Mantelmaggezien Najaar 2017

Mantel Maggezien

Gratis tijdschrift voor Utrechtse mantelzorger • najaar 2017

Moeder in huis: samen genieten van de tijd die er nog is

Helpende handen

passen als puzzelstukjes in elkaar

Met nieuws, achtergronden en activiteiten voor Utrechtse mantelzorgers

Kom naar de Dag van de Mantelzorg!

Team

Steunpunt Mantelzorg

Steunpunt

Wat kan Steunpunt Mantelzorg Utrecht voor je betekenen?

Mantelzorg Utrecht Habiba Chrifi

Margriet Tiemersma

Esther van Bokhorst

Ans van den Berg

Yasmina Karroum

Fatos Genc-Canbolat

Mariska Hoencamp

Pia Putman

Zorgt u voor een zieke naaste? Staat u altijd klaar voor iemand met een beperking? Dan bent u mantelzorger. U helpt iemand uit liefde, genegenheid of vanwege de band die u als familie heeft. Vaak is het mooi om die zorg te kunnen geven. Soms kan het ook zwaar zijn.

U bent niet de enige; in Utrecht wonen minstens 25.000 mantelzorgers. Steunpunt Mantelzorg Utrecht is de plek waar mantelzorgers, vrijwilligers, beroepskrachten en beleidsmakers elkaar ontmoeten. Zo wisselt u kennis en ervaringen uit over mantelzorg. We verbinden en versterken, zodat mantelzorgers worden gehoord en beter worden ondersteund.

Ontmoeting, ontspanning en waardering Tijdens waarderingsdagen en de Dag van de Mantelzorg ontmoet u andere mantelzorgers en wordt u zelf een dagje verzorgd. De Dag van de Mantelzorg is altijd op of rond 10 november. Door regelmatig bij te tanken, kunt u de zorg beter volhouden.

Respijt / de zorg even overdragen Hoe kunt u zorgtaken beter verdelen? Wat is er mogelijk aan opvang en extra handen van vrijwilligers en beroepskrachten? Steunpunt Mantelzorg Utrecht biedt u informatie over respijtmogelijkheden. Bovendien verzamelt onze respijtmakelaar vragen van mantelzorgers die moeilijk respijtzorg kunnen vinden, zodat het aanbod verder kan worden verbeterd.

Ervaringsdeskundigheid Uw ervaringen kunnen anderen weer verder helpen. In de hele stad draaien lotgenotengroepen, vaak onder leiding van mantelzorgers die daarvoor getraind zijn. In die groepen wordt gesproken over bijvoorbeeld ziektebeelden, hulp inschakelen, voor jezelf opkomen en regelgeving. Ook zijn er groepen specifiek voor mensen die zorgen voor iemand met een bepaalde aandoening, zoals niet-aangeboren hersenletsel of dementie. Op pagina 18 (activiteiten) vindt u meer informatie over deze groepen.

Heb je hulp nodig, dan kun je voor individuele hulpverlening terecht bij het buurtteam in jouw wijk.

Kijk voor adressen op www.buurtteamsutrecht.nl 2

MantelMaggezien

Onderzoek, informatie en advies Van tijd tot tijd vragen we uw mening. Hoe ervaart u de zorgtaken?

Hoe ervaart u de samenwerking met beroepskrachten of vrijwilligers? Hoe combineert u de zorgtaken met andere taken, zoals het huishouden, een betaalde baan of de zorg voor een gezin? Die uitkomsten delen we met beleidsmakers.

Buurtnetwerken Als mantelzorger heeft u te maken met verschillende beroepskrachten in de buurt. Steunpunt Mantelzorg Utrecht neemt deel aan buurtnetwerken met o.a. buurtteams, zodat de samenwerking tussen hulpvragers, beroepskrachten en mantelzorgers steeds soepeler gaat verlopen.

Doet u mee met MantelMaggezien?

Onze grote wens is, om nog meer een blad ván mantelzorgers, dóór mantelzorgers te maken. Het liefst zouden we het blad samen met mantelzorgers máken. Inbreng geven kan op vele manieren. Aan welke onderwerpen zou MantelMaggezien volgens u aandacht moeten besteden? Wilt u uw verhaal vertellen in MantelMaggezien? Wilt u zelf een artikel schrijven? Graag gaan we met u in gesprek over het maken van MantelMaggezien. Bel Eva-Maria den Balvert, 06 517 00 548 of mail e.denbalvert@u-centraal.nl.

Alvast hartelijk dank!

Steunpunt Mantelzorg Utrecht www.u-centraal.nl/mantelzorg tel. 030 – 236 17 40

Inhoud Kort nieuws Ode aan de vrijwilliger

4 10

7

Colofon

Activiteiten 18

13

Wim Nieuwenhuis (85) kreeg met veel verschillende hulpverleners te maken vanwege de zorg voor zijn vrouw. ‘Ik verbaasde me erover hoeveel instanties er zijn!’

Steunpunt Mantelzorg Utrecht Kromme Nieuwegracht 50 3512 HK Utrecht 030 - 236 17 40 mantelzorg@u-centraal.nl www.u-centraal.nl/mantelzorg MantelMaggezien is een uitgave van Steunpunt Mantelzorg Utrecht, onderdeel van U Centraal. Het verschijnt tweemaal per jaar en is gratis voor alle mantelzorgers in de gemeente Utrecht.

Jaargang 13, najaar 2017 Oplage: 3000.

Steeds meer mensen kiezen ervoor om bij hun verzorgde te gaan wonen.

Wat zijn de mogelijkheden? En wat betekent dat voor je relatie?

Steunpunt Mantelzorg Utrecht wordt gesubsidieerd door de gemeente Utrecht.

Tekst: Ans van den Berg,

13

Eva-Maria den Balvert, met medewerking van Andrea Lehr

De Dag van de Mantelzorg is dit jaar op vrijdag 10 november, in het Spoorwegmuseum! Kom u ook?

Ontwerp en lay-out: Puck Grafisch Ontwerp www.puckpuckpuck.com Drukwerk: Drukwerkconsultancy Foto’s: iStockphoto, privébezit, Spoorwegmuseum, Arnaud Mooij, Flickr/Marcelo Campi,

12

PasAan

Voorjaar Najaar 2017 2014

3

Kort nieuws Nieuws

Nieuw één website voor alle

mantelzorgers in Utrecht

Wat zou het handig zijn als alle relevante informatie voor mantelzorgers in Utrecht via één plek op internet vindbaar is. Zo vind je als mantelzorger gemakkelijker informatie, mogelijkheden voor hulp en herkenning bij andere mantelzorgers. Vanuit die gedachte wordt momenteel het nieuwe mantelzorgportal Mantelzorg Utrecht ontwikkeld. Op 10 november, de Dag van de Mantelzorg, wordt het portal gepresenteerd. De gemeente Utrecht heeft het initiatief genomen tot deze site en aan U Centraal gevraagd om het uit te voeren.

Mantelzorgers en Utrechtse organisaties die met mantelzorgers werken, denken mee over de inhoud en hoe de site eruit komt te zien. Zo wordt het een site van mantelzorgers en professionals, voor mantelzorgers.

Nieuwe zorgverzekeraar voor minima

Zorg en Zekerheid biedt vanaf 1 januari 2018 de zorgverzekering voor Utrechters met een laag inkomen. De gemeente heeft hiervoor op 6 juli een contract getekend met Zorg en Zekerheid voor de komende drie jaar. Zo blijven minima goed en betaalbaar verzekerd voor zorgkosten. Samen met de U-pas vormt de collectieve zorgverzekering voor inwoners met een laag inkomen de basis van de Utrechtse armoederegelingen.

