Nr.
148 147
november Jaargang 36 - juli 2020 2020 Berichtgeving onder verantwoordelijkheid van de Koninklijke SlijtersUnie
VOORWOORD Vanaf 1 juli worden de regels weer verder verruimd. Het wordt dan mogelijk om wat meer over de inhoud te praten met de klant en dat zal zeker gewaardeerd worden. Uiteraard moeten we Corona zoveel mogelijk volgens de In de tien maanden sinds Corona richtlijnen blijven werken want op voortweede het eerst geconstateerd een uitbraak zit niemand werd in Nederland, heeft het te wachten. virus diepe sporen achtergelaten Waar ook niemand op zat te in onze samenleving. Niets lijkt wachten is het initiatiefvoorstel meer normaal. Slijters die tot weinig van VVD-kamerlid Ziengs horecaomzet draaien horen wijziging van de Drank- en we niet klagen. Hoewel Slijters die veel Horecawet. we wel hoopten horecaomzet hadden hebben het dat deze allang in de prullenbak zwaar te halen.
VOORWOORD
De horeca staat echt op instorten. Zoals het er nu uitziet, zal die sector in de belangrijkste tijd van het jaar zijn kerstomzet mislopen. Sommige horecaondernemers proberen er alles aan te doen om toch te kunnen overleven en zoeken dan soms wel eens de grenzen op en kunnen daarbij in het vaarwater van de slijter terecht komen. De SlijtersUnie staat dat in deze periode oogluikend toe. Laten we ons nu vooral bezig houden met de vraag hoe we met zijn allen het virus onder controle kunnen houden. Ik weet dat de meeste slijters de nodige extra inspanningen hebben verricht, maar we zijn er nog niet. In mijn e-mail aan u van eind september dit jaar riep ik al op om onnodige contactmomenten
was verdwenen, blijkt Ziengs zijn voorstel vlak voor het zomerreces aan de Tweede kamer te hebben aangeboden. Zoals ik eerder berichtte, blijf ik het onbegrijpelijk vinden, omdat dit voorstel bijna haaks staat op het onlangs gesloten preventieakkoord en de daaruit voortkomende regelgeving die in september behandeld gaat worden. Zeker in deze tijden van crisis en het lange staartje dat dit nog gaat krijgen, moeten we zorgdragen dat we zorgvuldig omgaan met
te vermijden en geen proeverijen te laten plaatsvinden, anders dan het - op verzoek van consumenten - individueel laten proeven in de slijterij. Helaas is dat laatste nu ook niet meer mogelijk, omdat we daarmee klanten langer in de winkel houden dan noodzakelijk. Voor zover u dat nog niet gedaan had, zult u dus ook daarmee moeten stoppen. In sommige regio’s wordt serieus nagedacht over een verdergaande
alcoholverstrekking. In plaats van de huidige wettelijk erkende verkoopadressen nog beter te
Sterke drank straks gewoon in de supermarkt verkrijgbaar? laten functioneren, wil men de regels versoepelen, om meer leven in onze 1,5meter-economie te krijgen… Ja, onder de noemer dat hiermee onze horeca die nu al zo vreselijk zwaar getroffen is, er snel bovenop kan komen. Alsof het hun redding zou zijn als ze ook een flesje wijn voor thuisgebruik zouden mogen verkopen. Maar tegelijkertijd wordt het een grote groep branchevreemde winkeliers toegestaan om kleine horeca te bedrijven alsof onze horeca niet iedere cent die ze kunnen lockdown met avondklok verdienen, nodig hebben.en tijdelijke sluiting van Ook wordt geopperddetailhandel. om de Natuurlijk we onze klanten sluis bij dewillen borrelshop te laten de beste service geven, maar als verdwijnen. Met andere woorden, we nu niet de juiste keuzes maken sterke drank is straks gewoon in de dan worden verkrijgbaar. problemen alleen maar supermarkt Hopelijke groter. Sinterklaas is in aantocht realiseren de Kamerleden zich open daarna beginnen de dit feestdagen. tijd welke gevolgen zal gaan krijgen voor de horeca, de slijters Laten we er met zijn allen wat van en de volksgezondheid. maken. Er komen Ondertussen is hetecht aanwel de weer betere tijden. n beste kant Slijter zich van zijn te laten zien. Zorg dat je je Rongoed Andesbijhoudt MV vak en dat alle
medewerkers de regels rondom alcoholverstrekking kennen. De onlangs ontwikkelde online training draait en er is nu ook een e-learning voor Sociale Hygiëne speciaal voor slijters ontwikkeld, waarbij je aansluitend examen kunt doen. Zo behoudt een ieder zijn specialisme. Als nu ook de restaurateur, kapper of schoenmaker blijven doen waar ze goed in zijn, kunnen we ons land weer langzaam uit deze misère halen. n Succes Ron Andes MV
