80 jaar vrijheid_week_17_25 by Uitgeverij Verhagen

80 jaar vrijheid

Uitgeverij Verhagen | 2025, speciale uitgave

80 Jaar Vrijheid in Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg

Vrijheid. Een woord dat zo vanzelfsprekend klinkt, maar een betekenis draagt die allesbehalve vanzelfsprekend is. Dit jaar herdenken en vieren we dat we al 80 jaar in vrijheid leven. Een vrijheid die werd bevochten, bevochten door moedige mannen en vrouwen, door militairen en verzetshelden, door hen die hun leven op het spel zetten zodat wij in een open en vreedzame samenleving kunnen leven. Maar vrijheid is niet vanzelfsprekend. De wereld om ons heen laat ons dagelijks zien hoe kwetsbaar vrijheid is en hoe belangrijk het is om deze te koesteren en te verdedigen.

Robert-Jan Heemskerk

In Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg staan we dit jaar op bijzondere wijze stil bij deze mijlpaal. Als voorzitter van de organisatie die alle festiviteiten rondom 80 jaar bevrijding organiseert, heb ik van dichtbij mogen ervaren hoe groot de betrokkenheid in onze gemeenschap is. Een grote groep vrijwilligers heeft zich het afgelopen jaar met hart en ziel ingezet om een indrukwekkend programma samen te stellen. In opdracht van de gemeente Katwijk hebben we een programma gecreëerd dat niet alleen herdenkt en viert, maar ook bewustwording vergroot en nieuwe generaties laat zien hoe waardevol vrijheid is.

bijdroegen aan de strijd voor vrijheid.

Op 3 mei zal Katwijk bruisen van de activiteiten. De Zeeweg, die voor deze bijzondere dag wordt omgedoopt tot Bevrijdingsweg, vormt het decor voor een grote Bevrijdingsmarkt. Hier kan iedereen genieten van de sfeer, de verhalen en de betekenis van 80 jaar vrijheid. Op het Marktplein zorgen we voor een feestelijk programma met spelen voor kinderen, want ook zij moeten op speelse wijze leren over het belang van vrijheid.

Ook de jongere generatie wordt betrokken bij dit herdenkingsjaar. Voor de basisscholen is een speciaal educatief project ontwikkeld, waarin een bevrijdingsfilm een centrale rol speelt. Zo maken kinderen op een toegankelijke manier kennis met de verhalen van toen, zodat de lessen uit het verleden niet verloren gaan.

Daarnaast zullen er diverse muzikale optredens plaatsvinden van orkesten en muziekverenigingen. Muziek verbindt, brengt emotie over en geeft ons de mogelijkheid om samen stil te staan bij de betekenis van vrijheid.

Wat deze viering zo bijzonder maakt, is de enorme inzet en samenwerking achter de schermen. De organisatie wordt gedragen door de vier Oranjeverenigingen in Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg, maar in werkelijkheid is het een feest van ons allemaal. Zoveel mensen, zoveel vrijwilligers hebben zich ingezet om deze dag mogelijk te maken. Daar mogen we met recht trots op zijn.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren de dorpen Rijnsburg, Valkenburg en Katwijk een stille schuilplaats voor velen die wanhopig probeerden aan de grijpende handen van de Duitse bezetter te ontsnappen. Het was een tijd van verborgen levens, van schuilplekken die zoveel meer waren dan alleen een dak boven je hoofd. In Rijnsburg vonden onderduikers toevlucht in de huizen van boeren die niet twijfelden om hun eigen veiligheid op het spel te zetten. Maar het waren niet alleen de bewoners die de onderduikers in leven hielden. Het was het verzet. De mensen uit Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg waren vaak het enige bruggetje tussen het leven en de dood voor deze vluchtelingen. Verborgen in de schuilplaatsen van boerderijen of in de stilte van een zolder, waren het vooral de moedige, onzichtbare handen van anderen die hen een kans gaven om te overleven. Zelfs met de constante dreiging van verraad, invallen en razzia’s, was er altijd iemand bereid om de risico’s te nemen. Het was die onvoorwaardelijke solidariteit die de basis legde voor de hoop van velen in de donkerste dagen van de oorlog.

radio gehoord en hingen de reeds klaargelegde vlaggen uit. Dit zorgde voor nog een aantal spannende momenten in het dorp. Andere dorpelingen hadden diezelfde dag nog gewapende Duitse troepen aan de rand van het dorp gezien. Niet wetende wat dit voor consequenties zou kunnen hebben voor de Valkenburgse bevolking werden de uitgehangen vlaggen weer net zo snel weer binnengehaald.

Op 9 mei 1945 vond er een grote bevrijdingsoptocht plaats. Een massale gebeurtenis waar iedereen zijn medewerking aan verleende. Er werd gezongen, gedanst en alle liederen die de afgelopen vijf jaar verboden waren passeerden uitgebreid de revue.

En zo gaan wij op 3 mei 2025 weer een groot bevrijdingsfeest organiseren.

Willem van Duijn

Cees Maagdelijn

Een absoluut hoogtepunt van de dag wordt de Parade van historische en moderne militaire voertuigen. Een indrukwekkende stoet trekt door de straten van onze dorpsdelen, begeleid door muziekkorpsen en een aantal pelotons militairen. Het is een eerbetoon aan hen die hebben gestreden en een moment om stil te staan bij wat zij voor ons hebben betekend. In de avond sluiten we de festiviteiten af met een Taptoe, waarin diverse muziekkorpsen een spetterende show neerzetten. En als kers op de taart zal een groots Vuurwerk de lucht verlichten, als symbool van de vrijheid die we vieren.

80 jaar bevrijding is een moment van reflectie en van samenkomen. Een moment waarop we ons realiseren dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Een moment waarop we herdenken, vieren en doorgeven.

Vrijheid is een vlam die we samen brandend moeten houden. Laten we dat doen, met volle overtuiging en met elkaar.

Namens de Oranjeverenigingen in Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg.

Jan de Winter, voorzitter.

5 mei 1945. Valkenburg maakt zich op voor een groot bevrijdingsfeest. De leden van de Valkenburgse Harmonie zijn druk bezig hun instrumenten te poetsen. De Hoki Poki moet worden ingestudeerd! Na vijf jaar onderdrukking mogen ze weer in alle vrijheid spelen. De Oranjevereniging vergadert bijna iedere avond om de festiviteiten te kunnen organiseren. Er waren allerlei voorbereidingen getroffen om hun bevrijders op 8 mei 1945 in het dorp te kunnen ontvangen.

De vlag moet uit! Het moment was daar, de bevrijding was een feit! Er waren voedseldroppingen boven vliegveld Valkenburg geweest.

Op 5 mei, de officiële dag van de bevrijding, waren een aantal Valkenburgers de straat opgegaan om dit feit te vieren. Zij hadden het bevrijdingsnieuws op de

In de jaren van oorlog veranderde Katwijk aan Zee ingrijpend door de aanleg van de Atlantikwall, een meedogenloze verdedigingslinie die onze kustlijn van vrijheid beroofde. Families werden uit hun huizen verdreven, en de dorpsgemeenschap zag haar vertrouwde omgeving veranderen in een frontlinie. Maar waar onvrijheid heerste, bloeiden ook moed en vastberadenheid.

De Engelandvaarders zijn hiervan het ultieme symbool. Jongemannen, vaak uit onze eigen omgeving, trotseerden de zee in primitieve bootjes, vastbesloten om de vrijheid elders te vinden en zich aan te sluiten bij de strijd voor een vrij Nederland. Hun moed herinnert ons aan de onverwoestbare kracht van hoop en vrijheid.

Als we dit jaar 80 jaar bevrijding vieren, is het belangrijk om deze verhalen levend te houden. Ze verbinden de geschiedenis met onze toekomst en leren ons dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Laten we als Katwijkers stilstaan bij het verleden, maar ook samen bouwen aan een toekomst waarin vrijheid en saamhorigheid blijven bloeien.

Naast deze festiviteiten is er ook ruimte voor verdieping. In het Katwijks Museum wordt een expositie gehouden over de cruciale rol die de Koopvaardij speelde tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het is een minder bekend, maar buitengewoon belangrijk hoofdstuk uit onze geschiedenis. Deze expositie werpt een licht op de heldendaden van de zeelieden die, vaak onder levensgevaarlijke omstandigheden,

Jan de Winter

Robert-Jan Heemskerk

Cees Maagdelijn Willem van Duijn

Vrijheid door de ogen van jong en oud

Katwijk en de rest van Nederland viert dit jaar tachtig jaar vrijheid, een mijlpaal die niet alleen vraagt om feestelijke vieringen, maar vooral ook om bezinning. Wat betekent vrijheid vandaag de dag? Hoe kijken verschillende generaties hiernaar? En wat kunnen we leren van het verleden? De 59-jarige burgemeester Cornelis Visser en de 11-jarige kinderburgemeester Feline van Duijn vertellen over hun persoonlijke ervaringen, familieverhalen en hun visie op vrijheid.

Door Jonah van den Oever

Ze ziet een duidelijk verschil tussen hoe kinderen en volwassenen over vrijheid denken. ‘Vrijheid is gewoon buiten spelen, springen en doen wat je leuk vindt. Grote mensen hebben altijd regels en afspraken. Ze willen ook plezier maken, maar dan moeten ze ook aan dingen denken zoals verantwoordelijkheden.’

Zonder angst

Feline van Duijn werd in november verkozen als eerste kinderburgemeester van de gemeente. ‘Het was spannend, er waren achttien kandidaten, maar ik was ontzettend blij toen ik de ambtsketen kreeg,’ vertelt Feline. De keten, gemaakt door het Vakcollege Rijnmond, bevat symbolen die staan voor Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg. Als kinderburgemeester vertegenwoordigt Feline alle kinderen in de gemeente Katwijk en speelt ze een belangrijke rol tijdens evenementen zoals de Sinterklaasintocht en de jaarlijkse kransleggingen op 4 mei.

Voor Feline is vrijheid iets heel concreets. ‘Vrijheid betekent voor mij dat je kunt doen wat je wilt en mag geloven zonder vervolgd te worden,’ legt zij uit. ‘Ik mag naar de kerk gaan. Mensen in Noord-Korea kunnen dat niet. Dat lijkt heel normaal voor ons, maar voor veel kinderen in de wereld is dat niet zo.’

Burgemeester Cornelis Visser heeft in zijn leven verschillende facetten van vrijheid ervaren. ‘Vrijheid is voor mij dat je zelf kan kiezen voor een politieke partij, een beroep kunt uitoefenen dat je graag wilt en dat je toegang hebt tot alle informatie,’ zegt Visser. ‘Ook de vrijheid van pers is heel belangrijk. Het betekent dat journalisten alles kunnen vragen en opschrijven. En dat je met iedereen kan praten en alles mag geloven zonder angst.’

Visser deelt hoe zijn eigen opvattingen over vrijheid zich hebben ontwikkeld. ‘Als 21-jarige had ik waarschijnlijk hetzelfde gezegd als nu. Toen ik 24 was, zat ik echter in militaire dienst. Dat was wel een periode waarin ik mij minder vrij voelde. Ik moest soms wekenlang weg, oefeningen doen in Duitsland en Frankrijk. Er waren momenten dat ik me beknot voelde in mijn vrijheid, gedwongen om mee te doen. Het gaf me een besef van wat het betekent om niet vrij te zijn in je keuzes.’

oorlogsverleden. ‘Hier in de gang is een steen aangelegd ter nagedachtenis aan iemand die betrokken was bij een overval in het gemeentehuis voor voedselbonnen en daarbij is doodgeschoten. Iedere keer dat ik hier langsloop, bijvoorbeeld als ik ko e ga halen, word ik herinnerd aan de rijke en soms pijnlijke geschiedenis van Katwijk. Het gemeentehuis zelf, gebouwd in de jaren dertig, draagt ook bij aan dat historische besef. Deze omgeving laat zien hoe het verleden nog altijd deel uitmaakt van het dagelijks leven.’

leren waarderen. De parade belooft echt een prachtig evenement te worden, waar jong en oud bij stil kunnen staan.’