De afgelopen jaren was Zilveren Kruis de verzekeraar voor de collectieve zorgverzekering voor minima in Utrecht. De gemeente en Zorg en Zekerheid werken intensief samen om het overstappen naar Zorg en Zekerheid zo makkelijk mogelijk te laten verlopen. Daarom start in het najaar een voorlichtingscampagne en organiseert Zorg en Zekerheid spreekuren in de wijk. Mensen met een collectieve zorgverzekering en U-pashouders ontvangen een brief over de nieuwe zorgverzekering en hoe ze kunnen overstappen. Zij hoeven nu nog niets te doen. Alles rond het overstappen speelt in het najaar. (bron: gemeente Utrecht)

Nieuwe regels voor woningtoewijzing

Sinds kort gelden er in Utrecht nieuwe regels voor toewijzing van woningen voor mensen met een beperking, onder wie veel ouderen. De zogenoemde ‘senioren-labels’ aan woningen zijn verdwenen. Toewijzing vindt plaats op grond van beperkingen. Op 30 augustus heeft een medewerker van woningbouwcorporatie Bo-Ex uitleg gegeven over deze veranderingen en de gevolgen daarvan. Het lukte ons niet meer om de informatie voor het ter perse gaan van dit MantelMaggezien te verwerken. Wilt u meer weten over de woningtoewijzing? Kijk op de website www.aco-utrecht.nl voor een verslag van deze bijeenkomst. Verderop in dit MantelMaggezien ook veel aandacht voor mogelijkheden en gevolgen van het wonen bij degene voor wie je zorgt.

Advies van Mezzo aan de toekomstige gemeenteraadsleden Mantelzorg is een belangrijk thema voor de komende gemeenteraadsverkiezingen. Juist omdat gemeenten verantwoordelijk zijn voor de ondersteuning van mantelzorgers. Mezzo stelde een pamflet op met 5 speerpunten en vraagt politieke partijen deze op te nemen in hun verkiezingsprogramma. De verkiezingen zijn op 21 maart 2018. Mezzo vraagt in dit pamflet aandacht voor de volgende punten: Mantelzorgwaardering, erkenning van de zorg voor een naaste; Keukentafelgesprek, ook altijd aandacht voor mantelzorgers; Onafhankelijke cliëntondersteuning, wegwijzer in wirwar van regels; Vervangende zorg (respijtzorg), een broodnodige adempauze; Integrale ondersteuning, gemeente als regisseur. Meer weten? Kijk voor meer informatie op de website www.mezzo.nl 4

MantelMaggezien

Mantelzorg in balans test: Welk type ben jij?

Als u voor een ander zorgt, is het ook belangrijk om goed voor uzelf te zorgen. Door anderen om hulp te vragen, uw gevoelens met hen te delen en de zorg af en toe los te laten voorkomt u overbelasting. Lukt het u om een goede balans te vinden tussen het zorgen voor een ander en tijd voor uzelf te maken? Hoe gaat u om met tegenslagen? En stelt u duidelijke grenzen? Mezzo, belangenvereniging voor mantelzorgers, heeft deze test ontwikkeld. Hier tonen we alleen de eerste vijf vragen. Wilt u de hele test doen en de resultaten zien?

Ga dan naar www.mezzo.nl/balanstest

1.

r

r

r

r

Je leest in een tijdschrift een artikel over mantelzorgers. Het gaat over hoe zij omgaan met de zorg voor hun naaste en hoe zij hulp vragen.

Wat denk je?

Mijn situatie is anders. Hulp vragen aan anderen kan bij ons niet.

Herkenbaar, het lezen van zulke artikelen vind ik behulpzaam.

Dat vind ik confronterend. Het voelt alsof anderen hun mantelzorgsituatie beter in de hand hebben.

Een tijdschrift lezen? Daar heb ik geen tijd voor.

2.

r

r

r

r

Je hebt vandaag een belangrijke afspraak voor je (vrijwilligers)werk, sport of hobby. Een goede vriend neemt de zorg een paar uurtjes over.

Hoe ga je hier mee om?

Een goede vriendin die de zorg overneemt? Dat is al lang niet meer gebeurd.

Ik voel mij schuldig dat ik er niet ben voor mijn naaste en hierdoor ben ik er niet helemaal bij met mijn hoofd.

Ik vind het fijn om de zorg even los te laten en me te richten op iets dat ook belangrijk is voor mijzelf.

Ik weet niet zo goed of ik hier goed aan doe maar laat het op me af komen.

3.

r

r

r

r

wel goed. Ik vraag een goede vriend om te helpen.

Ik durf de rekeningen niet te openen en ik slaap die avond erg slecht.

4.

r

r

r

r

Een zorgverlener maakt een opmerking die je erg raakt. Hoe ga je hier mee om?

Ik raak van slag en word onzeker. Volgens mij kan ik het niet goed doen.

Ik word boos, dit kan ik er niet ook nog eens bij hebben.

Ik merk dat ik verdrietig word, maar probeer het naast me neer te leggen.

Het belangrijkste is dat er goede zorg wordt geleverd aan mijn naaste.

5.

Vandaag gaat alles mis; een miscommunicatie met

zorgverleners, je naaste is verdrietig en je stuit op

weerstand bij de Wmo-consulent. Hoe ga je om

met de negatieve gedachten en gevoelens die in je

op komen? r Ik laat ze toe, accepteer deze, geef ze een plek

door het op te schrijven of er met anderen over

te praten. r Dit bezorgt mij stress, ik weet niet zo goed hoe ik

hiermee om moet gaan. r Ik probeer hier geen aandacht aan te geven, ik heb Deze week komen de zorgrekeningen bij bosjes

genoeg aan mijn zorgtaken, die zijn het belangrijkst. binnen, de belastingaangifte moet worden gedaan r Mijn hoofd raakt vol, ik kan mij niet concentreren en nu laat de gemeente ook nog eens weten dat je en heb hier geen plek meer voor. geen aanpassingen mag doen aan de woning. Wat doe je?

Dit moet zeker geregeld worden. Computer aan, UITSLAG mappen uit de kast. Dit wordt nachtwerk Aan de hokjes die u heeft aangekruist, kunt u bij en doorzwoegen. benadering zien of u voldoende in balans bent.

Misschien heb ik de aanvraag niet goed ingevuld. U kunt de precieze uitslag krijgen door de hele test te doen Ik heb geen idee wat dit voor ons gaat betekenen op www.mezzo.nl/balanstest. Doet u de test online, in de toekomst. dan krijgt u een advies op maat over uw balans.

Zo’n situatie heb ik eerder meegemaakt, het komt Najaar 2017

5

Thema Informele zorg

THEMA

Een web van betrokkenheid Als mantelzorger heb je vaak te maken met veel partijen. Beroepskrachten, vrijwilligers en vrienden vormen een spinnenweb van betrokkenheid. Wie heeft welke rol? Dat staat weergeven in dit spinnenweb. Bij het maken ervan zijn we uitgegaan van iemand met dementie, een situatie die dus doet denken aan het verhaal van Wim Nieuwenhuis, dat u hiernaast leest.

Degene met dementie en de belangrijkste mantelzorger staan centraal.

Niet voor niets heet de belangrijkste mantelzorger ook wel de spilzorger: hij of zij is de spil waar om alles draait.

Drie beroepskrachten houden het overzicht. Zij hebben een rol als casemanager. Dat zijn de buurtteammedewerker, de huisartsenpraktijk met

casemanagers

de huisarts en de praktijkondersteuner GGZ of ouderen, en de casemanager dementie. Die laatste is vaak in dienst van zorginstellingen zoals Careyn of AxionContinu.

geen persoonlijke verzorging.