2
Klare Taal
NIEUWS
KIJKSHOP GEEN SLIJTVERGUNNING? De voorzitter van de SlijtersUnie heeft vorige maand per e-mail de leden geïnformeerd over de verkoop online van sterke drank door Kijkshop. In dat bericht werden algemene kanttekeningen geplaatst bij de toegenomen verkoop via internet, waarbij een fysiek bezoek aan de slijter niet meer noodzakelijk is. De voorzitter signaleerde dat de drempelfunctie die de slijter van oudsher had bij aankoop van sterke drank daarmee nog verder wordt uitgehold. Gelijktijdig met het verzenden van het bericht is vanuit de SlijtersUnie contact opgenomen met de Kijkshop om de rechtmatigheid van de verkoop door Kijkshop te onderzoeken. Ondanks herhaald verzoek heeft de organisatie tot op heden niet de bevestiging kunnen
geven dat men beschikt over een slijtvergunning. Om die reden is de gemeente Leiderdorp, waar Kijkshop is gevestigd, verzocht om handhavend op te treden. Er is bovendien een melding gedaan bij de Belastingdienst/ FIOD, omdat Kijkshop verzuimd heeft op de website, vanwaar uit sterke drank wordt aangeboden aan particulieren, de verplichte gegevens over de bevoegde toezichthoudende autoriteit te vermelden, te weten van de burgemeester van de plaats waar het slijtersbedrijf wordt uitgeoefend. Op het moment van het verschijnen van dit artikel was nog geen reactie ontvangen van de gemeente en/of Belastingdienst/ FIOD. n
BOA-PLATFORM Samenwerking in handhaving Buitengewoon Opsporingsambtenaren (BOA’s) zijn belast met de handhaving van de Drank- en Horecawet (DHW) en van de Tijdelijke regeling maatregelen covid-19. Toch lopen BOA’s in de samenwerking met elkaar, de politie, gemeenten en andere ketenpartners nogal eens tegen onduidelijkheden aan. Om dit soort vraagstukken vanuit de setting van een netwerk te bespreken én om alle partners - die betrokken zijn bij het werk van toezichthouders en handhavers - te verenigen, is in 2015 het BOA-Platform opgericht. Binnen het BOA-Platform worden ontwikkelingen en knelpunten benoemd en oplossingen verkend. Deze leiden uiteindelijk tot adviezen die worden neergelegd bij besluitvormende partijen. Het BOA-Platform is geen zelfstandig besluitvormend orgaan; het wil op landelijk strategisch niveau zorgen voor betere afstemming, samenwerking op het terrein van Handhaving, Toezicht en Veiligheid. Aan het BOA-Platform nemen onder andere het Ministerie van Justitie en Veiligheid, de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), Nationale
Politie, Openbaar Ministerie (OM) en De Nederlandse Vereniging voor Drank- en Horecawet Inspecteurs (NVDI) deel. Het hoofddoel NVDI is om publiekelijk op te komen voor het belang, de prestaties en de mogelijkheden van BOA’s specifiek belast met toezicht op de Drank- en Horecawet (DHW), DHW inspecteurs/toezichthouders. Meer specifiek betekent dit dat de vereniging zich inzet (in volgorde): 1. Om mogelijkheden te creëren waarin DHW inspecteurs elkaar kunnen ontmoeten, vakinhoudelijke informatie en ervaringen uitwisselen en op de hoogte blijven van ontwikkelingen in het werkveld. 2. Om ontbrekende middelen, ontbrekende bevoegdheden en andere struikelblokken te identificeren en op te lossen. 3. Om een eenduidige handhaving in Nederland te bewerkstelligen (met behoud van lokaal maatwerk), dat duidelijkheid schept voor gemeenten en ondernemers en een waterbedeffect tussen gemeenten voorkomt. 4. Om efficiënt en effectief toezicht te promoten en richtlijnen en methoden te ontwikkelen voor effectief toezicht op de DHW, op basis van kennis en goede praktijkvoorbeelden. De NVDI is een initiatief is van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en Stichting Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid (STAP). Wanneer er bij de SlijtersUnie aanwijzingen bestaan dat aspecten van handhaving van de DHW structureel door BOA’s verkeerd worden opgepakt is het BOA-platform een voor de hand liggende gesprekspartner hierover. Jammer genoeg is echter vaak geen sprake van onwetendheid bij BOA’s over uitleg van de DHW, maar wél van politieke onwil bij gemeenten om handhaving op dit gebied prioriteit te verlenen. n
3
Klare Taal