Respect

Sporen

Vrijheid ervaren

Volgens Visser ervaren kinderen het oorlogsverleden en de huidige vrijheid niet zozeer heel anders dan oudere generaties. ‘Basisscholen in Katwijk adopteren monumenten, zoals dat van de Stijkelgroep. Ze leggen bloemen bij graven en schrijven gedichten over de oorlog. Daarin zie je hoe geïnteresseerd ze zijn in het oorlogsverleden. Die betrokkenheid en interesse zorgen ervoor dat de geschiedenis blijft leven.’

Visser benadrukt dat vrijheid niet alleen gaat om kunnen doen wat je wilt, maar juist ook om respect voor elkaars vrijheid en veiligheid. ‘Vrijheid betekent dat je respect hebt voor anderen, ook als ze anders geloven of op hetzelfde geslacht vallen. Het gaat om recht en rechtvaardigheid, vooral voor mensen in een kwetsbare positie. Vrijheid betekent niet dat iedereen zomaar alles kan doen, maar dat er een balans is tussen individuele vrijheid en respect voor anderen.’

Ze heeft zich recent verdiept in het oorlogsverleden van Katwijk en werd vooral geraakt door een verhaal uit een audioboek. ‘Het ging over een opa die niet over de oorlog wilde praten. Hij had vreselijke dingen meegemaakt op een schip tijdens de Tweede Wereldoorlog. Samen met zijn beste vriend werkte hij op dat schip toen een Duits oorlogsschip hen onderschepte. Ze werden vastgebonden en naar een haven in Duitsland gebracht. Daar schoten de bewakers, puur uit boosheid, zijn vrienden dood. Dat vond ik heel verdrietig, maar ook heel spannend.’

Vrijheidswens

Feline is niet alleen betrokken bij het herdenken, maar denkt ook na over hoe vrijheid overgebracht kan worden op leeftijdsgenoten. ‘Als ik een verhaal over vrijheid moest vertellen aan mijn klasgenoten, zou ik eerst een verhaal vertellen en daarna de kinderen een tekening laten maken over dat verhaal. Ze zouden ook een vrijheidswens mogen opschrijven, zoals ‘vrijheid voor altijd.’ De persoonlijke vrijheidswens van Feline is dat er nooit meer oorlog komt.

De burgemeester haalt persoonlijke verhalen aan uit zijn familie. Zijn vader moest tijdens de oorlog naar Duitsland voor de Arbeitseinsatz, maar wist te ontsnappen. ‘Hij sprong van de boot in Kampen en kreeg met hulp van de ondergrondsen valse papieren. Het was een constante spanning. Kennissen van hem werden opgesloten en gemarteld. Hij vertelde ook verschrikkelijke verhalen over het Oranjehotel. Als je zulke dingen hoort, besef je dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Het is iets dat ons is geschonken door mensen die hun leven ervoor hebben gegeven.’

In Katwijk zijn de sporen van de oorlog nog altijd zichtbaar. Visser noemt de struikelstenen in de buurt van het gemeentehuis, die herinneren aan de Joodse inwoners die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn gedeporteerd. ‘Je wordt in Katwijk veel geconfronteerd met het oorlogsverleden. Niet alleen bij monumenten zoals De Leeuw, maar ook bij plaquettes aan de muren van de huizen aan de boulevard bijvoorbeeld. Katwijk heeft zwaar geleden tijdens de oorlog. Door de aanleg van de Atlantikwall moesten veel huizen wijken en werden complete wijken gesloopt. Het is bijzonder dat de Oude Kerk, ondanks de verwoestingen, toch is blijven staan.’

Ook in het gemeentehuis zelf wordt Visser regelmatig herinnerd aan het

Die interesse ziet ook Feline terug in haar eigen beleving van vrijheid. ‘Vrijheid is voor mij dat ik bijvoorbeeld kan spelen wanneer ik dat wil. Maar ik begrijp ook dat vrijheid betekent dat je niet bang hoeft te zijn om je mening te geven, dat je veilig bent en dat je jezelf kunt zijn.’

Visser vindt het bijzonder hoe Katwijk stil staat bij het oorlogsverleden en tegelijkertijd de vrijheid viert. ‘Er wordt zoveel georganiseerd door bijvoorbeeld de Oranjeverenigingen en Stichting Koopvaardijpersoneel 40-45 om herinneringen levend te houden. Denk ook aan de exposities in het Katwijks Museum en natuurlijk de grote parade op 3 mei, die dit jaar weer indrukwekkend zal zijn. Het is niet alleen een moment om stil te staan bij de ellende van toen, maar juist ook om trots te zijn op de vrijheid die we nu hebben. We mogen dat vieren.’

De parade op 3 mei wordt volgens Visser een hoogtepunt. ‘Eens in de vijf jaar organiseren De Oranjeverenigingen met de gemeente een grote herdenking. Dit jaar investeren we 100.000 euro om de herinnering aan de oorlog levend te houden en om onze mooie vrijheid te

Volgens Visser moeten we vooral de vrijheid van de waarheid koesteren. ‘Je ziet dat er een enorme bemoeienis is van grote zakenmensen met wat er op social media verschijnt. Het is belangrijk dat er plekken blijven waar je echte vrijheid kunt ervaren. Dat journalisten kunnen zeggen en schrijven wat ze willen, zonder onder invloed te staan van commerciële of politieke belangen. Onafhankelijke media, die niet worden gestuurd door grote bedrijven, zijn essentieel om de vrijheid te waarborgen.’

Vertellen

Beide burgemeesters hebben samen een duidelijke boodschap voor Katwijk. Feline: ‘We mogen blij zijn dat we in vrede leven. Maar vrijheid is niet vanzelfsprekend. Vraag naar verhalen uit de oorlog en vertel ze door. Zo zorgen we ervoor dat we altijd vrij blijven.’

Visser sluit zich daarbij aan: ‘De verhalen over hoe vreselijk de oorlog was en hoe belangrijk vrijheid is, moeten we doorgeven aan onze kinderen. Zij zijn de toekomst. Als zij niet weten hoe erg oorlog is, zou er zomaar weer een nieuwe oorlog kunnen komen.’

Beide burgemeesters kijken uit naar de vieringen en hopen dat jong en oud zich samen verbinden door verhalen en herinneringen. Alleen door samen te blijven praten en te leren, blijft de vrijheid die tachtig jaar geleden werd herwonnen, ook in de toekomst bestaan.

‘Vrijheid is geen vanzelfsprekendheid’

Wim van de Donk, voorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei, kijkt in aanloop naar 80 jaar vrijheid terug op wat herdenken en vieren voor hem betekenen. Hij deelt persoonlijke herinneringen, staat stil bij de actualiteit en benadrukt waarom het belangrijk is om als samenleving stil te blijven staan bij vrijheid. Daarbij is er volgens hem ook een grote rol weggelegd voor lokale herdenkingen, zoals hier in Katwijk, om de verhalen levend te houden en door te geven aan volgende generaties.

Door Jonah van den Oever

De oorlog is voor Van de Donk geen abstract hoofdstuk uit de geschiedenisboeken, maar een doorleefd familieverhaal. Zijn moeder groeide op in Veghel en moest tijdens de oorlog vluchten vanwege het geweld rond Operatie Market Garden. Een van haar broertjes overleefde het langdurige verblijf in de schuilkelders niet. Ook zijn vader deelde verhalen uit de bezettingstijd, zoals het moment waarop zijn grootvader werd opgedragen door een Duitse soldaat het trottoir te verlaten. ‘Een klein incident,’ zegt Van de Donk, ‘maar het symboliseerde een diepe vernedering die bleef hangen.’ Hij vertelt hoe binnen zijn gezin, zoals in veel Nederlandse huishoudens uit die generatie, de oorlog nadrukkelijk aanwezig was in verhalen en morele lessen. Als jonge scout maakte hij deel uit van lokale herdenkingen in Veghel. Daarbij ging het niet alleen om de militaire verliezen, maar ook om het doorgeven van kennis over de Holocaust. ‘Ik herinner me verhalen over de Joodse familie Wolf en de verlaten synagoge in het dorp. Die beelden zijn me altijd bijgebleven.’

Opdracht

Voor Van de Donk is vrijheid geen gegeven, maar een opdracht. Die gedachte klinkt door in zijn visie op herdenken en vieren, zeker nu oorlog en conﬂict opnieuw actueel zijn. ‘Vrijheid, democratie, rechtsstaat – het zijn geen vanzelfsprekendheden. We gebruiken die woorden soms te gemakkelijk, terwijl ze alleen betekenis houden als we ze actief blijven invullen.’ Hij wijst op de oorlog in Oekraïne, spanningen in het Midden-Oosten en elders in de wereld. Volgens hem zijn het confronterende voorbeelden die ons verplichten tot reﬂectie. ‘Wat betekent vrijheid eigenlijk? Waarom herdenken we? Wat vieren we op 5 mei? Die vragen blijven actueel. Het is geen ritueel, maar een bewust moment van bezinning.’ De essentie van vrijheid ligt volgens Van de Donk niet in grote woorden, maar in structurele maatschappelijke zorg. ‘We moeten blijven benoemen waarom deze waarden ertoe doen. En dat vraagt ook inzet van iedereen, als burger, als kiezer, als deelnemer aan het maatschappelijk debat.’

Reﬂectie

Volgens Van de Donk verandert de manier waarop herdenken wordt beleefd.

‘De directe herinnering aan de Tweede Wereldoorlog vervaagt, simpelweg omdat er steeds minder mensen zijn die die tijd bewust hebben meegemaakt. Tegelijkertijd proberen we die geschiedenis levend te houden door de verhalen door te geven, zeker aan jongeren.’ Die veranderende tijdgeest vraagt om een bredere invulling van herdenken. ‘We kunnen ons niet beperken tot het verleden. Ook hedendaagse verhalen over oorlog, onderdrukking en uitsluiting horen bij het herdenken. Het wordt daarmee ook nadenken over de waarden die vandaag onder druk staan.’ Hij pleit voor herdenken als actief proces.

‘Het gaat niet alleen om stilstaan bij wat was, maar ook om kritisch kijken naar wat is. Welke vormen van onvrijheid, onrecht en uitsluiting zien we vandaag in onze eigen samenleving?’

Lokale initiatieven

De waarde van lokale herdenkingen, zoals

die in Katwijk, is volgens Van de Donk essentieel voor het voortbestaan van betekenisvolle herdenking en viering. ‘Wij zijn als Nationaal Comité niet boven de lokale comités geplaatst. Integendeel. Wij bestaan bij de gratie van de honderden lokale comités in Nederland die ieder jaar opnieuw invulling geven aan de opdracht om te herdenken en te vieren.’ Die lokale verbondenheid maakt herdenken tastbaar. ‘Daar worden de verhalen doorgegeven van generatie op generatie. Daar worden kinderen meegenomen naar een monument, spreken scholieren een tekst uit of wordt er samen gezwegen tijdens de twee minuten stilte. Het zijn momenten waarin vrijheid wordt beleefd in de directe leefomgeving van mensen.’ Volgens Van de Donk zorgen juist die lokale momenten ervoor dat herdenken geen abstract nationaal gebeuren wordt, maar een gedeeld ritueel van de gemeenschap.

