]ν συνεδρίασιν τijς C Ελληνικijς Βουλijς. Είς τους Καναδοuς παρεσχέ{}η ή {}έσις τijς τιμijς, παραπλεύρως τοϋ Προέδρου τijς Βουλijς καt aκολού{}ως δ Πρόεδρος καl oi ήγέται τών δίαφόρων πολιτικών κο μμάτων, έξέφρασαν την εύγνωμοσύνην της χώρας των δ ια τον σωτήριον σίτον και τα πολλa ίατρικa έφόδια ποv έξεδήλουν περιτράνως τ�ν γενναιοδωρίαν και συμπά{tειαν τοϋ λαοϋ του Καναδά. Κατa τ�ν παραμονήν των είς Ά3ήνας, οί aντ ιπρόσωποι έδέ· χοντο έκδηλώσεις εύγνωμοσύνης δ ιa τi]ν γενναιοδωρίαν τijς χώ· ρας των, παντού δπου μετέβαιναν. ·ο Βασιλεύς, δ Πρω{}υπουρ· γός, οί κυβερνητ ικοl εκπρόσωπο ι και τα φιλαν{}ρωπικa tδρύ· ματα , οί aν{}ρωποι είς τaς οδούς, ολοι έξέφραζον τ�ν βα-3-υτάτην των εύγνωμοσύνην κατ α αι;ολλου; τρόπους, δι(� το ο I τι δ Κανα· δάς εlχε πράξε ι , &πο τijς ήμέρας που δ πρώτος σίτος είχε σταλij δ ι a να τους σώση aπο τ�ν λιμοκτονίαν, μέχρι τijς ήμέρας που τα έφόδια δ ιενέμοντο πλέον διa του προγράμματος ύγιεινfjς. Κατa τ�ν δ ιάρκειαν τijς έπισκέψεώς της είς •Ελλάδα, 1) aπο· στολη έπεσκέφftη δ ιάφορα ιδρύματα και δ ιέγνωσεν τ�ν πραγ· ματικην κατάστασιν είς πολλοuς συνοικισμοuς προσφύγων . Είς το tδρυfΜν 'Ινστ ιτούτον �Ερεύνης Νοσημάτων Θώρακος, οπου •
'
'
c
'
"
109
'
\
,
�tχον �yκαταστα-61) αt μονάδε� άκτινοσκοπή σεrος που εtχον κα· τασκευασ3rj εtς Toronto , έκατοντάδες άτ ομα , κυρίως παιδιά, .\!. , � ' σει ραν ' δ ια' να' ε�ξ ακρι β ωσουν , � \ τΎ)ν εαν ε�ιχον προσ· ι:;Περιμεναν εις βλη{}fj ύπο τi)ς «λευκi)ς πανώλους» , άπο ηΊν όποίαν έ-θρηνοϋντο τόσα {}ύματα καl η όn<>ία ώ φ είλε το κυρίως είς τον uποσι τισμόν. Εtς το ·Αντ ικαρκινικον Ίνστ ιτοϋτον, ή περ ίοδος άναμονi)ς τών &σ-θενών εtχεν έλαtτω3η άπο τρείς μfjνας είς τρείς έβδομάδας μ8 τfιν έγκατάστασιν μ ιας συγχρόνου {}εραπευτικrjς μηχανijς , έπίσης κατασκευασ-6είσης eίς Toronto. rH άποστολi) έπεσκέφ-6η ενα άπο τα εξ λυ6μενα οίκήματα νοσοκ ομεία, που ελειτούργουν εtς τaς άγροτικaς περιοχάς. Τα οίκήματα αf.ιτa που εlχον κατασκευασ-θη εtς το έργοστάσιο ν Fairchild, άκριβώς εξω {}εν τοϋ Montreal , και εlχον έφοδιασ-6η με ίατρικα έξαρτήματα Καναδικrjς κατασκευfjς, έχρησιμοποιοϋντο ώς ύ yε ι ονομικ α κέντρα διa τους πτωχοuς τfjς περιοχfjς, Το ύγειο· νομικον κέντρον �Ελευσίνας , προαστείου τών Α3ηνών, έφρόν· τιζεν είδικώς διa νήπια. τα παιδια έξητάζοντο κανονικώς και ό α ύτόχ-6ων πλη-3υσμος έλάμβανε δωρεaν έξέτασιν και -6εραπείαν. Μία άπο ηχς όκτι:Ο κινΎ)τaς όδοντιατρικaς μονάδας, ποu εtχον άγορασ{}fj άπο τον Όργανισμον Δια{}έσεως Πολεμικοϋ CΥλικοϋ (War Assets Corporation), έδέχ3η τi)ν έπίσκεψιν κ αι παρηκο λου{}ή{}η ή ερ γ ασ ία τών όδοντο'ίατρών και τών βοΎ)-θών των, κα-θι:Ος ούτοι έξήταζον παιδια καl παρείχαν ολην τfιν δυνατiιν όδοντοϊατρικ1)ν φροντίδα. Αί μο,•άδες αf.ιταl εκαμνον περιοδε ίαν εtς δ ιάφορα άγροτ ικa χω ρ ία διa την τακτικfιν έξέτασιν. •π τ ο ή m:ρώτ-η φορa που παρείχετο ή άπαραίτητος όδοντιατρικη φροντl.ς είς πλείστα παιδιa τών περιοχών έκείνων. ' uo ταν ,$,.•ι αποστολ-η' επεσκεφυη , _(\ ενα tJ " ' τα' τμ-η, μα τα προσφυ· απο γων του Πειραιώς, ολοι περιέγραψαν τiιν κα τ άστασ ιν με μίαν μόνον λέξιν, «Φοβερόν». Μεταξυ τών πολλών λυπηρώ ν -6εαμάτων που εtδοv, Ύ]το και τΩ έξης : .Έξη παιδιa εtχον προσβλη-θη άπο φυματίωσιν καl Ύ\ μητέρα των � όπο ία Ύ]το χήρα τα εlχΙ?.ν είς ενα δωμάτ ιον, κτισμένο με λαμαρίνες δ ιa νa συγκρατοϋν τ1)ν βροχήν. Είς μίαν aλλην καλύβην μία μητέρα εζοϋσε με τa πέν· τε της παιδιa και οί ΕΠL'JΚέπται παρετήρησαν οτι ή τροφ1) δι' όλ6κληρον τ1)ν οtκογένειαν , άπετελείτο άπο μισfιν φραντtόλαν •
$
�
�
I
ψωμι χαι δλ(yες έληές. Εtς ολας taς ΠΕQLΠtώσεις παQεtηQή{}η 1 10
Χτι ot κάτοικο ι κατέβαλον κά{}ε προσπά3ειαν δ ιa νά δ ιατηρ�· σουν τα σπίτια των κα{}αρa καt άσπρισμένα, άλλa τα παιδ ιa ήvαγκάζοντο συνή{}ως νa κοιμοίίνται είς το εδαφος, χωρlς άρκε· τa ροίίχα καl κουβέρτες . Πολλαι γυναίκες και τα παιδιa άκόμη , κατεσκεύαζον δ ίκτυα δια ψάρεμα η aλλα παρόμοια χειροτεχνή ματα , άλλa είς πολλaς περιπτώσεις τα ε'ί δη αυτα δεν fιτο έϋκο· λον να πωλη{}οϋν. Κατa τfιν έποχ1]ν έκείνην, το ulδρ. cΕλλ . Πολ. Περ. Καναδά είχε λάβει συνεισφορaς εκ τοϋ λαοϋ τοίί Καναδά , άνερχομένας είς 4. 186. 218 δολ. διa τfιν άγορaν και άποστολi)ν έφοδίων βοη· {}είας εί ς c Ελλάδα . Το πλείστον τό)ν χρη μάτων είχε χρησιμοπο ιη· {}ij διa τ1]ν άγορaν ϊατρικών έργαλείων, νοσοκομειακών έφοδ ίων καΙ. άργότερον τροφijς καt ίματισμοϋ δ ι α προσφυγόπαιδας. cΩς εtχεν συμφωνη{}ij , ολαι αί άγοραl και άποστολαl ε{χον γίνει ύπο τοίί Καναδ ικού �Ερυ{}ροϋ Σταυρού , έκ μέρους τοίί clδρύμα· τος. Κατα τfιν έπίσκεψίν των εϊς (Ελλάδα, οί άπεσταλμένοι τοίί Κ. Ι . Δ .Π. Π. , ήδυνή{}ησαν να 'ίδουν αύτοπροσώπως και να πα· ρατηρήσουν την κατάστασιν, οπως πράγματι fιτο . μετα τi)ν συν· εισφορaν τοϋ Καναδά προς τfιν (Ελλάδα. Δια νά δυνη{}οϋν οί άπεσταλμένοι να διαπιστώσουν τ ί συν· έβαινεν είς το μέρος έκείνο τijς Ίώρας ποu δ ιεξήγετο ό συμμο ριτοπόλεμος , fι cΕλληνικη Κυβέρνησις έσχεδ ίασε μίαν είδικi)ν περιοδείαν δ ι' άεροπλάνου εϊς τ1]ν πόλιν των ·rωαννίνων, όλίγα μίλλια άπο τοίί Άλβανικοίί μετώπου . Έδω ύπijρχε το aμεσον πρόβλημα τών έκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων , ot όποίοι Εφυ· γον άπο τ aς παραμεitορίους κωμοπόλε ις, προς τaς μεγαλυτέρας
πόλεις τijς με{}ορίου.
Κομμουνιστ ικαl όμάδες, εχουσαι τάς βάσεις των είς τaς προς βορρ&:ν χώρας, είχον άρχίσει τfιν δρ&:σ ιν των το 1 946 , με έπι{}έ σεις έναντίον τών άγροτικών περιοχών τijς Βορείου (Ελλάδος. Διa συστηματικfjς καταστροφi}ς τών σιδηροδρομικών γραμμών , γεφυρών και κτιρίων, τijς άρπαγijς των κτηνών και τijς σφαγfjς tών ίερέων και διδασκάλων, Π()Οσεπά{}ουν να καταβάλουν τfιν άντ ίστασιv τοϋ λαοϋ καl νa έξαρ{}ρώσουν τ1)ν έ{}vικi]ν οίκονο· μίαν. 'Αλλ& ή άγριωτέρα των πράξις fιτο ή άπαγωγη τών (Ελ ληνοπαίδων. cyπελογίσ{}η οτι εϊκοσι όκτrο χιλ ιάδες περίπου πα ι. δια άνηρπάγησαν άπο τaς οίκοyενείας των .
ΙΙΙ
'Άμισος aντ ίδρασις προς το &πάν{}ρωπον αύτο εγκλημα , ήτο fι μετακ ίνησ ι ς οσον το δυνατον περισσοτέρων πα ιδ ιών ε'Lς &σφα· λεσ τ έ ρ ας περιοχας προς ν ό τον . Βοηftοϋσα ε'Lς η)ν κgίσι μον αύτiιν σ τ ι γ μfι ν ή Βασίλ ι σ σα Φρειδερίκη , ίδρυσε η)ν Πρόνο ιαν Βο ρείων 'Επαρχιών ( Ε λλά δ ο ς , ό σκοπος τής οπο ία ς ήτο 1'1 παροχη σ τ έγη ς δ ια τα παιδ ια έκείνα. Πα ιδ ου πό λε ι ς έσχηματ ίσ-θ ησαν καl χιλιά· δ ε ς δρφανα &yόρια και κορ ίτσια ελαβον περιποίησι.ν και έκπαί· δευσιν.
Κατα τ ον Δή μι:χρχον 'Ιωανν ίνων , fι π όλι ς εtχε κανον ικον πλη{}υσμον πε ρ ίπο υ ε'ίκοσ ι δύο χιλιάδων κατοίκων, άλλa έντος έλαχίστων έβ δ ο μάδ ω ν , ό ά ρ ι8 μο ς εlχεν δ ιπλασ ιασδή καt κ ά{}ε οίκογένεια είχε πάρει οσον το δ υ να τ ον περισσοτέρους πρόσφυγας. ΕΊ.ς τα περίχωρα τής πόλεως, τέσσαρες χιλιάδες πεντακόσ ιοι πρόσφυγες , κυρίως παιδ ιά, ποu είχον σωftή άπο τaς χείρας τών συμ μοριτών , έστεγάζοντο ύπο σκηνας που εφερον δπας είς την κο ρ υ φή ν . Δεκαπέντε έως τριάντα άτομα, είς μ ίαν περίπτωσιν , fjσαν τριάντα τέσσερα, εζωv είς έκ ά σ τη ν σκηνfιν καl έκοι μώντο είς το εδ α φ ο ς , χωρl ς κουβέρτες καl με πολυ όλίγα ενδύματα. ·Όταν εβρ εχε , το νερο είσήρχετο είς τας σκηνaς άπο τας όπας τijς κορυφής καl άπο το εδαφος. ΆJιλ α ύ πij ρ χον &κόμη πολλαl χιλιάδες που δεν ε ίχο ν και τfιν έ φ{} α ρ μέ v η ν αύτiιν σκηνήν. 'Εκοιμώντο είς το ϋπαι-&ρον, κάτω άπο τa δένδρα . CH κ α τ άσ τασ ι ς είς τα σ τρ α τό πεδ α ήτ ο a π ί σ τ ε υ τος . eH οψις και μόνον τών άν{)ρώπων εκείνων, σ υσπε ιρωμ έν ω ν είς μ ί αν σκη· νήν, πεινασμένων καl έξα-&λιωμένων ά π ο τaς άσδενείας ποu έπεκ ρά τ ο υν κυρ ίως μεταξυ τών γ υνα ικ ο π αί δ ω ν , {}a f'ι μ π οροϋσε να μdς δώση την είκόνα έκείνη τijς φρίκης καl τοϋ πόνου. Φεύγοντας δια να σώσουν τiιν ζωήν των καl τfι ν ζω1)ν τών παι δ ι ών των οί πρόσφυγες, δ εν ε lχο ν πρ ο φ {} ά σε ι να δ ι ασώ v ο υν τίποτα &πο τα ύπάρχοντά τ ω ν . �Όταν εφ&ασαν , μό ν ο ν έλάχιστοι είχον ροϋχα οχι τελείως εφ8αρμένα , ο ί πλείστοι έξ αύτcτ,ν ήσαν άνυπόδητοι καl ολο ι ήσαν πεινασμένο ι . "'Εν γεϋμα που οί &ν τ ι · πρόσωποι είδον να έ τ ο ι μά ζε τα ι , άπετελείτο άπο βραστα κάστανα. 'Άλλο , άπο ά ρ α βό σιτ ον που είχε μόλις μαζευδη άπο τους άγρο ύς , είχεv άλεσδ·η μεταξu δύο λί{}ων και εtχε βρασ{}Ύj, δ ι α να δo{}ij είς τα παιδιά. Παντοϋ ύπf)ρχε μεγάλη άνάγκη τρο φijς και οί Καναδοί, μ8 δέος είδον το τί ό λα ος εκε ίνος ύπέ φε ρεν . Ι Ι2
Καναδικόν άλευρον την •Ελλάδα.
I
•
Έπt τοϋ &τμοπλοίου «0an Navigator», εξ ι:lριστε ρίόν Δρ. Ίωά''· Τσακμάκ.ης, Lewiston Maine Ό κ. Β.Κ. Σαλάμης, επίτιμος Γε•γικ.ός Γραμματε.Uς τοϋ Ί δρ Έλλ. Γ1 λ. Υ �ρ. Κα,ιαδd καί ό κ. S . Α. Bjarnason, &πε· σταλμένος τοϋ Καναδ ικοϋ Έρυ&ροϋ Σταυροϋ.
c
.
Ό Μακαρ ιώτατος Μ ιχαήλ. μετa τοϋ κ. Β. Κ. Σαλάμη, ό κ. S . Α Bjarnaso n καί άντιπρόσωπο ι της Έλλην. Πολ. Π $ρ ι θ-άλ. Η.Π.Α., εκ Νέας 'Α γγλίας.
Ό
Μακ. Μ ιχαήλ, ε:Uλογίόν τό Κα ναδικον άλευρον. Διακρίνοντα ι ό κ. Θ. Παππdς, aντιπρόεδρος τοϋ Ι. Ε. Π. Π. Η.Π.Α., ό κ. Ρ. Bell, ϋπατος Πρόεδρος της ΑΗΕΡ Α καt ό κ. Ί. Μάρτας, Πρόεδρος τοϋ •Ιδρύματος.
Τ ο δωρη-&εν Καναδικον άλευρσ ν παραδίδετα ι έπισή μως εtς το ν Έλληνικον Έρυ&ρον Σταυρόν. Διακρίνοντα ι έξ clριστερω,., ή Α . Ε. ό κ. G. L Magan n, ό Σε βασμιώτατος Μη rροπολί της Θεσ σαλονίκης κ. κ. Π αντελεή μ ων. Ό κ. Γεωργακόπουλος Π ρόεδρος τοϋ Ε.Ε.Σ. καί ή Κα .M agann .
τα φορτηγα τοίί Ε Ε. Σ . μεταφέρουν τ ο Καναδικο ν άλευρον προς δ ιανομη ν είς τΎjν 'Έδεσσα ν .
· Α γιασμος
προ της διανο· μης τοϋ αλεύρου.
Χωρικη εuχαριστεϊ τον Κανα δΟν πρέσβυν δια το δωρη1'}iν άλευρον. Ό κ. Γυφτάκης, αντιπρόσωπος του "Ιδρύματος έν 'Ελλάδι καί ή κ. Magan n, πλησίον της Α. Ε .
Χωρικοί ε πιστρέφουν είς τας οίκίας των με το άλευρον έκ Κ α ναδά.
Οί επίσημοι άρι-8μοι του καιρου εκειvου παρουσίαζαν aνm τών έπτακοσίων χιλιάδων προσφύγων , δεκάδες χιλιάδες τώv δποίων ήσαν παιδιά. "Αφήνοντας πίσω ολα των τa ύπάρχοντα , τα οίκιακά των ζώα καl τfιν έσοδείαν των που δεν εtχον προ· φ3άσει να συλλέξουν , οί πρόσφυγες παρουσίαζαν πρόβλη μα πού ήτο άκρως δύσκολον να λυ3i] . eH Κυβέρνησις και ολοι οί φιλαν3ρωπικοl δργανισμοl &ντελήφ3ησαν οτι εαν ή κατάστασις δεν έβελτιοuτο δια της &μέσου aποστολης κουβερτών, τροφης και ίματισμοϋ, ώς κι:χι παροχης στέγης , μία μεγάλη μερις τών aτυ· χ<Ον έκείνων &ν{)ρώπων I δεν 3a ηδύναtΟ να ΕΠιζήσουν tQϋ χε ι• μώνος. Είς τα Ίωciννινα τρία σχολεία έχρησιμοποιοϋντο δια τfιν στέγασιν προσ<fυγοπα ίδων . τα σχολεία αϋτα έλειτούργουν μέσφ της "Επιτροπης Προσφυγοπαίδων Βορείων 'Επαρχιών "Ελλάδος, ύπο την δραστηρ ίαν καl ίκανfιν διεύ{}υνσιν τijς Βασιλίσσης Φρειδερίκης , ή όποία τόσον έξόχους ύπηρεσίας παρέσχεν δια τ1)ν βοή3ε ιαν τ ών παιδιών τi)ς χώρας της. Παρ' ολον οτι τα παιδια που έστεγάζοντο έκεί ήσαν είς καλ1)ν κατάστασιν, έν συγκρίσει με έκείνα που εύρίσκοντο υπο σκηνaς η κάτω aπο δένδρα, έν τούτοις καl αύτα εtχον μεγάλην &νάγκην τροφης καl ίματισμοϋ. "Όμως το ή-6ικόν των ήτο ποΑυ ύψηλον καt ώς έπι το πλείστον έπερνοϋσαν καλλίτερα &πο τοuς μηνας προ της ένάρ· ξεως τών σχολείων καl έμάν-3ανον yραφ1)ν και &νάγνωσιν. οι aντιπρόσωποι συνεκινή3ησαν ίδιαιτέρως aπο την εϋγνωμοσύνην τών παιδιών , δια τ1)ν τροφ1)ν και τα ένδύματα που εtχοv 1)δη λάβει έκ τοϋ Καναδά:. Παντοί3 οπου μετέβησαν είς τfιν ·Ελλάδα οί Καναδοί, 1)κουον μεγάλους επαίνους δια τi]ν χώραν την οποίαν άντεπροσώπευον . Δεν ύπηρχον ορια είς τ1)ν φιλοξενίαν τών .Ελλήνων, εϊς τ1)ν έπι· {}υμίαν των να δείξουν τ1)ν είιγνωμοσύνην των ' δια το ο , τι δ Καναδάς εtχε πράξει . Οί aντιπρόσωπο ι εtδον οτι δ λαος τi)ς "Ελλάδος δεν εtχε χάσει το 3άρρος του καl κατέβαλλεν πάσαν δυνατfιν προσπά3ειαν δια τfιν συνέχισιν του &γώνος . • yπηρχεν ομως ή έρώτησις : «"Επl πόσον διάστημα 3α κρατοϋσαν άκόμη » ; " Η &πάντησις έξηρτaτο κυρίως aπο τi)ν λijξιν τοϋ έμφυλίου πολέμου, rοστε οί dν{} ρωποι να γυρίσουν εlς τα χωριά των και νa ξανακτίσουν τα σπ(τια που εΤχοv καταστραφij τόσας φορaς 8
Ι Ι3
!l� τόσον όλ(γα tτη . 'Ήτο συνεπώς ζήτη μα &μέσου βοη-θείας � άν ή eΕλλάι; έπρόκειτο νά άνοικοδομη-θi) καl νά ζήστι πάλιν έν εtρήνη. •Απο τάς • Α-ιtήνας, η aντ ιπροσωπεία μετέβη είς τi]ν Ρώμην, ΟΠΟ'U tγινε δεκτη ύπο τοϋ Πρω-8υπουργοϋ τi]ς !>Ιταλίας καί. εγι· νεν έπ ί ση ς δεκτfι είς άκρόασιν παρ& της Αύτοϋ �Αγιότητος, τοϋ Πάπα Πίου τοϋ ΧΙΙ. CH c:Αγιότης του, έταράχ{}η πολu &πο τάς αναφοράς τi}ς άπα· νωγi]ς τών C Ελληνοπαίδων aπο τά σπίτ ια των και έπετίμησε το μέσον, ώς το πλέον καταστρεπτ ικο\' κατά τοϋ Χριστ ιαν ισμοϋ. Άπο τfιν Ρώμην η άποστολη τοϋ Κ . Ι . Δ. Π. Π. , έπεσκέφ{}η το •Άμστερνταμ, τfιν Χάγην , το 'Όσλο, Βρυξέλλας, Λουξεμβοϋρ· yον και Παρ ισίους, και ή ίδια διαδικασία έτηρή-8η είς έκάστην πρωτεύουtJαν. c:o χρόνος ποu έδαπανή3η είς εκαστον μέρος ijτo τόσον βραχύς, πού o'L άπεσταλμένοι έκινοϋντο συνεχώς δ ιά ν& προφ3άσουν το σχεδιασ-flεν πρόγραμμα. !>Απο τοuς Παρισίους ό κ. Birks, έπέστρεψεν είς τον Καναδά, ό Γερουσιαστης Vien π αρέμε ινεν είς Γαλλίαν και ό κ. Σαλάμης έπέστρεψεν είς τfιν •Ελλάδα.
c:H άναφορά ήτ ις ύπεβλή{}η είς τi)ν Καναδικην Κυβέρνησιν ύπο τών aπεσταλμένων τοϋ Κ . Ι . Δ . Π . Π. , έδήλωνεν οτ ι η κατά στασις είς Νορβηγίαν, Δανίαν, �Ολλανδίαν, Βέλy ιον και Λου· ξεμβοϋργον, εtχεν έπανέλ-8ει είς σχεδον φuσιολογικόν έπίπεδον και οτ ι αί Κυβερνήσεις και ot ίδρυ{}έντες οργανισμοί , έφαί· νοντο 'Lκανοl νά aντιμετωπίσουν τi]ν κατάστασιν. "Εν τούτοις δεν ήμποροϋσε νά λεχ{}fi το .ίδιον διά τi)ν Γαλλίαν , 'Ιταλίαν και CΕλλάδα, ίδίως τfιν C Ελλάδα, και έπροτά3η περαιτέρω βοή3sια δ ιά τάς τρείς αύτ&ς χώρας. �Αμα τii άφίξει του είς Καναδd , ό κ. Wesley Stuart t} ρχ ισεν έξόρμησιν διά μεταχειρισμένα ένδύματα, είς τfιν περιφέρειάν του Cbarlotte , New Brunswick. Συνέλεξαν πλέον τών δεκαεπτά χιλιάδων λιβρών ίματισμοϋ διά τfιν Πρόνοιαν τi}ς Βασιλίσσης Φρειδερίκης και τά μεταφορικά εξοδα έπληρώ{}ησαν ύπο τοϋ clδρ. CΕλλ. Πολ . Περ. Καναδα. �σταν ή Καναδικfι Βουλfι εκα" μεν εναρξιν τών έργασιών της, τά μέλη ποu έπεσκέφ{}ησαν τfιν ι:Ελλάδα, tδίως ό κ. Fleming , άνέφερον συχνάκις την έπLκοα τοϋσαv ε'Lς τ1)ν χώραν έκείvηv κατάστασιν.
ειΟtαν το Κ.Ι.Δ . Π. Π. διελύ3η περl τa τέλη τοϋ 1949, ot άντιπρόσωποι τών μελών 'Ιδρυμάτων έξέφρασαν την έκτίμησ(ν των διa τi)ν ήγεσίαν τοϋ κ. Birks , τοϋ όποίου ή σοφία καl i) πείρα Εφερον τi)ν ε\η<)ύνην διa τr1ν έπιτυχίαν τi)ς ήνωμένης προσπα-θείας. Ταύτοχρόνως έπέδωκαν τaς εlιχαριστίας των προς τον Γερουσιαστi)ν Vien, διa τaς πολιτίμους συμβουλaς καί ύπηρεσίας του. "Αμφότερο ι, οί κ. κ. Birks και Γερουσιαστ1)ς Vien, έξετίμησαν τi)ν σύμπνοιαν 1]τις ύφίστατο μεταξv τών έν· δεκα έ-θνικών όμάδων ποv άντεπροσώπευον το Κ. Ι .Δ.Π.Π . , �νεu τi}ς όποίας δεν -6a εΙχε δυνη-3η ό λαος τοϋ Καναδά, νa παράσχυ τόσον άξιοσημείωτον κοινi)ν βοή-θειαν.
Ι Ι5
Κ ε φ άλαιον XVIII " ΣΕΙΣ ΚΡΑΤΑΤ Ε ΤΑ ΚΛΕΙΔΙΑ, 1947
ΟτΑΝ
Η Κ ΑΝΑΔΙΚΉ Κυβέρνησις εκαμε γνωστόν , περl τα τέλη τοϋ 1946 , οτ ι δεν fta έγένοντο πλέον κοιναl προσπά{)ειαι ύπο το Κ.Ι. Δ. Π . Π. &φοϋ έδαπανώντο τa ύπάρχοντα χρήματα , έγνω· στοποίησεν οτι {)a συνίστα τfιν συγκέντρωσιν χρημάτων δια την Πολωνίαν, Κίναν καl eΕλλάδα . Αί χώραι αύταl εtχον &κόμη με· γάλην &νάγκην έξωτερικijς βοη3είας καl οί τρεί; δργανισμοl βοηftείας που τaς &ντεπροσώπευον , έξήτασαν κατ5 &ρχaς τfιν πι· -8ανότητα διεξαγωγijς ένος κοινοϋ έράνου. "Έγιναν βολιδοσκο· πήσεις προς τον Καναδικον •Ερυflρον Σταυρόν , διa να συμπερι· λάβτι ούτος είς τfιν έαρινήν του έξόρμησιν το άπαιτούμενον πο σον δια τi}ν δ ιεξαγωγfιν τοϋ ερyου, άλϊ�a ό Έρυftρος Σταυρος εκρινεν οτι ό 'ίδ ιος του προϋπολογισμος ήτο 1}δη άρκετα μεγάλος και οτ ι δεν fta ήδύναντο νa προστεftοϋν και άλλα κονδύλια δ ια τfιν πέραν τών -6-αλασσών βοή-&ειαν . Δεν ύπijρχεν άλλη λύσις &πο τi}ν &νεξάρτητον λειτουργίαν και οί τρείς δργανισμοl aπεφάσισαν να κάμουν χωρ ιστaς έξορμήσεις δια τiιν έξεύρεσιν χρημάτων δια τας χώρας που άντεπροσώπευον. Το eιlδρ. CΕλλ. Πολ. Περ. Κα ναδά, ελαβεν aδειαν δια τiιν έξόρμησίν του τον Μάϊον τοϋ 1947 . eH άπελευ{}έρωσις εΙχεν εϋρει τi}ν eΕλλάδα μέ : 20°/ο - τών οίκιών κατεστραμμένων 20°Ιο τοϋ ζώντος λαοϋ είς αστεγα ερείπια η είς το ϋπαι-8ρον 1 0 °/ο τών άνδρών, γυναικών και πα ι διών φονευ{)έντων 10°/ο τών πολιτών φυματικών, οί -ήμίσεις τών όποίων {){ι άπέ{}νησκον έντος ένος ετους , έaν δεν τους παρείχετο άμεσος φροντ 1ς 25°/0 τών παιδιών δρφανa πολέμου-άστεγα-κουρελιασμένα και πεινώντα 33°/0 όλοκλήρου τοϋ πλη-8υσμοϋ με έλονοσίαν 90°/ο τών σιδηροδρομικών γραμμών, όδών και γεφυρών κα· τεστραμμένων. 1 16
Το 1947 , ετη δλόκληρα μ ετα τήν • ιταλικήν είσβολήν, ot ftEλ· ληνες έπλήρωναν άκόμη άκριβα τον ήρω·ί σμόν των . Παρ' ολον οτι ά)ς εttνός, ή CΕλλας εlχε κατορ{}ώσει να έπιζήσ11 τοίί Πολέ· μου, τα τραγικa μεταπολεμικα άποτελέσματα τijς πείνης και τών άσ-8εν ε ιών, Εφερον άκόμη μαζί των τi}ν άπειλi}ν τοϋ έκμηδενι· σμοϋ. C H χώρα ε ίχε πλέον τών δύο εκατομμυρίων ύποσιτιζόμενα παιδιa νa δια{}ρέψ1] καl έκατοντάδας χι].ιάδων λαοϋ , να έvδύσ11 και στεγάσ1] . Αί μητέρες τijς tΕλλάδος, fιγωνίζοντο νa ύπερπη δήσουν τα έμπόδι α είς τον δρόμον τijς είρήνης, οπως εtχον κάμει καl κατα τfιν δ ι�ρκειαν τοϋ πολέμου . cH άναφορα ένος έκ τών άπεσταλ· μένων βοη-θείας τfιν έποχfιν έκείνην Εγραφε : α-ό το-6-υσ ίας τών έκείνων τοu κινδύνου καί τijς πείνης. "Επρόκειτο περί α-ότο&υσίας που έ-&εωρείτο κάτι τό έπι· βεβλημέ,•ον. Καt εtναι σημαντικόν το γεγονος οτ ι ό αuξανόμενος ρυ-6-μος τών {}ανάτων μεταξiι τ&ν νέων μητέρων όφείλεταL κατά μέγα μέρος είς το γεγονος οτι κατα τήν διάρκειαν τijς κατοχijς αί μητέρες, έστερουντο διά να 6-ρέψουν τα παιδιά των καί διά νά έργασf}οϋν διά c"O "Ελληνικος Λαος δεν διηγείται
γυναικών του κατά τή ν διάρκειαν
τάς ίστορCας
τών ήμερών
η)ν έλευ&ερίαν της πατρίδος των:. .
Αί (Ελληνίδες εtχον πράξει το παν δια να ύπερασπίσουν τi}ν πατρίδα των άπο τijς ήμέρας που εγινεν ή είσβολfι τών �Ιτα· λώv . 'Εσχημάτισαν τaς μυστ ικάς των οργανώσεις είς το κίνημα άvτ ιστάσε ως και διεξήγαγον κρυφίως τον άγώνα τijς βοη-θ-είας. Έφυγάδευσαν Συμμάχους στρατιώτας και προσωπικώς ένίοτε τους ώδήγουν είς τi}ν άσφάλειαν. (Εκατοντάδες γυναικών έφυ· λακίσ{}ησαν η έξετοπίσ-8ησαν . Πολλαl έξετελέσ{}ησαν καl χιλιά· δες άπέ3ανον έκ πείνης. Μεταξu των άρχείων τών πράξεων τών ήρωtδων αύτών, εtναι τα εξοχα κατορ{}ώματα τijς Λέλας Καραγιάννη. C H κυρία Καρα· γιάννη , μητέρα έπτa τέκνων , έπώλησε κρυφίως τα κοσμήματά της , δια νa έvοικιάζ1] οίκήματα είς τa όποίάεκρυπτε καί έφρόν· τιζεν Συμμάχους Στρατιώτας. Αύτi} ή 'ίδια έσχεδ ίαζε τi}ν δ ια· φυγήν των είς Α'ίyυπτον η είς τa ορη , οπου -3a συvήντων τσUς άντάρτας. CΙΟταν ό σύζυγός της και τa τέκνα της Εμα{}ον τaς ένεργείας της, εγιναν και αύτοι μέλη τijς μυστικijς οργανώσεως. c'Ολοι τους συνελήφ{}ησαν άργότερον και κατόπιν άφέ{}ησαν έλεύ{}εροι , άλλa ή Λέλα Καραγιάννη έπέρασε πολλους μijνας είς Ι Ι7
τfιν φυλα κήν . Εtς μίαν στιγμήν, οταν αύτή καl ό σύζυγός της ή σαν ύπο συ νοδε ία ν , ή κ. Καρα γ ιάννη εδωσε το πατρικόν της ονο μα, λέγουσα οτ ι εtχε χωρίσει τον σύζυγόν της , ό ο πο ίος δεν έyνώρ ι ζε τ ίπο rα δια τfιν δρίiσιν της. !Έπί τijς κατα{}έσεως ταύ · τ η ς , δ σύζυγός της άφέ3η έλεύ-3-ερος και ήδυνή3η να συνεχίστι το ερyον των . Κατ& τfιν πρώτην περίοδον τijς φυλακίσεώς της, ή κ. Καρα·
yιάννη , ώργάνωσεν εν πραγματ ικον δίκτυον πατριωτών και έπί τij άποψυλακίσει της συνέχισε το ερ γ ον της είς πολv εύρυτέραν κλίμακα. cΕχοντάδες άνδρών τών Βρεττανικών δυνάμεων όφεί· λουν τήν ζωήν των είς α\ιτήν . Οί πράκτορές της διείσδυσαν σχε· δον είς κά3ε Γερμανικi)ν ύπηρεσίαν . 'Ακολου3οϋντες τ ας όδη · yίας τijς κ. Καραγιάννη , o t e�Ελληνες άν τ άρτα ι εκαμνον συστημα· tικaς δολιοφ3οράς. οι ο παδοί της έ βοή3 ουν είς τον άνεφοδια σμον τών δυνάμεων άντιστάσεως δ ιa πυρομαχικών και οπλων που έπρομή{}ευεν ή ίδια. Μερικοί άπο τους συνεργάτας της συνελήφ6ησαν ΚQL έξετελέσ3ησαν I άλλα τΟ -θ-άρρος της ένέπνΕS τοuς έναπομείναντας δια να συνεχίσουν τον άγώνα . Τον ι'Ιούλιον τοϋ 1 944, ή κ. Καραγιάννη συνελήφ{}η πάλιν με πέντε άπο τα τέκνα της. Οί Γερμανοί, μή πιστεύοντες οτι μιa γυναίκα 3α ή το tκανi) δια τόσον λε πτ ο μερij σχέδ ια, έβ ασ άνισαν τ1ιν κ. Καοανιάννη , προσπα-3-οϋντες να τής άποσπάσουν τα ονό ματα τών συνεργών της. Γνωρίζουσα δτι οί άνακρ ιταί της έγνώ · οιζον τ a πάντα, έκτος άπο τα ονόματα αύτά, ή κ. Καραγιάννη ήσ3άν3η οτι δεν 3a ήμποροϋσε να κάμτι τ ίποτα πλέον δ ια τήν CΕλλάδα , έκτος άπο το ϋ να δώσυ τfιν ζωήν τη ς χάριν τών άλλων που 3a συνέχιζαν τον άyώνα. Με ή ρ ω·ί σμον άνέλαβεν ολην τi)ν εv6ύνην τών πράξεών της και τfιν 8ην Σεπτεμβρίου 1 944, ή Λέλα Καραγιάννη άπέ-3-αν ε διa τfιν πατρ ίδ α της. Εtχε μεταφερ3η , μαζί με έβδομήκοντα ενα άλλους, άπο δ ιάφορα στρατόπεδα, είς τfιν Καιεrαριανήν I ο που 3a έγένl! tΟ ή έκτ έλε σ ις . Έκεi, κα3rος ή Λέλα Καραγιάννη παρ· ώτρυνεν τους καταδικασμένους άνδρες και γυναίκες να χορέψουν tναν c Ελληνικον χορόν, τα πολυβόλα t}νοιξαν πϋρ καί άπο ενα σκο τ ε ιν ο κελλt δ ίπλα , ή �Ιωάννα, ή κό ρη τής Λέλας Καραyι.άννη , ιίlκουσε τους πυοοβολισμους που έφόνευσαν την μητέρα τη ς. Γυναίκες χατετάσσοντο είς βοη 8ητικας ύπηρεσίας ώς νοσοΙ Ι8
κόμοι . •Έδρων 5πισ3εν τών γραμμών, μεταφέρουσαι τροφάς και πυρομαχικά. Πολλαl είργάζοντο άνοίγουσαι διόδους είς χιονι· σμένα βουνά, δ ια τοvς στρατιώτας. 'Εσήκωναν λί3ους δ ια νά ξανακτίσουν γεφύρας καl εσυρον τα πυροβόλα είς τας -3έσεις των . Μετa τον πόλεμον αί ίδιαι αύται γυναίκες, άδυνατισμέναι εκ τijς κακi]ς διατροφijς καl τών κακουχιών που εtχον περάσει , έστράφησαν προς το έργον τijς aποκαταστάσεως τijς οίκιακijς ζωijς είς τfιν "Ελλάδα. Πολλαl ήσαν χijραι καl &ντιμετώπιtαν μόναι τi)ν άνατροφi)ν τών παιδιών των καl την έξεύρεσιν τρο· φης καl κατοικίας, είς μίαν χώραν οπου καl τd δύο ήσαν άνεπαρκi] . Διd να βοη{}ήσΌ τον γενναίον αύτον λαον είς την άνασυy κρότησιν τijς χώρας του καl διa να φέρτι είς πέρας το πρόγραμμα ύγιεινijς που εlχε σχεδιάσει το "Ίδρυμα "Ελλ. Πολ. Περ. Καναδά, έ{}εσεν ώς άντικει μενικον σκοπον δια την έξόρμησίν του του 1947 , 500. 000 δολ. "Η έκτελεστικη έπιτροπή , έκρινεν οτι ό κό· σμος είχεν κουρασ{}ij με το {}έμα του πολέμου και άπεφάσισε νa δ ιεξαyάγ1) τον άγώνα ύπο τον συγχρονισμένον τίτλον "'Εκ· κλησις Βοη{}είας του Καναδα προς την "Ελλάδα. Δ εν άνεμένετο οτι αί 500.000 δολ. {}d έλυον το πρόβλημα τών εκατομμυρίων ποu εζων στην &3λιότητα , {}d επαιζον ομως σημαντικον ρόλον είς την άνακούφισιν έκείνων που ύπέφερον είς τον εσχατον βα{}μόν. Το τί έσήμαινεν ή βοή-3εια που είχεν ηδη δo{}ij ύπο τοϋ Καναδι· κοϋ λαοϋ είς τοvς αΕλληνας , ήτο φανερον είς τaς έπιστολaς που έξηκολού-&ουν νa καταφ-3άνουν και αί όποίαι εδειχναν οτι το σύν· -8η μα τijς έξορμήσεως «Σείς κρατάτε τα κλειδιά» , ήτο πολv κα· τάλληλον , διότι ό Καναδάς οντως έκρατοϋσε το κλειδl διd την -3ύραν τ·i)ς έλπίδος χιλιάδων λαοϋ τijς "Ελλάδος. Μία χήρα έξ �Α{}ηνών είχεν γράψει : «Εtμαι μια μητέρα που έχασε τόν υί όν της είς τα ς μάχας της Άλβανίας. 'Από τότε που τό μοναδικό αύτό στήριγμα της οικογΕνείας μας iχά{}η, τα μικρότερα παιδιά μου κα ι έγώ, δεν eχομeν γνωρίσει τί· ποτε άλλο παρα τήν στέρησιν καί τήν δυστυχίαν. "Η ίατρική βο1Ί-6-εLα καt τα δέματα τροφίμων ήσαν δπως τό μάν α �ξ ούρανοϋ. "Η σuγκίνη· σίς μου καt ή χαρα τών παιδιών μου εlναι τοιαύτη, που δεν ήμπορώ να εύρω λόγ ια δια να εύχαριστ11σω τόν Καναδικόν λαόν δ ια "tήν καλω σύνην του , ούτε δια να εκφράσω είς η)ν όργάνωσίν σα� τi)ν εκ"tίμησίν μου δια τό έργον που έκτελεί,>
Ι Ι9
'Άλλη έπιστολη ε�χαριστιών άπο μία γυναίκα εt� την Θεσ· σαλοvίκην εγρ αφε τa έξij ς :
cΔέν δύναμαι νά έκφράσω με λόγια τά αίσ&ήματά μου διά τήν εύ γενη χειρονομίαν της βοη-θ-είας τών πτωχών οίκογενειών της "Ελλάδος. ·ολοι γνωρίζουν περί τfις κατοχής τής χώρας μας, ύπό τών Γερμανι.· κών καt Βουλγαρικών στρατιών. •Έφερον τήν μεγαλυτέραν δuστuχίαν εlς τό eihoς μας . Αί πλεϊ:σται τών Έλληνικών οΙκογενειών έχασαν τά πάντα καί ή οίκογένειά μου εtναι μία έξ αύτών. Τό νά κα{}ήσω νά σ άς γράψω τί έχομεν ύποφέρει άπό τούς έχ-3-ρούς μας, f}ά έχρειάζετο σε· λίδας πολλάς. 'Επί δύο μήνας είμε&α έξω είς τούς άγρούς, χωρίς ροϋ· χα καt ψωμί καί τό χειρότερον έξ αiJτών ε!ναι ή άρρώστεια. Πολλd eτη {)-ά περάσουν προτοϋ γίνωμεν πάλιν εύ τυχεϊς. Τό χε ιρότερο πράγμα εtναι να εύρίσκεται κανείς είς τούς δρόμους χωρίς ρούχα . Δυό χειμώ· νες έχουν περάσει, δυό τρομεροί χειμώνες, χωρίς φωτιά καί ροϋχα. Δέν ημοuν συνη-θ-ισμένη είς τήν ζωήν αύτήν και πολλάς φοράς παρ εκάλεσα τόν Θεόν νά στείλΌ κάτι εtς τήν οtκογένειάν μου:. .