Uiteindelijk volgt opname in een zorginstelling, na een indicatie op basis van de Wet Langdurige Zorg.

Andere beroepskrachten leveren zorg: de geriater (specialist ouderengeneeskunde in het ziekenhuis), de wijkverpleging, de thuisbegeleiding die mensen helpt om structuur te bieden aan de dag. Bij dagbegeleiding kunt u denken aan activiteiten voor mensen met dementie in een zorgcentrum of zorgboerderij.

Familie en buren leven mee en bieden hand- en spandiensten. Een bezoekvrijwilliger en het Odensehuis bieden informele ondersteuning, maar doen

formele zorg

informele zorg

intramuraal

Infographic Movisie / Marc Kolle

thuisbegeleiding

Familie casemanager dementie verzorgde Buren

dagbegeleiding

mantelzorger POH / huisarts BuurTteam geriater bezoekvrijwilliger odensehuis

thuiszorg/wijkverpleging

mantelzorgmaatje Opname/instelling

6

MantelMaggezien

Thema Informele zorg

Instanties vormen allemaal een puzzelstukje in de zorg thema

Sinds iets meer dan een week woont Wim Nieuwenhuis alleen in het huis, waar hij met zijn vrouw Adri elf jaar woonde.

Het was op een vrijdag, dat hij en zijn zoon haar wegbrachten naar het verpleeghuis.

Hoe het met haar gaat? Ze zit, in een stoel, op een gesloten afdeling voor mensen met dementie. En met hem? Hij gaat regelmatig bij haar op bezoek en probeert thuis de draad van het leven weer op te pakken. Opluchting en verdriet wisselen elkaar af. Op tafel ligt een legpuzzel; een hobby die Wim weer heeft opgepakt. Bij de legpuzzel vertelt hij over die andere puzzel; de stukjes samenwerking in de zorg die in elkaar moeten passen en waar beroepskrachten, vrijwilligers en mantelzorgers hun eigen rol hebben. Hoe heeft hij die situatie ervaren?

Zoals het gaat als iemand ziek wordt; als mantelzorger rol je erin. Wim en Adri trouwden in 1961, kregen drie kinderen en bouwden hun bestaan op in hun huis in Utrecht. Inmiddels is hij 85 en zij 80. De laatste jaren werd haar hoofd langzaamaan steeds warriger.

“Eerst deden we samen boodschappen, maakten samen een lijstje. Op een gegeven moment ging dat niet meer. Zo heb ik geleidelijk aan steeds meer overgenomen. Ik ging voor het eten zorgen. Noem het geen koken; ik warmde een quiche of wat pannenkoekjes op. Vroeger kookte Adri altijd.“ Na koken volgden hulp bij douchen, aankleden en zo verder. “Een jaar of twee, drie geleden vond ik dat er iets moest gebeuren. We lezen de krant, krijgen het Stadsblad, daardoor kende ik het Buurtteam. Zij wisten de weg en introduceerden ons bij instanties.”

De wereld van de hulpverlening was niet helemaal nieuw voor de familie Nieuwenhuis, maar toch opende zich

“Eerst deden we samen boodschappen, maakten samen een lijstje. Op een gegeven moment ging dat niet meer” een nieuwe wereld. “Ik verbaas me erover hoeveel instanties er zijn! Ze staan allemaal in dat paarse boekje, (De Plusgids, red). U Centraal, Careyn, CAK, waarom zijn het er zo veel? Juist doordat er zoveel verschillende instanties bij betrokken zijn, vragen hulpverleners vaak: ‘Mag ik de dokter informeren? Mag ik dat aan een ander vragen? Mag ik gegevens doorgeven?

Van mij mag het. Ik heb er geen moeite mee dat verschillende mensen over de vloer komen.”

En zo komen de buurtteammedewerker, de casemanager dementie, de thuisbegeleider, de thuiszorg, de bezoekvrijwilliger dementie, de praktijkondersteuner GGZ, familie en buren.

Ook brengen de hulpverleners hen in contact met het Odensehuis en dagverzorging DUO.

En veel van die hulpverleners vragen: meneer Nieuwenhuis: wat wilt u? “Als mantelzorger moet ik de regie nemen, maar dat ligt niet zo in mijn aard. Ze zeiden wel vaak: u moet zeggen wat u wilt, u moet aan de bel trekken. Ze legden de nadruk op het feit dat ik de mantelzorger ben.

Ik vind het heel fijn dat ze me konden bijstaan, dat ze er zijn.

Geleidelijk aan veranderde de zorg van ondersteuning van ons steeds meer naar gezelschap voor Adri, zodat ik even weg kon. Ik realiseerde me dat de taak van de hulpverlening is om mij bij te staan, zodat ik als mantelzorger kan blijven fungeren. Dat zei ik ook wel eens: voorkomen moet worden dat ik iets krijg, want als dat gebeurt ontstaat er een acuut probleem. Maar moet het dan zover komen, dat ik iets krijg?“ Zover komt het niet. Als de situatie niet meer is vol te houden, concluderen de buurtteammedewerker, de casemanager dementie en de POH dat opname nodig is en ze helpen bij het invullen van de papieren. Kort daarna is er plek in het verpleeghuis. Ruim een week na de opname is het aantal hulpverleners dat nu nog thuis aanbelt, drastisch afgenomen. De bezoekvrijwilliger komt de dag na dit gesprek afscheid nemen. Gisteren is buurtteammedewerker Martin Quaak weer op bezoek geweest. Hij biedt Wim een luisterend oor in deze nieuwe fase waarin de zorg minder is, maar de rol van de mantelzorger nog lang niet is afgelopen.

“Ze zeiden wel vaak: u moet zeggen wat u wilt, u moet aan de bel trekken” Najaar 2017

7

Thema Informele zorg

Bezoekdienst voor mensen met dementie THEMA

De vrijwilliger als de frisse wind in het huis In een situatie waarbij iemand thuis woont en dementie heeft, kan een vrijwilliger van de Bezoekdienst voor mensen met dementie verlichting brengen. “Er komt een frisse wind in het huis,” legt consulent Andrea Lehr uit. “Iemand die niet in het systeem zit, die wat meer afstand heeft, minder verdrietig is over de achteruitgang. Iemand die er als mens is en niet functioneel komt, zoals bijvoorbeeld de thuiszorg.”

De vrijwilligers van de Bezoekdienst komen eens per week of per twee weken bij hun cliënt. Ze doen waar de cliënt behoefte aan heeft: kopje koffie drinken, foto’s kijken, een spelletje doen, een eindje wandelen, muziek luisteren. De vrijwilliger blijft ongeveer twee uur. De mantelzorger kan in die tijd iets voor zichzelf doen. De vrijwilligers krijgen scholing en begeleiding, waardoor ze weten hoe ze kunnen omgaan met dementie en zich kunnen voorstellen wat een mantelzorger meemaakt. De consulent van de Bezoekdienst doet de intake, maakt een zorgvuldige koppeling en houdt in de gaten of alles goed gaat. Het liefst maakt Andrea de koppeling als de persoon met dementie nog tamelijk helder is. “Dan leert de vrijwilliger de cliënt kennen in een periode waarin ze nog samen een band kunnen opbouwen.”

Voor de persoon met dementie en de mantelzorger kan het een hele stap zijn om een vrijwilliger toe te laten in hun leven. Is de drempel eenmaal genomen, dan krijgt Andrea ook veel positieve reacties. ‘De vrijwilliger doet precies wat ik had gehoopt’. Of ‘We kijken uit naar het bezoek’.

Eén nadeel heeft de Bezoekdienst wel: er is een wachtlijst, doordat het aantal vrijwilligers beperkt is.