Vertrouwen

Volgens Van de Donk ligt de kracht van een vrije samenleving in het vertrouwen

in haar fundamenten. Rechtspraak, onderwijs, gezondheidszorg en wetenschap noemt hij als voorbeelden van instituties waarin vrijheid wordt verankerd en tastbaar wordt gemaakt. ‘Daar worden mensenrechten beschermd, daar wordt kennis gedeeld, daar wordt zorg verleend. Die structuren zijn de plekken waar onze collectieve vrijheid vorm krijgt.’ Hij verwijst naar recent economisch onderzoek waaruit blijkt dat landen met goed functionerende instituties stabieler zijn en meer welvaart kennen. ‘Dat onderstreept nog maar eens hoe kwetsbaar vrijheid wordt als dat vertrouwen afneemt. Een samenleving die haar eigen instituties ondermijnt, tast de morele weerbaarheid van haar burgers aan.’

Wie vrijheid serieus neemt, zegt hij, moet bereid zijn te investeren in kennis, betrokkenheid en verbinding. ‘Verlies elkaar niet uit het oog, erken de rol van geschiedenis, en blijf bouwen aan vertrouwen. Dáár begint de bescherming van onze vrijheid.’

IS GEOPEND!

De heerlijke Zen koffie deal

Koffie, thee of cappuccino & appeltaart met slagroom

Rijnstraat

Oorlog laat je kiezen

Vrijheid voelt anno nu heel gewoon, maar wat is het precies? Slechts een handjevol mensen heeft de oorlog meegemaakt en kent het beklemmende gevoel van oorlog. In de vierdelige documentaire “Oorlog laat je kiezen” gaan leerkracht Rendi Hartevelt en filmmaker Theo van Zuijlen op zoek naar de sporen van de Tweede Wereldoorlog. Wat is er in de gemeente Katwijk gebeurt tussen 1940 en ’45. Op hun zoektocht lopen ze steeds weer tegen keuzes aan: wie was vriend en wie je vijand?

De documentaire richt zich op de bovenbouwleerlingen van de basisscholen in de gemeente Katwijk. Zij krijgen een kijkje in wat er zich tussen 1940-1945 heeft afgespeeld in hun eigen vertrouwde omgeving. Zo zien ze de strijd van de Valkenburgers in de eerste dagen van de oorlog. De Duitsers moesten zich vanaf het vliegveld terugtrekken naar Valkenburg, waardoor de bewoners gevangen kwamen te zitten in de geweervuur van de Nederlandse soldaten. Hierdoor sneuvelden er veel onschuldige Valkenburgers. De kinderen krijgen de keuze: wie was in de eerste dagen van de oorlog nu de vijand; de Duitsers of de Nederlanders? Uiteraard zoomen we ook dieper in op Katwijk. De Katwijkers moesten ruimte maken voor het kustverdedigingswerk van de Duitsers, daarvoor moesten ze hun huizen uit. Alles werd keurig geregistreerd en ook werd er door de Katwijkers meegebouwd aan de bunkers en de muur in de duinen. Maar ondanks alles ging het leven gewoon door en gingen kinderen ook toen gewoon naar school. Maar je had ook een keuze: stilzitten en afwachten, meehelpen met de wensen van de bezetter of er tegenin gaan en je bijvoorbeeld aansluiten bij het verzet. Rijnsburg was een verzetsnest. Tientallen onderduikers overleefden de oorlog in Rijnsburg, wat voor de bewoners zeker niet zonder gevaar was. Als de Duitsers je betrapten met onderduikers, dan stond daar de doodstraf op. Weer zo’n lastige keuze....

De Tweede Wereldoorlog liet veel verhalen achter in Valkenburg, Katwijk en Rijnsburg. Verdrietige verhalen, dappere en bange. Tegenwoordig zijn veel sporen nog steeds zichtbaar. In “Oorlog laat je kiezen” gaan Rendi en Theo langs deze plekken en vertellen de verhalen die erbij horen, waarbij onverwachts hulp krijgen van de geheimzinnige

Bevrijdingsfeest inwoners verzorgingshuizen

80 jaar Vrijheid, betekent dat 85 jaar geleden de Tweede Wereldoorlog begon. Veel van de mensen van toen zijn niet meer in leven of hebben extra hulp nodig. Deze mensen zijn soms woonachtig in een verzorgingshuis. Juist aan deze mensen wil de organisatie denken bij het vieren van 80 jaar Vrijheid.

Daarom krijgen de verzorgingshuizen in de gemeente Katwijk een bijzonder en muzikaal bezoek van Daan de Mooij Lollypop Entertainment. Een speciaal voor hen geschreven programma zal voor de bewoners worden gespeeld en gezongen. Op 23 april wordt gestart

in de Wilbert, waarna op 24 april de Vlietstede aan de beurt is. In de week die erop volgt zijn op 29 en 30 april Salem en de Duinrand aan de beurt. Op 1 en 2 mei wordt afgesloten in Overduin en het Anker. Het programma staat natuurlijk in het thema van 80 jaar Vrijheid. Er

worden de mooiste Nederlandse liedjes gezongen van Radio Oranje, afgewisseld door liedjes van weleer. Het zal een feestje van muzikale herkenbaarheid worden voor de inwoners van deze verzorgingshuizen.

Als klap op de vuurpijl worden de bewoners meegenomen naar het moment van de viering van de Bevrijding in 1945. Koningin Wilhelmina zal dan ook aankomen als hoogtepunt tijdens de voorstelling.

“V”. Op 6 mei 2025 zal de docu-serie op spectaculaire wijze gepresenteerd worden aan alle bassischolen in de gemeente Katwijk.

Wil je het project “Oorlog laat je kiezen” volgen? Het is te vinden op Facebook en Instagram @oorloglaatjekiezen.

Op deze foto ziet u veel van de vrijwilligers die helpen met het organiseren van de festiviteiten rondom 3 mei. In elk geval de besturen van de Oranjeverenigingen van Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg. Zij hebben de handen ineen geslagen om tot het volledige programma te komen, welke u in de krant kunt lezen.

Wij staan paraat, als het om vissen gaat!

Alle strandvisartikelen weer op voorraad!

Openingstijden: 18:00 - 18:00 18:00 - 17:00 18:00 Gesloten 18:00 600m2 aan hengelsport en outdoor! Wij staan paraat, als het om vissen gaat! 600 m2 aan hengelsport en outdoor!

Grote collectie waadpakken!

Alle strandtrolleys weer op voorraad! De nieuwste TICA molens zijn binnen!

Bij ons vindt u een breed assortiment voor het vissen in Noorwegen of IJsland!

Bevrijding in Katwijk

Het was 4 mei 1945 en het gerucht ging dat de Duitsers hadden gecapituleerd. Op zaterdag 5 mei ontving heel Nederland het officiële bericht dat de bevrijding werkelijk een feit was.

Bevrijding in Katwijk

van de Rijnsburgse BS droegen de Nederlandse driekleur plechtig naar de kerk en hesen deze daar.

In de nasleep van deze gebeurtenissen nam Höweler zijn rol als burgervader weer op en werd een feest comité opgericht om op 16 en 17 mei een dorpsfeest te organiseren. Dit feest omvatte een optocht die door de straten van Rijnsburg trok, waarbij de vreugde en opluchting van de bevrijding duidelijk voelbaar waren. Höweler hield een feestrede op de stoep van het oude Raadhuis, waarin hij de gevallenen herdacht en de collectieve vreugde over de bevrijding uitdrukte. Hij sprak de wens uit dat er een Oranjevereniging zou worden opgericht. Dit was vooral bedoeld voor de kinderen, want in het arme Rijnsburg hadden velen van hen nog nooit een dorpsfeest meegemaakt.

Overal was het feest, alles werd een zee van rood, wit, blauw en natuurlijk oranje. Echter de bevrijders kwamen pas op 8 mei in Katwijk aan. Wel kwam de mannen van de Binnenlandse Strijdkrachten gelijk tevoorschijn. Zij hielden de orde en waren tevens verantwoordelijk voor het zuiveren van de politiedienst. Dit zorgde voor moeilijke momenten, de Duitsers waren nog steeds de baas en regelden nog allerlei zaken, ook bewaakten zij verboden gebieden en dergelijke. Door de Duitsers opgehangen borden werden verwijderd. Omdat er grote schaarste was, was al het materiaal welkom. Al het materiaal uit de bunkers en verdedigingswerken werd weggenomen, de Duitsers waren hier al eerder vertrokken. Maar het was ook gevaarlijk, overal lag nog munitie en er waren nog mijnenvelden.

Op 8 mei rond 8 uur ’s avonds kwamen de eerste vrachtwagens van de Engelse Royal Air Force Katwijk binnen rijden. Iedereen wilde dit zien, langs de Zeeweg zag het zwart van de mensen. Kinderen zagen hun kans schoon en klommen op de auto’s om mee te rijden. Meisjes kusten hun bevrijders, de soldaten werden op handen gedragen. De Engelsen maakten kampement bij ’t Witte Hek. Het was 9 mei toen ook de Canadezen aan kwamen in Katwijk, zij vestigden zich in Huize Callao.

Bevrijding in Rijnsburg Canadese militaire voertuigen rijden Rijnsburg binnen. Een man, Martin Collee, vraagt naar zijn familie. Hij is gevlucht naar Amerika in 1942 en nu kapitein bij de Canadese luchtmacht. Op 4 mei wordt zijn terugkeer gevierd met een serenade voor zijn ouderlijk huis aan de Kerkstraat.

Men werd verzocht om voorzichtig te zijn met het uitsteken van de vlaggen en te wachten tot deze weer op de NH-kerktoren wapperde. De Klink was belast met het bekendmaken van de verdere details. Vier mannen

In tegenstelling tot Katwijk en Valkenburg had Rijnsburg voor de oorlog geen Oranjevereniging. Pas in mei 1945 was de eerste Rijnsburgse Oranjevereniging een feit. In het bijzijn van burgemeester Höweler vond de oprichtingsvergadering op de laatste woensdag van deze maand plaats in zaal Vliethof.

Bevrijding in Valkenburg Ook in Valkenburg werd op 5 mei door een aantal Valkenburgers feest gevierd en de vlag gehesen, zij hadden het bevrijdingsnieuws op de radio gehoord. Dit zorgde voor spannende momenten in het dorp, omdat er diezelfde dag nog gewapende Duitse troepen aan de rand van het dorp en bij het vliegveld waren gezien. Omdat men niet wist wat voor consequenties dit kon hebben, werden de vlaggen weer snel binnen gehaald.

Haagsche Schouw, omdat de brug over de Wassenaarse Wetering door de Duitsers was vernield. Om de bevrijders ook in Valkenburg te kunnen ontvangen moest er snel een noodbrug worden gebouwd. Onder leiding van S. Poot en Jac. Slootweg sr. werd er door zeer veel vrijwilligers gewerkt aan een degelijke noodbrug over de Wetering. Na anderhalve dag was de brug bijna klaar, alleen de leuning moest er nog op. Maar dit nam niet weg dat de eerste colonne geallieerde troepen er al over heen reden.

Op 9 mei vond er een grote bevrijdingsoptocht plaats. De leden van de Valkenburgse Harmonie hadden in de dagen hieraan voorafgaand liederen ingestudeerd. De Oranjevereniging had menig avond vergaderd om de festiviteiten te organiseren.

De leden van het verzet konden zich eindelijk in het openbaar vertonen in hun uniformen van de Binnenlandse Strijdkrachten.

Wij zijn vrij

Na vijf jaar onder het juk van de Duitse bezetter kon men nu eindelijk zeggen ‘wij zijn vrij’.

Families werden herenigd, en de straten van Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg vulden zich met vreugde en opluchting. De bevolking van deze dorpen ging voortvarend aan de slag om te herstellen wat in de oorlog verloren was gegaan. Nieuwe huizen werden gebouwd, bedrijven heropend en scholen weer gevuld met lachende kinderen. De herinnering aan de oorlog bleef levendig, maar de blik was gericht op een toekomst vol hoop en hernieuwde mogelijkheden.