MINIMUMPRIJS, ACCIJNSVERHOGING EN BLURRING Onlangs heeft de Tweede Kamer (de vaste commissie VWS) schriftelijk overleg gehad met de staatsecretaris van VWS over o.a. het Nationaal Preventieakkoord. De commissie heeft kritische vragen gesteld over de verwachte effecten van Minimum Unit Pricing (MUP). Uit het verslag: De leden van de PVV-fractie willen de verwachte effecten van Minimum Unit Pricing (MUP) weten voor de gewone Nederlanders die in het weekend een drankje doen. Deze leden vrezen namelijk dat zij de dupe zullen worden van de maatregel en (wederom) in hun portemonnee zullen worden getroffen. Zorgt deze maatregel ervoor dat dit drankje (een biertje, een wijntje) duurder wordt? En zo ja, hoeveel? De staatssecretaris geeft aan dat producten uit het goedkopere segment duurder worden; uit de bijlage blijkt dat alle
biersoorten, ook de merkbieren, al bij een MUP van 0,35 duurder worden. Is een kratje bier met de invoering van MUP nog betaalbaar voor de gewone hardwerkende Nederlander? Is een kratje bier met de invoering van zowel de MUP als de beperking van de prijsactie nog wel betaalbaar voor de gewone hardwerkende Nederlander? Kan er na invoering van MUP nog wel een aanbieding plaatsvinden op een kratje bier? Acht de staatssecretaris de invoering van MUP haalbaar in Nederland? Aan welke eenheidsprijs denkt de staatssecretaris? Kan de staatssecretaris een overzichtelijke tabel maken met de eenheidsprijs per land en in euro’s? Is de staatssecretaris voornemens om de MUP, naast de maatregel om prijsacties met meer dan 25% korting niet langer toe te staan, in te voeren? Is de staatssecretaris voornemens om een accijnsverhoging op alcoholhoudende drank op te leggen?
4
Klare Taal
De staatssecretaris heeft voorspeld dat daarmee de prijs van goedkope producten zal stijgen: MUP zal ervoor zorgen dat de prijs van de goedkoopste alcoholhoudende dranken stijgt. Deze goedkoopste alcoholhoudende drank is momenteel vaak goedkoper dan frisdrank en water in fles. De groep consumenten die deze producten koopt zal hierdoor minder alcohol kunnen kopen voor hetzelfde bedrag. Wat de precieze effecten zijn op de prijs van een alcoholisch drankje hangt van de gehanteerde minimumprijs per eenheid alcohol af. Het RIVM maakt momenteel bij de doorrekening van invoering van MUP in Nederland de effecten van verschillende minimumprijzen inzichtelijk. Hiermee kan de keuze voor het al of niet invoeren van MUP en de minimumprijs in Nederland worden onderbouwd. De staatssecretaris geeft aan dat producten uit het goedkopere segment duurder worden; uit de bijlage blijkt dat alle biersoorten, ook de merkbieren, al bij een MUP van 0,35 duurder worden. Is een kratje bier met de invoering van MUP nog betaalbaar voor de gewone hardwerkende Nederlander? Is een kratje bier met de invoering van zowel de MUP als de beperking van de prijsactie nog wel betaalbaar voor de gewone hardwerkende Nederlander? Kan er na invoering van MUP nog wel een aanbieding plaatsvinden op een kratje bier? Zowel met de invoering van MUP als met de beperking van de prijsacties tot maximaal 25 procent blijft een kratje bier betaalbaar voor iedere hardwerkende Nederlander. Wel is het zo dat de alcoholconsument, bij gelijkblijvende uitgaven aan alcohol, minder kan kopen bij invoering van MUP. Een aanbieding op een kratje bier blijft mogelijk, als daarmee de prijs van het kratje bier niet onder de minimumprijs per eenheid alcohol komt en er niet meer dan 25 procent korting wordt gegeven op de reguliere prijs. Of de invoering van MUP in Nederland haalbaar is laat hij nog in het midden: Het onderzoek van het RIVM laat zien dat het alcoholgebruik van overmatige, zware en problematische drinkers door MUP afneemt. Ik vind deze eerste onderzoeksresultaten veelbelovend. MUP is binnen het alcoholbeleid een effectieve maatregel om kwetsbare groepen te beschermen tegen problematisch alcoholgebruik. Dit najaar wordt het rapport van het RIVM aangevuld met een doorrekening van invoering van MUP in Nederland, een stakeholdersanalyse en de meest recente empirische gegevens uit Schotland, waar MUP is ingevoerd sinds 2018. Ondertussen maak ik een overzicht van de stappen die nodig zijn om MUP in Nederland in te voeren. Hiermee beoog ik tot een goede basis te komen voor een toekomstige beleidsbeslissing over de vraag of een invoering van MUP in Nederland haalbaar is.