Δια τi)ν εκκλησιν Βοη-6είας τοϋ Καναδα προς τi)ν CΕλλάδα, το cιlδρυμα eΕλληνικiiς Πολεμικής Περιflάλψεως ήτο τυχερόνJ δι6τι είχε πάλιν τον κ. Jackson Dodds , C. B.E. , ώ� Πρόεδρον τi]ς έξορμήσεως. co κ. Dodds είργάσflη πολu σκληρa καl οπου ήτο δυνατ6ν ' έχρησιμοποίει την έ π ιρροήν του δ ια να προαγάγυ την έπιτυχίαν τοϋ άγώνος. Αί έπίμονοι προσπά-&ειαί του καl ή έν-&άρρυνσις καl ή έ-θ ε λοντικη βοή-&ε ια τών πολλών φίλων του είς ολον τον Καναδα, έξετιμή3ησαν βαf>έως. Ό κ. �Ι. Α. Hull τi]ς Βασιλικijς Τραπέζης τ οϋ Καναδα είς Μόντρεαλ συνέχισε να δριj ώς έπίτιμος ταμίας. Αί έflνικαl και έπαρχιακαt έπιτροπαl ήσαν ώς έξης :
Πρόεδρος 'Εihικης "Εξορμήσεως J ackson Dodds, Ταμ (ας 'Εihrικης 'Εξορμήσεως Μ. Α. Hull
C . B.E . , Montreal
της Royal Bank of Canada, Montreal
"Ε-6-ηκή 'Εκτελεστ ική 'Επιτροπή Γεώργιος Τζανετaκος, Πρόεδρος
Κων. Μπουκίδης και Δ. Κουλουρίδης, • Ανtιπρόεδροι Β . Κ. Σαλάμης, έπίτ. ΓραμματεiJς καl Μέλη
G. Allison, Α . Anton
Α. Μπέης
Σ. Κολυβας Σ. Φλωράκης 1 20
Γ . Γριβ&κη�
Δρ. Α. Κάλφας Δ . Λάφκας Π. Λεντζfjς si. Λ ιάσκος Ν. Μανωλακο� Δρ. Λ. Πολυμενακος PRINCE EDWARD ISLAND
Έπίτι.μο; Πρόεδρο�
Α . Ε. J. Α. Bernard, Charlottetown, "Υποκυβερνήτης τοiί Prince Edward Island.
Ταμία�
W. R. Cruikshank Της Royal Bank of Canada, Charlotte rown.
NOVA
SCOTIA
Πρόεδροι;
Κων. Μανωλόπουλος, Halifax.
Ταμίας
Kenneth Mackenzie Της Royal Bank of C anada, Halifax.
NEW BRUNSWICK
Πρόεδροι •Α vτ ιπρόεδρος
Ταμίας
Ε. R. Ingraham, Saint John Fred . �Ι . Shannon, Saint John. Geo. Stevenson, Saint Jο hιι. Τ. Η . H amon
Tijς C anadian Bank of Commerce, Saint John.
ONTARIO
Πρόεδρος Ταμίας
Α. .Ε. W.
) . Stewart, G. Α. Lascelles
Toronto
Finance Commissioner, Toronto . ΜΑΝΙΤΟΒΑ
Πρόεδρος
c. ν. McArthur,
κ.c . , Winnipeg.
Αντιπρόεδρος
Θ. Βάσσος,
Ταμίας
G . W . Bellevue Τη� Royal Bank of Canada, Winnipeg.
•
Brandon .
SASKATCHEWAN
Σvμπρόεδροι
Α. Ε.
D . Α. MacNiven ,
Ρ. C. Klaehn, ΣυνταμίαL
Riegna Bri
gadier.
Ο.Β.Ε., Saskatoon.
1. L. Vickerson
Της Royal Bank of Canada, Regina.
Ι2Ι
L. C.
Brown,
Της Dominίon Bank , Saskatoon. ALBBRTA
Συ μπρόεδροι
Arthur S . DeRosenroll,
_
Imperial Bank of Canada, Calgary.
W. Α. MacDonald, Edmonton Journal, Edmonton.
R. Β . Rushworth, Thomas Dickson,
Calgary.
Bank of Mo ntreal, Edιnonton. BRITISH COLUMBIA.
Τα μ , α ι
Α. F. McAlpine, Της Royal Bank of Canada, Vancouver. Ε. G. McMinn, Tijc; Royal Bank of Canada, Victorίa.
eo Διευ{}uντ1ις τijς έ-θνικijς έκκλήσεως τοϋ elδρύματος, μαζl με τον ίατρικόν του σύμβουλον ίατρον κ . Λ. Πολυ μεναχον, έπε· σκέφ8ησαν ολας τaς μeγάλας πόλεις τοϋ Καναδα, διd νa έγκα· ταστήσοuν έπαρχιακaς έπι τροπaς καl νa οργανώσουν τοuς eΕλ· ληνο·Καναδούς. Αί πέντε πεδιναl έπαρχίαι Manitoba, Saskat chwan καl Alberta, Ontario και New Bruns,vick, ώργα· νώ{}ησαν καλώ; , άλλa συνηντή-θησαν δυσχέρειαι είς aλλας , οπου έλάμβανον χώραν συγχρόνως καt aλλαι έξορμήσεις. Εύ{}iις μετα την λijξιν τοϋ πολέμου το 1 945 , φιλαν{}ρωπικa ίδρύματα, νοσο· κομεία και άλλοι κοινωφελείς οργανισμοί, οί όποίοι δεν είχον κάμει έράνους κατa τον πόλεμον, έζή rουν τώρα συνεισφοράς. ·π τ ο συνεπώς μdλλον δύσκολον ν α έξεuρε{}οϋν έ3ελονταl ν α βοη3ήσουν είς τον ερανον ύπερ τijς eΕλλάδος. Κατa την έποχην έκείνην , πλείστοι eΕλληνο·Καναδοt άπέστε· λον άτομικώς βοή-θειαν είς τοuς συγγενείς των είς τi)ν πατρίδα και έν τούτοις πολλοt έξ αύτών' δεν έφείσ{}ησαν προσπα-θειών ' δ ιa την προαγωγην τοϋ άyώνος. Παρ' δλον οτ ι ήτο άσ-8ενής, ό κ . Γεώργιος Τράκας, άνέλαβε την Προεδρείαν τοϋ Quebec City, δποu Εμενεν. 'Άλλοι που πρέπει ν ' άναφερ-θοίiν είναι ό κ. Γεώρ· γιος Καγκλijς, άπο τ1)ν Regίna , ό κ Κ. Χρόνης, άπο το Sa· skattoon, ό κ. Σ . Κάλλος , άπο το Fort Wi lliaιn , ό κ. Π. Βορ· βijς, άπο το Guelph, ό κ. Π. Γραμματικάκης, άπο την St. Ca· .
Ι 22
tharines , δ κ . Γεώργιος Κ. Γκέττας, άπο το St. Thom as , δ κ . Λιακaκος, άπο το Windsorι δ κ. Ι . Κοντός , άπο το Cal· gary, ό κ. C. Johnson , άπο το Edmonton, και οί κ . κ . Φ . Μπέ· ζος και Π. Πολυμενaκος, &πο το Toronto. Παρ' ολον οτι μιa άπεργία εϊς τα &ν-3-ρακωρυχεία της Nova Scotia, εκαμε προβληματικ1)ν τ1)ν διεξαγωγ1)ν τi)ς έκστρατείας είς τ1)ν περιοχ1)ν έκείνην , ό κ . Καιν. Μανωλόπουλος, του Halifax , aνέλαβε τ1)ν Προεδρείαν και ένισχύ3η δ ια μιάς ταχυδρομικi)ς έκ· κλήσεως έκ του έ &νικου aρχηγείου. Κατέστη έπίσης aναγκαίον να καταφύγουν είς ταχυδρομικiιν εκκλησιν είς το British Colum· bia, Prince Edward Island καl είς ώρισμένας πόλεις είς το Ontario και το Quebec. ή eΕλλας άντιμετώπιζε τοιούτον γιyαντιαίον Λόγφ του οτι ερyον aνοικοδομήσεως και εtχεν έπομένως άνάγκην τόσον μεyά· λης βοη-&είας, πρlν έπιτύχτι να άποκαταστήσ'U εστω και έπίφασιν όμαλότητος, το e'Ιδρυμα eΕλλ. Πολ. Περ. Καναδά , είχε -θ-έσει άντικει μενικον σκοπόν του τον &ρι{}μον τών 500.000 δολ. ' llν και �το προφανες οτι το ποσον τούτο fjτo πολυ \Jψηλον δια τiιν έποχiιν έκείνην. 'Εν τούτοις, έφ' οσον 1] ΟΥΝΡΑ είχεν άποσυρ. -31) έξ eΕλλάδος τον Μάρτιον του 1947 , τα μέλη του elδρύματος άπεφάσισαν να πράξουν παν το δυνατον δ ια να φέρουν είς πέ· ρας το πρόγραμμα που οί 'ίδιοι είχον σχεδιάσει . Προς τον σκο· πον τούτον aπεφασίσ{}η να χρησιμοποιη-&iί ή πλέον άποτελεσμα· τικiι διαφήμισις είς τ1)ν Καναδικ1)ν 'Έκκλησι ν Βοη-3είας προς ή την C Ελλάδα. eΩς και είς άλλας περιπτώσεις , έχρησιμοποιή t} η μέ{}οδος που ή eΕλλ. Πολ. Περί{}-. τών C Ην. Πολιτειο>ν είχε χρησιμοποιήσει είς τ1)ν τελευταίαν tης έκστρατείαν είς τας eΗν. Πολιτείας. 'Έyινεν ή κατάλληλος προσαρμογη προς τaς Καναδι κας συνθήκας και εύρέ{}η aπολύτως aποτελεσματική . 'Εν τούτοις, παρ' ολον οτι πολλa μέρη του Καναδά εtχαν καλώς όργανωθη και ή δημοσιότης ήτο έξαιρετική , είς πολλας περιοχaς δεν έπετεύχθη το πλi)ρες ποσόν. "Όταν τοπικοι ερανοι συνέπιπτον με έκείνους του •Ιδρύματος, συνέβαινον καθυστερή σεις καl έδημιουργοvντο κενa χρονικa δ ιαστήματα , με συνέπειαν τ1)ν άπώλειαν τi)ς δημοσιότητος τi)ς εκστρατείας. Ή δ ιά-3εσις του λαου είχε� έν τφ μεταξυ άλλάξει. eo πόλεμος είχε τελειώσει ΚαL εtχε κατ ' έπανάληψLν ζητη{}fi ή ύποστήριξις ένος έράνΟ'U Ι 23
μετά τον άλλον . Πολλαt άλλαι έξ ορμή σ ε ις το �τος Εκείνο, άπέ· τυχον νa φ{}άσουν τους άντικειμενικούς των σκοπο\ις και ot έρ γάται τii ς Καναδικii ς ' Εκκλήσεως Βοη{}είας προς τ1)ν � Ελλάδα, εκρινον οτι οντως ήσαν τυχηροl μf το ο, τι συνεκέντρωσαν . τα άποτελέσματα τών επαρχιών ήσα ν : Alberta . British Columbia . Manitoba . New Brunswick Ν ova Scotia . Ontario . Prince Edward Island . Quebec Saskatchewan Other sources. .
s 21.935,39
7 . 1 92,34 32.393.47 1 2.501 , 10 7 . 1 93 ,36 104. 298,53 3.080, 14 69 .482 , 3 1 29 .039,47 26,00 s 287 . 142,1 1
Είς το άνω ποσόν, προσετέ-3η καl μία δωρεa φαρμάκων καl ίατρικών έφοδίων , τα όποία ειχον τιμ1)ν χονδρικii ς πωλήσεως περίπου 50. 000 δολ . TU. φάρμακα έδό-3ησαν ύπο τiiς W. R . War· ner Company, New York , μέσφ τ ων προσπα-3ειών τοϋ Δρ. Γεωργίου Παπανικολάου, του Cornell University Medical Col.. lege καl του Δρ. Λεωνίδα Πολυμενάκυυ , 'Ιατρικοϋ Συμβούλου τi)ς Έλλην ικfj ς Πολεμικfjς Περι-θάλψεως Καναδά.
1 24
Κεφάλαιον Χ Ι Χ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΕΩΣ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ Ε ΛΛ. ΠΟΛ. ΠΕΡΙ Θ Α ΛΨΕΩ Σ , 1 948
Ε ΝΩ ΑΝΕ ΓΝΩΡΙΖΕΤΟ δτ ι &νάyκαι τής •Ελλάδος ήσαν τόσον έπείγουσαι οσον ποτε λόγφ τοϋ έμφυλίου πολέμου, τα &ποτελέ σματα της Καναδ ικfjς �Εκκλήσεως Βοη{}είας προς τ1]ν •Ελλάδα, I _Q. "'ε δ ει ξαν οτι ητο α� δ uνατον να αναμενεται περαιτερω βοηuεια οίασδήποτε μορφijς δ ιa τ1]ν Έλληνικt)ν άνακούφισιν. •Επl πλέον εφ· οσον έκαστος Καναδός, ·Ελληνικής καταyωyfjς, eστελ· νεν οσον το δυνατον περισσοτέραν &τομικ1]ν βοή-θειαν είς συγ· γενείς τfjς πατρίδος, δεν ε1χε και τfιν οίκονομικtιν εύχέρειαν δ ια έπαρκfi συνεισφορ uν δια τ1)ν yενικiιν &ρωγήν . Έ ν οψει τών γεγονότων, τα περισσότερα μέλη τής έκτελεστικi)ς επι τροπfjς, άκουσίως των συνεπέραναν, οτι ή δρaσις τοϋ •Jδρ . •Ελλ. Πολ. Περ . Καναδά , eπρεπε να τερματισ-θ'fi . Συμφώνως προς τ1]ν άπόφασιν τής έπι τροπijς, ο επιτιμος γραμματεuζ τοϋ •Ιδρύματος κ. Β. Κ. Σαλάμης, fjλ-3εν είς έπαφην με τον Καναδικον Έρυ-θρον Σταυρόν, προτε ίνων είς αύτον οπως δεχ{}ii τα δ ιατι-θέμενα χρήματα δ ια τ1]ν άγορaν έφοδίων βοη· -θείας δια τiιν •Ελλάδα . • Ως συνή3ως, οί άρμόδιοι του Καναδι· κου Έρυ{}ρού Σταυρού, έδέχ-θησαν προ-3ύμως να βοη-θήσουν κατa οίονδήποτε δυνατον τρόπον. Συνεφωνή{}η οπως τα χρήματα κατατε{}ούν είς είδικον λο yαρ ιασμον και έκ τούτων {}α έγένοντο άγοραί, τiί άδείg τών έπιtροπών ποiι {}a δ ιεδέχοντο τiιν παρού· σαν έκτελεστικiιν έπι τροπ1]ν τού •Ιδρύματος. •π συμφωνία αϋτη ένεκρί{}η έπίσης ύπο τοϋ •γ πουργείου Έ3νικijς •γγιεινi)ς καί Προνοίας. Τ1]ν 15ην Δεκεμβρ ίου 1 94 7 , ό •γπουργος Poul M artin, άνακοινών οτι δεν {}α ύπi)ρχεν άντίρ ρησις δια τ1]ν μεταβ ίβασιν , εtπε : U
�
I
\
'
I
I
«Έπιτρέψατέ μου νά διαβιβάσω εtς -δμ άς καt τούς άρμοδίους τοϋ "lδQu ματός σας, τά έγκάQδια συyχαQητήQιά μου, δ ιά το -δπέQοχον iQyoν
1 25
τοο •ΙδQύματος •E)J.. Πολ. Περ. Καναδci, που έξε,;ελέσ&η κατά
λεμLκά και μεταπολεμικά
έτη
τά
πο·
χάριν τοϋ Έλληνικοϋ λαοϋ».
Απεφασίσ3η I παρα ταϋτα, ο π ω ς το �Ί δρυμα μη τερματίση άμέσως τάς έργασίας του. �Η ΟΥΝΕΣΚΟ ("Επιστημονική , •Εκπαιδευτικη καl Μορφωτ ικη Όργάνωσις Ή ν ω μένων 'Ε{}vών) , έσχεδίαζεν έξόρμη::ην εlς τον Καναδά τον Φεβρουάριον του 1948 και έφ' οσον ολοι οί έ{}νικοι όργανισμοι που άντεπροσώπευον χώρας που εtχον άνάγκας συμμετείχον , τα πλείστα μέλη εκριναν οτι το ulδρυμα επρεπε να συνεχίσυ έως τότε. 'Επίσης, aν καί τότε επρεπε νά έκκενω-θοϋν τά κεντρικa γραφεία, ή μίσ{}ωσις δεν fla έξέπνεεν :παρά την 3Οην 'Απριλίου 1 948 καί άπεφάσισαν οπως έπωφελη8οϋν και συνεχίσουν την λειτουργίαν του elδρύ· ματος μέχρι τijς ήμερομηνίας έκείνης . 'Αναφοραί έπί των πεπραγμένων και είσηγήσεις περί του τερματ ισμοϋ τijς δράσεως, συνεζητή{)η σαν και ένεκρί8ησαν κατa την πέμπτην έτησίαν γενικηv συνέλευσιν, ποu Ελαβε χώραν την 19ην Δεκεμβρ ίου 1 947 καl ή έκτελεστικη έπιτροπη επανεξελέγη δ ιa το τέλος Άπρ ιλίου 1948 , διά να περατώσυ τaς έργασίας του elδρύματος. eo Π ρόεδρος καt ό έπίτι μος γραμματεuς εδωσαν λεπτομερη γεγονότα καl άρι{}μοiις οσον άφορά το tρyον τοϋ elδρύματος κατά το λijy oν ετος. Οί παρόντες άντιπρόσωποι · μέλη των έπαρχιών, όμq-6ύμως έπήνεσαν τα οσα είχον έπιτευχ-θij έπt ετη όλόκληρα ύ�ο τij·ς έκτελεστικijς έπιτροπijς και επλεξαν το έγκώμιον του Προέδροu κ . Τζανετάκου, οστις εlχεν διατηρήσει τοiις CΕλληνο - Καναδοuς τόσον ήνωμένους είς τον σκοπόν των. Θερμa συγχαρητήρια έδό{}ησαν είς τον κ. Β. Κ. Σαλάμην δ ιa το έπιτευχ3έν εργον του γραφείου δια το όποίον ειχεν ούτος άφιερώσει σχεδον ολον τον χρόνον του καί τaς προσπα{}είας του έπl έπτa συνεχij tτη , χάρ ιν τijς c Ελλάδος και είς βάρος τών Ιδ ικών του έργασιών. Κατa την τελευταίαν αύτi)ν έτησίαν γενικi)ν συνέλευσιν , έκ τών έβδομήκοντα δύο τμη μάτων του elδρύματος C Ελλ . Πολ. Περ. Καναδά, ήσαν παρόντες : lt
NOVA
!COTIA
Καιν. Μαναιλ6πουλος, Halifax Ίωάν. Ξύδος, Glace Bay • Αρ . Καρράς, New Glasgow •1άκ. Δημητρίου, Springhill Ίαιάν. Ράπτης, Sydney NBW BRUNSWICK
Harry Stevenson ,
Καιν. Παππάς, QUEBEC
Saint John
Moncton
Γ. Τράκας, Quebec City Πέτρος Χαλικάς , Drummondville .Κ. Σαβαρίκας, Farnham Γεώργιος Κωστiίς, Granby Σ. Γκάβαρης, St. Joh ns Γεώργιος Καραχάλιος, Shawin igan Falls �Α . Βέης, The tford Mines Γεώργιος Γκάβαρης, Three Rivers
ONTA.R.IO
Γ . Μπουκ(δης, Toronto Γεώργιος Μπακογιώργης, Barrie •r . Βαλάκος , Brantford Σ. Παππάς, Belleville C. Stevenson , Chatham Γεώργιος Παναρίτης , Cobalt 'Ανδρέας Πουλος, Cobourg Σ . Π. Κάλλος, FΌrt William Δ. Πέτρου, Galt Τ. Μαντζούρης, Goderich Πέτρος Μανώλης, Guelph Χρ. Οικονόμου, Hamilton Θωμάς Ζάκος, Kingston Kenneth Sakos , Kitchener Στέφ. Δρουλίσκος, Leamingto n Μ. Γεώργας , Lindsay Στ. Γαλανός, London Κα Δrορ0'8έα Γιαννοπούλου, Napatιee '1. Δι.άχος, Midland Ι 'λ7
Πέτρο� • Ανδρέο,, Niagara Falls •Ιωάν. Τυλιάνο�, North Bay Peter Stover , Orillia
Γεώργιος Λάκκας, Oshawa �Ιωάννης Μπούρης, Ottawa Χρ. Γεώργας, Owen Sound Λούης Γιώτης 1 Peterborough Γεώργιος Κούκ , Picton Γεώργιος Σκόπης, Port Colborne Πέτρος Χατζi]ς, Port Hope Π. Γραμματικάκης, St. Catharines Γεώργιος Κ. Γκέττας, St. Thomas Μ. Γ . Χάρρης, Sar nia τ. Ψυχογ ιός, Sault Ste Marie Ίωάν. Τατούλης1 Stratford Γεώργιος Κ. Γκέττας, Simcoe Ίάκ. Μάνος , Sudbury Γεώργιος ΑννηςΙ 'filbury Νικόλαος Κωνσταντίνου, Welland Χαρ. Λιακdκος, Windsor Σταϋρος Χ(ος, Woodstock �
ΜΑΝΙΤΟΒΑ
Γεώργιος Γκανdς, τ. Βάσσος ,
Winnipeg
Brandon
Γεώργιος 'Ιωαννίδης, Α. Κάλης, Selkirk
Portage La Prairie
SASKATCHEWΑΝ
Γεώργιος Καγκλi)ς, Regina ''1 . Χ ρόνης, Saskatoon Κων . Παππdς, Moose Jaw Θωμdς Πέτρου, Prince Albert Κων . �I. Τζίλλας, Swift Current
ALBERTA
�Ι. Κοντός, Calgary C. Johnson, Edmonton
Φρ. Χρήστου, Χρ. Χρήστου 1 Χρ. τζέφρης1
Banff Lethbridge Medicine Hat
1 �8
"Α '\•δρες πάσης έ&νικότη τος, είργάσ&ησαν &.πεγνω σμένως δ ια να απομακρύ νουν τα έρείπια &.πό τας κατ•Lστραφείσας πόλεις. 'Ε ρευνούν κάτω &.:τό αυτά, δια να ξε �άψ ουν τού� νε , , κρους και εκκα&αριζουν τούς δρόμ ους δι ά νά
φ{}ά-
σουν ε ίς τούς ζφντας.
Μ ία έπιζήσασα, έτοιμάζει τό βραδυ νό δείπνο της.
Ό
κ.
J. Dodds , <..: . Β Ε . , δε·
ξιά, έ rtίτιμος Γεν. Πρόξε·
νος 1'i1ς 'Ελλάδος εtς :M o n treal καί Π ρόεδρος τοϋ έ
ράνου ύπέρ τ ών σεισμοπλή κτων, τοϋ Ί δρ. Έλλ. Πολ. Π ερ. Καναδά, έγχειρίζει έ πι ταγήν 10.000 δολ. πρός τόν κ. G. Ρ. Hedges, έ ντε ταλμένον τού Κ. Ε. Σ. δ ι' &.γορα,, έφοδίων· δ ι α τούς σεισμοπλ,1κτου.ς. 'Αριστερα ό κ. Β . Κ Σ α λάμης , &.ντι· πρόσωπος τοϋ Ε. Ε. Σ. εtς Καναδά καt έπίτιμος Γεν. Γραμματεύς τοϋΊδQύματος.
Κ ΑΤΩΘΕΝΜακαριώτατος Ά{}ηναγόρας , ό δ ποίος ΕΠαLξεν σπουδαίον ρόλΟ\' ε[ς τήν άρσιν τοϋ &.ποκλεισμοϋ, ομιλεί περt τοϋ εύτυχοϋς πέρατος τών διαπραγματεύ σεων, αί όποίαι επέτρεψαν τήν &.ποσtο λήν Κανμδικοϋ σίτου καt ύγειονομικών έφοδίων . ·ο
Ό
κ. Δ. Κουλουρ ίδης συγχα ίρει τόν κ. Π . Λ εντζην .
Ό κ. J. Dodds, ύπαρχηγός τών Προ σκόπων ε[ς Καναδά, παρα δίδει τό.ς ρά βδους, αί όποίαι συνελλέγησαν ύπο τών Καναδών Π ροσκόπων� διό. τοiις •Έλλη νας συναδέλφους των εtς τόν κ. Β. Κ. Σαλάμην.
Α ΝΩΘΕΝ Κ α-6-ή μενοιι εξ &.ριστερών : Π. Γ. Δημη τρίουι Α.Ε. Γ. Δεπάσταςι Γ. Τζανετάκος, Φ. Παπαχρηστίδης, Β. Κ. Σαλό μης. "Ορ {}ιο ι : Δ. Κουλουρίδηςι Σ. Κολυβάς, Π . Λεντζfjς, Γ. Σπηλιωτόπουλος, Γ. 'Αλεξάκης καί Δ. Λάφκας. --'-
Ό
κ. Σπϋρος Σκούρας, Πρόεδρος τοϋ Ί δρ. Έλλ. Πολ. Περ. Η. Π. Α., ο μ ιλεί διό. τόν στόλον τοϋ ελέους. Δεξιά του ό 'Έλλην Πρέσβυς εν ΟύασιγΜ(Ονι καt &.ριστερΟ. ό κ. Per Wijkman, Πρέσβύς της Σουηδίας εΙς Καναδά. Έλληνοκαναδαl. νέαι λαβοϋσα ι μέρος εtς τό κονσέρτο ποiι εδό-θ-η &.πό τό Έλλην. Τμη μ α της 'Επιτροπής εργαζομένων γυ ναικών χάριν τοϋ Κ. Ε. Σ:Εξ &.ριστερών : Ι. Γκουζόπουλος. αίδ. Ν:Σαλάμης, σεβ . C amilίen H oudp καt Σ. Κολυβάς, Πρό εδρος •Ελλήνικfjς Κοινότητος Montreal .
BRITISH COLUMBIA
Θ. Παππάς , Vancouνer Ά. "Αποστόλης, Victoria ή κεν•Επl. πλέαν τών Προέδρων τών άνωτέρω τμη μάτων, τρικfι έκτελεστ ικη έπι τροπfι συμπεριελάμβανε τοi•ς κάτω{} ι : Π. Πολυμεν άκος, Toronto Φρ. Μπέζος, Toronto Γεώργιος Βλάσσης, Ottawa "Ιατρος
Harold Nash ,
Guelph
Παϋλος Βορβijς , G uelph 'Ό Walter Watts , έκ Clιatham, O n tari o , εlχεν έπίσης δράσει πολυ κ αλ ώς cος μέλος τijς δλης έκτελεστικijς έ π ιτροπijς μέχρι του {}ανάτου του, έπισυμ.βάντος ολίγον προ τijς έt'J)σίας συνελεύσεως. 'Εκλεγέντες Πρόεδροι τijς cΕλλ'J)νικijς Παροικίας του Καναδά είς Montreal , που εtχον ύπηρετήσει κατa σειρaν εΙς τfιν έκτε λεστικfιν έπιτροπfιν fισαν οί κ. κ. Γεώργιος Γριβάκης , Ν. Μα νωλάκης και Ν . Λαζάν1)ς. Οί παρευρε{}έντες είς την συνεδρίασιν τοϋ 1947 , έπλ'J]ροφο· ρή{}ησαν οτι συμφώνως προς τοiις έπισήμους άρ ι-θ μοvς που έδό {}ησαν ύπο τijς Καναδικijς Κυβερνήσεως, ο Καναδάς εtχεν συνεισφέρει διd την συμμαχικfιν βοή-3-ειαν τέσσαρας φορdς πε ρ ισσότερον κατd κεφαλfιν &πο οίονδήποτε άλλο ε-Βνος. Συνεφω· ν ή{}η ομοφώνως οτ ι τοϋτο fιτο ρεκορ δ ια το οποίον δ ικαίως 3ά ' " 1 ή 1 ' η δ υναντο οcιλ οι να ε ιναι υ περη φ ανοι , �ι δ ιαι-:ερως δ ιοτι c Ελλας ηρχετο τρίτη είς τον κατάλογον τώv έ&νών που ελαβον βοή3ειαν. Κα3 οο ς αϋτη {}ά fιτο ή τελευταία έτησία γενικη συνέλευσις τοϋ cΙδρ . cΕλλ . Πολ. Περ. Καναδά, ο Πρόεδρος έζέφρασε προς ολους τοiις παρόντας, Προέδρους και μέλη τών έπιτροπών, τi]ν είλικρινij έκτίμησιν τόσον του ίδίου, δσον καΙ. τών λοιπών με· λών της κεντρικης έπιτροπης, δ ιa τaς έξόχους των προσπα-3είας καl τaς γενναίας των συνεισφοράς, κατa τi]ν διάρκειαν της δράσεως τοϋ c lδρύματος. •Απευ-Βυνόμενος προς την συνέλευσιν έξήyησε τοiις λόγους τοϋ τερματισμοϋ τijς δράσεως τοϋ cΙδρύ· ματος καl ταύτοχρόνως έξέφρασεν τaς εύχαριστίας του εΙς τaς χιλιάδας τών Καναδών, οί όποίοι συνεισέφεραν τόσον πολλa δ ι α τf)ν βοή-θeιαν μι<iς ένδόξου και aξίας ψυλijς : �
9
1
e
1
1 29
c"Από της τελευταίας μας έτησίαι; συνελεύσεως έχομε·ν συ'\'εχίσeι τό έργον της dπ οστολη ς οσον τό δυνατό'\' περισσοτέρας βοη{}είας εtς τόν λαόν της •Ελλά δο ς. Διά τήν συνέ χ ισ ι ν της πολιτικης α v τη ς ηκολου&ήσα μεν τάς ύποδείξεις της Καναδικης Κυβερνήσεως καt ·τοϋ Κα ·γα δοϋ Πρέ σβεως eί ς "Ε λλάδ α , της Α. Ε. τοϋ "Υπ οστ ρατή γου L. R . La F leche καί d νeλάβ ομε ν τόν dγώνα διά τήν συγκέντρωσιν ή μ ίσε ος έκ ατο μμυ ρ ίου δ ολλαρίω ν. "Όπως ολοι γνωρίζ ετε, ό dγών σδ το ς δέν έτυχε της Ι.δίας ύποστηρί· ξεως όπως καί ot άλλοι άγώνες. Τοίί το προφανώς όφείλεται είς τό γεγο νός οτι ό πόλεμος έληξe:ν πρό δύο έτών καί ό λαός έχει χάσει τόν έν&ουσιασμόν μέ τόν όποίον άνταπeκρίνετο κατά τόν πόλε μον. 'Επίσης άπό της λήξεως τοϋ πολέμου, ό άρι-&μός τών έρ ά νων έχει σημαντικώς αύξη{}η καί ό κό σμο ς γενικώς κλίνει ύπέρ τώ ν συγεισφορών δια τοπι· και; &.νάγκας. Τοϋτο προέκυψεν άπό τήν &.ποτυχίαν τώ'\' Κ ινέζω ν, Πο· λωνών καί ήμών να. συγκεντρώσωμεν τό προκα{)οορισ-&έν ποσόν. Άκόμη καί ό Κανα δ ικό ς Έρυ{}ρός Σταυρός δέν συνεκέντρωσeν τό ποσόν που
άνέμενεν tf)ν παρελ{)>οϋσαν άνοιξιν. Θα πα ρ ατη ρήσε τ ε άπό έκiΜσεις που έλά βα τε σήμερον. δτι τό σύνο· λον τοίί έράνου μας τoij 'Οκτω βρ ίου &.νηλ{)>εν είς 287.142,1 1 δολλάρια καί δτι μciς έχορ ηγή{}η τό ποσόν τών 250.000 δολ. παρά τοίί Καναδ ι· κοίί tΕρυ6-ροϋ Σταυροϋ έκ μέρους τοϋ Κανα δ ικοϋ "Ι δρ . Διασυμ . Πολεμ. Περ ι{}άλψεω ς διά τό έ-τος τοϋτο. Αύτα μαζl μέ όλίγας άλλας δωρεας πο υ έλήφ&η σαν πρ ό τη ς έξορ μή σεως, &, ,ιέρ χο ντα ι εtς 538.006,38 δο λ .