Er was geen verbinding met de

Bron: Katwijk in oorlog

Toevallige ontmoeting bij een hek

Deze ontmoeting loopt uit op een 50 jaar durende briefwisseling tussen Els van den Bosch en de Canadese bevrijder Philip Borgan. Els die inmiddels 90 jaar is, vertelt het verhaal graag, een herinnering die ze nooit meer zal vergeten. Haar kinderen en kleinkinderen zijn opgegroeid met het verhaal, de 4 achterkleinkinderen zijn op dit moment nog te jong om het verhaal te kunnen begrijpen.

De vader van Els was tuinder en had land aan de Rhijnhofweg. De Duitse bezetter vorderde dit land, haar vader kreeg een stuk land in Oegstgeest. Daar bewaarde hij in een schuurtje bij het land veel spullen. Hier werd regelmatig iets van gestolen, daarom was er een herdershond aangeschaft. Els kwam graag bij haar vader op het land en was dol op de hond. De vader van Els kweekte daar tabak, dit zorgde ervoor dat hij genoeg spullen had om te ruilen tijdens de oorlog en dat zij geen honger hebben gekend. Els ging vaak wandelen met de hond.

Canadese soldaat Philip, hij was toen 37 jaar, was gelegerd bij Kasteel Oud Poelgeest. Daar hebben Els en Philip elkaar bij het hek voor het eerst ontmoet, tijdens één van de wandelingen met de hond. Els was toen 10 jaar. Philip zat in een truck met een rood kruis erop, Els dacht dat hij dokter was. Dit bleek niet het geval, een vriend van Philip was dokter. Met elkaar praten ging lastig, dat was handen- en voetenwerk, maar

Els kreeg altijd een dikke boterham met jam en ze leerde een onbekende lekkernij kennen, kauwgom. Deze ontmoeting vond plaats vlak na de bevrijding. De ontmoetingen duurden zo’n 30 minuten en vonden 8 dagen lang plaats.

Toen Els ongeveer 15 jaar was, ze zat toen op de Mulo en leerde een beetje Engels, heeft zij het eerste contact gelegd met Philip door hem een brief schrijven. Het adres had ze van Philip gekregen, deze had hij gestopt in het insigne van zijn baret. Dit insigne

heeft hij toen hij wist dat hij wegging aan Els gegeven. Dit insigne is nog steeds een waardevol bezit van Els.

Philip was 1 jaar getrouwd toen hij werd uitgezonden. Toen hij na de bevrijding terugkwam, werd hij opgewacht door zijn moeder. Die vertelde hem dat zijn vrouw inmiddels een relatie had met zijn beste vriend. Later is Philip weer getrouwd, met deze vrouw kreeg hij een dochter, Claudia.

Claudia heeft in 1985 ervoor gezorgd dat Els naar Canada kon komen voor een televisie programma om Philip te verrassen een soort surprise show, ‘Thrill of a Lifetime’. Meneer en mevrouw van den Bosch hebben met medewerking van Dhr. Hemmes, directeur van bloemenveiling Rijnsburg, ervoor gezorgd dat er veel bloemen zijn meegegaan naar Canada. Een jaar later kwam Philip naar Nederland, dit ticket werd gekocht door zijn dochter. Philip was een zachtaardige man, die alles weggaf aan zijn kinderen en kleinkinderen en dus zijn eigen ticket niet kon kopen. Vader en dochter verbleven bij het gezin Van den Bosch thuis.

Tijdens dit verblijf hebben zij met elkaar diverse herinneringsplekken bezocht. Zo gingen zij naar de Canadese Oorlogsbegraafplaats in Groesbeek. Hier liggen enkele kameraden van hem begraven. Philip liep hier alleen en was zichtbaar aangedaan. De periode hierna was moeilijk voor hem. De oorlog heeft zijn leven bepaald. En toch heeft hij er nooit spijt van gehad, hij vond het zijn plicht.

Tijdens haar eerste bezoek aan Philip in Canada heeft Els van Philip een Canadese vlag gekregen. Deze vlag heeft Philip gedurende de hele oorlog met zich meegedragen. Gesneuvelde soldaten werden als het veilig was, in de vlag gewikkeld en als er tijd was, werden zij hierin ter plaatse begraven. Philip heeft hem nooit gebruikt, niet omdat het niet nodig was, maar omdat het niet veilig was. Deze vlag hangt ze altijd samen met de Nederlandse vlag op als het Bevrijdingsdag is.

Dit jaar, 80 jaar na de ontmoeting bij het hek van Kasteel Oud Poelgeest, zal Claudia in plaats van haar vader naar Nederland afreizen. Ze woont inmiddels in Nova Scotia, een provincie in Canada gelegen aan de Atlantische Oceaan. Claudia heeft 2 kinderen opgevoed en later ook voor 2 kleinzonen gezorgd. Els en Claudia houden inmiddels contact via email. Als er iets in hun leven gebeurt, laten ze dat aan elkaar weten. Claudia is tussen de 65 en 70 jaar oud.

Bernard van den Bosch, een van Els’ kinderen, heeft een oud legervoertuig gekocht. Een jeep die ook wel een Willy wordt genoemd. Hij heeft zich ingeschreven om mee te rijden in de Bevrijdingsparade. Claudia en haar man zullen in elk geval meerijden in deze auto en mogelijk ziet u Els ook zitten.

Programma Bevrijdingsfeest

Tentoonstelling: Tachtig jaar leven in vrijheid

Locatie: Genootschap Oud Rijnsburg, Oude Vlietweg 6 in Rijnsburg

Vanaf 5 april elke woensdag van 13.30 uur tot 16.30 uur en op zaterdag van 13.00 tot 16.00 uur In beeld gebracht hoe de verschillende aspecten van vrijheid zich in de naoorlogse periode hebben ontwikkeld. Dat wordt geïllustreerd met foto’s die hierover in de loop van de jaren in Rijnsburg zijn gemaakt, maar ook met uitspraken van mensen die hierbij betrokken zijn of waren. Er zijn vormen van vrijheid waarover je niet eens nadenkt, er zijn vormen van vrijheid die sommigen discutabel noemen. De vrijheid om te ondernemen zal veel Rijnsburgers aanspreken en de vrijheid van godsdienst en onderwijs wordt ook zeker gekoesterd. Maar ook andere vrijheden die misschien niet zo vanzelfsprekend zijn, vormen nu de grondslag van onze samenleving.

Tentoonstelling

Oud Valkenburg

Locatie: Torenmuseum aan de Limes, Castellumplein 1a in Valkenburg Vanaf 26 april elke zaterdag en zondag van 13.00 tot 16.00 uur Valkenburg heeft de oorlog in de meidagen van 1940 zeer nadrukkelijk beleefd. Het nog in aanbouw zijnde vliegveld was onderdeel in het veroveringsplan van Nazi-Duitsland. In de vroege morgen landden parachutisten op het vliegveld. In korte tijd werd het vliegveld veroverd. Doordat het vliegveld nog niet gereed was waren de gelande vliegtuigen een prooi voor de Nederlandse soldaten. Opstijgen was namelijk niet mogelijk. Mede hierdoor was het vliegveld ’s avonds weer terug in de handen van de Nederlanders. De gevechten verplaatsten zich van het vliegveld naar het dorp. De Valkenburgers zaten midden in de vuurlinie en granatenregen. Ze konden geen kant op. De tentoonstelling gaat over de vijf dagen oorlog in het dorp en wat de burgers moesten doorstaan. Dit stukje van de oorlog kostte 208 Nederlandse soldaten, 104 Duitse soldaten en 23 burgers het leven.

Film voor groep 6, 7, 8

In opdracht van de gezamenlijke Oranjeverenigingen KRV is er een 4-delige documentaire gemaakt over de WO2 in Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg. Deze is speciaal voor de bovenbouw leerlingen van de basisscholen in de gemeente Katwijk. Op 6 mei 2025 zal de lancering op een spectaculaire manier op de scholen plaatsvinden.

Verzorgingshuizen

In de periode rondom 3 mei gaat Daan de Mooij van Lollypop entertainment op bezoek bij de verzorgingshuizen in Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg. Zij hebben voor de bewoners van deze huizen een speciaal programma op poten gezet. Er worden liederen gezongen van Radio Oranje en er staat een bijzonder bezoek gepland. Het programma wordt gespeeld op de bijgevoegde data.

De auto’s van Van Poelgeest trekken de praalwagens in de Bevrijdingsparade.

23 april - de Wilbert

24 april - de Vlietstede

29 april - Salem

30 april - de Duinrand

1 mei - Overduin

2 mei - het Anker

Vrijdag 2 mei

20.00 uur Concert Harmonie Valkenburg

Locatie: Dorpshuis Valkenburg Een bijzonder herdenkingsconcert in het dorpshuis van Valkenburg. Dit unieke concert staat volledig in het teken van 80 jaar Vrijheid en neemt u mee op een emotionele tijdlijn door de geschiedenis: van de aanloop naar de oorlog, het verzet en onderduiking, tot aan de bevrijding en de viering van onze herwonnen vrijheid. Met een ontroerende vioolsolo en tijdloze muzikale klassiekers, waaronder het indrukwekkende Schindler’s List, brengen zij de verhalen van toen weer tot leven. Het concert biedt ruimte voor zowel herdenking als een feestelijke noot om de vrijheid te vieren. De toegang is gratis, maar vooraf een reservering maken is verstandig, dit kan via deze website https://www.valkenburgsharmonie.nl/ kaartverkoop

20.00 uur Groot Bevrijdingsconcert

Locatie: Nieuwe Kerk, Voorstraat 79 Het gevarieerde programma dat Comité ‘Bevrijdingsconcert Katwijk’ heeft samengesteld bestaat uit: koor- en (veel) samenzang en muziek. In het programma, met een groep veteranen, is ook een herdenkingsmoment opgenomen. Medewerking wordt verleend door een groot Samengesteld Koor o.l.v. Ria van den Noort, (Young Ladies Choir Hadassah-Jongerenkoor SperanzaChr. Gem. Koor Shalom), Chr. Gemengd Koor “Immanuël” o.l.v. Peter Burger, Katwijks Christelijk Mannenkoor Jubilate o.l.v. Aldert Fuldner, Chr. Muziekvereniging “Door Vriendschap Sterk”, DVS o.l.v. Rob Balfoort, Joost v. Belzen op vleugel, Jantine Kalkman op trompet en Bastiaan Stolk op het orgel.

Het comité vraagt aan de bezoekers om zich te kleden in de kleuren van onze vlag!

De kerk is open vanaf 19.30 uur, de entree is € 12,50 en tickets reserveren kan via www. bevrijdingsconcertkatwijk.nl

Zaterdag 3 mei

Expositie Katwijks Museum

De expositie ‘Varen voor Vrijheid’ gaat over de onmisbare rol van de Nederlandse koopvaardij in

Bevrijdingsfeest

de bevrijding van Europa. Een onbekende, maar grootse Nederlandse bijdrage aan geallieerde strijd en de eindoverwinning. De expositie is te bezoeken van 3 mei tot en met 7 september 2025.