NIEUWS
Aan welke eenheidsprijs de staatssecretaris denkt, zal nog moeten blijken: Het RIVM zal bij de doorrekening van invoering van MUP in Nederland ook de effecten van verschillende minimumprijzen per eenheid inzichtelijk maken om zo de keuze voor een eventuele minimumprijs in Nederland te onderbouwen. Het is daarmee nog te vroeg om een bepaalde minimumprijs te noemen. De staatssecretaris sluit een accijnsverhoging op alcoholhoudende drank niet uit: Het RIVM rekent momenteel de meest realistische scenario’s voor aanscherping van het alcoholprijsbeleid in de Nederlandse situatie door: een MUP voor alle alcoholhoudende drank, een accijnsverhoging op alcohol en een combinatie van zowel MUP als een accijnsverhoging. Daarbij worden de kosten en baten van deze drie scenario’s tegen elkaar afgezet. Ik verwacht de resultaten dit najaar. Ik wacht eerst deze resultaten af, alvorens ik een standpunt inneem over mogelijke toekomstige maatregelen, (zoals de vraag of een accijnsverhoging op alcohol wenselijk is). Over blurring heeft de commissie de volgende opmerkingen gemaakt: Uit onderzoek van het CBS blijkt dat er in totaal 43.200 verkooppunten van alcohol in Nederland zijn, waarvan 39.200 fysieke verkooppunten en 4.000 online verkooppunten. De leden van de SPfractie menen dat de beschikbaarheid van verkooppunten beperkt moeten worden en zij hebben aangegeven het voorstel om blurring mogelijk te maken dan ook niet te steunen. Genoemde leden krijgen graag bevestigd dat een dergelijk voorstel om blurring mogelijk te maken niet past binnen de doelen zoals geformuleerd binnen het Nationaal Preventieakkoord. De staatssecretaris laat in zijn antwoord gelukkig geen ruimte voor misverstand over het verbod van blurring: Blurring is volgens de Drank- en Horecawet verboden. Daarom is hierover niets afgesproken in het Nationaal Preventieakkoord. Het mogelijk maken van blurring draagt bij aan uitbreiding van het aantal verkooppunten en de normalisering van alcoholgebruik in onze samenleving en past daarmee niet binnen de doelen van het Nationaal Preventieakkoord. MUP, accijnsverhoging en blurring zijn onderwerpen, die direct het bestaansrecht van de slijter raken en waarbij we de Kamer dus op de voet zullen volgen. Als hier nieuws over te melden valt, laten we u dat direct weten. n
NIEUWS
5
Klare Taal
TIJDELIJKE REGELING MAATREGELEN COVID-19 (CONSULTATIEVERSIE) De Tijdelijke regeling maatregelen covid-19 bevat een omzetting van de huidige maatregelen die in de modelnoodverordening staan. De consultatieversie van de ministeriĂŤle regeling met maatregelen ter bestrijding van het coronavirus kunt u terugvinden onder deze link. De consultatie is bedoeld om partijen die direct betrokken zijn de kans te geven om daarop te reageren met als doel deze beter uitvoerbaar en handhaafbaar te maken. Dit gaat in de eerste plaats om uitvoeringsinstanties en handhaving. In de tweede plaats gaat het om belangenorganisaties en andere partijen in de zorg. De regeling is gericht aan deze partijen verzonden. Er is geen internetconsultatie. Na de consultatie zal de ministerraad over de regeling besluiten. Daarna krijgen de Tweede en Eerste Kamer een week de tijd om erover te debatteren en de Tweede Kamer kan er ook over stemmen. De bedoeling is dat de regeling 1 december 2020, of zoveel eerder als mogelijk, van kracht wordt. Voor de slijter zijn met name de volgende artikelen met toelichting door de minister van belang.
Artikel 4.6 Venstertijd winkels voor levensmiddelen De beheerder van een winkel in de levensmiddelenbranche spant zich in om de toegang tot de locatie ten minste twee keer per dag een uur te beperken tot mensen die zichzelf beschouwen als oudere of als kwetsbare persoon.