διά τό έ' tο� τοϋτο. τα έξοδα τοϋ έράvου δ ιετη ρή&ησα ν πολυ πλησίον τοϋ πρ οϋ πολο · γισ&έντος ποσοίί ά'\'ελ-&όnα είς 10! 614,30 δ ολ . &.φίν ον-τα κα{}αρόν έσοδον έκ τοϋ έράνου 182.527,81 δολλάρ ια. τα άπο τελέσμα τα της έξορμήσεως αύ τη ς περιορίζουν τας περαιτέρω σκέψεις διά νέαν έ'κκλη σ ιν . ·Όταν εtς όργα ν ισμός που ύποστηρίζeται ύπό τοϋ κοινοϋ,παύει '\'ά ύπο στη ρ ίζετα ι - a ν καί εΙνα ι λ ία ν λυπη ρ ό ν- δέ ν aπομένει τίποτα πλέον παρά νά τε ρμα τισ-& fi ή δ ράσ ις τοϋ όργ αν ισμο ϋ. Τό ζή τη μ α τοίίτο σuνεζητή{}η διά μα κ ρό) ν εtς τήν tελεuταίαν συνε δρίασιν tης έκτελεστικης ήμών έπιτροπης καί &.φοίί έξητάσfi'ησαν ολοι oi ανωτέ ρω παρ άγοντε ς, ή το ι τό μικρόν ποσόν που μdς &.πέ με ινεν διά τf)ν &.γοράν έφοδίων καt τό γεγο νο ς ότι τό κα τεχόμε νο ν ο ίκη μα -6-ά έπρε πε νά έκκενω{}Ό, ή έπιτροπfι απεφάσ ισε νά τερματίση τή ν δρciσιν τοϋ •Ι δ ρύματος δσον τό δυ νατό ν ταχύτερον. Άπεφασίσi}η εtσέτι δπως ή τοιαύτη aπόφασις κο ινοπο ιη 6·Ό εl.ς τάς άρμοδίας ύπηρεσίας της Κα· ναδικης Κυβε ρνή σεως , εtς τον ΚαναδΟ'\' Π ρέσ βυν καί εtς τόν Κανα δικόν Έρui}ρόν Σταυρό,•, &στε ή δ ια δ ικ α σ ία της έκκα\Ί·αρ ίσεω ς να έκ τε λεσ{}>fi μέ τόν καλλίτ ερ ον δυνατόν τρόπον. Κατά τήν διάρκειαν τοϋ έτου ς &.πεστε ίλαμεν εtς "Ελλάδα &.γα{}>ά βοη-6-είας dξίας 524.525,57 δολ . αποτελούμενα κυρ ίως έκ δέκα άκτινο· γραφικών μονάδων μετα ύλιΚών, έφόδια διό. τα ες ύ γε ιο νομ ικά κέντρα,
130
μονάδας ακτίνων Χ {}εραπείας καρκίνου καi άλλα ίατρικά καί. νοσοκο· μειακά έφόδια Μερικά τt'.ί)'\' είδώ ν αύτών εtχον παραγγελ{Ηj προ πολ· λών μηνών, δ.λλά λόγφ έλλείψεως ύλικών καί. τώ'\' έπικρατουσών συv&η· κών, ή παράδοσις καitυστέρησεν. Μ ία άπο τας πλέον προσφάτους άπο· στολάς περιείχεν έξη χιλιάδας δέματα τροφής δια άστέγους έκ τοu συμ· μοριτοπολέμου. Ή διανομη τών δεμάτων αίιτών itιl γί'\'1} σύντομα καi oftά ε!ναι δώρον δια τας έορτας δια τούς δυστυχείς αύτούς. ·ο Καναδός Πρέσβυς είς 'Ελλάδα καt ό έκεί σύνδεσμός μας, εtχον πολλας δυσχερείας ,,α ύπερπηδήσουν, φαίνεται δμως δτι τελικώς . έχουν έπιτύχει είς τήν προσπάi1ειάν των καί έ{}εσαν είς ένέργειαν τα είδ ικά μας προγράμματα, οπως τά ύγειονομικα κέντρα, αt μονάδες ακτίνων Χ καί αί κινηταt όδοντιατρικαt μονάδες. Μιρικαί έξ αύτών εύρίσκονται ήδη έν λειτουργίιι- και έλπίζεται δτι καί αί λοιπαί. ταχέως iM παράσχουν τας ύπηρεσίας των ιίς τούς 'Έλληνας. •Η κυρίως κα{}υ στέρησις έγένετο λόγφ έλλείψεως χρημάτων δια τήν πληρωμήν του ύyειονομικοϋ προσωπικοϋ και την συντήρησιν τών δ ιαφόρων μονάδων . Τώρα oftα χορηγη&οίiν πλέον χρήματα ύπό της Κυβερνήσεως εtς τό Πατριωτικόν 'Ίδρυμα Παίδων δια τήν λειτουργίαν τών εξ ύγειονομι· κών κέντρων καί τών δύο όδοντιατρικών μονάδων. Αί μονάδες άκτίνων Χ {}-ά χρησιμοποιη{}οίiν ύπό της Κεντρικης Έπιτροπης Έρεύ'\•ης δ ια την φυματίωσιν έν 'Ελλάδι . •Από της ένάρξεως του "Ιδρ. •Ελλ. Πολ. Περ. Κα'\•αδα. τό 1940, έχο μεν στείλει έφόδια δλων τών εtδών άξίας 4.276.000 δολ., συνεισφορaν λίαν aξιοσημείωτον πού -&α μείνη είς την ίστορίαν. Όφείλομεν μεγάλο χρέος e:ίς τήν υίοff-ετήσασαν ήμάς πατρίδα, τόν Καναδά, δ ιά τό στα{}ε ρόν ρεϋμα βοη{}είας πού είσέρρευσεν είς τi]ν "Ελλάδα κατά τά έπτά. τελευταία ετη. Τά έξοχα αiιτά αποτελέσματα όφείλονται εtς τας aόκνους προσπα· {}είας καί. την συνεχή •βοή{}ειαν τοϋ Καναδικού Έρυ&ρου .Σταυρού, eίς τi}ν συμπά'ftειαν πού ό Καναδικός λαός έν γένει έδειξεν διά τήν "Ελλάδα , τήν όλόψυχον ύποστήριξιν δλων ήμών καί ολων τών Προέδρων μας καί. έπιτροπών, ώς καί είς τήν έν&άρρυνσιν πού πάντοτε έλάβομεν παρα τών έπισήμων της Καναδικής Κυβερ,•ήσεως. ·ο μεγάλος φιλέλλην, {}ιρμός ύποστηρικτής τοϋ 'Ιδρύματός μας καί Πρόεδρος τών δύο μας έξορμήσεων δ ι α χρήματα κ. Jackson Dodds, ύπηρξεν ό κύρ ιος συ,·τελεστής δια τaς έπιτεύξεις του "Ιδρύματος. "Ως Πρόεδρος τοϋ Κεντρικού Συμβουλίου τού Καναδικού Έρυ6>ροίi Σταυροϋ κα•α τόν πόλεμον, μdς έβοή{)-ησε δια τήν σύναψιν της συμφωνίας κατa τήν όποίαν ό Έρυ{}ρός Σταυρός -&ά ηγόραζεν καί. {}ά aπέστελεν τά έφόδια διά λογαριασμόν ήμών. ,Αποτέλεσμα τijς άποστολής τών έφοδίων ύπό τοϋ 'Ιδρύματός μας, τών δωρεών του Καναδικού Έρυ'ftροu Σταυρού καi του σίτου πού έστάλη ύπο της Καναδικής Κυβερνήσεως, εtναι δτι ό Καναδάς έχει συνεισφέρει τέσσαQας ψΟQaς ΠεQισσότερον κατά κεφαλην άπο οίοδήπο-τε 0:λλο ffi'voς.
131
Δι" δλην τήν βοή-&ειαν τήν όποίαν παρέξατε εtς τήν έκτελεστικήν μαι;; έπιτροπήν, κατά τήν διάρχειαν τών μακρών καί δυσκόλων έτrον, είς τήν έκτέλεσιν τοϋ κα{}ήκοντός μας πρός τούς άτυχείς άδελφο11ς μας της "Ελλάδος, έπιihιμώ νά σιiς διαβιβάσω τάς έγκαρδίους ε-όχαριστίας της έπιτροπής καί έμοϋ. Προσεφέρατε ύπηρεσίαν φιλαν-6-ρωπίας πρός μία ν άξίαν φυλήν. ·ο Θεός Μαζί σας•.
Συμμορφουμένη προς ληφ{}είσαν άπόφασιν κατa την τελευ ταίαν γενικήν σ υν έλε υσ ι ν τοϋ �Ιδρ . ιΕλλ. Πολ . Περ . Καναδά, ή έ κτελε στ ι κfι έπι τροπΎι υίο3έτησεν τα κάτω{}ι είς τ1}ν τελευ τ αίαν της συνεδρίασιν τijς 15ης 'Απριλίου 1948. •
Ακολου6-οϋντες τάς είσηγήσεις τijς τελ�υταίας έτησίας συνελε11σεως της 19ης Δεκεμβρίου 1947 πρός τερματισμόν της δράσεως τοϋ "lδρ. "Ελλ. Πολ . Περ. Καναδd οσον το δυνατον ταχ11τερον καί λαβόντες -δπ' οψιν τήν iλλειψιν έν&ουσι.ασμοϋ μεταξύ τών δωρητών δι' οιανδήποτε οργάνω· σιν πολεμικής βοη6-είας, τάς πολλάς άπαιτή σεις τών "Ελλήνω·" πρός το-Uς συγγενείς των "Ελληνο - Καναδο11ς, τήν ληξιν τοϋ μισ&ωτηρίου τών γρα· φείων μας είς το τέλος τοϋ μηνος α-ότοϋ, ώς έπίσης και τήν έλλειψιν περαιτέρω κεφαλαίων διά τήν άποστολήν προσ{}έτου βοη{)>είας είς "Ελλάδα. Ά1tοφασίζομεν, οπως, ή έκτελεσηκή έπιτροπή τοϋ "Ιδρ. "Ελλ. Πολ. Πeρ. Καναδά πα11σu νά λειτουργΌ. 'Όπως, συμφώνως με τήν άπόφασιν τη; προηγουμένης συνελεύ· σεως, ή έπιτροπή έκκα:e-αρίσf'ως, άποτελουμένη έκ τοϋ Καναδοϋ Πρέ σβεως εtς •Ελλάδα, 'Υποστρατήγου La Fleche, τοϋ κ. Jackson Dodds, C . B. E . , τοϋ κ. Γεωργίου Τζανετάκου καί. τοϋ κ. Β. Κ. Σαλάμη, φροπί0'(1 διd τάς περαιτέρω ήμιτελείς ύπο&έσεις τοϋ Ίδρ1lματος. 'Όπως, δλα τά κεφάλαια μεταβιβασ&οϋν είς είδικον λογαριασμΟν πρός τόν ΚαναδικΟν Έρυ&ρόν Σταυρόν, διά νά χρησιμοποιη&οϋν εtς τi)ν πληρωμήν γενομένων ύπ' αύtοϋ παραγγελιών καί άλλων προκυ· πτόπων τυχαίων έξόδων».
Κατa τ·(ιν τελευταίαν αύτη ς συνεδρίασι ν fι έκτελεστικη έπι· tQOΠi) άπετελείτο ΕΚ Tfi)ν κάτω-θι : Γεώργιος Τζανετdκος Πρόεδρος • Αντιπρόεδροι Δ . Κουλουρ ίδης Καιν. Μπουκίδης Γραμματεuς Β. Κ. Σαλάμης G. Allison Μέλη Α. Anton Α. Μπέης Σ. Κολυβdς
Σ. Φλωρ άκη ς;
Γ. Γριβάκης Δρ. Α. Κάλφας; Δ. Λάφκ ας Ν. Λαζάνης Π. Λεντζijς I. Λ ιάσκος Ν. Μανωλάκος Δρ. Λ. Πολυμενάκος � A cι αναφοραι' που' ε" δ ο·' _υQ.ησαν ε ις tr1ν συνε'λευσιν ανεφερον οτι τΎ}ν 31ην Μαρτίου 1948, το eιlδρυμα ε!χεν είς χείρας του περί· που 1 90.000 δολ. 5Εκ του ποσού τούτου, μόλις εlχον σταλi} 100.000 δολ . είς τον Κ.Ε.Σ . διa τi]ν κάλυψιν παραγγελιών που εtχον δο{}η, Είς τi]ν συνεδρίασιν τi}ς 17ης Φε β ρουαρίου 1948 προ της τελικijς, εν έπt πλέον ποσον εΙχε τε-3η κατα μέρος δ ια τους &κολούδους σκοπούς : 15.000 δολ. δια το ulδρυμα Νοσο κομείων τijς Καναδικής ΑΧΕΠΑ, 25.000 δολ . οπως χρη σιμο· π οιη-8ουν κατa σύστασιν του Καναδού Πρέσβεως είς eΕλλάδα, είς τΎ}ν συνέχισιν )(αt συμπλήρωσιν του εργου του έν σχέσε ι με τα έφόδια και ύλικα που 1) σαν ηδη είς eΕλλάδα, καt γενικώς διa τi)ν συνέχισιν τijς χρήσεως τοον ύλικών αύτών . Το π οσ ον τών 50.000 δολ . -&α έχρησιμοποLείτο δια τi]ν κά· λυψιν αίτήσεων έκτάκτου &νάγκης έκ του c: Ελληνικο υ Έρυ-3-ροϋ Σταυρού καt δια τα έπ l πλέον δ ιαχειριστ ικό εξοδα. Αίτήσεις δ ι5 είδη οπως φlλμ κα t άνταλλακτικd μ ονάδων άκτινοσκοπήσεως ελαμβάνοντο τακτικώς καt ήλπίζετο να έκ πληρω-&ουν οσον το δυ να τον περισσότεραι , δια τiιν έξασφάλισιν τijς λειτουργίας τώv μηχανημάτων που εlχον 1]δη &γορασ3η . Είς τi)ν τελευταίαν αύτiιν συν εδρία σ ιν τijς έκτελεστικij ς έπι· τροπijς, ό κ. Σαλάμης ηίιχαρίστησε τα μέλη της δια· τi]ν ύπο· στήριξιν που του εtχε παρασ χε{}ij κατα την δ ιάρκειαν της δρά· σεως του cl δρ ύ ματος c Ε λληνικijς Πο λ εμικijς Π ερι-θ- άλ ψ εως Κα· ν αδd. 5Εξέφρασε τiιν έκτ ίμησίν του δ ια τi]ν πλήρη συνερ· γασίαν έκ μέρους των Προέδρων και τών έπι τροπών των κα τ α τα παρελδόντα ετη και τi}ν β οή{}ειαν που έδό{}η είς αύτο ύπο τοϋ κ. J ackson Dodds, οχ ι μόνον κατ α το\ις έράνους, άλλα ,.
,.
Ι 33
,.
ι
u
πάντοτε. Έπλέχ�η �πίσης τό �γκώμιον τοϋ &πο3αν6ντος Harry M ilb u rne τοϋ Έρυ{}ροϋ Σταυροϋ, δια τάς όλοψύχους προσπα3είας του χάριν τής cΕλλάδος. t/Ολοι δσοι συνέβαλον εtc; τfιν έπιτυχίαν τ οϋ εργου τοϋ c lδρύματος άνεφέρ{}ησαν iJπo τοϋ κ. Σαλάμη. Οί έπίσημοι τοϋ Καναδικοϋ Έρυ-θροϋ Σταυροϋ, ό κ. W. Μ. Birks , ό Γερουσιαστfις Tbomas Vien και ό κ. Ο. W. Rodomar τοϋ Κ.Ι . Δ. Π. Π . , δια τ-ήν μεγάλην των ύποστήριξιν προς τ-ήν aποψιν και παράκλησιν τοϋ κ. Σαλάμη, οπως ή CΕλ· λας λάβυ το εν δέκατον τών χρημάτων και ίματισμοϋ, που συν ελέγησαν είς Καναδά ύπο τής όργανώσεως έκείνης. � Ανεφέρ-θη έπίσης ό Καναδος Πρέσβυς είς CΕλλάδα , c y ποστράτηγος L. R. LaFlecbe, διa τας συνεχείς προσπα{}οείας του , δια τiιν λει τουρ· γίαν και χρησιμοποίησιν τού ύλικου που άπεστάλη ύπο του c lδρύ· ματος δια τόν σκοπόν ΠΟU προωρίσ{}οησαν . eo κ. Σαλάμης έξέ φρασεν έπίσης τ-ήν έκτίμησίν του διa τiιν βοή-8ειαν που τοϋ έδ6-3η είς το γραφείον ύπο τiiς κ. Alice Μ. McAteer και τής Κας Catherine S. Stevens , γραμματέως τοϋ γραφείου καl ύπο του κ. Herbert R . Risebrow, ό όποίος εtχεν τηρήσει τα λογι· " ' πολλα' ετη. " στικα' β ι βλ'ια επι "Αν και ύπiίρχεν πρό{}οεσις δπως ή συνεδρίασις έκείνη τερμα· τίστι ταc; έργασίας του c lδρύματος, με τα χρήματα που .flρχοντο άπο αλλας όργανώσεις και με πολλuς παραγγελίας που επρεπε να σταλοϋν είς c Ελλάδα, ύπijρχον άκόμη πολλa να γίνουν προτο:ϋ ή έργασία {}εωρη-fliί περατω-θείσα. Δ ια να τελειώσουν ολα άποτε · λεσματικώς οπω� ολα τα προγράμματα άπο τής ένάρξεως τοϋ CΙδρύματος, συνεφωνή{}η οπως το Εργον συνεχισ{}ij ύπο τ-ήν δ ικαιοδοσίαν τής έπιτροπiiς έκκα{}αρ(σεως. Συγχρόνως το έπαρ χιακον γραφείον τού Quebec τοϋ Καναδικοϋ :.Ερυ{}ροϋ Σταυρού, προσέφερεν εv μικρον γραφείον είς. το κτίρ ιόν του είς την έπι· τροπήν, δ ια τΎιν περίοδον που αuτη .a.α έχρειάζετο, οοστε να φέ οτι είς εύτυχες τέλος το Εργον τοϋ (Ιδρύματος CΕλληvικijς Πολε· μ ικiiς Περι3άλψεως Καναδά.
Ι34
Κ εφάλ αιον ΧΧ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΙΔΡ. ΕΛΛ. ΠΟΛ. ΠΕΡ. ΚΑΝΑΔΑ Π ΡΟΣ ΑΛΛΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΔΩΡΕΑΙ Κ ΑΝΑΔΙΚΟΥ Ε ΡΥΘΡΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
ΔΙΑ Ν Α ΠΡΟΛΗΦΘ!J οίαδή ποτ ε πι-θανότης διπλών ένεργειών είς
τfιν έκτέλεσιν του κοινού σκοπού , ύπfjρχεν πάντοτε άνταλλαγη Η ίδεών μεταξυ του c lδρύματος CΕ λλ. Πολ. Περ. τών . Π. Α . , και τοϋ c lδρύματος CΕλλ . Πολ. Περ . Καναδά. Λόγφ τοϋ οτι Εφερον σχεδον το αϋτο ονο μα, πολλοι ένό μ ιζ ον ο τι ή μία οργ άνωσι ς εδ· ρ ίσκετο ύπο τον 'fλ εγχον τfi ς άλλης. Τοϋτο δεν ήτο άλη8ες και
ομως ποτε δύο το ιοϋτ οι δργανισμοt δεν εσχον στενωτέραν συνερ· γασίαν 1 aΠQ Εκείνην που ύπfjρχε μεταξυ tών δύο Ιδρυ μάτων (Όταν το πρώτον ίδρύ 8η το e.'Ιδρυμα CΕλλ. Πολ. Περ . είς τον Καναδά, ό κ . Κ. Π . Τσολαίνος, γενικος γραμματεiJς τοϋ clδρύματος CΕλλ. Πολ. Περ. Η . ΙΙ. Α. , δ εν έφείσ8η προσπαθειών δ ια να βοη-θήσυ την ΚαΥαδικην δργάνωσιν. Είς πολλας περι· πτώσεις ήλ-θεν είς τον Καναδάν δια να όμιλήσυ έπl τοϋ -θέματος τijς c Ελληνικfiς Βοη3είας. Κατα την δ ι άρκ ει αν τών Καναδικών έξορμήσεων δια μεταχειρισμένα ένδ ύ ματ α , το (Ίδρ. CΕλλ. Πολ. Περ. Η. π. Α. I εaεσεν είς την δ ιά-θεσιν τοϋ ςΙδρ. CΕλλ. Πολ. Περ . Καναδά τa διαφημιστικά του μέσα τα όποία επρεπε να προσαρμοσ3οϋν είς τaς Καναδικι1ς aπαιτήσεις. Τόσον ό κ . Σκού ρας , πρώτος Πρόεδρος τοϋ " Ιδρύματος, οσον και ό κ. Βασίλειος Χέλης, ποu τον δ ι εδέχ-θ η , επαιξαν σημαντικον ρόλον είς τfιν δ ιατ ήρησιν τ fi ς στενfiς συνεργασ ίας με το "Ίδρυμα • Ελλ. Ιl ολ. Περ. Καναδά. Αί μικταl συσκέψεις ήσαν aπαραίτητοι, ίδίως κατu την περίοδον τών aποστ ολών δ ιa του Σουηδικοϋ Στόλου έλέους, δ ιa να άποφευχ3ii ή διπλη aποστολη βοη3είας του ί δ ίο υ ε'ί δους. Μόνον ώρ ι σμ ένα εϊδη τροφfiς και φα ρ μ άκ ω ν fΊμποροϋσαν νι� σταλοϋν και ένίοτε ίιπfj ρχον περιορισμοl είς τα έπι τρεπόμενα ποσά. Έπίσης μ ε ρ ι κa ε'ίδη μi] δ ια3έσ ι μα είς τον Καναδάν, -fl a ήδύναντο ν α έξευρε{}οϋν είς C H νωμένας Πολιτείας και άντιστρό· ς
1 35
ο
φ ω ;. eyπi}ρχον έ π ί σης έ ποχα l κατ α την λει τουργ ί αν τοϋ στόλου τ οϋ έλέους , που η CΕλλ. Πολ. Περ. Η . Π.Α. , άνέλαβε τfιν ευ-θύ· νην διa τfιν συνέχι σιν τών τακτ ι κ ών άποστολών μουρουνελαίου
και δεμάτων τροφijς, διότι το C/Ιδρυμα CΕλλ. Πολ. Περ. Κα· ναδd εtχεν ελλειψιν τώv απαιτουμένων χρη μ άτων . Το cιΙδρυμα συνει ργάζετο έπίσης στενώς μετa τοϋ eΕλληνι· κοϋ Έρυ-&ροϋ Σταυρο ϋ , aν και κατ ά τον χ,ρόνον που το uΙδρυ· μα έλάμ βανε δωρεaς διa νά στ είλ11 έφόδ ια, i\ cEλλac; εlχε κα· ταληφθη καl ήτο ά δύνατον va έγκα-3-ιδρυ{}ij άμεσος επικοινωνία με τον CΕλληνικον •Ερυ-3-ρον Σταt ροv εί ς τ aς ι Α -θή νας. ' Εν το ύ· τοις , πολλοl άνώτερο ι ύπάλληλοι τοϋ Ε .Ε . Σ. εtχον δ ιαφύγει είς Κά'ίρον , έκ τ οϋ οποίου κατέβαλον κά-&ε προσπά-θειαν μερίμνη; προς τ ους cιΕλληνας πρόσφυγας καl τοιουτοτρόπως αί δωρεαι του elδρύματος ε-δρον νέαν κατεύθυνσιν προς τα έκεί. Αργa το 1941 , ο ταν fι C Ε λλaς εtχ.ε πλήρως κα ταληφ-&ij . δ cΕλληνικος ' Ε ρ υθρος Σταυρος είς την άλ λο δ α πήν , έσχη μ ατίσ{}η εtς το Λονδίνον, προς τον σκοπον τijς συνεχίσεως τijς Β οη-3- είας του ·Ερυ-θροϋ Σταυ ρ ού προς τον tΕλληνικον λαον και τον C Ελ· ληνικον Στρατόν . eo νέος Ό ργαν ι σ μ ο ς έτέθη ύπο τiιν CΥψη λfιν Προστασίαν τijς Αυτοίί Βασ ιλικij ς c Υψη λότη τος τοίί Δ ιαδόχου, νυν Βασιλέως Παύλου τijς C Ελλάδος, και τfί ς Αυτης cyψηλότη tο; τijς Δουκίσης του Κέντ. c o κα θη γη τ1Ί ς κ . Α. Π. Καββαδίας, •
ι
Ο. Β. Ε. , M. D. , F. R. C.P. , διωρίσθη Πρόεδρος .
πρώτη έργασ (α τ ο ίί c Ελληνικου &Ερυθροίί Σταυρού είς άλλοδαπfιν μετa τfιν dναγνώρι σ ιν αυτού ώς Έ -&νικοϋ •Ερυ-θρού Σταυρού ύπο τοϋ Διε-θνοίίς Έρ υ-θρο ϋ Σταυροϋ της Γενεύης, ήτο νa εϋρ'[) κάποιον τρόπον παροχfίς βοηθείας είς τον λαον της CΕλ· Αάδος . Προ ς τον σκοπον τοϋτον δ δ ρ . Καββαδίας έπεδίωξε συ · νάvτησιν μετa τού κ . Burckhardt, Π ρ οέδ ρου τοϋ Διεθνούς Έρυ3ροϋ Σταυρού. Συνεφωνή θη οτι ή βοήθεια προς τfιν CΕλ· Αάδα ή το καflαρώς &νθρωπιστικον κ αθij κον τοϋ Έρυ3ροϋ Σταυ· ρου, παρa ζήτημα άποκλεισμσίί , αί ά ρχαι ο μ ω ς έφ ο βοίίντο OtL αt τροφαl και τα φά ρ μ ακα που -θa άπεσ τέλο ν το είς ( Ε λλάδα t}θελον κατασχε{}η ύπο τών δυνάμεων κατοχijς . · Εν τού τοις, δ κ . Burck· hardt, ύπεσχέflη οτι δ Δ ιε 3ν1)ς Έρυθρος Σταυρος; -θ a εκαμνεν εκκλησιν είς ολα τα έμ πόλε μ α κα ι ουδέτερα κράτη χάριν της cΕλλάδος. cH
Ταύ τοχρό νως δ δρ. Καββαδ ίας προσή γ γισε ν τ όν Β ρετ ταν ικ όν
Έρυ-θρον Σταυρόν , κάμνωv μίαν ε πείγουσαν εκκλησιν προς το Προεδρείίον Συμβούλιον και ελαβε τήν δ ιαβεβαίωσιν τών μελών του οτι {}<1 εκαμνον το πάν δια να διευκολύνουν το ζ't1 τημα τi}ς βοη-θείας προς τήν "Ελλάδα. Τον Ίανο υάριον του 1 942, αί Κυ· βερνήσε ι ς Μεγάλης Βρεττανίας καt "Ηνωμένων Πολιτειών συν· εφώνησαν διa τήν πρώτην δ οκ ι μασ τικiι ν άποστολήν , ή ε πι τ υχί α τi)ς όποία� ώδήγησεν άργότερον είς τiιν δημιουργίαν το υ στόλου το ϋ έλέους . Εύ-θυς ώς ή C Ελλας άπη λευ-θε ρώ {) η το 1944, ό "Ελληνικος • Ερυ 6 ρ ος Σταυρος έγκατεστάitη άμέσως είς τaς 'Α-θ ήνας ϋπο τον κ. SΑλέξανδρον Ζάννα, ό όποίος ένή ργη σε ν ώς Πρόεδρος δ ι s _Q. " " ' " _Q. " ' εν ετος και ακο λοuυως ανελαβεν την υεσ ιν αυ τ ην ο κ. Φ'λ ι ων. Τον κ. Φ ίλωνα διεδέχ{)η άργότερον ό κ . Γεω ρ γακόπου λο ς, του όποίου το μέγιστον ενδιαφέρον δια το εργον του Έρυ -8 ρ οίί Σταυρου, τον κ ατ έ στη σε λίαν &ποτελεσματικον δ ιο ρ γανω τ i)ν ό όποίος χαί ρ ει γενικής έκτι μήσεως. ·ο κ. Γεωργακόπουλος κατέ· χει και σήμ ε ρον τiιν -θέσιν αύ τήν . ·ο "Ε λ λ ηνικος Έρυ-8ρος Στα υρος άντιμετώπισεν δυσχερες eργον είς τfιν δργάνωσιν ένος " Ι δ ρ ύματ ος ίκανοίί va χε ιρι σ-θfί τας μεγάλας ποσότητας τών έφοδίων που aπεστάλησαν ϋπο τών ορ γ αν ισμών βοη-8είας πολλών χωρών . • Απο το 1 946-1 948 έλή · φ-flησαν έξα ι ρετ ικ ώς μεyάλαι ποσότητες και τa ΠQΟβλήματα tO\i ορ γαν ισμού έπεβαρύνοντο έπl πλέον ϋπο του συμμοριτοπολέμου , ό όποίος συνεχώς η15ξανε τον κακον άντ ίκ τυπο ν έπt τijς οΙκονο μ ί ας τijς Χώρας. Δ'Ολα τα έφόδια π ου άπεστέλλοντο ϋπο του • Ι δρύμ α τος "Ελλ. Πολ. Περ. Καναδά, παρελαμβάνονtο ύπο του •Ελληνικού "Ερυ· {}ρ ο υ Σταυροu, μετα τού όποίου το "Ίδρυμα συνειρ γάζετ ο στε· ν ώς διa νa διευ χολύ ν η το ερyον του οσον τ ο δυνατον περισσότε· ρον. • ο δ ιορισμος του κ. Β. Κ. Σαλάμη ώς Καναδού άντ ι π ρο · σώπου τού "Ελληνικου •Ερυ-8ροϋ Σταυρού , παρετά-θη καl πα· ραμένει έν 'ίσχύ"ί και σήμερον. 'Εξ άρ χij ς το .Ίδρυμα . CΕλλ. Πολ. Περ. Καναδά, είχε t'tΊ ν τύχην να εχη τον κ. Jackson Dodds , C. B. E. , ώς μέλος τΎjς έπι· τίμου του έπιτροπijς. Κατα τi)ν έποχi)ν έκείνην ό κ. Dodds ήτο έπίσης Π ρόεδρ ος τού Κεντρικού Συμβουλίου τοϋ Καναδικού ' Έ· e\
1
'
Ι37
1
'
e
ρυ-&ρού Σταυρού και δι& μέσου α.Οτου τό C''Ι δρυμα έσχετίσ3η στενώς μετ& τοϋ Κ . Ε.Σ . eo σύνδεσμος αύτος διετερή{}η χα3 s δλην τ1}ν διάρκειαν τών έργασίών τοϋ c Ιδρύματος. c o Dr. Routley, ό έντεταλμένος άρχηγος καl δλα τ& μέλη τijς έκτελεστικijς έπιτροπijς τοϋ Καναδικοϋ Έρυitροϋ Σταυροϋ , εδειξαν πολλfιν συμπάitειαν δια την fιπό3εσιν τijς eΕλλάδος και προitυμίαν δια τήν διευ-&έτησιν τijς συμφωνίας· δ ια τijς όποίας ό Κ. Ε . Σ. {}ιΧ έχειρίζετο δια λογαριασμον τοϋ (Ιδρύματος ολας τaς άγορaς και άποστολaς έφοδίων, κατ· άρχaς είς την Μικτην έπιτροπ1}ν εtς eΕλλάδα και άργότερον είς τον eΕλληvικον Έρυ3ρον Σταυρόν. c o Harry Milbume, τότε Πρόεδρος τi)ς έ-θνι κijς έπιτροπijς μεταφορών είς Montreal, έβοή{}ησε τεραστ ίως είς τ1}ν διευκόλυνσιν τών άποστολών είς (Ελλάδα. 3έτων εtς τfιν δ ιά δεσιν τοϋ (Ιδρύματος τfιν μεγάλην πείραν του. eH συμφωνία αύτη έσήμαινε κέρδος δια το eιΙδρυμα, κέρδος που δεν εtναι δυνατον να έκτι μη3ij εtς δολλάρια και σέντς, έφ' οσον προωρίζετο δια την διεύρυνσιν τών σκοπών ταu προγράμματος βοη3είας. 'Έκτος τijς βοη8είας προς το ..,Ιδρυμα ό Καναδικος 'Ερυ3ρος Σταυρός εκαμε γενναίας συνεισφοράς, έξ ίδίων, είς τfιν c Ελλάδα. Τόν Νοέμβριον του 1940 ό Κ . Ε. Σ. έδώρησεν 2.500 δολ. είς μετρητa δια την CΕλληνικi)ν βοή{}ειαν. Το 1941 εyιναν δωρεαι άξίας περίπου 132.000 δολ. έκ νοσοκομειακών έφοδ ίων έκ τών άπο3ηκών τής Μεγάλης Βρετταν ίας και συγχρόνως τα τμήμα-ι;α τοϋ Κ . Ε .Σ . είς Ontario καl Quebec, εστειλαν νοσοκομειακα έφόδια και κουβέρτας άξίας 25.000 δολ. . Τον Ίανουάριον τοϋ 1943, μετα την δημιουργίαν τοϋ Σουηδικοϋ στόλου του έλέους, ό Καναδικος Έρυitρος Σταυρος έδώρησεν την πρώτην άποστο λην έκ δέκα χιλιάδων δεμάτων τροφfίς άξίας 25.000 δολ. Το ίδιον ετος έδώρησεν είς το �Ιδρυμα CΕλλ. Πολ. Περ. 25.000 δολ. είς μετρητα και το 1944 έδώρησεν είσέτι 50. 000 δολ. Το 1945 εyινε μία άμεσος δωρεα έκ 1 0 . 000 δολ. δια τρό φ ιμα δ ια τ aς eΕλληνίδας νοσοκόμους που ύπέφερον έκ φ ιJματιώ· σεως. Το ετος έκείνο ή CΕλλaς ελαβεν έπίσης μερίδιον άπο τα περισσεύματα δεμάτων τροφfiς αίχμαλώτων πολέμου, που εlχον σταλi) έκ Καναδά είς Γενεύην. 'Εκ τijς δωρεaν χορηγήσεως τροφίμων προς τi)ν Μεγάλην Βρεττανίαν και την Εύρώπην άξίας ένος έκατομμυρίου, που
έyένετο έκ μέρους τοϋ Καναδικού •Ερυ3ροϋ Σταυροϋ τό 1947 , ό c Ελληνικος "Ερυ8ρος Σταυρος 6λαβεν 1 04.058 δολ. "Άλλαι δωρεαι ποu εγιναν ύπο του Κ . Ε.Σ . είς τον CΕλληνι κον "Ερυ-3ρον Σταυρον περιελάμβανον &ξίας περ ίπου 240. 000 δολ . ' tματισμόν, έφόδια κλινών καl νοσοκομείων και βιταμίνας άξίας 65. 000 δολ. καl τρόφιμα &ξίας 1 10.000 δολ. Αί γνωσ-8 εί· σαι αύταί συνεισφοραι έκ τοϋ Καναδ ικού Έρυ-θροίί Σταυροϋ προς την cΕλλάδα, &νήρχοντο είς 675.000 δολ. τούλάχιστον καl το �ι:οσον τούτο δεν περιελάμβανε τfιν άξίαν τών έφοδίων, που έστάλησαν έκ τών άπο3ηκών έν Μεγάλυ Βρεττανίg μετa τfιν άπελευ3έρωσιν τiiι:. c Ελλάδος , μία δωρεa έκ νοσοκομειακών έφοδίων έκ τijς; πηγijς ταύτης έλέγετο οτι εtχεν άξίαν τούλάχι· στον 300.000 δολ. c o Καναδικος �Ερυ-θρος Σταυρος έχορήγησεν είς το ΚΙΔΠΠ 1 5 .200.00 0 δολ. έκ τών )(εφαλαίων του , διa νa καταστii δυνατΎι ή έπιτυχία τοϋ c Ιδρύματος Δ ιασυμμαχικi)ς Βοη{}είας. Είς τfιν έξόρ· μησίν του τού 1 945 , ό Κ . Ε . Σ . εtχε συμπεριλάβει εν ποσον δ ιa τfιν Διασυμμαχικfιν Βοή-8ειαν . Το ποσον τοϋτο εtχε διατε{}ij έκ τών έφεδρικών κεφαλαίων τοϋ Κ .Ε.Σ. Το έργον τijς άγορaς καί &ποστολijς έφοδ ίων είς τfιν c Ελλάδα, ήτο μία πρόσ{}ετσς σημαν· τ ικη ύπηρεσ ία έκ μέρους του Κ .Ε .Σ. είς τa ζητήματα τijς έπι· βλέψεως χρόνου και δαπανών ύπαλλήλων και προσωπικού . Αί �Επιτροπαί Γυναικείας Έργασίας τού Καναδικού Έρυ3ρο·ϋ Σταυροϋ, εϊς τaς όποίας συμμετείχαν κυρίαι τοϋ Έλληνικού τμήματος καl έπί δύο 6τη ι ή · εϊς Montreal Πρόεδρος Κα Βασ. Σαλάμη , έδώρησαν ενδύματα και ε'ίδη κλινών εϊς τον CΕλληνικον Έρυ{}ρον Σταυρόν . CΥπελογίσ3η οτ ι τοιού του είδους έφόδια άξίας 75.000 δολ. περίπου εστάλησαν μέχρ ι σή μερον είς την c Ελλάδα. c o Έρυ3ρος Σταυρος Νέων (J unior) , ελαβεν έπίσης ένεργον μέρος εϊς την &ποστολfιν έφοδίων προς τον Έρυ{}ρον Σταυρον Νέων τijς c Ελλάδος. Μεταξiι τών ι.ιεγαλυτέρων δωρεών ήσαν μουρουνέλαιον άξίας περίπου 30.000 δολ. και σάπων άξίας 1 7 .000 δολ. Αλλα είδη ήσαν κακάο εϊς κόνιν, συμπεπυκνωμέ· νος χυμος πορτοκαλιών, τρόφιμα, κονσερβοποιημένα ε'ί δη , κου· βέρτες, είδη κλινών και ίματισμός, των όποίων ή συνολικ1ι άξία έξετιμή{}η περίπου ε ίς 60.000 δολ . Εtναι άδύνατον νa έκτ ιμη{}fi είς χρijμα ή βοή-θεια ποu έδό{}η sι
1 39
εtς τfιν eΕλλάδα ύπο του Καναδικου Έρυ-θροv Σταυροϋ, εί τe &π' εύflείας είς το �Ίδρυμα �Ελλ. Πολ. Περ . Καναδά, είτε δ ι& τοϋ προγράμματος τοϋ Κ.Ι.Δ . Π. Π. Έ,, τούτοις έκ τών άρχείων προκύπτει οτι αί. συνεισφοραl έκ τοϋ Κ. Ε . Σ αί άνεγνωρισμέναι ώς &πΈύ{}είας σταλείσαι είς τfιν �Ελλάδα, άνέρχονται είς 2 .412. 636 δολ. Έκτος αύτοϋ , ό Κ . Ε. Σ. διεχειρίσ{}η ποσον 2.650.01 9 δολ. , προερχόμενον έκ tου �lδρ. �Ελλ. Πολ. Περ. Καναδά χαι άλλων CΕλληνικών c lδρυμάτων μεταξiι του 194 1 και 1949. 'Επίσημο ι τοϋ Κ . Ε.Σ. οπως ό κ. Jackson Dodds, ό κ . Norman C. Urq uhart, ό Συνfχης Α. L. Bishop , ό κ. L. Α. Winter, ό έκλιπrον H arry Milburne και ό έκλιπrοv Δρ. F. W. Routley , είργάσ-θησαν άδιακόπως και αί. προσπά{)ειαί των ήσαν άνεκτι μήτου άξίας διa τον λαον τiίς �Ελλάδος. Το εργον των συνεχίσ{}η ύπο ολων τών άνωτέρων ύπαλλήλων και του προσωπι· κου του cyπουρyείου Μεταφορών. Είς τ aς προσπα-3είας του το c:ιlδρυμα �Ελλ. Πολ . Περ. ε{χε τfιν όλόψυχον ύποστ't1 ριξιν τών ήyετών τiίς c Ελληνικiίς Κυβερνήσεως. ΕΙς πολλaς περ ιπτώσεις ό κ. Σαλάμης είχε συνεντεύξεις με τοlις Πρω3υπουρyοiις της �Ελ · λάδος κατa τaς έπισκέψεις των είς Ottawa η New York διa τον συντονισ μόν του ερyου τής βοη3είας Κα-3' ολην τfιν διaρκειαν τοϋ πολέμου, ο'ί ·Έλληνες άντιπρό· σωποι είς Ottawa, είχον συνεχij έπαφi)ν με τiιν έξόριστον �Ελ· ληνικ1)ν Κυβέρνησιν είς Λονδίνον και συγχρόνως στενiιν έπικοι'! νωνίαν με το eιlδρυμα � Ελλ. Πολ . Περ. Το 1 941 ό ..,Ελλην Πρέ σβυς είς Wasbingtoιι κ. Γεώργιος Δεπάστας fjλ3εν είς Ottawa , ώς πρώτος άπεσταλμένος της CΕλλάδος είς Καναδά. Μετa τον οflάνατον του Γ . Δεπάστα , ό κ . Φίλων Α. Φίλων ένήρyησsν ώς επιτετραμμένος μέχρι της άνοίξεως τοϋ 1945 , οτε ό κ. Κων· σταντίνος Σακελλαρόπουλος διωρίσ{}η πρώτος Πρέσβυς της CΕλλάδο; είς τον Καναδdν. Τρί"α ετη άργότερον ή Α. Ε. εlχε την τιμiιν να διαβιβάσ'[l τaς εύχαριστ ίας της CΕλληνι. κης Κιιβερνήσεως είς πολλοiις Καναδοvς δ ιa τfιν βοή{}ειαν ποiι εtχον δώσει διa τi)ν CΕλλάδα κατα την διάρκειαν τοϋ πολέμου και τaς ύπηρεσίας που εlχεν παράσχει το c:ιlδρυμα CΕλλ. Πολ . Περ. Καναδά. c o κ. 'Α. 'Ανισσάς διεδέχοflη τον κ. Κ . Σακελλα· ρόπουλον, ώ; �Ελλην Πρέσβυς είς Καναδά καl ό ίδιος κατόπιν άντικατεστά{}η ύπο της Α. Ε. τοϋ κ. Ραουλ Ροσσέτι.