Daarom is de Bezoekdienst altijd op zoek naar mensen die in een thuissituatie met dementie, de frisse wind willen zijn.

Buurtteams Utrecht Buurtteammedewerker als de spin in het web Iemand die het hele proces met je meeloopt, de weg wijst, belemmeringen wegneemt en alle betrokkenen verbindt. Dat is rol van het buurtteam bij een gezin waar iemand zorg nodig heeft. “Als spin in het web kijk ik mee: wat is er nodig?”, vertelt buurtteammedewerker Martin Quaak. “Wat kan het buurtteam aan begeleiding bieden? Zo ondersteun ik mensen bijvoorbeeld in de communicatie tussen mantelzorger en persoon met dementie. We bedenken oplossingen zodat iemand ondanks de vergeetachtigheid nog kan koffie zetten, of naar een winkel kan. Ik overleg met de huisarts, de praktijkondersteuner (POH) over hoe het gaat.

Uiteindelijk vragen de huisarts, POH of buurtteam, of samen, ook een indicatie voor de Wet Langdurige Zorg aan.”

Zo lopen de mantelzorger en de buurtteammedewerker hand in hand, geflankeerd door de huisarts en de POH. Als er een casemanager dementie beschikbaar is, dan neemt deze de rol van de buurtteammedewerker op zich. De buurtteammedewerker of casemanager dementie neemt het voortouw, omdat hij de weg weet in de hulpverlening én vanuit zijn werk weet wat een mantelzorger van iemand met dementie gaan tegenkomen. Martin Quaak: “Ik probeer te stimuleren dat de mantelzorger de regie op zich neemt. Ik geef aan wat de volgende stap zou kunnen zijn: hulp van een vrijwilliger, dagbegeleiding, een middag naar het Odensehuis. Zo begeleid ik het proces, maar de mantelzorger beslist. Kenmerkend voor dit soort situaties is dat de mantelzorger vaker geneigd is aan de handrem te trekken. Mensen leven met de dag en overzien niet wat er komen gaat.” Wachten tot het echt niet meer gaat, is niet verstandig. “Het duurt wel even voordat iemand is opgenomen. Het afgeven van een indicatie door het CIZ duurt acht weken en soms wordt die termijn overschreden. En dan moet er ook nog plek zijn in een instelling. De instellingen in Utrecht zitten over het algemeen hartstikke vol. ” En ook daarvoor probeert de buurtteammedewerker dan oplossingen te bedenken, zodat de situatie houdbaar blijft.

8

MantelMaggezien

Thema Informele zorg

thema

MantelzorgMaatje Sinds 2017 is er niet alleen een maatje voor de persoon met dementie, maar ook voor de mantelzorger. De zorg voor iemand met dementie is intensief en kan jaren duren. Wat kun je doen om dat goed vol te houden? In antwoord op die vraag hebben Handjehelpen en U Centraal het project MantelzorgMaatje opgezet. Een getrainde vrijwilliger is er voor de mantelzorger en doet wat hij of zij nodig heeft. Dat kan van alles zijn: hulp bij regeltaken, gewoon even iets gezelligs doen, een klankbord zijn. Een mantelzorger verwoordde het laatst heel mooi, vertelt Andrea Lehr van de Bezoekdienst voor mensen met dementie: “De casemanager dementie bel ik niet zomaar, die zie ik gewoon eens per zes weken. Zo’n maatje kan ik gewoon bellen als ik dat nodig heb.”

Odensehuis Odensehuis prikkelt de mens achter de persoon met dementie ‘Ik ben gewoon Ina’. Met die introductie geeft de vaste bezoekster van het Odensehuis eigenlijk meteen weer wat het Odensehuis betekent voor mensen met beginnende dementie en hun naasten. Er is zoveel mogelijk aandacht voor de mens achter de persoon met dementie. “We kunnen dementie niet voorkomen of genezen. We kunnen wel kwaliteiten aanspreken en stimuleren, om zo het proces van afhankelijkheid en opname zoveel mogelijk uit te stellen,” legt coördinator Karin Meijer uit.

Aan de muur van het Odensehuis hangt haar foto tussen die van de deelnemers, de vrijwilligers en andere betrokkenen. Er is zo min mogelijk verschil tussen mensen met verschillende rollen: iedereen draagt naar kunnen bij aan het reilen en zeilen in het Odensehuis. “Soms is tafel dekken te moeilijk voor iemand. Maar als we de borden stuk voor stuk aangeven, dan gaat het wel.”

Het Odensehuis richt zich vooral op mensen met beginnende dementie en hun naasten. Aanmelden kan gewoon door binnen te lopen, te bellen of te mailen. Er is geen indicatie of eigen bijdrage, wel een vrijwillige eigen bijdrage in de kosten van lunch en activiteiten.

Elk kwartaal organiseert het Odensehuis samen met U Centraal een ontspannende bijeenkomst voor mantelzorgers. Daarnaast is een naaste altijd welkom voor een praatje, informatie of gewoon even zijn of haar hart luchten. De rol van het Odensehuis houdt op zodra intensieve fysieke zorg nodig is. Het Odensehuis biedt begeleiding en activiteiten, maar geen medische of fysieke zorg. Andere opties zijn dan bijvoorbeeld dagverzorging, intensievere begeleiding thuis of opname.

Odensehuis Andante, Oudwijkerdwarsstraat 148, Utrecht (Oost).

Open op dinsdag, woensdag en vrijdag van 10.00-16.00 uur.

Meer informatie: www.inloophuisandante.nl of 06 19 19 78 10.

Najaar 2017 9

Ode aan de vrijwilliger Het is vaak een hele stap om een vrijwilliger in te schakelen.

Vaak zijn mantelzorgers die er eenmaal aan begonnen zijn, hartstikke blij mee. Waren er maar nog meer van‌ Wij vroegen een aantal Utrechtse organisaties die met vrijwilligers werken om reacties van mantelzorgers met ons te delen. Vanwege de privacy zijn de meeste namen van de vrijwilligers verzonnen, maar de uitspraken zijn echt.

Het wordt tijd dat ik mezelf ga stutten!

Mantelzorger die een MantelzorgMaatje kreeg

Het is zo fijn eens even weg te kunnen zonder dat de klok bepaalt hoe laat ik precies thuis moet zijn.

Mantelzorger wiens verzorgde een buddy kreeg

Bij Greet kan mijn ernstig zieke man soms makkelijker praten over zijn zorgen. Hij zegt dat hij mij daar namelijk niet altijd mee lastig wil vallen. Het is natuurlijk wel waar dat ik bij zijn zorgen erg emotioneel betrokken ben.

Bij Greet kan hij vrijuit praten, omdat zij wat meer afstand kan bewaren. Dat lucht hem erg op.

Mantelzorger wiens verzorgde een buddy kreeg

10 10

MantelMaggezien MantelMaggezien

Door Naima ben ik assertiever geworden.

Zonder haar had me nooit ingeschreven voor een taalcursus en had ik niet zo goed geweten welke voorzieningen er voor mij zijn. Ik kom vaker buiten, heb meer vertrouwen in mensen gekregen. En ik heb ontdekt dat ik niet de enige ben die thuis zoveel zorgt voor mijn ouders!

Mantelzorger in AMWAHT lotgenotengroep

Qiurine is dรณl op Louise en omgekeerd, zij hebben echt een enorme klik. Al twee jaar lang. Toen ik een keer bij Louise thuis kwam terwijl Quirine daar op bezoek was, zag ik hoe relaxed ze met elkaar om gaan, hoe ze gewoon wat lekkers uit de snoeptrommel haalde en zo. Dat vond ik geweldig om te zien! Ze heeft ook een eigen plekje bij haar thuis. Ik hoop echt dat Louise nog heel lang onze vrijwilligster blijft.