10.00-16.00 uur Zeeweg Bevrijdingsweg

Met o.a. braderie, vliegtuig bekijken, kinderkermis, gelegenheid om iets te drinken

10.30-12.15 uur Concert DVS op de Zeeweg, ter hoogte van gemeentehuis

12.30-14.15 uur Concert UNI op de Zeeweg, ter hoogte van gemeentehuis

10.00-11.00 uur Vertrek Bevrijdingsparade vanaf Royal FloraHolland, via Rijnsburg en Katwijk aan den Rijn

12.30-14.00 uur Bevrijdingsparade staat stil op de Boulevard

14.00 uur Vertrek Bevrijdingsparade door Katwijk aan Zee

14.30 uur Defileren op de Zeeweg via Katwijk aan den Rijn naar Valkenburg

16.00 uur

12.15 uur

Ontbinding Bevrijdingsparade

Vertoning oorlogsherinneringen Katwijk aan den Rijn

Historisch Genootschap Het Rijndorp heeft de heer Mart Aanhane geïnterviewd over zijn oorlogsherinneringen aan de oorlog in Katwijk aan den Rijn. Dit interview wordt vertoond op de eerste etage van De Roskam. In het interview deelt de heer Aanhane o.a. zijn herinneringen over de meidagen van 1940 en het leven tijdens de oorlog op en rond de Wassenaarseweg. Wilt u hierbij zijn? De toegang is gratis maar er is een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. Meld u daarom even aan via de website www.hetrijndorp.nl.

14.00-00.00 uur Huis van Oranje

Een Vrijheidsconcert door de Harmonie en vrienden. Livemuziek uit de jaren ‘50 en ‘60 wordt gespeeld door een lokale band en de Dj’s Wuls en Arie van Rooijen draaien muziek uit vervlogen tijden. Ook zullen er beelden uit de bevrijdingstijd te zien zijn. Vanaf 20.00 uur speelt de Hermes House Band, zij spelen muziek vanaf de jaren ’90. Gegarandeerd een avond vol muziek, dans en onvergetelijke feestvreugde. Gratis toegang.

20.15 uur Concert Stringwood ensemble

Locatie: Open Hof Cultureel Het StringWood Ensemble brengt het verhaal van de Katwijkse Annie van Leeuwen, die als kind de Tweede Wereldoorlog meemaakte. Haar kleindochter Denise van Leeuwen is klarinettiste van het StringWood Ensemble. Zij zal het indrukwekkende verhaal van haar oma vertellen. Ook op de klassieke muziek heeft de Tweede Wereldoorlog zijn sporen nagelaten. Verschillende componisten konden niet werken, omdat zij vervolgd of onderdrukt werden. In dit concert maakt wordt de verbinding tussen muziek van een aantal van deze componisten gelegd in combinatie met het verhaal van Annie van Leeuwen. Tickets kosten 15 euro en zijn te bestellen op de website: www.stringwoodensemble.nl of aan de deur.

20.00-22.15 uur Taptoe

Locatie: de Goerie Een Taptoe met korpsen die eerder op deze dag meeliepen in de Bevrijdingsparade. De deelnemende korpsen zijn; Show- & Marching en concertband Flora Band uit Rijnsburg, DVS Marchingband DVS Junioren uit Katwijk, Advendo uit Sneek en Euroband uit Rotterdam. De entree voor deze Taptoe is gratis.

22.30 uur Vuurwerk

Locatie: Rijnmond Het vuurwerk wordt afgestoken door de Katwijkse PyroFreaks. Praat je over vuurwerk bij Katwijkse feestelijkheden, dan heb je het over de spectaculaire en extra gekke vuurwerkshows van Pyro Freaks en Evento Fireworks. Voor ‘80 jaar leven in vrijheid’ organiseren de directeuren Mark en Tobias samen de gekste vuurwerkshow van Nederland. ‘Voor 3 mei willen we het nog groter en gekker gaan aanpakken, met meer salutes, shells en een Valenciaans verticaal, wat uiteraard bijzonder spectaculair is. Het basisbedrag voor de vuurwerkshow is gecoverd, maar voor al die mooie extra’s organiseren we een kruitfunding’. Wie wil kan meehelpen, zie https:// pyrofreakskatwijk.nl/

Zondag 4 mei

Zoals ieder jaar vindt de Nationale Herdenking op diverse plekken in onze gemeente plaats. U leest hierover elders in deze krant.

Maandag 5 mei

Vandaag is het vrijheidsfestival in het Huis van Oranje op de Boulevard. Dit wordt gehouden tussen 10.00 en 19.00 uur. Het gehele programma hiervoor is te lezen als u deze QR code scant.

Bevrijdingsparade 3 mei 2025

Wat kunt u verwachten tijdens de parade?

Praalwagens • Een Compagnie van het Korps Nationale Reserve • Mercedes • Actros • Out/Area

Brandweer Gilzen • Koninklijke Luchtmacht •Ambulance • Rode Kruis • Peloton Katwijkse veteranen

Aan particuliere

voertuigen rijden mee:

Nekaf Jeeps

Willy jeeps

Pick up Ford

A Ford Cabriolet

Volvo 13304

Volvo Sugga

REO M35

DAF 314 Kipper

DAF 126 Radiowagen

Moto Guzzi

DAF 328

DAF 126

REO M55 met trailer

Oldtimer fietsen

Dodge WC 63 (6x6)

Chevrolet CBA

Dodge WC 52

GMC CCKW

Maico Bundeswehr

Maico motorfiets

Nekaf M38A1

DAF YA 126

DAF YA 328

DAF YA 125 ziekenwagen

Nekaf AE 03 66

Peugot P4 L armee de Terre para regiment France

Mercedes G280

Dodge

Ford GPW

Ward La France takel

Landrover light weight

Jeep Willy Hotchkiss

Dodge WC 51

Jeep GPW

Dodge EC 54 Ambulance

Ford jeep met bantam

DAF YA 66

Willy 3 asser

REO met oplegger en bulldozer

Ferret

GMC met aanhangwagen

Dodge WC 12 met water buffalo

Willys MB met bantam

Minerva TT

Nekaf M38A1 met kwarttonner aanhanger

Van de Rekwisieten

Commissie Koninklijke

Landmacht rijden mee:

MACK NR

Autocar +10 ton Fruehauf

oplegger

GMC Kipper

DAF YA 4440 Toolset

DAF YA 4442 (UN)

YBZ 3300

YPR pri groen

M577

M 113 C&V snelvuurkanon

DAF YA 328 groen

DAF YA 328 wit YP 408 wit

Landrover kort

Landrover lang met TOW

DAF 66

Moto Guzzi

DAF 4440 YA

Quad Limber +25 ponder

Halftrack

DAF YA 314

DAF 616

PRTL

Leopard 1

In de ochtend, de muziekkorpsen;

Flora band

Amigo

Jong Flora band

Adest Musica

Laurentius K&G jeugd

Cresendo Krimpen

K&G Leiden

Da Capo

Trompetterkorps te paard

In de middag, de muziekkorpsen:

DVS Marchingband

DVS Junioren

Jachthoornkorps

Garde Jagers

Advendo

Wachtpost 13 Euroband

Tamboerkorps KMAR

Oranje IJselmuiden

Tamboerkorps

Verbindingstroepen

Koninklijke Oude

Harmonie Eijsden

Trompetterkorps te paard

Deze lijst is natuurlijk onder voorbehoud!

kinderopvang wenst iedereen een fijn bevrijdingsfeest!

Professionele opvang voor kinderen van 0 tot 13 jaar in Katwijk, Rijnsburg, Valkenburg en Noordwijk.

Kinderopvang

sinds 1939

Kijk voor meer informatie op www.kokkinderopvang.nl

Princestraat 3 | Randweg 47 | Julianalaan 22 | Zeehosplein 21 www.katwijkseapotheek.nl

Verstopt onder een houten luik

Op zoek naar eten en warmte

Mevrouw Ravensbergen is als de oorlog uitbreekt 7 jaar oud, in september 1940 zal ze 8 jaar worden. Haar herinneringen zijn nog steeds even levendig, als ze haar verhaal verteld zie je bijna de beelden weer voor je. Omdat Rie Ravensbergen nog jong was tijdens de oorlog zijn de herinneringen fragmenten. Het verhaal begint zodra ik de woning binnenstap en eindigt als ik anderhalf uur later weer naar buiten ga.

Rie Ravensbergen heeft tijdens de oorlog nog 3 broers en zussen. Na de oorlog worden in het gezin Ravensbergen nog 4 kinderen geboren. Rie woont met haar ouders en broers en zussen in de Kanaalstraat recht tegenover de Burgemeester Hermansstraat, de familie Kort waren hun overburen. Achter hun huis was alleen maar land, met onbelemmerd zicht op vliegveld

Valkenburg. Zo zien zij in de eerste dagen van de oorlog vanuit het raam aan de achterkant van het huis, de parachutisten uit de vliegtuigen springen op vliegveld Valkenburg. Dit was de eerste confrontatie met de Duitse bezetters.

Samen met haar zusje die een jaar ouder was, ging Rie midden in de nacht met een kinderwagen op zoek naar kolen.

Over de Dijk naar de Sikkens fabriek, bij de spoorlijn vonden ze dan kolen, als de zak vol was gingen ze in het donker weer terug naar huis. Zo hadden ze het weer een paar dagen warm.

bommen vielen aan de andere kant van het tunneltje.

Een andere herinnering is dat de trap die in huis was om op de vliering te komen, door de Duitsers werd gevorderd. Deze trap werd gebruikt om gewonde soldaten te vervoeren. Enige dagen later werd de trap teruggebracht met bloedvlekken op de tredes.

Tijdens één van deze zoektochten bij de Sikkens fabriek werden er opeens twee bommen uit een Duits vliegtuig gegooid.

De zussen zochten dekking en gelukkig werden ze niet geraakt.

Achteraf bleek dat de bommen bedoeld waren voor het tunneltje, maar de Duitsers hadden niet goed gemikt, de

Ook waren er regelmatig razzia’s, bij één van de razzia’s is haar vader in de nek gegrepen, maar om één of andere reden hoefde hij toch niet mee. Daarna hebben ze een luik in de houten vloer gemaakt. Het kleed werd erover heen gelegd. Op het moment dat de Duitsers dan weer aan de deur kwamen, ging vader door de opening onder de vloer.

Tijdens de oorlog moesten op een zeker moment vanaf 20.00 uur de ramen verduisterd worden. In het Heerenschoolbos, achter de Wilbert, waren Duitsers gelegerd. Eén van de zusjes van Rie schoof op een avond op een onbewaakt ogenblik het gordijn open. Direct werd er een schot gelost, een kogel vloog door het raam en verdween in een schaal in de kelderkast. Gelukkig raakte niemand gewond.

Tijdens de oorlog is Rie gewoon naar school gegaan. In een houten gebouwtje helemaal ingebouwd achter het weeshuis kreeg ze les van meester Imthorn en meester Vooijs.

Het laatste jaar van de oorlog was er ook in het gezin van de familie Ravensbergen tekort aan eten en kolen. Er is brood gegeten welke gemaakt werd van bloembollen. Haar vader en zus gingen lopen naar de Meer voor eten.

Met een aantal kinderen uit de Kanaalstraat wilde Rie naar Voorhout om kolen te zoeken. De brug over het Kanaal richting Noordwijk was kapot gebombardeerd. Over de brug konden ze niet meer, maar een bewoner had een platte schuit neergelegd, daarmee konden ze naar de overkant. In Voorhout bij het klooster gingen ze vragen om eten, op een tafel in de hal stond versgemaakte soep die ze mochten opeten. Het smaakte heerlijk! Haar vader werkte in de bloemen, met een schuit voeren ze naar Amsterdam om de bloemen te verkopen. Deze schuit is na de oorlog gebruikt om vanuit Rijnsburg naar Katwijk naar het strand te varen. Dit was na de oorlog een heerlijk uitje, immers tijdens de oorlog was er geen mogelijkheid om naar het strand te gaan.

Op 5 mei werd Rijnsburg bevrijd. Bijna alle inwoners stonden bij het huis van Dr. v.d. Laan, waar toen nog de Vliet liep bij het kippenbruggetje om de bevrijding te vieren. Het was een groot feest! Maar bij dit feest hoort ook een andere kant. Rie Ravensbergen is getuige geweest van het kaal scheren van vrouwen die met de Duitsers hadden samen gewerkt. Dit gebeurde op het schoolplein van de Julianaschool aan de Hofstraat.