Κεφ ά λαιον ΧΧ Ι ΕΛΛΗΝΙΚΑΙ ΤΙΜ ΑΙ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΑΝΑΔΟΥ Σ
τΗΝ
ε ίς την CΕλληνικην Πρεσβείαν της Otta,va, ή Α.Ε. δ κ . Κωνσταντίνος Σακελλαρόπουλος, άπ· ένειμεν έκ μέρους τiiς �Ελληνικijς Κυβερνήσεως τον Χρυσούν Με· γαλόσταυρον τού Τάγματος τού Φοίνικος, είς &ρκετοiις Κανα· δοvς δια τaς ύπηρεσίας των προς τ1)ν CΕλλάδα. Κατα τi]ν &πο· νομfιν των μεταλλ ί ω ν I ό ...Ελλην Πρέ σβυς εtπε : 19ην ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1 948,
<'Αποτελεί προνόμιον δ ι' έμέ το νά δ ιερμηνεύω έκ μέρους της Κυβερνήσεώς μου τη " εύγνωμοσύνην της •Ελλάδος πρός εκαστον έξ ύμό>ν διά τάς διακεκριμμένας ίιπηρεσίας ποiι έχετε προσφέρει είς τόν λαόν της, μέσφ τοϋ •Ιδρ. "Ελλ. Πολ. ΠεριfΜλ.ψεως Καναδά. Ή εύγνωμοσUνη τοϋ Έλληνικοϋ λαοϋ, ή όποία πιστεύω ταχέως {}ά έκδηλω{}fi καt δι' άλλου τρόπου, έπεκτείνεται καt εtς έκείνους, οίτινες άσχέτως βα{}μοϋ και ικανότητος, συ\•εισέφtρον διά νά έξασφαλισ{}fi ό σκοπός τοϋ •Jδρ. "Ελλ. Πολ. Περι{}άλψεως Καναδά),
co Χρυσούς Μεγαλόσταυρος τού Τάγματος τού Φοίνικος &π· ενεμή{}η είς τούς κάτω{tι : Κον Jackson Dodds , C. B . E . , πρώην Πρόεδρον τής Κεντρικi)ς Έπιτροπijς του Καναδικου Έρυ3ρού Σταυρού, Πρόεδρον των έράνων του c lδρ. C Ελλ . Πολ. Περι{} . Καναδά το 1943 καl 1 947 καί επίτιμον Γενικόν Πρόξενον τijς CΕλλάδος είς Montreal . Κον William Μ. Birks, LL. D . , Πρόεδρον του Καναδικου c Ιδρύματος Διασυμμαχικijς Πολεμικijς Περι ·3άλψεως. Γερουσιαστην Thomas Vien , &ντιπρόεδρον του Κ. Ι . Δ .Π . Π . Κον Charles Burton, Πρόεδρον κατa την δ ιάρκειαν τού πο· λέμοu της Έ3νικijς Συμβοuλευτικης Οtκονομικi)ς sΕπιτροπijς , που ηλεyχεν τi)v οίκονομικ1)ν δρασιν ολων τών ε3ελοντ ικών δρ· γανισμών πολεμικης περι{}άλψεως Κον Norman C. Urquhart, πρώην Πρόεδρον τijς έκτελε· στικijς επιτροπijς του Καναδικου �Ερυ-8ρου Σταυρού καί &ρyότε· ρον Πρόεδρον του Κεντρικου αύτου Συμβουλίου. c o •Αργυρους Μεγαλόσταυρος του Τάγματος τοϋ Φοίνικος, άπενεμή 3η :
Εtς; τον εκλιπόντα Morris Wilson , οστις; εtχεν πράξει πολλα δια να δργανώστι την έπίτιμον έπιτροπην τοϋ "Ιδρ. eΕλλ . Πολ. Περ. τiiς δποί<χς ύπijρξεν μέλος. ιΩς Πρόεδρος τijς Βασι· λικijς Τραπέζης του Καναδά ό Μ. Wilson , είχε'' έπίσης διευκο· λύνει την εγκατάστασιν τοϋ elδρύματος είς εν γραφείον τοϋ κτιρίου τijς Τραπέζης έπl τρία ετη , άνευ πληρωμijς ενο ικ ίου. Είς τον έκλιπόντα Harry Milburne, Πρόεδρον τijς :.Ε-8νι· κiiς :.Ε πι τροπijς Μεταφορών, τοϋ Καναδικού Έρυ-8ρου Σταυρού. ιο Η. Milburne, rjτo έκείνος ποu έφρόντισε να σταλi) οσον το δυνατον περισσοτέρα βοή-&εια είς την ιΕλλάδα δια τ(ον Σουηδ ι· κών πλοίων, κατ& τi]ν διάρκειαν τijς κατοχijς. Το μετάλλιον του Η . Mίlburne ελαβεν ή {}υγάτηρ του, Κα Franklin Spearn έκ Kingston, Ontario . Είς τον κ. Γεώργιον Τζανετάκον, Πρόεδρον του elδρύματος eΕλληνικijς Πολεμικijς Περι3άλψεως Καναδά . Είς τον κ . Β. Κ. Σαλάμην, έπίτιμον γραμματέα τοϋ •Ιδρύ· ματος eΕλληνικijς Πολεμικijς Περι{}άλψεως Καναδά. Είς τον κ. Δημήτριον Κουλουρίδην, οστις ένήργει ώς γενι· κος Πρόξενος τijς eΕλλάδος είς το Montreal. Αργότερον ό Συν/χης Α. L . Bishop, Πρόεδρος τijς έκτελε· . στικijς επιτροπi]ς τοϋ Καναδ ικοϋ :.Ερυ-8ρου Σταυρου, έτιμή{}η ύπο τΎ) ς CΕλληνικijς κ υβερνήσεω; με τον Χρυσουν Μεγαλόσταu· ρον του Τάγματος του Φοίνικος. Τόσον ό Πρόεδρος οσον καl ό έπίτι μος yραμματεuς του clδρύ· ματος κ. κ. Γεώργιος Τζανετάκος καl Β. Κ. Σαλάμης, έπίσης ελαβον άκολού-θως τi]ν έν λόγφ διάκρισιv, δηλαδi] τον Χρυσοϋν Μεγαλόστα1ιρον του Τάγματος του Φοίνικος. eo CΕλληνικος :>Ερυ-&ρος Σταυρος άπένειμεν τi]ν άνωτάτην αύτου δ ιάκρισιν το :. Αργυρούν μετάλλιον , είς άρι-8μον προσώ πων, τών όποίων αί προσπά-&ειαι εlχον συμβάλει είς τi]ν έπιτυ· ..., : χιαν του εργου του. o cι Λα , βοντες τα μεταΛΙΙ ι οι , . ια αυτα ησαν .,. eo κ. Jackson Dodds , C . B . E. , δ ια τi]ν βοήΗειάν του προς τfιν cΕλλάδα, κα-θ" δν χρόνον fiτo Πρόεδρος τοϋ Κεντρ. Συμβουλίου τοϋ Καναδικοϋ "ΕρυΗρού Σταυροϋ, καl δια το οτι ένήργησεν ώς Πρόεδρος τών έράνων του CΙδρ. CΕλλ. Πολ. Περ. Καναδά. c o κ William Birks , LL. D. , Πρόεδρος τοϋ Κ. Ι. Δ . Π . Π. , μέσφ του όπο ίου εtχε διοχετευ3ij, κατa τi)ν ΠΕQLοδον to\i ΠQΟ• :ο
ι
•ι
ι
,
:ο
'
γράμματός του , ολη ή βοή{}εια προς τάς συμμάχους χώρας . eo Γερουσιαστης Th. Vien, άντιπρόεδρος τοϋ Κ . Ι. Δ. Π. Π. co έκλι πrον Harry Milburne, διά την άκ ούραστον βο1Ί 6ειάν του έν6σφ ήτο Πρόεδρος τi]ς έπι τροπης ' Ε -θ ν ικών Μεταφορών τοϋ Καν α δ ικο ϋ 'Ερυ-3-ρού Σταυρού. c o κ . Norman Urquhart , Π ρ ό εδρος της έκτελεστικijς έπι· τροπi)ς του Καναδικοϋ Έρυ-&ροϋ Σταυρού άπο το 1944 εως το 1946. co Δρ. F. W. Routley, s Εν τ ε τ αλμένος Σύμβουλος τοϋ Κα· ναδικου Έρυ-&ρού Σταυροϋ. c o Δρ. Τ. C . Roιιtley, γενικος γραμματεu; τοϋ Καναδικού · Ιατρικού Συλλόγου, παρa του όποίου όρyανισμοϋ μεγάλαι πο· σότητες χειρουργικών έργαλείων έδωρή-3ησαν είς την cΕλλάδα. co κ. David Mclver , σύνδεσμος τοϋ Κ.Ι. Δ .Π. Π. καl τοϋ Καναδικού Έ ρυ-3 ροϋ Σταυροϋ. co κ. Γεώργιος Τζανετaκος, Πρόεδρος τοϋ clδρύματος CΕλλ . Πολ. Περ. Καναδa. co κ. Β . Κ. Σαλάμης, έπίτιμος γραμματεvς τοϋ clδρύματος cΕλλ. Πολ. Περ. Καναδa. CH κ. Alice McAteer' γραμματεuς του (Iδρύματος CΕλλ. Πολ. Περ. Καναδa, είς το γραφε ίον άπο το 1 940 εως το 1950, της όποίας το βα-3υ ένδιαφέρον διa το εργον τοϋ (Iδρύματος, ' \ \ \ συνε βαλε κ ατα πολυ εις την επιτυχιαν αυτου. co κ. Melvin Α. Hull , έπίτιμος Ταμίας του (Ιδρύματος C Ελλ. Πολ. Περ. Καναδa & πο το 1 940 εως το 1949. co κ. Willianι Η . Virgin, γραμ μ α τ ευς της 'Έ-θν ικης Έπι· τροπης ' Αγορών του Καναδικοϋ 'Ερυ-3 ρού Σταυροϋ. co κ. Oleg Rodomar, μέλος τijς έκ τελεστικi)ς έπιτροπi)ς τοϋ Κ .Ι . Δ .Π.Π. co κ. Paul Marceau, δ ιευθυντΎ}ς τi)ς Έ-θνικης Έπιτρο· πfίς Μεταφορών του Καναδικού Έρυ-&ροϋ Σταυροϋ. c o κ. Thomas Caverhill, γραμματεuς τi)ς έκτελεστι κijς Έπι· τροπi)ς τοϋ Κ. Ι.Δ. Π. Π . co κ . Caverhill ήτο έπίσης έπίτιμος Ταμίας του έράνου 1943 τοϋ elδρύματος CΕλλ. Πολ. Περ. Κα· ναδα. CH Α . Ε. Per. Wijkman , Πρέ σβυς τfίς Σουηδίας, οστ ις ύπi)ρξεν άκούοαστος είς τaς προσπα-8είας του να βοη{}ήστι τi}ν �
�
I
Ι43
:>
-
eΕλλάδα , κατά τfιν διάρκειαν της δράσεως τοϋ Σουηδικοu στό· λου του έλέους. eo Δρ . W. Stuart Stanbury, Μ .Β . Ε. , οστις διεδέχ-θη τον Δρ. F. W. Roιιtley είς τfιν itέσιν τοϋ εντεταλμένου Συμβού· λου τοϋ Καναδ ικοϋ Έρυ{}ροϋ Σταυροϋ το 1 948. eo κ. Α. R . Sellery , γραμματε1Jς τijς έκτελεστικijς έπιτρο· πijς τοϋ Καναδικοϋ Έρυ-8ρού Σταυροϋ. e o κ. L . Α. Winter, έπίτιμος Ταμίας τοϋ Καναδικοϋ • Ερυ· {}ρου Σταυρού. Ό κ . Robert Hendershott , Πρόεδρος τijς Merck & Com· pany LTD. eo ){. Charles La Ferle, Πρ6εδρος τijς Έ{}vικijς 5Επιτρο· πijς Μεταφορών τοϋ Καναδικού 'Έρυ-3-ροϋ Σταυρού. co aξιότιμος Leopold MacAulay , Πρ6εδρος τijς Κεντρικijς �Ε πιτροπijς τοϋ Καναδικού Έρυ{}ρου Σταυρού . co κ . H arold Η . Leather Μ. Β. Ε. , Πρ6εδρος τijς έκτελε· στικi] ς έπ ιτροπi)ς τοϋ Καναδικοϋ �Ερυ3ρού Σταυροϋ . c o κ. Cecil G . Marrotte , λογιστfις οστις έβοή6ησεν πολu εϊς τfιν δργάνωσιν τοϋ c lδρ . CΕλλ . Πολ. Περ. και προσέφερεν τaς ύπηρεσίας του Κ'.Χτa τfιν δ ιάρκειαν tοϋ πρώτου έράνου. Ό Δ ρ . James Gibson, Πρ6εδρος rijς Κεντρικijς 'Επιτροπijς 5 Α νοι�οδομήσεως της ΟΥΝΕ ΣΚΟ. eo κ. Garnet Page , Γρα μματεvς καl Ταμί_ας τijς Κεντρι· κi]ς �Επιτροπijς 'Ανοικοδομήσεως τijς ΟΥΝΕΣΚΟ. Οί κάτω{} ι ελαβον το • Αργυροϋν μετάλJ�ιον παρά του CΕλ· ληνικοϋ Έρυ{}ρο ϋ Σταυροϋ κα-8 � δv χρόνον ήσαν εϊς τfιν c Ελλάδα. eo cyποστράτηγος L. R. LaFleche, Καναδος Πρέσβυς είς cΕλλάδα. co άξιότ ιμος Κος Brooke Claxton, οστις μετέβη είς CΕλ· λάδα, ένψ Ύjτο c yπουρyος c yyιεινijς κα l Προνοίας. co κ. Πέτρος Λεντζijς, μέλος τijς έκτελεστικijς έπιτροπijς τοϋ cΙ δρ. c Ελλ. Πολ . Περ . Καναδά . co κ . Γεώργιος Γριβάκης, πρώην Πρόεδρος τijς c Ελληνικijς παροικίας είς Montreal καl μέλος τijς έκτελεστικijς έπιτροπijς τοϋ c Ι δρύματος. eo κ. Jules Solterman, γενικος Δ ιευ6υντfις τfi.ς Surgical Supplies (Canada) Limited, τiiς έταιο(ας πο\J έξετέλεL δλαs τάς;
Είκόνες τών κ. κ William Birk s καί Γ. Τζανετάκου, εtς την αt-&ου σαν ύποδοχης τοϋ Ε. Ε . Σ . Είς τον απέναντι τοίχον, εtναι ιiνηρτημέ ναι αί είκόνες της Α. Ε. τοϋ κ. M ackenzie King. τοϋ "Υποστρα. τήγου L. R La Fleche καί τοϋ κ. Jacksόn Dodds . Διακρίνοντα ι α ί σημαίαι τοϋ Καναδά, τοϋ Ε.Ε.Σ. καί της Έλλάδος, πλαισιώ· νουσαι ?tεφαλ1}ν της Θεάς Ύγείας.
\
'Ινστιτούτον Παιδικής Προ νοίας εtς 'Ελευσίνα, λυό μενον οίκημα κατασκευα σ{Ην εtς Faίrchi ld's Ε:ν Lon g-ueuil Ρ Q. καί δωρη{Η:ν ύπο τοϋ Ίδρ. Έλλ. Πολ. Περ. Κα-ναδa.
.
' Αντιπροσωπεία τής Κ αναδικής Κυβ_ε ρνήσεως, παρα τ<"ρ Πρω{}-υ ποuργ<ρ Θ. Σοφούλη. Διακρίνον τα ι Ε:ξ ιiριστερών προς τα . δεξιά : Ό κ. D . Flemίng, ό Γερουσια στ1}ς L. Moraud, ό Δρ. G. Fau teux (νϋν ιiναπληρωματικος Κυ· βερνήτης τοϋ Quebec, ό ύποστρά τηγος L. R. La F leche, τότι;; Κα· ναδός Πρέσβυς Ε:ν •Ελλάδι, ό κ . Α w . Stewart. ό Πρω-6-υπουργο ς �- Σοφούλη � , ό κ. Β κ. _Σ αλάμ ης, ο κ. W. Bιrks, κα ι ο Γερου σιαστ1}ς Thomas Vien . . •
ΑΘΉΝΑΙ Κατά-θ-εσις στ εφάνου έκ δάφνης είς το Μ ν η μείον
τοϋ Άγνώ ?τnυ Στ q ατιώ
του
Διακρινοντα ι, οι κ. κ. Σαλάμης, Γερουσια στ1}ς Moraud, W. Birks, Δρ. G . F auteuχ (κρατών τον στέφα\·ον) . La Fleche D F lem ίng καί ό κ Βικέλης Διευ-&υν. Πρωτοκόλλου τοϋ •Ελλ. •Υπουρ. ' Εξω τ ε ρικώ ν . Β. Κ.
Λ εντζη ς , ό κ . J ackso n Dodds, 1Ί κ . Η . M ίlbιιrne, ό κ. Δ. Κουλουρίδης, ό κ. Τζανετάκος, ό κ. W . Birks καί ό κ. Β. Κ. Σ α · Ό κ. Π.
λά,μης, ο ί όποίο ι παρεσημοφορή1t-ησαν ύπο τοϋ Ε.Ε.Σ.
Εtς δεξίωσι ν δn-&εϊσαν ύπο της Α. Ε. του κ. Κ. Σακελλαροπούλου, εγκρ ιτο ι Κ αναδοί, παρεση μοφο ρή-&ησαν εκ μέρους τής Έλλη · νικη� Κυ β ε ρνήσεω� δια το� f! ρέ σβεως της. Διακρι·νονται εξ α ρ ι στερών, ό κ. Norιnan Uι·quhart , ή κ. F Spearn . fhJγάτηρ τοϋ άποβιώσα ντος Η . M ilJ)urne. ό κ. C L. Uιιrton , ό κ. Β Ι{. Σα λά μ ς ή �Ί , Α. �· ? κ . Κ . Σ� κελ · λαροπουλος και ο κ. W. Bιrks.
·
'Εξέχοντες Καναδοί καί . Ελληνοκαναδοί, παραση μοφορη-&έντες ύπο τοϋ Ε.Ε.Σ. τον Ίούνιον του 1 953. ''Ορ{}·ιοι εξ ά ρ ι στε ρ ώ ν, Ί. Ήλιάuκoς, Mon treal . Κ. Μ πουκίδης, To roπto, Cec i t M arcotte, Mo ntreat, Β. Κ. Σαλάμης, M o ntreal, Γ. Κ. Γκέττας, S t . Tho mas, Ί. Μπούρας, Ottawa, Ά. Μπέης . Thetford Mines , Ίατρος Α. Κάλq;ας Montreal, Φ. Παπαχρηστίδης, Montreal, Δ. Αάφκ α ς , Montreal, Σ . Φ λωράκη ς, Montreal, Χ. Λ ι α κάκος, Wi ndsor, Π. Πολυμενάκος, Toronto, C. Stevenson, St. John, Ν. Β., Π. Λεντζijς , Montreal , Λ. Γιώ τη ς, Peterborough. Γ. Βλάσσης, Ottawa . Κα-6·ήμενο ι : Γερουσιαστ η ς Th Vien, Κα Βιβίκα Ρωσέττη, ό Κος Π ρέσβυς, Δίς Μαρίκα Σαλάμη, Γ. Τζανετάκος.
παραγγελίας τοϋ tlδρύματος δια χειρουργικa έφόδ ια. Το μετάλ· λιον &πενεμή{}η εϊς τον κ. Solterιnann , οταν ούτος εύρίσκετο εϊς τ ην Ε λλάδ α το 194 7 . Έπι πΜον αuτών που ελαβον τι μάς, υπηρχον έκατοντάδες Καναδών που συνέβαλαν μ8 γενναιοδωρίαν εϊς την ύπό-θεσιν τi)ς �Ελλάδος . Λόγφ τοϋ οτι ό &ρ ι{)μός των ijτo τόσον μέγας καί αί δο3είσαι ύπηρεσίαι τόσον ποικίλης μορφijς, 1iτο &δύνατον νa &ναγνωρισ{)οίίν εϊς εκαστον προσωπικώς, &λλa ό λαος τijς CΕλ λάδος &νεγνώρ ισεν ηΊν σπουδαιότητα τijς βοη3είας που έδό{}η ύ,το Ωλων αlιτ&ν των Καναδών . �Άλλη &πονομη τ ιμών, μία &πο τ aς μεγαλυτέρας που εyι· ναν ποτ8 εϊς Πρεσβείαν τΥjς Ot ta\va, ελαβε χώραν την 6ην Ίου · λίου 1 953, κατa τ fι ν δνομαστικην έορτην τ ij ς Α. Μ . τοίί Βασι· λέως Παύλου του Α' τΥjς ' Ελλάδος. �Η Α . Ε . ό c'Ελλην Πρέσβυς Ραοuλ Ροσέττι, έπέδωσεν ΕΚ μέρους του Βασιλέως τijς Έλλά δος, το μ ε τ άλλιο ν του CΕλλην ικοίί �Ερυ{}ροίί Σταυρού εϊς πεν· τήκοντα Καναδούς, τριάκοντα πέντε έκ των οποίων ήσαν �Ελλη · ν ικijς καταγωγijς. cH τελετη ελαβε μορφην δεξιώσεως εϊς την �Ελληνικην Πρεσβείαν καl παρευρέ{}ησαν εϊς αlιτην έκατον πεν· τήκοντα μέλη τijς �Ελληνικi]ς παροικίας τi)ς Ottawa, έπl πλέον εκείνων που παρεση μοφορή{)ησαν. �Όλοι οί λαβόντες το μετάλλιον, είχον προσφέρει ύπηρεσίας είς το Βασίλειον της "Ελλάδος, ε'ίτε ώς δρyανωταl τijς "Ελληνι· κης Πολεμικης Περι{}άλψεως, εϊτε εϊς άλλους τομείς κατa την διάρκειαν τοίί Β ' Παγκοσμίου Πολέμου. rιΕκαστον μετάλλιον συνωδεύετο ύπο δ ιπλώματος που εφερε το ονομα τijς Α. Μ. τοίί Βασιλέως της "Ελλάδος, ύπ ο την έπίτ ιμον προστασίαν τοίί όπο ίου τελεί δ "ΕλληνικΌς Έρυ{}ρος Σταυρός. Διαπρεπείς Καναδοι οϊτινες έδέχ{}ησαν τ ιμaς ήσαν οί κάτω{}ι : �σ κ . Donald Μ . Fleming , έκ Toronto , δ Γερουσιαστης Thomas Vien, δ κ. J ackson Dodds καl ό έκλιπrον William Birks , έκ Montreal, δ •γ ποσ τ ράτηγος L . R . L a Fleche, δ Γερουσιαστης Lucien Moraud, ΕΚ Quebec City και δ aξιότ ιμος Gaspard Faιιteux, άναπληρώv Κυβερνήτης της έπαρχίας του. Οί (Ελληνο- Καναδοl που παρηκολού{}ησαν τΎ)ν τελετην και έδέχίtησαν τιμaς ήσαν δ κ. Γεώργ ιος Τζανετdκος, Πρόεδρος τοϋ "lδρ. "Ελλ. Πολ. ΠεQ . Καναδά καl ο κ . Β. Κ. Σαλάμης, έπίημος t
10
145
Γραμματεvς τοϋ � Iδρύματος καί Καναδος άντιπρόσωπος του �Ελ· ληνικοϋ Έρυθρού Σταυροϋ . Και οί δύο αύτοί κύριοι εtχον -δπη · ρετήσεL δια περισσότερα άπο ε'ίκοσι Εtη το ,Ιδρυμα CΕλλ. Πολ. Περ . Καναδά. �ο κ. Στ. Ροκάνας, uΕλλην Πρόξενος είς Toron· to, και ό κ. Γεώργιος Βλάσσης, άκόλου-Βος είς τfιν CΕλληνικi)ν Πρεσβείαν ώς Διευ{}υντfις του Γραφε ίου Τύπου, ήσαν παρόντες και ελαβον τaς άπονεμη-3είσας είς αvτο\ις τ ι μάς . co κ . Γ. Βλάσ· σης έπίσης ελαβε παρa της CΕλληνικ·ij ς Κυβερνήσεως τον Άργυ· ρουν Μεγαλόσταυρον του Τάγματος του Φοίνικος. Το Δ ιοικητ ικον Συμβούλιον τοίί c Ελληνικοϋ Έρυ-8-ροϋ Σταυ· ροϋ, είχε ζητήσει άπο τον άντ ι πρόσωπόν του είς Καναδάν ένα κατάλογον, ε'ίς τον όποίον {}ιl ύπηρχον ολοι δσοι ύπηρέτησαν είς τ1)ν έκτελεστικ1)ν έπιτροπην τοϋ c lδρύματος CΕλλ. Πολ. Περ . Καναδά, καί ό όποίος -3a άντεπροσώπευε τας διαφόρους έπαρ· χίας τοίί Καναδά , κα{}rος ήτο άδύνατον να συμπερ ιληφ{}οϋν ολοι οσοι εtχον συνεισφέρει χρήματα καl ύπηρεσίας είς το εργον τοϋ c lδρύματος. τα ονόματα τα ύποβλη{}έντα κατ' άλφαβητικfιν ' ,. : σειραν ησαν Δρ . Ά. • Αποστόλης, Victoria· George Allison καί Α . An· ton , Montreal' Θ. Βάσσος, Brandon· Φρ. Μπέζος , Toronto· Α. Μπέης, Thetford Mines' William Birks, Montreal' Κ. Μπουκ ί· δης , Toronto· Ίωάν . rνΙπού ρης, Ottawa· Γεώργ. Μπουλοϋκος, Toronto' Ί. Χρόνης, Saskatoon· Σπϋρος Κολυβάς, Montreal' Ι. Κοντός, Calgary· Δ. Κουλουρ ίδης , Montreal' Jackson Dodds , Montreai· Χρ. Οίκοvόμου, H amilton' Donald Μ. Fleming , Toronto· Σ . Φλωράκης, Montreal' Σταμ. Γαλανός, Ottawa καί Kingston' Γεώργιος Γκανάς , Winnipeg ' Γεώργιος Τζανετάκος , Montreal' Χρηστος Γεώργας, Owen Sound' Γε· ώργιος Γκέττας, St. Thomas· Δρ . James Gibso n , Ottawa· Π. Γραμματικάκης, St . Catharines· Γεώργιος Γ ριβάκης, Montreal' C. Johnson , Edmonton · Δρ. Ά. Κάλφας , Mon· treal· Σ . Π. Κάλλος, Fort Williaιn· Γεώργιος Καγκλης, R e· . gina· Charles La Ferle, Toronto· Δ . Λάφκας, καί Ν . Δ. Λα· ζάνης , Montreal' H arold Leather , Toronto' Πέτρος Λεντζης καί Ίωάν . Λιάσκος, Montreal' Χαρ. Λιακάκος , Windsor· Ν. Μανωλάκος, Montreai · Γ. Μανωλόπουλος, Halifax· C. ]. Mar rotte , Montreal · Harold Nash , Guelph · Garnet Page, Ot · Ι 46
tawa· Π. Πολυμενdκος , Toronto· Φ. Παπαχρηστίδης, Mon· treal· Δ. Τ. Π α ππάς Vancouver · Κ. Παππάς, Moncton· Δρ . Λεωνίδας Πολυμενdκος , Toronto· Στ. Ροκάνας, Toronto· Αϊδεσιμώτατος Ν ικόλαος Σαλάμης καt δ &δελφός του Β. Κ. Σαλάμης, Montreal · Γ. Σπυρόπουλος, Montreal· Harry Ste venson , Saint John' Ί. Βαλdκος, Brantford· Γερουσιαστης Thomas Vien, Montreai· Γεώργιος Βλάσσης, Ottawa· ·Ιωάν. Ξύδος , Glace Bay· Λ. Γιώτης , Peterborough καl ή Δεσποι νlς Μαρίκα Σαλάμη I Montreal. C H Δεσποιν l ς Σαλάμη ελαβε με τ άλλ ι ο ν , tfi πρ ο τ άσε ι τοϋ &ρχηγοϋ τfίς aντιπροσωπείας της eΕλ· ληνικ-Υ)ς άποσtολijς εϊς την σύσκεψιν του Διε3νοϋς 5Ερυ3ρου Στα υρ ού κ. Μ ιχαηλ Πεσματζόγλου, διa τuς uπηρεσίας της προς τον Έρυθ-ρον Σταυρόν. ,
1 47
Κεφάλαιον ΧΧΙΙ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑΙ ΤΩΝ Ε Λ Λ Η ΝΟ-ΚΑΝ Α Δ Ω Ν
Η
τijς •Ελλάδος είς τiιν άνάπτυξιν τοϋ Καναδ ικού ε.flνους, περιλαμβάνει οχι μόνον τi}ν πνευματικην και καλλιτεχνι κfιν κληρονομίαν τijς όποίας άπολαύουν ολα τa πολιτ ισμένα ε-θνη σήμερον, άλλs έπίσης και ίκανον άρι{}μον πολιτών της. Σοβ αροί, έργατικοι και εκτ ιμώμενοι ε ίς τ aς παρο ι κ ίας των I οί Καναδοι •Ελληνικijς καταγωγi)ς , εχουν άναλάβει ολας τaς εύ-&ύ νας τi)ς πολιτικi)ς των ζωijς είς η)ν -3ετήν των χώραν, ένό) δια τηρούν άκόμη τfιν άνάμνησιν τrjς πατρικi)ς των γης . "'Η το συ· νεπώς φυσικόν, οταν ό Β' Παγκόσμ ιος Πόλεμος εφερε τfιν δυστυχίαν είς τον λαον τi)ς •Ελλάδος , οτι κα-3εlς που είχεν eΕλ ληνικον αίμα είς τaς φλέβας του, ή {}έλησε νa βο η{}ήσυ έκείνους που εύρίσκοντο είς τi)ν άτυχη χώραν. 'Ακόμη προ τijς ίδρύσεως έ-θνιχοϋ δργανισμοϋ δ ιa τi}ν άποστο λi}ν βοη-3 είας είς τi}ν .Ελλάδα , άπεστάλη το ποσον τ ών 1 7 . 139, 00 δολ . uπο •Ελληνο- Καναδών άπο τaς άκολούfiους πόλεις : Toronto , Ontario .$ 10.000, 00 Winnipeg, Manitoba . 2.000,00 Sudbury, Ontario 560 ,00 Brantford, Ontario . 499,00 Calgary, Alberta 1 . 000,00 Ν orth Bay, Ontario . 500,00 Quebec City 245,00 Saint John, New Brunswick 2.335,00 1 7 . 1 39,00 Toronto, δ κ . Peter Bassel (οργάνωσε τfιν πρώτην Είς έπιτροπi)ν καl ενήργησεν &ς Πρόεδρος έπl τέσσαρας μrjνας. Αί άναφοραl δεικνύουν οτι ή πρώτη άπο τaς πολλaς έπιταγaς που έλήφ{}ησαν έκ μέρους •Ελληνο-Καναδών , �το μία άνερχομένη είς το ποσον τών 1 . 000 δολ. έκ μέρους τοϋ κ. Κόψη . eo άQι-8-μος τών Καναδών •Ελλην ικi)ς καταγωγi)ς δεν ήτο ΣΥΜΒΟΛΗ
.