Sandrien, moeder en mantelzorger van Quirine, over vrijwilliger Louise van Handjehelpen. Zij heeft een zeldzaam syndroom waardoor zij een verstandelijke beperking heeft, moeilijk spreekt en soms een epilepsieaanval krijgt.

De vrijwilligers van de Domstad PlusBus zijn geweldig! De chauffeur vindt het nooit een probleem om de rolstoel van mijn man te duwen als we een dagje uit zijn.

Eindelijk had ik het gevoel dat ik serieus werd genomen!

Mantelzorger van wie de man meegaan met de Domstad PlusBus

Mantelzorger in AMWAHT lotgenotengroep

Najaar 2017

11

Nog steeds een hecht nest THEMA

Je hoort het steeds vaker: mantelzorgers die dichterbij of zelfs samen gaan wonen met hun zieke ouder. Wat voor gevolgen heeft dat voor de relaties in het gezin?

En voor je portemonnee?

Waar kun je terecht voor advies?

Rick, een werkende Utrechter van rond de 50, zijn broer en zijn moeder wonen tegenwoordig samen in het huis van Ricks broer. Beide broers zorgen voor hun moeder, sinds duidelijk werd dat zij dementie heeft. Ze delen mooie en moeilijke momenten. Moeder vaart er wel bij.

Je moeder gedraagt zich soms opvallend en vreemd, zo kreeg Rick een paar jaar geleden te horen van mensen uit de omgeving van zijn moeder. Ook moeder zelf gaf aan dat ze vaak erg slecht sliep en zich helemaal niet goed voelde.

Op een dag toonde de buurman een foto van moeder, die op sloffen met een bezem in de dakgoot stond. Het ging helemaal niet goed met zijn moeder, besefte Rick. Hij wilde haar graag dichterbij zich hebben, zodat hij beter een oogje in het zeil kon houden.

Moeder ging achteruit; na een aantal tia’s toonde een hersenscan in het ziekenhuis aan dat ze beginnende dementie had. “Ik ervaarde al langer dat het leek alsof ze niet in ónze wereld was,” vertelt Rick. Gedrieën – Rick, zijn broer en zijn moeder – besloten ze het huis van Rick en dat van zijn moeder te verkopen om samen als één huishouden

12

MantelMaggezien

verder te gaan. Zo kunnen ze nog een aantal mooie jaren in elkaars nabijheid beleven. “Toen mijn moeder ziek werd, besefte ik dat het leven eindig is en dat we allemaal kwetsbaar zijn. Zo ben je wat en zo ben je niets. Ik wil er nog van maken wat ervan te maken valt, zolang het nog kan.” Rick en zijn moeder trokken in bij Ricks broer. Die woonde namelijk in een groot huis in een rustige, bosrijke omgeving, nog net op bereisbare afstand van Ricks werk. Gezondheidscentra en winkels zijn er op loopafstand. Het plan was om dit tijdelijk te doen, maar ondertussen wonen ze alweer anderhalf jaar met z’n drieën.

Deel van het gezin De leefsituatie van ouderen in verpleeghuizen is vaak bedroevend, vindt Rick. “Wat mij aanspreekt is het samenwonen van meerdere generaties samen, zoals je soms nog ziet in landen als Spanje of Italië. Daar is veel meer onderling contact en behulpzaamheid.

Senioren maken gewoon deel uit van het gezin.’’ Rick is niet de enige; ook in Nederland ontstaan steeds meer kleinschalige wooninitiatieven van bijvoorbeeld bevriende stellen die voor elkaar zorgen. Rick: ‘’Wij vormen nu zo’n

woongemeenschapje onder één dak met ons drieën. Het is echt niet alleen rozengeur en maneschijn, hoor. We zijn eerlijk en duidelijk naar elkaar, ook als we het ergens niet mee eens zijn, dus dat kan botsen. We zijn gewoon onszelf. Anders zouden we het niet volhouden.’’

“Wat mij aanspreekt is het samenwonen van meerdere generaties samen, zoals je soms nog ziet in landen als Spanje of Italië. Daar is veel meer onderling contact en behulpzaamheid. Senioren maken gewoon deel uit van het gezin.’’

Hulp Rick en zijn broer doen het uiteraard niet helemaal alleen. Enkele buren en winkeliers zijn geïnformeerd en de casemanager dementie komt regelmatig langs. Ze onderzoeken momenteel de mogelijkheden voor dagbesteding, omdat moeder nu soms alleen thuis is overdag. Ze verdiepen zich ook in de mogelijkheden van domotica (technologische hulpmiddelen in huis). Verder

heeft Rick een training ‘hoe om te gaan met dementie’ gevolgd, waar hij veel handige tips heeft gekregen.

“En met onze moeder gaat het goed.

Ze is vijf kilo aangekomen sinds we samenwonen”

Zou dit ook iets voor anderen zijn?

Rick wil in ieder geval anderen adviseren om vermoedens van dementie snel bespreekbaar te maken en te laten onderzoeken. “Je kunt samen nog een aantal goede jaren hebben, als je goed op de situatie weet in te spelen.

Samenwonen met een ziek familielid of

vriend kan wel zwaar zijn. Direct na het werk zorg moet je thuis nog gaan zorgen voor de ander, die die helaas langzaamaan alleen maar zieker wordt... Ik houd mijn grenzen in de gaten door niet méér dagen te gaan werken dan ik nu doe. Ook heb ik ontdekt dat een paar korte vakanties me meer ontspanning opleveren dan één lange vakantie.” Tot nu toe slaat de weegschaal nog uit in de positieve richting. “Als gezin zijn we nog steeds een sterke drie-eenheid, we dragen het met elkaar. We vormen nog steeds een hecht nest!’’

Wil je meer weten over nieuwe manieren van samenwonen en zorg?

Kijk dan bij de Landelijke Vereniging Centraal Wonen (www.lvcw.nl) Rick heet in het echt geen Rick, zijn echte naam is bij de redactie bekend.

Najaar 2017

13

thema

Rick en zijn broer krijgen diverse reacties op hun besluit. Niet iedereen begrijpt het. Waar ben je aan begonnen? Hoe moet het in de toekomst?

Op andere momenten krijgen ze juist positieve reacties en waardering, bijvoorbeeld als ze in het buitenland met z’n drieën op vakantie zijn. Rick stoort zich niet aan wat anderen zeggen, hij doet wat zijn hart hem ingeeft. “En met onze moeder gaat het goed. Ze is vijf kilo aangekomen sinds we samenwonen en de geriater is verbaasd over haar geestesgesteldheid.”

THEMA

Samenwonen en mantelzorg: waar moet je rekening mee houden?

Gevolgen voor de onderlinge relatie Bij elkaar in huis gaan wonen om makkelijker en vaker mantelzorg te verrichten heeft uiteraard voor- en nadelen voor de onderlinge relatie. Als ouders en kinderen heb je een bepaalde rolverdeling in het gezin, die vanuit de jeugd zo is gegroeid. Je neemt ook de gewoontes uit je eigen huishouden mee naar dat van degene bij wie je gaat wonen. In het dagelijks leven ga je meer met elkaar delen. Gezelligheid, maar soms ook irritaties. Ook kan het lastig zijn om grenzen te stellen, doordat de gezondheid van de verzorgde achteruit gaat en de zorgtaken steeds een beetje zwaarder worden.

Gevolgen voor het inkomen Wie samenwoont, bespaart kosten op het huishouden. Dat is de gedachte achter de kostendelersnorm: een korting op uitkeringen aan mensen die samenwonen. Is het eerlijk om deze korting ook toe te passen bij mantelzorgers die bij hun verzorgde gaan wonen om beter voor hem of haar te kunnen zorgen? Nee, vonden de tegenstanders, die deze korting betitelden als mantelzorgboete.