Na de oorlog is Rie Ravensbergen weer naar de lagere school gegaan. Na de lagere schooltijd is zij gaan helpen in het gezin. Haar drie zussen werkten en zorgden voor inkomsten, daarom bleef zij thuis.

Rie eindigt het gesprek met de woorden: ‘We hebben veel gelachen’. Als ik terugkijk op het gesprek is dat ook wat mij bij gebleven is. Wat een krachtige vrouw met prachtige verhalen.

Bevrijd je van slapeloze nachten bij Goodnight Slaapkamers!

Dat een goede nacht de basis vormt voor optimale prestaties, dat weten wij bij Goodnight Slaapkamers al meer dan 30 jaar.

Goodnight Slaapkamers/

Auping Studio Cruquius

Spaarneweg 18

Woonboulevard Cruquius

A.J. Ernststraat 865

Amsterdam

*Vraag naar de voorwaarden in de winkel. Auping Store Amsterdam Buitenveldert

24/7 informatie over uw nieuwe bed, matras of boxsp ring: goodnight.nl

Oorlogsmusea in de regio

Dat de oorlog ook in onze omgeving heeft plaatsgevonden is niet alleen zichtbaar door alle monumenten die we hebben, door ook de musea die we in de buurt hebben. Een aantal van deze musea zijn zeker de moeite waard om te bezoeken. Dit kan door volwassenen, maar veel musea zijn ook ingericht om het verhaal van de Tweede Wereldoorlog en de Bevrijding aan kinderen te vertellen.

Alle musea in Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg zullen in de maanden april en mei met een tijdelijke lokale tentoonstelling komen. Meer informatie hierover kunt u lezen bij het programma in deze krant.

Atlantikwall

kunt u de openingstijden lezen https:// www.atlantikwallmuseum.nl/nl/

Atlantikwall museum

Noordwijk

De Duitse strijdkrachten waren er in de jaren 1940 en 1941 niet in geslaagd Engeland te verslaan en richtten hun blik oostwaarts. Na het uitvoeren van een aanval op de Sovjet Unie zou de kans op de zo gevreesde tweefrontenoorlog toenemen. Op 14 december 1941 besloot het Duitse opperbevel daarom tot aanleg van een verdedigingslinie langs de bezette Europese westkust, de Atlantikwall. De aanleg van deze verdedigingslinie vond in de jaren 1942-1944 plaats. De Atlantikwall was een circa 2685 kilometer lange verdedigingslinie en liep van Noorwegen, via Denemarken, Duitsland, Nederland en België naar Frankrijk tot aan de grens met Spanje. De verdedigingslinie, die overigens nooit geheel werd voltooid, bestond uit bunkers, kanonnen, versperringen en mijnenvelden. Na de oorlog trachtte men zoveel mogelijk verdedigingswerken op te ruimen. Waar de bunkers niet echt in de weg stonden bleven ze staan en werden ze begraven. Daarom liggen de meeste resterende verdedigingswerken in natuurgebieden, vaak volledig onder de grond. Bovendien werden er bunkers hergebruikt, ze kregen bijvoorbeeld een functie als onderkomen voor de padvinderij, een champignonkwekerij of simpelweg als opslagruimte. Op twee plekken in onze omgeving kun je een museumbezoek brengen om meer te weten te komen over de Atlantikwall.

Het Atlantikwall Museum Noordwijk is een museum dat is ingericht in 12 bunkers uit de Tweede Wereldoorlog. Er waren vuurleidingsbunker, geschutsbunkers, munitiebunkers en woonbunkers deze waren met elkaar verbonden door een gangenstelsel. Er is een expositie in de vuurleidingpost en in de 500 meter aan gangenstelsels kunt u zich een beeld vormen van het leven in de bunkers tijdens de oorlog en de wijze waarop de Europese kust door de Duitsers werd omgevormd tot een vesting. Vooraf reserveren is belangrijk, omdat u dan de gangenstelsels in kunt. Voor kinderen is er een speciale audiotour. Reserveren kan via de website https:// atlantikwall.nl/

Museum Engelandvaarders Noordwijk

Behalve het Atlantikwall museum heeft Noordwijk ook een museum waar het verhaal wordt verteld over de ‘Engelandvaarders’: jonge mannen en vrouwen die tijdens de Tweede Wereldoorlog uit bezet Nederland ontsnapten om vanuit Engeland de strijd tegen nazi-Duitsland en Japan voort te zetten. Bijna 2000 Nederlanders zijn, na veel moeilijkheden te hebben overwonnen, in Engeland aangekomen. Honderden namen de kortste, maar ook gevaarlijkste weg: rechtstreeks over de Noordzee. In het museum wordt getoond welke moeilijkheden de Engelandvaarders moesten overwinnen en wat zij na aankomst in Engeland bij de geallieerde krijgsmacht gingen doen. Dit museum is vooral gericht op jongeren. Meer informatie

kunt u vinden op https://www. museumengelandvaarders.nl

Monument Oranjehotel in Scheveningen

bezetting en het verzet. Welke keuzes maken mensen op het moment dat rechteloosheid, onderdrukking en vervolging de samenleving in hun greep hebben?

Het Oranjehotel was de gevangenis waarin duizenden verzetsstrijders gevangen zaten tijdens hun berechting door de nazi’s. Meer dan 200 mensen werden vanuit het Oranjehotel geëxecuteerd op de Waalsdorpervlakte, waar nog elk jaar één van de landelijke herdenkingen plaatsvindt. De kern van het monument, op de oorspronkelijke locatie, wordt gevormd door de authentieke Dodencel 601 en het Poortje waardoor de gevangenen hun laatste gang begonnen. In de voormalige Dienstvertrekken vertelt een vaste tentoonstelling over het gevangenisleven en gevangenissysteem, maar ook over de

Atlantikwall Museum

Scheveningen

Het Atlantikwall Museum

Scheveningen heeft een tweetal bunkercomplexen in beheer; Beide complexen zijn zover mogelijk teruggebracht en ingericht naar de oorspronkelijke staat. Op de website

Eén van de meest gestelde vragen is: wie zaten er gevangen in het Oranjehotel? Helaas bestaat er geen volledige lijst waarop alle gevangenen staan. Een groot deel van de gevangenisadministratie is vlak voor de bevrijding door de Duitse bezetter vernietigd. Op dit moment wordt nog steeds gewerkt aan een lijst met namen. Uw hulp kan hierbij gewenst zijn.

Ieder jaar wordt op de laatste zaterdag van september een herdenking gehouden. Voor meer informatie over een bezoek aan museum Oranjehotel kunt u vinden op https://www.oranjehotel.org/

Dit jaar vieren we 80 jaar vrijheid. Bij Topaz geloven we dat het hele leven telt, waarbij bewoners de vrijheid hebben om hun leven voort te zetten zoals zij dat willen

Wij zoeken helpenden, verzorgenden IG en mboverpleegkundigen die het leven dat bewoners nog vóór zich hebben zo mooi mogelijk maken! Wil je meer weten? Scan de QR-code en kom met ons in contact via de chat op www.werkenbijtopaz.nl.

Ontdek onze leer- en werktrajecten op werkenbijlansigt.nl

DUTCH ID SHADOW S75 AUTO

• 500 Wh accu

Enviolo automatische versnellingen

Super Moto-X buitenbanden

Verende zadelpen voor comfortabele zit

Achterweg 22 | 2223 BG Katwijk 071 402 90 35 | biketotaal-luyten.nl

Kom naar de winkel en zie al onze aanbiedingen! Fietsen in alle soorten en maten!

ONZE VOORJAARSAANBIEDINGEN!

• 400 Wh accu Bosch

7 versnellingen Voordrager

GAZELLE PARIS C7

• 400 Wh accu Bosch

• 7 versnellingen

• Diverse maten

Verhaal van mijn oma

Muzikaal eerbetoon aan oorlogservaringen

Klarinettist Denise van Leeuwen brengt samen met de andere musici van het StringWood Ensemble een bijzonder concert, gewijd aan de herinneringen van haar oma Annie van Leeuwen aan de Tweede Wereldoorlog. Het concert, ‘Verhaal van mijn oma’, vindt plaats op 3 mei in Open Hof Cultureel in Katwijk aan den Rijn. Muziek, beeld en gesproken woord komen samen om de ervaringen van een kind in oorlogstijd over te brengen.

Door Jonah van den Oever

Het StringWood Ensemble is een groep professionele musici die hun passie voor klassieke kamermuziek delen met een breed publiek. Ze combineren hun solistische kwaliteiten in samenhangende concertprogramma’s, waarin klassieke muziek wordt verrijkt met theater, volksmuziek en verhalen uit het verleden en heden. Hun concerten zijn toegankelijk voor zowel kenners als nieuwkomers. Voor dit concert ontving het ensemble 2.000 euro uit de D.F.E. Meerburgprijzen, uitgereikt tijdens de afgelopen nieuwjaarsreceptie van de gemeente Katwijk.

Manier van leven

Denise heeft een grote passie voor haar talent. ‘Muziek maken is voor mij iets natuurlijks, het is een deel van wie ik ben. Zoals sport voor anderen essentieel is, is muziek dat voor mij. Het is een manier van leven, maar het is niet zo dat het geen moeite kost. Je moet altijd blijven oefenen om op niveau te blijven en kunnen groeien.

De 35-jarige Denise begon met muziek maken toen ze negen jaar was bij Harmonie Katwijk. ‘Toen ik op mijn veertiende naar het conservatorium ging, stopte ik bij de harmonie, zodat ik me volledig op mijn studie kon richten. Tijdens haar middelbare schooltijd ontmoette ze de musici met wie ze later het StringWood Ensemble zou oprichten. Inmiddels bestaat het ensemble zestien jaar en heeft het zijn vijftienjarig jubileum gevierd. Binnen het ensemble heeft iedereen een

eigen rol. ‘De een richt zich meer op de artistieke kant, de ander op de productie of de ﬁnanciën. We verdelen de taken op basis van ieders kwaliteiten, zodat iedereen doet waar hij of zij het beste in is. Natuurlijk zijn er ook een aantal taken die gewoon moeten gebeuren. Zelf ben ik verantwoordelijk voor de ﬁnanciering, het maken van arrangementen en onderhoud ik de website.’

De organisatie van concerten wordt afgewisseld. ‘Dit concert ligt mij persoonlijk het meest aan het hart, terwijl anderen zich bijvoorbeeld meer betrokken voelen bij ons kerstconcert of ons jaarlijkse “Appeltaart met Bachroom”-concert’, vertelt Denise. Door de combinatie van verschillende karakters en expertises vult het team elkaar goed aan, wat de samenwerking binnen het ensemble sterk maakt.

Verhaal van oma

Het concertprogramma bestaat uit werken van componisten die in oorlogstijd onderdrukt werden, aangevuld met muziek uit de kinderopera Brundibár, die in concentratiekamp eresienstadt werd opgevoerd. De keuze voor deze muziek is niet alleen historisch betekenisvol, maar ook persoonlijk: de kinderopera weerspiegelt het kinderlijke perspectief, net zoals de herinneringen van de oma van Denise, die als kind de oorlog meemaakte. Haar verhaal vormt de rode draad van het concert. ‘Als kind maakte mijn oma gebeurtenissen mee die wij ons nauwelijks kunnen voorstellen. Op 10 mei 1940, toen de oorlog uitbrak, bevond zij zich midden in de strijd. Aan de ene kant stonden de Duitsers, aan de andere kant de Nederlanders. Kogels vlogen door het huis, waardoor het hele gezin plat op de grond ging liggen en naar de schuur vluchtte. Ook daar was het gezin niet veilig. Een granaat ketste af op het dak en ontplofte vervolgens op een andere schuur. Mijn oma weet nog precies hoe dat voelde. Als ik daar nu over nadenk – ze was pas zeven jaar oud – dan moet dat verschrikkelijk zijn geweest’, vertelt Denise. De muziek wordt versterkt door video-

beelden die het verhaal ondersteunen. ‘We tonen foto’s van Katwijk tijdens de mobilisatie en de eerste dagen van de oorlog. Het concert laat zien hoe vrede plots kan omslaan in conﬂict’, vertelt Denise.