μεγάλος. c y πijρχον μόνο� δώδεκα χιλιάδες είς τον Καναδά τ1ιν έποχην εκείνην. "Ως σύνολον δεν ijσαν πλούσιο ι. Έν τούτοις άπο τijς άρχijς τijς ίδρύσεως τijς "Ελληνικijς Πολεμικijς Περι · -&άλψεως Καναδά, ο ί δώδεκα χιλιάδες συνε ι σέφερ α ν περίπου 320.000 δολ. , ητοι περίπου 26 δολ. κατ' aτομον. Οί avω &ρι-&μοl δεν συμπεριλαμβάνουν τον χρόνον και τ aς προσπα{}είας που κατηναλώ-3ησαν fJπo πολλών "Ελληνο·Καναδών , κα3rος αvτοl fJπηρέτουν ο)ς Πρόεδροι και μέλη εκτελεστ ικώ ν έπι· τροπών τοϋ (Ιδρύματος εϊς ολην την χώραν δ ιa δκτ ω περ ίπου Εtη . CΏς άναφέρετα ι εϊς τa διάφορα εγ γ ραφα fJπij ρξαν άκούρα· στο ι έργάται εϊδικώς κατa του; πρώτους έράνοuς δ ιιi συλλογην χρημάτων καl χρησι μοποιη μένων έν δυμ άτ ων . ·ο κ. Β . Κ. Σαλά μ ης, ώς έπίτ ιμος Γραμματευς τοϋ Ίδρ . "Ελλ. Πολ . Περ. Καναδά και μέλος τfiς έπι τροπijς αύτοϋ άφιέρωσε τον χρόνον του επι δώδεκα συνεχij ετη . "Η έ-θ- ελο ν τ ικη αϋτη ύπηρεσία συνέτεινε κατ α πολυ εϊς τΎ]ν διατήρησιν τών έξόδων διαχειρίσεως είς το έλάχι· στον. Οuτε έπίσης οί aνω άρι-3μοl δεικνύουν το ποσοστον τijς lδ ι ωτ ι κijς βοη-3είας που εστάλη εlς συ γγ ενε ί ς καl φ ίλους είς "Ελ· λάδα. Εύ3υς ώς τοϋτο κατέστη δυνατ όν , οί "Ελληνο Καναδο l εστειλαν τόσην βοή{}ειαν οση ν έπ έ τρ ε πε το ορ ιον τοϋ εί σοδήμα· τός των και δεν δ ύ ν α τ α ι va έκτ ιμη-θii το τί σημασίαν εtχεν ή βοή3εια αύτη δ ια τους παραλήπτας. Πολλοl " Ελληνο Καναδοt fιγyυή3ησαν οτ ι -&α δ ίδουν εν ώρισμένον ποσον κατα μijνα εlς τ ο uΙδρυμα " Ελλ. Πολ. Περ. Κανα δά καl εκαμναν ο ,τι fι δύναν το διa να συμπεριλάβουν περισ· σότερα. τα μέλη τijς διοικήσεως εξεπλάγησαν άπο μίαν συνεισ φοράν, ή όποία άποτελετ εξοχον παράδειγμα τijς γ εννα ι οδωρίας τώ v " Ε λλη νο · Καν α δών . </Οταν ό Εύ άγγελος Παπαδόπουλος , ίδιοκ τ ή τη ς ένος μικροϋ έστιατορίου εϊς τ ο Montreal , έδέχftη την έπίσκεψιν τοϋ κ. Φλωράκη έκ μέρους τοϋ "Ιδρύματος, εδω · σεν έπιταγην 400 δολ . , ολα τa χρήματα που εlχε. « Θa εδ ιδα περισσότερα άλλα εχω δώσει 150 δολ. είς τ ο ν Καναδικον Έρυ3ρον Στα"ρόν » , έξ ·ή yη σε . «Δεν έτε λείωσα ομως άκόμη . Θα έρ γ α σ-3ώ &κόμη , δια να δώσω 1 . 000 δολ. δ ια την πολεμικην περί3αλψ ιν » . Την 25ην Μαρτίου 1953 , ήμέραν τijς Ελληνικijς "Ε{)νικijς Έορτf}ς , οί Έλληνα· Καναδοl καταστηματάρχαι εlς Windsor , I
1
•
·
"
1 49
Η alifax, Saint J ohn και Edmonton , έδώρησαν τάς είσπράξεις τi)ς ήμέρας. sΕν συνόλφ 28. 000 δολ. έλ�φ{}ησαν &πο τάς πόλεις αύτάς. Οί καταστηματάρχαι τών άλλων πόλεων ο πως το Mon treal, Toronto, Winnipeg, Calgary , Vancouver και Hamilton άπεφάσισαν νά άναμείνουν την εναρξιν τοϋ δευτέρου οίκονομ ι κοϋ έράνου , πρίν πράξουν το ϊδιο. Με μέλιη τοϋ Γυναικείου Καναδικοϋ Στρατοϋ είς τά ταμεία των, τά eΕλληνικά έστιατόρια είς το Vancouver B. C . , έδώρησαν ολας τάς είσπράξεις των τi)ς 1 7ιης �Ιουνίου 1 94 3 εϊ.ς το �Ίδρυμα. Είδι· κοl ερανοι έγένοντο κατά τάς πρω'ί νaς λειτουργίας τijς Κυριακi]ς είς τaς CΕλληνικaς Όρ-3οδόξους εχκλιησίας είς το Toronto και Montreal. ι'Επιτροπαl c Ελληνίδων Κυριών διοργάνωσαν διαφό· ρους έορτaς δ ιά την συλλογην χρημάτων και συμμετέσχον είς 8ργα βοη-Βείας . �Ιδιαίτεραι προσπά6ειαι κατεβλή3ησαν είς το Fort William , Winnipeg, Toronto, Hamilton και Montreal . Τaς άρχάς τοϋ �Ιουλίου , 1943 , 8yινε συγκέντ ρωσις τετρσκο· σίων eΕλληνο · .Καναδών άπο ολα τά μέρη τοϋ Ontario, είς το Guelph, δργανω-6είσα ύπο τi)ς έπι τροπi)ς της περιφερείας Guelph τοϋ elδρ. eΕλλ. Πολ . Περι{}άλψεως, η συγκέντρωσις ελαβεν την μορφην γκάρντεν πάρτυ, κατά το όποίον εκαστον π ιάτο έτιματο 5 δολ. Το σύνολον των είσπράξεων έδό{}ιη είς τον τότε δ ιεξαγόμενον 8ρανον. c o λοχαγος Seferovitch, πρώην γεν ικος Πρόξενος της eΕλ· λάδος εlς το Montreal, έδώρησεν πίνακας ο ί όποίοι έξετέ3ησαν εtς λαχειοφόροΥ άγοράν είς τaς μεγαλυτέρας πόλεις τοϋ Καναδα. c o πλοίαρχος Καρδαρας το ϋ c Ελληνικου πλοίου «eΕλλaς» 8καμεν 8ρανον μεταξv τών c Ελλήνων ναυτικών που 8φ3ανον είς Saint John, New Brunswick. • Απο τά πληρώματα δεκαοκτrο έλληνικών πλοίων , ελαβε 2.860 ,10 δολ. δ ιά το "Ίδρυμα . Πλη· ρώματα έλληνικών πλοίων είς τον λιμένα τοϋ Sidney I Νova Scotia, έδώρησαν 305 δολ. διά τον 'ί διον σκοπόν. CH Εφημερlς « c Εστία » , έκδιδομένη ύπο του κ . cΗ ρακλij Παπαμανώλη καl άρ · γότερον ύπο τοϋ κ. Μ. Σταυρίδη , ύπεστ�ριξεν ίσχυρώς το 8ργον τοϋ clδρύματος. Κατ& τά 8τη τοϋ Π ολέμου μ ία μόνον οργάνωσις έπετρέπετο νa λειτουρy'fi είς Καναδαν ώς δργανισμος περι-flάλψεως οίασδή, ποτε χώρας. Είς την περίπτωσιν τi]ς CΕλλάδος ήτο το (/lδρ. Έλλ . •
Πολ. Περ και ολοι οί άλλο ι eΕλληνικοι όρyανισμοl συνηνώ-θη σαν μετ' αύτου διά τον κοινον σκοπον της έποχης έκείνης. "Όταν εληξεν ό πόλεμος, οί δργανισμοl αύτοl 1]ρχισαν πάλιν νά λειτουρ• γουν άνεξαρτήτως καl τά περιστ ατικ ά που άκολου{}ουν δε ικνύ ουν μόνον είδικaς άνα φο ρ άς που εγ ιναν έν συνεργασ ί� με το tllδρ. c Ελλ. Π ολ. Περι-flάλψεως Καναδά. ΑΧΕΠΑ : Το 1 946 ό δργαν ι σ μ ος τi]ς ΑΧΕΠΑ, μία μεγάλη "Ελλη· νικ� άδ ελφότης, ή σit άν{}η τ�ν έπι-θυμίαν νά 'ί δ11 δ η μιουργούμε � νο ν είς •Ελλάδα ν οσοκο με ίον η παράρτη μα 1]δη ύπάρχοντος νοσοκομείου, το ό πο ίο ν -tt α έγένετ ο γ νωστόν, ως κα-θαρώς Κανα· δ ικη προσφορά. Δ ι ' α ίτ ήσ εώς του είς το •Υπουργείον Πολεμι· κών " Υπη ρεσι ών , ό δ ρ γα ν ι σμο ς ελαβεν aδειαν έράνου διά συγ· κέντρωσιν χρημάτων προς τον σ κο πον τούτον , ύπο τον ο ρ ον, ή οτ ι -3 α δ ιεξ γετο ύπο τi}ν αίγίδα του c lδρ. CΕλλ . Πολ. Περ. Καναδά. " Η έκτελε σ τικη έπιτροπi) τοϋ Iδρύματο ς συνεφώνη· σεν καl δ ιέ-θ ε σεν το γραφείον του διά τον ερανον της ΑΧΕΠΑ ύπερ το ϋ Νοσοκομείου , δ όποίος εγινε τον Δεκέμβριον του 1 946. Πάσα δυνατ� βοή-θεια έδό{}η ύπο της έπιτροπijς τοϋ elδρύ· ματο ς; είς τ� ν προσπάitειάν tου νά βοη-flήσυ εΊς τfιν έξόρμησιν. "Ό τ α ν ελη ξ ε ν δ ερ ανος , αί εΊσπράξεις του άνερχόμεναι είς 47 . 260, 65 δολ . , δ ι ε βι β ά σ-θ η σαν είς τi}ν δργάνωσιν τijς ΑΧΕ ΠΑ εί ς τον Καναδάν . Έπt πλέον τοϋ ποσαu α ύτου , έδωρή-3ησαν καl 15.000 δολ. ύπο του •Jδρ . "Ελλ . Πολ. Περ. Καναδά είς τον ερανον τi]ς ΑΧΕΠΑ, ως σημείον έκτιμήσεως δ ιά τiιν βοή{}ειαν που το " Ίδρυμ α ελαβεν άπό τα μέλη τής Α ΧΕ ΠΑ κατά τά εττj τοϋ Πολέμου. Διά συμφωνίας μεταξυ τfiς κεντρικijς όργαν ώ σεως της ΑΧΕΠΑ , τών •Ην ω μέν ω ν Πολιτειι:J,ν καl τοϋ Συνδέσμου eΕλλ. Πολ. Περ. , ένα άπο τα u γειονο μι κ a κέντρα που εtχον ίδρυ{}ij ύπο τοϋ ·Ιδρύματος είς τi}ν eΕλλάδα , {}α ωρίζετ ο ως Νοσοκο· μείον τής Καναδικης ΑΧΕΠΑ. ·π- έκλεγ ε ί σα τοπο3εσία ήτο τά Φ άρσα λα Έπίσημος τελετiι έγένε το , τ�ν ο πο ί αν παρηκολού -3ησεν δ Καναδος Πρέσβυς είς ·Ελλάδα, George L. Magann . καl ή ό ποία ένεκαινίασεν τi)ν εν αρξ ιν τοϋ κέντρου τών Φαρσά· λων. 'Ετοπο3ετή-3η άναμνηστικi} πλaξ ε ίς το Νοσοκομείον ως έκφρασις ευγνωμοσ-ύνης προς τi)ν Κ αν αδι κi}ν γεννα ι ο δ ω ο ίαν . .
�
.
ΚΡΗΤΙΚΉ ΑΔΕΛΦΟΤΗ Σ «ΜΙΝΩΣ».
Κατα τf)ν τελευταίαν πε ρ ί ο δο ν τών έπιχει ρήσεων , ή έκ τ ελε· στικ fι επιτροπή , &πεφάσισεν δπως το ..,Ιδρυμα διc.ι βιβάστι χρη μα τ ικα ποσα τα όποία -&α έδ ω ρίζον τ ο ύπο μικροτέρων ορ γαν ι · σ μών I που {) α η{}ελον να συμμε τ άσχ ουν εlς τ ο Ερyον της Περι {}άλψεως . Ε!ς οργαν ισμός, δστις έπ ω φε λή-&η τijς προσφοριiς αύτijς, 1)το ή Κρητ ι κη 'Αδελφότης « Μ ίνως» εlς Montreal. "Η &δελφότης αύτη συν ε ισ έφερ εν 4.000 δολ. . δια &ποστολf)ν ένδ υ· μασιών δ ια πτωχα πα ι δ ια είς την Κ ρή τ η ν . ·Όταν τ ο ·Ίδρυμα ελαβε το ποσόν, ήδυνή{}η να &ποστείλη πεντακοσίας τριάντα εξ ένδυμασ ίας δ ια πα ι δ ιa οκτ ω εω ς δέκα εξ έtών . ·ο ί μα τ ι σ μος δ ιενεμή{}η είς την Κρήτην &πο έπιτροπην την οποίαν εβοή{}ησεν ό aν τιπρό σ ω πο ς τοϋ •Ελληνικοϋ 'Ερυ8ροϋ Σταυροϋ είς την Νijσ ον . ΣΥ ΛΛΟΓΟΣ ΖΑΚΥΝΘΙΩΝ : Λόγφ τοϋ οτι ό \ιποσ ι τ ι σ μ ος ήτο_.τόσον έξη π λω μέν ος εlς Ζά· κυν{}ον, ό Σύλλογος Ζ ακ υν-&ίων άπεφάσισε να ά γ ο ράσυ δ ισκία β ιταμινών με το ποσον τών 700 δ ο λ. που ε!χεν είς την διά{}εσίν τ ου . Το π οσ ον δ ιεβ ιβάσθη είς τ ο Cflδρ. CΕλλ . Πολ. Περ. Κα· vαδd, το οποίον εστειλεν είς την π ε ρ ι ο χην εκείνην δι ακοσίας τριάκοντα πέντε φιάλaς, τ ών έκατο δισκίων βιταμινών. ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΒΟΓΆΤΣΙΚΟΥ : Περt τ α τέλη τοϋ 1949, ή "Ελλaς ηρ χι σ ε το τεράστιον EQYOV τοϋ επαναπατρισμού τ ών χιλιάδων οΙκογενειών που ήσαν l.ιστεγοι λόγφ τοϋ έμφυλίου πολέμα ο. Δ ι α νa βο η {}ή ση τοiις πρόσφυγας αϋτσυς νa aνοικοδομή σουν τα σπίτια των είς τας έρημω{}είσας περιοχάς, συνεστή-θη είς τ i]v "Ελλάδα μία οργά· νωσις γνωστη ώς οί «Φίλοι τοϋ χωριού» . "Η σ ύ ζυγ ο ς τοϋ Κα· ναδοϋ Πρέσβεως ήτο μέλος τijς έκτελεστικijς έπ ιτρ οπijς. "Ο σκο πος τijς οργανώσεως ήτο να ερχεται είς έ παφi]ν με aλλας χώρας, δια να υίο8ετήσουν» αύται ολόκληρα "Ελλην ικα χωρία, και ίνα παρέχη λεπτομερείς πρΊ]ροφορίας περl τοϋ άρι-&μού τών κατοί κων και τα &ναγκαιοϋντα εlς δ ι ά φο ρ α χωρία ε'ίδη . Κα{}ι:Ος το Βογατσικον ήτο ενα άπο τα χωρ ί α ποtι εlχον άνάγκην βοη-&είας, ό Σύ λλο γος Βογατσικου είς Montreal , φυσικα ή{}έλησe να υ ίο-&ε τήσυ το χωρίον ' άλλα δεν ή δ υν ή {}η να εξοι· κονομήσυ περισσότερα τών 1 . 000 δ ολ. έκ τijς μικρaς αϋτοϋ όμά-
δος. Το ι'Ι δ ρυ μα ήκολο-ύ{}ησε την ίδ ίαν τ α κτ ικ ήν I ελαβε το :cοσον καl έβδομήκοντα τ ρ είς οίκ ογέ ν ειαι έφω δ ι άσ-8 ησ αν με κ ου · βέρτας σ ινδόνια, προσόψια , ψαλλίδια , κλωστήν , μ άλλιν α καl βαμβακερι't ύφάσματα διa την κατασκευi}ν ενδυμάτων . .,Ε καστ ον δέμα περ ιε ίχεν επαρκή aρι-&μον είδών δι� ολας τaς άνάγκας τών aτόμων που έκρί{}ησαν 0)ς άπ ο ρ ο ι ύπο τijς τοπικf}ς επι τροπi]ς. ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΤΜΗΜΑ ΚΟΡΑΣΙΔΩΝ ΟΔΗΓΩΝ MONTREAL :
Δια νa βοηl'Jήση την άδελφf)ν ορyάνωσιν είς την ι Ελλά δα '\'a δημοσιεύση τa φυλλάδιά της, το CΕλλην ικον τ μij μα Κορασί· δων ·οδηγών εlς Montreal, ά πε φ άσι σ ε να παράσχη τα άπαι· τούμενα τυπογραφ ικa ε 'ίδη . τα κορίτσια εδωσαν πο σ ο ν 126 δ ο λ. το όποίον ηύξήflη διa 100 δολ. flπo τijς κ υρ ί ας Jackson Dodds . Το .,Ιδρυμ.α συνεπλήρωσε την δ ιαφοραν καl εστάλησαν τυπογρ α φικα ε'ίδη άξίας περίπου 300 δολλαρίων. Προς τον σκοπον ο.τ ως δείξουν την έκτ ίμησίν των είς κάl'Jε Καναδον δια την υποστήριξιν τοϋ c l δρ . CΕλλ . Πολ . Περ . , οί CΕλληνο . Καναδοl συνεισέφεραν είς ολους τους άλλους άξιολό· νους εράνους τijς έποχijς. 'Έκαμαν ίδ ιαι τ έ ρ αν συλλογfι ν χρη μά των μεταξύ των είς Montreal καl άπέστειλαν επιταyην ΕΚ 2.453,50 δολ. είς τον Καναδικον ερανον τijς Βασιλίσσης , δια τi}ν Βρεττανικην Περ ί-3αλψιν. • Ω ς δείγμα εκτ ιμήσεώς των προς το εργ ον καl τaς δωρεας flπo τ ο υ Καναδικοϋ Έρυ-θροϋ Σταυροϋ είς τi}ν • Ε λλάδ α , ο\. • Ε λλη ν ο Καναδοl σ υ μ μ ε τ έσχον καl συνέβα λαν κ α τa πολu είς τοuς έτησίους έράνους τοϋ Κ.Ε.Σ. Κά{}ε ' . Ελλη ν ικη παροικία είς τi}ν χώραν I ελ αβ ε μέρος είς τους έρά νους τοϋ Έρυ{} ροϋ Σταυροϋ καl είς κά-θε περίπτωσιν 1Jπερεκά· λυ π τ ον τa ποσι"l που εlχον δρ ισ-θij δια τους τομείς των. ·Επl παραδε ίγματ ι , οί ··Έλληνες του !vlontreal ενε γράφησ αν δια π ο σ ον 5 . 750 δολ. κατa τ ο ν εραν ο ν τοϋ Μαρτίου 1943 τοϋ •Ερυ-θ-ρού Σταυρ ού , uπερβαίνοντες το ά vαλογούν είς αϋτους ποσον κατα ε'ίκοσι πέντε τοίς έκαtό . ·
·
1 53
Κεφ άλαιον XXIII Κ ΑΝΑΔΙΚΟΝ Σ ΥΜΒΟΥΛΙ ΟΝ ΑΝΟΙΚΟΔΟΜΗΣ Ε ΟΣ ΔΙ Α Μ Ε ΣΟΥ ΤΗΣ ΟΥΝ Ε ΣΚΟ (CCRU), 1947-1951
Ε ΙΣ ΣΥΣΚΕΨΙΝ συyκλη{}είσαν ύπο τοϋ ·οργανισμοϋ ·π νωμέ νων Έ-fiνών είς Toronto την 29ην •Ιουλίου 1 947 , έλή φ{} ησαν τα πρώτα μέτρα, τίi αίτήσει τijς Καναδικijς Κυβερνήσεως, δια την ϊδρυσιν οργανισμού, οστις {}α έλειτούρyει είς Καν α δα προ; προώ{}ησιν τοϋ προγράμματος τijς ΟΥΝΕΣΚΟ. Καrα την 23ην · οκτωβρίου τοϋ ίδ ί ου ετους, εtχεν υίο{}ετη3 η fι ί δρυσις τοϋ Καναδικοϋ Συμβουλίου • Ανοικοδομήσεως δ ια μέσου τi}ς ΟΥΝΕ ΣΚΟ (CCR U) εχον, ώς βα σ ικον αύτοϋ σκοπόν, «τfιν βοή-fiειαν μέσφ τi}ς ΟΥΝΕ ΣΚΟ, δηλαδη δια τfιν άρωγfιν καl άποκατάστα σιν, τijς παιδείας, ε π ισ τήμης καl μορφώσεως, είς ολα τα έπί· πεδα , είς χώρας έρημωflοείσας -δπο τοϋ πολέμου , δια τijς είς Κα· ναδα πραγματοποιήσεως χρηματικών είσφορών καl παροχi}ς ύπηρεσLών καl δωρεών είς είδος καl δια τijς δ ιαθέσεως τών άνω τέρω, συμφώνως προς τους προαναφερ{}έντας σκοπούς» . Το τ οπικον συμβούλιον είχεν έπl κεφαλijς τον Ταγματάρχην Vincent Price, Κ. C. , ώς Πρόεδρον καl τον Γερουσιαστfιν Thomas Vien Ρ. C. , ώς άντιπρόεδρον. Ta γραφεία ήνοίχ-fiη · σαν είς Ottawa καl ό κ. C. F. Fraser, ώνομάσ{}η Πρόεδρος τής τοπικής εκτελεστικής έπι τροπijς. ·Αντιπροσωπεύουσα το έκπαιδευτικόν, έπιστημονικον καl έπιμορφωτικον πεδίον τοϋ Καναδικοϋ κοινωνικού καθεστώτος, το Καναδ ικον Συμβούλιον ,. Ανοικοδομήσεως δ ια τijς ΟΥΝΕΣΚΟ, � το εΙς έ3ελοντικος όργανισμος άποτελούμενος περίπου άπο έβδομ t1κοντα πέντε έ3νικaς έ3ελοντικaς οργανώ σεις καί ένδιε· φέρετο δι' ολους τους τομείς τijς πνευματ ικijς άποκαταστάσεως είς τaς ύπο του πολέμου έρημω{)ε ίσας χώρας. Το " Ίδρ . CΕλλ. Πολ. Περ. Καναδα εγινε μ έλος καl άντεπροσωπεύ-θη ύπο τοϋ έπιτίμου αύτού γραμματέως κ. Β. Κ. Σαλάμη , οστις εγινε μέ· λος τi)ς έκτελεστικής έπιτροπijς τοϋ Συμβουλίοu τ ο 1949. Ι 54
Προτοϋ προχωρήστι εt ς το tδικόν του πρ όγραμμα , το Συμ· βούλιον συμμετέσχεν είς την Καναδικην εκκλησιν διa παιδιά , άπο τοϋ Δεκεμβρίου 1 947 έως τa τέλη Μαρτίου 1 948. Ε ίς τον �ρανον που εγινεν κ ατa τους μijνας έκείνους, έχρ'ησιμοποιή{}η είς εύρείαν f:κτασιν είς τον Καναδά μία αύ-8εντικη κινηματογρα· φικη ταινία ύπο τον τίτλον « Πεινασμένα πνεύματα» . eH τα ινία αύτή , ή όποία εlχεν παραχ{}ij fJπo τi)ς Νational Film Board \Η}νικiiς έπιτροπi)ς κ ινηματογράφου), και την εlχον έπεξεργα· σ3ij μέλη τi)ς Γραμ ματείας τοϋ Συμβουλίου , εύρέ{}η τόσον άπο· τελεσματική, rοστε έχρησιμοποιή{}η δ ια παρομοίους έράνους που έγένοντο είς Μεγάλην Βρεττανίαν , Γαλλίαν, eΗνωμένας Πολι· τείας , Αύστ ραλίαν καl Νέαν Ζηλανδ ίαν. Τα άποτελέσματα τijς έκκλήσεως είχον τοιαύτην έπιτυχίαν , c�)στε το Συμβούλιον είχε γρήγορα εtς την διά-&εσίν τ ου εν εκατομμύριον δολλάρια. Το Συμβούλιον υίο{}έτησε την τακτικην κατa την οποίαν, χρήματα πού {}a έδωρίζοντο είς Καναδdν , -8a έδαπανώντο είς Καναδάν δ ιa την άγορaν έφοδίων. Έκείνα που -θa έδαπανώντο άλλαχου , 3a ήτο κυρίως διu πληρωμην άναγκαίων ύπηρεσιών . Βοή-θεια {}ι] παρείχετο μόνον είς έκείνας τaς χώρας, οπου {}d ήμπορουσε νa έξασ φαλισ-8ii πλήρης έπίβλεψις ύπο την διεύ-3 υν · σιν του Συμβουλίου , ώστε ή βοή-θ εια να εφ-&ανεν είς τους προοριζομένους παραλήπτας. Την 1ην 'Απρ ιλίου 1 948 , το Συμβούλιον Ί}ρχισεν την χωρι στην δρaσιν του διa νa φέρτι είς πέρας το εργον τ ο περιλαμβά· ν ον τa πέντε μεγάλα προγράμματά του . 1. Πρόγραμμα Σχολείων :
Το πρώτον αίJτο πρόγραμμα περ ιελάμβανεν την &γοράν, " ' '' ' ' συσκευασιαν και αποστο λην, ε ικοσι χι λ ιαδ ων μεσου βαρους κι· βωτίων σχολικών είδών. τα περιεχόμενα έκάστου κιβωτ ίου ήσαν έπαρκij διa μίαν τάξιν τεσσαράκοντα παιδιών και περιείχον, σημειωματάρια, χάρτην, μολύβια χρωματιστά, μελάνην , κονδυ · λοφόρους και πέννας, μολύβια , κ ιμωλίαν , χάρακας, γομολάστιχας κα� χαρτl ζωγραφικi)ς μετa κόλλας, γόμας . Είς χάρtης του Κα· ναδα και πληροφορίαι περl του Καναδά, περιείχονtο έπίσης είς εκαστον κ ι βώτιον. 1
'
1
Το πρόγραμμα αύτό , έν συνερyασί� με τfιν CAR E, πQοέβλε· I SS
·
πεν Πέν τ ε χιλιάδας δέματα τροφijς και tματισμοϋ δια τας άνά yκας των δ ιδασκάλων . 2 . Πρόγραμμα Β ιβλίων : " Ως ά ποτέλεσμα του έ 8νικοίί έράνου δια τΊ]ν συλλογi]ν βι βλίων καl περιοδι�ών, έλήφ6ησαν έκατον ογδοήκοντα δ ύο χιλιά· δες εντυπα ίιπο το ϋ Καναδ ικού Κέντρου του β ι β λίου , το όποίον ε ίχεν έ γκαταστα-3η είς Halifax. Είς τ ο Κέντρον τα βιβλία έτα · ξ ι ν ομο ϋντο καl έσυσκευάζοντο , ώστε αί αίτήσεις άπο τας διαφό· ρους χώρας να έκπληροϋνται το ταχύτερον. 3 . Πρόγραμμα 'Ανασυγκροτήσεως Πανεπιστημίων : Είς ε'ίκοσι πέντε ίδρύματα άνω τ άτ ης έκπαιδεύσεως , είς έννέα χώρας πληγείσας ύπο τοϋ πολέμου, έ χορη yή-&η σ αν π ι στώ σει ς 3.000 δολ . , ύπο τον ορον οτι -&α έχρησι μοποιούντο δ ια τΊ]ν άγο ρ aν έ π ι σ τημον ικώ ν έξαρτημάτων, δια τα όποία ύπijρχεν επείγουσα άνάγκη. Συνεφωνή3η οπω ς UL πιστώσεις σ τ αλο ύν μέσφ του Καναδικού ο'ίκου, είς Λονδίνον τfiς •Αγγλίας. Μία είδικη χορήγησις έκ 15.000 δολ. , έτέ-&η κατ& μέρος δια δέκα τρι ε τε ί ς συνδρομaς είς έ π ισ τ η μονι κ α περιοδικa έννενήκοντα τριών Πανεπιστη μίων, είς ε'ίκ οσ ι δ ιαφόρους χώρας. Το κα-&ορ ι· σ 8εν ποσον δεν ita ύ πε ρ έβ αινε ν τa 1 55 δολ. είς έκάστην περ ί · π τ ω σ ιν. 4. Πρόγραμμα Δημιουργικών Τεχνών : "Q σκοπος tOU προγράμματος αuτοu, ήτο ν<� παράσχυ ύ λικ &. καλλιτεχνών δ ιa τΊ]ν Ίταλ ίαν, Γερμανίαν, Αύστρ ίαν και Γαλλίαν. 5. Π ρόγραμμα •γ ποτροφιων : Πεντήκοντα έννέα ύποτροφίαι έχορηγ ή {)η σαν είς άτο μα ωρί· μου ήλικίας , άτινα κατείχον ύπε υ fi ύ νο υς 3έσεις είς τας χώρας τ ων . Β άσει των ύποτροφιων α ύτών, οί προκρινόμενοι 3a 1]ρχοντο είς τον Καναδα δια νa μελετήσουν τας προόδους που εγιναν είς τον κλάδον ένος έκάστου , είς τοiις κάτω3 ι τομείς : παιδείαν , κοινωνικaς έπιστήμας και φιλολογίαν, έπιστήμην , τεχνολογίαv και δημιουργικ&ς τέχνας . ·Επί τη περατώ σε ι των σπουδών του, εκ ασ τος ίιπότροφος {) & έπέστρεφεν είς την χώραν του, οπου α t γνώσεις που εtχεν άπο· ' " " ' ' ' ' .(l ' ' κτησει, υ α τ ον κα _uq ιι σ των ικανον να συμ β αλυ εις την εκπαι δ ευ· τ ικ ην έπισtημονικi)ν και μορφωτικην άνόρ3ωσιν. c
ey πο τήν αίγίδα τοίί Καναδικοϋ Συμβουλίου � Ανοι κ ο δ ομή· σεως, μέσφ τ η ς ΟΥΝΕΣΚΟ , ο'ί κάτω{}ι ήλ3ον έξ (ΕλJ.άδος είς Καναδdν με ύποτροφίας . ΜΠΙΣΣΥ ΛΑΣ Σάββας
Γ ΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΣ •Ά γγελ.
Κα{}ηγητής Ραδιολογίας Πανεπιστημίου •Α-&ηνών Α γιος 'Ιωάννης Ρέντης Μοσχάτον Ά-&ηναι
Καttηγητ1)ς Γαιο φυσικης Πανεπιστημίου •Α-&ηνών όδός Γιατράκου 40 Ά-&ηναι
ΔΟΥΚΑΚΗ e Ε/.έ νη Διδασκάλ. Ίστορίας κα'ί Γαλλικών εtς •Ελληνικa Δημοτικά Σχολεία όδός "Ερεχ�·είου 5 Ά-fi.ηναι
Της ύπηρεσίας Είδήσεων Έλλην. Ραδιοφωνικού Στα-fi.μοϋ όδός Έφορίωνος 1 8 'Α{}>η ναι
u
ΓΡΑΝΙΤΣΑΣ Σπϋρος
ΠΑ ΠΠΑ Σ Αλέξανδρος
ΠΑΡΑΣΚΕΥΟ ΠΟΥΛΟΣ Ι .
Διευ-fi.υντής Ήλeκτρικοϋ Στα-fi.μοϋ Κρατικης Σχολής Τεχνών όδΟς Λασκαρίδου 109 Καλλι-fi.έα "Α-&ήναt
Έπιστ11μονικός Διευ&υντής Κρατικοϋ Νοσοκομείου Πειραιώς "Υγιειονομικός Σύμβουλος Τραπέζης της Έλλάδος όδός Διδότου 38 "Α{}οηναι
�
ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΔΗΣ Γεώ ρ
.
Α' Γραμ.Ύπουργ. •Εσωτερικών όδός Δεινοκράτους 13 •Α-ιtηναι.
Αί ύποτροφίαι παρεχωρή3ησαν δι' εξη μή νας, άλλ� είς μερι· κας περιπτώσεις έπεξετά{}ησαν είς εν ετος. eH eΕλλας συμμετέσχεν είς ολα τα είδ ικ a προγράμματα τοϋ Συμβουλίου, έξαιρέσει τών παραγωγικών τεχνών . eι Ολη ή βοή -8 εια ποv παρεσχέ{}η είς τήν eΕ.λλάδα ύ π ο τ ο πρόγραμμα τοίJτο , διω· χε τεύ3η διa της Καναδικης Πρ ε σβε ία ς είς τaς 'Α3ήνας. t/Οταν ήτο άπαραίτητος κάπο ια διανομή , το εργον έξετελείτο ύπο τοϋ ey πουρyείου Παιδείας και του e Ελληνικου 'Έρυ3ροϋ Σταυροϋ. Αί χορηγήσεις προ ς τήν e Ελλάδα π ε ρι ελά μ βαν αν τα έξης :
3.000 κ ι βώτ ι α σχολικών είδών 500 δέ μ ατα τροφi}ς δια δ ιδασκάλο υ ς 6.825 κιβώτια βιβλίων καl περιοδικών 3 . 000 δολ πιστώσεις δ ιa το Πανεπιση1μιον "Α {}ηνών 3.000 δσλ. πιστώσεις διq το Πανεπι στήμιον ΘεσσαλονίΚ1]ς 10 τριετε ίς συνδρομαl δια περιοδικa είς το Πανεπ ι .
·
στήμιον Α3ηνών '
1 57
10 τρ ι ετείς σuνδρομaς δια π:ερι ο δ ικα είς το Πανεπ ι ·
στήμιον Θεσσαλονίκης
7 ύποτροφ ίας · Επιπρόσ-&ετα ποσα βοη3είας έδ ό-θ ησαν είς το Πανεπιστή· μ ιον 'Α-θηνών , άνερχόμενα είς 3 . 500 δολ. καl 5 .500 δολ. δ ια τα τμή ματα Βιοχημείας καl Σεισμολογίας . Έπίσης έψηφίσ-θη το ποσον των 3.000 δολ. , δια λογαριασμον τi}ς βοη-θείας της ΟΥΝΕΣΚΟ προς όρφανα πολέμου και προσ φυγ-όπουλα είς �Ελλάδα. Περι τα τέλη τοϋ 1950 το Συμβούλιον έδώρησεν είς το ..,Ιδρ. �Ελλ . Πολ. Περ . το ποσον τών 1 .000 δολ . δια τfιν άγο· ραν έργαλείων διa τfιν έπ αγγελ μα τι κfιν έκπαίδευσιν των μα{}η· τών της Βασ ιλικfίς Σχολης Παίδων της Λέρου. Το •Ίδρυμα προ σέ-θε σεν εν ο μ ο ι ο ν ποσον και άπέστειλεν είς τfιν Έλλάδα ραπτο μηχανάς, έργαλεία ζυλουργικης και έπισκεuijς ύποδη μάτων. eοΕν ύπόλοιπον 188,30 δολ. πο\ι άπέμεινεν , έχρησιμοποιή{tη άργότε· ρον δια τf)ν άγοραν έφοδίων δια δη μοτικα σχολεία της tΕλλάδος . Αι δωρεαι του Συμβουλίου προς τfιν .Ελλάδα, άνijλθο ν είς 79.254,53 κ αι ό άρι-θ μος αύτος δεν περιλαμβάνει τfιν άξίαν τών χιλ ιάδων βιβλίων_ και περιοδικών. Αλλαι δωρεαι δια περαι· τέρω προγράμματα διa τa όπ οί α το Συμ βούλ ι ον ένδιεφέρετο πάρα πολύ , fίσαν 25.000 δολ . είς την ΟΥΝΕΣΚΟ δ ιa το Δι· ε-ιtνες Παιδ ικ ον Χωρίον είς Trogen τijς "Ελβ ετίας , 25.000 δολ. δ ια τfιν Δ ι ε-θν η ιγ πη ρεσίαν Σπουδαστοϋ, πού κυρίως έχορηγή· 3ησαν δι α τf)ν άγο ραν ίατρικών έφοδίων είς Καναδdν, tδίως δ ιa τfιν eΕλλάδα, ' Ινδίας και Πακ ι σ τ αν ώς κα-&ωρίζετο ύπο τfίς Παγκοσμίου Περ ι& άλψεως του Σ πουδαστου είς τfιν Γενεύην και έτησίας συνδρομας είς τfιν Δ ιε3νη ύπηρεσίαν Σπουδαστοϋ είς τον Καναδdν ώς βοή-θειαν προς τfιν Διε-θνη Θ ερ ι νf)ν Ό ργ ά· νωσιν Έρευνών 'Αποφοίτων που εδρα είς τfιν Εύρώπην . Το 1 948 το Συμβούλιον άνέ{}εσεν είς τ ον κ . Β. Κ. Σαλάμην να συ λλέξυ πληροφορίας ο σον άφορά το πρόγραμμα αίιτi}ς κατa τfιν έπίσκεψίν του είς •Ελλάδα, ώς μέλος της άποστολijς τοϋ Συμβουλίου. Τfιν έποχfιν έκείνην κατεσ τ ρώνοντο τa κ ύρι α προ· γράμματα και αί πληροφορίαι. τοϋ κ . Σαλάμη άπέ βησαν πολύτι · ��
μοι. είς τfιν έκτέλεσιν του f:ρyου περι-θάλψεως τοϋ Συμβουλίον δ ι.a τfιν eΕλλάδα.