Uiteindelijk heeft het parlement de volgende regeling vastgesteld: mensen die een AOW-uitkering hebben, worden niet gekort als zij gaan samenwonen vanwege mantelzorg-

taken. Mensen met andere uitkeringen (bijstand, Anw-nabestaandenuitkering, AIO-aanvulling, IOAW- en IOAZ-uitkering) worden wel gekort als zij gaan samenwonen, ook als zij dat doen vanwege mantelzorgtaken.

Wilt u gaan samenwonen vanwege mantelzorgtaken en heeft één van u (of allebei) een uitkering? Vraag dan van tevoren na bij de uitkeringsinstantie (SVB, gemeente, UWV) welke gevolgen dat heeft voor uw financiële situatie.

Gevolgen voor de belasting Huurtoeslag: Op basis van het gezamenlijke inkomen, het gezamenlijke vermogen en de hoogte van de huur bepaalt de Belastingdienst of u huurtoeslag krijgt. Daarbij maakt het niet uit of u samenwoont vanwege mantelzorgtaken of om andere redenen.

Zorgtoeslag: Op basis van uw (gezamenlijke) inkomen bepaalt de Belastingdienst of u recht heeft op zorgtoeslag. Daarbij maakt het niet uit of u toeslagpartners bent vanwege mantelzorgtaken of om een andere reden.

Aftrek van zorgkosten: Als u samenwoont met iemand voor wie u kosten maakt vanwege de zorg, dan kunt u deze aftrekken bij de aangifte inkomstenbelasting. De voorwaarden van de Belastingdienst bieden weinig ruimte voor mantelzorgers die geen fiscale partner zijn van hun verzorgde. De verzorgde moet zo weinig inkomen hebben dat hij/zij de zorgkosten niet zelf kan betalen. Ook moet de verzorgde (broer, zus, ouders) zoveel verzorging nodig hebben dat hij/zij in aanmerking zou kunnen komen voor betaalde zorg of opname.

Gevolgen na overlijden Erfbelasting: Als u geld erft, dan moet u daar belasting over betalen. Vroeger konden mantelzorgers daar onder bepaalde voorwaarden vrijstelling van krijgen. Deze vrijstelling is afgeschaft in 2015. U moet dus gewoon erfbelasting betalen, ook als u mantelzorger bent geweest.

In het huis blijven wonen na overlijden of opname: Woont u als mantelzorger met uw verzorgde samen in een huurwoning? En bent u niet getrouwd of geregistreerd partners? Zorg dan dat uw naam ook in het huurcontract komt te staan. Doet u dat niet, dan loopt u het risico dat u zes maanden na overlijden of opname het huis moet verlaten.

14

MantelMaggezien

thema

Handig boekje & hulplijn en handige websites Het Financieel Zakboekje van belangenvereniging Mezzo biedt u als mantelzorger een overzicht van regelingen die van invloed zijn op uw financiële situatie als mantelzorger.

U kunt het bij Mezzo bestellen voor € 6,49 (leden van Mezzo betalen € 4,95).

Ook kunt u met vragen terecht bij de Mantelzorglijn van Mezzo: 0900 20 20 496 (€ 0,10 per minuut) www.mezzo.nl www.pgb.nl/wonen www.thomashuizen.nl www.thomasopkamers.nl www.herbergier.nl www.de-zorgbutler.nl

Manieren van samenwonen: Onder één dak of vlak bij elkaar Woningaanpassing: heeft u een traplift nodig, of een andere aanpassing in huis zodat het geschikt is voor minder validen? De afdeling WMO van de gemeente kan u daarbij begeleiden. Telefoon: 030 286 95 00.

Verhuizen naar een geschikte woning Het kan gebeuren dat iemand door ziekte of beperking moet verhuizen van bijvoorbeeld een flat naar een eengezinswoning. Door het tekort aan (sociale) huurwoningen in Utrecht, is het moeilijk om een geschikt huis te vinden. U kunt urgentie aanvragen op basis van de mantelzorgsituatie.

Op de website https://urgentiewijzer.nl/ kunt u zelf nagaan hoeveel kans u maakt op urgentie. Overigens kan het gebeuren dat u ook met urgentie nog een tijdje moet wachten op een geschikt huis.

kan wonen. Er zijn tegenwoordig diverse leveranciers van mantelzorgwoningen. Sinds 1 november 2014 is er geen bouwvergunning meer nodig voor een mantelzorgwoning.

Wel moet u aan de regels van het Bouwbesluit voldoen, dat zijn regels rondom veiligheid, gezondheid, milieu en isolatie.

Meer informatie vindt u op www.omgevingsloket.nl.

Vrijstelling van huurverhoging Als u met een hoger inkomen in een sociale huurwoning woont, dan krijgt u sinds 2013 extra huurverhoging. Zo wordt u gestimuleerd om een huis te gaan kopen en komt uw huis vrij voor iemand die dat nodig heeft. Woont u samen met iemand die chronisch ziek is of een beperking heeft, dan kunt u vrijstelling van die huurverhoging krijgen. Immers, in uw situatie kunt u niet zo gemakkelijk een geschikt huis kopen. Overigens zijn de voorwaarden best streng; zo moet een bewoner 1 jaar lang minimaal 10 uur per week thuis verpleging krijgen. Voor meer informatie kunt u terecht bij uw verhuurder.

Een extra huis in de tuin In de afgelopen jaren is de Mantelzorgwoning steeds populairder geworden. Dat is een extra huisje, in de tuin of aan uw eigen huis, waar de verzorgde of de mantelzorger Najaar 2017

15

Het Vierde Huis

helpt bij onalledaagse woonproblemen in beeld

Soms moet je als mantelzorger vooral in de buurt zijn om snel in te springen als er iets aan de hand is met degene voor wie je zorgt. Je hoeft misschien alleen maar even langs om een bovenraampje te sluiten of om te helpen met eten. Het is dan handig als je dichtbij woont. Als dit een situatie is die nog wel een tijdje kan voortduren, kun je vragen om een woonurgentie op grond van mantelzorg. Voor het aanvragen van zo’n urgentie ga je naar Het Vierde Huis. Ook houdt Het Vierde Huis zich bezig met andere urgentieverzoeken en met het oplossen van woonoverlast.

Consulent Ans van den Berg van Steunpunt Mantelzorg Utrecht mailde met teammanager Annelies Braams van Het Vierde Huis om te vragen wat Het Vierde Huis doet voor mantelzorgers.

Hoeveel mantelzorgers/hulpvragers hebben in 2016 in de gemeente Utrecht een urgentie op grond van mantelzorg gekregen?

We hebben vijf aanvragen toegekend.

Sommige ouderen kwamen wel in aanmerking voor mantelzorgurgentie.

Maar als 65-plusser kregen ze ook al voorrang op bepaalde gelijkvloerse woningen. Daardoor hadden ze geen mantelzorgurgentie nodig om passende woonruimte te vinden omdat er al op een andere manier met voorrang gereageerd kon worden.

Heb je praktische voorbeelden van mantelzorgsituaties en urgentie?

In Utrecht hebben we afgelopen jaar vijf toegekende aanvragen van mantelzorgsituaties. Helaas kan ik niet meer vertellen over die aanvragen, omdat ik dan de privacy van de aanvragers schendt.

Wat maakt het werk ingewikkeld?

Wat het werk ingewikkeld maakt, is dat we altijd een beoordeling moeten maken. Is iemand met een urgentie geholpen, of zijn er andere of zelfs betere oplossingen die hulp bieden?

Wat maak het werk bevredigend?