Bijzondere insteek

Het StringWood Ensemble geeft altijd concerten met een bijzondere insteek. Soms zijn ze serieus, soms luchtiger, maar altijd met een diepere laag. Dit keer staat Katwijk tijdens de Tweede Wereldoorlog dus centraal. Elk concert krijgt een zorgvuldig gekozen datum die aansluit bij het thema, ditmaal dus op de dag voor Dodenherdenking. ‘Op 4 mei ben ik zelf op de Dam, ik ben werkzaam bij de Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’, de militaire kapel van de landmacht.’ Dit orkest treedt onder andere op bij oﬃciële gelegenheden, zoals staatsbezoeken, Prinsjesdag en de overhandiging van geloofsbrieven.

Het idee voor het concert ontstond drie jaar geleden en werd tijdens de coronaperiode in beperkte vorm uitgevoerd voor een klein publiek. ‘Deze versie is verder ontwikkeld, we gebruiken nu visuele ondersteuning en we hebben ons als ensemble en organisator de afgelopen jaren verder kunnen ontwikkelen’, aldus Denise. Haar oma, inmiddels 91 jaar, zal zelf aanwezig zijn bij het concert.

Niet vanzelfsprekend

Het oorlogsverleden van haar oma kwam pas echt ter sprake toen Denise begon met de voorbereidingen voor dit concert. ‘Door met haar te praten over haar jeugd en de oorlogservaringen die ze als kind heeft meegemaakt, is onze band sterker geworden. Het voelt als een eer om haar verhaal te mogen vertellen.’ Wat de invloed op de rest van de familie betreft, weet ze niet precies. ‘Mijn oma’s jongere zusje tijdens het uitbreken van de oorlog nog niet geboren. Samen met haar hebben oma en ik hun oude fotoalbums bekeken.’

Met dit concert hoopt Van Leeuwen niet alleen een bijzondere avond te bieden, maar ook een blijvende indruk achter te laten. ‘Dit is in Katwijk gebeurd, het is onze geschiedenis, die van onze families en ons dorp. De generatie die de oorlog heeft meegemaakt wordt steeds kleiner, en juist daarom is het belangrijk om deze verhalen te blijven vertellen. De actualiteit geeft haar concert extra betekenis. ‘Vrijheid is niet vanzelfsprekend. Dat zie je aan dit verhaal, maar ook als naar de wereld van nu kijkt. We denken vaak dat oorlog ver weg is, maar Litouwen en Oekraïne liggen net zo ver van ons als Spanje.’

Voor haar persoonlijk betekent vrijheid om te leven zonder angst, om keuzes te maken en jezelf te kunnen uiten zonder onderdrukking. ‘Het is niet alleen de afwezigheid van oorlog, maar ook de mogelijkheid om te denken, spreken en handelen zonder beperking van buitenaf. Tegelijkertijd besef ik dat vrijheid nooit vanzelfsprekend is, het vraagt om bescherming, herinnering en verantwoordelijkheid. Ik voel de noodzaak om verhalen uit het verleden te vertellen, zodat we begrijpen hoe kostbaar vrijheid is en hoe snel die kan verdwijnen. Muziek is voor mij de manier om die kwetsbaarheid te vangen. Muziek geeft je de ruimte om emoties te uiten die vaak dieper gaan dan woorden. Voor mij is muziek de overtreffende trap van spreken.’ In oorlogstijd werd muziek op verschillende manieren gebruikt, zegt ze. ‘Soms als propaganda, maar ook als een manier om gevoelens en boodschappen over te brengen die anders niet uitgesproken konden worden. Mijn oma kent nog propagandaliedjes uit haar kindertijd.’

Het concert ‘Het verhaal van mijn oma’ vindt plaats op zaterdag 3 mei om 20.15 uur in Open Hof Cultureel aan de Rijnstraat 18 in Katwijk aan den Rijn. Tickets kosten 15 euro en zijn verkrijgbaar via www.stringwoodensemble.nl.

Valkenburg in mei 1940

(gedeelte uit een gesprek van Maurice Blessing met ooggetuige Jan de Vries)

Op de bewuste ochtend van 10 mei 1940 is Jan de Vries spinazie aan het snijden op het land van zijn vader aan de Achterweg, aan de rand van het dorp. Vlakbij ligt het spiksplinternieuwe Vliegveld Valkenburg, waarvan de aanleg die zomer zal worden afgerond. Omstreeks halfvier verschijnen er enkele vliegtuigen in de lucht. ‘Er werd geschoten,’ vertelt De Vries. ‘Waarop weet ik niet, het was nog donker. De kogels leken net goud.’ De achttienjarige boerenzoon, die wacht op zijn oproep voor de militaire dienst, vermoedt dat het een oefening is. Zijn oom, die met hem op het land is, herkent echter de Duitse gevechtsvliegtuigen. ‘We hebben toen alles neergegooid en zijn onmiddellijk naar het dorp gerend.’

De Duitse soldaten worden al snel door de Nederlandse artillerie in Katwijk van het vliegveld verjaagd.. De Duitse troepen verschansen zich in het dorp. Alles bij elkaar - parachutisten en infanteristen van de luchtlandingstroepen - verschuilen zich die middag zo’n 600 Duitse soldaten in het boerendorp met slechts 1100 inwoners.

Het gevolg van dit alles is dat Valkenburg de volgende dag, zaterdag 11 mei, van alle kanten onder hevig artillerievuur ligt. In het Café aan de Broekweg “Het Wapen van Valkenburg” zijn inmiddels zo’n driehonderd man aanwezig. Uit angst voor de beschietingen gaat iedereen plat op de grond liggen.

Ook Jan de Vries bevindt zich in de feestzaal van Het Wapen, dat met zijn brede, platte dak een bedenkelijke schuilplaats is. De Vries weet nog precies waar hij zat.

Op de Broekweg, die uitloopt op het vliegveld, stuiten ze op burgers die nieuwsgierig staan te kijken hoe het vliegveld wordt gebombardeerd en parachutisten neerstrijken in de omliggende weilanden. ‘Toen kwam de veldwachter aanrijden op zijn ﬁets. “Allemaal naar huis,” riep hij.’ De Nederlandse troepen op het vliegveld nemen na de eerste bombardementen de benen; sommigen lopen daarbij regelrecht in de armen van de parachutisten. Zij worden als krijgsgevangenen door de Duitsers naar het dorp gebracht. Burgemeester De Wilde krijgt de opdracht alle mannen van 18 tot 65 jaar ‘s middags om 13.00 uur in de garage van Poot te verzamelen. In die garage op de huidige Hoofdstraat - worden die middag ongeveer 190 burgers en 200 krijgsgevangenen samengebracht. De werkplaats blijkt echter verre van veilig te zijn. Vanuit Oegstgeest wordt dit deel van het dorp door de Nederlandse artillerie onder vuur genomen. ‘Wij hoorden en zagen overal de granaten uit elkander spatten,’

Uiteindelijk bereikte De Vries met zijn vader de boerderij van de familie Van der Nagel, op de Middenweg. Het is een van de weinige historische boerderijen die nog in Valkenburg te vinden zijn. Onder aan de gevel van huisnummer 9 is nog altijd het kelderraampje te zien. Wel veertig personen bevonden zich volgens De Vries in deze ruimte van nauwelijks vier bij vijf meter.

Op maandag 13 mei, als de toestand in het dorp onhoudbaar dreigt te worden, weten twee burgers een overeenkomst te sluiten met de Nederlandse militaire autoriteiten in Katwijk.

‘Rinus Ravensberger, die arme drommel, zeventien jaar pas, had een plekje tegen de muur gevonden. Ik zat tegen hem aan, tussen zijn benen in.’ Om 11.30 uur slaat een granaat in het dak. ‘Overal was er stof,’ vertelt De Vries. Hij ziet dat Rinus achter hem is geraakt; zijn been bloedt. De jongen wordt naar de christelijke school gebracht, die als noodhospitaal is ingericht. Daar zal hij nogmaals door een Hollandse granaat worden getroﬀenditmaal dodelijk.

De Vries: ‘Ik heb nooit begrepen waarom ze op het hospitaal hebben geschoten.’ ‘Ze hadden er een groot kruis op aangebracht, zodat het duidelijk herkenbaar was.’ Het ‘hospitaal’ zal in de komende dagen vele malen worden getroﬀen. Van de circa tweehonderd gewonden die er worden verzorgd, raken er meerdere voor de tweede keer - in enkele gevallen dodelijk - gewond. Ook twee jonge Valkenburgse vrouwen van 26 en 29 jaar, die vrijwillig de rol van verpleegster op zich hebben genomen, overleven de bombardementen niet.

De Geregtigheid, aan de rand van Katwijk, worden ze staande gehouden. Er is in Valkenburg een besmettelijke ziekte uitgebroken, zo krijgen de verbijsterde Valkenburgers te horen; ze moeten onmiddellijk omkeren. Wanneer de vluchtelingen dit weigeren, worden ze door Nederlandse soldaten met bajonetten richting hun verwoeste dorp teruggedreven. De vluchtelingen zijn weer halverwege Katwijk en Valkenburg wanneer de mededeling komt dat ze toch tot de buurgemeente worden toegelaten. In het zuiden zijn dan al zwarte rookwolken te zien: Rotterdam staat in brand. Het Nederlandse leger zal die middag capituleren.

Vereniging Oud Valkenburg.

In de ochtend van 14 mei verzamelen de vrouwen en kinderen zich bij het raadhuis. Er wordt zoveel mogelijk meegenomen. ‘Oude van dagen die moeilijk lopen konden, zag men op handkarren zitten, ja één zat er zelfs in een kinderwagen.’

De beproeving van de Valkenburgers is echter niet ten einde. Halverwege Katwijk worden ze onder vuur genomen door een Nederlandse artillerie-eenheid die niet op de hoogte is van de overeenkomst. De vluchtelingen duiken in de sloot en komen pas weer tevoorschijn als het misverstand is opgehelderd. Bij molen

Christelijke basisschool werd Hospitaal.

Middenweg met kelderraampje.

Café Het Wapen van Valkenburg

Jan van den Tol over 80 jaar bevrijding

Zeker voor jongens na bevrijding eindelijk

weer vrij om overal heen te gaan

Jan van den Tol (97) haalt herinneringen op aan de oorlogstijd en bevrijding. “Ik woonde met de familie tegenover wat nu de Wilbert is, aan de overkant van de Rijn. Daar was een Missiecollege waar Franciscaner Minderbroeders werden opgeleid. We woonden precies tegenover die grote deur, waar jongetjes huilend werden achtergelaten door hun ouders uit Limburg en Brabant. De jongens werden opgeleid om later missionarissen te worden.

Rustig aan, straks grijpen ze je Jans’ vader werkte op het land, overal waar gewerkt kon worden, tot aan Lisse aan toe, maar in de wintermaanden verdiende hij niets. Bij de bakker en de melkboer werden de boodschappen op de pof gehaald, als vader weer werk had werd het stukje bij beetje afbetaald, zo ging het in ieder gezin indertijd. Zijn vier jaar oudere broer Cor moest al snel onderduiken om niet te werk gesteld te worden. Als één van die broers het had over “die rotmoffen”, waarschuwde zijn vader. “Doe jij nu maar rustig aan, straks grijpen ze je”.