Κ εφάλαιον XXIV ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΕΩΣ, 1948
Η
άποστολiι τijς έπιτροπijς που συνεστή{} η μετa τον τερματισμον του Ίδρ. CΕλλ. Πολ. Περ. I ήτο να φέρτι το Εργον του elδρύματος είς έπι τυχές πέρας, άλλα δεν ήτο δυνατόν να yίντι αύτο πρlν άποσταλούν ολαι αί παραγγελίαι ποu εtχον ληφ{}ij έξ c Ελλάδος. Καl κατόπιν τούτου, άκολου3όν τiιν πολι τικfιν τού Κ . Ι . Δ . Π.Π. και άλλων οργανισμών περι-3άλψεως τό ulδρυμα, δέν ήτο δυνατον να κλείστι το γραφείον του , προτού yνωστοποιη-3ij ή λijψις τών έφοδίων ύπό τοίί c Ελληνικοϋ �Ερυ· {}ρου Σταυρού . c'Ολα τα μέλη τijς έπιτροπijς , ίδίως ό έπίτιμος γραμματεύς, που εtχεν aφιερώσει τόσον μεγάλο μέρος του χρόνου του δ ια τό tιlδρυμα έπl σειραν έτrον ' έπε3ύμουν να τερματίσουν τf)ν δρaσιν του οσον το δυνατον συντομώτερον, άλλ� έκρί-θη οτι έφ• οσον ύπijρχε πι-Βανότης να ληφ-Βiί περαιτέρω βοή-3εια έκ τοϋ Κ . Ι . Δ . Π .Π. η aλλων πηγών, ό λαος τijς eΕλλάδος δέν ε πρεπε να στε ρη3ij τ-ήν βοή-Βειαν ταύτην. Το yεγονος οτι το γραφείον παρέ· μενεν &κόμη άνοικτόν, άπέφερεν ε'ίδη βοη-θείας 42.000 περίπου δολ . , τα όποία άπέστελλε μόνον το Κ.Ι. Δ. Π. Π. , μετα τ-ήν διά· . λυσιν της έκτελεστικijς έπιτροπijς τοϋ ·Απριλίου του 1948. Τον Ίανουάριον τοϋ 1 949 οί οφειλόμενοι φόροι είς το ulδρυμα, έκ τοϋ προγράμματος του Κ.Ι.Δ . Π.Π. , άνήρχοντο είς 7.228,63 δολ . και ένψ το ποσον τοϋτο δέν ήδύνατο να -Βεωρη{}ij ώς δωρεά, έχορηγήθη δια τi)ν άγοραν έπιπροσ-Βέτων έφοδίων δ ι α τiιν eΕλλάδα . Μ ε τ ο γραφείον άνοικτον και τον κ . Β . Κ. Σαλάμην μέλος τ1jς έκτελεστικijς έπιτροπijς τοϋ Καναδικού Συμβουλίου 'Ανο ι κοδομήσεως δια τijς ΟΥΝΕΣΚΟ, αί άνάγκαι τijς eΕλλάδος έτί· .fl-εντο συνεχώς ύπ� οψιν τοϋ όργανισμοϋ αϋτου. 'Αποτέλεσμα τών ίιπομνήσεων αϋτών ήτο μία δωρεα έκ 1.000 δολ. έκ μέρους τοϋ Συμβουλίου δια την άγοοαν έοyαλε(ων δ ιa τi)ν έπαyγελμα· ΕΙΔΙΚΗ
1 59
τικ1Ίν έχπαίδευσιν . Έπίσης αί πέντε ύποτροφίαι που είχον άρχι· κώς χ ορηγη {}Ύj είς 'Έλληνας σ που δ αστάς, η ίiξ11 {t η σ αν είς έ πτ ά . Έπίσης τότε εγιναν πολλαl επιπρόσ&εται σuvεισφοραί ύπο c Ελληvο - Καναδωv . c H cΕλλaς είχεv άκόμη μ ε γ<l λη ν u'\'άγκην β ο η {t ε ί α ς λόγφ τοϋ εμφυλίου πολέμου που έπηκολούf}ησε τοϋ Β' Παγκοσμίου Πο· λέμου. Έν0 aλλαι χώραι επέστρεφαν εlς τ ον καvονικον ρυftμον ζωijς καl οί δργανισμοl περι{}άλψεως που τaς άντεπροσώπευον , επαυον τfιv λει τουργίαν τ ων , ή &να συγκ ρό τη σ ι ς τΎjς ς Ελλάδος καt>υστερείτο λόγφ τοϋ προβλήματος που έ πα ρ ουσ ίαζον o'L χιλιά δες τ ών προσφύ γων άπο τ aς περ ιοχaς τοϋ συ μ μορ ι τοπολέμου και το γραφείον τοϋ clδρύματος παρέμεινεν &νοικτον δια να έπωφελη{}ij τijς εύ κ αιρίας να παράσχυ οσον το δυνατον περισ σοτέραν β οή{} ε ιαν . τα συ μ φέροντα τοϋ CΙδρ. CΕλλ. Π ολ. Περ . προ ή γοντο συ\•ε· χώς ύπο τοϋ Καναδοu Πρέσβεως είς τfιν c Ελλάδα, τ οϋ Στρα τηγού L. R . La Fleche, τοϋ οποίου αί πολλαπλαl προσπά-3-ειαι ώς καl τοϋ Συνδέσμου τοϋ c lδρύματος κ. Γυφτάκη, κατέστησαν δυνατi)ν τi)ν έφ αρμογην πολλών έκ τών προγραμμάτων του c l δ ρύματ ος . cH κ . �a Fleche , προσέφερεν έπίσης πολυτ ίμους βοη{}είας είς τfιν c Ελλάδα διa τijς συμμετοχijς της είς πλε ίστας φιλαν{}ρωπικι�ς οργανώσεις. Τον 'Ιούλιον ομως τοϋ 1949, ό Σ τρατηγ ος La Flecl1e, δ ιω ρίσ θ η ώς ά ν ώ τ ερ ος "Επιτετραμμένο ς τοϋ Καναδά είς Α ύστραλίαν καl είς τfιν ςΕλλάδα τον δ ι εδέχftη ό κ. George Ι..,. Magann , οστις 8φθασεν είς τaς 'Α{}ή,•ας τον Δεκέμβριον τοϋ ίδ ίου 8τους . c o κ. Magann εδ ε ιξεν έπίσης μέγα ένδιαφέρον είς τΎιν δρ<Χσιν του c lδρ. ςΕλλ. Πολ. Περ . κ αl είναι ό κυρίως ύπεύ{}υνος δ ι& τfιν έφαρμογ1Ίν πολλων προγ ρ α μμ άτ ων I μετa τ ·fι ν aφιξίν του. 0-δτος με τ α τijς κ. Magann ένδιεφέρ 8ησαν ένε ργ ώς , κυρίως δια τt)ν δργάνωσιν «Φίλοι τοϋ Χωριοϋ» , ή κ. :Magann , ένήργ ει ώς Πρό εδρος τΎjς έπιτροπης είς τaς Ά8 ήνας καl τήν εποχΎιν έκεί · νην ή Έ π ιτροπη τοϋ clδ ρύματος άπεφάσισεν να συλλέξ11 καl άλλα χρήματα, δια να βοη 8 ή συ είς το πρόγραμμα επαναπατρι σμού. Περ l τa τέλη τοϋ 1950 ή Α. Ε . εγραφε : cΉ προσωπική μου άντίληψις εlναι, δτι ό Καναδάς άπό ΚOLVOU μι'tά 'tών άλλων χωρών, έχει ύπερεκημήσει τόν βα-θ-μον της •Ελληνικής
160
Ή Α. Ε . δ κ. V.Tillίam T.yon M a · cken z i e Κί'Ίg, Πσω{}·υ:τοuργός τοϋ Κ αναδά άπό τ.ό 1 935- 1948, οστις ύπεστή ρ ιξεν έ·ν-&έρμως την ά ττοστολi]ν βοη-&είας πρός την ·Ελλάδ α.
' Η Α. Ε. δ κ. Brooke C lax ton βουλευτήc, St. Laνvren · ce, - St . George, M o n treal, •Υπουργός Έ{}·νικfjς , Α μύ νης, οστ ι ς έβοή,<t-ψτε 1/ ολους τοiις έράνους τοϋ Ίδρ. Έλλ. Πολ. Περ Καναδά , δ ια τών ραδ ιοφωνικών ε κπομ πών καί της έπισχέ·ψεώς του εtς · την •Ελλάδα, κ ατό πι ν συμφώνου γνώμης το'ίί Πρω-&uπουργοϋ κ ί\Iac k en zie Kίng, δ ι α ; , λ ηρο φορίας έκ πρώτης χει ρος περl τών μεγαλυτ€ρω ν άναγκών ·ο κ. C l a,xton ύπijρξεν δ κύριος συντελε στi]ς δια τας σ.πο �τολάς, σί · , :. ρου και, αλλω ν τ ρο του, αλει φίμω ν πρός η1 ν •Ελλάδα . ·
•
V\Ti l l i am B i rks, J ,L. D . , Πρόεδρος τού Κα να δικού Ίδρύματος της Δ ιασυμμαχικής Πολε μ ικής Π ερι{}άλψεως. Thom as Vien, Γερουσιαστής, Άν· τ ιπρόεδρος τού Καναδικού Ί δρύ ματος Δ ιrι συι.ιμαχικfjς Πολεμ ι κής Περ ι&άλψεως. jackso n Dodds , C. Β Ε., 'Επί τιμος Γενικός Πρόξενος τfjς <Ελ λάδος, Πρόεδρος τού Κεντρ ι κού Συμβου .,ίου τού Καναδικού Έρυ-&ρού Σταυρού καί. Πρόεδρος τών Έράνων τού <Ιδρύματος < Ε λ ληνικής Πολεμικης Περι{}άλψεως Κ αναδa.
άνασυyκροτήσεως. Οί 'Έλλην�ς, tδίως της Μακεδονίας καί τijς "Η:ceί ρου, εχουν άνάγκην ένδuμάτων, τροφης, κατοικίας και σκευών, κυρίως ot πρόσφυγες &.γρόται καί τά όρφανά παιδιά τών Δημοτικών Σχολείων. Το μέλλον της Έλλάδος εύρίσκι:ται είς το1ις &.γρότας και τά παιδιά , &.λλά μέ το βαρύ φορτίον πού ή Κυβέρνησις τώρα φέρει, δέν δυνάμεitα νά παράσχωμεν ούτε τήν έλαχίστην βοή'fi-ειαν είς τάς &.νάγκας των, παρ' ολον δη Βρεττα·νικαί, "Αμερικανικαί, Νορβηγικαί, Γαλλικαί, Σουη δικαι καί ό.λλαι φιλα·ν&ρωπικαί όργανώσεις, ώς ll •Ελληνική 'Εκκλησία τού Καναδά, eχοuν &.ναλάβει νά βοη{).ήσουν μεγάλον &.ρι-&μον χωρίων. •Η συνεισφορά τού "Ιδρ. Έλλ. Πολ. Π�ρ. είς τό έργον τοϋτο, ύπηρξεν έξαίρ�τος και ελπίζομεν δτι ό Καναδικός μας λαός itά συνεχίσυ τήν βοή-6-ειάν το'ιJ:. .
Το •Ίδρ. •Ελλ. Πολ. Περ. υ'Lο{}έτησεν κατ' &ρχaς το χωρ ίον Γερο � Πλάτανος καl έπρομήitευσεν τa χρειώδη διa έβδομήκοντα όκτrο οίκογενείας. ' Ολίγον άργότερον υίοθετή{}η και το χωρίον Δουραλl τfίς Λακωνίας και έστάλησαν έφόδια δ ια τεσσαράκοντα δύο οίκογενείας. Ώ; άνεφέραμεν 1]δη , το .Ίδρυμα έλάμβαν ε ποσα και άπέστελεν έφόδια έκ μέρους aλλων οργανισμών δια το ίδικόν των χωρίον , ο πως είς την περίπτωσιν τοϋ Βογατσικοϋ. C/Οταν οί έπίσημοι τοϋ •Ιδρύματος ήρώτησαν κατα πο'ίον τρόπον {}a ήδύναντο να βοη-θήσουν τον ερανον Βασιλίσσης Φρειδερίκης τfίς •Ελλάδος έπληροφορήτtησαν οτι έχρειάζοντο έρyαλεία και μηχαναί. Είς τa σχολεία που ύπεστήριζεν ό ερανος , κατεβάλετο κά3ε προσπά-θεια δ ια να άποβοϋν τα παιδια χρήσι· μοι πολίτα·ι .. τα κορίτσια έδιδάσκοντο ύφαντουργικήν , ραπτικ1ιν καl aλλας οίκοκυρικας τέχνας. τα άγόρια έδιδάσκοντο κηπουρι· κήν, ξυλουργικήν, ύποδηματοποι ίαν και aλλα χρήσιμα έπαy· γέλματα. Το 1 949 το rιlδρ. •Εϊ.λ. Πολ. Περ. Καναδa, έδώρησεν δέκα ποδοκ ινήτους ραπτομηχανάς, δέκα χειροκινήτους πλεκτομη· χανας και έρyαλεία ξυλουργικfjς, σιδηρουργικfjς και έπισκευijς και συγκολλήσεως ύποδημάτων . Κατα τον χειμώνα τοϋ 1949 και 1950, οί Πρόσκοποι τοϋ Καναδa συνέλεξαν κλάδους δένδρων καταλλήλους δ ια προσκοπι· κας ράβδους δ ιa τοvς ·Έλληνας Προσκόπους. co σκοπός των ητο να στει'λουν πεντε χιλ ια'δ ας ρα'βδ ους και' εγιναν � , , δ υο , αποστο· λαί , μία έκ τοϋ Vancouver και μία aλλη έκ τριών χιλιάδων πεντακοσίων τεσσαράκοντα έκ τοϋ Montreal . Προ τfjς &ποστο· λfίς έκ τοϋ Montreal , ή όποία &νελήφflη �πο τοϋ eΙδρ. •Ελλ. Πσλ. Περ. Καναδά, εyινε τελετΎι κατα τ1)v όποίαν αί ράβδοι '
11
"
Ι 6Ι
παρεδό-ftησαν ύπο τοϋ κ. Jackson Dodds , e Υπαρχf]γοϋ των Προ σκό π ων είς Καναδάν, είς τον κ. Β. Κ. Σ αλ ά μ f] ν δ οποίος τάς έδέχ{}η έκ μέρους των e Ελλήνων Προσκό πων . Περl τά τέλη του 1 951 αί μεγαλύτεραι παραγyελίαι είχον έκτελεσ3η . Τά κυρι ώτερα τμήματα του προγράμματος του Κ. Ι . Δ. Π.Π. , τά όποία ε ί χεν άναλάβει νa έκτελέστι το υΙδρυμα , ε ίχον
περατω-ftη ίκανοποιητ ικώς, άφοϋ προηγουμένως εtχον ύπερπη· δη{}Ύj ά μέ τ ρη τα έμπόδ ια. Το μόνον έκκρεμ€ς ζήτ'ημα κατά τfιν περίοδον έκείνην ήτο f) βοή 3 ε ι α προς τοiις πάσχοντας έκ φυμα · τ ιώσεως διά το\ις όποίους Ελει π ον &κόμη λεπτομερείς πλη ρ οφο · ρ ία ι. 'Επt πλέον τών είδών που έχορf]γή&ησαν, έν σ υν ε ργασί� μετά του Κ . Ι . Δ . Π . Π . , τά έφόδια πο\ι εστάλησαν κατs εu3είαν είc; τον CΕλληνικον Έρυ3ρον Σ τ αυρον ΕΚ μέρους τοϋ e l δρ . CΕλλ. Πολ. Περ . Καναδά, άπο τ οϋ Ίανουαρίου τοϋ 1 946 έως τijς 3 11]ς Δεκεμ βρίου τοϋ 1 95 1 , συμπεριελάμβανον τά έξης : 1.347 κ ι β ώτ ια φαρμάκων , ύyειονομικών, νοσο· κομειακών και χειρουργικών έργαλείων . . . $ 138.619, 12 812 κιβώτια φαρ μ άκ ω ν καl ύ γε ιο νομ ι κών έφο· δίων, δωρη-8έντων ύπ.ο τfjς 50.000,00 eΕταιρείας W. R. Warner Co 1 5.515,00 μ ον ά δας -ftεραπείας άκτίνων Χ . 2 μόνον 6 .954,10 1 1 κ ι βώτι α τ ομογρ άφων 10 3Ύjκαι οδοντιατρικών έργαλείων και 4. 38 1 , 75 εν κ ιβ ώτιον β ι βλίων 23. 647,56 48 κιβ ώτ ια φlλ μς καl ύλικών έμφανίσεως . 56 κ ιβώ τ ι α aνταλλακτικών έξαρ τ f] μ άτων ά· 26 .722,37 κτινογραφ ικών μηχανημάτων πέμπτον τροχον διά μεταφοράν 1 μό νο ν οίκημάτων . . . 121 ,50 3 καλά3 ους κυλίνδρων, δοχείου καl τμη μά· των και ύδραυλικον άνυψωτijρα 495, 00 2 μόνον γρα φομη χαν άς . 3 1 2,67 3 κιβώτια σ χολικ ών β ιβλίων και έφοδίων . 408 , 7 1 2 κ ιβ ώτ ι α βιβλίων και τροφίμων . 380,00 1 κιβώτιον σάπ ωνο ς . 14,58 . . 1 κιβώτιον άνταλλακτικών αυτοκινήτων καΙ •
.
16.791 ,69 έπίσωτρα και άερ;>-θαλάμους . . 3.023,34 αύτοκίνητον τύπου Mercury . ι 334 ,00 a νοσοκομειακa οχήματα . δ πλάκας 301 , 1 0 σήματα τοϋ rΕλλην. Έρυ{}ρού Σταυρού . 496 ,25 κιβώτια ραδιο φώνων και δίσκων κιβώτια ραπτομηχανών και τεχνικών σχο· 6 .566 ,77 λικών έργαλείων . 294,34 . 8 δέματα χάρτου τυπογραφικοϋ 19 κιβώτια {,φασμάτων και ίματισμοϋ διa 4 . 745,73 χωρία . 1 4.487 ,53 1 0 . 312 ύάρδας ύφάσματος 6.486 λίβρας μεταχειρισμένων ενδυμάτων και 6 . 486,00 ύποδημάτων . . Συνολικiι aξία , εκτος έξόδων aποστολijς και aλλων έπιβαρύvσεων . $ 321 . 109 , 1 1 Τ ο aκα3άριστον βάρος αύτών τών άποστολών Ύjτο, 352.400 λ ίβραι. rH έπιτροπη έξετίμησεν δεόντως τiιν βοήθειαν που πα ρεσχέ-θη ύπο τοϋ κ. Κωνσταντίνου Μουρούλη, οστις προσέφερε τaς ύπηρεσίας του aπο το 195 1 καl έφεξijς, ώς Σύνδεσμος του rlδρύματος "Ελλ . Πολ. Περι-3. Καναδά είς την "Ελλάδα. Α ί άναφορα l ποu εφ{}ασαν έξ • Ελλάδος το 1 951 περ ι της aποτυχίας τijς εσοδείας , έφανέρωνον την έξέλιξιν μιάς 'ίδ ιαζόν· τως aπελπιστικijς καταστάσεως είς aπομεμονωμένας περιοχaς τiiς Βορείου "Ελλάδος. "Η καταστροφi) αύτη έπελ-θοϋσα είς έπο· χi)ν που οί aγρόται προσεπά{}ουν νa έπανεγκαταστα-8οϋν είς την yijν των , Εφερον τ ην aπειλην έ-flνικοϋ λιμού. ·ο Καναδος Πρέσβυς, οστις είχε κάμει προσωπικώς περιοδε ίαν είς τaς πληγε ίσας πε· ριοχaς περιέγραψε τfιν πεν ιχρaν και δ ι" ολίγας μόνον i]μέρας ΕΠ· αρκοϋσαν ποσότητα aλεύρου και τροφίμων που εlχεν aπομείνει είς τa aτυχij έκείνα {}ύματα, που είχον aντισταitij είς τi)ν έπί -θεσιν τόσον τ ών Ναζl οσον και τών κομμουνιστών. "Η περι· γραφή του δια τ aς άμέσους &νάγκας tών πληγέντων I ΕΚαμεν εντύπωσιν είς ολους, η δε προσπά-flε ια, κατόπιν τ ούτου, τiiς έπι τροπijς εκκα-θαρίσεως του •lδρ. "Ελλ. Πολ. Περ. Καναδά, δ ιά τiιν &ποστολi)ν βοηitείας, ώδήγησεν είς μ ίαν &πο τaς μεγαλυτέ· ρας και πλέον άποτελεσματικaς συνεισφορaς ποu εγιναν ποτε έκ τοϋ Καναδά ε1ς την πιστήν τοtΙ σύμμαχον Έλλάδα. 309 ) 225 2 .000 2 59
•
.
Κε φάλαιον XXV ΚΑΝΑΔΙΚΟΝ Α ΛΕΥΡΟΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Q ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ λαός , έξηντλη μένο ς rος ήτο , μετa άπο Ετη όλό· κληρα άντιστάσεως καΙ. κατοχής , προτοϋ λάβτι την εύκαιρίαν νa άνασυγκροτη-flii μετa τ1)ν ά πε λε υ{}έρωσ ιν, ένεπλάκη εϊς περιπέ τειαν ποu 1]ρχετο έξ άλλης κατευ3ύνσεως . co έμφύλιος πόλεμος έξέσπασε . Τον Δεχέμβριον τοϋ 1944, δταν κομμουνιστικa στο ι· χε ία άπεπειρά{}ησαν να ανατρέψουν την Κυβέρνησιν I 1]τις έτύγχα· νεν τi}ς εύνοίας τi}ς πλειονότητας τοίi cΕλληνικοϋ λαοϋ. co άγιΟν συνεχίσ6η έπ1. πέντε ετη , κατa δε το διάστημα τοϋτο μεγάλαι περιοχαl τijς χώρας, ϊδίως τα βόρειαw μέρη ήρη μώ{}ησαν ύπο τοϋ συμμοριτοπολέμου . C H CΕλλaς έπολέμησεν και ύπέφερε δια μίαν άχόμη φοραν τα δεινα τοϋ Πολέμου I είς τον &γώνα οπως μη περιέλ6τι ύπο τον ελεγχον τi}ς Σ οβ ι ετ ικii ς ·Ενώσεως. Καί ή C Ελλάς, πάλιν έπέτυχεν είς τi]ν &πόφασίν της va μi)ν παραδο-flii . C Επτακόσιαι χιλ ιάδ ες προ σφ ύγ ων I εt χο ν ελ-3ει &πο τaς περιο· χaς τ οϋ συμμοριτοπολέμου είς άλλα μέρη τijς cΕλλάδος καl μετa την ήτταν τών συμμοριτών τ ον Σεπτέμβριον τοϋ 1949, έπέστρε· ψαν πάλιν να ξανακτίσουν τας οϊκ ίας των καl να καλλιεργή· σουν τους άγρούς των. Με τi)ν βοή-flειαν που τοvς παρεσχέ-3η ύπο τών προγραμμά· των « Δ ώ σατ ε ενα ζώον» καl τών «Φίλων τοϋ χωριοϋ» , 1]ρχισαν το δύσκολον Εργον των. C H εσοδεία τοϋ 1950 ήτο πεν ιχρa και εν ετος άργότερον, τα ποίμν ια καl ή έσοδεία δ eν ήσαν &κόμη παρα τμijμα τών προπολεμικών τa όποία δeν εδιδαν παρα τα προς το ζijν. Α'ί έλπίδες δια κανονικον είσόδημα δ ι εψεύ σ-3η σαν τελείως, οταν ή έσοδεία τοϋ 1 951 &πέ τ υχεν όλοσχερώς. Οί πρό σφυγες που είχον ε π ι σ τ ρέψε ι δια να κτίσουν τα κατεστραμμένα σπί ttα των καl να aρχίσουν νέαν ζωήν 1 εύρέ{}ησαν δύο ετη άργό• τερον, χ.ωρlς κ α ι το β ασ ι κώτ ε ρο ν είδος δ ιατροφijς, το άλευρον . co κ. G. L. Magann, άντι:λήφ-3η οτι οί κ άτοικοι των άπο· μεμακρυσμένων χωρίων τijς Βορείου cΕλλάδος, &ντεμετώπιζαν '
.. _Q.
, , ' δ εν \ , λην ' του uανατου ε, αν ' τους παρειχετο την απει β οηuεια ,_Q. . eιο ταν έπεσκέφ{}η τον Καναδάν το φ{)ινόπωρον τοϋ 1 95 1 , ύπέβαλεν άναφοραν περι ολων αύτci>ν είς την Κυβέρνησιν είς την Ottawa . 'Έκαμε προσωπικώς εκκλησιν είς δ ιαφόρους μεγάλας προσωπι· κότητας είς τον έπιτετραι..ι μένον τοϋ Καναδικοϋ :.Ερυ3ρού Σταυ· ροϋ, είς τοiις πολλούς του φίλους και είς το κοινον δια μέσου άνακοινώσεων είς τον τύπον , δια βοή3ειαν προς τα άτυχη έκείνα {}ύματα τών δεκαετών στερήσεων. eH Αύτου 'Εξοχότης έπηρέα· σεν ολους οσους είδεν και τελικώς είς μίαν σύσκεψιν μετα των κ . κ. Jackson Dodds και Β . Κ. Σαλάμη και τi) συναινέσει τού κ. Γεωργίου Τζανετάκου , συνεζητή{)ησαν τα προκαταρκτικα σχέ· δ ια δια τi)ν άποστολi)ν &λεύρου είς eΕλλάδα είς έπαρκείς ποσό· τητας δια να βελτιω8il ή κατάστασις σημαντικώς. eo κ. Β. Κ. Σαλάμης aνέλαβε το εργο ν να ελ-θτι είς έπαφην μΕ δ ιάφορα κυβερνητικα γραφεία , τον Καναδικον Έρυ-θρον Σταυρόν, τον ιΕλληνικον 'Ερυ-3ρον Σταυρόν, το eιlδρ. CΕλλ. Πολ. Περ. Η .Π.Α. και μΕ aλλας σημαντικας οργανώσεις. Το eιlδρ. ιΕλλ. Πολ. Περ. Καναδά 3a ήτο το γραφείον διεκπεραιώ· σεως και έκτελέσεως τοϋ προγράμματος που {}a άπεφασίζετο κατα τi)ν σύσκεψιν. 'Έπρεπε να γίνουν άκριβείς έκ{}έσεις προς τΊιν Κυβέρνησιν έκ μέρους τοϋ γραφείου , οσον άφορ� τi)ν κατά στασιν τών ιΕλλήνων Προσφύγων και συγχρόνως να λαμβάνων· ται όδηγίαι άπο δργανισμοiις δημοσίας έξυπηρετήσεως, οπως ό Καναδικος Έρυ-θρος Σταυρός, δια τi)ν κατάστρωσιν τών μελλον· τι κών σχεδίων . Μετα άπο διαφόρους μη έπισήμους έπαφaς το eιlδρ. eΕλλ. Πολ. Περ. Καναδά, έπληροφορή{}η έκ τοϋ Καναδικοϋ •Ερυ{}ρού Σταυροϋ οτι ύπfiρχεν πι-θανότης δια-3έσεως ένος άτμοπλοίου δέκα χιλιάδων τόννων, φορτωμένου μ8 σίτον , έaν κάποιος δργα· νισμος άνελάμβανεν τα εξοδα μεταφοράς. c o Δρ. Stanbury, έπίτροπος τοϋ Καναδικού 'Ερυ-θροϋ Σταυροϋ , είς έπιστολήν του προς τον έπίτ. Γραμματέα τοϋ elδρύματος έδήλωσε τα έξης : \
«'Εάν πραγματοποιη-6-'fi τό δώρον τούτο, -6-ά είναι δώρον της Κανα δικής Κυβερνήσεως πρός τόν Καναδικόν •Ερυ&ρόν Σταυρόν και ήμείς &ά τό δεχ&ώμεν, &α τό άλέσωμεν και <&ά τό άποστtίλωμεν Ό παραλή πτης <&ά εί·\'αι ό Έλληνικος Έ ρυ<&ρος Σταυρός, όστις έν συνεργασίq. μετά τοϋ Καναδοϋ Πρέσβεως, &α είναι ή έξο υσ ι οδοτη μένη άρχη νά δια νε ίμ Ί1 τούτο εtς μέρη ποiι <6-d κρ ι&οϋν ώς έχοντα μεγαλuτέραν άνάγκην.
r6s
Τό άλευρον τοiίτο δέν -6-ά διανεμηi}!ί ύπό όργάνων της Έλληνικης Κυ βερνήσεως, διότι οfl-εωρείται δώρον τού Καναδικού λαού πρός; τόν ένδεη λαόν τijς •Ελλάδος και αί οργανώσεις τού Έρυ-&ρού Σταυρού .ιcαt τών δύο Χ ωρών εtναι αί μόναι άρμόδιαι διά τiιν διαχείρισιν τούτου. Δf.ν δυνάμεΟ-α νά κά μω μ εν έκκλησιν προς την Καναδικην Κυβέρνησιν προτοϋ έξασφαλίσητε τiιν δωρεάν μεταφοράν:..
'Αντ ιληφ3εν την μεγάλην είι3ύνην ποu επιπτεν έπι της έπι .. τροπης του clδρ . CΕλλ. Πολ. Περ . Καναδά, το γραφείον έπεκοι νώνησεν με τους aντιπροέδρους τών Καναδικών Σιδηροδρόμων κ αι τών Κ αν αδικ ών Σιδηροδρόμων Είρηνικοϋ , και εκαμεν εκ κλησιν δ ι& δωρε&ν μεταφορ&ν έκ τών Δυτικών &λευ ρομ ύλων προς τους λιμένας τοϋ 'Α τλαντικοϋ. Ταύτοχρόνως ό κ. Β. Κ. Σ α λάμ ης ήλ3εν είς έπαφi]ν μΕ το CΊδρ . Έλλ. Πολ. Περ. τών Η. Π. Α. και συν ε ζήτησ ε το 3έμα τών ναύλων έκ λ ι μένο ς τοϋ 'Ατλαντικοϋ είς Θεσσαλονίκην . Το ολον πρόγραμμα έτέ3η �ότε uπ' οψιν τοϋ κ . J. W . McConnell , έπιτίμου Προέδρου τοϋ elδρύματος και μεγαλυτέρου αύτοϋ δωρητοϋ. Αί συμβου λαί του 0σ0ν &φοριj τi]ν δ ιαδικασίαν I έφηρμόσ3ησαV και αναμφιβόλως τοϋτο συνέβαλεν κατ& πολ\ι είς τfιν διάδοσιν τοϋ πράγματος μεταξυ τών πολυπλη-3ών φ ίλων του έντος και έκτος της Κυβερ νήσεως, κατ& την περίοδον τών διαπραγματεύσεων . CH πρώτη άπογοήτευσις ήλ8εν οταν οί άντιπρόεδροι τώv δύο Σιδηροδρομικών (Εταιρειών άνεκοίνωσαν οτι ήτο άδύνατος ή μεταφορ& τοϋ άλεύρου δωρεάν. 'Αμφότεροι έξέφρασαν τήν λύ.. πην των και άνεφέρ3ησαν είς το δ ιάταγμα τοϋ 1947 ι το οποίον δεν έπέτρεπε πλέον δωρε&ν μιταφοράς δ ι' οίανδήποτε δργ άνω σιν προνοίας . Το γραφείον τ ου c lδρύματος έπληροφορή3η οτι το κόστος τοϋ άλέσματος , συσκευασίας κλπ. 3& ήδύνατο ν& έλαττω3'fi έκ των ποσών που οί ίδιοκτiiται των άλευρομύλων 3a έπλήρωναν δι& τα κατάλοιπα που 3& &πέμενον είς χείρας των έκ τοϋ άλέ·
σματος τοϋ σίτου. c o Καναδικος Έρυ3ρος Σταυρος συνεφώνη· σεν τότε να πληρώσ'[l δ ια το άλεσμα και τi]ν άποστολi]ν τών άλεύρων είς λιμένα τοϋ 'Ατλαντικοϋ, άλλa ήfl-έλησε να βεβα ι ω3'fi οτι τa μεταφορικa τοϋ Ώκεανοϋ 3a ήσαν έξηυφαλισμένα προτοϋ τε{}'fi το σχέδιον είς έφαρμογήν. 'Εφ ' οσον το ολον ζήτημα προσέκρουεν πλέον είς τfιν δωρεaν μεταφο ρ aν πέραν τοϋ �Ωκεανοϋ, ό κ. Β. Κ. Σαλάμης fίλ3ε πάλιν 1 66
είς έπαφ1}ν μΕ το eιlδρ. CΕλλ. Πολ . Περ. των Η . Π.Α. Εtπεν εtς τους άρμοδ ίους οτ ι ή εκτέλεσις τοϋ προγράμματος μεταφορι:'iς ήτο δυνατη εαν fιδύνατο να ρυ-θμισ-θ ii το ζ-ήτημα τfίς Θαλασσίας μεταφορι:'iς. � Εξήγησεν οτ ι οϋτε αί Καναδ ικαι οϋτε αί CΕλληνι· και οργανώσεις ήσαν είς -θέσιν να πληρώσουν δ ι � αύτήν , και οτι έαν το ·Ίδρυμα δεν έχρη ματοδότει την -θ αλασσίαν μεταφορά ν, ή δωρεα του aλεύρου άξίας ένος έκατομμυρίου δολ . {}α έχάνετο δ ια τον C Ελληνικον λαόν. ·Όταν οί άρμόδιοι τοϋ Συνδέσμου aπήν· τησαν οτι το ερyον έφαίνετο σχεδον άκατόρ{}ωτον, ό κ . Β . Κ. Σαλάμης τοiις εlπε : « Σείς οί 'ί δ ιο ι έπράξατε τα aδύνατα, τότε που ό aποκλεισμος 1]ρ-8η και εύρέ.ftησαν χρ-ήματα δια τον στόλον τοϋ 'Ελέους. � Αφοϋ το έπράξατε μίαν φοραν μπορείτε να το πράξετε και πάλιν». co κ . ·Ιωάννης ΜαντCiς, Πρόεδρος τοϋ •Jδρ . Έλλ. Πολ . Περ. Η . Π. Α . , ήτο έπίσης aποφασισμένος, οπως ό Λαος τijς Βορείου Έλλάδος , που εtχε βαστάσει το βάρος του κομμουνιστικου πο· λέ μου , μη στερη{}fi την δωρεαν α ύ τfιν και aνέλαβε το μεyαλύ· τερον μέρος του ερyου, τfίς έξευρέσεως λύσεως. Ό aντ ιπρόεδρος τijς εκτελεστικής έπιτροπijς κ. Γεώργιος Ξανθάκης fjτo τότε είς τας � Α{}ήvας και παρεκλήflη να 'ίδΌ τον Καναδον Πρέσβυν και να του όμιλ-ήσΌ σχετικώς με το σχέδιον. Πεπεισμένος οτι το Ερyον ήτο κατορ.ftωτόν, ό κ. Ξαν-8άκης, έπεκοινώνησεν με τας aρχας τi]ς Ε. C.A. είς τας �Α-flήνας, με την προοπτικfιν τijς εξα· σφαλίσεως μεταφορ ικών μέσων , συμφώνως μf: τfιν ίσχύουσαν τότε νομο-8εσίαν. Την έποχi)ν έκείνην το ·Ίδρ. Έλλ. Πολ. Περ. Η . Π. Α . , έπλήρωνε ναυλα δ ιa τας &κεανίους μεταφοράς του , aλλα έπι τfi άφίξει ένος φορτίου που -8α εlχεν έγκρι.ftij ύπο τi)ς δ ιοικήσεως Οίκονομικi]ς Συνεργασίας είς τ1]ν Έλλάδα, ό Σύνδεσμος ελαβε πίσω τα χρήματά του , έκ μέρους τijς E. C.A . , ό κ . Ξαν-θάκης εδωσε σαφij είκόνα τi)ς καταστάσεως είς τi}ν E. C.A. , κα-θως έπίσης και ό Καναδος Πρέσβυς και τ ουτο εlχεν ώς aποτέλεσμα να έπεκτα-θiί το προνόμιον τοϋτο καl είς τi}ν έν λόγφ μεταφοραν σίτου και δεν άνέμενε παρα την έξ Ούάσιγκτον εyκρισιν. Συνεφωνήflη έπίσης οτι το aπαιτούμενον ποσόν, aνερχόμενον είς 265 . 000 δολ . , -θ α aφαιρείτο aπο το ολον ποσον που εlχεν 1]δη ψηφισ-flη ύπο τijς Ε C.A . διa τfιν ιΕλληνικην Περί{}αλψιν.