Het is fijn en zingevend om in je dagelijkse werkzaamheden een bijdrage te kunnen leveren aan een oplossing voor de zeer complexe en ook vaak emotionele problemen die mensen ondervinden.

Heb je tips voor (aanstaande) mantelzorgers?

Stap 1 is het maken van een afspraak met de afdeling Wmo van de gemeente Utrecht. Zonder positief advies van Wmo Utrecht kunnen we geen mantelzorgurgentie toekennen.

Steunpunt Mantelzorg Utrecht schrijft soms een verklaring dat iemand hier ingeschreven staat als mantelzorger.

Wat is de betekenis van deze verklaring?

Deze verklaring komt in het dossier en wordt meegenomen in de beoordeling. Dit stuk is echter in de gemeente Utrecht niet van doorslaggevend belang. Er moet namelijk altijd een positief advies van de afdeling Wmo zijn.

Voorwaarden Urgentie Wanneer komt u in aanmerking voor een urgentie op grond van mantelzorg?

Dit zijn de voorwaarden. De aanvraag wordt altijd getoetst bij Het Vierde Huis, dus aan dit lijstje kunt u geen rechten ontlenen.

• U staat ingeschreven bij Woningnet regio Utrecht.

• Uw belastbaar gezinsinkomen is lager dan € 46.263 • U bent zelf niet in staat om binnen zes maanden voor passende woonruimte te zorgen.

• U bent mantelzorger of ontvangt mantelzorg en u heeft nooit eerder urgentie voor de mantelzorg- situatie gekregen.

• Er is een Wmo-advies voor zorg en de Wmo-consulent heeft bekeken of het verlenen van mantelzorg de oplossing is voor het woonprobleem.

• U woont in een zelfstandige woning.

• De verzorgde heeft minimaal 8 uur per week mantelzorg nodig, verdeeld over 4 dagen per week.

• Naar verwachting is er enkele jaren mantelzorg nodig.

• Er is geen sprake van huurschulden of woonoverlast.

• De mantelzorger woont nu meer dan vijf kilometer bij de mantelzorg- ontvanger vandaan.

• Na de verhuizing met urgentie wordt die afstand kleiner dan 5 kilometer.

Dag van de Mantelzorg Vrijdag 10 november, 16.00 – 20.00 uur, Spoorwegmuseum (U mag ook al om 14.00 uur het museum bezoeken)

Dag van de Mantelzorg: een dagdeel op droomreis Pfuuut! De stoomfluit weerklinkt onder het dak van het grote station. De conducteur zwaait met zijn spiegelei. Stap je in?

De trein vertrekt!

Waar naartoe? Naar een plek waar je even de zorgen achter je kunt laten. Een plek waar jij centraal staat. Een plek waar je mensen spreekt die weten wat het betekent om altijd voor een ander klaar te staan. Mensen die allemaal – hoe lastig soms ook – hebben besloten om een paar uur tijd voor zichzelf te nemen.

Gaat u mee op droomreis?

Je hoeft alleen maar in te stappen! De conducteur neemt je mee in het verhaal. Voor het eten wordt gezorgd; je gaat met een fijne herinnering en een gevulde maag naar huis. Vanzelfsprekend is het eten ook vegetarisch en/of halal.

Zo kun je mee op droomreis Meld je aan via www.u-centraal.nl/dvdm. Geen internet? Vul dan de bon achterin dit MantelMaggezien in.

Ken je andere mantelzorgers die in de gemeente Utrecht wonen of voor iemand in Utrecht zorgen?

Vertel hen over deze dag, zodat zij zich ook kunnen aanmelden.

Je krijgt van U Centraal (Steunpunt Mantelzorg Utrecht) een bevestiging met routebeschrijving.

Op vrijdag 10 november meldt je je uiterlijk om 16.00 uur bij het Spoorwegmuseum, aan de Maliebaan in Utrecht.

Ga met de bus, de fiets of de trein vanaf Utrecht Centraal! De auto parkeren bij het Spoorwegmuseum kan wel, maar het aantal plaatsen is beperkt en het kost 7 euro.

Wil je het Spoorwegmuseum graag uitgebreid bekijken? Vanaf 14.00 uur ben je van harte welkom.

Op vertoon van je bevestiging mag je gratis naar binnen.

17

MantelMaggezien

Najaar 2017

17

agenda

Activiteiten Voorlichting geven over mantelzorg Een van de taken van het Steunpunt Mantelzorg is voorlichting over mantelzorg te geven. Dit doen we aan Utrechtse burgers, beleidsmakers, beroepskrachten en aan studenten. Zij leren altijd het meest van de verhalen van mantelzorgers zelf. We horen vaak dat dat het meest wordt gewaardeerd.

Zorgt u voor een zieke naaste, of heeft u dat in het (recente) verleden gedaan?

En wilt u in dit soort bijeenkomsten uw verhaal vertellen? Neem dan contact op met Steunpunt Mantelzorg Utrecht, 030-236 17 40, mantelzorg@u-centraal.nl

Bijeenkomsten Omgaan met dementie Zorg je voor iemand met dementie, dan kom je allerlei vragen tegen: Wat is dementie nu precies? Doe ik het wel goed? Wat staat me te wachten? Waar kan ik meer ondersteuning vinden?

Ik word er zo verdrietig van, hebben anderen dat nou ook? In de zes bijeenkomsten Omgaan met dementie wisselt u ervaringen uit en hoort u meer over het ziekteverloop en hoe u daarmee kunt omgaan. De bijeenkomsten zijn op donderdagmiddag, van 13.15 -15.30 uur in het Odensehuis, Oudwijkerdwarsstraat 148 in Utrecht.

De data zijn: 21 en 28 september, 5, 12 en 26 oktober, 2 november 2017. We doorlopen deze reeks van zes bijeenkomsten samen als groep.

Mindfulness voor mantelzorgers Mindfulness is een manier om jezelf te helpen beter te ontspannen en om afstand te leren nemen van je dagelijkse zorgen. In 2016 hebben 8 mantelzorgers deelgenomen aan de mindfulnesstraining die georganiseerd werd door Indigo. Bij voldoende belangstelling wordt er dit jaar een nieuwe training georganiseerd. Wilt u nadere informatie: belt of mailt u Ans van den Berg, 030 - 236 17 02 of a.vdberg@u-centraal.nl.

Seizoensontmoeting in het Odensehuis Elk kwartaal organiseert het Odensehuis samen met U Centraal een verwen- en inspiratiemiddag voor naasten van mensen met dementie. Op woensdag 11 oktober vindt de Herfstontmoeting plaats, van 13.30 uur tot 15.30 uur in het Odensehuis, Oudwijkerdwarsstraat 148. Op het programma staan samenzijn, ontspanning, genieten en twee workshops rond het thema Hoe ga je om met verandering.

Haptonome Else doet met u een aantal oefeningen in verzet en meebewegen.

Theatervrouw Marjolein onderzoekt met de groep hoe je grip kunt krijgen op je eigen patroon. Deelname is gratis. Aanmelden kan nog tot 1 oktober bij Odensehuis Andante, 06 - 19 19 78 10, info@inloophuisandante.nl.

Vermeld hierbij welke workshop u wilt volgen en of de persoon voor wie u zorgt mee komt. Voor hem/haar is er een nevenprogramma. Meer weten?

Kijk op www.inloophuisandante.nl.

Dag van de Mantelzorg Een bijzondere dag in het Spoorwegmuseum. U leest er alles over op pagi-

18

MantelMaggezien

na 17 van dit MantelMaggezien.

Alzheimer Cafés Alzheimer Nederland Stad Utrecht organiseert op diverse plekken in de stad bijeenkomsten voor mensen met dementie en hun naasten.