Duitsers in de school

De lagere schooltijd heeft Jan niet echt af kunnen maken, de Duitsers namen zijn Otto Baronschool in beslag. Juf Logger kwam nog een tijd helemaal uit Leiden fietsen om les te geven verdeeld over heel Katwijk. Jan zelf had rond zijn 14e wel eens gesprekken met jonge Duitsers. “Ik vroeg me wel eens af hoe het bestond dat die Duitsers dat allemaal maar konden doen”. Maar hij kan ook relativeren: “die konden er ook niks aan doen, ze waren ook maar gestuurd. Het kwam allemaal door die Hitler!”.

Jan van den Tol (12) woonde in een hecht gezin, met vier broers en drie zusters in een huis aan de Rijn, in de Voorstraat (nu Rijnstraat). Het begon in mei 1940 allemaal met de opwinding. “We zagen de parachutes naar beneden komen en ook vliegtuigen die bij het vliegveld Valkenburg landden. Na de opwinding van de parachutisten en vliegtuigen herinnert Jan van den Tol zich vooral de angst die de hele oorlogsperiode overheerste. “Ik was een gevoelige jongen en kon niet tegen al die spanningen. Ik logeerde een tijdje bij mijn oudste zus in Valkenburg, maar dat hielp niet echt”. Leerlingen en paters van de Missiecollege aan de overkant van de Rijn zochten in allerijl dekking toen de Duitsers in dit gebouw werden ingekwartierd.

De angstige sfeer tijdens de hele bezettingstijd door de Duitsers speelde een grote rol, een tijd dat je met alles heel voorzichtig moest zijn. Het was best een linke tijd, je moest echt oppassen.

’s-Morgens vroeg liepen die Duitsers al langs ons huis”.

Dubbel feest voor jongens

De oorlogstijd bestond voornamelijk uit binnen blijven, zeker naar mate Jan ouder werd. Op zijn 17e liep hij

zeker de kans op alsnog tewerkgesteld te worden. De opluchting na de bevrijding was dan ook groot. Zeker voor jongens was het extra fijn, die bevrijding, jongens liepen altijd de kans om opgepakt te worden.

Er was nog helemaal niks

Na die tijd ging het gewone leven weer door voor de jongeren in het dorp. Vooral bij activiteiten van de kerk, zoals de jongelingsvereniging. Er echt op uit ging je niet. Er was nog helemaal niks, soms kon ik een eindje fietsen op een ouwe rotfiets die van mijn vader was geweest”.

Na al die herinneringen blikt Van den Tol even in vogelvlucht op de 80 jaren na de oorlog. “Ik heb periodes van echte armoe meegemaakt, maar ook van een gevulde portemonnee met een auto voor de deur en een fijn huis”. Zo slecht hebben we het tegenwoordig nog niet hier. Hij is er heel tevreden mee. Er zijn uitkeringen, er is een pensioen. “Ik zou zeggen: neem het leven zoals het is en probeer er wat van te maken”. En zo besluit de man die in de loop van zijn 97 jaren oud en wijs is geworden en nog steeds energiek, want op een mooie dag kun je hem zo nog even naar Het Haagsche Schouw zien fietsen of naar Leiden. Doe dat maar eens na!

Twee minuten stilte

Dodenherdenking in de gemeente Katwijk

Dit jaar herdenken wij een bijzondere mijlpaal: 80 jaar vrijheid. Op 4 mei vindt jaarlijks de Nationale Herdenking plaats. Dan herdenkt Nederland zijn oorlogsslachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en andere oorlogssituaties en vredesmissies. We tonen dankbaarheid en respect voor allen die zich hebben ingezet voor onze vrijheid. Herdenken gebeurt niet alleen bij het Nationaal Monument op de Dam, maar in elke gemeente in Nederland; ook in Katwijk.

Herdenkingsbijeenkomsten

Herdenkingsbijeenkomst in de Dorpskerk

Aanmelden stille tochten

Op zondag 4 mei 2025 vindt de herdenkingsbijeenkomst van de gemeente Katwijk plaats in de Dorpskerk aan de Kerklaan 12 in Katwijk aan den Rijn. Het college van B&W zal deze bijeenkomst bijwonen. De bijeenkomst begint om 18.30 uur. De heer Jan Terlouw houdt een toespraak. Het Christelijk Oratorium Koor Hallelujah zal een aantal liederen zingen. Leerlingen van verschillende scholen zullen een gedicht voordragen. De bijeenkomst is ook live te volgen, via www. kerkdienstgemist.nl.

Herdenkingsbijeenkomst in de Grote of Laurentiuskerk

Na de kranslegging in Rijnsburg is er een herdenkingsbijeenkomst in de Grote of Laurentiuskerk. Mevrouw Spiro zal een overdenking houden. De bijeenkomst begint om 20.30 uur en is ook live te volgen, via www.kerkdienstgemist.nl.

Kransleggingen

In Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg wordt de kranslegging voorafgegaan door een stille tocht. Om als organisatie mee te kunnen lopen in de stille tocht moet u zich van tevoren aanmelden via www.katwijk.nl/dodenherdenking. Dat kan tot en met 2 mei 2025.

Katwijk

In Katwijk is er een stille tocht vanaf het gemeentehuis aan de Koningin Julianalaan naar het oorlogsmonument De Leeuw. De stoet verzamelt tussen 19.30 en 19.45 uur in het gemeentehuis en vertrekt om 19.45 uur. Er wordt medewerking verleend door de Chr. Muziekvereniging UNI. Na de plechtigheid is er gelegenheid voor een kopje koffie in de hal van het gemeentehuis.

Na de herdenkingsbijeenkomst in de Dorpskerk wordt in Valkenburg, Katwijk en Rijnsburg bij de oorlogsmonumenten om 20.00 uur 2 minuten stilte in acht genomen. Vervolgens vinden de kransleggingen plaats. Bij de kranslegging in Rijnsburg is burgemeester Visser aanwezig. Nadat de deelnemers aan de stille tocht hun kransen en bloemstukken hebben gelegd, wordt het aanwezige publiek uitgenodigd om langs de monumenten te lopen om eer te bewijzen aan de oorlogsslachtoffers.

Rijnsburg

In Rijnsburg is er een stille tocht naar het Oorlogsmonument aan het Burgemeester Koomansplein. De Flora Brass Band zal hierbij muzikale medewerking verlenen. De stoet start om 19.40 uur vanuit ‘De Voorhof’ Vliet Noordzijde 36. Degene die wenst mee te lopen met de stille tocht is vanaf 19.00 uur welkom in De Voorhof.

Valkenburg

In Valkenburg is er een stille tocht vanaf het Dorpshuis naar de erebegraafplaats. De stoet start om 19.40 uur vanaf het Dorpshuis. Bij de kranslegging wordt medewerking verleend door Valkenburgs Harmonie. Na de plechtigheden is er gelegenheid voor een kopje koffie in het Dorpshuis.

Iedereen wordt verzocht hier medewerking aan te verlenen.

Uw krans of bloemstuk kunt u op de onderstaande data en tijden (laten) bezorgen:

• Gemeentehuis, Katwijk: op zaterdag 3 mei tussen 15.00 tot 17.00 uur;

• Het Dorpshuis, Valkenburg: op zaterdag 3 mei tussen 16.30 tot 18.00 uur;

• Burgemeester Koomansplein, Rijnsburg op zondag 4 mei tussen 18.00 – 18.30 uur.

Overige informatie

Wegafsluitingen in verband met de kransleggingen op 4 mei 2025

In Katwijk zijn tussen 19.45 en 20.30 uur de volgende wegen afgesloten:

In Valkenburg zijn tussen 19.00 en 20.30 uur de volgende wegen afgesloten:

• kruising Hoofdstraat/Broekweg;

• kruising Marinus Poststraat/ Broekweg;

• kruising Middenweg/Marktveld;

• kruising Burgemeester Lotsystraat/ Marktveld;

• Dorpshuisplein.

Gepast ‘vermaak’ in horeca

• Zeeweg vanaf de Meeuwenlaan tot de Koningin Julianalaan;

• Willem de Zwijgerlaan ten noorden van de Nieuwe Duinweg.

In Rijnsburg zijn tussen 18.30 en 21.00 uur de volgende wegen afgesloten:

• Kerkstraat vanaf de Hofstraat/ Abdijlaan tot de Oude Vlietweg/ Heerenweg;

• Burgemeester Koomansplein. Ook mogen er tijdens de genoemde tijd geen auto’s geparkeerd zijn of worden in het afgesloten gebied.

Aan de horecagelegenheden wordt verzocht om op 4 mei de tijd tussen 19.45 en 20.15 uur gepast door te brengen uit respect voor de doden. Het wordt eveneens op prijs gesteld als in deze periode de buitenverlichting wordt gedoofd.

Kransen of bloemen

80 JAAR VRIJHEID VIEREN WIJ MET MOOIE AANBIEDINGEN!

vanaf

• Verschillende modellen, maten en kleuren

• Sommige ook als bankstel verkrijgbaar, in stof en leer

Compleet boxspringset Putten

Boxspring Care Comfortable hoog-laag bedden

Comfort

Verschillende modellen, maten en kleuren. Sommige ook als bankstel verkrijgbaar, in stof en leer. Elektrisch verstelbaar incl. sta-op functie

Elektrische hoog-laag bedden bieden allerlei mogelijkheden om de til-, verzorgings- of transferhandelingen te vergemakkelijken.

Relaxfauteuils

Grote voorraad… direct leverbaar… geen wachttĳ den!

Meubelset

bieden allerlei mogeverzorgings- of transferhande-

centimeter in hoogtraploos in elke Een lage stand uitstappen. De hogere gemakkelijke en comfortabele

MEUBELEN EN SLAPEN

Het Care bed is maar liefst 45 centimeter in hoogte verstelbaar waardoor het bed traploos in elke gewenste hoogte te verstellen is. Een lage stand vereenvoudigd het in- en uitstappen. De hogere stand zorgt voor een gemakkelijke en comfortabele

- Dressoir

bedden

- Dressoir

- TV dressoir

- Salontafel

- Eettafel

Zorgbed

Voordelen van Care

Zelfstandigheid

- 4 eetkamerstoelen

•

- Grote loungebank

- div. kleuren

- div. stoffen

Setprijs € 4.995,-

• Elektrisch in hoogte verstelbaar

• Rug en benen afzonderlijk instelbaar

• In alle standen verrijdbaar

- TV dressoir

- Salontafel

- Eettafel

- 4 eetkamerstoelen

10% meerprijs voor lengte 210cm 100% in Nederland geproduceerd!

- Grote loungebank

- div. kleuren

- div. stoffen

Bij aankoop van een Iconic matras

• 4 geremde wielen

• Eenvoudig onder te reinigen

• Behoud van een sfeervolle slaapkamer

Sfeer

• Combineerbaar met verschillende modellen

• Hoofd- en Voetborden

Boxspring Care

Setprijs €

Door de vele mogelijkheden blijft men een grote dosis zelfstandigheid houden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het zelfstandig in en uit een rolstoel stappen.

Raadpleeg uw Care dealer voor meer informatie.

Ondanks het feit dat iemand hulpbehoevend is kan men toch een sfeervolle slaapkamer behouden zonder tussenkomst van een ziekenhuisbed. Hierdoor blijft de eigenwaarde behouden en gestimuleerd.

Grote voorraad….direct leverbaar…. geen wachttijden!!!

Zelfstandigheid

Sfeer

Door de vele mogelijkheden blijft men een grote dosis zelfstandigheid houden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het zelfstandig in en uit een rolstoel stappen.

Ondanks het feit dat iemand hulpbehoevend is kan men toch een sfeervolle slaapkamer behouden zonder tussenkomst van een ziekenhuisbed. Hierdoor blijft de eigenwaarde behouden en gestimuleerd.