Αί δ ιαπραγματεύσεις δια τήν έξεύρεσιν χρημάτων ιδπο τοu Συνδέσμου συνεχίσ3ησαν καl είς τήν Συνέλευσιν τοϋ 'Ιανουα ρίου 1 952 είς Νέαν •γ όρκην, ό κ. Β. Κ. Σαλάμ ης εκαμεν έπεί· yουσαν εκκλησιν διa τi}ν άμεσον εναρξιν τοϋ προγράμματος. Προτοϋ λήξ11 ή Συνέλευσις ό κ. Σπϋρος Σκούρας, Πρόεδρος τοϋ Συμβουλ ίου τών Δ ιευ-3-υντών τοϋ Συνδέσμου , και ό κ. Θ. Α . Παππaς, Πρόεδρος τi)ς έκτελεστικi)ς έπιτροπi)ς, συνεφώνησαν οτι 3α εδιδον τ .Υ1ν π ροσωπικήν των έγyύησιν είς τfιν Chase Ν ational B ank, ώστε όλόκληρον το ποσον να διατε{}fi δ ια τα ναϋλα τi)ς μεταφορaς . ·ο κ. Ξαν3άκης μετέβη πολλάκις είς Ούάσιγκτον καl έρυ3μ ί· σ{}ησαν αί τελευταίαι λεπτομέρειαι μετα τijς E. C . A . E1J{}uς ώς rλήφ{}η επιβεβαίωσις περl ολων αύτών , ή έπιτροπfι τοϋ clδρ. CΕλλ. Πολ. Περ. Καναδά και τα μέλη του, έπροχώρησαν εΊς τf)ν έκτέ λεσιν τοϋ άρχικοϋ σχεδίου. ·ο κ. Jackson Dodds, εστειλε προ σωπικώς έπιστολήν , κάμνων εκκλησιν προς τον Πρω3υπουργον St. Laurent , οπως ή Κυβέρνη�ις δώσ11 πεντακοσίας χιλιάδας «μποϋσελ» σίτου. Είς τfιν εκκλησίν του , είς τfιν όποίαν ό Πρω· 3υπουρyος άπήντησεν άμέσως , ό κ. Jackson Dodds έδήλου τα έξης : «Πρέπει να βοr]-3ήσωμεν είς τi)ν δ ιατήρησι.ν τοϋ προμαχώ· νος αύτοϋ έναντίον τοϋ κομμουνισμού και συγχρόνως τους πραy· ματικους αϋτους φίλους τi)ς Δημοκρατίας» . Το μεγαλύτερον μέρος τijς τελικijς έπιτυχίας &φείλετο κυρίως είς τaς συνεχείς προσπα{}είας τοϋ κ. Jackson Dodds καί είς τόν ρόλον που επαιξεν δια νa διεγείρ11 το ένδιαφέρον τοϋ Κα· ναδικοϋ •Ερυ-θροϋ Σταυροϋ. ·ο Πρόεδρος τοϋ Δ ικαστηρίου τοϋ Toronto McRuer, Πρό· eδρος τοϋ •Iδρύματος « Σώσατε το παιδί» είς τόν Καναδάν, ελα· βεν ολας τaς σχετικας πληροφορίας άπο το c'Ιδρ . C Ελλ. Πολ. Περ. Καναδά, σχετικώς με τfιν πρότασίν του, και άκολού3 ως εκαμs καl ό 'ίδιος εκκλησιν προς τi}ν Κυβέρνησιν νa χορηγήσu τόν πολύτιμον σίτον . Ταύτοχρόνως ή Κεντρικi} Έπιτροπi) τοϋ Κα ναδ ικοϋ •Iδρύματος «Σώσατε το παιδί» παρεκλή3η να άποστείλτι εtς τf)ν Καναδικfιν Κυβέρνησιν καl έκ τοϋ έξωτερικοϋ άναφοράς της σχετικώς με τfιν κατάστασιν λιμοκτονίας που παρουσίαζαν τα βόρεια χωρία τijς ·Ελλάδος. Τότe ό C Ελληνικος 'Ερυ-θρος 168
Γεώργ ιος Τζανετάκος, Πρόεδρος cοϋ Ίδρύματος Έλληνικής Πολε μ ικής Π ερι{Μλψεως Καναδά.
Β. Κ. Σαλάμης, Έπίτιμοι; Γενικός Γραμματε{rς τοϋ Ί δρύματος Έλ ληνικής Πολεμικής Περι{}άλψεως Καναδά.
Σταυρός , δια μέσου του Διε{}νους •Ερυ3ροϋ Σταυροϋ, εχαμε τi}ν sπίσημον εκκλησ ίν του προς τον Καναδικον Έρυ-θρον Σταt•ρον καt την Καναδικην Κυβέρνησιν. Την 19ην Φεβρουαρίου 1952, οταν ολαι αί άναφο ραl ;τερl καταστάσεως πείνης είς την �Ελλάδ α εtχον έξετασ-θη καl έξακρι βω3η , το γραφείον τσϋ Πρω8υπουργοϋ εκαμεν τi} ν κάτω3 ι άνακοίνωσιν . c"H Καναδικi} Κυβέρνησις ένέκρινε μίαν δωρεαν έκ πεντακοσίων χιλιάδων cμποίίσελ» σίτου aξίας περίπου 825. 000 δολ. ώς συ\·εισq:οράν διά τi}ν περί-6-αλψιν της έκ τοίί λ ιμού πασχούσης "Ελλάδος. ·ο σίτος -&α παραδο% μή &.λεσμένος είς τόν Καναδ ιΥ..όν 'Εριι{}ρόν Σταυρόν, οστις εχει &.ναλάβει να ρυ-&μίσ'U τα τοίί &. λέσματο ς είς τόν Δ� τικόν Καναδάν καt άκολού{)-ως τi}ν &.ποστολή ν του είς τi1ν ΈiJ.άδα. "Αναμένεται οτι ό σiτος -&α φ{}άση είς τi}ν •Ελλάδα τόν Ά π ρ ίλιοv. Ή δ ιανο μi} τοίί σίτου είς τας περ ι οχας π ού ύπά ρ χει μεγαλυτέρα ά'-άγκη -ιtα έποπτευ-6-i) ύπό τοϋ Έλληνικου Έ ρυ-6-ρ οiί Σ:ταυ ρ οϋ, έν συνεργασίq. μ έ τήν Καναδικην Πρεσβεία ν είς Α{)-ήνας. "Η δωρεά αύτη γίνεται είς άπάντησιν τών έν{)-έρμων έκκλήσtων τοϋ Καναδικού Έρυ{}ροίί Σ ταυ ρού καί άλλων οργανώσεων πού εtναι έν γνώ σει τών συν-6-ηκών ε{ς τi}ν Βόρειον "Ελλάδα, οπου χιλιάδες κατοίΥ.ων ζοίίν ύπό ορους πού προσεγγίζουν τfιν λιμ οκτονίαν». •
Έντος πέντε ήμερών δ Καναδικος Έρυ3ρος Σταυρος b.αμε προσφορaς είς άρκετοvς άλευρομύλους της Δυτικi]ς χώρας καl ή άλεσις .ηρχισεν άμέσως. Το άλευρον i]λέ-3ετο είς τον βα-3-μον :τού εtχεν ορίσει ή E . C.A. διa τi]ν CΕλλάδα, και προσετί{}ετο και ή συνή{}ης ποσότης βιταμίνης Β 1 , συμφώνως προς τον κ ανον ι σ μ οv της Καναδικi]ς Κυβερνήσεως. Διa των ήνωμένων προσπα8ειών του Καναδικοϋ •Ερυ{}ροϋ Σταυροϋ , της Καναδικijς Έπι τρο:τi]; Σίτου και των τεσσάρων άλευρομύλων , ή έργασία προχωροϊ-σε ταχέως και sντος; .ολίγου 206. 315 σάκκοι άλεύρου τών 100 ί.ι· βρrον ήσαν έτοιμοι προς φόρτωσιν. Οί σάκκοι ήσαν έξ είδιχ1); ποιότητος λευκοϋ βαμβακερου ύφάσματος, μήκους 2 47.570 ί·<ΙQ δοον συνολικώς, κατάλληλοι διa νa χρησιμ.οποιη3οϋν άργότερσν δι ' ίματισμόν . "Έκαστος εφερε το σi) μα τοϋ •Ερυflρου Σ ται.'QΟu και το όνομα του Καναδά είς την 'Άγγλικην και CΕλληνικi}ν μέ βαφην που 3a i}δύνατο νa έξαλειψ3fi. cy πο τ1)ν διεύ8υνσιν τοϋ κ. Charles LaFerle's, τοϋ τμήμα το; μεταφορών τοϋ Καναδικοϋ Έρυ{}ροϋ Σταυροϋ, το άλευρον μετεφέρ{}η εtς το πλοίον είς τον δρισ{}έντα χρόνον. Τριακόσια
τ ριάκοντα φορτηγά οχήματα, tσοδυναμοϋντα μf; �ξ φορτηγά τραίνα συνή{}ους μεyέ{}ους, έχρε ιάσ{}ησαν διa νa μετακινη-θiί το άλευρον είς το Portland Maine. Έκεί το μεγαλύτερΟΥ μέρος τοϋ φορτίου άξίας 1 .230.000 δολ . , έκομίσ{}η έπί τοu άτμοπλοίου «Ocean Ν avigator» τi)ν 8ην Άπριλίου 1 952. Είς άναγνώρισιν τijς συνεργασίας καl τών κόπων που άπο κοινοu κατεβλή-3ησαν , εγινεν είς το Portland τελετi) τi)ν οποίαν παρηκολού-3ησαν περl τα ογδοήκοντα μέλη διαφόρων δργανι· σμών. Πολλοl έπίσημοι προσεφώνησαν τi)ν δμήγυριν και . άναφε · ρόμενοι είς το Εργον ολοι εκείνοι I ε1πον οτι το έ{}εώρουν πολύ μικρον μέρος τοϋ χρέους πού ολοι &>φειλον προς τον �Ελληνικον Πολιτισμον και τους συγχρόνους ''Έλληνας, που έπολέμησαν διa την ίδ (αν ίδεολογίαν. �σ Μακαριώτατος Μιχαήλ , • Αρχιεπίσκοπος της Βορείου και Νοτίου "Αμερικijς τijς �Ελληνικijς Όρ3οδόξου ·Εκκλησίας , έτό· νισεν με συγκίνησιν τaς συνεισφορaς τού Καναδά προς τi)ν "Ελλάδα. "Α νέφερεν οτι εύρίσκετο είς τi)ν "Ελλάδα κατa τi)ν κατοχi)ν και έξεδήλωσε τi]ν πεποί3ησίν του οτι δεν .aα ύπi]ρχον "Έλληνες σή μερον έaν δεν εlχεν ψ&άσει δ σίτος έκ τοϋ Καναδά. "Ανέφερεν έπίσης οτι το μέγα εργον που είχεν έπιτελεσ{tη iιπο τών άδελφών οργανισμών , τοϋ "Ιδρ. �Ελλ. Πολ . Περ . Καναδά καί τού Συνδέσμου ιΕλλ. Πολ. ΠF.ρ . και παρώτρυνεν ολους το\ις "Έλληνας νa συνεχίσουν τον άγώνα που δεν εtχε άκόμη τελειώσει άλλa επρεπε νa συνεχισ{}fj χάριν τi]ς έλευ3ερίας και τijς Δημοκρατίας. Είς την προκυμαίαν το φορτίον ηύλογή{}η ύπο τοϋ "Αρχιεπι· σκόπου και εγιναν και άλλαι προσφωνήσεις α'ί όποίαι άργότερον άναμετεδό{}ησαν ύπο του ραδιοφώνου . �Η το έντυπωσιακον και συνάμα συγκ ινητικον -&έαμα νa βλέπυ τις το άτμόπλοιον « Ocean Navigator» στολισμένο με ση μαίας τοu "Ερυ3ρού Σταυροu , του "Ιδρ . �Ελλ. Πολ . Περ . Καναδά και του Καναδικοϋ Έρυ{}ροϋ Σταυροϋ , και φορτωμένον με το πολύτιμον άλευρον. Μετa τον άγιασμόν, ό κ . Θ. Παππάς παρου σίασε τον κ. S. Α . Bjarnason, βοη{}ον έπιτετραμμένον τοϋ Καναδικοϋ "Ερυ· {}ρου Σταυρού, οστις άνεφέρ{}η είς την συνεργασίαν μεταξύ τοϋ "Ιδρ. "Ελλ. Πολ. Περ . Καναδά και τοϋ Καναδικοu "Ερυ-3ροϋ
Σταυροϋ, πού εtχε τόσον βοη-θήσει εtς την �κτέλεσιν τοϋ μεγά λου εκείνου προγράμματος. eo κ. Β. Κ. Σαλάμης, είς τ1)ν ραδιοφωνικήν του όμιλίαν, άνεφέρ�η είς τους παράγοντας που εtχον όδηγήσει είς τi}ν ίστο· ρικi)ν έκείνην στιγμήν. 1. At μεγάλαι 6-υσίαι τοϋ Έλληνικοϋ λαοϋ, ίδίως είς τας βορείους περιοχάς, εtς τον άγώνα του κατά τοϋ Φασισμοϋ, Ναζισμοϋ καί Κομ μοuνισμοϋ. 2. Ή συμπά{}-εια τοϋ Καναδικού λαοϋ , οστις πάντοτε άνεγνώρισε τας -&uσίας τού •Ελληνικοϋ λαοϋ, καί ό όποίος εtχε προσπα{}-ήσει μέ τον πλέον πρακτικον τρόπον να έλαφρύντι τον πόνον τών πασχόντων άπο της άρχης ένος πολυετούς άγώνος . 3. Ή πλήρης συνεργασία μεταξύ τών διαφόρων άτόμων καί. οργα νισμών, οπως ή έπιτροπή τού "Ιδρ. "Ελλ. Πολ. Περ. Καναδci, ό Σύνδεσμος "Ελλ. Πολ. Περ. είς τήν έξασφάλισιν της -6-αλασσίας μεταφορciς δια μέσου της E.C.A., ή Αύτού 'Εξοχότης G. L. Magann, ΚαναδΟς Πρέσβυς εt ς τήν Έλλάδα, ή Καναδικη Κυβέρνησις, ό κ. Σ. Βενιζέλος άντιπρόεδρος της "Ελληνικής Κυβερνήσεως, ό κ. Jackson Dodds, ό Καναδικος Έρυ· -6-ρος Σταυρός, ό "Ελλη,•ικός Έρυ·�ρος Σταυρός, το "Ίδρυμα «Σώσατε το παιδί:�� , ό κ. J. W. McConnell καί. πολλοί. άλλοι Καναδοί. Φιλέλληνες.
Τελειώνων ό κ . Β. Κ. Σαλάμης, είπε v οτι ολοι ήσ�άνοντο το ίδιο άπέναντι τijς CΕλλάδος, οπως ή Α . Ε . Mackenzie King ε lχεν είπει τ1}ν llην :.Ιουλίου 1 947. cΕίμε{}οα ύπερήφανοι, διότι μciς Εδό-θ-η ή εύκαιρία να παράσχωμεν έλαχίστην βοή-6-ειαν πρός τiιν •Ελλάδα δι• ολα οσα έπραξεν ύπέρ τοϋ πολιτισμοϋ είς τήν κοινήν ίδέαν τών "Ηνωμένων "Ε-&νών. Αίσ-&ανόμε{}-α οτι έχομεν πράξει πολύ δλιγώτερα δια τήν ιΕλλάδα άπ' ο,τι αύτη έχει πράξει διά τον κόσμον.
rι Οταν το άτμόπλοιον «Ocean Navigator» εφ3ασεν είς Θεσσαλονίκην , εtχον γίνει ολαι αί προετο ιμασ ίαι δ ιa την δ ιανο· μήν. !Έδό3η προτεραιότης εί.ς τa όρεινa χωρία που είχον με· γαλυτέρας άνάγκας καt εύρίσκοντο μακρύτερον άπο οίανδήποτε aλλην πηy1}ν έφοδιασμού. ΕΙς έπίσημος είς έκαστον χωρίον είχεν συν rάξει κατάλοyον τών άπόρων κατοίκων καl οί &ρχηγοl οικογενειών εδειχναν τaς ταύτότητάς των είς τa κέντρα διανομijς προτοϋ λάβουν το άλευρον. Είς έκαστον έχορηγείτο ποσότης ΕΚ πεντήκο ντα λιβρών διa τρείς μfiνας με την έλπίδα οτι το οτοσον εκείνο -ιtα εφ{}ανε μέχρι τfiς έποχijς τijς έσοδείας του 1952 . 'Έγινε 3ρησκευτικη τελετη κατa την έκφόρτωσιν του «Ocean Navigator» και είς έκαστον κέντρον έyένετο άγιασμος προτού
&ρχ(συ ή δ ιανομή . Οί χωρικοl είχον συναθροισ-θij πολύ πρίν, και πολλοl εtχον ταξιδεύσει. μίλλια δ ια τό μεγάλο γεγονός. C H πρώτη διανομf) εγινεν είς τΊ)ν "Έδεσσαν και έκεί ό Καναδός Πρέσβυς και ή κ. Magann εiίρον διακοσίους χωρικους συγκεν τρωμένους. τα ονόματα f)λέγχ6ησαν ύπό τών ύπαλλήλων τοϋ Έρυ6ροίί Σταυρου και έδό{}ησαν μερίδες δ ιa χίλια τετρακόσια άτομα. eH δευτέρα διανομiι ελαβε χώραν είς το Κρατερό, ενα χωρίον που εtχεν καταστραφij τρείς φορας έντος σαράντα έτών, και κατα τον Μάϊον και Ίούνιον παρόμοια γεγονότα ελαβον χώ .. ραν είς άρκετα δρεινα χωρία . co Καναδος Πρέσβυς και ή κ . Magann παρηχολοtffiησαν τaς τελετάς , έν μέρει {}ρησκευτικaς κ αι έν μέρει έορταστικάς, που έγένοντο είς έκάστην περίπτωσιν. Παντοϋ οπου μετέβαιναν, έδέχοντο την παράκλησιν νu μεταβιβάσουν είς τον Καναδd τας εύχαριστ ίας του eΕλληνικοϋ λαου. eo Στρατηγος Πλαστήρας, Πρω6υπουργος της eΕλλάδος, παρεκάλεσε τi)ν Α. Ε. ν α διαβιβά στι τiιν προσωπικήν του βα6υτάτην εύγνωμοσύνην δια την δω ρεaν του &λεύρου , και είπεν οτι o'L Καναδοl είχοv κερδίσει τi)ν παvτοτεινi)ν άγάπην τών rΕλλήνων μf: τa οσα εtχον πράξει δια να τοuς σώσουν έκ τijς λιμοκτονίας και τών άσ{}ενειών κατa τα ετη των κακουχιών και στερήσεων.
172
Κεφάλαιον XXVI ΕΡΑΝΟ:Σ ΔΙΑ ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΟΝ :ΣΕΙ:ΣΜΩΝ ΤΩΝ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ
Κ ΑΤΑ ΤΟΝ Λ ΥΓΟΥΣΤΟΝ τοϋ 1953 , δ λαος της �Ελλάδος ijτo επιτέλους είς {}έσιν να ϊδη τi)ν πρόοδον που είχε κάμει προς τi}ν όδον τijς κανονικijς ζωfiς. cH Κυβέρνησίς του είχεν μόλις άναγγείλει τον πρώτον ίσοσκελισμένον προϋπολογισμον &πο τijς έποχijς τijς είσβολijς προ δεκατριών έτών. Δια τijς έλ· πίδος είς το μέλλον, τijς σκληρaς έργασίας και τijς πρακτι κής τijς aξιοποιήσεως τijς βοη{}είας που έλήφ{}η άπο άλλας χώρας, έπέτυχον είς μεγάλον βα8μον να άνα συyχροτήσουν τfιν χώραν των καl νa ξανακτίσουν τα έρείπια . τα ετrι τοϋ συνεχοϋς άyώνος ύπijρξαν καταπληκτικά, άλλa μΕ τfιν είρήνην είς τfιν χώ· ραν και τα σπίτ ια των άνοικοδομούμενα, OL κάτοικοι άκόμη και . τών σκληρώς πληγεισών νήσων προσέβλεπον μετ ' αίσιοδοξίας εί.ς το μέλλον. � Η αίσιοδοξία ομως αύτiι δFν διήρκεσε πολυ δια τους κατοίκους τών Ίον ίων Νήσων τijς eΕλλάδος. Μίαν ήμέραν μετa τiιν άνακο ίνωσιν τijς Κυβερνήσεως, ή τραγική των μοίρα τ ούς επληξε πάλιν. ,., Αλλαι καταστροφαι που είχον πλήξει τaς Ίον ίους Νήσους, ε1χον �ώσει μίαν πέν-θ ιμον προειδοποίησιν, άλλα το φωτεινον έκείνο πρω·ίνο τοϋ Αύyούστου τ ίποτε δεν εδειχνεν οτι οί κάτοι· κοι τijς 'Ι-θάκης , Ζακύν-fiου και Κεφαλληνίας -6a εβλεπον τaς οίκίας των να καταρρέουν και τους προσφιλείς των να φονεύ· ωνται έντος 40'. Είς το διάστημα τοϋτο ένας τρομερος σεισμος κατέστρεψεν τελείως ολα οσα είχον χρειασitij ετη πολλa διa νa κτ ισit οϋν. eo άπολογισμος άργότερον , εδειχνε οτι ένενήκοντα πέντε τοίς έκατον τών οίκιών είχαν καταρρεύσει η είχαν βλα· βij άνεπανορ{}ώτως, άφήνοντας άνω τών έκατον χιλιάδων άστέyων και χιλίων νεκρών, είς τους τρομοκρατημένους ομως κατοίκους έφαίνετο οτι τα νησιa έβυ{}ίζοντο. c o φόβος των εtχεν έντα{}ij 173
5
'
�
5
'
e
'
u
5 .J,.
,_Q. που εsιλεγεν οτι αυτ ι1 απο τι1ν αναμνησιν ενος παλαιου.. μuυου ήτο ή μοίρα που άνέμενεν τας ΙtΙονίους Νήσους μίαν ήμέραν. Μεγάλα μέρη τοϋ έδάφους είχον κατολισ-θήσει είς τi)ν θά· λασσαν ι μεγάλα χάσματα Ίlνοιξαν είς την γi)ν καl μεγάλα κύματα έσάρωναν τaς άκτάς. ' Επί πέντε ήμέρας ίσχυραl μετασεισμικαl δονήσεις έτάρασσαν ηΊν γi}ν μετα την πρώτην μεγάλην κατα· στροφfιν και οί τρομοκρατημένοι κάτοικοι των έρημω-θεισών πόλεων ι εφευγον δια περισσοτέραν άσφάλειαν εtς τα βουνά . Βοή-3εια άπεστάλη άμέσως άπ" ολα τα 'Έ-θνη. Πολεμικα πλοία είς την Μεσόγειον εσπευσαν εtς τaς πληγε(· σας νήσους . "Αεροπορικαl μονάδες δ ιασώσεως καί όμάδες έκτά· κτου &νάγκης Εφ-θασαν μετ !t όλίγον. sιΑνδρες ολων των 'Ε-θ νικο τήτων ήργάσ{}ησαν ό είς είς το πλευρον του άλλου δ ια τfιν δ ια· κομιδi)ν των τραυματιών καί την ταφήν τών νεκρών. Αί όμάδες δ ιασώσεως παρέσχον τροφήν, ϋδωρ, φάρμακα ,και προσέφερον αίμα . "Εγκατεστά-θησαν νοσοκομεία. καl μαγειρεία -δπο σκηνάς. eH γενναία αϋτη και άποτελεσματικη βοήθεια εφερε κάποιαν τάξιν είς τaς έρημωθείσας έκ του σεισμού νήσους. eH καταστ ρ οφη ομως ήτο πλήρης και -θa έπερνοϋσαν μfiνες προτού ot κάτοικοι έπιστρέψουν είς την κανονικήν των ζωήν. Χωρίς οίκίας και μέ· . σα ζωii ς ι έγνώρι ζον οτι ή χειροτέρα έποχη δι αύτους θα ήτο ό χειμών. Κα-θrος αί σκηναί δεν ήδυνή-&ησαν νά συγκρατήσουν το κρύο και τ α οϊκήματα δsν ή το δυνατον να ξανακτισ{}οw έγκαί· ρως, έχρειάζοντο έπειγόντως στέγη και ένδυμασίαι δ ι!t εκείνους των όποίων ό σεισμος έφείσ3η δια να μi)ν -δποκύψουν και αύτοί είς το κρϋο . "Αντιμετωπίζοντες άπωλείας που άνήρχοντο είς έκατο έκατομμύρια δολ. , οί �'Ελ],ηνες νησιώται ε-δρέ3ησαν πάλιν να εχουν άνάγκην βοη3είας που ή ίδική των Κυβέρνησις δsν -θa ήδύνατο να παράσχτι. uοταν το c'Ι δρυμα C Ελλ. Πολ. Περ. Καναδd έπληροφορήθη περί του κατασrρεπτικοίί σεισμού ήτοιμάζετο να περατώστι το εργον του καί να κλείσυ τα γραφεία του . Παρ' ολον οτι τα μέλη τii ς έπι τροπi}ς άνεγνώρισαν την άνάγκην βοη{} είας δ ια τ aς Ίονίους Νήσους, έδίστασαν να άρχίσουν ερανον ό όποίος -θα ήδύναtο να ε ύρε-&fi άντιμέτωπος μs aλλας κινήσεις βοηθείας οπως ό ερανος θυμάτων σεισμοπλήκτων 'Ιονίων Νήσων, οστις διεξήyετο ύπό "':ijς C Ελληνικijς παροικίας είς το Montreal. Έν '
lt
1 74
τούτοι� ό άρι3μος τών αίτήσεων που ύπεδείκνυον οτι το �lδρυ• μα cΕλλ. Πολ. Περ . Καναδά, μf; τfιν δργάνωσιν τοϋ γραφείου του καl τα έν έπαψfi τ μήματά του είς ολον τον Καναδάν , επρε· πε να &ναλάβυ τον &γώνα, ώδήγησαν είς το σημείον να έξετα· σ-8iί το ζήτημα. Ταύτοχρόνως ·εφ-3 ασε μία έπιστολiι &πο τον Καναδον Πρέ σβuν ποu περιέγραφε τiιν κατάστασιν είς τi)ν cΕλλάδα. Ούδέποτε εχω ίδει τόσον· έκτεταμένην ληνίαν καt την Ζάκυν{}ον,
26 Νοεμβρίου 1953.
έρήμωσιν. Ε tc; την Κεφαλ
επειτα &.πό έξηντα
μίλλια
διαδρομης, εtδα
μόνον πέντε η εξη κατοικησίμους οίκίας. Πλείστοι τών κατοίκων
ζοϋν
εtc; τό ϋπαι{)>ρον ύπό σκηνό.ς 1) είς :·προχείρως κατασκευασμένα σκέπα· στρα εtς &.σφαλη άπόστασιν άπό τα έρείπια της οtκίας τω·\'. Πολλό. άπό τ:ά {}ύματα έχουν δείξει {}αυμασίαν επινοητικότητα κτίζοντες σκέπαστρα η &.κόμη μικράς οίκίας άπ' οτι ήδυνή{)>ησαν να διασώσουν &.πό τά έρεί· πια γύρω των. Π.χ. εtδα άρκετά καταλύμματα πού εγιναν άπό λάσπη καί δοκούς καί μΕ: κεράμμοuς εtς την όροφήν.
Άτυχώς τά
έργοστάσια
παραγωγης 1'1λεκτρικοϋ ρεύματος, κα{)>ώς καt τά ύδραγωγεία, έχουν έπίσης καταστραφη.
Σωληνες ύδατος τοπο{)'ετοϋνται
εlς -τάς
κατασκη,•ώσεις,
φρέα-τα άνοίγονται η έκκα{)>αρίζοντ.αι., έλαιοτριβεία καί έλαLοπιεστήρια άναούρονταt μέσα άπό τά έρείπια κατά το δυνατόν, ήλεκ-τρικόν
ρεϋμα
παρέχεται άπο -τaς γεννητρίας -τών πλοίων, η άπό μι.κράς φορητάς μηχα· νάς, ciλλά κατα την γνώμην μου {)>α χρε ιασ{)>οϋν eτη δια να άνοικοδομη {)>οϋν αt πόλεις καί -τα χωρία της Κεφαλληνίας καt τής Ζακύν-&ου. Τό έργον της άνοικοδομήσεως εtναι τεράστιον -τών
οtκονομ ι.κών δυνατοτήτων
έκτός άν γίνtι είς περίοδον πολλών έτών. κατεστραμμένων οίκιών μύρια δολ.
καt έντελώς
οίασδήποτε Έλληνικής
πέραν
Κυβερνήσεως,
Πι{)>ανώτατα το κόστος -τών
νά άνέρχεται είς έβδομήκοντα πέντε
Το κόστος της άνοικοδομήσεως τών
οίκιών
εκατομ
αύτών,
τών
όδών, τών γεφυρών καί τών λιμέ·νων, {)>α εtναι τρείς φοράς μεγαλύτερον, "Υλικα οίκοδομης ώς σα,•ίδες, καδρόνια, μαδέρια καί ύλικά όροφης Κα ι στέγης εtναι άπαραίτητα καt {Μ εtναt πιστεύω έπt eτη όλόκληρα.
�Η έπιτροπiι του elδρύματος &ποτελουμένη έκ του Καναδού Πρέσβεως τών κ. Κ. Jackson Dodds , C . B.E . , Γεωργίου Τζα· νετάκου και Β . κ. Σαλάμη I &νέλαβεν &μέσως το ζήτημα καl εκα· μεν εκκλησιν προς το Καναδικον 'Έ-8νος . �σ κ . ]. Dodds, ό όπο ίος �το �ότε είς τi)ν Ά γγλίαν , ένδιεφέρ{}η τόσον δ ι α τiιν κατάστασιν είς τiιν ιΕλλάδα ποv έτηλεφώνησεν είς τον κ . Β . Κ. Σαλάμην καl ύπαγόρευσεν μ ίαν έπιστολfιν ή όποία ώς &πεφασί σ8η -θα έστέλετο είς ολους είς τον Καναδάν οί όπυίοι. εtχον προ ηγουμένως &ποδειχ-&η φίλοι τijς eΕλλάδος. 1 75
'Επl τii άφ(ξει τοϋ κ . J. Dodds έξ 'Αγγλ(α�, οί δύο ομιλοι, ό "'Ερανος Θυμάτων Σεισμών 'Ιονίων Νήσων καl το uΙδρυμα eΕλλ. Πολ. Περ . Καναδα, συνi}λ3ον δια να aποφασίσουν τον , , αποτεΛεσματικον , , , , ' τροπον λεσμιετικ'r)ς αποτε , βοη· - και' ταχειας ΠΛεον -3είας προς τον eΕλληνικον λαόν. � Απεφασίσ{}η τελικώς οπως δ ερανος Ίονίων .Νήσων, -σ α άνελάμβανε τi}ν συλλογi}ν χρημάτων και ίματισμοϋ άπο τους eΕλληνο · Καναδούς, ένφ το u Ιδρ1ιμα eΕλλ. Πολ . Περ. Καναδά, -3& εκαμνεν γενικi}ν εκκλησιν προς τfιν χώραν . eo κ. Σ. Κολυβας, Π ρόεδρος της r Ελληνικi}ς παροι· κίας είς το Montreal και δ κ. 'Α . Γ. Γκανας, ήσαν τα μέλη τijς έπιτροπijς είς τον ερανον αύτόν, και δ τελευταίος ένήρyει ώς Ταμίας δ ια τον είδικον ερανον τών σεισμών. Μέσφ του ραδιοφώνου, τοϋ τύπου και τοϋ κινηματογράφου το uΙδρυμα έyνωστοποίησεν είς τον λαον τοϋ Καναδά τi)ν άπό λυτον &νάγκην βοη-8είας τών σεισμοπλήκτων. eH aνταπόκρισις ήτο ίκανοποιητική, ίδίως άπο το Edmonton, Alberta και άλλα μεγάλα κέντρα, άπο σωματεία και ίδιώτας. �Άν και τα ποσα ήσαν σχετικώς μικρά, ό άρι3μος τών συνδρομητών ήτο μέγας και συνελέγησαν περισσότερα τών 20.000 δολ. Έτέ3η είς έφαρ· μοyi)ν ή ίδία δ ιαδικασία οπως και με τοiις προηγουμένους έρά· ν ους. uΟλα τα ληφflέντα χρήματα έδό-3ησαν είς τον Καναδικον Έρυ-6ρον Σταιιρον δ ια τi)ν άγορaν είς τον Καναδα έφοδίων τα δπο ία -8α ύπεδεικνύοντο ύπο τοϋ e Ελλ. Έρυ{}ρου Σταυρου και του Καναδοϋ Πρέσβεως ώς πλέον έπείγοντα. 'Έδ6-6η άμέσως μ ίa έπιταγη 10. 000 δολ. είς τον Καναδικον •Ερυ{}ρον Σταυρον και τα ύπόλοιπα έκρατή3ησαν δια μελλοντικaς άποστολάς. Μ ία προσφορα που έyένετο ύπο της eΕταιρείας «Campbell Soup Co Ltd» , έγένετο δεκτη μετ' εύyνωμοσύνης. eH έταιρεία αύτη έπρο{}υμοποιή{}η να δωρήσn δ ύ ο σιδηροδρομικα φορτία παρασκευάσματος σούπας που εΙχε άξίαν 13.500 δολ. , ύπο τον ορον οτ ι το uΙδρ υ μα itα έπλήρωνεν τα μεταφορικa άπο το Toronto είς New York. Το ulδρυμα συνεφώνησε και ήλitεν είς δ ιαπραγματεύσεις με το eι! δρ. eΕλλ. Πολ. Περ. τών Η . Π.Α. δ ια νa έπι t"�JΧΙΙ δωρεuν μεταφορaν είς eΕλλάδα, ο που αί σοϋπαι -3α δ ιενέμοντο ύπο τοϋ eΕλληνικοϋ 'Ερυ3ροϋ Σταυροϋ. c H cΕταιρεία « Canadian Pulp and Paper Association» , άνταπεκρί3η γενναίως εtς τήν εκκλησιν τοϋ elδQ. eΕλλ. Πολ.
Περ . Καναδa και εδώρησε χονδρον ίίφασ μα, το οποίον 3α ήδύ· νατο να μετατραπiί είς κουβέρτας δια τους σεισμοπλήκτους. Το βαρυ αύτο ϋφασμα , &ρκετον δια δέκα χιλιάδας κουβέρτας, εστάλη είς τον eΕλληνικον 'Έρυ3ρον Σταυρον διa να διανεμη3iί είς τους εχοντας άνάγκην νησιώτας. Είς Montreal ό 'Έρανος Θυμά τ ων Σεισμών Ίονίων Νή σων συνέλεξεν πλέον των 20. 000 δολ. , τα όποία προστι{}έμεν α είς τaς συνεισφορας είς χρfί μα και &γα{}a βοη-θείας άπο άνεξαρ· τήτους δργανισμο.Uς είς ολον τον Καναδa, άνεβίβασαν τfιν συνο· λικfιν aξίαν των δωρεών είς 150.000 δολλάρια. eH Καναδ ικη Κυβέρνησις εδωκεν πρακτικfιν άπόδειξιν τfίς συμπα-ltείας της, δωρήσασα ύλικa οίκοδομών και άλλα aγα{}ά, άξίας ή μίσεος έκατομμυρίου δολ . δ ιa τaς Ίονίους Νήσους . τα έφόδια αύτa -θa διεχειρίζετο ό κ. Magann , οστις λίαν πολιτί· μοuς ύπηρεσίας συνεχώς προσέφερεν είς τfιν eΕλλάδα. Μεγάλη ύπfίρξεν ή συμβολfι τοϋ κ. Jackson Dodds, έπιτί μοu Γενικού Προξένου τijς eΕλλάδος, οστις προσωπικώς παρε· κάλεσεν τους πολυπλη{}είς φίλους του εlς τους βιομf)χανικους καί κυβερνητικους κύκλους. Αί προσπά{}ειαί tOU καί το οτι έτέ31') έπί κεφαλijς και κατa τfιν εκκ λ'ησιν ταύτην, κα3rος και είς ολους τους προf)γουμένους έ{}νικοuς έράνους, ήσαν πολύτι μοι συνεισφοραί διa το U Ιδρ. e Ελλ. Πολ. Περ. Καναδα είς το Εργον τοu τijς παροχijς β οη3είας sίς ένα λαον που εtχε τόσον μεγά λας άνάγκας.