Het Alzheimer Café Stad Utrecht wordt regelmatig gehouden in het Bartholomeus Gasthuis aan de Lange Smeestraat 40, op woensdag vanaf 19.30 uur. De eerstvolgende bijeenkomsten zijn op 6 september (Intuïtie en dementie) en 8 november (Dementie en intimiteit).

Het Alzheimer Café Leidsche Rijn / Vleuten-De Meern vindt plaats op elke tweede maandag van de maand in buurtcentrum De Schakel, Schoolstraat 11 in Vleuten. Inloop vanaf 19.00 uur, start om 19.30 uur. Komende thema’s zijn Gedragsverandering bij dementie (9 oktober) en Vrijheid en veiligheid (13 november).

Groepen en cursussen bij U Centraal U Centraal biedt, samen met andere organisaties, allerlei (bijna) gratis workshops en cursussen aan. Zo zijn er workshops Financiën bij Levensgebeurtenissen, onder andere voor mensen die hun partner hebben verloren.

In één bijeenkomst krijgt u praktische tips om te voorkomen dat grote veranderingen in het leven tot financiële problemen leiden. Een andere nuttige cursus is Omgaan met verlies. In vier bijeenkomsten bespreken we in de groep hoe je omgaat met verlies en welke emoties daarbij komen kijken.

Ook houdt U Centraal voorlichtingsbijeenkomsten in de wijken voor ouders of verzorgers van een kind met een beperking of chronische ziekte. Kijk voor het gehele cursusprogramma op www.u-centraal.nl/groepen.

Mantelzorger?

Schrijf u in bij Steunpunt Mantelzorg Utrecht Bent u mantelzorger? En heeft u dit MantelMaggezien niet automatisch thuisgestuurd gekregen? Schrijf u dan in als mantelzorger bij Steunpunt Mantelzorg Utrecht.

Waarom?

• U blijft op de hoogte van actuele ontwikkelingen en activiteiten

voor mantelzorgers via uitnodigingen en MantelMaggezien.

• U kunt als mantelzorger steun hebben aan ervaringen van anderen.

• Andere mantelzorgers kunnen steun hebben aan uw ervaringen en talenten.

• Uw tips en ervaringen kunnen de gemeente Utrecht helpen

bij het ontwikkelen van mantelzorgbeleid.

• De inschrijving bij Steunpunt Mantelzorg Utrecht is gratis en vrijblijvend.

• U komt in aanmerking voor korting op hulp bij het huishouden. Voorwaarden zijn: u woont in de gemeente

Utrecht, degene voor wie u zorgt woont ook in de gemeente Utrecht; u koopt hulp bij het huishouden bij een

partij waar de gemeente Utrecht een contract mee heeft gesloten.

Heeft u een computer?

Dan kunt u het inschrijfformulier ook via internet invullen op www.u-centraal.nl/mantelzorg

✄ Ja,ik schrijf me gratis in bij Steunpunt Mantelzorg Utrecht Stuur deze bon naar: Steunpunt Mantelzorg Utrecht, Kromme Nieuwegracht 50, 3512 HK Utrecht.

Dit zijn mijn gegevens: De heer / mevrouw (omcirkelen wat van toepassing is) Voornaam, achternaam: …………………………………………………………………………………………………

Straat, huisnummer:

…………………………………………………………………………………………………

Postcode, plaats:

…………………………………………………………………………………………………

Telefoon:

…………………………………………………………………………………………………

E-mail:

…………………………………………………………………………………………………

Ik zorg voor mijn:

…………………………………………………………………………………………………

(vul in: moeder, vader, kind, partner, buurtgenoot, vriend, vriendin, anders) Deze persoon heeft de volgende aandoening: …………………………………………………………………………

Het aantal uur per week dat ik mantelzorg is ongeveer: ……………………………………………………………..

Ik zorg voor hem/haar sinds (maand/jaar) ……………………………………………………………………………

Hij/zij woont in de plaats: ………………………………………………………………………………………………

Ruimte voor opmerkingen/wensen: …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… r

Ik kom naar de Dag van de Mantelzorg 2017, op vrijdag 10 november 2017

in het Spoorwegmuseum

U Centraal wijst de weg Steunpunt Mantelzorg is onderdeel van welzijnsorganisatie U Centraal. Graag helpen we u verder met vragen waar u als mantelzorger mee te maken heeft. Voor een aantal diensten kunt u bij ons terecht, voor andere verwijzen we u naar andere organisaties in de stad.

Zelf informatie zoeken Wat voor verlofregelingen zijn er voor werkende mantelzorgers? Hoe kom ik in aanmerking voor een aangepaste woning? Wat is er aan ondersteuning voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel? Het antwoord op deze en andere vragen vindt u op de digitale wegwijzer U Gids. En komt u er niet uit, dan kunt u met het Stadsteam Informatie en Advies van U Centraal bellen, Whatsappen of chatten.

Ook kunt u de papieren Plusgids gratis afhalen in de bibliotheek, bij het buurtteam of bij U Centraal. www.ugids.nl, 030 - 236 17 70 (Lotgenoten)contact Vaak is het fijn om ervaringen te delen met mensen die in een soortgelijke situatie zitten. U Centraal biedt een aantal contactgroepen voor mantelzorgers aan. Als u op U Gids zoekt naar ‘lotgenoten’, komt u ook groepen en online fora van andere organisaties tegen. Bent u gewoon op zoek naar gezelligheid, meld u dan gratis aan bij Rechtstreeks (50+) of Vriendschap in Utrecht (50-) www.u-centraal.nl/groepen, 030 - 236 17 70, www.ugids.nl, www.u-centraal.nl/rechtstreeks, www.vriendschapinutrecht.nl Individuele hulpverlening Heeft u een vraag over uw situatie? Dat kan gaan over mantelzorg, financiën, opvoeding, wonen, gezondheid, noem maar op. Het Buurtteam in uw wijk kijkt samen met u wat eraan gedaan kan worden. De buurtteams werken nauw samen met veel andere organisaties rond zorg en welzijn in Utrecht. www.buurtteamsutrecht.nl

Cursussen en voorlichtingen Opkomen voor jezelf, beter omgaan met lastige situaties, orde in de administratie…. Veel mensen zijn op zoek naar die vaardigheden. U Centraal biedt een aantal cursussen aan rondom deze thema’s, gratis of tegen een kleine bijdrage.

Op de website Je Kunt Meer vindt u ook veel cursussen en trainingen in Utrecht voor mensen met een beperking en een kleine portemonnee. www.u-centraal.nl/groepen, 030 - 236 17 70, www.jekuntmeer.nl.

Hulp door vrijwilligers Een vrijwilliger is er voor iemand, gewoon als mens. Dat is de kracht van een vrijwilliger. Een vrijwilliger kan u ondersteunen met tijd en aandacht, begeleiding naar het ziekenhuis, praktische klussen, taalhulp, bezoek aan iemand met dementie, uw sociaal netwerk uitbreiden, et cetera.

U Centraal heeft zo’n 1200 vrijwilligers, maar werkt ook samen met andere organisaties zoals Handjehelpen en Al-Amal. www.u-centraal.nl/vrijwilligernodig, 030 - 236 17 45 Klantondersteuning Iedereen die hulp krijgt van een buurtteam, of een individuele voorziening aanvraagt via de WMO, heeft recht op Klantondersteuning. Zo staat u er niet alleen voor in het gesprek met instanties. De Klantondersteuner kijkt met u mee, denkt met u mee en kijkt of het proces goed en volgens de regels verloopt. Klantondersteuning is gratis en onafhankelijk. www.u-centraal.nl/klantondersteuner, 030 - 236 17 60.