Toelichting: Het is belangrijk dat ook ouderen en mensen met gezondheidsproblemen in alle rust en veilig boodschappen kunnen doen. In een locatie waar mensen tegelijkertijd rondlopen, zoals in een supermarkt, bestaat een groter besmettingsrisico dan op een plek waar niemand anders is of waar niet of nauwelijks beweging is. De veilige afstand zal in een supermarkt bijvoorbeeld niet steeds in acht worden genomen. Iemand kan zich bovendien zorgen maken of dat wel gebeurt. Nog daargelaten dat oudere en kwetsbare mensen zich niet ongerust moeten hoeven voelen om veilig boodschappen te doen, is veilig inkopen doen voor hen ook in het belang van de bestrijding van de gevolgen van covid-19. Als een oudere of kwetsbare persoon besmet raakt met SARSCoV-2, zijn de gevolgen voor die persoon immers in zijn algemeenheid ernstiger dan wanneer een jongere of gezonde persoon ziek wordt. Deze bepaling strekt er daarom toe dat de toegang tot winkels in een beperkt deel van de detailhandel, namelijk de levensmiddelenbranche, voor korte duur en naar keuze van de winkelier, namelijk tweemaal daags een uur, wordt beperkt tot oudere en kwetsbare mensen. Ten overvloede wordt benadrukt dat de bepaling er geenszins toe strekt deze mensen te verplichten tijdens die uren boodschappen te doen en daarbuiten niet. In deze regeling is er bewust voor gekozen geen definities te geven van oudere of kwetsbare persoon en om de beoordeling of daarvan sprake is, over te laten aan die persoon zelf. Leeftijdsgrenzen zijn hier immers niet scherp te trekken, de ene oudere is de andere niet, en de vraag of iemand een kwetsbare gezondheid heeft, laat zich niet zomaar beantwoorden. Iemand moet zich ook niet gehouden voelen over leeftijd of gezondheid met een buitenstaander in discussie te gaan. De keerzijde hiervan is dat
op de winkeliers waar het om gaat, een inspanningsverplichting en geen resultaatsverplichting rust. Zij kunnen bijvoorbeeld door een advertentie of aanplakbiljet duidelijk maken wanneer de openstelling is gereserveerd voor oudere en kwetsbare personen of via een medewerker bij de ingang publiek daarop attenderen.
Commentaar SlijtersUnie: Met winkels in de levensmiddelenbranche worden winkels bedoeld die zich in overwegende mate richten op de verkoop van levensmiddelen, zoals supermarkten, winkels bij tankstations en avondwinkels. Tabak wordt niet gezien als een levensmiddel; alcoholhoudende dranken naar de mening van de SlijtersUnie wĂŠl. Dat standpunt dient de slijter ook te behoeden voor eventuele sluiting bij een totale lock down.
Artikel 4.7 Verkoop alcoholhoudende drank Het is verboden tussen 20.00 en 06.00 uur op publieke plaatsen bedrijfsmatig of anders dan om niet alcoholhoudende drank te verstrekken.
Toelichting: Dit artikel bepaalt dat het verboden is tussen 20.00 uur en 06.00 uur bedrijfsmatig of anders dan om niet alcoholhoudende drank te verstrekken in de publieke ruimte of in een besloten plaats, niet zijnde een woning. Dit houdt in dat het tussen die tijden verboden is alcoholhoudende drank te verkopen, commercieel te verstrekken of commercieel op enige andere wijze aan te bieden. Op grond van artikel 6.10 is het daarnaast verboden op openbare plaatsen alcoholhoudende drank voor consumptie gereed te hebben of te nuttigen. Een verbod op de verkoop van alcoholhoudende drank in de avonduren wordt nodig bevonden, omdat alcohol invloed heeft op de naleving van maatregelen. Alcohol zorgt voor verslechtering van het onderdrukken (inhiberen) van neigingen in het gedrag, wat tot impulsief gedrag leidt. Doordat mensen minder angstig zijn onder invloed van alcohol, voelen zij zich veelal meer bereid om risicovolle situaties aan te gaan. Het voorgaande kan ertoe leiden dat belangrijke maatregelen ter bestrijding van de epidemie, zoals het in acht nemen van de veilige afstand, onvoldoende worden nageleefd door mensen onder invloed van alcohol. Het verbod is beperkt tot de avonduren, omdat op die momenten vaak alcohol in grotere hoeveelheden wordt geconsumeerd, waardoor het risico op niet-naleving van de maatregelen op dat moment het grootst is. Ook is de consumptie van alcohol vaak een reden om samen te komen met anderen. Juist in deze fase van de epidemie is het belangrijk om het aantal contactmomenten te verminderen en drukte op openbare plaatsen te voorkomen. Dit zorgt ervoor dat er minder kans is op besmettingen en dat de clusters van besmettingen niet te groot worden. n