12
1 77
Κεφάλαιον XXVII Η ΕΚΤΙΜΗΣΙΣ ΤΗΣ ΚΑΝΑΔΙΚΗΣ ΓΕΝΝΑΙ Ο ΔΩΡ ΙΑΣ ΕΚ ΜΕΡΟΥΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ
Q ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΛΑΟΣ, ούχl έξ ύπαιτιότητός του άλλa χάριν τών άκαταλύτων του παραδόσεων καl ίδανικών προς τ1)ν Έλευ· -3ερίαν και τ1)ν Δη μοκρατίαν , είχεν έξα ναyκασ{}ij να στηρίζεται προσωρινώς είς την γενναιοδωρ ίαν τ ών aλλων κρατών και δ ι' αύτ1)ν τ1)ν ίδίαν του ϋπαρξιν . eιοταν ελαβε τΎ]ν μεγάλην δωρεαν τοϋ άλεύρου , &ρκετΎ]ν να {}ρέψτι τετρακοσίας χιλιάδας C Ελλήνων, ή εύγνωμοσύνη του έξεφράσ{}η είς μίαν έπιστολΎ]ν που έλήφ{}η ύπο τοϋ Καναδοϋ Πρέσβεως, έκ μέρους τοϋ κ. Δ . Β. Γόντικα, Προέδρου τi}ς cΕλληνικi}ς Βουλi}ς. «Εtς τήν συνεδρίασιν της "Ελληνικηι; Βουλης τi'jς 27ηι; Μαtου 1952, ό Προεδρεύων της Κυβερνήσεως καi. "Υπουργός τών 'Εξωτερικών κ. Σοφοκληι; Βενιζέλος, ώι; επίσης καί οί κ. κ. Φωκίων Ζαtμης, "ΥπουQγόι; Προνοίας, Κοσμάς Αλ.εξανδρίδης, Βοuλευτης Σερρών, Παναγιώτης Κα· νελλόπουλος, Βουλευτης "Α-6-ηνών, Δ. Μανέντης, Βουλευτης Κοζάνης καί άλλοι όμιληταί, εξέφρασαν τήν εύγνωμοσύνην των καί τάς eύχαριστίας τοϋ •Ελληνικού Λαοϋ καί της Βουλης πρός τήν Κυβέρνησιν της Χώρας σας καί προς τον εύγενη καί γενναίον Καναδικον Λαόν, διά την πολύ· τιμον βοή-6-ειάν των πρός τόν •Ελληνικον πλη{)-υσμόν, διά τήν δωρεάν χοQήγησιν 10.000 τόννων ciλεύρου, χειρονομίαν ή όποία δeικνύει άπαξ ετι την γενναιοδωρίαν καί εύγένειαν ψυχης τοϋ φίλου Καναδικού Λαοϋ:. . •
Οϋτε είχον οί eιΕλληνες λησμονήσει οτι ό Καναδάς ύπi}ρξεν ή πρώτη χώρα :που εστειλε βοή{}ειαν κατ α τΎ]ν διάρκειαν τi}ς κατοχi}ς καl εlχεν συνεχίσει να στέλλτι βοή{}ειαν είς κά-3ε εtδος συμβάλλων οϋτω είς τi}ν &νασυγκρότησ ιν και έξυγίανσιν τi}ς οίκονομίας των. Οι κάτοικο ι τοϋ Καναδά είχαν {}ρέψει και ένδύ σει Εκατοντάδας χιλιάδας C Ελλή ν ων . Είχον παράσχει ίατρικi}ν και όδοντιατρικ1)ν περί3αλψιν. Είχον βοη{}·ήσει είς τον περιορισμον χαt τον ελεyχον τών μεταδοτ ικών &σ{}ενειών. Εtχον έργασ-3i} σκληρά δ ια να έξεύρουν και aποστείλουν χρήματα δια να βοη · {}ήσουν τοuς r'Ελληνας να aποκτήσουν πάλιν τ1)ν ικανότητά των να συντηρούνται μόνο ι των. 1 78
ΕΙς τi)ν συνδιάσΥ.εψι ν τοϋ Διε{}νοϋς Έρυ-8ροϋ Σταυροϋ τοϋ 1 952, ό κ . Πεσματζόγλου, &ρχηγος της &ποστολης τοϋ "Ελληνι· κοϋ Έρυ{}ρού Σταυρού , 8ξέφρασε τa αίσ{}ήματά του κα-8rος καt των συμπατριωτών του επt τοϋ itέματος τijς Καvαδικης άγα3οεργίας. «Πρίν άρχίσωμεν τήν συζήτη σ ιν είς τήν συνεδρ ί α.σιν ταύτην, είς τήν όποία.ν τά μέλη ολων τώ v οργανώσεων του Έρυ{}ρού Σtαυρού συμ μετέχουν, {}ά έπε&ύμουν νά παρακαλέσω ύμάς οπως μού έπιτρέψετε ώς πρώτου άπε στα λ μένου τού Έλλη ν ικού Έρυ {}ρού Σταυ ρού πού έρχεtα L είς Κα·ναδdν άπο τού τέλ ους τού πολέμου, νά δ ιαβιβάσω είς τόν Κα'\'α δ ικόν Έρυ{}·ρόν Σταυρόν, τόν Καναδικόν Λαόν καί τήν Κυ β έρ νη σ ίν του, τάς ευχαριστίας καl τήν έκτίμησιν τijς Έλληνικijς Κυ βερη1σεως, τ ού •Ελληνικού Έρυ&ρού Σ ταυρού καί τού •Ελληνικού Λαού, διά τήν βοή -&ει α ν που έλαβον άπό της &ρχης το ϋ πολέμου μ έχ ρι τούδε. Ό Π ρόεδρος τού Συνδέσμου κ. j ιιstice Ε. Sandstrom, εtς τήν όμιλίαν του κατά τήν έναρξ ιν τij ς Δ ι ε&νούς Συ νδιασκέψ εω ς πε ρ ιέγραψεν έν ολίγοις τά έργα περι{}άλψεως. Δ8ν -&α έ παναλ άβ ω συνεπώς δσα εtπ εν, οiίτε ο&ά αναφέρω τας μεγάλας ποσότητας που έστάλησαν. Πρέπει ομως νά τονίσω οτι ή βοή-6-εια αύτη άναμφιβόλως έβοή-&ησεν εtς τό νά σω{}ούν οί 'Έλληνες άπό τi)ν πείνα πού f]κολού{}ησε τόν πόλεμον. Τελευταίως δέκα χ ιλιάδες τόννων σίτου έ δω ρή-6-ησαν εύγενώς καί διενεμή-6-ησαν, κυρίως είς τα χωρία δ ια τών ύπηρεσιών τοϋ "Ελληνικού Έρυ-6-ροϋ Σταυροϋ. Δεν εtναι ο μως ή ύλικi) βοή-&εια μόνον πού μάς σuνεκίνησε τόσον πολ'ό. Εtναι μάλλον ή εύγένεια τijς χειρονομίας καί ό λεπτός τρόπος μ έ τόν όποίον ή β οή-6-εια έ σtάλη . Διόη δ8ν έχει ση μ α σ ία ν μόνον τό να δώσu κανείς, εtναι έttίσης άπαραίτητον νά γνωρ ίζυ νά δ ίδυ. Δέν -6-ά δυνη-6-ώ μεν ποτέ νά δείξωμεν έπαρκώς εtς τούς Καναδούς πόσον πολύ έχο μεν έκτιμή σει τας π ράξε ις των, 1Ίμπο ρ ούν ομως νά εtναι βέβαιοι οτι εtς τάς καρ δ ίας μας εχομ εν χαράξει δ ιό. παντος τήν βα-&υτάτη ν ε ύγνωμο σύνην τού λαοϋ μας. Παρακαλώ τούς έκπροσώπους τοϋ Καναδικοϋ "Ερυ&ροϋ Σταυροϋ οπως εύ αρεστού μενο ι δια βιβάσουν είς τόν Κανα δικόν Έρυ{}ρόν Σ ταυρόν , τόν Καναδικόν Λαόν καί η)ν Κυβ έρ νη σί ν του, τήν βαt1είαν εύγνωμοσύνην καί εύχαριστίας του Έλλη ν ικ ού Λαοϋ, τοϋτο δε aποτελεί μικρόν μό νον μέρος τών τιμών που π ρ έπ ει '\'α απο δο&ουν είς τήν εύγέ νειαν κα ί aλτροu·ίσμόν τού Καναδικοϋ Έρυf)ροϋ Σταυροϋ. τοu Καναδι· κοϋ Λαοϋ και τijς Κυβερνήσεώς του ».
Είς &ναyνώρισιν της βοη-8είας τοϋ :Καναδα, όδοl και πλα· τείαι μετωνομάσ-&ησαν εϊς πολλaς CΕλληvικaς πόλεις και κωμο· πόλεις, ίδίως εϊς περιοχaς που ε!χον εγκαταστα{}η τa ύγειονο· μικa κέντρα, π.χ. μία άπο τaς κυριωτέρας πλατε ίας τ οϋ Λιμένος Βα{}έος της Σάμου , μετωνομάσ{}η είς «Πλατείαν Καναδά» . Πα· 1 79
ρ6μοιαι άλλαyαl εyιναν είς το Μεσολόyyιον και πολλας aλλας πόλεις. ιΗ μετονομασία αίJτη τών οδών έyένετο συνή{}ως άφορμfι έορτασμών με τον Καναδον Πρεσβευτf)ν ώς τιμώμενον πρό· σωπον. Προσωπικαl εύχαριστίαι έδίδοντο ύπο 'ίδ ιωτών δια τfιν τρο· φfιν καl ίματ ισμον που εtχον λάβει άπο τοuς Καναδούς. :.Επι· στολαl άπο μίαν μητέρα ε'ίς Καλαμάταν ε'ίς μίαν μητέρα του Calgary I άπΩ εναν διδάσκαλον ε'ίς Θεσσαλονίκην ε'ί.ς aλλον είς St. Catharines, άπο μα{}ήτριαν είς τfιν :.Έδεσσαν είς άλλην του Estevan, yνωστοποιούσαι τfιν λi)ψιν κάπο ιου είδους , έφανέ· ρωνον τfιν πραyματικfιν {}έσιν του λαοϋ αύτου είς τοuς πλέον ευτυχείς Καναδοuς και έ-&έρμαινον στα-&ερώς τας σχέσεις τών δύο χωρών .,Η έπίσημος εύyνωμοσύνη τού �Ελληνικού :.Ερυ-θροϋ Σ ταυ ροϋ και ή αναγνώρισις προς ολους έκείνους οί οποίοι δια τών προσπα{}ειrον των εtχον συμβάλλει .τόσον πολu είς το ερyον τijς ·Ελλ. Πολ . Περι-θάλψεως, έξεφράσ-&η δια μιdς τελετijς ποu εyι· νεν ε'ίς τ ας Ά-&ήνας τfιν lην Σεπτεμβρίου 1 948. Ε'ίς το άρχη· y είον τοϋ •Ελληνικοϋ Έρυ-& ροϋ Σταυροϋ , όδος Μάκενζυ Κίνyκ , ε'ίς τ ας Α{}ήνας, � πεκαλύφ-&ησαν τα πορτραίτα τών κάτω-θι Καναδών : Α. Ε. Mackenzie King, Πρω{}υπουρyοϋ του Καναδd. •yποστgατήγου L . R . La Fleche, Καναδοϋ Πρέσβεως είς •Ελλάδα. κ. Jackson Dodds , C . B . E . , πρώην Προέδρου τής Κεντρι· κi)ς Έπιτροπi)ς τοϋ Καναδικοϋ Έρυ-&ροϋ Σταυροϋ. κ . William Birks, Προέδρου τοϋ Καναδικοϋ •Ιδρύματος Διασυμμαχικijς Πολεμικijς Περι-θάλψεως. κ. Γεωργίου Τζανετάκου , Προέδρου τοϋ •Ιδρ. •Ελλ. Πολ . Περ. Καναδα. κ. Β. Κ. Σαλάμη , sΕπιτίμου Γραμματέως τοϋ •Jδρ. •Ελλ· Πολ. Περ. Καναδά. Εις σύντομον λόγον του, δ κ. 'Ιωάννης 'Α-θανασάκης , sΕπί· S τιμος Πρόεδρος τοϋ C Ελληνικοϋ Ε ρυ-6 ροϋ Σταυροϋ, έξijρεν το ερyον τijς Καναδικi)ς Κυβερνήσεως καl τών Καναδών Φ ιλελλή ν ων, πρdγμα που εtχε ώι; aποτέλεσμα τ1) ν δ ι άσωσιν τοϋ CΕλληνι κοϋ Λαοϋ καl έξέφρασεv την εύγνωμοσύvηv ολοκλήρου του •
:J
1 80
•Ελ�:ηνικοϋ sιΕ-8νους . Μετά την όμιλίαν του κ. ιΑ-θανασάκη διά τήν βοή8ειαν τοϋ Καναδa, ό κ. Κων. Γεωργακόπουλος, Πρόε δρος τοϋ eΕλληνικοϋ •Ερυ-flροϋ Σταυροϋ ώμίλησεν ώς έξijς : «Τό Καναδικόν e-&νος, λόγφ τijς γεωγραφικής του -ο-έσεως, δεν ήπει λή-f}η dμέσως έκ τών δύο λίαν καταστρεπτικών Εύρωπα·ι:κών Πολέ μων τών τελευταίων τριάκοντα έτrον, και δέν dντεμετώπισεν απ· εύ6εCας τον κίνδυνον της ύποταγης είς τlιν βίαν και τόν ίμπεριαλισμόν τών έπιτι-ο-εμένων δυνάμεων . Θά Ύ)δύνατο νά μείνυ ούδέτερος και να έπωφελη1tij το}ν αναγκών τών έμπολέμω'\', "Αντ• αύτοϋ , αγνοο'ίί ντες τα uλικά πλεονεκτήματα καί συνεπείς προς τά ύψηλά ίδανικά είς τά όποία έπίστευεν, ό λαός του Καναδα, έσπευσε νά 6έσn είς τήν ύπηρεσίαν της έλευ-f}eρίας καί του πολιτισμού τό αίμα καί τόν μόχ-ο-ον τών τέκνων του καί τά πλούτη της χώρας του. Ό 1Ίρω"ίσμός των, ώς πολεμιστών καt ώς έξαιρετικών αεροπόρων, εtναι γνωστός.
•Αλλά ό Καναδάς δέν stναι μόνον γνωστος δ ι&. τ&.ς δάφνας του είς τi}ν μάχην. Ot dγρόται του παράγουν περισσότερον τοίί ήμίσεος της παγκοσμίου παραγωγής σίτου. Ή διαχείρισις καί. ανάπτυξις τών άνεξαν· τλήτων πηγών πλούτου τών δασών του, εtναι -f}αυμαστή. ·π βιομηχανία του προοδεύει μετ· έξαιρετικου ρυi}μο'ίί και είς τό πλούσιον ύπέδαφός του ή άναζήτησις τών 6-ησαυρrον τών μεταλλευμάτων διενεργεtται έντα· τικώς. Έκ παραλλήλου μέ τaς πρακτικaς αύτaς άσχολίας, ot Καναδοί προστατεύουν τ&.ς τέχνας καί τaς έπιστήμας μετά μεγάλης έπιτυχίας ώστe δικαίως δυνάμε-6-α να ε'ίπωμεν, δτι. ό Καναδας εtναι ή χώρα δπου, κα-f}ώς eλeγον οί Αρχαίοι 'Έλληνες, c"Ομο'ίί με τήν μαχομένην νεότητα, αί Μούσαι. έχουν τi}ν κατοικίαν των». •
Αύτή εtνaι ή χώρα πού σας ζητώ ν&. τ1)ν έπισκεφθ-ήτε μαζί μου νοερώς, ώστε νά έπιστρέψωμ!ν κατόπιν είι; τi}ν χώραν μας καί ν&. στρέ ψωμeν τ&.ς σκέψεις μας είς eνα πρόσφατον κεφάλαιον της Έ{}νικης μας ζωής. Περί τ&. τέλη του 1941 και τ&.ς άρχaς του 1942 ή χώρα μας έσπά· ρασσεν ύπό Πιν dφόρητον πίεσιν μιας βαρβάρου κατοχης καί ό λαός μας άντεμετώπιζε τόν ζοφερον κίνδυνον τής πλήρους έξαφανίσεως λό γφ της πείνης. Μετ&. dπό πολλάς διαπραγματεύσεις μετά του έχ-6-ρο'ίί, κατ&. τi}ν διάρκειαν τών όποίων πολλαί χιλιάδες •Ελλήνων ύπέκυψαν είς τi}ν λιμοκτονίαν, ot Σύμμαχοί μας, μέ τi}ν συνεργασίαν τοϋ "Ελληνικού "Ερυit-ροϋ Σταυρού, έπέτυχον aδειαν δι&. της όποίας έφόδια ήδύναντο νά σταλούν εtς τi}ν 'Ελλάδα. Εtς το σχέδιον πού κατεστρώ-&η άμέσως ύπό τών ούδετέρων χωρών Σουηδίας καί "Ελβετίας και ύπο τήν δ ιεύ&υν σι'\' του Διε-&νο'ίί ς "Ερυ&ρο'ίί Σταυρού, άνεφύη το πρώτον πρόβλημα, πό -6-εν -ο-α. έπρομη6εύοντο τα τρόφιμα. τα τρόφιμα αύτ&. προσεφέρ{}ησαν, πρώτα άπ' δλους με Χριστιανικi}ν γενναιοδωρίαν, άπο τόν Καναδα. Πόσον μεγάλη ήτο ή βοή1t·εια αύτη και πόσον τεραστίως έβοή6ησeν είς "ti}ν συντήρησιν του Έλληνικοϋ Λαο'ίί 1 ολοι ot 'Έλληνες 't'o γνωρίζουν
r8r
καί διατηροiίμεν είς τάς καρδίας μας εν βα{}·ύ αίσfi-ημα αίωνίας εύyνω μοσύνης. •Αλλ• ή Καναδικi}
βοή-&εια
δέν έσταμάτησε μέ την άπελευ{}έ
ρωσίν μας. •Απεναντίας &.μέσως μετά τi)ν &.ναχώρησιν των
όρδών τοu
., Αξονος, μία μετά τi}ν άλλην αί &.ποστολαί πολυτίμων δωρεών &.πό τό ·Ίδρυμα •Ελλ. Πολ. Περ. Καναδά άρχισαν νά καταφ-&άνουν. Ό όργανισμός τούτος, μεγάλος εuεργέτης της Πατρίδος μας, έτίμη
σεν τόν Ε.Ε.Σ. μέ τi}ν εuγνωμοσύνην του καί έ'\•επιστεύ-&η είς αύτόν την δ ιανομi}ν τών έφοδίων, πρός τόν Έλληνικον Λαόν. Τρόφιμα, ίματισμός, ύποδήματα, είδη στρωμ'\•Ύjς καί οίκιακά σκεύη, ί.ατρικά, χειρουργικά, ά κτινογραφικαi. καΙ. όδοντιατρικαί μονάδες, ολα τά είδη έργαλείων καί εtς σημαντικος &.ρι{)ομος όχημάτων, δωρεαl. πολλών έκατομμυρίων δολ. έστάλησαν έκ του Καναδά προς τi)ν Έλλάδα. Αί δωρεαί. αύταί του Κα· ναδικοiί Λαοiί συνελέγη σαν μέ τi}ν ύποστήρ ιξιν της Κα ναδικης Κυβερ· νήσεως καΙ. τi}ν &.νεκτίμητον συνεργασίαν του Κ.Ε.Σ., μέ τάς &.καμάτους προσπα{)οείας τών 'Ελλήνων τών έγκατεστημένων εί.ς τόν Καναδά εί.ς τi}ν πρωτοβουλίαν
καΙ.
τάς {}ουσίας τών οποίων όφείλεται
δράσις του Ίδρύματος Έλλ. Πολ. Περ. Καναδά.
ή ίδρυσις καί. ή
Ό Ε.Ε.Σ. γνωρίζων καλλίτερον παντός άλλου τό μέγε-&ος καί την σημασίαν της βοη&είας, πού έδό-&η τότε καί. προσφάτως εί.ς τόν "Ελλη· νικόν Λαόν, έ{}εώρησεν ώς έπιτακτικόν κα{}>ηκον νά έκφράοη άπαξ ετι
διά της σημερινης τελετής, τήν Βύγνωμοσύνην καΙ. τάς {}ερμάς του εύ χα. ρ ιστίας εtς έκείνους οϊτινες συνέβαλον ε'ίς τήν βοή-&ειαν αuτήν καί τι μών αuτούς, νά τοπο-&ετήση είς το άρχηγείον του, τάς είκόνας έκείνων, οί οποίοι, έ μπνευσ-6-έ'\•τες ύπό τοiί
ε'ίλικρινοiίς φιλελληνισμοϋ καί. πατριω
τισμού των, συμβολίζουν τήν πηγi}ν της Καναδικής βοη{}είας. ·π Αύτοiί Έξοχότης Mackenzie King, Πρω%πουργος του Καναδά, 'Έο&νους, ένε{}άρ
&.νηρ παγκοσμίου κύρους καί ήγέτης του Καναδικού
ρυνεν πάντοτε τi}ν άποστολην βοη{}είας είς τον λαον της 'Ελλάδος. "Ή δη το Δημοτικόν Συμβούλιον • Α-&ηνών εχει τιμήσει μίαν άπό τάς οδούς της μέ το ονομα του Καναδού Πρω-&υπουργοii. Δεν εtναι 1] τύχη έκείνη
ή
όποία
έτοπο-&έτησε τό Διοικητήριον τοϋ Ε. Ε. Σ. είς την ίδίαν όδόν.
Από σήμερον ή είκοον τοίί κ. Mackenzie King -6-a κοσμ'(j τά γραφεία
•
μας καί. όλα τd μέλη του Ε.Ε.Σ. -&ά aτενίζουν αύτην μέ άγάπην καί εu� γνωμοσύνην. Ό
γενναίος καί τιμημένος
Στρατηγός
R.
L. LaFleche,
έπαξίως
άνηπροσωπεύσας Πιν χώραν του ώς Πρέσβυς είς τi} ν Έλλάδα, εtνα ι εί· λικρινi}ς φιλέλλην καί. μέγας άλτρου'ίστης όστις άφιέρωσεν όλην του τi}ν ένεργητικότητα καί. τήν 'ίσχύν του δ ιά νά ά'\•ακουφίστι τήν κατάστασιν τοίί •Ελληνικού λαοίί.
Πολύτιμος οδηγος καί. σύμβουλος εlς τό ulδρυμα
"Ελλ. Πολ. Περ. Καναδa, διευ&ύνει μέ κα-&αράν άντίληψιν καί βα-&είαν κατανόησιν τάς &.ποστολdς εκ τοϋ Καναδά προς τόν Ε.Ε. Σ., πρός τό ΠΙΚΠΑ, τd Πανεπιστήμια καί. τd μεγάλα φιλανfiορωπικά Ίδρύματα καί τοvς ομίλους πασχόντων, κερδίζων t1)ν άγάπην όλων των 'Ελλήνων καΙ. την είιγνωμοσύνην τών όργανισμών ποv βοη{}οϋντα ι. Ό Ε.Ε.Σ. etναι είι-
Ι82
τuχfις διότι άπό τijς ήμέρας ταύτης, ή εtκών τοϋ φίλου του, Σ:τρατηγοiί L. R. LaFleche, καταλαμβάνει τiιν &έσιν της είς τό Διοικητήριον πα ραπλεύρως της είκόνος τοίί Πρω-&υπουργοίί τοίί Καναδά. Με τά ίδια αίσ1h1ματα καί διά το-Uς ίδίους λόγους ό Ε.Ε.Σ. έχει τι· μήσει τόν Πρόεδρον τοϋ Κ.Ε.Σ. κ. Jackson Dodds C.B. E . , καί τόν Πρόε δρον τοϋ Καναδικού •Ιδρύματος ΠεριiΜλψεως ·πνωμένων συμμάχων, κ. William Birks.
Διά τήν έκτέλεσιν τοϋ μεγάλου eργου τοϋ 'Ιδρ. •Ελλ. Πολ. Περ. Καναδά, ολοι οί "Ελληνο - Καναδοί είργάσ&ησαν με άκάματον ζηλον καί 1}-ερμόν πατριωτισμόν. Πολλά έτη μακράν άπό τήν Πατρίδα των, άγωνι.· ζόμενοι νά κερδίσουν τά πρός τό ζην, φιλικώς συναγωνιζόμενοι τούς με τανάστας eίς τόν Καναδiiν άπό άλλας χώρας, κατώρ&ωσαν νά γίνουν δια· κεκριμένοL πολίται είς τήν φιλόξενον γην καί συνεισέφερον eίς τiιν πρόο δόν της. Παρά τήν άπόστασιν πού τούς χωρίζει άπο τiιν πατρίδα των, τiιν ·Ελλάδα, παρά τάς δυσκολίας είς τόν άγώνα διαβιώσεως, διετήρησαν άσβεστον είς τάc; καρδίας των τήν φλόγα της άγάπηc; διά τήν πατρ(δα των καί όταν 8μα-&ον τάς στερήσεις των άδελφών των έδώ eίς τήν "Ελ· λάδα εσπευσαν είς βοή&ειαν. Άπό της α ί&ούσης ταύτης άπευ&ύνω είς τούς άδελφούς μας !ίς τόν Καναδiiν τούς χαιρετισμούς τοϋ Ε.Ε.Σ., τάς &ερμάς του εύχαριστίας καί τήν έκφρασιν της μεγάλης του ύπερηφανείας καί ίκα·νοποιήσεως, διότι τά τέκνα αύτά της •Ελλάδος, άπεδείχttησαν κατά τάς σκοτεινάς ήμέρας τοϋ πολέμου, άλη&ινά τέκνα της πατρίδος των. Θά η-θ-ελα νά κοσμήσω τάς μαρμαρίνους πλάκας οπου τά ο·γόματα τών δωρητών τού Ε.Ε.Σ. εtναι χαραγμένα, με τά ονόματα δλων τάΊν "Ελλήνων άδελφίί>ν μας είς τον Κα ναδάν, οί όποϊοι έμόχ{)·ησαν διά τήν έπιτυχίαν τοϋ "Ιδρ. "Ελλ. Πολ. Περ. Καναδά. Κα&ώς τοϋτο εΙναι τεχνικώς άδύνατον, ό Ε.Ε.Σ. iM πρέπει νa άρκεσ{}οfi είς την ά·γάρτησιν έν τφ διοικητηρίφ του, τών εtκόνων τοϋ Προέδρου κ. Γεωργίου Τζανετάκου, καί του έπιτίμου γραμματέως τού Ίδρύματος κ. Βασιλείου Κ. Σαλάμ η, είς άναγνώρισιν όλων τών προσπα οflοειών τών •Ελλήνων τοϋ Καναδά. Εtς τούς δύο αύτούς έξέχοντας 'Έλ ληνας οφείλεται κά-θ-ε τιμή και αναγνώρισις διά τό έργον των. Κυρίες καί Κύριοι, σάς έδήλωσα τούς λόγους της σημερινής τελετής ίσως δεν έπέτυχα πλήρως είς τό νά έκφράσω τό. εύγνώμονα αίσ&ήματα τού Ε.Ε.Σ. πρός τόν Καναδικον Λαόν, είς τούς άξιοτίμους έπισήμους καί άπεσταλμένους του , καί πρός τούς 'Έλληνας άδελφούς μας eίς Κα ναδά. Θό. σάς παρακαλέσω νό. έκφράσητε σείς οί. ίδιοι ό,τι έχω παρα· λείψει, άναφωνοϋντες, c Ζήτω δ Καναδάς:..
Π Α Ρ Α ΡΤ Η Μ Α
ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΕΩΣ Κ ΑΝΑΔΑ (Λs�.-ouQyijσαν βάσaL ..: ii ; ΚαναδLχij; Noμ.oitB'CLx;j; ποιι ε sαι; ιιΠsοι Πολsμ.�χiί; Δοωviί;»} 34Ι6 McTΑ VISH STREET
MONTREAL.
QUEBEC
ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΉ ΕΚΘΕΣΙΣ ΕΙΣΠΡΆΞΕΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΑΠΟ ΤΗΣ ΕΝΑΡΞΕΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ 1 5ης
ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1940 ΜΕΧΡΙ 28ης ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1954
ΕΙΣΠΡΑSΕΙ:Ε
Δωρεαt-ερανοι και άλλαι εtσ φοραι είς μετρητα καί εtς εtδος . Ληφfl-είσαι άπό άλλους παρο μοίους όργανισμο\ις διa τήν άγορaν έφοδίων βοη{).είας . Τόκοι-Καναδικiι Τράπεζα Ό μολογιών και Ταμιeuτήριονο .
•
•
.
Σύνολον είσπράξεων
•
ο
•
•
.
•
.
Οο11 8.491,27
934.27i,41 14.089,10
S
ο
186
6.066ο855ι 78
ΠλΗΡΩΜΑΙ
• Εφόδ ια βση-8είας κλπ. εtς μετρητa και είς εtδο;. Χρήματα σταλέντα είς "Ελλάδα (πρό τήc; κατοχi}ς) διό. τήν άγοράν τροφης και άλλων έ� φοδίων . . . . . . .
•
72. 725,94:
•Αποστολαι έκ Καναδά νοσο· κομειακΦν οχημάτων, φαρμά· καιν, νοσοκομειακών χει ρουργικών έφοδίων, οδοντια τρικών οχημάτων καί έφο δίων άκτινογραφικών μονά δων, &.νταλλακηκών, φίλμ κλπ . "Υγειονομικών κέντρων και έφοδίων . . .
.
•
.
1.920.439,25
"Ιματισμός, ύποδήματα, κου· βέρτες, ύφάσματα, σόλες καί τακούνια ύποδημάτων έξ ε λαστικοϋ. .
1.567.108,42
Δέ ματα τ ροφης, προ'ίόντα γά λακτος, μουρουνέλαιον, τρό· φι μα , δέματα στρατιωτών, μαγειρικά σκεύη .
1.043 .414,49
Φορτηγό. αύτοκί·νη•α, μοτοσυ κ.λέται, aνταλλακτικά, έλα σηκό. έπίσωτρα καί άερο{tάλαμοι, βενζίναι, ελαιον καt λιπαντικά.
97.66δ,53
Σχολικό. είδη, έργαλεία τεχνι κi}ς φύσeως, γραφομηχαναί, σχολικό. βιβλία, ραδιόφωνα, δίσκοι, τυπογραφικά, καί Ε· ξοδα άποστολης . .
81 .274,11
.
.
.
•
.
.
•
.
Δωρεό. πρός τό •Ιδρυμα Σεισμο· πλήκτων των "Ιονίων Νήσων.
544,23 4.783.171,97
Άγορά εφοδίων βοηftείας διιl παρομοίους οργανισμούς .
934.275,41
Συνολικαί πληρωμαί διό. βοή· i}ειαν .
5.717.447,38
•
.
.
•
.
.
•
.
•Έξ ο δα διαχειρ (σεω ;. Κeντρικά
Γραφεία
(περιλαμ·
βανομένων τών έξόδων δια-
φημ ίσeως, έράν(t)ν κλπ.)
•
•
213.585,63
·Επα ρχ ιακά γραφεία
•
•
48.545.27
•Ερανος ίματισμοu.
.
.
55.913.41
Μισ{tοοί καί eξοδα είς •Ελλάδα. 'Έξοδα έκδόσεωι; βιβλίων Συνολι.καί πληρωμαι
.
•
16.233,25 6.380.00
•
3 40.657,56
$
•
6,058,104:,94
ΠρΟς tσοζύ yισιν 28ης ΦεβρουαQ(οu 1954 Κατα-6-έσeις είς Ταμείον . Καταιfl-έσει; etς Royal of Canada . . • .
.
•
Bank •
.
.
Καταιfl-έσεις είς Καν. Έρ'U'Ο-ρόν Σταυρόν .
Κατα-6iσεις
•
eίι;
.
.
.
.
.
3.575.30
.
Καν. "Ερυιfl-ρόν
Σταυρόν δ ι • εtδικούς σκοπού;.
3.567.40 8.769.04
Μεiον-Πληρωιέον ποσόν
•
•
8.750.84
18,20
$
188
6.066.855,78
ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΕΟΣ ΚΑΝΑΔΑ
Πέραν τi)ς συyκεντρωτικi)ς έκ3έσεως είσπράξεων και Πληρω· μών , δέον οπως ληφ3Ίi ύπ' οψιν και ή συμβολiι τοϋ Ίδρύμα· τος είς τa κάτω{}ι ζητ�ματα . 1.
Έλήφ{}η δ ι α μέσου τοϋ Κ . Ι . Δ . Π. Π . δωρεα της επαρχίας τοϋ Saskatchewan προς τ1]ν Καναδ ικiιν 'Έκκλησιν δια το Παιδι παιδικa ύποδήματα ίματισμος κλπ. έκτιμη{}έντα ύπο τοϋ Κ .Ε . Σ . είς 18.31 1 , 37 δολ. και τα όποία έν καιρφ aπεστάλησαν είς eΕλλάδα.
2.
Δωρεα παρa της Καναδικi)ς Κυβερνήσεως 10.000 τόννων άλεύρου δι' άποστολ1ιν είς eΕλλάδα, i)τις ήτο άποτέλεσμα τών προσπα· 3ειών που κατεβλή{}ησαν ύπο τοϋ Κ . Ε . Σ . και τοϋ clδρ. eΕλλ. Πολ . Περ. Καναδά.
3.
co 'Έρανος σεισμοπλήκτων 'Ιονίων Νήσων τα όποία έδό-3-ησαν είς τον Κ .Ε . Σ . άπέφερεν το ποσον τών . Άποστολη είς eΕλλάδα 2. 500 κ ιβωτίων πα.. ρασκευασμένες σοϋπες που έξετιμ ή-3-ησαν ύπο τοϋ Κ . Ε . Σ. είς . 'Αποστολαι είς cΕλλάδα 26.680 λιβρών ύφά σματος άξίας κατa τον Κ. Ε. Σ. 1 ,00 δολ. κατa λίβραν
s 19.500,00
13.250, 00
..
.
CH συγκεντρωτικη εκ-&εσις του (Ιδρύματος,
26.680,00 $ 59.430 ,00
εχει συνταγη βά
τών ήλεγμένων οϊκονομικών bκ3έσεων καl βιβλίων τοϋ (Ιδρύματος και συμφώνως προς τaς πληροφορίας μου και τας έκκλήσε ις που μου έδό{}ησαν , εtμαι τfίς γνώμης οτι εχει κανον ι σει
κώς κα� νομίμως συνταγη .
•π τελική Οtκονομική •Έκ-θεσις τοϋ elδρύματος, καλύπτου· σα δεκατέσσαρας μηνας εληξεν τfιν 28ην Φεβρουρίου 1 954 και περιέχει τaς κάτω-&ι παρατηρήσεις :1.
Πληροφοροϋμαι παρa τοϋ επιτίμου Γραμματέως, κ . Β. Κ. Σαλάμη , οτι καταβάλονται προσπά-&ειαι να ρευστοποιη-θiί το « Ποσον δ ιs Είδικοuς Σκοποuς» ποu είιρ ίσκsται είς χεί· ρας τοϋ Κ . Ε . Σ . , οσον to δυνατον ταχύτερον, καl εϋ-θ-uς ά· μέσως να κλείστι το ulδρυμα CΕλληνικης Πολεμικης Περι· -8άλψεως Καναδά, μεταβιβάζον ο, τι ύπόλοιπα εχει είς τον Κ. Ε . Σ . διa να δ ιατε-3 ουν είς τον Ε.Ε . Σ .
2.
Αύτή εtναι ή τεχνικfι εκ-8εσις τοϋ (Ιδρύματος. C H εκθεσις περl πραγματοποιήσεως εξόδων -3a δο-θii είς τον Κ. Ε .Σ. ο ταν τα ύπόλοιπα κεφάλαια {}ι:Χ μεταβιβασ-8οϋν είς αύτόν. (cΥπογραφη) HERBERT R . RrSEBROW "0Qκωτος Λογιστής
5 Μαtου 1954
Η)Ο
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Πρόλογος τijς eΕλληνικijς εκδόσεως . . . . . . . . Πρ ό λογ ος 1. "�Jδρυσις τijς Έλλην ικΎjς Πολ . Π ερ ι{}άλψεως Καναδά 2 . �Απο του 'Ατλαντικού ε'Lς τον Ε'Lρηνικον 1 940 -41 . 3. Συνεισφοραl έκ τ ο υ Καναδc1 4. ·ολοκληρωτικη κατάληψις τijς • Ε λλά δ ο ς . .
.
5. 6. 7. 8. 9.
10.
.
.
•
•
•
· ο Στόλος του Έλέους Ό Κ αν α δάς άνταποκρίνεται εl.ς την εκκ λη σιν , 1 943 . Άπολογισμος τών έπιτευχ{}έν των ί'πο τοίί •lδρύμα· τος •Ελλ. Π ολ. ΙΙερι{}άλψεως Καναδά . . . Μεταχειρισμένα έν δ ύ μ ατα καl uποδήματα δια τfιν . . . . . . •Ελλάδα, 1 944 . . . ·rστορίαι Καναδικijς Γενναιοδωρίας . . . • Αντ ικε ι μεν ι κο l σκοποl τοίί •Iδρύματος • Ελληνικijς ΙΙολεμικijς Περι-3άλψεως Καν αδά , 1 944. . . . . . 1942- 1945 . . .
11.
Καναδικον ·Ίδρυμα Διασυμμαχικijς Πολεμικijς Περι·
12.
-3άλψεως . . . Κ. Ι.Δ .Π . Π . Οίκονομικη β ο ή ft ε ι α πρΟς την •Ελλάδα .
3 7 9 14 . 25 31 39 47 55 59 66 71 74 79
'Ανασκόπησις πεπραγμένων. Δυν ατότ ης επιβιώσεως . . .
84
1 4. 1 5.
Κ . Ι . Δ . Π . Π . 'Ε-3νικος ��Έρανος ·rματισμοίί . . .
99
16.
Παροχαl προς την • Ε λλά δ α uπο το πρόγραμμα του
17.
� Αποστολη τοϋ Κ . Ι.Δ. Π. Π. επισκέπτεται την •Ελλά·
18.
«Σείς κρατάτε τα Κλειδιά» , 1 947. . . Τερματισμος τijς δράσεως τοίί •Iδρύματος Έλλ. ΙΙολ. Ιl ερ ι-3 άλψεως Καναδά, 1 948 . . . . . 7 Σχέσεις του •Ιδρύματος •Ελληνικiiς ΙΙολεμικijς ΙΙε· ρι-3άλψεως Καναδά προς άλλους ορ γαν ι σ μοuς προ· vοίας. Δωρεαl Καναδικοϋ Έρυ3ροϋ Στ αυ ρ ού
13.
91
Κ. Ι . Δ . Π. Π.
102
δα . . . 19 . 20.
107 •
.
19 1
.
•
1 16 125
135
eΕλΛ:ηνικαι τιμαl προς τοvς Καναδούς . . . . . Συνεισφοραl των c Ελληνο·Καναδrον . . . . . . . . . 23. Καναδικον Συμβούλιον 'Ανοικοδομήσεως δι& μέσου τfίς ΟΥΝΕΣΚΟ (CCRU) , 1947-1951 . . . 24. Περίοδος έκκα{}αρίσεως, 1948 . . . . . . 25.. Καναδικον άλευρον δια τf)ν e Ελλάδα . . . . . . 26 . ..Έρανο; δια τα -3ύματα των σεισμών 'Ιονίων Νήσων 27 . c:H έκτίμησις τfίς Καναδικfίς γενναιοδωρίας έκ μέρους τοϋ eΕλληνικοϋ Λαου . . . Παράρτημα . . 21.
•
.
•
22.
.
.
.
.
.
.
•
.
•
•
•
192
.
.
•
.
•
.
•
•
141
148 154 1 59 164
173 178 184